مذاکرات مجلس شورای ملی ۲۴ دی ۱۳۲۳ نشست ۹۲
| مجلس شورای ملی مجموعه قوانین دوره قانونگذاری چهاردهم | تصمیم‌های مجلس | قوانین بودجه مصوب مجلس شورای ملی |
| نمایندگان مجلس شورای ملی دوره قانونگذاری چهاردهم |
دوره چهاردهم قانونگذاری
مشروح مذاکرات مجلس ملی دوره ۱۴
جلسه: ۹۲
صورت مشروح مجلس روز یکشنبه ۲۴ دی ماه ۱۳۲۳
فهرست مطالب:
۱- تصویب صورت مجلس
۲- اظهارات آقای سنندجی و پاسخ آقای وزیر مشاور
۳- مذاکره در دستور
۴- بقیه شور و مذاکره در گزارش کمیسیون بودجه راجع به بقیه مواد قانون دو دوازدهم
۵- موقع و دستور جلسه بعد- ختم جلسه
مجلس یک ساعت و پنجاه دقیقه پیش از ظهر به ریاست آقای سید محمدصادق طباطبایی تشکیل گردید.
صورت مجلس روز پنجشنبه ۲۱ دی ماه ۱۳۲۳ را آقای طوسی (منشی) قرائت نمودند.
اسامی غائبین جلسه گذشته که ضمن صورت مجلس خوانده شده:
غائب با اجازه: آقای منصف
غائبین بی‌اجازه: آقایان: فرمانفرمائیان- ذوالقدر- دکترکشاورز- مؤیدقوامی- نقابت- اخوان- کفایی- عامری- آصف- امیرابراهیمی- تولیت- تیمورتاش- بوشهری- سلطانی- سیدضیاءالدین- فداکار- بهبهانی- تهرانی- معدل- رفیعی- کامبخش- عدل- مهندس پناهی- تیموری.
۱- تصویب صورت مجلس
رئیس - بعضی از آقایان اجازه خواسته‌اند ولی شاید بعضی‌ها برای نطق قبل از دستور خواسته باشند (همهمه نمایندگان - دستور دستور) اجازه بدهید من عرضم تمام شود آقایان گویا بعضی‌ها شش ماهه به دنیا آمده‌اند (خنده نمایندگان) عرض کردم بعضی‌ها قبلاض اجازه خواسته‌اند معلوم نیست برای چیست یکی یکی می‌خوانم اگر راجع به صورت مجلس است می‌فرمایند. آقای قبادیان.
قبادیان - قبل از دستور.
رئیس - آقای ملک‌مدنی.
ملک‌مدنی - عرضی ندارم.
رئیس - آقای طباطبایی
سید محمد طباطبایی - عرض بنده هم راجع به صورت مجلس است و هم خواستم خواهش کنم که زنگ جلسه را بی‌موقع نزنند…
رئیس - خواهش می‌کنم جلوش را بگیرید (خنده نمایندگان) بفرمایید. آقای بهبهانی
بهبهانی - بنده را غایب بی‌اجازه در صورت مجلس نوشته‌اند در حالی که اغلب آقایان می‌دانند که بنده مریض بوده‌ام و نتوانستم خدمت برسم.
رئیس - اصلاح می‌شود. آقای مجد ضیایی راجع به صورت جلسه است؟ (مجد ضیایی - خیر) آقای دکتر کشاورز راجع به صورت جلسه است؟ (دکتر کشاورز - خیر) آقای فرهودی راجع به صورت جلسه است؟
فرهودی - عرض کنم در جلسه گذشته که راجع به اعتبار آبیاری عرایضی کردم مخصوصاً راجع به خوزستان تذکر دادم و آقای وزیر دارایی در جوابی که دادند این نکته را متذکر شدند که برنامه اصلاح آبیاری جزو تصمیمات دولت هست و این در صورت مجلس قید نشده است. ضمناً یک سوال هم داشتم راجع به علت انحلال دانشگاه جنگ این را هم تقدیم می‌کنم.
رئیس - آقای طوسی
طوسی - بنده هم تذکری را اگر توجه داشته باشید خدمت همکاران محترم می‌خواهم عرض کنم و آن این است که جز آقای فرهودی که متوجه بودند به صورت جلسه و اعتراض‌شان را فرمودند با تذکراتی که مقام ریاست می‌دهند ابداً توجه ندارند بنده الان از آقایان می‌پرسم که بنده چه خواندم؟ هیچ یک از آقایان متوجه نبودند معلوم می‌شود هیچ کس گوش نداده است به صورت جلسه استدعا می‌کنم آقایان قدری توجه بفرمایند تا مطلب حالیشان بشود.
ساسان - آقا اینجا مکتب‌خانه نیست مجلس شورای ملی است.
هاشمی - مکتب‌خانه هم نظمی دارد.
رئیس - آقای دکتر شفق.
دکتر شفق- بنده همان طوری که آقای فرهودی هم فرمودند خواستم استدعا کنم صورت مجلس را طوری بنویسند که پیشنهادها معلوم باشد پذیرفته شده یا نشده و خلاصه یا متن آن را بنویسند بنده می‌بینم بعضی از پیشنهادها به طور ابهام گفته شده است بنده پیشنهادی داده بودم که یک ماهه عیدی کارمندان جزو دولت که همه سال معمول است و داده می‌شود جزء اضافاتی که باید داده شود آن هم به طوری که منظور است داده شود اینجا رد نشده یعنی آقای وزیر این طور به ابهام فرمودند که ممکن است جزو لایحه دو دوازدهم دیگر بیاید بنده البته علاقه دارم این مطلب جزو صورت مجلس باشد که معلوم باشد.
رئیس - در صورت خلاصه نمی‌شود مفصل نوشت ولی البته قبول و رد هم می‌نویسند. آقای فرخ راجع به صورت جلسه است؟
فرخ - بنده یک سؤالی دارم راجع به یک میلیون و نیم پولی است راجع به کنسرسیوم ساختمان تقدیم مقام ریاست می‌کنم اطلاع بدهند که برای جواب حاضر بشوند.
رئیس - آقای اردلان.
اردلان - عرض کنم در صورت جلسه نوشته شده است که یک پیشنهادی که بنده تقدیم کرده بودم چون پیشنهاد خرج بود قرائت نشد و رأی هم گرفته نشده بنده اگر عرض نکنم مثل این است که این پیشنهاد ی که بنده کرده‌ام واقعاً پیشنهاد خرج بوده است البته مقام ریاست مخیر هستند که این پیشنهاد را رأی بگیرند یا نگیرند ولی عقیده بنده این ا ست که پیشنهاد بنده پیشنهاد خرج نبود نهصد و پنجاه هزار تومان در بودجه مملکتی برای هزینه طبع کتاب پیش‌بینی شده است بنده پیشنهاد کردم که این دو تا کتاب آیت‌الله کردستانی حق تقدم داشته باشد این هیچ‌وقت پیشنهاد خرج نیست این است که بنده آن پیشنهاد را برای امروز تجدید کردم که دو مرتبه قرائت بشود.
۲- اظهارات آقای سنندجی و پاسخ آقای فهیمی وزیر مشاور
رئیس - در صورت مجلس که اعتراضی نیست؟(اظهاری نشد) صورت مجلس تصویب شد. آقای سنندجی سؤالی از آقای فهیمی وزیر مشاور داشتید بفرمایید.
سنندجی - عرض کنم موضوع کردستان مدت‌ها است توجه آقایان را جلب کرده است در روزنامه‌جات، محافل، مجالس خیلی صحبت می‌شود در دو سه ماه قبل یک قضایایی پیش آمد که نمایندگان کردستان از دولت وقت آقای ساعد خواهش کردند هیئتی به کردستان اعزام بشود مطالعاتی در آنجا بکنند آن موقع جناب آقای فهیمی که سمت وزارت مشاور را
داشتند و حالا هم دارند به این سمت معین شدند تشریف بردند به کردستان مدتی در آنجا بودند یک ماه و نیم زحمت کشیدند مطالعاتی کردند برگشتند البته انتظار می‌رفت که دولت در این زمینه یک گزارشی تقدیم مجلس بکند و خیلی تأخیر شد و گزارشی به مجلس نرسید بنده خواستم از حضور ایشان استفاده کنم و خواهش کنم نتیجه اقدامات و مطالعات خودشان را در این زمینه برای اطلاع به عرض مجلس شورای ملی برسانند.
وزیر مشاور (آقای فهیمی) - همین طور که آقای سنندجی اظهار فرمودند آقایان دیگر هم مثل آقای اردلان و دیگران کتباً و شفاهاً تقاضا فرمودند که بنده خلاصه‌ای از نتیجه مسافرت خودم را عرض کنم بنده خودم هم مترصد بودم لیکن از یک طرف مجالی برای مجلس به واسطه کارهایی که داشتند پیش نیامد و به علاوه خود بنده هم یک تردیدی داشتم که اگر مسائلی را در لفافه و به طور مجامله و کتمان حقیقت عرض کنم علاوه بر این که اسباب تصدیع آقایان و اتلاف وقت مجلس می‌شود برای مردمی هم که شاید انتظار داشته‌اند در نتیجه‌ای گرفته نشود (صحیح است) و اگر هم بخواهم حقایق را واضح عرض کنم اسباب کدورت و رنجش بعضی از اشخاص فراهم بشود…
سنندجی - اگر نفرمایید خیانت به مملکت شده است ملاحظه اشخاص را نفرمایید.
جمعی از نمایندگان - صحیح است.
وزیر مشاور - ولی البته باز بنده خودم هم همین طور تشخیص می‌دهم که اگر انشاءالله یک بهبودی در وضع زندگانی یک منطقه و یک جماعتی حاصل بشود برای بنده افتخارش خیلی بالاتر است از این که ملاحظه رنجش و کدورت اشخاصی را بکنم (سنندجی - صحیح است - احسنت) بنابراین امروز چون آقایان مسائل دیگری در دستور دارند استدعا می‌کنم اجازه بفرمایند برای جلسه آتیه و چون یک مدتی هم گذشته و یادداشت‌هایی هم دارم آنها را هم حاضر کنم در اول جلسه دیگر خاطر آقایان را مستحضر کنم.
هاشمی - با اسم اشخاص البته. هر کس می‌خواهد باشد.
۳- مذاکرات در دستور
رئیس - هفت هشت نفر از آقایان اجازه نطق قبل از دستور خواسته‌اند (نمایندگان - دستور -دستور) آقای دکتر کشاورز اگر با ورود در دستور مخالفید بفرمایید.
دکتر کشاورز - با این که جلسات مجلس شورای ملی نسبت به سابق زودتر تشکیل می‌شود انتظار عده زیادی از آقایان نمایندگان این بود که فرصت داده شود مطالبی که قبل از دستور لازم است گفته شود و به عرض مجلس شورای ملی برسد گفته بشود و علت مخالفت امروز بنده با ورود در دستور این است که از پریروز ساختمان کاخ دادگستری صد و پنجاه نفر کارگر را بیکار کرده‌اند و از دیروز صبح اصولاً ساختمان کاخ دادگستری در تهران تعطیل شده است و هفتصد و پنجاه نفر کارگر از کار بیکار شده است.
رئیس - آقا راجع به مخالفت با دستور بفرمایید.
دکتر کشاورز - علت مخالفت خودم را با ورود در دستور دارم عرض می‌کنم. و تصور می‌کنم. آقایان تصدیق بفرمایند که هفتصد و پنجاه نفر کارگر روزمزد در تهران بیکار بشود در این وضع سرما و برف به عائله‌شان چه می‌گذرد این است که میل داشتم اجازه بفرمایند قبل از دستور بیایم وضع این کارگران را پشت تریبون عرض کنم و خواهش کنم از هیئت دولت که توجه بکنند چون کمپانی که ساختمان کاخ دادگستری را می‌کند (کمپانی اشکودا) ایرادش این است که هیئت دولت انجام تقاضاهای او را نمی‌کند چون کمپانی اشکودا تقاضاهایی دارد که آنها را مشروع می‌داند و گویا توجهی از طرف هئیت دولت بهشان نمی‌شود به این مناسبت هفتصد و پنجاه نفر کارگر را بیکار کرده و کار تعطیل شده می‌خواستم هیئت دولت توجه بکند و این قدر گشادبازی نشود که یک وقت اشکودا این قدر پول می‌گرفت که به عنوان رشوه برای اشخاص خانه می‌ساخت و حالا این قدر پول نمی‌دهند که هفتصد و پنجاه نفر کارگر بدبخت را بیکار می‌کند و فامیل‌شان بدبخت می‌شوند.
رئیس - رأی می‌گیریم آقایانی که موافقند با ورود در دستور قیام کنند (اکثر برخاستند) تصویب شد.
۴- بقیه شور و مذاکره در گزارش کمیسیون بودجه راجع به بقیه مواد قانون دو دوازدهم
رئیس - بقیه مذاکرات در لایحه بودجه شروع می‌شود پیشنهاد آقای نبوی در جلسه گذشته خوانده شد حالا دوباره می‌خوانند که آقایانی مسبوق بشوند بعد رأی می‌گیریم.
پیشنهاد می‌کنم تبصره ذیل به ماده ۵ اضافه شود:
تبصره - وزارت دادگستری مکلف است تا نیمه بهمن ماه ۱۳۲۳ دادگاه و دادسرای مذکور در قانون مصوب ۱۲ آبان ۱۳۲۳ را تشکیل و موجبات اجرای آن قانون را فراهم نماید دادستان مذکور در آن قانون و لااقل دو نفر از دادیارها از قضات دادگستری خواهند بود. هزینه سال جاری اجرای قانون مرقوم از محل صرفه‌جویی‌های سال ۱۳۲۳ بودجه کل کشور تأدیه خواهد شد و در سال آتی هزینه مزبور جزو بودجه وزارت دادگستری منظور خواهد گشت.
رئیس - توضیح داده‌اند باید رأی بگیریم، چون عده برای رأی کافی نیست پیشنهاد دیگری خوانده می‌شود پیشنهاد آقای اردلان:
این تبصره الحاقیه زیر را پیشنهاد می‌نمایم.
تبصره - وزارت فرهنگ مکلف است از مبلغ ۹۵۰۰۰۰ ریال اعتبار حق‌التألیف و هزینه چاپ کتب که در بودجه منظور است دو کتاب زیر را
اول - تاریخ کردستان جلد اول و دوم
دوم - فرهنگ مردوخ
که هر دو از تألیفات دانشمند آیت‌الله کرستانی مردوخ است در درجه اول به طبع برساند.
رئیس - آقای اردلان
ناصرقلی اردلان - عرض کنم این دانشمند محترم شصت سال عمر خودش را صرف کرده است برای این دو کتاب تقاضایی که بنده از مجلس شورای ملی داشتم این است که یک تشویقی از این شخص بشود (فرهودی - اسم و موضوع کتاب را بفرمایید) عرض کنم در پیشنهاد خواندند شما گوش نکردید حالا توضیح عرض می‌کنم یکی تاریخ کردستان است که در دو جلد است یکی هم فرهنگی است دیکسیونر فارسی به فارسی است و این شخص بسیار زحمت کشیده است شصت سال عمرش را صرف این کار کرده تمنا می‌کنم آقایان موافقت بفرمایند رأی بدهند که چاپ این کتاب‌ها مقدم باشد.
رئیس - آقا این احتیاج به رأی ندارد باید آقای وزیر فرهنگ قبول کنند که نیستند.
پیشنهاد آقای صدرقاضی:
پیشنهاد می‌کنم تأسیس دانشسراهای شبانه‌روزی که ضمن اجرای ماده دوازده قانون تعلیمات اجباری منظور گردیده است عملی شود.
صدرقاضی - بنده پیشنهاد دیگری هم دارم آن را هم بخوانید.
هاشمی - هر دو راجع به فرهنگ است که آقای وزیر فرهنگ نیستند.
پیشنهاد دیگر آقای صدرقاضی:
پیشنهاد می‌کنم به تبصره پیشنهادی آقای اردلان که مورد قبول آقایان وزیر فرهنگ و مخبر کمیسیون بودجه واقع شده عبارت زیر بعد از جمله آموزگاران و مدیران و ناظم‌های قراردادی که تا این تاریخ دارای لااقل ده سال پیشینه خدمت می‌باشند به رتبه آموزگاری پذیرفته می‌شوند«اعم از این که پیمان آموزگاری یا دبیری داشته باشند» افزوده شود.
رئیس - آقای صدرقاضی
صدر قاضی - چون آقای وزیر فرهنگ اینجا نیستند می‌خواهم استدعا کنم جناب آقای وزیر دارایی به این دو پیشنهاد بنده توجه بفرمایند بنده دو پیشنهاد تقدیم کرده‌ام یکی یک اصلاح عبارتی است در مورد آموزگاران وزارت فرهنگ تقدیم کرده بودم و در جلسه گذشته پیشنهاد آقای اردلان مورد قبول آقای وزیر فرهنگ و مخبر کمیسیون واقع شد و عرض کنم موافقت شد که نسبت به آموزگارانی که ده سال پیشینه خدمت دارند آنها به رتبه آموزگاری پذیرفته بشوند ولی حالا یک اشکالی پیش آمده است که تقاعد اشکال می‌کند یک عده آموزگاران هستند که اینها آموزگارند ولی وزارت فرهنگ از نقطه نظر تشریفات با اینها پیمان دبیری بسته است ولی ابلاغ آنها ابلاغ آموزگاری است چون ممکن است اداره تقاعد نسبت به آنها اشکال‌تراشی بکند بنده پیشنهادی تقدیم کرده‌ام و خواستم استدعا کنم از جناب آقای وزیر دارایی موافقت بفرمایند که آموزگارانی که ده سال سابقه آموزگاری دارند گو این که اینها پیمان آموزگاری هم داشته باشند مشمول این ترتیب بشوند یک پیشنهادی دیگری هم بنده دارم راجع به اجرای ماده دو دوازدهم قانون تعلیمات اجباری که وقتی آن لایحه را آورند به مجلس و بودجه آن در حدود بیست و پنج میلیون ریال بود و بنده آنجا پیشنهاد کردم که یک دانشسرای شبانه‌روزی مقدماتی از این اعتبار در مهاباد تأسیس بشود آقای وزیر فرهنگ وقت و مخبر کمیسیون هم قبول کردند تا کنون که چهار ماه از سال تحصیلی می‌گذرد هنوز وزارت فرهنگ اقدامی برای تأسیس دانشسرای شبانه‌روزی در مهاباد نکرده‌اند ولی به عقیده بنده این موضوع بی‌اندازه لازم است زیرا لیسانسیه‌ها و دیپلمه‌های دانشسرا که در تهران مرکز کشور هستند آنها به نقاط دوردست نمی‌روند و دولت هم که درنظر گرفته انشاءالله قانون تعلیمات اجباری را اجرا کند به این جهت لازم است در آنجا دانشسرای شبانه‌روزی قبلاً تهیه بکند که دیپلمه‌های آنجا بتوانند اصول تعلیم و تدریس را یاد بگیرند و انشاءالله به اجرای قانون تعلیمات اجباری برای نقاط دوردست که از فرهنگ بی‌بهره‌اند استفاده برسانند بنابراین خواستم استدعا کنم آقای وزیر فرهنگ هم که تشریف آودند در این مسئله توجه بفرمایند راجع به دانشسرای شبانه‌روزی مهاباد که وزیر فرهنگ وقت در مجلس شورای ملی در نتیجه پیشنهاد بنده قول دادند که تأسیس بشود برای تربیت معلم و آموزگار که آنجا متأسفانه هیچ نیست.
آقای وزیر فرهنگ وقت این قول را به بنده دادند ولی تا کنون که چهار ماه از سال تحصیلی می‌گذرد اقدامی نکرده‌اند و با این که آقای وزیر فرهنگ فعلی هم علاقمندند به علم و دانش و فرهنگ مخصوصاً در نقاط دوردست و این وعده را هم به بنده دادند خواستم در مجلس شورای ملی هم قول بدهند که این کار را عملی کنند.
رئیس - رأی می‌گیریم به پیشنهاداتی که خوانده شد اول پیشنهاد آقای نبوی دو مرتبه خوانده می‌شود و رأی می‌گیریم
(پیشنهاد آقای نبوی مجدداً قرائت شد)
وزیر دارایی - اینجا خدمت خود آقای نبوی عرض کردم این صرفه‌جویی را قبلاً مجلس شورای ملی تکلیف آن را معین کرده است یعنی اضافاتی که به مستخدمین داده می‌شود از محل صرفه‌جوی‌های بودجه است ولی اساساً آقای وزیر فرهنگ اینجا قول دادند که این قانون را اجرا کنند و فرمودند مختصر نواقصی دارد که اگر محتاج پیشنهاد قانونی هم باشد آن پیشنهاد هم خواهد شد بنابراین در آخر سال از افسرانی که مشغول خدمت هستند می‌گذارند در آنجا و این کار را عملی می‌کنند بنده تمنا می‌کنم چون منظور ایشان را آقای وزیر جنگ تأمین کردند این را پس بگیرند به علاوه مشکل است که یک صرفه‌جویی که محلش معین شده است که به چه مصرف برسد حالا ما برایش محل دیگری معین کنیم.
ملک‌مدنی - (به جای مخبر کمیسیون)- بنده می‌خواستم عرض کنم که پیشنهاد آقای نبوی اصولاً صحیح است برای این که قانونی که از مجلس گذشته است باید هزینه و مخارج آن هم داده شود و حالا آقای وزیر دارایی به طوری که اظهار کردند با آقای وزیر جنگ مذاکره کردند که محلی برای تشکیل این دادگاه در نظر بگیرند و احتیاجی هم اگر در این کار دارند رفع کنند و خیال می‌کنم آقای وزیر جنگ نظر آقای نبوی را تأمین کنند زیرا قانونش از مجلس گذشته و حتماً وسایلش را باید دولت فراهم کند.
نبوی - با قولی که آقایان دادند و فرمودند آن دادگاه‌ها تشکیل می‌شود منظور بنده تأمین می‌شود و پس می‌گیرم.
رئیس - به پیشنهاد آقای اردلان رأی می‌گیرم دو مرتبه خوانده می‌شود.
(پیشنهاد آقای اردلان مجدداً خوانده شد)
رئیس - آقای مجد ضیایی
مجد ضیایی- طرز انتشار کتب یک تشریفات مخصوصی دارد یک قوانینی دارد بایددر شورای عالی فرهنگ مطرح شود اجازه بفرمایید آقای وزیر فرهنگ هم موافقت بکنند که این دو کتاب برود به شورای عالی فرهنگ در آنجا مطرح بشود بعد تصویب بشود و طبع بشود (اردلان - رفته است آقا چرا این طور می‌فرمایید) و الا هر وقت کتابی بخواند چاپ کنند آقای فلان می‌آید برای فلان کتاب اقدام می‌کند باید تعمق و تحقیق بشود و یک اشخاصی دانشمندی ببینند بعد طبع بشود.
وزیر فرهنگ (آقای دکتر صدیق)- دو کتابی که تألیف شده است بنابر تقاضای وزارت فرهنگ به توسط آقای آیت‌الله مردوخ در چند سال تألیف شده است و حق تألیف هم در موقع خودش از طرف وزارت فرهنگ پرداخته شده است و حالا آن اعتباری که در بودجه هست تمامش تعهد شده است و متأسفانه از آن مبلغ نمی‌توانیم بپردازیم اگر در بودجه ۱۳۲۴ به اندازه کافی آقایان نمایندگان به ما اعتبار بدهند امیدواریم که بتوانیم اقدام کنیم.
ملک‌مدنی - بنده هم می‌خواستم از آقای اردلان خواهش کنم که چون آقای وزیر فرهنگ تذکر دادند که در بودجه سال آتیه پیش‌بینی خواهد شد خودتان هم که در کمیسیون بودجه هستید بنابراین مورد دارد که تقاضای ایشان را بپذیرید و استرداد کنید برای این که جایش اینجا نیست چون اعتباری که بوده به مصرف رسیده است و حالا هم آخر سال است.
اردلان - بنده قبول می‌کنم که در سال آتیه چاپ بشود.
رئیس - پیشنهاد آقای صدرقاضی خوانده می‌شود و رأی می‌گیریم.
(پیشنهاد اول آقای صدرقاضی راجع به آموزگاران دو مرتبه خوانده شد)
صدرقاضی - این را آقای وزیر دارایی قبول کرده‌اند.
ملک‌مدنی - بنده هم قبول می‌کنم از طرف کمیسیون
رئیس - پیشنهاد دیگر آقای صدرقاضی خوانده می‌شود و رأی می‌گیریم.
(پیشنهاد دیگر آقای صدرقاضی راجع به تأسیس دانشسرای مهاباد مجدداً قرائت شد)
وزیر فرهنگ - اجازه بفرمایید اجرای این ماده دوازده مربوط است به حقوق ماده دیگری از قانون تعلیمات اجباری که راجع به تأسیس دانشسراها است و این دانشسراها را البته خاطر آقایان مستحضر است که از ۱۳۱۲ شروع به تأسیس شده است و عده‌ای از آنها در مملکت هست منتها دانشسراهای ما از حیث وسایل ناقص است چه از حیث بنا چه از حیث کتاب و سایر چیزهایی که برای علم و تربیت حقیقی لازم است در هیچ یک از آنها یا در اکثر آنها این وسایل وجود ندارد ما اگر بخواهیم باز از این دانشسراها تأسیس کنیم آن منظوری که آقای صدرقاضی دارند به عمل نخواهد آمد بنابراین اجازه بفرمایید هر چه وسایل ما اجازه می‌دهد که تأسیس بکنیم تأسیس خواهیم کرد ولی البته هر موقع مقتضیات حاضر شد البته دولت اقدام خواهد کرد و البته وظیفه وزارت فرهنگ است که این کار را بکند وزارت فرهنگ علاقه کامل دارد که به هر وسیله بتواند دانشسراهای مقدماتی را برای تهیه آموزگار تأسیس بکند اگر نکرده است به واسطه فقدان وسایل بوده است وبه محض این که وسایل فراهم شد تأسیس خواهد کرد.
رئیس - آقای صدرقاضی
صدرقاضی - اولاً بنده خیلی متأسفم از این که اولیای دولت ما و وزاری ما هر کاری را که وزاری پیش می‌کنند غالباً به هم می‌زنند این نکاتی را که آقای وزیر فرهنگ فرمودند این ماده دوازده قانون تعلیمات اجباری مربوط به تأسیس دانشسراها است و قانون علیحده دارد که به عرضشان می‌رسانم خاطرشان مستحضر است که آقای کاظمی وزیر پیشین فرهنگ آمدند پشت تریبون و در این مجلس شورای ملی ایران اظهار کردند گفتند از این اعتبار ده دانشسرای شبانه‌روزی تأسیس می‌کنیم و بنده هم پیشنهادی داده بودم و دلایلی عرض کردم که لازم بلکه واجب است که یک
دانشسرای شبانه‌روزی در مهاباد تأسیس بشود برای این که آقای وزیر فرهنگ شما تا به حال نتوانسته‌اید چهار نفر دبیر و آموزگار دیپلمه به آنجا بفرستید برای مدارس آنجا مگر مردم بدبخت آنجا ایرانی نیستند؟ چرا باید توجه به حال آنها نشود
آقای وزیر فرهنگ وقت رسماً پشت این تریبون قبول فرمودند که یک دانشسرای شبانه‌روزی در مهاباد تأسیس بشود از این اعتبار و آقای مخبر کمیسیون هم قبول کردند، بعد از آن که یک وزیر و یک مخبر کمیسیون قبول کردند این شده است قانون، این چه وضعی است، اگر از مهاباد و کردها صرف‌نظر کرده‌اید من حرفی ندارم و اگر صرف‌نظر نکرده‌اید باید مدارس آنجا را درست کنید نمی‌توانند بدون دبیر مدارس خودشان را اداره بکنند با این حرف‌ها نمی‌شود کارها را عقب انداخت.
وزیر فرهنگ (آقای دکتر صدیق)- البته نظر آقای صدرقاضی کاملاً درست است و وزارت فرهنگ هم وظیفه‌دار است که در هر نقطه‌ای بتواند دانشسرا باز کند ولی به طوری که به عمل نخواهد آمد بنده الان صورتی آوردم که اگر مجلس وقت داشته باشد قرائت کنم ما الان در چندین نقطه دانشسرا داریم ولی تمام شاگردانش از ده دوازده تا بیش‌تر نیست ما دو کلاس داریم در آنجاها شبانه روزی هم قبول کردیم بلکه کمک خرج هم می‌دهیم باز باندازه کافی شاگرد ندارد و این متأسفانه برای این است که در آنجاها به اندازه کافی فارغ‌التحصیل وجود ندارد و برای کسانی که باید وارد دانشسرای مقدماتی بشوند شرط است که باید سه سال متوسطه را تمام کرده باشند و بنده الان صورت چندین شهر را آورده‌ام که برای اطلاع آقایان می‌خوانم ما در آنجاها دانشسرای مقدماتی داریم، در آنجاها در بیرستان داریم و در این بیست و هفت شهر در کلاس‌ها دبیرستان آنجا دو سه کلاسش بیش از ده پانزده شاگرد نیست آن وقت از این ده پانزده نفر شاگر چند نفر هر سال فارغ‌التحصیل خواهند شد که بروند دانشسرا از این عده هفت، هشت نفرشان فارغ‌التحصیل می‌شوند و چهار پنج نفرشان فقط خواهند رفت به دانشسرای مقدماتی آن وقت ملاحظه بفرمایید می‌شود برای چهار، پنج نفر ما یک دانشسرای مقدماتی تأسیس کنیم با نداشتن دبیر؟
الان چهار صد و نود کلاس متوسط داریم که دبیر ندارد، دبیر لیسانسیه ندارد باید به ما وقت بدهند پول بدهید، مهلت بدهید تا برای شما دبیر تهیه کنیم و بعد دانشسرا باز کنیم آنها را بفرسیتم آنجا و الا اگر دلتان را خوش کنید که دانشسرا دارید آن وقت دبیر نداشته باشد یا دبیرش عبارت باشد از فارغ‌التحصیل دانشسرای مقدماتی منظور حضرتعالی تأمین نمی‌شود مثل این است که بفرمایید یک نفر جراح معین کنید که برود در فلان شهر عمل جراحی را انجام بدهد آن وقت در عوض یک نفر جراح یک نفر پرستار بفرستند آقا باید دبیر لیسانسیه از دانشسرای عالی بیرون بیاید کمک بفرمایید، اعتبار لطف بفرمایید تمام این نظریات آقایان تأمین خواهد شد.
رئیس - آقای دکتر زنگنه
دکتر زنگنه - بنده عرضی ندارم می‌خواستم عرض کنم که ماده آخرین این لایحه راجع به فرهنگ است این پیشنهادات بیش‌تر در آن ماده مورد دارد ودر این ماده جای این پیشنهادها نیست.
رئیس - آقای دکتر شفق هم اجازه خواسته‌اند چون آقای دکتر زنگنه حرف نزدند ایشان می‌توانند توضیح بدهند.
دکتر شفق - به حکم تجربه‌ای که در این قسمت دارم و تأیید گفتار آقای وزیر فرهنگ مطلبی را لازم است عرض کنم که آقایان توجه بفرمایند و آن این است که معلم با وسایل مادی یعنی با کمیت مثل ساختمان و شبانه‌روزی کردن دانشسراها فراهم نمی‌شود برای تربیت محصل و تربیت آموزگار و دبیر وسایلی که ما لازم داریم موضوع کیفیت است نه موضوع کمیت این دانشسراهایی که الان موجود است این مقصود را از روی مطالعه یعنی از روی کیفیت به جا نیاورده است و اگر آورده است در یک دائر محدودی است بنده عقیده دارم که ما نبایستی طالب عده دانشسرا باشیم.
بایستی در نظر داشته باشیم و متوجه باشیم که آموزش و پرورش ما چه روشی دارد و پرورش کنندگان ما کی‌ها هستند و ما بایستی فعلاً از افزایش عده خودداری کنیم و به کیفیت بیفزاییم هر وقت توانستیم دبیران شایسته تهیه کنیم آن وقت باید بدون معطلی دانشسرا تأسیس کنیم که بتوانیم قانون تعلیمات اجباری را عملی کنیم.
وزیر دارایی - به نظر بنده این پیشنهاد در این ماده موردی ندارد این ماده راجع به فرهنگ نیست تمنا می‌کنم به این ماده دوم هم که تمام شده است به آن رأی گرفته شود بعد در آن ماده‌ای که راجع به فرهنگ است این پیشنهاد مطرح شود.
رئیس - حالا درش گفتگو شده است باید تکلیفش معلوم شود. آقای صدرقاضی
صدرقاضی - این پیشنهاد بنده را قبلاً وزیر فرهنگ وقت قبول کرده است و قانون شده است فعلاً بنده این را پس می‌گیرم و باشد برای ماده آخر در آن ماده پیشنهاد خواهم کرد:
رئیس - پیشنهاد آقای مهندس فریور:
پیشنهاد می‌کنم تبصره ذیل به ماده ۲ اضافه شود:
تبصره ۴ - ماده ۶۵ قانون نظام وظیفه و تفسیر آن شامل کلیه کارمندان دولت که خدمت نظام خود را انجام داده یا می‌دهند ولو در موقع تصویب و ابلاغ قانون منتظر خدمت بوده باشند. خواهد بود.
رئیس - آقای مهندس فریور
مهندس فریور - عرض کنم یک قانونی در ۱۳۲۱ گذشت که به موجب آن قانون یک طبقاتی معاف شدند از خدمت یعنی مشمولین از ۱۲۸۴ تا ۹۴ معاف شدند آن وقت آمدند برای این که پاداش به آنهایی که خدمت کرده بودند یعنی به مشمولین ۱۲۸۴ تا ۱۲۹۴ بدهند گفتند حالا که نظایر و اشباه آنها معاف می‌شوند اقلاً اینها هم چوب را نخورده باشند هم پیاز را مدتی را که خدمت کرده‌اند جزو سابقه خدمت آنها محسوب شود و برای ارتقای آنها به حساب بیاید این ماده در ۱۳۲۱ گذشت متن این ماده این بود: که مشمولینی که متولد از۱۲۸۴ تا ۱۲۹۴هستند و خدمت زیر پرچم خود را انجام داده‌اند و در حین اجرای این قانون مشغول خدمت می‌باشند مدت خدمت زیر پرچم آنها خواه قبل از خدمت دولت باشد یا بعد از آن برای ارتقای آنها حساب می‌شود.
اولاً یک اشکالی به اینجا پیدا شد از طرف اداره تقاعد و آن این بود که گفت حین اجرای این قانون یعنی حین ابلاغ این قانون و یک اشکال دیگر این که گفتند روزی که این قانون ابلاغ شده است اگر کسی منتظر خدمت بوده است چون مشغول خدمت نبوده مشمول این قانون نمی‌شود و آنها را مشمول این قانون نکردند و یک چیز دیگر هم این بود که بعد از ۹۴ هم یک عده‌ای رفتند و خدمت سربازی خودشان را کردند یا خدمت افسری خودشان را کردند آن بدبخت‌ها هم چوب خوردند هم پیاز و بنده این پیشنهادی که کرده‌ام این است که بنده یک تبصره پیشنهاد می‌کنم که اشخاصی که می‌روند خدمت‌شان را می‌کنند مدت خدمت سربازی آنها جزو مدت خدمت‌شات محسوب شود برای این که آن کسی که زیرش در می‌رود توی اداره‌اش نشسته هم حقوق می‌گیرد هم ترفیع می‌گیرد هم اضافه حقوق می‌گیرد و آن کسی که از زیرش در نرفته است از تمام اینها محروم است (محمد طباطبایی - زیر در رو نفرمایید مصطلح مجلس نیست) شما معنی لغوی آن را در نظر نگیرید. این مثل فرمایش آقای رئیس است (محمد طباطبایی - آن هم همین طور بود) (تهرانچی - متولدین تا ۹۴ که خدمت نکرده بودند معاف شدند دیگر موردی ندارد) بلی آنها معاف شدند ولی دو نفر بودند با شرایط واحد یکی می‌رود به وسایلی متشبت می‌شود نمی‌رود خدمت کند و می‌رود در اداره هم حقوق می‌گیرد هم اضافه حقوق می‌گیرد هم ترفیع پیدا می‌کند یک نفر دیگر می‌رود مثل بچه آدم خدمت می‌کند هم در این مدت دو سال یا یک سال حقوق نگرفته است همان ماهی هفت قران و ده شاهی
را گرفته است از اضافه حقوق و ارتقاء هم محروم است بنده پیشنهاد کرده‌ام آنهایی که خدمت کرده‌اند. این مدت خدمت جزو خدمت اداری و سابقه آنها محسوب شود و خیال می‌کنم چون پیشنهاد عادلانه‌ای است آقای وزیر دارایی و آقای مخبر کمیسیون قبول بفرمایند.
وزیر دارایی - یک مرتبه دیگر این پیشنهاد خوانده شود.
(به شرح سابق خوانده شد)
رئیس - آقای وزیر دارایی
وزیر دارایی - اصل موضوع قابل قبول است ولی یک قدری اینجا مطلب به نظر بنده قابل اشکال است اصل موضوع را بنده این طور می‌توانم قبول کنم در آن تاریخ راجع به کسانی که خدمت کرده بودند شامل می‌شود ولی شامل کسانی که بعد خدمت می‌کنند نمی‌شود و بنده عرض می‌کنم هر کس خدمت نظام وظیفه‌اش را کرد آن سنین جزو مدت خدمت او محسوب می‌شود و تنها منظور همین یک کلمه ساده است (مهندس فریور - این را هم اضافه بفرمایید اعم از این که در موقع آن قانون در حال خدمت بوده یا نبوده) فقط این طور می‌شود قبول کرد خدمات کسانی را که خدمت وظیفه را انجام می‌دهندجزو خدمت رسمی‌شان محسوب شود.
مهندس فریور - آقای وزیر دارایی این هم که بنده عرض کردم همان است.
رئیس - آقای ملک‌مدنی
ملک‌مدنی - عرض کنم نظری را که آقای مهندس فریور پیشنهاد کردند یک نظر منطقی و صحیحی است برای این که وقتی در آن قانون ما آمدیم و مدت خدمت وظیفه را جزو مدت خدمت حساب کردیم به طور کلی همه جا باید حساب کنند چه در اداره بازنشستگی و چه در سایر جاها نظر ایشان هم همین طور است که بنده عرض کردم و بنده که به نام مخبری کمیسیون امروز عهده‌دار این وظیفه هستم از طرف کمیسیون قبول می‌کنم زیرا آن روز هم نظر همین بود منتها در تنظیم عبارت یک قدری اشکال پیدا شده بنابراین خیال می‌کنم که اشکالی ندارد و یک حرف صحیحی است یک اشخاصی که می‌روند خدمت‌شان را انجام می‌دهند چه در گذشته و چه در آینده جزو مدت خدمت‌شان باید محسوب کنند حالا در موقع اجرای قانون خواه مشغول خدمت باشد خواه منتظر خدمت باشد.
مهندس فریور - عبارت پیشنهاد بنده را یک بار دیگر بفرمایید بخوانند آقای وزیر دارایی هم دقت کنند قبول می‌فرمایند.
(پیشنهاد آقای مهندس فریور مجدداً خوانده شد)
وزیر دارایی - اشکال اولاً در این است در موقعی که بودجه مطرح است و یک پیشنهادی عادی نسبت به خرج داده شد قبول یک ماده‌ای که راجع به یک ماده دیگری است که الان در دست ما نیست یک قدری مشکل است ولی بنده این را که آقای مخبر الان می‌نویسند قبول می‌کنم که خدمت نظام وظیفه جزو خدمات رسمی محسوب می‌شود اعم از این که چه بشود چه نشود این را بنده نمی‌دانم.
رئیس - آقای دکتر شفق
دکتر شفق - بعد از قبول این قسمت فقط می‌ماند موضوع انتظار خدمت حالا اگر انتظار خدمت را هم جزو سنوات خدمت محسوب بدارند اشکالی ندارد و ما هم موافق هستیم و رأی می‌دهیم.
ملک‌مدنی - این یک اصلاحی است که در تبصره شده آقای وزیر دارایی هم موافقت دارند و بنده آن را می‌خوانم: (مدت خدمت وظیفه کلیه کارمندان به طور کلی جزو سابقه و برای ارتقاء آن محسوب می‌شود) همان طور که بنده عرض کردم مقصود این است که این کار بشود به این ترتیب انجام خواهد شد، این که آقای دکتر شفق فرمودند منتظرین خدمت را هم مشمولین این قسمت کنند آقا منتظرین خدمت هم جزو مستخدمین هستند و مدت انتظار خدمت هم جزو سنین خدمت مستخدم محسوب می‌شود و اگرمستخدمی مثلاً پنج سال منتظر خدمت بوده این مدت جزو خدمتش حساب می‌شود این یک سوابقی است که معین است و روشن است و بنده این
پیشنهاد را به وضعی که اصلاح شد قبول می‌کنم.
وزیر دارایی - بنده هم قبول می‌کنم.
هاشمی - آقای دکتر زنگنه یک پیشنهادی فرموده‌اند راجع به ماده ۵ و بنده هم آن را جزو ماده ۵ گذارده‌ام اگر مقصودتان از ماده ۵ همین ماده ۲ حالا است که بایستی قرائت شود.
دکتر زنگنه - بلی مقصود همین ماده است.
رئیس - پیشنهاد آقای دکتر زنگنه قرائت می‌شود:
پیشنهاد می‌کنم به ماده پنجم این تبصره اضافه شود:
دولت مکلف است در ظرف دو ماه از تاریخ تصویب این قانون تشکیلات قطعی وزارتخانه‌ها و ادارات را به مجلس شورای ملی تقدیم کند تا کمیسیون بودجه رسیدگی خود را بر آن اساس قرار دهد.
رئیس - آقای دکتر زنگنه
دکتر زنگنه - عرض کنم در ضمن مقدمات این لایحه صحبت شد و اشکال شد که چرا بودجه امسال نگذشته است در صورتی که دولت وسط سال بودجه را داده است (فرهودی - اول سال) وسط سال یا اول سال یا هر وقت یکی از آقایان هم آنجا فرمودند که این تأخیر به عهده بنده و یکی دو نفر از رفقای بنده است که در کمیسیون اشکال کردیم بنده این تقصیر را بر عهده خودم قبول می‌کنم و علتش این است که وقتی بودجه آمد دیدیم که یک بودجه‌ای است که اسامی زیاد و اشخاص زیاد و همان طور صورتی نوشته شده است و تشکیلات زایدی به نظر ما دارد و حتی از بعضی آقایان وزرا و مدیر کل‌ها پرسیدیم که از این عده اعضایی که اینجا نوشته شده است چقدر لازم است و چقدر آن لازم نیست بعضی گفتند با ثلث این اعضا می‌توانیم همین کارها را بکنیم بعد گفتیم که چرا این عده زیادی را کم نمی‌کنید گفتند ما نمی‌توانیم شما بکنید گفتیم ما چطور این کار را بکنیم؟ شما یک صورتی آورده‌اید جلوی ما گذارده‌اید می‌گویید فلان اداره فلان اداره و یک عده اشخاص و یک عده مدیر کل هم عقب آن گذارده‌اید ما نمی‌دانیم کجا را حذف کنیم و کجا را حذف نکنیم.
اگر همین طور بودجه را قبول کنیم مثل قبول نکردن است وظیفه مجلس شورای ملی این است که آن چیزی را که لازم نیست حذف کند و نظارت در جمع و خرج مملکت و بودجه بکند به این جهت در کمیسیون بودجه گفته شد که دولت در ظرف یک ماه صورت قطعی تشکیلاتش را بیاورد تا ما بتوانیم بودجه‌ها را روی آن رسیدگی و تصویب کنیم در دفعه دیگر هم که گزارشی به مجلس آمد این موضوع پیشنهاد شد و باز وعده دادند که در ظرف دو ماه صورت تشکیلات را بیاورند ولی نیاوردند و حالا هم بنده عرض می‌کنم که اگر صورت تشکیلات قطعی نباشد هیچ‌وقت شما بودجه صحیحی نخواهید داشت برای این که مجلس بتواند نظارت کند باید صورت صحیحی داشته باشد که بگوید آقا من بیش‌تر از این مدیر کل یا رئیس اداره یا اداره یا عضو قبول نمی‌کنم و وقتی بودجه هر وزارتخانه به این ترتیب تصویب شد شما هم می‌توانید بگویید که بیش از تصویب مجلس مدیر کل و رئیس اداره و عضو نمی‌توانیم قبول کنیم چون اجازه نداریم الان وزارت عدلیه می‌تواند این اظهار را بکند چون معلوم است چند دادگاه است هر دادگاهی چند نفر عضو باید داشته باشد و وضعیتش معلوم است ولی وزارتخانه‌ای دیگر این ترتیب را ندارند و تا این تشکیلات نباشد اساساً اساسی برای بودجه نخواهد بود و هر خرجی را که کمیسیون بودجه و مجلس تصویب کند که عبث و بی‌جایی خواهد بود این بود که بنده پیشنهاد کردم که به صورت قانونی درآید وزارتخانه‌ها مکلف باشند که صورت تشکیلات خودشان را بیاورند که لااقل بودجه ۱۳۲۴ روی یک اساس قانونی باشد.
فاطمی (مخبر کمیسیون بودجه)- این پیشنهاد را دو مرتبه بخوانند.
(به شرح سابق خوانده شد)
وزیر دارایی - بنده نظر خودم را به طور کلی عرض کردم البته رأی مجلس شورای ملی مطاع خواهد بود ولی این طور تکلیفات پشت سر هم معین کردن و وقت کافی نداشتن این باعث این خواهد شد که قانون اثر و قوت خودش را کم کم
از دست می‌دهد الان همان تکلیفی که شده است که بودجه را بیاوریم الان روز ۲۴ دی است و شش روز فقط از آن تکلیف باقیمانده است یعنی به موعد این که بودجه را بیاوریم و این اساس را تشکیلات را که می‌فرمایید اساس بودجه است می‌فرمایید بعد بیاوریم پس موقع آوردن بودجه اساسی در کار نیست البته سازمان‌ها بایستی بیاید و همان طور که عرض کردم یک وزارتخانه هم سازمانش را آورده و الان در سه ماه است مانده است بنده هم عرضی ندارم و قبول می‌کنم که دولت سازمان خودش را بیاورد ولی همین بودجه‌ای که تقدیم می‌شود تقریباً بلکه تحقیقاً سازمان وزارتخانه‌ها است و کمیسیون بودجه مجلس شورای ملی هم می‌تواند روی همان بودجه‌ای که تقدیم شده است سازمان وزارتخانه‌ها را ملاحظه کند هر چه را که صلاح می‌داند و اعتباراتی که لازم می‌داند رأی بدهند و هر چه که لازم نباشد و صلاح نمی‌دانند قبول نفرمایند. معهذا پیشنهاد می‌کنند که دولت مکلف باشد در ظرف دو ماه صورت سازمانش را بیاورد چون جناب آقای نخست وزیر هم نیستند بنده نمی‌توانم قبول کنم و تصور می‌کنم ایشان هم نتوانند در این مدت قبول کنند مگر این که مدت را زیادتر بکنند.
دکتر زنگنه - مدت را سه ماه بکنید.
رئیس - چون عده برای رأی کافی نیست فعلاً رأی گرفتن به پیشنهاد آقای دکتر زنگنه می‌ماند برای بعد.
پیشنهاد آقای فرمانفرمائیان قرائت می‌شود:
پیشنهاد می‌دارم:
ماده دوم - به وزارت دارایی اجازه داده می‌شود اعتبار و اضافه اعتبارات منظور در بودجه پیشنهادی سال جاری کشور را که مربوط به وزارتخانه یا بنگاه مخصوصی نیست منحصراً به مصرف بهداری ولایات برسانند.
اردلان - این پیشنهاد خرج است.
رئیس - آقای فرمانفرمائیان.
فرمانفرمائیان - بنده استفاده می‌کنم از این ماده و عبارت این ماده برای پیشنهادی که کرده‌ام واقعاً اگر ما بخواهیم یک قدمی برداریم و همه‌اش در اطراف این مواد مباحثه کنیم و عمرمان را بیهوده تلف کنیم هیچ‌وقت به نتیجه نمی‌رسیم این است که در این گونه موارد باید یک کارهایی بکنیم که از آن نتیجه گرفته شود الان آقای وزیر فرهنگ در جواب حرف حسابی آقای صدرقاضی گفتند که پول نیست، وسیله نیست شما پول بدهید که وسیله فراهم کنیم و معلم تهیه کنیم و به ولایات بفرستیم الان بنده عرض می‌کنم که شما با این تشکیلات زیادی که در وزارتخانه‌ها دارید باز هم اضافه اعتبار دارید که در مقابل آن اضافه اعتبارات این فهرست را تهیه کرده‌اید بنده پیشنهاد می‌کنم که مجلس شورای ملی یک قدم اساسی بردارد واین فهرست را بردارید و دور بیندازید و اضافه اعتباری اگر هست دولت منحراً به مصرف بهداری ناقص و ناتوان و بی‌چیز ولایات برساند ملاحظه بفرمایید با این اوضاع همیشه آقای وزیر بهداری عمرشان را در این مجلس تلف می‌کنند وقتی که کار به یک جایی نمی‌رسد چه فایده دارد وقتی بنده به ایشان عرض می‌کنم که در سراب در مراغه و فلان نقطه وضعیت بهداری این طور است می‌فرمایند پول نداریم این یک کلمه است می‌فرمایند پول نداریم الان اینجا صحبت چندین میلیون است این چندین میلیون را نمایندگان مجلس همت بفرمایند و یک قلم نه روی این جدول و این صورت بکشند و موافقت بفرمایند که این اعتبار که در حدود، سی، چهل میلیون است خرج شود برای بهداری ولایات.
مخبر- این پیشنهاد حضرت والا قابل قبول نیست برای این که این جدول ضمیمه را که می‌فرمایند قلم نه روی آن بکشیم این تصویب شده است در ضمن آن سه ماده‌ای که قبلاً تصویب شد و راجع به اعتبار بهداری هم که فرمودند برای بهداری هم در این لایحه مبلغ پانزده میلیون ریال پیش‌بینی شده است (فرمانفرمائیان - پانزده میلیون ریال چه می‌شود این فقط یک میلیون و پانصد هزار تومان است) اگر بخواهیم هر چه که بهداری الان احتیاج دارد بدهیم که نمی‌شود احتیاجات دیگر هم هست البته ما خیلی میل داریم که به بهداری کمک زیاد بشود ولی فعلاً ممکن نیست و آقای وزیر دارایی هم تشریف دارند و توجه می‌کنند به پیشنهاد آقای و کاری خواهند کرد که منظورشان تأمین شود.
رئیس - به پیشنهاد آقای دکتر زنگنه چون عده کافی نبود رأی گرفته نشد. حالا رأی می‌گیریم به پیشنهاد آقای دکتر زنگنه موافقین قیام فرمایند (عده کمی قیام نمودند) تصویب نشد. رأی می‌گیریم به پیشنهاد آقای فرمانفرمائیان آقایان موافقین قیام فرمایند (عده کمی برخاستند) تصویب نشد.
پیشنهاد آقای فیروزآبادی:
بنده پیشنهاد می‌کنم عوض نصف نوشته شود ربع اضافه اعتبارات
رئیس - آقای فیروزآبادی
فیروزآبادی - بنده که اینجا آمده‌ام برای اجرای عقیده مذهبی خودم آمده‌ام برای حفظ بیت‌المال مسلمین آمده‌ام روی ترقی دادن مملکت آمده‌ام نه برای بذل و بخشش نه برای دادن بعضی پول‌ها و تصویب این اضافه خرج‌ها هر چند مورد کم لطفی بعضی آقایان هم واقع شوم بنده این را اهمیت نمی‌دهم ما آمده‌ایم اینجا برای آباد کردن مملکت نیامده‌ایم که هر روز یک اضافه خرجی برای مملکت درست کنیم بارها این را عرض کرده‌ام و باز هم عرض می‌کنم اگر چه عرایض من مورد توجه هم واقع نشود ما آمده‌ایم اینجا که مملکت را آباد کنیم تمام آب‌های ما به دریا می‌رود و زمین‌هایمان بی‌آب مانده است فردا هم همین اعضایی که در ادارات جمع هستند مواجب‌شان که نمی‌رسد مجبور هستند که بروند یک کارهایی بکنند از الان ما باید پیش‌بینی کنیم کاری بکنیم که این آب‌هایی که به دریا می‌ریزد برای آنها سد بسازیم و زمین‌ها را آباد کنیم معادن را استخراج کنیم کارخانه‌ها را خوب اداره کنیم نه مثل این کارنه‌جاتی که آورده‌ایم.
عقیده بنده این است و حالا ه-م تا تحویل حمل فقط دو ماه و چند روز مانده است بنده پیشنهاد کردم که ربع این اضافه اعتبارات داده شود سه ربعش را ندهند یک ربعش را که مال سه ماه است داده شود و اگر پول زیاد دارید صرف احتیاجات دیگر بکنید و اگر پول هم ندارید آن قدر از بانک ملی قرض نکنید که الان مبالغ زیادی به بانک ملی از بابت اصل و فرع مقروض هستید و نمی‌توانید بدهیم این پیشنهاد را می‌کنم و اگر هم مورد کم لطفی هم واقع بشود هیچ اهمیت نمی‌دهم بلکه به نفع خودم حساب می‌کنم.
مخبر - آقای فیروزآبادی در خارج هم این را فرمودند اینجا هم عنوان کردند که بنده بی‌ارادتی به ایشان دارم ولی می‌خواهم عرض کنم که بنده هیچ بی‌ارادتی نسبت به ایشان ندارم و عرض کردم همان موکلینی که به آقا رأی داده‌اند این اضافه شامل حال آنها می‌شود و این اضافات شامل حال یک عده فقرا است حالا نمی‌دانم آن کسی که ده ماه صبر کرده است که اضافه حقوقی که درباره او منظور شده است به او داده شود حالا هم گفته می‌شود نصف آن داده شود باز هم بگوییم این زیاد است سه ماه داده شود، دو ماه داده شود و پرداخت این اضافات هم مورد موافقت اکثریت مجلس است و بنده هم هیچ کم لطفی و کم ارداتی نسبت به آقا ندارم و همیشه ارادت داشته‌ام.
رئیس - رأی می‌گیریم به پیشنهاد آقای فیروزآبادی آقایان موافقین قیام فرمایند (چند نفری قیام نمودند) تصویب نشد پیشنهادی از طرف جمعی از آقایان رسیده است قرائت می‌شود:
پیشنهاد می‌کنم تبصره زیر به ماده ۲ اضافه شود:
تبصره - وزارت دارایی مکلف است بودجه‌های شهرداری‌های کشور را در تمام سال ۲۳ طبق بودجه‌های مصوب ۱۳۲۳ به عنوان وام بپردازد و تدریجاً به طوری که به حسن جریان کار امور شهرها لطمه وارد نشود استهلاک نماید و اگر کسری پیدا کرد به موجب تقدیم لایحه مخصوصی به مجلس شورای ملی تأمین نماید و نقاطی که عواید آنها وفا به پرداخت بودجه مصوب ۱۳۲۳ آنها می‌کند طبق همان بودجه پرداخت خواهد شد.
کاظمی - امیر تیمور قریب ۳۵ امضا
رئیس - آقای کاظمی
کاظمی - آقایان نمایندگان محترم مستحضر هستند که از این دستگاه بیست ساله شهرهای ایران رنج بسیار کشیده‌اند و زحمت زیاد دیده‌اند و شاید تنها دلخوشی آنها یک شهرداری‌های کوچکی است که در هر یک از شهرهای ایران باقیمانده است که چهار تا خیابان درست کرده‌اند و یک چراغی گذاشتند یک وسایل صحی مختصری برای مردم درست کرده است و آقایان خوب می‌دانند مخصوصاً نمایندگان شهرستان‌ها
که در نتیجه حسن تدبیر در ضمن قانون مالیات بر درآمد یک رأیی دادند که همه شهرداری‌ها تقریباً تعطیل شد و بالخصوص شهرداری‌های ما به کلی از جریان خودش افتاده است اگر آقای صدرقاضی اجازه بفرمایند که عرایض بنده مورد توجه آقای مخبر شود خوب است چون آقا هم شهرداری دارند و مورد ابتلای آقا هم هست.
صدرقاضی - بنده با مخبر عرضی نداشتم. بفرمایید.
کاظمی - عرض کنم که شهرداری‌ها همه جا دارد تعطیل می‌شود و یک چیز مضحک‌تری اخیراً واقع شده است راجع به شهرداری‌ها که در حقیقت می‌باید گفت نمک این آش است و آن این است که در اول سال وزارت دارایی سه دوازده بودجه شهرداری‌ها را یا از عواید کشور یا از بانک به طور وام داده است در هر حال وام داده است حالا که مالیات بر درآمد شروع شده است منجمله کرمان که بنده مستحضر هستم و آقایان دیگر هم البته از جاهای دیگر مستحضر هستند، سی و دو هزار تومان یعنی سیصد و بیست هزار ریال به شهرداری کرمان وام داده‌اند حالا که شروع کرده‌اند به وصول ماهی چهار هزار تومان یعنی چهل هزار ریال عایدات آن بوده و یک مالیاتی است که باید از مالیات بر درآمد وصول شود این را هم جلویش را بسته است و گفته است چون ما تضمین کرده‌ایم این پول را بدهیم نمی‌توانیم، و این وام را باید بدهیم تا استهلاک سیصد و بیست هزار ریال اول سال بشود و باقی نماند!!! یک دسته سپور، اولاً سپورها شاید مفیدترین افراد جامعه باشند برای این که کوچه‌ها را نظیف می‌کنند (صحیح است) و ثانیاً بیچاره‌ترین مردم شهر هستند و برای این که فقط یک نانی می‌خواهند که بخورند و نمیرند (صحیح است) اینها تمام بیمار شده‌اند و تمام چراغ‌ها خاموش و کارخانه‌جات تعطیل شده است و سایر کارهایی که مربوط به شهرداری است فلج شده است خلاصه دستگاهی که برای مردم مورد توجه است و اگر انشاءالله آقای وزیر دارایی توجه به عرض بنده بفرمایند دستگاهی که مورد استفاده مردم است به کلی تعطیل است و اینها خرج نیست و پیشنهاد خرج هم نیست برای این که به عنوان وامی است که دولت می‌دهد و بعد هم استهلاک می‌کند بنده به نام همه شهرداری‌های ایران از آقایان وزیر دارایی و از آقای مخبر تمنا می‌کنم که این پیشنهاد را قبول بفرمایند که از این اوضاع عجیب و غریب شهرداری‌ها جلوگیری شود.
وزیر دارایی - پیشنهاد آقای کاظمی و سایر نمایندگان محترم البته مورد توجه اکثریت بلکه تمام آقایان نمایندگان هست و بنده این را تصدیق می‌کنم که یک خرجی است که قابل توجه است و مفید است ولی از آن طرف هم عرایضی هست که خیال می‌کنم عرایض بنده کم‌تر از آن قابل توجه نباشد و آن این است که قبول وامی در صورتی که ما مطالعه نکرده باشیم که مبلغ آن چقدر است و در چه مدت می‌توانیم آن را پس بگیریم و از چه محلی می‌توانیم آن را تأمین کنیم یک چنین پیشنهادی که بودجه کلیه شهرداری‌های ایران را هر چه کسر دارند از بانک وام بگیرم و بعد هم بدهیم آقا این که به نظر بنده یک حساب صحیح و مرتبی نیست خیال می‌کنم وقتی که اشخاص می‌خواهند برای رفع احتیاج شخصی خودشان احتیاج پیدا می‌کنند وام بگیرند باید فکر کنند که محلی برای استردادش دارند یا ندارند مبلغش چقدر است با استطاعت آنها مطابقت دارد یا ندارد و از طرف دیگر محل آن نیست اگر مجلس شورای ملی هم رأی بدهد نمی‌دانم و خیال نمی‌کنم اجرایش خیلی مشکل است (حاذقی - پس تکلیف مردم چیست؟) توجه بفرمایید مدتی است که دولت در این باب دارد مطالعه می‌کند یک پیشنهادهایی هم از شهرداری‌ها رسیده است این پیشنهاد هم تا اندازه‌ای که وزارت کشور به هئیت دولت آوردند مورد تصویب واقع شد و یک درآمدی برای شهرداری‌ها ایجاد کرد خود بنده هم با آقای وزیر کشور و رئیس کل دارایی کمیسیون کردیم و صحبت کرده‌ام که بنا به استعداد شهرداری‌ها چقدر می‌شود قرضش داد، خود آقایان می‌دانند که یک قانونی هست که شهرداری‌ها فقط تا صدی سی عایدات خودشان می‌توانند از بانک ملی قرض بکنند حالا این را ول کنیم که تمام شهرداری‌های ایران بتوانند از بانک ملی قرض کنند این بودجه مملکت و بانک ملی
را هر دو را دچار اشکال می‌کند بنابراین این را عرض می‌کنم خدمت آقایان که ممکن است که اگر حالا توجه نفرمودند اشکالش را بعد توجه بفرمایند که چنین پیشنهادی مبنای یک وام عمده‌ای است که مبلغش هم معلوم نیست و وزارت دارایی را از حیث مالی دچار اشکال می‌کند ولی البته پیشنهاد اصولاً موردتوجه است ولی بنده نمی‌توانم قول بدهم ولی هر شهرداری مطابق آن قانونی که هست همه وقت قرض می‌تواند بکند وزارت دارایی هم بار مساعدت می‌کند.
رئیس - آقایان پنچ شش نفر اجازه خواسته‌اند ولی مطابق نظامنامه عضو کمیسیون می‌تواند توضیح بدهد.
مخبر - بنده از آقایان و سایر رفقا که پیشنهاد کرده‌اند تمنا می‌کنم که چندی دیگر هم با ما موافقت بکنند (یکی از نمایندگان - شهرداری‌ها خراب است آقا) … بالاخره یک پیشنهاد کرده‌اند در این پیشنهاد موافقت رئیس کل دارایی هم شرط است (یکی از نمایندگان - ابداً)… همان طور که اشاره کردند یک قانونی است که تا حد معینی بانک می‌تواند به شهرداری‌ها قرض بدهد طبق این قانون فعلاً میزانش پر است دیگر هم نمی‌توانیم و محتاج به قانون جدیدتری هستیم اجازه بفرمایید آقایان که در مجلس هستند بنده هم موافقم، در دو دوازدهم هم که آقایان ریش‌شان گیر مجلس هست بگذارید برود به کمیسیون و در آنجا مطالعه شود اگر می‌خواهند که یک هرج و مرجی درست شود مانعی ندارد که رأی بدهند و الا بنده هم اصولاً با آقایان موافقم ولی تقاضا می‌کنم موافقت بفرمایند برود به کمیسیون و یک مطالعه بشود.
رئیس - آقای صفوی
صفوی - بنده در اصل پیشنهاد نظری ندارم البته بایستی به شهرداری‌ها کمک شود و همان طور که آقای کاظمی فرمودند شهرداری‌ها تنها جایی است که مستقیماً عملیاتش به نفع اهل کشور است پول هر شهرداری برای اهالی آنجا خرج می‌شود ولی در پیشنهادشان این طور مرقوم فرمودند که کلیه شهرداری‌ها مطابق بودجه سال گذشته‌شان این را خواستم استدعا کنم که اصلاح بکنند زیرا کلیه شهرداری‌ها محتاج به استقراضی نیستند بعضی از شهرداری‌ها منجلمه حوزه انتخابیه بنده محتاج به استقراض نیست و محتاج نیست که بهش قرض داده شود این کلمه کلیه را بردارند برای این که مطابق ماده ۱۳ قانون مالیات بر درآمد ده یک مالیات بر درآمد برای مخارج شهرداری آنجا کافی است.
کاظمی - این توضیحاتی که آقای وزیر دارایی دادند کافی نیست. اجازه می‌فرمایید؟
وزیر دارایی - آقایان البته حق دارند برای این که نسبت به موکلین‌شان، نسبت به آن شهرهایی که شما را انتخاب کرده‌اند باید خدمت بکنید بنده عرض می‌کنم که مملکت را هم باید ملاحظه بکنید ما یک پول‌هایی الان باید به مردم بدهیم که نمی‌توانم به آقایان عرض بکنم و الان می‌خواهیم یک چیزهای لازمی بخریم بودجه نداریم خرید کرده‌ایم حالا پول نداریم یک دفعه چطور می‌شود این پول را داد…
رئیس - آقای کاظمی راجع به این پیشنهاد توضیح دادند در پیشنهاد هم فقط یک نفر می‌تواند حرف بزند.
امیر تیمور- اجازه می‌فرمایید بنده هم یکی از امضا کنندگان هستم.
رئیس - نمی‌شود چهل نفر این پیشنهاد را امضا کرده‌اند اگر مجلس از اجازه بدهد همه پیشنهاد دهندگان باید توضیح بدهند.
بعضی از نمایندگان - رأی. رأی
حاذقی - بگذارید یک قدری کار پیشرفت کند آقا رأی بگیرید.
دکتر اعتبار - درخواست وامی که مبلغش معلوم نباشد برخلاف اصول است.
یکی از نمایندگان - آقای رئیس اعلام رأی فرمودند دیگر نمی‌شود حرف زد آقا.
رئیس - مخالفی ندارد؟
هاشمی - چرا بنده مخالفم سابقه مجلس این است پیشنهادی که دارای چند امضا هست لااقل به دو سه نفر، سه چهار نفر اجازه داده می‌شود که روی پیشنهاد خودشان صحبت بکنند دفاع بکنند این چهل امضاء دارد چرا اجازه داده نمی‌شود چند نفر حرف بزنند؟(بعضی از نمایندگان - رأی)
رئیس - آقای دشتی
دشتی - یک نفر مخالف یک موافق باید صحبت بکند مخالف هنوز صحبت نکرده است.
رئیس - آقای دکتر طاهری.
دکتر طاهری - در این که تمام نمایندگان متوجه هستند از این که قانون مالیات بر درآمد بودجه‌های شهرداری‌ها را ملغی کرد و در موقع اجرا اسباب خرابی کار شهرداری‌ها شده است هیچ تردیدی نیست (صحیح است) مکرر در کمیسیون بودجه مطرح شد و دولت هم حاضر شد برای این که چطور جبران بکنند خرابی شهرداری‌ها را، اما علی ای حال بایستی اصلاحی که می‌شود آن اصلاح هم عادلانه باشد (کاظمی - همین است عادلانه!) استدعا می‌کنم که توجه بفرمایید آقای کاظمی ما همه جا در این قانون شریک هستیم شهرداری‌های یزد و کرمان و مشهد هم یکی است و همه جا همین حال را دارند احساساتی که ما به خرج می‌دهیم باید ببینیم این پولی را که از بانک ملی قرض می‌کنند چطور پرداخت می‌کنند از چه محلی (یکی از نمایندگان - از محل شهرداری‌ها) شهرداری‌ها که کسر بودجه دارند از چه محلی خرج بکنند و این وام همین طور تسلسل پیدا می‌کند و اسباب اشکال می‌شود پس اجازه بفرمایید که قانون مالیات بر درآمد که آن قسمت از عوارض قپان را که ملغی کرده است همان عوارض قپان برگردد که از آن محل داده شود (صحیح است) بنابراین بنده می‌خواستم استدعا کنم از آقایانی که این پیشنهاد را امضا کرده‌اند موافقت بفرمایند حالا مسکوت بماند.
یکی از نمایندگان - چرا؟
دکتر طاهری-… حالا عرض می‌کنم چرا، برای این که راه حل این است این که امروز تمام نمی‌شود ما توافق کنیم با دولت و خودمان که این را به این صورت تنظیم کنیم، بیاییم در فقره شش ماده ۲۲ از قانون مالیات بر درآمد که عوارض قپان را ملغی کرده است آن را ملغی کنیم که عوارض قپان دوباره برگردد و آن محل درست شود و الا بانک ملی که درست نشده است که بدون محل ماهی حواله بدهیم که بروند آنجا پول بگیرند این که شایسته نیست باید منطقی باشد زیرا این ماده در ضمن یک قانونی که معلوم نیست چیست بگذرد منطقی نیست از این جهت بنده خواهش می‌کنم آقایان موافقت بفرمایند که این پیشنهاد بماند یعنی روی آن رأی گرفته نشود و از خارج این دو سه روزه صحبت کنیم و توافق کنیم که به یک صورت بهتری درآید نه این که رد شود. این قدر عجله نکنید این پیشنهاد را مسکوت نگاه دارید رأی ندهیم نه رد و نه قبول (صحیح است).
رئیس - پیشنهاد آقای رفیع قرائت می‌شود:
پیشنهاد می‌کنم این پیشنهاد از دستور امروز خارج شود
رئیس - آقای رفیع
رفیع - عرض کنم در این که وضعیت شهرداری‌ها در تمام کشور مختل شده است آقایان شکی ندارند و در این که سخت شده است که آن مالیات صدی سه را برداشتند و همه را در زحمت انداختند نیز حرفی نیست اگر این پیشنهاد تصویب شود اسباب زحمت است برای این که پولی در بانک باقی نخواهد بود اگر تصویب نشود آن هم بد است به قعیده بنده همان طور که آقایان گفتند این پیشنهاد بماند و در اطراف آن فکر کنیم ببریم در کمیسیون قوانین دارایی و رئیس کل مالیه را هم. بخواهیم صحبت کنیم اگر هم ممکن باشد آن مالیات بر درآمدی که حالا هست راجع به این موضوع لغو کنیم و آن عوارض قپان را برقرار کنیم آن وقت شهرداری‌ها به راه می‌افتند حالا اگر آقایان این را تصویب کردند دولت در زحمت می‌افتد و اگر تصویب نکردند که شهرداری‌ها به همین خرابی که حالا افتاده است خراب‌تر خواهد شد.
رئیس - آقای کاظمی
کاظمی - عرض کنم بنده قطع دارم که آقای دکتر طاهری و آقای رفیع با اصل پیشنهاد موافق هستند ولی از مطالبی که آقایان فرمودند نتیجه حاصل نمی‌شود برای استحضار خاطر آقایان باید عرض کنم که اخیراً دولت خودش توجه کرده است که این ده یک مالیات بر درآمد برای شهرداری‌ها کافی نیست و دولت اقدام کرده است به برقراری یک عوارضی برای شهرداری‌ها منتهی با این تفاوت حالا ماه دهم سال است این عوارض تا تصویب شود و تا وصول شود به ماه پنجم سال بعد هم نمی‌رسد شهرداری‌ها بودجه جاری می‌خواهند و فعلاً
محل ندارند دولت این را موافقت کند که به عنوان قرض بگیرند و از محل همین عوارض دولت موظف باشد که از راه‌های دیگر تأمین بکند و تدریجاً از این محل استهلاک بکند غیر از این دیگر راه حلی ندارد و راه درآمدی هم ندارند ما با اشخاص متخصص وزارت کشور که مسئولین این کار هستند صحبت کردیم با مأمورین صحبت کردیم این که آقای وزیر دارایی فرمودند برای مملکت یک اشکالی پیدا می‌شود، چه اشکالی پیدا می‌شود؟ ما که سه میلیون برای یک فرودگاه خرج می‌کنیم چه می‌شود که یک مقداری هم برای شهرداری‌ها قرض بشود دو خرج بشود این که ده برابر از آن کوچک‌تر است این را برای تمام شهرداری‌های ایران بگیریم بالاخره تمام مردم این کشور حق دارند و باید حق‌شان داده شود.
رئیس - رأی می‌گیریم به پیشنهاد آقای رفیع که از دستور امروز خارج شود آقایانی که موافقند قیام کنند؟ (عده کمی برخاستند) تصویب نشد.
دشتی - حالا به پیشنهاد خود آقایان رأی بگیرید.
بعضی از نمایندگان - رأی. رأی
رئیس - آقایانی که موافقند با پیشنهاد آقای کاظمی و سایر آقایان. قیام کنند (عده‌ای از نمایندگان برخاستند) تصویب شد.
بعضی ازنمایندگان - رد شد. رد شد.
رئیس - دو مرتبه بشمارید. آقایان ننشینند. (پس از شماره) رد شد.
هاشمی - دو نفر منشی در این مجلس شمردند کی می‌تواند تردید کند؟ تصویب شد. حالا می‌فرمایند که رد شد بدبختانه. تجدید رأی یعنی چه؟ ۴۷ نفر رأی داده بودند.
بعضی از نمایندگان - تصویب شد (بعضی دیگر رد شد)
فاطمی - رد شد یا تصویب شد؟(یکی از نمایندگان ۴۷ نفر بود)… بنده تقاضا می‌کنم در این موضوع با ورقه رأی گرفته شود مطابق نظامنامه چون اختلاف حاصل شد.
هاشمی - ۹۲ نفر حضار بودند ۴۷ نفر رأی دادند و تصویب شد.(همهمه نمایندگان زنگ رئیس)
مجد ضیایی -بنده اخطار نظامنامه دارم.
رئیس - بفرمایید.
مجد ضیایی - ماده ۸۴ نظامنامه دارد: نتیجه رأی به قیام و قعود را رئیس و منشیان تشخیص می‌دهند هرگاه دفعه اولی نتیجه مشکوک باشد در دفعه ثانی به همان طریق رأی گرفته می‌شود در این صورت در میان دفعه اولی و دفعه ثانی کسی حق نطق ندارد و همچنین اگر دفعه ثانی هم مشکوک شده و لازم رأی گرفتن به واسطه اوراق باشد ما بین این دو عمل نیز کسی حق نطق ندارد باید مجدداً رأی بگیریم.
رئیس - آقای هاشمی
هاشمی - بنده اینجا تشخیص می‌دهم که به بنده توهین شده است مطابق نظامنامه می‌توانم توضیح بدهم (همهمه نمایندگان)
رئیس - آقای مسعودی
مسعودی - در موقعی که ما شماره می‌کردیم عده حاضر ۹۲ نفر بود در همان موقع سه نفر وارد شدند عده رسید به ۹۵ نفر آقای رئیس آن را توجه نفرمودند بنابراین با۴۷ نفر تصویب نشده است.
رئیس - آقای مهندس فریور
مهندس فریور - مشکوک تشخیص شده است و طبق نظامنامه با ورقه باید رأی گرفته شود.
رئیس - آقای ملک‌مدنی
ملک‌مدنی - وقتی که یک همچو مطلبی مشکوک شد باید تجدید نظر بکنند حالا هم که تقاضا کردند با ورقه رأی گرفته شود مانعی ندارد (همهمه نمایندگان)
رئیس - چون اختلاف شد با ورقه رأی می‌گیریم (صحیح است) عده حاضر موقع اعلام رأی ۸۹ نفر (اخذ و استخراج آراء به عمل آمده ۴۵ ورقه سفید و ۸ برگ کبود شماره شد)
اسامی موافقین- آقایان: طوسی- مظفرزاده- اوانسیان- سیف‌پور- نمازی- امام جمعه- جوادمسعودی- آشتیانی- نبوی- صمصام- رحیمیان- مهندس فریور- دولت آبادی- قشقایی- اکبر- مؤیدثابتی- مجد- ساسان خواجه نصیری- بیات- ملک مدنی- قبادیان- کاظمی- حشمتی- شهاب فردوسی-دکتر کشاورز- ایرج اسکندری- پروین گنابادی- ظفری- فرمانفرمائیان- دکتر فلسفی- خلعتبری- هاشمی- کاظم جلیلی- خاکباز- پوررضا- تیموری- دکترمصدق- مراد اریه- دکتر مجتهدی- فولادوند- دهقان- گیو- دکترعبده- صدریه- امیر تیمور.
اسامی مخالفین: آقایان: حاذقی- دکتر اعتبار- دکتر آقایان- فیروزآبادی- اردلان- شیخ‌الاسلام ملایری- عمادتربتی- اسکندر مقدم- ورقه سفید بی‌امضاء- سه برگ
حاذقی - عده حاضر ۸۹ نفر بود آقای بیات هم آمدند رأی دادند ۹۰ نفر شد.
جواد مسعودی - عده را اعلام فرمودند ۸۹ نفر
رئیس - عده حاضر ۹۰ نفر ،۴۵ رأی موافق - مخالف ۸ نفر طرفینش مساوی است و این تصویب نشد بنابراین همان طوری که آقای دکتر طاهری و آقای رفیع گفتند ممکن است در خارج مذاکره بشود.
یکی از نمایندگان - این پیشنهاد رد شد قبول نشده است یعنی رد شده است.
رئیس - آقا عرض کردم تصویب نشد. پیشنهاد آقای ایرج اسکندری قرائت می‌شود:
پیشنهادمی‌کنم. نصف درآمد املاک واگذاری که در بودجه کل کشور برای سال ۱۳۲۳ پیش‌بینی شده است منحصراً برای اصلاح امور بهداری و تصفیه آب و برق شهرستان‌ها که املاک واگذاری در آنجاها واقع است تخصیص داده شود.
ایرج اسکندری - عرض کنم که سابقاً بنده یک پیشنهادی کردم راجع به این که قسمتی از عواید املاک واگذاری صرف بودجه فرهنگ بشود آن پیشنهاد البته رد شد و گفته شد که بعداً در بودجه صحبت می‌شود راجع به قسمت دیگر بنده پیشنهاد کردم که املاک واگذاری برای استفاده فرهنگ آنجا اختصاص داده شود آن را در موقع خودش آقای وزیر و آقای مخبر قبول کردند، منظور بنده این است به موجب هبه‌نامه‌ای که از طرف پادشاه سابق داده شده است و هبه‌نامه پادشاه کنونی آن املاک را به دولت واگذار کرده است در آن تصریح شده است که بایستی عواید املاک پس از جبران خسارات مردم منحصراً صرف بهبود اوضاع کشاورزی و فرهنگ و بهداشت بشود بنابراین آوردن این عواید املاک واگذاری در ضمن بودجه کل کشور صحیح نیست برای این که هبه مشروط است شما حق ندارید آن چیزی را که هبه کرده‌اند آن را بیاورید جزو بودجه کل کشور زیرا شرط گذاشته‌اند به مصرف چیزهای دیگر برسانند.
بعضی از نمایندگان - عده کافی نیست.
رئیس - تا عده کافی شود آقای هاشمی فرمودند که به من توهین شده است خواستم توضیح بدهم که یک اشتباهی شد و فهمیده شد بعضی از آقایان بعد بلند شدند سابقه هم دارد اگر گذاشته بودند می‌شمردیم و نمی‌نشستند معلوم می‌شد و به جنابعالی هم توهین نشده است.
هاشمی - از حضرتعالی بنده هیچ‌وقت گله و نگرانی ندارم ولی این که در موقع رأی می‌روند بیرون و می‌آیند توی مجلس این صحیح نیست.
رئیس - آقای ایرج اسکندری بفرمایید.
ایرج اسکندری - … بنابراین مطابق هبه‌نامه بایستی عواید این املاک منحصراً صرف بهداشت و صرف فرهنگ و کشاورزی بشود، من تصور می‌کنم بایستی به طور کلی اینها را برای همان مصرفی که معین شده است برسانند نه به مصرف دیگر، این است که بنده پیشنهاد می‌کنم حالا که راجع به شهرداری‌ها مذاکره شد و کار شهرداری‌ها خوابیده است آقایان توجه بفرمایند نصف عوایدی را که در این لایحه تقدیم شده است موضوع نصف اضافه اعتبارات است و ثانیاً هم…
بعضی از نمایندگان - عده کافی نیست.
رئیس - آقای دکتر معظمی استدعا می‌کنم آقایان را بفرمایید تشریف بیاورند.
ایرج اسکندری - …عرض کنم برای این که یک مرتبه دیگر مجلس از اکثریت نیفتد من زود حرفم را تمام می‌کنم خلاصه این است که در اینجا ۱۴۰ میلیون پیش‌بینی شده است برای عواید املاک واگذاری و از طرف دیگر در قسمت آب و برق و وضعیت بهداشت شهرستان‌ها مخصوصاً در شهرستان‌هایی که این املاک آنجا واقع است و باید توجه بفرمایند آقایان بنده یک پیشنهادی کرده‌ام و این پیشنهاد را برای این که آقایان توجه بکنند یک مرتبه دیگر می‌خوانم که نصف درآمد املاک واگذاری که در بودجه کل برای سال جاری پیش‌بینی شده منحصراً برای اصلاح امور بهداری و تصفیه آب و برق آنجاها تخصیص داده شود این پیشنهاد بنده است که تقدیم می‌کنم و تطبیق می‌شود هم با روح هبه‌نامه و هم با وضعیت شهرستان‌ها.
مخبر- اولاً بنده در عالم همکاری از آقایان استدعا می‌کنم که در موقعی که یک لایحه مطرح می‌شود پیشنهاداتی که می‌فرمایند یک قدری به آن توجه بفرمایند که مربوط به آن قانون باشد چند روز قبل در لایحه اعتبارات مالی گویا آقای مهندس فریور پیشنهاد کرده بودند که دولت نتواند مستخدم جدیدی بپذیرد و البته مقصود در قسمت اقتصادی بود…. الان آقای وزیر بهداری اینجا تشریف دارند و گیر کرده‌اند برای ایشان الان مجبور هستند که فلان طبیب مجاز را در فلان جا نگه دارند و فلان طبیب دیپلمه را نمی‌توانند آنجا بفرستند.
دکتر اعتبار - آقا دانشگاه قانون خاصی دارد.
مخبر - این جمله را به طور معترضه عرض کردم که رفع اشکال آقا بشود و اما این که آقا پیشنهاد فرمودند باید توجه داشته باشند که بودجه جمع و خرج شده یک عواید و یک مخارجی درش نوشته شده است و حالا رسیده‌ایم به ماه دهم سال این عواید جمع شده و یک مخارجی هم در مقابلش شده است اصلاً غیر عملی است که یک مخارجی که شده است آن جمع را برگردانیم و به یک مصرف دیگر برسانیم و از طرف دیگر این که فرمودند مطابق نص هبه‌نامه عمل بشود این آقا مطابق نص هبه رفتار شده است این عوائد همه رفته است به جمع ولی یک اضافاتی داده شده است امسال مخصوصاً به وزارت فرهنگ، کشاورزی، بهداری، این درآمده چیست؟ این درآمد از مجموع ۱۴۰ میلیون که فرمودید داده شده مقصود بنده این است که از آقا خواهش می‌کنم که اگر واقعاً در این قسمت نظری دارند بنده هم با آن موافق هستم یک طرحی تهیه بفرمایید که آن طرح برود در کمیسیون‌های مربوطه با وزارتخانه‌های مربوطه هم مذاکره شود این را بیایند خارج بکنند از خرج بیاورند جزو بودجه در سال آینده بنده هم با آقا موافق هستم و آن طرح را امضا می‌کنم ولی به این صورت، این غیر عملی است و اصلاً مشکلات ایجاد می‌کند و عملی نیست برای این که یک چیزی جزو جمع آمده است و آخر سال است و خرج شده است، این است که تمنا می‌کنم این را اگر موافقت می‌فرمایند پس بگیرند.
رئیس - رأی می‌گیریم به پیشنهاد آقای ایرج اسکندری آقایانی که موافقند قیام کنند (عده کمی برخاستند) تصویب نشد. پیشنهاد آقای پروین گنابادی قرائت می‌شود:
پیشنهادمی‌کنم بودجه اداره امور شهرداری‌ها که هیچ وظیفه‌ای به جز اشکال‌تراشی ندارد حذف شود و عین آن بودجه بر شهرداری‌های شهرستان‌ها به منظور کمک به حقوق آموزگاران مدارس ملی افزوده شود.
رئیس - آقای پروین گنابادی
پروین گنابادی - اساساً با بودن انجمن شهرداری بنده نمی‌دانم که این اداره امور شهرداری‌ها چه صیغه‌ای است که جز اشکال‌تراشی کار نمی‌کند مثلاً پیشنهادی می‌کند انجمن شهرداری فلان شهر سبزوار، یا غیره به وزارت کشور و مدت‌ها یعنی چندین ماه می‌ماند در وزارت کشور تازه اداره امور شهرداری‌ها شروع می‌کند به اشکال‌تراشی کردن در خصوص اداره امور شهرداری‌ها مطالب زیاد است مثلاً این اداره امور شهرداری‌ها حتی در امور انتخابات انجمن شهرها هم مداخلات نامشروع می‌کنند و مردم جمع می‌شوند عده‌ای را انتخاب می‌کنند آنهایی که اکثریت ندارند اداره امور شهرداری‌ها به چه جهت می‌آورند آنها را بالا و یک اشخاصی را حذف می‌کنند و اصلاً بنده نمی‌دانم که این اداره امور شهرداری‌ها چه کار می‌کنند و غیر از اشکال‌تراشی چه می‌کنند یک اداره‌ای است زائد این همه مدیر در وزارتخانه‌ها است چندین مدیر کل تنها در وزارت کشور است در صورتی که اصلاً وزارتخانه‌های ما کاری نمی‌کنند هی مدیر کل اضافه می‌کنیم یا این که عوائد این مملکت را صرف ادارات زائد می‌کنیم بنده رفته بودم در سبزوار دیدم مردم لخت و عریان هستند ما می‌بینیم که زارعین پارچه برای لباس ندارند و عریان هستند، دخترهای ۱۷- ۱۸ ساله را در بین راه بنده دیدم همه لخت بودند، هی اداره زیاد کنیم هی دائر زیاد کنیم مدیر کل زیاد کنیم تا چشم کار می‌کند تلفن و وسایل مبل عالی توی این وزارتخانه‌ها هست از طرف دیگر این یک عده مدارس
ملی را که مشروطه‌طلبان اول مشروطه آنها را تأسیس کردند معلمین آنها از سی تومان بیش‌تر حقوق نمی‌گیرند بنده موقعی که در مشهد بودم معلیمن آنجا ۵ ماه بود اصلاً حقوق نگرفته بودند اینها بدبخت و بیچاره هستند وزارت فرهنگ که هیچ توجه نمی‌کند. فقط می‌پردازد به ساختمان مثلاً در خراسان در یک شهرستان، برای اداره فرهنگ آنجا یک عمارت چهار طبقه اجاره کرده‌اند که دارای چندین، دایره انتخابات، دایره بازرسی از این قبیل‌ها است آقا بودجه اینها را بدهید به مدارس، وزارت فرهنگ توجه نمی‌کند فقط خرج چیزهای لوکس می‌کند، به نکات اساسی اصلاً توجه نمی‌شود، این بدبخت‌ها، معلمین مدارس ملی که آواره هستند، هیچ توجهی به آنها نمی‌شود، این بودجه امور شهرداری‌ها را حذف کنید، اصلاً اداره امور شهرداری‌ها هیچ مورد ندارد و بودجه‌اش را بدهید به مدارس ملی که دارند از بین می‌روند.
رئیس - سه نفر از آقایان اجازه خواسته‌اند ولی عضو کمیسیون نیستند.
جمعی از نمایندگان - رأی بگیرید آقا.
رئیس - آقای دکتر طاهری بفرمایید.
دکتر طاهری - عرض کنم اولاً قانونی دارد شهرداری‌ها که تا آن قانون الغاء نشده است و اصلاح نشده است این اداره باید باشد (یکی از نمایندگان - چه کار می‌کنند) و این قانونش عبارت از این است که عوارضی که شهرداری‌ها باید وضع کنند رؤسای شهرداری‌ها پیشنهاد می‌کنند با انجمن‌ها و بعد از این که انجمن‌ها با وضع عوارض موافقت کردند بایستی به تصویب هیت دولت برسد (ایرج اسکندری - این مخالف قانون اساسی است) اجازه بفرمایید این قانون الان معمول و قابل اجرا است و مخالف قانون اساسی نیست (ایرج اسکندری - مخالف قانون اساسی است) کجایش مخالف است ابداً مخالف نیست و یک نظری هست که انجمن‌های شهرداری و شهرداری‌ها مستقل بشوند، یعنی خودشان در هر شهرستان نظر داشته باشند اما تا این موضوع قانونی نشده و قانون فعلی به قوت خودش باقی است تمام کارهای اینها مراجعه می‌شود به مرکز و تمام کارهای‌شان مرتب است به هر حال این پیشنهاد فعلاً مورد ندارد اگر لایحه استقلال شهرداری‌ها به مجلس آمد و تصویب شد این خودش منحل می‌شود.
رئیس - رأی می‌گیریم به پیشنهاد آقای پروین گنابادی آقایانی که موافقند قیام کنند. (عده کمی برخاستند) تصویب نشد. پیشنهاد آقای مظفرزاده قرائت می‌شود:
پیشنهاد می‌کنم تبصره زیر به ماده اضافه شود
تبصره- وزارت دارایی مکلف است به فوریت دستور دهد وجوهی که فروشندگان برنج گیلان در سال ۱۳۲۲ از مالیه خودشان برای امور خیریه به اداره برنج گیلان داده‌اند به انجمن خیریه گیلان تسلیم نماید.
دکتر اعتبار - این خارج از موضوع است با این پیشنهادها که تمام نمی‌شود.
مظفرزاده - عرض کنم بنده خودم اعتراف می‌کنم که پیشنهاد من خیلی پیشنهاد مضحکی است (خنده نمایندگان) اما اجازه بدهید وقتی که توضیح قضیه را دادم امیدوارم که نمایندگان محترم از یک خواب سنگینی راجع با اوضاع مملکت بیدار بشوند، قضیه خیلی ساده است پارسال مالکین و کشاورزان گیلان برنجی را که به اداره انحصار دولت فروختند گفتند از هر کیسه آنها یک عباسی یا ششصد دینار به تفاوت جمع بکنیم بگذاریم برای مستمندان گیلان که در فصل زمستان اگر برنج گران شد به آنها از این محل کمک شود یعنی مردم از پول خودشان یک پولی را در اداره برنج امانت گذاشته‌اند که به مصرف فقرا برسد. الان در دی ماه ۱۳۲۳ هستیم و ما نتوانسته‌ایم هنوز این پول را از چنگال اداره برنج در بیاوریم یک کسی در این مملکت پیدا نشده که اگر یک حکمی نامی که دلش نمی‌خواهد این پول داده شود بگیرد از او (نمایندگان - کی آقا) عرض کردم حکیمی آقای وزیر دارایی موافق بودند وزیر قبل از ایشان موافق بودند که این پول باید برگشت شود ولی وقتی به دست حکیمی می‌رسد ما هر چه تلاش می‌کنیم نمی‌توانیم آن را برگردانیم
آقای نادر آراسته اینجا تشریف ندارند، ایشان کاملاً اطلاع دارند پولی است که مردم روی تحریک و تحریص ایشان این پول را جمع کرده‌اند برای فقرا، الان این برفی که اینجا می‌بارد در گیلان هم می‌بارد ولی فقرای آنجا پول ندارند برهنه‌اند این حکیمی‌ها ما توی اداراتمان خیلی داریم اینها مثل عنکبوت پشت این میزها بز خو کرده‌اند تاری تنیده‌اند و عادت کرده‌اند می‌خواهند هر کسی در دام مقررات بیفتد و دیگر خلاص نشود این پیشنهاد من و پیشنهاد خرج هم نیست می‌گویم پولی را که مردم به میل و اراده خودشان داده‌اند بر یک کار خیر به مردم پس بدهید آقای اردلان فرمودند که من به این شخص دستور داده‌ام که گزارش بدهند در هیئت دولت تصویب‌نامه بگذرانیم آقای اردلان به جای خودتان دیروز یک ساعت در اطاق جناب آقای نادر آراسته با ایشان صحبت کردیم مگر توانستیم بهش بفهمانیم ما از گیلان حرف می‌زنیم شما از شاهرود محل برنج‌کاری است نه محل فروش است اگر چنانچه در شاهرود هم یک چنین پولی هست آن را هم به مردم پس بدهید بالاخره از شاهرود می‌رفت به سمنان و از سمنان به جای دیگر یک ساعت ما با این آقا حرف زدیم و بالاخره نتوانستیم او را قانع کنیم بنده اخلاقاً این عقیده را ندارم که به طرز فعلی متصل پیشنهاداتی بدهم که موجب تأخیر کار شود فقط نظر بنده این بود که این موضوعی را که کارد به استخوان رسیده است استدعا کنم این را یا قبول بفرمایید یا آقایان رأی بدهند پول مردم به مردم برگردد.
وزیر دارایی - نظر آقای مظفرزاده یک اندازه تأمین شده است و آن پیشنهادی که تهیه شده است از طرف دولت برای همین صحبت‌هایی بود که خودتان فرمودید البته در گفتن می‌شود کار را سهل گرفت ولی در عمل اشکال دارد آن پولی که جمع شده تنها از مالکین گیلان گرفته نشده است از جاهای دیگر هم گرفته شده است و آنها در اصفهان و شاهرود در هر کجا به تناسب مصرف می‌شود این پول مال همه جا است و این پولی را که از مصرف کننده گرفته‌اند به نظر بنده هم این اصلاً غلط بوده است برای این که اصلاً بدون تصویب مجلس شورای ملی نمی‌شود از کسی چیزی گرفت. دهندگان پول هم همه امضا نکرده بودند، یک عده از مالکین امضا کرده بودند، بنابراین بنده هم گفته‌ام که یک راپورت جامعی تهیه کنند و معلوم کنند که این پول چقدر است و کجا است؟ و یک دینار از آن هم در دست دولت نیست و دست شرکت برنج است بنده هم قول می‌دهم تعقیب بکنم در ظرف همین امروز و فردا می‌برم به هیئت دولت و دستور آن را صادر می‌کنم که این پول به مصرفی که بنا بوده است برسد بنابراین خواهش می‌کنم که پیشنهادشان را پس بگیرند.
مظفرزاده - اگر زودتر این کار را اجرا بکنید بنده عرضی ندارم.
رئیس - پیشنهاد آقای مجد ضیایی قرائت می‌شود:
پیشنهادمی‌نمایم این تبصره به ماده الحاق شود. دولت مکلف است تا آخر بهمن ماه ۱۳۲۳ کسر بودجه شهرداری‌ها را تأمین و برای تصویب به مجلس شورای ملی تقدیم نماید.
مجد ضیایی - بنده دیدم که اگر همه روزه اینجا یک موادی مطرح شود آقایان برای شهرداری‌ها یک پیشنهادی خواهند داد، برای این که قطع عمل بشود و بودجه شهرداری‌ها معلوم شود این پیشنهاد را کردم که دولت بودجه شهرداری‌ها را تا یک ماه تأمین بکند. و بیاورند اینجا تصویب بکنند، اگر آقایان موافقت بفرمایند این پیشنهاد برای آتیه هم خوب است.
مخبر - برای اطلاع آقا و سایر آقایان عرض می‌کنم که اساساً بودجه شهرداری‌ها مربوط به دولت نیست حتی وضع عوارضش هم تصویب مجلس را لازم ندارد مطابق مقرراتی که هست باید انجمن‌ها پیشنهاد کنند و بعد از موافقت وزارت کشور و تصویب‌نامه هیئت دولت قابل اجرا است و این موضوع برای این کار یک عوارض جدیدی در نظر بگیرند خودتان که عضو کمیسیون بودجه هستید چهار نفر را کمیسیون
بودجه مأمور کرده است آقای دکتر طاهری بودند بنده بودم آقای امیر تیمور و آقای بوشهری یک جلسه هم رفتیم در وزارت دارایی و راجع به این عوارض با حضور آقای وزیر دارایی وقت و دکتر میلسپو و وزیر کشور در آنجا مذاکراتی شد و یک توافق نظری بین وزارت دارایی و وزارت کشور از قراری که اخیراً شنیدم حاصل شد و عوارضی برای شهرداری‌ها به قدری که کافی باشد در نظر گرفته‌اند و خوب هم هست به نظر بنده پیشنهاد آقای عملی شده است و دیگر احتیاج ندارد و خواهش می‌کنم که این پیشنهادشان را پس بگیرند.
مجد ضیایی - اگر تا آخر بهمن تأمین می‌شود و وعده دادند تا آخر بهمن تأمین نمایند پس می‌گیرم.
رئیس - پیشنهاد آقای شهاب فردوسی قرائت می‌شود:
پیشنهاد می‌کنم تبصره زیر به لایحه مورد بحث اضافه شود
تبصره - مراد از این که در قانون لغو اختیارات اقتصادی میلسپو دولت از استخدام کارمندان جدید ممنوع شده این است که دولت نمی‌تواند کارمندان جدیدی را استخدام نماید که استخدام آنها موجب خواستن اعتبارات اضافی زائد بر اعتبارات مصوبه باشد قانون مذکور مانع استخدام کارمندان در حدود اعتبارات مصوبه قانونی نمی‌باشد.
شهاب فردوسی - بنده همیشه مخالف بودم با این که در ضمن لوایح و قوانینی که به مجلس می‌آید یک پیشنهادهایی متشکراً و مرتجلاً که ابداً ارتباطی با موضوع ندارد داده شود بنده عقیده دارم که همیشه باید پیشنهاد داده شود مربوط به آن لایحه باشد و این موضوع را همیشه خدمت آقای رئیس عرض می‌کنم به همین جهت ملاحظه بفرمایید که هیچ چیزی در ا ین مجلس نمی‌گذرد و نخواهد گذشت از این قبیل است آن قانونی که راجع به دادگاه‌ها و فراری‌های شهریور است که ملاحظه می‌فرمایید با چه مشکلاتی مواجه شده است که دولت را ممنوع کرده‌اند از این که استخدام بکند، خوب یک عضوی ممکن است استعفا بدهد و کارش را ول کند و برود وقتی که یک محلی هست و عضوهایی محل حقوقشان هست اشکالی ندارد استخدام یک نفر به جای او بنده اطلاع دارم تمام حسابداری‌ها در این چند روز که آن قانون گذشته از استخدام هر نوع مستخدمی خودداری می‌کنند و آن محلش را اصلاً تصدیق نمی‌کنند، بنابراین شما دست دولت را بسته‌اید که این دستگاه عظیم را ببندند و هیچ کس را استخدام نکنند، منظور ما این است که از استخدام اشخاص جلوگیری شود که استخدام آنها باعث تحمیل بر بودجه و اعتبارات می‌شود و اگر اعتبارات را قبلاً تصویب کردید دیگر مانعی ندارد که وقتی یک عضوی ول می‌کند می‌رود، جدیداً به جای آن استخدام کنند؟ امروز جناب آقای وزیر دادگستری می‌خواهند تشکیلات قضایی ما را تکمیل کنند تشکیلات قضایی ما الان در بیش‌تر نقاط مختل شده است وزارت دادگستری یک عده از اشخاصی را که در کلاس قضایی تحصیل کرده‌اند می‌خواهند آنها را دعوت بکند و کار دست‌شان بدهد که این تشکیلات تکمیل شود لیسانسیه‌های حقوق امتحان داده‌اند الان باید کار بهشان داده شود الان دست وزارت عدلیه را بسته‌ایم و تشکیلات قضایی را معطل کرده‌ایم چون گفته‌ایم که از استخدام جدید خودداری شود و استخدام نکنند، بنده منظورم این است که در این مورد توجه بفرمایید.
دکتر معظمی - اجازه می‌فرمایید؟
رئیس - بفرمایید.
دکتر معظمی - عرض کنم که اصل آن پیشنهادی که در آن لایحه لغو اختیارات دکتر میلسپو گذشت بنده پیشنهاد کردم و علت اساسی آن را هم عرض کردم دو چیز بود یکی در نتیجه این که بنده خودم دو سال معاون دانشکده حقوق بودم به این موضوع مواجه شدم که هر کسی دو سال تحصیل کرد حتماً لازم نیست که وقتی که خارج می‌شود به او کار داده شود و به یک مراجعی مراجعه کند و به او کار بدهند و علت دیگر آن پیشنهاد هم این بود که در کمیسیون بودجه ما برخورد کردیم به این که اشخاص را می‌آورند و برای کس و کار خودشان کار پیدا می‌کنند و ادارات دولتی را پر کرده‌اند و از اشخاص
صلاحیت‌دار انتخاب نکرده‌اند این بود که بنده پیشنهاد کردم که این نقل و انتقالات باعث این نشود که باز دولت یک عده از اشخاصی را که صلاحیت‌دار ندارند وارد ادارات بکند این بود که ما استخدام جدید را ممنوع کردیم ولی در صورتی که ضرورت داشته باشد ما مسابقه را شرط قرار داده‌ایم و گفته‌ایم که مسابقه در کار باشد که اشخاص لایق و با استعداد وارد کار شوند و در این موضوع دست دولت در کار نباشد و دست اشخاصی که نمی‌خواهند با ادارات سر و صورت داده شود در کار نباشد و برای این که هر کسی را که می‌خواهند استخدام کنند لیاقت داشته باشد مسابقه را شرط استخدام قرار داده که اگر کسی در مسابقه موفق شد استخدام شود این است که دست دولت بسته نشده است و در صورت احتیاج می‌توانند به طور مسابقه انتخاب کنند و بنابراین رأیی که مجلس شورای ملی داده است برای این است که لیاقت و شایستگی اشخاص معلوم شود و دولت از آنها تقدیر و تشویق کند.
رئیس ـ آقای شهاب فردوسی
شهاب فردوسی - برای این که سوء‌تفاهمی برای آقایان پیدا نشود عرض می‌کنم بنده در اینجا کسی را ندارم که تقاضای استخدام او را کرده باشم و حالا به مانعی برخورده باشد، اگر دولت مانعی نمی‌بیند با بودن آن قانون در کارهایش بنده پیشنهاد خودم را مسترد می‌کنم.
مخبر - نسبت به این پیشنهاد باید توضیح داده شود که مطلب روشن شود بنده به وزارت بهداری مخصوصاً اشاره کردم برای این که اشکالات دولت مرتفع بشود و حالا هم بنده تمنا می‌کنم ایشان پیشنهادشان را عجالتاً مطرح نفرمایند بعد در آخر مواد این موضوع را به نحو مقتضی اصلاح می‌کنم.
شهاب فردوسی - بسیار خوب.
رئیس - پیشنهاد آقای ملک‌مدنی قرائت می‌شود:
دولت مکلف است پیشنهادات انجمن هر شهرستان را که برای تأمین بودجه شهرداری آن محل تصویب و پیشنهاد نموده موافقت نماید کسر بودجه شهرداری هر شهرستان از محل عوارضی که تأمین می‌شود پرداخته شود.
رئیس - آقای ملک‌مدنی
ملک‌مدنی - این موضوع بودجه شهرداری‌ها اینجا دو سه مرتبه مورد بحث واقع شده است و متأسفانه پیشنهادی مورد قبول واقع نشد، آقایان تصدیق می‌کنند که بین شهرداری‌ها شهرستان‌ها اختلاف هست بعضی از شهرداری‌های بعضی از شهرهای ما اطلاع داریم که شهرداریش منحل شده است زیرا چند ماه است که به کلی حقوق داده نشده است یعنی سپور بیچاره و اشخاصی که در آنجا کار می‌کنند حقوقشان را نداده‌اند، اینها اساساً وضعیت‌شان معلوم نیست چیست دولت هم برای انجمن شهر قانونی گذراند که عوارضی وضع کنند و به دولت پیشنهاد نمایند آقای وزیر دارایی که بیش‌تر وارد هستند استدعا می‌کنم توجه بکنید قانون اجازه داده است که انجمن هر شهری برای خودش یک عوارضی وضع کند ولی متأسفانه گفته است پس از تصویب هیئت دولت باید به موقع اجرای گذاشته شود و در اینجا یک مرحله استثنایی قرار داده‌اند در این موقع که ما می‌بینیم که تمام شهرداری‌ها دارند منحل می‌شوند و کسر بودجه دارند انجمن هر شهر نشسته یک عوارضی را در نظر گرفته است و پیشنهاد کرده است آمده است اینجا به وزارت کشور و وزارت کشور هم برداشته آورده است توی هیئت دولت دولت هم موافقت نمی‌کند و هر کدام را به یک عذری قبول نکرده‌اند و رد کرده‌اند اگر هم می‌فرمایید این طور نیست آقایان مسبوقند که ما کمیسیون بودجه راتشکیل دادیم و در آن کمیسیون وزیر کشور و وزیر دارایی آن وقت و آقای نخست وزیر گفتیم که چرا موافقت نمی‌کنید اگر من‌باب مثال شهرستان قوچان کشمش دارد و پیشنهاد کرده‌اند که از هر بار کشمش یک تومان باید بگیرد انجمن شهر این را تصویب کرده است که به مصرف شهرداری برسانند شما ایرادتان چیست؟ شما از انجمن شهر دلسوزترید خیر؟ انجمن شهر هر شهرستانی تکلیف خودش را بهتر می‌داند، اصلاً در تمام شئون مردم دولت دخالت می‌کند و باعث فلج شدن کارها شده است، بنده این پیشنهاد را کردم که هیئت
دولت متوجه شود که به پیشنهادات انجمن هر شهرستانی ترتیب اثر بدهد و عوارضی که خودشان مصلحت دیده‌اند و پیشنهاد کرده‌اند ترتیب اثر بدهد برای این منظور هم دکتر متخصص لازم ندارد هر شهرستانی تکلیف خودش را بهتر می‌داند و متوجه است یک چیز کلی را که بر نمی‌دارند پیشنهاد بدهند که از مهمانخانه‌ها عوارض بگیرید فلان شهرستانی که بیست هزار نفر جمعیت دارد مهمانخانه ندارد یا اگر بخواهند از سینماها عوارض بگیرند اصلاً سینما ندارد آن شهر بنابراین اجازه بفرمایید که هر شهرستانی عوارضی تهیه کنند برای خودشان که این مشکلات را رفع کنند البته مجلس که موافقت نمی‌کند قرض گرفته شود از این جهت بنده پیشنهاد کردم که در اولین جلسه هیئت دولت پیشنهادات وزارت کشور را مورد مطالعه قرار دهید و همه را تصویب کنید.
وزیر دارایی - اولاً بنده معتقدم که آقای ملک‌مدنی هر وقت فرمایشی می‌کنند روی منطق است این را به طور کلی می‌توانم عرض کنم، این موضوع را هم عرض می‌کنم که بنده با اظهار ایشان اساساً مخالف نیستم و فقط می‌خواهم توضیحی عرض کنم به این که چرا دولت موافقت با همه پیشنهادات نکرده است اگر بنا بود که بدون چون و چرا هر چه را انجمن بگوید دولت قبول بکند بنابراین دیگر لازم به قانون نبود که نوشته شود به تصویب هیئت دولت نوشته می‌شد که هر چه انجمن بگوید باید تصویب شود حال علت عدم موافقت با همه پیشنهادات را عرض می‌کنم مثلاً شهسوار یک جای بزرگی نیست ولی باغات زیاد دارد پیشنهاد کرده‌اند که از هر صندوق پرتقالی که از آنجا خارج می‌شود فلان قدر بگیرند خوب فکری کرده بودند، اما صاحب باغ بیچاره مالیات بر درآمد می‌دهد و وقتی مالیات بر درآمد می‌دهد صدی دهش را هم به خود شهرداری می‌دهد. پرتقال را هم آنجا نمی‌خوردند، از کیسه خلیفه می‌بخشند پرتقال را تهران می‌خورند پس وقتی که این پیشنهاد را می‌کنند دولت باید مطالعه کند از این قبیل چیزها زیاد است ولی اساساً فرمایش آقا صحیح است خیلی از این پیشنهادها آمده است در هیئت وزرا هم تصویب شده است به وزارت کشور هم ابلاغ شده است حالا هم هر چه پیشنهاد می‌کنند اتفاقاً فوری قبل از هر موضوعی در هیئت مطرح می‌شود و رأی داده می‌شود بنابراین پیشنهاد آقا تأمین شده است و بنده استدعا می‌کنم که پیشنهادتان را پس بگیرید.
ملک‌مدنی - همان طوری که آقای وزیر دارایی شهسوار را به طور مثال فرمودند بنده عرض می‌کنم آقا این عوارض به مصرف کننده تحمیل می‌شود وقتی یک کسی آن را می‌خرد این قسمت را هم روی اصل خرید می‌کشد و در موقع فروش به مصرف کننده تحمیل می‌شود ملتفت عرضم می‌شوید خریدار در آنجا یک عوارضی می‌دهد بعد هم روی جنس خودش می‌کشد و تحمیل به مصرف کننده می‌شود نه آن کسی که باغ دارد و می‌فرمایید مالیات بر درآمد می‌دهد چه ربطی دارد معذالک بنده پیشنهادم را پس می‌گیرم ولی استدعا می‌کنم تکلیف این شهرستان‌ها را هر چه زودتر معین کنید.
طوسی - اجازه می‌فرمایید؟
رئیس - بفرمایید.
طوسی - بنده این پیشنهاد را قبول می‌کنم. و خیلی تعجب می‌کنم که یک مسائل خیلی بدیهی را این قدر دور می‌زنید و تعلل می‌کنید آقا بالاخره هر شهرستانی با پول خودش شهرداریش باید اداره بشود همان طور که آقای ملک‌مدنی در قسمت کشمش و سایر چیزها گفتند در محل انتخابیه بنده بنا بود باری ده شاهی از ذغالی که در آنجا فروش می‌شود بگیرند و بر مصرف شهرداری برسد، فرستادند این پیشنهاد را هیئت دولت قبول نکرد اطلاع از وضعیت محل‌ها ندارند آقا یک چیزی را که یک محلی پیشنهاد می‌کند شما خبر ندارید که واقعاً به نفع محل و برای رفع احتیاجات محل است یا نه؟ و خیال می‌کنم بهتر این باشد که دولت با این پیشنهاد موافقت بکند از شما که چیزی نمی‌گیرند.
دکتر زنگنه - اجازه بفرمایید.
رئیس - بفرمایید
دکتر زنگنه -عرض کنم غالباً پیشنهاداتی که می‌شود و قوانینی که می‌گذرد نباید مخالف اصول و مخالف قوانینی که سابق گذشته است بشود، شما یک قانونی سابق دارید که انجمن شهر باید یک عوارضی تهیه کند و پیشنهاد کند به هیئت دولت و دولت هم تصویب بکند باید اول مطالعه کرد که اگر آن قانون صحیح نیست آن را اصلاح کنند و اما راجع به این موضوع البته بایستی حرف عملی زده شود عوایدی که شهرداری می‌گیرد باید از آن چیزی که در همان شهر مصرف می‌شود باشد و اگر غیر از این باشد ظالمانه است و این هم که فرمودند پرتقال را هر کسی می‌خورد می‌دهد، این هم صحیح نیست. بنابراین راه حل این است که دولت باید دقت بکند که نه به مالیات دولت و نه به قوانین دیگر و نه به اصول دیگر بر نخورد به عقیده بنده بهتر این است که مسترد بفرمایید که مطالعه کافی در این قسمت بشود.
نمایندگان - رأی بگیرید.
رئیس - عده کافی نیست ملاحظه می‌فرمایید دو روز است یک ماده نگذشته است از بس پیشنهادها زیاد است.
مهندس فریور - وقتی که لایحه بودجه را این طور می‌آورند نباید هم بگذرد.
طباطبایی - چند تا پیشنهاد است. ختم جلسه بفرمایید.
هاشمی - سه تا پیشنهاد دیگر مانده است جلسه را ختم کنیم؟
عده از نمایندگان - صحیح است. ختم جلسه ختم جلسه
۵- موقع و دستور جلسه آتیه - ختم جلسه
رئیس - آقایان اگر موافقند جلسه را ختم کنیم؟ (نمایندگان - بله بله) خواستم عرض کنم که مدتی است کمیسیون عرایض و مرخصی که کارهای زیادی دارد تشکیل نمی‌شود یک صورتی آورده‌اند از آقایانی که مرتب غایب هستند تمنا می‌کنم یا تشریف بیاورند یا استعفا کنند که به جای آنها انتخاب شود.
جلسه آینده سه‌شنبه دستور هم بقیه این لایحه است
چهل دقیقه بعد از ظهر مجلس ختم شد
رئیس مجلس شورای ملی - سید محمدصادق طباطبایی