مذاکرات مجلس شورای ملی ۲۱ تیر ۱۳۲۱ نشست ۷۱
| مجلس شورای ملی مجموعه قوانین دوره قانونگذاری سیزدهم | تصمیم‌های مجلس | قوانین بنیان ایران نوین مصوب مجلس شورای ملی |
| نمایندگان مجلس شورای ملی دوره قانونگذاری سیزدهم |
دوره سیزدهم قانونگذاری
مشروح مذاکرات مجلس ملی، دوره۱۳
جلسه: ۷۱
صورت مشروح مجلس روز یکشنبه ۲۱ تیر ماه ۱۳۲۱
فهرست مطالب
۱- تصویب صورت مجلس
۲- بقیه شور لایحه اصلاح قانون نظام وظیفه
۳- موقع و دستور جلسه آتیه- ختم جلسه
مجلس یک ساعت و نیم پیش از ظهر به ریاست آقای اسفندیاری تشکیل گردید
صورت مجلس روز پنجشنبه ۱۸ تیر ماه را آقای (طوسی) منشی خواندند. (اسامی غایبین جلسه گذشته که ضمن صورت مجلس خوانده شده است:
غایبین با اجازه- آقایان: دکتر ضیا، فاطمی
غایبین بی‌اجازه- آقایان: تولیت، نوبخت، فیاض، مؤید ثابتی، فرخ، ذوالقدر، اورنگ، مشیر دوانی، حمزه تاش، مهذب، جلایی، معتصم سنگ، موید قوامی، معتضدی، بهبهانی، آصف، سلطانی، صادق وزیری، پناهی، امامی، محیط لاریجانی، دکتر قزل‌ایاغ، ناهید
دیرآمدگان با اجازه- آقایان: شاهرودی، طباطبایی، هاشمی
دیرآمدگان بی‌اجازه- آقایان: دکتر سمیعی، افخمی، سزاوار، مهدوی، صفوی، موقر، ارگانی، صدر، ناصری، یمین اسفندیاری، دکتر جوان، اکبر، شیرازی، نیک‌پور، خسروشاهی، تهرانچی، مسعودی، مستشار، دشتی، نقابت، حریری، نصرتیان، گیو)
- تصویب صورت مجلس
۱- تصویب صورت مجلس
رئیس- در صورت مجلسنظری نیست؟(اظهاری نشد) صورت مجلس تصویب شد.
بعضی از نمایندگان- دستور دستور
- بقیه شور لایحه اصلاح قانون نظام وظیفه
{۲- بقیه شور لایحه اصلاح قانون نظام وظیفه }
رئیس- بقیه شور اول لایحه اصلاح قانون نظام وظیفه از ماده ۶۳ شرع می‌شود.
مادة ۶۳ قرائت شد:
فصل نهم- متکلفین
مادة ۶۳ – اشخاص زیر بواسطه وضعیت خود از انجام خدمت وظیفه موقتا“ معاف بوده و در صورتی که تا پنج سال متوالی متکفل باشند پس از ششماه خدکت زیر پرچم مرخص و جزو طبقات مربوطه می‌گردند.
۱- یگانه پسر هر مرد یا زنی که بواسطه علت مزاج از اداره امر معاش خود عاجز و کفایت بر عهده آن پسر باشد.
۲- هر جوانی که عهده دار معاش عیال با اولاد خود باشد.
۳- هر جوانی که کفیل منحصر بفرد معاش پدر یا مادر یا جد یا جده علیل و یا پیر از کار افتاده و بی استطاعت باشد
۴- هر جوانی که به تنهائی عهده دار معیشت برادر یا خواهر صغیر یا علیل از کار افتاده باشد و بواسطه عدم بضاعت در غیبت خود وسائل نگاهداری ؟آنها را نداشته باشد.
تبصره- هر کس قبل از مشمولیت تاتاهل اختیار کند حق معافیت از خدمت سربازی را بعنوان تکفل از عیال با والاد خود نخواهد داشت.
رئیس- آقای اوحدی.
اوحدی- بنده در مادة ۶۳ دو مطلب دارم که موافقت آقای معاون وزارت جنگ و آقای مخبر کمیسیون را بآن جلب می‌کنم.
اول- مسئله خدمت متکفلین ایت چنانچه سابقا“ هم عرض کردم متکفلین در قانون نظام وظیفه مصوب ۳و ۴ بعد از پنج سال مدت خدمتشان چهار ماه بوده است در قانون نظام وظیفه ۱۳۱۰ ایضا“ خدمت متکفلین بعد از پنج سال چهار ماه بوده است در قانون ۳۱۷ که بطور ظالمانه تصویب شده و اگر کسی بخواهد بودن آن قانون را تحت نظر قرار دهد همین فصل متکفلین را مراجعه کند کافی است در آن قانون هم نوشته در تبصره ۵ یکی از مواد که در تاریخ اجرای این قانون متکفلینی که پنج سال معافیت تکفلی دارند همان چهار ماه را بایستی خدمت کنند بنابراین اینکه در جواب عرایض سابق من بعضی از آقایان اظهار کردند که من اشتباه کرده‌اند در مسئله چهار ماه و شش ماه ما اشتباه نمی‌کنم بنابراین بنده پیشنهاد می‌کنم که خدمت متکفلین بعد از پنج سال بهمان مدت چهار ماه معین شود. مطلی دیگر حذف تبصره ماده ۶۳ است که مورد تقاضای بنده است آقایان توجه بفرمایند که بنده بچه نظر حذف تبصره خبر کمیسیون را درخواست می‌کنم و استدعا می‌کنم تبصرة لایحه دولت بجای او بر قرار بشود این نظر برای این است که تبصرة دولت بصرفة ملت است و تبصرة اصلاحی کمیسیون برضرر افراد ملی است برای مطلب بنده هر دو تبصره را می‌خوانم و قضاوت را به آقایان نمایندگان محترم واگذار می‌کنم. تبصره دولت این است: مشمولی که در سال احضار بخدمت تاهل اختیار کند حق معافیت از خدمت سربازی را بعنوان تکفل از عیال خود نخواهد داشت این تبصره دولت بعد این تبصره اصلاح می‌شود باین طریق هر کس قبل از مشمولیت تاهل اختیار کند حق معافیت از خدمت سربازی را بعنوان تکفل از عیال با اولاد خود نخواهند داشت. بنده چرا عرض می‌کنم تبصره دولت باشد و تبصرة کمیسیون نباشد زیرا تبصرة کمیسیون اولا“ متناقض با قسمت دوم متکفلین است که معافشان کرده است زیرا قسمت دوم می‌نویسد هر جوانی که عهده دار معاش عیال و اولاد بوده و در محل پدر یا پدر زن و برادر زنی که وضعیت اعاشه آنها اجازه عهد داری معاش عیال و اولاد مشمول را بدهد نداشته باشد پس این قسمت با تبصره ضد یکدیگر است آنجا معافش کرده است اینجا می‌گوید معاف نیست هر جوانی که معاف می‌شود بعنوان داشتن عیال و اولاد البته قبل از مشمولیت است که تاهل اختیار کرده است اگر قبل نبوده است که دارای عیال و اولاد نمی‌شود این قبیل از مشمولیت بوده که تاهل اختیار نمده از یک طرف میگوئید اگر دارای عیال و اولاد باشد معاف است و از طرف دیگر میگوئید که اگر دارای عیال و اولاد باشد معاف نیست باین جهت بندة تبصرة دولت را قبول کردم زیرا تبصرة دولت تبصرة نافعی است می‌خواهد جلوگیری از یک حیله‌ای بکند که مبادا یک اشخاصی برای فرار از خدمت در سال مشمولی برود و عیال اختیار بکند این جهت این تبصره را دولت گذاشته است و این تبصره صحیح است برای هر دوفقره بنده دو تا پیشنهاد کردم یکی حذف این تبصره و یکی هم تقلیل مدت شش ماه به چهار ماه که هر دو را تقدیم مقام ریاست خواهم کرد.
معاون وزارت جنگ- راجع به اعتراضات آقای اوحدی می‌خواهم این موضوع را عرض کنم گویا سوء تفاهم شده است راجع به متکفلین. متکفلین در سال ۱۳۱۷ بیست و چهار ماه خدمت می‌کردند ولی نظر باینکه ارتش پنج ریال در ماه حقوق می‌داد و از امنیته هفتاد ریال حقوق می‌گرفت برای متکفلین یک ارفاقی قائل شده بودند که چهار ماه تعلیمات اولیه را که امنیه وسیلة دادن آن تعلیمات را نداشت و در هنگ‌ها به ببیند و بقیه را برود در امنیه خدمت بکنند بعد دیدم که این کار چیز خوبی نیست و امنیه هم آنقدر راضی نیست چون آنها متکفل هستند و اغلب نگرانی برای اطفال و اولاد خود دارند تا یک چیزی می‌شود تفنگش را می‌گذارد و در می‌رود بنابراین بگذاریم این را بیاید توی هنگ و در واحد باشند بهتر است الآن در هنگ که هستند ما متاسفانه پولی نداریم که بتوانیم مخارج اولادشان را فراهم کنیم و یک تخفیفی برای آنها قائل شویم بنابراین آن تعلیمات اولیه را که یک سرباز لازم دارد آن تعلیمات را که باید ببیند و بعد مرخصی بهشان می‌دهیم بروند وگمان می‌کنیم که ظلمی هم نشود البته اگر مملکت ما غنی بشود می‌بایستی همان کاری را که در ارتش‌های خارجه می‌کنند اینجا هم بکنند و آن ترتیب این است که به اشخاصی که تحت کفالت آنها هستند اندامنیته وکمک خرج روزانه داده شود بنابراین شخصی که می‌رود به سربازی از خزانة کشور حقوق به آن بچه یا آن زن یا اولاد او داده می‌شود و از خدمت نظام هم یک روز به او تخفیف داده نمی‌شود و حق وانصاف هم همین است ولی با وضعیتی که داریم با تنگ دستی بودجه همچو پیشنهادی را نمی‌توانیم بکنیم چون ما این پیشنهاد را نمی‌توانیم بکنیم و از طرف دیگر هم می‌بینیم که به اشخاصی ظلم می‌شود گفتیم چند سال ارفاق کنیم که اینها شاید از قید کفالت ربیایندو راحت بشوند ولی وقتی که بعد از پنج سال هم از قید کفالت بیرون نیامدند بیایند آن تعلیمات مقدماتی جنگ را که لازمست آن تعلیمات اولیه را بگیرند بعد مرخصی خانه شوند و بنظر من منتهای ارفاق را کرده‌ایم اما راجع به تبصره‌ای که آقای اوحدی راجع به تاهل فرمودند این تبصره البته آن چه که ما تهیه کرده بودیم این بود که آن کسی که در سال مشمولیت زن بگیرد آن شخص نباید عذرش قابل قبول باشد و معاف شود ولی درکمیسیون در نتیجه مطالعاتی که شد اینطور گفته شد که اشخاص در بیست سالگی حق ندارند زن بگیرند زیرا برای معافیت این شخص در هیجده سالگی زن می‌گیرد در ۱۹ سالگی زن می‌گیرد و این برای جامعه مضر است و بنظر بنده این تبصره‌ای که کمیسیون وضع کرده است گرچهبنده در آن جلسه کمیسیون نبودم ولی از نقطه نظر نسل و آتیه نژاد کشورخیلی مفید است ما کاری بخدمت نظام وظیفه نداریم ولی یک جوانی که بخواهد در هیجده سالگی زن بگیرد هم خودش معیوب می‌شود و هم بچه اش معیوب می‌شود وآقایان پزشکان در این جلسه محترم هستند که میدانند حد کمال رشد انسان سن بیستو پنج سالگی است پس انسان در بیست و پنج سالگی به حد کمال رشد از حیث قد، اندام و تمام عوارض بدنی می‌رسد بنابراین وقتی نباشد کسی در سن بیست و پنج سالگی بخواهد زن بگیرد و اولاد خوب داشته باشد و با یک دختری ازدواج کنند که ۱۶ , ۱۷ , ۱۸ سال داشته باشد یقینا“ بچه او یک بچه کامل و خوبی می‌شود در صورتیکه اگر یک جوان هیجده سالة بخواهد زن بگیرد باید یک زن سیزده ساله بگیرد در صورتیکه اینجا در مجلس هم قبلا“ گفته شده است که به دختر کمتر از شانزده سالگی کمتر اجازه داده نمی‌شود بنابراین وقتی که تا شانزده سالگی اجازه نمی‌دهند و خدمت نظام هم برای همه اجباری است مرد را هم بگویند تا سن بیست و پنج سالگی زن نگیرد اینطور بد نیست منتها حالا برای امر نخواستند قانون جداگانه تنظیم نمایند و بنظر بنده کمیسیون خواسته است بوسیله این تبصره یک اجتنابی از تاهل بی جاشده باشد معهذا این موضوع در کمیسیون مجددا“ مطرح خواهد شد اگر آقایان محترم مقرر بفرمایند که آن تبصره تقدیمی ما بهتر است ممکن است همان باشد ولی نظر این بوده است که تاهل را در بیست سالگی جلوگیری کنیم حالا دیگر بسته است بنظر آقایان.
رئیس-آقای انوار
انوار-آقایان در نظردارند بنده هم در نظر دارم که نسبت باین ماده و ماده بعد خیلی شکایت نسبت بتبصرة این دو ماده آمده است برای خاطر تغییر دادن چهار ماه و ۶ ماه و آن کسانیکه پنجسال ورقة معافیت دارند یعنی پنج سال مرخصی دارند آنها هم یک شکایتی دارند حالا بنده بعرض مجلس میرسانم و توجه نمایندگان مجلس را جلب می‌کنم مادة دارد که اشخاص از ۱۲۸۴ تا۱۲۹۰ بواسطه اینکه بهر ترتیبی که بوده است بخدمت احضار نشده است یا فرار کرده است یا دست دولت بلهش نرسیده است. یا قدرت پیدانکرده است که او را جلب کند رویهمرفته اینها کسانی بوده‌اند که اینها را جلب نکرده‌اند حالااز ۱۲۹۱ که ما شروع می‌کنیم بسن سربازی اینها دیگر بکلی معافند خوب آنها که درواقع شاید بعضی شان تعدی و تخطی بقانون کرده‌اند و ترتیباتی درست کرده‌اند و درست کردن هم با آن ترتیباتی بوده است که واقع شده است حالا با آن تمردشان و حاضر نشدن بیک خدمتی که مقدس ترین خدمات مقام سربازی است اینها را ما بگوئیم چون نیامده‌اند معاف می‌کنیم اما آنهائی که خودشان را حاضر کرده‌اند ولی چون محتاج نبوده‌اند اینها را ورقه مرخصی داده‌اند حالا هم پنجسال از مرخصی آنها گذشته است اینها باشند و مستنکف هم شناخته شوند و بعد از خدمت هم باز مدتی در تحت خدمت باید باشند این یک موضوع است که پیشنهاد هم کردم موضوع دیگری هم که می‌خواهم بعرض آقایان برسانم و آقایان هم تصدیق دارند این است که ما فقر افرادی داریم و بحمد الله خدای تعالی یک آب و خاکی بماداده است که قابلیت این را دارد که اگر افراد ما سه مقابل میزان فعلی هم بشود همه ما‌ها صاحب ثروت شویم ولی افرادمان کم است قلت افراد داریم این موضوع در تحت نظر نماینده‌های دوره چهارم واقع شد حتی پیشنهاد کردیم که مستخدمین دولت همه باید متاهل شوند ولی یک عده مخالفت کردند که این تاهل اضطراری است و نمی‌شود ولی همیشه اوقات در خاطره‌ها بوده است ما باید یک وضعیات و یک تشویقاتی هم در این باب بکنیم که افراد مملکت ما زیاد شود و یک قوانینی ایجاد کنیم که افراد مملکت ما تاهل اختیار کنند زیرا بیشتر فقر ما بواسطه کمی افراد است این اراضی مان این معادنمان این جنگل‌هامان ولی آدم نداریم اینها جمعیت زیاد می‌خواهد که مملکت ما را آباد کند هر جا که پای تاهل بمیان می‌آید بنده عقیده‌ام این است که باید تشویق شود ولی در این قانون نوشته است اگر تاهل کرد نباید معاف شود در صورتیکه این بر خلاف عقیده من است ما همه مان باید داشته باشیم که نسبت به تاهل قوانینی سخت وضع کنیم پیشنهاد کردم در عوض آن تبصره مخصوصا“ آن جوانهائی که در سال احضار تاهل اختیار می‌کنند آن سال را معاف از خدمت باشند برای خاطر اینکه نفعی که ما از این عمل می‌گیریم کثرت افراد است وکثرت افراد هم بالاترین چیزها است حالااین یک صحبتی است که ممکن است بفرمایند آقای معاون وزارت جنگ که در فرانسه اینطور نبود این هم یک موضوع دیگر همانطور که آقای اوحدی گفتند بنده هم را آقای اوحدی موافقم عقیده بنده این است که حالا هم همان چهار ماه سابق باشدبهتراست ما باید قانون را روی آزادی تام وروی عقیده تام وضع کنیم بنابراین این بقدر امکان بایستی در این قانون تسهیلاتی قائل شویم بر خلاف قانون گذشته آن همه تضییقات وشدائد در بین بود که ذهن‌ها رامشوب کرده بود وافراد را از این قانون بکلی دور کرده بود ولی در این قانون ما باید تسهیلات فراهم کنیم وبملت بفهمانیم که می‌فرمایند بهشت زیر سایه شمشیراست بزرگواری وشرافت درخدمت سربازی است وبالاخره باید روی این فکر عمل کنیم این است که بنده هم پیشنهاد چهارماه کردم حالا راجع به آن موضوع که این اشخاص پنجسال آمده‌اند وبهرترتیبی خودشان رااز میدان در برده‌اند حالا پاداش بهشان بدهیم بنده عقیده‌ام این است که این اشخاص حتما“باید وارد بشوند ومعتقد بشوند به این قانون وخدمت بکنند خدا میداند که بنده نظرم این است که زنده باشم وبچه‌ها ی من بروندزیر پرچم ایران وجان بدهند وخدا میدانداین یگانه آرزوی من است بعد بمیرم.
رئیس –آقای دهستانی
دهستانی –بنده نظری که داشتم چون لایحه دوشوری است نظر خودم را پیشنهاد کردم ولی خواستم از آقایان یک استدعائی بکنم چندماه است که این قانون به مجلس تقدیم شده وتمام افراداین کشور هم انتظار دارند که این قانون زودتر بگذرد ما هر روز یک ماده داریم تصویب می‌کنم ومثل خود بنده در اینجا هی تظاهر می‌کنم بنده می‌خواستم استدعا کنم که آقایان هر نظری که دارند پیشنهاد بفرمایند کارگران سما خرمنشان توی صحرا‌ها ریخته و خودشان بمرکز احضار شده‌اند به آنها ترحیم کنید آقایان این لایحه دو شوری است خوبست هر یک از آقایان نظری که دارند پیشنهاد بفرمایند و بکمیسیون برود و در آنجا مطالعه شود امور کشاورزی مردم همینطور مختل مانده است باز تکرار و تمنی می‌کنم که آقایان هر نظری دارند پیشنهاد بفرمایند و زودتر تکلیف کارگران و زارعین را معلوم فرمایند.
رئیس-آقای موید احمدی.
موید احمدی-بنده کاملا“ با این فرمایش آقای دهستانی کاملا“ موافقم بعلت اینکه پریروزدر شمیران بودم اهالی آنجا شکایت داشتند از اینکه درودگر ندارند که محصول را جمع آوری کنند می‌گفتند که عمله از خارج هم بیاورند با یک مبلغ گزافی که هر روزی چقدر می‌گیرند که گندم را درو کنند و بازخودم دیدم که یک عده از این رعایا را نظامی هامیاورند بسربازخانه از یکطرف در این موقع محصول بزمین مانده است و کسی نیست جمع کند از آن طرف زارعین و مردم را از سر کارشان میاوریم بنده می‌خواستم دو موضوع را عرض کنم که آقای معاون وزارت جنگ فرمودند که در قانون ۱۳۱۷ خدمت بیست و چهار ماه بود تصدیق می‌کنم اما خودشان هم میدانند که آن قانون بقدری ظالمانه بود ک آورده‌اند اصلاح کنند در قانون سابق یعنی در ۱۳۰۴ در آن قانون داشت که متکفل باید چهار ماه خدمت کند حالا عقیده شما این است که شش ماه بکنند چرا دو ماه علاوه کردید بیست و چهار ماه که رفت از بین در آن قانون قوزی و شل و کور همه را می‌بردند و شما آمدید و اصلاح می‌خواهید بکنید آنوقت سابق می‌گفتید چهار ماه حالا میگوئید شش ماه این معنی ندارد یکی هم تبصره. آقا این تبصره مقصود را نمیرساند می‌گوید قبل از مشمولیت. ممکن است قبل از مشمولیت چهار سال قبل باشد ممکن است پنج سال باشد اینکه تناقض دارد با آن ماده و بنده موافقم با پیشنهاد دولت همان تبصرة را که دولت پیشنهاد کرده یعنی اگر در سال مشمولیت رفت و ازدواج کرد او را باید بیاورند حالا آقای انوار پیشنهاد کردند که مخصوصا“ او معاف شود البته این یک نظریه است برای تشویق به کثرت افراد مملکت. لیکن اینکه در اینجا نوشته قبل از مشمولیت این عبارت یک عبارتی است که حد ندارد سه سال چهار سال پنجسال این عبارت صحیحی نیست و بعقیده بنده همان تبصره دولت را بنویسند بهتر است.
مخبر-عرض می‌کنم آقایان تصدیق دارند که این قانون دو شوری است و حقش هم این است که در شور اول هر نظری دارند پیشنهاد بفرمایند و بعد هم نظریاتشان را در کمیسیون هم تعقیب بفرمائید و تشریف بیاورند در کمیسیون و توضیحات لازمه بدهند البته هر پیشنهادی که صلاح بود و سود مردم در آن بود دولت و کمیسیون هم موافقت خواهند کرد و در این صورت البته این قانون زودتر تمام می‌شود وآن قانون ظالمانه پیش هم مبلغی می‌شود.
رئیس-آقای ملک مدنی.
ملک مدنی-عرض می‌کنم دائما“ گفته می‌شود که عجله کنید این قانون بگذرد وپیشنهادها برود بکمیسیون عرض می‌کنم این قانون یک قانونی است که برای اولین دفعه همانطور که آقای انوار فرمودند در مجلس آزاد آمده و باید روی خیر و صلاح عامه از مجلس بگذرد و البته بایستی نظر مردم و آقایان و کلا و کسانیکه بما مراجعه می‌کنند اینجا گفته شود تا کمیسیون بتواند از روی نظر افراد و نظر خیر و صلاح این قانون را برای شور دوم تهیه کند و وقتی که بمجلس می‌آید آنوقت دیگر معطلی نداشته باشد و الا وقتی که بنا شد عجله کنیم و نگذاریم نظریات گفته شود و همینطور بکمیسیون برود آنوقت در شوردوم سر هر ماده اش باید یک جلسه معطلی داشته باشیم چون فلسفه دو شوری بودن برای این است که در شور اول نظریه قانون گذار و نظریه عامه راجع به آن قانون معلوم شود که کمیسیو. ن روی آن نظریات تصمیم اتخاذ کند پس بنظر بنده مذاکره در شور اول اساسا“ اهمیت دارد و بنظر بنده عیبی ندارد. اما در اصل موضوع این تبصره که اینجا گذاشته شده راجع باینکه اشخاص در سن مشمولی حق تاهل ندارند و تفکل نسبت بمخارج عیال خود موجب معافیت نمی‌شود خوب این یک نظری است یک نظر هم همان است که آقای سرتیپ ریاضی فرمودند که از نظر بهداشت یک عده‌ای معتقدند که بعد از بیست سالگی و بیست و یکسالگی بهتر است اشخاص متاهل شوند و بنده در آن موضوع هم نمی‌خواهم وارد شوم ولی دو پرسش دارم که می‌خواهم عرض کنم یکی این است که اشخاصی که مشمول هستند و فبل از این متاهل شده‌اند تکلیف آنها چه می‌شود قسمت دوم این که فرض کنید ما یک اشخاصی داریم دانشکده دیده و اروپا رفته آنها برگشته‌اند هنوز هم خدمت وظیفه خودشان را انجام نداده‌اند ولی متاهل است و متکفل هم هست وضعیت آنها روشن نیست بنظر بنده باید تکلیف آنها معلوم شود که به بینیم آنها مشمول قانون سابق هستند یا مشمول این قانون هستند؟ و بعلاوه مدت خدمت را باید برای آنها چهار ماه قائل شد یا شش ماه؟ این موضوع را بنده خواستم پرسش کنم چون خودم نتوانستم حل این مطلب را از لایحه استنباط کنم تقاضا می‌کنم یا آقای مخبر یا آقای معاون وزارت جنگ توضیح بدهند اما نظر خود بنده این است که چهار ماه خدمت برای متکفلین کافی است و شش ماه خدمت موردی ندارد و مطابق همان قانون سابق که چهار ماه خدمت برای متکفلین قائل شده بودند بنظر بنده خوب است همان نظریه سابق را اتخاذ کنند و مدت تکفل را چهار ماه قرار دهند.
معاون وزارت جنگ-خواستم خدمت آقای ملک مدنی توضیحی راجع به متکفلین عرض کنم و آن این است که در قانون پیش بینی شده است که اشخاص متکفل که مشمول می‌شوند معافی بآنها داده می‌شود و تا پنجسال این اشخاص فرصت دارند که بعنوان تکفل معاف شوند و بعد از این پنج سال باید بیایند خدمت خودشان را بکنند و آنوقت فقط ششماه خدمت قائل شدیم برای این است که سابق چهار ماه تعلیمات انفرادی در سربازخانه بآنها داده می‌شد و تعلیمات اجتماعی را چون مامور امنیه می‌شدند آن تعلیمات را در امنیه میدیدند ولی فعلا“ مطابق این قانون داخل امنیه نمی‌شوند این است که اگر خدمت آنها منحصر به همان چهار ماه باشد و تعلیمات اجتماعی را ندیده باشند ما استفاده از آنها نخواهیم کرد و این مدت شش ماه حداقل مدتی است که می‌تواند تعلیمات انفرادی و مختصری تیراندازی را یاد بگیرد و البته آقایانی که در کمیسیون تشریف خواهند آورد از نقطه نظر فنی هر نوع توضیحی لازم باشد عرض خواهد شد ولی تصور نمی‌کنم یک سربازی را در مدت چهار ماه بتوانیم تعلیمات لازمه و مقدماتی سربازی را باو یاد بدهیم.
رئیس-آقای صفوی.
صفوی-بنده در قسمت سوم این ماده ۶۳ راجع بمعافی متکفلین بعنوان تکفل پدر یا مادر وجدو جده علیل از کار افتاده یک عرایضی داشتم که می‌خواستم بعرض آقایان برسانم و یک پیشنهادی دارم که بعد تقدیم می‌کنم این جا در قسمت سوم این ماده می‌نویسد:هر جوانی که کفیل منحصر بفرد معاش پدر یا مادریا جد یا جده علیل و یا پیر از کار افتاده و بی استطاعت باشد. از قراری که بنده اطلاع دارم راجع باین قسمت جد پیر و جده پیر از کار افتاده علیل تا بحال معلوم این بوده است که مجالس سربازی قانع نبوده‌اند باینکه همینقدر کهسن اینها مطابق شناسنامه به شصت یا شصت و پنجسال می‌رسید قانع شوند باینکه پیر است و از کار افتاده است و تکفل او را قبول کنند بلکه معمول این است که می‌فرستند در محل و معاینه می‌کنند و اکتفا نمی‌کردند باین که سن اینها وقتی به شصت و بالاتر رسید این دیگر از کار افتاده است و این موضوع را بنده سراغ دارم و تصور می‌کنم یک موضوع جزئی موجب اختلال قانون می‌شود والبته این کار بر خلاف همه چیز است که یک افسری یا یک سربازی برود یک پیر زن شصت و چهار ساله را معاینه بکند که این از کار افتاده است یا خیر این است که بنده خیال می‌کنم اگر این قسمت را اصلاح کنیم و باین ترتیب بنویسیم که اگر به سن شصت سال آن جد یا جده رسیده باشد کافی است که او را از کار افتاده قبول کنند و آن سربازی که کفیل مخارج این اشخاص است معاف کنند و نسبت به یک پدر و مادر یا جده پیر که کفیل معاش نداشته باشد بهتر همین است که شناسنامه آنها را به بینند و اگر به سن شصت سال رسیده باشند قبول کنند و دیگر معاینه نشوند و معاینه آنها را اگر در قانون ممنوع کنیم خیلی مناسب است این است که بنده در این قسمت یک پیشنهادی تهیه کرده‌ام و در آخر هم تصریح کرده‌ام که معاینه جد و جده پیر ممنوع است
رئیس-آقای دکتر ملک زاده.
دکتر ملک زاده-عرض کنم موضوعی را که بنده می‌خواهم عرض کنم گمان می‌کنم که ارزش داشته باشد مجلس شورای ملی توجه بکند. در این جا بعقیدة بنده یکی از مهمترین قضایای اجتماعی یعنی یک موضوع حساس بحث شد و دو سه نفر از آقایان در اطراف آن اظهار نظر کردند و آن آقایان تصدیق می‌فرمایند که اصلاحات اجتماعی و اخلاقی مهمترین قضایائی است که باید مورد توجه دولت و مجلس شورای ملی قرار بگیرد و یکی از مهمترین ان اصلاحات قضیه ازدواج است که در این جا راجع به مشمولین مذاکره شد بنده نظرم است در ده سال قبل موقعی که آقای صدر متصدی وزارت داگستری بودند آنوقت معمول بود که در جرائد تعداد ازدواج و طلاق و متولدین و متوفیات را هر ماهه می‌نوشتند بنده با کمال تعجب در یکی از روزنامه‌ها خواندم که در آن ماه یا در ماه گذشته اش در تهران دویست و هشتاد طلاق داده شده و ۲۵ فقره ازدواج شده است این بهترین سند ناطق است در حساب اخلاق و اجتماعیات یک کشوری که هیچ کسی نمی‌تواند با آن مخالفت مند زیرا مسئله ازدواج یک امر طبیعی است و مسئله طلاق یک امر اتفاقی و غیر طبیعی است توضیحی هم خواستم از اقای صدر متاسفانه از آن تاریخ به بعد هم تعداد ازدواج و طلاق در روزنامه‌ها ننوشتند. بنده در صدد تحقیق بر آمدم و در جستجوی فلسفه این کار بر آمدم که دلیل و فلسفه این کار چیست که در هر ماه دویست دختر جوان باکره شوهر می‌کنند و دو سه ماه بعدش که اغلب آنها را هم که فقیر هستند طلاق می‌دهند و از نظر اجتماعی و اخلاقی نمی‌خواهیم زیاد توضیح بدهم نتیجه آن چیست خلاصه بنده در صدد تحقیق بر آمدم معلوم شد که در این مملکت معمول شده است که یکعده ازدواجهای نظام وظیفه می‌کنند و ازدواجهای نظام وظبفه درست شده است که آنها برای اینکه معاف شوند از نظام وظیفه زن می‌گیرند (این را خواهش می‌کنم مجلس شورای ملی توجه بفرمایند) و پس از آنکه گذشت و معافیتش را تحصیل کرد دختر جوان بدبختی را الی الابد بدبخت می‌کند و فحشا را باین ترتیب در مملکت زیاد می‌کند برای اینکه خواسته است ازنظام وظیفه معاف شود این است که بنده با نظر آقای اوحدی و آقای انوار مخلف هستم و عقیده‌ام این است که کمیسیون این موضوع اخلاقی و اجتماعی را در تحت نظر بگیرد.
رئیس-اقای اوحدی
اوحدی-با منتهی درجة که آقای دکتر ملک زاده با بنده مخالفت کردند بنده با کمال ملایمت عرض می‌کنم که شما با بنده مخالف نبودید زیرا بنده هم که پیشنهاد دولت را قبول کرده بودم برای خاطر این بود که متضمن همین نظر بود بنابراین شما که عنوان می‌کنید من با اوحدی مخالفم نمیدانم با کجاش مخالفید؟(خنده نمایندگان) آمدیم سر آن قسمت که آقای معاون وزارت جنگ بیان فرمودند چون پیشنهاد داده‌ام و البته در کمیسیون هم حاضر خواهم شد توضیحات هم خواهم داد ایشان هم با نظر التفاتی که دارند بعرایض من گوش می‌دهند و ترتیب اثر خواهند داد و نمی‌خواهم دیگر در اطراف آن مطلب صحبت بکنم ولی همینقدر بهشان تذکر می‌دهم که قسمت دوم ماده ۶۳ نوشته است هر جوانی که متکفل عیال یا اولاد خود باشد این هم معاف خواهد بود این قسمت دوم که این را نوشته است آیا آن جوانی که معاف شده است در سال احضار که عیال و اولاد دارد این عیال را که همانوقت نگرفته است برای فرار از نظام وظیفه و معافیت چون اولاد دارد و قبلا“ عیال گرفته است اگر نظر این است که در سن هیجده سالگی و نوزده سالگی و بیست سالگی هم کسی زن نگیرد می‌بایستی در این قسمت دوم این نکته رعایت شده باشد پس معلوم می‌شود که این نظر نبوده است بعلاو ممکن است آن مشمولی که احضار می‌شود یک مدتی مریض بوده است یا یک مدتی غایب بوده است یا مشغول تحصیل بوده و باین جهات او را نمی‌آوردند تا سن بیست و پنج سالگی مشغول تحصیل بوده و درسن بیست سالگی عیال اختیار کرده در بیست و دو سالگی عیال اختیار کرده است و تحصیل میکرده و تحصیلش مانع از این بود که احضارش بکنند وقتی احضارش می‌کنند بیست و پنج سال از عمرش رفته است برای اینکه یکی از شرایط احضار فراغت از تحصیل است این شخص قبل از اختتام تحصیل رفته است ازدواج کرده است حالا عیال دارد دو تا بچه دارد نمی‌شود او را با این ترتیب تکفل اورا رد کنیم و معاف نمی‌کنم این است که با قسمت دوم و تبصره‌ای که در این ماده هست بنده عرض کردم ماده پیشنهادی دولت را قبول دارم زیرا تبصرة پیشنهادی دولت حقیقت جلوگیری کرده است از یک نکتة مهمی که آقای دکتر ملک زاده بیان کردند و بنده هم با ایشان موافق هستم ولی اگر یک نکتة اساسی رعایت شود از همة این قضایا ما راحت خواهیم شد. گرچه شعار بنده شعر و شاعری نیست ولی در اینجا لازم است این شعر را بخوانم:
درس ادیب اگر بود زمزمة محبتی
جمعه به مکتب آورد طفل گریز پای را
مدرسه نظام وظیفه باید طوری بشود که هیچکس برای فرار از نظام وظیفه نرود تاهل اختیار کند (صحیح است).
جمعی از نمایندگان-مذاکرات کافی است.
رئیس-پیشنهادات قرائت می‌شود. پیشنهاد اقای طوسیو چند نفر دیگر.
پیشنهاد می‌شود شقوق چهار گانه ماده ۶۳ از شش ماه خدمت زیر پرچم بکلی معاف باشند.
پیشنهاد آقای مجید ضیائی.
پیشنهاد می‌نمایم در ماده ۶۳ بند یک اینطور اصلاح می‌شود:یگانه پسر هر مرد یا زنی که سن آنها از شصت سال تجاوز نماید یا بواسطة علت مزاج از اراده کردن امر معاش عاجز باشند یگانه پسر از خدمت نظام وظیفه معاف خواهد شد.
پیشنهاد آقای رهبری.
پیشنهاد می‌نمایم پس از جمله تکفل و بیماری اضافه شود و علل دیگر الی آخر.
رهبری- این پیشنهاد راجع به ماده ۶۴ است.
پیشنهاد آقای فرمانفرمائیان.
اصلاح تبصره به ماده ۶۳ پیشنهاد می‌شود.
تبصره-هر گاه قبل از مشمولیت تاهل اختیار کرده و دارای اولاد باشد مدت خدمت زیر پرچم فقط شش ماه خواهد بود.
پیشنهاد آقای دهستانی.
پیشنهاد می‌کنم تبصره ۶۳ اصلاح شود.
تبصره-هر که یکسال قبل از مشمولیت تاهل اختیار کند حق معافیت از خدمت سربازی را بعنوان تکفل از عیال اولاد خود نخواهد داشت.
پیشنهاد آقای اوحدی.
پیشنهاد می‌کنم تبصره ماده ۶۳ حذف و بجای آن تبصره ماده ۶۳ لایحة پیشنهادی دولت مقرر گردد.
پیشنهاد دیگر آقای اوحدی.
پیشنهاد می‌کنم مدت خدمت متکفلین ماده ۶۳ چهار ماه معین گردد.
پیشنهاد آقای انوار.
در ماده ۶۳ پیشنهاد می‌کنم کلمه شش چهار نوشته شود و پیشنهاد می‌کنم تبصره ماده ۶۳ این نوع نوشته شود :مشمولی که سال احضار تاهل اختیار کند در آن سال معاف خواهدبود.
پیشنهاد آقای دهستانی.
در ماده ۶۳ عوض ششماه چهار ماه نوشته شود.
پیشنهاد آقای صفوی:
قسمت سوم از ماده ۶۳ را بشرح زیر پیشنهاد می‌کنم:
۳-هر جوانی که کفیل منحصر بفرد معاش پدر یا مادر یا جد یا جدة که بسن شصت سال رسیده و علیل و یا از کار افتاده و بی استطاعت باشد (معاینه مادریا جد یا جده ممنوع است)
-موقع و دستور جلسه بعد-ختم جلسه
{۳-موقع و دستور جلسه بعد-ختم جلسه}
رئیس-اجازه میفرمائید جلسه را ختم کنیم (صحیح است) جلسه آتیه روز پنجشنبه ۲۵ تیر ماه سه ساعت و نیمپیش از ظهر دستور لوایح موجوده
(مجلس ده دقیقه بعد از ظهر ختم شد)
رئیس مجلس شورای ملی- حسن اسفندیاری