مذاکرات مجلس شورای ملی ۲۳ اردیبهشت ۱۳۳۷ نشست ۱۹۳
| مجلس شورای ملی مجموعه قوانین دوره قانونگذاری نوزدهم | تصمیم‌های مجلس | قوانین برنامه‌های عمرانی کشور مصوب مجلس شورای ملی |
| نمایندگان مجلس شورای ملی دوره قانونگذاری نوزدهم |
روزنامه رسمی کشور شاهنشاهی ایران
شامل: کلیه قوانین مصوبه و مقررات - گزارش کمیسیون‌ها - صورت مشروح مذاکرات مجلس - اخبار مجلس - انتصابات - آگهی‌های رسمی و قانونی
شماره
شنبه ماه ۱۳۳۵
سال دوازدهم
شماره مسلسل
دوره نوزدهم مجلس شورای ملی
مذاکرات مجلس شورای ملی
مشروح مذاکرات مجلس شورای ملی، دوره ۱۹
جلسه: ۱۹۳
صورت مشروح مذاکرات مجلس روز سه‌شنبه ۲۳ اردیبهشت‌ماه ۱۳۳۷
فهرست مطالب:
۱- تصویب صورت‌مجلس
۲- بیانات قبل از دستور آقایان: دکتر سعید حکمت- مهندس سلطانی- رامبد
۳- تقدیم یک فقره سؤال به وسیله آقای رامبد
۴- بیانات آقای رئیس راجع به بی‌رویه بودن ترتیب واگذاری معادن سطح‌الارضی به افراد
۵- شور دوم گزارش کمیسیون کار راجع به اصلاح قانون کار
۶- معرفی آقای علی اصغر حکمت به وزارت امور خارجه به وسیله آقای نخست‌وزیر
۷- بقیه مذاکره و تصویب گزارش کمیسیون کار راجع به اصلاح قانون کار و ارسال به مجلس سنا
۸- تقدیم یک فقره سؤال به وسیله آقای برومند
۹- انتخاب دو نفر جهت عضویت در هیئت نظارت اندوخته اسکناس
۱۰- تعیین موقع جلسه بعد- ختم جلسه
مجلس ساعت نه و چهل دقیقه صبح به ریاست آقای رضا حکمت تشکیل گردید
۱- تصویب صورت‌مجلس
رئیس- صورت غایبین جلسه قبل قرائت می‌شود.
(به شرح زیر خوانده شد)
غایبین بااجازه- آقایان: ابتهاج- عبدالحمید بختیار- امید سالار- تیمورتاش- موسوی- سعیدی- ارباب- دکتر عدل- دکتر سید امامی- مشار- امامی خوئی- فولادوند- اخوان- دکتر ضیایی- دکتر امین- دکتر اسدی- محمود ذوالفقاری- دهقان- دولتشاهی- سنندجی- اورنگ- بوربور- دکتر عمید
غایبین بی‌اجازه- آقایان: دکتر طاهری- قرشی- دکتر پیرنیا.
رئیس- نسبت به صورت‌مجلس نظری نیست؟ (اظهاری نشد) صورت‌مجلس تصویب می‌شود.
۲- بیانات قبل از دستور آقایان: دکتر سعید حکمت- مهندس سلطانی- رامبد
رئیس- امروز نطق‌های قبل از دستور خواهد بود. آقای دکتر سعید حکمت
دکتر سعید حکمت- به طوری که خاطر آقایان همکاران محترم مستحضر است در اردیبهشت‌ماه طبق دعوت وزارت راه در التزام رکاب بندگان اعلیحضرت همایونی جهت افتتاح راه‌آهن تهران تبریز عازم آذربایجان شدیم. این‌جانب از این موقعیت استفاده کرده و پس از انجام مراسم افتتاح تصمیم گرفتم در امور مربوطه بهداشت و بهداری و دادگستری و همچنین دستگاه‌های انتظامی به خصوص امور مربوطه به زندان و زندانیان در استان ۱ و ۲ و ۳ مطالعاتی از نزدیک کرده و نتیجه آن را به عرض مجلس محترم برسانم.
ضمناً با توجه به اینکه از نقطه نظر حرفه مطالعاتی در کنگره‌های بین‌المللی در این امور داشته و مشاهداتی که با همکاری و راهنمایی‌های متصدیان امور مربوط به زندان و زندانیان در کشورهای راقیه دارم شمه‌ای از نقایص این دستگاه‌ها را برای اطلاع هیئت محترم دولت به عرض نمایندگان محترم دولت می‌رسانم و از آنجایی که گفته نشود که فقط درد گفته می‌شود و کسی برای درمان راهنمایی نمی‌کند. اینک این‌جانب با ذکر نقایص و همچنین چاره‌جویی‌هایی که کشورهای متمدن برای رفع آن می‌کنند انتظار دارم هیئت محترم دولت نیز بذل توجه به نکات و تذکرات اصلاحی که داده می‌شود نموده و یک قدم اساسی دیگری در راه اجرای منویات شاهنشاهی بردارند.
با مطالعاتی که این‌جانب در این سه استان نمودم بیشتر مربوط به امور بهداشتی و دادگستری و دستگاه‌های انتظامی بوده و در بعضی موارد نواقصی مشاهده شد که امیدوارم اولیای محترم دولت توجهی فرموده و در رفع آنها اقدام لازم را بفرمایند (مهندس اردبیلی- عوض دارو سولفات دو سود می‌فرستند)
الف. در مورد بهداشت:
۱- وسایل بهداشتی ۱- وسایل بهداشتی که فعلاً در مراکز استان وجود دارد به کلی ناقص و آن طور که باید نسبت به حال بیماران و مستمندان رسیدگی نمی‌شود. اکثر از شهرستان‌ها بیش از یک پزشک ندارند که آن پزشک در عین حال هم پزشک است هم مسئول بیمارستان و هم مسئول امور بهداشتی شهر و درمانگاه‌ها و خلاصه همه‌کاره بهداشت محل می‌باشد. در اغلب جاها برای کشیدن دندان و یا یک پانسمان جزئی و یا یک قطره داروی چشم بیماران بدبخت بایستی فرسنگ‌ها مسافت را طی کنند.
کادر فنی مؤسسات بهداشت ناقص و اصولاً رضایت‌بخش نیست (صحیح است)
در بعضی نقاط به علت نداشتن پرستار تحصیل‌کرده از وجود قابله‌ها به عنوان پزشکیار استفاده می‌شود (مهندس اردبیلی- به عنوان کمک‌پرستار) و در بعضی از شهرستان‌ها و دهات به طور کلی قابله وجود ندارد بسا می‌شود جان مادران و نوزادان به علت فقدان قابله مورد مخاطره قرار می‌گیرد. (صحیح است)
۲- برای رفع این نواقص بایستی تسهیلات بیشتری برای وزارت بهداری در خصوص استخدام و اعزام پزشکان تحصیل‌کرده به ولایات قائل شد و ضمناً پزشکانی که برای شهرستان‌ها استخدام می‌شوند موظف باشند بلافاصله در محل مأموریت خود حاضر و آماده کار شوند و همچنین داروی مورد احتیاج شهرستان‌ها بایستی مستقیماً به همان محل ارسال شود زیرا ارسال دارو از بنگاه دارویی به مرکز استان و از مرکز استان به شهرستان مدتی به طول انجامیده و صرف‌نظر از اینکه سبب اتلاف وقت می‌شود چه بسا ممکن است موجب تلف شدن بیمار قبل از رسیدن دارو بشود (صحیح است).
۳- وزارت بهداری بایستی برنامه منظمی تدوین نماید که برطبق آن در مرکز هر استان کلاس‌های مخصوص پزشکیاری و پرستاری افتتاح گردیده و واجدین شرایط را به معرفی رؤسای بهداری در مرکز استان‌ها و به هزینه بهداری به طور شبانه‌روزی برای تحصیل و کار آموزی قبول نمایند و آنها نیز متعهد شوند پس از خاتمه دوره تحصیلی و دریافت گواهی‌نامه مربوطه به محل خود مراجعت نموده و برای مدت معینی در خدمت بهداری محل مشغول انجام وظیفه باشند.
۴- با وجود آنکه ده درصد عوارض شهرداری هر محل اختصاص به امور بهداری آن محل دارد و بایستی به مصرف هزینه‌های دارویی و درمانی برسد مع‌ذلک وجوه حاصله از این محل صرف امور پرسنلی می‌شود.
مثلاً در بازدیدی که از یک بیمارستان بیست تختخوابی در صفحات شمال نمودم از ۲۴ نفر پرستار ۱۷ نفر آنها از محل ده درصد مذکور حقوق دریافت می‌داشتند و به همین جهت امور دارویی و درمانی آنها به کلی مختل بود. بنده تذکرات لازم را به مسئول امر دادم ولی بایستی وزارت بهداری توجه مخصوصی در این مورد مبذول دارد.
ب- دادگستری
در مورد دادگستری باید متأسفانه عرض کنم آن طوری که مورد نظر شخص اول مملکت است هنوز برای رفع حوایج مردم دستگاه قضایی کامل و مجهز نیست در تمام نقاط مردم از طول جریان دادرسی ناراضی هستند و علت آن هم این است که در اغلب شهرستان‌ها با تناسب حجم مراجعات کارمند کافی وجود ندارد و بعضی موارد هم در نتیجه عدم علاقه متصدیان مربوطه حتی امور فوری به عهده تأخیر افتاده و علاوه بر اینکه حق مردم تضییع می‌شود هزینه‌های زائدی به خزانه دولت تحمیل می‌گردد کما اینکه در بازدیدی که از یکی از زندان‌ها نمودم پنج نفر مرد و یک زن به اتهام دخالت در فوت مشکوک یک فردی مدت‌هاست در حال بلاتکلیفی مانده‌اند وقتی از آقایان مسئولین امر دلیل آن را سؤال کردم معلوم شد به علت نداشتن بازپرس این زندانیان مدتی است به حال بلاتکلیفی به سر می‌برند. البته ممکن است بازداشت آنها بدون دلیل نباشد ولی در هر حال باید تکلیف آنها در اسرع وقت روشن شود که از این حال بلاتکلیفی خارج گردند و ماندن آنها در زندان به علت نبودن بازپرس مفهومی ندارد در طرز نگهداری زندانیان نیز نواقص زیادی موجود است که بایستی اصلاح و مقررات نوینی جایگزین مقررات ناقص و نارسای سابق و فعلی بشود (صحیح است).
آقایان- در تمام ممالک مترقی دنیا امروز زندان فقط وسیله مجازات مجرمین نیست بلکه یک مدرسه و مکتب تربیتی و آموزش است که با رسوخ در روحیه مجرمین و تغییر در طرز تفکر آنها زندانیان را به راه صلاح و ثواب سوق داده و به عضو مفید و شایسته تبدیل می‌نماید بنابراین باید بسیار مقید بود که زندان برای مجرمین یک دستگاه آموزش و تربیتی است نه وسیله فشار و مجازات و باید با زندانیان با کمال مهربانی و احترام رفتار کرد و طوری با آنها سلوک نمود که به حفظ اصول و مقررات مملکتی و موازین اخلاقی علاقه‌مند و مؤمن و دلبسته شوند این روش در تمام ممالک مترقی عالم امروز رواج دارد و مقامات مربوطه سعی و کوشش می‌کنند با دادن کنفرانس‌های علمی و مذهبی و نمایش فیلم‌های اخلاقی روحیه زندانیان را تغییر داده و آنها را به راه راست و طریق صلاح هدایت و راهنمایی نماید.
در کنگره بین‌المللی جرم‌شناسی که چندی قبل در ژنو تشکیل شد روان‌شناسان پیشنهاد کردند که برای ایجاد روح اصلاح و خوشبینی و تحکیم حس اعتماد و تغییر روحیه زندانیان در مورد کسانی که اخلاق و رفتارشان در محیط زندان بهتر از دیگران است مرخصی‌ها و تفریحات خاصی در نظر گرفته شده و امتیازی بین آنان و سایرین مرعی و ملحوظ گردد مثلاً به آنها اجازه داده شود که هفته‌ای یک بار یا ماهی یک روز بدون اینکه تحت کنترل پاسبان باشند از زندان خارج گردند و در میان خانه و خانواده خود به سر برند و مجدداً در ساعت معین به زندان مراجعت نمایند و در صورتی که از این آزادی موقت سوء‌استفاده ننمایند مرخصی آنها تدریجاً افزایش یافته و از نعمت آزادی بیشتری بهره‌مند گردند و در غیر این صورت از مرخصی محروم و به مجازات شدیدتری محکوم شوند.
این پیشنهاد در کنگره مطرح و مورد تصویب واقع گردید و مدتی است در چند کشور اروپایی مورد آزمایش قرار گرفته و نتایج حاصله بسیار رضایت‌بخش بوده است به طوری که نودوشش درصد از زندانیانی که به این ترتیب از مزایای مرخصی استفاده نموده‌اند در موعد مقرر به زندان بازگشته و از آزادی بیشتری برخوردار شده‌اند و در طرز تفکر و رفتار و اخلاق آنها تأثیری نیکویی نیز بخشیده است و فقط صدی چهار از آنان برخلاف تعهد خود رفتار کرده‌اند فوراً دستگیر و گذشته از اینکه از این آزادی موقت محروم شده‌اند به مجازات‌های بیشتری هم محکوم گردیده‌اند.
چندی قبل واقعه جالبی در این زمینه اتفاق افتاد:
از این قرار که یک نفر زندانی برای انجام تشریفات عروسی خود از زندان مرخصی خواست شورای حمایت زندانیان پس از رسیدگی به سوابق اخلاقی این شخص با یک هفته مرخصی او موافقت کرد.
زندانی مزبور از زندان مرخص شد و پس از پایان مدت مرخصی مجدداً به زندان مراجعت کرد و آنچه به خاطر دارم هنوز هم در زندان است و هفته‌ای یک شب از مرخصی استفاده می‌نماید.
البته اقدامات بنگاه حمایت زندانیان در این قبیل موارد در روحیه زندانیان خیلی مؤثر بوده و با این ترتیب یک حس خوشبینی در آنها ایجاد می‌نماید که در طرز رفتار و اخلاق خود تجدید نظر نمایند.
واقعه دیگری اخیراً در سوییس اتفاق افتاد که جوان ۲۳ ساله به نام میشل به جرم سرقت زندانی شد در بازجویی‌هایی که از آن به عمل آمد معلوم شد نامبرده جهت تأمین مخارج تشریفات نامزدی خود مرتکب به سرقت شده است چون حقیقت را در محضر دادگاه اعتراف نموده بود انجمن حمایت زندانیان موافقت کرد تا در تاریخی که با نامزدش وعده ملاقات گذاشته مرخصی گرفته و از زندان بیرون رود به علاوه مقامات زندان با توجه به اینکه زندانی جوان و به خاطر تهیه هدیه نامزدش مرتکب سرقت شده است از صندوق زندان هدیه مناسبی برای نامزدی تهیه نموده و با انجام مراسم عقد به طوری که نامزدش از موضوع زندانی بودن او مطلع نشود موافقت نمودند در ضمن زندانی هم تعهد نموده بود که پس از انجام تشریفات عقد همسرش را به نزد اقوامش فرستاده و خود برای گذراندن بقیه مدت محکومیت به زندان مراجعت نماید.
با این ترتیب به طوری که ملاحظه می‌فرمایید در ممالک مترقی زندان وسیله تزکیه و تصفیه اخلاقی زندانیان و هدایت آنها به راه ثواب و صلاح است نه وسیله بدبختی و فشار و مجازات. (صحیح است)
برای اصلاح زندان با در نظر گرفتن رویه‌ای که در کشورهای مترقی متداول است باید اقدامات اساسی صورت گرفته و اصلاحاتی به عمل آید خلاصه به نظر این‌جانب اقداماتی که در مورد اصلاح دادگستری لازم است عبارتند از:
۱- اعزام فوری مأمورین پاکدامن و صحیح‌العمل به شهرستان‌ها و تشکیل دادگاه‌های سیار که خود یک عمل مثبت و فوری است و مسلماً نتیجه مطلوبی خواهد داشت رسیدگی وضع زندانیان بلاتکلیف که به علت اتهامات مختلفه در زندان به سر می‌برند.
۲- تکمیل کادر قضایی کشور به نسبت جمعیت هر محل مثلاً در تهران که از قرار در حدود یک میلیون و نیم جمعیت دارد ۴۲ نفر بازپرس داریم و در شهرستان‌هایی که در حدود ۳۰۰ هزار نفر جمعیت دارد حتی یک بازپرس هم وجود ندارد.
۳- اصلاح وضع زندان و تغییر مقررات آن با در نظر گرفتن مقتضیات و کیفیت جرایم. در یکی از شهرستان‌ها علت کمی مواد غذایی زندانیان را سؤال کردم اظهار نمودند تمام هزینه روزانه یک نفر زندانی ۱۵ ریال است.
البته این مبلغ بسیار ناچیز است ولی برای تکمیل آن راه حلی موجود است که مثلاً به جای آنکه در زندان آشپز و شاگرد آشپز و مأمور تنظیف و باغبان و آبدار و غیره استخدام شود از همان زندانیان آرام و ساکت و علاقه‌مند به کار استفاده شود و حقوق مستخدمین اضافی را که از این راه ذخیره می‌شود به مصرف غذایی خود زندانیان برسانند و یا همان طوری که آقای وزیر دادگستری اقدام فرموده‌اند انجمن حمایت زندانیان را تشکیل داده و راهنمایی‌های مفید و مؤثر انجمن را مورد توجه قرار داده و برای زندانیان کار ایجاد نمایند از دسترنج آنان کسر بودجه زندان تأمین شود. (صحیح است)
این بود مطالبی که می‌خواستم در این محضر مقدس به استحضار همکاران محترم برسانم و از آنجایی که این مسائل مربوط به عموم است محققاً همکاران گرامی نیز با این‌جانب هم‌صدا شده درصدد رفع این نقایص خواهند برآمد لیکن انگیزه‌ای که مرا واداشت چند دقیقه‌ای به عنوان تذکر این مسائل وقت همکاران گرامی را بگیرم این بود که چون در تمام مدت مسافرت اعلیحضرت همایونی مخصوصاً در بازدید دشت مغان که شرف حضور داشتم.
از نزدیک شاهد احساسات بی‌شایبه و مراتب شاه‌دوستی و میهن‌پرستی اهالی آذربایجان اعم از زارع کارگر- فقیر و غنی بود طبقات مختلف مردم وقتی شاهنشاه را در کمال مهربانی و ملاطفت در بین خود می‌دیدند که با منتهای محبت ساعت‌ها وقت شریف خود را صرف شنیدن عرایض آنان نموده و دستورات لازم را صادر می‌فرمودند (صحیح است) به حدی تحت تأثیر واقع شدند که آثار شعف و شادی در چهره آنان مشاهده می‌گردید (صحیح است) طول مسافتی را که اعلیحضرت همایونی در تبریز از ساختمان دانشگاه تا دانشکده کشاورزی پیاده تشریف بردند و در میان مردم با عموم طبقات مختلف صحبت و ابراز تفقد می‌فرمودند فوق‌العاده مؤثر واقع شده و اشک شادی از دیده آنان جاری می‌گردید پیر و جوان
کوچک و بزرگ دعای خیر نثار راه شاه می‌کردند مشاهده اصلاحات دشت مغان و بازدیدی را که اعلیحضرت همایونی با وجود بدی هوا در کمال سختی از آن منطقه فرمودند و مخصوصاً عده‌ای که فرسنگ‌ها راه را پیاده و سواره برای دیدن شاهنشاه پیموده و عرایض خود را مستقیماً معروض داشته و از آن همه عطوفت و مهربانی برخوردار می‌شدند به قدری در روح و قلب آنان مؤثر واقع شده بود که در تمام مدت ۴/۵ ساعت را که شاهنشاه در این دشت به بازدید مشغول بودند جوانان رشید آذربایجان به دنبال اتومبیل حامل اعلیحضرت همایونی سوار بر اسب به اطراف جولان داده و ابراز احساسات می‌کردند (صحیح است) در یکی از پاسگاه‌های مرزی که اعلیحضرت همایونی بازدید فرمودند پیرزنی را دیدم که از شوق گریه می‌کرد و آرزوی تشریف‌فرمایی شاهنشاه را به کلبه خود داشت عده‌ای چادرهای خود را بدون هیچ قیدی مرتب و برای رفع خستگی اعلیحضرت همایونی حاضر و آماده پذیرایی بودند (صحیح است) این مناظر شیرین و این همه لطف و محبت شاهنشاه و احساسات پاک و خالصانه عموم مردم را نمی‌توانم آن طوری که باید تشریح و توصیف نمایم فقط اکتفا می‌کنم به اینکه عرض نمایم اثرات روحی این مسافرت و دستورات اصلاحی را که در تمام امور شاهنشاه صادر می‌فرمودند بی‌اندازه مؤثر و مفید و ذی‌قیمت بوده
در خاتمه عرایضم سلامت ذات اقدس همایونی را در این مسافرت از درگاه ایزد متعال خواستار و امیدوارم که در تعالی و ترقی امور مملکتی موفق و کامیاب باشند. (احسنت، احسنت)
رئیس- آقای مهندس سلطانی
مهندس سلطانی- آقایان نمایندگان محترم
مسئله‌ای که بنده را وادار کرده که مصدع آقایان بشوم از نظر مردم اهواز و خوزستان آن قدر حایز اهمیت می‌باشد که جا دارد چند دقیقه وقت این مجلس محترم را بگیرم.
به طوری که آقایان استحضار دارند در حال حاضر بر اثر حسن تدبیر و مجاهدت‌های شبانه‌روزی اعلیحضرت همایون شاهنشاه اوضاع مملکت چه از نظر خارجی و چه از نظر داخلی قرین ثبات و آرامش کامل است تردیدی نیست که هرکس به هر نحوی که بخواهد این امنیت و آرامش را برهم زند به وطن خود خیانت ورزیده است. (صحیح است)
چنانکه آقایان محترم استحضار دارند وضع خوزستان طوری است که ایجاب می‌کند آرامش و انتظام آنجا از سایر استان‌های مملکت بیشتر باشد و خوشبختانه شخصیتی که به مقام استانداری آنجا برگزیده شده مورد اعتماد و التفات خاصه اعلیحضرت می‌باشد و نیز در میان مردم خوزستان احترام و محبوبیت زایدالوصف دارند و دوست و دشمن به مراتب کاردانی و لیاقت و کفایت ایشان اذعان دارند...
با این همه، متأسفانه براثر عدم توجه دولت و اینکه استاندار اختیارات کامل و کافی ندارد وقایعی در آنجا روی می‌دهد که ریشه آن را در تهران باید جستجو کرد ولی ثمر آن که نارضایتی و ناراحتی و خشم و نفرت عمومی است در خوزستان بارور می‌شود...
یکی از این وقایع امتیازی است که اخیراً به یک شرکت به نام ایریس ترادینگ کمپانی داده شده، این شرکت برخلاف آنچه که از اسمش مفهوم می‌شود شرکتی است که چند نفر ایرانی آن را تأسیس کرده‌اند که در رأس آنها والانژاد نامی قرار دارد که شاید غالب آقایان به سوابق اعمال و احوال او وقوف کامل داشته باشند.
این شخص که یک نام خارجی روی شرکت خود گذاشته تمام معادن سطح‌الارضی اهواز را به سالی هشتاد هزار تومان از وزارت صنایع و معادن اجاره کرده است در حالی که از این مسئله نه استاندار محل و نه اهالی اهواز خبر نداشتند و اگر این از طریق مزایده قانونی و آگهی در جراید محلی عملی می‌شد کسانی در اهواز بودند که به چندین برابر قیمت مذکور آن را اجاره می‌کردند.
به هرحال، اکنون والانژاد در اهواز به کمک رئیس ژاندارمری آنجا غوغای عجیبی برپا کرده و موجب خشم و ناراحتی عموم اهالی آن شهرستان شده است...
رئیس ژاندارمری اهواز که گویا از بستگان والانژاد می‌باشد به طرفداری از ایریس ترادینک کمپانی آگهی رسمی در شهر و حومه انتشار داده به علاوه پاسگاه‌های ژاندارمری را عموماً در خدمت شرکت مزبور گمارده است که شب و روز مزاحم مردم می‌شوند و در نتیجه از کار اصلی خود که حفظ امنیت آن منطقه است باز مانده که یکی از نتایج آن کشتارهایی است که در حومه شوشتر روی داده و از این گذشته فرمانده ژاندارمری اهواز در آگهی رسمی خود اخطار کرده که در سراسر خوزستان احدی حق ندارد معادن سطح‌الارضی را مورد استفاده قرار دهد در صورتی که ایشان شاید اطلاع داشته باشند که در خوزستان سه چهار هنگ ژاندارمری وجود دارد که یکی از آنها شهر اهواز است و علی‌الاصول، اقدام به چنین کارهایی از حدود و وظایف او خارج و به منزله سوء‌استفاده از موقعیت نظامی‌اش می‌باشد همین آقای والانژاد تا شعاع هفتاد فرسخی اهواز را جزو منطقه امتیاز خود می‌داند و در اطراف اهواز هم خود آقای والانژاد پاسگاه‌هایی درست کرده است و مأمور ژاندارم گذاشته است و مشغول پدر درآوردن از مردم است این ماجرا موجب شده که کار تمام مقاطعه‌کاران بزرگ و کوچک فلج بشود و فعالیت ساختمانی در اهواز که توسعه می‌یافت یکباره متوقف گردد زیرا والانژاد نرخ شن و سنگ و ماسه را به چند برابر قیمت عادی ترقی داده است.
آقای بوشهری بنده در خدمت آقای موسوی و آقای حمید بختیار رفتیم به ناحیه باش که حضرتعالی مسبوقید در دو قدمی فارس است آقای والانژاد تا حدود آنجا هم رفته بود یک امتیاز گرفته است برای حدود اهواز تا هفتاد فرسخی هم رفته است. (دکتر حسن افشار- امتیاز مطابق قانون اساسی احتیاج به قانون دارد)
این عملیات که متأسفانه فرمانده ژاندارمری اهواز هم در آن دخالت مستقیم و علنی دارد، چنان موجب خشم و ناراحتی مردم اهواز شده که اگر حسن تدبیر و نصایح دوستانه آقای صمصام استاندار خوزستان نبود، ممکن بود منجر به بروز وقایع ناگوار شود.
آقایان محترم... یقین دارم که کار مملکت به آنجا نکشیده است که والانژاد نامی بتواند امنیت یک منطقه حساس از مملکت را برهم بزند و چنین افراد معلوم‌الحال کوچک‌تر از آنند که بتوانند به جنگ مردم بیایند بلکه این عدم توجه مسئولین امور در تهران است که موجب تجری و خودسری او شده است به هرحال توجه آقایان نمایندگان را به این مسئله مهم که با زندگی مردم اهواز بستگی دارد جلب می‌کنم و از دولت انتظار دارم که هر چه زودتر این مطلب را مورد رسیدگی دقیق قرار داده و مردم نجیب اهواز را از شر این شرکت معلوم‌الحال نجات دهد البته آقایان اطلاع دارند که چندی قبل موقعی که قانون معادن مطرح بود در سو کمیسیون جناب آقای عمیدی نوری هم تشریف داشتند علت اینکه مخالفت شد که نمک طعام جزء درجه ۱ قرار گیرد برای این بود که آقای والانژاد کنسرسیوم تشکیل داده بود و گفته می‌شد که باید با او مبارزه کنیم الان درست نتیجه بالعکس است در دستگاه صنایع و معادن به خصوص اداره معادن (عمیدی‌نوری - مزایده گذاشته و او برده است) با حقه‌بازی برده‌اند جنابعالی اطلاع دارید.
مسئله دیگری که لازم است به عرض آقایان نمایندگان برسانم موضوع عملیات و اقدامات خلاف قانون رئیس سازمان کشاورزی خوزستان است این شخص اکثر اراضی خالصه آن استان را به جماعتی از هم‌کیش‌های خود که نه خوزستانی هستند نه مسلمان واگذار کرد و در نتیجه کشاورزان خوزستان و دشت را که قرن‌هاست در آن اراضی زندگی و کشت می‌کنند از زمین‌های اجدادی بیرون رانده و موجب عصیان آنها شده است به نحوی که چندی قبل جماعت کثیری در تلگراف‌خانه اهواز متحصن شده بودند که باز هم براثر نصایح و دخالت استاندار از تحصن خارج شدند اینبار نیز انتظار می‌رود که دولت اقدام جدی و فوری برای رفع مزاحمت از کشاورزان خوزستان و دشت مبذول دارد و به خصوص از آقای ذوالفقاری تقاضا دارم که مراتب را به عرض دولت برسانند مطالب دیگری راجع به این موضوع هست که با مدارک اگر لازم باشد به عرض آقایان خواهم رسید (احسنت احسنت).
رئیس- آقای رامبد
رامبد- موضوعی را که بنده امروز می‌خواستم به عرض مجلس محترم برسانم موضوع چای داخلی است که سال‌هاست مورد بحث بوده در این مدت دولت‌های وقت یا نخواسته یا نتوانسته‌اند نسبت به این امر تصمیم قاطعی اتخاذ نمایند و با یک رویه مشخص دستگاه ثابت و صالحی به وجود آورند و عجب این است که هر سال پس از اینکه فصل چیدن برگ سبز چای شروع و چای‌کاران به علت بلاتکلیفی و توجه زیان به شکایت و تحصن می‌پردازند تازه از طرف دستگاه‌های متعددی که در امور چای به عناوین مختلف ذی‌مدخل و یا مخل هستند (صحیح است) اقداماتی آغاز می‌شود که متأسفانه این اقدامات نیز روی هدف مشترک نبوده اکثراً عملیات یکدیگر را خنثی می‌نمایند امسال هم طبق معمول سال‌های گذشته فریاد کشاورزان چای بلند شده و سیل تلگرافات به سوی مرکز جاری گشته لیکن هنوز از طرف دستگاه‌های مربوطه برای خرید برگ سبز چای تصمیمی گرفته نشده است (صحیح است) از آنجایی که زندگی صدها هزار نفر کشاورز و باغدار از این محصول تأمین می‌گردد که به علت عدم توجه دچار مضیقه و مصیبت شده‌اند لذا لازم می‌دانم موضوع را به عرض همکاران محترم در مجلس شورای ملی برسانم و از دولت بخواهم نسبت به این امر مهم حیاتی عاجلاً توجه نماید (مهندس جفرودی- صحیح است) (ناصر ذوالفقاری معاون نخست‌وزیر- از امروز شروع به کار کردند)
طبق سوابق موجود چای داخلی تا سال ۱۳۲۹ وضع بسیار نامطلوبی داشته و عده‌ای عناصر ناصالح به نام مأمور خرید چای و دلال و غیره همه ساله در قبال سوء‌استفاده‌هایی که می‌کردند به جای توجه به کیفیت و مرغوبیت چای فقط کمیت آن را درنظر گرفته و از این روی چای داخلی به کلی منحط و غیر قابل مصرف شده بود و هر سال مأمورین ناپاک و دلال‌ها و (فله) فروشان انواع تقلب را به کار برده میلیون‌ها سوء‌استفاده می‌کردند.
شرکت چای سازمان برنامه در سال
۲۹ تأسیس شد و امور چای داخلی به عهده این شرکت واگذار گردید قسمتی از برنامه این شرکت که خرید برگ سبز از باغداران و تهیه چای تحت نظر کارشناسان بوده به خوبی انجام و در صورتی که تا آن تاریخ چای داخلی اساساً قابل عرضه در بازار نبوده محصول شرکت چای با بهترین قیمت به فروش رسیده و برای اولین بار در بازار ایران محصول داخلی زمینه پیدا کرده و جنبشی در مناطق چای‌خیز شمال به وجود آمد ولی همین که آثار بهبود در وضع چای داخلی مشاهده شد به جای ادامه رویه که باعث پیشرفت در این امر شده با صدور تصویب‌نامه‌ها و اقدامات دیگر بالنتیجه اشباع بازار ایران از چای خارجه در اجرای برنامه برای بهبود و ترویج چای داخله موانع و مشکلات زیادی فراهم و بعداً هم شرکت چای سازمان برنامه را به دست کسانی سپردند که میلیون‌ها چای و اموال شرکت را غارت و این دستگاه را زیر و رو کردند و چه پول‌هایی به چه ثروتمندانی به عناوین مختلف پرداخت کرده‌اند طبق پرونده‌های موجود در دادگستری و احکام صادره از دادگستری که بحثی است علی‌حده و انشاء‌الله به موقع خود باید بحث و رسیدگی شود بعد از چندی آمدند سازمان‌های متعدد دیگر به وجود آورند به نام شورای عالی چای سازمان چای اداره چای شرکت چای هم در حال احتضار باقی ماند آنگاه این دستگاه‌ها هریک روی نظریات خاصی اقداماتی را شروع نمودند مثل اینکه هرکدام تابع کشور دیگر و رقیب یکدیگرند در سال ۳۶ با وجود دستگاه‌های مزبور در حالی که فصل بهره‌برداری شروع شده و کشاورزان شمال برای فروش محصول خود بلاتکلیف و سرگردان و مرتب شکایت می‌کردند بنده به اتفاق آقایان سناتورها و نمایندگان ایران به پیشگاه اعلیحضرت همایون شاهنشاهی شرفیاب و جریان را به عرض رسانیدیم که در نتیجه امر فرمودند به منظور رفاه حال کشاورزان از طرف شورای عالی چای اعتبار لازم به اختیار شرکت چای سازمان برنامه گذارده شود تا برنامه خرید برگ سبز و تهیه چای را اجرا نمایند. شرکت چای سازمان برنامه شروع به کار کرد و با اینکه دیرتر از موعد مقرر شروع به کار کرد انصافاً در سال ۱۳۳۶ چای‌های بسیار مرغوبی تهیه کرد که مراکز آزمایشی انگلستان و هلند مرغوبیت چای‌های شرکت را گواهی نمودند که خیلی شایان اهمیت است اما مثل اینکه رفاه حال چای‌کاران و حمایت از این محصول و تهیه چای مرغوب داخلی خلاف نظر اشخاصی است که نمی‌گذارند این کار سر و سامان پیدا کند به طوری که قبل از خاتمه بهره‌برداری شرکت چای در سال ۳۶ جلوی اعتبارات آن را گرفتند و به اصطلاح چوب لای چرخ این دستگاه گذاشتند و در صورتی که شرکت چای با صرف هزینه زیاد ماشین بسته‌بندی وارد و نزدیک بود آماده کار شود و این‌گونه بسته‌بندی و عرضه نمودن محصول داخلی بهترین طریق شناسایی و ترغیب مردم به مصرف چای کشور می‌باشد شورای عالی چای با شتاب‌زدگی عجیبی دستور داد چای‌های محصول سال ۳۶ شرکت را حراج کنند در اینجا بنده یک توضیح مختصری باید بدهم و آن این است که تنها عذر و بهانه دستگاه‌ها بر این شده است که چای داخله بنا به اظهار ایشان طبق ذائقه مصرف‌کنندگان داخلی نیست و اگر مختصر توجهی به این نوع حراج‌ها بشود معلوم می‌گردد که بیشتر منظور آن است که واردکنندگان چای داخلی را به ثمن بخس خریده با چای خارجی قاطی کرده بعدها برابر قیمت خرید بفروشند و در واقع باز هم از آشنا شدن ذائقه مصرف‌کنندگان با چای داخلی جلوگیری نماید و این بهانه کماکان باقی بماند و نکته بسیار حساسی است هر وقت که محصول خوبی تهیه می‌شود که به ذائقه مصرف‌کنندگان آشنا گردد به عناوین مختلف از فروش و توزیع این محصول جلوگیری می‌کنند و به وسیله حراج به واردکنندگان می‌فروشند که واردکنندگان این چای داخلی را با چای خارجی مخلوط کنند و به چند برابری که خریده‌اند بفروشند و باز بگویند که چای داخلی به ذائقه ایرانی جور نیست (صحیح است).
از مسئولین امر باید پرسید آیا طریقه حمایت و ترویج محصول داخلی این است و در سایر کشورها همین طور عمل می‌کنند
اخیراً تصویب‌نامه‌ای صادر شد و به موجب آن امور فنی چای به وزارت کشاورزی امور تجاری آن به وزارت بازرگانی محول گردید شرکتی هم به وسیله چند نفر تجار ولی در حقیقت با پول دولت تشکیل شد اگر این اقدامات برای حمایت از محصول چای داخلی و تدابیر لازم جهت بهبود وضع چای کشور بود پس چرا اکنون که مدتی از فصل بهره‌برداری چای می‌گذرد و ناله و فریاد کشاورزان شمال بلند شده و مرتباً شکایت می‌کنند هنوز از نتیجه اقدام این دستگاه‌های مختلف هیچ خبری نیست بنده با آنکه از حسن نیت خود آقای نخست‌وزیر اطمینان دارم برای اینکه بازیگران این صحنه‌های أسف‌انگیز شناخته شده و از عواقب وخیم و خطرناک اعمال آنها جلوگیری شود سؤالاتی از دولت نموده‌ام که عیناً تقدیم مقام ریاست می‌نمایم.
مهندس سعید هدایت- چای خارجی که وجود خارجی ندارد.
مهندس جفرودی- زبان حال مردم گیلان بود
ناصر ذوالفقاری (معاون نخست‌وزیر)- بنده می‌خواستم توضیح عرض کنم که موضوع چای دیشب حل شده و از امروز شروع به کار خواهد کرد.
۳- تقدیم یک فقره سؤال به وسیله آقای رامبد
رامبد- سؤالاتی هم در این خصوص از دولت نموده‌ام که عیناً تقدیم مقام ریاست می‌نمایم
۴- بیانات آقای رئیس دایر به بی‌رویه بودن ترتیب واگذاری معادن سطح‌الارضی به افراد
رئیس- اینجا آقای مهندس سلطانی راجع به معادن سطح‌الارضی بیاناتی نمودند چون این موضوع مورد شکایت عده زیادی از اهالی خوزستان است و مکرر به مجلس شکایت کرده‌اند باید رسیدگی بشود. یکی از کارهای بی‌رویه‌ای که وزارت صنایع و معادن می‌کند این است که به عنوان معادن سطح‌الارضی یک نقاطی را به مردم واگذار می‌کند که غالباً رعایت مصالح عمومی نمی‌شود مثل نمک قم، نمک قم که معدن نیست کنار کویر همه جا نمک موجود است دادن این حق به عنوان استفاده انحصاری موردی ندارد (نمایندگان- صحیح است) بنده قصدم به طور کلی این نبود می‌خواستم عرض کنم با بودن مجلس تصویب‌نامه می‌گذرانند و از مردم پول می‌گیرند کارهایی می‌کنند که حق ندارند خوب است آقایان یک قدری متوجه مسئولیت و وظایفی که داریم بشوند و این معایب را رفع کنند (صحیح است) نباید عده‌ای از اشخاص همین طور از منابع مملکت و کشور که مربوط به عامه است سوء‌استفاده کنند (صحیح است) همین کاری که ایشان گفتند باعث عدم پیشرفت آبادی خوزستان شده و مردم را در مضیقه گذارده‌اند و موجب شکایت زیادی هم شده است (احسنت).
۵- شور دوم گزارش کمیسیون کار راجع به اصلاح قانون کار
رئیس- گزارش شور دوم کمیسیون کار راجع به اصلاحی که آقایان در قانون کار پیشنهاد نموده‌اند مطرح است گزارش کمیسیون قرائت می‌شود:
(به شرح زیر خوانده شد)
گزارش از کمیسیون امور اجتماعی و کار به مجلس شورای ملی
کمیسیون امور اجتماعی و کار طرح آقایان نمایندگان راجع به اصلاح قانون کار را با حضور نماینده وزارت کار برای شور دوم مورد رسیدگی قرار داده و با اصلاحی تصویب و اینک گزارش آن را به شرح زیر تقدیم می‌دارد.
ماده ۱- رأی هیئت حل اختلاف مندرج در ماده ۱۳ قانون کار قطعی و لازم‌الاجراست و در صورتی که رأی هیئت مزبور دایر به بازگشت کارگر به کارگاه باشد کارفرما مکلف است مبلغی برای زمان بیکاری کارگر (از تاریخ اخراج تا روز ارجاع کار) به او بپردازد این مبلغ از طرف هیئت حل اختلاف تعیین می‌شود و در هر حال نباید بیشتر از مزدی باشد که در موقع اشتغال به کار به او تعلق می‌گیرد.
تبصره ۱- هیئت حل اختلاف با حضور اکثریت اعضای صاحب رأی تشکیل می‌شود. هریک از دسته‌های سه‌گانه یک رأی خواهد داشت چنانچه افراد یکی از دسته‌جات با هم اختلاف نظر داشته باشند رأی انفرادی أخذ می‌شود و تصمیمات متخذه با اکثریت آرای افراد حاضر متبع است و در صورت تساوی آرا دسته‌ای که نماینده وزارت کار جزو آن است متبع خواهد بود.
تبصره ۲- چنانچه بین نمایندگان کارگر یا کارفرما در جلسات شورای توافق حاضر نشوند جلسه دیگری حداکثر ظرف پنج روز تشکیل خواهد شد. در جلسه مزبور نماینده وزارت کار به اتفاق نماینده یا نمایندگان حاضره در جلسه مبادرت به صدور رأی می‌نمایند.
تبصره ۳- آرای صادره از شورای توافق در صورتی که دایر به اخراج کارگر باشد کارگر شاکی حق دارد ظرف ده روز پس از ابلاغ رأی به هیئت حل اخلاف شکایت نماید.
ماده ۲- آرای قطعی صادره از شورای توافق و یا هیئت حل اختلاف مندرج در ماده ۱۳ قانون کار در حکم اسناد لازم‌الاجرا بوده و به وسیله اجرای ثبت به مورد اجرا گذارده خواهد شد. ماده ۳- در کارگاه‌هایی که فاقد شورای توافق می‌باشند اداره کار موظف است با حضور شاکی و طرف مقابل یا نمایندگان آنها به اختلاف رسیدگی نماید. رأی صادره به منزله رأی شورای توافق خواهد بود.
مفاد تبصره ۲ ماده ۱ شامل این ماده نیز خواهد بود.
ماده ۴- وزارت کار و وزارت دادگستری و وزارت کشور مأمور اجرای این قانون خواهند بود.
مخبر کمیسیون امور اجتماعی و کار - مهندس هدایت
. . .
گزارش از کمیسیون دادگستری به مجلس شورای ملی
کمیسیون دادگستری در جلسه ۱۰ اردیبهشت ماه ۱۳۳۷ به شور دوم طرح آقایان نمایندگان در مورد اصلاح قانون کار با حضور آقای دکتر صحت معاون وزارت کار رسیدگی و خبر کمیسیون امور اجتماعی و کار را تأیید و اینک گزارش آن را تقدیم مجلس شورای ملی می‌نماید
مخبر کمیسیون دادگستری- عمیدی‌نوری
رئیس- آقای خرازی مخالفید بفرمایید.
خرازی- طرحی که فعلاً جزء دستور است و بنده هم به عنوان مخالف نام‌نویسی کرده‌ام یکی از طرح‌های مهم است از نظر ملت که ملت و مملکت وقتی ترقی و پیشرفت می‌کند که در آن کشور اختلافات طبقاتی نباشد و یا اگر باشد خیلی کم باشد همه می‌دانیم بین سه طبقه از طبقات کشور اختلافات شدیدی موجود است که یکی از آن طبقات طبقه کارگر و کارفرما و یکی زارع و مالک و یکی موجر و مستأجر در موضوع سرقفلی است (دکتر حسن افشار- موجر و مستأجر جزء طبقه نیستند) ما که علاقه‌مند هستیم و می‌دانیم کشور ما در حال یک تحول عظیمی است و با امنیتی که اعلیحضرت همایونی ایجاد فرمودند علاوه بر اینکه مردم در داخل کشور با کمال آزادی و راحتی زندگی می‌کنند ممالک دیگر از این تأمین امنیت استفاده می‌کنند، تأمین امنیت که به عقیده بنده جزء یکی از آن دو وظیفه دولت‌هاست و دولت‌ها باید برای مردم تأمین کار بکنند و تأمین امنیت عمومی و سایر کارها را باید خود مردم بکنند (صحیح است) حالا که طرحی از طرف یک عده از همکاران محترم تقدیم شده و می‌خواهند اختلافاتی که بین کارگر و کارفرما ایجاد می‌شود به وسیله کمیسیون حل اختلاف و با آن شرایطی که ذکر شده حل شود بنده میخواهم از موقع استفاده بکنم و توجه همکاران محترم و دولت و مخصوصاً وزارت کار را جلب بکنم به این نکات که این قانون کار که فعلاً مجراست آن طوری که باید و شاید اجرا نمی‌شود و این سازمان بیمه‌های اجتماعی کارگران که تشکیل شده و یک حقی کارفرما می‌دهد و یک حقی کارگر می‌دهد و برای اینکه به اوضاع بهداشت آنها و قضیه بازنشستگی آنها یا اگر خدای نکرده اینها در حین انجام وظیفه به علتی ناقص یا معدوم می‌شوند هنوز آن اندازه که انتظار بود نکرده است در بعضی نقاط که دور هستند از کلیه مزایا محروم هستند و از این قانون کار آن طور که بایستی استفاده نمیکنند بنده بعد از مراجعت از آذربایجان به عرض همکاران محترم رساندم در آذربایجان تقاضای یک عده از کارگران این است که قانون کار را درباره آنها اجرا بکنند و جناب آقای دیهیم تشریف داشتند فقط میگویند قانون کار را درباره ما اجرا کنید و وقتی هم از حقوق ما را به عنوان سازمان بیمه‌های اجتماعی مبلغی کسر می‌کنند آن را هم خرج خودمان نمیکنند اگر ما به بیمارستان‌های سازمان بیمه‌های اجتماعی مراجعه می‌کنیم لااقل از حیث دکتر و دوا در مضیقه نباشیم. این انتظاراتی که کارگران دارند و این طرحی هم که پیشنهاد یک عده از همکاران محترم امروز در دستور قرار گرفته به عقیده بنده بایستی مورد توجه آقایان قرار بگیرد و اگر نقایصی هم در اجرای قانون کار هست آن هم مرتفع شود و ترتیبی داده شود که اختلافات بین کارگر و کارفرما حل شود تا حالا که وضع مملکت از حیث امنیت تأمین است و تحولی هم در امور اقتصادی ایجاد شده خارجی‌ها اطمینان کنند که به موجب قانون جلب سرمایه‌های خارجی سرمایه‌های‌شان را به ایران بیاورند ما باید حتی‌المقدور سعی کنیم برحسب قوانین و مقررات دوستانه و به طور مسالمت‌آمیز و کدخدامنشی روابط بین کارگر و کارفرما دوستانه باشد و کارگرها و زارعین هم از این پنج چیزی که عبارت است از غذا و لباس و مسکن و بهداشت و فرهنگ که حداقل زندگی در تمام دنیاست محروم نباشند و آنها هم دلگرم باشند و همان طوری که در مواقع سخت از این طبقه اشخاص وطن‌پرستی پیدا شده و به مملکت خدمت کرده‌اند و فداکاری کرده‌اند آنها هم حداقل زندگی برای‌شان تأمین باشد و طوری نباشد که دلسرد شوند.
رئیس- آقای دکتر حسن افشار موافقید بفرمایید.
دکتر حسن افشار- جناب آقای خرازی در بیاناتی که فرمودند تلویحاً تأیید فرمودند این طرحی که را که فعلاً مطرح است و بنده یک جنبه مخالفتی در بیانات ایشان ندیدم که به آن پاسخ بدهم فقط چون به عنوان موافق ثبت‌نام کرده بودم بعد از اینکه ایشان به عنوان مخالف بیاناتی فرمودند بنده خواستم این مطلب را به عرض همکاران عزیز برسانم که به هیچوجه این لایحه، این طرح یک چیز تازه‌ای نیست فقط طرق سوء‌استفاده‌ای که بعضی اشخاص برای فرار از مقررات قانون کار در پیش گرفته بودند در این طرح از این راه‌ها جلوگیری شده است والا هیچ مطلب تازه‌ای نیست یک نکته دیگری را بنده باید عرض کنم چون جناب آقای خرازی اشاره به طبقه موجر و مستأجر از لحاظ اجتماعی طبقه معینی نیستند یک شخصی در عین حال ممکن است هم مستأجر و هم موجر باشد در صورتی که در طبقات دیگر این طور نیست (صحیح است).
رئیس- دیگر کسی اجازه صحبت نخواسته است رأی گرفته می‌شود به ماده اول آقایانی که موافقند قیام بفرمایند (اکثر برخاستند) تصویب شد.
۶- معرفی آقای علی اصغر حکمت به وزارت امور خارجه به وسیله آقای نخست‌وزیر.
رئیس- آقای نخست‌وزیر فرمایشی دارید، بفرمایید.
نخست‌وزیر (دکتر اقبال)- بنا به فرمان بندگان اعلیحضرت همایون شاهنشاه آقای علی‌اصغر حکمت به وزارت امور خارجه منصوب شدند و خواستم ایشان را به مجلس شورای ملی معرفی کنم
نمایندگان- مبارک است.
۷- بقیه مذاکره و تصویب گزارش کمیسیون کار راجع به اصلاح قانون کار و ارسال به مجلس سنا.
رئیس- ماده دوم مطرح است مخالفی نیست؟ (اظهاری نشد) رأی گرفته می‌شود به ماده دوم آقایانی که با گزارش کمیسیون کار موافقند قیام بفرمایند (اکثر برخاستند) تصویب شد ماده سوم مطرح است (گفته شد- مخالفی نیست) چون مخالفی نیست رأی گرفته می‌شود به ماده سوم آقایانی که با ماده سوم موافقند قیام بفرمایند (اکثر برخاستند) تصویب شد ماده چهارم مطرح است که مربوط به طرز اجراست آقایانی که موافقند قیام بفرمایند (اکثر برخاستند) تصویب شد کلیات آخر مطرح است کسی اجازه صحبت نخواسته است رأی گرفته می‌شود به مجموع طرح آقایانی که موافقند قیام بفرمایند (اکثر برخاستند) تصویب شد به مجلس سنا فرستاده می‌شود.
۸- تقدیم یک فقره سؤال به وسیله آقای برومند
رئیس- آقای برومند
برومند- سؤالی است از وزارت کشور که تقدیم می‌کنم
۹- انتخاب دو نفر جهت عضویت در هیئت نظارت اندوخته اسکناس
رئیس- حالا می‌پردازیم به انتخاب دو نفر جهت عضویت هیئت نظارت ذخیره اسکناس سه نفر به حکم قرعه انتخاب می‌شوند که با دو نفر منشی هیئت رئیسه در امر استخراج آرا نظارت کنند
(اقتراع به عمل آمده آقایان مهندس جفرودی- عمیدی نوری- صدرزاده معین شدند)
رئیس- آقایان سلطانی و جلیلوند هم در أخذ آرا نظارت می‌کنند. أخذ رأی شروع می‌شود
(اسامی آقایان نمایندگان به ترتیب زیر به وسیله آقای مهندس سلطانی (منشی) اعلام و در محل نطق أخذ رأی به عمل آمد)
آقایان: پرفسور جمشید اعلم- قوام- دکتر دیبا- رستم امیربختیار- قنات‌آبادی- دکتر عدل مهندس شیبانی- عماد تربتی- صفاری- دکتر بینا- خرازی- مهندس اردبیلی- صادق بوشهری- دکتر جهانشاهی- بزرگ ابراهیمی- باقر بوشهری- دکتر سعید حکمت- بهادری- حشمتی- صراف‌زاده- طباطبائی قمی- مهندس هدایت- محمودی- مهندس قباد ظفر- مهندس فروغی- قبادیان- غضنفری- خزیمه علم- سالار سعید سنندجی- مهندس بهبودی- کیکاوسی- ساگینیان- محمدعلی مسعودی- کورس- دکتر فریدون افشار- مهندس دهستانی- زنگنه- یارافشار- دکتر حسن افشار- دکتر شاهکار- دکتر رضائی- پردلی- عرب شیبانی- سالار بهزادی. سلطانمراد بختیار. مجید ابراهیمی. بیات ماکو. اریه. علامه وحیدی. دادگر. امامی- مشایخی- فضائلی- عامری- امیراصلان افشار- قراگزلو- مهندس فیروز- دکتر مشیر فاطمی- سراج حجازی- بوربور- دولت‌آبادی- اردلان- استخر- عباسی- مرتضی حکمت- فخر طباطبائی- دکتر عمید- دکتر امیر حکمت- دکتر دادفر- توماج- برومند- کاظم شیبانی- احمد مهران- دکتر نفیسی- مهندس فروهر- مهدوی- کدیور- شادلو- دکتر اسدی- مرآت اسفندیاری- بهبهانی- خلعتبری- هدی- دیهیم- امیرنصرت اسکندری- حکیمی- نصیری- دکتر آهی- اکبر- افخمی- دشتی- گیو- فرود- ثق؟؟؟ه‌الاسلامی- صدرزاده- عمیدی نوری- مهندس جفرودی- جلیلوند- سلطانی- شادمان.
(مهره‌های تفتیشیه و اوراق رأی شماره شده و پس از قرائت آرا نتیجه به قرار زیر بود:)
مهره تفتیشیه ۱۰۲
اوراق رأی ۱۰۲
آقای عرب شیبانی ۷۸ رأی
آقای شجاع بیات‌ماکو ۶۶ رأی
آقای دکتر مشیر فاطمی ۴۷ رأی
آقایان کدیور و مهندس سلطانی هر کدام ۲ رأی
آقایان کورس و نورالدین امامی هر یک یک رأی.
رئیس- آقایان عرب شیبانی و بیات ماکو جهت عضویت در هیئت نظارت اندوخته اسکناس انتخاب شدند.
۱۰- تعیین موقع جلسه بعد - ختم جلسه
رئیس- جلسه را ختم می‌کنیم، روز پنجشنبه به مناسبت وفات حضرت امام جعفر صادق علیه‌السلام جلسه نخواهیم داشت جلسه آینده روز یکشنبه خواهد بود.
(مجلس یک ساعت پیش از ظهر ختم شد)
رئیس مجلس شورای ملی- رضا حکمت