مذاکرات مجلس شورای ملی ۲۱ مهر ۱۳۴۵ نشست ۲۸۹
| مجلس شورای ملی مجموعه قوانین دوره قانونگذاری بیست و یکم | تصمیم‌های مجلس | قوانین انقلاب شاه و مردم |
مذاکرات مجلس شورای ملی
صورت مشروح مذاکرات مجلس روز شنبه ۲۱ مهر ۱۳۴۵ نشست ۲۸۹
فهرست مطالب:
مذاکرات مجلس شورای ملّی
صورت مشروح مذاکرات مجلس روز پنجشنبه (۲۱) مهر ماه ۱۳۴۵
فهرست مطالب:
۱- قرائت اسامی غائبین جلسه قبل.
۲- بیانات قبل از دستور آقای دکتر جعفری- بانوجهانبانی و آقایان: دکتر صاحب قلم- ارسنجانی.
۳- تصویب صورت جلسه.
۴- انتخاب رئیس.
۵- بیانات آقای رئیس دائربه ابراز امتنان از انتخاب مجدد ایشان.
۶- معرفی تیمسار سپهبد کاتوزیان بمعاونت وزارت جنگ بوسیله تیمسار وزیر جنگ.
۷- انتخاب نواب رئیس.
۸- تقدیم دو فقره لایحه بوسیله آقای معاون وزارت دارائی.
۹- انتخاب بقیه اعضاء هیئت رئیسه (کار پردازها- منشی‌ها).
۱۰- تعیین موقع جلسه بعد- ختم جلسه.
مجلس ساعت نه و پنج دقیقه صبح بریاست آقای دکتر خطیبی (نایب رئیس) تشکیل گردید
۱- قرائت اسامی غائبین جلسه قبل
نایب رئیس- اسامی غائبین جلسه قبل قرائت می‌شود.
غائبین با اجازه- آقایان:
آموزگار- ابراهیمی- دکتر سعیدحکمت- رضوی- ایلخان- مهندس ریاحی- صائب- نیری.
غائبین بی اجازه-آقایان:
مبارکی- امینی خراجی- پرویزی- دکتر مصباح زاده.
غائبین مریض- آقایان:
بهادری- جاوید- ریگی- مهندس اسدی سمیع- دکتر امامی خوئی- اهری- مهندس کمانگر- کمالوند- بانو نفیسی.
۲- بیانات قبل از دستور آقای دکتر جعفری- بانو جهانبانی و آقایان: دکتر صاحب قلم- ارسنجانی
نائب رئیس- آقای دکتر جعفری تشریف بیاورید.
دکتری جعفری- فراکسیون پارلمانی حزب مردم از من خواست تا از مقام ریاست تقاضا کنم فرصت دهند درباره ی دو موضوع مطالبی را بعرض برسانم. نخست عرض تبریک و تهنیت به حضور علیا حضرت شهبانوی گرامی ایران به مناسبت روز ولادتشان و سپس سخنی چند درباره ی کمیته ملی پیکار با بیسوادی و تشکیل کنگره جهانی مبارزه با بیسوادی که به ابتکار و پیشنهاد شاهنشاه آریامهر در شهریور ماه ۱۳۴۴ تشکیل و افتخاری بر افتخارات ایران و ایرانی افزود.
چون فردا که مصادف با میلاد مسعود علیا حضرت فرح شهبانوی گرامی ایرانست مجلس شورای ملی جلسه ندارد اجازه می‌خواهم هم اکنون بهترین تهنیت‌ها را توأم با دعای خیر برای سلامت و دوام عمر به حضور معظم لها و به پیشگاه مبارک شاهنشاه آریامهر معروض دارم. علیا حضرت شهبانو که نسبشان به نبی اکرم (ص) می‌رسد از وقتیکه پا بکاخ سلطنت گذارده‌اند در دستگیری ضعفا پیشقدم و از رسیدگی بوضع فقرا و دردمندان آنی غفلت نورزیده‌اند (صحیح است) بدین منظور ریاست عالیه سازمان و جمعیتهای زیر را قبول فرموده‌اند: جمعیت خیریه فرح پهلوی- آموزشگاه نابینایان رضا پهلوی- انجمن ملی حمایت کودکان- جمعیت کمک به جذامیان ایران- جمعیت حمایت مسلولین- فدراسیون ورزشی کرولال ها- بنگاه حمایت مادران و نوزادان- سازمان اردوهای کارکشور- جمعیت مبارزه باسرطان- جمعیت طرفداران مرکز طبی کودکان- کانون پرورش فکری کودکان و نوجوانان- جمعیت حمایت کودکان بی سرپرست- جمعیت حمایت آسیب دیدگان از سوختگی- بنگاه ترجمه و نشر کتاب- کنگره پزشکی رامسر- پیشآهنگی دختران- شورای ورزش و تفریحات سالم بانوان- سازمان رهبری جوانان- بنیاد فرهنگ ایران- نمایشگاه بین المللی تهران- انجمن ملی روابط فرهنگی- انجمن فیلارمونیک تهران- این مؤسسات بوده است که علیاحضرت ریاست افتخاری آن را قبول فرموده‌اند و همانطور که عرض کردم همیشه دست لطف و نوازش برسر یتیمان کشیده و مراحمتشان بهترین مرهم برای دل‌های پریشان بوده است (صحیح است) از درگاه ایزد متعال بقای سلطنت شاهنشاه آریا مهر و طول عمر و سلامت برای معظم له و علیاحضرت شهبانو و والا حضرت همایون ولایتعهد و سایر افراد خاندان جلیل سلطنت را آرزو می‌کنیم (احسنت).
همکاران عزیز بیائید نظری بدنیا بیفکنیم اوضاع کشورهای جهان را بررسی کرده و دیروز خود را بیادآورده با اوضاع امروزمان مقایسه کنیم و از پیشرفتهائی که به ابتکار شاهنشاه در امر مبارزه با بیسوادی نصیبمان شد برخود ببالیم (صحیح است).
بیسوادی یعنی بلیه عظیمی که بشر با آن روبرواست و از دیر باز توجه جهانیان را بخود معطوف داشته است و طرف مبارزه آن مورد مطالعه قرار گرفته است مثلاً سازمان ملل متحد یونسکو را مأمور مطالعه کرد و از یونسکو خواست که طرق مبارزه را بررسی کرده و نتیجه را به مجمع عمومی گزارش دهد بیسوادی نه تنها یک امر ملی است بلکه یک امر بین المللی است که خطرات آن نه تنها متوجه خود افراد بیسواد است بلکه متوجه جهان و جهانیان است بیسوادی از یک سو برای بیسواد خطرناک است زیرا کسی که سواد نداشت نمی داند چگونه علیه امراض مبارزه کند یا از هستی خود استفاده نماید و برای جهان خطرناک است بدین دلیل که توسعه اقتصادی را مانع می‌شود اکنون ببینیم در امرمبارزه بابیسوادی که مسلماً وسیله جهش برای رسیدن بیک زندگی بهتر است در کشور ماچه اقداماتی صورت گرفته است، نگاهی اگر به آمار بیسوادان در جهان بکنیم به رقم وحشتناکی یعنی قریب یک هزار میلیون نفر خواهیم رسید و اگر این آمار دقیق هم نباشد باز وخامت اوضاع را بخوبی نشان می‌دهد کشور ما با وجود سابقه درخشان فرهنگی و با وجود اینکه متکی به فلسفه کهن ایران یعنی جدال آشتی ناپذیر جهل و دانش بود متأسفانه در اثر حوادث زمان با مصیبت بیسوادی قسمت مهمی از افرادش
روبرو گردیدن در چهل و چند سال پیش عدم توجه بفرهنگ وضع را بجائی رساند که می‌توان گفت فرهنگ می‌رفت که از ایران رخت بربندد و اقتصاد ایران در هم فرو ریزد و استقلالش راه اضمحلال بپیماید اما با دست توانای رضا شاه کبیر ایران راه ترقی و کمال را پیش گرفت، فرهنگ رونق یافت و وضع نوینی بخود گرفت اما متأسفانه شعله‌های جنگ دوم به ایران رسید و کشوری را که روی پای خود ایستاده بود و بسوی سعادت می‌رفت از ترقی بازداشت، همکاران گرام می دانند همانگونه که در زندگی افراد روزهای توأم با شکست و نومیدی وجود دارد روزهای توأم با موفقیت و شادکامی نیز هست در زندگی ملت ما نیز روزهای تلخ و شیرین وجود دارد اگر روز سوم شهریور یکی از روزهای تلخ حیات ملت ایران بسود روز بیست و پنج شهریور از میمون ترین و مبارک ترین روزهای حیات این مملکت است در این روز سکان کشتی مملکت بدست کسی سپرده شده که درست در آن روزها بیش از بیست و چند سال نداشت و در این سن توانست نبوع خود را ثابت نماید، حفظ استقلال و تمامیت ایران بعد از لطف خداوند متعال آیا جز در سایه نبوع و رهبری خردمندانه شاهنشاه امکان داشت؟ (نمایندگان- خیر) هرگز، وقتی که نیروی بیگانه ایران را در اشغال داشت و نقشه تقسیم ایران را بین خود ترسیم می نمو دند و متأسفانه عده‌ای خدانشناس نیز به آنها گرویده این معنی را تأیید می‌نمودند ومبارزه برای استقلال و مبارزه برای حفظ تمامیت ایران جز بدست شاهنشاه بدست کسی انجام نشد (صحیح است- احسنت) ایکاش فقط با رفتن نیروی بیگانه از ایران ناراحتی خاتمه می‌یافت اما متأسفانه خطر بکلی مرتفع نشده بود و کسانی در ایران با توسل به بیگانه مقاماتی از قبیل نمایندگی مجلس ریاست مجلس وزارت و ریاست دولت را اشغال کردند و از این سنگرها بعوض خدمت بملت تیشه به ریشه ملت زدند (صحیح است) به ایران فکر نکردند و به ایرانی نیندیشیدند (احسنت) اما بهمانگونه که گفتم روزهای شیرینی در زندگی ملتها بچشم می‌خورد با قیام ملی۲۸ مرداد این خدانشناسان نابکار هر یک بگوشه‌ای خزیدند دوران سلطنت شاهنشاه را بنظر من بایستی بچند قسمت تقسیم کرد یکی از۲۵ شهریور ۲۰ تا۲۸ مرداد ۳۲ که در این دوران تمام کوشش شاهنشاه مصروف مبارزه با بیگانه و بیگانه پرست بمنظور حفظ استقلال و تمامیت ایران شد (صحیح است) و از مرداد ۱۳۳۲ به بعد شاهنشاه مجال یافتند تا به تمشیت امور پرداخته و ویرانی‌ها را آباد کنند و طرحهائی را که برای سعادت ملت ایران لازم می‌دانستند تهیه نمایند (صحیح است- احسنت) و از بهمن ماه۴۱ طرحهای ابتکاری را بموقع اجرا در آورند، چون شاهنشاه همیشه بسعادت ملت ایران فکر می‌کردند در لوایح پیشنهادی بمبارزه با بیسوادی نیز توجه فرمودند و تشکیل سپاه دانش را پیش بینی نموده و سپاهیان دانش را روانه روستاها کردند (دکتر الموتی- نتیجه کارشان هم بسیار بسیارعالی بوده است) روستائیان که تا آن روز از علم و دانش بهره‌ای نبرده بودند شروع بتحصیل کردند و تحصیل علم و معرفت از انحصار طبقه خاصی خارج شد نتیجه تشکیل این سپاه درخشان و مفید بود تا آنجا که مورد تأیید و تحسین جهانیان قرار گرفت (صحیح است).
نایب رئیس- آقای دکتر وقت شما نزدیک به اتمام است.
دکترالموتی- ازوقت بنده استفاده فرمائید.
نایب رئیس- جنابعالی نفر پنجم هستید.
دکترجعفری- چند دقیقه اجازه بفرمائید با توجه باینکه آمارنهای سازمان ملل متحد در امر مبارزه با بیسوادی بی نتیجه ماند و از حدود و مطالعه و بررسی خارج نشد شاهنشاه دست بابتکار تازه‌ای زدند و برای تأمین سعادت نسل بشری پیشنهاد تشکیل کنگره مبارزه با بیسوادی را به یونسکو فرستادند تقاضا فرمودند که کنگره در ایران تشکیل شود طی این پیام می‌فرمایند:
((جهادی که اکنون با هدایت یونسکو و با همکاری غالب ملل و دول جهان در جریان است جهادی است برای آنکه صدها میلیون نفر از افراد بشر را که خود هیچ گناه و تقصیری در تحمل سرنوشتی ظالمانه ندارند از حیثیت و شخصیت انسانی برخوردار سازد.
تا وقتی که چنین توده ی عظیمی از محرومین در روی زمین وجود دارند مسلماً وجدان هیچیک از آنهائیکه در پرتو نعمت دانش امکان برخورداری از همه مواهب تمدن و فرهنگ بشری را یافته‌اند آرام نمی‌تواند بود، زیرا ادامه چنین وضعی درمورد یک قسمت از جامعه انسانی خودبخود سند محکومیت اخلاقی بقیه افراد این جامعه است)).
و متعاقب این پیام، پیام زیر را بسران کشورها فرستاده که طی آن پیام می‌فرمایند:
((هیچ وجدان انسانی نمی‌تواند وجود این توده عظیم محرومینی را که رأساً هیچ گناه و مسئولیتی در تحمل چنین سرنوشتی ندارند نادیده بگیرد.
ولی این جنبه اخلاقی تنها جنبه قابل توجه این مسئله نیست زیرا از جنبه مادی و از لحاظ اقتصادی نیز ادامه این وضع برای تمام جامعه بشری بسیار زیان انگیز است)) و پس از آن معادل یک روز از بودجه نظامی ایران را اختصاص به امر مبارزه با بیسوادی داده و از سران سایر کشورهای جهان خواستند که چنین کنند نتیجه این شد که امروز ایرانی می‌تواند بر خود ببالد که دردنیا پرچمدار مبارزه با بیسوادی است (صحیح است) با این اقدامات شاهانه و با تشکیل کمیته ملی پیکار با بیسوادی که ریاست عالیه آن را خود شاهنشاه آریامهر دارند و نیابت ریاست والاحضرت والاگهر شاهدخت اشرف پهلوی که همیشه در اموری که بایشان محول شده است کاردانی خود را نشان داده‌اند و با توجه بمبارزه پی گیری که در ایران انجام شده است من می‌توانم رو به شاهنشاه کرده عرض کنم شاهنشاه نه تنها ما بلکه تمام شیفتگان آزادی در دنیا بوجود تو افتخار می‌کنند (احسنت) خداحافظ تو باشد که تو حافظ و نگهدار ایرانی، تو به افتخارات گذشته اکتفا نکردی و افتخارات فراوانی برای ایران و ایرانی کسب کردی هر ایرانی آماده است که جان در راهت فدا کند (احسنت- احسنت).
نایب رئیس- خانم جهانبانی بفرمائید
بانو جهانبانی- با کسب اجازه از مقام محترم ریاست مجلس شورای ملی بنمایندگی از طرف کلیه زنان ایران بخصوص بانوان عضو حزب ایران نوین و بانوان نماینده مجلس شورای ملی تبریک و دورد فراوان خود را بمناسبت مولود باسعادت شهبانوی محبوب و نیکوکار ایران از ساحت مقدس مجلس شورای ملی به پیشگاه مبارکشان تقدیم می‌دارد (احسنت) علیا حضرت که بحق لقب نیکوکار یافته‌اند علاوه برتمام کمکهائی که در۲۴ جمعیت و مؤسسه فرهنگی و خیریه بمردم ایران می‌فرمایند و ریاست عالیه آنها را بعهده دارند حامی یتیمان هستند و چندین هزار کودک بی سرپرست در سراسر کشور از پرتو وجود مبارکشان در رفاه و آسایش بسر می‌برند بنده شخصاً افتخار آن را دارم که در جمعیت خیریه فرح پهلوی خدمتگزار هستم و از نزدیک شاهد مراحم پر ارزش شهبانوی ایران نسبت به یتیمان و بی نوایان هستم و عقیده بر این دارم که این صفات عالیه و خصائل پسندیده و انسانی را شهبانوی ایران عزیز ما از جد بزرگوار خود حضرت علی ابن ابیطالب (ع) به ارث برده‌اند و صاحب فضل و کمال و خصال نیکو می‌باشند (آفرین) من باب نمونه عرض می‌کنم منشور دکترای افتخاری شهبانوی ایران از دانشگاه تهران در سال ۱۳۴۲ بدین شرح بود و این قولی است که جملگی برآنند:
علیا حضرت فرح پهلوی شهبانوی ایران.
نظر به اینکه علیاحضرت پس از پایان تحصیلات متوسطه در تهران و عزیمت بکشور فرانسه در رشته هنرهای زیبا و معماری تحصیل فرموده‌اند نظر به اینکه برای پیشرفت فرهنگ و دانش کمال مجاهدت را مبذول می‌فرمایند
نظر به اینکه در مقام ریاست عالیه بنگاه ترجمه و نشر کتاب و بسط و نشر علوم و ادبیات ایران و جهان به ایفا خدمات مهمی نائل گشته‌اند.
نظر به اینکه در زمینه‌های نقاشی و موسیقی مقام شامخی دارند.
نظر به اینکه در زبان و ادبیات فرانسه اطلاعات وسیع کسب فرموده‌اند.
نظر به اینکه در امور خیریه منشاء خدمات بزرگی هستند.
نظر به اینکه در رشته ورزش و تربیت بدنی امتیازات شایان توجهی کسب نموده و در جنبش ورزش بانوان به انجام خدمات برجسته‌ای نائل شدند.
شورای دانشکده هنرهای زیبای کشور در سی و سومین جلسه شورای دانشگاه تهران در ششصد وچهل و دومین جلسه خود تصویب نمود و به رئیس دانشگاه مأموریت داده شد که به علیاحضرت درجه دکترای افتخاری دانشکده هنرهای زیبای کشور تقدیم شود. (مبارک است)
دیروز هم بواسطه همین صفات علمی و اخلاقی از دانشگاه پهلوی شیراز درجه دکترای افتخاری علم و هنر به پیشگاه شهبانوی ایران تقدیم گردید شهبانوی عزیز ما با تمام گرفتاریهای روزانه‌ای که دارند وظایف مادری خود را در نهایت دقت و مراقبت انجام می‌دهند و شخصاً بکلیه امور مربوط بولایتعهد ایران که چشم و چراغ ملتی است و شاهدخت فرحناز و والاحضرت شاهپور علیرضا رسیدگی می‌فرمایند و ولایتعهد ایران در دامان پرمهر و عطوفت چنین والامادری تربیت می‌شود.
شهبانوی فرح برای رهبر عالیقدر ایران، شاهنشاه آریامهر همسری لایق و شایسته می‌باشند و بکانون خانواده جلیل پهلوی گرمی و محبت و نور و ایمان. یعنی آنچه که لازمه یک خانواده خوشبخت است می‌بخشند (احسنت).
مردم ایران شهبانوی عزیز خود را بواسطه همین صفات نیکو و پسندیده اش و بخاطر قلب رئوف و پرعطوفتش بی اندازه عزیز و گرامی می‌دارند و بر این عقیده هستند که معظم لها از نظر یک ملکه درتمام دنیا مورد ستایشند و از نظر یک همسر و یک مادر بی نظیر و بی مانند می‌باشند. سلامت وجود مبارکشان را از حضرت احدیت خواستاریم (احسنت- احسنت).
نایب رئیس- آقای دکتر صاحب قلم بفرمائید.
دکتر صاحب قلم- اینجانب نیز بنوبه خود بیست و هشتمین سال تولد علیاحضرت شهبانوی ایران را بحضور معظم لها تبریک عرض نموده و از خداوند متعال خواهانم که علیاحضرت شهبانو و والاحضرت همایون ولایتعهد و سایر خاندان جلیل سلطنت را در تحت توجهات شاهنشاه آریامهر در کنف حمایت خود حفظ فرماید.
تابستان امسال افتخار و سعادتی نصیب اهالی شهرستان رضائیه گردید و آن تشریف فرمائی والاحضرت شمس پهلوی ریاست عالیه شیروخورشید به اتفاق همسرشان جناب آقای پهلبدوزیر محترم فرهنگ و هنر به این شهرستان بود.
احساسات اهالی نسبت بشاهنشاه آریامهر و خاندان جلیل سلطنت بیحد و حصر بوده و این احساسات در موقع افتتاح بیمارستان رضاپهلوی بدست مبارک والاحضرت بنام نامی شاهنشاه آریامهر بحد اعلی رسید.
ناگفته نماند خدمات ارزنده جناب آقای دکتر خطیبی نایب رئیس محترم مجلس شورای ملی و مدیر عامل شیروخورشید که در التزام رکاب بودند و همچنین هیئت مرکزی بر احدی پوشیده نیست (صحیح است) (دکتر جعفری- ایشان در همه جا خدمت کردند) شیروخورشید سرخ ایران همیشه بکمک دردمندان چه در داخل ایران چه در خارج شتافته است کمک به زلزله زدگان اخیر ترکیه نمونه ایست از مساعدت و همدردیهای این مؤسسه عام المنفعه (صحیح است) زلزله لار- قزوین- همدان را بیاد داریم که چه خدمات و فعالیت شبانه روزی شیروخورشید سرخ ایران انجام داد از اینها گذشته مؤسسات درمانی که بنحو شایسته اداره می‌شود کمک بزرگی به مستمندان مریض شهرستانهاست. به هرحال موقفیت جناب آقای دکتر خطیبی و اعضا محترم هیئت مرکزی را تحت توجهات والاحضرت خیر و نیکوکار شمس پهلوی از خداوند متعال خواهانم ضمناً از فرصت استفاده نموده از دستورات مؤکدی که جناب آقای پهلبد ضمن بازدید از آثار باستانی برای مرمت و نگهداری این آثار فرمودند کمال تشکر را دارم و توجه جناب آقای دکتر خطیبی را نسبت به تأسیس آموزشگاه پرستاری در رضائیه جلب می‌کنم. (خانم تربیت- پرستاری و ماماای درست کردند) (دکتر خطیبی- درست خواهد شد)
امیدوارم با کمک وزارت بهداری این آموزشگاه هرچه زودتر افتتاح شود. اما چند کلمه راجع به وضع اقتصادی شهرستان رضائیه عرض کنم امسال توتون آفت داشت همین طور صیفی کاری و باغات هم که انگور فراوانی داشت اخیراً تگرک و باران زد و از این لحاظ هم کشاورزان و باغداران در زحمت هستند قیمت محصول انگور که کشمش باشد پائین است و اگر بهمین منوال پیش برود کلیه باغداران ضرر خواهند کرد بنده حساب دقیق دارم هر کیلو کشمش اگر کمتر از ۱۸ ریال بفروش برود با استهلاک سرمایه بمیزان صدی۶ به باغداران صدمه می‌خورد و مسلم ضرر خواهند کرد و الان شاید کیلوئی ۱۲ ریال ۱۳ ریال باشد و در این مورد توجه دولت را جلب می‌کنم که فکری بحال باغداران بکند. مؤسسه استاندارد هم که موظف بود باغداران را هدایت کند که بچه نحوی بتوانند از آفت و باران بیموقع محصولاتشان را حفظ کنند هنوز نتوانسته است راه حسابی جلوی پای آنها بگذارد بعضیها با چادر حفظ می‌کنند برخی نایلون دارند بعضیها اسفالت می‌کنند و انگور را پهن می‌کنند، خلاصه مؤسسه استاندارد هنوز موفق نشده است که اینها را هدایت و ارشاد بکند و بالنتیجه محصول استانداریزه تحویل بازارهای دنیا بدهند امیدوارم در این باب دولت یک فکر عاجلی بکند اما جای خوشوقتی است که امسال محصول غله در آذربایجان غربی بسیار خوب بود و فکر می‌کنم سایر نقاط هم خوب باشد (صحیح است) و اداره غله هم بنابدستور مؤکدی که جناب آقای نخست وزیر فرموده‌اند و اخیراً هم اعتبار بیشتری در نظر گرفته‌اند گندم را خوب می‌خرد و این باعث خواهد شد که زارعین موفق بشوند سال آینده باز هم گندم بکارند و بالمآل ما احتیاج نداشته باشیم که از خارج گندم وارد کنیم (انشاء الله) در مقابل آفت توتون شرکت سهامی کارخانجات ایران و کارخانجات قند با دادن اعتبار و راهنمائی و ارشاد زارعین چغندر کاری خوبی کرده‌اند و همینطور در ایجاد راههای فرعی کمک کرده‌اند که محصول چغندر قند به کارخانه برسد و من امیدوارم امسال راندمان کارخانه قند رضائیه خیلی بالا برود در خاتمه عرایضم از شروع ساختمان فرودگاه و همینطور کشتارگاه شهرستان رضائیه از دولت اظهار امتنان و تشکر می‌کنم (احسنت).
نایب رئیس- آقای ارسنجانی تشریف بیاورید.
ارسنجانی- قبل وظیفه خود می دانم که مولود با سعادت شهبانوی خیرو نیکوکار را بعموم ملت ایران تبریک عرض کنم بقاء و سلامت خاندان جلیل سلطنت پهلوی را در ظل توجهات شاهنشاه آریامهر از خداوند متعال خواهانم. اما مطالبی که امروز باید بعرض برسانم چند مطلب است که قبلا باید من تشکر و سپاسگزاری از وزیر محترم راه و مهندسین عالیمقام وزارت راه مخصوصاً آقای مهندس حجتی و سایر مهندسین راه استان تهران که در راه آسایش و رفاه مردم باکمال پاکی و دلسوزی و تا حد امکان تلاش می‌کنند بنمایم (صحیح است) اینها خدمتگزاران واقعی شاه و ملت هستند اینها هستند که خشنودی رهبر عالیقدر ما را در طریق صحیح خدمت بمردم و وطن جستجو نموده و باکمال علاقمندی در انجام آن از پا نه ایستاده‌اند و با مقدورات کم وظایف سنگین انجام می‌دهند. اما مطلب دوم موضوع کشاورزی است که شغل اصلی بنده است و بنده به این شغل افتخار می‌کنم (یکی از نمایندگان- افتخار دارید ؟) بله و آن این است که با راهنمائیهای عاقلانه رهبر ملت ایران و از برکت انقلاب مقدس ششم بهمن امروز کشاورزی در مملکت راه نوی را شروع کرده، می‌شود گفت چرخ کشاورزی کشور بگردش درآمده و هر کس از دهقان و خرده مالک راه صحیح خود را تشخیص داده و شاید تا چند سال دیگر کار کشاورزی بسیار پیشرفته و بی عیب بشود ولی با یک شرط و آن موضوع ناراحتی اکثر طبقات کشاورز از وضع آفت‌های بی حدی است که بدبختانه در اثر خشکسالی این چند ساله پیدا شده این آفت بقدری است که اگر با هدایت و راهنمائی دولت مخصوصاً وزارت کشاورزی یک قیام و مبارزه همگانی برعلیه آن شروع نشود توفیق زیاد آنچنان که لازم است نصیب ما نخواهد شد قیام همگانی که بنده عرض می‌کنم برای اینست که دولت مبارزه با چند آفت را خودش تقبل نموده مثل سن و ملخ و کرم خاردار و از این قبیل ولی برای مبارزه با سایر
آفت‌ها از قبیل انواع شته‌ها، کرم‌ها و یا هر آفتی مبارزه را اجباری نماید اگر کسی از مأمورین دولت یا صاحبان مزارع در این امر غفلت کرد او را مجازات کند البته با در دسترس گذاشتن وسیله کامل کار که بعداًًًًً آن را بعرض خواهم رسانید وسیله کار که عرض می‌کنم این است که بهتر است در تمام نقاط کشور (البته عقیده شخصی بنده است) در تمام مناطق، شرکتهائی با شرکت وزارت کشاورزی و شرکتهای تعاونی از افراد صاحب صلاحیت و دهقانان و کشاورزان همان منطقه تشکیل شده این شرکتها با در دست داشتن سرمایه و وسائل کافی و اگر احیاناً لازم شد از وجود مهندسین و اساتید خارجی هم برای این منظور استفاده کنند باغات کشاورزی را با گرفتن یک وجه عادلانه از محصول او بیمه نمایند و مرتب درمواقع لزوم به این دهات سرکشی نموده و اگر در محلی آفتی بروز کرد فوری در صدد علاج برآمد و جلوی آن را بگیرند و اگر غفلت کردند خسارت آن را بدهند آقایان من یکی از کشاورزان و باغداران شهریار را سراغ دارم که امسال در حدود صدهزار تومان پول سمپاشی و سم داد ولی چون سایر دهات مبارزه نکردند عاقبت نتوانست باغات و زراعت خودش را از آلودگی حفظ کند برای اینکه او سمپاشی می‌کرد ولی از ده دیگر آفت می‌آمد بطوریکه به تجربه هم ثابت شده است چند مرتبه سمپاشی درخت یا سایر نباتات برای درخت خالی از خطر نیست درخت را می خشکاند سم زیاد بخصوص که کنترل یا راهنمائی صحیحی در کار تعیین سم نباشد فروشنده سم هم فقط قصدش فروش سم است نه راهنمائی مردم در طریق استفاده از آن حالا چه بلائی بسر صاحب باغ یا مزرعه بیاید (در این موقع چند نفر صحبت می‌کردند) آقایان من برای شما عرض می‌کنم اگر می‌خواهید صحبت کنید بنده بیایم پائین چون من خودم صدای خودم را نمی‌شنوم دو سال قبل خاطرم نیست عرض کردم بازرگانی سمی وارد کرد بدون اینکه دستوری برای مصرف آن بدهد یا بگوید برای چه مواردی بمصرف برسد مردم شهریار آن را گرفتند و پس از آن که میوه از گل خارج شده بود باغات میوه را سمپاشی کردند و تمام میوه‌ها و برگ درختان هلو و شلیل ریخت و شاید بیش از سه میلیون تومان به باغداران شهریار خسارت وارد کرد و آنها هر چه داشتند صرف تهیه آب کردند و به باغات دادند که در فصل تابستان درختان خشک نشود بنده هم در همه جا این عرض را کردم ولی چون آن بازرگان متنفذ بود ترتیب اثر ندادند وزارت کشاورزی هم از این موضوع خبر دارد و مهندسین آنها هم تأیید کردند که این در اثر بدی سم بوده است در هر حال گذشته اگر تمام مبارزه برضد آفت‌های نباتی را بر عهده وزارت کشاورزی بگذاریم موفق نخواهد شد و وزارت کشاورزی هم اگر ترتیب صحیحی برای آن ندهد خطر بزرگی کار کشاورزی را تهدید می‌کند و خسارت غیر قابل جبران ببار خواهد آورد ولی اگر صحیح عمل شد اضافه بر احتیاجات مملکت همه نوع محصول صادراتی خواهیم داشت از میوه و غله و همه چیز مطلب دیگر اینکه وضع فرهنگ کرج و شهریار خوب نیست جناب آقای دکتر یگانه وضع فرهنگ کرج و شهریار خوب نیست و تا کی باید منتظر اصلاح این امر ضروری بود شاهنشاه ما قهرمان جهانی مبارزه با بیسوادی هستند و فرمان جهاد برضد بیسوادی و جهل و نادانی را صادر فرموده‌اند و عموم ملت ایران چون سربازی فداکار این فرمان انسانی را که در گیتی باعث افتخار ایران و ایرانی هست روی چشم گذاشته و آنی از این وظیفه انسانی غافل نیستند ولی متأسفانه اکثر اداره کنندگان که در رأس این اداره و در مسند حساس این اداره قرار گرفته‌اند دست از باند بازی بر نمی‌دارند و همیشه این اختلاف بین دو دسته فرهنگی گریبان مردم یا معلمین مملکت را گرفته است عموم معلمین این کشور و اکثر کارمندان ادارات خوب هستند ولی باید خوب آنها را اداره کرد از تبعیض و توصیه و سفارش جلوگیری نمود البته مصلحت نیست که بنده بیش از این موضوع را ادامه بدهم آقای وزیر آموزش و پرورش مرد پاکی هستند و همه می دانند نظر اصلاح این وزارتخانه را دارند ولی اصلاح را خوب است
از دور و بر خود شروع بکنند تا بتوانند فرهنگ را از آلودگی نجات بدهند دیگر اینکه چندی قبل در اثر استدعای بنده همکار ارجمندم جناب آقای دکتر خطیبی بکرج تشریف آوردند و البته چند مرتبه بنده مزاحم ایشان شدم تا با حضور جمعیت شیروخورشید سرخ کرج و انجمن بهداری شهرستان کرج و موافقت این دو دسته جناب آقای دکتر خطیبی اتحاد و اتفاقی بمسئولیت شیروخورشید سرخ بعنوان نمونه بین این دو دسته ایجاد کردند صورت مجلس هم نوشته شد البته منظور این بود که منطقه کرج را بعنوان نمونه عمل کنند و اگر نتیجه خوب بود در سایر نقاط هم عمل کنند و با تجربه و دقت کافی و اطلاع کاملی که جناب دکتر خطیبی دارند با نظر ایشان بهداری نمونه درکرج از هر جهت در آن منطقه انجام می‌شد با اینکه برای انجام آن با جناب آقای دکتر مشایخی که ایشان هم واقعاً مرد پر کار، شاهدوست و وظیفه شناسی هستند (صحیح است) بایشان عرض کردم ایشان فرمودند که اظهار نظر آقای دکتر خطیبی برای ما حجت است با این حال نمی دانم چرا از اجرای آن جلوگیری شده و چه کسی مانع اجرای آن است بجناب آقای وزیر بهداری هم گفته ایشان هم موافقت کردند که دستور اجرای آن را از طرف وزارت بهداری بدهند تا این جا بصورت نمونه انجام شود مسلماً بدتر نخواهد شد بلکه بهتر می‌شود و از اینکه همکاران ارجمند برای چند دقیقه حوصله شنیدن عرایض بنده را فرمودند سپاسگزارم و عرایضی هم دارم که بعداً در موقع مقتضی عرض خواهم کرد (احسنت).
۳- تصویب صورت جلسه
نایب رئیس- نسبت بصورت جلسه قبل نظری نیست؟ (اظهاری نشد) صورت جلسه تصویب می‌شود.
۴- انتخاب رئیس
نایب رئیس- وارد دستور می‌شویم، دستور جلسه امروز انتخاب هیأت رئیسه است یک رئیس و دو نایب رئیس و شش منشی و سه کارپرداز، ابتدا طبق آئین نامه داخلی سه نفر بقید قرعه برای نظارت در قرائت آراء انتخاب می‌شوند و بعد انتخاب رئیس را شروع می‌کنیم (افتراع بعمل آمده- آقایان: محدث زاده- علی اکبررهبر- کسرائی معین شدند)
نایب رئیس- دو نفر آقایان مهندس صائبی و مهندس معینی هم از منشیان در اخذ آراء شرکت می‌کنند شروع می‌شود به اخذ رأی جهت انتخاب رئیس.
(اسامی نمایندگان بوسیله آقایان مهندس حسن صائبی و مهندس قاسم معینی بترتیب آتی اعلام و در محل نطق اخذ رأی بعمل آمد)
دکتر کلالی- دکتر زعفرانلو- مهندس ارفع- خواجه نوری- دکتر عدل- دکتر مهدیزاده- ارسنجانی- مصطفوی- کنگرلو- روستا- اوزار- مهندس مالک- احتشامی- پزشکی- دکتر عدل طباطبائی- روحانی- دکتر مهذب- بانو ابتهاج سمیعی- بانو دکتر دولتشاهی- دکتر خطیبی- توسلی- بانو جهانبانی- بانو تربیت- قراچورلو- امیر احمدی- حیدر صائبی- ضابطی- حق شناس- معتمدی- موسوی ماکوئی- باغمیشه- صائب- دکتر رمضانی- نیری- پاینده- دکترمبین- صفی پور- دکتر جعفری- دکتر مهندس بهبودی- دکتر شفیع امین- بختیار بختیاریها- دکتر پورهاشمی- دکتر اعتمادی- دکتر قراگزلو- بالاخانلو- دکتر الموتی- ملکشاه ظفر- مهندس مجتهدی- آقایان- دکتر بقائی یزدی- تیمسار سرلشکر همایونی- دکتر سعید حکمت- اولیاء- عبدالمجید موسوی- مهندس ریاحی- دکتر رهنوردی- مهندس پروشانی- دکتر رضوانی- دکتر وحیدنیا- متولی باشی- دکتر سعید- دکتر کیان- پروین- شاخوئی- البرزی- لفوطی- پاکذات- دکتر ضیائی- بوشهری- غلام نیاکان- هیراد- دکترصاحبقلم- دکترمدنی- ذبیحی سلطان احمدی- زرگرزاده- پژند- شفیعی پور کرمانی- مهندس جلالی نوری- مهندس عطائی- دکتر حاتم- مافی- زند- دکتر فربود- دکتر موثقی- حاذقی- مهندس کیا- صادق احمدی- میرهادی- شیخ الاسلامی- صدری کیوان- سرتیپ پور- اقبالی- دکتر حسینی- ملکزاده آملی- مهندس ریاضی- میرافضل
بدرصالحیان- جهانشاهی- میرزا ختائی- حکمت یزدی- ساگینیان- امام مردوخ- مهندس عدلی- مهندس صدقیانی- سرتیپ حکیمیان- دکتر رشتی- محسنی مهر- دکتر یگانگی- فخر طباطبائی- دیهیم- سرلشکر نکوزاد- رامبد- علی مرادی- دکتر اسدی- دکتر امین غنی- دکتر یزدان پناه- کورس- نصیری- یعقوب تهرانی- نوربخش- قاسم مرادی- حاج تبریزی- فهیمی- دکتر حکیم شوشتری- اهری- شکیبا- مهندس بهبودی- فولادوند- سعید وزیری- مهندس اسماعیل جلالی- دکتر نجمی- مهندس زرآور- مهندس اسدی سمیع- ثامنی- مهندس اخوان- ادیب سمیعی- بانو نفیسی- طهماسبی- کیهان یغمائی- ناروئی- مهندس انصاری- جهانگیری- طالب زاده- رجائی- ایلخان- کلانتر هرمزی- کبیری- مهندس زنجانچی- دکتر سامی راد- زهتاب فرد- دکتر امامی خوئی- سلیمانی- مهندس صائبی- مهندس معینی- کسرائی- محدث زاده- رهبر- مهندس آصفی- مجد- پورادبی- موقر.
(آراء مأخوذه و مهره‌های تفتیشیه شماره شد نتیجه به قرار اعلام گردید).
مهرة تفتیشیه ۱۶۲- اوراق رأی ۱۶۰ برگ.
آقای مهندس ریاضی ۱۴۱ رأی- آقای دکترعدل طباطبائی یک رأی- آقای دکترعدل یک رأی- آقای متولی باشی یک رأی- آقای پاکذات یک رأی- بانو تربیت یک رأی- ورقه سفید ۱۴ برگ.
نایب رئیس- توجه بفرمائید جناب آقای مهندس عبدالله ریاضی با اکثریت ۱۴۱ رأی از ۱۶۰ رأی مجدداً به ریاست مجلس شورای ملی انتخاب شدند (مبارک است مبارک است) بنده قبل از اینکه از حضورشان استدعا بکنم که تشریف بیاورند و کرسی ریاست را که با رأی اکثریت تام مجلس امروز مجدداً به جناب ایشان محول شده است اشغال بفرمایند (معتمدی- اقلیت هم رأی داده است) عرض کردم با رأی اکثریت تام ریاست مجلس شورای ملی به ایشان واگذار شده است که شامل اکثریت و اقلیت و همه خواهد بود قبل از این که این استدعا را بکنم خواستم از طرف همکاران عزیز نمایندگان مجلس و خودم تجدید انتخاب جناب آقای مهندس ریاضی را به ریاست مجلس شورای ملی حضورشان تبریک عرض بکنم یقین دارم در سال آینده هم مانند گذشته با کفایت و درایت و لیاقت وظیفه خودشان را نسبت بشاهنشاه آریامهر و ملت ایران انجام خواهند داد استدعا می‌کنم تشریف بیاورند.
نمایندگان- بسیار مبارک است.
(در این موقع آقای رئیس مجلس بر کرسی ریاست جلوس نمودند)
۵- بیانات آقای رئیس دائر به ابراز امتنان از انتخاب مجدد ایشان
رئیس- قبل از هر سخن وظیفه خود می دانم از ابراز لطف و محبت همکاران عزیز که باز هم وظیفه خطیر اداره مجلس شورای ملی را به اینجانب سپرده‌اند از صمیم قلب سپاسگزاری کنیم.
سه سالی که از عمر مجلس بیست و یکم گذشت برای مجلس شورای ملی و نمایندگان محترم سال هائی موفقیت آمیز و پر برکت بود. این مجلس در هنگام شروع بکار وظایف بسیار سنگینی را در بثمر رسانیدن انقلاب عظیم شاه و ملت بعهده داشت و بهمین علت زیر نمایندگان این دوره سربازان انقلاب لقب گرفتند.
مجلس شورای ملی با درک واقعی مفهوم این تحول عظیم اجتماعی و ملی که بدست توانای پیشوای بزرگ ملت ایران بنیان نهاده شده بود باعزمی راسخ و اعتقاد قلبی و ایمان به اصول این انقلاب مقدس و با اتحاد و یگانگی و صمیمیت و دور از هرگونه امیال و اغراض فردی در اجراء هدف‌های آن قدم برداشت و پیش رفت.
قسمت اعظم لوایح دوره فترت را بررسی و تفقیح و تصویب نمود.
لوایح سفیدی را که دولتها تقدیم نمودند در جهت حفظ منافع ملی و تسهیل و تکمیل مبانی انقلاب شاه و ملت بتصویب نهائی رسانید و دولتها را در ایفاء خدمات مملکتی صمیمانه مورد تأیید و پشتیبانی قرار داد.
نمایندگان مجلس شورای ملی اعم از اکثریت و اقلیت در مصالح ملی با اتفاق نظر و اتحاد کلمه سخن گفتند وتصمیم گرفتند و این سرمایه معنوی موجب آمد که مجلس دوره بیست و یکم مقام معنوی خود را در جامعه ایران
آنطور که در خود مقام یک مجلس ملی است احراز نماید و خدمات آن مورد توجه و عنایت خاص شاهنشاه آریامهر قرارگیرد.
لازم و ضروری می داند از همکاری و همفکری و اشتراک مساعی صمیمانه مجلس محترم سنا و رئیس محترم آن مجلس از طرف خود و عموم نمایندگان محترم سپاسگزاری نماید (صحیح است).
قطع و یقین دارم که در این آخرین سال خدمتگزاری مجلس دوره بیست و یکم نیز نمایندگان محترم همان رویه گذشته را قاطع تر و مصمم تر ادامه خواهند داد و کماکان وظیفه خدمتگزاری خود را بشاهنشاه آریامهر و ملت ایران باو داد و صمیمیت ایفاء خواهند نمود و وحدت و یگانگی خویش را در جهت حفظ منافع و مصالح ملی و مملکتی محکم و استوار بملت ایران و جهانیان نشان خواهند داد.
شخصاً امیدوار و آرزومندم که از تأیید و پشتیبانی معنوی عموم همکاران عزیز و صمیم در اجراء وظیفه که به عهده‌ام محول فرموده‌اید در سال آینده نیز مانند سال‌های گذشته برخوردار باشم و از ارشاد و راهنمائی هائی که خواهید فرمود بی نصیب نمانم.
امیدوارم با کمک و مساعدت و راهنمائی نمایندگان محترم مجلس شورای ملی در این آخرین سال دورة بیست و یکم قانونگذاری نیز بتوانیم با اشتراک مساعی و همکاری صمیمانه‌ای که در بین در خاتمه از علاقمندی عموم کارکنان مجلس شورای ملی در راه انجام وظائف محوله اظهار قدردانی می‌نمایم و یکبار دیگر مراتب امتنان و تشکر قلبی خود را بحضور نمایندگان محترم مجلس شورای ملی نسبت به ابزار عنایت و لطفی که فرموده‌اند تقدیم می‌دارم (احسنت).
۶- معرفی تیمسار سپهبد کاتوزیان به معاونت وزارت جنگ بوسیله تیمسار وزیر جنگ
رئیس- تیمسار سپهبد صنیعی فرمایشی دارید بفرمائید.
سپهبد صنیعی (وزیر جنگ)- با کسب اجازه از مقام ریاست تیمسار سپهبد کاتوزیان را که از افسران ممتاز ارتش هستند به معاونت پارلمانی وزارت جنگ بساحت مقدس مجلس شورای ملی معرفی می‌نماید.
نمایندگان- مبارک است، مبارک است.
۷- انتخاب نواب رئیس
رئیس- شروع می‌کنیم به انتخاب دو نفر نواب رئیس آقای رامبد فرمایشی دارید بفرمائید.
رامبد- از پشت این تریبون بکرات مقامات مختلف اعم از نخست وزیر، وزراء و نمایندگان محترم مجلس از هر دسته و حزبی که بوده‌اند به ثبات سیاسی، امنیت واقعی و وحدت نظری که همگی ملت ایران در پیروی از شاهنشاه آریامهر رهبر ملت ایران و رئیس قوای سه گانه دارند گفتگو شده تأیید شده و همه قبول کرده‌اند (صحیح است) اگر ما در این گفتار صادق هستیم عمل ما هم باید مؤید گفتار ما باشند (احسنت) نمایندگان مجلس شورای ملی در این دوره همه تحت شرایط واحد و مقررات واحدی به مجلس آمده‌اند (صحیح است) نه رامبد بر خانم نفیسی امتیازی دارد نه خانم نفیسی بر آقای دکترشفیع امین امتیازی دارد (صحیح است) همه و همه مردمانی هستند پشتیبان انقلاب ششم بهمن (صحیح است) تأیید کنندگان راهیکه شاه مملکت برای ملت انتخاب کرده در این راه باید همدیگر همکاری کنند (صحیح است) لذا در انتخاب هیئت رئیسه نیز هر فردی از نمایندگان محترم که صلاحیت سمتی را در مجلس شورای ملی داشته باشند بدون توجه به تعصب حزبی و یا مصالح شخصی فقط با توجه به این اصولیکه بنام وحدت ملت ایران عنوان کردیم او را مقدم بشمارند (صحیح است) بهمین جهت اگر دکترخطیبی عضو حزب ایران نوین است من و دوستانم می‌بینیم مرد شایسته‌ای است و برای مجلس و مملکت می‌تواند مفید باشد از دادن رأی به او ابائی نداریم (صحیح است) و نیز حق بود که امثال آقای قراچورلو
هم اگر ببینند دکتر سامیرادی در مجلس هست و با همان شرایط انتخاب شده که ایشان انتخاب شده‌اند ولی از لحاظ مملکت مقدم بر نظرات شخصی صلاحیت احراز سمتی را دارند برای انجام وظیفه نمایندگی خود مملکت را مقدم بر حزب می‌دانستیم آیا صحیح بود یا نبود؟ (دکتر اسفندیاری- صحیح بود) (احسنت) این با خودتان است آقایان فراموش نکنید ما در این اطاق در بسته ننشسته‌ایم. جراید و رادیو و موثرتر از همه وسائل نقل قولهای افراد تا آخرین نقطه مملکت آنچه را در این اطاق وزیر این سقف می‌گذرد منعکس می‌کنند (صحیح است) اگر روزی زیدی با عملی در پشت این تریبون ثابت کرد که مصلحت فردی خود را در یک مورد بوظیفه مملکتی خود مقدم می شمارد دیگر برای رأی آن زید که بلایحه مالیات داده شده ملت ایران اعتباری قائل نیست (صحیح است) و خواهد گفت این شخص که دیروز برای احراز مقام کارپردازی خود بناحق و برای گرفتن چهار هزار تومان در دوره فترت برخلاف وجدان شخص دیگری را که شایسته این پست بود، آدم درستی بود، صلاحیت بیشتری داشت تا در این سمت خدمت کند نادیده شمرد قطعاً در امر لایحه مالیات هم از آن جهت رأی داد که خودش مالیات ندهد (احسنت) (پروین- گویا فترتی در بین نباشد) بنابراین جناب آقای پروین من از زبان حزب مردم و رامبد صحبت نمی‌کنم از زبان یک همکاری که افتخار دارد گوینده حق است صحبت می‌کنم (آفرین) و اگر برعرایضم خطا و ایرادی وارد هست خواهش می‌کنم توضح بفرمائید تا منهم در خارج مجلس فرمایش شما را سند دفاع از مجلس خودمان قرار بدهم. شاید بعضی از ممالک دنیا مجلسی باشد که دستجات مختلف مقابل همدیگر، همدیگر را خائن بمملکت معرفی می‌کنند و هر چه از دستشان برمی آید بر علیه هم می‌کنند و آن یکی دسته مخالف وزیر دولت را از پشت تریبون پائین می‌کشد و آنچه که لازم باشد در بحران وضع مملکت خودشان کمک می‌کنند ولی برعکس در مملکتی مثل ایران که شاید از این جهت دردنیا کم نظیر است همه نمایندگان افتخار می‌کنند که یک راه تعالی مملکت را تعقیب می‌کنند و اگر هم انتقادی در کار دولت می‌کنند نه این است که تخطئه می‌کنند بلکه مثلاً نماینده کشاورزی می‌گوید از دریچه چشم کشاورز اینطور فکر می‌کنم وزیر مالیات بگیر هم می‌گوید از نظر گرفتن مالیات برای تأمین مخارج دولت این شکل فکر می‌کنم (صحیح است) بنابراین شاید در هیت رئیسه قبل بجز افرادی که بنام غیر حزب ایران نوین در مجلس تشریف دارند در اشخاص دیگر نیز شرکت می‌داشتند آن ده نفر عضو حزب ایران نوین هم انتخابشان صحیح تلقی می‌شد شاید در شرفیابی هیئت رئیسه مجلس غیر از یک حزب واحد یک فرد منفرد هم شرکت می‌کرد آن وقت ایرادی از زبان شخص منقدی چون من در نمی‌آید که این هیئت رئیسه فقط هیئت رئیسه یک فراکسیون است هیئت رئیسه یک مجلس نیست شاید وجود یک نفر غیر حزبی شما در هیئت رئیسه در اصلاح تصمیمات آن ده نفر دیگر هم کمک بکند حالا این شکل تصمیم گرفته‌اید من هم ضمن این مطلب یادآوری می‌کنم که ما باید در امور مملکت وظیفه نمایندگی را مقدم به تعصبات حزبی نگهداریم وظیفه خود می‌دانستم این یادآوری را بکنم شاید که افراد فراکسیون حزب مردم که حاضرند و حالا که می‌شنوند بمن انتقاد بنمایند زیرا بر این نظر بودند که ما احتیاج نداریم با اکثریت در مورد هیئت رئیسه صحبت بکنیم برای اینکه در این جماعت قطعاً عقلائی هم هستند که توجه داشته باشند که گذشته از وظیفه حزبی وظیفه مملکتی دارند چون رأی آنها اکثریت دارد خودشان تصمیم معقولی خواهند گرفت و خود شما مراجعه نکنید معهذا من چون برادری صمیمی به آقای خواجه نوری گفتم ۲۰ نفر اعضاء حزب مردم داوطلب هیچ شغلی نیستند ولی در بیرون از مجلس تصمیمات غیر معقول مثلا یک مهندس کشاورزی را گذاشتن بجای یک حقوقدان به حیثیت خود شما صدمه می‌زند اگر تصمیمات شما معقولانه باشد ما تسلیم نظر شما هستیم ولیکن شما باید کار صحیح بکنید متأسفانه تا امروز صبح که در این جلسه شرکت کردم جوابی داده نشد بهمین مناسبت تا آخرین دقیقه تشکیل جلسه مشورتی اقلیت به تعویق افتاد.
البته تصمیم آقایان اکثریت مورد اعتراض ماست (احسنت) و جز وظیفه، نظری نداریم ولی خدمتتان یادآوری می‌کنم با این تصمیم آن ۱۴۰ یا ۱۲۰ نفری که رأی خواهند داد و من یقین دارم که در امر مملکت امثال آقای لفوطی
هیچ نظر خصوصی ندارند ولی با این تصمیم شما به مجلس شورای ملی ما یک صدمه‌ای زده‌اید (دکتر یزدان پناه- اینطور نیست آقا) شما بفرمائید نیست بنده هم نیست شما را گوش می‌کنم. ولی چون هیئت رئیسه مجلس طبق آئین نامه‌ای که ما در مجلس داریم باید حافظ منافع مجلس باشد نه حافظ منافع حزب (صحیح است) روزی هم که حزب مردم هم سرکار بیاید اگر چنین کاری بکند ایراد بر او نیز وارد خواهد بود، هیئت رئیسه‌ای که برنامه مجلس را انتخاب می‌کند باید از طرف مجلس باشد نه از طرف حزب (قراچورلو- حالا هم از طرف مجلس است) خیر نیست، این عمل شما شبیه به آنست که چون طبق آئین نامه داخلی جناب آقای رئیس موظف هستند به هر پیشنهاد کفایت مذاکرات رأی بگیرند از این پس هر لایحه که به مجلس بیاید جناب آقای خواجه نوری یک پیشنهاد کفایت مذاکرات بدهند و هنوز مطرح نشده اکثریت آن را تصویب بکند تصمیم فعلی شما شبیه همین عمل است بهتر است قدری بی اندیشید (مهندس ارفع- و هیچ وقت هم نکرده‌ایم) آری این تصمیم مقدمة آن رویه است، اگر هم اکنون چنین نکردید در خارج از مجلس آنچنان انعکاس خواهد داشت که این اشخاص که این چنین کردند آن را هم اگر بتوانند می‌کنند، لذا بدون همچ نظری بمناسبت اینکه آقای دکترخطیبی در طول مدت خدمت خود نشان دادند که مصالح مملکت بر منافع حزبی مقدم است خودم و نمایندگان محترمی که از من خواسته‌اند در اینجا صحبت کنم به ایشان رأی می‌دهیم و برای اینکه ملت ایران بداند که بقیه انتخابات هیئت رئیسه از اصول دمکراسی خارج بوده است و نحوه صحیح نداشته ما رأی سفید خواهیم داد (همهمة نمایندگان)
(جمعی از نمایندگان- اینطور نیست اکثریت حاکم است) البته به آقای رئیس هم رأی دادیم و ایشان هم مورد قبول همه هستند ولی آرای سفیدی که در این صندوق انداخته می‌شود نمونه آنست اشخاصی که بنام اکثریت رأی می‌دهند با تعداد آرا خودشان دمکراسی را در این مجلس وسیله تأمین منافع خصوصی قرار داده‌اند (همهمه نمایندگان)
رئیس- آقای کیهان یغمائی بفرمائید.
کیهان یغمائی- با کسب اجازه از مقام محترم ریاست و همکاران عزیز، بنده قبل از ادای هر مطلبی وظیفه دارم بحضور جناب آقای مهندس عبدالله ریاضی از طرف خودم و رفقایم از صمیم قلب تبریک عرض کنم که به حق برای سال چهارم به ریاست مجلس شورای ملی انتخاب شدند (صحیح است) رفقای بنده و منفردین به بنده مأموریت دادند که در اینجا این مطلب را عرض کنم (صحیح است) به جناب آقای دکتر خطیبی هم با کمال شوق و ذوق از نظر اینکه خدمتگزار صدیق و لایق مملکت هستند رأی خواهیم داد (احسنت) بنده می‌خواستم عرض کنم با اظهار تشکر از عنایتی که جناب آقای رامبد به جناب آقای دکتر سامی راد همکار محترم بنده مخصوصاً در مشهد و همکار محترم عمومی مجلس فرمودند باید عرض کنم که در تمام دوران مجلس ایشان هیچ وقت کاندید هیچ سمتی نبودند و به رأی العین دیده‌ایم که بکرات از ایشان استدعا شده یک پستی را در فراکسیون در اقلیت در منفرد در مجلس قبول کنند و ایشان فرمودند هر چه مجلس رأی بدهد، در مجلس حکومت عدد است، فضل و دانش و خدمتگزاری ایشان در تمام دوران زندگی بخصوص در خراسان اظهر من الشمس است، سرباز شاهند خدمتگزار مردمند و ما هم بوجود ایشان افتخار می‌کنیم (یکنفر از نمایندگان- مرد لایقی است) (مهندس اخوان- ایشان لیاقت اغلب مناصب را دارند) تشکر می‌کنم بنده سخنم کوتاه بود فقط گله دوستانه‌ای دارم، مطالبی جناب آقای رامبد فرمودند، بنده فکری کنم همیشه بربزرگ خانواده است که ریاست مجلس باشد و براکثریت است که در یک کانون گرم خانوادگی صمیمی و محبت آمیز مثل همیشه وقتی اینطور مطالب پیش می‌آید یک دست عطوفت و محبت بطرف اقلیت دراز بکند و ای بسا که اقلیت مثل همیشه از نظریاتشان تمکین نموده و تسلیم باشد، بنده هم هیچ قصد و غرض خاصی ندارم، روی نحوه کار صحبت می‌کنم، بنده می‌خواهم از پشت این تریبون قسم بخورم، یا بهمان قسمی که خورده‌ام، به جلاله قسم، از پانزده روز قبل که صحبت
انتخاب هیئت رئیسه بود در فراکسیون مستقل و در میان منفردین کسی داوطلب مقامی در هیئت رئیسه نبوده است (صحیح است) بهیچ عنوان حتی منشیگری، و بنده فعلا می‌خواهم در نفس عمل صحبت کنم، که لازم بود بخصوص در مجلسی که من حیث المجموع مورد عنایت شاهنشاه است نحوه رفتار طوری باشد که حتی این اختلافهای کوچک هم پیش نیاید، دیده شده وقتی پای امور مملکتی پیش می‌آید اقلیت پابپای اکثریت و گاهی هم تندتر آماده خدمتگزاری وفداکاری و جانبازیست، دلیلی نیست که این عدم رضایت‌های کوچک ایجاد بشود، بنده نصیحت می‌کنم این برگردانندگان محترم است که در کمال بزرگوای و در کمال محبت و صمیمیت ده روز مانده به انتخابات هیئت رئیسه یک چای باهم در مجلس بخورند و بگویند نظریات ما این است. مگر صدری کیوان بد آدمی است؟ اگر بگویند برای منشیگری او را انتخاب کرده‌ایم و به او رأی بدهید و با ما صحبتی بکنند همه به او رأی می‌دهیم ولی این صحیح نیست که به یک فرد اقلیت که از راهرو می‌آید بالا بگوئید که آقا به ما رأی بدهید ما را فراموش نکنید، ما هم آدم هستیم، سه سال ما بشما احترام گذاشتیم، یک دفعه هم بگوئید شما آدمید، من قصد و غرضی ندارم گاهی مطالبی پیش می‌آید که باید حق گفته شود، من اصلا دچار احساسات شدم، من قصد صحبتی نداشتم جز مطلبی که راجع به آقای دکتر سامی راد عرض کردم ولی صحیح نیست، پارلمانها تابع حکومت عدد هستند، و این کاملا صحیح است وقتی اکثریت رأی آورد ما خواهی نخواهی تسلیم هستیم، اینجا میدان دوئل که نیست، صحبت اکثریت است هر چه تشخیص می‌دهند باید عمل بشود (احسنت) اما جناب آقای خواجه نوری گله بنده دوستانه است بخدا اگر شما دیروز این مطلب را به اقلیت می‌فرمودید هیچ اشکالی پیش نمی‌آمد. مگر صدری کیوان چه عیبی دارد؟ یا دکتر مهذب، دکتر مهذب همیشه مورد احترام ما است مردی است متشرع، میهن پرست، خدمتگزار و یادیگری که کاندید است و بنده نمی دانم، ولی این مطلب باید حتماً در پارلمانها رعایت شود که اکثریت دست عطوفت بطرف اقلیت دراز کنند (کبیری- آقای یغمائی تقاضا می‌کنم از طرف منفردین استرحام نفرمائید) بنده نخواستم مجلس متشنج بشود چشم جناب آقای کبیری اطاعت می‌کنم اجازه بفرمائید بنده مثل همیشه عرایضم را در پرده ادب عرض کنم، عرض دیگری ندارم.
رئیس- آقای خواجه نوری بفرمایید.
خواجه نوری- فرمایشات حکیمانه جناب آقای کیهان یغمائی و تذکرات دوستانه جناب آقای رامبد بنده را ملزم کرد که چند دقیقه‌ای وقت مجلس را بگیرم و از این تصدیع قبلا معذرت می‌خواهم مطالبی ایشان راجع به ثبات سیاسی روحدت نمایندگان مجلس فرمودند که ماهم با نظر ایشان متفق القول هستیم (صحیح است) مسلماً اگر در ظرف این مدت سه سال کشور ما توانسته است برنامه‌های مترقیانه‌ای را بموقع اجرا بگذارد اگر توانسته است انقلاب را به تدریج به ثمر برساند در نتیجه همان ثباتی بوده است که در این مملکت حکمفرمائی کرده است و همین تشکلی که در مجلس شورای ملی وجود داشته است سهم بسزائی در ایجاد این ثبات داشته است (صحیح است) و همین عمل ما مؤید گفتار ما بوده است (دکتر جعفری- یعنی انتخاب هیئت رئیسه ؟) یعنی در تمام مدت قانونگذاری دوره ی بیست و یکم ما باکمال خونسردی با کمال ادب باکمال حلم و حوصله نشستیم انتقادات و تذکرات اقلیت را با دقت شنیدیم احترام گذاشتیم به نظرات آنها و هر وقت هم نظریه‌ای به نفع مملکت شنیدیم با جان و دل قبول کردیم و در اصلاح قوانین از توجه آقایان استفاده کردیم و قوانین را با نظر آقایان اصلاح کردیم نمایندگان مجلس شورای ملی فی حد ذاته بعنوان نماینده ملت ایران در یک شأن هستند و این فرمایش جناب آقای رامبد را تأیید می‌کنم ما همه نماینده ۲۵ میلیون مردم این مملکت هستیم و دارای وظایف معین و حقوق مساوی هستیم ولکن انتخاب هیئت رئیسه مجلس شورای ملی بهیچوجه ارتباطی با شأن هستند، همه دارای مقام هستند همه دارای مصونیت هستند (صحیح است) ولکن باید یک عده‌ای را با جان و دل انتخاب بکنیم که
وظایف مضاعفی از لحاظ اداره کردن امور مجلس عهده دار باشند و اگر بغیر از ضابطه ی رأی، ضابطه ی دیگری در رژیم دمکراسی هست آن را هم بفرمائید (احسنت) اگر طریق دیگری هست که ما بتوانیم مملکت را با رژیم دمکراسی بجز اخذ رأی اداره کنیم آن را هم ارائه دهید (احسنت) تعصبات حزبی و تعصبات شخصی بهیچوجه در این مجلس وجود نداشته است و در شأن مجلس ۲۱ نیست که چنین صحبتی زیر این سقف بشود که خدای نکرده ما دچار تعصب شخصی هستیم یا دچار تعصب حزبی هستیم، ما همیشه مصالح مملکت را در نظر گرفته‌ایم و هر روز که از این آستانه در وارد می‌شویم از خدا می‌خواهیم بما توفیق بدهد که در این راه قدم بگذاریم وبس نه برای تأمین منافع شخصی خیلی متشکرم که راجع به مناقب هم مسلک ارجمند ما آقای دکتر خطیبی ایشان بیاناتی فرمودند منهم راجع به مناقب آقای سامی راد مطالب زیادی دارم که بگویم ایشان می دانید که سالها در مشهد به شغل شریف طبابت مشغول بودند، استاد دانشکده طب بودند، ریاست دانشگاه را عهده دار بودند ولکن کاندید دیگری را هم که ما انتخاب کردیم دارای همین صفات در تبریز بودند (صحیح است) آقای دکتر شفیع امین با دکتر سامی راد از لحاظ مقام علمی و از لحاظ مقام اجتماعی در یک ردیف و در یک صف هستند فقط یک فرق در اینجا هست و آن اینست که ما دکتر شفیع امین را در محفل خودمان بیشتر می‌بینیم ما دکتر شفیع امین را دوست و همکار خود می دانیم و خودمان را مدیون میدانیم که بایشان رأی بدهیم (اولیاء- آقای دکتر شفیع امین کاندید است و آقای دکتر سامی راد کاندید نیست) بنده یک مطلب دیگر را می‌خواستم اضافه کنم که همین عدم ابراز علاقه از طرف آقای دکتر سامی راد بوده است چون دوست عزیزمان هیچوقت بما ابراز علاقه‌ای نکرده‌اند، اظهار تمایلی نفرموده‌اند برای نیابت ریاست مجلس شورای ملی مطلبی راجع بدوره فترت فرمودند این بحث بین ما نیست، ما فکر گرفتن حقوق در ایام فترت نیستیم و فکر هم نمی‌کنم چنین موردی پیش بیاید بهر صورت تذکر این مطلب تذکر این مطلب نه در شأن مجلس و نه در شأن نمایندگان است که چنین چیزی بفرمایند (صحیح است) (دکتر جعفری- با احترامی که بشما داریم و خودتان هم می دانید تمنا دارم این مطلب را روشن بفرمائید که آیا مصلحت بود از اقلیت در هیئت رئیسه باشد یا نه ؟) این مطلب را هم عرض می‌کنم برای اینکه بنده معتقد هستم که فرمایشات جناب آقای رامبد بدون جواب نباید باشد نه از لحاظ اینکه بخواهیم از تریبون برای فن سخنرانی اظهار لحیه کرده باشیم بلکه برای روشن کردن افکار عمومی است بنده به یک چیز جناب آقای دکتر جعفری معتقد هستم و آن اینستکه در این مملکت ما بیش از هر چیز باید کاری بکنیم که مردم اعتقاد و اطمینان بدستگاه قوه مقننه داشته باشند باید کاری بکنیم که با عمل نه با حرف ثابت بکنیم که این مجلس اسیر شهوت غرض شخصی و حزبی نیست و برای رفع این سوء تفاهم ناچار هستم مطالبی عرض کنم، صحبت از این بود که در مجالسی در کشورهای دیگر دسته بندیهائی هست گروهی گروه دیگر را خائن می‌خوانند و گروه دیگر وزراء را از تریبون پائین می‌کشند خدا نکند که چنین حالی برای مملکت ما پیش بیاید (احسنت) ما چنین چیزی را آرزو نداریم ما اگر آمدیم و حزب متشکلی تشکیل دادیم برای اینست که مجلس ما تابع رأی مثبت باشد، مجلس ما بداند که برای چه رأی می‌دهد، مجلس ما با چشم باز قدمهای راسخ بردارد و ازآن حکومتی که خدمتگزار شاه و میهن است دفاع کند (احسنت) ما طالب آنارشی و طالب جدال نیستیم و همیشه منطق را پسندیده‌ایم و همیشه بخود گفته‌ایم خدا نکند که ما روزی دچار تعصبی بشویم که حرف حسابی طرف مقابل را نشنویم و یا ترتیب اثر ندهیم (دکتر جعفری- این همان حرفی است که آقای رامبد گفتند) بهر صورت همانطور که جناب آقای رامبد فرمودند ما عمل کردیم مقام ریاست مجلس که شامخ ترین مقام است این مقام را ما تسلیم آقای مهندس ریاضی کردیم و از ایشان استدعا داریم که از این قدرت و اختیاری که مطابق آئین نامه و سنت پارلمانی دارند برای بیطرف اداره کردن مجلس حداکثر استفاده را بکنند (صحیح است) و مسلماً هم خواهند کرد (قراچورلو- در گذشته هم اینطور بود) برای اینکه حس وظیفه شناسی که در ایشان است مسلماً ایشان را وادار
می‌کند که امور مجلس را در این یکسال به بهترین وجهی اداره کنند بنابراین ما باید این رعایت را بکنیم که برفقائی که مورد اعتماد اکثریت آراء هستند و حائز اکثریت آراء هستند رأی بدهیم آنها هم قول می‌دهند که باکمال بیطرفی و بی نظری امور محوله را انجام بدهند و رفع نگرانی از هر جهت بشود بنابراین بنده از این فرصت استفاده می‌کنم و تائید می‌کنم که جناب آقای دکتر خطیبی و جناب آقای دکتر شفیع امین از طرف حزب ایران نوین کاندید نیابت ریاست مجلس هستند (مبارک است).
رئیس- انتخاب دو نفر نواب رئیس جمعی خواهد بود خواهش می‌کنم آقایان نظار تشریف بیاورند که به اتفاق آقایان مهندس معینی- مهندس صائبی در اخذ آراء نظارت بفرمائید. (اسامی نمایندگان به ترتیب اتی بوسیله آقای مهندس صائبی (منشی) اعلام و در محل نطق اخذ رأی بعمل آمد)
آقایان: موسوی- دکتر کلالی- مهندس ریاحی- دکتر زعفرانلو- مجد- مهندس ناصر بهبودی- مهندس ارفع- خواجه نوری- مصطفوی- رمضائی- میرهادی- حاذقی- جهانشاهی- شکیبا- فولادوند- مهندس جلالی- نوری- دکتر شفیع امین- دکتر عدل- بوشهری- خانم نفیسی- معتمدی- صفی پور- دکتر الموتی- روستا- موسوی ماکوئی- مکی فیصلی- حکمت یزدی- اوزار- سرتیپ حکیمیان- اقبالی- مهندس کیا- کنگرلو- سرتیپ پور- مهندس عطائی- دکتر اسدی- مهندس اسدی سمیع- دکتر رضوانی- پزشکی- دکتر امامی- خوئی- دکتر سعید- دکتر موثقی- روحانی- دکتر ضیائی- خانم ابتهاج سمیعی- خانم دکتر دولتشاهی- مهندس مجتهدی- خانم جهانبانی- خانم تربیت- پاکذات- دکتر جعفری- قراچورلو- رامبد- امیراحمدی- موقر- باغمیشه- حقشناس- دیهیم- آقایان- نوربخش- ضابطی- دکتر پور هاشمی- دکتر مبین- حیدر صائی- زهتاب- فرد- نیری- دکتر خطیبی- پاینده- دکتر اسفندیاری- طباطبائی- بختیاریها- دکتر قراگزلو- هیراد- مهندس والا- امام مردوخ- ظفر- دکتر سامی راد- سرلشکر همایونی- مهندس اخوان- احتشامی- مهندس پروشانی- دکتر وحیدنیا- دکتر بقائی یزدی- پروین- دکتر اعتمادی- شاخوئی- البرزی- لفوطی- دکتر مهذب- دکتر صاحبقلم- مهندس عدلی- ذبیحی- زرگر زاده- پژند- مهندس ریاضی- مهندس بهبودی- اولیاء- شفیعی پور کرمانی- محسنی- ثامنی- کلانترهرمزی- ساگینیان- موسوی کبیری- دکتر حاتم- پرویزی- دکتر یزدان پناه- اهری- توسلی- دکتر فربود- دکتر عدل طباطبائی- شیخ الاسلامی- نیاکان- دکتر حسینی- ملکزاده آملی- میرافضل- بدرصالحیان- ختائی- سلیمانی کاشانی- علی مرادی- حبیبی- متولی باشی- دکتر مدنی- صدری کیوان- مهندس زنجانچی- دکتر مهدیزاده- ارسنجانی- مهندس آصفی- مهندس صدقیانی- دکتر یگانگی- جهانگیری- مهندس معینی زند- دکتر سعید حکمت- فخر طباطبائی- سرلشکرنکوزاد- دکتر غنی- کورس- نصیری- پور ادبی- قاسم مرادی- تبریزی- فهیمی- طالب زاده رودسری- مهندس جلالی- دکتر نجیمی- مهندس زرآور- ادیب سمیعی- کیهان یغمائی- مهندس انصاری- ناروئی- رجائی- ایلخان- مهندس صائبی- طهماسبی- صائب- دکتر حکیم شوشتری- دکتر رشتی- تهرانی- بالاخانلو.
(آراء مأخوذه و مهره‌های تفتیشیه شماره شد نتیجه بقرار زیر اعلام گردید).
اوراق رأی ۱۶۶ برگ
مهره تفتیشیه ۱۶۶ برگ
آقای دکتر خطیبی ۱۴۰رأی، آقای دکتر شفیع امین ۱۰۸ رأی، آقای ناروئی ۵ رأی، آقای دکتر سامی راد ۳ رأی، آقای بدرصالحیان و خانم دکتر دولتشاهی هر یک دور رأی و آقایان: شکیبا، بالاخانلو، شیخ الاسلامی، صادق احمدی، فخر طباطبائی، مهندس ارفع هر یک یک رأی، ورقه سفید هشت برگ.
رئیس- آقای دکتر خطیبی با ۱۴۰ رأی و آقای دکتر شفیع امین با ۱۰۸ رأی به نیابت ریاست مجلس شورای ملی
انتخاب شدند. بنده از طرف خود و تمام نمایندگان مجلس شورای ملی به آقای دکتر خطیبی و آقای دکتر شفیع امین تبریک عرض می‌کنم (مبارک است.)
رئیس- آقای رامبد بفرمائید.
رامبد- شاید عرایض من برای همکاران بزرگوارم مصداق این مثال باشد که یکی سرش را بدیوار می‌زد و گفتند چرا می‌زنی گفت وقتی نمی‌زنم خوشم می‌آید حالا شاید بنده برای این اینقدر صحبت می‌کنم که وقتی صحبت نمی‌کنم شما محظوظ بشوید (خواجه نوری- بسیار مضمون قشنگی بود) حالا که شما از مثال خوشتان می‌آید مثالی هست که اشخاصی که کم حرف می‌زنند ولی تعجب اینجا است که من زیاد حرف می‌زنم و وقتی هم حرف می‌زنم بدحرف می‌زنم در عرایض قبلی بنده ضمن عنوان مطلبی اسامی از نمایندگان محترم برده شد بنده بهیچوجه من الوجوه در این اسامی نیت نداشتم آنکه له یا علیه کسی صحبت بکنم (معتمدی- شکی نیست) و این اشاره بطور مثال بود بهمین مناسبت وظیفه خودم می دانم یادآوری کنم که چون این بیان موجب سوء تفاهمی شد که خدای نکرده نسبت بجناب آقای دکتر شفیع امین کم ارادتی از طرف من یا کم محبتی از طرف هم مسلکان بنده یا سایر اقلیت محترم باشد این چند کلمه را بعرض مجلس شورای ملی می رسانم کسانیکه بتاریخ ایران و مشروطیت ایران توجهی دارند سهم بزرگ و خاص آزادیخواهان آذربایجان را در مشروطیت و سایر امور مهم مملکت نمی‌توانند فراموش کنند و جناب آقای دکتر شفیع امین و تمام آذربایجانیهای عزیزی که در اینجا تشریف دارند علاوه برتمام امتیازات به این سبب مورد احترام خاص ما هستند (احسنت) انتخاب ایشان و جناب آقای دکتر خطیبی را ما هم بسهم خود صمیمانه تبریک عرض می‌کنیم و اگر آن عرایض بنده در این جهت تعبیر شد که ما نسبت ببعضی از این کاندیداها شخصاً نظر مخالف داریم بنده تکذیب می‌کنم (بدرصالحیان- خوب بود این فرمایشات را قبل از اخذ رأی می‌فرمودید) فقط استدعای ما این بود که اگر شما قبلا در انتخابات هیئت رئیسه همه اعضای مجلس را دعوت می‌کردید هیچ معلوم نبود که ما هم باکمال میل با توضیحاتیکه شما می‌دادید با همه این آراء موافقت نمی‌کردیم بنابراین با تجدید مجدد معذرت از جناب آقای دکتر شفیع امین و تجلیل فراوان از تمام نمایندگان آذربایجان تکرار می‌کنم که اگر قبلا همه مجلس را برای انتخاب هیئت رئیسه دعوت می‌کردید ای بسا که ما هم به اکثر این نمایندگان باکمال میل رأی می‌دادیم ولی متأسفانه حالا رأی سفید خواهیم داد چون به نحوه انتخابات معترضم (احسنت)
رئیس- آقای کیهان یغمائی بفرمائید.
کیهان یغمائی- باکسب اجازه از مقام ریاست بحمدالله انتخاب رئیس و نواب رئیس تمام شد در اینجا بنده خواستم یک تذکری عرض کنم که یکی از مواد انقلاب شاه و مردم حفظ حقوق زنان است توجه داشته باشید که باید در مجلسی که پنج خانم خدمت می‌کنند و خدماتشان مخصوصاً در این سنوات اخیر فوق العاده مؤثر بوده مورد رضایت شخص شخیص اعلیحضرت آریامهر و علیا حضرت شهبانوی و والاحضرت اشرف پهلوی در تمام کانونهای زنان بوده بنده استدعا می‌کنم که اکثریت توجه بفرمایند که یک پست در هیأت رئیسه برای خانمها قائل بشوند که اقلیت هم از همین مطلب پیروی بکنند (احسنت)
رئیس- آقای دکتر شفیع امین بفرمائید.
دکتر شفیع امین- بنده از محبت‌ها و مراحم همکاران محترم که به جناب آقای دکتر خطیبی همکاران محترم که به جناب آقای دکتر خطیبی و بنده رأی دادند کمال تشکر را دارم و از پشت این تریبون بهمکاران محترم و ملت فداکار و شریف ایران اطمینان می‌دهم که راهی را که برای سعادت و پیشرفت و برای اعتلای ایران عزیزمان با راهنمائی شاهنشاه معظم و محبوبمان طی می‌کنیم و انقلابی را که شاهنشاه بزرگ ماکه عین خواسته ملت ایران می‌باشد تعیین فرموده‌اند ما با جان و دل تا آخرین قطره خونمان طی خواهیم کرد و مانند سابق روز بروز فداکاری خواهیم کرد که نیات شاهنشاه و انقلاب مقدس شاهنشاه برای تأمین آتیه ملت
ایران پرثمرتر باشد و از خداوند بزرگ اعتلا و سعادت همیشگی برای ملت ایران خواستاریم (احسنت)
رئیس- آقای دکتر خطیبی فرمایشی دارید بفرمائید.
دکتر خطیبی- عرایض بنده معلوم است که چیست اگر چه همکار عزیزم جناب آقای دکتر شفیع امین آنچه که فرمودند از زبان بنده هم بود ولی خواستم جداگانه هم حضور دوستان و همکاران عزیزم از ابراز لطف و محبت و عنایتی که نسبت به بنده مبذول فرمودید عرض کنم که نه زبان تشکر و نه توان سپاسگزاری دارم (احسنت احسنت).
۸- تقدیم دو فقره لایحه بوسیله آقای معاون وزارت دارائی
رئیس- آقای قوام صدری فرمایشی دارید بفرمائید.
قوام صدری- (معاون وزارت دارائی)- با اجازه مقام محترم ریاست دو استدعا شده است برای استفاده از اعتبار هزینه‌های پیش بینی نشده که بایستی با تصویب کمیسیون محترم بودجه انجام بگیرد یکی اعتباری است برای اجرای قانون فتوکپی اسناد وزارت دادگستری که تصویب فرمودید چون اعتباری برای تهیه لوازم این کار در بودجه پیش بینی نشده استدعا شده که درکمیسیون مطرح شود و پیشنهادی در این زمینه تقدیم شده است اعتبار دیگری است برای تأمین پرداخت حق بیمه لوازم و آثار عتیقه ایران باستان که در نمایشگاه آمریکا مدت نمایشش تا آخر خرداد ماه تمدید شده است و ناچار بوده‌ایم که بیمه اش را تمدید بکنیم برای پرداخت آن حق بیمه از اعتبار هزینه‌های پیش بینی نشده استفاده شده است که پیشنهادش برای تصویب کمیسیون محترم بودجه تقدیم مقام محترم ریاست می‌شود.
رئیس- به کمیسیون بودجه ارجاع می‌شود.
۹- انتخاب بقیه اعضاء هیئت رئیسه (کارپردازها- منشی‌ها)
رئیس- شروع می‌کنیم به انتخاب سه نفر کارپرداز به انتخاب جمعی از آقایان نظار خواهش می‌کنم تشریف بیاورندکه باتفاق آقایان مهندس صائبی، دکتر سعید در اخذ آراء نظارت بفرمائید.
(اسامی نمایندگان به ترتیب آتی وسیله آقای مهندس صائبی (منشی) در محل نطق اعلام و اخذ رأی بعمل آمد)
آقایان: رهبر- میرهادی- دکتر مهندس بهبودی- دکتر حکیم شوشتری- مجید موسوی- دکتر ضیائی- دکتر موثقی- مهندس مجتهدی- دکتر کلالی- دکتر زعفرانلو- مجد- صدری کیوان- مصطفوی- دیهیم- خواجه نوری- مهندس اخوان- دکتر شفیع امین- دکتر عدل طباطبائی- دکترالموتی- ارسنجانی- مهندس والا- بوشهری- صفی پور- سیدعلی صائب- مهندس عطائی- کنگرلو- خانم نفیسی- دکتر خطیبی- دکتر سامی راد- سرتیب پور- بالاخانلو- اوزار- مهندس مالک- نوربخش- دکتر رضوانی- دکتر رهنوردی- فخرطباطبائی- دکتر یزدان پناه- پزشکی- روحانی- مهندس اسدی سمیع- مهندس صدقیانی- مهندس کیا- بانو ابتهاج سمیعی- بانو دکتر دولتشاهی- ثامنی- دکترمبین- بانو جهانبانی- بانو تربیت- قراچورلو- مهندس پرویز بهبودی- حکمت یزدی- ناروئی- مهدیزاده- امیر احمدی- صائبی- حقشناس- مکی فیصلی- حبیبی- موقر- دکتر غنی- لفوطی- پاگذات- دکتر پورهاشمی- موسوی ماکوئی- مهندس زنجانچی- دکترقراگزلو- پاینده- نیری- ملکشاه ظفر- اولیاء- دکتر اسفندیاری- مهندس آصفی- دکتر اعتمادی- تیمسارهمایونی- دکتر اسدی- عبدالحسین طباطبائی- طهماسبی- دکتر نجیمی- مهندس جلالی- دکتر وحیدنیا- مهندس پروشانی- مهندس ارفع- پروین- شاخوئی-البرزی- نیاکان- باغمیشه- هیراد- معتمدی- کلانترهرمزی- دکتر بقائی یزدی- مهندس فیروز عدلی- ذبیحی- دکتر مدنی- زرگرزاده- پژند- شفیعی پور کرمانی- ضابطی طرقی- دکتر جعفری- حاج تبریزی- ساگینیان- امام مردوخ- موسوی کبیری- مهندس ریاحی- مافی- تقی زند- توسلی- دکتر فربود- صادق احمدی- شیخ الاسلامی- اقبالی- دکتر حسینی- ملکزاده آملی- میرافضل- بدرصالحیان- جهانشاهی- رامبد- میرزا ختائی- علی مرادی- متولی باشی- تیمسار حکیمیان- محسنی مهر- دکتر اسفندیار یگانگی- تیمسار نکوزاد-
دکتر صاحبقلم- کیهان یغمائی- کورس- مهندس معینی- دکترکیان- رسول پرویزی- احتشامی- دکتر رمضانی- نصیری- فولادوند- پورادبی- قاسم مرادی- جهانگیری- فهیمی- تهرانی- زهتاب فرد- اهری- مهندس معینی زند- مهندس انصاری- سعید وزیری- مهندس زرآور- ادیب سمیعی- رجائی- طالب زاده- رودسری- ایلخان- دکتر امامی خوئی- مهندس جلالی نوری- دکترسعید- محدث زاده- کسرائی- مهندس صائبی- مهندس ریاضی- دکتر مهذب- دکتر حاتم- شکیبا.
(آراء ماخوذه و مهره‌های تفتیسیه‌های شماره شد و نتیجه بقرار ذیل اعلام گردید).
مهره تفتیشیه ۱۶۰
اوراق رأی ۱۶۱
(یک رأی اضافی خارج گردید).
آقایان: مهندس معینی زند ۱۱۹ رأی، مهندس پروشانی ۱۱۵ رأی، قراچورلو ۱۰۸ رأی، مهندس آصفی ۴ رأی، میرهادی ۱رأی، دکتر اعتمادی ۱ رأی، ورقه سفید ۳۵ برگ.
رئیس- آقای مهندس معینی زند با ۱۹۹ رأی، آقای مهندس پروشانی ۱۱۵ رأی، آقای قراچورلو با ۱۰۸ رأی بسمت کارپرداز مجلس شواری ملی انتخاب شدند بنده از طرف خود و نمایندگان محترم به آقایان تبریک عرض می‌کنم (معتمدی- آراء سفیدی چه تعدادی است ؟) آراء سفید ۳۵ رأی- آقای مهندس آصفی ۴ رأی- آقای پاینده فرمایشی دارید بفرمائید.
پاینده- بند خواستم از این فرصت اولا استفاده کنم برای عرض تبریک خدمت مقام ریاست که بحق و شایستگی برای بار چهارم انتخاب شدند و هم چنین برای عرض تبریک بدوستان دیگری که در مقام نیابت ریاست و در مقام کارپردازی انتخاب شدند ولی خواستم در عین حال یک مطلبی را عرض بکنم همه می دانیم در این مملکت یک انقلاب اساسی رخ داده است و ما باتمام کوشش و تلاش مشغول بریدن و پاره کردن بندهای قرون وسطی هستیم و در این باب برهبری شاهنشاه آریامهر توفیق بسیار عظیمی هم حاصل شده است یکی از مواد منشور انقلاب که در ششم بهمن منتشر شده است حق رأی بانوان است بنده این را بایستی عرض کنم که این مجلس که مولود انقلاب است بایستی به سنن انقلاب وفادار باشد چون محققاً مجلس محصول انقلاب است بنده مکرر عرض کردم که اگر این انقلاب مقدس نبوده بنده به این مجلس راه نداشتم بنابراین ما وظیفه داریم و مکلف هستیم که نسبت به سنن انقلاب وفادار باشیم در آن ماده از منشور انقلاب که می‌گوید حق انتخاب شدن دارند خانمها که نداشتند این حق انتخاب شدن بنظر بنده عام است نه فقط حق انتخاب شدن دارند که داخل مجلس بیایند بلکه حق انتخاب شدن دارندکه داخل مجلس بیایند بلکه حق انتخاب شدن در هئیت رئیسه هم دارند این حق در گذشته بوده است و سابقه هست که این حق اجراء شده و عمل شده که دوباره دو نفر از خانمهای مجلس در هیئت رئیسه شرکت داشتند بصورت منشی، بنده تصور می‌کنم اینجا که اکثریت ظاهراً تصمیمش را گرفته است و یک شش نفری را انتخاب کرده که بحکم عدد و مطابق آنچه که آقای خواجه نوری فرمودند انتخاب خواهند شد ولی بنده این حق را برای خودم و برای گروه فراکسیون مستقل و برای گروه منفردین و برای نمایندگان محترم حزب مردم قائل هستم که ما بیائیم برای رعایت این سنت انقلاب که نبایستی فراموش بشود بیکی از خانمها رأی بدهیم برای اینکه گفته نشود که برای تامین یک حقی برای یک فرد از اقلیت بنده صحبت می‌کنم خواهش می‌کنم خانم نفیسی درموارد مختلف متانت خودشان را نشان داده‌اند از حق خودشان صرف نظر کنند بنابراین من خواهش می‌کنم از این طرف مجلس از این کسانی که در حقیقت حزب مردم هستند و آن کسانی در منفردین هستند و آن کسانی که وابسته به فراکسیون مستقل هستند بیایند بنام جواب دادن به ندای یک نماینده‌ای که خودش می‌گوید که اگر انقلاب نبود من اینجا نبودم و بنام رعایت سنت انقلاب و بنام ابراز وفاداری به رهبر انقلاب که برای اولین بار این سنت قرون وسطائی را شکسته‌اند
و شش نفر از خانمها به مجلس راه یافته‌اند بیائیم و بیکی از این چهار نفر خانمی که در این صف نشسته‌اند بانتخاب خودشان رأی بدهیم، ما از ایشان سوال می‌کنیم این مسئله مربوط بانضباط حزبی هم نیست ما حق داریم بیکی از خانمها رأی بدهیم بهر کس که خودشان می‌گویند این چهار خانم یکی ازخودشان را کاندیدا بکنند بدهید بنده تأمل می‌کنم اعلام فرمائید که من رأی خود را بکدامیک بدهم ما رأی می‌دهیم بهر حال بنده از کسانی که این ندای بنده را می‌پذیرند تشکر می‌کنم امیدوارم در این مجلس موردی پیش نیاید که این وهم پیدا بشود که ما بقدر کافی به اصول انقلاب وفادار نیستیم (نمایندگان- وفادار هستیم)
رامبد- من با نظر آقای پاینده موافقم و خیال می‌کنم همه آماده باشیم برای اینکه بخارج مجلس نشان بدهیم که مجلس در تأیید حق بانوان پیشقدم است این تقاضا را از اکثریت داریم که از بانوان یک نفر را خودشان انتخاب بفرمایند همه ما به آن یک نفر رأی می‌دهیم
رئیس- خانم دولتشاهی فرمایشی دارید بفرمایند.
بانو دکتر دولتشاهی- بنده از طرف خانمهای مجلس و نمایندگان زن در مجلس شورای ملی از اظهار لطف آقایان بی نهایت متشکرم ما از ابتدای دوره بیست و یکم مجلس شورای ملی از این اظهار لطف و مرحمت برادران همکار خودمان برخوردار بوده‌ایم و هستیم و از این بابت هم متشکر بوده و هستیم (آفرین) خانمهای مجلس هر کدام در هر سمتی که بایشان مأموریت داده شده تصور می‌کنم با منتهای کوشش (صحیح است) وظائف محوله را تا حدودی که قدرت داشته‌اند انجام داده‌اند ما در برنامه‌های کار خودمان رئوس مطالب مختلفی داریم و هر زمان بدنبال الاهم وفالاهم رفتیم و همانطور که اطلاع دارید خانمهای فراکسیون حزب ایران نوین برنامه‌هایی سنگینی بخصوص این روزها بمناسبت برگزاری یک سمینار بزرگ بررسی وضع زن در ایران دارند این برنامه که این روزها منعکس و اعلان شده تصور نفرمائید که کار همین چند روز و همین چند جلسه است از چندین ماه قبل روی این برنامه‌ها کار شده و چندین ماه هم بعد از برگزاری سمینار ما وظیفه‌ای درباره نتیجه گیری از بررسیهائی که در سمینار می‌شود داریم پس در فراکسیون الآن مامشمول انجام وظیفه بر روی یک برنامه سنگینی هستیم و اگر برحسب ظاهر الآن در مجلس شورای ملی ما هیچ کدام کاندید سمتی درهیأت رئیسه نیستیم دلیل بر این نیست که وظائف سنگین دیگری را برعهده نداشته باشیم از اظهار لطف همکاران محترم بینهایت متشکریم و بنده از طرف خانمهای فراکسیون حزب ایران نوین وظیفه دارم اعلان کنم که ما چهار نفر هیچ کدام کاندید نیستیم و سرکارخانم نفیسی مختار خواهند بود که تصمیم بگیرند (رامبد- این از نظر آن بود که در خاش و سواحل خلیج فارس و سواحل بحر خزر بدانند که در هئیت رئیسه مجلس شورای ملی از طبقه بانوان هم نمایندگانی انتخاب شده‌اند).
در این دوره دو نفر از خانمها در هیأت رئیسه بوده‌اند و کفایت خود را نشان داده‌اند در خارج از مجلس هم هر کدام از خانمها سمت هائی داشته‌اند در وزارتخانه‌ها یا در مؤسسات دولتی و ملی خیال می‌کنم به نحو مطلوب از عهده بر آمده‌اند که ما زنان را روسفید بکنند باز هم باکمال تشکر خاطر نشان می‌کنم و به اطلاع می رسانم ما الآن یک وظیفه سنگین تری از لحاظ بررسی سمینار وضع زن داریم و امیدوار هستیم که عجالتاً در آن وظیفه سنگین ازعهده آن کار بر آئیم (احسنت- احسنت).
رئیس- حالا شروع می‌کنیم به انتخاب ۶ نفر منشی به انتخاب جمعی خواهش می‌کنم آقایان نظارتشریف بیاورند که به اتفاق آقایان مهندس صائبی- دکتر سعید در اخذ آراء نظارت بفرمایند. (اسامی نمایندگان به ترتیب آتی وسیله آقایان مهندس صائبی (منشی) درمحل نطق اعلام و اخذ رأی بعمل آمد)
بانونفیسی- بانو تربیت- دکتر الموتی- دکتر سعید حکمت- دکتر عدل طباطبائی- پرویزی- دکتر یزدان پناه- دکتر یگانگی- دکتر موثقی- کیهان یغمائی- مهندس مجتهدی- دکترمبین- عبدالحسین طباطبائی.
صفی پور- میرافضل- حبیبی- دکتر سامی راد- مهندس انصاری- توسلی- میرهادی- مهندس والا- امام مردوخ- بالاخانلو- دکتر کلالی- ایلخانی- دکتر زعفرانلو- مهندس ارفع- مجد- دکتر ضیائی- دیهیم- خواجه نوری- موقر- دکتر شفیع امین- مافی- ارسنجانی- دکتر عدل- مهندس زنجانچی- دکتر مهدی زاده- سعید وزیری- دکتر غنی- رامبد- بوشهری- پاینده- سرتیپ پور- معتمدی- مکی فیصلی- دکتر حاتم- نوربخش- سرلشکر همایونی- دکترمهذب- کلانتر هرمزی- مهندس ریاضی- جهانگیری- مهندس بهبودی- قراگزلو- صائب- دکتر رضوانی- نیری- کنگرلو- مهندس مالک- احتشامی- دکتر خطیبی- صادق احمدی- اوراز- مهندس کیا- مهندس ریاحی- پزشکی- دکتر فربود- پور ادبی- مهندس اسدی سمیع- روحانی- بانو ابتهاج سمیعی- بانو دکتر دولتشاهی- بانو جهانبانی- مهندس صدقیانی- شیخ السلامی- قراچورلو- امیراحمدی- حیدر صائبی- باغمیشه- حقشناس- دکترحسینی- محدث زاده- دکترکیان- لفوطی- اقبالی- مصطفوی- نائینی- دکتر پورهاشمی- دکتر اسفندیاری- ناروئی- دکتر رمضانی- ملکشاه ظفر- دکتر بقائی یزدی- فخر طباطبائی- دکتراسدی- طالب زاده رودسری- پژند- زهتاب فرد- طهماسبی- دکتر نجیمی- مهندس جلالی- مجید موسوی- سرلشکر نکوزاد- دکتر وحیدینا- مهندس پروشانی- مهندس معینی زند- مهندس آصفی- پروین- شاخوئی- البرزی- پاکذات- دکتر اعتمادی- غلام نیاکان- هیراد- ذبیحی سلطان احمدی- مهندس عدلی- دکترمدنی- زرگرزاده- اولیاء- شفیعی پور- کرمانی- ضابطی طرقی- مهندس جلالی نوری- ساگینیان- موسوی کبیری- دکتر حکیم شوشتری- زند- توسلی- ادیب سمیعی- مهندس عطائی- ملکزاده آملی- دکتر صاحبقلم- جهانشاهی- بدرصالحیان- حکمت یزدی- علی مرادی- میرزا اختائی- متولی باشی- اهری- مهندس زرآور- ثامنی- سرتیپ حکیمیان- مجید محسنی- کورس- فولادوند- نصیری- قاسم مرادی- تبریزی- تهرانی- مهندس اخوان- رجائی- فهیمی- شاخوئی- صدری کیوان- طهماسبی- شکیبا- دکتر امامی خوئی- دکتر سعید- کسرائی- مهندس صائبی- رهبر- موسوی ماکوئی- دکتر جعفری.
(مهره‌های تفتیشیه و اوراق رأی شماره شد نتیجه بقرار زیر اعلام گردید)
مهره ی تفتیشیه ۱۶۰
اوراق رأی ۱۶۰
آقایان :مهندس معینی ۱۲۰ رأی، دکتر مهذب ۱۱۶ رأی، مهندس صائبی ۱۱۴ رأی، دکتر سعید ۱۱۴ رأی، مهندس کیا ۱۱۳ رأی، صدری کیوان ۱۱۳ رأی، بانو دکتر دولتشاهی ۷ رأی، دکتر وحیدنیا ۷ رأی، دکتر کیان۶ رأی، بانو ابتهاج سمیعی ۲ رأی، صادق احمدی ۲ رأی و مصطفوی، دکتر جعفری، بالاخانلو، صفی پور، هر یک یک رأی، ورقه سفید ۲۹ برگ.
رئیس- آقای مهندس معینی با ۱س۱۲۰ رأی، آقای دکتر مهذب با ۱۱۶ رأی، آقای مهندس صائبی با ۱۱۴ رأی، آقای دکتر سعید با ۱۱۴ رأی، آقای مهندس کیا با ۱۱۳ رأی، آقای صدری کیوان با ۱۱۳ رأی بسمت منشی مجلس شورای ملی انتخاب شدند (مبارک است) و بنده از طرف خود و همکاران به ایشان تبریک می‌گویم.
۱۰- تعیین موقع جلسه بعد- ختم جلسه
رئیس- با اجازه خانمها و آقایان جلسه امروز را ختم می‌کنیم جلسه آینده ساعت ۹ صبح روز یکشنبه خواهد بود.
(در ساعت پنجاه و پنج دقیقه بعد از ظهر جلسه ختم شد)
رئیس مجلس شورای ملی- مهندس عبدالله ریاضی