مذاکرات مجلس شورای ملی ۲۸ مهر ۱۳۰۵ نشست ۲۰
| مجلس شورای ملی مجموعه قوانین دوره قانونگذاری ششم | تصمیم‌های مجلس | قوانین بنیان ایران نوین |
| نمایندگان مجلس شورای ملی دوره قانونگذاری ششم |
جلسه ۲۰
مجلس دوساعت وسه ربع قبل از ظهر به ریاست آقای تدین تشکیل وصورت مجلس یوم سه شنبه بیست وششم مهرماه قرائت وتصویب شد
غائبین بااجازه –آقایان علی خان اعظمی –میرزا سید مهدی معتمد
غائبین بی اجازه –آقایان محمد ولی خان اسدی –آقا سید
زین العابدین فومنی میرزا ابراهیم خان قوام محمد هاشم میرزا افسر میرزا حسن آقا آقا زاده سبزواری غلام حسین میرزا مسعود آقا سید حسن مدرس دکترمحمد خان مصدق، والی زاده، جوان شیر.
دیر آمدگان بی اجازه –آقایان امیر حسین خان ایلخان، مرتضی قلی خان بیات. میرزا علی حق نویس. میرزا محمد علی خان نظام مافی –شریعت زاده، حیدر قلی میرزا، حشمتی میرزا، اسمعیل خان نجومی، میرزا هاشم آشتیانی، لیقوانی، میرزا ابراهیم اشتیانی
آقای امیر تیمور کلالی راجع به اشاعه اظهار نامه مالیاتی از طرف وزارت مالیه وابهام سوالات مندرجه درآن شرحی تقدیر وتقاضا نمودند بدولت تذکرداده شود اظهار نامه‌های سهل وساده تری ترتیب دهند
آقای موقر راجع بلزوم بستن سد اهواز شرحی تقریر آقای رییس اسامی اعضا کمیسیون امور خارجه وعدلیه وفوائد عامه منتخبه جلسه قبل ار به مجلس اعلام نمودند
سه فقره خبراز کمیسیون عرایض مرخصی آقایان آقا سید مهدی معتمد دادگر وحاج آقا رضا رفیع قرائت ونسبت به هریک جداگانه اخذ رای شده تصویب گردید
راپرت شعبه اول در خصوص نمایندگی آقای نصر ت الله خان اسکندری مطرح وآقای زورا شرح مبسوطی راجع بسو جریان انتخابات تبریز وشکایات اهالی تقریر وآقای افشار مخبر شعبه اول شرحی دفاعا اظهار وبالاخره نسبت هه بنمایندگی آقا نصرت الله خان اسکندری رای گرفته تصویب ونسبت به سه فقره خبر دیگر به نمایندگی آقایان محمد ولی میرزا وحاج میرزا آقا فرشی ودکتر رفیع خان چون اظهار مخالفت نشد جداگانه رای گرفته تصویب گردید
ایضا راپرت شعبه اول راجع به نمایندگی آقای عدل از تبریز مطرح وپیشنهادی از طرف آقای خطیبی مشعر بخروج راپرت مزبور از دستور قرائت وآقای افشار مخبر شعبه اظهار نمودند جریان انتخابات تبریز نسبت به کلیه نمایندگان آنجا یکسان بوده وطوری نیست که راجع به انتخاب ایشان احتیاج به تجدید نظر باشد
آقای خطیبی پیشنهاد خود را مسترد نموده وآقای آقا سید یعقوب شرحی مشعر به مخالفت واینکه آقای عدل بر حسب مندرجات دوسیه دوتعرفه دریافت نموده‌اند اظهار وآقای افشار رامینمودند اخذ تعرفه بطور تکرار از طرف ایشان مسلم نیست واینکه اسم ایشان دودفعه در دفتر ثبت شده متنی بر اشتباه منشی انجمن بوده چنانچه این اشتباه نظار دیگری هم دارد
آقای بهار پیشنهاد نمودند راپرت مزبور قسمت راجع به آقای وپس ازرسیدگی نظریه خود را راپر ت دهند وپس از قدری مذاکره نسبت به پیشنهاد ایشان رای گرفته رد وپس از تصویب کفایت مذاکرات نسبت به نمایندگی آقای عدل اخذ رای شده تصویب
خبر شعبه اول نیز راجع به نمایندگی آقای جوان شیر از تبریز مطرح وآقای بهار اظهار می‌نمودند انتخاب ایشان بواسطه نفوذ غیر طبیغی بوده وبمناسبت ماموریتی که از طرف دولت داشته‌اند وسائل انتخاب خود را فراهم نمودنده‌اند
آقای یاسائی شرحی از خدمات سابقه صلاحیت ایشان تقریر وبالاخره نسبت به نمایندگی ایشان رای گرفت تصویب شد دراینموقع جلسه برای تنفس تعطیل وبفاصله بیست دقیقه مجددا تشکیل گردید
خبر جید کمیسیون بودجه راجع به موسسه رهنی از ماده دوم مطرح ودر ماده مزبوره آقایان فیروز آبادی ودیبا هریک اصلاحی پیشنهادوتصویب نشد پس از آن نسبت به ماده دوم بضمیمه تبصره با حذف حرف (واو) قبل از عبارت (قابل فروش) واضافه (یاء) بعداز کلمه (فور) از طرف آقای مخبر رای گرفته تصویب شد درماده سوم آقای احتشام زاده راجع به تامین حقوق متقاعدین ومنتظرین خدمت اصلاحی پیشنهاد وپس از توضیح آقای مخبر مسترد نمودند
آقای معظمی پیشنهاد نمودند مقدار ودیعه حذف ومبلغ استقراض بجای آن نوشته شود آقای مخبر این پیشنهاد راقبول نموده وآقای یاسائی کلمه ودیعه اربرای تطبیق با ماده ۵۷ قانون استخدام کشوری انسب می‌دانستند
دو فقره اصلاح از طرف آقایان امیرتیمور کلالی ویاسائی ویک فقره از طرف آقایان محمد ولی ملک آرائی –میرممتاز، حاج میرزا آقا فرشی، ودوفقره از طرف آقایان روحی وملک مدنی ویک فقره از طرف آقایان عدل فهیمی وآقا سید کاظم قرائت ونسبت به هریک جداگانه خذ رای شده هیچ تصویب نشد ونسبت به ماده دوم بضمیمه تبصره رای گرفته تصویب گردید درماده چهارم آقایان احتشام زاده وارباب کیخسرو وعقیده شان این بود مخارج اداری موسسه مزبوره به یک نسبتی از عواید معین شود آقای آقا سید یعقوب اظهارمینمودند مخارج موسسه مزبور را فعلانمی توان پیش بینی نمود وبدیهی است بر طبق این ماده مخارج موسسه از میزان صدی نه حق الحفاظه کمتر خواهد بود یک فقره اصلاح از طرف آقایان محمد ولی میرزا ثقه الاسلامی میر ممتاز وفرشی راجع به تعیین مخارج اداری موسسه ویک فقر از طرف آقای ارباب کیخسرو پیشنهاد وهیچیک تصویب نشد وبقیه مذاکره دراین موضوع بجلسه دیگر موکول گردید راپرت شعبه ششم راجع به نمایندگی آقای آقا میرزا ابراهیم آشتیانی راز خوارو ورامین قرائت ودر آن خصوص اخذ رای شد تصویب گردید
آقای وزیر مالیه درجواب آقای حاج آقا رضا رفیع راجع به تصیلات به اتباع ایتران ردبین نهرین اظهار نمودند دراین خصوص دولت هم جدیدا راپورتی رسیده واقدامات لازمه بعمل خواهد آمد
جلسه آتیه به روز یکشنبه اول آبان ماه سه ساعت ونیم قبل از ظهر بدستور آن راپرت کمیسیون بودجه راجع به مخارج مهرماه وآبان وبقیه شور در قانون تاسیس موسسه رهنی مقرر ومجلس
تقریبا یک ساعت بعداز ظهر ختم شد درجلسه اول آبانماه قرائت ومخالفی نبود وصورت مجلس تصویب گردید
رییس مجلس شورای ملی –سیدمحمد تدین
منشی منشی میرزا حسین خان موقر
صورت مجلس پنج شنبه ۲۸ مهر ۱۳۰۵ مطابق ۱۳ریبع الثانی ۱۳۴۵
مجلس دوساعت وسه ربع قبل از ظهر بریاست آقای تدین تکیل گردید
(صورت مجلس سه شنبه بیست وششم مهر ماه را آقای آقا سید ابراهیم ضیا قرائت نمودند)
رییس –آقای کلالی اجازه
امیرتیمور کلالی قبل از دستور
رییس –آقای موقر –قبل از دستور
رییس –آقای نوبخت (اجازه)
قبل از دستور رییس –آقا محمد آخوند محمد قبل ازدستور.
رییس –آقای اقاسید یعقوب (اجازه)
آقا سید یعقوب آنجا درصورت مجلس کلمه نوشته بود شاید هم بنده درست ملتفت نشدم که مجلس دودوازدهم بودجه سته ماضیه درصورتی که باید نوشته شود مطابق بودجه سنه ماضیه گویا کلمه مطابق افتاده است
رییس –آن قسمت مجددا قرائت می‌شود
(بشرح ذیل خواند شد)
لایحه راجع بپرداخت دو دوازدهم بودجه سنه ماضیه
رییس –کلمه مطابق اضافه می‌شود آقای رفیع (اجازه)
حاج آقا راضا رفیع قبل از دستور
رییس –آقا ی حائری زاده (اجازه)
حائری زاده- قبل از دستور.
رئیس –آقای زوار (اجازه)
زوار –قبل از دستور
رییس –آقای فرشی (اجازه)
حاج میرزا آقا فرشی –درصورت مجلس اسم والی زاده را جهانشیر نوشته‌اند درصورتی که ایشان جوان شیر هستند
ریئس –جوان شیر نوشته شده است بد شنیده‌اید نسبت به صورت مجلس دیگر اعترا ضی نیست
(گفته شد خیر)
ریییس –صورت مجلس تصویب شد آقای کلالی (اجازه امیر تیمور کلالی –اجازه)
امیر تیمور کلالی –درختم جلسه گذشته اوراقی درمجلس بین آقایان نمایندگان که مواد دستورات وزارت مالیه بود منتشر گردید یک فقره از آن اوراق راجع بدستوری است که وزارت مالیه راجع بممیزی صادر کرده است بااینکه بنده اصولاا مالیات ارضی موافق نیستم وامیدوارم انشا الله بهمت آقایان نمایندگان محترم مالیات ارضی ملغی ومالیات بهتری بجای آن ایجاد کنیم معهذا معتقدم که بهترین قوانین که دوره پنجم مجلس شورای ملی برای خدمت بمملک وجامعه ایجاد کرده است یکی همین قانون ممیزی ملاک است که اگر این قانون بروفق نیات صالحه مقنینش درمملکت مجری گردد تایک اندازه موجبات آسایش وراحتی فلاحین ورعایای ایرانی بعمل خواهد آمد دراین دستوری که وزارت مالیه صادر کرده مینویسد از قرار راپرتهای واصله بعضی از ملاکین ازدریافت وتسلیم اظهار نامه استنکاف دارند خوب بود علت استنکاف را معین می‌کردند بنده متقدم که هیچیک از فلاحین وملاکین از اطاعت قوانین ودریافت اظهار نامه مستنکف نیستند اظهار نامه که دراینجا اداره مالیه مالکین وفلاحین ایرانی رااز دریافتش مستنکف اظهار می‌کند اوراقی است که بعقیده بنده اگر مهندسین ومتخصصین درجه اول هم برای تهیه جواب آن جمع شوند از عهده شان خارج است این فورم اظهار نامه که وزارت مالیه ترتیب داده است بعقیده بنده برای ممالکی خوب است که جامعه آن صدی صد باسواد بوده‌اند نه در مملکت ما (ایران) که بدبختانه از صد نود ونه نفر بی سواد وفلاحین وزارعین خرده مالکند فلان رعیت بدبخت درفلان گوشه مملکت که بایک زوج گاو زندگی وامرار معاش ورعیتی می‌کند از کجا می‌تواند جواب سئولات این اظهارنامه راکه تعیین مساحت سطح اراضی وپیش بنین مخارج وچندین سوال پیچ در پیچ دیگر رابدهد بعقیده بنده این اظهار نامه که وزارت مالیه ترتیب داده است هیچ قابل اجرا وفهم نیست بنده معتقدم که وزارت مالیه خوب است بر طبق بر طبق ماده هفده قانون ممیزی فقط عایدات چهار ساله اخیر ملک را صورت خواسته واظهار نامهای خود با باسوالات مختصر وساده تری ترتیب دهد والا گذشته از اینکه این اظهار نماها بهیچ وجه قابل اجرا نخواهد بود بعقیده بنده تولید یک مشکلات زحمات فوق العاده برای مردم نموده وباعث دربدری وپریشانی قسمت زیادی از رعایا خواهد بود این است که بنده تذکر می‌دهم علاوه براینکه وزارت مالیه بهیچ اسم ورسم حق ندارد برای مردم جریمه تعیین کند خوب است امعان نظری درروح قانون ممیزی نموده بر طبق نیات صالحه واضعین آن رفتا رکند
رییس –آقای موقر (اجازه)
میرزاحسین خان موقر –نظر اینکه ماده سوم پرگرام مشی دولت راجع به بستن سدها است برای آبیاری کردن اراضی بجهت کشت زرع لذا دراین وضع لازم شد اهمیت بستن سد اهواز را تذکر داده واز مجلس مقدس تقاضا نمایم بذل توجهی دراین امر مهم اقتصادی نموده اقداماتی بفرمایند که اسرع وسائل ممکنه این تصمیم دولت بموقع عمل گذارده شود سد اهواز مسئله جدید ی نیست که ضرورت بستن آن محتاج بشرح وبسط باشد زیرا که این سد درقدیم الایام وصدها فرسخ راضیی سطح زرخیز خوزستان راآبیاری میکرده است بنوعی که محصول آن بانداره وفور داشته که علاوه بر رفع احتیاجات داخل مقادیرکثیره نیز بمالک خارجه حمل وموجبات ازدیاد ثروت این مملکت رافراهم می ساخته است مع التاسف امروزه بواسطه فقران سد اهالی همین خوزستان محتاج شده‌اند که قوت لایموت خود رااز خارجه تحصیل نمایند چون دوت تصمیم اتخاذ نموده که راه آهن از خوزستان بشمال ایران کشیده شود چنانچه این سد بسته می شده علاوه بر منافع بیشمار اقتصادی دونفع عمده دیگر نیز تامین می‌شد یکی استفاده راه آن از حمل ونقل محصولی که بعمل خواهد آمد دیگر نجات دادن مملکت از قحط وغلا هرآینه اگر این سد موجود می‌بود دولت برای جلوگیری کردن از مجاعه سنه گذشته مجبور نمی‌شد گندم وآرد از خاک هند وحتی ممالک ایتالیا وارد طهران نماید که درتاریخ ایران هیچ سابقه ندارد بنابراین که از نقطه نظر اقتصادی وچه از حیث جلوگیری ازقحط وغلا بستن سد اهواز اشد لزوم را دارد ورجا واثق دارم که آقایان نمایندگان محترم درتعقیب این امر مهم از هیچگونه اقدامی خودداری نخواهند فرمود
بعضی از نمایندگان –دستور
رییس –از کمیسیونهای معمولی که درجلسه گذشته برای انتخاب آهنها رای گرفته شده است سه کمیسیون استخراج شده است که بعرض مجلس می‌رسد کمیسیون خارجه عده اش نه نفر نعین شده بود هشت نفر باکثریت تام انتخاب شده‌اند ویکنفر کسر است وآن هشت نفر از این قرارند آقای پیر نیا ،۷۶ رای آقای دکترمصدق ۷۶ رای، آقای فیروز میرزا ۶۸رای، آقای فهیمی ۶۷ رای، آقای غلامحسین میرزا ۶۱رای، آقای میرزا عبدالله خان وثوق ۵۷رای، آقای کی استوان ۵۵، رای آقای بامداد ۴۸رای. آقای دیبا دارای ۳۶رای بوده‌اند اکثریت پیدا نکرده‌اند کمیسون عدلیه عده اش دوازده نفر معین شده بود یازده نفر باکثریت تام انتخاب شده‌اند یک نفر کسر است آرا ماخوزه ۸۶آقایان منتخبین :آقای مدرس ۷۳رای، آقای یاسائی ۷۲رای، آقای عمادی ۷۱رای، جمشیدی۷۱رای، جهانشاهی ۶۹رای، سید یعقوب ۶۸رای، میرزا ابراهیم اهری ۶۹رای، آقای حق نویس ۶۶رای، حاج شیخ بیات ۶۶رای، میرزا ابراهیم آشتیانی ۶۳رای، نظامی مافی۶۲ رای. دیبا دراینجا هم ۳۹رای داشته‌اند دارای اکثریت نیستند کمیسیون فوائد عامه عده اش دوازده نفر بوده است وهر دوازده نفر باکثریت تامه انتخاب شده‌اند آرا ماخوذه ۸۷رای بوده است اسامی آقایان از این قرار است آقای عراقی ۷۱رای روحی ۷۰ معظمی ۶۴رای فرهمند ۶۷ رای شیروانی ۶۳ رای زارع ۶۳ رای آقا میرزا هاشم آشتیانیی ۶۳رای امین التجار ۶۷ رای آقای رییس التجار ۶۳رای عصر انقلاب ۶۱رای حاج حسن آقا ملک ۵۵رای آقای زوار ۵۰رای. استخراج آرا بقیه کمیسیونها مانده است ک امروز معین خواهد شد ودرجلسه آتیه بعرض می‌رسد نسبت بکسری آ دوکمیسیون هم هر موقعی که موافقت بفرمایید آن دونفر باید انتخاب بشوند خبر کمیسیون عرایض ومرخصی را جع بمرخصی ده روزه آقا سید هادی نماینده غار وفشابویه کمیسون هم تصویب کرده است قرائت می‌شود
(بشرح ذیل قرائت شد)
آقای سید مهدی نماینده محترم غار فشاپویه برای انجام کار مهمی از تاریخ ۲۳مهرماه ده روز اجازه مرخصی خواستند کمیسیون عرایض ومرخصی تصویب می‌نمایند
رییس –رای گرفته می‌شود بمرخصی ده روزه آقای آقا سید مهدی نماینده غاروفشا پویه آقایان یکه تصویب می‌کنند قیام فرمایند
(اغلب قیام نمودند)
ریس –تصویب شد خبر دیگر از طرف کمیسون عرایض ومرخصی راجع به مرخصی بیست روزه آقای دادگر کمیسیون هم تصویب کرده است
(این طور خوانده شد)
آقای دادگر نماینده محترم مازندران برای پیش آمد اموری اجازه مرخصی از اول آبان لغایت بیست روز درخواست نمودند کمیسیون عرایض ومرخصی تصویب می‌نماید
رئیس –رای گرفته می‌شود بمرخصی بیست روزه آقای دادگر آقایانی که موافقند قیام فرمایند
(اغلب برخاستند)
تصویب شد خبر دیگر راجع بمرخصی دوازده روزه آقای رفیع است قرائت می‌شود
(بمضمون ذیل خواند شد)
آقای رفیع نماینده محترم طالش برای مسافرت لازمی که درپیش دارند اجازه مرخصی از تاریخ اول آبان دوازده روزه درخواست نمودند کمیسیون عرایض ومراخصی تصوب می‌نماید
رییس رای گرفته می‌شود بمرخصی دوازده روزه آقای رفیع آقایانی که موافقند قیام فرمایند
(اغلب قیام نمودند)
رییس –تصویب شد لازم است تذکر بدهم بآقایانی که اجازه مرخصی آنها را مجلس تصویب می‌کند روز حرکتشان رارسما باداره مباشرت اطلاع بدهند واگر اطلاع ندهند جزمرخصی محسوب نخواهد شد برای انکه بعضی از آقایان اطلاع ندادند واسباب اختلال انتظامات داخل مجلس شده است آقای رفیع (اجازه)
حاج آقا رضا رفیع اجازه هائی که روزش معین است از تاریخ فلان تافلان تصور نمی‌کنم محتاج بخبردادن باشد
رییس –دردوره پنجم هم اینطور تصمیم گرفته شد که باید اطلاع بدهند چون ممکن است بعنوان مسافرت اجازه بگیرند ودر طهران بنمایند این نمی‌شود آقای بهار (اجازه)
بهار –آقای مدرس به بنده گفتند که مسافرتشان رااطلاع بدهم این غفلت از طرف بنده شده است یعنی یکروز دیرتر عرض شد واین غفلت از طرف بنده بوده است
رییس –خبر شعبه اول راجع بنمایندگی آقای نصرت الله خان اسکندری از تبریر مطرح است آقای زوار مخالف بودند
زوار –اولا لازم است برای رفع هرگونه سوتفاهم عرض کنم که بنده مخالفتم باآقایان بوروی ححب وبغض شخصی نیست خودشان شاهدند که این اولین دفعه ایست که خدمت آقایان آنهم درمجلس شورای ملی می‌رسم وفقط برای قانون خواهی وحفظ حقوق یک مملکتی که اسم آن تبریز است مخالفت می‌کنم
بعضی از نمایندگان –ایالت است
بعضی از نمایندگان –(باهمهمه) این طور نیست
زوار –بعدد از عرض عرایضم دنیا حکمیت خواهد کرد که این طور است فقط یک تذکر دیگر می‌خواهم به آقایان عرض کنم که قدری حوصله بفرمایند اگر عرایضم مطابق قانون نبود آنوقت بگویند این طور است یااین طور نیست وبرای کافی بودن مذاکرات هم یک تاملی بفرمایند برای اینکه بتجربه فهمیده شد موقعی که بعضی اعتبار نامها می‌گذشت
(مذکرات کافی است)
یک خورده سوتفاهم تولید می‌کرد وبنده آنطور که عرض کردم مجزی نکردم تبریز رااز ایران تبریز جز لایتجزی ولاینفک ایران وحق خودشذ را ازتمام نمایندگان محترمی که تآنها راوطن پرست میداند می‌خواهد آنهم بترجمانی بنده ضعیف حالا گوش کنید مخالفت بنده با اعتبار نامه یا برای سوجریان انتخابات است یا بملاحظه عدم صلاحیت منتخبین بعقیده بنده اصلا عدم صلاحیت سوجریان انتخاب راتولید می‌کند زیرااگر نماینده برای نمایندگی اهالی صالح باشد هیچوقت احتیاج به تشبث نا مشروع نخواهد داشت اگر اهالی بآن نماینده اعتماد داشته باشند هیچگاه احساسات انتخاب دراهالی تولید نخواهد شد وآن نماینده محتاج نخواهد بود که از روی احساسات خفه شده واز روی قانون انتخابات رد شده درعداد نمایندگان قرار بگیرد
بعضی از نمایندگان –تشبث غیر مشروع نشده است توهین نکنید
حاج حسن آقا ملک – دارند اصولا صحبت می‌کنند چرا نمی‌گذارید حرفشان رابزنند
زوار –اگر خارج از موضوع باشد زنگ آقای رییس جواب خواهد داد البته بایراد خواهید کرد که تشبثات درانتخابات مشروع است بنده هم عقیده دارم ولی تشبث مشروع مثل اینکه مثل اینکه درموقع انتخابات درتمام دنیا بعمل میاید از قبیل پروپا کاندوادن کنفرانسها ولی درحدود قانون. قانون رازیر پاگذاردن واحساسات یک ملتی رابوسیله تهدید خفه کردن ودست رنج خود ملت رابرضد خود او مصرف کردن تشبث نمی‌گویند باید فکری کرد وبرای اویک لغتی پیدا نمود من ولویک دقیقه حالا واستقبالا از متخیله خود خطور نمی‌دادم که روز خواهد آمد صدای تبریز آن مهد آزادی آن تبریز که شهادت تاریخ یک حق عظیمی برای خود درقسمت حصول آزادی ومشروطیت ایران تثبیت کرده وبجای آهک وآب باخون جوابهای رشید خود عمارت این مجلس را استوار کرده است حتی درخود تبریز هم بلند شو که آزادی مارا شود که آزادی مارا درانتخابات از ما سلب کردند چه برسد که بترجمانی که این عضو ضعیف خود بعرض عموم نمایندگان وطن پرست آزادی خواه برسانند من فوق اعاده از این مخالفت متاثرم ولی درعین حال چون این مخالفت بآمال وآروزی توده تبریز است قدری درتاثراتم تخفیفی حاصل می‌شود
بعضی از نمایندگان – این طور نیست
زورا از این بالاتر است اینکه من وتبریز وتظلمات آنها ووجدانها پاک ووطن پرستانه نمایندگان محترم ایران تبریز می‌گوید این انتخابات قانونی نبوده است بچه دلیل بهزار یک دلیل اول برخلاف ماده چهارده قانون انتخابات بجای علما دونفر از ملاکین دعوت کرده‌اند البته ان دعوت کاملا مطابق با مقصود آقایان بوده است (کبوتر با کبوتر باز با باز) غیر از ملاکین کسی با آنها مساعدت داشت وانجمن نظار مرکزی تبریر تصدیق می‌کند ومیگوید درموقع انعقاد انجمن ای اعتراض رانکردند معلوم می‌شود شهوت وکالت دراعضا انجمن نظار هم تاثیراتی داشته ایست که از شدت غرور نتوانسته‌اند تشخیص بدهند که باید شکایت بعداز اتمام عمل بانجمن برسد دوم می‌گویند درجزو مدعوینی سی وشش نفر یک محکوم بجنایت دیگری متهم بقاتلی است که ییک از آزادی خواهان راکشته وباتحصن درمنزل یک از مجتهدین وسائل استخلاص خودرا فراهم کرده بدهی است علت عدم دعوت دونفر علما هماین ادعا راثابت می‌کند زیرا یک عالم روحانی مقامش شامخ تراز آن است که باجانی یا با قاتل هم دوش بشود سوم می‌گویند درجرو مدعوین اشخاصی بودند که ترک تابعیت ایران را نموده تبعیت روس تزاری راما قبول وچهار سال رسما مالیات خودشان ربقونسولگری روس پرداخته‌اند که نزاکت اجازه نمی‌دهد اسم آنها راببرم ودوسیه آنها هم دردوائر دولتی موجود است که مالیات خود را بقونسولگری پرداخته‌اند عجب در اینجا است انجمن تنظار که مطابق میل آقایان تشکیل شده بوده است درجواب این اعتراض بلکه ساکت البته سکوت هم بمعنی رضا است قضاوت وجدانی این ماده چهار بانمایندگان وطن پرست ایت که آیا تبریزی که هنوز لباس عزای شهدای راه آزادی واستقلال ایران در بر مادر وپدران داغ دیده وعروسان ناکام آذر بایجانی موجود است تباع وبا تحت الحمایه روسهای تزاری آن تزاری که پنجاه پناه گاه سیصد میلیون نفوس اسلام گنبد اعلی حضرت ثامن الائمه را باقیام استماع فرمایید (عده قیام نمودند) گنبد اعلی حضرت ثامن الائمه رابتوپ ست می‌تواند تن باین ذلت بدهد یانه چهارم می‌گویند مطابق ماده ۱۷قانون انتخابا هر محل باید درتحت نظارت حاکم محل جریان باید وبعضی از حومه‌های تبریز از قبیل هشترود وبلوکات ثلاث وعجب شیر والان بر آغوش حاکم قانونی نداشته است مقصود از ذکر حاکم درقانون انتخابات ماموری است که دولت اورا برسمیت بشناسد نه والی ایالت البته حاکم راباید ایالت معین کند ولی بامعرفی بوزارت داخله حکمی که شمال قانون استخدام نیست وزارت داخله اورا نمی‌شناسد اوحاکم نیست بلکه ماموری است که رای برای آقایان آنهم بقنداق تفنگ یا بضرب شلاق رای تحصیل کنداگر وزارت داخله سالار عشایر حاکم هشترود وارشد همایون حاکم بلوکات وبهار السلطان حاکم الان بر آغوش رابرسمیت شناخت من هم از طرف تبریز این ماده را پس خواهم گرفت والااتمام انتخابات راباطل میدانم وباز دراین خصوص انجمن نظار مرکزی حسب الامر آقایان ساکت وباز سکوت موجب رضا است پنجم می‌گویند مطابق ماده ۱۴قانون مدعوین باید باسواد شدند حاجی محمد باقر ملکی وحاجی سلمان لاله در تبریز حاجی میر علی اکتب ایرانقی درمهرانه رود، مشهدی رسول گنجی، حاجی ابراهیم تکمه تاش دراوجتان عباس، وحاجی حمدالله وحسینقلی خان درقوری چای، مشهدی قاسم خلجانی ومشهدی رسول اسفهالنی درسرد صحرا حاج داود دراسکو حاجی علی شیشه وانی درعجب شیر بی سواد بودند بالاخره انجمن نظار از تصدیق ناگزیر شده است اگر در سایر حومه‌ها عضا انجمنهای فرعی سوادشان اینقدر بوده که می‌توانستند اعضای خودرا بنویسند ولی مال سرد صحرا بلکی بی سواد بودند باز خدا پدر انجمن نظار وشعبه چهار را بی امرزد که به بی سوادی چند نفر قائل شده‌اند ولی نمی دانم این حروف تهجی چه دشمنی سابق باتبریز میلیون نداشت که در ظرف پانزده ساعت پس از انقضای مدت شعب سابق شعبه اولی با نهایت چالاک از آقایان موافقین تشکیل وباترقیم عبارت ذیل جزو راپروت خود (که شعبه باالتفات اینکه وجود یکنفر بیسواد دریک شعبه و دونفر درشعبه دیگر که هریک مرکب از نه نفر بودند ممکن است از روح کمال وتشریفات قانون بکاهد ولی موثر در موضوع نشود بنابراین شعبه این اعتراض راوارد نمیداند) رو قانون خواهی انجمن نظار تبریز را زنده فرموده
بعضی ازنمایندگان –(با همهمه این طور نیست باعضا شعبه توهین می‌کنید
(صدای زنگ رییس)
رییس شعب بحکم قرعه انتخاب می‌شوند
زوار ششم می‌گویند حاجیعلی شیشه وانی که عضو انجمن فرعی بوده خودش حاضر نشده چون دیده است قانونی درکار نیست وبی سوادی هم بقول شعبه اول بروح قانون صدمه نرسانده بلکه روح آقایان منتخبین راتقویت می‌نماید لهذا پسرش را بجای خود فرستاده ویکروز درعجب شیر موعقی که آرا قرائت میشده بجای خود فرستاده است انجمن درصورت مجلس درماده هست تصدیق می‌کند ولی شعبه اول دراین خصوص بکلی سکوت اختیار فرموده تبریز میگویدمن اقلا دارای سیصدو وپنجاه هزار نفوسم اهمیت خود را درمواقع مهمه راجع به پیشرفت اصول مشروطیت بمعرض نمایش گذارده‌ام مخصوصا از این عده نفوس شاید نصفش در راه مشروطیت فدکاری کرده‌اند آقایانی که قائل باکثریت خود از شهر تبریر بنام نمایندگی تبریز هستند چه شده است که بیش از یک هزار وسیصد رای در شهر تبریر نتواسنه‌اند برای خود حاضر کنند ودراطراف که بیچاره‌ها همیشه بعقیده فروشی خفه شدن احساسات مجبور هستند دارای هر کدام ده هزار رای شدند بالاخره تبریز دریک بیانیه که در دوسیه ضبط است فریاد می‌زند اگر آقایان نمایند گان محترم قضاوت عادلانه نکنند من مظلومیت خود رابعموم اعلام خواهم کرد من بوجدانهای پاک همکاران معظم خودم کاملا اطمینان دارم که اهمیت وموقعیت تبریز درهر موقع درنقشه خیال پاکشان مجسم روح شفقت را بملیون تبریز وحس قدردانی ا بارواح شهدای آزادی عملا نشان خواهند داد امروز خورشید شرافت ووطن پرستی را می‌بینم که انوار خود راز امجلس شورای ملی به تبریز فرستاده وقلوب مایوس ونامید ملیون را منور می‌کند بنابر این اول از سوجریان انتخابات شروع کرده امیدوارم با این مدارک احتیاج پیدا نخواهم کرد بطوری که بدوا عرض کردم درعدم صلاحیت داخل درمذاکره باشم رفقای معظم من پائین میایم از کرسی نطق درصورتی که حقایق برجسته ومظلومیت تبریز رابعرض رساندم بخلاف ملیون تبریز که مایوس هستند من باتجربیات زیاد از وجدانهای وطن پرستانه کاملا امیدوار هستم که اضر نخواهید شد ولو یک دقیقه تبریز از شما‌ها برنجد زیرا بشما که آزادی خواه هستید خدمات جانی ومالی کرده است
افشار مخبر شعبه اول –آقای نماینده محترم دربدوشروع باعتارضات خود فرمودند من از نظر حب وبغض مخالفت نمی‌کنم تصور نمی‌کنم درمجلس هم کسی باشد که از نظر حب وبغض مخالفت بااعتبارنامها بکند ترتیب مخالفت باعتبار نامه رانظامنامه معین کرده است یا از نظر سوجریان انتخاب ویا از از نظر عدم صلاحیت منتخب است بنده خیلی متاسف هستم که اصول خطابه خواندن درپشت تریبون مجلس تدریجا دارد معمول می‌شود واین ترتیب خیلی رویه نامطلوب و بدی است
جمعی از نمایندگانی –صحیح است
افشار –برای اینکه وقت مجلس وآقایان همه تلف می‌شود زیرا بعضیها می‌خواهند بگویند ما مطالب راروی کاغذ بطور غراه می‌نویسیم ومیخوانیم (درقسمت اعتراضات) آقا آذربایجان رایک مملکت فرض کردند خیر آذر بایجان یکی از ایالایات مملکت ایران است ویکی از ایالات ذی علاقه بمرکز است ومثل سایرین ایران بوده وهیچوقت استقلالی نخواسته است وهرکس عنوان مملکتی به اوبدهد تصور می‌کنم اشتباه کرده است واینکه مکررا گفتند تبریز این طور می‌گوید اگر می‌فرمودند تبریز ی این طور می‌گوید بنده هم موافقت می‌کردم تبریز اینطور نمی‌گوید تبریز این اعتراضات را نمی‌کند ممکن است تبریز (کربلائی حسین آقا وتیپ ایشان این اعتراضات را بکنند در آذر بایجان اگر این آقایان اکثریت نداشتند اگر توده ملت ومردم بمنتخبین خود علاقه نداشتند با شانزده هزار رای آنها را انتخاب نمی‌کردند اعتبار نامه بدست ایشان مراجعه با مهارآن اعتراضات بکنیم بعد از آنک تکرار مهر‌ها را ا بین بردادیم خواهیم دید که عده معترضین از بیست وپنج نفر تجاوز نمی‌کند آنوقت جنابعالی هم آن بیست وپنج نفر را تبریز وآذربایجان ومملکت وملت حساس وبالاخره مجلس روی خون آنها بنا شده است نمی‌فرمودید
حاجی حسن آقا ملک –حرف حسابی را یکنفر هم می‌تواند بزند
رییس –آقا بی اجازه حرف نزیند
افشار –اینکه فرمودند دونفر از اعضا انجمن نظار یکی محکوم بوده ودیگری جانی هیچ مدرکی برای اعتراض خود ارائه ندادند مادام که یک مدرک دردوسیه ودرپیش جنابعالی نیست نمی‌توانید بصرف ادعا رااعتراض بگوئید که فلان آدم جانی وقاتل است زوار –دوسیه اش درمجلس شورای ملی ونظمیه هست رییس –برطبق ماده ۱۱۲ نظامنامه بدون اجازه حرف می‌زنید بشما اخطار می‌کنم افشار اینکه فرمودید درقسمت نظار مراعات از طبقه علما نشده است دونفر از مدعوین که یکی آقای محقق العلما که اسم ولقبش دال براین است که ایشان از طبقه علما ودیگری حاج کاظم آقا محمد زده است واگرمیفرمایید داشتن ملک از یکنفر شخص روحانی سلب جنبه روحانیت می‌کند قضاوت این امر بامجلس شورای ملی است اگر مجلس تصدیق کرد بنده هم باشما موافقت می‌کنم ولی شم باید بدانید که داشتن ملک برای یکنفر روحانی سلب مقام روحانیت از او نمی‌کند
زوار –اجازه می‌فرمایید
رییس –دردفعه ثانی به شما اخطار می‌کنم باقید درصورت مجلس ودردفعه سوم اگر اظهاری بکنید برای مجلس شمارا از تکلم ممنوع می‌کنم دست بلند کنید منشی اینجا مواظب است ثبت می‌کند افشار –فرمودید بعضی از آقایان مالیات خودشان رابدولت تزاری داده‌اند مدرکی نشان ندادید درصورتی که اسمی هم از اشخاص نبردید بنده دررد اعتراضات آقا مدارکی داشتم که اگر اسم می‌بردند ممکن بود به آقا نشان بدهم هیچیک از افراد هیئت نظار ومنتخبین تبیز تبعه خارجه نبوده‌اند وهمه شان ایرانی خالص وپاک وپاک نژاد بوده‌اند وافتخار عضویت پارلمان راهم پیدانموده‌اند فرمودید بعضی از اعضا شعبه بی سواد بوده‌اند بنده خودم درراپرت چاپی شعبه این نکته را متذکر شده‌ام که فقط در دوقسمت سه نفر از دو شعبه فرعیه بی سواد بوده‌اند وکثریت آنها سواد داشته‌اند اگر آقا به قسمت ماده چهارم نظامنامه انتخابات مراجعه فرمایند درآنجا تکلیف این مساله تقریبا معین شده است قسمت داشتن سواد را البته نظامنامه قید می‌کند ولی شعبه را که هشت نفر باسواد ویکنفر بی سواد تشکیل داده است البته ناقص وباطل نخواهد بو بلکه یکی از تشریفات قانون دراین قسمت مراعات نشده وخود نظار هم این قسم رامتذکر شده‌اند واگر آقا دیروز بیشتر از نیم ساعت درشعبه بدوسیه مراجعه می‌فرمودند تصدیق می‌فرمودند که انتخابات تبریز یکی از بهترین انتخابات دوسیه اش بقدری مرتب است که کوچکترین اعتراض راهم دردوسیه ضبط کرده‌اند فرمودند بعضی از حکام مشمول قانون استخدام بنوده‌اند درصورتی که این اعتراض به وزارت داخله متوجه است نه به هیئت نظار وزرات داخله این اشخاص راحکام قانونی دانسته ودرموقع جریان انتخابات جلوگیری از آنها نکرده عدم جلوگیری بوزرات داخله از حکام شعبه فرعی دال بر این است که وزارت داخله آنها را برسمیت شناخته است والا وزارت داخله بیشتر از بنده وجنابعالی مراقب انتظامات داخلی امور خودش می‌باشد وثانیا عدم شمول قانون استخدام درقسمت حقوق موثراست نه درقسمت عمل درصورتی که اینها مشمول قانون استخدام هم بوده‌اند ومداخلاتی هم که فرمودید بهیچ وجه درانتخابات نکرده‌اند درموضوع اعمال نفوذ هم بنده تصور می‌کنم اعمال نفوذ را از هیچکس نتوان ساقط نمود وقتی که آدم حراف ونطاق است بواسطه نطق وبیان خودش ممکن است اعمال نفوذ کند شخص روحانی ممکن است از جنبه ورع وتقوای خودش استفاده کند شخص متمول از تمول وطن پرست از وطن پرستی خودش جنابعالی هم که سنگ تبریز را بسینه می‌زنید میخواهید از همین جنبه درتبریز استفاده کنید بالاخره جلوگیری از استفاده ممکن نیست واین استفاده هم مشورع است
جمعی از نمایندگان مذاکرات کافی است
رییس –رای گرفته می‌شود به نمایندگی آقای نصرت الله خان اسکندری از حوزه تبریز وتوابع آقایانی که موافقند قیام فرمایند
(اغلب قیام نمودند)
ریس –تصویب شد خبر دیگر راجع به نمایندگی محمد ولی میرزا است آقای زوار مخالف بودند
زوار –عرضی ندارم
رییس –رای گرفته می‌شود به نمایندگی آقای محمد ولی میرزا از حوزه تبریز وتئابع آقایانیکه تصویب می‌کنند قیام فرمایند
(اکثر بخاستند)
رییس –تصویب شد خبر دیگر راجع به نمایندگی آقای فرشی آقای زوار مخالف بودند زوار عرضی ندارم
رییس –آقای محمد ولی میرزا (اجازه)
محمد ولی میرزا –موافقم
رییس –رای مگیریم به نمایندگی آقای حاج میرزا آقا فرشی از تبریز ازوتوابع آقایانی که موافقند قیام فرمایند
(اغلب برخاستند)
رییس –تصویب شد نسبت به نمایندگی آقای دکتر رفیع خان هم گویا آقای زوار مخالف بودن
زوار –اجازه می‌فرمایید توضیحی عرض کنم
رییس بفرمایید نوبت خودتان است
زوار –عرض کنم آقای دکتر رفیع خان از حیث ایرا نیت دردرجه اول واقعند وبقدری آروزمندند که گمان می‌کنم درخطه آذربیاجان کسی مثل ایشان نباشد از نظر صحی هم خدمات مهمی نسبت به مملکت کرده‌اند علت مخالفت بنده باایشان برای سو جریان انتخابات تبریز بوده است حالا که اکثریت محترم مجلس شورای ملی اعتبار نامه سایر نمایندان تبریز راتصویب کردند بنده هم هیچ مخالفتی بایشان ندارم فقط مخالفتم از سو جریان انتخابات بود وال کاملا بایشان موافقم
رییس –پس مخالفی ندارد
بعضی از نمایندگان –خیر
رییس –رای می‌گیریم به نمایندگی آقای دکتررفیع خان از تبریز وتوابع آقایانی که موافقند قیام فرمایند
(اکثر قیام نمودند)
رییس –تصویب شد خبر دیگریست راجع به نمایندگی آقای عدل پیشنهادی شده است که از دستور امروز خارج شود آقای خطیبی توضیح بدهید
خطیبی –چون بعضی از آقایان نمایندگان راجع به آن دوسیه مشغول مطالعاتند وهنوز مطالعاتشان تمام نشده است بنده از این نظر بود که پیشنهاد کردم امروز از دستورخارج شود تامطالعات آقایان تکمیل شود حال بسته است به نظر مجلس شورای ملی
افشار –اجازه می‌فرمایید آقای عدل دوسیه مخصوص دارند دوسیه همان دوسیه است وجریان انتخابات هم یکی بوده معهذا باز بسته است به نظر آقایان
رییس –مسترد می‌کنید خطیبی بلی پس می‌گیرم
رییس –آقای سید یعقوب (اجازه)
آقا سید یعقوب –هر کسی ازآقایان می‌خواهد واگر تمام هم می‌خواهد اجازه بگیرید بگیرید اهمیت ندارد درواقع شما امروز زوار را خفه کردیدولی بنده عرایضم راعرض می‌کنم از مجلس هم خارج می‌شوم یکنفر که می‌خواهد حرف بزند بقدری فشار میاورید که نمی‌گذارید حرفش را بزند از هر طرف دربین صحبت زوار به او فشار آوردید اکثریت اقلیت را درمواقع اخذ رای از بین می‌برد ما باید اصل مشروطیت راحفظ کنیم راجع بآقای عدل بنده نظر بدی ندارم وهیچ داخل عملیات وسابقه اشخاص نمی‌شوم نظر بنده بهمین راپرتست که همین شخص محترم داده است ویک چیزی در آنجا نوشته شده است بنده از مجلس سوال می‌کنم این قانون مجازاتی که دردوره پنجم گذشت ورفت بدست دولت آیا بایستی بموقع اجر گذاشته شود ودر تمام مملکت جاری شود یانه اگر یک نفر از اعضا هیئت وتقنینیه یا اعضا دولت مشمول یک ماده از این قانون مجازات واقع شون آنوقت اکثریت مجلس که ما هستیم باید بیاییم وباو رای بدهیم واین ماده قانون اراز بین بریم بنده از مجلس سوال می‌کنم که درماده هشتاد قانون مجازاتی که چیزی مینویسد حالا من عنوان عبارت آنجا راعرض نمی‌کنم وغلط می‌کنم که بگویم تقلب ولی درصورت مجلس نوشته شده که در روز سیزدهم اردیبهشت آقای عدل آمده است درانجمن ویک تعرفه گرفته است درروز چهاردهم هم آمده است درانجمن مرکزی ویک تعرفه دیگر گرفته است انجمن هم درتحت همین مسئله اعتبار نامه آبا آقای عدل نداده است این است مسئله قضاوت باخودتان است میل هم میل خودتان است مخبر عرض می‌کنم اگر مراجعه بصورت مجلس بشود همه آقایان تصدیق خواهند فرمود که یومیه انجمن نظار تبریز راپرت جریان انتخابات رابمرکز داده ودرجرائد هم درج شده است درتبریز هم شعبه فرعیه نبوده که قائم مقام یک تعرفه از این شعبه بگیرد ویک تعرفه از آن شعبه بعلاوه شخص قائم مقام هر در تبریز آدم معروفی است نایب الایانه بوده است شخصا محترم است فامیل ایشان زیاد هستند بعلاوه درآنجا بقدری رعیت دارند که شاید بیشتر از این مقدار رای داشته باشند ومحتاج باین یک ورقه نبوده‌اند درصورت مجلس هم مینویسد که بعنوان عدل دودفعه تعرفه صادر شده است وصدور دو ورقه تعرفه اسم ایشان دال بر این نیست که ایشان دودفعه رفته باشن وتعرفه گرفته باشند خبر ممکن است یک شخص دیگری رفته باشد وباسم ایشان یک شیرین کاری کرده باشد ثانیا ۵۵ ورقه تعرفه بطوریکه درصورت مجلس مندرج است از تعرفه که کسر آمده است درصورتی ک قانون انتخابات این دوره غیر از دوره گذشته است که تعرفه رابگیرند وبروند درخانه شان مطالعه می‌کنند بعداز آن بیایند ورای بدهند خبر این دور قانونش این است که همانجا که تعرفه رامیگیرند رای دهند پس چرا پنجاه وپنج ورقه کسر آمده است مسلما دراینجا از طرف منشی یک اشتباهی شده است ثالثا دراین قسمت یک استشهادی از اعضا انجمن شده واعضا انجمن تصدیق کرده‌اند که اشتباه شده است می‌نویسند درموضوع تشریف وردنآقای عدل درمنزل جناب مستطاب آقای حاج محمد جعفر آقای تاجر اصفهانی باحضور آقایان اظهار داشته‌اند مرحمه مرقوم ومتشکرم فرمایید یوسف قزوین (یکی از اعضا انجمن است) که جناب آقای قائم مقام روز سوم یا چهارم بانجمن است که جناب بانجمن مرکزی تشریف آورده‌اند گفته شد بسم الله آقای قائم مقام گفتند من تعرفه گرفته‌ام وباآقای حاج مصطفی کار شخصی دارم بعد حرف خود را زده تشریف ببرند واین را آقیان نصرت الله خا اسکندری نماینده محترم وآقای فرشی ودکتر رفیع خان وقزوینی تصدیق کرده‌اند آقای قائم مقام همانطور که گفته شد معروفند وهمه ایشان می‌شناسند وبطوریکه عرض کردم مسلما اشتباه شده چون بعنوان شاهزاده ضیا الدوله که یکنفر نایب سر هنگ است ودرتبریزهم هم نبوده ودراردبیل بوده است تعرفه درآمده است بعلاوه مقائم مقام اگر احتیاج بیک رای داشت ممکن بود اشخاص دیگری را بفرستد چون متنفذ ومعروف است بنابراین تصور می‌کنم این اعتراض به هیچوجه وارد نباشد وقائم مقام هم درتحت همان جریانی که سایرین منتخب شده‌اند انتخاب گردید صورت مجلس هم نمی‌گوید که ایشان رفته‌اند دومرتبه تعرفه گرفته‌اند می‌گوید به اسم ایشان دوورقه تعرفه درآمده شاید این کاررا دیگری کرده باشد
بعضی از نمایندگان –مذاکرات کافی است
رییس –پنشنهاد آقای بهار قرائت می‌شود
(به شرح زیر قرائت شد)
بنده پیشنهاد می‌کنم این قسمت از دوسیه تبریز که مختص به آقای عدل است به کمیسیون تحقیق ارجاع شود
رییس –آقای بهار (اجازه)
بهار حقیقتا درضمن اعتراضاتی که به قضایای مربوطه به انتخاب تبریز می‌شد این قسمت به عقیده بنده بیشتر از همه قابل توجه است ومخبر محترم هم با اینکه سعی داشتند درنهایت فصاحت وبلاغت اعتراضات وارده بر دوسیه انتخابات تبریز را رد نمایند معذلک در این قسمت بخصوص فصاحت ایشان چندان مفید واقع نشد وتصور نمی‌کنم توانسته باشند دراین قسمت جواب صحیحی داده باشند قضیه دو تعرفه گرفتند از طرف یک نفر وکیل وبالاخر مورد اعتراض هیئت نظام محل مواقع شدن به جدیدی که اعتبار نامه هم به ایشان ندهید موضوعی نیست که به این مختصری بشود از آنصرف نظر کرد وباید دراین قسمت مطالعات زیادتری بشود بالاخره نه اگر مجلس رای می‌دهد فهمیده ودانسته رای بدهد زیرا ما نمی‌توانیم درعین حال از یک طرف یک قسمت از تصدیقات انجمن نظار را درمقابل اعتراض مخالفین مورد توجه قرار بدهیم واز طرف دیگر اظهارات همان انجمن نظار در مورد اعتنا قرار نداده وبگوییم منشی اشتباه کرده دیگری این کار را کرده است اینها منطقی نیست مجلس هم نمی‌تواند اینها راقبول کند عقیده بنده این است سابق بر این هم گفته‌اند که یک وکیل رانمیشود به سهولت رد کر چون این یک عمل فجیعی است ویاید بادقت درآن وارد شد وحتی به عقیده بنده باید مجلس کاری کند که درمقابل این عمل واقع نشود لهذا از نقطه نظر اینکه این اعتراض یک اعتراض صحیح ومتینی است واسنادی هم دردست هست که مهمترین آنها تصدیق انجمن نظار مجلس است از آن طرف هم نبودند اعتبار نامه دردست نماینده دلیل قطعی است که انجمن این مسئله را قابل توجه واز طرف هم ردکردند یک نفر نماینده به عجله صحیح نیست وقبول کردن یک نماینده هم با این اعتراضات خوش نما نیست بنده پیشنهاد کردم که سوابقی که درمجالس چهاروپنج بود وخوب یادم است کمیسیون تحقیقی تشکیل شود واین قسمت از دوسیه تبریز که مربوط به آقای عدل است به آن کمیسیون مراجعه بشود تادرثانی تحقیقات کاملتری نموده واگر محتاج بشوند توسط وزارت داخله از ایالات آذربایجان طولانی نموده وثانیا به هیئت نظار مراجنع نمایند اگر چه آنها متفرق شده‌اند ولی بالاخره برای توضیح مطلب ودادن جواب باید حاضر شوند وتحقیقات دراطراف مسئله بشود حلا که مجلس شورای ملی می‌خواهد درقضایا خود راقاضی عادل نشان داده باشد لااقل این قضاوت با تمام معنی صورت رفته باشد
رییس –آقای عدل توضیحاتی دارید بفرمایید
میرزا یوسف خان عدل –بنده به طور اختصار عرض می‌کنم اگر نداشتن اعتبار نامه سبب می‌شد که دیگران هم یک اعتراضات بکنند شاید ولی آقای ملک خودشان هم اعتبار نامه ندارن بند درتبریز یک آدم غیر معروفی نبودم همه مرا می‌شناسند بنده علاوه بر آنکه تبریزی هستم سالها رییس بلدیه رییس نظمیه معاون ایالات وقریب یک سال هم عهده دار ایالت بودم بنده ممکن نشده است وارد یک مجلس بشوم وبنده راکسی نشناسد گذشته از آن درصورت مجلس آقایان ملاحظه فرموده‌اند که نوشته غیر از ۹نفر اعضا نجمن که دائماآنجا حاضر بوده‌اند وذشته از اعضا غیر رسمی منشی وپیش خدمت که دائم مراقبت درامور انجمن داشتندخود انجمن از ایالت خواهش کرده بود که چهارنفر صاحب منصب نظمیه درآنجا مراقبت تعرفه گیرندگان باشد واشخاصی که واردوخارج می‌شوند دومرتبه تعرفه نگیرند بنده درروز اولی که تعرفه می‌دادند وصندوق را بسته بودند ویالت دعوت کرده بود وصندوق را مهر کردند بنده درهمان روز نمره پنج تعرفه گرفتم ودر نمره /ه چهار نمره بعد از بنده است یک اشتباه بزرگی رخ داده ومنشی انجمن اسم ضیا الدوله تعرفه نوشته که عین آن در دوسیه موجود است واین شخص صاحب منصب نظامی است واصلا دتبریز حاضر نبوده وبعلاوه نظامی حق اخذ تعرفه ندارد فردای آنروز هم من آمدم به انجمن وبایکی از اعضا کار داشتم برادرم هم همراهم بود وقتی که منشی به اشخاص تعرفه میداده ممکن است اشتباها اسم بنده را هم نوشته باشد ودلیل براین هم این است که درآخر قرائت آرا ۵۵ورقه کسر آمده وحال آنکه برخلاف قانون اسبق اخذ تعرفه ودادن رای دریک روز بعمل میاید آنوقت این کسر از کجا پیدا شده معلوم است که اشتباه شده من جمله یکی از آن اشتباهات نوشتن اسم بنده بوده است واما اینکه آقای بهار فرمودند به من اعتبار نامه نداده‌اند به بنده ورقه تصدیق داده‌اند وفقط این مساله راواگذار کرده‌اند به نظر مجلس شورای ملی درشعبه هم آقایان کاملا رسیدگی کردند شانزده هفده نفر درآنجا بودند همه هم الان حاضرند ا زخودشان سوال می‌کنم که بنده مکرر خواستم راجعبه قسمت تعرفه توضیحاتی بدهم گفتند خیر این چیز اهمیت داری نیست که توضیح دهید این بود اصل مطلب
بهار –اجازه می‌فرمایید توضیحی عرض کنم
رییس –بفرمایید
بهار –رییس –بفرمایید
بهار –اینکه آقا فرمودند که بنده اعتبار نامه ندارم خیلی اسباب تاسف بنده شدزیرا بنده اعتبار نامه دارم وبعلاوه انتخابات طهران با انتخابات آذر بایجان طرف مقایسه نیست وتمام ملت طهران باپیشانی باز به انتخابات خودشان خاتمه دادند واگر هم اعتراضاتی شد درمجلس به این قسمت بود که شما هم تذکر که چرا اعضا انجمن نظا ر به نمایندگان اعتبار نامه خطی داده وچاپی نداده‌اند والا دراصل انتخابات هیچ جای تردید نبوده وراجع به کمیسیون تحقیق هم که عرض کردم برای این بود که بیشتر تحقیقات بشود ومعلوم شود که حق باحصرتعالی است یانه
مخبر –همانطور که سایرین اعتبارنامه داده شده است نظیر همان اعتبار نامه به آقای قائم مقام داده ان حتی دردادن اعتبار نامه غیر چاپی نگفته‌اند که از این نقطه نظربه ایشان اعتبار نامه خطی می‌دهیم ثانیا ایشان بیشتر از تمام نمایندگان آذربایجان رای داشته‌اند واحتیاج نداشته‌اند که بروند ویک رای اضافه بدهند
رییس –رای می‌گیریم به پیشنهاد آقای بهار که دوسیه انتخابات تبریز قسمت راجع به آقای عدل به کمیسیون تحقیق ارجاع شود آقایان موافقین قیام
(عده قلیلی قیام نمودند)
رییس –تصویب نشد
جمعی از نمایندگان –مذاکرات کافی است
آقا سید یعقوب –خیر کافی نیست بنده مخالفم باکفایت مذاکرات
رییس –بفرمایید
آقا سید یعقوب –عرض کنم راجع به کفایت مذکرات که آقایان می‌فرمایند پس جواب مجازات چیست انجمن نظار که بمنزله محکمه ابتدائی است این حکم راکرده است که ایشان دوورقه گرفته‌اند پس ما راپرت محکمه ابتدائی وباتصریح به این مطلب که این نقطه نظر مابه ایشان اعتبار نامه نداده‌ایم چگونه به کفایت مذاکراتی می‌دهیم
رییس –رای می‌گیریم به کفایت مذاکرات آقایانیکه تصویب می‌کنند قیام فرمایند
(اکثر برخاستند)
رییس –تصویب شد رای گرفته می‌شود به نمایندگی آقای عدل از تبریز وتبع آقایانیکه نمایندگی ایشان راتصویب می‌کنند قیام فرمایند
(غالب نمایندگان قیام نمودند)
رییس –تصویب شد خبر دیگر راجع به نمایندگی آقای والی زاده از تبریز مطرح است آقای بهار مخالف بودید بفرمایید بهار –مراد بنده از مخالفت باراپرت والی زاده هم قسمت شخصی نبود چون شخص ایشان چندین سال است بابنده آشنا هستند وشخص ایشان رایکنفر آزادی خواه میدانم وبه شخص ایشان هم هیچ اعتراضی ندارم وچون روز گذشته دیرتر به مجلس وارد شدم وقسمت ابتدائی راپرتها طرح شده وموکول بجلسه بعد شده بود می‌خواستم درهمان موقع اظهار مخالفت بکنم تا آنکه بلکه دراین قسمت بتوانم از آاقایان نمایندگان استرحام کنم که یک دقتهایی بفرمایندد ولی درحال حاضر که به غالب راپرتهای تبریز رای داده شده بنده لازم ندانستم دیگر درقسمت دوسیه مفاسد اساسی انتخابات تبریز وآن قسمتهایی که درمقوع اظهار آنها آقایان همهمه کردند صحبتی بکنم وبه قول آقای آقا سید یعقوب نماینده راتحت فشار گذاردند وبالاخره درموقع دادن جواب به استدلال ومنطق متکی نشدند این قسمت‌ها را مسکوت می‌گذارم زیرا مجلس با شنیدن اعتراضات بصحت انتخابات آذر بایجان رای داد در اینصورت دیگر جای اعتراضی باقی نیست ولی دراینجا چون اجازه خواسته‌ام می‌خواهم یک استفاده بکنم درقسمت شخصی یعنی اداری آقای والی زاده جوان شیر وعقدیه که سالها داشتم ودارم ودرمجلس چهارم وپنجم هم تعقیب کرده‌ام دراین مجلس هم اگر آقایان موافقت کنند باید دراصلاح قانون انتخابات تعقیب کنیم انشا الله این قسمت رابه عرض می‌رسانم وآن راجع به بانتخابات روسای دوایر محلی است بنده از اشخاصی هستم که مکرر عرض کرده‌ام واین عقیده هم جزو عقاید قطعی بنده است درانتخابات باید نفوذهای طبیعی رامحترم شمرد وبه نفوذهای طبیعی باید وقع گذاشت واحترام کرد وآنرا مشروع دانست نه نفوذ غیر طبیعی را وبرای تجزیه نفوذ طبیعی وغیر طبیعی مکرر عرض کرده‌ام وحال هم عرض می‌کنم که نفوذ غیر طبیعی آن نفوذیست که بشو آن قدرت وقوت نفوذ را از کاندیدای یک محلی سلیب کرد ولی نفوذ طبیعی آنست که نتوان از دارند آن راسلب نمود وگرفت ولی درنفوذهای غیر طبیعی مشود آن چهار آیینه وان تشعشع وجلوه وبرق را ازش گرفت ولختش کرد پس این نفوذ، نفوذ عاریتی است وماموری دولت درهر محلی که هستند غالبا این نفوذرا دارند مثل این است که دولت یک شخص را با یک وجهی روانه کند به یک محلی وبگوید درآنجا برای من خالصه بخر وتجارت کن وبالاخره یک عامل خوبی برای من باش وآن شخص با آن سرمایه وقوه برود درمحل معهود وبرای خودش مشغول معامله بشود پول دولت راصرف معالمات شخصی نموده به نفع خودش تمام کند اعمال نفوذ یک نفر مامور دولتی هم درست همینطور است وعینا شبیه به این مسائلی است که عرض کردم دولت به او یک قدرتی داده است که شما رییس تلگرافخانه رییس مالیه رییس عدلیه ونماینده دولت درفلان جا باشید وبالاخره شما مظهر قوه دولت بوده ورفع احتیاجات عموم رابکنید آنوقت این آقا باین قدرت بلند می‌شود میرود درآن ایالت می‌نشیند وقوه دولت رادر طبق اخلاص می‌گذارد وبا هفت هشت نفر رفقای دیگرش قرارهایی گشته واز قوای یکدیگر استفاده می کننند وبالاخره وکیل می‌شوند وکلا نمایندگان حقیقی ملت راوکلا نمایندگان حقیقی ملت راپس معرکه می‌گذارند چنانکه درغالب نقاط این اتفاق افتاد ودر همین مجلس محترم چند نفر از روسای ادارات تشریف دارن که اتفاقا بهمشان ارادت دارم بخود آقای والی زاده هم اختلاص دارم اما حقیقت را نباید از نقطه نظر مراعات اشخاص مسکوت گذاشت
(دراین مواقع آقای بنی سلیمان اجازه خواستند)
بهار –آقای بنی سلیمان هم دست بلند کردند ممکن است ایشان هم از نقطه نظر وجه تشخیص خودشان وکیل شده باشند به ایشان هم ارادت دارم ولی یک اصل کلی را نمی‌شود در مواردی که یک جزییات از آن مستثنی می‌شود از نظر دور داشت باید همه اصول رامحترم داشت ومستثنیات هم خودش برای خود درمواقع مقتضی راه پیدامیکند آقای والی زاده یک از آن اشخاص هستند که شخصا خیلی خوب ونازنین وبنده هم به ایشان ارادت دارم ولی ایشان مظهر قوه دولت بوده‌اند وبایک قو نفوذ طبیعی وکیل نشده‌اند وا نفوذیکه دولت به ایشان داده بود استفاده کرده‌اند در دوره پنجم هم درآذربایجان دست وپا کردن ونفوذ غیر طبیعی اعمال کردند ولی وکیل نشدند ولی دردوره شم ایشان هم مثل سایر همکاران محترمشان که از همدان وعربستان وجاهای دیگر کیل شده‌اند انتخاب شدند وبالاخره بمامی بینم که چند نفر ازکاندیدهای طبیعی تبریز از نفوذ محلی که درشهر تبریز داشت چهار پنج هزار رای دارا بوده آن به کلی از بین رفته ومعدوم شده‌اند وانتخابات مورد داد وفریاد اهالی تبریز واقع شده اجازه اصلاح قوانین تشکیلاتی و محاکماتی و استخدامی علیهذادراین مورد این قسمت راحضور محترم آقایان عرض می‌کنم مجلس شورای ملی درابتدای دوره‌های گذشته هم سعی می‌کرد که این قبیل نفوذهای غیر طبیعی راکه درمورد حقوق ملت اعمال می‌شد برسمیت بشناسند وخیلی متاسف هستم که این قسمت سابقه پیدا کرده است ومجلس‌های ملی این قسمت راشناخته‌اند در دوره گذشته هم که درجزو قانون انتخابات بنده اینجا یک پیشنهادی کردم که تمام روسای دوایر محلی ازحوزه ماموریت خودشان وکیل نشوند مجلس قبول نکرد وبدبخت روسای مالیه دم چنگ مجلس افتاده واز بین رفتن وسایر روسای ادارات مخصوصا روسای تلگرافخانها آزاد ماندند ومیدان ومسعی برای اعمال نفوذ خودشان پیدا کردند چنانچه یک روز آقای مدرس درخارج فرمودند ممکن است دردوره هفتم تمام وکلای مجلس روسای تلگرافخانها باششند
اعتبار الدوله –انشاالله.
بهار –انشالله (کل یجر النار الی قرصته) تمام روسای دوایر میل دارند که همه رفقای خوشان وکیل شوندواین قضیه پیشرفت پیدا کند ولی بند به آقایان عرض می‌کنم که وکیل ملت کسی است که با نفوذ طبیعی وکیل شده باشد یعنی ملکت در وجود او چیزی دیده باشد که برای خودش مفید دانسته باشد وال ااگر ملت بواسطه نفوذ غیر بیعی بکسی محتاج شد وبعلت تحصیلاتی شد ویک شخص وکیل شد این رابعقیده بنده نمی‌توان یک انتخابات صحیحی دانست چنانکه ملاحظه می‌فرمایید یک قسمت زیادی از اهالی تبریز بالاخره آذرباینجانیهای ساکن مرکز چندینماه است دادوفریاد می‌کنند واظهار عدم رضایت می‌کنند وبالزوم رعایت آذربایجان ا هرحیث معهذا این تضرعات آنها طرف توجه آقایان واقع نشه ومجلس باصل انتخابات رای داد دراین صورت پس از استفاده از این قسمت عرایض خوم دیگر عرض ندارم.
رییس –آقای یاسائی (اجازه).
یاسائی –بنده درعالم آزادیخواهی خیلی متاسفم که آقای بهار نسبت بوالی زاده اظهار مخالف کردند والی زاده یک نفر شخص عالم ادیبی است وبعوالم آزادیخواهی خیلی خدمت کرده است مخصوص باهالی آن حدودی که بنده ازآنجا انتخاب شده‌ام یعنی وقتیکه مامور تلگراف حدود سمنان ودامغان وشاهرود وآن قسمت‌ها بودند درموقعی که یک مظالمی درآنجا اتفاق افتاده بود ایشان به آزادیخواهان آن حدود کمکهایی کرده واهالی آن حدود همیشه ممنون ایشان هستند خود آقای ملک هم نیست بصلاحیت آقای ولی زاده حرف نداشتند ولی اینکه فرمودند انتخابات ولی زاده از تبریز طبیعی نبوده است البته اینها یک مفاهیم است که مقرون به دلیل نیست بنده تصور می‌کنم ایشان دریک شهر غیر از تبریز هم که بودند از نقطه نظر رویه واخلاقی که ایشان دارند ممکن بود جلب توجه اهالی آن محل راهم بکنند از یک جای دیگر هم وکیل شوند چنانه خود آقای بهار خراسانی هستند وبواسطه توقفشان درطهران جلب توجه ازطهران که مرکز ایران است تکرده ونماینده طهران شدند وبالاخره اگر یک ماموری بواسطه حسن سلوک واختلاقی که شرح دادم مورد توجه اهالی واقع شود وباو رای بدهند اسباب ایراد نخواهد بود بعلاوه والی زاده از اهل محل است یااهل تبریز است یااهل ارومیه
اعتبار –تبریزی است
یاسائی –درهر حال انتخاب والی زاده درتبریز باید اسباب خوشوقتی همه ماها باشد وهیچ تصور نمی‌کردم که آقای بهار نسبت بشخص ایشان مخالفت کنند وفرمایشات ایشانهم یک حرفهای کلی بود که اصولا البته صحیح است وانتخابات نباید مصنوعی باشد ولی بالاخره دراینکه انتخابات ایشان غیر طبیعی بوده یک دلایلی ذکر نکردن که بفلان دلیل والی زاده از تبریز بواسطه نفوذ غیر طبیعی وکیل شده‌اند دیگر بسته است بنظر نمایندگان محترم وچون مخالفتشان دارای یک چیزیهایی نبود که بیش از این بنده دفاع کنم بهمین قدر قناعت می‌کنم
بعضی از نمایندگان –مذاکرات کافی است
رییس –کافی ست
(جمعی گفتند کافی است
رییس رای گرفته می‌شود به نمایندگی آقای والی زاده از تبریز توابع آقایان موافقین قیام فرمایند
(جمع کثیری برخاستند)
رییس تصویب شد چند دقیقه هم تنفس داده می‌شود
(دراین موقع جلسه برای تنفس تعطیل ونیم ساعت بعد مجددا تشکیل گردید)
رییس –راجع باخطار باقید در صورت مجلس که نسبت باآقای زوار شد بر حسب توضیحاتی که دادند معلوم شده یک قدری عصبانی بودند وآن اظهاری که موجب اخطار شده از روی عصبانیت بوده است بنده هم قانع شده تاآن اخطار رادرباره ایشان وارد نمی دانم خبر کمیسیون بودجه راجع بموسسه رهنی مطرح است ماده دوم که بکمیسیون ارجاع شده ودر راپرتش هنوز از طبع خارج نشده است
بعضی از نمایندگان –حاضر شده است
رییس –به بنده نداده‌اند وزیرمالیه اگر ممکن است لایحه دودوازدهم مقدمه مطرح شود بعضی ازنمایندگان صحیح است
رییس –قسمت اخیر ماده ۲۶نظامنامه رابرای تذکر آقایان قرائت می‌شود
(به شرحی ذیل قرائت شد راپرت مزبور به استثنای مواردی که مجلس فوریت آنرا تصدیق می‌کند لااقل ۲۴ساعت قبل از مباحثه طبع وتوزیع می‌شود
رییس –آقای حائری زاده (اجازه)
حائری زاده –بنده تصور می‌کنم منافات بااین ماده نداشته باشد لایحه دولت ۲۴ساعت بیشتر است که طبع و توزیع شده است ماده نظامنامه هم صراحتی ندارد که خبر کمیسیون هم باید بیست وچهار ساعت قبل طبع توزیع شود
رییس –از ابتدای ماده ۲۶خوانده می‌شود بمضمون آتی خواند شد
ماده ۲۶راپرت کمیسیون در خصوص طرح یا لایحه قوانین که به آن ارجاع شده در مجلس علنی داده می‌شود درصورتی که مجلس تصویب نمایند درهمان جلسه قرائت می‌شود راپرت مزبور به استثنا مواردی که مجلس فوریت آنرا تصویب می‌کند لااقل بیست وچهار ساعت قبل از مباحثه طبع وتوزیع می‌شود
رییس –این ماده این شریط را نسبت به راپرت کمیسیون پیش بینی کرده مقید هم کرده است که طبع توزیع هر دو باهم بیست وچهار ساعت قبل باشد ونشده است بنابر این نمی‌شود مطرح کرد
وزیر مالیه –ولی بطوریکه ملاحظه می‌فرمایید مینویسد به استثنای موردیکه مجلس فوریت آنرا تصدیق کند وتصور می‌کنم اینهم یکی از آن موارد است چنانچه دولت پیش از وقت این تقاضا را از مجلس کرد وچون ماه تمام می‌شود اگر امروز این کار تمام شود خیلی اسباب تسهیل خواهد شد
رییس –تقاضای فوریت شده بود اما مجلس رای نداد خبر کمیسیون بدجه راجع به ماده دوم لایحه موسسه رهنی قرائت می‌شود
(به شرح ذیل خواند شد)
کمیسیون بودجه پیشنهادات آقایان نمایندگان را نسبت به ماده دوم لایحه موسسه رهنی ی تحت شور قرار داده وماده مزبور را به ترتیب ذیل اصلاح می‌نماید
ماده ۲-موسسسه رهنی مزبور بابت هر قرضه که می‌دهد فقط ماخذ صدی نه درسال به عنوان حق الحفاظه دریافت خواهد نمود ودرمقابل هر قرضه اجناس منقول وقابل فروش وثیقه گرفته خواهد شد که مبلغ قرضه بیشتر دوثلث قیمت حقیقی آن اجناس درموقع استقراض نبوده باشد
تبصره –مبلغ قرضه برای هر وامخواهی از چهارصد تومان نباید تجاوز کند وبه هروامخواهی که تا میزان چهار صد تومان گرفته باشد تاقرض سابق خود را تادیه نکرده است قرضه دیگری داده نخواهد شد
رییس –آقای داور (اجازه)
داور –موافقم
رییس –آقای یاسائی (اجازه)
یاسائی – بنده تصور می‌کنم این واوی بعداز اجناس منقول است زیادی است واشتباه شده است عبارت این طور است ودرمقابل هرقرضه اجناس منقول قابل فروش وثیقه گرفته خواهد شد واین واو زیادی است زیرا مقصود اجناس منقول قبل فروش است
شیروانی مخبرکمیسیون –بنده باحذف وام موافقت می‌کنم
رییس –آقای فاطمی (اجازه)
فاطمی –این جا از ذکر واو مقصودی هست هرجنس منقولی را مقصود نیست موسسه قبول کند بلکه یک جنس منقولی که می‌برند درموسسه قیمت رویش می‌گذارند چهار صد تومان یا ششصد تومان ممکن است بیش از دویست تومان خریدار نداشته باشد مثلا یک ماشین شکسته را میاورند اینجا وبدرد هیچکس هم نمی‌خورد ولی ممکن است ششصد تومان قیمت رویش بگذارند البته اینرا موسسه نمی‌تواند قبول کند زیراموسسه چیزی قبول می‌نماید که درهرموقع بتواند آنرا حراج کند وبدردش بخورد وچیزهای قابل فروش باشد از این جهت واو لازم است
مخبر –قابل فروش حذف نکردیم واو را حذف کردیم اجناس منقول قابل فروش باقی است وهمان نظریه حضرت عالی را تامین می‌کند
رییس-آقای فیروز آبادی (اجازه)
فیروز آبادی بنده می‌خواهم پیشنهاد کنم که مبلغ این قرضه زیادتر از دویست تومان نباشد
رییس –پیشنهاد خودتان رابفرستید نسبت به اصل ماده مذاکرات کافی است
جمعی از نمایندگان بلی کافی است
رییس –پیشنهاد آقای فیروز آبادی فرائت می‌شود
به این مضمون خوانده شد
بنده پیشنهاد می‌کنم که به هر عائله وخانواده زیاده از دویست تومان داده نشود وزیاده ازیک مرتب هم داده نمی‌شود مگر بعداز ادا قرض سابق
رییس –آقای فیروز آبادی توضیح دهید
فیروز آبادی –چونظرآقایانی که می‌خواهند این بانکرا تاسیس نمایند رفاهیت مردم است دراین صورت اگر چنانچه مبلغ قرضه راچهارصد تومان قرار دهیم درصورتی که اصل وجه سرمایه اینقدرها نیست ممکن است کفاف ندهد وبعده زیادی ازمدردم نرسد وفقط دویست سیصد نفر استفاده کنند وبرای دیگران بی نتیجه وبی فایده بماند این یکی. یکی دیگر اینکه بیش از یک مرتبه زیادتر قرضه نباید داده شود مگر پس از تادیه قرض سابق زیرا ممکن است بنده خودم یک دفعه بروم بگیرم پسرم یک دفعه فلان آدمم یک دفعه اگر چه جواب داده خواهدشد که اینقدرها اسباب برای گرو گذاشتن ندارند ولی بنده عرض می‌کنم چون مبلغ حق الحفاظه کم است ممکن است از بانکهای دیگر اسباب دربیاورند ودر این بانک بگذارند وچندین مرتبه بگیرند به دیگران نتیجه ندهد از این جهت بوده که بنده این پیشنهاد را کردم
رییس –آقای آقای سید یعقوب (اجازه)
آقاسید یعقوب –آقای فیروز آبادی خوب است این ملاحظه راهم بفرمایند که تمام خانواده‌ها خانواده بنده وایشان نیست که دویست تومان بتواند اورا آباد کند دویست تومان فایده به اشخاص نمی‌دهد درد مردم را دوا نیمکند درکمیسیون پانصد ششصد تومان پیشنهاد شد ولی بالاخره ماخذ معتدل را همین چهار صد تومان گرفتیم وچیز زیادی نیست واز طرف دیگر کمیسیون ملاحظه این راکرده که یک خانواده به اسامی مختلف نتواند یک دفعه پول قرض کند وتمام این ملاحظات را درماده الحاقیه وغیره منظور کرده وکلیه موسسات رهنی باید درتحت همین ترتیب اداره شوند ا زاین جهت چهار صد تومان زیاد نیست
رییس –(خطاب به مخبر) عقیده کیمسیون چیست
مخبر –بسته برای مجلس است
رییس –رای گرفته می‌شود به قابل توجه بودن پیشنهاد آقای فیروز آبادی آقایانی که تصویب می‌کنند قیام فرمایند
(کسی قیام نکرد)
رییس –تصویب نشد رای می‌گیریم به ماده دوم طباطبائی دیبا بنده پیشنهاد داشتم
رییس –بنده خیال می‌کردم راجع به ماده اول است قرائت می‌شود
(به این مضمون خوانده شد)
رییس –بنده خیال می‌کردم راجع به ماده اول است قرائت می‌شود
(به این مضمون خوانده شد)
بنده پیشنهاد می‌کنم اول ماده اول به ترتیب ذیل نوشته شود بماده اول موسسه رهنی مزبور بابت قرضه‌هایی که می‌دهد نفعی نخواهد گرفت وفقط بابت هرقرضه که می‌دهد به ماخذ صدی نه الی آخر
رییس –اینجاماده اول نداریم
طباطبائی دیبا –ماده دو است
رییس –چون مده اول نوشته بودید وآن ماده هم درجلسه گذشته مطرح بود وتصویب شد از این جهت نخواندیم حالا بفرمایید طباطبائی دیبا این عبارت درخبر سابق کمیسیون بود که حقیقتا یک چیزی است که مطابق شرع اسلام هم است نمی دانم چه شده که برطبق پیشنهاد یکی از آقایان نمایندگان درکمیسیون بودجه تان عبارت حذف شده این است که به عقیده بنده اگر این عبارت نوشته شود بهتر است وضرری هم
رییس –آقا یآقا سید یعقوب (اجازه)
آقاسید یعقوب –بنده موافقم
رییس –آقای فیروزآبادی (اجازه)
فیروز آبادی –این اعتراض که آقای دیبا فرمودند پیشنهاد کردند به عقیده بنده وارد نیست ودرکمیسیون بودجه هم این مساله تحت نظر آمد مذاکره شد دراینجا مذاکره از حق الحفاظه است مورد ندارد که از فرع ذکری شود از هر نقطه نظرکه فرض شود اصل وانسب آنست که ذکری از این کلمه نشود
رییس –آقای مخبر عقیده کمیسیون چیست
مخبر –بسته به رای مجلس است
رییس –رای گرفته می‌شود به قابل توجه بودن پیشنهاد آقای دیبارا آقایانی که تصویب می‌کنند قیام فرمایند
(چند نفری قیام کردند)
رییس –قابل توجه نشد رای می‌گیریم مخبر اینجا عبارت قابل فروش قابل فروشی باید بشود ویک یا اضافه می‌شود به این طور منقول قابل فروشی
یاسائی –لزومی ندارد
رییس –مضر هم نیست که یک (یا) اضافه شود رای می‌گیریم به ماده دوم ضمیمه تبصره وحذف واو واضافه شدن یادر آخر کلمه فروشی آقایانی که موافقند قیام فرمایند
(عده کثیری قیام کردند)
رییس-تصویب شد ماده سوم قرائت می‌شود به شرح به ماده دوم رای می‌گیریم به ماده دوم بضمیمه تبصره وحذف واواضافه شدن یادر آخر کلمه فروشی آقایانی که موافقند قیام فرمایند
(عده کثیری قیام کردند)
رییس –تصویب شد ماده سوم قرائت می‌شود
(به شرح ذیل خواند شد ماده سوم برای تهیه سرمایه این موسسه وزارت مالیه مجاز است قسمتی از وجوه تقاعد راکه به عنوان استقراض از صندوق تقاعد ماخوذ می‌شود درموسسه مزبور به ودیعه بگذرد مقدار ودیعه درهیچ موقع نباید از سه خمس کلیه وجوه تقاعد تجاوز نماید
رییس –آقای احتشام زاده اجازه
احتشام زاده –این عرض که بنده دراین ماده می‌کنم از نظر مخالفت نیست بلکه از نظر اصلاح است اصل نظر بنده روی تامین حقوق مستخدمین اداراتیست وچون این وجوه از صندوق تقاعد مستخدمین استقراض می‌شود لذا باید طوری تحکیم شود که از هر جهت کاملا اسباب ووسائل اطمینان مستخدمین قراهم شود گرچه دارم عبارت ماده طوری نوشته شود که مسوولیت دولت رادراین موضوع استقرار کند که اگر خدای نخواسته در واقعی این صندوق تقاعد از بین برود مستخدمین کملا مطمئن باشند که وزارت مالیه این وجه رابه آنها خواهد پرداخت این یکی. نظردیگرم این است که ممکن است دو خمس ازوجوهی که درصندوق تقاعد باقی می‌ماند برای پرداخت حقوق متقاعدین تکافوه نکند وبعقیده بنده این نظر هم باید دراین ماده رعایت شود که اگر چنانچه برای تادیه حقوق تقاعد وظیفه وراث مستخدمین این دو خمس تکافو نکرد بایداز آن وجوهیکه به موسسه رهنی داده می‌شود حقوق تقاعد وانتظار خدمت بآنها داده شود
مخبر –بنده خیلی خوشوقتم که آقای احتشام زاده این محکم کارهایی رابرای مستخدمین درنظر می‌گیرند درکمیسیون هم همین نکات ملاحظه شد اولا این یک میلیون پولی که ملاحظه می‌فرماید به عنوان تقاعد درصندوق مالیه جمع آوری شده ومعادل یک میلیون پول الان درصندوق هست وشاید هنوز متقاعدین واشخاصی که وظیفه می‌گیرند از این صنوق دراصل بیش از صدهزار تومان حقوق بگیر نباشند رداین صورت اگر ما اینطور حساب بکنیم که درسال سیصد هزارتومان عایدی تقاعد داریم ودرمقابل صد داریم وعلاوه بر اینکه ماچهار صد هزار تومان درصندوق موجود داریم سالی سیصد هزارتومان هم اضافه خواهد شد پس از این رهگذر آقا به کلی مطمئن باشند که حقوق متقاعدین جائی نخواهد رفت نکته دیگری که درابتدا فرمایشاتشان فرمودند این بود که این این پول این بود که این پول مال متقاعدین است این مساله رابایدمتذکر باشند که این پول مال ملت است منتهی دولت درمقابل ضمانتی دارد که حقوق متقاعدین تا از این محل بپردازد اعم از اینکه این پول درصندوق باشد یا نباشد چنانچه قانون استخدام هم کاملا این قسمت راپیش بینی کرده که اگر وجوه صندوق برای حقوق مستخدمین تکافو نکرده دولت باید حقوق متقاعدین رااز متن بودجه بپردازد پس نظریه ایشان کاملا تامین شده وازاین حیث بایدنگرانی نداشته باشند
جمعی از نمایندگان مذاکرات کافی است
رییس –پیشنهاد آقای احتشام زاده فرائت می‌شود
(بمضمون ذیل قرائت شد)
مقام منیع ریاست مجلس مقدس شورای ملی
بنده پیشنهاد می‌کنم ماده سوم قانون موسسه رهنی بطریق ذیل اصلاح شود
ماده سوم برای تهیه سرمایه این موسسه وزارت مالیه مجاز است مقداری ازوجوه تقاعد راکه به عنوان استقراض به مسوولیت خود از صندوق تقاعد ماخوذ می‌دارد در موسسه مزبور به ودیعه بگذارد مقدار ودیعه درهیچ موقع نباید از سه خمس کلیه وجوه تقاعد تجاوز نماید وهرگاه ددخمس بقیه وجه موجودی درصندوق تقاعد برای تادیه حقوق تقاعد ووظیفه وراث مستخدمین تکافو کند به مقدار لازم از وجهی که ویودیعه گذاشته شد مسترد خواهد شد
رییس –آقای احتشام زاده(اجازه
احتشام زاده –نظر بنده به تامین خاطر مستخدمین نبود وتصور می‌کنم بااین توضیحاتی ک آقای مخبر دادند خیلی بنده آقایان مستخدمین از این رهگذر آسوده شد بنابراین بنده یشنهاد خودرا مسترد می‌دارم رییس –پیشنهاد آقای معظمی قرائت می‌شود به شرحی آتی خوانده شد ماده سوم مقدار ودیعهه حذف ومبلغ استقراض بجای اونوشته
رییس –آقای معظمی (اجازه)
معظمی این لفظ ودیعه یعنی امانت ودرامانت نمی‌شود تصرف کرد تصرف کرد پس این استقراض است ودیعه نیست وودیعه باید حذف شود واستقراض نوشته شود وبعلاوه بجای مقدار هم باید مبلغ نوشته شود
مخبر بنده موافقت می‌کنم بایان پیشنهاد یاسائی بنده مخالفم
رییس –آقای مخبر قبول کردند
یاسائی –باقانون استخدام منافات دارد این وجوه نباید تصرف بشود
مخبر –اجازه بدهید توضیح می‌دهم که چرا قبول کردم
رییس –بفرمایید مخبر البته پول است اگر بجای کلمه مقدار مبلغ نوشته شود صحیح تر است وراجع به کلمه ودیعه چون پولی که به ودیعه گذاشته می‌شود در واقع امانت است ونمی شود درآن تصرف کرد ممکن است بعد درآن تولید اشکال شود پس اینجا مقدار باید مبلغ شود ودیعه استقراض نوشته شود یعنی استقراض می‌کند بعد هم پس می‌دهد تصرف درصورتی است که خرج بکنند وآنجا که می‌گوید نیاید دروجه تقاعد تصرف کرد برای این است که خرج وتفریط نشود والا ممکن است معامله شود دراینصورت باید اینطور نوشت برای تهیه سرمایه این موسسه وزارت مالیه مجاز است قسمتی از وجوه تقاعد راکه به عنوان استقراض از صندوق تقاعد ماخوذ می‌شود در موسسه مزبور بگذارد مبلغ استقراض شده درهیچ موقع نباید از سه خمس کلیه وجوه تقاعد تجاوز نماید
رییس-آقای یاسائی (اجازه)
یاسائی بنده ناگزیرم ماده پنجاه وهشت قانون استخدام را بخوانم ماده ۵۸ وجوهی که مطابق ماده پنجاه وهفت به صندوق حقوق ووظایف متقاعدین ووراث مستخدمین داده می‌شود منحصرا برای پرداخت حقوق متقاعدین ووظایف وراث مستخدمین تخصیص به هیچ عنوان نباید از این محل به مصرف دیگری برسدکسانی که از وجوه صندوق مزبور به مصرف دیگری برانند درحکم اسارقین اموال عمومی خواند بود ماباید این ماده رانقص کنیم یا قانون راطوری بنویسیم که منافی با این ماده نباش رانقض کنیم باقانون راطور همین لفظ ودیعه که نوشته شده کافی است یعنی همانطور که سپرده شده وزارت مالیه درموقع خودش استرداد می‌کند ولی اگر مااین مبلغی راکه به موسسه رهنی می‌دهیم اسمش را استقراض بگذاریم در حکم این است اجازه داده باشیم که به مصرفی که می‌خواهند برسانند پس این لغت ودیعه دراینجا لازم است وباید باشد والا این معنی رابنظر بنده تامین نمی‌کند
رییس-درهر حال آقای مخبر قبول کرده‌اند منتهی شما می‌توانید جمله اولی را پیشنهاد کنید پیشنهاد آقای کلالی قرائت می‌شود
(اینطور قرائت شد)
بنده پیشنهاد می‌کنم ماده سوم وتبصره آن به طریق ذیل اصلاح شود
ماده سوم بارای تهیه سرمایه این موسسه وزارت مالیه مجاز است قسمتی از وجوه تقاعد را که به عنوان استقراض از صندوق تقاعد ماخوذ می‌شود درموسسه مزبور ودیعه بگذارد مقدار ودیعه درهیچ موقع نباید از چهار خمس کلیه وجوه تقاعد تجاوز نماید تبصره وزارت مالیه مجاز است شعبه‌های موسسه مزبور را درولایات اینجاد نماید
رییس- آقایان امیر تیمور کلالی (اجازه)
امیر تیمور کلالی –این یک خمس که بنده پیشنهاد کردم که دراینجا به سرمایه موسسه افزوده شود چیزی نیست که بجایی تحمیل شود وعقیده بنده عوض اینکه این پول دربانک محبوس باشد بهتر این است که درمملکت به جریان بیفتد وعرض دیگر این اس که بنده باکلمه لدی الاقتضا مخالفم زیرا که اگر این کلمه لدی الاقتضا را ماتصویب کنیم بنده قاطعم که هیچ وقت دولت به فکر ایالات وولایات نخواهد افتاد
رییس –راجع به تبصره پیشنهاد‌های دیگری هم رسید است آقای بیات (اجازه)
مرتضی قلیخان بایت –عرض می‌کنم درقسمت اول که آقای امیر تیمور پیشنهاد کردند چهار خمس باشد درکمیسیون بودجه دراطراف این قضیه مذارکات زیاد شد چون احتمال داده می‌شد که یک خمس برای حقوق متقاعدین کافی بده باشد دوخمس رازمین گذاشتند وسه مس بری اینکار اختصاص دادند وهمینطور که آقای احتشام زاده فرمودند باید یک مبالغی باشد که کفاف کند واین ترتیبی که قرار گذاشته شده خیلی خوبست ونظریات همه را تامین خواهد کرد وطوریست که هم حوق متقاعدین پرداخته خواهد شد وهم موسسه دچار اشکال نمی‌شود درقسمت تبصره هم حالا اگر مطرح است اجازه می‌فرمایید عرض کنم یا بعد
رییس –آن قسمت رابعد بفرمایید رای می‌گریم به قابل توجه بودن پیشنهاد آقای امیر تیمور کلالی آقایانی که موافقند قیام فرمایند
(عده قلیلی قیام کردند)
رییس –قابل توجه نشد پیشنهاد آقای فیروز آبادی فیروز آباید نظر بنده درضمن فرمایشات آقا منظور شد بنده پیشنهاد کرده بودم چهار خمس راسرمایه قرار دهند که قبول نکردند
یک نفر از نمایندگان –مسترد داشتند
رییس–پیشنهاد آقای یاسائی قرائت می‌شود
(به مضمون ذیل قرائت شد بنده ماده سوم راپرت کمیسیون بودجه راپیشنهاد می‌کنم.
رییس –آقای یاسائی (اجازه)
یاسائی –بنده همانطور که توضیحا عرض کردم عقیده‌ام این است اگر لفظ ودیعه بطوریکه درخود این قانون هم هست باشد از نقطه نظر تامین آن ماده که درقانون استخدام نوشته شده است بهتر است واشکلات لفظی هم ندارد ماکه نمی‌خواهیم درالفاظ مباحثات زیاد بکنیم وبه بعقیده بنده لفظ ودیعه باید باشد برای اینکه اگر یک تصرفاتی درآن شد می‌توانیم اعتراض کنیم وهیچ اشکالی هم دارد
رییس –آقای بیات (اجازه)
مرتضی قلیخان بیات –دراینجا از دونقطه نظر لفظ استقراض بهتر است یکی از جنبه مستخدمین اگر پولی که از آنها دولت می‌گیرد وبه مصرف این موسسه می‌رساند به عنوان قرض باشد بهتر است والا اگر ودیعه باشد ویکصدمه به امانت وارد بشود ممکن است بگویند دولت مسوول نبود ولی وقتیکه به عنوان استقراض شد دولت مجبور است که حقوق مستخدمین راحفظ کند واز جنبه دیگراینکه آقای یاسائی فرمودند نوشته شده است که هیچ مصرفی نمی‌تواند برساند باید عرض کنم که غرض مصرف نیست وغیر از مصرف است وبطوریکه ملاحظه فرمودید فقط می‌تواند حقوق موسسه واداره رابدهد ومقصود از ماده که درقانون استخدام ذکر شد این است که این پول مصرف نشود والا مقصود این نبود که پول را درجائی حبس کنند واز آن کسی استفاده نکنند ویک مدتی این پول درمملکت بدون مصرف را کد بماند بلکه مقصودش تلف نشدن بوده است وبه عقیده بنده این ترتیب باقانون هم باین ندارد
رییس –رای می‌گیریم به قابل توجه بودن پیشنهاد آقای یاسائی آقایانی که قابل توجه میدانند قیام فرمایند
(عده قیام نمودند)
رییس –قابل توجه نشد پیشنهاد آقای این دکترسنگ وروحی قرائت می‌شود
(بمضمون ذیل قرائت شد)
بنده پیشنهاد می‌کنم عبارت لدی الاقتضا درتبصره ماده سوم حذف شود دکتر سنگ بنده پیشنهاد می‌کنم کلمه لدی الاقتضا از تبصره ماده سه حذف شود روحی
رئیس –آقای دکتر سنگ (اجازه)
دکترسنگ بنده خواستم عرضکنم عبارت لدی الاقتضا عبارت کش داری است که ممکن است ایالات ولایات رامدتهای مدیدی ازبهره مند از این موسسه باز دارد وهمینطور که آقای مخبر فرمودند از این موسسه باید تمام ایالات وولایات بهره مند شوند از این جهت این پیشنهاد را کردم
وزیر مالیه اینجا یک سوتفاهمی برای بعضی ازآقایان روی داده است اینکه آقای کلالی وبعضی از آقایان نمایندگان فرمودند شاید وزارت مالیه بفکر ایالات ولایات نباشد اینطو رنیست این موسسه یک موسسه تجارتی وصرافی است ویک موسسه صرافی باطبع می‌خواهد دامنه شعبات خودش را بسط دهد ووقتی که سرمایه پیدا کرد سرمایه خودرا که نمی‌خواهد توقیف کند ناچار است شعبات خودش رابه سایر جاها بسط نماید درهیچ وقت ممکن نیست که یک موسسه صرافی تجارتی بتواند پول خودش ترایک محلی حبس توفیق کند اما راجع به کلمه لدی الاقتضا این عبارت رااگر بخواهند تغییربدهند بنده حرفی ندارم ولی باید بدانند که اینکاره بتدریج باید بشود وباحوصله سرمایه این بانک می‌تواند شعبات خودش را درولایات بسط دهد واگر سرمایه پیدا کند حتما دولت شعبه‌های آن را در ولایات تاسیس خواهد نمود ولا برای موسسه ضرر خواهد داشت
رییس –خطاب به مخبر) دراین پیشنهاد چه می‌فرمایید
مخبر –بسته به رای مجلس است
رییس –رای گرفته می‌شود به پیشنهاد آقای دکترسنگ آقایانی که موافقندقیام فرمایند
(معدودی قیام نمودند)
طباطبائی دیبا –اجازه می‌فرمایید
رییس –قابل توجه نشد پیشنها آقای دیبامورد ندارد
طباطبائی دیبا مقصود بنده هم همین بود که عرض کنم مورد ندارد
رییس –پیشنهادی است به امضای جمعی از آقایان قرائت می‌شود
(بمضمون ذیل قرائت شد)
مقام محترم ریاست –
تبصره رابطریق ذیل پیشنهاد می‌داریم وزارت مالیه مکلف است الی مدت ششماه از تاریخ تصویب تدریجا درمرکز ایالات ولایات بارعایت اهمیت آن محل ایجاد شعبه از این موسسه بنماید محمد ولی میرزا ابراهیم میرممتاز، میرزا آقای فرشی
رییس –آقای محمد ولی میرزا (اجازه)
محمد ولی میرزا بطوری خیلی از آقایان محترم نمایندگان ولایات اظهار کردند کلمه لدی الاقتضا خیلی اساب نگرانی تولید کرده وتصور نمی رودکه باین کلمه هیچ وقت مساله تشکیل شعبه این موسسه در ولایات صورت خارجی پیداکند واین پیشنهادی هم که ما کردیم بابیانات آقای وزیر مالیه که فرمودند منافع موسسه دراین خواهد بود که شعبات خودش را درهمه جا توسعه دهد منافات ندارد زیرا ماخودمان هم همین نظریه رااتخاذ کردیم وگفتیم وزارت مالیه مکلف است تدریجا اینکار را درولایات وایالات بکند واین مساله هم از هر حیث صلاح دولت است زیرا اگر این پول درایالات ولایات تقسیم شود اولا سوخت کمتر پیدا خواهد کرد وثانیا جریان داد وستد در ولایت بیشتر است وتصور می‌کنم اگر این پیشنهاد تصویب شود نظریه همه آقایان تامین خواهد شد وبرای وزارت مالیه هم اشکالی تولید نخواهد کرد
رییس –آقایای بیات (اجازه)
مرتضی قلیخان بایت –اساس اگر آقایان به اصل مطلب درست توجه ودقت بفرمایند تصدیق خواهند فرمود که کلمه لدی الاقتضا که در ماده نوشته شد لازم است زیرا اولا بطوریکه حساب شد مبلغی که برای سرمایه این موسسه درنظرگرفته شده پیش از پانصد یا ششصد هزار تومان نیست واگر بنا باشد این مبلغ را بین مرکز ولایات تقسیم کنند به کجا بیش از دوسه هزار تومان نخواهد رسید واین هم همان قدری است که صرف مخارج اداری بشود وبعداز شش ماه یکسال تمام این سرمایه بمصرف خرج اداری خواهد رسید وبرای اصل سرمایه چیزی باقی نخواهد ماند از این نقطه نظر است که عجالتا قرار شد این باین انک درمرکز باشد وشعبه درولایات نداشته باشد زیرااین پول کفایت اینکار را نمی‌دهد ولی البته ممکن است بعدها چون این پول زیادتر واستفادات بیشتر می‌شود در ایالات وولایات هم شعبه دایرکرد از اینجهت بود که کلمه لدی الاقتضا نوشته شد یعنی هر وقت که اقتضا پیدا کرد اینکار را می‌کنند والا اگر میخواهید حالا این قید رابکنید دچا رمشکلات خواهید شد زیراجمعی از آقایان خواهند گفت چرا اختصاص به ایالات دادید وبه ولایات ندادید آنوقت ناچار باید بعضی از ولایات راهم ذکر کرد باز جمع دیگر خواند گفت که مثلا چرا به فلان جا اختصاص دادید وفلان جا را محروم کردید وآنوقت این امر دور وتسلسل پیدا کرده عمل نمی‌شود پس بهتر این است همان طوریکه قعلاهست باد تا در موقعش اقدام شود
رییس –عقیده آقای مخبر چیست
مخبر –بسته به نظر مجلس است
وزیرمالیه –این مراسله ششماه که نوشته‌اند اصلا هیچ عمل نیست زیرا اصلا ششم ماه وقت لازم است تا درخود مرکز این کار عملی وتا موسسه درست شود به جریان افتد وترتیباتش رابخواهند بفهمند همین مدت بلکه بیشتر وقت لازم است پس این کلمه ششم که اصلاعملی نیست اما راجع به کمله لدی الاقتضا هم همان طوریکه آقای سهام السلطان اظهار فرمودند هیچ جای نگرانی نیست زیرا خود وزارت مالیه مساما سعی خواهد خواهد کرد که شعب این بانک را درولایات تاسیس کند ولی شرط به داشتن سرمایه است حال اگر بخواهیم اینکارا بکنیم این سرمایه تفریط خواهد شد
رییس –رای گرفته می‌شود به قابل توجه بودن این پیشنهاد آقای اینک تصویب می‌کنند قیام فرمایند
(معدودی قیام کردن
رییس –قابل توجه نشد پیشنهاد آقای روحی قرائت می‌شود
(به شرح ذیل قرائت شد)
پیشنهاد می‌کنم که دولت پس از یکسال شعبات این موسسه رابدوا درچهار ایالات وبتدریج در سایر ولایات تاسیس نماید
ریس –آقای روحی (اجازه)
روحی –آقایان تصدیق می‌فرمایند که امروزه تهران بیش از همه جا از تمام موسسات عام المنفعه ومفید از قبیل حیه ومعارف وغیر استفاد می‌کند درصورتی که ولایات به کلی محرومند وبه هیچ وجه از این موسسات فائد نمی‌برند مثلا شما یک مریضخانه در گلپایگان نخواهید دید البته مرکز باید یک مرجحاتی تداشته باشد ولی نه اینقدرها. حال دراین لایحه بانک آقایان معتقدند که لدی الاقتضا باید باشد ولی بااین ترتیب ایالات ولایات استفاده نخواهند کرد درصورتی که بنده عرض می‌کنم این پولی که با آن این بانک رامیخواهند تشکیل دهند از مستخدمین همه ایرانست ومستخدمین ایالات ولایات هم درسرمایه این بانک شرکت دارند از این جهت بنده پیشنهاد کرده‌ام برای انکه عمل هم باشد بدوا درچهار ایالت وپس از آن بتدریج درسایرجاها شعبه این بانک راتوسعه دهند مخصوصا دراین موقع بنده توجه آقایان نمایندگان محترم ولایات راجلب کرده وعرض می‌کنم آقایان ماگر بنشینیم ومنتظر باشیم که دیگران برای ماکار کنند هیچ همچو چیزی نخواهد شد ماامروز از این حق خودمان باید استفاده کنیم ونگذاریم حق ما از بی برود
مخبر-ولا مابایید از تمام ایران دفاع نه از یک جای مخصوص تهران هم جزوایران است کرمان هم جزو ایران است تمام این کرمان هم جزو ایران است تمام این جاها جزو مملک ایرانند ماوکیل تمام ایران هستیم واز ایران باید دفاع کنیم وماباید برای همه مملکت مطابق مقتضیات قانون وضع کنیم آقایان می‌فرمایند بایان ششصد هزار تومان از چهار ایالت شروع کنیم ودرهمه جا موسسه این بانک رادائرکنیم فرض کنیم سیصد هزارتومان از این پول ار بمصرف تاسیس بانک تهران برسانیم وسیصد هزارتومان دیگر را صرف ولایات کنیم این راهم باید درنظر بگیریم که موسسه که درولایات دائر می‌کنیم بایدسرمایه اش طوری باشد تابتواند باموسسه بانک مرکزی رقابت کند وقتی که هم سیصد هزار تومان رادارای شعباتی باشند که بتواند بامرکز رقابت کنند آنوقت نتیجه این میشو که اصل سرمایه از بین خواهد رفت زیرا ما برای آسایش ورفاه اهالی این کارا را می‌کنیم سنگ ولایات را بنده وآقای آقای سید یعقوب درکمیسیون بسنه نزدیکم دولت هم این تبصره راپیشنهاد نکرده بود این تبصره راکمیسیون بودجه پیشنهاد کرد وتمام اطراف قضیه راهم ملاحظه کرد بنده تصور می‌کنم که نظر ایشان هم تامین شده برای اینکه ما نگفتیم سرمایه این بانک این پولی است که حالا داده می‌شود خیر همینطور که بتدریج وجوه تقاعد زیاد شد سرمایه بانک هم زیاد می‌شود ووقتی که سرمایه زیاد شد البته ما می‌توانیم موسسه راتوسعه بدهیم وشاید تاششماه دیگر یک سرمایه داشته باشیم که بتوانیم درچند ولایت موسسه تاسیس کنیم واینکه فرمودند ایالت ولایت بنده مخالفم وباید مملکت رابقطعات متساوی تقسیم کرد واین ایالت ولایت ووفکر ملوک الطوایفی راباید از بین برود رییس –رای گرفته می‌شود بقابل توجهه بودن پیشنهاد آقای روحی آقایانی که موافقند قیام فرمایند
(جمعی برخاستند)
رییس قابل توجه نشد پیشنهاد ملک مدنی
(بشرح ذیل قرائت شد)
بنده پیشنهاد می‌نمایم تبصره ماده دوم باین قسم اصلاح شود تبصره وزارت مالیه مجاز است نصف از وجوه موسسه رهنی را درولایات بطور تساوی اختصاص بدهد ملک مدنی بنده تصور می‌کنم که مقصود از تاسیس این موسسه البته کمک باقتصادیات مملکت است ولایات امروز از تهران بیشتر احتیاجات دارند که نسبت بآنها کمکهایی شده باشد ودر یک همچو موقعی که می‌خواهند موسسه رهنی تاسیس کنند بهتراین است که ولایات هم بطور تساوی نسبت بخودشان استفاده کنند این است که بنده این پیشنهاد راکردم
رییس –آقای فیروز میرزا (اجازه)
فیروز میرزا –اگر چه یک دوپیشنهاد تقریبا مثل پیشنهاد آقای مدنی شده است ومجلس آنها را رد کرده است ولی این پیشنهاد یک عیب بزرگتری دارد وآن این است که نصف از این مبلغ برداشته شود وبتساوی بین تمام ولایات تقسیم شود اولا اگر نصف ششصد هزار تومان برداشته شود وسیصد هزار تومان بماند وبین تمام ولایات تقسیم شود بعقیده بنده یک خراج قسمتهایی بی ربط کوچکی پیدا می‌کند که بهیچ وجه بدرد ولایات هم نمی‌خورد روی هم رفته بنده تعجب می‌کنم که چرا آقایان قائل نیستند که این امور باید تدریجی باشد وهر تدریجی یک شروعی وشروع هم اگر البته اگر از مرکز بشود برای امتحانات وبعد رود به هم ایالات بهتراست وچرا بعضی آقایان می‌خواهند این طور قلم بدهند که یک نظر سوئی نسبت بخارج از تهران هست البته هم تصدیق می‌کنند که تهران ایران نیست ایران تهران نیست ماوکیل تمام ملت هستیم وباید بنام همه ومتنافع همه حرف بزنیم واین لدی الاقتضا که اینجا نوشته شده است کاملا نظر آقایان راتامین می‌کند مگر اینکه آقایانی که این سوظن را دارند نسبت بمجری این قانون که دولت باشد داشته باشند وبگویند که دولت حاضر نیست که این لدی الاقتضا راعمل کند وبنده نمی‌خواهم در این سوظن شریک باشم وگمان می‌کنم اگر موافقت بفرمایید وباین ترتیب که هست باشد بهتر است
رییس –آقای مخبر چه می‌فرمایید
مخبر –بسته بنظر مجلس است
رییس –رای می‌گیریم بقابل توجه بودن این پیشنهاد آقایانی که قابل توجه میدانند قیام فرمایند
(سه چهار نفر قیام نمودند)
رییس –قابل توجه نشد پیشنهاد دیگر
(بشرح ذیل خوانده شد)
پیشنهاد می‌کنم وزارت مالیه مکلف است از سرمایه بانک رهنی تامیزان ششصد هزارتومان برای شعبه مرکز ومازاد آن را مندرجا برای تاسیس شعب ایالات وولایات مصرف نماید
(عدل سید کاظم فهیمی حبیب الله امین
رییس –آقای فهیمی این پیشنهاد بجای تبصره است
فهیمی –بلی
رییس –ببفرمایید توضیح بدهید
عدل –بنده ابتدا عقیده‌ام این بود که بملاحظه پریشانی ایالات وولایات سمت شمال استدعا کنم که این بانک از آنجا شروع شود نه از تهران چون ا مارگزیده از ریسمان سیاه وسفید می‌ترسد پریشانی سرحدات شمال بقدری است که هرقدر توجه بآنها بشود بازهم مستحق ترند وگر آقایان پریشانی آنها را میدانیستند تصور می‌کنم ببنده ایراد نمی‌فرمودند ولی حالاکه می‌خواهند از مرکز شروع شود سرمایه که در این بانک گذاشته می‌شود آنچه بنده حساب می‌کنم تقریبا بمیزان ششصد هزار تومان است این است که بنده این طور پیشنهاد می‌کنم مادامی که میزان سرمایه ششصد هزار تومان است درمرکز باشد وآنچه که از این مقدار علاوه می‌شود یعنی حقوق تقاعد هم سال بسال علاوه خواهد شد واین سرمایه بالا میرود این رابتناسب الاهم فلاهم درایالات وولایات بانک رهنی تاسیس کنند
رییس –آقای یاسائی (اجازه)
یاسائی –آقا می‌فرمایند اهالی ولایات شمالی ایران خیلی پریشانند تصور می‌کنم ایشان از اهالی جنوب بی اطلاعند درصورتی که اهالی جنوب مسلما پریشان تر هستند مخصوصا درحدود یزد کرمان ویک قسمت فارس مردمانش مسلما از قسمت شمالی پریشان ترند اینکه فرمودند تاحدود ششصد هزار تمان تخصیص شود بشعبه رهنی مرکز ومازاد آن راببرند درولایات تاسیس بانک بکنند بعقیده بنده این پیشنهادشان نقض غرض است زیرا دولت ممکن است باهمین لغت لدی الاقتضا وباهمین ششصد هزار تومان درآتیه نزدیکی بتواند شعبی هم در بعضی ولایات تاسیس کند یعنی ممکن است چهار صد هزار تومان بیشتر برای مرکز لازم نشود وبادویست هزرا تومان دیگر بتواند شعبی دربعضی ولایات شیراز یااصفهان یا جاهای دیگر تشکیل بدهد درهر صورت تصور می‌کنم اگر بهمان کلمه لدی الاقتضا اکتفا می‌کنم ودولت رادرمحظور بیندازیم بهتر است این مذاکرات هم بطور تفصیل درکمیسیون بودجه شد واین لغت رابالاخره کافی دانستیم
رییس –آقای دکتر سنگ عضور کمیسیون هستند
دکترسنگ خیر
رییس نظامنامه اجازه نمی‌دهد آقای مخبر چه می‌فرمایند
مخبر-بسته بنظر مجلس است
رییس –رای گرفته می‌شود بقابل توجه بودن این پیشنهاد آقایانی که قابل توجه میدانند قیام می‌فرمایند
(عده قیام نمودند)
رییس –قابل توجه نشد پیشنهاد دیگر
(بشرح آتی قرائت شد)
مقام محترم ریاست تبصره را بطریق ذیل پیشنهاد می‌داریم وزارت مالیه مکلف است شعب این موسسه راتدریجا در مراکز ایالات وولایات درمدت یک سال از تاریخ تصویب تاسیس بدارد (محمد ولی میر ممتاز فرشی ثقه الاسلامی
رییس –یک سال هم بود رد شد ماده سوم قرائت می‌شود باآن اصلاح
(بشرح ذیل قرائت د)
ماده سوم برای تهیه سرمایه این موسسه وزارت مالیه مجاز است قسمتی ازوجوه تقاعد را که بعنوان استقراض از صندوق تقاعد ماخوذ می‌شود در موسسه مزبوره بگذارد مبلغ وجه استقراض شده در هیچ موقع نباید از سه خمس کلیه موجوه تقاعد تجاوزنماید تبصره وزارت مالیه مجاز است لدی لااقتضا شعبه‌های موسسه مزبور در ولایات ایجاد نماید
رییس –رای گرفته می‌شود باین ماده یا تبصره آقایانی که موافقند قیام فرمایند
(اکثرقیام نمودند)
رییس –تصویب شد ماده چهارم
(بشرح ذیل خواندشد)
ماده چهارم –عوائد موسسه رهنی پس از تادیه مخارج اداری اصل سرمایه موسسه راتشکیل خواهد داد
رییس –آقای احتشام زاده (اجازه)
احتشام زاده-طرز تحریر این ماده بااطلاعاتی که بنده نسبت به جریان اوضاع ادارات مخصوصا زیاد بودن مخارج اداری نسبت به جریان اوضاع ادارات مخصوصا زیاد ودن مخارج اداری دارم بنده راناگزیر کرد که مخالفت کنم وآن اینست که مابطور کلی اجازه داده‌ایم که مقدار زیادی از سرمایه این موسسه راوبلکه (چون آزادی تمام بدولت داده‌ایم) ممکن است اتفاقا تمام عوائد این موسسه رابرای مخارج این کار صرف کند بنده معتقد هستم که این کرا البته یک مخارجی دارد ومخصوصا درابتدای تشکیل این موسسه برای تهیه اثاثیه ولوازم کار شاید محتاج به یک مخارج زیادی هم باشند ولی بعداز یکی دوسال که این موسسه به جریان اقتاد معتقدم که باید مخارج اداری به یک مقداری تحدید شود که دولت نتواند از آن مقدار تجاوز کند برای اینکه هم بتوانیم از این موسسه استفاده کنیم وهم بتوان از منافع این موسسه یک سرمایه زیادتری تهیه کنیم که زودتر بشود درولایات هم شعبه تاسیس کرد به این جهت بنظر بنده باید مخارج اداره را محدود کرد به یک میزان معنی که از آن میزان تجاوزنکنند
رییس –آقای آقا سید یعقوب (اجازه)
آقاسید یعقوب –اگر نظر آقای احتشام زاده اینست که هیچ مخارج اداری نداشته باشند نمی‌شود البته مخارج اداری دارد واگر نظرشان این است که مخارج اداری رامادرلایحه معین کنیم عرض میکننم مارد تحت هر بیانی خواستیم مخارج اداری را تجدید کنیم دیدم برضرر خودمان تمام می‌شود ودیدیم نمی‌شود وخواستیم به این ترتیب از این ماده استفاده کنیم یعنی درواقع شخصی راکه میاوریم مدیر این بانک مامور تاسیس این بانک می‌کنیم چون گمان داریم که یک شخص خیلی قانع وعالم دراقتصاد باشد اوملاحظه می‌کند که مطابق این ماده باید از این صدی نه که حق الحفاظه می‌گیرد هم مخارج بکند وهم تاسیس یک سرمایه جدیدی برای موسسه بکند این است که خود اوناچار است که میزان مخارج اداری را به اندزه بگیرد که از این حق الحفاظه که می‌گیرد کمتر بشود تااینکه مفهوم این ماده عمل بشود واگر ما این قسمت رادراین ماده نوشته بودیم که که باید از منافع این کار تشکیل سرمایه بدهد آن وقت ممکن بود بگوید منافع راخرج اداری کردیم بعلاوه قبل از وقتهم که نمی‌شود مخارج اداری را معین کرد که چقدر می‌شود یعنی خود وزارت مالیه هم هنوز این را نمی‌تواند معین کند از این جهت کمیسیون نتوانست مقدار مخارج اداری را تعیین کند که از آن مقدار تجاوز نکند وبقدرامکان ملاحظه اقتصاد را کردیم وبهتر از این نتوانستیم ملاحظه کنیم
رییس –آقای ارباب کیخسرو (اجازه)
اراباب کیخسرو دراین ماده بنده چند نظر دارم اولا راجع بهمان نظری که گفتند بنده عقیده‌ام اینست که قبلا باید یک ماخذی برای مخارج معین بشود وحتی بنده درخارج مذاکره کردم وشنیدم که درکمیسیون ودجه مذاکراتی شده است گفته‌اند بودجه این موسسه راپیشنهاد می‌کند پیشنهاد بودجه درموقع خود صحیح است ولی فعلا که می‌خواهند تاسیس بکنند تاسیس رااز روی چه اصلی می‌کنند اینجا بطور مطلق گفته میشودباید تاسه ماه تاسیس بشود امادرتحت چه اصل وچقدر مخارج پیش بینی خواهند کرد معلوم نیست این راهم بطور اطمینان ما میدانیم ودیده‌ایم وقتی می‌خواهند تاسیس یک اداره بکنند بقدری فشار از اطراف ما میاورند که وقتی نگاه کینسم فرع مزید بر اصل خواهد شد عقیده بنده این است که فعلا یک ماخذی گرفته شو این ترتیب که مخارج نسبت به عواید نباید از فلان مقدار تجاوز کند چنانکه درپیشنهاد تقدیمی خودم هرعرض کرده‌ام واگر این کار را بکنیم هم خود وزارت مالیه که می‌خواهد اینجا راتاسیس بکند بمحظورات نمی‌افتد که از هرجا توجه شود وهزار فشار وارد بیاید وهم اینکه دست خودشان باز باشد که نگویند حالا دیگر چکار کنیم اشخاصی را نشانده‌ایم اینجاها یکی دیگری اینکه بنده راجع بفرمایشی که آقای مخبر فرمودند نظر مخالف دارم درقسمتی که فرمودند این وجوه تقاعد مال ملت ومملکت است این طور نیست البته تاوقت یکه وجوهی که بمستخدمین داده می‌شود بعنوان حقوق به آنها داده نشده است مال ملت ومملک است ولی آن دقیقه که بنام فلان مستخدم حقوقی معین شد که چقدر حقوق دارد این مال او است واز مال او اینقدر ذخیره می‌کنند برای تامین آتیه پس چیزی که برای تامین آتیه مستخدمین ذخیره می‌شود باید برای آنها محفوظ بماند به این جهت بنده درآن پیشنهاد خودم درضمن این ماده تبصره عرض کردم ودرقسمت عایدی این موسسه هم عرض کرده‌ام که یک قسمت از این عایدی باید برآن صندوق تقاعد مزید شود چون صندوق تقاعد بموجب همان ماده که آقای یاسائی قرائت فرمودند باید همیشه محفوظ بماند برای موقع دادن حقوق متقاعدین وهر قدرهم زیاد شود یک تامین است برای آتیه آنها ولی چون درآن پیشنهاد خودم یک تقسیماتی کرده‌ام دیگر حالا عرض نمی‌کنم بقیه عرایضم بماند برای موقع توضیح پیشنهادم
رییس –آقای یاسائی (اجازه)
یاسائی –عرضی ندارم
رییس –آقای فهیمی (اجازه)
فهیمی –درماده چهارم پیشنهادی دولت قیدشده بود این موسسه سالیانه صدی چهار بوجوه مذکورمال الصلح بپردازد ودراینجا نوشته‌اند عوائد موسسه رهنی پس از تادیه مخارج اداری اصل سرمایه موسسه راتکمیل خواهد داد وموسسه رهنی هم بموجب ماده اول یکی از شعب بانکی خواهد بود که درآتیه تشکیل می‌شود پس سرمایه این موسسه رهنی از سرمایه کل بانک است ولی الان سرمایه که برای این موسسه تخصیص می‌دهند از صندوق تقاعد است عوائدی هم که از این ولی الان سرمایه که برای این موسسه که از این ماده این محل اختصاص به اصل سرمایه داده می‌شود اینکه برخلاف پیشنهاد دولت کمیسیون حقی برای سرمایه خارج نکرده است چه علت دارد آیا اصل سرمایه که دراینجا قیدکرده‌اند مقصودشان این است که…
رییس –شمامخالفید
فهیمی –بلی
رییس –پس چرا رعایت ترتیب رانمی کنید دومخالف که پشت سرهم صحبت نمی‌کنند آقای آقا سید یعقوب (اجازه)
آقاسید یعقوب ماده سه را آقای فهیمی خودشان رای دادن درآن ماده نوشته دولت به اعتباریکه دارد از این محل قرض می‌کند بعداز قرض کردن متعلق بدولت می‌شود ودیگر مال متقاعد نیست وربطی به صندوق تقاعد ندارد دولت یک پلی را فرض کرده چه فرق می‌کند که از آنجا قرض کند یااز بانک شاهنشاهی دیر دومرتبه باز تقاعد چه تان است کجا هستید همه کس وکیل دارد والاملت بنده عرض کنم به موجب این ماده که الان رای دادید دولت محق شد ومستحق شد که یک پولی قرض بکند وبیاورد آنجا بگذرد دولتی که چهل وهشت کرور پول بسمتخدمین رقت آور می‌دهد این مبلغ رانخواهد داد یکقدری اگر ملاحظه بفرمایید این صحبتهارا نمی‌فرمایید پس بموجب ماده سوم که مجلس الان رای داد دولت ممالکاین وجه می‌شود ویک موسسه بااین وجه تاسیس می‌کند بموجب آن ماده قانونی که آقای یاسائی باین کردند معنایش این بود که باید از بین نرود دلت ضامن است که حقوق متقاعد رامطابق قانون بدهد بدهد دیگراین پولی راکه قرض کرده است عنوان متقاعد ندارد مال خود دولت است مثل اینکه بنده پولی از شما قرض کنم این پول متعلق بخود من است معنای قرض هم دیگر بکلی از میانمان رفت همین باسم مستخدم این ربطی بآن ندارد دولت ضمان دارد که حقوق تقاعد مستخدمین رادر موقع خودش بدهد بازهم صدی دویا صدی سه از این عایدی بمتعاعدین بدهیم دولت بموجب آن وجهه عمومی که دارد که باید مملکت را اداریه کند یعنی بموجب آنان تعبیری که علمای اجتماع می‌کنند که دولت مظهر قدرت ملت است ویک عده بنام اینکه مادولت هستیم این قدرت رااعمال می‌کنند این دولت یک موسسه برای حفظ منافع اجتماع تاسیس می‌کند که خودش هم ضامن صحت آنست ومنافعی هم که از این عمل حاصل شد کم کم اصل سرمایه راتشکیل دهد که اصل این پولی راکه حالااز متقاعدیم گرفته‌اند که مالیات اجداد بزرگوار آنهاست بآنها برگردانند که همیشه نگویند مال متقاعدین است ودولت چنگیز آمده است از بین برده است واینهم برای این است که دراین دوسه سال که کار مردم خیلی خراب شده یک فرجه برای آنها بشود حالا بیایند منافعی هم که از این حاصل می‌شود بهند بمتقاعدین چراکه درموقع خدمت روز چهار ساعت کار میکرده‌اند خیر ما این عقیده رانداشتیم خوبست یک قدری هم ملاحظه بفمایید جمعی از نمایندگان مذاکرات کافی است
رییس –پیشنهاد جمعی از آقایان
(بشرح ذیل خوانده شد)
محترم ریاست پیشنهاد می‌داریم مخارج اداری درماده چهار بصدی ده از عواید محدود بشود محمود ولی میرممتاز ثقه الاسلامی فرشی
رییس –آقای محمول میرزا (اجازه)
محمد ولی میرزابطوریکه آقای نماینده محترم اظهار کردند بنده کاملا موافق باروح بیانات آقای آقاسید یعقوب هستم ولی این قدرت اجتماعی که تعبیر فرمودند آن دردست یک عده از وزرا جا نمی‌گیرد وآن قدر تیست که دردست نمایندگان ملت است که بآنها بطور ودیعه وامانت سپرده می‌شود وازطرف هم وقتی که مایک قانونی وضع می‌کنیم باید بگوییم وضعیت این موسسه چگونه باید بشود بعلت اینکه این یک موسسه خصوصی نیست دست فلان صراف یا هیئتی از صرافان نیفتاده است که ماقطع داشته باشیم مخارج بیشتر از عوائدش نمی‌شود یااینکه تناسبی درمدنظر بگیرند وزارت مالیه تاکنون عملیاتی کرده است که خیلی از آنها مخصوصا درقسمت آذربایجانست که تمام نمایندگان آنجا میل دارند دراینجا مطرح کند من جمله ضبط وربط خالصجات ومعادنست ووقتی که ما بکنه مسائل برمیگردیم می‌بینیم وقتی که وزارت مالیه داخل یک تجارتی شد بدترین تجار می‌شود این است که ماباید از ابتدا میزان معنی قرار بدهیم که برای اداره معادن یا خالصجات اصلا نباید صدی چهل صدی شصت صدی پنجاه عواید را مصرف کرد مثل اینکه چون عواید حقیقتا از یک متع عمومی تحصیل می‌شود باین جهت بان اندازه ه باید دقت بشود نمی‌کنند از این نظر جمعی از آقایان بنده پیشنهاد کردیم که در خود قانون مخارج موسسه معین ومحدود شود که ماهم اطلاع داشته باشیم وبعقیده بنده بایستی قبل از اینکه این لایحه خود قانون مخارج موسسه معین ومحدود شود که ماهم اطلاع داشته باشیم وبعقیده بنده بایستی قبل از اینکه این لایحه بمجلس باید خود وزارت مالیه این رادرنظر می‌گرفت ودرکمیسیون بودجه هم قضیه تحت مطالعه میامد وبعد هم درمجلس مطرح مشد این بود که ما پیشنهاد کردیم مخارج نباید از صدی ده تجاوز کند
مخبر حضرت ولاا بااینکه درمالیه تشریف داشتند گویا حساب نکرده‌اند واین پیشنهاد راکردند نه این سرمایه سال پنجاه چهار هزار تومان است عشرش می‌شود پنج هزار وچهار صدتومان ایشان خوبست حساب کنند موسسه رهنی که شعبش هم درولایات باید تاسیس شود باسالی پنجهزار وچهار صدتومان چطور درست می‌شود اگر یک نفر مقوم ویک انبار دارد ومدیر ومنشی فرض کنیم وحداکثر حقوقشان راه شصت تومان بگیریم بعقیده بنده درسال بیشتر از این ده یک عایدی می‌شود بنابراین بنده گمان می‌کنم که ایشان درست حساب نکرده‌اند لیکن اگر یک بعقیده بنده درسال بیشتر از این ده یک عایدی می‌شود بنابراین بنده گمان می‌کنم که ایشان درست حساب نکرده‌اند لیکن اگر حدی بخواهند معین کنند مشروط براینکه حسابش رابکنند بیک اندازه که بشود آنرا اداره کرد ممکن است موافقت بشود
وزیر مالیه –وزیر مالیه برای تعیین حدمخارج این کار دربودجه بانک که بمجلس خواهد آمد باید تکلیف معین شود حالا بی جهت مذاکره کردن دراین باب قبل از آوردن بودجه گمان می‌کنم موردی نداشته باشد والبته قبل از آنک بانک تاسیس شود بودجه آن تدارک می‌شود وبمجلس میاید وهر طور که مجلس تصویب فرمود البته اجراخواهد شد
رییس –رای می‌گیریم بقابل توجه بودن پیشنهاد آقای محمد ولی میرزا وجمعی از آقایان آقایانی که قابل توجه میدانند قیام فرمایند
(عده قیام نمودند)
رییس –قابل توجه نشد پیشنهاد آقای ارباب کیخسرو
(بشرح ذیل قرائت شد)
پیشنهاد می‌کنم ماده چهار موسسه رهنی این قسم اصلاح شود
ماده چهار عوائد موسسه رهنی پس از تادیه مخارج اداری که نباید درسال نسبت به عواید از صدی پانزده تجاوز نماید بدوقسمت منقسم می‌شود
(الف)۰-صدی سه بعنوان عایدی بر اصل سرمایه تقاعدی مزید خواهدشد
(ب) باصدی هفت بقیه عایدی سرمایه موسسه رهنی راتشکیل خواهد داد
تبصره –درموردی که باقی مانده وجوه موجوده درصندوق تقاعد اکتفا بتادیه حقوق تقاعد ننماید درکحد ضرورت از موسسه رهنی بحساب فرضی که ا مکحل تقاعد شد باز یافت خواهد شد رییس-آقای ارباب (اجازه)
ارباب کیخسرو-اینجا آقای آقا سید یعقوب فرمایشی فرمودند که گویا سوتفاهمی شده است این رابطور مطلق همه میدانند کسی که قرض کرد نسبت بمبلغی که قرض کرده همه جور حق تصرفات باواوست ولی این راهم تصدیق می‌فرمایند که قرض از هرمحلی شد باید زمینه دادن قرض راهم معین کنند بعلاوه تاالان وجوه تقاعد دریک جائی هست ویک عایدی هم دارد این رادولت می‌خواهد بگیرد ویک کمکی بعموم کرده باشد ویک عایدی بیشتری هم داشته باشد بنده پیشنهادکردم از آن عایدی که حاصل می‌شود صدی سه بعنوان عایدی خود وجه تقاعد که استقراض شده است برگردد بصندوق تقاعد یعنی به محلی که از آنجا قرض شده بقیه عایدی یعنی صدی هفت آن سرمایه راتشکیل دهد راجع به تبصره هم عقیده‌ام این که چون ممکن است موقعی برسد (همانطوریکه اینطرف رامی بینید طرف دیگرش راهم باید دید) که محل موجوده صندوق تقاعد بااین ترتیبی که همیشه سه خمس آن بموسسه رهنی میرود تکافو برای تادیه حقوق متقاعدین نکند آنوقت صندوق تقاعد حق داشته باشد از تآن پولی که فقرض داده است در موقع احتیاج خودش پس بگیرد راست است که آنجا درماده قانون تقاعدین نوشته است که اگر صندوق تقاعد تکافوه نکرد برای پرداخت حقوق تقاعد باید دولت از محلهای دیگر پرکن این ماده بجای خودش صحیح است وهمینکار راه دولت باید بکند ولی کی دولت باید تاین کاررا بکند درموقعی که خود صندوق تقاعد محل نداشته باشد اینجا خود صندوق تقاعد مکحل دارد واز صندوق قرض کدره‌اند پس بهتر این است که هروقت ضرورت دارد صندوق تقاعد دستش باز باشد که بتواند از محل خودش که قرض داده است پس گیرد این بود نظریه بنده دراین ماده که بعد دچا محظور نشویم وصندوق تقاعد هم باعتبار خودش باقی باشد
رییس –آقای بامداد (اجازه)
آقا میرزا محمد علی خان باماد –عرض کنم درکمیسیون راجع بتمام این مسائل مذاکره شد وخیلی هم وقت داشتیم که بلکه بتوان مخارج راتحدید کرد آقای وزیر مالیه گفتند چون موسسه جدید است از حالا نمی‌توانیم مخارجش رامعین کنیم والبته پس از تصویب بودجه اش جزو بودجه کل مملکت خواهد آمد خواهید دید واقعا هم چون اینطور بود قبول کردیم اما اینک برای موسسه تقاعد کمیسیون نفعی قرار نداد نظرش این بود که تمام مخارج رادولت بدهد واین صدی نه هم ربطی بمتقاعدین نداشته باشد بگیرند اگر کم آمد البته دولت بموجب ماده که درقانون استخدام است باید جبران کند واگر هم زیاد شد یعنی مثلا چهار میلیون برای دادن حقوق آنها کفایت می‌کرد لیکن وجو پنج میلیون شد یک شاهی بآنها زیادی داده نشو دراین ضمن هم فکر ما ین بود که تمام وجوهی که قرض شده کمک داده شو بخود موسسه تقاعد که آنهایی که می‌گویند باید اطمینان داشته باشند اطمینان پیدا کنند این بود گفتیم اگر مازادی پیدا شد (که البته خواهد شد) تمام انها را سرمایه قراردبدهیم ووجوه تقاع برگردد بصندوق خودش وموسسه هم از خود دارای یک سرمایه شده باشد باین جهت این ماده انشا شد
رییس –آقای مخبر چه می‌فرمایید
مخبر –بسته بنظ مجلس است
رییس –رای می‌گریم بقابل توجه بودن این پیشنهاد آقایانی که قابل توجه میدانند قیام فرمایند
(عده برخاستند)
رییس –قابل توجه نشد پیشنهاد‌های زیادی اینجا هست گمان می‌کنم وقت گذشته است بنابراین پیشنهادات می‌ماند برای جلسه دیگر خبریست از شعبه شش راجع بنمایندگی آقای آقا میرزا ابراهیم آشتیانی از خوار وورامین آقا یملک (احاضار برا یقرائت راپرت)
دراینموقع آقی آقا میرزا ابراهیم اشتیانی برا یخروج از مجلس حرکت نمودند)
رییس –خودتان تشریف نبرید که عده کسر می‌شود رای ندهید
(راپرت شعبه ششم راجع بنمایندگی آقای آقا میرزا ابراهیم آشتیانی را آقای حاج حسن آقای ملک بشرح ذیل قرائت نمودند) آشتیانی را آقای حاج حسن آقای ملک بشرح ذی لقرائت نمودند) درتاریخ یکشنبه اول خرداد انجم نظار مطابق ماده ۱۴ از طبقات ششگانه ومعتمدین محل دراداره حکومتی ایوانکی تشکیل واعضا انجمن اصلی واعلی البدل تعیین وعیئت رییس ه منتخب وپس از ا، شعبات فرعیه را مشخص وومدت توزیع تعرفه واخذ آرا پنج روز از ۲۱ تیر لغایت ۲۵ معین نموده ودرنتیجه آقا یآقا میرزا ابراهیم اشتیانی باکثریت پنجهزار ویکصد ونود چهار را یاز کلیه اوارق توزیع شده که ده هزار وچهار صد وشصت وپنج را یوبده حائز اکثریت وشعبه تصدیق صحت انتخاب ایشان رامینماید
رییس –رای می‌گیریم بنمایندگی آقای آقا میرزا ابراهیم
رییس –رای می‌گریم بنمایندگی آقای آقا میرزا ابراهیم آشتیانی از خوار وورامین آقایانی که تصویب می‌کنند قیام فرمایند
(عده کثیری قیام نمودند)
رییسئ-تصویب شد آقای رفیع فرمایشی داشتید
حاج آقا رضا رفیع بلی عرض کنم واقعات اخیر که دربین النهرین اتفاق افتاده راج باتباع ایران بنده خبری شنیده‌ام که قرار شده است از اشخاصی که درانجا مقیم هستند از هرنفری پنجاه تومان سالیانه اخذ شود واین اسباب زحمت فوق العاده است برای سیصدهزار نفر جمعیتی که درآنجا هستند علاقه دارند نمی‌توانند بیایند مخصوصا از مقام محترمم ریاست تقاضا می‌کنم بدولت تذکر بدهند که دراین خصوص یک اقدام سریعی بفرمایند وزیر مالیه این خبر راپرتش تازه بما رسیده است والبته کمال توجه را دولت دارد ومشغولند که اقدامی کبنند که اسباب آسایش آنها فراهم گردد
رییس –جلسه آتیه روز یکشنبه آینده سه ساعت ونیم قبل از ظهر دستور اول خبر کمیسیون بودجه راجع بدو دوازدهم بعد هم بقیه این خبری که امروز مطرح بود
(مجلس تقریبا یک ساعت بعداز شهر ختم شد)
رییس –مجلس شورای ملی –سید محمد تدین
منشی عبدالامیر منشی