مذاکرات مجلس شورای ملی ۲۸ فروردین ۱۳۱۷ نشست ۳۶
| مجلس شورای ملی مجموعه قوانین دوره قانونگذاری یازدهم | تصمیم‌های مجلس | قوانین بنیان ایران نوین |
| نمایندگان مجلس شورای ملی دوره قانونگذاری یازدهم |
دوره یازدهم قانونگذاری
مذاکرات مجلس
صورت مشروح مجلس روز یکشنبه ۲۸ فروردین ماه ۱۳۱۷
فهرست مطالب
۱- تصویب صورت مجلس
۲- شور اول لایحه نظام وظیفه عمومی از ماده ۱ تا ۶۹
۳- تصویب یک فقره مرخصی
۴- موقع و دستور جلسه بعد – ختم جلسه
(مجلس یک ربع ساعت پیش از ظهر بریاست آقای اسفندیاری تشکیل گردید)
صورت مجلس یکشنبه ۲۱ فروردین ماه را آقای مؤید احمدی (منشی) قرائت نمودند
- تصویب صورت مجلس
(۱- تصویب صورت مجلس)
رئیس – در صورت مجلس نظری نیست؟
(اظهاری نشد)
صورت مجلس تصویب شد.
- شور اول لایحه نظام وظیفه عمومی از ماده ۱ تا ۶۹
(۲- شور اول لایحه نظام وظیفه عمومی از ماده ۱ تا ۶۹)
رئیس – لایحه قانونی نظام وظیفه برای شور اول مطرح است. چون خبر کمیسیون نظام طبع و توزیع شده و آقایان مستحضرند اگر اجازه میفرمائید مواد یکی یکی خوانده شود (صحیح است) در کلیات هم اگر نظری هست خواهید فرمود. گزارش کمیسیون خواهد می‌شود.
گزارش کمیسیون نظام به مجلس شورای ملی
کمیسیون نظام با حضور آقای وزیر عدلیه لایحه شماره ۳۴۵ دولت راجع به اصلاح قانون خدمت نظام وظیفه عمومی را در دو جلسه تحت شور و مطالعه قرار داده و با توضیحات کاملی که اقای وزیر عدلیه در اطراف هر یک از مواد آن دادند هیجده فصل آن که دارای ۱۴۵ ماده است از تصویب کمیسیون گذشته و اینک گزارش آن برای شور اول تقدیم می‌شود و گزارش فصل نوزدهم و مواد بعدی را برای جلسه آتیه تقدیم خواهد نمود.
رئیس- در کلیات اگر نظری هست بفرمائید
(اظهاری نشد)
رای گرفته می‌شود بورود در شور مواد آقایان موافقین قیام بفرمایند
(اکثر برخاستند)
تصویب شد. ماده اول قرائت می‌شود:
قانون خدمت نظام وظیفه
فصل نخست
کلیات
ماده اول – کلیه اتباع ذکور دولت شاهنشاهی ایران طبق قانون حاضر مکلف به انجام خدمت سربازی وظیفه می‌باشند.
رئیس – آقای اعتصام زاده
اعتصام زاده – البته بنده نمی‌خواهم راجع به محسنات و فوائد ولزوم نظام وظیفه چیزی عرض کنم زیرا این مسئله بقدری واضح است که احتیاج به توضیح ندارد، علاوه بر اینکه نظام وظیفه یک وظیفه مقدسی است که هر یک از افراد بایستی انجام بدهند از لحاظ دفاع میهن. از لحاظ بهداشتی هم برای خود شخص و برای تقویت مزاج و تقویت اراده فوائد بیشمار دارد. از کسی که یکی از دوپسرش خدمت کرده و یکی نکرده بپرسید او خواهد گفت که خدمت نکرده بر خدمت نکرده چه فضیلت و رجحانی دارد بعقیده بنده از این لحاظ که قانون جدید معافیتها را محدود تر کردهاست خدمت جدیدی به جامعه کرده برای اینکه عده بیشتری را از این مزایای روحی و بدنی بهره مند میگرداند مثلا یک کسی که یک چشم ندارد معاف نیست ولی به عقیده بنده کسی که یک دست ندارد دست راست دارد ولی دست چپ ندارد چرا معاف باشد بعقیده بنده او هم می‌تواند خدمت کند همینطور کری که یک چیزی است درجاتی دارد اگر درجه آخرش باشد صحیح است ولی یک قدری گوشش سنگین باشد تقاضای معافیت بکند دلیل ندارد به هر حال مقصود بنده از این مقدمه چیزدیگری بود. عرض کنم امروز در تحت توجهات پاهانه طبقه بانوان از تمام مزایای حقوق اجتماعی در کشور بهره مند هستندو دوش به دوش مردان حرکت می‌کنند آیا تصور نمی‌توان کرد که اگر خدای نخواسته به وجود فرزندان دیگر ایران هم یکوقت احتیاج باشد از وجود بانوان هم استفاده کرد. طبقه بانوان هم با نهایت افتخار برای خدمتگزاری حاضر باشند البته مقصود بنده این نیست که زنها هم مثل مردها مشق نظامی و تیر اندازیبکنند اگر در بعضی ممالک و کشورها هم بعضی هنگ‌های زنانه تشکیل شده است این یک قضیه استثنائی است که البته هیچ وقت در هیچ جای دنا عملی نخواهد شد ولی زنان هم به سهم خودشان می‌توانند در بعض یاز قسمتهای دیگر کمک کنند مثلا در فصل دهم این قانون نوشته است که دواسازان و دندانسازان و پزشکان در این قسمتها ممکن است شرکت بکنند و خیلی از بانوان هستند که در این قسمت اطلاعات و تحصیلاتی دارند پزشک هستند، دواسازی می‌کنند، دندانساز هستند. اینها چرا نباید شذکت کنند البته برای بانوان ممکن است یک خدمات دور از خطرو زحمتی را در نظر گرفت وقتی که می‌گویند کر و چلاق و یک چشم معاف نیستند در سابق مثلی بود چه مردی بود کز زنی کم بود بنده اینجا می‌خواهم عرض کنم که چه زنی بود کز شلی کم بود این است که پیشنهاد می‌کنم که در مواقع بسیج عمومی و جنگ که البته امیدواریم با حسن سیاست دولت هم هرگز پیش نخواهد آمد در آتیه از بانوان هم در بعضی از قسمتها استفاده بشود برای طرفداری و حفظ میهن.
رئیس – یا گوش بنده درست نشنید یا تصور می‌کنم همه آقایان هم تصدیق بفرمایند که از بیانات آقای اعتصام زاده ماها که چیزی نفهمیدیم بالاخره آقا می‌خواهم عرض کنم آن کسی که این مملکت را با دست توانای خودش از منجلات بدبختی بیرون کشیده است هیچ احتیاج به کمک ندارد و تمام اصلاحات را هم با دست توانا و فقط باتکاء قوای شخص خودش کرده است
(نمایندگان – صحیح است)
و جزئیات امور را هم فوق آنچه تصور بفرمائید در نظر دارد (نمایندگان – صحیح است) بنابراین در مورد این قانون بالخصوص راجع به نظام وظیفه و عالم بانوان هیچ پیشنهادی تصور می‌کنم موقع قبول ذات شاهانه نباشد و در هر موقع از مواقع که این پیشنهاد شما لازم باشد خودشان خواهند فرمود و تصور می‌کنم یک وکیلی باید این اندازه هوش و فکرش اجازه بدهد که در موارد اصول حفظ نظامنامه داخلی را که وظیفه اوست بکند و در نظامنامه یک مداقه و مطالعه داشته باشد که نظامنامه داخلی به او چه جور اجازه نطق می‌دهد و بنده تقاضا می‌کنم برای آتیه آقا درحافظه خودشان یک تجدید نظری بفرمایند.
رئیس – پیشنهادی رسیده است قرائت می‌شود:
بنده پیشنهاد می‌کنم که تبصره زیر به ماده اول افزوده شود:
تبصره – در موقع جنگ و بسیج عمومی دولت می‌تواند از وجود بانوان نیز برای انجام برخی خدمات از قبیل پرستاری و کارهای دفتری بر طبق آئین نامه مخصوصی که از وزارت جنگ تنظیم خواهد شد استفاده نماید. اعتصام زاده
رئیس – ماده دوم قرائت می‌شود.
ماده دوم – موقع انجام خدمت وظیفه اول فروردین ماه سالی است که بیست و یک سالگی شروع شده است.
رئیس- ماده ۳
ماده ۳ – طول مدت خدمت سربازی ۲۵ سال است که از روی سن اشخاص تعیین گشته و خاتمه آن فروردین ماه سالی است که ۴۶ سالگی شروع می‌گردد.
رئیس – ماده ۴
ماده ۴ – مطابق قانون خدمت نظام وظیفه مصوبه خرداد ماه ۱۳۰۴ و ۳۰ شهریور ماه ۱۳۱۰ شمسی موالید ذکور از ۱۲۸۴ به بعد مشمول مقررات این قانون خواهند بود.
رئیس – ماده ۵
ماده ۵ – مدت خدمت سربازی مقرره در ماده ۳ دارای تقسیمات ذیل است:
الف – دورا زیر پرچم جز در مواردی که به موجب همین قانون مستثنی گردیده ۲ سال
ب – دوره احتیاط ۴ سال
ج – دوره ذخیره اول ۱۴ سال
د – دوره ذخیره دوم ۵ سال
تبصره – دوره خدمت زیر پرچم افراد نیروی دریائی ۲۸ ماه می‌باشد.
رئیس – ماده ۶
ماده ۶ – در مقابل مدت خدمتیکه متجاوز از مدت مقرره در ماده ۵ بنابر مقتضیات و اوامر مخصوص انجام شود دو برابر از ادوار خدمت کسر می‌گردد بدین ترتیب که مطابق همان مدتیکه اضافه خدمت نموده دوره احتیاط و به همان مدت نیز انتهای مدت خدمت (ذخیره دوم) تقلیل می‌یابد.
تبصره – چهار ماه تفاوت دوره خدمت زیر پرچم افراد نیروی دریائی نیز مشمول مقررات ماده فوق خواهد بود.
رئیس – ماده ۷
ماده ۷ – افرادی که در زمان جنگ و تجهیز عمومی خدمت آنها منقضی می‌گردد و تا پایان جنگ خدمت آنها تمدید می‌شود مشمول مقررات ماده فوق خواهند بود.
رئیس – ماده ۸
ماده ۸ – موقع گرفتن و مرخصی کردن نفر بنابر تصمیمات ستاد ارتش در مواقع مختلف (روی مقررات پایه خدمتی) انجام می‌گردد.
رئیس – ماده ۹
ماده ۹ – سربازانی که پس از رفع احتیاجات قسمتها باقی می‌مانند آماده خدمت نامیده می‌شوند.
رئیس – ماده ۱۰
ماده ۱۰ – سربازان آماده به خدمت در نخستین وهله احتیاج بایستی به قسمتهای مناطق مربوطه تحویل و مادامی که نفر آماده به خدمت سنوات ماقبل وجود دارد نبایستی از مشمولین آن سال استفاده شود.
رئیس – ماده ۱۱
ماده ۱۱ – مشمولین و نفرات آماده به خدمت در هر موقع که خدمت خود را انجام دهند پس از خاتمه دوره زیرپرچم داخل طبقه نفرات هم سن خود می‌گردند.
رئیس – ماده ۱۲
ماده ۱۲ – افراد قبل از رسیدن به سنین مشمولیت می‌توانند دو سال خدمت زیرپرچم خود را با حقوق وظیفه انجام دهند مشروط بر آنکه حداقل هیجده سال تمام بوده و وضعیت جسمانی آنها متناسب با انجام خدمت باشد.
تبصره ۱ – اشخاصیکه تا این تاریخ داوطلبانه دو سال در صف خدمت نموده‌اند خدمت آنها زیر پرچم محسوب و جزو هم طبقه‌های خود منظور می‌شود.
تبصره ۲ – هیجده یال تمام از اول فروردین ماه سالی محسوب می‌شود که نوزده سالگی شروع شده است.
رئیس – ماده ۱۳
ماده ۱۳ – مدت تحصیلی در آموزشگاه‌ها و دانشکده‌های افسری (اعم از داخله یا خارجه) جزو خدمت زیر پرچم محسوب می‌شود.
رئیس – ماده ۱۴
ماده ۱۴ – داوطلبان واجد شرایط آموزشگاه گروهبانی امنیه با تعهد شش سال خدمت در امنیه از خدمت زیر پرچم معاف خواهند بود.
رئیس – ماده ۱۵
ماده ۱۵ – داوطلبان هنرستان رانندگی ارتش چنانچه در سنین مشمولیت باشند یک سال از تحصیل در هنرستان و سال نخست خدمت رانندگی آنها جزو دوره زیر پرچم محسوب خواهند شد.
رئیس – ماده ۱۶
ماده ۱۶ – دانش آموزانی که از طرف ارتش جهت تحصیل به خارجه اعزام و پس از مراجعت به ایران به درجات گروهبانی و استواری نایل می‌گردند چنانچه در سنین مشمولیت باشند و برای خدمت دائمی در ارتش متعهد گردند از خدمت زیر پرچم معاف خواهند بود.
رئیس – ماده ۱۷
ماده ۱۷ – دوره تحصیلی آموزشگاه گروهبانی نیروی دریائی جزو دوره زیر پرچم محسوب و داوطلبان واجد شرایط دخولی آموزشگاه از خدمت زیرپرچم معاف خواهند بود.
رئیس – ماده ۱۸
ماده ۱۸ – متفننین آموزشگاه دیده که برای خدمت دائمی در ارتش تعهد بسپارند از خدمت زیرپرچم معاف خواهند بود.
رئیس – آقای مؤید احمدی
موید احمدی – اجازه میفرمائید این عبارت متفننین بنا بود در کمیسیون اصلاح شود و ذوفنون بشود.
وزیر عدلیه – در شور دوم اصلاح خواهد شد.
رئیس – ماده ۱۹
ماده ۱۹ – بطور کلی اشخاصی که با درجات افسری (باستثناء اداری) در ارتش مشغول خدمت هستند در صورت مشمولیت با سپردن تعهد دائم از خدمت زیرپرچم معاف خواهند بود.
رئیس – ماده ۲۰
ماده ۲۰ – کلیه کارکنان که در ارتشبدون رتبه نظامی (همردیف – کنتراتی – روز مزد) خدمت می‌نمایند (بغیر از متعهدین موارد فوق) از لحاظ مقررات مربوطه به خدمت وظیفه تابع مقررات عمومی کشور خواهند بود.
رئیس – ماده ۲۱
ماده ۲۱ – مشمولینی که در اثر تعهد خدمت دائم و یا طی آموزشگاه نظامی و فنی از انجام خدمت زیر پرچم معاف می‌گردند مادام که در خدمت ارتش هستند از احضار تعلیماتی و تجهیز معاف بوده ولی چنانچه قبل از انقضاء ۲۵یال ادوار قانونی از خدمت خارج شوند اگر بنا بر علل خدمتی بوده باشد با رغایت مقام هر یک در ردیف افسران یا افراد هم طبقه خود منتظر و اگر به علل محاکماتی خلع درجه یا اخراج شده باشند در صورتیکه مدت خدمت آنها کمتر از دو سال دوره زیر پرچم باشد کسر مدت را باید با درجه نائینی خدمت نموده و جزو افراد هم طبقه خود منظور شوند و در هر دو صورت در بقیه مدت ادوار قانونی تابع مقررات مربوطه به هم طبقه‌های خود خواهندبود.
رئیس – ماده ۲۲
ماده ۲۲ – درباره مشمولینی که قبل از احضار به خدمت سربازیمورد محکومیت واقع شده‌اند بطریق ذیل عمل خواهد شد.
الف – محکومین به جنایت و محکومینی که بواسطه تکرار جرم به مجازات بیشتر از حداکثر مجازات تادیبی محکوم شده باشند بعد از اتمام مجازات مقرره خدمت وظیفه را نجام خواهند داد.
ب – سایر محکومین به جنحه هر چن در حال اجراء مجازات باشند در موقع مشمولیت بدوا باید خدمت نظامی خود را انجام داده سپس درباره آنها اجرای مجازات بشود.
تبصره - محکومین به جنحه چنانچه در حین انجام خدمت سربازی حسن اخلاق و رفتار آنها مورد گواهی فرمانده مربوطه واقع شود بایستی مراتب در کتابچه نظام آنها ذکر و گواهی شده تا بعد از انجام خدمت نظامی از طرف وزیر عدلیه استدعای تخفیف مجازات محکوم تا یک ثلث مدت زندانی ازپیشگاه اعلیحضرت همایون شاهنشاهی بعمل آید.
رئیس –ماده ۲۳
فصل دوم – مناطق سربازگیری
ماده ۲۳ – در هر یک از استانهای کشور شاهنشاهی یک منطقه سربازگیری تحت امر فرمانده نظامی آن استان تشکیل می‌یابد که مرکز آن منطقه در مرکز آن استان خواهد بود.
رئیس – ماده ۲۴
ماده ۲۴ – هر یک از مناطق مرکب از چندین حوزه‌های سربازگیری خواهد بود که حوزه اصلی نامیده می‌شود.
رئیس – ماده ۲۵
ماده ۲۵ – در محل هائی که مراکز حوزه‌های سربازگیری تشکیل گردیده یک دفتر ثبت احوال و آمار نیز تاسیس می‌گردد.
رئیس – ماده ۲۶
فصل سوم – احضار مشمولین
ماده ۲۶ – احضار افراد در ادوار مختلفه خدمتی بنا بر فرمان همایونی انجام می‌گردد.
رئیس – ماده ۲۷
ماده ۲۷ – از تاریخ مشمولیت که اسامی مشمولین بوسیله آگهی منتشره و وضعیت آنها تحت رسیدگی واقع می‌گردد تا موقع تحویل به سربازخانه مرحله احضار نامیده می‌شود.
رئیس – ماده ۲۸
ماده ۲۸ – بنا بر ضرورت و مصالح نظامی موقع احضار و سربازگیری که در این قانون تصریح شده بر حسب فرمان همایونی تغییر پذیر خواهد بود.
رئیس – ماده ۲۹
ماده ۲۹ – برحسب فرمان همایونی ممکن است در موقع احتیاج طبقات مختلفه که هنوز به سن سربازی نرسیده اندبه خدمت احضار گردند که در این صورت مشمول مقررات این قانون خواهند بود.
رئیس – ماده ۳۰
ماده ۳۰ – افرادی که طبق ماده فوق به خدمت احضار می‌گردند به محض رفع احتیاج از خدمت مرخص و مدتی را که خدمت نموده‌اند جزء دوره زیر پرچم قانونی آنان محسوب و با افراد هم طبقه خود داخل ادوار مختلفه خدمتی می‌گردند.
تبصره – چنانچه خدمت آنها از مدت دو سال کمتر باشد بهمان نسبت از مدت خدمت زیر پرچم قانونی آنها کاسته می‌شود و به هر صورت ادوار خدمتی این قبیل احضار شدگان از تاریخ احضار به خدمت از۲۵ سال تجاوز نمی‌کند.
رئیس – ماده ۳۱
ماده ۳۱ – هر ساله مشمولینی که مراسم سربازگیری آنها خاتمه می‌یابد بر حسب احتیاج جهت انجام خدمت احضار می‌گردند.
رئیس – ماده ۳۲
ماده ۳۲ – اسامی احضار شدگان بایستی سه ماه قبل از موعد حضور بوسیله آگهی در محل منتشر گردد.
رئیس – ماده ۳۳
ماده ۳۳ – نسبت به اشخاصی که به سن سربازی رسیده‌اند و در دوره احضار واقع شده‌اند دو وهله عمل می‌شود یکی در موقع رسیدگی و اسم نویسی یک مرتبه در موقع سربازگیری.
رئیس – ماده ۳۴
ماده ۳۴ – رسیدگی و اسم نویسی تحت نظر فرمانده قسمت و رئیس حوزه سربازگیری و رئیس دفتر آمار (یا نماینده آنها) انجام می‌شود.
رئیس – ماده ۳۵
ماده ۳۵ – اجرای مراسم سربازگیری با عضویت اعضاء مقرره در ماده ۳۴ و دو نفر پزشک نظامی در حضور عالی ترین مامور کشوری محل یا نماینده او بعمل می‌آید.
تبصره – در نقاطی که امنیه و شهربانی و شهرداری موجود است نمایندگان ادارتین امنیه و شهربانی و یک نفر نماینده انجمن شهرداری تیز در اجرای وراسم سربازگیری شرکت خواهند داشت.
تبصره ۲ – در صورت اقتضاء ممکن است سه نفر افسر از طرف فرمانده نظامی منطقه در اجرای وراسم سربازگیری شرکت خواهند داشت.
رئیس – آقای اوحدی
اوحدی – طبق قوانین و نظامات مربوطه به نظام وظیفه تا به حال معمول اینطور بوده که رسیدگی با حضور فرمانداران شهرها که سابق تعبیر به حکام می‌شد بعمل می‌آمد اینجا در این ماده نوشته شده است در حضور عالی ترین مامورین کشوری مقصود از این عالی ترین بنده نمی دانم چیست؟ آیا همان فرمانداران سابق است یا اینک ماموری که رتبه عالی تر باشد اگر از حیث رتبه عالی تر باشد ممکن است فرماندار رتبه شش داشته باشد و رئیس عدلیه آن حوزه قضائی دارای رتبه هفت باشد آن وقت او عالی تر می‌شود و باید فرماندار خارج شود و رئیس عدلیه جانشین شود و رسیدگی به امور بکند پس اگر عالی ترین مراد از روی رتبه و حقوق است این نکته ممکن است تصریح شود که اجرای مراسم سربازگیری با عضویت اعضاء مذکوره در ماده سی و چهار و دو نفر پزشک نظامی در حضور فرمانده بعمل میاید حالا اگر آقای وزیر عدلیه صلاح میدانند این قسمت را اصلاح بفرمایند.
وزیر عدلیه – این کلمه در کمیسیون نظام هم مورد بحث شد و با تصریحی که در قانون وزارت داخله دارد آنجا هم متذکر شدیم که در شور ثانی این کلمه را روشن و واضح و طوری بنویسیم که جای هیچ گونه شبهه باقی نباشد.
رئیس – آقای زوار
زوار – بنده می‌خواستم دفاع کنم که آقای وزیر عدلیه فرمودند.
رئیس – ماده ۳۶
ماده ۳۶ – انتخاب افسران نام برده در تبصره دوم ماده قبل به عهده فرمانده پادگان وانتخاب پزشکان بعهده اداره بهداری ارتش است که با نظر بهداری پادگان تعیین و کلیه بایستی پس از تصویب ستاد ارتش به انجام امور محوله مشغول گردند.
رئیس – ماده۳۷
فصل چهارم – تامین احتیاجات
ماده ۳۷ – ٍمشمولین حوزه‌های تابعه هر یک از مناطق به واحدهای لشگر یا تیپ متبوعه همان منطقه اختصاص خواهند داشت.
رئیس – ماده ۳۸
ماده ۳۸ – حوزه‌های سربازگیری همه ساله در مدت یک ماهه آبان صورت نفراتی که به موجب ماده ۱ این قانون در فروردین سال بعد در داخل سن ۲۱ سالگی خواهند شد از دفتر ثبت احوال و آمار همان محل دریافت خواهند نمود.
رئیس – ماده ۳۹
ماده ۳۹ – دفاتر آمار و ثبت احوال هر محل مکلفند با مراجعه بهسوابق و مدارک قانونی مربوطه صورتهای منظور را دقیقا استخراج نموده و به حوزه‌های سربازگیری همان محل تسلیم نمایند.
رئیس – ماده ۴۰
ماده ۴۰ – حوزه‌های سربازگیری هر محل بایستی صورتهای مزبور را در آذر ماه با مدارک موجوده در دفاتر ثبت احوال همان محل که اسامی مشمولین از آن دفاتر استخراج شده دقیقا تطبیق نموده و پس از رفع کلیه اختلافات تعداد آنها را تا اول دی ماه هر سال (در دو نسخه) به مناطق مربوطه صورت دهد که یک نسخه آن در منطقه بایگانی و نسخه دیگر قبل از بهمن ماه هر سال به مرکز فرستاده شود.
تبصره – صورتهای نام برده بایستی اسامی از قلم افتادگان سال گذشته و همچنین اسامی مشمولینی را که جدیدا شناسنامه اخذ نموده و یا از طریق اعتراض به سن مشمول شناخته شده‌اند دربرداشته باشد.
رئیس – ماده ۴۱
ماده ۴۱ – اداره نظام وظیفه عمومی مکلف است آمر جامعی از کلیه مشمولین فروردین ماه هر سال تنظیم نموده و قبل از اسفند ماه سال قبل به ستاد ارتش تسلیم نماید.
رئیس – ماده ۴۲
ماده ۴۲ – آمار منظور بایستی صورت احتیاجات سال بعدکلیه قسمتهای ارتش را نیز (به افراد عادی، باسواد، فنی) پس از وضع افراد داوطلب با منظور داشتن صدی ده کسور احتمالی دربرداشته باشد.
رئیس – ماده ۴۳
ماده ۴۳ – قسمتها همواره موظف می‌باشند از احتیاجات سال بعد خود با در نظرگرفتن تغییرات تشکیلاتی مناطق را مطلع ساخته و مناطق نیز بایستی از تغییرات حاصله بلافاصله اداره نطام وظیفه عمومی را مطلع سازند.
رئیس – ماده ۴۴
ماده ۴۴ – تامین احتیاجات و تحویل نفر به قسمتها از روی شماره ترتیب دفتر اسامی (که از سماره ردیف صورتهای موالید واصله از دفتر آمار تشکیل داده می‌شود) بعمل میاید تا چنانچه احتیاجات کمتر از افراد احضار شده باشد مازاد از روی شماره موالید جزو افراد آماده بخدمت منظور شوند.
رئیس – ماده ۴۵
ماده ۴۵ – در صورت اقتضاء بنابر اجازه مخصوص نیز ممکن است از مشمولین منطقه به مناطق مجاور آن اختصاص داده شود.
رئیس – ماده ۴۶
فصل پنجم – رسیدگی و اسم نویسی
ماده ۴۶ – همه سال در اول دیماه اسامی مشمولینی که در فروردین ماه سال بعد ۲۱ سالگی شروع می‌شود بوسیله آگهی از طرف حوزه‌های سربازی گیری در کلیه کشور منتشر می‌گردد.
رئیس – ماده ۴۷
ماده ۴۷ – اسامی مشمولین شهرستانها و بخش‌ها و دهستانها در محل خود انتشار داده می‌شود.
رئیس - ماده ۴۸
ماده ۴۸ – مردم مجاز هستند چنانچه اشتباه و یا اغلاط و یا سهوی در آگهی مشاهده نمایند (چه راجع به خود و چه راجع به دیگران) به مامورین مربوطه کتبا یا شفاها یادآوری نمایند.
رئیس – ماده ۴۹
ماده ۴۹ – دهداران نیز از نظراجرای مصرحات ماده فوق مکلف و موظف می‌باشد.
رئیس – ماده ۵۰
ماده ۵۰ – اشخاصی که به سن مشمولیت رسیده‌اند و اسم آنها در آگهی ثبت نشده بایستی شخصا یا بوسیله دیگری شفاها یا کتبا مامورین را از وضعیت خود مطلع دارند.
رئیس – ماده ۵۱
ماده ۵۱ – مشمولینی که اسامی آنها در آگهی ثبت نشده بایستی از تاریخ انتشار آگهی تا قبل از انقضاء نیمه اول اسفند ماه حضورا و یا کتبا و یا وبوسیله وکیل و نماینده وضعیت خود را با ارائه عین ورقه شناسنامه بشرح ذیل به مامورین اطلاع دهند.
الف – میزان سواد و معلومات
ب – اطلاعات فنی
ج – وضعیت مزاجی
د – شغل و محل سکنی
ه – وضعیت خانوادگی
رئیس – ماده ۵۲
ماده ۵۲ – اطلاعات مذکوره در ماده فوق در صفحه مخصوص اوراق شناسنامه (ستون اظهارات) ذکر و همچنین در همین ستون مقابل اسامی هر یک در دفاتر سربازگیری نیز قید و از طرف مامورین امضاء می‌شود و موقعی را که بایستی برای معرفی با عین ورقه شناسنامه در مجلس سربازگیری حاضر شوند به آنها تذکر داده می‌شود.
تبصره ۱ – به کسانیکه فاقد ورقه شناسنامه و صفحه مخصوص آن باشند از طرف مامورین اسم نویسی یک گواهی نامه موقت داده می‌شود.
تبصره – چنانچه اوراق شناسنامه حاضر شدگان با دفاتر اسامی و صورتهای مستخرجه از دفاتر آمار و ثبت احوال اختلاف داشته باشد علل آن بازرسی شده وبرای رفع اختلاف بایستی از طرف نماینده آمار اقدام شود.
رئیس – ماده ۵۳
ماده ۵۳ – همه ساله در کلیه مناطق و حوزه‌های سربازگیری تا آخر اسفند ماه همان سال به عمل مقرره در ماده فوق باید خاتمه داده شود.
رئیس – ماده ۵۴
ماده ۵۴ – انجام مقررات این فصل بعهده مامورین مقرره ضمن ماده ۳۴ خواهد بود که بایستی برای رسیدگی وضعیت مشمولین هر محل قبل از انقضای موعد قانونی در مراکز مربوطه حاضر شده و وضایف محوله را خاتمه دهند.
رئیس – ماده ۵۵
فصل ششم – تشکیل مجالس سربازگیری
ماده ۵۵ – عین فرمان همایونی در اول فروردین ماه هر سال بوسیله مامورین وزارت داخله در کلیه نقاط کشور منتشر می‌گردد.
تبصره – در پانزدهم اسفند ماه هر سال برای اعزام به خدمت مشمولین سال بعد از طرفی وزارت جنگ پیشنهاد لازم به منظور صدور فرمان همایونی به هیئت وزراء تقدیم می‌شود.
رئیس – ماده ۵۶
ماده ۵۶ – پس از انتشار فرمان همایونی همه ساله از پانزدهم فروردین تا پانزدهم خرداد وضعیت مشمولین تحت نظر مجلس سربازگیری رسیدگی خواهد شد و مشمولین به افتخار عنوان سربازگیری نایل خواهند شد.
تبصره – چنانچه بعد از تاریخ انقضای مدت تشکیل مجلس سربازگیری نیز مشمولینی باقی باشند که وضعیت آنه روشن نشده باشد دادگاه اداری متشکله در مراکز حوزه‌ها وضایف مجلس سربازگیری را انجام خواهند داد.
رئیس – ماده ۵۷
ماده ۵۷ – مجلس سربازگیری تحت ریاست عالی ترین مامور کشوری هر محل و به معاونت و نظارت رئیس حوزه سربازگیری و عضویت سایر اشخاص نام برده در ماده ۳۵ تشکیل می‌گردد.
رئیس – پیشنهادی مربوط به ماده ۳۵ رسیده است قرائت و به کمیسیون مراجعه می‌شود.
این بنده پیشنهاد می‌کنم که بجای جمله در حضور عالی ترین مامورین کشوری ماده سی و پنجم نوشته شود در حضور فرماندار یا نماینده او – اوحدی
رئیس – ماده ۵۸
ماده ۵۸ – روز تشکیل مجلس سربازگیری رسما افتتاح و به طور علنی خواهد بود و مردم می‌توانند به عنوان تماشاچی (بدون حق شرکت در مذاکرات) حضور به هم برسانند.
رئیس – ماده ۵۹
فصل هفتم – معافیت مزاجی
ماده ۵۹ – وضعیت مزاجی مشمولین بایستی بوسیله پزشکان نظامی روشن شده و علت مزاج آنها در نقاطی که تشکیل شورای پزشکی نظامی مقدور نباشد لااقل بوسیله دو نفر پزشک نظامی مشخص گردد.
رئیس – ماده ۶۰
ماده ۶۰- معلولین ذیل از خدمات صف و خارج صف محروم و به خدمات مصرحه درتبصره این ماده گمارده می‌شوند
۱- نابینایان از یک چشم
۲- شل و چلاق (در صورتیکه بدون اتکاء قادر به حرکت باشند)
۳- فاقدین شست و سبابه دست راست
۴- اشخاص قصیرالقامه که قد آنهااز ۱۵۰ سانتیمتر کمتراست.
۵- دارندگان قوز (بشرط آنکه از رفتن بدون اتکاء عاجز نباشند)
تبصره – مشمولین معمول فوق جهت خدمات پرستاری پزشکی و دام پزشکی و امثال آن تعیین و چنانچه فنی و باسواد باشند در اور مربوطه مورد استفاده واقع و از تعلیمات نظامی معاف هستند.
رئیس – ماده ۶۱
ماده ۶۱ – مشمولین معمول ذیل از کلیه خدمات نظامی برای همیشه معاف خواهند بود.
۱- نابینایان
۲- کر
۳- لال
۴- فاقدین دست یا پا
۵- مبتلایان بامراض غیر قابل علاج
۶- شل و چلاق یا دارندگان قوز که بدون اتکاء قادر به حرکت نباشند.
تبصره ۱ – چنانچه پزشکان نظامی در محل نباشند د صورت اقتضاء ممکن است از وجود پزشکان غیر نظامی یا موسسات کشور با اجازه ستاد ارتش استفاده می‌شود.
تبصره ۲ – مشمولین بیمار و ضعیف البنیه بوسیله موسسات بهداری کشور قبلا تحت معالجه واقع و پس از بهبودی به خدمت اعزام می‌گردند و مدت تعویق خدمت آنها از یک سال تجاوز نخواهد کرد مگر آنکه ادامه معالجات آنها مورد تایید و گواهی نامه شورای پزشکی نظامی واقع گردد.
تبصره ۳ – موسسات بهداری کشوری موظف به معالجه و مداوای مشمولین تبصره بال خواهند بود.
رئیس – ماده ۶۲
فصل هشتم – معافیت محدود
ماده ۶۲ - اشخاص ذیل بواسطه موقعیت خود پس از انجام خدمت زیر پرچم از خدمات و تعلیمات ادوار بعدی (بجز در موقع بسیج عمومی) معاف خواهند بود.
۱ – حکام شرع مجاز به اجتهاد یا فتوی از مراجع تقلید یا فتوی
۲ – علماء درجه اول مذاهب زرتشتی و کلیمی و مسیحی
تبصره ۱ – اعتبار مدارک مربوطه آنها منوط به گواهی وزارت معارف خواهد بود.
تبصره ۲ – طلاب علوم دینیه و دانشجویان علوم معقول منقول مشمول مقررات فصل دهم این قانون خواهند بود.
رئیس – ماده ۶۳
فصل نهم – متکلفین
ماده ۶۳ – بطور کلی سرپرستی و اداره امور عائله مشمول عنوان تکفل بوده و مشمولین عناوین فوق مثل سایر افراد به خدمت حاضر خواهند شد.
رئیس – ماده ۶۴
ماده ۶۴ – مشمولین ذیل که عهده دار مخارج و نفقه دهنده خانواده می‌باشند به خدمت احضار و پس از هشت ماه خدمت در واحدهای ارتش بقیه دوره زیر پرچم را با دریافت مدد معاش و جیره (مطابق حقوق افراد امنیه) در اداره امنیه خدمت خواهند کرد.
۱ – مشمولینی که دارای عیال و اولاد بوده ولی دارای پدر یا پدر زن یا برادر زن باشند که در این صورت اگر هر سه نفر وجود داشته باشند مشترکا و الا هر کدام در قید حیات هستند موظف به نگاهداری عائله او خواهند بود.
۲ – مشمولینی که تحت الکفاله آنها برادر و خواهر کوچک باشد که در این صورت بنگاه‌های شهرداری‌ها بایستی برای قبول آنان حق تقدم منظور دارند و در غیر آن سایر اقوام ذکور نسبی درجات ۲ و ۳ ملزم به نگاهداری آنها خواهند بود.
۳ - مشمولینی که تحت الکفاله آنها (پدر یا مادر یا جد یا جده) از کار افتاده بوده و خود آنها دارای برادر و یا اقوام ذکور نسبی درجات ۲ و ۳ ملزم به نگاهداری بسته خود خواهند بود.
۴- مشمولینی که دارای یک یا دو نفرتحت الکفاله باشند بدون هیچگونه رعایتی بخدمت احضار و بایستی با آنچه ماهیانه در حین خدمت زیرپرچم دریافت می‌دارد معاش آنانرا تامین نماید.
رئیس – ماده ۶۵
ماده ۶۵ – چنانچه مشمول دارای عیال (بدون اولاد) باشد و لو اینکه پدر یا پدر زن و برادر زن هم نداشته باشد به خدمت احضار خواهند شد.
رئیس – ماده ۶۶
ماده ۶۶ – مشمولی که دارای عیال و اولاد بوده و عیالش از نظر مزاجی مانعی برای تامین معاش نداشته باشد بخدمت احضار خواهد شد.
رئیس – ماده ۶۷
ماده ۶۷ – چنانچه مشمولی علاوه بر عیال و اولاد پدر یا مادر یاجد و جده از کار افتاده در تحت کفالت خود دارا باشد ولی بتواند با تمول و یا در آمد خدمتی عیال او مخارج خود را تامین کنند بخدمت احضار خواهد شد.
رئیس – ماده ۶۸
ماده ۶۸ – مشمولینی که عائله تحت الکفاله آنان از دو نفر تجاوز کرده و مشمول مقررات هیچیک از مواد فوق نباشد مادام که حال بدین منوال است از خدمت زیرپرچم موقتا معاف خواهند بود و به محض آنکه عائله تحت الکفاله آنها تقلیل پیدا کرد مشمول مقررات ماده ۶۴ می‌گردند بشرط آنکه سن متکفل از سی سال تجاوز نکرده باشد و در صورت تجاوز از اول ۳۱ سالگی پس از هشت ماه خدمت معاف و جزو ذخیره منظور خواهند بود.
رئیس – ماده ۶۹
ماده ۶۹ – بطور کلی یک نفر از دو سه پسر و دو نفر از چهار پنج پسر مادام که سایرین در خدمت هستند معاف خواهند بود.
تبصره ۱- سن بلوغ برای دختر و پسر در هیجده سال تمام محسوب می‌شود.
تبصره ۲ – مشمولین متکفل بایستی عین یا رونوشت مصدق از اوراق شناسنامه عائله تحت الکفاله خود را پیوسته به استشهاد مصدق محلی به حوزه‌های سربازگیری تسلیم نماید.
تبصره ۳ – فقط صحت هویت امضاء کنندگان استشهاد در شهرها از طرف شهربانی و در دهستانها بوسیله امنیه و دهداران باید مورد گواهی واقع شود.
تبصره ۴ – وضعیت مشمولین ماده ۶۸ بایستی از طرف حوزه‌های سربازگیری بوسیله مامورین مربوطه و یا مامورین شهربانی و امنیه محل تحت تحقیق واقع و نتیجه بازرسی با اوراق شناسنامه و استشهاد دقیقا تطبیق شود.
تبصره ۵ – متکلفینی که مطابق قانون مصوبه ۳۰ شهریور ماه ۱۳۱۰ از خدمت سربازی معاف بوده‌اند چنانچه در تاریخ اجرای این قانون پنجسال دوره تکفل آنها منقضی شده باشد مشمول تبصره ماده ۱۶ قانون مذکور بوده و بایستی چهارماه خدمت نمایند.
تبصره ۶ – هیچیک از مقررات این فصل شامل حامل مشمولینی که دارای گواهینامه تحصیلی دوره متوسطه و بالاتر میباسند نخواهد بود.
- تصویب یک فقره مرخصی
(۳- تصویب یک فقره مرخصی)
رئیس – گزارشی از کمیسیون عرایض و مرخصی راجع به مرخصی آقای شیرازی رسیده است قرائت می‌شود:
آقای شیرازی بیست روز مرخصی داشته‌اند و در محل مریض و قادر بر حرکت نبوده‌اند در نتیجه هفده روز از تاریخ چهاردهم اسفند ۱۳۱۶ بیش از مدت مقرر غائب بوده‌اند و اکنون درخواست اجازه نموده‌اند کمیسیون عرایض با درخواست ایشان موافقت نموده اینک گزارش آن بعرض می‌رسد.
رئیس – موافقین با مرخصی آقای شیرازی قیام فرمایند.
(اکثر برخاستند)
رئیس – تصویب شد.
- موقع و دستور جلسه بعد –ختم جلسه
(۴- موقع و دستور جلسه بعد –ختم جلسه)
رئیس – اگر تصویب میفرمائید جلسه را ختم کنیم
(صحیح است)
جلسه آتیه روز یکشنبه چهارم اردیبهشت ماه سه ساعت بظهر دستور بقیه لایحه قانونی نظام وظیفه عمومی.
(نمایندگان – صحیح است)
(مجلس ده دقیقه بعد از ظهر ختم شد)
رئیس مجلس شورای ملی – حسن اسفندیاری