مذاکرات مجلس شورای ملی ۲۳ شهریور ۱۲۸۶ نشست ۱۵۶
| مجلس شورای ملی مجموعه قوانین دوره قانونگذاری نخست | تصمیم‌های مجلس | قانون اساسی مشروطه و متمم آن |
| نمایندگان مجلس شورای ملی دوره قانونگذاری نخست |
مذاکرات مجلس شورای ملی ۲۳ شهریور ۱۲۸۶ نشست ۱۵۶
مذاکرات روز دوشنبه ۷ شعبان ۱۳۲۵ دارالشوری ملی
امروز چنانچه روز قبل قرار شد که وجوه وکلای عظام در ساعت سه بظهر مانده حاضر شوند تا هیئت کابینه جدید هم حاضر شده اولا معرفی شوند ثانیا نتیجه اقدامات خود را در مسئله ارومی و اطراف اظهار دارند بوقت معین عموم وکلا حضور بهمرسانیده نخست گفتگو شد که شهرت یافته شاهزاده سالارالدوله دیشب فوت نموده از طرف رئیس امر بتحقیق و تفتیش شد مامور مخصوص رفته و معلوم کردند که خلاف واقع بوده در خصوص تواضع و رعایت پاره رسوم مرسومه صحبت شد رئیس اظهار فرمودند که چون رعایت پاره از آداب در مجلس اسباب قطع کلام و فوت مرام است باید بکلی تواضع متروک ماند فقط محض پاس حقوق عظمیه حجج اسلام دامت برکاتهم برحسب اجازه خودشان در وقت ورود من را معاف می‌دارند نسبت بوزارء صبحت شد اظهار گردید که بر حسب همان قانون بکلی تواضع باید متروک باشد مقام ریاست هم چون بالاتر از آن است که بتوان اوقات شریفش را صرف پاره از آداب فرمایند در غیر موقع ورود حجج اسلام شایسته نیست که از برای وزراء و غیره رعایت تواضع فروماید وزراء هم مثل وکلا هستند در تحت این قانون در خصوص معرفی وزراء گفته شد که باید معاونین آنها هم معرفی شوند که همه روزه در مجلس حاضر گردند رئیس فرمودند که مسئولیت این امر در عهده من است در هر موقع حضور خود وزراء یا معاونین وزرا لازم شد بفاصله قلیل مدتی بواسطه تلفن آنها را احضار کرده حاضر می‌نمایم.
احتشام الاطبا - سابق قرار بود که وزراء روزهای دوشنبه آمده با بعضی از وکلا کمیسیونی منعقد ساخته گقتگو می‌کردند.
حاجی سید باقر-این ترتیب صحیح نیست باید همه وکلا حاضر باشند ومطلع شوند.
آقا میرزا ابوالحسن خان- سابقا مدتی در این ماده گفتگو شد یکی از وزرای امروزه که از وکلای محترم بود در این خصوص گفتند که وزرا باید همه وقت در مجلس حاضر باشند حالا چه ضرر دارد در این موقع که اغلب حضور وزرا لازم است لااقل همه روزه نماینده آنها حاضر باشد که هر مطلبی به مجلس آمد توضیحات خودشان را بدهند.
رئیس- این ملاحظه راباید کرد که اگر تمام ایام انعقاد مجلس معاونین وزارتخانه‌ها در اینجا حاضر باشند کار وزارتخانه‌ها مختل خواهد ماند بهتر این است که هر وقت حضور آنها لازم شد فوری بتوسط تلفون احضار شوند.
مستشارالدوله- وزرا باید رشته امور مملکت را در دست گرفته در هر مورد خودشان بیایند و اظهار کنند که ما فلان کار را داریم نه اینکه ما آنها را بخواهیم
(در این موقع هیئت کابینه جدید وارد شدند رئیس اظهار فرمودند که جناب میرالسلطنه با هیئت کابینه جدید برای معرفی آمدند و انشاءالله مبارک است و در ظل توجهات حضرت حجه (ع) و تلطفات اعلیحضرت همایونی و اقدامات وکلای مجلس و اهتمامات وزرای عظام کارهای ما اصلاح خواهد شد و دولت و ملت یکی گردید رفع نواقص خواهد شد)
وزیر داخله سایر وزرا را معرفی کردن باین ترتیب:
- - سعدالدوله- وزیر امور خارجه
- - مشیرالملک وزیر عدلیه (ولی فعلا علاءالملک بجای ایشان هستند تا وقتی که بیایند)
- - قوام الدوله وزیر مالیه
- - مجدالملک وزیر تجارت
- - مستوفی الممالک وزیر جنگ
- - مهندس الممالک وزیر فوائد عامه
صدیق حضرت- وزیر علوم کیست؟
وزیر داخله- چند نفر گفتگو شده فردا معین می‌شود.
رئیس- امیدوارم از امروز در کمال استظهار مشغول کار باشند و قصوری در کارها نباشد.
حاج امین الضرب- آیا رئیس‌الوزرا بمیل و اختیار سایر وزرا را انتخاب کردند و مسئولیت اتفاقیه دارند یا نه؟
وزیر داخله- بلی من انتخاب کرده‌ام و هر کدامی هم در کار خود مسئول هستند ولی در مواد مهمه تمام ضمانت دارند.
آقا سید حسن تقی زاده-عقیده بنده این است قبل از اینکه بجزئیات شروع کنیم خوب است معرفی وزرا را تمام نمائیم آن سه مطلبی که پریروز بنده عرض کردم باید توضیح کنند اگر چه رئیس الوزرا مختصرا گفتند که همگی مسئولیت در امور پلتیکی و کلیه دارند و انتخاب آنها هم به میل ایشان شده خوب است یک مطلب دیگر را هم توضیح نمایند که پروگرام و نقشه خیالات آنها در آتیه چه نحو خواهد بود و بچه طرز رفع این مفاسد را خواهند نمود و در این موقع بی پولی مملکت که همه حقوق مردم پس افتاده است آن نقشه که اسباب اطمینان است ارائه دهند.
وزیر داخله- پس از آن که قوانین وزارت داخله داده شد بر طبق آن رفتار خواهد شد و کوتاهی نخواهم کرد.
آقا سید حسن تقی زاده- خوب است جواب را این طور می‌فرمودند که موافق سوال من باشد که از فلانجا پول تهیه می‌کنیم و از فلان محل قشون حرکت می‌دهیم و هم چنین نقشه از برای اصلاح مملکت کشیده‌ایم بنده چهار روز قبل مخصوصا اخطار کردم و به سمع وزرای عظام هم رسید که این مسئله در بوته اجمال نماند و نگویند ما مستحضر نبودیم.
اسدالله میرزا- در سایر جاها معمول است که وکلا بر دو قسمند یک قسمت موافق با خیالات وزراهستند و بعضی خیر وزرا هم یک پروگرامی دارند که آنهم با خیالات بعضی مطابق است و با بعضی خیر حالا وکلای ما تمام یک فرقه هستند و نقشه خیالات آنها یکی است و تمام هم آنها مصروف پیشرفت عمل مالیه است خوب است وزرا اول اظهار همرهی خود را اباساس مشروطیت بفرمایند و بعد از آن نقشه خیالی خود را در عمل مالیه اظهار کنند.
آقا سید حسن تقی زاده- اگر بنا است مطالب بیجواب بماند حاجت بگفتن نیست اینکه گفته شد آنها اظهار همراهی خود را با اساس مشروطیت بنمایند بعقیده بنده این هیچ اهمیت ندارد زیرا که اینها تماما همراه هستند اگر همراه نبودد در این مجلس حاضر نمی‌شدند و علاوه این مطلب بیک کلمه ختم می‌شود که ما همراه هستیم ولی آنچه که معنی همراهیست همان بیان ملک است پس خوبست مطالب عمده را جواب بگویند.
وزیر امورخارجه- مطالب آقای سید تقی زاده صحیح است ما دیشب خبر شدیم که باید حاضر شویم فرصت نشد که پروگرام روی کاغذ بیاید البته پروگرام خودمان را نوشته به مجلس خواهیم آورد
حاج امام جمعه- دیگر حالت تکلم ندارم الان نشسته‌ام وطن مرا توپ بسته‌اند جمعی از بستگانم را کشته‌اند اقوامم را فدای ملت کرده‌اند نمی‌خواهم بگویم روزی که به این مجلس آمدم همه را در راه ملت دادم می‌خواهم این مطلب را از وزرا بپرسم شما را به پیغمبر شما را بهر چه می‌پرستید ما شما را وزیر مسئول نمی گوئیم چیزی هم بشما نداده‌ایم آیا از اهل این وطن هم نیستید کو اقدام شما چه کردید چه فکری بخاطر آوردید آخر تا کی بمسامحه میگذارانید شما آخر عرق اسلامی دارید مگر این وطن شما نیست.
رئیس- از اینکه اظهار فرمودید که تمام بستگان خودتان را در راه ملت داده‌اید تماما تشکر می‌کنند اعلیحضرت همایونی هم دیروز در این باب نهایت اظهار تاسف را می‌کردند که مافوق نداشت امروز اقدامات لازمه می‌شود.
حاج محمد تقی-دیروز گفته شد که وزرا نشسته‌اند و نتیجه اقدامات خود را به مجلس خواهند آورد باز هم که مثل سابق وعده بروز بعد می‌دهند.
وزیر خارجه- این تلگرافاتی که من باسلامبول و سایر جاها کرده‌ام ملاحظه فرمایید
در این موقع بملاحظه اهمیت پاره مطالب نظار مرخص و مجلس سری گردید و پس از نیم ساعت ختم شد.