مذاکرات مجلس شورای ملی ۲۲ شهریور ۱۳۲۲ نشست ۱۹۹
| مجلس شورای ملی مجموعه قوانین دوره قانونگذاری سیزدهم | تصمیم‌های مجلس | قوانین بنیان ایران نوین مصوب مجلس شورای ملی |
| نمایندگان مجلس شورای ملی دوره قانونگذاری سیزدهم |
دوره سیزدهم قانونگذاری
مشروح مذاکرات مجلس ملی، دوره۱۳
جلسه: ۱۹۹
صورت مشروح مجلس روز سه‌شنبه ۲۲ شهریور ماه ۱۳۲۲
فهرست مطالب:
۱- تصویب صورت مجلس
۲- طرح و تصویب لایحه مربوط به کمک به مستخدمین دولت
۳- موقع و دستور جلسه بعد- ختم جلسه
(مجلس سه ربع ساعت پیش از ظهر به ریاست آقای اسفندیاری تشکیل گردید)
صورت مجلس روز یکشنبه ۲۰ شهریور ماه را آقای (نبیل سمیعی) منشی قرائت نمودند.
(اسامی غایبین جلسه گذشته که ضمن صورت مجلس خوانده شده است:
غایبین با اجازه- آقایان: دکتر سمیعی، ریگی، ارگانی، تالش، هدایت، حمزه‌تاش، معتضدی، دهستانی
غایبین بی‌اجازه- آقایان: رضوی، اقبال، مرآت اسفندیاری، نوبخت، طوسی، شهدوست، مؤید ثابتی، فرخ، اورنگ، شاهرودی، مشار، مکرم افشار، ناصری، عطاءالله پالیزی، هدایت‌الله پالیزی، فرشی، فاطمی، شیرازی، ثقةالاسلامی، نمازی، امیر تیمور، صادق وزیری، فتوحی، مستشار، ناهید، نقابت، اردبیلی، کامل ماکو، نصرتیان، همراز
دیرآمدگان بی‌اجازه- آقایان: تولیت، لیقوانی، نیک‌پور، خسروشاهی، امامی)
- تصویب صورت مجلس
۱- تصویب صورت مجلس
رئیس – در صورت مجلس نظری نیست؟ (خیر) صورت مجلس تصویب شد:
بعضی از آقایان اجازه نطقی خواسته‌اند ولی چون وقتی باقی نیست گمان می‌کنم بگذارند برای جلسه آتیه بهتر باشد. خبر کمیسیون بودجه راجع بکمک مستخدمین مطرح است. آقای ملک مدنی
- طرح و تصویب لایحه مربوط به کمک به مستخدمین دولت
{۲- طرح و تصویب لایحه مربوط به کمک به مستخدمین دولت}
ملک مدنی – عرض کنم چون این لایحه بکمیسیون ارجاع شد و کمیسیون تشکیل شد و چون پیشنهادی که راجع به بازنشستگان شده بود مورد توجه مجلس واقع شده بود آقای وزیر دارائی هم نظر موافقتی نسبت باین قسمت نداشتند و متأسفانه اکثریت کمیسیون هم نظر موافقتی با این قسمت نداشتند و حالا هم خبرش را تقدیم مجلس کردیم خواستم عرض کنم احترام نظر اکثریت مجلس که این پیشنهاد را قبول کرده‌اند البته مورد نظر همه هست ولی چون در این زمینه با حضور آقای وزیر مالیه مذاکره شد و ایشان اظهاراتی کردند که مورد توجه آقایان نمایندگان واقع شد و بالنتیجه با این پیشنهاد موافقت نکردند این بودکه مورد توجه واقع نشد حالا البته بسته بنظر مجلس است یک موضوع دیگری هم در کمیسیون بحث شد که بنده خواستم عرض کنم که آقای طباطبایی هم قبلاٌ پیشنهاد کرده بودند پیشنهاد بسیار خوبی هم بود و آن کلمه استحقاق بود که بنده هم خواستم در این موضوع پیشنهاد کرده و توضیح بدهم در کمیسیون هم صحبت شد که مقصود از این پیشنهاد این است که آنهایی که واقعاٌ استحقاق دارند و توانایی مالیشان کم است از این پول استفاده کنند ولی چون می‌خواستیم این لایحه از مجلس بگذرد و محتاج نشویم که مطابق نظامنامه باز بکمیسیون مراجعه شود این قسمت را گذاشتیم که در مجلس پیشنهاد شود که هم آقای مخبر و هم دولت قبول فرمایند و موافقت کنند و اصلاح شود و این یک پیشنهاد خیلی خوبی است و ما می‌توانیم یک مبلغی هم از این بابت صرفه جویی کنیم از کسانی که استحقاق دارند و ممکن است صدی ده یا صدی پانزده بماند که از آن محل به بازنشستگان بی بضاعتی که حقیقتاٌ باید بهشان کمک شود بآنها داده شود و در اصل قضیه هم تفاوتی حاصل نشده باشد یک شخصی که متمکن است و متمول است بنظر بنده از این محل نباید استفاده کند و باید این پول داده شود بکارمندان فقیری که استحقاق دارند این بود که خواستم حاضر آقایانرا مستحضر کنم که راجع باین پیشنهاد موافقت بفرمایند.
رئیس- آقای فرمانفرمائیان.
فرمانفرمائیان – بنده هم همین نظر را داشتم که آقای ملک مدنی بطور اتم و اکمل توضیح دادند و البته با این پیشنهادی که ایشان توضیح دادند کاملاٌ تأمین خواهد شد.
وزیر دارائی – البته راجع بقسمت متقاعدین همانطور که جلسه قبل هم عرض کردم خود وزارت دارائی در نظر دارد که البته کسانی که استحقاق دارند این مساعدت و کمک بحال آنها هم بشود ولی در جلسه قبل عرض کردم که این اعتباری که پیشنهاد کردیم و تقاضا کردیم از نظر مطالعاتی است راجع بمستخدمینی که مشغول خدمت هستند در نظر گرفته شده و برای این قسمت پیشنهاد شده و با این وضعیتی که مستخدمین دارند آقایان هم تصدیق می‌فرمایند تا زمانی که وضعیت آنها را درست نکنیم آن انتظاراتی که بایستی از آنها داشته باشیم نمی‌توان داشت برای اینکه وقتی که زندگانی آنها تأمین نشود نمی‌شود از آنها انتظار داشت که درست خدمت کنند بنابراین ما این اعتبار را برای مستخدمین در نظر گرفتیم که وضعیت آنها را بیک طوری تأمین کنیم که آنها بتوانند یک خدماتی به مملکت بکنند و اگر بخواهیم قسمت دیگری را با این اعتبار اضافه کنیم آن نتیجه و منظوری را که داریم از بین می‌رود بنابراین در جلسه قبل هم عرض کردم البته وزارت دارائی نظر مجلس را همیشه محترم میشمارد ولی البته در صورتی که مجلس شورای ملی در نظر دارد که نسبت به متقاعدین هم کمک بشود ممکن است که عجالتاٌ برای آن مستخدمینی که مشغول خدمت هستند اینرا تصویب بفرمایند که ما بتوانیم وضعیت این قسمت را تأمین کنیم و آنوقت نسبت بمتقاعدین هم وزارت دارائی یک مطالعاتی می‌کند اگر بشود از این اعتبار کمکی کرد که می‌کنیم اگر بشود از خود صندوق تقاعد کمک کنیم از آن راه خواهیم کرد یا از طریق دیگری بهر حال برای آنها هم یک راهی در نظر خواهیم گرفت ولی فعلاٌ چنانچه عرض کردم اگر بنا باشد ما متقاعدین را مزید کنیم بر این اعتبار آن نظر ما از بین می‌رود حالا اگر چنانچه مجلس شورای ملی هم موافقت بفرمایند و این قانون را برای همین قسمتی که پیشنهاد شده تصویب بفرمایند بهتر است ودولت هم البته همانطور که عرض کردم با یک مطالعات بهتری محلی هم برای متقاعدین در نظر می‌گیریم و پیشنهاد می‌کنیم.
رئیس -آقای انوار.
انوار- بنده می‌خواستم آقایان را توجه بدهم بیک موضوعی چون من مخالفم با زیاد کردن یک وقت دولت قانونی می‌آورد بمجلس که بمستمندان یک پولی بدهد ولی یکدفعه قانونی می‌آورد برای مستخدمینی که در تهران در ولایات بواسطه ضیق معیشت بواسطه این که زندگیشان فوق العاده ترقی کرده است و از کارمانده‌اند و غالباٌ ملاحظه میفرمائید که مستخدمین ما در ولایات بواسطه اینکه حقوقشان کم است متصل در حال اعتصابند و البته دولت باید برای این مستخدمین که اشتغال بکار دارند نه مقاطعه کاری دارند نه زراعت کاری دارند نه عایدی دیگری دارند باید یک فکری بکند این اشل است که ۳۲ تومان است از رتبه ۱ تا بالا این هم زندگانی آنها است که باین روز افتاده و ما هم هر روز در مجلس و غیر مجلس اینها را مورد حمله قرار داده‌ایم که چرا اینها کار نمی‌کنند و بالاخره این مسئله باعث شد که دولت برود و یک فکری برای اینها بکند و بیاید یک اعتباری از مجلس بگیرد برای آن مستخدمین بدبختی که قانون استخدام که در دوره چهارم از مجلس گذشت آنها را مقید کرد نه مستخدمین قرار دادی نه مستخدمین حکمی که هر یک از آنها آمده‌اند با یک حقوق گزافی استخدام شده‌اند تقاعد هم نمی‌دهند و آزاد هم هستند هر وقت هم بخواهند بهم می‌زنند اما این دسته مستخدمینی که مشمول قانون استخدام هستند از رتبه ۱تا ۷ گرفتار دست قانون استخدام هستند می‌خواهند حالا برای اینها یک فکری بکنند و حالا آمده‌اند می‌گویند این ۵۰۰ میلیون اعتبار را بدهید حالا ما بیاییم اینجا این را گوشت قربانی بکنیم من دیدم در روزنامه‌ها مخصوصاٌ این روزنامه مردان کار خوب قضاوت کرده است با این که این روزنامجات بمن فحش می‌دهند ولی استفاده می‌کنم ازشان بهر حال در این روزنامه خیلی خوب نوشته بود حلاجی کرده بودند آقا شما مستخدمینی که مشمول قانون استخدام هستند در نظر بگیرید و گندم خرواری نمیدانم چقدر را هم در نظر بگیرید آنوقت قسمت کنید یک کسی می‌آید میگوید متقاعدین را هم در نظر بگیرید زیرا اینها هم سی سال پیش خدمت کرده‌اند (یمین اسفندیاری- آقا پس اینها باید بمیرند) آقای رئیس چرا جلی این برادرزاده تان را نمی‌گیرید (خنده نمایندگان) نمی‌گذارند حرفمان را بزنیم بهر حال هر یک از آقایان یک عواطفی بخرج می‌دهند و از کیسه خلیفه می‌بخشند شما بیایید قلم در دست بگیرید و این پول را قسمت کنید بین مستخدمین رسمی – متقاعدین – مستخدمین قراردادی غیر قرار دادی بالاخره آنهایی که از دولت حقوق می‌گیرند ببینند بآنها چقدر می‌رسد به نسبت حقوق و این تقسیم از این نظر آقای وزیر دارائی این نظر اکثریت را محترم شمرده و اظهار کرد که یا این مبلغ را با این پیشنهادی که آقای طباطبایی کرده‌اند در نظر می‌گیریم که اقلاٌ یک گشایشی نسبت بمستخدمین گرفتار بشود آنوقت نظر اکثریت را هم در نظر می‌گیریم اگر توانستیم از صندوق تقاعد جبران می‌کنیم اگر نتوانستیم ازمحل دیگر جبران می‌کنیم و این را هم عرض کنم که این قانون استخدام کشوری یک زنجیری شده است برگردن یک عده‌ای والا وزارت فرهنگ یک قانون دیگری دارد این قانون استخدام کشوری نسبت بمستخدمین کشوری خیلی تفاوت دارد نسبت ببهداری باز تفاوت دارد این بود نظر اصلی من
افشار- دو موافق که نباید صحبت کنند.
انوار- ولیکن شما آقای افشار چقدر ور می‌زنید (خنده حضار) نظر اکثریت را من کاملاٌ رعایت می‌کنم همانطور که آقای وزیر دارایی فرمودند این لایحه را نسبت بمستخدمین میگذرانیم و نسبت بمتقاعدین هم همانطور که وعده دادند در نظر گرفته می‌شود این را رأی می‌دهیم که یک خدمتی بآنها شده باشد و برای متقاعدین هم که دولت یک فکری خواهد کرد.
رئیس- آقای صفوی.
صفوی – آقای انوار رفیق محترم بنده نسبت بکارمندان شاغل خدمت خیلی اظهار مرحمت فرمودند ولی نسبت باشخاصیکه متقاعد شده‌اند بی لطفی فرموده‌اند آنها که متقاعده شده‌اند با کمال امانت و صداقت در مدت ۳۰ سال یا ۴۰ سال خدمت کرده‌اند و امروز حقوق کمی بآنها داده می‌شود پیشنهاداتی که آقایان نمایندگان کرده‌اند امروز در کمیسیون مطرح شد آقای وزیر دارائی هم تشریف داشتند البته نسبت به متقاعدین کمال توجه شد آنها هم بدرستی و امانت خدمت کرده‌اند آنها هم انتظاراتی دارند آنها هم وضعیت زندگیشان خوب نیست بلکه زندگیشان از شاغلین خدمت بدتر است زیرا شاغلین خدمت یک انتظارات دیگری دارند میدانند در آتیه رتبه می‌گیرند و کمکهایی بآنها بشود ولی متقاعدین یک حقوق مشخص و ثابتی دارند که با این زندگانی که روز بروز بالا می‌رود نمی‌توانند اصلاٌ کاری کنند در هر صورت آقای وزیر دارائی در کمیسیون توضیحاتی دادند و فرمودند که اگر بخواهیم با اینکار توسعه بدهیم ممکن است اشخاصی که شاغل بخدمت هستند چیزی بهشان نرسد و نسبت باشخاصی که در ولایات هستند اصلاٌ کمکی نشود ضمناٌ مذاکره شد که آیا تعداد اشخاص بازنشسته را دارند یا خیر آیا معلوم هست که این متقاعدین چند نفر هستند؟ متأسفانه آن صورت را نداشتند بالاخره فرمودند ممکن است در آتیه در نظر بگیریم که از صندوق بازنشستگی که مال خودشان است و از حقوق خود آنها کسر شده و در صندوق تقاعد گذاشته شده بآنها کمک بشود در کمیسیون بودجه هم وعده دادند که جبران می‌شود از این جهت موافقت شد و اکثریت هم موافقت کردند نظر باینکه اکثریت نمایندگان نسبت بمتقاعدین هم توجه دارند و خدمات آنها را هم در نظر دارند بنده عقیده‌ام این است که آقای وزیر دارائی زودتر این را در نظر بگیرند لااقل در ظرف ۲۰ روز این موضوع را در نظر بگیرند و چون بآخر دوره مجلس چیزی باقی نماند است قبل از خاتمه دوره ۱۳ این پیشنهاد را بمجلس بیاورند که تصویب بشود و آنها هم امیدوار باشند که مساعدتی بآنها شده است.
رئیس- آقای طباطبایی.
طباطبایی - علت اینکه آقای وزیر دارائی با اضافه کلمه بازنشستگان سطر سوم لایحه بعد از منتظرین خدمت که بنده هم پیشنهاد کرده بودم موافقت نکرده بودند این بود که معتقد هستند که اگر با متقاعدین و طبقات دیگر از این محل دولت بخواهد کمک بکند طبعاٌ از سهم مستخدمین شاغل خدمت کم خواهد شد برای رفع این محظور و برای اینکه این مبلغ بمستحقین داده شود و دراین موقع مشکل با کمی بودجه و بانکس عایدات که در واقع این مبلغ از اکل میته هم بدتر است ضمناٌ برای اینکه آن نظر تأمین شده باشد در جلسه گذشته پیشنهاد کردم که یک کلمه بعد از کلمه کارمندان اضافه بفرمائید و آن کلمه کم بضاعت بود و این کلمه را تبدیل کردند باستحقاق و البته بهتر است لایحه تصویب می‌شود ولی با این قید که این مبلغ فقط بکارمندان و اشخاصیکه مشغول خدمت هستند و استحقاق آنها محرز شده باشد داده شود (صفوی – البته آئین نامه آن باید تصویب شود) آئین نامه را کاری نداریم و البته آئین نامه هم تنظیم خواهد شد در کمیسیون عرض کردم و حالا هم بعرض میرسانم البته میان طبقات مستخدمین هستند کسانیکه استحقاق گرفتن این کمک را ندارند بنده می‌بینم در این لایحه در قسمت ب هستند کسانیکه مشمول این قانون خواهند بود در بین این آقایان عده زیادی هستند که مستحق نیستند در ادارات دولتی همینطور و همینطور است رؤسای ادارات. مدیران کل. رتبه‌های ۷و۸ رتبه‌های دیگر اشخاصیکه الحمدالله زندگانیشان خوب است در میان مستخدمین مجلس هم هستند کسانی که وضعیت زندگیشان آبرومند است بنده در کمیسیون بودجه عرض کردم که در بین متقاعدین یک متقاعدی را می‌شناسم که در توی خیابان شاه آباد است و این شخص دارای یک مقداری مستغلات است و در هر ماه یک مبلغ عمده‌ای این آدم می‌گیرد و در آخر ماه می‌رود از وزارت کشور حقوق تقاعد می‌گیرد خیلی‌ها اینطور هستند حالا این قانون است و یک فورمولی هست و دست بترکیب این فورمول نمی‌خواهم بزنیم نمیدانم از چه محلی تأمین خواهند کرد این ۵۰ میلیون تومان را می‌دهند بمستخدمینی که مشغول خدمت هستند یا منتظرین خدمت این را بمستخدمین مشغول خدمت بدهند که کمکی بآنها بشود صحیح نیست بعد از اینکه این نظر در کمیسیون مورد توجه شد تغییر داده شود از کمیسیون که آمدیم بیرون بمن مکرر تذکر دادند که یک مطلب که در قانون نیست و آئین نامه تغییر کرده این است که از تشخیص مستحق بودن یک کارمند مبادا کارگزینی‌ها سوء استفاده بکنند و این مطلب برود روی حب و بغض و روی اغراض شخصی و همین مطالبی که در ادارات دولتی حکمفرماست این را رئیس هر اداره خودش باید در نظر بگیرد و امیدوارم در آئین نامه هم آقایان دقت بفرمایند که این نگرانی برطرف شود و حالا که بنده اینجا هستم یک پیشنهاد دیگر تقدیم کرده‌ام و او این است پیشنهاد کردم در سطر سوم بعد از جمله با منتظرین خدمت اضافه گردد با رعایت تعداد عائله اصراری هم در گنجانیدن این پیشنهاد ندارم و تصور می‌کنم که جایش در آیین نامه است و در جلسه گذشته هم که مقدار کمی صحبت کردم عرض کردم که این مبلغ باید بمستحقین داده شود با رعایت عائله اشخاص حالا بنده این پیشنهاد را تقدیم می‌کنم که زودتر بگذرد.
رئیس- آقای یمین اسفندیاری.
یمین اسفندیاری- بنده نظر آقای انوار را حالا تأمین می‌کنم بنده در چندین جلسه قبل اجازه خواسته بودم متأسفانه نتوانستم بیایم پشت تریبون عرایضی که داشتم عرض کنم. راجع به متقاعدین جنابعالی که آقای انوار هستید اینجا دارید مخالفت می‌کنید اگر چه با بیانات آقای صفوی بنده دیگر نمی‌خواهم عرض کنم. اینجا آقای انوار باید بدانند مستخدمینی که بسن جنابعالی رسیده‌اند و حتی از سن جنابعالی هم گذشته‌اند بیچاره‌ها زندگیشان در کمال سختی است این را قیاس بنفس بفرمایند اگر اینجا آقای طباطبایی فرمودند که بکنفر مستخدم بازنشسته در جلو خان مجلس سراغ دارند که یک منافع و عوائد زیادی از مستغلات خودش می‌برد بنده این را منکر نیستم و شاید در سایر نقاط شهر هم هستند اشخاصیکه احتیاج ندارند بحقوق دولت ولی در عین حال اشخاصی هم هستند که در نهایت سختی زندگی می‌کنند. و باید نسبت بآنها هم یک توجهی از طرف مجلس شورای ملی بشود. بنده با این وعده‌ای که آقای بیات وزیر دارائی فرمودند هیچ موافق نیستم برای اینکه اغلب این وعده‌ها داده شد است ولی اثری ازش ظاهر نشده ولی اینطور که آقای صفوی فرمودند برای اینکه لایحه معطل نشود بنده هم موافقم با این وضعی که داریم مخصوصاٌ لوایح زیادی که در مجلس هست و وقت کمی که داریم باید سعی کنیم که زودتر این لوایح از مجلس بگذرد که در دوره ۱۳ دیگر لایحه‌ای باقی نماند زیرا مجلس باید برای کار سرمشق دیگران باشد و مخصوصاٌ لوایحی که مورد احتیاج مردم است باید زودتر بگذرد. این نظری که آقای صفوی فرمودند بنده هم با این نظر موافق هستم که آقای وزیر دارائی صریحاٌ اظهار بفرمائید که تا چند روز دیگر این لایحه متقاعدین را می‌آورند ولی بوعده و وعید همراه نیستم ملاحظه بفرمائید ما مستخدمینی داریم که سی سال یا چهل سال متمادی خدمت کرده‌اند فداکاری کرده‌اند و الان با یک عائله زیادی بیچاره‌ها در نهایت سختی میگذرانند و تنها نظر آقای انوار باین نباشد که مستخدمین فعلی را باید کمک کرد و آنهایی که سالها زحمت کشیده‌اند باید از بین بروند این موضوع بی بضاعت را هم که فرمودند بنده هم اظهاراتی دارم و موافقم ولی چون آقای طباطبایی فرمودند که آئین نامه آین می‌آید به کمیسیون ما می‌توانیم در آنجا اظهار نظر کنیم که هم نظر ایشان تأمین شده باشد و هم حقوق دیگران تضییع نشده باشد باین جهت این قسمت عرایضم را می‌گذارم برای بعد ولی از آقای وزیر دارایی استدعا می‌کنم که یک توجهی بفرمایند که زودتر این موضوع حل شود چون اگر بخواهند مقاومت بفرمایند از طرف مجلس هم مقاومت خواهد شد ولی باید بدانند نظر مجلس این نیست که مستخدمین معطل بشوند و این لایحه بگذرد بلکه علاقه داریم و تصور می‌کنم اگر ایشان موافقت بفرمایند که این لایحه راجع به بازنشستگان را زودتر بیاورند این قضیه حل خواهد شد. راجع به این پانصد میلیون ریال بنده در سابق هم نظرم این بود که هرقدر دولت نسبت به آنها مساعدت پولی بکند این مساعدت پولی بنفع آنها تمام نخواهد شد و از طرف دولت هم یک پولی دور ریخته می‌شود و آن بیچاره‌ها هم استفاده نمی‌کنند. ولی اگر دولت این پنجاه میلیون تومان را در نظر بگیرد که با یک وسائلی که ممکن باشد جنس در دسترس آنها بگذارد البته نظایر هم زیادی دارد چنانچه اگر توجه بفرمائید به این کوپراتیوهایی که در زمان جنگ برای قشون خارجیها تشکیل می‌دهند با بهترین وضعی اداره می‌شود و همه چیز برای همه افراد موجود می‌باشد و هیچگونه زحمتی نه برای توزیع کننده و نه از برای گیرنده و اگر این ۵۰ میلیون تومان را هم وزارت دارائی طوری عمل کند که اجناسی را در دسترس مستخدمین قرار بدهد تصور می‌کنم هم مستخدمین فعلی استفاده می‌کنند و هم نسبت به بازنشسته‌ها می‌توانیم اقدامی کنیم که آنها هم کاملاٌ استفاده کنند البته در اینصورت حقوقی هم از کسی تضیع نخواهد شد.
وزیر دارائی- همانطوریکه عرض کردم البته خاطر آقایان نمایندگان محترم مطمئن باشد که نظریه‌ای که اکثریت آقایان نمایندگان محترم اظهار می‌کنند البته دولت هم تمام عملیات فکری را که دارد بخرج می‌دهد برای اینکه آن را انجام بدهد. بنده هم همانطور که عرض کردم از نقطه نظر اینکه نظر اکثریت مجلس این است که کمکهایی هم نسبت به متقاعدین بشود یک مطالعاتی در وزارت دارائی می‌کنیم و بزودی نتیجه آن را بعرض مجلس میرسانم…
یمین اسفندیاری- بزودی را بفرمائید که چقدر است یکماه بیست روز چقدر است چون عمر مجلس زیاد نیست.
وزیردارائی – همانطور که عرض کردم شاید تا یکماه بلکه کمتر مطالعه بکنیم و نتیجه اش را بعرض مجلس برسانم.
مخبر- (آقای صفوی)- یک عده اصلاحاتی در ماده واحده در کمیسیون بودجه شده است که حالا بنده بعرض مجلس میرسانم در سطر دوم کلمه با استحقاق بعد از کارمندان اضافه می‌شود (یعنی برای کمک بکلیه کارمندان با استحقاق قسمت) (ج) اینطور اصلاح می‌شود «این کمک و اضافه اعطایی از اول مرداد ماه ۱۳۲۲ تا آخر سال ۱۳۲۲ قابل پرداخت خواهد بود» یعنی یک کلمه «این» بآن اضافه می‌شود. یک اصلاح هم در سطر دوم قسمت «د» شده است از تاریخ تصویب این قانون میزان حقوق بازنشستگی برای کسانی که تقاضای بازنشستگی نمایند اعم از لشگری و کشوری کلمه لشگری و کشوری اضافه می‌شود.
طباطبایی- آقا اینها که اینطور نمی‌شود باید اینها چاپ و توزیع شود و رویش صحبت بشود.
مخبر- این پیشنهادات داده شده و وقتی که آن پیشنهاد اضافه کلمه متقاعدین را مجلس رأی داد با کلیه پیشنهادات دیگر آمد به کمیسیون …(طباطبایی- باید جزء راپرت به مجلس بیاید) یک قسمت پیشنهادات زیادی هم شده بود راجع به کلمه متقاعدین که کمیسیون آن را قابل توجه دانست و پیشنهادات دیگری هم شده بود که همانطور که عرض کردم قابل توجه کمیسیون واقع شد و چون مدت کم بوده دیگر طبع و توزیع نشد حالا بسته بنظر مجلس است.
دشتی- نمی‌شود باید طبع و توزیع بشود.
رئیس- پیشنهادها را قبلاٌ به کمیسیون فرستاده‌اند راپرت کمیسیون جامع آن پیشنهادات است.
بعضی از نمایندگان – نیست آقا نیست.
رئیس- پس حالا یک مطلب تازه‌ای است و دخلی به خبر کمیسیون ندارد. پیشنهاداتی که شده است خوانده می‌شود. پیشنهاد آقای فریدونی و ۳۹ نفر از آقایان دیگر:
پیشنهاد می‌کنیم بعداز کلمه منتظرین خدمت بازنشستگان را اضافه نمائید.
طباطبایی- بنده در این پیشنهاد یک کلمه عرض داشتم اجازه میفرمائید؟(رئیس- بفرمائید)
طباطبایی- بنده وقتی که اینجا بودم خواستم استدلال بکنم که آقا موافقت بکنند باین پیشنهاد ولی یک قدری مطلب پیچ خورد و من فراموش کردم نتیجه را عرض کنم و آن این است که با اضافه کلمه با اسحقاق یکدفعه از مستخدمین و مأمورین گویا بهره مند نمی‌شوند از این ۵۰ میلیون تومان بنابراین این جواب آن نظری است که آقا داشتند که اگر متقاعدین را اضافه کنند از حقوق سایرین و از کمکی که باید بسایرین بشود کسر خواهد شد این موضوع (باستحقاق) آن را جبران خواهد کرد متقاعدین هم در ضمن مثل مستخدمین آنهایی که مستحق هستند استفاده می‌کنند نه آن کسانی که استطاعت دارند همان طور که مثل زدم آنهایی که استطاعت دارند نباید از این قسمت استفاده کنند. حالا آقای وزیر دارایی ملاحظه بفرمایند عده زیادی این پیشنهاد را امضاء کرده‌اند ایشان هم موافقت بفرمایند که کلمه بازنشستگان بآن اضافه بشود البته با شرط استحقاق و آنهایی که استحقاق ندارند پولی نخواهند گرفت (صحیح است).
وزیر دارائی- بنده که قبلاٌ توضیح دادم که این ۵۰ میلیون کفایت نمی‌کند اگر بخواهیم همه را تأمین کنیم کفایت نمی‌کند و البته ما خودمان هم نظرمان این بود که این پول را بیک ترتیبی تقسیم کنیم که اشخاصی که احتیاج دارند بآنها کمک بیشتری بشود. بنابراین این پیشنهادی که فرمودند تأثیری در این قسمت ندارد نظر خود ما هم همین بود که اساساٌ طوری بشود که این پول تقسیم بشود بین یک عده از مستخدمین که وضعیت آنها بیک صورت بهتری در بیاید و آنهایی که وضعیتشان خوب است کمتر استفاده کنند و این همانطور که عرض کردم نظر ما بوده است و حالا این را برای مستخدمین تصویب بفرمائید و بعد که ما آئین نامه اش را می‌نویسیم اگر از این محل یک محلی پیدا کردیم برای اینکه بمتقاعدین هم کمکی بکنیم که چه بهتر و اگر پیدا نکردیم از محل دیگری فکرش را می‌کنیم ولی در هر صورت این قسمت را چون ما برای مستخدمین در نظر گرفته‌ایم که وضعیت آنها را ترمیم بکنیم این را تصویب بفرمائید و دست و پای مارا از این قسمت نه بندید والا این مبلغ نسبت به مستخدمین هم چیز زیادی نخواهد بود و فعلاٌ اجازه بفرمائید وضعیت مستخدمین را ما تأمین کنیم بعداٌ وضعیت متقاعدین را هم تأمین خواهیم کرد.
رئیس- مقداری پیشنهاد شده است که باید به پیشنهادها رأی گرفته شود آقایان یک قدری تأمل بفرمایند تا رأی گرفته شود. (صحیح است) رأی گرفته می‌شود به پیشنهاد آقای فریدونی که راجع به بازنشستگان است آقایان موافقین برخیزند (اکثر برخاستند) تصویب شد. پیشنهاد آقای نراقی:
پیشنهاد می‌کنم کلمه با استحقاق از ماده واحده حذف شود.
رئیس- آقای ملک مدنی.
ملک مدنی- این موضوع در خبر کمیسیون نسبت همانطور که توضیح دادم بنده پیشنهاد کردم که کلمه با استحقاق اضافه بشود ولی آقای نراقی نظر دارند که این کلمه لازم نیست و با این نظر موافق نیستند. حالا اول باید که این موضوع با استحقاق جزء ماده بشود بعداٌ ایشان پیشنهاد حذف بفرمایند یعنی اول باید آن پیشنهاد را بخوانند و رأی بگیرید اگر تصویب شد ایشان پیشنهاد حذف بفرمایند فعلاٌ تقاضا می‌کنم پیشنهاد بنده را بخوانند.
رئیس – پیشنهاد آقای ملک مدنی خوانده می‌شود:
پیشنهاد می‌نمایم بعد از کلمه کلیه کارمندان (با استحقاق) اضافه شود.
وزیر دارائی – بنده این پیشنهاد را قبول می‌کنم.
مخبر – بنده هم از طرف کمیسیون قبول می‌کنم.
نراقی – بنده مخالفم رأی بگیرید.
ملک مدنی – وقتی که دولت و مخبر قبول کردند رأی لازم ندارد.
نراقی- بنده عرض کردم مخالفم اجازه میفرمائید؟
رئیس – بفرمائید.
نراقی – تصور می‌کنم که این کلمه موجب خواهد شد که این قانون اجرا نشود و تا سه ماه دیگر هم هی کمیسیون خواهند کرد که معلوم کنند کی مستحق است و کی مستحق نیست و بعلاوه این یک توهینی بمقام مستخدمین است و بدون جهت آبروی مستخدمین را می‌ریزند و فعلاٌ چون آقای وزیر دارائی و مخبر قبول کرده‌اند بنده در موقع رأی تقاضای تجزیه می‌کنم.
رئیس – پیشنهاد دیگر آقای ملک مدنی.
پیشنهاد می‌نمایم در بند (د) جمله (اعم از کشوری و لشکری) قبل از کلمه (مساوی است) اضافه شود.
وزیر دارائی- بنده قبول می‌کنم.
مخبر – بنده هم قبول می‌کنم.
رئیس- پیشنهاد دیگر آقای ملک مدنی:
پیشنهاد می‌نمایم در بند (ه) جمله اعم از لشکری و کشوری بعد از جمله (از حقوق مستخدمین) اضافه شود.
ملک مدنی – بنده از آنکه کلمه لشکری در قسمت (د) قبول شد در این جا هم لازم است اضافه شود.
وزیر دارائی- صحیح است- بنده قبول می‌کنم.
مخبر- بنده هم قبول می‌کنم.
رئیس – پیشنهاد دیگر آقای ملک مدنی:
پیشنهاد می‌نمایم در بند (ج) اینطور اصلاح شود ج- این کمک و اضافه اعطائی از اول مرداد ماه ۱۳۲۲ تا آخر اسفند ۱۳۲۲ قابل پرداخت خواهد بود.
وزیر دارائی- بنده قبول می‌کنم بسیار خوب است.
مخبر- بنده هم قبول می‌کنم.
رئیس- پیشنهاد دیگر آقای ملک مدنی:
پیشنهاد می‌نمایم کلمه (موظفین) در تبصره ۲ اضافه شود.
وزیر دارائی – قبول می‌کنم این پیشنهاد را.
مخبر – بنده هم قبول می‌کنم.
رئیس- پیشنهاد آقای طباطبایی.
پیشنهاد می‌کنم در آخر سطر ۳ بعد از جمله و یا منتظرین خدمت اضافه شود (با رعایت عائله)
طباطبایی- چون و عده دادند این قسمت در نظامنامه قید شود پس می‌گیرم.
رئیس- یک پیشنهادی هم از آقای فرمانفرمائیان رسیده است که نظر ایشان تأمین شد پیشنهاد فرموده‌اند که کمک اعطایی از اول مرداد تا آخر سال باشد. پیشنهاد آقای اوحدی هم که راجع به لشگری و کشوری باشد موافقت شد.
اوحدی- بنده پیشنهاد را قبل از آقای ملک مدنی داده بودم و بنده نظرم این است که این قسمت باید ضمن تبصره گنجانده شود و حالا هم بنظر خودم باقی هستم و با آقای وزیر دارائی هم مذاکره کردم که این موضوع باید بصورت تبصره دربیاید و ربطی به اصل ماده واحده ندارد و حالا هم تقاضا می‌کنم تبصره پیشنهادی بنده خوانده شود.
رئیس- تبصره پیشنهادی آقای اوحدی خوانده می‌شود:
پیشنهاد می‌کنم تبصره ۱ زیر بجای قسمت (د) معین شود:
تبصره ۱- از تاریخ تصویب این قانون میزان حقوق بازنشستگی برای کسانی که تقاضای بازنشستگی می‌نمایند اعم از کشوری و لشکری مساوی است بیک چهلم حد وسط حقوق سه سال اخیر خدمت ضرب در سنوات خدمت.
وزیر دارائی – اشکالی ندارد مقصود این بود که این قسمت در قانون باشد حالا یا بعنوان (د) باشد یا بعنوان تبصره اول و بنده قبول می‌کنم که بعنوان تبصره باشد و این تبصره هم به تبصره‌های دیگر اضافه می‌شود و همینطور به ترتیب تبصره دوم و سوم و چهارم و پنجم می‌شود.
مخبر- بنده هم قبول می‌کنم که بصورت تبصره باشد.
رئیس- پیشنهاد آقای افشار:
تبصره ذیل را پیشنهاد می‌نماید
وزارت دارائی موظف است منتهی تا یکماه راجع بکمک بحال بازنشستگان لایحه لازم تقدیم مجلس شورای ملی نماید.
افشار- این پیشنهاد را بنده قبلاٌ تقدیم کرده بودم حالا دیگر موضوعی ندارد.
رئیس- پیشنهاد آقای مخبر فرهمند.
پیشنهاد می‌کنم: دولت مکلف است پرداخت این کمک را تا آخر سال مالی انجام دهد.
رئیس- آقای مخبر فرهمند.
مخبر فرهمند- مقصود بنده این است که این مبلغی که اعتبار گرفته شده و پرداخت می‌شود دیگر صرفه جویی نشود چون این جا در نظر گرفته شده تا آخر سال ۱۳۲۲ قابل پرداخت است و اگر هر مبلغی تا آخر سال ۱۳۲۲ بمصرف نرسد صرفه جویی خواهد شد بنده پیشنهاد کردم که تا آخر سال مالی که آخر خرداد ۱۳۲۳ است قابل پرداخت باشد چون مقصود مجلس این است که دولت مکلف باشد این مبلغ را برای کمک به مستخدمین خرج کند نه اینکه صرفه جویی بشود
وزیر دارائی- این را بنده قبلاٌ هم عرض کردم که نقطه نظر وزارت دارائی این است که وضعیت مستخدمین را تأمین کنند که آنها بتوانند خدمت کنندو حالا با این ترتیبی که در این قانون پیش آمد و با پیشنهاداتی که ضمیمه این قانون شد بنده قطع دارم که اجرای این قانون مدتی بطول خواهد انجامید و آن نتیجه هم که لازم است بدست نخواهد آمد وبنده با این ترتیب مجبورم در این جا عرض کنم که آن قسمتی که راجع به بازنشستگان اضافه شد از این مبلغی که در نظر داشتیم کمک شود کم می‌کند و آن منظوری که بود که یک مساعدتی به مستخدمین بشود آنطور که در نظر بود انجام نمی‌شود که یک چیزی به مستخدمین داده شود که واقعاٌ خدمت کنند و دلگرم باشند و آن نظر تأمین نشده است حالا آقایان نظرهای دیگری هم اضافه بفرمایند بیشتر موجب نقص این قانون خواهد شد.
مخبر فرهمند- بنده پس می‌گیرم این پیشنهاد را.
رئیس- پیشنهاد آقای انوار:
پیشنهاد می‌کنم در جزء (ب) بعد از کلمه (شهرداریها) اضافه شود (مشتغلین به خدمت)
رئیس – آقای انوار.
انوار- آقای وزیر دارائی توجه بفرمائید حقیقتاٌ یک دولتی را اگر بخواهیم بگوئیم تسلط دارد و استقلال دارد باید بهمه چیز اطلاع داشته باشد و استقلال داشته باشد ولی دولت بهیچوجه از شهرداری و عملیات شهرداری اطلاعی ندارد و توجهی بآن نمی‌کند و شهرداری هم بکلی از این ترتیبات و از این تذکراتی که داده می‌شود اطلاعی ندارد و عمل نمی‌کند خیابان شمیران را بروید و ببینید آن طرفی که قشونی برای خودش آب آورده است و در آن طرف دیگر هم در جاهایی که صاحبان باغات آب آورده‌اند درختهایش سبز است ولی باقی دیگر درختهایش بکلی خشک شده است با این آب فراوان امسال این آب شمیران است این آب تهران است و با این زیادی محصول اینهم نانمان است این آبمان! این هم نانمان! آقا کی مسؤل شهرداری است ما چه گناهی کرده‌ایم که باین روز افتاده‌ایم؟ اگر شهرداری مستقل است دولت مستقلی است که چرا بیرق نمی‌کشد و سفیر روانه نمی‌کند؟ اگر جزء دولت است که چرا توجه نمی‌کنند بآن چیزهایی که گفته می‌شود؟ اگر جزء تأسیسات مملکتی است چرا رعایت احتیاجات شهر و مملکت را نمی‌کند؟ حالا به آقای حکیم الدوله عرض کردم آقا شما گردش کنید ببینید چه خبر است چه بد بختی است حالا که شاه سابق نیست که بگوئیم بلدیه رفته است در فلانجا قصر خورنق ساخته است بنده این پیشنهاد را کردم که این مطلب را عرض کنم که آقای وزیر دارائی و آقای وزیر دادگستری که تشریف دارند محضالله بوزارت کشور بگویند که آقای تدین حفظک الله تعالی این شهرداری در دست شما است شهرداری نظمیه ژاندارمری همه در دست شما است رسیدگی بکنید ببینید اینها چه می‌کنند ومخصوصاٌ شهرداری چه می‌کنند. حالا پیشنهادم را استرداد می‌کنم.
رئیس- پیشنهاد آقای موقر.
پیشنهاد می‌کنم دو تبصره زیر اضافه شود:
تبصره – وزارت دارائی مکلف است بکارمندانی که بیش از سه فرزند دارند برای هر فرزند اضافی فوق العاده مخصوصی رعایت کند.
تبصره – کمکها و فوق العاده‌هایی که بموجب این لایحه داده می‌شود از مالیات بر درآمد معاف بوده و بهیچ عنوان قابل کسر یا توقیف نخواهد بود.
رئیس- آقای موقر.
موقر- معمول است در همه جا کسانی که عائله و فرزند زیاد دارند بآنها رعایت بیشتری می‌شود که باین وسیله کمکی به تکثیر نفوس بشود و از طرف دیگر چون دولت در نظر دارد که بوسیله این قانون کمکی به مستخدمین بکند دیگر دریافت مالیات بر درآمد از این مساعدت موردی ندارد این بود که بنده این دو تبصره را پیشنهاد کردم که برای رعایت این دو منظور به ماده واحده اضافه شود
مخبر – راجع به مستخدمینی که فرزند زیاد دارند در آئین نامه البته مساعدت بیشتری در نظر گرفته خواهد شد و راجع به معافیت از مالیات بر درآمد هم پیشنهادی است بعنوان تبصره سوم که حالا تبصره پنجم می‌شود که آقای وزیر دارائی دادند که حالا اضافه می‌شود و باآن اضافه آن تبصره از مالیات بردرآمد هم معاف خواهد بود و نظر آقا در آن قسمت هم تأمین است این است که تقاضا می‌کنم پیشنهاد خودتان را مسترد بفرمائید که بهمین ترتیب بگذرد و نظر آقا هم تأمین است.
موقر – مسترد می‌کنم.
رئیس- تبصره سوم پیشنهادی آقای وزیر دارائی خوانده می‌شود:
تبصره ۳- کلیه اشحاصی که بموجب قانون مصوب بهمن ۱۳۲۱ و باستناد ژقانون نامبرده از یک ماده کمک هزینه اعطایی استفاده نموده‌اند و بموجب این قانون نیز از یک ماه دیگر استفاده می‌نمایند از تسلیم اظهار نامه و پرداخت ما به التفاوت مالیاتی که منحصراٌ در نتیجه افزایش این درآمد تعلق گرفته معاف می‌باشند.
مخبر- این تبصره تبصره پنجم خواهد شد و بنده قبول می‌کنم.
رئیس- پیشنهاد آقای دکتر سنگ.
در قسمت (ه) پیشنهاد می‌کنم بعد از بازنشستگی اضافه شود: از تاریخ تصویب این قانون
وزیر دارائی – این قسمت هم اشکالی ندارد اضافه شود.
مخبر- بنده هم قبول می‌کنم.
رئیس – آقای نراقی پیشنهاد تجزیه کرده‌اند:
پیشنهاد می‌کنم به ماده واحده بدون کلمه با استحقاق رأی گرفته شود.
رئیس – اول رأی می‌گیریم به ماده واحده با حذف کلمه استحقاق اگر قبول شد که بعداٌ رأی قطعی گرفته می‌شود اگر قبول نشد با اضافه کلمه استحقاق رأی گرفته می‌شود. فعلاٌ رأی گرفته می‌شود به ماده واحده با اصلاحاتی که شده است با حذف کلمه استحقاق موافقین برخیزند (اغلب برخاستند) رأی می‌گیریم به ماده واحده با اصلاحات که شده است با ورقه موافقین ورقه سفید خواهند داد (اخذ و شماره آراء بعمل آمده ۵۸ ورقه سفید شماره شد).
رئیس- عده حاضر در موقع اعلام رأی ۷۱ با کثریت ۵۸ رأی تصویب شد.
صفوی- اجازه بفرمائید؟ این تبصره ۴ ماده ۶۵ قانون نظام وظیفه گزارش آن از کمیسیون بودجه داده شده اگر آقایان موافقت بفرمایند مطرح شود (بعضی از نمایندگان عده کافی نیست ختم جلسه) این تبصره محل ابتلای یک عده زیادی است اگر آقایان موافقت بفرمایند و تشریف بیاورند یک تبصره بیشتر نیست.
- موقع و دستور جلسه بعد – ختم جلسه
{۳- موقع و دستور جلسه بعد – ختم جلسه }
رئیس- عده کافی نیست می‌ماند برای اول جلسه بعد. اگر آقایان موافقت میفرمائید جلسه را ختم کنیم. (صحیح است).
جلسه آتیه روز پنجشنبه ۲۴ شهریور سه ساعت پیش از ظهر این پیشنهاد هم اول دستور
(مجلس سی و پنج دقیقه بعد از ظهر ختم شد)
رئیس مجلس شورای ملی – حسن اسفندیاری
قانون
پانصد میلیون ریال اعتبار برای کمک به کلیه کارمندان دولت
ماده واحده – الف مبلغ پانصد میلیون ریال بوزارت دارائی اعتبار داده می‌شود که برای کمک به کلیه کارمندان وزارتخانه‌ها و بنگاههای مستقل و کارخانجات و مؤسسات تجارتی دولتی اعم شاغلین خدمت و یا منتظرین خدمت و بازنشستگان مصرف نماید.
کمک مزبور ممکن است جزاٌ یا کلاٌ بصورت نقد یا جنس داده شود.
ب- بودجه مجلس شورای ملی مشمول این قانون خواهد بود و شهرداریها نیز مکلف هستند طبق این قانون و آئین نامه آن حقوق کارمندان خود را ترمیم نمایند.
ج- این کمک و اضافه اعطایی از اول مرداد ماه ۱۳۲۲ تا آخر سال ۱۳۲۲ پرداخت خواهد شد.
د- برای تأمین عوائد صندوق بازنشستگی از تاریخ تصویب این قانون صدی نیم بر میزان کسور بازنشستگی که باید از حقوق مستخدمین اعم از کشوری و لشگری کسر و بصندوق بازنشستگی داده شود افزوده خواهد شد.
ه- آئین نامه اجرای این قانون را وزارت دارائی به هیئت وزیران پیشنهاد و پس از تصویب کمیسیون بودجه بموقع اجراء گذاشته خواهد شد.
تبصره ۱- دولت مکلف است منتها در عرض یکسال از تاریخ اجرای این قانون طرحی برای اصلاح قانون استخدام کشوری تهیه و تقدیم مجلس شورای ملی نماید.
تبصره ۲- از تاریخ تصویب این قانون میزان حقوق بازنشستگی برای کسانیکه تقاضای بازنشستگی نمایند اعم از لشکری و کشوری مساوی است بیک چهلم حد وسط حقوق سه سال اخیر خدمت ضرب در سنوات خدمت.
تبصره ۳- یکماه مساعده‌ای که قبلاٌ بکارمندان و بازنشستگان و منتظرین خدمت و موظفین و سایر اشخاص داده شد و می‌بایستی باقساط مسترد گردد بموجب این قانون بعنوان پاداش واگذار خواهد شد.
تبصره ۴- کلیه اشخاصی که بموجب قانون مصوب بهمن ۱۳۲۱ و باستناد قانون نامبرده از یکماه کمک هزینه اعطایی استفاده نموده‌اند و بموجب این قانون نیز از یکماه دیگر استفاده می‌نمایند از تسلیم اظهار نامه و پرداخت مابه التفاوت مالیاتیکه منحصراٌ در نتیجه افزایش این درآمد تعلق گرفته معاف می‌باشند.
این قانون که مشتمل بر یک ماده است در جلسه بیست و دوم شهریور ماه یکهزار و سیصدو بیست و دو بتصویب مجلس شورای ملی رسید.
رئیس مجلس شورای ملی – حسن اسفندیاری