مذاکرات مجلس شورای ملی ۲۳ خرداد ۱۳۲۳ نشست ۳۷
| مجلس شورای ملی مجموعه قوانین دوره قانونگذاری چهاردهم | تصمیم‌های مجلس | قوانین بودجه مصوب مجلس شورای ملی |
| نمایندگان مجلس شورای ملی دوره قانونگذاری چهاردهم |
دوره چهاردهم قانونگذاری
جلسه ۳۷
شماره مسلسل
مذاکرات مجلس
صورت مشروح مجلس روز سه شنبه ۲۳ خرداد ماه ۱۳۲۳
فهرست مطالب:
- ۱- تصویب صورت مجلس
- ۲- تقدیم یک فقره طرح قانونی از طرف آقای اردلان
- ۳- تقدیم یک فقره طرح قانونی از طرف آقای دولت آبادی
- ۴- سئوال آقایان دکتر شفق – دکتر عبده – امینی – دکتر معظمی و جواب آقای وزیر کشور
- ۵- بیانات آقای نخست وزیر و معرفی آقایان: معاون وزارت فرهنگ و معاون نخست وزیر
- ۶- موقع و دستور جلسه اتیه – ختم جلسه
مجلس مقارن ظهر بریاست آقای آقا سیدمحمد صادق طباطبائی تشکیل گردید
صورت مجلس روز یکشنبه ۲۱ خرداد ماه را آقای طوسی (منشی) قرائت نمودند
- تصویب صورت مجلس
(۱- تصویب صورت مجلس)
رئیس – آقای طوسی.
طوسی – برای آگاهی خاطر آقایان محترم لازم است عرض کنم در این جلسه و جلسات قبل هم آقای طهرانچی را غالباً غایب بی اجازه نوشته‌اند ایشان از مدتی قبل یعنی از اوائل دوره چهاردهم مریض و بستری بوده‌اند و مدتی هم در رشت برحسب دستور اطباء تحت معالجه بوده‌اند این است که بنده خواستم ذهن آقایان روشن شود که ایشان قصوری در کار مجلس نکرده‌اند.
رئیس – نسبت بصورت مجلس نظری نیست؟(گفته شد – خیر) صورت مجلس تصویب شد.
- تقدیم یک فقره طرح قانونی از طرف آقای اردلان
(۲- تقدیم یک فقره طرح قانونی از طرف آقای اردلان)
اردلان - … بنده فعلاً‌این طرحی را که تهیه کرده‌ایم تقدیم می‌کنم.
- تقدیم یک فقره طرح قانونی از طرف آقای دولت آبادی
(۳- تقدیم یک فقره طرح قانونی از طرف آقای دولت آبادی)
دولت آبادی – یک موضوع دیگری که می‌خواستم در مجلس باستحضار آقایان برسانم عبارت از یک طرحی است که بامضاء۵۰ نفر از آقایان نمایندگان رسیده‌است و مربوط بآقایان قضات است البته در این طرحی که آقایان امضاء کرده‌اند بدون تردید آقایانیکه امضاء کرده‌اند بمقام تقوی و فضیلت قضات معتقد بوده‌اند که امضاء کرده‌اند در این طرح پیشنهاد شده‌است که قضات کشور از مزایا و امتیاز لیسانس استفاده نمایند یعنی تحصیل آنها مطابق لیسانس شناخته نشود و از مزایای لیسانس استفاده نمایند (همهمه نمایندگان) ولی بعداً‌تغییراتی در آن داده شده و این غیر از طرحی است که قبلاً تهیه شده بود (همهمه نمایندگان)متأسفانه آقایان انرژیشان را بیخود مصرف می‌نمایند اجازه بفرمائید در این طرحی که ۵۰ نفر از آقایان نمایندگان تنظیم کرده بودند روی عقیده‌ای که آقایان داشتند روی مراتب فضل آقایان آمده‌اند تصدیق آنها را در حدود لیسانس تلقی کرده‌اند و این طرح ثانوی که امضاء شده‌است فقط مزایائی است دربارة آنهائیکه زحمت کشیده‌اند این است که عیناً تقدیم می‌کنم بمقام ریاست که برود بکمیسیون
- سئوال آقایان: دکتر شفق – دکتر عبده – امینی – و دکتر معظمی و جواب آقای وزیر کشور
(۴- سئوال آقایان: دکتر شفق – دکتر عبده – امینی – و دکتر معظمی و جواب آقای وزیر کشور)
رئیس- آقای دکتر شفق سئوالی از وزارت دادگستری کرده‌اند
نمایندگان – بفرمایند
رئیس – آقای دکتر شفق
دکتر شفق – بنده با اینکه شاید برخلاف اصول پارلمانی باشد خواستم مقدمهً چیزیرا که از آقایان نمایندگان شنیده‌ام تقاضا کنم اجازه بدهند که جزو سئوال بشود که بنده عرض کنم و آقای وزیر کشور جواب بدهند آقای میدانند که یک موضوعیکه بنظر من خیلی مهم نبود مورد استیضاح واقع شده بنده نسبت بآقای رضای افشار بیطرف بوده و طرفدار دولت بوده و حالا هم هستم ولی شنیده می‌شود که دیوان کشور بر علیه آقای رضای افشار رأی داده‌است و حکم داده‌است در اینصورت علت ماندن ایشان در اصفهان چیست چرا احضار نمی‌شوند این خیلی اسباب تعجب است آقای وزیر عدلیه فرمودند احضار شده‌است در صورتیکه هنوز احضار نشده‌است
یکنفر از نمایندگان – احضار شده‌است
دکتر شفق – جلسه گذشته انتشار داشت که احضار شده‌است ولی بعد تکذیب شد اما راجع بسئوال بنده که سابقاً یک سئوالی کردم البته چیز مهمی نبود بنظر بنده راجع بود بزندگی روزانه مردم و راجع بود بمیوه فروشهای شهر در این مدت راجع بآن میوه هائی که بنده سئوال کرده بودم اصلاً تمام شده و فروخته شده و از بین رفته‌است ولی بحمدالله میوه‌های نو بمیان آمده که سئوال من هم ارزش خود را هنوز از دست نداده‌است در باب میوه‌ها دو سه قیمت است نرخی را که شهرداری معین می‌کند این نرخ عادلانه و از روی تحقیق نیست گاهی من درآوردی است و بضرر میوه فروشها تمام می‌شود و گاهی نعل به میخ می‌زنند و بضرر خریداران و بنفع میوه فروشها تمام می‌شود برخی را هم عقیده این است که تعیین نرخ میوه در مواردی بهانه سوء استفاده مأمورین شهرداری است برای اینکه نرخ عملی نشود از میوه فروشها رشوه می‌گیرند شاید اینهم انشاءالله صحیح نباشد یک رأی دیگری هم که اهل خبره می‌گویند علت گرانی میوه از بارفروشها است و این بایستی اصلاح شود می‌خواستم که آقای وزیر کشور یک توضیحی بدهند که موضوع میوه و میوه فروش بچه نحو باید اصلاح شود.
رئیس – آقای وزیر کشور
وزیر کشور (آقای هژیر) – عرض کنم موضوع شهرداری از مسائل مبتلا به عموم مملکت است
بعضی از نمایندگان – بفرمائید پشت تریبون.
وزیر کشور – این عرض که می‌خواهم بکنم کرایه نمی‌کند که بروم پشت تریبون (در این موقع بپشت کرسی خطابه رفتند) عرض کردم که موضوع شهرداری از مسائل مبتلا به عموم مملکت است بهمین جهت استدعا می‌کنم که عموم آقایان مانند آقای دکتر عبده آقای امینی و آقایان دیگر سئوالات خودشان را بطور عموم بفرمایند که بنده هم بطور اتم جواب بدهم در هر صورت اگر اجازه بفرمائید برای اینکه تکرار در جواب نشود یکجا بفرمائید بعد بنده جواب عرض کنم.
رئیس – آقای دکتر عبده
دکتر عبده – موضوع سئوال بنده راجع بوضعیت شهرداریها عموماً و وضع شهرداری تهران بالاخص است. شهرداری تهران از چندی باین طرف صورت بدی بخودش گرفته‌است که حتی برای کارهای ضروری و لازم و برای پرداخت ضروری ترین مخارج روزانه اش هم گرفتار است و قادر نیست تعهدات خود را ایفاء نماید چندی پیش در روزنامه مهر ایران و ایران بنده گزارشی از شهرداری تهران بنخست وزیری در ضمن یک مقاله دیدم که نکات برجسته آنرا بعرض آقایان می‌رسانم. این گزارش شهرداری تهران بود و استدعا می‌کنم از دولت که یک توجه خاصی بکلیه شهرداریها مخصوصاً نسبت بوضع مالی شهرداری تهران بنماید. شهرداری تهران از باب ساختمان املاک اختصاصی مبلغ ۱۰۳ میلیون ریال از دولت بموجب قانون متمم بودجه سال ۱۳۲۲ طلبکار تشخیص داده شد و قرار شد ۶۷ میلیون از این ۱۰۳ میلیون را از بابت طلب بانک از شهرداری دولت با بانک تهاتر بکند متأسفانه این امر که بموجب قانون مخصوصی باسرع اوقاف می‌بایستی انجام بگیرد تا کنون انجام نگرفته‌است و حتی از باب این مبلغ ۶۷ میلیون تا امروز هم بانک از شهرداری تهران یک مطالباتی می‌کند. در آخر سال ۱۳۲۲ برای پرداخت کمک هزینة اعضای شهرداری شهرداری تهران محلی نداشت بالاخره با تصویب دولت قرار شد مبلغ ده میلیون ریال بانک بشهرداری قرض بدهد چون مطابق اساسنامه بانک ملی تضمین وزارت دارائی را لازم داشت بوزارت دارائی متوسل شدند و وزارت دارائی و مخصوصاً شخص دکتر میلیسپو از تصویب و پرداخت این قرضه بشهرداری که برای پرداخت ضروری ترین مخارج شهرداری بود خودداری کرد و ایشان موافقت در پرداخت این قرضه را مشروط کردند بدو شرط یکی اینکه شهرداری مجبور باشد که سه نفر مستشار امریکائی قبول کند و یکی اینکه مخارج شهرداری تحت نظر وزارت دارائی انجام شود. بنده نمیدانم با وجود اینکه مطابق اصول و مطابق قانونی اساسی و باز مطابق آن اصلی که در برنامه دولت متذکر شدند بطور کلی نظر این بود که شهرها و شهرستانها و استانها در قسمت خودشان دارای خودمختاری باشند (به بخشید البته این اصطلاح اداری است که بنده عرض می‌کنم)و حتی الامکان بوسیله معتمدین محل و خود مردم اداره شوند و این تحمیل سه نفر مستشار از طرف دکترمیلیسپو موضوع نداشته و بنده تصور می‌کنم که برخلاف ماده قرارداد است که دکتر میلیسپو بموجب آن در امور سیاسی کشور نباید مداخله بکنند. در هر حال این تحمیلات بی جا و این تهدیدات بنظر بنده ملت ایران را روزبروز به شخص دکتر میلیسپو بد عقیده مکند و ایشان را از آن وضع بی طرفانه که در اوایل امر داشتند خارج می‌کند و یک وضع خاصی بایشان می‌دهد و به بخشید بنده عرض می‌کنم که بعقیده من دیگر ادامه خدمت ایشان در ایران نه به صلاح ملت و دولت ماست (صحیح است) و نه به صلاح دولت امریکا است و باز بنده از موقع استفاده می‌کنم و اشاره می‌کنم به بخشنامه که از ایشان دیدم که خیلی موجب تعجب شد و متن بخشنامه این است که در اجرای آئین نامه شماره ۳۲ تثبیت قیمتها (رئیس – راجع بشهرداری است) بلی از نظر ارتباطش با مسئله مسکن با امور شهرداری ربط دارد و راجع بتعدیل مال الاجاره‌است و من باب مثل عرض می‌کنم ایشان دستور داده‌اند یعنی شخص دکتر میلیسپو دستور داده و باداره و محکمه تعدیل مال الاجاره‌ها که بشکوائیه‌های اداره‌های دولتی و نمایندگان مجلس شورای ملی باید اولویت داده شود و با فوریت مخصوصی مورد اقدام قرار گیرد در صورتیکه مطابق اصل قانون اساسی کلیة افراد در مقابل قانون مساوی هستند و نمایندگان مجلس و دولت از جهت رسیدگی و حق در مقابل محاکم بطور کلی مساوی هستند و ما آمده‌ایم اختیارات قانون گذاری را تماماً‌به آقای دکتر میلیسپو داده‌ایم در صورتیکه مخالف قانون اساسی بود و مخالف تمام اصول است مخصوصاً روی سخن من با نمایندگان دورة ۱۳ است که شما آمدید تمام اختیارات را به دکتر میلیسپو داده‌اید (صفوی – شما هم اگر بودید در آنموقع این کار را می‌کردید) بنده اطلاع دارم و صریحاً عرض می‌کنم بعضی از نمایندگان مجلس (ببخشید ما باید خودمان گله خودمان را پیش خودمان بکنیم) یک عده از آقایان نمایندگان باداره تعدیل مال الاجاره مراجعه کردند و خواسته بودند نسبت بکارهای آنها برخلاف مقررات مراجعه و اصلاح شود ولی رئیس اداره مال الاجاره مخالفت کرده‌است و آقای دکتر میلیسپو امر کرد ولی باز او زیر بار نرفت و ایشان برای اینکه باین امرشان صورت قانونی بدهند برخلاف اصول یک ماده آئین نامه تنظیم کردند و تحمیل کردند باداره مال الاجاره‌ها
یکی از نمایندگان- اسم ببرید آقا کی بوده
یمین اسفندیاری- اگر میدانید آقای دکتر اسم ببرید اگر نمیدانید پس چرا میگوئید؟
دکتر عبده- بنده اشخاص را نمی‌شناسم ولی چیزیکه بنده میدانم این است که صد درصد آئین نامه‌ها برخلاف قانون اساسی و برخلاف اصول است و فقط برای موهون کردن بنده و جنابعالی در مقابل ملت ایران است.
مهندس فریور- قضیه لاستیک را هم بفرمائید.
دکتر عبده- راجع بلاستیک هم یک انتشاراتی داده‌اند که نمایندگان مجلس لاستیک گرفته‌اند و حال آنکه چنین چیزی نیست در هر صورت تا آنجائیکه بنده اطلاع دارم نسبت به موضوع و وضعیت خاصی که دکتر میلسپو امروز در این مملکت بخود گرفته‌اند بنده اهمیت مخصوصی می‌دهم و خوشبختانه مطابق اطلاعاتی هم که بنده دارم دولت هم اهمیت مخصوصی می‌دهد و بنده خودم را موظف میدانم از نظر وظیفه نمایندگی ملت که هر روز و هر وقت پشت این تریبون آمدم از نظر نمایندگی ملت اینها را بگویم و تکرار بکنم و از هو و جنجال و حرفهای زور هم باک ندارم برای اینکه بنده خودم را منتسب بهیچ جا نمیدانم. در هر حال مواردی که موجبات مشکلات مالی شهرداری را فراهم کرده بود همین بود بالاخره نه درباره قرضه ۱۰ میلیون ریال و نه درباره موافقت با پرداخت ۱۰۳ میلیون ریال طلب شهرداری تا این اواخر موافقت نشد برای اینکه آقای دکتر میلسپو نتوانستند بطور غیرمستقیم ۳ نفر مستشار به شهرداری تهران تحمیل کنند و شهرداری تهران زیر بار نرفت و در واقع هم نمی‌توانست موافقت کند زیرا استخدام مستشار خارجی باید با موافقت مجلس باشد و در صورت موافقت مجلس این امر امکان داشت (یکی از نمایندگان- در صورت لزوم) البته در صورت لزوم. و البته با تجربیاتی که از وضع کار آقایان داریم تصور نمی‌کنم بهیچوجه استخدام مستشار آمریکائی برای شهرداری ضرورت داشته باشد (یکی از نمایندگان- خودشان هم ضرورت ندارند) بنده تعجب می‌کنم همه میگوئیم که ضرورت ندارد و آقای دکتر میلسپو هم مشغول کار است (مهندس فریور- دولت هم کاری نمی‌کند) در هر حال از امسال قرار شده‌است طبق قانون مالیات بر درآمد عوارض قپان و مالیات مستغلات که در حدود ۶۵ درصد درآمد شهرداری است حذف شود و بعوض این عوارض معادل یک دهم مالیات بردرآمد وصول شود و بشهرداری برای انجام مخارج ضروریشان داده شود بنده نمی‌خواهم عرض کنم که این قانون مالیات بردرآمد امسال آن نتایجی را که در نظر دارند نمی‌دهد برای اینکه سال اول اجراء است ولی در هر حال از جهت مالیات عوارض قپان و مالیات مستغلات در سال گذشته ۳۸ میلیون ریال وصول شده‌است ولی حالا برای اینکه ما بتوانیم امسال این ۳۸ میلیون ریال را بعنوان یک دهم مالیات بردرآمد بشهرداری بدهیم باید ۳۸۰ میلیون ریال در تهران مالیات بردرآمد وصول شود و تازه این رقم هم تأمین نمی‌کند (رقم ۳۸ میلیون را) برای اینکه یک عده از صاحبان کارخانجات و مالکین در تهران هستند. که مالیات آنها مربوط بخارج از تهران است و بر فرض که ۳۸۰ میلیون ریال وصول شود تازه یک دهمش متعلق بشهرداری نخواهد بود برای اینکه آن قسمتهائی که مرتبط با مبانی مالیاتی خارج از تهران است قدر مسلم این است که به شهرداری تهران تعلق نمی‌گیرد این است که شما می‌بایستی اقلاً ۳۸ میلیون ریال را از بابت یک دهم مالیات بردرآمد وصول کنید و بنده تصور می‌کنم که با تجربه کمی که در این باب دارند پیشرفت کاملی در این قسمت پیدا نشود و نتیجه با وضعی که پیشرفت می‌کند بنده تصور می‌کنم که شهرداری تهران با این اشکالات مواجه با ورشکستگی بشود (یکی از نمایندگان- شده) نه تنها شهرداری تهران بلکه شهرداریهای تمام ایران فعلاً مواجه با ورشکستگی شده‌است و اعضاء شهرداریهای تمام کشور اغلب چند ماه است حقوق نگرفته‌اند برای اینکه قانون مربوط به سه دوازدهم در تمام شهرداریها اجراء نشده‌است تمام کارمندان آنجاها در معرض اعتصاب و کناره گیری هستند و بنده تعجب می‌کنم در موقعی که مملکت احتیاج به آرامش و نظم و انضباط دارد و موقعی که تمام افراد کشور مخصوصاً اولیائی که زمام امور کشور را در دست دارند و می‌بایستی سعی و جد و جهد کنند برای تأمین آرامش این قبیل کارشکنی‌ها که بالاخره ملت ایران را مواجه با عدم انتظام خواهد کرد چه صورتی دارد؟ بنده می‌خواستم از جناب آقای وزیر کشور سئوال کنم که نسبت بکارهای مربوط به شهرداریها و این اشکالاتی که مخصوصاً از طرف آقای دکتر میلسپو ایجاد شده‌است دولت چه اقدامی کرده‌است و مخصوصاً از حضور آقای نخست وزیر استفاده می‌کنم و باز تکرار می‌کنم که نسبت بوضعیت آقای دکتر میلسپو هر چه زودتر باید تصمیم دولت بمجلس شورای ملی ابلاغ شود و این نظریه عموم نمایندگان ملت است (صحیح است)
وزیر کشور- آقای دکتر معظمی و آقای امینی هم فرمایشی داشتند و سئوالاتی کرده‌اند ایشان هم بفرمایند تا بعداً جواب عرض کنم.
رئیس- آقای امینی.
امینی- بنده سئوالم خیلی کوتاه است و بنظر بنده چیز مهمی نبود و بهمین جهت فراموش کرده بودم که چه سئوالی کرده بودم این بود که رونوشت آن را آقای وزیر کشور به بنده دادند عرض کنم که بنده تعجب می‌کنم که چرا ایشان باید پس از ۳۵ روز برای جواب حاضر شوند و موقعی بسئوال بنده جواب بدهند که اصلش از بین رفته باشد نسبت بشهرداری مطالبی را که آقای دکتر عبده فرمودند البته لازم نیست که بنده تکرار کنم و بآنها اشارة بکنم اگر چه در سئوال بنده بود ولی اصل سئوال بنده راجع بشهرداری رشت بود چونکه در آن جا غیر از عوائد قپان استفاده‌های زیادی می‌کردند اصولا ذکری از عوارض غیر قپان در مقررات دکتر میلسپو که قانون را لغو کرده بود نبود. چون با قانون مالیات بر درآمد فقط عوارض قپان و مالیات مستغلات را لغو کرده بودند و این موضوع بکلی مسکوت مانده بود در صورتیکه آن عوارض غیر قپان در باجه‌های صدی سه وصول می‌شد و حالا که بکلی این عوارض صدی سه و قپان از بین رفته. بنده می‌خواهم سئوال کنم از آقای وزیر کشور که توجه بموضوع بشود زیرا آن مقررات لغو عوارض قپان و مستغلات بوده‌است و مربوط بعوارض غیرقپان رشت نبوده و خواستم راجع باین موضوع توضیح بدهند.
رئیس- آقای دکتر معظمی.
دکتر معظمی- سئوال بنده از وزارت کشور راجع بدر موضوع بود یکی این که علت اینکه شهرداری تهران در امر نظافت شهر مراقبت نمی‌کند چیست و سئوال دوم این است که با وجودیکه تکدی طبق قوانین ممنوع و شهرداریها موظف به جمع آوری آنها هستند چرا شهرداری تهران در جمع آوری فقرا کوتاهی و غفلت می‌نماید. موضوع نظافت شهر محتاج به طول و تفصیل نیست آقایان توجه فرموده‌اند که در نظافت شهر کاملا غفلت می‌شود بطوری که غالب خیابانها در شن و کثافات فرو رفته‌است و این قسمت هم از گزارشی که خود شهرداری داده‌است تأیید می‌شود و چون گزارش در روزنامه‌ها چاپ شده‌است بنده خارج از نزاکت نمیدانم که در این جا بعرض برسانم «تنظیم رفتگری و نظافت شهر- نظافت شهر تهران بوسیله هفتصد و کسری رفتگر انجام می‌شود که در هر برزن چهار گانه یک عده رفتگر و چند نفر سر رفتگر و یک رئیس تنظیف است. حوزه هر برزن اعم از کوچه و خیابانها ظاهراً بین رفتگران تقسیم شده و حدود مسئولیت هر رفتگر معین شده‌است ولی این ترتیب جز یک صورت ظاهری بیشتر ندارد بطوری که هر موقع که بیک نقطه سرکشی شود اظهار می‌کنند رفتگر برای خوردن چائی یا نهار رفته و بواسطه همین بی نظمی اغلب رفتگران بمحض اینکه لباس می‌گیرند فرار می‌کنند. حقوقی که برفتگران داده می‌شود ۳۶۰ ریال که با اضافاتیکه بآنها داده می‌شود ۶۱۰ ریال می‌شود ولی این رفتگران در حقیقت رفتگران خیابان و کوچه نیستند بلکه رفتگر و عمله خانه‌ها هستند که از هر خانه ماهیانه دارند که روزها را بجمع کردن زباله منزل اشخاص می‌گذرانند در خیابان هم اگر دیده می‌شوند بیشتر برای جمع کردن پهن است که قیمتی داشته و می‌فروشند باین ترتیب رفتگرانی که مأمور خیابانهای بزرگ می‌شوند که خانه‌ای در جوار آن نیست همیشه ناراضی و سعی دارند در کوچه مأمور باشند. زباله‌ای هم که جمع می‌شود با اینکه با کامیونها و چرخهای شهرداری حمل بخارج شهر می‌گردد متعلق بخود رفتگران و شوفر کامیون و چرخچی بوده که به باغداران فروخته می‌شود البته تا معامله را با باغداران تمام نمی‌کردند اقدام بحمل زباله نمی‌نمودند و درنتیجه ممکن است چند روزی زباله در شهر بماند بعلاوه وسیله حمل زباله که در سالهای پیش چهارده دستگاه کامیون بود حالیه بشش دستگاه تقلیل یافته و بواسطه خرابی لاستیک و کامیون مرتباً با تأکیدی که می‌شود تأخیر در حمل زباله می‌گردد. از طرف دیگر اگر خدای ناکرده شبی سیلی زلزله‌ای در تهران بیاید یک دستگاه مجهز نیست که بتوانند کمک فوری بنمایند و کشیک هائی که در برزنها داده می‌شد بیشتر جنبه ارفاق برای رفتگران بی جا و منزل است نه داشتن یک سرویس منظم» ملاحظه فرمودید که خود شهردار تهران هم اقرار می‌کند باین که در نظافت شهر کاملا دقت نمی‌شود حتی در قسمت خیابان هم اگر آقایان ملاحظه فرموده باشند اشخاصی که ساختمان می‌کنند بمقررات شهرداری اهمیت نمی‌دهند بطوری که غالب خیابانهای شهر پر از شن است و وسایل نقلیه پیوسته دچار زحمت هستند و تمام حوادثی که اتفاق می‌افتند در نتیجه این بی انضباطی است که شهرداری مالکین را موظف نمی‌کند که شن‌ها و آجرهائی را که می‌ریزند جمع کنند. در قسمت نظافت شهرها که البته بهیچوجه رعایت نمی‌کنند و یکقسمت نظافت دیگر هم که رعایت نمی‌شود مربوط بآب شهر است که آقایان ملاحظه فرمودند که برخلاف سلامتی و صحت اهالی است بعلاوه یک اداره آبیاری دارد شهرداری که بهیچوجه در قسمت ادارة آبیاری توجه نمی‌کند بطوریکه این اداره آبیاری در امسال ۱۳۰ هزار تومان ضرر آورده‌است و اینطور می‌گوید که ما شهر تهران را هنوز درست مساحت نکرده‌ایم و مساحت شهر تهران را هم می‌گویند که ما مهندس باندازه کافی نداریم در صورتیکه من صحبت کردم این قسمت را با یک مخارج ۲۰ هزار تومان می‌توان بررسی نمود و اداره آب تهران را اگر کاملا مستقل کنند ممکن است یکی از منابع درآمد شهرداری تهران باشد و یکقسمت عرض دیگر بنده این است که انجمن شهرداری با وضعی که فعلاً تشکیل شده‌است حق دارد بیشتر در کار شهرداری تهران دخالت کند. قسمت سوم این است که شهرداری تهران چرا این گدایان را جمع آوری نمی‌کند؟ این قسمت را آقایان ملاحظه بفرمایند در واقع تماس با حیثیت و آبروی ملی دارد مخصوصاً در موقعی که این همه بیگانه در مملکت ما هست ما بهر قیمتی که شده‌است باید این گدایان را جمع کنیم. اینها غالباً قدرت کار کردن را هم دارند ولی شهرداری چون غفلت می‌کند اینها همینطور در خیابانها مانع آزادی مردم هستند و یک چیزی از همه بدتر هم این است که اینها اطفال خودشان را مجبور کرده‌اند که به گدائی مشغول شوند و اینها به گدائی عادت کرده‌اند و پس فردا کار ما را خراب می‌کنند در واقع جامعه باید آنها را اداره کند یعنی آنها را تربیت کند. بنابراین بنده از آقای وزیر کشور تقاضا داشتم که در جواب این قسمت فقط اشکالات شهرداری را نفرمایند زیرا در قسمت شهرداری اشکالاتش خود یک جوابی است برای این که اداره‌ای است که در واقع مرکب است از ۲۳ اداره مثلاً ما اداره باغات داریم در صورتیکه مردم در این گرما بسر می‌برند و یک جائی یک درخت باشد نیست و از طرف دیگر این شهرداری تهران ۷۰۱ نفر پشت میز نشین دارد و جمعاً ۳۲۰۰ مستخدم دارد ولی با وجود این نمی‌تواند امور شهر را اداره کند چون وضعش خراب است. این است که باید یک فکر اساسی کرد و قانون شهرداریها را عوض کرد چون ما می‌بینیم که شهرداری تهران یک بهداری دارد مرکب از ۳۰۰ نفر ولی هیچ عمل و اقدامی از طرف این اداره نمی‌شود. این بود که بنده می‌خواستم آقای وزیر کشور توجه بفرمایند راجع به این قسمت و یک جواب حسابی بدهند ولی اگر اشکالات مالی را بخواهند بفرمایند بنده قانع نمی‌شوم. یک قسمت دیگر هم پل شمیران و تجریش است فقط یک سرپل تجریش است که مردم در تابستان می‌روند آنجا تفریح می‌کنند این پل مدتی است که خراب شده و شهرداری تهران هم قدرت ندارد که این پل را بسازد. در تمام این شهر هشتصد هزار نفری یک باغ نیست در میدان سنگلج خانه‌های مردم را خراب کردند و محل زباله شده‌است این است که بنده توجه آقای وزیر کشور را جلب می‌کنم و تقاضا دارم که در این قسمت جدیت فرمایند و اقدام فرمایند و این ادارات اضافی شهرداری را حذف کنند شما فقط دو اداره در شهرداری لازم دارید یکی اداره برق و یکی آبیاری غیر از این زائد است و باید حذف شود بنابراین این بنده عقیده‌ام این است که زودتر این اصلاحات را بفرمائید و مردم را تا اندازة راحت کنید در خاتمه بنده دو سئوال کرده‌ام که چون مدتش منقضی شده‌است و یک ماه گذشته‌است تقاضا می‌کنم ایشان بیایند و جواب بدهند.
وزیر کشور- البته بنده کمال تشکر را از فرمایشات آقایان دارم مخصوصاً آقای دکتر معظمی که هم در این جا فرمودند و هم در وزارت کشور تشریف آوردند و فرمودند که توجهشان به امور شهر به اندازه ایست که نه فقط میان متاعب و مصائب را در اینجا می‌فرمایند بلکه خودشان هم در فکر چاره هستند و همین موضوعی را که اینجا فرمودند در وزارت کشور هم فرمودند و در حضور آقای عدل بود که وعده داده شد که فوراً اقدام خواهد شد و مخصوصاً وعده داده شده‌است که پس از خاتمه تحصیل مهندسینی که الآن در دانشکده فنی مشغول امتحان دادن هستند و عنقریب موقع تعطیل شان می‌رسد با آنها مشورت کنند و تعیین مساحی شهر را برای تأمین آبیاری و حق الشرب بعمل بیاورند بنده خیلی متشکرم از این زحمتی که برای اینکار کشیدند در باب تهیه آب مشروب شهر هم یک نظریاتی داشتند که راجع بآن هم مذاکراتی شده و امیدواریم که آنهم به نتیجه صحیح برسد اگر چه اینجا نفرمودند ولی به بنده فرمودند که یک چند چاهی زده شود و ما هم مشغول اقدام هستیم و البته مطالعه می‌کنیم و نظر ایشان را تأمین می‌کنیم. اینجا آقای دکتر عبده موضوعی را فرمودند که مربوط به بنده نبود و آقای دکتر عبده که همیشه از موقع استفاده می‌فرمایند اینجا هم از موقع استفاده فرمودند و بنده هم عرضی ندارم و آن مربوط به آقای دکتر میلسپو بود عرض می‌کنم فقط در باب امور مربوط بشهرداری آنچه که مربوط بوزارت کشور می‌شد بنده جواب خواهم داد و آن این است که اولاً آقای دکتر شفق آنچه که فرمودند بموجب قوانین و نظامات که از سابق برقرار بوده‌است تعیین نرخ ارزاق را بیک ترتیب معینی میکرده‌اند و آن این بود که اداره ارزاق بلدیه از نمایندگان هر صنفی که مربوط بودند بآن جنس دعوتی می‌شد و قیمت آن جنس در دست اول تعیین می‌شد و آنوقت عوارض و مالیات و مخارجی را هم که بدان جنس تعلق می‌گرفت آنرا هم در نظر می‌گرفتند و اعلان می‌کردند حالا بعضی اوقات هم در این تعیین نرخی که می‌کردند توافق حاصل می‌شد با نمایندگان صنف و بعضی اوقات هم توافق حاصل نمی‌شد ولی در هر حال در مواردی که می‌دانست این تصمیم قطعی است و متقن است و لایتغیر تصمیم را اتخاذ می‌کردند و اجرا می‌کردند ولی حالا برای اطلاعشان عرض می‌کنم که چندی است مخصوصاً بفکر ابتکاری انجمن شهرداری این ترتیب کنار گذاشته شده‌است و استنادشان به این بوده‌است که چون قیمتها و نرخها که تعیین میشده‌است صد در صد اجرا نمی‌شد و اصل قیمت اساسی همان اصل عرضه و تقاضا است عجالتاً شهرداری از تعیین نرخ خودداری بکند تا یک راه بهتری در نظر گرفته شود بنابراین چندی است که این موضوع موقوف شده‌است تا اینکه یک راه مطمئن تری برای تعیین قیمتها و نرخها در نظر گرفته شود و اینکه فرمودند شاید سوء استفاده شده باشد این موضوع بالفعل مورد ندارد و انجمن شهر هم با رسیدگیهائی که می‌کند و تصمیماتی که عنقریب اتخاذ می‌کنند امیدوارم که یک راهی را در نظر بگیرند که در آن واحد هم اجحافی نشده باشد و هم اتخاذ مجازات شدید برای متخلفین از نرخها شده باشد اما راجع بعمل شهرداری آقایان البته درنظر دارند که تابحال دولتها سعی می‌کردند که امور شهر را ولو در ولایات از هر جهت در تحت نظر دولت بگذارند ولی در برنامه دولت ذکر شد و در اینجا هم تأیید شد و معلوم شد که آقایان نمایندگان با آن نظر سابق موافقت ندارند و نظرشان این است که حتی الامکان شهرداری با نظر خود مردم اداره شود و اگر مخارجی باید بشود خودشان در نظر بگیرند و این پیش بینی در وزارت کشور هم بعمل آمده‌است و در لایحه جدیدی هم که وزارت کشور تهیه شده‌است و امیدوارم در هفته آتیه هم قانون مربوط بشهرداری و هم قانون مربوط به تقسیمات مملکتی را تقدیم کنم که در کمیسیونها و بعد هم در مجلس مورد شور قرار گیرد این منظور عملی شود این را هم مدتی بود می‌خواستم عرض کنم که اگر تمام مسائل و رفع تمام مشکلات شهری را ما از دولت انتظار داشته باشیم این یکقدری مشکل است برای اینکه در این موقع که دولت خودش در مضیقه مالی است اگر بنا باشد مشکلات و مضیقه‌های دیگری هم که مربوط بمردم هر شهری است اینها را هم سربار مضیقة دولت کنیم بر مشکلات دولت خواهد افزود و اما راجع به صدو سه میلیون که فرمودند اجازه اش هم از مجلس گذشته و اگر عوائدی هم در شهرداری نباشد از آن محل مخارج لازمه بشود این را باید عرض کنم که این مبلغ صد و سه میلیون ریال بر فرض پرداخت مربوط به تعهدات و قروض شهرداری است و نمی‌توان آن را بمصرف امور جاری شهر رسانید و این را خود آقای دکتر عبده بهتر میدانند که این موضوع صد و سه میلیون ریال زحمتی اگر ایجاد کرده باشد مربوط بپرداخت فرعش است که بحساب شهرداری می‌آید والا اصل مبلغ مربوط بقروض متفرقه شهرداری است و این چیزی نیست که ما بتوانیم بمصرف بهبودی شهر برسانیم و از این حیث هم اضافة در کار فعلی شهرداری نمی‌شد ولی البته کسانی که طلب داشتند بطلب خودشان می‌رسند و اینکه تصور فرمودند که از لحاظ عدم موافقت با ده میلیون ریال قرضه کار شهرداری عقب افتاده اساساً ما برای اینکه شهرداری بتواند مرتباً وظایف خودش را انجام دهد باید فکر تازه بکنیم یک فکر اساسی بکنیم هر روز نمی‌شود گفت که چون مأمورین تنظیف کارشان معوق مانده‌است باید یک قرضة کرد کارشان راه بیفتد و تا آخر کار همه روز ما باید متوسل شویم بوزارت دارائی آنها هم یک شرایط و قیودی برای ما بگذارند بعد هم ما برویم به بینیم این شرایط قابل قبول و قابل حل است یا خیر اصلاً کار شهرداریها کار مستقلی است ما باید رگ خودمان را خودمان بزنیم باید به بینیم هر شهری برای خودش چه مخارجی دارد چه عوائدی را حاضر است بدهد و چه صرفه جوئی هائی باید بکند و چه عملیاتی باید بکند وقتی که این کار را کرد دیگر لازم نمی‌آید که بدولت و بوزارت دارائی و بمستشار رجوع کنیم و وارد تجزیه و تفکیک این بشویم که آیا از روی سوء نیت یک حرفی زده‌است یا حسن نیت و بهترین راهی را که بخواهیم انجام دهیم این باید باشد که کار شهرداری را خود شهر باید انجام بدهند و بعد از مذاکرات مفصلی که در این ایام اخیر با حضور آقای وزیر مشاور و شرکت بنده و شهردار و یکنفر اعضاء انجمن شهرداری شده‌است مقدمات کار تهیه شده‌است و قرار است که خود آقایان انجمن شهر تصمیماتی که لازم است اتخاذ بفرمایند و نتیجه باطلاع دولت برسد و اجرا شود ولی راجع بعوارض که آقای امینی فرمودند و آقای دکتر عبده هم اشاره فرمودند البته بعد از اینکه قانون مالیات بر درآمد در مجلس مورد شور قرار گرفت و تصویب شد چون مالیات صدی سه نسخ شد آن عوارض هم که بوسیله همین دستگاه وصول می‌شد ناچار حذف شد البته حذف آن هم با تصویب خود مجلس بود. برای این که اگر می‌خواستند تنها آن عوارض را نگاه دارند آفتابه خرج لحیم بود گفتند کنار بماند و یک عوارض مختصر دیگری هم بود که آن را دوائر مالیه خودشان وصول می‌کردند و حالا هم مشغول وصول هستند ولی راجع باصل مالیات چون توازن عوائد و مخارجش هنوز معلوم نشده و مخصوصاً در شهر طهران که هنوز یک جنبه قطعی پیدا نکرده‌است از این لحاظ است که وزارت مالیه هنوز نتوانسته‌است که بداند که مالیات بر درآمد هر شهری چقدر است ولی بصورت تخمین یک چیزی معین کرده‌اند و در دسترس انجمن‌ها گذارده شده‌است که بتوانند رجوع کنند و راجع بنظافت شهر که آقای دکتر معظمی فرمودند آقایان مسبوق هستند که در سنوات گذشته حتی در ۱۳۲۰ ماهیانه بهر نفر سپور و یا احتساب یا رفتگر (که اسامی دیگر هم دارد) پانزده تومان می‌دادند وامروز از ۶۳ تومان هم متجاوز است بنابراین اگر با مخارج امروز حساب کنیم ملاحظه میفرمائید غیر از این نمی‌شود کرد حالا حساب بفرمائید ببینید مخارج شهرداری امروزه چقدر می‌شود در ۱۳۲۰ بیست و چهار دستگاه کامیون و ۲۳۳ چرخ داشتیم امروزه رسیده‌است به هشت دستگاه کامیون ۷۴ چرخ و از آنطرف از حیث کمک بکارمندان هم بموجب تصمیمی که در مجلس گرفته شده در بلدیه‌ها هم رعایت می‌کنند و مبلغی هم از این بابت بمخارج بلدیه‌ها اضافه شده‌است حالا هم باید یک تصمیمات دیگری بگیرند و یک کارهای عام المنفعه در نظر بگیرند که اگر این اشخاص از آنجا دستشان کوتاه شد در جاهای دیگر بکار گماشته شوند ولی تصدیق میفرمائید که اگر وسائل تنظیف کم شده‌است یکمرتبه نمی‌شود با این وضعیت مالی که ملاحظه میفرمائید انتظار داشت که ما بتوانیم مقداری کامیون تهیه کنیم حالا اصل تهیه کامیون که مشکل است بجای خودش و تهیه پولش مشکلتر است یا با این وضع علیق تهیه چندین دستگاه چرخ بهرحال این زحماتی که ایجاد شده‌است در نتیجه ضیق بودجه هم کمک کرده‌است و بنده نمی‌خواهم بگویم که نه تنها این ترتیب در کار شهرداری هست بسایر وزارتخانه‌ها کار ندارم در این وزارتخانه که اشتغال دارم نمی‌خواهم بگویم که تمام دستگاه‌هایش مثل چرخ ساعت می‌ماند البته یک عیبهائی هم هست ولیکن اصل موضوع اشکال این است که نتوانسته‌اند وسائل کافی برای تنظیف شهر در نظر بگیرند انجمن شهر هم مدام و مستمر انقدر که بنده اطلاع دار مثل یک محصل واقعی که از طرف ملت مأمور است سعی می‌کند که آنچه که می‌تواند کارهائی بکند که از حیث نظافت و سایر امور شهرداری خدماتی انجام بدهند و نقشه هائی که تهیه شده‌است وجوه مختلفی داشته‌است ولی هنوز تصمیم قطعی گرفته نشده‌است و امیدواریم حالا که اصل مسئولیت بر می‌گردد بخود شهرداریها و قوانینی که لازم است بتصویب مجلس شورای ملی وقتی رسید انجمن شهر هم که این اندازه مطمئن و متقین شده‌است عملیاتی خواهند کرد که برصلاح مملکت باشد و نظر آقایان هم از هر حیث تأمین شود.
- بیانات آقای نخست وزیر و معرفی آقایان: معاون وزارت فرهنگ و معاون نخست وزیر
(۵- بیانات آقای نخست وزیر و معرفی آقایان: معاون وزارت فرهنگ و معاون نخست وزیر)
رئیس- آقای نخست وزیر.
نخست وزیر (آقای ساعد)- بنده وقتی وارد مجلس شدم آقای دکتر عبده اظهاراتی فرمودند که ناچارم نظر باهمیت موضوع جواب دهم البته افکار عامه و معتقدات سیاسی و احترام بحقوق ملل و دول دولت امریکا و مخصوصاً دوستی و علائق صمیمانه این متفق معظم ما باندازه کافی برای ما روشن و مبرهن است اگر روشن و طرز عمل و سیاست مالی و اقتصادی آقای دکتر میلسپو از افکار عامه یومیه نکرانی نموده‌است دولت متوجه این نگرانی‌ها بوده و با تبادل نظرهای دوستانه و متوجه ساختن مقامات مربوطه داخلی و مستشاران امریکائی بتغییر این روش و تطبیق این سیاست مالی و اقتصادی با منافع عالیه کشور ایران اقدام مجدانه می‌نماید البته خاطر آقایان نمایندگان مستحضر است که یگانه مسئول در مقابل هر پیش آمد ناگوار دولت بوده و بهمین نظر دولت در زیر بار این مسئولیت‌های سنگین مصمم است راه دوستانه پیدا نموده نظریات خود را به مجلس شورای ملی عرضه داشته تصمیمات خود را بتصویب برساند می‌توانم عرض نماید مسئول بدی و یا اگر این بدی‌ها مبدل بخوبی شود دولت بوده و مأمورین داخلی و مستخدمین خارجی اگر نمی‌توانند از عهده وظایف محوله بخود برآیند دولت آنها را وادار باجرای وظایف و یا کناره گیری خواهد کرد و از این قاعده نه من که نخست وزیر هستم و نه مأمورین دیگر داخلی و یا مستشاران خارجی مستثنی نیستند و مجلس می‌تواند مطمئن باشد امور مالی و امور اقتصادی مستقیماً در تحت اداره و رسیدگی مستقیم دولت خواهد بود و هیچ امتیازی را در این باب نسبت به مستشاران خارجی قائل نخواهم بود ضمناً خدماتی را که در بعضی از قسمت‌ها در حال و در گذشته مستشاران امریکائی نموده‌اند مورد سپاس گزاری دولت و ملت ایران است ضمناً قصور آنها را متوجه بوده می‌خواهیم بآنها بفهمانیم که ملت ایران می‌فهمد که می‌فهمد و خدمت را تقدیر و قصور را تکدیر می‌نماید این قدر راجع باظهاراتی که شده کافی میدانم و اضافه می‌نمایم موضوع مستشاران امریکائی با توجه کامل تحت مطالعه بوده دولت با حسن وجه آنرا حل خواهد کرد. اکنون از موقع استفاده کرده آقای وحید تنکابنی را بسمت معاونت وزارت فرهنگ و آقای دکتر نخعی را به سمت معاونت پارلمانی نخست وزیر بحضور آقایان نمایندگان معرفی می‌کنم آقای وحید تنکابنی تا انتخاب وزیر فرهنگ امور آن وزارتخانه را اداره خواهد کرد.
- موقع و دستور جلسه بعد- ختم جلسه
(۶- موقع و دستور جلسه بعد- ختم جلسه)
رئیس- آقایان موافقت می‌فرمایند جلسه را ختم کنیم؟ (صحیح است) جلسه آتیه روز پنجشنبه ۲۵ خرداد سه ساعت قبل از ظهر دستور گزارش‌های کمیسیون دادگستری و بقیه سئوالات.
(مجلس یک ساعت و نیم بعد ازظهر ختم شد)
رئیس مجلس شورای ملی- سید محمد صادق طباطبائی