مذاکرات مجلس شورای ملی ۲۳ دی ۱۲۸۶ نشست ۲۲۰
| مجلس شورای ملی مجموعه قوانین دوره قانونگذاری نخست | تصمیم‌های مجلس | قانون اساسی مشروطه و متمم آن |
| نمایندگان مجلس شورای ملی دوره قانونگذاری نخست |
مذاکرات مجلس شورای ملی ۲۳ دی ۱۲۸۶ نشست ۲۲۰
مذاکرات روز سه شنبه نهم ذی حجة الحرام ۱۳۲۵ دارالشورای ملی
خلاصه مذاکرات روز یکشنبه هفتم را آقای میرزا مرتضی قلیخان قرائت کردند.
رئیس- چنانچه روز یکشنبه عرض کرده بودم الحمدالله فیمابین دولت و ملت اتحاد واقعی و کامل حاصل شد و با آن تعهداتی که دیروز اعلیحضرت فرمودند و مخصوص امروز که از صبح مشغول بعضی اقدامات بوده‌اند امیدواریم که دیگر بعدها هیچگونه حوادث غیر مترقبه رخ ندهد و مخصوصا اعلیحضرت فرمودند که فردا سه ساعت بغروب مانده همه وکلاحاصر شده در دربار شرفیابی حاصل شده و امروز از صبح شخص مقدس اعلیحضرت همایونی در تلگرافخانه قریب یکساعت مشغول دستخط تلگرافی بوده‌اند و حتی هر جا که سه سوار شخصی هم داشتند دستخط فرمودند که حاضر شوند و از اینجا هم یک عده سوار از کشیک‌خانه وغیره عاجلا روانه شدند امیدوارم در ظل حضرت حجة عجل الله فرجه که دیگر از امروز اول مجلس وعظمت سلطنت و اول ترقی ملت و مملکت ایران باشد.
آقا میرزامحمود – امیدواریم بهمان طوریکه فرمودید امروز اول ترقی ملت ومملکت ایران باشد دراین موقع عموم اهل مجلس بصدای بلند زنده باد پادشاه ایران گفتند.
رئیس- بلی امیدواریم همانطوری که از آنطرف اقبال شد از این طرف هم یعنی از طرف عموم ملت که همه برادر هستیم خصوص مدیران محترم جراید و واعظین و نطاقین گرام همراهی با آرای وکلاء داشته باشند و مخصوصا این مسئله اصلاح ذات البین را خیلی اهمیت داده در صفحات جراید خود بطور کامل بنگارند و امروز روز عرفه و موقع کار نبود ولی محض اظهار این مژده مجلس منعقد گردید.
حاج سید نصرالله – مذاکرات و شرح دیروز خیلی طولانی است و تمام آن را نمی‌توان اظهار داشت ولی آنچه تاکنون مقصود ما بود مساعدت و همراهی اعلیحضرت با این اساس بوده. لیکن امروز مطلب از آن بالاتر است فرمایشاتی را که دیروز فرموده‌اند صادقانه و عاشقانه بوده است که خودشان توجه و اقبال بهمراهی فرموده‌اند بطوری که نمی‌شود توصیف کرد.
آقا سید حسین – آنچه که می‌شود از مطالب آن مجلس بیان شود اظهار کنید که ملت هم مسبوق شده و خوشوقت شوند.
رئیس- اگر چه تماماً در ذهن نمانده و نمی‌توان کاملا شرح داد همین قدر بطور اختصار عرض می‌نمایم اول که وارد شدیم اعلیحضرت همایونی بهمه اذن جلوس داده و شخص مقدس خودش هم برادروار روی زمین جلوس فرمودند و دست در بغل نموده کلام الله مجید را بیرون آورده بعد فرمودند که مضی ما مضی و چیزی که در مذهب جعفری حکم دربین باشد و موجب اعتماد و اطمینان در میان ما هست همان کلام‌الله مجید است و قسم یاد فرمودند که همه قسم همراهی و مساعدت دارم وحاضر هستم که تا آخر نفس خود با این اساس مساعدت کنم بنده هم در ضمن عرایضی کردم وعرض نمودم اول مرحله اصلاح این است که این اطاق اگر اصلاح شود باقی جاها وامورات همه اصلاح خواهند شد.
حاج سید نصرالله – مذاکرات زیاد شد خلاصه سخن همان بود که عرض شد ولی من جمله از گفتگوهایی که شد جناب رئیس عرض کردند اعلیحضرت محتاج بحافظ و نگهبان مخصوص نیستند باید طوری باشد که اگر وجود خودشان را در آغوش ملت بیندازند ببینند که تمام ملت حاضرند که آن وجود مبارک را در چشم خود جا دهند و حافظ اعلیحضرت تمام افراد ملت هستند محتاج بحافظ نیستند.
رئیس- دیگر هر یک از آقایان وکلا نطقی نموده خصوص آقای آقا سید عبدالله که الحق والانصاف داد سخن دادند و همچنین آقای میرزا سید محمد.
آقا سید حسین – خوبست اگر صلاح باشد اشخاصی که دیروز حضور داشته‌اند کدام اشخاص بوده‌اند بفرمایید چون بعض مطالب خارجی در اذهان مردم جا گرفته که غیر از وکلا سفرا هم بوده‌اند.
رئیس- خیر این مجلس اتحاد بوده است و ابدا سفرا نبوده‌اند کسانی که بوده‌اند از این قرار است:
- آقا سید عبدالله مجتهد و
- آقا میرزا سید محمد و
- آقای حاج امام جمعه و
- آقا میرزا محسن و
- حاجی سید نصرالله و
- آقا سید جعفر و
- حاج معین التجار و
- حاجی محمداسمعیل آقا و
- آقای شعاع السلطنه و
- جناب عضدالملک.
آقا میرزا محمود – خوبست از طرف مجلس بعموم ولایات این مژده و بشارت داده شود.
آقا سید محمد جعفر- باید در این مورد ادای حق جناب عضدالملک بشود که بینی و بین الله خوب اقدام کرده‌اند و این اتحاد را فراهم آوردند.
آقا میرزا ابوالحسن خان – جناب رئیس فرمودند که ما باید امیدوار باشیم من عرض می‌کنم مطمئن بودیم و خواهیم بود که آفتاب معدلت سلطان بنای درخشیدن خواهد گذاشت وایران نیز جوانی از سر خواهد گرفت و آوازه بزرگواریش گوش زد خاور و باختر خواهد شد و بصدای بلند میگوییم شاه زنده باد.
(در این موقع صدای شاه زنده باد از عموم مجلسیان بلند گردید.)
وکیل الرعایا – اگرچه در این مورد ما این اغتشاش سرحد آذربایجان نباید چندان اهمیتی باغتشاش داد لیکن در این موقع خیلی مقتضی است که تلگراف اکیدی برای نظم داخله و طرق و شوارع همدان بشود با آن ملاحظات لازمه.
حاجی معین التجار – دیروز بدرجه اعلیحضرت اظهار تلطف فرموده و نطقی فرمودند که در حقیقت من شرمسارم عینا آنرا اظهار کنم ولی بطور خلاصه تلطفات شاهانه را اظهار می‌دارم که فرمودند من آرزومند بودم که وکلاء اصلاح امورات را از خود من بخواهند و شور کنند در جواب عرض شد که امروز همان روز است و همین قدر که اراده همیونی علاقه گرفت تمام ولایات امن خواهد شد خصوص خطه مثل آذربایجان مقرر فرمودند که در حقیقت منهم امروز را اول تاجگذاری خود دانسته و بوظایف سلطنتی عمل خواهیم نمود و مسئله آذربایجان هم اهمیتی ندارد وانشاءالله تا چند روز دیگر اصلاح خواهد شد.
رئیس- اما در مسئله قتل فریدون باید همه ملت بدانند که ما فارسیان را برادر وطنی خود میدانیم و اقداماتی که از فارس و کرمان و یزد وسایر نقاط واز انجمن اتحادیه طلاب وسایر انجمنها شده همه معلوم می‌دارد که ما آنها را برادر وطنی خود دانسته از هیچگونه اقدامات وهمراهی باآنها مضایقه نخواهیم نمود و از قاتلین او هم دو نفر بدست آمده و شش نفر دیگر هم انشاءالله بزودی بدست خواهد آمد.
وکیل التجار – ما ازاین مساعدت وعطف توجه ملوکانه کمال تشکر را می‌کنیم وانشاءالله بیک دستخط تلگرافی که مبشر این اتحاد باشد از طرف اعلیحضرت بتمام ولایات شده تا همه ملت از این اتحاد مسبوق و متشکر شوند.
آقا شیخ یوسف – بنده حمد می‌کنم خدای تعالی را همین قسمی که ملت ایران خودرا معرفی به نجابت به تمام ملل عالم کرده همینطور اعلیحضرت همایونی خود را بر نحو استحقاق معرفی به سلطنت ایران و حب وطن فرمودند.
(مجلس ختم شد).