مذاکرات مجلس شورای ملی ۲۵ آبان ۱۳۴۴ نشست ۲۱۴

از مشروطه
پرش به ناوبری پرش به جستجو
مجلس شورای ملی مجموعه قوانین دوره قانونگذاری بیست و یکم تصمیم‌های مجلس

مجلس شورای ملی مذاکرات دوره قانونگذاری بیست و یکم

قوانین انقلاب شاه و مردم
مذاکرات مجلس شورای ملی ۲۵ آبان ۱۳۴۴ نشست ۲۱۴

مذاکرات مجلس شورای ملی

صورت مشروح مذاکرات مجلس روز شنبه ۲۵ آبان ۱۳۴۴ نشست ۲۱۴

فهرست مطالب:

مذاکرات مجلس شورای ملی، دوره ۲۱

جلسه: ۲۱۴

صورت مشروح مذاکرات مجلس روز سه‌شنبه ۲۵ آبان ماه ۱۳۴۴

فهرست مطالب:

۱- قرائت اسامی غائبین جلسه قبل.

۲- بیانات قبل از دستور آقای دکتر مبین.

۳- تصویب صورت‌جلسه.

۴- شور دوم گزارش کمیسیون دادگستری راجع به اصلاح ماده ۲۳۰ قانون مجازات عمومی و ارجاع مجدد به کمیسیون دادگستری

۵- طرح و تصویب گزارش کمیسیون دارایی راجع به مالیات مقطوع سال ۴۴ پیشه‌وران و مقررات تسهیل مالیات و ارجاع به مجلس سنا.

۶- تقدیم یک فقره لایحه به وسیله آقای معاون وزارت کشور.

۷- اعلام وصول یک فقره لایحه قانونی از مجلس سنا

۸- قرائت دستور و تعیین موقع جلسه آینده - ختم جلسه

مجلس ساعت نه صبح به ریاست آقای مهندس عبدالله ریاضی تشکیل گردید.

۱- قرائت اسامی غائبین جلسه قبل

رئیس - اسامی غایبین جلسه قبل قرائت می‌شود.

(به شرح زیر قرائت شد)

غائبین بااجازه - آقایان: مهندس آصفی - امام مردوخ - بدرصالحیان- بوشهری- پروین - دکتر رشتی - شیخ‌الاسلامی - دکترفربود - دکترقراگزلو - مهندس کمانگر - مهندس مجتهدی - دکتر معتمدی وزیری - مهندس معینی - دکتر موثقی - دکتر یگانگی - بانو ابتهاج سمیعی.

غائبین بی‌اجازه- آقایان: آقایان - طهماسبی - دکترمصباح‌زاده

غائبین مریض - آقایان: اقبالی - سیفی- دکترعدل - دکترغنی - فیصلی - موقر - تیمسار همایونی – بانو دکتر دولتشاهی - بانونفیسی.

۲- بیانات قبل از دستور آقای دکتر مبین

رئیس - نطق قبل از دستور را شروع می‌کنیم. آقای دکتر مبین تشریف بیاورید.

دکتر مبین - همکاران عزیز، ما همه معتقدیم که حرف صحیح را باید فوری پذیرفت و ترتیب اثر داد مخصوصاً بنده وقتی که حرف صحیحی را طرف مقام ریاست گفته به شود که سمت استادی سابق بنده را دارند بنده وظیفه خود می‌دانم که این حرف را فوری بپذیرم (احسنت) در جلسه قبل فرمودند که بنده آئین‌نامه را مطالعه کنم بنده آئین‌نامه را مطالعه کردم و در این مورد خواستم مطالبی به عرض برسانم اول ماده ۴۷ را مطالعه کردم ماده ۴۷ می‌گویدی که «گزارش کارهای خاتمه یافته کمیسیون‌ها به رئیس مجلس داده می‌شود و رئیس هر کمیسیون مکلف است در پایان هر ماه صورتی از گزارش‌های مزبور و فهرستی از کلیه کارهایی که به آن کمیسیون ارجاع شده و هنوز خاتمه نیافته باشد تهیه و در معرض ملاحظه نمایندگان بگذرد» در صورت‌جلسه شماره ۲۱۲ گزارش کار کمیسیون‌ها مربوط به ماه تیر شده در آنجا سه اشکال هست اول این که کمسیون‌های دارایی و بودجه و کشور و کار و امور اجتماعی و آبادانی و مسکن و نظام و امور خارجه بدون توجه به ماده ۴۷ آئین‌نامه فقط گزارش کارهای خاتمه یافته خود را داده‌اند و گزارش کارهای خاتمه نیافته را نداده‌اند حالا علتش چیست که گزارش کارهای خاتمه نیافته را نمی‌دهند بنده در همین جلسه امروز در مورد یک لایحه دیگر عرض می‌کنم، اشکال دیگر این است که کمیسیون‌های بهداری - اطلاعات - پست و تلگراف و تلفن و عرایض اصلاً گزارش نداده‌اند بنابراین گزارش ندادن این کمیسیون‌ها مخالف با ماده ۴۷ آئین‌نامه است مطلب دیگر این که کمیسیون‌های: کشاورزی ۴ لایحه در دستور دارد دادگستری ۷ لایحه- اقتصاد ۶ لایحه - راه ۳ لایحه آب و برق ۴ لایحه - استخدام ۹ لایحه - آموزش و پرورش ۱۳ لایحه- فرهنگ و هنر ۲ لایحه- برنامه ۴ لایحه - جمعاً ۵۲ لایحه می‌شود طبق گزارشی که به وسیله کمیسیون‌های نه‌گانه‌ای که عرض کردم تهیه شده ۵۲ لایحه از تیر ماه تا به حال در کمیسیون‌ها در دستور هست و متوقف مانده و رسیدگی نشده طبق ماده ۴۶ هر نماینده حق دارد که اگر لایحه‌ای در کمیسیون از مدت یک ماه تجاوز به شود و متوقف بماند درخواست کند که در دستور مجلس قرار بگیرد این است که بنده از ماده ۴۶ استفاده می‌کنم حالا که مجلس کار زیادی ندارد و می‌بینیم که در دستور ما هیچ‌وقت کار زیادی نیست و وقت زیادی هست با استفاده از ماده ۴۶ تمام این ۵۲ لایحه را درخواست می‌کنم که در دستور قرار بگیرند تمام ۵۲ لایحه‌ای که طبق گزارش کمیسیون‌های نه گانه از تیرماه تا حالا در کمیسیون‌ها مانده است تکرار می‌کنم بنده از اختیاری که به موجب ماده ۴۶ به هر نماینده داده شده است استفاده می‌کنم و از مقام ریاست تقاضا می‌کنم که این ۵۲ لایحه در دستور قرار بگیرد مطلب دیگر که می‌خواستم عرض بکنم این است که ملاحظه می‌فرمایید علیحضرت همایون شاهنشاه آریا مهر و علیاحضرت شهبانو درباره کتابخانه و کتاب پیشقدم شده‌اند و اقدامات فوق‌العاده مهمی در این زمینه انجام می‌گیرد پیش از تعطیل انیجا عده‌ای تقاضا کردیم یک لایحه‌ای مربوط به تأسیس کتابخانه عمومی در شهرستان‌ها یک فوریتش تصویب به شود آقایان موافقت نفرمودید این لایحه هم در کمیسیون کشور از آن تاریخ همان‌طور مانده و مدت یک ماهی که در ماده ۴۶ که اجازه داده شده که در ظرف یک ماه کمیسیون کارش را انجام بدهد مدتش سپری شده بندده فکر می‌کنم حالا که در مورد کتاب و کتابخانه اقدامات اساسی انجام می‌شود مجلس هم باید کاری به موازات این اقدامات انجام بدهد این است که بنده تقاضا می‌کنم طبق ماده ۴۶ لایحه تدسیس کتابخانه عمومی در دستور مجلس قرار بگیرد در خاتمه عرایضم بنده یک ماده دیگری ار هم مطالعه کردم که عرض می‌کنم و آن ماده ۶۰ است که «تشکیل جلسات و رعایت ترتیب مذاکرات و اجرای آئین‌نامه و حفظ نظم جلسه به عهده رئیس مجلس است» بنده در زمینه آئین‌نامه که دستور فرموده بودند مطالعاتی کردم و تذکراتی دادم ولی به موجب ماده ۶۰ اقدام با مقام ریاست است و با بنده نیست.

حاذقی - اصلاح قانون انجمن شهر هم مورد تقاضای خیلی از شهرستان‌ها است اگر تصویب به شود کار به جایی است.

رئیس - البته همان‌طور که آقای دکتر مبین فرمودند لوایح زیادی در دستور کمیسیون‌ها هست و با وجود این که کمیسیون‌ها هفته‌ای یکی دو بار جلسات خود را تشکیل می‌دهند متأسفانه هنوز چیزی آماده نشده است که در دستور مجلس بگذاریم بنده این مورد را در هیئت‌رئیسه و در شورای رؤسای کمیسیون‌ها مطرح می‌کنم ان‌شاءالله ترتبیی می‌دهیم که گزارش مربوط به لوایح مورد نظر آقایان زودتر به مجلس داده به شود.

دکتر بقایی یزدی - بنده استدعا می‌کنم ترتیبی به فرمایید که دولت لایحه تقسیمات کشوری را به مجلس بیاورند چون این لایحه را اگر نیاورند لایحه انجمن‌های شهر و هر لایحه دیگری که مربوط به شهرستان‌ها است مطرح شود بی‌مورد است.

رئیس - آقای ریگی فرمایشی دارید؟ بفرمایید.

ریگی - بنده از فرصت خواستم استفاده کنم و الآن که معاون محترم وزارت دادگستری اینجا تشریف دارند توضیحی در باره مواد غذایی فاسد که به مردم داده می‌شود و در روزنامه‌ها راجع به آن مطالبی نوشته شده بدهند مردم در معرض خطر دائمی از طرف افرادی هستند که اینکارها را می‌کنند من خواهش می‌کنم که ترتیبی بفرمایند که آقای وزیر دادگستری هر چه زودتر لایحه‌ای راجع به مجازات این افراد که مواد غذایی فاسد تهیه می‌کنند به مجلس بدهند.

رئیس - این لایحه در دستور کمیسیون دادگستری است. آقای ارسنجانی بفرمایید.

ارسنجانی - طوماری از طرف اهالی شهریار به امضای عده زیادی رسیده است و تقاضای تشویق شهردار شهریار را کرده‌اند بنده عبناً تقدیم می‌کنم.

رئیس - خوب بود که به وزارت کشور می‌فرستادید.

ارسنجانی - خواهش می‌کنم، ازطریق مجلس به وزارت کشور فرستاده شود.

۳- تصویب صورت‌جلسه

رئیس - راجع به صورت‌جلسه دفعه گذشته نظری نیست؟ آقای روحانی بفرمایید.

روحانی - اشتباهاتی در بیانات بنده هست که به اداره تندنویسی می‌دهم.

رئیس - اصلاح می‌شوشد. آقای ریگی بفرمایید.

ریگی - در عرایض بنده هم اشتباهاتی هست که به تندنویسی می‌دهم.

رئیس - اصلاح می‌شود. نظر دیگری نیست؟ (اظهاری نشد) صورت‌جلسه دفعه گذشته تصویب می‌شود آقای کبیری بفرمایید.

کبیری - چند فقره شکایت و دادخواست هست که تقدیم مقام ریاست می‌کنم.

رئیس - آقای تبریزی بفرمایید.

تبریزی - نامه‌ای راجع به مسیل رودخانه لیلان‌چای از توابع میاندوآب رسیده است تقدیم مقام محترم ریاست می‌کنم.

۴- شور دوم گزارش کمیسیون دادگستری راجع به اصلاح ماده ۲۳۰ قانون مجازات عمومی و ارجاع مجدد به کمیسیون دادگستری

رئیس - وارد دستور می‌شویم گزارش شور دوم اصلاح ماده ۲۳۰ قانون مجازات عمومی مطرح است، قرائت می‌شود.

(به شرح زیر خوانده شد)

گزارش شور دوم از کمیسیون دادگستری به مجلس شورای ملی

کمیسیون دادگستری در جلسه نوزدهم آبان ماه ۱۳۴۴ با حضور اقای اشرف سمنانی معاون پارلمانی وزارت دادگستری لایحه شماره ۲۷۱۴-۱۲/۴/۴۴ دولت راجع به اصلاح ماده ۲۳۰ قانون مجازات عمومی را که گزارش شور اول آن به شماره ۱۵۲۷ چاپ شده است با توجه به پیشنهادات واصله مطرح و به شرح زیر تصویب نمود. اینک گزارش آن را به مجلس شورای ملی تقدیم می‌دارد.

ماده واحده- هر کس با علم و یا اطلاع و یا با وجود قرائن قویه به این که شیئی در نتیجه ارتکاب سرقت و یا جرم دیگری به دست آمده آن را به نحوی از انحاء تحصیل و یا مخفی و یا قبول نموده و یا مورد معامله قرار دهد به حبس تأدیبی از شش ماه تا سه سال و تأدیه غرامت از پنجهزار تا یکصد هزار ریال و یا به یکی از دو مجازات مزبور محکوم می‌گردد در صورتی که متهم معامله اموال مسروقه را حرفه خود قرار داده و یا با داشتن شغل دیگری به این کار نیز اشتغال داشته باشد دادگاه او را به حداکثر مجازات محکوم می‌نماید و به علاوه دادگاه می‌تواند برای مدتی که از سه سال تجاوز نکند او را به منع اقامت در محل و یا اقامت اجباری در محلی که وزارت دادگستری تعیین می‌نماید مجبور سازد.

رئیس کمیسیون دادگستری - صادق احمدی

رئیس - ماده واحده مطرح است آقای دکتر اسفندیاری بفرمایید.

دکتر اسفندیاری - قبلاً باید بگویم که باعث کمال تأسف است که من این دفعه نسبت به نحوه تنظیم این لایحه از طرف کمیسیون دادگستری که واقعاً همه قضات مجرب ما آنجا هستند یا اکثر قضات خوب ما در آنجا هستند اعتراض می‌کنم، اعتراض من در این قسمت است به هر صورت چون وقت محدود است و شور دوم است بنده تذکرات خودم را خدمت آقایان عرض می‌کنم آقای صادق احمدی هم تشریف ندارند و از آقای مجد خواهش می‌کنم مخصوصاً به آنچه عرض می‌کنم توجه کنند اولاً در کمیسیون یک پیشنهادی بنده و آقای دکتر جعفری از طرف فراکسیون پارلمانی حزب مردم تقدیم کردیم این پیشنهاد مطرح شد و آقای دکتر جعفری از این پیشنهاد دفاع کردند و به طوری که به من گفتند در کمیسیون به این پیشنهاد رأی گرفته نشده است و نفیاً و اثباتاً اظهاری نشده یا این که ایشان توضیح دادند، این یک مورد، مورد دیگر این که در کمیسیون ده نفر از افراد حاضر بودند که یک نفر مخبر کمیسیون خود آقای مجد تشریف آوردند بیرون و طبق آئین‌نامه نه نفر حق رأی گرفتن در ماده واحده نداشتند موضوع دیگری که خواستم عرض کنم به طورکلی درباره اصلاح ماده ۲۳۰ است در اینجا آنچه که به آخر ماده ۲۳۰ قرار بود اضافه کنند جناب آقای دکتر یگانه در اینجا به صورت ماده واحده آورده شده در صورتی که جناب آقای معاون وزارت دادگستری که اینجا تشریف دارند می‌دانند که یا باید ماده ۲۳۰ لغو شود ویا این ماده به صورت ماده ۲۳۰ مکرر ذکر بشود یا الحاقی به ماده ۲۳۰ به شود از نظر فرم قانونگذاری عملی که انجام شده من نمی‌خواهم بگویم که غلط است ولی شاید عمل به جایی نباشد تذکرات دیگری که در اصل ماده دادند جناب آقای اشرف سمنانی اگر توجه بفرمایید بقیه‌اش هم به همین صورت است در اینجا نوشته شده «شیئی در نتیجه ارتکاب سرقت یا جرم دیگری به دست آمده باشد» جناب آقای دکتریگانه، آقای مجد درست توجه بفرمایید شما قاضی هستید اگر جرم دیگری را ما به صورتی بگوئیم که به دست آمده از جرم‌هایی باشد مثل اختلاس و امثال آن البته ما حق می‌دهیم به شما که آنها هم قابل تعقیب باشد ولی بعضی جرایم هست مربوط به عایدات دولت مثل سیگار قاچاق که واقعاً موضوع عایدات دولت است، الآن نمی‌خواهم بگویم که همه آقایان در جیبشان هست ولی در دست سیگاری‌ها دیده‌اید با علم و اطلاع به این که سیگار بدون باندرول از مرزهای کشور وارد می‌شود و جرم است داشتن و مصرف کردنش، مع‌هذا توی جیب همه آقایان دیده می‌شود، این اموال و عایدات دولت مثل سیگار و امثالهم اگر گیر بیاید این هم مشمول این ماده می‌شود و آقای مجد جرم متناسب با مجازات نیست، توجه می‌کنید؟ برای داشتن یک سیگار که قیمتش سه چهار تومان است نمی‌شود کسی را هب سه سال حبس محکوم کرد (صحیح است). موضوع دیگری که خواستم حضور آقایان عرض کنم این است که نوشته شده «باداشتن شغل دیگری به این کار نیز اشتغال داشته باشد» جناب آقای اشرف سمنانی توجه کنید این مسئله خیلی مهم است، یعنی شما آمدید تشدید مجازات را برای یک شغل آزاد مشروع گذاشته‌اید، تشدید مجازات نباید روی شغل ازاد مشروع باشد معذرت می‌خواهم، الان

آقای رئیس مجلس اینجا هستند ایشان همه مقدمات را داشته‌اند فکر کنید رئیس مجلس نبودند و فقط رئیس دانشکده فنی بودند ایشان برحسب اتفاق مثلاً یک سنجاق قفلی را می‌خریدند به صورتی، بعد بیاییم تمام مقامات و شغل‌های ایشان را کنار بگذاریم، به این صورت تشدید مجازات باید در مواردی باشد که مناسب باشد با شغلی که دارند، من از حضور همه آقایان استدعا می‌کنم که در این قسمت‌ها خوب توجه کنند و از جناب آقای مجد استدعا می‌کنم که در این قسمت مخصوصاً از اختیارات شخص خودشان طبق آئین‌نامه استفاده کنند و از جناب آقای رئیس هم استدعا می‌کنم که ایشان نیز از اختیارات‌شان استفاده کنند و ترتیبی بدهند که این لایحه برگردد به کمیسیون و در آنجا اصلاحاتی در آن به عمل بیاید و یک ماده به اصطلاح قاضی‌پسند و مردم‌پسند و بدون اشکال به مجلس داده شود، جناب آقای مجد جناب‌عالی از اختیارات‌شان استفاده کنید و موافقت بفرمایید لایحه به کمیسیون برگردد، بنده دیگر عرضی ندارم.

دکتر جعفری - بنده اخطار نظامنامه‌ای دارم.

رئیس - اجازه بفرمایید آقای مجد مخبر کمیسیون که اجازه خواسته‌اند صحبت بفرمایند بعد از ایشان بفرمایید.

مجد (مخبر کمیسیون دادگستری) - جناب آقای دکتر فرمایشات‌تان را تأیید می‌کنم (احسنت) بنده با این لایحه مخالف بودم و کمیسیون دادگستری را ترک کردم، ملاحظه می‌فرمایید که آقای صادق احمدی هم امضا کرده‌اند علاوه بر فرمایشاتی که فرمودید موارد بسیاری نقص در لایحه هست از جمله این که قرائنی که در اینجا به کار رفته معلوم نیست این قرائن عام مجموعی یا عام افرادی است (دکتر اسفندیاری - یا هر دو تا) پس فردا ممکن است برای قاضی یک پرونده از شهربانی یا ژاندارمری برسد و قرینه بسیار قوی هم بر اتهام باشد ولی بازپرس مربوطه و قاضی مربوطه مستند به قانون خواهد گفت که اینجا قرائن به کار رفته و این قرائن هم جمع است، من با یک قرینه نمی‌توانم این شخص را تحت تعقیب قرار بدهم و از این موارد بسیار است استدعا می‌کنم که این لایحه برای اصلاح بیشتر به کمیسیون برگردد (احسنت).

رئیس - به طوری که معلوم می‌شود این لایحه اگر به کمیسیون برگردد مناسب‌تر باشد، بنده خودم پیشنهاد می‌کنم که این لایحه برگردد به کمیسیون و در آنجا مطالعه بیشتری به شود (صحیح است) از خانم‌ها و آقایانی که موافقتند خواهش می‌کنم قیام فرمایند (اکثر برخاستند) تصویب شد لایحه به کمیسیون فرستاده می‌شود آقای دکتر جعفری بفرمایید.

دکتر جعفری - بنده، ایراد به همین بود که در کمیسیون درست عمل نشده با برگشتن لایحه به کمیسیون دیگر عرضی ندارم.

۵- طرح و تصویب گزارش کمیسیون دارایی راجع به مالیات مقطوع سال ۴۴ پیشه‌وران و مقررات تسهیل مالیات و ارجاع به مجلس سنا

رئیس - گزارش یک فوریتی لایحه مالیات مقطوع سال ۴۴ پیشه‌وران و مقررات تسهیل مالیات مطرح است قرائت می‌شود.

(به شرح زیر قرائت شد)

گزارش از کمیسیون دارایی به مجلس شورای ملی

کمیسیون دارایی در جلسه ۲۲ آبان‌ماه ۱۳۴۴ با حضور آقای دکتر آموزگار وزیر دارایی و آقای قوام صدری معاون وزیر دارایی لایحه شماره ۹۴۰۴- ۹/۸/۴۴ دولت راجع به مالیات مقطوع سال ۴۴ پیشه‌وران و مقررات تسهیل مالیات را که فوریت آن تصویب و به شماره ۱۵۳۲ چاپ شده است مورد رسیدگی قرار داد و با اصلاحاتی به شرح زیر تصویب نمود اینک گزارش آن را به مجلس شورای ملی تقدیم می‌دارد.

ماده واحده:

الف- مالیات سال ۱۳۴۴ مؤدیان مشمول ماده ۶ قانون تسهیل وصول مالیات‌ها مصوب ۲۸/۴/۴۳ بر طبق مقررات زیر وصول خواهد شد:

۱- مشمولین بند الف ماده ۶ مکلفند مالیات

سال ۴۴ خود را معادل مالیات قطعی شده سال ۴۳ ظرف دو ماه از تاریخی تصویب این قانون به اداره دارایی محل پرداخت کنند و همین حکم درباره مشمولین بند (ب) ماده مذکور که مالیات تا آخر سال ۱۳۴۲ آنان تا تاریخ تصویب این قانون به محرله قطعیت و ابلاغ رسیده و مشمول مالیات مقطوع سال۴۳ شده‌اند و همچنین مشمولین بند (ج) ماده ۶ که مالیات سال۴۳ آنها تا تاریخ تصویب این قانون قطعی و ابلاغ شده است نیز اجرا خواهد شد.

۲- آن دسته از مشمولین بند (ب) ماده ۶ که مالیات تا آخر سال ۴۲ آنان بعد از تاریخ تصویب این قانون به مرحله قطعیت و ابلاغ برسد و یا قبلاً قطعی شده ولی بعد از این تاریخ ابلاغ شود موظفند ظرف سه ماه از تاریخ ابلاغ رأی قطعی مربوط به مالیات تا آخر سال ۴۲ مالیات سال ۴۴ خود را معادل مالیات سال ۱۳۴۳ به اداره دارایی محل پرداخت کنند.

۳- آن دسته از مشمولین بند (ج) ماده ۶ که مالیات سال ۴۳ آنان بعد از تاریخ تصویب این قانون به مرحله قطعیت و ابلاغ برسد و یا قبلاً قطعی شده و بعد از این تاریخ ابلاغ گردد مکلفند ظرف دو ماه از تاریخ ابلاغ رأی قطعی مربوط به مالیات ۴۳ مالیات سال ۴۴ خود را معادل مالیات سال ۴۳ به اداره دارایی محل پرداخت نمایند.

۴- مشمولین شقوق ۱ و۲ و۳ این بند در صورت تأخیر در پرداخت مالیات متعلقه علاوه بر پرداخت اصل مالیات مشمول زیان دیرکرد به قرار یک درصد در هر ماه و جریمه‌ای معادل ده درصد مالیات پرداخت نشده خواهند بود. زیان دیرکرد برای مدت ۱۵ روز حساب نمی‌شود کمتر از یک ماه که بیش از ۱۵ روز باشد یک ماه محسوب خواهد شد.

۵- مؤدیان مذکور در شقوق ۱ و۲ و۳ این بند که مالیات سال ۴۴ آنان از یک هزار و دویست ریال تجاوز نکند از پرداخت مالیات سال ۴۴ بخشوده می‌شوند.

ب - گیشه‌وران مذکور در ماده ۶ قانون تسهیل وصول مالیات‌ها که در سال ۴۳ به کار پرداخته‌اند مالیات سال ۴۴ آنها تابع مقررات ماده ۷ قانون اصلاح مالیات بردرآمد مصوب سال ۳۷ خواهد بود.

پ- پیش‌آگهی‌های قطعی شده تا تاریخ تصویب این قانون که مالیات آنها پرداخت نشده است جزو موارد اختلاف بوده و در هیئت‌های حل اختلاف مقرر در قانون تسهیل وصول مالیات‌ها قابل رسیدگی خواهد بود.

ت- بقایای مالیات پیشهوران تا پایان ۱۳۴۳ در سال‌هایی که از سی‌هزار ریال تجاوز نکرده باشد به شرطی که ظرف سه ماه از تاریخ تصویب این قانون پرداخت گردد از جریمه و زیان دیر کرد متعلقه معاف خواهد بود.

رئیس کمیسیون دارایی - بدر صالحیان

رئیس - کلیات این لایحه مطرح است آقای دکتر مبین بفرمایید.

دکتر مبی- وقتی دولت یک لایحه‌ای را به مجلس می‌آورد منظورش این است که یک راه‌حل منطقی برای آن کار پیدا کرده یعنی می‌گوید من راجع به این مسئله که مطرح است نظرم این است که اگر این لایحه تصویب بشود این کار حل می‌شود، این راه‌حل که دولت ضمن لایحه تقدیم مجلس می‌کند یا راه‌حل قطعی است یا نیست اگر راه‌حل قطعی است چرا برای هر سال یک بار بیاورند برای سال ۴۳ می‌گویید مالیات پیشه‌وران را این‌طور بگیریم دو مرتبه سال ۴۴ می‌آیند می‌گویند برای سال ۴۴ هم این‌طوری می‌گیریم اگر راه‌حل قطعی نیست چرا راه‌حل قطعی پیدا نمی‌کند یعنی یک دفعه بیایید بگویید ما از این تاریخ به بعد از پیشه‌وران این فرم مالیات می‌گیریم بنابراین بنده می‌خواهم این مورد را جناب آقای وزیر دارایی که تشریف دارند روشن بفرمایند که این لایحه را به چه مناسبت

فقط برای سال ۴۴ آوردید اگر در سال ۴۳ تجربه نشان داده که این فرم مالیات گرفتن راه صحیحی بوده برای سال ۴۴ و ۴۵ و ۴۶ و تا موقعی که مضاری برایش پیدا نشده باید ادامه داشته باشد بنده امروز در نطق قبل از دستور قول دادم علت این که بعضی از کمیسیون‌ها بخصوص کمیسیون دارایی برخلاف ماده ۴۷ آئین‌نامه کارهای خاتمه نیافته خود را گزارش نداده‌اند عرض کنم. علتش این است که فقط در مورد مالیات گرفتن ۱۹ تصویب‌نامه زمان فترت در کمیسیون دارایی مدفون است که دو تا از تصویب‌نامه‌ها به خصوص مربوط به مالیات پیشه‌وران است بنده شماره این تصویب‌نامه‌ها را برای این که اطاله کلام نشود پشت سرهم عرض نمی‌کنم ولی خواهم داد که در صورت‌جلسه قید به شود ۱۹ تصویب‌نامه‌ها مربوط به زمان فترت به خصوص مربوط است به مالیات بردرآمد که دو تا از آنها مربوط به مالیات پیشهوران است (دکتر مهندس بهبودی - چرا مطرح نشده آقای دکتر مبین؟) این را باید از کمیسیون دارایی پرسید که چرا در ظرف دو سال و خرده‌ای که کمیسیون تشکیل می‌شده کارش را انجام نداده (مهندس جلالی- کمیسیون دارایی کارش را قبلاً خیلی خوب انجام داده است) وقتی ۱۹ لایحه مربوط به قانون مالیات بردرآمد در کمیسیونی بیش از دو سال باقی می‌ماند چه معنی دارد که یک لایحه در تاریخ ۹/۸/۱۳۴۴ به مجلس تقدیم به شود و در تاریخ ۲۲/۸/۴۴ گزارشش از کمیسیون خارج به شود این را جناب آقای خواجه‌نوری که اجازه صحبت هم گرفته‌اند خواهش می‌کنم جواب بدهند البته ایشان حالا رئیس کمیسیون نیستند کمیسیون دارایی اگر راجع به مالیات بردرآمد رسیدگی می‌کند رعایتی تقدم را باید در نظر بگیرد ۱۹ لایحه را دو سال در کمیسیون نگاه بدارند و یک لایحه جدیدی را ۱۳ روزه تصویب می‌کنند این موجباتش چیست؟ علاوه بر این سرعتی را که می‌خواهید به خرج بدهید برای یک لایحه با استدلالی که در بدو صحبت عرض کردم این سرعت برای یک لایحه موقتی است یعنی برای یک راه‌حل قطعی نیست که شما این سرعت را به خرج دادید فقط برای سال ۴۴ است ما می‌خواهیم معنیش را بفهمیم آن لوایحی که مربوط به مالیات بردرآمد هست به طورکلی یعنی برای تمام سال‌ها است آنها را نگاه می‌دارید ولی لایحه برای سال ۴۴ را در ظرف ۱۲ روزتصویب کردید مطلب دیگر طرز ماده‌بندی این لایحه است شما تام شقوق مختلف را آوردید ضمن یک ماده وحده این اشکالش زیاد است از این جهت که در موقع رأی گرفتن چون این لایحه یک شوری است فرصت این که یک قسمت تصحیح بشود یا نشود نیست چون جدا جدا رأی گرفته نمی‌شود فرصت داده نمی‌شود این طور لوایح که به نظر بنده مهم هم هست می‌بایست طی مواد جداگانه و مختلف تنظیم و تقدیم بشود که فرصت باشد از نظر اظهارنظر نسبت به مواد مختلف با این صورت ما یک دفعه بیشتر نمی‌توانیم رأی بدهیم چون مواد خوبی در این ماده واحده هست ولی ممکن است مواد ناجوری در این ماده واحده باشد و این در رأی گرفتن و نتیجه مؤثر است یعنی آن کسی که می‌خواهد رأی بدهد معلوم نیست چه جوری باید فکر کند که نسبت به قسمت‌های خوب دارد رأی می‌دهد یا قسمت‌های بد این را بنده می‌خواستم توجه جناب آقای وزیر محترم را جلب کنم که من‌بعد اگر لوایحی تنظیم فرمودند طوری باشد که مواد جداگانه باشد ضمناً اگر پیرو عرایض بنده تصمیمی وزارت دارایی دارد بر این که یک لایحه جامع و مانع از جهت مالیات بردرآمد به مجلس تقدیم کنند حالا در فرصت کوتاه یا طولانی این را یک وعده‌ای بما بدهند که لااقل فکر کنیم این لایحه به فرض که امروز تصویب بشود پشت سرش یک لایحه جامع و مانع است.

دکتر مهندس بهبودی - بنده اخطار نظامنامه‌ای دارم.

رئیس - طبق چه ماده‌ای آقای مهندس بهبودی؟

دکتر مهندس بهبودی- طبق ماده ۴۶ اخطار نظام‌نامه دارم.

رئیس - بفرمایید.

دکتر مهندس بهبودی - بنده عین ماده ۴۶ را برای نمایندگان محترم قرائت می‌کنم:

ماده ۴۶- هر طرح و لایحه‌ای که به کمیسیون ارجاع می‌شود باید گزارش آن منتهی ظرف یک ماه از تاریخ

وصول به دفتر کمیسیون به مجلس شورای ملی داده شود و گرنه هر یک از نمایندگان یا دولت حق دارد از مجلس تقاضا نماید که آن را جزو دستور مجلس قرار دهد و حق تقدم طبق ماده ۶۴ تعیین خواهد شد ولی در مورد لوایح مفصل هر گاه کمیسیون نتوانست رسیدگی آن را در این مدت تمام کند باید به رئیس مجلس گزارش دهد و برای اتمام مطالعات و اتخاذ تصمیم تقاضای تمدید نماید که به تصویب هیئت‌رئیسه مجلس برسد ولی به هر حال این تمدید نباید بیشتر از یک مرتبه و طولانی‌تر از دو ماه باشد و در هر صورت درخواست تمدید باعث وقفه کار کمیسیون نخواهد شد و اگر کمیسیون پس از انقضای مهلت باز هم نتیجه نگرفته باشد رئیس مجلس مکلف است لایحه را در مجلس مطرح سازد. جناب آقای دکتر مبین فرمودند لوایحی هست که دو سال است در کمیسیون مانده بنده از فرمایش ایشان اتخاذ سند می‌کنم و به دستور ماده ۴۶ از مقام ریاست تقاضا می‌نمایم تمام لوایحی که معوق مانده است در دستور کار مجرلس قرار بدهند.

رئیس - آقای خواجه‌نوری بفرمایید.

خواجه‌نوری - فرمایشات جناب آقای دکتر مبین را بنده به دو قسمت تقسیم می‌کنم یک قسمت مربوط به دفاع از این لایحه است که البته خود جناب آقای وزیر دارایی تشریف دارند و آقای مخبر کمیسیون دارایی هم هستند و توضیحات کافی به عرض مجلس شورای ملی خواهند رساند اما راجع به عمل گذشته کمیسیون دارایی چون در سال گذشته بنده افتخار ریاست کمیسیون دارایی را داشتم و این اخطار نظامنامه‌ای که جناب اقای دکتر مبین و آقای دکتر بهبودی بیان فرمودند متوجه شخص چاکر می‌شد ناچار هستم توضیحی عرض کنم و توجه خواهند فرمود که در کمیسیون دارایی رعایت مصالح قانونگذاری در تمام موارد شده است همان‌طور که آقایای اطلاع دارند این لوایحی که جناب آقای دکتر مبین اشاره فرمودند در زمره تصویب‌نامههای قانونی است که به موجب ماده واحده الآن جنبه قانننی دارد تا موقعی که کمیسیون دارایی و مجلس در باره آن اظهار نظر نکرده است از این قبیل تصویبنامهها در تمام کمیسیونها موجود است و به واسطه کثرت کار هنوز مجلس نتوانسته است به تمام این تصویبنامهها رسیدگی کند ولیکن علت این که ما این تصویبنامهها را رسیدگی نکردیم برای این بود که از ابتدای تشکیل مجلس با وزارت دارایی مذاکره کردیم که این جنگ قانون مالیاتها را در این مملکت از میان بردارد و قرار است که یک قانون مالیات بردرآمد جامع و کافی و مانع برای این مملکت تهیه به شود (دکتر بهبودی - از اول مجلس حزب ایران نوین این قول رابه مردم داده است که لایحه مالیات بردرآمد کامل تقدیم خواهد شد و هر روز جناب آقای نخست وزیر این وعده را می‌دهند) جناب اقای بهبودی فرمایشاتتان را فرمودید بنده گوش کردم استدعا می‌کنم اجازه بفرمایید ... (رامبد- بنده به ایشان گفتم که‌ای نقول هم مثل قولهای دیگر است شما فرمایشتان را بفرمایید) بنده داشتم یک مطالبی را عرض می‌کردم راجع به اخطار نظامنامهای جناب آقای رامبد من را وادار می‌کنند که خارج از مطلب صحبت بکنم بله ما قول دادیم و به قولهای خودمان هم وفا کردیم جناب اقای رامبد توجه بفرمایید جنابعالی شوخیهای ملیحی می‌کنید (نیری - نمک مجلس است اشکالی ندارد) ولی اجازه بفرمایید که از این شوخیهای شما همیشه در خارج از مجلس استفاده بکنیم ما الآن کارهایی داریم و بایستی مطالب را جدیتر تلقی کنیم (رامبد - بنده اخطار نظامنامهای دارم) الآن هم راجع به این مطلب به خصوص داشتم توضیح می‌دادم که اگر ما این تصویبنامهها را مطرح نکردیم اولاً خلاف آییننامه رفتار نکردیم تمام کمیسیونهای مجلس دچار این درد هستند و اگر قرار بود که ما تصویبنامه را با سرعت رسیدگی کنیم چه بسا که ممکن بود دچار مشکلاتی می‌شدیم کما این که کمیسیونهای دیگر مجلس هم ناچار شدند یک مقدار از تصویبنامههای صحیح را تصویب کنند و پارهای از آنها را اصلاح کنند و به صورت فرم قانونی منظمی در آورند راجع به تصویبنامههای مالیاتی ما اینطور صلاح دانستیم که وقتی قرار است یک قانون مالیات بردرآمد جامعی برای مملکت تهیه به شود ایجاد یک موادی که برحسب ضرورت یا نبودن ضرورت در زمان فترت به وسیله دولتها تصویب شده ما به آنها جنبه قانونی بدهیم بعد مجدداً در یک قانون دیگری آنها را لغو کنیم و این یک کار دوباره است برای مجلس ولی فکر می‌کنم هم برای صرفهجوئی در وقت مجلس کار صحیحی کردیم و هم از لحاظ تکنیک قانونگذاری کار صحیحی کردیم ولی انتظار داشتم

که از این بابت کمیسیون دارایی را اقایان مورد تقدیر قرار دهند نه مورد مؤاخذه و این یک کار کاملاً اصولی بود و بنده از این کاربه عنوان رئیس سابق کمیسیون دارایی دفاع می‌کنم و گمان می‌کنم با این توضیحات قانع شده باشید همینطور که عرض کردم این توضیحی بود که بنده از لحاظ رئیس سابق کمیسیون دارایی به عرض رساندم راجع به اصل و علت وجودی این لایحه مسلماً جناب آقای وزیر دارایی توضیحات کافی خواهند داد و مخبر کمیسیون هم حضور دارد به عرض مجلس توضیحات لازم را خواهد رساند خیلی متشکرم (احسنت).

رئیس - آقای رامبد فرمایشی دارید بفرمایید.

رامبد - کسب اجازه بنده برای صحبت طبق آییننامه در واقع برای رد تهمتی بود که جناب آقای خواجه‌نوری زدند (عدهای از نمایندگان - تهمت نبود) جناب آقای خواجه‌نوری نه جنابعالی و نه بنده و نه مجلس هیچکدام با هم شوخی نداریم (صحیح است) اگر بنده بگویم این وعده شما مثل سایر وعدهها عمل نشده ممکن است اشتباه کنم هیچ تعصبی هم ندارم ولیکن این عقیده من است و عقیده من عقیده ملت ایران است بنابراین اگر جنابعالی مایل باشید بدانید که بنده در این صحبت با شما شوخی ندارم بلکه با کمال تأسف اعتقاد راسخ دارم یکبار دیگر لیست و فهرستی را که منهدس بهبودی در تمام طول مدت حکومت ایران نویت آوردند اینجا و خواندند و معلوم شد که یکی از این وعدهها تحقق پیدا نکرده دو مرتبه با اجازه ریاست معظم مجلس بیاورم و برای شما بخوانم (دکتریزدان‌پناه - آنهایی که تحقق پیدا کرده آنها را هم بیاورید بخوانید) آنهائی که تحقق پیدا کرده تصور می‌کنم سرمقاله روزنامه ایران نوین است راجع به مجلس اغیار و میزقمار که نوشته بودند وزرائ در اتومبیلهای دولتی لم می‌دهند و این کارها را می‌کنند من سکوت کردم و نخواستم در عالم سیاست مملکت مطالبی را که خودتان توجه کردید و وعده دادید که رسیدگی می‌کنید دیگر در مجلس بازگو به شود حال ااگر میل دارید وقت مجلس را نمی‌گیرم لایحه مهم مالیاتی مطرح است بودجه دولت باید از مالیات تأمین به شود به همین جهت بیشتر چیزی نمی‌گویم و باقی ماطلب را در بعد صحبت خواهیم کرد و این بعد در جلسات آینده خواهد رسید (انشاءالله)

رئیس - آقای وزیر دارایی بفرمایید

دکتر آموزگار (وزیر دارایی) - با اجازه مقام ریاست بنده با فرمایشات جناب آقای دکتر مبین دوست عزیزم اصولاً موافقم (احسنت) که لوایح دولت جنبه موقتی نباید داشته باشد مگر در مواقع ضروری و استثنائی ولیکن حال برایشان عرض می‌کنم که چرا این لویحه جنبه موقتی دارد این لایحه همان طور که توجه فرمودند مربوط است به مالیات پیشهوران و لایحه مالیات بردرآمد کلی اگر مورد حمله دوستان عزیز، آقای رامبد و آقای مهندس بهبودی قرار نگیرم سال گذشته دولت به وعده خودش وفا کرده بود، لایحه آماده بود واگر تقدیم مجلس نشده گناه بنده بود که بنده تغییر سمت دادم و از وزارت بهداری رفتم به وزارت دارایی و به عنوان یک وزیر تازه کار در وزارتخانه جدید استدعا کردم که این لایحه را هم اجازه بفرمایند منهم مطالعه بکنم شاید نظریاتی داشته باشم، اگر تقدیم نشده تقصیر از من است گناه از من است و معذرت می‌خواهم و وعده می‌دهم که این لایحه در آینده بسیار نزدیک، در ظرف دو سه هفته دیگر تقدیم مجلس شورای ملی خواهد شد (احسنت) (روحانی - اگر به تأخیر افتاد با دلایل مستدل و صحیح شما جبران شد). و اما این لایحه همان طور که ملاحظه فرمودند مربوط است به مالیات پیشه‌وران در سال ۴۴ و ۴ ماه دیگر هم ما بیشتر نداریم به پایان سال که اجرایش بکنیم و اگر هم کمیسیون دارایی محبت کردند به دولت و در تصویب لایحه سرعت به خرج دادند به خاطر همین مطلب بود که این لایحه برای سال جاری است و آن لوایح قبلی که البته به موقع به مجلس داده است و آن لوایح قبلی که البته به موقع به مجلس داده شده آنها قوت قانونی دارند و در حال اجراء هستند لایحه ۴۴ را نمی‌توانیم برای سال ۴۵ قدرت قانونی بهش بدهیم به دو دلیل که کلاً مالیات مربوط به پیشهوران در سال ۱۳۴۵ در لایحه جدید مالیات بردرآمد منظور شده و این لایحه هم فقط برای آن که تأخیری در تقدیم لایحه کلی شه بود برای این که مالیات امسال پیشهوران هر چه

زودتر وصول به شود در تأیید فرمایشات جناب آقای رامبد بودجه دولت که یک قسمتش از محل و از این اعتبار تأمین شده هر چه زودتر در اختیار ما قرار بگیرد این بود که این لایحه تقدیم شده برای سال ۴۴ و امیدواریم که جنبه موقتی آن برای امسال باشد و برای سال ۴۵ و از آن به بعد لایحه کلی که تقدیم می‌شود رفع مشکلاتش را می‌کند.

رئیس - نظر دیگری در کلیات لایحه نیست؟

(اظهاری نشده) به ورود در شور ماده واحده رأی می‌گیریم خانمها و آقایانی که موافقند خواهش می‌کنم قیام فرمایند (اکثر برخاستند) تصویب شد. ماده واحده مطرح است قرائت می‌شود.

(به شرح زیر خوانده شد)

ماده واحده

الف - مالیات ۱۳۴۴ مؤدیان مشمول ماده ۶ قانون تسهیل وصول مالیاتها مصوب ۲۸/۴/۴۳ بر طبق مقررات زیر وصول خواهد شد:

۱-مشمولین بند الف ماده ۶ مکلفند مالیات سال ۴۴ خود را معادل مالیات قطعی شده سال ۴۳ ظرف دو ماه از تاریخ تصویب این قانون به اداره دارایی محل پرداخت کنند و همین حکم درباره مشمولین بد (ب) ماده مذکور که مالیات تا آخر سال ۱۳۴۲ آنان تا تاریخ تصویب این قانون به مرحله قطعیت و ابلاغ رسیده و مشمول مالیات مقطوع سال ۴۳ شدهاند و همچین مشمولین بند (ج) ماده ۶ که مالیات سال ۴۳ آنها تا تاریخ تصویب این قانون قطعی و ابلاغ شده است نیز اجرا خواهد شد.

۲-آن دسته از مشمولین بند (ب) ماده ۶ که مالیات تا آخر سال ۴۲ آنان بعد از تاریخ تصویب این قانون به مرحله قطعیت و ابلاغ برسد و یا قبلاً قطعی شده ولی بعد از این تاریخ ابلاغ شود موظفند ظرف سه ماه از تاریخ ابلاغ ردی قطعی مربوط به مالیات تا آخر سال ۴۲ مالیات سال ۴۴ خود را معادل مالیات سال ۱۳۴۳ به اداره دارایی محل پرداخت کنند.

۳-آن دسته از مشمولین بند (ج) ماده ۶ که مالیات سال ۴۳ آنان بعد از تاریخ تصویب این قانون به مراحله قطعیت و ابلاغ برسد و یا قبلاً قطعی شده و بعد از این تاریخ ابلاغ گردد مکلفند ظرف دو ماه از تاریخ ابلاغ رأی قطعی مربوط به مالیات ۴۳ مالیات سال ۴۴ خود را معادل مالیات سال۴۳ به اداره دارایی محل پرداخت نمایند.

۴-مشمولین شقوق ۱ و۲ و ۳ این بند در صورت تأخیر در پرداخت مالیات متعلقه علاوه بر پرداخت اصل مالیات مشمول زیان دیر کرد به قرار یک درصد در هر ماه و جریمهای معادل ده درصد مالیات پرداخت نشده خواهند بود. زیان دیرکرد برای مدت ۱۵ روز حساب نمی‌شود کمتر از یک ماه که بیش از ۱۵ روز باشد یک ماه محسوب خواهد شد.

۵-مؤدیان مذکور در شقوق ۱و ۲ و۳ این بند که مالیات سال ۴۴ آنان از یک هزار و دویست ریال تجاوز نکند از پرداخت مالیات سال ۴۴ بخشوده می‌شوند.

ب- پیشه‌وران مذکور در ماده ۶ قانون تسهیل وصول مالیات‌ها که در سال ۴۳ به کار پرداختهاند مالیات سال ۴۴ آنها تابع مقررات ماده ۷ قانون اصلاح مالیات بردرآمد مصوب سال ۳۷ خواهد بود.

پ- پیش‌آگهی‌های قطعی شده تا تاریخ تصویب این قانون که مالیات آنها پرداخت نشده است جزء موارد اختلاف بوده و در هیئت‌های حل اختلاف مقرر در قانون تسهیل وصول مالیات‌ها قابل رسیدگی خواهد بود.

ت- جرائم مالیاتی تعیین شده از طرف هیئت‌های عالی حل اختلاف سابق که پراخت یا تقسیط نشده است به شرط آن که اصل مالیات متعلقه ظرف سه ماه از تاریخ تصویب این قانون به اداره دارایی محل پرداخت شود تابع مقررات کلی آییننامه جرایم مالیاتی موضوع ماده ۱۷ قانون مایات بردرآمد سال ۳۵ خواهد.

ث- بقایای مالیات پیشهوران تا پایان ۱۳۴۳ در سالهائی که از سی هزار ریال تجاوز نکرده باشد به شرطی که ظرف سه ماه از تاریخ تصویب این قانون پرداخت گردد از جریمه و زیان دیرکرد متعلقه معاف خواهد بود.

رئیس - ماده واحده مطرح است آقای نیری بفرمایید.

نیری - با اجازه مقام معظم ریاست و نمایندگان محترم جلس شورای ملی به عرض میرسانم که این ماده واحده مربوط به مالیات بردرآمد پیشهوران قوتی که در کمیسیون دارایی مطرح بود بنده از لحاظ اهمیتی که داشت خدمت آقایان عرض کردم که اجازه بفرمایید یک سلسله پیشنهاداتی هست که خود بنده دارم یک دسته پیشنهاداتی هست که سایر آقایان دارند موافقت بفرمایید که این پیشنهادات واصل لایحه در یک سو کمیسیونی مطرح به شود یک لایحه مفیدی به حال همه مؤدیان مالیاتی تنظیم به شود و اگر هم موافق باشند تسریع در کار لایحهای که بناست بیاورند به مجلس لازم به شود و خود وزارت دارایی و مؤدیان در زحمت و ناراحتی نباشند در ابتدای امر آقای مخبر کمیسیون، آقای قوام‌صدری توجه بفرمایید شما مثل این که به خاطرتان هست در ابتدای امر آقای مخبرکمیسیون و آقای رئیس کمیسیون با این امر موافق بودند ولی نمیدانم چطور شد به محض این که پیشنهاد بنده قرائت شد یک ناراحتی در کمیسیون ایجاد شد پس از آن هم از طرف آقای دکتر مهذب دوست عزیزم پیشنهادی راجع به حذف رسید و تصویب شد و پس از آن هیچ صحبتی از پیشنهاد بنده نشد و حال اینکه یک قسمت اعظم این موضوع اگر جناب آقای وزیر دارایی توجه داشته باشند به خاطر ارادتی بود که به آقای وزیر دارایی داشتم و دینی بود که به ایشان داشتم و اطلاع داشتم و می‌دانستم که ایشان چه گرفتاری در وزارت دارایی دارند و این گرفتاری از کجا است فرض بفرمایید الآن یک پروندهای بیاید خدمت ایشان تمام مراجع قانونی می‌گویند این پرونده رأی که رویش داده شده غلط است به متصدیان امر مراجعه می‌کنند میگویند این رأی بر طبق قانون داده شده رأی هم قطعی است درست است جناب آقای وزیر دارایی؟ (خطاب به آقای دکتر آموزگار وزیر دارایی) از اینها مکرر شده که پرونده آمده خدمت خودتان ارجاع فرمودید گفتند نمی‌شود عصبانی هم شدید که چرا نمی‌شود، بنده این پیشنهادی را که داده بودم به نظر آقایان خیلی زیاد آمد ولی این شیره یک سلسله اشکالاتی بود که در وزارت دارایی موجود است فرض بفرمایید که شورای عالی مالیاتی یک وظایفی به عهدهاش گذاشتهاند که‌ای نوظایف را اگر به عهده ۵۰ نفر کارشناس بگذارند نمی‌توانند انجام بدهند وظائف اصلی را گذاشتیم کنار یک وظیفه که دارند رسیدگی به پروندههای مالیاتی است طبق ماده ۱۳ سابق بند ۴ و ۶ شکایتی که می‌شود به دستور وزیر دارایی می‌رود به شورای عالی مالیاتی آنجا می‌خواهند پرونده را رسیدگی کنند وقتی ندارند بار آنقدر سنگین است که نمی‌توانند آنها برسند بنده پیشنهاد کردم آنهایی که شکایت دارند به موجب اسناد مثبته سندی در دستشان است یا اشاره به اسنادی می‌کنند یا اشاره می‌کنند در پرونده که مطابق مقررات و قوانین مالیاتی عمل نشده این را بدهید به یک کمیسیون که رسیدگی بکنند الان در وزارت دارایی یک اشخاصی که کارشناس هستند و واقعاً مطلع هستند و در مقامات بالا هستند وجود دارند آقای قوام‌صدری می‌فرمایند اینها بیکارند چرا بیکارند ۵ تا ۴ تا کمیسیون تشکیل بدهید پروندهها را مراجعه کنید به این کمیسیونها و رسیدگی بکنند به آن مؤدی مالیاتی بگویند که کارش به این کمیسیون ارجاع شده و واقعاً پرونده رسیدگی به شود نه این که ۱۵ هزار شکایت برسد فرصت نداشته باشند رسیدگی کنند و شورای عالی ناچار به شود یک دسترو بدهد و بعد مردم سروصدایشان بلند شود و هر روز به وزارت دارایی فحش بدهند آقای وزیر دارایی هم نتوانند کاری بکنند و حال این که همه که مقصر نیستند اگر رسیدگی دقیق به شود این اشکالات رفع می‌شود ماجرایم مالیاتی می‌گیریم چند نوع جرائم مالیاتی وجود دارد فرض بفرمایید اقای عباس اسکندری ده میلیون مالیات باید بدهد و جریمهای در پرونده یک میلیون هست جریمه یک مؤدی مالیاتی پیشهور که ۱۵۰ تومان اصل مالیاتش است ۵۰۰ تومان و نص صریح است طبق ماده ۲ قانون سال ۱۳۳۸ که این قابل بخشودگی نیست جریمه را چند جور می‌گیرند بنده پیشنهاد کردم توجه نشده پیشنهاد

کردم که این دسته مؤدیان را هم جرایم‌شان مشمول ماده ۱۷ آئین‌نامه جرایم باشد این چه اشکالی داشت فرض بفرمایید بنده پیشنهاد کردم برای تسریع در کار وصول مالیات شما یک نماینده توافق در کمیسیونهای حل اختلاف بگذارید پرونده می‌رود به کمیسیونها همان نماینده توافق زمینه توافق را اگر فراهم کرد توافق می‌شود و پرونده می‌رود و اگر زمینه توافق فراهم نشد آناً در کمیسیون حل اختلاف مطرح به شود و رأی داده به شود دیگر دور دو ماه نزدند آن وقت کمیسیونها وقتی توافق نمی‌کردند برمیگشت به ادراه کل وصول دو مرتبه یک دوری می‌زد پس از دو ماه می‌آمد در کمیسیون حل اختلاف این کار به شود اگر نماینده توافق، توافق نکرد آناً مطرح به شود و رویش رأی داده شود این چه اشکالی دارد اینها تمام برای این بود که آقای وزیر دارایی دست و پایشان باز باشد و قس علی‌هذا یک سلسله پیشنهاداتی بنده کردم که در یک سو کمیسیونی رسیدگی به شود همین امروز هم لایحه آمده بود چه مانعی داشت ماده واحده تبدیل می‌شد به یک لایحه حسابی مشکلات شما رفع می‌شد هر کس شکایت داشت هر کس از جرایم شکایت داشت آن را هم همینطور، بنابراین دست و بال شما باز بود کارتان را انجام می‌دادید و این کار نشد قاعدتاً چون به پیشنهاد بنده هیچ ترتیب اثر داده نشده و بعد از آن پیشنهاد آقای روستا که به نام اقای اوزار مطرح شد تصویب شد قاعده بر این بود که پیشنهاد بنده را هم مطرح می‌کردند و توضیح می‌دادم نگذاشتند توضیح بدهم یک چیزی که به نفع خودشان بود حالا امضا بنده بود بنده امضایم را برمیداشتم و آقای اوزار امضا می‌کردند بعد مطرح می‌کردند به نفع خودتان بود به هر حال بنده پیشنهادم این است که طبق ماده ۹۱ و ۹۶ باید این لایحه برگردد به کمیسیون چون نواقص دارد در کمیسیون مطرح به شود اشکالش رفع به شود پیشنهاد بنده اگر قابل توجه است توجه بفرمایید و اگر قابل توجه نیست رأی بگیرید یا رد کنید یک لایحه جامع و مانع بیاید که بتوانیم از آن استفاده کنیم و خودتان و مؤدیان مالیاتی راحت باشند عرض کنم طبق تبصره ماده ۹۶ که می‌گوید «نمایندگان و دولت نمی‌توانند تصویب مطالب و مواد یک لایحه یا طرح قانونی یا گزارش رابه عنوان طرح یا لایحه به صورت ماده واحده پیشنهاد نمایند» در این موارد هر مطلبی که به عنوان طرح یا لایحه پیشنهاد می‌شود باید مواد و تبصرههای آن جزء طرح و مورد شور قرار گیرد. این لایحه الآن چند بند ب و پ و ث و ج دارد اینها را اگر می‌خواهید یک‌جا رأی بگیرید نمی‌شود پس آقایان موافقت بفرمایید این لایحه به رود به کمیسیون در آنجا یک امعان نظر بیشتری به شود اصلاح به شود تنقیح به شود همانطور که بنده عرض کردم برای جلسه آینده تقدیم مجلس به شود طبق همین ماده ۹۱ اجازه بفرمایید بنده ماده ۹۱ را هم قرائت می‌کنم «لوایح قانونی که از طرف دولت به مجلس شورای ملی پیشنهاد می‌شود باید دارای دولت به مجلس شورای ملی پیشنهاد می‌شود باید دارای موادی متناسب با اصل موضوع باشد و دلائل لزوم آن در مقدمه لایحه به طور وضوح درج و عنوان قانون نیز در آن معین شده باشد هرگاه لایحهای دارای چند ماده یا ماده واحده مشتمل بر اجرائی باشد، باید ارتباط و تناسب کامل با اصل موضوع محفوظ و عنوان لایحه قانونی داشته باشد در غیراین صورت باید برای هر موضوعی لایحه جداگانه تنظیم و با ذکر دلایل تقدیم مجلس شورای ملی شود» بنابراین اگر اجازه بفرمایید لایحه برگردد به کمیسیون و یک شور بیشتری در لایحه به شود که فردا به ما نگویند همه این گرفتاریهای مردم زیر سر شما است چون در لایحه دقت کامل نشده و همینطوری تصویب کردهاید و حالا مردم گرفتارند بنده عرض دیگری ندارم.

رئیس - آقای اوزار بفرمایید.

اوزار (مخبر کمیسیون دارایی) - با اجازه مقام ریاست جناب آقای نیری همکار عزیر ما اشاره فرمودند که طرز کار کمیسیون صحیح نبود بنده باید عرض کنم که پیشنهادی که ایشان دادند بنده هم با آن پیشنهاد موافق بودم به این ترتیب که یک سوکمیسیون تشکیل به شود و این مواد در سو کمیسیون تحت رسیدگی مجدد قرار بگیرد ولی متأسفانه چون پیشنهادایشان به رأی گذاشته شد اکثریت اعضای کمیسیون پیشنهاد ایشان را رد کرد و بنده هم بایستی تبعیت کنم از رأی اکثریت

(دکتر مهندس بهبودی - پس چرا به عنوان مخبر کمیسیون گزارش را امضا نفرمودید) چون کار داشتم از جلسه خارج شده بودم و اقای بدر صالحیان به عنوان رئیس امضا کردند و ضمناً جناب آقای وزیر محترم اشاره فرمودند که لایحه مالیات که به طور جامع کامل ظرف دو ماه آینده (دکتر بهبودی - ایشان فرمودند دو هفته) البته ایشان فرمودند ظرف دو هفته بنده شخصاً اطمینان دارم که ظرف دو سه هفته حتماً لایحه را خواهند آورد ولی چون ایشان اشاره فرمودند تا قبل از پایان سال داده خواهد شد بنده اطمینان دارم که این لایحه داده خواهد شد و تکلیف مالیات مردم به طورکلی حل خواهد شد و به همین علت بود که چون جناب آقای وزیر این مطلب را اشاره فرمودند بنده هم تسلیم نظر اکثریت شدم و بحثی نکردم ضمناً جناب آقای نیری اشاره کردند راجع به مسائلی که مربوط به شورای عالی مالیاتی است که این مطلب اصلاً ارتباطی با این لایحه دولت ندارد و اما راجع به موضوع پیشنهاد آقای روستا صحبت کردند بنده بایستی به عرض برسانم که در کمیسیون چون لایحه یک شوری بود و آقای روستا یک پیشنهاد جامعی داشته که مورد تأیید همه آقای روستا یک پیشنهاد جامعی داشته که مورد تأیید همه آقایان قرار گرفته بود وچون ایشان عضو کمیسیون نبودند بنده با اجازه خود ایشان به اصطلاح پیشنهاد ایشان را امضا کردم و این عمل صحیح بود کار خلاف و غلطی هم انجام نشده (احسنت).

رئیس - نظر دیگری در ماده واحده نیست؟ آقای دکتر مبین.

دکتر مبین- بنده اسم نوشتهام در ماده واحده صحبت کنم ولی اول باید تکلیف پیشنهاد جناب آقای نیری را روشن بفرمایید.

رئیس - به پیشنهاد اقای نیری نمی‌شود رأی گرفت برای این که با پیشنهاد یک نفر نمی‌شود لایحه را به کمیسیون برگرداند یا باید رئیس مجلس پیشنهاد بکند یا باید دول تبخواهد یا ۱۵ نفر از نمایندگان تقاضا کنند و ضمناً چون این لایحه براساس همان لایحه سال گذشته است که عمل کردهاند و چند ماه هم بیشتر نمانده است ممکن است نظرات اقایان در لایحه مالیاتی که بعد دولت می‌آورد منظور گردد (صحیح است) حالا جنابعالی اگر صحبتی دارید بفرمایید.

دکترمبین- چون جناب آقای وزیر دارایی وعده فرمودند که در تعقیب این لایحه موقتی لایحه مالیات بردرآمد را در آتیه نزدیکی تقدیم مجلس خواهند فرمود و در آن منافع کلیه صنوف من‌جمله پیشهوران برای سال‌های بعد ملحوظ خواهد گردید و چون این لایحه تا آنجایی که بنده به عقلم می‌رسد به مصلحت صنف پیشهور تنظیم شده بنده شخصاً عرض ندارم و قول جناب وزیر محترم را قبول دارم و اتخاذ سند می‌کنم ولی برای جناب آقای نیری دوست عزیز بنده این امکان هست که چون این لایحه یک شوری است و الان هم مطرح است پیشنهادهای خودشان را مطرح بفرمایند آقایان هم تشریف دارند هر کدام که به نفع صنف باشد مسلماً قبول می‌شود اگر به نفع صنف و موافق نظرات وزارت دارایی نباشد رد می‌شود ما هم می‌شنویم و رویش تصمیم می‌گیریم بنده خواستم استدعا کنم پیشنهادتان را مطرح بفرمایید.

رئیس- آقای رامبد بفرمایید.

رامبد- اجازه بفرمایید از همین جا عرض کنم عرض بنده فقط یک کلمه است اظهارات مخبر محترم در تدیید مطالب و فرمایش آقای وزیر دارایی بود و ارتباطی با سؤال آقای نیری نداشت بنابراین راجع به مطالب جناب آقای نیری ما الان روشن نیستیم که این مطالب وارد هست یا وارد نیست از آقای مخبر کمیسیون استدعا می‌کنم که در این موارد مطلب را روشن کنند.

رئیس- آقای اوزار بفرمایید.

اوزار- عرض کنم حضورتان جناب آقای رامبد بنده که مطلب را به آن صورتی که باید جواب فرمایشات آقایان باشد عرض کردم حالا نمی‌دانم مطلبی که جنابعالی سؤال فرمودید در مورد چه بود ایشان سؤال فرمودند که من پیشنهاد دارم در کمیسیون و مخبرکمیسیون هم با آن پیشنهاد موافق بود ولی پیشنهاد رد شد (نیری - رد نشد اصلاً به رأی گذاشته نشد و مسکوت گذاشتند) اجازه بدهید آقای رئیس کمیسیون که تشریف ندارند ولی عدهای از آقایان عضو کمیسیون تشریف دارند پیشنهاد

جنابعالی را به رأی گذاشتند این پیشنهاد مربوط به تشکیل سوکمیسیون برای رسیدگی به این لایحه بود و رد شد و به هیم علت بنده هم تبعیت کردم از نظر اکثریت (رامبد - شما جزو اکثریت نیستید؟) از نظر اکثریت ارائی که نسبت به پیشنهاد آقای نیری داده شده بود پس این مطلب را که قسمت عمده فرمایشات جناب نیری بود توضیح عرض کردم اما راجع به شورای عالی مالیاتی مطالبی را ایشان تذکر دادند که بنده هم معتقد هستم ولی ارتباطی به این لایحه ندارد (روستا - این مربوط به اصناف است) ضمناً ایشان راجع به پیشنهاد جناب آقای روستا اشاره فرمودند بنده هم جواب عرض کردم چون ایشان عضو کمیسیون نبودند و از طرفی پیشنهاد ایشان مورد قبول همه اعضای کمیسیون قرار گرفته بود بنده با اجازه خود ایشان پیشنهاد را از طرف ایشان امضا کردم این بود مطلبی که عرض کردم.

رئیس - آقای بالاخانلو بفرمایید.

بالاخانلو - با اجازه مقام ریاست بنده مطابی را که اینجا در باره این لایحه گفته شد و بحث شد به دقت گوش می‌کردم متأسفم در شرایطی که اداره راهنمایی و رانندگی در مملکت ما روزانه پنجاه هزار تومان به عنوان جریمه که چرا براست رفتی؟ چرا به چپ گشتی چرا آنجا ایستادی پول می‌گیرد در سال در حدود ۱۵ میلیون تومان از مردم به عنوان تخلف جریمه می‌گیرند مجموع درآمد دولت از کسبه و پیشهوران در حدود ۱۴ میلیون تومان است شما ملاحظه بفرمایید فقط در تهران ۱۴۰ هزار نفر مؤدی مالیاتی هست، برای ۱۴۰ هزار نفر، آن وقت میگوئیم نیروی انسانی باید به کار به رود رونق اقتصادی ایجاد به شود ما وقت یک مؤدی مالیاتی را برای گرفتن دویست تومان مالیات حداقل در سال ۲۰ روز از وقتش را می‌گیریم حساب هم نمی‌کنیم که این بدبخت با آن پیش آگهی که فرستادیم که قبلاً دو هزار تومان بعد می‌آید و دویست تومان ختم می‌شود این چقدر رنج می‌برد چقدر زحمت می‌کشد چقدر باید این اتاق و آن اتاق به رود و حالا آمدیم این ۱۵ میلیون تومان را هم گرفتیم این ۱۵ میلیون تومان را باید بدهید ۱۵ کیلومتر جاده بسازید یعنی کیلومتری یک میلیون تومان حالا چرا اینقدر برای یک لایحهای که به طور موقت آمده است آقای وزیر هم فرمودند که به طور موقت است اینقدر بحث بکنیم این لایحه درست مثل لایحه سال گذشته است بنا بفرمایش خود آقای وزیر دارایی بنابراین همان لایحه سال گذشته را اجرا کنید همانطوری که جناب آقای وزیر دارایی فرمودند سه هفته دیگر لایحه جامع و کاملی تقدیم مجلس خواهند فرمود وعجلهای نیست حال اهمان لایحه سال گذشته اجرا به شود برای سال ۴۴ تا لایحه قانون مالیات بیاید به نحوی که این طبقه واقاً واجب الرعایه از دادن مالیات معاف به شوند این عرض بنده است (دکتر پورهاشمی - امکان دارد که جریمه راهنمایی را دو برابر بکنید پس اینها را ببخشید) حقیقت را عرض کنم ما باید وقتمان را صرف مطالبی بکنیم که برای مملکت ارزش بیشتری داشته باشد تمام دستگاههای دارایی شهرستانها کارشان فشار آوردن به کسبه و پیشهور است و این بدبخت‌ها که نان قوت لایموتشان را نمیدانند تهیه کنند تازه باید مالیات بدهند و آن وقت جمع آن ۱۴ میلیون تومان در سال است برای این ۱۴ میلیون تومان در سال تمام تشکیلات وزارت دارایی وقتش مصروف وصول این می‌شود مالیات آقای عبدالله شرخر و همدانیان را که وصول نمی‌شود کرد این عرض بنده است که پیشنهاد می‌کنم این لایحه برگردد به کمیسیون و همانطوری که جناب آقای وزیر وعده فرمودند در ظرف سه هفته اینده لایحه جامع و کامل مالیات به مجلس تقدیم خواهد شد بنابراین چون این لایحه هم با لایحه سال گذشته فرقی ندارد از همان لایحه برای سال ۴۴ استفاده به شود عرض دیگری ندارم.

رئیس - آقای دکتر جعفری بفرمایید.

دکتر جعفری - علاقهای که مجلس و نمایندگان محترم نسبت به آقای وزیر دارایی دارند باعث می‌شود که نسبت به لوایحی که وزیر دارایی به مجلس تقدیم می‌کند دقت بشتری به شود در مورد این لایحه به دو نکته اشاره شد که این دو نکته هیچ کدام جوابگوئی نشده یعنی بنده جواب نشنیدم و به همین جهت هم بود که مجدداً بنده ناچار شدم مصدع به شوم و به این دو نکته اشاره کنم و مخصوصاً

به جناب آقای اوزار که مخبرکمیسیون هستند عرض می‌کنم این دو مورد را جنابعالی جواب بدهید دو ماده داریم در آئین‌نامه که یکی ماده ۹۱ و دیگر ماده ۹۶ است که من هر دو ماده را مجدداً می‌خوانم که آقایان توجه بفرمایید اگر جوابی بود که بنده قانع شدم متشکر می‌شوم یکی ماده ۹۱ است که می‌گوید «لوایح قانونی که از طرف دولت به مجلس شورای ملی پیشنهاد می‌شود باید دارای موادی متناسب با اصل موضوع باشد و دلائل لزوم آن در مقدمه لایحه به طور وضوح درج و عنوان قانون نیز در آن معین شده باشد. هر گاه لایحهای دارای چند ماده یا ماده واحده مشتمل بر اجزائی باشد، باید ارتباط و تناسب کامل با اصل موضوع محفوظ و عنوان لایحه قانونی داشته باشد. در غیراین صورت باید برای هر موضوع لایحه جداگانه تنظیم و با ذکر دلائل تقدیم مجلس شورای ملی شود» در بند پ این ماده واحده قید می‌شود «پیش‌آگهیهای مربوط به کیست؟ اگر مربوط به همین پیشهوران است باید همین جا قید شود اگر مربوط به غیر پیشه‌وران است باید توضیح داده شود این یکی و دوم تبصره ماده ۹۶ است که می‌گوید «نمایندگان و دولت نمی‌توانند تصویب مطالب و مواد یک لایحه یا طرح قانونی یا گزارش را به عنوان طرح یا لایحه به صورت ماده واحده پیشنهاد نمایند. در این موارد هر مطلبی که به عنوان طرح یا لایحه پیشنهاد می‌شود باید مواد و تبصره‌های آن جزء طرح و مورد شور قرار گیرد.» این دو ماده است که ما در آئین‌نامه داریم و به خصوص این لایحه که داده شده است به این کیفیت با این تبصره ماده ۹۶ آئین‌نامه به نظر بنده مغایر است این است که جنابعالی اگر به نظرتان موافق آئین‌نامه است جواب بدهید که مجلس هم روشن به شود و ضمناً بفرمایید که این مالیات تقریباً چقدر می‌شود و در چه حدود است جمع این مالیات که به این کیفیت باید وصول شود و فقط مربوط به پیشهوران است یا مربوط به سایر مؤدیان است اینجا ذکر شود خیلی متشکرم.

رئیس- آقای خواجه‌نوری بفرمایید.

خواجه‌نوری - بنده با اجازه نمایندگان محترم اول نسبت به فرمایشات جناب آقای بالاخانلو خواستم عر ض کنم که این لایحه به این صورت که آمده است در تکمیل قانونی است که در سال گذشته تصویب شده و برای این است که شمول این قانون را یک سال دیگر تمدید کنند و مؤدیان مالیاتی که طبقه اصناف هستند از بلاتکلیفی در این سال جاری رهایی پیدا کنند (صحیح است) و مخصوصاً فکر می‌کنم که این مواد را اگر آقایان به دقت مطالعه بفرمایند صد درصد جنبه ارفاقی نسبت به طبقه اصناف دارد و مجلس شورای ملی هم که به این گونه افراد این مملکت طبقه اصناف و کسبه جزء توجه مخصوص دارد این لایحه را باید تصویب بکنیم برای این که این ارفاق در باره آنها عملی به شود مخصوصاً اگر توجه داشته باشید در این لایحه یک ارفاق دیگری هم نسبت به قانون پارسال شده است و آن این است که سطح معافیت را از ۱۰۰۰ تومان به ۱۲۰۰ تومان ترقی دادند و اگر هم به خاطر داشته باشید سال گذشته موقعی که این لایحه تصویب شد مورد قدردانی و قدرشناسی طبقه اصناف قرار گرفت و الان هم بابیصبری منتظرند که این لایحه تصویب به شود و از بلاتکلیفی و از جریان جرایم امسال رهایی پیدا کند این است که بنده در درجه اول می‌خواستم بگویم اگر آقایان اعضای اقلیت فکر می‌کنند با تأخیر تصویب این لایحه خدای نکرده مشکلات کوچکی برای دولت فراهم می‌شود بدانند که مشکلات کوچکی برای دولت فراهم می‌شود بدانند که مشکلات بزرگی برای طبقه مالیات‌دهنده فراهم می‌شود اگر بخواهیم که افکار عمومی تسکین پیدا کند و مردم راضی باشند در درجه اول باید سعی کنیم این لایحه را تصویب کنیم تا این طبقه مردم از بلاتکلیفی نجات پیدا کنند (صحیح است) این مطلبی است که می‌خواستم در اول تذکر بدهم و از لحاظ مصلحت‌اندیشی و از لحاظ مصلحت‌بینی ورعایت افکار عمومی از لحاظ منافع مردم کشور اگر مطالبی گفته می‌شود باید با دقت توجه به شود و ترتیبی بدهیم که واقعاً مردم از اعمال ما صد درصد راضی باشند اما راجع به مواد آئین‌نامه بنده آنچه که این دو ماده را خواندم دیدم این

ماده واحده هیچ‌گونه مغایرتی ندارد با آئین‌نامه مجلس و توضیحاتی هم که آقایان دادند هیچ ارتباط با این مواد ندارد نمی‌دانم اگر جسارت نباشد بنده می‌توانم عرض کنم پیشنهادی که جناب آقای نیری داده بودند مغایر این موضوع بود برای این که یک موضوع معین تسهیل وصول مالیات از طبقه اصناف که در این ماده واحده ملحوظ شده و یکنواختی‌اش هم از اول تا آخر رعایت شده و پیشنهادهایی که ایشان داده بودند که مربوط به مالیات بردرآمد به طور اعم بود با این روح مغایرت داشته و علت این که از ایشان خواهش شد که اجازه بفرمایند پیشنهادشان ضمن تظیم لایحه کلی مالیات بردرآمد ملحوظ به شود از جهت احترام به آئین‌نامه بود از جهت این بود که موضوع یک جور و یک نواخت و یک شکل باشد و رعایت مقررات آئین‌نامه مجلس شده باشد بنده می‌خواستم که این را توجه بدهم اگر در مورد آئین‌نامه هم توضیحاتی بدهید که بنده بیشتر روشن شوم که ببینم ما در کجا مرتکب گناهی شدیم اجازه می‌خواهم که باز هم صحبت به شود و توضیح بدهیم.

دکتر بهبودی - اخطار نظامنامه‌ای دارم جناب آقای خواجه‌نوری فرمودند که اقلیت می‌خواهد در کار دولت سنگ بیندازد.

خواجه‌نوری - تحریف نفرمایید آقای بهبودی من چنین حرفی نزده‌ام.

دکتر بهبودی - جناب آقای رئیس در صورت مذاکرات هست.

رئیس - بنده هم گوش می‌دادم چنین صحبتی نشده است. آقای مهندس والا بفرمایید.

مهندس والا- مجلس اصولاً نسبت به وضع مالیات و تنفیح چنین قوانینی وظیفه‌دار است موشکافی حلاجی رسیدگی دقیق بکند اصلاً فلسفه مشروطیت این است که در کار تهیه قوانین به خصوص قوانین مالی دقت بیشتری بکنند و قوانینی که وضع می‌کنند آن چنان جامع و مانع باشد که هم از بیان یک قانونی مفهوم و مقصود قانونگذاری و قانونگذاران روشن به شود و هم مشکلی بوجود نیاید متأسفانه در این اواخر نمی‌دانم این نیت از کجا بوجود آمده که قانونی که برای تصویب به مجلس می‌آورند جوری تهیه می‌شود که استنباطش برای خودمان مشکل است من نمیدانم چه مانعی تهیه می‌کنیم ارتباط آن قانون با قانون دیگر مشخص باشد و این قانون مربوط به یک قانون دیگر نباشد خیلی صریح، روشن، موجز، و مؤکد نوشته به شود هر کسی مؤدی مالیاتی است این مبلغ درآمدش است این قدر باید مالیات بدهد جناب آقای خواجه‌نوری اجازه بفرمایید مطلب یک قدری در محیط به اصطلاح خیلی دوستانه‌تر از آن چیزی که مشاهده می‌شود حل به شود (خواجه‌نوری- به رفقایتان بفرمایید) اجازه بفرمایید من خودم از کسانی بودم که به دقت به فرمایشات جناب آقای خواجه‌نوری گوش کردم اتفاقاً در اقلیت ارتباط فکری و تشخیص به حدی نزدیک است که آن چیزی که به ذهن جناب آقای مهندس بهبودی می‌رسد واقعاً مطلبی است که در قلب و روح بنده تجلی می‌کند بنده یادداشت کردم جناب آقای خواجه‌نوری البته ممکن است که چنین منظوری نداشتند ولی در بین فرمایشاتتان فرمودید که اقلیت اگر بخواهند مشکلاتی برای دولت بوجود بیاورند البته المعنی فی‌بطن‌الشاعر (حاذقی- المعنیفیبطن القائل است) بعضی چیزها به شعر بیشتر شبیه است، حضور مبارکتان عرض کنم که اولاً اقلیت به هیچ‌وجه من‌الوجوه نمی‌خواهد که ناراحتی برای دستگاه حاکمه بوجود بیاورد اقلیت اگر نظری دارد نظرش تسهیل بین روابط مردم و دولت است (صحیح است) اقلیت اگر صدایش دربیاید می‌خواهد قانون ناقص و غیرعملی از مجلس رد نشود اقلیت اگر اعتراضی می‌کند نظرش این است که اگر ما اینجا تصمیمی می‌گیریم دولت‌ها از نظر این که اینجا اکثریت دارند نروند کارهای خلافی انجام بدهند (چند نفر از نمایندگان - کار خلافی انجام نشده است) ضمناً به بینید که در ظرف این دو سه سال چه کارهایی ما کردهایم که بعد آمدهایم گفتهایم اشتباه کردهایم چه کارهایی کردیم و بعد پشیمان شدیم چه کارهایی انجام دادیم و بعد آمدیم همین جا گفتیم لغو می‌کنیم این قوانین را اقلیت به هیچ‌وجه من‌الوجوه صحه نگذاشته است ولی به هیچ‌وجه هم

مشکلاتی در کار دولت نمی‌خواهد بوجود بیاورد بنده خودم از کسانی هستم که واقعاً نسبت به شخص آقای دکتر آموزگار ارادت خاصی دارم این موضوع را خودشان هم میدانند اصلاً صحبت شخصی در اینجا نیست صحبت قانون است قانون نباید مربوط به شخص باشد چون بنده از جناب آقای دکتر آموزگار خوشم می‌آید یک قانونی را صحه بگذارم و اگر خدای نکرده اختلافی دارم صحه نگذارم استنباط این مطلب درست نیست این مطلب نباید گفته به شود مسئلهای که در اینجا مطرح است یک قانون مالیاتی است برای یک طبقه است، راست است واقعاً یک پیشهور را بایستی در اجرای قانون آشنا کردن به قوانین همچنین موظف کرد و به پرداخت مالیات آشنا کرد اما بنده یک سؤالی دارم من باید اعتراف کنم که از این قانون حقیقتاً نمی‌توانم استنباط منفی بکنم این یک اعتراف واقعی است ولی چه جور می‌شود تفهیم کرد به فلان مأمور یا فلان مؤدی بالاخره آن چیزی که باید مؤدی مالیات بدهد و باید با میل و رغبت هم بدهد و باید به آن مؤمن و معتقد باشد. چیزی که ما متأسفانه نتوانستهایم بوجد بیاوریم بارها تذکر دادهایم این است که مردم حاضرند مالیات بدهند حتی برای این که گرفتار پیچ و خم اداری نشوند متأسفانه متوسل به راههای غیرمشروع می‌شوند و الا به خدا من شاهد هستم و کسانی را دیدم برای این که نخواهند مالیات بدهند بیش از خود مالیاتی که دولت مطالب است آمدند به مأمور یا از او خواستهاند داده و یا ناچار شده بدهد (صحیح است) و به عقیده بنده مردم مسلمان این مملکت که می‌آیند خمس ذکوه می‌دهند بدون حساب و کتاب به بعضی از مراجع تقلید و بعضی از پیشوایان مذهبی برای ساختن بقاع متبرکه و برای بعضی کارهای خیریه به عنوان خیرات و مبرات چطور ممکن است مالیات ندهند؟ بنابراین ما نتوانستیم این افراد را جوری تربیت و آماده کنیم که بیایند برای مخارجی که بدون تردید مربوط به خودشان است و مالیاتهایی که گرفته می‌شود با تمام ناراحتیهائی که به وجود می‌آورند بدون تردید صرف امور اصلاحی مملکت می‌شود و آن پاسبانی که حقوق می‌گیرد آن کارمند دولت که حقوق می‌گیرد آن کارمند دولتی که حقوق می‌گیرد از همین مالیاتها است غریبه به ما کمک نمی‌کند اگر هم کمک کند همان بهره سنگین ۶ درصد است که با کمال رشادت می‌آییم می‌گویم کار خوبی می‌کنیم چه کار می‌کنیم می‌رویم وام ۲۰ ساله و ۳۰ ساله می‌گیریم با بهره شش درصد غریبه به ما کمک نمی‌کند همین مالیاتها است همین منابع درآمد ما است اعم از منابع نفتی و یاغیرنفتی که چرخهای مملکت را می چرخاند بیاییم تفهیم بکنیم که درست مالیات بدهند همین الان قانون میگذرانیم آخر این چه جور قانون‌نویسی است اعضای کمیسیون دارایی رفقای عزیز من چرا مردم را در ابهام قرار می‌دهید مالیات بند الف که چه؟ ماده ۶ که چه؟ آخر بند الف ماده ۶ را تشریح کنید اگر این قانون همان است باز هم بنویسید کسانی که ۵۰ تومان درآمد دارند باید ۵ تومان مالیات بدهند اصلاً این طرز قانونگذاری نیست آخر خانم دولتشاهی شما از این ماده چه استنباط می‌فرمایید استدعا می‌کنم نه به عنوان اکثریت منصفانه بفرمایید و همین حکم در باره مشمولین بند (ب) چیست؟ (دکتر رضوانی- یک خرده بنشینید مطالعه کنید آنها که از این قانون استفاده می‌کنند همه را میدانند) بنده خودم مشمول هستم مطالعه هم کردهام آقای دکتر رضوانی خیلی معذرت می‌خواهم همه که مثل شما دکتر نیستند فلان پیشهوری که هنوز با سیاق صورت حساب می‌نویسد اینها را می‌فهمند؟ چرا خلط مبحث می‌کنید (یک نفر از نماینگان - پیشنهاد بفرمایید) بنده عرض می‌کنم قانون مالیاتی را باید واقعاً خیلی روشن نوشت جناب آقای دکتر آموزگار بنده چند روز پیش برخوردم به این موضوع که برای خودم بوجود آمده عرض می‌کنم چون درکلیات مطلب است خیلی معذرت می‌خواهم از حوصله مجلس بیشتر دارم استفاده می‌کنم بنده پرونده مالیاتی دارم در سالهای گذشته توافق شد امسال هم بنا به تجویز قانون اجازه فرمودید اعلام فرمودید کسانی که می‌خواهند توافق کنند بیایند توافق کنند رفتم پیشنهاد دادم روزی را معین کردند بالا کردیم پایین کردیم گفتم علت این که بنده اظهارنامه در موقعش ندادم به علت ضرر و زیان بوده معمولاً اظهارنامه منفی وزارت دارایی نمی‌پذیرند برای مالیات اینطوری نیست آقای قوام‌صدری؟ من یادم می‌آید وقتی همین لایحه مطرح بود تذکر داده پیشهورانی که در سال ضرر بکنند دکان‌شان آتش

بگیرد، دزد بهشان بزند، سفته‌شان گم به شود حتی جناب آقای صفی‌پور هم این مطلب را عنوان فرمودند اینها چطور می‌شود چون اصل بر این است که هر پیشه‌وری امسال کارش بهتر از سال پیش است فرمودید ما رعایت می‌کنیم ولی در قانون چیزی نبود و با تعارف برگزار شد بنده رفتم گفتم آقا علت این که من اظهارنامه ندادم این است که من ضرر داشتم درآمد من تکافوی مخارجم را نمی‌کرد گفتند خیلی خوب رسیدگی می‌کنیم حالا اگر مطلبی را اینجا عرض بکنم ممکن است موجب ناراحتی به شود پیش آگهی که دو مرتبه روی پرونده گذاشته بودند همان بود که ده سال پیش آن را مبنا قرار داده بودند و یک پیش‌آگهی واهی که اصلاً من نمیدانم مبنایش چه بوده و اصلش چه بوده چه محوری داشته که این پیش‌آگهی را گذاشتهاند این پیش‌آگهی که روی پرونده بوده است نسبت به مالیاتی که دولت وصول کرده و قبول کرده مطابق این آراء شاید متجاوز از ۵۰-۶۰ برابر باشد گفتم آخر آقای یک دستگاهی آمده یک مبنای مالیاتی را تعیین کرده حالا این پیش آگهی باید متناسب با مقدار مالیاتی باشد که خود شما قبول کردید و اینطور تجویز کردید که این مبلغ حق دولت است گفتند اقدامی است که شده و ما هم که کاری نمی‌توانیم بکنیم یک مأمور جزء این کار را کرده بعد از مدت‌ها معلوم شده که پیش‌آگهی که صادر شده همان پیش‌آگهی‌های ده سال قبل است و چون بیشتر از پنجاه هزار تومان است این اصلاً در صلاحیت کمیسیون توافق نیست باید می‌رفت در یک کمیسیون دیگری البته بنده با نهایت علاقه و ارادتی که هم به جناب آقای وزیر دارایی و هم به جناب آقای قوام صدری دارم حتی چندین بار اتفاق افتاد که زیارت‌شان کردم راجع به این مطلب اصلاً صحبتی نکردم گفتم مطلبی مربوط به شخص من است و نباید از عنایات مقامات دولتی سوءاستفاده بکنم رفتم به یک کمیسیون دیگری اعضای کمیسیون نشستند به این مورد رسیدگی کردند صحبت کردند یکی از اعضا گفت حق به جناب شما است ولی ما می‌ترسیم، گفتم چرا می‌ترسید؟ حتی گفتند می‌ترسیم نسبت به آن رأیی که با شما توافق کردند در اینجا توافق کنیم گفتم آقا این کمیسیون، کمیسیون توافق است می‌توانید بنا به سابقه امر اظهار نظر نمایید و آرائی که قبلاً داده شده است ملحوظ نظر بدارید. گفتند نه زیرا اگر ما بیاییم این پیشآگهی که الان روی پرونده شماست در اینجا بگوییم که مالیات شما در حدود مالیات سابقی که از شما مطالب هستند باشد فردا صبح اسباب زحمت می‌شود بنده این مقامات را نه از لحاظ کار خود عرض می‌کنم بلکه از نظر گرفتاریهایی که در وزارت دارایی متأسفانه برای مردم بوجود می‌آید البته در مورد کارهای گذشته و هیچ ارتباطی به این دولت ندارد وجود داشته و این سنتها بوده است. اصلاً مسئله صدور پیش‌آگهی که بنای تشکیل یک پرونده است در این مملکت صحیح نیست... (صحیح است).

خواجه‌نوری- مخصوصاً اینها را گذراندیمی که یک طبقهای از گرفتاری پیش‌آگهی خلاص به شوند در همان جهتی که ما داریم اصلاح می‌کنیم جنابعالی می‌فرمایید.

مهندس والا- ... کاملاً صحیح است.

خواجه‌نوری- در توافق، در تسهیل و رعایت حال پیشهوران و برای رفاه حال این صنف است.

مهندس والا- ... خیلی متشکرم که لیدر اکثریت در اینجا واقعاً عرایض بنده را تأیید می‌فرمایند اما من در کلیات دارم صحبت می‌کنم مثل این است که سنت و روال بر این است که آدم نمی‌تواند مواردی را توضیح عرض کند.

رئیس - آقای مهندس والا کلیات لایحه تصویب شده است.

مهندس والا- معذرت می‌خواهم در ماده واحده صحبت می‌کنم شما بفرمایید. راجع به پیش‌آگهی پس این چیست صفحه دوم می‌گوید پیش‌آگهیهای قطعی شده همین است دیگر بنابراین... (خواجه‌نوری - جمله را قرائت بفرمایید) اجازه بفرمایید حالا اگر می‌خواهید من حرف نزنم صحبت را کوتاه کنم بیاییم پایین بنده در اینجا دو منظور دارم یکی این که این قانون روشن به شود (مهندس صائبی - خیلی روشن است) قربانت بروم کجایش روشن است والله من نمی‌فهمم

به خدا نمی‌فهمم لاالله‌الالله باز می‌خواهند سروصدای بنده را در بیاورند (خنده نمایندگان) آقا جان، عزیز من، آقای دکتر رضوانی عنوان می‌فرمایند که پیشهور خودش می‌فهمند کجا می‌تواند بفهمد آن پیشهور بیچاره عرض کنم مثل این که از موضوع خیلی منحرف شدیم (خواجه‌نوری - کاملاً منحرف شدید) آقای خواجه‌نوری همه علاقه‌مندیم که این مشکلات تمام به شود والله من هم علاقه‌مندم به جان عزیزتان من بیشتر از شما علاقه‌مندم مردمی که متوسل می‌شوند و گرفتارند هر چه زودتر بتوانیم برایشان قانونی تهیه کنیم که آنها را راحت کنیم خدمتی کردهایم پس من فکر می‌کنم مواردی که در این جلسه گفته می‌شود حقیقتاً خیال می‌کنم منظور یکی باشد شاید طرز بیان یا آن طوری که استنباط می‌شود در اقلیت و اکثریت متفاوت است بنابراین بنده استدعا می‌کنم جناب آقای دکتر آموزگار اگر امکان داشته باشد این مطالبی را که در اینجا به عنوان ماده واحده آوردهاید روشنتر باشد می‌فرمایید قانون مفصل‌تر می‌شود؟ چه اشکالی دارد چه مانعی دارد همان بند الف را شرح بدهید قانون را تشریح کنید مشمولین را شرح بدهید این ماده ۶ را دو مرتبه شرح بدهید (خواجه‌نوری - تمام قانونی که پارسال تصویب کردیم باید دو مرتبه بیاید اینجا، اینجا اشاره شده است و این مکمل است) چه مانعی دارد بفرمایید این یک ریاضی‌دان لازم دارد که درست کند یا اینها را درست کنید یا قانون را طوری درست کنید که همه آن را بفهمند شما خیال می‌کنید که تمام موکلین شما سواد دارند؟ نه، برایشان می‌خوانند روزنامه را برایشان می‌خوانند بنابراین آن که یکی دیگر روزنامه را برایش می‌خواند می‌داند که اگر صدتومان درآمد دارد باید پنج تومان مالیات بدهد حالا مشمولین بند ب از فصل ج ماده ۸ این جوری این اصلاً درست نیست مطلب دیگر جناب آقای دکتر آموزگار این مالیات مقطوع را یک توجه بفرمایید که اگر احیاناً ضرر کرد چکار بکند چون ما در را رویش بسته‌ایم مشکلاتی هست مراجعینی هستند یارو ورشکست شده زیان دیده ضرر کرده اصلاً نمی‌تواند مالیاتش را بدهد حالا می‌آییم قانون میگذرانیم می‌گوییم مالیات قطعی هر چه در سال ۴۳ میداده حالا هم بدهد جناب خواجه‌نوری خود جنابعالی هم آن روز در این باره صحبت فرمودید گفتید از دستگاه دیگر بهشان کمک می‌کنیم اما هستند کسانی که امسال وضع‌شان تا سال گذشته بدتر است ما ممکن است بیائیم اغماض بکنیم که از کسانی که درآمدشان بیشتر بوده کنتر بگیریم اما یک فکری بکنید که خدای نکرده اگر درآمدی نداشته باشند چه بکنند و چه جوری بدهند؟ (احسنت).

رئیس - آقای دکتر آموزگار بفرمایید.

دکترآموزگار (وزیر دارایی)- بنده مقدمتاً از ابراز محبت نمایندگان محترم مجلس نسبت به خودم و نسبت به وزارت دارایی صمیمانه سپاسگزاری می‌کنم (احسنت) با کمال دقت فرمایشات آقایان را استماع کردم به نظر بنده فرمایشات به سه قسمت تقسیم می‌شود قسمت اول مربوط به گلایهای بود که از همکاران خودشان در مورد روش کمیسیون داشتند که پاسخ توسط جناب آقای خواجه‌نوری و جناب آقای اوزار داده شد قسمت دوم کلیاتی بود که بنده از طرف دولت به عرض نمایندگان محترم میرسانم که ما از فرمایشات نمایندگان الهام می‌گیریم و در لایحه جدید مالیات بردرآمد که وعده کردم در آینده نزدیک تقدیم مجلس شورای ملی خواهم کرد این کلیات منظور شده و اگر هم نقصی در آن باشد امیدوارم با شور و مداقهای که در این جا خواهد شد نواقص رفع خواهد شد قسمت سوم که در ار یکی دو نکته مشخصی بودم که در این لایحه ایراد گرفته شده باشد دو نکته فقط به نظرم رسید یکی در ضمن فرمایشات جناب آقای مهندس والا بود که فرمودند این لایحه روشن نیست و شاید بهتر باشد که مواد قانون در این لایحه گنجانیده به شود ارم از ایشان و استدعایم این است که توجه کنند که قانون مالیات پیشهوران که در سال۱۳۴۳ به تصویب مجلسین رسید به چه ترتیب به تصویب رسید و این ماده ۶ که در اینجا به آن مراجعه داده شده شامل سه بند است بند الف و بند ب و بند ج و هر کدام از اینها یک روش خاص و معینی برایشان در قانون منظور شده بند الف مربوط به مؤدیانی است که در سال ۱۳۳۵ مؤدی بودند

قانون گفته است که نحوه تشخیص مالیات آنها در سال ۴۳ مربوط به متوسط مالیات از سال ۱۳۳۵ تا ۴۲ باشد که روی یک ترتیب معین بود و بند ب مربوط به مؤدیانی است که از سال ۳۹ به بعد مؤدی بودهاند قانون نحوه خاصی معین کرده است که بین سالهای ۳۹ و ۴۲ به چه ترتیب متصدی مالیات بگیرد بند ج هم مربوط به مؤدیانی است که در سال ۱۳۴۲ آغاز به کار و کسب پیشه کردهاند و یک میزان خاصی برایش تعیین شده و در این لایحهای که فقط جنبه اجرایی برای سالجاری دارد چطور ما ممکن است بیاییم بگوییم که آقا اگر کسی ۵۰ تومن درآمد دارد این طور بگیرید ما کاری کردیم که برای مالیات پیشه‌وران در سال ۴۴ عیناً مالیاتی که در سال ۴۳ گرفته می‌شود بپردازند و نحوه مالیات سال ۴۳ گرفته می‌شود بپردازند و نحوه مالیات سال ۴۳ را هم طبق قانونی که خود آقایان تصویب فرمودید بند الف و بند ب و بند ج دارد اینجا هم با کمال سادگی اشاره شده است که آقا در مورد مشمولین بند الف این رفتار به شود و در مورد بند ب این رفتار به شود و در مورد بند ج این رفتار به شود دو قسمت در متن لایحه است که بنده اذعان می‌کنم ارتباط به پیشه‌وران ندارد این دو قسمت یکی بند (پ) است و یکی بند (ت) بند (پ) و بند (ت) برای این گذاشته شده است که مشکلات مردم رفع شود همان مردمی که خود آقایان مورد نظر دارند (دکتر مهندس بهبودی - چطور مردمی؟) عرض می‌کنم همه نوع مردم بند (پ) تنها ناظر به پیشه‌وران نیست همانطور که آقایان به حق اشاره فرمودند پیش‌آگهیهایی صادر شده که به نظر من که وزیر دارایی هستم صحیح نیست (صحیح است) این پیش‌آگهی‌ها که قطعی شده است به دلیل این است که ظرف یک ماه از طرف مؤدی اعتراض نشده است اینجا استدعا کردیم و این ارفاقی است که اگر پیش‌آگهی صادر شد و مؤدی مدعی است به دلیل این که مریض بوده یا مسافر بوده و در مدت قانونی اعتراضی نکرده و پیش‌آگهی را هیئت‌های حل اختلاف مطرح کنند و واقعاً ببینند صحیح است یا نه اگر این را تصویب نمی‌فرمایید بنده عرضی ندارم (صحیح است) بنده فقط خواستم عرض کنم که این قانون برای نفع مردم است و قسمت (ت) هم مربوط به جرائم مالیاتی است که در قانون تسهیل وصول مالیاتها که خود آقایان تصویب فرمودند و در واقع یک تبعیض قائل شده‌اند بین آن قانون و قانون سال ۳۷ چون در قانول سال ۳۷ به وزارت دارایی اجازه داده شده است که جرائم را رسیدگی کند و از یک درصد تا صد درصد حق داشته باشد ببخشد طبق قانون تسهیل وصول این اختیارات گرفته شده و اگر هیئت عالی رفع اختلاف رأی به تخفیف جریمه داد حتی وزیر دارایی هم حق رسیدگی مجدد را ندارد و چون جرایم بسیار سنگینی از این دادگاه که جنبه استینافی ندراد و یک مرحلهای است گذشته این بند (ت) برای رفع این مشکلات تقاضای تصویب شده که اینجا هم طبق همان قانون ملاحظه می‌فرمایید که در آخر قانون مالیاتی موضوع ماده ۱۷ قانون مالیات بردرآمد سال ۱۳۳۵ خواهد بود که طبق همان قانون به این جرایم رسیدگی به شود بقیه بندها فقط مربوط به پیشهوران است که اگر پیشنهادات استاد بنده جناب آقای نیری که واقعاً وارد به مسائل وزارت دارایی هستند در کمیسیون مطرح شد و بنده از حضورشان استدعا کردم که این مطالب بسیار اصولی است ولی ارتباط به پیشهوران نداشت و همانطور که جناب آقای خواجهنوری اشاره فرمودند درست برخلاف همان ماده آیین‌نامهای بود که استناد فرمودند برای این موضوع و مطالب دیگر ما پیشنهاداتشان را در وزارت دارایی با حضور خودشان رسیدگی می‌کنیم و در لایحهای که قریباً تقدیم می‌کنیم مطرح خواهد شد و اجازه بفرمایید این لایحه که جنبه فوریت دارد و بنده تشکر می‌کنم که کمیسیون با این سرعت عمل رسیدگی کرد تصویب به شود.

رئیس - آقای کبیری بفرمایید.

کبیری - با اجازه مقام ریاست و نمایندگان محترم بنده تذکری می‌خواستم در این مورد داده باشم که در قانونی که بعداً تنظیم خواهد شد و تقدیم مجلس شورای ملی خواهد گردید این نکات را توج بفرایند اگر واقعاً مالیات‌ها خوب و به موقع وصول شود بنده معتقدم که این مملکت احتیاج به استقراض و وام ندارد (صحیح است)

در روز، در همین محاضر و دفتر خانه‌های تهران میلیونها سوءاستفاده می‌شود که به زبان دولت است با علم و اطلاع در همین دفترخانهها و محاضر عمل می‌کنند شما آمار ماشینهایی که خرید و فروش شده از اول سال ۱۳۴۴ تا حال را به دست بیاورید به بینید هیچ ماشینی را بیشتر از هزار تومان یا ۱۵۰۰ تومان خرید و فروش کردهاند؟ فقط با ده هزار ریال عالماً و عامداً دفاتر در این مورد نقلب کردهاند با حضور نماینده ثبت اسناد مملکت اگر واقعاً جلوی این سوءاستفادهها را به شود گرفت و این مالیاتها را وصول کرد مبالغ بسیار زیادی می‌شود خانهها و مستغلات و زمینها همه روزه در این دفاتر و محضرها با این که طبقهبندی هم شده است هیچ کدام به قیمت واقعی نوشته نمی‌شود این را بنده عرض می‌کنم و از جناب آقای وزیر دارایی تقاضا می‌کنم ببینند و رسیدگی بکنند چقدر سوءاستفاده می‌شود.

رئیس - آقای نیری بفرمایید.

نیری - جناب آقای وزیر دارایی خودشان تصدیق فرمودند که پیشنهاد بنده آنچه بود به نفع وزارت دارایی و موجب رفع گرفتاریهای وزارت دارایی و همچنین مؤدبان مالیاتی خواهد بود و خدا شاهد است بنده هم در آن پیشنهاد یک غرض خاصی نداشتم و آن این که از طرف آقای وزیر دارایی یک محبت فوقالعادهای نسبت به همشهریان بنده شده بود که می‌خواستم کاری کرده باشم که اقلاً در مقابل، به اندازه ناچیزی رفع آن محضور و گرفتاری اخلاقی بنده شده باشد و هیچ نظر دیگری هم نداشتم حالا منباب این که ایشان این گرفتاری نجات پیدا بکنند و این لایحه هم به تصویب برسد بنده هم عرضی ندارم ولی خواستم عرض کنم که همان تبصره و آن دو بند که اشاره فرمودند اتفاقاً این دو بند هم در پیشنهاد بنده بود سایر تبصرههائی هم که پیشنهاد شده بود نظیر همین است و اگر اینها را در لایحه منظور بفرمایید مسلماً گرفتاریهای وزارت دارایی رفع خواهد شد و اگر آنچه که جناب آقای خواجهنوری فرمودند که تطبیق نمی‌کند اتفاقاً تطبیق می‌کند چنانچه همین بند ت و پ را که آقای وزیر دارایی فرمودند، جناب آقای خواجه‌نوری پس اینها هم تطبیق نمی‌کند اطمینان داشته باشید که ما حیثیت و شرف‌مان هم به هم مربوط است و در اصل نمایندگان مجلس هستیم که با هم رفیق و برابر و برادر هستیم (احسنت) ما در هر کجا یک پیشنهاد و طرحی باشد که برای مملکت مضر نباشد و مفید باشد با جان و دل حاضر هستیم و هیچوقت بین اکثریت و اقلیت تفاوتی نیست ما همه برادر هستیم ضمناً از جناب آقای وزیر دارایی هم کمال تشکر را می‌کنم و بنده مخالفتی که داشتم پس گرفت.(احسنت).

رئیس - شش نفر آقایان به ترتیب آقای فلیکس آقایان: آقای صفیپور- آقای حاذقی- آقای کیهان یغمایی- آقای رامبد- آقای خواجه‌نوری اجازه صحبت خواستهاند آقای میرافضل هم پیشنهاد کفایت مذاکرات دادهاند که قرائت می‌شود.

(به شرح زیر قرائت شد)

مقام محترم ریاست محترم مجلس شورای ملی

چون مذاکرات لازم در باره لایحه شماره ۱۵۵۷ به تفصیل طرح گردیده است پیشنهاد کفایت مذاکرات را احتراماً تقاضا می‌نماید. میرافضل

رئیس- آقای میرافضل توضیحی اگر دارید بفرمایید.

میرافضل - عرض کنم گزارشی که از کمیسیون دارایی آمده است مثل این که خود آقای نیری هم نسبت به دو ایراد اصولی که داشتند قانع شدند و اساس ایراد و مخالفت‌شان را پس گرفتند و خلاصه چیز مهمی نبود که موجب وقفه یا برگشتن لایحه به کمیسیون باشد (دکتر جعفری - چرا اصولی نبود آقای وزیر دارایی هم تأیید فرمودند) بنده قصد جسارت نداشتم مطالبی که بیان شده و بنده شنیدم یک سلسله مطالب مربوط به تکمیل لایحه مالیات‌ها بود که آقای وزیر دارایی هم فرمودند که در آتیه نزدیکی لایحه کاملی خواهند آورد و مورد تأیید هم قرار گرفت قسمت دیگر مربوط به ماده ۹۱ و ۹۶ بود که

آقای نیری اعتراض داشتند و تقاضا داستند مجدداً به کمیسیون به رود و ایشان هم تقاضای‌شان را پس گرفتند صحبتهای دیگر در حاشیه این مطلب بود و مطلبی نیست که موجب برگشت این لایحه به کمیسیون باشد و در مذاکراتی هم که شد فکر می‌کنم اکثریت حاضر در مجلس قانع شدند و به این جهات بنده تقاضا کردم از مقام ریاست که به کفایت مذاکرات رأی گرفته شود و تکلیف لایحه روشن شود به ترتیبی که آقای وزیر دارایی پیشنهاد کردند از حضورشان تقاضا می‌کنم که در فرصت کوتاهی لایحه مورد تقاضای نمایندگان را که خودشان هم طبق تعهدی که کردند زودتر به مجلس بیاورند عرض دیگری ندارم (صحیح است).

رئیس - آقای رامبد بفرمایید.

رامبد - با عقیدهای که در این مدت همکاری نسبت به آقای میرافضل پیدا کردهام یقین دارم که روی حسن نیت این پیشنهاد را دادهاند بنده هم به اختصار به عرض‌شان میرسانم که مطالب مخالفت و موافقت با این لایحه نیست یک مطالبی است که تصویب این لایحه به وزارت دارایی مربوط نیست نقص قانون اساسی است جناب آقای میرافضل بنابراین من حالا توضیح نمی‌دهم فقط استدعا می‌کنم بنا به لطفی که به بنده دارید پیشنهادتان را پس بگیرید تا وقتی توضیح دادم اگر قانع نشدید دوباره پیشنهاد بفرمایید و آن وقت من تسلیم نظر حضرتعالی هستیم (مهندس صائبی - در همین جا توضیح بفرمایید) ۵ دقیقه بیشتر وقت توضیح در پیشنهاد کفایت مذاکرات نیست اگر مایل هستید در پنج دقیقه قانون اساسی را نقض کنید من حرفی ندارم ولی من میرافضل را چنی نفردی نمی‌بینم.

میرافضل - بنده پیشنهادم را پس گرفتم

رئیس - آقای آقایان بفرمایید.

فلیکس آقایان - بنده هم به سهم خودم خیلی خوشوقت هستم که اظهار علاقه می‌شود نسبت به این لایحه برای این که در زندگی اصناف خیلی مؤثر است ولی معتقدم اگر به تعویق هم بیندازیم نه به صرفه ونه به صلاح مملکت است نه به صلاح مشمولین این لایحه که بایستی از یک مزایای بیشتری استفاده بکنند یعنی پیشه‌وران. مفهوم این که این لایحه یک شوری است این نیست که این را در بست تصویب بکنیم هر پیشنهادی که آقایان دارند مرحمت بفرمایند رویش بحث شود شور به شود ولو این که ۶ جلسه هم طول بکشد اینجا ما مطالعه می‌کنیم اگر اکثریت رأی داد تصویب می‌شود و ملحق به این لایحه می‌شود اگر رأی نداد رد می‌شود و بنده شخصاً معتقدم اگر پیشنهاد مفیدی می‌شود اینجا برای بحث بهتر است تا در کمیسیونها برای این که عده بیشتری رویش بحث می‌کنند حالا بحث از یک پیشنهادی بود که همه فرمودند مفید است ولی وارد نیست و جایش اینجا نیست بنده که شخصاً علم غیب ندارم ممکن است همین را پیشنهاد بفرمایید ما تصویب می‌کنیم جناب آقای نیری فرمودند این لایحه برگردد به کمیسیون ولی دلایل‌شان برای شخص من قانع کننده نبود (معتمدی - ایشان که پیشنهادشان را پس گرفتند دیگر مطرح نیست) مکفی نبود و اگر واقعاً در نظر خودشان باقی هستند و طبق ماده آیینینامه پیشنهاد برای عودت به کمیسیون التفات بفرمایید رأی می‌گیریم اگر لازم باشد مجلس رأی می‌دهد میرود به کمیسیون جناب آقای دکتر جعفری دوست عزیز من ایراد فرمودند که این لایحه طبق آییننامه تنظیم نشده (دکتر مهندس بهبودی - جناب آقای وزیر دارایی هم تأیید فرمودند) اجازه بفرمایید توضیح عرض کنم این لایحه را دولت تنظیم و تقدیم کرده دولت معتقد بوده که این تمامش یک موضوع است و می‌تواند در یک ماده واحده بنویسد نظر دولت این بوده کمیسیون هم به همین نحو تصویب کرده و او هم نظرش همین بوده است مع‌ذالک اگر نمایندگان و آقای دکتر جعفری معتقدند که به این ترتیب که تنظیم شده درست نیست پیشنهاد بفرمایند ما مطلع هستیم مجدداً آئیننامه را می‌خوانیم اگر مطالب همهاش یکی است شما عنایت می‌فرمایید رویش مطالعه می‌کنیم و بعد رأی می‌دهیم من نظر خاصی ندارم نباید ار داشت که با این لایحه تمام نواقص مالیاتی این مملکت از بین می‌رود این مملکت چه آن طرف دستگاه چه این طرف دستگاه از یک قماشاند مأمورین مالیات همهشان خوبند

بد هم در بین آنها هست و در تمام دنیا همینطور است منحصر به ایران نیست (بالاخانلو - تجار قند و شکر هم جزو همین‌ها هستند) به هر حال ملت و دولت همه مال این مملکت هستند بنده دیگر عرضی ندارم استدعا می‌کنم که آقایان پیشنهادات‌شان را التفات بفرمایند (دکتر جعفری- به نظر جنابعالی مخالف آئیننامه است یا موافق؟) شما مخالفت را توضیح بدهید اگر قانع شدیم رأی می‌دهیم.

رئیس - آقای کیهان یغمایی بفرمایید.

کیهان یغمایی - آنچه مسلم است نظر جناب وزیر دارایی در تنظیم این لایحه فراهم کردن راحتی برای اصناف است و من به سهم خودم تشکر می‌کنم یک مطلبی از نظر آئیننامه داخلی مجلس پیش آمده و آقایان هم به این مطلب توجه نفرمودند که از اول بحث سر آئیننامه داخلی مجلس است سه مرتبه از مخبر محترم کمیسیون توضیح خواسته شد که راجع به ماده ۹۱ و ۹۶ توضیح بدهند که ایا خلاف این مواد است یا خیر جواب صحیحی نداند بنده هم قانع نشدم اما در آئیننامه یک ماده ۲۰۳ داریم که می‌گوید اگر در مفاد آئیننامه اختلافی حاصل شد تشخیص با شخص رئیس مجلس است و چون این لایحه بسیار طول کشیده بنده استدعا می‌کنم که یا این لایحه به رود به کمیسیون یا ریاست مجلس تصمیم بگیرند یا مخبر کمیسیون جواب قانع‌کننده بدهند و بنده با اصل لایحه غیر از آن قسمتی که آقای وزیر دارایی فرمودند مربوط به اصناف نیست موافقم مع‌الوصف چون جلسه خیلی طول کشید آقای رئیس با استفاده از ماده ۲۰۳ نظر قطعی بدهند و یا مخبر کمیسیون توضیح روشنی بدهند که ایا این لایحه خلاف ماده ۹۱ و ۹۶ آییننامه داخلی مجلسا ست یا نه ماده ۲۰۳ را بنده قرائت می‌کنم ماده ۲۰۳ «در مواردی که در مفاد این آئیننامه اختلافی حاصل شود حل اختلاف با هیئت رئیس است و در حین انعقاد جلسه نظر رئیس مجلس قاطع خواهد بود» یا ایشان نظر قطعی بدهند یا مخبر کمیسیون و در اصل لایحه که برای تسهیل مردم است تردیدی نیست.

رئیس - آقای صفی‌پور (گفته شد تشریف ندارند) آقای حاذقی بفرمایید.

حاذقی - به نظر من جلسه امروز یکی از جلسه‌های مفید با حرارت و آموزنده مجلس شورای ملی است (صحیح است) زیرا در مواردی که لوایح مالیاتی به خصوص مطرح می‌شود نمایندگان محترم از اکثریت و اقلیت همه حق دارند نظریات‌شان را با کمال صلاح‌اندیشی و بی‌غرضی ابراز نکنند، نکته که به نظر من آمد که در اینجا یادآوری کنم این است که فلسفه تقدیم این لایحه طرف وزارت دارایی کاملاً به نفع پیشهوران و اصناف بود (صحیح است) کمیسیون دارایی هم با کمال صلاح‌اندیشی و بینظری بررسی کرده است و نظراتی که بوده آنجا رویش رأی گرفتهاند و خلاصه با این کیفیت این لایحه را آوردهاند تا این که زودتر تکلیف این پیشهوران روشن به شود برای مدت یک سال عطف به تصمیمی که سال گذشته در مجلسین گرفته شده و از نظر کلی آقای وزیر دارایی که ما به حق به حسن نیت و کفایت و درایت و انجام وظیفهاشان همه متفق هستیم (صحیح است) وعده فرمودند ترتیبی خواهند داد که تسهیلاتی برای همه پیشهوران کشور مطابق مصالح مملکت با نظرات همه آقایان اینجا به شود و مراحل قانونگذاری را طی بکند و اجراء به شود بعضی از آقایان نظراتی که فرمودند بسیار جالب بود و باید به آنها توجه به شود و مطلبی که یکی از آقایان فرمودند خیلی جالب توجه بود ایشان گفتند قبلاً سیگار با این که منع قانونی دارد از خارج می‌آورند (رامبد - ارتباطی با این لایحه ندارد) مقصود من این است که یک امر کلی است و دولت باید این امر را با عمل خودش تقویت کند، رجال مسئول سیگار خارجی استعمال نکنند، رجال مسئول که باید کارشان سرمشق باشد این امری نیست که با قانون درست شود ملت قانون درست می‌کند نه این که قانون ملت درست می‌کند و این امر عقیده و ایمان است یا یکی از افراد فرمودند که صاحبان دفاتر رسمی بر خلاف وجدان و قانون حق دولت را ضایع می‌کنند و معاملات را کمتر از آنچه که هست به ثبت میرساسنند بایستی ایمان در مردم پیدا به شود که عمل خلاف قانون نکنند و این

چیزی نیست که به زور مالیات به شود اصلاحش کرد و یک نکته دیگر که برای من خیلی تازه و بدیع بود و آن عبارت بود از عصبانی شدن آقای خواجه‌نوری دوست عزیر ما این یک امر عجیب بود چرا؟ برای این که گفتهاند اکثریت حکومت می‌کند و اقلیت انتقاد اکثریت با کمال آرامش خاطر کارها را دنبال می‌کند اقلیت گاهی که می‌بینید کارش پیش نمی‌رود به قول سعدی که می‌گوید.

دست بیچاره چون به جان نرسد .... چاره جز پیرهن دریدن نیست

ممکن است عصبانی شود ولی اکثریت چون قدرت دارد و حکومت می‌کند آن دیگر عصبانی می‌شود برای چه؟ اقلیت حق دارد گاهی هم تند حرف بزند برای این که زورش نمی‌رسد، حرفش پیش نمی‌رود، ولی آقای خواجه‌نوری فلسفه عصبانیت‌شان را نفهمیدیم (خواجه‌نوری- اگر اجازه بفرمایید توضیح می‌دهم) استدعا می‌کنم با صفای خاطری که دارید مطلقاً از نظرات دوستان اقلیت نگران نشوید برای این که همه آنها در مصالح مملکت شریکند و در زمانی که کارهای مهمی باشد با شما هماهنگ و همراه هستند و همینطور که می‌بینید اقلیت هم در تمام مواردی که لوایح مفیدی از طرف دولت آمده است به مجلس مثل خود اکثریت و گاهی بهتر از اکثریت دفاع کرده پس جنابعالی عصبانیت‌تان را پس بگیرید و با دوستان اقلیت با نظر بهتر و صمیمیتری نگاه بکنید ما همه با هم در مصالح مملکت شریک هستیم آخرین نکتهای که هست آقای بالاخانلو فرمودند همان قانون پارسال را اجراء کنید صحبت سر همین است که نمی‌شود اجرا کرد مجوز می‌خواهد چهار ماه به آخر سال بیشتر باقی نیست نظر آقای وزیر محترم دارایی هم این است تا این اجازه را بفرمایید که امسال را هم مثل پارسال اجرا بکنند و برای سال آتیه خاطر شریف شما آسوده باشد (بالاخانلو - جناب آقای وزیر فرمودند هیچ فرقی ندارد با همان لایحه) ولی مجوز ندارد حالا اجازه می‌خواهند و پارسال محدود بوده به سال ۴۳ و حالا اجازه می‌خواهند برای سال ۴۴ که با اجازه مجلس اجرا کنند و از سال ۴۵ به بعد آن قانون که مطابق تعریف قانون که قانونی جامع و کامل و شایع مطرد باشد به مجلس بدهند و مجلس تصویب و ابلاغ کند بنابراین بنده استدعا می‌کنم که با کمال حسن نیت و ایمان که همه دارند و کار صحیحی هم هست دوستان محترم به این لایحه رأی بدهند.

رئیس - آقای رامبد بفرمایید.

رامبد- قبل از عنوان عرایضم استدعا می‌کنم لیدر محترم اکثریت یک نگاهی به پشت سرشان بفرمایند (مهندس صائبی - مشغول انجام وظیفه در کمیسیون‌ها هستند) جناب آقای وزیر دارایی اینجا راجع به شما صحبتی شد شما هم تشکری کردید برای این که این صحبتها تکرار نشود لازم میدانم که تذکر خیلی مؤدبانهای به جنابعالی بدهم، تعریف نمایندگان از وزیر روی روابط خصوصی آنها نیست، اگر به خاطر داشته باشید در برنامه دولت مرحوم منصور جمله‌ای عرض کردم چون به این جمله زیاد اعتقاد داشتم هنوز بخاطرم مانده خدا رحمتش کند، گفتم آقای منصور در کابینه شما به مناسبت قیافههای شناخته شده و مورد اعتماد مردم امیدواری در پیش است و نسبت به قیافههای ناشناس و تازه کار مشکوک و نگران هستیم. تعارف با شما ندارم یکی از قیافههای شناخته شده و مورد اعتماد و به حکم سوابقی که داشتید شما بودید (احسنت- صحیح است) این سوابق برای دادن کار به فلان قوم و خویش نماینده مجلس نبود این سوابق برای این بوده که شما آمدید و کار ممکلت را متعلق به خودتان دانستید مجلس و دولت و ملت و هیئت حاکمه را جدا از خودتان کرده‌اید اما اکنون به مناسبت این لایحه نه من نه همکاران محترم اکثریت نه آقایان اقلیت نظر ندارند که آنچه ایراداتی راجع به دخل و خرج مملکت و جریانات سابق وزارت دارایی در گذشته بوده اینجا سخنرانی بکنند اگر مبنا بر این بود، مثنوی هفتاد من کاغذ شود حسن نیت ما همینقدر بس که روی همان یک کلمه اعتماد به آموزگار ما تمام این پرونده قطور را بستهایم و منتظر نتایج کار شما در آینده هستیم (احسنت) برای این که این گلایه به طورکلی فراموش به شود و از اینجا با قلبی پاک همه از درب مجلس بیرون برویم یادآوری می‌کنم جناب آقای خواجه‌نوری ما همه به کار دولت علاقه‌مندیم

دولت، دولت ایران است ما بودیم که دیروز گفتیم آقای هویدا به شما اجازه می‌دهیم از بودجه جاری مملکتی به تشخیص هیئت وزرا تا دویست میلیون دلار می‌توانید برای تقویت قوای دفاعی مملکت با تصویب هیئت وزیران بپردازید اما اگر همهاش را نگویم راه صداقت نپیمودم ریاست محترم مجلس را شاهد می‌گیرم به دو هفته اخیر تشکیل کمیسیونها مراجعه بکنند و جویا به شوند کسانی که در کمیسیون راه دو هفته قبل شکرت نکردند و من یادداشتی به آقای رئیس نوشتم اکثریت از کی بود؟ من خواهش می‌کنم ریاست معظم مجلس بفرمایند دیروز کمیسیون اقتصاد و راه چرا تشکیل نشد و چرا من اقلیت سه ساعت باید در کریدور مجلس بیکار بنشینم جناب آقای خواجه‌نوری اینها علاقه‌مندی یا علاقه‌مند نبودن به کار دولت است من که می‌آیم اینجا در کمال صفا مثل یک برادر کوچک از شما سؤال می‌کنم این ایراد وارد است یا نیست اگر وارد هست بزرگواری بفرمایید خودتان اصلاح کنید، اگر وارد نیست مرا قانع کنید تا با دلی شاد از انجام وظیفه از اینجا به روم این اشکالتراشی در کار دولت است؟ آنها که نمی‌آیند در کمیسیونها و کمیسیونها را تشکیل نمی‌دهند تا مبین عزیز مجبور شده بگوید که دو سال است لوایح در کمیسیونها مانده است به عقیده من آن اشکال‌تراشی است در کار دولت امروز جناب آقای مجد مخبر محترم کمیسیون آمدند و در کمال شرافت و صراحت که از یک قاضی تحصیل کرده ار می‌رفت گفتند منهم با مذاکرات کمیسیون قانع نشدم و برگردد به کمیسیون، نیری که به تصدیق وزیر دارایی دانشمند جزو کسانی است که در امر دارایی مملکت اطلاع دارد آمد گفت به پیشنهاد من توجهی نشد مخبر عزیز ما دوست عزیزم اوزار سه بار با کمال فروتنی و آن شرم حضور مخصوص خودش به خودش پیچید برای این که وقتی می‌گویند که این مواد مخالف با آییننامه است نمیداند چه بگوید اگر بیاید سفسطه بکند این در شأن اخلاقی اوزار نیست، پس چه کار بکند جز این که با ایراد کنندگان هم‌صدا به شود و بگوید با قانون اساسی مغایرت دارد (دکتر سعید - آقا کجایش مخالف با قانونس اساسی است؟) عرض می‌کنم جنابعالی مدتها در حزب مردم با بنده همکاری کردید و میدانید که تا بنده مطلبم را تمام نکنم نمی‌آیم پایین (دکترسعید - برای همکاری با جنابعالی بود که ترک کردم) خیلی مفتخرم، جناب آقای آموزگار من بودم که عرض کردم و مطلع هم هستم که هر فرد وطن‌پرستی معتقد است وصولیهای دولت را یک ساعت هم نباید به تأخیر بیاندازند برای این که گردش چرخ مملکت با این پولهایی است که ملت باید بدهد تا این درجه هم در این اعتقاد صحه می‌گذارم و از طرف راکسیون حزب مردم پیشنهاد می‌کنم به شخص وزیر دارایی اجازه می‌دهیم لایحه مالیات پیشهوران را شخصاً اصلاح بکند ولی وقتی که ما این اعتماد را به شما داریم و شما هم برای یک ساعت جلو عقب راضی نباشید خلاف قانون اساسی عمل شود اگر میل دارید قانون اساسی را بدهید تا من بخوانم که قانون اساسی می‌گوید «مجلسین مطابق آئیننامهای که برای کار داخلی خود تنظیم می‌کنند عمل خواهند کرد» پس اگر فلان مأمور دارایی موافق قانون عمل نکرد، این به قانون اساسی هیچ ارتباطی ندارد اما اگر ما مخالف آئیننامه مجلس عمل کنیم مخالف قانون اساسی عمل کردهایم (صحیح است - احسنت) این آییننامه را ما آن‌قدر اهمیت می‌دهیم که این مثال گرچه زننده است ولی برای تغییر ذائقه عرض کنم همانطور که عقدنامهای اگرمخدوش باشد اولاد بعدی را نمی‌شود حلال‌زاده خواند اگر آییننامهای که طبق اصول و سنن این آییننامه قوانین ما تصویب شده به آن اعتنا نکنیم و برخلاف آن عمل بکنیم تمام قوانین مصوبه ما مخدوش خواهد شد استدعا می‌کنم آئیننامه را به من بدهید و با اجازه برای این که کار شما لنگ نماند این پیشنهاد بنده است به وزیر دارایی اجازه می‌دهیم که این لایحه را شخاصً امضا بکند و اجراء بکند ولی نه به صورت ماده واحده (فصل هفتم آییننامه صفحه ۴۸ لوایح و طرحهای قانونی).

«ماده ۹۱ - لوایح قانونی که از طرف دولت به مجلس شورای ملی پیشنهاد می‌شود باید دارای موادی متناسب با اصل موضوع باشد» (قراچورلو - این را که چند بار

خواندند) متأسفانه جوابی داده نشد جناب قراچورلو گفتن کافی نیست عمل لازم است عزیز من مثل این که جنابعالی هر روز به من تذکر بفرمایید که تو هر روز آن خلاف را می‌کنی و من خوشوقت باشم که تذکر دادهاید و همیشه هم دامه بدهم آقای وزیر دارایی بیایید از آن هوش سرشار خودتان الهام بگیرید و راهحلی گیدا کنید که کار شما انجام به شود و ما کار خلافی ننماییم بیایید آن مادهای را که با این لایحه ارتباطی مستقیم ندارد آن را در لایحه دیگری یا به صورت ماده واحده دیگری بدهید دو فوریتی همن جلسه پنجشنبه تصویب می‌کنیم بنده عرضی ندارم ولوی چرا کاری را که میدانید خلاف است و به ماده واحده ارتباطی ندارد الآن می‌خواهید تصویب بفرمایید (دکتر سعید- منتسر وزیر دارایی نگذارید با لایحه موافقید یا مخالف؟) متأسفانه با فرمایشات جنابعالی مخالفم (دکتر سعید - متأسفم) اما راجع به ماده ۹۱ جناب آقای قراچورلو شأن نزول این ماده ۹۱ را که خدمتتان عرض کردم میدانید برای چیست برای این است که فردا اگر جناب آقای هویدا نخست وزیر حزب ایران نوین لایحهای آوردند راجع به قوای تأمینیه مملکت من حق نداشته باشم یک مادهای راجع به آب انبار موقوفه عباسعلی خان در هشتپر طالش به آن اضافه کنم برای این که باید مواد متناسب با خود لایحه باشد ماده ۹۶ تبصرهاش می‌گوید «نمایندگگاه و دولت نمی‌توانند تصویب مطالب و مواد یک لایحه یا طرح قانونی یا گزارشی را به عنوان طرح یا لایحه به صورت ماده واحده پیشنهاد نمایند در این موارد هر مطلبی که به عنوان طرح یا لایحه پیشنهاد می‌شود باید مواد یا تبصرههای آن جزء طرح و مورد شور قرار بگیرد» برای چیست؟ برای این است که اگر این موضوع مطالعه شده بود و به این ترتیب عمل شده بود آن مادهای که الساعه مخالف با ماده ۹۱ است آقای پاینده با آن مخالفت می‌کرد و بند (ب) آن را موافقت می‌کرد قسمت به قسمت رأی می‌گرفتند نمایندگان بزرگوار اکثریت تجویز می‌کردند هر کدام از شما که موافق بودند از بدو تا ختم و هر کدام را من مخالف بودم به آن رأی نمی‌دادم نتیجتاً هم لایحه تصویب می‌شد و هم خلاف آییننامه عمل نشده بود (احسنت) جناب آقای مهندس ارفع یک روزی در مورد آنچه در جراید راجع به مجلس نوشته میشده گله کردند و حق هم داشتند ولی جناب آقای مهندس ارفع که الساعه هم تشریف ندارند (یکی از نمایندگان - در کمیسیون مشترک استخدام هستند) بخاطرم آمد بگویم «چون نیک نظر کرد پر خویش در آن دید» ما وقتی در مجلس به اصول اهمیت نگذاریم دیگران چرا به ما احترام بگذارند (احسنت) احترام مسجد با متولی است (صحیح است) بنابراین برای این که در ذهن آقای خواجهنوری باقی نماند که ما می‌خواهیم در کار دولت تأخیری وارد بیاید من استدعا می‌کنم از پیشنهاد جناب آقای کیهان یغمایی الهام بگیرند در باره این که این مطالب و موادی که بنده عرض کردم وارد هست یا نیست قضاوت را به عهده ریاست مجلس بگذاریم برای پیشرفت کار دولت بنده هم عقیده خودم را فدای عقیده ریاست محترم مجلس و احترام به آییننامه می‌کنم و در آینده هم استدعا می‌کنم اکثریت کمیسیونها را تشکیل بدهند و اکثریت در کمیسیون بر خلاف آییننامه عمل نکند و اکثریت قانون اساسی را محترم بشمارد (احسنت).

خواجهنوری - اخطار نظامنامهای دارم.

رئیس - بفرمایید.

خواجهنوری- به شهادت صورت مذاکرات مجلس شورای ملی از ابتدای دوره بیست ویکم فکر می‌کنم که اکثریت به طوراعم و اینجانب علیالخصوص همیشه رعایت نزاکت و احترام را نسبت به اقلیت کردهایم (صحیح است) و هیچوقت از جاده ادب و نزاکت منحرف نشدهایم (صحیح است) و علت این که اگر صدای بلندی از من درآمد و اعتراضی به دوست عزیزم کردم برای این بود که ایشان مطلبی را از همین جهت به بنده نسبت دادند که به هیچ‌وجه صحیح نبود (دکتر مهندس بهبودی -و بعد هم معلوم شد که درست است) درست نیست (یکی از نمایندگان- جمله را تکرار بفرمایید) اجازه بفرمایید بنده نگفتم که اقلیت سنگ می‌اندازد نگفتم که اقلیت اشکال‌تراشی می‌کند در صورت‌جلسه جمله مضبوط است و هیچوقت بنده در حرفم توهین به هیچ کس نکردهام من دارای

یک تربیتی هستم که هیچوقت بخودم اجازه نمی‌دهم به کسی توهین کنم (احسنت) مطلقاً و این را گمان می‌کنم عملاً نشان دادهام و علت اینکه بنده همان موقع به فرمایش ایشان اعتراض کردم این بود که بنده خودم را مشمول چنین فرمایشی نمیدانم که چنین حرفی از دهان بنده در بیاید به این علت و برای اصلاح فرمایشات ایشان بود که این مطلب را عرض کردم و اما جناب آقای رامبد فرمایش فرمودند که اختیارات تام بدهند به وزیر دارایی من فکر می‌کنم اعطای یک چنین اختیاری برخلاف قانون اساسی باشد (رامبد - پس رأی ندهید تشکر می‌کنم از یادآوری شما) بنابراین اگر هم ایشان چنین پیشنهادی بدهند ما به سهم خودمان برای احترام به قانون اساسی شدیداً مخالفت خواهیم کرد و اما راجع به پیشنهاد جناب آقای نیری خود پیشنهاد دهنده توجه فرمودند آقای وزیر دارایی هم توضیح دادند گفته شده است که این پیشنهادات، پیشنهادات واردی بوده است از نظر اصلاح امور مالیاتی ولیکن جایش در این مختصر لایحه نبود و از لحاظ اجرای قانونی که ما پارسال برای یک سال تصویب کرده بودیم و ضرورت دارد که ما یک جوازی بدهیم که آن قانون را دولت یک سال دیگر اجرا بکند گنجاندن در یک چنین قانونی صحیح نیست و أن پیشنهادات ایشان این است که در یک قانون دائمی به تصویب برسد و من فکر می‌کنم این هم در جهت احترام به پیشنهاد ایشان بوده است و وعدهای که آقای وزیر دارایی داده است ایشان را قانع کرد اما راجع به مخالفت این لایحه به خصوص بندهای پ و ت با مواد ۹۶ و ۹۱ آییننامه چندین بار توسط ناطقین محترم به عرض رسید آقای وزیر دارایی هم توضیح دادند که این قسمت از قانون با وجود این که مربوط به پیشهوران نیست ولیکن مربوط به مالیات است و جنبه ارفاق نسبت به مالیات دهندگان دارد دولت خواسته است که مچ یک عده‌ای که بیدلیل به موجب مقررات غلط قبلی بسته شده است و ناراحت هستند با این دو قسمت باز بکند و مردم را راحت کند با وجود این پیشنهاد جناب آقای کیهان یغمایی بسیار متین و صحیح بود و در این جور موارد قطع کردن امر در حدود اختیارات و وظایف ریاست مجلس است و مسلماً ایشان فرمایشات قاطع خودشان را در این باره مرحمت خواهند کرد ولیکن باز هم عرض می‌کنم حین رسیدگی به این ماده اگر حذف این دو قسمت را اقایان اقلیت مقتضی میدانند پیشنهاد بفرمایند و یا اگر خواستند به موجب ماده جداگانهای نوشته شود از نظر فرم قانون‌نویسی پیشنهاد بفرمایند ولیکن یک لایحهای که همینطور که عرض کردم جنبه ارفاق دارد جنبه تسهیل وصول مالیات را دارد که هم مؤدی بهرهمند می‌شود و هم دولت استدعا دارم موجب تأخیر انجام کار نشوید مطالب کلی فرمودند راجع به احترام به قانون اساسی بنده باز هم عرض می‌کنم ما همه به قانون اساسی احترام می‌گذاریم و یک چیز را می‌خواستم عرض کنم مطالب محترم و عناوین محترمی که در این مملکت هست اگر زیاد این مطالب را خارج از حدود لزوم عنوان بکنیم خود آن یک قدری هتک احترام به آن مقامات است ما همه ایمان به مذهب داریم ایمان به خداوند داریم ایمان به کشور ایران داریم ایمان به قانون اساسی داریم ایمان به رژیم سلطنت داریم اگر قرار باشد در تمام موارد در مارد کوچکی مثل این لایحه کم اهمیتی یک چنین مطالبی را عنوان کنیم مثل این که قدری به همین مقامات و مقدسات خودمان نمی‌گویم بیاحترامی کردهایم ولیکن کم توجهی کردهایم باید هر عنوانی هر قانونی هر مطلبی به جای خود بیان شود این که هر آن می‌فرمایید قانون اساسی محترم شمرده نشده است این یک قدری بیلطفی است به چاکر حقیر که من هم متولی این قانون اساسی هستم و به آن ایمان دارم استدعا می‌کنم همینطور که فرمودید ما احترام به این مجلس باید بگذاریم باید احترام به قانون اساسی بگذاریم و افکار عمومی متوجه صحبتهای ما است اگر خدای نکرده یک شخصی که درجه فهمش محدود است این فرمیاشات شما را بشنود خدای نکرده ممکن است تصور بکند که ما کاری خلاف قانون اساسی کردهایم به شهادت تمام اعمالی که در این مجلس انجام پذیرفته است این بیلطفی را درباره اکثریت نفرمایید (حبیبی - این کارها از جمله کارهایی است که در زمانی انجام گرفته که

آقای رامبد نماینده مجلس بوده ولی در دو سال اخیر چه کارهایی انجام گرفته) و اما راجع به طرز تشکیل کمیسیونها جنابعالی در ادوار قبل هم وکیل مجلس بودهاید و در این دوره هم وکیل مجلس هستید و این کارمندان مجلس این دوره را دیدهاند و ادوار قبل را هم دیدهاید و خیلی از وزرایی که در این دوره هستند در ادوار گذشته هم وزیر بودهاند و یا به عنوان معاون و مدیر کل به مجلس آمدهاند اینها باید شهادت بدهند که ایا در این دوره کمیسیونها مرتبتر تشکیل می‌شود یا در ادوار پیش اینها باید شهادت بدهند حجم کاری که در کمیسیون‌ها در این دوره انجام می‌شود بیشتر است یا در ادوار قبل (مرتضوی - دقتی که الان می‌شود نظیر نداشته است) اینها باید شهادت بدهند و خود جنابعالی باید شهادت بدهیدی دقت عملی که در این دوره انجام می‌پذیرد بیشتر است یا درادوار قبل (مهندس صائبی - قابل مقایسه نیست) این است که جناب آقای رامبد بنده استدعا می‌کنم توجه بفرمایید لوایحی را که دولت می‌آورد به این مجلس اغلب اوقات با یک دقت خاصی در کمیسیونهای این دوره رسیدگی می‌شود و اغلب از ماده اول تا ماده آخر اصلاح می‌شود این بیانصافی است که بفرمایید همکاران شما وظیفه خودشان را انجام نمی‌دهند اما اگر دیروز دو کمیسیون تصادفاً تشکیل نشد باید توجه داشته باشید عده زیادی از وکلای کردستان و کرمانشاهان به کردستان و کرمانشاه رفتهاند وعده از وکلا به تبریز رفتهاند وکلای خراسان دیروز به واسطه این که استاندار جدید خراسان به مأموریت خود برمیگذشت ضرورت داشت که نمایندگان خراسان اشکالات حوزه انتخابیه خودشان را به استاندار جدید خراسان اظهار بدارند و برای حوزه انتخابیه خودشان با استاندار ملاقات داشتهاند و این تصادفی بوده است که در یک روز بخصوص دو کمیسیون تشکیل نشده است اما شما فکر نمی‌کنید که انجام دادن کار حوزه انتخابیه دیدن استاندار از وظایف اصلی یک وکیل مجلس است ما باید به احتیاجات حوزه انتخابیه خودمان رسیدگی بکنیم (دکتر مهندس بهبودی - مگر تشریفات بالاتر از کار است) وکیل مجلس یکی از وظایف اصلیاش این است که نظارت برکار و انجام وظیفه مأمورین دولت بکند وکیل مجلس و سناتور باید استاندار حوزه انتخابیه خودش را به بیند و دستور بدهد شما نباید وکلای مجلس را از آنجا وظایف خودشان منحرف بکنید باید به حوزههای انتخابیه خودشان به روند نه برای تشریفات برای این که احتیاجات حوزه انتخابیه را به نخست‌وزیر وقت بگویند (صحیح است) (حاذقی - عصبانی نباشید) نه آقای حاذقی این عصبانیت نیست این گفتن حقایق است ما وقتی می‌خواهیم حرفی را با قدرت بگوییم شما حمل بر عصبانیت می‌کنید این یک مطلب اساسی است و با قدرت حرف می‌زنم چرا وقتی که می‌خواهم حرفی را با قدرت بزنم به آن عصبانیت می‌گویید بنده برای این که نشان بدهم که عصبانی نیستم قبل این که تریبون را ترک بکنم استدعا می‌کنم مطالبی که جناب آقای رامبد از لحاظ این که این که توجه نفرمودند بودند به زحماتی که در این دوره کشیده شده است از لحاظ این که توجه نفرموده بودند که کمیسیونهای مجلس با دقت خیلی بیشتر از ادوار قبلی تشکیل می‌شود و ما وظایف خودمن را به بهترین وجه انجام می‌دهیم، تجدید نظری نسبت به این مطالب بفرمایید و باز هم قبل از ترک تریبون بنده استدعایم از مجلس این است که این لایحه که برای طبقه ضعیفی مفید است و اگر هم ۲ بندی خارج از اصل مطلب (مرتضوی - خارج از موضوع نیست ولیکن با اصل مطلب صددرصد تطابق نمی‌کند و خود وزیر دارایی گفت بنده هم عرض می‌کنم ولیکن ضوررت دارد مفید است برای مردم و برای مؤدیان مملکت شما یک ارفاقی به موقع کرده باشید که این پروندههای مالیاتی مختومه به شود و اصل مالیات خودشان را بپردازند با توجه به این مطالب استدعا می‌کنم که بگذارید به این لایحه رسیدگی بکنیم پیشنهاداتی دارید صریحاً مرقوم بفرمایید مجلس رسیدگی می‌کند و رأی می‌دهد و به جز این عرض دیگری نگذاشتم و خیلی متشکرم از توجه نمایندگان (احسنت - آفرین).

رئیس- آقای وزیر دارایی بفرمایید.

دکتر آموزگار (وزیر دارایی) - بنده فقط از این جهت اجازه سخن گفتن خواستم که خدای نکرده توهمی پیدا نشده باشد که دولت خواسته موادی را که به هم ارتباط ندراد در این لایحه تنظیم کرده باشد استنباط ما از موادی

که به هم ارتباطی ندارد این است که مثلاً در لایحه مالیات موادی راجع به استخدام گنجانیده به شود (صحیح است) و چنین چیزی در این لایحه نیست و دیده نشده استدعا می‌کنم توجه بفرمایید که عنوان لایحه راجع به پیشهوران و مقررات تسهیل وصول مالیات است و ماده واحده و بندهای مختلف مراجعه می‌کنند به قانون تسهیل وصول مالیات‌ها مصوب ۲۸/۴/۴۳ یعنی سال گذشته که پیشهور هم یک نوع مؤدی است بنابراین استدعا می‌کنم این که عرض کردم بند پ و ت مربوط به پیشهوران نیست و ناظر به کلیه مؤدیان است دلیل این گرفته نشود که مطلبی است که خارج از حدود لایحه مالیات (احسنت) این مربوط است به لایحه تسهیل وصول مالیات و پیشهور هم یک مؤدی مالیاتی است بنابراین ۴ بند مربوط به پیشهوران است و دو بند هم مربوط به پیشهوران و مثلاً صاحبان مستغلات، خواستم این توضیح را عرض کردم باشم که از نظر دولت کاری برخلاف نشده است که خدای نکرده در تنظیم این لایحه مواد نامربوط گنجانیده به شود و این مربوط است به وصول مالیات و لایحه سال گذشته هم که این لایحه به او مراجعه می‌دهد کاملاً همین است.

رئیس- آقای رامبد بفرمایید.

رامبد- مطالبی که در آخر صحبت جناب آقای خواجهنوری فرمدند من متوجه شدم که ضمن صحبت احساستی شدند و الا توجه دارند که ما همیشه باید به قانون اساسی احترام بگذاریم (احسنت).

رئیس - آقای فولادوند بفرمایید.

فولادوند - بنده در تعقیب این همه فرمایشات اگر اجازه بدهید دو جمله عرض کنم والا عرضی ندارم.

رئیس - آقای سیفی مخالفید؟

سیفی - نخیر بنده موافقم.

(نمایندگان - رأی، رأی)

رئیس - نظر دیگری در ماده واحده نیست؟ (اظهاری نشد) پیشنهادات قرائت می‌شود.

(به شرح زیر خوانده شد)

مقام محترم ریاست مجلس شورای ملی

احتراماً پیشنهاد می‌نمایم در بند ث کلمه (مستغلات) بعد از مالیات پیشهوران اضافه شود. عباس روستا

رئیس - آقای روستا بفرمایید.

روستا - عرض شود بنده از صبح نشسته بودم گوش می‌دادم دیدم همه آقایان دل‌شان برای صنعتگران و پشهوران می‌سوزد و از حقوق پیشهوران و اصناف این کشور و از طرف خودم ا محبتهای آقایان نهایت تشکر را دارم (احسنت) و اما خواستم به عرض آقایان برسانم و استدعا کنم که امروز این ماده واحده تصویب به شود برای این که گرفتاریهائی که برای پیشهوران پیش آمده و یک پیشهوری که سالهای متمادی برای پرداخت مالیات به دلیل این که جریمه و زیان دیر کردش بیش از حد مالیات است نمی‌رود به کمیسیون و حاضر نمی‌شود و مالیاتش را پرداخت نمی‌کند و روزبه روز هم بر جرائم و دیرکرد آن اضافه می‌شود بنابراین هم دولت به مالیات نرسیده و هم مؤدی نتوانسته به موقع به رود مالیاتش را بپردازد بنابراین با تصویب این ماده واحده به طور قطع هم دولت مالیاتش وصول شده و هم پیشهران و اصناف از این گرفتاری نجات پیدا می‌کنند و اما چون خود این موضوع مربوط به طبقه ضعیف و پیشهران است بنده خواستم از این موقعیت استفاده کنم و این پیشنهاد را برای اینها دادم که اینهایی که صاحب مستغلات کوچکی هستند و با داشتن دو اتاق یا یک حیاط ده، بیست هزار تومانی که امرار معاش‌شان از این راه است و شاید وسیله تحصیل بچههای‌شان است لااقل این بخشش و گذشت شامل حال آن دسته هم به شود که آنهائی که تا ۳ هزار تومان عایدی‌شان می‌شود از لحاظ جریمه و زیان دیر کرد معاف به شوند (خواجه‌نوری - کجا اضافه شود؟) به بند ث یعنی آخرین بند (مهندس والا - اگر پیشنهاد مرا بخوانند نظر شما تأمین می‌شود)

رئیس- اجازه بفرمایید پیشنهاد آقای مهندس والا هم که در همین زمینه است قرائت شود.

(به شرح زیر خوانده شد)

مقام معظم ریاست مجلس شورای ملی

پیشنهاد می‌نماید که در قسمت (ث) ماده واحده

اصلاح زیر به عمل آید بقایای مالیات (پیشهوران) تبدیل گردد به بقایای مالیات مؤدیان مالیاتی. مهندس والا

رئیس- آقای مهندس والا توضیح بفرمایید.

مهندس والا- نظر جناب آقای روستا نظری است که یک طبقه یا دو طبقه مشمول این ماده به شوند ولی اگر ما می‌گوییم کسانی که مالیات می‌دهند در حدود سی هزار ریال اینها طبقه خرده پای این مملکت هستند بنابراین رقم زیادی نیست که مورد مطالبه قرار می‌گیرد اگر این معافیت از جریمه و زیان دیر کرد مشمول آنها به شود من خیال می‌کنم به طبقات مختلف دیگر کمک به شود مگر این که بگوییم مالیات پیشهوران همانطور که اشاره فرمودید یک طبقه خاصی است ایشان میفرماییند کسانی که مستغلات دارند در باره مستغلات هم این نظر را بگیریم صحیح است وقتی قانون میگذرانیم چرا استثنا قائل به شویم این را تعمیم می‌دهیم به جای مالیات پیشهوران اشاره می‌کنیم یا عنوان می‌کنیم مالیات مؤدیان مالیاتی که سیهزار ریال مالیات می‌دهند خوب ممکن است فلان طبیب درجه ۵ هم باشد یا شامل فلان مشاغل آزاد هم باشد یا سایر کسانی که در این حد مالیات می‌دهند چون مالیات ۳۰ هزار ریال مربوط به طبقهای است که درآمد کمتر دارند می‌شوند مورد توجه قرار بگیرد تنها اختصاص به پیشهور ندارد حالا بسته به نظر جناب آقای وزیر دارایی و اکثریت است اگر این را تصویب بفرمایید نظر جناب آقای روستا خیال می‌کنم ملحوظ شده است و اگر آن پیشنهاد مورد موافقت قرار بگیرد طبعاً پیشنهاد آقای روستا هم ممکن است مشمول همین نظر قرار بگیرد.

مرتضوی - بنده با پیشنهاد موافقم چون پیشنهاد خوبی است و باعث تشویق می‌شود.

آقایان - بنده مخالفم.

رئیس - آقای آقایان با پیشنهاد مخالفید بفرمایید.

فلیکس آقایان - بنده خیلی متأسفم ولی مجبورم با این دو پیشنهاد مخالفت بکنم هر دو خلاف اصل است ما اینجا می‌خواهیم قانونی را بگذرانیم که یک ارفاقی راجع به پیشهوران به شود اول بایستی مطالعه کرد که تشخیص مالیات پیشهور چطوری است، می‌روند وضعیتش را می‌بینند یک مالیاتی برایش تعیین می‌کنند او هم می‌رود چانه می‌زند بالاخره به یک حد نصابی می‌رسد بعد هم می‌گوید طبق سابقه باید پرداخت به شود یعنی سال آینده باید یک قدری بیشتر و بیشتر. ما می‌خواهیم به این طبقه ارفاق بشود ولی بیاییم تمام اصول مالیاتی را بهم بزنیم؟ مستغل که یک چیز معین و مشخصی است و مالیات مقطوع دارد چرا برای صاحبان مستغلات ارفاق بکنیم؟ و چرا تبعیض قائل به شویم؟ (صحیح است) همین صاحب مستغلی که در رأس موعد رفته مالیاتش را پرداخت و آن شخص که مالیات را نپرداخته ما اگر اینطور بخواهیم عمل بکنیم، ما مردم را تشویق به قانون شکنی می‌کنیم من معتقد نیستم که این موضع را الآن مطرح بکنیم و من استدعا می‌کنم از جناب آقای مهندس والا و جناب آقای روستا که این را بگذارید در لایحه اصلی مالیات و صاحبان مستغلات را تشویق نکنید که قانون‌شکنی بکنند برای این که مشخص و معین است که مالیات را نپردازند اگر نپرداختند حتماً بای دجریمه شوند (صحیح است) درست نیست که ما همه جا ارفاق بکنیم آخر به چه دلیل؟ (صحیح است) پس آن وقت کی می‌رود وظیفه ملیاش را انجا بدهد و قانون را اجرا بکند؟ همه می‌گویند ده سال ندادی خوب حالا بیا بده بخشیدیم، از فردا بنده نمی‌روم بدهم و صبر می‌کنم تا ده سال دیگر یک لایحه دیگری بیاید اگر زنده مانده و اگر یک همچون وزیر دارایی و یک چنین مجلسی خواست عنایت بکند همه را می‌بخشد (احسنت).

رئیس - آقای مرتضوی بفرمایید.

مرتضوی - فرمایشاتی که همکار عزیز جناب آقای آقایان از نظر اصول فرمودند منطقی است و هیچ منطقه قوی هم نمی‌تواند فرمایشات ایشان را رد کند (فولادوند - به غیر آنچه که حالا می‌خواهید بفرمایید اقوی است) ولی عرض کنم حضورتان که حقیقتاً راجع به قانون مالیات بردرآمد و وجود اینهمه تصویبنامههایی که به قول جناب آقای رامبد در کمیسیونها مانده و یک جنگ بزرگی که ما برای وصول مالیات بردرآمد در مملکت ترتیب دادهایم که خود وزارت دارایی هم از اجرایش عاجز است و در آن درمانده است خود

یک بنیه قوی است که اصولاً قانون مالیات بردرآمد و مطالباتی که از مردم بابت مالیات بردرآمد داریم بر هیچ اساس منطقی نیست به همین دلیل است که ما مرتب قانون توافق می‌آوریم اگر یک مالیاتی براساس صحیح تشخیص شده باشد و قابل وصول باشد اصلاً و منطقاً توافق معنی ندارد ولی چون خو دستگاه متلفت می‌شود که در تشخیص مالیاتها یا به علت عدم امکان برای دستگاه اجرائی یا عدم رسایی قوانین یا عدم رشد کافی در تشخیص مالیات از طرف خود مردم متوجه می‌شوید که لاعلاج بایستی برای رفع برخی از مشکلات همیشه یک قوانینی بیاورید که به نص صریح فرموده همه وزرائ جنبه ارفاقی دارد و خود همین لایحه هم اسمش تسهیل وصول است که ما اشخاص را تشویق می‌کنیم که بیایند مالیات بپردازند یک مسئله اساسی را که بنده می‌خواهم عرض کنم این است که ما آمدهایم مالیات پیشهوران را مقطوع کردهایم و گفتهایم براساس تشخیصی که در سال ۴۲ داده شده است مالیات ۴۳ را بپردازند و براساس سال ۴۳ مالیات سال ۴۴ را بپردازند این یعنی ماتمام مقررات و قوانین مالیات بردرآمد را گذاشتهایم کنار برای این که ارفاقی و تسهیلی به عمل آید بعد آمدیم در اینجا یک موضوعی را متوجه شدیم که هر کس ۳۰ هزار ریال مالیات به او تعلق بگیرد از پرداخت جریمه معاف باشد یعنی شما قبول کردید کسی که درآمدش آن‌قدر هست که سیهزار ریال مالیات به او تعلق بگیرد این را شخصی بدانید که جرایم و زیان دیرکرد و عدم تأخیر مالیات او را ببخشید اگر کسی درآمدش واقعاً در همین حد بود که سه هزار تومان مالیات بدهد ولی پیشهور نبود شما که قوم و خویشی با پیشهور ندارید همه ملت ایران باید از یک میزان معینی بهرهمند شوند اگر قرار شد که شما کسی را که درآمدش در حدودی است که سی هزار ریال به او مالیات تعلق قرار گرفته و پیشهور است جریمه پردازد خوب اگر پیشهور نبود و یک کار دیگری داشت و همینقدر هم مالیات به او تعلق گرفت او را هم معاف کنند ما که جنبه خاصی برای پیشهوران در نظر نداریم این است که بنده با پیشنهادی که جناب آقای مهندس والا فرمودند و بود عامه است موافقم (صحیح است).

رئیس - نسبت به پیشنهاد اقای مهندس والا رأی می‌گیریم خانمها و آقایانی که موافقند خواهش می‌کنم قیام فرمایند (اکثر برخاستند) تصویب شد پیشنهاد بعدی قرائت می‌شود.

(به شرح زیر خوانده شد)

ریاست معظم مجلس شورای ملی

احتراماً پیشنهاد می‌نماید که در سطر اول بند ت بعد از عبارت (هیئت‌های عالی حل اختلاف سابق) جمله مربوط (به پیشهوران) اضافه شود.

با تقدیم احترام - ناصر بهبودی

رئیس - آقای بهبودی بفرمایید.

دکتر مهندس بهبودی - عرض کنم که بنده در این لایحه دو پیشنهاد دادم مربوط به بند پ و ت البته بنا بفرموده جناب آقای خواجه‌نوری حق این بود که پیشنهاد حذف می‌کردم ولی چون در مورد پیشنهاد حذف حق صحبت ندارم این بود که پیشنهاد اصلاح دادم که بتوانم عرایضم را به سمع سروران ارجمند برسانم و استدعا کنم که مورد توجه قرار بگیرد همانطور که جناب آقای وزیر دارایی فرمودند بند پ و ت مشمول پیشهوران نیست و عام است (یک نفر از نمایندگان - شامل پیشهوران هم هست) شامل پیشهوران و غیره است ولی بحث سر همین و غیره است چه فرق است بین کسی که پیش آگهیش قطعی شده آمده مالیاتش را پرداخته جرایم دیر کرد هم داشته آمده پرداخت کرده ولی یک گردن کلفتی توجه به دستور شما نکرده و جریمهاش را نپرداخته حالا شما اجازه می‌دهید که باز از نو دبه بکند و طبق این لایحه که می‌خواهید به تصویب مجلس برسانید می‌آید ادعا می‌کند خیال می‌کنید تصور می‌کنید سه هفته دیگر که شما می‌خواهید لایحه مالیات بردرآمد کلی را تقدیم مجلس شورای ملی کنید راه فرار از مالیات در آن لایحه شاید باز پیشبینی شده باشد این است که استدعا می‌کنم موافقت بفرمایند بند ت و پ یا به طور کلی حذف به شود یا همانطور که بنده استدعا کردم و بنده پیشنهاد کردم کلمه پیشهوران اضافه شود یعنی فقط شامل پیشهوران به شود و مشمول عام و غیره نباشد چه بسا اگر مشمول عام

و غیره بود فوریت این لایحه تصویب نمی‌شد در آن صورت ممکن بود آقای دکتر آموزگار که احتیاج پیدا کنیم ببینیم صورت کسانی که مالیات دولت و جرایم دولت را تابه حال ندادهاند و بدهی‌شان قطعی شده اینها چه کسانی هستند و مالیات اینها در چه میزانی است که شما آمدید تقاضای این معافیت را کردید.

رئیس - آقای وزیر دارایی بفرمایید.

دکتر آموزگار (وزیر دارایی) - بنده خواستم به استحضار آقایان محترم برسانم که اولاً پیشنهاد جناب آقای مهندس والا را که بنده سکوت کردم و تصویب هم شد (مهندس والا - تشکر می‌کنم) بنده هم تشکر می‌کنم، هم مفید است و هم مضر به همین جهت تابع نظر مجلس شدم مفید است از این نظر که گفتم اگر ظرف سه ماه مالیات‌های معوقه را بپردازند به خزانه دولت کمکی می‌شود از این نظر مفید است و بنده نمی‌توانستم با این قسمت مخالفتی بکنم، مضر است از این نظر که دلسرد می‌کند مؤدیانی که قبلاً به موقع خود وظیفه خود را ادا کردند و مالیات خودشان را پرداختند و آنها که این وظیفه خودشان را انجام ندادند و تأخیر کردند و مشمول زبان دیر کرد شدند با این بندی که تصویب فرمودید اینها را معاف کردید از این نظر مضر بود ولی هر دو جنبه فکر بنده چون توازنی داشت سکوت کردم که هر چه مجلس تصمیم بگیرد اطاعت می‌کنم و اطاعت هم خواهم کرد (دکترالموتی - وقتی جنبه عام پیدا کرد بهتر است) تفاوت این است که پیشهوران صد و چهل هزار نفر هستند از دویست هزار نفر مؤدیان مالیاتی مثلاً آن پیشنهادی که تصویب فرمودید شامل دکترهای طب هم می‌شود دکترهای طب در این مملکت از هزار و پانصد نفر تجاوز نمی‌کنند فرق بین صد و چهل هزار نفر قائل شدیم ولی اگر یک دکتری که می‌بایست مالیاتش را به موقع بدهد و نداده بنده دلیلی نمی‌بینم که اینها که عدهشان از هزار و پانصد نفر بیشتر نیست و شاید هزار نفر پرداختهاند و پانصد نفر نپرداختند آنها هم به همین ترتیب استفاده کنند مع‌هذا بنده سکوت کردم اطاعت کردم و صحبت نکردم (آفرین) و این فرق است بین پیشهور و سایرین که مشمول کردید ولی مطلبی که پیشنهاد فرمودید خواستم در کمال فروتنی خدمت جناب اقای مهندس بهبودی عرض کنم که فرق است بین پیش‌آگهی قطعی شده و مالیات قطعی شده هرگز نظر دولت بر این نبود که بیاید مالیاتهای قطعی شده را ببخشد و برگرداند به هیئت‌های حل اختلاف اگر توجه بفرمایید اینجا در بند پ نوشته پیش آگهی قطعی شده نه مالیات قطعی شده پیش آگهی موقعی قطعی می‌شود که مؤدی ظرف یک ماه اعتراض نکند یعنی هنوز مالیات این شخص از طرف هیئت حل اختلاف قطعی نشده ما به هیچ وجه نمی‌خواهیم مالیاتهای قطعی شده را دوباره برگردانیم به کمیسیون که فرمودید مالیات شرکتهای بزرگ وغیره ابداً اینطور نیست پیش آپهی که برای یک مؤدی صادر کردند که شما باید بیایید صدهزار تومان بپردازید ای نشخص ظرف یک ماه حق دارد به آن پیش‌آگهی اعتراض کند حالا یا مریض بوده یا مسافر اعتراض نکرده این پیش‌آگهی قطعی شده این فرق است مالیات قطعی شده را ما نمی‌بخشیم مع‌هذا تابع نظر مجلس هستم بنده عرض کردم که ظلم شده به یک عده از مؤدیان پیش‌آگهیهایی صادر شده و چون اعتراض نکردهاند قطعی شده می‌خواهند به اجرا بگذارند این است که ما گفتیم به رود به کمیسیون حل اختلاف مع‌هذا تابع نظر اکثریت هستم راجع به بند ت که مربوط به جرائم مالیاتی است بنده عرض کردم در قانون مالیات بردرآمد سال ۳۵ بخشودگی جرائم در اختیار وزیر دارایی بوده و بعد به موجب قانون تسهیل وصول این اختیار گرفته شده و همانطور که به عرض آقایان رساندم در واقع یک تسهیلی قائل شدند چون طبق قانون تسهیل وصول یک مرحلهای شده اگر در این یک مرحله اشتباهاتی کردند به واسطه شتابزدگی علاوه بر این که اصل مالیات قطعی شده و قابل رسیدگی استینافی نیست جرائمی هم هست و این جرائم بسیار زیاد است بنابراین تقاضائی که طبق بند ث شد این بود که برای رفع تبعیض جرائمی که در یک مرحله قطعی شده است این را اجازه بدهند که در مرحله استینافی هم رسیدگی به شود و رفع تبعیض شده باشد و شامل آییننامه کلی قانون مالیات بردرآمد سال ۳۵ باشد این هم ناظر بر پیشهور است و هم ناظر بر سایرین.

رئیس - آقای مهندس بهبودی بفرمایید.

دکتر مهندس بهبودی - با توضیحاتی که آقای دکتر آموزگار دادند و با اعتمادی که به ایشان داریم هر دو پیشنهادم را پس می‌گیرم.

رئیس - پیشنهاد بعدی قرائت می‌شود.

(به شرح زیر خوانده شد)

ریاست محترم مجلس شورای ملی

پیشنهاد می‌شود در بند پ از قسمت ۵ بعد از جمله (که مالیات آنها پرداخت شده است) عبارت ذیل (همچنین پیشهورانی که در اثر پیشامدی عایدات‌شان از سال قبل کمتر شده) اضافه شود. دکترصاحب‌قلم

رئیس - آقای دکتر صاحب‌قلم بفرمایید.

دکتر صاحب‌قلم- بنده در تعطیلات مجلس که در رضاییه بودم یک عده از پیشهوران به من مراجعه کردند و با این که مالیات‌شان هم قطعی شده بود و خود پیشکاری استان هم شاهد این قضیه بود که آن در بساط نداشتند که بتوانند مالیات بدهند حتی در مورد بعضی‌ها ما خودمان پول جمع کردیم و این مالیات را پرداختیم الان هم یک تلگرافی به عنوان جناب اقای مهندس ریاضی رئیس محترم مجلس شورای ملی و رونوشت خدمت جناب آقای دکتر آموزگار رسیده استدعا دارند چون مالیات بردرآمد گرفته می‌شود و اشخاصی که واقعاً متضرر شدهاند به واسطه پیشامدی چون یک کاسب جزء ممکن است با دو سه ماه مریض شدن به کلی هستیش را از دست بدهد بنابراین بنده پیشنهاد مکردم یک عبارتی بعد از جمله «که مالیات آنها پرداخت نشده است» اضافه به شود که اینها هم که درآمدشان از سالهای قبل کمتر است آنها هم به رود به هیئت حل اختلاف که اگر آنها واقعاً تشخیص دادند که درآمد اینها کم شده درباره آنها نیز تسهیلاتی فراهم کنند.

رئیس- آقای قوام صدری بفرمایید.

قوام‌صدری (معاون وزارت دارایی) - با اجازه مقام محترم ریاست بنده ناچارم به این که عرض کنم توجه نماینده محترم بسیار به جا بود و حقاً باید حمایت به شود از آن دستهای که واقعاً ضرر کردهاند و این مطلب از مطالبی بود که جناب آقای مهندس والا هم اینجا فرمودند و ما را راهنمایی کردند به این که در طرحهای آینده راجع به این کار فکری بکنیم، می‌خواستم عرض کنم این پیشنهادشان عیناً مثل این می‌ماند که تمام کار مالیات قطعی پیشهوران را برگردانیم به صورت مالیات غیرقطعی به این معنی اگر قرار باشد در کار پیشهور رسیدگی به شود و باز سروکارش بابنده بیفتد که بنده مأمور وصول مالیات هستم و من دوباره همه کارها را از نو شروع کنم و او مدعی به شود که من ضرر کردهام و پرونده را دوباره به کمیسیون حل اختلاف بفرستم مثل این است که ما موضوع پیشهوران را از قانون مالیات بردرآمد حذف کردهایم، یعنی همین یک جملهای که اضافه می‌فرمایند مثل این است که پیشهوران را از قانون مالیات بردرآمد و آن مزایایی که برای او قائل شدهایم حذف کنیم و اینها را برگردانیم به صورت اول و به صورت یک تاجر عمده رسیدگی کنیم، یعنی بیاید در کمیسیونها، چون تمام این تسهیلات برای این بود که در کار پیشهوران دیگر رسیدگی نکنیم و بگوییم هر کس هر چه پارسال داده امسال هم ما بگیریم، در غیراین صورت همه اینها ادعا خواهند کرد که ما ضرر کردیم و بنده استدعا می‌کنم با توجه به این که این پیشنهاد بر حسب ظاهر برای کمک به چند نفر انگشت‌شمار است کار عموم پیشه‌وران را دچار مشکل می‌کند بنده استدعا می‌کنم آقای دکتر پیشنهادشان را مسترد بفرمایند و پیشهورانی که واقعاً محقق شود ضرر کردهاند و کاری ندارند و امکان پرداخت ندارند اینها در حکم معسرند و هیچ طلبکاری زورش به معسر نمی‌رسد، این است که استدعا می‌کنم پیشنهادتان را پس بگیرید.

رئیس - آقای دکتر صاحب‌قلم بفرمایید.

دکتر صاحب‌قلم - اگر جناب آقای وزیر دارایی قول می‌دهند در این لایحه جدیدی که می‌آورند فکری هم برای این طبقه بکنند بنده پیشنهادم را پس می‌گیرم.

رئیس- نظر دیگری نیست؟(اظهاری نشد) در کلیات آخر لایحه نظری نیست؟ آقای معتمدی بفرمایید.

معتمدی - بنده قبلاً اسم نوشته بودم چون جنابعالی

مسافر هستید و مجلس هم خسته شده است و بنده مطالب مهمی دارم می‌گذارم در لایحهای که بعداً دولت می‌آورد صحبت خواهم کرد (احسنت)

رئیس - آقای فولادوند بفرمایید،

فولادوند- با در نظر گرفتن این که مقام محترم ریاست وظیفه فوری دارند بنده مطالبم را مختصر عرض می‌کنم عرض کنم بنده با اعتماد کاملی که به جناب آقای دکتر آموزگار وزیر دارایی دارم این صحبتهایی که پیش می‌آید در کلیات اول و مواد به عقیده بنده هر صحبتی که انسان بخواهد بکند در مواد می‌تواند کلیات اول یک نظریاتی است که اصولاً هیچوقت به بلند شدن صدا نمی‌بایستی برسد نظری است که ماینده می‌دهد این را گذاشتهاند برای راهنمایی دولت و اگر حرفی هست در ماده واحده بحث می‌شود بعد هم به رأی گذاشته می‌شود حرف منطقی‌تر برنده است این خیلی ساده است و یک نکاتی بود اینجا ضمن صحبتهای نمایندگان محترم و جوابهای دولت به نظر ارادتمند رسید که با کمال اختصار عرض بکنم اینها بیشتر جناب آقای خواجهنوری صحبتهایی که پیش می‌آید راجع به تشخیص مأمورین تعیین مالیات است و بنده برای این که واقعاً یک ارادت به جا و به حقی به جناب آقای دکتر آموزگار دارم و این روی احساساتم نیست روی عقل است و بنده دیدهام ایشان همیشه جانب نصف و عدالت را نگهداشته و با قدرت اجرا می‌کنند این توصیه خالصانه را بنده عرض می‌کنم که ان‌شاءالله ایمدوارم ملت ایران به بینند در دوره وزارت دارایی حضرت مستطابعالی مأمورین تشخیصتان عرض می‌شود که آن اندازه از وجدان‌شان را که گاهی خدای نخواسته در منزل گذاشته بودند صبح که راه می‌افتادند آن را بردارند و تشخیص را صحیح بدهند که این همه کشمکش برای دولت و ملت و کسبه و مؤدی و فلان و آن کس که بخواهد حتی فرار کند پیش نیاید این بحث دهها سال است در ایران است و واقعاً و انصافاً بنده توقع ندارم که حضرتعالی بتوانید در همین دوره وزارت خودتان صددرصد ای نموضوع را علاج کنید متأسفانه. گفت سعدی به روزگاری دردی یا عشقی نشسته بردل - بیرون نمی‌توان کرد الا به روزگاران ولی امیدوارم که در دوره تصدی وزارت دارایی حضرت مستطاب عالی این پورسانتاژ اصلاح روحیه مأمورین تشخیص خیلی بالا به رود عرض دیگری ندارم.

رئیس - آقای پاینده بفرمایید.

پاینده - بنده به احترام این که شما مسافرید عرضی ندارم.

رئیس- حالا به لایحه با اصلاحاتی که در آن به عمل آمد رأی می‌گیریم خانمها و آقایانی که با لایحه با اصلاحاتی که به عمل آمده موافقند خواهش می‌کنم قیام فرمایند (اکثر برخاستند) تصویب شد لایحه برای اظهار ملاحظات به مجلس سنا فرستاده می‌شود. آقای وزیر دارایی بفرمایید.

دکتر آموزگار (وزیر دارایی) - بنده خواستم که از مقام محترم ریاست مجلس شورای ملی و کلیه نمایندگان محترم تشکر و سپاسگزاری کنم که با مداقه کامل و رسیدگی دقیق این لایحه را امروز تصویب فرمودند و بنده هم وظیفه خودم میدانم و قول می‌دهم که در بهبود وضع وصول مالیات آن طور که بتوانم کوشا باشم (احسنت - احسنت)

۶-تقدیم یک فقره لایحه به وسیله آقای معاون وزیر کشور

رئیس - آقای سراج حجازی بفرمایید.

سراج حجازی (معاون وزارت کشور) - به طوری که خاطر محترم نمایندگان مستحضر است در مؤسسات مختلف پلیس امی موجود است مثلاً در راهآهن، هواپیمایی و گمرکات، دولت برای یکنواخت کردن مقررات اینها و تمرکز دادن کارهایشان لایحهای تنظیم کرده است که این لایحه را تقدیم مقام ریاست می‌کنم.

رئیس - به کمیسیونهای مربوط ارجاع می‌شود.

۷-اعلام وصول یک فقره لایحه قانونی ز مجلس سنا

رئیس - لایحهای است از مجلس سنا رسیده برای اطلاع مجلس شورای ملی قرائت می‌شود.

(به شرح زیر خوانده شد)

ریاست محترم مجلس شورای ملی

گزارش کمیسیون شماره ۲ در خصوص لایحه شماره ۲۵۹۹/۱۶۳۶-۱۲/۲/۱۳۴۴ دولت راجع به مجازات افسران و کارمندان و افراد نیروهای مسلح

شاهنشاهی و ژاندارمری و شهربانی که به اموال دولتی خسارت وارد می‌آورند که ضمن مرقومه شماره ۲۷۹۶۹/۴۱۳ ل ق-۱۲/۴/۱۳۴۴ از آن مجلس محترم به مجلس سنا ارسال شده بود در جلسه روز دوشنبه ۲۴ آبان ماه ۱۳۴۴ مطرح و به تصویب مجلس سنا رسید اینک لایحه قانونی مزبور که اصلاح شده به پیوست ارسال می‌شود.

رئیس مجلس سنا - مهندس شریف‌امامی

رئیس - چون در این لایحه اصلاحاتی به عمل آمده با اجازه خانمها و آقایان به کمیسیونهای مربوط فرستاده می‌شود نظر کمیسیونها بعداً در مجلس مطرح خواهد شد.

۸-قرائت دستور و تعیین موقع جلسه آینده - ختم جلسه

رئیس - دستور جلسه آینده قرائت می‌شود.

(به شرح زیر خوانده شد)

دستور جلسه ۲۱۵

روز پنجشنبه ۲۷ آبان‌ماه ۱۳۴۴

گزارش شور دوم لایحه اصللاح ماده ۴۳ قانون استخدام نیروهای مسلح شاهنشاهی شماره چاپ ۱۵۵۸

گزارش شور دوم لایحه راجع به فارغالتحصیلان آموزشگاه عالی درجه‌داری نیروی هوایی شاهنشاهی. شماره چاپ ۱۵۵۹.

رئیس - با اجازه خانمها و آقایان جلسه امروز را ختم می‌کنیم جلسه آینده ساعت ۹ صبح روز پنجشنبه خواهد بود.

(در ساعت بیست دقیقه بعدازظهر جلسه ختم شد)

رئیس مجلس شورای ملی - مهندس عبدالله ریاضی

سؤال

ریاست محترم مجلس شورای ملی

خواهشمند است مقرر فرمایید به جناب آقای وزیر آموزش و پرورش اطلاع دهند در جلسه علنی حاضر و به سؤال زیر پاسخ دهند:

۱-وزارت آموزش و پرورش مفاد تصویب‌نامه شماره ۴۱۴۹۶-۲۰/۷/۴۲ را اجرا نموده است یا خیر؟

۲-اگر اجرا نموده است در چه تاریخ و طبق کدام مجوز قانونی بوده است؟ دکتر مبین