مذاکرات مجلس شورای ملی ۲۴ خرداد ۱۳۰۷ نشست ۲۵۴
| مجلس شورای ملی مجموعه قوانین دوره قانونگذاری ششم | تصمیم‌های مجلس | قوانین بنیان ایران نوین |
| نمایندگان مجلس شورای ملی دوره قانونگذاری ششم |
مشروح مذاکرات مجلس ملی، دوره۶
جلسه: ۲۵۴
مذاکرات مجلس دوره ششم تقنینیه
صورت مشروح مجلس پنجشنبه ۲۴ خرداد ماه ۱۳۰۷ مطابق با ۲۵ ذیحجه ۱۳۴۶
فهرست مندرجات:
۱-مذاکره نسبت به خبر بین‌الشورین فوائد عامه راجع به خط‌آهن بین محمره و عبادان
(مجلس دو ساعت و نیم قبل از ظهر برپاست اقای پیرنیا تشکیل گردید) (صورت ملجس یوم یکشنبه بیستم خرداد را آقای دولتشاهی قرائت نمودند)
غائبین با اجازة جلسه قبل آقایان، آیه الله زاده خراسانی ـ جمشیدی مازندرانی ـ طاهری ـ نگهبان ـ میرممتاز ـ حیدری مکری امیر تیومور کلالی ـ محمد تقی خان اسعد ـ اسکندر خان مقدم ـ افسر ـ آقا زاده سبزواری ـ امامی خوئی ـ ثقه الاسالمی ـ جهانشاهی ـ لیقوانی ـ اسکندری ـ ملک ارائی ـ میرزا عبدالحسین کرمانی ـ میرزا حسن خان ابراهیمی ـ افخمی ـ مولوی ـ
(غائبین بی اجازة جلسه قبل) آقایان، اسدی ـ ذوالقدر ـ علیخان اعظمی ـ قوام شیرازی ـ مهدوی ـ عباس میرزا ـ نوبخت ـ میرزا ـ هاشم آشتیانی ـ حاج حسن آقا ملک ـ محمّد ولی میرزا ـ میرزا یوسف خان عدل ـ میرزا حسن خان وثوق ـ حاج غلامحیسین ملک ـ
دیر آمدگان بی اجازه جلسه قبل آقایان؛ روحی ـ مرتضی قلیخان بیات ـ حاج میرزا حبیب الله امین ـ دشتی ـ حاج اسدالله زوار ـ شریعت زاده ـ میرزا عبدالله خان وثوق ـ
ریئس ـ صورت مجلس ایرادی ندارد؟
(گفتند ـ خیر)
رئیس ـ صورت مجلس تصویب شد. دو فقره پیشنهاد رسیده است یکی راجع به خط آهن بین محمره و عبادان دیگری راجع به قانون ممیزی آقای عمادی
عمادی ـ مقصود بنده از این پیشنهاد این است که چون این لایحه راجه به خط آهن شور اولش هم تمام شده است و یکی از امور عام المنفعه است و سبب تشویق دیگران است جزء دستور و چون از امور عام الخیر است شور دومش هم تمام شود این است عقیده بنده
رئیس ـ آقای دهستانی
دهستانی ـ نبده هم موافقت می‌کنم و استدعا می‌کنم پیشنهاد بنده در درجة دوم جزء دستور شود
رئیس ـ مخالفی ندارد.
(گفته شد خیر)
رئیس ـ ماده اول قرائت شد)
ماده اول ـ مجلس شورای ملی بدولت اجازه می‌دهد که امتیاز انحصاری ساختن و بکار انداختن خط تراموای بین محمره و عبادان را از تاریخ تصویب این قانون میرزا حسینخان موقرتبعه مسلم ایرا که در مواد آتیه بنام صاحب امتیاز مذکور می‌شود واگذار نماید
رئیس ـ مخالفی ندارد؟
(گفتند خیر)
رئیس ـ رأی گرفته می‌شود به این ماده آقایان موافقین قیام فرمایند
(اغلب قیام نمودند)
رئیس ـ تصویب شد. ماده دوم
(بشرح ذیل خوانده شد)
ماده دوم ـ صاحب امتیاز باید نقشه خط راه و طرزا ساختمام آنرا مطابق اصول فنی در ظرف ششماه از تاریخ تاریخ تصویب امتیاز منضماً بتوضیحات و اطلاعات کافیه مربوطه به ایستگاهها و نقاط انتهائی و کارخانه برق را (در صورتیکه قوه محرکه برقی اختیار شده باشد) بوزارت فوائد عامه تقدیم و وزارتخانه مشارالیها مکلف است پس از وصول نقشه مذکوره در ظرف مدت یکماه موافقت و یا عدم موافقت خود را کتباً اظهار دارد در صورتیکه در ظرف مدت مذکوره جوابی از طرف وزارت فوائد عامه بصاحب امتیاز داده نشود صاحب امتیاز مطابق نقشة که داه می‌تواند شروع باجاری عمل نماید
رئیس ـ آقای آقا سید یعقوب
آقا سید یعقوب ـ موافقم
رئیس ـ رأی گرتفه می‌شود باین ماده آقایان موافقین قیام فرمایند
(اکثر برخاستند)
ریئس ـ تصویب شد. ماده سوم
(اینطور قرائت شد)
ماده سوم ـ از تاریخ تعیین تکلیف نقشه و طرز ساختمان را مطابق مدلول ماده ۲ منتها در ظرف دو سال بدون اینکه مانع فورس ماژری پیش آمده باشد هر یک از تعهدات مقرره در مواد ۲ و ۳ را نجام نداده باشد این امتیاز لغو و از درجه اعتبار ساقط خواهد بود
رئیس ـ آقای آقا سید یعقوب
آقا سید یعقوب ـ موافقم
رئیس ـ رأی گرفته می‌شود بایماده آقایانیکه موافقند قیام فرمایند
(اکثر قیام نمودند)
رئیس ـ تصویب شد. ماده چهارم
(بشرح آتی خوانده شد)
مادة چهارم ـ عرض خط تراموای یعنی فاصله بین و ایلها نباید از یک متر و وزن هر بارد از رایل اقلا از سی پونت کمتر و خود رایل و سایر آلات و ادوات مربوطه به تراموای از جنس معیوب تهیه و تدارک شده باشد و قوة محرکه تراموای باید الکتریک بابخار و یا سوخت داخلی بوده و در واگونها جای نشستن مسافرین باندازة کافی تامین و حتی المکانموجبات آسایش مسافرین متناسب با مقتضیات آب و هوای آن ناحیه فراهم و همیچنین در نقاطط انتهائی خط تراموای و در صورت لزوم در امتداد آن به فواصل معینه توفق گاهها محفوظ برای مسافرین ساخته شده و بطور کلی سرویس تراموای باید برای رفع حوائج عادی مسافرت و حمل مال التجاره کافی بوده و به نسبت احتیاجات مزوبوره توسعه پیدا کند
رئیس ـ در این ماده قسمتی که راجع با یارد است باید اصلاح شود. می‌ماند برای بعد مادة پنجم قرائت می‌شود.
(اینطور خوانده شد)
مادة پنجم: صاحب امتیاز می‌تواند از اراضی خالصة که در خط سیر تراموای واقع شده باشد برای عبور خط مزبور و ساختن توفق گهها و ساختمانهای لازمه دیگر بمقداریکه برحسب تشخیص وزارت فوائد عامه احتیاجات فن و اداری آنرا تامین نماید در طول مدت امتیاز مجاناً و بدون تأدیه قیمت استفاده نماید و چنانچه اراضی خالصه واقعه در خط سیر تراموای دائر باشد صاحب امتیاز بایستی به قیمت عادله که مشبابه با قیمت اراضی اجاره کند بعلاوه صاحب امتیاز می‌تواند هر مقدار از اراضی متعلقه باشخاص را که برای رفع احتیاجات خود ضرور داند با جلب رضایت مالکین و با شرایط مرضی الطرفین خریداری نموده و با برای تمام مدت اجاره نماید و در صورت حدوث اختلاف در قیمت بین مالکین اراضی و صاحب امتیاز موضوع اختلاف با تصدیق اهل خبره با رعایت خصوصیات محلی صورت انجام خهواهد یافت و دولت مراقبت خواهد کرد که اجحافی واقع نشود
رئیس ـ آقای آقا سید یعقوب
آقا سید یعقوب ـ در این ماده چون وزیر فوائد عامه تشریف ددارند بنده نظریات خودم را عرض می‌کنم گر چه این نظری را که عرض می‌کنم متوجه به نفع صاحب امتیاز است و باید بنده نظرم نظر عمومی و نفع دولت باشد لیکن چون بنده و همچنین آقایان نمایندگان علاقه مندی داریم که یک تسهیلاتی در امتیازات اتباع داخله با یک شوق و شعفی متوجه باشند از این نقطه نظر این عرض را می‌کنم در اینجا نوشته است این خط رآهنی که کشیده می‌شود از عبادان به محمرده این خط به اصطلاحی که در قانون مدنی ما هم هست این راه آهن یک حریمی امتیاز در اینجا آمده است و تسلیم شده است و قبول کرده است و گفته است که آن اندازة که وزارت فوائد عامه اجازه بدهد من همانطور می‌کنم نبه نظر دارم توقتی که امتیاز راه آهن جلفا گذشت آمدند و حریم آنرا ده فرسخ از اینطرف و ده فرسخ از آنطرف قرار دادند و عنوان را حریم قرار دادند در انیجا معین شده است که بنظرفوائد عامه آن حریم معین می‌شود ما با صاحب امتیاز صحبت کردیم گفتند که مستر بلند متخصص را ه آهن حریم را ده فرسخ معین کرد
Page 4 missing
گرفتار می‌شد در کمیسیون‌ها و این طرف و آن طرف و پنج شش ماه از عمرش می‌گذشت بالاخره آنوقت یکسال و نیم برای صاحب امتیاز باقی می‌ماند و شاید در این مدت موفق نمی‌شد این کار عملی کند اما اینکه راجع به زیادی قیمت فرمودید خود حضرت عالی میدانید که صاحب امتیاز یک آدمی است که بقدری تاجر و حساب گر است که همه میدانند و در انجا هم از راه خشگی و هم از راه آب با کرجی و اسبابی که از روی آب حرکمت می‌کند برای اینکه یک شخصی است تاجر حساب کار را کرده و این قیمت را قبول کرده و غیر از این برای او صرف نمی‌کرد ما امدیم و این را حداکثر قرار دادیم وقتی که راه آهن را درست کرد اگر دید که این مبلغ زیادتی پیدا می‌کند قهرا ارزانتر خودهد نمود ما این را گذاشته‌ایم به رقابت در ضمن هم آمدیم و این قیمت را حد اکثر قرار دادیم همینقدر که رقابت شروع شد قهراً قیمت کم خواخهد شد چرا برای اینکه رقابت است که قیمت را کم می‌کند و کار را خوب می‌کند این نظر کمیسوین بود معذلک اگر چنانچه مجلس با این نظر کمیسیون موافق نیست مختار است. پیشنهاد کند کمیسیون هم مخالفتی ندارد زیرا هر قدر موادش کمتر باشد بهتر است
رئیس ـ آقای شریعتزاده
شریعت زاده ـ بنده از چند جهت با این ماده مخالفم یکی اینکه اساساً تعیین نرخ و قیمت باید با رعایت یک مسائلی معلوم شود یعنی باید معلوم شود که صاحب امتیاز چقدر سرمایه صرف می‌کند و چه میزان عایدی دارد که در یک مدتی سرمایه اش مستهلک شود و یک نفعی ببرد چون هیچ یک از اینها معین نیست رأی مجلس منطق ندارد علاوه بر این قدری هم فکر آن جهات تکافویی را که ما بوسیله دادن امتیازات در نظر داریم بکنیم. الان با وضعیت حمل و نقل زیادی که ما در اینجا داریم ملاحظه بفرمائید تا شمیران با یک قرار مسافرین می‌روند
مرتضی قلیخان بیات ـ با دهشاهی
شریعت زاده ـ بلی با ده شاهی چطور ممکن است که در هر ده کیلو متری دو قرن ده کیلومتر بیش از یک فرسخ و نیم نیست هیچ منطق ندارد بالاخره بایستی تمام این ملاحظات را کرد یعنی با ملاحظة سرمایه و ملاحظة خصوصیات و میزان منافع صاحب امتیاز نرخ تعیین شود وقتی صاحب امتیاز کار خود را تمام کرد نرخی معین می‌کند و به دولت می‌دهد دولت هم با ملاحظة سرمایه و خصوصیاتی که برای استحلاک سرمایه لازم نیست و بالاخره با رعایت تشویق از اتباع ایران و صاحب امتیاز مبلغ معیین خواهد کرد و خواهد گفت که اگر شما فلان میزان بگیرید خودتان استفاده خواهید کرد و هم جریان حمل و نقل نقطه نظر قیمت صحیح خواهد شد این است که اساساً بنده با این ماده مخالفم
افشار (مخبر کمیسیون فوائد عامه) بیانات آقای شریعت زاده صحیح است و البته باید در ضمن این لایحه میزان سرمایه که صاحب امتیاز به مصرف خواهد رساند و مدت و مبلغ استهلاک سرمایه را در نظر بگیرد و لایحه تنظیم کند ولی این نظری که نمایندة محترم داشتند دولت این امتیاز در نظر نگرفت و لایحه را با تعیین قیمت تا کس تنظیم کرد و کمیسیون هم با یک دلایلی با نظر دولت موافقت کرد اولا آقای شریعت زاده خیلی خوب باید مستحضر باشند که متأسفانه در دوایر دولتی ما امر از پائین بالا است. یعنی یک مسئله را ثابت معین می‌کند این از پایین به بالا و به مقامات عالیه می‌رسد اگر ما بخواهیم در اینجا تا کس معین نکنیم و صاحب امتیاز بیاید و مبلغی را مصرف کند بعد در سر تعیین میران تاکس راه آهن ممکن است دو سه سال از مدت امیتاز منقضی شود و صاحب امتیاز بتواد تاکس را معین کند. مثلی را که آوردند راجع به قسمت راه شمیران البته صحیح است ولی در اینجا رقابت است. یک راه شوسه موجود است و یک عده زیادی از اشخاص یک اتومبیل یا یک چیزی آورده‌اند و حمل و نقل را عهده دار شده‌اند. اما در آنجا رقابت نیست و یگانه رقابتی که هست از طریق آب است. اگر تجار و مسافرین دیدند بوسیلة بهتری می‌توانند مال الجاره خودشان را بمقصد برسانند صاحب امتیاز مجبور خواهد بود از آن قیمتی که دولت معین کرده کمتر کرایه بگیرد و اگر خیر وسیلة آب گران تر بود آنوقت این نرخی که معین شده است برای ارباب تجارت و صاحب امتیاز مفید خودهد بود. مقصود این است که زایدتر از این نخواهد گرفت
جمعی از نمایندگان ـ مذاکرات کافی است
رئیس ـ دو فقره پیشنهاد رسیده اس
پیشنهاد آقای بیات
ماده ۶ را بشرح ذیل پیشنهاد می‌نمایم:
ماده ۶ ـ نرخ کرایة تراموای در سال اول از تاریخ تاسیس توسط دولت معین و ازین قرار مأخود می‌شود و در سال دوم تجدید نظر نمده و پس از آن هر پنج سال یکمرتبه … الی آخر
رئیس ـ آقای بیات
مرتضی قلیخان بیات ـ اینجا آقای شریعت زاده یک توضیحاتی دادند ولی آقای افشار توجه نفر مودند و موضوع دیگری را جواب دادند همانطور که اظهار فرمودند ده کیلو متر یک فسخ ونیم است و برای هر یک فرسخ و نیمی دو قران کرایه برای یکنفر قرار داده‌اند. در صورتیکه ازاین جا تا شمیران با این اتومبیل‌ها که بنزین و سایر مخارجش خیلی زیادتر اس با دو عباسی و ده شاهی میرند آنوقت در اینجا شما دو قران معین کرده‌اید در صورتیکه شما می‌خواهید از اتومبیل ارزان تر باشد.
موقر ـ سی شاهی است
بیات ـ درجه اول دو قرن است
موقر ـ عمده درجه دوم است
بیات - با این ترتیب نتیجه اش برای مملکت چیست تمام اینها برای این است که مردم در رفاه و آسایش باشند راه آهن را که شما با امتیاز انحصاری می‌دهید دیگر کجایش رقابت است! با کی رقابت می‌کند؟ یک راه آهنی است کشیده می‌شود و امتیازش هم انحصاری است دراین صورت دیگر رقابتی ندارد. این است که بنده معتقدم این تاکسی که این جا معین شده خیلی زیاد است اگر صلاح میدانند که حداکثر قیمتش معین شودباید این مبلغ را پائین بیاورند برای اینکه امروز ما نمی‌توانیم یک میزان قطعی معین کنیم که مخارجش چیست که میزان عادالانه معین بشود و باید بطور کلی نوشته شود وزارت فوائد عامع بعد از آنکه این راه آهن کشدیه شد قیمت کرایه و مخارجش را معین کند و یک تاکس تعیین نماید والا باین ترتیب که شمانوشته‌اید این قیمت در سال اول معمول خواه شد و بعد هم دو مرتبه درش تجدید نظر خواهد شد و بهمین صورت خواهد ماند و یک تحمیل زیادی بر مدرم خواهد شد
مخبر ـ نتیجة این پیشنهاد آقا این خواهد باشد که صاحب امتیاز اختیار سرمایه خود را تایکسال بدهد دست دیرگی صاحب امتیاز سرمایه صرف می‌کند آنوقت اختیار تعیین کرایه را بدهد دست دولت آقا فرمودند کمیسوین حساب نکرده که ده کیلومتر از یک فرسخ نیم کمتر است. عیناً این اعتراض بخود آقا وارد است که حساب نکردند. بالاخره تأسیس راه آهن در نقاطی می‌شود که با راه شمیران خیلی فرق دارد. اتومبیل در راه شمیران روی یک جادة مسطحی حرکت می‌کند و هیچ خرج هم ندارد ولی برای ده کیلومتر که راه آهن می‌سازد ممکن است صد هزار تومان خرج کند تا مثل جادة بوشد که دلوت ساخته و اتومبیل روی آن حرکت می‌کند پس بنده عقیاه‌ام این است که خوب است آقایان هم موافقت بفرمایند بهمین ترتیبی که دولت پیشنهاد کرده و کمیسین هم موافقت کرده که برای یکسال تعیین نرخ کرایه با موافقت صاحب امتیاز و دولت معین شود بعد البته دولت در ظرف اینمدت مطالعه خواهد کرد صاحب امتیاز هم مطالعه خواهد کرد اگر کمتر از این لازم بود تقلیل می‌دهند و اگر زیادتر از این لازم بود التبه یک حد معدلی برای او قائل می‌شوند و الااختیار را بدست دولت دا و سلب اختیاز از صاحب امتیاز کردن خوب نیست.
یکنفر از نمایندگان ـ یکمرتبة دیگر خواده شود
پیشنهاد آقای بیات
(مجدداً قرائت شد)
رئیس ـ آقایانیکه این پیشنهاد را قابل توحه میدانند قیام نمودند
(عدة قلیلی قیام نمودند)
رئیس قابل توجه نشد. پیشنهاد آقای فهیمی
(بمضمون ذیل خوانده شد)
بنده ماده ۶ را بطریق ذیل پیشنهاد می‌کنم:
تعیین نرخ کرایه برای حمل مسافر و مال التجاره و تغیر و تبدیل آن بین وزارت فوائد عامه و صاحب امتیاز با در نظر گرفتن مخارج مختلفه مؤسسه ومنافع عادلانه صاحب امتیاز بعمل خواهد آمد
رئیس - اقای فهیمی
رئیس ـ بنده با طرز تدوین این لایحه مخالفم بنده عرض می‌کنم این اتومبیل هائی که میفرمائید با سی شاهی مسافر را می‌برد تا پنج شش سال قبل هشت قبران و یک ومان بود و در این چند ساله بواسطة رقابت این طور شده است این راه آهن هم با این نرخی که معین شده است معلوم نیست که فایده بکند. بخصوص که بوسیلة اتومبیل و کشتی‌ها رقابت هائی با او خواهد شد و همانطور که آقای مخبر فرمودند راه آهن یک مخارجی فوق العادة خواهد داشت بنابراین باید اختیار را بدهیم بصاحب امتیاز دولت که با موافقت یکدیگر بنشینند و ببینند در ابتدا چه مخارجی خواهد داشت و سرمایه و منافع صاحب امتیاز چه خواهد بود اینها را با هم مقایسه کنند و یک نرخی معین نمایند. در سالهای اول البته تضییقاتی نهواهد شد و بایستی د رمقابل آن رقابت‌ها کارهائی بکند تا بتواند کرایه را پائین بیاورد و الا از روی این حسابی که ما می‌کنیم و این تاکس را معین کرده‌ایم از کجا معلوم است که ضرر نکند و بهتر این است که هر دو طرف دستشان باز باشد
رئیس ـ رأی گرفته می‌شود بقابل توجه بودن این پیشنهاد آقایانیکه موافقند قیام فرمایند
(عدة قیام نمودند)
رئیس ـ قعود بفرمائید. قابل توجه نشد.
روحی ـ عرض کنم این ماده هم برای صحب امتیاز اسباب زحمت است و هم برای دولت اساساً نرخ معین کردن از وظایف مجلس نیست البته یک نظامنامه وزارت فوائد عامه برای این کار خواهد نوشت که چه ساعتی باید حرکت کند و چقدر مسافر قوبل کند و چه موقع و کجا مقر و استاسیون قرار بدهد قیمت را هم بنویسند که در سال یک مرتبه وزارت فوائد عامه با رعایت صاحب امتیاز معلوم کند نرخ ثابت معین کردن شاید بر خلاف نظر صاحب امتیاز باشد این است که بنده معتقدم باید این ماه حذف شود اگر آقایان قبول می‌کنند حذف را که هیج و الا باصل ماده رأی نمی‌دهم
رئیس ـ رأی گرفت می‌شود بماده شش آقایان موافقین قیام فرمایند
عدة قلیلی قیام نمودند)
رئیس ـ تصویب نشد. ماده هفتم
(بشرح ذیل خوانده شد)
مادة ۷ ـ این امتیاز بهیچ نحو از انحأ باتباع و مؤسسات خارجی انتقال داده نخواهد شد ولی صاحب امتیاز مجاز است بر طبق قوانین مملکتی شرکت سهامی با رعایت شرایط ذیل تشکیل داده و بمیزان سرمایه لازم سهاخم منتشر سازد
(الف) بیش از میزان صدی سی وسه سهام منتشره باتباع خارجه فروخته نشده و در روی بقیه (۶۷ درصد) که قابل فروش باتباع داخله است باید قید شود که در صورت انتقال و فروش با تباع خار جه از درجه
رئیس ـ آ قای روحی
روحی – بنده موافقم
رئیس ـ آقای دشتی
دشتی – نبده می‌خواستم از وزارت فوائد عامه و از آقای مخبر بپرسم که چرا معین کرده‌اند صد سی و سه سهام باتباع خاجره فروخته شود؟ بعد از این که در قسم (ب) معین گردید که مرکز شرکت ایران است و تابع قوانین ایران خواهد بود بنابراین چه ضرر دارد که بیشتر این اسهام بسایرین فروخته شود و سرمایه خرجی در ای مملکت بیاید. خواستم به بینم که این چه ضرری دارد.
آقا سید یعقوب ـ خیلی ضرر دارد
دشتی ـ این یک رعبی است که شما را گرفته
رئیس ـ آقای روحی
روحی ـ عرض کنم اگر نظر آقای دشتی باشد بنده خودم در شور اول با عقیدة ایشان موافق بودم و عقیده داشتم که صدی چهل و پنج را می‌توانیم بخارجی‌ها بدهیم و پنجا و پنج مال خودان باشد ولی این اولین لایحه ایست که ما تصریح می‌کنیم باین که بتوانیم اکسیون و سهام بخارجه بدهیم همین صد سی و سه را عمل می‌کنیم اگر موجب ضرر نشد باز هم علاوه می‌کنیم و در آتیه تا چهل و پنج معین می‌کنیم ولی ای حد را که امروز دولت معین تصدیق کرده است کافی است و خوبست ایشان هم موافقت بفرمایند.
رئیس ـ آقای آقا سید یعقوب
جمعی از نماییدگان ـ مذاکرت کافی است
رئیس ـ رأی گرفته میوشد بماده هفتم آقایان موافقین قیام فرمایند
(اغلب قیام نمودند)
رئیس ـ آقای آقا سید یعقوب
آقا سید یعقوب ـ موافقم
رئیس ـ آقای روحی
روحی – بنده پنجسال را زیاد میدانم چون صاحب امتیاز در ظرف سه سال می‌تواند خساراتش را جبران کند این نظر بنه است بالاخره مملکت و دولت هم باید از این موسسات که ایجاد میوشد یک استفاده هائی یکند بعقیدة بنده سه سال کافی است و از سال سوم ببعد صاحب امتیاز باید مطابق قوانین مملکتی که فعلا هست یا در آیه وضع خواهد شد بهمین مالیات تعلق می‌گیرد بدهد بعلت اینکه در مدت سه سال می‌تواند تمام خسارات خودش را جبران کند و بیشتر از سه سال را زائد میدانم
رئیس ـ آقای آقا سید یعقوب
آقا سید یعقوب ـ گمان می‌کنم آقای روحی چون اخلاقشان را کاملا میدانم باصطلاح خودمان بضرر قاطع این عقیده را اطهار نفرمودند بنده کاملا موافقم که حفظ منافع تبعه ایران که یک مؤسساتی ایجاد می‌کنند بشود و از آنها یک تشویقاتی بشود. این همان مرحلة تشویق است که دیگران هم بیایند این جور امتیازات را بگیرند ما تشویق می‌کنیم که پنجسال ده سال معاف استملاحظه کنید شما خودتان درممالک متمدنه رفته‌اید چقدر دولتها تسهیلات برای اتباع خود قائل میشودند تا اینکه حاضر می‌شوند کمپانی در مملکت تشکیل دهند پس این اندازه نباید مورد اشکال بشود خوب است آقا هم مخالفت نفرمایند
رئیس ـ آقای فیروز آبادی
فیروز آبادی ـ بنده مخالفتم از حیث این است که مدت را کم میدانم. چرا؟ برای اینکه بنده عقیده دارم هر امتیازی که داخله می‌خواهد باید تسهیلات بشود و تشویق بکنند و ددولت هم که غیر از ملت نیست وقتی دخل ملت زیاد شد در واقع دخل دولت است. بدولت هم ضرری نمی‌خورد که بگوئیم جبران ضرر دولت را ما بمالیات بکنیم اینجا اسباب آبادی مملکت و تشویق نشود که اگر من خواستم امتیازی بگیریم هزار جور اشکال تراشی بکنند بنده عقیده‌ام این است که سی سال بکنند بلکه هیچوقت ما لیات ندهد چه رسد باینکه بپنجسال را به سه سال بر گردانیم ماهر اشکال تراشی که داریم بجهت یک امتیازی که بخودمان می‌خواهیم بدهیم می‌کنیم این خوب نیست بلکه عقیده‌ام این است که مطلقا آزاد باشد مردم هم هر طور و هر خط صرف می‌کند از آن خط حرکت می‌کنند هر جا صرف نمیکندد شط هست واز روی دریا عبور می‌کنند لازم نیست با خط آهن بروند اتومبیل همینجور که در اینجا هست البته در آنجا هم هست بنده عقیده‌ام این است که باید تسهیل کرد نه تنها برای این شخص بلکه برای هر شخصی از داخله که امتیاز می‌خواهد
رئیس ـ آقای فهیمی
فهیمی ـ بنده هم با بآقای فیروز آبادی موافقم
رئیس ـ آقای رفیع
رفیع ـ بنده آقای فیروز آبادی را تذکر می‌دهم بمذاکراتی که سال گذشته در این مجلس فرمودند راجع بواگون شهری شکایت می‌کردند که چرا مدت را زیاد قرار داده‌اند. آقا هر کس امتیاز می‌خواهد ما باید تمام صور را برای او معین کنیم نه اینکه بیائیم تمام ملت محمره را بدهیم به آقا که اگر پنجتومان بخواهد بگیرد بگیرد برای اینکه امتیاز گرفته یک مردمی نشسته‌اند آنجا یک آدم محترمی هم آمده و هبرای رفاه مردم یک امتیازی را تقاضا کرده و خود ایشان هم بهمین ترتیب متقاعد شده‌اند و در این مدت منافع خوشان را خواهند برد شمامی میفرمائید پنجاه سال یا سی سال بدهیم! و بالاخره د رتما این مدت هر مال التجاره، هر چیزی که بخواهند وارد کنند بدون حقوق گمرکی این نمی‌شود خود ایسان راضی هستند بهمین ترتیبی که در این لایحه نوشته شده است.
بعضی از نمایندگان ـ مذاکرات کافی است
رئیس ـ پیشنهادی رسیده است قرائت می‌شود
(بمضون ذیل قرائت شد)
پیشنهاد آقای فهیمی.: بنده پیشنهاد می‌کنم سطر اول مادة هشت بطریق ذیل اصلاح شود
در ظرف پبنجسال اول پس از اتمام راه که در مادة سه معین شده از تادیه هر گونه مالیات الی آخر
رئیس ـ آقای فهیمی
فهیمی ـ آقای رفیع فرمودند صاحب امتیاز چون خودشان وکیل هستند بهمین ترتیب راضی هستند البته از نقطه نظر وکالت راضی هستند امام از نقطة نظر صاحب امتیاز خیلی مایل هستند که ده سال باشد. اینجا در ظارهر نوشته‌اند پنجسال آنوقت دو سالش را مدت معین کرده‌اند برای داخل شد بکار پس مدت سه سال است و سه سال برای این امتیاز کافی نیست زیرا همانطوریکه عررض شد در انجا رقیب‌های متعددی دارد که نمیتواد رقابت کند و مؤسسه خودش را براه بیندازد تعلاوه فایدة که از اینجا بدولت برسد. این پانصد تومان اگر دو سال دیرتر بدولت برسد ضرری بخزانه نخواهد زد. بنده همان پنجسال را پیشنهاد کرده‌ام ولی پس از اتمام دو سالی که در مادة سه برای تمام شد راه معین کرده‌اند آنوقت از این مالیات معاف باشد
مخبر ـ بنده این پیشنهاد را قبول می‌کنم
رئیس ـ رأی گرتفه میوشد بمادة هشتم بضمیمة اصلاحی که شد
بیات ـ بنده پیشنهاد می‌کنم باصل ماده رأی گرفته شود.
یکی از نمایندگان ـ اصالحی که مخبر قبول کرد بفرمائید
مجدداً قرائت شود
(پیشنهادی آقای فهیمی مجدداً قرائت شد)
رئیس ـ رأی می‌گیریم بمادة هشتم با اصلاحی که آقای فهیمی دادند و آقای مخبر قبول کردند. آقایانیکه تصویب می‌کنند قیام فرمایند
(اکثر نمایندگان قیام نمودن)
رئیس ـ تصویب شد. مادة نهم
(بمضمون ذیل قرائت)
مادة ۹ ـ صاحب امتیاز باید برای محاسبات خود دارای دفاتر قانونی منظمی باشد که در صورت احتیاج مأمورین دولت بتوانند بآنها مراجع نموده و تفتیشات مقتضیه را بسهولت انجام بدهند
رئیس ـ آقای دشتی
دشتی ـ این لایحه مواد زیادی دارد که اغلب این مواد باید جزء نظامنامه باشد ولی د رقانون بنویسند که باید شخص دفتر داشته باشد مضحک است. طبیعی است هر بقالی و عطاری دفتر دارد. ادارة راه آهن البته دفتر دارد. علاوه براین اینها البته جزء نظامنامها و جزء قرداد هائی است که وزارت فوائد عامه ترتیب می‌دهد و در قانون مضحک است که شرح بدهند دفترش چه جور باشد.
مخبر ـ بنظر بنده وقتی که مادة هشت را داریم که بعد از پنجسال از تاسیس راه آهنی که دولت مؤسسات صاحب امتیاز را از تادیة مالیات معاف کرده باید مالیات بگیرد البته هر کس که مالیات می‌دهد عوائد سالیانه باید معلوم باشد واگر این ماده نباشد ممکن است صاحب امتیازی دفتری نداشته باشد و شفاهاً بگوید عوائد آنقدر و مصارف آنقدر و بهیچوجه بدولت چیزی ندهد.
رئیس ـ آقای روحی
روحی ـ بنده حرفی ندارم ولی کی لغت (قانونی) اینجا دارد ون میگوین باید دفاتر قانونی داشته باشد. شما هر وقت مالیات بر عایدات زضع کردید می‌توانید دفتر قانونی در مملکت داشته باشید و الا نمی‌توانید. کدام تجارتخانة شما دفتر دارد؟ اگر قانونی هم از مجلس گذرشته است کجا اجرا شده است؟ (همهمة بین نمانیدگان) اجازه بدهید یعنی چه؟ هیاهو ندارد. من با بیست نفر که طرف نیستم بافرض که بنده اشتباه کردم شما پاشویدذ رفع اشتباه از من بکنید بنده عرض می‌کنم در هیج تجارتخانة یک دفتر قانونی نیست (بعضی از نمایندگان هست) کجا است؟ آنروز می‌توانید دفتر داشته باشید که شما از عایدات اینها مالیات بگیرید ابدا نیست یک جای بخصوص را ما بخواهیم این طور کنیم بیمرود است بنده در صورتی موافقم و عقیده‌ام هم این است که ادارة تجارت مکلف کند تجار را که واقعا دفاتر منظم داشته باشند و سرمایه و عوائد شان تمام معلوم باشد که جلو کلاه بردارها گرفته شود باین چیزها ماباید در مملکت کمال اهمیت را بدهیم و الا بطور اختصاص به این مورد دادن لزومی ندارد.
رئیس ـ آقای آقا سید یعقوب
آقا سید یعقوب ـ اگر چه آقای روحی در آخر کلماتشان درواقع تصدیق کردند مقصود را برای اینکه گفتند موافقم و نظرم این سات که دولت تعقب کند بنده می‌خواهم آن جملات اولیه شان را جواب عرض کنم شما که خودتان را در سلک متجددین میدانید در واقع هم هستید و میگوئید مالیات بر عایدات باید داد بجریان افتادن قانون به تعقیب کردن مجلس است باین معنی که هر لایحة که در این جا آورده می‌شود بای صحب امتیاز را مکلف کنند که دفتر منظم قانونی داشته باشد مطابق قانونی که در دورة پنجم از مجلس شورای ملی گذشته ما باید آنرا تعقیب کنیم و حقیقت این قدم ار یبر داریم که مالیاتهای زمان چنکیز را از مملکت بر اندازیم و یک مالیات عادلانه که تمام دنیا پسندیده‌اند بر قرار کنیم
رئیس ـ آقای دشتی
دشتی ـ عرض کنم دلائلی که اقامه شد بر علیه بنده نبود باری نده منکر لزوم دفتر نبودم عرض کردم گنجاندن در قانون زیادی است برای اینکه طبیعی است هر مؤسسة باید دفتر تجارتی منظمی داشته باشد و دولت هر وقت بخواهد بتواند از را کننترل کند. بنده عرض کردم که گنجاندن این ماده در اینجا بیمورد است و تصور می‌کنم که این با خود وزارت فوائد عامه است و آنهم بطور حتم معین خواهد کرد
رئیس ـ آقای شیروانی
شیروانی ـ عرض کنم اگر نمایندة محترم بماده قبل مراجعه فرمایند تصدیق می‌کنند که این ماده اینجا لازم است برای اینکه ما مقصودما این نیست که آقای روحی فرمودند. در گنجاندن این ماده مقصود این است که ما بصاحب امتیاز اجازه می‌دهیم شرکشت تاسیس کند شرکت‌ها هم البته بر طبق قوانین مملکتی بادی تشکیل شود و البته باید دفاتر منظم و مرتب داشته باشند و الا ممکن نیست که یک قسمت از قانون را اجار کنیم و اینکه میفمرایند در این جا لازم نیست این صحیح است ولی این در صوتری است که تمام قسمتها و تشکیلات مملکتی ما قانون را مراعات کنند اگر این ترتیب باشد اصلا خیلی از قوانین حکم نظامنامه را دارد و باید خود دولتها وضع و اجرا اکنند اما متأسفانه وضعیت فعلی مملکتی مااینطور نیست قوانینی که ما وضع می‌کنیم و رذی می‌دهیم باید حاوی جمیع مسائل باشد حتی گاهی اوقات لازم است که نظامنامها را هم خود مجلس وضع کند تا درست اجرا شود. در اینجا هم لازم است که اقلا قوه مجلس شورای ملی پشت سریک ماده قانونی باشد تا آن ماده درست اجرا شود
رئیس ـ رأی گرفته می‌شود بمادة نهم آقایانیکه تصویب می‌کنند قیام فرمایند
(عده زیادی قیام نمودند)
رئیس ـ تصویب شد. ماده دهم
(باین ترتیب خوانده شد)
مادة دهم ـ صاحب امتیاز می‌تواند لوازم تراموای را بدون تادیه حقوق گمرکی و مالیات راه و هر گونه عوارض دیگری وارد نماید ولی برای استفاده از این بعافیت باید صورت لوازم مذکوره را قبال بوزارت را قبلا بوزارت فوائد عامه تقدیم دارد تا بر طبق آن دستور بعهدة ادارة گمرکات صادر گردد
رئیس ـ آقای آقا سید یعقوب
آقا سید یعقوب ـ بنده موافقم
رئیس ـ آقای فیروز آبادی
فیروز آبادی ـ بنده هم موافقم
رئیس ـ مخالفی نیست ـ رأی گرفته می‌شود بمادة دهم چون اکثریت نیست می‌ماند برلی بعد از تنفس
(در این موقع جلسه برای تنفس تعطیل و بعد از نیمساعت در تحت ریاست آقای فهیمی نایب رئیس مجدداً تشکیل گردید)
نایب رئیس ـ در مادة دهم مذاکرات ختم شد، باید رأی گرفته شود. اقایان موافقین قیام فرمایند
(عدة زیادی قیام نمودند)
نایب رئیس ـ تصویب شد ـ مادة یازدهم
(باین مضمون قرائت شد)
مادة ۱۱ ـ این امتیاز یمانع اقدمات دولت برای کارهای راه آهن و سدسازی و نظامی نخواهد و پس از انقضای مدت آن دولت مخبر خواهد بود مؤسسات صاحب امتیاز را بقیمت عاله با تصدیق اهل خبره خریداری نموده و یا اینکه صاحب امتیاز را مجاز بدارد که از مؤسسات خود آزادانه و بدون قید انحصار استفاده نماید در صورت اختیار شق هانی هر موقعی که دولت بخواهد موضوع مذکوره را مجدداً بامتیاز انحصاری واگذار نماید چنانچه سرویس تراموای آزاد صاحب امتیاز در آنموقع دائر باشد مشار الیه با تساوی شرائط نسبت بدیگران در اخذ حق امتیاز مقدم خواهد بود
نایب رئیس ـ آقای روحی
روحی ـ موافقم
نایب رئیس ـ آقای آقا سید یعقوب
آقا سید یعقوب ـ در اینجا یک کلمه «بود» افتاده سد سازی و نظامی نخواهد بود (بود) افتاده و باید اصلاح شود. محض تذکر عرض کردم
نایب رئیس ـ آقای شریعت زاده
شریعت زاده ـ عرضی ندارم
نایب رئیس ـ رأی گرفته می‌شود بماده یازدهم آقایان موافقین قیام فرمایند
(جمع کثیری بر خاستند)
نایب رئیس ـ تصویب شد. ماده دوازدهم
(باین کیفیت خوانده شد)
هرگاه صاحب امتیاز بخواهد از اتباع خارجه مهندسین استخدام نماید باید قبلا نظریات وزارت فوائد عامه را در قسمت تابعیت آنا جلب و بموجب ماده صریحی بقید فسخ کنترات و تعقیبات قانونی آنها را ملزم نماید که بهیچ وجه در امور سیاسی و مذهبی مداخله ننموده و از قوانین و مقررات مملکتی تخلف ننمایند
ناییب رئیس ـ آقای روحی
روحی ـ موافقم
نایب رئیس ـ آقای روحی
روحی ـ موافقم
نایب رئیس ـ آقای آقا سید یعقوب
آقا سید یعقوب ـ موافقم
نایب رئیس ـ رأی گرفته میوشد بماده دوازدهم آقایانی که موافقند قیام فرمایند
(جمعی قایم نمودند)
نایب رئیس ـ اکثریت است. ماده سیزدهم
(باین مضصمون قرائت شد)
ماده ۱۳ ـ هر گونه اختلاف راجعه بخود این امتیاز بین دولت و صاحب امتیاز مطابق قانون حکمیت حل و تصفیه خواهد شد
نایب رئیس ـ آقای آقا سید یعقوب
آقا سید یعقوب ـ در این جا گمان می‌کنم در چاپ افتاده هر گونه اختلاف حاصله راجع بصاحب امتیاز. کلمه «حاصله» گویا در چاب افتاده و لازم است
نایب رئیس ـ اگر کلمه حاصله لازم است باید قبل از «بین دولت» اضافه شود آقای مخبر هم بهمین ترتیب موافقت می‌فرمایند؟
مخبر ـ در صورتیکه نوشته شود هر گونه اختلافات حاصله مربوطه بصاحب امتیاز یا مربوط بمواد امتیاز بنده قبول می‌کنم
نایب رئیس ـ رأی گرفته می‌شود بمادة ۱۳ با اصلاحی که شد آقایانیکه موافقند قیام فرمایند
(جمع کثیری قیام نمودند)
نایب رئیس ـ تصویب شد. ماده الحاقیه قرائت می‌شود.
(بعبارت آتی خوانده شد)
بنده پیشنهاد می‌کنم صاحب امتیاز می‌تواند یک جسر متحرک بدون اخذ حق العبور در روی کارون بین دو قسمت شهر محمره تاسیس نماید. (رفیع)
نایب رئیس ـ آقای رفیع
حاج آقا رضا رفیع ـ عرض می‌کنم آقایانی که به محمره رفته‌اند اطلاع دارند شهر محمره عبارت از دو قسم است یکی قسمت جدید و آباد شهر و یک قسمت هم قسمت سابق و مردم خیلی مایلند که از این قسمت بان قسمت بروند و عبور و مرور نمایند و برای سهولت امیدواریم خود صاحب امتیاز یک جسر متحرک در روی کارون بنا نمایند اگر بخواهند حق العبور بگیرند آن صورت دیرگی دارد ولی اگر نگیرند البته بهتر خواد بود و برای خودشان هم بهتر است. زیرا آن قسمت هائی که مجاور با راه آهن و این جسر است قهراً آباد و معمور خواهد شدو قهراً خودشان هم بیشتر استفاده خواهند برد و اگر غیر مستقیم هم باشد باز فایده می‌برند زیرا آن محل‌ها و نقاط آباد می‌شود و بر سحب استفاده صاحب امتیاز خواهد بود و مردم قهراً عبور خواهند کرد و خیلی خوب است حالا اگر بهمین ترتیب موافقت نفرمانید ما هم موافقیم ولی اگر بخاهند حق العبور دریافت کنند آن یک مسئله دیگری است که بنده نمی‌توانم پیشنهاد کنم
نایب رئیس ـ آقای آقا سید یعقوب
آقا سید یعقوب ـ بنده نمی‌خواهم خدمت آقای رفیع عرض کنم که مخالفم ولی عرض می‌کنم که این مسئله تولید اشکال می‌کند باری اینکه کشتی رانی در آن نقاط آزاد است و تاحدی دولت امتیاز این کشتی رانی را بدیگران داده آنوقت این مسئله بکار آزادی کشتی رانی صدمه می‌زند مگر اینکه قدی و اضافه شد بشرط اینکه مانع از کشتی رانی بسته نشود. و الا آزادی کشتی رانی که حالا هست یا تحت کنترل صاحب امتیاز واقع خواهد شد یا بکلی از بین می‌رود وزارت فوائد عامه بقدر امکان باید حال اتباع داخله را ملاحظه کن غرض این است طوری نشود که بواسطة این جسر آزادی کشتی رانی کازونی از بین برود
حاج آقا رضا رفیع ـ اجازه میفرمائید
نایب رئیس ـ بفرمائید
حاج آقا رضا رفیع ـ منظور بنده از این پیشنهاد که کلمه جسر متحرک را استعمال کردم همین بود که جسر حرکت کند و متحرک باشد و راه بدهد به کشتی‌ها و جلو منافع عمومی را نگیرد. مقصود این است حالا اگر آقا کافی نمیدانند پیشنهاد بفمرائید یعنی به پیشنهاد بنده علاوهن بفرمایند که تمام کشتی‌ها آزادانه می‌توانند عبور و مرور کنند این مانعی ندارد. زیرا کشتی‌ها در یک وقت معینی عبور مرور می‌کنند و مل تمام دنیا یک ساعت معومی دارد در همان وقت ممکن است جسر را بکشند. بهر حال عبور و مرور کشتی‌ها در ساعت معین باید آزاد باشد
نایب رئیس ـ رأی گرتفه می‌شود به پیشنهادات..
شیروانی ـ آقا اجازه بدهید سایر پیشنهادات هم قرائت شود.
نایب رئیس ـ مادة الحاقیه است. باید قابل توجه شود آقا روحی پیشنهاد کرده‌اند که بجای می‌تواند مکلف است نوشته شود آقای روحی
(همهمة نمایندگان)
روحی ـ اجازه بفرمائید دو کلمه عرض کنم زیرا این کلمه می‌تواند معنایش این است که ایشان اگر دلشان بخواهد اینکار را بکنند. صاحب امتیاز یک امتیازی گرتفه و یک استفاده هائی هم قهراً خواهد برد و ما هم یک تشویقات و تسهیلاتی قائل شده‌ایم ولی ملاحظه حال عموم را هم باید بکنیم. این عبارات و کلماتی که نوشته می‌شود که مثلا آقا هر وقت دلشان خواست می‌توانند جسر سازند اینها تعارف است. کسی که امتیازی گرفته و استفاده می‌برد و طالب نفع است. بای یک کار خیری هم بکند و یک چسری بناکند و این کار برای رفاه عموم خیلی خوبست بنابیراین صاحب امتیاز باید مکلف باشد که این کار را بکند. پس خوب است ما وقت مجلس را تلف نکینم واین قبیل تعارفات را هم نکنیم و صاحب امتیاز را مکلف کنیم که این جسر را درست کند.
مخبر ـ اگر خاطر آقایان باشد در دوره چهارم وقتی که لایح امتیاز نفط شمال مطح بود کی از آقایان پیشنهاد گرد کمپانی مکلف است در سر هر حلقه چاهی یک مدرسه درست کند. در این مورد هم صاحب امتیاز در این جا نشسته و اگر ما بخواهیم او را مکلف کنیم باید او هم راضی باشد والا ممکن است پیشنهاد شود که صاحب امتیاز مکلف است بخرج خودش کشتی هم راه بیندازد. آن پینشهادی را که آقای رفیع کردند (می‌تواند) و در صورتی که صرفة صاحب امتیاز اقتضا کند البته خودش این کار را خواهد
کرد ولی اگر بخواهیم او را مکلف کنیم گمان نمی‌کنم عملی باشد و برای صاحب امتیاز مقدور باشد
نایب رئیس ـ اقای مخبر پیشنهادی آقای رفیع را قبول می‌فرمایند
مخبر ـ پیشنهاد کمیسیون را بنده قوبل می‌کنم
جمعی از نمایندگان ـ همة پشنهادات را بفمرائید بخوانند
نایب رئیس ـ اول باید تکلیف این پیشنهاد معلوم شود چون آقای مخبر قبول کردند
آقای روحی پیشنهاد کرده‌اند می‌تواند مبلد شود به مکلف است. رأی می‌گیریم به قابل توجه بود پیشنهاد آقای روحی آقایانیکه موافقند قیام فرمایند
(چند نفری قیام نمودند)
نایب رئیس ـ تصویب نشد. آقای آقا سید یعقوب پیشنهاد کرده‌اند نوشته شود بشرطی که مانع از عبور و مرور کشتی‌ها نباشد
نایب رئیس ـ آقای آقا سید یعقوب
آقا سید یعقوب ـ بنده خواستم خاطر آقای روحی را متذکر کنم که این پیشنهادی را که شما کرده‌اید ایشان از خدا می‌خواهند و مسلما این را درست می‌کنند که مردم عبور و مرور نمایند ولی خدا نکند این حرف راست باشد حالا آمدیم سر پیشنهاد خودم همان طوری که آقای رفیع تصدیق کردند که غرضشان از پیشنهاد کردن جسر مستحرک این نبوده که مانع از عبور و مرور مردم و کشتی‌ها باشد و عقیده دارند که کشتی ه آزادنه باید آمد و شد کنند چوهن نظر آقای رفیع این بود و آقای مخبر هم قوبل کردند که جسر ساخته شو از این جهت بنه برای توضیح مسئله اضافه کرده‌ام بشرطی که آن جسر مانع ازآزاد بودنکشتی‌ها نباشد
رفیع ـ بنه هم با همین ترتیب موافقم
نایب رئیس ـ آقای موقر
موقر – عرض کنم ای جسری که ساخته می‌شود البته برای استفاده اشخاص است که از یک قسمت رود خانه به قسمت دیگر می‌روند این اشخاصی که عبور و مرور می‌کنند دو قسمتند یک قسمت اشخاصی هستند که برای استفاده از راه آهنی که ساخته می‌شود عبور می‌کنند یعنی می‌خواهند از محمره بوسیله راه آهن به عبابادان بروند البته این قسمت اشخاص باید مجاتی و بدون تادیة حقی ز این جسر عبور کنند ولی قسمت دیگری هستند که خیال مسافرت بندارند و بدون جهت وسبب فقط برای تفریح و میل شخصی می‌خواهند روزی ده دفعه از این جسر عبور کنند این قسم اشخاص دلیل ندارد مجانی ایاب ذهاب کنند برای اینکه روزی چند مرتبه فقط برای تفریح می‌خواهند عبور کنند و یک امر تفننی را نباید مجانی قرار داد و باید حق العبور می‌کند محانی باشد آنوقت همه مردم بیکار روزی ده بیست مرتبه می‌خواهند از جسر بروند و بیایند آنوقت نوبت به مسافرین راه آهنم نمی‌رسد پس باید برای اشخاصی که خیال مسافرت راه آهن نمی‌رسد پس باید برای اشخاصی که خیال مسافرت با راه آهن را دارند مانی باشد ولی برای اشخاص بیکار و متفرقه غیر مجانی
نایب رئیس ـ رأی می‌گریم.
یکنفر از نمایندگان ـ مخالفین باید حرف بزنند
نایب رئیس ـ رأی می‌گریم.
یکنفر از نمایندگان ـ مخالفین باید حرف بزنند
نایب رئیس ـ مواد الحاقیه و اصلاحاتی که در شور دوم پیشنهاد می‌شود فقط پیشنهاد کننده توضیح می‌دهد و یک نفر از اعضای کمیسیون جواب میده حالا کمیسیون قبول کرده است
مدرس ـ ماده الحاقیه ربطی به پیشنهاد ندارد
نایب رئیس ـ چون مخیر کمیسیون قوبل کرده باید رأی گرفت و آقای شریعت زاده اصلاحی راجع به ماده الحاقیه پیشنهاد کرده‌اند. اصلاح ماده الحاقیه قرائت می‌شود
(باین ترتیب خوانده شد)
هر گاه دولت اعطای اجازه ساختمان چسر متحرک را در و ساحل محمره لازم بداند صحب امتیاز در صورت تساوی شرائط مقدم خواهد بود.
نائیب رئیس ـ آقای شریعت زاده
شریعت زاده ـ بنده این پیشنهاد را کردم برای این که نظری در این باب داشتم و لازم بود بعرض مجلس برسانم بنظر بنده صحب امتیاز بدون غرضی عاقلانه نمی‌آید جسری بنا کند. البته یک نظرهائی در کار دارد و کلیه آن نظرها تماس دارد با حقوق ساکنین دو طرف ساحل و همچنین باز تماس دارد با حقوق کسانی که از این جسر عبور و مرور می‌کنند و این مسئله اساساً قابل مطالعهه و ملاحظه است و باید صاحب امتیاز برود به وزارت فوائد عامه و توضیحات خودش را بدهدو مطالعات کند اگر دولت صالح دانشت آنوقت با تطبیق کردن این نظریات با مصالح عمومی مملکت و مردم یک امتیاز جدیدی خواهد داد و در واقع این امتیاز جدید ضمیمه همین امیتاز خواهد بود. از این جهت بنده این پیشنهاد را عرض کردم که هم رضایت خاطر صاحب امتیاز بعمل آید و هم اگر نظریانی دارند و با وزارت فوائد عامه قبلا حل کنند پس از توافق اگر داوطلبی پبیدا شد در صورت تساوی شرایط البت ایشان مقدم هستند
مخبر ـ قبل از اینکه این ماده الحاقیه را پیشنهادی بفرمایند بنده با آقای معاون وزاتر فوائد عامه مذاکره کردم و نظریة ایشان را خواستم که ایا چنین ماده الحاقیه را قبول می‌کنند یا خیر، ایشان گفتند شما قبول کنیدما هم یک کاری می‌کنیم ولی فعلا عدول کردند از این جهت استدعا می‌کنم این ماده به کمیسیون ارجاع شود تا در کمیسیون مطالعه لازمه شود
نایب رئیس ـ ماده آخر هم می‌ماند برای بعد عجالتاً اگر آقایان اجازه می‌فرمایند جلسه را ختم می‌کنیم (جمعی از نمایندگان ـ صحیح است) لایحه ایست از طرف ادارة مباشرت برای استخدام یک نفر متخصص کاغد سازی پیشنهاد شده و با ادارة محاسبات فرسماده می‌شود خواهش می‌کنم اداره نحاسبات و کمیسیون‌های مبربوطه در این ام ر تسریع و زودتر اقدام فرمایند (جلسه مقارن ظهر ختم)