مذاکرات مجلس شورای ملی ۲۶ بهمن ۱۳۴۴ نشست ۲۴۰
| مجلس شورای ملی مجموعه قوانین دوره قانونگذاری بیست و یکم | تصمیم‌های مجلس | قوانین انقلاب شاه و مردم |
مذاکرات مجلس شورای ملی
صورت مشروح مذاکرات مجلس روز شنبه ۲۶ بهمن ۱۳۴۴ نشست ۲۴۰
فهرست مطالب:
مشروح مذاکرات مجلس شورای ملی، دوره۲۱
جلسه: ۲۴۰
صورت مشروح مذاکرات روز سه‌شنبه(۲۶) بهمن‌ماه ۱۳۴۴
فهرست مطالب:
۱- قرائت اسامی غائبین جلسه قبل
۲- تقدیم لایحه مالیات بر درآمد به وسیله آقای نخست‌وزیر
۳- بیانات آقای وزیر دارایی در مورد تنظیم لایحه مالیات بر درآمد
۴- شور اول گزارش کمیسیون کمیسیون دارای راجع به اجازه وصول درآمد اختصاصی وزارت پست و تلگراف و تلفن
۵ـ طرح سؤال آقای پاینده راجع به قیمت کتاب‌های درسی و جواب آقای وزیر آموزش و پرورش
۶- طرح و تصویب گزارش کمیسیون نظام راجع به اصلاحات مجلس سنا در لایحه قانونی مربوط به اصلاح ماده ۸۵ قانون استخدام نیروهای مسلح شاهنشاهی و ابلاغ به دولت
۷- تصویب صورت‌جلسه
۸- تقدیم یک فقره لایحه و دو فقره صورت دیون به وسیله آقای معاون وزارت دارایی
۹- طرح و تصویب گزارش شور دوم کمیسیون کشور راجع به تغییر عنوان استخدامی افراد و درجه‌داران و افسران مأموران انتظامی و نگهبانی واحدهای انحصاری به مأمورین گارد شهری و ارسال به مجلس سنا
۱۰- طرح و تصویب گزارش کمیسیون کشور راجع به اصلاحات مجلس سنا در لایحه قانونی مربوط به سیل برگردان تهران و ادامه خیابان کندی و ابلاغ به دولت
۱۱- طرح و تصویب گزارش کمیسیون کشور دایر به رد بند ۲۵ از ماده ۵۵ قانون شهرداری و تبصره آن و ابلاغ به دولت
۱۲- اعلام وصول ۴ فقره لایحه قانونی از مجلس سنا
۱۳- قرائت دستور و تعیین موقع- جلسه بعد
مجلس در ساعت ۹ صبح به ریاست آقای مهندس عبدالله ریاضی تشکیل گردید
۱- قرائت اسامی غائبین جلسه قبل
رئیس- اسامی غایبین جلسه قبل قرائت می‌شود.
(به شرح زیر قرائت شد)
غائبین با اجازه- آقایان:
امینی خراجی- خواجه نوری.
غائبین بی‌اجازه- آقایان:
فیصلی- آقایان.
غائبین مریض- آقایان:
مهندس آصفی- بوشهری- پرویزی- پروین
جهانگیری- دکتر حاتم- رامبد- طهماسبی- موقر- مهرزاد- سرلشگر همایونی.
غایبین در رأی مربوط به موافقت‌نامه همکاری اقتصادی و فنی بین دولت شاهنشاهی ایران و دولت اتحاد جماهیر شوروی- دکتر مبین یک رأی.
۲- تقدیم لایحه مالیات بردرآمد به وسیله آقای نخست‌وزیر
رئیس- وارد دستور می‌شویم جناب آقای نخست‌وزیر فرمایشی دارید بفرمایید.
نخست‌وزیر (امیرعباس هویدا)- امروز افتخار دارم که لایحه مالیات بر درآمد را تقدیم مجلس شورای ملی کنم (نمایندگان- مبارک است) بدیهی است که از مدتی قبل راجع به این لایحه مذاکراتی شده بود و در این باب نظریاتی اتخاذ شد با متخصصین فن صحبت شد با گروه‌های اقتصادی کمیسیون‌هایی بود و در موقعی که اینجانب وزیر دارایی بودم این کار شروع شد و بعد هم وقتی که افتخار ریاست دولت به اینجانب واگذار شد از آقای وزیر بهداری آن زمان و وزیر دارایی امروز خواهش کردم که ریاست کمیسیونی را که این کار را رسیدگی می‌کرد قبول کند و بعداً هم ایشان وزیر دارایی شدند با همکارانشان به طور دقیق و مرتب راجع به این لایحه کار کردند. لایحه مالیات همان‌طوری که اطلاع دارید با تمام شئون مملکت سر و کار دارد لذا این دولت بدون هیچ‌گونه تعصب این لایحه را تقدیم مجلس می‌کند این لایحه بدون تقاضای فوریت تقدیم می‌شود تا این که در معرض افکار عمومی و با همکاری و همفکری نظریات قوه مقننه بتوانیم یک سروسامانی به وضع قوانین مالیاتی این کشور بدهیم (احسنت) (صدری کیوان- این یکی از اقدامات اساسی دولت جنابعالی است) دولت هیچ‌گونه تعصبی روی مواد این لایحه ندارد و بنده اطمینان دارم کاردانی و اطلاعات عمیق نمایندگان محترم مجلس به ما اجازه خواهد داد که اگر تصمیماتی لازم باشد این تصمیمات هم گرفته شود تا این که لایحه‌ای که در مجلس شورای ملی و مجلس سنا به تصویب خواهد رسید لایحه‌ای باشد که در راه ترقی و تعالی مملکت ما باشد (نمایندگان- ان‌شاءالله) بدیهی است که در قسمت مالیات همان طور که اطلاع دارید قوانینی که امروز موجود است قوانین فرسوده و مال قرون گذشته است و ما بایستی در این قسمت هم همان‌طور که همیشه مجلس محترم شورای ملی تمایل کرده بود در این قسمت هم پیش برویم لذا در وزارت دارایی متخصصین امور در اینجا بایستی عرض کنم بی‌نهایت زحمت کشیدند و این لایحه را با اوضاع و احوال مملکت ما و با وضع اقتصادی کشور و با وضع دنیا تطبیق دادند کار دشواری بود قوانینی که موجود بود که هر موقعی که هر دولتی اشکال وصولی داشت قوانینی می‌آورد و می‌گذراند و اینها به هم اضافه می‌شد و واقعاً هیچ سیاست کلی مالیاتی موجود نبود و امروز هم باید اینجا از وزارت دارایی ممنون باشیم (صحیح است) که با زحمت زیادی چنین لایحه‌ای را آماده کرده‌اند اگر وقت خواست، طول کشید بنده معذرت می‌خواهم ولی کاری نبود که ما با عجله بیاوریم ولی همان‌طوری که عرض کردم هر فرد ایرانی، هرفردی که مایلت می‌دهد با این لایحه سروکار خواهد داشت اجباراً تعمق در این کار صلاح بود مسلماً اگر لایحه‌ای نوشته می‌شد که طبق میل هر گروه اقتصادی باشد اسمش را نمی‌شد لایحه جامع گذاشت ما یک فلسفه در این لایحه در نظر گرفتیم و آن رشد اقتصادی مداوم مملکت است (احسنت) ولی باز هم در اینجا عرض می‌کنم هیچ‌گونه تعصبی در مواد این لایحه نیست این لایحه در معرض افکار عمومی است و به نظریات آقایان اطمینان دارم این لایحه را تصویب خواهند کرد و خواهیم توانست بعد از این که به تصویب قوه مقننه رسید برای سال‌هایی که در پیش داریم لایحه‌ای در دست داشته باشیم که کمک کند به رشد اقتصادی (نمایندگان- انشاءاله) مجدداً من اینجا به سمت رئیس دولت از همکاران وزارت دارایی به خصوص وزیر دارایی تشکر می‌کنم و چون خیال می‌کنم لازم است در این باب شرح بیشتری داده شود از ریاست محترم مجلس شورای ملی خواهش می‌کنم که وزیر دارایی بتوانند در این باب اطلاعات بیشتر بدهند (احسنت).
۳- بیانات آقای وزیر دارایی در مورد تنظیم لایحه مالیات بر درآمد
رئیس- به کمیسیون‌های مربوط ارجاع می‌شود آقای وزیر دارایی بفرمایید.
وزیر دارایی (دکتر آموزگار)- از مدت‌ها پیش به این طرف همگام با تحولات عمیق و دامنه‌داری که در شئون مختلف اجتماعی و اقتصادی مملکت در اثر انقلاب ششم بهمن ۱۳۴۱ به وجود آمده بود احساس می‌شد که تجدید نظر کلی و اساسی در قوانین و مقررات مالیاتی مملکت هم ضروری می‌باشد از همین جهت به دستور آقای هویدا که در آن هنگام تصدی وزارت دارایی را به عهده داشتند هیئتی مأمور مطالعه و تجدید نظر در قوانین جاری مملکت شد به این ترتیب که قوانین جامع و مانعی برابر مقررات مالی مملکت تنظیم و تدوین بکنند و سپس ادامه این مطالعات به عهده اینجانب و همکارانم گذاشته شد و امروز نتیجه این مطالعات دو ساله تقدیم مجلس شورای ملی گردید. از آنجایی که هر لایحه مالیاتی اثر و نتیجه مستقیم بر روی فعالیت‌های اجتماعی و اقتصادی یک مملکت به خصوص کشور در حال رشد و توسعه می‌گذارد به همین جهت در وهله اول فلسفه تدوین قانون مالیاتی باید روشن باشد در اینجا همان طوری که جناب آقای نخست‌وزیر اشاره فرمودند فلسفه اصلی در تهیه و تدوین این لایحه رشد سریع اقتصادی مملکت و در عین حال تأمین عدالت اجتماعی است این دو اصل فلسفه کلی در تهیه این لایحه بوده است هدف‌هایی که برای این لایحه مالیات بر درآمد در نظر داشتیم در درجه اول افزایش تولید است. در ممالک در حال رشد به خاطر افزایش هزینه‌ها برای این که از تورم جلوگیری شود و از افزایش قیمت‌ها اجتناب شود به ناچار باید تولیدات مملکت در تمام رشته‌ها افزایش پیدا کند با مطالعه این لایحه ملاحظه می‌فرمایید که موادی گنجانیده شده است که در راه افزایش تولید کمک‌ها و مساعدت‌هایی شود. هدف دوم این لایحه ایجاد کار است یک نگاه سریع و کوتاه به میزان افزایش جمعیت کشور خودمان در هر سال پی می‌بریم که ۲/ ۵ درصد رشد جمعیت در هر سال یعنی پانصد هزار نفر به جمعیت ما اضافه می‌شود و اگر تصور کنیم که برای نیمی از این افراد می‌بایستی تهیه شغل شود در دوره برنامه پنج ساله چهارم برآورد شده است که در حدود یک میلیون و شصت هزار شغل بایستی ایجاد شود البته تهیه این مشاغل باید قسمت اعظمش توسط بخش خصوصی انجام شود بنابراین هدف دوم این لایحه تأمین تسهیلاتی برای سرمایه‌گذاری‌های مطلوب در جهت انجام کار است. هدف سوم این لایحه به پیروی از قانون اساسی مملکت برابری و تساوی افراد در برابر مالیات است در وضع فعلی همان طوری که اشاره فرمودند ۱۶ نرخ مالیاتی وجود دارد و دسته‌ها و طبقات مختلف به نرخ‌های مختلف مالیات می‌پردازند در حالی که طبق لایحه تقدیمی دو نرخ اساسی و اصلی منظور شده است و تفاوت این دو نرخ هم از این قرار است که برای درآمدی که از نیروی کار و نیروی فکر تحصیل می‌شود یک نرخ تعیین شده و برای درآمدهایی که از سرمایه به دست می‌آید نرخ دیگر چون عدل و انصاف ایجاب می‌کند که بین این دو نوع درآمد دو نرخ متفاوت در میان باشد البته برای مالیات حقوق‌بگیران با اجرای اشل قانون جدید استخدام پیش‌بینی شده است که در لایحه ملاحظه خواهید فرمود هدف چهارم لایحه ایجاد تحصیلاتی برای مؤدیان و کم کردن رابطه مؤدی و ممیزین مالیاتی است و همچنین منظور کردن مواد در لایحه است که اگر خدای نکرده ممیزین و مأمورین وزارت دارایی در روابط‌شان با مؤدیان و مردم دچار قصور و اهمال یا تسامح شوند بدون نتیجه نمانند. هدف پنجم لایحه که نتیجه‌گیری از ۴ هدف اولی است البته تأمین درآمد برای دولت است در این لایحه همان طور که ملاحظه خواهید فرمود مالیات از مجموع درآمد گرفته می‌شود که مالیاتی است عادلانه مالیات‌های مقطوع به طور کلی از میان برده شده است چون فلسفه اصلی مالیات أخذ مالیات از درآمد است و اگر کسی درآمدی نداشته باشد حقاً مالیاتی نباید بپردازد در حالی که مالیات مقطوع به این نکته اساسی توجه نمی‌کند و به همین جهت مالیات‌های مقطوع از بین برده شده همان طور که جناب آقای نخست‌وزیر اشاره فرمودند این لایحه با توجه به اصولی که عرض شد تهیه شده ولی هنوز هم فکر می‌کنیم احتیاج به همفکری و همکاری و معاضدت و راهنمایی نمایندگان صاحبه نظر مجلسین دارد و امیدوار هستیم که با امعان نظری که در مواد مختلف این لایحه خواهد فرمود قانون مالیاتی برای مملکت تهیه شود که بتواند ضامن فردای باشکوه‌تر برای این ملت کهن سال باشد (احسنت- احسنت).
دکتر کیان- پیش‌بینی بودجه سال ۴۵ درآمدش براساس همین لایحه خواهد بود:
وزیر دارایی- خیر.
۴- شور گزارش کمیسیون دارایی راجع به وصول درآمد وجوه اختصاصی وزارت پست و تلگراف و تلفن
رئیس- گزارش شور اول راجع به وصل درآمد اختصاصی وزارت پست و تلگراف و تلفن مطرح است قرائت می‌شود.
(به شرح زیر قرائت شد)
گزار شور اول از کمیسیون دارایی به مجلس شورای ملی
کمیسیون دارایی در جلسه هفت بهمن ماه ۱۳۴۴ با حضور آقای مهندس ستوده وزیر پست و تلگراف و تلفن و آقای قوام صدری معاون وزارت دارایی لایحه شماره ۱۶۸۳- ۱۵/۱۰/۴۲ دولت راجع به وصول درآمد اختصاصی وزارت پست و تلگراف و تلفن را که به شماره ۳۴۲ چاپ شده است مورد رسدگی قرار داد و با اصلاحاتی به شرح زیر تصویب نمود:
اینک گزارش آن را تقدیم مجلس شورای ملی می‌نماید.
ماده واحده- وزارت پست و تلگراف و تلفن مجاز است از تاریخ ۱۳/۷/۴۲ از هر مکالمه تلفنی که بین مرکز و شهرستان‌ها و به عکس و همچنین بین خود شهرها و نقاط انجام می‌شود مبلغ ۲ ریال به نام (امور تعاون پ- ت- ت) در قبض منظور و وجوه حاصله در حساب مخصوصی قرار داده شود که از تاریخ تصویب این قانون به مصرف امور تعاون خدمتگذاران جزء (پیشخدمت- سیمبان- پیک- موزع- تلفنچی) و کارمندان دون پایه وزارتخانه برسد.
نائب رئیس کمیسیون دارایی- تهرانی
گزارش شور اول کمیسیون پست و تلگراف و تلفن به مجلس شورای ملی
کمیسیون پست و تلگراف و تلفن در جلسه ۲۰ بهمن ماه ۱۳۴۴ با حضور آقای کشاورزیان معاون وزارت پست و تلگراف لایحه دولت راجع به وصول درآمد اختصاصی وزارت پست و تلگراف و تلفن را مورد رسیدگی قرارداد و گزارش کمیسیون دارایی را در این مورد تعیین و تصویب نمود.
اینک گزارش آن را به مجلس شورای ملی تقدیم می‌دارد.
مخبر کمیسیون پست و تلگراف و تلفن- سیفی
رئیس- کلیات لایحه مطرح است آقای دکتر قراگزلو فرمایشی دارید؟
دکتر قراگزلو- راجع به امور تعاون و تمام وزارتخانه با خود مردم است آقای وزیر پست و تلگراف توضیح بدهید که این درآمد اختصاصی به چه منظور دریافت می‌شود.
رئیس- آقای وزیر پست و تلگراف بفرمایید.
وزیر پست و تلگراف و تلفن (مهندس ستوده)- با کسب اجازه از مقام ریاست لازم است توضیح مختصری راجع به این درآمد اختصاصی حضور نمایندگان محترم عرض کنم. همان‌طور که آقایان اطلاع دارند اصلاح کارمندان دون پایه و مستخدمین جزء معمولاً عیالوار هستند و اولاد زیاد دارند و درآمدشان کم است و این وضع تقریباً در همه وزارتخانه‌ها هست ولی یک فرقی دارد وزارت پست و تلگراف با سایر وزارتخانه‌ها، وزارت پست و تلگراف قسمت اعظم کارمندانش کارمندان دون پایه هستند یعنی در حدود چهار، پنج هزار نفر کارمند دون پایه دارد که عبارتند از کارمندان جزء، سیمبان، موزع پست، تلگرافچی، پیک‌ها و تمام این اشخاص با یک حقوق بسیار ناچیری زندگی می‌کنند و اگر کوچک‌ترین اتفاقی در زندگی‌شان بیفتد مستأصل می‌شوند (صحیح است) و به این جهت وزیر وقت در سال ۱۳۳۹ به این فکر افتاد که یک درآمدی برای اینها تحصیل کند که هر موقع گرفتاری پیش آمد به صورت وام یا بلاعوض به آنها داده شود و واقعاً این مطلب کاملاً صحیح است و غیر از این اگر بود هر روز ممکن بود یک عده زیادی پست پشت اتاق من یا معاونین بنده جمع شوند برای صد تومان و دویست تومان پول که می‌خواهند بچه‌هاشان را ببرند پیش دکتر یا برای گرفتاری دیگری که دارند بنده از این جهت وزارت پست و تلگراف را
محق می‌دانم که وضعش با سایر وزارتخانه‌ها فرق دارد و لازم است این پول در یک صندوقی باشد که به مصرف این اشخاص دون پایه که تعدادشان خیلی زیاد است برسد (صحیح است- احسنت).
رئیس- نظر دیگری در کلیات لایحه نیست؟ آقای مهندس بهبودی.
دکتر مهندس بهبودی- این اسامی که گذاشته‌اند تعداد معدودی است و اگر در قانون اسم برده شود مجبور می‌شوند به همین عده‌ای که اسم برده‌اند بپردازند و شامل همه نمی‌شود بنده فکر می‌کنم اگر کلی باشد بهتر است.
رئیس- چون شور اول لایحه است پیشنهاد بفرمایید در کمیسیون رسیدگی می‌شود، نظر دیگری در کلیات لایحه نیست؟ (اظهاری نشد) خانم‌ها و آقایانی که با ورود در شور ماده واحده موافقند خواهش می‌کنم قیام بفرمایند (اکثر برخاستند) تصویب شد، ماده واحده مطرح است، نظری نیست؟ (اظهاری نشد) برای شور دوم به کمیسیون‌های مربوط فرستاده می‌شود.
۵- طرح سؤال آقای پاینده راجع به قیمت کتآب‌های درسی و جواب آقای وزیر آموزش و پرورش
رئیس- سؤال آقای پاینده از وزارت آموزش و پرورش مطرح است آقای پاینده بفرمایید.
پاینده- بنده به نظرم بی‌مناسبت نیست که قبل از توضیح سؤالم چند کلمه توضیح درباره طرف سؤال بدهم چون بنده اتفاقاً اول باری که آقای وزیر آموزش و پرورش فعلی یا دکتر هدایتی را دیدم یک روز مبارکی بود برای بنده که دو عید برایم بود برای ایشان هم دو عید بود قبلاً به عرض مجلس رساندم که بنده یک دهقان‌زاده نجف‌آباد هستم و برخلاف پدرم صنعت و حرفه بنده کشت خرده کاغذ بود اتفاقاً آن روز که بنده برای اول بار با آقای دکتر هدایتی آشنایی پیدا کردم روزی بود که خرده کاغذها که متأسفانه دیر خوشه می‌کنند آن روز خوشه کرده بود بنده را گفته بودند روز عید بروم و از دست شاهنشاه آریامهر جایزه‌ای برای یکی از کارهایم بگیرم که ایشان هم در آن روز در آن راه بودند، معلوم شد که خرده کاغذهای ایشان هم در آن روز خوشه کرده است، یک روز دیگر هم بنده ایشان را در یک توفیق بسیار عظیم دیدم که از جمله توفیق‌های دنیای این یکی غبطه خوردنی بود ایشان توفیق پیدا کردند و رئیس کنگره جهانی پیکار با بی‌سوادی شدند، البته می‌شود گفت این توفیق یک توفیق عادی و تشریفاتی است هر کس وزیر آموزش و پرورش بود آنجا می‌نشست ولی بنده این‌طور می‌توانم فکر کنم و حق دارم فکر کنم که همین مورد عنایت شاهنشاه بودن و در معرض چنین خدمتی بودن توفیق غبطه خوردنی است بنده یک روز دیگر اتفاقاَ به یاد ایشان بودم روز انقلاب ششم بهمن یعنی روز یادبود انقلاب در رژه عظیمی که تمام طبقات منتسب به ملت ایران شرکت داشتند یعنی روز تظاهر ملی بود، بنده دیدم بعد از این که حزب اقلیت و البته بعد حزب اکثریت رژه‌شان را می‌دادند در آن میان بنده یک صف عظیم آراسته مرتبی دیدم که این گروه سیزده یا چهارده هزار نفری دبیران و آموزگاران یعنی گروه وابسته به فرهنگ بود (عده‌ای از نمایندگان- بسیار جالب و قابل احترام بود) بنده وقتی آن صف فشرده را با آن شعارهای به نفع انقلاب که مظهر تمایلات همه ملت ایران و مظهر اعتقادات عامه بود دیدم، در حقیقت مثل این که نبض ایران فعال و زنده‌ای را که بایستی نقش تاریخی خودش را در تمام این منطقه و در سراسر دنیا ایفا کند در ضربان دیدم (صحیح است) و من هم نمی‌دانم چرا تعدادی معانی برایم شد که این صف را به همین ریخت جای دیگر هم دیدم یادم آمد چند سال پیش همین گروه راه افتاده بودند در خیابان‌های تهران ولی آن روز شعارهای‌شان چیز دیگری بود شعارهایی بود ضد دولت وقت و متأسفانه آن روز این نیروی عظیم آمده بود که دولت بیندازد آن هم دولت مرد شریفی مثل شریف امامی من دیدم این تغییر عمده که این نیروی عظیم یک بار در جهت ضد دولت راه می‌افتد و یک بار در جهت تأیید انقلاب بزرگ و مبارک ششم بهمن، در آن اثر نافذ یک مدیر خوب کاملاً مشهود بود (احسنت) (سیفی- بسیار مرتب بود) یعنی یک مدیر خوب وقتی نفسش رسید به یک ابزار آماده‌ای آن وقت می‌تواند از یک نیروی به قول آقای سیفی که به آن صورت راه افتادند
که یک نیروی ملی در جهت انقلاب و در جهت هدف‌های ملی راه بیندازند و من آن روز به آقای وزیر آموزش و پرورش که حضور داشتند یاد داشتند در دل آفرین گفتم و اجازه می‌خواهم این آفرین را اینجا تکرار کنم (احسنت) اما موضوع سؤال بنده، سؤال بنده مربوط به کتاب‌های درسی است که این یکی از بلاهای بیست و چند ساله اخیر ما بوده است بنده البته در مذاکراتی که اینجا شده است انکار نکردم در روزی هم که در کمیسیون آموزش و پرورش افتخار حضور داشتم به عرض دوستان رساندم که کوشش وزارت آموزش و پرورش در جهت کتاب‌های درسی نتیجه خوبی داده است و نسبت به مبدأ توفیق حاصل شده است چون اجمالاً این مطلب را می‌دانیم که بعد از شهریور شوم یکی از بلایاتی که دچار شدیم بلیه کتاب بود یعنی یک عده ناشر بی‌انصاف برمی‌داشتند یک کتاب چهل، پنجاه ورقی را که ۴۸ مؤلف داشتن و ۸، ۹ تومان می‌فروختند معلوم نبود کنترل چیست حساب با کیست برای چیست اتفاقاً بایستی در این مناسبت یادی از یکی از شریف‌ترین مردان این مملکت که مدتی در رأس بازرس شاهنشاهی بود شود با تلاشی که ایشان شروع کردند و به مجلس دخالتی داشت یکی از نمایندگان مجلس شورای ملی در همین باب گفتگویی داشت، مسئله کتاب‌ها که می‌شود گفت درآن موقع یک غارت مستمر بود یعنی کتابی که پنج تومان ده تومان فروش می‌رفت به این صورت درآمد برای این که یک نظمی بپذیرد آمدند گفتند کتابفروش کتاب را چاپ کند و ۸۰ درصد به آن علاوه کند و بعد بفروشد البته این نسبت به آن غارت بی‌حساب یک تعدیلی بود وزیر فرهنگ در سه سال پیش آمد و سود را از این مقدار آورد پایین‌تر یعنی ۸۰ درصد را گفت ۴۰ درصد البته نسبت به ۸۰ درصد ۴۰ درصد یک تعدیلی نسبتاً قابل ملاحظه است، توجه بفرمایید که تمام این تعدیل‌ها هنوز به نسبت مبدأ است یعنی کتاب که از نان بازارش رواج‌تر است در ظرف سه ماه چاپ می‌شود و در ظرف یک ماه فروش می‌رود و سوخت و سوز هم ندارد ۴۰ درصد یک منفعت نامعقول و نامشروعی است و بنده استفاده می‌کنم به چیزی که این جا هست و آن اعتبار تست از بیلان شرکت کتاب‌های درسی چون خوب این بیلان نشان می‌دهد که با وجود همه تعدیلاتی که شده است هنوز هم یک کار بی‌ترتیبی دوام دارد که امیدوارم با همت آقای وزیر آموزش و پرورش این بی‌ترتیبی هم رفع شود (کیهان یغمایی- جناب آقای پاینده آقای وزیر آموزش و پرورش حقاً زحمت می‌کشند) مثل این که آنچه می‌فرمایید تأیید عرضی بود که بنده کردم، عرض کردم از غارت مطلق به ۸۰ درصد و بعد از ۸۰ درصد به ۴۰ درصد سود رسید پس یک توفیق نسبی قابل ملاحظه بود ولی هنوز نسبت به هدف کم است، یعنی در حقیقت بنده عرض نمی‌کنم که غارت ولی باید گفت یک استفاده نامعقول کبیری که تبدیل شده به یک استفاده نامعقول صغیر و حال شده اصغر ولی هنوز خیلی وقت دارد تا به استفاده معقول برسد اکنون بنده این ارقام را می‌خوانم چون درباره ارقام کمتر می‌شود سفسطه کرد از ترازنامه عملکرد سال ۴۳ شرکت سهامی طبع نشر کتاب‌های درسی ایران چند رقم را می‌خوانم چون اگر همه ترازنامه را بخوانم وقت بنده تمام می‌شود. سرمایه اعتبار تست از ده میلیون و دویست هزار ریال در بست اما سود عبارتست از ۲۸۰ میلیون ریال یعنی ۲۸۰ درصد آقای دکتر توجه بفرمایید شما مرد ارقام هستید، یعنی دو برابر و ۸۰ سود فروش کتاب بعد از این که ۳ بار تعدیل شد و خود آقایان حساب کردند دیدند این ۲۸۰ میلیون ریال خیالی سنگین است و آمدند صددرصد را گذاشتند برای سود دست دوم یعنی معادل تمام سرمایه بازمانده ۱۸ میلیون یعنی ۱۸۰ درصد باز آمدند گفتند باید این سود را باز هم سبک کرد که قابل هضم شود آمدند گفتند ۶۹۰ هزار تومان هزینه اداری اگر ان‌شاءالله مجلس محترم موافقت کرد و در کمیسیون تحقیق این طلب طرح شد و آنها آمدند و دفاتر را آوردند، ملاحظه خواهند فرمود که این ۷۰۰ هزار تومان تعدیلی برداشت شد برای سبک کردن سود بوده چون یک شرکت تجارتی که با دو منشأ ماهی ۷۰ تومانی راه می‌رود در سال این ۶۹۰ هزار تومان هزینه دارایی ندارد مالیات که کم شد ذخیره کم شد چه شده و چه شده تمام این چیزهایی را که بنده اسمش را می‌گذارم حساب‌سازی شده است تازه سود خالص مساوی است با چهارصد و سی و دو هزار تومان یعنی ۴۲ درصد
سرمایه حالا ملاحظه بفرمایید همه این کارها شده سود غیرعادی سبک شده تا رسیده به این که یک مشت، یک عده ناشر چهل و سه درصد سود خالص‌شان شده (کریم اهری- این بیلان مربوط به چه سالی است؟) سال ۴۳- ۴۴ هم پشتش است بنده سؤالم را به این صورت از آقای وزیر آموزش و پرورش کرده بودم چون در کمیسیون آموزش و پرورش توضیحاتی داده شد که این سود غیرعادلانه است و بایستی هنوز هم تخفیفی گرفته شود آقای کیهان یغمایی به بنده یاداشت داده‌اند مثل این که بنده بی‌خبرم که آقای دکتر هدایتی در کار خودشان چه تلاشی می‌کنند همین تلاش مداوم ایشان بوده است که به من امید داده است که باز یک تلاش دیگری بکنند که باز قیمت کتاب‌ها پایین بیاید امروز سیاست عاقلانه دولت تخفیف در قیمت‌هاست بنابراین در جهت تخیف کتاب بنده امیدوارم از فرصت گفتگو در مجلس آقای وزیر آموزش و پرورش استفاده کنند و براین مطامع چند نفر که قطعاً نمی‌خواهند از منافع خودشان چشم بپوشند غالب شوند و بر آنها فائق بیایند و به آنها بگویند شما این مقدار منفعت نامعقول را زیاد می‌برید و باید کتاب را ارزان‌تر بفروشید عرض کردم که چهل و سه درصد منافع بعد از این همه تخفیف نامعقول است این توفیق نسبی است نه نهایی و هنوز کافی نیست از کسی که صدی چهل و سه منفعت خالص می‌برد آن هم از کتاب که در حکم نان است به نظر بنده جای این گفتگو هست، آقای دکتر قراگزلو یادداشتی داده‌اند که گویا گفتگوی تخفیفی شده ولی وزارت آموزش و پرورش هنوز کافی ندیده است به هرحال توضیحات وزیر آموزش و پرورش این موضوع را روشن خواهد کرد و امیدوارم روزی ایشان به ما خبر بدهند که قیمت کتاب‌ها پایین آمده است و ایشان سهم خودشان را در این فعالیت دولت برای تخفیف قیمت‌ها در قسمت کتاب انجام داده‌اند.
رئیس- آقای دکتر هدایتی بفرمایید.
دکتر هدایتی (وزیر آموزش و پرورش)- با کمال احترام جواب سؤال نماینده محترم جناب آقای پاینده را به عرض ساحت مقدس مجلس شورای ملی می‌رسانم قبل از این که به سؤال آقای پاینده پاسخ بدهم ناگزیر در مقابل اظهار مرحمتی که ضمن طرح سؤال نسبت به بنده و دستگاه آموزش مملکت فرمودند ناگزیر هستم که مراتب سپاسگذاری خود را تقدیم کنم و در یک مورد به عرض‌تان برسانم که اشاره فرمودید که فرهنگیان کشور در روز ششم بهمن شاه‌دوستی و حق‌شناسی خودشان را نسبت به بانی ایران نوین و شاهنشاه آریامهر به نحو شایسته ابراز فرمودند (چند نفر از نمایندگان- خیلی خوب اجرا شد) بنده خواستم ضمن تشویقی که فرمودید به عرض‌تان برسانم که در روز ششم بهمن ۱۳۶۱، پنج میلیون و ششصد هزار نفر از مردم ایران فرصت پیدا کردند که رأی مثبت به انقلاب ششم بهمن بدهند و امروز بدون تردید تمام آحاد و افراد ملت ایران با تمام ذرات وجود خودشان برای دفاع از این انقلاب آماده هستند (صحیح است) بنابراین فرهنگیان کشور هم مثل همه طبقات اجتماع که در پشت سر شاهنشاه خودشان قرارگرفته‌اند وظیفه خودشان را انجام داده‌اند و در آینده هم انجام خواهند داد با عرض تشکر از این مرحمتی که فرمودید به سؤال مطرح شده جواب عرض می‌کنم همان طوری که نماینده محترم استحضار دارند و خودشان در توضیحات مقدماتی اشاره فرمودند مسئله کتاب در وزارت آموزش و پرورش مدت‌ها یک مسئله بغرنجی بود تا سال ۱۳۴۱ به خاطر نمایندگان محترم هست که کتاب انتشارش در دست وزارت آموزش و پرورش نبود و هر کس می‌توانست آزادانه و بدون هیچ کنترلی و برای هر رشته‌ای و کلاسی کتاب تهیه و چاپ و منتشر کند مثلاً برای رشته تاریخ سال سوم، سال چهارم و سال پنجم متوسطه حساب کنید به نحوی که تعداد مؤلفین به اندازه تعداد ستارهای آسمان و تعداد کتاب‌ها از آن هم بیشتر، یک هرج و مرج واقعی در دستگاه آموزش کشور بود به این ترتیب که مؤلفین می‌نشستند نسخه‌برداری از روی هم می‌کردند تحت عنوان تألیف کتاب و بعد دسته‌بندی می‌کردند و در مدارس تدریس آن کتاب را مجبور می‌کردند هر معلمی هر کتابی که مورد علاقه خودش بود آن کتاب را به شاگردش تعلیم می‌کرد به طوری که اتاق افتاده بود در یک طرف خیابانی که یک دبیرستان بود کتابی تدریس می‌شد در طرف دیگر خیابان یک دبیرستان دیگر بود و یک کتاب دیگر تدریس می‌شد گاه اتفاق می‌افتاد در طی سال یک معلم سه دفعه بنا به جهات خاصی محل خدمتش
تغییر پیدا می‌کرد با عوض شدن و آمدن معلم جدید تمام کتاب‌ها عوض می‌شد و این تحمیل عظیمی به خانواده‌ها بود به طوری که فریاد تمام خانواده‌های مملکت و اولیای دانش آموزان در آن موقع بلند بود و هنوز خاطره‌اش در ذهن ما باقی مانده صرف نظر از این که سطح کتاب در سطح فوق‌العاده پایینی بود و فرضاً برای تاریخ سوم متوسطه ۱۰- ۱۵ نوع کتاب چاپ شده بود و اگر قرار بود که دانش‌آموزان آن را بخرند به آن ترتیب که عرض کردم مع‌ذلک می‌بایستی تهیه‌کنندگان و چاپ‌کنندگان هم استفاده کنند چون تیراژ پایین بود نتیجتاً کتاب را گران می‌کردند یعنی سطح کتاب پایین می‌آمد و قیمت کتاب بالا می‌رفت و علاوه بر این مشکلات این هم مطلبی بود تا این که در سال ۱۳۴۱ و اوایل سال ۱۳۴۲ در دولت وقت تصویب‌نامه قانونی به تصویب رسید که به موجب آن مقرر شد وزارت فرهنگ وقت از بین هر یک از کتاب‌هایی که برای یک رشته معین تهیه شده بهترین آنها را انتخاب کند و در مقابل پرداخت حق‌التألیف آن یک کتاب را به عنوان کتاب رسمی انتشار بدهد در سراسر کشور و در تمام مدارس به طوری که خانواده‌ها از تحمیل کتاب‌های مختلف در امان باشند و همچنین از این تشتت و این کتاب‌های مختلف درباره یک رشته و تدریس آن در مدارس این اشکال مرتفع شود. در اجرای این تصویب‌نامه که به وزارت فرهنگ وقت اجازه داد به این ترتیب برای هر رشته‌ای بهترین کتاب را انتخاب کند در نتیجه کتاب‌های دبیرستانی و ۵ و ۶ ابتدایی به ۱۳۰ مجلد محدود شد برای تمام رشته‌ها و برای تمام مواد و تمام کلاس‌ها و باز به موجب آن تصویب‌نامه قانونی وزارت فرهنگ اجازه داشت که امر چاپ و توزیع کتاب‌های درسی را به مؤسسات خصوصی واگذار کند عرض کردم امر چاپ و مسئولیت توزیع آن در سراسر کشور این که عرض کردم توزیع، مسئله توزیع کتاب یکی از مشکلات عظیم وزارت آموزش و پرورش کشور بود جای تأسف بود در حالی که دستگاه آموزش باید به فکر برنامه‌های آموزشی کشور و منطبق ساختن آن با انقلاب ششم بهمن باشد یک مقدار زیادی از وقت مسئولین امر صرف مشکلات توزیع کتاب‌ها می‌شد و در ماه بهمن هم کتاب‌ها در مدارس در نقاط مختلف مملکت به موقع توزیع نمی‌شد به طوری که غالباً در روزنامه‌ها منعکس بود در غالب شهرها حتی شهرهای بزرگ در ماه بهمن این کتاب‌ها آماده و در دسترس نبود براساس اختیاری که از وزارت فرهنگ وقت از دولت گرفت قراردادی با شرکت طبع کتاب‌های درسی منعقد کردند به مدت ۵ سال که آن قرارداد الان هم مجری است و تاکنون اجرا شده دو سال و نیم دیگرش هم باقی است به موجب این قرارداد مسئولیت طبع و توزیع کتاب‌های درسی را براساس نسخی که وزارت آموزش و پرورش خواهد داد شرکت سهامی طبع کتاب‌های درسی به عهده گرفت و شرکت متعهد شد در موقعی که وزارت آموزش و پرورش تعیین می‌کند تمام کتاب‌ها را در سراسر کشور توزیع کرده باشد به طوری که در کلیه نقاط مملکت کتاب در دسترس دانش آموزان باشد البته در این قرارداد پیش‌بینی شده است که اگر شرکت نتواند تعهد خود را به موقع انجام بدهد وزارت آموزش و پرورش یا وزارت فرهنگ آن روز می‌تواند قرارداد را فسخ کند ۵ میلیون ریال هم وثیقه نقدی از شرکت گرفته شده است که در صورتی که تخلف کند در انجام تعهد خود آن ۵ میلیون ریال ضبط شود این قرارداد البته در زمان دولت اسبق منعقد شده و باید عرض کنم نتایج آن بسیار مثبت بوده و نتایجی که از اجرای این تصویب‌نامه و این قرارداد حاصل شده در هرحال برای مملکت مفید بوده برای این که ما دیدیم چه مشکلات عظیمی در مورد کتاب‌های درسی موجود بود و جنجال و اضطراب بزرگی که جنبه مملکتی گرفته بود خاتمه پیدا کرد (صحیح است) و شرکت توانسته است هر سال زودتر از موقعی که در سال قبل کتاب‌ها در مملکت توزیع کرده است توزیع بکند و قیمت کتاب‌ها را در هر سال تخفیف داده است برای توجه جناب آقای پاینده یک مقداری آمار و ارقام به عرض می‌رسانم در سال ۱۳۴۲ که در اجرای این قرارداد و به نحو تازه‌ای کتاب‌ها در مملکت توزیع شد کتاب‌های ۵ و ۶ ابتدایی و کتاب‌های متوسطه جمعاً مجموع کتاب‌های این ۸ سال قیمتش ۷۴۳۵ ریال بود در سال ۱۳۴۲ با اجرای روش جدید این ۷۴۳۵ ریال به ۳۱۱۹ ریال یعنی بیش از نصف تقلیل پیدا کرد ۶۰ درصد قیمت در طی یک سال تقلیل پیدا کرد در سال ۱۳۴۳ یعنی سال بعد به ۲۵۹۲ ریال قیمت کتاب‌ها
تقلیل پیدا کرد یعنی ۱۳۱ مجلد کتاب‌های پنجم و ششم ابتدایی و متوسطه در همه رشته‌ها که جمعاً تعداد مجلدات آنها ۱۳۱ جلد بود تقلیل قیمتش ۶۵ درصد بود. در سال ۱۳۴۴ به ۲۴۹۶ ریال جمع تقلیل قیمت نسبت به سال ۳۹ ۷۰ درصد در سال ۴۵ که سال آینده است خوشوقتم به عرض نمایندگان محترم برسانم که سرعت در تمام امور به حدی بوده است که کتاب‌های چهار سال ابتدایی با تجدید نظر هم اکنون برای سال ۴۵ طبع و آماده توزیع شده است (احسنت) و این امر تاکنون سابقه نداشته است که در بهمن ماه سال برای سال تحصیلی بعد کتاب‌ها طبع و آماده توزیع شده باشد (دکتر موثقی- تهیه چهار سال ابتدایی که مربوط به سازمان شاهنشاهی خدمات اجتماعی است) چهار کلاس اول ابتدایی را باید از این لحاظ از همکاری و تشریک مساعی سازمان شاهنشاهی خدمات اجتماعی تشکر بکنم که به موقع برای طبع کتاب‌های متوسطه با مذاکراتی که شده همان طوری که استحضار دارید در سال گذشته دو ماه قبل از شروع سال تحصیلی کتاب‌ها توزیع شده بود در دسترس دانش آموزان قرار گرفته بود و ما اعلان کردیم که اگر منطقه‌ای هست و کسی سراغ دارد که کتاب در دسترس نباشد اعلام فرمایند امسال با مذاکراتی که به عمل آمده است کتاب‌ها باز دو ماه زودتر از موعدی که در سال قبل منتشر شد منتشر خواهد شد و با مذاکراتی که به عمل آمده است تخفیف مجددی در قیمت کتاب‌ها داده خواهد شد ولی مطلبی که باز به عرض جناب آقای پاینده باید برسانم این است که این آماری که از سود شرکت داده‌اند البته بنده کاری ندارم به این امر این قراردادی است که به موجب قوانین و مقررات کشور جنبه اجرایی دارد و وزارت فرهنگ وقت با آن شرکت منعقد کرده این شرکت مسئولیت طبع و توزیع کتاب‌های درسی را در سراسر کشور به عهده گرفته است و باید عرض کنم که وظیفه‌اش را خوب انجام داده این که ممکن است بهترین عمل را انجام داد این را بنده قبول می‌کنم منکر نیستم ولی مانع از این نیست که تصدیق کنیم شرکت تاکنون وظیفه‌اش را خوب انجام داده اما از آن ۴۰ درصد که به عنوان سود شرکت فرمودید ده درصد آن را باید به عنوان حق فروش به فروشندگان کتاب‌ها هم ده درصد از شرکت دریافت می‌کنند و ۴ درصد هم به عنوان حق‌التألیف باید به وزارت آموزش و پرورش بپردازند که به عنوان حق‌التألیف به مؤلفینی که تعدادشان خوشبختانه زیاد است پرداخت شود این بود جواب نماینده محترم برای تکمیل مراتبی که به عرض رسید این را اضافه می‌کنم که وزارت آموزش و پرورش برای اصلاح کتاب‌های درسی طرحی بسیار اساسی در پیش دارد البته استحضار دارید که در اجرای منویات شاهنشاه آریامهر دستگاه آموزشی کشور با نهایت جدیت مشغول تجدید نظر در برنامه‌های آموزشی هست و طرح مقدماتی که در این زمینه تهیه شده برای قضاوت افکار عمومی منتشر شد و بسیار خوشوقتم که از مقامات مختلف کشوری و از نمایندگان محترم مجلس شورای ملی و کلیه صاحب‌نظران کشور نظرات بسیار صائبی در مورد این طرح عنوان شد ولی مع‌ذلک درباره خود کتاب‌های درسی هم طرحی برای تجدید نظر و منطبق کردن با احتیاجات برنامه‌های آموزشی و منطبق بر علوم و فنون در دنیای فضایی کیوانی که در پیش است براساس روش‌های جدید مشغول بررسی این امر هستیم و برای نمونه از کلیه برنامه‌های دروس متوسطه یک یک، یک نوع تحقیق و بررسی که منطبق با اصول امروز دنیا است آغاز شده که نظر خود دانش آموزان و معلمین ملحوظ شود برای نمونه اولین باره‌ای که به عنوان برنامه دروس این روش مورد بررسی قرار گرفت برنامه تعلیمات دینی بود که نتیجه‌ای از آن تحقیقی که به عمل آمده بود به حضور تمام نمایندگان محترم تقدیم شد امیدواریم با این روش بتوانیم نقص تمام برنامه‌های آموزشی متوسطه و کتاب‌های درسی را روشن بکنیم و براساس رفع آن نقائص یک تحول عظیم در وضع کتاب‌های درسی همان طور که خواسته نمایندگان محترم مجلس است تحقق پیدا کند عرض دیگری ندارم (احسنت).
رئیس- آقای پاینده بفرمایید.
پاینده- درباره بهتر شدن کتاب‌ها گفتگو نبود درباره بهتر شدن قیمت هم بنده عرضی نداشتم با این که مجلس را آماده می‌بینم که سؤال را به کمیسیون تحقیق
بفرستیم با استفاده از آن قسمت بیان آقای وزیر آموزش و پرورش که فرمودند گفتگو برای تخفیف قیمت شده است (شیخ‌الاسلامی- این همه تخفیف معلوم می‌شود اول قیمت را بالا گرفته‌اند که هر سال تخفیف می‌دهند) بنده عرض کردم از ۲۸۰ درصد غارت به ۱۰۰ درصد غارت بعد به ۸۰ درصد بنده با اطلاعی که از وضع چاپ دارم هنوز ۱۰ درصد پایین آوردن سود معقول جا دارد (صحیح است) ارقام را خواندم بنابراین با استفاده از این قسمت از بیان ایشان اقلاً عنوان قانع به خودم می‌دهم با این که قانع نیستم و صبر می‌کنم که ان‌شاءالله ایشان در ظرف سه ماه یا چهارماه دیگر یا زودتر به ما مژده بدهند که قیمت کتاب‌ها پایین‌تر آمده حالا اگر ایشان این مژده را دادند که دادند اگر ندادند باز سؤال دیگر. بنده خواستم از وقت استفاده کنم و با اجازه مقام ریاست و یک مطلبی را که شاید دوستانم از شنیدنش خیلی خرسند شوند یا ناخرسند به عرض برسانم ما پریروز در جلسه‌ای که آن لایحه مبارک آمد و تصویب شد و یک طلسم چهل ساله شکسته شد مجلس یک ژستی نشان داد که شاید در تاریخ مشروطه بی‌نظیر بود و آن اتفاق آرا بود چون نشان دادیم که در این مجلس دیگر اکثریت، اقلیت، منفرد، ایران نوین و مردمی نیست اینها همه ملت ایران است بنده باز می‌خواهم اینجا به لژ مطبوعات یک نگاه بکنم یک نگاه گله‌آمیز و در آن گله عموم نمایندگان با من شریک هستند (رامبد- ولی با وجود آن رأی موافق ناظر و منتظر نحوه اجرایش هستیم فراموش نفرمایید) ولی همین خبر را روزنامه اطلاعات به صورتی نوشته بود که بنده به سهم خودم و شاید مترجم همه باشم و گله داریم نوشته بود به اکثریت قریب به اتفاق یک نشریه دیگر آن فرانسه ژورنال دو تهران هم همین‌طور نوشته بود بنده نمی‌دانم این را شود گفت یا چیز رستی است یا یک مطلبی را یک ژستی را که مجلس با کمال حرمت به بنیانگذار انقلاب ششم بهمن این رفتار را کرده است و این رأی به اتفاق را داده است که در تاریخ مجلس بی‌نظیر است آیا این درست است و این منصفانه است که در بیرون به صورت دیگری تعبیر شود من فکر نمی‌کنم که در این سوءنیتی بوده است برای این که همکار بزرگوار سابق بنده و حالا هم به یک نسبتی همکار بنده دقت به این امور دارند که در روزنامه انگلیسی هم به همین ترتیب نوشته شده بود آیا این دلیل یک آشفتگی نیست؟ و اگر دلیل آشفتگی نگیریم باید در روزنامه اطلاعات به این صورت گفته شود که به اتفاق تصویب شد از مقام ریاست استدعا دارم ترتیبی بدهند که این مورد که تحریف مسایل مجلس است در بیرون رخ داده نشود چون جریان تاریخی است این ژست‌ها را همه تعریف و تمجید کردند چون این نوشته برای سال‌ها باقی می‌ماند خواهند گفت این چه کسی بود که در مجلس انقلاب مخالف شکستن طلسم بود (احسنت) بنده دیگر عرضی ندارم.
۶- طرح و تصویب گزارش کمیسیون نظام راجع به اصلاحات مجلس سنا در لایحه قانونی مربوط به اصلاح ماده ۸۵ قانون استخدام نیروهای مسلح شاهنشاهی
رئیس- گزارش راجع به اصلاح ماده ۸۵ قانون استخدام نیروهای مسلح شاهنشاهی مطرح است قرائت می‌شود.
(به شرح زیر قرائت شد)
گزارش از کمیسیون نظام به مجلس شورای ملی
کمیسیون نظام در جلسه ۱۷ بهمن ماه ۱۳۴۴ با حضور تیمسار سپهبد شکیبی معاون وزرات جنگ لایحه ۷۵۰۲/ ۴۱۸۲- ۲۳/۴/۱۳۴۴ راجع به اصلاح ماده ۸۵ قانون استخدام نیروهای مسلح شاهنشاهی را که قبلاً در مجلس شورای ملی تصویب شده و در مجلس سنا اصلاح گردیده بود مورد رسیدگی قرارداد و ماده واحده مصوب مجلس سنا را تصویب نمود. اینک گزارش آن را به مجلس شورای ملی تقدیم می‌دارد.
قانون اصلاح ماده ۸۵ قانون استخدام نیروهای مسلح شاهنشاهی
ماده واحده- به ماده ۸۵ قانون استخدام نیروهای مسلح شاهنشاهی پس از نام افسران و درجه‌داران کلمه «افراد» اضافه می‌شود.
و درباره عائله تحت تکفل افراد مزبور که از تاریخ
تصویب قانون استخدام نیروهای مسلح شاهنشاهی به بعد به درجه شهادت رسیده‌اند پس از تأمین اعتبار مربوط در بودجه وزارت جنگ و ژاندارمری کل کشور با رعایت مقررات مواد ۸۵- ۸۸- ۹۱ همان قانون مستمری برقرار خواهد شد.
مخبرکمیسیون نظام- حکیمیان
گزارش از کمیسیون بودجه به مجلس شورای ملی
کمیسیون بودجه در جلسه ۲۰ بهمن ماه ۱۳۴۴ با حضور تیمسار سپهبد شکیبی معاون وزارت جنگ لایحه مربوط به اصلاح ماده ۸۵ قانون استخدام نیروهای مسلح شاهنشاهی را مطرح و مورد رسیدگی قرارداد و ماده واحده مصوب مجلس سنا را تصویب نمود. اینک گزارش آن را در تأیید گزارش کمیسیون نظام به مجلس شورای ملی تقدیم می‌دارد.
مخبر کمیسیون بودجه- اهری
گزارش از کمیسیون امور استخدام و سازمان‌های اداری به مجلس شورای ملی
کمیسیون امور استخدام و سازمان‌های اداری در جلسه ۱۷ بهمن ماه ۱۳۴۴ با حضور تیمسار سپهبد شکیبی معاون وزارت جنگ لایحه مربوط به اصلاح ماده ۸۵ قانون استخدام نیروهای مسلح شاهنشاهی را که در مجلس سنا تصویب گردیده بود مورد رسیدگی قرارداد و ماده واحده مصوب مجلس سنا را تصویب نمود. اینک گزارش آن را در تأیید گزارش کمیسیون نظام به مجلس شورای ملی تقدیم می‌دارد. مخبر کمیسیون امور استخدام و سازمان‌های اداری- سید علی صائب
رئیس- چون اکثریت نداریم ناچار چند دقیقه جلسه را به عنوان تنفس تعطیل می‌کنیم البته این خوب ترتیبی نیست که همکاران مجلس را از اکثریت بیندازند.
(در ساعت ده صبح جلسه به عنوان تنفس تعطیل و در ساعت ده و ده دقیقه صبح مجدداً تشکیل گردید)
رئیس- نسبت به گزارش کمیسیون‌ها نظری نیست؟ (اظهاری نشد) به گزارش کمیسیون‌ها رأی می‌گیریم خانم‌ها و آقایانی که موافقند خواهش می‌کنم قیام فرمایند (اکثر برخاستند) تصویب شد لایحه به دولت ابلاغ می‌شود.
۷- تصویب صورت جلسه
رئیس- راجع به صورت جلسه دفعه گذشته نظری نیست؟ آقای دکتر الموتی بفرمایید.
دکتر الموتی- اصلاحاتی است که به تندنویسی می‌دهم.
رئیس- اصلاح می‌شود، نظر دیگری نیست؟ (اظهاری نشد) صورت جلسه قبل تصویب می‌شود. آقای کبیری بفرمایید.
کبیری- دو فقره نامه رسیده است تقدیم مقام ریاست می‌شود.
۸- تقدیم یک فقره لایحه و دو فقره صورت دیون به وسیله آقای معاون وزارت دارایی
رئیس- آقای قوام صدری بفرمایید.
قوام صدری (معاون وزارت دارایی)- در اجرای تبصره ۴۳ قانون بودجه سال ۱۳۴۴ و از نظر ساده و یکی ساختن حقوقی که دولت برای ثبت شرکت‌ها به عنوان حقوق عمومی و اختصاصی دریافت می‌دارد مطالعاتی به عمل آمده که از طریق جمع انواع دریافتی‌ها در نرخ مشخص تسهیلات بیشتری جهت تشخیص- وصول و کنترل حقوق مزبور فراهم گردد و چون حقوقی که به عنوان حق‌الثبت شرکت‌ها فعلاً دریافت می‌شود براساس نرخ‌هایی است که از نظر جلب سرمایه برای تشکیل شرکت‌های بزرگ صنعتی و غیره متناسب نمی‌باشد لذا ماده واحده ضمیمه را که برای اصلاح تعرفه حق‌الثبت شرکت‌ها و اجرای نظرات معروض تنظیم گردیده تقدیم و استدعای تصویب آن را می‌نماید و همچنین در اجرای تبصره سه قانون بودجه سال ۱۳۴۴ کل کشور صورت ریز دیون بلا محل سال ۱۳۴۴ وزارت پست و تلگراف و تلفن و صورتی از دیون بلامحل انیستیتو بررسی آفات و بیماری‌های گیاهی تقدیم مقام ریاست می‌شود که برای رسیدگی به کمیسیون بودجه ارجاع شود.
رئیس- به کمیسیون‌های بودجه فرستاده می‌شود.
۹- طرح و تصویب گزارش شور دوم کمیسیون کشور راجع به تغییر عنوان استخدامی افراد و درجه‌داران و افسران مأموران انتظامی و نگهبانی واحدهای انحصاری به مأمورین گارد شهری و ارسال به مجلس سنا
رئیس- گزارش شور دوم لایحه راجع به تبدیل عنوان استخدامی افراد و درجه‌داران و افسران سابق گمرکات و انحصارات مطرح است قرائت می‌شود.
(به شرح زیر قرائت شد)
گزارش شور دوم از کمیسیون کشور به مجلس شورای ملی
کمیسیون کشور در جلسه ۱۷ بهمن ماه ۱۳۴۴ با حضور آقای سراج حجازی معاون پارلمانی وزارت کشور تصویب‌نامه شماره ۴۶۵۸- ۲۶/۵/۴۲ راجع به تغییر عنوان استخدامی افراد و درجه‌داران و افسران مأمور انتظامی و نگهبانی واحدهای انحصای مأمورین گارد شهری را که گزارش شور اول آن به شماره ۱۵۹۷ چاپ گردیده با توجه به پیشنهاد واصله برای شور دوم مورد رسیدگی قرارداد و گزارش شور اول را عیناً تأیید و تصویب نمود. اینک گزارش آن را به مجلس شورای ملی تقدیم می‌نماید.
قانون تبدیل عنوان استخدامی افراد و درجه‌داران و افسران سابق گمرکات و انحصارات
ماده ۱- عنوان استخدامی آن عده از افراد و درجه‌داران و افسران نگهبانی و انتظامی وزارت منحله گمرکات و انحصارات که به استناد قانون تأسیس پلیس گمرک مصوب ۱ مرداد ۱۳۳۶ استخدام و پس از انحلال وزارتخانه مزبور و انضمام واحدهای انحصاری آن (قند- شکر- غله- دخانیات- باربری- سازمان چای) به وزارت دارایی امور انتظامی و نگهبانی واحدهای مزبور را در این وزارتخانه عهده‌دار هستند به مأمورین گارد شهری تبدیل و از نظر سازمانی مانند سایر مأمورین گارد شهری تابع شهربانی کل کشور خواهند بود و حقوق و مزایای آنان کماکان و مادامی که در واحدهای انحصاری انجام وظیفه می‌کنند از محل اعتبار واحدهای مزبور قابل پرداخت خواهد بود.
ماده ۲- وزارت دارایی و وزارت کشور مأمور اجرای این قانون می‌باشند.
مخبر کمیسیون کشور- مصطفوی
رئیس- ماده اول مطرح است قرائت می‌شود.
(به شرح زیر خوانده شد)
ماده ۱- عنوان استخدامی آن عده از افراد و درجه‌داران و افسران نگهبانی و انتظامی وزارت منحله گمرکات و انحصارات که به استناد قانون تأسیس پلیس گمرک مصوب ۱ مرداد ۱۳۳۶ استخدام و پس از انحلال وزارتخانه مزبور و انضمام واحدهای انحصاری آن (قند- شکر- غله- دخانیات- باربری- سازمان چای) به وزارت دارایی امور انتظامی و نگهبانی واحدهای مزبور را در این وزارتخانه عهده‌دار هستند به مأمورین گارد شهری تبدیل و از نظر سازمانی مانند سایر مأمورین گارد شهری تابع شهربانی کل کشور خواهند بود و حقوق و مزایای آنان کماکان و مادامی که در واحدهای انحصاری انجام وظیفه می‌کنند از محل اعتبار واحدهای مزبور قابل پرداخت خواهد بود.
رئیس- درماده اول نظری نیست؟ (اظهاری نشد) رأی می‌گیریم به ماده اول خانم‌ها و آقایانی که موافقند خواهش می‌کنم قیام فرمایند (اکثر برخاستند) تصویب شد. ماده دوم قرائت می‌شود.
(به شرح زیر خوانده شد)
ماده ۲- وزارت دارایی و وزارت کشور مأمور اجرای این قانون می‌باشند.
رئیس- در ماده دوم نظری نیست؟ (اظهاری نشد) رأی می‌گیریم به ماده دوم خانم‌ها و آقایانی که موافقند خواهش می‌کنم قیام فرمایند (اکثر برخاستند) تصویب شد. در کلیات آخر لایحه نظری نیست؟ (اظهاری نشد) به لایحه رأی می‌گیریم خانم‌ها و آقایانی که موافقند خواهش می‌کنم قیام فرمایند (اکثر برخاستند) تصویب شد. برای تصویب به مجلس سنا قرستاده می‌شود.
۱۰- طرح و تصویب گزارش کمیسیون کشور راجع به اصلاحات مجلس سنا در لایحه قانونی مربوط به سیل برگردان تهران و ادامه خیابان کندی و ابلاغ به دولت
رئیس- گزارش کمیسیون راجع به سیل برگردان تهران و ادامه خیابان کندی مطرح است قرائت می‌شود.
(به شرح زیر خوانده شد)
گزارش از کمیسیون کشور به مجلس شورای ملی
کمیسیون کشور در جلسه ۴ بهمن ماه ۱۳۴۴ با حضور آقای سراج حجازی معاون پارلمانی وزارت کشور لایحه شماره ۲۲۸۲۷- ۳/۱۱/۴۲ دولت راجع به سیل برگردان تهران و ادامه خیابان کندی به مهمانخانه هیلتن را که قبلاً به تصویب مجلس شورای ملی رسیده و مجلس سنا در آن اصلاحاتی به عمل آورده بود مورد رسیدگی قرارداد و اصلاحات مجلس سنا را تأیید و تصویب نمود. اینک گزارش ان را به مجلس شورای ملی تقدیم می‌نماید.
قانون راجع به سیل برگردان تهران و ادامه خیابان کندی به مهمانخانه هیلتن
ماده واحده- به شهرداری تهران اجازه داده می‌شود در مورد احداث سیل برگردان شمال‌غربی تهران و ادامه خیابان پریزیدنت کندی (نواب سابق) با توجه به ضروریت و فوریت احداث سیل بند و ارتباط آن با خیابان مزبور بدون رعایت تشریفات مقدماتی مقرر در قانون توسعه معابر مصوب سال ۱۳۲۰ اراضی و مستحدثات واقع در خیابان پریزیدنت خیابان کندی و محل سیل برگردان را فوراً پس از تهیه نقشه و ذکر خصوصیات مستحدثات موجود در آن و سیل برگردان را احداث و ظرف یک سال از تاریخ تصرف و رد صورتی که رسیدگی به اختلاف به مراجع صالح مذکور در قانون توسعه معابر ارجاع شده باشد پس از تعیین تکلیف موضوع از طرف مرجع مزبور سایر تشریفات مقرر در قانون توسعه معابر را اعم از پرداخت بهای اراضی و مستحدثات مورد تصرف به مالکین آنها و أخذ حق مرغوبیت از مالکین منتفع اجرا نماید.
تبصره- هزینه ایجاد و تأسیس آن قسمت از جاده‌ها که در خارج از محدوده شهر تهران واقع می‌شود اعم از ساختمان جاده و قیمت مستحدثات و بهای اراضی از محل اعتبارات راه سازی برنامه‌های عمرانی تأمین خواهد شد.
وزارت کشور و وزارت راه مأمور اجرای این قانون می‌باشند.
مخبرکمیسیون کشور- مصطفوی
گزارش از کمیسیون دادگستری به مجلس شورای ملی
کمیسیون دادگستری در جلسه ۲۰ بهمن ماه ۱۳۴۴ با حضور نماینده دولت لایحه شماره ۲۲۸۲۷- ۳/۱۱/۴۲ راجع به سیل برگردان تهران و ادامه خیابان کندی به مهمانخانه هیلتن را مورد رسیدگی قرارداد و گزارش کمیسیون کشور را در این مورد تأیید و تصویب نمود اینک گزارش آن را به مجلس شورای ملی تقدیم می‌نماید.
مخبر کمیسیون دادگستری- رضا مجد
رئیسـ نسبت به گزارش کمیسیون‌ها نظری نیست (اظهاری نشد) به گزارش کمیسیون‌ها رأی می‌گیریم خانم‌ها و آقایانی که موافقند خواهش می‌کنم قیام فرمایند (اکثر برخاستند) تصویب شد. لایحه به دولت ابلاغ می‌شود.
۱۱- طرح و تصویب گزارش کمیسیون کشور دایر به رد بند ۲۵ از ماده ۵۵ قانون شهرداری و تبصره آن و ابلاغ به دولت
رئیسـ گزارش کمیسیون مبنی بر رد لایحه ارسالی از مجلس سنا راجع به اصلاح بند ۲۵ ماده ۵۵ قانون شهرداری و تبصره ذیل آن مطرح است قرائت می‌شود.
(به شرح زیر خوانده شد)
گزارش کمیسیون کشور به مجلس شورای ملی
کمیسیون کشور در جلسه ۲۰ بهمن ماه ۱۳۴۴ با حضور آقای سراج حجازی معاون پارلمانی وزارت کشور لایحه شماره ۸۰۹/ ق ۱۳- ۱/۱۰/۴۲ مربوط به تصویب‌نامه شماره ۱۹۹۸- ۲۸/۲/۴۲ ارسالی از مجلس سنا راجع به اصلاح بند ۲۵ ماده ۵۵ قانون شهرداری و تبصره ذیل آنکه به شماره ۱۶۷۵ چاپ گردیده مورد رسیدگی قرارداد و پس از توضیحات آقای سراج حجازی معاون وزارت کشور نظر مجلس سنا را مبنی بر رد لایحه مذکور تأیید و تصویب نمود. اینک گزارش آن را به مجلس شورای ملی تقدیم می‌نماید.
رئیس کمیسیون کشور- روحانی
رئیسـ نسبت به گزارش کمیسیون‌ها نظری نیست؟(اظهاری نشد) به گزارش کمیسیون‌ها رأی می‌گیریم خانم‌ها و آقایانی که موافقند خواهش می‌کنم قیام فرمایند (اکثر برخاستند) تصویب شد. لایحه به دولت ابلاغ می‌شود.
۱۲- اعلام وصول چهار فقره لایحه قانونی از مجلس سنا
رئیس- لوایحی از مجلس سنا رسیده است برای اطلاع مجلس قرائت می‌شود.
(به شرح زیر قرائت شد)
ریاست محترم مجلس شورای ملی
گزارش کمیسیون شماره ۷ در خصوص لایحه شماره ۱۲۵۲- ۱۴/۱۰/۴۲ مربوط به تصویب‌نامه شماره ۱۴۳۸- ۲۳/۲/۱۳۴۲ راجع به دانشجویانی که در خارج از کشور به تحصیل اشتغال دارند که ضمن مرقومه شماره ۱۵۴/ ۲۲۳۴۷ ل ق ۱۹/۸/۱۳۴۴ از آن مجلس محترم برای تصویب مجدد به مجلس سنا ارسال شده بود در جلسه روز دوشنبه ۲۵ بهمن ماه ۱۳۴۴ مطرح و مورد شور واقع و به تصویب مجلس سنا رسید. اینک لایحه قانونی مزبور که اصلاح شده به پیوست ارسال می‌شود.
نائب رئیس مجلس سنا- عباس مسعودی
رئیس- به کمیسیون‌های مربوط ارجاع می‌شود
ریاست محترم مجلس شورای ملی
گزارش کمیسیون شماره ۷ در خصوص لایحه شماره ۱۲۵۰۱- ۵/۱۰/۴۲ راجع به تصویب‌نامه شماره ۵۶۶۴- ۹/۴/۴۲ دولت درباره تمرکز و مصرف وجوه حاصله از محل حق شرکت در امتحانات ورودی دانشگاه‌های ایران که ضمن مرقومه شماره ۵۱۱۲/ ۵۹۷۵۹۷ ل ق- ۱۱/۹/۴۴ از آن مجلس محترم به مجلس سنا ارسال شده بود در جلسه روز دوشنبه بیست و پنجم بهمن ماه ۱۳۴۴ مطرح و مورد شور واقع و به تصویب مجلس سنا رسید. اینک لایحه قانونی مزبور که اصلاح شده برای تصویب مجدد به پیوست ارسال می‌شود.
نائب رئیس مجلس سنا- عباس مسعودی
رئیس- به کمیسیون‌های مربوط ارجاع می‌شود.
ریاست محترم مجلس شورای ملی
گزارش کمیسیون شماره ۳ در خصوص لایحه شماره ۲۷۱۴- ۱۲/۴/۴۴ دولت راجع به اصلاح ماده ۲۳۰ قانون مجازات عمومی که ضمن مرقومه شماره ۳۱۲۷۳/ ۵۳۰ ل ق- ۶/۱۰/۴۴ از آن مجلس محترم به مجلس سنا ارسال شده بود در جلسه روز چهارشنبه بیستم بهمن ماه ۱۳۴۴ مطرح و مورد شور واقع و به تصویب مجلس سنا رسید. اینک لایحه قانونی مزبور که اصلاح مختصری در آن شده به پیوست ارسال می‌شود.
نائب رئیس مجلس سنا- دکتر سید محمد سجادی
رئیس- به کمیسیون‌های مربوط ارجاع می‌شود.
ریاست محترم مجلس شورای ملی
گزارش کمیسیون شماره ۵ در خصوص لایحه شماره ۳۸۷۱۲- ۵/۱۰/۴۲ دولت مربوط به تصویب‌نامه شماره ۵۶۸۶/ ت- ۴/۹/۴۲ راجع به استرداد حقوق گمرکی مواد اولیه مصنوعات ماشینی کارخانجات داخلی که ضمن مرقومه شماره ۳۸۵۴/ ۶۲۷ ل ق ۲۵/۹/۱۳۴۴ از آن مجلس محترم به مجلس سنا ارسال شده بود در جلسه روز چهارشنبه بیستم بهمن ماه ۱۳۴۴ مطرح و مورد شور واقع و به تصویب مجلس سنا رسید. اینک لایحه قانونی مزبور به پیوست ارسال می‌شود.
نائب رئیس مجلس سنا- دکتر سید محمد سجادی
رئیس- به کمیسیون‌های مربوط ارجاع می‌شود.
۱۳- قرائت دستور و تعیین موقع جلسه بعد- ختم جلسه
رئیس- دستور جلسه آینده قرائت می‌شود.
(به شرح زیر خوانده شد)
دستور جلسه روز پنجشنبه ۲۸/۱۱/۴۴
۱- گزارش شور اول مربوط به لایحه راجع به موافقت‌نامه فرهنگی ایران و اسپانیا. شماره چاپ ۱۷۱۰.
۲- گزارش شور اول مربوط به لایحه راجع به اهدا یک نمونه از سرستون‌های کاخ آپادانا و چند قطعه سنگ تخت جمشید به دولت آرژانتین. شماره چاپ ۱۷۱۱.
۳- گزارش شور دوم مربوط به لایحه اجازه قبول
عضویت سازمان دفاع غیر نظامی ایران در سازمان‌های بین‌المللی دفاع غیر نظامی جهان. شماره چاپ ۱۷۱۳.
۴- گزارش مربوط به لایحه استرداد املاک و اماکن مسکونی آن عده از متجاسرین آذربایجان و کردستان. شماره چاپ ۱۷۱۲.
رئیسـ با اجازه خانم‌ها و آقایان جلسه امروز را ختم می‌کنیم جلسه آینده روز پنجشنبه ساعت ۹ صبح خواهد بود.
(ساعت ده و بیست و پنج دقیقه صبح جلسه ختم شد)
رئیس مجلس شورای ملی- مهندس عبدالله ریاضی