مذاکرات مجلس شورای ملی ۲۸ مهر ۱۳۴۵ نشست ۲۹۲

مجلس شورای ملی مجموعه قوانین دوره قانونگذاری بیست و یکم

تصمیم‌های مجلس مجلس شورای ملی مذاکرات دوره قانونگذاری بیست و یکم

قوانین انقلاب شاه و مردم

مذاکرات مجلس شورای ملی ۲۸ مهر ۱۳۴۵ نشست ۲۹۲

مذاکرات مجلس شورای ملی

صورت مشروح مذاکرات مجلس روز شنبه ۲۸ مهر ۱۳۴۵ نشست ۲۹۲

فهرست مطالب:

مشروح مذاکرات مجلس شورای ملی، دوره‏۲۱

جلسه: ۲۹۲

صورت مشروح مذاکرات مجلس روز پنجشنبه ۲۸ مهرماه ۱۳۴۵

فهرست مطالب:

۱-قرائت اسامی غایبین جلسه قبل

۲- بیانات قبل از دستور بانو دکتر دولت‌شاهی و آقایان: دکتر مهذب- حاذقی.

۳- تصویب صورت جلسه

۴- قرائت تلگرام جوابیه و تلگرام معروضه ریاست مجلس شورای ملی به مناسبت مولود اولیا حضرت شهبانوی ایران

۵- قرائت اسامی هیئت رئیسه شعب و اعضای کمیسیون‌ها منتخب از شعب شش‌گانه

۶- مذاکره در گزارش شور اول کمیسیون دارایی راجع‌به مالیات‌های مستقیم

۷- بیانات آقای نخست‌وزیر و تقدیم یک فقره لایحه مربوط به قرارداد نفت با گروه فرانسوی (اراپ)

۸- ادامه مذاکره در گزارش شور اول کمیسیون دارایی راجع به مالیات‌های مستقیم

۹- تعیین موقع جلسه آینده- ختم جلسه

مجلس ساعت ۹ صبح به ریاست آقای مهندس عبدالله ریاضی تشکیل گردید.

۱-قرائت اسامی غایبین جلسه قبل

رئیس- اسامی غایبین جلسه قبل قرائت می‌شود

(به شرح زیر قرائت شد)

غایبین با اجازه- آقایان:

ابراهیمی- رضوی- دکتر رشتی- بختیار بختیاری‌ها- حق‌شناس- مهرزاد- صادق احمدی- مهندس پروشانی- پروین- زند- مهندس صدقیانی- دکتر ضیایی- کشفی- بانو جهانبانی- بانو ابتهاج سمیعی- بانو دکتر دولت‌شاهی-

غایبین بی‌اجازه- آقایان:

امینی خراجی- مبارکی- دکتر مصباح‌زاده-

غائبین مریض- آقایان:

ریگی- ارسنجانی- مهندس برومند- پورادبی- دکترصالحی- دکترفربود- کمالوند.

۲- بیانات قبل ازدستور بانو دکتردولتشاهی و آقایان: دکترمهذب- حاذقی

رئیس- نطقهای قبل ازدستور را شروع می‌کنیم خانم دکتردولتشاهی بفرمائید.

بانو دکتردولتشاهی- جناب آقای رئیس. خانمها و آقایان همانطور که نمایندگان محترم اطلاع دارند در اول این هفته روز شنبه گذشته شهبانوی گرانقدر ما سمینار بزرگ زنان ایران را افتتاح فرمودند. در طول مدت این هفته بعنایات پروردگار و تحت توجهات شاهنشاه آریامهر بنیان گزار آزادی زنان در ایران سمینار ما خوشبختانه با موفقیت بکار خود ادامه داد. بسیاری از همکاران محترم، همکاران مجلسی ما در سمینار ما شرکت فرمودند و بعضی با ایراد نطق و خطابه ما را متشکر کردند از این گذشته چند نفر از سناتورهای محترم چند نفر از استادان، چند نفر از وکلای دادگستری و نمایندگان مجلس در ردیف سخنرانهای ما بودند در خلال این هفته ۲۴ نفر سخنرانیهای بسیار ارزنده در مدت سمینار انجام دادند چهارنفر از خانمهای هم مسلک و غیر هم مسلک از بانوانیکه متصدی مشاغلی هستند و در رشته خودشان دارای تبحر می‌باشند مثل خانم آق اولی که رئیس اداره خانه داری در اداره ترویج کشاورزی می‌باشند و اطلاعات بسیار ارزنده‌ای درباره زنان روستائی و مشکلات آنها دارند و اقدامات بسیار مفیدی برای بهتر زندگی کردن آنها می‌نمایند (یک نفر ازنمایندگان- خانم بسیار فعالی است) بله بسیار خانم برازنده و فعالی هستند و با همکارانشان دارند واقعاً کارهای بسیار مفیدی برای مملکت ما انجام می‌دهند که اهم آنها کمک و راهنمائی است بزنان روستائی برای زندگی بهتر آنها از سخنرانان دیگر ما استاد دکتر صدیق و سناتور محترم دکتر رضازاده شفق بودند این آقایان تاریخ اجتماعی و فرهنگی زن ایرانی را با کمال روشنی برای شرکت کنندگان در سمینار توضیح دادند و وضع زن ایرانی را با وضع زنان در کشورهای دیگر دنیا مقایسه کردند جناب آقای حسن صدر نطاق متبحر و وکیل دادگستری دیروز باکمال تسلط و تبحر وضع زن را از لحاظ قانونی و وضع زن ایرانی را در قبل از اسلام و بخصوص در زمان اسلام با وضع امروز مقایسه کردند و توضیح دادند که همان حقوقی را که زنان پیشرفته ترین کشورهای دنیا امروز بدست آورده‌اند پیغمبر اسلام در چهارده قرن پیش به ما زنان مسلمان داده است جناب سناتور دکتر شفق با آوردن شواهد و مدارکی از قرآن کریم برای شنوندگان توجیه کردند که اسلام بزن و مرد بیک چشم نگاه می‌کند خوشبختانه با سخنرانیهای متنوعی که ما داشتیم و مطالب مهمی که از نظر وضع اقتصادی زن و نقش اقتصادی زن در خانه و در کشور و از لحاظ وضع کار و کارگری و از لحاظ وضع کارمندی و از لحاظ وضع اجتماعی و سیاسی از تمام این زاویه‌ها وضع زن بررسی و تحقیق شد و گذشته از این در کمیسیونهای هفتگانه ما باز تمام این مسائل را مورد بررسی قرار دادیم خوشبختانه تقریباً از تمام استانهای کشور نمایندگانی برای شرکت در این سمینار آمده بودند بطوریکه این سمینار نماینده طبقات و نماینده کلیه استانهای کشور بود و ما نظرات ارزنده خواهران خودمان را از تمام کشور شنیدیم و تبادل نظر کردیم مشکلات زن را در خانواده، اجتماع، در محیط کار، از لحاظ کارگر ی و از لحاظ روستایی بررسی کردیم و از زوایای مختلف مطالب مطالعه شد و گزارشهای مفید به هیئت طراحان سمینار داده شد امروز هم قطع نامه این سمینار اعلام خواهد گردید و ما یقین داریم که مقامات مربوطه و بخصوص همکاران ما در این مجلس انقلابی با توجه خاصی قطعنامه ما را مطالعه و بررسی خواهند کرد و به نکات مختلفه آن که از لحاظ بهبود وضع زن و بهتر کردن وضع زن و بهتر کردن وضع خانواده‌ها مؤثر است توجه خواهند نمود در این جا باید عرض کنم همانطور که ما می دانیم خانواده متشکل از زن و مرد و فرزندان است و در بررسیهای ما بتمام جوانب نگاه شده و پیشنهاداتی برای بهبود وضع خانواده‌ها داده شده که صلاح زن و مرد و فرزندان همه در نظر گرفته شده در سمینار ما پیشنهادات

بسیار مفیدی از لحاظ وضع جوانان و از لحاظ بهبود وضع آنان و ایجاد سرگرمیهای مفید برای آنها تا آنها را از سرگرمیهای غیرمفید منصرف بکنیم داده شد و بخصوص جناب آقای حسن صدر توجه خاصی بمطبوعات دادند و نقش مهمی را که مطبوعات از لحاظ ارشاد و هدایت جوانان و اصولا از لحاظ ارشاد و هدایت اجتماع دارند گوشزد فرمودند بنده هم در این جا میل دارم توجه همکاران را بیک نکته حساس جلب کنم دو نفر سناتور محترم از سخنرانان ما جناب آقای دکتر شفق و جناب آقای دکتر صدیق هم باین نکته توجه خاصی نمودند که معلم چه نقش بزرگی در اجتماع دارد معلم است که باید تربیت کند معلم است که باید مادر تربیت کند تا اجتماع پیشرفت بکند، تا وضع جوانان بهتر بشود بنده بطور خلاصه می‌خواهم نتیجه گیری کنم و از تمام عواملی که اثر در هدایت افکار عمومی دارند تقاضا بکنم که در راه به ثمر رسیدن این انقلاب از جهت پیشرفت و ترقی زن همکاری کنند از وزارت آموزش و پرورش باید تقاضا بکنیم که توجه بیشتری به تربیت معلم بشود و آنچنان معلمهائی از این به بعد در شهرستانها و در تمام مملکت و بخصوص در روستاها داشته باشیم تا بهمان هدف آدم تربیت کردن برسیم بنده مطبوعات را دعوت می‌کنم که همانطور که همیشه نقش ارشاد کننده داشته‌اند بعد از این هم بیشتر در هدف ارشاد خانواده‌ها و بخصوص جوانان همکاری بکنند بخصوص از دستگاه وزارت اطلاعات تقاضا داریم چون امروز ما می دانیم که هنوز نسبت بیسواد در کشور ما خیلی زیاد است و هنوز با مطالب نوشته از قبیل روزنامه و مجله و کتاب به بسیاری از افکار نمی‌شود رسوخ کرد و اینجا است که نقش رادیو اهمیت خود را نشان می‌دهد امروز در تمام ده کوره‌های ما رادیوی ترانزیستوری وجود دارد و اینجا است که نقش رادیو بخوبی معلوم می‌شود و در اینجا است که ما از وزارت اطلاعات باید بخواهیم که در بهبود برنامه‌های مفید در ارشاد مردم و در جهت تکمیل انقلاب شاه و مردم بکوشند البته سمینار زنان حزب ایران نوین هم پیشنهاداتی خواهد داد که در تهیه پیشنهادات کوشش و تلاش بشود چون همانطور که می دانیم برنامه آدم سازی یک کار امروز و فردا نیست اینها برنامه‌های طویل المده می‌خواهند و امروز که شروع می‌کنیم ممکن است ۳۰سال بعد نتیجه بگیریم همانطور که سخنرانان ما در خلال این مدت تاریخ ایجاد مدارس دخترانه را در ایران بررسی کرده‌اند دیدیم دخترانی که در اولیل مشروطیت امکان مدرسه رفتن داشتند بعدها در نتیجه نهضت ۱۷دی موفق به تحصیلات دانشگاهی و ورود در اجتماع شدند اینها کسانی بودند که سایرین را هدایت کنند پس آن تحولی که امروز مادر برنامه آموزش بوجود بیاوریم نتیجه آن را بیست سال و سی سال دیگر خواهیم گرفت (صحیح است) بنده اگر بخواهم بیشتر وارد جزئیات نتیجه گیری سمینار بشوم وقت زیاد مجلس را خواهم گرفت و بنده بخودم اجازه نمی‌دهم که وقت ارزنده مجلس را زیاد اشغال بکنم قطعنامه ما امروز صادر می‌شود و همکاران محترم از آن آگاه می‌شوند بنده باز هم تقاضای همکاری همه جانبه دارم تا این برنامه‌های طویل المدت ما ازهر لحاظ یعنی از لحاظ وضع اجتماع ما و از لحاظ هماهنگی بیشتر با روح انقلاب شاه و مردم هر چه زودتر شروع بعمل بشود و انشاء الله در آتیه نزدیک نتیجه گیری بشود (احسنت- احسنت).

رئیس- آقای دکترمهذب بفرمائید.

دکترمهذب- با اجازه مقام ریاست و همکاران محترم اجازه می‌خواهم چند دقیقه راجع به هفته پیکار با بیسوادی خدمت آقایان و خانم‌ها عرایضی بکنم همانطور که سروران محترم مطلع هستند تا قبل از سلطنت خاندان پهلوی توجه عمده‌ای در این مملکت به تعلیم مردم نمی‌شد با وجودی که قبل از این دوران گروههای مختلف مذهبی در این مملکت بودند و تحت لوای مذهب ممکن بود اقدامات عمده‌ای بکنند النهایه آنطوریکه باید و شاید تعلیم و تربیت در این مملکت رشد نکرد و عالمگیر یا ایران گیر نشد هر چند در مذهب مقدس ما مذهب اسلام تعلیم دادن و تعلیم گرفتن هر دو مقدس است

وطلب العلم فریضه علی کل مسلم و مسلمه هست، زگهواره تا گور دانش بجوی. اطلب العلم من المهد الی اللحد که عده‌ای لحد (باسکون ح) می‌گویند و به روایت سرور عزیزم جناب آقای کیوان صدری لحد صحیح است نه لحد (سعید وزیری- هر دو بد است) در هر حال تا آن وقت متأسفانه اکثریت ملت ما دردنیای بیسوادی در دنیای جهل و ناامیدی باقی ماندند با روی کار آمدن سلطنت پرافتخار دوران پهلوی در تمام شئون این مملکت تغییر و تحول بزرگی روی داد از آنجمله در امر تعلیم و تربیت بود که شاید برای اولین بار تعلیمات کلاسیک درایران پایه گزاری شد کلاسهای ابتدائی و متوسطه روبراه شد دانشگاه تهران که آن وقت یک دانشگاه خیلی خیلی کوچکی بود تشکیل شد و بحمدالله امروز دانشگاه تهران یکی از دانشگاههای بزرگ خاورمیانه است (صحیح است) و من شخصاً امیدوارم روز بروز بزرگتر و مترقی تر بشود و بیشتر بتواند به این مملکت خدمت بکند بنده اینجا لازم می دانم از بعضی از اشخاصی که در امر تعلیم و تربیت درآن دوران مخصوصاً خدمت کردند ذکر خیر بکنم یکی مرحوم نصیرالدوله بدر بود که واقعاً در امر تحصیلات ابتدائی بمملکت خدمت کردو شاید پایه گزار تحصیلات ابتدائی بود و آقای علی اصغر حکمت که هنوز هم هستند و خداوند عمر درازتری بایشان بدهد ایشان هم در این راه خدمات ارزنده و گرانبهای کردند و شاید در صحنه سیاست امروز ایران رل عمده‌ای ندارند ولی اینها افرادی هستند که برای ما ارزش دارند اینها افرادی هستند که باین مملکت خدمت کردند بنا براین برای من و شاید خیال می‌کنم آنهائی که بکارشان وارد بودند لازم است که در هر وصفی پیش بیاید از اینها قدر دانی بکنیم برای اینکه این قدر دانیهائی که ما از گذشته‌های خودمان که در این مملکت خدمت کرده‌اند بکنیم آنها دلشان خوش است خواه باشند خواه نباشند (خواجه نوری- مرحوی مرآت راهم اسم ببرید) مرحوم مرآت هم خدمات بزرگی بنا براین ممکن است من اسامی تمام آنهائی که در این راه خدمت کردند بیاد نداشته باشم ولی مسلم هردوی این اشخاص مرحوم قراگزلو و مرحوم مرآت هم از بانیان فرهنگ جدید ما هستند

رئیس- آقای دکتر مهذب آقای دکتر سیاسی راهم که قانون تعلیمات اجباری را آوردند تذکر بفرمائید

دکتر مهذب- تذکری فرمودند جناب آقای رئیس مجلس که واقعاً از هر لحاظ برای همه ما و بخصوص برای شخص بنده مقام و سمت استادی و ریاست دارند (صحیح است) تذکری دادند راجع به جناب آقای دکتر سیاسی که گاو اولیه و عمده‌ای برای تعلیمات اجباری در این مملکت برداشته‌اند و بنابر این بنده لازم می دانم که از ایشان نیز در اینجا قدردانی و سپاسگزاری بکنم شاید علت اساسی که در دوران رضا شاه کبیر تعلیمات همه جانبه و ایرانگیر نشد این بود که در آن وقت کادر کافی و معلم کافی برای مملکت موجود نبود پس آنچه که شد ایجاد مدارس ابتدائی و متوسطه و دانشگاه بود تا افراد لازم برای تعلیم همه جانبه ملت ایران تربیت بشود متأسفانه قضایای شهریور ۲۰ اتفاق افتاد که دراین وضع آنهائی که بخاطرشان هست می دانند که فقط دست خدای بزرگ بود که این ملت را نجات داد و بسلامت از آن مرحله خطرناک به ساحل سعادت رساند و توانستیم مجدداً شروع بکنیم در راه سازندگی ایران بزرگ خودمان البته بعد از دوران سلطنت اعلیحضرت رضاشاه کبیر پیشرفت‌های نسبی در بسیاری از شئون مملکت اتفاق افتاد کارخانه‌ها ساخته شد راهها ساخته شد مدارس ساخته شد ولی بآن جنبه عمومی که واقعاً ما باید با آن روبرو می‌شدیم نبود تا انقلاب بزرگی که در ششم بهمن ۱۳۴۱ در ایران روی داد و انقلاب اصیل ما سبب شد که از هر جنبه بخصوص از جنبه فرهنگ یک تلاش دامن گیر (حاذقی- دامنه دار) یا بقول جناب حاذقی دامنه دار کلی در این مملکت پیدا بشود سپاهیان انقلاب سپاهیان دانش براه افتادند و به تمام روستاهای مملکت و باقصی نقاط مملکت نور بینش را بردند و در دل نابینای روستائیان نور بینش برافروختند و

آنها برای اولین بار بصورت یاران و یاورانی در آمدند که از آنهای استمداد می‌کردند بنابراین این دوست و آشنای آنها بودند یارو یاور آنها بودند چه آنها مسلماً غرض و مرضی نداشتند تنها غرض آنها دادن مشعل سواد بود بدست آنهائی که احتیاج داشتند که این مشعل را بگیرند تا بتوانند در هر مرحله در تاریکی و روشنائی حرکت کنند البته از این مرحله بهد لازم بود توجه زیادتر و کافی تری هم به تمام افراد این مملکت درشهرها هم بشود بنابراین پیرو اصول انقلاب مقدس کمیته ملی جهانی پیکار بابیسوادی تشکیل شد و طبعاً بطوریکه سروران محترم مطلع هستند هدف کلی این کمیته با سواد کردن تمام مردم مملکت خواه در شهرها و خواه در روستاها بود اینجا باز هم بنده لازم می دانم از افرادی که در این کمیته شرکت می‌کنند و با یک تلاش ۲۴ ساعته برنامه‌های اساسی اینکار را می‌ریزند و هدفشان همانطور که عرض کردم روشن کردن دل بیسوادان است سپاسگزاری کنم.

دکتر اسفندیاری- رهبری مبارزه با خاندان جلیل سلطنت بود ولی زحمات زیادی هم جناب آقای علم در اجرای منویات شاهنشاه آریامهر کشیدند بهتر است از ایشان هم ذکری بفرمائید.

دکترمهذب- جناب آقای دکتر اسفندیاری خیلی متشکرم کاملا صحیح است خیال می‌کنم که جناب آقای علم همانطور که در کار سیاست یک خادم اصلی برای مملکت بودند درکار اجتماعی هم همیشه یک خدمتگزار حقیقی شاه و ملت هستند بنابراین اگر من در آن لحظه اسم نبردم از توجهی که جنابعالی فرمودید تشکر می‌کنم توفیق در این راه توفیقی است که طبعاً ارشاد و الهامش از طرف پادشاه بزرگ ما است و طبعاً تشکر از اشخاصی هم که تلاش همه جانبه و دامنگیر در این راه می‌کنند باید کرد و مسلماً جناب آقای علم در این راه حق بزرگی به گردن آنهائی که سواد یاد می‌گیرند یا آن کسی که در این راه تلاش می‌کند خواهد داشت (بالاخانلو- جناب آقای دکتر اقبال راهم اسم ببرید) جناب آقای دکتر اقبال هم یکی از بانیان ایران نوین هستند و همه سپاسگزاریم ولی آن چیزی که باید توجه داشت این است که دراین مملکت خیلی‌ها هستند شاید میلیون‌ها هستند که سربازان انقلاب شاه هستند خیال می‌کنم یقیناً در دهات و روستاها آنهائی که بار انقلاب بدوش آنها است آنها سربازان بزرگ این ملت هستند و من واقعاًباید از همه آنها تشکر کنم که اینطور ارشادی که از لحاظ دانش و از لحاظ بینش بآنها می‌شود می‌پذیرند و آنها هستند که باید این را در راه توفیق پیش ببرند و آنها هستند که موفقیت در این امر با کوشش و تلاش آنها است (احسنت) بنابراین من از اینجا سر تعظیم به گروه کارگر این مملکت به گروه روستانشینان این مملکت به قول خود ما شیرازیها به پاپتی‌های این مملکت فرود می‌آورم صحبت از پیکار است بنظر من کلمه پیکار کلمه بسیار خوبی است ولی شاید جهاد بهتر است این یک جهاد است این یک امر مذهبی است اینجا یک بحث اجتماعی است این یک بحث اقتصادی است اینجا است که بالا بردن سطح فرهنگ و اقتصاد در اثر همین باسواد کردن مردم حاصل می‌شود اینجا است که سازندگی ایران نوین متکی به امر باسواد کردن مردم است اینجا است که وظیفه مقدس و مسلم مذهبی است و مسلم می دانم جناب آقای حاذقی هم تأیید می‌فرمایند (حاذقی- صحیح است، بدون تردید) که یکی از وظایف اصلی مذهب اسلام جنگ در راه بیسوادی و جنگ در راه فقر و جنگ در راه بدبختی است (صحیح است) و تمام این بدبختی و فقر و نفاق و جدال و دو روئی از بیسوادی حاصل می‌شود پس اگر من صحبت از پیکار می‌کنم و کلمه پیکار را می‌گذارم جهاد زیاد کار مهمی نکرده‌ام اینجا صحبت از جهاد است و جهاد ما از روز چهارم آبان بمدت ۷ روز شروع می‌شود یعنی هفته پیکار با بیسوادی و همینطور که عرض کردم از پشت این تریبون مقدس من دست استمداد از طرف کارگران، از طرف روستائیان، از طرف دهقانان و از طرف تمام افراد ملت که نمی‌توانند بخوانند و بنویسند (احسنت) از طرف افرادی که با دست لرزان خودشان اثر انگشت خود را ذیل اسناد خودشان می‌زنند و بادلهای حسرت زده و غمگین و دردناک به نوشته کتابها

و یادداشتها می‌نگرند دست استمداد بسوی ملت بزرگ ایران دراز می‌کنم من امیدوار هستم که تمام ملت ایران دراین هفته پیکار با بیسوادی با تمام قوت و قدرتی که این ملت بزرگ دارند تلاش بکنند من یقین دارم تلاشی که در عرض این هفته این ملت خواهد کرد باز هم یک نمودار سربلندی این ملت نه تنها در این مملکت بلکه در تمام دنیا خواهد بود و دنیا باین ملت به چشم بزرگی و احترام نگاه می‌کنند توفیق بزرگ در این هفته باز هم نمودار خصوصیت ایرانی است که در هر امری که پادشاه مملکت اراده می‌فرمایند ملت از ایشان الهام می‌گیرد و برای رسیدن به هدف ۲۴ ساعته خواهد کوشید پس بیائید همه باهم نه شما نمایندگان ملت بلکه نمایندگان با موکلینشان همه باهم در این راه از هر چه داریم در این هفته مضایقه و خودداری نکنیم با هر وسیله‌ای که برای ما مقدور است ملت و موکلین خودمان را تشویق کنیم که در این پیکار شرکت کنند و حتی تخصیص یک روز هزینه غیر ضروری یک فرد شاید بتواند توفیق غیر ضروری یک فرد از بانوان را حساب بفرمائید سرکار خانم دولتشاهی هزینه غیر ضروری عرض کردم جناب آقای حسن صدر فرمودند که بانوان بخصوص هزینه غیرضروری را می دانید چیست بسیاری از بانوان مملکت و مردهای مملکت هم هزینهای غیرضروری خیلی زیاد دارند فقط تخصیص یک روز از هزینه غیرضروری که من بصورت یک استمداد کلی، بصورت یک استغاثه به ملت ایران می‌کنم کافی است که توفیق بزرگی د راین هفته برا ملت ایران حاصل بشود که باز هم دنیا بمقام ایران بمقام ایرانی بچشم بالاتر و بهتر و عزیزتر نگاه بکند اینجاست که سبب می‌شود ایران مقام قدیم خود را مقامی را که در دوره داریوش و کورش و سیروس داشته است بدست بیاورد ما امروز موقعیتی داریم که می‌توانیم از این موقعیت استفاده کنیم بخدا قسم است اگر نکنیم فردا بسیار دیر است یک دقیقه دیگر هم دیر است یک دقیقه برای ما خیلی گران است (صحیح است).

رئیس- آقای دکتر مهذب وقت شما تمام شد.

دکتر مهذب- جناب آقای رئیس تذکر فرمودند که وقت بنده تمام است منهم برحسب معمول تبعیت می‌کنم امیدوارم همه موکلین شما و موکلین ما در این هفته موفق باشند و بتوانیم باز هم نشان بدهیم که رشد ما بحدی هست که می‌توانیم بازهم رضای خاطر خدا شاه و ملت را بدست بیاوریم (احسنت).

رئیس-آقای حاذقی تشریف بیاورید.

حاذقی- پیش از اینکه وارد اصل موضوعی که بخاطر آن از جلسه پریروز مصمم بودم دقایقی از وقت عزیز و گرامی همکاران محترم را بگیرم چیزی عرض کرده باشم لازم می دانم درباره نمایش عظیمی که دیروز بعد از ظهر همه ما و کسانی که در استادیوم محمد رضاشاه پهلوی حضور داشتند شاهد و ناظر آن بودیم جمله‌ای عرض بکنم برای مؤسس و بانی اساس بزرگی که کاری برای ایجاد یک تحول و دگرگونی در تمام شئون مملکتش می‌کنند اجر و مزدی بالاتر از آن نیست که با چشم خود نتیجه آن تلاشها و مجاهدات خودش را به بیند کسانیکه دیروز افتخار حضور در آن جلسه بزرگ و باشکوه و نمایش بزرگ فرهنگیان، دهقانان و کشاورزان و بخصوص سپاهیان انقلاب یعنی سپاهیان دانش را داشتند خیلی مسرت آور بود که همه دیدیم چگونه شاهنشاه آریامهر با چشمان پرفروغش تماشا می‌فرمایند همه فعالیت‌ها و مجاهدت‌های چهار ساله‌ای که ناشی از انقلابی که برهبری خود معظم له و به پشتیبانی قاطبه ملت ایران در مملکت انجام گرفته بود. آن نمایشی که داده شد یک نمایش حقیقی بود قضاوت تاریخ، قضاوت تاریخ یعنی اینکه تاریخ نشان می‌دهد که چه کسانی در این اجتماع بشری منشاء خیر و سعادت ملت شدند منشاء تحول در اوضاع و احوال اجتماع شدند و جامعه خود را بطرف علم و دانش بطرف عدالت اجتماعی و بطرف همکاری و تعاون و همبستگی و بطرف اتفاق و اتحاد و بطرف روح و جسم سالم سوق دادند اینجا همه در آن جلسه دیروز در آن نمایش چه آن نمایشی که در روی صحنه داده شد و چه در آن نمایشی که خود آن پیشقدمان انقلاب سپاهیان دانش جلو چشم ما دادند نشان داده شد و من بعنوان یک فرد ایرانی افتخار می‌کنم که شاهد و ناظر یک چنین

افتخار عمیق و دامنه داری در کشور هستم که همه افراد کشور در آن سهیم هستند و همه بندای پرشور و سعادت بخش رهبر خودشان جواب مثبت می‌دهند و هر کس بنوبه و بسهم خودش در آن باب همکاری می‌کنند. موضوعی که می‌خواستم عرض کنم موضوع جوانان است موضوعی که مورد توجه همه همکاران محترم هست می‌خواهم عرض کنم برای همه ما نمایندگان ملت تمام افرادی که در این کشور خواهان اجرای این انقلاب بزرگ شاه و ملت هستند این وظیفه هست که هر کس بسهم خودش از هیچ تلاش و کوشش و مجاهده و فداکاری فروگذار نکند زیرا همانطور که دوست عزیز و همکار محترم من جناب آقای دکتر مهذب تذکر فرمودند وقت خیلی مغتنم و عزیز ولی کوتاه است زمان مثل برق می‌گذرد و فرصت عزیز ما از دست می‌رود و باید این فرصتها بنفع ملت و بنفع این ایده آل هائی که در ملت ما هست و موجب ظهور و بروز این انقلاب شده باید استفاده بشود و این فرصت فوت نشود برای من یک چنین فرصتی دست داد رفتم برای شرکت در یک کنفرانس جهانی تسلیح اخلاقی در اروپا آن کنفرانس مدتش خیلی کوتاه بود، متعاقب آن کنفرانس من توانستم یک توفیق بزرگی در بکار بردن آن فرصتی که داشتم بدست بیاورم و با یک برنامه دقیق که منظم کردم توانستم که در طول چهار ماه که فرصت داشتم که مدتی از آن از مرخصی قانونی من بود و بعد هم از تعطیلات تابستانی استفاده کردم و به ۲۷ دانشگاه انگلستان و ایرلند و قسمت‌های تابعه سرکشی بکنم در این دانشگاهها با جوان‌های ایرانی که در سراسر این کشور از تمام حوزه‌های انتخابیه خانمها و آقایان محترم که در اینجا شرف حضور دارند و به آنجا برای تحصیل رفته‌اند تماس بگیرم برای آنها صحبت و سخنرانی بکنم حقایقی از اوضاع و احوال مملکت برایشان شرح بدهم به پرسش‌های آنها جوابهائی که با حقیقت تطبیق بکند و مانع نگرانی هائی که ناشی از تبلیغات مغرضانه اجانب و یا متأسفانه عده‌ای از گمراه شدگان خود ایران است به آنها جواب بدهم این سفر برای من خیلی لذت بخش بود در عین حال خیلی آموزنده بود البته من سفرهای زیادی کرده‌ام تماسهای مختلفی در طی ۲۰ سال با جوانها دارم اما در این سفر بخصوص تمام هم و فکر خودم را متمرکز کردم که ببینم از یک فرد ایرانی که ایمان دارد و عاشق و علاقمند اجرای برنامه‌های اصلاحی هست چه کاری برخاسته است دیدم که واقعاً اگر انسان ایمان داشته باشد در کارش و قصدش واقعاً خدمت باشد و نظر دیگر نداشته باشد خداوند توفیق‌های بزرگی را برای کار او فراهم می‌کند هدفی که در این برخوردها و ملاقاتها بود در سه جمله خلاصه می‌شود اول روشن کردن جوانهای ایران که شماره آنها بیش از سه هزار نفر بود به پیشرفتهائی که امروز در وطن ما می‌گذرد از پیشرفتهای که امروز در وطن ما حاصل شده و از تحولات عمیقی که امروز در سراسر کشور انجام می‌گیرد اینها ایرانی هستند اینها در یک سنی هستند که احتیاج دارند به آنها حقایق گفته شود و سروکار آنها با حقایق کشورشان باشد هدف دیگر این بود که نکته‌های انحرافی و اشتباهات و گمراهی‌های فکری که در آنها هست که نوعا مولود غرض ورزی‌های حسودان و تنگ نظران و مغرضان و آنها که نمی‌توانند ببینند ملتی روی پای خودش بایستد و یک سیاست مستقل ملی در پیش بگیرد و در صحنه دنیا نقش اساسی که خداوند بعهده او گذاشته ایفا بکند این جور غرض ورزی‌ها که اثر سوء در جوانان دارد خواستم این را از بین ببرم و برای آنها روشن بکنم که این خبرها و گزارش‌ها مجهول و قابل قبول نیست وبدست مغرضان ایران و بدست دشمنان ایران تهیه شده و بدست عده‌ای از فرزندان ناخلف و گمراه که دچار عقده‌های حقارت و فساد عقیده شده‌اند و دستشان از همه جا بازمانده و امروز مشغول پراکندن بذر دروغ و نفاق بین ملت هستند تهیه شده خواستم این را از فکرشان بیرون کنم (دکتر امین- آنها خائنند) همینطور است کسی نیست از ایرانیان که بوطنش علاقه نداشته باشد و آنهائی که گمراهان شناخته شده هستند و مثل یهودی سرگردان هر روز بدر یوزگی از کشوری بکشور دیگر سفر می‌کنند و با ورق پاره‌های رسو و گمراه خودشان را علیه ملت و اجتماع خودشان پرونده سازی می‌کنند و افکار

جوانان بیگناه و معصوم ما را گمراه می‌کنند (مهندس عطائی- این اصطلاح چه بود ؟) اصطلاح مصطلح علمی بسیار دقیقی بود توجه بفرمائید صورت مجلس را بخوانید ملاحضه می‌کنید. هدف سوم این بود که من این جوانها را تشویق کنم ترغیب بکنم از طرف شما همکاران محترم که نمایندگان حوزه‌های مختلف انتخابیه مملکت هستید از طرف پدران و مادرانشان از طرف دولت از طرف قاطبه ملت ایران آمادگی وطن را برای استفاده از دانش و بینش و تجربه آنها به آنها حالی بکنم و از آنها بخواهم، خواهش کنم که بمجرد اینکه تحصیلاتشان را تمام کردند با اطمینان باینکه در ایران کار خواهند داشت فرصت خدمت خواهند داشت زمینه مساعد برای تلاش و کوشش خواهند داشت بوطن عزیزشان برگردند و می‌خواهم عرض کنم که خدای را شکر می‌کنم که در هر سه هدف موفق شدم در قسمت اول بسیاری از این جوانان که چهار، پنج، شش سال است در کشورهای خارج بخصوص در دانشگاههای دور افتاده تحصیل می‌کنند آقایان اطلاع دارند کلیه دانشگاههایی که مثلا در انگلستان یا ایرلند یا اسکاتلند هست در مسیر باصطلاح آمد و رفت مسافران و سروکار داشتن به اوضاع و احوال جهانی قرار گرفته در نتیجه بعضی هایشان واقعاً نمی دانند که در ایران چه پیش آمده بآنها بمجرد این که اعلام می‌شد که در فلان ساعت، فلان روز در این باشگاه دانشگاه یا در این تالار کنفرانس اجتماع بکنید از راههای دور و از کیلومترهای مثلا ۲۰ و ۳۰ , ۴۰ به شهر می‌آمدند و در اجتماع حاضر می‌شدند و با شوق و رعبت بمطالب گوش می‌دادند البته باید عرض کنم که این برنامه را من توانستم با کمک همان دوستان تسلیح اخلاقی که بیست سال است به ایران میایند و ما از آنها پذیرائی کردیم و از ایران خاطره‌های خوب دارند و مکرر دولت شاهنشاهی آنها را دعوت کرده و پذیرائی کرده بنده با کمک آنها این برنامه را اجراء کردم و یکشاهی نه برای مملکت و نه برای دولت نه هیچ دستگاهی خرج پیش نیامد جز همان هزینه‌های عادی که برای هر کس که هر جا رفته مثل یکنفر ایرانی که آنجا رفته بود پول مهمانخانه و یا پول صرف غذا بود خرج می‌کردم ولی خیلی از جاها این جوانها حاضر می‌شدند بسیاری از این هزینه‌ها مثل هزینه محل اجتماعی که تشکیل می‌شد گاهی در مهمانخانه هائی بود خرج بر می‌داشت گاهی همه جوانها خودشان که اتحادیه‌ای داشتند که با پول کم کمک می‌کردند به برگزاری این جلسه‌ها و می‌خواهم عرض کنم که این کار بزرگ بدون هیچگونه هزینه و بودجه‌ای برای مملکت انجام شد. وقتی این جوان‌ها می‌شنیدند که انقلاب تاریخی شاه و ملت از چهار سال پیش باین طرف با یک همچو شور و عشق و علاقه‌ای در سراسر مملکت دارد اجرا می‌شود اینها دقیق می‌شدند و گوش می‌دادند و بعد می‌شنیدند و وقتی با ارقام و اعداد و مشخصات به آنها گفته می‌شد که در طول این چند سال چه کارهای بزرگی شده چه تعداد دبستان ساخته شده و چه تعداد دهستانهایی بین کشاورزان توزیع شده و آمار نشان می‌دهد که چند خانواده از روستائیان سراسر کشور امروز مالک آب و زمین و حاکم برمقدرات خودشان شده‌اند آنها خوشحال می‌شدند وقتی به آنها می‌گفتم که درطول این چند سال آمار سپاهیان انقلاب که به اسم سپاهی دانش، بهداشت و سپاه ترویج و آبادانی در سراسر کشور در اقصی نقاط روستاهای کشور مشغول باز کردن دبستان و مشغول معالجه بیماران و مشغول یاد دادن اصول نوین کشاورزی هستند اینها خوشحال می‌شدند زیرا ایرانی بودند ذوق می‌کردند و می‌پرسیدند که آیا این‌ها واقعیت دارد؟ اینها حقیقت دارد یا اینها چیزهایی است که بصورت تبلیغات گفته می‌شود؟ وقتی که من بآنها مدارک و اوراق و اسناد نشان می‌دادم آمارهایی که از طرف مقامات رسمی داده شده بود نشان می‌دادم بعضی‌ها واقعا محظوظ می‌شدند می‌گفتند اینها چیزهایی است که ما آرزو داریم و در عمق قلب ما هست و برای رسیدن به این آرزوها آماده هر گونه تلاش هستیم همینطور در سایر شئون کشور تحولاتی که شده مثل تعلیم و تربیت زنان کشور و بهره مند شدن آنها از تمام حقوق و مزایای اجتماعی و همینطور در قسمت ملی کردن جنگلها در قسمت اصلاح قانون انتخابات که آن مشکلاتی که

سابق در مملکت بود همه را پشت سر گذاشته‌ایم در سایر شئون مملکت که شرح می‌دادم اینها واقعا خوشحال می‌شدند و اگر برای آنها نکته ابهامی و نقطه مشکلی بود که حل نشده بود سعی می‌کردم با آمار و ارقام و با اسناد و مدارکی که همراهم بود آنها را قنع بکنم هدف دوم که عرض کردم برای پاسخگوئی بمسائل مجهولی که داشتند بود نسبت به این هدف دوم می‌خواهم اینجا یک مقدمه‌ای عرض کنم و این است که درطول این سنین گذشته و بخصوص بعد از شهریور ۱۳۲۰ که ما دچار آن مشکلات و پیش آمد تشکیل یک حزب منحله باسم حزب توده شدیم و عده‌ای از افراد این کشور گمراه شدند و بعد خواست خدا بود که ملت ایران زود بیدار شد و مجلس ایران این حزب را از قانون خارج گذاشت و طبعا عده یی افراد منحرف که حاضر شدند سخن حق بشنوند و ارشاد و هدایت شوند و مسیر فعالیت خودشان را در راهی که با مصلحت مملکتشان با مصلحت ملتشان بود قرار بدهند اینها از ایران رفتند و پراکنده شدند در کشورهای مختلف (دکتر امین- چند نفر انگشت شمار بودند) ولی همین عده انگشت شمار الان در اثر اینکه به همان فکر غلط خودشان و به همان نظر خودشان ایستادگی دارند منشاء فساد عظیمی هستند که من باید اینکه خدمتتان عرض کنم که بیائیم چاره جوئی بکنیم (دکتر شفیع امین- آنها مطرود جامعه ایرانی هستند) بله آنها مطرود هستند ولی دست از دغلکاری و فعالیتهای مخرب و موذی خودشان که بر نداشته‌اند در این نقطه‌هایی که من رفتم دیدم که در همه جا نشانی این جوانان در آن دستگاههای گمراه کننده که در آلمان شرقی و سایر کشورهای پشت پرده آهنین هست وجود دارد و مرتب برای آن‌ها جزوه‌ها و رساله‌هایی که بصورت روزنامه هفته نامه ماهنامه و سه ماه یکبار و سالنامه برای آنها می‌فرستند من از نمونه آنها همراه آورده‌ام که بمقامات مملکتی می‌دهم (بانو نفیسی- ممکن است بفرمائید کجاها رفتید؟) روشن کردم عرض کردم که به بیست و هفت دانشگاه در کشورهای انگلستان و ایرلند و قسمت‌های اسکاتلند بود اینها که سه هزار دانشجو هستند باید برگردند و آینده مملکت را اداره کنند (یکی از نمایندگان- دانشجویان همه شان خوب هستند میهن پرست و شاهدوست هستند) عرض کردم این مدارکی که بنده آورده‌ام بمقامات رسمی تحویل می‌دهم تا اینکه دولت متوجه بشود که در قبال این تبلیغات زهرآگین و این پرونده سازیهائیکه برای منحرف کردن افکار جوانان می‌شود باید چه چاره جوئی بشود امروز ما در دنیای فکر و منطق و ایدئولوژی زندگی می‌کنیم ما نمی‌توانیم این قبیل مطالب را نادیده بگیریم و به اصطلاع مثل آتشی زیر خاکستر بگذاریم برای اینکه در موقع خودش اگر یک میکربی در وجود مریض هست طبیب این را معالجه نکند این میکرب جنابعالی (خطاب به آقای دکتر شفیع امین) بهتر می دانید که زادو ولد می‌کند وزود سراسر وجود این بیمار را می‌گیرد و او را سخت مریض و ضعیف می‌کند بنابراین فوری باید بوسیله یک ماده ضد آن میکرب آنرا نابود کرد و مجال نشود و نما نداد حالا این میکربها بصورت و جنبه فکر تبلیغات غلط و زهرآگین و دروغ پراکنیهائی دارد که زود می‌شود چاره جوئی کرد برای اینکه هر اقدامی که در کشور ما انجام می‌گیرد هر کاری که در تمام دنیا از آن تجلیل می‌کنند تعریف می‌کنند و بزرگداشت آن را توی روزنامه‌ها منتشر می‌کنند آنها اینها را منحرف می‌کنند و بصورت یک پرونده‌ای برعلیه این ملت و مملکت می‌سازند و به این جوانی که دور از مملکتش هست این حقایق را غیر از آنچه هست تحویل می‌دهند بنابراین باید برای روشن کردن فکر جوانهایمان و برای اینکه اینها را از بین خطر که تبلیغات زهرآگین مغرضین در فکرشان جا نگیرد افکار صحیح و منظم باهدایت و ارشادی که از نظر فکر و منطق در نسل جوانان ممکن است مؤثر بشود که خیلی هم لطیف است به اصطلاح حساس است بدست آنها بدهیم (روستا- به چه وسیله‌ای؟) خیلی آسان است بهمان وسیله‌ای که داریم ما این را باید بطور جدی تلقی بکنیم البته سال گذشته مقام محترم ریاست امر فرمودند یک کمیسیون مخصوصی در

مجلس تشکیل شد و عده‌ای بودیم نشستیم مسأله جوانها را بررسی کردیم و نتیجه بررسی این شد که باید یک اقدام عاجلی از طرف دستگاه مملکت برای هدایت و ارشاد جوانهایی که در خارج هستند بشود و یک تصمیماتی گرفته بشود و اینکار کار آسانی است اما بشرطی که بدست اهل آن کار داده شود بدست اشخاصی که در آنها ایمان هست علاقه هست صمیمیت هست و می‌فهمند که چه می‌کنند و تشخیص می‌دهند وظیفه شان چیست بسپارند که اینکار را انجام بدهند شما اگر تأیید بفرمائید و اگر از دولت با اصرار بخواهید دولت ناگزیر است که منویات مجلس را که عین منویات شاهنشاه آریا مهر است اجراء بکند این یک کار مهمی است که به اصطلاح به اینکه چند جمله بگوئیم که اینها چیز مهمی نیست ولشان بکنیم این درست نیست. همانطور که عرض کردم حکم میکربی دارد که وقتی در یک محیطی که آمادگی رشد و نمو دارد وارد شد این باسرعت مشغول فعالیت و انتشار می‌شود که باید حتما یک مایه ضد او به او زد والا طرف را مریض و بستری می‌کند و ضعیف می‌کند (مهندس ریاحی- تنها در خارج نیست که باید به مسأله تعلیم و تربیت اینها توجه کرد برای اینکه قبل از آنکه بخارج می‌روند بدانند) همینطور است جناب آقای مهندس مقصود من این نیست که بگوئیم و بنشینیم مقصود من این است که یک موردی راکه مطرح می‌کنیم در مقام علاج آن باشیم من این اوراق را آورده‌ام این اوراق اگر بوسیله غیر از من بود قانوناً نباید در این مملکت بیاید ولی همانطوریکه عرض کردم و از نظر اینکه حکم یک مایه‌ای را دارد که باید آن مایه را پیدا کنیم باید مورد مطالعه و بررسی قرار بگیرد چطور است که ما هر کار مفیدی می‌کنیم هر قدم مثبتی که بر می‌داریم و هر کاری که دیگران حرفش را می‌زنند ما اینجا عملا انجام می‌دهیم چطور می‌شود حرفش برای دیگران اینطور لذت بخش و دهن شیرین کن است ولی عملش که در مملکت ما انجام می‌شود این را برمی گردانند تحریف می‌کنند و بصورت اغواکننده‌ای بیرون می‌آورند این چیزی است که همانطور که عرض کردم برای آینده مملکت اهمیت دارد (صحیح است) من اینها را به جوانان عرض کردم وقتیکه توضیح می‌دادم و در هر اجتماعی که صحبت می‌کردم (دوست عزیز من آقای کشفی اشاره فرمودند من خیلی معذرت می‌خواهم این جمله‌ای که گفتم یک جمله مصطلحی است که می‌گویند یهودی سرگردان والا من به ملت یهود که یک ملتی هستند که دارای دین خدائی دارای کتابی آسمانی هستند احترام می‌کنم یک مسلمان سرگردان هم مثل یک یهودی سرگردان است فرقی نمی‌کند در همان اجتماعاتی که بنده بودم مسلمان بود ارمنی بود یهودی هم بود بالاخره همه ایرانی بودند و من برای هیچیک از آنها هیچگونه تفاوتی قائل نمی‌شوم) عرض می‌کردم در هر شهری که سه، چهار پنج روز بودم بحرف آنها در دماغ آنها در مغز آنها جایگزین شده است برای اینکه چند سال گذشته است و حالا ما می‌توانیم که علاج بکنیم درمان کنیم و گفته‌های باطل را با سخن حق لغو کنیم حالا موقع آن رسیده است که مملکت یک دستگاه معظمی دارد که بتواند از نظر فکری و منطقی حقایق مملکت را منعکس کند باید وسائلی تهیه کند و بیشتر از هر چیز و لازم تر از هر پول مخارجی است که دولت یا پدر و مادر آنها برای آنها می‌فرستند من می‌دیدم که جوانهائی بودند که با بورس دولت یا بورس شرکت نفت تحصیل می‌کردند جوانهائی بودند که از دستگاههای مختلف دولت پول می‌گرفتند آنها پول می‌دادند اما غذای فکر بآنها نمی‌دادند ماهی ۵۵,۵۰,۴۵ لیره برای آنها می‌فرستند وضع زندگی مالیشان خیلی خوب بود اما وضع فکریشان احتیاج به چاره جوئی داشت احتیاج به این داشت که بموازات اینکه پولهائی برای آنها می‌فرستیم یک مطالب و حقایقی هم از کشور خودمان بصورت صحیح و علمی بصورتی که فکر جوان امروز که سرو کارش بارضایت فیزیک و علم و اطلاع است برای او تهیه بکنیم که با فکر او تطبیق بکند برای آنها بفرستیم من برای آنها خیلی منطقی و ساده صحبت می‌کردم می‌گفتم

که تمام این تبلیغاتی که راجع بایران کرده‌اند فرض می‌کنیم که درست است اما چه کسی باید آنها را اصلاح بکند شما و من و چطور باید اصلاح بکنیم هر کس باید مسئولیت را از خودش شروع بکند بجای اینکه این روش معمول شده که انتقاد می‌کنند دولت چنین ملت چنان مجلس چنین روزنامه چنان این انتقاد کردن از اشخاص ضعیف النفس بی اراده‌ای است که در آنها قدرت کار کردن نیست و شروع می‌کنند به آه کردن و ناله کردن اما آن کسی که بیک ملتی تعلق دارد در او ایمان هست قدرت روحی هست چرا انتقاد بیجا بکند باید دامن همت به کمر بزند و بایستد و یک گوشه‌ای از مملکت را اصلاح بکند من به آنها عرض می‌کردم طبیب هستید بیائید طب و بهداشت ایران را درست کنید مریضخانه‌های ایران را درست کنید درمانگاههای ایران را درست کنید به آنها می‌گفتم اگر در رشته تعلیم و تربیت درس خوانده‌اید بیائید مدارس را اصلاح کنید مهندس شدید بیائید مملکت را از لحاظ ساختمان درست بکنید کشاورزید بیائید کشاورزی ایران را درست بکنید عالم روانشناس هستید بیائید جامعه تان را بطرف راه صحیحی سوق بدهید به آنها ساده حرف می‌زدم بعداز اینکه مدتی صحبت می‌کردم تسلیم می‌شدند به آنها می‌گفتم هیچ ملتی را دیده‌اید که از خارج اصلاحات را برایشان بیاورند خود آن ملت قیام کرده، آمریکا یا سویس یا انگلستان، شوروی که در علم پیشرفت کرده‌اند در اثر همت جوانان آن کشورها بوده این استعداد در جوانهای ایرانی بیشتر است برای اینکه من می‌دیدم که جوانهای ایرانی در امتحاناتشان نمره‌های خوب دارند و در درجه اول هستند اینها باید هدایت بشوند راهنمائی بشوند که کارشان را انجام بدهند و اما در قسمت سوم عرض می‌کنم آنها را تشویق کردم که به ایران برگردند مشکلاتی داشتند من از همان جا مشکلاتشان را به مقامات رسمی خبر می‌دادم نامه هائی بهمه نمایندگان که با موکلینشان تماس گرفته بودم نوشتم و مشکلات آن جوانان یا وضع خوب آنها را برایشان شرح دادم و به عده زیادی از پدرو مادران آن می‌دیدم در بچه هایشان یک استعداد خاصی یا نبوغی بود یا خدای نکرده یک انحراف فکری بود برای آن پدر و مادران نوشتم که وضع فرزند شما این است یا او را تشویق کنید که برگردد یا او ررا کمک کنید کمک فکری و ارشاد کنید نقطه‌های ضعفش این است انحرافش این است اما آن تشویق که در آنجا اثر کرد این بود که می‌پرسیدند آیا ما اگر بیائیم به ایران نباید خیابانها را بگردیم و بیکار باشیم؟ گفتم نه اگر یک وقتی یک جو ان تحصیلکرده به ایران برمی گشت و بیکار می‌ماند الان اینطور نیست اگر در او لیاقت و عرضه هست استعداد هست علم و دانش و تجربه هست وقتی آمد به ایران لازم نیست حتما دولت او را بکار بگمارد البته من تصدیق می‌کنم که دولت قدمهای مثبتی برداشته و برای بکار گماردن جوان‌های فارغ التحصیل از دانشگاهها قدمهای مثبتی برداشته ولی در عین حال اجتماع ما امروز آمادگی دارد برای این که جوانهای تحصیل کرده بکار مشغول بشوند ملاحظه می فرمائید که امروز در بخشهای خصوصی کارخانه هائی تأسیس می‌شود این‌ها متخصص می‌خواهند امروز در بخش‌های خصوصی شرکت‌ها تجارتخانه‌های بزرگی تشکیل می‌شود اینها عالم اقتصاد می‌خواهند امروز دانشگاههای بزرگ ملی و مدارس فنی تأسیس می‌شود اینها استاد استادیار و دانشیار می‌خواهند همه این تحولات را که برای آنها شرح می‌دادم واقعاً با یک حس امیدواری جلسه را ترک می‌کردند و مصمم می‌شدند که تحصیلاتشان که تمام شد بایران برگردند ولی آنهائی که انحراف فکری داشتند بطور موقت متقاعد می‌شدند اگر کمک به آنها نکنیم فکر آنها را روشن نکنیم اخبار داخلی مملکت را نفرستیم اقدامات مؤثر نکنیم چون استعداد انحراف در آنها هست . . .

رئیس- آقای حاذقی وقت شما تمام شد.

حاذقی- عرضم را تمام می‌کنم بنابراین غرض از این گزارش که بعرض مجلس شورایملی رساندم این است که از مقام محترم ریاست و از همه نمایندگان محترم استدعا بکنم که این موضوع راهه متفقاً از دولت بخواهیم که نسبت به نسل جوان چه آنهائی که در دانشگاههای

ایران تحصیل می‌کنند و البته می‌گویم افتتاح ساختمان مسجد دانشگاه هم یک قدم اولیه بود برای جلوگیری از انحراف فکری جوانها و چه آنهائی که در خارج هستند باید یک برنامه‌ای از نظر هدایت و ارشاد فکری بدست افراد باایمان بدون اینکه اعتبار و بودجه لازم داشته باشد برای ایمان اشخاص یک اقداماتی بکنند و آنها را هدایت بکنند و من مطمئن هستم که اگر جوانها ایمان و هدایت افکارشان درست بشود هر کدام در برگشتن منشاء تحول عظیمی برای مملکتشان خواهند شد (احسنت).

۳- تصویب صورت جلسه.

رئیس- راجع به صورت جلسه دفعه گذشته نظری نیست؟ آقای مهندس ریاحی.

مهندس ریاحی- چند اشتباه چاپی است اجازه بفرمائید تصحیح بشود.

رئیس- اصلاح می‌شود نظر دیگری در صورت جلسه نیست؟ (اظهاری نشد) صورت جلسه قبل تصویب می‌شود. آقای دکتر قراگزلو.

دکتر قراگزلو- نامه‌های متعددی از طبقات مختلف رسیده است که تقدیم می‌شود.

۴-قرائت تلگرام جوابیه و تلگرام معروضه ریاست مجلس شورای ملی بمناسبت مولود علیاحضرت شهبانوی ایران.

رئیس- وارد دستور می‌شویم تلگرافی از کاخ سعدآباد رسیده است. برای اطلاع مجلس قرائت می‌شود.

(بشرح زیر خوانده شد)

از کاخ سعدآباد۴۵/۴/۴۷ مجلس شورای ملی

جناب مهندس ریاضی رئیس مجلس شورای ملی تلگرام شما مبنی برشادباش بمناسبت سالروز ولادت ما ملاحظه شد و موجب کمال مسرت خاطر گردید.

عنایات و توجهات خاصه ما را بعموم اعضای هیئت رئیسه و نمایندگان مجلس شورای ملی ابلاغ نمائید.

فرح پهلوی

تلگرافی که از طرف مجلس شورای ملی بعرض رسیده بود قرائت می‌شود.

(بشرح زیر خوانده شد)

۴۵/۷/۲۱

پیشگاه مبارک علیاحضرت فرح پهلوی شهبانوی ایران باکمال احترام و افتخار.

میلاد مسعود آن علیاحضرت را از طرف خود و هیئت رئیسه و عموم نمایندگان مجلس شورای ملی به پیشگاه مبارک اعلیحضرت همایون شاهنشاه آریامهر و آن علیاحضرت و والا حضرت همایون ولایتعهد تبریک عرض نموده سعادت و سلامت علیاحضرت را در سایه توجهات شاهنشاه آریا مهر از درگاه خداوند متعال مسئلت دارد.

خدمتگزار مهندس عبدالله ریاضی

رئیس مجلس شورای ملی

۵- قرائت اسامی هیئت رئیسه شعب و اعضاء کمیسیونها منتخب از شعب ششگانه

رئیس- اسامی اعضاء کمیسیونها و همچنین اعضاء هیأت رئیسه شعب که در روز چهار شنبه دیروز انتخاب شدند برای اطلاع مجلس قرائت می‌شود.

(بشرح زیر خوانده شد)

هیئت رئیسه شعب ششگانه

شعبه اول

آقای دکتر اعتمادی رئیس

آقایان: دکترامامی خوئی و دکتر حسینی نواب رئیس

آقای مهندس صائبی مخبر

آقایان: غلام نیاکان و پور ادبی منشی

شعبه دوم

سرکارخانم تربیت رئیس

آقایان: دکتر سعید و مصطفوی نواب رئیس

آقای مهندس ریاحی مخبر

آقایان: میرافضل و مجد منشی

شعبه سوم

آقای دکتر ضیائی رئیس

آقایان: فولادوند و دکتر حکیم شوشتری نواب رئیس

آقای صدری کیوان مخبر

آقایان: سیدعلی صائب و دکتر مدنی منشی

شعبه چهارم

تیمسار سرلشکر نکوزاد رئیس

آقایان: بدرصالحیان و شیخ الاسلامی نواب رئیس

آقای ادیب سمیعی مخبر

آقایان: دکتر مهدی زاده و مهندس زرآور منشی

شعبه پنجم

آقای دکتر شفیع امین رئیس

آقایان: کریم اهری و اقبالی نواب رئیس

آقای مهندس آراسته مخبر

آقایان: دکتر پورهاشمی و کنگرلو منشی

شعبه ششم

آقای میرهادی رئیس

آقایان: دکتر غنی و حکمت یزدی نواب رئیس

آقای سعید وزیری مخبر

آقایان: مهندس اسدی سمیع و دکتر زعفرانلو منشی

کمیسیون بودجه

شعبه۱- آقایان: مرتضوی- جهانشاهی- سیفی

شعبه۲- آقایان: دکتر فربود- میرافضل- مهندس ریاضی

شعبه۳- آقایان :مهندس اسمعیل جلالی- دکتر کیان- دکتر حکیم شوشتری

شعبه۴- آقایان: دکتر خطیبی- مهندس کیا- شیخ الاسلامی

شعبه۵- آقایان: نیری- یزدان پناه- پروشانی

شعبه۶- آقایان: میرهادی-مهندس والا- مهندس آصفی

کمیسیون دارائی

شعبه۱- آقایان: کسرائی- مهندس صائبی- تهرانی

شعبه۲- آقایان: قاسم مرادی- علی مرادی- دکتر مبین

شعبه۳- آقایان: فلیکس آقایان- کشفی- ضابطی

شعبه۴- آقایان: بدرصالحیان-اوزار- صفی پور

شعبه۵- آقایان: اهری- دکتر مهذب- نیری

شعبه۶- آقایان: خواجه نوری- کمالوند- سعید وزیری

کمیسیون دادگستری

شعبه۱- آقایان: دکتر اعتمادی- دیهیم- مرتضوی

شعبه۲- آقایان: مجد- صادق احمدی- خانم تربیت

شعبه۳- آقایان: فلیکس آقایان- صدری کیوان دکتر اسفندیاری

شعبه۴- آقایان: ادیب سمیعی- شیخ الاسلامی- آموزگار

شعبه۵-

شعبه۶- آقایان: کمالوند- رهبر- عبدالحسین طباطبائی

کمیسیون کشور

شعبه۱- آقایان: فهیمی- حق شناس- پورادبی

شعبه۲- آقایان: مکی فیصلی- بهادری- مصطفوی

شعبه۳- آقایان: دکتر بقائی یزدی- محدث زاده- دکتر مدنی

شعبه۴- آقایان: دکتر صالحی- مهندس زرآور- حاج رجائی

شعبه۵- آقایان: کنگرلو- روحانی- پروین

شعبه۶- آقایان: شکیبا- مبارکی- دکترزعفرانلو

کمیسیون آموزش و پرورش

شعبه۱- آقایان: دکترامامی خوئی- جهانگیری- خانم ابتهاج سمیعی

شعبه۲- آقایان: موسوی ماکوئی- مهندس صدقیانی- خانم تربیت

شعبه۳- خانم جهانبانی- آقایان: صدری کیوان- دکتر قراگزلو

شعبه۴- آقایان: دکترخطیبی- کلانتر هرمزی- دکترعدل طباطبائی

شعبه۵- آقایان: دکترشفیع امین- ویلیام ابراهیمی- پاینده

شعبه۶- جناب آقای مهندس ریاضی- آقایان: دکترسامی راد- حبیبی

کمیسیون بهداری

شعبه۱- آقایان: دکترصاحبقلم- دکتراعتمادی- دکترکلالی

شعبه۲- آقایان: دکترسعید- رضوی- طالب زاده

شعبه۳- آقایان: دکترضیائی- دکترقراگزلو- دکتربقائی یزدی

شعبه۴- آقایان: دکتررهنوردی- دکترصالحی- دکترحاتم

شعبه۵- آقایان: دکترشفیع امین- دکترپورهاشمی- متولی باشی

شعبه۶- آقایان: دکترموثقی- دکتر اسدی- امام مردوخ

کمیسیون راه

شعبه۱- آقایان: ارسنجانی- حقشناس- پورادبی

شعبه۲- آقایان: پزشکی- دکترسعید- مجد

شعبه۳- آقایان: بالاخانلو- زرگرزاده- ضابطی

شعبه۴- آقایان: شاخوئی- ذبیحی- خانم نفیسی

شعبه۵- آقایان: کنگرلو- رامبد- معتمدی

شعبه۶- آقایان: حکیمیان- حکمت یزدی- امام مردوخ

کمیسیون کشاورزی

شعبه۱- آقایان: مهندس ارفع- فهیمی- دکترنجیمی

شعبه۲- آقایان: مهندس برومند- مهندس ریاحی- ثامنی

شعبه۳- آقایان: مهندس اخوان- مهندس انصاری- ملکزاده آملی

شعبه۴- آقایان: تبریزی- پژند- دکترمهدیزاده

شعبه۵- آقایان: امینی خراجی- نوربخش- مهندس آراسته

شعبه۶- آقایان: رهبر- دکتر زعفرانلو- مهندس اسدی سمیع

کمیسیون امورخارجه

شعبه۱- آقایان: دکتر کلالی- دکترحسینی- بانو ابتهاج سمیعی

شعبه۲- آقایان: دکتر فربود- مهندس جلالی نوری- بانو دکتردولتشاهی

شعبه۳- آقایان: دکترضیائی- مهندس معینی- فولادوند

شعبه۴- آقایان: مافی- بوشهری- دکتررمضانی

شعبه۵- آقایان: مهرزاد- سلیمانی کاشانی- کیهان یغمائی

شعبه۶- آقایان: دکترسامی راد- دکتر رشتی- دکترغنی

کمیسیون اقتصاد

شعبه۱- آقایان: دکترالموتی- دکترحسینی- ریگی

شعبه۲- آقایان: دکتررضوانی- تقی زند- مهندس کمانگر

شعبه۳- آقایان: صائب- مهندس مجتهدی- کورس

شعبه۴- آقایان: دکترعدل طباطبائی- صفی پور- آموزگار

شعبه۵- آقایان: دکتریگانگی- مهندس مالک- دکتر پورهاشمی

شعبه۶- آقایان: شفیعی پور کرمانی- شکیبا- دکترسعیدحکمت

کمیسیون آبادانی و مسکن

شعبه۱- آقایان: دکترصاحبقلم- مهندس عطائی- مهندس صائبی

شعبه۲- آقایان: جاوید- ثامنی- دکترعدل

شعبه۳- آقایان: مهندس اخوان- بالاخانلو- دکترجعفری

شعبه۴- آقایان: مهندس زنجانچی- مهندس زرآور- ختائی قلعه جوقی

شعبه۵- آقایان: نوربخش- فخرطباطبائی- اقبالی

شعبه۶- آقایان: حکمت یزدی- فیروز عدلی- میرهادی

کمیسیون کارو امور اجتماعی

شعبه۱- آقایان: روستا- پاک ذات- غلام نیاکان

شعبه۲- آقایان: رضوی- حیدرصائبی- دکترعدل

شعبه۳- آقایان: البرزی- محدث زاده- امیراحمدی

شعبه۴- آقایان: قراچورلو- شاخوئی- موقر

شعبه۵- آقایان: مهندس مالک- مجیدموسوی- مجیدمحسنی

شعبه۶- آقایان: حبیبی- دکترموثقی- دکترمصباح زاده

کمیسیون آب وبرق

شعبه۱- آقایان: مهندس معینی زند- دکترمهندس ناصربهبودی- کسرائی

شعبه۲- آقایان: مکی فیصلی- مهندس صدقیانی- موسوی ماکوئی

شعبه۳- آقایان: مهندس انصاری- دکترمدنی- البرزی

شعبه۴- آقایان: بدرصالحیان- مهندس کیا- پژند

شعبه۵- آقایان: ناروئی- متولی باشی- طهماسبی

شعبه۶- آقایان: توسلی- مهندس عدلی- مهندس پرویز بهبودی

کمیسیون پست وتلگراف

شعبه۱- آقایان: سیفی- پاک ذات

شعبه۲- آقایان: تقی زند- باغمیشه

شعبه۳- آقایان: کشفی- لفوطی

شعبه۴- آقایان: ختائی قلعه جوقی- خانم نفیسی

شعبه۵- آقایان: امینی خراجی- مهندس پروشانی

شعبه۶- آقایان: نصیری- دکترغنی

کمیسیون نظام

شعبه۱- آقایان: تیمسار سرلشکرهمایونی- بختیاربختیاریها

شعبه۲- آقایان: علی مرادی- موسوی کبیری

شعبه۳- آقایان: ملک زاده آملی- سیدعلی صائب

شعبه۴- آقایان: تیمسار سرلشکر نکوزاد- ادیب سمیعی

شعبه۵- آقایان: ناروئی- معتمدی

شعبه۶- آقایان: تیمسارسرتیپ حکیمیان- دکترمصباح زاده

کمیسیون امور استخدام وسازمانهای اداری

شعبه۱- آقایان: دیهیم- تهرانی

شعبه۲- آقایان: قاسم مرادی- هیراد

شعبه۳- آقایان: صائب- خانم جهانیانی

شعبه۴- آقایان: دکترمهدیزاده- مافی

شعبه۵- آقایان: مجید موسوی- مهندس آراسته

شعبه۶- آقایان: عبدالحسین طباطبائی- مبارکی

کمیسیون برنامه

شعبه۱- آقایان: احتشامی- دکترالموتی

شعبه۲- آقایان: حیدرصائبی- دکتررضوانی

شعبه۳- آقایان: اولیا- دکتراسفندیاری

شعبه۴- آقایان: دکتررهنوردی- ظفر

شعبه۵- آقایان: دکتریگانگی- روحانی

شعبه۶- آقایان: دکتررشتی- مهندس والا

کمیسیون فرهنگ وهنر

شعبه۱- آقایان: حاذقی- روستا

شعبه۲- آقایان: مهندس کمانگر- بانودکتردولتشاهی

شعبه۳- آقایان: مهندس اسماعیل جلالی- کورس

شعبه۴- آقایان: پژند- دکترحاتم

شعبه۵- آقایان: کیهان یغمائی- مجیدمحسنی مهر

شعبه۶- آقایان: مهندس آصفی- مهندس پرویز بهبودی

کمیسیون اطلاعات

شعبه۱- آقایان: احتشامی- ریگی

شعبه۲- آقایان: جاوید- طالب زاده

شعبه۳- آقایان: فولادوند- دکترحکیم شوشتری

شعبه۴- آقایان: تبریزی- موقر

شعبه۵- آقایان: دکتروحیدنیا- ویلیام ابراهیمی

شعبه۶- آقایان: زهتاب فرد- سعیدوزیری

کمیسیون همکاری مجلسین

شعبه۱- آقایان: جهانشاهی- دکترنجیمی

شعبه۲- آقایان: مهندس برومند- ایلخان

شعبه۳- آقایان: مهندس معینی- سرتیپ پور

شعبه۴- آقایان: دکتریزدان پناه- پرویزی

شعبه۵- آقایان: مهندس اسدی سمیع- دکتراسدی

کمیسیون عرایض

شعبه۱- آقای حاذقی

شعبه۲- آقای بهادری

شعبه۳- آقای سرتیپ پور

شعبه۴- آقای اوزار

شعبه۵- آقای اقبالی

شعبه۶- آقای توسلی

کمیسیون محاسبات

شعبه۱- آقای بختیاربختیاریها

شعبه۲- آقای مصطفوی

شعبه۳- آقای امیراحمدی

شعبه۴- آقای حاج رجائی

شعبه۵- آقای اهری

شعبه۶- آقای ساگینیان

کمیسیون رسیدگی بسئولات

شعبه۱- آقایان: مهندس ارفع- مهندس معینی زند- دکترامامی خوئی

شعبه۲- آقایان: مهندس جلالی نوری- پزشکی- دکترمبین

شعبه۳- آقایان: مهندس مجتهدی- اولیا- زرگرزاده

شعبه۴- آقایان: اوزار- مهندس زنجانچی- موقر

شعبه۵- آقایان: دکتروحیدنیا- پروین- مهندس مالک

شعبه۶- آقایان: زهتاب فرد- شفیعی پورکرمانی- ساگینیان

۶- مذاکره در گزارش شور اول کمیسیون دارائی راجع به لایحه مالیات‌های مستقیم

رئیس- کلیات لایحه مالیات بردرآمد مطرح است آقای دکتراسفندیاری تشریف بیاورید.

دکتراسفندیاری- مقدار زیادی از موضوعاتی که قرار بود نسبت به این لایحه گفته بشود از طرف سایر افراد فراکسیون حزب مردم و منفردین و حتی افرادی که در خود اکثریت هستند گفته شده من کوشش می‌کنم بطور خیلی خلاصه فقط چند اشکال از چندین اشکال را متذکر بشوم و در ازاء این خلاصه کردن آن چند اشکالی که بعرض آقایان می رسانم کوشش می‌کنم که پیشنهادهای بیشتری داده بشود (دکتریزدان پناه- شما می‌توانید مفصلتر بفرمائید) جناب آقای دکتریزدان پناه چون اگر فقط اعتراضی شود و راه حل نشان داده نشود بنظر من این کار درست و اصولی نیست (صحیح است) (دکتریزدان پناه- نظر من از اینکه مفصلتر بفرمائید ارائه طریق بوده است و منهم با شما هم عقیده‌ام) کار اصولی آن است که در وقت انتقاد کردن راه حل را هم نشان بدهند که مثلا این راه از نظر من راه حل این مشکل است که در نظر گرفته نشده است (احسنت

احسنت) تشکر می‌کنم موضوعاتی را که خواستم اینجا بطور خلاصه متذکر بشوم عبارت است از:

۱- ممکن است وضع مالیات برحقوق کارمندان دولت و سایر طبقات حقوق بگیر موجد این توهم شود که درآمد مالیاتی مملکت بالا خواهد رفت بفرض صحت این ایراد بر واضعین قانون وارد است که در یک سیستم مالیاتی مترقی چرا باید از طبقه کم درآمد که مسلماً حداقل معیشت آنها از درآمد ناشی از حقوق تاًمین می‌شود بجبران تسهیلاتی که در مورد طبقه پردرآمد و مرفه رعایت شده است مالیات اضافی گرفت و گرچه ممکن است پس از اجرای قانون وصولی مالیات برحقوق کارمندان دولت اعم از کشوری و لشکری رقم قابل توجهی را تشکیل و در آمار وصولی ماهیانه یا سالیانه بحساب ازدیاد وصول مالیات گذارده شود ولی اگر ۶۰ درصدی را که طبق ماده ۱۷۸ مقرر است بعنوان پاداش بجبران وصول مالیات بکارمندان پرداخت شود و مسلماً همه سال درستون خرج در بودجه کل کشور منظور خواهد شد بحساب آوریم خواهیم دید که ازاین بابت در آمد قابل توجهی عاید دولت نخواهد گردید و فقط نتیجه‌ای که از این وضع حاصل خواهد شد آشفتگی بیشتر در زندگی طبقات حقوق بگیر و کارمندان دولت خواهد بود و درآینده نیز دولت مجبور خواهد بود باین قبیل پرداختها برای رفاه کارمندان ادامه دهد.

۲- درتقسیم بندی و همچنین در انشاء قانون رعایت سهولت اجراء و درک و فهم مطلب نشده است فصول و تقسیم بندی لایحه بنحوی است که نه نتها هیچ مؤدی نمی‌تواند وضع خود را بطور روشن و صریح از مواد آن دریابد بلکه مأمورین وصول هم نمی‌توانند با مواد متفرق و مختلفی که درباره یک موضوع در فصول و ابواب مختلف قانون آمده است با اطمینان خاطر در حل و فصل امور مالیاتی مؤدیان اقدام و عمل کنند اگر تقسیم بندی ابواب و فصول قانون مانند قانونی که فعلا دردست اجرا است روشن و صریح بود هم مؤدیان و هم مأمورین از این جهت نگرانی و ابهامی در کار نداشته و قانون سهل تر و سریع تر بموقع اجراء گذارده می‌شود.

بنظر ما بهتر بود تنظیم کنندگان لایحه قانون سال ۱۳۳۵ و اصلاحیه‌های آنرا که بمرور و طی چندین سال برحسب احتیاج تدوین و بموقع اجرا گذارده شده بود جمع آوری کرده و با توجه به مشکلات و نواقص موجود و اهدافی که به مقتضای پیشرفت کشور بوجود آمده لایحه‌ای در جهت توسعه اقتصادی و تأمین هدف انقلاب تدوین و تنظیم می‌کردند و باز بهتر بود که تعصبی در بهم زدن فصول و ابواب قانون فعلی که در دست اجرا است و برای مؤدیان و مأمورین قابل درک و فهم است بخرج نمی‌دادند درقانون فعلی مالیات و تکلیف هر دسته از مؤ دیان و مأمورین درفصل بخصوصی گنجانده شده و هر فرد می‌توانست با مراجعه به فصل مربوط بخود تکلیف خویش را در قبال دستگاه‌های مالیاتی بداند و مأمورین نیز در مواجهه با هر مؤ دی می‌دانستند که باید بکجا رجوع کنند و برای هیچ یک از دو طرف اشکالی در کار نبود در حالیکه در لایحه جدید این اصل رعایت نشده چه م دیان چه مأموران باید احاطه بتمام ابواب و فصول قانون داشته باشند برای پرداخت مالیات بیک فصل و برای استفاده از معافیت به فصل دیگر و برای تعیین جریمه به یک قسمت و برای رسیدگی و تشریفات آن بقسمت دیگر و برای پرداخت جریمه بفصل علیحده و قس علیهذا مراجعه کنند.

عبارت بندی و سبک انشاء لایحه نیز در خور توجه و دقت است در ایران بهتر است مواد قانون مالیات بردرآمد که مورد احتیاج عامه طبقات کشور است روشن صریح و قاطع بوده و برای مؤ دی و مأمور قابل درک و فهم باشد تا مؤ دی خود تکلیف خود را در قبال قانون دانسته و برای انجام وظایف قانونی مجبور به مراجعه بوکیل و مشاور و احیاناً مأمور مالیات بردرآمد نباشد متأسفانه سبک نگارش و جمله بندی عبارات لایحه اکثراً نارسا است مراجعه بمواد لایحه بخصوص موادی نظیر ماده ۱۶و ۴۹و ۵۰ و۱۴۰ و۱۴۱ . . . مطلب بهتر روشن می‌شود.

۳- در هر قانون بخصوص در قوانینی که مورد حاجت مردم است و بالاخص در قانون مالیات بردرآمد که باتمام طبقات و افراد کشور سروکار دارد تعریف اصطلاحات از لوازم ضروری یک لایحه جامع و کامل است در حالیکه با ذکر اصطلاحات بسیاری که در لایحه جدید آمده است متأسفانه برای هیچ یک تعریف قاطع و روشن و زبانداری که بعداً و در جریان اجرای لایحه از ایجاد اختلاف و کشمکش جلوگیری کند نشده است و اگر هم شده بسیار ناقص و نارسا و بی موقع بوده است حق این بود که تعاریف اصطلاحات قانون در اول قانون یکجا و یا در اول هر فصل و یا لااقل قبل از ذکر هر اصطلاح بیان می‌شد.

۴- قدرت و اختیارات بی حد و حصری که یکطرفه به مأمورین وصول داده شده نتیجه‌ای جز ایجاد ترلزل در مؤدیان و صاحبان درآمد و احیاناً تعدی و تجاوز مأموران نخواهد داشت هیچ صاحب سرمایه‌ای حاضر نخواهد بود سرمایه خود را در راه انجام مقصودی صرف کند و بعداً در پیچ و خم ادارات و مالیاتی و در دام کلمات و الفاظ غیر مفهوم و مبهم قانون اسیر و گرفتار شود و در مقابل قدرت بیحد و حصر مأموران مالیات تأمین نداشته باشد برای مثال ذکر و اشاره بمواد ۱۶ و ۱۵۹ و تبصره ۳۱۲ و ۲۶۲ و۲۵۶ و سایر موادی که بموجب آنها اختیاراتی به ممیزین و سرممیزین کل داده شده کافی بنظر می‌رسد.

۵- عدم امکان قطع و فصل اختلافات بین مؤدیان و مأموران وصول که ناشی از ذکر بعضی مواد غیر منطقی و معقول در قانون است نظیر تبصره ۵ ماده ۴۵ و تبصره ماده ۳۱۲ یکی از نقائص اصلی این لایحه است که همواره مانند شمشیر برگردن مؤدیان سنگینی و ایجاد ناراحتی می‌کند بموجب این قانون و با در نظر گرفتن اختیاراتی که بمأمورین وصول داده شده و بدان اشاره شد هیچ مؤدی بفرض پرداخت مالیات و اخذ مفاصا حساب نمی‌تواند از تعقییب مجدد مأموران در امان باشد و حتی مرور زمان قانونی هم او را از تعقیب و اجحاف و تعدی احتمالی مأموران مصون و محفوظ نخواهد داشت.

۶- معاف کردن بعضی از طبقات و منابع درآمد در قانون و مشمول قرار دادن سایر طبقات مشابه اگر بکلی اصل عدالت اجتماعی را در لایحه از بین نبرده باشد مسلماً باعث تزلزل مبانی عدالت اجتماعی شده است ماده ۱۱۶ که درآمد حاصله از کشت آفتاب گردان و لوبیای روغنی و کنف را معاف کرده است طبعاً این وهم پیش می‌آید که خدای نکرده تهیه و مصرف کنندگان خاص این مواد خود در نوشتن لایحه دست داشته و قبلا پیش بینی‌های لازم را برای فرار از پرداخت مالیات حتی در قانون نیز کرده‌اند و این واکنش در هر فردی ایجاد می‌شود که چه بسیار محصولاتی که از نظر احتیاج و ضرورت عامه بمراتب لازمتر از آفتاب گردان و لوبیای روغنی و کنف باشد و چرا این معافیت شامل این قبیل محصولات نشده معلوم نیست؟ و همچنین ماده ۱۱۳ که بموجب آن درآمد کشاورزی زارعینی که در اجرای قوانین اصلاحات ارضی مالک یا مستأجر شناخته شده و یا بشوند و نسبت به املاکی که در اجرای قانون مزبور بعنوان مالکیت یا اجاره به آنان واگذار شده است از پرداخت مالیات معاف است گرچه بنظر می‌رسد منظور نویسنده ماده این بوده که اختصاصاً در جهت تأیید و تسهیل اجراء قانون اصلاحات ارضی مقرراتی وضع کرده باشد لیکن توجه نشده است که منظورنهائی از قانون اصلاحات ارضی صرفنظر از بر قراری رابطه عادلانه و انسانی بین مالک وزارع بهبود اساسی وضع کشاورزی وازدیاد محصولات کشاورزی کشور است و در اجراء این مقصود تفاوتی بین زارعی که مالک ده هکتار زمین بموجب قانون اصلاحات ارضی شده با مالکی که قبلا مالک ۱۰ هکتار بوده است نیست و گویا تهیه کننده گان لایحه فراموش کرده‌اند که قبل از اجراء قانون اصلاحات ارضی تقریباً اراضی کشاورزی مملکت بوسیله خورده مالکین کشت می شده و هنوز هم می‌شود و نباید این طبقه را که در حقیقت طبقه مولد کشاورز مملکت هستند از نظر دور داشت و اگر معافیت برای یک دسته قائل می‌شوند دسته مشابه دیگر را نباید نادیده گرفت

اگر دو کشاورز هر دو مالک ۱۰ هکتار زمین در همسایگی یکدیگر باشند نباید از یکی مالیات گرفت و یکی را معاف کرد منظور این است که اگر این معافیت شامل کیله کشاورزانی که مالک ۱۰ هکتار زمین می‌باشند می‌شد هم رعایت اصل عدالت اجتماعی شده بود و هم در جهت تشویق و تقویت مادی کشاورزان خورده مالک قدم مفیدی برداشته می‌شد.

۷- عده زیادی از صاحبان درآمد هستند که تا کنون نام آنها در دفاتر و جزء جمع‌ها نیامده و سابقه مالیاتی ندارند متأسفانه این لایحه تدبیری برای یافتن و بدست آوردن این قبیل مؤدیان که در حقیقت صاحبان درآمد مخفی هستند نیاندیشیده در حالیکه اگر اصل جامعیت در قانون ملحوظ می‌شد مسلماً نویسندگان قانون که قطعاً خود از افراد باتجربه در دستگاه مالیاتی بوده‌اند و در طی عمل مواجه با این قبیل افراد شده‌اند فکری برای بدست آوردن این قبیل مؤدیان می‌کردند ممکن است گفته شود که در این لایحه تمام افراد مکلف بدادن اظهارنامه شده‌اند این حرف صحیح است لکن متأسفانه در لایحه تقدیمی بهیچوجه ضمانت اجرائی برای کسانی که سابقه مالیاتی ندارند و اظهارنامه نمی‌دهند پیش بینی نشده و شاید این عیب ناشی از عدم توجه بدو مطلب است یکی پیش بینی نکردن سازمانی جهت تنظیم سجل مالیاتی برای تمام افراد حقوقی و حقیقی و دیگر پیش بینی نکردن سازمان و وضع مقرراتی برای ممیزی مالیاتی و تعیین و شناسائی مؤدیان تازه چه بدون تردید ممیزی در هر چند سال یکبار کمک کافی بشناساندن مؤدیان تازه می‌کند و همیچنین تغییراتی را که در وضع مالی مؤدیان طی سنوات قبل بوجود آمده بردستگاه روشن می‌سازد و مأموران رااز توسل به قرائن و امارات و اعمال ضرائب مجهول و غیر عادلانه برحذر می‌دارد.

۸- وضع مالیات بر صاحبان سهام شرکتها و همچنین وصول ۵۰% مالیات از درآمدهای شرکتهای سهامی بینام بنظر منطقی نمی‌آید چون طبع شرکتهای سهامی بزرگ اقتضا دارد که سهام آنها بی نام بوده و هر فرد صاحب پول که بخواهد در شرکتی مشارکت نماید بتواند با ابتیاع سهام که بمنزله اوراق بهادار است در سرمایه گذاری شرکت کند بدون آنکه شناخته شود و از پول خود بدون گرفتاری و مواجهه مستقیم با مأمورین مالیات بردرآمد بهره برداری نماید ولی وقتی مشاهده کرد که در اثر مشارکت هم رأساً گرفتار مقررات و قوانین پیچ در پیچ و مأموران مالیات بردرآمد می‌شود و هم اختیار سرمایه از دست او خارج شده است و هم باید بمأخذ ۵۰% مالیات بپردازد طبعاً از سرمایه گذاری و خارج ساختن سرمایه از دست خود خودداری خواهد کرد بعلاوه این ماده سبب خواهد شد که شرکتهای سهامی بینام بسرعت وضع خود را تغییر داده و ظاهراً بشرکتهای بانام تبدیل شوند و این امر با برنامه دولت در جهت تأسیس بورس سهام یا اوراق بهادار مطابقت ندارد مضافاً به اینکه اصولا نسبت بین ۱۵ درصد مالیات بردرآمد شرکتهای سهامی بینام غیرعادلانه است و باید تعدیل شود.

۹- تعیین جرائم در قانون مالیات بردرآمد و با سایر قوانین بمنظور ایجاد تنبه و وادار کردن افراد است به اجراء قانون سالهای متمادی است که بکرات چه در مورد قوانین مالیاتی و چه در مورد سایر قوانین تجربه و آزمایش شده است که جرائم هر قدر سنگین تر باشد فرار از اجراء قانون و بالنتیجه سوء استفاده و تبانی و سازش بیشتر رواج خواهد گرفت متأسفانه در این لایحه بهیچوجه به این اصل توجه نشده است و با تعیین جرائمی که پرداخت آن فوق الطاقه است مؤدیان را وادار بفرار از پرداخت مالیات و احیاناً سازش با مأموران می‌کند ملاحظه فرمائید تعیین جرائمی که مبلغ آن کمتر از یکصد هزار ریال نباشد و یا تعیین جریمه بمأخذ ۳۰%مالیات و یا مابه التفاوت درآمد مندرجه در اظهارنامه با درآمد واقعی چقدر برای مؤدی که صمیمانه حاضر بپرداخت مالیات است ولی بعلت عدم توانائی درک قانون نتوانسته است بموقع مالیات خود را بپردازد شاق و دشوار و ظالمانه می‌باشد در این مورد بهتر بود واضعین و تنظیم کنندگان لایحه از تجارب گذشته

عبرت می‌گرفتند و با تعیین جرائم سبک و معقول مؤدیان را به هراس نیانداخته و وادار بمراجعه و تسویه حساب مالیاتی می‌نمودند مراجعه بمواد ۱۶ بند ب ماده ۴۲ و مواد ۱۴۰-۱۴۱ و ۱۴۲ صحت ادعای ما را در این مورد ثابت می‌کند.

۱۰- موضوع حساب رسی و کیفیت رسیدگی به دفاتر و ترازنامه شرکتها و تعیین درآمد مشمول مالیات اشخاص حقیقی و حقوقی یکی از مهمترین و اساسی ترین امور مالیاتی است لذا هر قدر در لایحه یا قانون مالیات بردرآمد به این امر توجه بیشتر شود و اختیارات لازم و کافی بحسابداران و حساب رسان داده شود در حقیقت حق مطلب بیشتر و بهتر ادا شده است اگر فراموش نکنیم در گذشته و هم اکنون نیز این امر بوسیله مأموران مالیاتی و حساب رسان وزارت دارائی صورت می‌گیرد و کیست که از تعدی و تجاوز و احیاناً سوء استفاده‌های گرفتاری‌های کلان بعضی از این مأموران اطلاع نداشته باشد و گرفتاری‌های مؤدیان مالیاتی را بخصوص در این مورد نداند معطل نگاهداشتن دفاتر و اسناد اشخاص و رسیدگی یکطرفه ورد یا قبول کردن غیر موجه ارقام هزینه بمنظور بالا بردن میزان درآمد مشمول مالیات و اشکال تراشی‌های دیگر که بالمآل منجر به آلودگی دستگاه‌های وصول و بدنام کردن کلیه مأموران می‌شود از عوارض اجتناب ناپذیر این طرز رسیدگی و حساب رسی است و بهمین دلیل است که در سال ۱۳۳۵ برای اولین بار موضوع حسابداران قسم خورده در قانون پیش بینی شده و امیدواری می‌رفت بتدریج که اذهان و افکار باین اصطلاح و بوظایف این حسابداران آشنا شد و بموازات پیدایش تعداد قابل توجه حسابداران تحصیل کرده و واجد شرایط امر حساب رسی و رسیدگی بدفاتر و ترازنامه مؤدیان مالیاتی از دستگاههای اداری وصول منتزع و به انجمنهای حسابداران و یاکارشناسان قسم خورده احاله شود.

در سال‌های ۱۳۴۰ و ۱۳۴۱قدم‌های اولیه در راه وصول باین مقصود برداشته شد بطوریکه هم اکنون حسابداران قسم خورده می‌توانند در تشخیص میزان درآمد واقعی یا لااقل نزدیکتر بواقع مؤدیان مالیاتی کمک مؤثر و مفیدی بدستگاههای درآمد کشور بنمایند حق این بود که لایحه جدید در جهت تقویت و تأیید حسابداران قسم خورده مقرراتی وضع و برقرار می‌کرد که بموجب آن مؤدیان مختار باشند درصورت تمایل رسیدگی بدفاتر و ترازنامه و درآمد خود را بحسابداران قسم خورده ارجاع نمایند و بنظر حسابداران نیز ارزش قانونی داده می‌شد و رسیدگی آنان مورد قبول قرار می‌گرفت و متقابلا تضمین و تأمین کافی برای جلوگیری از انتخاب حسابداران ناشایست و همچنین مجازات حسابداران متخلف تعیین می‌گردید.

دراین صورت علاوه برطرد فساد احتمالی از دستگاه‌های اداری و مالیاتی که بنوبه خود در جلب اعتماد افراد و مؤدیان نسبت بادارات مالیات بردرآمد کمک مؤثری است مؤدیان نیز بمراتب سروکار داشتن با افراد غیر مأمور را بیشتر استقبال کرده و رسیدگی و اظهار نظر آن‌ها را بهتر مورد قبول قرار بدهند مضافاً باین که این امر درکاهش عدم رضایت مردم از مأموران وصول که ناشی از سختگیری‌ها و یا تعدی و تجاوز احتمالی آنان است اثر قاطعی خواهد داشت.

۱۱- چنانچه قبلا هم اشاره شد قانون مالیات بردرآمد در هر جامعه و کشور یکی از قوانینی است که بوسیله آن دولتها می‌توانند اجراء هدفهای اجتماعی و اقتصادی و فرهنگی و بهداشتی و عمرانی خود را تسریع و تسهیل کنند متأسفانه در این قانون توجه به بعضی از این اهداف در بوته فراموشی قرار گرفته مانند تشویق و بخشودگی در مورد کسانیکه دارای زن و فرزند هستند و کسانیکه اطفال آنان در دانشگاه‌های ملی و غیر مجانی تحصیل می‌کنند و نیز تشویق معلولینی که با وجود علت و عوارض ناشی از آن با مشقت و زحمت و فداکاری بیشتری بدون آنکه سربار جامعه باشند درراه تحصیل درآمد می‌کوشند در تمام جوامع مترقی و نیز لوایح مالیاتی مترقی از این قبیل افراد حمایت می‌شود و حق اینست که در این لایحه نیز این افراد مورد حمایت قرار گیرند و همچنین در مورد

جزایر و نقاط سرحدی غیر معمور موضوع ماده ۱۳۰ بهتر بود که معافیت شامل درآمد ناشی از کلیه عملیات عمرانی و تولیدی و سرمایه گذاری شود تا سرمایه باین نقاط روی آورده و فعالیت و عمران شروع شود و این جزایر و نقاط غیر معمور و بعضاً غیر مسکون روی آبادی و حیات بخود ببیند.

۱۲- عدم استقلال غالب مواد قانون نظیر مواد ۹ و ۱۹- ۲۰- ۹۹ و ۱۰۰ و بسیاری از مواد دیگر تقدم و تأخر مواد بدون رعایت الاهم فی الاهم- ذکر احکامی بمنظور وصول مالیاتهای غیر مستقیم در لایحه مالیات مستقیم از قبیل مواد ۲۳۴ و ۲۳۵ ناظر بوصول حق تمبر- تعریف نکردن اصطلاحات قانون قبل از ذکر هر یک از اصطلاحات بشرحی که گذشت- ذکر مستثنیات قبل از بیان حکم کلی و تکرار زائد ازحد یک مطلب در موارد مختلف (مثل تبصره ماده ۴۹ و ماده ۵۰) همه از مواردی است که عدم رعایت اصول قانون نویسی را از طرف واضعین و تنظیم کنندگان لایحه تأیید و تقویت می‌کند.

۱۳- نکته بسیار مهم و قابل ذکر در مورد مراجع رسیدگی نظیر کمیسیونهای بدوی و تجدید نظر و شورای عالی مالیاتی که عالیترین مرجع رسیدگی است و نیز در مورد دادگاه‌های انتظامی مأموران وصول و دادستانی انتظامی این است که گرچه پیش بینی و برقراری این دستگاه‌ها که در حقیقت بمنزله محاکم مالیاتی بوده و برای حل و فصل اختلافات از طریق قانون و کدخدا منشی و یا تعقیب و رسیدگی به تخلفات مأمورین می‌باشد به تقلید از سازمان و تشکیلات قضائی دادگستری است ولی متأسفانه در پارة موارد رعایت موازین قضائی که جزو اصول مسلم قضاوت و اجراء عدالت است نشده است.

مثلا وقتی ضمن مواد ۲۷۸ و ۲۸۹ پیش بینی می‌شود که تجدید رسیدگی نسبت به رأی کمیسیون بدوی بکمیسیون مساوی و هم عرض احاله شود این امر مسلماً بر خلاف منطق و اصول قضاوت بوده و بهیچوجه با نحوه تجدید رسیدگی قضائی انطباق ندارد تجدید رسیدگی همیشه باید در هیئتی بالاتر از هیئت بدوی صورت گیرد و دادگاه تجدید نظر باید از افراد با سابقه تر و ورزیده تر تشکیل گردد.

اخذ تضمین کافی از شخصیت‌های حقوقی و مؤدیان مالیاتی قبل از تعیین مالیات (موضوع ماده ۱۶۴) بکلی بر خلاف اصل عدالت و موازین قضائی است و جز ایجاد زیان و خسارت برای شرکت یا بازرگان و یا مؤدی مالیاتی نتیجه ندارد عدم حضور مأمور یا مؤدی مربوط در جلسه کمیسیون مالیاتی (موضوع مادة ۲۷۵) نیز با موازین قضائی و رسیدگی صحیح و عادلانه وفق نمی‌دهد زیرا اگر رسیدگی بدون صدور رأی مورد نظر باشد فائده و نتیجه‌ای در بر نخواهد داشت و اگر منظور رسیدگی با صدور رأی باشد در این صورت حتماً باید مؤدی یا نماینده یا وکیل او برای دفاع از حق او در کمیسیون حضور داشته باشد مگر آنکه پیش بینی شود که در صورت دعوت مکرر و عدم حضور رسیدگی و صدور رأی متوقف نخواهد شد در هیچ یک از مواد لایحه به این نکته توجه نشده است که همانطور که در اثر دیر پرداخت کردن مالیات جریمه‌ای به مؤدی تعلق می‌گیرد اگر در جریان رسیدگی معلوم شد که حق بجانب مؤدی بوده و اشکال تراشی‌های غیر موجه مأموران و یا آراء غیر عادلانه کمیسیونها سبب معطلی و اتلاف وقت مؤدی شده و او را وادار بصرف هزینه وکیل و غیره نموده است مسئول خسارتش کی است گفته شود که مجازاتهای لازم برای مأمورین متخلف و متعدی در لایحه پیش بینی شده ولی باید دید آیا این مجازاتها جبران خسارات مادی و معنوی مؤدی را می‌کند حق بود در این مورد پیش بینی‌های لازم در لایحه می‌شد.

۱۴- در مورد مالیات بر ارث هم چند نکته اصولی و قابل ذکر بنظر می‌رسد که ذیلا به آن اشاره می‌شود: یکی موضوع سن ورثه است که اگر مثلا وارثی در سنین طفولیت بوده و از امکانات مادی پدر برای تربیت و رشد خود استفاده نکرده باشد نباید بقدر وارث دیگری که بحد کافی از این امکانات استفاده کرده و دیگر احتیاج به کمک پدر ندارد مالیات بپردازد این قبیل افراد باید مورد حمایت قانون قرار گیرند تقاضا این است که دولت در این مورد نسبت به اصلاح قانون روی موافق نشان دهد.

ممنوع کردن بانکها و شرکتهای دولتی و مؤسسات و اشخاصی که وجوه نقد یا سفته یا جواهر و یا سهام و یا هر نوع مال دیگری از متوفی نزد خود دارند تسلیم این اموال بورثه . . . . (موضوع مادة ۲۵۵) بکلی خلاف هر اصل اخلاقی و قانونی است تصور بفرمائید که شخصی دارای چندین طفل صغیر باشد و این اطفال بخواهند مثلا پولی را که پدر متوفای آنان نزد شخص طرف اعتمادی بودیعه گذارده برای اعاشه روزانه خود از او بگیرند با وجود

این ماده چطور اساس موجودیت و آرامش و آسایش عدة افراد صغیر که سرپرست خود را از دست داده‌اند بهم می‌خورد و اصولا با این ماده و اجراء آن بعداً مردم چطور ممکن است به یکدیگر و یا به بانکها و مؤسسات اعتماد کنند برای وصول مالیات نباید کلیه روابط اخلاقی و قانونی اجتماع را نادیده گرفت و بهم ریخت وصول مالیات از متفرعات شئون اجتماعی و یکی از تکالیف مردم اجتماع است وبرای آن نباید کاری کرد که در مبانی اخلاقی و نظام اجتماعی افراد جامعه اختلال حاصل شود.

۱۵- لازم بتوضیح می داند که تکالیفی که بموجب این قانون برای مؤدیان مالیاتی تعیین شده و حاکی از آن است که کلیه آنها موظفند ظرف سال مالیاتی یک یا چند اظهارنامه برای درآمد هر منبع خود به دارائی محل تسلیم نمایند و الزام مأمورین برسیدگی به این اظهارنامه‌ها در فرصت و زمان محدود و همچنین تعیین وظایف و تکالیف مأموران سازمان تشخیص و وظایف این سازمان ایجاب می‌کند که تعداد مأموران مالیاتی بچند برابر تعداد موجود افزایش یابد رسیدگی بسوابق و پرونده‌های مالیاتی که تعداد آنها چندین برابر سابق خواهد شد و برای تشخیص صحیح و عادلانه درآمد افراد و تعیین ضوابط و قرائن منطقی چاره‌ای نیست جز بکار گماردن افرادی که اجرای تکالیف جدید و مقرر در قانون را به عهده بگیرد و این خود باعث توسعه بیش از حد دستگاههای فعلی خواهد شد در حالیکه معلوم نیست بتناسب این توسعه و ایجاد هزینه اضافی که طبعاً تحمیل می‌شود عایداتی بخزانه دولت واصل گردد.

اینها موارد و اصول کلی بود که ضمن مطالعه لایحه جدید قابل بحث و نقد و انتقاد تشخیص شد و چون منظور ذکر کلیاتی در جهات علت و ضعف قانون بود از ذکر خصوصیات خودداری گردید امیدوار است آقایان نمایندگان محترم در رسیدگی به این لایحه که از لوایح بسیار مهم و در خور و شایسته توجه و دقت است و رسیدگی به آن از وظایف اولیه مجلس شورای ملی است بعدد وعده توجه نداشته باشند و بحقانیت و واقعیت ولو از زبان اقلیت باشد بیشتر توجه کنند و بدانند که لایحه مطروحه قانونی خواهد شد که بعد از این کلیه افراد مملکت از عالی ودانی پیر و جوان عاجز و توانا و صغیر و کبیر با آن سروکار خواهند داشت اگر مشمولین قانون در گیرودار اجراء آن احساس راحتی و آسایش و سهولت کنند طبعاً دعای خیر آنرا به واضعین و تصویب کنندگان قانون خواهند کرد و اگر در پیچ و خم مواد لایحه و دام مأمورینی که قدرتشان منبعت از این قانون است گرفتار آیند طبعاً نفرین آنرا بکسانی خواهند کرد که در موقع خود از منافع آنان حمایت نکرده‌اند.

جناب آقای نخست وزیر همانطور که در مقدمه این اعتراضاتی که شد بعرض نمایندگان محترم رساندم نظر این نیست که فقط اعتراض بشود بلکه اشکالاتی که در لایحه است قابل رفع هست و هم خود جنابعالی و هم آقای وزیر دارائی اشخاص منطقی و فاضلی هستید و می‌توانید خودتان تشخیص بدهید که بعضی اشکالات هست و ممکن است بنظر نرسیده باشد ولی بعداً ملتفت بشوند و چون قانون برای اجتماعی است که می‌خواهند از آن استفاده کنند این بود که ما کوشش نکردیم که فقط انتقادات خود را بیان کنیم البته آقایان آمدند از طرف حزب مردم صحبت هائی کردند و جناب آقای وزیر دارائی هم جواب دادند ولی آنچه که اینجا بعرض رسیده خلاصه‌ای از اشکالاتی است که در این لایحه وجود دارد البته ما با جناب آقای رئیس مجلس شورای ملی هم صحبت کردیم که سه هفته وقت بدهند یا لااقل دو هفته تا مواد را با دقت مطالعه کنیم چون یک مقدار مطالعه شده در حدود تا مادة ۶۷ که ۳۴ الی ۳۵ پیشنهاد تهیه شده و بنده الآن تقدیم مقام ریاست محترم می‌کنیم و بقیه را هم در ظرف یکی دو هفته حاضر می‌کنیم و در کمیسیون هم خود جناب آقای وزیر دارائی تشریف دارند در آنجا رسیدگی خواهد شد البته بعد از اینکه رسیدگی کامل روی این لایحه‌ای که با زندگی فرد فرد اجتماع سروکار دارد شد مسلماً قانون بهتر و جامعتری به اجتماع تقدیم می‌شود البته من از طرف

خودم و حزب مردم وظیفه دارم از این که زحمت کشیده‌اید و واقعاً قانونی را بهم ریخته و یک قانون مترفی تقدیم مجلس کرده‌اید تشکر کنم (صحیح است) و از همه آقایان معذرت می‌خواهم که وقتتان را گرفتیم انشاء الله خواهید بخشید (احسنت).

رئیس-آقای صدری کیوان تشریف بیاورید.

صدری کیوان- بنام خداوند توانا با اجازه مقام معظم ریاست و نمایندگان محترم فرمایشات همکاران معظم بنده اعم از موافق و مخالف که بسائقه انگیزه باطنی و از روی کمال اصلاح طلبی درباره کلیات این لایحه تقریر فرموند موجب نهایت امتنان و کمال امیدواری است موجب نهایت امتنان است از این نظر که می‌بینم نمایندگان محترم برای بررسی لوایح صرف وقت می‌فرمایند و باجدیت و امعان نظر و کوشش نقاط ضعف و یا نکات روشن و محسنات لوایح را متذکر می‌گردند موجب کمال امیدواری است از اینکه می‌بینم مجلس شورای ملی که امروز در عداد مجالس مقننه متحرک آکادمیک پر حوصله و پرکار دنیا قرار گرفته است در سایه ثبات سیاسی و استقلال و امنیت اقتصادی بوظائف قانونی و پارلمانی خود بنحو احسن قیام و اقدام می‌کند و در تصحیح و تنقیح لوایح در طریق منافع مردم بارعایت غبطه و صرفه عموم ملت ایران نهایت مراقبت و کوشش را بعمل می‌آورد (احسنت) با این مراتب و بادر نظر گرفتن این موضوع که دولت خدمتگزار اعلام گرده است که عاشق افکار خودش نیست و الآن هم هیچ ادعائی ندارد که این لایحه عاری از نقص و عیب است دیگر نباید کوچکترین نگرانی برای نمایندگان معظمی که بعنوان مخالف صحبت فرمودند و یا سایر نمایندگان و یا کلیه افراد و احاد ملت ایران و یا کلیه مؤدیان باقی بماند (احسنت-احسنت) همکاران گرامی ما معتقدیم در زمانی که زندگی می‌کنیم خوب و بد یک امر نسبی هستند نه خوب مطلق وجود دارد و نه بد مطلق کمال مطلق مختص ذات واجب الوجود باریتعالی است و آنچه را که آدمیان پدید می‌آورند نمی‌تواند عاری از نقص و عیب باشد با توجه به این اصل و با درنظر گرفتن مسئولیت خطیری که نمایندگان معظم در مقابل این قانون دارند وقتی که این قانون در فراکسیون پارلمانی ایران نوین مطرح مذاکره قرار گرفت ازطرف عده زیادی از نمایندگان محترم عضو فراکسیون ایران نوین اهمیت اجتماعی و اقتصادی و ارتباطی که این قانون بامنافع فرد فرد آحاد ملت دارد در آنجا مورد توجه و مطرح مذاکره قرار گرفت (دکتر الموتی- لایحه است هنوز بصورت قانون در نیامده) از طرف هیأت محترم رئیسه فراکسیون ایران نوین از فرد فرد اعضاء خواسته شد که در تصحیح و تنقیح این لایحه نهایت جدیت و مراقبت را بکار ببرند بنده تاجائی که اطلاع دارم و شخصاً دریکی از کمیسیونهای سه گانه‌ای که این لایحه را بررسی کرده‌اند عضویت و حضور داشته‌ام اعضاء محترم سه کمیسیون اعم از اعضاء فراکسیون مردم فراکسیون مستقل نمایندگان محترم منفرد و نمایندگان محترم فراکسیون ایران نوین در نهایت جدیت باتبادل نظرات و تعاطی افکار در بررسی آن دقت کامل کردند و نظراتی که از طرف مردم رسیده بود دقیقاً مطالعه کردند و با اتخاذ نظرات صحیح این لایحه را تصحیح و تنقیح نمودند بنده موظفم از طرف فراکسیون ایران نوین از زحمات و کوششها و مجاهدتهای این آقایان کمال تشکر را بنمایم اکنون هم لایحه در شور اول است نمایندگان معظم با تقدیم پیشنهادات خود بمقام معظم ریاست که از لحاظ بی نظری و بی طرفی و شرافت و امانت و صداقت مورد تأیید همه ما هستند (صحیح است) مدت بین الشورین این لایحه را هم تمدید کردند بنابراین هیچ اشکالی باقی نمی‌ماند جز اینکه این لایحه بامید باریتعالی وقتی که تصویب بشود قانونی می‌شود که متصف به طبقات یک قانون خوب باشد و قانونی خواهد شد که بامید باریتعالی موجبات رضایت بیشتر خاطر رهبر عالیقدر ما را که آنی از فکر آسایش آحاد و افراد ملت فارع نیستند فراهم خواهد کرد و قانونی خواهد شد جامع و مانع که در طریق منافع مردم و در اختیار ملت ایران گذاشته خواهد شد (انشاء الله) که

مردم و مؤدیان را از قوانین متعدد و متشتت مالیاتی قدیم و منضمات و ملحقات پیچ در پیچ آنها برای همیشه نجات خواهد داد پس از ذکر این مقدمه و قبل از تذکار دلایل موافقتم با این لایحه (موقر- مقدمه طویلی بود) بنده آهسته صحبت می‌کنم از این جهت بنظرتان مطول می‌آید، چون از طرف بعضی از همکاران بسیار گرامی در اینجا مطالبی عنوان شد که اگر از طرف فراکسیون ایران نوین توضیحی حضورشان معروض نگردد ممکن است حمل بر رضایت و تأیید ضمنی اکثریت مجلس بشود چند توضیح دارم که قبل از دلایل موافقتم خدمتتان عرض می‌کنم در اینجا بعضی از همکاران گرامی عنوان فرمودند که چند ماده این لایحه مغایر و مخالف قانون اساسی است اگر بخاطر مبارکتان باشد در دفاع از بودجه سال ۴۵ بنده عرض کردم قانون اساسی که بعد از قرآن از مقدس ترین قانون و نوشته‌های ما است اجلی و اعلی از این مطالب است و در این مکان مقدس نبایستی باشک و گمان و ظن مطرح مذاکره و استناد قرار بگیرد امروز همه ملت ایران می دانند شخص شخیص شاهنشاه و پشت سر معظم له ۲۵ میلیون ایرانی حافظ و ضامن این قانون هستند (صحیح است) پس چه کسی را قدرت و یارای این است که حتی فکر مخالفت با قانون اساسی را در مخیله خود بپروراند بخصوص دولت هویدا که مورد اعتماد هم هست بنده امروز برای رفع هرگونه شبهه و برای روشن شدن ذهن ملت ایران عرض می‌کنم که هیچ یک از مواد این قانون مغایر با قانون اساسی نیست و کلیه فصول بندها مواد و تبصره‌های آن منطبق با موازین مقدس قانون اساسی می‌باشد (احسنت) مطلب دوم که از طرف جناب آقای رامبد که مورد احترام بنده هستند و عمیقاً و واقعاً مورد احترام هستند (یکنفر از نمایندگان- مورد احترام همه هستند) در اینجا عنوان شد که وقتی اقلیت انتقاد می‌کند مخالفت می‌کند یا ایرادات اصولی خودش را اینجا اقامه می‌کند از طرف اکثریت به عوام فریبی و کسب و جاهت ملی متهم می‌شود معاذاله اگر چنین چیزی باشد بنده که کوچکترین عضو فراکسیون اکثریت هستم هر وقت خواسته‌ام مطلبی را عرض کنم دو سه دقیقه اولش مربوط بوده است به ابراز حق شناسی، تکریم و قدردانی از اقلیت عرایض جناب آقای خواجه نوری لیدر اکثریت پارلمانی ایران نوین (یکنفر از نمایندگان- فرمایشاتشان) عرایضی که عرض کردم صحیح است چون اینجا در محضر مقدس مجلس شورای ملی است از پشت این تریبون باید گفته شود عرایض درست توجه بفرمائید همه مشحون است از ابرازحق شناسی و تکریم درباره اقلیت پس همکاران گرامی این حق را به ما می‌دهند که در صدد این گلایه بر آئیم و انتظاراین بی مهری یا کم مهری را از طرف شما نداشته باشیم (احسنت) چون در مطالب گذشته یک اشتباه لفظی درباره کارمندان دولت شده لازم می دانم عرض بکنم که امروز اکثریت قریب باتفاق کارمندان دولت از افراد شریف و وطن پرست مملکت ما هستند (صحیح است) و همزمان با تحولات مملکتی دوش بدوش سایر طبقات مشغول خدمتگزاری هستند اجازه بفرمائید از طرف مجلس ایران عرض بکنم این قبیل کارمندان همواره مورد احترام مجلس شورایملی بوده و خواهند بود (صحیح است) (یکنفر از نمایندگان- همه کارمندان) عرض کردم اکثریت قریب باتفاق شاید افرادی باشند که شامل این عرض بنده نشوند مطلب چهارم در مورد معافیت‌ها و بخشودگیها است که شنیدم یکی از همکاران گرامی اینجا عنوان فرمودند که تنها عامل بخشودگی برای تشویق سرمایه گذاری در امور تولیدی و صنعتی کافی نیست و با توجه به زمان و مکان و مقتضیات جغرافیائی و انسانی عوامل دیگری لازم است البته قبل از انقلاب شاه و ملت اگر چنین مطلبی عنوان می‌شد محمل و محلی داشت اما بنده معتقدم امروز که در سایه انقلاب شاه و ملت ترکیب و قیافه اجتماع و همه چیز ما در طریق منافع مردم تغییر کرده آن عوامل که مطمح نظر نمایندة محترم بوده بگمانم تهیه و فراهم شده باشد (صحیح است) با کمی امعان نظر در این فصل بسیار خوب معافیتها ملاحضه می فرمائید که دولت در تعقیب سیاست اقتصادی ارشادی بوده است چرا برای اینکه اینها را من خواندم و دیدم که همه متکی به یک دلیل موجه از لحاظ اجتماعی و اقتصادی هستند اکنون آن

توضیحاتی را که می‌خواستم عرض کنم عرض کردم می‌پردازم بذکر دلائل البته مختصر اول بیائیم علت وجودی این لایحه را بررسی کنیم اگر خاطر مبارک همکاران محترم بنده مستحضر باشد درششم بهمن سال ۱۳۴۳ رهبر داهی ما در پیام حکیمانه خودشان درباره مالیات این طور فرمودند لازم است قانون مالیات بر درآمد پیچ در پیچ فعلی اصلاح گردد تا منطبق با هدفهای شاه و ملت باشد در لایحه جدید مالیاتی باید سعی شود تماس مأمورین با مؤدیان مالیاتی بحداقل ممکن تقلیل یابد و از فشار به طبقات بی بضاعت کاسته گردد و افراد متنعم که از تنعمات کشور بیشتر بهره مند می‌گردند مالیات بیشتری بدهند ملاحضه بفرمائید رهبر داهی ما قیافه قانون مالیات جدید ما را در نهایت مهارت ترسیم فرموده‌اند دولت در اجرای فرمان مطاع همایونی و برای همگام کردن قوانین مالی مملکت با تحولات مملکت مشغول تهیة این لایحه گردید مدتها وقت صرف نمود با علمای مالیه و اقتصاد و صاحبنظران مجرمین مشورت لازم را نمود و پس از امعان نظر، تفحص و کوششهای فراوان لایحه مترقی حاضر را تقدیم پارلمان کرد اجازه بدهید بمصداق من لم یشکر المخلوق لم یشکر الخالق از زحمات جناب آقای هویدا نخست وزیر محترم و جناب آقای دکتر آموزگار وزیر محترم دارائی و کلیه افراد که بنحوی از انحاء در تهیه این لایحه دخالتی داشته‌اند مثل جناب آقای قوام صدری کمال تشکر را بنمایم اما دلائلم اجازه می‌خواهم اولین دلیلم را کم بضاعت و معافیت برای طبقه ضعیف قرار دهم در این لایحه مترقی جنبه حمایت از طبقه ضعیف بحد بسیار رعایت شده مادة ۱۱۳ را حضور آقایان می‌خوانم درآمد کشاورزان زارعینی که در اجرای قوانین و مقررات اصلاحات ارضی مالک یا مستأجر شناخته شده و یا بشوند نسبت به املاکی که در اجرای قانون مزبور بعنوان مالکیت یا اجاره بآنان واگذار شده و همچنین درآمد زارعین املاک و مستغلات پهلوی که در نتیجه تقسیم املاک مزبور تا ده هکتار ملک بآنان واگذار شده است نسبت به این املاک از پرداخت مالیات معاف است در اینجا این سئوال پیش می‌آید این زارعین چه کسانی هستند اینها هفتاد و پنج درصد کل جمعیت ما هستند که در دهات در اطراف و اکناف مملکت پراکنده هستند اگر جمعیت ایران بیست و پنج میلیون نفر باشد این عده بالغ بر شانزده میلیون و هفتصد و پنجاه هزار نفر می‌شوند یعنی در این قانون جدید شانزده میلیون و هفتصد و پنجاه هزار نفر بکلی از دادن مالیات معاف هستند می‌ماند هشت میلیون و دویست و پنجاه هزار نفر از این عده تعداد زیادی مزد بگیر و حقوق بگیر هستند و باز در معافیتها پیش بینی هائی برای آنها شده است پس در آن هم یک مقداری معاف می‌شوند آیا می‌شود ترا بخدا در این جا عنوان کرد که این لایحه بطبقات ضعیف فشار وارد می‌آورد اگر یک همچو مطلبی عنوان شود باکمی کم مهری مخلوط بوده است دومین دلیل موافقتم با این لایحه نجات مردم از قوانین متعدد مالیاتی و نجات آنها از منضمات پیچ در پیچ آنها است یکی از محاسن قانون مالیات خوب این است که قانون یک جا باشد در این قانون موارد مربوط بمالیات و مشمولین مالیات و بخشودگی‌ها و سایر مقررات همه مشخص است چه بسیار شواهدی داریم در قدیم که از مقررات پیچ در پیچ مؤدیان متضرر می‌شدند و اما قانون فعلی مابیک مجموعه شده و تکلیف مؤدی و مأمور وصول روشن شده است به امید باریتعالی دیگر آن مراتب بهیچ وجه پیش نمی یاید سومین دلیل موافقت با این لایحه وجود فصل سوم یعنی معافیتها می‌باشد از ماده ۱۰۱ تا ۱۳۱ همچون آئینه تمام نمائی مظهر و نموداری از اقتصاد ارشادی دولت است کمی امعان نظر و بررسی در این فصل ادعای بنده بخوبی ثابت می‌شود بر هیچ کس پوشیده نیست که مالیات یکی از مهمترین مسائلی است که دولتها برای سیاست اقتصاد ارشادی خود اعمال می‌کنند همانطور که عرض کردم خوشبختانه دولت در فصل معافیتها و بخشودگیها نیات مقدس اجتماعی و اقتصادی داشته و برای جلب سرمایه‌ها در امور تولیدی و صنعتی و ازدیاد کار و فعالیت اقتصادی و بیشتر کردن رونق یعنی بحمدالله و المنه از برکت وجود شاهنشاه معظم ما الآن دونق اقتصادی داریم برای بیشتر کردن آن این فصل را بسیار خوب و بجا وضع کرده و گذاشته و به امید باریتعالی وقتی تصویب بشود

در آینده نزدیکی اثرات این معافیت‌های اقتصادی در فعالیتهای اقتصادی مملکت مشاهده خواهد شد (احسنت) مسئله رعایت عدالت هم البته یکی از دلایل بنده است امروز تنها اصلی که علمای مالیه متفق علیه هستند این است که افرادی که دارای یک وضع خاص هستند یک جور مالیات بدهند و افرادی که دارای وضع متفاوت هستند مالیات متفاوت بدهند البته پذیرفتن این اصل در قانون مالیات که نتیجه اش رعایت عدالت است مستلزم قبول طبقه بندی است بنده شبهای قبل این لایحه را دقیقاً مطالعه کرده‌ام این طبقه بندی وجود دارد سومین دلیل موافقتم با این لایحه سهل الوصول بودن آن است البته وقتی قانون سهل الوصول باشد هم مؤدی و هم مأمور وصول راحت است چند مورد را عرض می‌کنم مالیات بر حقوق مالیات بر سهام حالا دولت چه کرده است توجه بفرمائید بنده اینجا کشفی کرده‌ام (یکی از نمایندگان- به ثبت برسانید) دولت برای اینکه مالیاتها را سهل الوصول بکند نهایت کوشش را در این لایحه بخرج داده تا اعتماد مؤدیان را کسب کند مسلماً با اجتلاب همکاری مؤدیان بقیه مالیاتها به مرز سهل الوصول بودن نزدیکتر می‌شود بنده عرایضم خیلی بیش از اینها است و دلایل بیشتری هم دارم ولی جناب آقای نخست وزیر مطالبی دارند بنده مطالبم را اینجا خاتمه می‌دهم اگر لازم شد در شور مواد بقیه عرایضم را بعرض انورتان خواهم رساند از حوصله‌ای که فرمودید کمال تشکر را دارم (احسنت).

رئیس- نظر دیگری در کلیات لایحه نیست؟ (اظهاری نشد) بورود در شور مواد رأی می‌گیریم خانمها و آقایانیکه موافقند خواهش می‌کنم قیام فرمایند (اکثر برخاستند) تصویب شد.

۷- بیانات آقای نخست وزیر و تقدیم یک فقره لایحه مربوط به قرارداد نفت با گروه فرانسوی اراپ

رئیس-جناب آقای نخست وزیر فرمایشی دارید بفرمائید.

نخست وزیر (امیر عباس هویدا)- جناب آقای رئیس نمایندگان محترم مجلس شورای ملی

موجب نهایت خوشوقتی است که امروز لایحه مربوط به قرارداد نفت بین شرکت ملی نفت ایران و گروه فرانسوی

" اراپ " را که تحت رهبریهای شاهنشاه آریامهر آماده گردید تقدیم مجلس شورای ملی می‌نمایم (احسنت مبارک است).

در سالهای گذشته این مجلس سهم بزرگی در جهت پیشرفت و تکامل سیاست نفتی ایران داشته و امروز دولت لایحه جدیدی را تقدیم مجلس شورای ملی می‌نماید که نمونه بارزی از تحولات عمیق و مهمی در اصول روابط بین کشورهای تولید کننده نفت و شرکتهای بین المللی نفت می‌باشد و بدون شک قرارداد پیشنهادی فصل جدیدی را در صنعت نفت ایران و بطور کلی سیاست بین المللی نفت نشان می‌دهد (صحیح است).

چون جزئیات قرارداد در کمیسیونهای مربوطه مورد بررسی دقیق قرار خواهد گرفت در این جا اکتفا به بیان نکات اساسی و مهم این قرارداد می‌نمایم. (دکتر شفیع امین- بسیار عالی است).

همانطور که نمایندگان محترم مطلع می‌باشند این قرارداد بنحوی تنظیم گردیده که گروه فرانسوی" اراپ " بعنوان پیمانکار مخصوص شرکت ملی نفت ایران می‌باشد و کلیه فعالیتهای اکتشاف. استخراج و حمل و نقل را با انجام سرمایه گذاری لازم بعهده خواهد گرفت (دکتر الموتی- بسیار خوب است).

حوزه عملیات شامل یک ناحیه در دریا و چند منطقه در خشکی است ناحیه دریا قسمت اعظم بخش ۲ نفتی را در خلیج فارس در بر گرفته و مناطق خشکی شامل تمام و یا قسمتی از بخش‌های نفتی ۶- ۸- ۱۱- ۱۲- ۱۴- ۱۸ می‌باشد.

در مورد ناحیه دریائی مقاطعه کار متعهد است در ظرف سال اول اجرای قرارداد در ناحیه یی که مساحت آن در حدود ۱۹ هزار کیلومتر مربع است عملیات لرزه نگاری و تفحصات معرفه الارضی انجام داده و بر اساس نتایج حاصل از عملیات مزبور ۵۰ درصد از آن ناحیه را در خاتمه سال اول مسترد نماید وطی سالهای دوم و سوم حداقل سه حلقه چاه اکتشافی در آن حفر نماید.

در خاتمه سال سوم مساحت ناحیه به دو سوم تقلیل یافته و مقاطعه کار متعهد است در ظرف سه سال دوم هر ساله مبلغی معادل ۱۵ میلیون فرانک صرف هزینه‌های اکتشافی نماید در مورد عملیات اکتشافی مقاطعه کار می‌تواند با موافقت شرکت ملی نفت ایران یک دوره سه ساله دیگر تمدید نماید بشرط اینکه ناحیه عملیات تا(۳۳۳۴ کیلومتر مربع) کاهش یافته و هر ساله مبلغی معادل ۱۵ میلیون دلار نیز صرف عملیات اکتشافی در آن ناحیه شود.

درمورد مناطق خشگی مقاطعه کار متعهد است در ظرف سال اول عملیات معرفه الارضی و ژئوفیزیکی مقدماتی را برای تمام مناطق انجام و با آغاز سال دوم ۲۰ هزار کیلومتر مربع از اراضی مزبور را با موافقت شرکت ملی نفت ایران برای فعالیت‌های اکتشافی بعدی خود انتخاب نماید و تا خاتمه سال چهارم حداقل دو هزار کیلومتر عملیات لرزه نگاری در این زمین‌ها انجام و سه حلقه چاه اکتشافی در آن حفر نماید و در پایان این سال حوزه عملیات خودرا به ده هزار کیلومتر مربع تقلیل داده و در ظرف سالهای پنجم و ششم هر ساله حداقل ۱۰ میلیون فرانک صرف عملیات اکتشافی در آن بنماید.

گروه "اراپ" متعهد است که در ظرف پنج سال اول دوران بهره برداری تجاری در صورت تقاضای شرکت ملی نفت ایران سالانه ۳میلیون تن و در۵ سال دوم هر سال ۴ میلیون تن از نفت خام ایران را بقیمت‌های واقعی بفروشد و ۲% حق العمل دریافت دارد. دولت ایران متعهد است که در مقابل بهای نفت فروخته شده بوسیله گروه "اراپ" از اجناس ساخت فرانسه با خدمات مؤسسات وابسته به آن کشور استفاده نماید.

با توجه به اینکه گروه فرانسوی "اراپ" بعنوان پیمانکار اختصاصی شرکت ملی نفت ایران عملیات مربوطه را انجام می‌دهند لذا مالکیت کلیه نفت خام و تأسیسات ثابت و اموال منقول به شرکت ملی نفت ایران تعلق خواهد داشت. (دکتر امین- بسیار خوب است) (دکترالموتی- بسیار عالیست) (مرتضوی بی نظیر است) گروه " اراپ " در مقابل ریسک سرمایه گذاری موضوع قرارداد حق داشت ۳۵ تا ۴۵ درصد از نفت خام حاصله از میدانهای مکشوفه (به استثنای آنچه که بعنوان ذخائر ملی به ایران اختصاص داده شده) در مدت ۲۵ سال بر اساس بهای تمام شده به اضافه ۲% هزینه به اضافه مالیات که بر اساس قیمتهای واقعی محاسبه می‌شود خریداری نماید.

بر اساس مطالب فوق در حالتی که " اراپ " از ۳۵% نفت خام تولیدی استفاده نماید منافع واقعی به نسبت ۵/۸ % برای " اراپ " و ۹۱/۵ % برای ایران تقسیم خواهد شد و در حالتی که گروه " اراپ " از ۴۵% نفت خام استفاده نماید تسهیم منافع نسبت ۱۱ و ۸۹ درصد برای " اراپ " و ایران خواهد بود. (خواجه نوری- مبارک است).

در مورد گازهائی که ضمن استخراج نفت تولید می‌شود تا هر مقداریکه شرکت ملی نفت برای مصارف داخلی کشور اعم از سوخت و پتروشیمی و غیره و یا مقاطعه کار برای عملیات نفتی مربوط به این قرارداد در ایران احتیاج دارد مجاناً مورد استفاده قرار خواهد داد و از مازاد نیز طرف دوم حداکثر حق خرید ۵/۲۲ درصد بر اساس قیمتی که مورد توافق قرار گیرد خواهد داشت. در اینجا وظیفه خود می دانم که از رئیس شرکت ملی نفت آقای دکتر اقبال و همکارانش تشکر کنم (احسنت) که در این قسمت زحمت کشیدند ولی نکات دیگری راجع به نفت است که وظیفه دولت می داند در اینجا بعرض نمایندگان محترم برساند.

خانم‌ها و آقایان نمایندگان محترم

اگر به تاریخچه سالهای اخیر صنعت نفت در ایران نظری بیفکنیم ملاحضه خواهد شد که ایران به رهبری شاهنشاه آریامهر تا به امروز قدمهای بلندی در راه تأمین هر چه بیشتر منافع خود برداشته (صحیح است) و اقدامات ما بعنوان سرمشق مورد استفاده کشورهای دیگر صادرکننده نفت قرار گرفته (صحیح است) و بتدریج از نظریات ما در امور مربوط به سیاست نفتی جهانی تبعیت شده است (صحیح است، احسنت) چندی پس از ملی شدن نفت قراردادهای سیریپ واپیاک بر اساس تقسیم منافع بمأخذ ۷۵% سهم ایران و ۲۵% سهم شرکتهای خارجی منعقد شد و جانشین نظام

۵۰-۵۰ قراردادهای نفتی قبلی گردید و متعاقب آن در دو سال قبل قراردادهای ششگانه در مورد بهره برداری از بخش یک فلات قاره که متضمن منافع و عواید بیشتری برای ملت ایران بود منعقد شد. اکنون در ساحت مجلس شورای ملی قراردادی مطرح است که از طرف خارجی صرفاً بعنوان پیمانکار در امور اکتشاف و استخراج مباشرت خواهد نمود و اختیار بهره برداری از منافع در دست شرکت ملی نفت ایران خواهد بود (مبارک است) دنیا باید بداند کهت در رستاخیز بزرگی که تحت رهبری شاهنشاه آریامهر ملت ایران بخاطر ارتقاء زندگی جامعه ایرانی و تحقق هدفهای انقلابی ششم بهمن آغاز نموده است ذخائر نفتی کشور باید در راه به ثمر رساندن این آرمان‌های ملی نقش اساسی ایفا کند (صحیح است، احسنت) (دکتر امین- تشکر می‌کنم) در جهان پیشرو امروز این طبیعی ترین خواست حقه ملتی است که در نهایت صلح و آرامش بخاطر تأمین سعادت خود نهضتی را آغاز نموده و می‌کوشد که به کمک ذخائر ملی خود و با استعانت به ایمان و اتحاد ملت با منطق و استدلال محکم و پای بر جا با قدمهای استوار بسوی آینده‌ای که ضامن سعادت مردم باشد گام بر دارد (آفرین) ذخائر عظیم نفتی ما میراث گرانبهائی که امروز باید در راه سازندگی ایران نوین از قطرات آن استفاده شود هرگز نباید در دل خاک بی اثر مدفون بماند و ملت ایران از ثمرات اقتصادی آن محروم باشد (صحیح است، احسنت) ایران نمی‌تواند در راه بهره برداری از این ماده حیاتی نقش بی تفاوتی را ایفاء نماید رشد و توسعه جامعه ایرانی نباید دستخوش نوسانات تولید و صادرات نفت که ناشی از تصمیمات یکطرفه هیئت‌های مدیره خارجی در اطاقهای در بسته و در خارج از ایران که بهره برداری قسمتی از نفت کشور بوسیله آنها انجام می‌گیرد باشد (صحیح است، احسنت).

نفت یک ثروت ملی است که متعلق به ایران است و بهره برداری از آن باید متناسب با نیازمندیهای کشور و جوابگوی حوائج ما باشد (آفرین- احسنت) نه اینکه در دل خاک مدفون مانده و یکطرفه درباره آن تصمیم بگیرد و آن را اعمال کنند (صحیح است) بدیهی است دولت نمی‌تواند در این موضوع که با منافع ملی ما ارتباط دارد دقیقه یی غافل بماند و تدابیر لازم اتخاذ خواهد شد که نتیجه آن متعاقباً به استحضار مجلس محترم شورای ملی خواهد رسید (احسنت- احسنت).

زهتاب فرد- قرارداد افتخار آمیزی است.

رئیس-لایحه به کمیسیون‌های مربوط ارجاع می‌شود. آقای رامبد فرمایشی داشتید (رامبد- بله) راجع به لایحه قرارداد نفت است یا راجع به لایحه مالیات بر درآمد؟

رامبد- راجع به لایحه مالیات و چند کلمه راجع به لایحه قرارداد نفت در موقعی که وارد در بحث مواد می‌شویم عرض خواهم کرد.

رئیس- آقای دکتر الموتی بفرمائید.

دکتر الموتی- بنده می‌خواستم بدولت آقای هویدا تبریک بگویم که یکی از عالیترین و مترقی ترین قراردادهای نفتی را امروز به مجلس شورای ملی تقدیم کرده است (صحیح است) قراردادی که بر اساس آن ۹۱/۵ درصد از منافع نفتی سهم ملت ایران می‌شود. تاریخچه نفت در ایران نشان می‌دهد که طی سالیان مختلف چه قراردادهائی در این مملکت منعقد شده از اولین قرارداد نفتی تا به امروز بتدریج منافع ملت ایران بسرعت بالا رفته حتی وقتی در گذشته در زمان رویتر یک قراردادی با ایران بسته شد که تمام منابع طبیعی مملکت اعم از نفت و سایر منابع به یک کمپانی خارجی داده شد و از منافع آن قرارداد ۱۵ درصد به ملت ایران داده می‌شد در سال ۱۳۵۱ شمسی (روحانی قرار بود بدهند ولی ندادند) قراردادی آقای روحانی منعقد شد که آن قرارداد بمرحله عمل نرسید ولی به بینید که در این مدت چه تحولی در مملکت بوجود آمده که در این قرارداد ۹۱/۵ درصد از منافع آن عاید ملت ایران می‌شود (پروین- مدتها مسکوت مانده بود) اگر آقای پروین بتاریخچه نفت مراجعه بفرمائید خواهیددید که ما در طی این مدت چند سال که در ایران در امر صنعت نفت

وارد شده و پیشرفت کرده‌ایم بتدریج کوشیده‌ایم که منافع ملت ایران بالا برود بخصوص در چند سال اخیر بعد از اینکه صنعت نفت ایران با اراده شاهنشاه ما ملی شد تحول عظیمی در صنایع نفت مملکت بوجود آمد (صحیح است) و آن منافعی که قبلاً بجیب خارجیها می‌رفت خوشبختانه امروز بجیب خود ایرانیها می‌رود (صحیح است) اگر ما به آمار نگاه کنیم می‌بینیم از زمان تمدید قرارداد ارسی از سال ۱۹۳۳ تا ملی شدن نفت در ایران جمعاً ۲۳۵ میلیون تن نفت استخراج شده و عایدی که نصیب ایران شده جمعاً ۱۰۶ میلیون پوند بود در طی آن مدت ولی ما در این چند سال اخیر اگر به قراردادهای نفتی توجه کنیم می‌بینیم که ایران در این راه سرعت فوق العاده و عجیبی داشته و بعلاوه در دنیا در امر درآمدهای نفتی همیشه پیش آهنگ بوده‌ایم قرارداد ۷۵ و ۲۵ درصد با ایپاک و سیریپ که برهبری شاهنشاه ما تنظیم و منعقد شده که در دنیا بقرارداد شاه ایران معروف است این قرارداد موجب شد در ایران ۷۵ درصد منافع به ایران داده شود و چند وقت پیش (سال ۱۹۶۵) شش قرارداد نفتی را به مجلس آوردند که آن هم بر اساس ۷۵-۲۵ درصد بود که در بعضی موارد تا ۸۰ درصد از منافع نفت به ایران داده شد اما قراردادی که امروز به مجلس داده شده بنظر من بصورت یک معجزه اقتصادی است شاید برای هیچکس باور کردنی نباشد بنده وقتیکه این رقم را شنیدم که یک شرکت مقاطعه کار می‌آید سرمایه گذاری می‌کند اکتشاف می‌کند و متعهد است هر ساله مقداری از مناطق اکتشافی را به ایران پس بدهد و در بقیه مناطق سرمایه گذاری زیاد است مقدارش هم معین است و از آن منابعی هم که معین است و بنظر من فوق العاده عجیب می‌آید ۹۱/۵ درصد به ایران می‌دهد و شاید امروز چنین قراردادی در دنیا نظیر نداشته باشد (صحیح است) این قرارداد اولین قرارداد در نوع خودش است که در ایران منعقد شده است و ما باید به شاهنشاه بزرگ خودمان درود بفرستیم که با رهبری و راهنمائی و ابتکار خود اینطور ملت ایران را جلو می‌برند و با انعقاد چنین قراردادی ملت ایران در همه جا واقعاً روسفید وسربلند است (دکتر امین-انشاء الله همیشه سربلند خواهد بود) بنده وارد متن قرارداد نمی‌شوم چون به کمیسیون می‌رود و بحث می‌شود ولی مطلبی که خدمت جناب آقای هویدا می‌خواهم عرض کنم مذاکرات اخیری است که بین مقامات شرکت ملی نفت ایران و مقامات کنسرسیوم در لندن وجود دارد ما از دولت می‌خواهیم که در راه احقاق حق ملت ایران در افزایش فروش محصولات نفتی ایران پافشاری شدیدی بکند (صحیح است) ملت ایران با داشتن منابع عظیم نفتی، ثروتی که متعلق به نسل فعلی و نسل آینده است و صرفاً درراه توسعه اقتصادی و عمران مملکت بکار می‌رود و دولت باید فشار ریادی به کنسرسیوم بیاورد که سود بیشتری برای ایران در نظر گرفته شده و همه ساله موظف بفروش آن باشد نباید آنها از این مطلب سوء استفاده کنند و بحق ملت ایران توجه نکنند ملت ایران در این راه می‌ایستد و مبارزه می‌کند و از دولت می‌خواهد که به این کار زودتر وسریعتر سر و صورتی بدهد (دکتر امین- دولت سعی می‌کند و زحمت هم می‌کشد) (صحیح است) جناب آقای دکتر امین بنده نگفتم زحمت نمی‌کشد البته دولت زحمت می‌کشد و تلاش و فداکاری می‌کند ولی این صدا صدای ملت ایران است (صحیح است) این خواسته خواسته مردم ایران است (صحیح است-صحیح است) و همه ما می‌خواهیم و باید شدیدتر عمل بکند (صحیح است) ایران در راه سازندگی خودش با قدم‌های محکم و استوار پیش می‌رود و می‌خواهد تولید نفت روزبروز زیادتر بشود. دلائلی که شاید کمپانیهای نفتی بیاورند که ما در بسیاری از مناطق دنیا مشغول هستیم برای ملت ایران قابل و قانع کننده نیست (صحیح است) ما بایستی بر اساس همان موافقتهائی که هست همه ساله ۱۷ درصد از منطقه نفتی کنسرسیوم بیشتر فروش و صادرات داشته باشیم باید مقامات کنسرسیوم قبول کنند وقتی در مملکتی قرارداد نفتی منعقد می‌شود که یک خارجی می‌آید ۹۱ درصد درآمدش را به ملت ایران می‌دهد آنها دیگر حق ندارند در این راه کوتاهی کنند و ملت ایران تأمین این نظر را از دولت خود می‌خواهد بخصوص اینکه مطالعاتی هم شده که

به ما نشان می‌دهد که خوشبختانه منابع نفتی ایران فوق العاده غنی است بنده یک آماری دارم که آخرین برآوری که از منابع نفتی شده در حدود ۱۰ میلیارد تن است (مرتضوی-منحصراً در حوزه کنسرسیوم توجه داشته باشید) صحیح است و منحصراً در حوزه کنسرسیوم عرض کردم خوشبختانه از نظر گاز هم برآورد دقیقشان اینست که ۵ هزار میلیارد متر مکعب ذخیره گاز داریم و این رقم فوق العاده‌ای است و در سهمی که قاعدتاً باید عاید ملت ایران بشود نباید قصور بخرج داده شود. این مطلبی که اینجا من عرض می‌کنم ملت ایران خواستار آن هستند. شاهنشاه عظیم ما در یکی از مصاحبه‌ها فرمودند که عایدات ایران از نفت و گاز در ۱۹۷۰ دو هزار میلیون دلار خواهد شد ملتی که سعی می‌کند با سعی و تلاش و کوشش عقب ماندگیهایش را جبران بکند و این پولها که منحصراً صرف بالا بردن سطح زندگی ملت ایران می‌شود بایستی موجب بشود که از نفت ایران بهتر بهره برداری بشود و صادرات نفت ایران زیادتر بشود این نکته را من عرض می‌کنم و می‌گویم فرق است بین ملتی که درآمدش را صرف توسعه اقتصاد مملکت، صرف عمران و آبادی و توسعه صنعت و اقتصاد کشور و بالا بردن سطح زندگیش ملتش می‌کند با کشورهائی که ممکنست در دنیا باشند و این پولها را در بانکهای خارجه بلوکه می‌کنند بنابراین اگر می‌خواهید دلائلی در این راه داشته باشید چند روز قبل جناب آقای دکتر مهندس بهبودی مطالب بسیار ارزنده‌ای در این مورد فرمودند و من خیال می‌کنم همه مردم در این راه با شما هم صدا باشند این خواسته ملت ایران است ملت ایران است ملت ایران می‌خواهد که از منابع طبیعی استفاده صحیح و سالم در راه بهبود وضع مردم ایران بشود (صحیح است) استفاده صحیح در بالا بردن سطح ترقی و تعالی مردم بشود بازهم بدولت جناب آقای هویدا تبریک عرض می‌کنم بسیار قرارداد خوبیست به جناب آقای دکتر اقبال و به کارکنان لایق شرکت ملی نفت هم تبریک می‌گویم که توانسته‌اند نیات شاهنشاه معظم ما را باین صورت عملی بکنند که فردفرد ملت ایران از منابع آن بهره مند شود (احسنت)

رئیس- آقای خواجه نوری فرمایشی دارید بفرمائید.

خواجه نوری- مواردی هست که مجلس شورای ملی بعنوان بلندگوی صدای ملت ایران ملزم است باینکه سخنانی بیان کند ملزم است به اینکه نه تنها در ایران بلکه به جهانیان ثابت بکند که آنجائیکه منابع ملت ایران باید تأمین بشود آنجائیکه باید حقوق حقه ما اخذ بشود هیچ ایرانی نیست که از جان خودش و از خون خودش دریغ داشته باشد (صحیح است-احسنت) قراردادی که با (اراپ) منعقد شده است و امروز نخست وزیر لایحه اش را تقدیم مجلس کرد نشان می‌دهد که ارزش منابع نفتی ما چیست و چه رلی را ممکن است درچرخ اقتصادی دنیا و بخصوص اروپا بازی کند ما وقتیکه روی یک چنین منابع سرشاری از ثروت نشسته‌ایم ما وقتیکه مشغول تلاش هستیم که بوسیله اجرای اصول انقلاب ششم بهمن مردم این سرزمین را از فقر و فاقه نجات بدهیم ما وقتی کوشش می‌کنیم با تأسیس شرکتهای تعاونی و روستائیان این مملکت را دارای رفاه بیشتری بکنیم ما وقتی سعی داریم که قدرت تولید کشاورزی خودمان را با بالا بردن سطح کشت با بالا بردن وسائل زراعت فنی تأمین بکنیم ما وقتیکه کوشش داریم با بهترین وجه که مورد قبول دنیا است با بیسوادی مبارزه بکنیم ما وقتی که کوشش داریم مملکت را با یک آموزش حرفه‌ای صحیح بدسته‌های مجهز فنی تجهیز بکنیم ما وقتیکه در این راههای صواب قدم می‌گذاریم سعی داریم و از کلیه امکاناتی که در مملکتمان وجود دارد برای بثمر رساندن همین انقلاب و این اصول بهره برداری کنیم (صحیح است) تنها گروه و اشخاصیکه این پیشرفتها را مضر بحال خودشان می دانند ممکن است اخلال کنند در اجرای این برنامه‌ها یک ملت ۲۵ میلیونی حق حیات در این دنیا دارد وقتی که فقط در راه صلح و آسایش خودش قدم بر می‌دارد (صحیح است) و من خیلی خوشوقتم از اینکه می دانم همانطور که خارج از مجلس تمام مردم مملکت متوجه اقدامات دولت و شرکت ملی هستند میزان شعف نمایندگان مجلس هم منعکس کننده افکار و عقاید

ملت ایران هستند (صحیح است) همانطور که آقای نخست وزیر تذکر دادند مذاکرات در اطاقهای در بسته نمی‌تواند بر مقدارات یک ملت ۲۵ میلیونی زنده حکومت کند (صحیح است) ما پرچمدار فداکاری داریم (صحیح است) ما شاهنشاهی داریم که عملا ثابت کرده است که قدم بقدم با تدبیر و تدریج برای بثمر رساندی این انقلاب برای بدست آوردن حقوق حقه ما از هر گونه فداکاری فروگذار نکرده است ما هم موظف هستیم که پیروی کنیم ما هم موظف هستیم که خود را آماده برای هر گونه فداکاری اعلام بکنیم (احسنت) بهر صورت قدمهائیکه از تاریخ ملی شدن صنعت نفت ایران تا بامروز برداشته شده است برای ملت ایران و زمامداران ایران افتخارآمیز است من به کلیه افرادی که در این کار سهیم بوده‌اند درهر مقامی که بوده‌اند تبریک عرض می‌کنم (احسنت) مخصوصا نسبت بقرارداد اخیر اظهار خوشبینی تمام مجلس را بعرض شاهنشاه و دولت می رسانم و امیدوار هستم که این اقدامات دنباله داشته باشد و نتایج نیکوی آن بزودی حاصل گردد (انشاء الله) و از توجه نمایندگان محترم مجلس هم بی نهایت سپاسگزارم (احسنت).

رئیس- آقای زهتاب فرد فرمایشی دارید بفرمائید.

زهتاب فرد- بنده اعتراف می‌کنم با اینکه سه سال است عنوان نمایندگی مجلس را دارم به آئین نامه مجلس آشنائی ندارم و نمی‌دانستم که در این مورد می‌شود صحبت کرد یا نه برای اینکه وظیفه خودم را انجام بدهم یک نامه‌ای به آقای نخست وزیر نوشتم که من خوشحالم که این را اعتراف بکنم که جناب عالی اصولا وجودتان از نظر ملت ایران باید بفال نیک گرفته شود (صحیح است) برای این که در این مدت یکسال و خرده‌ای خوشبختانه با هدایت اعلیحضرت همایون شاهنشاه آریامهر در دولت جناب عالی بملت ایران خبرهای مسرت بخش می‌رسد (احسنت) نهایت باعث خوشبختی است که در آستانه سالگرد میلاد اعلیحضرت همایون شاهنشاه بملت ایران یک خبر بسیار بسیار مسرت بخش و افتخار آمیز داده می‌شود (آفرین) آقایان بهتر می دانند مسئله نفت بازیهای حکومتهای نفتی بسر ملت ایران چه چیزها آورده و چه صحنه‌های را در خاورمیانه و در همه جای دنیا بوجود آورده است ما هرگز آن صحنه‌ها را فراموش نمی‌کنیم بازی‌های نفتی قصه‌های طولانی و پرسروصدا دارد آنها که از ظرف آجودان‌های نفتی بلند می‌شود (صحیح است) اگر امروز ملت ایران مواجه با یک حرف هائی با یک سروصداهائی و با یک عربده هائی هستند بلحاظ این که آنها آجودانهای نفت هستند ما می دانیم از کجا سروصدا می‌کنند و می دانیم چرا می‌زنند ولی خوشبختانه ملت ایران برهبری شاهنشاه راه خود را شاهراه انتخاب کرده است (صحیح است) و شما می دانید در ده دوازده سال پیش خیلی از بازیگران بین الملی می‌خواهم این جا بگویم اجنبیهای اهلی در لباس ملت خواهی و وطن دوستی و در لباس استیفای حقوق ملت ایران چه صحنه هائی بوجود آوردند گاهی می‌خواستند نفت را در زیر زمین مدفون کنند گاهی گفتند برای خاطر ۵۰-۵۰ باید متحمل چه کشتارهائی باشیم و دیدیم برای همین ادعا، ادعای استیفای حقوق ملت ایران در جلوی همین مجلس چه کشت و کشتارهائی راه افتاد ولی امروز بدون این که نیازی به صف راه انداختن بدون این که نیازی باین صحنه سازیها و تبلیغات باشد ما به توفیقی رسیدیم که دنیا را متزلزل کردیم مظلومین را بیدار کردیم ما امروز عملا ثابت کردیم که شرکتهای بزرگ که بردنیا حکومت می‌کنند جز غارت کاری نداشتند و جز چپاول راهی نداشته‌اند ۵/۹۱ درصد یک قراردادی است که باید افتخار کرد که (مصطفوی- افتخارآمیز است) که ما امروز اعلام می‌کنیم که باستقلال اقتصادی رسیده‌ایم ما امروز قراردادی بسته‌ایم که دیگر بالای سر ما شریک و آقا بالاسری نباشد و دیگر دور انیکه رئیس دولت به امر شرکتها می‌آمد گذشت دیگر گذشت دورانیکه در مجلس صحنه سازیهائی برای این نوع قرار دادها بوجود می‌آمد دیگر گذشت که حتی کوچکترین اقدامات بوی نفتی می‌داد خیلی از حرفها زده می‌شد و ما می دانیم که منبعش از کجا بود ولی امروز با نهایت سربلندی در این دوران نسل امروز باید افتخار بکند

که در دورانی قرار گرفته و روز بروز بسربلندی منتهی می‌شود ملت ایران امروز در راهی گام برمی دارد که می داند راهش دشوار است اما از اراده ملت اراده خداست مسلماً در این امر توفیق الهی شامل حال رهبر داهی و ملت مبارز ما خواهد بود (صحیح است) مسئله کوچکی نیست برای حمل یک کیلو تریاک قاچاق چه صحنه سازیها بوجود می‌آورد کامیون راه می‌اندازند پهلوی راننده یک خانم می نشاند ایزگم می‌کنند یک گردن کلفت می نشانند که اگر ناراحتی ایجاد شد بتواند دست بگردن بشود عرض کنم وسط راه میخ پخش می کنندکه ماشینهای پشت سری پنجر بشود مثل اینکه اطلاعات من کافی است این همه اعمال برای حمل یک کیلو تریاک قاچاق است شما حساب کنید میلیون‌ها نفت که شریان حیات و زندگی و آقائی چه صحنه سازیهائی بوجود می‌آورند چه عواملی متاًسفانه در گذشته خوش رقصیهائی می‌کردند از خود اجنبی‌ها بیشتر بازیگری می‌کردند ولی امروز شما دیدید وقتی که جناب آقای نخست وزیر عنوان فرمودند یک انبساط خاطر در سیمای همه مشاهده شد (صحیح است) درباره این قرارداد بحث مفصل باید بشود حقایق زیاد باید گفته شود و باید گفته شود که ما نمی‌خواهیم ذخائر ملی ما در زیر زمین مدفون باشد باید گفته شود که ملت ایران در زیر سازی اهداف ملی خود از آن منبع و ثروت ملی حداکثر استفاده را می‌کند اگر ما پیشنهاد بکنیم که سالی ۱۷% بر عواید ما اضافه شود از محصول ما بیشتر بهره برداری شود برای اینکه ما احتیاج بیشتری به آن داریم منابع نفت را امروز برای کارهای اساسی و حیاتی می‌خواهیم و این کار باید بشود دوران چپاول و غارتگری دیگر گذشت که ما را باهیولا ساختن بترسانند ما امروز سیاست مستقل ملی اتخاذ کرده‌ایم از سرخ و سفید و کوتوله و دراز نمی‌ترسیم ما بتاریخ اتکاء داریم ما متکی برهبری شاهنشاه هستیم و با کمک الهی و همبستگی بایگدیگر راهمان را طی می‌کنیم (احسنت) هیچ امری در ما وحشت ایجاد نمی‌کند دوران امامزاده سازی دوران صف آرائی‌ها دیگر گذشته رادیوهای اجنبی خیلی نعره می‌زنند ما ببازیگران آنها می خندیم و بملتشان ترحم می‌کنیم ما افتخار داریم که بندها را گسسته‌ایم ما عملا افتخار داریم که رهبری انقلاب خاورمیانه را بر عهده گرفته‌ایم و این ملت نشان می‌دهد که در راه خود سالم قدم برمی دارد من در این جا به عرایضم خاتمه می‌دهم چون دوستان اشاره می‌کنند که آنها هم مطالبی دارند بهمین قدر اکتفا می‌کنم ولی عرض می‌کنم که در جلسه نمی دانم کی باید منعقد شود حرفهای شنیدنی خواهیم داشت حرفهائی که نمی‌خواهند باز گوشود حرفهائی از ۲۴و۲۵ سال اخیر ایران خواهیم داشت حرفهائی که باید یکروز گفته شود نباید همه چیز توی دل بماند ما افتخار آمیز زندگی می‌کنیم ما معامله گر هستیم ما برای اعتلاء و عظمت ملتمان می‌اندیشیم ما برای تحکیم رژیم سلطنتی وفادار هستیم ما در استیفای حقوق حقه خود تعارف نمی‌کنیم با خون مبارزه می‌کنیم خون ایثار می‌کنیم (صحیح است) این حرف افسانه نیست ۲۱ سال پیش در برابر اجنبی خون دادیم حالا هم در برابر هر مزاحم احتمالی خون می‌دهیم (احسنت- احسنت).

رئیس- آقای مهندس والا بفرمائید.

مهندس والا- از این که فرصتی بدست من رسیده که در این محضر مهم و اساسی مطالبی عرض کنم نهایت افتخار را دارم وقتی پای منافع ملت ایران پیش می‌آید وقتی در مسئله اساسی و حیاتی کشور صحبتی بمیان کشیده می‌شود بعقیده من دسته و حزب و اقلیت و اکثریت و منفرد در این مجلس وجود خارجی پیدا نمی‌کند

(صحیح است) ما همه و همه در یک جهت در یک راه در یک هدف مشترک العقیده هستیم و با هم در این راه قسم یاد کرده‌ایم و آن اعتلای مقام کشور و تأمین منافع حیاتی ملت ایران است بنابراین اگر در این زمینه از طرف دسته جات مختلف صحبت شود و از طرف افراد مختلف بحث بمیان کشیده شود بعقیده من بجا است بدون تردید یکی از پایه‌های اقتصاد کشور ما بر روی درآمد نفت ما استوار است اما تنها این هدف نیست بنده تصور می‌کنم ملت ایران د راین مبارزه اساسی که برهبری شاهنشاه آریامهر قدم گذاشته و با پی ریزی اصول ملی و انقلاب سفید می‌خواهد با گامهای

سریع پیش برود باید سعی کند همانطوریکه قبلا هم صحبت شد منابع نفتی ما نه تنها برای رفع نیازمندیهای بودجه باید مصرف شود بلکه بطور کلی باید برای پی ریزی بنای اقتصاد ما در جهت تأمین منافع ملی و پیشرفتهای سریع استفاده شود بدون تردید وقتیکه درآمدها بر یک پایه استوار بشود این پایه همیشه ممکن است مورد تهاجم یا مورد خطر قرار بگیرد ما وقتی می‌توانیم بگوئیم که سیاست اقتصادی صددرصد صحیحی داریم که درآمد ما از یک واحد جدا باشد ما این همت را باید بکار ببریم که درآمد ما منحصر به درآمد نفتی نشود بلکه در سایر موارد در سایر شئون در سایر امور ما آنچنان توانائی داشته باشیم که نیازمندیهای مملکت را بتوانیم با آن درآمدها مرتفع سازیم در همین زمینه اگر امروز آن مجاهدت لازم است بکار رود که مورد استقبال و تشویق عموم دستجات است بنابراین تأمین منافع ما از طریق منابع و موارد صنعتی و زیر زمینی ما باید امروز ملحوظ نظر قرار بگیرد متأسفانه در گذشته وضعی بوجود آمد که ایران که در خاورمیانه استخراج کننده اول بود مقام خودش را از دست داد و متأسفانه براثر بعضی از عوامل و بعضی از بی توجهی و عوام فریبی‌ها ملت ایران از منافع و از درآمد بسیاری محروم ماند (دکترالموتی- آن دولت خیانت کرد) چندی پیش بنده در خدمت چند نفر از همکاران مطبوعاتی بکشور عربستان سعودی دعوت داشتم از جمله برنامه هائیکه داشتم دیدن تأسیسات نفت دهران بود در آنجا وقتی تاریخچه نفت عربستان سعودی را مورد نظر قرار دادیم دیدیم میزان استخراج نفت در عربستان سعودی در سال ۲۸و ۲۹و ۳۰ بین پنچ تا هشت میلیون تن نفت بود در حالیکه در آن موقع دولت و ملت ایران از استخراج ۳۲میلیون تن نفت استفاده می‌کرد و حتی مجموع نفتی که در خاورمیانه استخراج می‌شد به پایه میزان استخراج نفت ایران نمی‌رسید به این معنی که نفت کویت و عراق و قطر و عربستان سعودی مجموعش شاید کمتر از میزان استخراجی بود که ما بدست می‌آوریم اما در اثر بعضی از سیاستهای غلط که روی پایه عوام فریبی استوار شده بود آنچنان این دستگاه و این منبع درآمدها را معطل و معوق گذاشتند که ما امروز باید در خواست طبیعی و حقه مان را بصورت خواهش و استدعا بمیان بگذاریم در حالیکه آن روز ما ۳۲میلیون تن استخراج می‌کردیم و حالا که عربستان سعودی ۲۵میلیون تن استخراج می‌کند بهمین نسبت باید درآمد ما و استحصال ما زیادتر باشد اینجا جناب آقای دکتر الموتی مطلبی عنوان فرمودند که فوق العاده قابل توجه است و آن این است که ما این درآمد را نمی‌خواهیم بجیب دیگران بریزیم بلکه هر دیناری از این درآمد برای ساختمان آینده ایران باید خرج شود واین پیشرفتهای که نصیب ملت ایران باید خرج شود و این پیشرفتهائی که نصیب ملت ایران شده و این ترقیائی که بچشم می‌بینیم و این جنبش حیاتی که در کلیه شئون کشور ما بوجود آمده واقعاً مدیون رهبری و مدیون علاقه و مدیون ارشاد شخص اول مملکت است که قطعاً ما را در این زمان بایک مهارت و با یک سلامت و بایک دقت و شجاعتی از بین امواج سهمگین سیاستهای متضاد آنچنان ماهرانه بساحل امن و امان رهبری کرده که واقعاً موجب اعجاب جهانیان قرار گرفته است (صحیح است) همانطور که لیدر اکثریت صحبت کردند واقعاً ما اینجا متفق القول هستیم ملتی که برای سعادت خودش و برای سعادت نسلهای آینده یک اصول مقدسی را پی ریزی کرد یک اصول مقدسی را دنباله روی می‌کند این ملتی که صلح خواه است حق دارد که از منابع طبیعی کماهوحقه بهره مند شود و دیگران اگر بخواهند اخلالی بکنند و اگر بخواهند دخالتهای نامشروعی بکنند و اگر بخواهند کارشکنی بکنند مواجه با یک دولت یا یک مجلس نخواهند بود مسلماً با ملتی مواجه خواهند بود تاسرحد امکان از منافع خودش پشتیبانی خواهد کرد (صحیح است- احسنت) و همانطور که جناب زهتاب عنوان کردند واقعاً ما در اینجا حکم واحدی را داریم (صحیح است) اختلاف گفته اختلاف نظر اختلاف عقیده د راین مسئله بعقیده من بهیچ وجه من الوجوه وجود ندارد و من بکسانیکه د راین راه زحمت کشیده‌اند واقعاً تبریک می‌گویم و امیدوارم که این توفیق نصیب ملت ایران بیشتر از این بشود (احسنت).

رئیس- آقای مهندس بهبودی بفرمائید.

دکترمهندس بهبودی- چند روز پیش که در راه استیفای حقوق ملت ایران از شرکتهای نفت عرایضی حضور سروران ارجمند از طرف حزب مردم کردم اشاره‌ای هم به این قرار داد جالب که بابتکار شاهنشاه و اقدامات شرکت ملی نفت و دولت منعقد شده بود کردم برای من باعث نهایت خوشوقتی است که امروز بار دیگر از طرف فراکسیون حزب مردم مأموریت پیدا کرده‌ام که تنظیم و انعقاد این قرار داد را بدولت آقای هویدا تبریک بگویم و تجلیلی که مجلس از این منعکس کنم (صحیح است) اینجا دیگر وظیفه دستگاههای تبلیغاتی و رکن چهارم مشروطیت است که منافع و آنچه که نصیب ملت ایران در این قبیل قراردادها می‌شود بازگو کنند تا ملت بداند که دوران عوام فریبان و ریاکاران دیگر زدوده شده است (صحیح است) و در مملکت کار می‌شود البته در نحوه اجرایش ما اعتراضاتی داریم ولی هیچوقت پاروی حق نگذاشته‌ایم افتخار می‌کنیم در دوره‌ای فراکسیون اقلیت مجلس هستیم که کارهای مثبت بسیار زیاد در مجلس انجام می‌شود (صحیح است) (دکتر سعید- بسیار اقرار صحیحی است) و این افتخار را هم داریم که در مجلسی هستیم که این مجلس نشان داد که برای همیشه ریاکاری و عوام فریبی در این مملکت خاتمه یافته است و ما از مطبوعات و دستگاههای تبلیغاتی دولت می‌خواهیم که ماسک ریاکاران را برای آخرین بار از چهره اشخاص بکشد و آنان را بجامعه نشان دهد یکی از جرائدی که به مقالاتش و افکار نویسندگانش احترام خاصی قائل هستم از لجاجتهای شرکتهای عامل نفت صحبت کرده بود ممکن است آنان برای منافع خود لجاجت بخرج دهند ولی از یک چیز بی خبرند و آن استقامت ملت ایران است ملت ایران امروز از خیلی چیزها آگاه است متخصص و کارشناس نفتی دارد خوب می داند که تراستهای نفتی یا به اصطلاح روزنامه مورد احترام من این خواهران لجوج به چه نحوی مشغول چپاول سرمایه‌های ممالک خاورمیانه هستند بسیار بسیار متخصصین ما خوب آگاه هستند و اگر آنان به لجاجت خود ادامه دهند از پشت همین تریبون مطالب مگو را بازگو می‌کنم تا به بینند که ممالک خاورمیانه بر علیه منافع نامشروع آنها قیام خواهند کرد ما اینجا حقایق را بازگو می‌کنیم چون دیگر از گونی سدان نمی‌ترسیم دیگر در مملکت ماگوئی سدان وجود ندارد (صحیح است) که بخواهند مارک نوکری اجنبی به اشخاص بزنند ما در پشت تریبون حقایق را بازگو خواهیم کرد اگر باز لجاج بخرج بدهند ما استقامت خواهیم کرد و آن وقت آنان خواهند دید که این لجاجت تیشه به ریشه هستی شان خواهد زد یا خیر، خیال می‌کنند ملت ایران نمی داند که چرا به ممالک بخصوصی برای خرید اسلحه وام بدون بهره می‌دهند ملت ایران خیلی خوب می داند که چرا، ولی آنان آگاه باشند ملت ایران دنبال شاهنشاه خود و به ابتکار شاهنشاه خود از منابع خود استفاده خواهد کرد نیروی دفاعی خود را تقویت خواهد کرد آن چنان تقویتی که عم طراز ممالک مجاورش باشدو حق سیادتش در خلیج فارس و در خاورمیانه حفظ گردد (صحیح است) از منابع خودش استفاده خواهد کرد و تمام برنامه‌های عمرانیش را انجام خواهد داد این اراده شاهنشاه واراده ملت ایران است و دنیا خواهد دید که این برنامه‌ها عملی خواهد شد اگر چه بخواهند لجاجت بکنند و تیشه بریشه خودشان بزنند (احسنت- آفرین).

۸- ادامه مذاکره د رگزارش شور اول کمیسیون دارائی راجع به مالیاتهای مستقیم

رئیس- با اجازه خانمها و آقایان شور در موارد لایحه مالیات بردرآمد را شروع می‌کنیم ماده اول مطرح است قرائت می‌شود.

(بشرح زیر خوانده شد)

ماده اول- اشخاص زیر مشمول مالیات بردرآمد می‌باشند:

۱- هر شخص طبیعی ایرانی مقیم ایران نسبت به کلیه درآمد هائیکه در ایران یا خارج از کشور تحصیل می‌کند.

۲- هر شخص طبیعی ایرانی مقیم خارج از کشور

نسبت به کلیه درآمدهائیکه در ایران تحصیل می‌کند.

۳- هر شخص حقوقی ایرانی نسبت به کلیه درآمدهایئکه در ایران با خارج از کشور تحصیل می‌کند.

۴- هر شخص غیر ایرانی (اعم از طبیعی یا حقوقی) نسبت به کلیه درآمدهائیکه در ایران تحصیل می‌کند.

رئیس- در جلسه قبل در شروع مطلب اشاره‌ای به ابراز شخصیت و ابراز از خود گذشتگی و حس وطن پرستی که وزیر دارائی ما در مجمع عمومی بانک بین الملی کردند بعرض مجلسیان رساندم (پروین- بسیار با ارزش بود) (قراچورلو- حقیقتی بود) ایشان د راین مطالب شاید دشمنان بسیار بزرگی از قدرت‌های بزرگ عالم هم برای خود خریدند ولی برای انجام وظیفه، لذا برای جناب آقای دکتر آموزگار روشن است که در پیروی از همین طرز فکر اگر امثال بنده مطالبی را در جهت انجام وظیفه برای خدمت به مملکت عنوان می‌کنیم بهیچ وجه دلیل بی اعتقادی و یا بی ارادتی به شخص ایشان نیست (صحیح است) توضیحی د راینجا فرمودند در جواب جناب آقای دکتر مبین که سوء تفاهم شده اعتقاد من بدکتر آموزگار به آن اندازه است که وقت مجلس را نمی‌گیرم و همین کلام را به احترام فرمایش جنابعالی قبول می‌کنم اما شما مرد منصف و منطقی قبول کنید برای امثال دکتر مبین که همه به نکته بینی و مطالعه دقیق و عمیق ایشان در ظرف این سه سال همکاری واقف شده‌ایم موضوعی سوء تفاهم بشود دکتر مبین قاضی و دانای دانشمند بخواند و نفهمد برای چون منی که در انتقاد با مرد فاضلی مثل شما می‌خواهم صحبت بکنم به تحقیق تمام امکانات فهم خودم را بکار می‌برم باز سوء تفاهم بشود پس جناب آقای دکتر آموزگار با آن بیان شما به من فرمودید که حرف تو صحیح است این قانون را هر کس بخواند برای او سوء تفاهم می‌شود یعنی چه؟ یعنی نمی‌فهمد من هم گفتم مواد این لایحه مبهم است برای اینکه حضرتعالی واقف بشوید بنده خواندم توجه کردم و با اشاره بسیار مختصری دلیل می‌آورم که جملات و مطالب و مفاد و مواد این لایحه در خور فهم مؤدی شما نخواهد بود صفحه۶ ماده۹- درآمد مشمول مالیات موضوع این بخش حسب مورد طبق مواد۱۰-۱۳-۱۵تا۲۰-۲۲-۲۳-۲۷-۲۹-۳۱پس از کسر معافیت‌های مقرر در این قانون تشخیص می‌شود خوب جنابعالی بی جهت مورد احترام من نیستید به سوابق آشنائی و دوستی ما مراجعه کنیدحداقل متجاوز از ده سال است که شما در سمت هائی مثل وزارت خدمت می‌کنید تا به امروز نه من کسی بودم از شما تقاضای خصوصی بکنم و نه شما کسی بودید که تقاضای خصوصی کسی را بپذیرید پس چرا به شما احترام می‌گذارم به شما از این لحاظ احترام می‌گذارم که باید سرمشق خانواده‌های ما در تحصیل و تربیت کودکانشان باشیدیعنی د رعین حال که شاید بیش از یک فرد استاد دانشگاهی ممالک مترقی به علوم جدید وارد هستید ادبیات مملکت خودتان را از برکت وجود آن پدر فاضل مثل یک ادیب می دانید (کاملا صحیح است) (یکنفر از نمایندگان- استعداد خودشان است) اما آقای دکتر آموزگار شمای ادیب نباید خودتان را مؤدی فرض کنید شما باید آن بقالی که ازش مالیات می‌خواهید و از برکت سپاهی دانش و مبارزه با بیسوادی خودش می‌خواهد قانون را بخواند آن کاسب بازار و آن مالک یعنی مالک ده هکتار نه مالکی که حالا معافش کردید قانون را برای او طوری بنویسید که بخواند مواد ۹۹و ۱۰۰ صفحه پنجاه می‌نویسد. "ماده ۹۹- حکم مواد۲۸و۲۹و۳۰و۳۱ در مورد عملیات پیمانکاری اشخاص حقوقی اعم از ایرانی و خارجی جاری خواهد بود ماده ۱۰۰- حکم ماده ۳۴ و قسمت اول ماده ۳۵و مواد ۳۷و۴۰و۴۱ در مورد شرکتهائیکه به عملیات کشاورزی اشتغال دارند لازم الرعایه خواهد بود و در موارد مذکور در ماده ۲۴مفاد مواد۳۳و۳۵و۳۷و۳۸و۴۲اجرا خواهد شد" این قانون مربوط به دادگستری نیست که یک قاضی دیوان کشور بنشیند و بخواهد استنباط و استنتاج کند خوب شما در یک جای دیگر در صفحه ۳۰ماده۴۹, اگر مقدور بود من تقاضا می‌کردم رهبر اکثریت این ماده را بخوانند (قراچورلو- آئین نامه اجازه نمی‌دهد) آئیننامه

اجازه نمی‌دهد ولی چون بنده ساعت را جلوی خودم گذاشته‌ام که از وقتم تجاوز نکنم (یکنفر از نمایندگان- ماده چند ؟) ماده۴۹ صفحه۳۰ تقاضا می‌کنم از سروران عزیزم تشریف ببرند در منزل این یک صفحه را بخوانند خواهش می‌کنم آقای لفوطی یادداشت بفرمایند صفحه۳۰ ماده۴۹ این یک صفحه را بخوانند و بعد ببینند احتیاج به این هست که د راین جملات و در این انشاء قانون و تهیه قانون تجدید نظر بشود که در خور فهم مدیر کل‌های وزارتخانه‌ها قرار بگیرد نه در خور فهم رئیس دارائی ابرقو خوب بنده مواد دیگری اینجا دارم صفحه ۴۳ماده ۸۸ صفحه۴۷ تبصره ۶ که در ضمن صفحه ۴۳ماده ۸۸ خود ماده یک چهار صفحه‌ای است و در صفحه ۴۷ تبصره‌ای از یک ماده دیگر تمام آن چهار صفحه را ملغی می‌کند در صورتیکه یک مورد خاص پیش بیاید اینها جناب آقای وزیر دارائی دلیل بدی اصل قانون نیست ولی دلیل اشکالات اجرای آن خواهد بود دلیل عدم مراعات تطبیق قانون باکسانی که باید از این قانون استفاده کنند هست (روحانی پیشنهاد اصلاح عبارتی مرقوم بفرمائید اصلاح خواهد شد). مالیات کسبه، کسبه کسانی نیستند که بتوانند از مشاور مالیاتی استفاده کنند اینها باید خودشان بخوانند و بفهمند من از جناب آقای روحانی تقاضا می‌کنم که دوران خدمت را گذرانده‌اند (دکتر الموتی- ادامه می‌دهند خدمت را) در دستگاه دولت گذارنده‌اند و بمدارج عالی هم رسیده‌اند منصفانه برای یکساعت خودشان را بجای یک مو کلشان که کاسب است بگذارند اگر با مشورت با متصدی دارائی محلشان آن مواد مربوط به کسبه را درک کردند شرافتمندانه بیایند بگویند که درک کردم نه سیاست مآبانه آنوقت ملاحظه می فرمائید که عرایض من در جهت توفیق حضرتعالی است (روحانی- قسم خوردیم که آنچه مصلحت است بگوئیم حقیقت را هر چه تشخیص دادیم بگوئیم سیاست و قیدی نداریم) (خواجه نوری- سیاست از شرافت دور نیست) در مرحله دوم بنده کوتاه می‌کنم عرایضم را برای اینکه حوصله شنوندگان محترم اجازه نمی‌دهد که تمام یادداشتهایم را اینجا قرائت بکنم (معتمدی- آماده هستیم) متشکرم آن روزی که من در اینجا گفتم شما را متهم می‌کنم به بی اطلاعی از سازمانهایتان سوء تعبیر نشود نه بنفع شما من بنفع خودم که حرفهای من لااقل منصفانه باشد یک آدم باهوش و کاردانی مثل شما را متهم به بی اطلاعی از سازمانی که با آن تعبیری که باکمال زیرکی فرمودید نمی‌کنم شما تشریف بیاورید بمن بفرمائید جناب آقای دکتر آموزگار که سازمان موجود وزارت دارائی قادر به اجرای این لایحه با امکانات موجود اجتماعی ما هست اگر فرمودید نیست حرف من درست می‌شود اگر فرمودید هست از انصاف شما بدور خواهد بود یک نمونه برایتان می‌گویم شما صفحه ۸ ماده ۱۲را بخوانید "مؤدیان مذکور در ماده۱۱ مکلفند اظهارنامه مالیاتی مربوط بدرآمد مشاغل خود را در یک سال مالیاتی الی آخر بدهند به استثنای مشمولین ماده ۱۵" قبول شد پس در اینجا معلوم شد که مشمولین ماده ۱۵ نباید اظهارنامه بدهند اما صفحه ۱۱ ماده ۱۶ را بخوانید "درآمد مشمول مالیات مشمولین ماده۱۵ بمیزانیکه در اظهارنامه تسلیمی ابراز می‌شود بنای مطالبه مالیات قرار می‌گیرد" خوب این مطالبی است که بطور اشاره و مثال نشان می‌دهد احتیاج هست این مواد طوری اصلاح بشود که در خور فهم پیشکارهای دارائی شما قرار بگیرد شما در بین اشخاصی که باید دفتر داشته باشند اطباء را گذاشتید و کلای عدلیه را گذاشتید جراید را گذاشتید دفتر نگهداشتن ناشی از دو مطلب باید باشد یا عدم اعتماد به یک طبقه ایجاب می‌کند که با مدارک بکارهای او برسند و یا درآمد او را آنقدر نشان می دهدکه دولت به نفع ملت نمی‌خواهد مبادا یک قسمت از درآمدی که مشمول مالیات بوده از مالیات حذف بشود شما به چند نفر طبیب پردرآمد تهران توجه نفرمائید (صحیح است) تمامش که صنعت را با تصویبنامه هیأت دولت آنچنان دولتی که احتمال دارد به جهانی به بادکنک و اسباب بازی هم معافیت خاصی بدهد معافیت بدهید ولی به تشویق داوطلبین علم طب اینطور محرومیت قائل می‌شوید و می گوئید یک طبیبی که در دورترین نقاط این

مملکت هست مورد اعتماد شما نیست و باید با ماهی ۱۰۰۰تومان درآمد یک دفتر داشته باشد آقای قوام صدری جنابعالی معنی دفترداری را بهتر از من می دانید منظور این نیست که دخل و خرج نوشته شود دفتر کل است دفتر روزنامه است دفتر صندوق است و یک بایگانی بیشتر از درآمد یک طبیب برای دفترداری لازم است که بعد تازه بایگان و حسابدار این طبیب باید روزنامه برود به وزارت دارائی و برگردد (صحیح است) وکیل عدلیه همینطور ما در صحبت‌های موافق و مخالف و وزیر مربوطه د راین لایحه مرتب جملاتی شنیدیم که لوایح مالیاتی اهداف ملی و مملکتی و برنامه‌های دولتی را در بخش‌های خصوصی ضمناً تقویت و هدایت و رهبری می‌کند. آیا شما توسعه تعداد اطباء اساتید دانشگاه توسعه مطبوعات مطبوعاتی که تنویر کننده افکار عامه و اجتماع ما باشد زیاد شدن حقوق آن هائی که ملت را به احقاق حق خودشان بیش از پیش راهنمائی کنند جزو اهداف اجتماع ما باندازه توسعه صنعت بادکنک نمی دانید؟ من آن‌ها را تخطئه نمی‌کنم بسهم خود بآن‌ها هم می‌رسم ولیکن در این مورد شما می گوئید اگر به اینها برای صرفه جوئی در وقت بطور قطعی یک رقمی را تعیین بکنیم ممکن است عایدی واقعی خودشان را مکتوم بدارند اطباء کی هستند؟ اساتید دانشکده‌های شما و اساتید فرزندان ما هستند. و کلا کی هستند؟ مشاورین حقوقی وزارتخانه‌ها و ادارات شما هستند من نمی‌گویم اینها فرشته‌اند من نمی گوئیم اینها خوب هستند من هم هم سلیقه شما هستم هر چه بگوئید قبول می‌کنم ولیکن در یک جامعه‌ای همه باهم یک نسبت نسبی دارند شما این طبقات را وقتی نادرست و مکتوم کننده درآمد خود بدانید در یک چنین جامعه‌ای مأمور دارائیش بهتر از آن می‌شود؟ در کدام جامعه‌ای کارمند دولت را بر استاد دانشگاهش یا مأمور بسیار شریف دولت را بر صاحب جریده‌ای مقدم می شمارند؟ من نسبت بکارمند دولت اهانتی ندارم آنها درست، آنها شرافتمند ولی بهمان ترتیب در جامعه طبقه بندی می‌شود (قراچورلو- مالیات واقعی را مأمورین دولت می‌دهند برای اینکه ماه بماه از حقوقشان کسر می‌شود) (طباطبائی- آفرین، آفرین) جناب آقای دکتر آموزگار اگر دیگر همکارانتان به حرفهای من توجهی ندارند اطمینان دارم که مرد فاضلی چون شما معنای حرفهای مرا می‌فهمید افتخار یک مملکت و ترقی یک اجتماع بوجود قلاع سرحدی به چراغ‌های فلورسنت خیابانها که بهتر است به سمت وزیر دارائی شایعاتی که پیرامون آن دستگاه هم هست توجه بشود به تجملات اتومبیل‌های متصدیان حتی برقم بودجه آن نیست افتخار یک مملکت عبارت از شخصیت واقعی افراد آن مملکت است شما در این برنامه بکدام یک از مبانی معنوی و اخلاقی ملت خواسته‌اید توجه کنید که در آن قسمت هم ملت ایران دوش بدوش صنعت نوجوانش تلقی بکند شما روزنامه را محکوم کردید این ترقی زنان که در این مملکت هست آن فاسدترین روزنامه‌ها را هم اگر در نظر بگیریم در این پیشرفت سهمی داشته است (صحیح است) درصورتیکه اگر روزنامه‌ای فاسد است مسئولش دولت شماست که چرا می‌گذارد منتشر شود. جناب آقای رئیس بنده بیشتر از سه چهار دقیقه وقت ندارم آیا اجازه داده می‌شود بیشتر صحبت کنم یاخیر؟

(عده‌ای از نمایندگان- بفرمائید)

رئیس- مخالفتی نیست ؟(اظهاری نشد) بفرمائید آقای رامبد بصحبت خود ادامه بدهید.

رامبد- یک بحث دیگری راجع به اختیارات مأمورین شماست در این جا قبل از آنکه شما جواب مرا بدهید اگر میل داشته باشید من مأمورین دولت و مأمورین وزارت دارائی را بشما معرفی می‌کنم که شاید در سال میلیونها تومان صدها میلیون تومان بدست آنها وصول می‌شود و در طول عمر خدمتشان جز حقوقی که شما باو دادید دیناری بضاعت مال دیگر ندارند و در کمال شرافتمندی بزندگی مختصری قناعت می‌کنند و این میلیونها را برای شما وصول می‌کنند ولی قانون که برای فرد نوشته نمی‌شود درست است ما قانون را برای مؤدی نادرست هم پیش بینی می‌کنیم اگر یک مأمور نادرست هم بین تمام مأمورین پیدا بشود

قانون باید آنچنان قانونی باشد و آنچنان تهیه شده باشد که آن مأمور نادرست هم نتواند سوء استفاده کند عرض من را جناب آقای قوام صدری بهتر متوجه می‌شوند برای اینکه گذشته از سمت معاونت خدمت ممتدی هم در وزارت دارائی داشته‌اند (خواجه نوری- سنشان را زیاد نکنید) تمام عقده هائی که از اولین تاریخ قانون مالیات بردرآمد ایران هر مأموری برای مزاحمت مؤدی پیدا کرده اینست که بعد از صد نوع مزاحمت دیگر قانون به بن بست رسیده بود و جلوی دست مأمور را می‌گرفت باکمال زیرکی و توانائی د رهمین قانونی که فرمودند بعد از سه سال مرور زمان شاملش می‌شود گوکه این حرف تعارف بود (دکترالموتی- یک اخطار می‌فرستند و مرور زمان قطع می‌شود) چون خودشان می دانند که آخر هر سطر و بین هر سطر و جمله‌ای مهلتی برای مرور زمان موجود است خوب آقای دکتر آموزگار شما چرا همه اش رفته‌اید بدنبال آن عشق سوزان وصول مالیات در راه ترقی مملکت باید فکر می‌کردید چون دکتر آموزگار وزیری نه نشسته و یک مدیر کلی پسرخاله اش را به فلان دارائی مثلاخراسان می‌فرستد برای این هم می‌فرستد که خدای ناکرده وضع زندگی خودش را درست بکند بین چند میلیون که یکنفر ممکن است نادرست در بیاید آن وقت با این قانون برای خود دکتر آموزگار که به عمرش بخراسان نرفته آنچنان پرونده مالیاتی در خراسان درست می‌شود که انشاء الله اگر تا ۱۳۰ سال دیگر هم عمر بکنند تمامی نداشته باشد یک نمونه بشما می‌گویم ماده ۱۶۴صفحه ۸۳ وزارت دارائی مجاز است برای تأمین مالیات مؤدیان غیرمستقیم مطلب را توجه بفرمائید غیر مستقیم هیچکدام از ما نگران نمی‌شویم یک مطالبی هست ضمانت هائی باید بگیرند اما یک کلمه (واو) که می‌گوید: و همچنین از اشخاص حقوقی اینجا دیگر غیر مستقیم نیست یعنی هر سازمان مالیات دهنده تضمینات کافی اخذ نماید وقتی پیش دکتر آموزگار تشریف ببرید و بگوئید یک تشکیلاتی دارید با یک میلیون سرمایه تضمین کافی چیست؟ می‌گوید اصلا لازم نیست ما از کسی نظر داشتیم تضمین بگیریم که احتمال داشت مالیاتمان دستخوش سوء استفاده قرار بگیرد ولی اگر یک کسی که سوء نیت داشته باشد این تضمین کافی برای چه مدت؟ برای چند سال؟ صد میلیون استفاده خواهد کرد یا صد میلیون ضرر خواهد کرد؟ این را از کجا پیش بینی می‌کنید؟ اگر خواستند جلوی هر دستگاهی را بگیرند با یک تلفن یک ممیز کافی است که ماده۱۶۴ بگوید انجام نشده آقای سرلشکر نکوزاد که یک عمری خدمتش به این مملکت مسلم شده از خروجش از مهر آباد جلوگیری کنند سرلشکر نکوزاد روحش خبردار نیست می‌گویند شما دیروز یک شرکتی تشکیل دادید برای اینکه به جوانهائی که می‌خواهند تیراندازی یادبگیرند تعلیم بدهید و احتمال دارد که مشمول مالیات بشود یا نشود ول تضمین نداده‌اید هر چه بگوید من هنوز کاری نکرده‌ام که تضمین بدهم می‌گویند باید ۵میلیون تومان تضمین بدهی هر چه بگوید این مبلغ متناسب نیست باکار من می‌گویند این مبلغ تعیین شده است خوب این نکاتی است که از خوش قلبی شما از حسن نیت شما و اینکه فکر می‌کنید همه مثل شما باید بکار و وظیفه فکر کنند دورمانده مواددیگری مثل این هست برای کسانی که علاقمند باشند یادآوری می‌کنم ماده ۱۶۵ مالیات از دیون ممتازه است آقای آموزگار جنابعالی را عرض می‌کنم همکار بزرگوار دیون ممتازه یعنی مالیات مقدم بهر دین دیگری است آیا این صحیح است که با تشویقی که در سرمایه گذاری می‌کنید اشخاصی از بازنشستگان خودشان بروند ماحصل زندگی خودشان را در اختیار آقای دکتر یگانگی قرار بدهند که در صنعت این مملکت در امر آبیاری این مملکت خدمت کنند و آنها هم زندگیشان بگذرد به مناسباتی که به آقای دکتر یگانگی ارتباط ندارد و خارج از امکانات ایشان است یک شکستی در این شرکت پیش بیاید و شاید برای صاحب کار امکان نداشته باشد تومانی یک قران به آن کسی که آمده و قرض داده برسد شما بعنوان اینکه آقای دکتر یگانگی آنهم با این ترتیب لایحه بابت این شرکت مالیات باید بدهد تمام طلبکارنی که زندگیشان منحصر به آن طلبشان است محروم می‌کنیم مگر آنها اعضای این مملکت نیستند؟ مگر مسئولیت

نگهداری آنها هم با شما نیست؟ صفحه۱۱۳ ماده۲۵۰ جملات زیباست ولی ممیز حق دارد هر سندی که می‌آورید ردبکند من ممیز دکتر آموزگار را قبول دارم ولی شما ممیزی روزی را که من وزیر دارائی بشوم چه جوری تضمین می‌کنید آقای دکتر آموزگار مثالی بیاورم که خود شما هم متأسف شوید چون خاطرم هست که شما در یک کابینه‌ای که وزارت می‌کردید شایعاتی حاکی از سوء استفاده بعضی از متصدیان امور بود چقدر همت کردید چقدر دشمن تراشی کردید تا شما هم بسهم خود کمک کردید تا لایحه منع مداخله و لایحه از کجا آورده‌ای را آوردید آقای دکتر آموزگار در این آرزو چقدر توفیق پیدا کردید؟ آن مواد لایحه از کجا آورده‌ای چقدر انجام شد جز اتلاف وقت جز بدنامی جز آنچه خدای نکرده بگویند کسانی که باید آن لایحه را اجرا می‌کردند خودشان هم ذیعلاقه بودند که اجرا نکردند پس افکار بلند شما را من ضمن تقدیس توجه می‌دهم که صورت عملی هم باید داشته باشد شما به جرأت می‌توانید خصوصی بین خودمان بفرمائید که در همین حال حاضر در دستگاههای وزارتخانه‌های دیگر شما قانون منع مداخله به واقعیت اجرا می‌شود شمائی که ترقیات شگرف ممالک مترقی را دیدید به ارزش و قیمت وقت بیش از من واقفید حساب فرموده‌اید که وقت وزمانیکه از نیروی خلاقه افراد این مملکت باید در تصفیه حسابهای مالیات‌های بیموردی که آخرش هم برای شما یک دینار پول نخواهد شد از این کمیسیون به آن کمیسیون از این اعتراض به آن اعتراض بروند چه وقتی صرف خواهد شد یک نفر د ریک خانواده اگر در زندگی یک پرونده دادگستری داشته باشید خودش کافی است که نصف زندگی این خانواده صرف تعقیب این پرونده بشود (مصطفوی- کاملا صحیح است) حالا با این لایحه پرونده‌ای بدتر از پرونده دادگستری پیدا خواهد شد چون هم مدعی و هم قاضی آن مأمور شما است و هر دوی آنها برای هر کس که بتواند در سازندگی مملکت شما کمک بکند جلویش گذاشته‌اید این اشاره‌ای بود بطور خیلی کار که در سه مورد تقاضا کنم از خدمتتان که در شور دوم توجه بفرمائید که از لایحه متناسب فهم اجرا کنندگان و هر چه ممکن است بدون عطف بسابق و آینده و آئین نامه و امثال اینها باشد من از شما این ایراد را نمی‌گیرم برای اینکه آن زمانی که وزراء باید روی میزشان ۵۰ پرونده چیده شده باشد که روی همه اش نوشته باشند بعرض برسد، بعرض برسد گذشت من نمی دانم اگر قرار بود که شما این لایحه را از بدو تاختم انشاء می‌کردید آنچنان جملاتی می‌نوشتید که چون آشنا هستم در گلستان هم نظیرش را پیدا می‌کردیم بطرز انشاء شما واقفم اما از یک وزیر دارائی اگر گفت از جمله اول تا آخراین را من نوشتم سلب اعتماد می‌کردم این وظیفه شما نبود که بیائید و بنشینید و این مواد را یکی یکی بنویسید برای یکنفر این شاید دو سال وقت لازم داشته باشد شما اگر می‌خواستید این کار را بکنید که آن ۲۰۰ میلیون اضافی را نمی‌توانستید در بیاورید پس توجهی بفرمائید کسانیکه این لایحه را تهیه کرده‌اند با گوش انصاف به پیشنهادات اصلاحی در مورد اینکه این لایحه را بصورت یک قانون قابل اجرا در بیاوریم گوش کنند قسمت دوم توجه جنابعالی را به امکانات دستگاه خودتان جلب می‌کنم من کسی هستم که در تمام طول خدمت سیاسیم که نزدیک ۱۶,۱۵ سال می‌شود در هر مورد با هر اختیاری که از قوه مقننه سلب بشود و بقوه مجریه داده بشود مخالفت کردم ببینید که اعتقاد و احترام من بشما چه میزان است من یکی حق دارم زیر این لایحه نوشته بشود دکتر آموزگار با مسئولیت شخص خودش هر یک از مواد این لایحه را که تطبیق داد با اوضاع و احوال اجتماعی مملکت و دستگاه دارائی خودش را آماده اجرای این لایحه با قبول مسئولیت دانست مجاز است که این مواد را اجرا کند این را برای هیچکس نگفته‌ام آقای دکتر آموزگار ولی دکتر آموزگار هم آنقدر انصاف داشته باشد که بیاید بگوید تا موقعیکه وزیر دارائی وقت هر کس باشد با مسئولیت خودش سازمان وزارت دارائی و تحولات اجتماعی مملکت را متناسب اجرای هر یک از مواد این قانون در نیاورد در دادگستری بدون مراجعه به آن مواد مربوط به محاکمه وزراء افراد می‌توانند

تعقیب بکنند آنوقت من بشما رأی می‌دهم اینجا صد بار یاد آوری کردیم چرادر آن لوایح مترقی قبل احتیاج پیدا شد که موادی را بگذرانند و برگردند من تعصبی که در مورد میلسپو داشتم صفر بود ولی در مورد شما تعصب دارم نمی‌خواهم لایحه‌ای که شما می‌آورید رویش مهری بخورد که این قسمت قابل اجرا نبود پس این است که بسازمان خودتان ابتدا یک تغییراتی بدهید امکانات مؤدیان مالیاتی را توجه بکنید بعد مواد را با آن امکانات تطبیق بدهید قصد در این نیست که بازاشاره می‌کنم که خدای ناکرده مأمورین شما از لحاظ نادانی یا نادرستی مورد اطمینان نیستند اشتباه نشود سوء تفاهم نیست معنای تشکیلات غیر از افراد است احتیاج به تغییری دارد متناسب اجرای این کار (صحیح است) در این لایحه در راه اهداف مملکتی و برنامه‌های صنعتی شدن کشور معافیتهائی دادید مواد ۱۰۵و۱۰۶و۱۰۷ شما راجع به صنعت است بعد راجع به استخراج معادن راجع بتشویق کسانی که می‌خواهند ساختمانهائی بصورت آپارتمان بسازند در مورد صادرات در موردتعلیم و تربیت، در مورد وسائل جلب توریست، درمورد کشاورزی اما این معافیت‌ها جناب آقای دکتر آموزگار بوسیله چه کسی مطالعه شده اگر خودتان بیائید پشت این تریبون و بفرمائید که من مطالعه کردم قبول نمی‌کنم برای اینکه ایراداتی وارد است شما کسی را که از راه تعلیم و تربیت می‌خواهد استفاده مالی بکند بهش معافیت داده‌اید خوب هم کرده‌اید خیلی خوب هم کرده‌اید زیاد ترش هم بکنید ولی این مطلب دو بند است یکی توسعه داشته باشد یکی هم اولیاء اطفال بتوانند فرزندشان را در این مؤسسات بگذارند شما برای کسی که ده طفل دارد و هر ده نفر باید باین مؤسسات بروند چه معافیت هائی قائل شده‌اید؟ چه فرقی دارد با آن کسی که اصلا طفل ندارد پس با این لایحه نظر شما تأمین نمی‌شود شما در امر کشاورزی استفاده کنندگان از قانون اصلاحات ارضی را معاف داشته‌اید خوب هم کرده‌اید مساعدت بیشتری هم باید بکنید ولی اگر در راه ازدیاد محصول است در راه رفاه کشاورزی واقعی مملکت است آن هم زحمت کشی که از پس انداز خودش از همت خودش به اندازه‌ای که الآن شما بدیگران رایگان ملک می‌دهید همان اندازه رفته ملک تهیه کرده و همان اندازه درآمد دارد باید جریمه بشود؟ شما قانون ملی شدن جنگلها را اینجا آوردید راجع به محدودیتهائی هم که برای ساکنین جنگلها هست عرایض بسیار تلخی دارم که باید آقای وزیر کشاورزی بیایند و بنشینند و بشنوند ولی توجه نکردید شما کسی را که یک شاخه از درخت جنگل را می‌کند بزندان می‌فرستید آن کسی که بیآید و درخت غیر مثمر بکارد تشویق نکردید گفتید مالیات می‌گیریم بتشخیص مأمور وزارت کشاورزی کدام مأمور آقای دکتر آموزگار؟ شما مأمور کشاورزی بودید بشما گفتند که در قسمت جنگلها سوء استفاده شده دستور دادید بلافاصله رفتند به جنگل صورت مجلس کردند همه شادی کردند صورت مجلس در دادگاه خوانده شد معلوم شد که خود شاکی را که گفت آمده‌اند در ملک من قطع اشجار کرده‌اند بعنوان متهم و با شهادت همان کسی که رفته بود بریده بود بدادگاه معرفی کردند، حتی از قدرت و حسن نیت دکتر آموزگارها ممکن است اینطور سوء استفاده بشود این کمک‌ها جناب آقای دکتر آموزگار در سایر کشورها هم شده شما بهتر از من می دانید در مکزیک شده در ایسرائیل شده در پرتریکو هم حتی شده و نتایجش را قطعاً شما بهتر از هم مطالعه کرده‌اید همه جا نتایج درخشانی نداده مالیات شما سوخت شده بعنوان معافیت در صنعت ولیکن عوامل دیگری که برای این توسعه لازم بود مهیا نبودند صنعت هم توسعه پیدا نکرد شما بمن خواهید فرمود که ما این تشخیص را در اختیار هیئت دولت گذاشتیم من را ببخشید فرمایشات شما را در هیئت دولت اطلاع ندارم اگر خدای نکرده بشنوم که شما هم تأیید کرده بودید از شما هم سلب اعتقاد خواهم کرد آنچنان کارشناسان و اکسپرتهائی که گران شدن بنزین را وسیله رشد اقتصادی مملکت شناختند صلاحیت تصویب نامه برای شکر داشتند صلاحیت تعیین معافیت مالیاتی خواهند داشت؟ (احسنت) این کسانیکه این چنین تصمیماتی گرفتند وضع حال

و آنی ما را از استفاده از اعتبارات بانکی عرضه وقیمت مواد مورد نیاز تعداد کارگران متخصص وضع نیرو وسوخت و برق که شما با هزار میلیون تومانیکه ما اینجا تصویب کردیم که بدهند شما خاموشی‌های برق تهران را شاهدید و بدبختانه شایع است که این خاموشیها برای اینستکه افکار را مساعد بکنند که با سرعت خریدهای دیگری باز بکنند وسائل حمل و نقل، وسائل توزیع و فروش متناسب پولی و سیاسی مملکت اینها را این اشخاص ممکن است که تشخیص بدهند؟ شما در خانه تان نخواهید نشست و فکر بکنید که آنچه با اینهمه حسن نیت خودتان و یا از خود گذشتگی نمایندگان تصویب شد امروز مورد سوء استفاده عجیب دیگران قرار گرفته بنده مطالب دیگری دارم که اجازه بفرمائید این مطالب را در موقع دیگری عرض کنم برای اینکه نمی‌خواهم بیش از حد انصاف از عنایت و بزرگواری که شنوندگان به بنده فرمودند سوء استفاده کرده باشم (قراچورلو- ما آماده‌ایم) گویا آئین نامه اجازه نمی‌دهد و اکنون این سخنانم را آنچنان که آغاز کردم بپایان می رسانم و قبل از اینکه این جایگاه را ترک بکنم دو وظیفه دارم یکی اینکه از صبر و حوصله و عنایت و شکیبائی که از نمایندگان عظام و شنوندگان گرامی ابراز شد نهایت و صمیمانه سپاسگزاری کنم از جناب آقای دکتر آموزگار دوست عزیزم تقاضا می‌کنم به انصاف عرایضم را توجه کنند و هیچیک را دلیل حق ناشناسی زحمات شخصی خود ندانند برای اینکه ایشان را به تنهائی مسئول تهیه کننده تمام مواد این لایحه نمی دانم و اما موضوع دوم که وظیفه خود احساس می‌کنم در حالیکه نمی دانم بیانم بمرادم کافی و وافی خواهد بود یا نه بطور کلی و خیلی اساسی یاد آور می‌شوم ما باید سیستم قوانین و مقررات اقتصادی و خاصه مالیاتی خود را بنا به احتیاجات مقتضیات امکانات خود تنظیم و اصلاح کنیم نباید آن را کاغذی سفید ورقه‌ای باطله فرض بنمائیم که از فرضیه‌های عملی نظرات غیرعملی و خدای ناکرده نوشته‌های کتابی و امثال آن هر چه دلمان بخواهد بتوانیم بروی آن بنویسیم بلکه برعکس قدم بقدم آن را باید با مقتضیات کشور خود تطبیق دهیم و دراین راه باکمال شجاعت جز حقیقت و واقعیت راهی نپیمائیم شما جناب آقای دکتر آموزگار و ما نمایندگان هیچیک گفته‌های آن دسته از کسانی را که در پی نمایش خدمت ظاهری از مقصود اصلی منحرف هستند مورد توجه قرار ندهیم شعارما در این راه صمیمیت و صداقت برهبر ملت (احسنت) عدالت و خدمت به خود ملت باید باشد (احسنت) در اینجا باز می‌گویم با یک ساسله مسائل خشک علمی سروکار نداریم احساساتی که در این سرزمین پس از تحولات اخیر از حقوق انسانی بوجود آمده فرصت‌های مناسبی که برای پیشرفت حاصل شده باید ما راسخت تحت تأثیر قرار داده د راعماق قلب ما رسوخ کرده باشد این احساسات که در واقع بعقیده من از بارگاه الهی آنجائی که عدالت خشن و اغماض شیرین در هم آمیخته از همان اوان جوانی بقلب پادشاه ما چون نسیمی وزیدن گرفته و اثرات خواسته قلبی اوست که بردل و ایمان ما رسوخ کرده و ما را به درک موقعیت متوجه می‌سازد تا اکنون بخوبی بدانیم کارما یک وکالت و کار شما یک وزارت و کار دولت یک سیاست ساده نیست بلکه با آنچه عرض شد ما در مقابل وظیفه‌ای بس خطیر قرار گرفته‌ایم (صحیح است) که با سخت ترین شرایط در مقابل تاریخ مورد قضاوت و در مقابل وجدان مورد امتحان قرار خواهیم گرفت (احسنت) و باید جواب بگوئیم که آیا ما شرایط زمان احتیاجات ملت خود را درک کرده‌ایم؟ آیا ما واقعاً سخنگو و مترجم واقعی آنان هستیم؟ آیا دارای قلبی پاک برای درک حقایق و اراده‌ای منزه برای انتخاب و اتخاذ خط سیر و رفتار و اعمال برجسته عالی می‌باشیم امروز روز فتح و غلبه بر یکدیگر نیست امروز روز از خودگذشتگی برای سازندگی است (صحیح است) در اینجا افکار نوشکفته و قدرت بسی نونهال حزب خاصی حکومت نمی‌کند (صحیح است) ندای وجدان احساس وطنپرستی الهام وظیفه شناسی و نیت پیروی از خواسته ملت که در فرمایشات رهبر ملت منعکس است حاکم است (احسنت) زندگی مردم در حال نوسان و تحول بس عجیب قرار گرفته مردم امیدها و نیازهائی دارند مائی که از مسند وکالت شمائی که از مسند وزارت و تمام امتیازات مترتب

بر آن بنام مردم استفاده می‌کنیم باید به آنها بگوئیم به سهم خود برای آنها چه کرده‌ایم (احسنت).

رئیس- نظر دیگری در ماده اول نیست؟ (اظهاری نشد) آقای دکتر آموزگار بفرمائید.

دکترآموزگار (وزیردارائی)- جناب آقای رامبد اگر اجازه بفرمایند در نطق قبل از دستور خودشان با دقت و ریزه کاری و فصاحت و نفوذ کلامی که خاصه خودشان هست مواردی از ابهام بعضی از مواد این لایحه را عنوان فرمودند که انصاف و منطق ایجاب می‌کند تا حدودی تصدیق کنم (احسنت) ولی همانطوریکه خود ایشان اطلاع دارند قوانین مالیاتی بطور کلی پیچیده هستند و قابل فهم برای عامه مردم نیستند این از مختصات قوانین مالیاتی است ولی یکی از استدعاهای این دولت و شخص بنده این بود که نمایندگان محترم باامعان نظر راهنمائی و ارشاد بفرمایند و انتظار شخص بنده از جناب آقای رامبد و فراکسیون محترم حزب مردم همین است که واقعاً دقت بفرمایند و ما را راهنمائی بفرمایند که این موارد ابهام هم از بین رفته باشد که قانونی جامع و مانع برای این مملکت تهیه بشود بطور اختصار با اجازه مقام محترم ریاست بعرضشان می رسانم که ماده ۹ را که از موارد ابهام قرائت فرمودند که در آن اشاره به مواد گوناگونی شده است در کمیسیون بعرض اعضای محترم کمیسیون رساندم که بود و نبود این ماده یکسان است و الآن هم حاضرم که ماده ۹ را حذف بکنم ولی نظر نمایندگان محترم کمیسیون دارائی بود که گفتند خوب است در اول هر فصلی فهرست وار موادی که مربوط به مالیات آن فصل است گنجانده شود تا مؤدی مالیاتی روشن باشد و بآن مواد بتواند توجه نماید این در اختیار مجلس است و بود و نبود آن از نظر ما در این لایحه یکسان است.

(دکتر اسفندیاری- تحدید کردن هم صحیح نیست شما در چه ماده اسم برده‌اید و حالا این ماده را حذف کنید درست نیست) آن مواد هم فقط ناظر و حاکم و مربوط به آن فصل است در مورد اطلاع و عدم اطلاع از تشکیلات سازمان دارائی باز هم مطالبی فرمودند که عرض می‌کنم که اگر بنده بگویم که سازمان دارائی قادر به اجرای این لایحه هست که همانطوریکه فرمودید بنده بی انصاف خواهم بود و چون شخص بی انصافی نیستم نخواهم گفت ولی اگر بگویم قادر نیست فرمایش شما را تصدیق کرده‌ام که دلیل اطلاع من بر وزارت دارائی است نه بی اطلاعی من (احسنت) جناب آقای رامبد پرسیدند برای کدام از اصول و مبانی معنوی در این لایحه مزایائی قائل شده‌اید که برای سازنده بادکنک قائل شده‌اید اولاباید بعرضتان برسانم که برای سازنده بادکنک این دولت هرگز مزایای قائل نشده است و اما راجع باصول و مبانی معنوی توجه ایشان را بماده ۱۱ صفحه ۵۵ بند ب و ت جلب می‌کنم "پنجاه در صد از درآمد حاصل از مشاغل تعلیم و تربیت و رشته‌های مختلف پزشکی و مؤسسات درمانی و بهداشتی در شهرهائی که خارج از شعاع۵۰ کیلو متری مرکز تهران باشد و بندت صددرصد درآمد حاصل از مشاغل موضوع بند ب (که قرائت کردم) در بخشها و دهات خارج از مرکز شهرستان‌ها بشرط آن که صاحبان درآمد در همان نقاط سکونت داشته باشند معاف است" به عقیده ما جناب آقای رامبد صاحبان مؤسسات فرهنگی و پزشکی از افتخارات این کشورند و بهمین منظور برای این عده مزایا و معافیت‌های مالیاتی را بیش از آنچه که برای صاحبان صنایع مقرر کرده‌ایم منظور داشته‌ایم (صحیح است) بطور کلی چون وقت گذشته است وقت بیشتری را نمی‌گیرم مطالبی راجع به معافیت‌های صنعتی اظهار فرمودند بنده در مقدمه عرایضم عرض کردم در جلسه گذشته که هدف اصلی ما از این لایحه ایجاد کار و افزایش تولید است و مادام که شما برای سرمایه داران که باید کار تولید کنند معافیتهائی قائل نشوید احتمال خطر فرار سرمایه در کار است البته در این زمینه هم بدون تعصب عرض می‌کنم هر نظری که داشته باشید و نمایندگان محترم مجلس هر نظری دارند در کمیسیون اظهار بفرمایند اگر این معافیتها زیاد است تعصبی نداریم کسر خواهیم کرد هر تغییراتیکه لازم است داده بشود در اختیار هستم استدعای

بنده این است که در کمیسیون حاضر شوید و با کمال دقت بنده گوش خواهم داد آنچه را که بصلاح و خیر باشد اطاعت خواهم کرد.

رامبد- بنده نهایت تشکر می‌کنم.

رئیس- پیشنهادهای ماده اول قرائت می‌شود.

(بشرح زیر قرائت شد)

ریاست محترم مجلس شورای ملی

پیشنهاد می‌نمایم: در ماده۱ بجای شخص طبیعی- شخص حقیقی که در مقابل حقوقی می‌باشد ذکر شود.

دکتر قراگزلو

ریاست معظم مجلس شورای ملی

پیشنهاد می‌نمایم در بند۱و۲و۴ماده یک قانون مالیاتهای مستقیم بجای (شخص طبیعی) قید شود. شخص حقیقی

دکتراعتمادی

۹- تعیین موقع جلسه بعد- ختم جلسه

رئیس- از همکاران محترم در شعبه پنجم خواهش می‌کنم اعضای کمیسیون دادگستری را تعیین بفرمایند که هر چه زودتر کمیسیونها بتوانند کار خود را شروع کنند روز یکشنبه صبح تمام همکاران برای انتخاب هیئت رئیسه کمیسیونها دعوت شده‌اند بنابراین روز یکشنبه جلسه نخواهیم داشت با اجازه خانمها و آقایان جلسه امروز را ختم می‌کنیم جلسه آینده ساعت ۹صبح روز سه شنبه خواهد بود.

(یک ساعت و ده دقیقه بعد از ظهر جلسه ختم شد)

رئیس مجلس شورای ملی- مهندس عبدالله ریاضی