مذاکرات مجلس شورای ملی ۲۳ خرداد ۱۳۳۶ نشست ۹۸
| مجلس شورای ملی مجموعه قوانین دوره قانونگذاری نوزدهم | تصمیم‌های مجلس | قوانین برنامه‌های عمرانی کشور مصوب مجلس شورای ملی |
| نمایندگان مجلس شورای ملی دوره قانونگذاری نوزدهم |
روزنامه رسمی کشور شاهنشاهی ایران
شامل: کلیه قوانین مصوبه و مقررات - گزارش کمیسیونها - صورت مشروح مذاکرات مجلس - اخبار مجلس - انتصابات - آگهی‌های رسمی و قانونی
شماره
شنبه ماه ۱۳۳۵
سال دوازدهم
شماره مسلسل
دوره نوزدهم مجلس شورای ملی
مذاکرات مجلس شورای ملی
جلسه
صورت مشروح مذاکرات مجلس روز ۲۳ خرداد ۱۳۳۶ نشست ۹۸
فهرست مطالب:
مشروح مذاکرات مجلس شورای ملی، دوره ۱۹
جلسه: ۹۸
صورت مشروح مذاکرات مجلس روز پنجشنبه بیست و سوم خردادماه ۱۳۳۶
فهرست مطالب:
۱- تصویب صورت مجلس جلسات ۱۹ و ۲۱ خرداد ۳۶
۲- تقدیم دو فقره سؤال به وسیله آقایان: پردلی و اردلان
۳- بیانات مقام ریاست دائر به تشکر از تقدیم کتب به کتابخانه مجلس به وسیله تیمسار سرلشگر مجید فیروز
۵ – تقدیم دو فقره سؤال به وسیله آقایان خلعتبری و دکتر مشیر فاطمی
۶- سؤال آقای قنات‌آبادی راجع به اراضی خریداری وزارت دارایی و جواب آقای معاون وزارت دارایی
۷- تقدیم یک فقره سؤال به وسیله آقای مهدوی
۸- سؤال آقای خلعتبری راجع به آفت پنبه و جواب آقای وزیر کشاورزی
۹- سؤال آقای دکتر شاهکار راجع به فیلمی که در اتاوا نمایش داده شده و جواب آقای وزیر امور خارجه
۱۰- اخذ رأی و تصویب در دستور گذاردن لایحه دعاوی ملکی اشخاص بر دولت
۱۱- بقیه مذاکره و ختمه شور اول گزارش کمیسیون امور خارجه راجع به سازمان و مقررات استخدامی وزارت امور خارجه
۱۲- طرح گزارش کمیسیون آئین‌نامه راجع به تشکیل کمیسیون تحقیق جهت ارجاع سؤالات.
۱۳- تعیین موقع جلسه بعد - ختم جلسه.
مجلس دو ساعت قبل از ظهر به ریاست آقای رضا حکمت حکمت تشکیل گردید.
۱- تصویب صورت مجلس جلسات ۱۹ و ۲۱ خرداد ۳۶
رئیس - صورت اسامی غایبین جلسات قبل قرائت می‌شود.
(صورت اسامی غایبین جلسه ۹۶ به شرح زیر قرائت شد)
غایبین با اجازه - آقایان: دکتر آهی، دکتر نفیسی، رامبد، دکتر عدل، دولتشاهی، صفاری، قرشی، مشار، صادق بوشهری، دکتر هدایتی، کیکاوسی، امامی خوئی، افخمی، قبادیان، سنندجی، دکتر پیرنیا.
غایبین بی‌اجازه - آقایان: اخوان، قراگزلو، دکتر طاهری، دکتر عمید.
(صورت اسامی غایبین جلسه ۹۷ به شرح زیر قرائت شد)
غایبین بی‌اجازه - آقایان: اخوان، قراگزلو، دکتر طاهری، دکتر عمید.
رئیس - به صورت جلسه قبل نظری نیست؟
محمدعلی مسعودی - اجازه می‌فرمایید؟
رئیس - بفرمایید.
محمدعلی مسعودی - عرض کنم بنده خواهش می‌کنم آقایان توجه بفرمایند. راجع به جریانی که در جلسه گذشته اینجا اتفاق افتاد یک اشتباهی شده اولاً اینجا عین صورت مجلس موجود است در اینجا موقعی که بنده به اسم خودم می‌رسم اینجا نوشته شده است که (یک عده از نمایندگان زیاد شد ۲۱ نفر شد)
بنده هم برای اینکه توهمی ایجاد نشود چون رفقای من اکثرش در این شعبه بودند بنده گفتم که من پس اسم خودم را برمی‌دارم. بعد دو مرتبه گفتند که نخیر ۲۰ نفر بیشتر نبود. گفتم بسیار خوب آقای رئیس اول دستور فرمودند که کارت را در ظرف بریزیم و دو مرتبه خارج کنیم در صحبت‌هایی هم که اینجا شده است اصلاً کلمه تعویض نبود. آقای عمیدی نوری و آقای دولت‌آبادی تشریف دارند در یکی از روزنامه‌ها شرحی نوشته شده بود که البته رسمیت ندارد ولی بنده می‌خواهم عرض کنم که هیچ آدم با شرفی حاضر نیست به شرافت و حیثیت دیگران حمله بکند یا لطمه‌ای بزند چه وکیل مجلس باشد و چه روزنامه‌نویس به نظر من کسانی که بدون جهت به شرافت و حیثیت اشخاص لطمه می‌زنند در هر دسته و صنفی که باشند در زمره اشخاص با شرف در این مملکت محسوب نمی‌شوند که یک واقعه عادی یک چیزی که نه سری داشته است و نه تهی اینطور جلوه بدهند بنده وقتی در آن شعبه رأی گرفتند نفر اول را حائز شدم.
رئیس - نوشته روزنامه‌ها که مدرک مطالب مجلس نیست.
محمدعلی مسعودی - صورت جلسه مجلس را بخوانید خلاف آن چیزی است که در روزنامه‌ها نوشته شده.
رئیس - مکرر من گفته‌ام آنچه که مورد استناد ماست و مدرک ماست صورت مجلس مذاکرات خود مجلس است، روزنامه‌ها شاید اشتباه بکنند. در صورت مجلس دیگر نظری نیست؟ (اظهاری نشد) صورت مجلس جلسات ۱۹ و ۲۱ خرداد تصویب شد.
۲- تقدیم دو فقره سؤال به وسیله آقایان: پردلی و اردلان
رئیس - آقای پردلی
پردلی ـ سوالی است از وزارت کشاورزی که تقدیم می‌کنم.
رئیس ـ آقای اردلان.
اردلان ـ سوالی است از وزارت کشور تقدیم می‌کنم امر بفرمائید ابلاغ کنند.
۳- بیانات مقام ریاست دائر به تشکر از تقدیم کتب بکتابخانه مجلس بوسیله تیمسار سرلشگر مجید فیروز
رئیس ـ می‌خواستم مطلبی را با کمال مسرت باطلاع مجلس و آقایان نمایندگان برسانم د ایران خوشبختانه هنوز اشخاص نیکوکار و آزادمنش وجود دارند (صحیح است) دیروز جناب آقای ناصر الدوله فیروز با بنده ملاقاتی فرمودند و در تعقیب صحبتهائی که سابق کرده بودیم کتابخانه مفصل و نفیس خودشان را اختصاص بمجلس دادند (احسنت) (ارباب ـ ایشان مرد بسیار شریفی هستند) این نامه را هم نوشته‌اند که من خودم این نامه را قرائت می‌کنم:
مجلس شورای ملی.
‹‹ با نهایت توقیر باستحضار آن مجلس محترم میرساند این بنده تقریباُ چهل سال مقداری کتب خطی و چاپی از فارسی و عربی و فرانسه تهیه نموده و کرد آورده‌ام و اینکه برای اجرای منویات دیرینه خود که علاقمند عملی شدن آن بودم تصمیم گرفته و باین وسیله کلیة کتب مزبور را بکتابخانه مجلس شورای ملی اختصاص می‌دهم (احسنت) که در حقیقت ران ملخی است که به پیشگاه ملت با عظمت ایران تقدیم می‌شود تا در خانه ملت مورد استفاده فرهنگ دوستان و هم میهنان ارجمند و گرامی قرار گیرد ضمناُ نیز موافقت یا مستدعیات معروضه زیر را از مجلس شورا ملی تمنا دارم ››
۱- مقرر فرمایند کتب تقدیم در کتابخانه مجلس برای همیشه در غرفه مخصوص و بطور جداگانه بنام این بنده نگاهداری شده مورد استفاده قرار گیرد در اینجا لوزماُ معروض می‌دارد که حاضر هزینه قفس بندی مذکور را شرکت نموده مخارج آن را هر چه باشد شخصاُ بپردازم.
۱- بسم الله الرحمن الرحیم بخط سلطان بالسینقر که اهمیت آن مستغنی از توصیف است در اول غرفه اختصاص نصب شود (احسنت) خوب البته بسم الله الرحمن الرحیم هم نصب خواهد شد.
۳- عکس عم اکرمم مرحوم شاهزاده عبد ـ الحسین میرزا فرمانفرما که در بالای آن نوشته است باید در کتابخانه این بنده نگاهداری شود در غرفه مزبور در معرض نمایش گذاشته شود.
و نیز مقداری عکسهای قدیمی که جنبه تاریخی را دارد بعلاوه عکس پدرم مرحوم ناصر الدوله فرمانفرما و عکس خود که روی آن علامت گذاشته شده است تقدیم می‌گردد که نصب دو عکس اخیر الذکر را در غرفه اختصاص موکول باداره مجلس محترم می‌نماید ـ این هم مانعی ندارد (صحیح است، صحیح است).
۴- اتیکت و کارتهای کلاسه کتب در غرفه مزبور بنام این بنده تهیه شود.
با تقدیم احترام ـ سرلشگر مجید فیروز (احسنت)
البته تمام اینها را بنده قبول کردم باستثنای خرج غرفه را که خودشان می‌خواستند نصف آن را بدهند و بنده قبول نکردم و گفتم کتاب خانه مجلس اعتبار دارد و در این کتابخانه جدید هم که مشغول ساختم هستیم غرقه‌ای بنام ایشان تخصیص می‌دهیم که خودشان دیگر تحمل هزینه نکنند و ضمناُ باید باطلاع آقایان برسانم که تعداد کتب هم در حدود ششهزار جلد است.
بنابراین بنده از طرف خودم و از طرف نمایندگان محترم مجلس شورای ملی از این هدیه نفیس و عمل نیک ایشان تشکر می‌کنم و امیدوارم که ایشان با سعادت و سلامت سالیان دراز زندگی را طی بفرمایند (انشاء الله)
۴- قرائت گزارش انتخاب هیئت رئیسه شعب و کمیسیونها منتخبه از شعبه‌ها
رئیس ـ گزارش انتخاب هیئت رئیسه شعبه‌ها و کمیسیونها باطلاع آقایان می‌رسد اگر موافق باشند صبح شنبه ساعت ۹ برای انتخاب هیئت رئیسه کمیسیونها آقایان بمجلس تشریف بیاورند
(بشرح ذیل قرائت شد)
مقام معظم ریاست محترم مجلس شورای ملی. شعب ششگانه مقترعه ۲۱ خرداد ۳۶ بعد از ختم جلسه و روزهای چهارشنبه ۲۲ خرداد و پنجشنبه ۲۳ خرداد ماه تشکیل جلسه داده پس از انتخاب هیئت رئیسه بشرح ذیل
شعبه اول. آقایان حکیمی رئیس. آقایان ـ بزرگ نیا. مهدوی نواب رئیس. آقای دکتر جهانشاهی مخبر آقایان مهندس دهستانی. عامری. منشی
شعبه دوم آقای دولت آبادی رئیس. آقایان: دکتر امین. افخمی نواب رئیس. آقای دشتی مخبر. آقایان فولادوند. قوام منشی
شعبه سوم. آقای علامه وحیدی رئیس. آقایان: خزیمه علم. باقر بوشهری نواب رئیس. آقای عمیدی نوری مخبر. آقایان: دکتر وکیل. مرتضی حکمت منشی
شعبه چهارم. آقای حسن کورس رئیس. آقایان: دکتر عدل. معین زاده نواب رئیس. آقای حمید بختیار مخبر. آقایان: امیر اصلان افشار. اعظم زنگنه منشی.
شعبه پنجم. آقایان اردلان رئیس. آقایان: حشمتی. دکتر امیر حکمت نواب رئیس. آقای فخر طباطبائی مخبر. آقایان: مهندس فیروز. مهندس بهبودی منشی.
شعبه ششم. اسکندری رئیس. آقایان: سنندجی دکتر امیر نیرومند نواب رئیس. آقای مشایخی مخبر. آقایان: مهندس سلطانی. دکتر دیبا منشی.
شروع بانتخاب کمیسیونها شد و کمیسیون‌های پارلمانی از این قرار انتخاب شدند:
کمیسیون بوجه. شعبه اول ـ آقایان عرب شیبانی. دکتر پیر نیا. فرود. شعبه دوم ـ آقایان دولت آبادی ـ جلیلی. مسعودی. شعبه سوم ـ آقایان دکتر رضائی. دکتر وکیل. مهدی ارباب. شعبه چهارم ـ آقایان: پناهی. حمید بختیار. امیر اصلان افشار. شعبه پنجم ـ آقایان: موسوی. بهبهانی. سلطان مراد بختیار. شعبه ششم ـ آقایان اسکندری. مشایخی. بوربور
کمیسیون برنامه شعبه اول ـ آقایان: خرازی. صرافزاده. قنات آبادی. شعبه دوم ـ آقایان: دکتر بینا. تیمور تاش. دکتر سید امامی. شعبه سوم ـ آقایان: عمیدی نوری ـ دکتر مشیر فاطمی ـ صارمی. شعبه چهارم ـ آقایان: فروغی. مهندس جفرودی. مهندس شیبانی. شعبه پنجم ـ آقایان: اقبال. سعیدی. احمد طباطبائی قمی. شعبه ششم ـ آقایان :دکتر شاهکار. مهندس فروهر. سنندجی.
کمیسیون امور خارجه. شعبه اول ـ آقایان: حکمیم. دکتر هدایتی. فرود. شعبه دوم ـ آقایان: تیمور تاش. ابتهاج. امید سالار. شعبه سوم ـ آقایان خزیمه علم. مرآت اسفندیاری. محمود ذوالفقاری. شعبه چهارم ـ آقایان: کورس. امیر اصلان افشار. اعظم زنگنه. شعبه پنجم ـ آقایان: حشمتی. دکتر امیر حکمت. مهندس فیروز. شعبه ششم ـ آقایان سنندجی. محسن اکبر. دکتر ضیائی.
کمیسیون دادگستری. شعبه اول ـ آقایان: خلعتبری. صدرزاده. دکتر هدایتی. شعبه دوم ـ آقایان: دکتر حسن افشار. دشتی. محمد علی مسعودی . . شعبه سوم ـ آقایان: عمیدی نوری. دکتر سعید حکمت. امیر بختیار. شعبه چهارم ـ آقایان: استخر. کدیور. دکتر فریدون افشار. شعبه پنجم ـ آقایان: احمد طباطبائی. دکتر دادفر. فخر طباطبائی. شعبه ششم ـ آقایان: دکتر شاهکار. سراج حجازی. دیهیم.
کمیسیون دارائی. شعبه اول ـ آقایان: خلعتبری. دکتر جهانشاهی. شادمان. شعبه دوم ـ آقایان دکتر حسن افشار. دشتی. سالار بهزادی. شعبه سوم ـ آقایان: مرتضی حکمت. مراد اریه. باقر بوشهری. شعبه چهارم ـ آقایان: محمودی. کدیور. معین زاده. شعبه پنجم ـ آقایان: حشمتی. بهبهانی. فخر طباطبائی. شعبه ششم ـ آقایان: صفاری. صادق بوشهری. مشایخی.
کمیسیون کشاورزی. شعبه اول ـ آقایان خلعتبری. عامری. مهندس دهستانی. شعبه دوم ـ آقایان: عماد تربتی. بیات ماکو. سالار بهزادی. شعبه سوم ـ آقایان: خزیمه علم. مرتضی حکمت. دهقان. شعبه چهارم ـ آقایان: کدیور. یار افشار. مهندس اردبیلی. شعبه پنجم ـ آقایان: جلیلوند. شادلو. مجید ابراهیمی. شعبه ششم ـ آقایان: دکتر دیبا. محسن اکبر. پردلی.
کمیسیون کشور. شعبه اول ـ آقایان مهدوی. مهندس دهستانی. بهادری. شعبه دوم ـ آقایان افخمی. توماج. قبادیان
Page 3 missing
اداره جای بابت معاملات سنوات قبل خود که با ضمانت نامه بانک توسعه صادرات انجام داده بود مبالغی از آقای حاج محمد دانشمند طلمکار بود که با اقدامات متوالی وزارت دارائی منتج به نتیجه نمی‌شد و چون ضامن هم بانک توسعه صادرات بود و بانک مزبور هم قسمت عمده‌ای از سرمایه خود را در سنوات پیش از دست داده بود برای وزرات دارائی مقدور نبود ه پول دولت را وصول نمایند تا اینکه اداره چای در این باره بوزارت دارائی پیشنهاد نمود که خریدار چای حاضر است قسمتی از بدهی خود را در مقابل فروش زمین بدولت بپردازد و چون این امر به نفع دولت بود لذا وزارت دارائی با داده چای دستور داد که زمین مزبور را وسیله کارشناسان مطمئن ارزیابی نموده و در اطراف ثبت و بلامعارض بودن آن با توجه به قانون اخیر تحقیقات لازمه را معلوم و نتیجه را گزارش بدهد اداره چای زمین مزبور را وسیله کارشناس رسمی (وزارت دادگستری بانک رهنی ـ بانک سپه) تقویم نمود کارشناسان مزبور زمین مورد بحث را با تعهد تأمین آب دائم و برق شبانه روزی و اسفالت خیابان ۳۰ متری و ۱۰ مبری و جدول بندی سایر کوچه‌ها و خیابانها متری ۱۵۰ ریال تقدیم نمودند و برای بلامعارض بودن آنهم از طریق ثبت اسناد تحقیقات کافی بعمل آورده استعلام نموده و گزارش داد که زمین مزبور مشمول قانون اخیر نیست.
با توجه باین مطالب مراتب از طرف وزارت دارائی جهت استحضار جناب آقای علاء نخست وزیر وقت گزارش و پس از موافقت و کسبت اجازه از معظم له وزارت دارائی باداره حسابداری جای دستور می‌دهد که زمین مزبور را با در نظر گفتن اینکه طلب دولت بایستی بحیطه وصول در آید بقرار متری ۱۴۵ ریال که در کل معامله ـ / ۱۵۸۰۰۰۰ ریال از نظر کارشناسان کمتر می‌شد برای تقسیم بین کارمندان معامله نماید اداره چای هم طبق گزارش که داده است طبق دستور اقدام و سند معامله را با شرایط مندرجه در متن قرار داد مبنی بر اخذ وثیقه کافی از فروشنده برای انجام تعهدات خود و سایر شروط لازمه بوزارت دارائی می‌فرستد.
طبق گزارش اداره چای بر اثر استقبال بی نظیری که خریداران از خود نشان داده‌اند قطعات زمین مزبور تماماُ بفروش رفته و تعداد زیادی هم تقاضا موجود است که فعلا زمین موجود نیست با این ترتیب وزارت دارائی مبلغی از طلب لاوصول سنواتی دولت را وصول و برای عده‌ای هم خانه تهیه نموده است و بقرار اطلاع اداره چای چون قیمت فعلی این زمین با مزایائی که ذکر شده نیست به زمینهای متشابه خود بمراتب ارزانتر بوده و شرایط آنهم برای خریداران که فقط کارمندان دولت هستند می‌توانند در مدت ۳۶ ماه بهای زمین خریداری خود را بپردازند داوطلبان زیادی داشته است.
با توجه بمراتب بالا خلاصه پاسخ سؤالات پنجگانه را بشرح زیر اعلام
۱- طبق سند ثبتی شماره ۴۲۴۴۱ ر ۴۲۴۹۷ ـ ۹ /۱۰ /۱۳۳۵ دفتر اسناد رسمی شماره ۵ تهران از آقای محمد دانشمند طرف معامله و بدهکار اداره چای خریداری گردیده است.
۲- بمنظور وصول طلب لاوصول دولت و تهیه زمین و مسکن جهت کارمندان دولت.
۳- البته دفتر اسناد رسمی با در دست داشتن سند رسمی اقدام بتنظیم سند معامله کرده است (از اداره ثبت قلهک هم استعلام شده بوده است)
۴- ۳۱۶۰۱۸ متر از قرار متری ۱۴۵ ریال کلا بمبلغ ۴۵۸۲۲۶۱۰ ریال خریداری شده البته این مساحت غیر از مساحت کوچه و خیابانهای احداثی از طرف فروشنده است و زمین مزبور وسیله کارشناسان (رسمی دادگستری ـ بانک رهنی ـ بانک سپه) تقویم گردیده و ارزش آن را متری ۱۵۰ ریال تصدیق نموده‌اند.
۵- چون طلب مربوط باداره چای بوده لذا طرف معامله و همچنین تقسیم زمین باداره چای واگذار شده بود و خزانه داری کل در امر تقسیم زمین دخالتی نداشته است.
در خاتمه بایستی متذکر شود بقرار گزارش اداره چای عده‌ای از اشخاص خارجی هم تقاضای خریداری از این زمین را نموده بودند که وزارت دارائی بعلت این که این زمین را برای فروش بکارمندان دولت خریداری نموده بود با پیشنهاد خریداران متفرقه خراجی موافقت ننمود.
در خاتمه باستحضار میرساند که پرونده امر هم جهت مطالعه و رسیدگی چندی قبل ضمن شماره ۱۹۳۹ ـ ۱۰ /۲ /۳۳۶ به مجلس شورای ملی تقدیم گردیده است.
این جوابی است که تهیه شده است و سوابق امر هم حاضر است حالا جناب آقای قنات آبادی بدستور مقام ریاست ممکن است بفرمایند این پرونده بکمیسیون تحقیق یا به کمیسیون دیگر که رسیدی می‌کنند فرستاده شود.
رئیس ـ آقا قنات آبادی.
قنات آبادی ـ چشم باز و گوش باز و این عمی حیرتم از چشم بندی خدا قاعده این است که اگر یک کسی در دنیا یک کار بدی می‌خواهد بکند سعی می‌کند که این کار را بصورت خوب در بیاورد و سرپوش رویش بگذارد تمام جنایت کاران بزرگ تاریخ برای هر جنایتی که کردند یک محملی که ظاهرش خوب بوده است تراشیده‌اند اما من متأسفم و چون عادت ندارم که چوب بتابوت مرده بزنم اسم اشخاص را نمی‌آورم بعضیها یعنی آن کسانی که این پرونده را که الان در حضور آقایان است و بنده توضیح می‌دهم که چیست سرپوشی که نگذاشتند اساساُ مثل اینکه توجه به این مطلب نداشته‌اند که سرپوشی رویش بگذارند مثل این که معتمد بوند که ظاهر کنند و سند و دلیل ارائه بدهند که ما کار بد کرده‌ایم چرا؟ برای این که در این مملکت جنایتکاران بزرگ تعقیب نمی‌شوند آقایان نمایندگان محترم چند سال قبل اداره چای وزارت دارائی دو هزار و پانصد تن چای داخله بیک شخصی بنام گوهری می‌فروشد با اینکه بانک توسعه صادرات سفته‌های این شخص را تضمین می‌کند بعد این شخص که اسمش گوهری است این معامله را واگذار می‌کند بکسی که اسمش محمد دانشمند است که این شخص هر چقدر توانسته است در مدت کار و کاسبیش و تجارتش کلاه سر بانک توسعه صادرات و سر دولت در موارد مختلفه گذشته است (صفاری ـ صحیح است) و طبق پرونده‌ای که در دست من است در یکی از نامه هائی که با یک توسعه صادرات بوزارت دارائی می‌نویسد میگوید که ما متأسفیم که سرمایه بانک توسعه صادرات از بین رفته و پیش دو سه نفر مانده و راکد است که یکی از آن دو سه نفر همین محمد دانشمند است و این مطالبه اداره چای وزارت دارائی از بانک توسعه صادرات که تضمین کرده و سفته‌های خریدار چای را تعهد کرده است بوسیله کاغذ مرتب ادامه پیدا می‌کند تا زمان وزارت دارائی جناب آقای فروهر می‌شود رئیس حسابداری اداره چای منحله نامه‌ای می‌نویسد خطاب بمقام وزارت که جناب آقای وزیر محترم دارائی خریدار فعلی چای دارائی محمد دانشمند است و چون بانک توسعه صادرات پول ما را نمی‌دهد اجازه بدهید که ما رأساُ با این خریدار وارد مذاکره بشویم و برای وصول بدهی و حفظ منافع وزارت دارائی اقدام کنیم و با این شخص مذاکره بکنیم این مطلب را به آقایان عرض بکنم از ورق اول این پرونده تا ورق آخر همه جا می‌گویند حفظ منافع وزارت دارائی وزیر میگوید باید منافع وزارت دارائی حفظ بشود رئیس بانک توسعه صادرات میگوید که باید منافع وزارت دارائی حفظ بشود رئیس آن وقت بانک ملی همین جناب آقای ناصر که وزیر دارائی فعلی هستند ایشان هم معتقدند که باید منافع دولت حفظ بشود و خوشمزه این است که محمد دانشمند هم که نامه می‌نویسد بوزارت دارائی برای حل کارش میگوید که من حاضرم منافع وزارت دارائی را حفظ بکنم هر کسی که این وسط کاری داشته است و عملی کرده است میگوید برای حفظ منافع وزارت دارائی و منفعت مردم ایران حالا من به آقایان عرض می‌کنم که منافع وزارت دارائی چه جوری حفظ شد این آقای سوسنبری رئیس حسابداری اداره جای (یک نفر از نمایندگان ـ سوسنبری ؟) از این لغت‌های عجیب غریب در این پرونده زیاد است و نشان می‌دهم ایشان با اجازه جناب آقای فروهر وزیر محترم دارائی سابق با آقای محمد دانشمند برای حل قضیه مربوط به طلب وزرات دارائی دز حدود ۵ میلیون تومان اعتبار داده‌اند؟ ۲۵۰۰ تن چای است اصل بدهید بوده است. ۳۹۸۵۰۸۱۰ ریال و با فرعش می‌شود روی هم رفته ۵۵۷۹۱۱۳۰ ریال این مجموع بدهی محمد دانشمند است باستناد این پرونده‌ای که الان در حضور آقایان است قرار می‌گذارند که از بابت این رقم پنج میلیون و خرده‌ای بدهی ماهی ۵۰ هزار تومان آقای محمد دانشمند بوزارت دارائی بپردازد یک توضیح اینجا لازم است من عرض کنم اگر نظر مبارکتان باشد یک سؤالی اینجا مطرح شد که گفتیم شرکت وفا۴ میلیون تومان بدولت بدهکار بوده است گفتیم وقتی این شرکت پول دولت را خورده و نداده چرا دو مرتبه با او قرار داد بستید جناب آقای فروهر وزیر محترم دارائی اینجا استدلال کردند که برای این قرار داد بستیم که این پول‌ها را خرده خرده وصول کنیم با این آدمی که چه در بانک توسعه صادرات و چه در وزارت دارائی و چه در سایر مراجع اقتصادی از نظر عمل دارای سوابق بسیار بسیار بدی بوده است آمده‌اند قرار داد گذاشته‌اند که فلان مقدار پول را ماهی ۵۰ هزار تومان بپردازد و این قرار داد تنظیم می‌شود و امضاء‌می‌شود یک نامه‌ای آقای محمد دانشمند می‌نویسد خطاب به وزیر دارائی جناب آقای وزیر محترم دارائی چون شنیده‌ام که می‌خواهید برای کارمندان وزارت دارائی زمین تهیه کنید و چون من علاقمند بخدمت بکارمندان وزارت دارائی هستم و من دلم می‌خواهد آنها مسکن پیدا کنند لذا پیشنهاد می‌کنم که یک قطعه زمین بالای تهران پارس شرق نارمک بمساحت در حدود ۳۷۰ هزار متر مربع این زمین را من سالهای قبل خریده‌ام اما یک میلیون تومان به آن فروشنده اولی بدهکارم و متری ۱۴۵ ریال هم حاضرم بفروشم شما که خدمتگذار وزارت دارائی هستید و می‌خواهید منفعت وزارت دارائی حفظ بشود من که محمد دانشمندم و علاقه تام بکارمندان وزارت دارائی دارم حاضرم این معامله را با آنها بکن و این زمین رامتری ۱۴۵ ریال بوزارت دارائی بفروشم بشرط اینکه اولا یک میلیون تومان پول بمن بدهید که من بدهم بآن فروشنده اولیه خوب آقایان دقت بفرمایند که ما در مقابل این مسئله قرار گرفته‌ایم که وزارت دارائی از یک کسی پول طلب دارد و پولش را وصول
نکرده است و حالا این آمده می‌خواهد یک چیزی از وزارت دارائی دستی بگیرد و این همان مورد است میگوید وزارت دارائی بیاید این زمین را از من بخرد متری ۱۴۵ ریال و یک میلیون تومان هم پول بدهد که من آن را بفروشند اولیه بدهم نوشته را می‌برند مقام وزارت مقام وزارت مقام وزارت بجناب آقای پیر نیا معاون فعلی وزارت دارائی دستور می‌دهند (دکتر حسن افشار ـ پیر نیا بسیار آدم شریفی است) صحبت شرافت و غیر شرافت نبود شما بودید آقای دکتر افشار
دکتر افشار ـ بلی.
رئیس ـ آقای قنات آبادی وقت شما تمام شد.
قنات آبادی ـ بنده هنوز مطالبم را نگفته‌ام.
رئیس ـ مگر باز هم صحبت دارید؟
قنات آبادی ـ اصلا من هنوز چیزی نگفتم.
رئیس ـ پس بگذارید برای جلسه آینده.
قنات آبادی ـ نمی‌توانم اجازه بگیرم؟
رئیس ـ نه مخصوصاُ در آئین نامه قید شده که تمدید نمی‌شود و یک ربع ساعت در هر سوال بیشتر نمی‌شود صحبت کرد مطابق آئین نامه هم نمی‌شود برای وقت اضافی در سوال رأی گرفت.
قنات آبادی ـ الان که بنده مطلبم را نگفته‌ام چه بکنم؟
رئیس ـ باید در موقع طرح سوال توجه بآئین نامه داشته باشید ممکن است جلسه بعد قبل از دستور اسم بنویسید و قبل از دستور صحبت کنید و اگر وقت کم آوردید ممکن است از یکی از آقایانی که قبل از دستور اجازه خواسته‌اند وقت اضافی بگیرید.
قنات آبادی ـ حالا که میفرمائید نمی‌شود صحبت کرد بنده در جلسه بعد از نطق قبل از دستور استفاده می‌کنم و یک جلسه دیگر صحبت می‌کنم حالا اجازه بفرمایند یک دقیقه عرض کنم و بقیه عرایضم را قبل از دستور خواهم گفت
رئیس ـ اگر یک دقیقه است بفرمائید.
قنات آبادی ـ این زمینی که وزارت دارائی گذشته معامله کرده است سه میلیون تومان یعنی سی میلیون ریال درش حیف و میل شده دزدیده شده این خالصه معامله‌ای است که شده است: یک معامله‌ای محمد دانشمند از خریداران کرده است و بعد همین محمد دانشمند فروخته است بوزارت دارائی طبق سند شماره ۴۲۴۴۰ مورخ ۹ /۱۰ /۳۵ دفتر خانه ۵ طهران محمد دانشمند از آقایان رستم مهربان زردشتی کیخسرو مهربان زردشتی این زمین را خریده بعبارت ۷۵۰/۱۸۵۳ تومان بعد از این آقای محمد دانشمند همین زمین را همین مساحت بالا را بشماره ۰۰۰۰۰۰ (اردلان شماره هر چه) شماره است مهم است بشماره ۴۲۴۴۱ یعنی یک شماره بعد از شماره قبلی بهمان تاریخ یعنی بتاریخ ۹ /۱۰ / ۳۵ این زمین را با همان مساحت بالا فروخته بوزارت دارائی بمبلغ ۲۶۱ ز۴۵۸۲ تومان تفاوت این دو قیمت در یک روز در یک تاریخ که بفاصله یک شماره اتفاق افتاده است سه میلیون تومان بوده است البته من بعد بطور مفصل نطق قبل از دستور خواهم کرد و این مطالب را برای آقایان تشریح می‌کنم این یکی از شعبه بازی‌های بزرگ این مملکت است.
رئیس ـ آقایان توجه کنید راجع به کمیسیون تحقیق که در دستور است یک نکته را بنده بآقایان تذکر بدهم هر سوالی که در مجلس می‌شود اگر نماینده در مجلس بگوید که قانع نشدم بکمیسیون تحقیق نمی‌رود مگر اینکه سؤال طوری باشد که مجلس شورای ملی رأی بدهد و موافقت کند که برود بکمیسیون تحقیق این طرز در آئین نامه می‌گذاریم و جلسه آینده هم این را مطرح می‌کنیم بدین ترتیب که سوالات مورد اهمیت را مجلس شورای ملی رأی بدهد و موافقت کند که برود بکمیسیون تحقیق این گزارش را در جلسه آینده در دستور می‌گذاریم.
پرفسور اعلم ـ اجازه میفرمائید.
رئیس ـ راجع بچه مطلبی؟
پرفسور اعلم ـ راجع بهمنی موضوع می‌خواستم یک کلمه عرض کنم.
رئیس ـ این موضوع حالا مطرح نیست. آقای مهدوی.
۷- تقدیم یک فقره سؤال بوسیله آقای مهدوی،
مهدوی ـ سوالی دارم که تقدیم می‌کنم.
۸- سؤال آقای خلعتبری راجع به آفت پنبه و جواب آقای وزیر کشاورزی
رئیس ـ آقای خلعتبری.
خلعتبری ـ موضوع سوال بنده از وزارت کشاورزی بظاهر راجع بمنطقه مازندران مناطقی است که در ایران زراعت پنبه می‌شود از جناب آقای وزیر کشاورزی سوال کردم که راجع بآفت پنبه سال گذشته در منطقه مازندران و سالهای قبل که وجود داشته است و همینطور از لحاظ مبارزه با آفت پنبه چه اقدامی در مملکت کرده‌اید؟ و چه برنامه‌ای دارید و چه امیدواری می‌دهید که در مسأله آفت خیال کشاورزان و کسانی که بامر کشاورزی اشتغال دارند راحت شود منتظر شنیدن جواب ایشان هستم تا بعد عرض کنم.
رئیس ـ آقای وزیر کشاورزی.
وزیر کشاورزی ـ در جواب سوال نماینده محترم راجع بمبارزه با آفات نباتی قبلا لازم است عرض کنم که اصول عمل وزارت کشاورزی در مبارزه با آفات نباتی این است که مردم را یعنی صاحبان زراعت را مالکین کشاورزان را بقواعد مبارزه و وسایل مبارزه شود وزارت کشاورزی مکلف است تحقیق کند و مطالعه کند بعد از اینکه معلوم شد مبارزه و مطالعه کند بعد از اینکه معلوم شد مبارزه بچه وسیله باید انجام شود وزارت کشاورزی مکلف است در محلهائی که آفت هست برود بخرج دولت مبارزه کند و بمالکین و کشاورزان نشان بدهد که بچه وسیله می‌شود آفت را دفع کرد از آن ببعد مبارزه با مقیاس بزرگ شروع می‌شود که اعتبارات دولت تکافو نمی‌کند برای اینکه در تمام مملکت با تمام آفات نباتی مبارزه بشود باین جهت مبارزه تجزیه می‌شود آفتهای بزرگ که مبارزه با آن از عهدة افراد و اشخاص و آقایان مالکین و کشاورزان خارج است مثل دفع ملخ بعهده وزارت کشاورزی است آفتهای کوچکتری که ناحیه‌ای است و تهیه وسائل برای کشاورزان و مالکین میسر است بعهده مالکین و کشاورزان است که وزارت کشاورزی آنها را راهنمائی کند و تا حدی که ممکن است یعنی اعتبارات اجازه می‌دهد سم و وسایل سمپاشی در محل فراهم کند و آقایان مالکین و کشاورزان خودشان بقیه احتیاجات را یعنی بقیه سم را و کارگر لازم را فراهم کنند و براهنمائی مأمورین کشاورزی مبارزه کنند در چند سال اخیر که مبارزه با آفات نباتی شروع شده است رفسنجان را می‌توانیم بعنوان مثال ذکر کنم که پستة آنها بواسطه آفت خراب می‌شد بعد ا این که وزارت کشاورزی طریق مبارزه را نشان داد آقایان مالکین باغات پسته خودشان اقدام کردند و اکنون سازمان مجهزی در رفسنجان هست که بخرج خودشان مبارزه می‌کنند و مأمورین کشاورزی در آنجا راهنمائی می‌کنند اگر آفت جدیدی پیدا شود یا طریقه آسانتری برای مبارزه باشد بآنها نشان می‌دهند و خود آنها عمل می‌کنند و حتی مخارج تشکیل یک لابراتوار برای مبارزه را آقایان مالکین رفسنجان عهده دار شده‌اند در سایر مناطق نظیر این کار هست چنانچه مثلا در شهسوار آقایان مالکین معتقد شده‌اند که این مبارزه مفید است و مؤثر است و کم کم در عمل مبارزه خودشان شرکت می‌کنند در زراعت پنبه که مورد توجه جناب آقای خلعتبری بود باید عرض کنم ک ین آفت الان دو حالت پیدا کرده است یکی مبارزه با کرم خاردار است که تازه پیدا شده است که در خوزستان و گرمسار و کرمانشاه ظاهر شده است این مبارزه را چون جدیداُ پیدا شده است وزارت کشاورزی رأساُ عهده دار می‌شود و برای امسال برنامه‌ای هست و از این لحاظ مبارزه این شروع می‌شود یکی دیگر آفتی است که در سابق بوده است منجمله در مازندران در آنجا اعتبارات بحدی نیست که مأمورین کشاورزی دفع آفت کنند در سال ۳۵ برای مازندران بقدر ۵ هزار هکتار اراضی سم و وسایل ارسال شده بود بعد اطلاعاتی که رسید نشان داد که آفت شدیدتر است و مالکین و کشاورزان زیاد آشنائی با این وسائل ندارند و با این وسایلی که برای پنج هزار هکتار است مبارزه میسر نیست بهمین جهت وزارت کشاورزی وسایل و سم را اضافه کرد و برای ۹۱۸۹ هکتار پنبه کاری در مازندران مبارزه شد در سایر مناطق ایران در حدود ۳۵ هزار هکتار مبارزه کرده‌اند برای سال ۳۶ هم برنامه‌ای هست که باز هم در مازندران پنج هزار هکتار مبارزه بوسیله دولت بشود و برای سایر مناطق چهل هزار هکتارو البته امیدواری هست که آقایان کشاورزیان مالکین بقواید این مبارزه آشنا شده باشند و خودشان و سایل مبارزه را فراهم کنند و دولت بآنها کمک کند این کمک بیشتر جنبه راهنمائی داشته باشد هر قدر آقایان مالکین و کشاورزان بیشتر بقواید ابتکار پی برده باشند و بیشتر آماده بشوند و بیشتر وسایل فراهمکنند محصولشان بیشتر حفظ خواهد شد و این پنج هزار هکتاری که ما مبارزه می‌کنم. برای مناطقی است که معتقدیم مالکین و کشاورزان آنچه هنوز آشنا نیستند با احتیاج بکمک و مساعدت دارند. بعلاوه ما مقداری سم در محل حاضر می‌کنیم که اگر مؤسساتی که سم در محل می‌فروشند در قسمت بخواهند اجحاف کنند مالکین و کشاورزان بتوانند بآن دستگاه دفع آفات مراجعه کنند و باین وسیله در قیمت تعدیل شده باشد.
رئیس ـ آقای خلعتبری.
خلعتبری ـ بنده همیشه می‌خواهم از هر سوالی و جوابی نتیجه گرفته باشم و تذکراتی بدهم که لازم میدانم بگویم الان همکار محترم بنده جناب آقای کدیور یادداشتی فرستاده‌اند که در خراسان دریا خزر هم آفت کرم آمده است و بمحصول پنبه صدمه وارد کرده است خواهشمندم که مورد نظم قرار دهد سال گذشته آقای وزیر کشاورزی سابق از امریکا که برگشتند خودشان بنده گفتند که در یکی از شهرهای امریکا در یک صندوق میوه‌ای را باز کردند یک مگسی از صندوق فرار کرد آمد بیرون برای خاطر یک مگس از لحاظ اینکه آن میوه مشکوک بود تمام یک شهرستانی را سمپاشی کردند برای خاطر یک مگس دفع آفت اینقدر اهمیت دارد و بنده تعجب می‌کنم وقتی که یک کارشناسی از امریکا می‌آمد برای مملکت ما در این موضوعات اظهار نظر نمی‌کند اظهار نظر می‌کند که خانه نسازید یا از املاک مزروعی از اصل ملک مالیات بگیرید در صورتی که کارشناس باید این مسائل را بدولت توجه بدهد و بنده اولین گزارشی که هیئت موریسن تودسن در دهسال پیش بدولت و بجناب آقای ابتهاج که آن موقع رئیس بانک ملی بود داده بنظر آقایان
می‌آورم که در آن ذکرشده است که متجاوز از هزار میلیون تومان در سال محصولات کشاورزی ایران دچار آفت می‌شود ول کارشناسان خارجی که باینجا می‌آیند در این مسأله مهم نه راه حل پیشنهاد می‌کنند و نه این که می‌گویند این محتاج باعتبارات کافی است قضاوتهای سطحی می‌کنند ولی در این امور اساسی حفری نمی‌زنند امروز نصف بیشتر دسترنج ایالات و عشایر و کشاورزان ما را آفت از بین می‌برد حالا برای این چه باید کرد بنده می‌خواهم بآقای وزیر کشاورزی چند راهنمائی کنم که اینها را بعنوان عمل مثبت انجام دهند اولا اعتباری که در برنامه هفت سالة ما منظور شده است در هفت سال برای دفع آفت ۹۱ میلیون تومان است در صورتی که این اعتبار سالی ۹۱ میلیون تومان باید برای مملکت ما باشد اینکه عرض می‌کنم برنامه‌های کشاورزی ما ناقص است دلیلش همین است که جناب آقای وزیر کشاورزی تشریف می‌آورند پشت تریبون و اظهار می‌کنند که نمی‌توانیم تمام مملکت را آنجاهائی که احتیاج بدفع آفت دارد دفع آفت کنیم بنابراین آفت وقتی بطور کلی دفع نشد خرج بهدر رفته برای اینکه از باغ مجاور از ده مجاور از مزرعه مجاور احشام و گاوها دوباره آلوده می‌شوند این ایراد و تذکر اول من تذکر دومم این است که تاکنون مبارزه از طریق مأمورین دولت بوده است و قسمت عمده پولهائی که صرف مبارزه شده است از بابت فوق العاده بازرس و خرج سفر و این قبیل مخارج بوده اگر بفرمائید نه صورت حساب سنوات گذشته را بیاورید این ا خواهید دید که از دویست هزار تومان ۱۵۰ هزار تومان صرف حقوق شده است در صورتی که بایستی خرج دوا و سموم و تجهیزات شده باشد نه اینکه تمام صرف مأمورین شده باشد عرض کنم آنوقت طریقی که عملی خواهد شد اینت که وزارت کشاورزی گویا خود آقای وزیر کشاورزی در نظر دارند که وزارت کشاورزی باید کمک کند بمردم که مردم تشکیلات درست کنند تشکیلات خصوصی و فردی شرکتهای خصوصی انجمن‌های خصوصی محلی که این پول‌ها و اعتبارات با نظارت مردم خرج شد این پول‌ها بیشتر صرف خرید وسایل و دارو و تجهیزات بشود و از هر شهرستانی هم سالی چند نفر بامریکا و اروپا بفرستند که بروند از نزدی در محل طریق مبارزه را یاد بگیرند و بعد بیایند در شهرستان خودشان برای مردم خدمت کنند یک طرق دیگر کمک بشرکت‌های تعاونی کشاورزی است اگر شرکتهای تعاونی کشاورزی در مملکت تقویت بشود شرکتهای تعاونی کشاورزی می‌توانند عهده دار دفع آفات در ولایات بشوند و بنابراین خارج کمتر می‌شود هزینه‌های پرسنلی کمتر بمصرف می‌رسد و شرکتهای تعاونی محلی می‌توانند این کار را بکنند ما برای شرکتها ی تعاونی در تمام کشور در مدت هفت سال برنامه دویست میلیون تومان اعتبار قائل شده‌ایم در صورتی که سالی دویست میلیون تومان اعتبار باید بشرکت‌های تعاونی کشاورزی داده شود در مورد شرکتهای تعاونی بالصراحه عرض می‌کنم در مازندران حوزة انتخابیه بنده در چند قسمت شرکت تعاونی کشاورزی تشکیل شد و بسیار مفید بود مأمورین سازمان برنامه با نهایت علاقه و صمیمیت انجام وظیفه کردند و دارند می‌کنند منتهی اعتبار کم است پول و سرمایه کم است این کارها بنتیجه نخواهد رسید مگر اینکه سازمان برنامه برای تمام مملکت در اقلام دیگر خودش یا از طریق لوایح جدید کسبت اجازه کند و شرکتهای تعاونی را تقویت و مجهز بکند برای مبارزه با دفع آفات در تمام مملکت دو تذکر دیگر دارم و آن اینست که مردم را باید مجهز کرد برای مبارزه با آفات و کم کم باید دست دولت را کوتاه کرد و کم کرد. فعلا دولت دو طریق دارد که بمردم کمک کند یکی کمک از لحاظ اعتبار است ما اینجا آن لایحه ۲۳ میلیون دلار را تصویب کردیم هنوز لایحه آن بمجلس نیامده است بنده نمیدانم اگر کارشکنی نباشد لایحه‌ای که مجلس تصویب کرده است دولت چرا نمی‌آورد الان چند ماه است آن دولت و این دولت وعده داده‌اند و این لایحه را هنوز بمجلس نیاورده‌اند و تمام کشاورزان مملکت ببانک کشاورزی هجوم آوردند برای پول در صورتی که اگر بگوئیم نداریم و بمردم وعده دروغ ندهیم بهتر است که بگوئیم و ندهیم (اکبر ـ آقای خلعتبری موضوع منتفی شده است) اگر موضوع منتفی شده است که واویلا آقای کارشناس امریکائی می‌آید میگوید که مالیات از املاک مزروعی بگیرید آنوقت دولت ۲۳ میلیون دلار را ببانک کشاورزی نمی‌دهد ولی امریکائی‌ها کمک را می‌خواهند بکنند و خواهند کرد (مهندس جفرودی ـ نخیر منتفی شده است) زهی بدبختی مسئله دیگر جناب آقای وزیر کشاورزی اعتباری است که اخیراُ مجلس تصویب کرد مجلس تصویب کرد که در لایحه اعتبار پشتوانه اعتبار داده شود که این اعتبار بمصرف امور کشاورزی برسد. امروز مردم همه خودشان می‌خواهند مبارزه با آفت کنند پول ندارند وسیله ندارند همه مردم مالک عمده نیستند بیشتر مردم مالک متوسط هستند خرده مالک هستند این اعتباری که می‌خواهد بدهید این را زودتر بیاورید تا مردم خودشان با آفت مبارزه کنند بنده باز از این تریبون خواستم برای کمک به کشاورزی استفاده کنم.
رئیس ـ آقای وزیر کشاورزی.
وزیر کشاورزی ـ از تذکرات جناب آقای خلعتبری نماینده محترم تشکر می‌کنم و امیدوارم که همه اینها اینجام شود و نظریات آقایان محترم تأمین شود. اما لازم میدانم برای رفع سوء‌تفاهم بعضی مطالب را به عرض آقایان محترم برسانم راجع بنظر کار شناسان که فرمودند مطمئن باشند که کارشناسان خارجی ما هم همین را گفتند یعنی آنها هم توجه کرده‌اند که در این مسائل اگر دولت بخواهد رأساٌ عهده دار شود علاوه بر اینکه مخارج زیادی بوجود میاید یعنی کاری را که مردم باده تومان می‌کنند دولت با سی تومان انجام خواهد داد علاوه بر این ایجاب می‌کند که مالیات جدیدی وضع کنند و از مردم پولی بگیرند و آن پول را برای دفع آفت مصرف کنند آن سه قران را نگیرند مردم خودشان یک قران از آن سه قران را صرف دفع آفت کنند دو قران را در خزانة خودشان ذخیره کنند یعنی این نظر هست و بعد راجع باینکه اینکار بوسیله مردم بشود و مردم را وارد کنیم اتفاقاُ جناب آقای خلعتبری و جناب آقای عمیدی نوری اولین نمایندگان هستند که من بآنها مراجعه کردم و تقاضا کردم ترتیبی بدهید که مأمورین وزارت کشاورزی با آقایان مالکین محل مربوط بشوند و ترتیب این همکاری بین مردم براهنمائی دولت تأمین شود. مثلا تقاضای بنده این بود که جناب آقای خلعتبری که در محل مورد احترام و وثوق اهالی هستند مالکین را دعوت کنند و تشویق کنند که رئیس کشاورزی ما برود آنجا و بگوید حالا که شما دیدید مبارزه با آفات میسر است و بمصلحت است و ما خرج می‌کنیم و بندست خود شما می‌شود پس بیائید یک قراری بگذاریم که بچه نحو خود مردم خود مالکین پولی جمع بکنند و سم فراهم بکنند و مأمور ما هم بیاید بآنها تعلیم بدهد که بچه ترتیبی این سم را بکار برند و آفت را از بین ببرند ایشان هم مساعدت کردند و الان با اطلاعی که از شمال به بنده رسیده بنده خودم در تعقیب این فکر بشهسوار رفتم یک روز هم در شهسوار ماندم برای تهیه مقدمات این کار و دستوراتی هم دادم با اطلاعاتی هم که رسید نظر آقایان تأمین شد و قرار شد پول سم را هم امسال نگیرند و سال دیگر بگیرند چونه امسال سال اول است عرض کنم حضورتان که این نظر تقریباث تأمین شد طبق گزارش تلگرافی که از شمال داشتم آقایان توافق کردند و کارهایشان پیشرفت می‌کند،
گزارش مبسوط تر هم بعد خواهد آمد (دکتر وکیل ـ راجع به مریوان و سقز هم دستور بفرمائید) در آن قسمت هم اقدام شده دستور داده شد که پول سم را نگیرند راجع باعتبارات بانک کشاورزی که فرمودند بنده خیلی خوشوقتم که آقایان محترم اکثراُ یعنی صدی نود بگرفتاریهای کشاورزی مملکت واقفند و بنابراین مدافع تقاضاهای بنده هستند و بنده که مسئول پیشرفت امور کشاورزی و اصلاح کشاورزی هستم و باید برای پیشرفت کار کوشش کنم متشکرم که خود آقایان قبول این زحمت را فرموده‌اند اما بآقایان می‌خواهم اطمینان بدهم که این اندازه نگرانی مورد ندارد آنکه فرمودند آن رقم ۲۳میلیون دلار که قرار بود از طرف دولت به بانک کشاورزی داده شود منتفی شده بهیچوجه منتفی نشده و این جور نیست و در جریان است و صد میلیون تومان از آن پول برای بانک کشاورزی در نظر گفته شده تا نظر آقایان محترم تأمین شود (احسنت)
۹- سوال آقای دکتر شاهکار راجع به فیلمی که در اتاوا نمایش داده شده و جواب آقای وزیر امور خارجه
رئیس ـ آقای دکتر شاهکار.
دکتر شاهکار ـ سوال بنده از وزارت محترم خارجه راجع بیک فیلی بود که در چندی قبل در کانادا بمعرض نمایش گذاشته شد و این فیلم حیثیت و رعایت شئون ایران را نمی‌کرد و در سؤالم نوشتم با اطلاع قبلی آقای سفیر کبیر این فیلم بمعرض نمایش گذشته شده است و از آقایان دکتر اردلان وزیر محترم خارجه تقاضا کردم راجع باین موضوع توضیحاتی بدهند بعد از بیانات جناب آقای وزیر بنده عرایضم را خواهم کرد
رئیس ـ آقای وزیر امور خارجه.
وزیر امور خارجه (دکتر اردلان)ـ چون صحبت از مبارزه با آفات می‌شود در حقیقت انتشارات خارج هم یک نوع دفع آفاتی است که ما باید با آن مبارزه بکنیم و متأسفانه حتی آن وسایل مختصری هم که در داخله برای دفع آفات نباتی هست ما فاقد آن هستیم و اجازه بدهید مختصری که در این باره تهیه شده است بعرضتان برسانم
بطوری که خاطر آقایان نمایندگان محترم مستحضر است امروز تلویزیون در خارجه بخصوص در امریکا شمالی بهترین وسیله تبلیغ و تفریح است و موسسساتی که مخارج هنگفتی می‌کنند و این دستگاههای را دایر می‌نمایند دائماُ بدنبال جمع آوری فیلمها و اختیار و داستانها باصطلاح ابزار کار هستند و رقابت هم در این راه زیاد است ممالک مختلف متوجه این مطلب هستند و سعی دارند فیلم و اطلاعات جالبی تهیه کنند و در موقع لزوم در دسترس مؤسسات بگذارند تا رونق بازار اینها بزیان منافع عالیه آنها تمام نشود.
وزارت امور خارجه هم از مدتی قبل با مراجعه باداره کل انتشارات و رادیو و اداره کل هنرهای زیبا و مقامات دیگر در صدد بر آمده است عکسها و فیلمها و نشریه‌های جلب و شایسته در باب ایران تهیه نماید و بنمایندگیهای شاهنشاهی دهد خارجه بفرستد تا پیش آمدهائی نظیر آنچه در کانادا اتفاق افتاده واقع نشود البته تصدیق میفرمائید که این کار هم خرج
زیاد و هم اهل فن لازم دارد چند حلقه فیلم و عکس و نشریه به هم تهیه شده که البته بهیچوجه کافی نیست بتمام نمایندگیهای ما نمی‌رسد ولی همانطور که عرض کردم ما مشغول تکمیل وسایل کار هستیم و امیدواریم با توجهی که آقایان محترم دارند توفیق حاصل کنیم.
خیر فیلمی که در تلویزیون اتاوا نمایش داده‌اند در ۱۵ اسفند سال گذشته در جراید اینجا منتشر گردید ولی مبالغه آمیز بوده و قمه زدن و یا غش کردن و مثال آن در میان نبوده است و سفارت شاهنشاهی در اتاوا هم بموقع خود یعنی در اول بهمن بوزارت امور خارجه گزارش دادند که فیلمی متعلق به سی سال قبل در باب ایران در تلویزیون نمایش داده‌اند که مراسم شتر قربانی و وضع خراب دهات و لباس ژنده رعایت و مردم را متأسفانه بصورت مفتضحی نشاند داده‌اند فیلم قریب بیست دقیقه طول کشیده و قسمتهائی هم از صنایع و مناظر ایران را داشته است ولی غرض و منظور ناصالحی در میان نبوده و همانطوری که عرض کرده‌ام باصطلاح برنامه را خواسته‌اند پر کنند و بلافاصله هم بعد از وصول گزارش سفارت وزارت امور خارجه کتباُ مطلب را به داره کل انتشارات و رادیو و اداره کل هنرهای زیبا اطلاع داد و تأکید در تهیه فیلمهای تبلیغاتی و عکسهای زیبا و سایر پیشرفت‌ها نمود. سفارت شاهنشاهی از نمایش فیلم قبلا اطلاع نداشته است و بعد هم تذکرات و توضیحات لازم داده است لیکن تصدیق می‌فرمایند که راه جلوگیری از نظایر این واقعه تهیه فیلمها و و عکسها و نشریه‌های صحیح و مطابق اوضاع و احوال روز است که مقداری از آن فراهم شده است و انشاء الله با مساعدت و پشتیبانی آقایان محترم و همکاری دستگاههای مختلف دولت زودتر تکمیل خواهد شد و رفع این نقیصه بعمل خواهد آمد در هر حال از وظایف اولیه مأمورین ما این بوده که مراقبت کامل در این موارد معمول داشته و فوراُ وزارت امور خارجه را مستحضر نموده و در صدد رفع امور نامطلوب بر آیند و نمایندگیهای ما هم تا بحال کوتاهی در این امر ننموده‌اند.
رئیس ـ آقای دکتر شاهکار.
دکتر شاهکار ـ حفظ شئون یک مملکتی یک وقتی از نظر جنبه دفاعی است یک وقتی از نظر جنبه حمله‌ای است بنده خوشوقتم که جناب آقای دکتر اردلان دوست بسیار عزیز بنده حقایقی را در لباس دیپلماتی و نزاکت کاریری خوشان بیان فرمودند و اعتراف فرمودند باینکه باید این جور مطالب گفته شود و فرمودند ما وسائل کافی نداریم در کانادا بنده با وجودی که مطلب را میدانم ولی چون وقتم کم است فقط تذکر می‌دهم که عده ایرانیان ساکن در آنجا چند نفرند بطور قطع جناب آقای وزیر بودجه سفارت ما در اتاوا بیشتر از بودجه کل ساکنین ایران در آن شهر است بنابراین یک مملکت فقیری مثل کشور ما که می‌آید وسائل تهیه می‌کند سفیر کبیر می‌فرستد آنجا نی آقایان باید حداقل تا اندازه یک مأمور کوچولوی دولت خودشان را مسئول بدانند یک سفیر کبیر که اینقدر اصرار هست در سازمانتان که بعد از طی تشریفاتی انتخاب بشود این باید حداقل در محیط آنقدر آشنا باشد آنقدر رابطه دوستانه باشد آنقدر علاقه داشته باشد که تواند بضرورت این شغلی که قبول کرده است منویات دولت مرکزی و اعتبارات وزارت خارجه که ایشان را انتخاب کرده است حفظ کند بیشتر از این هم حرفی نمی‌زنم جناب آقای دکتر اردلان پسر خودتان قسم در یکی از ممالک مهم اروپا در کتابخانه‌ها در جلوی این مغازه‌های کتابفروشی یک کتابی منتشر شده بود که راجع بایران نوشته بودند و مزین بتمثال یکی از شخصیت‌های بزرگ عزیز ایران بود و محیط سفارت خانه از چنین کتابی که در دسترس تمام بقالها و دستفروشهای شهر بود اطلاع نداشت و این آقا را شما با بودجه ضعیف و کمتان نگاهش داشته‌اید خوب ما هم انتظار داریم برای اینکارها شما مأمورین بسیار خوب در خارجه دارید ولی جلوی دست آنها را گرفته‌اید امسال درویشی یک دعوتی شد از ایران که راجع به نوابغ ادبی ایران در یک کنفرانسی که در ویشی بود صحبت بشود وابسته مطبوعاتی ما یک نفر زن است که سبب افتخار دانشگاه ماست یعنی دکتر اش لتر آمده است از دانشگاه بیرون این خانم با خرج خودش از پاریس که خواست برود بویشی برای شرکت در این کنفرانس نه تنها سفارت ما باو کمک نمی‌کرد بلکه اشکالتراشی هم می‌کند آنوقت آقا میفرمائید صحیح هم میفرمائید که ما وسائل تلویزیون نداریم مگر این آقای رحمت اتابکی که در لبنان سفیر شماست و اینقدر باعث آبروی ما شده است و وظایف خودش را انجام می‌دهد وسائل تلویزیون دارد؟ خیر، از این قبیل اشخاص شما در سازمان وزارت خانه تان دارید که هم سن جنابعالی و من هستند من بیشتر اینها حداکثر کمک را می‌کنند اما یک عده اشخاص دیگر هستند که خودشان را فوق شما میدانند آقا مملکت تیول کسی نیست جنابعالی مادام که وزیر خارجه هستید یک سفیر کبیر هر کس باشد باید مطبع اوامر وزارت خانه باشد ولو اینکه شانزده دفعه رئیس الوزراء شده باشد باید از شما دستور بگیرد و دستور را انجام بدهد اگر سستی در اجرای وظیفه خودش کرد باید مغزول بشود و شما این جور اشخاص دارید اگر کسی کار کرد باید بماند وگرنه برود اینکه عرض کردم که بااطلاع قبلی بوده است نخواستم بگویم که ایشان خوششان میآمده است نعوذبالله اما این از آن جوابهائی است که ما در منطق یک قاعده‌ای داریم که هر جوری جواب بدهد بضرر خودشان است اگر بگوید نمیدانم من می‌گویم آقا سفیر کبیر شما چه می‌کردید با این وسائل تبلیغاتی با این هیاهوی روزنامه‌ها که در هولیوود یک فیلیم دارد تهیه می‌شود که دو سال بعد تمام بشود از حالا هم میدانند برنامه‌های تلویزیونی هر حرفی بزنید پس شما توی اطاقتان نشسته‌اید فال حافظ می‌گیرید و برای اینکار رفته‌اید حقوق می‌گیرید و برای اینکار رفته‌اید حقوق می‌گیرید باید علاقمند باشید بدرد این مملکت بخورید بنابراین شما برای این کار رفته‌اید نه اینکه صبح‌ها سوار اسب بشوید که یک قدری ورم شکم کم بشود اگر اطلاع نداشتید شرکت در جرم داشته‌اید چون من مطمئنم که با وزیر خارجه‌ای صحبت می‌کنم که حداکثر علاقه را بشغلش و به مملکت دارد این تذکر را به آقای وزیر خارجه عرض کردم که بعنوان یک وزیر خارجه بیشتر معین بفرمائید و باین مأمورین بیشتر دستور بدهید که رعیت حیثیت ما را بکنند اینهمه قدمهائی که در ایران برداشته می‌شود آنچه که بد است در روزنامه‌ها می‌نویسند آنچه که خوبست نمی‌نویسند اگر مأمورین ما در خارجه مراقب بودند مقالاتی که این روزها در بعضی روزنامه‌ها در آمده است بیرون نمی‌آمد من این ادعا را ندارم که یک نفر سفیر ایران بتواند در نیویورک یا در لندن یا دز همه کانادا جلوگیری بشکند از مقاله‌ای که فلان نویسنده می‌خواهد بنویسد ولی این اعتقاد را دارم که این آقایان با این آشنائی با این آمد و رفت هائی که دارند می‌توانند یک محیط صمیمانه سمپاتیکی درست کنند که حداقل راجع بایران دروغ ننویسند ما گرفتاری هایمان باندازه کافی هست و احتیاج نداریم که دیگر دروغ بنویسند آقا قمه زنی و شتر یا آتش افروزی و اینجور چیزها که نیست آنوقت از یک طرف این هست از یک طرف هم لایحه می‌آورند که برای آقایان باید منزل و اتومبیل خریده شود عقیده بنده این است که یک نفر سفیر کبیر ما باید بهترین اتومبیل‌ها را داشته باشد اما مادامی که کارش را انجام می‌دهد اگر کارش را انجام نداد آنوقت دستگاه وزارت خارجه باید انجام وظیفه کند بنده چون از یک چیزهائی که اتفاق افتاده است خیلی اوقاتم تلخ است این موضوع را کوتاه می‌کنم از وقت و نامه‌ای را که دو نفر تقدیم کرده‌اند از نظر مرگ پدرشان و از مجلس شورای ملی تقاضای کمک کرده‌اند تقدیم مقام ریاست می‌کنم و استدعا می‌کنم که دستور بفرمایند رسیدگی شود (احسنت)
۱۰- اخذ رأی و تصویب در دستور گذاردن لایحه دعاوی ملکی اشخاص بر دولت
رئیس ـ لایحه دعاوی اشخاص بر دولت را آقای وزیر جنگ تقاضا دارند جزو دستور قرار بگیرد بنابراین رأی می‌گیریم که جزء دستور بگذاریم پس از شور اول لایحة سازمان وزارت خارجه مطرح می‌کنیم آقایانی که موافقند این لایحه جزو دستور قرار بگیرد قیام کنند (اکثر برخاستند)
دکتر جهانشاهی ـ تصویب نشد
رئیس ـ باز مداخله کردید؟ تصویب شد بعد از لایحه سازمان وزارت خارجه مطرح می‌شود.
۱۱- بقیه مذاکره و ختمه شور اول گزارش کمیسیون امور خارجه راجع بسازمان و مقررات استخدامی وزارت امور خارجه
رئیس ـ فعلا شور اول بقیه لایحه سازمان وزارت خارجه مطرح است ماده ۵۲ قرائت می‌شود
(بشرح زیر قرائت شد)
ماده ۵۲- مقامات و پایه‌های طبقه سیاسی و کنسولی بقرار زیر است:
۱- دفتر دار نمایندگیهای سیاسی ـ دبیر سوم سر کنسولی مقام یک سیاسی.
۲- وابسته نمایندگیهای سیاسی ـ دبیر دوم سر کنسولی. مقام دو سیاسی.
۳- دبیری سوم نمایندگیهای سیاسی کنسولیار کنسولگری یا سر کنسولگری. مقام سه سیاسی.
۴- دبیر دوم نمایندگیهای سیاسی کنسول در سر کنسولگری. مقام چهارم سیاسی.
۵- دبیر اول سفارت و سفارت کبری معاون سر کنسول. مقام پنجم سیاسی.
۶- رایزن سفارت ـ کنسول مستقل. مقام ششم سیاسی.
۷- رایزن سفارت کبری ـ سر کنسول. مقام هفت سیاسی.
۸- وزیر مختار. مقام هشت سیاسی.
۹- سفیر کبیر کاریری. مقام نه سیاسی.
رئیس ـ آقای دکتر بینا.
دکتر بینا ـ جناب آقای وزیر خارجه آن دفعه تشریف نداشتند بنده عرایضی کردم در کلیات لایحه و تذکری دادم که قسمتهای سیاسی از قسمتهای کنسولی باید مجزا باشد و عرض کردم که قسمتهای سیاسی فوق العاده مهم است در سیاست وزارت خارجه برای اینکه در سیاست کلی مملکت اینها امعان نظر می‌کنند بنابراین قسمت سیاسی را با کنسولی واداری مخلوط کردن در سازمان وزارت خارجه صحیح
نیست و پیشنهاد کردم که این قسمتها از هم مجزا بشود حالا برای شور دوم بکمیسیون می‌رود بنده از جناب آقای وزیر خارجه تقاضا دارم باین عرایض بنده توجه بفرمایند مخصوصاُ در بالا بردن وضع کادر سیاسی ایران بیشتر توجه بفرمائید برای اینکه هم در امتحانات ورودی اینها و هم در شخصیت اینها و هم در سوابق اینها باید بیشتر دقت شود این است که وقتی بنده می‌بینم که قسمتهای کنسولی واداری و سیاسی با هم مخلوط می‌شود باید در کمیسیون این قسمتها را از همدیگر تفکیک کنند و جناب آقای وزیر خارجه هم لطف کنند که این قسمتها از هم مجاز باشد که واقعاُ در کادر سیاسی ما این ایراداتی که جناب آقای دکتر شاهکار همکار محترم بنده تذکر دادند بتدریج مرتفع بشود.
رئیس ـ ماده ۵۳ قرائت می‌شود
(بشرح زیر قرائت شد)
ماده ۵۳- کاردار دائم باید لااقل دارای مقام رایزنی سفارت کبری باشد.
رئیس ـ کسی اجازه نخواسته است ماده ۵۴ قرائت می‌شود
(بشرح زیر قرائت شد)
ماده ۵۴- حداقل توقف در مقامات مذکور در ماده ۵۲ بقرار زیر می‌باشد:
ارتقاء از دفتر داری بوابستگی ـ پس از دو سال دفتر داری.
ارتقاء از دبیر سومی بدبیر دومی ـ پس از دو سال وابستگی.
ارتقاء از دبیر سومی به دومی پس از سه سال دبیر سومی.
ارتقاء‌از دبیر دومی بدبیر اولی ـ پس از سه سال دبیر دومی.
ارتقاء از دبیر اولی به رایزنی سفارت ـ پس از سه سال دبیر اولی.
ارتقاء‌از رایزن سفارت برایزنی سفارت کبری ـ پس از دو ساعت رایزنی سفارت.
ارتقاء‌از رایزنی سفارت کبری بوزیر مختاری ـ پس از سه سال رایزنی سفارت کبری.
رئیس ـ پیشنهاد در این ماده رسیده است که قرائت می‌شود
(بشرح زیر قرائت شد)
مقام محترم ریاست مجلس شورای ملی
پیشنهاد می‌نماید تبصره زیر بماده ۵۴ اضافه شود.
تبصره ـ ارتقاء‌از رایزنی به رایزنی سفارت کبری مستلزم گذرانیدن امتحان مخصوص خواهد بود که مواد در شرائط آن طبق آئین نامه مخصوص تعیین خواهد شد فیلیکس آقایان.
رئیس ـ ماده ۵۵ قرائت می‌شود
(بشرح زیر قرائت شد)
ماده ۵۵- در موقع ارتقاء علاوه بر مدت توقف لازم در مقام مادون کارمند باید از وزارت خارجه شاغل و واجد مجموع مدت خدمت لازم در مقام‌های ما قبل نیز باشد.
رئیس ـ کسی اجازه نخواسته و پیشنهادی هم نرسیده است ماده ۵۶ قرائت می‌شود
(بشرح زیر قرائت شد)
ماده ۵۶- وزیر امور خارجه با تصویب هیئت وزیران می‌توانند بمنظور تشویق و تقدیر بکارمندانی که لیاقت و شایستگی قابل توجه از خود نشان داده باشند یک مقام بالاتر اعطائ نماید حداکثر عده کارمندانی که با این ترتیب ارتقاء می‌یابند در هر سال نباید از دو نفر تجاوز نماید.
رئیس ـ آقای دکتر بینا.
دکتر بینا ـ بنده می‌خواهم جداُ عرض کنم این عرضی که بنده می‌کنم حقیقتاُ مربوط بوزارت خارجه نیست بنده در قسمت کلیات و وضع تمام وزارت خانه‌ها عرض می‌کنم مجلس شورای ملی نباید همچو اختیاری را بهیچ کدام از وزرا تعویض بکند جناب آقای دکتر اردلان همیشه وزیر خارجه نیستند شاید انشاءالله بمقامات بالاتری برسند و یا چون غالباُ کاریر سفارت کبری دارند. شاید سفیر کبیر شدند و تشریف بردند همیشه که ایشان وزیر خارجه نیستند و بنده این را بعنوان ایشان نمی‌گویم و مخصوصاُ بکاردانی و لیاقت و بین نظری ایشان هم عقیده دارم ولی غلط است که در مجلس شورای ملی بیائیم اختیار بدهیم بوزراء که بخواهند برای کارمندان ادارات و وزارت خانه‌ها ارتقاء‌رتبه بدهند ارتقاء‌رتبه باید در مقابل خدمت و بر طبق قانون باشد و این با تصمیم شورا و با تصمیم وزارت خانه از نظر مراتب و از نظر قانون استخدام باشد چون ما میدانیم هیچوقت در موقع دادن رتبه یا در موقع دادن امتیاز وزرا راحت نیستند و قطعاٌ به آنها فشار می‌آید توصیه میاید خواهش می‌شود از آنها و آنها هم ناچار می‌شوند بعضی اوقات این تقاضاها را قبول بکنند برای اینکه دست وزرا باز باشد و برای اینکه وزرا در زحمت نباشند و کسانی من غیر حق باین مقامات نرسند بنده پیشنهاد کردم که این ماده را از لایحه حذف کنند اگر کارمندی خدمت کرد خودش مراتبی دارد بموقع ارتقاء‌پیدا خواهد کرد ولی اگر مجلس شورای ملی قانون بگذارند که وزیر خارجه یا هر وزیر حق دارد دو نفر را ارتقاء‌بدهد این مثل یک فرمول اداری می‌شود من غیر حق و بعضی وقت‌ها بدون اینکه پایه‌های اولیه را طی کرده باشند بپایه‌های بالاتر ترقی پیدا می‌کنند و سفیر کبیر هم می‌شوند و متأسفانه هر سال ما دو تا وزیر مختار درست می‌کنیم در عرض ده سال بیست تا وزیر مختار داریم و اغلب هم بیسواد در می‌آیند این است که بنده پیشنهاد کردم که ماده ۵۶ حذف شود و گمان می‌کنم که جناب آقای وزیر خارجه خودشان با حذف این ماده مخالفت نداشته باشند.
رئیس ـ آقای بور بور مخالفید یا موافق.
بوربور ـ بنده موافقم.
رئیس ـ تأمل کنید آقای وزیر خارجه می‌خواهند صحبت کنند آقای وزیر امور خارجه.
وزیر امور خارجه ـ عرض کنم اولا تشکر می‌کنم از جناب آقای دکتر بینا از نظر لطفی که به بنده فرمودند نسبت باین ماده در کمیسیون هائی که بحث شد مفصلا در موادش گفتگو شد و نتیجتاُ باینجا رسیدیم که بهتر است این مطلب نوشته شود البته توضیحاتی که آقا فرمودند نمی‌شود منکر شد که ممکن است استفاده حقیقی که بایستی از ماده شده باشد نشود و همانطوری که فرمودند بنده معتقدم این مطلب برای شور دوم بکمیسیون برمیگردد. مطرح می‌شود البته فرمایشات آقای دکتر بینا مرود توجه قرار خواهد گرفت و اگر لازم نبود آنرا حذف می‌کنند ضمناُ خواستم عرض کنم که راجع بوزیر مختار فرمودند این را توجه بفرمائید که ما در هر سال چند وزیر مختار را متقاعد می‌کنیم و بجای آنها افرادی باید بیایند مثل سال گذشته و همین امسال شاید ۱۵ نفر وزیر مختار را متقاعد کردیم و بزودی خود ارادتمند هم جزء آنها خواهم بود بمحض اینکه بسن ۶۵ می‌رسند حکم تقاعد را جلویشان می‌گذاریم بنابراین اشخاصی هم باید جای آنها بیایند و سعی هم می‌کنند که وزیر مختار بی سواد نداشته باشیم و واقعاُ م می‌خواهیم بگویم بی سواد نداریم برای اینکه الان وزارت خارجه ما شرایطش باندازه‌ای مشکل است که خیال می‌کنم که در بسیار خوبی در وزارت خارجه متشکل بشود.
رئیس ـ آقای بوربور.
بوربور ـ پس از بیانات جناب آقای وزیر خارجه شاید بهتر این بود که بنده چیزی عرض نکنم ولی یک نکته را می‌خواستم خدمت جناب آقای دکتر بینا عرض کنم و آن این بود که مثل اینکه در جلسات قبل توجهی بود که بجوانها شانس داده شود که چنانچه زودتر از موقع مقرر لیاقتی داشته و لیاقتی نشان دادند راهی باشد برای اینکه آنها را ترقی بدهند و بعقیده بنده دادن اختیار برای ارتقاء‌یک رتبه با محدودیت هائی که در دین ماده ذکر شده است که فقط سالی دو نفر بیشتر نمی‌توانند استفاده بکنند و در تمام طول خدمت هم بیش از یک مرتبه نمی‌توانند استفاده کنند. با این کیفیت آن محظورات که فرمودید وجود نخواهد داشت و وضعی خواهد بود که جوانهائی که استعداد دارند و لایق هستند می‌توانند در موارد مخصوص از این ماده استفاده کنند.
رئیس ـ پیشنهادی رسیده است که قرائت می‌شود
(بشرح زیر قرائت شد)
پیشنهاد می‌کنم ماده ۵۶ سازمان وزارت خارجه حذف شود، دکتر بینا.
رئیس ـ ماده ۵۷ قرائت می‌شود
(بشرح زیر قرائت شد)
ماده ۵۷- از تاریخ تصویب این قانون فقط کسانی می‌توانند بمقام وزیر مختاری برسند که جزء طبقه سیاسی وزارت خارجه باشند.
رئیس ـ آقای ارسلان خلعتبری.
خلعتبری ـ عرض کنم که بنده معتقدم که این ماده صحیح نیست برای اینکه اشخاصی هستند که می‌توانند مقام وزیر مختاری را اشغال کنند که واقعاُ صلاحیتشان از مأمورین وزارت خارجه کمتر نیست مرحوم منصور السلطنه عدل که از رجال فاضل و شریف و وطن پرست مملکت بود یک مرتبه وزیر مختار شد و بنظر بنده از بهترین مأمورین وزارت خارجه بود (صحیح است) مرحوم ذکاء الدوله غفاری که از وزرای مختار فاضل و وطن پرست بود وزیر مختار سویس شد. و همین طور الان آقای دکتر جلال عبده که از مأمورین بسیار عالی خدمتگزار و طرف توجه وزارت خارجه غلت برای اولین مرتبه از مجلس رفت و وزیر مختار امریکا شد و لیاقت خودش را تا الان ثابت کرده بنابراین اگر یک روزی فرض بفرمائید که آقا عرب شیبانی وزیر مختار بودند یا از آقایان دیگر چرا باید مانعی وجود داشته باشد که اشخاص شایسته نتوانند استفاده کنند این است که بنده پیشنهاد کردم که در کمیسیون خارجه هم آقایان باین نظر توجه کنند که با تصویب کمیسیون امور خارجه و تصویب هیئت وزیران اشخاصی که واجد شایط سناتوری هستند بتوانند بسمت وزیر مختاری تعیین شوند این پیشنهاد را استدعا می‌کنم آنجا مورد توجه قرار بدهند.
رئیس ـ آقای ارباب مخالفید.
ارباب ـ بله مخالفم.
رئیس ـ ایشان بعنوان مخالف صحبت کردند.
ارباب ـ ایشان پیشنهادی کردند و بنده مخالف پیشنهاد و موافق ماده عرض دارم.
رئیس ـ پس دقت بفرمائید ماده مطرح است نه پیشنهاد و شما الان موافق ماده می‌توانید صحبت کنید.
ارباب ـ بعقیده بنده یکی از مواد خوب این لایحه همین ماده است زیرا خود آقایان آشنا هستند بامور که ممکن است یک اشخاصی روی یک جهاتی یا سناتور می‌شوند یا می‌خواهند ازشان تقدیر بکنند و یا از وجودشان در امور پارلمانی می‌خواهند استفاده کنند و یا برای افکار هم خوب هستند ولی برای یک امری که مربوط بسیاست خارجی کشور هست شاید
آن اندازه و بقدر آنکسی که ۲۵ سال، ۲۰ سال، ۱۵ سال، در این راه ورزش کرده در وزارت امور خارجه خدمت کرده آن اندازه بصیر نباشد بعلاوه باز کردن اینطور راهها باعث می‌شود که اشخاصی که جزء کارد خدمت دولت نیستند هر روز اضافه بشوند در صورتی که نظر پارلمان مجلس شورای ملی و سنا غیر از این است می‌خواهند کارمندان دولت روز بروز آنچه ممکن است رو به تقلیل بروند نه رو بازدیاد این ماده جلوی این راه را می‌گیرد که موجب ازدیاد افراد در خدمت دولت بشود و ثانیاُ کسانی که مربوط بموضوع هستند مأمور این خدمت خواهند شد کسی که تازه می‌آید باید چند سال در این راه ورزش کند و آزمایش بدهد یک عمری صرف می‌شود تا اطلاعات کافی باندازه آن کسی که وارد است او پیدا کند بنابراین بنده موافق با این ماده هستم و یکی از مواد خوب این لایحه این ماده است.
رئیس ـ پیشنهادی رسیده قرائت می‌شود
(بشرح زیر قرائت شد)
این جانب پیشنهاد می‌کنم تبصره ذیل به ماده ۵۷ اضافه شود
تبصره ـ در مواردی که دولت انتخاب شخصی را برای وزارت مختاری مقتضی بداند به پیشنهاد وزیر امور خارجه و تصویب هیئت دولت اشخاص خارج از کادر سیاسی را می‌توان بسمت وزیر مختاری تعیین نمود. ارسلان خلعتبری.
این جانب پیشنهاد می‌کنم ماده ۵۷ بطریق ذیل اصلاح شود: به پیشنهاد وزارت خارجه و تصویب هیئت وزیران اشخاصی را که واجد شرایط سناتوری باشند می‌توان بمقام وزارت مختاری تعیین نمود) ارسلان خلعتبری.
رئیس ـ ماده ۵۸ قرائت می‌شود
(بشرح زیر قرائت شد)
ماده ۵۸ ـ از تاریخ تصویب این قانون اعطاء کلیه مقامات و عناوین و مشاغل افتخاری در وزارت خارجه ممنوع است
. رئیس ـ ماده ۵۹ قرائت می‌شود
(بشرح زیر قرائت شد)
ماده ۵۹- قسمت دوم: ارتقاء مدیران کل و رؤسای نمایندگیها و رؤسای ادارات مکلفند همه ساله نظریات خود را نسبت بکارمندانی که در زیر نظر آنان انجام وظیفه می‌نمایند در اوراقی که از طرف اداره کار گزینی در مهر ماه هر سال در اختیار آنان گذاشته می‌شود اظهار نمایند.
این اظهار نظر باید مشروح و کاملا محرمانه و متضمن مراتب زیر باشد. :
۱- لیاقت و شایستگی (در شغل فعلی و برای مشاغل دیگر ؟) ۲- رعایت نظم و انضباط اداری. ۳- پیشرفت در کار و داشتن ابتکار. ۴- علاقه بانجام وظیفه. ۵- حسن اخلاق و حسن سلوک باهم کاران و مراجعین.
مدیران کل و رؤسای نمایندگیها و رؤسای ادارات باید در مورد کارمندانی که طبق مقررات و با توجه بنکات پنجگانه بالا استحقاق ارتقاء دارند مراتب را صریحاُ در اوراق مذکور ذکر نمایند.
رئیس ـ ماده ۶۰ قرائت می‌شود
(بشرح زیر قرائت شد)
ماده ۶۰- رئیس اداره کارگزینی مکلف است کلیه اوراق مربوط بارتقاء کارمندان را در پرونده مخصوص نگاهداری و پس از رسیدگی و اظهار نظر کامل در شورای امور کارگزینی مطرح نماید.
رئیس ـ ماده ۶۱ قرائت می‌شود
(بشرح زیر قرائت شد)
ماده ۶۱- شورای عالی امور کارگزینی مکلف است در آذر ماه هر سال بپیشنهادهای ارتقاء کارمندان رسیدگی و با رعایت دقیق پیشرفت و تکامل علمی و تجربی کارمندان نظریات خود را تا آخر دی ماه همان سال بوزیر امور خارجه تسلیم نماید.
رئیس ـ پیشنهادی رسیده قرائت می‌شود.
(بشرح زیر قرائت شد)
مقام معظم ریاست مجلس شورای ملی پیشنهاد می‌نمایم که تبصره زیر بماده ۶۱- لایحه سازمان وزارت امور خارجه اضافه شود.
تبصره ـ در صورتی که شورای عالی کار گزینی نظریات خود را نسبت بتقاضای کارمندی در تاریخ مقرره در ماده فوق تسلیم ننموده کارمند مزبور حق خواهد داشت اعتراض خود را بوزارت خارجه تقدیم و در این صورت شورای عالی کارگزینی مکلف است خارج از ترتیب به اعتراض کارمند نامبرده رسیدگی و نظریات خود را بوزیر امور خارجه تسلیم نماید. مهندس هدایت.
رئیس ـ ماده ۶۲ قرائت می‌شود
(بشرح زیر قرائت شد)
ماده ۶۲- ارتقاء‌مقام بدون وجود محل سازمانی و اعتبار در بودجه وزارت امور خارجه ممنوع است.
رئیس ـ ماده ۶۳ قرائت می‌شود.
(بشرح زیر قرائت شد)
ماده ۶۳- اداره کارگزینی موظف پس از اینکه گزارش شورای عالی امور کارگزینی درباره ارتقاء کارمندان بتصویب وزیر امور خارجه رسید احکام بتصویب وزیر امور خارجه رسید احکام را بتاریخ اول فروردین سال بعد تهیه نماید.
رئیس ـ ماده ۶۴ قرائت می‌شود
(بشرح زیر قرائت شد)
فصل چهارم ـ اعزام مأمورین بخارجه.
ماده ۶۴- حداکثر مدت مأموریت کارمندان وزارت امور خارجه در خارج چهار سال و حداقل مدت توقف آنها در مرکز وزارت امور خارجه نصف مدت توقف آنها در خارج خواهدبود.
رئیس ـ ماده ۶۵ قرائت می‌شود
(بشرح زیر قرائت شد)
ماده ۶۵- در موارد فوق العاده و استثنائی بنا بپیشنهاد وزارت امور خارجه هیئت دولت می‌تواند مدت مأموریت سفیر کبیرانی را که در وزارت کبری و نمایندگی دائمی ایران در سازمان ملل متحد مأموریت دارند تمدید نماید ولی در آن واحد سفیر کبیرانی که مأموریت آنها تمدید می‌شود در هیچ موقع نباید از دو نفر تجاوز نماید.
رئیس ـ ماده ۶۶ قرائت می‌شود
(بشرح زیر قرائت شد)
ماده ۶۶- حداقل مدت توقف در مرکز مأمورین طبقه سیاسی و اداری که بمأموریت‌های کشورهای همجوار و آسیا و افریقا اعزام می‌شوند یکسال خواهد بود. این قبیل مأمورین قبل از دو سال نمی‌توانند از محل مأموریت خود باروپا و امریکا منتقل شوند
رئیس ـ ماده ۶۷ قرائت می‌شود
(بشرح زیر قرائت شد)
ماده ۶۷- وزراء مختار پس از رسیدن بسن ۶۵ سال تمام و سفراء کبار ۷۵ سال تمام طبق مقررات بازنشستگی کشوری بازنشسته خواهند شد. مدرک سن شناس نامه‌ای است که در موقع استخدام اخذ گردیده و در پرونده پرسنلی موجود است.
رئیس ـ پیشنهادات رسیده قرائت می‌شود
(بشرح زیر قرائت شد)
مقام معظم ریاست مجلس شورای ملی. پیشنهاد می‌نمایم در ماده ۶۷- لایحه سازمان وزارت امور خارجه شرط سن برای سفرای کبار حذف شود. مهندس هدایت.
ریاست معظم مجلس شورای ملی. این جانب پیشنهاد می‌نمایم که در ماده ۶۷ سطر اول برای سفراء کبار سن ۷۵ سال حذف شود. سلطانی.
مقام محترم ریاست مجلس شورای ملی. پیشنهاد می‌نماید که ماده ۶۷ لایحه سازمان و آئین نامه وزارت امور خارجه بشرح زیر اصلاح شود.
بجای انتهای سطر دوم ‹‹ مدرک سن شناس نامه ایست ک در موقع استخدام اخذ گردیده و در پرونده پرسنلی موجود است ›› نوشته شود ‹‹ مدرک سن شناس نامه ایست که در موقع تصویب شرائط بازنشستگی مندرجه در قانون بودجه سال ۱۳۳۳ در دست داشته و یا در پرونده پرسنلی موجود است پناهی.
رئیس ـ ماده ۶۸- قرائت می‌شود
(بشرح زیر قرائت شد)
ماده ۶۸- کارمندانی که بنمایندگیها مأمور می‌شوند مکلفند از تاریخ دریافت هزینه سفر تنها در ظرف یک ماه بمحل ماموریت خود حرکت نمایند والا منتظر خدمت خواهند شد.
رئیس ـ ماده ۶۹ قرائت می‌شود
(بشرح زیر قرائت شد)
ماده ۶۹- درباره کلیه رایزنان یا وابستگان و معاونین آنان که از طرف وزارت خانه‌ها در نمایندگیها سیاسی و کنسولی مأموریت میابند باید قبلا نظر وزارت امور خارجه جلب شود این کارمندان تحت نظر روسای مأموریت انجام وظیفه می‌نمایند.
رئیس ـ ماده ۷۰ قرائت می‌شود
(بشرح زیر قرائت شد)
ماده ۷۰- کلیه آئین نامه‌ها و مقررات و اساسنامه‌های استخدامی وزارت امور خارجه از تاریخ تصویب این قانون ملغی است.
رئیس ـ ماده ۷۱ قرائت می‌شود
(بشرح زیر قرائت شد)
ماده ۷۱- قانون مقررات استخدام کشوری باستثنای آنچه که در این قانون تصریح شده است در مورد کارمندان وزارت امور خارجه اعم از سیاسی و اداری مجری خواهد بود.
رئیس ـ ماده ۷۲ قرائت می‌شود
(بشرح زیر قرائت شد)
ماده ۷۲- وزارت امور خارجه مأمور اجرای این قانون است.
رییس- سازمان مرکزی وزارت امور خارجه قرائت می‌شود.
(بشرح زیر قرائت شد)
سازمان مرکزی وزارت امور خارجه
حوزه وزارتی:
وزیر امور خارجه ۱ نفر.
معاون سیاسی و پارلمانی ۱ نفر.
معاون اداری یک نفر.
شورای عالی سیاسی ۱۱ نفر
تشریفات.
یک نفر رئیس ۲ نفر معاون ۶ نفر کارند ۱ نفر خوش نویس ۱ نفر ماشین نویس جمع ۱۱ نفر.
مشاور حقوقی ۴ نفر.
منشی مخصوص وزیر ۱ نفر.
منشی مخصوص معاونین ۲ نفر.
اداره رمز. ۱ نفر رئیس. ۱ نفر معاون ۴ نفر کارمند.
جمع ۶ نفر.
بازرسان وزارتی ۱۰ نفر.
اداره محرمانه ۱ نفر رئیس ۱ نفر معاون
۴ نفر کارمند ۲ نفر ماشین نویس جمع ۸ نفر.
مشاورین اداره ۱۰ نفر
مدیر کل سیاسی ۱ نفر
۱- اداره اول سیاسی
۱ رئیس ۱ نفر معاون ۴ نفر کارمند ۱ نفر ماشین نویس ۷ نفر.
۲- اداره دوم سیاسی ۱ نفر رئیس ۱ نفر معاون ۴ نفر کارمند ۱ نفر ماشین نویس ۷ نفر.
۳- اداره سوم سیاسی ۱ نفر رئیس ۱ نفر معاون ۴ نفر کارمند ۱ نفر ماشین نویس ۷ نفر.
۴- اداره چهارم سیاسی ۱ نفر رئیس ۱ نفر معاون ۴ نفر کارمند ۱ نفر ماشین نویس ۷ نفر.
۵- اداره پنجم سیاسی ۱ نفر رئیس ۱ نفر معاون ۴ نفر کارمند ۱ نفر ماشین نویس ۷ نفر.
۶- اداره اطلاعات و مطبوعات ۱ نفر رئیس ۲ نفر معاون ۶ نفر کارمند ۱ نفر ماشین نویس (لاتین و فارسی) ۱۱ نفر.
۷- اداره امور اقتصادی
۱ نفر رئیس ۲ نفر معاون ۶ نفر کارمند ۱ نفر ماشین نویس ۱۰ نفر.
۸- اداره امور رمزی و نقشه برداری ۱ نفر رئیس ۲ نفر معاون ۵ نفر کارمند ۱ نفر ماشین نویس ۹ نفر.
۹- اداره روابط فرهنگی ۱ نفر رئیس ۱ نفر معاون ۴ نفر کارمند ۱ نفر ماشین نویس ۷ نفر.
۱۰- اداره سازمان بین المللی ۱ نفر رئیس ۱ نفر معاون ۴ نفر کارمند ۱ نفر ماشین نویس (لاتین و فارسی ۸ نفر.
۱۱- اداره عهود و امور حقوقی ۱ نفر رئیس ۱ نفر معاون ۴ نفر کارمند ۲ نفر ماشین نویس (لاتین و فارسی) ۸ نفر.
۱۲- اداره همکاری‌های بین المللی ۱ نفر رئیس ۱ نفر معاون ۴ نفر کارمند ۱ نفر ماشین نویس ۸ نفر.
مدیر کل اداری:
۱- اداره انتظامات ۱ نفر رئیس ۱ نفر معاون ۳ نفر کارمند ۱ نفر کاخدار ۶ نفر.
۲- اداره حسابداری ۱ نفر رئیس کارمندان وزارت دارائی ۱ نفر معاون ۱۵ نفر کارمند ۲ نفر ماشین نویس ۱۹ نفر.
۳- اداره دفتر و بایگانی ۱ نفر رئیس ۲ نفر معاون ۱۸ نفر کارمند ۲۱ نفر.
۴- اداره کارگزینی ۱ نفر رئیس ۲ نفر معاون ۶ نفر کارمند ۱ نفر ماشین نویس ۱۰ نفر.
۵- اداره کتابخانه ۱ نفر رئیس ۱ نفر معاون ۲ نفر کارمند ۴ نفر.
۶- اداره تابعیت و مهاجرت و پناهندگان ۱ نفر رئیس ۱ نفر معاون ۴ نفر کارمند ۱ نفر ماشین نویس ۷ نفر.
۷- اداره سجلات و احوال شخصیه ۱ نفر رئیس ۱ نفر معاون ۴ نفر کارمند ۱ نفر ماشین نویس ۷ نفر.
۸- اداره گذرنامه و روادید ۱ نفر رئیس ۲ نفر معاون ۶ نفر کارمند ۱ نر ماشین نویس ۱۰ نفر.
۹- اداره ترجمه ۱ نفر رئیس ۱ نفر معاون ۶ نفر کارمند ۲ نفر ماشین نویس (لاتین و فارسی) ۱۰ نفر
تعداد کل: دویست و پنجاه و یک نفر (با توجه باین که ۴ نفر مشاورین حقوقی و ۱ نفر رئیس اداره حسابداری بحساب منظور نشده‌اند)
صورت کارمندان و خدمتگزاران جزء وزارت امور خارجه:
۱- پیشخدمت ۵۲ نفر. ۲- سرایدار ۲۷ نفر. ۳- فراش و نامه رسان ۱۶ نفر. ۴- راننده ۷ نفر. ۵- تلفنچی ۷ نفر. ۶- دربان ۸ نفر. ۷- باغبان ۵ نفر. ۸- مستخدمین فنی ۳ نفر .۹- مستخدمین روز مزد ۵ نفر. تعداد کل ۱۳۰ نفر
گزارش از کمیسیون امور استخدام بمجلس شورای ملی
کمیسیون امور استخدام لایحه شماره ۲۲۹۵ دولت مربوط بسازمان و آئین نامه استخدامی وزارت امور خارجه را با اصلاحاتی که در کمیسیون امور خارجه بعمل آمده بود با حضور نماینده دولت مطرح و رسیدگی و با مختصر اصلاحی تصویب و اینک گزارش آن را تقدیم می‌دارد.
رئیس ـ آقای ارباب مخالفید
ارباب ـ بنده فقط با یک قسمت از این سازمان مخالف هستم و آن چهار نفر مشاور حقوقی (مهندس هدایت ـ کم است ؟) نمیدانم کم است یبنده آشنا نیستم ولی میدانم یکی از عوامل بدبختی وزارت خانه‌ها و کارهای این مملکت این مشاورین حقوقی در دستگاههای دولتی هستند (دکتر حسن افشار ـ اینطور نیست) بآقا بر نخورد استدعا می‌کنم برای اینکه هزار تاش را بنده دیده‌ام برای اینکه حق را ناحق و ناحق را حق می‌کنند باید قبلا دیدشان، باید بآنها بندو بست کرد، اصلا موضوع را منقلب می‌کنند، حالا از وزارت امور خارجه بنده اطلاعات کافی ندارم و مربوط بامور سیاسی کشور است و بنده تا چه حد شم سیاسی دارم آقایان بهتر تشخیص داده‌اند ولی در همه وزارت خانه‌ها یک عده زیادی مشاورین حقوقی هستند که باید راندمان کار این آقایان را دید خدا شاهد است پرونده ـ هائی است که دهسال پانزده سال معطل کرده‌اند له اقدام کرده‌اند علیه اقدام کرده‌اند معوق گذاشته‌اند مردم را بالا تکلیف گذاشته‌اند و آخر هم به نتیجه مثبت نرسیده است یا اگر هم رسیده است گزارش خلاف حق بوده است دلایل زیادی دارم که اگر یک وقت آقایان میل داشته باشند در جلسه خصوصی یا هر کجا توضیحات کافی می‌دهم اما در این قسمت وزارت خارجه اگر مربوط بهمان جریانات است بنده با وجودشان در بهمان جریانات است بنده با وجودشان در حقوقی شخصاُ مخالفم اما اگر یک جریانی است که در امور مربوط بسیاست بین المللی خود وزیر متوجه نیست عواملی لازم است تا اظهار نظر کنند یا اظهار نظر در پیمانهائی است که خود وزارت خارجه اطلاعی در این کار ندارد آن یک چیز ولی چهار نفر نمیدانم چکار می‌کنم بنابراین بنده چون همیشه با مشاورین حقوقی دستگاههای دولتی که عملشان را دیده‌ام مخالفم در وزارت بازرگانی دیدم در سازمان برنامه می‌بینم و در خیلی از جاهای دیگر می‌بینم این است که نتایج بدی دیده‌ام و هر وقت که اسم مشاور حقوقی در دستگاه دولت هست مثل اینکه بنده یک طور دیگری حس می‌کنم و باین جهت مخالفم
رئیس ـ آقای مهندس هدایت.
مهندس سعید هدایت ـ عرض کنم که بنده خیال می‌کنم جناب آقای ارباب بیشتر با مشاور مخالف باشند تا مشاورین حقوقی (ارباب ـ نه با مشاور موافقم حقوقش را هم موافق نیستم) عرض کنم یک تشکیلاتی است در وزارت امور خارجه که این تشکیلات وظیفه اش عقد قرار داد‌های بین الملی است و من خیال می‌کنم چهار مشاور هم اگر تمام مدت کار کنند کم کار کرده‌اند شما به تشکیلات وزارت امور خارجه دنیا نگاه کنید به بینید چه مشاورین حقوقی مفصلی دارند برای اینکه نکات دقیق پیمانها و قرار دادها متخصص می‌خواهد که باید باین موارد رسیدگی کند مخصوصاُ در این قسمت باید مشاورین حقوقی باشند که در این کارها اظهار نظر کنند بنظر بنده کاملا لازم است و استدعا می‌کنم که جناب آقای ارباب اگر جای دیگر بد دیده‌اند از مشاورین حقوقی وزارت خارجه بد نخواهند دید و بنفع مملکت است.
رئیس ـ شور اول لایحه سازمان وزارت امور خارجه تمام شد و برای شور دوم به کمیسیون استخدام و خارجه ارجاع می‌شود.
۱۲- طرح گزارش کمیسیون آئین نامه راجع بتشکیل کمیسیون تحقیق جهت ارجاع سوالات.
رئیس ـ گزارش کمیسیون اصلاح آئین نامه قرائت می‌شود
(بشرح زیر قرائت شد)
گزارش از کمیسیون اصلاح آئین نامه بمجلس شورای ملی.
کمیسیون اصلاح آئین نامه در جلسات عدیده طرح قانونی پیشنهادی جمعی از آقایان نمایندگان محترم در خصوص اصلاح آئین نامه داخلی مجلس (در قسمت مربوط به سئوالات) را مورد شور و مداقه قرار داده و پس از مذاکرات طولانی طرح پیشنهادی بطریق ذیل اصلاح اینکه گزارش آنرا تقدیم می‌دارد.
ماده واحده ـ در صورتی که سوال کننده از پاسخ وزیر معاون او قانع نگردید می‌تواند تقاضا نماید رسیدگی بموضوع سئوال بکمیسیون رسیدگی به سئوالات منتخب از شعب به نسبت هر شعبه ۳ نفر که در هر سال مقارن انتخاب هیئت رئیسه برای مدت یکسال انتخاب خواهند شد ارجاع گردد.
رئیس ـ این ارجاع گردد را بنده نظری این است که با رأی مجلس ارجاع گردد.
کمیسیون مزبور (که برای اولین بار استثنائاُ پس از تصویب این ماده انتخاب خواهد گردید) مکلف است از تاریخ ارجاع آن ظرف یک ماه برای روشن شدن مطلب بهر طریق که صلاح بداند اعم از خواستن سوابق امر و یا اخذ توضیح کتبی و شفاهی از شخص وزیر و هر گونه تحقیقات دیگری که لازم بداند بموضوع رسیدگی نموده در صورتی که مسامحه در اجرا یا تخلف یا نقض قانون مشاهده نموده گزارش خود را تنظیم و بمجلس تقدیم دارد (چنانچه مدت یک ماه برای رسیدگی کافی نبود کمیسیون می‌توان با اجازه مقام ریاست مجلس فقط برای یک ماه دیگر مدت رسیدگی را تمدید نماید .)
گزارش مزبور در مجلس مطرح و پس از اظهارات سئوال کننده و وزیر یا معاون او و بیانات یک مخالف و یک موافق که هر کدام از نیم ساعت تجاوز نخواهد نمود نسبت بگزارش کمیسیون اخذ رأی بعمل آمده و چنانچه مجلس با تصویب گزارش مزبور عدم رضایت خود را از وزیر ابراز نمود طبق اصل ۶۷ متمم قانون اساسی رفتار خواهد شد.
تبصره ـ گزارش کمیسیون که ظرف مدت مذکور در ماده واحده باید قطعاُ بمجلس تقدیم شود از تاریخ طبع توزیع آن ظرف مدت ۱۵ روز در مجلس مرود شور قرار خواهد گرفت و چنانچه در این مدت مطرح نگردید به تقاضای سئوال کننده باید جزء دستور قرار گرفته مطرح شود.
مخبر کمیسیون آئین نامه ـ عمیدی نوری.
رئیس ـ این شور اول است و امروز
تمام شود برای شور دوم بکمیسیون می‌رود آقای ارباب.
ارباب ـ آن قسمتی که فرمودید در مجلس رأی گرفته شود و به کمیسیون برود بنده اینطور صلاح میدانم و نظرم اینست که سوال کننده باید تقاضا کند نه اینکه مجلس رأی بدهد سوال کننده میداند چه مدارکی دارد و باید برود بکمیسیون ابراز کند مجلس قبل از اینکه وارد در اصل موضوع بشود نمی‌تواند که رأی ندهد.
رئیس ـ آقای صدزارده.
صدر زاده ـ این طرح از طرف یکعده از آقایان نمایندگان تنظیم شد و چندین جلسه در کمیسیون آئین نامه مورد رسیدگی واقع شد و یک اصلاحاتی هم نسبت بآن بعمل آمد و در حقیقت یک حقی که اختصاص بمجلس شورای ملی دارد بقوه مقننه دارد این است که نسبت باعمال دولت باید بنمایندگی از طرف ملت نظارت و رسیدگی تمام بکند بنابراین در مسائل حق دارد وکیل مجلس سوال کند این سوالات یک وقت اطلاعی است که فلان امر واقع شود یا نه وزیر میاید جواب میگوید اما بعضی وقت‌ها عنوان باز خواست دارد و می‌خواهد بداند عملی را که وزارت خانه انجام داده است با قوانین مطابقت داشته و مسامحه‌ای نشده است در اجرای قانون و از این قبیل در این صورت برای وکیل این حق پیدا خواهد شد که اگر این سوال را که می‌کند جوابش قانع کننده و کافی نبود و مجلس هم تشخیص داد مطابق این تذکری که مقام محترم ریاست دادند می‌روند بکمیسیون تحقیق و در آنجا به پرونده رسیدگی می‌شود، اگر کمیسیون تشخیص داد که جواب وزیر کافی است و قانع کننده که گزارش می‌دهد و اگر تشخیص دادند که مسامحه‌ای در اجرای قانون بعمل آمده است مراتب را برای اخذ تصمیم به مجلس شورای ملی اعلام می‌کنند، اما نکته‌ای که از طرف مقام محترم ریاست در همین جلسه تذکر داده شد بنظر بنده هم می‌آید که بصلاح و مصلحت است زیرا هر سوال کننده‌ای برای هر امری که سوال می‌کند ممکن است بگوید که قانع نشدم و تشخیص دهنده این عدم قناعت و حاکم به این معنی مجلس شورای ملی است اگر مجلس شورای ملی رسیدگی و تحقق را لازم دانست کمیسیون مبادرت برسیدگی و تحقیق می‌کند و الا بصرف اینک وکیل سوال کننده بگوید که من قانع نشدم نمی‌شود که تمام اوقات مجلس و کمیسیون را مصروف برسیدگی این مسائل کرد بنابراین تصور می‌کنم این اصلاحاتی که در کمیسیون بعمل آمده بسیار صحیح و بجا بوده است و این تذکری هم که الان از طرف مقام محترم ریاست داده شد بسیار مناسب است که باین طرح علاوه بشود و بعد از اینکه کمیسیون تحقیق رسیدگی کرد در حقیقت سوالات یک ضمانت اجرائی پیدا می‌کند و تاکنون هیچ ضمانت اجرائی نداشت سوالی می‌کردند و جوابی می‌دادند و اگر می‌گفتند که این جوابها قانع کننده نبود چه نتیجه‌ای داشت هیچ اما با این ترتیب نتیجه‌ای پیدا می‌کند.
رئیس ـ یک پیشنهادی رسیده که قرائت و با لایحه بکمیسیون آئین نامه فرستاده می‌شود
(بشرح زیر قرائت شد)
پیشنهاد می‌کنم موضوع سوال بنا به تقاضای سوال کننده بکمیسیون تحقیق ارجاع گردد. ارباب
۱۳- تعیین موقع جلسه بعد ـ ختم جلسه.
جلسه را ختم می‌کنیم جلسه آینده روز یکشنبه ساعت ۹ صبح خواهد بود و با رعایت آئین نامه جدید در حضور در مجلس
(مجلس مقارن ظهر ختم شد)
رئیس مجلس شورای ملی ـ رضا حکمت