مذاکرات مجلس شورای ملی ۲۷ بهمن ۱۳۴۲ نشست ۴۰
| مجلس شورای ملی مجموعه قوانین دوره قانونگذاری بیست و یکم | تصمیم‌های مجلس | قوانین انقلاب شاه و مردم |
مذاکرات مجلس شورای ملی
صورت مشروح مذاکرات مجلس روز یکشنبه ۲۷ بهمن ۱۳۴۲ نشست ۴۰
مشروح مذاکرات مجلس شورای ملی، دوره ۲۱
جلسه:۴۰
فهرست مطالب:
۱- تصویب صورت مجلس
۲- بیانات قبل از دستور آقایان: مهندس صائبی، دکتر صالحی.
۳- شور اول گزارش کمیسیون اقتصاد راجع به عضویت مؤسسه استاندارد ایران در سازمان بین‌المللی استانداردها.
۴- شور اول گزارش کمیسیون کشاورزی راجع به تمدید قرارداد استخدام آقای دکتر گوستاو بوری برای عضویت مؤسسه رازی.
۵- شور اول گزارش کمیسیون دارایی راجع به تمدید سررسید اقساد مقرره اصلاحات ارضی.
۶- شور اول گزارش کمیسیون اقتصاد راجع به ترخیص لوازم اطاق رئیس ستاد بزرگ ارتشتاران بدون پرداخت حقوق گمرکی.
۷- شور دوم و تصویب گزارش کمیسیون فرهنگ راجع به اهدای مجسمه سفالی به آقای لردبوید و ارسال به مجلس سنا.
۸- شور اول کمیسیون دارایی راجع به معافیت اراضی ساختمان دبیرستان سن‌لوئی از عوارض.
۹- شور اول گزارش کمیسیون بودجه راجع به افزایش سرمایه بانک رهنی و ارجاع مجدد به کمیسیون.
۱۰- طرح گزارش کمیسیون کشور راجع به تأسیس سازمان جلب سیاحان.
۱۱- اعلام دستور جلسه آینده.
۱۲- تقدیم ۴۴ فقره لایحه تصویب‌نامه‌ای به وسیله آقای دکتر خوشبین وزیر مشاور.
۱۳- تعیین موقع جلسه بعد- ختم جلسه
| مجلس در ساعت نه و پنج دقیقه صبح به ریاست آقای مهندس عبدالله ریاضی تشکیل گردید. |
- تصویب صورت مجلس
۱- تصویب صورت مجلس
رئیس- اسامی غایبین جلسه قبل قرائت می‌شود.
غایبین با اجازه-
- آقایان مهرزاد- مهندس آصفی- خواجه نوری- مبارکی- امینی‌خراجی- فیصلی- جاوید- دکتر مهذب- یعقوب تهرانی- دکتر امامی خوئی- مهندس پرویز بهبودی- توسلی- موسوی- ماکوئی- مصطفوی نایینی- دکتر فربود- دکتر صاحب‌قلم- بانو جهانبانی.
غایبین بی‌اجازه-
- آقایان علی مرادی- آقایان- بختیار بختیاری‌ها- رامبد- ناروئی- لفوطی.
غایبین مریض-
- آقایان دکتر سام- تیمسار سرلشگر همایونی.
رئیس- راجع به صورت جلسه گذشته نظری نیست؟ آقای صائب بفرمایید.
صائب- در عرایض من در جلسه گذشته اصلاحاتی لازم است که بعداً به تندنویسی می‌دهم اصلاح کنند.
رئیس- تصحیح می‌شود دیگر نظری نیست؟ (اظهاری نشد) صورت جلسه قبل تصویب می‌شود. آقای شاخوئی بفرمایید.
شاخوئی- نامه‌ای است از طرف صنف بارفروش و میدانداران آبادان و خرمشهر که تقدیم مقام ریاست می‌کنم.
رئیس- آقای مردوخ بفرمایید.
مردوخ- تلگرافی است از طرف اهالی کرمانشاه و شکایتی کرده‌اند که تقدیم مقام ریاست می‌کنم.
رئیس- آقای ارسنجانی بفرمایید.
ارسنجانی- عریضه‌ای است از رعایای شهریار و شکایتی که کرده‌اند تقدیم مقام ریاست می‌کنم.
رئیس- آقای اوزار بفرمایید.
اوزار- شکایتی است راجع به موضوع مالیات از طرف عده‌ای از اصناف که تقاضا کرده‌اند مورد رسیدگی قرار گیرد تقدیم مقام ریاست می‌کنم.
رئیس- آقای کبیری بفرمایید.
کبیری- شکایتی است راجع به وضع وصول نامه‌ها و نوشته‌اند که وضع مبادلات پستی بد است اگر راه‌ها مسدود است خیابان‌ها که مسدود نیست و این تذکری است به وزارت پست و تلگراف که تقدیم مقام ریاست می‌کنم.
- بیانات قبل از دستور- آقایان: مهندس صائبی و دکتر صالحی
۲- بیانات قبل از دستور- آقایان: مهندس صائبی و دکتر صالحی
رئیس- نطق‌های قبل از دستور شروع می‌شود، آقای مهندس صائبی بفرمایید.
مهندس صائبی- به نام ایزد دانا و توانا، با کسب اجازه از مقام منیع ریاست و نمایندگان محترم.
قبلاً لازم می‌دانم عید سعید فطر را به عموم مسلمانان گیتی مخصوصاً هموطنان عزیز صمیمانه تبریک عرض کنم. عرایضی که امروز از این مکان مقدس به سمع نمایندگان محترم و ملت عزیز شریف و ایران می‌رسانم قابل توجه بوده و به مصداق آیه شریفه وذکر فان‌الذکری تنفع المؤمنین (بعضی از نمایندگان- معنی کنید) یعنی پند بدهید و دادن نصایح برای گروندگان مفید خواهد بود وظیفه نمایندگی امر می‌کند که آنچه برای اجتماع مفید است تذکر داده شود انشاءالله مؤثر واقع خواهد شد. قانون اساسی افتخارات ملت نجیب ایران را تثبیت نموده است که مهم‌ترین آن افتخارات یکی دین مبین اسلام است که در قانون اساسی مذهب رسمی ما شناخته شده است ما به مذهب مقدس اسلام افتخار می‌کنیم زیرا مترقی‌ترین مذاهب گیتی است و تعلیمات آسمانی آن منعکس در قرآن کریم که پیغمبر اکرم حضرت محمد (ص) رسالت آن را داشته‌اند در راهنمایی و ارشاد و ساختن اجتماعات سالم و خوشبخت امروزه هم پس از چهارده قرن مورد اعتقاد دانشمندان و متفکرین و جوامع مترقی است. اجتماعاتی که دستورات اخلاقی و اجتماعی آن را عمل کرده و می‌کنند خوشبخت و راحت زندگی خواهند کرد.
یکی دیگر از افتخارات ما داشتن حکومت مشروطه سلطنتی است. نهایت افتخار است بر اریکه سلطنت ایران پادشاهی عدالت گستر و ملت دوست و خردمند تکیه زده‌اند که جز رفاه و بهبود وضع زندگانی هموطنان عزیز و اعتلای نام ایران قدمی برنداشته و شب و روز خود را برای بهتر زندگی کردن ما مردم ایران وقف نموده‌اند. (صحیح است).
در حدود یک سال و چند روز از انقلاب سفید شاه و ملت می‌گذرد. پرچم این انقلاب که تحولی عمیق و ریشه‌دار در حیات اجتماعی- اقتصادی- سیاسی ما به وجود آورده به دست توانای رهبر عالی‌قدر ما پیشاپیش ملت شریف و رشید ایران به جلو برده می‌شود.
بذر این انقلاب سفید در خزانه قلوب ملت ایران به دست توانای شاهنشاه کاشه شده است و از این بذر نهال سالم و مرغوب به دست آمده که باید با تشکیلات صحیح و سالم پرورش یابد یعنی با دانش روشنفکران آبیاری شده و با بازوی توانای دهقانان و کارگران و جین و محافظت گردد تا درخت نیرومندی به وجود آید که در سایه آن ملت ایران به رفاه و آسایش زندگی نموده و از میوه این درخت نسل فعلی و نسل‌های آینده انشاءالله برخوردار شوند. مسئولیتی که نسل کنونی در به ثمر رساندن این نهال انقلاب سفید دارند بس بزرگ و احتیاج به ایمان به خدمت و از خودگذشتگی و فداکاری دارد و برای پایه‌گذاری ایرانی نوین و احداث گلستانی زیبا که محیط مناسب و مساعد آن به دست توانای باغبان دانشمند و رهبر واقع بین ما به خواست خداوند متعال ایجاد شده است نیروی انسانی با ایمان و فهیم و توانا لازم است.
اتحاد ملت ایران از هر گروه و خاصه نسل جوان مهم‌ترین نیروی انسانی است که در به ثمر رسانیدن این نهال مرغوب مؤثر بوده و می‌باشد بنابراین در تربیت جوان‌های کشور باید منتهای مراقبت و دقت بشود.
با چراغ دانش و ایمان باید راه حقیقی و واقعی را به فرزندان ایران نشان داد و نگذاشت در تاریکی قدم بردارند.
بحث در این است که آیا تنها وزارت فرهنگ است که باید این چراغ را در دست گرفته و با تعلیم و تربیت صحیح جوانان با دانش و با عقیده برای کشور تربیت کند یا دیگران هم در راهنمایی و روشن کردن راه زندگی باید سهم و مسئولیتی داشته باشند.
در یکی از جلسات قبل یکی از همکاران عزیز، وزارت فرهنگ را مسئول بی‌ایمانی بعضی از جوانان کشور دانستند. در صورتی که در این موضوع بیشتر غور و بررسی شود و ممالک راقیه را مبنای قضاوت خود قرار دهیم محیط را مسئول این سستی عقیده و بی‌ایمانی خواهیم یافت.
خوشبختانه جوانان معتقد و با ایمان چه در داخل و یا خارج از کشور زیاد داریم که امید نسل آینده ما می‌باشند.
محیط یعنی خانواده- مدرسه- تشکیلات اداری مملکت و بالاخره اجتماع. پدر و مادری که فرزند خود را فقط به امید دبستان و دبیرستان یا دانشگاه- معلم یا آموزگار دبیر و یا استاد واگذار نموده و هیچ نوع مراقبتی در اخلاق و رفتار و درس او ندارند به عقیده اینجانب قصور کرده‌اند زیرا نمی‌شود همه چیز را از معلم و مدرسه خواست.
در ممالک مترقی جهان مانند- سوئد- سوئیس- آمریکا و یا سایر ممالک دیگر فرزندان خود را از بچگی چه در خانواده و یا مدرسه و یا در کلیسا با تربیت صحیح و به پیروی از دستورات اخلاقی- اجتماعی و مذهبی بار می‌آورند و نمی‌گذارند که این نهال خودرو بار آید. زیرا نهال خودرو درختی کج و معوج و جنگلی و کم‌ثمر خواهد شد. نهالی که مراقبت نشود- هرس نشود- به موقع آبیاری نشود میوه مرغوب از آن نباید انتظار داشت.
به خاطر دارم در پاییز سال ۱۳۳۰ که برای تکمیل تحصیلات رشته جنگلبانی به سوئد رفته بودم در یکی از شهرهای شمال سوئد روز یکشنبه گذارم به کلیسایی افتاد در آن کلیسا بسیار تمیز و منظم عده پسر و دختر از ۸ الی ۱۶ ساله مرتب روی نیمکت‌های کلیسا نشسته و به سخنرانی کشیش گوش می‌دادند اتفاقاً موقع بیرون آمدن اینجانب مصادف با خارج شدن بچه‌ها از کلیسا شد در دست هر یک از آنها نشریه مصوری با عکس‌های بسیار زنده از آنچه کشیش یا معلم در موارد اصول اخلاقی و اجتماعی تعلیم داده بود دیدم یعنی تعلیمات سمعی و بصری این تعلیمات هفته‌ها- ماه‌ها و سال‌ها انجام می‌شود تا عادات و افعال خوب و ملکات فاضله در آیینه قلب صاف اطفال اثر خود را بگذارد که هرگز با ناملایمات و تاریکی‌های زندگی به هیچ وجه محو نشده و جایی برای رذایل باقی نباشد. مدارس مذهبی روزهای یکشنبه (سندی اسکول) هم در آمریکا یکی از تشکیلاتی است که برای تعلیمات اخلاقی و اجتماعی و مذهبی اطفال در اغلب از شهرهای آمریکا وجود دارد. در خانه هم پدر و مادر مراقبت کامل از اطفال خود می‌نمایند در مدرسه هم معلم و دبیر و استاد تا حدود وظایف وجدانی و میهنی خود خدمت می‌کنند نتیجتاً ملتی به وجود می‌آید که دارای ایمان واقعی به خدا، به مملکت، به کار می‌باشند. (حبیبی- همه‌اش را به گردن خانواده‌ها نگذارید ۷۵ د رصد مسئولیت به عهده فرهنگ است) البته اگر اجازه بفرمایید بنده همان نظر جنابعالی را عرض می‌کنم کار بد را از نظر این که نفس امر بد است انجام نمی‌دهند.
برای کار اهمیت خاصی قائل هستند و لیس للانسان الا ما سعی را به مفهوم واقعی عمل می‌کنند.
در آنجا محیط هم سالم است در هر گذری آزادانه پیاله‌فروشی وجود ندارد.
در بزرگ‌ترین خیابان‌های استکهلم پایتخت سوئد (کوتگس گاتان) باور بفرمایید مشروب‌فروشی وجود ندارد رستوران به معنی واقعی خود یعنی محلی که غذا باید خورد و سدجوع کرد می‌باشد نه محل مشروب‌فروشی. این است سر بقا و ترقی ملل پیشرفته.
ما خود از انجام وظیفه‌ای که بر عهده داریم عندالاقتضا کوتاهی می‌کنیم و تقصیر را به گردن دیگران می‌اندازیم یا بعضاً در خانواده در تربیت و مراقبت اطفال و جوان‌های خود قصور می‌ورزیم. عادات و اخلاق آنها را در خارج از منزل و حتی تا مدرسه کنترل نمی‌کنیم و بعد همه چیز را از معلم و دبیر و مدرسه می‌خواهیم.
خانواده‌ها باید بدانند که تنها با فرستادن نوردیدگان خو به دبستان- دبیرستان یا دانشکده رفع مسئولیت اجتماعی از آنها نمی‌شود. البته وزارت فرهنگ هم باید برنامه‌های صحیح تعلیم و تربیت داشته باشد که جوانان معتقد به خدا، شاه میهن تربیت نماید. (صحیح است)
و جوانان دانشمند و باهنری تربیت کند که در آینده بتوانند چرخ‌های مملکت را با کمال صمیمیت و صداقت و علاقه‌مندی و با معلومات کافی بچرخانند.
موضوعی به خاطرم رسید که برای شاهد مثال عرایضم به عرض مجلس محترم می‌رسانم.
یکی از دبیران شریف و متدین که خوشبختانه در میان دستگاه‌های فرهنگی ما زیاد هستند برای اینجانب نقل می‌کرد که همیشه در آخر کلاس درس خود چند دقیقه برای شاگردان موعظه اخلاقی و اجتماعی می‌نموده است.
روزی بحث درباره مضرات قماربازی بوده است پس از ذکر مطالب کافی و وافی در این مورد یکی از شاگردان اجازه صحبت خواسته و می‌گوید: جناب دبیر مطالبی که فرمودید بسیار منطقی و قابل توجه است ولی بفرمایید اگر قمار بد است چرا پدر و مادر من در هفته چند شب تا پاسی از شب مشغول قماربازی هستند. آقایان و خانم‌های محترم توجه بفرمایید آیا این تقصیر فرهنگ و دبیر و مدرسه است. به عقیده اینجانب اگر اولیای اطفال در تعلیم و تربیت نوردیدگان خود مراقبت کامل داشته باشند وزارت فرهنگ را مجبور خواهند نمود که هر نقصی که در کار خود داشته باشد اصلاح نماید یعنی وظیفه انجمن همکاری خانه و مدرسه و حتماً این همکاری به نفع مملکت خواهد بود. کما این که از این همکاری در ممالک مترقی نتایج بسیار شایسته گرفته‌اند و این ترتیبی که وزارت فرهنگ تقصیر را به گردن اولیای اطفال و اجتماع انداخته و اولیای اطفال هم به نوبه خود تقصیر را متوجه وزارت فرهنگ می‌دانند به هیچ‌وجه راه حلی برای تربیت و تعلیم نسل جوان پیدا نخواهد شد.
موضوع دیگر سالم نمودن محیط است. ما برای جوانان خود تفریح سالم یا نداریم و یا خیلی کم داریم مؤسسات ورزشی در شهرستان‌ها نیست و یا خیلی ناقص است مسلماً مسئولین امر علاقه‌مند و حسن نیت دارند.
رئیس- آقای مهندس صائبی وقت شما تمام شد.
مهندس صائبی- اگر اجازه بفرمایید از وقت آقای دکتر صالحی استفاده می‌کنم.
دکتر صالحی- بفرمایید استفاده کنید.
رئیس- بفرمایید.
مهندس صائبی- شاید کمی بودجه و شاید عدم همکاری که در کشور ما یکی از عوامل تأخیر کارهاست اشاعه تفریحات سالم را در کشور مانع شده است ولی در عوض بنا به مثلی که مشهور است سنگ را بسته و سگ را گشاده‌اند وسایل گمراهی جوانان از قبیل سهولت به دست آوردن مشروبات الکلی و مسکرات در هر خیابان و گذر- رواج فیلم‌های سینمایی تحریک کننده و بعضاً خلاف اخلاق آزادی فروش کارت‌پستال‌ها و صور قبیحه و وسایل زیادی که همه نمایندگان محترم کم و بیش استحضار دارند از هر حیث فراهم و در دسترس جوانان است.
اگر اشتباه نکرده باشم یکی از همکاران محترم فرمودند در تهران در حدود ۱۲ هزار مشروب‌فروشی و پیاله‌فروشی هست البته این رقم به نظر اغراق‌آمیز است ولی اگر ثلث آن را هم تصور کنیم در یک مملکت اسلامی که مردم آن به دین مبین اسلام افتخار دارند این رقم مایه تأسف است انشاءالله که این رقم صحیح نیست ولی قطعی است که به اسامی مختلف از قبیل اغذیه‌فروشی- رستوران و غیره مشروب‌فروشی و پیاله‌فروشی هست. خیلی خوشحال شدم و از صمیم قلب از تیمسار رئیس شهربانی کل کشور که افسر شریف و خدمتگزاری هستند تشکر می‌کنم که آگهی محدودیت مسکرات را قبل از ماه مبارک رمضان صادر نمودند طبق گزارش کلانتری‌ها در ماه مبارک رمضان اثرات سوء مشروبات الکلی خیلی کم و ناچیز بوده است.
از نظر مذهبی برای جلوگیری از این امر دستور صریح است آیه ۸۹ سوره پنجم سوره مائده یا ایها الذین آمنوا انما الخمر و المیسر والانصاب و الازلام رجس من عمل‌الشیطان فاجتنبو لعلکم تفلحون و همچنین بند ۲ ماده ۲۷۵ قانون مجازات عمومی مقرر می‌دارد:
دایر کردن شیره‌کش‌خانه و پیاله‌فروشی برای استعمال مشروبات الکلی و دایر کردن محل برای استعمال بنگ و چرس ممنوع است مرتکب به شش ماه تا سه سال حبس تأدیبی محکوم می‌شود. به عقیده اینجانب که حتماً مورد تأیید نمایندگان محترم می‌باشد توجه به این مسائل به خصوص از نظر نسل جوان حتمی و ضروری است (صحیح است) امیدوارم با قوانینی که داریم از این آفت خانواده‌ها- این وسیله گمراهی جوانان و این وسیله جنجال و شکایات جلوگیری بشود و خانواده‌ها هم با همکاری نزدیک وزارت فرهنگ در تعلیم و تربیت جوانان توجه بیشتری مبذول داشته و بالاخره مؤسسات مسئول وسایل ارشاد و همچنین تفریح سالم نسل جوان را فراهم آورند (احسنت) آقای سیفی مرقوم فرموده‌اند ۹۵ درصد از (سیفی- بقیه یادداشت باشد) عرض کنم بنده عرض مختصری هم در مورد حوزه انتخابیه خودم که شهرستان ملایر است داشتم اشکالاتی هست که خواستم به عرض نمایندگان محترم دولت و آقایان نمایندگان مجلس شورای ملی برسانم شهرستان ملایر تقریباً ۳۰۰ پارچه آبادی است و همان نواقصی که در سایر ولایات ایران از لحاظ نبودن فرهنگ و بهداشت و مخصوصاً راه‌های فرعی که دهات را به هم وصل کند، بخش‌ها را به شهرها مرتبط گرداند هست این نواقص هم در ملایر وجود دارد یکی از محصولات عمده‌ای که در ملایر هست خشکبار است برای این که باغات زیادی در ملایر هست و خوشبختانه در اثر اجرای قانون مترقی اصلاحات ارضی کما این که خود بنده هم ناظر بودم عده‌ای از کشاورزان علاقه‌مند بودند به این که باغی احداث نمایند ولی از نظر آب در مضیقه هستند و به بنده تذکر دادند که دستگاه‌های اعتباری و مخصوصاً سازمان برنامه و مخصوصاً سازمان تعاون مرکزی که مسئول این کار هستند به رعایا برای احداث چاه‌های نیمه عمیق کمک و مساعدت نمایند، موضوع دیگری که می‌خواهم عرض کنم راجع به تهیه خشکبار یعنی سبزه تیزابی است خوشبختانه در چند نقطه دیگری سبزه تیزابی به عمل می‌آید و بزه تهیه می‌شود مثل مراغه و قزوین و سه اشکال در مورد این تهیه سبزه هست که در کمیسیونی با حضور آقای وزیر اقتصاد این موضوع مطرح شد ایشان البته وعده‌هایی دادند و معاون محترم ایشان هم اینجا تشریف دارند امیدوارم که به آن وعده‌ها عمل کنند موضوع دیگر دفع آفات است بیشتر دهاتی که حاصلخیز است و موستان دارد در آنجا بیماری سفیدک متأسفانه زیاد است بنده با آقای مهندس خدیوی در این باره صحبت کردم و ایشان هم برنامه‌ای تنظیم کردند برای مبارزه دسته‌جمعی چون به طور کلی نمی‌شود یک باغ را دفع آفات کرد باید دسته جمعی دفع آفت بشود تا این سفیدک از بین برود موضوع سوم تهیه سبزه است تهیه سبزه به عهده کشاورزان است و آنها با وسایل خیلی اولیه عمل می‌آورند و این طرز عمل خشک کردنشان صحیح نیست، مطالب مربوط مفصلاً در کمیسیون گفته شد. هم باید به کشاورزان اعتبار مالی داد هم از نظر تعلیمات فنی اداره استانداردها که فعلاً گسترش ندارد برای رفاه کشاورزان گسترش پیدا کند. موضوع دیگر راه‌های فرعی است همان طوری که عرض کردم تمام کارخانه‌های سبزه پاک‌کنی در شهر است و این سبزه‌ها در توی گونی ریخته می‌شود و با هم مخلوط می‌شود و یک چیز ناقص و نامرغوبی به دست می‌آید ضمن این که خرج حمل و نقل کردن آنها گران تمام می‌شود جنس هم نامرغوب خواهد بود موضوع دیگر این است که سازمان برنامه یک برنامه‌ای در حدود ۳۰۰ کیلومتر راهسازی است برای استانداری همدان که ملایر هم جزو آن است که انشاءالله توجه بیشتری خواهند فرمود چون راه‌های فرعی ضروری است و به عقیده بنده آبادی ایران آبادی روستاهاست و مادامی که روستاها آباد نشود مملکت آباد نمی‌شود و ارتباط روستاها هم یکی از عوامل آن است، تا ما راه در روستاها نداشته باشیم. محصولات آنها به قیمت ارزان به بازار نخواهد رسید موضوع دیگر موضوع کارخانه‌های سبزه‌پاک‌کنی است که در ملایر هست در قزوین هم هست این کارخانه‌ها شخصی است که اشخاص با سرمایه خودشان دایر کرده‌اند و دولت باید هم کمک اعتباری بکند و هم دستورات فنی به آنها بدهد برای این که این کارخانه‌جات عموماً مجهز نیستند، مطلب دیگری که آقای وزیر اقتصاد فرمودند که از سال آینده سبزه را استاندارد می‌کنند و آنهایی که مطابق استاندارد نباشند اجازه نمی‌دهند صادر کنند به عقیده بنده این کار صحیح نیست و باید کار را از اول درست کرد بعد جلوی صدور سبزه گرفته شود والا کشاورزان متضرر خواهند شد. (صحیح است- احسنت).
رئیس- آقای دکتر صالحی.
دکتر صالحی- عرایض امروز بنده در زمینه فرمایشات جناب آقای مهندس صائبی است و چون ایشان به طور تفصیل بیان فرمودند لذا اینجانب از ذکر مطالب و تکرار آنها صرفنظر کرده وقت آقایان محترم را نمی‌گیرم لذا با اجازه مقام ریاست و همکاران محترم خلاصه مطالب را به طور اختصار به عرض نمایندگان می‌رسانم عید فطر از نقطه‌نظر مسلمین یکی از بزرگ‌ترین اعیاد اسلامی است (صحیح است) بنده از طرف خود و همکاران محترم این عید سعید مذهبی را به هموطنان عزیز و به عموم مسلمانان جهان تبریک عرض می‌کنم و امیدوارم خداوند به همه ما توفیق عنایت فرماید تا در سال‌های آینده بیش از پیش به فلسفه روزه و مقام و منزلتی که ماه مبارک رمضان و این عید بزرگ مذهبی دارد پی ببریم تا بهتر از حال بینوایان و مستمندان و درماندگان آگاهی یافته و در کمک و مساعدت آنها عطوفت بیشتری داشته باشیم. (انشاءالله)
ضمناً از فرصت استفاده کرده از کارمندان اداره انتشارات و تبلیغات مخصوصاً از جناب آقای معینیان سرپرست آن اداره که در تنظیم و تدوین برنامه‌های مذهبی و اخلاقی و اجتماعی که در ایام ماه رمضان به طور جالبی ترتیب داده بودند تشکر می‌نمایم- به ویژه آنکه فرمایشات انبیا و ائمه اطهار و اولیای عظام و کلمات بزرگان دین مخصوصاً عرفا را در قالب داستان‌هایی بس شیرین و دلپذیر به سمع هموطنان عزیز رسانیده‌اند. قطعاً همکاران محترم ملاحظه فرمودند که تمام برنامه‌های مذهبی طوری تنظیم یافته بود که مورد پسند همگان قرار گرفت (صحیح است) (معتمدی- سرپرست اداره انتشارات مرد شریفی است) من حتم دارم نمایندگان محترم مجلس از وزارت فرهنگ انتظار دارند ابتکاراتی نظیر برنامه‌های انتشارات و تبلیغات در برنامه‌های مدارس در نظر بگیرند تا دانشجویان چه در ایام تحصیل و چه پس از فراغت از آن و ورود به جامعه علاوه بر کسب معلومات صوری، از سرمایه مذهبی و فضایل اخلاقی بهره بیشتری داشته باشند دیگر عرضی ندارم. خیلی متشکرم. (احسنت)
- شور اول گزارش کمیسیون اقتصاد راجع به عضویت مؤسسه استاندارد ایران در سازمان بین‌المللی استانداردها
۳- شور اول گزارش کمیسیون اقتصاد راجع به عضویت مؤسسه استاندارد ایران در سازمان بین‌المللی استانداردها
رئیس- وارد دستور می‌شویم- شور اول گزارش کمیسیون اقتصاد راجع به عضویت مؤسسه استاندارد ایران در سازمان بین‌المللی استانداردها مطرح است. گزارش کمیسیون قرائت می‌شود.
گزارش شور اول از کمیسیون اقتصاد به مجلس شورای ملی
کمیسیون اقتصاد در جلسه ۲۳ دی ماه ۱۳۴۲ با حضور آقای دکتر ضیائی معاون وزارت اقتصاد لایحه شماره ۳۸۶۷۸- ۵/۱۰/۴۲ دولت راجع به عضویت مؤسسه استاندارد ایران به سازمان بین‌المللی استانداردها که به شماره ۱۲۱ چاپ شده است و طبق ماده واحده مصوب ۲۰ آذر ماه ۱۳۴۲ تقدیم شده بود مطرح و به شرح زیر تصویب نمود. اینک گزارش آن را تقدیم مجلس شورای ملی می‌نماید:
ماده واحده- به مؤسسه استاندارد ایران وابسته به وزارت اقتصاد اجازه داده می‌شود به منظور تبادل اطلاعات با سازمان‌های مشابه و کسب نظر مشورتی و جلب کمک‌های فنی در راه ایجاد و رسمی کردن و اشاعه استانداردها در سازمان بین‌المللی استانداردها که مرکز آن در ژنو می‌باشد عضویت داشته باشد.
- تبصره- حق عضویت سازمان مذکور تا میزان یک هزار و نهصد و هشتاد دلار از محل اعتبار درآمد تشویق صادرات سالانه قابل پرداخت است.
ماده واحده فوق که لایحه آن طبق ماده واحده مصوب ۲۰ آذر ماه ۱۳۴۲ تقدیم شده بود تصویب می‌شود.
مخبر کمیسیون اقتصاد- دکتر محمد رضوانی.
گزارش شور اور از کمیسیون بودجه به مجلس شورای ملی
کمیسیون بودجه در جلسه ۲ بهمن ماه ۱۳۴۲ با حضور آقای دکتر ضیائی معاون وزارت اقتصاد لایحه شماره ۳۸۶۷۸- ۵/۱۰/۴۲ دولت راجع به عضویت مؤسسه استاندارد ایران به سازمان بین‌المللی استانداردها گزارش کمیسیون اقتصاد در این مورد را مطرح و عیناً تأیید نمود. اینک گزارش آن را تقدیم مجلس شورای ملی می‌نماید.
مخبر کمیسیون بودجه- مهندس عبدالله والا.
گزارش شور اول از کمیسیون امور خارجه به مجلس شورای ملی
کمیسیون امور خارجه در جلسه ۱۲ بهمن ماه ۱۳۴۲ باحضور آقای دکتر انصاری معاون وزارت امور خارجه لایحه شماره ۳۸۶۷۸- ۵/۱۰/۴۲ دولت راجع به عضویت مؤسسه استاندارد ایران به سازمان بین‌المللی استانداردها گزارش کمیسیون اقتصاد در این مورد را مطرح و عیناً تأیید نمود. اینک گزارش آن را تقدیم مجلس شورای ملی می‌نماید.
مخبر کمیسیون امور خارجه- مافی.
رئیس- کلیات ماده واحده مطرح است در صورتی که نظری نیست برای ورود در شور ماده واحده رأی می‌گیریم خانم‌ها و آقایانی که موافقند خواهش می‌کنم قیام بفرمایند (اکثر برخاستند) تصویب شد. ماده واحده قرائت می‌شود.
ماده واحده- به مؤسسه استاندارد ایران وابسته به وزارت اقتصاد اجازه داده می‌شود به منظور تبادل اطلاعات با سازمان‌های مشابه و کسب نظر مشورتی و جلب کمک‌های فنی در راه ایجاد و رسمی کردن و اشاعه استانداردها در سازمان بین‌المللی استانداردها که مرکز آن در ژنو می‌باشد عضویت داشته باشد.
- تبصره- حق عضویت سازمان مذکور تا میزان یک هزار و نهصد و هشتاد دلار از محل اعتبار درآمد تشویق صادرات سالانه قابل پرداخت است.
رئیس- در ماده واحده نظر نیست؟ (اظهاری نشد) برای شور دوم به کمیسیون‌های مربوط ارسال می‌شود.
- شور اول گزارش کمیسیون کشاورزی راجع به تمدید قرارداد دکتر گوستاو بوری برای خدمت در مؤسسه رازی
۴- شور اول گزارش کمیسیون کشاورزی راجع به تمدید قرارداد دکتر گوستاو بوری برای خدمت در مؤسسه رازی
رئیس- گزارش کمیسیون کشاورزی مربوط به تمدید قرارداد آقای دکتر گوستاو بوری مطرح است. گزارش کمیسیون قرائت می‌شود.
گزارش شور اول از کمیسیون کشاورزی به مجلس شورای ملی
کمیسیون کشاورزی در جلسه ۳۰ دی ماه ۱۳۴۲ با حضور آقای خدیوی معاون وزارت کشاورزی لایحه شماره ۳۲۳۸۶-۱۲/۱۰/۴۲ دولت راجع به تمدید قرارداد استخدامی آقای دکتر گوستاو بوری که به شماره ۲۰۰ چاپ شده و طبق ماده واحده مصوب ۲۰ آذر ماه ۱۳۴۲ تقدیم شده بود مطرح و به شرح زیر تصویب نمود. اینک گزارش آن را تقدیم مجلس شورای ملی می‌نماید.
ماده واحده- وزارت کشاورزی مجاز است قرارداد استخدامی آقای دکتر گوستاو بوری کارشناس دامپزشکی تبعه مجارستان را برای خدمت در مؤسسه رازی ازتاریخ انقضا لغات شهریور ماه ۱۳۴۵ تمدید و حقوق نامبرده را به قرار ماهی بیست هزار ریال از محل اعتبارات سازمان برنامه در طرح مؤسسه رازی تأمین و پرداخت نماید.
ماده واحده فوق که لایحه آن طبق ماده واحده مصوب ۲۰ آذر ماه ۱۳۴۲ تقدیم شده بود تصویب می‌شود.
مخبر کمیسیون کشاورزی- مهندس برومند.
گزارش شور اول از کمیسیون برنامه به مجلس شورای ملی
کمیسیون برنامه در جلسه ۹ بهمن ماه ۱۳۴۲ با حضور آقای مهندس اصفیا مدیرعامل سازمان برنامه و آقای مهندس خدیوی معاون وزارت کشاورزی لایحه شماره ۳۲۳۸۶-۱۲/۱۰/۴۲ دولت راجع به تمدید قرارداد استخدامی آقای دکتر گوستاو بوری گزارش کمیسیون کشاورزی در این مورد را مطرح و عیناً تأیید نمود.
اینک گزارش آن را تقدیم مجلس شورای ملی می‌نماید.
مخبر کمیسیون برنامه- دکتر رشتی.
گزارش شور اول از کمیسیون امور خارجه به مجلس شورای ملی
کمیسیون امور خارجه در جلسه ۱۲ بهمن ماه ۱۳۴۲ با حضور آقای دکتر انصاری معاون وزارت امور خارجه لایحه شماره ۳۲۸۶-۱۲/۱۰/۴۲ دولت راجع به تمدید قرارداد استخدامی آقای دکتر گوستاو بوری گزارش کمیسیون کشاورزی در این مورد را مطرح و عیناً تأیید نمود. اینک گزارش آن را تقدیم مجلس شورای ملی می‌نماید.
مخبر کمیسیون امور خارجه- مافی.
رئیس- کلیات این لایحه مطرح است اگر نظری نیست خانم‌ها و آقایانی که موافقند با ورود در شور ماده واحده خواهش می‌کنم قیام بفرمایند (اکثر برخاستند) تصویب شد. ماده واحده قرائت می‌شود.
ماده واحده- وزارت کشاورزی مجاز است قرارداد استخدامی آقای دکتر گوستاو بوری کارشناس دامپزشکی تبعه مجارستان را برای خدمت در مؤسسه رازی از تاریخ انقضا لغایت شهریور ماه ۱۳۴۵ تمدید و حقوق نامبرده را به قرار ماهی بیست هزار ریال از محل اعتبارات سازمان برنامه در طرح مؤسسه رازی تأمین و پرداخت نماید.
رئیس- در ماده واحده نظری نیست؟ (گفته شد- خیر) برای شور دوم به کمیسیون‌های مربوطه فرستاده می‌شود.
- شور اول گزارش کمیسیون دارایی راجع به تمدید سررسید اقساط اراضی اصلاحات ارضی
۵- شور اول گزارش کمیسیون دارایی راجع به تمدید سررسید اقساط اراضی اصلاحات ارضی
رئیس- گزارش کمیسیون کشاورزی راجع به تغییر موعد پرداخت اقساط زارعین قرائت می‌شود.
شماره ترتیب چاپ ۴۸۷
گزارش از کمیسیون کشاورزی به مجلس شورای ملی
کمیسیون کشاورزی در جلسه دوشنبه ۱۴/۱۱/۴۲ با حضور آقای معاون پارلمانی وزارت کشاورزی لایحه شماره ۳۲۸۵۲-۱۸/۱۰/۴۲ دولت راجع به تغییر سررسید قسط اول بهای زمین‌هایی که در اجرای قانون اصلاحات ارضی به زارعین دهات زلزله‌زده شهریور ۱۳۴۰ فروخته شده به بعد از قسط پانزدهم را که شماره چاپی آن ۳۷۳ می‌باشد مورد رسیدگی قرار داد و به صورت ماده واحده تصویب نمود. اینک گزارش آن را به مجلس شورای ملی تقدیم می‌دارد.
ماده واحده- به وزارت کشاورزی اجازه داده می‌شود موعد پرداخت قسط اول بهای زمین‌هایی که در اجرای قانون اصلاحات ارضی به زارعین دهات زلزله‌زده شهریور ۱۳۴۱ فروخته شده است و سررسید آن قبل از اول شهریور ماه ۱۳۴۳ می‌باشد به یک سال بعد از تاریخ سررسید قسط پانزدهم تغییر دهد.
ماده واحده فوق که لایحه آن طبق ماده واحده مصوب ۲۰ آذر ماه ۱۳۴۲ تقدیم شده تصویب می‌شود.
مخبر کمیسیون کشاورزی- مهندس برومند.
رئیس- کلیات این لایحه مطرح است اگر نظری نیست به ورود در شور ماده واحده رأی می‌گیریم خانم‌ها و آقایانی که موافقند خواهش می‌کنم قیام بفرمایند (اکثر برخاستند) تصویب شد. ماده واحده قرائت می‌شود.
ماده واحده- به وزارت کشاورزی اجازه داده می‌شود موعد پرداخت قسط اول بهای زمین‌هایی که در اجرای قانون اصلاحات ارضی به زارعین دهات زلزله‌زده شهریور ۱۳۴۱ فروخته شده است و سررسید آن قبل از اول شهریور ۱۳۴۳ می‌باشد به یک سال بعد از تاریخ سررسید قسط پانزدهم تغییر دهد.
رئیس- در ماده واحده نظری نیست؟ (اظهاری نشد) برای شور دوم به کمیسیون‌های مربوط ارجاع می‌شود.
- شور اول گزارش کمیسیون اقتصاد راجع به ترخیص لوازم اطاق رئیس ستاد بزرگ ارتشتاران بدون پرداخت حقوق گمرکی
۶- شور اول گزارش کمیسیون اقتصاد راجع به ترخیص لوازم اطاق رئیس ستاد بزرگ ارتشتاران بدون پرداخت حقوق گمرکی
رئیس- گزارش کمیسیون اقتصاد راجع به ترخیص لوازم اطاق ریاست ستاد بزرگ ارتشتاران فرمانده مطرح است قرائت می‌شود.
شماره ترتیب چاپ ۴۸۸
گزارش شور اول از کمیسیون اقتصاد به مجلس شورای ملی
کمیسیون اقتصاد در جلسه ۲۱ دی ماده ۱۳۴۲ با حضور آقای معاون وزارت اقتصاد لایحه شماره ۳۸۷۳۰-۵/۱۰/۴۲ دولت راجع به ترخیص لوازم اطاق ریاست ستاد بزرگ ارتشتاران که به شماره ۱۴۶ چاپ شده است و طبق ماده واحده مصوب ۲۰ آذر ماه ۱۳۴۲ تقدیم شده بود مطرح و به شرح زیر تصوب نمود. اینک گزارش آن را تقدیم مجلس شورای ملی می‌نماید.
ماده واحده- به وزارت جنگ اجازه داده می‌شود که ۳۸ بسته و صندوق اثاث و لوازم متعلق به ستاد بزرگ ارتشتاران را بدون پرداخت حقوق و عوارض گمرکی و هزینه انبارداری از گمرک مهرآباد مرخص نماید.
ماده واحده فوق که لایحه آن طبق ماده واحده مصوب ۲۰ آذر ماه ۱۳۴۲ تقدیم شده تصویب می‌شود.
مخبر کمیسیون اقتصاد- دکتر محمد رضوانی.
گزارش شور اول از کمیسیون دارایی به مجلس شورای ملی
کمیسیون دارایی در جلسه ۷ بهمن ماه ۱۳۴۲ با حضور تیمسار سپهبد صنیعی کفیل وزارت جنگ تشکیل و لایحه شماره ۳۸۷۳۰-۵/۱۰/۴۲ دولت راجع به ترخیص لوازم اطاق ریاست ستاد بزرگ ارتشتاران گزارش کمیسیون اقتصاد در این مورد را مطرح و عیناً تأیید نمود. اینک گزارش آن را تقدیم مجلس شورای ملی می‌نماید.
مخبر کمیسیون دارایی- دکتر یزدان‌پناه.
گزارش شور اول از کمیسیون نظام به مجلس شورای ملی
کمیسیون نظام در جلسه ۲۲ دی ماه ۱۳۴۲ با حضور تیمسار سپهبد صنیعی کفیل وزارت جنگ لایحه شماره ۳۸۷۳۰- ۵/۱۰/۴۲ دولت راجع به ترخیص لوازم اطاق ریاست ستاد بزرگ ارتشتاران، گزارش کمیسیون اقتصاد در این مورد را مطرح وعیناً تأیید نمود. اینک گزارش آن را به مجلس شورای ملی تقدیم می‌دارد.
مخبر کمیسیون نظام- سرتیپ حکیمیان.
رئیس- کلیات لایحه مطرح است آقای ریگی مخالفید؟ بفرمایید.
ریگی- عرض کنم تا جایی که بنده اطلاع دارم این اثاثیه و مبلمانی که برای دفتر ریاست ستاد بزرگ ارتشتاران فرمانده بود بیشتر مبل و اثاثیه دفتری بوده است در صورتی که الان در مملکت‌مان مبل‌های بسیار خوبی ساخته می‌شود و به هیچ وجه صلاح نیست که بروند از خارج مبلمان برای دفاتر وارد کنند. یکی از دوستان الان گفت این کارش گذشته و از آن استفاده شده ولی بنده مخالفتم اصولی است و عقیده دارم در این مملکت اجازه ندهیم اجناسی که نظایرش به خوبی در ایران درست می‌شود از خارج بیاورند (احسنت، احسنت).
رئیس- تیمسار حکیمیان.
سرتیپ حکیمیان- عرض کنم در مورد لایحه تصور می‌کنم نمایندگان محترم نکته‌ای را که در نظر گرفتند مبل بوده است ولی این اثاثیه تنها مبل نیست ممکن است ۶ تا صندلی هم جزئش باشد ولی اصولاً در کمییون نظام هم در این مورد خیلی زیاد بررسی شد روی این بسته‌هایی که از اروپا آمده نوشته شده ستاد بزرگ ارتشتاران و یا اطاق ریاست ستاد بزرگ ارتشتاران فرمانده در نتیجه این توهم به وجود آمده که اثاثیه‌ای که از اروپا می‌آید برای تزیین یا مبلمان یک اطاق است همان طوری که آقای ریگی فرمودند و سایر همکاران هم احسنت می‌گفتند. این اگر برای مبلمان بود بنده خیال می‌کنم که چه کمیسیون نظام و چه کمیسیون اقتصاد قبول نمی‌کردند مگر این که رسیدگی‌های بسیار زیادی در این موضوع می‌شد. اینجانب مجبورم موضوعی را عرض کنم که در ستادهای مشترک که فرماندهی دارد نسبت به نیروهای زمینی، دریایی و هوایی آنجا یک اطاق‌هایی هست که به نام اطاق جنگ نامیده می‌شود. این اطاق جنگ وسایلی دارد اعم از بیسیم یا باسیم نقشه‌ها و گردونه نقشه‌ها و وسایل مطالعاتی دیگر که در هر آن می‌تواند وضعیت ارتش و واحدهای ارتش را اعم از هر کدام از این سه رسته را که عرض کردم چه وضعی دارد بداند این وسایل مال آن اطاق‌هاست. اطاق جنگ است و یک قسمت هم باز مجبورم این را در اینجا عرض کنم اعلیحضرت همایون شاهنشاهی صرفنظر از ریاست فائقه‌ای که نسبت به همه قوای کشور دارند. فرماندهی کل قوای ارتش را هم به عهده دارند این ستاد بزرگ ارتشتاران فرمانده از نقطه نظر فرماندهی، ستاد فرماندهی کل قوا و ستاد بزرگ ارتشتاران فرمانده می‌باشد و این وسایل مال آن اطاق جنگ و مال آن اطاق فرماندهی است که با متد امروزی در تمام ارتش‌های مترقی دنیا هست و مال ما هم باید داشته باشد و هر موقعی هم که اعلیحضرت همایونی تشریف‌فرما می‌شوند در ستاد بزرگ ارتشتاران فرمانده این وسایل مورد ملاحظه‌شان واقع می‌شود و بنده حتم دارم که تمام همکاران تأیید می‌فرمایند که آخرین وسایل فرماندهی باید در اختیار فرمانده تاجدار ما باشد (صحیح است).
رئیس- تیمسار نکوزاد موافقید؟
نکوزاد- توضیحات کافی را دادند. مطالبی که بنده می‌خواستم عرض کنم فرمودند.
رئیس- بنابراین چون نظر دیگری نیست خانم‌ها و آقایانی که موافقند با ورود در شور ماده واحده خواهش می‌کنم قیام فرمایند (اکثر برخاستند) تصویب شد ماده واحده قرائت می‌شود.
ماده واحده- به وزارت جنگ اجازه داده می‌شود که ۳۸ بسته و صندوق اثاث و لوازم متعلق به ستاد بزرگ ارتشتاران را بدون پرداخت حقوق و عوارض گمرکی و هزینه انبارداری از گمرک مهرآباد مرخص نماید.
رئیس- راجع به ماده واحده نظری نیست؟ (اظهاری نشد) برای شور دوم به کمیسیون‌های مربوط ارجاع می‌شود.
- شور دوم تصویب گزارش کمیسیون فرهنگ راجع به اهدای مجسمه سفالین به آقای لردبوید و ارسال به مجلس سنا
۷- شور دوم تصویب گزارش کمیسیون فرهنگ راجع به اهدای مجسمه سفالین به آقای لردبوید و ارسال به مجلس سنا
رئیس- شور دوم گزارش کمیسیون فرهنگ راجع به اهدای مجسمه سفالی به آقای لردبوید مطرح است گزارش قرائت می‌شود.
گزارش شور دوم از کمیسیون فرهنگ به مجلس شورای ملی
کمیسیون فرهنگ در جلسه ۷/۱۱/۴۲ با حضور آقای زمانی معاون وزارت فرهنگ لایحه شماره ۱۲۴۶۰-۴/۱۰/۴۲ دولت راجع به اهدای مجسمه سفالی به آقای لرد بوید که گزارش شور اول آن به شماره ۳۹۹ چاپ شده است برای شور دوم مورد رسیدگی قرار داد ماده واحده مصوب شور اول را با مختصر اصلاحی به شرح زیر تصویب نمود. اینک گزارش آن را به مجلس شورای ملی تقدیم می‌دارد:
ماده واحده- وزارت فرهنگ اجازه دارد یک عدد مجسمه سفالی گاو کوهاندار خریداری شده از طرف موزه ایران باستان را که به شماره ۱۱۴۰۴ در دفاتر موزه ثبت شده به آقای (لردبوید) رئیس مؤسسه خرید صندوق پس‌انداز کودکان انگلستان اهدا نماید.
ماده واحده فوق که لایحه آن طبق ماده واحده مصوب ۲۰ آذر ماه ۱۳۴۲ تقدیم شده تصویب می‌شود.
مخبر کمیسیون فرهنگ- دکتر فرخ روپارسای.
رئیس- خانم دکتر پارسای توضیحی لازم هست بفرمایید.
خانم دکتر پارسای- چون در جلسه گذشته آقای دکتر هدایتی سؤال فرموده بودند که این احتیاج به قانون دارد یا نه؟ فقط خدمتشان عرض می‌کنم که مطابق قانون وزارت فرهنگ حق ندارد هیچ چیزی را از موزه ایران باستان خارج کند فقط اختیار دارد که نقل و انتقال بدهد در داخل کشور و یا برای شرکت در نمایشگاه‌های جهانی از کشور خارج کند بنابراین اهدای یک مجسمه به یک مؤسسه جهانی احتیاج به قانون خاصی دارد به همین جهت هم بنده این توضیح را برای خانم‌ها و آقایان دادم. (احسنت)
رئیس- آقای دکتر هدایتی.
دکتر هدایتی- در همان جلسه آقای معاون وزارت فرهنگ توضیح دادند و بنده قانع شدم و از توضیحات فعلی خانم هم خیلی متشکرم.
رئیس- کلیات آخر ماده واحده مطرح است اگر نظری نیست رأی می‌گیریم به این ماده واحده خانم‌ها و آقایانی که موافقند خواهش می‌کنم قیام بفرمایند (اکثر برخاستند) تصویب شد به مجلس سنا فرستاده می‌شود.
- شور اول گزارش کمیسیون دارایی راجع به معافیت اراضی ساختمان دبیرستان سن‌لوئی از عوارض
۸- شور اول گزارش کمیسیون دارایی راجع به معافیت اراضی ساختمان دبیرستان سن‌لوئی از عوارض
رئیس- شور اول گزارش کمیسیون دارایی راجع به معافیت اراضی ساختمان دبیرستان سن‌لوئی از عوارض مطرح است گزارش قرائت می‌شود.
شماره ترتیب چاپ ۴۹۲
گزارش از کمیسیون دارایی به مجلس شورای ملی
کمیسیون دارایی در جلسه ۱۴ بهمن ماه ۱۳۴۲ با حضور آقای برزگر معاون وزارت دارایی لایحه شماره ۸۲۵/ق۱۳ دولت راجع به معافیت اراضی ساختمان دبیرستان سن‌لوئی از عوارض که به شماره ۴۳ چاپ شده است مطرح و به شرح زیر تصویب نمود. اینک گزارش آن را برای تصویب تقدیم مجلس شورای ملی می‌نماید:
ماده واحده- به شهرداری تهران اجازه داده می‌شود مؤسسه فرهنگی سن‌لوئی را از پرداخت مبلغ ۲۳۰۷۳۱ ریال عوارض زمین مورد لزوم برای محل ساختمان دبیرستان تحت پلاک شماره ۱۳۰۲۷ که طی پیش آگهی شماره ۲۳۲۸۷-۱۱/۶/۴۰ مطالبه شده است معاف دارد.
ماده واحده فوق که لایحه آن طبق ماده واحده مصوب ۲۰ آذر ماه ۱۳۴۲ تقدیم شده تصویب می‌شود.
گزارش از کمیسیون کشور به مجلس شورای ملی
کمیسیون کشور با حضور آقای فرهودی معاون وزارت کشور لایحه شماره ۸۲۵/ق۱۳ دولت راجع به معافیت اراضی ساختمان دبیرستان سن‌لوئی از عوارض که به شماره ۴۳ چاپ شده است مطرح و گزارش کمیسیون دارایی را تأیید نمود.
اینک گزارش آن را تقدیم مجلس شورای ملی می‌نماید.
رئیس- کلیات لایحه مطرح است نظری نیست؟ برای ورود در شور ماده واحده رأی می‌گیریم خانم‌ها و آقایانی که موافقند خواهش می‌کنم قیام فرمایند (اکثر برخاستند) تصویب شد ماده واحده قرائت می‌شود.
ماده واحده- به شهرداری تهران اجازه داده می‌شود مؤسسه فرهنگ سن‌لوئی را از پرداخت مبلغ ۲۳۰۷۳۱ ریال عوارض زمین مورد لزوم برای ساختمان دبیرستان تحت پلاک شماره ۱۳۰۲۷ که طی پیش آگهی شماره ۲۳۲۸۷-۱۱/۶/۴۰ مطالبه شده است معاف دارد.
رئیس- راجع به ماده واحده نظری نیست؟ آقای مهندس صائبی.
مهندس صائبی- بنده یک پیشنهاد اصلاح عبارتی دارم.
رئیس- پیشنهاد را بدهید به کمیسیون فرستاده می‌شود. آقای مهندس ارفع.
مهندس ارفع- یک توضیحی می‌خواستم بفرمایند که چه خصوصیتی این دبیرستان سن‌لوئی داشته که سایر مؤسسات فرهنگی نداشته‌اند.
یک توضیحی بفرمایند که چرا فقط یک دبیرستانباید این امتیاز را داشته باشد و چرا نباید برای سایر مؤسسات فرهنگی این معافیت را قائل شد؟
رئیس- آقای دکتر یزدان‌پناه.
دکتر یزدان‌پناه (مخبر کمیسیون دارایی)- عرض کنم آن پیشنهاد را بفرمایید در کمیسیون مطرح می‌شود و رسیدگی می‌شود اگر قبول شد که گنجانده می‌شود اما راجع به خود موضوع اگرچه کلیات ماده تصویب شده است ولی برای مزید استحضار نماینده محترم عرض می‌کنم این زمین در شمال عباس‌آباد واقع است و مؤسسه فرهنگی سن‌لوئی علاقه‌مند بوده است که دبیرستانی آنجا تأسیس کند اعلیحضرت همایونی که همیشه در کلیه امور خیر مبتکر و پیش‌قدم بوده‌اند موافقت فرموده‌اند و به ارتش دستور داده شد که این زمین در اختیار آن مؤسسه گذاشته شود وقتی خود زمین اهدا می‌شد دیگر گرفتن عوارض صحیح نبود البته برای این که عوارض گرفته نشود لازم بوده است مجوزی ازمجلس شورای ملی کسب شود تا از پرداخت عوارض معاف باشد نظر آقای مهندس ارفع هم که این نظر تعمیم داده شود ممکن است مرقوم بفرمایند در کمیسیون مطرح شود و توضیحات لازم در آنجا به عرض‌شان برسد البته اگر لازم بود که تعمیم داده شود قبول می‌شود.
رئیس- آقای مهندس ارفع در صورتی که پیشنهادی دارید مرقوم بفرمایید که فرستاده شود پیشنهاد رسیده قرائت می‌شود.
اینجانب پیشنهاد می‌کنم که ماده واحده معافیت دبیرستان سن‌لوئی به شرح زیر اصلاح شود:
عوارض زمین پلاک شماره ۱۳۰۲۷ مورد لزوم برای محل ساختمان دبیرستان که طی پیش آگهی شماره ....
مهندس صائبی.
رئیس- لایحه به انضمام پیشنهاد برای شور دوم به کمیسیون‌ها ارجاع می‌شود.
- شور اول گزارش کمیسیون دارایی راجع به افزایش سرمایه بانک رهنی و ارجاع مجدد به کمیسیون
۹- شور اول گزارش کمیسیون دارایی راجع به افزایش سرمایه بانک رهنی و ارجاع مجدد به کمیسیون
رئیس- گزارش کمیسیون‌های دارایی و بودجه راجع به افزایش سرمایه بانک رهنی مطرح است که قرائت می‌شود.
شماره ترتیب چاپ ۵۰۲
گزارش از کمیسیون بودجه به مجلس شورای ملی
کمیسیون بودجه در جلسه ۲۳ بهمن ماه ۱۳۴۲ با حضور آقای برزگر معاون وزارت دارایی لایحه شماره ۳۳۵۰۹-۱۶/۱۰/۱۳۴۲ دولت راجع به افزایش سرمایه بانک رهنی ایران که به شماره ۴۱۸ چاپ شده است مورد رسیدگی قرار داد و با اصلاحاتی به شرح زیر تصویب نمود.
اینک گزارش آن را تقدیم مجلس شورای ملی می‌نماید.
ماده واحده- به دولت اجازه داده می‌شود:
- ۱- سرمایه بانک رهنی ایران را از یک میلیارد و هفتصد و بیست میلیون ریال به دو میلیارد و دویست میلیون ریال افزایش دهد به ترتیبی که سهام وزارت دارایی از هشتصد و شصت میلیون ریال به یک هزار و سیصد و بیست میلیون ریال (صدی شصت سرمایه) افزایش یافته و سهام بانک ملی ایران به چهل درصد سرمایه بانک رهنی ایران محدود گردد و به این منظور وزارت دارایی مجاز است چهارصد و شصت میلیون ریال مابه‌التفاوت سهام خود را در بانک رهنی تا پایان سال مالی ۱۳۴۲ به تدریج از محل درآمد عمومی پرداخت نماید.
بانک رهنی ایران از پرداخت حق‌الثبت سرمایه‌ای که به موجب این قانون افزایش یافته معاف خواهد بود.
- ۲- مبلغ چهل و شش میلیون و پانصد و هیجده هزار ریال از محل درآمد عمومی سال جاری به عنوان اضافه اعتبار در اختیار دستگاه‌های زیر قرار دهد:
- الف- سازمان اطلاعات و امنیت کشور مبلغ بیست میلیون ریال برای تأمین هزینه‌های مربوط.
- ب- وزارت بهداری مبلغ پنج میلیون و پانصد و هیجده هزار ریال جهت پرداخت حقوق سه ماهه آخر سال جاری پزشکان و دستیاران و پرستاران جدیدالاستخدام.
- ج- وزارت پست و تلگراف و تلفن برای تأمین هزینه تعمیر و ترمیم خطوط یک میلیون ریال.
- د- کمک به شرکت سهامی معادن و ذوب فلزات برای تأمین کسری حقوق کارمندان و دستمزد کارگران بیست میلیون ریال.
- تبصره- به ژاندارمری کل کشور اجازه داده می‌شود از محل موجودی حساب صدی سه بیمه افسران و افراد ژاندارمری موضوع قانون بیمه افراد کادر ثابت مصوب ۲۷ آبان ۱۳۳۵ و آئین‌نامه آن مبلغ سی و سه میلیون ریال برای تأمین کمبود اعتبار سال ۱۳۴۲ تفاوت حقوق افسران و افراد بازنشسته موضوع ماده ۱۰۹ قانون نیروهای مسلح شاهنشاهی وام دریافت و عیناً در اختیار بانک سپه بگذارد.
وزارت دارایی مکلف است ظرف چهار سال اعتبار استرداد وام مزبور را در بودجه ژاندارمری کل کشور تأمین و واریز نماید.
مخبر کمیسیون بودجه- مهندس عبدالله والا.
گزارش از کمیسیون دارایی به مجلس شورای ملی
کمیسیون دارایی در جلسه ۲۳ بهمن ماه ۱۳۴۲ با حضور آقای برزگر معاون وزارت دارایی لایحه شماره ۲۳۵۰۹-۱۶/۱۰/۱۳۴۲ دولت راجع به افزایش سرمابه بانک رهنی ایران را مطرح و مورد رسیدگی قرار داده و با ماده واحده مصوب کمیسیون بودجه موافقت نمود. اینک گزارش آن را به مجلس شورای ملی تقدیم می‌دارد.
مخبرکمیسیون دارایی- دکتر یزدان‌پناه.
رئیس- کلیات لایحه مطرح است آقای مهندس ارفع مخالفید؟ (مهندس ارفع- بنده یک تذکری دارم اجازه می‌فرمایید؟) بفرمایید.
مهندس ارفع- عرض بنده مربوط به تفکیک این لایحه است این لایحه از سه لایحه مختلف تشکیل شده بنده نمی‌دانم در تصویبنامه قانونی که در هیئت دولت گذشته است همین طور بوهاست ویا این که در کمیسیون‌ها برای صرفه‌جویی در وقت این ترکیب را به عمل آورده‌اند معمولاً قوانین باید دارای موضوع جداگانه و مشخص و عنوان مشخص باشند والان در این گزارش اگر اسم قانون افزایش سرمایه بانک رهنی بگذاریم یا قانون اضافه اعتبار مؤسسات مختلف دولتی بگذاریم یا قانون اجازه استفاده از صدی ۳ بیمه افسران ژاندارمری اسم این را بگذاریم هیچ کدام اینها شامل تمام لایحه نیست. ماده ۱۰۸ آئین‌نامه داخلی تکلیف این موضوع را به صراحت روشن کرده است و می‌گوید لوایحی که به مجلس شورای ملی داده می‌شود باید دارای موادی متناسب با اصل موضوع باشد و دلایل لزوم آن در مقدمه لایحه به طور وضوح درج و عنوان قانون نیز در آن معین شده باشد. هر گاه لایحه‌ای دارای چند ماده یا ماده واحده مشتمل بر اجزایی باشد باید ارتباط و تناسب کامل با اصل موضوع محفوظ و عنوان لایحه قانونی داشته باشد و در غیر این صورت باید برای هر موضوعی لایحه جداگانه تنظیم و با ذکر دلایل تقدیم مجلس شورای ملی بشود. با توجه به عرایضی که کردم چون این لایحه مخلوط است بنده از آقای مخبر محترم کمیسیون تمنی می‌کنم که توضیحی بفرمایید که اصلش به این صورت بوده و یا در کمیسیون به این صورت درآمده و بنده فکر می‌کنم که اگر این موضوع تجزیه شود شاید نتیجه بهتری بگیریم و با آئین‌نامه بهتر تطبیق کند.
رئیس- آقای مهندس والا.
مهندس والا (مخبر کمیسیون بودجه)- فرمایشات جناب آقای مهندس ارفع بسیار صحیح بود این تذکر مورد عنایت و توجه کمیسیون بودجه قرار گرفت (صحیح است) این اعتراض هم آنجا گفته شد دولت این لایحه را به عنوان اصلاح بودجه تقدیم مجلس کرده است جناب آقی مهندس ارفع توجه فرمودید به عنوان اصلاح بودجه و اضافه اعتبار اصلاح بودجه ۴۲ بود چون بودجه ۴۲ هنوز مطرح نشده ولی مطابق مجوزی که مجلس به دولت داده مورد عملکرد بوده بنابراین، این لایحه از نقظه نظر اضافه سرمایه بانک رهنی و سایر احتیاجاتی که دولت احساس می‌کند مربوط به بودجه سال ۴۲ بوده است و از آن جهت که فوریت آن مورد توجه بود این بود که در کمیسیون بودجه مورد مداقه قرار گرفت و در اینجا هم اگر ملاحظه بفرمایید به صورت اضافه اعتبار آن را تصویب می‌کنیم (ریگی- پس عنوان این لایحه غلط است) این گزارش مبنی بر مجوزی است که افزایش سرمایه بانک رهنی را مورد تأیید قرار بدهید و از درآمد عمومی کشور به دستگاه‌های تابعه که در زیر عنوان شده یک اضافه اعتباری بپردازند.
رئیس- آقای ریگی مخالفید؟
ریگی- بنده فقط توضیحاً می‌خواستم عرض کنم جناب آقای کفیل وزارت دارایی در کمیسیون موافقت کردند که در عنوان لایحه تقاضای اضافه اعتبار بشود ولی متأسفانه در اینجا عنوان لایحه افزایش سرمایه بانک رهنی است و این برخلاف تصمیمی است که در کمیسیون با حضور جناب آقای برزگر گرفتیم.
رئیس- آقای مهندس والا.
مهندس والا- بنده همین‌طور که عرض کردم عنوان اضافه و افزایش سرمایه بانک رهنی اصلاً مطرح نیست (پروین- پس چرا در متن لایحه هست) توضیحی است که دولت داده از نقطه نظر این که مجوزی تحصیل کند برای منظورهایی که در لایحه هست ملاحظه بفرمایید اینجا اینها را از همدیگر تفکیک کرده است اجازه بدهید بخوانم (ریگی- مقدمه را بخوانید) در مقدمه دارد کمیسیون بودجه در جلسه ۲۳ و بهمن ماه ۱۳۴۲ با حضور آقای برزگر معاون وزارت دارایی لایحه شماره ۳۳۵۰۹-۱۶/۱۰/۴۲ دولت راجع به افزایش سرمایه بانک رهنی ایران که به شماره ۴۱۸ چاپ شده است مورد رسیدگی قرار داد و با اصلاحاتی به شرح زیر تصویب نمود اینک گزارش آن را تقدیم مجلس شورای ملی می‌نماید. ماده واحده قسمت اولش مربوط به بانک رهنی است ضمناً قسمت دوم از محل درآمد عمومی سال جاری به عنوان اضافه اعتبار این مبالغی را که در ذیل ذکر شده به صورت (الف) و (ب) و (ج) در اختیار دستگاه‌های زیر قرار داده البته این تذکر بجاست و در خود کمیسیون بودجه هم مطرح شد و مخصوصاً خود بنده در آنجا این استدلال را کرده بودم که این لوایح را از هم تفکیک کنند نماینده دولت اظهار داشت که اگر ما بخواهیم این لایحه را پس بگیریم دو مرتبه لایحه دیگری تقدیم کنیم از نقطه نظر وقت ممکن است ما فرصت بیتری نداشته باشیم به هر حال حتی ملاحظه می‌فرمایید که هم در کمیسیون بودجه و هم در کمیسیون دارایی با سرعت بیشتری این لایحه مورد مداقه و شور قرار گرفت البته من این منظور را مورد تأیید قرار می‌دهم و موافق هستم که اگر بخواهیم اسمی برای این لایحه بگذاریم باید بگوییم افزایش سرمایه بانک رهنی و اضافه اعتبار سایر دستگاه‌های دیگر (ریگی- بنده هم همین را عرض کردم) بسیار پیشنهاد به جا و خوبی است اصلاح بفرمایید پیشنهاد بسیار خوبی است.
رئیس- آقای دکتر یزدان‌پناه.
دکتر یزدان‌پناه (مخبر کمیسیون دارایی)- همان طوری که توضیح داده شد کلیه موارد مذکور در این لایحه عنوان اضافه اعتبار دارد چه افزایش سرمایه بانک رهنی و چه پرداخت مبلغی به ژاندارمری و یا سایر دستگاه‌های دولتی که در این لایحه ذکر شده بنابراین موقعی که در کمیسیون مورد مذاکره و بحث واقع شد چون اصل افزایش اعتبار بود استدلال جناب آقای برزگر را کمیسیون قبول کرد به این معنی که تمام این افزایش اعتبارات ضمن یک لایحه به نظر مجلس شورای ملی برسد النهایه چون یک ابهامی ایجاد شده، همان طوری که آقایان اشاره فرمودند در مقدمه گزارش کمیسیون نوشته شده است لایحه افزایش سرمایه بانک رهنی ایران بنده تصور می‌کنم اگر اصلاح به این صورت بشود که لایحه اضافه اعتبار شامل همه قسمت‌ها می‌شود و این ابهام هم مرتفع می‌شود اگر موافقت بفرمایند این اصلاح به عمل آید.
رئیس- آقای صادق احمدی به عنوان مخالف صحبت می‌فرمایند.
صادق احمدی- متأسفانه توضیحات دوستان عزیز بنده جناب آقای مهندس والا و جناب آقای دکتر یزدان‌پناه هیچ کدام قانع کننده نبود گزارش به این صورتی که چاپ شده است و در اختیار ماست اگر بخواهیم تصویب کنیم کاملاً غلط است و توضیحات جناب آقای مهندس ارفع فکر می‌کنم که صورت قضیه را به اندازه کافی روشن کرد. طبق آئین‌نامه نمی‌شود موضوع‌های مختلفی را در یک لایحه گنجاند و اگر هم بگوییم با توجه به توضیحات آقای مهندس والا و آقای دکتر یزدان‌پناه این یک اضافه اعتباری است وقتی اصلش هنوز تصویب نشده دیگر فرعش معنی ندارد در مجلس تصویب بشود وقتی که ما هنوز بودجه سال ۴۲ را بررسی نکردیم معنی ندارد که این لایحه اینجا مطرح بشود کما این که دو، سه تا تصویبنامه نظیر این اینجا آمد پیشنهاد شد که به کمیسیون برگردد و دومرتبه بیاید به مجلس، البته بنده نسبت به مسئله بانک رهنی مطالبی دارم در صورتی که مطرح شد خواهم گفت فعلاً اول باید تکلیفش روشن بشود آیا باید مطرح بشود یا خیر؟ اگر بنا باشد مطرح بشود بنده نسبت به اصل موضوع بانک رهنی مخالف هستم و مطالبی دارم که عرض خواهم کرد.
رئیس- آقای برزگر.
برزگر (معاون وزارت دارایی)- بنده اجازه می‌خواهم پیشنهاد دولت و مقدمه این لایحه را برای استحضار آقایان محترم بخوانم ملاحظه خواهند فرمود که تنها موضوع اضافه سرمایه بانک رهنی نیست این لایحه به این عنوان تقدیم مجلس شده گزارش دولت این است:
چون توسعه فعالیت‌های ساختمانی و رفع مضیقه مالی بانک رهنی ایجاب می‌نماید که سرمایه بانک رهنی ایران افزایش یابد و برای این منظور در نظر گرفته شده است سرمایه بانک از یک میلیارد و هفتصد و بیست میلیون ریال به دو میلیارد و دویست میلیون ریال افزایش یافته و با پرداخت مبلغ چهارصد و شصت میلیون ریال از طرف وزارت دارایی سهام وزارتخانه مزبور از پنجاه درصد سرمایه فعلی بانک به شصت درصد سرمایه افزایش یافته بانک مزبور ترقی داده شود به علاوه ژاندامری کل کشور باید طبق ماده ۱۰۹ قانون نیروهای مسلح شاهنشاهی معادل سی و سه میلیون ریال بابت تفاوت حقوق افسران و درجه‌داران بازنشسته در اختیار بانک سپه بگذارد. ضمناً بعضی از دستگاه‌های دولتی از لحاظ انجام قسمتی از هزینه‌های ضروری به علت کمبود اعتبار تقاضای اضافه اعتبار نموده‌اند که از نظر دولت تأمین این اضافه اعتبارات ضروری تشخیص گردیده لذا لایحه ضمیمه مشتمل بر ماده واحده و دو تبصره تقدیم می‌شود متمنی است تصویب آن را به دولت ابلاغ فرمایند تا به موقع اجرا گذارده شود.
ملاحظه می‌فرمایید، در این لایحه ما تقاضای اضافه اعتبار کردیم ما لایحه را تنها برای اضافه کردن سرمایه بانک رهنی ندادیم. (فخرطباطبائی- بنده اعتراض آئین‌نامه‌ای دارم).
رئیس- آقای کبیری موافقید بفرمایید.
کبیری- بنده قبلاً می‌خواهم این تقاضا را بکنم که این لوایح را دو روزتر به ما بدهند برای این که فرصت رسیدگی آنها را داشته باشیم و اما بنده نامنویسی کردم به نام موافق مشروط یعنی به این شرط که در افزایش سرمایه بانک رهنی سهمیه شهرستان‌ها را معین کنند فعلاً شهرستان‌ها از این مزایا محروم هستند و بنده موافقم با افزایش سرمایه بانک رهنی مشروط بر این که سهمیه شهرستان‌ها افزایش پیدا کند شهرستان ایلام حوزه انتخابیه بنده هنوز بانک رهنی شعبه ندارد بانک مرتباً وعده امروز و فردا می‌دهد در سال ۱۳۱۸ خیابانی احداث شده است در ایلام که هنوز ویران است و هنوز ساخته نشده است اگر این افزای اعتبار برای تهران است برای ساختمان هیجده طبقه که بالا بروند بنده موافقم (خنده نمایندگان- احسنت) ببخشید مخالفم.
رئیس- آقای فخرطباطبائی.
فخر طباطبائی- بنده می‌خواستم این را عرض بکنم که مطابق آئین‌نامه واحده بایستی تمام اجزایش با ماده واحده بخواند: یعنی وقتی اسمش ماده واحده شد باید جز به جز ماده واحده مربوط به آن ماده واحده باشد و حال آنکه این ماده واحده هر جزئش مربوط به یک موضوع جداگانه است از این جهت اگر این به این کیفیت تدوین می‌شد به صورت ماده واحدهای لااقل بیرون نمی‌آمد و هر جزئش به صورت ماده جداگانه‌ای در این لایحه گنجانیده می‌شد بنابراین اگر آقایان موافقت بفرمایند این لایحه به این صورت صحیح نیست و از این نظر که شکل ماده واحده هم درست نیست به کمیسیون مربوطه ارجاع بشود در آنجا مطالعه بشود و هم این اعتراضاتی که آقایان از این جهت که اگر مربوط به بانک رهنی است به سایر دستگاه‌ها چه ارتباطی دارد روشن بشود اصلاح بشود و هم تطبیق با آئین‌نامه بشود و دوباره برگردد به مجلس. (صحیح است)
رئیس- آقای دکتر یگانه.
دکتر یگانه- در اینجا دو مطلب راجع به این لایحه مورد مذاکره قرار گرفت یکی راجع به فرم نوشتن مواد و یکی هم راجع به اساس مطالب راجع به فرمش باید عرض کنم این کار تازه‌ای نیست وقتی که در طول سال اعتبارات مالی یک دستگاهی احتیاج به کمک دارد دولت چند دستگاه خودش را که دید اعتبارش کافی نیست یک لایحه‌ای به نام لایحه اضافه اعتبار به مجلس می‌دهد که ضمن آن لایحه برای چند دستگاه که اعتبارش کافی نبوده اعتباری تصویب بشود این است که از صدر مشروطیت تاکنون همین طور عمل کرده است قانون راجع به مستمری‌ها و همین‌طور که حالا آقایان ملاحظه فرمودند راجع به مستمری‌ها فرداً فرد تصویب می‌شود ولی در سابق به طور کلی یعنی مستمری پنجاه نفر را ضمن یک لایحه و ماده واحدهای دولت می‌داد و اسم این پنجاه نفر که استحقاق اخذ مستمری داشتند در آن بود و این که همکاران محترم فرمودند که لوایح باید دارای اصول متناسب باشد صحیح است یک لایحه‌ای که دولت می‌دهد باید دارای موضوع واحد باشد و خوشبختانه در این مورد همین‌طور است و تمام اینها نقص در اعتبارشان بود و برای جبران این نقص یک اعتباری گرفتند و بعد تقسیم کردند از نظر آئین‌نامه طبق سوابقی که بوده تخطی از آئین‌نامه نشده در مورد اضافه اعتبار دستگاه‌ها همیشه برای چند دستگاه ضمن یک لایحه اضافه اعتبار تصویب می‌شود و البته هیچ مربوط به بودجه ۴۲ نیست. یک اضافه اعتباری است برای چند دستگاه و هر وقت بودجه ۴۲ داده می‌شد ممکن بود به عنوان اصلاح بودجه تلقی بشود ولی چون بودجه ۴۲ داده نشده ما که نمی‌توانیم اگر یک دستگاه دولت اعتباری برای پرداخت حقوق نداشت آن را معلق بکنیم اصلاً ارتباطی به هم ندارد فرض بفرمایید برای شرکت سهامی معادن و ذوب فلزات ۲ میلیون تومان برای پرداخت حقوق و دستمزد کارگران است که عقب افتاده این کار نباید به علت این که بودجه ۴۲ که هنوز به تصویب نرسیده معلق بماند یک لایحه‌ای است که در تمام ادوار قانونگذاری هم همین طور بوده است و هر وقت یک دستگاه دولتی نقصی در اعتبارش بوه ضمن لایحه دولت تقاضا کرده که افزایش اعتبار داده بشود البته این موضوع در کمیسیون بودجه به تفصیل صحبت شد حتی سوابق امر دیده شد چون اضافه اعتبار بود و رویه همین طور بود به این طریق عمل شد البته راجع به موادش هر پیشنهادی که نمایندگان محترم بفرمایند با کمال حسن نیت رسیدگی خواهد شد و هیچ‌گونه تعصبی هم در کار نیست تاکنون هم همان طوری که ملاحظه فرمودند هر پیشنهادی که آمده خود بنده با این که وظیفه مخبری را ندارم همیشه پیشنهادهایی که اصولی و منطقی بوده است از مخبر محترم کمیسیون خواهش کرده‌ام به عنوان مخبر کمیسیون آن پیشنهاد را مورد قبول قرار بدهند در فرمش هم تخطی از آئین‌نامه نشده البته راجع به موادش اگر پیشنهادهایی هم باشد توضیحاتی به عرضتان می‌رسانم راجع به اضافه سرمایه بانک رهنی هم همین امروز صبح یکی از دوستان بنده یک پیشنهاد تبصره‌ای کرده بودند که بانک رهنی را مکلف خواهند کرد که در جاهای دیگر یعنی در شهرستان‌هایی که شعبه ندارد شعبه تأسیس کنند و آن جاهایی که شعبه دارد ولی اعتبار کافی ندارد اعتبار داده شود همین پیشنهادشان را صحبت کردیم که موافقت شود تصویب هم خواهد شد بنابراین در تصویب مواد با کمال حسن استقبال در هر مطلبی پیشنهادی دارند بفرمایند اما راجع به فرم تخطی از آئین‌نامه نشده و این امر مسبوق به سابقه قانونگذاری است (صحیح است).
رئیس- آقای مهندس والا بفرمایید.
مهندس والا- در مقدمه گزارش اگر بعد از کلمه «دولت راجع به» یک جمله اضافه اعتبار برای افزایش سرمایه بانک رهنی و سایر اعتبارات مورد احتیاج اضافه شده بود بنده خیال می‌کنم که رفع این سوءتفاهم شده بود در اینجا دولت احتیاج به اضافه اعتبار احساس کرده است و حتی در لایحه دولت آن چیزی که قبلاً چاپ شده بود اگر ملاحظه فرموده باشید اینجا با هم مخلوط بود و بنده نمی‌دانم این فرصت را دارم که وقت مجلس را بگیرم یا این که اجمالاً توضیح عرض کنم ملاحظه بفرمایید در صفحه ۲ شماره چاپ ۴۴۱ آنجا اشاره شده بود بعد از این که توضیحات کافی در کمیسیون داده شد به این صورت درآمد و همچنین مبلغ ۴۶ میلیون و پانصد و هجده هزار ریال از محل درآمد عمومی سال جاری به عنوان اضافه درآمد به دستگاه‌هایی که احتیاج به اضافه اعتبار دارند داده شد در صورتی که ما این را در کمیسیون بودجه تفکیک کردیم و فعلاً به این صورتی است که تقدیم شده و همان طوری که به عرض رسید در آنجا اضافه اعتباری در نظر گرفته شده بود برای دستگاه‌های مختلف و بدون تردید این دستگاه‌ها با هم ارتباط ندارند فرض کنیم بانک رهنی یک دستگاه جداگانه‌ای است و ژاندارمری یک موضوع جداگانه‌ای است معهذا از نظر کلی چون اضافه اعتبار است جزو یک لایحه تقدیم شده است و من خیال نمی‌کنم از این جهت خلاف آئین‌نامه عمل شده باشد و همان طوری که فرمودند اگر پیشنهادی نسبت به مواد داشته باشند با کمال میل بدون هیچ‌گونه تعصب مورد تصویب واقع خواهد شد.
رئیس- آقای روحانی مخالفید بفرمایید.
روحانی- با اجازه آقایان آنچه را بنده می‌خواهم عرض کنم یکی از همکاران محترم فرمودند که در متن قانون تذکر داده بشود که سهمی هم برای شهرستان‌ها در این افزایش سرمایه بانک رهنی منظور بشود (صحیح است) در این باب تصادفاً وسیله جناب آقای رئیس با اولیا بانک رهنی صحبت شد اینها همین نظر را داشتند ولی مطلبی که به نظر بنده لازم است بگوییم این است که بانک رهنی مثل بانک کشاورزی همکاری کند بانک رهنی در یک شهری شعبه دارد در یک شهر ندارد از این شهر به شهر دیگر نمی‌رود خواهند گفت که اعتبار محدود است و کم است و نمی‌توانیم در تمام شهرها شعبه دایر کنیم ممکن است ایرادشان هم درست باشد بنابراین بنده پیشنهاد می‌کنم و خواهش می‌کنم مطالعه بشود که در یک منطقه‌ای که بانک رهنی دارند و در چند شهر دیگر که در نزدیک آن است آنها را هم جزو حوزه بانک رهنی قرار بدهند که آنها هم بتوانند از این اعتبارات استفاده کنند و الا اگر تمام اعتبارات اختصاص داده بشود به تهران یک عده از شهرستان‌ها محروم می‌مانند بانک کشاورزی هم البته همین مضیقه‌ها را دارد.
ولی خوب یک اکیپ‌های سیاری می‌فرستند و به دهات کمک می‌کنند اگر بخواهیم شهرها آباد بشود و مشکلات مردم مرتفع بشود باید این موضوع در متن لایحه ذکر بشود که بانک رهنی الزامی داشته باشد که اقدام کند برای شهرستان‌ها ترتیبی در نظر گرفته شود که همه شهرستان‌ها استفاده کنند راجع به وضع مواد با توضیحاتی که جناب آقای دکتر یگانه دادند بنده دیگر توضیحی نمی‌دهم برای این که دوستان خواستم این تذکر را عرض کنم دیگر عرضی ندارم.
رئیس- آقای دکتر هدایتی فرمایشی داشتید؟ (دکتر هدایتی- عرضی ندارم) آقای رضوی مخالفید بفرمایید.
رضوی- اینجا همه نوع صحبت شد جز از نظر تشکیل بانک رهنی، این بانک برای این تشکیل شده است که به مردم کمک کند و سرمایه‌گذاری بشود و برای ساختمان‌های مملکت و به افرادی که بضاعت ندارند کمک بشود متأسفانه وضع کارمزد و سایر مخارجی که تعلق می‌گیرد به قدری زیاد است که این موضوع را از بین برده است بنده تقاضا داشتم که آقای کفیل وزارت دارایی توجه بفرمایند در این موضوع ترتیبی داده بشود که اصل موضوع گرفتن وام و وضع کارمزد و بهره طوری باشد که مردم بتوانند وام بگیرند و ساختمان کنند.
رئیس- در صورتی که نظر دیگری نیست به ورود در ماده واحده رأی می‌گیریم خانم‌ها و آقایانی که موافقند قیام فرمایند (اغلب برخاستند) تصویب شد خود ماده واحده قرائت می‌شود.
ماده واحده- به دولت اجازه داده می‌شود:
- ۱- سرمایه بانک رهنی ایران را از یک میلیارد و هفتصد و بیست میلیون ریال به دو میلیارد و دویست میلیون ریال افزایش دهد به ترتیبی که سهام وزارت دارایی از هشتصد و شصت میلیون ریال به یک هزار و سیصد و بیست میلیون ریال (صدی شصت سرمایه) افزایش یافته و سهام بانک ملی ایران به چهل درصد سرمایه بانک رهنی ایران محدود گردد و به این منظور وزارت دارایی مجاز است چهارصد و شصت میلیون ریال مابه‌التفاوت سهام خود را در بانک رهنی تا پایان سال مالی ۱۳۴۲ به تدریج از محل درآمد عمومی پرداخت نماید.
بانک رهنی ایران از پرداخت حق‌الثبت سرمایه‌ای که به موجب این قانون افزایش یافته معاف خواهد بود.
- ۲- مبلغ چهل و شش میلیون و پانصد و هیجده هزار ریال از محل درآمد عمومی سال جاری به عنوان اضافه اعتبار در اختیار دستگاه‌های زیر قرار دهد:
- الف- سازمان اطلاعات و امنیت کشور مبلغ بیست میلیون ریال برای تأمین هزینه‌های مربوط.
- ب- وزارت بهداری مبلغ پنج میلیون و پانصد و هیجده هزار ریال جهت پرداخت حقوق سه ماهه آخر سال جاری پزشکان و دستیاران و پرستاران جدیدالاستخدام.
- ج- وزارت پست و تلگراف و تلفن برای تأمین هزینه تعمیر و ترمیم خطوط یک میلیون ریال.
- د- کمک به شرکت سهامی معادن وذوب فلزات برای تأمین کسری حقوق کارمندان و دستمزد کارگران بیست میلیون ریال.
- تبصره- به ژاندارمری کل کشور اجازه داده می‌شود از محل موجودی حساب صدی سه بیمه افسران و افراد ژاندارمری موضوع قانون بیمه افراد کادر ثابت مصوب ۲۷ آبان ۱۳۳۵ و آئین‌نامه آن مبلغ سی و سه میلیون ریال برای تأمین کمبود اعتبار سال ۱۳۴۲ تفاوت حقوق افسران و افراد بازنشسته موضوع ماده ۱۰۹ قانون نیروهای مسلح شاهنشاهی وام دریافت و عیناً در اختیار بانک سپه بگذارد.
وزارت دارایی مکلف است ظرف چهار سال اعتبار استرداد وام مزبور را در بودجه ژاندارمری کل کشور تأمین و واریز نماید.
رئیس- آقای صادق احمدی به عنوان مخالف صحبت می‌فرمایند. بفرمایید.
صادق احمدی- بنده خیلی عذر می‌خواهم که برای بار دوم مصدع وقت آقایان می‌شوم و در عین حال می‌خواهم این را قبلاً عرض کنم که اگر به عنوان مخالف اینجا صحبت می‌شود بایستی در ضمن این مطلب را هم یادآوری بکنم کسی که فعلاً در رأس این کار هست یعنی جناب آقای ویشکایی مرد فوق‌العاده درستکار و صحیح‌العمل است (صحیح است) و آدم شریفی است (صحیح است) و مخالف بنده حمل بر ا ین نباید بشود که مخالفت با شخص ایشان است ولی به طور کلی می‌خواستم عرض کنم که این دستگاه بانک رهنی همان‌طوری که دوست عزیز بنده آقای رضوی هم اشاره فرمودند دستگاه بانک رهنی و فلسفه ایجادش و همچنین بانک کارگشایی و بانک کشاورزی و فلسفه ایجادشان برای این است که به مردم مستمند و به مردمی که در طبقات پایین قرار دارند و مکنت ندارند و بضاعت ندارند کمک بشود متأسفانه در عمل این طور نبوده است (صحیح است) در بانک رهنی همیشه، اگر نگوییم همیشه غالباً پول با مبلغ زیاد در اختیار کسانی گذاشته می‌شده است که حقاً استحقاق دریافت آن را نداشته‌اند (صحیح است) و اشخاص و کسانی که واقعاً باید بهشان کمک بشود ماه‌ها در بانک رهنی دوندگی می‌کرده‌اند و آخرالامر هم ناچار می‌شدند که زید و عمر را ببینند و تشبث بکنند و پس از پنج ماه دوندگی تازه گفته‌اند بیایید هزار تومان بگیرید ولی برای کسان دیگر که راه باز بوده است و شاید احتیاج به مراجعه خودشان هم نبوده است با یک تلفن به یکی از مقامات مؤثر بانک ظرف مدت کوتاهی ۵۰-۶۰ هزار تومان وام گرفته‌اند از همه بدتر سرگردانی مردم در بانک رهنی است. اگر آقایان مراجعه کرده باشند به بانک رهنی برای گرفتن پول کاملاً با بنده هم عقیده هستند که برای گرفتن هزار تومان یا دو هزار تومان وام یک زن بیچاره یک خانواده مفلوک ناچار هستند ماه‌ها و شاید متجاوز از سه ماه در حدود صد دفعه به بانک رهنی مراجعه بکنند بیایند بروند این را ببینند آن را ببینند تا آخرالامر دو هزار تومان به آنها وام بدهند اولاً مبلغش فوق‌العاده ناچیز است و حال آنکه وثیقه‌اش ملکی و غیرمنقول است و با این که قبول دارند که این وثیقه ده هزار تومان ارزش دارد با محاسبات غلطی که می‌کنند منتج به این نتیجه می‌شود که هزار تومان بدهند آن مستمند بیچاره می‌گوید به بانک مراجعه کردم که دردی از من دوا بشود و این هزار تومان یا هزار و پانصد تومان دردی از من دوا نمی‌کند و شما قبول دارید که این ملک من بیست هزار تومان در واقع ارزش دارد و کارشناس شما رفته ده هزار تومان قیمت کرده دیگر چرا و به چه حسابی به من هزار تومان می‌دهید. معهذا این جواب را همیشه داده‌اند که مقررات بانک بیش از این اجازه نمی‌دهد بهره و کارمزد هم متأسفانه زیاد است و حال آنکه نقض غرض است و فلسفه دادن وام به اشخاصی که می‌روند وام می‌خواهند یعنی این مستأصل است، ندارد از بانک رهنی کمک می‌خواهد با ۱۰ و ۱۲ درصد بهره گرفتن از اینها و بعد هم کامزد اضافه گرفتن و یک مخارج دیگر واقعاً نقض غرض است چند وقت قبل بنده به نظرم شاید در مجلس ۱۸ یا ۱۹ بود یک ماده‌ای گذشت و اینها علی‌الظاهر بهره را از ۱۲ درصد گویا به ۹ درصد تقلیل دادند ولی بعد که بنده که با ییک دو نفر از اولیای بانک صحبت می‌کردم گفتند که این یک کلاه شرعی بوده است ۹ درصد در ظاهر درست است ولی در باطن ما ۱۲ درصد هم بیشتر می‌گیریم منتهی به اسم دیگری می‌گیریم و آنجا گفتیم که بهره را از ۱۲ درصد به ۹ درصد تقلیل دادیم از جنبه تبلیغاتش هم استفاده شد ولی در موقع محاسبه این طور نیست بابت کامزد و دیگر کارها یک مقداری هم اضافه می‌گیرند (یکی از نمایندگان- ۱۵ درصد) نمی‌دانم آقایان به بانک رهنی مراجعه فرموده‌اند یا نه (یکی از نمایندگان- خدا نکند)،
(یکی از نمایندگان- گرفتاریم)
ساختمان جدید بانک رهنی را که آدم وارد می‌شود اگر یک تازه واردی در مملکت ما باشد خیلی فکرها پیش خودش می‌کند که در یک مملکتی، این چنینی ساختمانی با این مخارج هنگفت این قدر لوکس ،
(یکی از نمایندگان - ولی توخالی است)
آن را چه عرض کنم این ساختمان معظم که مخارج هنگفتی هم حتماً برداشته است یک پیرزن بدبختی که مراجعه می‌کند و بانک می‌گوید هزار تومان ندارم چطور فکری می‌کنید من نمی‌دانم اولیای بانک چطور رویشان می‌شود که به این مراجعین بگویند ما پول و اعتبار نداریم و آن مراجعه کننده بیچاره که گم می‌شود در توی این ساختمان با این تزیینات پیش خودش چه فکر می‌کند. آقا شما از یک طرف هزار تومان به یک پیرزن نمی‌دهید به کسی که می‌خواهند خانه‌اش را حراج کنند و می‌گویید بودجه نداریم برو برای دو سال دیگر آن وقت هر متر از این ساختمان لااقل دو هزار تومان تمام شده است (یکی از نمایندگان- بیشتر) شاید هم بیشتر فرمایش آقا به این همه افراط و تفریط‌هایی که در مملکت ما هست این را هم باید روی آنها حساب کرد بنده استدعا می‌کنم که به عرایض قبلی بنده هم توجه بفرمایید متأسفانه این لایحه یک شوری است و اگر دو شوری بود بنده پیشنهاد می‌دادم و برمی‌گشت به کمیسیون و یک پیشنهادی هم نوشتیم که تذکر فرمودند که باید ۱۵ امضا داشته باشد و دسترسی بنده به آقایان که ببینیم کی موافق است که این گزارش کمیسیون بودجه در موقعی که اصل بودجه مطرح شد این هم بیاید یکی از آقایان مرقوم داشته‌اند که ممکن است اختلالی در پرداخت حقوق بشود چون ما تمام این تصویبنامهها را طبق ماده واجده اجازه اجرایش را داده‌ایم (منصور- این لایحه خارج از ماده واحده تصویبنامه‌هاست) به هر حال فکر می‌کنم لااقل این خاصیت را دارد که اگر به کمیسیون برگردد مطالب از هم تفکیک می‌شود برای خاطر این که در اینجا ضمن ماده واحده سه موضوع مختلف نوشته شده است متأسفانه با توضیحاتی که دوست عزیز بنده جناب آقای دکتر یگانه فرمودند بنده قانع نشدم چون در یک ماده واحده سه مطلب جداگانه ذکر شده و این موارد برخلاف آئین‌نامه است (صحیح است).
رئیس- آقای سیفی مخالفید یا موافق (سیفی- مخالفم) آقای یغمایی کیهان بفرمایید.
یغمایی کیهان- خیلی معذرت می‌خواهم و با کسب اجازه از حضور خانم‌ها و آقایان بنده چون در کمیسیون بودجه افتخار خدمتگزاری داشته و شرکت داشتم باید به عرض برسانم که فرمایشات جناب آقای صادق احمدی در اساس کارها ارتباطی با کار افزایش سرمایه بانک ندارد. بانک‌ها به طور کلی یک مقررات و اساسنامه و آئین‌نامه‌ای دارند که اگر بخواهند از آن عدول کنند سرمایه‌شان در خطر است و اگر بخواهند خشکی به خرج بدهند این گلایه‌ها پیش می‌آید ممکن است واقعاً یک پیرزنی یا یک مرد مفلوکی به بانک مراجعه کند و بانک نتواند و مقررات و آئین‌نامه و اساسنامه‌اش به او اجازه ندهد که به او وام بدهد این که همیشه از دستگاه‌ها تکذیب می‌شود اگر یک وقتی سرمایه بانک رهنی از بین رفت خود آقایان اعتراض می‌فرمایید و او را مؤاخذه می‌کنید و مسئولان را به نام مجرم تعقیب می‌کنید ما نباید مانع از این بشویم که سرمایه بانک رهنی اضافه بشود برای این که شاید بازده تا از آن مفلوک‌هایی که مورد نظر جناب آقای صادق احمدی هست به یک وامی برسند و گره‌ای از کارشان گشوده بشود اما از این که ما بگوییم هر کسی به بانک رهنی مراجعه کرد و هر چه وام خواست سرمایه بانک را در اختیارش بگذارند (صادق احمدی- همچو چیزی نیست بنده کی این را عرض کردم) جنابعالی نفرمودید ولی نحوه استدلال جنابعالی چنین بود (صادق احمدی- هیچ چنین چیزی نیست) پس چه بهتر اجازه بفرمایید بنده عرض می‌کنم که اگر میل دارید هم آهنگ با رفرم و تحول صحیح مملکت تسهیلاتی در اساسنامه بانک‌ها مخصوصاً در بانک رهنی قائل بشوید اجازه بفرمایید دولت تجدیدنظر بکنند در این کار و بگوید که تا پنج هزار تومان تا ده هزار تومان که فلان پیره زن یا فلان پیرمرد می‌خواهد بدون وثیقه بهش بدهد این تسهیلات را برایش قائل بشوند. بنده تا به حال از بانک رهنی نه وام گرفته‌ام و نه وام می‌خواهم ولی آنچه که می‌دانم در یک چارچوبه و مقررات خشکی قرار گرفته‌اند و نمی‌شود توقع داشت که هر کی هرچقدر خواست بانک رهنی بدهد این باعث ورشکستگی بانک خواهد شد به نظر بنده اگر آقایان نظری دارند به این که به طبقات پایین‌تر کمک بیشتری بشود مصلحت این است که از دولت بخواهند که در مقررات بانک رهنی تسهیلاتی قائل بشوند ولی مانع از این نشوید که سرمایه‌اش اضافه بشود اگر سرمایه‌اش اضافه نشد نمی‌تواند تسهیلاتی قائل بشود و اگر سرمایه اضافی نداشت می‌گوید کار من بر طبق سرمایه تا اینجا محدود است و دیگر نمی‌توانم کاری بکنم و نه شعبه‌ای می‌توانم در شهرستان‌ها باز بکنم و نه سرمایه‌شان را افزایش بدهم این است که تا اینجا مانده اما به نظر بنده نفس عمل که سرمایه بانک رهنی اضافه شود خیلی خوب است و اگر میل دارید این مقررات خشک رفع شود این مقررات را تذکر بدهید به دولت که دولت رعایت بکند. اما راجع به ساختمان بانک رهنی متأسفانه حق با جناب آقای صادق احمدی است در این مملکت ساختن ساختمان‌ها برای بانک مسابقه شده است اعم از بانک‌های دولتی و غیردولتی به هر خیابانی که می‌روید می‌بینید یک ساختمان بزرگی خارج از حدود سرمایه‌شان ساخته شده اگر این ایراد به بانک رهنی است به سایر بانک‌ها هم هست هیچ فرقی نمی‌کند یک مسابقه‌ای گذاشته شده است امیدواریم دولت تا حدودی که امکان داشته باشد و مصلحت بداند از این کار ساختمان‌ها جلوگیری بکند به صرفه مملکت است. بنده استدعا دارم با افزایش سرمایه بانک رهنی با سابقه‌ای که از جزئیات آن کمیسیون بودجه دارد موافقت بفرمایید چون به مصلحت مملکت است و علت این که وزارت دارایی آمده از خودگذشتگی کرده و به جای ۵۰ درصد سرمایه قبلی ۶۰ درصد سرمایه گذاشته باز هم موجب تشکر است برای این که بانک ملی نمی‌تواند مطابق آئین‌نامه و اساسنامه‌اش بیشتر از صدی چهل در سرمایه بانک رهنی شریک باشد و این اجازه را ندارد و الا بانک ملی هم می‌توانست ۵۰-۵۰ شریک بشود ولی چون مقرراتش اجازه نمی‌داد بانک رهنی هم می‌خواسته که گسترش بیشتری برای مردم داشته باشد آمده گذشت کرده و گفته است که ۶۰ درصد سرمایه را قبول می‌کنم شما مطابق مقررات چهل درصد بدهید بنده استدعا می‌کنم که با اضافه سرمایه بانک رهنی موافقت بشود و اگر نظریاتی دارید اجازه بدهید به دولت تذکر داده شود مقررات بانک رهنی را سهل‌تر کند که مردم بهتر بتوانند استفاده کنند (صحیح است- احسنت)
رئیس- آقای سیفی بفرمایید.
سیفی- بنده با افزایش سرمایه بانک رهنی موافقم حتی اگر چندین برابر این مبلغ بشود (صحیح است) به علت این که ایجاد این قبیل مؤسسات در مملکت فکر می‌کنم فقط برای دستگیری اشخاص ناتوان بوده است (صحیح است) ولی با کمال تأسف اگر به قسمت اعتبارات بانک رهنی تشریف ببرید در سال‌های گذشته ملاحظه بفرمایید خواهید دید که اکثر سرمایه بانک رهنی را اشخاص صاحب نفوذ و سرمایه‌دار گرفته‌اند (صحیح است) نه مردم فقیر (صحیح است) البته از نظر وجدانی خودم این تذکر را می‌دهم من آقای ویشکایی را خوب می‌شناسم ایشان بسیار مرد صحیح‌العمل و مرد باوجدانی است ولی این درددل را در چندین سال راجع به این بانک رهنی برای نمونه عرض می‌کنم یکی از آشنایان من بیست هزار تومان قرض داشت هرچه رفت به بانک رهنی منظورش حاصل نشد و خیال کرد کاری من می‌توانم بکنم بنده رفتم نزدیکی از دوستانم که خداش عمر دهد حالا خارج از ایران است ایشان با یکی از اعضای هیئت مدیره آن بانک آشنا بود ما را معرفی کرد و موافقت گرفت که پنج هزار تومان به این شخص بدهد اما با کمال تأسف بعد از این موافقت دایره اعتبارات باز مخالفت کرد به عنوان این که این شخص منزلش در نازی‌آباد است گفت که من این پول را به هیچ وجه نمی‌دهم رفتیم نشد ملاحظه کنید آقایان و خانم‌های محترم اگر می‌خواهید یک یادگاری از خودتان بگذارید باید اعمال نفوذ را در این مملکت ریشه‌اش را از بیخ بکنید بانک رهنی به آن اصل و تصوری که به وجود آمده چه بانک رهنی و چه دستگاه‌های دیگر باید به همان روال عمل کند نه این که امروز یک شخص متنفذ دنبال کار یک نفری باشد به عنوان یک پو آن با آن رفتار کنند و کار را درست بکنند این صحیح نیست بنده استدعا می‌کنم از جناب آقای برزگر و هیئت محترم دولت یک دستوری بدهند یک تغییراتی در روش این دستگاه‌ها به عمل بیاید (صحیح است) شما ببینید اکثر بنگاه‌های معاملات ملکی که پول هم نزول می‌دهند ۹۹ درصد خانه‌های مردم بیچاره و بدبخت گرو است که هرچه پس‌انداز می‌کنند از نان زن و بچه‌اش به عنوان نزول می‌پردازند و به هیچ‌وجه هم نمی‌توانند خانه‌شان را از گرو نزول خود دربیاورند، آخر هم به حراج می‌رود این بانک‌ها را به عقیده بنده بایستی محدود کرد خانه یک آدم متوسط در این مملکت بیشتر از ۲۰ و ۳۰ هزار تومان نمی‌ارزد بانک رهنی را محدود بکنید، متنفذین واقعاً سرمایه این بانک و بانک‌های دیگر را خود آقایان بهتر می‌دانید برداشت کرده‌اند آنها می‌توانند برای ساختمان‌های بزرگ وام بگیرند و دو سه برابر بگیرند لااقل یک دستگیری هم از مردم فقیر و بدبخت بکنید (صحیح است) بله آنان که غنی‌ترند محتاج‌ترند انشاءالله امیدوار هستم که هر کس زندگی‌اش را طوری محدود بکند که احتیاجی خارج از احتیاجات ضروری نداشته باشد.
رئیس- آقای مهندس والا.
مخبر کمیسیون بودجه- جناب آقای سیفی عضو کمیسیون بودجه هستند بنده به عنوان مخبر کمیسیون بودجه لااقل این انتظار را داشتم که اگر در اینجا عرایضی می‌کنم به عنوان مجموع نظرات اعضای کمیسیون است و الا بنده به هیچ‌وجه من‌الوجوه نفعی در کار ندارم خود بنده هم دل خونی دارم و اصولاً دستگاه‌های دولت بایستی برای این قبیل امور که با مردم بیچاره و طبقات محتاج سر و کار دارند یک ترتیب و یک نسقی خاص اتخاذ کنند به عقیده من اگر مسائل را از هم تفکیک بکنیم بهتر می‌توانیم نتیجه بگیریم یک وقتی ما می‌آییم در اینجا صحبت می‌کنیم که چکار بکنیم به مردمی که احتیاجاتی دارند اعم از غنی و ضعیف، اولاً خیلی معذرت می‌خواهم جناب آقای سیفی ما داریم یک کاری می‌کنیم که اصل سرمایه‌گذاری در این مملکت محدود شود ما باید به همان اندازه که برای مردم فقیر و بیچاره امکانات فراهم می‌کنیم که از حداقل زندگی بهره‌ور بشوند به همان اندازه هم که سعی می‌کنیم وضع آنها را بهبود بدهیم بایستی سعی کنیم که امکانات برای سرمایه‌های بزرگ و متوسط هم به وجود بیاید (سیفی- کسی مخالف نیست) احسنت بسیار خوب چون در اینجا بارها اتفاق افتاده مذاکره شده مجلس بیست و یکم، این مجلس باید نشان بدهد همان طوری که طرفدار طبقه ضعیف و بیچاره است برای گردش چرخ‌های اقتصادی نهایت تشویق را در سرمایه‌گذاری‌های سالم هم می‌کند اما درباره این مطلب در اینجا دولت آمده گفته از محل درآمد عمومی که من دارم (مصطفوی- آقای مهندس والا بلندتر) خواسته سرمایه بانک رهنی را اضافه بکند بانک رهنی هم طبق تصمیماتی که در یکی دو ساله اخیر گرفته بنده مطالعه کردم دیدم حداکثر وام‌هایی که داده شده بیشتر از ۱۵ هزار تومان نیست پس اگر اضافه اعتباری حاصل شد به نفع طبقه فقیر است در حالی که بنده عقیده‌ام این است که اگر ما بخواهیم پول‌های بیشتری بدهیم بانک ساختمانی یا جای د یگر را درست کنیم و مجهز کنیم برای کارهای بزرگ‌تری باید ترتیبی بدهیم نه این که مشکلاتی پیدا شود و کار پیش نرود این را به طور خصوصی خدمتتان عرض می‌کنم که در اثر همین کار زندگی مال بنده به خطر افتاد برای این که آمدم یک تئاتری درست کنم و از این راه کمکی بگیرم ولی متأسفانه دولت تصویب کرد و گرفتار کارهای اداری شدم و سرمایه و هستی بنده از بین رفت در اینجا هر مقرراتی که مورد تصویب مجلس قرار بگیرد مورد احترام و اجراست اگر می‌گویید بهره‌اش زیاد است به شرط این که در اصل کار خللی وارد نشود ا شاره‌ای بکند اما این ماده واحده عبارت از این است که سرمایه بانک رهنی اضافه بشود ممکن است مقرراتی وضع بکنید پیشنهادی بدهید که بیش از بیست هزار تومان ندهند و بهره این بیست هزار تومان هم بیش از هفت هشت درصد نباشد همان طور که جناب آقای منصور فرمودند تصمیماتی که ما می‌گیریم باید دور از احساسات و دور از تعصب باشد باید ترتیبی داده بشود که دستگاه‌ها هم بگردد. بدون تردید بانک رهنی و امثالهم اگر بهره‌شان را به اینجا رسانیده‌اند روی حسابی بوده است و الا بنده به فرد فرد آقایانی که آنجا هستند و عضو هیئت مدیره هستند به هیچ‌وجه من‌الوجوه قصد ندارم در اینجا از آنها تبلیغ بکنم آقای ویشکایی از افرادی است که واقعاً در آنجا نمونه است آقای منصف از کسانی هستند که جزو اشخاص شریف مملکت هستند پس در اینجا صحبت شخص مطرح نیست و وقتی ما می‌آییم می‌گوییم یک بانکی بدکار می‌کند فکر می‌کنند که هیئت مدیره را می‌گویند بنابراین اگر مقررات بد است و یا اگر تشکیلات از لحاظ سازمان اشکال دارد آن را مرتفع بکنید نه این که چوبی بردارید و همه را به یک چوپ برانید همان طوری که عرض کردم در اینجا اضافه اعتباری خواسته و بسیار هم بجاست و باید هم تصویب کرد و ای کاش به جای این که سرمایه دولت و سرمایه بانک رهنی به یک میلیارد و دو میلیارد برسد به بیست میلیارد می‌رسید و موجب می‌شد که جناب آقای سیفی احتیاج پیدا نمی‌کردند برای گرفتن یک وام پنج هزار تومانی برای یک کارگر دنبال حسن و حسین و عمرو و زید بروند اگر بانک سرمایه داشت این کارها را انجام می‌داد.
رئیس- آقای دکتر خوشبین.
دکتر خوشبین (وزیر مشاور)- به طوری که آقای مهندس والا فرمودند بنده هم معتقدم اگر قضایا و مسائل را از هم تفکیک بکنیم و مخلوط نکنیم زودتر به نتیجه می‌رسیم (صحیح است) اینجا چند مورد بحث شد یکی این که سرمایه این بانک اضافه بشود فکر می‌کنم در این مورد هیچ کدام از آقایان نمایندگان محترم اصولاً مخالفتی نداشته باشند (صحیح است) این یک مورد این قضیه وقتی که حل شد برویم به سراغ قضایای دیگر اما این که گفته شد که سرمایه این بانک صرف شده به این که به اشخاص متنفذ که احتیاجی نداشته داده بشود به عنوان قرض این موضوع به نظر ارادتمند صحیح نیست (یک نفر از نمایندگان- چرا هست) اجازه بفرمایید یعنی شما اگر وارد به رسیدگی بشوید خواهید دید قطعاً اکثر پولی که داده شده است به اشخاص آنهایی هستند که حتی کمتر از پانزده هزار تومان گرفته‌اند منتهی تعداد این اشخاص زیاد است و با کمال تأسف احتیاج بسیار است این است که وقتی که گفته می‌شود که بانک در فلان تاریخ درخواست قرضه می‌پذیرد آقایان شاید توجه فرموده باشند که در خیابان فردوسی جلوی بانک تا وسط خیابان صف بسته می‌شود (سیفی- با کمال تأسف) از اشخاصی که درخواست قرضه می‌خواهند بکنند و به طوری که جناب آقای مهندس والا اینجا تذکر دادند چند سال است که اصلاً بانک حق ندارد که بیشتر از ۱۵ هزار تومان قرضه بدهد (ریگی- ولی می‌دهند) مجموع قرض پانزده هزار تومان است که داده می‌شود و اکثریت قرضه‌ای هم که داده شده است در همین حدود است اما برویم به قسمت سوم این که بهره و کارمزدی که بانک مطالبه می‌کند و دریافت می‌کند زیاد است (ریگی- به بنده می‌خواستند چهل هزار تومان بدهند) چهل هزار تومان بدون هیچ تردیدی با تضمین بانک‌های دیگر بوده یعنی به شما ۱۵ هزار تومان از بانک رهنی تقدیم می‌شد و ۲۵ هزار تومان دیگر را از بانک‌های دیگر تضمین می‌کردند (ریگی- این صحیح است) آن وقت این مربوط به سرمایه بانک رهنی نیست توجه بفرمایید پول را بانک‌های دیگر می‌دهند اما راجع به بهره، کار بانک یک کاری است بسیار دقیق یعنی این حساب دو دو تا است بایستی اول شما مخارج را حساب بکنید و ببینید آیا این بهره صدی ۹ فرض بفرمایید آمد شد صدی شش صرف خواهد کرد بانک قابل اداره خواهد بود؟ این وضعیت قابل ادامه خواهد بود یا نه اگر این حساب بشود و به این نتیجه برسیم که بلی بدون تردید باید این کار انجام بگیرد برای این که فلسفه وجودی این بانک برای این کار بوده که به مردم و به خصوص مردم محتاج و مستمند بیشتر کمک بشود شاید این را حالا بنده به عنوان شاهد عرض می‌کنم که بشود در این قسمت مطالعه کرد که مثلاً قرضه تا پنج هزار تومان را بهره‌اش را کمتر بگیرند تا قرضه ۱۵ هزار تومان را (صحیح است) برای این که به این طبقه مستمند یک کمک بیشتری بشود ولی باز به طوری که عرض کردم بدون هیچ تردیدی این یک موضوع فنی است که باید بنشینند اشخاص صلاحیت‌دار روی آن حساب بکنند اگر این حساب به این نتیجه رسید که این کار را ممکن است انجام داد بدون هیچ تردیدی باید انجام داد و بنده این را در اینجا قول می‌دهم که این مطالعه در اثر تذکر آقایان نمایندگان محترم حتماً انجام بشود (احسنت) اما عرض کنم مطلب چهارم صحبت شد که در اینجا یک پول‌های خیلی زیادی به یک اشخاص متنفذی بر خلاف ترتیبات داده شده است بنده از طرف دولت عرض می‌کنم خیلی خوشوقت خواهم شد اگر آقایان نمایندگان محترم مواردی را که در این قسمت سراغ دارند بفرمایند با کمال جدیت رسیدگی و تعقیب خواهد شد بنابراین عرایضی که کردم بنده فکر می‌کنم اصولاً اضافه کردن سرمایه بانک رهنی خودش به خودی خود کاری مطلوب و مورد پسند است (صحیح است).
رئیس- پیشنهاد کفایت مذاکرات رسیده یکی از آقایان پاینده و یکی از آقای ریگی آقای دکتر حکیم شوشتری مخالفید؟ بفرمایید.
دکتر حکیم شوشتری- بنده به عنوان مخالف کفایت مذاکرات تقاضا کردم دلیلش این بود که خدمت نمایندگان محترم توضیحاتی عرض کنم به این علت که آقای مهندس والا فرمودند وکیل‌الدوله نیستند بنده هم وکیل‌الدوله نیستم ولی چون افتخار عضویت کمیسیون بودجه را دارم وکیل‌الدوله خودم هستم (حاذقی- وکیل موکلین خودتان می‌توانید باشید) حداقل باید مدافع خودم باشم اصالتاً از طرف خودم و وکالتاً از طرف همکاران کمیسیون بودجه در کمیسیون بودجه که این لایحه تصویب شد و الان در حدود چند نفر از آقایان نمایندگان در این لایحه صحبت فرمودند مثل این که مطالب‌شان ارتباطی به اصل لایحه ندارد و باید این دو موضوع را از هم تفکیک کرد، کشورمان در حال رشد اقتصادی است و احتیاج دارد به بانک‌هایی که در کارهای عمرانی و تولیدی سرمایه‌گذاری بکنند و سرمایه‌شان افزایش پیدا بکند یکی از این بانک‌ها بانک رهنی است که احساس شده است که سرمایه‌اش کم است و باید سرمایه‌اش اضافه بشود حتی ما به دولت در کمیسیون بودجه ایراد گرفتیم که چرا بانک ملی ۵۰ درصد شرکت داشته باشد به حدی در این مورد رسیدگی و توجه شد که از این ۸۶ میلیون تومان سرمایه‌ای که بانک ملی دارد نمی‌تواند بیش از دو میلیون دیگر در جاهای دیگر سرمایه‌گذاری بکند از طرفی احساس احتیاج شد دولت راه صحیحی پیدا کرد و ۴۶ میلیون دیگر کمک کرد و سرمایه‌اش را اضافه کرد موضوع دیگر تذکرات آقایان بود نسبت به پرداخت وام بنده و همه آقایان نسبت به این موضوع موافق هستیم که قسمت اعظم سرمایه بانک رهنی بایستی صرف کمک به اشخاص بی‌بضاعت بشود برای کمک به ساختمان اشخاص بی‌بضاعت و ناتوان بنده هم موافق هستم.
رئیس- آقای دکتر حکیم شوشتری راجع به کفایت مذاکرات صحبت بفرمایید.
دکتر حکیم شوشتری- این بود که بنده میل داشتم به عنوان مخالف با کفایت مذاکرات صحبت بشود توضیح داده بشود که آقایان اینها را از هم تفکیک بفرمایید تذکرات آقایان هم مورد توجه دولت قرار گرفت و هم کمیسیونی از مجلسین در این مورد مطالعه می‌کند و نظر خودش را می‌گوید به طور کلی تصور می‌کنم همه با این موضوع موافق باشند که بانک رهنی سرمایه‌اش کم است و باید اضافه بشود در مورد طرز پرداخت وام امر دیگری است و احتیاجی به این لایحه ندارد.
رئیس- آقای بدر صالحیان موافقید بفرمایید.
بدر صالحیان- راجع به این لایحه آقایان نمایندگان محترم مخالف و موافق صحبت کردند پس بنابراین وقتی در اصل موضوع موافقت هست بیشتر از این فکر می‌کنم که لزومی نداشته باشد در این مورد صحبت بکنیم برای این که بانک رهنی ۲۷، ۲۸ سال است که در این مملکت درست شده و در حدود پنجاه میلیون تومان دولت می‌خواهد به سرمایه‌اش اضافه کند و در شهرستان‌هایی که بانک نیست بانک درست بشود در شهرستان‌های دوردست که شعبه نیست شعبه بانک رهنی تأسیس بشود بنابراین اگر بخواهیم شعبه دایر بشود سرمایه لازم ندارد؟ سرمایه لازم است که شعبه اضافه شود بنابراین بنده فکر می‌کنم اصولاً این لایحه فی‌نفسه خوب است و بهتر است که دیگر بحثی نشود و موافقت بفرمایید که تصویب بشود و کارهایی برای افراد این مملکت انجام بدهد و در جواب جناب آقای دکتر خوشبین راجع به این که فرمودند این بانک تا چهل هزار تومان کمک می‌کند ۱۵ هزار تومان از سرمایه خودش؛ ۲۵ هزار تومان به ضمانت بانک‌های دیگر می‌دهد متأسفانه باید عرض کنم که بانک‌های دیگر ضمانت می‌کنند ولی ظرف مدت شش ماه و یک سال پولشان را پس می‌گیرند وقتی ابلاغ می‌کنند به طرف که پولش را بدهد و نمی‌دهد ناچار است بانک رهنی همان روز این پول را به بانک طرف بدهد نتیجه‌اش این می‌شود که از سرمایه خودش بدهد و الان غالب سرمایه بانک که از مردم طلبکار است روی این ضمانت‌نامه‌هاست یک پیشنهادی بنده دارم که آقایان موافقت بکنند و از فرمایش آقای دکتر خوشبین در اینجا اتخاذ سند می‌کنم که بانک رهنی مکلف است که به هیچ کس بیشتر از ۱۵ هزار تومان وام ندهد و ضمانت ۲۵ هزار تومان اصلاً نکند بنده پیشنهاد می‌کنم که تا ۱۵ هزار تومان خودش کمک بکند و تضمن هم بکند بنده چون خودم در بانک بودم می‌دانم که بدترین کاری که بانک‌ها می‌کنند تضمین است امروز می‌آیند تعهد می‌کنند بعد وام‌گیرندگان نمی‌توانند بدهند و در آن روز بانک رهنی باید تمام پول را بپردازد در اینجا یکی از همکاران برای بنده نوشته‌اند یادداشتی را که برای جناب آقای وزیر مشاور فرستادند و ایشان قرائت نفرمودند بخوانم نوشته‌اند بهتر است برای روشن شدن اذهان عمومی وزارت دارایی صورت کلیه اشخاصی که از ده سال قبل تا حال از بانک رهنی وام دریافت کرده‌اند تهیه و به مجلس بیاورند. ملک‌زاده
رئیس- پیشنهاد قرائت می‌شود.
پیشنهاد می‌نمایم تبصره زیر به بند ۱ ماده واحده
لایحه دولت راجع به افزایش سرمایه بانک رهنی ایران اضافه گردد:
- تبصره- بانک رهنی ایران مکلف است در حدود سرمایه و اعتبارات خود نسبت به تشکیل شعب و نماندگی‌های جدید و افزایش سرمایه شعب و نمایندگی‌های موجود در شهرستان‌ها اقدام به عمل آورد. مهندس ارفع. مهندس علی برومند.
در مورد لایحه افزایش سرمایه بانک رهنی پیشنهاد می‌نماید سهمیه شهرستان‌ها تعیین شود.
کبیری.
بانک رهنی مکلف است در شهرستان‌هایی که بیش از سی هزار نفر جمعیت دارد و مرکز فرمانداری نیز باشد شعبه آن بانک را تأسیس نماید.
دکتر کیان.
احتراماً پیشنهاد می‌کنم که بانک رهنی مکلف شود در شهرستان‌هایی که بانک رهنی تأسیس نشده به محض تصویب رقم پیشنهادی تأسیس و افتتاح گردد و همیشه یک دوم سرمایه بانک به شهرستان‌ها اختصاص داده شود.
صفی‌پور.
پیشنهاد می‌نمایم که تبصره زیر به لایحه پرداخت اضافه اعتبار بانک رهنی اضافه شود:
- تبصره- وزارت دارایی مکلف است ظرف یک سال در تمام شهرستان‌هایی که شعبه بانک رهنی تأسیس نشده است شعبه یا نمایندگی بانک رهنی با سرمایه کافی تأسیس نماید.
دکتر زعفرانلو- محمداسمعیل انصاری.
چون بسیاری از شهرستان‌ها با احتیاج مبرمی که به استفاده از بانک رهنی به خصوص برای امور عمرانی و ساختمانی دارند و بانک به عذر نداشتن و کمبود اعتبار تاکنون کمکی نکرده است برای جبران محرومیت‌های گذشته اکنون پیشنهاد می‌نمایم تبصره زیر به آخر ماده واحده اضافه شود:
- تبصره- بانک رهنی ایران موظف است از این اضافه سرمایه در مرحله اول در شهرهایی که شعبه ندارد و احتیاج آنها محرز است تأسیس شعبه نماید یا نمایندگی برقرار کند که وظایف خود را انجام دهد.
فضل‌الله پروین.
- تبصره- بانک رهنی مکلف است اعتبار اضافی را به شهرستان‌ها اختصاص دهد و هر کجا تأسیس شعبه متعسر باشد شهرهای نزدیک را جزو حوزه عملیات شعبه بانک به آن حوزه قرار دهد و در تقسیم اعتبارات رعایت موقعیت و احتیاج محل را بنماید.
روحانی.
پیشنهاد می‌کنم یک دوم از این اضافه سرمایه اختصاصی به شهرستان‌ها داده شود.
دکتر جعفری- مصطفوی‌نائینی- پاینده- دکتر قراگزلو- دکتر اسفندیاری- ملکشاه ظفر- صفی‌پور- کلانتر هرمزی- کبیری- شیخ‌الاسلامی- باقر بوشهری.
بانک رهنی ایران نمی‌تواند به یک نفر بیش از ۱۵۰ هزار ریال وام بدهد.
دکتر الموتی.
پیشنهاد می‌نماید در بند ۱ تبصره زیر اضافه شود:
بانک رهنی نمی‌تواند به یک نفر بیش از دویست هزار ریال وام بدهد ریگی.
رئیس- بنابراین پیشنهادات شامل سه قسمت است یکی تشکیل شعب بانک در شهرستان‌ها، یکی تقلیل مقدار وام، یکی هم اختصاص قسمتی از این اضافه اعتبار به شهرستان‌ها، آقای برزگر بفرمایید.
معاون وزارت دارایی- البته تذکراتی که آقایان فرمودند به بانک رهنی خاطرنشان خواهد شد و در آینده هم بیشتر از پیش‌تر مراقبت خواهد شد که نظر آقایان تأمین بشود حالا بنده برای استحضار می‌خواهم عرض کنم که دولت بیشتر از هر چیز در فکر شهرستان‌ها هست از طرف سازمان برنامه هم علاوه بر این سرمایه، سرمایه‌ای هم به بانک رهنی داده بشود بریا شهرستان‌ها در مجمع عمومی بانک رهنی در آخرین مجمع عمومی که بنده هم شرکت داشتم این تصمیم گرفته شد و راجع به افزایش سرمایه قرار شد که بعد از کمک‌هایی که به بانک رهنی می‌شود از سال آینده دو درصد بهره وام در شهرستان‌ها تخفیف داده شود این به نظر بنده قدمی است (یکی از نمایندگان- راجع به تأسیس شعب بفرمایید) اما راجع به تأسیس شعب پیشنهاد شده بود که بانک رهنی مکلف است در حدود سرمایه به تأسیسات شعب و افزایش سرمایه و اعتبارات شعبش اضافه کند بنده این را قبول می‌کنم.
رئیس- بنابراین هر کدام از این پیشنهادها علیحده مطرح است و قرائت می‌شود.
بانک رهنی ایران مکلف است در حدود سرمایه و اعتبارات خود نسبت به تشکیل شعب و نمایندگی‌های جدید و افزایش سرمایه شعب و نمایندگی‌های موجوده در شهرستان‌ها اقدام به عمل آورد.
مهندس ارفع- مهندس علی برومند.
رئیس- آقای مهندس ارفع توضیح می‌دهید؟
مهندس ارفع- اگر آقایان مخالفتی دارند بنده توضیح عرض کنم.
رئیس- مخالفی نیست با این پیشنهاد (مهندس والا- یک دفعه دیگر قرائت بفرمایید) قرائت می‌شود.
مهندس والا- بسیار خوب است.
رئیس- آقای صفی‌پور مخالفید بفرمایید.
صفی‌پور- با نهایت حسن نیتی که جناب آقای مهندس ارفع دارند بنده با این پیشنهاد از این نظر مخالفت می‌کنم که صراحت ندارد تاکنون در این مملکت هرچه شده در تهران شده ساختمان قشنگ در تهران است خیابان خوب در تهران است پول زیاد مال تهران است شما کدام یک از شهرستان‌ها را دیده‌اید که زیبایی خیابان‌های تهران را داشته باشد آقای دکتر خوشبین بنده به شما ارادت دارم در کدام شهرستان دیدید که بانکی داشته باشد جناب آقای وکیل ملایر که بنده بهشان ارادت دارم ولی من می‌خواهم کاری کنم که با وجدان معذب وکالت نکنم در ولایات به کلی وضع اقتصادی خراب است (صحیح است) وضع به صورتی درآمده که مردم کنار خیابان می‌خوابند ایمنی ندارند از نظر شکمشان گرسنگی به حدی رسیده که بنده فکر می‌کنم اولین وظیفه این مجلس این است که توجه به شهرستان‌ها بکند (صحیح است) ما اگر به این صورت یک لایحه بیاوریم اینجا، اینجا سر بزنگاه است در شرایطی قرار گرفتیم که اگر وکلای شهرستان‌ها توجه داشته باشند می‌شود اولین قدم را برای موکلین خودشان بردارند این اقدامی که امروز می‌شود به گاو، گوسفند هیچ کس لطمه نمی‌زند پولی است متعلق به مملکت است در تهران خرج می‌شده متنفذین از بانک رهنی مبالغی گرفته‌اند که اگر اجازه بفرمایید من در جلسه دیگر صورتش را می‌خوانم (نمایندگان- بیاورید) از ده سال پیش به این طرف بانک رهنی دست متنفذین مملکت بود تعارف نکنید اینجا مجلس شورای ملی است اکثریت وکلا متعلق به شهرستان‌ها هستند مردم شهرستان‌ها با ناراحتی زندگی می‌کنند (صحیح است) بنده پیشنهاد کردم که بایستی در همین امروز که این لایحه یک شوری هست به صورتی دربیاید که مردم شهرستان‌ها از رادیو بشنوند که وکلای ولایات قدمی برای آنها برداشتند شما حساب کنید چشم‌های تراخمی مردم بهبهان را شما حساب بکنید گرسنگی مردم غرب را شما حساب بکنید بیکاری تمام مردم را در نظر بگیرید امروز شما می‌توانید بانکی درست بکنید که آن بانک موجب بشود پیرزن دهقان و کاسبکار دماوندی از آن استفاده بکنند بنده حوزه خودم را نمی‌گویم که مردم می‌روند تا خانه‌شان را گرو بگذارند و به بانک مقروض می‌شوند برای این که بتوانند زندگی بکنند نمی‌توانند استفاده کنند مانع این کار نشوید با نهایت لطف و محبت مطالعه بیشتری بکنید و اگر لازم است اجازه بدهید لایحه دو مرتبه برگردد به کمیسیون و یک شوری را مانع بشوید و تصمیم بگیرید که حقی به ولایات داده بشود. (صحیح است)
رئیس- آقای مهندس ارفع بفرمایید.
مهندس ارفع- بنده درست استنباط نکردم همکار عزیزم عرایض و پیشنهاد بنده را تأیید فرمودند یا مخالفت فرمودند چون اول مطلبروی مخالفت بود و بعد دیدم آنچه که بنده می‌خواهم عرض کنم با بیان رساتری فرمودید تصور می‌کنم برای هیچ کدام از ماها احتیاج توضیح اضافی و شرح و بسط نباشد که احتیاجات شهرستان‌ها چه وضع است و امروز همه یک زبان و یک‌دل در این جهت هستیم که می‌خواهیم کاری کنیم راجع به شهرستان‌ها آنچه که بنده پیشنهاد کرده‌ام و همچنین آقای مهندس برومند این است که قسمتی از همین اعتبار که بر سرمایه بانک اضافه می‌شود اختصاص داده بشود برای تأسیس شعب و تقویت سرمایه بانک در شهرستان‌ها و اگر شعبه‌ای وجود ندارد برای تأسیس شعبه اقدام کنند تا به همان نسبت که تهران استفاده کرده استفاده کنند البته بنده تهران را از نظر دور نمی‌دارم این را هم باید توجه بکنید که تهران دو میلیون جمعیت دارد گرفتاری‌های مردم در تهران هم زیاد است این را نباید یکباره کنار گذاشت ولی با توجه به وضع تهران و با توجه به احتیاجاتی که موجود هست در شهرستان‌ها در درجه اول برای تأسیس شعب در شهرستان‌هایی که شعبه ندارد و برای ازدیاد سرمایه آنها به کار برود البته این خلاصه پیشنهاد بنده بود.
رئیس- بنابراین یکبار دیگر این پیشنهاد قرائت می‌شود و بعد رأی می‌گیریم (به شرح سابق خوانده شد) خانم‌ها و آقایانی که با این پیشنهاد موافقند قیام فرمایند (عده کمی برخاستند) تصویب نشد رد شد پیشنهاد دیگر قرائت می‌شود.
پیشنهاد می‌کنم که بانک رهنی مکلف شود در شهرستان‌هایی که بانک رهنی تأسیس نشده به محض تصویب رقم پیشنهادی تأسیس و افتتاح گردد و همیشه یک‌دوم سرمایه بانک به شهرستان‌ها اختصاص داده شود.
صفی‌پور.
دکتر الموتی- پیشنهادی است که به امضای ۲۵ نفر از نمایندگان رسیده است و پیشنهاد کرده‌اند که یک‌دوم از این اضافه سرمایه به شهرستان‌ها اختصاص داده شود آقای امام مردوخ و آقای صفی‌پور هم امضا کرده‌اند.
صفی‌پور- در باب پیشنهاد خودم می‌خواهم توضیح بدهم بنده امضایم را از آن پیشنهاد پس می‌گیرم.
رئیس- پیشنهاد مشترک مطرح است آقای پروین مخالفید؟
پروین- بنده موافق با پیشنهاد هستم.
رئیس- آقای البرزی مخالفید بفرمایید.
مهندس ارفع- قربان به پیشنهادات به ترتیب رأی گرفته شود موقعی که به پیشنهاد بنده اعلام رأی فرمودید آقایان متوجه نشدند.
رئیس- حق این است که موقع اعلام رأی آقایان توجه کنند.
البرزی- بنده از این نظر مخالف هستم که نصف از این مبلغ تخصیص داده می‌شود برای تهران و نصف برای شهرستان‌ها این خیلی کم است برای این که جمعیت تمام شهرستان‌ها خیلی خیلی زیاد است بنده پیشنهاد می‌کنم که نه‌دهم برای شهرستان‌ها باشد و یک‌دهم برای تهران از این نظر باز هم عرض می‌کنم افتتاح شعبه بانک برای بعضی از شهرستان‌ها دردی را دوا نمی‌کند به این معنی که الان در مسجد سلیمان حوزه انتخابیه بنده تقریباً ۱۶۰۰۰۰ نفر جمعیت دارد افرادی هستند که ۵۰۰۰۰ تومان خانه ساختند ولی متأسفانه هیچ کدام از اینها سند مالکیت ندارند که آن خانه پنجاه هزار تومانی را گرو بگذارند و ۲۰۰۰ تومان بگیرند و کاری انجام بدهند کار بعضی از شهرستان‌ها از اصل خراب است حتی یک سند مالکیت در آنجا وجود ندارد.
رئیس- آقای پروین.
پروین- بنده خیلی معذرت می‌خواهم و متأسفم از اینک هر وقت بنده پشت تریبون می‌آیم موقعی است که همه از کثرت مذاکرات خستگی پیدا کرده‌اند به این دلیل است که سعی می‌کنم خیلی مختصر عرض کنم بنده از اولین ثانیه‌ای که این لایحه مطرح بود یادداشت و پیشنهاد خودم را به مقام ریاست تقدیم کردم و تقاضا کردم که سهم عمده‌ای از این سرمایه به شهرستان‌ها اختصاص داده شود بعد معلوم شد که همین نیت در ذهن همه آقایان بوده است به نحوی که آقای صفی‌پور بیان کردند و به تمام معنی توضیح دادند که ولایات تا چه حدی مستحق این عنایت هستند بنابراین بنده پیشنهاد می‌کنم به طوری که برای همه آقایان واضح و روشن است از این سرمایه سهم کافی به ولایات داده شود.
رئیس- آقای پروین راجع به این پیشنهاد صحبت بفرمایید.
پروین- و بعد هم پیشنهاد کفایت مذاکرات می‌کنم و تقاضا می‌کنم که به پیشنهادی که جناب آقای ارفع دارند رأی گرفته شود امیدوارم با عنایتی که آقایان دارند به این رأی جواب مثبت بدهند تا این که ولایات از این حیث سهم لازم اخذ بکنند.
رئیس- آقای دکتر جعفری.
دکتر جعفری- خاطر همکاران گرامی از وضع شهرستان‌ها آگاه است و تصور نمی‌کنم که هیچ یک از آقایان نمایندگان باشند که بگویند حوزه انتخابیه‌شان احتیاج به این کمک ندارد (صحیح است) بنده وقتی در برنامه دولت صحبت می‌کردم عرض کردم مملکت فقط تهران نیست ولایات حق دارند و بیشتر از تهران هم حق دارند آقای البرزی مخالفت کردند با پیشنهاد بنده ولی مخالفت‌شان خیلی از موافقت بالاتر بود برای این که اگر ما مشکلات را در نظر گرفتیم و فکر کردیم تهران با دو میلیون جمعیت احتیاج دارد و نصف این سرمایه را برای تهران گذاشتیم آقای البرزی بالاتر فکر کردند و گفتند که نصف سرمایه برای شهرستان‌ها کافی نیست وضع شهرستان‌ها روشن است و همه اطلاع داریم و فکر نمی‌کنم بشود به یک موکلی که آنجا احتیاج دارد گفت که ما امروز نشستیم و قبول نکردیم این احتیاج شما را بنده به سهم خود اگر چنین چیزی را به موکلینم بگویم قبول نمی‌کنند و می‌گویند شخص بی‌اطلاعی هستی به همین جهت بود که بنده و یک عده از آقایان پیشنهاد کردیم که یک‌دوم از این اعتبار تخصیص داده بشود به شهرستان‌ها (حاذقی- چرا نصف نه‌دهم) جناب آقای حاذقی بنده عرض کردم اگر همه اینها به شهرستان‌ها اختصاص پیدا می‌کرد ما حرفی نداشتیم ولی واقعیت را می‌بایست در نظر گرفت تهران هم گرفتاری دارد استدعا می‌کنم آقایان به این مطلب توجه بفرمایند برای این که بتوانیم جوابی به مردم شهرستان‌ها بدهیم و مجلسی که ساخته و پرداخته انقلاب است جوابی به احتیاجات مردم بدهد.
رئیس- بنابراین پیشنهاد یک بار دیگر قرائت می‌شود و رأی می‌گیریم (به شرح سابق قرائت شد) یک پیشنهاد اصلاحی هم به همین پیشنهاد رسیده که قرائت می‌شود.
از اعتباری که هر سال برای وام تخصیص داده می‌شود لااقل نصف آن برای شهرستان‌ها منظور گردد.
دکتر یگانه- دکتر مهذب.
رئیس- آقای دکتر یگانه.
دکتر یگانه- این طور که صحبت شد نظر همه نمایندگان محترم بر این بود که (منصور- تفاوت سرمایه و اعتبار را هم بفرمایید) برای این که رعایت نصف در تقسیم این اعتبارات بشود با توجه به جمعیت تهران از یک طرف و همین طور با توجه به جمعیت و موقعیت شهرستان‌های ایران و با توجه به این که واقعاً هم دولت و دستگاه‌ها معطوف به بهبود وضع مردم شهرستان‌ها است عیبی ندارد که ما در قانون هم یک سهم مجزایی برای شهرستان‌ها معین بکنیم در قوانین سابق هم بوده در بعضی از قوانین دولت را مقید می‌کند به این که برای شهرستان‌ها سهمیه قائل بشود البته پیشنهادی که از طرف جناب آقای صفی‌پور تقدیم شد و توضیح داده شده اصلش مورد قبول ما است فرق است بین سرمایه و اعتبار بانک ممکن است سرمایه زیاد داشته باشد ولی برای چندین کار. سرمایه ممکن است برای ساختمان شعبه و نمایندگی‌اش باشد نه از تمام سرمایه از میزانی که هر سال هیئت مدیره برای اعطای وام در نظر می‌گیرد از آن مبلغ نصفش برای شهرستان‌ها باشد از دو مسئله یکی را باید قبول کنیم یا برویم به دولتی که رأی اعتماد دادیم و بعد هم هیئت مدیره‌ای که دارد بگوییم که آن هیئت مدیره باید به فکر این باشد که اعتبارات چه جور تخصیص داده بشود و یک پیشنهاد این است که ما بگوییم به شهرستان‌ها سهم بیشتری بدهید و این مورد موافقت قرار نگرفت نظر دیگری که ابراز شد این است که نصف این کمک برای شهرستان‌ها در نظر گرفته شود از دو کار یک کار می‌توانیم انجام بدهیم یا این که همان فرمولی که جناب آقای مهندس ارفع و جناب مهندس برومند پیشنهاد کردند که با تأسیس شعب جدید در شهرستان‌ها و جاهایی که شعبه دارد و اعتبارات وامشان کم است اعتبارشان را اضافه کنیم این فرمول را بپذیریم و با نظارتی که خواهیم کرد در تقسیم صحیح اعتبارات یا این که از حالا یک سهمی برای شهرستان‌ها تعیین کنیم راه دیگری ندارد که بشود یک سهم بیشتر و بهتر تعیین کرد آن حداکثر پیش‌بینی و احتیاطی است که کردیم اگر پیشنهاد دیگری لطف می‌فرمودید و راهی را واقعاً صاب‌تر برای رسیدن به هدف تشخیص داده‌اید بفرمایید و الا تصور می‌کنم که پیشنهادی که جناب آقای دکتر جعفری دادند و ما هم آن جمله‌اش را چون سرمایه کافی نبود به کلمه (اعتبار) تغییر دادیم بهتر باشد بنابراین بیشتر وقت نمایندگان معظم را نمی‌گیرم.
رئیس- آقای برزگر.
برزگر- چون پیشنهادات مختلفی رسیده بنده اجازه می‌خواهم اگر موافقت بشود لایحه با پیشنهادها به کمیسیون برود و یک بار دیگر رسیدگی بشود.
رئیس- به این پیشنهاد رأی می‌گیرم خانم‌ها و آقایانی که موافقند قیام فرمایند (اکثر برخاستند) تصویب شد.
رئیس- لایحه با کلیه پیشنهادات به کمیسیون می‌رود.
- طرح گزارش کمیسیون کشور راجع به تأسیس سازمان جلب سیاحان
۱۰- طرح گزارش کمیسیون کشور راجع به تأسیس سازمان جلب سیاحان
رئیس- گزارش کمیسیون کشور راجع به سازمان جلب سیاحان قرائت می‌شود. (به شرح زیر خوانده شد)
گزارش از کمیسیون کشور به مجلس شورای ملی
کمیسیون کشور در جلسه ۱۹ بهمن ماه ۱۳۴۲ با حضور آقای مهندس شیبانی معاون نخست‌وزیر لایحه شماره ۴۵۶۶۴-۳/۱۰/۴۲ دولت راجع به سازمان جلب سیاحان که به شماره ۳۰ چاپ شده و طبق ماده واحده مصوب ۲۰ آذر ماه ۱۳۴۲ تقدیم شده بود مطرح و با اصلاحاتی به شرح زیر تصویب نمود.
اینک گزارش آن را تقدیم مجلس شورای ملی می‌نماید:
ماده ۱- به منظور معرفی بیشتر کشور شاهنشاهی و آشنا ساختن سایر ملل به خصوصیات ملی و آثار تاریخی و تمدن ایران و همچنین ترغیب جهانگردان و ایرانیان به مشاهده آثار باستانی و مناظر طبیعی کشور و ایجاد تسهیلات لازم در مسافرت آنها و تمرکز و هم‌آهنگی کامل در امور مربوط به سیاحت که بالنتیجه موجب تحصیل ارز و توسعه و ترویج صنایع ملی نیز خواهد شد سازمانی به نام سازمان جلب سیاحان تأسیس می‌شود. این سازمان تحت نظر مستقیم نخست‌وزیر اداره می‌شود و سرپرست آن سمت معاونت نخست‌وزیر را خواهد داشت.
ماده ۲- سرمایه و درآمد سازمان جلب سیاحان از محل اعتبارات سازمان برنامه و درآمدهای اختصاصی سازمان جلب سیاحان و کمک‌های مؤسسات داخلی و خارجی و وجوهی که دولت از محل بودجه عمومی کشور در اختیار سازمان خواهد گذارد تأمین می‌شود.
ماده ۳- سازمان جلب سیاحان به صورت بازرگانی اداره خواهد شد.
ماده ۴- دولت مکلف است ظرف یک ماه پس از تصویب این قانون اساسنامه سازمان جلب سیاحان را تنظیم و پس از تصویب کمیسیون‌های مربوط مجلسین به مرحله اجرا بگذارد.
مقررات فعلی سازمان جلب سیاحان در حدود این قانون تا تصویب اساسنامه جدید قابل اجرا خواهد بود.
ماده ۵- دولت مأمور اجرای این قانون است.
مواد فوق که لایحه آن طبق ماده واحده مصوب ۲۰ آذر ماه ۱۳۴۲ تقدیم شده تصویب می‌شود.
مخبر کمیسیون کشور- حسام‌الدین رضوی.
گزارش از کمیسیون امور استخدام به مجلس شورای ملی
کمیسیون امور استخدام در جلسه ۲۱ بهمن ماه ۱۳۴۲ با حضور آقای مهندس شیبانی معاون نخست‌وزیر لایحه شماره ۴۵۶۶۴-۳/۱۰/۱۳۴۲ دولت راجع به سازمان جلب سیاحان گزارش کمیسیون کشور در این مورد را مطرح و عیناً تأیید نمود.
اینک گزارش آن را تقدیم مجلس شورای ملی می‌نماید.
مخبر کمیسیون امور استخدام- مهندس آراسته.
رئیس- کلیات این لایحه مطرح است آقای قراچورلو به عنوان مخالف بفرمایید.
قراچورلو- بنده با این لایحه دولت راجع به سازمان جلب سیاحان مخالفم ولی به طور کلی با آمدن سیاح به مملکت خودمان مخالف نیستم چون هیچ ایرانی نمی‌تواند با این که یک عده‌ای از خارج بیایند و ارزی را به مملکت ما بیاورند و در اینجا خرج بشود مخالف باشد ولی باید از راه‌های صحیح و اصولی این کار بشود و به نظر من این لایحه دولت برای این منظور کافی و وافی نیست به همین منظور بنده مخالف هستم در مقدمه لایحه‌ای که دولت به مجلس شورای ملی تقدیم کرده که بنده عیناً از روی لایحه می‌خواهیم این طور نوشته که به منظور معرفی بیشتر کشور شاهنشاهی و آشنا ساختن سایر ملل به خصوصیات ملی و آثار تاریخی و تمدن ایران و همچنین ترغیب جهانگردان و ایرانیان به مشاهده آثار باستانی و مناظر طبیعی کشور و ایجاد تسهیلات لازم در مسافرت آنها و تمرکز و هم‌آهنگی کامل در امور مربوط به سیاحت که بالنتیجه موجب تحصیل ارز و توسعه و ترویج صنایع ملی نیز خواهد شد سازمانی به نام سازمان جلب سیاحان تأسیس می‌شود بنده معتقدم دولت به جای تقدیم این لایحه بهتر بود که در ترمیم نقاط ضعف اجتماع ما و مناظرزننده شهرها همت می‌گمارد و این بهترین راهی بود که ما می‌توانستیم تمام افراد خارجی را به مملکت خودمان جلب کنیم (صحیح است) و الا نصب یک تابلوی عریض و طویل که قطعاً همه آقایان ملاحظه فرمودید و تشکیل یک سازمانی به نام سازمان جلب سیاحان به هیچ وجه کافی و وافی برای این مقاصد نیست (باقر بوشهری- بفرمایید اجازه ندهند بیایند اینجا و فیلم‌های موهن بردارند و در کشورهایشان نشان بدهند) آن را هم به موقع عرض خواهم کرد اینجا بحث شد البته همه آقایان می‌دانند که تهران و شهرستان‌ها یکی است هیچ فرقی ندارد اگر راه شهرستان‌ها خراب است تهران هم خراب است و ما در همه جا مظاهر زننده خرابی راه‌ها را می‌بینیم چه در تهران و چه در شهرستان‌ها و این به نظر من تقصیر شهرداری‌هاست که هم در تهران و هم در شهرستان‌ها نتوانسته‌اند آن طور که شاید و باید وظایف خودشان را انجام دهند آقایان استحضار دارید که انواع عوارض از مردم گرفته می‌شود (صحیح است) عوارض بر و بالکن عوارض سطح شهر و عوارض متعدد دیگری از مردم می‌گیرند ولی در مقابل معلوم نیست که چه می‌شود یک سرمای جزئی در مملکت ما شد یک برفی بارید ملاحظه می‌فرمایید خیابان‌ها و راه‌ها به چه صورتی درآمد به حمدالله ما یک امنیتی داریم در مملکت در تحت توجهات اعلیحضرت همایون شاهنشاه و خوشبختانه آن کشمکش‌ها و گرفتاری‌هایی که سایر ملل گرفتار آنند مثل قبرس و آمریکای جنوبی نداریم که هر روز بین دسته‌جات مختلف زد و خورد و نزاع و جنجال باشد و خیابان‌ها محل تعرض و سنگربندی افراد مخالف و موافق باشد و یک سرمای جزئی در مملکت ملاحظه فرمودید که چه به روز راه‌های ما آورد و اینها آمادگی نداشتند صحیح نیست که یک سرما وضع شهر ما یعنی تهران را که پایتخت است و همچنین سایر شهرستان‌ها را به این روز دربیاورد که ملاحظه فرمودید پس در درجه اول دولت بهتر است به جای تقدیم این لایحه در بهبود امور شهرداری‌ها کوشش بکند چه تهران و چه شهرستان‌ها به نظر من هم تهران احتیاج به ترمیم دارد و هم شهرستان‌ها از مظاهر خرابی شهرستان‌ها همین بس که وقتی با اتومبیل مسافرت بفرمایید حتی اگر مسافر خواب باشد وقتی به شهر رسید خود به خود از خواب بیدار می‌شود چرا؟ چون چاله‌ها و دست‌اندازها به قدری است که احتیاج به آن تابلو که نوشته‌اند خوش آمدید و سفر بخیر ندارد وقتی افتاد توی چاله و دست‌انداز می‌فهمد که وارد شهر شده در هر شهرستانی یک چنین نمونه‌ای هست و آقایان نمایندگان شهرستان‌ها بهتر از بنده مستحضر هستند پس در درجه اول باید شهرستان‌ها را یعنی چه تهران و چه شهرستان‌ها امورشان امور شهرداری‌شان بهبود پیدا بکند بالنتیجه خود به خود سیاح جلب خواهد شد این نرخ اجناس را در مملکت ملاحظه بفرمایید به هیچ وجه ما نرخی نداریم بنده نمی‌گویم که ماهی یکی ۲۵ تومان یا فلان جنس به این قیمت چون ممکن است آقایان بفرمایید که همه ماهی نمی‌خورند ولی صبح به صبح که از خواب بیدار می‌شویم وقتی مراجعه می‌کنیم برای خرید مایحتاج زندگی فی‌المثل اگر برنج احتیاج هست و به نخود و لوبیا احتیاج هست آن فروشنده و آن کاسب قیمت اجناس خودش را هرچقدر که می‌خواهد به میل و رضای خودش می‌برد بالا و به قیمت جنس خودش نسبت به روز قبل می‌کشد و هیچ دستگاهی واقعاً نیست که کنترل و نظارت بکند و به آنها بگوید که چرا قیمت را بالا بردید اگر در قبرس زد و خورد است و اگر در آمریکای جنوبی جنجالی است به ما چه مربوط که شما قیمت اجناس را بالا ببرید واقعاً بنده خیال می‌کنم اگر خدای نکرده آن سر و صداها در مملکت ما بشود و این امنیتی که ما داریم خدای نخواسته متزلزل بشود چه وضعی خواهد شد آن وقت وضع مردم به کجا خواهد انجامید آن وقت مردم همدیگر را قطعاً خواهند خورد (دکتر رهنوردی- راجع به جلب سیاح بفرمایید این به جلب سیاح چه مربوط است) اجازه بفرمایید آقای دکتر رهنوردی قطعاً در روزنامه خوانده‌اید که چند ماه قبل یک سیاحی آمده بود به تهران و شکایتی کرده بود به دادگستری که من یک شب در یک هتل از هتل‌های فرعی خیابان تخت جمشید اقامت کردم بابت یک شب و صبحانه ۳۲۰ تومان از من گرفته‌اند توجه بفرمایید! و شکایتی به دادگستری کرده بود و نوشته بود که من در ایران خواهم ماند برای این که نتیجه این شکایتم را بگیرم (دکتر رهنوردی- این حرفتان کاملاً صحیح است ولی چه ربطی به قبرس و اینها دارد) این را عرض کردم که در آنجاها که یک چنین سر و صداها و جنجال‌هایی هست هنوز یک خیابانی دارند که می‌شود رفت و آمد کرد ولی ما که این وضع را نداریم این خیابان‌ها با یک سرمای جزئی به این روز افتاده است (دکتر رهنوردی- ما اجازه نخواهیم داد که در مملکت‌مان ناامنی و جنجال برپا بشود) آن را بنده عرض کردم که در سایه توجهات اعلیحضرت همایونی و حکومت مقتدر همیشه ما از یک آرامشی برخورداریم (صحیح است) ملاحظه بفرمایید در همین تهران یا در شهرستان‌ها چه مناظر زننده‌ای هست شما به مجردی که در یک خیابان می‌خواهید یک مختصر خریدی بکنید یا آقایانی که اتومبیل دارید از اتومبیلتان می‌خواهید پیاده بشوید یا چند دقیقه اتومبیلتان توقف می‌کند انواع و اقسام افراد مزاحم و بیکاره مزاحم شما خواهند بود یکی به عنوان بلیت‌فروش که این بلیت فروشی از جنبه واقعی بلیت‌فروشی خارج شده و به صورت تقریباً گدایی به ظاهر قانونی درآمده یعنی با مزاحمت و با سماجت یک بلیت‌هایی ارائه می‌دهد و می‌گوید که بخرید و به کرات اتفاق افتاده برای بستگان خود بنده اتفاق افتاده که با اصرار و التجا و التماس یک بلیت فروش گفته که این یک دسته بلیت را از من بخرید واقعاً از لحاظ کمک به این بلیت‌فروش و کمک به مصرف این پول‌ها که به مصرف بیمارستان‌ها خواهد رسید آن شخص یک دسته بلیت را خریده ولی آن وقت نگاه نکرده فردا یا پس‌فردا روز چهارشنبه که قرعه‌کشی کرده‌اند دیده که این یک دسته بلیت مربوط به چند ماه قبل است و مربوط به چند سری قبل است که این بلیت‌فروش گذاشته جزو سری‌های دیگر و فروخته واقعاً افراد شیادی مرتباً در خیابان‌ها مشغول اخاذی مردم هستند به عنوان همین بلیت‌فروش و همان موضوعی که جنابعالی خودتان فرمودید آقای دکتر رهنوردی این قالپاق‌دزدها و این لنگ به دست‌ها که خودتان فرمودید همان را مثال می‌زنم با کمال سماجت هر جا جنابعالی که اتومبیل دارید و می‌ایستید، دورتان را می‌گیرند و باج لنگ می‌گیرند جنابعالی که اهل این مملکت هستید از شما می‌گیرند یک سیاح خارجی که در این مملکت می‌آید تکلیفش معلوم است این مناظر زننده‌ای است که در این مملکت داریم و همه هم به آن واقف و آگاهیم راجع به تبلیغات همان طوری که دوست محترممان فرمودند آقایان در تلویزیون ملاحظه فرمودند که سازمان جلب سیاحان چند نفر مسافر را در اول سال مسیحی همین که از طیاره پیاده شدند اینها را آوردند در تلویزیون یک مصاحبه‌ای کردند و بعد این را به حساب جلب سیاحان گذاشتند یعنی کسی که با پای خودش به مملکت ما آمده به حساب فعالیت خودشان گذاشتند که سازمان جلب سیاحان دارد فعالیت می‌کند بنده نمونه دیگر این فعالیت را عرض می‌کنم از مندرجات یکی از جراید معروف پایتخت یک دکتری که در یکی از ممالک خارجی الان مشغول یا مطالعه است شرحی در این جریده مهم مملکت نوشته بود که در یکی از ممالک خارجی در اول سال مسیحی یعنی همان وقتی که در اینجا سازمان جلب سیاحان با چهار نفر مسافری که با پای خودش آمده بود در تلویزیون مصاحبه می‌کردند فیلمی از مناظر بسیار زننده مملکت ما که پس از ماه‌ها وقت برداشته بودند نشان دادند و آن کسی هم که ترجمه می‌کرد این مناظر را با کمال وقاحت تشریح و به حیثیت ملی و به مقدسات ملی ما توهین می‌کرد ملاحظه بفرمایید آن یک نمونه تبلیغات است و این یک نمونه تبلیغات است آن کسی که آن مقاله را نوشته بود، نوشته بود که من به قدری ناراحت شدم چون من در آن یک سال و خرده‌ای که در آن مملکت اقامت داشتم همیشه از تحولاتی که در کشورمان پیدا شده برای همکاران و رفقای خودم بحث می‌کردم وقتی که این فیلم را نشان دادند همه به من می‌گفتند ای دروغگو، ای لاف‌زن، آن حرف‌ها چه بود که تو می‌گفتی مناظر مملکت تو این است بعد یک مثال دیگری زده بود که من در یک رستورانی می‌رفتم غذا می‌خوردم خواستم یک عکسی بگیرم نظری هم نداشتم خواستم از پیشخوان آن رستوران یک عکسی بگیرم اجازه ندادند گفتند اینجا صاحب دارد و باید اجازه بگیری بعد از مدتی که آن صاحب رستوران را پیدا کردم گفت اجازه عکس‌برداری از پیشخوان را نمی‌دهم اگر می‌خواهید از این منظره رستوران عکس بگیرید و آن منظره از بهترین مناظر آن رستوران بود بعد همین شخص اظهار نظر کرده بود که چطور در یک مملکت خارجی اجازه نمی‌دهند حتی از یک پیشخوان عکس بگیریم این پیشخوان را می‌گویند که صاحب دارد ولی در مملکت ما چطور است که صاحبی نیست که از هر جا دلشان می‌خواهد عکس می‌گیرند و هر جور هم دلشان می‌خواهد این عکس‌ها را نشان می‌دهند یعنی چطور اجازه می‌دهند که یک چنین عکس‌هایی از مناظر زننده ما بگیرند و نشان بدهند شما استحضار دارید در تمام دنیا مناظر زننده‌ای وجود دارد آثار عقب‌افتادگی وجود دارد و این منحصر به مملکت ما نیست شاید ممالکی باشند که این مناظر را از ما بسیار زننده‌تر و به صورت بدتری داشته باشند ولی اشکال اساسی این است که در آنجاها کسی بالای سر آنها هست و در اینجا متأسفانه نیست یعنی می‌آیند هر جور عکس و فیلمی که بخواهند برمی‌دارند و هر طوری که دلشان می‌خواهد نشان می‌دهند بنده متأسف هستم که نمایندگان ما در خارج چرا شدیداً به این قبیل فیلم‌ها اعتراض نمی‌کنند برای این که یکی از وظایف مهم آنها این است که به این قبیل فیلم‌ها و تبلیغات زننده و موهن درباره مملکت ما حقیقتاً اعتراض بکنند در لایحه تقدیمی دولت یک مواردی ذکر شده که خوشبختانه با توجه کمیسیون‌ها مربوط اصلاح شده ولی من لازم می‌دانم تذکراتی بدهم طبق ماده چهار لایحه تقدیمی دولت مکلف شده پس از یک ماه اساسنامه سازمان جلب سیاهان را تهیه بکند و به تصویب کمیسیون‌های مربوطه مجلسین برساند این است که بنده لازم می‌دانم مطالبی را که در لایحه قبلی بود و در لایحه تصویبی کمیسیون‌ها حذف شده تذکر بدهم که دولت در موقع تهیه اساسنامه توجه داشته باشد همین طور کمیسیون‌های محترم مربوطه در موقع تصویب اساسنامه مورد توجه قرار بدهند در یکی از بندهای لایحه دولت ضمن تشریح وظایف سازمان نوشته شده دعوت و پذیرایی از کلیه کسانی که برای پیشرفت منظور مؤثر خواهند بود یعنی این که هر کسی را که این سازمان خواست به خرج دولت و از کیسه ملت دعوت بکند بیایند در این مملکت بخورند، بگردند و برگردند و به ما بخندند در جای دیگر گفته شده تخصیص اعتبار و استفاده از همکاری مأمورین دولت در کشورهای خارجی و ایرانیانی که در ممالک سیاحتی اقامت دارند بدین ترتیب ایرانیان و هموطنان ما که در ممالک و مناطق خوش آب و هوا اقامت دارند و مشغول تفریح هستند تضمین خواهیم داد که در آتیه از این اعتبار یک سهمی هم به آنها انشاءالله خواهد رسید یعنی در آنجا حتماً در انتظار هستند بنده وارد بحث افتتاح فروشگاه‌های آزاد بدون عوارض و مالیات و حقوق و گمرکی در فرودگاه‌های مهرآباد و آبادان و زاهدان و غیره که مضارش بر هیچ کس پوشیده نیست نمی‌شوم چون خوشبختانه با توجه مخصوص کمیسیون‌های مربوطه از لایحه دولت حذف شده تذکر می‌دهم که در موقع تنظیم اساسنامه از طرف دولت و تصویب اساسنامه از طرف کمیسیون‌ها این موضوع صددرصد مورد توجه قرار بگیرد و مضارش هم مورد توجه قرار بگیرد. در یکی از مواد لایحه نوشته شده بود که حقوق سرپرست و کارکنان سازمان جلب سیاحان مطابق حقوق سازمان برنامه و مزایای مطابق مزایای اداره کل انتشارات و تبلیغات است بنده می‌خواهم عرض کنم که درباره این سازمان بگوییم آنچه خوبان همه دارند تو تنها داری یعنی حقوق مطابق سازمان برنامه و مزایا مطابق مزایای اداره کل انتشارات و رادیو البته آقایان محترم استحضار دارند که در اداره کل انتشارات و رادیو اعتباری وجود دارد که به نسبت زحماتی اشخاص می‌کشند و تخصصی که دارند به آنها می‌دهند و یک کمک‌هایی به آنها می‌شود و دست سرپرست دستگاه برای پرداخت این کمک‌ها باز است خوشبختانه در اداره تبلیغات از این اعتبار خوب استفاده شده و خوب استفاده می‌شود ولی ما به هیچ وجه اطمینان و اعتمادی نداریم که سازمان جلب سیاحانی که بعداً تأسیس و افتتاح می‌شود واقعاً بتواند به نحو احسن و به موقع و به خوبی از این اعتبارات استفاده بکند (معتمدی- مرد شریف و پاکدامنی در رأس اداره تبلیغات و انتشارات هست) و بدین ترتیب اگر تصور شده پرداخت حقوق سرپرست و کارکنان سازمان جلب سیاحان مطابق سازمان برنامه و مزایا مطابق تبلیغات باشد کارها را حل می‌کند و سیل دلار را به مملکت ما سرازیر می‌کند و خارجی‌ها ترغیب می‌شوند که بیایند به این مملکت، برای سیاحت و برای استفاده از مناظر طبیعی من می‌توانم عرض کنم که این صددرصد اشتباه محض است و بهتر است که برای جلب سیاحان به جای تعیین حقوق و مزایا با آن ترتیب ما بیاییم راه‌های اساسی‌تری را در نظر بگیریم به اوضاع داخلی شهرهای خودمان چه از لحاظ راه و چه از لحاظ تعیین و نظارت در نرخ اجناس و ارزاق عمومی و همچنین نظارت در امور مهمانخانه‌ها و هتل پانسیون‌ها و از این طریق کمک بکنیم به جلب سیاح که هم رفاه و آسایش اهالی مملکت خودمان تأمین بشود و هم این که واقعاً بتوانیم عده‌ای سیاح را به مملکت جلب بکنیم و الا پرداخت حقوق و مزایا برای این منظور کافی نخواهد بود همین تشریفات گمرکی را ملاحظه بفرمایید قطعاً اکثر آقایان به خارج از کشور مسافرت فرموده‌اند و در اغلب ممالک وقتی که طیاره یا وسیله‌ای که برای مسافرت مورد استفاده قرار می‌گیرد به کشور مقصد نزدیک می‌شود یک کارت کوچکی می‌دهند و مسافر فقط موظف است آن کارت را پر کند قطعاً آقایانی که به خارج مسافرت فرموده‌اند در مراجعت به مملکت خودمان هم کارتی که می‌دهند ملاحظه فرموده‌اند که این کارت از حالت کارتی خارج شده و به صورت یک ورقه بسیار بزرگی که در دو طرفش نوشته شده درآمده یعنی یک مسافر و خود ما که ایرانی هستیم و می‌رویم و برمی‌گردیم پر کردن این ورقه به آن عرض و طول برای ما مشکل است چه برسد به یک خارجی که زبان ما را نمی‌داند واقعاً بنده می‌خواهم بپرسم که اصولاً آن همه طول و عرض برای یک ورقه برای چیست یک مسافری می‌خواهد برای ده روز و بیست روز و یک ماه به ایران بیاید برای تفریح و گردش و سیاحت این همه عرض و طول نمی‌خواهد ما به جای این که سازمان جلب سیاحان با این عرض و طول درست بکنیم بهتر است که در تشریفات گمرکی‌مان تجدیدنظری بکنیم افرادی که می‌خواهند بیایند به مملکت ما از این پیچ و خم‌ها و نامه‌پرانی‌ها و تشریفات ما منزجر و ناراحت نشوند بنده خودم در مسافرتی که با قطار از سوئیس به آلمان می‌رفتم در شهری که در سرحد سوئیس و آلمان واقع است اگر درست خاطرم باشد شهر بال یا بازل بود در اینجا قطار شب عوض می‌شد بنده در کوپه خواب بودم و قطار از مرز سوئیس رد شد به سرحد آلمان وارد شده بود صبح که مشغول صرف صبحانه بودم پلیس و مأمورین مربوطه آمدند و گفتند آقا گذرنامه‌تان را ارائه بدهید گفتم کجا هستم گفتند شما پنج و شش ساعت است که در خاک آلمان هستید ملاحظه بفرمایید آنها یک همچو آسایشی برای مسافر فراهم می‌کنند که اگر مسافر در حال استراحت است در سرحد خودشان مزاحمت ایجاد نمی‌کنند و می‌گذارند تا این که از خواب بیدار بشود بعد گذرنامه‌اش را می‌خواهند پس چه بهتر که یک همچو تسهیلاتی قائل بشویم برای مسافرین و این تسهیلات اگر در مملکت ما فراهم بشود خود به خود سیاح به مملکت ما جلب خواهد شد اگر این سختگیری‌ها واقعاً برای این است که از قاچاق جلوگیری بکنیم چه عرض کنم الان در هر کوی و برزن اجناس قاچاق فراوان است یعنی شما اگر در هر کدام از خیابان‌های اسلامبول و لاله‌زار که رد می‌شوید همان طوری که عرض کردم برای تهیه مایحتاج زندگی‌تان قدم برمی‌دارید با این که سیگاری نباشید معهذا ده‌ها نفر در گوشتان خواهند گفت کامل، وینستون از این قبیل اسم‌ها اینها صددرصد در مملکت ما فراوان است اگر این سختگیری‌ها برای جلوگیری از قاچاق است بنده متأسفانه می‌خواهم عرض کنم که هیچ نتیجه‌ای در این مورد نگرفته‌ایم و انواع و اقسام اجناس قاچاق در مملکت ما فراوان است و با کمال آزادی هم می‌فروشند الان ملاحظه بفرمایید در خیابان نارگیل آورده‌اند می‌گویند یکی ۱۵ تومان ۲۰ تومان و این قاچاق است نارگیل را بنده و جنابعالی نمی‌خوریم چون گران است ولی این نرخ سایر اجناس مملکت ما را بالا می‌برد برای این که شما که می‌روید جوراب بخرید می‌گویند ۵ تومان یا ده تومان می‌گویید چرا اینقدر گران می‌گوید به اندازه یک لپه نارگیل است قیمت یک نصف نارگیل است یک جفت جوراب نصف نارگیل است البته آقایان نمایندگان محترم استحضار دارند که ما از لحاظ تعداد و مقایسه آسمان‌خراش و تونل‌های زیرزمینی و مظاهر تمدن جدید نمی‌توانیم مملکتی باشیم که جلب نظر سیاحان را بکنیم آنچه که ما می‌توانیم به آن متکی باشیم و سیاحان و خارجی‌ها را به مملکت خودمان جلب بکنیم همان قدمت تمدن ما است همان تاریخ پرافتخار گذشته ما است و همان آثار باستانی است که از گذشته داریم و به آن افتخار می‌کنیم و همان صفا و صمیمیتی است که در وجود ایرانی نهاده شده است همان بشردوستی و مهمان‌دوستی است که ما داریم اینها صفاتی است که ما باید درباره آنها تبلیغ بکنیم و اینها صفاتی است که می‌تواند نظر سیاحان و خارجیان را به مملکت ما جلب کند و الا همان‌طور که عرض کردم از لحاظ آسمان‌خراش و تونل زیرزمینی و اینها به هیچ‌وجه نمی‌توانیم نظر خارجیان را به مملکت خودمان جلب بکنیم عرضه کردن این آثار تاریخی و این محاسن ملی که ما داریم به خارجی‌ها احتیاج به یک نظم صحیح اجتماعی دارد یعنی واقعاً باید یک نظم صحیح اجتماعی در مملکت ما برقرار باشد و این مظاهر زننده اجتماع که عرض کردم برطرف کنیم تا آنهایی که برای استفاده از این مناظر و مظاهر تمدن ما به این مملکت می‌آیند بتوانند به خوبی از مسافرت خودشان استفاده و بهره‌برداری بکنند و مادامی که کسبه و مالکین و صاحبان هتل پانسیون‌ها اجحاف بکنند و این مناظر زننده از بین نرفته باشد تصویب هر قانون و هر لایحه‌ای از لحاظ جلب سیاح به نظر من عبث و بیهوده خواهد بود.
آقایان نمایندگان محترم در این که واقعاً برای انتظام دادن به این قبیل کارها و تمرکز دادن امور سیاحان ما احتیاج به یک تشکیلات صحیح و اصولی داریم شکی نیست چون همان طوری که عرض کردم بالاخره یک تشکیلاتی لازم است که بتواند این محاسن اجتماعی ما و این مناظر طبیعی ما را به دنیا معرفی بکند خوشبختانه مجلس بیست و یکم یعنی مجلس فعلی که با حضور نمایندگان منتخب کلیه دسته‌جات و از متخصصین امور و دستگاه‌های ما تشکیل شده توجه کامل به این موضوع خواهد داشت و بنده اطمینان دارم که در تصویب اساسنامه‌ای که دولت پیشنهاد خواهد کرد تمام این موارد را مورد توجه کامل قرار خواهد داد و هر سازمانی که به این ترتیب حقیقتاً برای انجام این هدف و این منظور در مملکت ما به وجود بیاید باید حساب و کتاب درستی داشته باشد یعنی سازمانی که برای این کار تشکیل می‌شود.
رئیس- آقای قراچورلو وقت شما تمام شد.
قراچورلو- یکی دو دقیقه دیگر به عرایضم خاتمه می‌دهم سازمانی که برای این منظور تشکیل می‌شود باید بیلان صحیح از کار خودش به عرض ملت ایران و به عرض مجلس شورای ملی برساند این سازمان باید گزارش بدهد که در سال‌های گذشته یعنی قبل از تأسیس سازمان تعداد سیاحانی که به ایران آمده‌اند چند نفر بوده‌اند و پول‌هایی که خرج کرده‌اند چقدر بوده و از تاریخ تأسیس سازمان تعداد سیاحانی که به این نسبت اضافه شده است چند نفر بوده است و پول‌هایی که خرج کرده‌اند چه مبلغ بوده یک چنین آماری باید بدهند تا ما بتوانیم حقیقتاً با یک همچو سازمانی موافق باشیم و الا در غیر این صورت تشکیل این قبیل سازمان‌ها همان طور که عرض کردم به نظر من مؤثر نخواهد بود و اگر در آتیه هم تشکیل بشود و نتوانند بیلان صحیحی از کار خودشان بدهند باید مرخص بشوند بنده چون وقتم تمام شده با اجازه آقایان محترم مصدع نمی‌شوم و از این که حوصله فرمودند و به عرایض بنده توجه فرمودند صمیمانه سپاسگزاری می‌کنم.
رئیس- آقای رضوی.
رضوی (مخبر کمیسیون کشور)- بیانات بسیار مستدل همکار ارجمند ما مورد تأیید همه است از نظر این که ممکن است در شهرهای ما اوضاع زننده‌ای باشد از لحاظ این که ساختمان‌ها، خیابان‌بندی‌ها خوب نیست اما این امر فکر می‌کنم مربوط به جلب سیاح به این صورت که ما الان داریم نیست یعنی ما نمی‌توانیم درهای مملکت را ببندیم بگوییم پنج سال استراحت داریم می‌خواهیم ساختمان بکنیم، خیابان ایجاد کنیم و بعد از پنج سال تشریف بیاورید این است که به طور کلی باید بیانات ایشان را در نظر داشت و رویش عمل کرد برای این که افرادی که از سایر ممالک می‌آیند به ایران و مناظر زننده می‌بینند خودشان هم بیان کردند که همه جای دنیا هست در آمریکا و در اروپا و در تمام نقاطی که امروزه سیاح رفت و آمد می‌کند مثل یونان، لبنان، اسرائیل، ترکیه این زنندگی در همه جای دنیا به چشم می‌خورد این زشت و زیبا در همه جا هست آنچه که امروز در دنیا اهمیت دارد و از نظر جلب توریست چیزی است که در مملکت خوشبختانه موجود است و کاملاً هست و آن آثار قدیمی مملکت ماست این آفتاب درخشان مملکت ماست و این مناظر زیبای شمال مملکت ماست که باید به همت مردم و با همکاری آنها به صورت بهتری جلوه‌گر بشود تا این که روز به روز توریست بیشتری به مملکت ما جلب بشوند و این سازمان جلب توریست هم انشاءالله وضع بهتری خواهد داشت بنابراین اگر ملاحظه می‌فرمایید که فیلمی گرفته‌اند و در خارجه نشان داده‌اند این به نظر بنده وظیفه دولت است که نباید بگذارند آنهایی که می‌آیند فیلمی تهیه کنند همان طوری که در خارج نمی‌گذارند و این امر ربطی به آمدن سیاح به مملکت ندارد و سیاح باید بیاید به مملکت در مملکت ما بهش خوش بگذرد، خرج هم بکند و مراجعت بکند و نباید از مناظر زننده مملکت ما اجازه فیلمبرداری داشته باشند که ببرند در خارج نشان بدهند بنابراین از نقطه نظر آمدن سیاح به مملکت باید سعی کنیم سازمانی بدهیم که مرتب باشد و به درد مردم و کار سیاحان بخورد، این سازمان لازم است و حتماً باید در مملکت ایجاد بشود امروز ملاحظه می‌فرمایید که طبق آماری که بنده دیدم دولت ایتالیا مبلغی در حدود دو برابر و نیم پولی که ما از نفت عواید داریم از توریست به دست آورده است در سال گذشته هشتصد میلیون دلار دولت ایتالیا از راه توریست به دست آورده و این پولی بوده که افرادی آمده‌اند و خرج کرده‌اند همچنین یونان، لبنان و سایر نقاطی که جلب سیاح می‌کند و حتی در ترکیه وزارتخانه‌ای برای این کار ایجاد کرده‌اند حالا در مملکت ما این امر به صورت یک سازمان کوچکی است و بنده در ضمن رسیدگی متوجه شدم در این مدتی که این سازمان تکمیل شده بیش از هفت میلیون ریال برای تمام مخارج اولیه و سایر کارها خرج نشده و با وضعی که هستت یعنی نظارت مجلس مسلماً اقدامی خواهد شد که برای مملکت مخارجی نداشته باشد بنابراین بنده فکر می‌کنم آقای قراچورلو هم ضمن این که معایبی را از نظر وضع ظاهری مملکت فرمودند عملاً با این کار مخالفت نفرمودند یعنی معتقد بودند که چنین سازمانی را لازم داریم منتهی مجلسین باید نظارت کنند که اصول کلی رعایت بشود و در موقعی که آئین‌نامه آن به مجلس می‌آید مسلماً نمایندگان مجلس شورای ملی در تمام آن آئین‌نامه و اطراف و جوانب آن دقت کافی خواهند نمود بیش از این لزومی ندارد که توضیحی به عرض برسانم. در مورد تشریفات گمرکی و پرداخت حقوق که در لایحه نیست چون ملاحظه فرمودید لایحه قبلاً به صورتی دیگر بوده که در کمیسیون به این صورت درآمده است مسلماً وقتی آئین‌نامه بیاید آقایان دقت لازم خواهند فرمود.
رئیس- آقای صائب.
صائب- سرزمین کهنسال ما ایران با سوابق تاریخی و آثار باستانی و بقایای فرهنگ و تمدن مشعشع و روشنی که دارد می‌تواند یکی از بهترین مراکز جهانگردی جهان قرار گیرد و کسانی که از ممالک مختلف وصف ایران را می‌شنوند مشتاقانه مایلند این سرزمین را زیارت کنند. خارجیانی که از ایران دیدن می‌کنند در برابر این همه عظمت و ابهت تمدن اصیل خیره و مبهوت مانده و سر تعظیم فرود می‌آورند. متأسفانه تا به حال آن طوری که شایسته است اقدامات اساسی برای شناساندن این موزه گرانبهای جهانی به عمل نیامده و اگر می‌بینیم چندی است زعمای کشورهای مختلف برای دیدن مملکت ما علاقه بیشتری به خرج می‌دهند نتیجه مسافرت‌های اعلیحضرت همایون شاهنشاهی به کشورهای گیتی و شناساندن ایران بوده است (صحیح است) مسلماً نمایندگان محترم این حق را به من می‌دهند که امروز در اطراف این لایحه که با آبروی مملکت بستگی دارد توضیحاتی به اطلاع مجلس برسانم. نمایندگان محترم استحضار دارند که یکی از مراکز عمده جهانگردی در ایران شهر زیبای اصفهان است اصفهان بسان برلیانی در سینه ایران می‌درخشد و چشم اهل ذوق و هنر و صنعت را به خود خیره می‌سازد. این شهر که از عظمت و جلال پادشاهان سلجوقی و صفوی در درون دارد روز به روز اهمیت آن آشکارتر و عظمت آن نمایان‌تر می‌شود. (صحیح است)
باستان‌شناسان و جهانگردان نامی در این شهر ماه‌ها بیتوته می‌کنند و از تماشای جلال و جمال آن سیر نمی‌شوند و چشم از ریزه‌کاری و هنرنمایی که در آن صورت گرفته برنمی‌دارند و بالاخره با دلی پر از حسرت آن را ترک می‌کنند اخیراً دانشمند باستان‌شناس پرفسور توچی ایتالیایی که از اصفهان دیدن نموده اظهار داشته است آثار تاریخی اصفهان از نظر هنر و ظرافت کاری در جهان اول است.
رئیس- آقای صائب در اطراف لایحه صحبت کنید.
صائب- باید اذعان کنم که تأسیس سازمانی برای تشویق جهانگردان و تسهیل در امر مسافرت آنها امری است بسیار مفید و خیلی زودتر از اینها بایستی نسبت به این موضوع مهم اقدام می‌شد. علت این که جهانگردان و سیاحان خارجی مرتباً به مملکت ما مسافرت نمی‌کنند این است که بعضی از آنها در مسافرت به ایران مواجه با ناملایمات و ناراحتی‌هایی شده‌اند که در مراجعت به وسیله رادیو و روزنامه این نگرانی‌ها را ابراز و دیگران را از مسافرت به ایران منصرف ساخته‌اند. نداشتن تشکیلات لازم برای راهنمایی سیاحان وضع کثیف و رقت‌بار کافه‌های بین راه و وضع راهنمایی و رانندگی ایران که چندی قبل هم سیاح نیجره‌ای اشاره به آن کرده بود باعث شده که سیاحان خارجی با نارضایتی این مملکت را ترک کنند. (صحیح است) مثلاً همین اصفهان ما که عرض کردم یکی از مراکز جهانگردی در ایران است از لحاظ عمران و آبادی نه تنها رو به جلو نرفته بلکه روز به روز وضع تأسف‌آورتری به خود گرفته است و فعالیت عمرانی آن بیشتر شامل فرودگاه تا مرکز شهر است سیاحان را هم که نمی‌شود گفت فقط از این مسیر رفت و آمد کنید بنده در اینجا صریحاً می‌گویم که دولت‌ها در حق این شهر که بستگی به آبروی مملکت دارد کمال بی‌مهری و بی‌انصافی را معمول داشته‌اند. این شهر هنوز لوله‌کشی آب و فاضلاب ندارد اکثر خیابان‌های آن خاکی است. کوچه‌ها بدون آسفالت است. خلاصه از لحاظ عمران و آبادی اقدامات اساسی برای این شهر نشده سازمان برنامه برای لوله‌کشی آب و آسفالت و برق اکثر شهرهای ایران کمک‌های زیادی کرده است ولی برای اصفهان نه تنها از نظر اهمیتی که دارد مبلغ بیشتری اختصاص نداده بلکه برای پرداخت نصف هزینه لوله‌کشی و فاضلاب که برای سایر شهرها یا بلاعوض و یا تا نصف هزینه‌های عمرانی را پرداخت نموده برای اصفهان حاضر به تکمیل آن نشده همین عوامل باعث شده که این شهر به جلو نرود. بودجه شهرداری که کفاف انجام لوله‌کشی آب و فاضلاب اصفهان را نمی‌کند علت عقب‌افتادگی این شهر هم نداشتن انجمن شهر است ولی اخیراً جناب آقای وزیر کشور دستور انجام آن را دادند و مقدماتش شروع شده حال ببینیم واقعاً درست می‌شود یا خیر (مهندس عطایی- انجمن شهر به جلب سیاح چه ارتباط دارد) خیلی مربوط است اجازه بفرمایید بنده عرض بکنم وزارت کشور در عرض این سه سالی که اصفهان انجمن شهر نداشته گریبان این شهر را به دست بیش از ۱۷ نفر شهردار یا کفیل یا سرپرست، مسئول، ناظر، متصدی و غیره سپرده و اگر بین آنها افراد علاقه‌مندی بوده‌اند که می‌خواسته‌اند کاری انجام دهند به علت عدم ثبات و همین تغییر و تبدیلات نتوانسته‌اند کاری از پیش ببرند در هر صورت دولت باید مقارن تصویب این لایحه بودجه‌ای نیز برای عمران و آبادی اصفهان که مورد بازدید جهانگردان قرار می‌گیرد در نظر بگیرد برای این که هر مبلغی صرف آبادانی اصفهان بشود و هر گامی در این راه برداشته شود موجبات بیشتری برای حفظ آبروی مملکت در انظار خارجیان فراهم خواهد شد. اصفهان در درجه اول احتیاج به تکمیل لوله‌کشی آب و فاضلاب و آسفالت معابر دارد و چون مخارج آن سنگین است شهرداری به تنهایی قادر نیست تا بیست سال دیگر نیز این سه عامل عمران را به طور کامل انجام دهد بنابراین بنده از مقام ریاست تقاضا دارم به هر طریقی که مقتضی می‌داند توجه به عمران و آبادی اصفهان را به دولت گوشزد فرمایند که از محل بودجه سازمان برنامه مبلغ قابل توجهی برای این منظور اختصاص و اصفهان را از این وضع فلاکت‌باری که دارد نجات دهند. واقعاً اگر قرار است سازمان جلب سیاحانی وجود داشته باشد با حرف نمی‌شود کاری از پیش برد. بهتر است موضوع را با واقع‌بینی بیشتری بررسی کنیم این بیست میلیون تومان که از بودجه سازمان برنامه برای پنج سال در اختیار سازمان جلب سیاحان گذارده‌اند دردی را دوا نخواهد کرد و این مبلغ صرف مطالعات و مباحثات و حقوق‌ها و اضافه کراها خواهد شد و لذا باید برای این کار مهم که بستگی به آبروی این مملکت دارد برنامه جامع و کاملی تهیه شود و بعد برآورد مخارج نمایند و مطابق احتیاج بودجه تهیه کنند.
پولی که برای سازمان جلب سیاحان و تأمین رفاه جهانگردان منظور شود اگر با فکر و برنامه صحیح خرج شود نوعی سرمایه‌گذاری است که معناً‌و ماداً ثمرات و فوایدی سرشار برای کشور ما دارد. هم اکنون کشورهای فرانسه- ایتالیا- اسپانیا- یونان- سوئیس میلیاردها دلار یا فرانک از این طریق استفاده و بهره‌برداری می‌نمایند و حال آنکه کشور ما از بعضی از جهات و به خصوص از نظر آثار تاریخی و باستانی بر تمام این کشورها برتری دارد منتها باید دولت با واقع‌بینی و فکر صحیح برنامه‌های اصولی برای جلب سیاحان ترتیب داده و اقدامات اساسی و ثمربخشی معمول دارد تا بتوانیم در این سرمایه‌گذاری مادی و معنوی توفیق حاصل نماییم.
من امیدوارم که آقایان درباره اصل موضوع که جلب سیاحان باشد موافقت بفرمایند با توجه به این که دولت را متوجه سازند اشکالات و موانعی که همه شهرهای ما دارند مرتفع بشود.
رئیس- آقای ریگی مخالفید بفرمایید.
نمایندگان- موافقید یا مخالف.
ریگی- عرض کنم سؤال فرمودند که بنده موافقم یا مخالف باید عرض کنم که بنده متذکرم. در مملکت ما تصور می‌کنم که کسی با جلب سیاح مخالف نباشد بسیاری از کشورها هستند همان طوری که آقای رضوی فرمودند و اشاره کردند درآمد بسیار زیادی از طریق جلب سیاحان دارند ولی تذکراتی است که باید دولت توجه بکند بنده تصور می‌کنم آقای مهندس شیبانی که در رأس این کار هستند باید به این مسائل توجه بکنند و الا ما موفق نخواهیم شد که کماهوحقه جلب سیاح در این مملکت به عمل بیاید یکی از دوستان عزیز بنده می‌گفت که اگر هر وقت، وقت کردی اگر اظهاراتی می‌خواهی بکنی بنویسی بهتر است. بنده تذکراتی به عرض می‌رسانم بنده متأسفم از این که درباره لایحه سازمان جلب سیاحان که شخصی ارزنده و کاردانی مانند آقای مهندس شیبانی در رأس آن است و مسلماً در پیشرفت این مؤسسه سهم بسزایی داشته و دارند به عنوان مخالف نامنویسی کرده‌ام البته بنده نه تنها با تشکیل سازمان جلب سیاحان در این کشور مخالفتی ندارم بلکه معتقدم با امکاناتی که کشور پهناور و شبه‌قاره ایران برای جلب سیاحان دارد ما بتوانیم بیش از هر کشور دیگری در خاورمیانه بلکه آسیا توریست به خود جلب نماییم.
بنابراین آنچه بنده در اینجا عنوان می‌کنم در واقع مخالف نیست بلکه تذکر است زیرا عقیده دارم بدون این که این تذکرات مورد توجه دولت قرار گیرد جلب سیاحان آن طور که باید و شاید در این کشور موفقیت‌آمیز نخواهد بود.
به نظر بنده در خاورمیانه کمتر کشوری است که آب و هوا و مناظر زیبای شمال ایران را مخصوصاً در تابستان داشته و دریای گرم و پلاژهای مناسبی مانند دریای خزر در آن وجود داشته باشد در همین کشور در حالی که در شمال آن در زمستان مردم می‌توانند از ورزش‌های زمستانی و اسکی استفاده کنند در جنوب آن در نقاطی مانند جزیره خارک آب و هوایی نظیر آب و هوای جزایر کارائیب و برمودا وجود دارد که هر کس می‌تواند از سرمای زمستان به آنجا پناه برد و از هوای ملایم و آفتاب تابان آن سامان لذت ببرد (موقر- کجا را فرمودید؟) خارک.
این کشور علاوه بر داشتن هوای خوب و مناظر دلفریب در فصول مختلف سال دارای آثار تاریخی مهم و معتبری است مانند تخت جمشید و آثار تاریخی اصفهان که به جای خود می‌تواند یکی از عوامل جلب سیاحان به این کشور بشود.
در کشور ما اماکن مقدسه‌ای وجود دارد که همه ساله عده کثری از مسلمانان جهان برای زیارت آنها هجوم می‌آورند.
در همین کشور آب‌های معدنی مفیدی وجود دارد که سیاحان و مردم ملل گیتی بتوانند برای استفاده از آنها به کشور ما مسافرت کنند. در واقع اگر سیاحان فقط برای هواخوری به سوئیس می‌روند و یا برای دیدن آثار تاریخی به ایتالیا و یونان مسافرت می‌نمایند اگر به کشور ایران بیایند هم از آب و هوای خوب می‌توانند برخوردار شوند و هم آثار تاریخی جالبی را تماشا کنند. پس اگر ما با این همه امکانات تاکنون نتوانسته‌ایم سیاحان را به کشور خود جلب کنیم به این علت است که تسهیلات لازم را برای آنها در این کشور فراهم نکرده‌ایم.
رئیس- آقای ریگی جنابعالی مخالف با لایحه اسم نوشته‌اید حالا موافقید یا مخالف؟
ریگی- بنده تذکری دارم.
رئیس- جنابعالی به عنوان مخالف اسم نوشته‌اید.
ریگی- عرض کنم مثل این که آقایان خسته شده‌اند (سیفی- آنچه که تا به حال فرموده‌اید جنبه موافق داشته) اگر اجازه بفرمایید بنده تذکراتی دارم که اگر این تذکرات را دولت انجام می‌داد بنده موافق بودم چون این لایحه دو شوری است با اجازه مقام ریاست معظم این اظهارات خودم را در شور دوم خواهم کرد.
رئیس- آقای دکتر الموتی پیشنهاد کفایت مذاکرات کرده‌اند، بفرمایید.
حبیبی- بنده اول کسی بودم که در اینجا تقاضا کردم راجع به این لایحه صحبت کنم.
رئیس- در ورقه‌ای که در تابلو نصب شده بود قبلاً ثبت‌نام شده است و ثبت‌نام در ورقه مقدم است.
دکتر الموتی- بنده معتقدم راجع به هر لایحه‌ای اگر قرار باشد کلیه مسائل مملکتی را مطرح کنیم با کمال تأسف کار لوایح به تعویق می‌افتد لازم است مسائلی گفته شود که به لایحه مربوط هست لایحه جلب سیاح یک لایحه‌ای است که به نظر بنده از لوایح مفید است یکی از لوایحی است که الان سعی می‌شود در ممالک راقبه برای جلب سیاح که عوایدی برای مملکت خودشان تحصیل بکنند و در برنامه‌های اقتصادی یک رقمی به نام صادرات نامرئی است که منحصراً از راه جلب سیاح تأمین می‌شود چون بیش از حد لزوم درباره این لایحه صحبت شده بنده فکر می‌کنم چون لایحه دو شوری هم هست و دو مرتبه به کمیسیون خواهد رفت اگر احتیاج به تجدیدنظری باشد یا پیشنهاداتی باشد دو مرتبه در کمیسیون بحث می‌شود. استدعا می‌کنم از آقایان توجه بفرمایند اگر پیشنهاداتی می‌خواهند بدهند پیشنهاد بفرمایند برود به کمیسیون و مطرح بشود خواهش می‌کنم همه همکاران عزیز موافقت بفرمایند و به کفایت مذاکرات رأی بدهند که ما اقلاً امروز یک لایحه تصویب کرده باشیم.
اوزار- این بلندگوها گویا خراب است ما اصلاً نمی‌شنویم.
فضل‌الله پروین- بنده چون خود موضوع مطرح است راجع به جلب سیاحان مذاکره می‌کنم و سایر چیزهایی را که فرمودند وارد آن نمی‌شوم عرض می‌شود برای این که قیافه‌ها را خسته می‌بینم اجازه بفرمایید یک موضوعی را به عرضتان برسانم (همهمه نمایندگان) یک شخصی در دهی وارد می‌شود و به خانه کدخدا می‌رود این کدخدا هیچ گونه وسایل پذیرایی نداشت و آن شخص ناراضی بود هرچه کرد که او برود از خانه‌اش نرفت، حتی سر و صدای زیادی کردند ولی مهمان نرفت و همین‌طور صاحبخانه ناراضی بود و وسایل پذیرایی هم نداشت بالاخره به پسر همسایه یک تفنگ خالی داد و گفت برو پشت بام و بایست ... (همهمه نمایندگان).
رئیس- آقای پروین راجع به کفایت مذاکرات بفرمایید.
فضل‌الله پروین- بنده مخالفت با کفایت مذاکرات کردم که بتوانم توضیح بدهم که ما جلب سیاح می‌کنیم در حالی که وسایل نداریم و همه وضعیات در دفع سیاح است ما باید اول وضعیت جلب سیاحان را فراهم بکنیم بعد اداره جلب سیاح تأسیس کنیم و الا با یک تابلو گذاردن و یک تشکیلاتی درست کردن و یک بودجه‌ای برای آن پیش‌بینی کردن تنها جلب سیاح را نمی‌کند ما بایستی وسایل کلی و اساسی را اول ترتیب بدهیم آن وقت یک اداره با تشکیلاتی برای جلب سیاح ایجاد بکنیم البته جلب سیاح مفید است و در مملکت بی‌اندازه مفید است و از جمله چیزهایی است که از بدیهیات است ولی اگر بدون وسایل لازم بخواهیم درست کنیم کوشش بی‌فایده‌ای است که در این راه انجام می‌دهیم.
رئیس- آقای معتمدی موافق با کفایت مذاکرات اجازه خواسته‌اند بفرمایند.
معتمدی- درست است که ما تاریخ ۲۵۰۰ ساله داریم ولی از چهل سال قبل فعالیت‌های این مملکت آغاز شده است به خاطر دارید که در ایران دانشگاهی نبود، برق و آب و اگو و راه نبود، کمتر خیابانی وجود داشت یک مملکت بسیار عقب‌افتاده، شرم‌آوری ما داشتیم در حدود چهل سال است که این فعالیت‌ها شروع شده و روز به روز هم دارد با سرعت عجیب تکمیل می‌شود مناظر زننده هم در تمام نقاط دنیا وجود دارد اگر آقایان به ممالک بزرگ و کوچک مسافرت فرموده‌اند دیده‌اند که مناظری وجود دارد که شاید از لحاظ زنندگی در ایران نظیرش نباشد در هر کشوری خوب و بد هست به تدریج باید مناظر زننده‌اش برطرف شود اگر کسی بگوید عرق خوردن بد است که نباید درخت مو را از ریشه درآورد باید عرق را از بین برد، اگر در ایران مناظر بدی هست باید مناظر بد را برطرف کرد نه این که جلوی سازمان‌هایی را که برای انجام امری به وجود می‌آید گرفت سازمان جلب سیاحان یکی از مظاهر تمدن امروزی است (صحیح است) همان‌طور که آقایان اطلاع دارید ایتالیا، سوئیس- لبنان بیشتر عوایدشان به وسیله جلب توریست و سیاحان است و این هم از طریق بازرگانی اداره می‌شود فراموش نفرمایید ماده بعدی را نخوانده‌اید این ارتباطی با دولت ندارد، کارش برای مملکت مفید است تنها کاری است که ما چیزی نمی‌دهیم ولی در عوض چیزی می‌گیریم (موقر- پس بیست میلیون تومان بودجه‌اش چیست؟) اگر سازمان جلب سیاحان توفیق حاصل بکند که توریست به مملکت بیاورد بدون شک عواید سرشاری نصیب ایران می‌شود. در ایران بسیار مناظر دیدنی و تماشایی وجود دارد شما دیدید که کلیه رؤسای کشورها و شخصیت‌های بزرگ جهانی به خاورمیانه و ایران می‌آیند برای دیدن آثار باستانی و نقاط دیدنی این کشور تاریخی، بنابراین تشکیل سازمان جلب سیاحان بسیار مفید است برای ایران و تا به حال هم اقداماتی که این سازمان کرده بسیار خوب و مؤثر بوده کلاس تربیت میزبان ایجاد کرده‌اند، بروشورهایی که تا به حال تهیه کرده‌اند نشان می‌دهد که ۹۰ هزار سیاح به ایران جلب کرده‌اند این سیاحان ارز را این مملکت می‌آورند و خرج می‌کنند اشیایی از ایران می‌خرند اشیای قلمزده مشبک و منبت‌کاری و مینیاتور و قلمکارهای ما را می‌خرند، قالیچه و قالی‌های ایران را می‌خرند و بسیار مفید خواهد بود برای مملکت ایران با توضیحاتی که عرض کردم دیگر بیش از این مصدع نمی‌شوم و استدعا می‌کنم به این سازمان جدیدالتأسیس که برای رفع این نقایصی که اشاره کردید به وجود آمده است رأی بدهید که این سازمان بتواند با نهایت علاقه‌مندی و دست و دل‌بازی خدماتش را ادامه بدهد و توفیق بیشتری نصیب ملت ایران بشود. (احسنت- احسنت)
رئیس- به کفایت مذاکرات رأی گرفته می‌شود خانم‌ها و آقایانی که موافقند قیام بفرمایند (اکثر برخاستند) تصویب شد. به ورود در شور مواد این لایحه رأی می‌گیریم خانم‌ها و آقایانی که موافقند قیام بفرمایند (اکثر برخاستند) تصویب شد.
- اعلام دستور جلسه آینده
۱۱- اعلام دستور جلسه آینده
رئیس- چون وقت دیر است بقیه مذاکرات در این لایحه می‌ماند برای جلسه بعد و به علاوه دستور جلسه آینده قرائت می‌شود.
- ۱- شور اول لایحه دولت راجع به اداره کل غله- شماره چاپ ۵۰۰.
- ۲- گزارش کمیسیون محاسبات راجع به تفریغ بودجه‌های سنوات ۳۱- ۳۲- ۳۳-۳۴- ۳۵- ۱۳۳۶ مجلس شورای ملی- شماره چاپ ۴۸۶.
- ۳- شور اول لایحه راجع به خود داری از دریافت حق علف‌چر بهاره قسمتی از مراتع کشور- شماره چاپ ۵۰۳.
- ۴- شور اول لایحه راجع به خودداری از دریافت حق علف‌چر سال ۴۰ و حق علف‌چر قسمتی از مراتع دولتی- شماره چاپ ۵۰۴.
- تقدیم ۴۴ فقره لایحه تصویب‌نامه‌ای به وسیله آقای دکتر خوشبین وزیر مشاور
۱۲- تقدیم ۴۴ فقره لایحه تصویب‌نامه‌ای به وسیله آقای دکتر خوشبین وزیر مشاور
رئیس- آقای دکتر خوشبین فرمایشی دارید بفرمایید.
دکتر خوشبین (وزیر مشاور)- به طوری که خاطر آقایان مستحضر است مجلس دوره نوزدهم به علت استعفای دسته‌جمعی نمایندگان محترم تعطیل شد (همهمه نمایندگان) (جمعی از نمایندگان- مجلس نوزدهم تعطیل نشد) اجازه بفرمایید مجلس نوزدهم به علت استعفای دسته‌جمعی تعطیل شد بعد هم مجلس بیستم تشکیل شد و پس از اندکی که از تشکیل آن گذشت منحل شد (نمایندگان- هر دو دوره، دوره بیستم بود انتخابات زمستانی و تابستانی) مجلس بیستم اول و دوم (نمایندگان- صحیح است) بسیار خوب یعنی انتخابات تابستانی و زمستانی (صحیح است) و در این مدتی که مجلس تعطیل بود دولت‌های وقت تصویب‌نامه‌هایی گذراندند و در ذیل تصویبنامهها تذکر دادند که به محض افتتاح مجلسین دولت مکلف است مجوز قانونی این تصویبنامهها را تحصیل بکند تعداد این تصویبنامهها ۴۴ تصویبنامه است که هفت تصویب‌نامه‌اش تا تاریخ ۳۰ مرداد ۱۳۳۹ در زمان دولت جناب آقای دکتر اقبال صادر شده و ۳۷ تصویبنامه دیگر در زمان دولت جناب آقای مهندس شریف امامی که دولت را مکلف کرده مجوز قانونی‌اش را به محض افتتاح مجلسین تحصیل بکند و چون مجلسین در زمان دولت فعلی خوشبختانه باز شدند، به این علت طبیعی بود که این تکلیف هم به عهده دولت فعلی خواهد بود و به این جهت این ۴۴ تصویبنامه که اکثریت نزدیک به اتفاقش هم تصویب‌نامه‌های مالی است تقدیم می‌شود و استدعای تصویب آن از ساحت مقدس مجلس شورای ملی می‌شود. حالا اگر آقایان میل دارند فهرست تصویبنامهها را قرائت کنم.
رئیس- به کمیسیون‌های مربوط ارجاع می‌شود. آقای حاذقی فرمایشی داشتید؟
حاذقی- بنده فکر می‌کنم که آن دوره‌ای را که آقای دکتر خوشبین اشاره فرمودند دوره هفدهم بود که نمایندگان دسته‌جمعی استعفا دادند.
نمایندگان- این طور نیست دوره بیستم بوده.
حاذقی- اجازه بفرمایید ایشان گفتند لوایح تصویب‌نامه‌ای دولت آقای دکتر اقبال... (همهمه نمایندگان) (زنگ رئیس).
رئیس- این لوایح به کمیسیون‌های مربوط ارجاع می‌شود.
- تعیین موقع جلسه بعد- ختم جلسه
۱۳- تعیین موقع جلسه بعد- ختم جلسه
رئیس- بنابراین جلسه را ختم می‌کنیم جلسه آینده ساعت نه صبح روز سه‌شنبه خواهد بود.
رئیس مجلس شورای ملی- مهندس عبدالله ریاضی.