مذاکرات مجلس شورای ملی ۲۲ خرداد ۱۳۵۲ نشست ۱۱۳
| مجلس شورای ملی مجموعه قوانین دوره قانونگذاری بیست و سوم | تصمیم‌های مجلس | قوانین برنامه‌های عمرانی کشور |
مذاکرات مجلس شورای ملی
صورت مشروح مذاکرات مجلس روز ۲۲ خرداد ۱۳۵۲ نشست ۱۱۳
صورت مشروح مذاکرات مجلس شورای ملی روز سه شنبه (۲۲) خرداد ماه ۱۳۵۲.
فهرست مطالب:
| مجلس ساعت نه صبح به ریاست آقای دکتر حسین خطیبی (نایب رئیس) تشکیل گردید. |
- قرائت اسامی غائبین جلسه قبل
۱- قرائت اسامی غائبین جلسه قبل.
نایب رئیس- اسامی غائبین جلسه قبل قرائت می‌شود.
غائبین با اجازه
- آقایان دکتر امین، دکتر بازرگانی، مهندس برومند، پسیان، تژده، توسلی، جندقی، حق شناس، تیمسار خطیب شهیدی، دیهیم، شاهنده، شیخ بهائی، شیخ رضائی، صائب، دکتر ضیائی، علی طباطبائی، فتوحی، فیاض، مهندس قادرپناه، غضنفری، کیوان، مهندس معینی زند، موقر، دکتر وفا، جهانشاهی، خانم ضرابی.
غائبین مریض
- آقایان دکتر برومند، پروین، دکتر حاتم، دکتر فروزین، فرهادپور، مهرزاد، نیک پور، خانم اقبال.
- بیانات قبل از دستور، آقایان: احتشامی، دکتر متین، محمد علی آموزگار، مجید محسنی مهر، خورشید، پسیان، اکبر مسعودی
۲- بیانات قبل از دستور، آقایان: احتشامی، دکتر متین، محمد علی آموزگار، مجید محسنی مهر، خورشید، پسیان، اکبر مسعودی.
نایب رئیس- بیانات قبل از دستور را شروع می‌کنیم، آقای احتشامی تشریف بیاورید.
احتشامی- با اجازه مقام ریاست، نمایندگان محترم،
از آن جهت که سخنم حسن مطلع داشته باشد، اظهار نظر افتخارآمیز و غرورآفرین وزیر خارجه آمریکا را نسبت به رهبری سالم و درایت و تجارب سیاسی رئیس مملکت شاهنشاه آریامهر تکرار می‌کنم.
ایشان سه روز پیش که برای شرکت در کنفرانس سنتو به تهران آمده بودند، اعلام داشتند که:
«قبل از ملاقات «نیکسون-برژنف» آمریکا می‌خواهد نظر شاهنشاه را بداند».
این مطلب بقدری رسا وغرورآمیز است که حاجتی به تفسیر آن نمی‌بینم و فقط بر این نکته تکیه می‌کنم که رهبر عالیقدر ما در اثر تجربه فراوان و آشنائی دقیق و دوستی با رهبران کشورهای جهان و معرفت و وقوف کامل به مسائل جهانی یکی از موفقترین و مجرب ترین و رشید ترین رهبران امروز دنیا شناخته شده‌اند (صحیح است).
و این اظهار نظر دولت آمریکا نیز پدیده ایست از نتایج درخشان اعجاب انگیز سیاست مستقل ملی ایران که به ابتکار معظم له به مرحله اجرا درآمده است (صحیح است).
حال که سخن از کنفرانس وزیران خارجه عضو پیمان مرکزی (سنتو) به میان آمد، اجازه بدهید پیرامون این کنفرانس مهم که جنبه جهانی و نتایج بین المللی آن بر هیچکس پوشیده نیست، مطالبی بعرض برسانم:
نمایندگان محترم مستحضرند که امنیت خلیج فارس مهمترین بحث وزیران خارجه پنج کشور در کنفرانس تهران بود و جالبترین موضوعی که وزیر خارجه انگلستان در پایان مذاکرات خود به مقامات ایرانی اعلام کرد، این بود که «ایران در حفظ ثبات منطقه نقش رهبری دارد» و این تأییدی است از بیانات اصولی وزیر خارجه ایران که صریحاً در تفسیر و توجه سیاست سالم و قاطع رئیس مملکت اعلام داشت که: «امنیت خلیج فارس و آزادی رفت و آمد کشتیها در این منطقه و دریای عمان و اقیانوس هند با توجه به این حقیقت که ایران نظارت و اداره صنعت نفت خود را اخیراً من جمیع الجهات بعهده گرفته است، برای کشور ما اهمیت حیاتی دارد و ما امیدواریم که با همکاری و حسن نیت کشورهای ساحلی خلیج فارس از هر گونه هرج و مرج و خرابکاری یا اعمال قدرت طلبی که احیاناً منجر به بر هم خوردن ثبات این منطقه گردد، در نهایت قدرت و توانائی جلوگیری بعمل آوریم» و این این بیان صریح تر و رساتر، تجزیه و تحلیلی است که آقای نخست وزیر در پایان دیدار اخیر خود از لهستان در طی یک مصاحبه مطبوعاتی به این مضمون اعلام داشتند:
«خلیج فارس برای ایران در حکم یک شاهرگ حیاتی است و ما قصد داریم به هر قیمت که ممکن است رفت و آمد آزاد در این شاهراه دریائی را باز نگاه داریم و از امنیت آن حراست نمائیم و این روش ملی ایران که ناشی از حق حاکمیت و ایستادگی غیر قابل اغماض روی استقلال و تمامیت ارضی خود اوست. در عین حال برای زندگی ملل دیگر جهان که به هر تقدیر به انرژی نفتی نیاز حیاتی دارند و خاصه در این احوال که با کمبودهای مخاطره- انگیزی از این بابت روبرو هستند، سودمند می‌باشد و این تصمیم ایران با منافع بین المللی نیز تطابق دارد و از این رو باید ارتش خود را توسعه دهیم تا برای مقابله با هر رویداد ناسالمی آمادگی داشته باشیم» (صحیح است).
آری، نمایندگان محترم آنچه از طرف دولت ایران در باره حفظ و حراست خلیج فارس انجام شده، اقداماتی است که مورد تأیید و پشتیبانی عموم ملت ایران است، زیرا ایران هم اکنون بعنوان مقتدرترین مدافع صلح و امنیت منطقه، سیاستی روشن واستوار بر منطق پیش گرفته و معتقد است که تأمین و حفظ صلح و امنیت در منطقه باید منحصراً در اختیار دولتهای صالح ساحلی خلیج فارس باشد و بدون تردید ایران و سیاست ایران در منطقه تکیه گاه مطمئنی است برای کلیه کشورهای ساحلی منطقه، یعنی همان تکیه گاهی که کانون اصلی آن، ناوگان شاهنشاهی در خلیج فارس و دریای عمان است و حال ببینیم آشوبگر این منطقه کیست؟ و چه می‌گوید؟
آری، آشوبگران منطقه همان افرادی هستند که با مقداری تانک و توپ سرنوشت ملت عراق را بدست گرفته و با ایجاد ترور و وحشت و قتل بیگناهان و پایمال کردن تمام اصول و روشهای انسانی، ملت ومملکتی را به زنجیر اسارت کشیده‌اند (صحیح است).
آنها هدفشان فقط این است که وظیفه خود را در قبال استعمار نو و کارگردانان آن بنحو مطلوب انجام دهند و بارزترین نمونه آن قتل یک سرهنگ امریکائی است که در استخدام دولت ایران بود و آنان این قتل ناجوانمردانه را بوسیله عمال خود دانستند و در مرگ او به نشاط و پایکوبی برخاستند.
آری این نمونه ایست از اعمال زشت و غیر انسانی آشوبگران منطقه که با تعلیم و اعزام گروههای خرابکار به ایران و شیخ نشینهای خلیج فارس می‌خواهد به ایفای نقش آشوبگری خود بپردازند.
ما فراموش نکردیم که چندی قبل عراق با حمل سلاح و مهمات جنگی به پاکستان چه نقشه شومی را در سر میپرورانید و یا در سال ۱۹۷۱ مقادیر معتنابهی اسلحه به شیخ نشین رأس الخیمه فرستاد که در فرودگاه شارجه کشف شد و عجیب در این است که وزیر آموزش و پرورش کویت یعنی وزیر همان کشوری که چندی قبل مورد تعرض مسلحانه عراق قرار گرفت و ایران برای نجات او کمال حسن نیت را مبذول داشت تا آنجا که وزیر خارجه کویت در طی مصاحبه‌ای اعلام داشت:
«مردم کویت روی حمایت ایران حساب می‌کنند».
هفته قبل در طی مصاحبه‌ای با روزنامه القبس ارگان بازرگانان کویت اعلام داشته که:
«عراق در خلیج فارس نقش اساسی دارد و برای داشتن ارتشی نیرومند کوشش می‌کند» و اما اینکه وزیر آموزش و پرورش خود چه نظری در مورد بعثیهای متجاوز عراق دارد و با اینکه بیاناتش منطبق با سیاست خارجی دولت کویت است یا نه؟ خارج از بحث من است، ولی شاید یکبار دیگر یک وزیر کویتی در شناخت واقعیتها گرفتار اشتباه شود، ولی فراموش نکند که نیرومند شدن ارتش عراق برای مردم کویت بشارتی نیست که موجب شادی شود، زیرا نه فقط ملت کویت، بلکه عموم ملل منطقه خلیج فارس و دیگر مردم جهان به تجربه دریافته‌اند که رژیم بعثی عراق دیری است که دندان تیز می‌کند که کویت را ببلعد و هنوز به قدرت نرسیده، اخیراً تصرف دو جزیره کویتی را بعنوان باج خروج نیروهای مسلح عراقی از مرز آن کشور را طلب می‌کرد. این وزیر فراموش نکند که تقویت نیروی دفاعی ایران، به لحاظ حفظ حقوق بین المللی منطقه خلیج فارس و هماهنگ با تقویت مبانی رفاه و آسایش ملت ایران صورت می‌گیرد و برای کسانی که به واقعیات میپرازند و بدنبال تصور و پندار نمی‌روند. این حقیقت، مسلم است که ارتش شاهنشاهی ایران بخاطر روحیه عالی و تجهیزات و اسلحه‌های مدرن وامکانات وسیع امروز در چنان وضعی از قدرت منطقه قرار دارد که قابل مقایسه با دیگران نیست و نکته قابل توجه این است که ایران اگر به تقویت ارتش خود می‌پردازد، فقط به منظور حفظ و حراست از سرزمین خود می‌باشد، ولی آیا ایران بزرگ با عراق آشفته قابل مقایسه است؟
و آیا وضع آشفته عراق امکان خواهد داد که این فکر پریشان وزیر کویتی جامه عمل بپوشد؟
بنا به اظهار نظر مسافران خارجی که از عراق به ایران می‌آیند، آنقدر وضع اقتصادی و اجتماعی و سیاسی این کشور متزلزل و آشفته است که هر تازه واردی بخوبی نتایج آنرا رد سیمای رنجور و غمزده مردمی می‌خواند و وضع حکومت بعثیها بقدری نابسامان و وخیم است که دیگر برای ماندن یا سرنگون شدن، صحبت از لحظه است (صحیح است). ولی در قبال بیانات وزیر کویتی، شاهنشاه ایران با آن درایت سیاسی و شخصیت ممتاز بین المللی و افکار ترقی خواهانه که مورد تأیید رهبران معظم دولتهای اصیل است، پیوسته خاطرنشان می‌سازند: «که بسیار نومید کننده است که مرزهای بین المللی به آسانی مورد تجاوز قرار گیرد و مناطقی از خاک کشورهای دارای حاکمیت از آنها جدا شود».
آنچه رهبر بزرگ ما می‌فرمایند راجع به ایران که دارای ارتشی نیرومند و مجهز می‌باشد، نیست، بلکه این مآل اندیشی برای مللی نظیر کویت است که پیوسته در معرض تهدید قرار دارد. پیشوای ما همواره تأمین استقلال حاکمیت ارضی هر کشور را با توجه به تجارب تلخی که در سالیان اخیر بر اثر حمله به مرزهای شناخته شده در سالیان اخیر بر اثر حمله به مرزهای شناخته شده و با اشاره به این حقیقت که متأسفانه هنوز در جهان یک نظام مؤثر جهانی برای تضمین حاکمیت و تمامیت ارضی ملل وجود ندارد، اجبار ملتها را در درجه اول بر تکیه کردن بخود و سپس به همکاریهای بین المللی بخاطر تأمین صلح و امنیت خاطرنشان ساخته‌اند. و موجب کمال خوشوقتی است که این مآل اندیشی در تأمین استقلال و حاکمیت ارضی هر عضو در هر منطقه در بیستمین اجلاسیه شورای وزیران خارجه عضو پیمان مرکزی ملحوظ شده است.
در پایان عرایضم برای اطلاع وزیر آموزش و پرورش کویت و همفکران و اربابان او یک ضرب المثل فارسی را یادآور می‌شوم:
«باید قدر دشمن، دشمن را شناخت واز دوست دشمن برحذر بود».
از الطافتان متشکرم (احسنت – احسنت).
نایب رئیس- آقای دکتر متین بفرمائید.
دکتر متین- جناب آقای رئیس، نمایندگان محترم،
قبل از شروع عرایضم، مفتخرم از طرف نمایندگان مجلس شورای ملی سفر موفقیت آمیز شاهنشاه محبوب آریامهر و شهبانوی ارجمند و نیکوکار را به سه کشور سوسیالیستی اروپای شرقی و نتایج ثمربخشی که از لحاظ اقتصادی، اجتماعی، سیاسی و فرهنگی برای ملت و کشور ایران و کشورهای میزبان داشته است، تبریک و تهنیت عرض کنم، از خداوند بزرگ بقای عمر و سلامتی ذات اقدس شهریاری را آرزو می‌کنم (احسنت)، همانطوری که طول ۳۲ سال سلطنت پرافتخار خود به غالب کشورهای دنیا مسافرت فرمودند و از این راه برای ملت و مملکت ایران، ثمرات نیکوئی به ارمغان آوردند و تمدن باستانی و فرهنگ ایران را در اقصی نقاط عالم با شخنان نغز خود عرضه فرمودند، سالیان متمادی با شکوه و سربلندی و سلامتی، مسافرتهای دیگر بفرمایند، زیرا پادشاه ما یک سیاستمدار و چهره بین – المللی است و کشور ما همانطوری که روزنامه معروف اخبارالیوم می‌نویسد: «ایران قدرت بزرگ آسیائی است و اقدامات خیره کننده شاهنشاه در یک مقیاس جهانی مطرح است و بالاخص تهران که مرکز ثقل سیاست جهانی بشمار می‌آید» ملاحظه بفرمائید سردگلاس هیوم وزیر خارجه کشور انگلستان در ضیافت شام وزیر امور خارجه ایران گفت: «ایران همانند قله ثبات در منطقه‌ای است که در آن عدم ثبات وجود دارد» چه افتخاری بالاتر از این برای ایران و ایرانی که ایران مهد امنیت و آسایش و صلح و دوستی در منطقه‌ای از دنیا که در آن تشنج حکمفرماست، قرار گرفته باشد. روزنامه کیهان مورخ شنبه ۱۹ خرداد با حروف درشت در صفحه اول از قول ویلیام راجرز وزیر امور خارجه امریکای شمالی می‌نویسد:
«امریکا قبل از ملاقات نیکسون – برژنف می‌خواهد نظر شاهنشاه آریامهر را بداند۰۰۰» زهی افتخار و مباهات برای ملتی که چنین رهبری اندیشمند داهی و بافراست و کیاست در پهنه سیاست بین المللی دارد (صحیح است). در هفته گذشته همزمان با سخنان آموزنده نخست وزیر خدمتگزار در اطاق بین المللی جوانان گفتگوی جالب و جدی دیگری در باره جوانان مملکت به میان آمد که باید گفت در نوع خود یک اقدام بزرگ انقلابی بود و آن موجودیت سازمانی است از طرف دولت جناب آقای هویدا به ریاست شخص نخست وزیر بنام (شورای همآهنگی امور دانشجویان) و به مسئولیت جناب آقای خوانساری سفیر شاهنشاه آریامهر و سرپرست امور دانشجوئی و فرهنگی و اجتماعی در خارج از کشور در یک مصاحبه مطبوعاتی اعلام گردید که بنظر اینجانب در حکم اعلام یک تصمیم بسیار گرانبهای انقلابی در زمینه حمایت و هدایت جوانان تحصیل کردة عزیز وطن ما بود.
سفیر شاهنشاه آریامهر اعلام کرد که به فرمان شاهنشاه آریامهر شورای همآهنگی امور دانشجویان تحت نظر مستقیم و هدایت و ارشاد جناب آقای نخست وزیر بوجود آمده است که با عضویت معاونان وزارتخانه‌های آموزش عالی، امور خارجه، بهداری، آموزش و پرورش، کار و امور اجتماعی و نمایندگان اداره نظام وظیفه عمومی و شیر و خورشید سرخ، تحت مسئولیت ایشان کلیه امور مربوط به تأمین ارتباط دانشجویان مقیم خارج را با وطنشان بر عهده گرفته است. این شورا که به منظور ایجاد همآهنگی بین سازمانهای مختلف دولتی زیر نظر مسئول در کار دانشجویان مقیم خارج بوجود آمده است، در بدو اعلام موجودیت خود با آنچنان بلند نظری و واقع بینی نیازمندیهای مادی و روانی و معنوی جوانان عزیز کشور را مورد توجه قرار داده است که باید گفت پس از سالها آزمایش، روشهای گوناگون برای تأمین ارتباط فرزندان مملکت با وطنشان امروزه به صحیح ترین و صمیمانه ترین راه حل و روش رسیده است (صحیح است).
شاید نیازی به تکرار نباشد که در زمینه ایجاد وسایل برای رفت و آمد دانشجویان ایرانی از خارج به داخل کشور، طبق دستور نخست وزیر قرار شده است که بیش از شصت درصد هزینه رفت و برگشت آنان از طرف دولت پرداخت گردد، به این معنی که شرکت هواپیمائی ملی چهل درصد از بهای بلیط مسافرت از خارج به ایران را برای دانشجویان تخفیف می‌دهد و بیست درصد نیز از اعتبارات دولت پرداخت می‌شود.
و به این ترتیب دانشجوی ایرانی مقیم خارج برای رفت و برگشت بین انگلستان و ایران فقط مبلغی در حدود بیست هزار ریال و بین فرانسه و ایران ۱۹۰۰۰ ریال و از آلمان تا تهران و بالعکس ۱۹۰۰۰ ریال و از ژنو به تهران و مراجعت ۱۸۶۰۰ ریال و از رم به تهران و بازگشت ۱۵۹۰۰ ریال و از یونان و ترکیه و هندوستان چیزی کمتراز ۱۱۰۰۰ ریال وقس علیهذا خواهد پرداخت. همچنین برای اولین بار ترتیبی داده شده است که با ایجاد پروازهای مخصوص تابستانی برای دانشجویان ایرانی مقیم آمریکا نیز، تخفیف و تسهیلات کلی بوجود آید که مبلغی در حدود بین ۲۷ الی ۳۰ هزار ریال خواهد بود.
گرچه همین مقدار تخفیف مالی و تسهیل برای رفت و برگشت جوانان دانشجو از خارج به وطنشان، بنوبه خود، مستلزم تقبل هزینه فوق العاده‌ای برای دولت و هواپیمائی ایران که یک شرکت وابسته به دولت است، می‌باشد، ولی در واقع باید توجه داشت که مسئله فقط کمک مالی و ایجاد تسهیلات مادی نبوده بلکه صحبت بر سر علاقه و دلسوزی عمیقی است که همواره به فرمان شاهنشاه مهربان ما دستگاههای دولتی و مسئول نسبت به جوانان مملکت مبذول می‌دارند.
در وطن ما تحولات ژرفی در تمام زمینه‌ها انجام گرفته و می‌گیرد که غالباً و اکثراً فرزندان عزیز ما که در خارج سرگرم تحصیل هستند از کم و کیف این تحولات استحضار ندارند و بعلت همین اطلاع نداشتن و بر اثر تلقینات و تبلیغات سوء بیگانگان بعضی از این جوانان به گمان اینکه گویا در وطنشان شرایط لازم برای کار و فعالیت آنان وجود ندارد طبعاً از برگشت به وطنشان پس از پایان تحصیلات خودداری می‌کنند۰۰۰ و باید بخصوص این حقیقت گفته شود که این یکی از توطئه‌های استعمار نوین علیه کشورهای پیشرفتهای مثل ایران و یا کشورهای در حال توسعه است که فرزندان کارآمد و تحصیل کرده و متخصص کشورهای اخیرالذکر را به هر ترتیبی که شده با تبلیغات غلط و دروغین نگذارند به اوطان خود برگشته مشکلات مردم وطنشان را برطرف سازند.
تردیدی نیست وقتی که کشوری مانند ایران که همه نوع استعمار را محکوم کرده وخود مستقلاً در عرصه سیاست و فعالیت جهانی گام برمیدارد اگر از وجود جوانان متخصص و فعال و کاردان محروم بماند، طبعاً قادر نخواهد بود که سیاست مستقل ملی خود را آنطور که دلخواه اوست ادامه دهد.
بیگانه می‌خواهد که اگر ما ثروت داریم و کارخانه‌های عظیم ماشین سازی و یا ذوب آهن و پتروشیمی و غیره می‌سازیم لامحاله آدم متخصص نداشته باشیم که از این همه تأسیسات عظیم صنعتی و معدنی بوسیله متخصصین تحصیل کرده ایرانی بهره برداری کنیم و اگر بخواهیم بهره- برداری داشته باشیم از کارشناسان آنان به عاریت استفاده کنیم که بهر ترتیبی که خواسته باشند صنایع و آرمانهای ملی ما را با شکست و عدم موفقیت مواجه سازند ایجاد این کنفدراسیونها و نطفه‌های تحریک شده و اخلال گرانه بدون شک برای دلسوزی به جوانان نبوده و کاری در زمینه به اصطلاح آزادیخواهی و دموکراسی نیست بلکه این سازمانهای تخریبی و انحرافی با پول سرمایه داران و کارتلها و سازمانهای جاسوسی کشورهای مقتدر و استعمارگر بوجود می‌آید تا جوانان ما و سایر کشورهای در حال توسعه و ضد استعمار را با حرفهای پوچ و توخالی مشغول کرده و نگذارند روزی به وطنشان برگشته و مصدر خدمات بشوند (صحیح است).
از سوی دیگر سرمایه گذاری هنگفتی که امروزه برای پرورش یک کارشناس و متخصص ضرورت دارد، چه بهتر برای بیگانه که هزینه تحصیل و آموزش و پرورش یک طبیب، یک مهندس، یک طراح یا یک کارشناس اقتصادی و فنی را ما از جیب خودمان بپردازم و آخر سر بیگانه با یک توطئه خائنانه با استفاده از احساسات و شور و هیجان جوانی آنان را از دامان مادر وطن دور کرده و در آستانه استثمار و استعمار خود به زانو درآورد و بخدمت بگمارد.
شاهنشاه ما با عشق و علاقه مفرطی که به یشرفت مملکت داشته و اصرار دارند که باید کارهای مملکت به دست فرزندان همین آب و خاک اداره شود در کمال صفا و مآل اندیشی جلوی تمام این تشبثات و حیله‌های دشمنان را گرفته و نخست وزیر مملکت را مأمور و مسئول تأمین این ارتباط دائمی فرزندان ایران با وطنشان فراهم و با انتصاب سفیر مخصوص خودشان برای تصدی این شورای هماهنگی تمام وسائل و اختیارات را تأمین کرده‌اند تا فررزندان عزیز وطن ما همواره با وطنشان در رابطه بوده و نه تنها با رفت و برگشت منظم بین کشور محل تحصیل و وطن عزیز این شور و عشق میهنی مخصوص جوانان ایرانی پیوسته در قلوبشان موج بزند و هر بار که می‌آیند و می‌روند توشه‌ای از عشق و علاقه میهنی و پیوستگی‌های ملی و خانوادگی را همراه خود ببرند و بطور منظم و مرتب در جریان تحولات و پیشرفتهای مستمر وطنشان بوده و بدانند که باید به این مملکت برگردند و خدمت بکنند و حتی از هنگام تحصیل در نظر بگیرند که در کجا و در چه رشته‌ای بکار مشغول شوند۰۰۰ شاید مشکلاتی از نظر بعضی مقررات عمومی در پیش پای بعضی از دانشجویان مقیم خارج وجود داشته باشد که بعضاً به همان علت در مراجعت به کشور تأخیر و یا تردید می‌کنند ولی در این مورد نیز با توضیحاتی که داده شد و مفاد آن به تمام نمایندگیهای ایران در خارج ابلاغ شده است ترتیبی داده شده است که از همانجا این اشکالات برطرف شده و فرزندان ما با خیال آسوده به وطن بازگردند و مشغول کار و زندگی عادی خود شوند.
شاید ضروری نباشد تکرار کنم که تسهیلات چشمگیری فراهم شده است که هنگام بازگشت مجدد دانشجویات بخارج برای ادامه تحصیلاتشان مبلغ ده هزار ریال عوارض معمولی گذرنامه را نیز از آنان و از همسر و فرزندانشان اخذ نمی‌گردد و یا در مورد خدمات پزشکانی که از خارج به وطن بازمیگردند در واقع ترتیبی اتخاذ شده که عملاً خدمت وظیفه عمومی خود را بصورت دیگری انجام می‌دهند و باینصورت در دورانی که بعنوان خدمت وظیفه در مؤسسات بهداشتی و درمانی با اخذ حقوق کافی خدمت می‌کنند مطب شخصی هم داشته باشند. بگمان من ارزش این تسهیلات و خدمات را خود جوانان و دانشجویان مقیم خارج و دانشجویان دانشگاههای داخلی که آنان نیز از بسیاری از این تسهیلات برخوردار خواهند شد بیش از همه ارزیابی می‌کنند و قدرشناسند زیرا آنان بخوبی مشکلات را بازمیشناسند و اکنون نیز ارزش این تسهیلات و خدمات و مهربانیها را بهتر درک می‌کنند (صحیح است).
من بعنوان یک دانشجوی قدیمی که حتی از یک هزارم چنین تسهیلات و خدمات و دلسوزیها برخوردار نبوده‌ام و باز بنام تمام دانشجویان مقیم خارج که گاهگاهی در مسافرتهای خود با آنان تماس کامل دارم در اینجا از این موهبت بزرگ و دلسوزی و بزرگواری که ناشی از مراحم شخص شاهنشاه آریامهر نسبت به فرزندان و جوانان این مملکت است و بهمین منظور اداره این شورای بزرگ تحت نظر و سرپرستی جناب آقای امیر عباس هویدا نخست وزیر محبوب و خدمتگزار و روشنفکر قرار گرفته تشکر می‌کنم زیرا با مراقبت دائم ایشان تمام مشکلات و مسائل دانشجوئی برطرف شده و با ایجاد هم آهنگی لازم بین سازمانهای مسئول و انجام خدمات سریع و صادقانه جوانان موجبات دلگرمی بیشتر جوانان عزیز ما فراهم می‌گردد زیرا جوانان سرمایه آیندة مملکت هستند و کشوری که با این سرعت و شتاب پیش می‌رود چرخهای عظیم صنایع آن باید بدست همین جوانان به گردش درآید و تردیدی نیست که هر گونه سرمایه گذاری در این راه بهترین نوع سرمایه گذاری است زیرا ارزشمندترین نیرو برای هر جامعه‌ای نیروی انسانی است.
در خاتمه عرایضم آرزومندم که در این خدمت بزرگ آقای خوانساری موفق شده و یکبار دیگر خدمات ارزنده خود را مانند همیشه صادقانه انجام دهد متشکرم (احسنت – احسنت).
نایب رئیس- آقای آموزگار بفرمائید.
محمد علی آموزگار- همکاران گرامی استحضار دارند که در خرداد ماه ۱۳۴۷ اعلیحضرت همایون شاهنشاه آریامهر در دانشگاه هاروارد آمریکا ضمن فرمایشات حکیمانه خود با اشاره به مشکلات و گرفتاریهای مردم جهان بعالم بشریت پیشنهاد فرمودند که: «برای رفع آلام صدها میلیون افراد بشر لژیونی بوجود آید که در آن افرادی از هر کشور، هر طبقه، هر نژاد، هر مذهب، هر جنس، هر سن، و در هر وضع اجتماعی و اقتصادی فقط با این وجه اشتراک که قسمتی از عمر خود را وقف خدمتگزاری به نوع بشر کنند بوجود آید» و اضافه فرمودند که: «از دوران امپراطوری روم تا همین عصر ما لژیونهای بسیاری بخاطر پیروزیهای نظامی پدید آمده است و این بار بیائید لژیونی بوجود آوریم که هدفش پیروزی در پیکار با دشمنان واقعی بشر یعنی با فقر، با گرستگی، با جهل، با بیماری و با بی عدالتیهای اجتماعی باشد».
شاهنشاه در پایان پیشنهاد تاریخی و معنوی خود می‌فرمایند:
«بگذارید تاریخ آینده گواهی بدهد که نیروی معنوی خدمتگزاران بشر از قدرت هر سپاه و نیروی تخریبی هر اسلحه قویتر و پایدارتر است، بگذارید در دنیای مادی ما آنهائی که می‌خواهند خود را وقف خدمت به بشریت کنند بدور هم گرد آیند و صدای معنوین را بگوش صدها میلیون از برادران و خواهران بی پناه و نومید خود در سراسر جهان برسانند.
بگذارید در تاریکی خودخواهیها، حسابگریها، تبعیضها و ستمها، فروغ یزدانی از خودگذشتگی و فداکاری و نوعدوستی بدست چنین نیروئی به درخشش درآید.
بگذارید این گفته سعدی شاعر بزرگ بشریت بدست این افراد تحقق یابد که:
- توکز محنت دیگران بی غمی،
- نشاید که نامت نهند آدمی
این بود قسمتی از فرمایشات شاهنشاه در آن مجمع بزرگ خطاب به جهانیان، خوشبختانه سازمان ملل متحد فکر و اندیشة رهبر بزرگ ملت ایران را برای خدمت به بشریت در سطح جهانی با حسن قبول تلقی نمود و در سال ۱۳۴۹ آن را تصویب کرد و در همان سال رسماً سازمانی تحت عنوان (برنامه داوطلبان بین المللی برای توسعه و عمران) بوجود آمد و مجلسین ایران نیز در تصمیم قانونی مورخ ۲۸ بهمن ۴۹ خود ضمن تجلیل فراوان روز بیست و سوم خرداد را روز (لژیون) نامگذاری نمود.
ملت ایران در این مورد نیز مانند سایر موارد به ندای شاهنشاه خود بلافاصله پاسخ مثبت داد و دسته دسته آمادگی خود را برای خدمت به همنوعان خویش اعلام داشتند و تا قبل از آذر سال ۴۹ که سازمان ملل آن را تصویب کند بیش از چهل هزار نفر داوطلب در دفتر لژیون خدمتگزاران بشر ثبت نام کردند و اولین برنامه که خدمت در یکی از مناطق دورافتاده کشور یعنی (جم و ریز) واقع در حوزه بوشهر بود به مورد اجراء گذاشتند و از آن به بعد نیز که تعداد داوطلبان به یکصد هزار نفر رسیده است نیز طرحهای مختلفی در کشور از آن جمله طرح خدمات در شول فارس، طرح خدمات درمانی و آموزشی در اطراف تهران، طرح پوشش گیاهی در حاشیه کویر (سمنان، کاشان، کرمان) با موفقیت اجراء نموده‌اند و طرح خانه سازی برای کویرنشینان بوشهر و برنامه‌های خدمات در سیستان و بلوچستان و کهکیلویه و جیرفت و بشاکرد در دست تنظیم و اجراء دارد تا با معاضدت خود مردم و دستگاههای مختلف مملکتی و دولتی به مرحله اقدام و عمل درآورد.
هدف لژیون جهادی مؤثر در راه خدمت واقعی به عالم بشریت مبارزه با فقر، با بیماری، با گرسنگی، با جهل یا بیسوادی، با ستم و کوشش برای تأمین رفاه و آسایش مادی و معنوی انسانها می‌باشد (صحیح است- احسنت). سرمایه حقیقی لژیون نیروی داوطلبان پاکدل است و این خدمات بکوشش آنها گسترش می‌یابد. این داوطلبان زنان و مردانی از هر کشور، هر طبقه، هر نژاد، هر مذهب، هر سن و در هر وضع اجتماعی و اقتصادی که بدون چشم داشت به منافع مادی از فرصتهای مناسبی که دارند استفاده می‌کنند و دانش و مهارت خود را وقف خدمتگزاری به جامعه بشری می‌نمایند.
از نظر بین المللی تا بحال چند نفر داوطلب به خارج از کشور عزیمت نموده‌اند و در کشورهای یمن، جامائیکا و توگو در رشته‌های کشاورزی و استفاده از وسائل آموزشی در امر پیشرفت توسعه و عمران مشغول خدمت هستند.
از کشورهای مختلف جهان نیز تاکنون سه گروه داوطلب متخصص به ایران آمده‌اند که با همکاری دانشگاه پهلوی چند هفته به قدر نیاز فارسی یاد می‌گیرند و تا مدت دو سال در نقاط مختلف کشور با داوطلبان ایرانی همکاری می‌نمایند.
نتیجة این خدمات و همکاریهای داوطلبانه بطور قطع و یقین برای عالم بشریت بسیار مفید و ارزنده بوده و خواهد بود و امیدواریم به یاری خداوند متعال در آینده نزدیک با گسترش این نوع خدمات در عرصه پهناور گیتی همانطوری که فکر و اندیشة تابناک شاهنشاه انساندوست ما بوده است جامعه بشری احساس خواهد کرد که در بین آنان انسانهائی هم هستند که صرفاً بمنظور نیکوکاری و محبت تا رسیدن به هدف عالی انسانی افراد بی پناه اجتماع را مدد و یاری می‌نمایند و این آن چیزی است که همیشه هادیان معنوی و رهبران واقعی بشریت خواسته‌اند (احسنت).
ملت ایران سالگرد چنین روز محترم و بزرگی را به پیشگاه شاهنشاه مصلح و افتخارآفرین خود که مبتکر این فلسفه عظیم انسانی و جهانی بوده و هستند تبریک و تهنیت می‌گوید و به داوطلبان لژیون که در اقصی نقاط جهان به خدمتگزاری بشر مشغول هستند درود می‌فرستد و توفیق آنها را از خداوند خوساتار است (احسنت – احسنت).
نایب رئیس- آقای مجید محسنی بفرمائید. مجید محسنی مهر- با کسب اجازه از مقام معظم ریاست،
از طرف فدراسیون کار و امور اجتماعی جامعه زنان ایتالیا، اولین جایزه پروانه طلائی به پیشگاه مبارک علیاحضرت فرح پهلوی شهبانوی ایران تعلق گرفت که چندی پیش توسط سفیر کبیر ایران و نماینده فدراسیون کار و امور اجتماعی جامعه زنان ایتالیا در کاخ نیاوران به حضورشان تقدیم شد. بر آن شدم که جستجو کنم و ببینم این جایزه چیست و برای چه و به چه اشخاصی تعلق می‌گیرد به این نتیجه رسیدم که جامعه زنان ایتالیا به هر کس که در دنیا چون گوهر شب چراغ در تاریکی بدرخشد، بهر کس که چون شمع روشنی بخش شب تار انسانها باشد، بهر کس که چون مهتاب چراغ راه مردم باشد و بالاخره بهر کس که وجودش منشأ اثر و برکت و خیر برای اجتماع باشد این جایزه پروانة طلائی را تقدیم می‌کنند (صحیح است- احسنت) و اولین جایزه پروانه طلائی این جامعه به شهبانوی نیکوکار و هنرپرور ایران تعلق گرفت.
من بعنوان نمایندة مجلس شورای ملی ایران از این حسن نظر و حسن انتخاب و حقیقت بینی جامعة زنان ایتالیا سپاسگزاری می‌کنم (صحیح است – احسنت)
این کار کار روابط سیاسی و اقتصادی نیست که طبق معمول بین بعضی دولتها آمیخته بنوعی تعارفات و خوش آمدگوئیهای سسیاسی و دیپلماتیک باشد وقتی که جامعه زنان ایتالیائی بزرگترین جایزه خدمتی را به شهبانوی گرامی ما اهدا می‌کنند در واقع عالیترین هنر انسانی که عبارت از خدمت به نوع باشد در اینجا مورد ارزشیابی قرار گرف۵ته است (صحیح است).
بر هیچکس پوشیده نیست که بیش از ۲۴ سازمان و مؤسسات خدمتی و خیریه اعم از درمانی، اجتماعی، بهداشتی، تربیتی و هنری زیر نظر علیاحضرت شهبانوی ایران اداره می‌شود از قبیل مؤسسه آسیائی دانشگاه پهلوی، بنگاه حمایت مادران و نوزادان، کنگره پزشکی ایران، انجمن حمایت کودکان، جمعیت خیریه فرح پهلوی، انجمن فیلارمونیک تهران، بنگاه ترجمه و نشر کتاب، فدراسیون ورزشی کر و لالها، سازمان ملی پیش آهنگی کانون کارآموزی کشور، جمعیت کمک به جذامیان، آموزشگان نابینایان رضا پهلوی، بنیاد فرهنگ ایران، کانون پرورش فکری کودکان و نوجوانان، جمعیت حمایت آسیب دیدگان از سوختگی، جمعیت حمایت از کودکان بی سرپرست، شورای عالی شهرسازی، انجمن ملی روابط فرهنگی، جمعیت طرفداران مرکز طبی کودکان، سازمان ملی فولکلور ایران، جمعیت ملی مبارزه با سرطان، سازمان جشن هنر شیراز، بنیاد ایرانی بهداشت جهان، شرکت سهامی نمایشگاههای بین – المللی ایران و جامع تر و مهمتر از همه اقدام گرانبهای تأسیس بنیاد فرهنگی فرح پهلوی است که بمنظور جامعیت بخشیدن به تمام پژوهشها و کنکاشهای فرهنگی که در دامان دوران شکوفان انقلاب و تجدد ایارن تولید می‌یابند انجام می‌گیرد که علیاحضرت شهبانو تنها به ریاست و نظارت عالیه اکتفا نمی‌کنند بلکه خود شخصاً با یک دنیا صفا و صمیمیت و محبت و مهربانی و در نهایت سادگی و علاقمندی به جزئی ترین مسائل و مشکلات این مؤسسات رسیدگی می‌کنند. وقتی شهبانو به دیدن بچه‌های بی سرپرست، جذامیها، کودکان نابینا، اطفالی که سرپرستهای خود را در زلزله از دست داده‌اند و در مهد کودکها نگهداری می‌شوند می‌روند، دنیائی از عاطفه، انساندوستی و فداکاری بجشم می‌خورد، هر انسانی که ذره‌ای احساس در وجودش باشد ممکن نیست وقتی شهبانو را با آنهمه سادگی و صداقت و فداکاری در میان جذامیان دلخسته و کودکان نابینا ببند اشک شوق در چشمش حلقه نزند. این همنوع دوستی، این احساسات و عواطف بشردوستی در خون و در وجود ایشان است بطوری که به هر کجای دنیا هم که سفر می‌کنند ممکن نیست سری به این قبیل مؤسسات نزنند و کمکی ننمایند (صحیح است).
جامعه زنان ایتالیا نخستین جایزه پروانة طلائی را بخاطر همین سجایای اخلاقی و تلاش شبانه روزی شهبانوی ایران به معظم لها تقدیم کردند.
نه تنها مردم ایران، بلکه مردم دنیا مثل جامعه زنان ایتالیا بخوبی میدانند که شهبانوی ایران با یک دنیا عشق پروانه وار به گرد شمع وجود ایران و ایرانی می‌گردد تا خدمتی به انسانهای دردمند به اطفال بی سرپرست به مادران محتاج بنماید، همه میدانند که فعالیتهای شهبانوی گرامی ما منحصر به این نوع خدمات نیست بلکه به موازات این گونه خدمات انسانی در فرصتهای مناسب و لازم به تشویق هنرمندان، نویسندگان، ادبا و خدمتگزاران صدیق جامعه می‌پردازند، به خانه زن هنرمند بلوچ سر می‌زنند و او را تشویق می‌کنند که پارچه‌های بهتر و زیباتر ببافد که به نمایشگاههای جهانی عرضه شود، به تالارهای اپرا و تآتر می‌روند تا باعث تشویق و سرافرازی هنرمندان بشوند، به کلبة زن روستائی می‌روند و دل به دلش می‌دهند تا گرهی از کارش بگشایند، به خانه هنرمند نقاش می‌روند تا با دلگرمی بیشتری قلم بزند. اگر جامعة زنان ایتالیا اولین جایزة پروانه طلائی را تقدیم شهبانوی گرامی ما می‌کند و اگر دو سال پیش از طرف جامعة بین المللی زنان برگزیده دنیا بعنوان بهترین و نیکوکارترین بانوی سال انتخاب شدند واقعاً در خور این موفقیت و تشویقهای بین المللی بوده‌اند. هر موقع که از جلوی کتابخانه کودک در شهر دماوند که از محل عطیه علیاحضرت شهبانو و احداث شده عبور می‌کنم و می‌بینم اطفال روستائیان که خود روزگاری جزء آنها بوده‌ام بجای آنکه مثل زمان کودکی من لای خاکها و خاکروبه‌ها بازی کنند، لای کتابها ونمایشگاههای روستای میلولند و به مطالعه مشغولند، یا در سالن کتابخانه‌ها و خانه‌های فرهنگ روستائی از برنامه‌های آموزشی و هنری رادیو و تلویزیون استفاده می‌کنند و یا در این سالنها و مهد کودکها خود برنامه‌های هنری دارند یا از معلمین و استادکارها صنایع دستی می‌آموزند احساس غرور می‌کنم. من با اعتقاد راسخ به عرض میرسانم که اگر زنان ایتالیائی اولین جایزه پروانه طلائی کشور خودشان را بعنوان تجلیل از مقام انساندوستی آن شهبانوی گرامی تقدیم می‌دارند سی میلیون زن و مرد ایرانی با حقشناسی و محبت گوهر منور دلها و پروانة طلائی جانهای خود را صمیمانه به پیشگاه همایون شهبانوی خود تقدیم می‌دارند (صحیح است). گوهری که در تمام طول زمان مفهوم والای قدردانی و محبت و انسانی داشته و خواهد داشت واین از همان نوع گوهری است که شهبانو در کمال محبت و صفا قلبشان همیشه برای انسانهای هموطنشان می طپد (احسنت – احسنت).
نایب رئیس- آقای خورشید بفرمائید.
خورشید – جناب آقای رئیس، همکاران محترم، بطوری که استحضار دارید بموجب طرحی که در هشتم بهمن ماه ۱۳۴۹ به تصویب مجلس شورای ملی رسید روز بیست و سوم خرداد هر سال بنام روز لژیون خدمتگزاران بشر نام گذاری شده و اختصاص چنین روزی به این مناسبت است که در بیست و سوم خرداد ۱۳۴۷ مطابق با ۱۳ ژوئن ۱۹۶۸ که نزدیک به شش سال از اجرای اصول انقلاب شاه و مردم و خدمات سپاهیان انقلاب در روستاهای کشور می‌گذشت شاهنشاه آریامهر رهبر عالیقدر ملت ایران در نطق تاریخی ومؤثری که بهنگام دریافت دکترای افتخاری در دانشگاه هاروارد ایراد فرمودند، برای اولین بار در تاریخ بشریت اندیشه جدیدی در سطح بین المللی و جهانی به مردم دنیا عرضه نمودند که خود دلیل و نشانه دیگری بر توجه معظم له نسبت به مسائل اخلاقی و معنوی و اجرای عدالت اجتماعی است.
آن روز شاهنشاه در برابر نخبه دانشمندان و رجال و شخصیتهای بزرگ علمی و سیاسی آمریکا چنین فرمودند:
«امروز صدها میلیون نفر از مردم جهان در سراسر روی زمین از بیماری، از گرسنگی، از جهل، از تعصبات نژادی رنج می‌برند. این مردم احتیاج به نیکوکارانی دارند که با فداکاری و با روح بشردوستی، به یاری آنها بشتابند. صدها میلیون مرد و زن و کودک و سالخورده در شمال و جنوب و شرق و غرب جهان دیده به راه دارند تا مگر کسانی از راه محبت در رفع آلام آنها بکوشند. من یقین دارم که به موازات آنها میلیونها نفر نیز در جهان هستند که در قلب خویش آرزوی این خدمت بی شائبه انسانی را نسبت به هم نوعان خود دارند و هستند کسانی که آرامش روحی و رضایت وجدانی خویش را در این می‌بینند که احساس کند به خاطر یک ایده آل عالی و مقدس الهام و نیرو می‌گیرند.
با توجه به این واقعیت امروز پیشنهاد می‌کنم سپاهی بین المللی بنام لژیون خدمتگزاران بشر، که در آن افرادی از هر کشور و هر طبقه و هر نژاد و هر مذهب و هر جنس و هر سنی در هر وضع اقتصادی و اجتماعی، فقط با این وجه اشتراک که قسمتی از عمر خود را وقف خدمتگزاری به نوع انسان کند بوجود آید که به سازمان ملل متحد وابسته باشد۰۰۰۰»
از آن لحظه طنین ندای بشردوستانه شاهنشاه در سراسر گیتی پیچید و فروغ مهر همایونی دلها را روشن کرد (صحیح است).
طرح تأسیس لژیون خدمتگزاران بشر در محافل علمی و سیاسی جهان با تحسین و استقبال عمومی مواجه شد و اساتید و بزرگان دنیا در کنفرانس جهانی رؤسای دانشگاهها که در شهریور ماه ۱۳۴۸ با نطق رئیس جمهور اطریش در وین گشایش یافت، در مقابل عظمت روح شاهنشاه سر تعظیم فرود آوردند و شخصیتهای برجسته سیاسی مانند اوتانت دبیر کل وقت سازمان ملل متحد و مدیر کل سازمان جهانی یونسکو اندیشه بزرگ وانسانی رهبر ملت ایران را ستودند و در زمان کوتاهی نظر ملل بزرگ عالم آن چنان به این امر معنوی و اخلاقی جلب شد که طرح ابتکاری شاهنشاه در مجمع عمومی سازمان ملل متحد و کمیته‌های آن تصویب و برنامه عمران ملل متحد مأمور اجرای آن شد. امروز برای ملت کهنسال ما افتخاری بس بزرگ است که دهها هزار نفر داوطلبان لژیون از ملیتها، نژادها، و مذاهب مختلف در سراسر دنیا با صمیمیت و از خود گذشتگی، و از روی کمال اعتقاد و ایمان قلبی قسمتی از وقت خود را بطور رایگان در اختیار انسانهای محروم قرار داده و صرفاً بخاطر آسودگی وجدان و آرامش روح بدون کوچکترین پیدایش مادی صادقانه به هم نوعان خود خدمت می‌کنند و هر روز که می‌گذرد تعداد زیادتری از داوطلبان نیک اندیش آمادگی خود را برای عزیمت بدور افتاده ترین نقاط عالم در شرایط دشوار زندگی اعلام می‌نمایند تا بنام نامی رهبر ملت ایران پرده‌های جهل و بیسوادی را از پیش چشم انسانها برگیرند و بر دلهای خسته و رنجور آنان مرهم گذارند و طرحهای عظیم کشاورزی، اقتصادی و بهداشتی را در کشورهای عقب افتاده آسیائی، آفریقائی و آمریکای جنوبی به مرحله اجرا درآورند.
اختصاص هزینه یکروز بودجه نظامی کشورها برای تأمین اعتبار کمیته جهانی پیکار با بیسوادی پیشنهاد دیگری بود که رهبر اندیشمند ملت ایران در راه مبارزه با عفریت جهل و نادانی به جهانیان ارائه نمودند (صحیح است) و ما این بار نیز شاهد کسب این افتخار بودیم که وقتی اصول اجرائی این طرح در جلسه پرشور و تاریخی کنگره پیکار جهانی با بیسوادی از طرف معظم له عنوان گردید وزرای آموزش و پرورش مختلف جهان و سازمان جهانی یونسکو از این فکر بدیع نهایت استقبال را نمودند.
و ما می‌بینیم همانطور که شاهنشاه برای اعتلای کشور خود و پیشرفت جامعه ایرانی با اجرای اصول انقلاب به رسالت تاریخی خود قیام نموده و ملت ایران را در مسیر تحولات شگرف اقتصادی، اجتماعی و صنعتی قرار داده‌اند از فکر بهبود زندگی ملل محروم و انسانهای رنجدیده دنیا نیز غافل نمانده‌اند (صحیح است).
در صحنه سیاست بین المللی نیز شاهنشاه ما بعنوان یک سیاستمدار توانا و مدیر شناخته شده و بارها در مورد مسائل مربوط به منطقه طرف مشاوره رؤسای کشورهای بزرگ جهان قرار گرفته‌اند و در زمینه داخلی نیز با اجرای سیاست مستقل ملی و ایجاد مناسبات دوستانه با کشورهای مختلف جهان موفقیتهای چشمگیری برای ملت خود کسب نموده‌اند که در تاریخ ما کم نظیر است.
ما به شکرانه اینهمه پیروزی که نصیب ملت ایران شده از صمیم قلب برای شاهنشاه بشردوست خود آرزوی دوام عمر و بقای سلطنت داریم واز خداوند بزرگ می‌خواهیم سایه بلندپایه معظم له را بر سر ملت ایران مستدام بدارد (صحیح است – احسنت).
در خاتمه با اغتنام فرصت بعرض ساحت مقدس مجلس شورای ملی میرسانم که به موازات طرحهای مساعی عمرانی و صنعتی که به برکت انقلاب اجتماعی ایران و مساعی دولت حزبی جناب آقای هویدا در کلیه نقاط مملکت و از جمله در شهرستان نیشابور حوزه انتخابیه انیجانب اجرا شده ساختمان سیستم ماکرویو و کانال کشی و کابل کشی تلفن خودکار و ساختمان اداره شهربانی وآموزش و پرورش و کتابخانه کودک نزدیک به اتمام است و قریباً ارتباط مستقیم تلفنی بین تهران و این شهرستان برقرار خواهد شد از این جهت وظیفه دارم از دولت حزبی و خدمتگزار جناب آقای هویدا و سایر مسئولین امر تشکر و سپاسگزاری نمایم و ضمناً مستدعیات اهالی نیشابور را فهرست وار بعرض برسانم تا جناب آقای نخست وزیر که همواره در اجرای منویات ذات شاهانه و فراهم آوردن موجبات رفاه و آسایش مردم کوشا هستند در آغاز اجرای برنامه پنجم عمرانی نسبت به انجام خواسته‌های مردم این شهرستان دستور شایسته صادر فرمایند.
۱- اتصال برق منطقه‌ای در مسیر جاده مشهد به نیشابور برای استفاده ساکنان قراء خروعلیا و سفلی که منطقه‌ای ییلاقی یا بیش از ده هزار نفر جمعیت است.
۲- اسفالت جاده نیشابور به فضل ابن شاذان به مسافت چهار کیلومتر بمناسبت اینکه شهرداری اخیراً در این منطقه گورستانی احداث نموده و اسفالت آن بینهایت ضرورت دارد.
۳- اصلاح و مرمت وتکمیل جاده شوسه فعلی که از کارخانه قند نیشابور شروع واز طریق قریه عبدالله گیو بخش سر ولایت به قریه ذوغائی واقع در نزدیکی قوچان کنار جاده اسفالته منتهی می‌شود و در صورت جرای این برنامه فاصله فعلی نیشابور تا قوچان که در حال حاضر از طریق مشهد انجام می‌شود از ۲۸۸ کیلومتر به ۱۳۲ کیلومتر تقلیل خواهد یافت.
۴- نصب آنتن فرستنده تلویزیون برای استفاده مردم از برنامه‌های تفریحی و آموزشی تلویزیون که مدتها است انجام آن مورد درخواست اهالی است و در این زمینه مکرر با سازمان رادیو تلویزیون ملی ایران مکاتبه شده است.
۵- ریختن قشر دوم اسفالت خیابان سی متری که جناب آقای وزیر محترم راه وعده اجرای آنرا به سال جاری موکول نموده‌اند.
از حوصله‌ای که برای استماع عرایضم فرمودید متشکرم (احسنت – احسنت).
نایب رئیس- آقای پسیان بفرمائید.
پسیان- جناب آقای رئیس، همکاران محترم،
وظیفه خود میدانم گزارش کوتاهی از دیدار شاهنشاه آریامهر و علیاحضرت شهبانو فرح از کشورهای یوگسلاوی و رومانی و بلغارستان را به اطلاع همکاران عزیز برسانم و از احساسات عمیق و دوستانه و آمیخته به احترام رهبران و مقامات و مردم این کشور نسبت به اعلیحضرتین و ملت ایران، مختصری بیان کنم.
همکاران ارجمند، چه در یوگسلاوی و چه در رومانی و چه در بلغارستان، ما شاهد استقبال عظیم و شورانگیز توده –های عظیم طبقات مردم این سه کشور از رهبر ارجمند انقلاب ایران و شهبانوی گرامی بودیم و میدیدیم که قبل از فرود آمدن هواپیما، یا توقف اتومبیل اعلیحضرتین، هزاران نفر از دهقانان، یا اهالی شهر که در مزارع و کارگاههای اطراف مشغول فعالیت بودند کار خود را رها کرده با شور و شوق پرچم ایران را بدست گرفته به استقبال می‌آمدند و صادقانه و پرشور و از صمیم قلب ابراز احساسات می‌کردند وعلاقه آمیخته به احترام خود را نسبت به ملت شریف ایران نشان می‌دادند. بسیاری از اوقات بمناسبت دوری راه یا ابراز توجه اعلیحضرتین به دیدار از یک کارخانه، یا نمایشگاه کشاورزی، یا شور و هیجان مردم که مانع حرکت می‌گردید، یا سنگینی برنامه، ساعت دیدار اعلیضرتین تغییر می‌کرد، ولی تأخیر یا تعویق، بهیچوجه اثری در علاقه و هیجان هزاران کارگر و دهقان و زن و مردی که از ساعتها قبل خانه خود را با پرچم ایران و فرش و گلیم آراسته بودند و گل در دست داشتند نمی‌کرد (احسنت) آری، گلها در دست بسیاری از این دهقانان و کارگران که از ساعت ۷ بامداد به انتظار ایستاده بودند در ساعت ۷ بعدازظهر پژمرده شده بود، ولی شکوفه‌های امید و غنچه‌های شادمانی در دل و جان این مردم شریف، همچنان شاداب و طراوت انگیز بود و موج شوق و شادمانی در نگاه نوازشگر آنها پرتوافکن بود (احسنت).
همکاران محترم، اگر ساعتها فرصت و قدرت لازم را برای تشریح مناظر استقبال رهبران و مردم ملل یوگسلاوی و رومانی وبلغارستان از شاهنشاه و شهبانو داشتم باز هم قادر نبودم یک از هزار را باطلاع برسانم و بگویم در پرتو اقدامات شاهنشاه آریامهر، جهانیان چه ارزش و اعتباری برای رهبر کبیر انقلاب و ملت بزرگ ایران قائل هستند و رؤسای جمهور یوگسلاوی و رومانی و بلغارستان چه احتراماتی نسبت به معظم له ابراز می‌داشتند که مایه فخر و مباهات همه بود.
بگذارید در این زمینه از شخصیتی برجسته چون پرزیدنت نیکسون کمک بگیرم:
حضرت ریچارد نیکسون ریاست جمهوری امریکا پس از گفتگوی تاریخی و مهمی که در مسکو با سران شوروی بعمل آوردند و در سرنوشت جهان اثرگذار بود، در تهران، در ضیافت شامی که ساعت ۲۱ روز سه شنبه نهم خرداد ماه گذشته، یعنی تقریباً یکسال قبل در کاخ نیاوران برپا گردیده بود چنین گفتند:
«به هنگامی که سمت معاونت ریاست جمهوری را داشتم، همراه با خانم نیکسون به ایران مسافرت کردم، من تاکنون فرصت سفر به هفتاد کشور را داشتم و با بسیاری از رهبران جهان ملاقات داشته‌ام، بگذارید همه بدانند بین همه شخصیتهای برجسته‌ای که من تاکنون با آنان ملاقات کرده‌ام، شاهنشاه آریامهر تنها کسی هستند که با واقع بینی کامل با مسائل مربوط به روابط کشورها روبرو می‌شوند و بدین سبب بود که من پس از سفر به کشور اتحاد جماهیر شوروی خوشحال و خوشوقت می‌شدم که به ایران بیایم وبا شاهنشاه آریامهر در باره سیاست آینده ایالات متحده امریکا و مسائل جهان مشورت کنم.
درایت و خردمندی شاهنشاه بی اندازه حائز ارزش است (صحیح است) و بهمین جهت بود که هنگام بازدید من از شوروی وقتی دعوت محبت آمیز شاهنشاه پیش آمد که از ایران دیدن کنم، از آن استقبال کردم و به ایران آمدم تا با شاهنشاه مشورت کرده و از درایت و خرد ایشان در خصوص سیاست آینده ایالات متحده برخوردار شوم». بدیهی است آنچه پرزیدنت نیکسون گفته‌اند، احتیاج به تفسیر ندارد و همکاران گرامی از مطالبی که در بیانات رسمی حضرات مارشال تیتو و نیکلای چائوشسکو و تودورژیوکف رؤسای جمهوری یوگسلاوی و رومانی و بلغارستان در مورد شخصیت و مقام بین المللی شاهنشاه آمده بود، بخوبی آگاهی دارند و نیاز به تکرار نیست، فقط یادآور می‌شود که اعلامیه‌های مشترک ایران با سه کشور نامبرده، به گفته کلیه مفسرین و مطلعین یک اعلامیه ساده نبود، بلکه اسناد ارزنده بسیار مهم سیاسی بود، که اساسی ترین ضوابط و اصول مورد توجه به جهانیان، بخصوص کشورهای جهان سوم را در بر داشت و تأکید می‌گردید که صلح جهانی تجزیه ناپذیر است و کشورهای صنعتی و در حال توسعه باید در کنار هم بر اساسی در راه پیشرفت بکوشند تا شکاف عمیق کنونی از میان برود و روح تفاهم و همزیستی بر سراسر این مناسبات سایه افکن باشد.
همکاران گرامی، شاهنشاه آریامهر و علیاحضرت شهبانو فرح، امروز به هر کشوری تشریف فرما می‌شوند و اراده بازدید از هر قسمتی از جهان را می‌فرمایند، با توجه به طرز تفکر صلح جویانه رهبر ارجمند ملت ایران و احساسات و عواطف ارزنده و بشردوستانه علیاحضرت شهبانوی گرامی، میزبانان محترم برنامه- هائی چون دیدار از کارخانجات و مزارع و آموزشگاهها و آزمایشگاهها و گالریهای هنری ترتیب می‌دهند که خود به معنی تعظیم و تکریم به افکار صلح جویانه و نظرات خیرخواهانه اعلیحضرتین است (احسنت).
همکاران عزیز، صرف نظر از کشورهای سوسیالیستی یوگسلاوی و رومانی و بلغارستان که در تمام طول تاریخ با ایران مناسبات حسنه داشته‌اند و طبیعت شرایط جغرافیائی و سیاسی و اجتماعی رموز و اصول بنیاید مشترکی را برای ادامه حیات و حفظ صلح و دوستی بما آموخته است بطور کلی در هیچیک از کشورهای شرق و غرب که مورد بازدید رهبر ارجمند ملت ایران قرار می‌گیرد، مانور نظامی یا دیدار از کارخانجات جنگی گنجانده نمی‌شود که خود نمایشگر این واقعیت است که همه جهانیان ایران را قدرتی مهم و بزرگ در دنیای امروز و وزنه‌ای عظیم برای صلح میدانند. قدرتی که جهان کنونی بمانند واقعیتی مسلم آنرا پذیرفته و وجود آنرا گردن گذاشته است (صحیح است).
همکاران ارجمند، لازم میداند از اینکه رهبر بزرگ انقلاب ایران به دو نفر از روزنامه نگاران عضو مجلس از حزب اکثریت و اقلیت افتخار ملازمت موکب همایونی را دادند و بار دیگر اصل تحزب را تقویت و تأکید فرمودند سپاس خود را معروض دارد. (احسنت- احسنت).
نایب رئیس- آقای اکبر مسعودی بفرمائید.
اکبر مسعودی- تحولات عظیم اجتماعی و سیاسی در کشور ما و پیشرفتهای سریع اقتصادی و صنعتی ما را در برابر مسائلی با ابعاد واشکال جدید قرار می‌دهد و بالطبع جامعه ما هر روز با مشکلی تازه روبرو می‌شود که باید در شناخت آن مسائل کوشش کرد و در برآوردن نیازهای جامعه که انقلاب را پشت سر گذارده و در حال سازندگی است پاسخگو بود، یکی از اهم مسائل مربوط به نسل جوان است که ناگزیر مشکلاتی بوجود آورده و می‌آورد. البته مشکل مربوط به جوانان در همه کشورهای جهان وجود دارد و صاحب نظران واندیشمندان در پی آنند که آن مسائل را در شرائطی که در بعضی کشورها کار جوانان حتی بعصیان کشیده است حل نمایند. باید یادآور شد که در کشور ما مسئله جوانان بآن شدت و حدت که درسایر جاها با آن مواجه‌اند وجود ندارد وامروز میلیونها جوان ایرانی، در مزارع، در کارگاههای صنعتی، در مدارس و دانشگاهها، در مؤسسات دولتی و مل و خصوصی بکار خلاقه مشغولند و از تحولات وپیشرفتهای کشور رضایت دارند، دولت حزبی ما نیز به مسائل جوانان توجه خاص مبذول می‌دارد و در حل آن و برآوردن نیازها و خواسته‌های آنان سعی لازم بکار می‌برد. در برنامه پنجم عمرانی کشور فصل مخصوصی به جوانان اختصاص داده شده ودر سیاستها و خط مشیهای کلی در زمینه برنامه جوانان گفته شده (ایجاد همآهنگی در فعالیتهای سازمانهای اجرائی مربوط به امور جوانان از طریق شورای رفاه اجتماعی و تعیین وظائف مشخص آنها بر اساس بررسی فعالیتهای سازمان مزبور، رعایت اصل مشارکت و استفاده بیشتر از نیروی انسانی نسل جوان در مراحل تدوین برنامه‌ها، اجراء ارزشیابی فعالیتها، حمایت از فعالیتهای دسته جمعی و اجتماعی جوانان به منظور استفاده بیشتر از ابتکارات آنان، فراهم نمودن امکانات شناسائی و عرضه آثار برجسته نوجوانان و جوانان مستعد بمنظور تشویق آنان به کارهای خلاق و ایجاد درآمد برای آنان) در حزب ما نیز مسائل مربوط به جوانان از مهمترین مباحث است و روی نیروی خلاق نسل جوان حساب می‌شود چنانکه دبیر کل حزب ایران نوین در گزارش جامع خود به شورای مرکزی که در دو روز گذشته بخوبی برگزار شد در این خصوص گفت (آینده حزب ما به میزان گرایش جوانان مملکت و اعتقاد و دلبستگی آنها به اصول عقاید حزب دارد و باید از هم اکنون برای تربیت کادرهای ورزیده و مورد نیاز جامعه فردا و بخصوص نیروی فعاله‌ای که باید مشاغل اجتماعی و سیاسی را بعهده بگیرند جوانان را تربیت و آماده نمود و آنها را به سلاح دانش و بینش مجهز ساخت بر همین اساس قسمت مهمی از نیرو و امکانات حزب و کادر رهبری در حال حاضر و در آینده بیشتر و وسیعتر صرف جلب و جذب و نگهداری و مراقبت و تجهیز نسل جوان خواهد شد۰۰۰۰)
فقط مسئله‌ای که می‌ماند مشکل ورود جوانان به دانشگاهها است که هر ساله عده زیادی داوطلب ورود به دانشگاهها هستند که متصدیان امر باید با توجه به تجربیات کشورهای پیشرو دیگر در حل این مشکل بکوشند و برای کسانی که توفیق در کنکور نمی‌یابند فکر اساسی کنند.
در اینجا باید به این مسئله اشاره کرد در شرائطی که کشور ما دائم در حال پیشرفت و توسعه و تکامل است و بیعدالتیها و نابرابریها از میان رفته و بندهای استعمار و استثمار کهن گسسته شده و حتی آثار بقایای استثمار و امتیازاتی که بسود انحصارات خارجی و نفتی وجود داشت از میان برداشته می‌شود چرا باید تنی چند جوانان به حرکات و اعمالی متوسل شوند ک فقط دشمنان سوگند خورده ملت و میهن عزیز ما را خوشحال می‌سازد این جوانان که باتهام خرابکاری محاکمه می‌شوند می‌گویند ما برای «شناخت جامعه ایرانی» متوسل به این حرکات شدیم، آیا جامعه ما یک جامعه ناشناخته بود در حالی که خودشان اقرار دارند انقلاب ایران زیربنای جامعه ما را دگرگون ساخت ستم فئودالیزم را نسبت به توده‌های دهقان ایرانی از بن برکند و کارگر ایرانی را در شرائط بسیار مساعد و مرفهی قرار داد، این متهمان باز هم متوسل به ایده ئولوژیهای قدیمی می‌شوند و به مکاتبی توسل می‌جویند که خود آنهائی که به اتکاء به آن ایده ئولوژی روی کار آمدند و حکومت را در دست گرفتند حالا آن را قبول ندارند و آن ایده ئولوژی را متناسب با وضع و حال امروز کشور خود و اوضاع و احوال جهان نمیدانند، حال آنکه انقلاب ایارن خود یک ایده ئولوژی متناسب با شرائط و مقتضیات ملی برای جامعه ما بوجود آورد که بالاتر و برتر از همه ایده ئولوژیها است و پیروی از آن مسلماً ملت و کشور ما را به عالیترین درجات پیشرفت و ترقی و تعالی نائل آورده و می‌آورد چون صحبت از تشکیل شورای مرکزی حزب ایران نوین شد باید به این موضوع نیز اشاره کنم، خلائی که در نتیجه نبودن یک تشکیلات سیاسی در کشور ما وجود داشت پر شده و یک حزب سیاسی، قوی، متشکل و با انضباط که می‌تواند همبستگی کلیه طبقات و وحدت ملی ما و دست آورده‌های انقلاب ملی را حفظ و حراست نماید بوجود آمده که در آستانه یازدهمین سال تشکیل خود قرار دارد و این چیزی است که همیشه رهبر خردمند ملت ایران بدان اشاره و تأکید فرموده‌اند قدرت تشکیلاتی و توسعه روزافزون این حزب ما را امیدوار می‌سازد که دموکراسی واقعی در کشور ما هر روز قوام و دوام بیشتری یابد و ملت ما در سایه انضباط و تعالیم سیاسی و دانش و بینش بیشتر زیربنای جامعه مترقی، پیشرو ایرانی را به رهبری قاطع شاهنشاه آریامهر مستحکم سازد (احسنت).
در شورای مرکزی آقای هویدا نخست وزیر و رئیس دفتر سیاسی و هیئت اجرائی حزب ایران نوین ضمن بیانات پرشور خویش مسائل حزبی و مملکتی را با صراحت و قاطعیت برای هم مسلکانی که از گوشه و کنار کشور به تهران آمده و در شورا شرکت کرده بودند تشریح کرد، نطق آقای هویدا مثل همه وقت با حرارت فوق العاده مورد تأیید شرکت – کنندگان در شورا واقع شد مخصوصاً آنجا که آقای هویدا به ایمان و اعتقاد افراد به حزب و امر تحزب اشاره کرد وکسانی را که بظاهر خود را حزبی و انقلابی میشمارند مورد انتقاد قرار داد در مسائل مملکتی آقای هویدا ضمن تشریح سیاست مستقل ملی ایران گفت اصول این سیاست غیر قابل تغییر است و در مورد قرارداد اخیر نفت گفت موافقت نامه سن موریتس یکی از مهمترین موضوعات است که تأمین استقلال اقتصادی ما را تضمین می‌سازد و نام سن موریتس در تاریخ این کشور می‌ماند.
در شورای مرکزی حزب دبیر کل حزب ایران نوین مانند همیشه از فراکسیون پارلمانی و اعضای آن که «وظائف حزبی و نمایندگی خود را بنحو شایسته و با نظم و انضباط صحیح و رعایت اصول دموکراسی انجام داده است» یاد کرد و این حقیقتی است که امروز وجود دارد و افتخار برای نمایندگان مردم کشور ما در دو مجلس است (صحیح است- احسنت).
در اینجا باید از گزارش جامعی که آقای دکتر الموتی رئیس فراکسیون پارلمانی از نحوه فعالیت فراکسیون و تصویب قوانین در مجلس شورای ملی به شورای مرکزی حزب داد و بسیار مورد توجه قرار گرفت یاد نمود و از مساعی فوق العاده ایشان در اداره فراکسیون تجلیل و تشکر نمود. در خاتمه باید متذکر شوم که شهرستان سمیرم حوزه انتخابیه اینجانب نیازهائی ارد از قبیل اسفالت راه، تشکیل اداره ثبت اسناد، اداره شهربانی، نصب آنتن تلویزیون برای استفاده مردم آن منطقه از برنامه‌های شبکه تلویزیون ملی ایران، نصب دستگاه تلفن شهری. ارتباط تلفنی با سایر شهرها، ساختمان اداری و درمانی شیر و خورشید سرخ که تقاضا دارم دستگاههای مربوط در اجراء آن اقدام نمایند. همچنین بواسطه خشکسالی و کم آبی از وزارت کشاورزی درخواست دارم سهمیه بذر بیشتری برای زارعین آن شهرستان اختصاص دهد (احسنت – احسنت).
- تصویب صورتجلسه قبل
۳- تصویب صورتجلسه قبل.
نایب رئیس- نسبت به صورتجلسه قبل نظری هست؟ (اظهاری نشد) صورتجلسه تصویب شد.
- تقدیم لایحه معاهده راجع به آب رود هیرمند بین دولت شاهنشاهی ایران و دولت افغانستان به وسیله آقای دکتر خلعتبری وزیر امور خارجه
۴- تقدیم لایحه معاهده راجع به آب رود هیرمند بین دولت شاهنشاهی ایران و دولت افغانستان به وسیله آقای دکتر خلعتبری وزیر امور خارجه.
نایب رئیس- وارد دستور می‌شویم جناب آقای وزیر امورخارجه بفرمائید.
دکتر عباسعلی خلعتبری (وزیر امور خارجه)- بسیار خوشوقتم که امروز سندی را که مبین خاتمه بخشیدن به مشکل یکصد و چند ساله بین ایران و افغانستان دو کشور دوست و برادر و همسایه است برای تصویب به مجلس شورای ملی تقدیم دارم. کمتر کسسی از خانمها و آقایان و مردم ایران است که از مسأله تقسیم آب هیرمند و مشکل دیرینه آن اطلاعی نداشته و نسبت به حل آن به نحوی علاقمند نبوده باشد. معاهده‌ای که اکنون به ساحت مقدس مجلس شورای ملی تقدیم می‌شود و نتیجه چند سال مذاکره و مباحثه و تبادل نظر و کوشش خستگی ناپذیر نمایندگان سیاسی دو کشور است و می‌توانم به نمایندگان محترم اطمینان بدهم که نگرانی‌های گذشته رفع شده است. بطوری که استحضار دارند اعلیحضرت همایون شاهنشاه آریامهر و برادر ارجمند و گرامی ایشان اعلیحضرت پادشاه افغانستان به دولتهای خود امر فرمودند که با حسن نیت معاهده را بررسی نموده و مشکل تقسیم آب هیرمند را برای همیشه حل نمایند اگر بگویم که بر سر هر کلمه این معاهده روزها و ماهها بحث شده سخن به گزاف نگفته‌ام. مطلب از جهت حفظ منافع کشور و بخصوص وضع مردم آن مناطق مرزی حساس و قابل اهمیت بود که حداکثر دقت ومراقبت در تنظیم آن بکار رفته است.
در اسفند ماه سال گذشته طی مسافرت جناب آقای نخست وزیر به افغانستان معاهده بوسیله ایشان و صدر اعظم افغانستان بامضاء رسید و بلافاصله از طرف دولت افغانستان جهت تصویب تقدیم قوه مقننه آن کشور شد و پس از بحثهائی که انجام گرفت اکنون به تصویب مجلس شورای ملی و مجلس سنای آن کشور رسیده است. چون نمی‌خواهم وقت نمایندگان محترم را در باره جزئیات سوابق کار بگیرم اطلاعات دقیق و هر گونه اطلاعی که مورد علاقه نمایندگان محترم باشد در کمیسیونها در اختیار گذارده خواهد شد. فقط در این موقع باختصار یادآوری می‌کنم که موضوع تقسیم آب هیرمند سه بار به حکمیت رجوع گردید که آخرین بار آن در سال ۱۳۲۶ بود که با وساطت دولتهای دوست و مباشرت سازمان ملل متحد کمیسیونی که بعداً کمیسیون بیطرف یا کمیسیون (دلتا) نامیده شد موضوع را مورد بررسی قرار داد و رأی صادر نمود که گرچه مورد موافقت طرفین واقع نگردید لیکن توافق شد اصول فنی آن در مذاکرات بعدی مورد استفاده قرار گیرد. مذاکرات همچنان ادامه پیدا کرد تا در سال ۱۳۳۸ اعلیحضرت پادشاه افغانستان بابتکار خود و از روی حسن نیت مقدار چهار متر مکعب آب در ثانیه به ۲۲ متر مکعب آب که کمیسیون بیطرف نظر داده بود به سهم ایران اضافه نمودند مذاکرات همچنان ادامه یافت تا در آبان ماه ۱۳۴۷ آقای نخست وزیر باتفاق هیئتی عازم افغانستان شدند و طرح جدیدی تهیه گردید در آبان ماه ۴۹ طرح دیگری ارائه شد که در سال ۱۳۵۰-۱۳۵۱ مورد بررسی قرار گرفت و به اعزام هیئتهائی در شهریور ماه ۵۱ از ایران به افغانستان و در بهمن ماه ۱۳۵۱ از افغانستان به ایران منجر گردید تا بالاخره طرح نهائی در اسفند ماه بامضای جناب آقای نخست وزیر در کابل رسید.
گرچه بطوری که آقایان نمایندگان محترم ملاحظه می‌فرمایند روی هم رفته عامل زمان در این مورد نقش مساعدی نداشت لیکن عیب عمده کار در آن نبود که در مورد تقسیم آب هیرمند کار به درازا کشید بلکه می‌توان گفت این مرور زمان در شئون مختلف روابط ایران و افغانستان که خود حائز اهمیت بیشتری از مسئله هیرمند بود اثراتی بجا می‌گذاشت. بنابراین سوابق و ملاحظات در این عصر که در پرتو رهبریهای مدبرانه اعلیحضرت همایون شاهنشاه آریامهر دولت ایران در اجرای سیاست مستقل ملی خود در صدد ایجاد دوستی و حسن تفاهم و ارتباط و محیط صلح و همزیستی مسالمت آمیز و همکاریهای ثمربخش با کلیه کشورها و بخصوص همسایگان خود می‌باشد تمام مساعی و مجاهدات بکار رفت تا این مشکل که بعضی از مردم دو کشور آنرا بحق ام المسائل نام نهاده بودند فیصله پیدا نماید و راه همکاری برادرانه در زمینه‌های گوناگون با ملت دوست و هم کیش افغانستان هموارتر گردد.
خوشبختانه باید باطلاع آقایان محترم برسانم این حسن نیت و میل به حل مشکل در برادران افغانی نیز وجود داشت و در تمام مراحل با حسن استقبال و تفاهم آنها مواجه بودیم و امروز ما یک مشکل صدساله را پشت سر می‌گذاریم.
بر آقایان نمایندگان محترم روشن است که حل مسئله هیرمند فی حد نفسه آنقدرها مهم نیست ولی نتایج حاصله از آن باندازه‌ای است که با گشوده شدن این گره صدساله می‌توان گفت و امیدوار بود که روابط ایران و افغانستان به مرحله نوینی وارد شده و ثمرات آن در وضع زندگی و همزیستی ملتهای افغان و ایران نمودار خواهد شد هر چند این مطلب را نیز ناگفته نباید گذاشت که با وجود این مشکل صدساله روابط ما با افغانستان به تیرگی نگرائید و بقول صدراعظم افغانستان این متانت را جز به پختگی و سلامت نفس دو ملت به چیز دیگری نمی‌توان تعبیر نمود. معاهده‌ای که برای تصویب تقدیم ساحت مجلس شوری می‌شود شامل یک متن اصلی و دو پروتکل ضمیمه است معاهده اصلی مربوط به تقسیم آب هیرمند پس از وصول به مرز مشترک ایران و افغانستان بر مبنای ۲۶ متر مکعب در ثانیه و طبق جدولی است که ضمیمه آن است و تقسیم آب را طی ماههای سال تعیین می‌نماید. پروتکل‌ها یکی مربوط به وظائف کمیساران آب و دیگری مربوط به رجوع به حکمیت در صورت بروز اختلاف است که هر دو جزء لاینفک معاهده می‌باشد (احسنت – احسنت).
نایب رئیس- آقای رامبد بفرمائید.
رامبد- در سال گذشته که مصادف با بزرگداشت دو هزار و پانصدمین سال شاهنشاهی ایران بود اساس این تجلیل و بزرگداشت برای فتوحات و جهانگیری نبود بر این بود که کورش کبیر اولین بار در تاریخ بشری برای انسانیت و حقوق انسانها و آزادی بشر و احترام به صلح در دنیا قدم برداشت امروز آقای وزیر امور خارجه ایران در پشت این تریبون راجع به عهدنامه‌ای مطالبی فرمودند. همانطور که خود ایشان در گزارش اشاره کردند مطلب آب هیرمند امروز برای ایرانی که هر روز قدمی به جلو برمیدارد معضلی نیست ولی مطلب بسیار بزرگتر از موضوع آب هیرمند در پشت این عهدنامه نمایان است آن چیست؟ آن اینستکه رهبر ایران که هنوز در جراید دنیا انعکاس فرمایشاتش را منعکس می‌کنند که ما برای حفظ حقوق و منابع و استقلال خودمان هر چقدر که لازم باشد مجهز می‌گردیم هر چقدر که لازم باشد تا موقعیکه سازمان ملل و سایر مؤسسات نظیر آن نمی‌توانند حقوق واقعی ملتها را حفظ کنند. خود ما هستیم که باید حافظ حقوق خود باشیم در تقویت ارتش و آمادگی ملتمان، در جهت حفظ منابع و استقلال خودمان کوشا خواهیم بود همان موقع با داشتن تمام امکانات، درسی و سرمشقی برای روابط بین المللی در حد امکان خودمان به جهان عرضه می‌کنیم که اگر یک ملتی، یک دولتی بزرگتر بود، ثروتمندتر بود یا خود معتقد بود که قدرتمندتر است، در نظر افراد بشر واقعی پسندیده نیست که بنام قدرت نمائی یا شهرت طلبی یا توسعه جوئی رهبران ممالک یا امکانات مملکت خود به کشور همجوار زور بگویند تا حتی اگر برای خود حقی قائل هستند نهایت پسندیده است که در جهت حفظ برادری و توسعه مناسبات و استفاده‌های دیگرگونه و همبستگی بیشتر ملتها بتوانند از خود گذشت نشان بدهند. آقای وزیر خارجه البته در مفاد و مواد این عهدنامه شما چه باشد در کمیسیون و مجلس مطالعه دقیق می‌شود ولی دو مطلب را از هم اکنون پیش بینی می‌کنم یکی اساس تأیید عملی سیاست شاهنشاه برای حفظ صلح جهانی (صحیح است) درس و سرمشقی برای رفع اختلافات بر مبانی مذاکره و حسن تفاهم و حفظ حسن همجواری لذا ما بسهم خود چون در گزارش بود که بنا به اراده و راهنمائی شاهنشاه در این راه گام برداشتید و توفیق پیدا کردید صمیمانه خوشوقت هستیم و امیدواریم نماینده ما همکار شما در سازمان ملل بتواند این موضوع را آنچنانکه باید برای سایر کشورها برای صلح دنیا برای رویه‌ای که یک کشوری که هر روز در جهت نیرومندی قدم برمیدارد ولی هیچوقت فکر تجاوز ندارد ارائه بکند (احسنت – احسنت).
نایب رئیس- آقای سعید وزیری بفرمائید.
سعید وزیری- جناب آقای وزیر خارجه از طرف لیدر فراکسیون اکثریت وظیفه دارم که بمناسبت گزارشی که در مقدمه موافقتنامه باستحضار مجلس رساندید تأیید و تشکر کنم. از شما باید تشکر کرد که این مقاوله نامه را در شرایطی تقدیم مجلس می‌کنید که کنفرانس وزیران سنتو در پایتخت کشور ما مهمترین مسائل منطقه را مورد مطالعه قرار داده و قاطع ترین حرفها را در زمینه رسالت و وظیفه مان برای حفظ امنیت منطقه صریحاً اعلام کردیم و می‌کنیم و قاطع ترین نظراتمان را برای حفظ حاکمیتمان برای حفظ امنیت منطقه اعلام می‌کنیم همانطور که لیدر محترم اقلیت اعلام کردند با قاطعیت نظرمان را در محق بودن در خرید اسلحه و تقویت نیروی دفاعیمان اظهار کرده و می‌کنیم ولی همزمان با این امر اعلام می‌کنیم که برای حفظ صلح و حفظ دوستیها از موضع قدرت کمال استفاده را می‌کنیم ما از شما تشکر می‌کنیم که بخصوص این مقاوله نامه را همزمان با این موضوع تقدیم مجلس شورای ملی می‌کنید و این نمودار آنست که وقتی ما از موضع قدرت یعنی از موضع حق صحبت می‌کنیم نیمی از حق را هم به توافق و به دوستی و به مهربانیها قائلیم اگر نیمی دیگر را برای اعمال قدرت در راه حق قائلیم باین جهت از شما تشکر کردم که در این موقعیت این لایحه را تقدیم مجلس شورای ملی کردید. ملت ایران تحت هدایت و رهبری شاهنشاه مقتدر، به معنی واقعی کلمه مقتدر، که قدرتش را از منبع ملت خود گرفته است مقتدری است که قدرت و صلاحیتش را از منبع خدماتی که در صلح و آرامش منطقه و جهان بکار برده است گرفته است مقتدری که قدرتش را از صلاحیتهای ایدئولوژی و فکری اندیشه اش گرفته است مملکت ما را در این شرایط به اوج قدرت میرساند و تمام ملت ایران، فرد فرد ملت ایران پشت سر این رهبری قرار گرفته‌اند که آن راه بسوی صلح و مسالمت ودوستی و آرامش و همزیستی و همکاری و بهتر زیستن انسانها برای بهتر زیستن در این جهان است (صحیح است) این نمونه آنست که ما قدرت و لیاقت زندگی کردن در منطقه را داریم یعنی کارها را از محور ماجراجوئیها و بهانه گیریها حل نمی‌کنیم بلکه با همکاری و با فراهم آوردن وسایلی برای زندگی تمام انسانهای این منطقه اعم از ایرانی وافغانی، هند و روم، چین و ماچین مساعی خود را بکار می‌بریم و در چنین موقعی اظهار این مطلب نمودار آنست که با کمال صمیمیت برای جلوگیری از ماجراجوئی همه برای صلح و همکاری آمده‌ایم (احسنت – احسنت).
- تقدیم: ۱- لایحه تأسیس سازمان جهانگردی ایران، ۲- لایحه اصلاح بودجه سال ۱۳۵۱ شرکت سهامی سازمان آب و برق آذربایجان بوسیله آقای قوام صدری وزیر مشاور و معاون نخست وزیر
۵- تقدیم:
۱- لایحه تأسیس سازمان جهانگردی ایران،
۲- لایحه اصلاح بودجه سال ۱۳۵۱ شرکت سهامی سازمان آب و برق آذربایجان بوسیله آقای قوام صدری وزیر مشاور و معاون نخست وزیر.
نایب رئیس- آقای قوام صدری بفرمائید.
قوام صدری (وزیر مشاور)- با اجازه مقام محترم ریاست، لایحه‌ای است راجع به تغییر نام سازمان جلب سیاحان به سازمان جهانگردی ایران و تغییراتی که در اساسنامه این سازمان درخواست شده است که داده شده تقدیم و استدعای ارجاع به کمیسیون را دارد بعلاوه لایحه‌ای است مربوط به اصلاح بودجه سازمان آب و برق آذربایجان طبق قانون محاسبات عمومی گزارش آن را برای استحضار کمیسیون بودجه مجلس شورای ملی تقدیم می‌کنم.
نایب رئیس- لوایح به کمیسیونهای مربوط ارجاع می‌شود.
- تقدیم گزارش «اعتبار واگذار شده به شرکت مخابرات ایران از محل ردیفهای بخش پنجم قانون بودجه سال ۱۳۵۱ کل کشور به وسیله آقای دکتر کاشفی معاون وزارت دارائی
۶- تقدیم گزارش «اعتبار واگذار شده به شرکت مخابرات ایران از محل ردیفهای بخش پنجم قانون بودجه سال ۱۳۵۱ کل کشور به وسیله آقای دکتر کاشفی معاون وزارت دارائی.
نایب رئیس- آقای دکتر کاشفی بفرمائید.
دکتر کاشفی (معاون وزارت دارائی)- با کسب اجازه از مقام محترم ریاست باستناد تبصره ۱۴ قانون متمم بودجه سال ۱۳۵۱ کل کشور وجوهی که از محل اعتبار بودجه برای اجرای مرحلة اول قانون استخدام کشوری و اعطای یک پایه به کارمندان رسمی و اجرای اصلاحی قانون استخدام کشوری در اختیار شرکت مخابرات ایران گذاشته شده است گزارش آن برای اطلاع کمیسیون بودجه تقدیم می‌شود.
نایب رئیس- گزارش به کمیسیون بودجه فرستاده می‌شود.
- تقدیم لایحه ترجمه و تکثری کتب نشریات و آثار صوتی بوسیله آقای زاد معاون وزارت فرهنگ و هنر
۷- تقدیم لایحه ترجمه و تکثری کتب نشریات و آثار صوتی بوسیله آقای زاد معاون وزارت فرهنگ و هنر.
نایب رئیس- آقای زاد بفرمائید.
اکبر زاد (معاون وزارت فرهنگ و هنر)- با اجازه مقام محترم ریاست، بمنظور حمایت حقوق مترجمان و جلوگیری از تکثیر غیر مجاز کتب و نشریات و آثار صوتی لایحه‌ای تهیه شده است که تقدیم و استدعای تصویب آن را دارد.
نایب رئیس- لایحه به کمیسیونهای مربوط ارجاع می‌شود.
- تقدیم: ۱- لایحه تعمیم قانون اجازه پرداخت مزایای ویژه به افسران ودرجه داران ارتش شاهنشاهی مصوب هشتم آذر ماه ۱۳۵۰ به افسران و درجه داران ژاندارمری کل کشور، ۲- آئین نامه حمل بار و مسافر و مدت تعطیل مؤسسات مسافری و حمل و نقل زمینی بوسیله خانم صوفی معاون وزارت کشور
۸- تقدیم: ۱- لایحه تعمیم قانون اجازه پرداخت مزایای ویژه به افسران ودرجه داران ارتش شاهنشاهی مصوب هشتم آذر ماه ۱۳۵۰ به افسران و درجه داران ژاندارمری کل کشور، ۲- آئین نامه حمل بار و مسافر و مدت تعطیل مؤسسات مسافری و حمل و نقل زمینی بوسیله خانم صوفی معاون وزارت کشور.
خانم صوفی (معاون وزارت کشور)- با کسب اجازه از مقام محترم ریاست، بمنظور یکسان نمودن مزایای افسران و درجه داران ژاندارمری کل کشور با افسران و درجه داران ارتش شاهنشاهی و تعمیم قانون اجازه پرداخت مزایای ویژه افسران و درجه داران ژاندارمری کل کشور، لایحه‌ای تنظیم شده است که تقدیم مجلس شورای ملی می‌گردد. همچنین آئین نامه عبور و مرور در جاده-های کشور و جلوگیری از تخلفات و اخذ جرائم رانندگی و آئین نامه حمل بار و مسافر ومدت تعطیل مؤسسات مسافربری و حمل و نقل زمینی بمنظور امکان نظارت بیشتر تنظیم شده که برای تصویب تقدیم مجلس شورای ملی می‌شود.
نایب رئیس- لوایح به کمیسیونهای مربوط ارجاع می‌شود.
- تقدیم لایحه بیمه اجباری کارگران ساختمانی بوسیله آقای دکتر مهدوی معاون وزارت کار و امور اجتماعی
۹- تقدیم لایحه بیمه اجباری کارگران ساختمانی بوسیله آقای دکتر مهدوی معاون وزارت کار و امور اجتماعی.
نایب رئیس – آقای دکتر مهدوی فرمایشی دارید؟ بفرمائید.
دکتر مهدوی (معاون وزارت کار و امور اجتماعی)- همانطور که خاطر آقایان و خانمها مسبوق است کارگران ساختمانی یک وضعی دارند یک کمی متفاوت از سایر کارگران، این عدم تشابه وضع ایجاب می‌کند که قانون تازه‌ای بتصویب مجلس شورای ملی برسد که با کوشش بیشتری آنها هم بتوانند از بیمه‌های اجتماعی برخوردار گردند بهمین منظور لایحه‌ای تهیه شده است که برای تصویب تقدیم می‌شود.
نایب رئیس- لایحه به کمیسیونهای مربوط ارجاع می‌شود.
- تقدیم لایحه شورای نظارت بر گسترش شهر تهران بوسیله آقای دکتر بهرون معاون وزارت آبادانی و مسکن
۱۰- تقدیم لایحه شورای نظارت بر گسترش شهر تهران بوسیله آقای دکتر بهرون معاون وزارت آبادانی و مسکن.
نایب رئیس- آقای دکتر بهرون بفرمائید.
دکتر بهرون (معاون وزارت آبادانی و مسکن)- با اجازه جناب رئیس، همانطور که نمایندگان محترم استحضار دارند گسترش بی رویه شهر تهران در حال و آینده موجب مشکلات عدیده‌ای شده است. علیهذا بمنظور نظارت و همآهنگی در این گسترش بی رویه و جلوگیری از جذب و جلب جمعیت به شهر تهران لایحه نظارت بر گسترش بر شهر تهران تهیه شده که تقدیم می‌شود و استدعای تصویب آنرا دارد.
نایب رئیس- لایحه به کمیسیونهای مربوط ارجاع می‌شود.
- تقدیم لایحه اصلاح بعضی از مواد قانون مجازات مرتکبین قاچاق و الحاق چند ماده و تبصره به قانون مزبور بوسیله آقای هنرمندی معاون وزارت دادگستری
۱۱- تقدیم لایحه اصلاح بعضی از مواد قانون مجازات مرتکبین قاچاق و الحاق چند ماده و تبصره به قانون مزبور بوسیله آقای هنرمندی معاون وزارت دادگستری.
نایب رئیس- آقای هنرمندی بفرمائید.
هنرمندی (معاون وزارت دادگستری)- با کسب اجازه از مقام معظم ریاست لایحه اصلاح بعضی از مواد قانون مجازات مرتکبین قاچاق را تقدیم می‌کنم. در این لایحه اصلاحاتی شده از جمله همآهنگ کردن مجازات مرتکبین قاچاق بخصوص از نظر جریمه یا قانون محکومیتهای مالی چون در گذشته این دو با هم اختلاف داشتند طبق آن قانون جزای نقدی برای هر روز در ازای ۵۰ ریال بود که بازداشت می‌شد و در سایر موارد جزای نقدی ۵۰۰ ریال بود بعلاوه آن معافیتهائی که در قانون بود در مورد مرتکبین قاچاق اعمال نمی‌شد این است که لایحه اصلاح شد و برای تصویب تقدیم می‌شود.
نایب رئیس- لایحه به کمیسیونهای مربوط ارسال می‌شود.
- طرح و تصویب گزارش شور دوم کمیسیون دارائی راجع به اصلاح بند الف ماده ۲۴ قانون دریائی ایران و ارسال به مجلس سنا
۱۲- طرح و تصویب گزارش شور دوم کمیسیون دارائی راجع به اصلاح بند الف ماده ۲۴ قانون دریائی ایران و ارسال به مجلس سنا.
نایب رئیس – گزارش شور دوم اصلاح بند الف مادة ۲۴ قانون دریائی ایران مطرح است قرائت می‌شود.
گزارش شور دوم از کمیسیون دارائی به مجلس شورای ملی.
کمیسیون دارائی در جلسه ۱۵ خرداد ماه ۱۳۵۲ با حضور آقای دکتر کاشفی معاون وزارت دارائی لایحه شماره ۴۵۶۸۶ مورخ ۴۶/۱۱/۵ راجع به اصلاح بند الف مادة ۲۴ قانون دریائی ایران را که گزارش شور اول آن بشماره ۷۲۶ چاپ گردیده برای شور دوم مورد رسیدگی قرار داد و مصوبه شور اول را عیناً تأیید و تصویب کرد.
اینک گزارش آنرا به مجلس شورای ملی تقدیم می‌دارد.
مادة واحده- بند الف مادة ۲۴ قانون دریائی ایران بشرح زیر اصلاح می‌گردد.
ثبت کلیه انتقالات و معاملات و اقاله راجع بعین کشتیهای مشمول این قانون همچنین منافع آنها در صورتی که مدت آن زائد بر دوسال باشد در داخل کشور اجباری است و منحصراً وسیله دفاتر اسناد رسمی که برای این کار از طرف سازمان ثبت اسناد و املاک کشور اجازه مخصوص دارند انجام می‌شود و در صورتی که معاملات مزبور در خارج از کشور صورت گیرد انجام معامله طبق مقررات کشور محل وقوع آن باید توسط نزدیکترین نماینده کنسولی ایران بمحل معامله گواهی و مراتب در دفتر کنسولگری نیز منعکس و ظرف ۱۵ روز به سازمان بنادر و کشتیرانی ایران اعلام شود.
مخبرکمیسیون دارائی – امان الله ریگی.
گزارش شور دوم از کمیسیون دادگستری به مجلس شورای ملی.
کمیسیون دادگستری در جلسه ۱۳۵۲/۳/۱۵ با حضور نمایندگان دولت لایحه اصلاح بند الف مادة ۲۴ قانون دریائی ایران را برای شور دوم مورد رسیدگی قرار داد و مصوبه کمیسیون دارائی را در این مورد تصویب کرد. اینک گزارش آنرا به مجلس شورای ملی تقدیم می‌دارد.
مخبرکمیسیون دادگستری- دکتر سید محمد رضا تنکابنی.
گزارش شور دوم از کمیسیون امور خارجه به مجلس شورای ملی.
کمیسیون امور خارجه در جلسه روز شنبه ۱۳۵۲/۳/۱۹ با حضور نمایندگان دولت لایحه اصلاح بند الف مادة ۲۴ قانون دریائی ایران را برای شور دوم مورد رسیدگی قرار داد و مصوبه کمیسیون دارائی را در این مورد تأیید و تصویب کرد.
اینک گزارش آنرا به مجلس شورای ملی تقدیم می‌دارد.
مخبرکمیسیون امورخارجه– مهروش صفی نیا (مستوفی).
نایب رئیس- مادة واحده مطرح است نظری نیست؟ (اظهاری نشد) در کلیات آخر لایحه نظری نیست؟ (اظهاری نشد) به مادة واحده و کلیات آخر لایحه رأی می‌گیریم خانمها و آقایانی که موافقند خواهش می‌کنم قیام بفرمایند (اکثر برخاستند) تصویب شد. لایحه برای تصویب مجلس سنا فرستاده می‌شود.
- طرح و تصویب گزارش شور دوم کمیسیون امور استخدام و سازمانهای اداری راجع به اصلاح مادة ۳ قانون اختیارات مالی و استخدامی سازمان بنادر و کشتیرانی و تشکیل گارد بنادر و گمرکات وارسال به مجلس سنا
۱۳- طرح و تصویب گزارش شور دوم کمیسیون امور استخدام و سازمانهای اداری راجع به اصلاح مادة ۳ قانون اختیارات مالی و استخدامی سازمان بنادر و کشتیرانی و تشکیل گارد بنادر و گمرکات وارسال به مجلس سنا.
نایب رئیس- گزارش شور دوم اصلاح مادة ۳ قانون اختیارات مالی و استخدامی سازمان بنادر و کشتیرانی و تشکیل گارد بنادر و گمرکات مطرح است قرائت می‌شود.
گزارش شور دوم از کمیسیون امور استخدام و سازمانهای اداری به مجلس شورای ملی.
کمیسیون امور استخدام وسازمانهای اداری در جلسه ۱۴ خرداد ماه ۱۳۵۲ با حضور نمایندگان دولت لایحه شماره ۶۰۶ مورخ ۵۲/۱/۱۹ مربوط به اصلاح مادة ۳ قانون اختیارات مالی و استخدامی سازمان بنادر و کشتیرانی و تشکیل گارد بنادر و گمرکات را که گزارش شور اول آن بشمارة ۷۱۳ چاپ گردیده است با توجه به پیشنهاد رسیده برای شور دوم مورد رسیدگی قرار داد و با اصلاح تصویب کرد.
اینک گزارش آنرا به مجلس شورای ملی تقدیم می‌دارد.
مادة واحده- عنوان «گارد بنادر و گمرکات» در مادة ۳ قانون اختیارات مالی و استخدامی سازمان بنادر و کشتیرانی و تشکیل گارد بنادر و گمرکات به «گارد بنادر و گمرک و جهانگردی» تغییر می‌یابد.
مخبرکمیسیون اموراستخدام وسازمانهای اداری- رضا پیرزاده.
گزارش شور دوم از کمیسیون دارائی به مجلس شورای ملی.
کمیسیون دارائی درجلسه۱۵ خرداد ماه ۱۳۵۲ با حضور نمایندگان دولت لایحه اصلاح مادة ۳ قانون اختیارات مالی و استخدامی سازمان بنادر و کشتیرانی و تشکیل گارد بنادر و گمرکات را برای شور دوم مورد رسیدگی قرار داد و تصویب کرد. اینک گزارش آنرا در تأیید گزارش کمیسیون امور استخدام وسازمانهای اداری به مجلس شورای ملی تقدیم می‌دارد.
نایب رئیس- مادة واحده مطرح است نظری نیست؟ (اظهاری نشد) در کلیات آخر لایحه نظری نیست؟ (اظهاری نشد) به مادة واحده و کلیات آخر لایحه رأی می‌گیریم خانمها و آقایانی که موافقند خواهش می‌کنم قیام بفرمایند (اکثر برخاستند) تصویب شد. لایحه برای تصویب به مجلس سنا فرستاده می‌شود.
- طرح و تصویب گزارش شور دوم کمیسیون امور استخدام وسازمانهای اداری راجع به تشکیل شورای آموزش پزشکی و تخصصی و ارسال به مجلس سنا
۱۴- طرح و تصویب گزارش شور دوم کمیسیون امور استخدام وسازمانهای اداری راجع به تشکیل شورای آموزش پزشکی و تخصصی و ارسال به مجلس سنا.
نایب رئیس- گزارش شور دوم تشکیل شورای آموزش پزشکی و تخصصی مطرح است قرائت می‌شود.
گزارش شور دوم از کمیسیون اموراستخدام وسازمانهای اداری به مجلس شورای ملی.
کمیسیون امور استخدام وسازمانهای اداری در جلسه ۱۴ خرداد ماه ۱۳۵۲ با حضور آقای دکتر میرعلاء معاون وزارت علوم و آموزش عالی لایحه شمارة ۵۶۲۶۴ مورخ ۱۳۵۱/۱۲/۱۹ دولت مربوط به تشکیل شورای آموزش پزشکی و تخصصی و علوم وابسته را که گزارش شور اول آن بشماره ۶۸۳ چاپ گردیده است با توجه به پیشنهادهای رسیده بریا شور دوم مورد رسیدگی قرار داد و با اصلاحاتی تصویب کرد. اینک گزارش آنرا بشرح زیر به مجلس شورای ملی تقدیم می‌دارد.
مادة ۱- بموجب این قانون شورای آموزش پزشکی و تخصصی در وزارت علوم و آموزش عالی تشکیل می‌گردد.
وظائف شورا بقرار زیر خواهد بود:
- ۱- بررسی و تعیین احتیاجات آموزشی رشته‌های پزشکی و تخصصی.
- ۲- ارزشیابی و تعیین محتوای برنامه‌ها و روشهای کلی آموزش پزشکی و ایجاد همآهنگیهای لازم
- ۳- بررسی و تعیین احتیاجات نیروی انسانی لازم در کشور در رشته‌های پزشکی علوم وابسته و تخصصهای پزشکی.
- ۴- تعیین ضوابط جهت تربیت متخصص در دانشکده‌های پزشکی و بیمارستانهای وابسته به دانشگاهها از جهات زیر:
- الف- برنامه و روشهای آموزشی.
- ب- بررسی و اظهار نظر در باره ضوابط مربوط به صلاحیت آمزشی مؤسسات پزشکی و تصویب صلاحیت آموزشی مذکور و نحوه وابستگی آنها به دانشگاهها بر اساس ضوابط مقرر.
- ج- تنظیم آئین نامه‌ها و مقررات اجرائی امتحانات تخصصی.
- ۵- بررسی نحوه اجرای ضوابط و برنامه‌ها.
- ۶- همکاری با شورای گسترش و ارزشیابی مدارک تحصیلی خارجی.
- ۷- تشکیل هیئتهائی (کمیته‌ها) بمنظور بررسی و مطالعه در هر یک از موارد مذکور و طرح آنها در شورا.
- تبصره- تعیین رشته‌های مشمول این قانون با وزارت علوم و آموزش عالی خواهد بود.
مادة ۲- اعضای شورا بقرار ذیل می‌باشند:
- ۱- وزیر علوم و آموزش عالی یا نماینده تام الاختیار او.
- ۲- وزیر بهداری یا معاون او.
- ۳- نماینده نظام پزشکی.
- ۴- رؤسای دانشکده‌های پزشکی کشور.
- ۵- یکنفر از استادان هر یک از دانشکده‌های پزشکی کشور به انتخاب شورای آن دانشکده.
- ۶- دو نفر از بین رؤسای دانشکده‌های دندانپزشکی، داروسازی از هر رشته یکنفر به انتخاب رؤسای دانشکده‌های مربوط.
- ۷- پنج نفر از استادان و متخصصان به تعیین وزیر علوم و آموزش عالی که مدت عضویت آنان سه سال خواهد بود و تجدید انتخاب آنان بلامانع است.
- تبصره- ریاست جلسات با وزیر علوم و آموزش عالی یا نماینده تام الاختیار او خواهد بود.
مادة ۳- شورا لااقل سالی دو بار به دعوت دبیر شورا تشکیل جلسه خواهد داد و جلسات هماهنگی رسمیت می‌یابد که لااقل بیش از نصف اعضاء آن حضور داشته باشند و تصمیمات شورا لااقل با دو سوم آراء اعضاء حاضر معتبر خواهد بود.
- تبصره- وزیر علوم و آموزش عالی می‌تواند عندالاقتضاء شورا را به تشکیل جلسات فوق العاده دعوت نماید.
مادة ۴- شورا دارای دبیرخانه ایست که زیر نظر دبیر شورا اداره خواهد شد، دبیر شورا از بین اعضاء شورا از طرف وزیر علوم و آموزش عالی انتخاب می‌گردد. سازمان دبیرخانه به پیشنهاد وزارت علوم و آموزش عالی و تصویب سازمان امور اداری و استخدامی کشور خواهد بود و مستخدمین مورد نیاز دبیرخانه از بین مستخدمین وزارت مزبور انتخاب می‌شوند.
شورای آموزش پزشکی و تخصصی و علوم وابسته می‌تواند برای انجام هر یک از وظایف خود کمیته‌ای خاص با وظایفی معین وبرای مدت لازم تشکیل دهد.
مادة ۵- شورا می‌تواند برای انجام وظایف مندرج در این قانون از خدمات اشخاص و کارشناسان و متخصصان استفاده نماید و میزان حق الزحمه یا دستمزد و اجرت آنان توسط وزیر علوم و آموزش عالی با جلب نظر قبلی شورای حقوق و دستمزد بر اساس آئین نامه‌ای که به تصویب هیئت وزیران می‌رسد پرداخت نماید.
- تبصره- پرداخت حق الزحمه به کادر آموزش دانشگاهها طبق قوانین و مقررات مالی واستخدامی دانشگاه مربوط خواهد بود.
مادة ۶- وزارت علوم و آموزش عالی مجاز است وجوهی را که بعنوان حق شرکت در امتحانات نهائی یا تخصصی فنون پزشکی از طرف شورای آموزش پزشکی و تخصصی تعیین می‌شود وصول و طبق آئین نامه‌ای که از طرف وزارت علوم و آموزش عالی تهیه خواهد شد بمصرف پرداخت حق الزحمه تهیه طرح سؤالات و تصحیح اوراق امتحانی و مراقبین و بازرسان امتحانات و فوق العاده سفر و هزینه مسافرت آنها برساند.
مادة ۷- کلیه وجوهی که بعنوان حق شرکت در امتحانات موضوع این قانون وصول می‌شود در حساب مخصوص خزانه نزد بانک مرکزی ایران متمرکز می‌گردد.
مادة ۸- برای پرداخت کلیه هزینه‌های مربوط برگزاری این امتحانات که از محل درآمد فوق – الذکر طبق این قانون انجام می‌شود حساب پرداخت جداگانه‌ای بنام وزارت علوم و آموزش عالی در بانک مرکزی ایران مفتوح می‌شود و خزانه وجوه لازم برای پرداخت هزینه‌ها را از حساب مربوط طبق تقاضای ذیحساب وزارت علوم و آموزش عالی بحساب پرداخت انتقال می‌دهد.
مادة ۹- استفاده از حساب پرداخت موضوع مادة ۸ برای تأدیه هزینه‌های مربوط به برگزاری امتحانات با امضای وزیر علوم و آموزش عالی و ذیحساب وزارت مزبور یا نمایندگان آنها بعمل می‌آید.
مادة ۱۰- تشخیص و تسجیل کلیه هزینه‌ها از درآمد اختصاصی موضوع این قانون بعهده وزیر علوم و آموزش عالی می‌باشد.
مادة ۱۱- حساب درآمدها و هزینه‌های موضوع این قانون باید طبق دستورالعملهای مربوط بحساب درآمد اختصاصی در حسابهای ماهانه وزارت علوم و آموزش عالی منظور و با اسناد و مدارک مربوط به وزارت دارائی ارسال شود.
مادة ۱۲- با رعایت مادة ۶ قانون تأسیس وزارت علوم و آموزش عالی شوراهای آموزش دندانپزشکی و داروسازی از طرف وزارت علوم و آموزش عالی تشکیل خواهد شد.
مخبرکمیسیون اموراستخدام وسازمانهای اداری- رضا پیرزاده.
گزارش شور دوم از کمیسیون دارائی به مجلس شورای ملی.
کمیسیون در جلسه ۱۵ خرداد ماه ۱۳۵۲ با حضور نمایندگان دولت لایحه مربوط به تشکیل شورای آموزش پزشکی و تخصصی و علوم وابسته را برای شور دوم مورد رسیدگی قرار داد تصویب کرد. اینک گزارش آنرا در تأیید گزارش کمیسیون امور استخدام و سازمانهای اداری به مجلس شورای ملی تقدیم می‌دارد.
مخبر کمیسیون دارائی- امان الله ریگی.
گزارش شور دوم از کمیسیون علوم و آموزش عالی به مجلس شورای ملی
کمیسیون علوم و آموزش عالی در جلسه ۱۷ خرداد ماه ۱۳۵۲ با حضور آقای دکتر میرعلاء معاون وزارت علوم و آموزش عالی لایحه مربوط به تشکیل شورای آموزش پزشکی و تخصصی و علوم وابسته را برای شور دوم مورد رسیدگی قرار داد و گزارش کمیسیون امور استخدام و سازمانهای اداری را در این مورد تأیید و تصویب کرد.
اینک گزارش آنرا به مجلس شورای ملی تقدیم می‌دارد.
مخبرکمیسیون علوم وآموزش عالی- دکترامیرحسن زهرائی.
نایب رئیس- مادة اول مطرح است قرائت می‌شود.
مادة ۱- بموجب این قانون شورای آموزش پزشکی و تخصصی در وزارت علوم و آموزش عالی تشکیل می‌گردد.
وظائف شورا بقرار زیر خواهد بود:
- ۱- بررسی و تعیین احتیاجات آموزشی رشته‌های پزشکی و تخصصی.
- ۲- ارزشیابی و تعیین محتوای برنامه‌ها و روشهای کلی آموزش پزشکی و ایجاد همآهنگیهای لازم
- ۳- بررسی و تعیین احتیاجات نیروی انسانی لازم در کشور در رشته‌های پزشکی علوم وابسته و تخصصهای پزشکی.
- ۴- تعیین ضوابط جهت تربیت متخصص در دانشکده‌های پزشکی و بیمارستانهای وابسته به دانشگاهها از جهات زیر:
- الف- برنامه و روشهای آموزشی.
- ب- بررسی و اظهار نظر در باره ضوابط مربوط به صلاحیت آمزشی مؤسسات پزشکی و تصویب صلاحیت آموزشی مذکور و نحوه وابستگی آنها به دانشگاهها بر اساس ضوابط مقرر.
- ج- تنظیم آئین نامه‌ها و مقررات اجرائی امتحانات تخصصی.
- ۵- بررسی نحوه اجرای ضوابط و برنامه‌ها.
- ۶- همکاری با شورای گسترش و ارزشیابی مدارک تحصیلی خارجی.
- ۷- تشکیل هیئتهائی (کمیته‌ها) بمنظور بررسی و مطالعه در هر یک از موارد مذکور و طرح آنها در شورا.
- تبصره- تعیین رشته‌های مشمول این قانون با وزارت علوم و آموزش عالی خواهد بود.
نایب رئیس- نسبت به مادة اول نظری نیست؟ (اظهاری نشد) رأی می‌گیریم به مادة اول خواهش می‌کنم خانمها و آقایانیکه موافقند قیام کنند (اکثر برخاستند) تصویب شد. مادة دوم قرائت می‌شود.
مادة ۲- اعضای شورا بقرار ذیل می‌باشند:
- ۱- وزیر علوم و آموزش عالی یا نماینده تام الاختیار او.
- ۲- وزیر بهداری یا معاون او.
- ۳- نماینده نظام پزشکی.
- ۴- رؤسای دانشکده‌های پزشکی کشور.
- ۵- یکنفر از استادان هر یک از دانشکده‌های پزشکی کشور به انتخاب شورای آن دانشکده.
- ۶- دو نفر از بین رؤسای دانشکده‌های دندانپزشکی، داروسازی از هر رشته یکنفر به انتخاب رؤسای دانشکده‌های مربوط.
- ۷- پنج نفر از استادان ومتخصصان به تعیین وزیر علوم و آموزش عالی که مدت عضویت آنان سه سال خواهد بود و تجدید انتخاب آنان بلامانع است.
- تبصره- ریاست جلسات با وزیر علوم و آموزش عالی یا نماینده تام الاختیار او خواهد بود.
نایب رئیس- نسبت به مادة ۲ نظری نیست؟ (اظهاری نشد) پیشنهادی راجع به حذف بند ۶ مادة ۲ رسیده است که قرائت می‌شود.
پیشنهاد می‌نماید بند ۶ مادة ۲ لایحه تشکیل شورای آموزش پزشکی و تخصصی حذف شود.
رئیس فراکسیون پارلمانی حزب ایران نوین – دکتر الموتی.
نایب رئیس- نسبت به پیشنهاد نظری نیست؟ (اظهاری نشد) رأی می‌گیریم به این پیشنهاد، خانمها و آقایانیکه موافقند خواهش می‌کنم قیام فرمایند (اکثر برخاستند) تصویب شد. حالا بماده دوم با حذف بند ششم رأی می‌گیریم خانمها و آقایانی که موافقند خواهش می‌کنم قیام فرمایند (اکثر برخاستند) تصویب شد. مادة سوم قرائت می‌شود.
مادة ۳- شورا لااقل سالی دو بار به دعوت دبیر شورا تشکیل جلسه خواهد داد و جلسات هماهنگی رسمیت می‌یابد که لااقل بیش از نصف اعضاء آن حضور داشته باشند و تصمیمات شورا لااقل با دو سوم آراء اعضاء حاضر معتبر خواهد بود.
- تبصره- وزیر علوم و آموزش عالی می‌تواند عندالاقتضاء شورا را به تشکیل جلسات فوق العاده دعوت نماید.
نایب رئیس- نسبت به مادة سوم نظری نیست؟ (اظهاری نشد) رأی می‌گیریم به مادة سوم، خواهش می‌کنم خانمها و آقایانیکه موافقند قیام فرمایند (اکثر برخاستند) تصویب شد. مادة چهارم قرائت می‌شود.
مادة ۴- شورا دارای دبیرخانه ایست که زیر نظر دبیر شورا اداره خواهد شد، دبیر شورا از بین اعضاء شورا از طرف وزیر علوم و آموزش عالی انتخاب می‌گردد. سازمان دبیرخانه به پیشنهاد وزارت علوم و آموزش عالی و تصویب سازمان امور اداری و استخدامی کشور خواهد بود و مستخدمین مورد نیاز دبیرخانه از بین مستخدمین وزارت مزبور انتخاب می‌شوند. شورای آموزش پزشکی و تخصصی و علوم وابسته می‌تواند برای انجام هر یک از وظایف خود کمیته‌ای خاص با وظایفی معین وبرای مدت لازم تشکیل دهد.
نایب رئیس- نسبت به مادة چهارم نظری نیست؟ آقای دکتر اسکوئیان بفرمائید.
دکتر اسکوئیان- عرض کنم این قانون قبل از اینکه مورد تصویب نهائی کمیسیون پزشکی قرار بگیرد قانون علوم پزشکی و تخصصی و علوم وابسته بود ولی بعداً با اصلاحاتی که انجام گرفت جمله علوم وابسته حذف شد ولی در مادة ۴ این قانون نوشته شده «شورای آموزش پزشکی و تخصصی و علوم وابسته» پس در اینجا هم باید آن اصلاح رعایت بشود و در این ماده هم اسم قانون گذاشته بشود «شورای آموزش پزشکی و تخصصی».
دکتر میرعلاء (معاون وزارت علوم و آموزش عالی) - صحیح است.
نایب رئیس- اصلاح عبارتی است اصلاح می‌شود در مادة ۴ نظر دیگری نیست؟ (اظهاری نشد) با حذف این قسمت و اصلاحی که در عبارت بعمل آمد رأی می‌گیریم بماده چهارم خانمها و آقایانیکه موافقند خواهش می‌کنم قیام فرمایند (اکثر برخاستند) تصویب شد. مادة ۵ قرائت می‌شود.
مادة ۵- شورا می‌تواند برای انجام وظایف مندرج در این قانون از خدمات اشخاص و کارشناسان و متخصصان استفاده نماید و میزان حق الزحمه یا دستمزد و اجرت آنان توسط وزیر علوم و آموزش عالی با جلب نظر قبلی شورای حقوق و دستمزد بر اساس آئین نامه‌ای که به تصویب هیئت وزیران می‌رسد پرداخت نماید.
- تبصره- پرداخت حق الزحمه به کادر آموزش دانشگاهها طبق قوانین و مقررات مالی واستخدامی دانشگاه مربوط خواهد بود.
نایب رئیس- نسبت به مادة ۵ نظری نیست؟ (اظهاری نشد) نسبت به مادة ۵ رأی می‌گیریم، خواهش می‌کنم خانمها و آقایانیکه موافقند قیام فرمایند (اکثر برخاستند) تصویب شد. مادة ۶ قرائت می‌شود.
مادة ۶- وزارت علوم و آموزش عالی مجاز است وجوهی را که بعنوان حق شرکت در امتحانات نهائی یا تخصصی فنون پزشکی از طرف شورای آموزش پزشکی و تخصصی تعیین می‌شود وصول و طبق آئین نامه‌ای که از طرف وزارت علوم و آموزش عالی تهیه خواهد شد بمصرف پرداخت حق الزحمه تهیه طرح سؤالات و تصحیح اوراق امتحانی و مراقبین و بازرسان امتحانات و فوق العاده سفر و هزینه مسافرت آنها برساند.
نایب رئیس- نسبت به مادة ۶ نظری نیست؟ (اظهاری نشد) به مادة ۶ رأی می‌گیریم، خواهش می‌کنم خانمها و آقایانیکه موافقند قیام بفرمایند (اکثر برخاستند) تصویب شد. مادة ۷ قرائت می‌شود.
مادة ۷- کلیه وجوهی که بعنوان حق شرکت در امتحانات موضوع این قانون وصول می‌شود در حساب مخصوص خزانه نزد بانک مرکزی ایران متمرکز می‌گردد.
نایب رئیس- نسبت به مادة ۷ نظری نیست؟ (اظهاری نشد) به مادة ۷ رأی می‌گیریم، خواهش می‌کنم خانمها و آقایانیکه موافقند قیام بفرمایند (اکثر برخاستند) تصویب شد. مادة ۸ قرائت می‌شود.
مادة ۸- برای پرداخت کلیه هزینه‌های مربوط برگزاری این امتحانات که از محل درآمد فوق – الذکر طبق این قانون انجام می‌شود حساب پرداخت جداگانه‌ای بنام وزارت علوم و آموزش عالی در بانک مرکزی ایران مفتوح می‌شود و خزانه وجوه لازم برای پرداخت هزینه‌ها را از حساب مربوط طبق تقاضای ذیحساب وزارت علوم و آموزش عالی بحساب پرداخت انتقال می‌دهد.
نایب رئیس- نسبت به مادة ۸ نظری نیست؟ (اظهاری نشد) به مادة ۸ رأی می‌گیریم، خواهش می‌کنم خانمها و آقایانیکه موافقند قیام بفرمایند (اکثر برخاستند) تصویب شد. مادة ۹ قرائت می‌شود.
مادة ۹- استفاده از حساب پرداخت موضوع مادة ۸ برای تأدیه هزینه‌های مربوط به برگزاری امتحانات با امضای وزیر علوم و آموزش عالی و ذیحساب وزارت مزبور یا نمایندگان آنها بعمل می‌آید.
نایب رئیس- نسبت به مادة ۹ نظری نیست؟ (اظهاری نشد) به مادة ۹ رأی می‌گیریم، خواهش می‌کنم خانمها و آقایانیکه موافقند قیام بفرمایند (اکثر برخاستند) تصویب شد. مادة ۱۰ قرائت می‌شود.
مادة ۱۰- تشخیص و تسجیل کلیه هزینه‌ها از درآمد اختصاصی موضوع این قانون بعهده وزیر علوم و آموزش عالی می‌باشد.
نایب رئیس- نسبت به مادة ۱۰ نظری نیست؟ (اظهاری نشد) به مادة ۱۰ رأی می‌گیریم، خواهش می‌کنم خانمها و آقایانیکه موافقند قیام بفرمایند (اکثر برخاستند) تصویب شد. مادة ۱۱ قرائت می‌شود.
مادة ۱۱- حساب درآمدها و هزینه‌های موضوع این قانون باید طبق دستورالعملهای مربوط بحساب درآمد اختصاصی در حسابهای ماهانه وزارت علوم و آموزش عالی منظور و با اسناد و مدارک مربوط به وزارت دارائی ارسال شود.
نایب رئیس- نسبت به مادة ۱۱ نظری نیست؟ (اظهاری نشد) به مادة ۱۱ رأی می‌گیریم، خواهش می‌کنم خانمها و آقایانیکه موافقند قیام بفرمایند (اکثر برخاستند) تصویب شد. مادة ۱۲ قرائت می‌شود.
مادة ۱۲- با رعایت مادة ۶ قانون تأسیس وزارت علوم و آموزش عالی شوراهای آموزش دندانپزشکی و داروسازی از طرف وزارت علوم و آموزش عالی تشکیل خواهد شد.
نایب رئیس- آقای پیرزاده فرمایشی دارید بفرمائید.
پیرزاده (مخبر کمیسیون امور استخدام و سازمانهای اداری)- در مادة ۱۲ در جمله‌ای که نوشته شده «شوراهای آموزش دندانپزشکی و داروسازی» در اینجا جمله علوم وابسته پزشکی هم باید اضافه شود و اشتباهاً حذف شده، تقاضا دارم این اصلاح بعمل بیاید.
نایب رئیس- جمله علوم وابسته در این ماده باید اضافه بشود و با این اصلاح عبارت که در مادة ۱۲ بعمل آمد رأی می‌گیریم به این ماده خواهش می‌کنم خانمها و آقایانیکه موافقند قیام بفرمایند (اکثر برخاستند) تصویب شد. کلیات آخر لایحه مطرح است نظری نیست؟ (اظهاری نشد) به مجموع مواد دوازده گانه و کلیات آخر لایحه رأی می‌گیریم خواهش می‌کنم خانمها و آقایانیکه موافقند قیام بفرمایند (اکثر برخاستند) تصویب شد. لایحه برای تصویب مجلس سنا فرستاده می‌شود.
- ختم جلسه
۱۵- ختم جلسه.
نایب رئیس- چون مطلب دیگری در دستور نداریم جلسه را ختم می‌کنیم. تاریخ تشکیل و دستور جلسه آینده بعداً به اطلاع همکاران محترم خواهد رسید.
نایب رئیس مجلس شورای ملی- دکتر حسین خطیبی.