مذاکرات مجلس شورای ملی ۲۷ بهمن ۱۳۴۵ نشست ۳۲۷

مجلس شورای ملی مجموعه قوانین دوره قانونگذاری بیست و یکم

تصمیم‌های مجلس مجلس شورای ملی مذاکرات دوره قانونگذاری بیست و یکم

قوانین انقلاب شاه و مردم

مذاکرات مجلس شورای ملی ۲۷ بهمن ۱۳۴۵ نشست ۳۲۷

مذاکرات مجلس شورای ملی

صورت مشروح مذاکرات مجلس روز شنبه ۲۷ بهمن ۱۳۴۵ نشست ۳۲۷

فهرست مطالب:

مشروح مذاکرات مجلس شورای ملی، دوره‏۲۱

جلسه: ۳۲۷

صورت مشروح مذاکرات مجلس روز پنجشنبه (۲۷) بهمن‌ماه ۱۳۴۵

فهرست مطالب:

۱- قرائت اسامی غایبین جلسه قبل

۲- بیانات قبل از دستور آقایان :حاذقی - دکتر وحیدنیا

۳- طرح و تصویب گزارش کمیسیون کشور دائر به تأیید اصلاحات مجلس سنا در لایحه قانونی اصلاح پاره‌ای از مواد و الحاق مواد جدید به قانون شهرداری مصوب سال ۱۳۳۴ و ابلاغ به دولت‏

۴- تقدیم یک فقره لایحه به وسیله آقای معاون وزارت کشور

۵- تقدیم یک فقره لایحه بودجه سال ۱۳۴۶ مجلس شورای ملی و لایحه تفریغ بودجه سال ۱۳۴۴ مجلس شورای ملی به وسیله آقای قراچورلو کارپرداز

۶- تصویب صورت جلسه‏

۷- تقدیم سه فقره لایحه اصلاح بودجه و یک فقره صورت ریز دیون و یک فقره لایحه اجازه استفاده از اعتبار اضافی به وسیله آقای معاون وزارت دارائی‏

۸- طرح سؤال آقای معتمدی راجع به کارخانه زاینده رود و جواب آقای معاون وزارت اقتصاد و ارجاع به کمیسیون رسیدگی به سؤالات‏

۹- قرائت نامه آقای نخست وزیر راجع به قرارداد وام به منظور تأمین هزینه ارزی طرح‌های مختلف برق‏

۱۰- قرائت دستور و تعیین موقع جلسه بعد- ختم جلسه‏

مجلس ساعت نه صبح به ریاست آقای مهندس عبدالله ریاضی تشکیل گردید.

۱ ـ قرائت اسامی غائبین جلسه قبل.

رئیس ـ اسامی غائبین جلسه قبل قرائت می‌شود.

(بشرح زیر خوانده شد)

غائبین با اجازه ـ آقایان:

ارسنجانی ـ کشفی ـ طالب زاده ـ مهندس معینی زند ـ مهندس صدقیان ـ معتمدی ـ مهندس انصاری ـ مهندس ریاحی ـ اقبالی.

غائبین بی اجازه ـ آقایان:

دکتر مصباح زاده ـ ناروئی ـ البرزی ـ مهندس زنجانچی ـ موقر.

+ غائبین مریض ـ آقایان:

فیصلی ـ دکتر حسینی ـ طباطبائی ـ شفیعی پور ـ کرمانی ـ میرهادی ـ بانو نفیسی.

۲ ـ بیانات قبل از دستور را شروع می‌کنیم آقای حاذقی تشریف بیاورید.

حاذقی ـ عرضی که موجب شد من امروز نام نویسی بکنم و دقایقی از وقت عزیز همکاران محترم را بگیرم یک امر مهمی است که مورد علاقه همه نمایندگام محترم و قاطبه مردم ایران است و آن پیش بینی و توجه دقیق برای عملی کردن این انقلاب بزرگی است که از چهار سال پیش به اینطرف برهبری شاهنشاه آریامهر و با پشتیبانی همه مردم ایران در سراسر این کشور شروع شده. بتجربه معلوم شده که هر انقلاب که مبتنی بر واقع بینی باشد و شرایط لازم برای عملی کردن آن انقلاب فراهم باشد و همه مردم از طبقات مختلف موردنظر باشند و حفظ منافع همه دسته‌های اجتماع در آن رعایت شده باشد جامعترین انقلابی است که در طول تاریخ گاه بگاه در دنیا نمودار شده و عملی شده و بنتیجه نهائی مثبت رسیده بعضی از انقلاباتیکه مبتنی بر منافع یکدسته خاصی بوده با سرو صدا و به اصطلاح بوق و کرنا راه افتاده مدتی نمودی کرده اما بمرحلة نهائی مثبت نرسیده دلیلش هم واضح است زیرا وقتی منافع یکدسته رعایت شده باشد (آقای دکتر پورهاشمی توجهشان معطوف هست به این امر ؟) (دکتر مهندس بهبودی ـ برای همین تشریف آوردند) وقتیکه نظر یک عده‌ای را بخواهند تأمین بکنند طبعاً سایر دسته‌ها که متضرر می‌شوند آنها آمادگی ندارند که بگذارند این انقلاب بنتیجه برسد و از طرفی عدالت خدائی و عدالت اجتماعی حکم می‌کند که همه افراد بشر حق حیات دارند و همه آفریده شده‌اند که در این دنیا زندگی کنند اگر ما می‌خواهیم آنها را بیک منافع بزرگی برسانیم باید جلو تجاوز و تعدی یکدسته‌ای را بگیریم نه اینکه آنها را نابود کنیم و از بین ببریم بلکه باید عدالتی را اجرا بکنیم که هر دسته بحق خودش برسد بطور مثال در آلمان نازی یک فکری پیدا شد باصطلاح خودشان یک انقلابی که مبتنی بر این بود که آلمان مافوق همه، چرا اینطور باشد؟ آلمان چرا مافوق همه؟ نه مافوق همه، نه مادون همه بلکه برابر با همه این فکر البته بطور موقت یک ملتی را بهیجان آورد سرو صدا راه افتاد ولی چون اصلا این فلسفه غلط بود که گفته شود یک نژادی تفوق دارد بر نژادهای دیگر نتیجه اش خونریزی، فساد، از بین بردن میلیونها مردم بی گناهی که اسمشان این بود که یهودی هستند یا از آن نژاد آلمان نیستند خاتمتاً دنیا این انقلاب ساختگی و مصنوعی و غیر متناسب با عدالت اجتماعی را محکوم کرد و از بین برد و یک آلمانی شکست خورده بعد از آن جنگی که میلیونها نفر قربانی شدند بیرون آمد که بعد رهبران بعد از جنگ آلمان واقع بین شدند و گفتند نه آلمان مافوق همه نیست ما مثل همه مردم دنیا هستیم همه حق حیات دارند ما هم مثل بچه آدم سرمان را می‌اندازیم جلو پایمان برای پیشرفت ملتمان و بدون اینکه بخواهیم ملل دیگر را نادیده بگیریم پیشرفت می‌کنیم الآن هم کسی حرفی ندارد و ملت آلمان هم در جامعه بشری و در خانواده بشری مشغول زندگی است یک فکر دیگری بود در دنیا که یک طبقه باید در دنیا زندگی بکند و پیشرفت بکند و آن طبقه پائین بیاید بالا و طبقه بالا از بین برود البته طبقه کارگر یا کشاورز عزیز و محترم است حقش باید حفظ بشود ولی معنایش این نیست که ما بگوئیم کارگران دنیا باید متحد شوند که غیر کارگر را از بین ببرند چرا اینطور بشود؟ باید همه مردم دنیا متحد بشوند که بی عدالتی را از اجتماع بشری براندازند این عین آن تعلیمی است که دین مقدس اسلام همه مردم دنیا را بآن خوانده و همه جا فرموده یا ایها الناس ای مردم عدالت اجتماعی را شعار خود بکنید اگر کسی قوی

+ است باید حقوق ضعیف را رعایت بکند و اگر کسی قدرت دارد باید حدود وحقوق دیگران را حفظ کند و نتیجتاً همه با هم دست بهم بدهند و این عدالت اجتماعی را در اجتماع بشری بوجود بیاورند که هر کس به نسبت کارش، به نسبت فکرش، به نسبت استعدادش، به نسبت علمش، به نسبت فعالیتش از زندگی بهره مند بشود و هیچ دسته‌ای دسته دیگر را نابود نکند، هیچ دسته‌ای بدشمنی و عناد و کینه با دسته‌ای دیگر برنخیزد که نتیجتاً این اجتماع بهم می‌ریزد و از بین می‌رود قرآن که منادی این فکر و انقلاب است فرمود: ” واعتصموا بحبل الله جمیعاً و لاتفرقو واذکر و نعمه الله علیکم ان کنتم اعداءً فالف بین قلوبکم و اصبحتم بنعمته اخواناً ”‌همه با هم متحد بشوید بریک اصل و آن اصل عبارت است از ایمان بخدا و طرفداری از عدالت، طرفداری از تقوی و درستی، طرفداری از آنچه که بمصلحت جامعه است.

نگفت از هم متفرق شوند جدا شوند چرا؟ زیرا که اگر با هم جنگ کنید ضعیف می‌شوید و آبروی شما از بین می‌رود ملاحظه میفرمائید این دعوت همان دعوتی است که نادی انقلاب ایران و پیشرو انقلاب ایران همة ملت ایران را بآن دعوت کرد ملاحظه میفرمائید که شاهنشاه آریامهر هرگز نفرمودند که من می‌خواهم اینکار را بکنم فرمودند خدا می‌خواهد توی اجتماع بشری عدالت باشد و من می‌خواهم آن خواسته خدا را پیش ببرم (احسنت) خدا می‌خواهد همه مردم در رفاه و آسایش باشند و همه با هم از نعمت‌های حیات بهره مند باشند منهم شما را دعوت می‌کنم ای ملت ایران دست بدست هم بدهید تا این اصلی که موجب رضای خداست و موجب پسند خداست و مطابق قوانین طبیعت و مصلحت بشری است پیش برود همه ملت ایران هم اجابت کردند و ملاحظه میفرمائید که این انقلاب بدون اینکه دسته‌ای را مقابل دسته دیگر قرار بدهد بدون اینکه دسته‌ای را بر ضد دسته دیگر تحریک کند با یک روش صحیح عادلانه و عاقلانه پیش می‌رود و هیچ کس از بین نمی‌رود و حقوق ضعیف حفظ می‌شود طبقاتی که در اجتماع مظلوم بودند ظلم از آنها مرتفع شد آن کارگر آن طبقه محروم اجتماع آن زنانی که حق سیاسی نداشتند خلاصه همه این طبقاتی که در اجتماع مظلوم بودند از آنها رفع ظلم شد و می‌شود و بنابراین همه ما باید تا مرحله نهائی پشتیبان انقلاب باشیم حالا تفاوت این فکر با تفاوت فکر بعضی از زمامداران که می‌خواهند ارادة خودشان را تحمیل کنند بر اجتماع بشری معلوم می‌شود ما الان در زمانی زندگی می‌کنیم که خودخواهی‌های بشر یک مزاحمتهائی برای نوع بشر فراهم کرده ملتها را دستخوش انقلاب و تشتت کرده منافع ملتها روی هوی و هوس و خودخواهی بعضی زمامداران پایمال می‌شود وقت عزیز ملتها که باید صرف سازندگی و اصلاح و همکاری بشود صرف اختلاف و نفاق و تشنج می‌شود البته گاهی پیش می‌آید که ما از بعضی اولیاء امور ملتهای دیگر اسم می‌بریم این نه برای این است که ما می‌خواهیم خدای نکرده کسی را توهین یا تحقیر کنیم یا عقده‌ای داشته باشیم که بخواهیم کسی را منکوب کنیم بلکه می‌خواهیم بمردم و ملت خودمان نشان بدهیم اگر ایمان و نیت زمامداران صحیح نباشد و روی خودخواهی بخواهند کار کنند دیر یا زود ملتشان را نابود می‌کنند صحبت از جمال عبد الناصر که در حال حاضر ریاست یک ملت تاریخی را بعهده دارد پیش آمده او هم یک فردی مثل سایر افراد بشر می‌توانست خودش را به اصطلاح اداره کند و با خودش در صلح باشد و تابع مصالح ملت خودش باشد و ملتش را بطرف پیشرفت ببرد ولی از آنجائی که این مرد گرفتار هوی و هوس و غرایز درندگی و سبعیت باصطلاح حیوانی خودش هست می‌توانست در طول این سیزده، چهارده سال زمامداری یک ملتی را واقعاً در مسیر ترقی و پیشرفت ببرد نه اینکه بطرف فقر و بطرف بدبختی بطرف گرسنگی و بطرف انحطاط و عقب افتادگی بکشاند که بخواهد آن غریزه ریاست طلبی و تفوق طلبی را بر دیگران تحمیل کند ملتی که الان مسئله اولیه او تهیه نان و لباس و مسکن و زندگی است به بمب اتمی چکار دارد چکارش به این است که تمام درآمد ملتش را صرف تجهیزات نیروی جنگی بکند چکارش به این است که او را تجهیز بکند بر ضد برادران دیگر در یمن و به کشت و کشتار و مجادله و نفاق

+ بین عالم اسلام دامن بزند که می‌خواهد نشان بدهد آقای جمال عبدالناصر مردی قوی است. نه این بسیار مرد ضعیفی است مردی است که تسلیم هوی و هوس خودش و خواسته‌های خودش شده و مصالح ملت را بکلی فدا کرده بنابراین ملاحظه میفرمائید که روش این مرد باعث تضییع حقوق ملت مصر شده که ما متأسفیم و با آن ملت همدردی می‌کنیم اینمرد باعث رسوائی خودش شده زیرا این مرد می‌توانست با نزدیکترین دوستان با نزدیکترین کسان همکاری کند زیرا هر جا خودخواهی هست همکاری نیست این را ملاحظه فرموده‌اید که در هر خانواده‌ای در هر ملتی خودخواهی حکومت بکند همزیستی مسالمت آمیز آسایش و رفاه اجتماعی همه از بین می‌رود هر جا این مرد دست انداخته جز خرابی و نفاق و آشوب چیزی ببار نیامد خواست سوریه را جزو مصر کند ملاحظه فرموده‌اید که در این ۱۳، ۱۴ سال اخیر در سوریه چه اتفاقاتی افتاد یک ملت کوچکی که واقعاً مسئله اولیه اش این است که چطور باید زندگی بکند ملاحظه میفرمائید هر چند روز یک کودتا می‌شود و می‌گویند که می‌خواهیم جامعه را اصلاح بکنیم جامعه عرب را متحد کنیم آنها که چند نفر هستند نمی‌توانند با هم همزیستی کنند این دسته آن دسته را فحش می‌دهد آن دسته این دسته را زمین می‌زند کودتا عقب کودتا حالا می‌بینیم این ملت نفرین شده عقب مانده چه بسرش می‌آید چه باید بکند که یک مشت زمامدار خودخواه هواپرست می‌خواهند به آن حکومت کنند بابا این رسم زمامداری نیست رسم ملت داری نیست بعد از اینکه این زمامداران فحش می‌دهند به آن سابقیها و تا کسی خواست یک ذره حرف بزند او را فردا متهم می‌کنند که طرفدار امپریالیسم و غیره هستی در هر حال یک ملتی را در زیر سنگ سنگین آسیاب در فشار و خرد کردن قرار اده و اسمش را می‌گذارند انقلاب، ملاحظه میفرمائید این نتیجه زمامداری مردم خودخواه و خودپرستی است که ایمانشان را بخود گم کرده‌اند وظیفه زمامداری خود را فراموش کرده‌اند و با کمال خودخواهی می‌خواهند یک ملت را مسخر خودشان بکنند و در نتیجه آزادی در اختناق قرار می‌گیرد ملت دچار رنج و شکنجه می‌شود راحتی از مردم سلب می‌شود نان و لباس و آب و فرهنگ و بهداشت همه از بین می‌رود و مسئله توپ و تفنگ و اخیراً‌عرض کردم بمب اتمی پیش می‌آید در اینجا این نکته از گفته سعدی بنظرم آمد گفت منجمی بخانه خودش رفت دید مرد بیگانه‌ای با همسر او دارد ملاعبه و شوخی می‌کند ظریفی شنید به آن منجم گفت که مرد حسابی تو به اوج افلاک چه دانی چیست چون ندانیکه در سرای تو کیست، تو اول وضع داخلی خودت را بدان چکار داری در امر آسمان دخالت می‌کنی یک زمامداری که نمی‌تواند ملت خودش را بطور ساده و طبیعی که خیلی هم عقل و درایت لازم نیست هدایت بکند چه کارش این است که صحبت در دخالت در امور ممالک دیگر و صحبت تجهیزات و حمله هوائی را پیش بیاور ملاحظه میفرمائید که آبروی خودش را در دنیا برد، به آن کسانیکه دعوی می‌کرد که با آنهامیخواهد متحد شود خود برادران هم کیش را ریخت و ملاحظه میفرمائید که الان عدوی او هستند برای اینکه خواست با خودخواهی و خودپرستی کارش را پیش ببرد پس این انقلابها دروغی و مصنوعی است ساختگی است نه پیش می‌رود و نه ترقی می‌کند و بعد از مدت کوتاهی همه مردم دنیا بریش آن انقلاب چیها میخندند اینها را که عرض می‌کنم برای همین است که ما یک نگاه بکنیم بهمین قضایائیکه در اطراف ما هست و به بینیم تفاوت بین حق و باطل چیست تفاوت بین آن رهبری آن زمامداری که می‌گوید من شخصاً هیچ خواسته‌ای ندارم جز آنچه را خدا می‌خواهد برای سعادت ملتم و خداوند بمن این قدرت را این موقعیت را داده که ملتی را جلو ببرم همه امکانات خود همة دارائی ومالم، وقتم و فکرم وبرنامه‌ای که دارم همه را برای تعالی و پیشرفت این ملت بکار می‌اندازم مردم مملکت هم همکاری می‌کنند ملاحظه میفرمائید همه مردم با روح سلامت نفس و اتحاد کلمه‌ای دعوتش را قبول می‌کنند دنبالش می‌روند و هر کس بنوبه خودش همکاری می‌کند دو روز پیش جائی بودم و یکی از آقایانی که مدتها وزیر کابینه بود استاندار بود صحبت می‌کرد میگفت این مسئله دو حزبی که در مجلس است حزب اکثریت و اقلیت چیست گفتم این بسیار مسئله

+ صحیحی است در مملکت ما آزادی فکری هست گفت پس چرا سرو صدا بلند نمی‌شود گفتم معنی دو حزب بودن این نیست که یکدسته‌ای بر علیه دسته دیگری قیام بکند مسئله این است که یک حزب اکثریت دارد حکومت می‌کند و یک دسته دیگر با دقت و مراقبت نگاه می‌کند که اگر این اکثریت اشتباهی کرد آنرا دوستانه تذکر می‌دهند چرا؟ برای اینکه بین آنها دوستی و تفاهم است این دو دسته میدانند که این ملت باید رو به ترقی و تعالی پیش برود هدف، من و تو نیست بلکه هدف ترقی و تعالی یک مملکت است یک ملت است بنابراین آنکه امروز اکثریت است و حکومت می‌کند کسی است که در اثر زیادی کار و باصطلاح تراکم برنامه‌ها ممکن است یکجا یک غفلت برایش پیش بیاید آن حزب اقلیت که یک قدری فارغ البال تر و باصطلاح آزادتر است و با نظر کنجکاوی و موشکافی دارد بکار حزب اکثریت نگاه می‌کند آنرا انتقاد می‌کند یعنی برادری بجا دوستی بجا همکاری بجا اما این اشتباه باید رفع بشود بنا بر این عقده حقارتی نیست طرفیتی نیست و این است که در مجلس انقلابی ایران حزب اکثریت و اقلیت در تمام مسائلی که پای مصالح مملکت است ملاحظه میفرمائید که همه متحد هستند خیلی از لوایح است که تمام مجلس به آن رأی می‌دهند و معلوم نیست کی اقلیت است کی اکثریت است زیرا اقلیت و اکثریت برای حفظ منافع ملت است نه برای این است که هر کس حرف خود را بر کرسی بنشاند و این کلام علی (ع) است که فرمود نگاه کنید که چه می‌گوید و نگاه نکنید که کی می‌گوید انظر الی ماقال و لاتنظر الی من قال پس ملاحظه میفرمائید آنهائی که این روش را بلد نیستند با تمام خلق خدا در جنگ هستند به این ناسزا می‌گویند به آن ناسزا می‌گویند برای چه؟ برای اینکه متوجه نشده‌اند که باید اول فکر خودشان را با اصول ایمان و عقیده صحیح تطبیق بدهند باز این حکایت یادم افتاد که مولوی در مثنوی می‌گوید جوانی اطلاع پیدا کرده بود که یکی از نزدیکان او با اجانب رابطه دارد آن نزدیک مادرش بود و وقتی هم شهوت در یک فردی غلبه بکند چشم و گوش و همه چیز آدم را می‌پوشاند و انسان را به یک کارهائی میکشاند که نتایجش را در روزنامه‌ها می‌بینید عرض کنم که این مرد وارد شد در خانه و خلاصه دید آنچه را که نمی‌بایست ببیند با خود گفت چه بکند بالاخره مادرش را کشت جوانهای هم سن و سال او شروع کردند به انتقاد که مرد این چه کاری بود کردی ؟گفت حقیقتش این است که هر چه فکر کردم راهی بهتر از این ندیدم گفتند می‌خواستی آن مرد فاسق را بکشی گفت آخر باید هر روز یکنفر را می‌کشتم بنابراین گفتم این منحرف است و غرق هوی و هوس او را از بین ببرم تا ماجرا خاتمه پیدا بکند بنابراین آن اشخاص باید اول هوای نفس خود را بکشند والا هر روز متهم می‌کنند که کی گناهکار است کی مقصر است ملاحظه میفرمائید که اصل قضیه این است که ما الآن یک انقلابی داریم در مملکتمان که تمام دنیا ناظر آن است و همه آنهائیکه درشان عقده حقارت نیست و غرضی ندارند و واقع بین هستند به آن احترام می‌گذارند و آنرا تأیید می‌کنند و آن را تنها راه ترقی و تعالی ملت میدانند ولی خوب در این میان یک شبکورهائی هم هستند که آفتاب چشمشان را می‌زند خوب چشم ناراحت است و عیب دارد آفتاب که گناهی ندارد گفت که:

شب پره گر وصل آفتاب نخواهد

رونق بازار آفتاب نکاهد

یا اینکه به اصطلاح خفاش نمی‌تواند در مقابل آفتاب چشمش را باز کند گناه که از آفتاب نیست، گر نبیند بروز شب پره چشم ـ چشمه آفتاب را چه گناه؟ بنابراین آنها باید خودشان را علاج کنند نه اینکه بخواهند هر روز با یک دلیل ساختگی این انقلاب را محکوم بکنند و خودشان را موجه و حق بجانب بدانند خوب ملاحظه میفرمائید که خیلی از جوانهای کم تجربه گرفتار این فکرهای افراطی بودند مثلا وقتی این فسلفه مارکسیسم و کمونیسم در دنیا آمد گفتند به به چه چیز خوبی دنیا روی وحدت است یک دسته روی کار می‌آید و بقیه از بین می‌روند و فکر خوب، تساوی، عدالت نان و بهداشت و فرهنگ برای همه دنیا گلستان می‌شود ولی این کافی

+ نیست باید بشر نقطه اتکاء داشته باشد متکی بیک اصول صحیح اصلاح اجتماعی باشد تا دنیا روی آرامش بخودش بگیرد الآن ما می‌بینیم آن دسته‌ای که پیرو این مکتب هستند خودشان بیشتر بهم چنگال و دندان نشان می‌دهند تا سایر افرادی که پیرو آنان نیستند پس این خودش یک دلیلی است مخصوصاً‌این اصل را بزرگان گفته‌اند که هر کسی از تجربة دیگران استفاده نکند روزگار خود او را وسیلة تجربة دیگران قرار می‌دهد بنابراین انقلاب وسیع و واقعی ایران انقلابی است که مطلقاً مبتنی نه بر خود خواهی است و نه بر هوی و هوس شخصی و نه مبتنی بر این تئوریها و نژادپرستیهای غلط بکله مبتنی بر حفظ مصالح عموم و در آن هیچ کس محکوم نمی‌شود خون از دماغ کسی نمی‌ریزد هیچ کس بزندان نمی‌رود هیچکس بمراکز کار همگانی و اجباری نمی‌رود و همه با هم کار می‌کنند حقوق همه کس هم محفوظ است بنابراین می‌خواهم عرض کنم که مجلس ایران یک وظیفه حساسی دارد باید در روش ما و طرز فکر ما این اتحاد کلمه تجلی بکند بعضی روزنامه‌ها مثلا به اسم اینکه می‌خواهند انتقاد بکنند یکقدری تند می‌روند باید مواظبت بکنند که این انتقاد تا حدودی صحیح باشد و بوی غرض شخصی ندهد و آنجا که پای من و ما پیش نیاید صحیح نیست هیچ کس بهتر از دیگری نیست و هیچکس نباید بگوید که او بهتر از دیگری است و این صحیح نخواهد بود ما همه طبیعت خودمان را می‌شناسیم همه بشر هستیم و کار خودمان را میدانیم و می‌خواهیم کار خوب بکنیم اما اگر خودخواهی و خودپرستی پیش بیاید البته غلط است اشتباه می‌کنیم هم خودمان و هم ملت را ناراحت می‌کنیم بنابراین این مجلس، مجلسی انقلابی است همچنین مجلسی است که اکثریت و اقلیتش با هم همراه هستند، هم صدا هستند هر جا اشتباه یا لغزشی باشد اقلیت با نظر صحیح و صائب و دور اندیشی خودش تذکر می‌دهد بدون اینکه هیچکس بخودش اجازه بدهد که اغراض شخصی داشته باشد و از این انتقاد سوء استفاده بکند اغراض شخصی در اینجا درست نیست. بدون اینکه کسی در لباس انتقاد و مصلحت شخصی بخودش بگیر ما این افتخار را داریم که در چنین مجلسی خدمت می‌کنیم و مطبوعات این افتخار را دارند که خادم و پیش رو یک چنین انقلابی هستند و می‌بینیم که در دهات مملکت در روستاها و در شهرها کارگر هست کشاورز هست خورده مالک هست صاحب کارخانه هست و همه با هم متحد هستند و منافعشان تأمین است و پیش می‌رود عرضی که می‌خواستم بکنم و توجه همکاران محترم را جلب نمایم که ما هر روز که از خواب بر می‌خیزیم و هر روز که اینجا می آئیم برای کار باید این نکته را در نظر داشته باشیم که این انقلابی را که با ایمان بخدا و مصالح ملت همراه است به پیش ببریم و مردم دنیا هم بدانند که ملت ایران یک چنین انقلابی را که با ایمان بخدا و مصالح ملت همراه است به پیش ببریم و مردم دنیا هم بدانند که ملت ایران یک چنین انقلابی با رهبری یک همچو مرد مصلح و با ایمانی دارد و پیش می‌رود و این دعای خیر را هم می‌کنیم که خداوند چشم همه زمامداران دنیا را بصیر بکند و آنها را هم برای پیش برد ملتشان از خودخواهی نجات دهد تا آنها هم برای حفظ مصالح ملتشان کوشش کنند و خدمت بکنند (احسنت احسنت).

رئیس ـ آقای دکتر وحیدنیا بفرمائید.

دکتر وحیدنیا ـ در این ماه مرا سفر پاکستان پیش آمد و به آرزوئی که سالها در دل داشتم رسیدم و در فرصتی کوتاه دیدنیهای فراوان در این کشور دیدم و با بزرگان علم و ادب آشنا شدم و گفتگوها نمودم.

البته پاکستان را من از دیرزمان می‌شناختم و با اغلب دانشمندان آن از طریق مجله وحید مربوط بودم ولی پاکستانی که دیدم غیر از آن بود که بتصور داشتم.

پاکستان برای ما ایرانیان دیاری آشنا و لبریز از اشتیاق و محبت است. در آن دیار جز صفا و صمیمیت و یکرنگی نمی‌توانیم دید و جز نغمة مهر و وفا نمی‌توانیم شنید سفر به پاکستان برای ما ایرانیان سفری روحانی است و لذت این سفر همه وقت مذاق جانمان را پاک و معطر نگاه می‌دارد.

زبان فارسی در پاکستان رواج فراوان دارد و طبقه فاضله کشور با این زبان شیرین آشنائی دارند من اولین روزی که به کراچی رسیدم و برنامه کارم شروع شد در

+ دانشگاه بزرگ و مجهز این شهر که سالی چند پایتخت کشور بوده است حضور یافتم و در مجمع استادان و رؤسای دانشکده‌ها شرکت جستم. پس از معرفی و معارفه از آقای پروفسور قریشی رئیس دانشگاه پرسیدم با چه زبانی گفتگو کنیم تا همه را بکار آید و جمله حضار در جواب گفتند بزبان فارسی این گفته حالتی وصف ناشدنی در من پدید آورد زیرا دیدم برادران مسلمان و هم پیمان ما همه بزبان فارسی آشنائی دارند و گفتگو به این زبان را بر هر زبان دیگری مرجح می‌دارند.

اینوضع در دانشگاه پنجاب لاهور و پیشاور نیز پیش آمد زیرا آقایان پروفسور حمید احمدخان و پروفسور محمد علی رؤسای دانشگاههای مزبور هم فارسی را بخوبی می‌دانستند و شیفته آن بودند همه اشعاری فراوان از شعرای بزرگ فارسی در حافظه داشتند و شواهد امثال خود را با آن اشعار می‌آوردند.

در خانه‌های فرهنگ ایران و بخشهای فارسی دانشکده‌های مختلف پاکستان دانشجویان پاکستانی با شوق و شور فراوان بتحصیل فارسی اشتغال داشتند. اسامی اغلب خیابانها مغازه‌ها ـ سینماها ـ از لغات فارسی سره انتخاب شده است و با آنکه خود ما اسامی سینماهایمان را بنامهای رادیوسیتی ـ مولن روژ ـ دیانا ـ دیاموند ـ پاراموند و غیره نهاده‌ایم در آن کشور اسامی آئینه. ناز. گلرخ. دل افروز. خیام ووو را اختیار کرده‌اند و ایکاش در این باره دولت فکری می‌کرد و جلوی خطری را که بطرق مختلف بر زبان فارسی حادث شده است می‌گرفت.

ناگفته نباید گذاشت که زبان اردو که در شبه قاره چندین ده میلیون نفر به آن تکلم می‌کنند با زبان فارسی لغات مشترک زیاد دارد و بیش از پنجاه درصد از لغات اردو فارسی است و برای اینکه معلوم شود که تا چه حد زبان فراسی و اردو با هم قرابت دارند من یک بیت از سرود ملی پاکستان را که به اردو سروده شده است می‌خوانم سرود ملی پاکستان چنین شروع می‌شود.

پاک سر زمین شاد باد کشور حسین شاد باد

ملاحظه می‌شود که تقریباً همه کلمات آن فارسی است و مثل اینکه اصلا این سرود در فارسی سروده شده است در حال حاضر در پاکستان بیش از صد شاعر فارسی گوی بسر می‌برد من خود در انجمن بزم سخن (عباسین) در پیشاور شاهد بود که شعرای پاکستانی اشعار نغز و پرمغز فارسی سروده بودند و با آهنگی خاص و دلنشین در انجمن می‌خواندند و هم اکنون در کراچی کتابی چاپ می‌شود که در آن از پانصد شاعر فارسی گوی پنجابی یاد شده و ذکر احوال و اشعارشان رفته است. پس ما در پاکستان میراث کهنی داریم و آن زبان فارسی است که پیوند دوستی و برادری ما را مستحکم تر کرده است و باید در حفظ و بزرگداشت این میراث کهن بکوشیم و از گزند حوادث مصونش داریم.

از مسائل جالب دیگری که در این سفر مرا پیش آمد احترام و علاقه خاص برادران پاکستانی بشئون ملی ما بود بر سر در اغلب مغازه‌های کراچی و بر پهلوی بسیاری از وسائط نقلیه این شهر پرچم ایران نقش بسته بود خیابانی که بسفارت ایران منتهی می‌شد بنام شاهراه ایران نامیده بودند و بخشی از شهر را بنام لاله زار می‌خواندند.

دیگر اینکه با المعاینه دیدم قسمتی از برنامه‌های مترقی و اصلاح طلبانه ما را بصورتی دیگر در این کشور علم می‌کنند و سازمانی بسیار مجهز بنام دموکراسیهای اساسی درست کرده‌اند و مخصوصاً در دهات وسیله شوراهای محلی اقدامات بسیار سودمندی بعمل آورده‌اند درمانگاه ساخته‌اند، راههای شوسه و اسفالته احداث کرده‌اند و مدارسی جدید بنیاد نهاده‌اند ودعاوی مردم را در شوراهای محلی حل و فصل می‌کنند و در واقع برنامه‌های مترقیانه‌ای که از چند سال پیش به ابتکار شاهنشاه آریامهر در کشور ما بمرحله عمل درآمده در کشور پاکستان نیز با فکر و دستور فیلد مارشال ایوبخان بتدریج مورد اجرا قرار گرفته است و بخصوص آنها نیز برنامه‌های وسیعی برای بهبود وضع روستائیان و تعمیم علم و دانش در روستاها دارند و از خداوند توفیق آنها را آرزو می‌کنم.

+ مطلب دیگر که ذکر آن را لازم میدانم مسئله ایمان حقیقی مردم پاکستان بدین اسلام و تعلیم شعائر این دین مبین است.

در اجتماعات و سازمانهای مختلف همه مردم کار خود را با نام خدا و با تلاوت آیاتی چند از قرآن کریم شروع می‌کنند و حتی مجلس شورای ملی آنها نیز کارش را با خواندن آیات قرآنی شروع می‌کند.

در کشور پاکستان به اعتبار توجه و تعصبی که نسبت به اسلام دارند مجالس رقس و عیش و نوش و کاباره و دانسینک دیده نمی‌شود، شرب مشروبات الکلی قدغن است و هیچکس به اینگونه مناهی مبادرت نمی‌کند و تظاهر نمی‌نماید و همین ایمان و توجه آنها به دین اسلام سبب شده است که از آفات تمدن مغرب زمین مصون و محفوظ بمانند و امیدوارم همواره از این پلیدیها در امان باشند.

هم اکنون هیئتی از همکاران پارلمانی بریاست جناب آقای مهندس ریاضی عازم کشور پاکستان است تردیدی نیست که سفر این هیئت پر خیر و برکت خواهد بود و در تشیید روابط دوستی و وداد بین دو کشور بسیار مؤثر خواهد افتاد (نمایندگان ـ انشاءالله موفق باشند).

برادران پاکستانی همانطور که شیوه آنهاست ببهترین نحوی استقبال و پذیرائی خواهند کرد و از هیچ نکته‌ای غافل نمی‌مانند امیدواریم بقول خود پاکستانیها ” بسلامت روند و باز آیند ”.

در پایان مراتب تشکر خود را از مهمان نوازیهای دولت و ملت پاکستان ابراز می‌دارم و بخصوص از مطبوعات آن کشور کمال امتنان را دارم که موجب نشر افکار اینجانب در آن کشور بودند و وسیله شدند که بتوانم پیام و سلام گرم و محبت آمیز خود و دوستان ایرانیم را به خواهران و برادران پاکستانی ابلاغ نمایم. (احسنت)

۳ ـ طرح و تصویب گزارش کمیسیون کشور دائر به تأیید اصلاحات مجلس سنا در لایحه قانونی اصلاح پاره‌ای از مواد و الحاق مواد جدید بقانون شهرداری مصوب سال ۱۳۳۴ و ابلاغ بدولت

رئیس ـ وارد دستور می‌شویم. گزارش کمیسیونها راجع به اصلاح پاره‌ای از مواد و الحاق مواد جدید بقانون شهرداری مصوب ۱۳۳۴ مطرح است. قرائت می‌شود.

(بشرح آتی خوانده شد)

گزارش از کمیسیون کشور بمجلس شورای ملی

کمیسیون کشور در جلسات عدیده با حضور آقای مهندس انصاری وزیر کشور و آقای سراج حجازی معاون پارلمانی وزارت کشور لایحه اصلاح پاره‌ای از مواد و الحاق مواد جدید بقانون شهرداری مصوب سال ۱۳۳۴ را که قبلا بتصویب مجلس شورای ملی رسیده و مجلس سنا اصلاحاتی در آن بعمل آورده بود مطرح و اصلاحات مجلس سنا را عیناً تأیید و تصویب نمود.

در مورد تبصره سوم مادة ۶۸ مربوط به امکان وضع عوارض برای شیر و خورشید سرخ در شهرهائیکه این جمعیت دارای مؤسسات درمانی و خیریه و امدادی است و در مجلس سنا حذف شده بود کمیسیون کشور به اتفاق آراء با توجه به ارزش و اهمیت خدمات شیر و خورشید سرخ و بسط و توسعه فعالیتهای ارزنده این جمعیت خیریه در سراسر کشور و مسئولیت سنگینی که از جهات مختلف بخصوص در امر درمانی بعهده دارد عقیده داشت که باید وزارت کشور در این باب توجه خاص نموده ترتیبی فراهم نماید که مشکلاتی برای شیر و خورشید سرخ از نظر عوایدی که از این امر بدست میآورده است ایجاد نشود و در آینده نیز در لوایح تکمیلی که در دست تهیه و تقدیم است پیش بینی لازم بنماید.

اینک گزارش آنرا تقدیم مجلس شورای ملی می‌نماید.

قانون اصلاح پاره‌ای از مواد و الحاق مواد جدید بقانون شهرداری مصوب سال ۱۳۳۴

قسمت اول ـ اصلاحات مواد قانون شهرداری مصوب سال ۱۳۳۴

ماده واحده ـ مادام که قانون شهرداری مصوب کمیسیونهای مشترک مجلسین مورخ ۱۳۳۴ بتصویب

+ نهائی مجلسین نرسیده است بدولت اجازه داده می‌شود مواد زیر را بعنوان مواد اصلاحی و الحاقی بقانون مزبور بمورد اجرا بگذارد.

۱ ـ مواد ۵ و ۶ حذف می‌شود.

۲ ـ مادة ۷ بشرح زیر اصلاح و تبصره‌ای به آن الحاق می‌شود.

مادة ۷ ـ تعداد اعضای انجمن شهرها بدین ترتیب تعیین می‌شود:

تهران سی نفر.

شهرهای از دویست و پنجاه هزار نفر جمعیت ببالا پانزده نفر.

شهرهای از صد هزار نفر تا دویست و پنجاه هزار نفر جمعیت دوازده نفر.

شهرهای از پنجاه هزار تا صد هزار نفر جمعیت نه نفر.

شهرهای از ده هزار تا پنجاه هزار نفر جمعیت هفت نفر.

شهرهای کمتر از ده هزار نفر پنج نفر

تبصره ـ جمعیتی که ملاک تعیین عده نمایندگان هر شهر است تا سه دوره مأخذ عمل خواهد بود و پس از آن اگر اضافه یا نقصانی حاصل کند آن اضافه یا نقصان در انتخابات دورة چهارم رعایت خواهد شد.

۳ ـ تبصره زیر بمادة ۸ اضافه می‌شود:

تبصره ـ رأی دهندگان موظفند قبل از دادن رأی برگ انتخاباتی تحصیل کنند.

نحوه تنظیم دفاتر ثبت نام و صدور برگ انتخاباتی و تشخیص صلاحیت رأی دهندگان بر اساس مقررات این قانون بموجب آئین نامه‌ای خواهد بود که ظرف دو ماه از تاریخ تصویب این قانون از طرف وزارت کشور تهیه و بتصویب هیئت وزیران برسد.

۴ ـ بندهای ۱ و ۴ مادة ۱۰ بشرح زیر اصلاح می‌شود:

بند ۱ ـ نخست وزیر و وزیران و معاونین آنها و نمایندگان مجلسین و استانداران و فرمانداران و شهرداران و بخشداران و معاونین آنها و رؤسای دادگاهها و دادستانها و بازپرسان و رؤسای ادارات دولتی و سازمانهای وابسته بدولت به استثنای استادان دانشگاه.

بند ۴ ـ هیچ یک از کارمندان و کارگران ادارات و بنگاههای دولتی و سازمانهای وابسته بدولت و کسانیکه بنحوی از انحاء از شهرداری مستمراً حقوق و یا کمک مالی دریافت می‌دارند در حوزة مأموریت خود نمی‌توانند انتخاب شوند مگر اینکه قبل از نشر اعلان انتخابات بازنشسته شده یا استفعا داده یا از خدمت خارج شده باشند که در اینصورت انتخاب آنان مانعی ندارد.

تبصره ـ در نقاطیکه دولت مقتضی بداند و اعلام نماید شرکت کارمندان و کارگران سازمانهائیکه با سرمایه دولت تشکیل شده ولی بصورت بازرگانی اداره می‌شوند در انتخابات انجمن شهر بلامانع است.

۵ ـ مادة ۱۱ بشرح زیر اصلاح می‌شود:

ماده ۱۱ ـ از اشخاصیکه با یکدیگر قرابت نسبی یا سببی تا درجه سوم دارند فقط آن کسیکه رأی او بیشتر است می‌تواند عضویت یک انجمن را دارا باشد و در صورت تساوی آراء یکی از آنها بحکم قرعه معین خواهد شد و اگر قرابت پس از اتمام انتخابات و صدور اعتبارنامه معلوم گردد در نخستین جلسه انجمن بحکم قرعه یکنفر ابقاء می‌شود و بجای شخص یا اشخاصی که خارج شده‌اند از شخص و یا اشخاصی که بعد از آنها رأیشان بیشتر است دعوت خواهد شد.

۶ ـ مادة ۱۴ بشرح زیر اصلاح می‌شود و تبصرة آن بقوت خود باقی است:

مادة ۱۴ ـ فرماندار یا بخشدار حداکثر بفاصله ده روز پس از وصول دستور وزارت کشور اعلانی بمضمون زیر در هر حوزه انتخابیه منتشر می‌کند.

داوطلبان عضویت انجمن شهر باید داوطلبی خود را حداکثر تا پانزده روز از تاریخ صدور آگهی شخصا یا بوسیله اشخاص دیگر بفرمانداری (یا بخشداری) کتبی اطلاع دهند و برای اینکه داوطلب نمایندگی شناخته شوند باید در شهرهائیکه بیش از یکصد و پنجاه هزار نفر

+ جمعیت دارد یکصد نفر و در شهرهائیکه بیش از یکصد هزار نفر جمعیت دارد پنجاه نفر و در شهرهائیکه بیش از پنجاه هزار نفر جمعیت دارد سی نفر و در شهرهائیکه تا پنجاه هزار نفر جمعیت دارد بیست نفر آنها را معرفی کنند.

معرفی کنندگان باید واجد شرائط انتخاب کننده بوده و برگ انتخاباتی داشته باشند و معرفی نامه‌ای طبق نمونه‌ای که از طرف وزارت کشور تهیه خواهد شد بفرمانداری یا بخشداری تسلیم کنند فرماندار یا بخشدار طبق مقررات مادة ۱۵ این قانون اسامی واجدین شرایط را در حوزه انتخابیه اعلان می‌کنند و رأی دهندگان در موقع رأی دادن فقط می‌توانند بآنان رأی دهند.

۷ ـ مادة ۱۵ و تبصره‌های ۱ و۳ آن بشرح زیر اصلاح و تبصرة ۴ حذف می‌شود:

مادة ۱۵ ـ پس از انتشار اعلان اسامی داوطلبان نمایندگی فرماندار یا بخشدار بلافاصله کمیسیونی مرکب از خود و رئیس دادگاه شهرستان یا بخش و رئیس بهداری و رئیس آموزش و پرورش (یا قائم مقام آنان در صورت غیبت یا نبودن در محل) و یکنفر معتمد محل تشکیل داده بدواً کمیسیون بصلاحیت داوطلبان نمایندگی رسیدگی و پس از آن اسامی واجدین شرایط در حوزة انتخابیه را اعلان می‌کند و رأی دهندگان فقط می‌توانند بآنان رأی بدهند سپس کمیسیون پانزده نفر از طبقات زیر:

۱ ـ علماء.

۲ ـ استادان دانشکده‌ها و دبیران و پزشکان و مهندسین و وکلای دادگستری

۳ ـ بازرگانان و پیشه وران.

۴ ـ کشاورزان.

۵ ـ کارگران.

از هر طبقه سه نفر که واجد شرایط انتخاب شدن باشند تعیین و دعوت می‌کنند تا آنان هفت نفر را بعنوان عضو اصلی و هفت نفر بعنوان عضو علی البدل از بین خود یا خارج فی المجلس برای تشکیل انجمن نظارت انتخابات به اکثریت نسبی و با رأی مخفی انتخاب کنند در انتخاب مزبور حضور دو ثلث از مدعوین کافی خواهد بود.

تبصرة ۱ ـ در نقاطیکه ادارات دادگستری یا بهداری یا آموزش و پرورش نباشد بجای آنان از رؤسای سایر ادارات یا معتمدین محل برای تشکیل کمیسیون پنج نفری دعوت می‌شود تا وظائف مقرره را انجام دهند و همچنین در صورتیکه یک یا چند طبقه از طبقات پنجگانه وجود نداشته باشد کسری عده از سایر طبقات انتخاب می‌شود.

تبصرة ۳ ـ شهرهائیکه جمعیت آنان کمتر از ده هزار نفر باشد تعداد مدعوین برای انتخاب هیأت نظارت از هر طبقه دو نفر خواهد بود.

۸ ـ مادة ۱۶ بشرح زیر اصلاح می‌شود:

مادة ۱۶ ـ کسانیکه داوطلب نمایندگی هستند نباید جزو طبقات پنجگانه و معتمدین محل و انجمن نظارت و شعب آن دعوت شوند ولی هر داوطلب می‌توان برای نظارت در اخذ و قرائت آراء نماینده‌ای به انجمن نظارت و شعب معرفی کند.

۹ ـ بند ۱ مادة ۲۳ بشرح زیر اصلاح می‌شود:

بند ۱ ـ محل انعقاد انجمن و شعب آن و ساعات اخذ رأی که باید در تمام شعب در یک روز جمعه بعمل آید و کمتر از ۶ ساعت و بیش از هشت ساعت نباشد.

ساعات اخذ آراء از ساعت هشت صبح الی ۱۲ و از ساعت ۱۴ تا خاتمه مدت خواهد بود.

۱۰ ـ مادة۲۴ بشرح زیر اصلاح می‌شود:

مادة ۲۴ ـ رأی باید مخفی باشد و همینکه رأی دهنده به اطاق انجمن یا شعبه وارد و وجود شرایط رأی دادن در او تشخیص داده شد باید رأی خود را شخصاً در حضور انجمن در صندوق انداخته خارج شود برگ انتخاباتی رأی دهنده پس از ثبت در دفتر انجمن طبق آئین نامه مربوط ابطال خواهد شد.

۱۱ ـ مادة ۲۹ بشرح زیر اصلاح می‌شود:

مادة ۲۹ ـ در حوزه هائیکه بر طبق مادة ۱۹ برای تسریع اخذ رأی شعب انجمن در آن حوزه‌ها تشکیل

+ می‌گردد صورت مجلس استخراج آراء هر شعبه در ورقه مخصوص با ذکر اسامی وعده آراء هر کی از اشخاصیکه رأی دارند نوشته شده و اعضاء شعبه آن را امضاء می‌کنند و بانضمام اوراق لازم در پاکتی که لاک شده و بمهر شعبه رسیده باشد بانجمن نظارت فرستاده می‌شود اسامی مندرج در صورت مجلس شعب با آرائیکه انجمن نظارت استخراج کرده در ورقه جداگانه جمع و کسیکه از مجموع آراء حایز اکثریت باشد معلوم می‌گردد. اوراق رأی هر حوزه تا گذشتن مدت اعتراض و خاتمه رسیدگی در صندوق انجمن که لاک می‌شود و بمهر اعضاء می‌رسد باقی می‌ماند و پس از گذشتن مدت اعتراض با حضور عده‌ای از رأی دهندگان اوراق مزبور را معدوم می‌سازند (باستثناء آنچه در مواد قبل ذکر شده و باید ضمیمه صورت مجلس باشد) انجمن نظارت حق معدوم کردن آراء را قبل از گذشتن مدت اعتراض و یا پایان رسیدگی ندارد.

۱۲ ـ مادة۳۰ بشرح زیر اصلاح می‌شود:

مادة ۳۰ ـ ضمن انتشار صورت منتخبین انجمن نظارت تاریخ قبول شکایات را که باید از فردای همان روز شروع شود تعیین و اگر از انتخاب کنندگان یا انتخاب شوندگان کسی از جریان انتخابات شکایت داشته باشد ظرف یک هفته باطلاع انجمن نظارت میرساند و انجمن نظارت بعد از انقضاء یک هفته شکایتی نمی‌پذیرد و منتهی ظرف یکهفته بشکایات واصله با حضور کمیسیون پنج نفری رسیدگی می‌کند در صورتیکه شکایت وارد باشد و ثابت شود که در انتخابات اعمالی بر خلاف قانون صورت گرفته و یا منتخب دارای شرایط مقرر در مادة ۹ نیست مراتب را در صورت مجلس ذکر می‌کند و آنرا بوسیله فرماندار یا بخشدار بوزارت کشور اعلام می‌نماید و آن وزارتخانه بلافاصله ترتیب تجدید انتخاب جانشین منتخب یا منتخبین را که مردود شناخته شده‌اند می‌دهد.

۱۳ ـ مادة ۳۳ بشرح زیر اصلاح و تبصره ذیل آن حذف می‌شود:

مادة ۳۳ ـ بمحض اینکه انتخابات خاتمه یافت و اعتبارنامه دو ثلث از نمایندگان صادر و به آنها داده شد فرماندار یا بخشدار مکلف است ظرف یک هفته وسائل تشکیل انجمن را فراهم سازد انجمن بلافاصله تحت ریاست مسن ترین اعضاء و به منشیگری دو نفر از جوانترین اعضاء تشکیل جلسه داده بشرح مادة ۳۵ سوگند یاد می‌کند وسپس به انتخاب هیئت رئیسه مرکب از یک رئیس و یک یا دو نایب رئیس و دو منشی به رأی مخفی و اکثریت نسبی برای مدت یکسال اقدام می‌نماید و هر گاه در انتخاب اعضاء هیئت رئیسه تساوی آراء حاصل شود با قرعه از بین انتخاب شدگان تعیین خواهد شد انتخاب مجدد همان اشخاص بعد از انقضاء مدت یکسال بلا مانع است.

۱۴ ـ مادة ۳۵ بشرح زیر اصلاح و تبصره‌ای به آن الحاق می‌شود:

مادة ۳۵ ـ اعضاء انجمن در اولین جلسه که بریاست مسن ترین اعضاء تشکیل می‌شود سوگند یاد خواهند کرد. همچنین در هر موقع که عضو جدیدی وارد انجمن شود آن عضو در اولین جلسه انجمن سوگند یاد خواهد کرد.

متن سوگندنامه: امضاء کننده یا امضاء کنندگان زیر خداوند را بشهادت طلبیده و به قرآن مجید سوگند یاد می‌کنیم که در انجام وظایف قانونی خود ساعی بوده مادام که در انجمن شهر عضویت داریم با نهایت جد و جهد و رعایت صرفه و صلاح در پیشرفت امور شهر و شهرداری اهتمام نمائیم.

تبصره ـ پیروان اقلیتهای مذهبی به کتاب دینی خود سوگند یاد می‌کنند.

۱۵ ـ مادة ۳۷ بشرح زیر اصلاح می‌گردد و تبصره آن بقوت خود باقی است:

مادة ۳۷ ـ هر یک از اعضاء انجمن که بدون عذر موجه دو جلسه متوالی یا سه جلسه متناوب در سه ماه غیبت کرد مستعفی محسوب می‌شود و از اولین شخصیکه در فهرست منتخبین رأی بیشتری داشته و واجد شرایط هم باشد دعوت بعمل می‌آید و در صورت تساوی آراء عضو مزبور بقید قرعه تعیین خواهد شد و در صورت فوت یا استعفاء تعیین جانشین بطریق فوق بعمل می‌آید.

اعضاء انجمن برای شرکت در جلسات انجمن حق

+ حضور دریافت خواهند داشت و میزان حق جلسه طبق آئیننامه‌ای خواهد بود که از طرف وزارت کشور تهیه و بتصویب هیأت دولت خواهد رسید.

۱۶ ـ مادة ۴۱ بشرح زیر اصلاح می‌شود:

مادة ۴۱ ـ انجمن شهر غیرقابل انحلال است مگر اینکه اقداماتی بر خلاف وظائف مقرر و یا مخالف مصالح عمومی محل انجام دهد که در این صورت پس از وصول گزارش استاندار یا فرماندار کل وزارت کشور موضوع را برای رسیدگی به هیأت سه نفری مرکب از یک نفر از شخصیتهای مورد اعتماد بانتخاب نخست وزیر و یکی از معاونان وزارت کشور بانتخاب وزیر کشور و یکی از معاونان وزارت دادگستری بانتخاب وزیر دادگستری ارجاع خواهد کرد و در صورتیکه انحلال انجمن شهر مورد تأیید هیأت مزبور واقع گردد گزارش از طرف وزارت کشور برای اخذ تصمیم نهائی و صدور تصویبنامه به هیأت دولت فرستاده خواهد شد در صورت انحلال انجمن شهر وزارت کشور مکلف است ظرف سه ماه ترتیب تجدید انتخاب انجمن شهر را بدهد.

۱۷ ـ بند ۳ از مادة ۴۵ بشرح زیر اصلاح و تبصره‌ای به آن الحاق می‌شود:

۳ ـ تصویب معاملات و نظارت در آنها اعم از خرید و فروش و مقاطعه و اجاره و استجاره بنام شهر با در نظر گرفتن صرفه و صلاح و با رعایت مقررات آئیننامه مالی شهرداریها پیش بینی شده در این قانون.

تبصره ـ بمنظور تسریع در پیشرفت امور شهرداری انجمن شهر می‌تواند اختیار تصویب و انجام معاملات را تامیزان معینی با رعایت آئیننامه معاملات شهرداری بشهردار واگذار کند.

۱۸ ـ مادة۵۰ و تبصره‌های ذیل آن بشرح زیر اصلاح و تبصرة ۳ به آن الحاق می‌شود:

مادة۵۰ ـ انجمن شهر مکلف است پس از رسمیت یافتن بلافاصله و قبل از شروع بکار یکنفر را که در انجمن شهر عضویت نداشته و واجد شرایطی باشد که طبق تبصرة ۱ این ماده تعیین شده برای مدت دو سال با رأی مخفی به اکثریت تام از دو ثلث اعضاء انجمن شهر بسمت شهردار انتخاب و به فرماندار اعلام کند.

فرماندار شهردار منتخب را بوزارت کشور معرفی و مراتب را به انجمن شهر اطلاع می‌دهد.

شهردار منتخب پس از معرفی به وزارت کشور بلافاصله شروع بکار خواهد کرد. تجدید انتخاب وی بلامانع است.

تبصرة ۱ ـ شرایط احراز سمت شهردار طبق آئین نامه‌ای خواهد بود که بنا به پیشنهاد وزارت کشور بتصویب هیأت وزیران خواهد رسید.

تبصرة ۲ ـ دوره خدمت شهردار در موارد زیر خاتمه می‌پذیرد.

۱ ـ استعفاء کتبی.

۲ ـ موقعی که انجمن شهر با رعایت مفاد مادة ۵۳ قانون رأی به برکناری شهردار صادر نماید.

۳ ـ در موارد تعلیق طبق مقررات قانونی.

۴ ـ در صورت انحلال انجمن یا خاتمه دوره قانونی آن.

۵ ـ در صورت فقدان هر یک از شرایط مربوط به انتخاب شهردار.

تبصرة۳ ـ در صورتیکه انجمن شهر یکماه پس از رسمیت یافتن موفق به انتخاب شهردار نشود انجمن منحل و طبق مفاد این قانون تجدید انتخاب خواهد شد.

۱۹ ـ مادة ۵۲ بشرح زیر اصلاح می‌شود و تبصره آن بقوت خود باقی است:

مادة۵۲ ـ حکم انتصاب شهردار پس از معرفی فرماندار از طرف وزارت کشور صادر می‌شود برای شهردار تهران و شهرداریهای مراکز استان به پیشنهاد وزارت کشور فرمان همایونی صادر خواهد شد.

۲۰ ـ مادة ۵۴ و تبصره آن بشرح زیر اصلاح می‌شود:

مادة ۵۴ ـ سازمان اداری شهرداریها به نسبت بودجه و درآمد و حجم کار شهرداری از طرف شهرداری با اطلاع انجمن شهر تهیه و پس از تصویب وزارت کشور بموقع اجرا گذاشته خواهد شد.

+ تبصره ـ شهردار می‌تواند قسمتی از وظایف و اختیارات خود را با تصویب انجمن شهر و بموجب حکم کتبی بمعاون یا سایر مسئولان شهرداری واگذار کند.

۲۱ ـ مادة ۵۵ و اصلاحات آن.

الف ـ تبصرة ۱ و ۲ بند ۲ مادة ۵۵ بشرح زیر اصلاح می‌شود:

تبصرة ۱ ـ سد معابر عمومی و اشغال پیاده روها و استفاده غیرمجاز آنها و میدانها و پارکها و باغهای عمومی برای کسب و یا سکنی و یا هر عنوان دیگری ممنوع است و شهرداری مکلف است از آن جلوگیری و در رفع موانع موجود و آزاد نمودن معابر و اماکن مذکور فوق وسیله مأمورین خود رأساً اقدام کند. در مورد دکه‌های منصوب قبل از تصویب این قانون شهرداری مکلف است نسبت به برداشتن آنها اقدام و چنانچه صاحبان این قبیل دکه‌ها ادعای خسارتی داشته باشند با نظر کمیسیون مقرر در مادة ۷۷ نسبت به جبران خسارت آنها اقدام کند ولی کسانی که بعد از تصویب این قانون اقدام به نصب دکه هائی در معابر عمومی کنند شهرداری موظف است رأساً و بوسیله مأمورین خود در برداشتن این قبیل دکه‌ها و رفع سد معبر اقدام کند و اشخاص مزبور حق ادعای هیچگونه خسارتی نخواهند داشت.

تبصرة ۲ ـ احداث تأسیسات تولید و توزیع برق و تعیین نرخ آن در شهرها تا موقعی که وزارت آب و برق نیروی آنرا تأمین نکرده است با موافقت قبلی وزارت آب و برق بعهده شهرداری است.

تهیه آب مشروب شهرها و تأمین وسائل توزیع و وضع مقررات مربوط به آن و همچنین تعیین نرخ آب در شهرها به استثنای مواردی که سازمانهای تابعه وزارت آب و برق عهده دار آن هستند با تصویب انجمن شهر بعهدة شهرداری خواهد بود. این قبیل شهرداریها می‌توانند با تصویب انجمن شهر و تأیید وزارت کشور تهیه آب مشروب و توزیع آن را به مؤسساتی که طبق اصول بهداشتی عمل نمایند واگذار کنند.

تبصرة ۳ ـ مؤسسات خیریه که تأمین آب شهرها را قبل از تصویب این قانون بعهده داشته‌اند و عملیات آنها مورد تأیید شهرداری محل وزارت کشور باشد می‌توانند کماکان بکار خود ادامه دهند.

ب ـ بند ۶ مادة ۵۵ بشرح زیر اصلاح و دو تبصره به آن الحاق می‌شود:

بند ۶ ـ اجرای تبصرة ۱ مادة ۸ قانون تعلیمات اجباری و تأسیس مؤسسات فرهنگی و بهداشتی و تعاونی مانند بنگاه حمایت مادران و نوانخانه و پرورشگاه و درمانگاه و بیمارستان و شیرخوارگاه و تیمارستان و کتابخانه و کلاسهای مبارزه با بیسوادی و کودکستان و باغ کودکان و امثال آن در حدود اعتبارات مصوب و همچنین کمک به این قبیل مؤسسات و مساعدت مالی به انجمن تربیت بدنی و پیشاهنگی و کمک به انجمنهای خانه و مدرسه و اردوی کار.

شهرداری در این قبیل موارد و همچنین در مورد موزه‌ها و خانه‌های فرهنگی و زندان با تصویب انجمن شهر از اراضی و ابنیه متعلق بخود با حفظ مالکیت به رایگان و یا با شرایط معین بمنظور ساختمان و استفاده به اختیار مؤسسات مربوط خواهد گذاشت.

تبصرة ۱ ـ تبصره مادة ۵ قانون نظارت در مصرف سهمیه فرهنگ از درآمد شهرداریها مصوب ۳۴/۳/۲۸ به قوت خود باقی است.

تبصرة ۲ ـ تبصرة ۵۹ قانون بودجه سال ۱۳۳۹ کل کشور به قوت خود باقی است.

پ ـ بند ۹ مادة ۵۵ بشرح زیر اصلاح می‌گردد:

بند ۹ ـ انجام معاملات شهرداری اعم از خرید و فروش اموال منقول و غیرمنقول و مقاطعه و اجاره و استجاره پس از تصویب انجمن شهر با رعایت صلاح و صرفه و مقررات آئین نامه مالی شهرداریها پیش بینی شده در این قانون.

ت ـ بند ۱۰ مادة ۵۵ قانون مصوب ۱۳۳۴ به قوت خود باقی است.

ث ـ بند ۱۴ مادة ۵۵ بشرح زیر اصلاح و تبصره‌ای به آن الحاق می‌شود:

بند ۱۴ ـ اتخاذ تدابیر مؤثر و اقدام لازم برای حفظ

+ شهر از خطر سیل و حریق و همچنین رفع خطر از بناها و دیوارهای شکسته و خطرناک واقع در معابر عمومی و کوچه‌ها و اماکن عمومی و دالانهای عمومی و خصوصی و پر کردن و پوشاندن چاهها و چاله‌های واقع در معابر و جلوگیری از گذاشتن هر نوع اشیاء در بالکنها و ایوانهای مشرف و مجاور به معابر عمومی که افتادن آنها موجب خطر برای عابرین است و جلوگیری از ناودانها و دودکشهای ساختمانها که باعث زحمت و خسارت ساکنین شهرها باشد.

تبصره ـ در کلیه موارد مربوط به رفع خطر از بناها و غیره و رفع مزاحمتهای مندرج در ماده وفق شهرداری پس از کسب نظر مأمور فنی خود بمالکین یا صاحبان اماکن یا صاحبان ادوات منصوب ابلاغ مهلت دار متناسبی صادر می‌نماید و اگر دستور شهرداری در مهلت معین بموقع اجرا گذاشته نشود شهرداری رأساً با مراقبت مأمورین خود اقدام برفع خطر یا مزاحمت خواهد نمود و هزینه مصروف را باضافه صدی پانزده خسارت از طرف دریافت خواهد کرد. مقررات فوق شامل کلیه اماکن عمومی مانند سینماها ـ گرمابه‌ها ـ مهمانخانه‌ها ـ دکاکین ـ قهوه خانه‌ها ـ کافه رستورانها پاساژها و امثال آن که محل رفت و آمد مراجعه عمومی است نیز می‌باشد.

ج ـ بند ۲۰ مادة ۵۵ بشرح زیر اصلاح و تبصره‌ای به آن الحاق می‌شود:

بند ۲۰ ـ جلوگیری از ایجاد و تأسیس کلیه اماکن که بنحوی از انحاء موجب بروز مزاحمت برای ساکنین یا مخالف اصول بهداشت در شهرهاست. شهرداری مکلف است از تأسیس کارخانه‌ها ـ کارگاهها ـ گاراژهای عمومی و تعمیرگاهها و دکانها و همچنین مراکزی که مواد محترقه می‌سازند و اصطبل چارپایان و مراکز دامداری و بطور کلی تمام مشاغل و کسب هائی که ایجاد مزاحمت و سر و صدا کند یا تولید دود و یا عفونت و یا تجمع حشرات و جانوران نماید جلوگیری کند و در تخریب کوره‌های آجر و گچ و آهک پزی و خزینه گرمابه‌های عمومی که مخالف بهداشت است اقدام نماید و با نظارت و مراقبت در وضع دود کشهای اماکن و کارخانه‌ها ووسائط نقلیه که کار کردن آنها دود ایجاد می‌کند از آلوده شدن هوای شهر جلوگیری نماید و هرگاه تأسیسات مذکور فوق قبل از تصویب این قانون بوجود آمده باشد آنها را تعطیل کند و اگر لازم شود آنها را بخارج از شهر انتقال دهد.

تبصره ـ شهرداری در مورد تعطیل و تخریب و انتقال بخارج از شهر مکلف است مراتب را ضمن دادن مهلت مناسبی بصاحبان آنها ابلاغ نماید و اگر صاحب ملک بنظر شهرداری معترض باشد باید ظرف ده روز اعتراض خود را بکمیسیونی مرکب از سه نفر که از طرف انجمن شهر انتخاب خواهند شد تسلیم کند رأی کمیسیون قطعی و لازم الاجراء است.

هرگاه رأی کمیسیون مبنی بر تأیید نظر شهرداری باشد و یا صاحب ملک در موقع اعتراض نکرده و یا در مهلت مقرر شخصاً اقدام نکند شهرداری بوسیلة مأمورین خود رأساً اقدام خواهد نمود.

چ ـ بنده ۲۵ مادة ۵۵ بشرح زیر اصلاح و تبصرة آن حذف می‌شود:

بند ۲۵ ـ ساختن خیابانها و اسفالت کردن سواره روها و پیاده روهای معابر و کوچه‌های عمومی و انهار و جدولهای طرفین از سنگ، اسفالت و امثال آن بهزینه شهرداری هر محل.

ح ـ بندهای زیر بمادة ۵۵ اضافه می‌شود:

بند ۲۷ ـ وضع مقررات خاصی برای نامگذاری معابر و نصب لوحه نام آنها و شماره گذاری اماکن و نصب تابلوی الصاق اعلانات و برداشتن و محو کردن آگهیها از محلهای غیرمجاز و هر گونه اقداماتی که در حفظ نظافت و زیبائی شهر مؤثر باشند.

بند ۲۸ ـ صدور پروانه کسب برای اصناف و پیشه وران کلیه اصناف و پیشه وران مکلفند برای محل کسب خود از شهرداری محل پروانه کسب دریافت دارند.

تبصرة ـ شهرداری می‌تواند نسبت به تعطیل محل کسب فاقد پروانه رأساً و بوسیله مأمورین خود اقدام نماید.

+ ۲۲ ـ مادة ۵۸ بشرح زیر اصلاح و تبصره آن حذف می‌شود:

مقررات استخدامی کلیه کارکنان شهرداریها و مؤسسات وابسته به آن بر طبق آئین نامه‌ای خواهد بود که وزارت کشور باستناد تبصرة ۳۸ قانون بودجه اصلاحی سال ۱۳۴۳ کل کشور تدوین و بتصویب هیئت وزیران میرساند.

۲۳ ـ مادة ۶۲ و تبصرة ۲ بآن الحاق می‌شود:

مادة ۶۲ ـ بمنظور راهنمائی و ایجاد همآهنگی در امور شهرداریها و آموزش کارکنان شهرداریها و همچنین نظارت در حسن اجرای وظائفی که طبق این قانون بعهده وزارت کشور گذاشته شده است سازمان متناسبی در وزارت کشور پیش بینی و تأسیس می‌شود.

این سازمان موظف است تشکیلات خود را از هر نظر تکمیل و همواره مهندسین و کارشناسان تحصیل کرده در رشته‌های مختلف موردنیاز شهرداریها را که دارای مدرک علمی و تخصصی باشند در اختیار داشته باشد تا بمنظور بازرسی شهرداریها و تهیه برنامه‌های مهم اصلاحات شهری و ساختمانی شهرها و بهبود و مدیریت سازمان شهرداریها مورد استفاده قرار گیرد.

تبصرة ۱ ـ سازمان مذکور در این ماده مکلف است بمنظور رفع احتیاجات فنی و اداری شهرداریهای کشور در مرکز هر استان دفاتر فنی شهرداری متشکل از مهندسین و کارشناسان مورد احتیاج تشکیل دهد.

هزینه دفاتر مزبور از محل اعتبار ۲ % شهرداریها و کمک شهرداریهای آن استان تأمین خواهد شد.

تبصرة ۲ ـ وزارت کشور می‌تواند با انعقاد قراردادهای خاصی از خدمات افراد متخصص و یا دستگاههای مهندس مشاور اعم از داخلی یا خارجی استفاده نموده و حق الزحمه مناسبی معادل آنچه که در برنامه‌های عمرانی دولت باین قبیل افراد یا مؤسسات برای کارهای مشابه پرداخت می‌شود بپردازد.

۲۴ ـ مادة ۶۸ و تبصره‌های آن بشرح زیر اصلاح می‌شود:

مادة ۶۸ ـ بودجه و تخصیص اعتبارات شهرداری باستثنای موارد زیر که از محل درآمدهای مستمر شهرداری پرداخت خواهد شد.

۱ ـ ده درصد سهم بهداری

۲ ـ سه درصد سهم آموزش و پرورش

۳ ـ چهار درصد برای مبارزه با بیسوادی که از طریق کمیته ملی پیکار با بیسوادی بمصرف خواهد رسید.

۴ ـ سه درصد برای امور تربیت بدنی و پیش آهنگی

۵ ـ یک و نیم درصد سهم کتابخانه عمومی موضوع قانون تأسیس کتابخانة عمومی در تمام شهرها مصوب دیماه ۱۳۴۴

برای تأمین هزینه‌های سازمانی و اداری شهرداری و امور دفاع غیرنظامی، امور خیریه و سایر تکالیفی که بموجب قانون بعهده شهرداریها محول است بر اساس تقسیماتی خواهد بود که با توجه به احتیاجات و مقتضیات محل به پیشنهاد شهرداری و تصویب انجمن شهر رسیده باشد و در هر صورت میزان اعتبارات عمرانی نباید از چهل درصد بودجه سالانه کمتر باشد.

تبصرة ۱ ـ مصرف اعتباراتیکه بتصویب انجمن شهر می‌رسد باید منحصراً در همان حوزه شهرداری و با نظارت انجمن شهر باشد.

تبصرة ۲ ـ در شهرهائیکه مؤسسات خیریه دارای تأسیسات درمانی می‌باشند انجمن بهداری و در صورت نبودن آن انجمن شهر با موافقت وزارت بهداری می‌تواند از محل هزینه‌های درمانی ده درصد سهم بهداری مذکور در بند ۱ این ماده مبلغ متناسبی در اختیار مؤسسات مزبور بگذارد.

تبصرة ۳ ـ از تاریخ تصویب این قانون انجمن شهرهائیکه درآمد شهرداری هر یک از آنها از یک میلیون ریال به بالاست موظفند برای ساختمان دبستان عوارض خاصی وضع کنند و طبق قانون نظارت در مصرف سهمیه فرهنگ از درآمد شهرداریها مصوب خرداد ۱۳۳۴ توسط کمیسیون ناظر بر سهم فرهنگ بمصرف برسانند.

۲۵ ـ مادة ۶۹ حذف می‌شود.

+ ۲۶ ـ مادة۷۲ حذف می‌شود.

۲۷ ـ مادة ۷۴ و تبصره ذیل آن بشرح زیر اصلاح می‌شود:

مادة ۷۴ ـ شهرداری با تصویب انجمن شهر آئین نامه اجرائی وصول عوارض شهرداری و آب بها و امثال آنرا تدوین و تنظیم می‌نماید.

تبصره ـ دفاتر اساناد رسمی مکلفند قبل از انجام معامله از شهرداری کتباً‌مفاصا حسابنسبت به عوارض ملک مورد معامله خواستار شوند و شهرداری موظف است ظرف مدت ده روز پس از وصول نامه دفترخانه اسناد رسمی مفاصا حساب را ارسال یا میزان بدهی ملک را بدفتر خانه اعلام دارد.

مالک ملزم است عوارض تعیین شده از طرف شهرداری را برای امکان انجام معامله به تشخیص شهرداری اعتراض داشته باشد مبلغ تعیین شده از طرف شهرداری را در صندوق ثبت بودیعه خواهد گذاشت و رسید ثبت به منزله مفاصا حساب تلقی و معامله انجام خواهد شد.

صندوق ثبت مکلف است صورتی با قید مشخصات کامل تودیع کنندگان عوارض و ملک مورد معامله را بلافاصله بعد از تودیع بشهرداری ارسال دارد و بمحض اعلام شهرداری مستند به رأی کمیسیون رفع اختلاف یا مراجع توافق و یا انصراف کتبی مالک از اعتراض مبلغ تودیع شده را بنام هر مؤدی تفکیکاً بحساب بانکی شهرداری پرداخت کند و هر گاه کمیسیون رفع اختلاف یا مراجع توافق اعتراض مالک را کلا یا بعضاً وارد تشخیص بدهد صندوق ثبت تمام یا قسمتی از وجه تودیع شده را بر حسب مورد بمالک مسترد می‌دارد.

۲۸ ـ مادة ۷۷ بشرح زیر اصلاح می‌شود.

مادة۷۷ ـ رفع هر گونه اختلاف بین مؤدی و شهرداری در مورد عوارض بکمیسیونی مرکب از نمایندگان وزارت کشور و دادگستری و انجمن شهر ارجاع می‌شود و تصمیم کمیسیون مزبور قطعی است بدهی هائیکه طبق تصمیم این کمیسیون تشخیص شود طبق مقررات اسناد لازم الاجراء بوسیله اداره ثبت قابل وصول می‌باشد اجرای ثبت مکلف است بر طبق تصمیم کمیسیون مزبور به صدور اجرائیه و وصول طلب شهرداری مبادرت نماید در نقاطیکه سازمان قضائی نباشد رئیس دادگستری شهرستان یکنفر را بنمایندگی دادگستری تعیین می‌نماید و در غیاب انجمن شهر انتخاب نماینده انجمن از طرف شورای شهرستان بعمل خواهد آمد.

۲۹ ـ مادة ۷۹ بشرح زیر اصلاح می‌شود و تبصره آن به قوت خود باقی است.

مادة ۷۹ ـ کلیه پرداختهای شهرداری در حدود بودجه مصوب با اسناد مثبت و با رعایت مقررات آئین نامه مالی بعمل خواهد آمد این اسناد باید به امضای رئیس حسابداری و شهرداری که ذیحساب خواهند بود یا قائم مقام آنانکه مورد قبول انجمن باشد برسد.

شهردار موظف است منتهی تا پانزدهم هر ماه حساب درآمد و هزینه ماه قبل شهرداری را به انجمن شهر تسلیم کند. در نقاطیکه تاکنون شهرداری تشکیل نشده و طبق مقررات این قانون بایدتشکیل شود هزینه انتخابات انجمن شهر از وجوه موضوع مادة ۸۲ این قانون بطور وام پرداخت و پس از تشکیل شهرداری وام مزبور جزء دیون در بودجه شهرداری منظور و مسترد خواهد شد.

۳۰ ـ تبصرة ۲ مادة۸۰ بشرح زیر اصلاح می‌شود:

تبصرة ۲ ـ انجمن هر شهر با رعایت قوانین و مقررات نسبت به امور آموزش و پرورش و بهداری محل نظارت خواهد داشت و هرگاه نقائصی مشاهده کردند در رفع آنها کوشش خواهد نمود و نظریات خود را در باره جریان این امور بوزارتخانه‌های بهداری و آموزش و پرورش ارسال خواهد داشت و وزارتخانه‌های مذکور مکلفند که آن پیشنهادها را مورد توجه قرار داده و نسبت به آن اقدام نمایند.

۳۱ ـ مادة ۸۲ و تبصرة آن بشرح زیر اصلاح می‌شود:

مادة۸۲ ـ شهرداریهائیکه درآمد سالیانه آنها از یک میلیون ریال متجاوز باشد موظفند برای تأمین اعتبار وظائف فنی سازمان مذکور در مادة ۶۲ صدی دو

+ از درآمد مستمر و جاری خود را در آخر هر ماه بسازمان مزبور بپردازند لیکن هزینه کارکنان اداری سازمان مزبور هیچگاه از ۲۵ درصد کل درآمد حال از این طریق تجاوز نخواهد کرد.

تبصره ـ از محل فوق با اشخاصیکه مستقیماً در خدمت سازمان مذکور نباشند و یا خدمت معینی برای آن سازمان انجام نداده‌اند بهیچ عنوان پاداشی نمی‌توان پرداخت و بکارمندان و کارکنان سازمان مزبور بیش از میزان پاداشی که بکارمندان دولت داده می‌شود پرداخت نخواهد شد.

۳۲ ـ مادة۹۴ قانون شهرداری بشرح زیر اصلاح می‌شود:

مادة ۹۴ ـ از تاریخ ابلاغ این قانون انجمنهای شهر که بموجب مقررات قبلی تشکیل شده است منحل شناخته می‌شود وزارت کشور مکلف است نسبت بتشکیل مجدد آنها بر طبق این قانون اقدام نماید.

قسمت دوم ـ مواد الحاقی بقانون شهرداری مصوب سال ۱۳۳۴

۳۳ ـ مواد ذیل بقانون شهرداری مصوب سال ۱۳۳۴ الحاق می‌شود:

مادة ۹۶ ـ شهرداری می‌تواند برای تأمین احتیاجات شهری از قبیل باعهای عمومی ایجاد تأسیسات برق و آب و نظایر آن که بمنظور اصلاحات شهری و رفع نیازمندیهای عمومی لازم باشد و باید تمام یا قسمتی از اراضی یا املاک یا ابنیه واقع در محدوده شهر بتصرف شهرداری درآید از مقررات قانون توسعه معابر مصوب سال ۱۳۲۰ استفاده نماید.

تبصرة ۱ ـ هر گاه قسمتی از تأمین نیازمندیهای شهری طبق قانون بعهدة سازمانها و مؤسسات دولتی گذاشته شده باشد سازمانها و مؤسسات مزبور برای انجام وظایف محوله با تصویب انجمن شهر بوسیله شهرداری از مقررات این ماده استفاده خواهند نمود.

تبصرة ۲ ـ سازمانها و مؤسسات دولتی که اراضی و املاک و ابنیه‌ای داشته باشند که مشمول حکم این ماده باشد مکلفند در صورت تصویب انجمن شهر و تأیید استاندار یا فرماندار کل آن اراضی و ابنیه را در اختیار شهرداری بگذارند. اراضی و ابنیه و املاک مشمول این تبصره در صورت تصویب هیئت دولت بلاعوض در اختیار شهرداریها گذارده می‌شود.

تبصرة ۳ ـ در موارد فوق پس از انجام تشریفات مقرر در این قانون و رعایت تبصرة ۲ مادة ۴ قانون توسعه معابر مصوب سال ۱۳۲۰ خودداری مالک از انجام معامله مانع اجرای نقشه شهرداری نخواهد بود و شهرداری مجاز است اراضی یا املاک را بمنظور عملیات عمرانی بتصرف خود در آورد.

تبصرة ۴ ـ شهرداری و مؤسسات مذکور در این قانون و همچنین صاحبان املاک مکلفند حق کسب و پیشه کسانی را که محل کسب آنها در اثر تخریب و توسعه معابر از بین می‌رود طبق آئین نامه‌ای که از طرف وزارت کشور تهیه و بتصویب هیئت وزیران خواهد رسید پرداخت کند. در موارد فوق قیمت ملک با توجه بمبلغی که بابت حق کسب و پیشه پرداخت می‌شود معین خواهد شد.

تبصرة ۵ ـ در صورتیکه در مسیر احداث یا توسعه خیابان و گذر و باع عمومی و میدان ملکی باشد که مالک یا مالکین آن مشخص نباشد و یا به ثبت نرسیده باشد اقدامات و عملیات شهرداری متوقف نخواهد شد و شهرداری باید قبل از هر اقدام مشخصات کامل ملک مزبور را با حضور نمایندگان دادستان و ثبت و انجمن شهر صورت مجلس نماید. صورت مجلس مزبور مبنای اجرای پرداخت غرامت طبق مقررات خواهد بود و در موردی که مالک یا مالکین ملک مشخص باشد امتناع آنان از انتخاب و معرفی کارشناس خود یا کارشناس مشترک مانع از اجرای نقشه مصوب شهرداری نخواهد بود.

نسبت به املاکی که به ثبت نرسیده باشد و طبق مفاد این قانون به تصرف شهرداری در آید صورت مجلس تنظیم می‌گردد و در صورت مجلس مزبور آثار تصرف و حدود و مساحت و مشخصات کامل قید می‌گردد. مدعی مالکیت می‌تواند با ارائه صورت مجلس مذکور در این قانون

+ نسبت بتقاضای ثبت ملک خود اقدام و پس از احراز مالکیت بهای تعیین شده را دریافت نماید.

تبصرة ۶ ـ اراضی کوچه‌های عمومی و میدانها و پیاده روها و خیابانها و بطور کلی معابر و بستر رودخانه‌ها و نهرها و مجاری فاضل آب شهرها و باغهای عمومی و گورستانهای عمومی و درختهای معابر عمومی واقع در محدوده هر شهر که مورد استفاده عموم است ملک عمومی محسوب و در مالکیت شهرداری است.

ایجاد تأسیسات آبیاری از طرف وزارت آب و برق در بستر رودخانه‌ها واقع در مجدوده شهرها بلامانع است شهرداریها نیز مکلفند برای اجرای هر گونه عملیات عمرانی در بستر رودخانه‌ها قبلا نظر وزارت آب و برق را جلب نمایند.

مادة ۹۷ ـ بمنظور رعایت اصول شهرسازی و بررسی و تصویب نقشه‌های مربوط به امر شهرسازی شورائی بنام شورایعالی شهرسازی تشکیل می‌شود اعضاء شورا و حدود وظایف و تکالیف شورایعالی شهرسازی طبق آئیننامهای خواهد بود که مشترکاً از طرف وزارت کشور و وزارت آباداین و مسکن تهیه و بتصویب هیأت دولت خواهد رسید.

مادة ۹۸ ـ شهرداریها مکلفند با راهنمائی و طبق موازین مصوب شورایعالی شهرسازی رأساً یا از طریق سازمان مذکور در مادة ۶۲ نقشه جامع شهرسازی را که شامل منطقه بندی ـ نحوه استفاده از زمین تعیین مناطق صنعتی ـ بازرگانی ـ اداری ـ کشاورزی ـ مسکونی ـ تأسیسات عمومی و سایر نیازمندیهای عمومی شهر باشد تهیه و پس از تصویب انجمن شهر از طریق وزارت کشور جهت تأیید شورایعالی شهرسازی ارسال و سپس بموقع اجرا بگذارند.

تبصره ـ تا زمانیکه نقشه جامع شهرها تهیه و بتصویب شورایعالی شهرسازی نرسیده باشد نقشه‌های عمرانی و شهرسازی باید بتصویب وزارت کشور برسد.

مادة ۹۹ ـ شهرداریها مکلفند در مورد حریم شهر اقدامات زیر را بنمایند:

۱ ـ تعیین حدود حریم و تهیه نقشه جامع شهرسازی با توجه به توسعه احتمالی شهر.

۲ ـ تهیه مقرراتی برای کلیه اقدامات عمرانی از قبیل قطعه بندی و تفکیک اراضی ـ خیابان کشی ـ ایجاد باغ و ساختمان ـ ایجاد کارگاه و کارخانه و همچنین تهیه مقررات مربوط به حفظ بهداشت عمومی مخصوص بحریم شهر با توجه به نقشه عمرانی شهر.

حریم و نقشه جامع شهرسازی و مقررات مذکور پس ازتصویب انجمن شهر و تایید وزارت کشور برای اطلاع عموم آگهی و بموقع اجراء گذاشته خواهد شد.

تبصرة ۱ ـ تغییر جدود فعلی شهرها از لحاظ اجرای مقررات قانون اصلاحات ارضی تأثیری نخواهد داشت.

تبصرة ۲ ـ عوارضیکه از عقد قراردادها عاید می‌گردد بایستی تماماً بشهرداریهای محل اجرای قرارداد پرداخت گردد.

تبصرة ۳ ـ عوارض ساختمانها و اراضی واقع در محدوده شهر که خدمات شهری (آب ـ برق ـ نظافت ـ اسفالت) نسبت به آنها انجام نشده فقط به تناسب ۵/۱ خدمات انجام شده دریافت می‌گردد.

مادة ۱۰۰ ـ مالکین اراضی و املاک واقع در محدوده شهر یا حریم آن باید قبل از هر اقدام عمرانی یا تفکیک اراضی و شروع ساختمان از شهرداری پروانه اخذ نمایند.

شهرداری می‌تواند از عملیات ساختمانی ساختمانهای بدون پروانه یا مخالف مفاد پروانه بوسیله مأمورین خود اعم از آنکه ساختمان در زمین محصور یا غیرمحصور واقع باشد جلوگیری نماید.

تبصره ۱ ـ در موارد مذکور فوق که از لحاظ اصول شهرسازی یا فنی یا بهداشتی قلع تأسیسات و بناهای بدون پروانه یا خلاف مشخصات مندرج در پروانه ضرورت داشته باشد کمیسیونی مرکب از فرماندار یا بخشدار ـ نماینده دادگستری شهرستان آن حوزه و نماینده انجمن شهر تشکیل و به ذینفع اعلام می‌شود که هر نوع توضیحاتی دارد ظرف ده روز کتباً ارسال و

+ کمیسیون تصمیم لازم را ضمن تعیین ضرب الاجل مناسب صارد می‌نماید و شهرداری مکلف است مراتب را به مالک ابلاغ نماید هرگاه مالک در مهلت مقرر اقدام ننمود شهرداری رأساً اقدام و هزینه عملیات را طبق مقررات آئین نامه اجرای وصول عوارض از مالک دریافت می‌نماید.

تبصره ۲ ـ اقدامات شهرسازی خارج از محدوده شهرها باید با موافقت وزارت کشور باشد

مادة ۱۰۱ ـ اداره ثبت اسناد و دادگاهها مکلفند در موقع تقاضای تفکیک اراضی محدوده شهر و حریم آن عمل تفکیک را طبق نقشه‌ای انجام دهند که قبلا بتصویب شهرداری رسیده باشد نقشه ایکه مالک برای تفکیک زمین خود تهیه می‌نماید و برای تصویب بشهرداری در قبال رسید تسلیم می‌کند باید حداکثر ظرف دو ماه از طرف شهرداری تکلیف قطعی آن معلوم و کتباً به مالک ابلاغ شود.

در صورتیکه در موعد مذکور شهرداری تصمیم خود را بمالک اعلام ننماید مراجع مذکور در فوق مکلفند پس از استعلام از شهرداری طبق نقشه هائی که مالک ارائه می‌نماید عمل تفکیک را انجام دهند.

معابر و شوارع عمومی که در اثر تفکیک اراضی احداث می‌شود متعلق بشهرداری است و شهرداری در قبال آن بهیچ عنوان وجهی بصاحبان آن پرداخت نخواهد کرد.

مادة ۱۰۲ ـ اگر در موقع طرح و اجرای برنامه‌های مربوط به توسعة معابر تأمین سایر احتیاجات شهری مندرج در مادة ۹۶ الحاقی این قانون به آثار باستانی برخورد شود شهرداری مکلف است موافقت وزارت فرهنگ و هنر را قبلا جلب نماید و نیز شهرداریها مکلفند نظرات و طرحهای وزارت فرهنگ و هنر را راجع به نحوة حفظ آثار باستانی و میزان حریم و مناظر ساختمانها و میدانهای مجارو آنها را رعایت نمایند.

تبصره ـ وزارت فرهنگ و هنر مکلف است ظرف سه ماه از تاریخ مراجعه وزارت کشور نظر قطعی خود را بشهرداری اعلام دارد.

مادة ۱۰۳ ـ کلیه وزارتخانه‌ها و مؤسسات دولتی و خصوصی موظفند قبل از هرگونه اقدامی نسبت بکارهای عمرانی واقع در مناطق مندرج در مادة ۹۷ و ۹۸ از قبیل احداث شبکه تلفن و برق و آب و سایر تأسیسات و همچنین اتصال راههای عمومی و فرعی رعایت نقشه جامع شهرسازی را بنماید این قبیل اقدام باید با موافقت کتبی شهرداری انجام گیرد و مؤسسه اقدام کننده مکلف است هر گونه خرابی و زیانی را که در اثر اقدامات مزبور باسفالت یا ساختمان معابر عمومی وارد آید در مدت متناسبی که با جلب نظر شهرداری تعیین خواهد شد ترمیم نموده و به وضع اول درآورد و الا شهرداری خرابی و زیان وارده را ترمیم و بحال اول در آورده هزینه تمام شده را با ۱۰ % (ده درصد) اضافه از طریق اجرای ثبت اسناد وصول خواهد کرد.

ماده ۱۰۴ ـ نحوه انجام معاملات و مقررات مالی شهرداریها طبق آئین نامه‌ای خواهد بود که ظرف سه ماه پس از تصویب این قانون از طرف وزارت کشور تهیه و بتصویب کمیسیون مشترک کشور مجلسین برسد مادام که آئین نامه مزبور بتصویب نرسیده مقررات مالی فعلی به قوت خود باقی است.

مادة ۱۰۵ ـ مواد معدنی طبق اول مذکور در ماده یک قانون معادن مصوب ۱۳۳۶/۲/۲۱ واقع در داخل حوزة خدمات و نظارت شهرداری جزء اموال شهرداری محسوب می‌شود مگراینکه داخل ملک اشخاص حقیقی و یا حقوقی باشد.

مادة ۱۰۶ ـ وزارت کشور مکلف است کلیه عوارض نفت و گاز و مواد نفتی که در خارج از محدوده شهرها وصول می‌شود (به استثنای موضوع قانون مربوط به وصول عوارض از بنزین بمنظور کمک به مستمندان مصوب ۱۵ اسفند ۱۳۳۴ که بقوت خود باقی است) و همچنین عوارض قراردادهای پیمانکاری که در خارج از محدوده شهرها اجرا می‌شود به تناسب جمعیت بین شهرداری شهرهائیکه از پنجاه هزار نفر جمعیت کمتر دارند تقسیم نماید.

مادة ۱۰۷ ـ توهین به شهردار و معاون و رؤسای ادارات شهرداری در حین انجام وظیفه یا بسبب آن در حکم

+ توهین به مستخدمین رسمی دولت بوده و مرتکب به مجازاتهای مقرر در قانون کیفر عمومی محکوم خواهد شد.

مادة ۱۰۸ ـ بمنظور ایجاد همکاری بین شهرداریهای کشور و برقراری ارتباط با اتحادیه‌های بین المللی شهرداریها سازمانی به نام اتحادیه شهرداریهای کشور تشکیل خواهد شد که اساسنامه آن بر حسب پیشنهاد وزارت کشور و تصویب هیئت وزیران تعیین می‌گردد.

مادة ۱۰۹ ـ شهرداریها از پرداخت حق ثبت املاک و مالیات معاف خواهند بود.

تبصره ـ مؤسساتیکه تمام یا قسمتی از سرمایه آن متعلق به شهرداری است ولو بصورت بازرگانی اداره شود نسبت به سهم شهرداری از پرداخت مالیات معاف است.

مادة ۱۱۰ ـ نسبت به زمین یا بناهای مخروبه و غیرمناسب با وضع محل و یا نیمه تمام واقع در محدودة شهر که در خیابان یا کوچه و یا میدان قرار گرفته و منافی با پاکی و پاکیزگی و زیبائی شهر یا موازین شهرسازی باشد شهرداری با تصویب انجمن شهر می‌تواند بمالک اخطار کند منتها ظرف دو ماه به اینجاد نرده یا دیوار و یا مرمت آن که منطبق با نقشه مصوب انجمن شهر باشد اقدام کند اگر مالک مسامحه و یا امتناع کرد شهرداری می‌تواند بمنظور تأمین نظر و اجرای طرح مصوب انجمن در زمینه زیبائی و پاکیزگی و شهرسازی هر گونه اقدامی را که لازم بداند معمول و هزینه آنرا به اضافه صدی ده از مالک یا متولی و یا متصدی موقوفه دریافت نماید در اینمورد صورت حساب شهرداری بدواً بمالک ابلاغ می‌شود در صورتیکه مالک ظرف پانزده روز از تاریخ ابلاغ بصورت حساب شهرداری اعتراض نکرد صورتحساب قطعی تلقی می‌شود و هر گاه مالک ظرف مهلت مقرره اعتراض کرد و موضوع به کمیسیون مذکور در ماده ۷۷ ارجاع خواهد شد.

صورتحسابهائی که مورد اعتراض واقع نشده و همچنین آراء کمیسیون رفع اختلاف مذکور در مادة ۷۷ در حکم سند قطعی و لازم الاجراء بوده و اجراء ثبت مکلف است بر طبق مقررات اجرای اسناد رسمی لازم الاجراء نسبت به وصول طلب شهرداری اجرائیه صادر و بمورد اجراء بگذارد.

مادة ۱۱۱ ـ بمنظور نوسازی شهرها شهرداریها می‌توانند از طریق تأسیس مؤسساتی با سرمایه خود خانه‌ها و مستغلات و اراضی و محلات قدیمی و کهنه شهر را با استفاده از مقررات قانون تملک زمینها مصوب ۱۷ خرداد ۱۳۳۳۹ خریداری نمایند و در صورت اقتضاء برای تجدید ساختمان طبق طرحهای مصوب شهرداری بفروشند و یا اینکه رأساً اقدام به اجرای طرحهای ساختمانی بنمایند اساسنامه اینگونه مؤسسات را که بر طبق اصول بازرگانی اداره خواهد شد شهرداری هر محل تهیه و با تصویب انجمن شهر و تأیید وزارت کشور قابل اجرائ خواهد بود در هر جا که در قانون تملک زمینها و آئین نامه مصوب ۳۹/۸/۱۴ هیأت وزیران اسم از سازمان مسکن و وزارت کشاورزی و هیأت وزیران برده شده وظایف مزبور را به ترتیب شهرداری ـ انجمن شهر و وزارت کشور انجام خواهند داد.

مادة ۱۱۲ ـ ادارات و مؤسسات دولتی و وابسته به دولت به نسبت سهامی که متعلق به دولت است و همچنین باشگاههای ورزشی غیرانتفاعی که وابسته به سازمان تربیت بدنی بوده و ترازنامه آنها مورد رسیدگی و تصویب سازمان مزبور قرار گیرد از پرداخت عوارض مستغلات و سطح شهر معاف اند ولی مکلف به پرداخت سایر عوارض شهرداریها خواهند بود.

مادة ۱۱۳ ـ مواد ۵ و ۶ و تبصرة ۴ مادة ۱۵ و تبصرة ذیل بند ۲۵ مادة ۵۵ و تبصره ذیل مادة ۵۸ و مواد ۵۹ ـ ۶۰ ـ ۶۱ ـ ۶۳ ـ ۶۴ و تبصره ذیل آن و مواد ۶۹ و ۷۰ و تبصره‌های ذیل آن و مواد ۷۲ ـ ۷۶ و تبصره مربوطه (اصلاحی تصویبنامه شماره ۸۲۰۶ ـ ۴۲/۷/۱۵) و مواد ۸۱ ـ ۸۳ قانون مصوب سال ۱۳۳۴ و سایر مقرراتی که مغایر با این قانون است لغو می‌شود.

مخبر کمیسیون کشور ـ دکتر زعفرانلو

گزارش از کمیسیون امور استخدام و سازمانهای اداری بمجلس شورای ملی

کمیسیون امور استخدام و سازمانهای اداری در جلسه

+ ۲۲ بهمن ماه ۱۳۴۵ لایحه راجع به اصلاح پاره‌ای از مواد و الحاق مواد جدید بقانون شهرداری مصوب سال ۱۳۳۴ را که در مجلس سنا اصلاح گردیده بود مطرح و مواد مربوطه را مورد رسیدگی قرار داد و گزارش کمیسیون کشور را در این مورد تأیید و تصویب نمود.

اینک گزارش آنرا بمجلس شورای ملی تقدیم می‌دارد

مخبر کمیسیون امور استخدام و سازمان‌های اداری ـ سیدعلی صائب

گزارش از کمیسیون آب و برق بمجلس شورای ملی

کمیسیون آب و برق در جلسه ۲۲ بهمن ماه ۱۳۴۵ با حضور آقای سراج حجازی معاون پارلمانی وزارت کشور لایحه اصلاح پاره‌ای از مواد و الحاق مواد جدید بقانون شهرداری مصوب سال ۱۳۳۴ را که قبلاً بتصویب مجلس آورده بود مطرح و مواد مربوط بکمیسیون آب و برق را مورد رسیدگی قرار داد و گزارش کمیسیون کشور را در اینمورد تأیید و تصویب نمود.

اینک گزارش آنرا بمجلس شورای ملی تقدیم می‌نماید.

مخبر کمیسیون آب و برق ـ کسرائی

گزارش از کمیسیون دادگستری بمجلس شورای ملی

کمیسیون دادگستری در جلسه ۲۲ بهمن ماه ۱۳۴۵ با حضور آقای سراج حجازی معاون وزارت کشور لایحه دولت راجع به اصلاح پاره‌ای از مواد و الحاق مواد جدید بقانون شهرداری مصوب سال ۱۳۳۴ را که قبلا بتصویب مجلس شورای ملی رسیده و مجلس سنا در آن اصلاحاتی بعمل آورده بود مطرح و مواد مربوط بکمیسیون دادگستری را مورد رسیدگی قرار داد و گزارش کمیسیون کشور را در اینمورد تأیید و تصویب نمود اینک گزارش آنرا بمجلس شورای ملی تقدیم می‌نماید.

مخبر کمیسیون دادگستری ـ رضا مجد

گزارش از کمیسیون دارائی بمجلس شورای ملی

کمیسیون دارائی در جلسه ۲۲ بهمن ماه ۱۳۴۵ با حضور آقای مهندس انصاری وزیر کشور لایحه اصلاح پاره‌ای از مواد و الحاق مواد جدید بقانون شهرداری مصوب سال ۱۳۳۴ را که قبلا در مجلس شورای ملی تصویب و مجلس سنا اصلاحاتی در آن بعمل آورده بود مطرح و مواد مربوط به کمیسیون دارائی و امور رسیدگی قرارداد و گزارش کمیسیون کشور را در این مورد تأیید و تصویب نمود. اینک گزارش آنرا بمجلس شورای ملی تقدیم می‌دارد.

مخبر کمیسیون دارائی ـ عزت الله اوزار

گزارش از کمیسیون بودجه بمجلس شورای ملی

کمیسیون بودجه در جلسه ۲۴ بهمن ماه ۱۳۴۵ با حضور نماینده دولت لایحه اصلاح پاره‌ای از مواد و الحاق مواد جدید بقانون شهرداری مصوب سال ۱۳۳۴ را که قبلا در مجلس شورای ملی تصویب و مجلس سنا اصلاحاتی درآن بعمل آورده بود مطرح و مواد مربوط به کمیسیون بودجه را مورد رسیدگی قرار داد و گزارش کمیسیون کشور را در اینمورد تأیید و تصویب نمود.

اینک گزارش آنرا بمجلس شورای ملی تقدیم می‌دارد. مخیر کمیسیون بودجه ـ دکتر کیان

گزارش از کمیسیون فرهنگ و هنر بمجلس شورای ملی

کمیسیون فرهنگ و هنر در جلسه ۲۲ بهمن ماه ۱۳۴۵ با حضور نماینده دولت لایحه اصالح پاره‌ای از مواد و الحاق مواد جدید بقانون شهرداری مصوب سال ۱۳۳۴ را که قبلا در مجلس شورای ملی تصویب و مجلس سنا اصلاحاتی در آن بعمل آورده بود مطرح و مواد مربوط به کمیسیون فرهنگ و هنر را مورد رسیدگی قرار داد و گزارش کمیسیون کشور را در اینمورد تأیید و تصویب نمود.

اینک گزارش آنرا بمجلس شورای ملی تقدیم می‌دارد.

مخبر کمیسیون فرهنگ و هنر ـ مجید محسنی

+ رئیس ـ گزارش کمیسیونها مطرح است آقای دکتر اسفندیاری بفرمائید.

دکتر اسفندیاری ـ بنده باعلم باینکه دولت اصرار دارد که این لایحه زودتر از دو مجلس بگذرد و انتخابات انجمنهای شهر را در تمام کشور انجام بدهد و با علم باینکه لوایحی در دست تهیه است که ممکن است در آن لوایح مواردیکه در این قانون و قوانینی که قبلا گذشته و پیش بینی نشده پیش بینی بشود تذکر چند مورد را در اینجا لازم میدانم قبلا باید در مورد شیر و خورشید حضور آقایان عرض کنم که اکثریت و اقلیت همه در این امر متفق هستند که شیر و خورشید بسیار خوب کار می‌کند (صحیح است) و کارهائیکه در تمام مملکت انجام می‌دهد چه از نظر بهداشتی و چه کارهای دیگر که بعهده گرفته بنحو احسن انجام می‌شود دلیلش هم این است که در تمام موارد می‌بینم که یکی از شخصیتهای بزرگ مجلس یعنی جناب آقای رئیس مجلس و جناب آقای دکتر خطیبی با یکدیگر می‌روند و کارهائیکه ازطرف شیر و خورشید شده رسیدگی می‌کنند و کارها را بنفع مردم انجام می‌دهند و بدرد مردم شاید بیشتر از سایر مؤسسات خیریه بخورد اینست که در گزارشیکه کمیسیون کشور در مقدمه این لایحه داده است در واقع من خواستم حضور جناب آقای وزیر کشور عرض کنم و همچنین بدولت عموماً تذکر بدهم که در وقاع با این گزارشی که داده شده دولت و وزارت کشور خصوصاً مکلف شده‌اند که یک ترتیبی اتخاذ کنند که به عواید شیر و خورشید بطور کلی لطمه وارد نیاید و بهر صورت که ممکن است جبران این عوارض که لغو شده است از شیر و خورشید بشود یا در بودجه عمومی کشور و یا عوارض دیگری که در آینده پیش بینی می‌کنند جبران کسر درآمد شیر و خورشید بشود چون شیر و خورشید برنامه‌های زیادی در تمام مملکت دارد. موضوع دیگر که می‌خواستم تذکر بدهم بطور کلی در قانونگذاری دو اصل را ما باید در نظر بگیریم آن دو اصل عبارت است از اینکه وقتی خواستیم به مجلس چیزی تقدیم کنیم باید بیکی از دو صورت باشد یا بصورت لایحه است که دولت می‌آورد یا بصورت طرح است که بامضاء ۱۵ نفر از نمایندگان بمجلس داده می‌شود و در هر دو صورت در هر دو مورد لوایح یا طرحهائیکه به مجلس می‌آید با انجام تشریفات خاصی در دو مجلس رسیدگی می‌شود و پس از توشیح به دولت ابلاغ می‌شود برای اجرا در مورد این لایحه متأسفانه در بعضی از قسمتها رعایت بعضی از تشریفات نشده ولی چون دولت اصرار دارد من تذکر می‌دهم و اصرار نمی‌کنم در اینکه آن قسمتهائی از لایحه که اصلاح شده یا طبق مقررات اصلاح نشده برگردد به کمیسیون یا مجلس سنا یا شورا آن قسمت که رعایت نشده من الان خدمت آقایان عرض می‌کنم دولت در لایحه اولیه‌ای که تقدیم حضور آقایان کرده اصلاح پاره‌ای از مواد را در قانون شهرداریها خواسته که با پیشنهادها و توضیحاتیکه از طرف عده‌ای از نمایندگان داده شد این مواد تا حدی اصلاح شده بعد متأسفانه در مجلس شور اوسنا بدون رعایت تشریفاتیکه عرض کردم یعنی بدون تقدیم لایحه از طرف دولت یا بدون دادن طرح از طرف نمایندگان محترم مواد دیگری هم در کمیسیونها و مجلس سنا مورد شور قرار گرفته که در لایحه اولیه درست نبوده از آن شاید مضحک تر این باشد که این لایحه پس از شور دوم رفته برای رسیدگی بعدی به مجلس سنا در آنجا مجدداً دولت آمده موادی را پیشنهاد کرده یا در کمیسیونها موادی مورد شور و رسیدگی قرار گرفته که در لایحه قبلی دولت که نبوده هیچ دولت در موقع تقدیم لایحه در جلسه علنی طبق مقررات کلی مملکتی تقدیم مجلس سنا نکرده بود ولی مورد شور در مجلس سنا قرار گرفته و مورد تصویب مجلس سنا هم قرار گرفته و برای دفعه اول این مواد مطرح می‌شود در این مورد خاص هم باید عرض کنم مجلس سنا یا مجلس شورای ملی مقرراتی دارند و حق رسیدگی به لوایحی دارند که طبق مقررات و قوانین و قانون اساسی با رعایت تشریفات تقدیم شده باشد موضوع دیگری که تذکرش را لازم میدانم متأسفانه در لوایح قبلی اگر یک تغییرات جزئی در لوایح داده می‌شد در آخر لایحه که از طرف مجلس شورای ملی چاپ می‌شد این تغییرات ذکر می‌گردید که اصلاحات مجلس سنا

+ چه هست متأسفانه در اینجا این قسمت ذکر نشده یعنی من الآن نمیدانم که اصلاحات مجلس سنا چی هست مگر اینکه بروم بصورت مجلس سنا و مذاکرات مجلس سنا یا صورت مذاکرات کمیسیونها مراجعه کنم و ببینیم چه اصلاحاتی بعمل آمده ممکن است بعضی از آقایان در اینجا به این ترتیب استدلال کنند که این لایحه در ۷ کمیسیون مطرح شده بنابراین در واقع می‌توانیم بگوئیم در حدود ۱۲۶ نماینده اگر هر کمیسیونش را مرکب از ۱۸ نماینده بگیریم به این لایحه رسیدگی کرده‌اند و رأی داده‌اند در صورتیکه این استدلال از نظر بنده قابل قبول نیست چون پاره‌ای از مواد مربوط به پاره‌ای از کمیسیونها بوده و در همان کمیسیونها مطرح شده و تمام مواد در همه کمیسیونها مطرح نشده بنابراین مثلا در کمیسیون دادگستری که جناب آقای مجد الآن اینجا نشسته‌اند موادی که مربوط به کمیسیون دادگستری بوده رسیدگی شده بنابراین از سایر مواد اطلاع نداشتیم که در آنجا مطرح و رسیدگی کنیم (صحیح است) با این ترتیبی که حضور آقایان عرض کردم در واقع می‌توانیم بگوئیم در اصل رعایت تقدیم لایحه و رعایت تشریفات رسیدگی در مجلس و سنا نشده و این قسمت خلاف مقررات اصول قانون اساسی و آئین نامه داخلی مجلس و سایر مقررات موجود است که داریم و چون این مقررات رعایت نشده بیک اشکال بعدی بر می‌خوریم آن این است که این لایحه دو شوری است وقتی در ملجس سنا برای دفعه اول مطرح شد و بعداً به اینجا ارجاع شد به کمیسیون وقتیکه در مجلس مطرح می‌شود در واقع شور اول آنست و برای شور دوم باید حتماً برگردد به کمیسیونهای مربوط بخودش حتی کی فاصله زمانی بین الشورین هم برایش قائل بشویم که در این فاصله زمان بین الشورین یا در جلسه علنی نمایندگان محترم که از این قانون اطلاع حاصل می‌کنند پیشنهاداتشان را بدهند به کمیسیون مربوط برای رسیدگی و برای شور دوم برگردد به مجلس شورای ملی و بعداً باز برود به مجلس سنا تمام تشریفات را انجام بدهد و پس از تصویب بدولت ابلاغ بشود آنچه که بنده تذکرش را لازم میدانم چند موردش را عرض کردم حضور آقایان البته اصراری در اینکه نمایندگان مجلس یا دولت توجه بکنند ندارم ولی تذکرش را بطور کلی ضروری میدانم یک چیز دیگر که از نظر من تذکرش به جناب آقای وزیر کشور و جناب آقای سراج حجازی ضرورت داشت این بود که چه وزیر کشور سابق جناب آقای دکتر صدر که بنده از ارادتمندانشان هستم و چه جناب آقای وزیر کشور فعلی که از دوستانشان هستم آئین نامه‌ای پیش بینی کردند که اشکالاتیکه در عمل در مورد انجام قانون به آن برخورد می‌کنند رفع کنند در مورد رفع اشکالات بیک تناقضات کوچک و بزرگی بر می‌خورد و از نظر اینکه تمام این موارد به مجلس نیامده از نظر کلی صلاح در این بوده که بطور کلی وزارت کشور در نظر می‌گرفت که بتمام مواد قانون مربوط به انجمنهای شهر یکجا بررسی می‌کرد و یکجا به مجلس می‌آورد ولی چون فاصله زمانی تا آخر دوره مجلس کم است در عین حال وزارت کشور و دولت در صدد است که انجمنهای شهر را زودتر تشکیل بدهد و کار مردم را بمردم واگذار کند با این ترتیب البته یک قدری رفع اشکال می‌شود ولی بطور کلی این لایحه با قانونی که سابق تصویب شده و مواد اضافه شده به آن لایحه که حالا تصویب می‌کنیم باز هم رفع اشکال و جوابگوی وضع خاص موجود در مملکت نیست این است که من استدعا می‌کنم جناب آقای وزیر کشور مخصوصاً و هیأت محترم دولت به این موضوع توجه کنند در موقع خودش این لایحه و آنچه که از قانون قبلی باقی می‌ماند در کمیسیون خاصی در وزارت کشور یا هیأت دولت مطرح کرده و یک قانون جامع و مانعی تقدیم کنند که اقلا کار مردم که بمردم سپرده می‌شود روی یک اصول کلی سپرده بشود تا مردم هم بیشتر از نتیجه کار خودشان در شهر خودشان استفاده ببرند البته بنده تذکرات زیادی را یادداشت کرده بودم ولی چون وقت مجلس یعنی در واقع وقت بنده کم است از این جهت من از آنها صرفنظر می‌کنم در پاره‌ای از مواد بعضی اصلاحات لازم است که اصلاح عبارتی است و بصورتی نیست که به مجلس سنا برگردد چون در کمیسیون دادگستری که من بودم به موضوعی که برخورد کردیم و این بود که کوچکترین اصلاحی که می‌خواستیم بکنیم اگر در متن لایحه بود

+ می‌بایست برگردد به مجلس سنا و چیزی عاید دولت نمی‌شد ممکن بود بعد از ۶ ماه یا ۸ ماده دیگر عاید دولت بشود و یا بآخر دوره فعلی هم نرسد و دوره مجلس سنا و شور اتمام بشود و التبه بنظر من اشکالی نداشت و ممکن بود با قانون قبلی هم انتخابات را انجام داد و فرقی نمی‌کرد یعنی قانون قبل را هم داشتیم و چندین دوره هم انتخابات انجمن شهر را انجام داده بودیم و باز هم می‌شد انجام بدهیم ولی هنوز اصلاحاتی را لازم دارد از جمله می‌بینیم که برای اولین دفعه در قوانین ذکر شده یا شاید اشتباه چاپی است ولی بهتر است بگوئیم اشتباهی هست که به آن توجه نشده و آن این است که در مادة ۷ که الآن داشتند می‌خواندند نوشته است که هر جات۲۵۰۰۰۰ هزار نفر جمعیت دارد ۱۲ نفر عضو انجمن خواهد داشت اولین باری است که می‌بینیم اعضای یک انجمنی زوج شده‌اند چون همیشه فرد بوده زیرا برای تصمیماتیکه می‌گیرند باید بتوانند یک اکثریت نسبی داشته باشند برای اولین باری است که زوج انتخاب شده شاید از ۱۳ روی خرافات می‌ترسیدند که مبادا لایحه نحس بشود یا منظورشان ۱۱ بوده بهر حال استدعا می‌کنم جناب آقای وزیر کشور این قسمت را اصلاح کنند به ۱۳ یا ۱۱، ۱۲ عددی نیست که قابل قبول باشد من از آقایان محترم معذرت می‌خواهم که چند دقیقه وقتشان را گرفته‌ام ولی تذکر این مواردی را که حضورشان عرض کردم لازم می‌دانستم بسته است بنظر دولت و اکثریت مجلس.

رئیس ـ آقای روحانی بفرمائید.

روحانی ـ باید شکرگزار باشیم که واقعاً تحول عظیمی در اوضاع مملکت ما پیش آمده این اولین بار نیست که مجلس شورای ملی اکثریت و اقلیت و منفردین در اموری که مربوط به مصالح کلی کشور است و مربوط به حقوق مردم است یک دید دارند و یک نظر اعلام می‌کنند در بیانات همکار ارجمند ما جناب آقای دکتر اسفندیاری یک مطلب خاصی مربوط به شیر و خورشید بطور کلی نظر مجلس را اعلام کردند و یکی هم در مورد علاقه به یک امر اساسی که واگذاری کار مردم بمردم زودتر انجام بشود که اینهم مورد علاقه و توجه رهبر خردمند و پیشوای ماست و ما هم وظیفه داریم که برای رسیدن به این هدف آنقدر که می‌توانیم سعی و کوشش کنیم در مسأله شیر و خورشید چون آقای دکتر اسفندیاری در آغاز سخن فرمودند وظیفه دارم توضیحی بدهم که مجلس انقلاب و نمایندگانیکه همیشه با واقعیات سرو کار دارند میدانند احتیاجات چیست دردها چیست و با تلاش و کوششی که دارند سعی می‌کنند که راههای اصلاحی را پیشنهاد کنند یکی از اصول انقلاب امر بهداشت است سپاهیان بهداشت به روستاها می‌روند ولی ۴۰ درصد جمعیت ما در شهرها هستند و متأسفانه از جهات عدیده که از جهات مالی و انسانی باشد وزارت بهداری توفیق حاصل نکرده است که امر بهداشت و درمان شهرها را چنانکه لازم است انجام دهد خوشبختانه مؤسسات مفید و بسیار بسیار خوبی که آنها را هم باید شکر گزار شاهنشاه و خاندان جلیل سلطنت باشیم شیر و خورشید در یک سطح بسیار وسیع در شهرها و سازمان شاهنشاهی خدمات اجتماعی در روستاها واقعاً مشکل مردم را از جهت بهداشت و درمان با یک صمیمت و تمایل دارند برطرف می‌کنند بنابراین اگر در مجلس شورای ملی یک حقی را که بعقیده بنده از انجمنهای شهر سلب نشده است در حدود قوانین است انجمنهای شهر حق وضع عوارض دارند برای آن چیزی که لازم داشته باشند مگر اینکه یک قانون دیگری محدودیتی قائل شده باشد معهذا تصویب این تبصره در مجلس شورای ملی با توجه به یک واقعیتی بود که نمایندگان مجلس شورای ملی این مسأله را کاملا در کمیسیون رعایت کرده بودند که شیر و خورشید با کمال صداقت و صمیمت در حوادث و در سوانح در امور درمانی، امور خیریه واقعاً به کمک مردم برود (صحیح است) بنابراین تکلیف مجلس انقلاب این بود که به این مطلب توجه بکند خوشبختانه دولت هم با این فکر موافق بود و قبول کرد پیشنهاد مجلس را بنده در اینجا نمی‌توانم قبلو کنم و حتی فکر کنم که حذف این تبصره در جهت مخالف آن چیزی است که ما فکر کردیم همانطوری که عرض کردم انجمنهای شهر حق وضع عوارض را دارند بعلاوه در تبصره‌ای که اضافه شده

+ مربوط به تقسیم ۱۰ % توجه شده به این مطلب مردم ۱۰ % پولشان را می‌دهند برای امور درمانی و بهداری و به تناسب اینکه هر یک از مؤسسات در آنجا وظیفه‌ای بر عهده دارند بایستی این پول تقسیم شود من عقیده دارم که اینجا که نوشته شده با موافقت وزارت بهداری حتماً وزارت بهداری که وظیفه اصلی و تکلیفی در این امر است از این وظیفه غافل نخواهد بود بالاخره دولت یک مسئولیت کلی دارد و وزارت کشور که حق نظارت کلی در کار شهرداریها را دارد در اینجا تقاضا و خواهش من که یقین دارم مورد تأیید مجلس هم هست این است که در این امر نظارت و دقت بفرمایند که این کار انجام بشود و باز آقای دکتر اسفندیاری اشاره فرمودند که ما لایحه وضع عوارض دروازه‌ای داریم در دستور کمیسیون کشور ولی با مطالعه‌ای که خواهند فرمود انشاءالله راهی پیدا خواهید کرد که دست شیر و خورشید برای کمک به شهرها باز باشد و بتوانیم به این مؤسسه‌ای که خواهر والاگهر شاهنشاه با تمام سعی و کوششان و یک عده مردمان نیکوکار، خیر، علاقمند من وظیفه دارم اسم همکارمان آقای دکتر خطیبی را اینجا ببرم (صحیح است) ولی حمل بر خصوصیت نشود برای اینکه همه آقایان تصدیق دارند که آقای دکتر خطیبی تمام سعی و کوششان دنبال امور شیر و خورشید هست (صحیح است) (مهندس کمانگر ـ مجانی هم کار می‌کنند) خوشبختانه این موسسه معنویتش بآن اندازه است و جناب آقای دکتر اسفندیاری اشاره فرمودند که جناب رئیس مجلس سنا، آقای وزیر کشور اینها خودشان تکلیف دارند در هیأت مرکزی و هیئت مدیره شیر و خورشید بنابراین مؤسسه آنقدر مهم و مفید است که این مقامات ملی و دولتی در آن هستند البته به اهمیت و عظمتش کمک خواهند کرد سازمان شاهنشاهی واقعاً مؤسسه مفیدی است در روستاها من وظیفه دارم که شکرگزار باشم که با کمال علاقه کوشش می‌کنند در آنجا در حوزة انتخابیه خود بنده دو بخش داریم سرایان و بشرویه که در آنجا درمانگاه سازمان شاهنشاهی دارد بودجه شیر و خورشید ندارد بسیارکار بجائی کردند بنابراین هر چقدر وقت باشد که در این باره صحبت بشود بنظر من و با تصدیق نمایندگان محترم کم است ولی من اعتراف می‌کنم بر اینکه نباید وقت آقایان را گرفت ولی در مورد طرز تصویب لایحه و نحوه رسیدگی که جناب آقای دکتر اسفندیاری از جائی گرفتند که بنده را بی نیاز از توضیح کردند خوشبختانه در این لایحه که دفعه اول در مجلس ۲۰۰ تا پیشنهاد داده شده و قسمت اعظمش از رفقای فراکسیونی آقای دکتر اسفندیاری و بیشتر خودشان بودند خوشوقتم باستحضار مجلس برسانم که با ما همکاری کردند جناب آقای فخر طباطبائی که قاضی شریف هستند، رئیس کمیسیون دادگستری و خود جنابعالی در مرحله اول راهنمائی و همکاری کردید و تمام اینها با انطباق با آئین نامه مجلس بوده چون می‌خواهیم کار صحیحی بکنیم و با اصول و دستوراتی که داریم منطبقش بکنیم به مصلحت کار تصویب کردید اینجا هم تصویب کردیم که مادة ۱۰۳ آئین نامه این طور بنظر می‌آید که اجازه می‌دهد که از حدود لایحه تجاوز نکنیم خود جناب عالی مطالعه بفرمائید به بینید با تمام دقتی که کردیم و آقایان کمک ومساعدت کردید معهذا بعضی از مواد که لازم بود که بعد از تصویب ما اضافه کنیم فراموش کردیم و مجلس سنا یادشان آمد و اضافه کردند الان باز یک ماده افتاده مادة ۶۸ تقسیم کردیم بودجه شهرداری را که به چه ترتیب باشد اما در مادة ۸۵ که کلیه ۵ درصد سهم فرهنگ نوشته شده مانده، این الان لغو است یعنی آن عبارتی که ما در آخر قانون گذاشتیم که آنچه مغایر این مصوبات باشد لغو است چون آنچه را که ما تصویب می‌کنیم این است نه قانون شهرداریها بنابراین آنچه مغایر با این باشد لغو است پس مادة ۸۵ که گفته ۵ % بفرهنگ داده بشود لغو است زیرا در اینجا ما گفتیم ۳ % به آموزش و پرورش داده می‌شود معهذا اگر فرصت می‌بود یادداشت کردیم باید متذکر می‌شدیم که مادة ۸۵ حذف شود بنابراین همانطوریکه ما پیشنهاد دادیم و با توجه به ماده ۱۰۳ این را در حدود کلی لایحه تشخیص دادیم مجلس سنا هم قطعاً ناظر به این مطلب بوده خاصه اینکه باز با

Page 26 missing

+ ولی ما داریم در کار اصلاحات مملکت در این قسمت بجلو می‌رویم حتماً بایستی شهردارهای ما اطباء حاذقی در امور اجتماعی و عمرانی باشند و اطلاعاتی داشته باشند که بتوانند با همکاری طبقات متفکر بلجو بروند بنابراین از این جهت هم اشکالی ندارد و آئین نامه را هم وزارت کشور تعیین می‌کند و بخصوص آنچه که مورد نمایندگان بوده این بود که آئین نامه بخصوص خیلی زودتر تهیه بشود و در دسترس گذاشته بشود و چون آئین نامه در مرحله اول وضع کنونی مملکت را از جهات مختلف در نظر می‌گیرد انشاء الله بهمان ترتیب که پیش می‌رویم بهمان نسبت که جلو می‌رویم پیشرفت خواهیم کرد و ترقیاتی خواهیم کرد مسئله دیگر تبصره یک مادة ۵۵ است راجع بدکه‌ها که گذاشته شده چیز تازه‌ای نیست، خودمان هستیم این شهر شهری است که ما داریم؟ ما خودمان تهرانرا می‌بینیم تبریز هم که افتخار خدمتگزاری داشتم دو دفعه شهردار و فرماندار بودم واقعاَ وضع بد ترکیبی دارد خوب فکری کردند ولی در عین حال ما چون نماینده مردم هستیم خیلی خوبست که حساب این کار را هم کرده‌اند و از این جهت اشکالی نخواهد داشت بنابراین آقایان در نظر داشته باشند که کمال دقت و مراقبت شده و هیچ نوع نگرانی نیست بخصوص در مجلس سنا صحبت شد و فکر می‌کنم آقای وزیر کشور هم تشریف داشتند این قانون کلی که مجلس سنا در دوره نوزدهم مجلس شورای ملی تصویب کرده و آمده به اینجا در مجلس شورای ملی بعلت لوایحی که دولتها داده بودند متوقف بود نظر این بود که دولت تقاضا بکند و در دستور کار مجلس و کمیسیون قرار بگیرد و موادیکه خوب است در جای خودش قرار بگیرد و آنچه که باید تصویب بشود بجای خودش بگذاریم هر کدام هم با مطالعه زیادتری محتاج به اصلاح بود اصلاحش می‌کنیم بنده از اینکه تصدیع دادم خیلی معذرت می‌خواهم ولی چون موضوع مورد علاقه آقایان بود بنده لازم بود توضیحاتی عرض کنم.

رئیس ـ آقای پروین بفرمائید.

پروین ـ بنده بسیار متشکرم که با کمی فرصت به بنده اجازه داده شد و بهمین جهت کوشش می‌کنم بیش از ده، دوازده دقیقه صحبت نکنم. این لایحه یکی از لوایح بسیار مهم است بعقیده بنده اگر در بارةآن بحث بشود خیلی بجاست، تشکیل انجمنها در شهر مانند یک پارلمان کوچکی است که دارای اختیاراتی است که البته هر قدر به آن توجه بشود بیجا نیست بلکه خیلی مورد دارد بنده در دو سه قسمت یادداشت کرده بودم که عرایضی بکنم ممکن است از بیان بعضی از آنها صرفنظر کرده یا کوتاه عرض کنم، یکی راجع به شیر و خورشید بوده است که اینجا بقدرکافی گفته شد بنده هر چه عرض کنم تکرار مکرر است وجود شیر و خورشید و خدماتیکه این مؤسسه می‌کند در همه جا پیداست و هم اقرار داریم بخصوص در چند روز قبل از این در اراک یک اتفاقی افتاد که دو ماشین با هم تصادف کردند ده نفر مجروح شدند که دو نفر آنها تلف شد و هشت نفر دیگر را می‌توانم عرض بکنم که اقدام شیر و خورشید اینها را نجات داد برای اینکه آن آقای حاج محمد شریفی که عضو شیر و خورشید است در اراک به بنده تلفن کرد فرزند او هم داخل مصدومین بود با یک التهابی می‌گفت که در اینجا خون برای تزریق نیست بنده تماس گرفتم با آقای رئیس انتقال خون آقای دکتر فروهر همچنین به جناب آقای مدیر عامل مراجعه کردم با یک سرعت عجیب یعنی غیر قابل تصور بفاصله ۳ ساعت ۲۰ شیشه شیر (چند نفر از نمایندگان ـ خون) بله زود گردد داخل خون شیر، بشود شیر هم از خون، چون شیر و خورشید شیرخشک هم می‌دهد بنده اشتباه کردم ۲۰ شیشه خود از اینجا فرستادند بفاصله سه ساعت و نیم به آنجا رسید و می‌توانم عرض کنم همان ۸ نفر را نجات دادند حالا اگر بخواهیم بهزینه این کار برسیم می‌بینیم که دو سه هزار تومان خرج این کار شده ما در اراک چنین پولی نداشتیم و نداریم این را مؤسسه شیر و خورشید می‌دهد پس ما باید به این دستگاه کمک بکنیم که قدرت مالی داشته باشد یا در قسمتهائیکه همواره در زیر نظر هست می‌بینیم که یک رقم مخصوصی برای شیر و خورشید نگذاشته‌اند ۴۸۰ درمانگاه و مریضخانه دارد تمام آنها را با فعالیتهای داخلی اداره می‌کند و از

+ اینها صرفنظر کرده‌اند فقط در این لایحه چیزی را که دیده‌ام در سطر اول نوشته شده است که البته توجه بهمین خدمات شیر و خورشید داشته‌اند ولی آن کمیسیون عقیده داشت که باید وزارت کشور در این کار توجه خاصی نموده ترتیبی فراهم نماید که مشکلاتش برطرف گردد این مثل این است که بنده بگویم در خاتمه سلام ارادتمندانه بنده را هم برسانید این تقریباً شبیه به آن است اما من امیدوارم با توجه جناب آقای وزیر کشور دستگاه دولت این را از عبارات تعارفی بصورت عمل درآورد که ما بتوانیم بگوئیم که به شیر و خورشید فی الحقیقه کمک و عنایت شد از این که بگذریم در خود لایحه بنده می‌خواهم عرض کنم که این لایحه لایحه ایده آلی نیست یعنی خالی از عیوب نشده است این لایحه سرنوشت عجیبی پیدا کرده ما لایحه انجمن شهر را در کمیسیون کشور با دقت و با حوصله مشغول رسیدگی بودیم یک لایحه‌ای را میگذارندیم جناب آقای دکتر زعقرانلو مخبر کمیسیون البته تأیید می‌فرمایند که خیلی دقت می‌کردیم شاید اگر بهمان روش رفته بودیم خیلی زودتر از این یک لایحه منقح و صحیح از آن کمیسیون خارج شده بود اما متأسفانه در وسط کار پس گرفته شد یک لایحه دیگری آوردند که آن به مجلس سنا رفت و اکنون به این صورت درآمده بنده با این حال اقرار می‌کنم که در همین لایحه که برگشته است مخصوصاً در قسمت آخرش اصلاحات پرارزشی شده است این همان بوده است که ما انتظار داشته‌ایم اما در میان این باز هم نواقصی باقیمانده است که اگر بنده بخواهم تذکربدهم مطابق قولیکه داده‌ام که طولانی نشود عمل نشده و چون می‌خواهم عرایضم را کوتاه کنم فقط دو قسمت را اینجا اشاره می‌کنم یکی این است که در قسمت تبصره بند ۴ نوشته شده است که کارمندان و اعضای شرکتها می‌توانند شرکت کنند یا خیر؟ زیرا که کارمند غیر از رئیس است رئیس یک اداره را نمی‌شود گفت کارمند، شما کارمند را اینجا محروم کرده‌اید ولی اسم رؤسا را نبردید در اینجا ممکن است یک رئیسی بموجب این ماده انتخاب بشود اما کارمندان مؤسسات وابسته انتخاب نشوند اگر آنجا نوشته شده بود رؤسا و کارمندان رفع این ابهام می‌شد موضوع دیگر اسامی داوطلبان است که اینجا ذکر شده که وقتی داوطلبان خودشان را معرفی می‌کنند اسامی آنها اول بموجب این ماده ۱۵ اعلان می‌شود بعد کمیسیون به صلاحیت آنها رسیدگی می‌کند و آنهائی که باید مردم بآنها رأی بدهند آنها علیحده اسامیشان اعلام می‌شود این موجب می‌شود یک عده‌ای که داوطلب هستند از میان آنها مردود می‌شوند بعلت اینکه کمیسیون صلاحیت آنها را نپذیرفته است این موجب دلخوری و یک کمی آبروریزی افراد خواهد شد بنده دلم می‌خواست:

رئیس ـ آقای پروین مگر این لایحه در کمیسیون کشور رسیدگی نشده است جنابعالی که عضو کمیسیون کشور بودید این مورد را اصلاح می‌کردید.

پروین ـ اگر کمیسیون اول رسیدگی بکند بعد اعلام بکند این صد مرتبه بهتر است موضوعیکه مهمتر از همه است و نمی‌توانم آنرا عرض نکنم این است که اگر اختلافاتی در محل پیش آمد یکدفعه شهردار تشخیص می‌دهد فلان دکان یا فلان خانه یا یکی از مستحدثات متعلق بیک کسی است باید خراب بشود البته حق دارد که مطابق نقشه عمل کند اینجا نوشته شده است در تبصره بند ۳۰ که شاکی یعنی صاحب ملک باید عرضحال خودش را بیک کمیسیون سه نفری بدهد که آن کمیسیون سه نفری از طرف انجمن شهر انتخاب می‌شود حالا ملاحظه بفرمائید چنین کسانیکه قبلا انتخاب نشده‌اند اول انجمن شهر باید انتخاب بکند آدرس داشته باشد محل داشته باشد که مردم بتوانند عرضحالشان را بآن کمیسیون بدهند.

رئیس ـ آقای پروین جنابعالی لایحه را از سر گرفتید! حالا اصلاحات مجلس سنا مطرح است این لایحه شور دومش گذشته است مجلس تصویب کرده است فعلا اصلاحات مجلس سنا مطرح است.

پروین ـ لایحه‌ای را که قبلا دیدیم این نبوده

+ است این چیزی است که تازه می‌خوانیم اینجا می‌بینیم که یک اجازه‌ای به انجمنهای شهر داده شده است بنده منظورم این نیست که تغییر بدهیم یا پیشنهاد بدهیم منظور این است که تذکری به جناب آقای وزیر کشور بدهم که هنگامیکه اجرا می‌شود بشهردارها و فرماندارها دستورات کافی بدهند که تسهیلاتی داشته باشند بنده منظورم دخالتی در متن قانون نیست که موجب تعویض بشود و آن این است که بنده خواستم که به آنها توجه داده شود که آیا این کمیسیون سه نفری از خود اعضاءانجمن شهر انتخاب می‌شوند یا انجمن شهر از خارج این کمیسیون سه نفری را از معتمدین یا از جای دیگر انتخاب می‌کند اگر از داخل خودشان است بهترین طریق این است که انجمن شهر خودش رسیدگی کند اگر غیر از این است لااقل برای اجرای این بفرمانداران مطابق دستورات و آئین نامه‌ای کهدارید خواستم عرض کنم برای شهرداریها بنویسید که متوجه باشند این یکی از مهمترین قسمتهاست هر جائی را که بخواهند خراب بکنند شاکی دارد و این شاکی باید بداند تکلیفش چیست؟ اینجا نوشته‌اند انجمن سه نفری این انجمن سه نفری را کی انتخاب می‌کند و از چه ردیف هستند اگر از خود انجمن شهر است که خود انجمن رسیدگی کند، یک مطلب دیگر را باقی نگذارم و آن این است که وقتیکه این اصلاحات تصویب شد نمیدانم که بهمین صورت علیحده چاپ شده منتشر می‌شود یا اینکه با این مواد منضم می‌شود بقانون قبلی اگر که علیحده بشود هیچ نمی‌توانید استنباط بکنید که تکلیف چیست بنده می‌خواهم پیشنهاد کنم که این موادیکه اکنون تصویب خواهد شد با قانون قبلی هر یک بجای خودش گذاشته بشود درج بشود بعد ابلاغ بشود بنده بیش از این عرضی ندارم.

رئیس ـ آقای دکتر الموتی بفرمائید.

دکتر الموتی ـ عرض کنم شاید یکی از کسانی که علاقمند بود که یک روزی یک چنین لایحه‌ای به مجلس بیاید و تصویب بشود و به اصطلاح شهرهای ما از دست شهردارهای انتصابی لااقل حوزه انتخابیه خودم را عرض کنم نجات پیدا کند خود بنده هستم برای اینکه اگر خاطر نمایندگان محترم باشد یکبار سؤال کردم وسؤال مطرح شد که اکثر شهرهای ایران گرفتار شهردارهای انتصابی هستند اینهائی که می‌روند در شهرستانها که نمونه اش را عرض کردم در شهرستان قزوین است که الان پرونده هایشان در دیوان کیفر است امیدوارم با تصویب این لایحه شهرهای ایران بدست انجمنهای شهر سپرده بشود که مردم خودشان بتوانند در کارهای خودشان نظارت بکنند جناب آقای مهندس انصاری … (دکتر عدل ـ عکس آن هم هست) ممکن است یک شهردار انتخابی بدی هم پیدا بشود یا انجمن بدی هم پیدا بشود ولی جناب آقای دکتر عدل امروز در دنیا کار مردم بدست خودشان داده می‌شود و اگر بدعمل کردند تعقیبشان می‌کنند ولی نمی‌شود این اصل را بلکی از یاد برد جناب آقای مهندس انصاری من جنابعالی را بعنوان یک شخص لایق و مطلع و بی نظری میدانم و امیدوار هستم که در دوران وزارت کشور از شما خاطره خوب در مملکت بماند که انجمنهای شهر خوبی تشکیل شده شهرداران خوبی در این مملکت انتخاب شده‌اند ولی همین الان مشکلی که ما در شهرها داریم این است که این شهرداریهای نالایق و سوء استفاده چی که در گذشته فرستاده‌اند و دستگاه وزارت کشور واقف است و هنوز آثار تعدیات آنها باقی است باینصورت که تمام درآمد شهرداری شهر قزوین توقیف می‌شود باینصورت که شهردار سابق که تحت تعقیب دیوان کیفر است پس از توقیف با قید وثیقه آزاد شده پولها و سرمایه را بنام کس دیگر کرده در شهر تهران مغازه باز کرده و عواید شهر را به علت داشتن چک‌ها و سفته‌های تقلبی دائماً توقیف می‌کند و بندهن نمیدانم تا کی این وضع ادامه خواهد داشت بنابراین بنده می‌خواهم از جنابعالی تقاضا کنم که باین وضع سریعاً رسیدگی کنید و باین بدبختی در این شهر خاتمه داده بشود شهردار سابق تحت تعقیب است در دیوان کیفر ولی مهر شهرداری سفته شهرداری در جیبش است چک و سفته مینوسند امضاء می‌کند و می‌فرستد میآیند عوارض شهر را توقیف می‌کنند حتی گفته می‌شود مقدار پولی که توقیف شده بیش از میزان قراردادها است بالاخره باید باین وضع خاتمه بدهند شاید در بعضی از شهرهای دیگر

+ هم این وضع باشد و بنده اطلاع نداشته باشم از جنابعالی استدعا می‌کنم باینکار رسیدگی بفرمائید و اما در مورد این انجمن‌های شهر امیدوار هستم انجمن‌های شهر که تشکیل می‌شود از مردان صالح تشکیل بشود و کسانی در شهر حاکم بر سرنوشت باشند که مردمان صالح و درستی باشند ولی مسلم است که اگر یک کسی در شهر خودش معتمد بود و انتخاب شد او نمی‌تواند دزدی بکند یا لااقل کمتر می‌تواند چون باید آنجا زندگی بکند ولی شهرداری که منصوب شد و در شهری رفت و سوء استفاده کرد دیگر آن شهر را نمی‌بیند و مردم هم او را نمی‌بینند آنچیزی که من فکر می‌کنم در خیلی از نقاط دنیا عمل شده است اینطور است که کار دست خود مردم باشد و از این کار نتیجه خوب گرفته شده البته وقتی دستگاه بی نظر باشد و اعمال نظر نکند طبعاً شهردارهای خوب انتخاب خواهند شد بنظر بنده تمام کارهای دستگاههای اجرائی در شهرها در یک سمت و کار شهرداری در یک سمت یعنی اگر در همین شهر تهران یک شهردار خوب کار بکند روز بروز وضع شهر بهتر می‌شود و هر کس از هر جا بیاید می‌گوید این شهر خوب اداره می‌شود شهردار‌های شهرستانها هم همینطور هستند باصطلاح باید گفت شهرداری مثل کار ویترن یک مغازه است اگر ویترین را خوب منظم بکنند بنظر می‌آید خوب کار کرده‌اند امیدوار هستم تا تشکیل انجمن‌های شهر با سرعت در اجرای این لایحه که بصورت قانون در خواهد آمد از این وضع نجات پیدا کنند و باز هم از جنابعالی که واقعا یک آدم بی نظری هستید خواهش می‌کنم در کار شهردارهایتان تجدیدنظری بفرمائید ممکن است بفرمائید آدم اینطوری که می‌خواهید کم داریم ولی بهر صورت اعزام شهردارهای خوب و شهردارهای بد در مردم بسیار اثر می‌گذارد همانطوریکه یک شهردار خوب می‌تواند مردم را راضی بکند بکشورش امیدوار بکند یک شهردار بد هم مردم را مأیوس می‌کند ناراضی می‌کند خواستم این مطلب را عرض کنم و توجه جنابعالی را جلب کنم و این کاغذ را در اینجا بجنابعالی تقدیم بکنم که دستور بفرمائید سریعاً رسیدگی کنند.

رئیس ـ آقای دکتر زعفرانلو بفرمائید

دکتر زعفرانلو (مخبر کمیسیون کشور) ـ عرض کنم ابتدا می‌خواستم باستحضار خانمها و آقایان برسانم که در صفحه ۱۵ در قسمت ت اجرای بند یک نوشته شده بند ده است تصحیح بفرمائید همچنین در صفحه ۲۷ در قسمت دوم تهیه مقرراتی که نوشته شده ” که ” اضافه است و مقرراتی صحیح است از صفحه ۲۸ محمور نوشته شده محصور صحیح است

رئیس ـ اینها اصلاحات عبارتی است در چاپ اشتباه شده ولی در خود گزارش صحیح نوشته شده است.

دکتر زعفرانلو ـ در مورد فرمایشات جناب آقای دکتر اسفندیاری همانطور که استحضار دارند شاهنشاء آریامهر از بدو سلطنت پر افتخارشان این تز بزرگ را داشتند و دارند که تا آنجائیکه امکان دارد زودتر کار مردم را بمردم واگذار کنند روی این جریان اوامر مؤکدی بدولت‌ها صادر می‌فرمودند و برای ایجاد انجمنهای شهر که مطابق با تحول اجتماعی کنونی ما باشد احتیاج بر این بود که قانون ۱۳۳۴ اصلاح گردد البته تنظیم یک قانون جامع و کامل احتیاج به زمان زیادی دارد دقت مداقه زیادی می‌خواهد بهمین علت قسمتی از این مواد را اصلاح کردند و همینطور که جناب آقای پروین و جناب آقای روحانی فرمودند این اصلاحات ایدآل نیست امیدواریم که قانون کاملی که در دوره ۱۹ که از مجلس سنا گذشته و شور اولش هم در همان دوره در مجلس شورای ملی بعمل آمده در دستور مجلس قرار بگیرد و نظرات آقایان در اینجا تکمیل بشود اما در مورد سؤال دومشان در مورد مادة ۷ تعداد اعضای انجمن تهران سی نفر است که باز زوج خواهد بود (دکتر اسفندیاری ـ بنده سؤال نکردم تذکر دادم) و در مورد صد هزار نفر هم که ۱۲ نفر فرمودند توجهتان را بمادة ۲۶ قانون شهرداریها جلب می‌کنم که نوشته شده برای رسمیت جلسات لااقل حضور دو ثلث از اعضاء لازم است و تصمیمات با اکثریت نصف حاضرین معتبر است و در صورت تساوی آراء رأی رئیس در هر طرفی باشد مناط است (دکتر اسفندیاری ـ باز هم زوج

+ خواهد بود چون دو ثلث از ۱۲ نفر می‌شود ۸ نفر نصفش می‌شود چهار نفر که باز هم زوج است) رئیس هر جا باشد آن اکثریت خواهد بود (دکتر اسفندیاری ـ حالا اگر رئیس در همان ثلث کنار برود هشت نفر باقی می‌مانند که در هیچکدام از چهار نفر رئیس نیست) اما در مورد شیر و خورشید که فرمودید تمام اعضای کمیسیون کشور و کلیة نمایندگان موافقند امیدواریم در مورد لغو عوارض دروازه‌ای نظر شیر و خورشید منظور گردد و اما در مورد سؤال جناب آقای پروین در بند یک همان ماده کاملا تصریح دارد که رؤسای سازمانهای وابسته نمی‌توانند در انجمنهای شهر شرکت کنند (پروین ـ نوشته‌اند کارمندان) به بند ۱۱ همان ماده توجه بفرمائید و نظر شما تأمین است.

رئیس ـ آقای پروین رئیس هم کارمند است.

دکتر زعفرانلو ـ اما در مورد انتشار و اعلام اسامی کاندیداها عرض کنم این ماده بسیار خوبی است آن آقایانیکه خودشان را واجد صلاحیت نمیدانند نباید بیایند در انجمن شرکت کنند و باعث تضییع وقت انجمن بشوند ولی از این نظر اگر صلاحیت داشته باشند معمولا می‌آیند خودشان را کاندیدا می‌کنند اما در مورد فرمایشات جناب آقای دکتر الموتی در مورد تشکیل انجمنهای صالح بایستی عرض کنم که با قدرت کار و ابتکار جناب آقای مهندس انصاری و همچنین توجه دولت سعی خواهد شد که انجمنهائی با این قانون تشکیل بشود که با تحولات اجتماعی کنونی مملکت وفق بدهد.

رئیس ـ آقای دکتر سعید بفرمائید.

دکتر سعید ـ بنده چون می‌بینم وقت ضیق است و آقای رئیس دو سه دقیقه‌ای وقت مرحمت فرمودند این است که زاد مصدع نمی‌شوم فقط می‌خواستم عرض کنم که یکی از مواد بسیار مهم این لایحه ماده‌ای است که مربوط به انحلال انجمنهای شهر است مادامیکه ترتیب انحلال انجمنهای شهر بطور دقیق معین نشده باشد بنده فکر نمی‌کنم که در هیچ شهری اشخاصیکه واجد شرایط هستند داوطلب نمایندگی یا داوطلب عضویت انجمن شهر باشند این را آقایان توجه بفرمایند در مادة ۴۱ اینجا بنده می‌بینم که باز به این صورت درآمده که یک گزارش از طرف استاندار و فرماندار خواهد آمد و یک عده مأمور خواند شد که به این گزارش رسیدگی بکنند باید اینجا صریح عرض بکنم که معلوم نیست این گزارش به چه صورتی است می‌خواستم برای بنده روشن بشود که آیا انجمن شهر در موقع رسیدگی با حضور رئیس انجمن شهر رسیدگی می‌کند یا فقط فرماندار و استاندار خودش یک طرفه هر چه دلش می‌خواهد گزارش خواهد داد و به استناد آن گزارش سه نفر خواهند رفت و این سه نفر که در آنجا خواهند رفت آیا از آقایان دعوت هم خواهند کرد که توضیحات انجمن شهر را گوش کنند بهر حال این موضوع باید روشن بشود مطلب دیگر ما در مجلس در لایحه قبل اینطور فکر کرده بودیم که ترتیبی داده بشود که وقتی انجمنهای شهر منحل خواهند شد فرماندارها قائم مقام انجمن شهر نشوند اگر این مطلب مورد توجه قرار بگیرد بنده فکر می‌کنم یک مقدار از انجمنهائی که بیجهت منحل می‌شوند دیگر منحل نمی‌شوند یعنی یک هیئتی بجای فرماندار تا تعیین تکلیف آن انجمن می‌آید و اداره می‌کند و این ترتیب باز در اینجا از بین رفته و اگر انجمن شهری منحل بشود باز فرماندار و استاندار قائم مقام انجمن شهر است البته در قانون نوشته شده که وزارت کشور مکلف است که در ظرف سه ماه اقدام بتشکیل انجمن بکند اینجا صحبت از آقای مهندس انصاری نیست جناب آقای مهندس انصاری البته مورد احترام همه ما هستند و همه ما این عقیده را داریم که ایشان در این کار سریعاً‌اقدام خواهند فرمود اگر در زمان وزارت ایشان این موضوع پیش بیاید اقدام می‌کنند که خلائی ایجاد نشود ولی ایشان که همیشه وزیر کشور نخواهند بود قانون باید جوری نوشته بشود که هر کس در آن مقام است واقعاً نتواند اعمال نظر بکند و بنده فکر می‌کنم که با این ترتیبی که اینجا نوشته شده یک تعارفی است که سه ماه بعد انجمن شهر مکلف است تشکیل بشود باز فرماندار قائم مقام انجمن شهر خواهد

+ شد و سالها این کار بهمان ترتیب ادامه پیدا خواهد کرد این را خواستم تذکر بدهم.

رئیس ـ آقای مهندس انصاری بفرمائید.

مهندس انصاری (وزیر کشور) ـ با اجازه جناب آقای رئیس چند نکته در اینجا بحث شد که ببعضی از آنها آقایان نمایندگان محترم پاسخ فرمودند ولی در مورد بعضی از نکات لازم است توضیح عرض کنم یکی در مورد فرمایشات جناب آقای دکتر اسفندیاری راجع بشیر و خورشید سرخ مجدداً باید عرض کنم که خوشبختانه این سازمان مفید اقداماتش در تمام مملکت مورد تأیید هم مردم و هم مقامات است (صحیح است) و بنده بشخصه افتخار دارم که جزو خدمتگزاران شیر و خورشید هستم و در این قانون هم هیچ حقی از شیر و خورشید سرخ سلب نشده بهیچ وجه حتی در یکی از مواد پیش بینی شده است کمکهای اضافی هم از محل ۱۰ درصد بهداری بشود معذلک با جناب آقای دکتر خطیبی هم مذاکره کردیم در قانون لغو عوارض دروازه‌ای که فعلا در دستور کمیسیون کشور مجلس شورای ملی است یک تبصره‌ای پیش بینی خواهد شد که اگر نگرانی هم از این بابت هست از بین برود جناب آقای دکتر الموتی راجع بواگذاری کار مردم بمردم فرمودند باید عرض کنم این مسئله مورد علاقه مخصوص اعلیحضرت همایون شاهنشاه است و در اجرای آن اوامر مؤکدی بدولت صادر فرموده‌اند مقدمات و برنامه‌های مختلفی برای این کار تهیه خواهد شد یکی همین انجمنهای شهر است امیدوار هستیم بزودی در ظرف یکی دو هفته آینده لایحه انجمن‌های ایالتی و ولایتی هم بمجلس داده بشود (احسنت) و در تمام این موارد این اصل رعایت خواهد شد راجع بکار شهرداری قزوین که تذکر دادند از مدتی پیش هیئت‌های بازرسی مشغول رسیدگی هستند که بنده شخصاً در اینمورد نظارت دارم (دکتر الموتی ـ متشکرم) و جناب آقای وزیر دادگستری هم متذکر هستند به این مسئله و بنحو بسیار شدیدی متخلفین تعقیب خواهند شد و از این بابت نگرانی نداشته باشند، در پاسخ فرمایشات جناب آقای دکتر سعید باید عرض کنم مادهای که در این قانون برای انحلال انجمنهای شهر پیش بینی شده همانطور که جناب آقای روحانی تذکر دادند و نظر نمایندگان محترم هم هست انجمنهای شهر، باید انجمنهیا متزلزلی نباشد در بررسی که در مورد تشریفات بعمل آمد به این نتیجه رسیدیم که اگر بخواهیم آن تشریفات را در مورد انحلال رعایت بکنیم غیر از اینکه باعث تزلزل انجمن بشود و عده زیادی داوطلب شرکت در انجمن بشوند اثر دیگری نخواهد داشت و بصورتی که الان در لایحه پیش بینی شده است انجمنها بخوبی مورد توجه قرار گرفته است، در موارد استثنائی هم اگر کار خلافی انجام بدهد با پیشنهاد استاندار که نماینده شخص اول مملکت است و بطور کلی فارغ از اختلافات شهرهای مختلف خواهد بود این مسئله عنوان خواهد شد در یک کمیسیون بیطرف رسیدگی خواهد شد و انحلال انجمن به آن صورتی که قبلا در قانون بود و حتی در لایحه قبل که به سنا ارسال شده بود آنوقت شورای شهرستان که تشکیل می‌شود در بعضی جاها که رؤسای انجمن اختلافاتی دارند به نشینند و در مورد انجمن رأی بدهند، این مسئله بهیچ وجه صحیح نبود (مصطفوی ـ آن موردی را که پیش بینی فرموده‌اید خیلی بهتر است) همینطور در مورد قائم مقامی جناب آقای روحانی تذکر دادند که مصلحت نیست در غیاب انجمن اختیارات به چند نفر مأمور دولتی و رؤسای ادارات که خود آنها دائماً وضع متزلزلی دارند داده بشود و اصلا ما در شهرها یک وضعی ایجاد بکنیم که عده‌ای علاقمند بشوند به انحلال انجمن برای اینکه خودشان بخواهند جانشین بشوند در صورت انحلال، و فقط وزیر کشور قائم مقامی را خواهد داشت در حال حاضر فقط به استانداران و نه به فرمانداران تفویض شده و در ظرف سه ماه باید انجمن‌ها را تشکیل بدهند بنابراین در عرض سه ماه مطلب یک تکلیف قانونی است برای اینکه اولا اشکالی پیش نیاید برای انحلال انجمن‌ها چون با شرایطی که در لایحه پیش بینی شده است امیدوارم که انجمن‌ها از افرادی تشکیل بشود که فقط خیر و صلاح مردم را در نظر بگیرند و انحرافاتی نداشته باشند و در صورتیکه

+ خدای نکرده چنین وضعی پیش آمد از نظر حفظ منافع عمومی بنده فکر می‌کنم نظریات حضرتعالی در این لایحه ملحوظ شده است و امیدوارم اشکالی پیش نیاید (احسنت ـ احسنت).

پروین ـ فقط به تذکرات بنده پاسخی نفرمودند و معلوم شد آنچه گفتم ثابت و مستدل است.

رئیس ـ نظر دیگری نسبت به گزارش کمیسیونها نیست؟ (اظهاری نشد) به گزارش کمیسیونها رأی می‌گیریم خانمها و آقایانی که موافقند خواهش می‌کنم قیام بفرمایند (اکثر برخاستند) تصویب شد لایحه بدولت ابلاغ می‌شود. آقای مهندس انصاری بفرمائید.

مهندس انصاری (وزیر کشور) ـ با اجازه ریاست محترم به استحضار ساحت مقدس مجلس شورای ملی میرسانم قانونی که امروز با توجه نمایندگان محترم مجلس شورای ملی بتصویب رسید یکی از مفیدترین و مهمترین قوانینی است که اگر بخوبی بمورد اجرا گذارده شود در پیشرفت عمران و آبادی شهرها و در بهبود زندگانی عموم اهالی کشور اثرات نیکوی بسزائی خواهد داشت (صحیح است) زیرا محتاج بتوضیح نیست که شهرداریها مؤسساتی هستند که عموم افراد کشور از خرد و کلان بدون استثناء بآنان نیازمندند و از مراجعه به آنها ناگزیر می‌باشند پس آنچه در راه اصلاح سازمان شهرداریها و تنقیح و تکمیل قوانین و مقررات مربوطه به آنها بذل مساعی و مجاهدت شود بجا و بموقع خواهد بود. (صحیح است)

با تجاربی که در طی اجرای طرح آزمایشی قانون شهرداریها بدست آمده بود سعی شد نکات لازم برای توفیق بیشتر شهرداریها در خدمت بمردم در آن گنجانیده شود و ترتیبی اتخاذ گردد که حتی الامکان از تشریفات زائد اداری جلوگیری شود خوشبختانه در خلال چند ماه اخیر که طرح اصلاحی این قانون در مجلسین محترم سنا و شورا مطرح و در کمیسیونهای مختلفه تحت بررسی و مداقه قرار داشت چه در طی تشریفات مجلس سنا و چه در خلال ایام اخیر که در کمیسیونهای مختلفه نمایندگان محترم مجلس شورای ملی در باره آن بذل توجه و امعان نظر می‌فرمودند این قانون از هر جهت مورد مطالعه قرار گرفت و در نواقص آن از اطلاعات وسیع و تذکرات بجای نمایندگان محترم استفاده کالم شد و می‌توان گفت که این قانون که امروز بتصویب مجلس محترم شورای ملی رسید با علاقه و پشتکار شایان تحسین نمایندگان محترم در کمال دقت و حوصله سطر بسطر و نکته بنکته از جهات مختلف مورد موشکافی و دقت قرار گرفته و بصورتی بمرحله اجرا نزدیک می‌شود که شهرداریها را در آینده بتناسب مقتضیات دوران انقلاب سفید ایران برای خدمتگزاری بمردم و عمران و آبادی شهرها آماده تر و مجهز تر خواهد کرد و چون نکته سنجیها و یادآوریهای نمایندگان محترم در تکمیل این قانون بسیار آموزنده و با ارزش بود اینجانب از صمیم قلب از مجاهدتهای پی گیر و راهنمائی‌های مفید فرداً فرد آقایان نمایندگان محترم سپاسگزاری و از ساحت مقدس مجلس شورای ملی که با تصویب این قانون وزارت کشور در انجام یکی از مهمترین وظایف خود یاری ومددکاری فرموده‌اند رسماً تشکر می‌کنم. (احسنت)

امیدوار است با جرای این قانون در انتخاب انجمنهای شهر هرچه زودتر توفیق حاصل گردد که در اجرای یکی از تعالیم عالیه شاهنشاه آریامهر که همواره بدستگاه دولت برای سپردن کار مردم بمردم اوامر مؤکد صادر می‌فرمایند قدم عملی و مؤثری برداشته شود و آرزومندم که در حین اجرای این قانون اهالی شهرها و هموطنان عزیز ما با توجه بروح مفاد منشور انقلاب شاه و مردم و با روشن بینی کامل نسبت به انتخاب افراد شایسته و بیغرض که صرفاً عشق خدمتگزاری بمردم موجب داوطلبی ایشان باشد بعضویت انجمن شهرها رشد فکری و ذوق حسن انتخاب خود را نمودار سازند (انشاءالله) و با تشکیل انجمنهای صالح نیروهای تازه نفسی از هموطنان در عرصه عمران و آبادی شهرها وارد فعالیت و کوشش شوند و بر سازمان شهرداریها است که در انجام وظایف سنگینی که بعهده دارند از روی کمال حسن نیت نظارت و با مجریان امور همکاری

+ نمایند تا در این دو راه پر افتخاریکه بحقیقت باید آنرا عصر نوسازی ایران نام نهاد شهرداریهای کشور نیز بتوانند مقام و موقعیتی را که در اجتماع مترقی ایران حقاً شایسته آنان است احراز نمایند (انشاء الله)

یکبار دیگر از مراحم ریاست محترم و عنایات فرداًفرد آقایان نمایندگان محترم مجلس شورای ملی عرض سپاسگزاری و تشکر می‌کنم. (احسنت، احسنت)

۴ ـ تقدیم یک فقره لایحه بوسیله آقای معاون وزارت کشور

رئیس ـ آقای سراج حجازی فرمایشی دارید بفرمائید.

سراج حجازی (معاون وزارت کشور) ـ دو تبصره مواد ۱۸ و ۷۵ قانون استخدام نیروهای مسلح شاهنشاهی است همانطور که خاطر مبارک نمایندگان مسبوق است ژاندارمری تابع ارتش است و اصلاحاتی در این قانون لازم بود که بعمل بیاید این اصلاحات بعمل آمده و اینک برای تصویب تقدیم ساحت مقدس مجلس شورای ملی می‌شود.

رئیس ـ بکمیسیونهای مربوط ارجاع می‌شود.

۵ ـ تقدیم یکفقره لایحه بودجه سال ۱۳۴۶ مجلس شورای ملی و لایحه تفریغ بودجه سال ۱۳۴۴ مجلس شورایملی بوسیله آقای قراچورلو کارپرداز

رئیس ـ آقای قراچورلو بفرمائید.

قراچورلو ـ با اجازه مقام محترم ریاست و خانمها و آقایان نمایندگان محترم بودجه سال ۱۳۴۶ مجلس شورایملی و تفریغ بودجه سال ۱۳۴۴ مجلس را تقدیم می‌کنم (احسنت)

رئیس ـ بکمیسیون محاسبات ارجاع می‌شود

۶ ـ تصویب صورت جلسه

رئیس ـ راجع بصورتجلسه دفعه گذشته نظری نیست؟ (اظهاری نشد) صورتجلسه قبل تصویب می‌شود

۷ ـ تقدیم سه فقره لایحه اصلاح بودجه و یکفقره صورت ریز دیون و یکفقره لایحه اجازه استفاده از اعتبار اضافی بوسیله آقای معاون وزارت دارائی

رئیس ـ آقای قوام صدری بفرمائید.

قوام صدری (معاون وزارت دارائی) ـ با اجازه مقام محترم ریاست اصلاح بودجه ایست مربوط به وزارتخانه‌های کشور، اطلاعات و ژاندارمری کل کشور برای بررسی کمیسیون بودجه تقدیم می‌شود و صورتی است از دیون بلامحل وزارت کشاورزی که اعتبار آن اخیراً بتصویب کمیسیون بودجه رسیده است که برای بررسی و اظهار نظر کمیسیون بودجه تقدیم می‌شود ضمناً اعتباری در کمیسیون بودجه تصویب شده بود برای صدور شناسنامه زارعین کرمان که چون از محل مصرف آن اعتبار مبلغی اضافه آمده است و دولت برای صدور همین شناسنامه‌ها درمناطق سیستان و بلوچستان احتیاج دارد تقاضای اختیار شده است که کمیسیون بودجه اجازه بفرمایند که تتمه آن اعتبار را در بلوچستان و سیستان برای صدور شناسنامه زارعین بمصرف برسانیم که بایستی بکمیسیون بودجه ارجاع بشود و با اجازه مقام ریاست تقدیم می‌شود.

رئیس ـ به کمیسیونهای مربوط ارجاع می‌شود.

۸ ـ طرح سؤال آقای معتمدی راجع به کارخانه زاینده رود و جوا ب آقای معاون وزارت اقتصاد و ارجاع به کمیسیون رسیدگی بسئوالات

رئیس ـ سؤال آقای معتمدی از وزارت اقتصاد مطرح است آقای معتمدی بفرمائید.

معتمدی ـ بنده دو سؤال از وزارت اقتصاد کرده بودم و نمیدانم که اکنون کدام یک از آنها مطرح است خواهش می‌کنم سؤال بنده را طرح بفرمائید و آقای معاون محترم وزارت اقتصاد هم توضیحشان را بدهند تا بنده بعد توضیح خود را عرض کنم.

رئیس ـ سؤال آقای معتمدی قرائت می‌شود.

+ (بشرح زیر قرائت شد)

مقام محترم ریاست مجلس شورای ملی

خواهشمند است به جناب آقای وزیر اقتصاد اطلاع فرمائید برای پاسخ سؤال زیر در مجلس شورای ملی حضور یابند:

دولت طبق قانون حمایت از صنایع داخلی کشور تا حال چه مبلغ در اختیار کارخانه زاینده رود اصفهان گذارده و چه مبلغ از وجوه دریافتی خرج شده و به چه مصارفی رسیده؟ و آیا در خلال مدتیکه از قانون مذکور استفاده نموده محصول کارخانه نکث یا افزایش پیدا کرده است؟ در صورتیکه ضرر کرده زیان حاصله را توجیه نمایند.

با تقدیم احترام ـ حسین معتمدی

رئیس ـ آقای دکتر ضیائی بفرمائید.

دکتر ضیائی (معاون وزارت اقتصاد) ـ کارخانه زاینده رود یکی از کارخانجات قدیمی کشور است که در سال ۱۳۱۵ شروع بکار نموده و بعلت بهره برداری ممتد و همچنین عدم مراقبت و نگهداری کامل از ماشین آلات کارخانه بمرور ضوع کارخانه از سوددهی (سهام اینکارخانه زمانی بالاترین قیمتهای سهام کارخانجات نساجی اصفهان را داشته است) بزیان کشیده شده است بطوریکه با وجود کمکهای مکرریکه از طرف بانک ملی ایران به اینکارخانه در سنوات اخیر شده است بعلل فنی و مالی نتوانست بکار خود ادامه دهد و در سال ۱۳۴۲ کارخانه متوقف و سپس بعد از چهارماه بهره برداری بصورت اجاری مجدداً کارخانه تعطیل می‌شود در این موقع بعلت صدور اجرائیه از طرف بانک ملی ایران بمنظور وصول مطالبات خود اداره کارخانه طبق قانون حمایت صنعتی و جلوگیری از تعطیل کارخانه‌های کشور در تاریخ نوزده شهریور ۱۳۴۳ به هیئت حمایت از صنایع واگذار می‌گردد.

از تاریخ فوق تاکنون که حدود ۲۸ ماه می‌گذرد از مبلغ پنجاه میلیون ریال اعتباریکه بصورت وام در اختیار هیئت برای ادامه کارخانه گذارده شده است مبلغ چهل و پنج میلیون ریال بکارخانه حواله گردیده که مبلغی بابت مطالبات کارگران پرداخت و بقیه بصورت مواد اولیه و کالای ساخته شده و نیمه ساخت درکارخانه موجود می‌باشد.

تولید کارخانه در زمان اداره موقت توسط هیئت افزایش داده شده و محصول روزانه بیست هزار متر انواع پارچه‌های عریض و کم عرض می‌باشد و این رقم بالاترین میزان تولیدی است که کارخانه در سالهای اخیر توانسته است تولید نماید.

در خصوص زیان عملکرد هیئت بایستی یادآور گردید که در دوران اداره موقت کارخانجات مشمول قانون هیئت حمایت از صنایع کارخانه را بحساب صاحبان سهام اداره می‌نماید و سود یا زیان عملکرد متعلق بصاحبان سهام می‌باشد و دولت بهیچوجه تعهدی در این خصوص ندارد و تنخواه گردان پرداخت شده جزو دیون ممتازه کارخانه بوده و هر موقع با بهره مربوطه قابل برداشت و استرداد می‌باشد.

ضمناً اطلاعات زیر را جهت مزید اطلاع باستحضار میرساند:

۱ ـ تعداد کارگران کارخانه در حال حاضر ۱۲۹۷ نفر می‌باشد.

۲ ـ پرداخت دستمزد ماهیانه کارکنان کارخانه بالغ بر شش میلیون ریال می‌باشد.

۳ ـ از مطالبات معوقه کارگران (مربوط بقبل از اداره موقت) تاکنون مبلغ ۱۲/۰۳۹/۸۲۸/۳۵ ریال پرداخت گردیده است.

۴ ـ امور کارگری کارخانه منظم شده و مبادرت به طبقه بندی و دادن تشکیلات صحیح برای هر قسمت گردیده است.

۵ ـ در زمینه امور فنی کارخانه بشرح زیر:

الف ـ تعمیرات کلی ماشین آلات کارخانه

ب ـ تعمیر و نصب ماشین آلاتیکه در انبار کارخانه بعنوان فرسوده جمع آوری شده بود تا حد امکان مورد استفاده و بهره برداری قرار گرفته و از خریدن ماشین آلات مشابه مورد احتیاج خودداری شده است.

ج ـ احداث آزمایشگاه کامل و خرید وسائل آن

+برای قسمتهای رنگسازی ـ تکمیل ـ گلزنی و ریسندگی و بافندگی

۶ ـ تعمیر ساختمانهای کارخانه و احداث انبارها و ساختمانهای جدید.

۷ ـ تعویض نوع بسته بندی بصورت باب بازار.

کارهائی انجام شده است.

رئیس ـ آقای معتمدی بفرمائید.

معتمدی ـ بنده قبل از اینکه توضیحاتی را عرض کنم از جناب آقای معاون محترم وزارت اقتصاد خواهش می‌کنم بفرمایند که این گزارش را که قرائت فرمودند آیا بازرس باصفهان فرستاده‌اند و دفاتر و عملکرد کارخانه را رسیدگی کرده‌اند یا مطابق معمول سؤال را برای مدیر کارخانه فرستاد ماند و گفته‌اند جوابش را بفرست اول توضیح بفرمایند که مطابق کدام یک از این دو شق عمل شده چون ارتباط پیدا می‌کند با توضیحاتی که بنده خواهم داد.

رئیس ـ آقای معتمدی سؤالتان را طرح بفرمائید.

معتمدی ـ باید آقای دکتر ضیائی بفرمایند آیا این سئوال را فرستاده‌اند پیش رئیس کارخانه و ایشان جواب را تهیه کرده‌اند و با بازرس فرستاده‌اند و جواب را تهیه کرده‌اند ما که در اینجا با کسی مصاحبه یا مشاعره نداریم که بنده یک سئوالی را بفرستم برای یک وزارتخانه‌ای و آنها هم یک جوابی تهیه کنند و به مجلس بدهند و بعد بگویند بسلامت بنده سوال می‌کنم باید رسیدگی دقیق کنند مدارک تهیه بشود و از روی مدرک و سند جواب داده شود بنده سوالی که می‌کنم تا سر حد امکان و تا آخرین دقیقه هم پایش می‌ایستم تا به نتیجه برسم ما نه با دستگاهها دشمنی داریم (صحیح است) نه با خون و زندگی و جان خودمان، می‌خواهیم از این فسادی که در اغلب دستگاهها وجود دارد جلوگیری شود (صحیح است) بفرمائید که این گزارش را مدیر کارخانه فرستاده است یا بازرس فرستاده‌اید و تحقیق کرده‌اید و این گزارش را تهیه نموده‌اید (اشاره به معاون اقتصاد) اینجا مجلس شورای ملی است ما که مشاعره نداریم ایشان اول این جواب را بدهند تا بنده عرایضم را بکنم و اگر هم نتوانند جواب بدهند بنده عرض دیگری ندارم هر طور که می‌خواهید عمل بفرمائید.

رئیس ـ آقای دکتر ضیائی بفرمائید.

دکتر ضیائی (معاون وزارت اقتصاد) ـ معمولا وقتی سؤالی بوزارتخانه‌ای ارجاع می‌شود وزیر مربوطه تشخیص می‌دهد که سؤال را کدام قسمت باید جواب بدهد مطلب دیگر اینکه اینجا تخلفی نشده که بازرس بفرستیم جنابعالی سؤالی فرمودید جوابش هم تهیه شده به تشخیص وزارتخانه و این مسئله مربوط به امور داخلی وزارتخانه است.

رئیس ـ آقای معتمدی جنابعالی اگر تخلفی سراغ دارید بفرمائید.

معتمدی ـ معلوم شد که مطابق معمول این سؤال را فرستاده‌اند برای مدیر کارخانه و ایشان جواب تهیه کرده و فرستاده‌اند. در ادارات ما معمول است اگر از کسی از رئیس یا وزیر یا دیگری شکایت بشود عیناً شکایت را می‌فرستند پیش همان شخص مشتکی عنه و او هم هر طور دلش خواست جواب تهیه می‌کند و می‌فرستد و مسئله منتفی می‌شود (صحیح است) و بعد هم برای یک مقام رسمی جواب می‌دهند که اینطور نیست یک حسن بیرجندی هست که یکی دو سال است مرتب از بازداشتگاه ثبت اسناد شکایت می‌کند و کسی نیست جواب بدهد که این شکایات راست است یا دروغ این کارخانه زاینده رود سه مرحله داشت یک مرحله‌ای که در دست صاحبان سهام بوده و یک مرحله موقعی بود که تیمسار سرلشکر مزین از طرف صاحبان سهام تعیین شدند و این کارخانه را اداره می‌کردند یک مرحله‌ای هم هست که دست هیئت حمایت از صنایع افتاده است دوره ایکه در دست تیمسار سرلشکر مزین بود همین کارخانه با همین فرسودگی و با همین ماشین آلات بدون اینکه چیزی را عوض کنند و با همین کارگران منافع و سود بسیاری داشته است اینطور نیست تیمسار سرلشکر نکوزاد (سرلشکر نکوزاد ـ صحیح است تیمسار مزین بسیار خوب اداره کرداه‌اند) خوب توجه بفرمائید به بینید در بعضی از این مؤسسات چه می‌گذرد و مردم اگر شکایت هائی می‌کنند حق دارند این یک شکایت است از زبان کارگران می‌خوانم توجه فرمائید نامه ایست که بعنوان بنده رسیده است (پروین ـ بفرمائید بعد العنوان) بعد بعنوان وضع

+ کارخانه زاینده رود در تاریخ ۳۵ و ۳۶ که ۹ سال پیش می‌باشد یک نفر رادمرد ایرانی بنام سرلشکر مزین آمد در اصفهان و بدستور آقایان کازرونیها مدیر کارخانه زاینده رود شدو شروع بکار کرد اولاً اول وقت در کارخانه حاضر بود و دستور داد حقوق کارگران سر ساعت معین در پاکت گذارده بکارگر داده شود نان کارگر بهترین نان بود هر کارگری سروقت با دل خوش سر کار خود بود در محیط کارخانه حمام، سلمانی، بهداری، نهارخوری آموزشگاه برای بیسوادها آموزشگاه فنی برای مکانیک و معلمین داروی خوب برای هر کس که در محیط کارخانه مریض می‌شد رسیدگی بحال کارگران فقیر، زمستان خاکه و ذغال و حتی برای کسانیکه در مریضخانه بودند تعیین شده بود یک نفر برود برای مریض‌ها شیرینی و میوه ببرد تمام کارگران فدوی او شده بودند چون در کمال آزادی کار می‌کردند برای آنها محل نهار معین کرده بودند روزهای جمعه تمام ماشین‌ها را شسته انعام می‌داد و با اینکارها سر سال که شد سود معین شد و دادند هنوز تمام کارگران زاینده رود دعاگوی او هستند حقیقتاً کارخانه نمونه شده بود و تمام کارگران اصفهان آرزوی این کارخانه را می‌خوردند ولی بیائید تماشا کنید هیئت حمایت از صنایع آمده‌اند و چطور مردم را تحت اسارت کشیده‌اند اولا تمام چیزهائی را که بعرض رساندم برداشتند حتی دارو و بهداری نیست و می‌گویند هر کس مریض شد در دل شب باید برود مریضخانه این جا محل کار است ” و این خلاف قانون کار است قانون کار می‌گوید باید وسایل بهداری و ناهارخوری و همه این چیزها را در کارخانه فراهم بکنند ” (صحیح است) درکافه و آموزشگاه بسته شد خلاصه تمام آن مزایا از بین رفت و هر روز هم می‌گویند ضرر دارد ” حالا این ضرر را بنده عرض می‌کنم که چطور شده که ضرر پیدا کرده و آقا (اشاره بمعاون اقتصاد) اصلا خبر ندارید یعنی این ۵ میلیون را دادیم دست چند نفر که رفتند در کارخانه و هر کار که دلشان خواست کردند ضررش هم گردن صاحبان سهام خیلی خوب جوری است و واقعاً خوب حفظ حقوق کردند بهر حال ” محصول کارخانه از ۱۷ هزار متر رسیده به ۲۶ هزار متر و نخ از ۸۵۰ بقچه رسیده به ۱۳۰۰ بقچه مشتری زیاد هم دارد در این صورت ضرر معنی ندارد یک روز نماینده کارگران تمام کارگران را جمع کرد و گفت هیئت حمایت از صنایع ۵ میلیون تومان پول برای کارخانه زاینده رود آوردند و تا بحال یک میلیون تومان بابت حقوق عقب افتاده داده‌ایم و یک میلیون و دیست هزار تومان ضرر داده‌ایم و بقیه در کارخانه بکار است با اینکه یک دانه قرص سردرد برای کارگر قائل نیستند باید ضرر بکند اگر اینطور باشد معلوم می‌شود در خرید و فروش کارخانه کنترل نیست چون خود ما می‌بینیم پارچه که ۲۶ ریال مواد اولیه دارد و ده ریال هم مخارج برداشته می‌فروشند سی ریال یا این عده مهندس که ریخته در کارخانه و یک پول ارزش ندارند یا دیگران ه این عده را آورده‌اند از خویش و تبار خود بعناوین مختلف مثل استوار باز نشسته برای کارگزینی یا استوار بازنشسته برای بهداری بی دارو و امثالهم (مصطفوی ـ اینها را کی آورده اسم ببرید) همین هیأت حمایت از صنایع آیا کی باید بداد این کارگر اسیر برسد (مهندس کمانگر ـ آقای معتمدی مهندس که ارزش ندارد استوار هم ارزش ندارد پس کی ارزش دارد ؟) یک مهندس کافی است برای یک کارخانه حالا خدمتتان عرض می‌کنم توجه بفرمائید کارخانه اینکه سرلشکر مزین به تنهائی بدون داشتن عنوان مهندس اداره می‌کرد به صاحبان سهام سود داد حالا چرا باید به چندین مهندس و دور و بری‌ها ۴۰ هزار تومان در ماه بپردازند (مهندس کمانگر ـ لابد آن موقع کارخانه سالم بود) مال ۳۵ و ۳۶ است جناب آقای مهندس کمانگر حالا برایتان ثابت می‌کنم به بیند چه می‌کنند ما که دشمنی با کسی نداریم شما چرا در جائیکه نبودید این بیان را میفرمائید اگر کارخانجات اصفهان و کارخانجات ایران خوب کار بکنند ما سربلند و متفخر هستیم (صحیح است ـ صحیح است) تمام این ناراحتیهای ما برای این خرابیها و فسادی است که اطلاع دارید در بعضی از دستگاهها وجود دارد (صحیح است) چرا در کارخانه ریسباف این وضع پیش نیامده شاید خوب اداره بشود چرا برای کارخانه وطن و شهناز که یک مدیر مسئول و صاحبش خودش هست این موضوعات پیش نیامده آقای مهندس کمانگر ما اطلاع داریم مدیران کارخانه در خرید مواد اولیه تقلب می‌کنند در

+ فروش محصولات کارخانه هم تقلب می‌کنند (صحیح است) این فرمایشی است که چندی پیش اعلیحضرت همایونی در مصاحبه‌های مطبوعاتی به خود من فرمودند و درست هم فرمودند و حالا هم همین هیأت حمایت از صنایع روی مدیران سابق کارخانجات اصفهان را سفید کرده است شما که نمیدانید آنجا چه می‌شود مینویسند شما که وکیل پاکدامن مردم اصفهان هستید با اطلاع باشید که ما فردای قیامت از شما طلبکار باشیم.

رئیس ـ آقای معتمدی شاید اینجا نشود تمام مطالب را بیان کنید بهتر این نیست که این سؤال به کمیسیون رسیدگی به سؤالات ارجاع شود؟

معتمدی ـ بهتر اینستکه بیش از این رسوائی ببار نیاید و این سؤال برود به کمیسیون رسیدگی به سؤالات.

رئیس ـ خانمها و آقایانیکه موافقند این سؤال به کمیسیون ارجاع شود خواهش می‌کنم قیام بفرمایند (اکثر برخاستند) تصویب شد به کمیسیون رسیدگی به سؤالات فرستاده می‌شود.

۹ ـ قرائت نامه آقای نخست وزیر راجع به قرارداد وام بمنظور تأمین هزینه ارزی طرحهای مختلف برق

رئیس ـ نامه‌ای از آقای نخست وزیر رسیده است قرائت می‌شود.

(بشرح زیر خوانده شد)

ساحت مقدس مجلس شورای ملی

برعایت مادة واحده قانون نحوه خرید ماشین آلات و سایر لوازم برای اجرای طرحهای مصوب برنامه‌های عمرانی کشور مصوب ۲۴ خرداد ماه ۱۳۴۵ قرارداد وامی بمنظور تأمین هزینه ارزی طرحهای مختلف برق بمبلغ پنجاه میلیون و پانصد هزار مارک آلمان با مؤسسه کردیت آنشتالت فورویدر آف باو در تاریخ دوم دیماه ۱۳۴۵ (مطابق ۲۳ دسامبر ۱۹۶۶ منعقد گردیده است و اعتبار مذکور در ۲۴ قسط ۶ ماهه که بیست قسط آن هر یک بمبلغ ۲۱۰۴۰۰۰ مارک آلمان و چهار قسط آن هر یک بمبلغ ۲۱۰۵۰۰۰ مارک آلمانی از تاریخ نهم تیرماه ۱۳۴۹ بازپرداخت می‌گردد و به مانده اقساط بازپرداخت نشده بهره‌ای از قرار چهار درصد در سال از تاریخ پرداخت وام پرداخت خواهد شد بدینوسیله در اجرای تبصره ۲ ماده واحده فوق الذکر گزارش آن تقدیم می‌گردد.

نخست وزیر ـ امیر عباس هویدا

۱۰ ـ قرائت دستور و تعیین موقع جلسه بعد ـ ختم جلسه

رئیس ـ دستور جلسه آینده قرائت می‌شود.

(بشرح زیر خوانده شد)

دستور جلسه ۳۲۸

روز یکشنبه ۱۳۴۵/۱۱/۳۰

۱ ـ گزارش کمیسیونهای مربوط راجع به لایحة مواد الحاقی به آئین نامه اصلاحات ارضی. شمارة چاپ ۲۱۶۵

رئیس ـ با اجازه خانمها و آقایان جلسه امروز را ختم می‌کنیم جلسه آینده ساعت ۹ صبح روز یکشنبه خواهد بود.

(پنج دقیقه بعد از ظهر جلسه ختم شد)

رئیس مجلس شورای ملی ـ مهندس عبدالله ریاضی

ادارة چاپخانه مجلس شورای ملی