مذاکرات مجلس شورای ملی ۲۸ اسفند ۱۳۳۵ نشست ۷۶
| مجلس شورای ملی مجموعه قوانین دوره قانونگذاری نوزدهم | تصمیم‌های مجلس | قوانین برنامه‌های عمرانی کشور مصوب مجلس شورای ملی |
| نمایندگان مجلس شورای ملی دوره قانونگذاری نوزدهم |
روزنامه رسمی کشور شاهنشاهی ایران
شامل: کلیه قوانین مصوبه و مقررات - گزارش کمیسیونها - صورت مشروح مذاکرات مجلس - اخبار مجلس - انتصابات - آگهی‌های رسمی و قانونی
شماره
شنبه ماه ۱۳۳۵
سال دوازدهم
شماره مسلسل
دوره نوزدهم مجلس شورای ملی
مذاکرات مجلس شورای ملی
جلسه
صورت مشروح مذاکرات مجلس روز ۲۸ اسفند ۱۳۳۵ نشست ۷۶
فهرست مطالب:
مشروح مذاکرات مجلس شورای ملی دوره ۱۹
جلسه: ۷۶
صورت مشروح مذاکرات مجلس روز سه‌شنبه ۲۸ اسفندماه ۱۳۳۵
فهرست مطالب:
۱-تصویب صورت‌مجلس جلسه عصر ۲۱ و صبح ۲۳ اسفند
۲-تقدیم یک فقره سؤال به وسیله آقای بهبهانی
۳-بیانات قبل از دستور آقایان نورالدین امامی، اردلان، دکتر امیر حکمت
۴- بیانات آقای رئیس دائر به ابراز تأسف از فوت آقای حسنعلی کمال هدایت.
۵- طرح و تصویب فوریت و اصل طرح پیشنهادی دائر به تمدید سه‌ماهه اجرای قانون معادن
۶-طرح و تصویب فوریت و اصل گزارش کمیسیون نظام راجع به استخدام چهار نفر کارشناس خارجی جهت نیروی دریایی
۷-طرح تبصره‌های الحاقی مجلس سنا به بودجه کل کشور و اخذ رأی و تصویب بودجه ۱۳۳۶ کل کشور
۸-شور دوم قرارداد مودت و اقتصادی و کنسولی بین ایران و آمریکا و تصویب آن
۹-شور دوم قرارداد و اجازه الحاق دولت ایران به قرارداد لغو کار اجباری و تصویب آن
۱۰-شور دوم قرار داد رفع ملخ بین ایران و پاکستان و تصویب آن
۱۱-شور دوم قرارداد دفع ملخ دریایی بین ایران و هندوستان و تصویب آن
۱۲-تعیین موقع و دستور جلسه بعد- ختم جلسه
صورت مشروح مذاکرات مجلس روز سه شنبه ۲۸ اسفند ماه ۱۳۳۵
مجلس ساعت ۱۰ صبح بریاست آقای رضا حکمت تشکیل گردید
۱- تصویب صورت مجلس جلسه عصر ۲۱ و صبح ۲۳ اسفند
رئیس ـ صورت غائبین جلسه قبل قرائت می‌شود
(بشرح زیرا قرائت شد)
غائبین با اجازه ـ آقایان: دکتر طاهری. ابتهاج. بوربور. قرشی. کشکولی. موسوی. کدیور. خرازی. خزیمه علم. قنات آبادی. اردلان. علامه وحیدی. دکتر نفیسی. امامی خوئی. صفاری. تیمور تاش. دکتر دادفر. حکیمی. افخمی. معین زاده. نصیری. سنندجی. غضنفری. دکتر پیر نیا. ثقه الاسلامی. دولت شاهی. سالار بهزادی. دکتر فریدون افشار. دکتر سعید حکمت. جلیلی. تجدد. دهقان. عرب شیبانی. اورنگ.
غائبین بی اجازه ـ آقایان: اریه. عامری. بزرگ ابراهیمی. آقایان. کورس. قراگزلو. دکتر رضائی.
دیر آمدگان و زود رفتگان با اجازه ـ آقایان: طباطبائی قمی. مجید ابراهیمی. امیر بختیار. دکتر سید امامی. صدرزاده. کاظم شیبانی. کیکاوسی.
رئیس ـ نسبت بصورت مجلس نظری نیست؟ آقای مهندس هدایت.
مهندس هدایت ـ اصلاحات عبارتی در عرایض بنده که بتند نویسی میدهم.
رئیس ـ بسیار خوب آقای صدر زاده.
صدرزاده ـ در اظهارات بنده دو سه کلمه اغلاط مطبعه ـ ای دارد که اصلاح می‌کنم میدهم بتند نویسی.
رئیس ـ بسیار خوب دیگر اعتراضی نیست؟ (اظهاری نشد) صورت جلسه اسبق و صورت جلسه قبل تصویب شد.
۲- تقدیم یک فقره سؤال بوسیله آقای بهبهانی
رئیس ـ آقای بهبهانی.
بهبهانی ـ یک سؤالی است راجع بنان تهران که تقدیم مقام ریاست می‌کنم.
۳- بیانات قبل از دستور آقایان ـ نورالدین امامی ـ اردلان ـ دکتر امیر حکمت
رئیس ـ ابلاغ نطقهای قبل از دستور شروع می‌شود آقای نورالدین امامی.
نوردالدین امامی ـ همکاران معظم و سروران مکرم من: تصور می‌کنم امروز آخرین روز جلسه رسمی مجلس مقدس مجلس شورای ملی در این سال می‌باشد (حشمتی ـ تصور نکنید یقین کنید) و معروفست در روزهای آخر سال دعای مستمندان در پیشگاه قادر لایزال و قادر متعال متسجاب می‌شود بنده هر ه هم گناهکار و خطاکار بوده باشم پناه بخانه خودش بده و توسل باستان خودش بده‌ام امیدوارم خدای بزرگ همگی شما را در سال نو شاد و خرم و سلامت بدارد (انشاء الله) و هم میهنان و پاسداران کشور کهنسال را در کنف حمایت خود محفوظ و وسائل رفاه و آسایش آنها را باید قدرت خود فراهم نماید بما برگزیدگان ملت هم باری بسط عدالت اجتماعی و نظارت کامل در عمل قوه مجریه در زیر سایه مبارک و هدایت مستقیم شاهنشاه جوان بخت قدرت و شهامت و صبر و حوصله مرحمت فرماید (انشاء الله) اگر می‌خواستم جریان این مسافرت را که در التزام رکاب مبارک شاهنشاه بوده‌ام بعرض مجلس برسانم هفت روز بایستی عرض کنم چون هفت روز مسافرت کردیم و گزارش آنرا هم باید طی ۷ روز بدهم و آنوقت مثنوی هفتاد من کاغذ می‌شود خدا سلامت کند جناب آقای اردلان را که چون به بنده مرحمت دارند و سمت ریاست بما را داشته‌اند این زحمت را قبول فرموده‌اند و ما را سپاسگزار و متشکر می‌فرمایند این است که گزارش مسافرت را ایشان بعرض میرسانند ولی دو جمله را باید بعرض برسانم یکی پذیرائی تاریخی و بی سابقه آنها نه ظاهری بلکه با میل و رغبت و
از ته قلب با خلوص نیت اعلیحضرت ملک سعودی و تام شاهزادگان و امراء و ملت سعودی از شاهنشاه جوان بخت ایران که واقعاُ قابل تمجید و ستایش است و بنده از طرف برگزیدگان ملت تشکر می‌کنم و عرض بملتزمین رکاب خود بدود که مثل رفتار یک پدر مهربان و سرپرست بتمام جزئیات افراد هر روز چند دفعه سرکشی و احوالپرسی و تفقد و مرحمت می‌فرمودند حتی بجزئیات مثل انعام شوفرهای فرد فرد ما را توجه داشتند این خیلی است برای شاهنشاه که بفکر مملکت واداره آن و همه چیز باشند و این جزئیات را در نظر داشته باشند این دو موضوع حقیقتاُ بقابل تذکر و عرض در پیشگاه مبارکشان از طرف یک فرد است در خاتمه از توجه و عنایتی است که شاهنشاه محبوب و معظم ما بملت مسلمان دنیا منت گذاشته‌اند در تعمیر بقاع متبر که بقبع از طرف تمام مسلمانهای دنیا سپاسگزاری و تشکر می‌کنم خدا شاه را سلامت و باقی و با عظمت و مستدام بدارد (انشاء الله) این همکار محترم من جناب آقای علامه نمیدانم اجازه می‌دهند یا نه این جمله را عرض کنم که ما رو سفید کرد این آقای علامه حقیقتاُ ما را روسفید کردند بعلاوه از روسفیدی نشانه‌ای از فضل و کمال بود در انظار آنا آقای علامه: من بنام یک فرد از جنابعالی سپاسگزارم و استدعا می‌کنم جناب آقای اردلان گزارش مشروح را وکالتاُ از طرف ما کوچک‌ها که خدمتشان بودیم و اصالتاُ از طرف خودشان بعرض برسانند) احسنت ـ احسنت)
رئیس ـ آقای اردلان.
اردلان ـ چنانچه خاطر نمایندگان محترم مسبوق است ساعت هفت و نیم صبح روز ه شنبه ۲۱ اسفند ماه ۱۳۳۵ مطابق دهم شعبان المعظم ۱۳۷۶ در التزام موکب مبارک اعلیحضرت همایونی شاهنشاهی با هواپیما از تهران حرکت و بعد از پنج ساعت به ریاض پایتخت کشور سعودی رسیدیم تشریف فرمائی اعلیحضرت همایون شاهنشاهی بکشور سعودی بنا بدعوت اعلیحضرت ملک صعودی بود که در دو سال قبل در موقع تشریف فرمائی معظم له بکشور شاهنشاهی دعوت نمودند و اعلیحضرت همایون نیز این دعوت را قبول فرموده بودند.
در موقع ورود بفرودگاه ریاض اعلیحضرت ملک سعودی از اعلیحضرت همایون شاهنشاه استقبال فرموده و گارد سلطنتی مراسم احترامات نظامی را بعمل آورده و سلامت شاهنشاهی ایران نواخته شد و با شلیک توپ توأم بود والا حضرت ولیعهد و امراء خاندان سلطنتی سعودی و وزراء و رجال در فرودگاه حاضر و عده کثیری از هالی از فرودگاه تا قصر سلطنتی دو طرف جاده صف کشیده و با فریاد‌های شعف و کفزدن‌ها ی ممتد مقدم ملوکانه را خوش آمد می‌گفتند در طول راه هم چندین طاق نصرت برپا شده بود که هر یک بنوعی تزئین یافته بود.
پس از قدری استراحت اعلیحضرت همایون شاهنشاهی از اعلیحضرت ملک سعود بازدید فرموده و ناهار را در قصر اختصاصی اعلیحضرت ملک سعود میل فرمودند. در توقف سه روز و سه شب در ریاض مهمانیهای مجلل و با شکوهی از طرف اعلیحضرت ملک سعود و والا حضرت ولیعهد سعودی و امیر ریاض افتخار اعلیحضرت همایون شاهنشاهی داده شد که تمام ملتزمین رکاب و اعضاء‌خاندان سلطنتی سعودی و شیوخ و رجال و وزراء و افسران ارشد در این مهمانیها دعوت داشته و شرکت نمودند. یک شب از طرف اعلیحضرت همایون شاهنشاهی شام مفصل و با شکوهی بافتخار اعلیحضرت ملک سعود داده شد که دی این مهمانی والا حضرت ولیعهد امراء و خاندان سلطنتی سعودی و وزراء و شیوخ و افسران ارشد و ملتزمین رکاب همایونی همگی حضور داشتند.
علاوه از مهمانیها مجلل و با شکوه اعلیحضرت همایون شاهنشاهی از شهر ریاض و عملیات عمرانی و آبادی که از دو سه سال قبل شروع شده است باز دید فرمودند دانشگاه جنگ و مکتب اختصاصی خاندان سلطنتی سعودی را نیز بازدید نمودند یک مانور نظامی در پیشگاه همایون شاهنشاهی داده شد و تیر اندازی توپخانه سعودی جالب توجه و مورد تحسین بود.
سان گارد مخصوص سلطنتی با نظم و ترتیب خوب و با البسه جدید نظامی در مقابل جایگاه اعلیحضرت همایون شاهنشاهی برگذار گردید بعد از رژه نظامیان قسمت امراء (خاندان سلطنتی) و مجاهدین شروع شد همینکه امراء شمشیرهای برهنه و با حالت ورزشی و کوبیدن پا در مقابل جایگاه سلطنتی رسیدند اعلیحضرت ملک با شمشیر برهنه به آنها ملحق شده و در داخل صفوف آنها مدتی در عملیاتی ورزشی همکاری فرمودند.
پس از عبور امراء‌قسمت مجاهدین (الاخوان) که خود یا اولاد مجاهدیتی بودند که با مرحوم ملک عبدالعزیز آل سعود در برقراری و استحکام سلطنت سعودی خدمت کرده‌اند با همان حالت رقص نجدی از جلو جایگاه عبور نمودند و این دو قسمت که با لباسهای عربی و سرود‌های محلی انجام شد فوق العاده مورد توجه قرار گرفت بنای کاخهای سلطنتی سعودی فوق العاده مهم و با عظمت و در ریاض چندین کاخ سلطنتی وجود داشت که یکی از آنها اختصاص بنزول اجلال وموکب ملوکانه و هر شب در یکی از این کاخها مهمانی بر گذار می‌گردید. برای هر یک از وزارت خانه‌ها نیز بناهای مجللی شروع بساختمان نموده‌اند.
مسجد بیمارستان، دار الایتام نیز بنا گردیده است خیابانهای وسیع در شهر جدید ریاض احداث گردیده و در شهر قدیم هم اصلاحاتی بعمل آمده و کوچه‌های تنگ تبدیل بخیابان شده است و بطور کلی محسوس است که در اصلاحات و عمران شهر اقدامات مؤثر و مفید بعمل آمده است. ترقیات و پیشرفت‌های کشور سعودی در ظرف چند سال اخیر مورد تحسین مشاهده کنندگان بود خود من که دو سال قبل بمکه معظمه و مدینه منوره مشرف بودم تعجب داشتم که چگونه در ظرف این دو سال آنقدر بنا و تأسیسات جدیده بوجود آمده است.
روز جمعه ۲۴ از ریاض با هواپیما در التزام موکب مبارک عازم جده در نزول اجلال موکب ملوکانه بجده احترامات نظامی بعمل آمده و ۲۱ تیر توپ شلیک شد
امیر عبدالله وزیر کشور سعودی فرزند ولیعهد وعدة از شیوخ و رجال در فرودگاه حاضر و در خط سیر اعلیحضرت همایونی اهالی احساسات و شعف خود را با فریاد‌های شادی ابراز می‌داشتند عصر جمعه بقصد تشریف بمکه معظمه و انجام عمره مفرده اعلیحضرت همایون شاهنشاهی محرم شده و عموم ملتزمین با احرام در اتومبیل‌های رو باز بمکه معظمه مشرف در ورود بشهر استقبال شایانی از طرف عموم طبقات اهالی از شاهنشاه شد که نظیر آن تاکنون دیده نشده است واقعاُ باید این را عرض کنم که اهالی مکه اصلا بدنیا بی اعتنا هستند و من که دفعه سوم بود که خوشبختانه مشرف شده بودم واقعاُ تعجب کردم که چطور اینها از دیدن شاهنشاه ما اینطور با وجد و سرور و شعف حقیقی و قلبی طوری استقبال کردند که انسان باور نمی‌کرد که اهل مکه دست بزنند و اظهار شادی بکنند این غیر قابل تصور بود و معلوم بود که حقیقتاُ خوشحال هستند که شاهنشاه ایران برای اولین دفعه بمکه معظمه مشرف شده‌اند (احسنت)
این نکته مهم قابل تذکر است که در تاریخ اسلام و ایران اعلیحضرت محمد رضا شاه پهلوی اولین شاهنشاه ایران است که بمکه معظمه مشرف و موفق بطواف خانه خدا و سعادت زیارت مسجد الحرام را دارا شده‌اند.
پس از هفت مرتبه طواف کعبه و ادای دو رکعت نماز طواف سعی بین صفا و مروه شروع شد اعلیحضرت همایونی با حال احرام سعی بین صفا و مروه را انجام داده و با تقصیر از احرام خارج شدند ولی تا مراجعت بجده همان لباس احرام را در بر داشتند در انجام مراسم عمده تشرف داخل خانه خدا نصیب شاهنشاه معظم و ملتزمین موکب ملوکانه گردید که امیدواریم همه آقایان این سعادت را پیدا کنند. این موفقیت بزرگ بانجام عمره در طواف خانه خدا بطوری در قلب شاهنشاه و عموم مسلتزمین ایجاد وجد و سرور نمود که بیان بنده از توصیف آن عاجز است واقعاُ انسان تا نرود آنجا و آن حال برایش پیدا نشود نمی‌تواند با بیان و نوشتن آن وضع را برای آقایان تشریح کند و طبیعی است که در چنین مقام مقدسی مخصوصاُ در داخل خانه خدا جز دعا بسلامتی ذات شاهنشاه و عظمت ایران و موفقیت عموم هموطنان در اصلاح امور آرزوئی در دل نبود صبح جمعه ۲۵ بقصد زیارت مرقد حضرت رسول اکرم صلی الله و علیه و آله و ائمه طاهرین در بقیع با هواپیما عازم مدینه منوره و بعد از یک ساعت و ربع پرواز بمدینه طببه مشرف شده در این شهر مقدس از طرف دولت با احترامات نظامی و با شلیک توپ مقدم اعلیحضرت همایون شاهنشاهی را تبریک گفته بلافاصله اعلیحضرت همایونی با ملتزمین رکاب بزیارت مرقد مطهر حضرت رسول اکرم صلی الله علیه و آله مشرف و بعد از زیارت و ادای نماز بزیارت ائمه اطهار و بقیع علیهم السلام مشرف شدند شب در مدینه منوره و صبح روز یک شنبه ۲۷ بعد از زیارت مجدد مرقد حضرت پیغمبر صلی الله علیه و اله با هواپیما بطرف ریاض حرکت و در مدینه منوره کلنگ ساختمان بنای مجلل اقامتگاه حجاج از طرف شاهنشاه معظم زده شد.
بدیهی است برای شاهنشاه اسلامی پناه و ملتزمین موکب مبارک در این تشرف بمدینه منوره و زیارت کامل قبر مطهر حضرت رسول الله صلی الله علیه و آله و زیارت ائمه اطهار سعادت مافوق تصور دست داده که علاوه از جنبه تاریخی و عظمت موضوع خیر آخرت انشاء الله تعالی در بر داشته و موجب رستگاری خواهد بود.
خوشبختانه شاهنشاه معظم تا جدار از روی خلوص نیت و عقیده کامل تمام مراسم مذهبی را بجا آورده و با وجد و شعف فوق تصور طواف کعبه خانه خدا و زیارت مرقد مطهر حضرت رسول خدا و قبور مطهر ائمه هدا را در بقیع انجام فرمودند و مایه نهایت افتخار است که کشور شاهنشاهی ما دارای چنین شاهنشاه با عظمت و صاحبت عقیده ثابت و راسخی است که در هر قدرم و در هر اقدام مقام ارجمند شاهنشاهی کشور باستانی را بتمام جهات و با علی درجه حفظ فرموده و نام نیک و کردار خدا پسند شان تا ابد باقی و بر قرار خواهد بود (صحیح است)۰ غالباُ بامر اعلیحضرت شاهنشاهی آقای علامه همکار محترم اشعار مناسبی بالبداهه بزبان عربی انشاء می‌نمودید که موجب تحسین اعلیحضرت ملک می‌گردید. مهمان نوازی و منتهای صمیمت و
برداری انجام شد اعلیحضرت ملک سعود نسبت با اعلیحضرت همایون شاهنشاهی بی اندازه ابراز علاقه و دوستی می‌فرمودند و در همه جا بمعیت اعلیحضرت همایونی بوده و از هیچگونه احترام و یگانگی و محبت فرو گذار ننمودند همینطور امراء خاندان سلطنت سعودی و وزراء و شیوخ نسبت به ملتزمین موکب ملوکانه نهایت صمیمیت را بخرج داده و کاملا مراقبت در نظم و راحت میهمانهای خود بودند مژده بزرگ برای عموم مسلمانان مخصوصاُ شیعیان آنکه در این مسافرت اعلیحضرت همایون شاهنشاهی موفق شدند اصلاحات اساسی در بقیع در محل مراقد مطهر ائمه اطهار علیهم السلام بعمل آید (صارمی ـ بسیار بسیار خوبست)
اولا راه تشرف بمحل مراقد مطهره تماماُ با سنگ مرمر مفروش شود.
ثانیاُ اطراف محوطه قبور مطهره تماما با سنگ مرمر مفروش می‌شود.
ثالثامحوطه قبور ائمه اطهار سلام الله علیهم اجمعین تماماُ با سنگ مرمره مفروش شود که تقریباُ یک بنای مجلل با سنگ مرمر بوجود می‌آید.
رابعاُ در اطراف محوطه سایه بانهائی ساخته شود که حجاج و زوار با آسایش و راحت بتوانند بزیارت مراقد مطهر مشرف شوند.
البته آقایان متوجه هستند که این یک موضوع است که سالهاست مورد مذاکره بوده و اعلیحضرت همایونی در این مسافرت با آن عقل و سیاست خودشان موفق شدند چنین وضعی را برای مسلمانها ایجاد کنند (احسنت) ۰
این مسافرت شاهانه در و داد و یگانگی دو کشور مسلمان بی اندازه مؤثر و قطعاُ در صلح و آرامش خاورمیانه نتایج خوب در بر دارد مخصوصاُ ملل مسلمان و علاوه طواف گعبه خانه خدا و زیارت مرقد حضرت رسول اکرم در مدینه منوره و احیاء شعائر اسلامی از طرف شاهنشاه ایران موجب شکر گذاری عموم ایرانیان است از خداوند متعال در خواست داریم که عمر طولانی به شاهنشاه معظم عطا فرموده در سایه توجهات ملوکانه ملت و کشور ایران با آسایش خاطر راه سعادت و نیک بختی را بپیماید. انشاء الله
رئیس ـ آقای دکتر امیر حکمت.
دکتر امیر حکمت ـ بنده قبل از عرض مطالب با اجازه آقایان همکاران محترم می‌خواهم از قوت یکی از رجال صدر مشروطیت که در رم اتفاق افتاده یادی کرده بام مرحوم حسنعلی کمال هدایت نصر الملک این مرد محترمی که در ادوار اولیه مجلس جزء نمایندگان بودند و تمام مدت خدمتشان با نهایت صمیمیت و صداقت تا آخرین روز حیات باین مملکت خدمت کردند حق این است که ما در اینجا یاد خیری از ایشان کرده باشیم (صحیح است) و نسبت بفامیل محترم هدایت اظهار تأسف و تسلیت بگوئیم اما در موضوع عرایضم سعی دارم که باختصار بگویم باید مقدمتاُ عرض کنم چنانکه آقایان همکاران محترم ملاحظه می‌فرمایند بیاناتی که در اینجا پشت این تریبون می‌شود اثر اینکه ما انتظار داریم بر آن مترتب نیست (صحیح است) نه تنها بیانات قبل از دستور بلکه مسائلی که در موقع طرح لوایح گفته می‌شود آنقدر‌ها مؤثر نیست (صحیح است) و بنده می‌خواهم عرض کرده باشم که باین مطلب بایستی توجه داشت زیرا همین که مطلبی رد اینجا از نماینده‌ای ایراد می‌شود اکثریت آقایان نمایندگان بآن مطلب توجه می‌کنند و اظهار تصدیق و تأمل دارند بنده خیال می‌کنم که این گفته ملت ایران است و این خواسته مردم ایران و حق این است که بآنها ترتیب اثر داده شود معمولا آقایان ملاحظه فرمودنید پس از این که مسائل در اینجا گفته می‌شود میآیند و می‌گویند که همه مطالب مرود نظر است و در عمل مورد توجه قرار خواهد گرفت البته تصدیق میفرمائید که این اظهارات بیشتر جنبه تشریفاتی و تعارف پیدا می‌کند و در عمل آن طور که انتظار می‌رود کمتر توجه می‌شود بنده بمناسبت اینکه امروز لایحه بودجه آخرین مرحله قانونی خود را طی می‌کند و تصویب می‌شود چون در موقع طرح لایحه بنده نام نویسی کرده بودم البته جزء موافقین و نوبت ببنده نرسید و عرایضی و تذکراتی داشتم حالا می‌خواهم از موقع استفاده کنم و یک قضیه کوچکی که مربوط بیک قسمت اساسی است عرض کنم جناب آقای وزیر دارائی در جلسات اخیر فرمودند که من مرد صرفه جوئی هستم و کمال صرفه جوئی را خواهم کرد بنده عقیده‌ام اینست که ایشان تاکنون رعایت کرده‌اند در آینده هم خواهند کرد ولی بنظر بنده این عمل صرفه جوئی که اساس کار در امر بودجه و در امر اقتصاد است باید از طرف تمام مستخدمین دولت و مأمورین دولت و خدمتگذاران مملکت رعایت بشود و اگر منحصر به وزیر دارائی باشد کافی نیست بنده اینجا یک چیزی عرض می‌کنم و آن ایست ک معمولا که گفته می‌شود که اقتصاد یعنی عمل کردن بوضعی که برای مملکت مفید باشد و مردم در رفاه باشند بودجه اساسیش روی اقتصاد است و اقتصاد در زبان غربی تعبیر بصرفه جوئی می‌شود علوم اقتصاد سیاسی اکونومیک و اکونومی و مردم مقتصد اکونوم کلمه اکونوم معنی حقیقی صرفه جوئی است بنابراین صرفه جوئی اساس کار این مملکت باید باشد مملکتی که از حیث در آمد ضعیف است و مخارج زیادی از لحاظ عمران و آبادی دارد و در تمام امور باید رعایت صرفه جوئی بشود مثلا بنده یک مثل خیلی کوچکی می‌زنم البته این مثل برای مستخدمین دولت قابل توجه است از همین مسئله کوچک باید گرفت رفت بالا مثلا کاغذی که در این مملکت در ادارات مصرف می‌شود میبینیم که اکثراُ در موقع بیکاری اسباب بازی مستخدمین بدولت است و روی آن خط می‌کشند و نقاشی می‌کنند و توی زباله‌ای می‌ریزند آنهم در مملکتی که نه کاغذ می‌سازد و نه کاغذ صادر می‌کند و حال آنکه در ممالکی که هم کاغذ می‌سازند و هم صادر می‌کنند در بالای کاغذهای رسمی و دولتی نوشته است که هر کسی در غیر مصرفش این کاغذ را مصرف بکند فلان مجازات در باره او اجرا می‌شود و مطالب را در یک کاغذهائی می‌نویسند که قطع آن متناسب با مطلب است ما در اینجا ملاحظه می‌کنیم اغلب ادارات و موسسات و بنگاهها مجلاتی می‌دهند و منتشر می‌کنند همانطور که چند روز پیش همکار محترم من آقای صارمی فرمودند مجلات زیادی چاپ می‌شود مجلاتی رنگی مطالبی را هم که در آنها نوشته‌اند مطالب مهمی نیست و غالباُ کارهای انجام شده ممالکم دیگر را در این مجلات میبینیم و چیزی که قابل استفاده باشد نیست اگر جناب آقای وزیر دارائی جلوی این مجلات را در این ادارات بگیرند مبلغ قابل توجهی صرفه جوئی خواهد شد البته بنده این را که عرض کردم یک مثل خیلی کوچکی است یا در روز روشن در وزارت خانه‌ها و ادارات میبینیم که چراغهای همه روشن است روزی که روشن است و همه می‌بینند از این قبیل چیزهای خیلی کوچک ولی دنباله اینها می‌رسیم بچیزهای خیلی بزرگ که حقیقتاُ برای مملکت ایران قابل تحمل نیست بنده اینجا یک مثلی یادم افتاد که عرض می‌کنم گفتند یک وقتی در بروکسل یک هیئت خیریه‌ای در صدد این بر آمد که اعاناتی برای کی کار خیری جمع کند یکی دو نفری که مأمور بودند برای جمع آوری اعانه مراجعه می‌کنند بدر خانه‌های متمولین بخانه یک شخص متمولی رفتند هنگامی که زنگ در را بصدا در آوردند دیدند آنجا یک صحبتی است یک کسی باعتاب و خطاب می‌گوید که چوب کبریت را چرا می‌ریزید دور اینها بدرد می‌خورد اینها گفتند عجب جائی آمدیم و در صدد رفتن بودند چون زنگ زده بودند در باز شد دیدند که مردی سر پله است مستخدمی که در را باز کرده بود تعارف کرد رفتند توی آن مرد آمد و آنها را برد بدفتر خودش آنها با کمال نا امیدی و یأس گفتند که چنین مؤسسه‌ای می‌خواهد یک چنین کاری بکند و آمده‌ایم اعانه جمع کنیم فوراٌ یک چکی نوشت و داد اینها چک را که دیدند تعجب کردند مرد دید که اینها چک را که دیدند تعجب کردند مرد دید که اینها در حال تعجب هستند گفت اگر مبلغ کم است زیادترش کنم گفتند خیر بر عکس چون صد هزار فرانک بلژیک نوشته بود گفتند که خیر تعجب ما این است که شما می‌گفتید چوب کبریتها را جمع آوری کنید و حالا این چک را نوشته‌اید گفت اگر آن طور صرفه جوئی نمی‌کردم نمی‌توانستم چنین اعانه‌ای بدهم منظور بنده این است که وزیر مالیه مملکت اگر صرفه جو نباشد نمی‌تواند از خرجهای بیهوده جلوگیری کند وزیر مالیه صفت خست که بنظر بنده خیلی مذموم است اگر داشته باشد مانعی ندارد در این مواقع معقول است و حق این است که واقعاُ سعی بشود که مخارج بیهوده در مملکت نشود و همیشه اگر کسر بودجه را از تحمیل بر مردم تأمین کنیم این انصافاُ صحیح نیست و مثل این است که ما از یک جیب خومان در بیاوریم بریزیم در یک جیب دیگر با یک خانه‌ای از حیث مخارج لنگ باشد صاحبخانه شروع بکند بفروش اثاثیه خانه این کار عاقبت ندارد بهترین راه بنظر بنده در درجه اول صرفه جوئی در تمام شئون است البته نه آنطور که کارهای اساسی را روی خست انجام ندهیم خیر منظور بنده صرفه جوئی اساسی است در موردی که بنده لازم میدانم که عرض بکنم چندی قبل هم عرض کردم یکی راجع بدیوان محاسبات عمومی است بنده خیال می‌کنم این وظیفه ما نمایندگان است که نسبت بیک وظیفه اساسی که قانون اساسی برای ما تعیین کرده است و آن روز بنده عرض کردم و آن نظارت در خرج و دخل مملکت است حداکثر کوشش را بکنیم امروز بودجه تصویب می‌شود ولی آیا مجلس می‌تواند آنطور که وظیفه مند است در خرج و دخل نظارت بکند بنده خیال می‌کنم اگر تاکنون این وظیفه را انجام نداده در آینده هم باین صورت نمی‌تواند انجام دهد و راه انجام این وظیفه منحصر بهمان راهی است که آن دفعه بنده عرض کردم داشتن دیوان محاسبات است که قادر بنظارت باشد این دیوان محاسبات فعلی ما که قادر نیست بنده خیال می‌کنم اعضای دیوان محاسبات را باید خود مجلس شورای ملی تعیین و معرفی کند و جز لاینفک مجلس باشد آنوقت بوسیله این دستگاه مجلس می‌تواند آنطوری که برایش تعیین شده است در جمع و خرج مملکت نظارت کند تا کنون آقایان ملاحظه فرمودند که هیچگاه لایحه تفریغ بودجه بمجلس نیامده است تاکنون یکی دو مرتبه یکی دو تا از رؤسای دیوان محاسبات بودند دو سه فقره گزارش بمجلس شورای ملی دادند که یکی از آنها الان هست در یکی از این گزارشها می‌نویسد یکهزار ملیون تومان خرجهائی شده است که اسناد مثبته‌ای ندارد و ما قادر نشدیم البته در ظرف چند سال چون نمی‌توانیم این اسناد را رسیدگی بکنیم نمی‌توانیم لایحه تفریغ بودجه را بدهیم حالا هم عرض می‌کنم گذشته گذشته در آینده هم بنده خیال می‌کنم که صلاح دولت است که یک دیوان محاسباتی که قوی باشد در کشور وجود باشد تا داشته
وزیر دارائی شب وقتی می‌خوابد بداند که حساب و کتاب را می‌کشند و نمی‌توانند از کار خودشان تخلف بکنند بنظر بنده این کار از وظائف حتمی مجلس است چندی پیش آقایان نمایندگان ببنده فرمودند و خود بنده رفتم دنبال این کار و اینکار را مطالعه کردم و یک طرحی هم تهیه کردم بعد گفته شد که طرحی در مجلس سنا تصویب شده و آمده باینجا و مطرح خواهد شد بنده می‌خواهم از مقام ریاست استدعا کنم که این طرح را در جلسات سال آینده جزو کار روز مجلس بگذارند تا بشود آنرا عمل کرد و بجائی رساند و نتیجه مثبتی بدست بیاید این بود مختصری از عرایض بنده (احسنت).
۴- بیانات آقای رئیس دائر بابراز تأسف از فوت آقای حسنعلی کمال هدایت.
رئیس ـ آقایان میدانند آقای حسنعلی کمال هدایت از خانواده‌های قدیمی و از رجال معمر و شریف این کشور بودند (صحیح است) فوت کرده‌اند ایشان در تحصیل مشروطیت و تدوین قانون اساسی زحماتی متحمل شدند و در دوره اول و تشکیل مجلس شورای ملی سمت نمایندگی داشته‌اند از این واقعه کمال تأسف را داریم (صحیح است) و از خداوند متعال مسئلت مینمائیم که روح آن مرحوم را غریق رحمت فرماید (انشاء‌الله)
۵- طرح و تصویب فوریت و اصل طرح پیشنهادی دائر بتمدید سه ماهه اجرای قانون معادن
رئیس ـ وارد دستور می‌شویم در جلسه پیش نسبت بلایحه معادن تقاضای فوریت شده بود و اعلام رأی هم شده ولی چون امروز مجال نیست گزارش راجع بمعادن بگذرد و آخر اسفند مدت قانونی اجرای آن می‌گذرد یک طرح سه فوریتی داده شده و تقاضا کرده‌اند دو سه ماه این اختیار اجرا تمدید شود تا در مجلس تصویب شود ن طرح پیشنهادی قرائت می‌شود
(بشرح ذیل خوانده شد)
مقام معظم ریاست مجلس شورای ملی
چون مدت قانونی اجرای لایحه معادن در اسفند ماه ۱۳۳۵ خاتمه می‌یابد و اجرای آن ضوررت قطعی دارد بموجب این طرح پیشنهاد مینمائیم که تا آخر خرداد ماه سال ۱۳۳۶ اجراء‌آن ادامه یابد تا گزارش آن بتصویب قطعی مجلسین برسد. این طرح بقید سه فوریت تقدیم می‌گردد صارمی ـ صدرزاده ـ محمودی ـ دکتر نفیسی ـ مسعودی ـ ذوالفقاری ـ جفرودی ـ دکتر مشیر فاطمی ـ مهندس هدایت ـ صراف زاده ـ دکتر حسن افشار ـ دکتر وکیل ـ مهندس دهستانی ـ اکبر ـ بهبودی ـ اخوان ـ بخر طباطبائی ـ کشکولی ـ و چند امضای دیگر
رئیس ـ فوریت اول مطرح است نظر نیست ؟(اظهاری نشد) رأی می‌گریم بفوریت اول آقایانی که موافقند قیام فرمایند (اکثر برخاستند) تصویب شد فوریت دوم مطرح است مخالفی نیست ؟(اظهاری نشد) آقایان که با فوریت دوم موافقند قیام کنند (اکثر برخاستند) فوریت دوم تصویب شد. فوریت سوم مطرح است نظری نیست ؟(اظهاری نشد) آقایانی که با فوریت سوم موافقند قیام بفرمایند (اکثر برخاستند) فوریت سوم تصویب شد اصل موضوع مطرح است کسی تقاضای صحبت نکرده و اجازه‌ای نخواسته است بنابراین رأی می‌گریم پیشنهادی که رسیده که تا سه ماه دیگر این اختیار باقی بماند (دکتر شاهکار ـ از چه تاریخی ؟) از روز تصویب که امروز خواهد بود آقایانی که موافقند قیام بفرمایند (اکثر برخاستند) تصویب شد بمجلس سنا فرستاده می‌شود. آقای وزیر صنایع و معادن.
وزیر صنایع و معادن (مهندس گنجة)ـ بنده می‌خواهم ارز لطف مقام ریاست و آقایان نمایندگان محترم تشکر کنم ولی آقایان میدانید این از لوایحی بود ه دولت می‌توانست تمدیدش ر ا بخواهد ولی ما در اول دوره ۱۹ این را در کمیسیون طرح کردیم و چون می‌بایست بچهار کمیسیون برود و مطالعه لازم داشت از این جهت طول کشید بنده می‌خواستم از مقام محترم ریاست تقاضا کنم که این مطلب در دستور بماند و بعد از تعطیلات عید بلافاصله مطرح شود .(احسنت)
۶- طرح و تصویب فوریت و اصل گزارش کمیسیون نظام راجع باستخدام چهار نفر کارشناس خارجی جهت نیروی دریائی
رئیس ـ یک پیشنهاد دیگری رسیده است از آقایان نمایندگان که گزارش کمیسیون نظام که راجع بچهار نفر کارشناس نیروی دریائی است با فوریت مطرح شود پیشنهاد قرائت می‌شود.
(بشرح زیر قرائت شد)
مقام معظم ریاست مجلس شورای ملی
امضاء‌کنندگان زیر تقاضا می‌کنیم لایحه استخدام چهار نفر کارشناس خارجی برای نیروی دریائی با فوریت مطرح شود.
فولادوند ـ کاظم شیبانی ـ مسعودی ـ مشار ـ قبادیان ـ رامبد ـ بوربور ـ بختیار ـ دکتر رضائی ـ مشایخی ـ دکتر اسدی ـ کیکاوسی ـ توماج دادگر و چند امضای دیگر.
رئیس ـ آقای ارباب مخالفید (ارباب ـ خیر بنده موافقم) آقای صدرزاده (صدرزاده ـ موافقم) مخالفی نیست ؟(اظهاری نشد) رأی گرفته می‌شود بفوریت این گزارش آقایان که موافقند قیام فرمایند (اکثر برخاستند) تصویب شد. گزارش قرائت می‌شود
(بشرح زیر قرائت شد)
گزارش از کمیسیون نظام بمجلس شورای ملی.
کمیسیون نظام لایحه شماره ۱۲۴۲۶ دولت راجع باستخدام چهار نفر کارشناس خارجی برای وزارت جنگ جهت خدمت در ناوهای نیروی دریائی را با حضور آقای معاون وزارت جنگ مطرح با اصلاح عبارتی ماده واحده از اینقرار تصویب و اینکه گزارش آن را تقدیم می‌دارد.
ماده واحده ـ بوزارت جنگ اجازه داده می‌شود ۴ نفر کارشناس تبعه خارجی (۳ نفر از کشور ایتالیا و ۱ نفر از کشور آلمان) برای مدت دو سال بشرح زیر استخدام نماید:
۱- یکنفر کاشناس را دارو الکترونیک از کشور ایتالیا با ۵۵۲۰۰۰ ریال حقوق سالیانه.
۲ـ یک نفر کارشناس مکانیک عمومی از کشور ایتالیا با ۵۵۲۰۰۰ ریال حقوق سالیانه.
۳ـ یک نفر کارشناس الکتریک از کشور ایتالیا با ۵۵۲۰۰۰ ریال حقوق سالیانه.
۴ـ یک نفر کارشناس موتورهای دیزل دریائی از کارخانه مرسدس بنز از کشور آلمان با ۷۱۶۴۰۰ ریال حقوق سالیانه.
تبصره ۱- کارشناسان مزبور جهت بکار انداختن ناوها و تربیت کادر مجرب فنی دریائی شاهنشاهی بکار ماده خواهند شد.
تبصره ۲- صدی ۴۵ (۴۵%) حقوق این متخصصین بدلار و بقیه بریال خواهد بود.
تبصره ۳- بلیط هواپیمائی برای هر یک از متخصصین از کشور مبداء تا ایران و بالعکس (حداکثر چهار پرواز برای ۱ نفر برای تمام مدت قرار داد) بعهده وزارت جنگ است.
تبصره ۴- سایر مقررات استخدامی کارشناسان مزبور را وزارت جنگ بر طبق قانون مصوب ۲۳ عقرب ۱۳۰۱ و سایر قوانین مربوطه تعیین و قرار داد آنها را امضاء‌خواهد کرد.
مخبر کمیسیون نظام ـ امیر حسین فولادوند.
گزارش از کمیسیون بودجه بمجلس شورای ملی.
کمیسیون بودجه لایحه شماره ۱۲۴۲۶ دولت راجع باستخدام ۴ نفر اتباع خارجه جهت خدمت در نیروی دریائی شاهنشاهی را با حضور آقای وزیر جنگ مطرح با توضیحاتی که داده شد با پیشنهاد دولت موافقت و اینک گزارش کمیسیون نظام را تأیید می‌نماید.
مخبر کمیسیون بودجه ـ محمد علی مسعودی.
گزارش از کمیسیون امور خارجه بمجلس شورای ملی.
کمیسیون امور خارجه۸ در جلسه ۴ دیماه ۱۳۳۵ لایحه استخدام ۴ نفر اتباع خارجی برای خدمت در نیروی دریائی شاهنشاهی را با حضور آقای معاون وزارت خارجه مطرح و با پیشنهاد دولت از نظر ملیت این مستخدمین موافقت نمود اینکه گزارش کمیسیون نظام را تأیید می‌نماید.
مخبر کمیسیون امور خارجه ـ مرأت اسفندیاری.
رئیس ـ کلیات مطرح است. آقای ارباب مخالفید؟
ارباب ـ مخالف نیستم ولی در کلیات صحبت دارم.
رئیس ـ باید بعنوان مخالف صحبت کرد و اگر مخالفی بود بعد بعنوان موافق مخالفی نیست ؟(گفته شد ـ خیر) رأی می‌گیریم بورود در ماده واحده آقایانی که موافقند قیام فرمایند (اکثر برخاستند) تصویب شد ماده واحده مطرح است مخالفی نیست ؟(اظهاری نشد) رأی گرفته می‌شود بماده واحده و تبصره آقایان موافقین قیام فرمایند .(اغلب قیام نمودند) تصویب شد. بمجلس سنا فرستاده می‌شود.
۷ـ طرح تبصره‌های الحاقی مجلس سنا به بودجه کل کشور و اخذ رأی و تصویب بودجه ۱۳۳۶ کل کشور.
رئیس ـ بودجه کل کشور که بمجلس سنا فرستاده شده بود در آنجا یک اصلاحاتی کرده‌اند و تبصره هائی اضافه شده تبصره‌های الحاقی یکی یکی قرائت می‌شود و مطرح می‌شود باستثنای یک قسمت که استخدامی است و بکمیسیون استخدام فرستاده می‌شود
(نامه مجلس سنا بشرح ذیل قرائت شد)
ریاست محترم مجلس شورای ملی
لایحه بودجه سال ۱۳۳۶ کل کشور که طی مرقومه شماره ۶۲۳۹ ـ۲۲/ ۱۲ /۱۳۳۵ از مجلس شورای ملی بمجلس سنا ارسال و در جلسه روز ۴ شنبه ۲۲ اسفند ۱۳۳۵ فوریت آن یتصویب رسیده بود در جلسه روز شنبه بیست و پنجم اسفند ماه یکهزارو سیصد وسی و پنج مجلس سنا مطرح و با رعایت اصلاحات مشروحه ذیل مورد تصویب قرار گرفت.
رئیس ـ توجه بفرمائید اصلاحاتی که کرده‌اند قرائت می‌شود ابتدا خود تبصره قرائت می‌شود و بعد اصلاحی که مجلس سنا کرده اصلاح تبصره ۲۳:
(بشرح زیر قرائت شد)
تبصره ۲۳ ـ اجازه داده می‌شود که آهن آلات وارده جهت بیمارستان اردکان یزد در صورتی گواهی وزارت بهداری از پرداخت حقوق و عوارض گمرکی معاف
باشد.
رئیس ـ باین تبصره قسمتی که خوانده می‌شود اضافه شده
(بشرح زیر قرائت شد)
‹‹ و نیز ماشین‌های مخصوص حروف چینی و حروف ریزی در تمام شور برای مدت ۵ سال از پرداخت حقوق و عوارض گمرکی معاف باشد ››
رئیس ـ آقای دکتر شاهکار مخالفید (دکتر شاهکار ـ بنده موافقم) آقای صدرزاده مخالفید (صدزاراده ـ بنده موافقم) آقای ارباب (ارباب ـ بنده مخالفم) بفرمائید.
ارباب ـ گذشته از اینکه بنده با اینگونه اصلاحات از طرف مجلس سنا با اختیاراتی که مجلس شورای ملی دارد مخالف هستم این معافیتی که در قانون پیش بینی شده است برای یک بیمارستان است (صحیح است) برای احتیاجات ضروری و بدبختی مردم است ولی با معافیت ماشین حروف چینی مخالفم پس فردا می‌گویند این دستگاه دیگر هم معاف شود (صحیح است) بنده جداً مخالفم و اصلا صلاح نمیدانم و خواهش می‌کنم رأی ندهید (مسعودی ـ یک عده‌ای می‌خواهند ده تا ماشین وارد بکنند)
رئیس ـ این را می‌فرستیم بکمیسیون دارائی آنجا رسیدگی بکنند بعد بیاید بمجلس (صحیح است) آقایان موافقید؟ (گفته شد ـ بلی) آقایانی که با این نظر موافقند قیام فرمایند (اکثر برخاستند) تصویب شد. حالا اصلاح تبصره ۴۱ قرائت می‌شود
(بشرح زیر قرائت شد)
تبصره ۴۱ ـ وزارت فرهنگ مجاز است در هر سال بنا به پیشنهاد سرپرست کل دانشجویان ایرانی در اروپا و آمریکا هزینه تحصیلی پنج نفر دانشجوی ایرانی را که در رشته‌های مختلف هنر‌های زیبا دارای تحصیلات و استعداد درجه اول بوده و در عالیترین هنرکده‌های اروپا و امریکا پذیرفته شده باشند یا در ایران در رشته مربوطه شاگرد اول و فارغ التحصیل شده باشند و همچنین دو نفر از دانشجویانی که در مدارس عالیه ورزشی اروپا و آمریکا پذیرفته شده و در ایران نیز بمقام قهرمانی کشور نائل گشته‌اند مانند سایر محصلین دولتی در اروپا و امریکا بپردازند.
رئیس ـ آنجا فقط یک آمریکا اضافه کرده‌اند مخالفی نیست (گفته شد ـ خیر) اصلاح تبصره ۴۴ قرائت می‌شود.
(بشرح زیر قرائت شد)
تبصره ۴۴ـ شهرداری تهران مجاز است بتصویب دولت برای ساختمان مهمانخانه با مؤسسات صلاحیت داخلی و خارجی مشارکت نماید و همچنین مجاز است که بجای سرمایه از اراضی ملکی خود که مناسب جهت ساختمان مهمانخانه باشد با نظر سه نفر کارشناس بصیر که از طرف بانک ساختمانی بانک رهنی ایران و شهرداری تهران تعیین و معرفی خواهد شد تقدیم و بعنوان سهم شهرداری در شرکت منظور نماید.
رئیس ـ این بعد از شهرداری تهران مجاز است فقط اضافه کرده‌اند (با تصویب دولت)
ارباب ـ بنده مخالفم.
رئیس ـ بفرمائید.
ارباب ـ بوشد هر قانونی که از مجلس می‌گذرد بعد از نظر و تصویب دولت باشد این تصحیح نیست تمنا می‌کنم همان که در این مجلس تصویب شده است باقی باشد.
رئیس ـ بنا برا این باید رأی بگریم آقایانی که با این اصلاح موافقند قیام فرمایند ـ چند نفر بر خاستند تصویب نشد اصلاح دیگری است در تبصره ۴۶ قرائت می‌شود
(بشرح زیر قرائت شد)
تبصره ۴۶- بشهرداری تهران اجازه داده می‌شود با نظارت وزارت کشور حداکثر تا دو میلیون ریال از بودجه خود لوازم مورد احتیاج شهرسازی را بدون مناقصه خریداری نموده و در دسترس متخصصی که برای منظور شهرسازی استخدام شده‌اند قرار دهد.
رئیس ـ آقای وزیر کشور توضیحی دارید؟ یکقدری گنگ است منظور از دردسترس متخصصین چیست؟
وزیر کشور (علم)ـ بعرض آقایان رسیده است که شهرداری طهران دو نفر متخصص شهرسازی آورده بطهران برای اینکه یک نقشه حسابی برای شهر تهران بریزند (چند نفر از نمایندگان ـ بسیار خوبست) و از یکسال پیش این کار در جریان است یعنی اول صحبت شد با متخصصین خارجی آنها گفتند که یک نفشه‌ای باید از شهر طهران تهیه بشود سازمان نقشه برداری کشور نقشه بسیار دقیق تهیه کرد نقشه را فرستادیم خارج دیدند و بعد در قسمت‌های مختلف فنی مطالعه کردند نقشه را فرستادند باری ما و بعد گفتن دکه حالا ما حاضریم بیائیم روی این نقشه مطالعه کنیم آقایان میدانند قسمت قدیمی شهری تهران و قسمت شمیران که تازه بوجود می‌آید هر دو وضع خیلی نا مطلوبی دارد (صحیح است) یک کوچه‌های تنگ ولو لوبیائی، حالا قرار است که اصلاح شود. و شهر از این صورت در بیاید دو نفر متخصص عالی مقام آمده‌اند و حاضر شده‌اند کار کنند و حقوق زیادی هم می‌گیرند یک نفر آنها آلمانی است که شهر آنکارا را ساخته است دیگر یک امریکائی است که شهر معرفی را در امریکا ساخته است این دو نفر الان یک دفتری در شهر داری تهران برایشان درست شده است و آن نقشه هوائی دارند پیاده می‌کنند و مطالعه می‌کنند یک نقشه جدیدی برای شمیران و شهر و حدود طهران بریزند اما در ضمن کار و برای یک گرفتاری پیش آمده و آن این است که اینها این حقوق را می‌گیرند شش ماهه هم قرار داد دارند با شهرداری که کارشان را تمام کنند اما بدبختانه برای یک اسباب پانصد تومانی یا هزار تومانی بار یک کاری که خیلی فوری باید انجام شود لازم دارند که باید برای آنها تهیه شود که بروند مطالعه کنند و برگردند مثلا یک جیب بخرند بطوری دست و بالشان بسته است ممکن است ۱۵ روز معطل شوند و یک تکه اسباب گیرشان نیاید برای اینکه باید برای خرید آن اسباب تمام جریان مناقصه را طی کند باینجهت این مطلب را بنده وقتی تشریح کردم در مجلس سنا یک یادداشتی که شهرداری طهران برای نده فرستاده بود یکی از آقایان سناتورها که گمان می‌کنم آقای امیر همایون بوشهری بوده این پیشنهاد را دادند و آنجا تصویب شد بنده می‌خواستم استدعا کنم اگر ممکن است آقایان هم تصویب بفرمایند برای اینکه اینها یک حقوق زیادی می‌گیرند و کارشان برای این چیزهای خیلی جزئی معطل می‌ماند و گرفتارند.
رئیس ـ مخالفی نیست در این تبصره الحاقی ؟(گفته شد ـ خیر) آقایانی که با این تبصره موافقند قیام بفرمایند (اغلب برخاستند) تصویب بشد یک اصلاح دیگر هم هست و آن تبصره ۴۸ است که آن را رد کردیم تبصره ۴۹ که اصلاحی در آن بعمل آمده است قرائت می‌شود
(بشرح زیر قرائت شد)
تبصره ۴۹ـ وسایل راهسازی که جهت ساختمان و نگاهداری راههای کشور توسط وزارت راه وارد می‌شوند بشرط آنکه بپیمانکاران فروخته نشوند و همچنین وسایل مخابراتی و ارتباطات که توسط وزارت پست و تلگراف و تلفن خریداری می‌شوند از پرداختند حقوق و عوارض گمرکی معاف خواهند بود.
حشمتی ـ هیچ صحیح نیست باین اسم کارهای دیگر می‌کنند.
رئیس ـ آقای دکتر مشیر فاطمی.
دکتر مشیر فاطمی ـ بنده اصولا با معافیت گمرکی ولو برای ادارات دولتی جز برای مؤسسات خیریه مخالفم بنده معتقد هستم که چه فرق می‌کند اگر از وزارت راه عوارض گمرکی گرفته می‌شود از این صندوق گرفته می‌شود و بآن صندوق دولت داده می‌شود و ممکن است بعد یواش یواش چیزهای دیگر هم بیاید و بعلاوه این شرطی که به مقاطعه کار نفروشند اینهم صحیح نیست باید گمرکش را بدهند و اگر مقاطعه کارها هم خواستند بهشان بدهند که کارهای خودشان را انجام بدهند.
رئیس ـ آقای دکتر دادفر (دادفر ـ بنده مخالفم) پس موافقی نیست؟ آقایانی که با این تبصره موافقند قیام کنند (عده کمی برخاستند) رد شد حالا رأی گرفت می‌شود ببودجه ۱۳۳۶ کل کشور با این اصلاحاتی که شده است باورقه آقایان موافقین ورقه سفید می‌دهند.
(اسامی آقایان نمایندگان بترتیب ذیل بوسیله آقای مسعودی (منشی) اعلام و اخذ رأی در محل نطق بعمل آمد)
آقایان: علی قوام. یارافشار. دکتر بینا. دکتر عدل. دکتر دیبا. فخر طباطبائی. دکتر حسن افشار. تجدد. کیکاوسی. شادمان. حبیب پناهی. صادق بوشهری. دکتر وکیل. باقر بوشهری. دکتر مشیر فاطمی. حشمتی. مهندس فروهر. اتمید سالار. رامبد. مهندس هدایت. مهندس جفرودی. عباسی. پردلی. مشار. خزیمه علم. دکتر آهی. دکتر فریدون افشار. صارمی. فضائلی. صدرزاده. مهندس قراگزلو. بیات ماکو. مهندس فیروز. دادگر. رستم امیر بختیار. قبادیان. دولت آبادی. اردلان. معین زاده. دکتر اسدی. دکتر رضائی. ارباب. محمد علی اقبال. شادلو. دکتر امیر اصلان افشار. مهندس دهستانی. مهندس بهبودی. دکتر دادفر. دکتر امیر حکمت. توماج. برومند. احمد مهران. دکتر نفیسی. دولتشاهی. فولادوند. مهدوی. مهندس فروغی. مهندس ظفر. محمود ذولفقاری. دکتر شاهکار. محمودی. بهبهانی. مرأت اسفندیاری. دکتر عمید. بزرگ ابراهیمی. عمیدی نوری. عباسی. مجید امیر ابراهیمی. دهقان. نصیری. دکتر آهی. دیهیم. اکبر. سالار بهزادی. مرتضی حکمت. افخمی. صراف زاده. زنگنه. محمد علی مسعودی. دشتی. بهادری.
(آراء مأخوذه شماره شد و ۸۸ ورقه سفید موافق و یک برک سفید بی اسم شمرده شد)
رئیس ـ بودجه سال ۱۳۳۶ با ۸۸ رأی بتصویب رسید و بدولت ابلاغ خواهد شد.
اسامی موافقین ـ آقایان: دکتر آهی. عمیدی نوری. دکتر فریدون افشار. گیو. سالار بهزادی. دیهیم. مرأت اسفندیاری. مجید ابراهیمی. باقر بوشهری. دکتر دیبا. دولت آبادی. فرود. محسن اکبر. سعیدی. دکتر امین. هدی. پرفسور اعلم. مهندس جفرودی. بزرگ ابراهیمی. صرافزاده. نصیری. دادگر. محمود ذوالفقاری. مهندس ظفر. سعید مهدوی. فولادوند. دکتر امیر حکمت. مهندس دهستانی. رستم امیر بختیار. مهدی ارباب. بیات ماکو. دولتشاهی. صدرزاده. ساگینیان. اخوان. علامه وحیدی. دکتر عمید. دکتر نفیسی. دکتر بینا. علی قوام. مهندس فروهر. محمودی. مهندس فروغی. افخمی. امید سالار. فضائلی. عباسی.
اردلان. برومند. توماج. مهران. دکتر عدل. دکتر اسدی. دکتر رضائی. تجدد. دکتر وکیل. پناهی. مهندس فیروز. قائم مقام. مشار. حشمتی. شادمان. صادق بوشهری. کیکاوسی. رامبد. بهبودی. مشایخی. دکتر دادفر. قراگزلو. قبادیان. دشتی. معین زاده. دکتر امیر اصلان افشار. شادلو. معین زاده. دکتر شاهکار. مرتضی حکمت. پردلی. خزیمه علم. صارمی. دکتر حسن افشار. فصر طبابائی. بهادری. دکتر مشیر فاطمی. یار افشار. مسعودی اعظم. زنگنه. علی محمد دهقان. مهندس هدایت.
ورقه موافق ۸۸ برگ.
ورقه سفید علامت امتناع یک برگ.
رئیس ـ آقای وزیر دارائی.
وزیر دارائی ـ خواستم از صمیم قبل از اظهار لطف و مرحمت آقایان نمایندگان محترم مجلس شورای ملی تشکر کنم که هم قبل از اینکه بودجه بمجلس سنا ارجاع بشود با جدیت و علاقه فوق ـ العاده و هم امروز با یک اکثریت قابل توجهی ببودجه دولت رأی دادند و این البته اسباب تشکر و رضامندی است که قبل از انقضای سال بودجه سال آتیه بتصویب رسیده است و امیدوار هستم که بعد از خاتمه تعطیلات بودجه جزء وزارت خانه‌ها بکمیسیون بودجه تقدیم شود و آن نظارت دقیق تری را که آقایان مایل هستند در آنجا اعمال بفرمایند بنده بنام دولت از مجلس محترم تشکر می‌کنم. (احسنت)
۸ـ شور دوم قرار داد مودت و اقتصادی و کنسولی بین ایران و امریکا و تصویب آن
رئیس ـ چند فقره عهد نامه و قرار داد با دول خارجه از مجلس سنا آمده است که فقط محتاج بیک رأی است یک مرتبه در مجلس مطرح شده و حالا شور دوم است اول عهده نامه مودت و روابط اقتصادی و حقوق کنسولی بین ایران و امریکا است. گزارش کمیسیون قرائت می‌شود.
(بشرح زیر قرائت شد)
گزارش کمیسیون بازرگانی بمجلس شورای ملی
کمیسیون بازرگانی برای شور دوم لایحه شماره ۱۵۸۵ دولت راجع بعهد نامه مودتت و روابط اقتصادی و حقوق کنسولی بین ایران و امریکا با حضور نماینده دولت مطرح نموده با توجه بمواد قرار داد بالنتیجه ماده واحده گزارش شور اول را تأیید و اینک گزارش آنرا برای شور دوم تقدیم می‌دارد.
ماده واحده ـ عهد نامه مودت و روابط اقتصادی و حقوق کنسولی بین ایران و امریکا که مشتمل به یک مقدمه و بیست و سه ماده می‌باشد و در تاریخ نیست و سوم مرداد ماه ۱۳۳۴ مطابق با پانزدهم اوت ۱۹۵۵ در تهران بامضاء رسیده است تصویب و بدولت اجازه مبادله اسناد مصوبه داده می‌شود.
مخبر کمیسیون بازرگانی ـ خرازی
گزارش از کمیسیون دارائی بمجلس شورای ملی.
کمیسیون دارائی لایحه شماره ۱۵۸۵ دولت ارسالی از مجلس سنا راجع بعهد نامه مودت و روابط اقتصادی و حقوق کنسولی بین ایران و امریکا را با حضور نماینده دولت برای شور دوم مطرح نموده پس از مذاکراتی گزارش شور اول تأیید و اینک خبر آن تقدیم می‌شود.
مخبر کمیسیون دارائی ـ مشایخی
گزارش از کمیسیون امور خارجه بمجلس شورای ملی.
لایحه شماره ۱۵۸۵ دولت راجع بعهد نامه مودت و روابط اقتصادی و حقوق کنسولی بین ایران و امریکا برای شور دوم در کمیسیون خارجه با حضور آقای معاون وزارت امور خارجه مطرح شده در نتیجه گزارش شور اول را تأیید و اینک خبر آنرا تقدیم می‌دارد.
مخبر کمیسیون مور خارجه ـ مرآت اسفندیاری.
رئیس ـ مخالفی نیست؟ (اظهاری نشد) رأی گرفته می‌شود بماده واحده آقایان موافقین قیام فرمایند (اغلب برخاستند) تصویب شد.
۹- شور دوم قرار داد و اجازه الحاق دولت ایران بقرار داد لغو کار اجباری و تصویب آن
رئیس ـ گزارش کمیسیونها مربوط بلغو کار اجباری مطرح است گزارش کمیسیونها قرائت می‌شود
(بشرح زیر خوانده شد)
گزارش از کمیسیون امور اجتماعی و کار بمجلس شورای ملی.
کمیسیون امور اجتماعی و کار در جلسه اول بهمن ماه ۱۳۳۵ با حضور آقای دکتر نصر وزیر کار لایحه ارسالی از مجلس سنا راجع بالحاق دولتها ایران بمقاوله نامه بین المللی شماره ۲۹ مربوط بلغو کار اجباری را برای شور دوم مطرح و خبر شور اول را تأیید و اینکه گزارش آنرا تقدیم می‌دارد.
ماده واحده ـ الحاق دولت شاهنشاهی ایران بمقاوله نامه بین المللی شماره ۲۹ راجع بلغو کار اجباری مشتمل برسی و سه ماده تصویب می‌شود.
مخبر کمیسیون امور اجتماعی و کار ـ مشایخی.
گزارش از کمیسیون امور خارجه بمجلس شورای ملی.
کمیسیون امور خارجه با حضور آقای وزیر کار و آقای معاون وزارت خارجه لایحه مربوط بمقاوله نامه شماره ۲۹ راجع بلغو کار اجباری را مطرح و خبر شور اول تأیید و اینکه گزارش آنرا برای شور دوم تقدیم مجلس شورای ملی می‌نماید
مخبر کمیسیون امور خارجه مرآت اسفندیاری
گزارش از کمیسیون دادگستری بمجلس شورای ملی.
کمیسیون دادگستری با حضور نماینده دولت لایحه مربوط بمقاوله نامه بین المللی شماره ۲۹ راجع بلغو کار را اجباری را مطرح و خبر شور اول و گزارش کمیسیون امور اجتماعی و کار را تأیید و اینک گزارش آنرا برای شور دوم تقویم می‌دارد.
مخبر کمیسیون دادگستری ـ عمیدی نوری
رئیس ـ مخالفی نیست ؟(گفته شد خیر) رأی گرفته می‌شود باین ماده آقایان موافقین قیام بفرمایند (اغلب برخاستند) تصویب شد.
۱۰- شور دوم قرار داد رفع ملخ بین ایران و پاکستان و تصویب آن
رئیس ـ قرار داد دفع ملخ بین ایران و پاکستان مطرح است گزارش کمیسیونها قرائت می‌شود.
(بشرح آتی خوانده شد)
گزارش از کمیسیون کشاورزی بمجلس شورای ملی
لایحه ارسالی از مجلس سنا راجع بقرار داد دفع ملخ بین ایران و پاکستان بشماره ۴۴۹ ر۹۲۹۲ در کمیسیون کشاورزی با آقای وزیر کشاورزی مطرح پس از مذاکراتی عین ماده واحده گزارش شور اول از این قرار تأیید گردید.
ماده واحده ـ قرار داد بین ایران و پاکستان راجع بدفع ملخ مشتمل بر یک مقدمه و هفت ساده که در تاریخ بیست و نهم اسفند ماه یکهزارو سیصد وسی و چهار مطابق با بیستم مارس یکهزار و نهصد و پنجاه و شش در تهران بامضاء رسیده تصویب می‌شود
مخبر کمیسیون کشاورزی ـ سعید مهدوی
گزارش از کمیسیون امور خارجه بمجلس شورای ملی.
کمیسیون امور خارجه در جلسه ۲۳ بهمن ماه ۳۵ با حضور آقای معاون وزارت امور خارجه قرار داد دفع ملخ بین ایران و پاکستان را برای شور دوم مطرح نموده بالنتیجه با گزارش شور اول موافقت و اینک گزارش آنرا تقدیم می‌دارد.
مخبر کمیسیون امور خارجه ـ مرآت اسفندیاری.
رئیس ـ مخالفی نیست ؟(اظهاری نشد) رأی گرفته می‌شود باین ماده آقایانی که موافقند قیام کنند (اغلب برخاستند) تصویب شد.
۱۱- شور دوم قرار داد دفع ملخ دریائی بین ایران و هندوستان و تصویب آن
رئیس ـ قرار داد دفع ملخ دریائی بین ایران و هندوستان مطرح است گزارش کمیسیون‌های قرائت می‌شود.
(بشرح ذیل خوانده شد)
گزارش از کمیسیون کشاورزی بمجلس شورای ملی
کمیسیون کشاورزی لایحه شماره ۱۹۳۸ دولت ارسالی از مجلس سنا راجع بقرار داد دفع ملخ دریائی بین ایران و هند را برای شور دوم با حضور آقای وزیر کشاورزی مطرح نموده ماده واحده مصوب شور اول مورد تأیید واقع و اینکه گزارش آنرا تقدیم می‌دارد.
ماده واحده ـ قرار داد دفع ملخ دریائی بین دولتی ایران و هند که مشتمل بر یک مقدمه و هفت ماده می‌باشد تصویب می‌شود و دولت مجاز است اسناد آن مبادله نماید.
مخبر کمیسیون کشاروزی ـ سعیدی مهدوی.
گزارش کمیسیون امور خارجه بمجلس شورای ملی.
کمیسیون امور خارجه با حضور آقای معاون وزارت امور خارجه لایحه قرار داد دفع ملخ دریایی بین دولتی ایران و هند را برای شور دوم مطرح نموده با توضیحات برای شور دوم مطرح نموده با توضیحات نماینده دولت بالاخره گزارش شور اول تأیید و اینک گزارش آنرا تقدیم می‌نماید.
مخبر کمیسیون امور خارجه ـ مرآت اسفندیاری
رئیس ـ مخالفی نیست ؟(اظهاری نشد) رأی گرفته می‌شود بقرار داد دفع ملخ دریائی بین ایران و هند آقایان موافقین قیام بفرمایند (اغلب برخاستند) تصویب شد.
۱۲ تعیین موقع و دستور جلسه بعد ختم جلسه
رئیس ـ با موافقت آقایان جلسه را ختم می‌کنیم جلسه آتیه روز سه شنبه بیستم فروردین خواهد بود.
مجلس چهل دقیقه بعد از ظهر ختم شد
رئیس مجلس شورای ملی رضا حکمت