مذاکرات مجلس شورای ملی ۲۸ بهمن ۱۳۵۰ نشست ۳۹

از مشروطه
پرش به ناوبری پرش به جستجو
مجلس شورای ملی مجموعه قوانین دوره قانونگذاری بیست و سوم تصمیم‌های مجلس

مجلس شورای ملی مذاکرات دوره قانونگذاری بیست و سوم

قوانین انقلاب شاه و مردم
مذاکرات مجلس شورای ملی ۲۸ بهمن ۱۳۵۰ نشست ۳۹

مذاکرات مجلس شورای ملی

صورت مشروح مذاکرات مجلس روز ۲۸ بهمن ۱۳۵۰ نشست ۳۹

مجلس ساعت چهار بعدازظهر بریاست آقای عبدالله ریاضی تشکیل گردید.

فهرست مطالب:


- قرائت اسامی غائبین جلسه قبل

۱- قرائت اسامی غائبین جلسه قبل.

رئیس ـ اسامی غائبین جلسه قبل قرائت می‌شود.

(بشرح زیر خوانده شد)

غائبین با اجازه

آقایان دکتر خطیبی ـ دکتر غنی ـ سجادی ـ عبدالحسین آموزگار ـ مهندس اردلان ـ دکتر برومند ـ زرین پور ـ مجد ـ مهندس سهم‌الدینی ـ فرنود ـ دکتر ابوالهدی ـ صائب ـ غضنفری ـ فضائلی ـ کاسمی.

غائبین مریض

آقایان دکتر متین ـ مهندس عباس زاهدی ـ ضیائی احمدی ـ پرویزی ـ بانو دکتر دولتشاهی ـ عزیز مرادی ـ دکتر موثقی ـ مهرزاد ـ دکتر یگانگی.

- ادامه بحث در کلیات گزارش یک شوری کمیسیون بودجه راجع به لایحه بودجه سال ۱۳۵۱ کل کشور

۲- ادامه بحث در کلیات گزارش یک شوری کمیسیون بودجه راجع به لایحه بودجه سال ۱۳۵۱ کل کشور.

رئیس ـ وارد دستور می‌شویم کلیات لایحه بودجه سال ۱۳۵۱ کل کشور مطرح است. آقای شیخ رضائی بعنوان مخالف صحبت می‌کنند.

شیخ رضائی ـ با اجازه همکاران محترم در این لایحه بودجه که بوسیله دولت تقدیم مجلس شده است از اینکه نسبت به سلامت کودکان، نوجوانان و جوانان این مملکت تا این حد بی‌علاقگی از خودشان نشان می‌دهند سخت متأثرم. تصور می‌کنم که نیازی به تحصیلات ورزشی باشد که اگر انسان بخواهد راجع به برنامه‌های ورزشی دولت قضاوتی بکند هر فرد باانصافی اگر فقط به بودجه سایر وزارتخانه توجهی کند و آنرا با بودجه ورزشی کشور مقایسه کند متوجه می‌شود که متأسفانه در این مملکت به ورزش از طرف دولت توجهی نمی‌شود.

آقای هویدا آیا معتقد هستند که ورزش اساس برنامه برای حفظ سلامت افراد است؟ … آیا شما معتقد هستید که منظور از تفریحات سالم انجام بازی‌های مختلف ورزشی است؟ آیا شما معتقد هستید که زندگی ماشینی سلامت بشر را بطور بیسابقه وحشتناکی تهدید می‌کند؟ آیا شما معتقد هستید که زندگی یکنواخت در محیط کار (چه در ادارات و چه در کارخانجات) روح افراد را خسته می‌کند؟ آیا اطلاع دارید که علمای زیست‌شناسی پیشرفت تکنیک و خودکار شدن وسایل تولید را خطر بزرگی برای سلامت مردم میدانند؟ آیا میدانید که امروز برنامه دول مختلف حتی شرکتهای بزرگ بیمه قسمتی از مخارج خود را بجای ساختن بیمارستان و تحمل مخارج گزاف، میادین ورزشی، سالن‌های ورزشی می‌سازند تا هم وسیله تفریحی برای مردم ایجاد کرده باشند و هم اینکه از بیمار شدن آنان جلوگیری کنند؟

اولیاء امور و مسئولین امر یا از این واقعیاتی که به آنها اشاره شده اطلاع دارند و یا بقول معروف به روی خودشان نمی‌آورند و یا تجاهل می‌فرمایند یا آنکه اصولاً اطلاعی ندارند در هر دو صورت جای بسی تأسف است.

خانم وزیر، روی سخنم با شماست. شما میدانید که اکثر کلاسهای درس مدارس روی اصول بهداشتی نیست! شما میدانید که در هر کلاس بین ۶۰-۴۰ دانش آموز می‌نشینند! خواهش می‌کنم یک لحظه توجه بفرمائید اگر شده در مجلس شورای ملی هم باشد یک لحظه به سلامت بیش از چهار میلیون دانش آموز فکر کنید! کودکانی که روزانه ۶ ساعت از وقت خود را در چنین محیطی میگذرانند و در منزل هم اکثریت آنها هم متأسفانه امکانی برای تفریح ندارند و محیط دبستان هم امکانی برای فعالیت جسمی و بازی به کودکان نمی‌دهد در چه نقطه و کجا باید به بازی بپردازند؟ آیا بازی که ورزش جسمی و تفریح روحی آنان است بخش بزرگی از زندگی کودکان را تشکیل نمی‌دهد؟ مسلماً جای دیگری نمی‌ماند جز توی خیابانها.

خیلی متأسف هستم این روزنامه کیهان دست بنده است چهارشنبه ۲۷ بهمن ماه ۱۳۵۰ صفحه ۲۲ باز خاطرم هست جناب آقای هویدا در همین مجلس فرمودند هر روز صبح ساعت ۵ درست ساعتش یادم نیست روزنامه‌هاا را قرائت می‌کنم بعنوان یک معلم نیارزنده (نمایندگان ـ خیلی هم ارزنده است) خودم را می‌گویم (نمایندگان ـ شما هم ارزنده هستید) خیلی ممنون.

یکنفر از نمایندگان ـ تواضع می‌کنید چیزی نیست.

شیخ رضائی ـ مخلص شما هم هستم.

فروتنی است دلیل رسیدگان کمال
که چون سوار بمنزل رسد پیاده شود

این صفحه روزنامه را نگاه کردم توجه بفرمائید ۲ تا عکس چاپ شده یا باید تکذیب کنند یا بفکر بیفتند این را شیخ رضائی نمی‌گوید یک روزنامه مهم تهران می‌گوید دو تا عکس است در یکی بچه‌ها سر کول هم می‌زنند زیرش نوشته شده تماشاگران کوچولوی بزن بزن خیابانها.

اکبر مسعودی ـ چه اشکالی دارد.

شیخ رضائی ـ شاید در سمیرم اشکالی نداشته باشد که بچه‌ها در خیابان بازی کنند و زیر ماشین بروند خیلی ممنون به‌به، خبر بعدی قابل توجه است یک دیوار در دبیرستان خراب شد سه تا از دانش آموزان زیر آوار رفتند و مردند من توجه دادم اگر اشتباه می‌کنم بیائید اینجا بدون اینکه بهم توهین کنیم یا پیشنهاد شغلی بکنیم که اولین شرایط آن شغل در خودمان است بیائیم این‌ها را در این جا نگاه کنیم توجه کنیم این بچه‌ها سرمایه آینده کشور هستند شوخی نیست قبول بفرمائید تقاضای رسیدگی دارم اینجا نوشته شده باز آرزو داشتم جناب آقای نخست‌وزیر تشریف داشتند که باز من این شعر را بخوانم.

منت خدای را که هرچه طلب کردم از خدا
بر منتهای مطلب خود کامران شدم

آقای نخست‌وزیر تشریف ندارند که من حرفهایم را بزنم.

آیا شما جناب نخست‌وزیر تحت عنوان تحول در آموزش و پرورش این تجسم را دارید که کودکان این مملکت را چون زندانیان قرون هفدهم هیجدهم داخل کلاسها فشار دهند و حتی فکر نکنند که چه ضرر جسمی و روحی برای آنان دارد؟

سؤال دیگر من آنست که کودکان و جوانان ما چه وسیله ورزش سلامت جسم و روح تفریح دارند؟ کجا باید بدور هم جمع شوند تمرین کنند و بازی کنند و خود را سرگرم کنند! خواهش می‌کنم جواب بدهید کجا؟

خیلی آرزو داشتم آقای دکتر رهنوردی تشریف می‌داشتند و به حرفهای من جواب می‌دادند ایشان پیش‌کسوت در ورزشند و در جامعه ورزشکاران مقام والائی دارند و فتوا دهنده هستند لطفاً برنامه‌های وسیع سایر کشورهای مترقی یا در راه ترقی را مطالعه بفرمائید و ببینیند که تا چه اندازه کلوپهای ورزشی را به اشکال مختلف برای نوجوانان آماده کرده‌اند، با نبودن امکانات تفریح سالم تعجبی نکنید که نسل جوان ما مورد تهدید فسادهای اخلاقی قرار گرفته است.

امروز ورزش در تمام ممالک مترقی و نیمه مترقی جزئی از برنامه زندگی افراد است. مقام محترم وزارت آموزش و پرورش که خودشان پزشک هستند بخوبی میدانند که فعالیت‌های ورزشی یکی از بهترین وسایل جهت پیشگیری بسیاری از بیماریهاست (صحیح است).

آقای دکتر دادفر عزیز بودجه ورزش ما چقدر است؟

دکتر دادفر ـ ۲۹۰ میلیون.

شیخ رضائی ـ نخیر الان راجع به یک‌یک آنها توضیح می‌دهم که چقدر است بودجه ورزش ۲۸ میلیون نفر جمعیت این کشور را ببینید چقدر است و آنرا به جمعیت کشور سرشکن بکنید آنوقت می‌بینید بهر کدام از آنها تقریباً ۱۷ ریال در سال می‌رسد آیا تأسف‌آور نیست که در مملکتی که از نظر اقتصادی مدرنترین طرحها پیاده می‌شود مراحل مختلف ترقی را یکی بعد از دیگری پشت سر می‌گذارد آنقدر به ورزش و سلامتی مردم بی‌توجهی شده.

دکتر ناوی ـ مادر بزرگها و پدر بزرگها هم محسوب شده‌اند؟

شیخ رضائی ـ شما را حساب نکردم نمیدانم شما جزو کدام دسته هستید، ۲۸ میلیون تومان از بودجه عمومی و ۱۸/۵ میلیون تومان عواید داخلی از ۳٪ عوارض شهرداری است که از معاون محترم وزارت کشور معذرت می‌خواهم که از شهرداریها صحبت می‌کنم چون اغلب آنها پول ندارند که بدهند گفتم آن ۲۰۷ میلیون تومان مال برنامه عمومی است که از اول برنامه چهارم ساختن استادیوم صدهزار نفری را جای بودجه عمومی تربیت بدنی به حساب نیاورید و ببینید چقدر می‌شود ۹ میلیون تومان بهشان اضافه دادید از این ۹ میلیون تومان پانصد کارمند وزارت آموزش و پرورش از وزارت آموزش و پرورش به سازمان تربیت بدنی منتقل شدند ۵/۳ میلیون تومان پول و حقوق و مزایای آنهاست بقیه ۹ میلیون تومان برای استخدام هزار نفری است که می‌خواهند قانون جدیدی را که، من نبودم، شما تصویب کردید می‌خواهند پیاده کنند باز گفتم که آقای دکتر رهنوردی نیستند این بودجه ورزشی مال کمک به فدراسیونها است ساختن آن استادیوم صدهزار نفری به امر ملوکانه واجب است این استادیوم سی‌هزار نفری هم این طرف تهران می‌سازند و قرار بود سال پیش افتتاح کنند هنوز تمام نشده البته آن هم واجب است اما آن بودجه‌ای که بخواهند به فدراسیونها و باشگاهها کمک کنند و بتوانند این بچه‌ها که توی خیابان هستند تفریحات سالم داشته باشند، تفریحات سالم منظورم تمام باشگاهها نیست باشگاههای سالم را می‌گویم. به باشگاهها رسیدگی کنید در باشگاههای ناسالم را ببندید آنها که پول گرفته و تأسیساتی نساخته‌اند آن را ببندید، منظورم آن باشگاههائی است که به معنای واقعی باشگاه هستند از این پول نمی‌توانید به آنها کمک کنید. اکنون در آستانه مسابقات المپیک مونیخ هستیم این بودجه ناقص است در بودجه مقداری هم برای مسابقات المپیک گذاشته بودید من افتخار ندارم که نماینده کارگر باشم نمی‌خواهم به ساحت مقدس کارگر دخالت کرده باشم آیا یک کارگر سالم دارای بازده بیشتری است یا یک کارگر رنجور و بیمار؟ استادان اقتصاد بخوبی میدانند که امروز در چهارچوب تئوریهای اقتصادی ورزش یکی از مهم‌ترین وسایل جهت بهبود و بازده نیروی انسانی در سیستم تولید است آیا معتقد نیستید که سیستم تولید ماشینی روح و جسم افراد را خسته می‌کند باید برای برطرف کردن آن بفکر چاره افتاد من نمیدانم کدام حرف دولت را قبول کنم از یک طرف معتقدید که برای پیشرفت این کشور و سعادت این ملت در تلاش هستید و از طرف دیگر وقتی انسان به بودجه ورزش و تفریحات سالم ۲۸ میلیون جمعیت این کشور نگاه می‌کند خجالت می‌کشد جناب آقای هویدا تشریف ندارند.

عباس میرزائی ـ صبح تا بحال تشریف داشتند.

شیخ رضائی ـ آنقدر مظلوم صحبت نکنید بمن حالت تأثر دست می‌دهد مگر یکی از منشورهای انقلاب سفید شاه و مردم انقلاب آموزشی نیست؟ مگر پیاده کردن طرح‌های ورزشی و ایجاد امکان برای انجام برنامه ورزشی جزء برنامة انقلاب آموزشی نیست؟ پس چرا به آن توجه نمی‌شود. مگر رهبر این ملت، شاهنشاه آریامهر، بارها در کنفرانس‌های رامسر و هر فرصتی که پیش آمده است علاقة خود را به توسعه ورزش ایران نداشته‌اند؟ چطور به خودتان این اجازه را می‌دهید که به مسأله ورزش و سلامت کودکان و نوجوانان و جوانان این مملکت تا این اندازه بی‌علاقگی نشان دهید؟

البته توضیح بدهم بعضی از کارخانه‌ها دارای وسایل ورزشی هستند حتی در وزارت کار قسمت تربیت بدنی‌اش را عرض می‌کنم چون قسمت‌های دیگر را اطلاع ندارم دوستان من باید بگویم در آن قسمت کارهای خوبی در ورزش شده است، ولی این عمومیت برای کارگران ندارد و من استدعای توجه بیشتری دارم حالا توجه میفرمائید که آن ۹ میلیون تومان برای پانصد کارمندی است که از وزارت آموزش به تربیت بدنی منتقل شده‌اند و هزار تا کارمند جدید و این استادیوم صدهزار نفری آقای دکتر دادفر عزیز بعضی از مخارج برای تربیت بدنی ایجاد می‌کنید که می‌توانیم از این مخارج جلوگیری کنیم. شما خیال می‌کنید استادیوم صدهزار نفری در ماه گذشته چقدر پول آب و برقش شده پنجاه هزار تومان بیائید شما که اکثریت هستید و دبیر کل محترم شما هم این جا تشریف دارند بیائید یک قانونی بگذرانید آنطور که میگوئید در فراکسیون بحث کنید و این قانون را بیاورید مجلس و بصورت اجرا در بیاورید که این مراکز ورزشی مثل مساجد در شهرهای کوچک که از پول آب و برق معافند یک مقدار کمتر بدهند این مراکز ورزشی را از پول آب و برق معاف کنید چون این پول را سازمان تربیت بدنی باید پرداخت کند. یک استادیوم ورزشی در خود شمیران هست پرسیدم چقدر پول آب و برق می‌دهید گفتند ماهی چهار هزار تومان که اگر اینجا را معاف کنید ماهی چهار هزار تومان سالی ۴۸ هزار تومان می‌تواند کمک خرج ورزش شود. یک موضوعی که پیشنهاد می‌کنم مقام محترم وزارت کار تشریف ندارند ما در مؤسسات خصوصی محلهای ورزشی داریم پست و تلگراف و بی‌سیم محل ورزشی دارد بیائید قانون بگذرانید پیشنهاد کنید با حسن نیتی که دارید موافقت کنید این مؤسسات کوچک ورزشی را در اختیار دبستانها و دبیرستانهای آن حوزه بگذارند که این دانش آموزان از آن محیط ورزشی بتوانند استفاده کنند. من پیشنهاد می‌کنم به وزارت آموزش و پرورش ضابطه‌ای که برای گرفتن امتیاز دبستانها می‌باشد داشتن زمین ورزش را برای گرفتن امتیاز بدون هیچگونه پارتی بازی در نظر بگیرند (صحیح است) باز ممکن است ایراد بگیرند و بعضی از مدیران دبیرستانها به معلمین بگویند شیخ رضائی در مجلس مسائل کوچکی را مطرح کرد این مسائل کوچک را اگر دقت کنیم و رفع کنیم کمک بزرگی است. ما در تهران ۳۰ باشگاه بیشتر نداریم که باید به آنها رسیدگی کنند البته به کار همة آنها، آقای دکتر کاشفی عزیز بمن جواب دادند چون خیلی‌ها این سئوال را داشتند من این را می‌گویم اگر دولت این جواب را بدهند همه آنها به جوابشان رسیده‌اند این باشگاهها تصدیق می‌کنید که مراکز انتقاعی نیستند بیائید این باشگاهها را از مالیات معاف کنید الان بعضی از رؤسای باشگاهها در راهروهای ادارات مالیات مشغول رفت و آمد هستند. تربیت بدنی می‌نویسد که انتفاعی نیست ولی آنها تقاضای مالیات دارند بدین جهت تصدیق می‌کنید که با دادن مالیات یک ضرری به آنها وارد خواهد شد و این مراکز نیمه صحیح ورزشی چون فقط بعضی‌ها تکمیل هستند از بین خواهند رفت مطلب بسیار جزئی و مهم دیگر آب باشگاههاست یک حمام برای یک متر مکعب آب ۲/۵ ریال می‌دهد باشگاه متر مکعبی یک تومان باید بدهد بیائید قانون را تجدید کنید و قرار بگذارید و از وزیر محترم آب و برق هم بخواهید و این کار را انجام دهید و از این بابت باشگاهها را معاف کنید.

دکتر دادفر ـ لغو ماده ۶۸ قانون شهرداریها به دولت توصیه شده در اصلاح آن این مطلب هم گنجانیده خواهد شد.

شیخ رضائی ـ متشکرم و اما ورزش دانشگاهها هر دانشجو در هر سال مبلغ یکهزار ریال برای ورزش می‌پردازد ولی در طول سال حتی جزئی‌ترین وسائل ورزشی در اختیار وی نمی‌باشد که اوقات فراغت خود را صرف ورزش کرده و باآمادگی بیشتر و روحیه قوی‌تر و شاداب‌تری بسایر دروس بپردازد. در بسیاری از مؤسسات آموزش عالی حتی یک زمین والیبال هم در اختیار دانشجویان نیست ولی برای تمرین تیمهای کلنی خود بهر ترتیب است از میادین و سالنهای متعلق به سازمان تربیت بدنی ـ آموزش و پرورش ـ باشگاهها بطور خیلی ناقص یعنی در هفته یک جلسه یا در دو هفته یک جلسه به تمرین می‌پردازند تا خود را برای مسابقات قهرمانی دانشگاههای کشور آماده سازند ولی مشاهده می‌شود که اکثراً اینگونه تیمها در برابر دانشگاههائیکه مجهز به وسائل ورزشی (آنهم فقط برای تیمهای کلنی دانشگاه نه برای استفاده کلیه دانشجویان) هستند بهیچوجه قابل قیاس نیستند و به همین دلیل لطمه بزرگی به روحیه آنان می‌خورد زیرا نه وسیله‌ای داشته‌اند، نه مربی کارآزموده و نه سالن و یا میدان تمرین که بتوانند آنطور که شایسته است در مسابقه شرکت نمایند.

من سئوال می‌کنم چرا اجازة تأسیس یک مدرسه عالی داده می‌شود که در ساختمانی شروع بکار نماید که حتی فاقد یک محوطه کوچک برای قدم زدن دانشجویان باشد تا چه رسد به اینکه سالن والیبال و بسکتبال و یا ژیمناستیک در اختیار داشته باشد. پیست دوومیدانی، زمین فوتبال و یا استخر شنا را دیگر چه عرض کنم.

در مملکتی که پیشوای عالیقدر آن بقدری به ورزش علاقمندند که کراراً در باره تعمیم ورزش درمملکت دستورات مؤکدی صادر فرموده‌اند و خود در رشته‌های مختلف ورزشی سرآمد می‌باشند و دستورالعملهای معظم‌له سرمشق بزرگی برای مسئولین امر می‌باشد و ورزشکاران بخود می‌بالند و افتخار می‌کنند که رهبر خردمند و عالیقدرشان یعنی پیشوای بزرگ ملت ایران شاهنشاه آریامهر از قهرمانان بنام می‌باشند و نظرات و دستورالعملهای معظم‌له در باره ورزش و تربیت بدنی استادان و متخصصین این فن را بشگفتی وامیدارد. این موهبتی است بزرگ که کمتر ملتی از آن برخوردار است. چرا افکار بلند و اندیشمند رهبر عالیقدر ما شاهنشاه آریامهر را مسئولین امر درک نمی‌کنند چرا فکر نمی‌کنند که پیشوای ملت ایران با هزینه شخصی قهرمانان ایران را به المپیک ۱۹۴۸ لندن اعزام فرمودند و در طول تاریخ ورزش نوین ایران فقط کمکها و مساعدت‌های معظم‌له بوده است که موفقیت‌هائی در سطح جهانی نصیب ورزشکاران این مملکت شده است اگر خادمید پس چرا سرمشق نمی‌گیرید.

مسئولین وزارت علوم و آموزش عالی می‌گویند که ما دخالتی در تربیت بدنی و کار ورزش دانشگاهها نداریم و فقط نقش هماهنگ کننده برنامه‌ها به عهدة ماست در حالیکه در وزارت علوم اداره و اداره کل بنام تربیت بدنی وجود ندارد که حتی نقش هماهنگ کننده را داشته باشد.

امور تربیت بدنی دانشگاهها و مدارس عالی مملکت را فقط دو نفر در وزارت علوم و آموزش عالی به عهده دارند یکی بنام رئیس تربیت بدنی و دیگری بنام متصدی مسابقات. این تشکیلات می‌خواهد که مسابقات قهرمانی دانشگاهها و مدارس عالی مملکت را که جزئی از برنامه‌های وسیع و یکی از برنامه‌های تعمیم ورزش دانشگاههاست اداره و برگزار نماید. البته تعمیم و گسترش ورزش ـ اجرای دو واحد درس تربیت بدنی و ورزش عملی و دهها برنامه دیگر که مورد نظر است فراموش شده و فقط اکتفا به برگزاری مسابقات نیم‌بند و ناقص می‌نمایند که نمونه‌های آن را که در دو سال گذشته در بعضی رشته‌های ورزش اجرا شده دیده‌ایم ضمن آنکه میدانیم این مسابقات هم به همت مسئولین تربیت بدنی دانشگاهها بوده است و وزارت علوم و آموزش عالی هم یکی از دهها نقش را بعهده داشته و نماینده آن در شب فینال مسابقات فقط نطق غرائی ایراد کرده است و بس.

در سال جاری کمیته‌ای از نمایندگان تام‌الاختیار دانشگاهها و مدارس عالی کشور در وزارت علوم تشکیل گردید و به تصویب این کمیته رسید که مسابقات قهرمانی دانشگاههای مملکت در دهه سوم اسفند ماه باشد، سپس بدون رعایت نظرات کمیته مزبور تصمیمات فوق را لغو کردند و مجدداً کمیته دیگری تشکیل دادند از نمایندگان تام‌الاختیار مؤسسات آموزش عالی در این کمیته مقرر می‌شود که مسابقات انفرادی از ۲۵ تا ۳۰ اسفند ماه سال جاری برگزار شود. باز هم بنا به عللی فقط سه رشته وزنه‌برداری ـ کشتی ـ ژیمناستیک را در تاریخ فوق اعلام می‌دارند و پینگ‌پنگ ـ دوومیدانی ـ شطرنج ـ شنا و شیرجه ـ تنیس که می‌توان گفت جزء مسابقات انفرادی است حذف می‌نمایند و مسابقات والیبال و بسکتبال و فوتبال را نیز باید عرض کنم که در مرکز استان سیستان و بلوچستان و بطور کلی در این استان هنوز یک زمین چمن فوتبال وجود ندارد تا چه رسد به چیزهای دیگر. آنچه مسلم است و آنچه که باید در اینجا گفت این مطلب است که ما از نظر سطح ورزش مطابق سایر شئونات کشورمان که تحت رهبری شاهنشاه آریامهر پیشرفت نموده است بسیار عقب هستیم.

دربارهٔ مالیات باشگاههای یک دفعه عرض کردم مجدداً بطور مشروح عرض می‌کنم در قانون گذشته صحیح‌تر عرض کنم در طرح پیشنهادی به هیئت وزیران باشگاههای ورزشی چون جنبه انتفاعی نداشتند از مالیات معاف شدند حق هم چنین بود از سال گذشته تا بحال مدیران باشگاهها در راهروهای وزارت دارائی مشغول رفت و آمد هستند سازمان تربیت بدنی می‌نویسد که این باشگاهها انتفاعی نیست ولی اداره مالیات بر درآمد میل بگرفتن مالیات دارد من در نهایت احترام از مقام محترم وزارت دارائی استدعا دارم برای ما روشن نمایند که حق با کدام طرف است. یک موضوع خیلی پیش پا افتاده از نظر ما ولی از نظر ورزش و ورزشکار و باشگاه و باشگاه‌دار مهم اینست که مصرف آب برای حمامها از قرار مترمکعبی ۲/۵ ریال ولی برای باشگاهها از قرار مترمکعبی ۱۰ ریال است یک نفر در حمام حداقل ۲۵ ریال می‌پردازد ولی یک باشگاه‌دار از یک فرد خود ماهیانه ۶۰ ریال از قرار روزی ۲ ریال دریافت می‌دارد تازه ماهیانه را هم از همه کس نمی‌گیرد.

از مقام محترم وزارت آب و برق تقاضای رسیدگی فوری را دارم. لازم است که تذکر دهم یک ورزشکار در روز چند بار دوش آب سرد و گرم می‌گیرد.

در گذشته باشگاهها به شهرداری عوارض نمی‌دادند یعنی معاف بودند حال که عوارض نوسازی برقرار شده امیدوارم بدل شهرداری اصفهانی‌الاصل که می‌گوید دلش بحال همشهریهای تهرانی سوخته است بیافتد که این طبقه و این صنف را از زمرة همشریهای عوارض بده مجزا نماید، تا شاید گشایشی در کار و پیشرفتی برای هر کدام از آنها باشد.

در شهری که پایتخت است و نزدیک ۳ میلیون نفر جمعیت دارد در حدود فقط ۳۰ باشگاه ورزشی داریم و اغلب آنها هم در شرف نابودی می‌باشند رسیدگی به وضع آنها از واجبات است.

مطلبی بسیار مهم و قابل توجه است که من از نمایندة محترم دولت در مجلس می‌پرسم در این آپارتمانهائی که بخش خصوصی و یا دولتی در نقاط مختلف شهر بنا کرده‌اند آیا محوطه‌ای برای ورزش اطفال ساکن آن در نظر گرفته‌اند و اگر صحیح است خواهش می‌کنم نام ببرند (شاهنده ـ شما خودتان می‌خوانید خودتان هم جواب می‌دهید) چکار کنم شما خودتان میگوئید خودتان هم در روزنامه می‌نویسید در شرایطی که به علت ماشینی شدن کارها به سرعت بیکاری اضافه می‌شود مقصودم بیکاری نیست ساعات بیکاری در روز یک کارمند یا کارگر یا بقول معروف کاسب را می‌گویم و با توجه به اینکه بیکاری بطور کلی ایجاد فساد می‌کند برای سرگرمی و وقت‌گیری جوانان چه برنامه‌ای دولت محترم حزبی شما دارد.

من از ریاست کمیسیون بودجه دوست عزیزم جناب دکتر دادفر استدعا دارم با توجه به مطالبی که عرض شد به بودجه تربیت بدنی توجه بفرمایند و با مسئولین آن تماس بگیرند دولت از شما و به اصطلاح اکثریت مجلس هم از شماست با متمم بودجه می‌توان به این مشکلات پایان داد (مظهری ـ متمم بودجه سال دیگر) از من غلط املائی نگیرید شما میدانید که کرمان به منزله دل مردم است و ما اهل دلیم شما بمن بگوئید در کرمان چند مؤسسه ورزشی دارید من حرفم را پس می‌گیرم.

من نمی‌خواهم کشورهای دیگر را مثال بزنم و یا در نظر ندارم بگویم سرمشق بگیریم ولی سؤال من این است که آیا شما همکاران عزیز میدانید ما در همین پایتخت حال به شهرستانها دیگر کاری ندارم نماینده محترم هر شهری می‌تواند پیش خود تصدیق و با با صدای بلند تکذیب نماید در همین پایتخت چند استخر سرپوشیده داریم تعداد آنها به تعداد انگشتهای دست نمی‌رسد تازه این تعداد هم بنا بدستور و همت شهبانوی عزیز و گرامی ساخته شده است. تربیت بدنی ما با این بودجه‌ای که در اختیار دارد هیچوقت نمی‌تواند و نخواهد توانست در راه پیشرفت ورزش که همان خواستة شخص اول مملکت می‌باشد قدمهای مؤثری بردارد پس برای اینکه منویات شاهنشاه گرامی آریامهر عزیز اجرا شد باید به بودجه تربیت بدنی توجه نمود مجدداً از اولیای امور و ریاست محترم کمیسیون بودجه تقاضای رسیدگی را دارم و امیدوارم که احتیاج به سؤال جداگانه از دولت در آینده نباشد.

در همین زمینه از مخلص سؤالاتی می‌شود مخصوصاً در بارة ورزش دبستانها و دبیرستانها لذا برای اینکه مقامات مسئول در یک جا بهمة این سؤالات جواب بدهند سؤالی از وزارت آموزش و پرورش دارم که از مقام محترم ریاست استدعا دارم که امر مقرر بفرمایند به این سؤال در این مجلس پاسخ دهند با اجازه قرائت می‌کنم.

مقام محترم وزارت آموزش و پرورش

در زمینه انقلاب آموزشی نسبت به امر ورزش دبستانها و دبیرستانها تا بحال چه برنامه‌ای اجرا شده و در آینده چه طرح و برنامه برای انجام دارید؟

با تقدیم شایسته‌ترین احترامات ـ علی اصغر شیخ رضائی.

امیدوارم طرح این سؤال و جواب آن خیلی از سؤالات ورزش دوستان فرهنگی را جوابگو باشد و مجریان را موفق بدارد.

قبل از اینکه مطالبی در باره ورزش مدارس عالی بیان کنم لازم به تذکر است دانشگاه ملی و مدرسه عالی دختران از نظر وسایل و زمین‌های ورزشی تا اندازه‌ای تکمیل است و پیشرفتهای وسایل ورزش مدرسه عالی دختران مدیون راهنمائیها و کمکهای شهبانوی گرامی می‌باشد و بدین جهت روی سخنم با مدارس عالی است که فاقد وسایل ورزش و خود وزارت علوم می‌باشد خواهش می‌کنم آقای شمس رسیدگی بفرمایند به این مطلب چون امروز صبح ارادتم به ایشان بیشتر شد از نظر برنامه‌ای که تذکر دادند هیهات که ما نمیدانیم چه بگوئیم نمیدانیم کجا هستیم و چه میگوئیم ما قرار نبود این مطلب را بگوئیم.

دکتر الموتی ـ ایشان صبح یک چیزی گفتند و بعد هم معذرت خواستند.

دکتر دادفر ـ خواهش می‌کنم این مطلب را اصلاً نفرمائید.

رئیس ـ شما صحبتتان را بفرمائید.

شیخ رضائی ـ چشم معذرت می‌خواهم. درست در تیرماه ۱۳۵۱ بعد از پایان امتحانات نیم‌سال آخر که تیمهای ورزشی هیچگونه آمادگی ندارند موکول می‌کنند که در نتیجه به این ترتیب پیش‌بینی می‌شود که مسابقاتی برگزار نگردد و امید ورزشکاران دانشگاهها به یأس و نومیدی تبدیل شود وزارت علوم و آموزش عالی که از اجرای مسابقات که یکی از دهها برنامه تعمیم و گسترش ورزش عاجز است چطور می‌تواند جوابگوی ورزش و فعالیتهای ورزشی ۸۰ هزار دانشجو در مملکت باشد. چرا به این مهم توجه نمی‌شود.

چرا وزارت علوم و آموزش عالی از تجربیات و نظرات کارشناسان تربیت بدنی که دارای تحصیلات عالی و حتی تیتر دکترا در این رشته هستند و در دانشگاهها مشغول بکارند در پیشرفت و گسترش ورزش دانشگاهها استفاده نمی‌نمایند. چرا طرحهای آنان را که حاصل سالها تجربه در ورزش و تربیت بدنی بوده است و به وزارت علوم و آموزش عالی ارائه داده‌اند استفاده نکرده و حتی برای یکمرتبه هم که شده است مطالعه ننموده‌اند.

وزارت علوم و آموزش عالی برای ورزش دانشگاهها و تعمیم آن تا بحال چه کرده است؟ چند سالن، چند استخر، چند زمین فوتبال و پیست دوومیدانی، چند زمین والیبال و بسکتبال و چند زمین تنیس را تاکنون احداث کرده است که مورد استفاده دانشجویان قرار گیرد. در حالی که می‌توان از وجوه پرداختی یکهزار ریال دانشجویان مبلغی را هر سال برای ساختن یک سالن اختصاص داد و در نقاط مختلف شهر از همین بودجه طی سالهای گذشته می‌شد که چند سالن و میدان ورزشی احداث شود و دانشجویان بتوانند از آنها استفاده نمایند. در حالیکه یک دانشگاه ما درست در سطح مملکت در چند رشته مسابقات ورزشی را به بهترین نحو اداره نماید. وزارت علوم از اجرای یک مسابقه ورزشی برای دانشجویان عاجز است زیرا در سازمان اداری وزارت علوم اداره‌ای بنام تربیت بدنی وجود ندارد در حینی که امتحانات دارد تمام می‌شود و دانشجو مدتی است که دارد درس می‌خواند می‌گویند بیا مسابقه بده پس ظاهر هر کاری را در نظر دارند و به باطن موضوع کاری ندارند. بهرحال چند روز پیش برای انجام کاری رفته بودم دانشسرایعالی تربیت بدنی یک واقعه اتفاق افتاده بود که برای من تعریف کردند از این لطف‌ها بسیار به من کرده‌اند و من نمیدانم که چطور از آنها تشکر کنم. یک کسی دکتر است و پس از سالها رفت آلمان و دکتر در ورزش شد و در دانشسرایعالی تربیت بدنی آلمان شروع به تدریس کرده است اینجا خواست کار کند، گفتند به وجود شما احتیاج نداریم بعد رفت در مؤسسه دیگری الان کار می‌کند مهره جای خودش نیفتاد این شخص یک میز کوچکی در دانشسرایعالی دارد گفت چند روز پیش آمده بودند از من می‌پرسیدند که این شیخ رضائی کیست، اسم پدرش چیست چرا راجع به ورزش صحبت کرده من صحبت می‌کنم و در نهایت ادب هم صحبت می‌کنم اگر اشتباه می‌کنم بیائید به من جواب بدهید ما در حزب تعلیم دیده‌ایم شاید شما تکذیب کنید ولی ما در حزب خودمان تعلیم دیده‌ایم که اگر اشتباه کردیم می‌آئیم و معذرت می‌خواهیم چرا طابق‌النعل بالنعل پا جای پای من می‌گذارید من از خانه نباید بیرون بیایم؟ (دکتر الموتی ـ کی گفته؟) شما را نگفتم خصوصی خدمتتان عرض می‌کنم وزارت آموزش و پرورش را گفتم. من حالا یک سؤالی دارم از وزارت علوم و آموزش عالی که عیناً قرائت می‌کنم.

ریاست محترم مجلس شورای ملی ـ در نهایت احترام استدعا دارم امر و مقرر بفرمائید که مقام محترم وزارت علوم و آموزش عالی جهت پاسخ به سؤال زیر در مجلس حضور بهم رسانند. در بارة برنامه ورزش و تفریحات سالم دانشجویان دانشگاهها و مدارس عالی تا بحال چه برنامه‌ای انجام شده و در آینده چه طرحی برای انجام دارند؟

با تقدیم شایسته‌ترین احترامات ـ علی اصغر شیخ رضائی.

با این سؤال خیلی چیزها روشن خواهد شد.

قبلاً از معاون محترم وزارت علوم سؤال کردم گفتند ما تمام کارها را واگذار به تربیت بدنی کردیم. تربیت بدنی می‌گوید ما جنبه نظارت داریم نه جنبه دخالت. این جوابی بود که معاون محترم وزارت علوم دادند حال که وزرای علوم و آموزش عالی آنقدر در تعمیم و گسترش ورزش دانشگاهها ناتوان است چرا سازمان تربیت بدنی ایران به فکر ورزش دانشگاهها نیست آیا فقط کار سازمان تربیت بدنی ایران تشکیل فدراسیونهای ورزشی است؟ آیا جوانان و ورزشکاران دانشجو نمی‌توانند پشتوانه خوبی برای تیمهای ملی رشته‌های مختلف ورزشی باشند و فدراسیون از آنان استفاده نمایند؟ پس چرا سازمان تربیت بدنی ایران در کار ورزش دانشگاهها نظارت مستقیم ندارد چرا به این وضع فلاکت‌بار خاتمه داده نمی‌شود؟ آیا فقط کافیست که در داخل بعضی از دانشگاهها و مؤسسات آموزش عالی که از امکانات بهتر و زیادتری برخوردارند و می‌توانند تا حدی به ورزش دانشگاه مربوط بخود برسند (آنهم در سطح تیمهای کلنی) به تعمیم ورزش اکتفا کنیم و سایر مؤسسات آموزش عالی را که فاقد حتی یک زمین والیبال می‌باشند از نظر دور داریم، بر عهده کیست که به این مهم توجه کند؟

آیا سازمان تربیت بدنی که اختیاری ندارد که حتی یک مربی ورزش را از دانشکده‌ای به دانشکدة دیگر منتقل کند می‌تواند این معما را حل کند؟ و یا وزارت علوم و آموزش عالی که فاقد تشکیلاتی بنام تربیت بدنی دانشگاههاست این مهم را حل خواهد کرد؟ پس بیائید طرحهای بایگانی شده را که توسط متخصصین فنی به وزارت علوم و آموزش عالی ارائه شده است بیرون آورده و بررسی کنید و یا کارشناسان تربیت بدنی را که تعدادشان در دانشگاهها و مدارس عالی مملکت کم نیست گرد هم آورید از تجربیات و پیشنهادات آنان استفاده کرده طرحی جامع پیشنهاد نمائید مسلماً به تصویب مقامات عالیه مملکت خواهد رسید و شخص آقای نخست‌وزیر هم بطور قاطع طرح پیشنهادی را که در آن تعمیم و گسترش ورزش بین جوانان دانشجوی مملکت پیش‌بینی شده است خواهند پذیرفت معذرت می‌خواهم چند مدت پیش یک ماده واحدی از طرف مقام محترم وزارت آموزش و پرورش به مجلس آمد در باره مستمری یکی از معلمین که فوت شده بود اینجا صحبت کردم و از آقای دکتر کلالی خواستم چون من هم مثل ایشان در مدرسه علمیه درس خواندم اینجا نزدیک است و به آنچه گفتم اعتقاد دارم عرض می‌کنم آنچه گفتم اعتقاد دارم عرض می‌کنم آنچه گفتم اعتقاد قلبی من بود توجه بفرمائید در روزنامه شریف و خیلی ارجمند ایران نوین خواندم مطلبی بود که مجبورم بگویم از اینکه یکی از منویات اعلیحضرت همایونی راجع به کمک به معلم اجرا شد بعنوان یک نماینده اگر قبول ندارید (دکتر دادفر ـ شما نماینده مردم و محترمید این چه حرفیست که می‌زنید) متشکرم. اجازه بفرمائید اگر قبول ندارند بعنوان یک همکار فرهنگی و اگر نیست بعنوان یک شاگرد از استاد و اگر نیست بعنوان یک معلم از وزیر آموزش و پرورش و اگر نیست بعنوان یک نماینده از وزیر آموزش و پرورش در هر مرحله که قبول دارید از اینکه این ماده واحده را آوردید متشکرم، نکند بعد بنویسید همکار ما نیست معلم دولتی نیست معلم ملی بود از این مطلب بگذریم بعد از چند سال فقط این ماده واحده آمد که به یک معلم کمک شد. بسیار کار شایسته‌ای بود اما آقای دکتر بطحائی عزیز یک کاغذ یکی از هم‌مسلکان من داده که در این ماده واحده به این نتیجه می‌رسم که چرا جمعی را شاید و عده‌ای را نشاید. آقای دکتر بطحائی بهتر از من میدانند که آزادمنش معلم فیزیک سر کلاس فوت کرد، هندی استاد ریاضی در سر کلاس فوت کرد، دکتر کوچک‌پور همان کسی که همة معلمین را مداوا می‌کرد میدانید به چه علت فوت کرد؟ رسیدگی کنید ما چراغ‌های فروزنده‌ای در این آموزش و پرورش داریم مثل ابوترابیان معلمینی هستند که با ارزش هستند، بیرشگ، آذرنوش، قمصری کوچصفهانی، شهریاری، نصرالله، کوشا، شاهین، بهنیا و امثال اینها اگر بخواهم اسم ببرم زیاد می‌شوند این افراد برگردن آموزش و پرورش حق بزرگی دارند و همه می‌شناسید. رسیدگی به وضعشان بکنید قانون بیاورید من میدانم که همة شما و تمام اولیای حزب شما معتقدند که به معلم باید کمک بشود. بیائید کاری کنید تا موقعی که معلم زنده است از آینده خودش اطمینان داشته باشد. شخص بزرگواری از حزب ایران نوین فوت کرد او نمونة یک انسان بود، پسرش شاگرد من است، انسانی بود که دلش نمی‌خواست برای زیردستش پرونده درست کند، انسانی بود که از پشت سر اطاقش تلفن نمی‌شد که فلانی را سر کار راه ندهند. من به کلیه شما قول می‌دهم تا موقعیکه پسر محمدیان خوانساری در مدرسه‌ای که من درس می‌دهم باشد مانند یک پدر از او حمایت کنم و از او نگاهداری کنم و هر سال گزارش تحصیلات او را خدمت دبیر کل تقدیم کنم (احسنت ـ آفرین) انسانیت حکم می‌کند، پرونده سازی موقوف شده کاغذی است از محمد هاشم دانشگر که فوت نموده (پدرامی ـ نامه را بعد از فوت نوشته) اجازه بفرمائید شما که بعد از مدتهای زیاد اخویتان را پیدا کرده‌اید ذوق زده شده‌اید. بنده عکس شش در چهار شما را هم دیدم که اخوی را پیدا کردید و ذوق زده شدید بهرحال این نامه را تقدیم می‌کنم ایشان ۷۷۸۸ ریال طلب داشته و بازماندگانش در بدترین وضع بسر می‌برند. هنوز مستمری برای وراثش نداده‌اند. علت همان بود که چرا جمعی را شاید و عده‌ای را نشاید. از شما استدعا می‌کنم فکری برای خانواده‌های این معلمین بکنید من نمی‌خواهم معلمین را کوچک بکنم. جناب آقای دکتر کلالی با شما درد دل کنم استاد اجازه می‌دهند به شاگرد که صحبت کند در متمم بودجه که صحبت کردم از اولیای امور آموزش و پرورش استدعا کردم ما در باره رفع کمبود آموزگار دبستانها و معلمین که در استخدام مدارس ملی هستند و به وزارتخانه بستگی ندارند در مورد بازنشستگی آنان و مقداری مطالب دیگر من پیشنهاداتی دارم. پیشنهادها در اختیار لیدر فراکسیون ما هست. اگر لازم میدانید این پیشنهادها را بگیرید و در هر محلی که بنده را احضار میفرمائید خدمت خواهم رسید درست خاطرتان هست که چه عرض کردم بنده می‌آیم و مطالبی را به عرض میرسانم تا این تاریخ هنوز هیچکس از جناب آقای رامبد پیشنهادهائی را که من دادم نگرفته و عرض می‌کنم این پیشنهادها را اگر شما مطالعه کنید از این هفت و هشت تا یکی‌اش را عمل می‌کنید با آقای صدری کیوان یکی را مطرح کردیم تصدیق کردند که پیشنهاد خوبی است به این نتیجه می‌رسیم که جناب آقای نخست‌وزیر فرمودند که ما به راهنمائی بخش مخالف که ما باشیم احتیاج نداریم بروید کتاب بخوانید بنده هم گوش کردم و کتاب ابتدائی می‌خوانم تا کی شرایط میسر بشود که به حرف بنده گوش کند (کم خریداری برای ما هنرمند باشد نه عیب ـ کی توان بهر کسادی طعنه بر گوهر زدن) چند کلمه هم با آقای دکتر بطحائی صحبت کنیم اگر خسته شدید معذرت می‌خواهم ما با بودجه‌ای که در اختیار وزارت آموزش و پرورش می‌باشد باید به این نکته توجه کند که بوجود آوردن دیپلم‌دار متوقع نه دیپلمه باسواد کار درستی نیست. ما اگر به عمق مطلب دقت کنیم بهتر از اینست که دیپلم‌دار متوقع درست کنیم نباید به آموزش دقت بیشتری بکنید از متخصصین و صاحب‌نظران استفاده کنید اگر بخواهیم بهمین طریق عمل کنیم کار درستی نیست و بازده اینکار خوب و شایسته نخواهد بود.

از وزارت آموزش و پرورش استدعا دارد آمار دقیق دبیرستانهای دولتی که دارای دبیرستان شبانه می‌باشند در این مجلس اعلام نمایند با این آمار که از اول تا ششم چند درصد قبولی داشته‌اند و سال ششم چند درصد مقایسه قبولی‌های کلاس‌های ششم با اول تا پنجم نشان می‌دهد که تا چه اندازه به سواد بچه دقت می‌شود. اکثراً از اول تا پنجم دانش آموز قبول می‌شود ولی در کلاس ششم آمار قبولی خیلی خیلی کم می‌شود.

این را توضیح بیشتری بدهم در این دبیرستانهای شبانه تفاوت قبولی کلاسهای از اول تا پنجم را وقتی با تعداد قبولی کلاسهای ششم مقایسه می‌کنیم می‌بینیم اختلاف صددرصد است. تعداد قبولی کلاس هفتم صددرصد است هشتم صددرصد است تا کلاس پنجم همینطور است ولی در کلاس ششم تعداد قبولی ۴ درصد است علتش این است که کلاس ششم در یک ضابطه و یک مقررات خارج از محیط شبانه امتحان می‌دهد. این کلاسهای شبانه را باید رسیدگی کنید. البته یک چیزهائی هم هست که به من گفته‌اند که مشغول رسیدگی هستیم. آخرین مطلبی هم که هست اگر اجازه بدهید یک کمی هم نطق قبل از دستوری بکنم. راجه به حوزه انتخابیه‌ام و عرایضم تمام بشود از مقام محترم وزارت آب و برق استدعا دارد که در بارة طرح آبیاری گرمسار چه اقدامی کرده‌اید و چه اقدامی خواهید کرد؟ آیا صحیح است که در برنامه چهارم بنا بود سدی روی رودخانه حبله‌رود برای آبیاری گرمسار و ورامین زده شود و به برنامه پنجم منتقل شد و بعد هم آیا منتفی است و یا این بنده و اهالی گرمسار و ورامین را مطلع خواهید فرمود، خوب اگر خسته شدید در نهایت ادب معذرت می‌خواهم.

پروانه سوخت، شمع فرو مرد، شب گذشت
ای وای من که قصة دل ناتمام ماند، متشکرم.

چند نفر از نمایندگان ـ فرمایشاتتان تمام شد؟

شیخ رضائی ـ اگر اجازه می‌دادید باز هم شروع می‌شد و مطالب بعرضتان می‌رسید (احسنت – احسنت).

- تقدیم دو فقره سؤال بوسیله آقای شیخ رضائی

۳- تقدیم دو فقره سؤال بوسیله آقای شیخ رضائی.

شیخ رضائی ـ با اجازه مقام ریاست دو فقره سؤال از وزارت آموزش و پرورش و وزارت علوم و آموزش عالی را که در ضمن بیاناتم قرائت کردم تقدیم می‌کنم.

- ادامه بحث در کلیات گزارش یک شوری کمیسیون بودجه راجع به لایحه بودجه سال ۱۳۵۱ کل کشور

۴- ادامه بحث در کلیات گزارش یک شوری کمیسیون بودجه راجع به لایحه بودجه سال ۱۳۵۱ کل کشور.

رئیس ـ آقای دکتر شمس بفرمائید.

دکتر شمس ـ بنده بعد از عرایضی که امروز صبح کردم در خارج از جلسه استنباط کردم که در مطالب بین‌الاثنینی که گفته شد سوء‌تعبیری از کلام بنده بعمل آمده بود که بر حسب دستور فراکسیون بنده اینجا رسماً معذرت می‌خواهم (احسنت) برای اینکه روابط ما در مجلس و خانة ملت اگر جز بر حسن نیت و احترام متقابل استوار باشد تردید نیست که ما بجائی نخواهیم رسید. بنابراین من امر فراکسیون را اطاعت می‌کنم و اگر این سوء‌تعبیر پیش آمده است مجدداً پوزش می‌خواهم (احسنت ـ احسنت)

رئیس ـ آقای رامبد بفرمائید.

رامبد ـ بنده از طرف جناب آقای فرهادپور که در جلسه تشریف ندارند خیلی تشکر می‌کنم و عرض می‌کنم که این سوءتفاهم رفع شد.

رئیس ـ خانم دکتر صنیع بفرمائید.

دکتر مهین صنیع (دانشور) ـ

خالی از اغراض گر دلها شود
گوش باز و دیدگان بینا شود (احسنت)
جز بذکر راستی مگشا لب
تا در رحمت بسویت وا شود (احسنت ـ آفرین)

از آغاز مشروطیت و بنیانگذاری مجلس شورای ملی مهمترین کار دولتها تنظیم بودجه مملکتی بوده است. جای تردید نیست که بودجه هر کشوری با توجه به درآمدهای ملی نمایانگر میزان پیشرفتها و فعالیتهای اقتصادی و برنامه‌ریزی و رفاه عمومی آن است و در حقیقت باید معتقد بود که بودجه هر مملکتی بزرگترین امر حیاتی و به منزلة نبض بنیة اقتصادی و اجتماعی و حاکی از تعادل یا عدم تعادل در سلامت آن کشور است (صحیح است ـ احسنت).

تردیدی نیست هنگامیکه بودجه مملکتی در مجلس مورد بحث قرار می‌گیرد باید انتقاد و راهنمائی‌های لازم در بارة آن بشود ولی باید متوجه بود انتقاد به معنی خرده‌گیری و عیب‌جوئی نیست. انتقاد به معنای سره کردن یعنی جدا کردن خوب از بد است (احسنت).

پس اگر نقیصه‌ای مشاهده شود باید آنرا تذکر داد و بالطبع دولت هم اگر آنرا وارد دانست در حدود مقدورات و امکانات خود در جهت رفع آن اقدام خواهد کرد. (صحیح است).

البته انتقاد واقعی آنست که دور از اغراض خصوصی باشد زیرا: چون غرض آمد هنر پوشیده شد (آفرین ـ احسنت).

بنظر من انتقاد مشروط براینکه مثبت و سازنده باشد قوی‌ترین اهرم اصلاحات است و انتقاد نباید جنبه مخالفت بخاطر مخالفت یا انکار مطلق را بخود بگیرد، والا پیشرفتهای روزافزون را نادیده گرفتن و از کاهی کوهی ساختن از شأن انتقاد می‌کاهد (آفرین).

برای من موجب کمال خوشوقتی است که برای اولین بار در بحث پیرامون بودجه‌ای شرکت می‌کنم که ترقیات و پیشرفتهای ما را در زمینه‌های مختلف بودجه بارزتری آشکار می‌کند و مانند یک آئینه روشن چهرة آینده درخشان این کشور را در خود منعکس می‌سازد.

بعقیده اغلب علمای اقتصاد امروز در دنیا هیچ دولتی نمی‌تواند بدون برنامه‌ریزی بودجه صحیحی ترتیب دهد و هر دولتی برای تنظیم بودجه بایستی اول در زمینه‌های مختلف مملکت برنامه‌ریزی کند بعد درآمد را تأمین نماید (صحیح است).

هنر دولت حزبی ما همین جاست که مطابق همین اسلوب علمی ابتدا نقشه‌هائی که برای پیشرفت مملکت در امور عمرانی، اقتصادی، اجتماعی، آموزشی، بهداشتی، رفاه عمومی و غیره لازم بوده طرح کرده و بعد درآمد را از راه صحیح تأمین نموده و بودجه متعادل و منطقی ارائه کرده است (آفرین).

این بودجه در عین حال هم در حکم یک کارنامه رضایت‌بخش از لحاظ اقدامات گذشته و هم بمنزله یک برنامه امیدآ‏فرین در باره فعالیتها و کوششهای آینده است برآمده است در اینجا بیک کرشمه دوکار (فرهاد پور ـ آفرین بر کمال شما)(خنده نمایندگان).

این کارنامه و برنامه نه تنها از حیث کمیت ارقام درخور توجه و تمجید است بلکه از حیث کیفیت تنظیم و بخصوص رعایت هماهنگی بین احتیاجات کشور و متوجه‌ساختن فعالیت‌های مختلف به سمت هدف‌های اصلی انقلاب هم مزایای غیر قابل انکاری دارد (آفرین). با توجه به ارقام و اعداد و بخش‌ها و فصل‌ها و توضیحات جامعی که در متن و ضمائم متعدد بودجه برای توجیه اقدامات مخصوصاً در زمینه اضافه سهم‌های مربوط به آموزش و پرورش و دانشگاهها و امور عمرانی، کشاورزی، رفاه عمومی داده شده است باید اعتراف کنم که دفاع از اصول و فروع چنین بودجه‌ای کار آسانی است و بهمین جهت از دشواری وظیفه همکاران محترمی که بخواهند بعنوان مخالف صحبت کنند آگاهم (احسنت ـ آفرین).

فرانسویها ضرب‌المثلی دارند که می‌گویند انتقاد آسان است ولی هنر مشکل است. من تصور می‌کنم عیب‌جوئی از این بودجه و نفی مزایای آن کار دشواری است مگر اینکه بخواهند مسائل دیگری را که رابطه منطقی با بودجه ندارد وارد این مبحث بفرمایند که آنهم تکلیفش معلوم است.

یکی از بزرگترین طرق قضا و داوری در امور مقایسه آنها با نظائرش است بودجه امسال اگر با بودجه‌های سالهای گذشته از حیث کمیت و کیفیت مقایسه شود معلوم خواهد شد که پیشرفت اقتصادی و اجتماعی ما همچنان با آهنگ موزون و مستمری سیر صعودی خود را ادامه می‌دهد (احسنت).

بقول آقای نخست‌وزیر «مطلب غرورانگیز اینست که جهش‌های اقتصادی ناشی از انقلاب بدوران کوتاهی محدود نمی‌شود بلکه همچنان سرعت مطلوب را طی کرده و می‌کند و این امر نشانه نیروئی است که جامعه ما را با گذراندن مراحل توسعه بسوی دروازه‌های تمدن بزرگ پیش میراند» (آفرین ـ احسنت).

حال که صحبت مقایسه شد باید عرض کنم در مقام مقایسه با کشورهای در حال رشد اگر تناسب میزان جمعیت کشور خودمان را با آنها در نظر گرفته و ملاک مقایسه قرار دهیم خواهیم دید که توسعه رشد اقتصادی ما از کلیه کشورهای در حال توسعه بیشتر و قوی‌تر است زیرا بعضی از کشورهای به اصطلاح در حال رشد و توسعه علاوه بر اینکه رشد اقتصادی ندارند در مسیر منفی هم گام برمیدارند و برای ما مایة افتخار است که نه تنها رشد اقتصادی ما از کشورهای مشابه بمراتب زیادتر است بلکه رشد اقتصادی ما از کشور ژاپن هم که دارای رشد اقتصادی قابل توجه و چشمگیری است بیشتر است و تقریباً یک برابر و نیم ژاپن است (صحیح است).

البته این پیشرفت‌ها برای کسانی که عینک بدبینی به چشم می‌گذارند و یا خدای ناخواسته پرده غرضی دیدگاه آنانرا پوشانیده است باور کردنی نیست (آفرین).

در اینجا باید عرض کنم که کشوری که با چنین جهش سریعی به جلو رانده شده است خواه‌ناخواه در بعضی از زمینه‌ها مشکلاتی داشته و خواهد داشت ولی آنچه مسلم است اینست دولتی که مدت هشت سال توانسته است با الهام از رهبریهای خردمندانه شاهنشاه و خطوط برجسته سیاست اقتصادی و اجتماعی و صنعتی که توسط معظم‌له استادانه طرح و ترسیم شده است تا این اندازه کارهای عظیم و عام‌المنفعه را به مرحله اجرا درآورد قطعاً در حل مشکلات کوچک و ناچیز که ناشی از ترقی سریع و ناگهانی یک مملکت وسیع و پهناور است قادر و توانا خواهد بود (احسنت ـ احسنت) (دکتر ناوی ـ آفرین بر شما).

به عقیدهٔ من هر فرد میهن‌پرست ایرانی که خواستار مجد و عظمت و پیشرفت آب و خاک مقدس خویش است باید تلاش کند که اگر مسائل علمی و مستدل و مثبتی در تجزیه و تحلیل بودجه مملکت بنظرش رسید آنرا با کمال حسن‌نیت و صفا مطرح کند و نشان دهد که صرف اعتبارات دولتی در چه زمینه و به چه کیفیتی نتیجه بهتر و بیشتری عاید مملکت خواهد ساخت (آفرین).

با آنکه در امر بودجه اصولا وقت غیر محدودی در اختیار نمایندگان می‌باشد ولی من قصد و دعوی آن را ندارم که در کلیه مباحث وارد شوم و بخود اجازه نمی‌دهم که در خصوص یک‌یک مزایای این بودجه بشرح و تفصیل بپردازم. فقط کافی میدانم که ملاحظات خودم را به قسمتهای معینی مخصوصاً در زمینه بعضی اولویت‌ها محدود کنم.

مطلب اول: اضافه شدن بودجه آموزشی است. در اینمورد همانطور که رهبر عالیقدر ما اعلام فرمودند در برنامه‌های پنجم و ششم وارد مرحله آنچنان پیشرفتی خواهیم شد که تمدن بزرگ خوانده می‌شود (احسنت). در آنوقت احتیاج به نیروی انسانی زیادی خواهیم داشت. سرمایه‌گذاری در راه تأمین نیروی انسانی برای گردانیدن چرخهای اقتصادی و صنعتی عظیم مملکت در آن دوران بسیار ضروری است زیرا گذشته از بازده اقتصادی ارزش معنوی افراد ملت بعلت آگاهی‌هائی که حاصل خواهند نمود فزونی خواهد یافت (آفرین).

ما امیدواریم که دولت حزبی ما در سال آینده اعتبارات بیشتری برای دانشگاهها و امور آموزشی در نظر بگیرد و به تقویت تعلیمات فنی و حرفه‌ای که ضامن پیشرفت‌های صنعتی کشور است توجه خاصی مبذول دارد و افراد مستعدی را که خودشان مولد ثروت باشند و پس از فراغ از تحصیل باری بر دوش جامعه نشوند تربیت نماید و همچنین موجبات جذب و بکار گماشتن آنان چه در بخش‌های خصوصی و چه در بخش‌های دولتی بطور مطلوب روزبروز بیشتر فراهم گردد (احسنت).

در اینجا سؤال مقدری هست که چطور بودجه آموزشی دانشگاهها کمتر از بودجه آموزشی در سطح تعلیمات ابتدائی و دبیرستانی است؟

من فکر می‌کنم که در واقع هرگونه اصلاحی که در روش تعلیمات دبستانی و دبیرستانی بعمل آید مآلا بنفع دانشگاهها خواهد بود زیرا به این ترتیب افرادی به دانشگاهها راه خواهند جست که بعلت بالا بودن سطح معلومات آمادگی و استحقاق بیشتری برای تحصیل در مؤسسات عالی خواهند داشت (صحیح است).

با وصف اینها امید می‌رود که دولت در آینده سهم بیشتری برای توسعه کمی و کیفی دانشگاهها مبذول دارد.

آنچه بسیار مهم و موجب کمال خوشوقتی است اینست که دولت توجه داشته است که جوانان ما از کودکستان تا دانشگاه نه تنها به تحصیل و فراگرفتن علوم بپردازند بلکه منافع و مقدسات ملی و هدفهای انقلاب را کاملاً درک کنند و به مفهوم واقعی آن پی ببرند (احسنت). و بنظر من این مسئله از هر نوع سرمایه‌گذاری در موارد آموزشی مهمتر است و برانگیختن حس وطن‌پرستی و شاه‌دوستی و فداکاری در راه عظمت ایران از اهم مهمات است (احسنت).

باید مدارس و دانشکده‌ها و مؤسسات آموزشی افرادی تحویل جامعه دهند که همه علاقمند به میهن و پای‌بند به سنن اجدادی خود باشند (صحیح است). لغت بمن‌چه باید از قاموس ایران خارج شد و همه خود را در راه ترقی و تعالی کشور مسئول بدانند (آفرین) و به مصداق کلکم راع و کلکم مسئول در قبال مملکت و اصولش احساس مسئولیت کنند و بی‌تفاوتی را رها کنند (صحیح است) مملکتی که نعمتهایش را با کمال سخاوت و بی‌دریغ در اختیار ما گذاشته مملکتی که در اینجا اجداد گرامی ما بخواب رفته‌اند (آفرین) (امام مردوخ ـ جانا سخن از زبان ما میگوئی) (خنده نمایندگان).

تأکید در این نکته نیز ضرورت دارد که لزوم توجه زیاد به تعلیمات فنی و حرفه‌ای و توسعه آموزش در رشته‌های علمی و طبیعی و ریاضی بهیچوجه نباید موجب کاهش توجه به تعلیم صحیح و دقیق زبان فارسی و ادبیات و فرهنگ ملی ما بشود زیرا برخلاف تصور بعضی از افراد کوته‌بین آشنائی به اصول و قواعد زبان فارسی و داشتن اطلاعات کافی در باره ادبیات و تاریخ افتخارات کشور برای همگان واجب و ضروری است وگرنه فرضاً یک پزشک یا یک مهندس یا زمین‌شناس یا زیست‌شناس که نتواند به آسانی و درستی مطلب خود را بگوید و از درک منافع ملی خود عاجز باشد و یا ارزش سنن باستانی خود را نفهمد وجودی ناقص خواهد بود (احسنت ـ آفرین).

باید یادآور شوم که در اغلب مؤسسات آموزشی ما چنانکه باید به تعلیم زبان و ادبیات فارسی توجه کافی مبذول نمی‌شود غافل از اینکه بزرگترین رکنی که طی حوادث بیشمار قرون و اعصار ملیت ما را حفظ کرده است زبان ماست که به جرئت می‌توانم بگویم گاهی اوقات از شمشیر هم برای حفظ مملکت مؤثرتر بوده است زبان ما در دنیا شخصیت و موجودیت ما را مسجل می‌کند (صحیح است ـ احسنت).

از این گذشته بهترین وسیله ایجاد عشق و علاقه در خاطر جوانان کشور نسبت به میهن و ایجاد عرق ملی در وجود جوانان آشنا ساختن آنان به ارزش‌های پایدار میراث فرهنگی و مقدسات ملی است و نیز آشنا ساختن آنان با ادبیات وسیع و غنی و شیرین پارسی و سنن و آداب اصیل ایرانی است (صحیح است).

در اینجا لازم میدانم بنام یک زن دانشگاهی از طرف جامعه زنان مراتب سپاسگزاری خود را از اقدامات بیدریغ و روشنفکرانه اعلیحضرت همایون شاهنشاه آریامهر و علیاحضرت فرح پهلوی شهبانوی ایران در راه پیشرفت زنان و اجازه دخالت آنان در امور سیاسی و اجتماعی و دانشگاهی به پیشگاه مبارکشان تقدیم بدارم (احسنت).

مرا باید که دارم نعمتش پاس
پیمبر گفت من لم یشکر الناس (احسنت)

مطلب دوم: سرمایه‌گذاری در کشاورزی و دامپروری است.

رشد کشاورزی ما با وجود بی‌مهری‌های طبیعت در سه‌سال گذشته سه‌درصد بوده است معذلک این رشد از بسیاری از ممالک در حال توسعه بیشتر بوده است. ولی تردید نیست که چون همپایه پیشرفت و رشد صنایع باید توجه بیشتری به سرمایه‌گذاری در کشاورزی و دامپروری می‌شد تا هم درآمد کشاورزان که اکثریت جمعیت مملکت را تشکیل می‌دهند بالاتر برود و هم مملکت از لحاظ تأمین تولیدات کشاورزی از خارج بی‌نیاز شود و نیز موادخام برای گردش چرخهای صنعتی در دسترس باشد (صحیح است).

برای اطلاع آقایان قسمت کوچکی از موفقیتهای کشور را در کشاورزی از سال ۴۲ تابحال خصوصاً درطول برنامه چهارم در طرحهای مختلفی که بموقع اجرا گذاشته شده است پیشرفتهای زیر بدست آمده است:

مصرف کودشیمیائی در سال ۴۲ ـ ۵۸ هزار تن بود در سال ۴۹ ـ ۲۴۳ هزار تن بوده است. تولید چغندر قند نسبت به سال ۴۲ دوبرابر شده، از هر هکتار زراعت مکانیزه ۳۲ تن قند برداشت می‌شود در حالی که در سال ۴۲ از ۱۵ تن تجاوز نمی‌کرد (صحیح است) پنبه نسبت به سال ۱۳۴۲ ـ ۳۰ هزار تن افزایش یافته و سالانه ۱۰۰ هزار تن صادر می‌شود. سطح زیر کشت در طرح افزایش تولید گندم در سال ۴۷ ـ ۳۵۰۷۱ هکتار بوده در صورتیکه در سال ۵۰ برابر ۲۵۰ هزار هکتار شده است.

تولید گوشت مرغ از سال ۴۱ تاکنون ۵ برابر شده است. همچنین افزایش در اکثر محصولات کشاورزی ایران دیده می‌شود و به سرعت پیش می‌رود و اطمینان دارد که در کمترین مدت این افزایش بحد ممکن است خواهد رسید و نواقصی که هست همانطوریکه عرض کردم رفع خواهد شد (احسنت).

دولت هم به این موضوع مهم توجه دقیق داشته و در این باب اضافه اعتبار لازم برای ترویج و توسعه کشاورزی منظور داشته است. مطلبی در اینجا هست که اصولاً در کشورهائیکه ناگهان در مسیر ترقیات صنعتی می‌افتند ناگزیر سیل مهاجرت از قطب‌های کشاورزی به طرف قطب‌های صنعتی مانند یک پدیده اجتماعی شناخته شده ظاهر می‌شود در نتیجه تعادل کارگران کشاورزی نسبت به کارگران صنعتی بهم می‌خورد (صحیح است).

خوشبختانه برای بازگردانیدن همین تعادل دولت در بودجه امسال با پیش‌بینی اعتبارات اضافی و فعالیتهای جدید توجهی خاص مبذول داشته و چنین بنظر می‌آید که هدفش در برنامه پنجم به پیروی از نیات رهبر مبتکر ما پی‌ریزی در همین جهت خواهد بود که جای بسی خوشوقتی است (احسنت).

مطلب سوم: تأمین اعتبارات برای رفاه اجتماعی و عمومی است.

مانند خدمات شهری، بیمه کارمندان، بازنشستگی، کمک به کارمندان دولت و مستمری وراث کارمندان جزء و غیره. در بودجه سال ۱۳۵۱ امکانات مالی وسیعی برای رفاه عمومی در نظر گرفته شده است بنابراین تصدیق میفرمائید که تأمین رفاه عمومی در میان قشرهای مختلف جامعه بویژه گروههای کم درآمد اجتماع و توزیع عادلانه‌تر درآمد ملی بین گروه کم درآمد مردم مورد توجه خاص دولت بوده و این حقاً در خور ستایش است (صحیح است ـ آفرین).

در اینمورد باید عرض کنم که یکی از خصیصه‌های بارز انقلاب ایران اینست که برخلاف بسیاری از انقلابهای مسلکی جهان نسل معاصر انقلاب علاوه براینکه از نتایج آن محروم نمانده است بلکه از ثمرات آن نیز بهره‌مند شده است (صحیح است) و همزمان با تأمین اعتبارات برای زیربنای اقتصادی و صنعتی مملکت قدمهای بلند و مؤثری در کلیه زمینه‌های رفاه عمومی برداشته شد و چنانچه مشاهده می‌کنیم طی نه سال که از انقلاب می‌گذرد وضع عموم مردم در بهره‌برداری از زندگی بهتر کاملاً محسوس است البته این کمال مطلوب و منتهای آرزو نیست ولی می‌خواهم بدانم مدینة فاضله کجاست (آفرین ـ احسنت) و به سهم خود به دولت هویدا که با پیش‌بینی اعتبارات قابل ملاحظه‌ای در راه آسایش مردم مملکت گامهای پر ارزشی برداشته است تبریک می‌گویم (احسنت).

بسیار بجاست که در مورد وزارت فرهنگ و هنر هم شمه‌ای عرض کنم که این وزارتخانه برای احیاء و حفظ آثار باستانی و زنده کردن هنرهای ملی و بقای میراث نیاکان ما نهایت مساعی را بکار برده و خدمات ارزنده این وزارتخانه از هر حیث چشمگیر و قابل ستایش است و هر قدر در آینده به اعتبار این وزارتخانه افزوده شود کمک به حفظ و احیاء هنر ملی و سنن ایران است (صحیح است ـ احسنت).

اجازه می‌خواهم چند کلمه در بارة مؤسسات خیریه که همه آنها تحت ریاست عالیه شاهنشاه آریامهر و علیاحضرت فرح پهلوی شهبانوی محبوب و والاحضرت شاهدخت شمس پهلوی و والاحضرت شاهدخت اشرف پهلوی اداره می‌شوند و همگی منشاء خدمات انسانی بسیار مهم و ارزنده می‌باشند صحبت کرده و از اقداماتشان سپاسگزاری کنم (احسنت) و فکر می‌کنم هرگونه کمکی چه از طرف افراد و چه از طرف دولت به این نوع مؤسسات بشود بجا و بموقع است چه این کمکها صرفاً در راه رفاه و مصارف انسانی و بشر دوستی خرج می‌شود (صحیح است).

می‌خواستم راجع به امور دفاعی کشور که یادداشت کرده‌ام بعرض برسانم در لایحه بودجه سال ۱۳۵۱ دیده شد که اعتبارات دفاعی مملکت ۲۸ درصد نسبت به سال قبل اضافه شده است با توجه به این که ارتش شاهنشاهی ما در کمال شایستگی از امنیت کشور دفاع کرده است و حافظ و نگهبان مرزهای وسیع کشور ما می‌باشد (صحیح است) و بطوریکه میدانیم ارتش ما طی چند سال اخیر از هر جهت کوشیده یک ارتش در سطح جهانی باشد (احسنت) و با توجه به این تجهیزات نظامی مدرن احتیاج به اعتبارات زیادی دارد (صحیح است) من معتقدم دولت اعتبارات کافی به امر دفاع اختصاص نداده است مخصوصاً تقاضای من این است که جناب آقای هویدا که کراراً در نطق‌های خود از پیشرفت و ترقی ارتش شاهنشاهی تجلیل کرده‌اند اعتبارات زیادتری به ارتش و نیروی دفاعی کشور اختصاص دهند (صحیح است) نمایندگان مجلس شورای ملی که همواره خدمات ارتش و افراد نیروهای مسلح شاهنشاهی را مورد تجلیل قرار داده‌اند خواستار آن هستند که در بودجه دفاعی مملکت تجدید نظر شود (احسنت ـ احسنت) اعتبارات زیادتری به این امر اختصاص داده شود خصوصاً من از آقای نخست‌وزیر خواستار هستم که در این مورد نمایندگان مجلس شورای ملی را در جریان بگذارند (صحیح است) تا بدانیم در شرایطی که خیلی از ممالک دنیا، قسمت اعظم اعتبارات خود را به نیروهای دفاعی خود اختصاص داده‌اند چرا در کشور ما با توجه به اولویتی که ارتش ما دارد فقط ۲۸ درصد اعتبارات ارتش نسبت به سال قبل افزایش یافته است (آفرین).

موضوع مهمی که باید به آن اشاره کنم امنیت است ملت ایران باید بداند آرامش و امنیتی که در سایه اقدامات و زحمات شاهنشاه محبوب در سراسر کشور حکمفرماست در دنیا زبانزد خاص و عام است (صحیح است).

در سایه امنیت می‌شود با جمعیت خاطر رفاه عمومی را تأمین کرد. اکنون که در این دنیای پرآشوب و پرتلاطم از نعمت امنیت و آسایش و آرامش برخورداریم باید قدر آنرا بدانیم. به کوته‌نظران و یا مغرضانی که اهمیت این نعمت را نادیده می‌گیرند می‌گویم:

سل المصانع رکباً تهیم فی فلواتی
تو قدر آب چه دانی که در کنار فراتی (آفرین)

با عرض معذرت از اطاله کلام از خانمها و آقایانی که در کمال متانت و حوصله به بیانات من توجه فرموده‌اند تشکر می‌کنم و همچنین از صمیم قلب چنین بودجه هماهنگ و متعادلی که بنحو منطقی و علمی تهیه شده است و حاکی از این است که دولت حزبی ما با الهام از اندیشه‌های بلند شاهنشاه روشن‌بین جنبه ایرانی و انسانی انقلاب را کاملاً رعایت نموده است تبریک می‌گویم. سپاسگزارم. (احسنت ـ احسنت).

رئیس ـ نظر دیگری در کلیات لایحه نیست؟ (اظهاری نشد) آقای مهندس آموزگار بفرمائید.

مهندس آموزگار (وزیر آبادانی و مسکن)ـ با اجازه مقام ریاست در پاسخ فرمایشات جناب آقای صمد نامور و جناب آقای شیخ رضائی چند کلمه‌ای توضیح عرض می‌کنم. جناب آقای صمد نامور فرمودند که از بدو اعلام سیاست زمین و مسکن دولت رکود حاصل شده و فعالیتهای ساختمانی متوقف شده در پاسخ قسمت اول بیانات ایشان باید بگویم البته بورس بازی متوقف شده بر اثر اعلام این سیاست دولت ولی اگر منظور ایشان چیز دیگری باشد باید خدمتشان عرض کنم که اعلام سیاست زمین دولت این بود که زمینهای دولتی، شهرداری، اوقاف را در اختیار شرکتهای ساختمانی و شرکتهای تعاونی مسکن قرار بدهیم که بتوانند در آنجا ایجاد واحدهای مسکونی بکنند برای اطلاع ایشان عرض می‌کنم در تهران برای شرکت تعاونی فرهنگیان تا بحال دو زمین واگذار شده برای دو شرکت تعاونی مسکن دیگر مثلاً برای صاحبان صنایع در اطراف قلعه سلیمان خان زمین واگذار شده و ۲۵۰ واحد مسکونی ساخته شده است که تا چند روز دیگر افتتاح خواهد شد. زمینهای دیگری در شیراز، اهواز، مشهد بهمین طریق به شرکتهای تعاونی مسکن واگذار شده است و این سبب می‌شود که بورس بازی زمین متوقف شود و من فکر می‌کنم نظر ایشان هم این باشد که بورس بازی متوقف شود ولی بهیچوجه من‌الوجوه دولت در نظر ندارد که محدودیتی برای زمینهای کوچکی که در دست اشخاص هست قائل بشود فقط اعلام کرده است زمینهای در اختیار خودش را با شرائط فوق‌العاده سهل در اختیار شرکتهای تعاونی قرار خواهد داد کما اینکه برای خانه‌های سازمانی کارگری قرار دادیم و قیمت هم متری یکریال است که رقم فوق‌العاده ناچیزی را تشکیل می‌دهد. اما در مورد فرمایشات ایشان که توفیقی حاصل نشده در امور ساختمانی بنده مطمئن هستم که آمار رسمی بانک مرکزی ایران را مطالعه میفرمائید و ملاحظه می‌کنید و بنده در اینجا گزارش آن را تقدیم می‌کنم و مصدع وقت خانمها و آقایان نمی‌شوم فقط قسمت آخر آن را خدمتتان عرض می‌کنم که بطور کلی در ۹ ماهه اول سال جاری تعداد ۲۲۵۵۵ پروانه ساختمانی با سطح زیربنای ۵۷۹۰۰۰۰ مترمربع در تهران و شهرهای بزرگ صادر گردیده، پروانه‌های صادره ساختمانهای در این دوره ۱۲/۶ درصد نسبت به دوره مشابه سال ۴۸ و ۱۷/۴ درصد نسبت به دوره مشابه سال ۴۹ افزایش نشان می‌دهد سطح کل زیربنای این ساختمانها نیز نسبت به دره مشابه سال ۴۸ معادل ۵۴/۹ درصد و نسبت به دوره مشابه سال ۴۹ معادل ۷/۵۰ درصد افزایش یافته است و این خود نمودار فعالیت ساختمانی است. هم آمار اینجا هست و هم گرافیک اگر مایل باشند در اختیارشان می‌گذارم و این آماری است که در ۹ ماهه اول سال ۴۸- ۱۷/۴ نسبت به سال ۴۹ کشور انجام شده است. اما مطلب دیگر فرمودند که فقط ایجاد خانه‌های سازمانی کارگری کافی نیست این فرمایشات ایشان صحیح هست ما هم هیچ وقت نگفتیم که فقط از طریق ساختن خانه‌های سازمانی کارگری یا طبقات کم درآمد را می‌خواهیم حل کنیم ولی این یکی از راه حل‌هائی است که خانه‌های سازمانی کارگری در جنب کارخانه برای تسهیل و رفاه کارگران بوجود بیاید و این برنامه در قطب‌های توسعه صنعتی در اراک و تبریز هست در اراک سه هزار واحد در تبریز دو هزار واحد و در تهران و اصفهان در سال آتی همانطور که در کمیسیون بودجه عرض شد مبلغی در حدود ۲۲۵ میلیون تومان برای برنامه‌های خانه‌سازی در نظر گرفته شده است غیر از سرمایه‌هائی که از طرف بخش خصوصی به مصرف خواهد رسید طرحی است برای ایجاد ۱۵ هزار واحد مسکونی ارزان قیمت و زیر متوسط اعم از واحد متوسط و آپارتمان و چیزی که مورد علاقه اکثریت نمایندگان است این است که در تهران اولویت داده نشده است و این قطب‌ها در شهرستانها هم اجرا می‌شود. این قطب‌ها عبارتند از اهواز، اصفهان، تبریز، مشهد، کرمانشاه، کرمان، تهران. نسبت تهران براساس این است که اگر جمعیت شهری ۴۰٪ جمعیت کل مملکت باشد که … میلیون باشد اگر شهر تهران تقریباً سه میلیون جمعیت دارد ۲۵ درصد این تعداد بنابراین از ۱۵ هزار واحد سهم تهران بیشتر از این رقم ۳۷۵۰ واحد باشد نخواهد بود. برای سایر استانها تعداد خانه‌های سازمانی در نظر گرفته شده (یکی از نمایندگان ـ برای استان گیلان چه مقدار؟) استان گیلان از آن بی‌سهم نخواهد بود امیدواریم برای برنامه‌های سال ۵۱ برای آنجا هم تعدادی در نظر بگیریم و این شهرهائی که در نظر گرفتیم شهرهائی هستند که قطب‌های صنعتی هستند یا قطب توسعه صنعت خواهند شد و سرمایه‌گذاریهای زیادی در آنجا شده است، بوجود آمده است بنابراین اقداماتی که برای اجرای سیاست زمین و مسکن بوجود آمده یکی تهیه طرح پرداخت تفاوت نرخ بهره است و همانطور که اطلاع دارید یکی از عللی که بهره را گران می‌کند نرخ بهره بانکها است دولت با تقدیم و تصویب طرحی برای تفاوت نرخ بهره وام می‌تواند این مشکل را تا اندازه‌ای رفع کند. در کار ساختمان ما سعی خواهیم کرد که حتی‌المقدور از لوکس‌سازی بپرهیزیم و خانه‌هائی با استانداردهای معین برای طبقات کم درآمد بسازیم. سوم ایجاد تسهیلات تأسیسات شهری از قبیل آب و برق و غیره برای طبقات کم درآمد است و بالاخره تشکیل بخش خصوصی برای سرمایه‌گذاری مسکن با دادن وامهای مناسب. اینجا بنده می‌خواهم قسمتی از فعالیت‌های بانک رهنی ایران را که در جهت اعطای وامهای مسکونی است مطالبی عرض کنم. تعداد حسابهای پس‌انداز مسکن و از همه مهمتر ایجاد واحدهای پس‌انداز مسکن برای طبقات متوسط ایجاد شرکتهای وام پس‌انداز است که در تهران بوجود آمده و در شهرهای اصفهان و اهواز و تبریز بوجود آمده و در این مورد لوایحی که به منظور ایجاد تسهیل و تدابیری در امر مسکن خواهد بود تقدیم قوه مقننه شده است یا نشده است به استحضار میرسانم. اول لایحه ازدیاد سرمایه بانک رهنی است که به تصویب مجلس شورای ملی رسیده و در مجلس سنا تحت بررسی است، لایحه استفاده از خانه‌های کارگری است که در مجلس شورای ملی تحت بررسی است، لایحه افراز و ثبت اراضی مربوط به سازمان مسکن در مجلس شورای ملی به تصویب رسیده و در مجلس سنا تحت بررسی است، لایحه نظام معماری و ساختمانی بزودی تقدیم خواهد شد، لایحه تأسیس شورای عای شهرسازی و معماری است، لایحه تکمیل قانون تملک آپارتمان و لایحه اصلاح قانون مالک و مستاجر، لایحه اعتبارات مسکن و لایحه اصلاح بعضی از مواد قانون مالیات بر درآمد به منظور معافیتهای واحدهای مسکونی ارزان قیمت با تقدیم این لوایح و با اتخاذ تدابیری که عرض شد گامهای نسبتاً مؤثر و بلندی در راه حل مشکل مسکن برداشته شده است. البته اطلاع دارید ک مشکل مسکن و مسئله شهرنشینی و شهرگرائی فقط منحصر به کشور ما نیست بلکه کشورهای بزرگی نظیر کشور امریکا که از نظر اعتبارات غنی هستند بطور قطع تاکنون نتوانسته‌اند که این مشکل را مرتفع کنند ولی با بوجود آوردن روشها و تکنیک‌هائی مسئله کمبود از بین می‌رود و ما با تماسی که با مراجع بین‌المللی داریم امیدواریم از تجارب آنها استفاده کنیم. در مورد بیانات جناب شیخ رضائی که آیا در این مساکن پیش‌بینی مراکز ورزشی کرده‌ایم باید جواب بدهم دو تا طرحی که در تهران اجرا کردیم می‌توانید از نزدیک ببینید. طرح کوچکی در انتهای خیابان گرگان است در آن زمینهای بسکتبال، فوتبال پیش‌بینی شده. در نازی‌آباد که اعلیحضرت همایونی افتتاح فرمودند. در آنجا یک مجموعه ورزشی بزرگی وجود دارد ما اینها را در برنامه‌های خودمان پیش‌بینی کرده‌ایم. بنده از این فرصت که به من اجازه داده‌اید عرایضی بکنم تشکر می‌کنم (احسنت).

رئیس ـ آقای صادق احمدی بفرمائید.

صادق احمدی (وزیر دادگستری) ـ طرح بودجه کل کشور در مجلس شورای ملی فرصتی است برای نمایندگان ملت که نظرات خودشان را راجع به دخل و خرج یکساله مملکت بیان کنند. اقلیت نظرات خودش را نظرات انتقادآمیز خودش را بیان کند و اکثریت هم نظرات ارشادی خودش را بگوید اما نظرات انتقادآمیز یعنی یک انتقادات سازنده. البته قبل از بنده سرکار خانم دانشمند خیلی متین خیلی ادیبانه و توأم با ظرافت خاص در مورد انتقاد مطالبی بیان کردند که بنده را مستغنی کردند که در این مورد عرضی بکنم ولی همینقدر عرض می‌کنم که دولت همیشه انتقادات سازنده را استقبال می‌کند و بنده بعنوان عضو دولت عرض می‌کنم که همیشه انتقادات سازنده را استقبال می‌کنم (آفرین) همیشه تقاضا کرده‌ام از کار دستگاه انتقاد بشود ولی انتقاد سازنده بیطرفانه بدون غرض‌ورزی. بنده کلاً استقبال می‌کنم و اطمینان می‌دهم به آن عمل خواهم کرد اگر درست باشد و اگر درست نباشد به آن جواب می‌دهم. برای اینکه میدانم که انتقاد می‌تواند رفع نواقص را بکند و دستگاه را در طریق صحیح هدایت بکند که به نفع مردم باشد و مطابق با فلسفه ایجاد آن دستگاه باشد. خوب اینجا مطالبی گفته شد برای بنده بعنوان وزیر دادگستری کار مشکلی است که گله کنم از بعضی از این مطالب برای اینکه در عین حال که بعضی از آقایان انتقاد مختصری از دستگاه دادگستری کردند ولی همین انتقاد توأم با اظهار محبت به دستگاه دادگستری و کارکنان دادگستری بود و طبعاً منهم که یک بشر ضعیف هستم و اسیر احساسات و عواطفم هستم مشکل است که در مقابل اینهمه اظهارات عنایت در مقام پاسخگوئی بربیایم و اگر احیاناً مورد بی‌مهری قرار گرفتم به همان کیفیت جواب بدهم و اگر جواب ندهم شاید حمل به این باشد که سکوت من موجب رضاست یعنی آنچه گفته شده درست است پس من با اجازه‌تان راجع به مطالبی که گفته شده به پاسخگوئی مختصری می‌پردازم. اینجا دوست عزیزم جناب زهتاب فرد که یکبار دیگر هم در متمم بودجه راجع به ثبت بناب تذکر دادند و از من گله کردند که به یادداشت ایشان جواب ندادم و حال آنکه من سعی می‌کنم آدم مؤدبی باشم (نمایندگان ـ هستید) خود ایشان میدانند که نسبت بهمة نمایندگان محترم اظهار کمال اخلاص را کرده‌ام و از نظرات همه استفاده کرده‌ام یادداشتی برای بنده فرستادند. در یکی از جلسات و من حیفم آمد که دو سطر زیر یادداشت جواب بدهم این یادداشت را گذاشتم که در خارج از جلسه با ایشان صحبت کنم متأسفانه در خارج از جلسه به لحاظ گفتگو با چند نفر از نمایندگان راجع به مسائل و مشکلات مربوط به حوزة انتخابیه‌شان در مورد دادگستری با من صحبت می‌کردند این فرصت فوت شد و من روز بعد به مجلس آمدم که ایشان را ببینم که این توفیق را پیدا نکردم در این فاصله موجبات گله ایشان فراهم شد قبلا راجع به ثبت بناب تذکراتی داده بودند که بنده بلافاصله به مدیر کل ثبت نوشتم که موضوع را مطالعه کنید ببینید چرا قبلا ثبت بوده است و منحل شده است و اگر ضرورت دارد فوری نسبت به تأسیس آن اقدام شود. جوابی رسید که این جواب را عیناً برای ایشان که ابراز محبت کردند و با یکنفر از نمایندگان محترم به اطاق بنده آمدند این توفیق را پیدا کردم که این جواب را برایشان قرائت کنم و مورد محبت هم قرار گرفتم و متأسفانه با اینکه مطلب حل شده مجدداً تجدید مطلب کردند و گفتند که این جواب را وزیر دادگستری خواند و منهم قانع نشدم و احساس کردم وزیر دادگستری کلاه سرم گذاشته بنده ناچارم که بگویم کلاه سرشان نگذاشته‌ام و جوابی که مدیر کل ثبت به بنده داده عیناً می‌خوانم که بعد از مقدمه پس از مطالعاتی که در این خصوص صورت گرفت به رئیس ثبت منطقه ۳ آذربایجان شرقی دستور داده شد فوراً موضوع را بررسی نموده و با توجه به نیاز محل و در نظر گرفتن رفاه اهالی نظریه خود را اعلام نماید. ثبت مذکور طی نامه شماره ۱۱۶۴۵ / الف ۵۰/۱۰/۸ که فتوکپی آن به پیوست تقدیم می‌گردد اعلام نموده است که تشکیل مجدد واحد ثبتی در بناب با توجه به این که فاصله بناب تا مراغه با اتومبیل فقط ۱۵ تا ۲۰ دقیقه است و اتوبوس مخصوصی هم بین مراغه و بناب رفت و آمد دارد و با عنایت به این مطلب که اداره کل ثبت در بسیاری از نقاط دیگر که فاصله زیادی هم تا نزدیک این واحد ثبتی دارند هنوز موفق به تشکیل واحد ثبتی نگردیده و از طرفی تاکنون در بناب دادگاه و شهربانی و بانک کشاورزی که وجود آنها با کار ثبت لازم و ملزوم یکدیگر است تشکیل نشده تأسیس مجدد واحد ثبتی در آنجا مصلحت نیست. مطالعاتی هم که در دفتر تشکیلات این اداره صورت گرفته در تأیید همین نظریه است احیاناً به این که حوزه بناب بین قصبات عجب شیر و ملک کندی واقع است که هر دو قصبه مذکور جزء ثبت مراغه هستند و بناب فقط قسمتی از بخش ۴ مراغه است و پلاکهای مربوط به بناب با سایر پلاکهای بخش ۴ مراغه در دفاتر املاک متعددی ثبت شده و تفکیک آنها و اختصاص دفتر املاک جداگانه‌ای برای بناب کاری بسیار مشکل و تقریباً غیر عملی است و بفرض ایجاد واحد ثبتی در بناب نیز اهالی ناچار خواهند بود برای دریافت اسناد مالکیت خود به مراغه که دفاتر املاک در آنجا مستقر است مراجعه نمایند که تصدیق می‌فرمائید با این ترتیب در جهت رفاه اهالی قدمی برداشته نخواهد شد با توجه به مراتب فوق تا وقتی در بناب دادگاه، شهربانی، بانک کشاورزی ایجاد نشود استعداد ایجاد واحد ثبتی نخواهد داشت. جناب آقای زهتاب فرد جنابعالی فکر کنید من جای شما و شما جای من بودید آیا بعنوان یک نماینده مخالف نمی‌آمدید بگوئید با این گزارش مستندی که داده شده است اگر می‌گفتی در بناب ثبت دایر بکنند آیا طرفداری از یک وکیل نبود؟ و این عمل غیر حق توجیح بلا مرجح دادن نیست همین شما می‌آمدی می‌گفتی خاصه خرجی بحدی رسیده است که مدیر کل ثبت یک صفحه گزارش می‌دهد که در اینجا ضرورت ندارد مقتضی نیست که واحد ثبتی تأسیس شود ولی وزیر دادگستری روی خصوصیتی که داشته است این عمل را کرده است این خود شما بودید که می‌آمدید و ایراد می‌گرفتید بنابراین من این گزارش را خدمتتان عرض کردم که ترتیبی بدهید که با همکاری دولت واحد شهربانی و بانک کشاورزی بخصوص تأسیس شود ما هم این کار را با وجود اینکه مشکلاتی دارد انجام خواهیم داد و من بعنوان یک دوست از شما گله‌مندم کدام نقطه را می‌شناسید که ترجیح بلا مرجح دادم یا اینکه نبایستی ثبت تأسیس بشود و تأسیس کردم اما در مورد بناب اینکار را نکردم بنابراین به بنده اجازه بدهید که بعنوان یک دوست از شما گله کنم و اما مطلب دیگر ایشان بعنوان یکی از ایرادات فرمودند که یک سردفتری در سراب است که فرض بفرمائید بایستی هزینه ثبت یک معامله‌ای را در سمت چپ مقابل آن قسمت‌های چاپی بنویسد در قسمت راست نوشته و یا مبلغی اضافه گرفته آیا این مطلبی است که تشریف بیاورند پشت تریبون؟ همان موقع به ثبت کل یا به ثبت منطقه اطلاع می‌دادید رسیدگی می‌شد اگر این دفترخانه که کار تقریباً آزادی هم هست ولی وظایفی هم از لحاظ وصول دارد اگر برخلاف عمل کرده باشد تعقیب می‌شود شما نمایندگان محترم و خود جنابعالی که روزنامه‌نگار هستید و با روزنامه‌ها سروکار دارید بخوبی اسحضار دارید همین چند روز پیش صورت بلند بالائی بود از اسامی دفترخانه‌هائی که تخلف کرده بودند ما که بیکار ننشسته‌ایم مسلماً اگر کسی تخلفی بکند تعقیب می‌شود اگر بنا باشد کسی تخلف نکند هیچکس دزدی نکند آنوقت وجود این دستگاههای انتظامی و دادگستری لازم نبود ولی متأسفانه بشر هنوز بجائی نرسیده که به این دستگاهها احتیاجی نباشد امیدوارم در آینده مملکت ما یکی از ممالکی باشد که احتیاجی به سازمان شهربانی و دادگستری نداشته باشد و هیچکس مرتکب تخلف و جرمی نشود. اینجا یادداشتی دارم از آقای هنرمندی البته بنده در جلسه نبودم ایشان نوشته‌اند که بازرسان گزارشهائی داده‌اند اما دادگستری جز در یک مورد کاری انجام نداده زیرا آنها هم مصالح دولت را رعایت می‌کنند. پرونده‌های اوقاف در دیوان کیفر بجائی نرسیده و حتی نتیجه‌اش رسیدن به مقام بالاتر است بنده لازم است یک توضیحاتی بدهم اولاً جناب زهتاب فرد نمیدانم این مطلب را در متمم بودجه هم عرض کردم یا نه. هر روز در دادگستری ایران چهار هزار پرونده مختومه می‌شود که از این چهار هزار پرونده یک مقداری مبنی بر محکومیت است و یک مقداری مبنی بر برائت. خوب اینها چه کسانی هستند که رسیدگی می‌شود بکارشان؟ پس اگر دادگستری به کیفیتی است که کاری انجام نمی‌دهد پس درودیوار این چهار هزار پرونده را در روز رسیدگی می‌کنند چهار هزار پرونده در روز آنهم با هزار و پانصد قاضی بخدا کار مشکلی است قبول بفرمائید هر قاضی بیشتر از ظرفیت سه نفر چهار نفر کار می‌کند آنهم چه کاری، کاری توأم با مسئولیت وجدانی، کاری بسیار طاقت‌فرسا بنابراین دور از انصاف است که بگوئیم کاری انجام نشده است و پرونده‌های متعددی به عدلیه رفته و فقط یک پرونده‌اش رسیدگی شده. راجع به سازمان بازرسی شاهنشاهی فرمودند بله بازرسان شاهنشاهی خوشبختانه مورد احترام هستند. سازمان بازرسی شاهنشاهی یکی از سازمانهائی است که واقعاً خدمت می‌کند وجودشان برای دادگستری واقعاً مغتنم است و بازرسان شاهنشاهی بهر شهرستانی رفته‌اند با کمال بی‌طرفی، با کمال بی‌نظری رسیدگی می‌کنند و نظراتشان را به ما اعلام می‌کنند و ما هم از آن نظرات استفاده می‌کنیم. اعلام جرمی می‌شود نسبت به دستگاهی یا نسبت به فردی حالا یا در صلاحیت دادگاههای عمومی است یا در صلاحیت دیوان کیفر، رسیدگی می‌شود و نمیدانم این آمار را کی به شما داده است که بازرسان رفتند و دیدند که فقط یک پرونده رسیدگی شده است من نمیدانم کی بوده این آمارگر که این آمار دقیق را به شما داده است.

زهتاب فرد ـ در عرایض من چنین جمله‌ای نیست و اگر چنین جمله‌ای باشد تمام عرایض ۷ ساعته را پس می‌گیرم در حالی که اعتراف می‌کنم جنابعالی شخصی هستید صادق و پاک و اصولی.

صادق احمدی (وزیر دادگستری) ـ تشکر می‌کنم امیدوارم معاون بنده اشتباه کرده باشد. آنچه بنده باید عرض کنم دستگاه قضائی این مملکت یکی از ارکان این مملکت است. یکی از قوای ثلاثه این مملکت است. همانطوری که قوه مقننه زحمت می‌کشد قوه مجریه زحمت می‌کشد و تحت رهبری‌های شاهنشاه قدمهای فوق‌العاده مؤثری برمیدارند، قوه قضائیه هم مطمئن باشید همگام با آنها در جهت تسریع در رسیدگی به مراجعات مردم و احقاق حق مردم و بهبود کار مردم قدمهای فوق‌العاده مؤثری برداشته و برمی‌دارد. باز در اینجا نقل قول شده است که باز امیدوارم این مطلب هم درست نباشد فرموده بودید لایحه می‌آورند که اگر کسی میلیونها ریال اختلاس کرد فقط دو سال محکوم شود بدون اینکه وجهی بپردازد و معاونم که چنین لایحه‌ای را نه امضا کرده‌ایم و نه چنین لایحه‌ای آورده‌ایم که اگر کسی میلیونها اختلاس کرد فقط دو سال زندانی شود و بعد هم هیچ وجهی از او گرفته نشود تا آنجا که اطلاعات ناقص بنده بیاد می‌آورد اختلاس یک جرم جنائی است و مجازات شدید دارد و علاوه بر پرداخت اصل مال مورد اختلاس به پرداخت ضعف آن مال هم محکوم می‌شود یعنی سه برابر و این یک مجازات بسیار شدیدی است، اینجا دوست بسیار عزیز دیگر بنده آقای اکبر مسعودی مطالبی بیان فرمودند راجع به کمی حقوق قاضی و راجع به کارمندان اداری من از ایشان و همه نمایندگان محترمی که در این مورد چه در کمیسیونهای بودجه و چه در خارج از جلسات علنی نسبت به کسانی که در دستگاه قضائی کار می‌کنند و نسبت به کارکنان زحمتکش این دستگاه توجه می‌کنند صمیمانه سپاسگزارم. خوشبختانه در بودجه امسال یک رقمی در حدود امکانات کمک شد. بنده هم سعی‌ام این است که رقم را بصورت عادلانه ولو ناچیز باشد تقسیم کنم البته مبلغش چندان زیاد نیست ولی اگر عدالت رعایت شود مطلب زیاد مهم نیست مطلب عمده تبعیض در پرداخت است. راجع به کارمندان اداری جناب مسعودی بطوری که استحضار دارید در بودجه مبلغی برای پیاده کردن قانون استخدام پیش‌بینی شده است و کارمندان اداری ما هم مشمول همین قانون هستند و در موقع طرح بودجه که در دولت مذاکره شده گفته شده که به آنها هم مانند سایر کارمندان توجه خواهد شد و بصورت یک نواختی از این مزایا برخوردار خواهند شد. فرمودند آقای مسعودی که رقمی برای کانون وکلای دادگستری در بودجه نیست مسئله وکالت تسخیری مسئله‌ایست که مورد شکایت وکلای دادگستری است که تصور می‌کنند که تعداد وکالت‌های تسخیری که به آنها داده می‌شود خارج از حد متعارف است. البته برای اینکار ضوابطی هست و من فکر می‌کنم برای یک وکیل ما در حال حاضر در ماه بیش از دو کار وکالت تسخیری رجوع نمی‌کنیم. البته آقایان اظهارشان این است که ممکن است نوع کار طوری باشد که یک وکیل چندین جلسه برود و دفاع کند و این چندین جلسه وقت او را بگیرد. خوشبختانه جناب آقای هویدا سعه‌صدر خاصی در این مورد بخرج دادند و گفتند مطالعه شود و هر مبلغی که لازم باشد کمک شود از بودجه دولت کمک شود که اینکار را داریم مطالعه می‌کنیم که ببینیم در سایر کشورها به چه طریق عمل می‌شود اینجا هم بهمان طریق عمل بشود و سعی ما است که حق به حق‌دار برسد.

دکتر دادفر ـ مسئله کمک در بین نیست.

صادق احمدی ـ البته همانطور است که میفرمائید. مطلب این است مسئله کمک نیست اگر بعنوان کمک گفتم ضروری است تصحیح کنم گفته شد بعضی از این آقایان کاری که بهشان داده می‌شود ناچار هستند چندین جلسه مجاناً بروند و وقت‌شان گرفته می‌شود و بکار موکلین خود نمی‌رسند و بعضی از آنها احیاناً احتیاج دارند و وضع مالی‌شان هم طوری است که وقت برای انجام کارهای شخصی‌شان تکافو نمی‌کند و لازم است به کارهای شخص‌شان برای امرار معاش بیشتر برسند و لازم است برای این وکالت تسخیری که واگذار می‌شود یک ماه بازاء داده شود. راجع به اصل ۹ انقلاب باز جناب آقای مسعودی مطالبی فرمودند من افتخار دارم که ظرف همین مدت کوتاه توفیق پیدا کردم قریب دو هزار خانه انصاف افتتاح کنم و همانطوریکه به عرض پیشگاه ملوکانه رساندیم که ما در سال ۱۳۵۰ به مناسبت دوهزار و پانصدمین سال شاهنشاهی ایران ۲۵۰۰ خانه انصاف افتتاح می‌کنیم خوشبختانه تا بحال ۲۴۰۰ خانه انصاف افتتاح کرده‌ایم و تا آخر سال حتماً به دوهزار و پانصد خانه انصاف خواهیم رساند و انشاءالله تا سال آینده طوری رفتار کنیم که تمام روستاهای ما بتوانند از این مزیت بزرگ انقلاب سفید بهره‌مند بشوند (احسنت). دوست محترم دیگر بنده جناب نامور اینجا مطالبی فرمودند آن قسمت اول را عرض کردم اظهار سپاسگزاری می‌کنم که راجع به کمی حقوق فرمودند اما مطلب دوم که در خور توجه بیشتری است و شاید ضرورت داشته باشد توضیح بیشتری بدهم فرمودند که در وزارت دادگستری تغییراتی داده شده که مایه امیدواری است اما باید به موازات آن تغییرات کمی تغییرات کیفی هم داده شود که متناسب با انقلاب ایران باشد و با انقلاب هماهنگی داشته باشد. من خیلی متشکرم از توجه شما به دادگستری و خیلی هم متشکرم که این فرصت را پیدا کردم که در این محضر مقدس یک توضیحاتی بدهم اینکه گفتید تغییرات کمی باید عرض کنم این تغییرات کمی نیست شاید از لحاظ عدد که در حدود چهارصد حکم صادر کردم تغییرات کمی باشد ولی این تغییرات کمی منطبق است با تغییرات کیفی و در جهت انقلاب اداری است یعنی بنده اعتقادم این است که در جهت انقلاب اداری در ظرف مدتی کوتاه که افتخار تصدی این کار را داشتم قدمهای بزرگی برداشته‌ام و دلیلم این است که سپردن کار به کاردان این خود انقلاب اداری است و انقلاب اداری یعنی قرار دادن مهره‌ها بجای خود، انقلاب اداری یعنی رفع تبعیض، انقلاب اداری یعنی بهره‌گیری بیشتر از عوامل موجود و همه ابلاغها در این طریق صادر شده است و نمایندگان محترم میدانند که برای هر ابلاغ لااقل یکساعت، یکساعت و نیم از طرف کمیسیونی که اعضای آن از شریف‌ترین قضات کشور هستند و از افراد برجسته دیوان کشور انتخاب شده‌اند صرف وقت شده است مراجعه به سوابق می‌شود از رؤسای مربوطه تحقیق می‌شود تا کار به کاردان سپرده شود و بنده چهارصد ابلاغ صادر کردم البته یک تعدادش در روزنامه‌ها منتشر شد ولی این فرصت برایم پیش نیامد که این توضیحات را برای خوانندگان بدهم که این ابلاغات فلسفه‌اش چیست برای بعضی توهم ایجاد شده بود که این نقل و انتقالات صرفاً جنبه این را دارد که شخصی را بجای شخصی دیگر گذاشت و البته اسم این را نمی‌شود اصلاحات گذاشت. حتی یکی از نویسندگان روزنامه‌های عصر که با من صحبت می‌کرد گفتم که اگر من تقاضا می‌کنم که این نقل و انتقالات در روزنامه‌ها منعکس شود غرض این نیست که گفته شود وزیر دادگستری ۲۰ نفر را عوض کرده این هنری نیست که ۲۰ نفر قاضی را جایشان را تغییر بدهیم که از اینجا به آنجا بروند یا از دادستانی به دادیاری یا به بازپرسی اینکار بر یک اصلی استوار است و نظرای داریم که فوق‌العاده مهم است. اگر من در هر مجمع از قضات صحبت می‌کنم که باید طرز برخورد آنها با افراد عوض بشود انقلاب اداری یعنی همین یعنی اینکه فردی که از بودجه دولت حقوق می‌گیرد مسئولیت اخلاقی و حرفه‌ای دارد مسئولیت دارد که کار مردم را با گشاده‌روئی تام و تمام و با رعایت قانون و مقررات در اسرع وقت و با فهم و درایت انجام بدهد و بدون اشکال‌تراشی و این انقلاب اداری است. خوشبتختانه تا جائی که من اطلاع دارم همکاران بنده در سازمانهای خودشان اینکار را کرده‌اند و توفیق زیادی نصیبشان شده است حالا بنده دیرتر آمده‌ام در این مدت کوتاه توفیق کمتری نصیبم شده است. جناب نامور راجع به قانون ثبت توضیحاتی خواستند باید به اطلاعشان برسانم که قانون ثبت یکی از قوانین پیچیده و مشکل است مقررات ثبتی باید با مطالعه زیاد تهیه شود بنده خودم هم در موقعی که معاون پارلمانی بودم شاید بیشتر از شش ماه مطالعه کردم تا لایحه اصلاحی قانون ثبت را تهیه کردیم و تقدیم قوه مقننه شد. مدتی در مجلس سنا تحت بررسی بود و فعلاً در کمیسیون دادگستری مجلس شورای ملی تحت بررسی است. خوشبختانه رئیس و اعضای محترم کمیسیون دادگستری مجلس شورای ملی در کار مقررات مربوط به ثبت صاحب‌نظر هستند مطالعاتی دارند ما را یاری می‌کنند در اصلاح قانونی و جلسات متعددی تشکیل شده است از صاحب‌نظران دیگر هم استفاده کرده‌ایم و این تقاضا را هم می‌کنم که اشخاصی که نظراتی دارند اعلام کنند ما از آن نظرات استفاده می‌کنیم پس از ملاحظه قانون که الان در کمیسیون دادگستری است هر نظرات اصلاحی که دارند بفرمایند ما کمال استفاده را از نظرات همه نمایندگان محترم می‌کنیم برای اینکه قانون متعلق به مملکت است و باید خالی از نقص باشد (آفرین) یادداشتی برای بنده آمده و نوشته‌اند بیانات جناب آقای زهتاب فرد در صفحه ۲۵ سطر دهم از ستون دوم عیناً درج شده است. البته بنده دیگر اصراری ندارم بهرحال باز هم از عنایت همه نمایندگان محترم نسبت به دادگستری و شخص خودم از طرف قاطبه قضات کارکنان وزارت دادگستری سپاسگزاری می‌کنم امیدوارم در سال نو با بودجه‌ای که تصویب میفرمائید با کمکی که شده است تحت رهبری‌های خردمندانه شاهنشاه و با ارشاد و کمک جناب آقای نخست‌وزیر و همکاران محترم در هیئت دولت بتوانیم قدم‌های مؤثری در دستگاه دادگستری و دستگاه قضائی کشور برداریم و این سازمان حساس را به طریقی سوق بدهیم که وظیفه حساس خودش را آنطوری که باید و شاید و طبق قانون اساسی و سایر قوانین مقرر شده اجرا کند (احسنت ـ احسنت).

رئیس ـ آقای زهتاب فرد بفرمائید.

زهتاب فرد ـ با کسب اجازه از مقام ریاست مجلس شورای ملی بعرض برسانم اگر بنا باشد مطالبی که اینجا عنوان می‌کنند و جوابی که ما می‌شنویم از مسیر اصولی خود خارج شود قطعاً به آن نتیجه نهائی که قانونگذار برای اقلیت و اکثریت قائل شده است نخواهیم رسید من در اینجا مطالبی عرض کردم و جناب آقای صادق احمدی وزیر محترم دادگستری آمدند اینجا توضیحاتی دادند قبلاً عرض کنم این توضیحی که ایشان دادند بهر لحن و عبارتی که عنوان می‌فرمودند در تشخیص من و نظر من و اعتقاد من نسبت به سلامت نظر ایشان به صلاحیت ایشان نسبت به پاکبازی و خوشنامی ایشان اثر نمی‌گذاشت مسلم بدانید ما نباید چنین باشیم که اگر خدای ناکرده یک جمله یک حرف باب مزاج خودمان نبود تمام اصول را زیر پا بگذاریم من هرگز انصاف نخواهم دانست که در اینجا مطلبی گفته شود که خدای ناکرده این استنباط را پیش بیاورد که من در نظر خودم نسبت به جناب آقای صادق احمدی که در آم دوره جزو اقلیتها و جزو منقدین پارلمانی ما بودند و ما خاطرات خوبی از خوشبینی و از روشن‌بینی و از تیزهوشی و از انتقادات اصولی ایشان نسبت به دستگاه مملکتی داریم فراموش کنیم من وظیفه‌دار بودم راجع به نیازهای حوزه انتخابیه خودم اینجا مطلبی عرض کنم اولاً معذرت می‌خواهم به آئین‌نامه مجلس وارد نیستم، نمیدانم چقدر می‌توانم صحبت کنم (عده‌ای از نمایندگان ـ پنج دقیقه) اولا خیلی خوشحالم و همه باید خوشحال باشیم که وقتی وزیر محترم دادگستری راجع به یکی از منقدین پارلمانی سندی ارائه می‌کند خوشبختانه سندی است که آن نماینده مجلس راجع به حوزه انتخابیه عنوان کرده است این افتخار است برای این دوره مجلس ما خوشبختانه هرگاه پرونده‌هایمان را بهم بریزند و بهم بزنند هیچ مقامی یک نقطه ضعف پیدا نخواهد کرد که بیایند بگویند زهتاب این مورد که یادآوری می‌کنی من چکارش کنم که عموزاده شما را نمی‌توانستم رئیس فلان جایش کنم چکار کنم که نتوانستم در آن پرونده این را منظور کنم و استقلال قضات و این چیزها دست مرا بسته بود والا منهم دلم می‌خواست اینکار بشود با شما دوستی دارم من راجع به ثبت بناب بنابی که روزگاری این ثبت اسناد را داشتند و آمدند نیمه شبی برچیدند بردند جای دیگری که یک پنجم شرایط بناب در آنجا وجود داشت گذاشتند من اسم نمی‌آورم برای اینکه نماینده آن شهر فداکاری کرده از نفوذ شخصی خودش استفاده کرده وظیفه نمایندگی‌اش ایجاب می‌کرد آقا به اسم نماینده دلخوش باشید نماینده که شهرش دادگاه نداشته باشد شهربانی نداشته باشد ثبت اسناد نداشته باشد بانک کشاورزی نداشته باشد در اینجا از ایشان تشکر می‌کنم که بنام یک وزیر دادگستری مملکت اعلام فرمودند که بناب اینها را ندارد یعنی نواقص کار بنابیها از زباد وزیر دادگستری عنوان شد امیدواریم اگر عرض من اقلیت راجع به حوزه انتخابیه‌ام مورد عنایت و توجه قرار نمی‌گیرد عنایت و توجه و دلسوزی وزیر محترم دادگستری این نتیجه را ببخشد که دوره دیگر ببیند فاصله زیاد داریم. دورهٔ دیگر اگر عمری بود و خواستم راجع به بودجه صحبت کنم تشکر اول را از جناب وزیر دادگستری بکنم (یکنفر از نمایندگان ـ سال بعد که بودجه مطرح می‌شود نه دوره بعد) ببخشید سال بعد. اما این جمله‌ای که فرمودند من از اینجا داد زدم چون غیر باور کردنی آمد که یک آدمی بگوید در وزارت دادگستری حتی یک پرونده مورد رسیدگی قرار داده نشده. آقا معلوم نیست، پس این وزارت دادگستری برای چیست؟ توجه بفرمائید روح مطلب را جنابعالی که قاضی هستید در شأن شما نیست در آن بابی وارد شوید که غیر منطقیون وارد می‌شوند مسلماً من گفتم که یک پرونده رسیدگی نشده است و متأسفانه در افکار عامه این اعتقاد پیدا شده است که هنوز در ایران کمتر کسی چوب دزدی خورده منظور آفتابه دزد نیست مثال از هیأت بالا بود مثال از هیأت حاکمه بود مثال از آنهائی بود که در سرنوشت من و شما اثر می‌گذارند مثال از آنهائی بود که خدای ناکرده صد خدای ناکرده اگر آلوده باشند وای بروزی که بگندد نمک گفتم نرسیده‌اند اما چه کسی نرسیده فلان کارمندی که بجا یا نابجا تخلفی کرده است پرونده‌اش رفته است فلان جا نه، در بین مردم متأسفانه شما اطلاع دارید حرفهائی هست متأسفانه مقداری هم عوامل دیگری این شایعات را دامن می‌زنند و افکار عامه را مأیوس می‌کنند در بارة آن پرونده‌هائی که خدای نکرده صد خدای نکرده در سطح یک وزارتخانه از یک مقام مؤثر و عالی وقتی که بگوش کارمند پائین بخورد و آن یک سال گردوخاک بخورد اجرا نشود و پرونده مراحل قانونی خودش را طی نکند آنوقت موجب یأس عمومی می‌شود و من انگشت گذاشتم روی این ملاحظه و اگر گفتم رسیدگی نشده است از این نظر بوده والا من هم میدانم چهارهزار پرونده رسیدگی می‌شود کیست که نداند، کیست که معتقد نباشد که افتخار بزرگ ما به دادگستری است انقلاب مشروطیت بوجود نیامد مگر بر مبنای عدالت خواهی و یکی از مبانی همین عدالت همین وجود کاخ دادگستری است. مگر من نمیدانم آمدم گفتم آقا به فلان شهرستان رفتم دیدم دادگاه آنجا فاقد میز، فاقد صندلی است آقا این کمک به دادگستری بود من در صف شما عرض کردم گفتم بانکی که صرافی می‌کند معمولاً باید حداقل وضع را داشته باشد بروید در شهرستانهای کوچک ببینید بانک کشاورزی بعنوان مثال میز عالی صندلی عالی کارمندش نسبتاً از حقوق خوبی برخوردار است ولی در همان شهر ریاست دادگاه در محل ارشد مأمورین و روحانیت خاصی دارد، ما بین وزراء شما را در سطح عالی میدانند جناب آقای صادق احمدی وزیر دادگستری از نظر و دیدگاه مردم یک مقام رفیع و منیعی دارد و اما برای اینکه این تصور و توهم پیش نیاید گو اینکه ما به این پایه نرسیده‌ایم خواستم بعرض برسانم من از آن تیپ نمایندگان نیستم من نماینده دوره انقلابم کاغذ نوشتم جوابم اگر دیر آمد از کوره در نمی‌روم آمدم بعنوان مثال گفتم این نیاز ما را جامه عمل بپوشید ما وقتی در تعطیلات می‌رویم به حوزه انتخابیه البته جزو اعیان و اشراف نیستیم که تعطیلات داشته باشیم تعطیلات زمستانی و تابستانی و عید بما می‌دهند بقصد این است که برویم حوزه انتخابیه چکنم از من می‌پرسند آقای زهتاب ما ثبت احوال داشتیم آمدند دزدیدند و بردند و ما شهربانی، دادگاه نداریم ما بانک کشاورزی نداریم دادگاه نداریم خوب آقا شما که نمی‌آئید به مشکلات روزمره ما برسید تو که اینقدر دم از اصول می‌زنی لااقل برو تحقیق مسائل اصولی را بکن من که آمدم در بودجه صحبت کنم مگر همه‌اش باید برداشت حزبی کنم هزار تا درد منطقه و محلی دارم من شرعاً و اخلاقاً نان مردم بناب را می‌خورم من درست مثل یک وکیل دادگستری که باید پرونده‌اش را بزند زیر بغلش و هر وقت موکلش آمد و گفت آن پرونده را بمن نشان بده و توضیح بده این کار را بکند من رحیم زهتاب هم باید به آن موکل خودم توضیح دهم ناچار بهترین فرصت و مناسبترین فرصت بود و مطالبی عرض کردم باز هم در خاتمه عرایضم کمال احترام را به شخص جناب آقای صادق احمدی تقدیم می‌دارم (احسنت).

رئیس ـ صورتجلسه عصر سه‌شنبه خدمت خانمها و آقایان توزیع شده است نسبت به آن نظری نیست؟ (اظهاری نشد) صورتجلسه تصویب می‌شود. آقای وزیر پست و تلگراف تشریف بیاورند.

مهندس ستوده (وزیر پست و تلفن و تلگراف) ـ با کسب اجازه از مقام ریاست، آقای صمد نامور ایراداتی از شرکت تلفن گرفتند هم ایشان و هم هم‌مسلک محترم آقای اکبر مسعودی که باید توضیحاتی به استحضار نمایندگان محترم برسانم چون در بین صحبتها فعالیت وزارت پست و تلگراف منحصر شده بود به شرکت تلفن لازم دیدم بدواً مختصری راجع به فعالیتهای وزارت پست و تلگراف و تلفن عرض کنم. ما مسئله‌ای تنها بنام تلفن نداریم ما در سطح کشور داریم فعالیت می‌کنیم و من اجازه می‌خواهم حضورتان عرض کنم این فعالیتها در چهار قسمت مختلف است، قسمت اول خرید وسائل مخابراتی است که در این قسمت همانطور که اطلاع دارید شرکت تلفن در حدود دویست هزار شماره در برنامه چهارم تلفن نصب کرده و وزارت پست و تلگراف در حدود ۱۶۰۰۰ کیلومتر خط میکروویو نصب کرده است که بزودی اثرات آن معلوم خواهد شد در حال حاضر نود درصد این کار انجام شده و چند شهر اتوماتیک گردیده و بزودی در حدود ۴۰ تا ۵۰ شهر دیگر اتوماتیک خواهد شد (یکنفر از نمایندگان ـ بهبهان چطور) به بهبهان و تمام شهرهای دیگر هم خواهد رفت و این یک کار اساسی است که وزارت پست و تلگراف انجام داده و به این ترتیب نه تنها ارتباط تلفنی بین شهرها را تأمین خواهد کرد بلکه کانالهای تلویزیون و رادیو و همچنین برای سیستم‌های تلکس را تهیه کرده است. از نظر مخابرات با خارج کشور ایستگاه زمینی در اسدآباد ساخته شده و هم اکنون ارتباط تلفنی ایران با خارج از کشور بوسیله ایستگاه زمینی اسدآباد با تمام نقاط دنیا برقرار می‌گردد و با کمال افتخار باید عرض کنم که آنتن دوم که با قمر اقیانوس هند کار می‌کند در سال آینده نصب خواهد شد بطوریکه با تمام دنیا ارتباط مستقیم خواهیم داشت. همچنین نصب فرستنده دوهزار کیلو واتی موج متوسط و فرستنده‌های ۲۵۰ کیلوواتی موج کوتاه و صد کیلوواتی موج متوسط و مقدار زیادی وسائل دستگاه تلفن کاربر. این از نظر خرید وسائل در قسمت دوم فعالیت ما از نظر تعلیم افراد در حال حاضر حدود ۲۰۰۰ دیپلمه مشغول تعلیم هستند برای نگهداری خط ماکروویو که بتدریج تحویل و آماده بهره‌برداری می‌گردد. این مراکز آموزشی در سه قسمت شهر یکی در کوی کن و دیگری در تهرانپارس و در مرکز شهر می‌باشد و غیر از آن با قراردادی که با سازمان ملل داریم سالیانه ۶۰ مهندس مخابرات و ۳۰۰ تکنسین از مؤسسة عالی مخابرات فارغ‌التحصیل گردیده و در فهرست سازمان مخابرات کشور در خواهند آمد، این قسمت دوم فعالیت است. قسمت سوم تحقیقات و پژوهشهای علمی است که این مرکز هم اکنون بکار افتاده است و هشت نفر از مهندسین ژاپن طبق موافقت‌نامه‌ای که با دولت ژاپن داریم در آنجا کار می‌کنند و در حدود ۸ نفر از مهندسین ما که در ژاپن تعلیم دیده‌اند و در مرکز تحقیقات مخابراتی ایران کار می‌کنند و این برنامه برای اینکه بتوانیم در امر مخابرات پیشرفت کنیم. قسمت چهارم ساختن وسائل است ک الان یک کارخانه تلفن سازی در شیراز داریم و کارخانه دیگری برای ساخت وسائل کاریر و ماکروویو در حال تأسیس است که بزودی این کارخانه فعالیت خود را آغاز خواهد کرد و این کارخانه وسائل کاریر و ماکروویو و تلکس خواهد ساخت. چنانچه نمایندگان محترم ملاحظه میفرمائید در قسمتهای مختلف مخابرات پیشرفت شده و اما راجع به سؤالی که جناب آقای نامور فرمودند و راجع به نرخ تلفن بود حضورتان عرض کنم چرا لازم شد که در نرخ تلفن تجدیدنظر بعمل آید؟ شرکت تلفن یک شرکت است که طبق قانون تجارت بوجود آمده و اداره می‌شود. این شرکت در مقابل سرویسی که به مشترکین خود می‌داد درآمدی که داشت کم بود و دخل و خرج نمی‌کرد. این فقط یک نظر نیست حسابداران قسم خورده ایرانی و خارجی و مقامات بانک بین‌المللی به این نکته رسیدند که شرکت تلفن با این نرخی که داشت نمی‌توانست دخل و خرج کند و روی پای خود بایستد در اینجا ناچار بودیم دو کار بکنیم یا مثل چند سال گذشته از بودجه و اعتبارات عمرانی مملکت از برنامه مقداری هر ساله به بودجه شرکت تلفن کمک بگیریم برای اینکه تعداد معینی از مزیت تلفن استفاده کنند و نرخ هم همانطور ثابت نگاه داشته شود و یا کسانیکه از این وسائل ارتباطی استفاده می‌کنند خرجش را هم بدهند تا شرکت بتواند روی پای خود بایستد. شما ملاحظه فرمائید که ۳۰۰ هزار تلفن در سطح مملکت داریم که از این تعداد بیست درصد را دستگاههای دولتی دارند اگر بنا باشد مردم با نرخ کم‌تری تلفن بزنند یعنی با همان نرخ سابق دولت باید سالیانه ۵۰ میلیون تومان به شرکت تلفن کمک کند و همانطور که اطلاع دارید اعتبارات برنامه برای همه مردم این کشور است و برای عده خاصی نیست بنابراین با مطالعات دقیق و همه‌جانبه‌ای که به عمل آمد لازم آمد که نرخ تلفن برود بالا تا شرکت بتواند با این پول هم درآمد داشته باشد و هم بتواند توسعه آتی بدهد و نقائص خود را برطرف سازد و شما مسلماً راضی نخواهید شد که شرکت تلفن سالیانه مانند بعضی از شرکتها نتواند درآمدی داشته باشد و توسعه ندهد و نتواند جوابگوی نیازمندیهای مردم باشد از این نظر لازم بود که نرخ بالا رود و تا آنجا که امکان داشت نرخ عادلانه و منصفانه‌ای تعیین گردید. ضمناً در اینجا ایراد هم گرفته شد که چرا در قبوض شرکت تلفن اشتباهاتی بچشم می‌خورد اینجا لازم است حضورتان چند مطلب را عرض کنم علت اشتباه یکی این است که اولا اذعان می‌کنیم که در کارهائیکه با وسائل مکانیکی و یا با افراد سروکار داریم امکان اشتباه است بنده هیچوقت نمی‌گویم که شرکت تلفن اشتباه نمی‌کند، مسلماً می‌شود اشتباه قابل برگشت است هر وقت به ما مراجعه شده و ایراد گرفته‌اند رسیدگی کردیم اگر واقعاً اشتباه بود پول را برگردانده‌ایم و ما هم اکنون مشغول تلاش برای توسعه کارهای خود هستیم تا اینگونه اشتباهات بوجود نیاید ولی باید ضمناً به این نکات نیز توجه شود که ما در حال حاضر با نرخی که اضافه کردیم در ماه برای هر مشترکی از ۳۱ تومان بیشتر اضافه نشده است یعنی اگر شما قبض تلفنتان در چند ماه گذشته ۳۰۰ تومان بود می‌شود ۳۳۱ تومان اگر هزار تومان بود می‌شود هزار و سی و یک تومان، اگر ۳۰ تومان بود می‌شود ۶۱ تومان در واقع ماکزیمیم افزایش در هر ماه ۳۱ تومان است که قیمت رفته بالا و این را حاضریم ثابت کنیم اما چرا بعضی از قبوض مشترکین تلفن بیشتر نشان می‌دهد شاید آقایان اغلب فکر می‌کنند میزان تلفن درتمام ماهها باید مشابه باشد بنده حاضرم در خدمتتان به شرکت تلفن برویم و آمار را ببینید که افراد در ماههای مختلف مکالماتشان فرق می‌کند در یک ماهی ممکن است سه برابر ماههای دیگر صحبت بکنند این بستگی دارد به خیلی عوامل مختلف. یکی از آنها فصل است مسلماً در پائیز و زمستان تعداد مکالمه بالا می‌رود بعلت بودن افراد در شهر، بعلت مشکل بودن رفت و آمد و یا اینکه از بودن در منزل و به این ترتیب تعداد مکالمه تلفنی در پائیز و زمستان بیشتر می‌شود. دوم اینکه وقتی تعداد تلفن زیاد شد مسلماً امکان مکالمه و تلفن زدن زیادتر می‌شود چقدر افرادی در کشور هستند که شما می‌خواهید به آنها تلفن بزنید ولی تلفن ندارند اگر تعداد تلفن سال بسال زیاد شود مسلماً تعداد مکالمه بالا خواهد رفت یعنی شما نمی‌توانید بگوئید میزان مکالمه من ثابت است و یکی هم تلفن راه دور است که اخیراً اضافه شده در هر منزلی هر فردی می‌تواند با اصفهان، شیراز و بزودی یعنی سال دیگر با اتوماتیک و خودکارشدن تلفن با سی چهل شهر دیگر دارندگان تلفن خواهند توانست از منزلشان با تلفن راه دور صحبت کنند ممکن است آقایان خودشان رأساً با تلفن با شیراز یا اصفهان صحبت نکنند و یا کاری نداشته باشند ولی آیا می‌توان اطمینان داشته باشند که افراد منزل صحبت نکرده‌اند و یا نمی‌کنند و آی می‌توانند اطمینان داشته باشند که خدمتگزاران منزل صحبت نکرده‌اند می‌توانند اطلاع و اطمینان داشته باشند که میهمانی که دارند و می‌رود پای تلفن و با شیراز و یا اصفهان صحبت نکند و یا فکر کنند که صاحبخانه راضی نیست که او با اصفهان و یا شیراز صحبت کند؟ همه اینها موجب می‌شود که میزان پول تلفن بالا برود.

در هر صورت تمام اینها موجب می‌شود که قبض تلفن بالا می‌رود و متأسفانه اغلب فکر می‌کنند که شرکت تلفن تعداد مکالمات تلفنی را بالا برده است باید بعرض برسانم کنتورهای ما همان کنتور قبلی است فرقی نکرده است و هیچکدام آنها دست نخورده فقط نرخ بالا رفته است و این نرخ برای عده‌ای که کم تلفن می‌کنند و واقعاً به تلفن زیاد احتیاج ندارند بزنند اگر در روز دو تا تلفن بکنند نرخ از گذشته هم کمتر است ولی اگر زیاد تلفن بکنند طبعاً باید پول بیشتری بپردازند در این قسمت وزارت پست و تلگراف و تلفن برای اینکه اطمینان خاطری به مشترکین تلفن بدهد اخیراً سفارش تعداد تلفن با کنتور داده است که اکثر شکایتی از طرف مشترکین شد تلفنی از طرف شرکت گذاشته می‌شود با کنتور رویش شما هر تلفنی بکنید در همانجا روی کنتور ضبط می‌شود البته این برای مشترکینی است که تقاضا کنند و عمومی نیست و در هیچ جای دنیا هم اینگونه تلفن‌ها همگانی نیست. این برای مشترکینی است که می‌گویند تعداد تلفن برای ما زیاد نوشته می‌شود اینگونه تلفن با کنتور در روی آن در منزل آنها نصب و پلمپ هم می‌شود و مشترک تلفن خواهد دید چطور میزان مکالمات با تعدادیکه شرکت تلفن در کنتور خود ضبط و قبض صادر کرده یکی باشد.

فرهاد پور ـ ما از این کنتورها فعلا یک مقداری داریم.

مهندس ستوده (وزیر پست و تلگراف و تلفن) ـ بنابراین نمایندگان محترم ملاحظه می‌فرمایند مردم بدون تلفن دو ریال سابق را می‌دهند و برای عامه واقعاً نرخشان زیاد نشده و تلفن عمومی قبلاً دو ریال بود حالا هم دو ریال است فقط برای عده‌ای یک نرخ عادلانه گرفته می‌شود. ضمناً به استحضار نمایندگان محترم میرسانم که نرخ تلفن از سال ۳۴ به این طرف تغییری نیافته و پس از گذشتن اینهمه سال لازم بود برای اینکه شرکت بتواند روی پای خودش بایستد در نرخ تجدید نظر بعمل آید. بنابراین برای اینکه شرکت کارش را توسعه بدهد و نقائص و مشکلات خود را برطرف سازد اطمینان می‌دهم چنانچه اشکال و یا شکایاتی از طرف هر یک از مشترکین در میزان مکالمات تلفنی آنها وجود داشته باشد شرکت تلفن آمادگی دارد که به شکایات آنان در اسرع وقت رسیدگی کند. مجدداً به استحضار میرسانم که بموجب آماری که در دست هست در بعضی فصول اصولاً میزان تلفن افراد بالا می‌رود و این در کارت هر یک از مشترکین در شرکت تلفن منعکس است و حاضریم آنرا در صورت لزوم ارائه دهیم در فصل پائیز و زمستان سطح مکالمات خیلی بالا می‌رود همینطور که اطلاع دارید شرکت تلفن با برنامه‌های معینی همه کنتورها را آزمایش می‌کند و اگر اشتباه شده باشد وجوه اضافی را مسترد می‌دارد و کنتورشان را تنظیم می‌کنند. دیگر عرضی ندارم امیدوارم جواب سؤال آقایان داده شده باشد و از عموم نمایندگان محترم تشکر و سپاسگزاری دارم.

رئیس ـ آقای مهندس روحانی بفرمائید.

مهندس روحانی (وزیر کشاورزی و منابع طبیعی) ـ با اجازه مقام محترم ریاست همانطور که وقتی بودجه دولت مطرح می‌شود نمایندگان می‌توانند از این فرصت استفاده کنند اکثریت از لحاظ تقویت دولت و اقلیت از لحاظ انتقادی از این تریبون استفاده کنند بنده حقیر هم به عنوان وزیر حقیری می‌خواهم از این فرصت استفاده کنم و برنامه‌های توسعه کشاورزی را در مقدمه سخنم به عرض خانمها و آقایان برسانم. پس از اینکه کلیات توسعه کشاورزی را عرض کردم قطعاً پاسخگوئی به مطالبی که قبلا دوستان اقلیت اینجا مطرح فرمودند آسان خواهد بود با این مقدمات بنده می‌توانم در چند کلمه جواب عرض کنم از مشخصات انقلاب شاه و ملت در ۹ سال پیش این است که هشت اصل از انقلاب مربوط است به کشاورزی و مربوط است به کشاورز آزاد شده، کشاورز صاحب زمین شده، کشاورز از بند و قید رسته و توجه میفرمائید شاهنشاه ما که رهبری انقلاب را داشته‌اند تا چه حد برای کشاورز و کشاورزی اهمیت قائل بودند (صحیح است) در آستانه انقلاب اختلاف درآمد شهرنشین و ده‌نشین اختلاف درآمد روستا و کسانی که در شهرها مرفه‌تر زندگی می‌کردند یک چیزی مثل یک و نه، شاهنشاه ما که خطر را همیشه از دور می‌بیند موقع شناسی فوق‌العاده‌ای دارند در لحظه‌ای مناسب از تاریخ ما انقلاب تاریخی خودشان را اعلام کردند و ملت ایران این انقلاب را به اتفاق آراء پشتیبانی کردند و در این اصول ملاحظه میفرمائید که هشت اصل از دوازده اصل بنحوی از انحاء مربوط است به کشاورزی ممکن است این سئوال پیش بیاید که خوب اگر هشت اصل از دوازده اصل یعنی دو ثلث اصول انقلاب مربوط به کشاورزی است پس چرا اینقدر راجع به قلیل بودن رشد کشاورزی سخن گفته می‌شود و لازم است که بنده توضیحاتی عرض کنم در این کشوری که از زندگی شبانی قدم به مرحله‌ای تا زندگی صنعتی پیشرفته می‌گذارد در راه تغییر و تحول از زندگی شبانی به زندگی صنعتی سنتها دست و پاگیر پیشرفت صنعت نیست در حالی که خود زندگی شبانی یک زندگی کم و بیش کشاورزی و دامپروری و دامداری است. بنده فکر می‌کنم قبل از این که وارد افق توسعه کشاورزی بشویم زیر بنای کشاورزی را از لحاظ اجتماعی و اقتصادی پا برجا بکنیم در روی یک پایه‌های محکمی استوار و مستقر کنیم و این کاری بود که شاهنشاه ما کردند در هیچ یک از کشورهای دنیا که اصول انقلاب ارضی و رفرم ارضی انجام شده در چندین سال اول از لحاظ رشد کمی از لحاظ عدد رشد موفق نشدند که نائل به ارقامی شبیه به رشد صنعتی بشوند خیلی آسان نیست جناب رامبد که جنگلها را ما ملی کنیم مراتع را ما ملی کنیم فئودالیسم را بربیندازیم و سرمایه‌های کسانی که صاحب جنگلها بودند صاحب مراتع بودند کسانی که زمین‌داران بزرگ بودند مجدداً در کار کشاورزی بکار بیندازیم تصدیق میفرمائید که این تنگنایی که از لحاظ سرمایه‌گذاری بعد از انقلاب ارضی و رفرم اصلاحات ارضی بوجود می‌آید گریبانگیر هم رفرمها است و در همه جای دنیا بوده این خاص مردم ایران و انقلاب ایران نبوده و حتی از مشخصات بارز انقلاب ما این است که در این نه سال ما یک رشد نسبی ۲/۵ و ۳/۵ درصد داشته‌ایم که به آن اشاره شد و شاید بعنوان یک رقم قلیل اشاره شد ولی همین ۳ درصد که با همت شاهنشاه‌مان و با همت سایر خدمتگزاران مملکت انجام شده رقم کمی در آستانه انقلاب ارضی ما نبوده ما باید حتماً اگر الگوهای اصلاحات ارضی سایر کشورها را برداشت می‌کردیم برای آن الگوها چندین سال رشد منفی داشتیم توجه بفرمائید یک مملکتی داریم از لحاظ شرایط اقلیمی دشوار، میزان بارندگی خیلی کم و متغیر یکسال رحمت باریتعالی به ما روی می‌آورد آن چنان که می‌بینید سال دیگر از خشکی آب خوردن هم نداریم. ملاحظه فرمودید در سال گذشته در سیستان و زابل آب خوردن وجود نداشت در چنین شرایطی بدست آوردن رشد ۲/۵ و ۳ درصد که در دنیا یک رقم قابل توجهی است به نظر من کار بزرگی شده بخصوص که در این چند سال دست بکار ساختمان زیربنای اجتماع خودمان بودیم. ساختمان زیربنای اقتصاد خودمان بودیم ما برای اینکه بتوانیم کشاورزی را به راه بیاندازیم نمی‌توانستیم مثل دورة فئودالیسم و دوره ارباب رعیتی آنطور کار کنیم. سرمایه‌گذاری اندک عمری صرف کردن برای اینکه یک قنات بسازند این شایسته انقلاب ما نبود. در این هشت و نه سال خود سروران گرامی در این مجلس تصدیق فرمودید چه ارقام درشتی در ساختن این زیربنا صرف شده، راه، سدهای بزرگ، شبکه‌های آبیاری عظیم، تعداد زیادی چاه عمیق، اصلا تهیه کردن طرح جامع برای چنین کارهایی آماده کردن کشاورز که با سنتهای دیرین کشاورزی خودش آشنا است بروشهای جدید شرکت در شرکتهای تعاونی احتیاج به تعلیمات فوق‌العاده زیاد دارد. اشخاصی که تا حد مدینه فاضله پیش رفته‌اند می‌توانند تعاون به معنای تعاون را نبینند آماده کردن کسانیکه باید در این شرکتها کار می‌کردند و در این تعاونیها تولید کوشش بکار می‌بردند کار دشواری بود. لازم بود که از لحاظ اجتماعی مبارزه با بیسوادی بشود اینها را آگاه بکنند بنده بطور خلاصه باید عرض بکنم انقلاب در این نه سال آنچه قدرت داشت بکار برد تا طبقه دهقان ما را که امروز شصت درصد مردم این مملکت را تشکیل می‌دهد آماده کرد برای اینکه یک نهضت توسعة کشاورزی را آغاز کنند با این مقدمه بنده باید عرض کنم همانطور که شاهنشاه فرموده‌اند برنامة پنجم و برنامة ششم دورانی خواهد بود که دوران کشاورزی ما شکوفان خواهد شد ما بعد از این ده سال روزی که وارد تمدن بزرگ می‌شویم قطعاً یک کشاورزی پیشرفته خواهیم داشت با این مقدمه بنده باید عرض کنم که سیاست کشاورزی ما از لحاظ سیاست زمین‌داری با این قدم محکم با این عملی که در راه انقلاب انجام دادیم هیچ مانعی برای کار زمین‌داری وجود ندارد و امروز اشخاص می‌توانند در اراضی باقیمانده خودشان کشاورزی بزرگ انجام بدهند و سرمایه‌گذاری بکنند و کشاورز صاحب ملک هم می‌تواند با شریک شدن در یک شرکت سهامی زراعی و تعاونیها آن مقدار که لازمة تولید صحیح است بدست بیاورد. از لحاظ سیاست اقتصاد کشاورزی چند روز پیش بود که نمایندگان محترم تصویب فرمودید قوانینی که ناظر به سیاست کشاورزی آینده ما است تمام تسهیلاتی که فراهم شد در این قوانین ناظر به مقیاس‌ها است برای اینکه در آینده ما چهار پنج هکتار نداریم و نخواهیم توانست در این مقیاس حد اعلای تولید را بکنیم تصویب فرمودید و قبول فرمودید که با اجرای قانون یکپارچه شدن عوامل تولید می‌توانیم شرکتهای بزرگ تعاونی و تولید را بوجود بیاوریم. اراضی بزرگ کشت و صنعت بوجود بیاوریم. اراضی مکانیزه و شرکتهای سهامی زراعی بتوانند کار کنند. بنابراین از لحاظ مقیاس سیاست آینده دولت کاملاً روشن است و قسمت اعظم نیروی انسانی ما در این راه مصرف خواهد شد در کار کشاورزی اگر ما اعتقاد داریم که با یک سیاست اقتصادی لیبرال با یک سیاست سرمایه‌گذاری آزاد عمل کنیم قطعاً مسئله سودآوری مطرح است. قطعاً سیاست قیمتها مطرح است جناب آقای نامور ضمن سخنان خود می‌فرمودند که چندین سال است دهها سال است که قیمتهای گندم و چغندر قند و غیره تغییر نکرده و این را بعنوان انتقاد از دولت مطرح کردند. جناب زهتاب فرد راجع به بالا رفتن قیمتهای پنیر و کره و شیر و بعضی از محصولات کشاورزی صحبت کردند و این را هم بعنوان یک انتقاد مطرح کردند. دوست عزیزم جواب کدام را بدهم که حتماً قیمت چغندر قند را باید بالا برد یا قیمت کره و پنیر و گوشت را کدام را دلتان می‌خواهد جواب بدهم. سیاست قیمت قطعاً در اقتصاد یک تحرک بزرگ می‌تواند باشد برای پیشرفت کار و توسعه کشاورزی و می‌تواند یک عامل ترمزکننده برای توسعه کشاورزی باشد دولت مبعوث انقلاب دولتی که مورد حمایت حزب اکثریت است آن چنان عمل خواهد کرد که نه افراط باشد نه تفریط (آفرین) هیچکس حاضر نیست سرمایه‌اش را در کاری بکار بیندازد که مردم فقط از او تشکر کنند و نفع مادی نداشته باشد. اگر انتظار دارید بخش خصوصی آنطور که من از سخنان شما فهمیدم فرمودید که چندی پیش در بناب و هشترود و خوی عده‌ای می‌خواستند سرمایه‌گذاری کنند و ظاهراً چکسلواکی‌ها با افرادی از بخش خصوصی می‌خواستند سرمایه‌گذاری کنند. اگر قبول دارید که بخش خصوصی باید سرمایه‌گذاری کند باید سودآور باشد در حد اعتدال والا بخش خصوصی سرمایه‌گذاری نخواهد کرد این حربه قیمتها و نرخها برای دولتی که رشد متوسط ۸ و ۹ درصد در اقتصاد ما مباشرش بوده اقلاً برای ۷-۸ سال این حربه منصفانه‌ای نیست من چون به انصاف و عدالت و وطن‌پرستی جناب زهتاب فرد اعتقاد باطنی دارم میل دارم این موضوع را توضیح دهم و در خارج از جلسه هم توضیحاتی عرض خواهم کرد. این حربه حربه‌ای است که شاید در مطبوعات حزب منعکس می‌شود و وسیله‌ای برای تضعیف دولت می‌تواند باشد ولی حقیقتاً منصفانه نیست اگر شما می‌خواهید رشد ۹ درصد برای همین مردم داشته باشید در حالی که ۶۰ درصد این مملکت از راه تولید مواد کشاورزی زندگی می‌کنند آیا این ۶۰ درصد باید جرم ۴۰ درصد شهرنشینها را بدهند؟ (احسنت) شما که از آذربایجان از سرزمین زرخیز آذربایجان آمده‌اید شما که از بین مردم زحمتکش آمده‌اید از هشترود و بناب صحبت می‌کنید باید مدافع منافع آن ۶۰ درصد کشاورز باشید عنوان کردن نرخها خیلی آسان است و جواب دادنش هم خیلی مشکل است ولی بیائید با همدیگر دست‌به‌دست هم بدهیم و مشکلات مملکت را رفع کنیم. لازمه آغاز فعالیت کشاورزی قطعاً سودآوری سرمایه است سیاست قیمتها ممکن است من با گفتن این سخن‌ها یک مقداری وجهة خودم را از دست بدهم ولی ترجیح می‌دهم به مملکت خدمت کنم که اگر خدمت نشود و در آن لحظه خاص حق خدمت را ادا نکند ولی بعدها خواهند فهمید. ما باید در سیاست قیمتها واقع‌بین باشیم اگر شما می‌خواهید مردم این مملکت سالی ۶٪ - ۷٪ به درآمد سرانه‌شان اضافه بشود چیزی از این ۷٪ را باید پس بدهند یک مقدارش را از راه خرید و یک مقدارش را از راه سرمایه‌گذاری اگر قیمتها ثابت باشد با توجه به اینکه قدرت خرید پول در طول تاریخ همیشه تضعیف شده قیمتها پائین آمده آیا در رژیم اقتصادی لیبرال ممکن است رشد اقتصادی داشته باشید. درآمد سرانه را بالا برید ولی مردم کمتر خرج کنند و آن اقتصاد متحرک باشد، غیر ممکن است. انصاف داشته باشید باید عرض کنم بعنوان وزیر کشاورزی و مدافع ۶۰٪ مردم زحمتکش این مملکت آنچه قدرت داشته باشم با کمک همکارانم و با کمک حزب اکثریت در روشن کردن مردم کمک خواهم کرد برای اینکه در تشویق سرمایه‌گذاری بخش خصوصی در کشاورزی عمل مثبتی بشود. ما قانونی که به شما دادیم درش سخن از نرخ تضمین شده بود در آنجا شما از ما حمایت کردید و بنده بخاطر دارم که دوستان حزب مردم رأی دادند راجع به نرخ تضمین شده و جناب فرهاد پور کمک کردند بما. این نرخ تضمین شده برای چیست؟ برای اینست که سرمایه‌گذاری در کار کشاورزی وارد بشود والا اگر ما بخواهیم نرخها را بظاهر ثابت و در باطن کم‌شونده نگاه داریم می‌رسیم به روزی که دولت همه چیز را بکارد و همه کار را بکند و قطعاً نظر نمایندگان این نیست که دولت هم کارهای مملکت را مباشرت کند شاهنشاه خطوط اصلی سیاست اقتصادی ما را در مباشرت دولت روشن کرده‌اند صنایع سنگین و آن چیزهائی که محدودیت در اقتصاد ما بوجود می‌آورد مثل آب و جنگل و سیاست عمومی دولت ما اینست که تدریجاً بصورت ارشاد و ارشاد کننده وارد اقتصاد بشویم بعداً وقتی مردم آمادگی پیدا کردند و وقتی مقیاسها درست شد همانطور که در سنوات قبل هم کردیم از اقتصاد خارج می‌شویم و نقش ارشاد کننده و رهبری کننده و راهنمائی کننده خواهیم داشت. معافیت‌های مالیاتی هم یکی از مطالبی بود که بنده از طرف وزیر دارائی اندیشمند خودمان وزیر دارائی که در بارة نرخ مالیات جنابعالی از ایشان گله کردید و من باید بنام همکار او را ستایش بکنم ایشان موافقت کردند از بخش کشاورزی مالیات گرفته نشود و این برای ده سال ……

رامبد ـ طبق صورت مذاکرات مجلس پیشنهاد پنج سال متوالی ما بود و بعد از این همه ضرر بحرف ما رسیدند.

مهندس روحانی ـ هر سخن جائی و هر نکته مقامی دارد. کشاورزی امروز با ده سال معافیت آنچنان کشاورزی که با صنعت باشد و استثمار نباشد و به قسمتهای درآمد صنعتیش برسد آنچنان شرکتها باید از مالیات معاف باشند نه بصورت اینک پنج سال را معاف کنیم در حالیکه در تهران فعالیت می‌کنند در امر معافیت مالیاتی بهرحال تشکر می‌کنم از اینکه جنابعالی پیشنهاد فرمودید پیشنهاد مثبتی بوده و ما قبول کردیم گله نباید داشته باشید معافیتهای از حقوق و عوارض گمرکی و سود بازرگانی یکی از نکات سیاست کشاورزی ماست خودتان در مجلس تصویب کردید و قانونی از مجلس شورای ملی گذشت وامهای دراز مدت و منطقی و موجه از لحاظ اقتصادی یکی از سیاستهای دیگر ماست. امیدواریم بخش خصوصی ما در برنامه توسعه کشاورزی پنج سال آینده بتواند قدری در حدود دوهزار میلیون تومان از وامهای دراز مدت استفاده کنند بنده خیال می‌کنم که اگر در گذشته بین صدها وام در رشته‌های صنعتی دو یا سه وام یا چند وام مورد سوء‌استفاده قرار گرفته باشد وسیله کوبیدن دولت و انتقاد باشد همیشه در هر جمعیتی و در هر کاری یک مقدار غلط و اشتباه وجود دارد در کار کشاورزی ما سعی می‌کنیم اشتباه نکنیم. امیدوارم که وام دادن صد میلیون تومان موجب انتقاد نشود شما اگر کرة خوب می‌خواهید گوشت خوب می‌خواهید بایستی سرمایه‌گذاری کنید و این سرمایه‌گذاری را دولت نمی‌تواند مباشرت کند بخش خصوصی باید بکند بخش خصوصی این سرمایه‌ها را ندارد یا در آستانه توسعه کشاورزی ما نخواهد توانست سرمایه‌گذاری کند این کمک سیاست قیمت است سیاست معافیت مالیاتی و سیاست معافیت و دارائی است برای وسایل تولید کشاورزی و سیاست وامهای طویل‌المدت و این برای تولید بیست هزار تن گوشت حداقل به صد میلیون تومان سرمایه‌گذاری ثابت و دویست میلیون تومان تنخواه گردان احتیاج دارد. این را باید بخش دولتی کمک کند و ممکن است جناب زهتاب یک یا دو نفر از این سرمایه‌گذارها قصد تلف کردن پول دولت را داشته باشند و با این پول به اروپا بروند ولی نباید اقتصاد را محروم کرد. بنده راجع به قطبهای کشاورزی مطالبی بعرض رساندم که بصورت شرکتهای سهامی زراعی است همکار عزیز من جناب ولیان در برنامه‌های آینده ۱۴۰ شرکت زراعی به وسعت ۳۰۰ هزار هکتار بوجود خواهند آورد انتقاد می‌شود چرا کشاورزی در این پنج شش سال اخیر آن رشدی که در صنعت پیدا شده یا در سایر قطبها پیدا شده در کشاورزی نیست، در کشاورزی اصل اول است که آب فراهم بشود. امروز می‌توانم بگویم در آخر برنامه پنجم عددی شبیه یک میلیون هکتار زیر کشت مدرن و پیشرفته با بهترین تکنولوژی خواهیم داشت ولی ده سال پیش امکان چنین کاری نبود آب نداشتیم، برق نداشتیم، راه نداشتیم، ملک مال زارع نبود برای کی کار بکند شرکتهای سهامی زراعی تعاونی که از قانون یک پارچه کردن استفاده می‌کنند و تسهیلاتی دولت برای ایشان فراهم می‌کند توده‌های وسیعی را در بر می‌گیرد و این توده‌ها را آشنا و نزدیک می‌کند با پیشرفته‌ترین روشهای مدیریت کشاورزی و صنعت را در آغوش کشاورزی بوجود می‌آورد و شرکتهای کشت و صنعت خصوصی و شرکتهای کشت و صنعت دولتی که احتمالاً با مشارکت مردم تشکیل می‌شود. مدلهای کشاورزی ما را بوجود می‌آورد امروز کم و بیش انتقاد می‌شود که عده زیادی از روستائیان ما به شهرها مهاجرت می‌کنند و به دنبال کار مهاجرت می‌کنند ما باید شهر را به روستا ببریم بجای اینکه روستا را به شهر بیاوریم در سیاست توسعه کشاورزی این مسأله پیش‌بینی شده است برای ما آسانتر و خیلی ارزانتر است و برای مردم روستا خیلی بهتر است و پذیراتر هستند که آب و برق و راه و فرهنگ و بهداشت را توأم با صنایع و فرآورده‌های کشاورزی به روستا ببریم و آنها را در شهرکهای پنج و ده هزار نفری جای بدهیم این در سیاست کشاورزی ما قبول شده این در برنامه پنجم آغاز خواهد شد بصورت مدل کشاورزی بصورت پیلوت، این را در چند نقطه پیاده کردیم بنده خیلی خوشوقت می‌شوم دوستان اقلیت که همیشه میل دارند که ذره‌بین انتقاد را بچشم بگذارند و معایب را درشت‌تر ببینند به مناسبت اینکه ما باید ارشاد بشویم راهنمائی بشویم خوشوقت می‌شدیم چند تا از این شهرکها را بازدید بفرمائید اینها روی زمین وجود دارند حقایق است اینها نقشه نیست در ذهن نیست.

عباس میرزائی ـ ما را هم ببرید که شاهد باشیم.

مهندس روحانی (وزیر کشاورزی و منابع طبیعی) ـ در باره نوسازی و عمران روستاها عرض کردم که این سیاست دولت است و در برنامه آینده این سیاست نقش بزرگی در بردن تمدن به روستاها بازی خواهد کرد و به همین دلیل است انجام این امر را در وزارت تعاون و امور روستاها متمرکز کردند که با یک مدیریت صحیح اینکار سریعتر پیش برود. اینجا باید عرض کنم در این چند سال که کشاورزی مکانیزه در مملکت باب شده یک مقداری راجع به دامپروری ما عقب هستیم نقش دامپروری در توسعه کشاورزی ما نقش اهرم است نقش اول را به عهده دارد. سعی خواهیم کرد با صنعتی کردن و مدرنیزه کردن دامپروری خودمان یکمرتبه با یک حرکت از تولید به صورت شبانی دامپروری کمپلکس‌های کشاورزی و دامپروری تبدیل کنیم این آرزوی جناب آقای زهتاب فرد در مغان و خوی انشاءالله در برنامه پنجم عملی خواهد شد. بطور کلی در دامپروری ۴۰٪ از توسعه کشاورزی را در بر می‌گیرد ولی با توجه به این که درآمد سرانه مردم یک چیزی شبیه ۹٪ تولید سرانه اضافه شده یا بیشتر امسال رقمی که به قیمت‌های ثابت داشته باشیم ۱۴٪ است. بنده یک رقم روند ده ساله را عرض کنم این رشد درآمد منجر خواهد شد که تغذیه مردم در شهرها عوض بشود از پروتئین نباتی به پروتئین حیوانی از قبیل گوشت، شیر، تخم‌مرغ، ماهی و امثال اینها استفاده کنیم. مدرنیزه کردن دامپروری و صنعتی کردن شاید در مدت سه سال ممکن باشد ما اولویت سرمایه‌گذاری را در کار دامپروری شناخته‌ایم (یکی از نمایندگان ـ حتماً موفق خواهید شد آرزوی ماست) دوست عزیزم راجع به تقسیم جنگلها و اراضی جلگه‌ای و جنگلی مطالبی فرمودند بنده چون در دامپروری هستم توضیح عرض کنم کدام اقتصادی است که یک رشد ۹٪ - ۱۰٪ در سال داشته باشد و در آن آزمایشهایی وجود نداشته باشد؟ در کرانه‌های شمال ما یک اراضی در حدود صد هزار هکتار داریم که نه جنگل است و نه حاصل جنگل را دارد نه زمین زراعتی است طبق یک قانونی که اصل دوم انقلاب را تشکیل می‌دهد به ما اجازه دادید این زمینها را برای مرتع‌داری و زراعت و دامپروری در اختیار بخش خصوصی و مردم بگذاریم این کار به مقیاس کوچکی انجام شده یک اصلاحاتی باید بشود کدام بخش از اقتصاد ما هست که نباید اصلاحاتی بشود. صد هزار هکتار زمین را می‌خواهیم تبدیل کنیم به مراتع اگر در گذشته فرمودید که ده هزار هکتار به اشخاص بدهیم قانون خواهم آورد تصویب خواهید فرمود و تأیید خواهید کرد که پنج هزار هکتار، پنج هزار هکتار برای سرمایه‌گذاری بدهیم به صورت اجاره بدهیم تا با اطمینان یک اجاره دراز مدت در این اراضی سرمایه‌گذاری کنند تبدیل کنند به مرتع غنی‌شده به کشاورزی و مواد و علوفه و دامپروری این اصلاحات در مواد انقلابی ما داده می‌شود و این از ظواهر انقلاب است که همیشه اصلاحات لازم را قبل از اینکه به نتیجه غلط برسیم خواهیم کرد و می‌کنیم (انشاءالله، احسنت) عده‌ای سرمایه‌گذاری کرده‌اند احتمالاً سرمایه‌گذاری غلط کرده‌اند مضر کرده‌اند یا عده‌ای ممکن است قصد بدی داشته باشند ولی ما که هنوز ندیده‌ایم و اگر خواستند یک قصد غیر تولیدی داشته باشند آقای زهتاب فرد مطمئن باشید جلوی آن قصد را خواهیم گرفت. همه باید فکر تولیدی داشته باشند در این اراضی و سایر اراضی (احسنت) راجع به رفسنجان مطالبی فرمودند بنده فکر می‌کنم راجع به تعداد درختان پسته یک اشتباه صفر و عدد وجود دارد فرموده بودید ۶۰۰ میلیون درخت پسته تصور می‌کنم رقم چیز دیگری است و رقم اشتباه است حتی میلیون هم زیاد است (دکتر رفیعی ـ در حدود شش میلیون) ممکن است در تمام رفسنجان ۶ میلیون درخت پسته یا در کرمان در قسمتی از این اراضی مردم روی زمینهای خودشان این مقدار درخت پسته کاشته‌اند اگر واضح‌تر و مفصل‌تر می‌فرمودند بنده جواب مفصل‌تر می‌دادم ولی فکر می‌کنم در بعضی از دهات که اسامیش را اینجا دارم قطب آباد، علی آباد، کمال آباد، گرگین، نقل آباد در رفسنجان در این قراء اشخاص سرمایه‌گذاری کرده‌اند و رفته‌اند به ثبت اسناد سند بگیرند احاله شده‌اند که قبلاً از وزارت منابع طبیعی تحصیل جواب بکنند که مرتع نبوده و قبل از اینکه این جواب داده شود نامه نوشتند جواب گرفتند که اصلاً اینها ملی شده نبوده که اینطور بشود ولی روی منابع ملی شده آنجا سرمایه‌گذاری کرده‌اند چاه زده‌اند و درخت کاشته‌اند و این خلاف قانون است ماده ۵۶ و ماده ۵۵ قانون ملی شدن جنگل‌ها و مراتع است اگر جلوگیری نمی‌کردیم یا اگر اعتراضی نمی‌کردیم تردید ندارم که قطعاً در همین پشت تریبون مورد سؤال قرار می‌گرفتم چون آقای زهتاب فرد رفیق عزیز بنده است بوسیله یکی از دوستان دیگر حزب مردم این سؤال را می‌کردند بموجب قانونی که خود شما گذراندید قانونی که توشیح پادشاه ما را دارد و ما الزاماً داریم جلوی چنین بی‌نظمی‌ها را بگیریم ولی بنده در فکر هستم بدون اینکه تدابیری که اتخاذ خواهد شد در اینکار موجب تشویق تجاوز به منابع ملی شده نشود راهی باز بکنیم که این سرمایه‌گذاری راهی برایش باز بشود بنده عرض می‌کنم بهیچوجه راهی باز نخواهیم کرد که مردم بدانند به منابع ملی می‌شود تجاوز کرد (آفرین) اینجا سخنی گفته شد تردیدی ندارم که این سخن به قصد تحقیر کسانی که به مملکت خدمت کردند نبوده قطعاً قصد این بوده است که اگر اشتباهی است احتیاج بود اگر جوابی داریم عرض کنیم سؤال مربوط به صنعت قند و تولید چغندر و میزان عیار شکر حاصله از چغندر است بنده ارقامی را از آلمان دیدم خوب بخاطر دارم که کودکی بودم پدرم برای اولین دفعه در ملک زراعتی خودش کار کشت چغندر قند را آغاز کرد به شرط اینکه نگوئید سن من چقدر است من می‌گویم این موضوع برمیگردد به ۴۰-۴۱-۴۲ سا ل قبل من خیلی کنجکاو بودم از پدرم پرسیدم اولاً چغندر قند چیست و به چه دردی می‌خورد و چرا می‌کارید؟ با تعجب گفت این محصولی است که از آن قند می‌سازند و ۳۰ خروار در هر هکتار می‌شود برداشت کرد. آن موقع هنوز قانون اوزان و مقیاسات وضع نشده بود وقتی ۳۰ خروار می‌شود این مال آغاز چغندر قند است در ایران بنده عرض می‌کنم این کسانیکه در کار تحقیقات بذر چغندر قند بودند بنده اسم نمی‌برم اینجا و بطور سربسته عرض می‌کنم کسانیکه وزارت و معاونت وزارت پستهای سیاسی به آنها پیشنهاد شد و ممکن بود قبل از من وزیر کشاورزی بشوند قبول نکردند و رفتند در روستاها در نقاط دور دست و این قهرمانان گمنام ملت ایران زحمت کشیدند البته تظاهر نداشتند و امروز ما در مملکت مزارعی داریم که ۴۰-۵۰ تن در هکتار چغندر قند برمیدارند. متوسط تولید این مملکت در هکتار از عقب‌مانده‌ترین نقطه در زراعت در یاسوج و ممسنی و نقاط کهکیلویه و جائیکه کار کشاورزی چغندر آغاز شده تا خراسان و اصفهان که تازه پیشرفت کرده چیزی شبیه ۲۶ تن در هکتار برداشت می‌کنند. این رقم در سال ۱۹۷۰ در آلمان پیشرفته با تکنولوژیش ۳۸ تن بود ما امیدواریم که ۷-۸ سال آینده این فاصله را از میان برداریم توجه بفرمائید که ما خیلی دیر شروع کردیم عیار چغندر قند در آلمان در سال ۱۹۵۲ میلادی ۱۵/۹۵ درصد چغندر قند بود این عیار با کاوشهای علمی وقتی که در طول ۱۹۵۲ تا ۱۹۷۲ با آن تکنولوژی پیشرفته رسیده است به ۴۱/۱۶ درصد عیار چغندر قند را که خودتان فرمودید بنده استناد می‌کنم به فرمایش خودتان در مملکت ما ۱۷٪ است (کاظم مسعودی ـ هم جا اینطور نیست) در تمام سطح مملکت متوسط عیار. (صمد نامور ـ ۵/۱۲ الی ۱۳ درصد است) رقم ۱۳٪ را عرض می‌کنم (یکنفر از نمایندگان ـ خوش به حال کارخانه‌داران) متوسط عیار چغندر قند بستگی دارد به اندازه چغندر آنجائی که چغندر زیاد می‌دهد عیار کم است و آنجائی که کم می‌دهد عیار بالا است. عیار ۲۰٪ هم داریم در جاهائی که میزان برداشت کم است به ۲۱٪ هم شاید برسد. متوسط در سطح مملکت روی ۴ میلیون تن چغندر ۱۷٪ است این چغندر بعد از اینکه در کارخانه رویش عمل شد در آلمان در سال ۱۹۷۰ از ۱۶/۴۱ درصد عیار ۲/۵٪ تا ۲٪ هم افت عیار است و هیچ چیزی در دنیا نیست که رویش کار بشود و از آن کسر نشود یعنی شما اگر آب را حتی در یک لیوان بریزید کم می‌شود و یک مقدار به در و دیوار آن می‌چسبد و این ۲/۵ درصد از ۱۶/۵ درصد در آلمان پیشرفته افت راندمان است افت بازده است بنابراین در آلمان چیزی که گیرشان می‌آید چیزی شبیه ۱۴٪ است و آنچه که در ایران ما گیرمان می‌آید یعنی راندمان شکر توی گونی از چغندر ۱۳٪ است این به کشاورزی مربوط نیست به تکنولوژی مربوط است باید سعی کنیم در کارخانجات وسائلی نصب کنند که وقتی وارد ملاس و فاضلاب و غیره می‌شود این تلف را به حداقل برسانیم (نامور ـ این مربوط به بهبود بذر نیست؟) بذر چغندر، همانطور که عرض کردم نقصی ندارد در این امر بنده عرض کردم دیگری این کار را کرد که ممکن بود امروز با قبل از من وزیر کشاورزی باشد آن دیگری که کار تحقیق و خدمت به مملکت را ترجیح داده به کار سیاسی (مهندس صائبی ـ آقای قره‌باغی است بفرمائید، چرا اسم نمی‌برید؟) چون جناب آقای مهندس صائبی اسم بردند بنده عرض می‌کنم قره‌باغی‌ها موفق شدند در این مملکت بذری بکارند که حداکثر تولید را دارد و نباید گفت بیسوادند.

رئیس ـ آقای روحانی بفرمائید آن ۱۷٪ که در آزمایشگاه بدست می‌آید در کارخانه بدست نمی‌آید.

مهندس روحانی (وزیر کشاورزی و منابع طبیعی) ـ استاد ارجمندم توضیح فرمودند بنده فراموش کردم عرض کنم اگر قند را در آزمایشگاه بسنجید که ۱۷٪ است اولاً یک دانه چغندر است نه یک میلیون تن ثانیاً در آزمایشگاه همه ذرات قند را می‌گیرند که می‌شود ۱۷٪ خواستم توضیح عرض کنم چون میدانم مردم قدرشناس هستند و ممکن است این سخن شما باعث دلتنگی افرادی بشود که فارغ از مسائل سیاسی هستند و خدمتگزار می‌باشند اگر می‌خواهید انتقاد کنید (صمد نامور ـ از روی آمار خودتان انتقاد کردیم) عرض کنم که یک مقدار از ما عدد و رقم گرفتید اگر شما مراجعه می‌کردید به صنعت نیشکرمان بنده ادعا می‌کنم در این محضر مقدس که ما پیشرفته‌ترین صنعت نیشکر را در دنیا داریم (آفرین) در مقابل این انتقاد حق بود که از طرح نیشکر هم صحبت می‌کردید و نیز از کاری که شده است ۱۳۰ تن هر هکتاری نی برداشت می‌شود این بزرگترین رقمی است که در دنیا از یک هکتار زمین در یک سال برداشت می‌شود (آفرین) تولید چغندر قند قبل از انقلاب و قبل از دولت ما در سال ۴۲ یک میلیون و ۶۰۰ هزار تن بوده بنده از جنابعالی سئوال می‌کنم گو اینکه من حق ندارم سئوال کنم شهادت می‌خواهم امروز علیرغم خشکسالی سال زراعی تقدیر نیست؟ نباید بگوئید از دولتی که علیرغم مشکلات اصلاحات ارضی و کارهای زیربنائی موفق شده در طول ۷ سال میزان تولید چغندر را از یک میلیون و ۶۰۰ هزار تن به ۴ میلیون تن برساند از دولت تشکر کنیم؟ (آفرین) (فرهاد پور ـ ازدیاد غله را هم بگوئید!) عرض کنم: عیب من جمل بگفتی هنرش نیز بگو، رشد ۳٪ در کشاورزی همانطور که عرض کردم بنده را قانع نمی‌کند من موظفم در کار کشاورزی تمام عوامل را با کمک شما آنچنان تجهیز کنم که رشد متوسط ۶٪ تا ۶/۵٪ داشته باشیم و ۳٪ که در گذشته بوده قانع کننده نیست به دلیل اینکه ما گوشت وارد می‌کنیم، کره وارد می‌کنیم، پنیر وارد می‌کنیم (دکتر موسوی ـ گندم وارد می‌کنید!) باید رشد بیشتری داشته باشیم برای بدست آوردن این رشد کمک هم جانبه مردم لازم است باید کمک بشود ولی راهش هم انتقاد هست و هم انتقاد نیست انتقاد هست به معنی اینکه سازنده باشد و انتقاد نیست به معنی اینکه گزنده باشد (آ‏فرین) راجع به گندم فرمودند بنده باید عرض کنم میزان تولید سال گذشته ما که خشکسالی بوده و همه میدانند که یکی از بدترین سالهای تولید را ما در این ۷-۸-۱۰ سال اخیر داشته‌ایم عددی شد حدود ۳ میلیون و ۷۵۰۰۰۰ هزار تن و این رقم از رقم آغاز انقلاب خیلی بیشتر است (فرهاد پور ـ راجع به گندم بنده چیزی نگفتم) جنابعالی یا کس دیگری گفته بود راجع به ماشین آلات کشاورزی جناب سمیعی با خود جنابعالی صحبت کردید باید بعرض برسانم متحدالشکل کردن ماشینهای کشاورزی ایران کار فوق‌العاده خوبی بود عددی شبیه ۱۵۰۰۰ تراکتور در مزارع ایران به کمک کشاورز ایرانی کار می‌کند رساندن سوخت به این ۱۵۰۰۰ تراکتور کار مشکلی است یک میلیون اسب قدرت به بازوی کشاورز کمک می‌کند و این کار قطعاً بدون نقص نیست قطعاً ما مشکلاتی داریم ممکن است یدکی دیر برسانند ممکن است تعمیر بموقع نشود عرض کردم انتظارش هست باید سعی کنیم بهتر شود امروز سه ایستگاه تعمیر یکی در مشهد و یکی در همدان و یکی در شیراز مشغول بکارند بخشی از این سه ایستگاه ۴۷ تعمیرگاه بخش خصوصی را در اینکار وارد کرده‌ایم با یک قراردادی که در نقاط مختلف پخش می‌شود ۸۶ عامل فروش لوازم یدکی داریم و لوازم یدکی را مستقیماً وارد می‌کنیم و با یک قیمت معینی در اختیار صاحبان تراکتور می‌گذاریم خیلی سختگیر هستیم که از نوع جدیدی تراکتور وارد نشود دلیلش اینست که اگر وارد شد ما به همان مشکلی برمیخوریم که هفت سال پیش داشتیم. مملکت ما می‌شود نمایشگاه ماشینهای کشاورزی ما با اقلام درشتی باید پول لوازم یدکی بدهیم مضافاً به اینکه کارخانه تراکتور سازی تبریز کار ساختن تراکتور را بصورت قسمتی ساختن و قسمتی سوار کردن شروع کرده است در قدرتهای مختلف یعنی هم تراکتوری که در باغ عمل می‌کند و قدرتش ۲۵ اسب است و هم تراکتوری که در مزارع متوسط عمل می‌کند و قدرتش ۶۰ اسب است و همچنین تراکتورهای ۱۰۰ اسب به بالا منظور ما از اینکه تراکتور یک مارک خواهیم کرد در یک قدرت یک مارک خواهیم کرد نه در قدرتهای مختلف سئوال فرمودید راجع به نظارت این وامها بنده عرض می‌کنم این وامها را هر کس می‌دهد نظارت می‌کند در مواردی هست که صندوق توسعه کشاورزی وام می‌دهد خود صندوق توسعه کشاورزی موظف است روی وام خود نظارت بکند که آن وام به مصرف کار برسد به مصرف مسافرت به اروپا و مسافرتهای تفریحی نرسد در موردی که بانک کشاورزی یا بانک تعاون وام می‌دهد خود بانک نظارت می‌کند سپاهیان ترویج و آبادانی یعنی سپاهیان انقلاب ما در این وامها نظارت می‌کنند در چهار طرح توسعه گندم، برنج، پنبه و علوفه نظارت می‌کنند از طرف بانک تعاون کشاورزی و دستگاه ترویج و مجری طرح توسعه کشت با این طرحها موفق شدیم مقدار گندم آبی را در سطحی که با بذر خوب و کود بیشتر به کار گرفته شده از ۱۳۵۰ کیلو در هر هکتار به ۳۰۰۰ کیلو در هر هکتار برسانیم و شاهنشاه ما از این مقدار ابراز رضایت کرده‌اند. شلتوک را جناب سمیعی که از گیلان اطلاع زیادی دارند و یکروز شاید مالک بوده‌اند (سمیعی ـ بنده هیچوقت مالک نبوده‌ام) اصلاح می‌کنم مالک هم باشید (سمیعی ـ امروز هم نیستم) اشکال ندارد بنده حاضرم به مالک امروز هم وام بدهم شلتوک را از ۲۷۰۰ کیلو در هکتار با طرح افزایش تولید به ۳۶۰۰ کیلو رسانیدیم در سطح حدود ۲۵۸ هزار هکتار روزی جناب آقای رامبد می‌فرمودند که در این منطقه گیلان هشترود طوالش همه مردم ایران از مظاهر انقلاب استفاده کرده‌اند ولی در این منطقه ماهی ملی شد جنگل و مرتع ملی شد عرض می‌کنم که الان در همان منطقه اقداماتی شروع شده این ۲۵۸ هزار هکتار کشاورزی قسمت اعظم در گیلان واقع شده.

رامبد ـ در این مورد طوالش متضرر شده ولی از وعده‌ای که فرمودید از قبل تشکر می‌کنم و در انتظار نتایجش خواهم بود.

مهندس روحانی ـ مقدار پنبه با طرح توسعه کشت پنبه از هزار کیلو به ۱۵۰۰ کیلو رسیده این البته آغاز کار است علوفه از سه هزار کیلو در هکتار به ۴۰۰۰ کیلو رسیده خود من راجع به رشد ۲/۵ تا ۳ درصد عرض کردم که این جوابگوی نیاز اقتصاد پیشرفته امروز ما بر اساس ۹ درصد و ۱۰ درصد رشد ملی نیست و به همین دلیل است که شاهنشاه در جلسه ۸ دی ماه ۱۳۴۹ به عنوان ارشاد دستگاه برنامه‌ریزی فرمودند بخش کشاورزی از اولویت مطلق دارد تا آنجائی که بتوانیم نیروی انسانی تجهیز بکینم و پول خرج بکنیم امکانات داده خواهد شد آنچه لازم داریم یک دلی یاری صفا و کار است.

سمیعی ـ راجع به چای نفرمودید.

مهندس روحانی (وزیر کشاورزی و منابع طبیعی) ـ راجع به چای در مقدمه باید عرض کنم باغات چای جزء مستثنیات اصلاحات ارضی است بنابراین کشاورز صاحب نسق عموماً صاحب باغ شده مگر بموجب لایحه اخیری که بعنوان مالکی و غارسی بزودی تقدیم مجلس خواهد شد که بررسی و تصویب خواهد شد آقای دکتر ولیان دوست عزیز بنده بیشتر وارد هستند و راجع به آن توضیحات بیشتری خواهند داد. یک سیاست روشن و خلق کننده در قسمت چای اتخاذ کرده‌اند ک بنده ترجیح می‌دهم که در یک فرصت دیگر خود ایشان نتایجش را به استحضار میرساند در آخر سخن باید به استحضار هم‌مسلکان و دوستان فراکسیون اکثریت برسانم که دولتی که با پشتیبانی بی‌دریغ شما برای خدمت به مردم این مملکت دامن همت به کمر بسته از عشق و دانش و تقوی و فضیلت‌های انسانی برخوردار است ما برای اینکه این فضیلت و کارآئی را تبدیل کنیم به تولید و به بهروزی مردم ایران احتیاج به سرمایه و زمان داریم احتیاج به پشتیبانی شما داریم و از انتقاد حزب محترم مردم متشکریم (احسنت).

- تعیین موقع و دستور جلسهٔ بعد ـ ختم جلسه

۵- تعیین موقع و دستور جلسهٔ بعد ـ ختم جلسه.

رئیس ـ بعد از فرمایشات آموزنده و شیرین آقای مهندس روحانی بنده خیال می‌کنم بهتر است با اجازه خانمها و آقایان جلسه امشب را ختم کنیم جلسه آینده به شنبه ساعت ۹ صبح موکول می‌شود دستور گزارش یک شوری بودجه سال ۱۳۵۱ کل کشور می‌باشد.

(ساعت هفت و چهل و پنج دقیقه بعدازظهر جلسه ختم شد)

رئیس مجلس شورای ملی ـ عبدالله ریاضی.

- پرسش نمایندگان

۶- پرسش نمایندگان.

سؤالات:

ریاست محترم مجلس شورای ملی

در نهایت ادب استدعا دارد امر و مقرر بفرمائید مقام محترم وزارت آموزش و پرورش جهت پاسخ به سئوال زیر در مجلس حضور بهم رسانند.
در انقلاب آموزشی نسبت به امر ورزش دبستان‌ها و دبیرستان‌ها تا بحال چه برنامه‌ای اجرا شده و در آینده چه طرحی برای انجام دارند.

با تقدیم شایسته‌ترین احترامات ـ علی اصغر شیخ رضائی.

ریاست محترم مجلس شورای ملی

در نهایت ادب استدعا دارد امر و مقرر بفرمائید که مقام محترم وزارت علوم و آموزش عالی جهت پاسخ به سئوال زیر در مجلس حضور به هم رسانند.
در باره برنامه ورزش و تفریحات سالم دانشجویان دانشگاهها و مدارس عالی تا بحال چه برنامه‌ای انجام شده و در آینده چه طرحی برای انجام دارند.

با تقدیم شایسته‌ترین احترامات ـ علی اصغر شیخ رضائی.