مذاکرات مجلس شورای ملی ۲۶ آبان ۱۳۲۲ نشست ۲۲۱
| مجلس شورای ملی مجموعه قوانین دوره قانونگذاری سیزدهم | تصمیم‌های مجلس | قوانین بنیان ایران نوین مصوب مجلس شورای ملی |
| نمایندگان مجلس شورای ملی دوره قانونگذاری سیزدهم |
دوره سیزدهم قانونگذاری
دوره سیزدهم قانون گذاری جلسه ۲۲۱ شماره مسلسل – ۱۲۵۴
مذاکرات مجلس
صورت مشرح مجلس روز پنجشنبه ۲۶ آبان ماه ۱۳۲۲
فهرست مطالب:
۱- تصویب صورت مجلس
۲- تصویب لایحه اصلاح قانون داد رسی و کیفر ارتش
۳- تصویب نوزده فقره مرخصی
۴- طرح و تصویب لایحه اعتبار چهار صد میلیون ریال جهت خرید غله
۵- طرح و تصویب لایحه ضرب مسکوت نقره
۶- موقع و دستور جلسه آتیه – ختم جلسه
مجلس یکساعت و نیم پیش از ظهر بریاست آقای اسفندیاری تشکیل گردید.
صورت مجلس روز چهارشنبه ۲۵ آبانماه را آقای (طوسی) منشی قرائت نمودند.
- تصویب صورت مجلس
{۱- تصویب صورت مجلس}
رئیس- در صورت مجلس نظری نیست ؟(اظهاری نشد) صورت مجلس تصویب شد. آقای روحی.
- بیانات آقایان: روحی و دکتر طاهری راجع به پروانه ورود آرد
{۲- بیانات آقایان: روحی و دکتر طاهری راجع به پروانه ورود آرد}
روحی- عرض کنم آن طرحی که پیشنهاد شده بود از طرف عده‌ای از نمایندگان و راجع بآزادی پروانه آرد بود. پس از اینکه با آقای رئیس کل دارائی صحبت و مذاکره لازم بعمل آمد یک تسهیلاتی قائل شدند و قرار شد که یک آئین نامه ثانوی تهیه کنند با نظر مجلس و با اطلاع آقایان این اصلاحات بعمل آید. آقای وزیر دارائی می‌فرمایند ایم الآن بمجلس خواهد آمد و چون یک تسهیلات دیگری هم قائل شده‌اند برای اینکار مورد توجه است و از طرف دیگر آقای دکتر طاهری هم یک اطلاعات دیگری داشته‌اند که بعرض مجلس میرسانند.
رئیس- دکتر طاهری.
دکتر طاهری- در نتیجه مذاکراتی که آن روز در کمیسیون که با حضور آقای رئیس تشکیل شد و مذاکراتی شد منجر شد باینکه دیشب ملاقاتی بشود و از آقای دکتر میلسپو و اینکار را تمام کنیم. ساعت شش و نیم بنده رفتم منزل ایشان و دو ساعت و نیم هم طول کشید و با حضور آقای وزیر دارائی مذاکره کردیم اشکالاتی در این آئین نامه منتشر کرده بودند چند اشکال بود که آنها را مذاکره کردیم که بعضی‌ها بکلی رفع شد و یکی را هم تسهیلاتی قائل شدند که دیگر با وجود آن ما با ایشان توافق نظر حاصل کردیم و قرار شده است این آئین نامه را بفرستند ما به بینیم و خواهند فرستاد. دیگر تصور می‌کنم مانعی نیست برای ورود آرد بطوریکه برای جمع آوری غله هم لطمه‌ای وارد نیاید چون منظور آقای دکتر میلسپو هم که راجع بجمع آوری محصول است باید تأمین بشود و نظر مجلس هم که مردم نتوانسته‌اند یک قدری آرد بیاورند آنهم باید تأمین بشود. بنابراین بنظر بنده اگر همانطوری که توافق حاصل شد و آئین نامه را خواهند آورد اگر همانطور باشد دیگر اشکالی نخواهد داشت.
رئیس- آقای ملک مدنی.
ملک مدنی- بنده می‌خواستم از مقام ریاست استدعا بکنم که این مرخصی هائی که تقاضا شدهاست و گزارش آن تقدیم مجلس شده است قبل از اینکه وارد دستور بشویم اول آنها بتصویب برسد. زیرا عموماٌ آخر جلسه مجلس از اکثریت می‌افتد و این مرخصی‌ها بلاتکلیف می‌ماند.
رئیس- دیروز و پریروز خواستیم اینها را تصویب کنیم ولی موفق نشدیم و موکول شد به اول جلسه امروز یک نکته‌ای که لازم بود بعرض آقایان برسانم این است که بطوریکه خاطر آقایان مسبوق است ما باید یک نفر نماینده برای نظارت بانک بجای آقای مؤید احمدی معین کنیم و بطوریکه آقای نراقی اظهار کردند ….(بعضی از نمایندگان- وقتش حالا نیست) انتخاب این دوره که شروع می‌شود به جهت کارهای مهمی که در بانک هست و وظایفی هم دارند که اینها باسم نیست و یک کارهائی باید بکنند که خالی از اهمیت نیست باید یک نفر آدم شایسته و مجهزی انتخاب بشود. این بود که از آقایان خواهش می‌کنم که نظر خودشان را بدهند برای انتخاب یکنفر. (بعضی از نمایندگان- باشد برای جلسه بعد).
- تصویب لایحه اصلاح قانون داد رسی و کیفر ارتش
{۳- تصویب لایحه اصلاح قانون داد رسی و کیفر ارتش}
رئیس- راجع بیک ماده‌ای که مربوط به وزارت جنگ بود دیروز بنا بود رأی بگیریم ولی عده کافی نبود حالا رأی می‌گیریم …. ـ
امیر تیمور- بنده اجازه خواسته بودم) اعلام رأی شده بود دیگر نمی‌شود صحبت کرد چون اکثریت نبود رأی نگرفتیم .(صحیح است) رأی گرفته می‌شود به ماده واحده مربوط بوزارت جنگ موفقین برخیزند (اکثر برخاستند) تصویب شد.
- تصویب ۱۹ فقره مرخصی
{۴- تصویب ۱۹ فقره مرخصی}
رئیس- گزارش‌های کمیسیون عرایض و مرخصی بعرض آقایان می‌رسد. گزارش مرخصی آقای امیر تیمور.
آقای امیر تیمور بواسطه گرفتاری امور محلی و فقدان وسایل حرکت بیست و دو روز از تاریخ سیزدهم مهر ۱۳۲۲ غایب بوده‌اند و در خواست اجازه نموده‌اند. کمیسیون عرایض و مرخصی با درخواست ایشان موافقت نموده اینک گزارش آن بعرض می‌رسد.
رئیس- موافقین با مرخصی آقای امیر تیمور برخیزند (اکثر برخاستند) تصویب شد. گزارش مرخصی آقای فرخ.
آقای فرخ درخواست یکماه مرخصی از تاریخ ۱۵ شهریور ۱۳۲۲ نموده‌اند و مورد موافقت کمیسیون عرایض و مرخصی واقع شده اینک گزارش آن تقدیم می‌شود:
رئیس- موافقین با مرخصی آقای فرخ برخیزند (اکثر برخاستند) تصویب شد. گزارش مرخصی آقای رفیعی:
آقای رفیعی سابقاٌ درخواست دو ماه مرخصی کرده بودند و بتصویب مجلس شورای ملی رسیده بود چون بیش از چهل روز از مرخصی مزبور استفاده نکرده و مراجعت کرده بودند اکنون بر جسب لزوم درخواست کرده‌اند از مدت بیست روز بقیه مرخصی خود از تاریخ دهم آبان ۱۳۲۲ استفاده
کنند کمیسیون عرایض با درخواست ایشان موافقت کرده اینک گزارش آن بعرض می‌رسد.
رئیس- موافقین با مرخصی آقای رفیعی برخیزند (اکثر برخاستند) تصویب شد.
گزارش مرخصی آقای نقابت:
آقای نقابت برای انجام حوائج ضروری و عمومی حوزه انتخابیه خرمشهر و آبادان از حیث امنیت و اوراق عمومی و جمع آوری غله و غیره مجبور بمسافرت شده‌اند در خواست سه ماه مرخصی از تاریخ اول مرداد ۱۳۲۲ نموده‌اند کمیسیون عایض و مرخصی با درخواست ایشان موافقت نموده اینک گزارش آن بعرض می‌رسد.
رئیس- موافقین با مرخصی آقای نقابت برخیزند (اکثر برخاستند) تصویب شد. گزارش مرخصی آقای افشار:
آقای افشار درخواست چهل و پنج روز مرخصی از تاریخ حرکت نموده‌اند و مورد موافقت کمیسیون عرایض و مرخصی واقع شده اینک گزارش آن بعرض می‌رسد.
رئیس- موافقین با مرخصی آقای افشار برخیزند (اکثر برخاستند) تصویب شد. گزارش مرخصی آقای اورنگ:
آقای اورنگ بواسطه کسالت مزاج بموجب گواهی پزشک معالج دو ماه و ۱۵ روز از تاریخ اول شهریور ۱۳۲۲ از حرکت معذور تحت معالجه بوده‌اند کمیسیون عرایض و مرخصی با مرخصی ایشان موافقت نموده و اینک گزارش آن بتصویب می‌رسد.
رئیس- رأی گرفته می‌شود به ….
روحی- اجازه میفرمائید بنده عرضی دارم؟
رئیس- بفرمائید.
روحی- عرض کنم کمیسیون عرایض و مرخصی یک مقرراتی دارد که در سال یکماه بیشتر مرخصی نمی‌دهد. بنده با هیچکدام مرخصی‌ها موافقت نکردم و تمام را رأی دادم و کاملاٌ موافقم ولی این تبعیض را که قائل شدند بنده مخالفم.
معدل- این تبعیضی نیست یا مسافرت است یا مرخصی هستند.
ملک مدنی- این موضوعی که فرمودند در سال یکماه مرخصی بیشتر داده نمی‌شود اینطور نیست برای اینکه اختیار مرخصی‌ها با مجلس شورای ملی است و همین یکماه را که آقای روحی فرمودند و کمیسیون هم گاهی عمل می‌کند اگر مجلس تصویب نکند اینها تصویب نشده است و مجلس حاکم بر قضیه است و البته آقای روحی هم بنده با حسن نظری که بایشان دارم باید تصدیق بفرمایند که در این موقعی که آخر دوره است کمیسیون عرایض و مرخصی یک ارفاق هائی خواسته است بکند و البته مورد هم دارد چون آخر دوره است باید بکند چون یک اشخاصی هستند که رفته‌اند و کار داشته‌اند یا اینکه مریض شده‌اند و نتوانسته‌اند حاضر بسوند و این را خیال می‌کنم که مجلس هم با این نظر موافق باشد.
بعضی از نمایندگان- رأی بگیرید آقا.
رئیس- بنده هم اطلاع دارم که آقای اورنگ ناخوش بوده‌اند. موافقین با مرخصی آقای اورنگ برخیزند (اکثر برخاستند) تصویب شد. گزارش مرخصی آقای جعفر اصفهانی:
آقای جعفر اصفهانی بواسطه کسالت مزاج بموجب گواهی پزشک معالج پنجاه روز از تاریخ یازدهم مهر ۱۳۲۲ تحت معالجه بوده‌اند و درخواست اجازه نموده‌اند. کمیسیون عرایض و مرخصی عذر ایشان را موجه تشخیص داده اینک گزارش آن بعرض می‌رسد.
رئیس- موافقین با مرخصی آقای جعفر اصفهانی برخیزند (اکثر برخاستند) تصویب شد. گزارش مرخصی آقای یار احمدی:
آقای یار احمدی درخواست پانزده روز مرخصی از تاریخ سوم شهریور ۱۳۲۲ نموده‌اند مورد موافقت کمیسیون عرایض و مرخصی واقع شده اینک گزارش آن تقدیم می‌شود.
رئیس- موافقین با مرخصی آقای یار احمدی برخیزند (اکثر برخاستند) تصویب شد. گزارش مرخصی آقای فرشی:
آقای فرشی بواسطه کسالت و اشتغال بمعالجه بتصدیق گواهی پزشک معالج سی و نه روز از تارخ ۲۴ مرداد ۱۳۲۲ غایب وبده‌اند درخواست اجازه نموده‌اند کمیسیون عرایض و مرخصی با درخواست ایشان موافقت نموده اینک گزارش آن بعرض می‌رسد.
رئیس- موافقین با مرخصی آقای فرشی برخیزند (اکثر برخاستند) تصویب شد. البته آقایان باید مستحضر باشند که این مرخصی‌ها مال مدتی قبل است که تا حالا بحال تعویق باقی مانده است والا کار یک دفعه نیست مال خیلی وقت است. گزارش مرخصی آقای اقبال:
آقای اقبال برای انجام امور محلی درخواست دو ماه مرخصی از تاریخ پانزده شهریور ۱۳۲۲ نموده‌اند و مورد موافقت کمیسیون واقع شده اینک گزارش آن بعرض می‌رسد.
رئیس- موافقین با مرخصی آقای اقبال برخیزند (اکثر برخاستند) تصویب شد. گزارش مرخصی آقای ناهید:
آقای ناهید درخواست یکماه مرخصی از دهم شهریور ۱۳۲۲ نموده‌اند و مورد موافقت کمیسیون عرایض و مرخصی واقع شده اینک گزارش آن تقدیم می‌شود.
رئیس- موافقین با مرخصی آقای ناهید برخیزند (اکثر برخاستند) تصویب شد. گزارش مرخصی آقای دکتر تاج بخش:
آقای دکتر تاج بخش درخواست پانزده روز مرخصی از ۱۹ مهر ۱۳۲۲ نموده‌اند کمیسیون عرایض و مرخصی با درخواست ایشان موافقت نموده اینک گزارش آن تقدیم می‌شود:
رئیس- موافقین با مرخصی آقای تاج بخش برخیزند (اکثر برخاستند) تصویب شد. گزارش مرخصی آقای همراز:
آقای همراز بواسطه کسالت مزاح بدستور پزشک معالج محتاج باستراحت شده‌اند درخواست پانزده روز مرخصی از تاریخ پانزدهم آبان ۱۳۲۲ نموده‌اند و ضمناٌ سه هزار ریال از حقوق ماه آبان خود (که مبلغی هم علاوه بر مقرری ایام مرخصی ایشان است) برای کمک به آسیب دیدگان دولت اتحاد جماهیر شوروی تخصیص داده که بقونسولگری آن دولت داده شود بمصرف مزبور برساند. کمیسیون عرایض و مرخصی با درخواست ایشان موافقت نموده اینک گزارش آن تقدیم می‌شود.
رئیس- موافقین با مرخصی آقای همراز برخیزند (اکثر برخاستند) تصویب شد. گزارش مرخصی آقای رضوی:
آقای رضوی بواسطه گرفتاری امور محلی و کسالت خود و خانواده شان درخواست سه ماه مرخصی از اول شهریور ۱۳۲۲ نموده‌اند چون ایشان در این دوره بهیچوجه غایب نبوده و همیشه آماده برای انجام وظیفه بوده‌اند کمیسیون عرایض با درخواست ایشان موافقت نموده اینک گزارش آن تقدیم می‌شود.
رئیس- موافقین با مرخصی آقای رضوی برخزند (اکثر برخاستند) تصویب شد. گزارش مرخصی آقای سلطانی:
آقای سلطانی برحسب درخواست استاندار در تاریخ ۲۰ مرداد ۱۳۲۲ برای تنظیم امور محلی و تشریک مساعی با مأمورین دولت در حفظ انتظامات مسافرت نموده و فعلاٌ هم در محل مشغول انجام وظیفه است. در خواست سه ماه و ده روز مرخصی نموده‌اند کمیسیون عرایض و مرخصی با درخواست ایشان موافقت نموده اینک گزارش آن تقدیم می‌شود.
رئیس- آقای انوار.
انوار- بنده عرضی ندارم.
رئیس- موافقی با مرخصثی آقای سلطانی برخیزند (اکثر برخاستند) تصویب شد. گزارش مرخصی آقای نواب یزدی:
آقای نواب یزدی درخواست یکماه مرخصی از تاریخ هفتم مهرماه ۱۳۲۲ نموده‌اند و مورد موافقت کمیسیون عرایض و مرخصی واقع شده اینک گزارش آن تصویب می‌شود.
رئیس- موافقین با مرخصی آقای نواب یزدی برخیزند (اکثر برخاستند) تصویب شد. گزارش مرخصی آقای اوحدی:
آقای اوحدی درخواست یکماه مرخصی از تاریخ ۲۸ مهر ۱۳۲۲ نموده‌اند و مورد موافقت کمیسیون عرایض و مرخصی واقع شده این گزارش آن تقدیم مشود
انوار- اگر تمام شد بگوئیم ختم جلسه.
موافقین با مرخصی آقای اوحدی برخیزند (اکثر برخاستند) تصویب شد. گزارش مرخصی آقای ثقه الاسلامی:
آقای ثقه الاسلامی در تبریز مریض شده‌اند و بموجب گواهی رئیس بهداری آذربایجان از حرکت ممنوع هستند درخواست چهل و چهار روز مرخصی از تاریخ هفده مهر ۱۳۲۲ نموده‌اند کمیسیون عرایض و مرخصی با درخواست ایشان موافقت نموده اینک گزارش آن بعرض می‌رسد.
رئیس- آقای انوار.
انوار- یک موضوعی را آقای ملک مدنی فرمودند بنده با فرمایشاتی که ایشان فرمودند حرفی ندارم ولی خواستم خدمتشان عرض کنم این که فرمودند مجلس حاکم است در وقتیکه مباحثه بشود ولی وقتیکه مباحثه نشود و یک مرتبه آقای طوس می‌خوانند و آقای رئیس هم فوراٌ اعلام رأی می‌کنند در این صورت نظر مجلس دیگر حاکم نیست این دوسیه آقای ثقه الاسلامی را شما نگاه کنید دوسیه این مدت دو سالی که در مجلس بوده است چقدر غایب بوده است و همچنین آقای شجاع و آقایان دیگر بنده نسبت بایشان هیچ نظری ندارم و حرفی ندارم و اگر بخواهید می‌نشینم آقا ولی خواستم این عرض را بکنم که دوسیه را نگاه بکنید این مخصوص شخص بنده و جنابعالی است که همه اش را باید بیائیم و در مجلس حاضر باشیم. موقع صحبت کردن هم که می‌شود آقای طباطبائی می‌آیند میگویند که آقا سید یعقوب نمی‌گذارد من حرف بزنم. ما اینجا پی در پی رأی بمرخصیشان می‌دهیم و کمیسیون انتخاب می‌کنند نمی آبند در مجلس موقعی که رئیس رأی می‌گیرد نمی آیند. پس چرا برای چه پشت سر هم ما رأی به مرخصی آنها بدهیم. شما که میفرمائید تکلیف با مجلس است و هر طور که مجلس قضاوت کند همانطور است این را بنده هم مطیع هستم ولی این حقایق را نباید از بین برد. شما بروید بهمان دوسیه آقای ثقه الاسلامی نگاه کنید آنوقت معلوم می‌شود که بار مجلس در گردن یک عده محدودی است که باید همیشه بیایند در مجلس آنوقت آقاین دستشان را همچنین می‌کنند! (از آقای طباطبائی تقلید کردند)
رئیس- آقای انوار فرمایشاتتان همه در باب تعلیم و را هنمائی است ولی بنده لازم است عرض کنم که آقای ثقه الاسلامی با اینکه مسافرت کرده بودند و در مسافرت خودش ناخوش شده بود معهذا ایشان پیشنهادی نکردند و تقاضائی نکردند و تصوری که برای مرخصی ایشان می‌شد اقدامی نشد. این مسئله که این دفعه اتفاق افتاده بواسطه کسالتشان کمیسیون هم موافقت کرده است. آقایانیکه موافق دارند با مرخصی آقای ثقه الاسلامی برخیزند (اکثر برخاستند) تصویب شد گزارش مرخصی آقای مشار:
آقای مشار درخواست یکماه مرخصی از تاریخ ۲۷ مرداد ۱۳۲۲ نموده‌اند و مورد مافقت کمیسیون عرایض و مرخصی واقع شده اینک گزارش آن تقدیم می‌شود:
رئیس- موافقین با مرخصی آقای مشار برخیزند (اکثر برخاستند) تصویب شد.
- طرح و تصویب لایحه اعتبار چهار صد میلیون ریال جهت خرید غله
{۵- طرح و تصویب لایحه اعتبار چهار صد میلیون ریال جهت خرید غله}
رئیس- لایحه اعتبار چهار صد میلیون ریال برای خرید غله مطرح است:
مجلس شورای ملی
موضوع استدعای تصویب چهار صد میلیون ریال اعتبار برای خرید غله.
موقعی که در چند هفته قبل تقاضای اعتبار پانصد میلیون ریال برای خرید غله تقدیم مجلس شورای ملی گردید رویهم رفته چنین بنظر می‌رسد که اعتبار مزبور برای سال جاری کفایت خواهد نمود در صورتیکه نظر مزبور صحیح نبود و اینک می‌توان اطلاعات کاملتر و روشن تری راجع به حوائج مالی برنامه جمع آوری غله تقدیم مجلس شورای ملی نمود و بعلاوه ممکن است قسمتی از گزارش مالی مقرره در قانون ۱۹ تیر ماه ۱۳۲۲ را در دسترس مجلس شورای ملی گذارده لازم است توضیحاٌ باطلاع مجلس شورای ملی برسد که در نتیجه بی نظمی موجوده در شهرستانها و فقدان حسابداران مجرب و با انضباط نگاهداری و ارائه و ممیزی حسابها هنوز صورت رضایت بخشی بخود نگرفته است ولی رویهم رفته می‌توان باطلاع مجلس شورای ملی رساند که هزینه‌های خرید غله تحت نظارت بیشتر و دقیق تری قرار گرفته و اتلاف وجود عمومی در این قسمت تقلیل یافته است نمایندگان محترم مجلس شورای ملی تصدیق خواهند فرمود که برای تأمین خواربار تهران وجه و اعتبار لازم است تا بتوان در قبال غله جمع آوری شده فوراٌ اقدام بپرداخت نمود د رعین اینکه دولت مایل است تجدید سازمان برای این کار بدهد ولی متأسفانه نمی‌توان امر فوری و مهم تأمین خواربار مردم را بتعویق انداخت یا در آن تأخیری روا داشت برای استحضار مجلس شورای ملی صورتی از وضع مالی خرید و جمع آوری غله سال ۱۳۲۲ را که سامل مدت از اول تیر الی ۳۰ بهمن می‌باشد بپیوست تقدیم می‌دارد. صورت مزبور نشان می‌دهد که جمع کلی هزینه‌ها که تا بحال پرداخت و پیش بینی شده به ۱/۴۶۵/۰۰۰/۰۰۰ ریال بالغ می‌گردد درآمد فروش آرد به۵۲۰/۰۰۰/۰۰۰ ریال بالغ می‌شود وجوه موجودی اول تیر ۴۵/۰۰۰/۰۰۰ ریال و وام بانک ملی ایران به ۵۰۰/۰۰۰/۰۰۰ ریال بالغ می‌گردد که جمعاٌ رقم ۱/۰۶۵/۰۰۰/۰۰۰ ریال را تشکیل می‌دهد بنابراین اعتباری اضافی بمبلغ ۴۰۰/۰۰۰/۰۰۰ ریال لازم است تا برنامه مربوطه را از نقطه نظر مالی تأمین نماید و بعلاوه صورت دیگری پیوست است که توزیع ۳۳۰/۰۰۰/۰۰۰ ریال ارسالی به شهرستانها در تاریخ ۳ مهرماه ۱۳۲۲ را نشان می‌دهد. لزوم اعتبار اضافی فعلی بمبلغ ۴۰۰/۰۰۰/۰۰۰ ریال دلیل بر این نیست که کسر وجوه در عملیات قسمت غله و نان زیادتر از مبلغ پیش بینی شده سابق خواهد گردید بلکه کسر وجه مزبور بین چهار صد الی چهار صد و پنجاه میلیون ریال باقی خواهد ماند در مقابل این کسر قسمت غله و نان موجودی غله‌ای خواهد داشت که از اول فروردین ماه ۱۳۲۳ تا موسم محصول سال ۱۳۲۳ بفروش خواهد رسید علاوه بر این نمایندگان محترم مستحضر هستن که منظور دولت اینست که در سال جاری ۵۰۰۰۰ تن غله بعنوان ذخیره جمع آوری نماید بنابراین ماده واحده زیر بفید فوریت تقدیم و تقاضای تصویب آنرا دارد.
ماده واحده
به منظور خرید غله در بقیه مدت سال ۱۳۲۲ اعتبار بمبلغ ۴۰۰/۰۰۰/۰۰۰ ریال بقسمت غله و نان اعطاء می‌گردد بوزارت دارائی اجازه داده می‌شود مبلغ مزبور را بعنوان وام از بانک ملی ایران دریافت نماید.
رئیس- آقای امیر تیمور.
امیر تیمور- اگر اعتباراتی که یا پولهائی که مجلس شورای ملی برای خرید جنس بدولت داده و وجوهی را که دولت از خزانه کشور برای این راه مصرف کرده است روی این فرض بود که چیزهائی دولت تهیه می‌کند برایگان بدست مردم می‌دهد اینجا دارد که این لوایح را دولت بیاورد و از تصویب مجلس بگذراند حتی لوایح دیگری هم بیاورد ولی اینطور نیست این اعتباری که بدولت داده می‌شود بعنوان یک اعتبار گردان و مساعده یک پولی داده می‌شود بدولت که یک جنسی بخرد از آن طرف بخباز می‌فروشد و خباز بصورت نان بدست مردم می‌دهد و پولش را می‌گیرد و دو مرتبه این پول عاید دولت می‌شود. البته قلم اول و اعتبار اولیه را می‌توانستید بگوئید که ما باید جنس بخریم و یک پولی لازم داریم برای فلان کار روی این منطق آوردند و یک ۲۵ میلیون تومان اعتبار از مجلس گذراندند و دفعه دوم هم آمدند یک ۳۰ میلیون دیگر هم اعتبار خواستند و ما هم تصویب کردیم و دفعه سوم هم یک ۵۰ میلیون تومان دیگر گذراندند وباز هم مجلس شورای ملی موافقت کرد و داد. پس لز اینکه جمعاٌ ۱۰۵ میلیوا تومان اعتبار بدولت داده شد مجدداٌ برای وزارت خواربار یک لایحه ۵۰ میلیونی دیگر آوردند که بنده شرح مفصلی در این موضوع عرض کرده‌ام و در آن موقع دولت هم موافقت کرد که صورت خرید اجناس و جمع و خرج آن را برای اطلاع و استحضار مجلس شورای ملی تقدیم بدارد و بمجلس اطلاع بدهند، بعلاوه بما اطمینان داده‌اند که مبلغی از وجوه هم موجود است و یک مقداری از اجناس هم باقی مانده است و دیگر اعتباری لازم نداریم. حالا این پنجاه میلیونی که شما در ۴ ماه قبل گرفته روی نرخی که خود دولت می‌دهد بهای پانصد هزار خروار گندم است از ۴ ماه قبل آیا دولت پانصد هزار خروار گندم خریده است و بمصرف اهالی تهران رسانده است؟ اگر خریده است که بگوید و معلوم شود و آیا این گندمی را که خریده است فمت و مسلم بمردم داده‌اند که این اعتبار باید تمام شود؟ آخر آقایان نمایندگان باید یک توجه عمیقی باین قبیل مسائل مخصوصاٌ مسائل مالی کشور بکنید که هر یک قران و دینار آن از یک بیوه زن گرفته می‌شود و این بودجه را تشکیل می‌دهد، آخر از کجا و چقدر باید اهالی این کشور جریمه بی ترتیبی و بی انضباطی کار دولت را بدهد ؟! تا بحال با این ۴۰ میلیون تومان می‌شود ۱۴۵ میلیون تومان اعتبار که برای قسمت خواربار گرفته شده است. شما با این ۱۴۵ میلیون اعتبار چندین هزار تن گندم می‌توانید تهیه کنید و با آن رقم آخر که ۵۰ میلیون تومان است شما باید جنس تهیه کرده باشید حالا این پول را که شما می‌گیرید میدانید از کجا تأمین می‌شود؟ نوشته است از بانک ملی وزارت دارائی مجاز است استقراض کند. الآن تمام لوایحی را که شما داده‌اید و از مجلس خواسته‌اید اینها بیش از ۱۰ مقابل سرمایه بانک است که شما استقراض کرده‌اید و این بانک از کجا آنقدر پول را دارد که بشما بدهد حقیقتاٌ این مسئله خیلی عجیبی است. الآن لوایحی که بموجب آن اجازه خواسته‌اید که از بانک استقراض کنید اگر حساب کنید از ده برابر سرمایه بانک هم زیادتر است اینها باید حساب بشود و رعایت بشود یک بانک از سرمایه خودش که بیشتر نمی‌تواند بشما پول بدهد بعلاوه همان مقداری که گرفته‌اید اگر جنس خریده‌اید همانطور که عرض کردم پولش باید باقی باشد. از طرف دیگر چون این لایحه خیلی مهم است بهتر است که قید یک فوریت باشد که ما بتوانیم با فرصت بیشتری در این قضیه رسیدگی کنیم این یکی و عرض دیگر بنده از حضور سرتیپ معاون محترم وزارت جنگ استفاده می‌کنم و تمنا می‌کنم که بفرمایند راجع باین لایحه ۵۰ میلیون تومانی که اخیراٌ مجلس شورای ملی برای کمک بمستخدمین دولت اعتبار داده است از این مبلغ نسبت به افسران ارتش چه رویه‌ای را اتخاذ کرده‌اند؟ بطوری که بنده استحضار پیدا کرده‌ام از این بابت چیزی بافسران ارتش داده نشده در صورتیکه این افسران ارتش هم از مستخدمین کشور هستند و این پولی هم که می‌دهند باید بآنها هم داده شود مخصوصاٌ عده‌ای هستند که متقاعد هستند و این بیچاره‌های متقاعدین از آن خوارباری را که ارتش به مستخدمین خودشان می‌دهند بآنها نمی‌دهند در صورتیکه اینها بیچاره هستند و باید بآنها کمک بشود. خواهش می‌کنم که هر اقدامی که دولت نسبت بوزارت جنگ کرده است یا می‌خواهد بکند آقای تیمسار توضیح بفرمایند.
معاون وزارت جنگ- موضوع استفاده کارمندان ارتش از این پانصد میلیون ریال اعتباری که بصویب رسیده است مورد توجه وزارت جنگ هست و از همان بدو امر هم راجع به استفاده یک سهمی از این برای ارتش با وزارت دارائی وارد مذاکره شده‌ایم گویا اختلاف نظری که پیدا شده از این است که چون بافسران ارتش یک جیره‌ای داده می‌شود میگویند که دیگر نباید آنها از این پنجاه میلیون تومان استفاده بکنند ولی چون این موضوع خیلی کوچک است یعنی این جیره‌ای که بافسران داده می‌شود هیچ قابل مقایسه نیست با آن مبلغی که از طرف وزارت دارائی و سایر وزارتخانه‌ها داده خواهد شد این است که مشغول مذاکره هستیم با وزارت دارائی و امیدواریم که بزودی نتیجه مطلوبه حاصل بشود و از این پانصد میلیون ریالی که انحصار داده شده است برای اضافه حقوق‌های کارمندان دولت بطور عادلانه تقسیم بشود و کارمندان وزارت جنگ هم یک سهمی از این اضافات که مورد احتیاج عامه است و در نتیجه سختی زندگانی همه بآن احتیاج دارند کارمندان وزارت جنگ هم از آن استفاده کنند و ارتش هم در زحمت نباشد و مثل سایرین موجبات رفاه حال آنها فراهم بشود.
وزیر دارائی- عرض می‌کنم در خصوص مبلغ پیشنهادی که آقای نماینده محترم آقای امیر تیمور اظهار داشتند یک صورتی هم به ضمیمه این لایحه بنده تقدیم کردم که در این صورت احتیاجات ما را نسبت بوجهی که لازم است تشریح کرده است این صورت وضع خرید و جمع آوری غله محصول سال ۱۳۲۲ ما است. حالا بنده این صورت را عرض می‌کنم که متوجه باشند آقا که این وضع خیلی لازم است و یکی ار مخارجی است که از هر کجا باشد ما باید این وجه را تهیه کنیم: مقدار غله که در نظر است خریده شود ۳۵۰ هزار تن از قرار قیمت عادلانه که خریده می‌شود از قرار هر تن ۳۰۰۰ ریال این می‌شود یک میلیارد و پنجاه میلیون ریال (۱۰۵۰/۰۰۰/۰۰۰) کرایه حمل بطور متوسط تنی ۷۵۰ ریال می‌شود ۲۶۲۰۰/۰۰۰ ریال و هزینه‌های دیگر از قبیل کارگزینی و اداره غله مرکزی و عیره ۲۷/۰۰۰/۰۰۰ ریال هشت ماهه از اول تیر جهت غله تهران و سیلو ۱۸/۰۰۰/۰۰۰ریال. تا آخر بهمن در شهرستانها ۶۵/۰۰۰/۰۰۰ ریال این هم می‌شود ۱۱۰/۰۰۰/۰۰۰ ریال. هزینه جمع آوری جنس و حق العمل خرید ۴۲۵/۰۰۰/۰۰۰ که جمع کل آنها می‌شود ۱۴۶۵/۰۰۰/۰۰۰ ریال. این وجهی است که برای خرید جنس موجودی این خرمن داریم که در نظر گرفته شده است که مطابق تعهد و صورتهائی که داده شده است ۳۵۰ هزار تن خریداری بشود. در مقابل این خرج از وجوه موجوده سابق هم ۴۵ میلیون ریال و در اول تیرماه موجودی داشتیم و عایدی از محل فروش آرد از اول تیر ماه تا آخر بهمن که حساب شده است ۵۲۰ میلیون ریال از محل قرض ۵۰۰ میلیون ریال ۵۰۰ میلیون ریال این می‌شود یک میلیارد ریال و ۶۵۰ میلیون ریال بقیه که مورد احتیاج است ۴۵۰/۰۰۰/۰۰۰ ریال است و این همان صورتی است که جزء راپرت تقدیم مجلس کردیم (صحیح است). چون ما باید الآن جنسی را که تعهد می‌کنند مالکین باید وجه آنرا یکجا بپردازیم و البته این جنس مصرفش از حالا تا خرمن آتیه است پولش را باید حال بدهیم و از حالا تا خرمن آتیه باید جمع آوری شود این است که آن چیزی را که از حالا تا آخر امسال جنس می‌فروشیم آنرا هم حساب کردیم این کسری است که ما لازم داریم و اینرا باید بپردازیم این جنس‌ها خریداری شده باشد و اسباب زحمت نشود.
معدل- بنده راجع بقسمت لایحه ۴۰ میلیونی خواربار می‌خواستم متذکر شوم که بحث و گفتگو بنظر بنده در این باب لازم نیست چ. ن ما بطور کلی موافقت اساسی با لوایح مالی کردیم و بانتظار یک نتیجه بزرگ نشسته‌ایم که این نقشه را که دولت طرح کرده است و آقای دکتر میلسپو هم مسئول اجرای آن شناخته شده تا تمام نشده ما امروز می‌بایستی اسباب و وسایل کار را در دسترس این مرد بگذاریم که فردا ادعا می‌کند که در اثر نبودن اسباب و وسایل کار کار من لنگ شده ما بطور کلی چند روز قبل این لایحه را تصویب کردیم که خیلی اهمیت آن بیشتر از این بود چه برسد باین قضیه که تأثیر شدید در امر خواربار دارد بطوریکه بنده مستحضر شدم اینجا وجه لازم دارند که پول گندمی را که خریداری کرده‌اند بپردازند بنده از آقایان همکارانم می‌خواستم تمنا کنم که با این لوایح زیادی که در مجلس است فرصت را از کف ندهند و این لایحه را تصویب کنیم و بانتظار نتیجه بنشینیم و به بینیم وزارت دارائی و دستگاهش این را بچه طریق بما صورت می‌دهند.
رئیس- آقای روحی.
روحی- اینجا هم قسم مذاکره شد جز یک موضوع بیانات آقای امیر تیمور خیلی نافع بود و ضرورت داشت و بنده را باز داشت از اینکه عرایض خودم را تکرار کنم اگر نظر آقایان باشد آخری که پانصد میلیون ریال اعتبار گرفتند تعهد کرد دولت بفاصله سه ماه صورت محاسبه آن را بدهد الآن سه ماه گذشته است بلکه بیشتر این پول را کی حسابش را می‌دهد آقایان میدانند که پارسال در وزارت خواربار چه کرده‌اند دولت وقتیکه نتواند رسیدگی کند بکارهایش نباید هر روز بیاید یک اعتبار دیگری بگیرد و من هم عقیده‌ام این است که یک همچو دولتی نمی‌تواند طرف اعتماد باشد که امروز صد میلیون فردا پنجاه میلیون تومان بیاورد و آنهم مسئله خواربار که این همه خرجش شده و یک دینار هم در برابر عایدی نداشته سال گذشته بیش از سیصد میلیون ریال پول گرفته شد و هیچکس هم رسیدگی نکرد و بنده مکرر گفتم که دولت مکلف است نسبت به امر خواربار شهرستانها و تعدیاتی که این مأمورین کرده‌اند رسیدگی کند متأسفانه کوچکترین اقدامی را هم نکردند بسیار خوب این تقصیر ما است که بایستی فشار بیشتر بیاوریم یا از دولت سلب اعتماد کنیم چون تعهد کرده‌اند که سه ماهه حساب این پنجاه میلیون را بمجلس بدهند استدعا می‌کنم این را بفرمایید چه کردید صورتش را لطف کنید چاپ کنید ما قبول می‌کنیم و این لایحه یک نقصی هم دارد و آن این است که شما این را بعنوان وام می‌گیرید در صورتیکه این تنخواه گردان است اینجا اصل پول از بین نمی‌رود چون از یکطرف می‌خرید و از یکطرف می‌فروشید و وجه آنرا دریافت می‌کنید و باید این پول را بعنوان تنخواه گردان بگیرید لهذا بنده پیشنهاد کردم که بعنوان تنخواه گردان باشد که تا رأس موعد بپردازند نه اینکه این هم مثل پولهای دیگر ما اعتبار بدهیم بدولت و از حسابش مستحضر نشویم و این هم برود پهلوی مبالغی که پارسال گرفتید و کوچکترین حسابی هم بما ندادند.
وزیر دارایی- اینجا ملاحظه می‌فرمایید که این حساب از حساب سابق تفکیک شده در اول تیرماه ما حساب گذشته را علیحده کردیم و حساب بعد را علیحده همینطور که ملاحظه می‌فرمایید در اول تیرماه ۴۵ میلیون ریال موجودی بوده و بعد پانصد میلیون ریال هم که گرفته شده در این حساب گذاشته شده و جنسهایی را هم که می‌فروشند و پولش را می‌گیرند در این حساب گذاشته شده توجه بفرمایید این حساب از اول تیرماه با حساب سابق خواربار تفکیک شده است موجودی آن این بوده است و کسریش هم این است و این شصت میلیونی را هم که تصویب می‌شود به اینها اضافه می‌شود و این را هم صورتش را و وضعیتش را در موقع خودش در آخر سال تقدیم می‌کنیم نسبت بحساب گذشته الآن مدتی است همانطور که عرض کردم یک هیئتی مشغول رسیدگی است و صورتهای سابق را دارند تنظیم می‌کنند و البته صورتهای منظمی نبوده است از ولایات هم خواسته‌اند که صورت بدهند که رسیدگی کنند و در وزارت خواربار مشغول تصفیه حساب هستند آنهم صورتش در حساب گذشته تصفیه شد و صورتش معین شد آنرا هم بمجلس شورای ملی صورتش را تقدیم می‌کنم که معلوم شود ضررش چه بوده است و وضعیتش چه بوده است (روحی- تنخواه گردان عرض کردم)
وزیر دارایی- این فرق نمی‌کند بعنوان تنخواه گردان نمی‌شود.
پیشنهاد آقای انوار: تبصره زیر بماده واحده پیشنهاد می‌شود وزارت دارایی مکلف است کلیه حساب خواربار را در اسرع اوقات بمجلس تقدیم دارد.
انوار- بنده خیلی متأسف هستم که یک لوایح مالی بسیار مشکل در یک موقع با فوریت می‌آید بمجلس بعد هم رفقایی که موافق هستند باندازه اصرار می‌کنند که اگر کسی بخواهد اظهاری بکند خجالت می‌کشد من به آقای معدل فوق العاده علاقمند هستم و می‌گوید چون ما رأی دادیم و به هیئت دولت هم اعتماد داریم دیگر در لوایح حرفی نزنیم پس اصلاٌ در امور مالی خودشان چون ما بهشان اطمینان داریم در آخر سال بگویند که آنقدر مسیون مالی تصویب کرد. و وزارت دارایی هم تصویب کرد و رأی کلی هم ما داده‌ایم باینکه اعتماد به دولت داریم آقا میگویند با توکل زانوی اشتر ببند ما به این مطلب عقیده داریم که زانو را ببند و توکل کن و ولش کن نه اینکه توکل کنی و ولش کن خوب ما هم اطمینان داریم معذلک باید تفتیش کنیم و بازرسی خودمان را از دست ندهیم موضوع دیگر در اینجا که بنده پیشنهاد کردم الآن وزیر دارایی میگویند چرا فلانکس لایحه را نگاه نکرده است که ما حساب داده‌ایم اولاٌ لایحه را الآن که چاپ شده بمن دادند و مجال نشده است که ما مطالعه کنیم و ثانیاٌ لایحه را تا یک اندازه بالا بردند که ما نمی‌توانیم رسیدگی کنیم و حالا بنده یک چیزی را بعرض آقایان میرسانم که اگر آقایان وزراء اطلاع ندارند مستحضر شوند الآن قیمت گندم را بمالکین پنجاه وهفت تومان بیشتر نمی‌دهند دلیلش چیست یک خروار جنیس که از آن رعیت یا مالک مادر مرده می‌گیرند گندم را از وقتی که می‌گیرند تا وقتی که ببرد به انبار صدی ده صدی پانزده کسر می‌کنند بنده پیشنهاد کردم اقلاٌ صدی پنج کسر کنند قبول نکردند حالا بعد از آنکه آوردند از آن ده تا ده دیگر تازه کرایه کردن مالک است بعد که وارد کرد این بدبختی که جنس را آورده است گرفتار یک عده پوست کن می‌شود حمال – دربان – میزان کش- ممیز- محقق خدا شاهد است اینها که صحبت برای من کردند از یک خروار گندمی که بخیال خودشان بقیمت صد تومان داده‌اند پنجاه و هفت تومان دستشانرا گرفته و باقی خرج این دستگاهها شده آنوقت با این زحمات می‌خواهند زراعت را در این مملکت ترقی بدهند نسبت برعایا این سخت گیریها چیست چرا اینطور می‌کنید؟ این هم وضعیت قماش و مایحتاجشان است تا چه اندازه اینها می‌توانند بار بکشند تا چه اندازه ما می‌توانیم تحمل کنیم برآنها نان هم که می‌آورند دولت آنقدر راستگو است که می‌گوید من کیلویی سه قران می‌دهم ولی کیلویش هشتصد گرم است برخلاف کیلیو عمومیکه هزار گرم است می‌گوید مال من هشتصد گرم است می‌دهم به نه قران بنده عرض می‌کنم نان یک من نه قران را از دوازده قران می‌فروشند چرا دولت حقایق را نمی‌گوید اینهم نانی بود که دیدید امسال هم که خدای تبارک و تعالی بحال ما تفضل کرده است و زیادتی محصول برا ی ما فراهم کرده است در عقرب هم که یک رحمت باین خوبی که هیچوقت سابقه نداشته این هم از اقبال آقای رئیس الوزرا است که چنین رحمتی تا بحال نبوده است که در عقرب اینطور بارندگی بشود آنوقت این نان را که بدست مردم می‌دهند آخر این نان برای کدام اسرایی درست شده است نان اسرای زمان حجاج هم اینطور نیست بنابراین گندم را که خرواری پنجاه هفت تومان یا شصت و سه تومان بآن صاحب گندم داده می‌شود بعرض شما هم رساندم که یک نفر از زارعیت اینجا هزار و دویست خروار غله داده است بیست و دو هزار تومان پولش را نگاه داشته‌اند چرا؟ خرج سفره می‌خواهند این هم درد مأمورین است آنوقت باز در لایحه می‌نویسد که کسر نباید باشد و امیدواریم از فروردین تا تیرماه غله داشته باشیم و این که بنده پیشنهاد کردم خدا شاهد است نه برای خاطر بیان و نطق کردن بود بلکه برای علم و اطلاع بود که حقیقتاٌ از زمانیکه وزرات خواربار تأسیس شده تا بحال این پولهایی که گرفته شده آخر چه وقت حسابش را باید بدهند چه اندازه گرفته‌اند و چقدر مصارف گندم و اینها شده و چه اندازه مصارف آن ادارات باین عرض و طول شده است چرا دولت درست بیان نمی‌کند دولت باید بگوید که گندم را من تمام می‌کنم خرواری نو تومان و صد و پنجاه تومان می‌فروشم و مثل این که قماش را تمام می‌کنم زرعی دو تومان و زرعی ده تومان می‌فروشند چه می‌توانیم بکنیم؟ سؤال هم که می‌کنم آقای وزیر دارایی هم خیلی خوشحال هستند یک پوز خندی می‌زنند آقای وزیر بهداری هم کمکش می‌کند و مجلس دارد تمام می‌شود آخر وجدان شما را عقوبت می‌کند نه ملاحظه حال رعایا می‌شود نه ملاحظه حال دهندگان می‌شود بنده می‌خواهم پیشنهاد کنم که اجازه بدهید ما این حساب را نگاه کنیم و از روی علم و اطلاع جواب بدهند ببینیم این یک میلیاردی که در اینجا هست چطور می‌شود رأی داد این است که بنده این پیشنهاد را کردم که یک ترتیبی بدهند که این حساب را ما رسیدگی کنیم و بیایند توضیح بدهند حالا قبول نمی‌کنید نکنید.
رئیس- آقای اوار ماده ۶۳ نظامنامه را ملاحظه بفرمایید
وزیر دارایی- بنده هم نظر باینکه آقای انوار خیلی حافظ نظامنامه هستند خارج از موضوع فرمایشاتشان را جواب عرض نمی‌کنم ولی آنچه که راجع باصل پیشنهاد ایشان بود عرض می‌کنم چنانچه عرض کردم هیئت تصفیه‌ای مدتی است معین شده که حساب از اول تشکیلات وزارت خوار بار تا اول تیر را مشغول رسیدگی هستند که آنچه پول داده شده است بوزارت خواربار و آنچه که خرج شده است که گمان می‌کنم شاید تا آخر سال این صورت مرتب شود و بتوانیم به مجلس شورای ملی تقدیم کنیم و همینطور عرض کردم که از اول تیر حسابش جدا شده و معین است و همانطور که عرض شد موجودیش معین است و پولهایی که گرفته شده بحساب آمده است بنابراین بنده تصور می‌کنم که محتاج نباشد که این پیشنهاد آقای انوار ضمیمه شود حالا اگر اصراری هم داشته باشند بنده هم اشکال نمی‌کنم ولی گمان نمی‌کنم که احتیاجی داشته باشند.
ملک مدنی – بنده در اصل ماده اجازه خواسته بودم چطور شد که اجازه ندادید.
رئیس- در پیشنهاد که صحبت کردید. خوب آقای انوار در باب پیشنهادشان چه می‌فرمایند؟
وزیردارایی- یک مرتبه دیگر بخوانید.
پیشنهاد آقای انوار مجدداٌ بشرح سابق قرائت شد
امیرتیمور- اسرع اوقات را سه ماه بکنید.
وزیر دارایی- برای این که این جساب بایستی بدقت رسیدگی شود و یک صورت حسابهایی هم باید از ولایات رسد ممکن است تا ششماه بنده قبول کنم
امیر تیمور- آقای انوار هم قبول کردند شش ماه بنویسید.
رئیس- آقای ملک مدنی
ملک مدنی –بنده مخالفم با این نظر اجازه بدهید اگر خاطر آقایان باشد تقریباٌ ده ماه یازده ماه پیش که ما خواستیم یک اعتباری به خواربار بدهیم (امیر تیمورپنج ماه پیش بود) شاید همینطور باشد اگر خاطر آقایان باشد یک پیشنهاد جمعی از آقایان نمایندگان کردند و تقدیم مقام ریاست شد بنده توضیح دادم که از طرف مجلس پنج نفر انتخاب شود که اینها حساب وزارت خواربار را رسیدگی کنند و مجلس هم موافقت کرد آقای تدین آنوقت وزیرخواربار بودند ایشان تقاضا کردند که خود وزارت دارایی دستگاه محاسباتیش آمده است آنجا و عنقریب حسابش را روشن می‌کنند متأسفانه الآن چندین ماه گذشته و کوچکترین اطلاعی از این جریان و این حساب ما نداریم وحالا هم که باز این لایحه آمده است چند نفر از آقایان همین اعتراض را دارند که این حساب که مورد نگرانی همه مردم است باید روشن شودو باطلاع آقایان برسد که رفع این سوء تفاهم و این نگرانی بشود حالا هم که دو مرتبه باز یک لایحه‌ای آمده است افتاده‌اند دنبال یک فورمولهای مختلفی که سه ماهه صورت بیاید یا شش ماه این ترتیب صحیحی نیست این دستگاه عریض و طویل وزارت دارایی چه می‌کند که این حساب را نمی‌تواند رسیدگی کند بنده از اشخاصی هستم که موافق با دادن این اعتبار هستم و موافق با دولت هستم ولی این ترتیب را صحیح نمیدانم که یک مطلبی را که مجلس و همه مردم علاقه مند هستند اینقدرطول بکشد بنده را مأمور کنید تا بنده یک ماهه این حساب را رسیدگی کنم شما نمی‌خواهید قضیه کشف شود و بفور مالیته این حساب بماند و هیچکس سر در نیاورد بنده صریح عرض می‌کنم که مجلس باید یک تبصره بگذراند که در ظرف یک ماه باید حساب گذشته وزارت خواربار را روشن کنند و حسابش را بدهند این کاری ندارد که شما نمی‌توانید حل کنید اگر صحیح است که صورت بدهید اگر ناصحیح است که هر کس که متصدی این حسابها بوده است او را مجازات کنید تا جلوی این بی ترتیبی‌ها گرفته شود.
وزیر دارایی- عرض می‌کنیم بنده اینجا دو دفعه عرض کردم اگر آقای ملک مدنی قبول ندارند ممکن است تحقیق بفرمایید که هیئت بازرسی درآنجا مشغول کار است اینها یک حسابهای دقیقی دارد وباید صورت حسابهایش از ولایات برسد و رسیدگی شود چیزی نیست که فوری بشود انجام داد بنده هم موافقت می‌کنم که در ظرف شش ماه باشد و البته ما سعی می‌کنم که هر چه زودتر عملی شود ولی باید یک مدتی هم باشد که بشود عملاٌ هم این کار را کرد.
رئیس- پیشنهاد آقای روحی
تبصره – وزارت دارایی مبلغ مرقوم را بعنوان تنخواه گردان دریافت نموده و بایستی آنرا پس از رفع احتیاج به بانک ملی بپردازد.
رئیس- آقای روحی
روحی – عنوان قرض این است که اگر وزارت دارایی این پول را گرفت باید آنرا بپردازد و اگر نپرداخت آخر سال آنرا جزء بودجه می‌آورند و به بانک می‌پردازند در صورتیکه عنوان دریافت این پول تنخواه گردان است یعنی این پنجاه میلیون را می‌گیرند و بمصرف تهیه و خرید گندم میرسانند و در مقابل آنرا می‌فروشند حالا سود می‌برند یا نمی‌برند کاری ندارم ولی این یک اعتباری است که از آن برای خرید و فروش گندم استفاده می‌کنند و باید این را بترتیبی که قیمت فروش گندم بدست می‌آید به بانک بپردازند و این عمل بعنوان وام غلط است باید بعنوان اعتبار متحرک و تنخواه گردان باشد که اگر نپرداختند نتوانند جزء بودجه ببرند استدعا می‌کنم این را آقای وزیر دارایی قبول بفرمایند.
وزیر دارایی- البته تصریق می‌فرمایید که بانک وقتی بخواهد پول بدهد باید بعنوان وام باشد و بعنوان تنخواه گردان نمی‌شود چون بین دولت و بانکه باید سند مبادله شود و قرار داد تنظیم شود و وقتی که بعنوان قرض باشد باید مدت پرداخت را در قرار داد معین کرد که در یک مدت معینی پرداخته شود که بانک هم بتواند محاسبات خودش را منظم نگاه بدارد و این عمل بعنوان تنخواه گردان نمی‌شود و تقاضا می‌کنم آقای روحی پیشنهادشانرا مسترد بفرمایند.
روحی- چون تعهد می‌کنند که این وجه ببانک مسترد می‌شود بنده اصراری ندارم ولی این نظر بنده تعارضی نداشت ممکن بود بعنوان وام بگیرند و بعنوان تنخواه گردان مسترد بدارند یعنی هر وقت از فروش اجناس وجهی بدست آمد به بانک بپردازند و بنده پیشنهاد خودم را مسترد دارم.
رئیس- پیشنهادآقای دکرت ادهم
پیشنهاد می‌شود عبارت ماده واحده به صورت ذیل تنظیم شود.
ماده واحده - بوزارت دارایی اجازه داده میوشد برای خرید غله در سال ۱۳۲۲ مبلغ چهار صد میلیون ریال از بانک ملی ایران بعنوان وام دریافت دارد.
رئیس- اقای دکتر طاهری
دکتر طاهری – در معنی پیشنهاد بنده با عبارت ماده واحده تفاوت ندارد ولی عبارت ماده واحده طوری تنظیم شده است که اگر بصورت پیشنهاد بنده تنظیم شود بهتر است که مطابق فرمول معمولی باشد و اجازه بوزارت دارایی داده شود که این مبلغ را قرض کند چون در اول ماده واحده نوشته شده (بمنظور خرید غله) و این عبارت قانونی نیست مثل مقدمه لایحه است از این جهت بنده پیشنهاد کردم که ماده واحده باین صورتی که بنده پیشنهاد کردم نوشته شود
وزیر دارایی- بنده قبول می‌کنم که بجای ماده واحده پیشنهاد آقای دکتر طاهری نوشته شود.
امیر تیمور- با اضافه پیشنهاد آقای انوار
رئیس- رأی گرفته می‌شود به ماده واحده بترتیبی که آقای دکتر طاهری پیشنهاد نمودند با اضافه پیشنهاد اقای انوار موافقین ورقه سفید خواهند داد.
(اخذ آراء بعمل آمده ۵۲ ورقه سفید و هفت ورقه سفید بی اسم شماره شد)
رئیس- عده حاضر در موقع اعلام رأی ۷۳ با کثرت ۵۲ رأی تصویب شد
نراقی- تمنا می‌کنم لایحه ضرب مسکوک نقره را مطرح بفرمایند.
وزیر کشاورزی- عرض کنم یک لایحه‌ای است راجع به باستخدام آقای دکتر دلپی که این را مدتی است بنده تقدیم کرده‌ام تقاضا می‌کنم آقایان موافقت بفرمایند این لایحه مطرح شود.
رئیس- لایحه استخدام آقای دکتر دلپی قرائت می‌شود:
مجلس شورای ملی – نظر باین که پیمان استخدامی آقای دکتر دلپی …
معدل – آقا لایحه ضربه مسکوک نقره را مقدم برداید
امیرتیمور- اجازه بفرمایید این یک ماده واحده است مطرح شود.
معدل – خیر آقا ضرب مسکوک نقره و لازم است مقدم بدارید وقتی که اکثریت مجلس یک چیزی را می‌گوید بشنوید اگر تردیدی دارید رأی بگیرید.
رئیس- عده ۶۶ نفر است و نمی‌شود رأی بگیرید.
معدل – پس نه این را بخوانید و نه آنرا تا وقتیکه عده کافی شود و رأی بگیرید. آخر یک دفعه هم حرف ما را بشنوید.
وزیر کشاورزی- بنده هم موافقت می‌کنم که لایحه ضرب مسکوک نقره مطرح شود بعد این لایحه
- طرح و تصویب لایحه ضرب مسکوک نقره
{۶- طرح و تصویب لایحه ضرب مسکوک نقره }
رئیس- لایحه اجازه ضرب مسکوک نقره مطرح است. قرائت می‌شود:
چون بین بزرگترین سکه پشیز (پنجاه دیناری) و کوچکترین قطعه اسکناس (پنج ریالی) مسکوک دیگری که رافع نیازمندیهای خریداران جزء باشد وجود ندارد دولت بمنظور بهبود وضع اینگونه معاملات ضرب مسکوک نقره را با عیار خاص به نحوی که در مواد ذیل مقید است در نظر گرفته و چون موضوع در زندگی طبقات بی بضاعت بسیار نافذ است تصویب مواد معروض با قید فوریت مورد استدعا است:
ماده ۱- به دولت اجازه داده می‌شود مسکوک نقره یک ریالی و دو ریالی و پنج ریالی و ده ریالی بعیار ششصد (۶۰۰) در هزار نقره خالص و چهار صد (۴۰۰) در هزار مس بشرح و مشخصات ذیل ضرب و در جریان بگذارد.
الف- مسکوک نقره یک ریالی که ارزش اسمی آن یک ریال است دارای ۹۶ سانتی گرم نقره خالص خواهد بود و ضرابخانه دولتی باید یک کیلوگرم نقره خالص را بمصرف ضرب دو سوم ۱۰۴۱ عدد مسکوک یک ریالی برساند.
ب- مسکوک نقره دو ریالی که ارزش اسمی آن دو ریال است دارای ۱/۹۲ گرم نقره خالص خواهد بود و ضرابخانه دولتی باید یک کیلوگرم نقره خالص را بمصرف ضرب چهار و پنجم ۵۲۰ عدد مسکوک دو ریالی برساند.
ج- مسکوک نقره پنج ریالی که ارزش اسمی آن پنج ریال است دارای۴/۸۰ گرم نقره خالص خواهد بود و ضرابخانه دولتی باید یک کیلوگرم نقره خالص را بمصرف ضرب یک ششم ۲۰۸عدد مسکوک پنج ریالی برساند.
د- مسکوک نقره ده ریالی که ارزش اسمی آن ده ریالی است دارای ۹/۶۰ گرم نقره خالص خواهد بود و ضرابخانه دولتی باید یک کیلوگرم نقره خالص را بمصرف ضرب شش یکم ۱۰۴ عدد مسکوک ده ریالی برساند.
ماده ۲- برای هیچکس قبول مسکوکهای نقره موضوع این قانون بیش از مبلغ پانصد ریال در معاملات اجباری نیست ولی اداره‌های دولتی از این قاعده مستثنی بوده و هر قدر از مسکوک مزبور بابت مالیات و عوارض داده شود باید قبول نمایند بانک ملی ایران وشعبه‌های آن نیز هر مقدار از مسکوک نامبرده بآنها تسلیم شود قبول و تبدیل خواهند نمود.
ماده ۳- قسمت نشر اسکناس بانک ملی ایران مقدار مسکوکی را که از لحاظ گردش پول لازم خواهد بود معین خواهد کرد که طبق مقررات این قانون ضرب شود.
ماده ۴- مسکوکهای نقره موضوع این فردأ ممکن است از حیث وزن مسکوکی تا میزان حداکثر دو در هزار و از حیث عیار تا میزان حداکثر سه هزار نسبت بمیزان مقرر در ماده اول این قانون حد ترخیص قانونی داشته باشد ولی من حیث المجموع باید با مقررات ماده اول تطبیق نماید.
ماده ۵- شکل مسکوکهای نقره موضوع این قانون مدور ودوره آن زنجیره دار خواهدبود.
ماده ۶- مسکوکهای مزبور در یک طرف شیر و خورشید و در طرف دیگر سال ضرب و ارزش اسمی مسکوک را بعدد خواهد داشت.
ماده ۷- مسکوکهای موضوع این قانون منحصراٌ باید در ضرابخانه دولتی ضرب شود.
ماده ۸- مسکوکهای مزبور بحساب اشخاص ثالث ممنوع و منحصر بدولت است ولی هیئت وزیران می‌توان اجرای این قانون را کلاٌ یا جزاٌ به بانک ملی ایران محول نماید.
ماده ۹- فقره (د) و (ه) و (و) و (ز) از ماده اول قانون اصلاح قانون واحد و مقیاس پول مصوب ۲۲ اسفند ماه ۱۳۱۰ راجع به مسکوکهای نقره نیم ریالی و یک ریالی و دو ریالی و پنج ریالی ملغی می‌گردد.
از تبصره آخر همان ماده جمله (و میزان عیار مسکوکات نقره عبارت از ۸۲۸ در هزار نقره خالص و ۱۷۲ در هزار مس است) حذف می‌شود.
رئیس- این لایحه دو فوریت دارد. فوریت اول مطرح است.
انوار- اینجا فقط تقاضای یک فوریت شده است و لایحه دو شوری است باید تقاضایدو فوریت آن بشود والا برای یک شور باید برود بکمیسیون.
وزیر دارایی – بنده پریروز که این لایحه را تقدیم کردم تقاضای دو فوریت کردم و کلمه (دو) در لایحه افتاده است تقاضا می‌کنم اضافه بفرمایید با قید دو فوریت.
رئیس- فوریت اول مطرح است. آقای امیر تیمور
امیر تیمور- تردیدی نیست که این لایحه تأثیر بسزایی در امور مالی و اقتصادی کشور خواهد بخشید و حائز کمال اهمیت است و باعتقاد بنده شایسته بود که دولت مجال می‌داد که یک مطالعات دقیق تر و بیشتری در مجلس شورای ملی مخصوصاٌ در کمیسیونهای مالی مجلس روی این لایحه بعمل آید و حالا هم یک چنیند لایحه با این اهمیت را بنده نمی‌توانم با فوریت آن موافقت کنم بلکه بهتر این است که دولت موافقت کند یک فوریت داشته باشد و همین امروز کمیسیون تشکیل شود و روی آن مطالعه بشود و در جلسه آتیه مطرح شود که با مطالعه و بصیرت بیشتری ما رأی بدهیم والا همینطور علی العمیا ما نمی‌توانیم رأی بدهیم و حالا بنده استدعا می‌کنم که موافقت بفرمایند بعد از آنکه در کمیسیون امروز عصر مطرح شد روز شنبه حاضر خواهد بود و با مطالعه بیشتری در جلسه روزشنبه مذاکره شود و بنده نمی‌توانم این لایحه را که کمال اهمیت در موضوع اقتصادی کشور داردد بفوریت رأی بدهم.
وزیر دارایی- البته این تقاضای فوریت برای اینست که اوقات مجلس کافی نیست که با شورهای مختلف این لایحه بگذرد ولی همانطور که فرمودند این لایحه اهمیت زیادی برای اقتصادیات کشور دارد ولی آنچه از نظر فنی باید شور بشود شده است و کمیسیون قوانین دارایی هم البته خود آقای امیرتیمور تصدیق خواهند فرمود که آنطور که لازم است نظر فنی ندارند و این لایحه را باید کمیسیونهای فنی مطالعه کنند و نظر بدهند و بطوری که عرض کردم مدتی است دراین لایحه مطالعات لازم در کمیسیونهای فنی شده و نظر چندین کمیسیون گرفته شده و نظر بانک هم گرفته شده و آن دقتهایی که باید در اطراف این قضیه شده باشد شده وتشخیص شده است که بصرفه و صلاح کشور است و حالا هم چون وقت مجلس کم است خواهش می‌کنم آقای امیر تیمور هم موافقت بفرمایند که این قانون زودتر بگذرد.
رئیس- موافقین با فوریت اول این لایحه برخیزند (اکثر قیام نمودند) تصویب شد. فوریت دوم مطرح است (مخالفی نیست) رأی گرفته می‌شود به فوریت دوم موافقین برخیزند (اغلب قیام نمودند) تصویب شد. مذاکره در کلیات است. آقای انوار
انوار- نظر بنده در این موضوع این است که خواستم مستحضر بشوم حالا که به فوریت این لایحه رأی داده شد آقای نراقی که در این موضوع اطلاع دارند توضیح بدهند که این چه نفعی در زندگانی عامه دارد چون دولت در مقدمه لایحه نوشته است که تأثیر زیادی در رفاهیت عامه دارد بنده خواستم بدانم که این نقعی که برای رفاهیت عامه دارد چیست و وقتی این سکه‌های نقره پنج ریالی و ده ریالی ضرب شد و این اسکناسهای پنج ریالی و ده ریالی متداول است و در دست مردم است جمع آوری شد آیا طوری هست که از تورم اسکناس کاسته شود و برای این اسکناسهایی که تورم پیدا کرده است می‌شود کاری کرد که اسکناسها جمع آوری شود خواستم توضیحی در این باب بفرمایند.
رئیس- اقای نراقی
نراقی- بنده تصورمیکنم این لایحه تأثیرخوبی در بهبودی وضعیت اقتصادی کشور داشته باشد. اولیت قائده اش این است که در جلوگیری از تورم اسکناس تأثیر مهمی دارد و تأثیر دیگرش تأثیر روحی و روان شناسی است بجای این که بمردم و طبقه عوام که از ماهیت و کیفیت پول ما اطلاع ندارند پول مسی یا کاغذی بدستشان داده شود پول نقره داده میشودو برای خواربار یا چیزهای دیگری که داد و ستد می‌کنند خواهی نخواهی یک تأثیر روحی در پایین آوردن قیمت اشیاء دارد واز طرف دیگر یک کارگشایی هم می‌شود. الآن تصدیق می‌فرمایید که مردم از حیث پول خرد در زحمت هستند و وقتی مسکوک نقره فراوان شد در داد و ستد مردم تسهیلات زیادی خواهد شد. اما مقدار عیارش در قانون ۱۳۱۰ که از مجلس گذشت قیدشده که پول رسمی ایران پول نقره است و معین شده که هر ریال ۴/۱۴ گرم نقره خالص دارد و هشتاد و چهار صدم مس دارد که جمعاٌ می‌شود یک ریال ویک ریالی‌های سابق ۵ گرم وزن داشت یعنی یک مثقال که مردم هم می‌گفتند یک قرانی یک مثقال نقره دارد و این قیمت قانونیش بود دو قرانی دو مثقال و بهمین ترتیب اما طبق این قانون یک ریال آنقدر نقره ندارد یعنی نود و شش سانتی گرم نقره دارد و عیار آنهم با سابق فرق دارد یعنی مقدار نقره خیلی کم شده است یعنی در مقابل هزار قسمت نقره چهارصد تا مس است و ششصد قسمت نقره. این را هم آقایان باید توجه داشته باشند که قیمت رسمی نقره این نیست که در اینجا قید شده در قانون سابق قید شده بود که چهار گرم و چهارده صدم گرم نقره یک ریال ارزش دارد و روی آن میزان نقره داد وستد می‌شد ولی امروز یک ریال نود وشش صدم گرم نقره خواهد داشت و نباید تصور کرد که نودو شش صدم گرم نقره یک ریال ارزش دارد قیمت نقره یک چیز دیگری است پول نقره فعلی بصورت پشیز درآمده است همانطور که نمی‌شود گفت که یک دانه پشیز مس دهشاهی معادل قیمت ده شاهی مس است این مقدار نقره هم که در این مسکوکات هست قیمت نقره آن معادل مبلغ اسمی مسکوک نخواهد بود بلکه این را قانون به این مبلغ ارزش داده است و این را که قانون نودو شش صدم نقره را یک ریال ارزش داده است در خارج نمی‌شود گفت اگر کسی بخواهد یک تن نقره مثلاٌ معامله کند روی این قیمت باشد خیر قیمت تجاری نقره روی این زمینه نیست و باید تابع معامله در بازار آزاد باشد. البته آقایان بخاطر دارند که چند ماه قبل از این اینقدر پول ما در اثر تورم تنزل کرده بود که ده ریال نقره را در بازار به هفتاد ریال دادو ستد می‌کردند و صرافها ده ریال پول نقره را به هفتاد ریال می‌فروختند (امیر تیمور- حالا چقدر است؟) حالا رسیده است به ۳۶ ریال و هر مثقال نقره به سه ریال و سه عباسی تنزل کرده است و این هم بر اثر اطمینانهایی است که مردم نسبت به پول پیدا کرده‌اند و جلوگیریهایی است که از انتشار زیاد اسکناس شد که در نتیجه پول تثبیت شد و نقره هم از مثقال هفت ریلا رسیده است به مثقال ۳/۶ ریال و مسلماٌ پایین تر هم خواهد آمد و همین قانونی که چندی قبل از مجلس گذشت و به دولت اجازه داده شد که نقره‌هایی را که دولت در پشتوانه اسکناس دارد اینها را بفروشد و بجای آن طلا بخرد و در پشتوانه بگذارد و پشتوانه اسکناس یک کاسه طلا باشد وبموجب آن قانون تاکنون قریب ده بیست تن از آن نقره‌ها در بازار آزاد فروش رفته وبجایش طلا خریداری شده و مقدار دو تا سه خروار هم شمش طلا وارد شد و در پشتوانه اسکناس گذاشته شد البته مصلحت نیست که یک مرتبه نقره را بریزند در بازار که قیمت نقره بشکند و بانک ضرر بکند البته بتدریج و بتناسب وضع بازار آن نقره‌ها را می‌آورند و در بازار می‌فروشند. بانک ملی الآن در پشتوانه اسکناس شش هزار خروار نقره دارد بنده آنرا قبلاٌ عرض کردم ولی آقایان توجه نکردند ولی بعضی از آقایان تشریف آوردند و آنرا تماشا کردند و از آقایان هم تمنا می‌کنم هر کدام اندک نگرانی یا شکی دارند روزهاییکه هیئت نظارت تشکیل می‌شود تشریف بیاورند و ملاحظه بفرمایند قبلاٌ آقای صفوی و آقای پارسا و آقا مسعودی تشریف آوردند و همه را دیدند (هاشمی- چه روزهایی است؟) روزهای چهارشنبه قبل از ظهر بطور ثابت هیئت نظارت تشکیل می‌شود و خزانه‌ها را باز می‌کنیم وممکن است آقایان تشریف بیاورند و ملاحظه بفرمایند همانطور که عرض کردم فعلاٌ شش هزار خروار خزانه پشتوانه اسکناس نقره دارد ویکصد و بیست خروار طلا در طهران دارد و یکصد و پنجاه خروار هم در آفریقا جنوب داریم که بتدریج نقل می‌شود بایران و مقداری از آن هم عنقریب بایران وارد خواهد شد و قطعات شمشهای طلای کوچک و نامناسبی هم که هست آنها را داریم تبدیل می‌کنیم به قطعات بزرگ دوازده کیلیویی همین هفته گذشته هفتاد تا از این شمش‌ها از آمریکا وارد شد که گذاشتیم جای شمشهای کوچک و همینطور طلاهایی که بتدریج دولت انگلیس می‌آورد که در ضرابخانه پهلوی طلا ضرب کنند و در بازار بمصرف فروش بگذارند ما از آنها خواهش کردیم که آن شمشهای بزرگ کارخانه‌ای که مارک هم دارد آنها را بما بدهند و ما آنها را بگذاریم در خزانه پشتوانه و از آن شمشهای کوچک بیقواره که داریم بآنها بدهیم و مصرف کنند آنها هم پذیرفتند چند روز هم هیئت نظارت کارش این بود که آن شمش‌ها را تحویل می‌گرفت و بجای آن شمشهای کوچک و گرد طلاها را جمع آوری کردیم و دادیم و بردند به ضرابخانه که مسکوک پهلوی طلا ضرب کنند و شمشهای ساخت لندن را گذاردیم جای آنها این را هم خواستم عرض کنم که اسکناس ما پشتوانه اش فوق العاده خوب اسب و پول ایران استحکامش خیلی زیاد است اما چون مقدار اسکناس رایج در مملکت زیاد شده با این که اسکناس پشتوانه قوی و حسابی دارد معذلک اسباب نگرانی است و باید وسائلی تهیه کردکه از زیادی و تورم اسکناس کم بشود و با این وسیله و وسائل دیگری که تا بحال دولت مثبت شده امیدواریم کاملاٌ از این تورم جلوگیری شود و اسکناس تا اندازه جمع آوری شود و باین نظر و بانتظار تصویب این قانون ما سفارش کردیم که دیگر اسکناس پنج ریالی و ده ریالی چاپ نکنند و بجای آنها از مسکوکان نقره پنج ریالی وده ریالی منتشر شودو باز هم عرض می‌کنم آقایان نباید تصور کنند وقتیآن یک ریالی نقره منتشر شد ارزش قانونی مقدارنقره اش یک ریال است خیر آن سکه نماینده یک ریال است والا ممکن است نقره در بازار آزاد فوق العاده ارزان تر این باشد همانطور که الآن دهشاهی مس از نقطه نظر مسی و قیمت مس ممکن است خیلی کمتر از دهشاهی قیمت داشته باشد و شاید یکشاهی قیمت داشده باشد و این را قانون ارزش دادهاست این پولهای نقره که در هر سکه‌ای هست آن پول نماینده قانونی آن است و این مقدار نقره را قانوناٌ ما اسمش را گذاشته‌ایم یک ریالی یا دو ریالی یا پنج ریالی یا ده ریالی همانطور که این مقدار مس نماینده قانونی ده شاهی است. این توضیحاتی است که لازم بود بعرض آقایان برسد. حالا اگر توضیحات دیگری هم لازم شد باز عرض می‌کنم.
جمعی از نمایندگان- مذاکرات کافی است.
رئیس- موافقین با ورود درشور مواد برخیزند (اغلب قیام نمودند) تصویب شد. ماده اول:
ماده ۱- بدولت اجازه داده می‌شود مسکوک نقره یک ریالی و دو ریالی و پنج ریالی و ده ریالی بعیار ششصد(۶۰۰) در هزار نقره خالص و چهارصد (۴۰۰) در هزار مس بشرح و مشخصات ذیل ضرب و در جریان بگذارد.
الف – مسکوک نقره یک ریالی که ارزش اسمی آن یک ریال است دارای ۹۶ سانتی گرم نقره خالص خواهد بود و ضرابخانه دولتی باید یک کیلوگرم نقره خالص را بمصرف ضرب دو سوم ۱۰۴۱ عدد مسکوک یک ریالی برساند.
ب- مسکوک نقره دو ریالی که ارزش اسمی آن دو ریال است دارای ۱/۹۲ گرم نقره خالص خواهد بود و ضرابخانه دولتی باید یک کیلوگرم نقره خالص را بمصرف چهار پنجم ۵۲۰ عدد مسکوک دو ریالی برساند.
ج- مسکوک نقره پنج ریالی که ارزش اسمی آن پنج ریال است دارای ۴/۸۰ گرم نقره خالص خواهد بود و ضرابخانه دولتی باید یک کیلوگرم نقره خالص را بمصرف ضرب یک سوم ۲۰۸ عدد مسکوک پنج ریالی برساند.
د- مسکوک نقره ده ریالی که ارزش اسمی آن ده ریال است دارای ۹/۶۰ گرم نقره خالص خواهد بود و ضرابخانه دولتی باید یک کیلوگرم نقره خالص را بمصرف ضرب یک ششم ۱۰۴ عدد مسکوک ده ریالی برساند.
رئیس- آقای اوحدی
اوحدی- بنده مخالفتی با این لایحه نداشتم و ندارم زیرا خودم در جلسات سابق مجلس پیشنهاد کردم که بایستی پول سفید ضرب و رواج شود تا روح مردم متوجه این سکه‌های نقره شده بر اعتبار پول ایران افزوده شود البته همانطور که همکار محترم من توضیح دادند خیلی مفید و بلکه لازم بود که یکسال قبل این عمل صورت گرفته باشد و بنده معتقدم که وجود پول سفید در پایین آوردن سطح زندگانی خیلی مؤثر خواهد بود فقط نکته‌ای را که خواستم بعرض آقایان برسانم قسمت سکه پنج ریالی و ده ریالی است سابق هم که پول نقره در رواج داشتیم پنج ریالی داشتیم ولی کمتر مورد نقل و انتقال و داد و ستد واقع می‌شد بواسطه حجمی که داشت و دو تایش را توی جیب یا بغل هر کس که بگذارید باید هفته دو مرتبه جیبش را عوض کنید (نراقی ده ریالی خیلی سبک تر از پنج ریالی سابق است) حالا هم اگر بجای پنج ریالی وده ریالی موافقت بشود که از این پنجشاهی‌های کوچک و ده شاهی‌ها ضرب بشود بهتر است برای اینکه با مقدمه این لایحه درست بیاید زیرا در این لایحه (آقای نراقی التفات کنید) اینطور استدلال شده (چون بین بزرگترین سکه پشیز و کوچکترین قطعه باشد وجود ندارد دولت برای بهبود وضع اینگونه معاملات این کار را می‌کند) این استدلال دولت است پس می‌خواهند مافوق دهشاهی که بزرگترین پشیز است و پایین تر از اسکناس پنج ریالی که کوچکترین اسکناس است یک سکه‌هایی چاپ کنند این استدلال خود دولت است پس بنابراین مقتضی است عنوان پنج ریالی و ده ریالی حذف شود و بجای آن اگر می‌خواهند پنجشاهی و دهشاهی نقره ضرب کنند.
وزیر دارایی- عرض کنم البته همانطور که نماینده محترم فرمودند و ملاحظه می‌فرمایید یک ریالی داریم و دو ریالی و پنج ریالی و ده ریالی این پنج ریالی و ده ریالی را که فرمودند سنگین است اینطور نیست برای اینکه وزن آنرا کوچک گرفته‌اند که وزن آن کم باشد و بطوری که ملاحظه می‌فرمایید وزنی که در قانون معین شده برای ده ریال دو مثقال نقره است و در حدود یک مثقال هم مس که وزن ده ریالی معادل سه مثقال میشودو این که پنج ریالی وده ریالی را هم در نظر گرفته‌ایم بیشتر از نظر اسکناسهای پنج ریالی و ده ریالی است چون ملاحظه بفرمایید اسکناسهای پنج ریالی و ده ریالی چون فوق العاده طرف احتیاج عموم است خیلی زود خراب می‌شود و از بین می‌رود باین جهت پنج ریالی وده ریالی در نظر گرفتیم.
رئیس- آقای شاهرودی.
شاهرودی- بنده هم نظرم این بود که اسکناس ده ریالی باشد ولی مسکوک ده ریالی نقل و انتقالش مشکل است با ایشان هم که مذاکره کردم ایشان فرمودند موافقت می‌شود که مسکوک ده ریالی را ضرب کنیم اختیار این را داشته باشیم ولی در دسترس عموم نخواهیم گذاشت بعقیده بنده همان ده ریالی را اگر حذف کنیم بهتر است زیرا نقل و انتقال اسکناس ده ریالی برای اشخاص خیلی آسانتر است تا اینکه مسکوک ده ریالی ده داشته باشیم این است که بنده هم تقاضا می‌کنم که مسکوک ده ریالی را ضرب نکنیم ولی اسنکناس ده ریالی باشد.
وزیر دارائی- این را همانطور که عرض کردم روی احتیاجات مردم هرقدر رغبت کنند آن قسمت بیشتر صرف می‌شود ولی داشتن اجازه اش ضرر ندارد.
رئیس- آقای امیر تیمور.
امیر تیمور- بنده هر چه دقت کردم (آقای وزیر دارائی هم که تشریف ندارند) اینجا فقط عیار مسکوک جدید تعیین شده ولی وزن آن در نظر گرفته نشده و در لایحه هم اشاره به وزن مسکوک جدید نشده آقایان تصور می‌کنند که این مسکوکی که در اینجا در نظر گرفته شده است یکریالی دو ریالی و غیره تصور می‌کنند که یک قرانش یک مثقال و دو ریالی دو مثقال و پنجریالی پنج مثقال خواهد بود و در اینجا بوزن اشاره نشده است و اینکه می‌فرمایند ده ریالی از پنجقرانی سابق وزنش کمتر است ممکن است مسکوک ده ریالی دو مثقال وزن داشته باشد البته همانطور که آقای نراقی فرمودند ما فقط از نقطه نظر اعتباری که دولت بآن می‌دهد ما یک ارزشی برای آن قائل هستیم والا ارزش نقدی و قیمت نقره نخواهد داشت گذشته از این بنده معتقدم که اگر آقای وزیر دارائی موافقت کنند مقدار مسکوکی که باید ضرب شود در خود قانون معین شود و این را در اختیار کمیسیون نشر اسکناس گذاشت خوب نیست هر مقداری که در نظر دارند در خود قانون اضافه کنند.
رئیس- آقای نراقی.
نراقی- آقایان آن عددی را که در خود قانون نوشته شده درست توجه نفرموده‌اند بیشتر توجه روی انس و عادت به مسکوکات سابق است تا گفته شد یک ریال تصور می‌کنند یک مثقال وزن خواهد داشت پنجریالی که گفته شد ۵ مثقال تصور می‌کنند و ده ریالی که گفته شد ده مثقال است و یک مسکوک خیلی سنگینی خواهد شد روی آن قیاس نکنند در صورتیکه نوشته است که ۱ ریال ۹۶% گرم نقره خالص خواهد داشت پس رویهم رفته یک ریال ۱/۶ یعنی ثلث یکریالیهای قدیم با بارش ثلث یک مثقال وزن خواهد داشت (انوار- بچشم هم نخواهد آمد) یعنی از پنجشاهی‌های سابق یک کمی سنگین تر است درست توجه بفرمائید یکریالی ۱/۶ گرم با بارش یک سوم سابق است دو ریالی ۳/۲ گرم از نیم مثقال بیشتر پنجریالی هشت گرم وزن خواهد داشت ده ریالی ۱۶ گرم توجه بفرمائید ده ریالی ۳ مثقال جمعاٌ وزن خواهد داشت خیلی سنگین نیست حمل آن و داد و ستد آن مشکل نخواهد بود یک نکته دیگر که آقای امیر تیمور فرمودند که باید در قانون میزان انتشارش نوشته شود این لازم نیست چون مقدار انتشار اسکناس واگذار شده است بهیئت نظارت اندوخته اسکناس و میزان انتشار این مسکوک هم بهمان هیئت اختیار داده شده است و روی احتیاج انتشار خواهند داد (یمین اسفندیاری- مذاکرات کافی است).
رئیس- آقایان موافقین با ماده اول برخیزند (اکثر برخاستند) تصویب شد. ماده دوم:
ماده دوم- برای هیچکس قبول مسکوکهای نقره موضوع این قانون بیش از مبلغ پانصد ریال در معاملات اجباری نیست ولی اداره‌های دولتی از این قاعده مستثنی بوده و هر قدر از مسکوک مزبور بابت مالیات و عوارض داده شود باید قبول نمایند بانک ملی ایران و شعبه‌های آن نیز هر مقدار از مسکوک نامبرده بآنها تسلیم شود قبول و تقدیم خواهد نمود.
رئیس- آقای انوار.
انوار- بنده اینجا خواستم آقای وزیر دارائی یک توضیحی بدهند که در قانون نوشته می‌شود که مأمورین دولتی حق داشته باشند ولی باید بدانند که مأمورین دولتی این عمل را نمی‌کنند برای مأمور دولتی تا مجازاتی برایش قائل نشوند عملی نمی‌شود در دهات اسکناس را ازشان بگیرند براغیشان بهتر است تا این پول را بدهند و خوبست که این را یک کیفری برایش معین کنند نظر بنده این است.
بیات (وزیر دارائی)- عرض کنم کسی ملزم به قبول نیست فقط بانک ملی باید قبول کند خزانه داری باید قبول بکند و مأمورین دولتی هم مکلف هستند که قبول بکنند و البته آنها هم چون پول رایج است قبول می‌کنند این دیگر لازم نیست مجازاتی داشته باشد.
رئیس- آقای اوحدی.
اوحدی- بنده با این کلمه اجباری مخالفم این عبارت عبارت زننده ایست کلمه اجباری در اینجا غلط است جامعه را وادار بیک توهمات دیگر می‌کند چه لزومی دارد که گفته شود برای مردم در معاملات اجباری هست یا نیست پولی است رایج هر کس هر چه می‌خواهد باو می‌دهند خواه کم خواه زیاد وقتیکه کلمه اجباری آمد مردم تصور می‌کنند که این یک چیزی است که مثل اسکناس قدر و قیمت ندارد و می‌خواهند بزور باو بدهند این کلمه اجبار را بزنید نوشته شود این پول پول رایج است هم برای مردم رایج است و هم برای دولت دیگر نباید این قید را درش کرد (نمایندگان- صحیح است).
بیات (وزیر دارائی)- تاین قسمت که نوشته شده البته برای نظر مردم بوده و بعقیده بنده بودنش هم بهتر است برای اینکه تصور نکنند که دولت مجبور می‌کند که بیش از پانصد ریال از این پول قبول کند و این قبول آن از طرف بانک و ادارات دولتی اجباری است که هر چه باو بدهند قبول کند (بعضی از نمایندگان- صحیح است رأی بگیرید)
رئیس- آقای هاشمی.
هاشمی- بنده بعقیده آقای اوحدی موافقم و این را زائد میدانم مردم دادشان از نبودن مسکوک است ولی وقتی که بهشان بدهید دیگر ابا و امتناع نخواهند کرد که شما در ماده قانون یک همچو قسمتی را میگذرانید البته از حیث حمل و نقل اسکناس راحت تر است ولی از جهت نگهداری بعقیده بنده این پول بصرفه مردم است و خوب است آقایان هم موافقت بفرمایند که این کلمه اجباری برداشته شود.
جمعی از نمایندگان- رأی رأی.
رئیس- آقایان موافقین با ماده دوم برخیزند (اکثر برخاستند) تصویب شد. ماده سوم:
ماده ۳- قسمت نشر اسکناس بانک ملی ایران مقدار مسکوکی را که از لحاظ گردش پول لازم خواهد بود معین خواهد کرد که طبق مقررات این قانون ضرب شود.
رئیس- آقای امیر تیمور.
امیر تیمور- اینکه آقای نراقی فرمودند که طبق لایحه دیگر که بموجب آن مجلس محترم اجازه داده است که کمیسیون نشر اسکناس طبع و توزیع کند وزیر نظر آنها طبع شود این پول هم که در عمل رایج است بجای خودش آنجا هم بانک تا کمیسیون نشر اسکناس تا پشتوانه اش را معلوم نکند اجازه طبع نشر اسکناس را ندارد ولی در اینجا یک چنین شرطی را ندارد و بنده عقیده دارم که در اینجا مقداری که باید منتشر شود معین کنند در خود قانون باید معین بشود مقدار مسکوکی که باید ضرب بشود اگر آقای وزیر دارائی موافقت کنند با این اصلاح بهتر است.
بیات (وزیر دارائی)- عرض کنم اصولاٌ اینکه گذاشته شد بنظر آن هیئت همانطور که اظهار کردند در واقع الآن ترتیب رواج پول در دست آن هیئت است چه از حیث نقره و چه از حیث طلا و بعلاوه هم میدانند که مردم چقدر احتیاج دارند و و چقدر طرف ضرورت است اگر دیدند زیاد است فوراٌ جلویش را می‌گیرند و اگر دیدند احتیاج مردم زیادتر است ضرب می‌کنند این اشکالی نخواهد داشت و این اول کار است اگر هر مقداری لازم باشد مسکوک منتشر می‌کند ولی تعیین آنها کار خوبی نیست بعقیده بنده خوبست آقا موافقت کنند بدون آن اشکالی ندارد تا به بینیم چه مقدار لازم می‌شود.
رئیس- آقایان موافقین با ماده سوم برخیزند (اکثر برخاستند) تصویب شد. ماده چهارم:
ماده ۴- مسکوکهای نقره موضوع این قانون را فرداٌ ممکن است از حیث وزن مسکوکی تا میزان حداکثر ده در هزار و از حیث عیار تا میزان حداکثر سه در هزار نسبت بمیزان مقرر در ماده اول این قانون حد ترخص قانونی داشته باشد ولی من حیث المجموع باید با مقررات ماده اول تطبیق نماید.
بیات (وزیر دارائی)- لایحه اصلی که دیروز خدمتتان دادم او را ملاحظه بفرمائید گمان می‌کنم دو در هزار و سه در هزار باشد اشتباه در طبع کرده باشند.
رئیس- آقای طوسی.
طوسی- قاعدتاٌ اینطور است و اینجا غلط چاپ شده است اتفاقاٌ در اصل لایحه هم ده است ولی آنجا هم معلوم است غلط است.
وزیر دارائی- دو در هزار است.
رئیس- آقای انوار.
انوار- بنده خواستم آقای وزیر دارائی توضیح دهند ولی درست نفهمیدم که این یک توضیح کافی داده شود که در حد قانونی آن چه مقدار است که بهتر مطلع شویم دو در هزار سه در هزار یک فروش این اندازه است یا مجموعش این اندازه است بنده که نفهمیدم اگر کسان دیگر فهمیده‌اند بمن بگویند.
بیات (وزیر دارائی)- عرض کنم صحیحش همان دو است دو در هزار و سه در هزار این توضیحی را هم که آقای انوار فرمودند عرض کردم خدمتشان این سکه هائی که ضرب می‌شود ممکن است در قالب یک تفاوتهای مختصری اینجاد شود این در کلیه مسکوکات که ضرب می‌شود این موضوع که نوشته شده دو در هزار از حیث وزن و از حیث اعتبار سه در هزار ممکن است با هم اختلاف داشته باشند ولی من حیث المجموع باید درست باشد.
رئیس- آقای منشور.
منشور- عرض کنم بنده می‌خواستم توضیحی بدهند ولی با توضیح آقای وزیر دارائی عرضی ندارم.
رئیس- آقای انوار.
انوار- این موضوعی که الآن تمام کارخانجات تمام قالبها بیک میزان است دیگر این اشکال نیست همه میدانند این برای آهن سازی ما نیست اینها قالب یک میزان است چطور می‌شود که اختلاف در وزنش پیدا می‌شود اگر بگوئیم که بر سبیل اتفاق است ممکن است اما بعد از اینکه توی قالب ریخته می‌شود قالب یک میزان مرتبی دارد یک میزان معینی دارد بنده نمیدانم اگر چیز دیگری است بفرمائید (نمایندگان- کافی است رأی بگیرید).
رئیس- آقایان موافقین با ماده ۴ برخیزند (اکثر برخاستند) تصویب شد ماده پنجم:
ماده ۵- شکل مسکوکهای نقره موضوع این قانون مدور و دوره آن زنجیر دار خواهد بود.
رئیس- آقایان موافقین با ماده ۵ برخیزند (اکثر برخاستند) تصویبب شد. ماده ششم:
ماده ۶- مسکوکهای مزبور در یک طرف شیر و خورشید و در طرف دیگر سال ضرب و ارزش اسمی مسکوک را بعدد خواهد داشت.
رئیس- آقاین موافقین با ماده ششم برخیزند (اکثر برخاستند) تصویب شد. ماده هفتم:
ماده ۷- مسکوکهای موضوع این قانون منحصراٌ باید در ضرابخانه دولتی ضرب شود.
رئیس- آقای انوار.
انوار- این را نوشته‌اند که در ضرابخانه دولتی هر تکلیفی که در قانون ذکر می‌شود باید کیفرش هم باشد اگر در غیر ضرابخانه ضرب شود کیفر داده می‌شود پس باید کیفرش باشد (نمایندگان- رأی گرفته شود)
رئیس- آقایان موافقین با ماده هفتم برخیزند (اکثر برخاستند) تصویب شد. ماده هشتم:
ماده ۸- مسکوکهای مزبور بحساب اشخاص ثالث ممنوع و منحصر بدولت است ولی هیئت وزیران می‌تواند اجرای این قانون را کلاٌ یا جزاٌ ببانک ملی ایران محول نماید.
رئیس- آقای منشور.
منشور- اینجا گمان می‌کنم ضرب مسکوکهای مزبور افتاده باشد کلمه ضرب افتاده است باید اضافه شود.
وزیر دارائی- صحیح است باید نوشته شود ضرب مسکوکها.
رئیس- آقایان موافقین با ماده هشتم برخیزند (اکثر برخاستند) تصویب شد. ماده نهم:
ماده ۹- فقره (د) و (ه) و (و) و (ز) از ماده اول قانون اصلاح قانون واحد و مقیاس پول مصوب ۲۲ اسفند ماه ۱۳۱۰ راجع بمسکوکهای نقره نیم ریالی و یک ریالی و دو ریالی و پنج ریالی ملغی می‌گردد.
از تبصره آخر همان ماده جمله (و میزان عیار مسکوکات نقره عبارت از ۸۲۸ در هزار نقره خالص و ۱۷۲ در هزار مس است) حذف شود.
رئیس- آقای امیر تیمور.
امیر تیمور- بطوریکه آقای وزیر دارائی متذکر شدند و آقای نراقی توضیح دادند مسکوکاتی که مطابق این قانون ضرب خواهد شد جانشین پشیز است و تفاوتی با مسکوکات نقره سابق ما ندارد و بنابراین هیچ احتیاجی ندارد که ما مسکوکات خودمان را ملغی کنیم بعقیده بنده بهتر این است که این قانون به اعتبار خودش باقی باشد و هر موقع دولت احتیاج دید با مسکوکات نقره به کیفیتی که اول در این کشور رایج و معمول بوده است مجدداٌ منتشر شود و دست دولت باز باشد و این قانون که مسکوکات جدید ضرب می‌شود این مغایرتی با آن قانون سابق ندارد پس الغاء آن راجع به مسکوک نقره منفعتی ندارد و مورد ندارد که ما قانون مسکوکات خودمان را ملغی کنیم شاید یک مصلحتی باشد و مقتضی باشد ما آن مسکوکات نقره سابق را رایج بکنیم.
بیات (وزیر دارائی)- اصلاٌ اگر توجه کنید ممکن نیست که دو قانون در عین حال باشد (امیر تیمور- مال پشیز است) خیر آقا مال یک ریالی و دو ریالی و پنج ریالی در قانون می‌گوید ۱۰ ریالی را حالا ما اینجا توصیف می‌کنیم یک ریالی این البته مقتضی نیست آن قسمت باید حذف شود و این قسمت جدید باید جانشین آن باشد.
رئیس- آقای نراقی.
نراقی- یک اصلاحی را بنده پیشنهاد می‌کنم که اصلاح فنی است که بانک ملی اصرار می‌دارد که این باید اصلاح شود در تبصره‌ای که در قانون ۲۲ اسفند ۱۳۱۰ از مجلس گذشته است اینطور نوشته شده:
تبصره- میزان عیار مسکوکات طلا عبارت از نهصد در هزار طلای خالص و یکصد در هزار مس است و میزان عیار مسکوکات نقره عبارت از ۸۲۸ در هزار نقره خالص و ۱۷۲ در هزار مس است. اصلاحی که می‌خواهم بکنم این است که طلاهائی که اخیراٌ دولت امریکا آورده بود شمش‌ها را ما قبول کردیم و خواهش کردیم آنرا گذاشته و بجای آنها خورده طلاها را سکه بزنند اما این طلاهائی را که ما داشتیم عیارش مس نیست بعضی تیکه‌هایش هم نقره و مس دارد حالا که می‌خواهند سکه بزنند اشکال قانونی پیدا شده است بموجب این قانون میگویند نهصد در هزار طلا داشته باشد و ۱۰۰ مس داشته باشد و حالا که این اشکال پیش آمده است قبول نمی‌کنند آنرا برای ضرب کردن در صورتیکه بنفع مردم است و خزانه داری کل می‌گوید که طبق قانون نمی‌شود و این را از نقطه نظر فنی گفته‌اند مهندسین گفته‌اند اشکالی ندارد مگر اینکه قانون اصلاح شود این است که بنده این پیشنهاد را تقدیم می‌کنم که اینطور اصلاح شود:
تبصره: عیار مسکوکات طلا عبارت از ۹۰۰ در هزار طلای خالص و ۱۰۰ در هزار مس یا نقره و مس خواهد بود. دنبال آن بنویسید بقیه تبصره بهمان کیفیت خواهد بود (بیات- بقیه تبصره را بنویسید) جمله: عیار مسکوکات نقره حذف می‌شود چون در ضمن این قانون مشخص شده است که ۶۰ درصد نقره خالص و ۴۰ درصد مس (یمین اسفندیاری- متوجه باشید که همه اش مس نشود).
رئیس- آقای هاشمی.
هاشمی- آیا مقدار نقره که الآن در این طلاهاست که موجب پیشنهاد کردن این تبصره شده چه اندازه است برای یک جزء مختصری یک ماده قانون را تغییر دادن این حسنی ندارد آیا ممکن نیست که همان نقره را بموجب تصویب نامه دیگری تغییر بدهند بهمان نسبتی که اضافه شده است پس فردا شاید یک من تبریز با مس تفاوت پیدا کرد باز یک ماده اضافه می‌کنند پیشنهادات کارمان را متزلزل می‌کند این بصورت قانونی درست درنمیآید.
بیات (آقای وزیر دارائی)- عرض کنم این قسمت البته نقطه نظر قانون گذار این بوده است که طلای آن معین باشد چون اصل طلا است منظور این بوده است که ۹۰۰ در هزار طلا باشد و باقی آن مس باشد حالا این نقره را که اظهار کرده در این طلاها یک قدری نقره هست و گرفتن آن نقره اسباب زحمت و خرجش هم زیاد است باین جهت ما نهصد در هزار طلای خالص را دادیم و نسبت بآن صد که باید ضمیمه باشد ممکن است یک مقدار آن نقره باشد این را باید قانون درست کنیم که ممکن اسن یک مقداری مس و نقره مخلوط باشد و این برای مردم نفع دارد و اشکالی هم ندارد و نقره اش هم چیزی نیست که بخرجش بیرزد.
رئیس- تبصره اصلاح شده قرائت می‌شود:
تبصره – عیار مسکوکات طلا عبارت از نهصد در هزار طلای خالص و صد در هزار مس یا نقره و مس خواهد بود.
نراقی- این تبصره بجای تبصره سابق گذاشته می‌شود.
بیات (وزیر دارائی)- عبارت اینطور نوشته می‌شود ماده ۹ که نوشته شده تا ۵ ریال ملغی می‌گردد و تبصره ماده ۱ از قانون ۲۲ اسفند ۱۳۱۰ ملغی و این تبصره بجای آن گذارده می‌شود.
رئیس- بخوانید آنطور که باید تصویب بشود آقایان مستحضر بشوند آنوقت رأی بگیریم.
طوسی- فقره (د) و (ه) و (و) و (ز) از ماده اصل قانون اصلاح و در مقابل تبصره مصوب ۲۲ اسفند ۱۳۱۰ راجع بمسکوکات نقره نیم ریالی و ۱ ریالی و ۲ ریالی و ۵ ریالی ملغی می‌گردد و تبصره آهر همان ماده بشرح ذیل اصلاح می‌شود:
تبصره – عیار مسکوکات طلا عبارت از ۹۰۰ در هزار طلای خالص و ۱۰۰ در هزار مس یا نقره و مس خواهد بود.
رئیس- آقایان موافقین با ماده ۹ بطوریکه اصلاح شد برخیزند (اکثر برخاستند) تصویب شد. مذاکره در کلیات ثانی است مخالفی نیست رأی گرفته می‌شود به مجموع مواد نه گانه آقایان موافقین برخیزند (اکثر برخاستند) تصویب شد.
- موقع و دستور جلسه آتیه – ختم جلسه
{۷- موقع و دستور جلسه آتیه – ختم جلسه}
رئیس-جلسه آتیه روز شنبه۲۸آبان انشاءالله اول جلسه این لایحه استخدام دکتردلپی مطرح می‌شود.
(مجلس یکساعت بعد از ظهر ختم شد)
رئیس مجلس شواری ملی – حسن اسفندیاری
قوانین تصویب شده
قانون
قانون افزایش تبصره بماده ۴۲ قانون کیفر و داد رسی ارتش
ماده واحده – تبصره زیر بماده ۴۲ قانون کیفرو داد رسی ارتش افزوده می‌شود:
در مواردیکه برای کارمندان دیوان تجدید نظر در بین افسران کسی پیدا نشود که حائز شرط مندرجه در ماده بالا باشد ممکن است استثناء درجه کارمندان دیوان تجدید نظر مساوی با یک درجه کمتر از درجه کارمندان دادگاه بدوی باشد.
این قانون که مشتمل بر یک ماده است در جلسه بیست و ششم آبانماه یکهزار و سیصد و بیست و دو بتصویب مجلس شورای ملی رسید.
رئیس مجلس شورای ملی – حسن اسفندیاری
قانون
قانون اجازه چهارصد میلیون ریال وام بوزارت دارائی برای خرید غله در بودجه سال ۱۳۲۲
ماده واحده – بوزارت دارائی اجازه داده می‌شود برای خحرید غله در بودجه سال ۱۳۲۲ مبلغ چهار صد میلیون ریال از بانک ملی ایران بعنوان وام دریافت دارد.
تبصره – وزارت دارائی مکلف است کلیه حساب خواربار را در مدت ۶ ماه بمجلس شورای ملی تقدیم دارد.
این قانون که مشتمل بر یک ماده است در جلسه بیست و ششم آبانماه یکهزار و سیصد و بیست و دو بتصویب مجلس شورای ملی رسید.
رئیس مجلس شورای ملی – حسن اسفندیاری
قانون
قانون اجازه ضرب مسکوک نقره
ماده ۱- به دولت اجازه داده می‌شود مسکوک نقره یکریالی و دو ریالی و پنج ریالی و ده ریالی بعیار ششصد (۶۰۰) در هزار نقره خالص و چهار صد (۴۰۰) در هزار مس بشرح و مشخصات ذیل ضرب و در جریان بگذارد.
الف- مسکوک نقره یکریالی که ارزش اسمی آن یکریال است دارای ۹۶ سانتی گرم نقره خالص خواهد بود و ضرابخانه دولتی باید یک کیلو گرم نقره خالص را بمصرف ضرب ۱۰۴۱ دو سوم عدد مسکوک یکریالی برساند.
ب- مسکوک نقره دو ریالی که ارزش اسمی آن دو ریال است دارای ۱/۹۲ گرم نقره خالص خواهد بود و ضرابخانه دولتی باید یک کیلو گرم نقره خالص را بمصرف ضربی ۵۲۰ چهار پنجم عددد مسکوک دو ریالی برساند.
ج- مسکوک نقره پنج ریالی که ارزش اسمی آن پنج ریال است دارای ۴/۸۰ گرم نقره خالص خواهد بود و ضرابخانه دولتی باید یک کیلوگرم نقره خالص را بمصرف ضرب ۲۰۸ یک سوم عدد مسکوک پنج ریالی برساند.
د- مسکوک نقره ده ریالی که ارزش اسمی آن ده ریال است دارای ۹/۶۰ گرم نقره خالص خواهد بود و ضرابخانه دولتی باید یک کیلو گرم نقره خالص را بمصرف ضرب ۱۰۴ یک ششم عدد مسکوک ده ریالی برساند.
ماده ۲- برای هیچکس قبول مسکوکهای نقره موضوع این قانون بیش از مبلغ پانصد ریال در معاملات اجباری نیست ولی اداره‌های دولتی از این قاعده مستثنی بوده و هر قدر از مسکوک مزبور بابت مالیات و عوارض داده شو. د باید قبول نمایند بانک ملی ایران و شعبه‌های آن نیز هر مقدار از مسکوک نامبرده بآنها تسلیم شود قبول و تبدیل خواهند نمود.
ماده ۳- قسمت نشر اسکناس بانک ملی ایران مقدار مسکوکی را که از لحاظ گردش پول لازم خواهد بود معین
خواهد کرد که طبق مقررات این قانون ضرب شود.
ماده ۴- مسکوکهای نقره موضوع این قانون فردا ممکن است از حیث وزن مسکوکی تا میزان حداکثر دو در هزار و از حیث عیار تا میزان حداکثر سه در هزار نسبت بمیزان مقرر در ماده اول این قانون حد ترخص قانونی داشته باشد ولی من حیث المجموع باید با مقررات ماده اول تطبیق نماید.
ماده ۵- شکل مسکوکهای نقره موضوع این قانون مدور و دوره آن زنجیر دار خواهد بود.
ماده ۶- مسکوکهای مزبور در طرف شیر و خورشید و در طرف دیگر سال ضرب و ارزش اسمی مسکوک را بعدد خواهد داشت.
ماده ۷- مسکوکهای موضوع این قانون منحصراٌ باید در ضرابخانه دولتی ضرب شود.
ماده ۸- ضرب مسکوکهای مزبور بحساب اشخاص ثالث ممنوع و منحصر بدولت است ولی هیئت وزیران می‌توانند اجرای این قانون را کلاٌ یا جزاٌ به بانک ملی ایران محول نماید.
ماده ۹- فقره (د) و (ه) و (و) و (ز) از ماده اول قانون اصلاح قانون واحد و مقیاس پول مصوب ۲۲ اسفند ماه ۱۳۱۰ راجع بمسکوکهای نقره نیم ریالی و یک ریالی و دو ریالی و پنج ریالی ملغی می‌گردد.
و تبصره آخر همان ماده بشرح زیر اصلاح می‌شود. تبصره عیار مسکوکات طلا عبارت از نهصد در هزار طلای خالص و صد در هزار مس یا نقره و مس خواهد بود.
این قانون که مشتمل بر ۹ ماه است در جلسه بیست و ششم آبانماه یکهزار و سیصد و بیست و دو بتصویب مجلس شورای ملی رسید.
رئیس مجلس شورای ملی – حسن اسفندیاری