مذاکرات مجلس شورای ملی ۲۶ خرداد ۱۳۳۶ نشست ۹۹
| مجلس شورای ملی مجموعه قوانین دوره قانونگذاری نوزدهم | تصمیم‌های مجلس | قوانین برنامه‌های عمرانی کشور مصوب مجلس شورای ملی |
| نمایندگان مجلس شورای ملی دوره قانونگذاری نوزدهم |
روزنامه رسمی کشور شاهنشاهی ایران
شامل: کلیه قوانین مصوبه و مقررات - گزارش کمیسیونها - صورت مشروح مذاکرات مجلس - اخبار مجلس - انتصابات - آگهی‌های رسمی و قانونی
شماره
شنبه ماه ۱۳۳۵
سال دوازدهم
شماره مسلسل
دوره نوزدهم مجلس شورای ملی
مذاکرات مجلس شورای ملی
جلسه
صورت مشروح مذاکرات مجلس روز ۲۶ خرداد ۱۳۳۶ نشست ۹۹
فهرست مطالب:
مشروح مذاکرات مجلس شورای ملی، دوره ۱۹
جلسه: ۹۹
صورت مشروح مذاکرات مجلس روز یکشنبه ۲۶ خردادماه ۱۳۳۶
فهرست مطالب:
۱- طرح صورت مجلس
۲- بیانات قبل از دستور آقای خلعتبری
۳- تصویب صورت مجلس
۴- طرح و خاتمه شور اول گزارش کمیسیون دادگستری راجع بدغاوی ملکی اشخاص بر دولت
۵- شور دوم و تصویب گزارش کمیسیون امور خارجه راجع به اجازه الحاق به سازمان کشاورزی و خوار بار جهانی
۶- شور دوم و تصویب گزارش کمیسیون کار راجع به اجازه الحاق به مقررات بین‌المللی کار و ارجاع به مجلس سنا
۷- ختم جلسه به عنوان تنفس
صورت مشروح مذاکرات مجلس روز یکشنبه ۲۶ خرداد ماه ۱۳۳۶
مجلس دو ساعت و ۲۵ دقیقه پیش از ظهر بریاست آقای رضا حکمت تشکیل گردید.
۱- طرح صورت مجلس
رئیس ـ اسامی غائبین جلسه قبل قرائت می‌شود (بشرح زیر خوانده شد)
غائبین با اجازه ـ آقایان: دکتر آهی. رامبد. دکتر نفیسی. پرفسور اعلم. دولتشاهی. قرشی. ذوالفقاری. معین زاده. سالار بهزادی. دکتر ضیائی. اقبال. صادق بوشهری. استخر. اورنگ. امامی. خوئی. کیکاوسی. دکتر سعید حکمت. اعظم زنگنه. دکتر پیرنیا. ثقه الاسلامی.
غائبین بی اجازه ـ آقایان: اخوان. قراگزلو. دکتر طاهری. دکتر عمید. دکتر دادفر
دیر آمدگان و زود رفتگان با اجازه آقایان: سراج حجازی. عامری. دکتر رضائی. دکتر فریدون افشار. مهندس ظفر. محمودی. یارافشار.
رئیس ـ نظری نسبت بصورت ملس نیست؟ آقای مشار قائم مقامی.
مشار قائم مقامی ـ یکی دو شکایت است از وزارت پست و تلگراف که برای رسیدگی تقدیم می‌کنم.
رئیس ـ بدهید بیاورند. البته آقایان اطلاع دارند امروز بطوری که در جلسه خصوصی عرض کردم مطابق آئین نامه جدید عمل خواهد شد (صحیح است)
۲- بیانات قبل از دستور آقای خلعتبری
رئیس ـ امروز نطق قبل از دستور است آقای ارسلان خلعتبری.
خلعتبری ـ بنده امروز می‌خواهم یک مطلب خیلی اساسی را از نظر مملکت عرض کنم و آن موضوع چیزی است که ممکن است که خیلی مهم بنظر نیاید ولی اهمیت دارد و آن موضوع مطبوعات خارجی است نسبت بمسائل داخلی کشور ما اگر نظر آقایان باشد دو هفته قبل یکی از روزنامه‌های خارجی مطالبی نسبت بمقام سلطنت اظهار کرده بود و ایشان که در این موقع در مملکت تشریف ندارند بنده وظیفه خودم میدانم عرض کنم که خارجیها بدانند که مقام سلطنت و شخص شاه نزد ما بسیار معزز و محترم است (صحیح است) (علامه وحیدید ـ بسیار فضولی کرده بود) و ما هم معترض هستیم و هم متأثر (صحیح است)(علامه وحیدی ـ جداُ) و بنده می‌خواهم که همه مردم بدانند و مخصوصاُ خارجیها بدانند که مردم ایران میدانند مطالب که درباره کشور ما در این قبیل مسائل گفته می‌شود اهانت بشاه، توهین بنمایندگان مجلسین و اینها بمنظور دلسوزی و علاقه بکشور ما نیست (صحیح است) و برای تعقیب اغراضی است که خودشان دارند (صحیح است) و مکرر هم اینجا گفته‌ام مطلب دوم مطلبی است که متوجه بخودمان است و ما نباید این مسائل را بسکوت برگزار کنیم الان چند ماه است که روزنامه‌های خارجی من جمله مجله اکونومیست چاپ انگلستان و روزنامه نیویورک تایمز چاپ امریکا مقالاتی علیه و کلای مجلسین ایران منتشر می‌کنند ممکن است بگویند مطبوعات آزاد هستند ولی آقایان مسئله آزادی مطبوعات نیست برای اینکه هر کشوری در داخله خودش مستقل و آزاد است هر کاری می‌خواهد بکند اگر یک کارشناس خارجی یک نظریه‌ای در یک امر کشور ما بدهد مگر وکلای مجلسین ملزم بقبول نظر کارشناسان خارجی هستند؟ (نمایندگان ـ ابداُ) بنابراین فشار و توهین بنمایندگان که باید این قانون را تصویب کنید و چون تصویب نمی‌کنید برای این است که منافع شخصی دارید این بنظر بنده توهین بنمایندگان مجلسین است و دخالت در امری است که مربوط بخود ما است برای اینکه امروز این کارشناس این نظر را اظهار می‌کند اگر ما را در فشار بگذارند یا مرغوب بشویم قبول کنیم پس فردا یک پیشنهاد دیگری خواهد کرد یک کارشناس دیگر نظر دیگری اظهار خواهد کرد بنابراین سکوت بنظر بنده در مقابل این مسائل صحیح نیست اگر قانونی در امریکا و انگلستان می‌گذرد مگر ما اعتراض می‌کنیم که چرا وکلای مجلس قبول کردند و یا قبول نکردند؟ بنابراین وقتی که ما اعتراض و اظهاراتی نمی‌کنیم و مطبوعات ما در امور کشورهای دیگر کاری ندارند مطبوعات کشورهای دیگر هم حق ندارند در اموری که مربوط بحکومت و وظیفه ما است اظهار نظر بکنند و بما حمله کنند بنده نمیدانم آقایان توجه فرمودید یا خیر ولی بنده وظیفه خودم میدانم چون تبلیغاتی دارند می‌کنند که این تبلیغات باید معلوم شود که در مردم ایران بی اثر است از جمله تبلیغاتی و اظهاراتی که مثلا این روزنامه نیویورک تایمز می‌کند این است که در مجلس ایران قوانین مفید تصویب نمی‌شود برای اینکه وکلای مجلس ایران عده زیادش مالک هستند حالا بنده سوال می‌کنم اولا در مجلس ما از تمام صفوف و طبقات هستند (صحیح است) بعلاوه در
کشور ما اصلا دو سه نفر بیشتر مالک عمده نداریم و بقیه تمام مالک متوسط هستند در امریکا اشخاصی هستند از کشاورزهای معمولی و از مالکین معمولی که خیلی بیش از آنهائیکه در ایران معروف هستند ملک دارند و دو پنجم زمین در امریکا از طرف مالکین بزارعین برای زراعت واگذار می‌شود در سنا و در ملس امریکا ثروتمندان یاد هست در امریکا ثروت و منافع شقوق مختلف دارد در ایران ثروت کم است ثروت غیر از ملک نیست آنهائی هم که در ایران ملک گرفته‌اند و تا بحال اداره کرده‌اند بنظر بنده گناهی نکردند بنابراین اگر توجه بفرمائید مالکین ایران اشخاصی بوده‌اند و هستند که همیشه ثروت خودشان را در این مملکت نگاهداشته‌اند و با خود مردم خورده‌اند و بخارج از ایران نفرستاده‌اند (صحیح است) (غضنفری بآنها مربوط نیست) بنابراین بنظر بنده به مقالات آنها که در روزنامه‌ها گفته‌اند و نوشته‌اند باید جواب داده شود (صحیح است) آنها دلسوزی بی خود می‌کنند آنها نظرهاتی دارند که اصلا ما اجازه نمی‌دهیم که دخالت و دلسوزی در امور داخلی ما بکنند (صحیح است ـ صحیح است) عرض کنم چیزی که سبب شده است که این مسئله عنوان بشود گزارشی است که اخیراُ یک کارشناس امریکائی در مورد مالیاتهای املاک مزروعی داده و این گزارش سبب شده است که آنها این اظهارات را بکنند بنابراین بنده می‌خواهم امروز در اطراف این گزارش بآقایان توضیحاتی بدهم که اساساُ ما خودمان سابقه داشته باشیم و این مسائل روشن شده باشد این محاسبه‌ای که او کرده اصلا غلط است من دلم می‌خواست یکی از آقایان که در این امر مطلع است و در این امر با ایشان صحبت کردم آقای کورس حضور داشت در هندوستان و در پاکستان مالیات سرانةیک فرد طبق احصائیه‌های رسمی بین المللی ۳۲/۵ تا ۳۵ روپیه است یعنی در حدود ۴۵ تا ۵۰ تومان آنوقت بودجه صنعتی و عمران این دو کشور هم داخل در آن رقم است ما یک کشوری هستیم ک صنعت نداریم کشاورزی ما هم ناقص است بنابراین پرداخت دو هزار میلیون تومان مالیات یعنی هر سری یک هزار ریال از قدرت مردم ایران خارج است توجه فرمودید این یک مطلبی است که پارسال بنده گفتم پیرارسال هم بنده گفتم که ما اگر دو هزار میلیون تومان را حساب کنیم از املاک مزروعی بتوانیم ششصد میلیون تومان بگیریم و تحویل وزرات دارائی بدهیم این حساب اساسش غلط است چند نفر کارشناس بیاورید عرایض بنده صحیح است یا خیر بعلاوه در مورد مالیات املاک مزروعی ایران کارشناسان خارجی هیچ اطلاعی ندارند و اطلاعاتشان منحصر باطلاعاتی است که در تهران از خیابان گردهای تهران کسب می‌کنند (صحیح است) نه از بیابان گردهای ایران بدلیلی اینکه حساب را نمیدانند نمیدانند یک ملک در ایران نگاهداریش چقدر خرج دارد بسا اوقات در ایران محصول یک ملک در یک سال یا چند سال در اثر آفت یا سیل از میان می‌رود بسا اوقات که خرج تعمیر یک قنات برابر است یا عایدات چند سال قنات (صحیح است) و یا برابر است با قیمت همان ملک (صحیح است) اینجا که بانک کشاورزی نیست اداراتی نداریم تا این قبیل کارها را برای مردم انجام بدهند بنابراین اشخاصی که از خارجه میایند و با مردم بی اطلاع تماس می‌گیرند از این امور و جریانات بیخبر می‌مانند آنوقت مأخذ مالیات را بروی قیمت بردن نتیجه ـ اش این می‌شود که اگر چنین قانونی ما تصویب کنیم نتیجه اش نابودی کشاورزی فعلی ایران می‌شود دلیل عرض می‌کنم بنده قسمتهای جنوب ایران را من باب نمونه عرض می‌کنم در کرمان در کاشان در اصفهان در یزد قنوائی داریم که هشت فرسخ ده فرسخ طول این قنات است این را امروز قیمت می‌کنید یک میلیون تومان اگر بخواهید از روی این مالیات بپردازد باید سال اول ملکش را بگذارد و برود (مهندس اردبیلی ـ کاملا صحیح است) ببینید آقایان چطور بی حساب اینرا گفته‌اند یا همان ملکی که در یزد و کرمان مثل زدم ممکن است این قنات در سال ۵۰ هزار تومان خرج داشته باشد ولی در سال بعد از خرج پنج هزار تومان بیشتر عایدی نداشته باشد اینها مسائلی است که ما میدانیم و کارشناسهای خارجی نمیدانند (صحیح است) و آنوقت اشخاصی در ایران هستند و این روزنامه‌ها را می‌خوانند خیال مکنند که این کارشناس خارجی می‌خواهد خدمت بمملکت بکند و ما علاقه بمملکت نداریم در صورتی که هر قانونی راجع بمالیات دولت بمجلس آورده‌اند مجلس تصویب کرده است قانون هشتاد در صد مالیات را تصویب کرد قانون پنجاه در صد فعلی را تصویب کرد و من قطع دارم که هر قانونی که بنفع مملکت و مصلحت ایران باشد اول از همه مالکین تصویب می‌کنند برای اینکه علاقه بمملکت دارند چطور این آقای ذوالفقاری و برادرهایش و سایر آقایانی که در مواقع سخت جان خودشان را برای مملکت گذاشتند حاضر نیستند که مالیات مملکت بدهند در مواقع سخت این دسته از مردم نشان دادند که تا پای جان ایستاده‌اند و از مملکت هم خارج نشده‌اند بار اینکه بمملکت علاقه داشته‌اند این را بنده برای خودم عرض نمی‌کنم بنده مالکی نیستم که ملک زیاد داشته باشم بنده در سال شاید بیش از ده دوازده هزار تومان در آمد ملک ندارم ولی برای مملکت این مطالب و این مسائل را باید عرض کنم آمدیم خواستند این مالیات را از روی قیمت بگیرند، آقای مهندس اردبیلی تقاضا می‌کنم اجازه بدهید خوب بفرمائید ببینیم کی قیمت می‌کند مگر پارسال در همین شهر تهران تیمجه‌ها سراها و کاروانسراها را برای حق و حساب بمزاید نگذاشتند؟ مگر پارسال مأمورین وصول مالیات بدون گرفتن حق و و حساب مالیات‌ها را تصفیه کردند بنابراین ما که این عمل را تجربه کرده‌ایم و میدانیم با دادن پنج هزار تومان می‌شود صد هزار تومان سر دولت کلاه گذاشت یا مأموری می‌تواند با خواستن پنج هزار تومان صد هزار تومان بیک مؤدی تعدی کند و این عمل چند سال است که می‌شود چرا یک سیستم صحیحی اتخاذ نکنیم که هم مالیات وصول بشود و هم تماس مردم با مأمورین کم بشود و هم اینکه بیک نتیجه صحیحی برسیم این است که بنده عرض می‌کنم اگر منظور گرفتن مالیات است این راههائی که پیشنهاد کرده‌اند این راهها صحیح نیست مگر اینکه بخواهند طبقه مالکین متوسط را از بین ببرند در سال ۱۳۲۸ در کشور کمونیستی روسیه شوروی برای اینکه طبقات متوسط را از بین ببرند مالیاتهای خیلی سنگین وضع کردند و چون طبقات متوسط نتوانستند آن مالیات را بدهند همه آنها را گرفتند و حبس کردند و فرستادند باردوهای کار اجباری و از بین بردن یعنی طبقه متوسط را بعنوان مالیات کلکشان را کندند حالا اگر غرض این است که مالکین ایران از بین بروند دیگر ما احتیاج بکار شناس امریکائی نداریم کارشناسان غیر امریکائی داریم حزب کمونیست داریم کمونفرم داریم دستوری کلی داده‌اند که هر که هر چه دارد بگیرند خوب اینرا یکدفعه اجرا کنید (احسنت، احسنت) چرا بیخود دیگر دور خودمان بچرخیم و جنگ طبقاتی توی این مملکت راه بیندازیم؟ این دسته را بآن دسته طرف کنیم اما روی حساب بنده صریح عرض می‌کنم کشاورزی ایران در شرائط فعلی اگر بدون مطالعه تغییراتی در وضعش داده بشود چون ما در مقابل دستگاه دولتیمان هیچ ملجا و پناهی نداریم که بتواند دهات را اداره کند بر هم زدن وضع کشاورزی بدون یک مطالعه بسیار کامل خیانت بمملکت است (صحیح است) برای این که این کشاورزی اگر از بین رفت همین محصولاتی را که امروز یک عده مردم و مالک با زحمت تهیه و فراهم می‌کند و دهاتی را اداره می‌کند از بین می‌رود این محصول اگر از بین رفت آنوقت بنظر بنده باید آب آشامیدن را هم از خارج وارد کنید (حشمتی ـ نظر همین است) دو مثل برای آقایان عرض می‌کنم این کشور ترکیه و عراق همسایه ما هستند در کشور ترکیه از نمایندگان ترکیه که این جا آمدند پرسیدیم گفتند که ما مالیات املاک مزروعی نمی‌دهیم جناب آقای تربتی هم فرمودند که عراق هم مالیات املاک مزروعی نمی‌دهد بنده تعجب می‌کنم در دو مملکت مجاور و مشابه چرا باید اینقدر اختلاف باشد این چه موقعیت سیاسی است که اقتضا می‌کند در یکی پیشنهاد بشود که مالیات بمأخذ قیمت ملک بگیرند که کشاورزی نابود بشود و اما در آن دو کشور اصلا مالیات املاک مزروعی وجود ندارد حالا این تبلیغات بر علیه مالکین چرا هست؟ دلیلش را شاید آقایان توجه داشته باشند مملکت ما یک مملکتی است که نفت دارد در آمد و منافع سرشاری خارجیها از منابع نفتی ما می‌برند برای اینکه یک جائی پیدا کنند یک اشخاصی را پیدا کنند که حواسهای مردم متوجه آنها بشود یا مالکین و یا تاجر یا عنوان هزار خانواده و این مسائل را پیش می‌کشند برای اینکه مرد از مسائل و منابع نفتی و بهره هائی که خارجیها می‌برند توجهشان را سرگرم مالکین و خودشان بکنند و با اختلافات داخلی پدر مردم را در بیاورند و آنها هم نفت را ببرند این فکر آنها است (صحیح است، احسنت) و الا می‌توانند مالیاتهای محلی وضع کنند بنده معتقدم برای املاک مزروعی باید مالیاتهای محلی وضع کرد آن مالیات‌ها محلی بمصرف راه بهداری پل سازی و این قبیل چیزها برسد که اصلا جزو بودجه مملکتی نباید ممکن است این در آمدها اصلا در اختیار استانها باشد کرمان بیک شکل یزد بیک شکل هر استانی مطابق مقتضای خودش با حساب کردن مخارج و چیزهای دیگر اگر خواستید مالیاتی وضع کنید مالیات ممکن است مالیات محلی باشد نه مالیاتی که بودجه مملکتی بآن متکی باشد چرا دور می‌رویم مگر در زمان اعلیحضرت فقید در ایران مالیات املاک مزروعی از بین نرفت و ملغی نشد حالا چرا اینطور می‌خواهید بکنید این کار واقعاُ از خدمت رضا شاه بود خدا رحمتش کند که در قسمت اقتصاد مملکت من هر چه فکر می‌کنم میبینم خدمت کرد (صحیح است) چطور در یک قسمت تمجید از یک دوره‌ای می‌کنیم در قسمت دیگر این حرف را می‌زنیم من نمی‌فهمم بنظر بنده در این کارها دقت کافی نمی‌شود و این بی دقتی موجب پشیمانی خواهد شد بنده چند موضوع را برای آقایان من باب مثال عرض می‌کنم که ما اظهارات کارشناسان خارجی را باید استماع کنیم نه اینکه حتماُ قبول کنیم من این آقای شجاع بیات ماکو این شخص را میدانم ک در کشاورزی ایران بسیار وارد است (صحیح است)
آقایانی که در امور محلی ایران اطلاعات دارند بنظر بنده باید اظهارات کارشناسهای را دقیقاُ رسیدگی کنند حلاجی کنند و تطبیق با اوضاع بدهند برای نظر کار شناسهای خارجی بنده چند نمونه می‌خواهم عرض کنم مثلا فرض کنید که در قسمت کارهای سیاسی کارشناس کشوری از دوستان ما بما راهنمائی هائی کردند ما نباید همین طوری قبول کنیم یا در کارهای اقتصادی نباید آنها را قبول کنیم (خرازی ـ آنها کار شناس درجه اول بما نمی‌دهند تمام اینها کارشناس درجه ۳ و ۴ هستند) اجازه بفرمائید برای اینکه ثابت شود همیشه کارشناسهای خارجی خوب فکر نمی‌کنند و اوضاع را خوب درک نمی‌کنند دو سه مثال برایتان عرض می‌کنم یکی از لحاظ سیاسی خودم در کتابی که دیشب بدستم رسید دیدم کتاب کنفرانس بالتا در صفحه ۳۳۳ خواندم که روز ولت فقید با تمام علاقه‌ای که بایران داشت و برای اینکه من همیشه قدردانی کرده‌ام از تقویتی که امریکائیها بما کرده‌اند و از کمکهائی که آمریکا بما کرده‌اند ما متشکر هستم معذالک حرف هر کسی که با ما دوست است نباید همین طوری قبول کرد. مرحوم روز ولت بوزارت خارجه خودش پیشنهاد داده (این مطلب در کتابی که وزارت خارجه امریکا چاپ کرده نوشته شده) پیشنهاد کرده که چطور است ما در جنوب ایران یکنید آزاد بدهیم که این بندر آزادی تحت قیمومت آمریکا و انگلیس و روسیه باشد و راه آهن ایران هم بین المللی باشد که روسها بتوانند بخلیج فارس برسند، حالا اگر این پیشنهاد قبول شده بود ببینید چه بلائی بسر ایران میامد ولی وزیر خارجه آمریکا گفته بود انگلیسها با این پیشنهاد مخالفند و این پیشنهاد هم صحیح نیست بعداُ معلوم شد که در کنفرانس بالتا مشاور دست راست روز ولت آللژرهیس از کمونیستها برجسته بو وارد در تشکیلات کمونیستی بوده که بعد در امریکا محاکمه هم شد محکوم هم شد پس ممکن است رئیس جمهور آمریکا هر رئیس جمهوری مشاورش بی اطلاع باشد یا غرض داشته باشد و آلت دست باشد پس ما هیچوقت نباید پیشنهادها و اظهارات یک کارشناس را بعنوان اینکه کارشناس فلان دوست است یا کارشناس رئیس جمهور است قبول کنیم این را برای مثال عرض کردم دو سه مثال از کارشناسهای خارجی در داخله دارم اینها با مدرک است این گزارشی است که بوزارت کشاورزی به یک کارشناس خارجی داده است. د سه مورد سه پیشنهاد کرده است اولا راجع بدام داری گفته است که باید دام داری در ایران کم بشود در صورتی که افغانستان برنامة ازدیاد دامداری دارد (صحیح است) حاجی علینقی کاشی معتقد است که ذبح بره و صدور پوست برده را تا سه سال باید منع کرد برای اینکه صادرات و محصولات و گوشت و لبنیات سه برابر بشود، به بینید ایرانی چطور فکر می‌کند در موضوع مرکبات مازندران ـ این کار شناس پیشنهاد کرده از اسپانیا یک کارشناس دعوت کنیم و او بگوید که آیا لازم است در ایران مرکبات توسعه داده بشود یا نه؟ (صدر زاده ـ مرکبات که دایم) حالا کارشناس اسپانیولی هم آمد گفت نه، خود اسپانیا بزرگترین صادر کننده پرتقال است از یک نفر پرسیم این چه نظری بود که داده گفته بود برای اینکه در شمال ایران بعضی اوقات هوا سرد است گفتم ما درخت‌های مرکبات ۱۵۰ ساله داریم از قضا هفته گذشته مجله‌ای بدستم آمد که امسال در اسپانیا یخ بندان شده و بدرختهای مرکبات آنجا صدمه زده است یک کارشناس دیگر گفته است که در ایران زراعت چای نباید توسعه پیدا کند در صورتی که تا دو سال پیش در ترکیه سطح زراعت چای به هفت هزار هکتار رسیده بود و در این دو سه سال هم شاید چند هزار هکتار اضافه شده باشد (حشمتی ـ آنها می‌گویند ما نفت می‌خواهیم و چیز دیگر نمی‌خواهیم .) (پرفسور اعلم ـ اصلا کارشناس نداشته باشیم چطور است ؟) بنا براین خواستم عرض کنم که بنده مخالف با مالیات مستقیم نیستم باید مالیات مستقیم گرفته شود بدون تردید اما طریق ازدیاد مالیات مستقیم این نیست که ما الان می‌خواهیم بگریم راهش این پیشنهاد آقای دکتر تابلور نیست، مالیات مستقیم را ما باید ببینیم که در سایر ممالک چکار کردند که زیادتر شده است مالیات مستقیم وقتی زیاد می‌شود که در آمد اشخاص زیاد بشود و در آمد اشخاص وقتی زیاد می‌شود که تولید در مملکت زیاد شود بنابراین این کارشناسهای خارجی که اینجا آمده‌اند هیچکدام ندیده‌ام اظهار نظر بکنند که در ایران باید صنعت ترقی کند و بالا بروند (صحیح است) بنده که زیاد مطلع نیستم این مسائل را می‌فهمم، آقای مشایخی این مسائل را استدعا می‌کنم توجه بفرمائید خیلی مهم است.
رئیس ـ آقای خلعتبری از این دقیقه از نوبت آقای کدیور استفاده می‌کنید.
خلعتبری ـ بله متشکرم ـ بنده این مسائل را می‌فهمم ولی تعجب می‌کنم که کارشناسهائی که می‌آیند اینجا با اینهمه سوابق و تحصیلات چطور توجه باین مسائل ندارند چرا نمی‌گویند که بانک صنعتی دو هزار میلیون تومان سرمایه لازم دارد (احمد طباطبائی ـ بر فرض که ندهد یکمرتبه می‌دهد بحال علنقی کاشانی) چرا نمی‌گویند که بانک کشاورزی دو هزار میلیون تومان سرمایه می‌خواهد، ما برای بانک صنعتی در هفت سال شصت میلیون تومان سرمایه گذاشته‌ایم، آقای خرازی درست است اینکار؟ (خرازی ـ نخیر) والله و بالله این برای خرید یک کارخانه است آنوقت پول ندارند بمردم بدهند، و صدای مردم در می‌آید استناد بآئین نامه می‌کنند و صدای ده نفر دیگر را در می‌آورند، حقیقتش اینست که پول ندارند بانک کشاورزیمان بدتر است (صدر زاده ـ بانک رهنی همینطور) ای مسائل و آقا ما می‌فهمیم خوب برای این برنامه‌ای که مالیات مستقیم را زیاد بتوانیم بکنیم و در آمد زیاد بشود چه باید کرد حالا بنده کارشناس نیستم ولی می‌خواهم باین کارشناس عرض کنم باید ببینیم سایر ممالک چه کردند کار شناس نیستم ولی می‌خواهم باین کارشناس عرض کنم باید ببینیم سایر ممالک چه کردند کارشناسهای امروز ممالک آمریکا و اروپا (آقای مشار استدعا می‌کنم توجه بفرمائید) کارشناسهای امریکا و اروپا امروز اروپا و آمریکا را دیده‌اند وضع ما وضع هفتاد سال پیش آمریکا و اروپاست بنابراین آنها قطعاُ از وضع ما اطلاع ندارند و نمی‌توانند اطلاعی داشته باشند برای مثال عرض کنم خدمتتان یکی از کارشناسهای خراجی رفت گویا شاهرود برای مطالعه در امر قنات و اظهار نظر کرد که چاه این قنات را باید صد متر گودتر بکنند گفتند که این قنات چاه عمودی نیست که صد متر گود کنند تازه فهمید که قنات یک چیزی است از سیستم افقی استفاده می‌شود آقای این قبیل اشخاصی که ایران را ندیده‌اند تهران را ندیده‌اند چطور می‌توانند در امر کشاورزی دخالت کنند و اظهار نظر کنند؟ بنابراین ما باید به بینیم در اروپا و آمریکا چه کردند؟ در اروپا و آمریکا دوره‌ای طی کردند یک دوره شصت هفتاد ساله، طی کردند که در این دوره آزادی عمل دادند، محدودیت را کنار گذاشتند مالیاتهای سنگین وضع نکردند برای اینکه اشخاص منتفع بشوند و بعلت نفع خصوصی صنعت کشاورزی را ترقی بدهند و جلو تحریکات طبقاتی را گرفتند از محصولات داخلی حمایت کردند از تجارت و صنعت حمایت کردند تا اینکه توانستند مملکت خودشان را یک مملکت صنعتی بکنند و وقتی بآن حد رسید مالیاتهای سنگین وضع کردند آقایان در سود الان سرمایه‌ای که برای تولید بکار ببرند مشمول مالیاتهای بسیار سنگین است برای چه؟ برای اینکه در کشور سوئد تولید بدرجه اشباع رسیده بدرجه‌ای رسیده است که مملکت ظرفیت بیشتر از آن ندارد در آنجا مالیات سنگین وضع کردند که کسی نتواند تولید را زیاد کند در ایران ما نمی‌توانیم صنعتمان را با آمریکا و سوئد مقایسه کنیم. ما اینجا احتیاج بتولید داریم ولی با کمال تأسف راهی که می‌رویم راهی است که بر خلاف آن نتیجه‌ای است که باید بان برسیم یعنی تحریک طبقاتی می‌کنیم محدودیت قائل می‌شویم حمایت از صنعت نمی‌کنیم کمک بکشاورزی و صنعت نمی‌کنیم مالیات سنگین می‌خواهیم وضع کنیم تحریکات طبقات می‌خواهیم بکنیم، آنوقت می‌خواهیم. مملکت ما مملکت صنعتی و کشاورزی هم بشود نه آقا ما بر خلاف مقصود داریم می‌رویم اگر ما خواسته باشیم مثل آمریکا و انگلستان و فرانسه باید راهی که آنها رفتند برویم یعنی یک دوره لیبرالیزم، آزادی عمل، نبودن محدودیت، کمک‌ها، حمایت‌ها، اینها را طی کنیم تا بمقصود برسیم از منزلم یادم رفت مجله‌ای را بیاورم در این مجله ارتورلونس که یکی از سوسیالیستهای معروف انگلستان است می‌گوید این سیستم گرفتن مالیات سنگین انگلستان را باین روز نشانده باید منافع اشخاص را تأمین کرد زیرا تا نفع نباشد مردم دست بکار‌های بزرگ نمی‌زنند اشخاص بکرهای بزرگ وقتی متوجه می‌شوند که بتوانند منتفع بشوند اگر بدانند هر روز یک قانونی می‌آید متزلزلشان می‌کند یک روز ملک و خانه را می‌گیرد یک روز مالیات پنجاه درصد وضع می‌کند یک روز مردم را بر علیه هم دیگر میشوراند مگر مردم احمقند که بیایند سرمایه خودشان را در کشاورزی و در صنعت بکار بیندازند (مهندس اردبیلی ـ کاملا صحیح است) سرمایه را از چنین مملکتی خارج می‌کنند اینها را باید در نظر گرفت حالا این برنامه‌ای که بنده عرض می‌کنم خدا شاهد است نه برای تاجر است نه برای ملاک است فقط برای مملکت است آقایان ما در یک دوراهی قرار گرفته‌ایم یکی اینکه کشاورزی و صنعت باید در این مملکت ترقی کند یکی دستگاه عظیم صنایع کشورهای صنعتی است ما با هم از این جهت رقابت داریم هر چه وضع ما عقب تر باشد پست تر باشد: کشاورزی، صدمه به بیند صنعت، ترقی پیدا نکند بنفع کشورهای صاحب صنایع است برای اینکه مملکت ما بازار فروش محصولات آنها می‌شود خدا شاهد است ما اگر یک رویه اقتصادی صحیح پیش نگیریم و از مالیاتهای سنگین و از اختلافات و تحریکات طبقاتی و از محدودیتها و از کارهای دیگر مردم را بترسانیم که در این مملکت صنعت ترقی نکند خدا شاهد است این بضرر مملکت است برای اینکه تا چند سال دیگر آنچه از نفت بدست می‌آوریم آنچه خودمان در این مملکت تولید بکنیم تمامش را باید در ازاء قیمت محصولات خارجی تحویل خارجیها بدهیم (صحیح است) من از دولت می‌خواهم در این کار دفت کند نه بیند حرف ما صحیح است یا حرف آنها بنشینیم به بینیم اگر حرف آنها صحیح باشد من خودم اول کسی هستم که قبول می‌کنم و زیر بار حرف صحیح خواهم رفت اما من میبینم ما یک کشاورزی داریم و این کشاورزی را می‌خواهند از بین برند باین روز بیندازند و اگر این کشاورزی از بین برود دیگر برای مملکت چه می‌ماند تمام عرض بنده این است در خاتمه عرایضم
دو تذکر خدمت آقایان عرض می‌کنم و مرخص می‌شوم یک مثالی می‌خواهم بیاورم: آن هم دلیلی دارد دلیلش هم همان مجلات کشورهای خارجی است یک کشوری هست باسم پرتوریکون، این کشور پرتوریگو که جزء خاک آمریکا محسوب می‌شود در آنجا امریکائیها یک برنامه‌ای اجرا کرده‌اند من از آقا ذوالفقاری خواهش می‌کنم به آقای نخست وزیر از طرف بنده عرض کنند دو نفر بفرستند برتوریکو که به بینند در آنجا آمریکائیها چه برنامه‌ای اجرا کرده‌اند (مهندس سلطانی ـ معاون اداریشان رفته‌اند) در برتوریکو هر کس کارخانه جدیدی برای صنعت جدید احداث کند از مالیات معاف است و در نتیجه این معافیت چندین صد کارخانه بوجود آمده، دولت توریکو چهار صد کارخانه خودش تأسیس کرده و بعداُ واگذار کرده است بافراد که بطور خصوصی استفاده کنند آن یک برنامه این هم یک برنامه که هر چه دارد باید آز آن مالیات سنگین گفت ـ جلوی کشاورزی را باید گرفت مردم را متزلزل کرد که هیچکس دست بهیچ کاری نزند خوب این یک فکر خوبی است از این جهت که بقیه ثروت این مملکت هم بیرون برود مسئله دوم مسئله تظاهر و کسب و جهه است بنده می‌توانستم بیایم اینجا خلاف این را بگویم بگویم آقایان کشاورز رفت کار گر رفت ای ضعیف ای فقیر، ثروتمند چه کرد اغنیا چه می‌کنند فلان، و از این حرفها مردم هم خریدار حرفهای منفی هستند ولی بنده نمی‌خواهم از این اظهارات نفعی ببرم که بگویند به به ماشاء الله چه نطق خوبی کرده بنده نه ملاک عمده هستم و نه تاجر هستم، نه سرمایه دارد، و من این حرفها را برای مملکت عرض می‌کنم، این پرده ریا و تظاهر باید یکروزی برداشته شود مسائل اقتصادی را بنشینیم بوسیله اشخاص بی طرف و ایرانی و مطلع حل کنیم آقایان رضا شاه کبیر اول یک برنامه صحیح اقتصادی اتخاذ کرد و مملکت را آنطور رو بترقی برد ولی امروز ما برنامه صحیح نداریم و این برنامه‌ای که الان داریم فقط ما را بصورت یک مملکتی در خواهد آورد که فقط بازار فروش صنایع ممالک صنعتی خواهد شد (احسنت)
۳- تصویب صورت مجلس
رئیس ـ چون عده کافی است تصویب صورت مجلس جلسه قبل اعلام می‌شود.
۴- طرح و خاتمه شور اول گزارش کمیسیون دادگستری راجع بدغاوی ملکی اشخاص بر دولت
رئیس ـ وارد دستور می‌شویم لایحه دعاوی اشخاص بر دولت مطرح است شور اول است
گزارش کمیسیون دادگستری قرائت می‌شود
(بشرح ذیل قرائت شد)
گزارش از کمیسیون دادگستری بمجلس شورای ملی.
کمیسیون دادگستری در جلسه عصر چهار شنبه اول خرداد ماه ۱۳۳۶ لایحه ارسالی از مجلس سنا راجع برسیدگی به دعاوی اشخاص علیه دولت نسبت باملاک را با حضور آقای وزیر جنگ و آقای کفیل وزارت دادگستری مورد رسیدگی و شور قرار داده و عین مواد ارسالی از مجلس سنا بتصویب رسیده و اینک گزارش آن را بمجلس شورای ملی تقدیم می‌دارد.
ماده ۱- بمنظور تسهیل در رسیدگی و تسویه دعاوی اشخاص که تا این تاریخ نسبت باملاک و قنواتی تقاضای ثبت نموده و مورد تصرف دولت می‌باشد اعم از اینکه منتهی بصدور سند مالکیت شده یا نشده باشد کمیسیون مرکب از پنج نفر بعضویت سه نفر از مستشاران دیوان عالی کشور و رئیس دادگاههای استان مرکز و بک نفر از رؤسای شعب دیوان محاسبات تشکیل خواهد گردید که در صورت تراضی طرفین کمیسیون مطابق مقررات این قانون رسیدگی نماید.
ماده ۲- قضات دیوان کشور بانتخاب هیأت عمومی دیوان عالی کشور و رئیس شعبه دیوان محاسبات بانتخاب وزارت دارائی تعیین می‌شوند.
ماده ۳- مدت اختیار کمیسیون مذکور تا آخر سال ۱۳۳۸ خواهد بود.
ماده ۴- کمیسیون موظف است ده روز قبل از تاریخ رسیدگی شاکیان نماینده وزارت خانه یا موسسه دولت که ملک را در تصور دارد برای حضور در جلسه رسیدگی دعوت نماید
ماده ۵- کمیسیون پس از رسیدگی می‌تواند بخلع ید دولت از اراضی مورد دعوی و پرداخت اجور سنواتی که یا پرداخت بهای منصفانه اراضی و باب تعویض اراضی مورد تصرف دولت با سایر املاک دولتی رأی بدهد و در صورتی که مدعیان مالکیت را در تمام یا قسمتی از دعوی ذیحق نشناسد رأی مقتضی صادر نماید رأی کمیسیون باکثریت آراء قطعی و لازم الاجرا است.
تبصره ۱- کمیسیون در صورتی رأی که خلع ید دولت از اراضی مورد اختلاف خواهد داد که دیگر مرود احتیاج دولت نباشد.
تبصره ۲- در مورد تعویض ملک مورد تصرف دورت با ملک دیگر دولت پس از تعیین بهای هر یک از عوض و معوض از طرف کمیسیون پس از موافقت دولت حکم مقتضی صادر خواهد شد.
ماده ۶- نسبت با ملاکی که طبق۴ تصمیم مراجع قانونی دولت ملزم بخلع ید یا استرداد آنها گردیده ولی هنوز حکم اجرا نشده است اشخاص ذیحق می‌توانند از مقررات این قانون استفاده و بکمیسیون نامبرده مراجعه نمایند.
ماده ۷- تعقیب و دفاع از دعاوی مربوط باملاک و رقبات یا بها یا عوائد متعلق به آنها بر عهده وزارت خانه یا موسسه مربوطه است کلیه اسناد و مدارک و سوابق مربوط بدعاوی مذکور در هر وزارت خانه یا موسسه دولتی باشد باید در اختیار وزارت خانه یا موسسه دولتی که مدارک مزبور ورد احتیاج است باشد گذارده شود.
ماده ۸- وزارت دارائی کشاورزی جنگ دادگستری و سایر وزارتخانه‌های مربوط مأمور اجرای این قانون می‌باشند مخبر کمیسیون دادگستری ـ عمیدی نوری.
رئیس ـ گزارش کمیسیون دارائی هم قرائت می‌شود
(بشرح ذیل قرائت شد)
گزارش از کمیسیون دارائی بمجلس شورای ملی.
کمیسیون دارائی در جلسه چهار شنبه ۱۵ خرداد ماه ۱۳۳۶ با حضور نمایندگان دولت بلایحه ارسالی از مجلس سنا در مورد رسیدگی و نظر کمیسیون دادگستری را عیناُ تصویب و اینک گزارش آن را تقدیم می‌دارد مخبر کمیسیون دارائی ـ مشایخی.
رئیس ـ کلیات مطرح است آقای دکتر مشیر فاطمی بفرمائید.
دکتر مشیر فاطمی ـ بنده عرضم راجع باین است و متأسفانه آقا ی کفیل وزارت دادگستری تشریف ندارند که حرف ما را گوش کنند اینجا تازه آمده‌اند و یک لایحه‌ای آورده‌اند در تمام موادش است مخصوصاُ در ماده ۶ که اگر احکامی هم صادر شدهباشد بنفع اشخاص این اشخاص می‌توانند تازه بروند باین کمیسیون و احقاق حق خودشان را بکنند متأسفانه تمام دولتهای ما که روی کار مآیند اصلا بچیزی که اعتنا ندارند باحکام دادگستری است بنده نمی‌دانستم که امروز این لایحه مطرح می‌شود والا د سه تا سند زنده می‌آوردم از این که خود دولت احکام قطعی دیوان الی کشور را اجرا نمی‌کند (صحیح است) در سال ۱۳۱۲ یعنی وقت یکه مرحوم مجید آهی رئیس یکی از شعب دیوان کشور بوده است حکمی بنفع یک کسی صادر شده است ولی تا بحال اجرا نشده است متأسفانه حالا همه ادارات ما خود مختارند این اداه ثبت اسناد می‌گوید این حکم درست است ولی چون ممکن است در یک شعبه دیگر هم بر علیه این شخص عرض حالی باشد ما اجرا نمی‌کنیم، آقا حکم دیوان کشور را مگر می‌شود در یک مملکتی اجرا نکرد چند روز قبل یکی از طلبکاران این حاجی ربابه خانم آمده بود و می‌گفت هنوز کار طلب ما بجائی نرسیده این قضیه ایران استحضار مجلس و دولت عرض می‌کنم در کابینه مرحوم قوام ـ السلطنه که این حاجی ربابه و این بساط پیدا شد اداره ثبت اسناد تمام دارائی این زن را ضبط کرد و در مقابلش هم آمد و گفت بطلبکاران او که ما بشما قبض می‌دهیم، از طرف ثبت اسناد این قبوض لازم الاجرا را دادند بدست مردم توی این قبوض هم بهیچوجه ننوشته است که بابت طلب حاجی ربابه یا حسن یا حسین، نوشته است که بدهکار ثبت کل و بستانکار عمر و وزید، من باب نمونه عرض می‌کنم این شخص رفته است اداره کل ثبت گفته که آقا شما روی این اجرائیه صادر کنید نه گفته است چون بر علیه اداره ثبت است ما اجرائیه صادر نمی‌کنم جناب آقای عمیدی نوری جنابعالی که خودتان وکیل دادگستری هستید آقا مگر فرق می‌کند بین ثبت یا مشیر فاطمی یا حسن یا حسین که بنده بدهکار هستند بر علیه بنده اجرائیه صادر می‌کنند یا خیر؟ چرا بر علیه اداره ثبت اسناد اجرائیه صادر نمی‌کنند و یکی از دستگاههای دولتی است؟ اساساُ توی این مملکت حساب خود مختاری رسیده است بجائی که شهرداری تهران هم یک کار خوبی شروع می‌کند پارکینگ درست می‌کند انتهای خیابان بخصوصی است مثلا برای خیابانهای اسلامبول، لاله زار سعدی برای اینکه مردم زیاد نایستند حالا شما توی هر کوچه و پس کوچه‌ای که می‌شوید پارکینگ می‌گیرند و خیابان‌ها را هم درست نمی‌کنند (مهندس هدایت ـ ماشین‌های دولتی را هم معاف می‌کنند) ماشین‌های دولتی را معاف می‌کنند پارکینگ هم می‌گیرند اصلا همه کارها مسخره شده است خوب تمام تهران را یواش یواش بگوئید محل پارکینگ است هر کس در پیاده رو هم ایستاد بیاید ۵ قران بدهد این شهرداری هم که کاری بلد نیست بکند بنده خلاصه عرایضم این بود که یک توجهی بدولت بدهم در حالی که وزیر مسئولش تشریف ندارند و عرض مطالب هم حقیقتش این است که فایده‌ای ندارد برای اینکه توجهی بآن نمی‌شود پس خود دولت باید اول موظف باشد که احکام دیوان کشور را اجرا کند ولو این که دیوان کشور خدای نکرده حکم بغلط بدهد دوم اینکه چه دلیلی دارد که دولت برای خودش اجرائیه صادر نمی‌کند و برای بنده و عمر و و زید صادر می‌کند در این لایحه هم دولت می‌گوید اگر احکامی صادر شده باشد این احکام را بیاورد در آن کمیسیون تشخیص بدهد که باید اجرا شود یا نه معلوم نیست چرا حکم ذی نفع را اجرا نکرده و حالا ذی نفع دوباره
باید برود بکمیسیون بنده این را خواستم تذکر بدهم،
رئیس ـ آقا دکتر شاهکار بفرمائید (گفته شد نیستند) دیگر کسی اجازه صحبت نخواسته است باید رأی بگیریم بورود در مواد (عمیدی نوری ـ اجازه میفرمائید) بفرمائید.
عمیدی نوری (مخبر کمیسیون دادگستری)ـ نکاتی که جناب آقای دکتر مشر فاطمی فرمودند از نظر عدم اجرای بعضی از احکام محاکم دادگستری و همچنین از نظر عدم رعایت بعضی از حقوق بسیار صحیح و قابل تصدیق خود اینجانب است ولی لایحه‌ای که فعلا مطرح است برای تخفیف قسمتی از چنین بی عدالتی‌ها و جلو گیری از همین عدم اجرای احکامی است که جناب آقای دکتر مشیر فاطمی فرمودند این لایحه برای همین است که بعضی از املاک که حتی دارای ورقه مالکیت است و یا دارای احکام قطعی است و این املاک بملاحظه احتیاج مبرمی که برای وزارت جنگ با دولت بوجود آمده کارشان لاینحل مانده، از طرفی صاحب حق دعوی مالکیت می‌کند حکم دارد و از طرفی در تصرف و احتیاج دولت است ما چه فکر کرده‌ایم؟ گفته‌ایم که یک هیئت عالی مقامی که مرکب از ۵ نفر است که چهار نفرشان مستشاران دیوان کشور و رئیس دادگاه استان هستند یک چنین شخصیت هائی جلسه تشکیل می‌دهند و باین قبیل دعاوی رسیدگی می‌کنند ذیحق هم الزام ندارد جناب آقای دکتر مشیر فاطمی همانطور که در ماده ۶ فرمودید می‌تواند یعنی به اختیارش گذاشتیم که اگر دلش خواست آن جا را ترجیح داد بیاید در این کمیسیون و بحقش رسیدگی بشود و مخصوصاُ اینجا قید است یا ملک بهش بدهند یا تعویض یا پول تقریبا بلکه تحقیقاُ می‌شود گفت که این لایحه برای جلوگیری و تخفیف قسمتی از همان تبعیضها و تجاوزهای حقوقی است که فرمودید والا اساس قضیه صحیح است بنده معتقد هستم در مقابل اجرای قوانین و احکام محاکم بایستی خیلی جدی بود و مقاومت داشت و بیشتر از همه وظیفه مجلس شورای ملی است که باید این گونه تخطی‌ها رو تجاوزهای قانونی را از جهت آن مسئولیت نظارت و وظیفه دقت و مراقبتی که دارد استفاده کرده وزرائی که قوانین را اجرا نمی‌کنند یا احکام دادگستری را مقاومت می‌کنند و اجرا نمی‌کنند ازشان سوال کند استیضاح کند ما در قانون مجازات عمومی ماده‌ای داریم کسانی که امتناع می‌کنند از اجرای احکام دادگستری اینها مجرمند و قابل تعقیب جناب آقای دکتر مشیر فاطمی (دکتر مشیر فاطمی، ولی کسی تعقیبشان نمی‌کند) اگر کسی تعقیبشان نمی‌کند این تقصیر خود ما است یعنی قوه مقننه که می‌گوید من نظارت در قوه مجریه دارم نظارت در کارهای دولت دارم باید این نظارت را اجرا کند اینست که خواستم عرض کنم با تصدیق فرمایش جناب آقای دکتر مشیر فاطمی این لایحه بطور کلی هدفش تخفیف از تجاوزها است یعنی یک مرجعی است که آ مرجع لااقل این گونه امور که تجاوز بحقوق اشخاص شده که البته آنهم روی احتیاج و استحقاقی بوده است تأسیساتی مرد لزوم دولت بوده است می‌تواند حل کند و یک حق بآن صاحبان حق بدهد که آن راضی بشوند اینقدر ورقه مالکیت دستشان نباشد و کلاهی سرشان نرفته باشد این لایحه برای حل و فصل این جور کارهاست البته موقعی که مواد مطرح می‌شود ملاحظه میفرمائید هر جا هم نظر اصلاحی دارید پیشنهاد بفرمائید مورد توجه خواهد شد.
رئیس ـ رآی گرفته می‌شود بورود در مواد آقایان موافقین قیام فرمایند (اکثر برخاستند) تصویب شد. ماده اول مطرح است قرائت می‌شود
(بشرح ذیل خوانده شد)
ماده ۱- بمنظور تسهیل و رسیدگی و تسویه دعاوی اشخاص که تا این تاریخ نسبت باملاک و قنواتی تقاضای ثبت نموده و مورد تصرف دولت می‌باشد اعم از اینکه منتهی بصدور سند مالکیت شده یا نشده باشد کمیسیونی مرکب از پنج نفر بعضویت سه نفر از مستشاران دیوان عالی کشور و رئیس دادگاههای استان مرکز و یک نفر از رؤسای شعب دیوان محاسبات تشکیل خواهد گردید که در صورت تراضی طرفین کمیسیون مطابق مقررات این قانون رسیدگی نماید.
رئیس ـ آقا طباطبائی قمی بفرمائید.
طباطبائی قمی ـ ماده اول این قانون حاکی است که اگر ملکی را کسی تقاضا ثبت کرده است اعم از این که منتهی بصدور سند مالکیت شده باشد یا نشده باشد و در تصرف دولت باشد بترتیب این قانون عمل کند تقاضای ثبت همیشه از متصرف پذیرفته می‌شود اگر کسی ملکی را در تصرف نداشته باشد نمی‌تواند تقاضای ثبت کند (یک نفر از نمایندگان ـ چرا نمی‌تواند) ماده ۲۱ قانون ثبت اسناد می‌گوید که تقاضا ثبت از مالک و متصرف پذیرفته می‌شود اگر شما تصرف نداشته باشید نمی‌توانید تقاضای ثبت کنید (بیات ماکو ـ این اطراف ترهان و این بیابانها را چطور ثبت داده‌اند) غلط بوده است چهل تا قانون رویش وضع کرده‌اند مطابق قانون تقاضا کننده ثبت باید مالک و متصرف باشد حالا بنده نمیدانم چه جور می‌شود که بنده متصرف باشم و تقاضا ثبت کنم و بعد در تصرف دولت باشد این معنی و مفهومش این است که دولت با زور ضبط کرده من متصرف بودم دولت بزور ضبط کرده آقایان نکنید این کار را ما یک اسناد مالکیتی داریم فقط یکجا اعتبار باقی مانده است و در تمام کمیسیونها حتی در سال گذشته خود جناب آقای عمیدی نوری تشریف داشتند در کمیسیون مشترک که صحبت شد وقتی در اراضی صحبت می‌کردیم گفتیم اسناد مالکیت معتبر است سر جایش محفوظ است کاری بسند مالکیت ندارد بیائیم برویم روی قسمت اراضی ولی این ماده اول اعتبار اسناد مالکیت را میرد چه معنی دارد بنده بیایم تقاضا ثبت کنم بروم تمام مراحل قانونی را بگذرانم بعد سند مالکیت بگیرم آنوقت تازه دولت آن ملک تصرف کند و بعد بمن بگویند تو ملزم هستی حکم معین کنی این یعنی چه؟ برای چه؟ این کار صحیح نیست دولت آقا باید خودش را طوری معرفی کند که من یک آدم حسابی هستم اگر دولت بخواهد بگوید که من آدم حسابی هستم باید بگوید از من حق مردم را می‌دهم حق خودم را هم از مردم می‌گیرم مادام که دولت خودش را در نظر ملتش آدم حسابی معرفی نکند هر چه از این قوانین بیاورد اینجا که مفهوم آن لطمه بمشروطیت لطمه بقانون و زیر پا گذاشتن قانون است فایدة دیگر ندارد این ماده را این صورتی که نوشته شده است اگر تصویب بشود من بآقایان می‌گویم که اعتبار اسناد مالکیت از بین می‌رود دولت اگر ملکی را می‌خواهد دولت اگر احتیاج دارد باید وقتی فهمید من ملک دارم و بملک من احتیاج دارد بیاید بقیمت عادله ملک را از من بخرد دولت پول ندارد یعنی چه آقا میلیاردها پول این مملکت دارد از بین می‌رود تفریط شده این پولها را بدهید برای احتیاجات دولت که آن ملکی را که لازم دارد بخرند بنابراین تصویب وضع این قوانین غیر از ین ضرر هیچ تأثیری نمی‌تواند داشته باشد (بهبهانی ـ بر عکس است) (صحیح است)
رئیس ـ آقای بهبهانی موافقید بفرمائید؟
بهبهانی ـ بنده از ظاهر این ماده برعکس فرمایشات جناب آقای بطباطبائی می‌فهمم و آن این است که یک اشخاصی دعاوی نسبت بدولت داشته‌اند که این دولت در زمان سابق رفته املاک اشخاصی را گرفته و ثبت کرده و این اشخاص نتوانسته‌اند اعتراض بکنند دادگستری و دولت آمده است تسهیلی برای آنها قائل شده است نه اینکه دولت بخواهد املاک آنها را بزور ضبط کند ماده اولش را ملاحظه بفرمائید نوشته است بمنظور تسهیل در رسیدگی و تسویه دعاوی اشخاص که تا این تاریخ نسبت باملاک و قنواتی تقاضای ثبت نموده و مورد تصرف دولت می‌باشد (طباطبائی ـ یعنی دولت با زور برده) اگر دولت بزور ضبط کرده می‌خواهد بهشان پس بدهد نه اینکه می‌خواهد دو مرتبه بگیرد گفته‌اند یک کمیسیونی تشکیل بدهند و رسیدگی بکند بدعاوی اشخاص که ملک آن را بزور ضبط کرده‌اند بنابراین بعقیده بنده اگر جنابعالی درست باین ماده توجه بفرمائید دولت تسهیلی برای آنها قائل شده است.
عمیدی نوری ـ توضیحی خواستم عرض کنم.
رئیس ـ بفرمائید.
عمیدی نوری ـ بیان جناب آقای طباطبائی اصولا یک بیان صحیحی است که کسی نمی‌تواند منکرش بشود یعنی نمی‌شد گفت اگر کسی مالک ملکی بشود و آن ملک را به ثبت داد همانطوری که فرمودند ورقه مالکیت گرفت او را ملزم بکنید و مجبور بکنند که برود بیک کمیسیونی مراجعه بکند و بگویند این ورقه مالکیت هیچ این حرف بسیار صحیحی است اما این ماده چنین چیزی نیست این ماده اولا جناب آقای طباطبائی تمنی می‌کنم یک توجهی بفرمائید بهیچوجه الزام ندارد قید دارد در صورت تراضی بکنیم متراضیاُ اختیار بدهیم بیک حکمی یا بیک کمیسیونی که نسبت باین موضوع رسیدگی بکند مگر نمی‌شود ؟مگر حق تراضی از بشر ساقط است؟ مگر کسی که ورقه مالکیت داشت این حق که می‌تواند متراضیاُ بیک مرجعی مراجع بکند اسقاط حق او است این را خواستم عرض کنم جناب آقای اقبال اینجا تراضی دارد وقتی تراضی بشود غیر از الزام است اگر این آقای دارند ورقه مالکیت دلش بخواهد می‌تواند همانطوری که فرمودید چون ورقه مالکیت معتبر است و هیچ اداره‌ای نمی‌تواند بر خلاف ورقه مالکیت عمل بکند برود از دادگاه تقاضای اجرا بکند اجرت المثلش را هم از دولت بخواهد برود پولش را بگیرد مختار است این راه قانونی است که اختیار دارد با دولت با وزارت جنگ تراضی بکند بیاید بیک همچو کمیسیونی که از حیث اشخاص عالیترین مقام است هر چه کمیسیون رأی داد همان را بکند و تازه این کمیسیون حق ندارد بگوید بی حق اشتباه نفرمائید ماده بعدش قرائت خواهد شد ملاحظه میفرمائید یا باید ملک را باو بدهند یا پولش را بدهند بنابراین من خیال می‌کنم که این ماده بسیار ماده خوبی است و برای احقاق حق است نه برای اینکه ورقه مالکیت را بهم بزند و جلوش را بگیرد این توضیح را خواستم عرض کنم
رئیس ـ چون دیگر کسی اجازه صحبت
نخواسته است پیشنهادات این ماده قرائت می‌شود.
(بشرح ذیل قرائت شد)
پیشنهاد می‌کنم ماده ۱ لایحه دعاوی اشخاص بر دولت بشرح ذیل اصلاح شود.
بمنظور تسهیل و رسیدگی و نسویه دعاوی موجود اشخاص نسبت باملاک و قنوات مورد تصرف دولت کمیسیونی مرکب از پنج نفر بعضویت سه نفر از مستشاران دیوان عالی کشور الی آخر.
دکتر محمد علی هدایتی
ریاست معظم مجلس شورای ملی.
پیشنهاد می‌نمایم که جمله ‹‹ که در صورت تراضی طرفین ›› از ماده یک حذف شود. محمد علی اقبال
ریاست محترم مجلس شورای ملی پیشنهاد می‌کنم در سطر دوم ماده یک این لایحه بجای عبارت ‹‹ مورد تصرف دولت ›› نوشته شود ‹‹ در تصرف دولت. فخر طباطبائی.
رئیس ـ بکمیسیون فرستاده می‌شود ماده دوم مطرح است و قرائت می‌شود
(بشرح زیر خوانده شد)
ماده ۲- قضات دیوان کشور بانتخاب هیأت عمومی دیوان عالی کشور و رئیس شعبه دیوان محاسبات بانتخاب وزارت دارائی تعیین می‌شود.
رئیس ـ کسی اجازه صحبت نخواسته است پیشنهاد دارد قرائت می‌شود.
(بشرح زیر قرائت شد)
مقام ریاست معظم مجلس شورای ملی
پیشنهاد می‌نمایم در ماده ۲ لایحه که مطرح است بترتیب زیر اصلاح شود:
قضات دیوان کشور بانتخاب هیئت عمومی دیوان عالی کشور رئیس یکی از شعب دیوان محاسبات بانتخاب دیوان محاسبات تعیین می‌شود. دکتر امیر حکمت.
رئیس ـ ماده سوم مطرح است و قرائت می‌شود
(بشرح ذیل خوانده شد)
ماده ۳- مدت اختیار کمیسیون مذکور تا آخر سال ۱۳۳۸ خواهد بود.
رئیس ـ کسی اجازه صحبت نخواسته و پیشنهاد هم ندارد ماده ۴ قرائت می‌شود.
(بشرح زیر خوانده شد)
ماده ۴- کمیسیون موظف است ده روز قبل از تاریخ رسیدگی شاکیان و نماینده وزارت خانه یا مؤسسه دولتی که ملک را در تصرف دارد برای حضور در جلسه رسیدگی دعوت نماید.
رئیس ـ کسی اجازه نخواسته و پیشنهاد ندارد ماده ۵ قرائت می‌شود
(بشرح زیر خوانده شد)
ماده ۵- کمیسیون پس از رسیدگی می‌تواند بخلغ ید دولت از اراضی مورد دعوی و پرداخت اجور سنواتی آن با پرداخت بهای منصفانه اراضی و یا بتعویض اراضی مورد تصرف دولت یا سایر املاک دولتی رأی بدهد و در صورتی که مدعیان مالکیت را در تمام یا قسمتی از دعوی ذیحق نشناسد رأی مقتضی صادر نماید رأی کمیسیون باکثریت آراء قطعی و لازم الاجرا است.
تبصره ـ کمیسیون در صورتی رأی به خلع ید دولت از اراضی مورد اختلاف خواهد داد که دیگر مورد احتیاج دولت نباشد.
تبصره ۲- در مورد تعویض ملک مورد تصرف دولت با ملک دیگر دولت پس از تعیین بهای هر یک از عوض و معوض از طرف کمیسیون و پس از موافقت دولت حکم مقتضی صادر خواهد شد.
رئیس ـ پیشنهادهای این ماده قرائت می‌شود.
(بشرح زیر قرائت شد)
ریاست معظم مجلس شورای ملی پیشنهاد می‌نماید که تبصره یک ذیل ماده ۵ حذف شود. محمد علی اقبال.
ریاست معظم مجلس شورای ملی پیشنهاد می‌نماید کلمه (و قنوات) بعد از اراضی در ماده ۵ اضافه شود. دولت آبادی
ریاست معظم مجلس شورای ملی پیشنهاد می‌نماید که بعد از کلمه اراضی در سطر اول ماده ۵ کلمه (قنوات) اضافه شود. محمد علی اقبال.
ریاست معظم مجلس شورای ملی
طبق تبصره ۳ ماده واحده یک دوازدهم دی ماه ۲۴ دولت مکلف بوده املاک خاندان مرحوم صولت هزاره‌ای را مسترد یا در عوض بآنها ملک دیگری بدهد ولی تاکنون هیچگونه اقدامی برای جبران خسارت گذشته خاندان مرحوم صولت هزارة از طرف دولت بعمل نیامده لذا پیشنهاد می‌نماید که تبصره ذیل بعنوان تبصره ۳ به ماده ۵ اضافه شود.
تبصره ۳- کمیسیون مندرج در ماده یک مکلف است بدعاوی خانان صولت هزارة خراسانی رسیدگی و طبق تبصره ۳ ماده واحده یا دوازدهم دی ماه ۱۳۲۴ حکم باسترداد املاک یا عوض آنها بدهد. محمد علی اقبال.
بنده پیشنهاد می‌کنم تبصره ۱ از ماده ۵ حذف شود. دکتر امیر حکمت
در تبصره ۲ از ماده ۵ بنده پیشنهاد می‌نمایم که جملة (پس از موافقت دولت) حذف شود دکتر امیر حکمت.
پیشنهاد می‌کنم ماده ۵۴ بطریق ذیل اصلاح شود.
کمیسیون پس از رسیدگی و ثبوت حقانیت مردم مکلف است به خلع ید دولت از اراضی و رقبات مورد دعوی در پرداخت اجور سنواتی آن رأی بدهد و در صورتی که مدعیان مالکیت را در تمام یا قسمتی از دعوی ذیحق نشناسد رأی مقتضی صادر می‌نماید رأی اکثریت قطعی است. احمد طباطبائی.
رئیس ـ دیگر پیشنهادی نیست ماده ۶ قرائت می‌شود
(بشرح زیر قرائت شد)
ماده ۶- نسبت باملاکی که طبق تصمیم مراجع قانونی دولت ملزم بخلع ید یا استرداد آنها گردیده ولی هنوز حکم اجرا نشده است اشخاص ذیحق می‌توانند از مقررات این قانون استفاده و بکمیسیون نامبرده مراجعه نمایند.
رئیس ـ آقای دولت آبادی.
دولت آبادی ـ همین طوری که اینجا صحبت شد این قانون اصولا قانون خوبی است و یک مقدار زیادی از دعاوی مانده بین دولت و مردم حل و تصفیه خواهد شد ولی در ماده ۶ یک نقیصه‌ای هست که بنده ناچارم برا رفع آن نقیصه توضیح عرض کنم. قانونی که امروز مطرح است جانشین قانونی است که از کمیسیون مشترک مجلسین مبتنی بر مقررات سابق که بنده اسمی از واضع آن نمی‌برم مورد عمل بوده است در آن قانون بعضی حقوق برای افراد دیگر که طرف دعاوی بوده‌اند ملحوظ شده است من جمله در ماده ۸ و۹ قانون گذاشته که اینجا بنده دارم می‌نویسد.
ماده ۸- نسبت باملاکی که طبق تصمیم مراجع قانونی دولت ملزم بتعویض یا استرداد آنها گردیده و یا مالکیت اشخاص نسبت باملاکی محرز باشد ولی هنوز در تعویض یا استرداد آنها اقدامی نگردیده است. که تقریباُ پیشنهاد جناب آقای اقبال هم در آن گنجانیده شده است. همچنین در ماده ۹ نوشته شده است وزارت کشاورزی مجاز است که دعاوی اشخاص را که سابقاُ املاک آنها را از طرف وزارت جنگ بلاعوض ضبط و بین رعایا تقسیم شده است در صورتی که ضبط آن املاک بعنوان تمرد و طغیان نبوده و دعوی در مراجع ذیصلاح منهی بصدور رأی قطعی نشده باشد برای پرداخت عوض یا قیمت این هم مورد رسیدگی قرار گیرد چون این لایحه قانونی جانشین قانون دیگری قرار می‌گیرد که در آن قانون حفظ حقوق برای اشخاص شده منجمله همین قسمت ماده ۹ که عرض کردم در جائی که طرف وزارت کشاورزی بوده است و صحبت از ضبط املاک خالصه بوده است از این جهت بنده خواستم اینجا توضیح بدهم که جلب توجه آقایان را برای لزوم رفع نقص از این ماده بکنم پیشنهادی هم داده‌ام که بعداُ قرائت می‌شود و امیدوارم با توجه آقایان این مشکل حل بشود و انشاء‌الله توجه بحق اشخاص دیگر هم که با تصویب این قانون و قانون پیش این توهم هست که حق آنها با استیفای آن حق عقیم بماند بشود (صحیح است)
رئیس ـ آقای مهندس هدایت.
مهندس هدایت ـ این ماده ۶ بنظر بنده یک نقص کوکی دارد که استدعا می‌کنم توجه بفرمائید که این نقص مرتفع بشود نوشته شده است نسبت باملاکی که طبق تصمیم مراجع قانونی دولت ملزم بخلع ید یا استرداد آنها گردیده ولی هنوز حکم اجرا نشده است اشخاص ذیحق می‌توانند از مقررات این قانون استفاده و بکمیسیون نامبرده مراجعه نمایند. مراجعه بکمیسیون برای رسیدگی است بنده خواستم این توضیح را عرض کنم خدمت آقایان که چون راجع قانونی دولت رأی قطعی دائر بخلع ید یا استرداد صادر کردند مراجعه ذیحق باین کمیسیون یا برای خلع ید است یا برای پرداخت اجور سنواتی است یا با پرداخت بهای منصفانه اراضی را تعویض و کمیسیون دیگر حق ندارد رسیدگی بکند چون این مطلب اینجا بطور روشن نوشته نشده است بنده خواستم این تذکر را اینجا بدهم که اگر آقایان تصدیق می‌فرمایند اصلاح شود (صحیح است)
مخبر (عمیدی نوری) غیر از این نیست.
رئیس ـ پیشنهادهای این ماده قرائت می‌شود.
(بشرح زیر خوانده شد)
پیشنهاد می‌کنم ماده ۶ بطریق ذیل اصلاح شود
. نسبت با ملاکی که طبق تصمیم مرجع قانونی دولت ملزم به خلع ید یا استرداد آنها گردیده ولی هنوز حکم صادر نشده دولت مکلف است حکم صادره را اجرا کرده و در صورت احتیاج با تراضی مالک خریداری نمایند ـ احمد طباطبائی.
پیشنهاد می‌نماید تبصره ذیل بماده ۶ اضافه شود.
تبصره ـ سایر دعاوی که تا این تاریخ طبق مواد ۸ و۹ قانون دعاوی و اشخاص مصوب دوم خرداد ۳۴ کمیسیون مربوطه مطرح بوده و تاکنون منتهی بصدور رأی نشده کمیسیون مکلف است طبق مقررات این قانون رسیدگی نماید حسام الدین دولت آبادی.
مقام معظم ریاست مجلس شورای ملی.
پیشنهاد می‌نمایم ماده ۶ راجع به رسیدگی بدعاوی اشخاص علیه دولت بشرح زیر اصلاح شود.
ماده ۶- نسبت به املاکی که طبق
تصمیم مراجع قانونی دولت ملزم بخلع ید یا استرداد آنها گردیده ولی هنوز حکم اجرا نشده است اشخاص ذیحق می‌توانند از مقررات این قانون برای خلع ید دولت و پرداخت اجور سنواتی و یا پرداخت بهای منصفانه اراضی و یا تعویض آن با سایر املاک استفاده و به کمیسیون نامبرده مراجعه نمایند مهندس هدایت
رئیس ـ ماده ۷ قرائت می‌شود
(بشرح زیر خوانده شد)
ماده ۷- تعقیب و دفاع از دعاوی مربوط باملاک و رقبات یا بهایا عواید متعلق بآنها بر عهده وزارت خانه‌ها یا مؤسسات مربوطه است کلیه اسناد و مدارک و سوابق مربوطه بدعاوی مذکور در هر وزارت خانه یا مؤسسه دولتی باشد باید در اختیار وزارت خانه یا مؤسسات دولتی که مدارک مزبور مورد احتیاج آن باشد گذارده شود.
رئیس ـ آقای طباطبائی قمی.
طباطبائی قمی ـ بنده عرضم راجع بماده ۶ بود.
عمیدی نوری ـ گذشت.
رئیس ـ پیشنهادی ندارید؟ (طباطبائی قمی ـ تقدیم می‌کنم) بدهید بکمیسیون می‌فرستیم نسبت بماده ۷ کسی نظری ندارد؟ آقای دولت آبادی.
دولت آبادی ـ در این ماده بنظر بنده نقیصه‌ای هست که باید رفع بشود که منبعد برای سنوات دیگر باز احتیاج بتصویب چنین قوانینی نداشته باشیم و آن این است که وزارت جنگ را مکلف کنیم اراضی و زمین هائی که برای سرباز خانه یا مؤسسات ارتش می‌گیرد و لازم دارد قیمت آنها را به تراضی یا قیمت عادلانه قبلا بپردازد (صحیح است) این عرض بنده است (یکی از نمایندگان ـ قبلا که نمی‌شود) یعنی وقتی که می‌خواهم تصرف کند پولش را بدهد بعداُ تصرف کند که بعدها برای حل اختلاف بین دولت و مردم احتیاج بقانون نداشته باشیم بنده خواستم توجه آقایان را جلب کنم و چون راهی جز دادن پیشنهاد نیست پیشنهادی تقدیم کرده‌ام بنام تبصره ذیل این ماده (صحیح است)
پیشنهاد می‌نماید تبصره ذیل بماده ۷ اضافه شود
تبصره ـ وزارت جنگ موظفند بهای کلیه اراضی که برای ساختمان سرباز خانه و تأسیسات ارتش لازم دارد بتراضی یا قیمت عادله نقداُ بپردازد حسام الدین دولت آبادی.
ریاست محترم مجلس شورای ملی ـ اینجانب پیشنهاد می‌کنم تبصره ذیل بماده ۷ این لایحه اضافه شود دعاوی اشخاص که طبق قانون سابق در کمیسیون مطرح و منتهی بحکم نشده باشد کمیسیون که طبق این لایحه پیشنهاد شده موظف است که به آن دعاوی رسیدگی و حکم صادر نماید ـ بهبهانی.
رئیس ـ ماده ۸ قرائت می‌شود
(بشرح ذیل خوانده شد)
ماده ۸- وزارت دارائی ـ کشاورزی ـ جنگ ـ دادگستری و سایر وزارت خانه‌های مربوطه مأمور اجرای این قانون می‌باشند.
رئیس ـ پیشنهاد مربوطه قرائت می‌شود
(بشرح زیر خوانده شد)
ریاست معظم مجلس شورای ملی پیشنهاد می‌نماید که ماده ذیل بلایحه بجای ماده ۸ اضافه شود ‹‹ کمیسیون بدعاوی اشخاص بر دولت باین املاک و همچنین دعاوی متقابل دولت نسبت باین اشخاص راجع باملاک رسیدگی و بطور منصفانه رأی صادر خواهد نمود و رأی این کمیسیون با اکثریت آراء‌قطعی و لازم الاجراء است ›› محمد علی اقبال.
رئیس ـ لایحه با پیشنهادات مرببوطه بکمیسیون دادگستری و دارائی فرستاده می‌شود.
۵- شور دوم و تصویب گزارش کمیسیون امور خارجه راجع باجازه الحاق بسازمان کشاورزی و خوار بار جهانی
رئیس ـ لایحه ایست از سنا رسیده راجع بالحاق دولت ایران بسازمان خوار بار و کشاورزی مملکت متحد که قرائت می‌شود
(بشرح زیر خوانده شد)
گزارش از کمیسیون امور خارجه بمجلس شورای ملی.
کمیسیون امور خارجه برای شور دوم لایحه ارسالی از مجلس سنا راجع بعضویت دولت ایران در سازمان خوار بار و کشاورزی ملل متحد را مطرح نموده با توضیحاتی آقایان وزیر کشاورزی و معاون وزارت امور خارجه بیان نمودند با عضویت دولت ایران موافقت شد و اینک ماده واحده مصوب شور اول را تأیید و برای تصویب بمجلس شورای ملی تقدیم می‌دارد:
ماده واحده: بدولت اجازه داده می‌شود از تاریخ هفتم آذر ماه یک هزار و سیصد و سی و دو عضویت سازمان خوار و بار و کشاورزی ملل متحد را قبول و حق عضویت را طبق اساسنامه مزبور پرداخت نماید.
مخبر کمیسیون امور خارجه ـ مرآت اسفندیاری.
رئیس ـ گزارش کمیسیون کشاورزی قرائت می‌شود
(بشرح زیر قرائت شد)
گزارش از کمیسیون کشاورزی بمجلس شورای ملی.
کمیسیون کشاورزی لایحه ارسالی از مجلس سنا راجع بعضویت دولت ایران در سازمان خوار بار و کشاورزی ملل متحد را با حضور آقای وزیر کشاورزی برای شور دوم مطرح نموده در نتیجه با ماده واحده مصوب مجلس سنا و گزارش شور اول موافقت و اینک گزارش کمیسیون امور خارجه را تأیید می‌نماید.
مخبر کمیسیون کشاورزی ـ سعید مهدوی.
رئیس ـ گزارش کمیسیون بودجه قرائت می‌شود
(بشرح آتی قرائت شد)
گزارش از کمیسیون بودجه بمجلس شورای ملی.
کمیسیون بودجه در جلسه ۲۴ بهمن ماه ۳۵ با حضور آقای وزیر کشاورزی عضویت دولت ایران در سازمان خوار و بار و کشاورزی ملل متحد را مطرح و با توضیحاتی که آقای وزیر کشاورزی بیان نمودند با مفاد لایحه موافقت و اینک برای شور دوم گزارش کمیسیون امور خارجه را تأیید می‌نماید.
مخبر کمیسیون بودجه ـ محمد علی مسعودی.
رئیس ـ چون دستور در هفته‌ای که با حضور نماینده دولت معین شده بود تمام شده است و فردا دستور دو هفته دیگر معین می‌شود حالا این کارها در دستور است آقای دولت آبادی موافقید ؟(دولت آبادی ـ بلی) مخالفی ندارد.
دولت آبادی ـ یک توضیحی دارم.
رئیس ـ بفرمائید.
دولت آبادی ـ این لایحه را دولت برای عوضیت و قبول تعهدات خودش در سازمان جهانی خوار بار و کشاورزی آورده است بسیار کار مفیدی بوده است یک قدری هم دیر شده است بنده سال گذشته شخصاُ این موسسه جهانی را در شهر رم بازدید کردم و با متصدیان امور آنجا صحبت کردم خوشبختانه یکی از اشخاص بسیار لایق ما دکتر عباس بهادری اهل آذربایجان در آنجا عضویت دارند و مقام بسیار با احترامی در آنجا دارند که واقعاُ برای بنده بسیار جای خوشوقتی بود و قطعاُ حالا هم برای آقایان موجب نهایت خوشوقتی خواهد بود نظرات ایشان مورد توجه است و دارای ارزش است بنده اطلاعاتی از آن جا گرفتم و احساس کردم همانطوری که در ابتدای عرایضم اشاره کردم دولت اینقدر که بایستی باین امر حیاتی توجه فوری کرده باشد برای محظوراتی که داشته توجه نکرده است آنجا می‌توانند بما کمکهای بسیار مؤثری بکنند یعنی این سازمان دارای متخصصین تغذیه و کشاورزی و تکثیر تولید و همچنین اداره امور بهداشت و تغذیه است و حاضر هم هستند با کمال میل نماینده بفرستند و راهنمائیهائی بکنند مشروط بر اینکه ما خودمان در این باره اقداماتی بکنیم و امیدوارم حالا که دولت توجه کرده است با حمایت و عنایت مجلس این لایحه تصویب بشود و در این باره قدم مؤثری بردارد و از مطالعات با ارزش این سازمان جهانی و کمکهای بسیار مهمی که می‌خواهند با بکنند و تا امروز نکرده‌اند استفاده بکنیم (صحیح است)
رئیس ـ دیگر کسی اجازه صحبت نخواسته است ماده واحده قرائت می‌شود بعد رأی می‌گیریم و بدولت ابلاغ می‌کنیم
(ماده واحده مجدداٌ بشرح سابق قرائت شد)
رئیس ـ رأی می‌گیریم بماده واحده آقایانی که موافقند قیام کنند (اکثر برخاستند) تصویب شد چون شور دوم بود به دولت ابلاغ می‌شود.
۶-شور دوم و تصویب گزارش کمیسیون کار راجع باجازه الحاق بمقررات بین المللی کار و ارجاع بمجلس سنا
رئیس ـ گزارش دیگری است از کمیسیون امور اجتماعی و کار قرائت می‌شود
(بشرح ذیل قرائت شد)
گزارش از کمیسیون امور اجتماعی و کار بمجلس شورای ملی.
کمیسیون امور اجتماعی و کار در جلسه اول بهمن ماه ۱۳۳۵ با حضور آقای دکتر نصر وزیر کار و آقای معاون وزارت کار لایحه مربوط بالحاق دولت ایران به مقاوله نامه‌های بین المللی کار را برای شور دوم مطرح و خبر شور اول را عیناُ تأیید و اینک گزارش آنرا برای شور دولم تقدیم می‌دارد.
ماده واحده ـ الحاق دولت شاهنشاهی ایران بمقاوله نامه‌های بین المللی شماره ۱ راجع بمدت کار در صنایع شماره ۳ راجع بعدم اشتغال زنان قبل و بعد از حمل شماره ۱۴ راجع باستراحت هفتگی در مؤسسات صنعتی شماره ۱۷ راجع بجبران خسارت ناشی از حوادث کار شماره ۱۹ راجع به تساوی رفتار نسبت بکارگران خارجی و ملی از لحاظ جبران خسارات ناشی از کار شماره ۲۶ راجع بحداقل دستمزد شماره ۵۲ راجع بمرخصی سالیانه با استفاده از حقوق شماره ۸۱ راجع ببازرسی کار در صنعت و تجارت شماره ۸۷ راجع بآزادی و حفظ حقوق سندیکائی شماره ۸۸ راجع به تشکیل سازمانهای کار یابی و توصیه نامه‌ها شماره ۸۹ راجع بعدم کار شبانه زنان در صنعت شماره ۹۰ راجع بعدم کار شبانه کودکان در صنعت شماره ۹۵ راجع بحمایت از دستمزد شماره ۹۸ راجع به حق ایجاد اتحادیه‌ها و مذاکرات دسته جمعی شماره ۱۰۰ راجع به تساوی دستمزد کارگران زند و مرد در قبال کار مساوی شماره ۱۰۲ راجع به حداقل میزان تأمین اجتماعی شماره
۱۰۳ راجع بحمایت از مادران تصویب می‌شود.
مخبر کمیسیون امور اجتماعی و کار مشایخی.
گزارش از کمیسیون امور خارجه بمجلس شورای ملی.
کمیسیون امور خارجه لایحه مربوطه به ۱۷ فقره مقاوله نامه‌های بین المللی کار را بار حضور آقایان وزیر کار و معاون وزارت امور خارجه مطرح و مورد شور قرار داد ودر نتیجه خبر شور اول را تأیید و اینک گزارش آنرا برای شور دوم تقدیم می‌دارد.
مخبر کمیسیون امور خارجه مرآت اسفندیاری.
رئیس ـ در برگ موافق و مخالف کسی اجازه صحبت نخواسته است بنابراین رأی می‌گریم بشود دوم این لایحه آقایانی که موافقند قیام فرمایند (اغلب برخاستند) تصویب شد بمجلس سنا فرستاده می‌شود.
۷- ختم جلسه بعنوان تنفس
رئیس ـ پانزده دقیقه تنفس داده می‌شود
(مجلس یک ساعت و ربع قبل از ظهر بعنوان تنفس تعطیل و دیگر تشکیل نگردید)
رئیس مجلس شورای ملی رضا حکمت