مذاکرات مجلس شورای ملی ۲۴ آبان ۱۳۲۴ نشست ۱۶۰
| مجلس شورای ملی مجموعه قوانین دوره قانونگذاری چهاردهم | تصمیم‌های مجلس | قوانین بودجه مصوب مجلس شورای ملی |
| نمایندگان مجلس شورای ملی دوره قانونگذاری چهاردهم |
دوره چهاردهم قانونگذاری
شماره مسلسل ۱۴۳۵
مذاکرات مجلس
جلسه ۱۶۰
صورت مشروح مجلس روز پنجشنبه ۲۴ آبان ۱۳۲۴ نشست ۱۶۰
فهرست مطالب:
- ۱- تصویب صورت مجلس
- ۲- مذاکرات قبل از دستور راجع به اخبار منتشر مربوط به کردستان
- ۳- طرح گزارش کمیسیون بودجه راجع به افزایش دو لشگر و اضافات افسران
- ۴- موقع و دستور جلسه بعد - ختم جلسه
- دنباله جلسه
- تصویب صورت مجلس
۱- تصویب صورت مجلس
صورت مجلس روز ۳ شنبه ۲۲ آبان ماه را آقای هاشمی (منشی) بشرح زیر قرائت نمودند:
مجلس یک ساعت و سه ربع پیش از ظهر به ریاست آقای ملک مدنی نایب رئیس تشکیل و صورت مجلس پیش خوانده و تصویب شد.
غائبین بی اجازه- آقایان: مخبر فرهمند- رستم گیو- نبوی- مؤید قوامی- کفائی- امیرابراهیمی- منصف- سید ضیاءالدین طباطبائی- فداکار- حسن اکبر- ساسان- سیف پور کاظمی- دکتر مصدق- بهادری- معدل- رفیعی- ایرج اسکندری- مهندس پناهی- دکتر آقایان- جمال امامی- اعتمادی- قشقائی
دیر آمده با اجازه- آقای دکتر عبده
دیرآمدگان بی اجازه – آقایان: خاکباز- فولادوند- کاظمی- تیمورتاش- سلطانی- تهرانچی- محمدعلی مجد- گله داری- دکتر کیان- مراد آریه-
گزارش کمیسیون بودجه راجع به لایحه استخدام آقای دکتر بنت – ف. اوری آمریکایی به سِمت مشاور فنی وزارت بهداری مطرح و در ماده واحده آقای اردلان شرحی مبنی بر مخالفت اظهار و معتقد بودند با وجود اطباء درجه اول ایرانی که بخوبی از عهده این کار بر می‌آیند و با سنگینی حقوق و سایر مخارج مقرر، استخدام این شخص غیر لازم هست.
آقای فرهودی موافق و اظهار داشتند اطباء حاذق ایرانی در رشته‌های تخصصی خود هر یک استفاده‌های لازمه را می‌دهند و استخدام دکتر اوری از لحاظ سازمان بهداشت و تشکیلات بهداری است بعلاوه نامبرده متخصصی است عالی‌مقام حقوق و مخارج ایشان هم در قبال فایده‌ای که به کشور می‌رسد زیاد نیست.
آقای هاشمی پیشنهاد کفایت مذاکره را نموده و آقای دکتر کشاورز مخبر کمیسیون بهداری مذاکرات را غیر کافی دانسته اظهار نمودند با اینکه سمت مخبری دارند چون با لایحه مخالف هستند اجازه داده شود نظریات خود را بیان نمایند.
به کفایت مذاکرات رأی گرفته شده تصویب گردید.
آقایان امینی و مهندس فریور پیشنهاد نمودند مدت استخدام دکتر اوری به سه سال تقلیل و مقداری از حقوق ایشان که در ایران خرج می‌شد به ریال پرداخت شود.
آقایان فاطمی مخبر کمیسیون بودجه و وزیر بهداری با مدت سه سال پیشنهادی همچنین حذف قسمت ب از ماده واحده و پرداخت حقوق یک ثلث به ریال و دو ثلث به دلار موافقت نمودند.
آقای لنکرانی پیشنهاد نمودند لایحه از دستور خارج شود و پس از توضیحاتی پیشنهاد خود را مسترد نمودند.
آقای عامری راجع به ترتیب استخدام آقای دکتر اوری پیشنهاد مشروحی دادند و پس مذاکره و توضیح مسترد نمودند.
آقای دکتر زنگنه پیشنهاد نمودند حقوق دکتر اوری بیش از حداکثر حقوق کارمندان ایرانی وزارت بهداری نباشد. این پیشنهاد نیز مسترد و آقای دکتر معظمی پیشنهاد نمودند در صورت فسخ قرارداد بجای جمله (دولت منصفانه با او رفتار خواهد نمود) جمله (معادل سه ماه حقوق به او پرداخته خواهد شد) نوشته شود.
آقایان مخبر و وزیر بهداری با تبدیل سه ماه به چهار ماه این پیشنهاد را قبول نمودند.
آقای دکتر کشاورز پیشنهاد نمودند حقوق دکتر اوری مطابق تعهد دولت تا امروز پرداخت و به خدمت ایشان خاتمه داده شود. شرح مبسوطی توضیحاً اظهار و پس از بیانات آقای وزیر بهداری نسبت به این پیشنهاد رأی گرفته شده تصویب نگردید.
آقای هاشمی پیشنهاد نمودند بجای لفظ «تبعه» «تابع» نوشته شود این پیشنهاد قبول و نسبت به ماده واحده گزارش کمیسیون با اصلاحاتی بعمل آمده بود با ورقه اخذ رأی شده به اکثریت ۷۸ رأی از ۹۴ نفر عده حاضر تصویب گردید.
آقای دکتر زنگنه پیشنهاد نمودند لایحه اضافات وزارت جنگ که جزو دستور است مطرح شود.
آقای وزیر جنگ تقاضا داشتند لایحه ترمیم حقوق افسران و لایحه افزایش دو لشگر و سایر لوایح مربوطه به وزارت جنگ به ترتیب جزو دستور و تصویب شود. آقای مهندس فریور پیشنهاد نمودند طرح قانونی را راجع به نظام وظیفه مقدم بر آن مورد تصویب قرار گیرد و پس از مختصر مذاکره‌ای چون مخالف نبود گزارش کمیسیون نظام مشعر به تأیید گزارش سابق کمیسیون در خصوص انتخاب عده سرباز مورد احتیاج سالانه بطور قرعه از بین مشمولین سنواتی قرائت و در ماده واحده آقای وزیر جنگ در جواب آقای فرهودی اظهار نمودند مشمولینی که در سال اول قرعه به‌ام آنان اصابت ننماید موقتاً معاف خواهند شد نه بطور دائم.
چون مخالفی نبود نسبت به ماده واحده گزارش کمیسیون با قیام و قعود رأی گرفته تصویب گردید.
جلسه آینده روز پنجشنبه ۲۴ آبان ماه ساعت نه و نیم و دستور طرح لوایح مربوط به وزارت جنگ اعلام و مجلس نیم ساعت بعد از ظهر ختم شد.
رئیس- رأی می‌گیریم به صورت جلسه
حاذقی- یک نفر کم است
رئیس- آقای دکتر اعتبار
دکتر اعتبار- بنده در صورت جلسه عرضی نداشتم ولی چون عده برای رأی کافی نیست می‌خواستم اجازه بفرمائید یک عرضی دارم به عرض مجلس شورای ملی برسانم
رئیس- اگر بنای اجازه باشد هفت، هشت نفر هستند که اجازه می‌خواهند.
- مذاکرات قبل از دستور راجع به اخبار منتشر مربوط به کردستان
۲- مذاکرات قبل از دستور راجع به اخبار منتشر مربوط به کردستان
دکتر اعتبار- اجازه بفرمائید- عرض کنم در جراید یک چیزی منتشر شده‌است به این مضمون که در منطقه کردستان ایران یک طغیان عظیمی برای استقلال آن منطقه و تجزیه آن از ایران آغاز شده‌است و هنوز معلوم نیست که این شورش به کردستان ترکیه هم سرایت خواهد کرد یا نه؟ ولی ترک‌ها قوای زیادی در مرز برای مواجه با اوضاع متمرکز ساخته‌اند اوضاع بیشتر از آن جهت دشوار است که در شمال ایران نیز اکنون جنبش بزرگی برای تجزیه این نقطه از ایران و الحاق آن به اتحاد جماهیر شوروی با شدت کامل ادامه دارد... این خبر منتسب به رادیو پاریس است ما می‌دانیم که یک عده ماجراجو از نبودن قوای دولت در شمال سوء استفاده می‌کنند و برای اجرای مقاصد شوم خودشان که از حدود مادیات تجاوز نمی‌کند هر روز یک نغمه شومی شروع می‌کنند ولی این خبر سر تا پا جعل است. کُردهای ایرانی و اصولاً تمام ایلات (صحیح است) ایران مردمان وطن پرست و علاقه‌مند به این آب و خاک و موطن اجداد خود هستند (صحیح است) و به‌هیچ‌وجه به این حرف‌ها ترتیب اثر نمی‌دهند و علاقه برای سرکوبی این خائنین دارند (صحیح است) این صحبت‌ها همه فرع عده کافی قوای دولت در آن مناطق است. آن روزی که قوای شوروی از ایران بروند (که امیدوار هم هستم این خیلی به تعویق نیفتد) ممانعت نکنند از فرستادن قوای دولت به آنجا و به این مناطق که امنیت کامل برقرار بشود و تمام این جریانات بخوابد (صحیح است) و ما واقعاً از دولت دوست خودمان فرانسه گله مند هستیم که چرا اجازه می‌دهند این خبرهای جعل و دروغ در رادیوی آنجا گفته شود (صحیح است).
رئیس- عرض کنم بعضی از آقایان که خودشان کردستانی هستند اجازه خواسته بودند که امروز حرف بزنند مثل آقای صدر قاضی و آقای اردلان (اردلان- صحیح است) ولی خوب است بماند برای جلسه بعد
صدر قاضی- اجازه بفرمائید توضیح بدهم.
جمعی از نمایندگان – (با همهمه) بگذارید توضیح بدهند (زنگ رئیس)
رئیس- نسبت به صورت جلسه اعتراضی نیست؟
سید محمد طباطبائی- من که جلوتر از ایشان اجازه خواسته بودم.
رئیس- خیلی‌ها قبل از ایشان اجازه خواسته بودند.
صدر قاضی- بنده در اطراف این اراجیفی که در بعضی از روزنامه‌های مرکز نوشته شده و تهمت‌های ناروائی که نسبت به یک عده از ایرانیان در این چند روزه روی اغراض شخصی زده شده و البته از لحاظ آقایان گذشته‌است بنده می‌خواستم موقعی که برنامه دولت مطرح بود و هیئت محترم دولت هم که طرف اعتماد بنده و عموم آقایان هستند این مطالب را مفصلاً یادداشت کرده بودم که اینجا البته تکذیب بکنم متأسفانه آن روز بواسطه اینکه در برنامه نوبت به بنده نرسید و جلسه هم یک خورده طولانی شد بنده نتوانستم آن مطالب را به عرض آقایان برسانم و البته بنده این مطالب را مفصلاً یادداشت می‌کنم و در جلسه آینده به عرض آقایان می‌رسانم فقط اجمالاً می‌خواستم عرض کنم که این مزخرفاتی را که از رادیوی پاریس می‌گیرند اجمالاً به عرضتان برسانم و آن این است که حالا آقای دکتر اعتبار فرمودند که یک عده ماجراجو هستند ولی هیچ ماجراجوئی نیست و این حرف‌ها و صحبت تجزیه نیست چرا بیخود چیز می‌کنید اصلاً صحبت تجزیه نیست و بعضی‌ها گفتند که صد کامیون اسلحه به مهاباد آورده‌اند این‌ها اساساً بکلی دروغ است آقا فایده این حرف چیست چرا تفرقه می‌اندازید بین ملت ایران (صحیح است) والله این حرف‌ها بکلی دروغ است کِی اسلحه وارد شده‌است کی اسلحه آورده‌است به ایران والله بالله این‌ها همه دروغ است (نمایندگان- صحیح است) همین آقایانی را که این‌ها به این شکل متهمشان می‌کنند چندی پیش دولت به تهران احضار کرد آنها آمدند اینجا سه چهار ماه بودند اگر این‌ها متمرد بودند با یک تلگراف از آنجا ۱۵۰ فرسخ پا نمی‌شدند بیایند اینجا در مدت چهار پنج ماه سی چهل هزار تومان خرج بکنند و متمرد. اینطور نمی‌شود ولی البته بنده امروز صبح یک بیانیه‌ای بدست آوردم که آنجا هم یک حزب دموکرات تشکیل شده‌است (سید ضیاءالدین – به زبان کردی هم چاپ شده) … بله به زبان کردی و فارسی و یک بیانیه دیگری هم هست که به عرض آقایان می‌رسد و بنده اجمالاً عرض می‌کنم که صحبت تجزیه نیست و این صحبت‌ها ابداً در بین نیست و آن بیانیه را هم عرض کنم یک چاپخانه اینجا آورده‌اند برای انجمن روابط فرهنگی ایران و شوروی گمان می‌کنم که در جاهای دیگر هم هست و البته در جلسه آتیه بنده توضیح می‌دهم. (یک نفر از نمایندگان- بسیار خوب در جلسه آینده توضیح بدهید) (سید ضیاءالدین- در جلسه علنی توضیح می فرمائید؟) بلی البته بنده در جلسه علنی توضیح می‌دهم ولی حضرتعالی هم بفرمائید بی جهت در روزنامه‌های تان این چیزها را ننویسند (سید ضیاءالدین – به رادیوی پاریس بفرمائید) … بلی بنده عرض می‌کنم ولی آقا هم بفرمائید در روزنامه‌هاتان ننویسند (بعضی نمایندگان- دستور دستور)
رئیس- دو نفر دیگر آقای اردلان و آقای دکتر زنگنه در این موضوع اجازه خواسته‌اند آقای اردلان بفرمائید.
اردلان- عرض کنم همانطوری که نماینده محترم آقای دکتر اعتبار فرمودند ما ایرانی‌ها خیلی متأسف هستیم که این نغمه شوم از رادیوی فرانسه (که در مدت جنگ موقعی که آلمانی‌ها آن مملکت را اِشغال کرده بودند این هم علاقمندی به آن مملکت نشان دادیم) از آنجا بیرون آمده و این به طوری که همه می‌دانند اصلاً صحت ندارد و قسمت مهم کُردها ساکن یک قسمت از ایران هستند که به نام کردستان نامیده می‌شود که بنده افتخار نمایندگی آنجا را دارم یک قسمت دیگر از کُردها ساکن حوزه وسیع کرمانشاهان هستند و نمایندگان دیگری دارند در هیچ کجا اصلاً این صحبت‌ها نیست و آنچه بنده خودم در جراید خارجه مطالعه کرده‌ام این سرچشمه اش از خاک عراق بود و دولت عراق هم یک عده‌ای قوا برای تاراندن آنها فرستاد و این‌ها یک چند نفری هستند که اصلاً ایرانی الاصل هم نیستند ایرانی نیستند این‌ها آمده در یک زاویه کوچک که سرحد عراق است یک همچو نغماتی آغاز کرده‌اند و هیچوقت کُرد و کُردستانی در مخیله اش اصلاً فکر تجزیه خطور نمی‌کند (صحیح است) و خودش را وابسته مسلم به ایران می‌داند وقتی حاضر است زنده باشد که با ایران باشد و بدون ایران حاضر نیست زنده باشد (آفرین) بنده برای اینکه این مسئله در دنیا منعکس شده‌است، بوسیله رادیوی پاریس لازم می‌دانم در اینجا یک قضیه تاریخی را بطور خیلی مختصر عرض بکنم. البته اغلب آقایان نمایندگان محترم اطلاع دارند از دو دانشمند مشهور مستشرق که دو کتاب برای ایران نوشته‌اند یکی از این‌ها که برادر بوده‌اند معروف به پروفسور راولنسن یکی از آنها موفق شد در زندگی خودش به خواندن خطوط میخی و خطوط قدیمی از آثار قدیمی ایران روی حجاری‌های تاریخی ایران را نوشته‌است یکی هم برادر اینکه هانری راولنسن بوده‌است که کتاب مبسوطی راجع به سلسله ساسانیان نوشته کتابی که پروفسور راولنسن راجع به ساسانیان نوشته‌است اگر آقایان مراجعه بفرمائید موقعی که از سلطنت خسرو پرویز صحبت می‌کند اینجا اسمی از کُردها مخصوصاً اردلانی‌ها می‌برد اینجا البته چون من خودم نماینده کردستان هستم به کنار ولی خودم کُرد هستم به این لحاظ من که یک نفر کُرد هستم حق دارم در این مواقع این موضوع تاریخی را در اینجا بیان کرده باشم (هاشمی- قبل از او مورخین یونان نوشته‌اند) برای اینکه اگر یک کسی حرفی می‌زند در این مجلس نماینده زنده کُرد و یک خانواده هزار و چهار صد سالهای است که تاریخ او در همین کتاب مستشرقین ثبت شده‌است.
در اینجا پروفسور راولنسن می‌نویسد موقعی که خسرو پرویز با رومی‌ها در جنگ افتاد آمد از کُردها استعانت خواست کمک خواست همراهی خواست و طایفه اردلان‌ها و کُردها آمدند کمک کردند و هراکلیوس پادشاه روم را شکست دادند. ملاحظه بفرمائید آقا یک کُردهائی در این تاریخ نشان می‌دهد که از هزار و چهار صد سال قبل برای عظمت ایران در رکاب سلاطین ایران جنگ کرده‌اند ما جانفشانی کردیم و جانبازی کردیم چطور ممکن است که ما یک همچو افتخار تاریخ را به کنار بگذاریم و حالا بیائیم خودمان را از ایران مجزا بدانیم محال است همچو چیزی هر کسی بگوید همچو خیالی در مخیله هر کس خطور کرده‌است جز نادانی، جز اغراض خرابی که نسبت به مملکت دارد چیز دیگری نیست واِلا کُرد و کردستانی به موجب همین قضیه کوچک تاریخی که عرض کردم از ۱۴۰۰ سال پیش (هاشمی- مورخین یونانی پیش از این‌ها هستند آقای اردلان) بنده خواستم طایفه اردلانی‌ها که خودم یک نفر از آنها هستم عرض کنم ما ۱۴۰۰ سال پیش در رکاب پادشاهان ایران برای سعادت، برای عظمت ایران جانفشانی کردیم و کمک کرده‌ایم چطور ممکن است که ما امروز این ایران عزیزمان را بگذاریم و بگذریم. هیچوقت در منطقه کُرد همچو چیزی بروز نکرده و آنچه در رادیوی فرانسه گفته‌اند جداً تکذیب می‌کنم. ما کُردها شرافت و افتخارمان این است که جزء لاینفک ایران باشیم (صحیح است).
رئیس- آقای دکتر زنگنه هم در همین موضوع صحبت دارند (بعضی از نمایندگان- کافی است) (حاذقی- بگذارید صحبت کنند این قضیه حیاتی است آقا)
دکتر زنگنه- عرض کنم خیلی متأسفم که اساساً یک همچو صحبت‌هایی پیش بیاید و ما مجبور بشویم در مجلس ایران تکذیب بکنیم (صحیح است) بر خلاف البته چون بعضی‌ها صحبت می‌کنند می گویم که منکر همچو صحبت‌هایی که بعضی‌ها می‌کنند نباید شد (صدر قاضی- صحبت تجزیه نیست) بنده نمی‌دانم صحبت تجزیه یا هر چه هست صحبت استقلال علیحده کُرد را بعضی اشخاص جاه طلب و خودخواه کرده و می‌کنند بعضی اوقات در کردستان عراق و کردستان ایران از این صحبت‌ها شده‌است ولی البته صحبت شده‌است دو نفر چهار نفر نشسته‌اند مجله نوشته‌اند کاغذ نوشته‌اند به کُردی شعر گفته‌اند کتاب نوشته‌اند ولی حقیقت این است که غیر این چند نفر کس دیگر وجود ندارد و بنده از طرف کرمانشاهان عرض می‌کنم که قسمت عمده کردستان که واقعاً در آن یک نفر وجود ندارد که همچو فکری کرده باشد (صحیح است) هیچوقت همچو فکری نبوده‌است و نمی‌تواند باشد. کُرد یعنی چه؟ مثل اینکه اهالی شیراز هم یک همچو صحبتی بکنند. کُرد و فارس و خراسانی و آذربایجانی همه بالاخره ایرانی هستند گاهی هم البته برای تبلیغات صحبت شده‌است که کُردها چه کرده‌اند. ولی کُردها هیچ وقت صحبت استقلال داخلی و از این حرف‌های بی جا و بی ربط نگفته‌اند عرض کردم دو سه تا شخص معین این حرف‌ها را می‌زنند. امروزه کُردها در کارهای دولتی ما دخالت دارند از پیش هم داشته‌اند دلیلش هم این است که الآن وزیر دادگستر ی ما کُرد است و هزار دلیل دیگر. خانواده خود بنده‌است که از زمان صفویه همیشه مقاماتی داشته‌اند. در دولت چه محرومیت‌هایی برای کُردها بوده‌است که اساساً یک همچو تبلیغات فاسد و غلطی بکنند بنده نمی‌دانم. این است که ما به نام تمام رفقای خودمان و بنام تمام کُردها با کمال جرأت می‌گوییم که همچو صحبتی نیست و هر کسی همچو صحبتی بکند واقعاً خائن مملکت است (دستور – دستور)
سید ضیاءالدین طباطبائی- یک موضوعی را می‌خواهم عرض کنم اجازه می فرمائید؟ به موجب ماده ۱۰۹ عرض دارم.
رئیس- بفرمائید.
سید ضیاءالدین طباطبائی- آقای صدر قاضی ضمن فرمایشات خودشان فرمودند که روزنامه‌های متعلق به بنده این خبر را منتشر کرده‌اند بنده می‌خواستم توضیح عرض کنم که این خبر را روزنامه کیهان منتشر کرده‌است و بنابراین اعتراض ایشان به بنده یا کسانی که به بنده رابطه دارند وارد نیست. بنده معتقد هستم که اهالی کردستان مانند اهالی سایر نقاط ایران وطن پرست هستند (صحیح است) در میهن پرستی آنها هیچ تردید نیست ولی میهن پرستی تمام اهالی یک ایالت یا ولایت مانع این نیست که چند نفری پیدا شوند در تحت تأثیر یک مقتضیاتی یک زمزمه‌هایی را آغاز کنند. این نوع افراد در هر مملکتی هست همه جای دنیا هست شما نمی‌توانید در دنیا یک جایی را پیدا کنید که اهالی آنجا صد در صد دارای یک فکر یا یک احساسات و عقیده باشند ولی چیزی که بر بنده شخصاً مسلم است این است که نود و نه درصد اهالی کُردستان علاقه شان به ایران کمتر از سکنه سایر نقاط ایران نیست (صدر قاضی- صد در صد) خوب ممکن است بنده عقیده خودم را عرض کردم و به این شایعات هم ابداً ما نباید اهمیتی بدهیم ما نباید فراموش بکنیم که در یک دنیائی هستیم که بعد از شش سال خونریزی و فداکاری یک منشوری بوجود آمده‌است اگر بنا باشد اهل یک مملکتی به موجب احساسات و عواطف خودشان از هیئت حاکمه یک تقاضاهائی داشته باشند در مملکت ایران این اندازه آزادی و دموکراسی هست که مردم می‌توانند مطابق مقررات قانونی و در حدود قانون اصلاح وضعیات خودشان را از هیئت حاکمه بخواهند. بنده گمان می‌کنم این دموکراسی که در ایران هست از بعضی ممالک بیشتر است (صحیح است) برای اینکه در ایران همه چیز می‌شود گفت و اما اگر بنا باشد در تحت تأثیر یک اتهامات و تحریکات خارجی باشد بنده گمان می‌کنم که منشور ملل متفق که ایران هم افتخار امضای آن را دارد و این مجلس شورای ملی هم باتفاق آراء تصویب کرد، بهترین قاضی خواهد بود راجع به مسائلی که در تحت تأثیرات و تحریکات خارجی در یک مملکتی پیش بیاید. بنده عرایض خودم را در همین جا خاتمه می‌دهم و از آقای صدر قاضی تمنا دارم اخباری را که رادیوی پاریس یا رادیو بادکوبه یا سایر رادیوها منتشر می‌سازند و سایر روزنامه‌ها آن را اشاعه می‌دهند آنرا اقلاً منتسب به بنده یا روزنامه‌های بنده نکنند (دستور – دستور)
رئیس- تکلیف بنده را معین بکنید.
فاطمی- پیشنهادی دارم اجازه می فرمائید؟
رئیس- بفرمائید.
فاطمی- عرض کنم اجازه بفرمائید بنده خودم هم اجازه گرفته‌ام مطالبی را که می‌خواستم در مجلس به عرض برسانم چون یک انتشارات و شایعات زیادی هست چون آقای نخست وزیر و آقای وزیر کشور تشریف ندارند بنده تقاضا می‌کنم از مقام ریاست مجلس به آقای نخست وزیر اطلاع بدهند در جلسه آینده روز یکشنبه تشریف بیاورند مطالبی هست که ما شنیده‌ایم می‌خواهیم در حضور دولت بگوییم بشنوند و اطلاعات خودشان را به ما
رئیس- استدعا می‌کنم سئوالات را بفرمائید که به ایشان اطلاع داده شود که مسبوق شوند (فاطمی- راجع به وضعیت مملکت است همه می‌دانند به همه رسیده‌است)
سید ضیاءالدین طباطبائی- بنده یک توضیحی می‌خواستم عرض کنم.
رئیس- بفرمائید
دکتر رادمنش- مگر اینجا جای صحبت خصوصی است
سید ضیاءالدین طباطبائی- بنده عرض کنم با پیشنهاد آقای فاطمی موافقم که دولت بیاید جواب بدهد ولی این دولت بیش از ده روز نیست که آمده‌است مجال بدهید تحقیقاتی بکند و به اوضاع مسلط بشود آنوقت بیاید جواب بدهد با پیشنهاد آقای فاطمی بنده موافقم.
جمعی از نمایندگان- دستور – دستور
رئیس- آقایانی که با ورود دستور موافقند قیام کنند (اگر قیام نمودند) تصویب شد.
- طرح گزارش کمیسیون بودجه راجع به افزایش دو لشگر و اضافات افسران
۳- طرح گزارش کمیسیون بودجه راجع به افزایش دو لشگر و اضافات افسران
هاشمی- پیشنهادی از آقای دکتر زنگنه رسیده‌است که نظرشان تأمین است لایحه وزارت جنگ در دستور است.
دکتر زنگنه- بنده هم نظرم همین است.
بعضی از نمایندگان- لایحه را بخوانید.
رئیس- یک لوحه مخالف و موافق هست و بعد هم کسانی دیگر صحبت می‌کنند.
(ماده اول بشرح زیر قرائت می‌شود)
ماده اول- مجلس شورای ملی به دولت اجازه می‌دهد اعتبارات ذیل را اضافه بر بودجه فعلی وزارت جنگ منظور و در وجه آن وزارتخانه بپردازد.
الف- افزایش دو لشگر به تعداد (۱۲۱۳۲) نفر به سازمان فعلی ارتش که بوده سالانه آن به مبلغ (۱۶۵۰۰۰۰۰۰) ریال برآورد شده، در ششماهه آخر سال بتدریجی که سازمان این دو لشگر از طرف وزارت جنگ داده می‌شود بودجه آن از طرف وزارت دارائی پرداخت گردد.
ب- برای بهبود اوضاع معاش افسران از حیث حق اولاد و تفاوت ارزش زندگانی در پادگان‌های مختلف و اضافه حقوق سنوات خدمت و دادن دو دست لباس خدمت در سال طبق برآوردی که شده‌است سالانه مبلغ ۳۵۰۰۰۰۰۰ ریال از طرف وزارت دارائی پرداخت گردد.
ج- اعتبار هزینه فوق که بابت ۶ ماهه آخر سال بالغ بر ۱۰۰۰۰۰۰۰۰ ریال می‌شود بتدریجی که مورد خرج پیدا کند از طرف وزارت دارائی پرداخت خواهد شد و اگر درآمد ۱۳۲۴ کشور تکافوی این اضافه هزینه را ننماید دولت مجاز خواهد بود که معادل آن از بانک ملی ایران وام دریافت و استرداد آن در بودجه سالهای بعد پیش‌بینی شود.
ماده دوم – برای تهیه ساز و برگ و تدارکات سال ۱۳۲۴ ارتش تا حدود ۳ میلیون دلار اعتبار تصویب و به وزارت جنگ اجازه داده می‌شود که سفارش خرید آنها را در حدود اعتبار مذکور به کشورهای متحده آمریکا داده و پس از تحویل بهای آنها پرداخت و اعتبار ریالی خریدهای مزبور در حدود مبلغ بالا در بودجه سال ۱۳۲۴ وزارت جنگ منظور و محسوب گردد.
رئیس- مذاکره در کلیات است. آقای کامبخش
کامبخش- به عقیده من یکی از صفاتی که هر ملتی بایستی دارای آن صفات باشد تا به شاهراه ترقی نزدیک بشود این است که حس انتقاد داشته باشد در هر ملتی ما این صفت را توانستیم ترویج بکنیم یعنی یک کاری بکنیم که این حس انتقاد زیادتر باشد قطعاً موجبات ترقی آن ملت بهتر فراهم خواهد شد. اگر ما بیائیم صحبت بکنیم در اطراف یک قضایائی و یک انتقاداتی بکنیم نبایستی که تا انسان یک موضوعی را انتقاد کرد و گفت فوراً گفته شود آقای همچو چیزی نیست، این مملکت بهشت است. این وضع اگر باشد همان جریان زمان رضاشاهی است که ما در آنجا می‌دیدم در زیر یک حباب تظاهر تمام کثافت‌ها وجود داشت و اشخاصی حتی به نفع خود او هم اگر در یک جریاناتی بود نمی‌توانستند اظهار عقیده بکنند فوراً می‌گفتند که مملکت بهشت است و هیچگونه عیبی هم وجود ندارد. بنده دفعه قبل که راجع به موضوعات مربوط وزارت جنگ صحبت می‌کردم خیلی از آقایان اعتراض می‌کردند که شما این اسناد و مدارک را از کجا می‌آورید و اینجا می‌خوانید اجازه بفرمائید که بنده خودم مسئول عملیات خودم باشم. من یک نفر وکیل مجلس هستم و حق دارم آنچه به دستم می‌رسد و آنچه به صلاح کشور می‌دانم در اینجا بخوانم نه وکیلی از وکیل حق استیضاح دارد نه به طریق اول وزیر یا یک کس دیگر و آنچه در اینجا گفته می‌شود و آنچه را که من می‌گویم به صلاح مملکت می‌دانم و می‌گویم اگر دیگر آقایان تشخیصشان جور دیگر است می‌توانند بیایند در اینجا و نظر خودشان را بگویند. بنده مخصوصاً در اینجا می‌گویم که موضوعات نظامی یا غیر نظامی الآن در مملکت هر موضوعی مطرح بشود جنبه عمومی دارد و مملکت ما یک مملکتی نیست که برکنار باشد از تمام جریانات مملکتی و هیچ ارتباطی با دنیا نداشته باشیم. سد اسکندر بسته باشیم یا دیوار چین بین ما و سایر ممالک باشد هر موضوعی که در اینجا مطرح می‌شود یک جنبه‌های خارجی و یک جنبه‌های داخلی دارد. مثلاً الآن همه ما می‌بینیم در جریاناتی که در دنیا اتفاق می‌افتد غالباً مملکت ما را خوشبختانه دخالت می‌دهند در آن جریانات. ما باید از این موضوع استفاده بکنیم اگر فرض بفرمائید که فلان مجمع بین‌المللی تشکیل می‌شود مملکت ما را دعوت می‌کنند نمایندگان ما را دعوت می‌کنند باید از این موضوع ما استفاده بکنیم. مثلاً فرض بفرمائید مجمع بین‌المللی سندیکاها تشکیل می‌شود از ما نماینده می‌خواهند؛ نماینده کارگران را می‌خواهند؛ مجمع بین المللی جوانان تشکیل می‌شود از ما نماینده می‌خواهند سایر مجامع به همین ترتیب، آنوقت ما بایستی همیشه فکر بکنیم عملیاتی که می‌کنیم تطبیق بکند با آن روشی که امروز در دنیا وجود دارد. اگر آقا ما امروز نماینده می‌فرستیم فرض بفرمائید در فلان مجمع بین المللی، سندیکاها آنجا صحبت می‌کنند راجع به یک اصولی صحبت می‌کنند یک چیزهائی در نظر می‌گیرند، یک تصمیماتی اتخاذ می‌کنند، ما باید محترم بشماریم آنها را...
(در این موقع مقام ریاست صندلی ریاست را ترک نمودند و آقای امیر تیمور نایب رئیس بجای ایشان نشستند)
نایب رئیس- آقای کامبخش تقاضا دارم راجع به همین لایحه صحبت بکنید.
کام بخش- بنده در نظر دارم که آقای روحی در اینجا صحبت می‌کردند موضوع خرید راه آهن بود راجع به چوب جنگل‌ها هم صحبت می‌کردند.
نایب رئیس- اجازه بفرمائید این جزء وظیفه بنده‌است که به شما تذکر بدهم که از موضوع خارج نشوید
کام بخش-... بسیار خوب در همین موضوع صحبت می‌کنم تمام موضوعاتی که مربوط به وزارت جنگ است تمام انتقاداتی را که بنده به وزارت جنگ دارم می‌گویم عده‌ای از اشخاص بی جهت توقیفند. بنده بارها اینجا گفته‌ام که این‌ها پرونده ندارند هیچ چیزی ندارند چرا این‌ها را بیخود نگه داشته ا ید. بنده اینجا عرض کردم که این‌ها می‌خواستند اعلان گرسنگی بدهند به دنیا بنده قول می‌دهم فردا روز شنبه تمام دسته جمعی این محبوسین که بدون جهت توقیف شده‌اند تمام اعلان گرسنگی خواهند کرد.
نایب رئیس- آقای کامبخش اجازه بفرمائید ماده ۱۱۰ قرائت شود:
(ماده ۱۱۰ بشرح زیر قرائت شد)
ماده ۱۱۰- ناطق باید از موضوع مباحثه خارج نشود چنانچه خارج شود رئیس او را متذکر می‌سازد و اگر ناطق مزبور بخواهد توضیحاتی بدهد که او از موضوع خارج نشده‌است یا آنکه خارج از موضوع شدن دلایل دارد در این باب اجازه داده نخواهد شد.
نایب رئیس- بنابراین از جناب عالی خواهش می‌کنم به بنده کمک بفرمائید که وظیفه خودمان را بهتر انجام بدهیم.
کام بخش- بنده هم خواهش جناب عالی را می‌پذیرم. لایحه وزارت جنگ همین لایحه‌ای که مطرح است به دو قسمت تقسیم می‌شود یکی موضوعات اضافات یکی موضوع اضافه شدن دو لشگر. در اضافات و مزایا عرض کنم معمولاً در مملکت ما عادت نداریم به اینکه مطالب را با یک نظر پیش بینی به جریانات نگاه کنیم. یعنی همیشه یک پیش بینی هائی در جریان کرده باشیم ما همیشه منتظر هستیم که یک وقایعی اتفاق بیافتد و بعد روی این وقایع لایحه بیاوریم و عملی بکنیم. ما همیشه می‌دانستیم که وضعیت مادی افسران ما فوق العاده بد است و اگر بگوئیم که وزارت جنگ یا ستاد ارتش نسبت به این موضوع توجه نداشت از این لحاظ دروغ است که به فرض اینکه آنها توجه نمی‌داشتند بارها جرائد متوجه کردند آنها را و من صفحات روزنامه رهبر را شاهد می‌آورم که همیشه آن نقص هائی که در ارتش هست و احتیاجات مادی و معنوی افسرها را گوشزد می کرده. پس بنابراین باید گفت که اگر زودتر از این، این موضوع مطرح نشد و قضیه اضافه حقوق افسران را اینجا نیاوردند و مطرح نکردند این از عدم توجه نسبت به وضع افسران و نسبت به اوضاع ارتش بوده‌است و مثل سایر کارهای ما منتظرند که یک سروصدائی بلند شود و بعد به مناسب آن سروصدا یک موضوعی را بیاورند اینجا مطرح بکنند سروصدا بلند بشود و آنوقت فرض بفرمائید به ارتش کمک بکنیم سروصدا بلند شود که ما الآن شاهد هستیم که در ارتش شده‌است. آنوقت یک چنین لایحه‌ای را بیاوریم اضافه و مزایائی قائل بشویم برای آنها حالا ببینم این اضافات و مزایا از چه قبیل است. وقتی که یک جریاناتی پیش آمد کرد و ما خواستیم نسبت به آن عکس العمل نشان بدهیم با یک چنین وضعیت مسخره آمیزی هم عکس العمل نشانی می‌دهیم. افسرانی را که برای آنها ما این جا مزایائی قائل شده‌ایم ببینیم وضعیت شان از چه قرار است و تا چه اندازه می‌توانند از این مزایا استفاده کنند. در این جا یکی از این مزایا حق اولاد است. بنده از آقای وزیر جنگ سئوال می‌کنم که این حق اولاد که برای افسرها قائل شده‌اید ببینید آن افسرهائی که واقعاً امروز محتاج هستند به اینکه به آنها کمک مادی بشود اصلاً زن می‌توانند بگیرند یا نه؟ تا اینکه اولادی داشته باشند. افسری که الآن حد متوسط حقوقش ۲۰۰ تومان است یا فرض بفرمائید که استواری که ۷۰ تومان زیادتر یا کمتر حقوق دارد این اصلاً کرایه منزل می‌تواند بدهد در تهران تا زن بگیرد بیاورد در آن منزل و بعداً صاحب اولاد شود و از این مزایائی که حضرتعالی برای او قائل شده‌اید استفاده بکند؟ بنده به جنابعالی قول می‌دهم که آن افسرهائی را که مد نظر است در هر صورت اگر مد نظر شما نباشد مد نظر بنده هستند، آن افسران زن هم نمی‌توانند بگیرند مگر اینکه بگوئیم که این مزایا برای آن هائی است که شاید یک زن هم بیشتر می‌توانند نگاهدارند و اولادشان هم خیلی زیادتر از این‌ها بشود و بتوانند بیشتر استفاده بکنند از این مزایا واِلا آن افسری که امروز از دانشکده بیرون می‌آید و ستوان دوم می‌شود او اصلاً قادر نمی‌شود زن بگیرد که از این مزایا بتواند استفاده کند. شما در ضمن این مزایا سنوات خدمت را مثلاً منظور کردید بسیار خوب یک تفاوتی به نسبت سنوات خدمت برای آن اشخاص که درجه نمی‌گیرند و از درجه عقب مانده‌اند قائل می‌شوید به این ترتیب که تفاوت یک درجه را با درجه بالاتر برای آنها به یک نسبتی قائل شدید این تفاوت حقوقی بین درجات کوچک را شما ببینید و آنوقت ببینید که چقدر از این‌ها برای افسرهای جزء عاید می‌شود و چقدر برای افسرهای ارشد و خصوصاً امرا عاید می‌شود. پس بنابراین می‌خواهم عرض کنم این مزایائی که شما اینجا در نظر گرفته‌اید تازه به نفع آنهائی که شما می‌خواستید به نفع آنها این مزایا را قائل شوید نیست و بهیچوجه آنها نمی‌توانند از این مزایا استفاده بکنند.
ناتمام