مذاکرات مجلس شورای ملی ۲۷ مهر ۱۳۴۶ نشست ۴
| مجلس شورای ملی مجموعه قوانین دوره قانونگذاری بیست و دوم | تصمیم‌های مجلس | قوانین انقلاب شاه و مردم |
مذاکرات مجلس شورای ملی
صورت مشروح مذاکرات مجلس روز پنجشنبه ۲۷ مهر ۱۳۴۶ نشست ۴
جلسه: ۴
فهرست مطالب:
| مجلس در ساعت ده و بیست دقیقه صبح به ریاست آقای مهندس عبدالله ریاضی تشکیل گردید. |
- قرائت اسامی غائبین جلسه قبل
۱- قرائت اسامی غائبین جلسه قبل
رئیس- اسامی غائبین جلسه قبل قرائت می‌شود.
غائبین با اجازه
- آقایان دکتر عدل- رامبد- دکتر کلالی- بختیار بختیاریها. عبدالحسین طباطبایی- دکتر بهبودی- مهندس بهرام زاده- پرویزی- فولادوند- دکتر گاگیک هوا کیمیان.
غائبین بی‌اجازه
- آقایان دکتر مبین- دکتر صاحبقلم- پردلی- دکتر ابریشمی- مهندس معتمدی.
غائبین مریض
- آقایان بوشهری- فیاض- ارسنجانی- دکتر بقائی یزدی- دکتر دادفر- مهندس معینی زند.
- تصویب صورتجلسه صبح یکشنبه ۲۳ مهر
۲- تصویب صورتجلسه صبح یکشنبه ۲۳ مهر
رئیس- صورتجلسه صبح یکشنبه خدمت خانمها و آقایان توزیع شده است و صورتجلسه بعد از ظهر یکشنبه چون دیروز تعطیل بود حاضر نشده است. نظری نسبت به صورتجلسه صبح یکشنبه نیست؟ (اظهاری نشد) صورتجلسه تصوب می‌شود.
- بیانات آقای رئیس بمناسبت میلادبا سعادت مولای متقیان حضرت امیرالمومنین علیه السلام
۳- بیانات آقای رئیس بمناسبت میلادبا سعادت مولای متقیان حضرت امیرالمومنین علیه السلام.
رئیس- بطوری که خانمها و آقایان اطلاع دارند روزگذشته مصادف بود با میلاد باسعادت مولای متقیان حضرت امیرالمومنین علیه‌السلام رهبر شیعیان جهان بنده وظیفه خود می‌دانم از طرف خود و همکارانم این میلاد با سعادت را به عموم مسلمین جهان تبریک عرض کنم (صحیح است- احسنت).
- اجرای مراسم تحلیف بوسیله آقایان: دکتر کلالی و پردلی
۴- اجرای مراسم تحلیف بوسیله آقایان: دکتر کلالی و پردلی.
رئیس- وارد دستور می‌شویم آقایان کلالی و پردلی برای مراسم تحلیف تشریف بیاورند.
(دراین موقع کلام‌الله مجید را با احترامات لازمه به تالار جلسه آورده و عموم حضار قیام نمودند) و آقای دکتر کلالی قسم‌نامه را به شرح زیر قرائت و آقای پردلی تکرار نموده و ذیل قسم نامه را امضاء نمودند.
«ما اشخاصی که درذیل امضاء می‌نماییم خداوند را به شهادت می‌طلبیم و به قرآن قسم یاد می‌کنیم مادام که حقوق مجلس و مجلسیان مطابق قانون اساسی محفوظ و مجری است تکالیفی را که به ما رجوع کرده است مهماامکن با کمال راستی ودرستی و جد و جهد انجام بدهیم و نسبت به اعلیحضرت شاهنشاه متبوع، عادل مفخم خودمان صدیق و راستگو باشیم و به اساس سلطنت و حقوق ملت خیانت ننمائیم و هیچ منظوری نداشته باشیم جز فوائد و مصالح دولت و ملت ایران».
- تصویب اعتبارنامه آقایان: پوربابایی و دکتر محققی
۵- تصویب اعتبارنامه آقایان: پوربابایی و دکتر محققی.
رئیس- آقای مهندس فروهر تشریف بیاورند. (آقای مهندس فروهر مخبر شعبه دوم گزارش شعبه دائربه انتخابات شهرستان لار و نمایندگی آقای محمدعلی پوربابایی را به شرح زیر قرائت نمودند).
پرونده انتخاب دوره بیست و دوم قانونگذاری شهرستان لار حاکیست که بموجب دستور شمارۀ ۲۵۳۱وزارت کشور در اجرای مادۀ ۱۴قانون انتخابات در تاریخ ۲۸/۴/۱۳۴۶ فرمانداری از ۳۶ نفر طبقات شش گانه و معتمدین دعوت به‌عمل آورد و پس از انتخاب اعضای اصلی و علی‌البدل و هیئت رئیسه و تعیین انجمنهای فرعی و انجام تشریفات قانونی در روز ۱۳ مرداد ماه ۱۳۴۶ اخذ رأی به عمل آمد و بلافاصله قرائت آراء شروع شد و در نتیجه از ۲۶۳۴۱ رأی نمایندگی بیست و دومین دورۀ قانونگذاری از حوزه لار انتخاب شدند و چون در هفته مقرر قانونی شکایتی به دفتر انجمن واصل نگردید انجمن پس از صدور اعتبار نامه بنام ایشان انحلال خود را اعلام داشت.
شعبه دوم در جلسه مورخ ۱۳۴۶/۷/۲۲ پرونده انتخاباتی حوزه لار را با توجه باینکه در هفته مقرر قانونی هیچگونه شکایت و اعتراضی نسبت به انتخابات حوزه لار بمجلس شورای ملی نرسیده است صحت جریان انتخابات حوزه فوق‌الذکر و نمایندگی آقای محمدعلی پوربابایی را تأیید نمود. اینک گزارش آنرا به مجلس شورای ملی تقدیم می‌دارد. (مبارک است).
(آقای مهندس فروهر مخبر شعبه دوم گزارش شعبه دائر به انتخابات نطنز و نمایندگی آقای دکتر حسنعلی محققی را به شرح ذیل قرائت نمودند).
پرونده انتخاب دوره بیست و دوم قانونگذاری از حوزه نطنز حاکیست که طبق دستور شماره ۲۵۳۱ در تاریخ ۱۳۴۶/۴/۲۹ فرمانداری از ۳۶ نفر از طبقات شش‌گانه و معتمدین دعوت به‌عمل آورد و پس از انتخاب اعضای اصلی و علی‌البدل و هیئت رئیسه و تعیین انجمنهای فرعی و انجام سایر تشریفات قانونی در ۱۳ مرداد ماه ۱۳۴۶ اخذ رأی گردید و بلافاصله شروع به قرائت آراء نمودند و در نتیجه از ۱۱۳۶۲ رأی آقای دکتر حسنعلی محققی با اکثریت ۶۲۵۸ رأی به نمایندگی بیست و دومین دورۀ قانونگذاری از حوزه نظنز انتخاب شدند.
انجمن در هفته مقرر قانونی به شاکایات واصله رسیدگی کرد و کلیه آنها را مردود تشخیص و پس از صدور اعتبارنامه بنام ایشان انحلال خود را اعلام داشت.
شعبه دوم در جلسۀ مورخ ۱۳۴۶/۷/۲۲ پرونده انتخاباتی حوزه نطنز را با توجه به شکایات واصله در هفتۀ مقرر قانونی به مجلس شورای ملی را مورد رسیدگی قرار داد و اظهار نظر نمود که شکایات مزبور واهی و عاری از حقیقت است لذا صحت جریان انتخابات حوزه نطنز و نمایندگی آقای دکتر حسنعلی محققی را تأیید کرد. این گزارش آنرا به مجلس شورای ملی تقدیم می‌دارد. «مبارک است».
رئیس- مخالفی نیست؟ «اظهاری نشد» اعتبارنامه تصویب می‌شود «مبارک است».
- قرائت استعفانامه آقای دکتر ابریشمی از نمایندگی دوره بیست و دوم قانونگذاری
۶- قرائت استعفانامه آقای دکتر ابریشمی از نمایندگی دوره بیست و دوم قانونگذاری
رئیس- نامه‌ای از آقای دکتر ابریشمی رسیده است قرائت می‌شود.
احتراماً به پیروی از فرمایشات حکیمانه شاهنشاه آریامهر هر فردی در حرفه خود بهتر می‌تواند به مردم خدمت نماید. لذا از قبول وظیفۀ نمایندگی دورۀ بیست و دوم تربت حیدریه معذرت خواسته از عموم نمایندگان و کارمندان مجلس شورای ملی خداحافظی می‌نماید.
دکتر محمد ابراهیم ابریشمی.
- بیانات آقای نخست وزیر و تقدیم برنامه و معرفی هیئت دولت
۷- بیانات آقای نخست وزیر و تقدیم برنامه و معرفی هیئت دولت
رئیس- جناب آقای نخست وزیر فرمایشی دارید بفرمایید.
نخست وزیر— (امیرعباس هویدا)- جناب آقای رئیس نمایندگان محترم
اکنون که بنابر اراده سنیه شاهنشاه آریامهر افتخار تشکیل دولت و خدمتگذاری به اینجانب محول گردیده و برای تقدیم برنامه دولت و معرفی همکاران خود در این ساحت مقدس این مجلس محترم حضور یافته‌ام نخست از خداوند متعال مسئلت دارم که تحت توجهات شاهشاه عزیز و بزرگ و با اتکاء به همکاریهای ارزنده قوه مقننه توفیق عنایت فرماید که خود و همکارانم تا آنجا که در قوه داریم به خدمتگذاری نائل آمده و برای ترقی و تعالی این سرزمین باستانی و سعادت و رفاه ملت عزیر ایران کوشش و مجاهدت نمائیم (انشاءالله).
اینجانب امروز با قلبی مشحون از امید و مسرت در این ساحت مقدس حاضر شدم زیرا از چند جهت خود و همکارانم سعادت بزرگی را داریم. این دولت افتخار دارد که خدمت خود را در روز میلاد مسعود مولای متقیان علی علیه‌السلام آغاز کرده که وجود مقدسش بزرگترین مظاهر تقوی و اخلاق را در تاریخ بشریت به منصه ظهور رسانیده و همچنین مفتخر به این است که در ایام برگزاری آئین پرشکوه تاجگذاری شاهنشاه بزرگ خود افتخار خدمت را دارد. شاهنشاهی عزیز که تمام اوقات خود را مصروف کرده و به گواهی تاریخ بارها این کشور را از حادثه‌ها و گزندهایی که موجودیت ما را تهدید می‌کرد رهایی بخشیدند (صحیح است) و با انقلاب عظیم ششم بهمن ماه کشور را در جهت ترقی سریع قرار دادند (صحیح است) فرد فرد ملت ایران سعادت و رفاه خود را مرهون افکار بلند و فداکاریهای وجود مبارکشان میداند (صحیح است) این پیوستگی قلبی و معنوی مردم این سرزمین به شاهنشاه خود که از روزگار باستانی خصلت پاک ایرانی بوده در طول تاریخ همیشه حافظ و نگهبان کشور ما بوده است و این دوره از تاریخ کشور دوره پر افتخاری است که طی آن یک چنین پیوستگی معنوی بیش از هر وقت متجلی گردیده و ضامن بقاء و سعادت ملت ایران خواهد بود (صحیح است).
اینجانب اکنون که در این ساحت مقدس حضور دارم سوگند یاد می‌کنم که خود و همکارانم با تمام مقدورات در راه انجام وظایف خطیری که بر عهده داریم صادقانه و با خلوص نیت نهایت مجاهدت را به‌عمل خواهیم آورد (انشاءالله، احسنت) باشد که به یاری خداوند متعال در راه خدمتگذاری به ملت ایران که موجب رضامندی خاطر خطیر ملوکانه خواهد بود سعادت توفیق یابیم (انشاءالله) اینجانب و همکارانم همانطور که در گذشته از راهنماییهای بسیار ارزنده قوه مقننه مستفیض بوده‌ایم رجاء واثق داریم که در آینده نیز از همکاریهای پرارزش نمایندگان محترم ملت ایران برخوردار باشیم و با احترام و اتکائی که به نظریات صائب خانمها و آقایان داریم اطمینان دارم که درآینده نیز این روح همکاری و صمیمیت عامل بسیار مؤثری در توفیق خدمتگذاری دولت باشد «انشاءالله».
راجع به برنامه دولت اجازه می‌خواهم مقدمتاً به استحضار نمایندگان محترم ملت ایران برسانم که خوشبختانه یکی از خصوصیات ممیزه این دولت و دولتهایی که بعد از منشور انقلاب ششم بهمن ماه افتخار خدمت داشته‌اند این است که در سرلوحه برنامه آنها یک اصل اساسی قرار داشته است که نصب‌العین تمام اقدامات بوده و آن پاسداری انقلاب ایران و اعمال مترقی‌ترین طرق و بکار بردن تمام مقدورات برای اجرای کامل و جامع اصول انقلاب می‌باشد که در پرتو آن برنامه‌های تفصیلی دولت تنظیم می‌گردد. زیرا آنچه خصوصیت انقلاب اجتماعی ایران را تشکیل می‌دهد اصل صیانت و بقاء روحیه انقلابی و ادامه و بلاانقطاع بودن آن است. اصولی که زیربنای اجتماعی و اقتصادی و طلیعه ترقیات روز افزون کشور بوده و برای همیشه خواهد بود و امروز برای ملت ایران موجب نهایت سرافرازی است که سه اصل اساسی دیگر برای تکمیل اصول انقلاب از طرف شاهنشاه عزیز و بزرگ انشاء و مقرر گردیده که سرلوحه برنامه دولت را مزین خواهد نمود.
دولت برای انجام این وظایف خطیر از افکار بلند شاهنشاه الهام گرفته و با پیروی از دستورات و راهنماییهای بسیار ارزنده مندرج در کتاب انقلاب سفید ایران تمام برنامه‌ها را برای وصول به یک هدف مقدس ملی تنظیم می‌نماید و امروز با کمال سرافرازی در این ساحت مقدس این هدف بزرگ ملی را اعلام می‌کنم که کشور عزیز مابا اجرای برنامه عمرانی چهارم مرحله جهش اقتصادی به سوی وضع یک کشور توسعه یافته را خواهد پیمود و آثار توسعه اقتصادی در تمام رشته‌ها تدریجاً مشهود خواهد گردید (انشاءالله).
درآمدن سرزمین باستانی ما که از آن همه افتخارات فرهنگی و تمدن معنوی برخوردار است در زمره کشورهای توسعه یافته جهان یک جهش مترقی بسوی تأمین رفاه بشتر برای هر خانواده ایرانی است، رفاهی که تأمین بخش کلیه نیازمندیهای مادی و معنوی بوده و وسائل آسایش جسمانی و روحی را از دقیقه‌ای که هر فرد ایرانی پا به عرصه وجود می‌گذارد بر مبنای تساوی اجتماعی مهیا سازد، بطوری که در آینده هر فرد ایرانی بتواند از مظاهر اساسی تمدن امروز جهان یعنی از بهداشت، آموزش و پرورش، اشتغال نام، بیمه‌های اجتماعی و سایر مزایای تأمین اجتماعی و خدمات عمومی دولت و همچنین از مظاهر معنوی آن از علم و فرهنگ، هنر به قدر استعداد خود بهره‌مند گردد تا بر میراث تمدن باستانی کشور مزایای ترقیات صنعتی و فنی امروز جهان نیز علاوه شود. یک چنین تحول و درآمدن در زمره کشورهای توسعه یافته که آرزوی بسیاری از کشورهای جهان است و یک آرزوی دیرین ما نیز بوده است، امروز خوشبختانه برای کشور ایران به خواست خداوند متعال یک امر تحقق یافتنی است و تمام موجبات یک چنین نهضت اجتماعی برای مافراهم گردیده است. زیرا اولاً در سایه ثباتی که داریم و با متابعت از سیاست مستقل ملی خود در جهان پر تلاطم امروز وضع ممتازی را دارا می‌باشیم. ثانیاً کشورما از مواهب خداوندی و منابع ثروت بسیار مفید بوده و در چند سال اخیر زیربنای اقتصادی کشور که اولین شرط توسعه اقتصادی است نهاده شده و یک انقلاب اصیل اجتماعی رونق‌بخش جامعه ما گردیده است.
با اتکاء به یک چنین مواهبی امروز می‌خواهیم قدم بزرگی را در جهان برداریم و این تحول را که ما را همدوش ملل مترقی جهان می‌سازد عملی کنیم.
ما برای تحقق آمال بزرگ ملی خود نیاز به چهار عامل بسیار اساسی داریم که دولت تمام مقدورات خود را برای تأمین آن بکار خواهد بست. این چهار عامل خطیر عبارتند از:
- ۱- بسیج نیروی انسانی و ایجاد مهارت.
- ۲- تجهیز منابع و مقدورات مادی کشور.
- ۳- بهبود تشکیلات و ارتقاء قدرت عمل سازمانهای کشوری.
- ۴- ایجاد نظام برنامه‌ای.
با در نظر گرفتن این جهار هدف که برای نیل یک رشد اقتصادی سریع و مستمر و بهبود وضع اجتماعی و اداری ضروری می‌باشد دولت برنامه‌های جاری و عمرانی را تنظیم نموده است با درنظرگرفتن مرام حزبی و جزئیات امر ذیل دو سرفصل تحت عناوین «امور اقتصادی و اجتماعی» و «امور عمرانی و دفاعی» در جزوه‌ای که برای استحضار بیشتر نمایندگان محترم چاپ و توزیع گردیده است مذکور افتاده در اینجا کافیست به بعضی نکات برجسته مطلب اشاره شود.
با توجه به اینکه هدف اول تحول کشور بسوی توسعه اقتصادی است و برای نیل به این منظور داشتن یک برنامه جامع اقتصادی و عمرانی مایه موفقیت خواهد بود لذا دولت جمیع فعالیتهای اقتصادی و عمرانی و تولیدی و صنعتی و اجتماعی کشور را در برنامه عمرانی چهارم متمرکز نموده که با اتکاء به اصل نظام برنامه- ای که خط مشی دولت را تشکیل می‌دهد جزئیات آن تنظیم خواهد گردید و بعداً برای تصویب تقدیم خواهد شد.
برنامه عمرانی چهارم که متعاقب برنامه قبلی بلافاصله پس از آن به موقع اجرا گذاشته خواهدشد حقاً یک برنامه بزرگ مملکتی می‌باشد زیرا سرآغاز این برنامه نقطه حرکت ما بسوی تحول کشور از وضع در حال توسعه بودن به وضع توسعه یافته می‌باشد و این امر تحقق بزرگترین آمال ملی ما است و ما این گام بلند را که در تاریخ کشور دارای اهمیت زیاد خواهد بود از امروز برمیداریم و برای نیل به آن لازم است همه نیروهای کشور را بسیج نمائیم. خوشبختانه در سایه ثبات سیاسی و استحکام وضع اقتصادی و نظام نوین اجتماعی زمینه از هر حیث برای نیل به هدفهای برنامه عمرانی چهارم آماده و مهیا می‌باشد و جای آنست که برنامه مذکور در چنین شرایط موافق و مناسبی وسیله‌ای جهت وصول به حداکثر رشد ملی و ارتقاء سریع سطح زندگی عمومی گردد و هدفهای دیرینه جامعه را در کوتاهترین مدت تحقق بخشد.
از مشخصات عمده برنامه چهارم توجه خاص به صنعت تأمین رشد قابل ملاحظه در بخش کشاورزی و ازدیاد درآمد کشاورزان و بسط خدمات اجتماعی به عموم قشرها و گروههای جامعه ما در نظر داریم روشهای علمی جدید را در تمام فعالیت‌ها گسترش دهیم. سطح اطلاعات عمومی را بالا بریم. دیگر شاخص شایان توجه برنامه مذکور بکار بردن مقیاسهای بزرگ و وسیع در امر تولید و توزیع و فروش و در امر بازاریابی در داخل و خارج کشور می‌باشد.
برای وصول به هدفهای مذکور لازم است تحول عظیمی هم در تشکیلات دولت و روشهای معمول تجاری و اجرائی بکار بسته شود. این تحول اداری همانطور که شاهنشاه آریامهر دیروز هنگام معرفی هیئت دولت جدید خطاب به دولت فرمودند دو جنبه دارد. از یک طرف کارمندان دولت باید خود را با انقلاب اداری که اصل دوازدهم منشور انقلاب ایران را تشکیل می‌دهد وفق دهند و کارها را سریعتر و بهتر با دلسوزی تام و تمام اجرا نمایند و از طرف دیگر متقاضیان نیز توقعات و انتظارات غیرعملی و غیرقانونی نداشته و فرصت دهند کارها در سیر عادی و بی‌طرفانه انجام شود.
وسعت و عظمت برنامه‌های ولت چنان است که بدون مشارکت و همکاری کامل مردم و بکار افتادن همه نیروها و امکانات و منابع ملی پیروزی بسیار دشوار خواهدبود. ضمناً حجم فوق‌العاده برنامه‌ها ایجاب می‌کند که روشهای کهنه اداری رها شده و اداره امور و اجرای برنامه‌ها به صورت غیر متمرکز در سطح مناطق مختلف کشور انجام شود «صحیح است» و انقلابی عمیق در نظام و روشها و رفتارهای اداری تحقق یابد. اختیارات و مسئولیت‌های بیشتر به مقامات اداری محلی تفویض شود و هر تعداد بیشتر از دستگاهها که میسر است از مرکز به استانها و شهرستانها منتقل گردند. اینک با اشاره اجمالی به کلیات و روح برنامه چهارم هدفهای کلی برنامه دولت را بشرح زیر می‌توان خلاصه نمود. تحکیم مبانی انقلاب ایران و بهره‌برداری حداکثر از نظام جدید اجتماعی در جهت نیل به مراحل پیشرفته‌تر یک جامعه مرفه.
- تسریع رشد اقتصادی و افزایش درآمد ملی.
- توزیع عادلانه تر درآمد.
- کاهش وابستگی کشور به محصولات خارجی.
- تنوع بخشیدن به کالاهای صادراتی و گسترش بازارهای خارجی.
- بهبود خدمات اداری.
- ایجاد حداکثر اشتغال مولد.
در برنامه چهارم افزایش تولیدات ناخالص ملی به میزان ۵۴ درصد در نظر گرفته شده که به طور متوسط مستلزم ۹ درصد رشد اقتصادی در هر سال می‌باشد. به این ترتیب تولید ناخالص ملی از ۵۲۰ میلیارد در پایان برنامه سوم به حدود ۸۰۶ میلیارد ریال در پایان برنامه چهارم خواهد رسید. دولت برای نیل به هدفهای مزبور خط مشی و سیاست‌های زیر را اتخاذ خواهد کرد.
سیاست سرمایه‌گذاری
در این‌مورد لازم به تذکر است که فعالیتهای عمرانی دولت نمی‌تواند فقط محدود به سرمایه گذاری در عناصر زیربنا مانند راه- فرودگاه- بندر- برق- مخابرات- آموزش و پرورش باشد زیرا برخی از فعالیتهای صنعتی و کشاورزی مستلزم سرمایه‌گذاری‌های عظیمی است که تأمین آن در شرایط کنونی از عهده افراد خارج است بنابراین دولت ناچار خواهد بود در ایجاد واحدهای بزرگ صنعتی و زراعی پیشقدم گردد و همچنین در ایجاد و اداره پاره‌ای از صنایع اساسی که برای کشور جنبه حیاتی دارد و نیز آن‌دسته از صنایع که به لحاظ مصالح ملی اداره آن بوسیله دولت ضروری است اقدام نماید.
سیاست تحصیل اعتبار و استفاده از سرمایه‌های خارجی
در برنامه دولت کوشش بیشتری برای استفاده از منابع خارجی به عمل خواهد آمد تا نیل به هدفهای سرمایه گذاری و رشد اقتصادی را سریعتر تأمین نماید. از نظر تحصیل اعتبار رویه دولت بر آنست که حتی‌المقدور قرارداد با کشورهایی منعقد نماید که تسهیلات بیشتری برای واردات کالاهای ایرانی به کشور خود خصوصاً کالاهای ساخته و نیم ساخته قائل می‌شوند.
سیاست بازرگانی
از نظر صادرات سیاست دولت عبارت از متنوع کردن کالاهای صادراتی به منظور گذشتن از مرحله یک کشور صادر کننده مواد خام به یک کشور صادر کننده مواد ساخته شده می‌باشد تا فقط بداشتن درآمد از چند منبع معدود صادراتی متکی نباشد. در زمینه افزایش صادرات کلیه تدابیر لازم برای استاندارد کردن کالاها و بهبود کیفیت طبق مشخصات بین‌المللی بکار برده خواهد شد. در زمینه واردات سیاست دولت جایگزین کردن واردات به وسیله تولیدات داخلی می‌باشد و در درجه اول متوجه کالاهای اساسی مصرفی و سپس مواد اولیه و سرمایه خواهد بود.
سیاست نظارت بر قیمتها
کوشش در راه ثبات نسبی قیمتها شرط اساسی و اصلی موفقیت در نیل به هدفهای رشد اقتصادی می‌باشد. دولت کمال کوشش و جدیت را بکار خواهد برد تا موفقیتی که طی چند سال اخیر در زمینه حفظ ثبات نسبی قیمتها حاصل شده در آینده نیز ادامه یابد و برای وصول به این مقصود از تمام طبقات مردم انتظار همکاری و کمک را دارد.
سیاست ارزی
سیاست ارزی کشور بطور خلاصه حفظ موازنه پرداختها و تأمین ذخائر کافی ارزی برای حصول اطمینان از اجرای برنامه‌های عمرانی کشور می‌باشد.
سیاست عرضه و تقاضای کالای کشاورزی
تنظیم سیاست عرضه و تقاضای کالای کشاورزی با شدت هرچه تمامتر با توجه به احتیاجات کشور و لزوم نظارت بر قیمت محصولات کشاورزی به نحوی ک به نفع کشاورز و مصرف کننده هر دو باشد و همچنین از طریق ایجاد سیلوها و سردخانه‌ها و غیره تعقیب خواهد شد.
سیاست پولی
سیاست پولی دولت کماکان حفظ ارزش پول کشور و تنظیم اعتبارات بانکی متناسب با احتیاجات اقتصاد کشور می‌باشد. اجرای این سیاست و تنظیم اعتبارات بایستی با دقت و روشن‌بینی کامل با توجه به فعالیتهای اقتصادی و وضع مالی و ارزی هر ساله انجام گیرد.
سیاست مالی دولت
اصول سیاست مالی دولت عبارت خواهدبود از تأمین افزایش درآمدها شامل درآمد نفت و درآمدهای مالیاتی و درآمدهای حاصل از فروش کالا و خدمات دولتی و همچنین استفاده از اعتبارات و وامهای خارجی و استفاده از پس‌اندازهای بخش خصوصی و قبول یک میزان حداکثر برای هزینه‌های جاری.
آموزش و پرورش
توسعه سریع آموزش و پرورش در کشور با توجه به اینکه متناسب بیشتر و تعادل بهتر بین سطوح مختلف تعلیم و تربیت ایجاد گردد هدف کلی آموزش بوده و با اجرای جنبه‌های متنوع تعلیم و تربیت اهتمام در بهبود کیفیت آن و همچنین برقرار کردن تطابق و توافق بیشتر درمیان نظام آموزش کشور و احتیاجات متنوع نیروی انسانی در بخشهای مختلف تولیدی و اجتماعی و فرهنگی مورد توجه کامل دولت خواهدبود. تلاشی که از چندی پیش به‌منظور ریشه‌کن نمودن جهل و بیسوادی به ابتکار شاهنشاه آریامهر آغاز گردیده است با پیگیری بیشتر دنبال خواهد شد به نحوی که در پایان برنامه چهارم تقریباً کلیه اطفال لازم‌التعلیم در روستاها تعلیمات ابتدایی را فراگیرند. از مختصات نظام نوین آموزشی کشور ایجاد دورۀ سه سالۀ راهنمایی تحصیلی می‌باشد. تعلیمات متوسطه با توجه به نظام جدید آموزش و کشف استعدادها و پروراندن آنها در دو قسمت نظری و حرفه‌ای انجام خواهد شد. بهبود کیفیت آموزش عالی مورد توجه خاص دولت می‌باشد تا کشور را از کارشناسان مجرب در هر رشته مستغنی سازد.
بهداشت و بهداری
هدف اساسی در این زمینه بهبود کمی و کیفی خدمات درمانی و مبارزه با بیماریها و توسعه بهداشت محیط و بهبود تغذیه، توسعه فعالیتهای بازتوانی می‌باشد تا سلامت جسمی و روحی جامعه تأمین گردیده و قدرت فعاله مردم تزاید یابد و به سهم خود به رشد و توسعه اقتصادی کشور کمک نماید. در این خصوص توجه کامل به برقراری بیمه بهداشت در حدود مقدورات مملکتی به عمل خواهد آمد.
رفاه اجتماعی
برنامه دولت در زمینه رفاه اجتماعی آن است که مزایای آن از جنبه خیریه و محدود و از صورت چاره‌جوئی‌های موقت خارج شده و با ارشاد و نظارت لازم به‌صورت یک وظیفه عمومی درآید. در این خصوص تعمیم بیمه‌های اجتماعی، رفاه خانواده و کودک، رفاه جوانان، رفاه کارگران، رفاه روستائیان مورد توجه می‌باشد و با در نظر گرفتن منابع مالی و انسانی موجود و اولویت‌ها اجرا خواهد شد.
عمران روستایی و شهری
در این مورد هدف کلی دولت اجرای اصولی است که شاهنشاه آریامهر هنگام افتتاح مجلسین اعلام فرمودند و هدف آن تعمیم عدالت اجتماعی و توزیع ثمرات توسعه اقتصادی بین روستائیان از طریق آبادانی دهات و ایجاد تأسیسات همگانی و تأمین و تسهیل وسائل رفاه زندگی روستائیان و آماده کردن دهات برای همگامی با تحولات اقتصادی کشور و ایجاد قطب‌های توسعه اقتصادی و بالاخره عمران صحیح و اصولی شهری می‌باشد.
تأمین مسکن
در زمینه مسکن پیش‌بینی می‌شود که بخش خصوصی بتواند سمت اعظم احتیاجات مردم را تأمین نماید و لهذا نقش دولت بیشتر از طریق بانک رهنی و سازمان مسکن و کمک به افراد جهت سرمایه‌گذاری صحیح اجرا و اعمال خواهدشد.
در زمینه برنامه‌های امور عمومی و دفاعی برنامه دولت شامل مراتب زیر می‌باشد:
دادگستری
در امور دادگستری رسیدگی وسیع و دقیق به دعاوی مردم و توسعه مراجع قضایی و گسترش خانه‌های انصاف و شوراهای داوری که مبتنی بر اصول واگذاری امور به مردم است در سرلوحه برنامه دولت می‌باشد.
امور مالی و مالیاتی
در زمینه امور مالی و مالیاتی هدف دولت اجراء دقیق قانون جدید مالیات بر درآمد و تقویت و تجهیز بیشتر کادر وصول و ایجاد تشکیلات بیشتر در روابط با مؤدیان می‌باشد. ضمناً دولت معتقد است وصول عوائد و مالیاتها علاوه بر اینکه در توزیع عادلانه تر ثروت بین افراد ملت باید نقش اساسی داشته باشد نباید به امکانات سرمایه گذاری و توسعه اقتصادی لطمه بزند.
اصلاحات ارضی
در مورد اصلاحات ارضی و تعاون روستائی سیاست دولت در تکمیل اقداماتی است که تاکنون در تقسیم اراضی و تشکیل شرکتهای تعاونی روستایی و فعالیتهای مشابه دیگر شده است. تأسیس شرکتهای سهامی زراعی در زمینه فراهم نمودن موجبات برداشت بیشتر از سطح کشت موجود و انجام زراعت مکانیزه و رفع مشکلات ناشی از خردشدن غیراقتصادی زمینهای زراعتی مورد توجه خاص دولت می‌باشد.
امور اداری
در زمینه امور اداری برنامه دولت تجدیدنظر کلی در وظایف و تشکیلات وزارتخانه‌ها و مؤسسات دولتی و متناسب ساختن آنها با نیازهای توسعۀ اقتصادی کشور می‌باشد و ازجمله سازمانهایی که امروزه تشکیل آن ضروری تشخیص شده است وزارتخانه‌های علوم و تحقیقات علمی و تعلیمات عالیه- تولیدات کشاورزی و مواد مصرفی- منابع طبیعی- اصلاحات ارضی و تعاون روستائی می‌باشد که لوایح قانونی آن برای تصویب قوه مقننه تقدیم خواهد شد.
روابط خارجی و امور بین‌الملل
در زمینه روابط خارجی و امور بین الملل دولت با اعتقاد کامل به اصل سیاست مستقل ملی ادامه روابط دوستانه و همزیستی مسالمت آمیز با کلیه کشورهای دوس و صلح طلب و احترام کامل به منشور ملل متحد و هر گونه همکاری لازم با سازمان ملل متحد و هر گونه همکاری لازم با سازمان ملل متحد و اعتقاد به اصل لزوم همکاریهای منطقه‌ای را اساس خارجی خود قرار داده و بمنظور اعتلا ء شئون بشری بطوری که شاهنشاه آریا مهر بکرات اعلام و مقرر فرموده‌اند که نه تنها همزیستی مسالمت امیز اساس سیاست ما را تشکیل می‌دهد بلکه بالاتر از ان معتقدیم که اصل تعاون و همکاریهای بین الملل در زمینه کلیه شئون بشری باید تا یک چنین تعلیمات عالی انسانی مو جبات صلح و سعادت و رفاه را برای عموم جهانیان فراهم سازد.
برنامه امور دفاعی
نظر به اینکه صیانت کشور و حفظ میراث تمدن باستان بزرگترین وظیفه مقدس هر فرد ایرانی است.
دفاع از کشور در مقابل هرگونه تجاوزی بزرگترین وظیفه مقدس دولت را تشکیل (صحیح است- احسنت) و در جهان پر تلاطم کنونی مادام که به روح صلح‌جوئی جهانی و خلع سلاح عمومی اطمینان بخشی یقین حاصل نکنیم تقویت نیروهای دفاعی کشور را مقدم بر هر امر دیگر قرار خواهیم داد (صحیح است، احسنت. احسنت) تا ثمرات و نتایج پیشرفتهای اقتصادی و اجتماعی که ببهای تلاش‌ها، کوشش‌های نسلهای گذشته و حاضر ایرانی بدست آمده است حفظ و حراست گردد. (احسنت، احسنت)
تقویت نیروی دفاعی کشور به منزله بیمه اساسی برای حصول اطمینان از اجرای برنامه عمرانی و تأمین سعادت نسل حاضر و نسلهای آینده کشور می‌باشد (صحیح است) که اگر امروز در تهیه موجبات آن قصوری شود هرگاه در آتیه اتفاقات و وقایعی رخ دهد که مستلزم داشتن نیروی کافی دفاعی باشد و این نیرو فراهم نباشد کلیه سرمایه‌گذاری‌ها و مجاهدات عمرانی و اقتصادی و اجتماعی که در کشور انجام می‌یابد به خاطر خواهد افتاد. و در آن صورت دیگر قابل جبران نبوده و پشیمانی سودی نخواهد داشت. (صحیح است)
جناب آقای رئیس، خانمها و آقایان.
اینک که برنامه دولت به استحضار رسید اجازه می‌خواهد همکاران خود را بشرح زیر معرفی نماید:
- دکتر جمشید آموزگار وزیر دارایی «مبارک است»
- اردشیر زاهدی وزیر خارجه «مبارک است»
- عبدالرضا انصاری وزیر کشور «مبارک است»
- عطاءالله خسروانی وزیر کار و امور اجتماعی «مبارک است»
- دکتر علینقی عالیخانی وزیر اقتصاد «مبارک است»
- مهندس حسن شالچیان وزیر راه «مبارک است»
- سپهبد اسدالله صنیعی وزیر جنگ «مبارک است»
- مهرداد پهلبد وزیر فرهنگ وزیر فرهنگ و هنر «مبارک است»
- دکتر منوچهری گودرزی وزیر مشاور و دیر کل سازمان امور اداری و استخدامی کشور «مبارک است»
- دکتر جواد صدر وزیر دادگستری «مبارک است»
- دکتر محمد نصیری وزیر مشاور «مبارک است»
- دکتر محمود کشفیان وزیر مشاور «مبارک است»
- دکتر ناصر یگانه وزیر مشاور «مبارک است»
- دکتر هادی هدایتی وزیر آموزش و پرورش «مبارک است»
- دکتر هوشنگ نهاوندی وزیر آبادانی و مسکن «مبارک است»
- مهندس منصور روحانی وزیر آب و برق «مبارک است»
- مهندس فتح الله ستوده وزیر پست و تلگراف و تلفن «مبارک است»
- جواد منصور وزیر اطلاعات «مبرک است»
- دکتر منوچهر شاهقلی وزیر بهداری «مبارک است»
- دکتر غلامرضا نیک پی وزیر مشاور و معاون اجرائی نخست وزیر «مبارک است»
- دکتر مجید رهنما وزیر علوم و تحقیقات علمی و تعلیمات عالیه «مبارک است»
- دکتر عبدالمجید مجیدی وزیر تولیدات کشاورزی و مواد مصرفی «مبارک است»
- دکتر حسن زاهدی وزیر کشاورزی «مبارک است»
- مهندس ناصر گلسرخی وزیر منابع طبیعی «مبارک است»
- دکتر عبدالعظیم ولیان وزیر اصلاحات ارضی و تعاون روستایی «مبارک است»
- همچنین آقای دکتر حسین کاظم‌زاده را به سمت معاون نخست وزیر و رئیس دفتر مرکزی طرح و بودجه معرفی می‌نماید.
اکنون که دولت برنامه خود را به قوه مقننه تقدیم داشته و همکاران اینجانب که عهده دار انجام این وظائف خطیر می‌باشد معرفی گردیده‌اند می‌خواهم با خلوص نیت و از صمیم قلب به استحضار شما که به راهنماییهای ارزنده فرد فرد شما اتکا داریم برسانم که در چشمان ما خدمتگذاران دولت و شما نمایندگان ملت و عموم افراد این سرزمین پر افتخار و کهنسال نور امید به یک آینده بسیار مترقی برای ایران عزیز درخشندگی دارد و برای این آرمان ملی همگی ما تحت رهبر بهای بسیار گرانبهای شاهنشاه آریامهر نهضت اجتماعی بسیار بزرگی را آغاز کرده و با کمال سرافرازی ادامه خواهیم داد «صحیح است» و در سایه ثبات و عشق به میهن عزیز خود با کار و کوشش خستگی‌ناپذیر تا سرحد ترقی و تعالی پیش می‌رویم و به خداوند قادر متعال تکیه داریم و از تعلیمات عالی اسلامی الهام می‌گیریم و برای اعتلاء میهن خود و همچنین ارتقاء شئون بشری در کلیه کشورهای جهان از جان و دل تا آنجا که در قوه داریم ساعی و کوشا خواهیم بود، باشد که این دوره از درخشان‌ترین ایام تاریخ کشور به شمار آمده «انشاءالله» و ما هم برای نسلهای آینده این مرز و بوم پر افتخار خدمتگذاران صادق و فداکاری باشیم. «انشاءالله».
بدیهی است تا لوایح مربوط، به وزارتخانه‌های جدید به تصویب مجلسین برسد وزرائی که به این مقام معرفی شده‌اند به سمت وزیر مشاور انجام وظیفه خواهند کرد (احسنت- احسنت).
رئیس- برنامه دولت توزیع می‌شود و در دستور جلسه آینده قرار می‌گیرد.
- قرائت اسامی اعضاء و هیئت رئیسه کمیسیونها.
۸- قرائت اسامی اعضاء و هیئت رئیسه کمیسیونها.
کمیسیون عرایض
آقایان: سرتیپ پور- بهادری- حسین معیری ماهیار- پورساطع- منصور صادقی.
هیئت رئیسه کمیسیون عرایض
رئیس- آقای سرتیپ پور
نواب رئیس- آقایان: بهادری، صادقی
مخبر- آقای معیری
منشیها- آقایان: ماهیار، پورساطع
کمیسیون نظام
شعبه اول- آقای قراچورلو، آقای کمالوند
شعبه دوم- تیمسار حکیمیان، تیمسار سرلشگر همایونی
شعبه سوم- تیمسار سرلشگر نکوزاد آقای ایلخانی پور
شعبه چهارم- آقای دکتر محققی، آقای رضازاده
شعبه پنجم- آقای ادیب سمیعی، آقای حق شناس
شعبه ششم- آقای ملک زاده آملی
هیأت رئیسه کمیسیون نظام
تیمسار سرلشگر همایونی- رئیس
تیمسار سرلشگر نکوزاد و آقای ملک زاده آملی- نواب رئیس
تیمسارسرتیپ حکیمیان- مخبر
آقایان رضازاده، دکتر محققی – منشی
کمیسیون بهداری
شعبه اول- آقای دکتر میرعلا، آقای دکتر موثقی، آقای دکتر خیراندیش
شعبه دوم- آقای دکتر اعتمادی، آقای دکتر صاحبقلم، آقای بیات
شعبه سوم- آقای قائمی زاده، آقای مبارکی، آقای کلانتری
شعبه چهارم- آقای دکتر امین، آقای دکتر ستوده، آقای دکتر صدر
شعبه پنجم- آقای دکتر برومند، آقای دکتر ضیائی، آقای دکتر رفعت
شعبه ششم- آقای پرتو اعظم، آقای دکتر بیت منصور، آقای دکتر رهنوردی
هیئت رئیسه کمیسیون بهداری
آقای دکتر اعتمادی- رئیس
آقایان دکتر موثقی، دکتر بیت منصور- نواب رئیس
آقای دکتر رهنوردی- مخبر
آقایان دکتر صدر، دکتر برومند – منشی
کمیسیون دارائی
شعبه اول- آقایان: اهری، تهرانی، روستا
شعبه دوم- آقایان: خواجه نوری، دکتر عدل طباطبایی بیات
شعبه سوم- آقایان: قاضی زاده، محمداسدی، عباس میرزائی
شعبه چهارم- آقایان: عامری، لطف الله حی، دکتر رفیعی
شعبه پنجم- آقایان: معظمی، شهرستانی، مهندس صائبی
شعبه ششم- آقایان: سعیدوزیری، دکتر مهذب انشاء
هیئت رئیسه کمیسیون دارائی
آقای اهری – رئیس
آقایان تهرانی، قاضی زاده – نواب رئیس
آقای دکتر رفیعی – مخبر
آقایان محمد اسدی، بیات – منشی
کمیسیون اقتصاد
شعبه اول- آقایان: دکتر یگانگی، دکتر غنی، مهندس عترت
شعبه دوم- آقایان: دکتر عدل طباطبایی، ریگی، کاظم مسعودی
شعبه سوم- آقایان: دکتر رضوانی، صائب، شکیبا
شعبه چهارم- آقایان: رضوی، کوروس، لطف الله حی
شعبه پنجم- آقایان: مهندس معینی، دکتر عظیمی، مروتی
شعبه ششم- آقایان: دکتر ملکی، دکتر شریعت، دکتر هوشنگ طالع
هیئت رئیسه کمیسیون اقتصاد
رئیس- آقای دکتر عدل طباطبایی
نواب رئیس- آقایان: کوروس، ریگی
مخبر- آقای دکتر رضوانی
منشیها- آقایان: دکترهوشنگ طالع، حی
آقایان اعضاء کمیسیون کشاورزی
شعبه اول- آقایان: ثامنی، دکتربهرام زاده ابراهیمی، مهندس عترت
شعبه دوم- آقایان: مهندس اخوان، زرگر زاده، مهندس افراسیاب کیا
شعبه سوم- آقایان: مهندس برومند، مهندس سهم الدینی، مهندس فیروز عدل
شعبه چهارم- آقایان: ارسنجانی، بریمانی، صادق سمیعی
شعبه پنجم- آقایان: مهندس ارفع، مهندس اسدی سمیع، مهندس صائبی
شعبه ششم- آقایان: دکتر نجیمی، مهندس ریاحی، فهیمی
هیئت رئیسه کمیسیون کشاورزی
رئیس- آقای مهندس برومند
نواب رئیس- آقایان: دکتر نجیمی، مهندس اخوان
مخبر- آقای مهندس اسدی سمیع
منشیها- آقایان: سهم الدینی، فهیمی
کمیسیون دادگستری
شعبه اول- آقایان: فخرطباطبائی، مهرزاد، اصولی
شعبه دوم- آقایان: دکترمتین، کاسمی، پزشکپور
شعبه سوم- آقایان: پزشکی، امامی رضوی، آموزگار
شعبه چهارم- آقایان: دکتروفا، بهنیا، مهاجرانی
شعبه پنجم- آقایان: معیری، مجد، شیخ الاسلامی
شعبه ششم- آقایان: دکتر دادفر، مرتضوی، دیهیم
هیئت رئیسه کمیسیون دادگستری
رئیس- آقای شیخ الاسلامی
نواب رئیس- آقایان: دکتر دادفر، کاسمی
مخبر- آقای دکتر حسن متین
منشیها- آقایان: آموزگار، اصولی
کمیسیون فرهنگ و هنر
شعبه اول- آقایان روحانی، مجید محسنی، روستا
شعبه دوم- خانم نیره سعیدی، دکتر صالحی، کاسمی
شعبه سوم- آقایان: مهندس فیروز عدل، مهندس پرویز بهبودی، امام مردوخ
شعبه چهارم- خانم دکتر دولتشاهی، بانو هما زاهدی، کورس
شعبه پنجم- خانم تربیت، رامبد، حیدر صائبی
شعبه ششم- آقای سعید وزیری، خانم جهانبانی، دکتر طالع
هیئت رئیسه کمیسیون فرهنگ و هنر
رئیس- آقای سعید وزیری
نواب رئیس- خانم نیره سعیدی، آقای مهندس فیروز عدل
مخبر- آقای مجید محسنی مهر
منشیها- آقای روستا، آقای دکتر طالع
کمیسیون آموزش و پرورش
شعبه اول- آقایان: فرهادپور، دکتر امامی خوئی، دکتر وحید نیا
شعبه دوم- آقایان: موسوی ماکوئی، کلانتر هرمزی، ساکینیان
شعبه سوم- آقایان: دکتر خطیبی، معزی، ماهیار
شعبه چهارم- خانم هما زاهدی، دکترشفیع امین، دلکتر عاملی
شعبه پنجم- آقایان: دکتر خزائلی، شهرستانی، پاینده
شعبه ششم- خانم جهانبانی، دکتردادفر، دکتر پرتو اعظم
هیئت رئیسه کمیسیون آموزش و پرورش
رئیس- آقای دکتر شفیع امین
نواب رئیس- آقایان: دکتر پرتو اعظم، شهرستانی
مخبر- آقای موسوی ماکوئی
منشیها- آقایان: معزی، ساکینیان
کمیسیون محاسبات
شعبه ۱ – آقای اخلاقی
شعبه ۲ – آقای مصطفوی
شعبه ۳- آقای مانی
شعبه ۴- آقای اکبر مهاجرانی
شعبه ۵- آقای مهندس اسدی سمیع
شعبه ۶- آقای بختیار بختیاریها
هیئت رئیسه کمیسیون محاسبات
رئیس- آقای مصطفوی نائینی
نواب رئیس- آقای محمد مانی
مخبر- آقای مهاجرانی
منشی- آقای اخلاقی
کمیسیون امور استخدام و سازمانهای اداری
شعبه اول- آقایان: مجید موسوی، فخر طباطبایی
شعبه دوم- آقایان: دکتر اعتمادی- دکتر غلامرضا عدل
شعبه سوم- آقایان: سعید پدرامی- دکتر اسفندیاری
شعبه چهارم: آقایان: عامری- کیاکجوری
شعبه پنجم- آقایان: دکتر درودی- دکتر سبزواری
شعبه ششم- آقایان: دیهیم- خانلر قراچورلو
هیئت رئیسه کمیسیون امور استخدام و سازمانهای اداری
رئیس- آقای مجید موسوی
نواب رئیس- آقایان: دکتر اسفندیاری- دکتر درودی
مخبر- آقای دیهیم
منشیها- آقایان: خانلر قراچورلو، عامری
کمیسیون پست و تلگراف
شعبه اول- آقایان: مهندس پروشانی- دکتر غنی
شعبه دوم- آقایان: امیر احمدی- جوانشیر
شعبه سوم- آقایان: اسدالله سلیمانی- کریم بخش سعیدی
شعبه چهارم: آقایان: پروفسور مخبر فرهمند- دکتر رفیعی
شعبه پنجم- آقایان: یوسفی- توسلی
شعبه ششم- آقایان: بدر صالحیان – دکتر حبیب اللهی
هیئت رئیسه کمیسیون پست و تلگراف
رئیس- آقای بدر صالحیان
نواب رئیس- آقایان: دکتر غنی، دکتر حبیب اللهی
مخبر- آقای توسلی
منشی- آقایان: امیر احمدی- اسدالله سلیمانی
کمیسیون راه
شعبه اول- آقایان: اهری- دکتر خیراندیش- ملک افضلی
شعبه دوم- آقایان: دکتر کفائی- مهندس فروهر- تیمسار وحدانیان
شعبه سوم- آقایان: پزشکی- دکتر فریور - کلانتری
شعبه چهارم: آقایان: صدقیانی زاده- اردلان- دکتر سعید
شعبه پنجم- آقایان: رامبد- معظمی- شیخ بهائی
شعبه ششم- آقایان: مهندس عطائی- پوربابائی- خانلر قراچورلو
هیئت رئیسه کمیسیون راه
رئیس- آقای منوچهر پزشکی
نواب رئیس- آقایان: وحدانیان- دکتر خیراندیش
مخبر- اقای مهندس فروهر
منشیها- آقایان: مهندس اردلان- دکتر فریور
کمیسیون رسیدگی به سوالات
شعبه اول- آقایان: مهندس جلالی نوری- دکتر ابراهیمی- شاخوئی
شعبه دوم- آقایان: دکتر بقائی یزدی- زرگرزاده- خانم نیره سعیدی
شعبه سوم- آقایان: جهانشاهی- نیاکان فولادوند
شعبه چهارم: آقایان: دکتر وفا- مهندس بریمانی- صفائی
شعبه پنجم- آقایان: مهندس زنجانچی- دکتر برومند- بختیاری‌پور
شعبه ششم- آقایان: دکتر رهنوردی- موسی صالحی- سلیمانی کاشانی
هیئت رئیسه کمیسیون رسیدگی به سؤالات
رئیس- آقای ابوالفتح جهانشاهی
نواب رئیس- آقایان: مهندس زنجانچی- مهندس بریمانی
مخبر- آقای دکتر وفا
منشی- آقایان: نیاکان- بختیاری‌پور
کمیسیون بودجه
شعبه اول- آقایان: دکتر حکیم شوشتری- مهندس پروشانی- دانشمند
شعبه دوم- آقایان: دکتر مهدوی- حسن مریدی- دکتر معتمد وزیری
شعبه سوم- آقایان: دکتر خطیبی- دکتر رضوانی- ابوالفتح جهانشاهی
شعبه چهارم: آقایان: دکتر کیان- جاماسبی- دکتر عاملی تهرانی
شعبه پنجم- آقایان: دکتر یزدان پناه- دکتر بهبهانی- حسین یوسفی
شعبه ششم- آقایان: دکتر گاگیک هواگیمیان- مرتضوی- مهندس ریاحی
هیئت رئیسه کمیسیون بودجه
رئیس- آقای مرتضوی
نواب رئیس- آقایان: مهندس ریاحی- دانشمند
مخبر- آقای دکتر معتمد وزیری
منشی- دکتر عاملی تهرانی- حسن مریدی
کمیسون آبادانی و مسکن
شعبه اول- آقایان: ثامنی- مجید محسنی- ابوذر
شعبه دوم- آقایان: دکتر کفائی- منصور صادقی- دکتر بقائی یزدی
شعبه سوم- آقایان: محمد اسدی- عجم- محمدتقی معزی
شعبه چهارم: آقایان: دکتر ستوده- دکتر کیان- ارسنجانی
شعبه پنجم- آقایان: مهندس زرآور- مهندس زنجانچی- دکتر سبزواری
شعبه ششم- آقایان: مهندس عطائی- انشاء- دکتر حبیب اللهی
هیئت رئیسه کمیسیون آبادانی و مسکن
رئیس- آقای دکتر کیان
نواب رئیس- آقایان: مهندس زرآور- ثامنی
مخبر- آقای مهندس عطائی
منشی- آقایان: دکتر ستوده- انشاء
کمیسیون کار و امور اجتماعی
شعبه اول- آقایان: محمدولی قراچورلو- ضیاء احمدی- ملک افضلی
شعبه دوم- آقایان: امیر احمدی- جوانشیر- دکتر غلامرضا عدل
شعبه سوم- آقایان: مبارکی- نیاکان- عباس میرزایی
شعبه چهارم: آقایان: پورساطع- کیاکجوری- دکتر سعید حکمت
شعبه پنجم- آقایان: حیدر صائبی- حق شناس- دکتر خزائلی
شعبه ششم- آقایان: موسی صالحی- پوربابائی- دکتر ملکی
هیئت رئیسه کمیسیون کار و امور اجتماعی
رئیس- آقای جوانشیر
نواب رئیس- آقایان: مهندس کیاکجوری- حیدر صائبی
مخبر- آقای پوربابائی
منشیها- عباس میرزایی- ملک افضلی
کمیسیون اطلاعات
شعبه اول- آقایان: دکتروحیدنیا- دکتر حکیم شوشتری
شعبه دوم- آقایان: ریگی- مسعودی
شعبه سوم- خانم ابتهاج سمیعی- آقای پدرامی
شعبه چهارم: آقایان: فروتن- دکتر صدر
شعبه پنجم- آقایان: دکتر عظیمی- پاینده
شعبه ششم- آقایان: حسن موقر- شاهنده
هیئت رئیسه کمیسیون اطلاعات
رئیس- آقای عباس فروتن
نواب رئیس- آقایان: دکتر عظیمی- مسعودی
مخبر- آقای دکتر وحیدنیا
منشیها- آقایان: شاهنده- پدرامی
کمیسیون کشور
شعبه اول- آقایان: محدث زاده- روحانی- جوادی
شعبه دوم- آقایان: دکتر صالحی- کلانتر هرمزی- مصطفوی نائینی
شعبه سوم- آقایان: ایلخانی پور- دکتر مدنی- شکیبا
شعبه چهارم: آقایان: صدقیانی زاده- دکتر صفائی- رضازاده
شعبه پنجم- آقایان: مهندس زرآور- مجد- شیخ بهائی
شعبه ششم- آقایان: فیاض- فهیمی- فضائلی
هیئت رئیسه کمیسیون کشور
رئیس- آقای سید محمود روحانی
نواب رئیس- آقایان: دکتر مدنی – شکیبا
مخبر- آقای مصطفوی
منشیها- آقایان: ایلخانی پور- صدقیانی زاده
کمیسیون برنامه
شعبه اول- آقایان: دکتر یگانگی- دکتر امامی خوئی- داود مؤید امینی
شعبه دوم- آقایان: دکتر مهدوی- مهندس فروهر- عبدالحسین طباطبائی
شعبه سوم- آقایان: سلیمانی- دکتر قهرمان – مانی
شعبه چهارم: آقایان: دکتر الموتی- مهندس معتمدی- اولیاء
شعبه پنجم- آقایان: دکتر رشتی- دکتر رفعت- بختیاری پور
شعبه ششم- آقایان: مهندس اربابی- دکتر مهذب- بختیار بختیاریها
هیئت رئیسه کمیسیون برنامه
رئیس- آقای دکتر الموتی
نواب رئیس- مهندس اربابی- دکتر قهرمان
مخبر- آقای دکتر مهدوی
منشیها- آقایان: دکتر رفعت – داود مؤید امینی
کمیسیون آب و برق
شعبه اول- آقایان: پردلی- اخلاقی- شاخوئی
شعبه دوم- آقایان: یارمحمدی- موسوی ماکوئی- مهندس اخوان
شعبه سوم- آقایان: دکتر قهرمان- مهندس قادرپناه- دکتر اسفندیاری
شعبه چهارم: آقایان: مهندس معینی زند- حسام الدین رضوی- مهندس اردلان
شعبه پنجم- آقایان: توسلی- دکتر زعفرانلو- مروتی
شعبه ششم- آقایان: بدر صالحیان- دکتر ناصر بهبودی- موقر
هیئت رئیسه کمیسیون آب و برق
رئیس- آقای مهندس معینی زند
نواب رئیس- آقایان: توسلی- اخلاقی
مخبر- آقای دکتر زعفرانلو
منشیها- آقایان: شاخوئی- مهندس قادرپناه
کمیسیون همکاری مجلسین
شعبه اول- آقایان: سرتیپ پور- صدری کیوان
شعبه دوم- آقایان: بوشهری- دکتر صاحبقلم
شعبه سوم- آقایان: دکتر فریور- عجم
شعبه چهارم: آقایان: بهنیا- مهندس معینی زند
شعبه پنجم- آقای رسول پرویزی- خانم تربیت
شعبه ششم- آقایان: دکتر نجیمی- فیاض فاضلی
هیئت رئیسه کمیسیون همکاری مجلسین
رئیس- خانم تربیت
نواب رئیس- آقایان: بهنیا- فیاض فاضلی
مخبر- آقای کمالوند
منشی- آقای عجم
- اعلام چاپ عریضه جوابیه مجلسین حضور اعلیحضرت شاهنشاه آریامهر در صورت جلسه.
۹- اعلام چاپ عریضه جوابیه مجلسین حضور اعلیحضرت شاهنشاه آریامهر در صورت جلسه.
رئیس- عریضه جوابیه حضور اعلیحضرت همایون شاهنشاه آریامهر در جلسۀ خصوصی قرائت شد. چون قبلاً در جراید انتشار یافته است اگر خانمها و آقایان مصلحت میدانند در صورتجلسه امروز چاپ شود (صحیح است).
- قرائت دستور و تعیین موقع جلسه بعد - ختم جلسه
۱۰- قرائت دستور و تعیین موقع جلسه بعد - ختم جلسه
رئیس- دستور جلسه آینده قرائت می‌شود.
- ۱- بحث در برنامۀ هیئت دولت
- ۲- انتخاب دو نفر ناظر اندوخته اسکناس
- ۳- انتخاب دو نفر برای عضویت در شورای عالی نفت
- ۴- انتخاب یکنفر در هیأت نظارت سازمان بیمه‌های اجتماعی.
رئیس- با اجازۀ خانمها و آقایان جلسه امروز را ختم می‌کنیم، جلسه آینده بروز یکشنبه ساعت ۹ صبح موکول می‌شود.
رئیس مجلس شورای ملی- مهندس عبدالله ریاضی.