مذاکرات مجلس شورای ملی ۲۶ تیر ۱۳۳۷ نشست ۲۱۸
| مجلس شورای ملی مجموعه قوانین دوره قانونگذاری نوزدهم | تصمیم‌های مجلس | قوانین برنامه‌های عمرانی کشور مصوب مجلس شورای ملی |
| نمایندگان مجلس شورای ملی دوره قانونگذاری نوزدهم |
روزنامه رسمی کشور شاهنشاهی ایران
شامل: کلیه قوانین مصوبه و مقررات - گزارش کمیسیون‌ها - صورت مشروح مذاکرات مجلس - اخبار مجلس - انتصابات - آگهی‌های رسمی و قانونی
شماره
شنبه ماه ۱۳۳۷
سال چهاردهم
شماره مسلسل
دوره نوزدهم مجلس شورای ملی
مذاکرات مجلس شورای ملی
مشروح مذاکرات مجلس شورای ملی، دوره ۱۹
جلسه: ۲۱۸
صورت مشروح مذاکرات مجلس روز پنجشنبه ۲۶ تیر ماه ۱۳۳۷
فهرست مطالب:
۱- تصویب صورت‌مجلس
۲- بیانات قبل از دستور - آقایان: مهندس سلطانی - خرازی.
۳- طرح و تصویب فوریت و اصل گزارش کمیسیون راه دایر به اجازه مبادله قرارداد مرزی ایران و پاکستان.
۴- طرح و تصویب فوریت و اصل گزارش کمیسیون فرهنگ راجع به سازمان پیش‌آهنگی
۵- شور اول گزارش کمیسیون کشور راجع به تشکیل سازمان دفاع غیرنظامی کشور.
۶- تعیین موقع و دستور جلسه بعد - ختم جلسه.
مجلس دو ساعت قبل از ظهر به ریاست آقای رضا حکمت تشکیل گردید.
۱- تصویب صورت‌مجلس
رئیس- صورت غائبین جلسه قبل قرائت می‌شود.
(به شرح زیر قرائت شد)
غائبین با اجازه- آقایان: صارمی. بوربور. جلیلی. بزرگ‌نیا. پناهی. اعظم‌زنگنه. قراگزلو. اردلان. دکتر آهی. دکتر عمید. دکتر حسن افشار. غضنفری. عامری. آقایان. مشایخی. سعیدی. حشمتی. اسفندیاری. اسکندری. دکتر امین. اخوان. امامی‌خویی. کدیور. مشار. ذوالفقاری. دکتر شاهکار. مهندس اردبیلی. بزرگ‌ابراهیمی. اکبر. صفاری. عرب‌شیبانی. قوام. دهقان. فرود. هدی. امیدسالار. فولادوند. پردلی. سنندجی. اورنگ. صراف‌زاده. مهندس فیروز. مهندس ظفر. کورس. مهندس فروغی.
غائبین بی‌اجازه- آقایان: دکتر طاهری. قرشی.
دیرآمدگان و زودرفتگان با اجازه- آقایان: دکتر داد فر. بهادری. خرازی. خلعتبری. شادمان. قنات‌آبادی.
رییس- نسبت به صورت‌مجلس نظری نیست؟ (اظهاری نشد) صورت‌جلسه قبل تصویب می‌شود.
۲- بیانات قبل از دستور آقایان: مهندس سلطانی- خرازی.
رئیس- نطق قبل از دستور شروع می‌شود، آقای بهبهانی مطلبی دارید؟
بهبهانی- شکایتی است از طرف اهالی قریه سوهانک تقدیم می‌کنم.
رئیس- بدهید. آقای سلطانی بفرمایید.
مهندس سلطانی- چون با چند هفته دوری ذات مقدس شاهانه از وطن قلوب ملت ایران آرامش نداشت و امروز خوشبختانه با ورود موکب مسعود ملوکانه دل‌های رمیده آرامش میابد. به این مناسبت به ملت ایران تبریک عرض می‌کنم امیدوارم که خداوند همواره ذات مبارک شاهنشاه را برای سعادت ملی و عظمت ایران حفظ و به آنچه را که آرزومند در تجدید عظمت باستانی ایران و رفاه و سعادت ملت است به تأیید الهی موفق شوند با اجازه آقایان نمایندگان محترم یکی دو موضوع بود که می‌خواستم به عرض برسانم:
خوزستان دارای شش میلیون هکتار زمین می‌باشد که دو ثلث آن قابل استفاده فوری جهت اقسام زراعات گوناگون است و ثلث دیگر نیز با ایجاد زهکش‌ها و معالجه اراضی یعنی پاک کردن آنها از نمک قابل استفاده می‌باشد و به طوری که همه می‌دانند چندین رودخانه عظیم و متوسط و کوچک در این زمین‌ها در گردش و و بدبختانه پس از ساسانیان و تزلزل حکومت مرکزی بنی‌عباس اکثراً هرز رفته و بدون این که ملت ایران از آن استفاده کند به خلیج فارس و باطلاق‌ها فرو می‌ریزد.
از این شش میلیون هکتار زمین لااقل پنج میلیون هکتار آن خالصه دولت و ملک اجتماع ایرانی است که در هزر ساله اخیر مورد استفاده این اراضی خداداد قرار نگرفته است.
جغرافیای تاریخ ایران نشان می‌دهد که شکر خوزستان جهان را شیرین‌کام می‌داشت، از جمله شکر شهرستان جندی‌شاپور قدیم دزفول کنونی به داخله ایران حمل و شکر مملکت را تأمین می‌کرد.
میان آب شوشتر و شهرستان شوش قدیم و شهرستان عسگرمگرم که همان رست قباد باستانی و ناحیه بندقیر امروزی است با شکر نهر مسروقان یا به قول حمزه اصفهانی اردشیر کان که یکی از بزرگترین انهار متخذه از کارون در خوزستان بود از زیر بند قیر و کنار اهواز کنونی تا نواحی دورقستان (شادگان حالیه) و بلاد شهرستان قدیمی گبان که به آبادان فعلی منتهی م-یشده است سیراب کرده و مردم فعال و کشاورزان خوزستانی بهترین شکرها را با کشت نی‌شکر در جبین این نهر که در آن کشتیرانی می‌شده است با کشت نی‌شکر تهیه و محصولات این منطقه و دیگر نواحی معروضه را تا کنتن چین و ماداگاسکار و اروپا حمل کرده و بازرگانان ایرانی با همکاری ناخدایان ماهر و معروف خلیج فارس به دورترین مناطق عالم می‌بردند.
در چند سال اخیر سلطنت اعلیحضرت فقید رضاشاه کبیر تا امروز که بیست و اندی سال می‌گذرد مأمورین دولت اقسام نمونه‌های نی‌شکر دنیا را از نقاط مختلفه جهان آورده و تمام نمونه‌های نی‌شکر را که با آب و هواهای گوناگون مورد آزمایش قرار داده‌اند و اکثر نقاط خوزستان را مشخص داشته‌اند که بهترین نی‌شکرها را می‌توان به وجود آورد.
دولت هزارها هکتار اراضی مرغوب خوزستان را که ملک مطلق دولت بوده است به رایگان و مفت و مجانی به اشخاص عطا کرده است و همان اراضی را که دولت به منظور آبادانی و تولید به اشخاص بخشیده است اکنون منتقدینی که حقوق عمومی را چپاول کرده‌اند متری به اشخاص می‌فروشند و بهای قسمتی از این اراضی از متری صد تومان تجاوز کرده و به افراد می‌فروشند با این احوال و با هوشمندی و صحت عملی که از جناب آقای ابتهاج شنیده می‌شود جای حیرت و شگفتی است که با بودن میلیون‌ها هکتار اراضی قابل کشت نی‌شکر چگونه رضایت حاصل شده که سازمان برنامه دوازده هزار هکتار زمین بی‌آب و بلند را با پرداخت چند میلیون تومان تصمیم دارند از اراضی آل‌گیژ دزفول که اخیراً همه را به نام حسین‌آباد می‌نامند از دست کشاورزان محلی گرفته و خلع ید کنند و در نتیجه پانصد خانوار کشاورزان ایرانی بنام آل‌گیژ محروم از زمین متصرفی آبا و اجدادی خویش بشوند این مردم به توسط آقایان نمایندگان خوزستان همه روزه به مقام دولت و مقامات عالیه تظلم و شکایت می‌کنند بنده و همکارانم مراتب را به عرض جناب آقای نخست‌وزیر رسانده و وعده توجه به تظلمات عمومی فرموده‌اند اینک من از این مقام مقدس از جناب آقای نخست‌وزیر و جناب آقای ابتهاج تقاضا می‌کنم به مستدعیات کشاورزان این ناحیه مرزی سریعاً توجه فرمایند و ضمناً راضی نشوند که چندین میلیون تومان پول ملت ایران به جیب اشخاص فروریزد و املاک مسلم خالصه دولت را مورد استفاده قرار دهند.
مسئله دیگر که مورد ابتلا در خوزستان قرار گرفته به عرض پیشگاه مجلس شورای ملی و دولت و ملت ایران م-یرساند، دولت سابق به طوری که وزیر صنایع و معادن کراراً به آقایان نمایندگان در کمیسیون‌های مربوطه اظهار فرمودند حتی ماسه و سنگ و گچ و نمک را به نام این که والانژادها سوء‌استفاده نکنند از حقوق مالکیت فردی عملاً منتزع و به اختیار دولت قرار دادند متأسفانه معلوم شد که شاید دیکته‌کننده این مطالب خود آقای والانژاد بود چه آمده‌اند بزرگترین استان‌های صنعتی و رو به آبادانی کشور یعنی خوزستان را به همان آقای والانژاد با فعل و انفعالاتی که حتی نگذاشته‌اند اعلان مزایده آن در بلاد خوزستان یا لااقل مرکز استان منتشر گردد در مقابل ۸۰ هزار تومان به آقای والانژاد قهرمان نمک با بی‌نمکی واگذار کردند و کارگران و بنایان و صاحبان مؤسسات بنایی را به اسارت این فرد درآوردند و در نتیجه با این تفصیل لااقل سالی هشت میلیون تومان یعنی ۸۰ میلیون ریال به جیب این مرد در همان سال اول ریخته خواهد شد.
ما اگر مالکیت فردی را متزلزل کنیم لااقل به نفع مالکیت اجتماعی باید درآوریم واقعاً جای نهایت تأسف است که چگونه دستگاه وزارت صنایع با حسن نیت و شرافت آقای شریف‌امامی رضایت به چنین معامله بهت‌آوری داده شده است. من یقین دارم شخص وزیر صنایع و معادن اغفال شده ولی مردان شریف همیشه به اشتباه خود اعتراف کرده و فوراً عدول می‌کنند. با شرایط فقر اجتماعی ملت ایران و فقر مدهش مردم خوزستان هیچ شریعت و قانونی چنین معامله‌ای را اجازه نمی‌دهد که در مقابل سالی ۸۰ هزار تومان ۸ میلیون تومان حقوق عمومی غارت شود من مواعید جناب آقای نخست‌وزیر و آقای مهندس شریف‌امامی را در لغو این قرارداد عجیب که پایه قانونی آن متزلزل است یادآوری کرده و استدعا می‌کنم هرچه زودتر مردم خوزستان را از این چپاول مصون بدارید.
من یقین دارم کسانی که میلیون‌ها تومان از یک معامله کوچک می‌برند وسایل قوی دارند اما من هم به خدا و شاهنشاه عدالت‌گستر متکی هستم و به شرافت دولت و شخص رییس آن یقین دارم به تأیید عرایض بنده عملاً قیام خواهند فرمود.
در ضمن مطالب خود در چند جلسه قبل از دخالت ژاندارمری محل در مورد قراردادی که به عرض رساندم بیان شد. برای توضیح عرض می‌کنم که وظیفه یک نماینده بیان حقیقت از روی صرف بی‌نظری است. منظور بنده شکایت از دستگاه ژاندارمری نبود زیرا هرگز راضی نیستم دستگاه و مردمی که با شداید و شرایط سخت زندگی کرده و تا حد امکان در ایجاد امنیت، آسایش مردم ایفاد وظیفه می‌کنند آنان را مورد انتقاد غیرواقع قرار دهم. البته نمی‌گویم که همه افراد ژاندارمری فرشته هستند آنها هم متناسب با دستگاه‌ها می‌باشند. بنده از زحمات طاقت‌فرسای افراد و افسران و شخص تیمسار سرلشگر گلپیرا در خدمت به امنیت که در زیر سایه توجهات ملوکانه انجام می‌گیرد واقفم و در عین حالی که می‌دانم گاهی هم اشخاص ناباب در آن دستگاه عرض وجود می‌کنند اطلاع دارم ولی در مقابل کار وخدمت آنها قابل گذشت است چه مردمی که مانند بنده از مناطق نامنظم سابق اطلاع کافی دارند از خدمات این دستگاه بیشتر استحضار دارند و از همین جهت زحمات رییس کل را تا افراد ژاندارمری تقدیر می‌کنم مخصوصاً اهالی محترم شهرستان شوشتر از این که دزدان آن منطقه تعقیب و دستگیر شده‌اند اظهار شادمانی کرده و از امنیتی که در اثر فداکاری سرهنگ فرمانده هنگ اهواز و شوشتر حاصل شده قدردانی نموده‌اند و حقیقت با شدت گرمای فصل آن منطقه فرمانده ناحیه و فرمانده هنگ فداکاری کرده‌اند (احسنت- احسنت).
رئیس- آقای خرازی.
خرازی- موضوعی که بنده می‌خواستم امروز به عرض همکاران محترم برسانم موضوع ترمیم حقوق بازنشستگان است البته آقایان استحضار دارند که عده‌ای از کارمندان دولت طبق قوانینی که در دست است بازنشسته شده‌اند در موقع تعیین اعتبار ترمیم حقوق کارمندان که یک‌صد میلیون تومان بود جناب آقای نخست‌وزیر پشت همین تریبون وعده فرمودند که حقوق بازنشستگان هم ترمیم شود البته حالا گرفتاری‌ها و مشکلاتی هم هست که موفق نشده‌اند ولی بنده می‌خواستم عرض کنم اولاً ترمیم حقوق بازنشستگان ارتباطی به خزانه و بودجه دولت ندارد از صندوق خودشان ترمیم می‌شود به هرحال این اطمینان در مجلس شورای ملی داده شد که دولت هر کمک و گشایش به کارمندان شاغل بکند به کارمندان بازنشسته هم خواهد کرد و اگر به زندگی این اشخاص کمک شود یک عده‌ای هم تشویق می‌شوند که تقاضای بازنشستگی کنند و بروند یا در حال استراحت باشند و یا بروند در کارهای آزاد این کمکی که دولت از محل صد میلیون تومان به کارمندان شاغل کرد این از نظر سختی معیشت بود و لاغیر که همه متوجه بودند که بعضی از طبقات کارمندان دولت مثل دبیران پزشکان، قضات حقوق‌شان ترمیم شده ولی سایر کارمندان دولت حقوق‌شان ترمیم نشده این بود که در مرحله اول شخص اعلیحضرت همایون شاهنشاهی در یکی از شرفیابی‌ها این نوید و مژده را دادند و دستور دادند مطالعه بکنند و دولت به سایر کارمندان هم کمک بکند بنابر این وقتی ما متوجه شدیم که سختی معیشت هست یعنی گفتیم آب از سرچشمه گل است خانه هر کس برود گل است وقتی زندگی سخت است برای کارمند شاغل هم سخت است، برای کارمندان بازنشسته هم سخت است، برای کارمندان دون‌پایه برای کارمندان روزمزد هم سخت است بنابراین بنده می‌خواستم از جناب آقای ذوالفقاری معاون محترم نخست‌وزیر تمنی کنم چون ممکن است نسبت به کارمندان دون‌پایه و روزمزد از لحاظ نداشتن محل و اعتبار گرفتاری و مشکلی داشته باشند ولی راجع به بازنشستگان دیگر این مشکل نیست و از صندوق بازنشستگی حقوق آنها تأمین می‌شود همان طور که رییس محترم دولت صریحاً وعده فرمودند که هر کمکی به کارمندان شاغل بشود به کارمندان بازنشسته هم خواهد شد این را هر چه زودتر عمل بکنند که اینها دلگرم بشوند و در حقیقت بین کارمندان شاغل و بازنشسته تبعیض نشده باشد این را به طور عرض کردم دیگر عرضی ندارم.
۳- طرح و تصویب فوریت و اصل گزارش کمیسیون راه دایر به اجازه مبادله قرارداد مرزی ایران و پاکستان
رئیس- وارد دستور می‌شویم گزارش کمیسیون راه راجع به قرارداد مرزی ایران و پاکستان مطرح است قرائت م-یشود.
(به شرح زیر خوانده شد)
گزارش از کمیسیون راه به مجلس شورای ملی
کمیسیون راه در جلسه مورخه ۱۷ تیر ماه ۱۳۳۷ لایحه شماره ۱۴۹۱۵۵۸۸۲ ارسالی از مجلس سنا راجع به قرارداد مرزی ایران و پاکستان را با حضور آقای وزیر راه مطرح و ماده واحده و ضمایم آن را تصویب نمود.
اینک گزارش آن را به مجلس شورای ملی تقدیم می‌دارد.
ماده واحده- قرارداد مرزی ایران و پاکستان که مشتمل بر یک مقدمه و دوازده ماده و سه نامه متبادله می‌باشد و در تاریخ هفدهم بهمن ماه ۱۳۳۶ در طهران به امضای نمایندگان مختار دولتین رسیده است تصویب و به دولت اجازه مبادله اسناد مصوب آن را می‌دهد.
مخبر کمیسیون راه- مهندس فروهر
گزارش از کمیسیون امور خارجه به مجلس شورای ملی
کمیسیون امور خارجه در جلسه ۱۷ تیر ماه ۱۳۳۷ لایحه ارسالی از مجلس سنا راجع به قرارداد مرزی ایران و پاکستان را با حضور آقای وزیر لمور خارجه به طرح کمیسیون راه را تأیید و تصویب نمود اینک گزارش آن را به مجلس شورای ملی تقدیم می‌دارد.
مخبر کمیسیون امور خارجه مرآت‌اسفندریاری
رئیس- خاطر آقایان را مسبوق می‌کنم این لایحه از سنا آمده نامه سنا هم قرائت می‌شود آنجا با فوریت تصویب کردند و اینجا هم مطابق قراردادی که ما داریم باید با فوریت مطرح شود البته باید رأی گرفته شود نامه سنا قرائت می‌شود.
(به شرح زیر خوانده شد)
ریاست محترم مجلس شورای ملی
لایحه شماره ۱۴۹۱/۵۵۸۸۲۰- ۲۶/۱۱/۱۳۳۶ دولت راجع به قرارداد مرزی ایران و پاکستان تقدیمی به مجلس سنا در جلسه روز چهارشنبه سی و یکم اردیبهشت ماه ۱۳۳۷ مجلس سنا مطرح و چون پیشنهاد فوریت شده بدواً فوریت آن و سپس خود لایحه به تصویب رسید.
اینک یک نسخه از لایحه مصوبه فوق و متن قرارداد مربوط برای استحضار عالی و طرح در مجلس شورای ملی بضمیمه ابعاد می‌شود.
نایب رییس مجلس سنا دکتر سعید مالک
رئیس- با فوریت مخالفی نیست؟ (اظهاری نشد) رأی گرفته می‌شود به فوریت آقایانی که موافقند قیام فرمایند (اکثر برخاستند) تصویب شد کلیات گزارش مطرح است در برگ مخالف و موافق کسی اجازه صحبت نخواسته رأی گرفته می‌شود
به ورود در ماده واحده آقایانی که موافقند قیام فرمایند (اکثر برخاستند) تصویب شد ماده واحده مطرح است قرائت م-یشود.
(به شرح سابق خوانده شد)
مخالفی نیست؟ (اظهاری نشد) رأی گرفته می‌شود به ماده واحده آقایانی که موافقند قیام فرمایند (اکثر برخاستند) تصویب شد به دولت ابلاغ می‌شود.
۴- طرح و تصویب فوریت و اصل گزارش کمیسیون فرهنگ راجع به سازمان پیش‌آهنگی
رئیس- گزارش کمیسیون فرهنگ راجع به سازمان پیش‌آهنگی مطرح است خوانده می‌شود.
(به شرح زیر خوانده شد)
گزارش از کمیسیون فرهنگ به مجلس شورای ملی
کمیسیون فرهنگ در جلسه ۱۱ تیر ماه ۱۳۳۷ لایحه شماره ۳۹۳۶۴ ارسالی از مجلس سنا راجع به سازمان پیش‌آهنگی را با حضور آقای معاون وزارت فرهنگ مورد رسیدگی قرار داده مواد مصوب مجلس سنا را با اصلاحاتی تصویب نمود اینک گزارش آنرا به مجلس شورای ملی تقدیم م-یدارد:
ماده اول- پیش‌آهنگی سازمانی است ملی و مستقل که تحت ریاست عالیه اعلیحضرت همایون شاهنشاه برای تربیت اخلاقی و اجتماعی جوانان با رعایت اصول پیش‌آهنگی ایران و مقررات بین‌المللی بر طبق اساسنامه‌ای که به تصویب شورای ملی پیش‌آهنگی ایران و توشیح ذات اقدس ملوکانه می‌رسد اداره می‌شود.
ماده دوم- شورای عالی پیش‌آهنگی مرکب خواهد بود از وزیر دربار شاهنشاهی- وزیر فرهنگ- شهردار تهران- رییس انجمن ملی تربیت بدنی- رییس اداره کل تربیت بدنی وزارت فرهنگ و دبیرکل پیش‌آهنگی و یک نفر از استادان دانشگاه به پیشنهاد شورای دانشگاه و دو نفر از رجال و شخصیت‌های بصیر و سه نفر از علاقه‌مندان باسابقه در پیش‌آهنگی که به پیشنهاد وزیر فرهنگ و فرمان همایونی منصوب می‌شوند.
ماده سوم- وزیر دربار شاهنشاهی از طرف اعلیحضرت همایونی ریاست شورای عالی پیش‌آهنگی ایران را به عهده دارد و وزیر فرهنگ نایب‌رییس شورا خواهد بود.
مخبر کمیسیون فرهنگ- مهندس جفرودی
رئیس- نامه‌ای که از مجلس سنا رسیده برای فوریت این لایحه قرائت م-یشود.
(به شرح زیر خوانده شد)
ریاست محترم مجلس شورای ملی
لایحه ۳۹۳۶۳- ۲۰/۱۱/۳۶ دولت راجع به سازمان ملی پیش‌آهنگی که در جلسه روز ۲۳ بهمن ماه ۱۳۳۶ به مجلس سنا تقدیم شده بود در جلسه روز چهارشنبه دهم اردیبهشت ماه ۱۳۳۷ مجلس سنا مطرح و چون پیشنهاد فوریت شد بدواً یک فوریت آن و سپس خود لایحه به تصویب رسید.
اینک یک نسخه از لایحه مصوبه فوق برای استحضار عالی و طرح در مجلس شورای ملی به ضمیمه ایفاد می‌شود.
نایب‌رییس مجلس سنا- دکتر سعید مالک
رئیس- حالا اگر آقایان موافق باشند با فوریت مطرح شود. آقای صدرزاده.
صدرزاده- بنده تذکری داشتم که در همان موقع که لوایح احاله م-یشود در همان موقع نسبت به فوریتش رأی گرفته شود.
رئیس- مطابق آئین‌نامه لوایحی که در سنا با فوریت مطرح شده قبل از ورود به مطلب یا با امضای ۱۵ نفر از آقایان نمایندگان یا تقاضای دولت هم ممکن است فوریت مطرح شود حالا سنا این کار را کرده ولی ما الزامی نداریم بسته به نظر آقایان است که با فوریت تلقی شود یعنی یک شوری باشد یا دو شوری، با فوریت مخالفی نیست؟ (اظهاری نشد) رأی گرفته می‌شود به فوریت آقایانی که موافقند قیام کنند (اکثر برخاستند) تصویب شد کلیات مطرح است کسی اجازه صحبت نخواسته یعنی ثبت‌نام نکرده، رأی گرفته می‌شود به ورود در مواد آقایانی که موافقند قیام کنند (اکثر برخاستند) تصویب شد ماده اول قرائت می‌شود.
(به شرح زیر قرائت شد)
ماده اول- پیش‌آهنگی سازمانی است ملی و مستقل که تحت ریاست عالیه اعلیحضرت همایون شاهنشاهی برای تربیت اخلاقی و اجتماعی جوانان با رعایت اصول پیش‌آهنگی ایران و مقررات بین‌المللی بر طبق اساسنامه‌ای که به تصویب شورای ملی پیش‌آهنگی ایران و توشیح ذات اقدس ملوکانه می‌رسد اداره می‌شود.
رئیس- در ماده اول مخالفی نیست؟ (اظهاری نشد) پیشنهادی هم ندارد رأی گرفته می‌شود به ماده اول آقایانی که موافقند قیام کنند (اکثر قیام کردند) تصویب شد ماده دوم قرائت می‌شود.
(به شرح زیر قرائت شد)
ماده دوم- شورای عالی پیش‌آهنگی مرکب خواهد بود از وزیر دربار شاهنشاهی- وزیر فرهنگ- شهردار تهران- رییس انجمن ملی تربیت بدنی- رییس اداره کل تربیت بدنی- وزارت فرهنگ و دبیرکل پیش‌آهنگی و یک نفر از رجال و شخصیت‌های بصیر و سه نفر از علاقه‌مندان باسابقه در پیش‌آهنگی که به پیشنهاد وزیر فرهنگ و فرمان همایونی منصوب م-یشوند.
رئیس- در ماده دوم مخالفی نیست؟ (اظهاری نشد) رأی گرفته م-یشود به ماده دوم آقایانی که موافقند قیام کنند (اغلب برخاستند) تصویب شد ماده سوم قرائت م-یشود.
(به شرح زیر خوانده شد)
ماده سوم- وزیر دربار شاهنشاهی از طرف اعلیحضرت همایونی ریاست شورای عالی پیش‌آهنگی ایران را به عهده دارد و وزیر فرهنگ نایب‌رییس شورا خواهد بود.
رئیس- ماده سوم مطرح است مخالفی نیست؟ (اظهاری نشد) رأی گرفته می‌شود به ماده سوم موافقین قیام کنند (اغلب برخاستند) تصویب شد کلیات آخر مطرح است کسی اجازه صحبت نخواسته ضمناً عرض کنم یک اصلاحاتی در کمیسیون مجلس شورای ملی شده که اصلاحات مهمی نیست دیگر به سنا نمی‌فرستیم، رأی گرفته می‌شود به مجموع مواد موافقین قیام کنند (اکثر قیام کردند) تصویب شد به دولت ابلاغ می‌شود، آقای معاون وزارت فرهنگ.
معاون وزارت فرهنگ- بنده لازم می‌دانم از توجه مخصوص مجلس شورای ملی و ریاست محترم که در تصویب این لایحه فرمودند تشکر کنم (احسنت).
۵- شور اول گزارش کمیسیون کشور راجع به تشکیل سازمان دفاع غیرنظامی کشور
رئیس- گزارش دیگری است راجع به سازمان دفاع غیرنظامی قرائت می‌شود.
(به شرح ذیل خوانده شد)
گزارش از کمیسیون کشور به مجلس شورای ملی
کمیسیون کشور لایحه شماره ۹۳۵۱۴ دولت راجع به تشکیل سازمان دفاع غیرنظامی کشور را با حضور آقای وزیر کشور مورد رسیدگی قرار داده با اصلاحاتی تصویب نمود اینک گزارش آنرا به شرح زیر تقدیم می‌دارد.
ماده ۱- به منظور حفظ جان و مال افراد کشور از تعرضات هوایی و حوادث طبیعی و سوانح غیرمترقبه و تقلیل اثرات آن و همچنین تقویت روحی و ایجاد علایق و همکاری متقابل بین افراد در مواقع غیرعادی و اضطراری سازمانی به نام سازمان دفاع غیرنظامی کشور وابسته به وزارت کشور تأسیس می‌گردد.
تبصره ۱- مقررات و آئین‌نامه‌های اجرایی و سازمانی این سازمان به وسیله دولت تهیه و پس از تصویب کمیسیون کشور مجلسین به موقع اجرا گزارده خواهد شد.
تبصره ۲- کلیه وزارتخانه‌ها و مؤسسات و سازمان‌های دولتی و وابسته به دولت و ملی و همچنین تأسیسات خصوصی مکلفند مقررات مربوط به سازمان دفاع غیرنظامی را ملحوظ و مجری دارند.
ماده ۲- وزارتین کشور و جنگ مأمور اجرای این قانون می‌باشند.
از طرف مخبر کمیسیون کشور- اسدالله موسوی
گزارش از کمیسیون نظام به مجلس شورای ملی
کمیسیون نظام در جلسه پنجم تیر ماه ۱۳۳۷ لایحه دولت راجع به تشکیل سازمان دفاع غیرنظامی کشور را با حضور تیمسار سرلشگر زاهدی معاون وزارت جنگ مطرح و خبر کمیسیون کشور را تأیید و تصویب نمود اینک گزارش آنرا به مجلس شورای ملی تقدیم م-یدارد.
مخبر کمیسیون نظام- بزرگ‌ابراهیمی
رئیس- شور اول است، کلیات مطرح است کسی اجازه صحبت نخواسته، آقای بهبهانی فرمایشی دارید بفرمایید.
بهبهانی- بنده که دیر اجازه خواستم به این جهت بود که لایحه را نخوانده بودم.
رئیس- اشکالی ندارد.
بهبهانی- بنده می‌خواستم از دولت تقاضا کنم راجع به این سازمان دفاعی غیرنظامی که به طور مبهم نوشته است یک توضیحاتی بدهند. اینجا به طور مبهم نوشته به منظور حفظ جان و مال افراد کشور از تعرضات هوایی و حوادث طبیعی و سوانح غیرمترقبه، منظور از این چیست؟ ماهیتش چیست؟ بودجه‌اش کجا است؟ از کجا بودجه‌اش تأمین می‌شود؟ این را بدانیم باز هم از آن سازمان‌ها درست نکنند که افراد را به جان هم بیندازند و دودستگی ایجاد کنند به این جهت می‌خواستم نماینده لوت توضیحات کافی بدهد بنده عرض دیگری ندارم.
رئیس- آقای معاون وزارت کشور.
معاون وزارت کشور (فرهودی)- سازمان دفاعی یک سازمان تربیتی است به موازات سازمان نظامی، که اگر خدای نکرده اتفاقاتی افتاد سازمان نظامی در محل‌های خودش مشغول کار خودش بشود بدیهی است مردم هم در شهر‌ها هستند و در آن مراکز هستند بایستی تعلیمات و اطلاعاتی داشته باشند که جان خودشان را از حوادثی که ممکن است پیش بیاید حفظ کنند و جنبه اجباری هم مطلقاً ندارد، یک اطلاعات عمومی است که به وسیله کنفرانس‌ها، به وسیله نشر رسالات، به وسیله سخنرانی‌ها مردم را آگاه می‌کنند، اما این که چرا اسم سازمان روی این کار گذاشته‌اند، در هر محلی، در هر بخشی سازمان از معتمدین محل، از انجمن‌های محلی استمداد می‌کند و
سازمان اطلاعاتی به مردم و افراد می‌دهد و البته با توزیع رسالات و مجلات به مردم اطلاعات می‌دهد که اگر حادثه غیرمترقبه‌ای پیش آمد چگونه خودشان خودشان را محفوظ بدارند و کمک بکنند از حیث بودجه زیادی ندارد، یک بودجه تبلیغات دارد، این را هم از اعتبارات مختلفی که در اختیار وزارت کشور است، صرفه‌جویی کرده‌ایم و یک مقدار اختصاص داده‌ایم به آن سازمان بودجه خاصی نخواهد داشت فقط انتشار نشریات است و بودجه تبلیغاتی دارد که از راه نشر رساله و سخنرانی و توضیحات مردم را به یک اصول واقف می‌کند که در موقع وقوع حوادث طبیعی و غیرطبیعی چگونه بتوانند خودشان را از آسیب حوادث حفظ کنند.
رئیس- آقای عمیدی نوری در کلیات م-یخواهید صحبت کنید یا در ماده اول؟ چون در ماده اول می‌توانید در کلیات صحبت کنید.
عمیدی نوری- در کلیات.
رئیس- بفرمایید.
عمیدی‌نوری- بنده خواستم ببینم که مقصود از این ماده چیست؟ توضیحاتی که جناب آقای معاون وزارت کشور فرمودند اگر مطلب این باشد تبصره دوم ماده اول که حتی تأسیسات خصوصی را مکلف کرده است که کلیه مقررات این سازمان را اطاعت بکنند و مجری بکنند این یک تناقضی با اصل حق مردم و حقوقی که در قانون اساسی برای مردم قائل شده است خواهد داشت برای این که اگر برای جلوگیری از حوادث یک چنین سازمان خاصی در مواقع حوادث غیرمترقبه و تعرضات و چه و چه این سازمان به وجود بیاید به مردم کمک بکنند و بعد هم وزارتخانه‌ها و سازمان‌های وزارتخانه‌ها مقررات این را قبول کنند این یک چیزی است اما از نظر مردم آن هم به طور کلی با ذکر «مکلفند مقررات مربوط به زمان دفاع غیرنظامی را ملحوظ و مجری دارند» این یک عبارت بسیار وسیعی است با مفهوم و معنای بسیار زیاد که اگر به این کیفیت تصویب شود به نظر بنده یک حکومت مطلقه‌ای یک سازمانی از سازمان‌های وزارت کشور ممکن است به وجود بیاورد و چون اجازه فانونی هم مجلس ملی و قوه مقننه داده است آنها می‌توانند با امر و نهی و محدودیت، آزادی‌هایی که قانون اساسی و اعلامیه حقوق بشر برای مردم به وجود آورده است با این عبارت می‌توانند محدود کنند به این جهت بود که بنده خواستم در تحت کلیات این نکته را تذکر داده باشم که آقای فرهودی برای بنده تشریح بفرمایند که مقصود از این مقررات که مؤسسات خصوصی هم مکلفند آن را ملحوظ و مجری دارند چیست اگر مقصود تبلیغات و دستوراتی است که در حدود مقررات قانون اساسی و قوانین باشد این طبیعی است که خود مردم هم قبول دارند و اجرا می‌کنند اما این عبارت وسیع مثلاً یک وقتی این سازمان تشخیص داد که عبارت و ملک خصوصی فلان مؤسسه خصوصی را تصرف کند بنابر این به او اخطار می‌کند و مطابق این تبصره او هم مکلف است اطاعت کند این مقررات هم پایه قانونی ندارد می‌افتد دست خود این سازمان این است که بنده خواستم این مطلب در اینجا روشن شود و موافقت بفرمایید این جمله (مؤسسات خصوصی هم مکلفند مقررات را اطاعت کنند) از این ماده حذف شود که تماس با حقوق مردم نداشته باشد و تجاوزی به حقوقی که قانون اساسی برای مردم و مؤسسات معین کرده نشود.
رئیس- آقای معاون وزارت کشور.
معاون وزارت کشور- عرض کردم این سازمان و مؤسسه مقصود اصلیش این است که اطلاعات و تعلیمات در موقع بروز حادثه غیرمترقبه برای جان و مال خودشان استفاده کنند البته این تعلیمات اگر اجرا نشود فایده ندارد. تعلیمات باید اجرایی هم برایش پیش‌بینی شود و صرف اندرز و نصیحت نباشد. اما راجع به مقررات که فرمودید که این مقررات را خود سازمان ممکن است وضع کند و یک قدری از حدود این مسائل تجاوز کند که اسباب نگرانی جناب آقای عمیدی نوری شده خواستم عرض کنم در تبصره یک پیش‌بینی شده که (مقررات و آئین‌نامه‌های اجرایی و سازمانی بوسیله دولت تهیه و پس از تصویب کمیسیون کشور مجلسین به موقع اجرا گذارده خواهد شد) بنابراین این سازمان خودش واضح مقررات نخواهد بود، مقرراتی را که برای اجرای منظور لازم می‌داند به کمیسیون کشور مجلسین پیشنهاد می‌کند و آقایان هم آنجا تشریف دارند و هر نظری داشته باشند خواهند فرمود اما این که چرا در تبصره ۲ اسم مؤسسات خصوصی برده شده یک شهر مرکب است از مؤسسات عمومی و مؤسسات خصوصی اگر یک مقرراتی وضع شود برای حفظ مردم آن شهر یا بناهای آن شهر نمی‌شود گفت که مال دولت حفظ شود و مال مردم حفظ نشود من‌باب مثال عرض می‌کنم که ممکن است این سازمان دفاع غیرنظامی در مقرراتش بگذارد که بناهای عمده باید فشنگ‌های آتش‌نشانی داشته باشند که اگر در موقع حوادث غیرمترقبه ایجاد حریق شد با آن فشنگ آتش‌نشانی جلوی حریق گرفته شود، البته باید مؤسسات خصوصی هم تبعیت کنند اگر نکنند که فایده نخواهد داشت که تنها مؤسسات دولتی رعایت کنند برای اینکه مؤسسات خصوصی خیلی زیادتر از مؤسسات دولتی است و اگر یک جا آتش‌سوزی شد سرایت می‌کند به جاهای دیگر بنابراین اینها یک مسائلی است که وقتی گفتیم سازمان دفاعی غیرنظامی البته برای این قبیل کارها بود و مقرراتش هم به کمیسیون کشور مجلسین می‌آید و تصویب می‌شود از همین قرار است و اجرایش هم در همین حدود خواهد بود البته از دفاع غیرنظامی مقصود حفظ خانه‌ها و عمارات و این جور چیزها در مواقع غیرمترقبه است مثلاً یکی از مقررات این است که اگر خدای نخواسته یک وقتی آژیر داده شد همه بایستی بروند در پناهگاه‌ها نمی‌شود گفت که فقط سازمان‌های دولتی پیش‌بینی چنین چیزی را بکند و مردم دیگر نکنند در صورتی که به خیر و صلاح همه مردم است که رعایت کنند، بنابراین اجازه بفرمایید جزئیات را در کمیسیون بحث کنیم و کلیاتش همین بود که عرض کردم.
رئیس- آقای صدرزاده.
صدرزاده- عرض کنم در اثر توجهات شاهنشاه مملکت چندین سال است که کشور ما از نعمت امنیت برخوردار است (صحیح است) این است که وقتی ما مواجه با یک چنین لایحه‌ای می‌شویم و بحث می‌کنیم یک توهماتی به وجود می‌آید ولی قانونگذار همیشه وضع موجود را نباید در نظر بگیرد، یعنی تمام پیش‌بینی‌های لازمه را بکند ولو این که صورت خارجی و وقوع پیدا نکند. این قانون از جمله همان قوانینی است که یک پیش‌بینی‌هایی می‌کنند که اگر خدای نکرده یک حوادثی اتفاق افتاد در آن موقع قانونی وجود داشته باشد که بتوانند مضار آن حوادث را برطرف کنند و این منحصر به حوادث جنگی نیست برای اینکه اگر توجه فرموده باشید می‌گویند حوادث طبیعی و سوانح غیرمترقبه ممکن است در اثر سیل‌زدگی در اثر زلزله و از این قبیل حوادث طبیعی یک زیان‌هایی متوجه مردم بشود. خود مردم باید یک تعلیماتی یافته باشند که بتوانند در مقابل این حوادث وقتی که به وجود می‌آید به یکدیگر کمک کنند و از آلامی که به آنها وارد می‌شود به وسیله تعاون با یکدیگر بکاهند (بهبهانی- این دیگر قانون نمی‌خواهد) حالا عرض می‌کنم، البته حوادث دیگر هم غیر از اینها ممکن است پیش بیاید و یک وقتی باید تمام وسایل دفاعیه را از هر جهت، چه افراد نظامی، چه افراد غیرنظامی باید فرا گرفته باشند، این یک وظیفه‌ای است برای هر فردی که در یک مملکتی زندگانی می‌کند و از هر مواهب آن مملکت متمتع می‌شود باید از آن مملکت تا حد جان و تا سرحد جان مدافعه کند، مدافعه از هر ملت و مملکت و هر جامعه‌ای باید در تحت تعلیمات باشد. تنها قصد کافی نیست که بنده بگویم که اگر خدای نخواسته یک وقت دفاع موجه باشد ما دفاع خواهیم کرد، دفاع باید تحت تعلیماتی باشد و بر طبق اصول و مبانی علمی باشد که امروز متداول در جهان است خوب، اشاره‌ای در اینجا شده است مثلاً می‌گوید تعرضات هوایی، تعرضات هوایی را به صرف این که ما قصد داشته باشیم از آن برکنار باشیم کافی نیست باید یک تعلیماتی در این باب داشته باشیم این قانون برای پیش‌بینی این امر است که تمام افراد این مملکت و تمام افرادی که در این مملکت زندگانی می‌کنند از معلوماتی که برای این قبیل امور لازم است بهره‌مند شوند این معلومات را کی باید در اختیار آنان بگذارد؟... دولت، آیا همان دقیقه‌ای که خدای نخواسته سوانحی به وجود می‌آید همان موقع می‌شود؟ این که فایده‌ای ندارد، علاج واقعه را باید قبل از وقوع کرد، باید همیشه قبل از این که سانحه‌ای رخ بدهد افراد تربیت شده باشند و تعلیمات لازم را فرا گرفته باشند و همیشه مجهز باشند که از وطن خودشان، از مملکت خودشان، از استقلال خودشان دفاع کنند، و این دفاع یک وظیفه واجب و لازمی برای هر فردی از افرا مملکت است. اما برای رعایت مقررات مملکت در ماده یک می‌گوید مقرراتی در اینجا وضع خواهد شد و این مقررات خود زمینه کافی به دست افراد می‌دهد و در تبصره ۱ هم می‌گوید که مقررات و آئین‌نامه‌های اجرایی وسازمانی این سازمان به وسیله دولت تهیه و پس از تصویب کمیسیون کشور مجلسین به موقع اجرا گذارده خواهد شد. بنابراین می‌توانیم این طور توجیه کنیم مطلب را که لایحه حاضر فقط اجازه‌ای است از مجلس شورای ملی برای تأسیس یک سازمانی که منظور و هدف آن به طور کلی در اینجا تعیین شده است، اما جزئیات این سازمان به موجب آئین‌نامه‌ها و مقرراتی خواهد بود که کمیسیون کشور مجلسین تعیین خواهد کرد و البته بعد از این که این آئین‌نامه‌ها هم به مجلس خواهد آمد و برای نمایندگان فرصتی خواهد بود که هر کدام نظراتی دارند به کمیسیون مجلس تقدیم کنند و مورد توجه قرار گیرد. بنابراین بنده تصور می‌کنم به همین کیفیت ضرورت دارد تصویب شود.
رئیس- دیگر در کلیات کسی اجازه صحبت نخواسته است. رأی گرفته می‌شود به ورود در مواد آقایانی که موافقید قیام کنند (اکثر برخاستند) تصویب شد ماده اول مطرح است.
(به شرح زیر قرائت شد)
ماده ۱- به منظور حفظ جان و مال افراد کشور از تعرضات هوایی و حوادث طبیعی و سوانح غیرمترقبه و تقلیل اثرات آن و همچنین تقویت روحی و ایجاد علایق و همکاری متقابل بین افراد در مواقع غیرعادی و اضطراری سازمانی به نام سازمان دفاع
غیرنظامی کشور وابسته به وزارت کشور تأسیس می‌گردد.
تبصره ۱- مقررات و آئین‌نامه‌های اجرایی و سازمانی این سازمان به وسیله دولت تهیه و پس از تصویب کمیسیون کشور مجلسین به موقع اجرا گذارده خواهد شد.
تبصره ۲- کلیه وزارتخانه‌ها و مؤسسات و سازمان‌های دولتی و وابسته به دولت و ملی و همچنین تأسیسات خصوصی مکلفند مقررات مربوط به سازمان دفاع غیرنظامی را ملحوظ و مجری دارند.
رئیس- آقای اردلان.
اردلان- بنده موافقم.
رئیس- دیگر کسی اجازه صحبت نخواسته سه پیشنهاد رسیده که قرائت م-یشود.
(به شرح زیر قرائت شد)
پیشنهاد می‌کنم هر کس در محوطه مسکن خود در مواجه با سارق برای حفظ جان و مال خود استعمال اسلحه سرد و گرم نماید و منتهی به جرح و قتل شود مجرم نخواهد بود.
مهدی ارباب
پیشنهاد می‌نمایم در تبصره ۲ این اصلاح به عمل آید پس از جمله «مقررات مربوط به سازمان دفاع غیرنظامی را» اضافه شود «در مواقع غیرعادی و اضطراری» عمیدی نوری
مقام ریاست معظم
پیشنهاد می‌نمایم در ماده ۱ پس از سوانح غیرمترقبه هم اضافه شود. علامه
رئیس- ماده دوم مطرح است.
(به شرح زیر قرائت شد)
ماده ۲- وزارتین کشور و جنگ مأمور اجرای این قانون م-یباشند.
رئیس- مخالفی نیست کسی هم اجازه صحبت نخواسته (ارباب- در کلیات عرضی دارم) شور اول است و کلیات آخر برای شور دوم به کمیسیون فرستاده می‌شود.
۶- تعیین موقع و دستور جلسه بعد- ختم جلسه
رئیس- جلسه را ختم می‌کنم و جلسه آینده روز یکشنبه، دستور هم انتخاب اعضای دیوان محاسبات ده نفری که از مجلس باید انتخاب شوند خواهد بود.
(مجلس یک ساعت و پنج دقیقه پیش از ظهر ختم شد.)
رئیس مجلس شورای ملی - سردار فاخر