مذاکرات مجلس شورای ملی ۲۱ خرداد ۱۳۳۰ نشست ۱۵۶
| مجلس شورای ملی مجموعه قوانین دوره قانونگذاری شانزدهم | تصمیم‌های مجلس | تصمیم‌های مجلس شورای ملی درباره نفت و گاز |
| نمایندگان مجلس شورای ملی دوره شانزدهم |
روزنامه رسمی کشور شاهنشاهی ایران
شامل: کلیه قوانین مصوبه و مقررات - گزارش کمیسیون‌ها - صورت مشروح مذاکرات مجلس شورای ملی – اخبار مجلس - انتصابات - آگهی‌های رسمی و قانونی
سال هفتم – شماره ۱۸۴۵
۳شنبه ۲۸ خرداد ماه ۱۳۳۰
دوره شانزدهم مجلس شورای ملی
شماره مسلسل ۱۵۶
مذاکرات مجلس شورای ملی
مشروح مذاکرات مجلس ملی، دوره ۱۶
جلسه: ۱۵۶
صورت مشروحه مذاکرات مجلس روز سه‌شنبه ۲۱ خرداد ماه ۱۳۳۰
فهرست مطالب:
۱ - تصویب صورت مجلس
۲ - بیانات آقای رئیس راجع به اظهار جلسه قبل آقای دکتر بقایی
۳ - بیانات قبل از دستور - آقایان: صدری - دکتر مجتهدی - کشاورزصدر
۴ - طرح سه فقره سؤال آقایان حاذقی و شوشتری و جواب آنها
۵ - تقاضای وزیر راه دایر به طرح لایحه برنامه راه سازی
۶ - طرح هفت فقره سؤال آقایان صفایی و مسعودی و امینی و حاذقی و حائری‌زاده و جواب آنها
۷ - تعیین موقع جلسه بعد - ختم جلسه
مجلس ساعت ۹ و چهل و پنج دقیقه صبح به ریاست آقای رضا حکمت تشکیل گردید
۱ - تصویب صورت مجلس.
رئیس - صورت غایبین جلسه قبل قرائت می‌شود.
(به شرح زیر قرائت شد)
غایبین با اجازه - آقایان: یوسف شکرایی - شکرالله صفوی - پالیزی – صاحب‌جمع - اردلان - امیرقاسم فولادوند – سلطان‌العلما - حسین مکی - دکتر شایگان - خزیمه علم - شادلو.
غایبین بی‌اجازه - آقایان: حسین خاکباز. محمود محمودی. عباس قبادیان. محمدعلی منصف. ابوالفتح قهرمان. دکتر طبا. تولیت. تیمورتاش. آشتیانی‌زاده. شهاب خسروانی. ابتهاج. رضوی. سودآور. طباطبایی. جواد مسعودی.
دیر آمدگان با اجازه - آقایان: دکتر نبوی آخر وقت ۳۰ دقیقه. بهادری ۴۵ دقیقه. دولت‌آبادی ۴۵ دقیقه. برومند ۴۵ دقیقه. دکتر امامی ۳۰ دقیقه. ثقه‌الاسلامی ۳۰ دقیقه. دکتر جلالی ۳۰ دقیقه. نبوی ۴۵ دقیقه. دکتر بقایی ۳۰ دقیقه. معین‌زاده یک ساعت و ۳۰ دقیقه.
دیر آمدگان بی‌اجازه - آقایان: حسن مکرم ۳۰ دقیقه. محمدعلی مسعودی یک ساعت. حسن اکبر یک ساعت. بوداغیان ۳۰ دقیقه. دکتر کیان ۳۰ دقیقه. سلطانی یک ساعت.
رئیس - نسبت به صورت مجلس جلسه قبل نظری نیست؟ (گفته شد - خیر) صورت جلسه تصویب شد.
۲ - بیانات آقای رئیس راجع به اظهار جلسه قبل آقای دکتر بقایی.
رئیس - در جلسه پیش که به علت کسالت غایب بودم در بین نطق قبل از دستور که آقای آزاد می‌کردند آقای دکتر بقایی گفته‌اند که این حرف‌ها در منزل من تهیه شده است هر چند موضوع بی‌اهمیت‌تر از آن است که لازم به اظهاری باشم (صحیح است) ولی چون در این موقع که کشور ما به واسطه امر مهم اجرا قانون مربوط به نفت که با حیات و منافع و مصالح ملت ایران مستقیماً ارتباط دارد نیازمند اتحاد و اتفاق است (صحیح است - صحیح است) من نمی‌دانم از این قبیل اظهارات بی‌اساس و خلاف حقیقت چه منظوری دارند و چه نتیجه می‌خواهند بگیرند من آقای آزاد را در منزل خود از عید نوروز که تشریف آوردند دیگر ملاقات نکردم و ملاقات منحصر به مجلس مانند سایر نمایندگان بوده است به طور صریح و قطعی می‌گویم نه تنها این حرف‌ها در منزل من زده نشده کوچکترین اطلاعی هم از این بیانات نداشته‌ام آقایان محترم به روحیه بنده آشنا هستند که اهل این کارهایی که از فکرهای کوچک سرچشمه می‌گیرد هیچ وقت نبوده و نیستم (احسنت) هر گونه عملی را به مصلحت کشور بدانم بدون ملاحظه اظهار و اقدام می‌کنم من در تمام فراکسیون‌های مجلس و در بین منفردین دوستان صمیمی دارم که به آنها معتقدم و آنها نیز حسن ظن به بنده دارند همه وقت با آنها مذاکره شده که برای انجام این امر حیاتی از اختلال امور داخلی چشم‌پوشی و از آقای دکتر مصدق پشتیبانی به عمل آید (صحیح است) دلیل آن مساعدتی است که همیشه در تصویب لوایح دولت فعلی به عمل آمده است.
همین طور که در موضوع ملی شدن نفت مجلس شورای ملی به اتفاق و وحدت‌نظر اقدام نمود حالا هم همه نمایندگان علاقمند هستند که این کار به نتیجه که سعادت و رفاه و آسایش ملت و استقلال سیاسی کشور را حاوی باشد منتهی گردد (صحیح است - احسنت)
صدرزاده - جنابعالی مورد اعتماد همه نمایندگان و ملت هستید.
شوشتری - این حرف‌ها علت دیگری دارد.
۳ - بیانات قبل از دستور - آقایان صدری. دکتر مجتهدی. و کشاورزصدر
رئیس - آقای صدری بفرمایید
صدری - در لایحه مربوط به تغییر دو ماده از قانون انتخابات انجمن شهر که مطرح است بنده به عنوان موافق مشروط ثبت نام کرده بودم تا مطالبی را در این مورد به عرض آقایان نمایندگان محترم برسانم ولی چون چهارمین نفر می‌باشم که در ستون موافقین اسم نویسی کرده‌ام و بر طبق معمول پس از صحبت یک موافق و یک مخالف پیشنهاد کفایت مذاکرات خواهد شد و در نتیجه شاید مجالی به بنده نمی‌رسد تا مطالب خود را عرض کنم لذا امروز به عنوان قبل از دستور ثبت نام نمودم تا آنچه به نظر می‌رسد در این مورد در معرض قضاوت افکار آقایان
نمایندگان محترم بگذارم.
موضوع انتخابات و این که دادن رأی به طبقه باسواد تفویض شود چه در مورد انتخابات انجمن شهر و چه در مورد انتخابات نمایندگان مجلس شورای ملی مدتی است مورد بحث می‌باشد و در نتیجه بحث‌های مختلف دو نظر در این مورد اکنون وجود دارد که اجمالاً متذکر می‌گردد.
۱ - طرفداران تفویض رأی به طبقه باسواد اظهار می‌نمایند که چون اشخاص ذی‌نفوذ مردم بی‌سواد را فریب می‌دهند و بدون اجازه اظهارنظر از طرف آنها آرای نوشته شده آن طور که خود می‌خواهند به دست اشخاص می‌دهند و آنها هم ندانسته به صندوق می‌ریزند و در نتیجه نظر و فکر خود شخص در انتخاب نماینده ملاک عمل نیست پس بهتر است اجازه دادن رأی به آن کسی داده شود که خارج از نفوذ این و آن بتواند طبق عقیده خود در یک مکان خلوتی رأی خود را بنویسد و به صندوق بیندازد.
البته این فکر کاملاً صحیح است و بنده هم معتقدم بایستی طوری انتخابات جریان یابد که مردم بدون اعمال نظر این و آن رأی خود را به کسی که مورد اعتمادشان است بدهند و اما دسته دیگر استدلال می‌کند که اکثر مردم ایران بی‌سوادند و انتخاب نماینده اولین حقی است که قانون اساسی به توده مردم تفویض کرده و نمی‌شود این حق را از مردم به نام این که سواد نوشتن نداری گرفتن و در انحصار یک عده معدودی قرار داد. چه در این صورت اصل حکومت مردم بر مردم از بین رفته و حکومت در اختیار عده معدودی قرار خواهد گرفت که اقلیت می‌باشد و این بر خلاف اصول مشروطیت است و البته این استدلال هم منطقی و صحیح بوده و بایستی مورد توجه قرار گیرد چه آن مردمی که ما می‌گوییم به واسطه نداشتن سواد در انتخاب نماینده دخالت نکند فقط یک گناه دارد و آن این است که نمی‌تواند نام شخص مورد نظر خود را بنویسد ولی فهم این را دارد که چه کسی را بایستی به نام نماینده برای خود برگزیند.
پس به عقیده بنده بایستی راهی در پیش گرفت که جمع بین این دو نظر باشد به این لحاظ در این مورد فکر هست که بنده در معرض قضاوت آقایان نمایندگان محترم و افکار عمومی قرار می‌دهم تا روی آن اظهارنظر شود و در صورت صحت و قابل قبول بودن مورد توجه قرار گیرد.
بنده عرض می‌کنم که انجمن نظار یک ماه قبل از شروع اخذ آرا اعلام نماید که کاندیدای انتخاباتی هر منطقه خود را به انجمن طبق همان نظر پیش‌بینی شده (کاندیدا محل را صد نفر با امضا معرفی می‌کنند و یا این که با پرداخت مبلغی به صندوق انجمن شخصاً خود را معرفی بنماید) معرفی می‌نماید.
منتها انجمن اعلام می‌نماید که کاندیدای هر محل در موقع معرفی باید علامت مشخصه برای خود انتخاب نماید یا یک علامت مشخصه برای خود انتخاب نماید یا یک قطعه عکس خود را بدهد پس از پایان روز مهلت انجمن نظار به وسیله آگهی و جراید و رادیو کاندیدای هر محل را در ظرف ده روز در تمام حوزه مرتب اعلام می‌دارد.
روز اخذ رأی شخص رأی‌دهنده که صلاحیت آن برای رأی دادن تشخیص داده شده وارد اطاق انجمن می‌شود و یک ورقه که در روی آن صورت کلیه کاندیدای محل با تصویر کوچک یا علامت مشخصه آنها ثبت شده است گرفته وارد اطاقی که برای نوشتن رأی آماده شده است می‌شود در آنجا آن که سواد دارد در مقابل شخص مورد نظر که عکس یا علامت مشخصه او را مشاهده می‌کند نامش را می‌نویسد و آن که سواد ندارد ولی فهم و قدرت تشخیص دارد جلوی کاندیدای مورد نظر خود علامت می‌گذارد و سپس ورقه را به صندوق می‌اندازد. با این عمل کلیه اهالی مملکت در انتخابات که حق مسلم آنها است شرکت خواهند کرد و هر فردی هم خارج از منطقه نفوذ این و آن رأی خود را به آن که مورد اعتمادش می‌باشد خواهد داد.
این بود نظریه‌ای که بنده فکر کردم می‌تواند جانشین طرز عمل فعلی شود و همه مردم را هم راضی نگاهدارد و حالا انتخاب راهی که مصلحت مملکت و مردم باشد بسته به نظر آقایان نمایندگان محترم می‌باشد.
موضوع دیگر که خواستم به عرض برسانم این است که در جلسه گذشته طرحی به امضای ۱۰ نفر از آقایان نمایندگان محترم تقدیم مقام ریاست گردیده که لایحه دولت مربوط به کمک به خانواده افسران و درجه‌داران شهید که در کمیسیون نظام هم تصوب شده است به صورت یک فوریت مطرح و مورد تصویب قرار گیرد استدعا دارم آقایان نمایندگان محترم توجه مخصوص نسبت به این نمایندگان محترم توجه مخصوص نسبت به این مورد مبذول فرمایند چه ماه‌ها است خانواده‌های بی‌سرپرست و داغ‌دیده شهدای ارتش انتظار می‌کشند تا ببینند این قدم کوچکی که دولت برای مساعدت و قدردانی از فداکاری و جانبازی بستگان آنها برداشته است چه موقع از تصویب مجلس شورای ملی خواهد گذشت.
چون جانبازی و فداکاری سربازان رشید ایرانی که در گوشه و کنار این مملکت پیوسته برای امنیت عمومی جانبازی می‌نماید مورد تصدیق کلیه آقایان نمایندگان محترم می‌باشد استدعا دارم موافقت فرمایند همین امروز لایحه مزبور مطرح و مورد تصویب قرار گیرد. در جلسه گذشته در خصوص نواقص دانشگاه تبریز و مستدعیات دانشجویان و اولیای دانشگاه تذکراتی داده شد اینک بنده اجازه می‌خواهم چند کلمه از نامه استاندار آذربایجان که دیروز رسیده و مؤید بیانات اظهار شده و خطاب به جناب آقای وزیر فرهنگ است برای اطلاع آقایان نمایندگان محترم و این که از طرز کار دستگاه‌های دولتی تا حدی اطلاع حاصل فرمایند قرائت می‌نمایم.
به طوری که طی هشت ماه اخیر مرتباً گزارش شده دانشکده پزشکی تبریز دارای نواقصی است که انجام آن منحصراً در دست ادارات مرکزی وزارت فرهنگ می‌باشد منجمله موضوع استخدام استادان خارجی است که مراتب طی شماره‌های (۲۵ شماره نامه‌های یادآوری شده) و هنوز هم دو محل خالی جهت استخدام استادان خارجی در بودجه دانشکده موجود می‌باشد که از مدت‌ها قبل بلا استفاده مانده است برای تدریس موادی که اعزام استاد مربوطه از دانشگاه تهران امکان داشت طی شماره (هشت شماره) به وزارت فرهنگ و دانشگاه و دانشکده پزشکی تهران نوشته شده ولی تاکنون نتیجه حاصل نگردیده.
آقایان نمایندگان محترم ملاحظه می‌فرمایند که عالی‌ترین مأمور دولت در یک استان قریب ۵۰ نامه و تلگراف و تقاضا به وزارت فرهنگ برای استخدام و اعزام استاد و همچنین تکمیل لابراتور ارسال می‌نماید و همه این نامه‌ها در چاه‌های عمیق وزارتخانه فرو می‌رود آن وقت در آخر سال وقتی که دانشجویان سال چهارم دانشکده پزشکی تبریز امتحان نمی‌دهند و اظهار نارضایتی می‌نمایند وزارت فرهنگ مأمور می‌فرستد تا نواقص آنجا را گزارش نماید وزارت فرهنگ بایستی متوجه باشد دانشجوی پزشکی برای تحصیل وسائل لازم دارد و بنده در چند جلسه قبل به عنوان قبل از دستور عرض کردم که شاید بدون استاد می‌توان موادی را تحصیل کرد ولی بدون شک بدون استاد نمی‌شود طبیب گشت و این جوانانی که امروز فریاد می‌کشند آقایان وقت ما را چرا بیهوده تلف می‌کنید و چرا اگر دانشگاه باز کرده‌اید وسائل آن را تهیه نمی‌کنید برای این است که می‌خواهند از فرصت امروز خود استفاده کنند تا فردا مورد شماتت قرار نگیرند لذا بنده هم عرض می‌نمایم که وزرات فرهنگ بایستی توجه مخصوص برای رفع نواقص کلیه دانشکده‌های پزشکی عملاً مبذول دارد نه این که با اعزام مأمور رسیدگی برای مدتی جلوی شکایات را بگیرند چه گزارش مأمور اعزامی کاملتر از آن که متصدیان مربوط گزارش داده‌اند نخواهد بود بدبختانه وزراتخانه‌های ما عوض انجام کار و رفع نواقص پیوسته به نقل و انتقالات مأمورین اشتغال می‌ورزند چون انتصابات اخیر وزارت فرهنگ هم گویا در میان جامعه فرهنگیان با حسن استقبال رو به رو نشده باشد لذا بنده انتظار دارم جناب آقای وزیر فرهنگ قبل از همه چیز در سرلوحه برنامه خود بهبود اوضاع فرهنگی و رفع نواقص تربیتی را یادداشت فرمایند و همچنین تقاضا دارم همان طور که جناب آقای استاندار آذربایجان در پایان نامه خود متذکر شده‌اند مفاد نامه ایشان را در هیئت دولت مطرح و هر چه زودتر نسبت به آن اتخاذ تصمیم فرمایند و دیگر منتظر دریافت گزارش تازه‌ای از مأمور نشوند چه آنچه ما طالبیم گزارش تنها نیست بلکه رفع نکات مورد اشاره در گزارشات است که این در اختیار وزارت فرهنگ می‌باشد.
رئیس - آقای دکتر مجتهدی
دکتر مجتهدی - قبلاً از این که بر خلاف نظامنامه مجلس رفتار کرده و وسط صحبت آقای گنجه‌ای عصبانی شده و جملاتی ما بین ما رد و بدل شد بی‌اندازه متأثر و متأسفم (احسنت) و علت عصبانیت اینجانب این بود که علاوه بر اینجانب پنج نفر دیگر از نمایندگان محترم آذربایجان نیز همان روز از تبریز مراجعت کرده بودند و بهتر این بود که نماینده محترم قبل از شروع به صحبت با آقایان تماس و مذاکره می‌کردند و حقایق برای ایشان کشف می‌شد و این رفتار عدم همکاری علت عصبانیت اینجانب شد.
در مسافرت اخیر خود با همکاران عزیزم آقایان دکتر سیدامامی و پناهی و ثقه‌الاسلامی به تبریز کاملاً از نزدیک اوضاع آذربایجان را مطالعه کرده‌ایم و این عرایض من تقربباً نتیجه مطالعات چند روزه است که به حضور آقایان نمایندگان محترم عرضه می‌دارم.
صرف‌نظر از این که اصلاً اوضاع تام کشور خراب است و بی‌کاری و کساد بازار تجارت، خرابی اوضاع اقتصادی عدم بهداشت و فرهنگ و پایین بودن سطح زندگی نود درصد اهالی ایران و کندی چرخ‌های دولتی و وجود مقررات پیچ در پیچ و زاید که اسباب دلتنگی تمام افراد ایرانیان را فراهم آورده است چیز فوق‌العاده که اسباب ناراحتی و نگرانی اهالی آذربایجان باشد مشاهده نشد.
امنیت آرامش و دلبستگی مردم به شاه و دولت آنچه به نظر ما آمد در این اواخر بی‌سابقه است و همچنین حسن انتخاب مأمورین دولت و هماهنگی آنان با هم قابل تقدیر است ولی چنانکه چندی قبل نیز در همین جا عرض کرده‌ام متأسفانه سکون و آرامش آذربایجان و رفاه و آسایش آذربایجان
مخالف مصلحت بعضی از طبقات می‌باشد و بنابراین این دسته همواره در تلاش هستند و برای مشوب ساختن اذهان عمومی متشبث به هر گونه تحریکات و جعل اخبار می‌شوند.
اما موضوع دانشگاه باید قبلاً عرض کنم که من بر خلاف کسانی که تأسیس دانشگاه را با فقدان وسایل مالی و معنوی فعلی کشور صلاح نمی‌دانند یکی از طرفداران متعصب این تأسیسات می‌باشم (صحیح است) خصوصاً برای دانشگاه تبریز که زحمت‌ها کشیده‌ام و دانشجویان را مثل برادر و یک عضو مفید جامعه و امید آتیه مملکت می‌دانم (صحیح است) و هیچ وقت نمی‌توانم قبول کنم که دانشجویان عزیزمان ملعبه مبارزات سیاسی باشند (صحیح است)
ولی برای تأسیس دانشگاه‌ها دو شرط را لازم می‌دانم اولاً تأسیس دانشگاه‌های کوچک مطابق وضع هر استان مثل دانشگاه‌ها سوییس ثانیاً تأسیس دانشگاه یک استان باید پس از رفع نواقص دانشگاه دیگر باشد مثلاً همین دانشگاه تبریز که چهار سال از عمر آن می‌گذرد هنوز نواقص آن رفع نشده سیل تقاضاهای تأسیس دانشگاه‌های دیگر در سایر ولایات شروع شده است و این نه به صرفه مملکت است و نه به صرفه ملت. دانشگاه تبریز که مشتمل است بر قسمت ادبیات که وضعیت آن نسبت آبرومند و زحمات و خدمات کارکنان آن قابل تمجید است (صحیح است) یکی دیگر دانشکده پزشکی و توابع که نواقص زیاد دارد و تقاضای دانشجویان دانشکده سه قسمت است استخدام استادان خارجی و تأسیس و یا تکمیل آزمایشگاه‌ها و بیمارستان‌ها برای مطالعات بالینی که هر سه قسمت آن کاملاً با مورد است.
در دوره پانزدهم قانونی از مجلس گذشت که پنج نفر از استادان خارجی برای دانشگاه تبریز استخدام شود در صورتی که اعتبار آن از صرفه‌جویی خود دانشگاه تأمین شده بود و تا حال بیش از سه نفر استخدام نشده و بعضی از دروس بلا متصدی مانده و همچنین برای ساختمان دانشگاه تبریز و تکمیل بیمارستان اعطایی اعلیحضرت همایونی اقدام مؤثری نمی‌کنند و مقامات مسئول دانشگاه نیز به نوبه خود از هیچ اقدامی برای رفع نواقص فروگذاری نکرده‌اند من خواستم که به عرض آقایان برسانم و آقایان وزرا مخصوصاً یادداشت فرمایند که در عرض یک سال واقعاً من خجالت می‌کشم برای تعقیب یک موضوع و تکمیل نواقص ۱۵ فقره مکابته شده و از خواندن شماره و تاریخ آنها خودداری می‌کنم و من نمی‌خواهم اینجا تمام نواقص دانشگاه تبریز را عرض کنم هفته گذشته که در معیت عده از آقایان نمایندگان محترم آذربایجان در تبریز بودم تمام نواقص دانشگاه و مستدعیات استادان و دانشجویان را یادداشت کرده و روز شنبه خدمت جناب آقای وزیر فرهنگ ارائه دادیم و معظم له دستورات لازم صادر فرمودند و برای این مقصود آقای دکتر علی‌آبادی رئیس تعلیمات عالیه را به تبریز اعزام داشتند امیدوارم که این دفعه وزیر محترم فرهنگ بذل توجه فرموده و نشان دهند که دولت فعلی طرفدار عمل است نه حرف و همچنین دانشجویان را مخاطب قرار داده عرض می‌کنم که دانشگاه به منزله خانه شما است همه شماها اعضای یک خانواده هستید و باید از هر عملی که به ضرر دانشگاه باشد پرهیز نمایید و هیچ وقت اشخاص غیر صلاحیت‌دار را میان خود راه ندهند (صحیح است) و یقین داشته باشید که مجلس پشتیبان در خواست‌های مشروع و قانونی شما می‌باشد اما در خصوص این که چرا در شهرهای آذربایجان آن طوری که باید ابراز احساسات راجع به ملی شد صنعت نفت نمی‌شود تصور می‌نمایم در این قسمت سوء تفاهماتی حاصل شد عده‌ای تصور کرده‌اند در آذربایجان از تظاهرات و میتینگ جلوگیری به عمل می‌آید یا خدای نکرده آذربایجانی‌ها نسبت به اصل ملی شدن صنعت نفت که یگانه آرزو و آمال ملت ایران است علاقه شدید نشان نمی‌دهند بنده و پنج نفر از نمایندگان محترم آذربایجان که در تبریز بودیم از نزدیک مشاهده کردیم که عموم آذربایجانیان یک دل و یک زبان طرفدار دولت فعلی و با ملی شدن صنعت نفت در تمام کشور صد درصد موافق می‌باشند (صحیح است) ولی آقایان می‌دانند که آذربایجانی اهل تظاهر و حرف نیست مرد عمل و پیکار است آذربایجانی از میتینگ و تظاهرات و این قبیل اعمال وحشت دارد که مبادا بعضی از عناصر مشکوک از این تجمعات سوء استفاده نمایند و موقعیت زمانی و مکانی هم اجازه این نوع تظاهرات را نمی‌دهد و در طی تاریخ آذربایجان امتحان خود را داد و بیشتر از هر استان ایران صدمه اعمال نفوذ و قدرت خارجی‌ها را دیده بنابراین تمام جوانان آذربایجانی حاضرند در صورت لزوم تحت فرمان شاهانه برای ریشه‌کن ساختن اساس استعمار و قدرت خارجیان قدم به میدان عمل گذاشته و جان خود را در این راه فدا کند (صحیح است) همان طوری که همکار عزیزم آقای نورالدین امامی در یکی از جلسات مجلس فرمودند چندین هزار تلگراف از جوانان و عشایر آذربایجانی رسیده (صحیح است) که همگی حاکی از آمادگی آنها در برانداختن سلطه و نفوذ بیگانگان و اعتلای پرچم سه رنگ ایران می‌باشد (صحیح است – آفرین)
ضمناً عین بیانیه دانشجویان را که مستدعیات خود را نوشته‌اند تقدیم مقام ریاست می‌نمایم و همچنین شکایتی از کارخانه کبریت سازی توکلی تبریز که بیش از هفتصد و پنجاه نفر کارگر دارد و دخانیات برای فروش برچسب تحمیلاتی قائل شده این کارخانه هیچ گونه توقع مالی از دولت ندارد جا دارد که وزارت دارایی دستوراتی برای اداره دخانیات بدهد و همچنین مستدعیات کارگران کارخانه بافندگی ظفر را که کاملاً مشروع است تقدیم می‌نمایم دیروز نامه‌ای از پدر آقای دکتر محمد یزدی که بیمارستانی در نیاوران دارند رسید از قرار معلوم عده‌ای به بیمارستان ایشان ریخته و غارت کرده‌اند این عمل علاوه بر این که از نقطه‌نظر امنیت عمومی مستحجن است از نظر اخلاق نیز مذموم است ضمناً نامه‌ای از زندانیان تبریز رسیده و از آقایان نمایندگان محترم تقاضای تصویب لایحه تعلیق مجازات زندانیان را خواهانند در خاتمه بیانیه جمعیت فداکاران آذربایجان را و همچنین نامه جمعیت مسلمانان مبارز را مبنی بر جلوگیری از فعل و انفعالات که راجع به زمین‌های سیلو می‌نمایند تقدیم مقام ریاست می‌نمایم و استدعای بذل توجه را می‌نماید.
رئیس - آقای کشاورزصدر
کشاورزصدر - حضرت آیت‌الله کاشانی یک بیانیه‌ای به مناسبت آمدن نمایندگان شرکت سابق نفت مرقوم فرموده‌اند و فرستاده‌اند اینجا و به بنده امر فرموده‌اند که در مجلس با اجازه آقایان قرائت نمایم.
بسم الله الرحمن الرحیم و صلی الله علی محمد و آله الطاهرین.
در این موقع که به فضل الهی کار نفت در شرف انجام است و نمایندگان شرکت سابق نفت برای فیصله دادن به این امر به ایران آمده‌اند لازم دانستم به ادران دینی و ملی خود را به وضع خطیر مملکت و عظمت کاری که در پیش است متوجه نموده همگی آنها را بار دیگر به اتفاق و اتحاد دعوت کنم. اتفاق کلمه و وحدت نظر شما کار به این عظمت را به عون‌الله به اینجا رسانیده که اگر چند صباح دیگر همین صراط مستقیم را دنبال کنید و در احقاق حقوق از دست رفته خود استقامت و پافشاری نمایید دشمن دیرینه شما مقهور و ملت ایران انشا الله مظفر و منصور خواهد شد. این حقیقت را مخالفین شما می‌دانند و به همین مناسبت تمام قوای خود را برای تفرقه انداختن بین شما به کار می‌برند برادران ایمانی و ایرانی من هوشیار باشید فریب نخورید و در اعتماد خود به آنها که در این جهاد ملی پیشقدم بوده‌اند تزلزل راه ندهید آنچه ممکن است خدای نخواسته مانع پیشرفت منظور ملت ایران شود قوای مسلح خارجی و سرباز و سلاح جنگی نیست بلکه ایادی خبیثه شرکت سابق نفت یعنی مارهایی است که در آستین خود ما خفته و منتظر فرصت هستند که نیش زهر آلود خود را به موقع فرو کنند و قبل از وصول به آمال ملی ما را از پای درآورند قاطبه ملت ایران و خصوصاً نمایندگان مجلس شورای ملی و سنا باید به این نکته توجه داشته باشند مبادا دشمن از تشتت فکر آنها استفاده کند و اسباب تأخیر کار فراهم شود و آفات تأخیر دامنگیر ما شده خدای نخواسته این امر حیاتی به موانعی برخورد نماید.
ملیون ایران و جبهه ملی و دولت دکتر مصدق از آمال ملت ایران به خوبی مطلع هستند و قدمی از آنچه ملت ایران می‌خواهد فراتر نگذاشته و نخواهد گذاشت چنان که در تمام اقداماتی که تاکنون به عمل آمده صریحاً به شرکت سابق نفت گفته و نوشته‌اند که هیچ گونه سازش و حتی مذاکره‌ای جز در حدود قوانین راجع به ملی شدن صنعت نفت و اجرای آن صورت پذیر نیست و تنها با این شرایط است که دولت ایران نمایندگان شرکت سابق نفت را می‌پذیرد و با آنها وارد مذاکره می‌شود و بالجمله جز با قطع ید شرکت سابق و ملی شدن صنعت نفت بدون هیچ قید و شرطی منظور ملت و دولت ایران تأمین نخواهد شد رجا واثق دارم که ملت مسلمان ما تا وصول به هدف منظور فتوری به خود راه نخواهد داد و مخصوصاً از هر گونه تفرقه و اختلاف اجتناب خواهد کرد و در ایمان و اعتمادی که تاکنون نسبت به خدمتگزاران خود و مجاهدین راه حق ابراز داشته پایداری خواهد نمود و آمال ملت ایران عنقریب برآورده خواهد شد، خیر دیانت و ملت و مملکت را از خلاق علام عزاسمه مسألت دارم والسلام علیکم و رحمه الله و برکاته. سید ابوالقاسم کاشانی
همین طور که حضرت آیت‌الله کاشانی که مورد احترام ملت ایران و محلسین ایران و تمام مردم ایران دولت و ملت‌های مسلمان است فرموده‌اند بنده هم قطع و یقین دارم که در این راه هیچ کس اختلاف و لو اختلافات خصوصی داشته باشند پیش نخواهند آورد هیچ کس منکر نیست که کشور ما اکنون بیش از هر دوره محتاج به اتفاق و اتحاد است و بروز و ظهور این اتحاد و هماهنگی در سیاست خارجی و در مقابل مدعیان بیگانه ما برنده‌ترین حربه فتح و فیروزی ملت ایران خواهد بود شاهد بارز و برجسته آن نهضت ملی سرتاسری همه طبقات مردم در تمام کشور بود که برای استیفای حقوق غصب شده مردم ایران
و خلع ید شرکت سابق نفت به وجود آمد و مجلسین شورای ملی و سنا به اتفاق تمایل ملت ایران را به صورت قانون تصویب کردند و آقای دکتر مصدق را که برجسته‌ترین رجال ملی ما است مأمور اجرا این امر نمودند و اکنون انجام آرزوی مردم دارد آخرین لحظات خود را طی می‌کند.
در این موقع که از طرفی هیئت مدیره موقت و نمایندگان کمیسیون مختلط برای اجرای قانون به جنوب رفته‌اند و مورد استقبال بی‌نظیر تمام افراد مردم و برادران کارگر ما قرار گرفته‌اند و از طرف دیگر نمایندگان شرکت سابق نفت را سیل خروشان احساسات ملت ایران و ندای حق و حقیقت برای تمکین از حقوق حقه ملت مظلوم ایران به سوی تهران کشانیده بار دیگر باید با وحدت کلمه و اتفاق قول حربه کمیسیون مختلط و دولت را برای قطع ید غاصب حقوق ملت ایران تیزتر و برنده‌تر ساخت هیچ کس منکر نیست که ما باید با دولت انگلستان مانند سایر دول دوستی متقابله داشته باشیم بلکه کمال علاقه را به این امر داریم اما دولت و ملت انگلستان هم باید اگر طالب این دوستی است موجبات کدورت و اسباب اختلاف ملت ایران و دولت انگلستان را که عبارت از وجود شرکت سابق نفت است از میان بردارد و به این وسیله احساسات محبت آمیز ملت کهنسال ایران را به انگلستان جلب نماید.
ملت و دولت انگلستان که معروف به هوش و ذکاوت است در دنیای امروز که همه چشم‌ها نگران آن است باید منکر این حقیقت نشود که دیگر نمی‌توان خون ملتی که قافله سالار تمدن بشر بوده و اکنون با سخت‌ترین شرایط زندگانی می‌کند گرفت و به صاحبان سهام شرکت نفت که از کثرت و فربه‌ای مبتلا به فشار خون شده‌اند تزریق نمود.
ما برای اثبات حسن نیت از ذکر مظالم شرکت سابق نفت به ملت ایران و تشریح سیاست خانمان برانداز آن فعلاً خودداری می‌کنیم و همین قدر سربسته به نمایندگان آن شرکت که به تهران آمده‌اند می‌گوییم یا ملت ایران باید زنده بماند یا شرکت سابق نفت و الّا جمع این دو با هر شرایطی که باشد محال است. بنده عرایضم خاتمه پیدا کرد و یک نکته‌ای است که به عرض آقایان محترم می‌رسانم اولاً یک تلگرافی از روزنامه باختر برای بنده فرستاده بودند که شخصی تلگراف کرده است که من حاضرم خانه‌ام را بفروشم و به دولت برای کارگشایی این امر مهم ملی بدهم عین تلگراف را تقدیم جناب آقای رئیس می‌کنم مطلب دیگر که خود بنده توجه داشتم و البته حضرت آقای قائم مقام‌الملک یادآوری کردند و امر فرمودند بنده یادآور شوم این بود که در مجلس سنا مشاهده شد که در موقع مذاکره در طرحی که راجع به مشروبات الکلی مطرح است در آنجا یک عنواناتی شده بود مبنی بر این که منع پیاله فروشی بشود بنده خواستم به عرض آقایان برسانم که این قبیل طرح‌ها با این عنوان صحیح نیست زیرا این امر خلاف شرع است و حرام است و نبایستی که جزیی از آن را منع کرد (شوشتری - اصلاً ممنوع است) به طور کلی ساختن و فروختن و خوردن آن ممنوع است (صحیح است) و باید دولت هر اقدام اجرایی که می‌خواهد بکند راجع به اصل موضوع بکند مربوط به پیاله فروشی و غیر پیاله فروشی نیست (صحیح است) یک نکته دیگری عرض کرده و به عرایض خود خاتمه می‌دهم و آن این است که با این فقر و بدبختی که ما و خزانه مملکت داریم مصلحت نیست که به عنوان کنفرانس یونسکو اشخاصی را بفرستند و روزی چندین لیره به آنها بدهند که این یک نوع تفننی است این را بنده به دولت یادآور می‌شوم و متذکر می‌گردم که از این قبیل امور اگر حتی‌المقدور جلوگیری بشود بهتر است یک نامه سرگشاده‌ای است که آقای مکرم داده‌اند راجع به کارگران جلب توجه دولت را در این زمینه می‌کنم و تلگرافی هم جناب آقای مخبرفرهمند داده‌اند این را هم که راجع به تقویت دولت و دعوت به اتحاد خصوصاً اعضای جبهه ملی که از طرف مردم و ملیون همدان شده است تقدیم مقام ریاست می‌کنم (شوشتری - ولی آقای کشاورزصدر این اتحاد دو سر دارد) اعوذبالله من الشیطان الرحیم.
۴ - طرح سه فقره سؤال آقایان: حاذقی و شوشتری و جواب آنها.
رئیس - به طوری که آقایان استحضار دارند امروز برای سؤالات آقایان معین شده بنابراین سؤالات به ترتیب مطرح می‌شود، آقای حاذقی بفرمایید.
حاذقی - سؤالی که اینک مطرح است از دوره ۱۴ مجلس شورای ملی همواره از رؤسای دولت‌های وقت شده و من اینک تشکر می‌کنم که برای اولین بار دولت جناب آقای دکتر مصدق که در عین حال وارث جواب دادن و پاسخ گویی به سؤال‌های دولت‌های دیگر هم بوده‌اند برای پاسخ حاضر شده‌اند درست به خاطر آقایان محترم هست که در دوره ۱۴ این موضوع مطرح شد که عطف به تصویب قانونی از طرف مجلس شواری ملی وزارت فرهنگ و دانشگاه تهران مکلف شدند به تقاضای حق فارغ‌التحصیل‌های دوره دانشکده حقوق قسمت تکمیلی و دوره اجتهادی حقوق ایران را هم در دانشگاه تشکیل بدهند این تقاضا مبتنی بر این اصل بود که به تدریح در دستگاه فرهنگی ایران و دانشگاه ایران تکامل دست داده بود و ما توانسته بودیم که دوره اجتهادی رشته‌های پزشکی ... (در این موقع ساعت ۱۰ و پنج دقیقه صبح آقای رئیس صندلی ریاست را ترک و آقای نورالدین امامی (نایب رئیس) جلسه را اداره نمودند)
نایب رئیس - آقای حاذقی تأمل بفرمایید اکثریت نیست (پس از چند دقیقه اکثریت حاصل شد) بفرمایید.
حاذقی - ما توانسته بودیم دوره تخصص و دکترای دانشکده پزشکی و همچنین دانشکده ادبیات و پاره‌ای از رشته‌های دیگر را در دانشگاه تهران تأسیس بکنیم قانون مصوب مجلس شورای ملی دو سه سال در دانشگاه تهران و وزارت فرهنگ معوق ماند و اجرا نشد دلایلی که اقامه می‌کردند آماده نبودن وسائل کار از قبیل استاد و کتاب و سایر موارد و لوازم ضروری تأسیس این دوره بود به مرور ایام این وسائل همه جمع و جور شد و آماده گردید و توانستیم از خارج به مقدار کافی کتاب وارد کنیم و نیز اساتیدی برای این دوره انتخاب شدند و مقدمات کار همه جمع و جور شد بالاخره در آغاز دوره پانزدهم مجلس شورای ملی یعنی چهار سال قبل این دوره افتتاح یافت و در نتیجه در حدود چند صد نفر از جوانان فارغ‌التحصیل‌های دانشکده حقوق ایران در دوره اجتهادی و تکمیلی اسم نوشتند و شروع به استفاده کردند و از این راه فواید مهمی برای فرهنگ کشور تأمین شد یکی از فواید این بود که همه ساله عده زیادی ...
نایب رئیس - آقای حاذقی تأمل فرمایید اکثریت نیست این عمل آقایان تأسف آور است مجلس هر سه دقیقه از اکثریت می‌افتد.
رفیع - برای این که سؤال مفصل است. (پس از حصول اکثریت)
نایب رئیس - آقای حاذقی بفرمایید.
حاذقی - فایده اولی این بود که همه ساله عده زیادی از جوانان کشور برای فرا گرفتن این رشته به اروپا می‌رفتند و مبالغ زیادی ارز مملکت برای این کار خارج می‌شد در صورتی که هیچ ضرورتی نداشت ما که می‌توانستیم در کشور خودمان وسایل فنی برای دانشکده پزشکی و غیره فراهم بکنیم و دوره دکترای طب داشته باشیم به طریق اولی می‌توانستیم برای دوره اجتهادی حقوق که عبارت است از فرا گرفتن مواد و مطالب لازمی که با فقه ایران و حقوق مدنی ایران و فقه اسلامی و سایر مسائل حقوقی سر و کار داشت داشته باشیم مضافاً به این که مرتب از طرف وابسته‌های فرهنگی ایران در اروپا گزارش می‌رسید که عده زیادی همه ساله به اروپا می‌آیند و در یک مؤسسات فرهنگی به نام دوره دکترا اسم نویسی می‌کنند و بعد از مدت کم و کوتاهی یک گواهینامه‌ای هم تحصیل می‌کنند و به ایران می‌آیند و به تدریج سطح علم و دانش و فرهنگ در ایران تنزل می‌کند و برای ایران و ایرانی ننگ است که مجتهد حقوق او در دانشگاه‌های پاریس و لندن تهیه شود در جایی که ما دارای علمای عالی مقامی در رشته حقوق و مسائل مختلف متعلق به دوره دکترای حقوق هستیم. بعد از تأسیس این دوره به طور کلی رضایت مردم علاقمند به این قسمت تأمین شد ولی طولی نکشید بعد از چهار پنج ماه یک باره این کلاس و این دوره را تعطیل کردند در حالی که عده‌ای برای طی تحصیل هر کدام هزار ریال به عنوان حق ورودی به دانشکده حقوق تسلیم کرده بودند و وسایل کار خودشان را از قبیل کتاب و غیره تهیه کرده بودند وقتی به دانشگاه مراجعه شد، علت پرسیده شد گفتند که بعضی از این داوطلبین رعایت نظم و ترتیب دانشگاهی را نمی‌کنند و این موجب کمال تأسف شد دستگاه دولت به جای این که ایجاد نظم و ترتیب بکند یک مؤسسه علمی و دینی را تعطیل کرد و چنانکه فی‌المثل همین دیروز بود شنیده شد که شاگردهای یک قسمت از سال ششم اعتصاب کرده‌اند و دست از تحصیل برداشته‌اند و امتحان نداده‌اند بنابراین مثل این که وزرات فرهنگ به جای این که رفع مانع بکنند بیاید کلاس را تعطیل بکند تعطیل این امر برخلاف قانون مصوب مجلس بود و برخلاف مصلحت مملکت بود و برخلاف منافع مادی و سیاسی مملکت بود این است که من از جناب آقای نخست‌وزیر و جناب آقای وزیر فرهنگ خواهش کردم که جواب با توضیح بفرمایند که آقا چه اقدامی برای تشکیل مجدد این دوره در دانشگاه تهران و رفع هر گونه نگرانی از علاقمندان فرموده‌اند.
اسلامی - پول زیادی هم گرفته‌اند از هر نفر صد تومان.
نایب رئیس - آقای معاون نخست‌وزیر
معاون نخست‌وزیر - این سؤال را جناب آقای حاذقی در ۱۴ آبان از دولت رزم‌آرا کردند که بعد هم در دولت آقای دکتر مصدق ابلاغ شده است به طوری که خود ایشان اطلاع دارند قانونی از مجلس گذشته است برای تأسیس دوره دکترای حقوق. دانشگاه هم طبق قانون عمل کرده و دوره دکترا حقوق را تأسیس کرد ولی دانشجویانی که اسم نویسی کرده بودند همان طوری که آقای اسلامی فرمودند پولی هم پرداخته بودند مسابقه را قبول نکردند و جلسات را به هم زدند و می‌گفتند مسابقه باید حذف شود آقایان و مخصوصاً آقایان اساتید دانشگاه که تشریف دارند می‌دانند که این مسابقه و کنکور در تمام مدارس اروپا هم رایج است یعنی هر کسی که می‌خواهد وارد شود باید به ترتیب مسابقه باشد.
ناصر ذوالفقاری - در دانشکده حقوق پاریس وجود ندارد.
معاون نخست‌وزیر - الان کنکور در دانشکده حقوق پاریس هم وجود دارد در اغلب کشورها هم وجود دارد و مخصوصاً آقایانی که در این چند سال اخیر تشریف داشتند این مطلب را کاملاً می‌دانند برای این که داوطلب زیاد می‌آید و باید معلوم بشود که دارای استعداد بیشتر هستند به همین مناسبت بدون مسابقه قبول نمی‌شوند در اینجا هم هزار و سیصد نفر اسم نوشته بودند این هزار و سیصد نفر را آقایان می‌دانند وسیله‌ای نیست الان برای یک دوره‌ای که باز می‌شود یک مرتبه ۱۳۰۰ نفر را قبول بکند (دکتر جلالی- در حقوق صدق نمی‌کند در پزشکی و سایر علوم صدق می‌کند) بالاخره در روز اولی که این کلاس باز می‌شود باید طبق کنکوری به عمل بیاید و اگر این مقررات انجام نشود همان معایبی که آقایان گفتند پیش می‌آید و هر روز دوباره خواهید دید که سر امتحان اعتصاب می‌شود برای این که شاگردهایی را که دارای استعداد کافی نبوده‌اند قبول کرده‌اند چون مسابقه وجود نداشته است بنابراین در موضوع امتحان وقتی سؤال به ایشان می‌دهند اعتصاب می‌کنند (امامی‌اهری - این طور نیست جناب آقای دکتر همیشه علمای ایران کتاب‌ها را مشکل می‌نوشتند برای این که کسی نفهمد حالا هم آقایان دکترهای حقوق برای حفظ تیتر خودشان این حرف‌ها را می‌زنند) عرض کنم در این موضوع آقا یک سؤالی فرمودید (اسلامی - نفری صد تومان گرفته‌اند) اجازه بفرمایید آقای عباس اسلامی یک سؤالی آقای حاذفی فرموده‌اند بنده جوابی عرض می‌کنم آقایان توضیحاتی اگر دارند تشریف بیاورند بفرمایند بنده هم با کمال دقت یادداشت می‌کنم به عرض آقای نخست‌وزیر و آقای وزیر فرهنگ می‌رسانم (امامی‌اهری - مربوط به دولت شما نیست شما باید عمل کنید باید اصلاح کنید) به هر صورت سابقه امر همین است که به عرض رسید مع‌الوصف برای سال تحصیلی آینده دولت اقدام خواهد کرد و الآن هم آقای حاذفی می‌دانند که آخر سال تحصیلی است از سال تحصیلی آینده دولت اقدام کرده و نتیجه‌اش را به عرض مجلس شورای ملی می‌رساند.
نایب رئیس - آقای حاذقی.
حاذقی - اگر همان طور که آقای معاون پارلمانی نخست‌وزیر فرمودند از سال آینده اقدام خواهد شد نظر بنده تأمین می‌شود و رفع اشکال می‌شود ولی این را عرض کنم که فارغ‌التحصیل‌های دانشکده حقوق غیر از شاگردهای متوسط هستند برای این که اینها دوره عالی خوانده‌اند و دارای لیسانس هستند و در هر حال بایستی تسلیم مقررات دانشگاه باشند منتهی وزارت فرهنگ باید آن قدر قدرت داشته باشد که قانون را اجرا کند نه این که به استناد این که کسی اعتصاب کرد دانشگاه و مدرسه را تعطیل کند.
نایب رئیس - آقای شوشتری
شوشتری - بسم الله الرحمن الرحیم
نایب رئیس - توجه دارید مربوط به کدام سؤال شما است؟
شوشتری بله راجع به مالیات اتباع و تجار ایرانی است توجه بفرمایید بنده تقریباً قریب ۲۴ و ۲۵ سؤال از دولت‌های وقت کرده بودم که تا دولت آقای دکتر مصدق به طول انجامید مثل سایر سؤالات نمایندگان مجلس شورای ملی. شاید به مفهوم مزاح تصور کردند که چون سؤال حرام است از این جهت نباید جوابی بدهند. یکی از سؤالات بنده این بود که اطلاع یافتم عده زیادی از تجار و متمکنین ایران در خارج از ایران در آلمان و فرانسه و انگلستان و شهرهای تجاری آنها از قبیل هامبورگ و غیره تجارت‌هایی دارند و صادرات ایران به دست آنها می‌رسد ولی نحوه پرداخت مالیات بر درآمد که متمتعند و بهره‌مندند از ملیت ایران و دین اسلام و از حمایت دولت نمی‌دانم چه جور است و چه جور مالیات می‌پردازند (اسلامی - باید تاجر صادرکننده را تشویق کرد) اعم از این که من موافق با دولتی باشم یا مخالف باشم باید مملکت را اعضای مملکت مثل یک خانه که اعضای خانه باید اداره کند متمکنین و سرمایه‌داران و اشخاصی که استفاده از حیثیت مملکت می‌برند باید نسبت به آن میزانی که استفاده برده‌اند مالیات بدهند تا چرخ مملکت مثل حالا حالت تزلزل پیدا نکند و دست دولت تهی از سرمایه نشود (صحیح است) آنچه را که تحقیق کردم یک طریق ثابت و یک اصل مسلمی برای این تجاری که نمی‌خواهم اسم ببرم که خدای نخواسته تصور برود که من غرض مخصوصی دارم نه خدا شاهد است از آن وقت برای این که این سؤالم را تاریخش را بخوانید معلوم می‌شود نظرم این بوده است که تمام افراد ایرانی که غیر از مملکت ایران از مال این مملکت از حیثیت این مملکت از تذکره این مملکت استفاده می‌کنند الزام دارند نسبت به تجارت خودشان مالیات بر درآمد بدهند همان طوری که خارجی‌ها در مملکت کار می‌کنند به مملکت خودشان مالیات می‌دهند (صحیح است) دولت باید مجلس شواری ملی و بنده را روشن سازد که نحوه پرداخت مالیات بر درآمد تجاری که در خارج از ایران به تجارت و تحصیل سرمایه می‌پردازند و سرمایه پیدا کرده‌اند چطور است و بنده را روشن سازند (صحیح است) این سؤال بنده بود.
نایب رئیس - آقای معاون نخست‌وزیر
معاون نخست‌وزیر – همین طور که آقای شوشتری فرمودند این سوال را ایشان از دولت سابق فرموده‌اند و متأسفانه تا حالا جوابش به تأخیر افتاده است از نظر اطلاع عرض می‌کنم که بعد از این جنگ وضع اتباع ما در خارج به کلی عوض شده است یعنی آنهایی که تجارتخانه‌های مهمی داشتند مثلاً در آلمان یا در نقاط اشغالی که بعد از چندین سال در حال جنگ بود به کلی اینها یا تجارتخانه‌های‌شان بسته شد یا این که بعد از جنگ دوباره شروع کردند به تجارت و دولت ایران با بعضی از این ممالک هنوز ارتباط سیاسی برقرار نکرده و قرارداد تجارتی هم بسته نشده است اگر در یک محل‌هایی عمل می‌کنند به جز تجاری که خودشان در تهران شعبه دارند که البته اینها مشمول قانون مالیات بر درآمد می‌شوند و مطابق مقرراتی که از تجار داخلی مالیات بر درآمد می‌گیرند از اینها هم می‌گیرند اما از کسانی که در اینجا شعبه ندارند در کشوری که تجارت می‌کنند مالیات‌شان را در آنجا می‌پردازند برای این که درآمد را در آنجا تحصیل می‌کند ولی در عین حال وزارت دارایی این موضوع را مورد مطالعه قرار داده است و آیین نامه‌ای هم تنظیم خواهد کرد و به کمیسیون دارایی تقدیم می‌کند.
نایب رئیس - آقای شوشتری
شوشتری - به طور کلی بیان جنابعالی شاید صحیح باشد ولی از نظر مملکت باید وزارت دارایی و دولت این معنی را روشن کنند که کدام تاجر در کدام محل وضعش چه جور است ما روابط تجارتی‌مان با آن دولتی که آن تاجر آنجا مشغول کسب و کار است چه صورتی دارد این باید روشن بشود برای این که شما و همه می‌دانیم که یک عده سرمایه‌دار محترم ما، چون من طرفدار سرمایه‌داریم این را عرض کنم یک وقتی نظرم هست مرحوم رضا شاه پهلوی از بنده این را سؤال کردند گفتم وقتی قربان مملکت مملکت می‌شود که دو میلیون آدم مثل معین بوشهر و امین‌الضرب تویش باشد و الّا همه امثال بنده و مشهدی حسن حلاج و سد اناری لات باشد مملکت درست نمی‌شود ولی آن کسی که از این مملکت استفاده کرده است و حیثیت دارد باید با صورت روشن میزان درآمدش معلوم باشد تکلیفش روشن بشود مالیات به مملکت بدهد می‌دانید که الان مالیات از فقرا گرفته می‌شود ثروتمندان ما به انحا مختلف از پرداخت مالیات فرار می‌کنند مأمورین ناپاک دست رشوه‌شان دراز است اما در عین حال ثروتمند را باید تقویت کرد تاجر را باید تقویت کرد سرمایه حلال باید پیدا شود آنها هم باید مالیات بدهند این حرف بنده بود من از این جواب روشن نشدم.
رئیس - آقای معاون نخست‌وزیر
معاون نخست‌وزیر – یک تذکری آقای اسلامی فرمودند که البته مورد توجه است و جنابعالی می‌دانید در بسیاری از ممالک قانون تجار صادرکننده را تشویق می‌کند و تقدیر می‌کند و به آنها جایزه می‌دهند ما از کسانی که در اینجا شعبه دارند و مؤسسه‌شان در تهران باز است مسلماً از اینها طبق قانون مالیات بر درآمد مالیات گرفته می‌شود اما جناب آقای شوشتری مطلبی را که عرض کردم گویا توجه نفرمودند ما با بسیاری از ممالک هنوز روابط سیاسی‌مان برقرار نشده است و قراردادهای تجارتی بسته نشده باشد اساساً و قانوناً اینها در آن مملکت حق تجارت ندارند همین قدر که این قراردادها بسته شد که حتی یکی دوتاش با مشکلاتی مواجه شده است مثل قرارداد تجارتی ایران و آلمان و ایران و فرانسه البته اینها هر وقت گذشت همان طور که عرض کردم باید یک آیین‌نامه دولت بگذراند که در عین حال برای تجاری که
در خارج زحمت می‌کشند وسایل تشویق فراهم باشد به مملکتی هم که از حیثیت و تمدن آنجا استفاده می‌کنند از این استفاده‌ای که می‌کنند و عایداتی که می‌برند بدهند گمان می‌کنم که اشکال آقا رفع شد و امیدوارم قانع شده باشید.
نایب رئیس - آقای حاذقی
حاذقی - این سؤال اخیر بنده یک موضوع قابل توجهی است و استدعا می‌کنم از همکاران محترم برای توجه یک مسأله معایبی که در مملکت هست و می‌توان به سهولت آنها را رفع کرد و چون همیشه موجب شکایت آحاد و افراد ملت فراهم می‌شود یک توجه جدی مبذول بفرمایند موضوع سؤال حل یک دعوی است که بین یک عده از مردم تهران با شهرداری تهران است این موضوع در حدود ۱۸ سال است که در شهرداری تهران و اداره حقوقی بین افراد مطرح است و مکرر در مکرر این موضوع مورد رسیدگی و بررسی و اتخاذ تصمیم قرار گرفته ولی افراد و اعضایی که در دستگاه‌های ادارات هستند و بدون استفاده منافع مادی حاضر نیستند کار هیچ فردی را انجام بدهند و مانع از خاتمه یک همچو کاری شده‌اند خلاصه قضیه این است که شیخ مهدی نجم‌آبادی پسر مرحوم حاج شیخ هادی نجم‌آبادی که از اعاظم علمای دانشمند و آزادی خواه ایران بوده است در هیجده سال پیش مطابق یک سند عادی که داشته است مقداری از اراضی کنار خندق تهران در نواحی راه آهن را هفتاد هشتاد نفر افراد به قطعات کوچک و دست سوم فروخته است که اینها تقسیم شده است به مساحات صد متر و هشتاد متر و پنجاه متر و در آن لانه‌ای کوچک کوچکی ساخته‌اند و آنجاها سکونت کرده‌اند شهرداری تهران تجسس می‌کرده است که برای مدارکی مالکیت خندق و حریم خندق پیدا بکند شیخ مهدی نجم‌آبادی از ثبتی که داشته است می‌رود به شهرداری مدرکی می‌دهد که مطابق آن مدرک شهرداری تهران مالک تمام اراضی خندق است این یک کارخیری کرده است که بنای مالکیت شهرداری را در اراضی خندق مسجل کرده است (شوشتری - مالک بوده شهرداری) بلی مدرکی که در ثبت بپذیرند در شهرداری نبوده است و این مدرک را شیخ مهدی داده و این خدمت را به شهرداری کرده است و خود شهرداری برداشته یک تقدیرنامه نوشته است به آقا شیخ مهدی که شهرداری تهران از شما ممنون است که یک مدرک رسمی دادید بلافاصله گریبان خود این آقا شیخ مهدی را می‌گیرند که این اراضی کنار خندق را هم بگیرند و می‌گویند که مال شهرداری است این بیچاره می‌رود می‌گوید که من غلط کردم این کار را کردم و این خدمت را کردم و این یک تکه زمین که من مطابق این سند از اراضی فرح آباد خریده‌ام و بعد فروخته‌ام به ۸۰ نفر و آنها رفته‌اند تویش خانه ساخته‌اند ولی شهرداری گفته است که نمی‌شود و شهرداری دستور می‌دهد که بروند بیرون و این که این تصرف غیر قانونی بوده است و اراضی مال شهرداری است حال مدرک اصلیش همان است که آقا شیخ مهدی نجم‌آبادی داده است به شهرداری خلاصه این که این آقا شیخ مهدی نجم‌آبادی مدتی است که با من سابقه آشنایی دارد آمد گفت یک چنین گرفتاری است و به من کمک کنید من رفتم به شهرداری مراجعه کردم که به شکایت این پیرمرد رسیدگی بشود اگر حق دارد رفع مزاحمت بکند و اگر حق ندارد تمام بشود الآن هشت سال تمام است بلکه ۹ سال است و در حدود شاید بیست شهردار عوض شده است و هر شهرداری که عوض شده است من خودم چندین نوبت ملاقات کرده‌ام و مذاکره کردم که آقا رفع مزاحمت از هشتاد نفر بکند این قضیه را روشن بکند آقای عمادالسلطنه مشیرفاطمی که در شش سال پیش شهردار تهران بودند ایشان محبت کردند صمیمیت کردند و رسیدگی کردند پیشنهاد کردند تصویب‌نامه‌ای از هیئت وزرا صادر شد که رسیدگی کنند و هر نظری حکم‌ها دادند قاطع باشد و هفت سال پیش این موضوع رسیدگی شد و حکم‌ها نظر دادند و تا به حال اداره حقوقی شهرداری تهران موافقت با اجرای آن نظر نکرده است حالا لابد خواهند گفت که مسأله مهمی است، تاحالا وکیل مدافع شهرداری مستشار حقوقی شهرداری برای این پرونده حساب کردیم صد و پنجاه هزار تومان از شهرداری پول گرفته‌اند در صورتی که اصل مبلغ این پرونده که هشتاد خانه کوچک است و شهرداری خودش متری سه تومان قیمت کرده کمتر از این مبلغ می‌شود یک روز آقای شیخ مهدی نجم‌آبادی آمد پهلوی من گفت شما وکیل مجلس هستید و متنفذ هستید ولی من می‌روم آنجا می‌گویند فایده ندارد آن رئیس وقت اداره حقوقی می‌گوید سه هزار تومان باید بدهی به من تا من این کار پرونده را فیصله بدهم من عصبانی شدم گفتم آقای محترم اگر تو می‌خواهی رشوه بدهی پس چرا پیش من آمدی زیرا کارهایی که من قبول می‌کنم مفت و رایگان برای اشخاص انجام می‌دهم و الان کارم هم زیاد است و خسته هم هستم مقصود این است که نمی‌خواهم داوطلب تازه‌ای پیدا کنم آقا شیخ مهدی گفت چه بکنم گفتم پول نده و تظلم بکن و من هم پشتیبان تو هستم باز هم اقدام کردم دو مرتبه از دولت اسبق تصویب‌نامه‌ای صادر کردند که آن تصویب‌نامه اول صحیح است و نظر حکم را اجرا کنند یعنی یک اختلاف و مابه‌التفاوت کوچکی که بین شهرداری و آقای نجم‌آبادی هست با گرفتن یک مبلغی از آن اشخاص کار خاتمه پیدا بکند پرونده رفت برای امضا شهردار وقت شهردار عوض شد و شهردار بعدی گفت که نمی‌شود باید کار از سر گرفته شود و الان که خدمت آقایان هستم هیجده سال از تاریخ رسیدگی این پرونده می‌گذرد و مثل روز اول است یعنی اگر رئیس اداره حقوقی دلش بخواهد تصویب‌نامه هیئت وزیران را اجرا بکند آسایش هشتاد نفر مردم فراهم می‌شود و الّا باز هم هیجده سال دیگر این هشتاد نفر مدام به شهرداری مراجعه کنند و این پیرمرد شیخ مهدی هم باید مدام در زحمت باشد (صدرزاده - این رئیس اداره حقوقی اسمش چیست؟) ده بار عوض شده من حالا هم نمی‌دانم کیست؟ خواستم از آقای وزیر کشور که این پرونده را که تمام رسیدگی‌هایش شده است و حتی آقای فریدونی هم که یک وقت کفیل وزارت کشور بودند خودشان رسیدگی کرده‌اند و تمام کارهایش شده است این را به شهرداری تهران بنویسند چرا این را تمام نمی‌کنند و اسباب زحمت یک عده‌ای را فراهم کردند.
نایب رئیس - یک موضوع را خواستم آقایان توجه کنند که اگر هر سؤالی که طرح می‌شود این قدر طول بکشد سه چهار سؤال بیشتر نمی‌شود طرح کرد و باید سؤال دو ۳ دقیقه طول نکشد و الّا ۳ و ۴ ماه وقت هم برای این سؤالات کافی نیست آقایان باید خیلی مختصر بفرمایند. آقای وزیر کشور
وزیر کشور - شرحی که جناب آقای حاذقی فرمودند البته نسبت به دو موضوعش رسیدگی خواهم کرد یکی موضوع این که از آقای نجم‌آبادی پول خواستند و یکی این که بیش از ۱۵۰ هزار تومان برای این کار خرج شده است گر چه باور نمی‌کنم ولی معذلک رسیدگی می‌کنم حالا اجازه می‌خواهم که عین گزارش شهرداری را بخوانم و خودم دستور دادم که کمیسیونی تحت‌نظر آقای فریدونی تشکیل بشود و به این کار رسیدگی بشود.
شهرداری تهران گزارش می‌دهد
پاسخ سؤال مورخ ۲۵ و ۸ و ۲۹ جناب آقای حاذقی نماینده محترم مجلس شورای ملی طبق گزارش شهرداری تهران از سال‌های قبل تاکنون آقای شیخ مهدی نجم‌آبادی مقداری در حدود ۷۰۰۰ متر از اراضی شوش ملکی شهرداری را تصرف و در قسمتی از آنها ایجاد بنا نموده و مقداری نیز از اراضی مزبور را به ۵۳ نفر اشخاص مختلف فروخته و موضوع در دادگستری مطرح و با صدور حکم قطعی کوچکترین اقدام به نفع شاکی مقدور نمی‌باشد و آقای نجم‌آبادم با تظاهر به مظلومیت همه روزه مستقیم و غیر مستقیم شکایت نموده و در هر موقع پاسخ کافی داده شده است و با این که برای حل قضیه طبق تصویب‌نامه هیئت وزیران موضوع به هیئت داوری ارجاع و داوران مزبور رأی خود را اعلام داشته‌اند ولی چون شهرداری به رأی صادره تمکین ننموده و آقای نجم‌آبادی هم به محاکم صالحه مراجعه و شکایت نموده پرونده برای رسیدگی و صدور رأی به دفتر دادگاه شهرستان تهران فرستاده شده و اخیراً شهرداری بطلان رأی داوران را اعلام داشته است ولی چون آقای نجم‌آبادی با تجدید داوری موافقت دارد و آقای نجم‌آبادی هم طبق نامه‌ای که به شهرداری نوشته اختیار داوری را مطلقاً به شهرداری واگذار نموده شهرداری در صدد است وسیله تشکیل کمیسیونی طرح اصلاحی مناسبی با آقای نجم‌آبادی تهیه نماید چنانچه شهرداری طرح مورد نظر را تهیه و به وزارت کشور ارسال دارد با در نظر گرفتن صرفه و صلاح شهرداری موضوع مجدداً به هیئت داوری با حق سازش ارجاع خواهد گردید
امیدوارم که تا آخر این هفته تکلیف این کار داده شود.
نایب رئیس - آقای وزیر راه فرمایشی دارید بفرمایید؟
عباس اسلامی – از همه مهم‌تر موضوع حریق شیراز است که دولت باید بیاید جواب بدهد.
۵ - تقاضای آقای وزیر راه دایر به طرح لایحه برنامه راه سازی.
وزیر راه - لایحه برنامه ساختمان راه‌های ایران که در کمیسیون‌های مربوطه مجلس شورای ملی به تصویب رسیده و گزارش آن به مجلس شورای ملی تقدیم شده خواستم استدعا کنم که آقایان موافقت بفرمایند که جزء دستور قرار بگیرد (صحیح است)
۶ - طرح هفت فقره سؤال آقایان صفایی و مسعودی و امینی و حاذقی و حائری‌زاده و جواب آنها
نایب رئیس - آقای صفایی
صفایی - سؤالی که بنده از یک ماه و نیم قبل کرده‌ام خیال می‌کنم از دولت جناب آقای علا بود راجع به معدن انارک سؤال از آقای وزیر دارایی و آقای وزیر جنگ و آقای وزیر اقتصاد به عمل آمده است و الساعه هیچ یک از آقایان وزرایی که مورد
سؤال بنده بوده‌اند در این جلسه حضور ندارند، عرض کردم این سؤال در دولت آقای علا شده است و متأسفانه به واسطه این که مجال نبوده به این سؤالات پاسخی داده بشود این موقع مطرح می‌شود و چون وزرای مسئولی که باید جواب بدهند اینجا حضور ندارند این را بنده از آقای رئیس تقاضا می‌کنم سؤال بنده بماند تا وقتی که وزرای مسئول باشند و بیایند جواب بدهند زیرا اگر وزرای مسئول نباشند طبیعی است آن طوری که شاید و باید موضوع مطرح نمی‌شود نه آقای وزیر جنگ تشریف دارند و نه آقای وزیر دارایی و نه آقای وزیر پیشه و هنر از آقای دکتر فاطمی استدعا می‌کنم (دکتر فاطمی -چون مطلب مربوط به این موضوع است اجازه بفرمایید توضیح کوچکی بدهم) بسیار خوب شما حق دارید که به عنوان معاون نخست‌وزیر در هر مورد به سؤال جواب بدهید ولی اجازه بدهید چون وزرای مسئول نیستند این بماند تا موقعی که وزرا بیایند.
صدرزاده - اختیار سؤال با خود شما است،
معاون نخست‌وزیر - راجع به این موضوع همان طور که آقای صفایی فرمودند آقایان وزرای مسئول می‌آیند توضیح می‌دهند فقط خواستم که یک موضوع را به عرض برسانم این موضوع در هیئت دولت صحبت شد و جناب آقای وزیر کار که اینجا تشریف دارند در این باب و حتی در باب اعتصابی که کارگران کرده بودند توضیحاتی فرمودند و بالاخره از طرف دولت بنده مأمور شدم که پرونده را رسیدگی بکنم و بنده پس از رسیدگی نظر دادم که به هیچ یک از آنهایی که در محل هستند و آن کسی که دعوی بردن مزایده را می‌کند نباید معدن واگذار بشود و باید خود دولت رأساً اداره بکند به این معنی که اصلاً یک عمل مضحکی انجام شده فرض بفرمایید مقدار سربی که اختصاص می‌شود کیلویی شش ریال تمام می‌شود و به وزارت جنگ می‌فروختند کیلویی دوازده ریال و تنها مشتری آن وزارت جنگ است و مقدار مصرفش در خارج خیلی کم است و دولت الآن با این دستگاه عرض و طویل که عده زیادی مستخدم دارد می‌تواند که بهره برداری از معادن را به سازمان برنامه یا وزارت اقتصاد ملی محول بکند و این تشنجی را که در محل به وجود آمده است از بین ببرد برای آن که الان دو دسته در آنجا افتاده‌اند به جان یکدیگر و هر روز برای دولت اسباب زحمت فراهم می‌کنند و گمان می‌کنم که این پشنهاد هم مورد توجه قرار بگیرد و در حقیقت ما بتوانیم معادن سرب را هم ملی بکنیم (صفایی - معادن ملی هست) یعنی بهره‌برداری آن را خود دولت بکند.
صفایی - سؤال استقلال قضات را مطرح بفرمایید استقلال قضات خیلی قابل توجه است.
نایب رئیس - آقای مسعودی
محمدعلی مسعودی - سؤال بنده راجع به حریق مهمات شیراز است، چون آقای وزیر جنگ تشریف ندارندنمی‌دانم آقای معاون نخست‌وزیر حاضرند به سؤال بنده جواب بدهند یا خیر؟ (دکتر فاطمی - چون مطلب در جریان محاکمه و رسیدگی است خود آقای وزیر جنگ جواب می‌دهند.) در حال بنده می‌خواستم یک تذکری بدهم که آقایان اینجا متوجه باشند در زمان اعلیحضرت فقید یک موقعی یادم می‌آید یک آشپزخانه هنگ نادری آتش گرفت و قیمت این آشپزخانه آن وقت در حدود صد تومان بود برای این کار ده نفر سرهنگ و نایب سرهنگ و سرگرد و سروان خلع درجه شدند حالا شانزده میلیون دلار از خزانه ملت ایران، ملت بدبخت و فقیر ایران آتش گرفته اصلاً معلوم نیست که دولت چه عملی کرده این را می‌خواستم من باب تذکر عرض کنم و تقاضا کنم که زودتر آقای وزیر جنگ خودشان تشریف بیاورند اینجا و جواب بفرمایند.
نایب رئیس - آقای دکتر فاطمی
معاون نخست‌وزیر - آقای وزیر جنگ در این مورد خودشان توضیحات خواهند داد فقط خواستم به آقای مسعودی عرض کنم که این موضوع الان در محکمه است و خود جنابعالی که وکیل دادگستری هم هستید می‌دانید تا محکمه به نتیجه نهایی نرسد و نتواند رأیش را بدهد آقای وزیر جنگ هم نمی‌توانند توضیحاتی بدهند آقای وزیر جنگ توضیحات مقدماتی را در این باب در مجلس سنا دادند برای این که آنجا هشت نفر از آقایان سناتورها سؤال کرده بودند ولی مع‌الوصف از ایشان مجدداً خواهیم خواست که آنچه اطلاعات هست در اختیار مجلس شورای ملی بگذارند (اسلامی - در دادرسی ارتش است؟) بلی چون موضوع نظامی است باید در آنجا رسیدگی بشود، بنده عرض می‌کنم به ایشان که پرونده تا هر کجا رسیده است بیایند و به عرض مجلس شورای ملی برسانند.
ملک‌مدنی - سؤالی از آقای وزیر کشاورزی راجع به آفت سن کرده‌ام و مدتی است که به مقام ریاست تقدیم کرده‌ام استدعا می‌کنم که مقام ریاست اطلاع بدهید به ایشان که تشریف بیاورند.
نایب رئیس - عرض می‌کنم متأسفانه با تذکری که پریروز داده شده که آقایان وزرا تشریف بیاورند، تشریف نیاورده‌اند و سؤال آقای ملک‌مدنی هم از حیث نمره خیلی مؤخر است. آقای دکتر بقایی.
دکتر بقایی - سؤال بنده باشد تا آقای وزیر جنگ تشریف بیاورند.
نایب رئیس - پس گرفتید؟
دکتر بقایی - خیر باشد تا آقای وزیر جنگ بیایند.
نایب رئیس - آقای معاون نخست‌وزیر جواب می‌دهند.
دکتر بقایی - این موضوع گمان می‌کنم در اختیار خود من باشد
پیراسته - بنده اخطار دارم.
نایب رئیس - بفرمایید.
پیراسته - طبق ماده ۱۶۹ نظامنامه سؤالات باید به ترتیب طرح بشود بنده مدت‌ها است که از دولت‌ها سؤالاتی کرده‌ام و از اوایل افتتاح مجلس این چند سؤال شده است، استدعا می‌کنم توجه بفرمایید طرح بشود و این سؤالات بنده کمال اهمیت را هم دارد بنابراین دستور بفرمایید که روی تقدم و تأخر سؤالات مطرح بشود.
نایب رئیس - بدبختانه با این که آیین‌نامه در دست شما است مطالعه نفرموده‌اید اگر توجه بفرمایید سؤال آقا در دولت قبل بوده، مطابق همان آیین‌نامه در دست آقا هست هر نماینده‌ای سؤالی را که از دولت وقت کرده اگر در دولت بعد هم بخواهد آن سؤال مطرح شود باید به دارالانشا اطلاع بدهد که در دولت بعد هم تأیید شود (پیراسته - اطلاع دادم) نه خیر ندادید (صدرزاده - در مسافرت بودند) آقای امینی
امینی - کدام سؤال است - بنده سؤال زیادی کرده‌ام چون مدتی است از سؤالات گذشته است بنده فراموش کردم که مربوط به چه سؤالی است (نایب رئیس - مربوط به دخانیات است) بلی مربوط به دخانیات است می‌خواستم به آقایان عرض کنم که موضوع دخانیات را در این مملکت باید دولت نسبت به آن اهمیتی قائل شود و در حدود اهمیت نفت باشد، یعنی دخانیات نفت دوم است، به این معنی که با وضع فعلی که بسیار بد اداره می‌شود در سال قریب ۱۸۰ میلیون تومان از عواید بودجه دولت مربوط به دخانیات است و اگر خوب اداره شود تا ۵۰۰ میلیون محل دارد بنابراین یکی از اموری است که باید دولت توجه بکند. و اگر این قسمت را خوب اداره کنند باور بفرمایید نفت دوم است برای این مملکت بنده خاطرم می‌آید در زمانی که دکتر فرید لیپ اینجا را تأسیس کرد (یک نفر از نمایندگان - حالا هم آنجا است) نمی‌دانم کجا است در گیلان در قسمت توتون کاری متخصصینی از یونان داشتیم، به موقع قرارداد با زارعین بسته می‌شد، و به موقع پول آنها پرداخت می‌شد و کشت آن فوق‌العاده وسعت پیدا کرده بود اخیراً طوری شده است که دولت قریب ۵ میلیون تومان به زارع توتونکار قریب یک سال است بدهکار است واقعاً این اسباب تأثر است توتون کاری که باید پول این توتونش را بگیرد باید یک سال تمام معطل بشود و این در و آن در اثاثه‌اش را گرو بگذارد تا بتواند معاش زندگانی خود را تأمین کند. در صورتی که شما ماهیانه چهارده میلیون تومان سیگار می‌فروشید، امروز آقا افغانستان طالب سیگار شما است، کویت طالب سیگار شما است ممالک همجوار شما طالب سیگار شما هستند ولی سیگار ندارید که صادر کنید من نفهمیدم که اصلاً چطور شده است که نفرین کرده شده است این دستگاه و به این روز افتاده است من استدعا دارم شما که می‌خواهید توجه بکنید به صادرات به این قسمت که خیلی مهم است توجه کنید الان واقعاً سیگار ما بد شده است این اشخاص توتونکار اعم از این که در گرگان باشند در گیلان باشند در رضاییه باشند اینها باید زندگانی‌شان تأمین بشود بنده نمی‌دانم آقای معاون نخست‌وزیر اطلاعی دارند که چه میزان پرداخت شده است چه میزان مدیون هستند لطفاً بفرمایید: (معاون نخست‌وزیر - به کمیسیونی که دعوت شده‌اید بفرمایید حل می‌شود) کمیسیونی که بنده تقاضا کرده بودم مربوط به چای گیلان بود در سازمان برنامه با حضور نماینده گیلان و استاندار گیلان و این موضوع توتون است آقای معاون نخست‌وزیر باید توجه بکنید موضوع دیگر هم مربوط به انحصار پیاه بود بنده تصور می‌کنم که آقای معاون نخست‌وزیر در این موضوع هم اطلاعی نداشته باشند که زحمت‌شان بدهم همین قدر عرض می‌کنم که وضع گیلان چه از نظر دخانیات و چه از نظر چای و چه از لحاظ پیله وضع بدی دارد و بنده به سر خودتان هر قدر کردم در رودبار که تمام زیتون مردم از بین رفته است این آقای رئیس بانک کشاورزی لااقل بگوید که این دین مردم تمدید بشود بنده کمکی نخواستم آقای معاون نخست‌وزیر محض رضای خدا به این آقای رئیس بانک کشاورزی حالی کنید مثل این که این آقا فارسی بلد نیست هر قدر بنده به ایشان خواستم حالی کنم که این قرضه‌ای که آقایان دارند یک سال دو سال لااقل تمدید کنید چون زیتون این اشخاص از بین رفته فارسی حالیش نشد خیال می‌کنم که اگر واقعاً دولت به این قضیه توجه نکند سر و صدای مردم در می‌آید تنها
موضوع نفت نیست که همه کار خودمان را بگذاریم کنار هر دستگاهی معاون و مدیر کل دارد بودجه دارد و شما اینها را توجه نمی‌کنید به عنوان این که چون موضوع نفت مطرح است بنده استدعا می‌کنم این قضایا را سرسری نگیرید و حتی که یک استان وضعیتش معلوم نبود و مردم نگران بودند بنده نمی‌دانم که اهمیت موضوع تا چه حد می‌باشد و این قسمت مهم‌تر است یا نفت.
نایب رئیس - آقای معاون نخست‌وزیر بفرمایید.
معاون نخست‌وزیر - همان طور که خود آقای امینی فرمودند ۱۳۰ سؤال الان در روی میز آقای رئیس در مجلس هست که از اول دوره ۱۶ تاکنون جمع آوری شده و این مطالبی هم که فرمودید راجع به توتونکار و چای‌کار در این مطالب خود آقا می‌دانید که دولت حاضر کوچکترین مسئولیتی ندارد مطالبی را که تذکر فرمودید تمام اینها یادداشت خواهد شد البته تمام اینها را دولت در اولین فرصت اقدام خواهد کرد و آن قسمت‌هایی که فرمودید راجع به چای و سیگار و فرمودید که بنده هم تشخیص جای و سیگار را نمی‌دهم عرض می‌کنم که جناب آقای وزیر دارایی تشریف می‌آوردند و توضیحات مقتضی را به عرض آقایان می‌رسانند فقط خواستم به آقای امینی عرض کنم این که فرمودید دولت تمام وقت خود را صرف نفت کرده است مثل این که جنابعالی تصور فرمودید که این یک کار کوچکی است که دولت وقتش را صرف کرده است باور بفمایید که صدی ۹۰ وقت جلسات دولت صرف این موضوع و تمام اشکالات و گرفتاری‌هایی که ما داریم می‌شود که خود جناب آقای امینی هم به یک قسمت آن اشاره فرمودند راجع به شکایات چای‌کاران و توتون‌کاران جنابعالی الآن از وضعیت مالی دولت اطلاع دارید و بنده یقین دارم اگر آن قسمتی را که آقا فرمودید که تمام وقت دولت صرف نفت است که انشا الله به خوبی و خوشی خاتمه پیدا خواهد کرد و سؤالی که فرموده‌اید و این که الان آقای وزیر دارایی اینجا تشریف ندارند آقای وزیر دارایی سه روز است تمام وقت‌شان صرف تهیه مقدماتی است که کمیسیون باید تعیین کند که آن عده‌ای که از انگلستان که یک قسمتی آمده‌اند به تهران و عده دیگری امروز خواهند آمد مقدمات این کار را فراهم کنند و آقا تصدیق بفرمایید که اگر خدای نکرده سؤال آقا که ۱۰ و ۱۲ ماه مانده است چند روز دیگر هم بماند آقای وزیر دارایی تشریف می‌آورند و توضیحات لازم را به عرض می‌رسانند (امینی - لااقل رئیس بانک کشاورزی را تأکید بفرمایید به این قسمت توجه کند)
نایب رئیس - آقای مخبرفرهمند
مخبرفرهمند - بنده سؤالی داشتم که باید آقای وزیر کشاورزی بیایند.
نایب رئیس - آقای صفایی بفرمایید.
صفایی - متأسفانه سؤال دوم بنده هم مربوط به وزارت دادگستری است که جناب آقای وزیر دادگستری تشریف ندارند پس از دو سه ماه وقت و انتظار و صحبت و وعده که یک جلسه برای پاسخ به سؤال‌ها تهیه بشود معین شد متأسفانه آقایان وزرا تشریف نیاوردند البته بنده منکر این نیستم که آقایان کار دارند و شاید کارشان لازم‌تر از این باشد که پاسخ به سؤالات ما بدهند ولی تصدیق بفرمایید که اگر این طور بشود می‌بایست اعلام می‌کردید که سؤالات آقایان نمایندگان برای جلسه دیگری معین بشود در حالی که یک جلسه معین شده است برای پاسخ سؤال‌ها و متأسفانه امکان ندارد که پاسخ تمام سؤال آقایان را جناب آقای دکتر فاطمی بدهید لوح محفوظ از تمام وزارتخانه‌ها که نیستند و این عمل مثل این است که ما سؤال کردیم و جواب داده نشده است سؤال بنده از آقای وزیر دادگستری راجع به استقلال قضات بود همه صحبت می‌کنیم راجع به استقلال قضات و راجع به امنیت اجتماعی که متوقف به استقلال قضات است، متوقف است با تثبیت آزادی قضات ولی هر یک از آقایان وزرا که متصدی پست وزارتخانه هستند دم از استقلال قضات می‌زنند و وقتی که خودشان تشریف می‌برند به وزارت دادگستری اول کار که می‌کنند قضات را متزلزل می‌کنند (صحیح است) ملاحظه بفرمایید آن عده قضاتی که منتظر خدمت شده‌اند و یا تغییر و تبدیل پیدا کرده‌اند به دست وزاریی شده که بیش از همه سنگ استقلال قضات را به سینه می‌زدند سنگ امنیت اجتماعی را به سینه می‌زدند البته این سؤالات من مربوط به دوره دولت آقای علا است و آقای هیئت این کار را انجام ندادند زیرا آقای هیئت مسلماً از قضاتی هستند که طبعاً رعایت احترام و شئون قضات را بیشتر می‌کنند ولی متأسفانه یک قضیه‌ای اتفاق افتاده که بنده ناعلاج باید در اینجا عرض کنم و از جناب آقای فاطمی استدعا کنم که این قسمت را یادداشت کنند صحبت از استقلال قضات می‌کنند ولی در عین حال می‌بینم که یک شخصی شکایت می‌کند نمی‌خواهم اسم ببرم و نمی‌خواهم این موضوع را بازتر از این در اینجا عرض کنم یک قاضی را از مازندران احضار می‌کنند برای این که یک زیدی شکایت کرده است، اگر قاضی را می‌خواهند به صرف شکایت احضار بکنند قبول بکنید که هیج قاضی استقلال نخواهد داشت و نمی‌تواند کار کند قاضی اگر تخلف کرده است باید او را محاکمه کرد و به محکمه انتظامی فرستاد و او را تعقیب کرد از کار بر کنار نمود (صحیح است) و الّا به صرف این که زیدی مربوط به فلان جبهه‌ای شکایت بکند و آقای وزیر دادگستری او را احضار کنند سنگ روی سنگ بند نمی‌شود پس بفرمایید استقلال قضات شوخی است این کار واقعاً یک کار عجیبی است که ما حقوق قضات را از یک طرف بخواهیم اضافه کنیم و طرح استقلال قضات بیاوریم طرح استقلال قضات امضا کنیم ولی عملاً این کارها بشود، عرض کردم من نسبت به آقای هیئت حسن ظن دارم و ایشان را از قضاتی می‌دانم که حقیقت نمی‌خواهند تخلفی بشود ولی اوضاع و احوال و جریان طوری شده که به عقیده من در دولت جناب آقای دکتر مصدق وزرا اختیاری ندارند و کار به دست افراد غیر مسئولی است که ابداً وزرا از جریانش اطلاع ندارند و من حاضرم اینجا عرض کنم، حالا آقای دکتر فاطمی تکذیب خواهند فرمود که اشخاص غیر مسئول خارج از کابینه کاری نمی‌کنند بنده مدرک دارم که اشخاص غیر مسئول خارج از کابینه اعمال نفوذ کرده‌اند قضات را از کار بر کنار کردند که وزرا ابداً خبر نداشتند و ابداً از آن جریان راضی نبودند بنابراین بنده از آقای دکتر فاطمی خواهش می‌کنم که این موضوع را صرفاً تکذیب نفرمایند مطالعه بفرمایند لااقل من لیست و صورت را به ایشان می‌دهم چون نمی‌خواهم بحث از جریان عادی خارج بشود ولی قبول بفرمایید که این طور است که الان کار در دست وزرا نیست و از جریان عادی خارج است و در خارج عمل می‌شود و این کار صحیح نیست ما می‌خواهیم حرف بزنیم موضوع نفت در میان می‌آید و موضوع تشنج و وحدت از جناب آقای دکتر معظمی استدعا می‌کنم توجه بفرمایند آن روز بیانی فرمودید راجع به وحدت نمایندگان این حرف بسیار صحیح است ولی این نصیحت را به دو طرف بفرمایید یک طرفی که وحدت نمی‌شود وزرا که این طور جریان خارج که این طور تا حرف هم بزنیم می‌گویند نفت، نفت این که زندگی نشد نفت در دست هیئت مختلطی است که قدرت در دست هیئت مختلطی است که قدرت دارد مجلس هم دنبال آنها هست مجلسین بالاتفاق به اجرای ملی شدن و اجرای ۹ ماده رأی دادند و تا آخرین دقیقه هم دنبال اجرای این جریان هستند و ایراداتی که ما به دولت می‌کنیم مربوط به آن حساب نیست نسبت به قضیه نفت تمام ملت ایران تمام نمایندگان مجلسین دنبال این کار هستند ولی این دلیل نمی‌شود که معاون فلان وزارتخانه یک عملی کرد حرف نزنیم این چه ربطی به موضوع دارد مثل ضریح حضرت عباس تا بخواهیم یک حرفی بزنیم می‌گویند تو آقا گفتی ضریح نجس است این که نشد هر اعمالی انجام می‌دهند ما بخواهیم بگوییم بگویند دولت آقای دکتر مصدق است نفت متزلزل می‌شود نفت خراب می‌شود آقا این طور نیست ما قسم می‌خوریم که آقای دکتر مصدق مرد شریفی است و دنبال نفت هستیم و وحدت را از دست نمی‌دهیم، ملت ایران دنبال اجرای این قضیه است ولی صحیح نیست که از این اصل کلی که مورد اتفاق است سوء استفاده بشود هزار کار می‌شود و باید حرف نزد باز هم سکوت می‌کنیم باز هم حرف نمی‌زنیم.
دکتر بقایی - باید بگویید ما هم تعقیب می‌کنیم.
صفایی - چه بکنیم؟
دکتر بقایی - باید بگویید
نایب رئیس - آقای معاون نخست‌وزیر بفرمایید.
معاون نخست‌وزیر - هنوز آقای صفایی صورتش را به بنده مرحمت نفرموده‌اند که ببینم آن صورت چیست و در چه مورد است ولی می‌خواستم به آقای صفایی عرض کنم الآن ۳ نفر از آقایان تشریف دارند و آقایان حاضر و شاهدند که نه تنها از طرف کسی حتی از طرف شخص آقای نخست‌وزیر کوچکترین دخالتی در وزارتخانه نمی‌شود (صفایی - بنده هم گفتم که آقای نخست‌وزیر مداخله ندارند اگر آقای نخست‌وزیر مداخله کنند اوضاع بهتر می‌شود) و هر یک از آقایان وزرا در وزارتخانه‌های خودشان کمال استقلال را دارند و همیشه از آقایان استدعا کرده‌ام و درخواست کرده‌ایم که هر موقعی ایرادی می‌خواهند بفرمایند و توضیح مطلبی را می‌خواهند به ما بفرمایند با کمال میل آن مشورتی را که می‌فرمایند و نصیحتی را که می‌کنید دولت می‌پذیرد اگر چنانچه آقای صفایی اطلاع دارند که یک شخص غیر مسئولی در یک موردی دخالت کرد بنده از آقایان استدعا می‌کنم اینجا تشریف بیاورید و بفرمایید و دولت جداً مطلب را تعقیب می‌کند برای این که دولت جناب آقای دکتر مصدق به هیچ وجه به اصول هرج و مرج و آنارشیسم معتقد نیست و برای بقای یک مملکت باید دولت قوت داشته باشد و قوتش را در راه بقای مردم و مملکت و رفاه مردم صرف می‌کند و هر شخص غیر مسئولی که بخواهد در امور دولت مداخله کند به هر عنوان و به هر طریق که باشد البته دولت تعقیب خواهد کرد و بنده از آقا استدعا می‌کنم این صورت را به بنده لطف بفرمایید و اگر چنانچه عمل نکردم خواهش می‌کنم در جلسه آینده بفرمایید.
صفایی - چندین یادداشت آمده است که در هر یک نوشته‌اند چند تخلف شده است.
نایب رئیس - آقای موقر
موقر - سؤال بنده را به بعد موکول بفرمایید.
نایب رئیس - آقای حاذقی بفرمایید (در این موقع عده‌ای از نمایندگان از مجلس خارج می‌شدند)، خواهش می‌کنم آقایان مجلس را از اکثریت نیندازید این طور که نمی‌شود.
حاذقی - عرض کنم این سؤال سوم من خیلی مختصر است تظلمی از ابرقو رسیده بود که شبانه ریخته‌اند یک زن و دو بچه را کشته‌اند (صحیح است) (حائری‌زاده - ۵ نفر را کشته‌اند) و با این که مراجعه کرده‌اند به دادگستری که قاتل را تعقیب بکنند هیچ گونه توجهی به تظلم این شخص نشده است و چون اساساً دستگاه دادگستری فلسفه‌اش در کشور این است که جلوگیری از تکرار مظالم به وسلیه مجازات سریع و فوری بکنند.
خواستم ببینم که وزارت دادگستری چه اقدامی برای تعقیب قضیه و کشف قضیه و تعقیب قاتل کرده است.
(در این موقع مجلس از اکثریت افتاد)
نایب رئیس - آقایان بیرون تشریف می‌برند و جلسه از اکثریت می‌افتد دستور داده شد آقایانی که بیرون هستند و تشریف نمی‌آورند اسامی آنها نوشته شود و در مجلس قرائت شود (صحیح است)
(در این موقع عده برای مذاکره کافی شد) آقای دکتر فاطمی جواب آقای حاذقی را حاضرید بدهید؟
دکتر فاطمی (معاون نخست‌وزیر) - بنده از جریان این پرونده مطلع نیستم خود آقای وزیر دادگستری جواب خواهند فرمود.
نایب رئیس - آقای امینی.
ابوالقاسم امینی - بنده سؤالی کرده بودم از دولت راجع به گرد د. د. ت مخصوصاً اینجا در سوال قید کردم که اگر آقای نخست‌وزیر از نظر این که وکیل اول تهران هستند دستور دادند که ۲۰ تن موجودی را در تهران بپاشند از این باب اگر باشد مایه تأسف است و اگر خودشان نکرده باشند و سایرین کردند باز هم مایه تأسف است برای این که آقای نخست‌وزیر تهران و ولایات را باید در یک عرض بدانند (صحیح است) و مخصوصاً استدعا کرده بودم که در مجلس در این مورد توضیح بدهند و اگر موجودی د. د. ت هست در نقاطی که مالاریا خیز هست اعم از جنوب و شمال در آنجا مقدم باشد و تجدید بکنیم عمل پاشیدن گرد د. د. ت را و تصور می‌کنم که دستور حمل فرموده‌اند خیلی خوشوقت می‌شوم که اگر آقای معاون نخست‌وزیر در این مورد توضیحاتی بفرمایند.
دکتر فاطمی (معاون نخست‌وزیر) - بنده خیلی خوشوقتم که آقای امینی این سؤال را مطرح فرمودند برای این که قضیه خرید ۶۰۰ تن گرد د. د. ت که دولت خواسته بود و بایستی الآن در تهران و در سازمان برنامه حاضر می‌بود که مبارزه با مالاریا ادامه پیدا بکند واقعاً باید بنده اعتراف بکنم که سازمان برنامه و مقامات مسئول دیگر در این کار کمال قصور را به خرج داده‌اند (صحیح است) دولت بایستی دو سه ماه قبل ۶۰۰ تن گرد د. د. ت خریداری می‌کرد که ادامه مبارزه مالاریا در نقاط مختلف بتواند پیشرفت کند با کمال تأسف این کار را نکردند تا وقتی که آقای امینی این سؤالات را کردند بلافاصله پرونده این امر را خواستیم دیدیم از ۶۰۰ تن گرد د. د. ت که مورد احتیاج بوده است ۲۰ تن فقط موجودی بوده است (دانش بزرگ‌نیا - فروشنده نبوده) و در این قسمت فروشنده فرمودید از همان فروشنده‌ای که همین الآن خریداری کرده‌اند اگر سه ماه پیش خریداری می‌کردند وضع به این صورت در نمی‌آمد و کمال تأسف است که موقعی گرد د. د. ت به تهران خواهد رسید ماه سرما پشه‌ها را کشته و موقع این کار گذشته است بنابراین امروز تلگرافی جناب آقای نخست‌وزیر به جناب آقای انتظام کردند که اگر این کارخانه‌ای که حاضر باشد که ۲۰۰ تن را به ما زودتر بدهد شما به وسیله هواپیما حمل کنید و اگر چنانچه آن کارخانه حاضر نباشد از بازار آزاد خریداری بکنید و با اولین فرصت به ما برسانید برای این که اگر به موقع نرسد به مبارزاتی که در این چند سال شده است به کلی از بین خواهد رفت در قسمت دیگر دستور داده شد که موضوع تعقیب شود برای آن که با این عمل تأخیر خرید در هر تن هفتصد دلار به ما ضرر زده‌اند یعنی اگر به موقع خریداری کرده بودند در بازار تنی ششصد دلار بوده است و امروز یک هزار و سیصد دلار شده است و فروشنده‌اش هم همان فروشنده امروز است و همان طور که فرمودید به هیچ وجه پیش‌بینی این کار را نکرده بودند و بنده به جناب آقای امینی قول می‌دهم که مسئولین در هر قسمت باشند با کمال شدت تعقیب خواهند شد و اگر ملاحظه فرمودید که این بیست تن را به مصرف اطراف ساوجبلاغ رساندند برای این بود که دولت به هیچ وجه انتظار نداشت که اولیا مسئولی که قریب ۲۵۰ میلیون تومان پول این مملکت را مصرف کرده‌اند چطور برای خرید ششصد تن گرد د. د. ت به موقع عمل نکرده‌اند و خریداری نکرده‌اند (پناهی - مقصر کی بوده است) چندین سازمان است آقا می‌دانید که وضع عجیبی بوده است برای این کار چندین اداره مسئول هستند بعضی از ادارات و مؤسسات مالی بوده است بنگاه دارویی بوده است سازمان برنامه، ادارات معینی که در وزارت بهداری برای این کار بوده است (فرهودی - بانک ملی هم بوده است) بله تمام مسئولین از هر کجا باشد مسلماً آقای پناهی تعقیب می‌شوند برای این که اگر این باشد در موقع سرما گرد د. د. ت به تهران خواهد رسید که به هیچ وجه فایده‌ای ندارد در هر صورت خواستم به آقایان عرض کنم که تلگرافی به آقای انتظام و همچنین به آقای محمد نمازی شده که بلافاصله در آنجا بهخ هر صورتی هست اقلاً دویست تن گرد د. د. ت به ما برساند برای این که ماهیانه ۸۰ تن مصرف دارند با این اکیپی که داردند می‌تواند هشتاد تن صرف کنند از طرف دیگر دولت امریکا هم قول داده است که ۱۰۰ تن موقتاً برساند تا حدود ۲۵۰ تن به ایران کمک بکنند و مقداری از این را به وسیله هواپیما برسانند و من امیدوارم که با این ترتیب رفع نگرانی از نماینده محترم بشود.
یک نفر از نمایندگان - خیلی متأسفم که وقتش گذشته است.
نایب رئیس - آقای ناصر ذوالفقاری سؤالی کرده بودند راجع به نمایندگان سیاسی تقاضا کردند که با حضور آقای وزیر جنگ و آقای وزیر امور خارجه مطرح بشود آقای موقر سؤال شما مطرح است.
موقر - عرض کردم که آقایان وزرا نیستند.
نایب رئیس - این سؤال دیگر است.
موقر - آن هم بماند برای بعد.
نایب رئیس - آقای حائری‌زاده
حائری‌زاده - بنده سؤالات متعددی داشتم از دولت‌های سابق که اخیراً تقاضا کردم به این دولت جدید هم اطلاع بدهند اگر چه بعضی از آن سؤال‌ها ممکن است موقعش گذشته باشد، یک سؤالی بود که اخیراً در زمان دولت حاضر تقدیم مقام ریاست کردم تصور می‌کنم باید از سؤال آخر شروع کنم این سؤال آخر راجع به این شرارتی است که در ده دوازده روز پیش در قریه نیاوران اتفاق افتاده اینجا یک باغی بوده است مربوط به یک ثلثی وفقی نمی‌دانم مال کی بوده است که مربوط به امور خیریه بود از طرف اعلیحضرت همایونی اجاره داده شده است به دکتر محمد یزدی به مدت ۲۵ سال برای این که آسایشگاهی تهیه کند و مسلولین این مملکت را یک عده‌ای که استطاعت مالی دارند و لازم نیست در آسایشگاه‌ها و بنگاه‌های ملی و مجانی پذیرایی بشوند از آنها نگاهداری بکند با یک تشریفاتی افتتاح شده است ساختمانی شده است یکی دو دفعه هم خود بنده عیادت مریضی رفتم شنیده شد که در جمعه اسبق یک جمعی اشرار البته با یک توطئه قبل موضوع تصادفی نبوده است ریخته‌اند به آن مریضخانه آسایشگاه در صورتی که خود دکتر در ایران نبوده است یک دکتر آلمانی و چند نفر دکتر ایرانی و پرستارهایی برای این مریض بوده‌اند یک حرکات وحشیانه‌ای کرده‌اند که من شرم دارم اسم ببرم از طرز رفتار آن اشرار (صحیح است) حتی غذای ظهر مریض را ریخته‌اند در استخر علاوه بر شکستن در و پنجره و شرارت‌هایی که نسبت به آن مسلولین که برای خودشان در واقع آسایشگاهی درست کرده‌اند شده است این موضوع مسلولین موضوعی است که ملت و مذهب و مملکت و اینها ممیزش نیست در تمام دنیا و بین تمام مملل این طبقه مورد احترام و مورد توجه هستند حتی در موقع جنگ جمعیت‌های صلیب سرخ و هلال احمر یا شیر خورشید سرخ وظیفه‌دار هستند بدون این که توجه بکنند که این مجروح و مصدوم کسی که صدمه دیده است از چه طبقه و جزء چه دسته و چه ملتی است آنها را از بدبختی نجات بدهند و از تمام طبقات مختلفه‌ای که وارد مریضخانه می‌شوند بتوان گفت طبقه‌ای قابل ترحم‌تر از طبقه مسلولین نیست که اینها اغلب از جوانانی هستند که به زندگانی و حیات خودشان امید ندارند و حالا اگر علم یک روزنه‌ای کوچکی برای حیات اینها پیدا کرده است باز آنها مجبورند بروند به آسایشگاه آنها در خانه خودشان نمی‌توانند زندگانی کنند مجبورند در یک آسایشگاهی بروند و از طرفی اوضاع مملکت ایران را باید در نظر گرفت با بودن این آسایشگاه نقاط دیگری که دولت تهیه کرده است مصونیت در این مملکت نیست شما در هر مهمانخانه و گوشه‌ای بروید اشخاص مسلولی که در این نقاط نگاهداری نشده‌اند هستند در اجتماع. در وسط خیابان اسلامبول یک محلی است برای مسلولین که هر روز مراجعه می‌کنند در اینجا معاینه می‌شوند دستگاهی است که آنها را معاینه می‌کند و دستور می‌دهد: امامیه آن محلی که سابقاً آقای رئیس مجلس منزل داشت آنجا را محل مسلولین قرار دادند و آسایشگاه مسلولین است که اطرافش بنگاه‌ها و خانه‌هایی است این طبقه باید در بهترین نقاط خوش آب و هوا زندگانی بکنند آنها را از جامعه که نباید طرد بکنند چون که اینها وقتی مریض و مسلول شده‌اند
بایستی در یکی از نقاط ییلاقی وسیله راحتی آنها فراهم شود و این عملی که در این موقع انجام شده یک عمل بسیار وحشیانه بوده و چون موقعی است که دست‌های انتریک خارجی هم در این مملکت خیلی مشعول فعالیت است که ایران را در دنیا یک ملت بی‌قانون و بدون رعایت اصول انسانیت معرفی کند من مطمئن هستم که دستگاه‌های خارجی هم بوده است که چهار نفر احمق را آلت کرده برای این شرارت موقع نفت است انواع و اقسام بازی می‌کنند یکی هم همین بازی است که ما را در دنیا خواسته باشد بی‌آبرو معرفی کنند که یک عده‌ای نسبت به مسلولین و آسایشگاه آنها این نحو حرکات پر رذالتی را انجام بدهند و این مسئله یک مسئله جنایت و جرم کوچکی نیست این مسأله‌ای است که به عقیده من دولت باید محرکین آنها را تعقیب بکند ریشه اینها را پیدا بکند که چه اشخاصی روز جمعه اسبق موجب و مسبب این واقعه شده‌اند و مباشر این کار و عاملین آن را شدیداًَ مجازات کند
به علاوه آن دستگاه و آن ساختمان را به همان صورتی که بود باید دولت لایحه‌ای تهیه بکند و بیاورد به مجلس و آنجا را بسازد و اگر همسایه‌های آنجا کراهت دارند که همسایه مسلول باشد از آنجا بروند ما مسلولین را مقدم‌تر می‌دانیم از این که آنها بخواهند مستغلات ترقی بکند و یا در اثر بودن آسایشگاه قیمت مستغلات یا عایدات کم باشد این است که از جناب وزیر کشور سؤال کردم که چه اقدامی در این موضوع شده است و آیا محرکین و مسببین این کار که مسلماً به دست‌های خارجی منتهی خواهد شد کشف کرده و تعقیب کرده‌اند یا نه؟
ناظرزاه - در جنگ هم بیمارستان‌ها را رعایت می‌کنند.
نایب رئیس - آقای وزیر کشور
وزیر کشور (سر لشگر زاهدی) - بنده متأسفانه گزارشی که در این خصوص تهیه شده بود همراه نیاوردم ولی به طور اجمال برای جواب جناب آقای حائری‌زاده موضوع را به عرض می‌رسانم اولاً این عملی که در نیاوران شده منصفانه باید گفت که یک عمل بسیار بدی بوده و برخلاف انصاف و قانون بوده است اما باید گفت که این موضوع سه چهار سال است که سابقه دارد یعنی اهالی نیاوران معترضند که چرا آسایشگاه مسلولین در نزدیک باغ و خانه آنها ساخته شده و شاید تصور می‌کنند به همین دلیل خانه و ملک آنها قیمتش از دست رفته و نمی‌خرند البته چندین دفعه شکایت کردند حتی به طور اجتماع آمدند و از طرف مقامات مسئول به آنها تذکر داده شد که این معامله‌ای است که اعلیحضرت همایونی کرده‌اند تا وقتی که جای بهتری برای این کار تهیه نشود نمی‌شود آنها را خارج کرد خصوصاً مسلولین که در آنجا بستری بوده و استراحت می‌کنند اما آنها را تحریک می‌کرد ولی تا به حال معلوم نشده که دست خارجی یا سیاستی در کار باشد همان طور که فرمودند در جمعه اسبق یک عده‌ای اول آمدند خواستند وارد آسایشگاه شوند البته ۷ نفر مأمور در ابتدای امر از طرف شهربانی در آنجا بودند و این ۷ نفر مانع شدند و آنها رفتند یک عده زن شاید صد نفر صد و پنجاه نفر زن با خود همراه آورده و حمله کردند آنها با این عده و موفق شدند که وارد شوند و ۷ نفر مأمور را مجروح کردند و یک نفر افسر را که در آنجا بود زدند تا وقتی که کلانتری شمیران مطلع شود آنها همه مجسمه‌ها را شکستند و یک مقداری از دواها را در استخر ریختند و مانع از آسایش و راحتی مسلولین بیچاره شدند و البته همان طور که عرض کردم عمل خلافی بود و در نتیجه این عمل ۲۱ نفر از محرکین را گرفته و تحویل دادسرا دادیم و الان در آنجا مورد تعقیب هستند معذلک چون غفلت و قصوری از طرف مأمورین شده بود رئیس کلانتری شمیران را منفصل کردیم و تحت تعقیب قرار دادیم و رئیس پاسگاه نیاوران که غفلت کرده بود منفصل کرده و تحت تعقیب قرار دادیم و ۷ نفر پاسبان آنجا را تحت تعقیب قرار داده‌ایم و بنده هنوز امیدوارم که اشخاص دیگری هم که محرکین جریان بوده و پیدا نکرده‌ایم آنها را هم پیدا کرده و برای تعقیب به دادسرا بفرستیم من امیدوارم که جناب آقای حائری‌زاده از آنچه که تا به حال انجام گرفته راضی بوده که ما هم موفق بشویم آنچه که لازم تعقیب و تنبیه این جور اشخاص است انجام بدهیم. (احسنت)
نایب رئیس - البته آقایان توجه دارند که شماره سؤالاتی که اینجا ثبت شده ۱۳۶ سؤال است که تعدادی از این سؤال‌ها مطابق آیین‌نامه تقاضا نشده است که برای دولت فعلی فرستاده شود این است آنهایی که تقاضا شده مطرح می‌شود آقای ملک‌مدنی و آقای مخبرفرهمند یک سؤالی راجع به آفت سن در نقاط غرب کردند جناب آقای ملک یادداشتی مرقوم فرمودند که با حضور آقای وزیر کشاورزی باید باشد حالا آقای مخبرفرهمند جنابعالی اگر طرح می‌فرمایید بفرمایید.
مخبرفرهمند - آقای وزیر کشاورزی باید باشد.
نایب رئیس - بسیار خوب آقای معاون نخست‌وزیر.
دکتر فاطمی - در جلسه اسبق مجلس شواری ملی جناب آقای عبدالقدیر آزاد دو سؤال از دولت کرده بودند که بنده خدمت آقای رئیس هم عرض کردم که اگر برخلاف نظامنامه نباشد به سؤالات ایشان چون تا حدی قابل اهمیت است دولت حاضر است جواب بدهد و در جلسه گذشته هم عرض کردم حالا هر موقعی که مجلس اجازه بفرمایند دولت راجع به سؤالات ایشان که یکی راجع به خلع ید و یکی هم راجع به استاندار فارس است جواب بدهد.
نایب رئیس - عرض کردم این سؤالات به ترتیب نمره است سؤال آقای آزاد شماره‌اش ۱۳۵ است و هنوز نوبت به سؤال ایشان نرسیده.
شوشتری - سه‌شنبه دیگر را برای سؤالات تعیین بفرمایید که آقایان وزرا هم بیایند و جواب بدهند.
۷ - تعیین موقع جلسه بعد - ختم جلسه.
نایب رئیس - اگر آقایان موافقت بفرمایند جلسه را تعطیل می‌کنیم جلسه آینده پنجشنبه ساعت ۹ و سه‌شنبه هفته آینده هم برای سؤالات خواهد بود.
(مجلس مقارن ظهر تعطیل شد)
رئیس مجلس شورای ملی - رضا حکمت