مذاکرات مجلس شورای ملی ۲۴ خرداد (جوزا) ۱۳۰۲ نشست ۲۸۷
| مجلس شورای ملی مجموعه قوانین دوره قانونگذاری چهارم | تصمیم‌های مجلس | تصمیم‌های مجلس شورای ملی درباره نفت و گاز |
| نمایندگان مجلس شورای ملی دوره قانونگذاری چهارم |
مذاکرات مجلس شورای ملی ۲۴ خرداد (جوزا) ۱۳۰۲ نشست ۲۸۷
جلسه ۲۸۷
صورت مشروح مجلس یوم پنجشنبه ۲۴ جوزا ۱۳۰۲ مطابق ۲۸ شوال ۱۳۴۱
(مجلس یک ساعت و نیم قبل از ظهر به ریاست آقای مؤتمن‌الملک تشکیل گردید)
صورت جلسه یوم سه شنبه ۲۲ جوزا را آقای منتصرالملک قرائت نمودند
رئیس- آقای آقا سید یعقوب (اجازه)
آقا سید یعقوب- در صورت جلسه آقای آصف‌الممالک را جزو غائبین بدون اجازه نوشته‌اند در صورتی که ایشان مریض بوده‌اند اطلاع هم داده‌اند.
رئیس- آقای سدیدالملک (اجازه)
سدیدالملک- عرضی ندارم
رئیس- آقای معتمدالسلطنه (اجازه)
معتمدالسلطنه- بعد از تصویب صورت جلسه عرض دارم.
رئیس- در این صورت به صورت جلسه ایرادی نیست؟ صورت جلسه دیروز قرائت می‌شود
(صورت جلسه یوم چهارشنبه ۲۳ جوزا را آقای امیر ناصر قرائت نمودند)
رئیس- این صورت جلسه ایرادی ندارد؟ راپُرت کمیسیون بودجه راجع به غلامرضا خان میر پنجه مطرح است (به شرح ذیل قرائت شد)
کمیسیون بودجه لایحه نمره (۸۴۰۹) وزارت جنگ را تحت مطالعه در آورده و ماده واحده ذیل را به مجلس مقدس پیشنهاد می‌نماید:
ماده واحده- مجلس شورای ملی تصویب می‌نماید که وزارت مالیه مبلغ چهار صد تومان مستمری غلامرضا خان میر پنجه را به مناسبت سابقه خدمت در نظام و غارت زدگی و خسارات وارده در جنگ با سمیتقو از بابت سنه ماضیه ایت‌ئیل و هذه‌السنه تنگوزئیل از قرار تومانی تومان تأدیه نماید (فیروز)
رئیس- مخالفی ندارد؟ (اظهاری نشد)
رئیس- رأی می‌گیریم. آقایانی که لایحه را تصویب می‌کنند ورقه سفید واِلا ورقه کبود خواهند داد.
(آقایان امیر ناصر و منتصرالملک استخراج آراء نموده نتیجه به ترتیب ذیل حاصل شد)
ورقه سفید علامت قبول ۵۲
رئیس- عده حضار ۶۵ نفر به اکثریت ۵۲ رأی تصویب شد. راپُرت کمیسیون محاسبات راجع به پیشنهاد اضافه برای رفع نواقص مطبعه مجلس مطرح است. آقای سهام‌السلطان (اجازه)
سهام السلطان- بنده در این خصوص عرضی ندارم.
رئیس- آقای شیخ‌الاسلام اصفهانی (اجازه)
شیخ‌الاسلام اصفهانی- بنده با کمال قدردانی که نسبت به آقای ارباب کیخسرو دارم و نهایت اهمیتی هم که به مطبعه مجلس می‌دهم رأی دادن به این لایحه را خیر قلیلی می دانم در مقابل شر کثیر و آن شر کثیر نقض شدن تعدیل بودجه مملکت است دو مرتبه یا بیشتر عرض کرده‌ام که به عقیده بنده تعدیل بودجه مملکت برای ما یک چیز ذیقیمتی است و ما نباید آن را به هیچ قیمتی بفروشیم. اگر امروز بیست و سه هزار تومان برای مطبعه مجلس تصویب کنیم سد شکسته شده فردا از طرف وزارت خارجه یک پولی می‌خواهند از طرف وزارت عدلیه یک پولی می‌خواهند و متصل یک لوایحی می‌رسد و تقاضای پول هائی می‌کنند بدون اینکه محلی داشته باشند و طبعاً تعدیل بودجه مملکت بهم می‌خورد. این است که چون بنده این لایحه را یک خیر قلیلی می دانم در مقابل شر کثیر به این جهت مخالفم و موافقت می‌کنم به یک شرط و آن این است که در ذیل این ماده واحده تبصره علاوه شود این اعتباراتی که به وزارتخانه‌ها داده شده است یک قسمت از آن اعتبارات برای مطبوعات وزارتخانه‌ها را مطبعه مجلس تکفّل می‌کند. در این صورت آن قسمت اعتباری که راجع است به مطبوعات وزارتخانه‌ها یک ضرری می‌شود بر بودجه مملکت و شاید هم صرف یک مخارج بیهوده بشود و آن تبصره هم این است:
تبصره- وزارت مالیه مکلف است مبلغ فوق را به قسمت متناسب از اعتبار کلیه وزارتخانه‌ها که ضرورتاً اعتبار طبع اوراق جزء اعتبار آن‌ها است کسر گذارد.
آقا میرزا شهاب‌الدین مخبر کمیسیون محاسبات- آقای شیخ‌الاسلام این جا اشتباه کردند به عکس فرموده ایشان این یک چیز کثیری است در مقابل شرّ قلیل بلکه اصلاً شرّ هم ندارد. گمان نمی‌کنم در هیچ کجای دنیا معمول باشد که اگر یک بودجه‌ای تصویب شد از حدود آن بودجه بهیچوجه تجاوز نشود. البته در ظرف سال یک مخارجی پیدا می‌شود که مجلس ناچار می‌شود آن مخارج را تصویب کند علاوه بر این بیست و سه هزار تومان که برای مطبعه مجلس تصویب می‌شود شاید عایدات بیشتری موجود باشد و راجع به آن قسمت تبصره که فرمودند مسلم است از اعتبار وزارتخانه‌ها که برای مطبوعات آن‌ها تصویب شده همان‌ها را در مقابل طبع باید به مطبعه مجلس بپردازند و تصور نمی‌کنم بودجه‌هائی که برای وزارتخانه‌ها تعیین شده اگر محل خرج پیدا نکرد از بین برود البته به مصارف صحیح خواهند رساند.
رئیس- آقای ارباب کیخسرو (اجازه)
ارباب کیخسرو- بنده در عین اینکه تقدیس می‌کنم عقیده آقای شیخ‌الاسلام را که می‌فرمایند نباید از حدود بودجه تعدیل شده تجاوز کرد ولی ایشان را مطمئن می‌کنم که بهیچوجه مخارج از حدود بودجه تجاوز نخواهد کرد. در بودجه گذشته سیصد و چهل و پنج هزار تومان برای مجلس مقرر شد و به آقای شیخ الاسلام اطمینان می‌دهم که مخارج از این حد تجاوز نخواهد کرد. نهایت چون مخارج هر ماده باید به مصرف خودش برسد و ما نمی‌توانیم مخارج را با یکدیگر مخلوط کنیم این است که ما این قسمت را به اسم خاص پیشنهاد نمودیم منتهی از آن قسمت مخارج بودجه کسر خواهد شد و در این قسمت اضافه خواهد شد. بعلاوه مخارج با سرمایه دو تا است یک تجارتخانه ممکن است سرمایه اش حد معینی باشد ولی مبلغی قرض می‌کند برای اینکه مال‌التجاره‌ها بهره مند شود بنا براین هیچوقت سرمایه جزء خرج محسوب نمی‌شود و این پیشنهادی هم که ما کردیم در شمار سرمایه محسوب است. مثلاً ملاحظه می فرمائید رئیس کل مالیه که بودجه را در حدود بیست و سه میلیون پیش بینی کرده و به مجلس پیشنهاد کرده بود یعنی عایدات را ۲۳ میلیون و مخارج را کمتر همان رئیس کل مالیه ۴۰ میلیون قرض پیشنهاد کرده است که سی میلیون آن برای مصرف چیزهائی است که انتفاع می‌آورد و بدیهی است هر کس در حدود خودش اگر تخم نریزد نمی‌تواند استفاده کند و بطور کلی عرض می‌کنم ایشان مطمئن باشند خرج از حدود سیصد و چهل و پنج هزار تومان که پیشنهاد شده است تجاوز نخواهد کرد و این مبلغ هم جزو سرمایه است و جزء خرج نیست و اگر توجه بفرمایند در جزو بودجه مصوبه مجلس شورای ملی یک ماده تصویب شده است که مجلس شورای ملی به اداره مباشرت اجازه می‌دهد که عوائد مطبعه مجلس و باغ بهارستان را جزو جمع محاسبات مجلس محسوب دارد. این مبلغ هم حالا از برای مطبعه پیشنهاد شده است و البته هر قدر عایدات مطبعه باشد جزو جمع محسوب خواهد شد. و اما آن قسمتی را که آقای شیخ‌الاسلام راجع به وزارتخانه‌ها و ادارات دولتی فرمودند اگر عایدات مطبعه از ممر خاصی بود همانطور بود که فرمودند ولی عایدات مطبعه مجلس از ممرهای متعدد است و البته وزارتخانه‌ها هم مخارج مطبوعات را همانطوری که به جاهای دیگر می‌پردازند به اداره مباشرت مجلس خواهند پرداخت و اداره مباشرت هم در حساب آورده و جزو جمع خودش محسوب می‌دارد و ضرری هم به جائی وارد نمی‌شود.
(جمعی از نمایندگان- مذاکرات کافی است)
رئیس- رأی گرفته می‌شود به راپُرت کمیسیون محاسبات به مبلغ بیست و سه هزار تومان اعتبار به اداره مباشرت برای مطبعه مجلس. آقایانی که تصویب می‌کنند ورقه سفید واِلا کبود خواهند داد.
(در این موقع اخذ آراء به عمل آمده و آقایان امیر ناصر و منتصرالملک تعداد نموده نتیجه به قرار ذیل حاصل گردید)
عده حضار (۶۵) ورقه سفید علامت قبول (۶۰) امتناع (۵)
رئیس- به اکثریت ۶۰ رأی تصویب شد. راپُرتی است از کمیسیون بودجه رسیده نسبت به بعضی اشخاص و در مجلس کسب تکلیف کرده‌اند چون راپُرت مزبور جزو دستور نبود اینک قرائت می‌شود. (به مضمون ذیل قرائت شد)
کمیسیون بودجه سه فقره لوایح برقراری حقوق پیشنهادی د ولت ۲۳۲۴۲ راجع به میرزا علی اکبر خان پیشخدمت باشی مجلس و ۵۰۱۳ راجع به دبیرالوزاره و عمیدالایاله و رسول بیگ مستخدمین اداره حکومتی آذربایجان مقتولین در ساوجبلاغ تحت مطالعه و دقت در آورده ماده واحده ذیل را برای تصویب به مجلس شورای ملی پیشنهاد می‌نماید. ماده واحده- وزارت مالیه مجاز است ماهی شصت و پنج تومان درباره اشخاص ذیل بطور شهریه تأدیه و پرداخت نماید. میرزا ابوالقاسم خان از اول قوس ۱۳۰۱ تا سن ۲۱ سالگی ۱۰ تومان- زهرا خانم عیال میرزا علی خان پیشخدمت باشی مجلس از اول قوس مادام که شوهر اختیار نکرده ۱۰ تومان- شیرین خانم مادر دبیرالوزاره از اول قوس مادام که شوهر اختیار نکرده ۷۵ قران- شفا خانم مادر عمیدالایاله از اول قوس مادام که شوهر اختیار نکرده ۳۷ قران و پانصد دینار- صاحبه خانم زوجه عمیدالایاله از اول قوس مادام که شوهر اختیار نکرده ۳۷ قران و پانصد دینار- ستاره خانم زوجه عمیدالایاله از اول قو مادام که شوهر اختیار نکرده ۳۷ قران و پانصد دینار- اکبر پسر عمیدالایاله از اول قوس تا سن ۲۱ سالگی ۳۷ قران و پانصد دینار
رئیس- اگر ایرادی نیست مطرح شود؟
(گفته شد خیر)
رئیس- آقای سهام‌السلطان (اجازه)
سهام‌السلطان- بنده خواستم استدعا کنم یک راپُرت هم به نمره ۱۶ از کمیسیون بودجه جدیده موجود است اگر اجازه می فرمائید بعد از این جزو دستور شود.
رئیس- آقای مستشارالسلطنه (اجازه)
مستشارالسلطنه- بنده موافقم
رئیس- آقای اقبال‌السلطان (اجازه)
اقبال‌السلطان- بنده نمی دانم پس این قانون استخدامی که نوشته شد چه شد که به موقع اجرا نمی‌گذارند و چرا از روی آن برای متقاعدین ورثه مستخدمین حقوق معین نمی‌کنند؟ اگر چه تصور می‌کنم آقای مخبر در جواب بنده بفرمایند که این راجع به قوس است و مشمول قانون استخدام نمی‌شود اگر اینطور هم باشد خوب است گذشته تکلیفش را معین کنند و برای سال جاری مطابق قانون استخدام عمل شود.
رئیس- آقای منتصرالملک (اجازه)
منتصرالملک- آقای اقبال‌السلطان فراموش کرده‌اند که خودشان مخبر کمیسیون هستند و باید دفاع فرمایند ...
آقای اقبال‌السلطان- بنده چنین راپُرتی نداده‌ام
منتصرالملک- ولی چون بنده عضو کمیسیون سابق بودم اطلاع دادم این‌ها اشخاصی هستند مقتول در راه خدمت دولت و شاید یک سوابقی هم در خدمات دولتی نداشته باشند که مشمول قانون استخدام بشوند لهذا به پاداش خدماتی که برای دولت کرده‌اند و در راه خدمت به دولت مقتول شده‌اند دولت خواسته است یک قدردانی کرده به ورثه آن‌ها که پریشان و بی چیز هستند لقمه نانی برسد. بنابراین هیچ گمان نمی‌کنم هیچ مخالفتی با قانون استخدام داشته باشد چنانکه در قانون استخدام هم پیش بینی شده است که اشخاصی که در راه خدمت به دولت کشته بشوند قبل از آنکه به حد تقاعد رسیده باشند باید دولت از ورثه آن‌ها نگاهداری بکند بنابراین، به عقیده بنده تصویب این مسئله ولو اینکه سه ماه هم از سال گذشته چندان ایرادی ندارد. دیگر بسته است به نظر آقایان.
رئیس- آقای شیخ‌الاسلام اصفهانی (اجازه)
شیخ‌الاسلام- بنده هم تأیید می‌کنم فرمایشات آقای اقبال‌السلطان را. یک قانون استخدامی از مجلس گذشت و به دولت هم امر شد از ابتدای این سال تحت اجرا بگذارند و مطابق آن رفتار نمایند. اظهارات آقای منتصرالملک صحیح است ولی احتمال است یعنی می‌فرمایند شاید این مقتولین مطابق قانون استخدام حقوقی نداشته باشند اگر این قسم است دولت باید این نوع مواقع را تشخیص داده یک لایحه بخصوص به مجلس بدهد. فقط به تصور اینکه شاید مقتولین مطابق قانون استخدام حقوقی نداشته باشند ما بیائیم یک لایحه تصویب کنیم برخلاف قانون استخدام است و بنده با این ترتیب مخالفم. بعلاوه سابق قرار شد که بیست و یک سال چون در ایران فلسفه نداد موقوف کنند و تمام لوایح را بیست سال بنویسند باز هم در این جا همان بیست و یکسال را نوشته‌اند.
رئیس- آقای دست‌غیب (اجازه)
حاج سید محمد باقر دست‌غیب- تعجب می‌کنم آقایان گاهی طوری باریک بین می‌شوند که برای یک مبلغ جزئی ایراد و اعتراض می‌کنند در صورتی که لفظ مقتول را هم در لایحه دارد و گاهی همچنان بخشش می‌کنند که ده هزار تومان و بیست هزار تومان را هم اهمیت ندارد این است که عرض می‌کنم اولاً همانطوری که آقای منتصرالملک فرمودند شاید قانون استخدام شامل این بشود بر فرض هم شامل آن بشود این لایحه مقدم بر قانون استخدام است علاوه بر این وقت هم عزیزتر از این است که برای یک مبلغ جزئی آن هم برای یک دختر و پسری که پدرش کشته شده است صرف کنیم.
رئیس- رأی می‌گیریم به راپُرت کمیسیون بودجه که قرائت شد. آقایانی که تصویب می‌کنند ورقه سفید واِلا کبود خواهند داد. (در این موقع اخذ آراء به عمل آمده و نتیجه به قرار ذیل حاصل گردید)
عده حضار (۶۵) ورقه سفید علامت قبول (۵۰) امتناع (۱۵)
رئیس- به اکثریت ۵۰ رأی تصویب شد. قانون تفریغ بودجه یکساله ایت ئیل مجلس مطرح است (به شرح ذیل قرائت شد)
ماده اول- مخارج مجلس شورای ملی از بابت دوازده ماهه سنه ایت ئیل ۱۳۰۱ موافق مواد ۱ الی ۳ ضمیمه ۱ و بر طبق بودجه مصوبه مبلغ سیصد و چهار هزار و چهار صد و نود و هفت تومان و هفتصد دینار تصویب و تفریغ می‌شود.
ماده دوم- عایدات باغ و مطبعه مجلس شورای ملی از بابت سنه ایت ئیل ۱۳۰۱ موافق ماده ۴ ضمیمه ۱ به مبلغ سیزده هزار و سیصد و پنجاه و چهار تومان و هفت هزار و سه عباسی تصویب می‌شود.
رئیس- آقای سهام‌السلطان (اجازه)
سهام‌السلطان- عرضی ندارم
رئیس- آقای مستشارالسلطنه (اجازه)
مستشارالسلطنه- موافقم
رئیس- بالفعل مذاکرات در کلیات است مخالفی نیست؟
(گفته شد خیر)
رئیس- رأی می‌گیریم برای دخول در شور مواد: آقایانی که تصویب می‌کنند قیام فرمایند
(اکثر نمایندگان قیام نمودند)
رئیس- تصویب شد. ماده اول قرائت می‌شود (مطابق شرح فوق قرائت شد)
رئیس- در این باب مخالفی نیست؟
(گفتند خیر)
رأی می‌گیریم به ماده اول. آقایانی که ماده را تصویب می‌کنند قیام فرمایند
(اکثر نمایندگان قیام نمودند)
رئیس- تصویب شد. ماده دوم قرائت می‌شود (به مضمون سابق خوانده شد)
رئیس- در این ماده ایرادی هست یا نه؟
(گفته شد خیر)
رئیس- رأی می‌گیریم به ماده دوم. آقایانی که تصویب می‌کنند قیام فرمایند
(اکثر قیام نمودند)
رئیس- تصویب شد. در کلیات مخالفی نیست؟
(گفته شد خیر)
رئیس- رأی گرفته می‌شود به این لایحه که مشتمل بر دو ماده است. آقایانی که تصویب می‌کنند ورقه سفید واِلا ورقه کبود خواهند داد.
(اخذ و استخراج آراء به عمل آمده نتیجه به قرار ذیل حاصل گردید)
ورقه سفید علامت قبول ۶۰
رئیس- به اکثریت شصت رأی تصویب شد. چون نزدیک ظهر است اگر مخالفی نباشد جلسه را ختم می‌کنیم. آقای معتمدالسلطنه (اجازه)
معتمدالسلطنه- بنده خواستم استدعا کنم لایحه راجع به حقوق آقا میرزا سید علی و سید مچول چون خیلی مختصر است مطرح شود.
رئیس- آقای حاج امین‌التجار (اجازه)
حاج امین‌التجار- دیروز پیشنهادی به امضای جمعی از آقایان نمایندگان راجع به تجدید نظر در نظامنامه تحدید تریاک تقدیم شد تقاضا می کنم مقرر فرمائید در مجلس خوانده شود.
رئیس- آقای مستشارالسلطنه (اجازه)
مستشارالسلطنه- راجع به لایحه 15 خواستم عرض کنم اگر ممکن است امروز جزء دستور شود.
رئیس- آقای سهام‌السلطان (اجازه)
سهام‌السلطان- بنده هم همین استدعا را داشتم.
رئیس- آقای ارباب کیخسرو (اجازه)
ارباب کیخسرو- بنده راجع به دستور جلسه آتیه عرض داشتم.
رئیس- آقای مساوات (اجازه)
مساوات- بنده هم راجع به دستور جلسه آتیه عرضی داشتم.
رئیس- آقای داور (اجازه)
داور- بنده هم برای جلسه آتیه عرضی داشتم.
رئیس- آقای آقا سید یعقوب (اجازه)
آقا سید یعقوب- بنده خواستم عرض کنم لایحه ای که آقایان نمایندگان امضاء کردند و به کمیسیون مبتکرات رجوع شد جزء دستور شود.
رئیس- نسبت به راپُرت کمیسیون بودجه راجع به آقای سید مچول مخالفی نیست که جزء دستور شود؟
(گفته شد خیر)
رئیس- راپُرت قرائت می شود.
(به شرح آتی قرائت شد)
کمیسیون بودجه لایحه 14263 ریاست وزراء را تحت مطالعه قرار داده و ماده ذیل را برای تصویب به مجلس مقدس پیشنهاد می نماید.
ماده اول- کلیه شهریه و مستمری که سابقاً سید مچول داشته ضبط می گردد
ماده دوم- وزارت مالیه مجاز است از ابتدای حمل تنگوزئیل مادام‌الحیات سالیانه مبلغ 41 تومان به اقساط دوازده گانه درباره سید مچول پرداخت نماید.
رئیس- در کلیات مخالفی نیست؟
(گفتند خیر)
رئیس- آقای معتمدالسلطنه (اجازه)
معتمدالسلطنه- موافقم
رئیس- آقای سهام‌السلطان (اجازه)
سهام‌السلطان- بنده هم موافقم
رئیس- آقای مستشارالسلطنه (اجازه)
مستشارالسلطنه- بنده نیز موافقم
رئیس- رأی می گیریم به دخول در شور مواد. آقایانی که تصویب می کنند قیام فرمایند
(اکثر نمایندگان قیام نمودند)
رئیس- تصویب شد. ماده اول قرائت می شود
(بر طبق شرح فوق قرائت شد)
رئیس- باید در مواد تقدیم و تأخیر به عمل آید یعنی ماده اول دوم و ماده دوم اول شود. (ماده دوم به جای ماده اول به شرح ذیل قرائت شد)
ماده اول- وزارت مالیه مجاز است از ابتداء حمل تنگوزئیل سالیانه مبلغ 41 تومان به اقساط دوازده گانه درباره سید موچول پرداخت نماید.
رئیس- آقای حاج شیخ اسدالله (اجازه)
حاج شیخ اسدالله- در این ماده مدت پرداخت حقوق را معین نکرده است و به عقیده بنده مدت هر قدر که باشد باید معین شود دیگر اینکه باید محل این شهریه ها که تصویب می شود معین شود. رئیس مالیه هم همین نظریه را تعقیب نموده و اظهار می داشت از برای این قبیل شهریه ها محلی از مستمری ها هست و باید از محل مستمری ها پرداخته شود. بنابراین خوب است در ذیل این ماده قید شود که این شهریه ها از محل مستمری ها پرداخته می شود.
مخبر- اگر درست دقت بفرمائید این جا نوشته شده است که به ترتیب شهریه پرداخته شود و مدت شهریه هم مادام‌العمر است و پس از فوت صاحبش قطع می شود دیگر که این حقوق هم دو قسمت بود یک قسمت آن شهریه و قسمت دیگرش مستمری است و چون مطابق قانونی که از مجلس گذشته مستمری و شهریه با هم داده نمی شود این شخص هم فقیر و عاجز است به این جهت آن شهریه و مستمری قطع می شود در عوض این مبلغی به او پرداخته می شود و مدتش هم مادام‌الحیات است و اگر هم لازم باشد در ماده قید شود.
رئیس- آقای اقبال‌السلطان (اجازه)
اقبال‌السلطان- اینکه فرمودند شهرهی مادام‌الحیات است بنده تصور نمی کنم هیچ شهریه مادام‌الحیات پرداخته شود مگر اینکه در قانون تصریح شود اما اینکه آقای حاج شیخ اسدالله فرمودند از محل مستمریات پرداخته می شود بنده با این هم مخالفم برای اینکه مستمری ها یک صاحبانی دارد که باید به خود آن ها داده شود مگر اینکه قید شود از محل مستمری‌هایی که صاحب ندارد پرداخته می شود.
مخبر- اولاً اگر کتابچه شهریه ها را ملاحظه بفرمائید بعضی شهریه ها هست که دارای مدت معینی است که در کتابچه قید شده و باید تا آن مدت پرداخته شود و بعضی ها هم هست که مدت ندارد و آن قسمتی که مدت ندارد مادام‌الحیات است و بعد از آنکه صاحب شهریه فوت کرد به ورثه او دیگر پرداخته نمی شود. در کتابچه به این ترتیب نوشته شده است ولی باید هر سال صورت آن به مجلس بیاید.
رئیس- در هر صورت عبارت مادام‌الحیات اضافه می شود. آقای معتمدالسلطنه (اجازه)
معتمدالسلطنه- بنده خواستم توضیح عرض کنم تا رفع اشتباه آقایان بشود. 18 تومان از این حقوق از هر ماهی پانزده قران جزء شهریه است که اعتبار آن تصویب شد و بیست و سه تومان آن هم جزء مستمری های مصوبه قوی ئیل است که اعتبار آن هم تصویب شده است این دو جزء ضبط می شود و از همان محل سالی چهل و یک تومان به ترتیب شهریه به او پرداخته می شود بنابراین دیگر محل معین لازم ندارد.
رئیس- ماده اول مجدداً قرائت می شود (به شرح سابق با اضافه لفظ (مادام‌الحیات) قرائت شد)
رئیس- رأی می گیریم به ماده اول. آقایانی که تصویب می کنند قیام فرمایند
(اکثر نمایندگان قیام نمودند)
رئیس- تصویب شد. ماده دوم قرائت می شود (به شرح ذیل قرائت شد)
ماده دوم- کلیه مستمری ها و شهریه هایی که سابقاً سید موچول داشته ضبط می گردد.
رئیس- مخالفی نیست؟
(گفتند خیر)
رأی می گیریم به ماده دوم. آقایانی که تصویب می کنند قیام فرمایند.
(اکثر نمایندگان قیام نمودند)
رئیس- تصویب شد. رأی می گیریم با ورقه به مجموع دو ماده این لایحه. آقایانی که تصویب می کنند ورقه سفید واِلا کبود خواهند داد (در این موقع اخذ و استخراج آراء به عمل آمده و به ترتیب ذیل نتیجه حاصل گشت)
ورقه سفید علامت قبول 55
رئیس- به اکثریت پنجاه و پنج رأی تصویب شد. پیشنهاد آقای آقا سید یعقوب تقاضا کردند جزء دستور شود قرائت بشود یا خیر؟
آقا سید یعقوب- بعد از امضاء تبادل افکار نمی خواهد.
رئیس- برای قابل توجه شدن بود که می خواستیم رأی بگیریم. زیرا این پیشنهاد باید بدواً قابل توجه بشود و بعد برود به کمیسیون و دو شور در آن بشود. آقای آقا سید یعقوب (اجازه)
آقا سید یعقوب- در خارج که با همه آقایان صحبت شد مخالفی بود و همه امضاء کرده اند با این حال حالا در مجلس اینطور می فرمایند. بنده واقعاً تعجب می کنم پس از اینکه متجاوز از یک ماده در این مسئله صحبت شد و همه آقایان موافق بوده اند و امضاء کرده اند و قرار بود جزو دستور شود حالا این نوع مذاکره در مجلس می فرمایند حقایق باید گفته شود چرا به بنده تحمیل می کنید؟
رئیس- در هر صورت عده کافی نیست دستور شنبه اولاً بودجه وزارت خارجه بابت ایت ئیل - 2 راپُرت کمیسیون بودجه راجع به ورثه میرزا علی اصغر خان صاحبمنصب توپخانه و ورثه منوچهر میرزا ورثه میرزا سید علی خان.
حاج شیخ اسدالله- یک پیشنهادی تقدیم شده که جزو دستور بشود.
رئیس- بلی جزو دستور خواهد بود. آقای ارباب کیخسرو (اجازه)
ارباب کیخسرو- دیگر عرضی ندارم.
رئیس- آقای مساوات (اجازه)
مساوات- در این آخر عمر گویا مجلس دیگر کاری ندارد جز گذراندن حقوق در صورتی که چیزهای لازم تر و مهمتری است که باید جزء دستور شود و بگذرد. یکی از آن چیزهای مهم مسئله بودجه ها است و دیگر قانون شورای دولتی است که در دوازدهم دلو شور اول آن گذشته از آن وقت تا کنون همینطور مسکوت عنه باقی مانده و حال آنکه بقدری در نظر آقایان وکلاء اهمیت داشت که رأی دادند قبل از تصویب آن موقّتاً به موقع اجرا گذارده شود. بنده با اینکه معتقدم اهمیت بودجه خیلی زیاد است ولی باید قانون شورای دولتی هم جزو دستور گذارده شده و مطرح شود.
رئیس- هر کدام از بودجه ها که حاضر شده به اطلاع هیئت رئیسه می رسانند و جزو دستور می شود در باب قانون شورای دولتی هم اگر آقایان موافقند جزء دستور شود. آقای سلیمان میرزا (اجازه)
سلیمان میرزا- همانطور که دیروز عرض کردم اگر مجلس بخواهد بودجه ها را بگذراند باید حساب را هم در نظر داشته باشد و به موجب حساب پنج جلسه بیشتر وقت نداریم و اگر تمام این پنج جلسه را هم ما صرف گذراندن بودجه ها بکنیم گمان نمی کنم موفق به ختم و گذراندن آن شویم. حالا اگر آقایان بفرمایند ممکن است آن مطلب علیحده است باستثنای بودجه وزارت معارف و وزارت داخله تقریباً می توان گفت بودجه سایر وزارتخانه ها به کمیسیون بودجه آمده و این بودجه ها چند قسم است. یک قسم بود که متأسفانه زیادتر از حدود آن اعتباری که در کل بودجه منظور شده بود تدوین گشته ما آن را رد کرده و قبول نکردیم و مجدداً آوردند قبلاً رئیس کل مالیه در هر یک از این بودجه ها امعان نظری نموده است و قبول آن هم به دو شرط بود. یکی تجاوز نکردن از بودجه کل و دیگری رعایت قانون استخدام. چون تشکیلات وزارتخانه ها درست معین نیست از این جهت در مراعات قانون استخدام با تدوین بودجه یک اختلافی حاصل شده زیرا از یک طرف وزارت مالیه تصور می کند و معتقد است مستخدمینی که در موقع اجرای این قانون دارای هر حقوقی هستند مطابق همان حقوق آن ها درجه معین شود یعنی اگر کسی صد تومان حقوق دارد ببینند مساوی با چه درجه ای است و از روی آن همان صد تومان رتبه او را معین کنند و این برای مستخدمین تولید اشکال کرد و به ضرر آن ها بود از آن طرف مستخدمین می‌گویند حقوق ما باید از روی رتبه و درجه تأدیه شود یعنی اگر ثباتی سی تومان می گرفت کسری حقوق او را باید به او بدهند و در این جا کمیسیون تا درجه ای دچار اشکال شد به این معنی که ا گر می خواست نظر وزارت مالیه را در نظر بگیرد آن وقت مطابق قانون استخدام درست در نمی آید و اگر می خواست با نظر مستخدمین همراهی کند لازم می‌آید که به یک منشی مثلاً یک دفعه پنجاه تومان اضافه حقوق بدهد و وزارتخانه ها قانون تشکیلات ندارند از این جهت مثلاً در یک وزارتخانه با اینکه مدیر کل را با معاون همرتبه گرفته اند و حتی ملاحظه می کنیم می بینیم یک وزارتخانه دو مدیر کل دارد اعضاء وزارتخانه ها شکایتی که به کمیسیون می کنند از این قرار است: یکی می گوید من منشی اول بودم اگر تا حال حقوق منشی اولی را نمی گرفتم حالا باید بگیرم اگر بنا شود به این ترتیب رفتار کنند چون اعتبار وزارتخانه ها محدود است بنابراین باید خیلی از تشکیلات را حذف کنند زیرا مبلغ بودجه محدود است و رئیس کل مالیه هم همین نظر را دارا است و با در نظر گرفتن آن نظریه بودجه ها را به کمیسیون پیشنهاد کرده و شاید هم ظاهر قانون همان نظر دوم باشد چون فقط رتبه نوشته شده و اسم حقوق نیست کمیسیون اگر بخواهد قسم دوم را در نظر بگیرد آن وقت مطابق نظریه رئیس کل مالیه نیست. بنابراین اگر آقایان صلاح بدانند تکلیف این ماده را زودتر معین کنند تا اینکه بودجه ها زودتر بگذرد یا اینکه به کمیسیون اجازه بدهند اختلاف نظر بین نظر رئیس کل مالیه و بودجه وزارتخانه ها را حل کند و هر نظری که کمیسیون اتخاذ کرد راپُرتش را تقدیم مجلس نماید. مجلس بطور کلی این اختلاف را تصفیه خواهد کرد بعد که تصفیه شد بودجه ها به موقع عمل خواهد آمد و اگر بنا باشد بودجه ها قلم به قلم به مجلس بیاید قطعاً تصور نمی کنم در این پنج روز بگذرد این بود راپُرت کمیسیون بودجه که به عرض رساندم برای اینکه چون در این جلسه عده کافی نیست در جلسه بعد تکلیفش معلوم شود.
رئیس- آقای داور (اجازه)
داور- یک فقره تقاضای بنده راجع بود به جزو دستور شدن قانون شورای دولتی که آقای مساوات فرمودند یک فقره دیگر راجع است به کار معلمین ژیمناستیک که لایحه آن سال گذشته به مجلس و کمیسیون بودجه آمده و هنوز تکلیفش معین نشده. اگر حضرت والا بتوانند تکلیف این کار را هر چه زودتر معین کنند خیلی خوب است زیرا این اشخاص هفت هشت ماه زحمت کشیده اند و باید به حقوق خودشان زودتر برسند.
رئیس- آقای سلیمان میرزا (اجازه)
سلیمان میرزا- البته مسبوقید که این لوایح مربوط به کمیسیون بودجه سابق است ولی اوراقش را به ما داده اند و مشغول رسیدگی هستیم گویا سابقاً در کمیسیون رأی داده بودند و اینکه عرض کردم گویا برای این است که به صورت باید مراجعه کنم واِلا قطعی است ولی راپُرت آن هنوز به عرض مجلس نرسیده است و همچنین یکی دو راپُرت دیگری است که قرار است امروز عصر کمیسیون تشکیل شده و آن ها را تمام کند و راپُرتش را تقدیم مجلس نماید تا تکلیفش معین شود.
رئیس- آقایان عجله کردند و رفتند در صورتی که پاره ای مطالب بود که باید به عرض مجلس رسیده کسب تکلیف شود. جلسات هم گمان می کنم از روز شنبه طرف عصر تشکیل شود بهتر است. زیرا ملاحظه فرمودید دیروز جلسه دو ساعت و امروز تقریباً یک ساعت و نیم قبل از ظهر تشکیل شد. جلسه آتیه روز شنبه از سه به غروب مانده
(مجلس نیم ساعت بعد از ظهر ختم شد)
رئیس مجلس- مؤتمن‌الملک