مذاکرات مجلس شورای ملی ۲۱ بهمن ۱۳۲۷ نشست ۱۴۳
| مجلس شورای ملی مجموعه قوانین دوره قانونگذاری پانزدهم | تصمیم‌های مجلس | قوانین برنامه‌های عمرانی کشور مصوب مجلس شورای ملی |
| نمایندگان مجلس شورای ملی دوره قانونگذاری پانزدهم |
روزنامه رسمی کشور شاهنشاهی ایران
شامل: متن قوانین - تصویب‌نامه‌ها - صورت مفصل مذاکرات مجلس شورای ملی - سوالات - اخبار رسمی - فرامین - انتصابات - آیین‌نامه‌ها - بخش‌نامه‌ها - آگهی‌های رسمی
شماره تلفن: ۵۴۴۸ - ۸۸۹۴ - ۸۸۹۵ - ۸۸۹۶
سال چهارم - شماره ۱۶۶۶
مدیر سید محمد هاشمی
۲شنبه ۲۵ بهمن ماه ۱۳۲۷
دوره پانزدهم قانونگذاری
شماره مسلسل ۱۶۷۳
مذاکرات مجلس شورای ملی
جلسه ۱۴۳
صورت مشروح مذاکرات مجلس روز پنجشنبه ۲۱ بهمن ۱۳۲۷ نشست ۱۴۳
فهرست مطالب:
- ۱- تصویب صورت مجلس
- ۲- طرح پیشنهادی نمایندگان راجع به اجرای موقت گزارش کمیسیون
- ۳- معرفی آقای مصطفی عدل به سمت وزارت مشاور
- ۴- موقع و دستور جلسه آینده - ختم جلسه
مجلس یکساعت وپنج دقیقه قبل از ظهر بریاست آقای رضا حکمت تشکیل گردید
- تصویب صورت مجلس
۱- تصویب صورت مجلس
صورت مجلس جلسه قبل را آقای فولادوند (منشی) به شرح زیر قرائت نمودند
مجلس ۵۰ دقیقه بظهر روز سه شنبه نوزدهم بهمن بریاست آقای رضا حکمت تشکیل وصورت جلسات پیش قرائت گردید.
اسامی غائبین جلسه گذشته که ضمن صورت مجلس خوانده شده‌است
غائبین بااجازه - آقایان: مهندس احمد رضوی - حسن اکبر - اردشیر شادلو - عبدالحسین اورنگ - آقاخان بختیار - محمد علی منصف - علی اقبال - حسین وکیل - مسعود ثابتی - دکتر علی امینی - اعزاز نیک پی - عباس اسکندری
غائبین بی اجازه - آقایان: عزت الله بیات - دکتر مظفر بقائی - معین زاده باقری - ابوالفضل تولیت - سلطانی شیخ الاسلامی - ابوالحسن رضوی - فرج الله اصف - ناصرالدین ناصری - محمد تقی بهار - یمین اسفندیاری - منوچهر گلبادی - ابوالقاسم بهبهانی
آقای مکی پس از تذکر نسبت بیک فقره مرخصی آقایان نمایندگان راجع بعدم انتشار متن مذاکرات مجلس در روزنامه رسمی بلافاصله بعد از هر جلسه اظهار تاسف و اعتراض نمودند
آقای عامری نسبت باینکه بعضی از جراید فرمول پیشنهادی ایشان راطور دیگری جلوه داده معتقد بودند که پس از مراجعه به تند نویسی مجلس این قبیل مطالب مهم را انتشار دهند
آقای ابوالقاسم امینی اظهار داشتند که درصورت خلاصه نوشته شده که آقای رئیس فرموده‌اند مفهوم فرمول پیشنهادی همان رای ساکت است درصورتیکه آقای رئیس باتوجه باین فرمول نسبت برای ساکت اخذ رای نمودند دراین موقع صورت جلسات گذشته بتصویب رسید
آقای وزیر فرهنگ یک فقره لایحه مشتمل بر ماده واحده ویک تبصره راجع بتسریع درجریان دادرسی مربوط بجراید بااشاره بزیاده روی عده‌ای از روزنامه‌ها ولزوم سرعت جریان دادرسی آنها بقید دوفوریت تقدیم نمودند فوریت اول مطرح وآقای حائری زاده ضمن بیان مخالفت بافوریت معتقد بودند برای ارتکاب یکنفر نبایستی یک جامعه رامحکوم کرد وباتعهداتی که دردنیای امروز درمقابل جامعه ملل داریم نمی‌توانیم ارباب قلم رامحدود بکنیم لذا بایستی قبلا این لایحه مطالعه وتطبیق باقوانین جزائی پیش بینی شده بشود
آقای صدر کشاورز ضمن بیان موافقت اظهار داشتند منظور ازاین لایحه محدودیت مطبوعات نبوده بلکه برای حفظ احترام مطبوعات وجلوگیری ازآنهائی است که بنام مطبوعات بتمام مقامات توهین می‌کنند و ضمنا تسریع درجریان دادرسی نیز می‌شود بفوریت اول اخذ رای شده وتصویب گردید فوریت دوم مطرح و آقای فرامرزی بعنوا ن مخالف باتذکر باینکه سوءقصد نسبت بشاه جوان عادل وطن پرست مورد تنفر وتاثر وعصبانیت عموم ملت ایران ومجلس شده اظهار داشتند که بااین حال باتصویب این لایحه باین فوریت نباید این احساسات ملت راعوض کرد و من تذکر خدماتی که مطبوعات ایران در راه حفظ حقو ق مملکت در مواقع باریک کردهاند معتقد بودند درمقابل ممالک قوی تنها مطبوعات می‌توانند احساسات وافکار عمومی راایجادکنند که از دولت پشتیبانی بکنند بنابراین نبایستی مجلس که مظهر مشروطیت است مظهر دیگر مشروطیت را خفه و محدود بکند آقای قبادیان موافق با فوریت دوم بوده و اظهار داشتند که جراید ناصالح از مردم پول می‌خواهند و در صورت ندادن بهمه شئون انان حمله می‌کنند پیشه وری را همین جراید مزدور تقویت می‌کردند همین سوء قصد نسبت بشاهی که همه چیزش صرف خیرات و مبرات می‌شود روی تحریک بعضی از جراید خائن بود که اگر جامع عمل می‌پوشید همه ر ا بکشتن می‌داد این قانون برای خفه کردن مطبوعات نیست برای ابرو نجات انها ا ست آقای تقی زاده بعنوان اخطار نظامنامهٔ اظهار داشتند در موقع مذاکره در فوریت فقط باید بدلیل فوریت را ذکر نمود و معتقد بودند برای مطالعهٔ بیشتری بایستی لایحه چاپ و روز بعد مطرح بشود
آقای وزیر فرهنگ اظهار داشتند تشریفات دادگستری مانع سرعت کار است دراینجاهیچ مجازاتی ومحدودیت پیش بینی نشده‌است موضوع توهین بمقام سلطنت درقوانین ما محاکمه ندارد دراین قوانین صرف توهین جرم ومجرم نمی‌تواند بگوید بچه دلیل توهین کرده‌ام بلافاصله پس از توهین باین مقامات توهین کننده تعقیب می‌شود درمورد شکایات بیجا هم رعایت حقوق مطبوعات شده و حتی در صورت تبرئه هم خسارات انها پرداخته می‌شود این لایحه فقط جهت تسریع جریان امر است دراینوقت پنج نفر از آقایان نمایندگان پیشنهاد اخذ رای باورقه نمودند
آقای دکتر متین دفتری نیز درخواست تجزیهٔ قسمت اول و اخر را در موقع رای نمودند که آقای رئیس متذکر شدند حالا مورد ندارد دراصل لایحه موقع طرح می‌توانید پیشنهاد اصلاحی بدهید اخذ رای باورقه شروع واز ۹۱ نفر عده حاضر چهل و چهار ورقه سفید وشش ورقه کبود شماره شد آقای رئیس پس از اعلام رای اظهار داشتند چون وریت دوم مورد توجه نشد لایحه بکمیسونیهای فرهنگ ودادگستری مراجعه می‌شود نیمساعت بعداز ظهر جلسه بعنوان ۱۰ دقیقه تنفس ختم ودیگر تشکیل نگردید
رئیس - آقای مشایخی نسبت بصورت مجلس نظری دارید بفرمایید
مشایخی - درجراید روز گذشته اسامی موافقین ومخالفین که بلایحه مطبوعات رای دادند درج شده‌است از جمله اسم بنده را جزو موافقین نوشته‌اند چون موافقت بنده مشروط بود خواستم توضیح عرض کرده باشم صحیح است اصولا آقایان مستحضر هستند که من جزوکسانی هستم که از طرف بعضی ارباب جراید مورد حملات شدیدی قرار گرفته‌ام
رئیس - آقای مشایخی نطق قبل از دستور نفرمایید نسبت بصورت مجلس اعتراضی دارید بفرمایید
مشایخی - خیلی مختصر عرض می‌کنم اجازه بفرمایید منظور بنده این بود که همان قسمت مربوط اش راعرض کنم در صورت مذاکرات مشروح مجلس هم نوشته شده‌است که نسبت بقسمت اول لایحه موافقم منظور بنده این است که قسمت اول لایحه بروزنامه هائی بود که نسبت بمقام شامخ سلطنت اگر احیانا اهانتی بکنند بنده با فوریت این قسمت موافقت کردم و نسبت بقسمت اخیر لایحه موافقت نداشتم منظورم این بود که اصولا آقایان نمایندگان نسبت بمقام شامخ سلطنت عقیده دارند که باید کمال احترام را گذاشت وکمال احترام هم می‌گذاریم نمایندگان صحیح است و اگر دولت یک لایحه‌ای اختصاصا برای جرایدی که آنها بپادشاه وقت توهین می‌کنند می‌داد نسبت بآن رای می‌دادیم و تصویب می‌شد باین جهت است که بنده عرض می‌کنم بنده فقط باین قسمت رای داده‌ام و توضیحات دیگری هم دارم که چون راجع بصورت جلسه نیست بعدا عرض می‌کنم
رئیس - آقای ارباب مهدی نسبت بصورت مجلس نظری دارید بفرمایید
- طرح پیشنهادی نمایندگان راجع به اجرای موقت گزارش کمیسیون
۲- طرح پیشنهادی نمایندگان راجع به اجرای موقت گزارش کمیسیون
دکتر فلسفی - بنده می‌خواهم دلیل فوریت را عرض کنم واین قسمت را بعرض برسانم که این لایحه باعجله نمی‌گذرد این لایحه مدت سه سال است که مورد بحث وتعمق ومطالعه قرار گرفته‌است فقط اینجا سه مطلب است که مورد تامل همه آقایان نمایندگان است یکی این که این برنامه بدست چه کسانی باید اجرا بشود یکی اینکه دراجرای این برنامه ماباستقراض خارجی احتیاج داریم یانه اگر احتیا ج داشتیم جائز است یانه اگر جائز بود ما بچه نحو وبچه کیفیت واز کجا قرض کنیم معتمد دماوندی صحیح است احسنت موضوع این است که ماممکن است از بانک ملی استمداد کنیم
رئیس - آقای دکتر فلسفی درفوریت بفرمایید
دکتر فلسفی - اجازه بفرمایید راجع بفوریت می‌خواهم عرض کنم دلیل می‌آورم منظور دیگر آقایان این است که ممکن است ما چنانچه دراین لایحه ذکر شده‌است احتیاج باستقراض از بانک ملی هم احتیاج بنشر اسکناس داشته باشد ویک وقتی ممکن است موجب انفلاسیون بشود موجب تورم پول ما بشود ودرنتیجه هزینه زندگی مابرود بالا (همهمه نمایندگان) (زنگ رئیس)
رئیس - آقایان اگر نمی‌خواهید گوش بدهید این وضع مجلس نمی‌شود چقدر ممکن است زنگ زد اگر مطلبی دارید درخارج بگویید دکتر فلسفی عرض کنم آقایان سه سال است که برنامه هفت ساله باحرف ومذاکره گذشته‌است امروز مجلس ایران می‌خواهد یک قدم عملی بردارد نمایندگان صحیح است امروز ما بهر جائی که مراجعه می‌کنیم بدستگاههای دولتی یا جای دیگر میگویند تا برنامه هفت ساله صورت عملی بخود نگیرد نمی‌شود انجام داد حاذقی تمام افکار مردم متوجه برنامه‌است یا اینکه اصلا صحبت آن هم از بین برود اسلامی صحیح است بنده می‌خواهم عرض کنم راجع باستقراض خارجی که مورد تامل آقایان نمایندگان است آقایان بایستی یکقدری تامل بفرمایید این لایحه باید ازهمین مجلس بگذرد یعنی استقراض و چیزهای دیگر باید با نظر و تصویب آقایان نمایندگان باشد پس بنابراین ازاین جهت نگرانی نیس اماراجع بنشر اسکناس وبانک ملی اولا ممکن است احتیاج بنشر اسکناس پیدانشود (نمایندگان - صحیح است) یا اینکه ممکن است احتیاج پیداشود (همهمه نمایندگان)
رئیس - آقای دکتر فلسفی درفوریت بفرمایید
اسلامی - مخالفت بااین لایحه خیانت است بمملکت
صدر زاده - صحیح است
دکتر فلسفی - بنده خلاصه می‌کنم می‌خواهم بگویم چه دلایلی موجب فوریت این لایحه شده‌است واین لایحه سه سال است رویش گفتگو شده وعجله نیست حالا ازآن بحث می‌گذرم اگر ماده ی واحده مطرح شد روی آن صحبت می‌کنم می‌خواهم عرض کنم بایستی برنامه هفت ساله را بگذرانیم یا نگذرانیم حاذقی باید بگذرانیم اگر می‌خواهیم بگذرانیم راهش این ماده واحده‌است و با این وضع مجلسی که ما داریم محال است که بگذرد دراین لایحه از هر دری می‌شود رویش صحبت کرد آقایان می‌خواهند از هر لحاظ رویش صحبت کنند بااین وضعی که ما داریم بایستی گفت طاعت ان نیست که برخاک نهی پیشانی صدق پیش آر که اخلاص بپیشانی نیست آقایان بفوریت این لایحه بعقیده بنده باید رای داد ووصورتی غیر ازاین عمل نیست ممتنع است محال است نمی‌گذرد بنده تکلیف وجدانیم را این دیدم حالم هم خوب نیست مریض هم هستم فقط استدعا می‌کنم بفوریت رای بدهید احسنت صحیح است
رئیس - رای گرفته می‌شود بفوریت اول طرح آقایانیکه بافوریت اول این طرح موافقند قیام کنند اکثر برخاستند تصویب شد
رحیمیان - بافوریت دوم مخالفم
رئیس - فوریت دوم مطرح است آقای حائری زاده بفرمایید
حائری زاده - اصولا باید دید مجلس شورایملی برای چه دردنیا تشکیل شده‌است برای چشم بندی تشکیل نشده‌است برای این است که مظالب درمجلس علنی مطرح شود موافق ومخالف حرف بزنند مردم از نتیجه مذاکرات اینها مسبوق بشوند نمایندگان صحیح است قضاوت کنند افکارعمومی متوجه آن موضوعی که باید بگذرد بشود انوقت صورت قانونی پیداکند برای چشم بندی وگول زدن نیست هیچ منطقی غیرازاین نیست که دردنیا میلیونهاپول خرج مجلس شورایملی می‌کنند این اطلاعات رادارند که درکمیسیون‌ها اشخاص متخصص وفنی مطالعاتی می‌کنند اگر اجازه بفرمایید اصل ۱۳ قانون اساسی را بخوانم
رحیمیان - بفرمایید اصل سیزدهم مذاکرات مجلس شورای ملی ازبرای انکه نتیجه انها بموقع اجرا گذارده تواند شد باید علنی باشد روزنامه نویس وتماشاچی مطابق نظامنامه داخلی مجلس حق حضور واستماع دارند بدون اینکه حق نطق داشته باشند تمام مذاکرات مجلس راروزنامه جات می‌توانند بطبع برسانند بدون تحریف وتغییر معنی تاعامه ناس از مباحث مذاکره وتفصیل گزارشات مطلع شوند هرکس صلاح اندیشی درنظر داشته باشد درزونامه عمومی برنگارد تاهیچ امری از امور درپرده وبرهیچکس مستور نماید لهذاعموم روزنامجات الی اخر مجلس وای ملی برای این است که واسطه باشد بین آن تصمیم هائی که اطاقهای دربسته گرفته می‌شود ودنیا برای اینکه سابق باملت خودش طرف حساب بوده وامروز بادنیا هم طرف حساب است برای اینکه امرو ز جزو دنیا است ویک حساب هائی مابادنای داریم مامطالبی راسربسته پشت پرده نباید تصویب کنیم نمایندگان صحیح است اگر چنانچه آقایان مجال وفرصت کم دارند صبح وعصر بنشینند ومذاکره کنند دریک روز که نمی‌شود اهمیت باید به قانون گذاری بدهند از چهار بعداز ظهر تانصف شب بنشینند ۶ ساعت کار کنند دراین لایحه باین مهمی که دستور هفت سال مملکت است یک اشتباهاتی اگر بشود ایران را باسارت می‌برد مادرانی دوره قانونگذاری اگر بدون مطالعه اجازه نشر اسکناس بدهیم عده‌ای از نمایندگان همچوچیزی نیست این لایحه ممکن است مارابورشکستگی بکشد مادراینجا اجازه برای استقراض از بانک‌ها می‌دهیم مااجازه می‌دهیم یک اشخاصی رابرای اجرای برنامه استخدام کنند که ممکن است اینها صلاح مملکت نباشد یک مسائلی هست که باید جزء بجزء درمجلس مطرح شود عیب ونقص آن روشن بشود این طرحی که حاضر شده سربسته بانچه که کمیسیون تصویب کرد اجرا شود بنده این راهیچ مصلحت نمیدانم مگر اینکه دراطرافش بحث شود
رئیس - آقای دکتر عبده بفرمایید
رحیمیان - آقای رئیس درنوشتن اسامی تبعیض می‌شود
رئیس - برای ایشان چه فرق می‌کند که شمابا دیگری باشد
دکتر عبده - اگر واقعا طرز عمل مجلس مامثل سایر کشورهابود آقای دکتر راجی بنده هم موافق بودم که این لایحه یعنی گزارش کمیسیون بیاید درمجلس طرح بشود ودراطراف ان بحث بشود وبعد تصویب شود ولی متاسفانه طرز عمل ما مثل سایر جاها نیست درسایر ممالک کار مجلس در کمیسیون‌ها انجام می‌شود گزارش کمیسیون می‌آید بمجلس یک موافق ویک مخالف انهم موافق ومخالفی که منتسب به گروهها و فراکسیون‌های پارلمانی هستند صحبت می‌کنند بدون اینکه وارد جزئیات بشوند واتخاذ تصمیم می‌شود ولوایح می‌گذرد باین جهت است که درسایر کشورها لوایحی از مجلس می‌گذرد صحیح است ولی متاسفانه دراین یکسال ونیم قانونگذاری که ماداریم کار می‌کنیم یک لایحه مفید تا کنون نگذشته بنابراین یکی از دوشقراباید اختیار کنیم یا این که این لایحه که نسبةمفصل است بیاید دراین مجلس ودراینجا بحث شود دراطراف هرماده ی لااقل صد پیشنهاد داده شود باور بفرمایید بیش از صد پیشنهاد داده خواهدشد برای اینکه هر کسی راجع بحوزه محلی خودش یک نظریاتی دارد یعنی اگر درسایر مواقع مافقط ده نظر مختلف داریم من یقین دارم که دراین مورد با ۱۳۶ نظر مختلف دراین مجلس بحث خواهدشد نمایندگان صحیح است نتیجه چیست نتیجه این میوشد که این لایحه نمی‌گذرد صحیح است پس اگر ماعلاقمندیم که اینکار بگذرد باید موافق باشیم باطرحی که آقای دکتر فلسفی وعده‌ای از آقایان نمایندگان پیشنهاد کردهاند نمایندگان صحیح است مگر این که اساسا مخالف باشیم البته روی سخن من باکسانی است که موافقت دارند والا کسانی که دلایل اجتماعی سیاسی مخالف باشیم البته روی سخن من باکسانی است که موافقت دارند والا کسانی که بدلائل اجتماعی سیاسی مخالف با گذشتنی این برنامه هستند وگذشتن برنامه راکه کمک می‌کند ببالا بردن سطح زندگانی مردم ایران مخالف منافع سیاسی خودشان میدانند من بآنها کاری ندارم ولی آقایانی که موافق هستند
رحیمیان - شما این جور حرف نزنید کی مخالف هست شما سوءاستفاده می‌کنید ما ۲۱۰۰ میلیون تومان راباختیار کمیسیون نمی‌گذاریم من آقای رحیمیان بشما حرفی نزدم منظور من شما نبودید وامیدوارم که آقا مرد وطن پرستی باشید
رحیمیان - هیچکس مخالف نیست باید بحث بشود درهر حال یک مطلب دیگر هم لازم است بنده عرض کنم وآن اینست که مجلس شورای ملی مثل هر موجودی اگر توانست وظایف خودش را انجام بدهد بحکم قانون تنازع بقاءمی ماندواگر نتوانست مثل هر موجودی وظیفه خودش را انجام دهد بحکم قانون تنازع بقاء محکوم بفنااست نمایندگان صحیح است اگر مجلس ماتوانست تامین اسایش مردم را فراهم بکند باقی خواهدماند ولی اگر خدای نکرده دراثر اقداماتی که می‌شود دراثر چوبهائیکه لای چرخ مجلس گذاشته می‌شود
رئیس - آقای دکتر عبده مختصر بفرمایید (نمایندگان - رای)
دکتر عبده - بنابراین آقای حائری زاده می‌خواهم عرض کنم که دومصلحت است مصلحت اول حفظ مشروطیت است که ایشان هم متذکر شدند بحکم حفظ مشروطیت کاری بکنید که مجلس وظایف خودش را انجام بدهد نمایندگان صحیح است وما می‌خواهیم برای تامین نظر شما بحفظ اصول مشروطیت وتامین رفاه مردم که منظور عموم نمایندگان است بفوریت این لایحه رای بدهیم که هرچه زودتر دولت مشغول بکار شود نمایندگان صحیح است احسنت وبرای مدرم بیکاری که ازگرسنگی می‌میرند هرچه زودتر کار فراهم کنند واصلاحی درکارها پیداشود
رئیس - پیشنهادی رسیده‌است که بفوریت دوم با ورقه رای گرفته شود حاذقی خدمت مینیم بمملکت ترس نداریم
اسلامی - بسیار خوب
رحیمیان - بنده اخطار نظامنامه‌ای دارم
رئیس - جنابعالی اگرعملی برخلاف نظامنامه دیدید می‌توانید اخطار کنید عده فعلا ۹۳ نفر رای می‌گیریم بفوریت دوم طرح باورقه
رحیمیان - اخطار دارم مطابق قانون اساسی
رئیس - اخطار بقانون اساسی وارد نیست
رحیمیان - آقای رئیس اصل بیست وپنجم را قرائت بفرمایید به بینید که اخطار بنده وارد است یا نه اخذ رای بعمل آمد و ۶۶ ورقه سفید و ۲ ورقه کبود شماره شد
رئیس - اصلا اخطار بقانون اساسی وارد نیست فوریت دوم با۶۶ رای موافق ودومخالف از ۹۳ نفر حضار رای تصویب شد اسامی موافقین آقایان باتمانقلیج گنجه‌ای دکتر مجتهدی اردلان شریعت زاده نبوی نواب یزدی دکتر راجی امیر حسین ظفر بختیار محسن گنابادی گرگانی دکتر مصباح زاده عدل اسفندیاری عرب شیبانی غضنفری موسوی اسدی وثوق بوداغیان برزین صفوی امامی اهری خوئیلر احمد فرامرزی شریف زاده فولادوند صدر زاده امیر نصرت اسکندری قوامی هراتی محمد حسین قشقائی فاضلی خسرو هدایت ظفری قبادیان صاحب جمع کامل ماکوئی دکتر فلسفی دکتر عبده عباس مسعودی مکرم ملکی صفاامامی ابوالقاسم امینی افشار بهادری سزاوار حاذقی دکتر ملکی اسلامی بی اندازه موافقم ضیاءابراهیمی لیقوانی اشتیانی زاده دکتر امینی دکتر اشتیانی ناصر ذوالفقاری پالیزی محمد ذوالفقاری افخمی محمد علی مسعودی دادور علی بهبهانی دهقان نورالدین امامی عباس اعظم زنگنه اسامی مخالفین آقایان تقی زاده رحیمیان ورقه سفید علامت امتناع ۴
رحیمیان - آقای رئیس بنده اخطارنظامنامه‌ای دارم
رئیس - مطابق چه ماده‌ای
رحیمیان - اصل بیست وپنجم قانون اساسی
رئیس - نخیر اخطار نیست
رحیمیان - بنده اخطار قانون اساسی دارم
رئیس - هرچه مخالف نظامنامه مجلس مشاهده شود می‌توانید بگویید نمایندگان صحیح است حالا ماده واحده مطرح است
رحیمیان - آقای رئیس جواب بنده ر انفرمودید اصل ۲۵ قانون اساسی راقرائت بفرمایید
رئیس - بلی دراصل ۲۵ صریح است که استقراض دولتی بهر عنوان که باشد بدون اجازه مجلس ممنوع است یک چیز بدیهی است همه ی مملکت وآقایان نمایندگان میدانند صحیح است
رحیمیان - خوب اجازه بفرمایید شرح بدهم این وظیفه کمیسیون نیست وظیفه مجلس است
رئیس - قانون اساسی معلوم است بدون اجازه مجلس کسی نمی‌تواند قرض خارجی بکندشما یک مطلب بدیهی رادارید میگویید که هیچکس مخالف آن نیست اگر مخالف قانون اساسی رفتار شد یعنی اگر خواستند قرض بدون اجازه مجلس بگیرند شما می‌توانید اخطار کنید آقای وکیل تقاضا کردهاند قبل از اینکه برنامه مطرح شود خوانده شود اگرآقایان اجازه می‌فرمایید خوانده شود اسلامی اگر قرائت شود نیمساعت طول خواهدکشید و جلسه از اکثریت خواهد افتاد طرح ماده واحده رابخوانید
رئیس - آقای دکتر متین دفتر ی مخالفید یاموافق
دکتر متین دفتری - مخالفم
دکتر معظمی - آقا بنده قبلا اجازه کتبی خواستم
رئیس - فایده‌ای ندارد باید وقتی که مطرح می‌شود اجازه گرفت آقای دکتر متین دفتری بفرمایید
دکتر متین دفتری - بنده با اساس برنامه صد در صد موافقم و گمان نمی‌کنم هیچکس باشد که طرفدار اصلاحات این کشور باشد بتواند بگوید من مخالفم خودبنده هم در کمیسیون برنامه عضویت دارم در کمیسیون برنامه که یکی از کمیسیونهای مجلس است درمذاکرات هم شرکت کردم متاسفانه قسمت اخرش مصادف شد بامسافرت بنده باروپا ونتوانستم حاضر شوم ومعتقد نبودم که مجلس برنامه یعنی مسئله باین مهمی را اینطور بایک ماده واحده بگذراند این یک مسئله‌ای بود که باید همه ی نمایندگان باعلاقه دراینکار شرکت بکنند بنشینیم چند روز چند شب مذاکره بکنیم واین مطالب را لااقل برای مردم روشن بکنیم نه این طور دربست یک چیز باین مهمی راکه تاچندین سال مربوط باصلاحات کشور خواهدبود دربست وبی مطالعه بگذرانیم ومردم رااز قضیه روشن نکنیم ولی حالا اینطور پیش آمده‌است بنده هم تابع اکثریت هستم و نظر اکثریت محترم است بنده امروز عرض زیادی نمی‌کنم و وارد مواد برنامه نمی‌شوم زیرا در کمیسیون (همهمه نمایندگان) آقای رئیس مجلس ملاحظه بفرمایید (زنگ رئیس) بنده در موادی که از کمیسیون گذشته کمیسیونی که خودم درش شرکت داشتم نمی‌خواهم در ان موضوع بحث کنم بنده بطور کلی یک عرایضی دارم که معتقدم اگر برنامه خوب شروع شود و مقدمات آن‌خوب فراهم بشود بهترین نقشه ها است برای کشور اگر خوب شروع بشود ایران را بهشت خواهدکرد و اگر خدای نخواسته بد شروع بشود وضعیت ما را از این بدتر خواهدکرد این نظر بنده در مقدمه برنامه‌است این است که وضع اقتصادی کشور و مقررات این مملکت اصول اقتصادی کشور مامعین بشود که چیست لااقل برای یک مدتی تغییر و تبدیل پیدانکند بنده یک سوالی کردم از دولت چند روز است که سوال کرده‌ام راجع به تصویبنامه ارز هنوز هم جوابش نرسیده‌است بنده دران تصویبنامه اگر بخواهم صحبت کنم خیلی مطلب دارم ولی نمی‌خواهم وقت آقایان رابگیرم بنده راجع بآن تصویب نامه تذکر دادم که درمدت یکسال این دولت دولتهای مختلفی که آمدند ۵ تصویب نامه متعارض ومختلف راجع بارز صادر کردند وضعیت بازرگانی و بازار مارابکلی مختل کردند و یکنفر ایرانی نمیداندکه وضعیت کار خودش را باچه مقرراتی تطبیق کند این کارها اگر صحیح بوده‌است چرا آنرا دومرتبهعوض کردهاند اگر بدبود چرا از روز اول اینکار را کردند ویااگر کاری کردند همهمه نمایندگان آقایان مسئله برنامه مطرح است بایستی توجه کنید بنده معتقدم که کشوری که هنوز بودجه اش تعادل پیدانکرده ویک کسرفاحش بزرگی دارد این کشور نمی‌تواند شروع کند بیک همچو کار باین بزرگی ماباید وضعیت پولمان را تثبیت بکنیم روشن بشود وضعیت ارز ماوضعیت اقتصادی ما وضعیت بودجه مااصول اساسی اقتصادی ماروز یک پایه‌ای باید مقرر بشود که این برنامه را که شروع می‌کنیم اجرایش طوری باد که برای ما مخاطراتی نداشته باشد بایستی ماسعی کنیم تمام این برنامه راباسعی وعمل خودمان وباعواید خودمان وبامخازن طبیعی که ماداریم وبادست خودمان این برنامه عمل بشود وامیدوار هستم که این برنامه را طوری اجرا بکنند که محتاج بکمک خارجی نباشد از حیث منابع طبیعی درخودمملکت مابقدر کافی غنی هستیم ثروت داریم واز مخازن طبیعی خود می‌توانیم استفاده بکنیم حقوق طبیعی مااگر تامین بشود بنده امیدوارم که این برنامه را از منابع خودمان بتوانیم تامین بکنیم وبنده منتظرم که دولت راجع بوضع اقتصادی کشور راجع بپول کشور راجع ببودجه کشور یک توضیحات اطمینان بخشی قبلا بدهد که مامطمئن باشیم که سیاست اقتصادی کشور چیست اصلا الان قضیه ی سیاست اقتصادی کشورمعلوم نیست بنده انتظار دارم که آقای رئیس دولت یک جلسه‌ای را اختصاص بدهند قبل ازاین برنامه برای سوالی که بنده راجع بارز کرده‌ام چون امروز ارز اساس اقتصادی کشور است راجع بارز بنده یک سوال مهمی کرده‌ام هیئت دولت باید توضیحات بنده را بشنود وجواب انرا بدهد و ما مطلع شویم که سیاست اقتصادی مایک سیاست ثابتی است وبنده وتمام آقایان قول می‌دهیم باتفاق باسلام و صلوات باین لایحه رای خواهیم داد ولی بااین عجله بنده خیال می‌کنم که وضعیت مارامشکل بکند و دچار بحران اقتصادی بشویم والا کی ممکن است که بابرنامه مخالف باشد بنده انتظار دارم که آقای رئیس دولت اجازه بفرمایند سوالی که بنده راجع بارز ومسائل اقتصادیشان روشن بشوند خودبنده باکمال میل ببرنامه رای خواهم داد (همهمه نمایندگان) (زنگ رئیس)
رئیس - آقایان ساکت باشند آقای دکتر فلسفی موافقید یا مخالف
دکتر فلسفی - بنده مخالفم
رئیس - آقای دکتر معظمی موافقید یا مخالف
دکتر معظمی - مخالفم
رئیس - آقای باتمانقلیج موافقید یا مخالف (بعضی از نمایندگان - تشریف ندارند) آقای ارباب مهدی موافقید یا مخالف
مهدی ارباب - بنده موافقم
امیر تیمور - بنده هم اجازه خواسته‌ام
رئیس - بلی هنوز نوبت شما نرسیده بفرمایید آقای مهدی ارباب
مهدی ارباب - شکی نیست موافقت بنده باشرط حسن اجرای برنامه‌است البته تردیدی نیست که یکی از بهترین قدمهای اقتصادی که درمملکت مابرداشته شده‌است همین تنظیم بنامه‌است درصورتیکه درست اجرا شود جهات اخلاقی وشرارتها راهمین برنامه اصلاح خواهدکرد صحیح است روح ایمان ووطن پرستی را بین افراد درصورتیکه درست اجرا بشود تقویت خواهدکرد درپیرامون کاربد کسی نخواهدرفت مملکت ما انچه گفته می‌شود ۱۵ میلیون جمعیت دارد ازاین ۱۵ میلیون جمعیت ۱۱ میلیون تقریبا ناتوانند یاعاجزند یاعلیل هستند یا بچه هستند یازن هستند که کار نمی‌توانند بکنند صحیح است عده‌ای که می‌توانند د راین مملکت پهناور کار بکنند درحدود ۴ میلیون نفر است چرا این ۴ میلیون نفر گرسنه هستند دریک همچو مملکتی که شما مخازن طبیعی بحد کافی دارید معادن طلا یابجای طلا شما دارید بااینحال دریک همچومملکت وسیعی ایا خجالت اور نیست خجلت اور نیست که یک جوان ۲۳ ساله که موقع فعالیتش هست نوشته شود دراراک شب از بدبختی وپریشانی در اغوش سگ مرده‌است اینها مل چیست آقا مربوط بسوء تشکیلات این مملکت است والله اگر خوب اداره می‌شد من خدارا شاهد می‌گیرم ما احتیاج بقرض از بیگانگان نداشتیم ماخودمان پول داشتیم ماخودمان کار داشتیم اینست که شرط اساسی این کار حسن اداره‌است
رئیس - آقای ارباب تامل بفرمایید
اردلان - حوصله دودقیقه نشستن نیست انوقت می‌خواهند ماده بماده تصویب کنند
فولادوند - بلی آقای اردلان اگر اینجا نبودیم اینطور نمی‌شدیم
اسلامی - امروز باید ناهار راهمینجا بخوریم
رئیس - بفرمایید آقای ارباب
ارباب - البته بنده برایاینکه اشتباهی روی سایر اشتباهات نکنیم وازاین اقدام مفید نتیجه بگیریم انتظار دارم همکاران محترم خیلی دقت بکنند تمام درطرز اجرای اینکار البته همانطور که عرض کردم اگر خوب اجرا بشود تمام بدبختیهارااصلاح می‌کند امااگر خدای نخواسته بد اجرا شد ی بدبختی بزرگی روی سایر بدبختیهای ماخواهد افزود وتمام نظر بنده روی تشکیلات کار است ناچار م برای نمونه ان جریاناتی که دردستگاه دولت هست یابوده اینجا بعرض مجلس شورایملی برسانم تادرطرز تشکیلات اجراءعمل بیشتر دقت بشود البته منظورم از وزرات کشاورزی شخص یااشخاص نیست منظورم وزارت کشاورزی امروز نیست اماآقایان بک وزارت کشاورزی دارید درحدود ده میلیون تومان بودجه سالیانه این وزارتخانه‌است این وزارت خانه یک بنگاه ابیاری داشت که خوشبختانه مستقل شد وفعلا هم خوب کار می‌کند یک دانشکده کشاورزی داشت جزءدانشگاه قرار گرفت وزارت کشاورزی چی دارد الان یک بنگاه سرم سازی حصارک دارد که مسیودلپی نامی ادارره می‌کند وبسیار خوب هم اداره می‌کند واین بنگاه اگر شامل وزارت کشاورزی باشد یانباشد زحمتی برای دستگاه وزارت کشاورزی ندارد یک دستگاه دام پروری حیدراباد دارد که دیگر دامش را من خبر ندارم خود بنگاه دام است یا دام هم درش هست من آنرا اطلاع ندارم (یکی از نمایندگان هست آقا چند تا دام هم دارد یک بنگاه دفع افات ناقص هم دارد)
دهقان - آقای ارباب بس است اینجا باید توضیحات بدهم که آقایان بدانند ودستگاه رادرست بکنند وبعداین برنامه را اجرا بکنند
فولادوند - پیشنهاد کنید آقا یک موسسه ایست بنام موسسه دهکده
رئیس - قدری تامل کنید اکثریت نیست پس از چند لحظه اکثریت حاصل شد بفرمایید
ارباب - یکعده از مهندسین فعال کشاورزی خسته شدند از کشاورزی رفتند ویک موسسه‌ای ایجاد کردند دفع افات حدود تهران و خیلی از جاهای مملکت از جمله دفع افت پشه‌های قزوین را آنها انجام دادند ولی بحساب وزارت کشاورزی نوشته می‌شد درصورتیکه این وزارتخانه آن کار را انجام نداده‌است وبدبختانه مقداری ارز خواسته‌اند برای وارد کردن سموم دفع افات بحساب خودشان این راهم بهشان نمی‌دهند یک بنگاه سلول سازی هم دارد که همین اداره ایست که حالا درآن هستند اگر یک وزارت کشاورزی دقیقی می‌داشتیم مثل سایر ممالک مترقی مایک اکازینی بدست میاوردیم مثلا این چند سال که می‌توانستیم میلیونها دلار برای این مملکت تهیه کنیم دردشت گرگان تنها دادادن یک خراش روی زمین وپاشیدن بذر جووگندم ودیگر هیچ کاری نکردن وسرفصل آنها را باوسائل موتوری جمع اوری کرد این کاری بود خیلی ساده اماهیچ همچو فکری هیچیک از دستگاههای دولت ماکرد همه داد می‌زنیم ارز گران است یا ارزان است این یکی از نمونه هائیست که اگر بخواهیم نظیر این دستگاهها بیایند واین برنامه را اجرا بکنند این جز بدبختی چیز ی ببار نخواهد اورد باید یک اشخاصی باشند غیر از این اشخاص یک تشکیلاتی فرستاده‌اند برای بلوچستان وسیسات این ۰۰۰/۴۰۰ کیلومتر مربع را باید نظارت کند یک اتومبیل ندارد متصدی کشاورزی هم هست اماچه از وجودش نتیجه حاصل می‌شود هیچ دهقان آقای ارباب شما موافقید بلی من موافق بااصلش هستم ولی خوب یک چیزهائیست که باید گفته شود می‌خواهم توضیحات بدهم آقایان باید توجه بفرمایند که نقص خیلی چیزهاست که نمی‌شود اینجا صحبت کرد اداره تثبیت قیمتها دراین مملکت تشکیل شد یکسال بیشتر کار نکرد برای هر درخواستی بایستی تلگراف بکند سفارش بدهند قبول سفارش برسد وبرای هر درخواست بایستی هفده برگ کاغذهای تشریفاتی درست بشود درتمام سال اینها را گرفتند ویک پروانه صادر نشد
رئیس - آقای ارباب اینها که مربوط ببرنامه نیست تشکیلات که ببرنامه مربوط نیست
ارباب - می‌خواهم توضیح بدهم که شکرت مرکزی چه می‌کرد بعدهم بگویم از دست شرکت مرکزی که کار خارج شد وبیک عناصر بی ربطی دادند وچطور عمل نمودند ونتیجه عمل چه شد حالا می‌فرمایید اینرا نگویم چشم بنده حرفم رااینجا قطع می‌کنم خیلی دستگاههای کشور هست که جریانش رابایستی آقایان وکلا مستحضر بشوند ومعایب ومحاسن کار را باید بدانند وبعد شروع بکار بکنند (اسالمی - آقای ارباب خلاصه بفرمایید چون شما علاقه دارید خلاصه بفرمایید بهتر است) بنده خلاصه می‌کنم وانچه یادداشت کرده‌ام مختصر انرا می‌گویم تابنده باعث نشده باشم وقت مجلس تلف شود فصل سوم برنامه درقسمت ذوب اهن یک مخارجی پیش بینی شده بنده تقاضا دارم اول کارخانجات ذوب اهنی که داریم ومعلوم نیست یک قسمت در آلمان یکقسمت درکجا هس اینهارابیاورند ودرتکمیل ان هر هزینه‌ای که لازم است بکنند واین کار رانمیکنند الان ۲۰۰ میلیون تومان مال ایران درالمان ریخته‌است وهیئتهاهم رفته‌اند وکسی هم توجهی نکرده‌است دهقان کافی است آقا دویست میلیون ریال برای ساختمان زندانهای شهربانی شهرها پیش بینی شده‌است دراین برنامه بنده استدعا دارم آقایان قدم اول را یک چیزی مقدم بشمارند که محتاج بتشکیل بزندان نباشند ومحتاج باین هم نشود که زندانی تهیه کند اول شروع کنند بکار سد سازی تعمیر قنوات وامور حیاتی بعد مطمئن هستیم که کسی پیدانمیشودکه برود زندان اینرا هم می‌خواستم عرض کرده باشم نکته دیگری که تذکر می‌دهم واز بقیه عرایضم صرفنظر می‌کنم افرین احسنت قسمت سوم از ماده بمنظور تکمیل وسائل مالی این برنامه از موسسات داخلی غیر دولتی یاموسسات تجارتی خارجی تحصیل اعتبار شود اینرا هم می‌خواهم عرض بکنم آقایان تاامنیت قضائی دراین مملکت نباشد هیچ سرمایه داخلی وخارجی دراین مملکت بکار نخواهد افتاد این ایرانیها ئیکه مختصر اموالی دارند ودراین مملکت باان‌کار می‌کنند این حس وطن پرستی انها را وادار کرده والا هیچ اطمینان واعتمادی نیست که کسی بیاید قرض بدهد یایک ایرانی قرض بدهد اول بایستی امنیت قضائی دراین مملکت برقرار شود تامین شود بعدهم دولتها یک عملی بکنند که هرروز امنیت عمومی را متزلزل وفلج نکند هر روز یک تصویبنامه صادر نکنند بقیه عرایضم راصرف نظر می‌کنم احسنت والبته آقایانیکه بعدازبنده مخالف هستند صحبت خواهند کرد
معرفی آقای مصطفی عدل به سمت وزیر مشاور
۳- معرفی آقای مصطفی عدل بسمت وزیر مشاور
رئیس - آقای نخست وزیر
نخست وزیر - آقایان نمایندگان محترم تصمیم گرفته شده بود که جناب آقای مصطفی عدل که یکی از رجال بنام صحیح است ودر فضل ودانش مقام ارجمندی رادارند صحیح است برای شرکت درهیئت دولت بمقام وزارت مشاور دعوت شوند مراتب بعرض اعلیحضرت همایونی رسید ومورد توجه شاهانه قرار گرفت اینست که جناب آقای عدل وزیر مشاورراحضور آقایان نمایندگان محترم معرفی می‌کنم نمایندگان مبارک است
رئیس - آقای خسروهدایت وآقای دکتر جلال عبده وآقای مسعودی وآقای حاذقی وآقای صدرزاده پیشنهاد کفایت مذاکرات راکردند ماده واحده قرائت می‌شود بشرح سابق قرائت شد
رئیس - آقای مهندس هدایت توضیحی دارید بفرمایید
مهندس خسروهدایت - بنده یک پیشنهادکفایت مذاکرات کردم درحالیکه اینهم کافیست
رئیس - اکثریت نیست قدری تامل کنید پس از چند لحظه اکثریت حاصل شد بفرمایید
مهندس خسروهدایت - اگر آقایان توجه بفرمایند الان وضع اداره مملکت ما طوریست که یکنقدار مال از تمام مردم می‌گیرند ویک طبقه معینی بنام کارمند می‌دهند وهیچ کار عمرانی درانی مملکت صورت نمی‌گیرد صحیح است وضع مردم ضرورت دارد که دراینجا تکرار شود که تاچه حد بداست وتنها راه اینکه کاری پیدا شود وفقر از بین مردم برچیده شود منحصرا ایجاد کار است که دراین برنامه ۷ ساله پیش بینی شده‌است بنده بااینکه تمام آقایان باین اصول معتقدند که می‌بایستی حتما تصمیمی گرفته بشود که این وضع تغییر بکند واین هجوم مردم بادارات دولتی از بین برود وهمه بتوانند یک کارهای ازادی که انموقع در مملکت هست پیداکنند خیال می‌کنم بیش از این لازم نباشد دراینخصوص بحث بشود ودراطراف این مطلب اینهمه صحبت بشود وبایک مطالبی که در اینجا ضروری نیست اینجا گفته بشود پس بنده پیشنهاد کفایت مذاکرات راازاین لحاظ کردم باحذف جنبه تبلیغاتی چون بهر حال اگر این کار بکنید با اینکه دراین مدت یک کار مرتبی مجلس انجام نداده استاین خودش یک وجهه ایست برای مجلس فقط این راعرض می‌کنم که از لحاظ مردم ووضع اداره کشور تقاضا دارم آقایان توجه بفرمایند وکفایت مذاکرات راتصویب بفرمایند که دولت بتواند وارد عمل بشود واز وجود متخصصینی که آمده‌اند استفاده بشود واین کارعملی بشود صحیح است
رئیس - آقای دکتر معظمی مخالفید بفرمایید
دهقان - من که اول اسم نوشته بودم موسوی منشی آقای رئیس شاهدند که ایشان قبلا نوشته بودند
رئیس - ایشان نوشته‌اند انچه نوشته شده البته صحیح است بفرمایید آقای دکتر معظمی
دکتر معظمی - اینجا مذاکره شد راجع باینکه اشخاصیکه مخالف بابرنامه ساله هستند مثل اینست که موافقند باینکه درمملکت مردم گرسنه باشند درصورتیکه کسانیکه مخالفت باین قسمت می‌کنند برای طرزکار قانونگذاری است قانونگذاری هم مثل هرچیزی یک فنی دارد ویک روشی دارد الان آقایان یکماده واحده پیشنهاد کردند که این ماده واحده اجازه می‌دهد بدولت که این مواد رااجراء درصورتیکه درخوداین مواد یک مطالبی هست که بعقیده من خیلی قابل توجه‌است ومن چون فرصت مطالعه رانداشتم واینکار هم غفلةمطرح شد و مجلس شورایملی میخواهدبسرعت آن را بگذراند ازاین جهةفرصت ومجال نبود که درست مطالعه شود (اردلان - آقای دکتر چهار ماه‌است گزارش ان چاپ شده ودرمجلس مانده‌است) گزارش راعرض نکردم گزارش چاپ شده عرض کردم برای مطرح شدن علاوه براین وقتی فرار بود مطرح بشود باید اول مطالعه می‌کردیم بعد مطرح می‌شد مثلا ملاحظه بفرمایید ماده ۶ را در ماده ۶ می‌گوید از موسسات داخلی غیر دولتی یاموسسات تجارتی خارجی بمنظور تکمیل وسائل مادی این برنامه تحصیل اعتبار نماید من غیر مستقیم اجازه دادید (اردلان - آخرش را بخوانید) آخر ندارد اجازه بفرمایید بنده خواندم تمنی می‌کنم تعصب بخرج ندهید من با شما کاملا موافقم که مردم درنهایت بدبختی هستند ولی مطلبی که اینجا می‌خواهم عرض کنم غیر از این مطلبی است که جنابعالی می‌فرمایید پس بنابراین اینجا مینویسد که ما از موسسات تجارتی خارجی قرض کنیم وباسوابق تاریخی که دراین مملکت ماداریم و در گذشته بوده و همیشه برای مملکت یک بلائی بوده‌است ما نمی‌توانیم دربست اجازه بدهیم باینکه هیئت برنامه بتواند از موسسات تجارتی خارجی قرض بگیرد این یک عیبی است البته باید مرتفع بشود و بااین طرحی که پیشنهاد شده‌است این تبصره اصلاحی که پیشنهاد شده‌است اجازه بفرمایید اگر مجلس شورای ملی برای اینکار مهم ۵ جلسه ۶ جلسه اختصاص بدهد و تمام قسمتهارارسیدگی کند (اردلان - نمی آیند آقا) ( فولادوند - نمیایند آقا) اجازه بفرمایید اگر یکعده‌ای هم نیامدند دلیل (همهمه نمایندگان) هروقت مجلس ساکت شد من صحبتم را می‌کنم بنده نه تعصبی دارم ونه عصبانی هستم پس بنابراین باید دراینقسمت متوجه بود که مابهدف ومنظور اصلی خودمان برسیم نه اینکه یک عیبی پیدابشود روی سایر معایب تمام دستگاه مملکت مامیدانیم که عیب دارد بعد یک کار اساسی که ما باید بکنیم باید به بینیم برنامه را بدست چه هیئتی باید بدهیم که اجرای بکند برنامه را خوب می‌شود نوشت قانون را خوب می‌شود نوشت ولی می‌خواهم به بینم ایا کسی که بخواهداینکار را اجرابکنداین چه شخصی وچه آدمی است و آیااین اعتباری که ما دو مرتبه از روی حسن نظر می آئیم تصویب می‌کنیم آیا بنفع این مردم بیچاره بمصرف خواهد رسید یا نه (فولادوند - پیشنهادشده که مجلس تعیین کند) (یکی از نمایندگان - جزو قانون است) (همهمه نمایندگان)
رئیس - بگذارید آقا صحبت بکنند اخر فکر کنید توی یک مجلس خصوصی که صحبت نمی‌کنید بگذارید ناطق صحبت کند من حالم خوب نیست وهرروز اینجا عصبانی می‌شوم بفرمایید
دکترمعظمی - برای اینکه کار بیک نتیجه مثبتی برسد باید حتما یک هئیت ثابت مورد اعتماد مردم درراس آن باشد صحیح است مثلا یک عبارتی دارد که بنده می‌خوانم اعضای هیئت را هیئت دولت انتخاب می‌کند وبعدفرمان ملوکانه صادر می‌شود ولی بعدیک عبارت دیگری دارد مینویسد بواسطه ابراز عدم صلاحیت او را برمیدارند درقانون استخدام هم یک چیزی داریم وان مقتضای اداری است که ببهانهٔ مقتضیات اداری هرچه ادم درست است می‌اندازند بیرون وهرچه ادم ناپاک است می‌گذارند جایش مادر یک مملکتی زندگی می‌کنیم که تجربه‌های تلخی کرده‌ایم زندگی روزمره ما مواجه بااین حرفهاست شما بایک چنین جریانی می‌آیید اجازه می‌دهید من حرفی ندارم ولی دولتهای ماکه همه روزه عوض می‌شوند منافع عمومی هم که جایش راباغراض خصوصی داده ومنافع عمومی همیشه فدای منافع خصوصی وهوی وهوس می‌شود وهرکاری که دراین مملکت می‌شود تایک منافع خصوصی درکار نباشد به نتیجه نمی‌رسد صحیح است اگر صحیح باشد شما بایک چنین جریانی می‌خواهید یک هیئتی را معین کنید ان هیئت را من اگر الان بدانم که یک اشخاص درستی هستند خیلی خوب من حرفی ندارم
نورالدین امامی - ماپیشنهاد کرده‌ایم میدانم ولی اگر من اشخاص رانشناسم وبانتظار این بگذرانم که دولت صورت اسامی انها رابیاورد بعد مجلس رای مخفی بدهد بعد بواسطه ابراز عدم صلاحیت او را بردارند یکی از نمایندگان اصلاح بفرمایید من خیال می‌کنم که اینجا احساست ماکاملا صحیح است ومملکت هم اقتضا دارد که یک برنامه عمرانی صحیح و خوبی داشته باشد و راجع بمردم هم من خودم می‌خواستم دریک جلسه صحبت کنم وچون نظامنامه بیش از این اجازه صحبت نمی‌دهد والا بازهم یک معایب خیلی بیشتری دارد مثلا در یک جائی دولت را موظف می‌کند که مهمانخانه بسازد اینجا در تبصره‌ای که نوشته شده‌است تمام این کارها راواگذار کرده‌است بهئیت برنامه ولی ساختمان مهمانخانه رابرای جلب سیاحان در صفحهٔ ۲۸ واگذار می‌کند به هیئت دولت پس بنابراین اگر ما مطالعه کنیم یک معایب زیادی درآن دیده می‌شود بنابراین بنده معتقدم که یکقدری باید تامل کرد واین معایب را رفع کنیم وبعد رای بگیرند (نمایندگان رای رای)
رئیس - خودم میدانم بعداز یک موافق ویک مخالف حتما باید رای گرفت این را چه جور باید بآقایان یاد داد آقایانیکه باکفایت مذاکرات موافقند قیام کنند (اکثر برخاستند) تصویب شد آقای وزیر فرهنگ بفرمایید تابعد پیشنهادات قرائت شود
وزیر فرهنگ - بنده درجواب آقای دکتر معظمی اجازه خواستم چون تصویب شده عرضی ندارم
رئیس - آقای معاون وزارت دارائی بهنیا
معاون وزارت دارائی - راجع بچیز دیگری است
رئیس - پیشنهادات قرائت شود پیشنهاد آقای نورالدین امامی بشرح زیر قرائت شد :
- تبصره شورایعالی وهیئت نظارت ومدیر عامل مطابق دستور ماده ۹ بموجب پیشنهاد دولت و تصویب مجلس شورایملی بموجب فرمان همایونی منصوب می‌شوند
رئیس - آقای امامی
نورالدین امامی - من بعنوان تبصره اینجا پیشنهاد کردم که اضافه شود و خیال نمی‌کنم که زیاد قابل توضیح باشد و مخالفی هم نیست البته دولت هم قبول خواهدکرد
رئیس - آقای دکتر شفق راجع باین پیشنهاد که مطلبی ندارید
دکتر شفق - نخیر آقای حاذقی
حاذقی - نخیر هیچکس مخالفت ندارد (یکی از نمایندگان یک مرتبه دیگر قرائت شود) مجددا شرح سابق قرائت شد
رئیس - آقای شهاب خسروانی این پیشنهاد را قبول می‌کنید
شهاب خسروانی (مخبر) - بنده قبول می‌کنم دکتر عبده بنده اخطار نظامنامه‌ای دارم عرض کنم که این طرح علیحده‌ای است گزارش کمیسیون نیست که تامخبر بتواند باقبول پیشنهاد مانع رای مجلس بشود بنابراین باید رای گرفت بنده بااین پیشنهاد مخالف هستم ولی مخالفتم از لحاظ اصول است اصل تفکیک قوا یعنی قوه مجریه وقوه مقننه عده‌ای از نمایندگان سابقه دارد عده‌ای دیگر دردیوان محاسبات هست
دکتر عبده - بنده مخالفم
رئیس - آقایانی که بااین پیشنهاد موافقند قیام کنند اکثر برخاستند تصویب شد پیشنها د آقای دکتر شفق بشرح زیر قرائت می‌شود پیشنهاد می‌کنم قبل از اخذ رای بماده تصریح شود که مطالب راجع بنفت جنوب که درمقدمه ومتن لایحه برنامه مسطور است تاثیرش موقت ونتیجه منوط بمذاکرات دولت باشرکت نفت است
نورالدین امامی - احسنت
دهقان - مخالفی ندارد
رئیس - آقای دکتر شفق
دکتر شفق - آقایان میدانند که درباب موضوع نفت تاکنون درمجلس دوسه مرتبه استیضاح بعمل امده وشاید هم بعضی درآن باب تندروی کردهاند ولی چیزی که اساسی ومسلم است اینست که مجلس درباب هر امتیازی واز انجمله درباب امتیاز نفت جنوب متفقا معترض است و در این باب دولت مجبور است بحکم قانون ۲۹ مهرماه حداعلای حقوق ایران را استیفاء بکند (صحیح است) بنده فقط علت مخالفتم این بوده‌است که بیک چیزی می‌خواهیم اجازه بدهیم وبنده هم اجازه می‌دهم باین شرط که مجلس کمیسیون را ملتزم بکند که این مواد را اساسا ازاینجا حذف کند در صفحه ۲۵ می‌گوید ترتیب استخراج و فروش مواد نفتی و سایر نقاطی که خارج از حوزه امتیاز شرکت نفت انگلیس وایران است آقای امامی بگذارید آقای وزیر مشاور بشنوند
رئیس - آقای نورالدین امامی بفرمایید بنشینید
دکتر شفق - یک موضوعی که مجلس رسمادر ۲۹ مهر ماه رای داده‌است دولت را مامور کرده است که در امور نفت وارد مذاکره شود وحداعلای حقوق ما را استیفاءکند ما چه دلیلی دارد که یک چیزی راکه تصویب شده دوباره تصریح کنیم که حوزه امتیاز کجاست در صفحه ۱۹ ملاحظه می‌فرمایید می‌گوید واقعا من وقتی این را خواندم برگشتم والا می‌خواستم رای بدهم درهفت سال پیش بینی می‌کند عایدات نفت جنوب در هفت سال فقط درحدود شصت میلیون لیره خواهدبود ما چنین چیزی را که انتظار نداریم ما نمی‌توانیم که چنین چیزی را رای بدهیم یا کمیسیون باید ملتزم شود که این مواد را اصلاح کند (اسلامی - شصت میلیونش رامیگذارند انجا) در متن ماده ۵ هم درسال ۱۳۲۷ ششصد میلیون ریال ودرسنوات بعد تا انتهای دوره هفت ساله کلیه درآمدهای دولت از محل پرداخت‌های شرکت سهامی نفت ایران وانگلیس نظر بنده اینست که چون این موضوع مورد بحث است بین دولت وشرکت نفت نباید دربرنامه هفت ساله راجع بمدت راجع بحوزه امتیاز راجع بمقدار عایدات اصلا بحثی بشود (صحیح است) اگر کمیسیون ملتزم بشود که اینها راحذف بکند بنده باین رای می‌دهم (عده‌ای از نمایندگان - حالا حذف می‌شود) والا بنده رای نمی‌دهم
اسلامی - دولت توضیح بدهد
شهاب خسروانی مخبر - موضوعی را که جناب آقای دکتر شفق فرمودند این در مقدمه خبر بنده بود که از کمیسیون برای مجلس آمده بود و باصل لایحه ارتباطی ندارد
دکتر شفق - اصل ماده پنج را الان خواندم راجع بماده پنج که فرمودند این موضوع که عواید نفت ایران وانگلیس ذکر شده برای این است که از عواید نفت ایران وانگلیس دولت بمصرف دیگری برساند والا ممکن است سه برابر بیشتر شود یکی از نمایندگان این بنفع مملکت است اجازه بدهید بنده مخالف بانفع مملکت حرف نمی‌زنم می‌خواهم عرض کنم که عوایدی راکه مادرنظر گرفته‌ایم منظور از عواید نفت ایران وانگلیس بود که هرساله بکار عمرانی برسد اگر این ۶ میلیون باشد یا شصت میلیون یا بیشتر ولی بنده با وجود این این اصلاحی را که آقای دکتر فرمودند قبول می‌کنم - (احسنت)
رئیس - آقای وزیر فرهنگ
وزیر فرهنگ - دولت پیشنهاد جناب آقای دکتر شفق راقبول می‌کنید و ما بهیچوجه (اسلامی - مانمی شنویم آقا بلندتر بفرمایید) وزیر فرهنگ بله منظورم این بود که دولت با پیشنهاد آقای دکتر شفق موافق است وقبول می‌کند
رئیس - این طرحی است که امروز نمایندگان دادند و قرائت می‌شود آقایان توجه بفرمایید پیشنهاد آقای دکتر شفق یکمرتبه دیگر هم قرائت می‌شود مجددا بشرح سابق قرائت شد نمایندگان مخالفی نیست
رئیس - رای گرفته می‌شود باین پیشنها دا قای دکتر شفق آقایان موافقین قیام کنند اکثر برخاستند تصویب شد پیشنهاد آقای رحیمیان بشرح زیر قرائت شد پیشنهاد می‌کنم
- تبصره زیر بماده واحده اضافه شود
- فصل اول بودجه کشاورزی از ۵۲۵۰ میلیون ریال به ۴۵۰۰ میلیون ریال کسر شود
- فصل دوم بودجه راه آهن وراههای شوسه از ۵۰۰۰ میلیون ریال به ۴۰۰۰ میلیون ریال کسر شود
- فصل سوم بودجه صنایع ومعادن از ۳۰۰۰ میلیون ریال به ۷۰۰۰ میلیون ریال اضافه شود دربودجه صنابع ومعادن ذوب اهن کارخانه تراکتور سازی واتومبیل سازی قید شود
- فصل چهارم نفت ۱۰۰۰ میلیون ریال ۱۰۰۰ میلیون ریال
- فصل پنجم بودجه پست وتلگراف از ۷۵۰ میلیون ریال به ۵۰۰ میلیون ریال کسر شود
- فصل ششم بودجه اجتماعی وشهری از ۶۰۰۰ میلیون ریال به ۴۰۰۰ میلیون ریال کسر شود
جمع کل ۲۱۰۰۰ میلیون ریال
جمع کل ۲۱۰۰۰ میلیون ریال
رئیس - آقای رحیمیان
رحیمیان - آن پیشنهاد را به بنده بدهید تاروی ان توضیح بدهم اگر موجب هیاهوئی می‌شود که نگذارند بنده حرف خودم را بزنم بنده از حرفم خودداری کنم و اگر می‌گذارند که بنده توضیحاتی بدهم بنده حاضرم توضیحاتم رابدهم (گفته شد اکثریت نیست و پس از لحظه‌ای اکثریت شد)
نمایندگان - بفرمایید
رحیمیان - بنده درفصل بودجه کشاورزی را که ۵۲۵ میلیون تومان بوده به ۴۵۰۰ میلیون ریال پیشنهاد کرده‌ام که تقلیل شود وعمده بعقیده بنده دراینستکه بودجه صنایع ومعادن سه هزار میلیون ریال است یعنی سیصد میلیون تومان وبودجه کشاورزی وسایر بودجه‌های اجتماعی دیگر ۱۸۰۰ میلیون ریال است کسانی که این برنامه را تعیین کره‌اند من هیچوقت ادعا نمی‌کنم که شاید سوء نیت داشته‌اند ولی نظرشان تقویت امور کشاورزی بوده‌است دراین تردیدی نیست ولی تقویبت کشاورزی باید توام باصنایع باشد کشاورزی توام باصنایع یعنی استقلال وهمه چیز ایران ولی کشاورزی بدون توام شدن باصنایع بندگی وبردگی است پس خواهش می‌کنم آقایان توجه کامل بفرمایند امروز مامیدانیم که بودجه کشاورزی ۵۲۵ میلیون تومان تعیین شده‌است وبودجه صنایع را سیصد میلیون درایران تعیین کردهاند ماامدیم کشاورزی مان تقویبت شد مادرایران الساعه قبل از تامین این بودجه صدهزار تن گندم وپنجاه هزار تن پنبه موجود داشتیم واضافه داشتیم برمصرف بنده می‌خواهم بپرسم شما گندم خودتان رادرمقابل گندم شوروی ودربرابر گندم هندوستان ودرمقابل گندم آتیه عراق درکجا خواهید فروخت دهقان بانیا حالا عرض می‌کنم درست مطالعه نمی‌شود پس بنابراین از بودجه امور کشاورزی بنده فقط ۷۵۰ میلیون ریال کسر کرده‌ام وبعقیده بنده ۴۵۰ میلیو ن ریال کاملا کافی است ولی برای بودجه صنایع ومعادن از سه هزار میلیون ریال به هفت هزار میلیون ریال پیشنهاد کردم دکتر راجی کشاورزی که فقط گندم نیست آقای دکتر راجی فکر کنید که اگر ماتشکیلات صحیحی می‌داشتیم از حیث گندم هیچ کسری نمی‌داشتیم باید تقویت شود ولی توام باصنایع این چهار هزار میلیون ریال بنده درانجا پیشنهاد کردم امروز ماباید بدانیم که دردرجه اول محتاج بچه چیز هستیم دراینجا نوشته شده‌است که ذوب اهن ۴۵۰۰ میلیون ریال ولی بودجه زندان دویست میلیون ریال این تقویت صنایع درایران نیست ماکه امروز پول می‌دهیم واتومبیل وارد می‌کنیم دردرجه اول برای خودمان درامور کشاورزی محتاج بتراکتور هستیم ولی این کمیسیونی که این برنامه رابرای ماتهیه کردهاند چرا کارخانه تراکتورسازی اتومبیل سازی همانطوریکه کارخانه فورد درسایر جاها اتومبیل می‌سازد چرا این قسمت راقبول نکردند پس این قسمت را که قبول نکردند مافقط تقویت امور کشاورزی داشته باشیم اگر امروز ماازگرسنگی در فشاریم ولی خداشاهداست که مافردا درروی خرمنهای گندم جان می‌دهیم اسلامی چه اهمیتی دارد البته برای حضرت عالی اهمیتی ندارد ولی برای بنده اهمیت دارد که امروز ۲۵۰۰ میلیون اجازه می‌دهیم اردلان آقای رحیمیان روی گندم چطور جان می‌دهند آقا ماامروز ۲۱۰۰ میلیون تومان وقتی که اجازه می‌دهیم بمصرف برسد چرا ما ۴۰۰ میلیون تومان برای کارخانه وتراکتور سازی پیشنهاد نکنیم دراینجا نوشته شده‌است ساختمان خانه‌های ارزان وبرای لوله کشی ۲۵۰۰ میلیون ریال از ۲۱۰۰ میلیون تومان چطور ممکن است ما ۲۵۰۰ میلیون ریال برای ساختمان خانه‌های ارزان ولوله کشی اجازه بدهیم ولی برای صنایع ومعادن که همه چیز ما مربوط بآنست جناب آقای ساعد فقط سه هزار میلیون ریال اجازه بدهیم پس این یک نظر خصوصی درکار است
رئیس - آقای رحیمیان این درموقع رای گرفتن سواسوا مشکل است برای رای گرفتن خوب بود شما تجزیه می‌کردید برای هر فصلی ممکن است جداگانه رای گرفته شود
رحیمیان - بسیار خوب اجازه بفرمایید مجلس از اکثریت افتاد
- موقع و دستور جلسه آتیه - ختم جلسه بعنوان تنفس
۴- موقع ودستور جلسه اتیه ختم جلسه بعنوان تنفس
رئیس - مجلس رابعنوان تنفس ختم می‌کنیم که صورت مجلس نداشته باشیم عده‌ای ازنمایندگان شنبه باشد اینکه می‌فرمایید شنبه خواهش می‌کنم که یکشنبه ساعت ۹ بیایید دیگر جلسه فوق العاده لازم ندارد ۵۵ دقیقه بعدازظهر جلسه بعنوان تنفس ختم شد
رئیس - مجلس شورای ملی - رضا حکمت
انتخابات
شماره ۱۴۳۳۶/۲۹۲۶۶ ۲۷/۱۱/۳ آقای عماد الدین شهیدی بموجب این حکم بسمت سردفتری اسناد رسمی درجه سوم کرج منصوب می‌شوید طبق مقررات مشغول انجام وظیفه شوید وزیر دادگستری
شماره ۱۴۳۳۸-۲۹۲۶۸ ۲۷/۱۱/۳ آقای عمادالدین شهیدی بموجب این ابلاغ دفاتر شما رادرقصبه کر ج برای ثبت ازدواج وطلاق رسمیت می‌دهد وزیر دادگستری
شماره ۱۳۷۱۸-۲۸۵۰۴ ۲۷/۱۰/۲۳ آقای محمد حسن سرچاهی بموجب این ابلاغ دفاتر شما را دردهستان ماروسک نیشابور برای ثبت ازدواج رسمیت می‌دهد وزیر دادگستری
شماره ۱۳۴۵۷-۲۸۵۱۰ ۲۷/۱۰/۲۳ آقای شریف اموزگار فرهمند بموجب این ابلاغ دفاتر شما رادرشهر تبریز برای ثبت ازدواج وطلاق رسمیت می‌دهد وزیر دادگستری
شماره ۱۴۳۰۷ - ۳۰۱۲۳ ۲۷/۱۱/۲ آقای احمد عرب زاده سردفتر اسناد رسمی سابق محلات بموجب این حکم بسمت سردفتری اسنادرسمی درجه دوم همدان منصوب می‌شوید واجازه ثبت معاملات ملکی هم بشما داده می‌شود طبق مقررات مشغول انجام وظیفه شوید وزیر دادگستری
شماره ۱۳۰۲۹-۲۸۵۶۸ ۲۷/۱۰/۲۵ آقا ی هاشم قربان زاده سردفتر اسنادرسمی
شماره ۷ تبریز بموجب این ابلاغ دفتر شما را درشهر تبریز برای ثبت ازدواج رسمیت می‌دهد وزیر دادگستری
شماره ۱۳۷۹۲-۲۸۵۶۶ ۲۷/۱۰/۲۵ آقای احمد اولیائی بموجب این ابلاغ دفاتر شمارادرقریه بودرحومه ی باجگیران برای ثبت ازدواج وطلاق رسمیت می‌دهد وزیر دادگستری
شماره ۱۴۳۰۸ - ۳۰۱۳۵ ۲۷/۱۱/۲ آقای احمد عربب زاده سردفتر ازدواج وطلاق سابق محلات بموجب این ابلاغ دفاتر شما را درشهر همدان برای ثبت ازدواج رسمیت می‌دهد وزیر دادگستری
شماره ۱۳۹۷۰-۲۸۵۰۸ ۲۷/۱۰/۱۳ آقای ابوتراب نوبخت بموجب این حکم بسمت سردفتری اسناد رسمی درجه ی سوم محلات منصورب می‌شوید طبق مقررامشغول انجام وظیفه شوید وزیر دادگستری
شماره ۱۳۸۰۴-۲۸۳۹۰ ۲۷/۱۰/۲۳ آقای محمد امینی سردفتر ازدواج وطلاق قریه بردستان کنکان بوشهر بموجب این ابلاغ استیفای شما از تصدی دفاتر ازدواج وطلاق پذیرفته می‌شود مدیر کل ثبت