مذاکرات مجلس شورای ملی ۲۶ اسفند ۲۵۳۵ شاهنشاهی نشست ۸۹

از مشروطه
پرش به ناوبری پرش به جستجو
مجلس شورای ملی مجموعه قوانین دوره قانونگذاری بیست و چهارم تصمیم‌های مجلس

مجلس شورای ملی مذاکرات دوره قانونگذاری بیست و چهارم

قوانین برنامه‌های عمرانی کشور
مذاکرات مجلس شورای ملی ۲۶ اسفند ۲۵۳۵ شاهنشاهی نشست ۸۹

مذاکرات مجلس شورای ملی

صورت مشروح مذاکرات مجلس شورای ملی ۲۶ اسفند ۲۵۳۵ شاهنشاهی نشست ۸۹

مشروح مذاكرات مجلس شورای ملی، دوره ۲۴

جلسه: ۸۹

صورت مشروح مذاكرات مجلس شورای ملی روز پنجشنبه ۲۶ اسفندماه ۲۵۳۵ شاهنشاهی

فهرست مطالب:

- قرائت اسامی غائبین جلسه قبل

۱- قرائت اسامی غائبین جلسه قبل.

رئیس - اسامی غائبین جلسه قبل قرائت می‌شود.

(به شرح زیر خوانده شد)

آقایان: آزموده - آموزگار - اجاق - اردلان - افتخار - سیف‌الله افشار - الداغی - ایلخانی - بارك‌زهی - باقری - دكتر برومند - بهره‌مند - پارسا - تژده - تولایی‌زاده - توكلی - توتونچی افشار - جاف - سیدمحمد جزایری - جعفری - سعید جوادی - جوكار - جهانشاهی - چلاجور - دكتر چهرازی - حجتی - خزیمه - خسروی دارانی - دكتر خطیبی - خورشید - دكتر دادفر - دانشمند - دانشی - دلخوش فومنی - ذوالفقاری - رامبد - رضوانی - رفعتی - ریگی - زرگرزاده - ساگینیان - سترك دره‌شوری - دكتر سعید - كریم‌بخش سعیدی - باقر سعیدی - سلیمانی - سوادكوهی - سیفی - شریفی - مهدی شیخ‌الاسلامی - صائب - نوذر صادقی - دكتر صدیق اسفندیاری - صدیق‌زاده - صفری‌پور - دكتر خطیب - طغیانی - ظفری - عالمی - ابوالحسن عاملی - عطارد - غلامرضا غضنفری - دكتر فرزان امیری - قراچورلو - قراگزلو - قریشی - قوامی - كریم كاظمی - صادق كاظمی - كبیری - كهن - دكتر كیان - ماحوزی - مافی - مجتبایی - محمد خانلوی عشایری - دكتر مشیر - دكتر محمدی كوشكی - موسوی - معینی چاغروند - دكتر نصیری - نظمی - نواب صفا - نوربخش - نوری اسفندیاری - دكتر واحدی - وشمگیر - یاسینی - یزدی یگانه - فرهنگ - دكتر فیروزآبادی.

بانوان: برومند - جهانبانی - زاهدی - سلیلی.

- بیانات قبل از دستور آقایان: محمدعلی آموزگار - نواب صفا - جعفر حیدری - محمدصادق افتخار - ابراهیم ماحوزی - دكتر خطیب

۲- بیانات قبل از دستور آقایان: محمدعلی آموزگار - نواب صفا - جعفر حیدری - محمدصادق افتخار - ابراهیم ماحوزی - دكتر خطیب.

رئیس - نطق‌های قبل از دستور را شروع می‌كنیم آقای آموزگار تشریف بیاورید.

محمد علی آموزگار - ابتدا وظیفه دارم كه از طرف خود و عموم نمایندگان محترم زادروز ابرمرد تاریخ ایران سرسلسله شاهنشاهی افتخارآفرین پهلوی اعلیحضرت رضاشاه كبیر را تبریك و تهنیت عرض نمایم (احسنت) و سپس به استحضار همكاران گرامی برسانم كه در این هفته مردم مناطق جنوبی كشور گرامی برسانم كه در این هفته مردم مناطق جنوبی كشور غرق در سرور و شادمانی بودند زیرا شاهنشاه محبوب و شهبانوی مهربان را در میان خود می‌دیدند.

موكب مبارك اعلیحضرتین در این سفر نه تنها در اصفهان و كرانه‌های خلیج‌فارس بلكه در قلب خلیج‌فارس نزول اجلال فرمودند مردم جزیره لاوان با پرشورترین احساسات خود از شاهنشاه و شهبانوی خود استقبال كردند درفش شاهنشاهی و پرچم سه‌رنگ ایران و بیرق‌های شركت ملی نفت ایران در محوطه جزیره در اهتزاز بود.

قدوم مبارك شاهنشاه و شهبانو همیشه همراه با خیر و بركت برای ملت ایران بوده و هست (صحیح است) در این تشریف‌فرمایی علاوه بر بازدید، از فعالیت‌های وسیع عمرانی از استان‌های خوزستان و بوشهر و اصفهان و امر به شروع كارهای جدید مجتمع تقطیر لاوان به ظرفیت روزانه بیست هزار بشكه و یا یك میلیون تن در سال نفت سبك برای صادرات و نفت كوره برای صادرات و مصارف بازار داخلی و نفت گاز برای مصرف داخلی گشودند.

نفت خام موردنیاز این پالایشگاه از حوزه نفتی ساسان تأمین می‌شود و به وسیله یك خط لوله به قطر ۲۲ اینچ و طول ۱۴۴ كیلومتر از زیر دریا به جزیره منتقل می‌گردد قسمتی از آن به صورت خام صادر و بقیه در همین پالایشگاه تصفیه می‌شود در این جزیره تأسیسات نفتی وجود دارد كه از چند سال قبل به این طرف مشغول بهره‌برداری هستند ولی این پالایشگاه طبق گزارش مدیرعامل شركت ملی نفت ایران به دست مهدسین و كاركنان ایرانی ساخته شده و اداره می‌شود كه شاهنشاه و شهبانو نسبت به تمام آنها ابراز عنایت فرمودند.

این افتخار بزرگ كه نصیب كشور ما شده به مدیرعامل محترم و اعظای هیئت‌مدیره شركت ملی نفت ایران و مهندسین و كاركنان شركت ملی نفت تبریك می‌گویم (احسنت).

مطلب دیگری كه با استفاده از فرصت باید به عرض خانم‌ها و آقایان برسانم برگزاری سمپوزیوم سیاست خارجی ایران در پنجاه سال شاهنشاهی پهلوی بود كه آن هم در جزیره معروف كیش واقع در قلب خلیج‌فارس برگزار شد.

این سمپوزیوم با كسب اجازه از پیشگاه همایونی توسط جناب آقای امیراسدالله اعلم وزیر محترم دربار شاهنشاهی (كه خداوند همیشه او را سلامت بدارد) ترتیب یافته بود و برنامه آن از طرف مركز تحقیقات دربار شاهنشاهی به سرپرستی جناب آقای دكتر محمد باهری معاون دانشمند وزارت دربار شاهنشاهی و با همكاری جنابان آقایان محمود فروغی و ندیم تدوین و تنظیم شده بود با شركت بیش از دویست نفر از سیاستمداران برجسته و نامی كشور و دانشمندان و رؤسا و استادان دانشگاه‌ها و دانشجویان و شخصیت‌های علمی و محققین و نمایندگان مجلسین و اعضای عالی‌مقام و صاحب‌نظر دولت و دبیری آقای دكتر محمدی‌نژاد در تاریخ شانزدهم اسفندماه جاری به نام نامی شاهنشاه توسط معاون كل وزارت دربار شاهنشاهی به نیابت از طرف وزیر محترم درباره شاهنشاهی افتتاح گردید و تا تاریخ بیستم اسفندماه جلسات آن به ریاست جناب آقای نصرالله انتظام و رؤسای دانشگاه‌ها هر روز صبح و عصر تشكیل می‌شد و سخنران مطلع و عالم در موضوعات مختلف كه ارتباط با سیاست خارجی ایران داشت سخنرانی می‌كردند و در هر مورد بحث و گفتگو شروع می‌شد و شركت‌كنندگان سؤالات و نظرات خود را بیان می‌كردند و مسائل مورد بررسی دقیق و عمیق قرار می‌گرفت.

متن سخنرانی‌های آنان به صورت كتابچه‌ای كه ملاحظه می‌فرمایید در ۲۵۰ صفحه منتشر گردیده كه حقیقتاً ده نفر از همكاران شركت داشتند و ملاحظه فرمودند كه چگونه با نظم و ترتیب خاص و با ظرافت و دقت سیاست خارجی ایران را مخصوصاً تجلی آن در دوران پنجاه ساله شاهنشاهی پهلوی مورد بررسی قرار گرفت.

برای اینكه همكاران از رئوس مطالب مورد بحث استحضار بیشتر حاصل نمایند عرض می‌نمایم كه برطبق برنامه تنظیمی ابتدا آقای دكتر مهدی مظفری درباره عوامل مؤثر بر سیاست خارجی ایران از قبیل تاریخ - جغرافیا - فرهنگ - اقتصاد - وضع سیاسی جهان - قدرت فرماندهی سخن گفتند و به بحث پرداختند و در جلسه دوم آقای دكتر محمد فرد سعیدی راجع‌به سیر تاریخی روابط خارجی ایران سخنرانی و مباحثه كردند و بعد از ایشان آقای فریدون فشاركی درباره اقتصاد در سیاست خارجی سخنرانی و گفتگو كردند و در جلسه بعد تیمسار دریابان كمال میرحبیب‌اللهی درباره سیاست ایران در خلیج‌فارس و اقیانوس هند سخن گفتند آنگاه آقای دكتر جواد شیخ‌الاسلامی در سخنرانی خود جاذبه سیاسی و سوق‌الجیشی خلیج‌فارس برای قدرت‌های بیگانه را شرح دادند و آقای دكتر شاپور زندنیا سیاست خارجی و امنیت ملی را در سخنان خود مطرح ساختند و آخرین سخنران كه آقای دكتر كورش لاشایی بودند درباره سیاست مستقل ملی ایران سخنرانی كردند كه پس از هر سخنرانی مباحثین و بعضی شركت‌كنندگان با سخنرانان به بحث و گفتگو پرداختند سخنران‌ها و مباحثات بسیار آموزنده و برگزاری سمپوزیوم در جزیره تاریخی كیش و دیدار از این جزیره و ملاحظه پیشرفت‌های حاصله و عمران و آبادی‌های سنوات اخیر كه به فرمان شاهنشاه صورت گرفته و می‌گیرد جالب و ارزنده بود.

نتایج حاصل از این سمپوزیوم باید در بیانات اختتامیه جناب آقای دكتر باهری كه متن آن به شرح زیر بود استنتاج كرد.

«از نیم قرن به این طرف ملت ما با سابقه تاریخی دراز و فرهنگ و جغرافیای مشخص و توانایی‌های بسیار محدود بایستی در عرصه بین‌المللی در مقابل اوضاع و احوال معین به فرماندهی اعلیحضرت رضاه‌شاه كبیر و سپس اعلیحضرت همایون شاهنشاه آریامهر رهبری و هدایت شود به‌طوری كه همه منافع او حفظ و مشكلی در راه رشد و كمال و اعتلای او در عرصه بین‌المللی پیش نیاید.

موضوع بحث این سمپوزیوم چگونگی این رهبری است (احسنت) از این بحث نكته‌هایی آموخته‌ایم نكته اول این است كه در طی دوره پنجاه ساله فرماندهی عالی مملكت به وظیفه خطیر و مسئولیت تاریخی خود واقف بوده است. مطالعه تاریخی به ما نشان داد كه شاهان قاجار از اهمیت این وظیفه خطیر غافل بوده‌اند و نمی‌دانستند چه مسئولیت بزرگ و مهمی را در مقام فرماندهی شاهنشاهی ایران به عهده دارند به عكس در دوران شاهنشاهی پهلوی فرماندهی عالی مملكت به عظمت و اهمیت این وظیفه كاملاً آگاه بوده‌اند و تا حد فداكاری و جان بازی برای ایفا این تكلیف خطیر همیشه آمادگی داشته‌اند نكته دوم در این دوره فرماندهی عالی مملكت عرصه بین‌المللی را به نحوی شایسته شناخته و دانسته‌اند كه به كسی نمی‌توان تكیه كرد دنباله‌رو این و آن نمی‌توان بود عرصه بین‌المللی عرصه وانفسا است هر ملتی كه در این عرصه باید به فكر خود باشد. نكته سوم هر چند سیاست مستقل ملی در زمینه خارجی نیازمند توانایی‌ها و استعدادهای خاصی است لكن شرط اول سیاست مستقل ملی شخصیت مستقل فرماندهی مملكت است فرماندهی شاهنشاهی ایران در نیم قرن اخیر حتی در ایامی كه توانایی‌های لازم نداشته‌ایم و یا اینكه اوضاع بین‌المللی دست و پای ما را بسته بود از خصلت استقلال به لطف خداوندی و نیروی لایزال ملی برخوردار بوده است اعلیحضرت رضاشاه كبیر در دوران ریاست وزرایی خود كه هنوز ملت ما استعداد و توانایی‌های فطری خود را ظاهر نكرده بود و از نظر مادی آمادگی نداشت شخصیت برتر و ممتاز خود را به همه خارجیان نشان داد طبیعی است امروز كه ما یك قدرت شناخته شده هستیم خارجیان در مقابل فرمانده مملكت ما سر تعظیم فرود می‌آورند حتی در روزگار ضعف و شغل مملكت شاهنشاه آریامهر در مقام فرمانده عالی شاهنشاهی علی‌رغم مخالفت بیگانگان در عرصه بین‌المللی آنچه به صلاح مملكت بود اراده فرموده‌اند و بالاخره اجرا شد نكته چهارم اراده مستقل فرماندهی شاهنشاهی ایران در نیم قرن اخیر حتی در ایامی كه توانایی‌های لازم نداشته‌ایم و با اینكه اوضاع بین‌المللی دست و پای ما را بسته بود از خصلت استقلال به لطف خداوندی و نیروی لایزال ملی برخوردار بوده است اعلیحضرت رضاضاه‌كبیر در دوران ریاست وزرایی خود كه هنوز ملت ما استعداد و توانایی‌های فطری خود را ظاهر نكرده بود و از نظر مادی آمادگی نداشت شخصیت برتر و ممتاز خود را به همه خارجیان نشان داد طبیعی است امروز كه ما یك قدرت شناخته شده هستیم خارجیان در مقابل فرمانده مملكت ما سر تعظیم فرود می‌آورند حتی در روزگار ضعف و اشغال مملكت شاهنشاه آریامهر در مقام فرمانده عالی شاهنشاهی علیرغم مخالفت بیگانگان در عرصه بین‌المللی آنچه به صلاح مملكت بود اراده فرموده‌اند و بالاخره اجرا شد نكته چهارم اراده مستقل فرماندهی شاهنشاهی ایران همواره متوجه حفظ و رعایت حقوق دیگران بوده است فی‌المثل در مسئله دفاع از خلیج‌فارس شاهنشاه همواره فرموده‌اند دفاع از این منطقه حق همه كشورهای منطقه خلیج‌فارس می‌باشد نكته پنجم سیاست مستقل ملی در عرصه بین‌المللی بدون احراز توانایی‌های كافی در زمینه نظامی و اقتصادی میسر نیست در سال ۲۵۹ به پیروزی از آرزوهای ملی صنایع نفت خود را ملی شناختیم ولی این تصمیم وقتی واقعیت پیدا كرد كه توانستیم تولید و قیمت‌گذاری را كنترل كنیم و در اختیار داشته باشیم انقلاب ایران كه متضمن اصلاحات سیاسی و اجتماعی در زمینه‌های مختلف بود به ما یك قوت ذاتی بخشید و در پرتو آن توانستیم نیروی دفاعی خود را بیش از پیش تقویت كنیم نتیجه آنكه امروز در عرصه بین‌المللی هر تصمیمی را اتخاذ می‌كنیم به خاطر تأمین نفعی است كه از آن عاید ملت می‌شود و دانسته و مشهود است كه در سیاست خارجی تحمیلی را نمی‌پذیریم خلاصه آن كه این همه پیشرفت روحیه ملی ما را به‌طوری پرورش داده است كه اینك می‌توانیم در عرصه بین‌المللی صاحب یك سیاست مستقل ملی باشیم و دیگران ما را برابر با خود بدانند و رفتار برابر داشته باشند (صحیح است).

«این بود خلاصه و چكیده‌ای از مباحثات عمیق و دقیق سمپوزیوم كیش»

وظیفه خود می‌دانم به مناسبت برگزاری این سمپوزیوم مهم و باشكوه در جزیره كیش حوزه انتخابیه خود به پیشگاه مقدس شاهنشاه آریامهر صمیمانه تبریك و تهنیت عرض می‌كنم و از برگزاركنندگان جلسات و سخنرانان و مباحثین و شركت‌كنندگان تشكر نمایم و از جانب آقای محمود منصف مدیرعامل سازمان عمران كیش و جناب علی‌اكبری و سایر همكاران ایشان كه دراین پنج روز با علاقه و زحمت زیاد نسبت به حسن اداره و پذیرایی از مدعوین اهتمام و مجاهدت فرمودند سپاسگزاری نمایم. (احسنت) در پایان این نكته را نیز اضافه می‌نمایم كه مركز تحقیقات دربار شاهنشاهی در سال جاری كه مقارن با پنجاهمین سال شاهنشاهی سلسله پهلوی بود پنج سمپوزیوم دیگر به شرح زیر:

در اصفهان - مسائل اقتصادی مصرف.
در تبریز - مسائل اقتصادی تولید.
در رضائیه - روابط دولت و مردم از نظر اقتصادی.
در تهران - در مسائل پولی و بانكی.
در شیراز - روابط تجارت خارجی ایران.

به همین نحو برگزار كرده است و نتیجه‌گیری‌های مفیدی به دست آمده كه به صورت كتاب‌ها و جزوه منتشر گردیده است. برگزاری این سمپوزیوم‌ها و اجتماع دانشمندان و پژوهشگران و بحث و گفتگو در موضوع و مسائلی كه مطرح می‌گردد بسیاری از مشكلات و معضلات را حل و فصل می‌نماید و تاریكی‌ها را روشن می‌سازد و این همان چیزی است كه مورد علاقه و توجه شاهنشاه می‌باشد و ضرورت دوران رستاخیزی ملت ایران است.

به همین جهت ضمن تجلیل و تشكر از برگزاركنندگان و شركت‌كنندگان در این سمپوزیوم توفیق هر چه بیشتر آنها را در خدمت به شاهنشاه محبوب و كشور عزیز و ملت نجیب ایران از درگاه پروردگار مسئلت دارم (احسنت).

رئیس - آقای نواب صفا بفرمایید.

نواب صفا - همان‌طور كه همكاران گرامی استحضار دارند در این هفته شاهنشاه آریامهر به اتفاق علیاحضرت شهبانو و والاحضرت ولایتعهد و والاحضرت‌ها به اصفهان تشریف‌فرما شدند، نمایندگان مردم اصفهان مثل سایر طبقات در فرودگاه اصفهان افتخار شرفیابی حاصل كردند و مردم اصفهان كمال احساسات را نسبت به رهبر عالیقدر خود مانند همیشه ابراز داشتند (احسنت)، شاهنشاه در هتل شاه‌عباس علمای اعلام و حجج اسلام را به حضور پذیرفتند و از مسائل و پیشرفت‌هایی كه در زمینه دینی ایجاد شده است سؤالاتی فرمودند و مانند همیشه رضایت‌خاطر علما و حجج اسلام اعلام گردید. نمایندگان استان اصفهان بنابه دعوت كارخانه ذوب‌آهن آریامهر به اتفاق جناب آقای ریاضی ریاست محترم مجلس شورای ملی از تأسیسات ذوب‌آهن بازدید كردند، جناب آقای معینیان ریاست دفتر مخصوص شاهنشاهی و جناب آقای آزمون و وزیر كار و امور اجتماعی نیز حضور داشتند، ابتدا ما از آریامهر دیدن كردیم شهری كه همه تأسیسات عمرانی و رفاهی برای كارمندان و كاركنان ایرانی و خارجی خودش ایجاد كرده و حقیقتاً باعث خوشوقتی است، سپس به كارخانه رفتیم و در آنجا جناب آقای معینیان پیام شاهنشاه آریامهر را قرائت كردند و ما شاهد شورانگیزترین ابراز احساسات كارگران و كاركنان ذوب‌آهن نسبت به رهبر عالیقدر خود بودیم (صحیح است)، در این پیام شاهنشاه از پیشرفت‌های ذوب‌آهن ابراز خرسندی كرده بودند و اشاره فرمودند كه استقلال صنعتی یعنی استقلال سیاسی، (صحیح است) از نشریاتی كه مهمانداران ما در اختیار ما گذاشتند دو عكس خیلی جلب توجه می‌كرد و بیننده را تحت تأثیر قرار می‌داد، یكی عكسی بود از رضاشاه كبیر در حالی كه لوحه ذوب‌آهن كرج را مطالعه می‌كردند و والاحضرت ولایتعهد یعنی شاهنشاه آریامهر در كنار پدر تا جدار خود قرار داشت و عكس دیگر نشان می‌داد شاهنشاه را در حالی كه لوحه تأسیس كارخانه ذوب‌آهن را مطالعه می‌فرمایند و نصب می‌كنند در آن لحظاتی كه رضاشاه‌كبیر لوحه تأسیس ذوب‌آهن كرج را مورد توجه قرار می‌دادند نمی‌دانستند كه هجوم خارجی و حوادثی كه در كمین است نمی‌گذارد این آرزوی ملی تحقق پیدا كند ولی در عصر بعد می‌بینیم كه بعد از ۲۰ سال فرزند برومندش به این آرزوی ملی تحقق می‌بخشد (صحیح است)، سپاس ملت ایران نثار تو ای شاهنشاه توانا كه برای پیروز بختی ملت ایران موی خود را سپید كردی و با اراده فولادین خود به آرزوی پدر تا جدارت و همه ملت ایران جامه عمل پوشانیدی (احسنت)، كارخانه ذوب‌آهن ایران یكی از بزرگ‌ترین و مدرن‌ترین تأسیسات نورد فولاد در دست نصب است كه با به كار افتادن آن در سال آینده (۷۵۰) هزار تن تیرآهن نمرات ۱۰ - ۱۲ - ۱۴ - ۱۶ توسط این كارخانه تولید می‌شود تأسیسات نورد پانصد

Page 5 missing

و اسپهبدان برخاسته بود با همت والای خود به پریشانی و آشفتگی و ناامیدی و بی‌پناهی مردم ایران پایان داد تاریخ ایران ورق خورد اوضاع كشور دگرگون شد و به جای اینكه میهن ما مسیر انقراض و انحطاط بپیماید راه تحولی بزرگ در همه شئون را آغاز نمود همان تحویل كه نخستین سنگ بنای آن در اسفندماه ۲۴۷۹ شاهنشاهی نبا نهاده شد و با چهره جهانی انقلاب شاه و ملت در ششم بهمن‌ماه ۲۵۲۱ شاهنشاهی به مرحله تكامل رسید (صحیح است).

سرانجام در نهم آبان‌ماه ۲۴۸۴ شاهنشاهی در روز اعلام انقراض حكومت سلسله قاجار ملت ایران احساس نمود كه بر ویرانه‌ها و خاكستر اسناد ننگین قراردادهای تحمیلی و امتیازات و دخالت‌های خارجی و فساد و چپاول‌ها كاخ ایران نوین بنا می‌گردد و بالاخره در روز بیست و یكم آذر همان سال در چهارمین جلسه مجلس مؤسسان اول (كه خوشبختانه والدم مرحوم علی حیدری نماینده مردم شهرستان ساوجبلاغ مكری آن روز و مهاباد امروز افتخار شركت داشت) (احسنت) سلطنت مشروطه ایران رسماً به رضاشاه كبیر تفویض گردید و دوران نوین و درخشان تاریخ ایران آغاز شد كه اهم كارهای انجام شده آن‌را به عرض می‌رساند:

  • ۱- تأمین استقلاب كامل داخلی و خارجی.
  • ۲- ثبات سیاسی.
  • ۳- برانداختن اصول ملوك‌الطوایفی و خانخانی و بنیانگذاری تحرك اجتماعی كه با انقلاب ششم بهمن ۲۵۲۱ به دست توانای فرزند برومندش شاهنشاه آریامهر به ثمر رسید.
  • ۴- ایجاد ارتش نیرومند شاهنشاهی از عموم افراد جوان ملت بنام نظم وظیفه عمومی كه خوشبختانه این پایه‌گذاری بعدها از طرف پهلوی دوم شاهنشاه آریامهر تكمیل شد و سرافراز باد این ارتش دلیر كه امروز در خارج از كشور نیز غرورآفرین است.
  • ۵- ترویج صنایع ملی و اقتصاد میهنی و تعلق بانك‌ها و شركت‌ها و كارخانه‌های مختلف به دولت و بالنتیجه به ملت.
  • ۶- ایجاد دادگستری نوین همان‌طوری كه در خور یك ملت متمدن قدیمی است و همچنین الغا كامل كاپیتولاسیون.
  • ۷- آزادی زنان در دی‌ماه ۲۴۹۴ شاهنشاهی كه تحقق كاملش در هشتم اسفندماه ۲۵۲۱ به دست توانای شاهنشاه آریامهر به وقوع پیوست و هزاران شاهكار دیگر كه اگر بخواهیم به شرح وقایع و توصیف آن بپردازیم از شمار خارج است.

بعداً پس از شانزده سال سلطنت پرافتخار در شهریورماه سال ۲۵۰۰ شاهنشاهی زمام امور مملكت‌داری و شاهنشاهی به دست توانای رهبر خردمند و داهی ملت ایران محول گردید فرزند برومندی كه در مكتب وطن‌پرستی پرورانده و به ملت خویش ارزانی داشت كه راه پدر تاجدار را دنبال و نیات بلند او را در ابعاد گسترده‌تری عملی فرمود به‌طوری كه هم اكنون كشوری داریم نیرومند آباد و آزاد كه مورد احترام دول جهان و یار و مددكار ملل نیازمند و رهسپار به سوی دروازه‌های شكوهمند تمدنی بزرگ است (صحیح است) شاه عادل مملكت آباد ملت شه‌پرست گو بمیر از حسرت و اندوه و غم بدخواه را، امروز با گسترش سازمان‌های مملكتی و تغییرات كمی و كیفی در روابط اقتصادی و اجتماعی و سیاسی هماره با رشد نیروهای محركه و ارزیابی تمام این موارد و بهره‌برداری صحیح از آنها با اتكا به انقلاب شاه و مردم راه دوران رستاخیز و رسیدن به تمدن بزرگ را در نیم قرن دوم عصر پهلوی برای ملت شریف ایران هموار شده می‌بینیم. به امید روزهای بسی بهتر و رفاه افزون‌تر برای ملت كهنسال و نجیب و حق‌شناس تحت رهبری‌های خردمندانه اعلیحضرت همایون شاهنشاه آریامهر در اینجا اجازه می‌خواهد به روان پاك رضاشاه كبیر درود بفرستم و بگویم خوش بخواب این رادمرد بزرگ تاریخ ایران كه فرزند برومند و تاجدار تو بیدار است و دل آگاه. و با صدای بلند می‌گویم جاوید شاهنشاه آریامهر. (احسنت)

در خاتمه چون در جلسه امروز بودجه سال ۳۶ مجلس شورای ملی مطرح خواهد شد گرچه در این مورد عرایضی دارم و به موقع عرض می‌كنم ولی از نظر اینكه من قریب سی سال از بهترین ایام زندگی و جوانی خود را در ستم‌های مختلف اداری در مجلس انجام وظیفه داشته‌ام بدون هیچ گونه تعصبی عرض می‌كنم كاركنان مجلس از بهترین و وظیفه‌شناس‌ترین و مؤدب‌ترین و در عین حال محروم‌ترین مستخدمین كشورند (صحیح است) و یقیناً همكاران محترم گواه عرایض من هستند و نظرات اینجانب را تأیید می‌فرمایند (صحیح است) گرچه در چند دوره اخیر مجلس جناب آقای مهندس ریاضی ریاست محترم مجلس برای بهبود وضع زندگی و معاش این عده قلیل قدم‌هایی برداشته‌اند ولی با كمال تأسف عرض می‌كنم وضع استخدامی‌شان صورت خوبی ندارد و مخصوصاً از مقام ریاست معظم و هیئت رئیسه مجلس تقاضا دارم همان‌طوری كه رفاه و آسایش این طبقه موردنظر ایشان است در مورد تهیه و اجرای آئین‌نامه استخدامی دستور تسریع فرمایند به خصوص نسبت به طبقه بازنشسته و مستمری‌بگیر بذل توجه بیشتری بشود.

در ضمن برای چندمین بار از جناب آقای هویدا نخست‌وزیر محترم و آقایان وزرا تقاضا دارم نسبت به مستدعیات حقه اهالی شهرستان مرزی مهاباد و مردم شاهدوست و میهن‌پرست با توجه به عرایض مكرر قبلی و سازمان‌های ضروری و فوری آن شهرستان دستور اقدام فرمایند آن‌را موكلین از ما می‌خواهند زیرا خواسته ملت خواسته شاهنشاه است.

و این است نیازهای ضروری شهرستان مهاباد كه بارها از پشت تریبون و در جلسه علنی مجلس عرض شده:

۱- ایجاد كانال هدایت سیل. یا سیل‌بند قوی برای شهر مهاباد (كه جنبه حیاتی دارد).
۲- تأسیس مدرسه عالی تربیت معلم یا هر مؤسسه عالی آموزشی دیگر كه مصلحت است.
۳- ایجاد راه‌های فرعی و روستایی در مناطق مرزی و عشایری (گورك - منگور) كه از اهم مسائل است و همچنین احداث چند یل روی رودخانه از آب در منطقه گورك و سیمینه‌رود (رسول‌آباد) و ایجاد راه روستایی امیرآباد. حاجعلی كذ در قسمت شرق مهاباد.
۴- ایجاد چند درمانگاه مجهز در روستای پرجمعیت و دور از مركز درمانی روستاهای حاجعلی كذكانی سیب بوستان و چند خانه بهداشت در مناطق مرزی موضوع ایجاد درمانگاه‌های مورد اشاره را بارها به آقایان وزرای بهداری وعده داده‌اند ولی متأسفانه هنوز اقدامی به عمل نیامده است.
۵- ایجاد یك مجتمع بزرگ ورزشی در شهر مهاباد.
۶- تهیه خانه‌های مسكونی جهت عموم كارمندان شهرستان و اختصاص اعتبار كافی جعت اداره آموزش و پرورش برای ساختمان فرهنگیان.
۷- احداث یك پل بزرگ روی رودخانه مهاباد در شمال شهر.
۸- تأسیس دو كارخانه نساجی، قالی‌بافی و غیره در شهر مهاباد.
۹- اختصاص اعتبار كافی به شهرداری مهاباد كه در حال حاضر برای هزینه‌های ضروری در مضیقه است و به هیچ وجه قادر به سرویس دادن و خدمات شهری نمی‌باشد.
۱۰- ایجاد لوله‌كشی و حمام بهداشتی در روستاهای پرجمعیت.
۱۱- ایجاد ساختمان برای مدرسه علوم دینی مهاباد.
۱۲- ایجاد فرودگاه در شهر مهاباد. متشكرم (احسنت).

رئیس - آقای افتخار بفرمایید.

افتخار - به نام خدا، با اجازه مقام ریاست و همكاران گرامی. لایحه بودجه سال ۲۵۳۶ امروز مطرح و به تصویب خواهد رسید بنده در جریان لایحه بودجه موفق نشدم صحبت بكنم، در ارقام بودجه برای رفاه كارمندان مواردی در نظر گرفته شده علاوه بر پیش‌بینی یك پایه ترفیع، ضریب حقوقی كارمندان از مهرماه آینده از هفت به هشت تبدیل می‌شود و این قابل تقدیر و سپاسگزاری است فقط مسئله‌ای كه در این باره باید مورد توجه قرار بگیرد جلوگیری از تورم و بالارفتن قیمت‌ها است چون عده‌ای از كسبه واقعاً از موقعیت سوءاستفاده كرده‌اند و به‌طور سرسام‌آوری قیمت‌ها را بالا می‌برند و در مقابل اعتراض می‌گویند مثلاً قیمت پیكان كه در سال ۴۹، هفده هزار تومان بوده است در سال ۵۵ به ۵۴ هزار تومان افزایش پیدا كرده است و ورودیه تاكسی از ۱۰ ریال به ۴۰ ریال افزایش یافته و دستمزد تعمیر ماشین‌آلات به دو برابر افزایش یافته و خود دولت حق‌المكالمه را از دو ریال به سه ریال افزایش داده. اگر منظور رفاه كارمند است و با اضافه شدن ضریب از هفت به هشت می‌خواهیم وضع كارمند روبراه شود باید جلوی تورم و بالا رفتن قیمت‌ها را گرفت. (صحیح است) و در این مورد اقدام اساسی كرد. موضوع دیگر از بین بردن تبعیض بین كارمندان و اجرای اصل حقوق مساوی در برابر كار مساوی است چند سال است عده‌ای از كادر پزشكی و كارمندان فنی ادارات مزایای شغلی می‌گیرند و یك عده‌ای از این مزایا محرومند در نتیجه در یك اداره پشت دو میز و روبروی هم یك كارمند فنی مزایای شغلی می‌گیرد ولی كارمند دیگر نمی‌گیرد و این موضوع برای عده‌ای از كارمندان ایجاد عقده كرده است باید هرچه زودتر نسبت به این موضوع اقدام بشود. اما موضوع دیگری كه می‌خواستم به عرض همكاران برسانم این است كه در اوایل اسفندماه جاری به اتفاق جناب استاندار و عده‌ای از مدیران كل فارس برای بازدید از بخش لامرد لارستان عازم این منطقه شدیم در این راه از كلاس‌های متعدد تعلیمات عشایری بازدید به عمل آمد همان‌طوری كه همكاران محترم استحضار دارند سازمان تعلیمات عشایری برای سوادآموزی به عشایر كه به علت كوچ كردن نمی‌توانند از خدمات آموزشی معمولی وزارت آموزش و پرورش استفاده نمایند ابتدا در فارس آغاز فعالیت نمود و امروز شعاع عملیاتش به سایر استان‌ها نظیر آذربایجان، كردستان و لرستان رسیده است معلمین این كلاس‌ها از بین دانش‌آموزان عشایری كه سال پنجم ابتدایی را تمام كرده‌اند انتخاب و پس از گذراندن یك دوره یك ساله دانشسرای عشایری كار تدریس شروع می‌نمایند و چون به اوضاع و احوال و شرایط محل كاملاً آشنا هستند و در نتیجه مدیریت صحیح ایمان به كار خود دارند عاشقانه كار می‌كنند و نتیجه كار آنها واقعاً اعجاب‌انگیز است (احسنت) تا همكاارن گرامی خود را از نزدیك ببینند كه دانش‌آموز كلاس اول ابتدایی با چه خط زیبایی كلمات مشكل فارسی را می‌نویسد و با چه سرعتی اعداد و ارقام را جمع و تفریق می‌كند شاید قابل قبول نباشد. دانش‌آموزان كلاس سوم و چهارم چنان با شور و احساسات اشعار ملی را از حفظ می‌خوانند كه هر بیننده‌ای را تحت تأثیر قرار می‌دهند (احسنت) البته خدمات سازمان تعلیمات عشایری و فعالیت جناب آقای بهمن بیگی مدیر كل تعلیمات عشایری مورد عنایت اعلیحضرت همایونی و علیاحضرت شهبانو قرار گرفته است آنچه من پیشنهاد می‌نمایم این است كه وزارت آموزش و پرورش برای توسعه آموزش در سطح روستاها از تجربیات این سازمان استفاده نماید (صحیح است). خود اینجانب ضمن مسافرت به روستاهای لارستان از چند كلاس جدید پیكار با بیسوادی بازدید و با سؤال‌هایی كه از دانش‌آموزان نمودم به نحوه پیشرفت آنان پی بردم نتیجه كار آنها نیز قابل تقدیر است من به عنوان نماینده لارستان از كوشش‌های آقای نیا كوثری مسئول پیكار با بیسوادی لارستان همچنین همه سازمان‌هایی كه برای پیشرفت كار پیكار همكاری كرده‌اند مخصوصاً فرماندهی ژاندارمری ناحیه لارستان كه از هیچ گونه كمكی دریغ نداشته‌اند تشكر می‌نمایم چون معلمین كلاس‌های پیكار نیز اكثر دارای تحصیلات ابتدایی هستند پیشنهاد می‌نمایم برای آنان كلاس‌هایی نظیر دانشسرای عشایری برای آنان تشكیل شود و یا دانشسرای عشایری را توسعه داده از فارغ‌التحصیلان آن برای كلاس‌های پیكار استفاده شود تا نتیجه بیشتری عاید گردد و چون این معلمین فقط در مقابل كار آن هم برای مدت نه ماه حقوق می‌گیرند ترتیبی داده شود كه سه سال دیگر نیز حقوقی به آنان پرداخت شود تا به خیال آسوده و علاقه بیشتری به كار مقدس خود ادامه دهند. (صحیح است).

موضوع دیگری كه می‌خواستم عرض كنم این است كه در ارقام بودجه‌ای كه امروز به تصویب خواهد رسید مواردی برای رفاه كارمندان در نظر گرفته شده است و علاوه بر پیش‌بینی اعتبار یك پایه ترفیع ضریب حقوقی از مهرماه آینده به ۸ تبدیل می‌گردد كه جای سپاسگزاری است مسئله مهم جلوگیری تورم مصنوعی و بالا رفتن سرسام‌آور قیمت‌هاست كه عده‌ای سودجو به وجود آورده‌اند و در مقابل اعتراض می‌گویند قیمت پیكان در بازار به ۵۵ هزار تومان رسیده و دستمزد تعمیرات ماشین بیش از دو برابر شده است ورودیه تاكسی از ۱۰ ریال به ۴۰ ریال افزایش یافته است باید برای جلوگیری از بالارفتن قیمت‌ها اقدام اساسی انجام گیرد (صحیح است).

موضوع دیگر از بین بردن تبعیض بین كارمندان اداری و رعایت اصل پرداخت حقوق مساوی در قبال كار مساوی است متأسفانه مدتی است عده‌ای از كارمندان فنی از مزایای شغل استفاده می‌نمایند در نتیجه دو كارمند كه در یك اداره مشغول كارند یكی به علت اینكه فنی شناخته شده مزایای شغل می‌گیرد و دیگری نمی‌گیرد و این عقده‌ای برای عده‌ای شده است باید در این مورد اقدام شود و تبعیض از بین برود. (صحیح است)

اینك اجازه می‌خواهم به‌طور اختصار نیازمندی‌های حوزه انتخابیه خود بیان نمایم. باز مسئله مهم و اصلی راه است كه به منزله شریان حیاتی است و بدون آن تحقق مسائل عمرانی امكان‌پذیر نیست بخش وسیع لامرد لارستان با داشتن صدهزار نفر جمعیت به علت نداشتن راه فاقد همه چیز است در حالی كه استعداد فراوانی برای كشاورزی و دامپروری دارد و اگر راه نداشته باشد با استفاده از منابع غنی آب‌های زیرزمینی تحولی ژرف در اوضاع و احوال كشاورزی آن به وجود خواهد آمد و زمین‌هایی كه امروز بلااستفاده مانده است به زیر كشت خواهد رفت در حال حاضر مردم روستاهای لارستان به امارات و جزایر خلیج‌فارس مسافرت می‌نمایند و به امر كشاورزی توجهی ندارند. با وجود اینكه با درآمد خود می‌توانند در هر جای دیگر ایران زندگی مرفهی داشته باشند چون به زادگاه خود علاقمندند درآمد خود را در راه عمران و توسعه روستاهای خود خرج می‌نمایند در همین سفر اخیر جناب استاندار در خلیج لارستان از مدرسه راهنمایی كه با هزینه ده میلیون ریال به وسیله یك نفر خیر ساخته می‌شود بازدید كردند و در نوآباد گله‌دار كارخانه برق ۲۵۰ كیلوواتی كه با سرمایه مردم تأسیس شده است افتتاح نمودند مردم نامبرده حاضر شدند با هزینه ۱۲ میلیون ریال نیروگاهی بسازند تا شركت برق منطقه‌ای برای آنان برق تأمین نماید با وجود این هنوز محرومیت‌های بسیاری دارند كه اهم آن راه - آب - برق و بهداشت است و اعتبار خاص منطقه‌ای پاسخگوی نیاز مردم روستاها نیست چون سال‌ها مور كم‌لطفی و بی‌محبتی قرار گرفته‌اند و باید جبران بی‌توجهی‌های سابق بشود. چندی قبل در خصوص تبدیل دادگاه بخش لارستان به شهرستان مطالبی عرض كردم تنها اقدامی كه شد این بود كه دادرس علی‌البدل را به شهرستان دیگر منتقل كردند و یك قاضی قادر به رسیدگی نیست ۱۵ سال است كه تحقیقات محلی در لار اجرا نشده و هم‌اكنون ۳۰۰ پرونده تحقیقات ملی بدون اقدام مانده است وزارت دادگستری می‌گوید قاضی ندارم به هر حال باید برای مردم فكری كرد.

اكنون كه برنامه دولت توسعه آموزش عالی در سطح شهرستان‌ها است استدعای توسعه هنرستان صنعتی لار و تأسیس اسنتیتونكنولوژی در این شهر را دارم (احسنت).

رئیس - آقای ماحوزی بفرمایید.

ابراهیم ماحوزی -

به نام خداوند جان‌آفرین

حكیم سخن در زبان‌آفرین

جناب آقای رئیس، همكاران محترم، خانم‌ها، آقایان افتخار دارم زادروز ابرمرد تاریخ كهن ایران فرزند برومند آلاشت رضاشاه كبیر را ابتدا به پیشگاه مقدس شاهنشاه آریامهر و سپس به عموم ملت ایران تبریك و تهنیت عرض می‌نمایم. (احسنت)

تشریف‌فرمایی ذات اقدس شهریاری و شهبانوی محبوب و انسان‌دوست و والای مملكت كه مقارن و هم‌زمان با شروع سال نو و آغاز بهار و زندگانی تازه طبیعت بود به خطه جنوب مثل تمام سفرهای پرشور اعلیحضرتین، برای مردم غیور و سلحشور و شاهدوست استان بوشهر منبع خیر و بركت و سرآغاز دورانی شكوفاتر و زندگی آفرین‌تر بوده است.

مردم استان بوشهر برای بار دیگر شاهد عنایات و توجهات خاصه شاهنشاه عظیم‌الشأن و شهبانوی پرارج خود بودند و این سعادت و افتخار عیدی گرانبها و گرانقدری بود كه در این ایام فرخنده و سرآغاز سال نو نصیب مردم بوشهر دشتستان و تنگستان و قاطبه مرزنشینان جنوب گردید.

استان بوشهر كه زمانی دچار نارسایی‌ها و كمبودهایی بود اینك به همت والای شاهنشاه ایران زمین مركز فعالیت تحرك، ترقی و پیشرفت گردیده به نحوی برای كسانی كه بوشهر سال‌های گذشته را دیده‌اند اكنون شهر و استانی را می‌بینند كه چهره‌ای دگرگون و پررونق و افتخارآمیز پیدا نموده است مردم استان بوشهر از مدتی قبل خود را برای استقبال از موكب مبارك همایونی آماده كرده و دقیقه‌شماری می‌كردند كه كی لحظات پر از سعاد فرا خواهد رسید. (احسنت) سرانجام ساعت سعد فرا رسید و اعلیحضرتین به بوشهر نزول اجلال فرمودند از فرودگاه بوشهر موكب همایونی مستقیماً به طرف نیروگاه اتمی كه در ۱۲ كیلومتری بوشهر واقع است حركت و مردم كه از ساعت‌ها قبل در دو طرف مسیر اجتماع كرده بودند با شور و شعف زائدالوصفی پایكوبی و دست‌افشانی می‌كردند (احسنت).

ابراز احساسات كه از صمیم قلب هزاران نفر از اهالی منطقه برمی‌خواست هر بیننده‌ای را تحت تأثیر قرار می‌داد فریاد جاوید شاهنشاه خوش آمدی شهبانو در تمام فضای بوشهر و مسیر حركت اعلیحضرتین، طنین‌انداز بود. نمایندگان استان بوشهر در مجلس شورای ملی در تمام مراسم افتخار حضور داشتند.

موكب مبارك شاهنشاه و شهبانو پس از طی ۱۲ كیلومتر فاصله بوشهر تا بندرگاه حلیله به محل نیروگاه اتمی كه یكی از مهم‌ترین مولدهای برق جهان در چند سال آینده خواهد شد تشریف‌فرما شدند این نیروگاه پس از انجام كارهای مربوطه قدرت آن‌را خواهد داشت كه دو میلیون و چهارصدهزار كیلووات برق تولید نماید و بدیهی است كه با به كار افتادن این نیروگاه عظیم این استان را چهره‌ای خیره‌كننده خواهد بخشید.

دو دستگاه شیرین‌كننده آب برای مصرف نیروگاه و كاركنان دایر گردیده كه هر دستگاه توانایی آن‌را دارد كه در روز صدهزار متر مكعب آب شیرین و تصفیه‌كننده در اختیار مصرف‌كننده بگذارد. بندرگاه حلیلیه سرزمینی است كه شاهد دلاوری‌ها و مردانگی‌ها سلحشوران و حماسه‌سازان جنوب بوده است (صحیح است).

همین مكانی كه امروز بزرگ‌ترین نیروگاه اتمی جهان در آن قرار دارد یك روز هم شاهد بزرگ‌ترین رشادت‌ها و نبردهای این سامان بوده روزی كه مرزداران جنوب دیدند اجانب با ناوها و تانك‌ها و زره‌پوش‌های خود قصد تجاوز به خاك وطن را دارند.

دلیران تنگستان و شیرمردان دشستان با رشادت اراده‌ای خلل‌ناپذیر با آنها به نبرد برخواسته تا شربت شهادت نوشیدند كشتند تا كشته شدند (احسنت).

امروز خون‌های آنها كه در ساحل نیلگون خلیج‌فارس به روی شوره‌زارهای ساحل پخش شده بود سر از زمین به در آورده و به همت والای شهریار ایران زمین این نیروگاه با عظمت سربرافراشته است خونی دارند و خونبهایی زیبا و با عظمت دریافته سزاوار چنین است تا ارزنده‌ترین درودها در این مكان مقدس به روح سردار بزرگ ملی، فرزند برومند آلاشت رضاشاه كبیر بفرستند كه ایرانی نو بنا نهاد و فرزند والاگهرش شاهنشاه آریامهر به این كشور كهن سال عظمتی چنین شكوهمند بخشید.

بازدید از نیروی اتمی پایان پذیرفت و اعلحضرتین به اقامتگاه اختصاصی عزیمت فرمودند. شهبانوی نیكوكار ملت ایران بعدازظهر همان روز كتابخانه پرورش فكری كودكان و نوجوانان را افتتاح و مورد بازدید قرار دادند در این مراسم نیز هزاران نفر مردم استان در دو طرف مسیر با لباس‌های محلی به پایكوبی و ابراز احساسات پرداختند و در موقع حركت اتومبیل حامل شهبانوی عزیز شادی تمام شهر را فراگرفته بود.

اینجانب از طرف مردم استان بوشهر اعم از منطقه دشتستان و تنگستان و دشتی و بنادر آن بهترین سپاس و شایسته‌ترین درودها را به پیشگاه مقدس شاهنشاه آریامهر و علیاحضرت شهبانو تقدیم می‌دارم (احسنت).

شاهنشاه آریامهر در مورد خانه‌سازی و توسعه بنادر اوامر مؤكدی صادر فرمودند امید است كه با اجرای این فرمان شاهد ترقیات بیشتری در استان خود باشیم.

در خاتمه چون قرار است همكار محترم آقای دكتر طبیب بیاناتی بفرمایند بقیه وقت خودم را به ایشان می‌دهم و چون در آستانه سال نو هستیم سال جدید را به همه همكاران ارجمند تبریك عرض می‌كنم (احسنت).

رئیس - آقای دكتر طبیب بفرمایید.

دكتر طبیب - جناب آقای رئیس همكاران ارجمند با تقدیم سپاس از محبت دوست و همكار ارجمند نماینده محترم دشتستان و تشكر از این كه مقداری از وقت خودشان را به اینجانب دادند بیانات خود را آغاز می‌كنم. واقعاً روزهای بیست‌ودوم و بیست‌وسوم اسفندماه همزمان با روزهایی است كه ملت ایران در پنجاهمین سال شاهنشاهی پرافتخار دودمان پهلوی خود را آماده می‌ساخت برای بزرگداشت زادروز سردار نامدار تاریخ ایران تشریف‌فرمایی شاهنشاه و شهبانوی گرانقدر كه از مدت‌ها پیش مردم واقعاً روزشماری می‌كردند مایه كمال مسرت و شادمانی و افتخار مردم جنوب ایران شد (احسنت) ما نمایندگان استان بوشهر و سناتورهای استان فارس و سایر مردم افتخار داشتیم كه در كلیه مراسم شركت داشته باشیم و واقعاً احساسات شورانگیزی كه ابراز می‌شد تنها مربوط به مردم استان بوشهر نیست بلكه تمامی مردم ایران زمین در هر زمان و مكان و فرصتی این پیوند ناگسستنی خود را به شاهنشاه ایران و شاهنشاهی ایران همیشه بیان داشته‌اند (صحیح است) زیرا این پیوند یك ریشه عمیق تاریخی دارد و مردم موجودیت و شكوفایی خودشان را در سرافرازی نظام شاهنشاهی می‌دانند و این مسئله‌ای است كه در طول تاریخ به اثبات رسیده است و باز هم خواهد رسید و تردیدی در آن وجود ندارد یعنی مهر شاه در خون مردم ایران است و این پیوندی كه مردم با شاهنشاهی ایران دارند واقعاً پیوندی است ناگسستنی (صحیح است)، شاهنشاه آریامهر از بدو شاهنشاهی خودشان عنایت خاص مخصوصاً به خلیج‌فارس و استان بوشهر داشتند و در سال‌های حدود ۲۵۰۱ پس از شبیخون نابكارانه اجانبت شاهنشاه از اموال خودشان عطیه مخصوصی دادند برای تأمین آب مشروب بوشهر، در سال ۲۵۱۵ وقتی شاهنشاه تشریف آوردند و به بندر بوشهر كه یك بندی فراموش شده بود و هنوز استعمار در خلیج‌فارس لانه داشت و خلیج‌فارس در معرض تاخت و تاز كشتی‌های غیرایرانی بود و در خلیج‌فارس پایگاه‌های استعماری وجود داشت اراده شاهنشاه بر این قرار گرفت كه استعمار از خلیج‌فارس طرد و دور شود و این خواست و ندای ملت ایران بود به این مناسبت مردم پذیرای فرمان شاهنشاه هستند و از دل و جان اراده شاهنشاه را پاس می‌دارند (صحیح است) در این بازدیدی كه شاهنشاه فرمودند در فرودگاه روحانیون، نمایندگان مجلس شورای ملی و سناتورها و سایر انجمن‌های ملی، اطاق بازرگانی معلمین و تمام طبقات از زن و مرد با شور و شادی شركت داشتند و شاهنشاه در برابر تمام صفوف سؤالات دقیق می‌فرمودند و به سؤالات شاهنشاه پاسخ‌های لازم عرض می‌شد شاهنشاه در این مسافرت از دو نیروگاه بزرگ اتمی كه در نوع خود از بزرگترین نیروگاه‌های جهان است بازدید فرمودند و این نیروگاه همان‌طور كه آقای ماحوزی فرمودند در بندرگاه و هلیله كه در این بندرگاه دو نیروگاه ساخته می‌شود تا سه سال دیگر تمام كارها به پایان خواهد رسید و هر كدام به ظرفیت ۱۳۰۰ مگاوات و این دو نیروگاه در واقع نه تنها برق‌رسانی كامل استان بوشهر را تأمین خواهد كرد بلكه صادرات انرژی هم خواهد داشت علاوه بر این هر كدام از این نیروگاه‌ها ۱۰۰ هزار مترمكعب آب شیرین از آب دریا تولید می‌كند كه مجموعاً ۲۰۰ هزار متر مكعب تولید روزانه آب است. شاهنشاه از این نیروگاه بازدید فرمودند كه حتی در نقاطی هم كه قبلاً پیش‌بینی نشده بود اظهار تمایل به بازدید فرمودند و علاقه داشتند آنجا را هم ببینند و آن چوب بست‌ها كه در آنجا فراهم شده بود و آنها باز شد و شاهنشاه با قبول مخاطرات بسیار بسیار قابل توجه از روی میله‌های آهنی كه هر لحظه ممكن بود تغییر وضعیت بدهد عبور فرمودند و به بالاترین نقطه‌ای كه وجود داشت در نیروگاه تشریف بردند و واقعاً من كه آنجا بودم دیدم كه میله لرزان و غیرقابل اعتماد بود شاهنشاه پایشان را گذاشتند و رفتند آنجا نكته‌های ظریفی بود كه شاید نتوانست مورد توجه رسانه‌ها قرار بگیرد در آن لحظه دیدم كه پاسی از ظهر گذشته بود، افق منطقه بوشهر به علت غربی بودن نسبت به افق تهران دیرتر از تهران اذان گفته می‌شود در آن لحظه اذان داشت صدای آسمانی‌اش را بلند می‌كرد شهبانو با تعجب و شگفتی به ساعتشان نگاه كردند و فرمودند چرا در این ساعت اذان گفته می‌شود و این دقت شهبانو را می‌رساند به عرض رسید كه چون اینجا غربی‌تر است افق شرعی اینجا دیرتر از تهران اذان ظهر را اعلام می‌دارد به هر صورت بازدید شهبانو از پرورشگاه خیریه بهزیستی فرح پهلوی در استان بوشهر خاطرات بسیار بسیار جالبی است شاهنشاه بعداً بار دادند و به تمام مسئولان و مدیران كل راهنمایی‌هایی دقیق فرمودند نسبت به پیشرفت و برنامه‌های استان بوشهر دستوراتی دادند به دست‌اندركاران و به تمام كسانی كه مشاركت داشتند در مورد پیشرفت مملكت كه پیشرفت‌ها مربوط به یك نفر نباشد مربوط به تمام افراد اجتماع باشد در بعدازظهر همان روز شهبانو اراده فرمودند كه پرورشگاه بهزیستی فرح پهلوی كه جایی است كه كودكان بی‌سرپرست را در خودش نگاهداری می‌كند بازدید به عمل آوردن و واقعاً در آنجا با شور و هیجان زائدالوصف مردم روبه‌رو شدند و همان‌طور كه كتابخانه كانون پرورش فكری كودكان را بازدید فرمودند بعد هم به‌طور ناشناس در معابر قدم گذاشتند و به اماكن و آموزش و پرورش و اماكن مذهبی تشریف بردند و مردم در كوتاه‌ترین مدت باخبر شدند و احساسات خودشان را پیشكش ساختند به هر صورت یك مسئله افتخارآمیزی بود كه نصیب مرزنشینان دلاور كرانه‌های خلیج‌فارس گردید و من وظیفه خودم می‌دانم كه سپاس مردم بوشهر را از توجه شاهنشاه به مردم بوشهر امروز تقدیم بدارم (احسنت) از آرزوها و تقاضاهای به‌جا و به‌حق مردم بوشهر تأسیس دانشگاه علوم و صنایع دریایی است كه با این پیشرفت‌هایی كه شده و مخصوصاً تأسیسات بسیار جالب و ستایش‌آمیز شیلات كه در آنجا وجود دارد بتواند جوانان را بپذیرد و آماده كند برای اینكه كارهای مفید و سازنده‌ای در پیش داشته باشند در هر صورت مقدم شاهنشاه و شهبانوی گرامی خصوصاً در آن روزی كه هم‌زمان بود با زادروز رضاشاه كبیر سردار بزرگ و نامی برای مردم بوشهر و استان جنوب موهبتی بزرگ بود و ما مقدمشان را گرامی می‌داریم و امیدواریم كه بتوانیم افرادی شایسته برای ایران بزرگ باشیم تشكر می‌كنم پاینده ایران (احسنت).

- طرح و تصویب گزارش كمیسیون بودجه راجع‌به بودجه سا ۲۵۳۶ كل كشور و ابلاغ دولت

۳- طرح و تصویب گزارش كمیسیون بودجه راجع‌به بودجه سا ۲۵۳۶ كل كشور و ابلاغ دولت.

رئیس - وارد دستور می‌شویم گزارش كمیسیون بودجه راجع‌به بودجه سال ۲۵۳۶ كل كشور مطرح است قرائت می‌شود.

(به شرح زیر خوانده شد)

گزارش از كمیسیون بودجه به مجلس شورای ملی

كمیسیون بودجه در جلسه روز چهارشنبه ۲۵/۱۲/۲۵۳۵ با حضور نمایندگان دولت تغییرات مجلس سنا در مورد لایحه بودجه سال ۲۵۳۶ كل كشور را مورد رسیدگی قرار داد و قسمتی از آن‌را تأیید و بقیه تغییرات مورد موافقت كمیسیون قرار نگرفت.

اینك گزارش آن‌را به مجلس شورای ملی تقدیم می‌دارد.

مخبر كمیسیون بودجه - مجتبی عالمی.

قانون بودجه سال ۲۵۳۶ كل كشور.

ماده واحده - بودجه سال ۲۵۳۶ كل كشور از حیث درآمدها و سایر منابع تأمین اعتبار بالغ بر سه‌هزار و چهارصد و هفت میلیارد و چهارصد میلیون و یك‌صد و شصت و چهار هزار (۰۰۰/۱۶۴/۴۰۰/۴۰۷/۳) ریال و از حیث هزینه‌ها و سایر پرداخت‌ها بالغ بر سه‌هزار و پانصد و سی میلیارد و یك‌صد و شصت و چهار هزار (۰۰۰/۱۶۴/۰۰۰/۵۳۰/۳) ریال می‌باشد.

بودجه عمومی دولت از لحاظ درآمدها و سایر منابع تأمین اعتبار بالغ بر دوهزار و دویست و پنجاه و یك میلیارد و نهصد و بیست و هشت میلیون و چهارصد و پنجاه و هفت هزار (۰۰۰/۴۵۷/۹۲۸/۲۵۱/۲) ریال و از حیث هزینه‌ها و سایر پرداخت‌ها بالغ بر دوهزار و سیصد و هفتاد و چهار میلیارد و پانصد و بیست و هشت میلیون و چهارصد و پنجاه و هفت هزار (۰۰۰/۴۵۷/۵۲۸/۳۷۴/۲) ریال و به شرح زیر است:

الف - درآمد عمومی و سایر منابع تأمین اعتبار بالغ بر دوهزار و یك‌صد و هشتاد و پنج میلیارد و یك‌صد و سی و دو میلیون و چهل و نه هزار (۰۰۰/۰۴۹/۱۳۲/۱۸۵/۲) ریال و هزینه‌ها و سایر پرداخت‌ها از آن محل بالغ بر دوهزار و سیصد و هفت میلیارد و هفتصد و سی و دو میلیون و چهل و نه هزار (۰۰۰/۰۴۹/۷۳۲/۳۰۷/۲) ریال.

ب - درآمد اختصاصی وزارتخانه‌ها و مؤسسات دولتی بالغ بر شصت و شش میلیارد و هفتصد و نود و شش میلیون و چهارصد و هشت هزار (۰۰۰/۴۰۸/۷۹۶/۶۶) ریال و هزینه‌ها و سایر پرداخت‌ها از آن محل بالغ بر شصت و شش میلیارد و هفتصد و نود و شش میلیون و چهارصد و هشت هزار (۰۰۰/۴۰۸/۷۹۶/۶۶) ریال.

درآمد عمومی و سایر منابع تأمین اعتبار منظور در بند الف این ماده تصویب و به دولت اجازه داده می‌شود كه درآمدها و سایر منابع تأمین اعتبار منظور در قسمت سوم این قانون را در سال ۲۵۳۶ وصول و هزینه‌های وزارتخانه‌ها و مؤسسات دولتی و همچنین كمك‌ها و اعانات و سایر اعتباراتی را كه در جداول قسمت‌های چهارم و پنجم این قانون منظور شده است در حدود وصولی درآمدها و سایر منابع تأمین اعتبار در سال ۲۵۳۶ و براساس تخصیص اعتبار تعهد و با رعایت قوانین و مقررات مربوط و تبصره‌های این قانون پرداخت نماید.

بودجه شركت‌های دولتی و مؤسسات انتفاعی وابسته به دولت و سایر مؤسسات منظور در قسمت‌های نهم و دهم این قانون طبق قوانین و مقررات و اساسنامه‌های مربوط قابل اجرا خواهد بود. بودجه آن دسته از مؤسسات انتفاعی وابسته به دولت كه در سال ۲۵۳۶ به صورت مؤسسات دولتی در آینده برای مدت باقیمانده مصوب در این قانون پس از تصویب كمیسیون بودجه مجلس شورای ملی قابل اجرا خواهد بود.

تبصره ۱ - میزان تنخواه گردان خزانه در سال ۲۵۳۶ هشتاد میلیارد (۰۰۰/۰۰۰/۰۰۰/۸۰) ریال است.
تبصره ۲ - مفاد تبصره‌های ۲ و ۳۷ قانون بودجه سال ۲۵۳۵ كل كشور تا پایان سال ۲۵۳۶ تمدید و جمع تنخواه‌گردان‌های موضوع تبصره‌های مذكور به مبلغ هفتاد میلیارد (۰۰۰/۰۰۰/۰۰۰/۷۰) ریال افزایش می‌یابد.
تبصره ۳ - مفاد تبصره ۳ قانون بودجه سال ۲۵۳۵ كل كشور تا آخر سال ۲۵۳۶ تمدید و در اجرای این تبصره اجازه داده می‌شود كه در سال ۲۵۳۶ تا مبلغ میلیارد (۰۰۰/۰۰۰/۰۰۰/۴) ریال در اختیار بانك تعاون كشاورزی ایران گذارده شود و پرداخت‌های قطعی به هزینه منظور گردد.
تبصره ۴ - به وزارت امور اقتصادی و دارایی اجازه داده می‌شود مبلغ دو میلیارد و یك‌صد و سی میلیون (۰۰۰/۰۰۰/۱۳۰/۲) ریال موضوع ردیف ۳۱۰۱۰۰ قسمت سوم این قانون از درآمد سازمان بنادر و كشتیرانی را در سال ۲۵۳۶ به درآمد عمومی كشور منظور نماید.
تبصره ۵ -
الف - كاهش یا افزایش اعتبار هر یك از مواد هزینه یا برنامه‌های اجرایی از محل اعتبارات جاری منظور در قسمت پنجم این قانون به استثنا مواد ۱ و ۲ تا میزان ده درصد با تأیید سازمان برنامه و بودجه و موافقت نخست‌وزیر و مازاد بر آن و همچنین هرگونه كاهش یا افزایش اعتبار مواد ۱ و ۲ فقط برای یك‌بار با تصویب كمیسیون بودجه مجلس شورای ملی مجاز خواهد بود مشروط بر اینكه در جمع اعتبارات جاری دستگاه تغییری حاصل نشود.
ب - كاهش یا افزایش اعتبار هر یك از مواد هزینه و یا برنامه‌های وزارت جنگ از محل اعتبار جاری تا میزان ده درصد در اختیار وزیر جنگ و مازاد بر آن برای یك‌بار با موافقت نخست‌وزیر و تصویب كمیسیون بودجه مجلس شورای ملی مجاز خواهد بود مشروط بر اینكه در جمع اعتبارات جاری وزارت مزبور تغییری حاصل نشود.
تبصره ۶ - به سازمان برنامه و بودجه اجازه داده می‌شود تا آخر شهریورماه ۲۵۳۶ بودجه جاری هر یك از وزارتخانه‌ها و مؤسسات دولتی و ادارات تابع آنان را كه به صورت استانی تفكیك شده و در قسمت هفتم این قانون درج گردیده مورد بررسی مجدد قرار داده و هرگونه نقل و انتقال یا افزایش و كاهش در اعتبار مواد هزینه و برنامه‌های مربوط را انجام دهد، مشروط بر اینكه نقل اعتبارات از استان‌ها به ادارات مركزی پایتخت را شامل نباشد و نیز در جمع كل اعتبارات جاری هر یك از وزارتخانه‌ها و مؤسسات دولتی تغییری حاصل نشود.
تبصره ۷ - كاهش یا افزایش اعتبار مواد هزینه در هر یك از برنامه‌های اعتبارات جاری مصوب ادارات تابع وزارتخانه‌ها و مؤسسات دولتی در استان‌ها، مندرج در قسمت هفتم این قانون و نیز كاهش یا افزایش اعتبار برنامه‌های مربوط به هر یك از ادارات مزبور با موافقت دفتر برنامه و بودجه محل تا میزان ده درصد مجاز خواهد بود مشروط بر اینكه در جمع اعتبارات جاری تغییرات حاصل نشود. ترتیب استفاده از مفاد این تبصره براساس دستورالعملی خواهد بود كه توسط وزارت امور اقتصادی و دارایی و سازمان برنامه و بودجه تهیه و ابلاغ خواهد شد.
تبصره ۸ -
الف - تفكیك اعتبار طرح‌های عمرانی (سرمایه‌گذاری ثابت) مندرج در قسمت اول پیوست شماره ۴ این قانون به تصویب كمیسیون‌های برنامه مجلسین خواهد رسید. تفكیك اعتبار طرح‌هایی كه در این قسمت به تفكیك نشان داده نشده و تحت عنوان «سایر طرح‌ها» مندرج است و همچنین تفكیك اعتبارات عمرانی منظور در ردیف ۵۰۳۰۱۴ قسمت پنجم این قانون به طرح‌های عمرانی مشخص توسط سازمان برنامه و بودجه انجام خواهد شد.

افزایش یا كاهش اعتبار طرح‌های عمرانی در داخل هر یك از برنامه‌های دستگاه اجرایی تا بیست درصد با موافقت سازمان برنامه و بودجه و مازاد بر آن با تصویب شورای اقتصاد مجاز می‌باشد مشروط بر اینكه در جمع اعتبارات طرح‌های عمرانی هر برنامه در دستگاه تغییری حاصل نشود.

افزایش یا كاهش اعتبارات عمرانی بین برنامه‌های هر دستگاه اجرایی در داخل فصل تا میزان ده درصد با موافقت سازمان برنامه و بودجه و مازاد بر آن با تصویب شورای اقتصاد مجاز خواهد بود مشروط بر اینكه در جمع اعتبارات طرح‌های عمرانی هر دستگاه اجرایی تغییری حاصل نشود.

ب - به سازمان برنامه و بودجه اجازه داده می‌شود با موافقت دستگاه‌های اجرایی مربوط و با تصویب شورای اقتصاد، دستگاه‌های اجرایی طرح‌های عمرانی را تغییر دهد.
ج - موافقتنامه مربوط به طرح‌های عمرانی (سرمایه‌گذاری ثابت) كه دستگاه مسئول بهره‌برداری از آن غیر از دستگاه اجرایی طرح است بین دستگاه اجرایی و دستگاه مسئول بهره‌برداری و سازمان برنامه و بودجه منعقد و هر تغییری در این قبیل طرح‌ها نیز با موافقت سه دستگاه مزبور انجام خواهد شد. وزارت امور اقتصادی و دارایی اعتبارات طرح مربوط را مستقیماً در اختیار دستگاه اجرایی قرار خواهد داد.
د - افزایش یا كاهش اعتبارات طرح‌های عمرانی بین دو فصل ذیل یك دستگاه اجرایی فقط یك‌بار تا بیست و پنج درصد با تصویب كمیسیون‌های برنامه مجلسین امكان‌پذیر است به شرط آنكه در جمع كل اعتبارات عمرانی دستگاه تغییری حاصل نگردد.
تبصره ۹ - اجازه داده می‌شود تعهدات پرداخت نشده سال‌های ۲۵۳۲ شاهنشاهی، ۲۵۳۳ شاهنشاهی، ۲۵۳۴ شاهنشاهی و ۲۵۳۵ شاهنشاهی طرح‌های عمرانی از محل اعتبار سال ۲۵۳۶ همان طرح پرداخت شود.
تبصره ۱۰ - مفاد تبصره ۳۱ قانون بودجه اصلاحی سال ۲۵۳۲ شاهنشاهی و بودجه سال ۲۵۳۳ شاهنشاهی كل كشور براساس جداول مندرج در قسمت هشتم این قانون تا پایان سال ۲۵۳۶ معتبر است. مبالغ مندرج در جداول مذكور به میزان سی میلیارد و یك‌صد میلیون (۰۰۰/۰۰۰/۱۰۰/۳۰) ریال قابل تعهد و براساس تخصیص اعتبار قابل پرداخت است.

استانداران مكلفند دستگاه‌های اجرایی محلی طرح‌های موضوع این تبصره را تعیین و اعتبارات ابلاغ شده را بر حسب هر برنامه به آنها ابلاغ نمایند.

تبصره ۱۱ - افزایش یا كاهش اعتبارات خاص ناحیه‌ای بین برنامه‌های هر فصل در هر شهرستان تا میزان ده درصد با موافقت دفتر برنامه و بودجه استان و تصویب انجمن شهرستان مجاز خواهد بود مشروط بر اینكه این اصلاح در هر سال یك‌بار انجام گرفته و در جمع اعتبار آن شهرستان تغییر به وجود نیاورد.
تبصره ۱۲ - مانده اعتبارات مصرف نشده سال ۲۵۳۵ طرح‌های مصوب خاص ناحیه‌ای تا آخر شهریورماه ۲۵۳۶ قابل تعهد و مصرف می‌باشد.
تبصره ۱۳ -
الف - در اجرای سیاست عدم تمركز به منظور تكمیل سرمایه‌گذاری طرح‌های خاص ناحیه‌ای با برخورداری از ویژگی‌های هر استان و هماهنگی بیشتر عملیات عمرانی اجرای طرح‌های عمرانی كه در پیوست شماره ۴ این قانون تحت عنوان «طرح‌های عمرانی منطقه‌ای» مشخص شده به واحدهای اجرایی محلی واگذار می‌شود. اعتبارات مذكور به ترتیب ذیل و براساس برنامه، ضوابط و خط‌مشی اجرایی كه توسط سازمان برنامه و بودجه و با جلب نظر وزارتخانه‌ها و مؤسسات ذیربط تعیین و حداكثر تا آخر اردیبهشت‌ماه امسال ۲۵۳۶ ابلاغ می‌شود به مصرف خواهد رسید.
۱- موافقتنامه طرح‌های عمرانی منطقه‌ای بین دفتر برنامه و بودجه و واحد اجرایی محل مبادله خواهد شد.
۲- وزارت امور اقتصادی و دارایی اعتبارات مصوب طرح‌های عمرانی منطقه‌ای را براساس موافقتنامه طرح و از طریق ذی‌حساب عمرانی محلی در اختیار واحد اجرای محل قرار خواهد داد.
ب - سازمان برنامه و بودجه آن دسته از طرح‌های عمرانی را كه اجرای آن به صورت منطقه‌ای میسر باشد با جلب‌نظر دستگاه اجرایی و با تصویب شورای اقتصاد به صورت طرح‌های منطقه‌ای تفكیك خواهد نمود تا با رعایت بند الف این تبصره به مصرف برسد.
تبصره ۱۴ - نقل و انتقال مواد هزینه و برنامه‌های مربوط به سپاهیان ترویج و آبادانی بین وزارتخانه‌ها و سازمان‌ها و اداراتی كه بودجه آنها استانی شده و از خدمات این سپاهیان استفاده می‌نمایند بنابر پیشنهاد مشترك وزارتخانه‌ها و سازمان‌های مربوط و تأیید سازمان برنامه و بودجه و موافقت نخست‌وزیر مجاز خواهد بود.
تبصره ۱۵ - تفكیك اعتباراتی كه در ردیف ۱۰۲۵۰۶ قسمت پنجم این قانون تحت عنوان «تجهیز و تقویت كادر فنی و اجرایی استان‌ها و اجرای عملیات عمرانی اضطراری» منظور گردیده به عهده وزارت كشور و سازمان برنامه و بودجه و مصرف آنها براساس موافقتنامه‌هایی خواهد بود كه با تأیید استاندارد بین دفتر برنامه و بودجه و دستگاه‌های اجرایی طرح‌های خاص ناحیه‌ای منعقد می‌شود.
تبصره ۱۶ -
الف - ترتیب استفاده از اعتبار ردیف‌های ۵۰۲۰۱۱ و ۵۰۲۰۱۲ قسمت پنجم این قانون به پیشنهاد سازمان برنامه و بودجه و وزارت امور اقتصادی و دارایی به تصویب هیئت وزیران خواهد رسید.
ب - نقل و انتقل اعتبارات ردیف‌های ۵۰۲۰۰۷ و ۵۰۲۰۱۰ و ۵۰۲۰۱۱ و ۵۰۲۰۱۲ قسمت پنجم این قانون به نحو مقرر در بند الف این تبصره مجاز است.
تبصره ۱۷ - تعهدات تا آخر سال ۲۵۳۳ شاهنشاهی مربوط به ردیف‌های ۵۱۱۰۶۰۰۰ و ۵۱۱۰۷۰۰۰ و ۵۱۱۰۸۰۰۰ قانون بودجه اصلاحی سال ۲۵۳۲ شاهنشاهی و بودجه سال ۲۵۳۳ شاهنشاهی كل كشور و همچنین تعهدات تا آخر سال ۲۵۳۵ مربوط به ردیف‌های ۵۰۲۰۰۴ و ۵۰۲۰۵ و ۵۰۲۰۰۶ و ۵۰۲۰۰۸ قانون بودجه سال مذكور نیز از محل اعتبار مربوط بودجه سال ۲۵۳۶ دستگاه‌های زیربط قابل پرداخت خواهد بود.
تبصره ۱۸ - به وزارت امور اقتصادی و دارایی اجازه داده می‌شود:
الف - آن قسمت از اعتبارات ردیف‌های ۵۰۲۰۰۷ و ۵۰۲۰۱۰ قسمت پنجم این قانون را در صورت لزوم به میزان موردنیاز سازمان‌های منطقه‌ای بهداری و بهزیستی به عنوان كمك و منحصراً برای مصارف مقرر در اختیار مناطق و سازمان‌های فوق قرار دهد.
ب - آن قسمت از اعتبارات ردیف ۵۰۲۰۰۷ قسمت پنجم این قانون را در مورد كارمندانی كه در اجرای این قانون واگذاری بیمارستان‌های وزارت بهداری مصوب خردادماه ۲۵۳۰ شاهنشاهی به جمعیت شیروخورشید سرخ ایران و جمعیت كمك به جذامیان منتقل شده‌اند به عنوان «اعانه» و به میزانی كه از طرف سازمان برنامه و بودجه تشخیص داده می‌شود در اختیار جمعیت‌های مزبور بگذارد.
تبصره ۱۹ -
الف - اجازه داده می‌شود اعتباراتی كه تحت عنوان «وزارت بهداری و بهزیستی - سازمان منطقه‌ای بهداری و بهزیستی (كمك)» در قسمت پنجم این قانون به تصویب رسیده و اعتبارات جاری و اختصاصی منظور در ردیف‌های ۱۲۹۰۰۳ و ۱۲۹۰۰۴ و ۱۲۹۰۰۵ و ۱۲۹۰۰۶ و ۱۲۹۰۱۰ این قانون با موافقت مشترك سازمان برنامه و بودجه و وزارت بهداری و بهزیستی تفكیك و بین سازمان‌های منطقه‌ای مذكور تقسیم شود و آن قسمت از اعتبارات ردیف‌های مذكور كه مربوط به حوزه مركزی است برحسب برنامه و مواد هزینه به ردیف ادارات مركزی علاوه گردد.
ب - سازمان برنامه و بودجه بنا به پیشنهاد وزارت بهداری و بهزیستی اعتبار هر منطقه را به تفكیك برنامه از محل اعتبار موضوع بند الف مشخص و به سازمان‌های منطقه‌ای بهداری و بهزیستی ابلاغ خواهد شد. سازمان‌های منطقه‌ای بهداری و بهزیستی از محل اعتبارات مذكور با رعایت اعتبارات ابلاغ شده برای برنامه‌ها و با استفاده از سایر منابع بودجه تفصیلی خود را تنظیم و پس از تصویب شوراهای منطقه‌ای بهداری و بهزیستی به موقع اجرا خواهند گذاشت.
ج - كاهش یا افزایش اعتبار برنامه‌های مربوط تا میزان ده درصد با موافقت دفتر برنامه و بودجه استان و تصویب شورای منطقه‌ای بهداری و بهزیستی مجاز است و مازاد بر آن فقط برای یك بار با تأیید سازمان برنامه و بودجه و وزارت بهداری و بهزیستی مجاز خواهد شد.
د - اجازه داده می‌شود تا تصویب بودجه سازمان‌های منطقه‌ای با پیشنهاد وزارت بهداری و بهزیستی و تأیید سازمان برنامه و بودجه مبالغ لازم از محل اعتبارات موضوع بند الف در اختیار مناطق قرار داده شود. سازمان‌های منطقه‌ای مجازند در حدود اعتبارات سال ۲۵۳۵ از وجوه مذكور برای مصارف مربوط استفاده و پس از تصویب بودجه سازمان، وجوه دریافتی را واریز نمایند.
تبصره ۲۰ - به وزارت آموزش و پرورش اجازه داده می‌شود اعتبار مربوط به آموزش رایگان و بهبود تغذیه دانش‌آموزان موضوع ردیف ۹۹۹۸ قسمت هفتم و اعتبار مربوط به تربیت معلم، سپاه دانش و توسعه برنامه‌های موضوع ردیف ۹۹۹۹ قسمت هفتم این قانون را در سال ۲۵۳۶ برحسب نیازمندی‌های هر یك از مناطق آموزش و پرورش به تفكیك برنامه‌ها و فصول بین آنها به صورت كمك توزیع كند. توزیع اعتبارات مذكور براساس نیازمندی‌های مناطق در هر صورت در همان سال باید به اطلاع سازمان برنامه و بودجه و تأیید كمیسیون بودجه مجلس شورای ملی برسد.
تبصره ۲۱ -
الف - تفكیك اعتبارات منظور در این قانون برای اعطای وام و كمك و سرمایه‌گذاری در كشورهای خارج بنا به پیشنهاد وزارت امور اقتصادی و دارایی و تأیید سازمان برنامه و بودجه با شورای اقتصاد است.
ب - به دولت اجازه داده می‌شود از محل اعتبارات مصوب در بودجه كل كشور به پیشنهاد وزارت امور اقتصادی و دارایی در كشورهای خارج سرمایه‌گذاری كند.
تبصره ۲۲ - پرداخت‌های موضوع اعتبار ردیف ۱۰۲۵۰۸ قسمت پنجم این قانون تحت عنوان «خدمات مربوط به سرمایه‌گذاری‌های ایران در خارج» در سال ۲۵۳۶ از محل درآمد اختصاصی موضوع ردیف ۷۱۰۱۰۰ قسمت سوم این قانون تأمین و پرداخت خواهد شد.
تبصره ۲۳ - در صورتی كه اعتبارات منظور در بودجه سال‌های ۲۵۳۵ و ۲۵۳۶ كل كشور برای تأمین تعهدات مربوط به وام به كشورهای خارجی و مؤسسات بین‌المللی و كمك به خارج و سرمایه‌گذاری در خارج تكافو نكند دولت مجاز است در صورت تأمین منابع مالی اضافی برای سال‌های مذكور با تصویب كمیسیون بودجه مجلس شورای ملی وجوه لازم را از محل درآمد عمومی پرداخت كند.
تبصره ۲۴ -
الف - از اول سال ۲۵۳۶ سازمان‌های توسعه استان در استانداری‌های ادغام می‌شوند و وظایف و تكالیف آنان برعهده دستگاه‌های اجرایی ذیربط خواهد بود.
ب - به سازمان برنامه و بودجه اجازه داده می‌شود از محل اعتبارات مربوط به سازمان‌های توسعه استان (ردیف ۱۰۲۵۰۳) تا میزان لازم به اعتبارات استانداری مربوط منتقل نماید.
تبصره ۲۵ - مفاد تبصره ۲۸ قانون بودجه سال ۲۵۳۵ كل كشور تا آخر سال ۲۵۳۶ تمدید می‌شود.
تبصره ۲۶ - وزارت علوم و آموزش عالی می‌تواند از محل اعتبار ردیف ۱۱۳۵۰۴ تحت عنوان «مؤسسات آموزش عالی غیردولتی» مصوب در بودجه سال ۲۵۳۵ كل كشور و همچنین اعتباری كه در بودجه سال ۲۵۳۶ وزارت مذكور منظور شده است نسبت به بازپرداخت سرمایه قابل استرداد مؤسسان مؤسسان آموزش عالی غیردولتی كه ضوابط تشخیص آن بنا به پیشنهاد وزارت علوم و آموزش عالی به تصویب هیئت وزیران و میزان آن به تصویب كمیسیون بودجه مجلس شورای ملی می‌رسد اقدام نماید.
تبصره ۲۷ - مبلغ دو میلیارد و پانصد میلیون (۰۰۰/۰۰۰/۵۰۰/۲) ریال از اعتبار ردیف ۵۰۲۰۰۴ قانون بودجه سال ۲۵۳۵ كل كشور كسر و مبلغ یك میلیارد و پانصد میلیون (۰۰۰/۰۰۰/۵۰۰/۱) ریال آن به اعتبار ردیف ۵۰۲۰۰۸ و مبلغ یك میلیارد (۰۰۰/۰۰۰/۰۰۰/۱) ریال دیگر آن به اعتبار ردیف ۱۰۴۰۰۲ قانون مزبور اضافه می‌شود.
تبصره ۲۸ - به سازمان برنامه و بودجه اجازه داده می‌شود مبلغ سی میلیارد و چهارصد و نود و پنج (۰۰۰/۰۰۰/۴۹۵/۳۰) ریال از اعتبارات عمرانی (سرمایه‌گذاری ثابت) مصوب در قانون بودجه سال ۲۵۳۵ كل كشور كسر و برحسب برنامه و به تفكیك مواد هزینه به اعتبارات مصوب سال ۲۵۳۵ وزارت جنگ اضافه نماید.
تبصره ۲۹ - خریدها و مصارفی كه از محل اعتبار ماده ۱۲ بودجه وزارت جنگ برای تقویت بنیه دفاعی كشور صورت می‌گیرد مشمول مقررات مذكور در قانون تحصیل وام یا اعتبار برای تقویت نیروهای دفاعی كشور مصوب هفتم آبان‌ماه ۲۵۳۲ شاهنشاهی خواهد بود.
تبصره ۳۰ - مانده درآمد سال‌های قبل موضوع هشتاد درصد مذكور در ماده ۱۵ آئین‌نامه اجرایی قانون اجازه معاملات تریاك و كمك به درمان معتادان (سهم وزارت بهداری و بهزیستی) با رعایت مقررات بند (ج) تبصره ۷۴ قانون بودجه اصلاحی سال ۲۵۳۲ شاهنشاهی بودجه سال ۲۵۳۳ شاهنشاهی كل كشور برای مصارف مقرر در ماده ۱۵ آئین‌نامه مذكور توسط وزارت بهداری و بهزیستی در سال ۲۵۳۶ قابل استفاده است.
تبصره ۳۱ - به وزارت امور اقتصادی و دارایی اجازه داده می‌شود هر مبلغ كه بیش از اعتبارات ردیف ۲۱۵۰۰۱ تحت عنوان «استرداد مالیات شركت سهامی باطری‌سازی نیرو» و ردیف ۲۰۲۰۰۱ تحت عنوان «استرداد مالیات بانك توسعه كشاورزی ایران» منظور در قسمت پنجم قانون بودجه سال ۲۵۳۵ كل كشور بابت مالیات عملكرد شركت‌های مزبور دریافت كند از محل درآمد عمومی مسترد نماید.
تبصره ۳۲ - مفاد تبصره ۷ قانون بودجه سال ۲۵۳۵ كل كشور تا پایان سال ۲۵۳۶ تمدید می‌شود.
تبصره ۳۳ - مفاد تبصره ۴۲ قانون بودجه سال ۲۵۳۵ كل كشور تا آخر سال ۲۵۳۶ تمدید می‌شود و در مورد سهم دولت مربوط به سال ۲۵۳۶ نیز مجری خواهد بود.
تبصره ۳۴ - اجازه داده می‌شود:
الف - تا مبلغ هفت میلیارد (۰۰۰/۰۰۰/۰۰۰/۷) ریال كه به استناد ماده ۵۵ قانون محاسبات عمومی برای پرداخت تعهدات وزارتخانه‌ها و مؤسسات دولتی از محل تنخواه‌گردان خزانه استفاده شده است از محل درآمد عمومی واریز و در سال ۲۵۳۵ به هزینه منظور گردد.
ب - اعتبارات مصرف شده در سال ۲۵۳۵ موضوع تبصره ۷۰ قانون بودجه اصلاحی سال ۲۵۳۳ شاهنشاهی بودجه سال ۲۵۳۴ شاهنشاهی كل كشور با رعایت مقررات به حساب قطعی منظور گردد.
تبصره ۳۵ - اعتبارات سرمایه‌گذاری ثابت شركت ملی نفت ایران از محل درآمد عمومی در سال ۲۵۳۵ از مبلغ سی و چهار میلیارد (۰۰۰/۰۰۰/۰۰۰/۳۴) ریال تا مبلغ یك‌صد و بیست و هشت میلیارد و نهصد میلیون (۰۰۰/۰۰۰/۹۰۰/۱۲۸) ریال افزایش داده می‌شود و براساس موافقتنامه طرح‌ها كه بین شركت ملی نفت ایران و سازمان برنامه و بودجه مبادله می‌گردد از محل درآمد عمومی قابل پرداخت است.
تبصره ۳۶ - اجازه داده می‌شود مبلغ ده میلیون و چهارصد هزار (۰۰۰/۴۰۰/۱۰) دلار آمریكایی مانده اعتبار وام بانك بین‌المللی توسعه و ترمیم دریافت و به سطح اعتبارات عمرانی سال ۲۵۳۶ وزارت راه و ترابری اضافه شود و برطبق مقررات مربوط به طرح‌های عمرانی به مصرف برسد.
تبصره ۳۷ - به وزارت امور اقتصادی و دارایی اجازه داده می‌شود تا میزانی كه شورای اقتصاد تعیین خواهد نمود از محل اعتبارات مصوب در بودجه سال‌های ۲۵۳۳ شاهنشاهی و ۲۵۳۴ شاهنشاهی و ۲۵۳۵ شاهنشاهی كل كشور برای رد زیان خرید و فروش كالاهای اساسی موضوع تبصره ۶۰ قانون بودجه اصلاحی سال ۲۵۳۳ شاهنشاهی و بودجه سال ۲۵۳۴ شاهنشاهی كل كشور و همچنین مبلغ بیست و هشت میلیارد و سیصد میلیون (۰۰۰/۰۰۰/۳۰۰/۲۸) ریال پرداختی به سازمان انرژی اتمی بابت قسط دوم وام دولت ایران به كمیساریای انرژی اتمی فرانسه را از محل دویست میلیارد (۰۰۰/۰۰۰/۰۰۰/۲۰۰) ریال ماحصل فروش اوراق قرضه كه نزد بانك مركزی ایران به صورت مسدود نگهداری می‌شود پرداخت و باقیمانده را به حساب درآمد عمومی كل كشور منتقل كند.
تبصره ۳۸ - به بانك مركزی ایران اجازه داده می‌شود به نمایندگی از طرف دولت با اقدام صندوق بین‌المللی پول در مورد فروش یك‌ششم از طلای سهمیه ایران در صندوق موافقت و در مورد مابه‌التفاوت قیمت فروش و قیمت رسمی طلا طبق تصمیم صندوق مزبور عمل نماید.

گزارش عملیات مذكور در این تبصره باید به اطلاع مجلسین برسد.

تبصره ۳۹ - به دولت اجازه داده می‌شود مبلغ سه میلیارد و ششصد و پنجاه و چهار میلیون و چهارصد و پنجاه و چهارهزار (۰۰۰/۴۵۴/۶۵۴/۳) ریال هزینه‌های موردنیاز حزب رستاخیز ملت ایران را از درآمد عمومی كشور تأمین و به صورت صورت كمك پرداخت نماید.

مصارف اعتبارات مزوبر برابر اساسنامه حزب و بنابه پیشنهاد دبیر كل و تصویب هیئت اجرایی و طبق ضوابطی كه به تصویب هیئت اجرایی می‌رسد خواهد بود.

تبصره ۴۰ - وزارت امور اقتصادی و دارایی مجاز است تا مبلغ سیصد و پنجاه میلیون (۰۰۰/۰۰۰/۳۵۰) ریال بابت قسمتی از مالیات بر درآمد سال‌های گذشته تا پایان سال ۲۵۳۵ سازمان گسترش و نوسازی صنایع ایران و شركت‌های وابسته را جمعاً و خرجاً محسوب و واریز نماید.
تبصره ۴۱ - به وزارت امور اقتصادی و دارایی اجازه داده می‌شود بدهی‌های مربوط به مالیات بر درآمد سال‌های گذشته تا پایان سال ۲۵۳۵ شركت‌های وابسته به سازمان تعاون مصرف كادر نیروهای مسلح شاهنشاهی را كه تمام سهام آن متعلق به سازمان مذكور باشد جمعاً و خرجاً محسوب و واریز نماید.
تبصره ۴۲ - اجازه داده می‌شود بهای كارخانجات قند آبكوه و چناران و وام‌های پرداختی جهت توسعه كارخانجات مذكور و بهره متعلق به آن كه به آستان قدرس رضوی واگذار شده و همچنین مبلغ یك‌صد و سی و هفت میلیون و پانصد و هفتاد هزار و هفتصد و بیست (۷۲۰/۵۷۰/۱۳۷) ریال وام پرداختی از محل اعتبارات برنامه عمرانی چهارم به كارخانه قند تربت حیدریه با مطالبات آستان قدس رضوی بابت اراضی واگذاری به دولت پایه و مابه‌التفاوت آن از محل اعتبار ردیف ۵۰۳۰۲۳ قسمت پنجم این قانون پرداخت گردد. نحوه اجرای این تبصره از طرف وزارت امور اقتصادی و دارایی و سازمان برنامه و بودجه تعیین و گزارش امر به مجلسین تقدیم خواهد شد.
تبصره ۴۳ - اعتبارات منظور در ردیف ۵۰۳۰۲۰ قسمت پنجم این قانون تحت عنوان «هزینه‌های مربوط به طرح‌های مشترك با سازمان ملل متحد و تعهدات» توسط وزارت امور خارجه و سازمان برنامه و بودجه تفكیك می‌شود. مصرف وجوه فوق‌الذكر در مورد هر دستگاه اجرایی بنا به موافقت وزارت امور خارجه و دستگاه مربوط از طریق دستگاه اجرایی صورت خواهد گرفت.
تبصره ۴۴ -
الف - مفاد تبصره ۴۶ قانون بودجه سال ۲۵۳۵ كل كشور ناظر بر تبصره ۲۰ قانون بودجه اصلاحی سال ۲۵۳۳ شاهنشاهی و بودجه سال ۲۵۳۴ شاهنشاهی كل كشور در مورد مصرف اعتبارات ردیف ۱۰۲۰۰۳ قسمت پنجم این قانون تحت عنوان «شركت جوانان در اجرای برنامه‌های عمرانی» و ردیف ۱۰۲۰۰۴ قسمت پنجم این قانون تحت عنوان «هماهنگی و توسعه اجتماعی و اقتصادی خاص استان لرستان» تا پایان سال ۲۵۳۶ تمدید می‌شود.
ب - آن مبلغ كه از محل اعتبار سال ۲۵۳۵ اردوهای عمرانی ملی جوانان كه برای تعمیر مدارس سیل‌زده تخصیص داده شده و پرداخت گردیده است تا پایان شهریورماه سال ۲۵۳۶ قابل تعهد و مصرف خواهد بود.
تبصره ۴۵ - اعتبار منظور در ردیف ۵۰۳۰۱۸ قسمت پنجم این قانون تحت عنوان «هزینه‌های ضرور عمرانی و عملیات اضطراری در مناطق» طبق آئین‌نامه موضوع تبصره ۱۹ قانون بودجه سال ۲۵۳۵ كل كشور قابل مصرف خواهد بود.

مانده اعتبار سال ۲۵۳۵ منظور در ردیف مذكور تا آخر سال ۲۵۳۶ قابل پرداخت است.

مفاد تبصره ۴۸ قانون بودجه سال ۲۵۳۵ كل كشور لازم‌الرعایه نیست.

تبصره ۴۶ - مفاد تبصره ۳۲ قانون بودجه سال ۲۵۳۵ كل كشور ناظر بر تبصره ۱۹ قانون بودجه اصلاحی سال ۲۵۳۳ شاهنشاهی و بودجه سال ۲۵۳۴ شاهنشاهی كل كشور تا آخر سال ۲۵۳۶ تمدید می‌شود.
تبصره ۴۷ - مهلت مذكور در تبصره ۳۶ قانون بودجه سال ۲۵۳۵ كل كشور راجع‌به تمدید مهلت اجرای ماده ۹۶ قانون محاسبات عمومی در مورد سازمان بنادر و كشتیرانی تا پایان سال ۲۵۳۶ تمدید می‌گردد.
تبصره ۴۸ - در عنوان اعتبار ردیف ۱۰۶۰۰۲ قانون بودجه سال ۲۵۳۵ كل كشور بعد از عبارت «حقوق و عوارض گمركی» عبارت «و سود بازرگانی» اضافه و عنوان اعتبار ردیف ۳۰۰۱۰۱ قانون مزبور به «حقوق و عوارض گمركی و سود بازرگانی و تعهدات مربوط به گوشت و دام و ارده وسیله شركت سهامی گوشت كشور» اصلاح می‌شود.
تبصره ۴۹ - مجموع پرداخت‌های سال‌های ۲۵۳۲ شاهنشاهی و ۲۵۳۳ شاهنشاهی و ۲۵۳۴ شاهنشاهی برنامه عمرانی پنجم كشور و اعتبارات مصوب سال‌های ۲۵۳۵ و ۲۵۳۶ به منزله اعتبار قانونی فصول و برنامه‌ها تلقی می‌گردد. سازمان برنامه و بودجه جدول اعتبارات تجدیدنظر شده برنامه عمرانی پنجم كشور را تا پایان خردادماه ۲۵۳۶ برای تصویب كمیسیون‌های برنامه مجلسین پیشنهاد خواهد نمود.
تبصره ۵۰ - چنانچه مبالغ منظور شده در بودجه سال ۲۵۳۵ و ۲۵۳۶ كل كشور برای واریز مانده بدهی‌های وزارتخانه‌ها و مؤسسات و شركت‌های دولتی و وابسته به دولت كه به تعهد سازمان برنامه و بودجه از اجرای تبصره‌های ۴ و ۴۱ و ۵۰ و ۵۷ و ۶۰ و ۶۳ قانون بودجه اصلاحی سال ۲۵۳۳ شاهنشاهی و بودجه سال ۲۵۳۴ شاهنشاهی كل كشور ناشی شده كافی نباشد مانده بدهی آنها در بودجه سال ۲۵۳۷ منظور خواهد شد.
تبصره ۵۱ - وزارت امور اقتصادی و دارایی می‌تواند مهلت مقرر در ماده ۸۳ قانون مالیات‌های مستقیم و تبصره‌های آن در مورد سازمان گسترش و نوسازی صنایع ایران را تا شش ماه تمدید نماید.
تبصره ۵۲ - به وزارت جنگ اجازه داده می‌شود از محل بودجه جاری سال‌های ۲۵۳۴ شاهنشاهی و ۲۵۳۵ خود مبلغ دو میلیارد و سیصد و شانزده میلیون و سیصد و چهل هزار (۰۰۰/۳۴۰/۳۱۶/۲) ریال به شرح زیر:
الف - از محل اعتبارات ماده ۱۲ بودجه سال ۲۵۳۴ شاهنشاهی تا مبلغ هم‌ارز یك میلیارد و شصت و نه میلیون و چهارصد و هشتاد هزار (۰۰۰/۴۸۰/۰۶۹/۱) ریال.
ب - از محل اعتبارات ماده ۱۲ بودجه سال ۲۵۳۵ تا مبلغ هم‌ارز یك میلیارد و دویست و چهل و شش میلیون و هشتصد و شصت هزار (۰۰۰/۸۶۰/۲۴۶/۱) ریال.

برای تأمین قسمتی از اعتبارات موردنیاز عملیات ساختمانی، كارخانجات و حوض‌های خشك بندرعباس طبق مقررات طرح‌های عمرانی مربوط به مصرف برساند.

تبصره ۵۳ - به وزارت جنگ اجازه داده می‌شود:
الف - مبلغ سیصد و چهل و چهار میلیون و یك‌صد و بیست و یك‌هزار (۳۴۴/۱۲۱/۰۰۰) ریال مانده اعتبارات موضوع بند ب تبصره ۲۳ قانون بودجه اصلاحی ۲۵۳۳ شاهنشاهی و بودجه سال ۲۵۳۴ شاهنشاهی كل كشور را تا پایان سال ۲۵۳۶ برای هزینه‌های ضرور و دفاعی در مواد و برنامه‌های مربوط اختصاص داده و تعهد و پرداخت نماید.
ب - تا مبلغ یك میلیارد و چهارصد و پنجاه میلیون (۱/۴۵۰/۰۰۰/۰۰۰) ریال مانده اعتبار بودجه سال ۲۵۳۴ شاهنشاهی خود را جهت تأمین قسمتی از اعتبار سال ۲۵۳۵ اقلام تقویت بنیه دفاعی كشور اختصاص داده و به مصرف برساند.
ج - تا مبلغ هفت میلیارد (۷/۰۰۰/۰۰۰/۰۰۰) ریال از مانده اعتبارات بودجه سال جاری ۲۵۳۴ شاهنشاهی و تا مبلغ شش میلیارد (۶/۰۰۰/۰۰۰/۰۰۰) ریال از اعتبارات بودجه سال جاری سال ۲۵۳۵ خود را برای خرید و یا احداث خانه‌های سازمانی ارتش شاهنشاهی اختصاص داده و تا پایان سال ۲۵۳۶ مصرف نماید.
تبصره ۵۴ - اجازه داده می‌شود مبلغ یك‌هزار و پانصد میلیون (۱/۵۰۰/۰۰۰/۰۰۰) ریال از محل اعتبارات بودجه جاری سال ۲۵۳۵ وزارت جنگ برای احداث یا خرید خانه‌های سازمانی ژاندارمری كشور شاهنشاهی و شهربانی كشور شاهنشاهی به ترتیب مبلغ یك میلیارد (۱/۰۰۰/۰۰۰/۰۰۰) ریال و مبلغ پانصد میلیون (۵۰۰/۰۰۰/۰۰۰) ریال به اعتبارات سازمان‌های مذكور انتقال داده شود و مورد استفاده قرار گیرد.
تبصره ۵۵ - اجازه داده می‌شود مبلغ یك‌صد و بیست و پنج میلیون و هفتاد و پنج هزار و یك‌صد و سی و هشت (۱۳۸/۰۷۵/۱۲۵) ریال مانده اعتبارات خدمات درمانی سال ۲۵۳۳ شاهنشاهی و مبلغ دویست و بیست میلیون و هشتصد و بیست و هفت هزار و هفتصد و پنجاه و یك (۷۵۱/۸۲۷/۲۲۰) ریال مانده اعتبارات خدمات درمانی سال ۲۵۳۴ شاهنشاهی ژاندارمری كشور شاهنشاهی برای افزایش سرمایه سازمان تأمین خدمات درمانی عائله درجه یك افسران و همافران و كارمندان ارتش شاهنشاهی و ژاندارمری كشور شاهنشاهی و شهربانی كشور شاهنشاهی به سازمان مزبور پرداخت شود.
تبصره ۵۶ - اجازه داده می‌شود مبلغ سیصد و نود و چهار میلیون و پانصد و چهل و شش هزار و پانصد و سی و سه (۵۳۳/۵۴۶/۳۹۴) ریال مانده اعتبار خدمات درمانی سال ۲۵۳۴ شاهنشاهی شهربانی كشور شاهنشاهی به منظور افزایش سرمایه سازمان تأمین خدمات درمانی عائله درجه یك افسران و همافران و كارمندان ارتش شاهنشاهی و ژاندارمری كشور شاهنشاهی و شهربانی كشور شاهنشاهی پرداخت شود.
تبصره ۵۷ - اجازه داده می‌شود درآمدهای خاصی كه از طریق اجرا قراردادهای پایاپای مربوط به تقویت بنیه دفاعی كشور به دست می‌آید به حساب مخصوصی در خزانه‌داری كل واریز گردد و بنا به درخواست وزارت جنگ به حساب یا حساب‌های جداگانه وزارت مذكور منتقل شود و طبق مقررات حاكم بر اعتبارات تقویت بنیه دفاعی كشور مورد استفاده قرار گیرد.
تبصره ۵۸ - اجازه داده می‌شود تعهدات مالی ناشی از قراردادهای مربوط به احداث اسكله‌ها، حوضچه‌های خشك، مجموعه كارخانجات تعمیراتی ناوها و بندرگاه نیروی دریایی شاهنشاهی در بندرعباس و تأسیسات نیروی دریایی شاهنشاهی در چاه‌بهار از محل اعتبار مصوب در بودجه سال‌های مربوط با شرایط و ترتیبات خاصی كه بنا به پیشنهاد وزارت جنگ به تصویب هیئت وزیران می‌رسد واریز و پرداخت گردد.

شرایط و ترتیبات مذكور از شمول مقررات مغایر مسثنی خواهد بود.

تبصره ۵۹ - به وزارت جنگ اجازه داده می‌شود باقیمانده اعتبارات بودجه جای سال ۲۵۳۵ آن وزارت را برای تقویت بنیه دفاعی كشور اختصاص داده و تا پایان سال ۲۵۳۶ تعهد و پرداخت نماید.
تبصره ۶۰ - مفاد تبصره ۳۱ قانون بودجه سال ۲۵۳۵ كل كشور تا آخر سال ۲۵۳۶ تمدید می‌شود.

تبصره‌هایی كه تا ملغی‌نشده به قوت خود باقی است:

تبصره ۶۱ - به دولت اجازه داده می‌شود از محل درآمد عمومی و سایر منابع تا سه میلیارد (۰۰۰/۰۰۰/۰۰۰/۳) ریال برای عمران و نوسازی جنوب تهران اختصاص داده و مورد استفاده قرار دهد. منطقه عمل و طرح‌های اجرایی مربوط به منطقه مزبور به تصویب شورای اقتصاد خواهد رسید. سازمان اجرایی لازم برای انجام این منظور به پیشنهاد شهردار پایتخت و تصویب هیئت وزیران تشكیل خواهد شد. سازمان مزبور وابسته به شهرداری پایتخت خواهد بود و وظایف خود را برای یك دوره شش‌ساله مستقلاً و با اختیارات تام طبق مقررات شهرداری پایتخت انجام خواهد داد.
تبصره ۶۲ - وزارت امور اقتصادی و دارایی مجاز است از وجوه موضوع ماده ۲۹۲ قانون مالیات‌های مستقیم برای هزینه‌های مربوط به بهبود روش‌ها، امور رفاهی و مسكن كاركنان و تكمیل تجهیزات براساس مقررات تبصره یك ماده مذكور استفاده نماید.
تبصره ۶۳ - به سازمان جنگل‌ها و مراتع كشور اجازه داده می‌شود كه درآمدهای حاصل از ارائه خدمات علمی فنی، تخصصی (از قبیل مالچپاشی و تثبیت شن‌های روان، تهیه طرح‌های مرتع‌داری و بهره‌برداری از مراتع و جنگ‌ها، تهیه و اجرای طرح‌های فضای سبز و پاكسازی و غیره) به مؤسسات و سازمان‌های دولتی و بخش خصوصی اعم از داخلی و خارجی را براساس تعرفه‌ای كه به تصویب هیئت وزیران خواهد رسد جزء درآمدهای اختصاصی خود منظور و در حساب جداگانه در خزانه‌داری كل متمركز و با رعایت بند ج تبصره ۷۴ قانون بودجه اصلاحی سال ۲۵۳۲ شاهنشاهی و بودجه سال ۲۵۳۳ شاهنشاهی كل كشور و سایر مقررات مربوط به مصرف برساند.
تبصره ۶۴ - به سازمان دامپزشكی كشور اجازه داده می‌شود وجوه حاصل از اجرای ماده ۱۳ قانون سازمان دامپزشكی كشور مصرل ۲۴ خردادماه ۲۵۳۰ شاهنشاهی را در حساب مخصوصی كه در خزانه افتتاح خواهد شد جمع‌آوری و منحصراً به مصرف اجرای همان ماده برساند.
تبصره ۶۵ - به وزارت كار و امور اجتماعی اجازه داده می‌شود بعضی از كالاها و خدمات فنی موردنیاز بازار كار كشور را در مراكز تعلیمات حرفه‌ای خود و مراكز كارآموزی صندوق كارآموزی وابسته به وزارت كار و امور اجتماعی با مشاركت مربیان و كارآموزان این مراكز تهیه و عرضه نماید. مصرف وجوه حاصله با رعایت بند ب تبصره ۷۴ قانون بودجه اصلاحی سال ۲۵۳۲ شاهنشاهی و بودجه سال ۲۵۳۳ شاهنشاهی كل كشور و سایر مقررات و همچنین ضوابط تعیین قیمت كالا و خدمات مزبور به تصویب شورای عالی كارآموزی خواهد رسید.

از تاریخ تصویب این قانون تبصره ۵۴ قانون بودجه سال ۲۵۲۴ شاهنشاهی كل كشور لغو می‌گردد.

تبصره ۶۶ - وزارت كار و امور اجتماعی مجاز است با توجه به ماده ۱۰ قانون كار برای صدور، تمدید و تجدید پروانه‌كار هر یك از اتباع بیگانه (موضوع بندهای ۱ و ۲ تبصره ۴۳ قانون بودجه سال ۲۵۱۹ شاهنشاهی كل كشور در هر مورد مبلغ ده هزار (۰۰۰/۱۰) ریال دریافت كند.

مصرف وجوه حاصله از اول سال ۲۵۳۶ با رعایت بند ج تبصره ۷۴ قانون بودجه اصلاحی سال ۲۵۳۲ شاهنشاهی و بودجه سال ۲۵۳۳ شاهنشاهی كل كشور و سایر مقررات به تصویب كمیسیون بودجه مجلس شورای ملی خواهد رسید.

تبصره ۴۳ قانون بودجه سال ۲۵۱۹ شاهنشاهی كل كشور لغو می‌شود.

تبصره ۶۷ - در تبصره ۵۷ قانون بودجه سال ۲۵۳۵ كل كشور عبارت «كشف می‌شود» در جمله اول بعد از شهربانی كشور شاهنشاهی به عبارت «كشف شده یا می‌شود» تبدیل و عبارت «دولت می‌تواند در آخر هر سال از محل مازاد درآمد عمومی حداكثر تا میزان مبالغی كه در سال قبل از این بابت» در ابتدای جمله دوم به عبارت «دولت می‌تواند در هر سال از محل درآمد عمومی حداكثر تا میزان آنچه كه از بابت كشفیات و جرایم همان سال» اصلاح می‌شود.

این اصلاحیه از اول سال ۲۵۳۵ قابل اجرا است.

تبصره ۶۸ - هزینه‌های سازمان سرمایه‌گذاری و كمك‌های اقتصادی و فنی ایران با رعایت مقررات بتصره ۶۹ قانون بودجه اصلاحی سال ۲۵۳۳ شاهنشاهی و بودجه سال ۲۵۳۴ شاهنشاهی كل كشور از محل وجوه موضوع تبصره مذكور قابل پرداخت می‌باشد.
تبصره ۶۹ - مبلغ مذكور در تبصره ۶۳ قانون بودجه اصلاحی سال ۲۵۳۲ شاهنشاهی و بودجه سال ۲۵۳۳ شاهنشاهی كل كشور ناظر بر ماده ۱۱ قانون تشكیل بانك تعاون كشاورزی ایران مصوب تیرماه ۲۵۲۸ شاهنشاهی به دویست (۰۰۰/۲۰۰) هزار ریال افزایش می‌یابد. حكم موضوع ماده ۱۱ قانون مزبور و مفاد تبصره فوق‌الذكر و این تبصره شامل معاملات شركت‌ها و اتحادیه‌های تعاونی روستایی نیز خواهد بود.
تبصره ۷۰ - اجازه داده می‌شود انبارها و تأسیسات منظم به آنها كه از محل اعتبارات طرح توسعه فعالیت‌های بازرگانی تعاونی‌ها در سال‌های ۲۵۳۰ شاهنشاهی و ۲۵۳۱ شاهنشاهی و ۲۵۳۲ شاهنشاهی احداث شده به صورت بلاعوض به سازمان مركزی تعاون روستایی ایران واگذار شود تا بر طبق ضوابطی كه به تصویب مجمع عمومی سازمان مذكور می‌رسد بلاعوض یا با دریافت تمام یا قسمتی از قیمت تمام شده آن به اتحادیه یا اتحادیه‌های تعاونی مربوط منتقل گردد و وجوه حاصل از آن به مصرف افزایش سهم دولت در سرمایه سازمان مركزی تعاون روستایی ایران برسد.
تبصره ۷۱ - به وزارت امور اقتصادی و دارایی اجازه داده می‌شود دیون مؤسسات آموزش عالی را كه اداره امور آنها به موجب قانون اداره امور مؤسسات آموزش عالی غیردولتی مصوب تیرماه ۲۵۳۴ شاهنشاهی به وزارتخانه‌ها و مؤسسات دولتی واگذار شده و ناشی از اعتبارات موضوع تبصره ۵۲ قانون بودجه سال ۲۵۳۵ كل كشور می‌باشد، پس از تنظیم مفاصا حساب قطعی جمعاً خرجاً به حساب منظور نماید.
تبصره ۷۲ - اعتبار موضوع بند ۱ تبصره ۷۰ قانون بودجه اصلاحی سال ۲۵۳۳ شاهنشاهی و بودجه سال ۲۵۳۴ شاهنشاهی كل كشور به مبلغ سه میلیارد و پانصد میلیون (۰۰۰/۰۰۰/۵۰۰/۳) ریال افزایش داده می‌شود.
تبصره ۷۳ - اعتباراتی كه در این قانون و قوانین بودجه سال‌های بعد تحت عنوان «هزینه‌های خاص دستگاه‌های اجرایی» منظور شده و می‌شود، به ترتیب مقرر در بند الف تبصره ۲۰ قانون بودجه سال ۲۵۳۵ كل كشور قابل مصرف است.
تبصره ۷۴ - عبارت زیر به آخر تبصره ۶۰ قانون بودجه اصلاحی سال ۲۵۳۳ شاهنشاهی و بودجه سال ۲۵۳۴ شاهنشاهی كل كشور اضافه می‌شود:
«وزارت مذكور می‌تواند در صورت لزوم قسمتی از زیان مربوط را طبق تصمیم هیئت وزیران به صورت علی‌الحساب پرداخت و پس از حسابرسی واریز نماید».
تبصره ۷۵ - تبصره ۵۱ قانون بودجه سال ۲۵۳۵ كل كشور به شرح زیر اصلاح می‌گردد:
الف - سازمان برنامه و بودجه مكلف است همه ساله براساس میزان و تركیب جمعیت، احتیاجات، پیشرفت و سایر شرایط محلی سطح اعتبارات خاص ناحیه‌ای هر استان را تعیین و ابلاغ نماید.

تسهیم اعتبارات بین شهرستان‌های هر استان با رعایت ضوابط مذكور و خط‌مشی كلی كه از طرف سازمان برنامه و بودجه ابلاغ می‌گردد به پیشنهاد دفتر برنامه و بودجه و تصویب انجمن استان صورت خواهد گرفت.

انجمن استان با جلب‌نظر نمایندگان استان در مجلسین حداكثر ظرف یك‌ماه پس از وصول پیشنهاد دفتر برنامه و بودجه مصوبات خود را به دفتر برنامه و بودجه اعلام می‌نماید. در غیر این صورت پیشنهاد دفتر برنامه و بودجه با تأیید كمیته برنامه‌ریزی استان قابل اجرا خواهد بود توزیع اعتبارات در داخل هر شهرستان با رعایت اولویت و ضرورت‌های محلی در قالب فصول و برنامه‌های تعیین شده در خط‌مشی كلی به پیشنهاد دفتر برنامه و بودجه حداكثر ظرف مدت یك ماه به تصویب انجمن شهرستان خواهد رسید.

انجمن شهرستان در توزیع اعتبارات برای تكمیل و اتمام كارهای نیمه تمام اولویت قائل خواهد شد. انجمن شهرستان نظرات نماینده یا نمایندگان شهرستان در مجلسین را جلب و ظرف مدت مقرر در فوق مصوبات خود را به دفتر برنامه و بودجه اعلام خواهد كرد. در غیر این صورت برنامه‌های پیشنهادی دفتر برنامه و بودجه با تأیید انجمن استان قابل اجرا خواهد بود.

ب - وزارت امور اقتصادی و دارایی اعتبارات مصوب خاص ناحیه‌ای را براساس تخصیص اعتبار در اختیار دستگاه‌های اجرایی مربوط قرار خواهد داد تا طبق موافقتنامه‌هایی كه بین دفاتر برنامه و بودجه و دستگاه‌های اجرایی محلی منعقد می‌شود، به مصرف برسد.
ج - دستگاه‌های اجرایی محلی می‌توانند در مواردی كه مدت اجرای طرح خاص ناحیه‌ای بیش از یك سال است با موافقت قبلی سازمان برنامه و بودجه و در حدود خط‌مشی مذكور در بند (الف) و به ترتیب مقرر درباره تصویب طرح‌های خاص ناحیه‌ای حداكثر معادل اعتبار مصوب همان سال برای سال بعد نیز قرارداد منعقد و اعتبار لازم را در طرح عمرانی سال بعد مقدم بر سایر اعتبارات پیشنهاد نمایند.
د - دستگاه‌های اجرایی محلی مسئول اجرای طرح‌های خاص ناحیه‌ای می‌باشند. در صورتی كه دستگاه اجرایی محلی قادر به انجام آن نباشد به پیشنهاد دفتر برنامه و بودجه و تأیید استاندار دستگاه اجرایی محل دیگری انتخاب خواهد شد.
تبصره ۷۶ - از تاریخ تصویب این قانون هیئت مذكور در ماده ۷۱ قانون محاسبات عمومی در مورد طرح‌های منطقه‌ای با شركت استاندار یا معاون استاندار، مسئول دستگاه اجرایی و ذی‌حساب مربوط تشكیل می‌شود.
تبصره ۷۷ - تبصره ۶۵ قانون بودجه سال ۲۵۳۵ كل كشور و اصلاحیه آن مصوب ۱۷/۴/۲۵۳۵ لغو می‌گردد.
تبصره ۷۸ - به دولت اجازه داده می‌شود علاوه بر اعتبارات منظور در این قانون و اعتباراتی كه در قوانین بودجه سال‌های ۲۵۳۷ و ۲۵۳۸ منظور خواهد شد و نیز اعتبار موضوع تبصره ۶۶ قانون بودجه سال ۲۵۳۵ كل كشور به پیشنهاد سازمان برنامه و بودجه و وزارت امور اقتصادی و دارایی تا مبلغ یك‌صد میلیارد (۰۰۰/۰۰۰/۰۰۰/۱۰۰) ریال برای طرح‌های عمرانی در سال‌های ۲۵۳۶ و ۲۵۳۷ و ۲۵۳۸ تصویب و منابع لازم جهت اجرای آنها را با اخذ وام یا اعتبار خارجی طبق قوانین مربوط تأمین نماید.
تبصره ۷۹ - به وزارت امور اقتصادی و دارایی اجازه داده می‌شود در سال‌های ۲۵۳۶ و ۲۵۳۷ وجوه لازم برای افزایش سرمایه بانك ملی ایران را از محل درآمد عمومی پرداخت كند به نحوی كه جمع سرمایه پرداخت شده بانك به شانزده میلیارد (۰۰۰/۰۰۰/۰۰۰/۱۶) ریال برسد.
تبصره ۸۰ - به دولت اجازه داده می‌شود كه براساس قیمت‌ها و ضوابط و دستورالعمل‌های مصوب كمیسیون شاهنشاهی قیمت‌های پایه، نرخ پیمان‌ها را تعدیل و تجدیدنظر نماید. این حكم از اول سال ۲۵۳۵ مجری است.
تبصره ۸۱ - به وزارت كشاورزی و منابع طبیعی اجازه داده می‌شود به منظور تقویت بنیه مالی و كشاورزان و وصول اصل وام‌های جنسی (كود و بذر) آن عده از كشتكاران طرف قرارداد طرح‌های افزایش تولید كه قرارداد اجرای طرح آنها از ابتدای برنامه چهارم تا پایان سال ۲۵۳۵ می‌باشد و اصل بدهی خود را تا پایان آذرماه ۲۵۳۶ پرداخت نماید این قبیل كشتكاران را از پرداخت بهره و زیان دیركرد معاف اعلام نماید.
تبصره ۸۲ - به وزارت آموزش و پرورش اجازه داده می‌شود عرصه و اعیان مدارسی كه تا این تاریخ در اجاره دارد و همچنین مدارسی كه مشمول فرمان آموزش رایگان شده‌اند در هر مورد به اقساط چهارساله و با بهره ده و نیم درصد در سال (با معافیت مالیاتی نسبت به اصل و بهره) خریداری نماید اقساط بهای مدارس خریداری از محل درآمد عمومی قابل پرداخت می‌باشد. نحوه برآورد قیمت این مدارس، چگونگی انجام معامله، روش پرداخت اقساط و سایر ضوابط و روش‌های لازم بر طبق آئین‌نامه‌ای خواهد بود كه به پیشنهاد وزارت آموزش و پرورش و موافقت وزارت امور اقتصادی و دارایی و سازمان برنامه و بودجه به تصویب كمیسیون بودجه مجلس شورای ملی خواهد رسید.

بندهای «الف و ب» تبصره ۷۱ قانون بودجه اصلاحی سال ۲۵۳۳ شاهنشاهی و بودجه سال ۲۵۳۴ شاهنشاهی كل كشور در موارد مغایر با این تبصره ملغی است.

تبصره ۸۳ - وزارت جنگ می‌تواند به منظور تأمین نیازمندی‌های خود كه مدت انجام یا تحویل خدمات و كالاهای موضوع آن از یك‌سال مالی تجاوز می‌كند با تصویب هیئت وزیران برای مدت لازم قرارداد منعقد نماید و اعتبارات موردنیاز جهت پرداخت تعهدات مربوط به هر سال را مقدم بر سایر اعتبارات در بودجه همان سال خود منظور نماید.
تبصره ۸۴ -
الف - از اول مهرماه سال ۲۵۳۶ در اجرای ماده ۳۳ قانون استخدام كشوری ضریب جدول حقوق موضوع ماده ۳۲ قانون مذكور از هفتاد به هشتاد ریال افزایش داده می‌شود و تفاوت حاصل از این افزایش از محل اعتبار مربوط پرداخت می‌گردد.
ب - از اول مهرماه سال ۲۵۳۶ حداقل مجموع حقوق یا اجرت و مزایای مستخدمین رسمی و پیمانی مشمول قانون استخدام كشوری بر طبق آئین‌نامه‌ای كه به پیشنهاد سازمان امور اداری و استخدامی كشور به تصویب هیئت وزیران می‌رسد به میزانی كه معین می‌شود كه متوسط دریافتی ماهانه آنان در هر سال از دوازده هزار (۰۰۰/۱۲) ریال كمتر نباشد.
ج - از اول سال ۲۵۳۶ حداقل حقوق بازنشستگی و وظیفه ازكارافتادگی و وظیفه وراث (مجموع دریافتی وراث) مستخدمین رسمی كه حقوق بازنشستگی یا وظیفه آنان از صندوق بازنشستگی كشوری پرداخت می‌شود ده هزار (۰۰۰/۱۰) ریال تعیین و افزایش حاصل از صندوق مذكور پرداخت خواهد شد.
د - از اول سال ۲۵۳۶ حداقل حقوق بازنشستگی و وظیفه ازكارافتادگی و وظیفه وراث (مجموع پرداختی به وراث) و مستمری و شهریه مستخدمین دولت و شهرداری‌ها كه حقوق بازنشستگی یا وظیفه یا مستمری یا شهریه آنان به موجب قوانین و مقررات خاص از اعتبار وزارتخانه‌ها و مؤسسات و شركت‌های دولتی و یا صندوق بازنشستگی مربوط پرداخت می‌شود به ده هزار (۰۰۰/۱۰) ریال ترمیم می‌گردد و تفاوت حاصل از اعتبار وزارتخانه یا مؤسسه یا شركت دولتی و یا صندوق بازنشستگی مربوط پرداخت خواهد شد.

مشمولین قانون تأمین اجتماعی تابع مقررات خاص خود خواهند بود.

ﻫ - مقررات بندهای (ب و ج) با رعایت نسبت مقرر در تبصره ۸۹ قانون بودجه اصلاحی سال ۲۵۳۳ شاهنشاهی و بودجه سال ۲۵۳۴ شاهنشاهی كل كشور در مورد مشمولین قانون استخدام نیروهای مسلح شاهنشاهی و همچنین افزارمندان ارتش شاهنشاهی و ژاندامری كشور شاهنشاهی نیز قابل اجرا می‌باشد.
و - از اول مهرماه ۲۵۳۶ به حقوق بازنشستگی وظیفه از كار افتادگی و وظیفه وراث (مجموع پرداختی به وراث) كلیه مستخدمین رسمی كه حقوق بازنشستگی یا وظیفه آنان از صندوق بازنشستگی كشوری پرداخت می‌شود و تا پایان شهریورماه ۲۵۳۶ بازنشسته یا ازكارافتاده یا فوت شده یا بشوند به میزان یك‌هفتم اضافه می‌شود و تفاوت از صندوق بازنشستگی كشوری پرداخت خواهد شد.

مشمولین بند ج این تبصره در صورتی می‌تواند از افزایش موضوع این بند استفاده نمایند كه حقوق بازنشستگی یا وظیفه آنان قبل از ترمیم تا میزان حداقل با محاسبه یك‌هفتم افزایش موضوع این بند از مبلغ ده‌هزار ریال بیشتر باشد در این صورت تفاوت زائد بر ده‌هزار ریال (۰۰۰/۱۰) ریال از تاریخ اول مهرماه ۲۵۳۶ به حقوق بازنشستگی یا وظیفه آنان اضافه و پرداخت می‌شود.

افزایش ماه اول به درآمد صندوق بازنشستگی كشوری واریز می‌شود.

اعضای هیئت علمی دانشگاه و مؤسسات عالی علمی و دارندگان پایه‌های قضایی مقررات خاص خود می‌باشند.

تبصره ۸۵ -
الف - در اجرای تبصره ماده ۱۴۹ قانون استخدام كشوری به منظور تناسب ساختن حقوق مستخدمین بازنشسته و وظیفه‌بگیران با مستخدمین شاغل مشمول قانون استخدام كشوری، حقوق بازنشستگی و وظیفه از كارافتادگی و وظیفه وراث مستخدمین رسمی كه تا پایان سال ۲۵۳۵ بازنشسته یا ازكارافتاده یا فوت‌شده یا بشوند و حقوق بازنشستگی یا وظیفه آنان از صندوق بازنشستگی كشوری پرداخت می‌شود از اول سال ۲۵۳۶ براساس بالاترین شغل مورد تصدی در زمان خدمت طبق آئین‌نامه‌ای كه ظرف سه ماه از تاریخ تصویب این قانون به پیشنهاد سازمان امور اداری و استخدامی كشور تقدیم و به تصویب كمیسیون‌های استخدام مجلسین می‌رسد از طریق هم‌ترازی یا طبقه‌بندی و متناسب با گروه‌های دوازده‌گانه جدول حقوق قانون استخدام كشوری مصرب ۳۱/۳/۲۵۲۵ شاهنشاهی و اصلاحاتی كه در آن تاكنون به عمل آمده با ضریب هفتاد (۷۰) ریال محاسبه و افزایش حاصل به نسبت‌هایی كه در آئین‌نامه مذكور تعیین می‌شود حداكثر تا دو سال به حقوق ماهانه بازنشستگان و وظیفه‌بگیران مشمول این بند اضافه و از صندوق بازنشتگی كشوری پرداخت خواهد شد. در صورتی كه حقوق بازنشستگی یا وظیفه‌ای كه به ترتیب مذكور در فوق تعیین می‌شود از حقوق بازنشستگی یا وظیفه‌ای كه به موجب مقررات فعلی به مستخدم یا وراث قانون وی تعلق گرفته است كمتر باشد حقوق بازنشستگی یا وظیفه طبق مقررات فعلی كماكان قابل پرداخت خواهد بود. افزایش ماه اول ناشی از اجرای این تبصره در موقع پرداخت كسر و به درآمد صندوق بازنشستگی كشوری منظور می‌شود.

اعضای رسمی هیئت علمی دانشگاه‌ها و مؤسسات عالی علمی و دارندگان پایه‌های قضایی و مستخدمین مجلسین مشمول مقررات خاص خود می‌باشند.

ب - در صورتی كه حقوق بازنشستگی یا وظیفه ازكارافتادگی یا وظیفه وراث مستخدمین رسمی كه از اول فروردین‌ماه سال ۲۵۳۶ به بعد بازنشسته یا ازكارافتاده یا فوت می‌شوند از حقوقی كه به ترتیب مقرر در بند فوق برای مستخدم رسمی نظیر تعیین می‌شود كمتر شود حقوق آنان به ترتیب مقرر در بند مذكور برقرار و پرداخت خواهد شد.
تبصره ۸۶ -
الف - از اول مهرماه سال ۲۵۳۶ به حقوق دارندگان پایه‌های قضایی به میزان یك‌هفتم افزوده می‌شود و افزایش حقوق ماه اول كه به پایه قضایی مربوط تعلق می‌گیرد صندوق بازنشستگی كشوری كسر می‌شود.
ب - از اول مهرماه سال ۲۵۳۶ به حقوق بازنشستگی و وظیفه ازكارافتادگی و وظیفه وراث (مجموع پرداختی به وراث) دارندگان پایه‌های قضایی كه تا پایان شهرریورماه سال ۲۵۳۶ بازنشسته یا موظف یا فوت شده یا بشوند به میزان یك‌هفتم اضافه می‌شود:

تبصره ۸۷ -

الف - اضافه حقوق مربوط به یك پایه ترفیع مستخدمین رسمی مشمول قانون استخدام كشوری كه در اجرای ماده ۳۵ قانون مذكور با رعایت سایر مقررات مربوط استحقاق ترفیع دارند از اول ساه ۲۵۳۶ از اعتبار دستگاه مربوط پرداخت خواهد شد. در صورتی كه اعتبار ماده ۱ بودجه وزارتخانه‌ها و مؤسسات دولتی مشمول قانون استخدام كشوری برای پرداخت اضافه حقوق مذكور كافی نباشد كسری اعتبار دستورالعملی كه از طرف سازمان برنامه و بودجه و وزارت امور اقتصادی و دارایی تنظیم می‌شود تأمین و پرداخت خواهد شد.
ب - از اول سال ۲۵۳۶ حقوق بازنشستگی و وظیفه ازكارافتادگی و وظیفه وراث مستخدمین رسمی مشمول قانون استخدام كشوری با احتساب ترفیع استحقاقی موضوع ماده ۳۵ قانون مذكور و با رعایت سایر مقررات مربوط محاسبه و از صندوق بازنشستگی كشوری پرداخت خواهد شد.
تبصره ۸۸ - آن عده از كاركنان موضوع تبصره ۵ ماده واحده قانون واگذاری بیمارستان‌های وزارت بهداری مصوب ۲۲/۳/۲۵۳۰ شاهنشاهی كه به دانشگاه‌های دولتی مشمول قانون استخدام كشوری منتقل شده‌اند تابع قانون استخدام كشوری خواهند بود و گروه و پایه آنان با توجه به شغل مورد تصدی در اول اسفندماه سال ۲۵۳۵ و سال‌های خدمت به ازا هر دو سال یك پایه به ترتیبی كه در مورد مستخدمین مشمول قانون استخدام كشوری عمل شده است تعیین خواهد شد. سوابق خدمت آنان با پرداخت كسور بازنشستگی به مأخذ ۵/۸ درصد حقوق اولین گروه و پایه آنها كه در اجرای این تبصره تعیین می‌شود از لحاظ بازنشستگی و وظیفه محسوب خواهد شد.
تبصره ۸۹ - اجازه داده می‌شود هیئتی مركب از نمایندگان وزارت امور اقتصادی و دارایی، وزارت بازرگانی و سازمان برنامه و بودجه وجوهی را كه از اول سال ۲۵۳۳ شاهنشاهی تا آخر سال ۲۵۳۵ از محل وجوه در اختیار شركت سهامی معاملات خارجی موضوع تبصره ۴ قانون بودجه اصلاحی سال ۲۵۳۳ شاهنشاهی و بودجه سال ۲۵۳۴ شاهنشاهی كل كشور و تبصره ۴۲ قانون بودجه اصلاحی سال ۲۵۳۲ شاهنشاهی و بودجه سال ۲۵۳۳ شاهنشاهی كل كشور به مصرف اجرای طرح‌های خاصی كه به صورت نیمه تمام یا تكمیل شده رسیده است مورد رسیدگی قرار دهد تا پس از تعیین مبالغ آن به حساب قطعی منظور گردد.

این هیئت ضمناً میزان اعتبار لازم برای تكمیل طرح‌های نیمه تمام مزبور را نیز تعیین و پیشنهاد خواهد كرد تا به ترتیبی كه شورای اقتصاد معین خواهد كرد از محل درآمد عمومی یا مانده وجوه مزبور با تصویب كمیسیون بودجه شورای ملی تأمین شود.

مبادله موافقتنامه طرح‌های موضوع این تبصره مشمول احكام ناظر بر اجرای طرح‌های عمرانی خواهد بود.

رسیدگی هیئت مذكور نسبت به هزینه‌های انجام شده تا پایان سال ۲۵۳۵ در صورت اقتضا مانع رسیدگی‌های لازم در مراجع قانونی (حسب مورد) نسبت به نحوه اجرایی كار نخواهد بود.

تبصره ۹۰ - شهرداری تهران مكلف است وجوه حاصله از جرایم راهنمایی و رانندگی تهران را منحصراً به مصرف بهبود عبور و مرور در شهر تهران برساند.
تبصره ۹۱ - حق تمبر گواهی‌نامه‌های رانندگی كه از اول ساه ۲۵۳۶ صادر و یا تجدید می‌شود برای هر سال مبلغ یك‌صد ریال متناسب با افزایش مدت اعتبار گواهی‌نامه‌ها دریافت و كماكان به حساب درآمد عمومی منظور می‌شود. نحوه اجرای این تبصره توسط وزارت امور اقتصادی و دارایی تعیین و ابلاغ می‌گردد.

مخبر كمیسیون بودجه - مجتبی عالمی.

رئیسی - اصلاحات مجلس سنا مطرح است، آقای عالمی بفرمایید.

عالمی (مخبر كمیسیون بودجه) - خواستم به استحضار نمایندگان محترم برسانم كه یك اصلاحی چاپی هست در صفحه ۲۰ تبصره ۴۲ سطر سوم كلمه «مجلس» باید مجلسین بشود.

رئیس - اشتباه چاپی است اصلاح می‌شود. نظر دیگری نسبت به گزارش كمیسیون بودجه نیست؟ (اظهاری نشد) به گزارش كمیسیون بودجه رأی می‌گیریم خواهشمندم خانم‌ها و آقایانی كه موافقند قیام فرمایند (همه برخاستند) تصویب شد و حالا نسبت به لایحه بودجه سال ۲۵۳۶ با ورقه اخذ رأی می‌شود.

(اسامی نمایندگان وسیله منشی «آقای مهندس صائبی» به ترتیب زیر اعلام شد و در محل نطق اخذ رأی به عمل آمد).

آقایان - اخلاقپور - جهانشاه افشار - بسیج خلخالی - پیر - سید محمدكاظم جزایری - آزموده - ادیب مجلسی - سیف‌الله افشار - دكتر بقایی یزدی - خسروی دارانی - اربابی اناری - بانو افشار جعفری - بنكدارپور - پیشوایی - جلالیان - خطیبی - آستانه‌ای - الداغی - دكتر تجدد - جندقی - خلیل‌زاده شیرازی - آشوریان - اسحقی كاهكش - الموتی - دكتر بهادری - تدین - جعفر جوادی - خورشید - آصف - اسحقی‌نژاد - امیر عشایری - بهار - تربتی - سعید جوادی - دادفر - عبدالهادی آقایان - محمد اسدی - اوحدی - بهارلو - تژده - جوكار - دانشمند - بانو اما آقایان - بانو اسدی - اهری - بهبهانی - تقوی لاریجانی - بانو جهانبانی - دانشی - آلتی جعفر بای - ملك‌منصور اسفندیاری - ایلخانی - بهره‌مند - تقی‌زاده منظری - جهانشاهی - بانو داودی - آموزگار - اسكندری - بانون بابان - بهنیا - توتونچی افشار - چلاجور - درودی - اسكویی - بارك‌زهی - بیات - توتونچیان - دكتر چهرازی - دلخوش فومنی - ابتهاج سمیعی - اشرفی - باقرزاده - توكلی - حاتمی - دولتی - ابطحی فهلیانی - دكتر اعتمادی - باقری - پردلی - حجتی - منوچهر دهقان - ابوالهدی لنگرودی - اعظمی باوندپور - دكتر برومند - جاف - حریری - دهقان‌نژاد - اجاق - محمدصادق افتخار - پزشكی - جباری - حیدرزاده امین - ذوالفقاری - اخباری - جواد افتخاری - بزرگ‌زاده - پوربردباری - سیدمحمد جزایری - حیدری - راشدی - ساگینیان - شادلو - صدر - عباس‌میرزایی - قدمی - صدری كیوان - دكتر رئیسی - ستاری - شادمان ولوی - دكتر صدیق اسفندیاری - دكتر عدل - قرایی - لیقوانی - رئیسی - اردكانی - سترك دره‌شوری - شریعت - صدیق‌زاده - بانو عدیلی - قراچورلو - لیوانی - دكتر رحمانی - دكتر ستوده - بانو صنیع عطارد - قراگزلو شجاعی - ماحوزی - رحیم‌زاده خویی - سرهنگ‌زاده - بانوضرابی - محمدحسین غضنفری - قربانی‌نسب - مافی - رحیمی لاریجانی - سعادت‌فر - شهبازی - دكتر ضیایی - غلامرضا غضنفری - قریشی - مانی - دكتر رشید یاسمی - شهرستانی - طباطبایی - دكتر فرزان امیری - قوامی - متولی - رضوانی - عبداللطیف شیخ‌الاسلامی - دكتر طبیب - فرمان - كاسمی - مجتبایی - رضوی‌نژاد - مهدی شیخ‌الاسلامی - طرفی - دكتر فروزین - كاشفی - مجتهدی - دكتر رفعت - شیخ‌الاسلامی بانه - طغیانی دولت‌آبادی - فرهنگ بیگوند - سید كریم كاظمی - دكتر محققی - رفعتی - بانو سلیلی - ظفری - محمد خانلوی عشایری - رهبر - سلیمانی - عابدی - دكتر فیروزآبادی - دكتر محمدی كوشكی - ریاضی - صائبی - قائمی - كسرایی - محمودیان - ریگی - سلیمی - منصور صادقی - عالمی - قادری - بانو كمالی‌آزاد - بانو مشایی - بانو زاهدی - سید كلال - نوذر صادقی - ابوالحسن عاملی - قاسم‌زاده - كمیلی‌زاده - دكتر مشیر - زرگرزاده - سیدی - صبوری یزدی - دكتر عاملی تهرانی - قاسمی - كهن - مظهری - ساری اصلانی - سیفی اینانلو - صجرایی - عباس عطایی - قاضی - معتضدی - معززی - دكتر مهر - نصیری‌زاده - وزیری - مهرزاد - نظمی - وشمگیر - معینی قراگزلو - میرزالو - نواب صفا - وكیل گیلانی - ملك‌شاهی - میرعرب رضی - بانو هاشمی - منتظری - میرلاشاری - محمد نوری - هاشمی میاندوآب - دكتر منصور - مجتبی نوری - هرزندی - ناظمی - نوری اسفندیاری - یاسینی - محمدحسین موسوی - بانو نجیمی نائینی - دكتر واحدی - یزدی - بانو وحیدی - پرفسور یغمایی - یگانه.

(آرا داده شده شماره شد و نتیجه به قرار زیر اعلام شد.)

آرا موافق ۲۳۲ رأی.

رئیس - لایحه بودجه سال ۲۵۳۶ كل كشور با ۲۳۲ رأی موافق، به اتفاق آرا، تصویب شد به دولت ابلاغ می‌شود.

موافقین

آقایان اخلاقپور - جهانشاه افشار - بسیج خلخالی - پیر - سید محمدكاظم جزایری - آزموده - ادیب مجلسی - سیف‌الله افشار - دكتر بقایی - خسروی دارانی - اربابی اناری - بانو افشار جعفری - بنكدارپور - پیشوایی - جلالیان - خطیبی - آستانه‌ای - الداغی - دكتر تجدد - جندقی - خلیل‌زاده شیرازی - آشوریان - اسحقی كاهكش - الموتی - دكتر بهادری - تدین - جعفر جوادی - خورشید - آصف - اسحقی‌نژاد - امیر عشایری - بهار - تربتی - سعید جوادی - دادفر - عبدالهادی آقایان - محمد اسدی - اوحدی - بهارلو - تژده - جوكار - دانشمند - بانو اما آقایان - بانو اسدی - اهری - بهبهانی - تقوی لاریجانی - بانو جهانبانی - دانشی - آلتی جعفر بای - ملك‌منصور اسفندیاری - ایلخانی - بهره‌مند - تقی‌زاده منظری - جهانشاهی - بانو داودی - آموزگار - اسكندری - بانو بابان - بهنیا - توتونچی افشار - چلاجور - درودی - اسكویی - بارك زهی - بیات - توتونچیان - دكتر چهرازی - دلخوش فومنی - ابتهاج سمیعی - اشرفی - باقرزاده - توكلی - حاتمی - دولتی - ابطحی - فهلیانی - دكتر اعتمادی - باقری - پردلی - حجتی - منوچهر دهقان - ابوالهدی لنگرودی - اعظمی باوندپور - دكتر برومند - جاف - حریری - دهقان‌نژاد - اجاق - محمدصادق افتخار - پزشكی - جباری - حیدرزاده امین - ذوالفقاری - اخباری - جواد افتخاری - بزرگ‌زاده - پوربردباری - سید محمد جزایری - حیدری - راشدی - ساگینیان - شادلو - صدر - عباس‌میرزایی - قدمی - صدری كیوان - دكتر رئیسی - ستاری - شادمان ولوی - دكتر صدیق اسفندیاری - دكتر عدل - قرایی - لیقوانی رئیسی اردكانی - سترك دره‌شوری - شریعت - صدیق‌زاده - بانو عدیلی - قراچورلو - لیوانی - دكتر رحمانی - دكتر ستوده - بانو صنیع - عطارد - قراگزلو شجاعی - ماحوزی - رحیم‌زاده خویی - سرهنگ‌زاده - بانو ضرایی - محمدحسین غضنفری - قربانی‌نسب - مافی - رحیمی لاریجانی - سعادت‌فر - شهبازی - دكتر ضیایی - غلامرضا غضنفری - قریشی - مانی - دكتر رشید یاسمی - شهرستانی - طباطبایی - دكتر فرزان امیری - قوامی - متولی - رضوانی - عبداللطیف شیخ‌الاسلامی - دكتر طبیب - فرمان - كاسمی - مجتبایی - رضوی‌نژاد - مهدی شیخ‌الاسلامی - طرفی - دكتر فروزین - كاشفی - دكتر رفعت - شیخ‌الاسلامی بانه - طغیانی دولت‌آبادی - فرهنگ بیگوند - سیدكریم كاظمی - دكتر محققی - رفعتی - بانو سلیلی - ظفری - محمد خانلوی عشایری - رهبر - سلیمانی - عابدی - دكتر فیروزآبادی - دكتر محمدی كوشكی - ریاضی - صائبی - قائمی - كسرایی - محمودیان - ریگی - سلیمی - منصور صادقی - عالمی - قادری - بانو كمالی‌آزاد - بانو مشایی - بانو زاهدی - سیدكلال - نوذر صادقی - ابوالحسن عاملی - قاسم‌زاده - كمیلی‌زاده - دكتر مشیر - زرگرزاده - سیدی - صبوری یزدی - دكتر عاملی تهرانی - قاسمی - كهن - مظهری - ساری اصلانی - سیفی اینانلو - صحرایی - عباس عطایی - قاضی - معتضدی - معززی - دكتر مهر - نصیری‌زاده - وزیری - مهرزاد - نظمی - وشمگیر - معینی قراگزلو - میرزالو - نواب‌صفا - وكیل گیلانی - ملكشاهی - میرعرب رضی - بانو هاشمی - منتظری - میرلاشاری - محمد نوری - هاشمی میاندوآب - دكتر منصور - مجتبی نوری - هرزندی - ناظمی - نوری اسفندیاری - یاسینی - محمدحسین موسوی - بانو نجیمی نائینی - دكتر واحدی - بانو وحیدی - پرفسور یغمایی - یگانه.

رئیس - جناب آقای نخست‌وزیر بفرمایید.

نخست‌وزیر (امیرعباس هویدا) - جناب آقای رئیس از اینكه بودجه كل كشور را با آراء قاطع نمایندگان مجلس شورای ملی تصویب شد متشكر هستم این بودجه‌ای را كه آئینه تمام‌نمای فعالیت‌های سال ۲۵۳۶ است تصویب فرمودید من و همكارانم و تمام مسئولین دولتی سعی خواهیم كرد به نحو احسن برنامه‌های پیش‌بینی‌شده‌اش را پیاده كنیم تا اینكه پیشرفت سرعتمان كماكان ادامه پیدا كند (احسنت) اطمینان دارم همكاری بین مسئولین اجرایی و نمایندگان مجلس طوری خواهد بود كه بتوان این برنامه‌ها را به نحو بهتری پیاده كرد و بتوانیم رضایتمندی هر چه بیشتر شاهنشاهمان و مردم ایران را به دست آوریم (احسنت).

- اخذ رأی نهایی و تصویب لایحه اصلاح تبصره یك ماده ۳ قانون تأمین اعتبارات عمرانی و عمومی مصوب آذرماه ۲۵۴۳ و ابلاغ به دولت

۴- اخذ رأی نهایی و تصویب لایحه اصلاح تبصره یك ماده ۳ قانون تأمین اعتبارات عمرانی و عمومی مصوب آذرماه ۲۵۴۳ و ابلاغ به دولت.

رئیس - لایحه اصلاح تبصره یك ماده ۳ قانون تأمین اعتبارات عمرانی و عمومی مصوب آذرماه ۲۵۲۳ مطرح است قرائت می‌شود.

(به شرح زیر خوانده شد).

قانون اصلاح تبصره یك ماده ۳ قانون تأمین اعتبارات عمرانی و عمومی مصوب آذرماه ۲۵۲۳.

ماده واحده - صدور گذرنامه جداگانه توسط نمایندگی‌های شاهنشاهی در خارج از كشور برای كسانی كه با استفاده از مقررات قسمت اخیر به تبصره ۱ ماده ۳ قانون تأمین اعتبارات عمرانی و عمومی مصوب آذرماه ۱۳۴۳ (۲۵۲۳ شاهنشاهی) با پرداخت دو هزار و پانصد ریال عوارض خروج از كشور به خارج از كشور مسافرت نموده‌اند موكول به پرداخت مابه‌التفاوت عوارض خروج از كشور تا مأخذ ده هزار ریال مقرر در قسمت اول ماده مذكور می‌باشد. قانون فوق مشتمل بر یك ماده در جلسه روز سه‌شنبه بیست و چهارم اسفندماه دوهزار و پانصد و سی و پنج شاهنشاهی به تصویب مجلس سنا رسید.

رئیس مجلس سنا - جعفر شریف‌امامی.

رئیس - این لایحه عیناً به همان ترتیب كه در مجلس شورای ملی تصویب شده بود در مجلس سنا نیز به تصویب رسیده است حالا نسبت به آن با ورقه اخذ رأی می‌شود.

(اسامی نمایندگان وسیله منشی «آقای مهندس صائبی» به ترتیب زیر اعلام شد و در محل نطق اخذ رأی به عمل آمد).

اخلاقپور - جهانشاه افشار - بسیج خلخالی - پیر - سید محمدكاظم جزایری - آزموده - ادیب مجلسی - سیف‌الله افشار - دكتر بقایی یزدی - خسروی دارانی - اربابی اناری - بانو افشار جعفری - بنكدارپور - پیشوایی - جلالیان - خطیبی - آستانه‌ای - الداغی - دكتر تجدد - جندقی - خلیل‌زاده شیرازی - آشوریان - اسحقی كاهكش - الموتی - دكتر بهادری - تدین - جعفر جوادی - خورشید - آصف - اسحقی‌نژاد - امیر عشایری - بهار - تربتی - سعید جوادی - دادفر - عبدالهادی آقایان - محمد اسدی - اوحدی - بهارلو - تژده - جوكار - دانشمند - بانو اما آقایان - بانو اسدی - اهری - بهبهانی - تقوی لاریجانی - بانو جهانبانی - دانشی - آلتی جعفر بای - ملك‌منصور اسفندیاری - ایلخانی - بهره‌مند - تقی‌زاده منظری - جهانشاهی - بانو داودی - آموزگار - اسكندری - بانو بابان - بهنیا - توتونچی افشار - چلاجور - درودی - اسكویی - بارك زهی - بیات - توتونچیان - دكتر چهرازی - دلخوش فومنی - ابتهاج سمیعی - اشرفی - باقرزاده - توكلی - حاتمی - دولتی - ابطحی - فهلیانی - دكتر اعتمادی - باقری - پردلی - حجتی - منوچهر دهقان - ابوالهدی لنگرودی - اعظمی باوندپور - دكتر برومند - جاف - حریری - دهقان‌نژاد - اجاق - محمدصادق افتخار - پزشكی - جباری - حیدرزاده امین - ذوالفقاری - اخباری - جواد افتخاری - بزرگ‌زاده - پوربردباری - سید محمد جزایری - حیدری - راشدی - ساگینیان - شادلو - صدر - عباس‌میرزایی - قدمی - صدری كیوان - دكتر رئیسی - ستاری - شادمان ولوی - دكتر صدیق اسفندیاری - دكتر عدل – قرایی- لیقوانی- رئیسی اردكانی - سترك دره‌شوری - شریعت - صدیق‌زاده - بانو عدیلی - قراچورلو - لیوانی - دكتر رحمانی - دكتر ستوده - بانو صنیع - عطارد - قراگزلو شجاعی - ماحوزی - رحیم‌زاده خویی - سرهنگ‌زاده - بانو ضرایی - محمدحسین غضنفری - قربانی‌نسب - مافی - رحیمی لاریجانی - سعادت‌فر - شهبازی - دكتر ضیایی - غلامرضا غضنفری - قریشی - مانی - دكتر رشید یاسمی - شهرستانی - طباطبایی - دكتر فرزان امیری - قوامی - متولی - رضوانی - عبداللطیف شیخ‌الاسلامی - دكتر طبیب - فرمان - كاسمی - مجتبایی - رضوی‌نژاد - مهدی شیخ‌الاسلامی - طرفی - دكتر فروزین - كاشفی - دكتر رفعت - شیخ‌الاسلامی بانه - طغیانی دولت‌آبادی - فرهنگ بیگوند - سیدكریم كاظمی - دكتر محققی - رفعتی - بانو سلیلی - ظفری - محمد خانلوی عشایری - رهبر - سلیمانی - عابدی - دكتر فیروزآبادی - دكتر محمدی كوشكی - ریاضی - صائبی - قائمی - كسرایی - محمودیان - ریگی - سلیمی - منصور صادقی - عالمی - قادری - بانو كمالی‌آزاد - بانو مشایی - بانو زاهدی- سید كلال - نوذر صادقی - ابوالحسن عاملی - قاسم‌زاده - كمیلی‌زاده - دكتر مشیر - زرگرزاده - سیدی - صبوری یزدی - دكتر عاملی تهرانی - قاسمی - كهن - مظهری - ساری اصلانی - سیفی اینانلو - صحرایی - عباس عطایی - قاضی - معتضدی - معززی - دكتر مهر - نصیری‌زاده - وزیری - مهرزاد - نظمی - وشمگیر - معینی قراگزلو - میرزالو - نواب‌صفا - وكیل گیلانی - ملكشاهی - میرعرب رضی - بانو هاشمی - منتظری - میرلاشاری - محمد نوری - هاشمی میاندوآب - دكتر منصور - مجتبی نوری - هرزندی - ناظمی - نوری اسفندیاری - یاسینی - محمدحسین موسوی - بانو نجیمی نائینی - دكتر واحدی - بانو وحیدی - پرفسور یغمایی - یگانه.

(آراء داده شده شماره شد و نتیجه به قرار زیر اعلام شد) آرا موافق ۲۳۲ رای.

رئیس - لایحه با ۲۳۲ رأی موافق، به اتفاق آرا، تصویب شد. به دولت ابلاغ می‌شود.

موافقین

آقایان - اخلاقپور - جهانشاه افشار - بسیج خلخالی - پیر - سید محمدكاظم جزایری - آزموده - ادیب مجلسی - سیف‌الله افشار - دكتر بقایی یزدی - خسروی دارانی - اربابی اناری - بانو افشار جعفری - بنكدارپور - پیشوایی - جلالیان - خطیبی - آستانه‌ای - الداغی - دكتر تجدد - جندقی - خلیل‌زاده شیرازی - آشوریان - اسحقی كاهكش - الموتی - دكتر بهادری - تدین - جعفر جوادی - خورشید - آصف - اسحقی‌نژاد - امیر عشایری - بهار - تربتی - سعید جوادی - دادفر - عبدالهادی آقایان - محمد اسدی - اوحدی - بهارلو - تژده - جوكار - دانشمند - بانو اما آقایان - بانو اسدی - اهری - بهبهانی - تقوی لاریجانی - بانو جهانبانی - دانشی - آلتی جعفر بای - ملك‌منصور اسفندیاری - ایلخانی - بهره‌مند - تقی‌زاده منظری - جهانشاهی - بانو داودی - آموزگار - اسكندری - بانو بابان - بهنیا - توتونچی افشار - چلاجور - درودی - اسكویی - بارك زهی - بیات - توتونچیان - دكتر چهرازی - دلخوش فومنی - ابتهاج سمیعی - اشرفی - باقرزاده - توكلی - حاتمی - دولتی - ابطحی - فهلیانی - دكتر اعتمادی - باقری - پردلی - حجتی - منوچهر دهقان - ابوالهدی لنگرودی - اعظمی باوندپور - دكتر برومند - جاف - حریری - دهقان‌نژاد - اجاق - محمدصادق افتخار - پزشكی - جباری - حیدرزاده امین - ذوالفقاری - اخباری - جواد افتخاری - بزرگ‌زاده - پوربردباری - سید محمد جزایری - حیدری - راشدی - ساگینیان - شادلو - صدر - عباس‌میرزایی - قدمی - صدری كیوان - دكتر رئیسی - ستاری - شادمان ولوی - دكتر صدیق اسفندیاری - دكتر عدل - قرایی - لیقوانی رئیسی اردكانی - سترك دره‌شوری - شریعت - صدیق‌زاده - بانو عدیلی - قراچورلو - لیوانی - دكتر رحمانی - دكتر ستوده - بانو صنیع - عطارد - قراگزلو شجاعی - ماحوزی - رحیم‌زاده خویی - سرهنگ‌زاده - بانو ضرایی - محمدحسین غضنفری - قربانی‌نسب - مافی - رحیمی لاریجانی - سعادت‌فر - شهبازی - دكتر ضیایی - غلامرضا غضنفری - قریشی - مانی - دكتر رشید یاسمی - شهرستانی - طباطبایی - دكتر فرزان امیری - قوامی - متولی - رضوانی - عبداللطیف شیخ‌الاسلامی - دكتر طبیب - فرمان - كاسمی - مجتبایی - رضوی‌نژاد - مهدی شیخ‌الاسلامی - طرفی - دكتر فروزین - كاشفی - دكتر رفعت - شیخ‌الاسلامی بانه - طغیانی دولت‌آبادی - فرهنگ بیگوند - سیدكریم كاظمی - دكتر محققی - رفعتی - بانو سلیلی - ظفری - محمد خانلوی عشایری - رهبر - سلیمانی - عابدی - دكتر فیروزآبادی - دكتر محمدی كوشكی - ریاضی - صائبی - قائمی - كسرایی - محمودیان - ریگی - سلیمی - منصور صادقی - عالمی - قادری - بانو كمالی‌آزاد - بانو مشایی - بانو زاهدی - سیدكلال - نوذر صادقی - ابوالحسن عاملی - قاسم‌زاده - كمیلی‌زاده - دكتر مشیر - زرگرزاده - سیدی - صبوری یزدی - دكتر عاملی تهرانی - قاسمی - كهن - مظهری - ساری اصلانی - سیفی اینانلو - صحرایی - عباس عطایی - قاضی - معتضدی - معززی - دكتر مهر - نصیری‌زاده - وزیری - مهرزاد - نظمی - وشمگیر - معینی قراگزلو - میرزالو - نواب‌صفا - وكیل گیلانی - ملكشاهی - میرعرب رضی - بانو هاشمی - منتظری - میرلاشاری - محمد نوری - هاشمی میاندوآب - دكتر منصور - مجتبی نوری - هرزندی - ناظمی - نوری اسفندیاری - یاسینی - محمدحسین موسوی - بانو نجیمی نائینی - دكتر واحدی - بانو وحیدی - پرفسور یغمایی - یگانه.

- طرح و تصویب گزارش یك شوری كمیسیون محاسبات و بودجه راجع به بودجه سال ۲۵۳۶ مجلس شورای ملی و ابلاغ به كارپردازی مجلس شورای ملی

۵- طرح و تصویب گزارش یك شوری كمیسیون محاسبات و بودجه راجع به بودجه سال ۲۵۳۶ مجلس شورای ملی و ابلاغ به كارپردازی مجلس شورای ملی.

رئیس - گزارش یك شوری كمیسیون محاسبات و بودجه مجلس شورای ملی راجع‌به بودجه سال ۲۵۳۶ مجلس شورای ملی مطرح است قرائت می‌شود.

(به شرح زیر خوانده شد)

گزارش از كمیسیون محاسبات و بودجه مجلس شورای ملی

كمیسون محاسبات و بودجه مجلس شورای ملی در تاریخ روز دوشنبه ۲۳/۱۲/۲۵۳۵ با حضور آقایان جلال تقوی لاریجانی - جعفر منصوریان - حسن قرائی - كاارپردازان مجلس شورای ملی لایحه شماره ۱۰۰۳ مورخ ۱۸/۱۲/۲۵۳۵ راجع‌به بودجه سال ۲۵۳۶ مجلس شورای ملی را كه در جلسه روز پنجشنبه ۱۹/۱۲/۲۵۳۵ تقدیم و به شماره ۵۴۷ چاپ گردیده است مورد بررسی قرار داد و تصویب كرد.

اینك گزارش آن‌را به شرح زیر تقدیم مجلس شورای ملی می‌دارد.

بودجه سال ۲۵۳۶ مجلس شورای ملی.

ماده ۱ - برای پرداخت هزینه‌های پرسنلی و اداری یك‌ساله ۲۵۳۶ مجلس شورای ملی مبلغ ۰۰۰/۰۰۰/۸۵۰ ریال به كارپردازی مجلس شورای ملی اعتبار داده می‌شود كه با تصویب هیئت رئیسه مجلس شورای ملی به مصرف برسد.

ماده ۲ - برای هزینه‌های تعمیراتی و تجهیزات و خرید اراضی و خانه‌ها و سرقفلی مغازه‌های قسمت شرق مجلس و دستمزد مهندسین مشاور مبلغ ۰۰۰/۰۰۰/۳۰۰ ریال به كارپردازی مجلس شورای ملی اعتبار داده می‌شود كه با تصویب هیئت رئیسه مجلس شورای ملی به مصرف برسد.

ماده ۳ - به كارپردازی مجلس شورای ملی اجازه داده می‌شود آئین‌نامه استخدامی كاركنان مجلس شورای ملی را تهیه كرده و پس از تصویب هیئت رئیسه مجلس شورای ملی آن‌را به مورد اجرا بگذارد.

مخبر كمیسیون محاسبات و بودجه - اسماعیل رحیمی لاریجانی.

رئیس - كلیات لایحه مطرح است آقای دكتر دادفر بفرمایید.

دكتر دادفر - با اجازه مقام ریاست، بودجه مجلس شورای ملی همان‌طور كه استحضار دارید در بودجه كل كشور و به اصطلاح بودجه‌نویسان، در چهاردیواری بودجه كل كشور تصویب می‌شود. بودجه مجلسین و تعیین كلیه هزینه‌های مقرر در آن به عهده هیئت رئیسه می‌باشد بنده در اینجا به عنوان یك نماینده از مدیریت و حسن اداره مقام ریاست و هیئت رئیسه مجلس شورای ملی و كارپردازان محترم و كمیسیون محاسبات كه در این امور مستقیماً وظیفه و مسئولیت دارند و در قبال این وظیفه كه غیر از وظیفه نمایندگی ایشان است این زحمات را به عهده گرفته‌اند و هیچ‌گونه مزایای مادی در برابر آن دریافت نمی‌كنند بنده صادقانه تشكر می‌كنم (احسنت). اما در بودجه مجلس شورای ملی در سال گذشته من تذكراتی داده بودم مبنی بر اینكه برای مجلس شورای ملی علی‌الاصول پیاده كردن یك سازمان اداری مصوب، با پست‌های سازمانی معین، با تعیین شرایط مخصوص برای احراز هر كدام از مناصب مقرر در این سازمان و تعیین آئین‌نامه استخدامی افرادی كه باید به این مناصب گماشته شوند، ضرورت دارد (صحیح است) خوشبختانه این موضوع مورد تأیید آقای رئیس قرار گرفت و این مهم را از كمیسیون محاسبات خواستند و كمیسیون محاسبات طی جلسات عدیده برای كاركنان مجلس یك آئین‌نامه استخدامی تهیه كرده است ولی من نمی‌دانم آیا در این آئین‌نامه استخدامی آن سازمان موردنظر پیش‌بینی‌شده و تهیه گردیده است یا نه؟ و آیا این آئین‌نامه منطبق با نظر مجلس هست یا نه؟ و لابد این مورد را توضیح خواهند داد و متوجه خواهیم شد ولی به هر حال باید از جناب آقای رئیس و اعضای محترم كمیسیون محاسبات كه این وظیفه را خارج از وظایف دیگر خودشان صرف وقت كردند و تهیه كردند سپاسگزار بود (صحیح است) بنده فقط به استحضار آقای رئیس مجلس می‌رسانم كه كاركنان مجلس شورای ملی از سایر كاركنان و مستخدمین اداری كشور وجه امتیاز دارند (صحیح است) و من بارها این مطلب را تذكر داده‌ام یك وجه امتیازشان این است كه در مجلس و در مركز قوه مقننه هستند و اگرچه از صندوق دولت حقوق می‌گیرند ولی تابع مقررات استخدام شكوری نیستند و در عین حال كه تابع یك مقررات استخدامی خاصی هستند محرومیت‌هایی هم دارند از جمله اینكه كارمندان دولت فوق‌العاده مأموریت می‌گیرند، هزینه سفر می‌گیرند، به مسافرت‌های خارج می‌روند، ولی كاركنان مجلس از این نوع مزایا محروم هستند (صحیح است) و از طرف دیگر این كاركنان با خانم‌ها و آقایان كار كرده‌اند و تصدیق می‌فرمایند كه یكایك آنان در اثر راهنمایی‌ها و درایت هیئت رئیسه با كمال حسن‌نیت و ادب وظایفشان را انجام می‌دهند (صحیح است) كه ما این مورد را در سایر سازمان‌های دولتی كمتر سراغ داریم و این واقعاً قابل تقدیر است و من مخصوصاً از مقام ریاست تقاضا می‌كنم كه در هیئت رئیسه نسبت به تأمین آن مقدار حقوقی كه كارمندان بر اثر قانون فعلی می‌گیرند اعم از شاغل و بازنشسته شامل كارمندان مجلس شورای ملی نیز بشود و بعد هم آئین‌نامه استخدامی و طرح سازمانی مجلس از طرف هر مرجعی كه باید تهیه بشود و سریعاً از طرف كارپردازان ترتیبی برای این كار داده شود و یا كمیسیونی تشكیل بدهند و از سازمان‌های دیگر هم كمك بگیرند تا در زمان ریاست ایشان كه انشاالله مستدام باشد ریاستشان (انشاءالله) كاركنان مجلس دارای یك شرایط و ضوابط و مقررات مناسبی بشوند. متشكرم (احسنت).

رئیس - بنده از جناب آقای دكتر دادفر رئیس كمیسیون بودجه مجلس شورای ملی فوق‌العاده متشكرم از لطف و عنایتی كه نسبت به اداره مجلس ابراز فرمودند و همان‌طور كه اظهار داشتند هیئت رئیسه مجلس، از جمله خود بنده و كارپردازان محترم و منشی‌ها، همچنین اعضای كمیسیون محاسبات فوق‌العاده علاقمندند نه فقط وظیفه‌ای را كه به عهده دارند به نحو احسن انجام بدهند بلكه سعی می‌شود اداره مجلس نمونه خوبی برای تمام كشور باشد (صحیح است) بنده اینجا باید از علاقمندی كارمندان مجلس نسبت به خانه خودشان تشكر كنم چون اینها همیشه خودشان را به این خانه وابسته می‌دانند و آنقدر كه به انجام وظایف‌شان توجه دارند به مسائل مادی توجه كمتری دارند. (صحیح است) البته همان‌طور كه آقای دكتر دادفر فرمودند وظیفه مجلس است كه به وضع آنها توجه داشته باشد تا حقی از آنها ضایع نشود و همان‌طور كه دولت به كلیه كاركنان دولت كمك كرده است به كاركنان مجلس هم كمك بشود و یقیناً ترتیب این كمك و توجه در سه ماه اول سال داده خواهد شد و طرحش را خواهیم آورد (احسنت) و با تصویب مجلس شورای ملی انجام خواهد شد (آفرین) اما نكته دوم این است كه در نظر داریم انشاءالله یك اساس و پایه‌ای برای امور استخدامی كاركنان مجلس شورای ملی با شرایط احراز سمت‌هایی كه در نظر گرفته می‌شود در نظر بگیریم البته تا به حال همان رویه‌ای كه درگذشته بود ادامه داده‌ایم و كارمندانی كه از سابق بوده‌اند كارشان را انجام می‌دهند اما باید بگویم كه دنیا عوض شده است و در حال حاضر ما احتیاج به كارمندانی داریم كه شرایطی غیر از شرایط فعلی را داشته باشند چون یك لیسانسیه كه از دانشگاه فارغ‌التحصیل می‌شود عموماً برای انجام بعضی از كارهای مجلس آمادگی لازم را ندارند و حقوقی هم كه دولت به این قبیل افراد می‌دهد كافی نیست. اما به هر حال من از همكاران كمیسیون محاسبات متشكر هستم كه مقدمه‌ای برای آئین‌نامه استخدامی كاركنان مجلس تهیه كرده‌اند كه كامل نیست و انشاالله با كمك خود همكارانم كمیسیون محاسبات و سایر اشخاص بصیر كه در كمیسیون بودجه و كمیسیون استخدام مجلس هستند خواهیم توانست یك آئین‌نامه كامل برای استخدام كاركنان مجلس تدوین كنیم و در اسرع وقت آن‌را به تصویب برسانیم. در هر صورت اطمینان داشته باشید كه شخص بنده و تمام اعضای هیئت رئیسه مجلس نسبت به خدماتی كه كاركنان مجلس شورای ملی با كمال صمیمیت انجام می‌دهند همیشه قدردان بوده‌امی و سعی خواهیم كرد كه به هیچ وجه حقی از آنها ضایع شود. (احسنت) آقای دكتر عاملی فرمایشی دارید بفرمایید.

دكتر عاملی - جناب آقای رئیس، همكاران ارجمند چند نكته‌ای به نظر من می‌رسد چون درباره امور داخلی مجلس شورای ملی است با استفاده از این فرضت در اینجا به عرض می‌رسانم در مورد ضرورت ضوابط استخدامی و رفاهی عرض دیگری نمی‌كنم چون جناب آقای رئیس و جناب آقای دادفر تذكرهایی كه با هماهنگی همه آقایان و خانم‌ها همراه بود فرمودند و من یادآوری نكته دیگری را ضرور نمی‌دانم فقط به این نكته اشاره می‌كنم كه تعیین ضوابط استخدامی و رفاهی صحیح و متناسب با شرایط روز یك ضرورت خاص دارد، از جهت مجلس شورای ملی، برای اینكه ما به حق مقررات استخدامی در مرحله رسیدگی و نظارت، ایرادهایی وارد می‌كنیم و نباید این ایرادها بر خود ما وارد باشد (صحیح است) و نباید كسی در دلش حتی این‌طور بگوید ذات نایافته از هستی‌بخش، كی تواند كه شود هستی بخش. ما باید نمونه آئین‌نامه استخدامی و رفاهی‌مان نمونه باشد برای سایر دستگاه‌ها، در حد صحیح بودن. اما جناب آقای رئیس یك نكته حساسی را متذكر شدند كه روزگار عوض شده است و این حقیقتی است. كشور ما به موجب قوانین و سنن و آئین فرمانروایی ایرانی كه همان آئین و نظام شاهنشاهی است عبارت است از فرماندهی كه بر سه قوه ریاست و نظارت عالیه دارد (احسنت) و این سه قوه همان‌طور كه همه می‌دانیم قوه قانون‌گذاری و قوه اجراییه و قوه قضاییه است این سه قوه در هماهنگی با یكدیگر سازمان واحد و نیرومندی را به وجود می‌آورد نیرومندی یك فرمانده در آن است كه قوه اجراییه نیرومندی در اختیار داشته باشد قوه قانون‌گذاری نیرومندی در اختیار داشته باشد و قوه قضاییه نیرومندی در اختیار داشته باشد و این ارابه باید بر این سه چرخ بچرخد و به پیش برود اگر یكی از این سه چرخ بلنگد ارابه، به مقصد نخواهد رسید از این نظر است همان‌طور كه در كار اجرایی دنیا گشته است و عوض شده است در كار قانونگذاری هم دنیا گشته و عوض شده است امروز معیارهای تصمیم‌گیری تغییر كرده است كسی كه می‌خواهد تصمیم بگیرد می‌بایست چشم‌های نیرومندی داشته باشد منظور از این چشم‌ها دستگاه‌های مجهز سازمان‌یافته‌ای است كه بتوانند و صلاحیت داشته باشند كه مطالعه كنند و نتیجه آن مطالعات را در اختیار تصمیم‌گیرنده بگذارند، تصمیم‌گیرنده‌ای امروز در دنیا نیست كه تنها به كمك اطلاعات شخصی و تجربیات شخصی خودش تصمیم بگیرد عصر این‌گونه تصمیم‌گیری‌ها انفرادی سپری شده است تصمیم‌گیرندگان امروز به كمك سازمان‌های مجهز مطالعه‌كننده و بررسی‌كننده و تلفیق‌كننده تصمیم می‌گیرند از این جهت كشور ما پیشرفت كرده است همان‌طور كه ملاحظه كردید سیستم‌های گوناگون انفورماتیك و سیستم‌های گوناگون مطالعه‌كننده داریم كه قاعدتاً باید آنه مدد بدهند و مجریان امور را در اجرا و تصمیم‌گیری یاری كنند و عقل و گوش آنها باشند و بالاخره به آنها توانایی اجرایی تصمیم بدهند و به همین دلیل است كه وقتی جریان تصمیم‌گیری در جهان دگرگون شده است در كشور ما نیز به تبع دگرگون شده و امروز در محافل پارلمانی دنیا غالباً این بحث پیش می‌آید كه آیا دگرگونی در نحوه تصمیم‌گیری كه مبتنی بر یك سلسله اطلاعات تصویب شده و هماهنگ است آیا یك چنین دگرگونی سبب ضعف اركان قانون‌گذاری نمی‌شود و آیا این دو قوه دو حالت نامتساوی پیدا نمی‌كنند كه از یك طرف مجری به كمك ابراز دقیق و سازمان‌های دقیق تصمیم می‌گیرد و عمل می‌كند ولی از طرف دیگر قوه قانون‌گذاری با آن ابرازها و چشم دقیق و منظم سازمان یافته برای مطالعات مجهز نیست. این مسئله جهانی است و برای همه پارلمان‌های دنیا مطرح است كه در برابر یكایك آن سیستم‌ها چه باید بكنند تا بتوانند نیرومندی و همكاری و همسری خودشان را در مجموعه‌ای كه هماهنگ باید پیش برود حفظ كنند به همین ترتیب غالب پارلمان‌های دنیا در این قسمت تصمیماتی گرفته‌اند و سازمان‌هایی ایجاد كرده‌اند و منظور از ایجاد این سازمان‌ها این است كه بتوانند از امكانات مطالعات و بررسی در سطح كشور و در مواردی كه لازم است در جهان استفاده كنند و خودشان را تغذیه كنند البته مرحله نهایی بالاخره یك نماینده است كه می‌نشیند بررسی می‌كند و نظرش را می‌دهد.

اما نماینده چگونه این كار را می‌كند نماینده باید همان‌طور كه مجری را سازمان تغذیه می‌كند كه بتواند وظیفه خود را انجام دهند نماینده را هم باید یك سازمان كه عبارت است از یك سازمان وابسته به پارلمان تغذیه كند و نیرو بدهد و او بتواند خوب ببیند و تجزیه و تحلیل كند و سرانجام چه در مرحله رسیدگی لوایح و طرح‌ها و چه در مرحله حساس‌تر نظارت بر امور نظر بدهد، این كافی نیست كه ما در یك كمیسیون بنشینیم یا در مجلس سؤالی بكنیم و كسی هم بیاید در جواب ورقه‌ای را بخواند و در اصطلاح به ما جواب بدهد درست است در طی این سال‌ها این كار را كردیم و منتهای دقت خود را مصروف داشتیم ولی روزگار عوض شده، این روزگار جدید، ابزار جدید و نیروی جدید می‌خواهد كه به مدد ما بیاید از این جهت بود كه این مسئله اینجا مطرح شد كه ما با یك آینده‌نگری برای آینده مجلس داریم طرح سازمان می‌كنیم. در این سازمان باید دقت كنیم به آن ارگان‌هایی كه بسیج اطلاعات می‌كنند و باید این اطلاعات را در اختیار نمایندگان قرار بدهند تا نمایندگان با آن اطلاعات بر معلومات و تجارب خودشان بیفزایند و با یك مجموعه اطلاعات هماهنگ شده جدید به بررسی و نظارت بپردازند و این مطلب بایست در سازمان جدید منظور بشود حال شاید راه لازم باشد دور و درازی را بپیماییم تا به این مرحله برسیم البته امكانات زیادی در خود این كشور هست سازمان‌های مطالعاتی و تحقیقاتی در این كشور هست كه می‌تواند اطلاعات‌شان را در اختیار ما بگذارند منتها یك رشته اطلاعات دقیق برای بهره‌برداری از همین اطلاعات كه هست تنظیم بشود من حتی باید نسبت به دیوان محاسبات كه در حقیقت یك ارگان منتخب از طرف مجلس شورای ملی است عرض كنم ما هنوز روابط دقیق و صمیمانه‌ای نداریم كه دائماً در بررسی‌های فنی آنها باشیم آنها كار خودشان را می‌كنند و ما كار خودمان را، فقط در موقع طرح لایحه تفریق بودجه است كه یك كمی گزارش آنها به دست ما می‌رسد و این كافی نیست به هر حال می‌رسیم به نكته‌ای كه كاملاً عملی خواهد بود و آن مطلبی است راجع‌به كتابخانه البته ما در اینجا گنجینه كتاب بسیار نفیسی داریم از كتب خطی و غیرخطی به زبان‌های مختلف كه قطعاً گزارشش به عرض خانم‌ها و آقایان رسیده است و باید سپاسگزار باشیم از مساعی جناب آقای رئیس كه در طی دوران تصدی خودشان در مورد انتظام بیشتر امور كتابخانه انجام داده‌اند (صحیح است) و همچنین باید سپاسگزاری كنیم از كاركنان كتابخانه كه در نهایت دقت ممكن آنجا را رو به راه نگه‌داشته‌اند اما اصولاً باید یك تحول اساسی در مفهوم كتابخانه در كشور پدید بیاید كه نیامده است، كتابخانه عبارت است از یك مؤسسه ملی و اجتماعی و آموزشی كه محور عملیاتش كتاب است در حالی كه كتابخانه در عرف و قوانین ما گنجینه و انبار كتاب است كه در آن مقداری كتاب را نگهداری می‌كنند و خیلی هم اصرار ندارند كه كسی آنها را بخواند چون اگر نخواند نو و مرتب می‌ماند ولی در اثر استفاده پاره و كثیف و احیاناً گم می‌شود اما منظور از كتاب این است كه آن‌را بخوانند و كسانی كه به كشورهای خارج رفته‌اند و سری به كتابخانه‌های آنجا زده‌اند واقعاً گاهی چیزهای كوچكی را می‌بینند كه در مقام مقایسه آدم متأثر می‌شود من كتابی را امسال گرفتم به مناسبتی مربوط به سالا ۱۹۲۶ بود من فكر می‌كردم كتاب متروكی است ولی از ثبت آن در دفتر دیدم كه ده روز پیش از هم گرفته بودند و همین‌طور یك‌ماه و دوماه پیش و همین‌طور كتاب‌های دیگر را كه مطرود و متروك می‌دانستم دیدم ده‌روز به ده‌روز یا كمتر و بیشتر برای مطالعه گرفته بودند و زیر بعضی خطوط علامت یا خطی كشیده بودند و در پشت كتاب معلوم است كه چند نفر آن‌را مطالعه كرده‌اند ولی در كتابخانه‌های ما می‌بینیم همه‌اش نو می‌ماند و لایش باز نمی‌شود چون حالت انبار كتاب را دارد این در حقیقت كتابخانه نیست انبار كتاب است (صحیح است) برای كتابخانه باید تبلیغ كرد و مشتری پیدا كرد و بازاریابی و راهنمایی كرد و امكان استفاده از كتاب را برای مردم فراهم كرد، متأسفانه ساعات استفاده از كتابخانه كمتر از ساعات كار اداری است و هر كس كه كارمند است از استفاده از كتابخانه محروم است چون كتابخانه دیرتر از شروع كار او باز و زودتر بسته می‌شود پس طبعاً این طبقه از مطالعه در كتابخانه محروم می‌شوند باید ترتیبی داد كه كتابخانه دو ساعت زودتر از ادارات شروع و دو ساعت دیرتر تعطیل شود برای اینكه این عده‌ای كه در جاهای دیگر كار می‌كنند بتوانند بروند كتابخانه و كتاب بگیرند كتابخانه حتی روز جمعه باید باز شود تالارهای مرجع كتابخانه در همه ساعات باید باز باشد برای اینكه مردم بتوانند مراجعه كنند شاید عده‌ای این ایراد را بگیرند كه در ایران عده كتابخوان كم است و امكان كتاب خواندن نیست كتاب‌ها روز به روز گران‌تر می‌شود و هیچ نوع كنترل در این زمینه به عمل نمی‌آید ظرفیت كتابخانه‌ها ناچیز است و در این مورد هم قدمی برداشته نشده.

كسی كه می‌خواهد كتاب را بخرد با گرانی روبه‌رو است و آن كه می‌خواهد از كتابخانه استفاده كند درهای كتابخانه چنانچه باید و شاید به رویش باز نیست، سختگیری‌های بی‌موردی هست من به چندین كتابخانه در خارج سر زدم همه جا از من پرسیدند چه می‌خواهی؟ كسی نگفت كه هستی فقط می‌خواستند كمك كنند انواع و اقسام كاتالوگ‌ها را نشان می‌دادند بدون این كه بپرسند كی هستی؟ و طبق آئین‌نامه دولتی عكس و شناسنامه و رونوشت و هزار چیز دیگر می‌خواهند تا به كتابخانه راه بدهند. این راهش نیست باید كتابخانه درش باز باشد به هر حال در مورد كتابخانه مجلس شورای ملی این گنجینه‌ای است كه باید از آن استفاده شود. یك زمینی در مجاورت كتابخانه مجلس اگر بشود همان فرهنگستان سابق را مجوزش را تحصیل بكنیم و در اختیار بگیریم و چندین طبقه سالن‌های بزرگ برای كتابخانه در نظر بگیریم و گنجینه‌ای ترتیب بدهیم كه استفاده عمومی به عمل بیاید این یك جنبه استفاده است از كتابخانه مجلس شورای ملی من با نهایت علاقه‌ای كه نسبت به كاركنان كنونی نمی‌دانم باید دیدمان را در مورد استفاده از كتابخانه‌های كشور عوض كنیم و از جمله در مورد استفاده از كتابخانه مجلس شورای ملی اما استفاده از كتابخانه مجلس شورای ملی یك جبه خاص دارد كه در ارتباط با قسما اول عرایضم هست یعنی اولین جایی كه می‌تواند نمایندگان مجلس را از لحاظ اطلاعات و بررسی‌ها تغذیه كند كتابخانه خود مجلس است. منتهی برای این كار باید ارگانیزه بشود و سازمان پیدا كند. باید یك عده كارشناس خاص استخدام و تربیت كرد و بعد ما نمایندگان با ایشان كار كنیم و سپس وقتی مثلاً لایحه مالك و مستأجر می‌آید باید از این كارشناسان، تمام سوابق حقوقی این كار را بخواهیم و بعد مطالعات اجتماعی را هم كه نسبت به این موضوع در این كشور شده است بخواهیم اگر ما در اینجا یك سلسله كارشناس داشته باشیم و سازمانی برای این كار داشته باشیم می‌توانیم تمام اطلاعات را كه در این مملكت با خرج این ملت تهیه شده جمع‌آوری كنیم، ملاحظه كنیم و مورد استفاده قرار بدهیم. و در این صورت كم‌كم اطلاعات ما و سازمان‌های هماهنگ با آن كسانی خواهد شد كه تصمیم می‌گیرند و دیگر این عدم توازن قوای مملكتی به وجوه نخواهد آمد بنابراین به این جهت بود كه هم خواستم راجع‌به تجدید سازمان كتابخانه عنایتی شود تا بتوانیم كارشناسانی داشته باشیم كه بررسی مقدماتی را انجام دهند و خودمان هم رویه بررسی‌مان را عوض كنیم و بیشتر متكی باشیم بر مطالعاتی كه مبتنی بر آخرین اسناد و مدارك باشد و كمتر متكی به اسناد خودمان در این صورت خواهیم توانست هم‌پای جهان جدید گام برداریم یك نكته دیگر در مورد روابط عمومی است، در دوره ۲۲ بنده خاطرم هست كه كمیسیون مخصوصی مأمور بررسی خدمات عمومی شد. البته قدم‌هایی هم برداشت این یك ضرورت هست مجلس در واقع یك قبله‌گاهی است برای ملت ایران. در اینجا خاطرات و سابقه مبارزاتش هست این خانه پاسدار قوانین این ملت است اینجا را می‌بایست مردم بشناسند و باید مراجعه كنند بسیار لازم و بجاست كه ما بتوانیم ترتیبی بدهیم طوری كه به كار داخلی مجلس شورای ملی صدمه‌ای هم نخورد كه به تناسب یك تعدادی از دیداركنندگان مجلس را بپذیریم و به وسیله آنهایی كه جوانتر هستند یك سلسله اطلاعات از گزارش. كار كمیسیون‌های مجلس شورای ملی به آنها بدهیم و این‌طور فكر نكنیم كه مجلس شورای ملی این‌قدر مشغول است كه احتیاج به هیچ‌گونه معرف دیگری ندارد باید یك ارتباط دائمی میان همه مردم مخصوصاً نسل جوان و مجلس باشد باید آنها مشتاق زیارت مجلس باشند و ما هم باید آماده پذیرایی و تغذیه فكری آنها باشیم. ما در اینجا برای چه نشستم و چه می‌كنیم؟ متشكرم (احسنت).

رئیس - از راهنمایی‌ها و فرمایشات آقای دكتر عاملی بسیار متشكرم البته از نظریات جنابعالی در موقع تدوین آئین‌نامه استخدامی استفاده خواهیم كرد و خدمت همكاران محترم نیز عرض می‌كنم كه ما همیشه برای اجرای نظرات و فرمایشات شما آماده هستیم. با وضع كنونی آنچه برای ما مقدور باشد انجام خواهیم داد و آنچه را كه قرار بشود در آئین‌نامه منظور بشود منظور خواهیم كرد تا در آینده این‌گونه نقایص وجود نداشته باشد (احسنت) آقای رحیمی لاریجانی فرمایشی دارید بفرمایید.

رحیمی لاریجانی - جناب آقای رئیس، همكاران محترم، مقام ریاست در جواب آقای دكتر دادفر مطلبی كه لازم بود فرمودند و حق مطلب را ادا كردند و جای مطلبی برای بنده باقی نیست ولی بنده به عنوان مخبر كمیسیون محاسبات و بنا به تقاضای همكارانم در كمیسیون محاسبات لازم بود گزارش مختصری در دو سه دقیقه به عرض برسانم، مقام ریاست اشاره فرمودند به همكاری‌های كمیسیون محاسبات، ولی در سال گذشته وقتی در موقع طرح بودجه مجلس شورای ملی مسئله تدوین یك آئین‌نامه و سازمانی برای مجلس شورای ملی مطرح شد و نمایندگان محترم لزوم این امر را تأیید فرمودند، مقام ریاست هم تأكید فرمودند كه این كار انجام بگیرد در سال ۲۵۳۵ در سالی كه امروز ۲۶ اسفند است كمیسیون محاسبات ۳۲ جلسه رسمی تشكیل داد و از تمام كارشناسان استخدامی و دولتی استفاده شد حتی از سازمان‌های پارلمانی كشورهای مجاور و همسایه ایران استفاده شد همچنین از همكاران محترم دعوت شد تشریف آوردند و ما را ارشاد كردند و خود اعضا هیئت رئیسه در جلسه‌های متعدد، مخصوصاً آقایان كارپردازها تشریف آوردند و در نتیجه آئین‌نامه‌ای تدوین شد و تقدیم مقام ریاست شد به‌طوری كه مقام ریاست كتباً از همكاری جنبی كمیسیون محاسبات تقدیر فرمودند (صحیح است) بنابراین از طرف كمیسیون محاسبات خواستم به عرض برسانم همان‌طور كه می‌دانید این كمیسیون كارش را انجام داده و در آینده نیز هر موقع لازم باشد از همكاری دریغ نخواهد كرد البته اطلاع دارید كه تدوین و تصویب آئین‌نامه از وظایف هیئت رئیسه و كارپردازان است و مطابق معمول این كار انجام شده است ولی كمیسیون محاسبات در اجرای اوامر مقام ریاست باز به‌طور جنبی همه‌گونه فعالیت را انجام داده و خواهد داد و همین‌طور در نامه‌ای كه مقام ریاست مرقوم فرموده بودند از كمیسیون محاسبات خواسته شده بود طرح سازمان را تهیه كنیم و تقدیم كنیم و این كار را هم خواهیم كرد (احسنت) و با تأیید و تأكید خود مقام ریاست انشاءالله در سه ماهه اول سال اقدامات لازم‌تر انجام خواهد شد كه مجلس شورای ملی از لحاظ آینده‌نگری و از لحاظ وضع موجود وضع بسیار مناسبی پیدا كند (احسنت).

رئیس - نظر دیگری در كلیات لایحه نیست؟ (اظهاری نشد) به ورود در شور مواد رأی می‌گیریم خانم‌ها و آقایانی كه موافقند خواهش می‌كنم قیام فرمایند (اكثر برخاستند) تصویب شد ماده اول قرائت می‌شود.

(به شرح زیر خوانده شد)

ماده ۱ - برای پرداخت هزینه‌های پرسنلی و اداری یك‌ساله ۲۵۳۶ مجلس شورای ملی مبلغ ۰۰۰/۰۰۰/۸۵ ریال به كارپردازی مجلس شورای ملی اعتبار داده می‌شود كه با تصویب هیئت رئیسه مجلس شورای ملی به مصرف برسد.

رئیس - در ماده اول نظری نیست؟ (اظهاری نشد) به ماده اول رأی می‌گیریم خانم‌ها و آقایانی كه موافقند خواهش می‌كنم قیام فرمایند (اكثر برخاستند) تصویب شد. ماده ۲ قرائت می‌شود.

(به شرح زیر خوانده شد)

ماده ۲ - برای هزینه‌های تعمیراتی و تجهیزات و خرید اراضی و خانه‌ها و سرقفلی مغازه‌های قسمت شرق مجلس و دستمزد مهندسین مشاور مبلغ ۰۰۰/۰۰۰/۳۰ ریال به كارپردازی مجلس شورای ملی اعتبار داده می‌شود كه با تصویب هیئت رئیسه مجلس شورای ملی به مصرف برسد.

رئیس - در ماده ۲ نظری نیست؟ (اظهاری نشد) به ماده ۲ رأی می‌گیریم خانم‌ها و آقایانی كه موافقند خواهش می‌كنم قیام فرمایند (اكثر برخاستند) تصویب شد ماده ۳ قرائت می‌شود.

(به شرح زیر خوانده شد)

ماده ۳ - به كارپردازی مجلس شورای ملی اجازه داده می‌شود آئین‌نامه استخدامی كاركنان مجلس شورای ملی را تهیه كرده و پس از تصویب هیئت رئیسه مجلس شورای ملی آن‌را به مورد اجرا بگذارد.

رئیس - در ماده ۳ نظری نیست؟ (اظهاری نشد) به ماده رأی می‌گیریم خانم‌ها و آقایانی كه موافقند خواهش می‌كنم قیام فرمایند (اكثر برخاستند) تصویب شد، در كلیات آخر لایحه نظری نیست؟ (اظهاری نشد) نسبت به این لایحه با ورقه اخذ رأی می‌شود.

(اسامی خانم‌ها و آقایان نمایندگان به ترتیب آتی وسیله منشیان مجلس آقایان مهندس صائبی و دكتر رئیسی در محل نطق اعلام و اخذ رأی به عمل آمد).

موافقین

آقایان - اخلاقپور - جهانشاه افشار - بسیج خلخالی - پیر - سید محمدكاظم جزایری - آزموده - ادیب مجلسی - سیف‌الله افشار - دكتر بقایی یزدی - خسروی دارانی - اربابی اناری - بانو افشار جعفری - بنكدارپور - پیشوایی - جلالیان - خطیبی - آستانه‌ای - الداغی - دكتر تجدد - جندقی - خلیل‌زاده شیرازی - آشوریان - اسحقی كاهكش - الموتی - دكتر بهادری - تدین - جعفر جوادی - خورشید - آصف - اسحقی‌نژاد - امیر عشایری - بهار - تربتی - سعید جوادی - دادفر - عبدالهادی آقایان - محمد اسدی - اوحدی - بهارلو - تژده - جوكار - دانشمند - بانو اما آقایان - بانو اسدی - اهری - بهبهانی - تقوی لاریجانی - بانو جهانبانی - دانشی - آلتی جعفر بای - ملك‌منصور اسفندیاری - ایلخانی - بهره‌مند - تقی‌زاده منظری - جهانشاهی - بانو داودی - آموزگار - اسكندری - بانو بابان - بهنیا - توتونچی افشار - چلاجور - درودی - اسكویی - بارك زهی - بیات - توتونچیان - دكتر چهرازی - دلخوش فومنی - بانو ابتهاج سمیعی - اشرفی - باقرزاده - توكلی - حاتمی - دولتی - ابطحی - فهلیانی - دكتر اعتمادی - باقری - پردلی - حجتی - منوچهر دهقان - ابوالهدی لنگرودی - اعظمی باوندپور - دكتر برومند - جاف - حریری - دهقان‌نژاد - اجاق - محمدصادق افتخار - پزشكی - جباری - حیدرزاده امین - ذوالفقاری - اخباری - جواد افتخاری - بزرگ‌زاده - پوربردباری - سید محمد جزایری - حیدری - راشدی - ساگینیان - شادلو - صدر - عباس‌میرزایی - قدمی - صدری كیوان - دكتر رئیسی - ستاری - شادمان ولوی - دكتر صدیق اسفندیاری - دكتر عدل - قرایی - لیقوانی- رئیسی اردكانی - سترك دره‌شوری - شریعت - صدیق‌زاده - بانو عدیلی - قراچورلو - لیوانی - دكتر رحمانی - دكتر ستوده - بانو صنیع - عطارد - قراگزلو شجاعی - ماحوزی - رحیم‌زاده خویی - سرهنگ‌زاده - بانو ضرایی - محمدحسین غضنفری - قربانی‌نسب - مافی - رحیمی لاریجانی - سعادت‌فر - شهبازی - دكتر ضیایی - غلامرضا غضنفری - قریشی - مانی - دكتر رشید یاسمی - شهرستانی - طباطبایی - دكتر فرزان امیری - قوامی - متولی - رضوانی - عبداللطیف شیخ‌الاسلامی - دكتر طبیب - فرمان - كاسمی - مجتبایی - رضوی‌نژاد - مهدی شیخ‌الاسلامی - طرفی - دكتر فروزین - كاشفی - دكتر رفعت - شیخ‌الاسلامی بانه - طغیانی دولت‌آبادی - فرهنگ بیگوند - سیدكریم كاظمی - دكتر محققی - رفعتی - بانو سلیلی - ظفری - محمد خانلوی عشایری - رهبر - سلیمانی - عابدی - دكتر فیروزآبادی - دكتر محمدی كوشكی - ریاضی - صائبی - قائمی - كسرایی - محمودیان - ریگی - سلیمی - منصور صادقی - عالمی - قادری - بانو كمالی‌آزاد - بانو مشایی - بانو زاهدی - سیدكلال - نوذر صادقی - ابوالحسن عاملی - قاسم‌زاده - كمیلی‌زاده - دكتر مشیر - زرگرزاده - سیدی - صبوری یزدی - دكتر عاملی تهرانی - قاسمی - كهن - مظهری - ساری اصلانی - سیفی اینانلو - صحرایی - عباس عطایی - قاضی - معتضدی - معززی - دكتر مهر - نصیری‌زاده - وزیری - مهرزاد - نظمی - وشمگیر - معینی قراگزلو - میرزالو - نواب‌صفا - وكیل گیلانی - ملكشاهی - میرعرب رضی - بانو هاشمی - منتظری - میرلاشاری - محمد نوری - هاشمی میاندوآب - دكتر منصور - مجتبی نوری - هرزندی - ناظمی - نوری اسفندیاری - یاسینی - محمدحسین موسوی - بانو نجیمی نائینی - دكتر واحدی - بانو وحیدی - پرفسور یغمایی - یگانه.

(آراء داده شده شماره شد و نتیجه به قرار زیر اعلام گردید).

آراء موافق: ۲۳۲ رأی.

رئیس - لایحه با ۲۳۲ رأی موافق، به اتفاق آرا، تصویب شد به كارپردازی مجلس شورای ملی ابلاغ می‌شود.

موافقین

آقایان - اخلاقپور - جهانشاه افشار - بسیج خلخالی - پیر - سید محمدكاظم جزایری - آزموده - ادیب مجلسی - سیف‌الله افشار - دكتر بقایی یزدی - خسروی دارانی - اربابی اناری - بانو افشار جعفری - بنكدارپور - پیشوایی - جلالیان - خطیبی - آستانه‌ای - الداغی - دكتر تجدد - جندقی - خلیل‌زاده شیرازی - آشوریان - اسحقی كاهكش - الموتی - دكتر بهادری - تدین - جعفر جوادی - خورشید - آصف - اسحقی‌نژاد - امیر عشایری - بهار - تربتی - سعید جوادی - دادفر - عبدالهادی آقایان - محمد اسدی - اوحدی - بهارلو - تژده - جوكار - دانشمند - بانو اما آقایان - بانو اسدی - اهری - بهبهانی - تقوی لاریجانی - بانو جهانبانی - دانشی - آلتی جعفر بای - ملك‌منصور اسفندیاری - ایلخانی - بهره‌مند - تقی‌زاده منظری - جهانشاهی - بانو داودی - آموزگار - اسكندری - بانو بابان - بهنیا - توتونچی افشار - چلاجور - درودی - اسكویی - بارك زهی - بیات - توتونچیان - دكتر چهرازی - دلخوش فومنی - بانو ابتهاج سمیعی - اشرفی - باقرزاده - توكلی - حاتمی - دولتی - ابطحی - فهلیانی - دكتر اعتمادی - باقری - پردلی - حجتی - منوچهر دهقان - ابوالهدی لنگرودی - اعظمی باوندپور - دكتر برومند - جاف - حریری - دهقان‌نژاد - اجاق - محمدصادق افتخار - پزشكی - جباری - حیدرزاده امین - ذوالفقاری - اخباری - جواد افتخاری - بزرگ‌زاده - پوربردباری - سید محمد جزایری - حیدری - راشدی - ساگینیان - شادلو - صدر - عباس‌میرزایی - قدمی - صدری كیوان - دكتر رئیسی - ستاری - شادمان ولوی - دكتر صدیق اسفندیاری - دكتر عدل - قرایی - لیقوانی رئیسی اردكانی - سترك دره‌شوری - شریعت - صدیق‌زاده - بانو عدیلی - قراچورلو - لیوانی - دكتر رحمانی - دكتر ستوده - بانو صنیع - عطارد - قراگزلو شجاعی - ماحوزی - رحیم‌زاده خویی - سرهنگ‌زاده - بانو ضرایی - محمدحسین غضنفری - قربانی‌نسب - مافی - رحیمی لاریجانی - سعادت‌فر - شهبازی - دكتر ضیایی - غلامرضا غضنفری - قریشی - مانی - دكتر رشید یاسمی - شهرستانی - طباطبایی - دكتر فرزان امیری - قوامی - متولی - رضوانی - عبداللطیف شیخ‌الاسلامی - دكتر طبیب - فرمان - كاسمی - مجتبایی - رضوی‌نژاد - مهدی شیخ‌الاسلامی - طرفی - دكتر فروزین - كاشفی - دكتر رفعت - شیخ‌الاسلامی بانه - طغیانی دولت‌آبادی - فرهنگ بیگوند - سیدكریم كاظمی - دكتر محققی - رفعتی - بانو سلیلی - ظفری - محمد خانلوی عشایری - رهبر - سلیمانی - عابدی - دكتر فیروزآبادی - دكتر محمدی كوشكی - ریاضی - صائبی - قائمی - كسرایی - محمودیان - ریگی - سلیمی - منصور صادقی - عالمی - قادری - بانو كمالی‌آزاد - بانو مشایی - بانو زاهدی - سیدكلال - نوذر صادقی - ابوالحسن عاملی - قاسم‌زاده - كمیلی‌زاده - دكتر مشیر - زرگرزاده - سیدی - صبوری یزدی - دكتر عاملی تهرانی - قاسمی - كهن - مظهری - ساری اصلانی - سیفی اینانلو - صحرایی - عباس عطایی - قاضی - معتضدی - معززی - دكتر مهر - نصیری‌زاده - وزیری - مهرزاد - نظمی - وشمگیر - معینی قراگزلو - میرزالو - نواب‌صفا - وكیل گیلانی - ملكشاهی - میرعرب رضی - بانو هاشمی - منتظری - میرلاشاری - محمد نوری - هاشمی میاندوآب - دكتر منصور - مجتبی نوری - هرزندی - ناظمی - نوری اسفندیاری - یاسینی - محمدحسین موسوی - بانو نجیمی نائینی - دكتر واحدی - بانو وحیدی - پرفسور یغمایی - یگانه.

- تقدیم لایحه اصلاح بودجه پیشنهادی وزارت جنگ برای بودجه مصوب سال ۲۵۳۵ و اصلاح بودجه پیشنهادی وزارت مسكن و شهرسازی برای بودجه مصوب سال ۲۵۳۵، به وسیله آقای دكتر شادمان وزیر مشاور و معاون پارلمانی نخست‌وزیر

۶- تقدیم لایحه اصلاح بودجه پیشنهادی وزارت جنگ برای بودجه مصوب سال ۲۵۳۵ و اصلاح بودجه پیشنهادی وزارت مسكن و شهرسازی برای بودجه مصوب سال ۲۵۳۵، به وسیله آقای دكتر شادمان وزیر مشاور و معاون پارلمانی نخست‌وزیر.

رئیس - آقای دكتر شادمان بفرمایید.

دكتر شادمان (وزیر مشاور معاون پارلمانی نخست‌وزیر) - با اجازه مقام ریاست لایحه اصلاح بودجه پیشنهادی وزارت جنگ برای بودجه مصوب سال ۲۵۳۵ همچنین لایحه اصلاح بودجه پیشنهادی وزارت مسكن و شهرسازی برای بودجه مصوب سال ۲۵۳۵ را برای بررسی و تصویب كمیسیون بودجه تقدیم می‌كنم.

رئیس - لوایح به كمیسیون بودجه ارجاع می‌شود.

- طرح گزارش شور اول كمیسیون امور استخدام و سازمان‌های اداری راجع‌به اساسنامه شركت ملی نفت ایران

۷- طرح گزارش شور اول كمیسیون امور استخدام و سازمان‌های اداری راجع‌به اساسنامه شركت ملی نفت ایران.

رئیس - گزارش شور اول اساسنامه شركت ملی نفت ایران مطرح است قرائت می‌شود.

(به شرح زیر خوانده شد)

گزارش شور اول از كمیسیون امور استخدام و سازمان‌های اداری مجلس شورای ملی

كمیسیون امور استخدام و سازمان‌های اداری در جلسات عدیده با حضور نمایندگان دولت لایحه شماره ۲۴۱۸۲ مورخ ۱۵/۴/۲۵۳۵ مربوط به لایحه قانون اساسنامه شركت ملی نفت ایران كه در جلسه روز سه‌شنبه ۱۵/۴/۲۵۳۵ تقدیم و به شماره ۳۷۰ چاپ گردیده است. مورد رسیدگی قرار داد و در جلسه ۱۸/۱۲/۲۵۳۵ با اصلاحاتی تصویب كرد.

اینك گزارش شور اول آن‌را به مجلس شورای ملی تقدیم می‌دارد.

مخبر كمیسیون امور استخدام و سازمان‌های اداری - كیومرث وشمگیر.

گزارش شور اول از كمیسیون امور اقتصادی و دارایی به مجلس شورای ملی

كمیسیون امور اقتصادی و دارایی در جلسه ۱۸/۱۲/۲۵۳۵ با حضور نمایندگان دولت لایحه قانون اساسنامه شركت ملی نفت ایران را مورد رسیدگی قرار داد و با اصلاحاتی كه بعداً به تأیید كمیسیون امور استخدام و سازمان‌های ادرای رسید به تصویب رسانید.

اینك گزارش آن‌را به مجلس شورای ملی تقدیم می‌دارد.

مخبر كمیسیون امور اقتصادی و دارایی - محمدعلی ادیب‌مجلسی.

گزارش شور اول از كمیسیون دادگستری به مجلس شورای ملی

كمیسیون دادگستری در جلسه ۲۲/۱۲/۲۵۳۵ با حضور نمایندگان دولت لایحه قانون اساسنامه شركت ملی نفت ایران را مورد رسیدگی قرار داد و با اصلاحاتی كه بعداً به تأیید كمیسیون امور استخدام و سازمان‌های اداری رسید تصویب كرد.

اینك گزارش آن‌را به مجلس شورای ملی تقدیم می‌دارد.

مخبر كمیسیون دادگستری - عنایت‌الله قائمی.

رئیس - كلیه لایحه مطرح است نظری نیست؟ (اظهاری نشد) به ورود در شور اول مواد رأی می‌گیریم خانم‌ها و آقایانی كه موافقند خواهش می‌كنم قیام فرمایند (اكثر برخاستند) تصویب شد. ماده اول قرائت می‌شود.

(به شرح زیر خوانده شد)

ماده ۱ - شركت ملی نفت ایران كه به موجب قانون مورخ نهم اردیبهشت (۱۳۳۰) ۲۵۱۰ تأسیس گردیده و در این اساسنامه از این پس شركت نامیده می‌شود، شركت سهامی بازرگانی است كه عملیات خود را با توجه به وظایف و حقوق و اختیارات مقرر در قانون نفت مصوب هشتم مرداد (۱۳۵۳) ۲۵۳۵ و سایر قوانین خاص مربوط به نفت و گاز و پتروشیمی طبق مقررات این اساسنامه اجرا می‌نماید.

رئیس - در ماده اول نظری نیست؟ (اظهاری نشد) ماده ۲ قرائت می‌شود.

(به شرح زیر خوانده شد)

ماده ۲ - مركز اصلی شركت تهران است و شركت می‌تواند شعب یا نمایندگی‌هایی برای اجرای عملیات مقرر در این اساسنامه در داخل و خارج كشور تأسیس نماید.

رئیس - در ماده ۲ نظری نیست؟ (اظهاری نشد) ماده ۳ قرائت می‌شود.

(به شرح زیر خوانده شد)

ماده ۳ - سرمایه شركت یك‌صد هزار تومان ریال است كه متقسم به ده هزار سهم ده میلیون ریالی با نام بوده و پنجاه درصد آن پرداخت گردیده است.

صاحب سهام متعهد است كه قسمت پرداخت شده سرمایه را به تقاضای هیئت‌مدیره و تصویب مجمع عمومی پرداخت كند.

افزایش سرمایه منوط به پیشنهاد هیئت‌مدیره و تأیید مجمع عمومی و تصویب نهایی هیئت وزیران خواهد بود.

كلیه سهام شركت متعلق به دولت ایران و غیرقابل انتقال است.

رئیس - در ماده ۳ نظری نیست؟ (اظهاری نشد) ماده ۴ قرائت می‌شود.

(به شرح زیر خوانده شد)

ماده ۴ - وظیفه اصلی شركت عبارت است از اعمال حق مالكیت ملت ایران نسبت به منابع نفتی و گازی سرتاسر كشور و فلات قاره و موضوع آن اشتغال به عملیات نفت و گاز و پتروشیمی و صنایع وابسته در داخل و خارج كشور به شرح زیر می‌باشد.

الف - تفحص و نقشه‌برداری و اكتشاف و استخراج هیدروكاربورهای طبیعی دیگر اعم از مایع و جامد (به استثنای ذغال‌سنگ) و ساختن و عمل آوردن هر نوع فرآورده‌های اصلی نفتی از قبیل گاز و گاز مایع و انواع مشتقات گاز و اقسام بنزین و اقسام نفت سفید و نفت گاز و نفت‌های سوخت و قیر و آسفالت و هر نوع مواد نفتی كه تولید نیرو نماید. همچنین هرگونه عملیات به منظور قابل عرضه كردن مواد مزبور و حمل‌ونقل و پخش و صدور و فروش آنها در داخل و خارج كشور.

اشتغال به امور فوق‌الذكر در سراسر كشور و فلات قاره منحصراً به عهده شركت می‌باشد مگر در مواردی كه به موجب قوانین جداگانه مشاركت مؤسسات دیگر در بعضی از این امور تجویز شده و یا بشود و در این صورت شركت نظارت كامل در حسن‌جریان امور مزبور به عمل خواهد آورد.

ب - ساختن فرآورده‌های فرعی و مشتقات نفت از قبیل روغن موتور و گریس و پارافین و وازلین و حمل‌ونقل و پخش و صدور و فروش آنها در داخل و خارج كشور.

اشتغال اشخاص حقیقی و حقوقی و مؤسسات خصوصی به این امور در هر مورد منوط به موافقت شركت و تحصیل پروانه مخصوص از وزارت صنایع و معادن خواهد بود و شركت به منظور تطبیق این‌گونه فرآورده‌ها با استانداردهای ملی یا بین‌المللی نظارت لازم را اعمال خواهد كرد و تعیین قیمت این فرآورده‌ها برای عرضه در بازار داخلی توسط وزارت صنایع و معادن و وزارت بازرگانی با مشورت شركت صورت خواهد كرد.

در صورتی كه اشخاص و مؤسسات كه به موجب قسمت اخیر فوق اقدام به تهیه فرآورده‌های فرعی و مشتقات نفتی می‌كنند ضمن عملیات خود مقدار فرآورده‌های اصلی مذكور در بند الف فوق را كه در انحصار شركت است تولید كنند پخش و فروش و صدور مواد مذكور در هر مورد موكول با اجازه شركت و طبق مقرراتی خواهد بود كه شركت ابلاغ كند.

ج - مراقبت و اهتمام و اقدام مقتضی برای توسعه و پیشرفت صنعت نفت و صنایع وابسته به آن از لحاظ علمی و فنی و بازرگانی و اقتصادی و غیره.
د - حفظ مخازن زیرزمینی نفت و گار و هیدروكاربورهای دیگر و اتخاذ تدابیر لازم برای جلوگیری از تلف‌شدند مواد مذكور و بهره‌برداری صحیح این ذخایر نفتی در سراسر كشور و فلات قاره.
ﻫ - هر گونه فعالیت در رشته‌های صنعت پتروشیمی و صنعت گاز و صنایع وابسته به آنها.
و - مبادرت به اقدامات عمرانی و كشاورزی و دامداری در مواردی كه برای انجام فعالیت‌های نفتی، در حوزه‌های عملیاتی شركت لازم باشد.
ز - مبادرت به هر گونه فعالیت صنعتی و یا بازرگانی دیگر با تصویب مجمع عمومی.

«در ساعت یازده و سی‌دقیقه آقای رئیس كرسی ریاست را ترك كردند و آقای دكتر حسین خطیبی (نائب رئیس) اداره جلسه را به عهده گرفت»

نائب رئیس - در ماده ۴ نظری نیست؟ (اظهاری نشد) ماده ۵ قرائت می‌شود.

(به شرح زیر خوانده شد)

ماده ۵ - به منظور تأمین مقاصد و انجام عملیات مذكور در ماده ۴ شركت دارای حقوق و اختیارات زیر می‌باشد:

الف - ایجاد شركت‌های فرعی و شركت‌های وابسته و شعب و نمایندگی‌ها در ایران و خارج از ایران با انحلال آنها.

منظور از شركت فرعی مذكور در این اساسنامه شركتی است كه:

۱- كلیه سهام آن متعلق به شركت ملی نفت ایران باشد.
۲- كلیه سهام آن متعلق به یك یا چند شركتی باشد كه كلیه سهام آن متعلق به شركت ملی نفت ایران باشد.

منظور از شركت وابسته مذكور در این اساسنامه هر شركتی است كه قسمتی از سهام آن متعلق به شركت ملی نفت ایران با شركت‌های فرعی آن باشد.

ب - انعقاد قراردادهای همكاری و مشاركت با اشخاص و مؤسسات در داخل و خارج ایران و همچنین خریداری و تملك سهام شركت‌های دیگر با حق فروش و انتقال آنها.

انعقاد قرارداد به منظور اجرای عملیات اكتشاف و توسعه منابع نفت خام و گاز طبیعی و همچنین مشاركت برای ایجاد پالایشگاه در داخل كشور كه مشمول مقررات قانون نفت خواهد بود.

قراردادهایی كه به منظور تولید و پخش و حمل‌ونقل و تصفیه و صدور و فروش فرآورده‌های گازی و پتروشیمی بین یكی از شركت‌های فرعی شركت با اشخاص و مؤسسات ایرانی یا خارجی منعقد می‌شود پس از تصویب مجمع عمومی شركت فرعی مربوط و با رعایت مقررات قانون جلب و حمایت سرمایه‌های خارجی قابل اجرا خواهد بود.

شركت با تصویب مجمع عمومی می‌تواند هر یك از شركت‌های وابسته را كه برای فعالیت در رشته‌های صنایع نفت، پتروشیمی و گاز ایجاد می‌شود (به شرط آنكه مالكیت بیش از پنجاه درصد سهام آنها متعلق به شركت باشد) از مزایایی كه به موجب این اساسنامه جهت شركت مقرر شده است برخوردار نماید. شركت‌های فرعی شركت كه تحت قوانین ایران تشكیل گردد از كلیه معافیت‌ها و مزایای مقرر در این اساسنامه بهره‌مند خواهند بود.

مؤسسات و اشخاص خارجی (اعم از حقیقی یا حقوقی كه در اجرای عملیات موضوع این ماده با شركت یا شركت‌های فرعی آن قرارداد منعقد می‌نمایند به شرط معامله متقابل از شمول تبصره ۲ ماده ۳ قانون جلب و حمایت سرمایه‌های خارجی و بند ج ماده یك آئین‌نامه اجرای قانون جلب و حمایت سرمایه‌های خارجی مصوب كمیسیون‌های مجلسین مستثنی خواهند بود.

در مورد هر قرارداد نفتی كه دولت نیز علاوه بر شركت به عنوان طرف اول آن‌را امضا كرده است شركت به عنوان نماینده دولت عمل خواهد كرد.

مجامع عمومی شركت‌های فرعی گاز و پتروشیمی می‌توانند برحسب اقتضا اصلاحات و تغییرات لازم را در قراردادهای مشاركتی كه مقدم بر تاریخ تصویب این اساسنامه به موجب قانون توسعه صنایع پتروشیمی مصوب تیرماه ۱۳۴۴ (۲۵۲۴) و قانون توسعه صنعت گاز مصوب اردیبهشت‌ماه ۱۳۵۱ (۲۵۳۱) منعقد گردیده و به تصویب مقامات مقرر در آن قوانینی رسیده است به عمل آورند. اصلاحات و تغییرات مزبور با توجه به ماده ۲۹ قانون نفت مصوب ۸ مرداد ۱۳۵۳ (۲۵۳۳) بعد از تأیید هیئت وزیران به موقع اجرا گذارده خواهد شد. شركت‌های فرعی مذكور گزارش این‌گونه اصلاحات و تغییرات را ظرف مدت سه ماه از تاریخ تأیید از طریق دولت به مجلسین خواهند داد.

شركت می‌تواند با تصویب مجمع عمومی برحسب مصلحت و اقتضا در مورد بعضی از شركت‌های فرعی و وابسته كه در ساختن فرآورده‌های فرعی موضوع بند ب ماده ۴ و با محصولات پتروشیمی فعالیت می‌كنند تا ۹۹ درصد سهام متعلق به خود را طبق قانون گسترش مالكیت واحدهای تولیدی به كاركنان ایرانی شركت‌های مزبور و یا ایرانیان دیگر به فروش برساند.

ج - خرید و فروش و اجازه و استجاره هرگونه مال اعم از منقول و غیرمنقول و همچنین تحصیل هرگونه مال و یا حقی كه طبق قوانین كشوری به شركت منتقل می‌گردد.

واگذاری بلاعوض اموال شركت به ادارات و مؤسسات دولتی و وابسته به دولت و شهرداری‌ها و همچنین مؤسست فرهنگی و اجتماعی و خیریه و مذهبی كه طبق قوانین ایران تشكیل شده‌اند منوط به تصویب هیئت‌مدیره خواهد بود.

د - گرفتن و دادن اعتبار و یا وام در داخل و یا خارج كشور به منظور اجرای مقاصد شركت.

دادن وام و اعتبار در خارج و با گرفتن وام و اعتبار از خارج كشور با موافقت وزارت امور اقتصادی و دارایی و تصویب مجمع عمومی نمایندگان صاحب سهام خواهد بود.

اعطا وام و اعتبار در داخل كشور در حدود بودجه مصوب شركت خواهد بود.

ﻫ - انجام مطالعات و تحقیقات و بررسی‌های فنی و علمی و بازرگانی و اقتصادی.
و - خرید و اجاره و تأسیس و تكمیل و توسعه و تعمیر و اداره كارخانه‌ها و دستگاه‌ها و تأسیسات و تهیه و ایجاد و اداره وسایل و تسهیلات حمل‌ونقل و ارتباط زمینی و دریایی و هوایی.

ایجاد و به كار انداختن راه‌آهن یا بندر و انواع سرویس‌های مخابراتی با سیم و بی‌سیم و هواپیمایی در مواردی كه عملیات شركت ایجاب نماید مشروط به اجازه قبلی دولت خواهد بود.

ز - اقدام به هرگونه عملیات برای استفاده از زمین‌هایی كه در اختیار شركت است به منظور انجام مقاصد مذكور در این اساسنامه.
ح - انعقاد قراردادهای استخدام یا خدمات یا مشاوره با مؤسسات و اشخاص اعم از داخلی و یا خارجی.
ط - تملك و ثبت پروانه‌های اختراع و تحصیل حق استفاده و هرگونه اطلاعات درباره اختراعات و طرح‌ها و طریقه‌های مربوط به صنع نفت و صنایع وابسته به آن.
ی - انعقاد قرارداد با خریداران به منظور صدور نفت خام و گاز و فرآورده‌های نفتی و مشتقات آن.
ك - شركت می‌تواند در مواردی كه مقتضی بداند برخی از عملیات خود را به وسیله نمایندگی‌ها و یا پیمانكاران به موقع اجرا بگذارد.

نائب رئیس - در ماده ۵ نظری نیست؟ (اظهاری نشد) ماده ۶ قرائت می‌شود.

(به شرح زیر خوانده شد)

ماده ۶ - در هر مورد كه اجرای عملیات شركت و یا عملیات هر یك از شركت‌های فرعی و وابسته آن مستلزم اعلام موافقت و یا انجام اقدامی از ناحیه دولتباشد شركت پیشنهاد لازم را جهت صدور دستور مقتضی به نخست‌وزیر تقدیم خواهد شد. لوایح مربوط به شركت توسط نخست‌وزیر یا وزیر امور اقتصادی و دارایی به مجلسین تقدیم خواهد شد.

نائب رئیس - در ماده ۶ نظری نیست؟ (اظهاری نشد) ماده ۷ قرائت می‌شود.

(به شرح زیر خوانده شد)

ماده ۷ - شركت مجاز است كه در مورد امور استخدامی و بازنشستگی و پس‌انداز و سایر امور كارگزینی كارمندان و آموزش و پرورش كاركنان خود آئین‌نامه‌های لازم را تدوین و پس از تصویب مجمع عمومی به موقع اجرا بگذارد. آئین‌نامه‌های مزبور برای شركت‌های فرعی و وابسته نیز لازم‌الرعایه خواهد بود.

نائب رئیس - در ماده ۷ نظری نیست؟ (اظهاری نشد) ماده ۸ قرائت می‌شود.

(به شرح زیر خوانده شد)

ماده ۸ - شركت مجاز است در مواردی كه به تشخیص هیئت‌مدیره ایرانیانی كه واجد شرایط و تجربیات لازم باشند یافت نشوند و یا استفاده از خدمات آنان عملاً میسر نباشد نسبت به استخدام كاركنان خارجی با توجه به قوانین و مقررات مربوط اقدام نماید. شركت هرگونه برنامه آموزشی و كارآموزی كه به منظور تشكیل كادر مجهز لازم برای صنعت نفت و بی‌نیاز شدن صنعت مزبور از استخدام كاركنان خارجی مقتضی بداند تنظیم و به موقع اجرا خواهد گذارد.

نائب رئیس - در ماده ۸ نظری نیست؟ (اظهاری نشد) ماده ۹ قرائت می‌شود.

(به شرح زیر خوانده شد)

ماده ۹ - شركت و شركت‌های فرعی آن از تسهیلات زیر استفاده خواهند نمود:

الف - بدون تحصیل پروانه ولی با انجام تشریفات گمركی آنچه را منحصراً برای عملیات خود در ایران ضروری بداند از قبیل ماشین‌آلات كارخانه‌ها و اجزای آن افزار و ادوات و قطعات یدكی - مواد شیمیایی و مواد معدنی - مصالح ساختمانی و اثاثیه - وسایل حمل‌ونقل - وسایل ایمنی و آموزشی - وسایل مخابراتی - خطوط لوله و تلمبه - تجهیزات بارگیری و اسكله - تأسیسات بندری - وسایل آزمایشگاه - دارو و كلیه لوازم طبی بیمارستان‌ها و درمانگاه‌ها از خارج كشور وارد نماید.

شركت‌های وابسته در مورد تحصیل پروانه ورود كالا از مقررات عمومی مملكتی استفاده خواهند نمود.

در مواردی كه دولت اخذ پروانه‌های مخصوص را مانند پروانه ورود مواد محترق و داروهای مخدر ضروری بداند شركت تشریفات اخذ پروانه را انجام خواهد داد.

شركت و شركت‌های فرعی و شركت‌های وابسته آن از مزایا و معافیت‌های مقرر در بند ج از ماده ۳ قانون تشویق صادرات و تولید مصوب ۴ اسفند ۱۳۳۳ (۲۵۱۳) و سایر قوانین مملكتی استفاده خواهند نمود. استفاده از معافیت مقرر در ماده ۹۷ اصلاحی قانون مالیات‌های مستقیم مصوب در مورد طرح‌های به‌خصوص منوط به پیشنهاد شركت و تصویب وزارت امور اقتصادی و دارایی خواهد داد.

شركت‌های وابسته كه پیش از تاریخ تصویب این اساسنامه طبق قراردادهای مصوب مجلسین و یا قراردادهایی كه به استناد قانون توسعه صنایع پتروشیمی مصوب تیر ماه ۱۳۴۴ (۲۵۲۴) و قانون توسعه صنعت گاز مصوب اردیبهشت‌ماه ۱۳۵۱ (۲۵۳۱) منعقد گردیده است به كار پرداخته‌اند كماكان از مزایا و معافیت‌های مقرر در قراردادهای مربوط به خود برخوردار خواهند بود.

ادارات گمرك ایران در ترخیص كالاهای وارداتی شركت و شركت‌های فرعی و وابسته آن حق اولویت قائل خواهند بود و كلیه تسهیلات لازم را در این باره فراهم خواهند آورد. كالاهای مزبور بدون احتیاج به ارائه مدرك مربوط به معافیت ترخیص خواهد شد و مدارك لازم در هر مورد حین یا پس از ترخیص به گمرك ارسال خواهد گردید.

شركت و شركت‌های فرعتی و وابسته آن می‌تواند كالاهایی را كه با استفاده از معافیت گمركی وارد نموده‌اند به یكدیگر انتقال دهند و این‌گونه انتقالات در حكم واردات مستقیم شركت انتقال گیرنده تلقی می‌شود.

كالاهایی كه شركت یا شركت‌های فرعی و وابسته به آن وارد نموده و بعداً به آن احتیاج نداشته باشند نسبت به فروش آن در داخل یا صدور آن به خارجه آزاد خواهند بود. ولی چنانچه كالاهای مذكور با معافیت از حقوق گمركی وارد شده باشد فروش آن در داخله مشروط به پرداخت حقوق گمركی است.

شركت مكلف است در مورد كالاهایی كه در داخل كشور تهیه می‌شود و از حیث قیمت و مقدار و نوع و مرغوبیت و مشخصات احتیاجات شركت را مرتفع می‌كند از محصولات و مصنوعات كشور استفاده كند.

ب - صادرات مواد نفتی از پرداخت حقوق گمركی و هر نوع مالیات و عوارض به دولت و ادارات محلی و شهرداری‌ها معاف خواهد بود ولی شركت اظهارنامه‌هایی را كه برای آمار گمركی لازم است تهیه و به گمرك محل تسلیم خواهد كرد.

نایب رئیس - در ماده ۹ نظری نیست؟ (اظهاری نشد) ماده ۱۰ قرائت می‌شود.

(به شرح زیر خوانده شد)

ماده ۱۰ - مالیات بر درآمد شركت و شركت‌های فرعی و وابسته آن براساس نرخ و مقررات قانونی مربوط به مالیات بر درآمد شركت‌های نفتی از سود ویژه وصول خواهد شد و هیچ‌گونه مطالبه دیگری از شركت و شركت‌های فرعی و وابسته آن تحت عنوان مالیات و یا عوارض و حقوق و غیره زاید بر آنچه طبق مقررات قانونی از شركت‌های نفتی قابل وصول باشد جایز نخواهد بود.

منافع شركت و شركت‌های فرعی و وابسته آن از فعالیت‌های غیرنفتی مشمول مقررات عمومی مالیاتی كشور خواهد بود.

تبصره ۱ - حقوق و عوارضی كه طبق قوانین از طرف مقامات دولتی یا محلی در ازای خدمات مورد درخواست شركت یا شركت‌های فرعی و وابسته آن و یا خدماتی كه معمولاً برای عامه انجام می‌شود مطالبه می‌گردد از شركت و شركت‌های فرعی و وابسته آن نیز قابل وصول است.
تبصره ۲ - وجوه صندوق بازنشستگی و پس‌انداز كاركنان ایرانی صنعت نفت و مستمری بازنشستگی كارمندان صنعت نفت از هر گونه مالیات معاف است.

بهره متعلقه به وجوه صندوق بازنشستگی و پس‌انداز نزد بانك‌های ایرانی و همچنین بهره متعلقه بر وام‌هایی كه از محل وجوه مزبور به كارمندان صنعت نفت و یا به خود شركت و شركت‌های فرعی و وابسته آن داده می‌شود نیز از مالیات معاف است.

نایب رئیس - در ماده ۱۰ نظری نیست؟ (اظهاری نشد) ماده ۱۱ قرائت می‌شود.

(به شرح زیر خوانده شد)

ماده ۱۱ - شركت می‌تواند هزینه و تعهدات ارزی خود را در داخل و خارج كشور در حدود بودجه مصوب از درآمدهای ارزی خود بپردازد.

شركت در اول هر سال موافقت مقامات قانونی نظارت بر ارز را برای استفاده از اعتبارات ارزش سالانه خود یك جا تحصیل و صورت هزینه‌های ارزی را هر سه ماه یك‌مرتبه به مقامات مذكور و خزانه تسلیم خواهد نمود.

نایب رئیس - در ماده ۱۱ نظری نیست؟ (اظهاری نشد) ماده ۱۲ قرائت می‌شود.

(به شرح زیر خوانده شد)

ماده ۱۲ - هرگاه زمین‌هایی برای انجام عملیات مقرر در این اساسنامه مورد احتیاج شركت واقع شود به ترتیب زیر عمل خواهد شد:

الف - در مورد اراضی موات حیازت و تملك آن از طرف شركت مجاز و تابع احكام كلی است.
ب - در صورتی كه زمین مورد احتیاج بایر و متعلق به دولت باشد برحسب پیشنهاد شركت و تصویب هیئت وزیران مجاناً به شركت واگذار می‌شود. در صورتی كه احتیاج شركت به زمینی كه به این طرز تحصیل كرده باشد رفع شود شركت بدون اجازه دولت حق انتقال آن‌را به غیر نخواهد داشت و باید آن‌را بلاعوض مسترد دارد. تشریفات ثبتی این قبیل اراضی در صورتی كه قبلاً انجام نشده باشد از طرف دولت خواهد گرفت.
ج - زمین‌های دایر متعلق به دولت كه در اختیار وزارتخانه‌ها و یا سازمان‌های دولتی است در مقابل پرداخت‌های بهای عادله آن به شركت انتقال داده خواهد شد. چنانچه احتیاج شركت از زمینی كه از دولت خریداری كرده رفع شود باید مراتب را كتباً به دولت اعلام و زمین مزبور را برای فروش به دولت پیشنهاد كند. در صورتی كه دولت مایل به خرید زمین مزبور باشد شركت آن‌را در مقابل بهای عادله به دولت واگذار خواهد كرد. چنانچه ظرف شش‌ماه از تاریخ پیشنهاد فروش دولت زمین را خریداری نكند شركت در فروش آن به غیر آزاد خواهد بود استفاده از اراضی موضوع این بند پس از رفع نیاز شركت در اجرای برنامه‌های تأمین مسكن برای كاركنان ایرانی صنعت نفت بلامانع است.

در مورد اراضی مشمول این بند كه پیشنهاد فروش آن به دولت داده می‌شود دولت در صورتی كه خود مایل بخرند نباشد ممكن است استفاده از حق خود را به شهرداری یا مؤسسه عمومی دیگر واگذار كند و در این صورت زمین در مقابل بهای عادله به شهرداری یا مؤسسه عمومی كه دولت تعیین كند انتقال داده خواهد شد.

د - در مواردی كه شركت برای انجام عملیات خود احتیاج به اراضی اعم از دایر و بایر متعلق به اشخاص و همچنین ابنیه و تأسیسات و اعیان‌های موجود در زمین‌های مزبور داشته باشد به طریق زیر عمل خواهد شد:
۱- تشخیص اینكه اراضی و مستحدثات موجود در آن موردنیاز شركت می‌باشد با هیئت‌مدیره شركت است.
۲- شركت وضع ثبتی اراضی (اعم از عرصه واعیان) موردنیاز عملیات خود را از ثبت محل استعلام خواهد كرد و اداه ثبت مكلف است حداكثر ظرف پانزده روز وضع ثبتی و شماره پلاك ملك را تعیین و اعلام دارد و در صورتی كه تشریفات ثبتی ملك خاتمه یافته باشد نام مالك و یا مالكین و مقدار سهم هر كدام و اقامتگاه آنان را تعیین و گواهینامه لازم را صادر و به شركت تسلیم نماید.
هرگاه شركت پس از مراجعه به اقامتگاه تعیین شده به مالك یا مالكین دسترسی پیدا ننماید احتیاج خود را به زمین موردنیاز از طریق مطبوعات و رادیو اعلام خواهد كرد. چ
۳- در صورتی كه ملك مورد اختلاف بوده و یا تشریفات ثبتی آن خاتمه نیافته و یا دسترس به مالك یا مالكین نباشد و یا مالك و یا مالكین حاضر به فروش نشوند بنا به دستور دادستان كل از طرف دادستان شهرستان محل وقوع ملك به شرح قسمت آخر بند ۹ این ماده اقدام خواهد شد.
در صورتی كه مالك یا مالكین از فروش ملك خودداری كنند و یا هرگاه بین شركت یا مالك یا مالكین برای خرید اراضی و اعیان‌ها از لحاظ قیمت یا مال‌التجازه و حق پیشه و كسب توافق حاصل نشود شركت ضمن ارسال دادخواستی متضمن رونوشت مصوب هیئت‌مدیره مبنی بر لزوم تحصیل آن و رونوشت گواهی ثبتی متضمن نام مالك و یا مالكین و ۳ نسخه نقشه زمین مورد نیاز و یا معرفی كارشناس خود از هیئت سه‌نفری مركب از دادستان كل كشور - وزیر كشور و رئیس سازمان ثبت اسناد و املاك كشور و یا نمایندگان آنها درخواست خواهد كرد كه برای تعیین قیمت عادله ملك و الزام مالك و یا مالكین به فروش اراضی و اعیان‌ها اقدام كنند.
۴- هیئت سه نفری حداكثر ظرف ۱۰ روز از تاریخ وصول دادخواست شركت برای انتخاب دونفر كارشناس دیگر به این شرح اقدام خواهد كرد:
دفتر هیئت سه نفری به مالك یا مالكین اخطار می‌كنند كه ظرف ده روز از تاریخ ابلاغ اخطاریه كارشناس خود را معرفی و برگ قبولی او را ظرف همین مدت به دفتر هیئت تسلیم كند.
كارشناس سوم را هیئت سه‌نفری تعیین خواهد كرد.
در صورت انقضا مدت ده روز و عدم معرفی كارشناس و یا عدم ارسال برگ قبول كارشناس از طرف مالك و یا مالكین، كارشناس مزبور نیز توسط هیئت سه نفری تعیین خواهد شد.
۵- در صورتی كه اقامتگاه یا محل كار مالك یا مالكین مشخص نباشد ابلاغ اخطاریه طبق قوانین و مقررات مربوط خواهد بود.
۶- در صورتی كه ملك مشاع و مالكین آن متعدد باشند كارشناس توسط اكثریت مالكین براساس میزان مالكیت تعیین خواهد شد و در صورتی كه اكثریت حاصل نشود كارشناس توسط هیئت سه نفری انتخاب خواهد شد.
۷- دستمزد و هزینه ایاب و ذهاب و فوق‌العاده روزانه كارشناسان به میزانی كه از طرف هیئت سه نفری تعیین گردد به وسیله شركت و از طریق دفتر هیئت سه نفری پرداخت خواهد شد.
۸- كارشناسان مكلفند حداكثر ظرف (پانزده) روز از تاریخ انتخاب قیمت عادله اراضی و اعیان‌های موردنیاز عملیات شركت را (كه بر حسب مورد ممكن است شامل حق پیشه و كسب و كار یا هر نوع حق قانونی دیگر هم باشد) به اتفاق یا با اكثریت آرا براساس بهای اراضی مشابه یا مجاور و بدون در نظر گرفتن منابع نفتی و نوع استفاده‌ای كه منظور شركت می‌باشد و به بهای قبل از تاریخ تصویب هیئت‌مدیره شركت تعیین و به دفتر هیئت سه نفری اعلام كنند.
۹- هیئت سه نفری بهای عادله تعیین شده از طرف كارشناسان را به شركت ابلاغ خواهد كرد. در صورتی كه مالك یا مالكین یا بهای تعیین شده موافقت كنند انتقال زمین به بهای مزبور به عمل خواهد آمد و در غیر این صورت شركت قیمت تعیین شده را به صندوق دادگستری تودیع و قبض دریافتی را به دفتر هیئت سه نفری ارسال خواهد داشت. هیئت سه نفری ظرف پنج روز از تاریخ تسلیم قبض مذكور تصمیم لازم دایر به الزام مالك و یا مالكین به تنظیم سند انتقال را صادر و به طرفین ابلاغ خواهد كرد و در صورتی كه مالك یا مالكین ظرف ده روز از تاریخ ابلاغ تصمیم هیئت از امضا سند خودداری كنند به دستور دادستان كل كشور از طرف دادستان شهرستان محل وقوع ملك ظرف مدت پانزده روز سند انتقال ملك را امضا و عرصه و اعیان مورد تصمیم به موجب صورت‌جلسه‌ای از طرف دادستان شهرستان به نماینده شركت تحویل خواهد شد.

در این مورد هر وقت مالك و یا مالكین حاضر به دریافت قیمت ملك خود گردیدند حواله پرداخت آن به صندوق دادگستری از طرف دفتر هیئت سه نفری صادر خواهد شد و همچنین است در مورد املاك مندرج در شق (۱۱) زیر كه پس از مشخص شد مالك و انتقال ملك به شركت حواله پرداخت وجه به نام او صادر می‌گردد.

۱۰- در موارد فوری شركت می‌تواند بلافاصله پس از انجام تشریفات ارزیابی و تودیع بهای ملك در صندوق دادگستری عرصه و اعیان موردنیاز خود را به موجب صورت مجلس با حضور نماینده دادستان شهرستان محل وقوع ملك تصرف كند. ابلاغ تصمیم هیئت سه نفری به مالك یا مالكین و انجام تشریفات تنظیم سند انتقال به شرح مقرر در این بند پس از تصرف ملك موردنیاز به موقع اجرا گذارده خواهد شد.
۱۱- در مورد املاكی كه مالكیت آن مورد اختلاف بوده و یا تشریفات ثبتی آن ملك انجام نگرفته و یا دسترسی به مالك و یا مالكین نباشد تعیین كارشناس مالك و یا مالكین آن به عهده هیئت سه نفری خواهد بود و پس از تعیین قیمت ملك و تودیع در صندوق دادگستری و صدور تصمیم لازم از طرف هیئت سه نفری بنا به دستور دادستان كل سند انتقال را دادستان محل وقوع ملك ظرف مدت پانزده روز امضا كرده به موجب صورت‌جلسه به شركت تحویل خواهند داد.
در صورتی كه دولت مالك اراضی مورد اختلاف شناخته شود و سند مالكیت به نام دولت صادر گردد وجوه تودیعی بابت قیمت اراضی بایر به شركت مسترد خواهد شد.
۱۲- اقامه دعوی شخص ثالث و یا دعوای متقابل موجب تأخیر در انجام مقررات این ماده نخواهد بود و هیئت سه نفری باید در هر مورد تشریفات كارشناسی و تودیع بها و صدور حكم را ظرف مواعدی كه به شرح فوق تسریح گردیده است انجام دهد.
۱۳- در مورد املاك مندرج در قسمت اول شق (۱۱) ادارات ثبت مكلفند پس از ابلاغ رأی هیئت سه نفری نسبت به تفكیك اراضی موضوع رأی براساس نقشه شركت اقدام و صورت مجلس تفكیكی را جهت تنظیم سند انتقال به دفتر اسناد رسمی حوزه ثبت مربوط ارسال دارند.

نائب رئیس - در ماده ۱۲ نظری نیست؟ (اظهاری نشد) پیشنهاد رسیده قرائت می‌شود.

(به شرح زیر خوانده شد)

ریاست محترم مجلس شورای ملی

احتراماً در مورد بند ۱۱ ماده ۱۲ به شرح زیر پیشنهاد می‌نماید در مورد حقوق متصرفین و حقوق مالكیت نسبت به اراضی كه در طرح شركت نفت قرار می‌گیرد هیئت سه نفری مكلفند با كسب نظر كارشناس نسبت به پرداخت قیمت ملك و تصرفات متصرفین به صاحبان آنها اظهارنظر و اقدام نماید.

میرابوطالب رضوی‌نژاد - نوذر صادقی.

نائب رئیس - ماده ۱۳ قرائت می‌شود.

(به شرح زیر خوانده شد)

ماده ۱۳ - هرگاه به درخواست ذی‌نفع و تأیید هیئت سه نفری اراضی و اعیان‌های مورد ارزیابی محل سكونت مالك باشد ده درصد و در صورتی كه محل سكونت و ممر اعاشه او باشد بیست و پنج درصد اضافه بر بهای عادله پرداخت خواهد شد.

تبصره ۱ - درباره املاك مزروعی مشمول قوانین و مقررات اصلاحات ارضی مورد احتیاج شركت وزارت تعاون و امور روستاها ظرف یك ماه از تاریخ درخواست شركت اجازه تجزیه و فروش آن املاك را خواهد داد. ضمناً در مواردی كه مساحت اراضی مزروعی مورد احتیاج به قدری باشد كه زارعین مجبور به كوچ كردن شوند شركت علاوه بر قیمت ملك كه پرداخت می‌كند بیست و پنج درصد قیمت را هم به وسیله وزارت تعاون و امور روستاها بین زارعین و پانزده درصد بین خوش‌نشینان و برزگرانی كه محل سكونت خود را ترك می‌كنند به نسبت تعداد عائله تحت تكفل آنان با حضور فرماندار یا بخشدار محل بین زارعین محل كه از آنجا كوچ می‌كنند تقسیم خواهد كرد.
تبصره ۲ - در مورد املاك موقوفه و یا املاكی كه شركت بخواهد به طریق اجاره از آن استفاده و یا حق ارتفاق تحصیل كند اگر برای تعیین میزان اجاره و حق ارتفاق بین شركت و طرف مقابل توافق نشود هیئت سه نفری به ترتیب مندرج در بند (د) این ماده اقدام و میزان اجاره و یا حق ارتفاقی را تعیین و رأی به تنظیم سند اجاره و یا تفویض حق ارتفاق صادر خواهد كرد كه در صورت امتناع مالك و یا مالكین و همچنین متولی یا متولیان یا نماینده اوقاف
به دستور دادستان كل سند اجاره و اعطا حق استفاده از طرف دادستان شهرستان محل وقوع ملك امضا و زمین و اعیان‌های مورد لزوم به موجب صورت‌جلسه به شركت تحویل خواهد شد.

تبصره ۳ - در مورد املاك موقوفه مزروعی زارعین مستأجر این املاك مكلفند اراضی مورد احتیاج شركت را در مقابل مال‌الاجاره‌ای كه به شرح مذكور در این شق تعیین خواهد شد به اجاره شركت واگذار نمایند. در صورتی كه زارعین مستأجر این املاك ناگزیر به ترك اراضی زراعتی گردند به شرح مقرر در تبصره یك ماده ۱۳ درباره آنان رفتار خواهد شد و چنانچه خساراتی به زراعت یا مستحدثات آنان وارد شود میزان حقوق و خسارت توسط وزارت تعاون و امور روستاها تعیین و به وسیله شركت پرداخت خواهد شد.

تبصره ۴ - در مواردی كه به تشخیص و تصویب هیئت‌مدیره شركت ضرورت عملیات ایجاب می‌نماید كه زمینی به قید فوریت در اختیار شركت قرار گیرد شركت با جلب‌نظر یك نفر كارشناس رسمی دادگستری بهای عادله زمین موردنیاز را تعیین و به صندوق دادگستری تودیع خواهد كرد و مراقب را به اطلاع دادستان كل كشور خواهد رسانید.
دادستان كل كشور به دادستان محل وقوع زمین دستور خواهد داد تا ظرف ده روز زمین مزبور را به تصرف شركت بدهد.
تشریفات مقرر در این ماده در مورد این اراضی بلافاصله پس از تصرف به موقع اجرا گذارده خواهد شد.
تبصره ۵ - در مورد اراضی واقع در خارج از محدوده شهرها كه برای عبور لوله‌های نفت و گاز و انواع دیگر مواد نفتی یا ایجاد شبكه مخابراتی و حریم آنها مورد احتیاج شركت باشد با توجه به مفاد تبصره ۸ این ماده عرصه و اعیان از طرف شركت تصرف شده و مورد استفاده قرار خواهد گرفت و فقط قیمت عرصه و اعیانی‌های موجود در آن با توافق صاحبان آنها و در صورت عدم توافق به شرح بند (د) این ماده تعیین و پرداخت می‌گردد.
تبصره ۶ - شركت در معدوم كردن اعیانی‌های موجود در مسیر و حریم خطوط لوله پس از تودیع قیمت عادله به شرح مندرج در این ماده مختار است.
تبصره ۷ - اراضی خارج از محدوده خدماتی شهرداری هر شهر جزء زمین‌های خارج از محدوده آن شهر محسوب می‌شود.
تبصره ۸ - عرض مسیر و حریم خطوط لوله شركت از چهل متر تجاوز نخواهد كرد مگر در موارد استثنایی كه طبق تصویب هیئت وزیران مقتضیات عملیاتی و ملاحظات ایمنی تجاوز از این حد را ایجاب كند.

مفاد ماده واحد مصوب تیرماه ۱۳۵۰ (۲۵۳۰) دایر بر منبع ساختمانی و ایجاد بنادر طرفین خطوط انتقال گاز به قوت خود باقی خواهد بود.

نائب رئیس - در ماده ۱۳ نظری نیست؟ (اظهاری نشد) پیشنهاد رسیده قرائت می‌شود.

(به شرح زیر خوانده شد)

ریاست محترم مجلس شورای ملی

احتراماً در مورد تبصره ۴ ماده ۱۳ لایحه قانون اساسنامه شركت ملی نفت ایران پیشنهاد می‌نماید: بعد از جمله به قید فوریت در اختیار شركت قرار گیرد اضافه شود (شركت با اخطار فوری به صاحب ملك و دعوت از وی ظرف یك هفته به منظور انجام معامله و با جلب‌نظر كارشناس دادگستری و كارشناسان منتخب هیئت‌مدیره شركت و صاحب ملك بهای عادله زمین و با اعیانی و با مستغل موردنظر تعیین و به صندوق دادگستری تودیع خواهد نمود در صورت استنكاف صاحب ملك مراتب به اطلاع دادستان كل كشور خواهد رساند.)

نوذر صادقی - میرابه طالب رضوی‌نژاد.

نائب رئیس - ماده ۱۴ قرائت می‌شود.

(به شرح زیر خوانده شد)

ماده ۱۴ - هرگونه تصرف از طرف اشخاص در اراضی كه به موجب مقررات این اساسنامه برای خطوط لوله تحصیل شده است اعم از احداث بنا یا غرس اشجار و یا زراعت و غیره ممنوع می‌باشد و شركت مجاز است این قبیل اعیان‌ها و مستحدثات را با حضور نماینده ژاندارمری با شهربانی یا بخشداری كه دعوت خواهد نمود منهدم نماید و اشخاص حق هیچ گونه ادعا و مطالبه خسارتی از این بابت علیه شركت نخواهند داشت.

تبصره ۱ - برای اثبات عدم انجام تشریفات ثبتی یا اختلاف در مالكیت اراضی گواهینامه اداره ثبت محل و نسبت به عدم دسترسی به مالك اعلام شركت كه متكی به نشر آگهی در روزنامه رسمی كشور شاهنشاهی و یك روزنامه كثیرالانتشار و پخش از رادیو باشد كفایت خواهد كرد.
تبصره ۲ - در مورد تمام یا قسمتی از املاك كه مورد نیاز عملیات شركت بوده و در رهن یا بیع شرط هستند در صورتی كه مالك برای پرداخت بدهی و امضا سند انتقال حاضر نشود و دادستان شهرستان مأمور امضا سند انتقال گردد بستانكار می‌تواند به هیئت سه نفری مراجعه و به نسبت اراضی كه مورد این حكم قرار گرفته طلب خود را از محل وجه سپرده مطالبه و دریافت دارد و سندی مبنی بر ابطال یا اصلاح سند رهنی یا شرطی و وصول وجه تودیع شده بدهد و در این مورد كه طلب بستانكار در صندوق دادگستری سپرده شده است امضا سند انتقال از طرف دادستان شهرستان معامله معارض محسوب نمی‌گردد.

هرگاه مبلغ سند رهنی یا شرطی بیش از مبلغ ارزیابی شده باشد شركت نسبت به مازاد مسئول نخواهد بود.

تبصره ۳ - پرداخت هزینه دفتری سند انتقال به عهده طرفین است و سایر هزینه‌های آن به عهده مالك می‌باشد و در مواردی كه دادستان سند انتقال را امضا می‌نماید تمام مخارج وسیله شركت پرداخت و با ارائه مدارك مربوط به هیئت سه نفری آنچه را كه به حساب مالك پرداخت نموده است از محل وجه سپرده مسترد خواهد داشت.
تبصره ۴ - در اجرای هر یك از موارد مندرج در این ما ده اعم از ارزیابی و پرداخت بهای املاك و اراضی مورد نیاز شركت باید حقوق زارعین براساس قوانین و مقررات اصلاحات ارضی با نظر وزارت تعاون و امور روستاها تعیین و از بهای ملك كسر و به زارعین پرداخت گردد.

نائب رئیس - در ماده ۱۴ نظری نیست؟ (اظهاری نشد) ماده ۱۵ قرائت می‌شود.

(به شرح زیر خوانده شد)

ماده ۱۵ - شركت می‌تواند در حوزه عملیات و برای مصارف خود در اراضی بایر متعلق به دولت یا بلامالك از آب و همچنین از هر نوع خاك و شن و آهك و سنگ و گچ و مصالح ساختمانی دیگر بدون پرداخت حقوق دولتی و با رعایت تبصره ۱ ماده ۱۰ این اساسنامه طبق مقررات مربوط استفاده كند. اگر عمل شركت برای استفاده از مواد مذكور موجب ضرر شخص ثالث گردد شركت باید جبران خسارت را به تشخیص كارشناس منتخب طرفین بكند ولی در هر صورت شخص ثالث نمی‌تواند مانع عملیات شركت بشود.

نائب رئیس - در ماده ۱۵ نظری نیست؟ (اظهاری نشد) ماده ۱۶ قرائت می‌شود.

(به شرح زیر خوانده شد)

ماده ۱۶ - اركان شركت عبارتند از:

  • مجمع عمومی نمایندگان صاحب سهام.
  • هیئت مدیره و مدیر عامل.
  • هیئت عالی بازرسی.

نائب رئیس - در ماده ۱۶ نظری نیست؟ (اظهاری نشد) ماده ۱۷ قرائت می‌شود.

(به شرح زیر خوانده شد)

ماده ۱۷ - نمایندگان صاحب سهام در مجمع عمومی عبارتند از:

۱- نخست‌وزیر
۲- وزیر امور اقتصادی و دارایی
۳- وزیر نیرو
۴- وزیر صنایع و معادن
۵- وزیر كار و امور اجتماعی
۶- وزیر مشاور و رئیس سازمان برنامه و بودجه
۷- دو وزیر دیگر كه توسط نخست‌وزیر تعیین خواهند شد.
تبصره - ریاست جلسه مجمع عمومی با نخست‌وزیر و در غیاب او با یكی از وزرای حاضر در جلسه با تعیین قبلی نخست‌وزیر خواهد بود.

نائب رئیس - در ماده ۱۷ نظری نیست؟ (اظهاری نشد) ماده ۱۸ قرائت می‌شود.

(به شرح زیر خوانده شد)

ماده ۱۸ - جلسات مجمع عمومی در مركز شركت در تهران با حضور رئیس هیئت‌مدیره و مدیرعامل و یا قائم‌مقامی كه از طرف او به این منظور تعیین و معرفی خواهد شد تشكیل می‌شود.

تبصره - مجمع عمومی در تیرماه هر سال برای رسیدگی به ترازنامه و در آبان‌ماه همان سال به منظور رسیدگی و تصویب بودجه به‌طور عادی تشكیل می‌گردد و تا موقعی كه نسبت به موضوع مندرج در دستور جلسه تصمیمی اتخاذ نشده جلسات همچنان ادامه خواهد داشت و در جلسات مذكور اضافه بر ترازنامه و بودجه ممكن است برحسب پیشنهاد رئیس هیئت‌مدیره و مدیرعامل یا طبق نظر ریاست مجمع عمومی موضوعات دیگری نیز در دستور مذاكرات قرار گیرد.

نائب رئیس - در ماده ۱۸ نظری نیست؟ (اظهاری نشد) ماده ۱۹ قرائت می‌شود.

(به شرح زیر خوانده شد)

ماده ۱۹ - مجمع عمومی در هر موقع بنا به تصمیم رئیس مجمع یا به درخواست رئیس هیئت مدیره و مدیرعامل و یا قائم‌مقامی كه از طرف رئیس هیئت‌مدیره و مدیرعامل تعیین و معرفی شده باشد به‌طور فوق‌العاده تشكیل خواهد شد.

نائب رئیس - در ماده ۱۹ نظری نیست؟ (اظهاری نشد) ماده ۲۰ قرائت می‌شود.

(به شرح زیر خوانده شد)

ماده ۲۰ - دعوت برای تشكیل مجمع عمومی به‌طور عمومی یا فوق‌العاده از طرف رئیس هیئت‌مدیره و مدیرعامل شركت به عمل می‌آید. در صورتی كه رئیس هیئت‌مدیره و مدیرعامل اقدام به دعوت مجمع عمومی ننماید رئیس مجمع عمومی رأساً اعضاء مجمع عمومی را دعوت خواهد نمود.

تبصره ۱ - دستور جلسه مجمع عمومی در دعوت‌نامه قید خواهد شد.
تبصره ۲ - اعضای اصلی و علی‌البدل هیئت‌مدیره و اعضای هیئت عالی بازرسی می‌توانند بدون داشتن حق رأی در جلسات مجمع عمومی نمایندگان صاحب سهام شركت نمایند.

نائب رئیس - در ماده ۲۰ نظری نیست؟ (اظهاری نشد) ماده ۲۱ قرائت می‌شود.

(به شرح زیر خوانده شد)

ماده ۲۱ - جلسات مجمع عمومی با حضور حداقل پنج نفر رسمیت خواهد یافت و برای اعتبار تصمیمات در هر مورد چهار رأی موافق ضرورت دارد.

تبصره - مجمع عمومی یك‌نفر را به پیشنهاد رئیس هیئت‌مدیره و مدیرعامل به سمت دبیر مجمع عمومی انتخاب خواهد نمود در پرونده مخصوص نگاهداری خواهد شد. صورت جلسات تصویب شده باید به امضای رئیس مجمع عمومی برسد.

نائب رئیس - در ماده ۲۱ نظری نیست؟ (اظهاری نشد) ماده ۲۲ قرائت می‌شود.

(به شرح زیر خوانده شد)

ماده ۲۲ - وظایف مجمع عمومی به قرار زیر است:

الف - رسیدگی و اتخاذ تصمیم نسبت به ترازنامه و حساب سود و زیان شركت با توجه به گزارش سالانه هیئت‌مدیره و گزارش هیئت عالی بازرسی. كه باید لااقل دو هفته قبل از تشكیل جلسه در اختیار كلیه اعضا مجمع عمومی قرار گیرد.
ب - بررسی و تصویب برنامه عملیات و فصول و ارقام كلی بودجه هزینه‌های جاری و نیز بررسی و تصویب هزینه‌های سرمایه‌ای شركت.

بودجه پیشنهادی باید لااقل دو هفته قبل از تشكیل جلسه از طرف رئیس هیئت‌مدیره و مدیرعامل برای كلیه اعضا مجمع عمومی فرستاده می‌شود.

ج - اظهارنظر نسبت به هر گونه پیشنهاد راجع‌به اصلاح یا تغیر مواد اساسنامه شركت كه برای اخذ تصمیم نهایی و تقدیم به قوه مقننه به دولت تسلیم خواهد شد. پیشنهاد اصلاح یا تغییر اساسنامه باید از طرف رئیس مجمع و یا رئیس هیئت‌مدیره و مدیرعامل شركت یا لااقل دو نفر از اعضا مجمع عمومی به عمل آید.
د - اتخاذ تصمیم نسبت به افزایش سرمایه و پیشنهاد تصویب آن به دولت.
ﻫ - پیشنهاد یك نفر از افراد واجد صلاحیت به هیئت وزیران جهت انتخاب به سمت رئیس هیئت‌مدیره و مدیرعامل شركت.
و - انتخاب اعضا علی‌البدل شركت به پیشنهاد رئیس هیئت‌مدیره و مدیرعامل شركت.
ز - انتخاب رئیس و اعضا هیئت عالی بازرسی.
ح - تعیین خط‌مشی عمومی شركت.
ط - اتخاذ تصمیم نسبت به هر موضوعی كه با رعایت مفاد این اساسنامه در دستور جلسه مجمع عمومی نمایندگان صاحب سهام قرار گیرد.
ی - اجازه استفاده از ذخیره عمومی شركت به پیشنهاد هیئت‌مدیره.
ك - تصویب آئین‌نامه‌های استخدامی و مالی و معاملات شركت.

نائب رئیس - در ماده ۲۲ نظری نیست؟ (اظهاری نشد) ماده ۲۳ قرائت می‌شود.

(به شرح زیر خوانده شد)

ماده ۲۳ - هرگاه مجمع عمومی بازرسی قسمتی از عملیات شركت را لازم تشخیص دهد منحصراً به وسیله هیئت عالی بازرسی اقدام خواهد كرد.

نائب رئیس - در ماده ۲۳ نظری نیست؟ (اظهاری نشد) ماده ۲۴ قرائت می‌شود.

(به شرح زیر خوانده شد)

ماده ۲۴ - هیئت‌مدیره از یك نفر رئیس كه سمت مدیریت عامل را نیز خواهد داشت و هفت نفر عضو اصلی تشكیل می‌شود. پنج نفر دیگر نیز به عنوان عضو علی‌البدل انتخاب می‌شوند تا به دعوت رئیس هیئت‌مدیره در غیاب

اعضای اصلی به جای آنان در جلسات شركت نمایند.

تبصره - رئیس و اعضای اصلی و علی‌البدل هیئت‌مدیره باید ایرانی باشند.

نائب رئیس - در ماده ۲۴ نظری نیست؟ (اظهاری نشد) ماده ۲۵ قرائت می‌شود.

(به شرح زیر خوانده شد)

ماده ۲۵ - رئیس هیئت‌مدیره و مدیرعامل از بین اشخاصی كه سابقه خدمات دولتی و اجتماعی داشته و مدتی از آن‌را متصدی كارهای مهم مملكتی بوده و یا از بین كارمندان صنع نفت ایران كه پانزده سال سابقه خدمت در صنعت نفت داشته و حداقل پنج سال از آن‌را عضو اصلی هیئت‌مدیره شركت بوده انتخاب خواهد شد.

نائب رئیس - در ماده ۲۵ نظری نیست؟ (اظهاری نشد) ماده ۲۶ قرائت می‌شود.

(به شرح زیر خوانده شد)

ماده ۲۶ - اعضای اصلی هیئت‌وزیره از بین كارمندان رسمی شركت كه ده سال سابقه خدمت در صنعت نفت داشته و لااقل پنج سال عهده‌دار مشاغل مهمی در این صنعت بوده‌اند و یا از بین متخصصین برجسته دیگر كه سوابق مشابهی در مدیریت مؤسسات صنعت مهم و یا امور مالی و اقتصادی و حقوقی داشته باشند انتخاب خواهند شد.

تبصره - لااقل پنج نفر از اعضای اصلی هیئت‌مدیره باید از میان كارمندان عالی‌رتبه شركت انتخاب شوند.

نائب رئیس - در ماده ۲۶ نظری نیست؟ (اظهاری نشد) ماده ۲۷ قرائت می‌شود.

(به شرح زیر خوانده شد)

ماده ۲۷ - اعضای علی‌البدل هیئت‌مدیره منحصراً از بین كارمندان عالی‌رتبه شركت انتخاب می‌شوند.

نائب رئیس - در ماده ۲۷ نظری نیست؟ (اظهاری نشد) ماده ۲۸ قرائت می‌شود.

(به شرح زیر خوانده شد)

ماده ۲۸ - اعضای اصلی و علی‌البدل هیئت‌مدیره موظفاً انجام وظیفه خواهند كرد و باید تمام اوقات در اختیار شركت باشند و هیچ نوع شغل موظف در خارج از شركت قبول نكنند.

اشتغال غیر موظف اعضای اصلی و علی‌البدل در اموری كه صرفاً جنبه تدریس داشته باشد و عضویت در شوراها و مجامع فرهنگی و اجتماعی به صورت افتخاری و بدون دریافت حقوق و با موافقت رئیس هیئت‌مدیره و مدیرعامل مجاز خواهد بود.

تبصره ۱ - اعضا هیئت‌مدیره حق ندارند جز حقوق و مزایای دریافتی از شركت، حقوق و مزایای دیگری دریافت دارند.
تبصره ۲ - هر یك از اعضای اصلی و علی‌البدل هیئت‌مدیره كه از مقررات این ماده تخلف نماید از سمت خد مستعفی شناخته خواهد شد.
تبصره ۳ - عضویت اعضا هیئت‌مدیره در هیئت‌های مدیره و هیئت‌های بازرسی شركت‌های فرعی و وابسته به شركت موكول به تصویب رئیس هیئت‌مدیره و مدیرعامل می‌باشد.

نائب رئیس - در ماده ۲۸ نظری نیست؟ (اظهاری نشد) ماده ۲۹ قرائت می‌شود.

(به شرح زیر خوانده شد)

ماده ۲۹ - مجمع عمومی برای انتخاب رئیس هیئت‌مدیره و مدیرعامل یك نفر از افراد واجد صلاحیت را پیشنهاد می‌نماید كه با تأیید هیئت وزیران به فرمان همایونی برای مدت شش سال به این سمت منصوب خواهد شد.

اعضای اصلی هیئت‌مدیره بنا به پیشنهاد رئیس هیئت‌مدیره و مدیرعامل و تصویب هیئت وزیران برای مدت سه سال انتخاب و به موجب فرمان همایونی به این سمت منصوب می‌شوند.

اعضای علی‌البدل هیئت مدیره بنا به پیشنهاد رئیس هیئت‌مدیره و مدیرعامل و تصویب مجمع عمومی برای مدت سه‌سال تعیین می‌شوند.

تبصره ۱ - تجدید انتخاب رئیس و اعضا اصلی و علی‌البدل هیئت مدیره بلامانع است.
تبصره ۲ - رئیس هیئت‌مدیره و مدیرعامل می‌تواند تغییر هر یك از اعضا اصلی هیئت‌مدیره را قبل از پایان مدت عضویت آنان به هیئت وزیران پیشنهاد نماید و همچنین تغییر هر یك از اعضای علی‌البدل را قبل از خاتمه مدت عضویت آنان به مجمع عمومی پیشنهاد كند.
تبصره ۳ - رئیس هیئت‌مدیره و مدیرعامل لااقل سه ماه قبل از انقضای دوره عضویت هر یك از اعضا اصلی هیئت‌مدیره جانشین او را به هیئت وزیران پیشنهاد می‌نماید.
تبصره ۴ - تا زمانی كه رئیس هیئت مدیره و مدیرعامل و اعضای جدید انتخاب نشده‌اند و اعضای هیئت‌مدیره به خدمت خود ادامه خواهند داد.
تبصره ۵ - تعیین حقوق رئیس و اعضای اصلی هیئت‌مدیره یا مجمع عمومی و تعیین حقوق اعضای

علی‌البدل بنا به پیشنهاد رئیس هیئت‌مدیره و تصویب هیئت‌مدیره خواهد بود.

نائب رئیس - در ماده ۲۹ نظری نیست؟ (اظهاری نشد) ماده ۳۰ قرائت می‌شود.

(به شرح زیر خوانده شد)

ماده ۳۰ - رئیس هیئت‌مدیره و مدیرعامل یك یا دو نفر از كارمندان عالی‌رتبه صنعت نفت را كه تجربه و بصیرت كافی در زمینه‌های مختلف عملیات شركت داشته باشند به سمت قائم‌مقام خود تعیین خواهد نمود.

قائم‌مقام وظایف مشخصی را كه رئیس هیئت‌مدیره و مدیرعامل به او واگذار می‌نماید انجام خواهد داد و در جلسات هیئت‌مدیره حضور خواهد یافت لیكن حق رأی جز در مورد ماده ۳۱ این اساسنامه نخواهد داشت.

قائم‌مقام می‌تواند نظر خود را در مورد مسائلی كه در هیئت‌مدیره مطرح می‌شود كتباً به اطلاع رئیس هیئت‌مدیره و مدیرعامل برساند.

تبصره - اعضای هیئت‌مدیره (به استثنای رئیس هیئت‌مدیره و مدیرعامل) و قائم‌مقام‌های رئیس هیئت‌مدیره و مدیرعامل از لحاظ بازنشستگی تابع شرایط و مقررات عمومی مربوط به كارمندان شركت خواهند بود. ادامه خدمت هر یك از اعضای اصلی و قائم‌مقام‌ها در سمت‌های مزبور پس از رسیدن به سن بازنشستگی منوط به پیشنهاد رئیس هیئت‌مدیره و مدیرعامل و تصویب هیئت وزیران خواهد بود.

نائب رئیس - در ماده ۳۰ نظری نیست؟ (اظهاری نشد) ماده ۳۱ قرائت می‌شود.

(به شرح زیر خوانده شد)

ماده ۳۱ - جلسات هیئت‌مدیره به ریاست رئیس هیئت‌مدیره و مدیرعامل و یا قائم‌مقامی كه از طرف رئیس هیئت‌مدیره و مدیرعامل به این منظور معرفی می‌شود و با حضور شش‌نفر از اعضا اصلی و یا علی‌البدل رسمیت پیدا می‌كند. تصمیمات هیئت‌مدیره به اكثریت چهار رأی معتبر تلقی می‌شود. در صورت تساوی آرا رأی رئیس هیئت‌مدیره و مدیرعامل قاطع خواهد بود. در مواردی كه جلسه هیئت‌مدیره به ریاست قائم‌مقام رئیس هیئت‌مدیره تشكیل شود حق رأی رئیس هیئت‌مدیره و مدیرعامل با قائم‌مقامی خواهد بود كه اداره جلسه را برعهده دارد.

نائب رئیس - در ماده ۳۱ نظری نیست؟ (اظهاری نشد) ماده ۳۲ قرائت می‌شود.

(به شرح زیر خوانده شد)

ماده ۳۲ - در صورت فوت یا استعفا یا بركناری هر یك از اعضا هیئت‌مدیره جانشین او برای بقیه مدت طبق مقررات این اساسنامه تعیین خواهد شد.

نائب رئیس - در ماده ۳۲ نظری نیست؟ (اظهاری نشد) ماده ۳۳ قرائت می‌شود.

(به شرح زیر خوانده شد)

ماده ۳۳ - اعضا هیئت‌مدیره و هیئت عالی بازرسی و همچنین كارمندان شركت مشمول قانون منع مداخله وزرا و نمایندگان مجلسین و كارمندان در معاملات دولتی و كشوری می‌باشند.

تبصره - خرید فرآورده‌های نفتی و اموال و كالاهایی كه شركت و یا سازمان‌های تعاونی وابسته به آن برای كاركنان شركت تهیه می‌نمایند یا به آنها اختصاص می‌دهند در حدود استفاده شخصی از مقررات این ماده مستثنی است.

نائب رئیس - در ماده ۳۳ نظری نیست؟ (اظهاری نشد) ماده ۳۴ قرائت می‌شود.

(به شرح زیر خوانده شد)

ماده ۳۴ - دعوت و اداره جلسات هیئت‌مدیره و ابلاغ و اجرا مصوبات و تصمیمات آن از وظایف رئیس هیئت‌مدیره و مدیرعامل می‌باشد. جلسات هیئت‌مدیره حسب تشخیص رئیس هیئت‌مدیره و مدیرعامل تشكیل خواهد شد.

تبصره - صورت جلسات هیئت‌مدیره پس از تصویب به امضای رئیس و اعضای هیئت مدیره حاضر در جلسه می‌رسد و هر قسمت از مذاكرات كه هیئت‌مدیره آن‌را محرمانه تلقی كند محرمانه بودن آن باید در صورت‌جلسه قید شود.

نائب رئیس - در ماده ۳۴ نظری نیست؟ (اظهاری نشد) ماده ۳۵ قرائت می‌شود.

(به شرح زیر خوانده شد)

ماده ۳۵ - هیئت‌مدیره در حدود مقررات این اساسنامه دارای اختیار برای اجرای وظایف مصرح در این اساسنامه من‌جمله وظایف زیر می‌باشد:

الف - تعیین خط‌مشی و تصویب برنامه عملیات شركت.
ب - تعیین سیاست كلی فروش و پخش و صدور نفت خام و مواد نفتی و پیشنهاد قیمت فروش بنزین و نفت و نفت گاز و نفت كوره در داخل كشور برای تصویب هیئت وزیران.
ج - تعیین قیمت سایر فرآورده‌های نفتی.
د - اعطا تخفیفات متعارف بازرگانی.
ﻫ - دادن اختیارات برای سازش و تعیین داور در مورد اختلافات و دعاوی شركت و به‌طور كلی هر اقدامی كه برای حفظ حقوق شركت لازم باشد.
و - تنظیم بودجه تفصیلی شركت و تصویب ارقام درآمدهای پیش‌بینی شده و اعتبارات اضافی و اصلاح بودجه براساس پیشنهاد رئیس هیئت‌مدیره و مدیرعامل در حدود اختیاراتی كه به تصویب مجمع عمومی رسیده باشد.
ز - بررسی و تنظیم كلیه آئین‌نامه‌های داخلی شركت و مقررات استخدامی، بازنشستگی، اداری، فنی، حسابداری، حسابرسی و معاملات شركت در كلیه شركت‌های فرعی نیز لازم‌الاجرا خواهد بود.
ح - تدوین و پیشنهاد مقررات و آئین‌نامه‌های اجرایی قانون نفت برای تصویب هیئت وزیران.
ط - بررسی و اجازه انعقاد قراردادهای پیش‌بینی شده در قانون نفت و اعمال حقوق و اختیاراتی كه به موجب قانون مذكور برای شركت مقرر گردیده است.
ی - اخذ تصمیم نسبت به تشكیل و یا انحلال شركت‌های فرعی و مشاركت با اشخاص و مؤسسات در داخل یا خارج از ایران به استثنای مواردی كه به شركت ملی گاز ایران و شركت ملی صنایع پتروشیمی مربوط می‌شود.
ك - تنظیم و تصویب مقررات اساسنامه‌های شركت‌های فرعی و اتخاذ تصمیم در مورد تعیین مركز اصلی عملیات هر یك از آن شركت‌ها و انجام سایر وظایفی كه هیئت‌مدیره شركت به عنوان مجمع عمومی آن شركت‌ها به عهده دارد و اعمال كلیه حقوق شركت در شركت‌های فرعی و وابسته. شركت‌های فرعی در قالب مقررات كلی مربوط به صنعت نفت و مصوبات مجامع عمومی عمل خواهند كرد.
ل - تهیه گزارش هیئت‌مدیره و ترازنامه سالانه حساب سود و زیان برای تقدیم به مجامع عمومی و پیشنهاد دستور جلسه مجمع عمومی.
م - نگاهداری و به كار انداختن و بهره‌برداری از وجوه بازنشستگی و پس‌انداز كارمندان صنعت نفت با مراعات كامل منافع و مصالح آنها.

وجوه بازنشستگی و پس‌انداز كارمندان صنعت نفت كه به هیئت‌مدیره سپرده جزء دارایی و وجوه شركت نمی‌باشد. هیئت‌مدیره شركت نسبت به این وجوه در حكم امین محسوب می‌شود.

هیئت مدیره مكلف است سالی یك‌بار گزارش كامل اقدامات مربوط به وجوه بازنشستگی را به مجمع عمومی تسلیم دارد.

ن - پیشنهاد استفاده از ذخیره عمومی شركت به مجمع عمومی.
س - تصویب معاملات غیرمنقول شركت.

نائب رئیس - در ماده ۳۵ نظری نیست؟ (اظهاری نشد) ماده ۳۶ قرائت می‌شود.

(به شرح زیر خوانده شد)

ریاست محترم مجلس شورای ملی

احتراماً پیشنهاد می‌نماید در قسمت انتقال و فروش سهام شركت‌های فرعی یك تبصره به شرح زیر اضافه گردد.

تبصره - انتقال سهام شركت‌های فرعی كه به كاركنان ایرانی و سایر ایرانیان كه به فروش رسیده است در موقع انتقال باید با موافقت هیئت‌مدیره با مدیرعامل قرار گیرد و حداكثر سهمی كه هر فرد ایرانی نباید از بیست سهم به فروش رفته بیشتر باشد نقل انتقال سهام افراد فوت شده یا منتقل گردیده شامل قسمت اول تبصره نمی‌باشد.

با احترام - محمدحسین عباس‌میرزایی.

نایب رئیس - ماده ۳۶ قرائت می‌شود.

(به شرح زیر خوانده شد)

ماده ۳۶ - رئیس هیئت‌مدیره و مدیرعامل بالاترین مقام اجرایی و اداری شركت بوده و بر كلیه سازمان‌های تابعه شركت ریاست دارد و مسئول حسن جریان كلیه امور و حفظ حقوق و منابع و اموال شركت می‌باشد و برای اداره امور شركت و اجرا مصوبات هیئت‌مدیره دارای همه گونه حقوق و اختیارات تام و تمام بوده و نمایندگی شركت را در مقابل كلیه مقامات قضایی كشوری و لشگری و مؤسسات و اشخاص اعم از ایرانی و خارجی با حق توكیل غیر خواهد داشت و می‌تواند تمام یا قسمتی از اختیارات خود را به هر یك از اعضاء هیئت‌مدیره و رؤسای قسمت‌های شركت به تشخیص خود تفویض كند تا اداره عملیات مختلف شركت را كه به این طریق به آنها محول می‌گردد زیر نظر و مسئولیت مستقیم وی برعهده گیرند.

رئیس هیئت‌مدیره شركت ریاست مجامع هر یك از شركت‌های فرعی را به استثنای شركت ملی گاز ایران و شركت ملی صنایع پتروشیمی نیز به عهده خواهد داشت.

اختیارات و وظایف رئیس هیئت‌مدیره و مدیرعامل شامل زیر می‌باشد:

الف - عزل و نصب و ارتقا و اعطای پاداش و اضافه حقوق و مزایا و اخذ تصمیم درباره كلیه امور استخدامی كاركنان شركت اعم از ایرانی و یا خارجی طبق آئین‌نامه‌های شركت.
ب - تعیین امضاهای مجاز و تعهدآور برای شركت.
ج - اخذ و پرداخت وجوه و باز كردن حساب ریالی با ارزی در بانك‌های داخلی و خارجی.

در موراد مذكور با امضای رئیس هیئت‌مدیره و مدیرعامل و امضای یك عضو هیئت مدیره عمل خواهد شد.

رئیس هیئت‌مدیره و مدیرعامل می‌تواند یك یا چند نفر از اعضای هیئت مدیره را به این منظور انتخاب و معرفی نماید. رئیس هیئت‌مدیره و مدیرعامل و عضو منتخب مزبور می‌توانند حق امضای خود را به كارمندان شركت به تشخیص و مسئولین خود واگذار نمایند.

د - اعمال نظارت‌های مالی و محاسباتی و حسابرسی نسبت به عملیات و معاملات و مخارج شركت و بازرسی در كلیه امور شركت و شعب و نمایندگی‌ها و مؤسسات مربوط.
ﻫ - تنظیم برنامه‌های طویل‌المدت متناسب با هدف‌های شركت و همچنین تصویب طرح‌های سازمانی اجرای برنامه‌های آموزشی.
و - تعیین وظایف و حدود اختیارات و مسئولیت‌های واحدهای مختلف شركت.

نائب رئیس - در ماده ۳۶ نظری نیست؟ (اظهاری نشد) ماده ۳۷ قرائت می‌شود.

(به شرح زیر خوانده شد)

ماده ۳۷ - هیئت عالی بازرسی عبارت از پنج نفر خواهد بود كه سه نفر از آنها دارای تجربیات و معلومات كافی در امور مالی یا حسابداری صنعتی و بازرگانی و اقتصادی و دو نفر دیگر متخصص در رشته‌های مربوط به نفت خواهند بود.

نائب رئیس - در ماده ۳۷ نظری نیست؟ (اظهاری نشد) ماده ۳۸ قرائت می‌شود.

(به شرح زیر خوانده شد)

ماده ۳۸ - بازرسان عالی از طرف مجمع عمومی برای مدت دو سال انتخاب می‌شوند.

یك نفر از آنها را مجمع عمومی به سمت رئیس هیئت عالی بازرسی و یك نفر را به پیشنهاد رئیس هیئت عالی بازرسی به سمت قائم‌مقام او تعیین خواهد نمود. تا زمانی كه تجدید انتخاب به عمل نیامده بازرسان به خدمت خود ادامه خواهند داد. انتخاب مجدد بازرسان بلامانع است.

نایب رئیس - در ماده ۳۸ نظری نیست؟ (اظهاری نشد) ماده ۳۹ قرائت می‌شود.

(به شرح زیر خوانده شد)

ماده ۳۹ - در صورت فوت یا استعفا یا تغییر شغل یا بركناری از خدمت هر یك از بازرسان عالی مجمع عمومی به‌طور فوق‌العاده تشكیل می‌شود و شخصی را كه واجد شرایط باشد به جای وی انتخاب خواهد كرد.

نایب رئیس - در ماده ۳۹ نظری نیست؟ (اظهاری نشد) ماده ۴۰ قرائت می‌شود.

(به شرح زیر خوانده شد) ماده ۴۰ - هیئت عالی بازرسی از خدمات حسابداران و حسابرسان داخلی شركت به هنگام ضرورت استفاده خواهد كرد و می‌تواند برای انجام وظایف خود از كارشناسان اعم از داخلی و خارجی به‌طور موقت استفاده نماید، برای انجام این منظور رئیس هیئت عالی بازرسی به رئیس هیئت‌مدیره و مدیرعامل مراجعه خواهد نمود و رئیس هیئت‌مدیره و مدیرعامل مكلف است نظر هیئت مزبور را تأمین نماید.

نائب رئیس - در ماده ۴۰ نظری نیست؟ (اظهاری نشد) ماده ۴۱ قرائت می‌شود.

(به شرح زیر خوانده شد)

ماده ۴۱ - وظایف هیئت عالی بازرسی به قرار زیر است:

الف - تطبیق عملیات شركت با بودجه مصوب.
ب - رسیدگی به ترازنامه و حساب و سود و زیان شركت و تصدیق مطابقت آن با كارت‌ها و دفاتر شركت و تهیه گزارش چگونگی عملیات شركت برای تقدیم به مجمع عمومی. گزارش مزبور باید لااقل یك ماه قبل از انعقاد مجمع عمومی سالیانه به رئیس هیئت‌مدیره و مدیرعامل تسلیم شود كه به ضمیمه ملاحظات هیئت‌مدیره با ترازنامه به مجمع عمومی تقدیم گردد.
ج - مطالعه و اظهارنظر راجع‌به گزارش سالانه هیئت‌مدیره.

هیئت عالی بازرسی در اجرای وظایف خود حق مراجعه به كلیه دفاتر و پرونده‌ها و قراردادهای شركت را خواهد داشت.

چنانچه هیئت عالی بازرسی در جریان رسیدگی اشتباهات با تخلفات و یابی ترتیب‌هایی مشاهده نماید مورد را به رئیس هیئت‌مدیره و مدیرعامل گزارش خواهد داد و چنانچه نسبت به این گزارش اقدام به عمل نیاید مراتب را به اطلاع رئیس مجمع عمومی خواهد رسانید.

نائب رئیس - در ماده ۴۱ نظری نیست؟ (اظهاری نشد) ماده ۴۲ قرائت می‌شود.

(به شرح زیر خوانده شد)

ماده ۴۲ - اجرای وظایف هیئت عالی بازرسی كه بر طبق مقررات این اساسنامه تعیین شده نباید به هیچ وجه مانع جریان عادی كار شركت گردد.

تبصره - هیئت عالی بازرسی وظایف خود را طبق آئین‌نامه خاصی انجام خواهد داد كه از طرف رئیس مجمع عممی تهیه و ابلاغ خواهد شد.

نائب رئیس - در ماده ۴۲ نظری نیست؟ (اظهاری نشد) ماده ۴۳ قرائت می‌شود.

(به شرح زیر خوانده شد)

ماده ۴۳ - حقوق اعضاء هیئت عالی بازرسی از طرف مجمع عمومی تعیین و از طرف شركت پرداخت خواهد شد.

نائب رئیس - در ماده ۴۳ نظری نیست؟ (اظهاری نشد) ماده ۴۴ قرائت می‌شود.

(به شرح زیر خوانده شد)

ماده ۴۴ - رئیس و اعضاء هیئت عالی بازرسی حق اشتغال موظف دیگری در داخل یا خارج از شركت را ندارند. اشتغال غیر موظف (افتخاری بدون دریافت حقوق) در هر مورد منوط به موافقت رئیس مجمع عمومی خواهد بود.

نائب رئیس - در ماده ۴۴ نظری نیست؟ (اظهاری نشد) ماده ۴۵ قرائت می‌شود.

(به شرح زیر خوانده شد)

ماده ۴۵ - سال مالی شركت از یازدهم دی‌ماه هر سال شروع شده و در تاریخ دهم دی‌ماه سال بعد خاتمه می‌یابد.

نایب رئیس - در ماده ۴۵ نظری نیست؟ (اظهاری نشد) پیشنهاد رسیده قرائت می‌شود.

(به شرح زیر خوانده شد)

ریاست محترم مجلس شورای ملی

محترماً در لایحه قانون اساسنامه شركت ملی نفت ایران موضوع چاپ ۵۴۸ - ۲۳/۱۲/۳۵ فصل چهارم ماده ۴۵ پیشنهاد می‌نماید سالی مالی شركت مانند سایر شركت‌ها و مؤسسات ایرانی از اول فروردین‌ماه شروع و در آخر اسفند همان سال خاتمه بیابد.

با تقدیم احترام - دكتر عاملی تهرانی - دكتر حسین طبیب.

نایب رئیس - ماده ۴۶ قرائت می‌شود.

(به شرح زیر خوانده شد)

ماده ۴۶ - تعداد و نوع دفاتر محاسباتی شركت و شركت‌های فرعی آنكه باید پلمپ شود و همچنین فرم‌ها و وسایل دیگر نگاهداری حساب به موجب تصمیم هیئت مدیره تعیین خواهد شد.

نائب رئیس - در ماده ۴۶ نظری نیست؟ (اظهاری نشد) ماده ۴۷ قرائت می‌شود.

(به شرح زیر خوانده شد)

ماده ۴۷ - كلیه دفاتر شركت به تاریخ روز آخر سال مالی بسته شده و ترازنامه و حساب سود و زیان شركت و گزارش هیئت‌مدیره لااقل دو ماه پیش از تاریخ تشكیل مجمع عمومی تهیه و در اختیار هیئت عالی بازرسی گذاشته خواهد شد.

نائب رئیس - در ماده ۴۷ نظری نیست؟ (اظهاری نشد) ماده ۴۸ می‌شود.

(به شرح زیر خوانده شد)

ماده ۴۸ - در ترازنامه اقلام دارایی شركت به بهای خرید یا تمام شده پس از استهلاك منظور می‌شود. مطالبات مشكوك به ارزش احتمالی روز تنظیم ترازنامه احتساب می‌شود. اقلام سوخت شده نباید جزء دارایی محسوب گردد.

تبصره ۱ - هرگاه هیئت‌مدیره تجدید ارزیابی تمام و یا قسمتی از دارایی‌های شركت را لازم تشخیص دهد می‌تواند با تصویب مجمع عمومی اقدام به تجدید ارزیابی بكند و چنانچه افزایش و یا كاهشی حاصل شود به حساب اندوخته‌های مخصوص مذكور در ماده ۵۰ منظور كند.
تبصره ۲ - میزان استهلاك نسبت به انواع دارایی‌های شركت طبق اصول متداول صنعت نفت به پیشهاد هیئت‌مدیره تعیین و پس از تصویب وزارت امور اقتصادی و دارایی به موقع اجرا گذاشته خواهد شد.

نائب رئیس - در ماده ۴۸ نظری نیست؟ (اظهاری نشد) ماده ۴۹ قرائت می‌شود.

(به شرح زیر خوانده شد)

ماده ۴۹ - شركت مكلف است سالانه یك‌درصد از درآمد كل خود را به حساب ذخیره عمومی انتقال دهد.

نایب رئیس - در ماده ۴۹ نظری نیست؟ (اظهاری نشد) ماده ۵۰ قرائت می‌شود.

(به شرح زیر خوانده شد)

ماده ۵۰ - شركت مكلف است با تصویب مجمع عمومی اندوخته‌های مخصوصی به میزان متناسب برای تأمین احتیاجات خود طبق معمول صنعت نفت از محل درآمد كل در نظر بگیرد.

تبصره - انتقال وجوه به حساب ذخیره عمومی و اندوخته‌های مخصوص مطابق مود ۴۸ و ۴۹ تا موقعی كه جمع آن معادل صد درصد سرمایه شركت شود ادامه خواهد یافت.

نائب رئیس - در ماده ۵۰ نظری نیست؟ (اظهاری نشد) ماده ۵۱ قرائت می‌شود.

(به شرح زیر خوانده شد)

ماده ۵۱ - درآمد كل عبارت است از سود ویژه به اضافه بهره مالكانه (پرداخت مشخص) و وجوهی كه به عنوان پذیره و حق‌الارض و برگشت هزینه اكتشاف عاید شركت شود و همچنین وجوهی كه به عنوان سود خالص از شركت‌های فرعی و وابسته پس از پرداخت مالیات بر درآمد آن شركت‌ها به شركت عاید می‌گردد.

تبصره ۱ - سود ویژه عبارت است از درآمد حاصل از فروش نفت خام و گاز طبیعی و فرآورده‌ها و سایر عملیات مستقیم شركت پس از وضع هزینه‌های جاری و استهلاك.
تبصره ۲ - شركت هر سه ماه یك‌بار برآوردی از درآمد خود برای سه ماه آینده تهیه و به وزارت امور اقتصادی و دارایی ارسال خواهد داشت.

نائب رئیس - در ماده ۵۱ نظری نیست؟ (اظهاری نشد) ماده ۵۲ قرائت می‌شود.

(به شرح زیر خوانده شد)

ماده ۵۲ - وجوه دریافتی شركت حاصل از بهره مالكانه (پرداخت مشخص) و وجوهی كه به عنوان پذیره و حق‌الارض عاید شركت می‌شود مشمول مالیات نمی‌باشد.

نائب رئیس - در ماده ۵۲ نظری نیست؟ (اظهاری نشد) ماده ۵۳ قرائت می‌شود.

(به شرح زیر خوانده شد)

ماده ۵۳ - شركت مكلف خواهد بود كه سرمایه لازم به منظور توسعه عملیات و به‌طور كلی هرگونه سرمایه‌گذاری مورد نیاز خود را در حدود بودجه مصوب از محل درآمد كل تأمین نماید و در صورتی كه درآمد مزبور كافی نباشد مجمع عمومی از هر طریق دیگری كه مقتضی بداند با رعایت قوانین و مقررات مربوط كسری آن‌را تأمین خواهد نمود.

نائب رئیس - در ماده ۵۳ نظری نیست؟ (اظهاری نشد) ماده ۵۴ قرائت می‌شود.

(به شرح زیر خوانده شد)

ماده ۵۴ - آنچه از محل درآمد كل پس از وضع مبالغی كه به موجب مقررات این اساسنامه پرداخت می‌شود باقی بماند به خزانه پرداخت خواهد شد.

تبصره - وجوهی كه از بابت بهره مالكانه یا پذیره یا حق‌الارض دریافت می‌شود در آخر هر ماه پس از كسر یك درصد ذخیره عمومی توسط شركت به خزانه پرداخت خواهد شد.

شركت از بابت سایر درآمدها نیز هر ماه مبالغی را بر مبنای توافق با وزارت امور اقتصادی و دارایی به‌طور علی‌الحساب به خزانه پرداخت خواهد كرد و كلیه پرداخت‌های مزبور در پایان سال جزء پرداخت‌های قطعی طبق ماده ۵۳ محاسبه خواهد شد.

نائب رئیس - در ماده ۵۴ نظری نیست؟ (اظهاری نشد) ماده ۵۵ قرائت می‌شود.

(به شرح زیر خوانده شد)

ماده ۵۵ - اعضای هیئت‌مدیره و بازرسان عالی و كاركنان شركت حق ندارند اطلاعاتی را كه برای شركت جنبه محرمانه داشته باشد افشا نمایند.

در صورت تخلف اگر متخلف مدیر یا بازرس عالی باشد به پیشنهاد رئیس هیئت‌مدیره و تصویب مجمع عمومی و اگر كارمند یا كارگر باشد با تصویب رئیس هیئت‌مدیره و مدیرعامل از خدمت بركنار خواهد شد و در صورتی كه خساراتی متوجه شركت شده باشد بركناری متخلف مانع از تعقیب او برای جبران زیان وارد نخواهد بود.

نائب رئیس - در ماده ۵۵ نظری نیست؟ (اظهاری نشد) ماده ۵۶ قرائت می‌شود.

(به شرح زیر خوانده شد)

ماده ۵۶ - در مواردی كه كاركنان شركت مرتكب تخلفاتی در انجام امور شركت بشوند تعقیب و مجازات اداری آنها طبق آئین‌نامه‌های استخدامی و انضباطی شركت صورت خواهد گرفت.

هرگاه ضمن تحقیق معلوم شود كه تخلف از نظر قوانین جنبه جزایی دارد رئیس هیئت‌مدیره و مدیرعامل شركت موضوع را به مراجع صلاحیت‌دار قانونی احاله خواهد نمود.

نایب رئیس - در ماده ۵۶ نظری نیست؟ (اظهاری نشد) ماده ۵۷ قرائت می‌شود.

(به شرح زیر خوانده شد)

ماده ۵۷ - كلیه عملیات شركت اعم از امور مالی و استخدامی و استفاده از اشخاص و اداره اموال و انجام معاملات و اقدام به هر امری به منظور توسعه و پیشرفت هدف‌های شركت تابع اصول بازرگانی می‌باشد.

انجام امور مزبور به تشخیص هیئت‌مدیره و طبق مقررات داخلی شركت بوده و از هر گونه تشریفات مقرراتی كه مغایر این اساسنامه باشد معاف خواهد بود شركت جز در مواردی كه صریحاً مقرر شده باشد از شمول مقررات و قوانین عمومی مربوط به وزارتخانه‌ها و شركت‌های دولتی و مؤسسات دولتی وابسته به دولت مستثنی خواهد بود.

نائب رئیس - در ماده ۵۷ نظری نیست؟ (اظهاری نشد) ماده ۵۸ قرائت می‌شود.

(به شرح زیر خوانده شد)

ماده ۵۸ - عضویت كاركنان شركت در انجمن‌های شهر بدون دریافت حقوق و یا حق حضور و با موافقت شركت بلامانع خواهد بود.

نائب رئیس - در ماده ۵۸ نظری نیست؟ (اظهاری نشد) ماده ۵۹ قرائت می‌شود.

(به شرح زیر خوانده شد)

ماده ۵۹ - در مواردی كه یكی از اعضای هیئت‌مدیره و یا كاركنان شركت طبق ماده ۱۹ قانون كیفر عمومی معلق می‌شود اجرای حكم تعلیق مانع بركناری كارمند از طرف شركت و خاتمه دادن به خدمت او نخواهد بود.

نائب رئیس - در ماده ۵۹ نظری نیست؟ (اظهاری نشد) ماده ۶۰ قرائت می‌شود.

(به شرح زیر خوانده شد)

ماده ۶۰ - در مواردی كه اختلاف بین شركت و هر یك از وزارتخانه‌ها و یا سازمان‌های وابسته به دولت یا شهرداری‌ها پیش آید موضوع از طرف شركت به نخست‌وزیر گزارش خواهد شد و نخست‌وزیر موضوع اختلاف را به كمیسیونی عبارت از نمایندگان خود و طرفین ارجاع خواهد نمود. كمیسیون مزبور از راه سازش به حل اختلاف اقدام خواهد كرد و هرگاه موضوع اختلاف به طریق مزبور فیصله نیافت موضوع به هیئت وزیران مراجعه خواهد شد و تصمیم هیئت وزیران برای طرفین قاطع خواهد بود.

نائب رئیس - در ماده ۶۰ نظری نیست؟ (اظهاری نشد) ماده ۶۱ قرائت می‌شود.

(به شرح زیر خوانده شد)

ماده ۶۱ - كاركنان شركت در محل ادارات و اماكن مربوط به كار شركت حق فعالیت سیاسی را ندارند و نیز نمی‌توانند در محل ادارات و اماكن مربوط به كار شركت بدون اجازه قبلی شركت اجتماعات تشكیل دهند.

تخلف از مقررات مواد ۶۱ و ۶۲ موجب تعقیب اداری و انضباطی طبق آئین‌نامه مربوط شركت خواهد بود.

نائب رئیس - در ماده ۶۱ نظری نیست؟ (اظهاری نشد) ماده ۶۲ قرائت می‌شود.

(به شرح زیر خوانده شد)

ماده ۶۲ - منتشر كردن اطلاعات راجع‌به عملیات شركت بدون اجازه كتبی شركت ممنوع است.

نائب رئیس - در ماده ۶۲ نظری نیست؟ (اظهاری نشد) ماده ۶۳ قرائت می‌شود.

(به شرح زیر خوانده شد)

ماده ۶۳ - شركت در تهیه مسكن و تأمین رفاه و بهداشت و فرهنگ و آموزش و تفریحات سالم كاركنان خود و كمك‌های اجتماعی به آنان و حفاظت آنها در مقابل حوادث اهتمام به عمل خواهد آورد.

نائب رئیس - در ماده ۶۳ نظری نیست؟ (اظهاری نشد) ماده ۶۴ قرائت می‌شود.

(به شرح زیر خوانده شد)

ماده ۶۴ - از تاریخ تقدیم این لایحه تركیب مجامع عمومی شركت ملی گاز ایران و شركت ملی صنایع پتروشیمی ایران عبارتند از نمایندگان صاحب سهام دولت در مجمع عمومی شركت ملی نفت ایران و دو نفر از مدیران شركت ملی نفت ایران به انتخاب رئیس هیئت‌مدیره و مدیرعامل این شركت.

تبصره ۱ - احكام بندهای «ی» و «ك» ماده ۳۵ در مورد شركت ملی گاز ایران و شركت صنایع پتروشیمی از طریق مجامع عمومی آن شركت‌ها به شرح مقرر در این ماده عمل خواهد شد.

نائب رئیس - در ماده ۶۴ نظری نیست؟ (اظهاری نشد) ماده ۶۵ قرائت می‌شود.

(به شرح زیر خوانده شد)

ماده ۶۵ - دولت مكلف است اساسنامه‌های شركت ملی گاز ایران و شركت ملی صنایع پتروشیمی ایران را ظرف شش‌ماه از تاریخ تصویب این قانون جهت تصویب كمیسیون‌های مربوط مجلسین تقدیم كند.

اساسنامه‌های فوق‌الذكر برای دوسال به عنوان آزمایش اجرا خواهد شد و اصلاحات بعدی با تصویب كمیسیون‌های مربوط قابل اجرا خواهد بود. دولت موظف است ظرف مهلت مذكور اساسنامه‌های نهایی را جهت تصویب كمیسیون‌های مربوط مجلسین تقدیم كند.

نایب رئیس - در ماده ۶۵ نظری نیست؟ (اظهاری نشد) ماده ۶۶ قرائت می‌شود.

(به شرح زیر خوانده شد)

ماده ۶۶ - این اساسنامه جایگزین اساسنامه شركت ملی نفت ایران مصوب اردیبهشت ۱۳۴۷ (۲۵۲۷) می‌باشد قوانین و مقرراتی كه كلاً یا بعضاً مغایر با مقررات این اساسنامه باشد در حدودی كه مغایرت دارد نسبت به شركت مجری نخواهد بود و مقررات این اساسنامه مادام كه مصرحاً به موجب قانون نسخ نشده است معتبر خواهد بود.

نایب رئیس - در ماده ۶۶ نظری نیست؟ (اظهاری نشد) ماده ۶۷ قرائت می‌شود.

(به شرح زیر خوانده شد)

ماده ۶۷ - در مواردی كه احكامی در این اساسنامه و قوانین مربوط معلوم نشده باشد مقررات قانون تجارت معتبر خواهد بود.

نائب رئیس - در ماده ۶۷ نظری نیست؟ (اظهاری نشد) لایحه و پیشنهادها برای شور دوم به كمیسیون‌های مربوط ارجاع می‌شود.

- اعلام تعطیلات نوروزی - ختم جلسه

۸- اعلام تعطیلات نوروزی - ختم جلسه.

نایب رئیس - با اجازه خانم‌ها و آقایان این جلسه را ختم می‌كنیم تعطیلات نوروزی مجلس تا روز بیستم فروردین ماه ادامه خواهد و از روز بیست‌ویكم فروردین مجلس دایر خواهد بود.

(پانزده دقیقه بعدازظهر جلسه ختم شد)

نایب رئیس مجلس شورای ملی - حسین خطیبی.