مذاکرات مجلس شورای ملی ۲۱ اردیبهشت ۱۳۵۰ نشست ۲۴۷

از مشروطه
پرش به ناوبری پرش به جستجو
مجلس شورای ملی مجموعه قوانین دوره قانونگذاری بیست و دوم تصمیم‌های مجلس

مجلس شورای ملی مذاکرات دوره قانونگذاری بیست و دوم

قوانین انقلاب شاه و مردم
مذاکرات مجلس شورای ملی ۲۱ اردیبهشت ۱۳۵۰ نشست ۲۴۷

مذاکرات مجلس شورای ملی

صورت مشروح مذاکرات مجلس شورای ملی روز سه شنبه ۲۱ اردیبهشت ۱۳۵۰ نشست ۲۴۷

مشروح مذاکرات مجلس ملی، دوره ‏۲۲

جلسه: ۲۴۷

فهرست مطالب:

۱- قرائت اسامی غائبین جلسه قبل‏

۲- بیانات قبل از دستور آقایان: صایب- دکتر وفا- خانم دکتر دولتشاهی- دکتر رشتی‏

۳- تصویب صورت‌جلسه‏

۴- تقدیم یک فقره لایحه به وسیله آقای مهندس بدیع معاون وزارت آبادانی و مسکن‏

۵- طرح و تصویب گزارش یک شوری کمیسیون بودجه راجع به لایحه اجرای مقررات قانون بازنشسته نمودن کارگران سازمان‌های غله کشور و قند و شکر در مورد کارگران اداره کل گمرک و ارسال به مجلس سنا

۶- طرح گزارش شور اول کمیسیون کشور راجع به لایحه جدول جدید انتخابات مجلس شورای ملی‏

۷- طرح و تصویب گزارش کمیسیون دارایی دایر به منتفی بودن موضوع لایحه تصویب‌نامه‌ای تعیین مقامات مجاز استفاده از اتومبیل‌های دولتی و فروش اتومبیل‌های زاید و ارسال به مجلس سنا

۸- طرح و تصویب گزارش کمیسیون دارایی دایر به منتفی بودن موضوع لایحه تصویب‌نامه‌های وصول عوارض آسفالت از اتومبیل‌های مونتاژ در ایران به قرار ۵% بهای فروش و ارسال به مجلس سنا

۹- طرح و تصویب گزارش کمیسیون دارایی دایر به منتفی بودن موضوع لایحه تصویب‌نامه اجازه خرید کالاهای انحصاری از کمپانی‌های مربوطه در مواردی که کارخانه‌جات سازنده لوازمی‌را انحصاراً برای کمپانی‌های به خصوصی تهیه می‌کنند و ارسال به مجلس سنا

۱۰- طرح و تصویب گزارش کمیسیون دارایی دایر به منتفی بودن لایحه تصویب نامه‌ای قبول تضمین بانکی به جای تضمین نقدی از پیمانکاران و ارسال به مجلس سنا

۱۱- طرح و تصویب گزارش کمیسیون دارایی دایر به منتفی بودن لایحه تصویب‌نامه‌ای اضافه شدن یک تبصره به ماده ۲۶ آئین‌نامه معاملات دولتی و ارسال به مجلس سنا

۱۲- طرح و تصویب گزارش کمیسیون دارایی دایر به منتفی بودن موضوع لایحه تصویب نامه‌ای الحاق یک تبصره به ماده ۴۴ آئین‌نامه معاملات دولتی و ارسال به مجلس سنا

۱۳- طرح و تصویب گزارش کمیسیون دارایی دایر به تأیید موضوع لایحه تصویب نامه‌ای معافیت مالیات نقل و انتقالات شیر و خورشید سرخ ایران و ارسال به مجلس سنا

۱۴- اخذ رأی نهایی و تصویب لایحه تفریغ بودجه سال ۱۳۳۶ کل کشور و ابلاغ به دولت‏

۱۵- اعلام وصول و قرائت نامه مربوط به یک فقره لایحه قانونی از مجلس سنا

۱۶- اعلام وصول و قرائت نامه رسیده از دولت در اجرای قانون نحوه خرید ماشین‌آلات‏

۱۷- ختم جلسه‏

صورت مشروح مذاکرات مجلس شورای ملی روز سه‌شنبه (۲۱ اردیبهشت ماه) ۱۳۵۰

مجلس ساعت نه صبح به ریاست آقای دکتر حسین خطیبی (نایب رئیس) تشکیل گردید.

- قرائت اسامی غائبین جلسه قبل

۱- قرائت اسامی غائبین جلسه قبل

نایب رئیس- اسامی‌غائبین جلسه قبل قرائت می‌شود.

(بشرح زیر خوانده شد)

غائبین با اجازه

آقایان دکتر یگانگی- امام مردوخ- مهندس بهرام زاده- دکتر رشتی- دکتر زعفرانلو- دکتر سعید- دکتر شریعت- فروتن- دکتر کلالی- مهندس معینی- ملک افضلی- موسوی- دکتر مهذب.

غائبین مریض

آقایان پرویزی- تیمسار وحدانیان- معزی- موقر.

- بیانات قبل از دستور آقایان: صائب- دکتر وفا- خانم دکتر دولتشاهی- دکتر رشتی

۲- بیانات قبل از دستور آقایان: صائب- دکتر وفا- خانم دکتر دولتشاهی- دکتر رشتی

نایب رئیس- نطق‌های قبل از دستور را شروع می‌کنیم آقای سید علی صائب تشریف بیاورید.

صائب- جناب آقای رئیس، همکاران ارجمند.

چگونه شکر این نعمت گذارم که خداوند توفیق و این سعادت را نصیب کرده است که بر سمت نمایندگی مردم بیدار دل اصفهان هر چند یک بار مبشر و مبین گوشه از احساس آن‌ها در این محضر مقدس قرار بگیرم چه این موضوع را موهبتی عظیم و سعادتی رفیع می‌شناسم که می‌توانم در هر نوبت در این جایگاه مقدس ندائی که از دل مردم اصفهان برمی‌خیزد با شما همکاران ارجمند در میان بگذارم و موجی که از احساسات پر شور هم شهریان عزیز من به مناسبت تشریف فرمائی شاهنشاه آریامهر در آسمان اصفهان به وجود می‌آید شمه‌ای را به فضای مقدس مجلس شورای ملی ایران منتقل سازم. در مسافرت‌های شاهانه که اغلب بدون مقدمات قبلی انجام می‌گردد به جزئیات امور رسیدگی می‌فرمایند و از آثار تشریف فرمائی خود برکاتی عظیم و نعماتی وسیع بر جای می‌گذارند که بالنتیجه هر ایرانی اهل شهرستان و مقیم هر دیاری باشد آرزو می‌کند که هر چه زودتر و بیشتر به فیض مجدد شهریار خود نائل گردیده و از آثار برکتی وجودش مستفید و مستفیض گردد (صحیح است) هنوز چند ماه از عرایض قبلی من در زمینه تشریف‌فرمائی شاهنشاه آریامهر برای افتتاح سد شاه عباس کبیر نگذشته است که جامه افتخار منادی گری این صدای میهنی باز بر تن من ناچیز است و به شکرانه آن از موهبت مجددی سخن می‌رانم که به یمن قدوم مبارک ملوکانه نصیب حوزه انتخابیه من شده است شاهنشاه در این سفر مانند دیگر مسافرت‌ها علاوه بر بازدید از فعالیت‌ها و پیشرفت‌های ذوب آهن و سد شاه عباس کبیر چون یک محقق بصیر علوم اجتماعی به جزئیات امور اقتصادی و روابط اجتماعی شهر اصفهان رسیدگی فرموده و با استعلام از نحوه دست مزد و مسکن و زندگی کارگران و تاثیر اجرای قانون استخدام در زندگی فرهنگیان و اثرات تشکیل شوراهای داوری و خانه انصاف از قضات و چگونگی تحقیقات و پژوهش‌های علمی‌از دانشگاهیان و توجه آن‌ها به آسایش و رفاه و پیشرفت دانشجویان و هم چنین از نحوه تولید و درآمد کشاورزان و بالاخره ترغیب مدیران جرائد در ارشاد و راهنمائی مردم و تشویق هنرمندان و صنعت گران اصفهان و به ویژه عنایت خاص و توجه معنوی به علماء و خطباء و دانشمندان و جامعه روحانیت تحقیقاتی فرموده و فی‌المجلس تعلیمات و راهنمائی‌های ارزنده در جهت بهبود زندگی مردم به مصادر و مسئولین امور فرمودند که عنایت خاصه معظم له مایه مباهات تمام قشرهای مردم اصفهان گردیده است (صحیح است) و چون هر چه در این زمینه گفته شود نمی‌تواند گویای واقعی مطلب و حتی مشتی از خروار قرار گیرد به صرف اظهار این مختصر و به مصداق اجرای یک وظیفه ملی به بیان آن مبادرت و از تفصیل آن می‌گذرد چه همه همکاران محترم به فرصت مناسب ارزش این نعمت را در حوزه انتخابیه خویش درک کرده‌اند و نیک می‌دانند که به هر کجا شاه قدم می‌گذارد غم از نهان خانه دل مردم بیرون می‌رود (صحیح است) بنابراین اجازه فرمائید در این موقعیت از کلام و در عنوان نماینده‌ای از فراکسیون پارلمانی حزب ایران نوین بازگو کننده افتخار دیگری از افتخارات حزب پاسدار انقلاب قرار بگیرم و به اتفاق همگی همکاران پارلمانی و هم مسلکان منتخب شهرستانی زانوی ادب در برابر پادشاهی فرود آوریم که به حزب ما این افتخار را ارزانی فرمود که شرکت کنندگان در دومین کنگره به حضور پرچم دار انقلاب بار یابند و ضمن درک افتخار شرف یابی و اصغاء مستقیم فرمایشات ملوکانه تکالیف میهنی و ملی خویش را بدون واسطه از زبان شخصیتی بشنوند که به حق به نام سی میلیون نفر ایرانی سخن می‌گوید و در مقام یک رهبر برجسته جهانی راه و چاه را از یکدیگر باز می‌فرماید (صحیح است). سر افتخار به پیشگاه شاهنشاهی فرود می‌آوریم که با بیانات حکیمانه خود یکایک افراد و آحاد این مملکت را مسئول و وارث واقعی و سیاسی و ملی معرفی می‌کند و با خلوص نیت و بیانی مصمم که هر شنونده‌ای را به تأثیر کلام خویش مؤمن می‌سازد دورنمای ایرانی آبادتر و سربلندتر را تحت عنوان رسیدن به تمدن بزرگ ترسیم می‌کند که به هنگام تحویل به نسل آینده مایه سرافرازی نسل حاضر کشور باشد و ارج خدمت گزاران در هر زمان ملحوظ و محفوظ گردد. پادشاه گران قدر و بزرگوار ما چون فیلسوفی دانشمند در وراء زمان موجود زندگی می‌کند، طرح می‌ریزد، خطوط اصلی را ترسیم می‌فرماید و آن گاه وارسته از همه علایق مادی و صوری به مصادر امور و به ما پاسداران انقلاب و به همه ملت ایران هشدار می‌دهد که از این تربت پاک هیچ خدمت‌گذاری را جز افتخار خدمت نصیبی نخواهد ماند و نباید معنای خدمت فدای صورت و یا اغراض آلوده معدودی انگشت شمار قرار گیرد. این حقیقت محض مخصوص تاریخ عصر ماست که پیوند معنوی شاه و ملت برای اولین بار انقلابی را بدون خون‌ریزی به عالی‌ترین درجه خویش در جامعه ما استوار ساخته و این مزیت نظام معنوی شاهنشاهی ماست که این غیر ممکن جهانی جامعه شناسی را در کشور ما به اعتبار این پیوند معنوی ممکن گردانید (صحیح است) و بدون خون‌ریزی سنت‌های ظالمانه و استعماری و استثماری دوران بردگی و آدم‌فروشی را بدین شایستگی به نظامی مترقی در جهان امروز مبدل ساخت تا جائی که نمایندگان احزاب کشورهای خارجی که در دومین کنگره عظیم حزب ما شرکت داشتند سر تعظیم در برابر عظمت این انقلاب فرود آوردند و صریحاً اعلام کردند که در پی آن هستند که از نتایج این انقلاب برداشت‌هائی برای اصلاح جامعه خویش به دست آورند و ارزش‌ها و مقیاس‌هائی از این نوع تحول را به کشور خویش به ارمغان ببرند. سرفراز باد حزب پر افتخار پاسدار انقلاب که در این مدت کوتاه از زمان که در برابر تاریخ کهن سال کشور ما حکم لمحه از زمان بزرگ را داراست توفیق آن را یافت که متشکل‌ترین و عظیم‌ترین اتحاد مقدس را در میان کلیه طبقه مردم این سرزمین به‌وجود بیاورد و به رهبری رئیس مملکت نیروی عظیمی از جامعه نوین ایران را فراهم آورد که در آن نخبه مردم دانشمند کشور در کنار برگزیدگان زحمت کشان از ایران شهر گرفته تا قصر شیرین و از بندر عباس تا بازرگان و جلفا در زیر یک سقف در کنار هم بنشینند و از جامعه‌ای که نخست وزیر و پیشه‌ور، کارگر و کارفرما، زارع و وزیر زن و مرد و بالاخره تمامی‌طبقات اجتماع مردم به صورت متساوی در آن شرکت دارند با رعایت کلیه موازین دمکراسی درباره حزب و مملکت خودشان تصمیم بگیرند (احسنت) و این مایه کمال افتخار حزب ماست که مورد حمایت و تائید شاهنشاه بزرگ و طراح خردمند انقلاب ایران قرار گرفته و برای آن پیش بینی موفقیت و توفیق بیشتری را فرموده‌اند (صحیح است) و لذا حزب ایران نوین که به حق خود را نماینده قاطبه ملت ایران می‌شناسد هیچ یک از آحاد و افراد ملت ایران را جدا از خویش نمی‌پندارد جز آن عده معدود فریب خورده و شاید دیوانه ناپاک زاده‌ای که دور از جامعه ایرانی آلت اجرای مقاصد شوم بیگانگان شده و یا نسبت به انقلاب ملی ما تردید کنند از خیل جامعه ایرانی جدا و مفروق می‌نماید و برای هر دسته و یا فردی که قلبش به خاطر وطن می‌طپد و عشقش به شاهنشاهی ایران زمین است ارزش و احترام قائل می‌باشد (احسنت).

بسیار به مورد و به جا بود که اگر فرصتی دست می‌داد در این جا اشاره‌ای نیز به بیانات مهم و مهیج هم‌مسلک امیرعباس هویدا در کنگره حزبی می‌شد و ذکری از مطالب بی پیرایه و اثر بخش هم مسلک منوچهر کلالی دبیر کل حزب نیز به میان می‌آید که در اولی شوق و احساس صمیمانه وطن‌پرستی به حد اعلای کمال موج می‌زد و تصمیم و اراده از سر تا سر بیانات هویدا به اعضاء حزب الهام می‌شد و در بیانات دبیر کل حزب ایران نوین نیز صراحت خاصی وجود داشت که بر دل می‌نشست و بی‌پیرایه‌گی آن سلامت حزب ما را در طرز اندیشه، و صداقت ما را در خدمتی که به عهده داریم بازگو می‌کرد هم‌چنین مایل بودم سخنرانی‌ها و بیانات مهیج و پیشنهادات مهمی که از طرف سخنرانان در طی جلسات کنگره اظهار می‌شد لااقل نمونه‌ای از آن را در این جا عرض می‌کردم ولی چه کنم که وقت اجازه نمی‌دهد همین قدر عرض می‌کنم که این کنگره با این جمعیت کثیر سرشار از عشق به شاه و میهن و حاکی از روح وحدت و هم بستگی حزبی بود و مطلبی را که ناگزیر به ذکر آن هستم تشکر گروه نمایندگان کارگر در مجلس شورای ملی از هم مسلک دکتر کلالی است که در کنگره ضمن بیانات خود از خدمات و طرز کار سازمان کارگران ایران و گروه کارگر در مجلس شورای ملی قدردانی نموده و به این ترتیب کارگران را تشویق نمودند که در انجام وظایف خودشان نسبت به حزب و تشکیلات آن بیشتر کوشش و جدیت نمایند.

نایب رئیس- آقای صائب وقت جنابعالی تمام شد.

صائب- فقط دو دقیقه اجازه بفرمائید.

نایب رئیس- بفرمائید.

صائب- در خاتمه اجازه می‌خواهم به مناسبت عضویت در هیئت رئیسه سومین کنفرانس ملی کار گزارش مختصری از فعالیت‌های کنفرانس مزبور را که از تاریخ دوازدهم تا شانزدهم اردیبهشت سال جاری با شرکت نمایندگان کارگران، کارفرمایان و دولت در وزارت کار تشکیل شده بود به استحضار برسانم این کنفرانس با پیام شاهنشاه آریامهر افتتاح شد و مسائل مربوط در سه قسمت بدین شرح مورد بحث قرار گرفت ۱- تأمین مسکن کارگران و نقش دولت و کارفرمان و کارگران در این زمینه. ۲- نقش سازمان‌های کارفرمائی و کارگری در توسعه اقتصادی و اجتماعی کشور. ۳- مزد و ارتباط آن یا بهره‌وری کار ولی آن چه که برای کارگران مایه مباهات و سرافرازی بیشتر گردید این بود که در دو ماه فاصله اخیر کارگران ایران در دو نوبت با پیام محبت‌آمیز ملوکانه مفتخر و مباهی گردیدند یکی به مناسبت دومین کنگره سازمان کارگران ایران در ۲۲ اسفند سال ۴۹ بود و دومی سومین کنفرانس ملی کار که در هر یک از فرامین جامع شاهانه در زمینه رفاه و آسایش بیشتر کارگران اوامری شرف صدور یافته بود که در این مقام وظیفه دارم به نام نماینده کارگران کشور و از طرف سازمان کارگران ایران از این عنایت‌های ملوکانه به تمام وجود سپاس گزاری شود و دعای کارگران که با جان و دل تکرار می‌کنند به استحضار ملت عزیز ایران برسد.

جان همه کارگران فدای جان شاه باد که جانش مایه آسایش جان و جسم همه کارگران است (احسنت- احسنت).

نایب رئیس- آقای دکتر وفا تشریف بیاورید.

دکتر وفا- به نام خداوند بخشنده مهربان، و به نام نامی رهبری دانا و پر توان، پدر تاج دار ایران زمین، شاهنشاه، آریامهر.

جناب آقای رئیس، همکاران گرامی:

دومین کنگره حزب ایران نوین «حزب پاسدار انقلاب» که روز ۱۵ اردیبهشت ماه جاری در تهران برگزار گردید چنان شکوهمند و پر افتخار بود، که باید گفت تشکیل این کنگره بزرگ‌ترین تجلی هم بستگی یک ملت یعنی ملت شاه‌دوست و وطن‌پرست ایران عزیز بود (صحیح است).

تشکیل این چنین اجتماعی بدون شک مبین و روشن‌گر پیوند عمیقی است میان کلیه طبقات مختلف مردم ایران (صحیح است).

اجتماعی چنین شکوهمند و اتحادی بدین گونه مقدس و گرامی بهترین دلیل آنست که اکثریت مردم ایران مخصوصاً اعضای حزب پاسدار انقلاب حزب ایران نوین به بهترین وجهی نیات عالیه شاهنشاه آریامهر و اهداف انقلاب سپید را در جهت سازندگی ایران بهتر درک کرده‌اند. و در این راه گام‌های مهم‌تر و مؤثرتری بر می‌دارند (صحیح است).

همبستگی و اتحاد، نظم و انضباط و شور و شوقی که در جلسات کنگره به چشم می‌خورد بزرگ‌ترین و عالی‌ترین مظهر انقلاب مقدس ملی ایران بود انقلابی که خاص یک طبقه نبود (صحیح است).

انقلابی که برای همه، به دست همه و جهت تأمین عدالت اجتماعی و رفاه و سعادت برای همه افراد ملت ایران صورت گرفت (احسنت).

انقلابی که به ر روستائیان و به رزیگران حیثیت انسانی بخشید.

انقلابی که به کارگران شریف زندگی بهتر داد و در سود کارخانه‌ها سهیم کرد. به زنان حقوقی برابر مردان در نظر گرفت و خلاصه زمینه را جهت پیشرفت و ترقی نسل جوان و روشنفکران اصناف و پیشه‌وران و همگان برای ساختن ایرانی بهتر از پیش فراهم نمود در جلسات کنگره که با نظم و شکوه خاصی تشکیل می‌گردید از هر طبقه و هر صنف شرکت داشتند و نمایندگان احزاب و کشورهای خارج نیز هر یک داد سخن دادند و پیشرفت‌های سریع و چشم‌گیر ایران عزیز را به حق ستودند (صحیح است) و حتی اغلب آنان از شکوه و جلال چنین اجتماع حزبی بزرگی در حیرت و تعجب بودند. و شاید باورشان نمی‌شد که در پهنه گیتی جائی باشد مملکتی وجود داشته باشد که امر تحزب و تشکل با چنین سرعتی پیشرفت داشته باشد از این رو حزب ایران نوین و ترقیات آن را با احزاب چهل، پنجاه، شصت ساله خودشان مقایسه می‌کردند و آفرین می‌گفتند. ولی باید گفت چنین جائی در دنیا وجود دارد و آن ایران است. ایران عزیز و استعداد ایرانی و نژاد آریائی می‌تواند و قادر است که کارهای مهم تر از این را هم در اسرع وقت انجام دهد (صحیح است) در این جا بنده به علت کمی وقت نمی‌خواهم به تعاریف مختلف دمکراسی از قبیل: حکومت مردم بر مردم به دست مردم، برای مردم تأمین عدالت اجتماعی هماهنگ ساختن نظرات مختلف طبقات مختلف در یک جامعه و تلفیق کلیه نظرات جهت ایجاد حکومتی که رفاه اجتماعی همه افراد را تأمین کند و عدالت اجتماعی برقرار نماید و هم چنین علل پیدایش احزاب، ضرورت وجودی احزاب در اجتماع، وظیفه احزاب در اجتماع ارتباط احزاب با جامعه و مردم ارتباط احزاب با دولت و نظایر آن بپردازم ولی اجازه می‌خواهم عرض کنم درود فراوان بر فرد فرد اعضای حزب ایران نوین حزب پاسدار انقلاب که با شرف یابی روز یک‌شنبه گذشته به حضور رهبر عالی‌قدر و پرچم دار انقلاب اصیل ایران و استماع فرمایشات نغز و پر مغز ملوکانه مفتخر و مباهی گشتند چه افتخاری بالاتر از این برای سربازان انقلاب که در اجرای منویات شاهانه که شب و روز کوشش کرده و می‌کنند موفق و رو سفید درآمدند و در این مسابقه پیروز گشته‌اند. چه افتخاری والاتر از این که طراح انقلاب مراتب رضایت مندی خاطر خطیرشان را از طرز کار حزب ایران نوین و برگزاری دومین کنگره عظیم آن اظهار نموده و تفقد فرمودند (صحیح است) و با اعطای لقب پرچم‌داران انقلاب اعضای حزب را بیش از پیش مفتخر فرمودند چه جمله‌ای گویاتر و رساتر و پر معناتر و زیباتر از این که می‌فرمایند:

«شما همه وارث سیاسی پادشاه مملکت هستید» (احسنت).

درباره دمکراسی و انواع آن و تجلیات آن در هر جامعه و مظاهر و شیوه‌های آن در اجتماع و تعاریف متعددی که از آن شده همه در روزنامه‌ها، کتاب‌ها، رادیو، تلویزیون خوانده، دیده و شنیده‌ایم.

پر واضح است در ابتدای امر هر کسی با میل تمام خواهان برقراری چنین نظمی است که با برقراری آن همه افراد جامعه به حق خود برسند و از مواهب زندگی برخوردار شوند در این جاست که مباحث دمکراسی اجتماعی، دمکراسی سیاسی، دمکراسی اقتصادی و امثال آن به میان می‌آید ولی باید دید که این وضع و نظم دلخواه را از چه طریق و چگونه باید در جامعه پیاده کرد و استقرار آن را عملی ساخت.

نکته بسیار ظریف و حساس به نظر بنده در اینجاست یعنی ایجاد و تأمین و استقرار دمکراسی واقعی در یک جامعه ممکن نیست مگر با آموزش سیاسی و اجتماعی و تربیت افراد آن جامعه.

تا وقتی فردی حق دخالت در زندگی روزانه خود را نشناسد و فرا نگیرد و تا شخصی عادت نکند که به سرنوشت خود علاقمند باشد و باز حق دخالت در سرنوشت و آینده خود را در جامعه نشناسد به معنای وسیع تر، تا روزی که افراد جامعه‌ای اصول تحزب و تشکیل را فرا نگیرند و نتوانند و نخواهند به طور جمعی فکر کنند و به طور دسته جمعی عمل کنند، در آن جامعه پیاده کردن نظم دمکراسی بسیار دشوار خواهد بود و این کار مهم بزرگ‌ترین و پر ارزش‌ترین وظیفه حزب است- حزب است که اتفاق و اتحاد و هم بستگی و وابستگی بین افراد مختلف را به آنان می‌آموزد... در این جا نقش بسیار مهم حزب ایران نوین که به بهترین وجهی از عهده ایفای آن برآمده است به خوبی نمایان می‌شود و دلیل آن را عیناً مشاهده فرمودید و دیدید و آن جلسات پر شور کنگره عظیم حزب بود با حضور هویدا نخست وزیر و اعضای شورای مرکزی و دبیر کل و کارگر، کشاورز، زن و مرد، پیر و جوان، اصناف و بازرگان، پیشه‌وران و روشن‌فکران نمایندگان انجمن‌های گوناگون وکیل و وزیر شهری و روستائی با صفوف فشرده و قلبی آکنده از مهر شاه آریامهر و مملو از عشق وطن همگی یک پارچه و یک صدا چنان شور و احساساتی برای بزرگ داشت هر چه بیشتر برگزاری کنگره و ابراز غرور ملی و اثبات شاه دوستی و وطن پرستی اظهار می‌نمودند که با فریادهای جاوید شاه جاوید شاه آن سالن بزرگ را به لرزه انداخته بودند ... (صحیح است) در این جا قسمتی از سخنان هم مسلک هویدا نخست وزیر محبوب و فعال را نقل می‌کنم ایشان فرمودند از عده معدودی که دل شان ایرانی نیست فاصله بگیریم و آن‌ها را از صفوف خود دور سازیم.

ایران متعلق به ایرانی است در مملکت ما برای ایران نماها جائی نیست شما خواهران و برادران قبول کنید که ما در حال حاضر در یک مرز تاریخی هستیم مرزی که ۲۵۰۰ سال تاریخ پر افتخار در آن سو دارد و هزاران سال آینده درخشان و پر امید در این سو.

همان طوری که قبلاً عرض کردم شاهنشاه خطاب به نمایندگان دومین کنگره حزب ایران نوین چنین فرمودند

«شما همه وارث سیاسی پادشاه مملکت هستید»

سپاس فراوان و درود بی پایان به راد مرد بزرگی که طرز فکرش اینست، نیتش چنین است- رهبری نیک منش و نیک اندیش، شاهنشاهی که برای اعتلای ایران عزیز موهایش را سپید کرده وجود عزیزشان را برای ایران و ایرانی وقف فرموده، آریامهری که برای رسیدن به «تمدن بزرگ» همانند تمدن و فرهنگی که ۲۵۰۰ سال قبل نیاکان ما ایرانیان آریائی نژاد در سرزمین اهورائی از آن برخوردار بوده است و شب و روز در تلاشند و امسال سال ۱۳۵۰ (پس از ۲۵ قرن) برگزاری فرخنده آئین شاهنشاهی ایران زمین جشن گرفته می‌شود. به کوری چشم کسانی که نمی‌توانند ترقیات ایران را ببینند...

شاهنشاه در این باره چنین می‌فرمایند:

مقام معنوی این مملکت، قدرت حقیقی این مملکت همیشه در راه سازندگی، البته همیشه در راه صلح، البته همیشه در راه صفا، تا موقعی که احترام ما محفوظ باشد به کار خواهد افتاد و در جامعه ملل منزلتی به دست خواهیم آورد که امیدواریم این مقام و منزلت از لحاظ روحی به پای همان مقام و منزلتی برسد که تشکیل دهنده شاهنشاهی ایران کورش کبیر در زمینه حقوق بشر به عنوان اولین نفر به‌دست آورد و ما هم در همین راه و در بزرگ داشت روح بلند پایه و روح لطیف و شریف ایرانی قدم برخواهیم داشت. (احسنت- احسنت).

قدرت و توانائی، کاردانی و کارآمدی رهبر بزرگ ایران زمین در سطح جهانی، پیکار جهانی با بی سوادی و تشکیل لژیون خدمت‌گذاران بشر مهم‌تر شکستن آن سد و رسم و نسبت بین ممالک دارای مواد خام و کشورهای صنعتی این موضوع اساساً مسئله تازه‌ای عنوان کرده و فلسفه نوینی در اقتصاد بین‌المللی و جهان به وجود آورد... و این اقدام به مثابه صدای ناقوس مرگ کشورهای صنعتی و توسعه یافته در مقابل ممالک صاحب مواد خام بود به خاطر دارم ... در یکی از مجلات فرانسوی نام Enter prise دیدم که نوشته بود... اقدام شاهنشاه ایران باب تازه‌ای در مبادلات بین‌المللی ایجاد کرده است و ممکن است تمام ممالک صاحب مواد و کالای خام از قبیل قهوه، کاکائو لاستیگ و سنگ معدن و همه چیز دیگر چندی بعد همین خواسته را داشته باشند.

اینست نشانه زندگی و حیات و زنده بودن قومی... با افکاری چنین بلند و تابناک رهبری دانا سرشتی چون آریامهر ...

یکی از بزرگ‌ترین پدیده‌های عصر ما از نظر سیاست اجتماعی و نه تنها از نظر سیاسی بلکه از نظر Sociologic و علم‌الاجتماع کنگره حزب ایران نوین است که با شکوه‌ترین اجتماع جامعه ما سربازان انقلاب در عصر پهلوی ... به جائی رسیده‌ایم که امکان فرضش در ۱۵ سال قبل از این وجود نداشت به مرحله‌ای از تاریخ رسیدیم که همه ما فرد فرد ما وظایف سنگین و زیادی دارد ۲ وظیفه اهم و مهم تر از همه دارد اول اتحاد و هماهنگی برای سازندگی ایرانی بهتر. دوم مصمم و یک دل به منظور پاسخ دادن به یاوه سرایان و دروغ‌پردازان پاسخ دادن به روباهان کفتار صفتی که در غارها و جنگل‌ها مخفی می‌شوند و همانند جغدان شوم بر بیغوله‌ها نوای حزین و جان گذار می‌سرایند و نوحه زاری و نزاری سر می‌دهند و جز این کاری از دست شان ساخته و پرداخته نیست و اگر خود را اعیان کنند با مشت‌های گره خورده و خشم جان کاه سربازان انقلاب و ملت ایران و آن کسانی که ایرانی هستند و به مام وطن عشق می‌ورزند رو به رو خواهند شد و نفس‌هایشان در سینه حبس و دندان‌هایشان در دهان خرد می‌شود (صحیح است).

نایب رئیس- آقای دکتر وفا وقت جنابعالی تمام شد.

دکتر وفا- قربان یک دقیقه اجازه بفرمائید در خاتمه مجدداً توفیق همه افراد ملت ایران و مخصوصاً هم‌مسلکان ارجمند را که از تلاش شبانه‌روزی فروگذار نیستند در راه خدمت به شاهنشاه و ملت ایران از خدای متعال خواستارم و این موفقیت را به هم‌مسلکان تبریک و تهنیت عرض می‌کنم و عرایض خودم را با قسمتی از فرمایشات شاهنشاه آریامهر پایان می‌دهم که می‌فرمایند:

... امیدوار هستم که تشکیلاتی که حزب شما دارد، روز به روز قوی‌تر شود روز به روز ریشه عمیق‌تری پیدا کند روز به روز به مطالب و مسائل مملکت واردتر شود روز به روز با جمعیت این مملکت تماس بیشتری داشته باشد و به کار خود ادامه بدهد. و در کار خود موفق‌تر باشد. جاوید شاه پاینده ایران موفق و پیروز حزب پاسدار انقلاب و پرچم دار انقلاب حزب ایران نوین (احسنت- احسنت).

نایب رئیس- خانم دکتر دولتشاهی تشریف بیاورید.

خانم دکتر دولتشاهی- جناب آقای رئیس، همکاران ارجمند، بنده اگر بخواهم از دید خودم صحبت بکنم دومین کنگره حزب ایران نوین به بهترین وجهی نمایشگر روحیه انقلابی و روند پیش رو و نظم و انضباط حزبی‌ای بود که در حزب ایران نوین وجود دارد (صحیح است) کسانی که کنگره‌ها و کنفرانس‌های بزرگ دیده‌اند یا خود برگزار کرده‌اند می‌دانند به بعضی چیزها نمی‌شود تظاهر کرد. اگر روحیه انقلابی وجود نداشته باشد آیا ممکن است حدود ۴ هزار نفر را وادار به تظاهر به آن کرد؟ اگر نظم و انضباط حزبی و تشکیلات مجهز وجود نداشته باشد چگونه می‌توان ۴ هزار نفر را در مدت ۵ روز مرتب و منظم به کاری منضبط واداشت؟ (صحیح است- آفرین).

آقایان، خانم‌های همکار محترم، این جزوه‌های منظم و تمیر و آراسته به زبان فارسی و به زبان‌های خارجی برای میهمانان خارجی حزب، این‌ها نمونه‌ای از نظم و استحکام تشکیلات و انضباط و قدرت آنست. کسانی که این قبیل کارها کرده‌اند خوب می‌توانند تشخیص دهند که همین نمونه ظاهراً کوچک معنی وسیعی دارد افراد مجهز و دل سوز و مرتب و با سلیقه‌ای باید از روزها و هفته‌ها بلکه ماه‌ها پیش از کنگره برای همین آثار ساده و ظاهراً سالم کار کرده و زحمت کشیده باشند (صحیح است) و اما از این‌ها مهم تر (هم مسلکان ما درباره سخنرانی‌ها و مسائل مطرح شده در کنگره سخن گفته‌اند و خواهند گفت)- ولی من در زمینه سخنرانی‌های رهبران حزبی یعنی رئیس دفتر سیاسی و هیئت اجرائی و دبیر کل حزب سخت تحت تأثیر قرار گرفتم زیرا در طی این دو سخنرانی شنونده متوجه همان روحیه قوی انقلابی که به آن اشاره کردم می‌شد که شاهنشاه گران قدر ما نیز از این تعبیر به پاس‌داری و پرچم‌داری انقلاب فرمودند (صحیح است) در سخنان سایر سخنرانان نیز همین مفهوم و درک وظیفه سنگین پاس داری انقلاب و پیش تازی در پیش برد جامعه انقلابی ایران احساس می‌شد. زنان و مردان حزب ما با شور و جوش و هیجانی حاکی از میهن‌پرستی و ایمان و اعتقاد به انقلاب بزرگ و رهبر عالی قدر انقلاب از اقصی نقاط کشور در تالار تاریخی محمدرضا شاه (که شاهنشاه به نقش تاریخی ۱۹ اسفند ۱۳۴۱ آن نیز اشاره فرمودند) گرد آمده و در محیطی گرم از دوستی و هم بستگی و احترام به عقاید و افکار یکدیگر آزادانه به بحث و گفتگو می‌پرداختند، انتقادات خود را طرح می‌کردند، نظرات اصلاحی خود را می‌دادند و پیشنهادات آن‌ها به کمیسیون‌های مربوطه می‌رفت و بالاخره قطع نامه کنگره زبان گویای مجموعه نظرات و پیشنهادات و خواسته‌های اکثریت هم مسلکان ما دیروز به صورت دستور کار چهار ساله آینده حزب با سر لوحه‌های انقلابی و پیشرو خود عرض اندام کرد (احسنت) بحث درباره یک یک مواد قطع‌نامه به درازا می‌کشد در مجموع آن قطع نامه نیز مانند سخنان رهبران حزب واجد همان شرایط جامعیت و پیشرو بودن و انقلابی بودن بود. این قطع‌نامه همان وظایف سنگین و در عین حال دل‌پذیر پاس‌داری و پرچم‌داری انقلاب را بر دوش فرد فرد زنان و مردان حزب ما گذاشت که شاهنشاه آریامهر رهبر بزرگ انقلاب در فرمایشات شان بر آن اشاره کرده و پیش‌بینی فرمودند که کنگره سوم شاهد پیشرفت‌ها و خیره کننده و حیرت انگیز می‌باشد که شما را در دلبستگی به حزبتان و از خودگذشتگی نسبت به میهن‌تان از هر موقعی مصمم‌تر بنماید (احسنت).

و اما شاه بیت جریان کار کنگره ما کسب افتخار شرف یابی به حضور شاهانه بود که باز هم بار دیگر رهبر خردمند و متفکر کشور ما با راهنمائی‌های ارزنده و با افکار بلند خود الهام بخش شور و علاقه و دلسوزی و هم بستگی در راه اعتلای کشور گردیدند. کدام ایرانی که خون ایرانی در رگ‌هایش در جریان باشد ممکن است این سخنان پدرانه و مدبرانه را بشنود و سراپا فداکاری و از جان گذشتگی نگردد (صحیح است).

وقتی شاهنشاه می‌فرمایند:

«شما همه تا وارث سیاسی پادشاه مملکت هستید چون این مملکت متعلق به همه است» و باز اشاره می‌کنند «اینست که در تحویل دادن این مملکت به وراث قانونی به اصطلاح وراث محبتی- خودتان همه سهیم هستید، همه همان طور که قبلاً گفتم وارث یک چیز هستیم و همه تان وارث سیاسی رئیس مملکت هستید».

رهبر متفکر و مدبر انقلاب ملت ایران که پیوسته فکر و ذکرشان بهبود و رفاه ملت و پیش برد کشور است هر بار در سخنان ارزنده خود خطاب به مردم ابتکار جدیدی به خرج می‌دهند و افکار پیشرو دیگری عرضه می‌دارند این می‌رساند که فکر ایشان دائماً متوجه و مشغول به بهبود وضع کشور و پیشرفت هر چه بیشتر این مملکت و ملت است (صحیح است). و با پیش‌بینی‌های واقع بینانه و برنامه‌های عظیم و راهنمائی‌های حکیمانه خود موجبات دلگرمی و علاقه‌مندی و فعالیت هر چه بیشتر سربازان انقلاب را فراهم می‌نمایند (صحیح است).

از فرمایشات شاهانه در سازمان برنامه چیزی بیش از ۲ ماه می‌گذرد که با توجه به اهمیت فرهنگ ملی رسیدن به تمدن بزرگ را به عنوان برنامه مشعشع ده سال آینده اعلام فرمودند. در شرف یابی دو روز قبل اعضای کنگره حزب ایران نوین شاهنشاه ضمن اعلام یک اصل بزرگ و مهم در حفظ مشروطه سلطنتی ایران مردم را دعوت به همکاری و هم فکری با خودشان فرمودند و از همه خواستند که افکار و عقاید خود را ابراز دارند، پیشنهادات خود را بدهند چه بسا که آن ابراز عقاید در جهت آباد کردن مملکت، استخراج ثروت، تقسیم عادلانه این ثروت، بالا بردن سطح زندگی عمومی، ایجاد قدرت کافی برای دفاع کشور، بالا بردن نام ایران و ایرانی و حتی در سطح بین‌المللی مفید و مؤثر واقع گردد. این ابتکار شاهانه در تاریخ مشروطیت ایران بی سابقه است.

و اما نکته مهم و حساس دیگری در فرمایشات شاهانه به چشم می‌خورد. رهبر عزیز ما در عین حالی که اعضای حزب ایران نوین را مورد تشویق و عنایت قرار دادند گروه‌های دیگری متشکل را از این توجه و عنایت بی‌بهره نگذاشتند و فرمودند «ما برای هر دسته ایرانی دیگری که همین طور فکر می‌کند و دلش برای مملکت می‌تپد آرزوی موفقیت می‌کنیم و می‌دانم که شما هم همین آرزو را دارید. امیدوارم مسابقه‌ای باشد، مسابقه لیاقت، مسابقه خدمت به مملکت، مسابقه فداکاری که بالاخره این مسابقه بین این همه جمعیت نتایجش همه عاید مملکت می‌شود».

حزب ایران نوین سرافراز است که در این مسابقه خدمت به مملکت نقش پیشتازی دارد.

در این جا لازم می‌دانم به نکته دیگری که در شأن حزب پرچم دار انقلاب و ذکر آن در وظیفه من است اشاره کنم هم آن چنان که در این قبیل مجامع مرسوم است در اول جلسه رئیس سنی برای کنگره انتخاب می‌شود. شاید در انبوه اعضای کنگره حزبی ما آقایان چندی نیز در حدود سنی هم‌مسلک هاجر تربیت باشند و بودند ولی حزب ما با توجه به خدمات دراز مدت هم‌مسلک تربیت به اجتماع ما و با احترامی که حزب ما به همکاری زنان هم‌مسلک می‌گذارد و با توجه به روحیه انقلابی و پیشرو هاجر تربیت او را به ریاست سنی کنگره برگزید (صحیح است) به هر حال موجب مباهات ما زنان حزب ایران نوین است (محسنی مهر- خانم هاجر تربیت از ستاره‌های درخشان انقلاب ایران است) (صحیح است).

ارزش و قدر افراد زحمت‌کش اعم از زن و مرد در حزب ما نمایان و منعکس است (احسنت- آفرین) و اما کنگره ما یک حسن ختام زیبا هم داشت یک دختر کوچک خردسال دوشیزه‌ای از شهر مقدس مشهد از قراری که خودش می‌گفت در سال سوم ابتدائی درس می‌خواند فرزند یکی از هم‌مسلکان مشهدی ما اگر چه او خودش را هم‌مسلک دانسته و خود را عضو حزب ایران نوین دانسته و خطاب به آقای هویدا گفت «هم‌مسلک هویدا» آقای هویدا برایش دست زد این دختر کوچک با آن چنان حرارتی صحبت کرد با چنان لفظ و قدرت و با بیانی رسا و شیوا مراسم نیایش را انجام داد و به وجود ذی جود شاهنشاه آریامهر و علیا حضرت محبوب شهبانوی گرانقدر و ولیعهد عزیز ایران دعا کرد و بقا و پایداری و موفقیت حزب ایران نوین را خواستار شد که همه هم‌مسلکان با او هم صد شدند مقصود من از اشاره به این موضوع این است که این کودکان در دامان زنان و مردان فداکار و با ایمان حزب ایران نوین پرورش می‌یابند و این‌ها هستند زنان و مردانی که در آتیه سرنوشت مملکت را در دست خواهند گرفت (صحیح است- احسنت- احسنت).

نایب رئیس- آقای دکتر رشتی تشریف بیاورید.

دکتر رشتی- با اجازه مقام ریاست بنده هم عرایضی درباره کنگره عظیم حزب ایران نوین دارم ولی مسئله بسیار مهم تری از لحاظ بنده و حوزه انتخابیه بنده در این هفته اخیر اتفاق افتاده است که لازم می‌دانم از نظر اهمیتی که دارد اول به آن مطلب اشاره کنم و آن عبارتست از تشریف‌فرمائی شهبانوی عزیز ایران به یزد که این افتخار برای اولین بار به مردم تمام فرمانداری کل یزد داده شد. به این مناسبت از طرف همکاران عزیزم جناب آقای دکتر بقائی و هم چنین جناب آقای ملک افضلی عرایضی در این جا به سمع همکاران ارجمند می‌رسانم. تشریف‌فرمائی شهبانوی گرامی‌به یزد از چندی قبل به مردم یزد وعده داده شده بود ولی به مناسبت بدی هوا در آن روزی که قرار بود تشریف بیاورند چون هواپیما نتوانست پرواز کند برنامه انجام نگرفت. در تمام این مدت مردم یزد با اشتیاق فراوان در انتظار روزی بودند که این وعده بزرگ وفا شود و واقعاً علیا حضرت شهبانو تشریف بیاورند و نور دیدگان تمام مردم یزد را روشن کنند. خوشبختانه این موهبت روز گذشته برای مردم یزد پیدا شد و علیا حضرت شهبانو و همراهان طبق برنامه قبلی از اغلب مؤسسات و اماکن که معمولاً مورد توجه و عنایت شهبانو است دیدن فرمودند و همین برنامه‌ای که تنظیم شده بود شاخص و روشنگر نوع فکر و اجرای منویات شهبانو بود زیرا تمام طبقات مردم از این نظر دور نماندند یعنی به تمام نقاطی که می‌بایستی از لحاظ اهمیت تاریخی و از لحاظ خدمات اجتماعی که برای مردم یزد انجام می‌دادند مورد بازدید قرار می‌دادند تشریف بردند اولین جائی که شهبانو مورد بازدید قرار دادند پرورشگاهی بود که در آن عده زیادی از اطفال تحت سرپرستی اولیاء آن مؤسسه نگاهداری می‌شوند و فوق‌العاده علیا حضرت نسبت به بازدید آن نقطه اظهار خرسندی فرمودند. هم چنین در مسجد جامع و امام‌زاده جعفر که امکان مقدس مذهب ما بودند دیدن فرمودند و درباره هر کدام اوامری برای حفظ آن‌ها و برای پیشرفت کار تعمیر آن‌ها صادر فرمودند که فوق‌العاده مورد توجه و امتنان مردم یزد قرار گرفت یکی دیگر از مؤسساتی که مورد بازدید علیا حضرت شهبانو قرار گرفت مؤسسه شیر و خورشید سرخ بود که بی‌شک یکی از مهم‌ترین و مفیدترین مؤسساتی است که در اغلب نقاط ایران ما داریم (مصطفوی- در نائین هم همین طور بسیار خوب کار کرده است) و در شهر ما یزد هم این مؤسسه خدمات فوق‌العاده‌ای انجام داده. در حدود ۲۰ سال پیش این مؤسسه در آن جا دایر گردید روز به روز هم بر وسعت کار و فعالیت آن افزوده می‌شود به خصوص در این مؤسسه شیر و خورشید مرکزی برای تربیت ماما و بهیار هست که نه فقط برای شهر یزد و فرمانداری کل یزد خدمت انجام می‌دهد بلکه برای نقاط اطراف یزد هم ماما تربیت می‌کند و از این جهت هم از تمام لحاظ مفید است و علیا حضرت کاملاً اظهار رضایت فرمودند نسبت به شیر و خورشید سرخ که در یزد بسیار خوب کار کرده و موفقیت آینده آن را هم علیا حضرت آرزو کردند. روی هم رفته این افتخاری که به مردم یزد داده شده بود واقعاً تمام شهر را تکان داد و از قیافه مردم به خوبی روشن بود که چگونه در شادی و سرور غرق شده‌اند تمام مردم در خیابان‌ها برای دیدن شهبانوی خود اجتماع کرده بودند و در تمام مدت روز در آن خیابان‌ها متوقف بودند یعنی در همان مسیری که علیا حضرت عبور کرده بودند انتظار می‌کشیدند به امید این که در مراجعت به فرودگاه به دیدار مجدد شهبانو مفتخر بشوند و این موضوع را مخصوصاً می‌خواستم به عرض نمایندگان محترم برسانم که ببینید مردم واقعاً از کوچک و بزرگ به شهبانوی خودشان و تمام خاندان سلطنت عشق می‌ورزند چند کودک بودند که دسته گل تقدیم کردند و خیر مقدم عرض کردند ولی چون آفتاب بود علیا حضرت امر فرمودند این اطفال برای استراحت بروند باور بفرمائید هر چه کردیم که این‌ها بروند برای استراحت نرفتند. گفتند گرما که چیزی نیست ما سال‌ها است در انتظار چنین روزی بودیم سال‌ها چشم به راه بوده‌ایم ولو این که مریض بشویم این جا خواهیم ماند. این نمونه کوچکی بود از اشتیاق مردم برای دیدن شهبانوی معظم خودشان. بعداً بازار یزد مورد بازدید قرار گرفت و هم چنین آتشکده زرتشتیان و این می‌رساند که علیا حضرت برای اقلیت‌های مذهبی هم همان احتراما و اهمیت را قائل هستند برای این که شهبانوی ایران شهبانوی تمام ملت ایران است (صحیح است) و تمام مردم با نهایت شادی و شعف بنده را مأمور ساختند که هر چه زودتر قدردانی و حق شناسی و درود فراوان آن‌ها را به حضور علیا حضرت شهبانو معروض بدارم به همین جهت امروز صبح تلگرافاً از طرف مردم یزد از حضور علیا حضرت تشکر کردم و از جانب تمام مردم یزد سپاس‌گذاری کردم که چنین افتخار عظیمی برای مردم یزد پیدا شد.

موضوع دوم موضوع کنگره حزب ایران نوین است که همکاران گرامی مفصلاً بیان داشتند و بنده دیگر تکرار نمی‌کنم فقط از یک جهت و یک دید می‌خواهم عرایضی خدمت همکاران گرامی معروض دارم و آن عبارت از این است که ما در این کنگره بزرگ عده زیادی نمایندگان احزاب مهم دنیا را دعوت کرده بودیم که به عنوان ناظر بیایند و مشاهده کنند که چگونه ما روش دمکراتیک و آزاد (دکتر عاملی- و روش یک حزبی) را رعایت می‌کنیم و ایرادات با نهایت آزادی اظهار می‌شود (دکتر طالع- منتهی در مورد خودتان نه در مورد دیگران) بنده از تمام این میهمانان پرسیدم و هم خودشان گفتند که فوق‌العاده تحت تأثیر قرار گرفته بودند برای این که اولاً می‌دیدند مردم با چه شور و شوقی به حزب ما می‌آیند و به برنامه‌های بزرگ مملکتی که رهبری عالیه آن به عهده شاهنشاه معظم است احترام می‌گذارند و این را به رأی‌العین دیدند که هر وقت نام از شاهنشاه معظم آورده می‌شود مردم با چه شور و شعفی ابراز علاقه و احساسات می‌کردند و همین طور پس از شنیدن قطع‌نامه حزب این‌ها تحت تأثیر قرار گرفته بودند چون می‌دیدند که حزب چه نکات حساسی را در دستور کار آینده خودش گذارده است همین طور از لحاظ مهمان‌نوازی مردم ایران که مربوط به تمام ملت ایران می‌شود و تنها مربوط به یک حزب خاصی نیست تحسین می‌کردند مشاهده برنامه‌های بزرگ مملکت آن‌ها را فوق‌العاده تحت تاثیر قرار داده بود چون آن‌ها هم در ممالک خودشان برنامه‌های عمرانی دارند می‌دانستند که چه اشکالاتی این برنامه‌ها در بر دارد و روی هم رفته تمام آن‌ها با خاطراتی خوش از مملکت ما رفته و به خصوص روزی که به حضور اعلیحضرت شاهنشاه آریامهر بار یافتند و بیانات پر مغز شاهنشاه ما را شنیدند پس از خروج از کاخ همه اظهار می‌داشتند با وجود این که خوانده بودند و شنیده بودند که مملکت ما با چه سرعتی پیش می‌رود و رهبری شاهنشاه ما تا چه اندازه اثر دارد از زبان رهبر ما نشنیده بودند که این برنامه‌ها چگونه پیاده و اجرا خواهد شد و سرنوشت مملکت ما در آینده چیست روی هم رفته احساس همه آن‌ها این بود که مملکت ما مسلماً یکی از پیشرفته‌ترین ممالک دنیا شده و روز به روز بر ترقیات آن افزوده می‌شود و با آرزوی دیدار مجدد از مملکت ما از این جا رفتند این دو مطلب بود که می‌خواستم به عرض همکاران محترم برسانم (احسنت- احسنت).

- تصویب صورت‌جلسه

۳- تصویب صورت‌جلسه

نایب رئیس- وارد دستور می‌شویم راجع به صورت جلسه قبل نظری نیست؟ (اظهاری نشد) صورت جلسه قبل تصویب می‌شود.

- تقدیم یک فقره لایحه به وسیله آقای مهندس بدیع معاون وزارت آبادانی و مسکن

۴- تقدیم یک فقره لایحه به وسیله آقای مهندس بدیع معاون وزارت آبادانی و مسکن

نایب رئیس- آقای مهندس بدیع بفرمائید.

مهندس بدیع (معاون وزارت آبادانی و مسکن)- با کسب اجازه از مقام ریاست لایحه قانون اجازه واگذاری اراضی و ابنیه دولتی در مورد انجمن ملی حمایت کودکان را برای بررسی و تصویب به ساحت مقدس مجلس شورای ملی تقدیم می‌دارد.

نایب رئیس- لایحه به کمیسیون‌های مربوط ارجاع می‌شود.

- طرح و تصویب گزارش یک شوری کمیسیون بودجه راجع به لایحه اجرای مقررات قانون بازنشسته نمودن کارگران سازمان‌های غله کشور و قند و شکر در مورد کارگران اداره کل گمرک و ارسال به مجلس سنا

۵- طرح و تصویب گزارش یک شوری کمیسیون بودجه راجع به لایحه اجرای مقررات قانون بازنشسته نمودن کارگران سازمان‌های غله کشور و قند و شکر در مورد کارگران اداره کل گمرک و ارسال به مجلس سنا

نایب رئیس- گزارش یک شوری اجرای مقررات قانون بازنشسته نمودن کارگران سازمان‌های غله کشور و قند و شکر در مورد کارگران اداره کل گمرک مطرح است قرائت می‌شود.

(بشرح زیر خوانده شد)

گزارش از کمیسیون بودجه به مجلس شورای ملی

کمیسیون بودجه در جلسه سه شنبه ۷ اردیبهشت ماه ۱۳۵۰ با حضور آقای قوام صدری معاون وزارت دارائی لایحه شماره ۴۹۰-۱۵ /۱ /۱۳۵۰ دولت راجع به اجرای مقررات قانون بازنشسته نمودن کارگران سازمان‌های غله کشور و قند و شکر در مورد کارگران اداره کل گمرک را که به شماره ۱۷۱۹ چاپ گردیده مورد رسیدگی قرار داد و بشرح زیر تصویب کرد.

اینک گزارش آن را به مجلس شورای ملی تقدیم می‌دارد.

لایحه قانون اجرای مقررات قانون بازنشسته نمودن کارگران سازمان‌های غله کشور و قند و شکر در مورد کارگران اداره کل گمرک

ماده واحده- اداره کل گمرک مجاز است مقررات ماده واحده قانون مربوط به بازنشسته نمودن کارگران سازمان‌های غله کشور و قند و شکر مصوب پانزدهم آذر ماه ۱۳۴۳ را در مورد کارگران خود اجرا نماید. کمک معاش موضوع قانون مذکور به کارگران اداره مزبور که قبلاً بازنشسته شده‌اند از تاریخ تصویب این قانون قابل پرداخت خواهد بود.

مخبر کمیسیون بودجه- دکتر بهبهانی.

گزارش از کمیسیون دارائی به مجلس شورای ملی

کمیسیون دارائی در جلسه شنبه ۱۱ اردیبهشت ماه ۱۳۵۰ با حضور نماینده دولت لایحه راجع به اجرای مقررات قانون بازنشسته نمودن کارگران سازمان‌های غله کشور و قند و شکر در مورد کارگران اداره کل گمرک را مورد سیدگی قرار داد و مصوبه کمیسیون بودجه را عیناً تائید و تصویب کرد. اینک گزارش آن را به مجلس شورای ملی تقدیم می‌دارد.

مخبر کمیسیون دارائی- دانشمند.

نایب رئیس- تقاضا دارم نمایندگان محترمی‌که می‌خواهند از جلسه خارج بشوند به تابلو توجه بفرمایند کلیات اول لایحه مطرح است نظری نیست؟ آقای درودی بفرمائید.

دکتر درودی- به نظر بنده این اقدام دولت که برای هر دسته از کارگران امکان استفاده از رفاه بیشتری وجود داشته باشد امکانات مزبور را در دسترس آن‌ها قرار می‌دهد روش بسیار خوب و قابل تحسین و ستایش است و بسیار به جا خواهد بود که در داخل مؤسسات دولتی نیز از این روش تبعیت بشود بنده از این فرصت استفاده می‌کنم و این نکته را یادآور می‌شوم که شرکت برق منطقه‌ای تهران دارای یک بیمارستان بسیار مجهزی است که طبق قراردادی که با سازمان بیمه‌های اجتماعی منعقده کارگران خودش را معالجه می‌کند و این بهداری در نواحی تابعه شرکت برق منطقه‌ای تهران از جمله ناحیه قزوین و قم و چند ناحیه دیگر بهداری دارد ولی هنوز نتوانسته است کارگران خودش را در این نواحی معالجه بکند و الان کارگران برق ناحیه قزوین می‌گویند بر لب آب فرات تشنگیم گشت یعنی نزدیک بهداری هستند ولی نمی‌توانند از مزایای آن استفاده کنند با این که حضوراً بنده با آقای مهندس مجد معاون محترم وزارت کار صحبت کردم در این جا هم از فرصت استفاده می‌کنم استدعا دارم ترتیبی بدهند که هر چه زودتر کارگران برق ناحیه قزوین و سایر نواحی شرکت برق منطقه‌ای تهران بتوانند از بهداری که در اختیار دارند استفاده کنند.

نایب رئیس- نظر دیگری در کلیات اول لایحه نیست؟ (اظهاری نشد) به ورود در شور ماده واحده رأی می‌گیریم نمایندگان محترمی که موافقند خواهش می‌کنم قیام فرمایند (اکثر برخاستند) تصویب شد. ماده واحده مطرح است نظری نیست؟ (اظهاری نشد) پیشنهاد رسیده قرائت می‌شود.

(بشرح زیر خوانده شد)
مقام محترم ریاست مجلس شورای ملی

محترماً پیشنهاد می‌نماید ماده واحده لایحه شماره ۱۷۶۶-۱۲ /۲ /۵۰ بشرح زیر اصلاح شود.

ماده واحده- دولت و کلیه سازمان‌های دولتی مجازند مقررات ماده واحده قانون مربوط به بازنشسته نمودن کارگران سازمان غله و قند و شکر ... الی آخر.

فرهادپور.

نایب رئیس- آقای فرهادپور بفرمایید.

فرهادپور- بنده فکر می‌کنم توجه به رفاه حال و تأمین زندگی زمان خدمت بازنشستگی کارگران مطلبی است که همه در آن متفق‌القول هستیم و رئیس بزرگ کشور ما رهبر انقلاب مملکت ما حد اعلای اهمیت را برای این که کارگران مملکت از مترقی‌ترین قوانین کار برخوردار بشوند قائلند و این طبقه شریف که قدرت مولده کشور هستند و چرخ‌های اقتصادی مملکت را می‌گردانند مورد حمایت کامل قرار دارند و در اصول انقلاب سفید ایران یک اصل اختصاصی به آن‌ها تخصیص داده شده بنده به استناد همین لایحه تأسف می‌خورم که دولت که خودش باید بهترین مجری قوانین کار درباره رفاه کارگران باشد تا این حد کوتاهی دارد و خیلی خوشحالم که بعد از مدتی توجه به این پیدا شد که به کارگران پیر از کار افتاده‌ای که باید مورد حمایت قانونی قرار بگیرند در سازمان کل گمرک نظیر قند و شکر و غله توجهی شده است ولی من تصور می‌کنم اگر همکاران محترم موافقت بفرمایند و عنوان این ماده را به جای اداره گمرک یک عنوان تمامی‌بگذارند بهتر است و بنده به تبعیت از ماده کلمه مجاز را گذاشتم حتی موافقت بفرمائید این کلمه تبدیل به مکلف است بشود که دولت و سازمان‌های دولتی مکلف باشند که درباره کارگران که در دستگاه خودشان دارند که همکار محترم آقای دکتر درودی به کارگران قزوین اشاره فرمودند و این وضع ممکن است در خیلی از سازمان‌های دولتی باشد این حداقل توجه یعنی برخورداری از مقررات بازنشستگی بیمه اجتماعی کارگران نسبت به کارگرانی که در خدمت دولت هستند و به سن ۶۰ سالگی رسیده‌اند و یا معلول شده‌اند به صورت عام جنبه عملی پیدا کند (صحیح است).

نایب رئیس- آقای دکتر الموتی بفرمائید.

دکتر الموتی- البته نظر بسیار صحیحی است که بشود راجع به همه افراد مملکت از کارگر و کارمند یک تصمیمات متساوی گرفت و برای هر دسته از افراد مملکت یک مقررات واحدی داشت ولی در گذشته این طور نبوده و خود آقای فرهادپور و خیلی دوستان دیگر ما که در دستگاه‌ها و سازمان‌ها تصدی داشته‌اند می‌دانند هر سازمان با سازمان دیگر فرق دارد و امروز دولت کوشش می‌کند وضع مشابهی برای همه کارگران و کارمندان فراهم کند و این کار موجباتی احتیاج دارد که باید تأمین اعتبار کنند و هزینه آن را پیش بینی کنند و در بودجه بگذارند بعد پرداخت کنند ما هم به این امر کمال علاقه را داریم دولت ما حزب ما که به خصوص در مورد تأمین رفاه کارگران اقدام می‌کند همین کار را داریم می‌کنیم ولی امروز در جلسه علنی پیشنهاد جنابعالی را اگر بخواهیم بررسی کنیم ممکن است موجب شود که این دسته از کارگرانی هم که امروز موجبات رفاه آن‌ها فراهم شده است کارشان به تأخیر بیافتد از این جهت است که بنده با پیشنهاد شما مخالفم و تقاضا دارم شما هم با ما هم صدا بشوید که این دسته از کارگران وضع شان روشن شود ما هم از دولت می‌خواهیم بر اساس آن فکر که برای همه یک وضع مشابهی ایجاد بشود اقدام بکند بنابراین با اساس پیشنهاد شما موافقیم ولی امروز نمی‌توانیم با آن موافقت کنیم چون اگر بخواهیم موافقت کنیم به این دسته از کارگران هم لطمه می‌شود اجازه بفرمائید دولت مطالعه کند سازمان به سازمان و یک لایحه اساسی بیاورد.

نایب رئیس- آقای فرهادپور نظرتان تأمین شد؟

فرهادپور- بنده فکر می‌کردم با قبول پیشنهاد بنده یک زحمت زیادی از دولت رفع می‌شود ولی حالا با قولی که لیدر فراکسیون اکثریت دادند و قول می‌دهند برای تمام کارگران که در خدمت دولت هستند وضعی فراهم شود که از حداقل احتیاجات برخوردار شوند بنده چاره‌ای ندارم جز این که قبول کنم.

نایب رئیس- به این ترتیب پیشنهادشان را پس گرفتند پیشنهاد دیگری است قرائت می‌شود.

(بشرح زیر خوانده شد)
ریاست معظم مجلس شورای ملی

احتراماً پیشنهاد می‌نماید در لایحه بازنشسته نمودن کارگران گمرک در سطر چهارم از تاریخ تصویب حذف و نوشته شود از تاریخ اول فروردین سال ۵۰.

با تقدیم احترام- سیدعلی صائب.

نایب رئیس- آقای صائب این هم پیشنهاد خرج است ولی به هر حال توضیح بدهید.

صائب- اتفاقاً در لایحه‌ای که چندی قبل تصویب کردیم برای کارگران سازمان چای نظیر این پیشنهاد را بنده کردم و مورد قبول دولت قرار گرفت و چون این لایحه‌ای که مطرح است ممکن است تا آخر سال طول بکشد و چه بسا به سال بعد ادامه پیدا کند از این جهت برای این که تکلیف این کارگران معلوم بشود بنده پیشنهاد کردم از اول سال ۵۰ قابل پرداخت باشد و قطع دارم که دولت پیش بینی کرده در بودجه و از اول سال ۱۳۵۰ قابل قبول خواهد بود و اطمینان دارم در کمیسیون هم موافقت می‌کنند.

نایب رئیس- آقای صائب پیشنهاد شما پیشنهاد خرج است و لایحه هم یک شوری است خواهش می‌کنم پس بگیرید.

صائب- پس گرفتم.

نایب رئیس- کلیات آخر لایحه مطرح است نظری نیست؟ (اظهاری نشد) به ماده واحده و کلیات آخر لایحه رأی می‌گیریم خانم‌ها و آقایانی که موافقند خواهش می‌کنم قیام فرمایند (اکثر برخاستند) تصویب شد. لایحه برای اظهار ملاحظات به مجلس سنا فرستاده می‌شود.

- طرح گزارش شور اول کمیسیون کشور راجع به لایحه جدول جدید انتخابات مجلس شورای ملی

۶- طرح گزارش شور اول کمیسیون کشور راجع به لایحه جدول جدید انتخابات مجلس شورای ملی

نایب رئیس- گزارش شور اول جدول جدید انتخابات مجلس شورای ملی مطرح است قرائت می‌شود.

(بشرح زیر خوانده شد)

گزارش شور اول از کمیسیون کشور به مجلس شورای ملی

کمیسیون کشور در جلسه شنبه ۱۸ اردیبهشت ماه ۱۳۵۰ با حضور خانم صوفی معاون پارلمانی وزارت کشور لایحه شماره ۲۶۵۴ مورخ ۱۲ /۲ /۱۳۵۰ دولت مربوط به جدول جدید انتخابات مجلس شورای ملی را مورد رسیدگی قرار داد و تصویب کرد.

اینک گزارش آن را بشرح زیر به مجلس شورای ملی تقدیم می‌دارد.

لایحه قانون جدول جدید انتخابات مجلس شورای ملی

ماده واحده- از تاریخ تصویب این قانون جدول (۲۶۸) نفری منضم به این قانون به جای جدول حوزه‌های انتخابیه مصوب خرداد ماه ۱۳۳۹ و جدول اصلاحی منضم به قانون تیر ماه ۱۳۴۶ خواهد بود.

مخبر کمیسیون کشور- کلانتر هرمزی.

نایب رئیس- البته جدول طبع و توزیع شده و قطعاً ملاحظه فرمودید. کلیات لایحه مطرح است آقای فخر طباطبائی بفرمائید.

فخر طباطبائی- من این جدول را که ملاحظه کردم بسیاری از حوزه‌هائی که تشکیل شده دیدم که مطابق آمار جمعیت دقت شده و هر حوزه‌ای را بر حسب جمعیت و اقتصادی آن حوزه تعیین کرده‌اند ولی در ردیف ۱۶۱ بنده دیدم دو بخش مهم و پر جمعیت را به کلی جدا کرده‌اند و یکی را به مناسبتی ضمیمه ملایر کرده‌اند حال این که خود آن بخش و دهات اطرافش اقتضا می‌کرد همان طور که در درود عمل شده بود آن را هم ضمیمه حوزه‌ای می‌کردند (صحیح است) و بنده نمی‌دانم از این جهت چه نظری بوده چون من به آن حوزه وارد هستم بخش اشترنیان یکی از بخش‌های پر جمعیت حوزه ردیف ۱۶۱ است. درود را بسیار خوب درست کرده‌اند ولی این بخش را که پر جمعیت‌تر است جدا کرده‌اند در حالی که چسبیده به حوزه شهر است و گذاشته‌اند جزو ملایر که به آن طرف اصلاً ارتباطی ندارد بنده با نهایت خلوص نیت عرض می‌کنم و معلوم نیست در این حوزه بنده از طرف حزب مردم کاندیدا بشوم یا نشوم این از لحاظ مملکت است که عرض می‌کنم فردا مزاحمتی برای مردم فراهم نشود این است که بنده نظر همه را به خصوص فراکسیون اکثریت را که رسالتی دارند از این حیث که اکثریت هستند و در شهرستان‌ها باید خود اکثریت بیشتر ناظر باشد و هست و دیدم در حوزه ما یک جریانی پیش آمد که مال خود حزب ایران نوین هم نبود دخالت کردند و باید هم بکنند برای این که وظیفه شان این است که تبعیض اگر در جائی بشود جلوگیری بکنند این انتظار را ما داریم این است که تبعیضی شده و فشای از طرف مردم ملایر بوده برای این حوزه‌ها و این عکس‌العمل خوبی نخواهد داشت یک فکری در این باره باید کرد که بروجرد و اشترنیان من حیث‌المجموع یک حوزه بشود ولی نه این که مجتمع بکنند با آن جا یک روزی جمعیت داشته بروجرد را که جمعیت دارد با ملایر که شاید ۳۰ تا ۴۰ هزار نفر جمعیت داشته باشد ضمیمه کنند البته حوزه‌اش زیاد است بنده نهایت ارادت را به جناب حاج صائبی دارم و ایشان را بیش از برادرم دوست دارم ایشان مرد متدین و بزرگواری هستند یک وقت عرایضم را حمل بر چیزی و غرضی نکنند (مهندس صائبی- جناب آقای فخر طباطبائی، جدول حوزه‌بندی با مطالعات کافی از طرف وزارت کشور تهیه شده و هیچ نماینده‌ای دخالت نداشته است) از این جهت این مطلب را عرض کردم که با جهشی که در پیش است و این پیشرفت‌هائی که حاصل شده به راهنمائی شخص اول مملکت و ما افتخار می‌کنیم که روز به روز قدم پیش‌تر می‌گذاریم، به کوری چشم دشمنان، این نظرهای شخصی و اعمال غرض‌های فردی را مملکت نمی‌تواند تحمل کند این بود عرض بنده.

نایب رئیس- آقای دکتر الموتی بفرمائید.

دکتر الموتی- بنده بایستی قبلاً به عرض همکار عزیزم جناب آقای فخر طباطبائی برسانم در تنظیم این جدول انتخاباتی غیر از دستگاه وزارت کشور و ضوابطی که آن‌ها در اختیار داشتند هیچ کس دخالتی در تنظیم جدول و حوزه‌های انتخاباتی نداشته است (صحیح است) بنده خیال می‌کنم خود جنابعالی و دوستانتان در فراکسیون حزب مردم این مطلب را قبول داشته باشید که به هیچ وجه این نظر نبوده که کسی حوزه انتخابیه‌ای را از دیگری جدا کند یا کشمکشی از این جهت در بین وکلا وجود داشته باشد امروز سیستم انتخاباتی یک سیستم حزبی است سیستم انتخاباتی فردی وجود ندارد البته از نظر قانون تقسیمات کشوری یک اشکالات اساسی در کار مملکت وجود دارد که باید اصلاح شود به نظر بنده تقسیمات کشوری را نباید با حوزه بندی انتخاباتی مخلوط کرد الان خیلی از شهرها هست که فاصله‌اش زیاد است و نمی‌توانند برسند این‌ها مسلماً باید اصلاح شود و دولت مشغول مطالعه است که به اصطلاح، قانون جدید تقسیمات کشوری را بر حسب یک ضوابط علمی‌به مجلس بدهد قطع نظر از این که چه کسی وکیل آن منطقه هست یا نیست بایستی در درجه اول فکر رفاه مردم بود اگر مردم با یک بخش یا شهرستانی کار دارند ببینند از نظر جغرافیائی به کجا نزدیک‌تر هستند همان جا کارشان را انجام بدهند و این مسائل را مشغول مطالعه هستند اما راجع به این جدول یک اشکالاتی بوده است ملاحظه بفرمائید جدول انتخابات قبلی که طبق قانون اساسی ۲۰۰ نفر در نظر گرفته شده بود بعضی از حوزه‌ها تعداد جمعیتش بسیار کم بود بین ۲۵ تا ۲۸ هزار نفر و بعضی دیگر از ۲۰۰ تا ۳۰۰ هزار نفر جمعیت داشتند به حکم اجبار ناچار بودند یک مقدار جمعیت به آن حوزه‌های کم جمعیت اضافه کنند و آن نقاطی که حتی‌المقدور از ۱۵۰ هزار نفر اضافه‌تر شده‌اند ۲ نفر برای آن‌ها در نظر بگیرند این مطالعات شده و بر اساس مطالعات انجام گرفته این لایحه جدول حوزه بندی انتخاباتی بدون دخالت هیچ یک از نمایندگان تنظیم شده است. وزیر کشور و همکاران شان وقتی در فراکسیون پارلمانی آمدند تا آن ساعت فراکسیون پارلمانی حزب ایران نوین به هیچ وجه در جریان چگونگی تنظیم جدول نبود این به نظر من درست نیست که گفته شود ممکن است و شاید مثلاً از حوزه انتخابیه‌های مهندس صائبی کم یا اضافه شده باشد خود بنده که در سمت لیدر فراکسیون هستم الان در جدول حوزه انتخابیه‌ام را دیدم که تغییری در آن لازم است مثل همان حوزه قبلی، اگر کسی از وکلا باید در جریان می‌بود لااقل خود من می‌بایست باشم که لیدر فراکسیون هستم پس ببینید که وزارت کشور کار خودش را کرده است و بنده پیشنهادی درباره حوزه انتخابیه خودم دارم که تقدیم می‌کنم پس قطع نظر از دخالت نماینده، دستگاه وزارت کشور بدون این که فکر کند وکیل آن منطقه چه کسی هست و انتخابات آن جا چه وضعی دارد این تقسیم‌بندی را آورده است و به مجلس داده و تا حدی که مقدور بود ثبات حوزه‌ها را حفظ کند حوزه‌های قبلی به همان صورت حفظ شده منتهی تعدادی مناطق جدید به‌وجود آمده و تعدادی حوزه مستقل شده و تعدادی هم حوزه‌های جمعی بنابراین اگر اشکالاتی از این قبیل که می‌فرمائید وجود داشته باشد و واقعاً بشود حل کرد ما حرفی نداریم و بنده تکرار می‌کنم هیچ یک از نمایندگان مجلس شورای ملی از اکثریت و اقلیت دخالتی در تنظیم لایحه جدول حوزه انتخابیه نداشته‌اند و وزارت کشور بر اساس ضوابط علمی خودشان این لایحه را تنظیم کرده‌اند.

دکتر اسفندیاری- همین طور در اطاق در بسته نشسته‌اند و روی نقاط دور دست روی نقشه خط کشیده‌اند.

دکتر الموتی- عرض کنم ممکن است جنابعالی درباره حوزه انتخابیه‌تان نظری داشته باشید پیشنهاد بدهید در کمیسیون مطرح خواهد شد و آن‌هائی که منطقی باشد قطعاً مورد قبول قرار خواهد گرفت چون مسئله حوزه انتخابیه من یا حوزه انتخابیه آقای دکتر اسفندیاری مطرح نیست مسئله این است که به چه صورتی باشد و مردم به چه مناطقی بروند که برایشان آسان‌تر باشد ولی آن اشکالات اساسی از نظر قانون تقسیمات کشوری که اساساً باید حل شود با این جدول حوزه‌بندی حل نخواهد شد و باید قانون جدید تقسیمات کشوری دقیقاً بررسی بشود و یک لایحه کاملی به مجلس داده شود.

نایب رئیس- آقای فرهادپور بفرمائید.

فرهادپور- بنده قبلاً وظیفه دارم از حسن نظر لیدر اکثریت که وعده فرمودند پیشنهاداتی که جنبه شخصی و خصوصی نداشته باشد و در جهت مصالح عمومی مطرح بشود در کمیسیون مورد بررسی و رسیدگی قرار خواهد گرفت و در مورد آن تصمیم اتخاذ خواهند کرد تشکر کنم چون اگر واقعاً تصمیمی قبلاً اتخاذ شده بود برای ما دادن پیشنهاد یک امر عبثی بود و خیلی خوشحالم که اکثریت هم مثل ما در مقام این هست که به این جدول در کمیسیون رسیدگی کنند و خیلی معذرت می‌خواهم که روی صحبت من با مسئولین امروز وزارت کشور است که شاید به مناسبت مدت کوتاهی که این مسئولیت را دارند اصل ایراد به آن‌ها وارد نباشد ولی متأسفانه چه می‌شود کرد به هر دستگاهی اگر ایرادی هست در روز خودش باید به مسئول آن دستگاه تذکر داد بنده خیلی متأسفم که دستگاه وزارت کشور به یک وظیفه اساسی که از طرف مجلسین برای او تعیین شد طبق قانونی که در دوره ۲۱ گذشت و این وزارت‌خانه را موظف کرد به تنظیم حوزه‌بندی‌های جدید، مطالعاتی آن چنان عمیق نداشتند که وقتی تفسیری از مجلس به وزارت کشور ابلاغ شد، در مقابلش بتوانند یک طرح تقسیمات جامع و کاملی از حوزه‌های انتخاباتی بیاورند که هر چه بیشتر به روح دمکراسی کشور نزدیک‌تر باشد آقایان همه به خوبی می‌دانید که یکی از اثرات بزرگ انقلاب سفید ایران رفع نقص و تکمیل دمکراسی در مملکت ما بود چون واقعاً ما از روز انقلاب مشروطیت تا روز ۶ بهمن ۱۳۴۱ مجلس‌ها داشتیم انتخابات‌ها داشتیم ولی روابط اجتماعی در مملکت ما در حقیقت اجازه نداده بود که مردمی که به موجب قانون اساسی صاحب حق هستند از این حق استفاده کنند و این انقلاب ۶ بهمن بود که به فرد فرد افراد این مملکت حقوق متساوی از نظر برخورداری از آزادی و حقوق فردی داده بنده شک ندارم که در تأمین این نظر مبارک شاهانه که برای ملت ایران آرزوی پیشرفته ترین دمکراسی‌ها را دارند و با تقویتی که از برنامه احزاب قانونی می‌فرمایند انشاءالله با همت و همکاری توفیق این را خواهیم داشت که هر چه بیشتر اصل تحزب و مکتب ارشاد سیاسی را در این مملکت توسعه بدهیم آن چنان که هم شما و هم ما و هم احزاب دیگر همیشه به این وظیفه عمل کرده‌اند از این جهت یقین دارم که همه با بنده هم فکر و هم عقیده هستید وقتی که به موجب اصل اصلاحی قانون اساسی و بر اساس تفسیری که از کمیسیون دادگستری مجلس شورای ملی به وزارت کشور ابلاغ شد یک مسئله مسلم است که ما برای هر صد هزار نفر مردم این مملکت حق انتخاب یک وکیل قائل شده‌ایم من در این جا آقای دکتر دادفر چون جنابعالی در تجزیه و تحلیل مسائل حقوقی بیشتر از بنده وارد هستید به طور مثال عرض می‌کنم شهر تهران ۳ میلیون نفر جمعیت دارد یک میلیون رأی دهنده اگر در انتخابات شرکت کنند فرض بفرمائید ۶۰۰-۷۰۰ هزار نفر به نفع شما سیصد چهارصد هزار نفر هم به نفع ما یا خدا کند به میل بنده بر عکس رأی بدهند سرنوشت این طور می‌شود که ۴۰۰ هزار نفری که رأی به صندوق می‌اندازند در مقابل یک اکثریت عددی به طور کلی از حق انتخاب وکیل محرومند به دلیل این که ۴۰۰ هزار نفر در مقابل ششصد هزار نفرند.

(دکتر حکیم شوشتری- حکومت عددی یعنی این)

قبول دارم ولی مردم کن و سولقان که باید در تهران رأی بدهند فرض کنید حساب می‌کنند که رأی بدهند یا ندهند تحت تأثیر رأی تهران قرار خواهد گرفت نتیجتاً تجزیه حوزه‌ها که یک بار مورد توجه وزارت کشور قرار گرفته است و از دوره ۱۹ خیلی از مناطقی که جمعی وکیل داشت تجزیه شد آقای دکتر الموتی و آقای دکتر درودی باید بدانند شهر قزوین که دو وکیل جمعی داشت در آن روز تجزیه شد به سه حوزه مجزا و من امروز تعجب می‌کنم که اگر وزارت کشور کسر کار دارد و آمادگی نداشته و فکر در این زمینه نکرده چرا مردم بایستی تاوان آن را بدهند مثلی می‌زنم حوزه انتخابیه بنده به موجب همین اصلاحیه به دو حوزه مجزا قسمت شده این اقدام در جهت فکری ما است ما هم معتقدیم همه جای مملکت بایستی حوزه‌های مستقل فردی داشته باشند ولی در جوار همین جا کرج شهریار، ساوجبلاغ، اشتهارد و طالقان که به آن‌ها اضافه شده است و روی هم، به صورت مطلوبی قابل تجزیه بود به آن یک فرم سه نفری داده شده حوزه یا بابل و بابلسر فکر بفرمائید منطقاً چه دلیلی دارد که یک حوزه سه نفری جمعی باشد در صورتی که به بهترین صورت و با تمام شرایطی که آقای وزیر کشور آن روز در این نحوه تقسیم گفتند قابل تجزیه هستند و مردم بابلسر می‌توانند یک وکیل مستقل داشته باشند حالا اگر اکثریت آن جا طرف دار حزب ایران نوین است یک وکیل مستقل از هم‌مسلکان شما انتخاب می‌شود و به فرض اگر عنایتی به حزب مردم داشتند یک وکیل مستقل از حزب مردم انتخاب می‌شود ولی به هر حال در این جا حقوق مردم مطرح است و بنده معتقد هستم که ما و هر چه به سمت تجزیه حوزه‌ها به صورت مستقل پیش می‌رویم به تأمین حقوق سیاسی افراد آن طور که مورد نظر پادشاه مملکت و هدف غائی انقلاب سفید ایران است نزدیک‌تر می‌شویم و هر قدر حوزه‌ها را جمعی و دسته‌ای بکنیم به حقوق عده‌ای کم توجهی کرده‌ایم و در این زمینه دو پیشنهاد دارم که تقدیم مقام ریاست می‌کنم و امیدوارم اکثریت محترم به عرایضی که کردم عنایت بفرمایند و تا آن جا که مشکلاتی نباشد صرفاً به این حساب که وزارت کشور نخواسته زحمت بکشد و مطالعاتی کند در این زمینه این جدول را به این صورت قبول نفرمائید.

نایب رئیس- آقای ملک زاده بفرمائید.

ملک‌زاده- با اجازه مقام معظم ریاست، بنده قبل از این که توضیحی درباره جمعیت شهرستان آمل بدهم باید به استحضار نمایندگان محترم برسانم که شهرستان نور تنها شهرستانی است در ایران که نماینده در مجلس شورای ملی ندارد و وزارت کشور در این حوزه بندی جدید برای این شهرستان یک نماینده منظور کرده که بسیار به جا و لازم هم هست که این شهرستان حق قانونی خودش را بگیرد و حداقل ما مازندرانی‌ها به خصوص اهالی شهرستان نور از این موضوع بسیار خوشحال هستیم ولی دلیلی ندارد که اگر شهری به حق قانونی خودش رسید شهرستان دیگری از حق قانونی خودش محروم بشود به عرض آقایان می‌رسانم که شهرستان نور بین آمل و نوشهر قرار گرفته و تا کنون در مجلس این شهرستان که نماینده‌ای نداشت آراء خودش را به شهرستان نوشهر می‌داد ولی حالا وزارت کشور خیال می‌کنم به تصور این که این شهرستان جزو حوزه انتخابیه شهرستان آمل بود آمده‌اند سه قسمت بزرگ را در حدود سی هزار نفر از جمعیت شهرستان آمل را ضمیمه شهرستان نور کرده‌اند که جمعیت شهرستان نور را اضافه کنند شهرستان نور در حال حاضر متجاوز از ۲۰۰ هزار نفر جمعیت دارد ولی در سر شماری سال ۴۵ که مأخذ دولت و رسمی‌است شهرستان آمل متجاوز از ۱۷۲ هزار نفر جمعیت داشت شهرستان نور که نماینده نداشت نود هزار نفر جمعیت دارد و شهرستان نوشهر منطقه انتخابی آقای کیاکجوری ۱۱۰ هزار نفر جمعیت دارد به عقیده بنده اگر قرار باشد شهرستان نور نماینده مستقلی داشته باشد که باید هم داشته باشد همان ده هزار نفر اضافه شهرستان نوشهر را اگر به جمعیت شهرستان نور اضافه بشود می‌شود صد هزار نفر و این کافی است و دیگر دلیلی ندارد سه دهستان را از شهرستان آمل جدا بکنند و بخواهند جمعیت شهرستان نور را به ۲۰۰ هزار نفر برسانند و جمعیت شهرستان آمل را زیر ۱۵۰ هزار نفر و همان یک وکیل را بگذارند بنده خیال می‌کنم شهرستان‌هائی که جمعیتش کمتر از صد هزار نفر است و الان نماینده دارد و بنده خیال می‌کنم شهرستان نور با جمعیتی که دارد می‌تواند یک نماینده داشته باشد و آمل هم با ۱۷۲ هزار نفر جمعیت دو نماینده داشته باشد بنده در این مورد پیشنهاد دارم که حضور مقام ریاست تقدیم می‌کنم تا در کمیسیون مطرح بشود.

نایب رئیس- بنده خواستم تذکر بدهم که کلیات مطرح است آقایان همه در جزئیات صحبت می‌کنند چون لایحه دو شوری است بهتر است پیشنهاداتی اگر دارند مرحمت بفرمایند که در کمیسیون بررسی بشود و واقعاً در مواردی که باید توضیح داده شود در کمیسیون مورد بحث و بررسی قرار بگیرد و چون عده زیادی تقاضای صحبت کرده‌اند خواهش می‌کنم توجه داشته باشند که راجع به کلیات صحبت کنند نه جزئیات آقای مصطفوی بفرمایند.

مصطفوی نائینی- قسمتی از عرایضی را که می‌خواستم عرض بکنم همکار من جناب آقای دکتر الموتی فرمودند بنده قصد دفاع از آن چه که در وزارت کشور بررسی شده است ندارم ولی می‌خواستم به استحضار نمایندگان محترم برسانم که اگر نقص مختصری در این جدول هست این برای اجرای یک هدف بزرگی بوده است که ملت ایران از داشتن ۶۸ نماینده محروم بوده و با این لایحه ۶۸ نفر بر تعداد نمایندگان مجلس اضافه می‌شود محل تردید نیست که یک جدول انتخاباتی بوده است که عادت شده بود برای مردم و برای نمایندگان مأنوس بود ولی الان یک تغییراتی پیدا شده است این تغییرات اگر نقصی داشته باشد قسمت‌های زیادی که آقایان می‌خواهند صحبت بکنند و هر یک از آقایان نمایندگان که یک تغییراتی در حوزه انتخابیه‌شان پیدا شده و این تغییرات بر خلاف عادت بوده می‌خواهند صحبتی بکنند البته بعضی اشتباهات پیدا شده که قرار شده آقایان پیشنهادهایشان را بدهند و در کمیسیون کشور بررسی می‌کنیم مثلاً فرض بفرمائید همکار محترم جناب آقای زرآور راجع به حوزه انتخابیه خودشان ولار مطالبی گفتند و من با اطلاع و سابقه‌ای که به این حوزه‌ها دارم دیدم اشتباهی شده است و به جناب معاون وزارت کشور هم گفتم فرمودند اشتباهی شده و رفع نقص می‌کنیم اما خواستم عرض کنم در جواب فرمایش همکار محترم جناب آقای فخر طباطبائی که هیچ‌گونه اعمال نظری در تهیه این جدول و حوزه‌بندی‌ها نشده بنده انصافاً گله‌ای که از وزارت کشور دارم همین است که حق بود اگر نمی‌خواستند که نمایندگان را استان به استان دعوت کنند و از نظرات شان استفاده کنند لااقل از کسانی که در شهرستان‌ها مأموریت‌هائی داشتند و این کشور را وجب به وجب می‌شناسند دعوت می‌کردند این نواقص هم رفع می‌شد و من مطمئنم که وزارت کشور با توجه به کتابچه آمار و تقسیمات کشوری این کار را کرده‌اند و هیچ گونه نظر و غرضی نبوده منتهی وزارت کشور خواسته است یک نقص قانون اساسی را که افزایش ۶۸ نفر نماینده است با عجله جبران بکند ممکن است کاری که مربوط به ۲۶۸ نماینده و مربوط به ۱۶۰ حوزه انتخابیه باشد و در تقسیم‌بندی دهاتش اشتباهاتی پیش بیاید که اگر آن اشتباهات بزرگ باشد البته در کمیسیون کشور اصلاح می‌شود و اگر کوچک باشد همان طور که جناب آقای الموتی فرمودند چون انتخابات حزبی است اهمیت ندارد بنابراین بنده خواستم از فرصت استفاده کنم و دو توصیه و دو استدعا بکنم از نمایندگان محترم برای این که کار مهم و اساسی که افزایش نمایندگان ملت است به تعویق نیفتد از ایرادات جزئی که در این قانون هست صرف‌نظر بفرمائید تا زودتر مسئله تمام بشود تقاضائی که از وزارت کشور دارم و استدعا می‌کنم که جناب خانم صوفی معاون محترم وزارت کشور یادداشت بفرمایند و از این جا که تشریف می‌برند فراموش نکنند و دنبال این برنامه را بگیرند این است که در اواخر دوره ۲۱ وقتی بحث افزایش تعداد نمایندگان پیش آمد چون تنظیم جدول ضرورت داشت ما اکتفا کردیم به تهران و به بعضی شهرهائی که افزایش جمعیتش روشن بود و گفتیم بقیه را موکول می‌کنیم به حوزه بندی هدف این بود که این حوزه‌بندی از اول دوره ۲۲ بررسی می‌شد و یک جوری می‌شد که با قانون تقسیمات کشوری حتی‌الامکان هماهنگی داشته باشد بنده می‌خواهم عرض بکنم که یک قانون انتخابات قدیم داشتیم و یکی در سال ۳۹ آن قانون انتخابات قدیم نقص بزرگی داشت که هیچ جا با قانون تقسیمات کشوری نمی‌خواند مثلاً فرض بفرمائید که در مرکز استان خوزستان اهواز یک حوزه فرعی بود که تابع شوشتر بود یا در حوزه انتخابیه خود من خور و بیابانک که یکی از شهرهای نائین است از نظر انتخابات تابع سمنان بود ملاحظه بفرمائید که چه اشکالاتی بود و یک کار اساسی که در سال ۳۹ شده است و حقاً باید گفت این است که هر حوزه شهرستان یک حوزه انتخاباتی شد یعنی تکلیف مردم با نماینده‌شان و با مأمورین‌شان با ارتباط‌شان روشن است (مؤید امینی- مثل نمین و آستارا که یک حوزه انتخابیه است) با توجه به این که در این جدول‌های انتخاباتی که حالا تهیه کردند که برای اجرای یک هدف اساسی که افزایش تعداد نمایندگان ملت است ممکن است که احیاناً در این منظور که جدول‌های انتخاباتی با جدول تقسیمات کشوری هماهنگ نباشد و اصلاحاتی پیش آورد و بنده استدعایم اینست که وزارت کشور در آینده روی جدول‌های انتخاباتی تجدید نظر بکند و این تجدید نظر را هماهنگ با بررسی قانون تقسیمات کشوری بکند تا حتی‌الامکان هر شهرستانی با حوزه انتخابیه‌اش یکی باشد و من فکر می‌کنم که حتماً وزارت کشور این کار را خواهد کرد برای این که برای پیشرفت کارهای اجرائی هم این کار یک اقدام مهمی‌است و هم با دادن رأی و تصویب این لایحه بر تعداد نمایندگان مملکت افزوده شده و هم این که همه مردم ایران که حقوق‌شان دادن رأی است تسریع می‌شود و این یک کاری است که وظیفه نمایندگان مجلس شورای ملی است عرض دیگری ندارم.

نایب رئیس- آقای دکتر دادفر بفرمائید.

دکتر دادفر- بنده به لحاظ مطالعات در کمیسیون کشور و ورود به منطق وزارت کشور در تهیه این لایحه به‌خصوص با توجه به فرمایشات همکار عزیزم آقای فرهادپور باید عرض کنم که کار وزارت کشور چیست تهیه لایحه نه تنها ایراد نداشته بلکه قطعاً قابل تقدیر هم بوده چون به فاصله ۱۰ روز پس از ابلاغ قانون تفسیر افزایش تعداد نمایندگان، وزارت کشور این وظیفه‌اش را انجام داده و به مجلس آورده بدیهی است که منظور از رسیدگی با دو شور در مجلس این است که اگر ایرادی باشد نقصانی باشد تذکر داده شود و برطرف گردد اما باید به این مطلب نمایندگان محترم توجه بفرمایند که بر اساس تفسیری که مجلس شورای ملی به نسبت افزایش جمعیت بین ۳۵ و ۴۵ در مملکت ۶۸ نفر اضافه شده این ۶۸ نفر را آمده‌اند در هر استان به نسبت همین ضابطه اول تعداد کل نمایندگانی که به آن استان تعلق می‌گیرد تعیین کردند بعداً آمدند این نمایندگان را در مراکزی که باز جمعیت اضافی داشت تقسیم کردند از یک طرف باید این تعداد ۶۸ نفر نسبت به جدول سال ۳۹ یا ۵۱ نفر نسبت به جدول ۴۶ اضافه بشود نه کم و نه زیاد در هر استان تعداد مربوط نه می‌شود کمتر داد نه زیاد و بعداً هم اگر حوزه انتخابیه‌ای ایجاد شد باید در حدود صد هزار نفر جمعیت داشته باشد قطعاً همان طور که مثال زدند مثل حوزه‌ای که جناب آقای فخر طباطبائی فرمودند حالا ملایر خودش و بروجرد خودش جمعاً این‌ها در حدود ۳۰۰ هزار نفر جمعیت دارند که باید سه نماینده داشته باشند اگر ما بخواهیم این نماینده را به ملایر بدهیم باید یک بخشی هم به ملایر که قریب دویست هزار نفر باشد داده بشود این هدف قانون است بنده خواستم عرض کنم در این تقسیمات رعایت جهاتی که شده یکی رعایت تقسیمات کشوری است سابق بر این در دو استان مثلاً آباده از فارس و سمیرم از استان دیگر به یک بخش رأی می‌دادند و سعی کرده‌اند در داخل استان‌ها این مسئله رعایت بشود که هر حوزه انتخابیه تابع استان خودش باشد با ابواب جمعی خودش مسئله دیگری که رعایت کرده‌اند نحوه ارتباط این بخش‌ها و راه آن‌ها است امکان حرکت این صندوق‌ها است جمع و جور بودن حوزه انتخابیه این‌ها است (دکتر مهندس بهبودی- مثل قمصر) امکانات وزارت کشور را هم در نظر بگیرید همین که فرمودند نطنز ۲۷ هزار نفر جمعیت دارد جناب آقای مهندس بهبودی باید یک عده‌ای به آن بدهند تا بتوانند در حدود ۵۰ هزار نفر باشد (صحیح است) (دکتر بهبودی- بخش نطنز را که ارتباط جغرافیائی دارد ندادند و بخش قمصر را که هیچ ارتباط جغرافیائی ندارد دادند) این را جنابعالی می‌فرمائید بنده چون محیط به مطلب نیستم نمی‌دانم جنابعالی در کمیسیون تشریف بیاورید در آن جا بحث و بررسی می‌شود ببینیم چه طور است لابد در رسیدگی معلوم می‌شود بنده چون الان محیط نیستم از لحاظ جغرافیائی نمی‌توانم جواب عرض کنم آن چه مسلم است منظور این است که بخش نطنز یا قمصر جمعیت‌ها بر اساس صد هزار نفر حوزه‌های جدید تقسیم‌بندی بشود اگر به جای قمصر محل مناسب دیگری بشود گذاشت چه بهتر می‌شود گذاشت به شرط این که به جاهای دیگر لطمه نزند به هر صورت آن چه مسلم است این است که در اجرای قانون اساسی که مقرر داشته برای هر صد هزار نفر یک نماینده در مجلس شورای ملی باشد و در اجرای قانون تفسیر افزایش نمایندگان، وزارت کشور مطالعاتی کرده لایحه آن را آورده خوشبختانه تا به امروز اعتراض و ایرادی که به نحوه تقسیم این جدول شده بنده از چند نفر بیشتر ندیدم و آن هم تصور می‌کنم با توضیحاتی که در کمیسیون داده خواهد شد یا قانع می‌شوند یا این که اصلاح می‌شود از این نظر باید گفت که کار وزارت کشور که بیشتر از ده سه اعتراض در مجلس شورای ملی عنوان نشده خیلی خوب بوده و این‌ها هم البته رسیدگی خواهد شد در حالی که تقسیم‌بندی این مناطق حقیقتاً در وزارت کشور خیلی شاق بوده بنده به سهم خودم از فعالیت مأمورین وزارت کشور تشکر می‌کنم که توانسته‌اند در ظرف ۱۰ روز با توجه به فوریتی که این امر داشته این لایحه را برای تقدیم به مجلس شورای ملی آماده کنند و دو شور این قانون در هر کدام از مجلسین سیر طبیعی خودش را بکند بنده بیش از این تصدیع نمی‌دهم امیدوارم همان طور که تذکراتی دادند آقایان نمایندگان محترم این تذکرات را در کمیسیون کشور با توجه به تعداد جمعیت آن مناطق بررسی بفرمایند و بعد راه حلش را هم بفرمایند و به نظر بنده هیچ ایرادی در تجدید نظر این لایحه وجود ندارد.

نایب رئیس- آقای مؤید امینی بفرمائید.

مؤید امینی- آقای دکتر دادفر یک مطلبی را فرمودند بنده برای روشن شدن جنابعالی باید عرض کنم که مسئله اعتراض در بین نیست هیچ کس اعتراضی ندارد و در این که این کار در حداقل وقت و با دقت انجام شده هیچ تردیدی نیست منتها باید تصدیق بفرمائید که کاری ممکن است نقصی داشته باشد ما اگر این جا می‌آئیم یک مطلبی را به عرض مجلس شورای ملی می‌رسانیم از این جهت است که اگر نقصی باشد رفع بشود اصل بر این است که واقعاً مردم به حقوق خودشان برسند یعنی هر ۱۰۰ هزار نفر یک وکیل داشته باشند این یک اصل مقدسی است که مردم بتوانند کارشان را از طریق آن نماینده‌ای که به مجلس شورای ملی می‌فرستند انجام بدهند بنده یک مطلبی را به عرضتان برسانم شما حتماً به شهرستان اردبیل تشریف برده‌اید (خنده نمایندگان) و عرض کنم حضورتان اوضاع و احوال جغرافیائی آن جا را ملاحظه فرموده‌اید تمرکز جمعیت در آن جا طوری است که این نحوه تقسیم‌بندی اصلاً با آن تطبیق نمی‌کند یعنی آمده‌اند یک بخش مهمی‌از اردبیل را که نمین باشد با قریب هشتاد هزار جمعیت مجزا کرده‌اند با یک منطقه‌ای که بیست و شش فرسخ با آستارا فاصله دارد هیچ توجهی نشده که موقعیت جاده با این وضع تطبیق بکند این موارد در این ملحوظ نظر واقع نشده برای این که از پائین دامنه‌های سبلان باید مردم بلند بشوند بروند و صندوق‌شان در ۱۸ فرسخی است در صورتی که نمین تا اردبیل دو فرسخ است باید از گردنه حیران بگذرند و رأی‌شان را ببرند بدهند آن جا بنده مخالف نیستم آستارا باید وکیل داشته باشد آستارا باید در حدود خودش تا حدود حیران که حق طبیعی‌اش است باید باشد تا مردم بروند و رأی‌شان را بریزند ولی از گردنه حیران گذراندن و بردن به آستارا این کاری نیست که مطابق عقل و منطق باشد این سابقاً هم شده است هنوز هم بهش دست نزده‌اند و تقصیر وزارت کشور هم نیست سابق بر این اردبیل یک وکیل داشت و می‌خواست خودش را از شر این قسمت رها بکند و رأی را داده بود دربست به آستارا و این تعدی واقعاً به حقوق و رأی مردم است ما در این جا هشتاد و هشتاد و پنج هزار نفر جمعیت داریم که خودشان می‌توانند یک وکیل مستقل انتخاب بکنند ما ۳۲۰ هزار نفر جمعیت داریم یکی خود شهر یکی هم حوزه نمین باید باشد مسائلی را که این جا عرض می‌کنم این‌ها مسئله اعتراضی نیست بنده امروز می‌آیم اشکالات کار را به عرض مجلس می‌رسانم شما فقط از آن دید توجه نفرمائید که اعتراض کرده یا نظری دارد بنده امروز هستم فردا ممکن است کسی دیگری باشد مسائل را باید طوری بررسی کنیم که حق مردم تضییع نشود چون این جا صحبت از حق مردم است و شاهنشاه ما می‌خواهند حق مردم از این نظر کاملاً محفوظ باشد بنده در این مورد یک پیشنهادی هم تقدیم می‌کنم خواهش می‌کنم آقایان توجه بفرمایند.

نایب رئیس- آقای دکتر متین بفرمائید.

دکتر متین- عرض کنم که یک جدول و یک لایحه‌ای این جا مطرح است راجع به ازدیاد نمایندگان مجلس شورای ملی در بعضی از حوزه‌ها و شهرستان‌ها آقای لیدر فراکسیون پارلمانی حزب ایران نوین توضیحات کافی راجع به این که این تقسیم‌بندی چگونه بود و چه جوری تهیه شده دادند آقای رئیس کمیسیون کشور هم توضیحات کافی دادند از همه این‌ها مهم‌تر رئیس محترم مجلس شورای ملی این جا فرمودند کلیات مطرح است بنده خیال می‌کنم که باید متوجه باشید کلیات لایحه چیست و ورود در جزئیات و مواد و متن لایحه می‌باشد از طرف دیگر بنده فکر می‌کنم نماینده‌ای که راجع به این موضوع باید در این جا با منطق و دلیل صحبت کند و اظهار عقیده نماید باید نماینده همان محل باشد شما ملاحظه می‌کنید جمعیت شهرستان بابل ۳۲۵ هزار نفر است و آمدند یک نماینده به این حوزه انتخابیه اضافه کردند (مهندس بهبودی- شما که وارد جزئیات شدید) اجازه بفرمائید بنده صحبتم را بکنم شما هم می‌توانید صحبت بفرمائید و هم می‌توانید پیشنهاد بدهید بنده خیال می‌کنم که همه آقایان می‌دانند من اهل بابل هستم و تا سن ۲۲ سالگی آن جا زندگی کرده‌ام و بر اوضاع و احوال حوزه انتخابیه‌ام واردم و بهتر می‌دانم که بابلسر یک بخش بسیار کوچکی است و ۱۳ هزار جمعیت دارد و بخش بابلسر جزء خود شهر بابلسر است و همان طوری که عرض کردم بخش بابلسر که مجموعاً ۱۳ هزار نفر جمعیت دارد آقایان مدعی هستند که باید این بخش کوچک مستقل بشود، مضافاً بر این که این تشخیص با وزارت کشور است که تشخیص بدهد آیا این جا بخش یا حوزه مستقل بشود یا نه و وزارت کشور گفته است دلیلی ندارد که حوزه مستقل شود زیرا امکانات برای دولت فراهم نیست که یک بخش کوچک را به شهرستان تبدیل کند.

پزشکپور- قانون را مجلس تصویب می‌کند می‌فرمائید تشخیص با وزارت کشور است.

دکتر متین- بنده این را عرض نمی‌کنم می‌گویم الان کلیات لایحه مطرح است و وزارت کشور زحمت کشیده و این لایحه را تنظیم کرده این لایحه به نفع مملکت است به نفع حوزه‌بندی و به نفع استان‌ها است و شما اگر حرفی دارید باید مستدل بیان کنید و به نظر بنده باید پیشنهاد بدهید آقای پزشکپور اگر مطلبی دارید بگذارید بنده صحبتم را بکنم بنده دارم راجع به حوزه انتخابیه خودم که فکر می‌کنم صلاحیت اظهار نظر بیشتری داشته باشم مطالبی عرض می‌کنم و اگر شما فرمایشی دارید پیشنهادی دارید بفرمائید در کمیسیون کشور رسیدگی می‌کنند ولی تمنا می‌کنم که اجازه بفرمائید راجع به حوزه انتخابیه‌ام صحبت بکنم چون دیدم اشخاصی که صدها فرسخ از حوزه انتخابیه بنده دور هستند راجع به حوزه انتخابیه بنده و بخش‌ها و جمعیت و این که چرا این جا جدا نشده چرا مستقل نشده صحبت می‌کنند بنده فکر می‌کنم این لااقل وظیفه نماینده محل است که با توجه به آشنائی که نسبت به همه چیز محل تولد و زادگاه و حوزه انتخابیه خود دارد باید اظهار عقیده بکند، بنده عرض می‌کنم وزارت کشور خیلی خیلی خوب بررسی کرده تمام مدارک و دلایل در اختیارش بوده جداول مختلف در اختیارش بوده، آمار سرشماری در اختیارش بوده درست بررسی کرده و بنده به هر صورت در این قبیل مسائل و مسائل دیگری باید اظهار بکنم که اهل و وکیل آن جا هستم و حوزه انتخابیه من است نه آن کسی که صدها کیلومتر با بابل فاصله دارد همان طوری که رئیس کمیسیون کشور فرمودند وزارت کشور مطالعات دقیقی در این باب نموده و جدول بندی صحیحی مخصوصاً در حوزه انتخابیه استان دوم تهیه نموده است که در این جا باید مورد تصویب قرار بگیرد.

به عقیده من با توجه به فرصتی که وزارت کشور داشته و با توجه به فرمایشات شاهنشاه و توجه معظم له به تعمیم دمکراسی و این که تمام مردم این مملکت باید به حد نصاب رسیده و هر صد هزار نفر یک نماینده داشته باشند دولت خدمت‌گذار هویدا بلافاصله برای توجه خاص مردم این مملکت و حفظ حقوق مردم مراتب در نظر گرفته و شب و روز دستگاه وزارت کشور، اداره آمار و سایر متخصصین نشسته‌اند و در فاصله دو سه ماه این جدول بندی را با رعایت حد اعلای عدالت و نصفت تهیه کرده‌اند و لذا آقایان نمایندگان باید بررسی بکنند و اگر پیشنهاد منطقی دارند بفرمایند که خدای نکره در جریان تهیه این جدول بندی حقی از کسی و جائی تضییع نشود و البته اگر پیشنهادها در کمیسیون بررسی بشود خیلی بهتر است نه این که هر کسی بلند بشود و بگوید حوزه‌بندی این است و آن است بنده که راجع به حوزه خودم حرفی ندارم دیگران بدون دلیل مدعی هستند و از پاپ کاتولیک‌تر می‌شوند.

(مهندس بهبودی- شما کاتولیک هستید؟)

نه من کاتولیک نیستم من مسلمانم، این مثل است که می‌گویند فلانی از پاپ کاتولیک‌تر است خود جنابعالی هم چندین بار این مثل را فرموده‌اید بنده نماینده آن محل هستم می‌گویم دولت به نحو شایسته به این موضوع رسیدگی کرده و گفته است شهرستان بابل ۳۲۵ هزار نفر جمعیت دارد و یک نماینده باید به حوزه انتخابیه اضافه شود آقایان می‌فرمایند این را جدا بکنید آن را اضافه بفرمائید این‌ها چه حرفی است بگذارید این لایحه بررسی بشود مردم به حق‌شان برسند این تنها حق شما نیست حق تمام مردم ایران است.

نایب رئیس- آقای دکتر اسفندیاری بفرمائید.

دکتر اسفندیاری- من قصد صحبت کردن نداشتم قصد گرفتن وقت همکاران عزیزم را نداشتم ولی موضوعاتی که این جا مطرح شد ایجاب می‌کرد همان طور که جناب آقای رئیس مجلس فرمودند در کلیات چند مورد را به عرض همکاران عزیز برساند و نظر فراکسیون حزب مردم را که به وسیله جناب آقای فخر طباطبائی و آقای فرهادپور این جا مطرح شد تائید بکنم آن چه خواستم حضورتان عرض کنم جناب آقای دکتر متین یک وقت در مورد یک لایحه دیگری که نمی‌خواهم اسم ببرم شاید هم اسم ببرم اتوبوسرانی تهران مطرح بود جنابعالی با همین شدت به نمایندگان حمله کردید و در این جا فرمایشاتی فرمودید که من باید در این جا از طرف شخص خودم و از رفقای حزب خودم دفاع بکنم و به عرضتان برسانم با همه شدتی که در فرمایشات‌تان بود بهتر این بود که قانون اساسی را مطالعه می‌فرمودید تا بدانید که پس از تصویب اعتبارنامه هر وکیلی نماینده تمام مردم ایران است نه فقط حوزه انتخابیه خود. چون من نماینده مردم هستم بنابراین آن چه که گفته می‌شود از طرف هر کدام از نمایندگان، بدون نظر شخصی مطرح می‌شود و کوشش می‌شود در کلیات باشد و بحث بشود ولی وقتی در کلیات بحث می‌شود انسان مجبور می‌شود جزئیات را هم کمی‌به میان بکشد و از آن نتیجه‌ای که با بحث در جزئیات می‌گیرد روی کلیات نتیجه‌گیری بکند جناب آقای دکتر متین آن چه که این جا بحث شد من حضور آقایان عرض می‌کنم موقعی که این لایحه مطرح شد شاید به ضوابطی در وزارت کشور توجه کردند و من خودم معترفم که مسلماً در وزارت کشور یا هر وزارتخانه دیگری بدون در نظر گرفتن ضوابطی هیچ لایحه‌ای را به مجلس شورای ملی تقدیم نمی‌کنند ولی بعضی از ضوابط دارای پایه‌های سست قدیمی هستند بدون این که پایه محکم اصولی امروزی داشته باشند جناب آقای دکتر دادفر شما امروز استناد کردید به این که در موقعی که این لایحه مطرح بود در وزارت کشور اول به تقسیمات کشوری توجه کردند خود جنابعالی وارد هستید که این جدول تقسیمات کشوری شاید مورد قبول اکثر نمایندگان و اکثر مأموران و افسران وزارت کشور نیست و این تقسیمات کشوری سال‌هاست که از طرف مجلس از دولت تقاضا شده بیاورند بررسی کنند و تقسیمات کشوری را عوض کنند.

دکتر الموتی- مادامی که قانون تغییر نکرده نمی‌تواند مورد قبول باشد.

دکتر اسفندیاری- هنوز عرایض بنده تمام نشده جناب آقای لیدر فراکسیون ولی هر وقت که آمدیم در مجلس شورای ملی یا در کمیسیون‌ها موضوع تقسیمات کشوری را مورد بحث قرار دادیم وزارت کشور به این اصل متوسل شده که ما تقسیمات کشوری را به سازمان برنامه داده‌ایم و سازمان برنامه با مقدورات و مطالعات وسیعی که در تمام مملکت دارد بهتر می‌تواند بررسی بکند بنابراین تقسیمات کشوری فعلاً در سازمان برنامه مطرح است و هنوز به وزارت کشور بر نگشته که ما مطالعاتمان را روی آن شروع کنیم و بعد بدهیم به مجلس شورای ملی و وقتی هم به سازمان برنامه مراجعه می‌کنیم می‌گویند هنوز مطالعات ما تمام نشده و وزارت کشور روی همان تقسیمات سابق به این نحو عمل کرده و تا وقتی که قانون بعدی نیامد به استناد آن عمل می‌کند من خودم وارد جزئیات نمی‌شوم باید به عرض همکاران عزیزم برسانم در حوزه جیرفت یا در حوزه کرمان بعضی بخش‌ها وجود دارد که یک قسمت این بخش در یک طرف کوه و یک قسمت دیگر بخش در طرف دیگر کوه قرار گرفته فقط به خاطر این که روی نقشه به هم نزدیک‌تر بودند یک خط روی این‌ها کشیدند و گفتند این یک بخش به حساب می‌آید خود آقای مصطفوی یک موقع فرماندار کرمان بودند و آن چه که به عرضتان می‌رسانم این جا به ذهن‌شان خواهد آمد بنابراین آن چه که جناب آقای دکتر دادفر در مورد تقسیمات کشوری فرمودند من قبول می‌کنم تقسیمات کشوری در نظر گرفته شده و این تقسیمات گذشته با آن عرایضی که عرض کردم نمی‌تواند ملاک عمل صحیح تقسیمات بعدی حوزه‌بندی جدید قرار بگیرد توجه بفرمائید آن چه در مورد و نحوه ارتباط آن بخش‌ها فرمودند نمی‌خواهم بگویم چه هست در آستارا همکار محترم آقای مؤید امینی تذکر دادند چند روز پیش از طرف حزب مردم به آستارا رفتیم برای فعالیت‌های حزبی آن منطقه و خود جنابعالی بهتر از بنده می‌دانید که حوزه نمین به هیچ عنوان به آستارا ربطی ندارد (ماهیار- به آستارا مربوط بوده) بوده من قبول می‌کنم ولی با آن گردنه حیران که یک جنبه خاصی دارد یک نفر اگر بخواهد رأی بدهد بیاید این طرف رأی بدهد و در سایر فعالیت‌ها دخالت و شرکت کند خود جنابعالی می‌دانید که مقدور نیست بنابراین این جدول‌هائی که تهیه شده بر اساس غلطی پایه گذاری شده که این اساس غلط فعلاً از طرف مجلس گذشته حالا قبل از این که سال ۵۵ بیاید و قبل از این که به اصطلاح سال رسیدن سرشماری جدید ما برسد ما بیائیم یک بررسی جدیدی بکنیم و هم چنین حوزه‌بندی را روی اساسی قرار بدهیم که حتی‌الامکان آن اشتباهات کمتر باشد خیلی بهتر خواهد بود بنابراین موضوعی که خواستم تذکر بدهم می‌خواهم بگویم هم نحوه ارتباط که جنابعالی فرمودید کامل در نظر گرفته نشده و ناقص است و هم این که آن تقسیمات گذشته که در نظر گرفته شده نمی‌تواند مدرک صحیح و منطقی و اصولی کار امروزه در مجلس شورای ملی قرار بگیرد موضوع دیگری را که خواستم به عرض همکاران عزیز برسانم در دو دوره‌ای که بنده در مجلس شورای ملی بوده‌ام یک دوره از شهر کرمان وکیل بودم که نمایندگان آن جمعی بود و دو نفر نماینده داشت یک دوره هم از سیرجان که نماینده فردی بود که الان خدمت آقایان هستم روی تجربه‌ای که ما داریم صرف نظر از مطالعات خیلی مفصلی که کمیسیون انتخابات حزب مردم روی این قسمت کرده و تجربه و مطالعه‌ای که شده و روی تجربه‌ای که من دارم باید عرض کنم، هر چه انتخابات فردی باشد و هر چه همان طور که آقایان به عرض همکاران رساندند به صورتی باشد که ارباب رجوع بداند که نماینده‌اش کیست آن حوزه انتخابیه بهتر می‌تواند به کار موکلینش برسد بنابراین آن تزی که از طرف حزب مردم ارائه شده در این جا که حتی‌الامکان حوزه‌ها را به صورت یک نماینده دربیاورند و یک نفر نماینده از آن جا باشد به نظر من خیلی بهتر خواهد بود به طور کلی من عقیده شخصی‌ام همین است که نماینده بدون این که در کار اجرائی مداخله کند و برای دنبال کردن کارهای عمرانی منطقه خودش و کارهایی که واقعاً مال مردم منطقه است یعنی کارهای عمرانی منطقه هر چه باشد رسیدگی به کار حوزه و هم عمران و هم به وضع مردم آسان‌تر و سهل‌تر است و هم‌چنین برای انجام کار و مراجعه مردم یک منطقه بهتر و آسان‌تر خواهد بود مثلاً الان در حوزه تهران که ۲۷ نفر نماینده دارد هشتاد درصد مردم تهران با همه این که می‌دانستند نمایندگان‌شان کیست و کی‌ها هستند و نمایندگان را با طیب خاطر انتخاب کردند ولی از مراجعه به این افراد یک حوزه ممکن است سرباز بزنند حساب می‌کند لیست ۲۷ نفر را می‌گذارد جلوش فکر می‌کند اگر به این مراجعه کند دیگری می‌رنجد این است که واقعاً وقتی که نمایندگان جمعی باشد مراجعه نمی‌کند این است که چند پیشنهاد حضور جناب آقای رئیس تقدیم می‌کنم از حضور فراکسیون محترم پارلمانی حزب ایران نوین استدعا می‌کنم یک مطالعه عمیق‌تری از طرف دولت و وزارت کشور بکنند که اگر امکان داشته باشد حوزه‌ها را به حوزه‌های فردی تفکیک کنند و اگر امکان نداشته باشد ما تسلیم نظر آقایان هستیم ممکن است این دوره موفق نشویم ولی اقلاً به صورت تفکیکی روی سر شماری دفعه بعد که در سال ۵۵ به عمل خواهد آمد این جریان را به صورت بهتری از آن فرمولی که هست دربیاورند از این که همکاران عزیزم را تصدیع دادم معذرت می‌خواهم.

نایب رئیس- آقای ماهیار بفرمائید.

ماهیار- با اجازه مقام محترم ریاست، خیلی معذرت می‌خواهم که مزاحم ساحت مقدس مجلس شورای ملی شدم اما چون راجع به آستارا این جا نظراتی ایراد شد من می‌خواستم راجع به تقسیمات کشوری همان طور که لیدر محترم فراکسیون حزب ایران نوین و صاحب‌نظران وزارت کشور اظهار عقیده کردند و اظهار نظر می‌کنند باید گفت یگانه مرجعی که می‌تواند نسبت به این اظهار عقاید اظهار نظر کند مجلس شورای ملی است حالا چه در زمان حال و چه در زمان آینده آن قسمت را مشخص کند این جا جمله‌ای گفته شد که بخش نمین که یکی از بخش‌های اردبیل است ارتباطی به آستارا ندارد و جاده ندارد می‌خواستم این را عرض کنم که دوست عزیزم مثل این که فراموش کرده‌اند جاده قدیمی‌به طول ۶۰ کیلومتر سابق بود جاده جدیدی هم ساخته شده است توجهات دولت خدمت گزار جناب آقای هویدا که امروز تمام وسائط نقلیه از این جاده جدید عبور و مرور می‌کنند بنابراین ارتباط کاملاً برقرار است مردم نمین مرتب از این راه رفت و آمد می‌کنند، دوست عزیزم جناب آقای دکتر اسفندیاری جمله‌ای فرمودند که بخش نمین مدت شش ماه در سال با آستارا قطع ارتباط می‌کند به واسطه برف و یخ بندان این را می‌خواستم با اجازه دوستان از وزارت راه سئوال بفرمائید در تمام مدتی که در طول سال در این جاده قطع ارتباط می‌شود شاید از تعداد انگشتان یک دست هم تجاوز نکند یعنی در تمام فصل زمستان شاید به واسطه برف و یخ بندان و عوامل طبیعی این وضع پیش بیاید عرض دیگری ندارم.

نایب رئیس- نظر دیگری در کلیات لایحه نیست؟ (اظهاری نشد) نسبت به ورود در شور ماده واحده رأی می‌گیریم خانم‌ها و آقایانی که موافقند خواهش می‌کنم قیام فرمایند (اکثر برخاستند) تصویب شد. ماده واحده مطرح است نظری نیست؟ (اظهاری نشد) پیشنهادهای رسیده قرائت می‌شود.

(بشرح زیر خوانده شد)
ریاست محترم مجلس شورای ملی

احتراماً پیشنهاد می‌نماید صفحه ۱۲ جدول انتخابات بشرح زیر اصلاح گردد چون دهستان خنج به علت موقعیت جغرافیائی و نزدیکی به شهرستان فیروزآباد که قبلاً جزو حوزه انتخابیه فیروز آباد بوده کما فی‌السابق ضمیمه شهرستان مزبور باقی بماند ضمناً بخش جویم (لار) که قبلاً ضمیمه شهرستان لار بوده و اخیراً منتزع و جزء شهرستان فیروز آباد گردیده به علت بعد مسافت و وضع طبیعی و جغرافیائی خاص آن منطقه جزء شهرستان لار منظور شود.

با تقدیم احترام- زرآور- پوربابائی- سهم الدینی- محمدتقی معزی.

ریاست محترم مجلس شورای ملی

پیشنهاد می‌کنم در حوزه انتخابیه کرمان (شماره ترتیب ۸۶) اصلاح زیر به عمل آید:

بخش سار دوئبه به بخش‌های جیرفت اضافه شود.

فرهادپور- دکتر اسفندیاری- ناصر بهبودی.

ریاست محترم مجلس شورای ملی

پیشنهاد می‌کنم در حوزه انتخابیه کرمان (شماره ترتیب ۹۰) اصلاح زیر به عمل آید:

بخش سار دوئیه بخش ارزوئیه اصلاح گردد.

فرهادپور- دکتر اسفندیاری- ناصر بهبودی.

ریاست محترم مجلس شورای ملی

پیشنهاد می‌کنم حوزه‌های انتخابیه ملایر و اراک هر یک به دو حوزه تقسیم گردند.

فرهادپور- دکتر اسفندیاری- ناصر بهبودی.

ریاست محترم مجلس شورای ملی

پیشنهاد می‌کنم حوزه رشت به دو حوزه و حوزه لاهیجان به دو حوزه نمایندگی تفکیک گردند.

دکتر اسفندیاری- ناصر بهبودی- فرهادپور.

ریاست محترم مجلس شورای ملی

پیشنهاد می‌کنم حوزه انتخابیه شاهی به دو حوزه تفکیک گردد. و هم‌چنین حوزه بابل به دو حوزه انتخابی تقسیم گردد.

ناصر بهبودی- دکتر اسفندیاری- فرهادپور.

ریاست محترم مجلس شورای ملی

پیشنهاد می‌کنم حوزه شهرستان زاهدان به دو حوزه تقسیم گردد.

فرهادپور- ناصر بهبودی- دکتر اسفندیاری.

ریاست محترم مجلس شورای ملی

پیشنهاد می‌کنم شهرستان کرج به سه حوزه نمایندگی و شهر ری به دو حوزه نمایندگی تقسیم گردند.

دکتر اسفندیاری- ناصر بهبودی- فرهادپور- محمد فضائلی.

ریاست محترم مجلس شورای ملی

پیشنهاد می‌کنم در حوزه انتخابیه سیستان و بلوچستان (شماره ترتیب ۷۴) اصلاح زیر به عمل آید.

بخش‌های راسک و فیروز آباد و قصر قند به بخش‌های چاه‌بهار اضافه گردد.

حاج کریم بخش سعیدی- دکتر اسفندیاری- ناصر بهبودی- فرهادپور.

ریاست محترم مجلس شورای ملی

در مورد لایحه قانون جدید انتخابات پیشنهاد می‌نماید که شهر بابک از رفسنجان مجزا و یا به وانات فارس و یا یک بخش از سیرجان مستقل شده و نماینده اضافی استان کرمان به آن جا داده می‌شود.

دکتر رفیعی.

ریاست محترم مجلس شورای ملی

احتراماً پیشنهاد می‌نماید بخش حومه اصفهان که قبلاً جزء حوزه انتخابیه برخوردار بوده و بخش‌های کوه پایه و جز قویه که قبلاً جزء حوزه انتخابیه اصفهان بوده است و مجموعاً حدود نود هزار نفر جمعیت دارند یک حوزه انتخابیه مجزا در نظر گرفته شود.

با تقدیم احترام- دکتر حیدرقلی برومند.

ریاست معظم مجلس شورای ملی

احتراماً پیشنهاد می‌نماید در لایحه جدول انتخاباتی حوزه شهرضا سمیرم علیا اصلاح زیر به عمل آید.

بخش جرقویه که از اصفهان منتزع شده و ضمیمه شهرضا گشته به حوزه انتخاباتی سمیرم علیا اضافه شود و سمیرم سفلی کماکان در حوزه انتخاباتی شهرضا باقی بماند.

و یا این که دهستان کرویه سمیرم سفلی که نزدیک‌تر به سمیرم علیا است ضمیمه حوزه سمیرم علیا نموده و سمیرم سفلی و جرقویه و حومه شهرضا حوزه انتخابیه شهرضا را تشکیل دهد.

با تقدیم احترام- دکتر کیان.

مقام محترم ریاست مجلس شورای ملی

با کمال احترام پیشنهاد می‌شود که در جدول انتخابات بخش همدان و حومه یک حوزه و بخش شواد پیشخور یک حوزه به طور جداگانه منظور شود.

پرفسور مخبر فرهمند- حسین یوسفی.

ریاست محترم مجلس شورای ملی

احتراماً پیشنهاد می‌نماید در شهرستان اصطهبانات و نی‌ریز.

در مورد بخش‌های تابعه بدین ترتیب اصلاح گردد.

شهر اصطهبانات- دهستان خیر- ایج- هرگان- سرچاهان- شهر نی‌ریز- بخش حومه (رستاق)- بخش پشت کوه- بخش آباده ظشک.

محمدتقی معزی.

ریاست معظم مجلس شورای ملی

احتراماً تصور می‌نماید در ردیف ۱۱۴ جدول نام حوزه انتخابیه «بندر شاه» اشتباه چاپ شده.

و باید کرد کوی اصلاح گردد متمنی است مقرر فرمایند اصلاح گردد.

با تقدیم احترام- مهندس قادرپناه.

مقام معظم ریاست مجلس شورای ملی

محترماً پیشنهاد می‌نماید حوزه‌های جمعی تجزیه شده و به صورت حوزه صد هزار نفری یک نماینده حوزه بندی شود.

با تقدیم احترام- فرهادپور.

ریاست محترم مجلس شورای ملی

پیشنهاد می‌شود بخش‌های بابلسر و فریدون کنار دبیر کلا و بهنیر که دارای جمعیت کافی و بیش از ۸۰۰۰۰ نفر می‌باشد یک حوزه جداگانه تشکیل داد و یک نماینده انتخاب کنند مرکز این حوزه اصلی شهر بابلسر باشد در این حوزه انتخاباتی سه شهرداری و شهر مجاور یکدیگر وجود دارد.

محمد صالحی- محمد فضائلی.

مقام معظم ریاست مجلس شورای ملی

محترماً پیشنهاد می‌نماید حوزه شهرستان کرج به سه حوزه مستقل جداگانه تقسیم شود.

با احترام- فرهادپور.

ریاست محترم مجلس شورای ملی

پیشنهاد می‌نمایم دهستان‌های تاتازان غربی و شرقی و ایلات تاتازان به حوزه انتخابیه رودبار الموت اضافه گردد. نام حوزه انتخابیه نیز به جای (معلم کلایه) همان رودبار و الموت که در جدول قبلی بوده ذکر شود.

دکتر الموتی.

ریاست محترم مجلس شورای ملی

احتراماً پیشنهاد می‌شود در صفحه ۱۳ لایحه جدول جدید انتخابات ردیف ۹۱ بخش میران شاه از سنندج منتزع و به شهرستان سقز ضمیمه گردد زیرا مرکز این بخش در ۴۲ کیلومتری سقز قرار گرفته و حال آن که تا سنندج قریب ۱۴۰ کیلومتر فاصله دارد انجام و این موضوع سال‌هاست مورد درخواست اهالی این بخش می‌باشد.

با احترام- بدر صالحیان.

ریاست معظم مجلس شورای ملی

چون بخش‌های زرند و راور کرمان جمعاً حدود یکصد و پنجاه هزار جمعیت دارند و از طرفی زرند مرکز راه آهن معادن زغال، مرکز کارخانه بزرگ برق استان‌های جنوب شرقی و هم چنین کارخانه زغال‌شوئی می‌باشد و از نظر اهمیت اقتصادی آن پیشنهاد می‌نماید که این دو بخش جمعاً یک نماینده داشته باشد.

مهندس بهرام‌زاده ابراهیمی.

ریاست محترم مجلس شورای ملی

احتراماً در لایحه جدول انتخابات در قسمت مربوط به استان اصفهان که بخش‌های کوه‌پایه و جرقویه تجزیه شده با توجه به موقعیت جغرافیائی بخش‌های مزبور و قراء پر جمعیتی که در این منطقه قرار داد و بیش از حد نصاب قانونی است اقتضا دارد حوزه انتخابیه مستقلی باشد لذا پیشنهاد خود را مبنی بر اصلاح جدول منضم به ماده واحده تقدیم می‌دارد.

با تقدیم احترام- محمد مانی- سیدعلی صائب.

ریاست محترم مجلس شورای ملی

در لایحه جدول انتخابات صفحه ۲۰ در ستون نوابع حوزه انتخابیه دهلران و مهران نوشته شده است شهر بدره و بخش دره شهر در صورتی که در حال حاضر بدره بخش و تابع فرمانداری شهر دره شهر می‌باشد.

هم چنین در صفحه ۲۲ در ستون نوابع حوزه ملاوی بخش ویسیان استثنائاً پسیان چاپ شده است تقاضای اصلاح آن‌ها را دارم.

با احترام- کمالوند.

ریاست محترم مجلس شورای ملی

نظر به این که جغتای جوین مرکز اصلی حوزه انتخابات بوده.

پیشنهاد می‌شود بخش‌های جوین و داورزن که دارای جمعیت کافی هستند از حوزه سبزوار منتزع و جغتای (جوین) و داورزن یک حوزه انتخابی تشکیل دهد.

محمد فضائلی.

ریاست محترم مجلس شورای ملی

پیشنهاد می‌شود بخش نمین که دارای بیش از هشتاد ۸۰۰۰۰ هزار نفر جمعیت است از حوزه انتخابیه آستارا (بیست هزار نفر تمام) منتزع و حوزه انتخابیه مستقلی تشکیل دهد.

امامی رضوی.

ریاست معظم مجلس شورای ملی

محترماً پیشنهاد می‌نماید در لایحه قانون جدول جدید انتخابات مجلس شورای ملی ردیف ۸۱ بخش جویم که هیچ ارتباطی با فیروز آباد ندارد به ردیف ۸۰ حوزه انتخابیه جهرم اضافه شود.

با تقدیم احترام- عبدالکریم جاماسبی.

ریاست مجلس شورای ملی

پیشنهاد می‌شود در لیست دهستان‌های تابعه حوزه انتخاباتی اردستان به جای سنجری کلمه سجزی نوشته شود.

مصطفوی نائینی.

ریاست محترم مجلس شورای ملی

پیشنهاد می‌شود در جدول انتخاباتی ضمیمه ماده واحده در قسمت مربوط به نائین آن جا که نوشته شده است.

«ورزنه» نوشته شود «ورزنه و رودستین» زیرا ورزنه اسم مرکز دهستان مهم رودستین است و باید تکلیف دهات تابعه آن روشن شود.

مصطفوی نائینی.

ریاست معظم مجلس شورای ملی

محترماً پیشنهاد می‌کنم در صورت امکان به جای بخش قمصر بخش آران ضمیمه حوزه انتخابیه نطنز شود.

با تقدیم احترام- ناصر بهبودی- ناصر فرهادپور.

ریاست محترم مجلس شورای ملی

پیشنهاد می‌نماید حوزه ۱۶۸ هم مانند ردیف ۱۶۱ به دو حوزه تفکیک شود تا از نظر اخذ آراء و بعد مسافت اشکالاتی برای ساکنین محل ایجاد نشود.

توضیحات کامل با توجه به آمار و ارقام و سایر جهات در کمیسیون به عرض خواهد رسید.

با تقدیم احترامات- فخر طباطبائی.

ریاست محترم مجلس شورای ملی

در لایحه جدول انتخابات در ستون تعداد نماینده هر حوزه عمومی عده نمایندگان آذربایجان غربی ۱۳ نفر چاپ شده است ولی در ستون نماینده تعداد نماینده جمع نمایندگان این استان ۱۲ نفر می‌باشد تقاضای اصلاح آن را دارم.

با احترام- کمالوند.

ریاست محترم مجلس شورای ملی

اصلاح عبارتی.

خواهشمند است مقرر فرمائید در ردیف ۷۱ مربوط به حوزه زاهدان- کلمه «چاپلق» که غلط است به کلمه «جالق» تبدیل شود.

با تقدیم احترام- امان الله ریگی.

ریاست محترم مجلس شورای ملی

محترماً پیشنهاد می‌نماید که در لایحه قانون جدول جدید انتخابات مجلس شورای ملی بخش بیضای شهرستان شیراز که از شیراز جدا و به حوزه‌بندی فرمانداری کل کهکیلویه و بویراحمدی اضافه گردیده مجزا و به حوزه انتخابیه شیراز گردد.

با تقدیم احترام- زرآور- مهندس سهم الدینی- پوربابائی.

ریاست معظم مجلس شورای ملی

در جدول منضم به لایحه قانون جدول جدید انتخابات مجلس شورای ملی بخش سمار دوئیه شهرستان جیرفت که از لحاظ تقسیمات کشوری و حوزه بندی سابق انتخابات جزء ابواب جمعی شهرستان جیرفت بوده جزء شهرستان بافت منظور گردیده و با این ترتیب در انتخابات آتیه ناراحتی بزرگی برای مردم این منطقه حاصل می‌شود پیشنهاد می‌نماید این موضوع اصلاح و کماکان بخش مزبور جزء جیرفت منظور گردد.

با تقدیم احترام- مهندس عترت.

ریاست محترم مجلس شورای ملی

محترماً پیشنهاد می‌نماید که بخش (نمین) که بیش از ۷۵۰۰۰ نفر می‌باشد مثل حوزه (نیر) دارای یک نماینده باشد و رأی خود را به آستاران دهد و رأی آستارا از نواحی طوالش تأمین شود.

با تقدیم احترام- داود مؤید امینی.

ریاست محترم مجلس شورای ملی

پیشنهاد می‌شود بخش کرند کما فی السابق جزء حوزه شاه‌آباد غرب باشد و به قصر شیرین بپیوندد و در صورتی که از نظر تقسیم جمعیت لازم باشد گیلان غرب که نزدیک تر است و یک واحد قضائی نیز می‌باشند به قصر شیرین داده شود.

محمد فضائلی.

ریاست معظم مجلس شورای ملی

محترماً چون به شهرستان آمل که در حال حاضر متجاوز از ۲۰۰ هزار نفر جمعیت دارد و در سرشماری رسمی‌سال ۳۴۵ نیز متجاوز از ۱۷۲ هزار نفر جمعیت داشت در لایحه پیشنهادی شماره ۲۶۵۴ -۱۲ /۲ /۵۰ دولت توجه لازم نشده و این شهرستان از حق قانونی خود یعنی از داشتن دو نفر نماینده در مجلس شورای ملی محروم شده است، لذا اینجانب پیشنهاد می‌نمایم که یا در جدول حوزه‌های انتخابیه برای شهرستان آمل دو نفر نماینده منظور و شهرستان نور نیز که در سرشماری سال ۳۴۵ دارای ۴۸ هزار نفر جمعیت بوده و تا حال در انتخابات مجلس شورای ملی آراء خود را به حوزه انتخابیه شهرستان نوشهر می‌داده‌اند با استفاده از ۱۰ هزار نفر از ۱۱۰ هزار نفر جمعیت شهرستان نوشهر دارای یک نفر نماینده باشد و یا شهرستان آمل و شهرستان نور به یک شهرستان تبدیل و با جمعیت متجاوز از ۲۲۰ هزار نفر دارای دو نفر نماینده باشند.

با تقدیم احترامات- ملک‌زاده آملی.

ریاست محترم مجلس شورای ملی

با نهایت احترام پیشنهاد می‌نماید لایحه قانون جدول انتخابات مجلس شورای ملی در قسمت استان مرکز ردیف ۱۳۴ کرج بشرح زیر اصلاح شود (شهر کرج و بخش حومه یک نفر مرکز حوزه انتخابیه شهر کرج) (ساوجبلاغ و طالقان یک نفر مرکز حوزه انتخابیه هشتگرد) (شهریار و اشتهارد یک نفر مرکز حوزه انتخابیه علی شاه عوض) توضیحاً به عرض می‌رساند که هر یک از حوزه‌های سه گانه بالا بیش از یکصد هزار نفر جمعیت دارد و استدعای تمام مردم محل و تقاضای بنده این است که در قانون تصریح شود که هر یک از حوزه‌های سه گانه نماینده مخصوص به خود را انتخاب نمایند.

با تقدیم احترام- ارسنجانی.

ریاست محترم مجلس شورای ملی

پیشنهاد می‌کنم در حوزه انتخابیه کرمان (شماره ترتیب ۸۵) اصلاح زیر به عمل آید:

بخش‌های زرند و راور و کوه بنان از شهرستان کرمان مجزا و دارای یک نماینده گردد. مرکز حوزه انتخابیه مذکور زرند خواهد بود.

در صورت پذیرفته شدن پیشنهاد فوق باید تعداد نمایندگان شهرستان کرمان از سه نفر به دو نفر تقلیل یابد.

دکتر اسفندیاری- ناصر بهبودی- فرهادپور.

ریاست محترم مجلس شورای ملی

پیشنهاد می‌کنم شهرستان‌های بندر عباس و بوشهر هر یک به دو حوزه نمایندگی تفکیک گردد.

دکتر اسفندیاری- ناصر بهبودی- فرهادپور.

ریاست محترم مجلس شورای ملی

پیشنهاد می‌کنم حوزه انتخابیه همدان به دو حوزه تقسیم گردد.

ناصر بهبودی- دکتر اسفندیاری- فرهادپور.

ریاست محترم مجلس شورای ملی

پیشنهاد می‌کنم در حوزه انتخابیه سیستان و بلوچستان (شماره ترتیب ۷۳) اصلاح زیر به عمل آید:

بخش داسک و فیروز آباد حذف شود.

دکتر اسفندیاری- حاج کریم بخش سعیدی- ناصر بهبودی- فرهادپور.

ریاست محترم مجلس شورای ملی

پیشنهاد می‌کنم در حوزه انتخابیه کرمان (شماره ترتیب ۸۶) اصلاح زیر به عمل آید:

بخش اسفندقه به بخش‌های جیرفت اضافه گردد.

دکتر اسفندیاری- ناصر بهبودی- فرهادپور.

مقام معظم ریاست محترم مجلس شورای ملی

چون طبیعی‌ترین ترتیب حوزه‌بندی انتخاباتی دشتستان این است که بخش تنکستان کمافی السابق جزء حوزه انتخابیه دشتستان باشد لذا پیشنهاد می‌شود که جدول‌بندی ضمیمه ماده واحده بشرح زیر اصلاح شود.

بخش تنگستان که در ردیف ۳۹ جزء حوزه بوشهر منظور شده حذف و به ردیف ۴۲ حوزه دشتستان اضافه شود.

با احترام- محمدعلی آموزگار.

مقام معظم ریاست محترم مجلس شورای ملی

به علت خواص زیاد و نبودن راه‌های ارتباطی و سایر اوضاع و احوال محلی نمی‌تواند بخش جویم جزء حوزه انتخابیه فیروزآباد قرار گیرد لذا پیشنهاد می‌شود اصلاح زیر در جدول منضم به لایحه به عمل آید.

۱- بخش جویم که در ردیف ۸۶ جزء حوزه فیروزه‌آباد در نظر گرفته شده حذف و کما فی‌السابق جزء حوزه انتخابیه لار (ردیف ۷۸) باشد.

با تقدیم احترام- محمدعلی آموزگار.

مقام معظم ریاست مجلس شورای ملی

پیشنهاد می‌نمایم که در شهرستان تفرش طبق محدوده تقسیمات کشوری رأی گرفته شود.

با تقدیم احترام- فروهر.

ریاست معظم مجلس شورای ملی

احتراماً پیشنهاد می‌نماید در صفحه ۳ ردیف ۱۳ به جای بخش‌های حومه بخش حومه نوشته شود.

مهندس فیروز عدل.

ریاست محترم مجلس شورای ملی

پیشنهاد می‌نماید که در لایحه قانون جدول انتخابات در مورد حوزه انتخابیه شهرستان کاشان به جای بخش قمصر که ضمیمه حوزه نطنز گردیده است بخش اران و بیدکل به جای بخش قمصر منظور و بخش مذکور به حوزه انتخابیه قبلی خود دعوت داده شود.

ریاست معظم مجلس شورای ملی

محترماً پیشنهاد می‌شود: که در حوزه انتخابیه شهر همدان و رزن تغییراتی بشرح زیر که با در نظر گرفتن نزدیکی فاصله و داشتن ارتباط تسهیلاتی برای رأی دهندگان است داده شود.

حوزه انتخابیه همدان شامل شهر همدان- بخش حومه و بخش کبوتر رنگ حوزه انتخابیه رزن شامل رزن و بخش شراره می‌شود.

با احترام- معینی زند.

نایب رئیس- لایحه و پیشنهادها برای شور دوم به کمیسیون‌های مربوط ارجاع می‌شود.

- طرح و تصویب گزارش کمیسیون دارائی دائر به منتفی بودن موضوع لایحه تصویب نامه‌ای تعیین مقامات مجاز استفاده از اتومبیل‌های دولتی و فروش اتومبیل‌های زائد و ارسال به مجلس سنا

۷- طرح و تصویب گزارش کمیسیون دارائی دائر به منتفی بودن موضوع لایحه تصویب نامه‌ای تعیین مقامات مجاز استفاده از اتومبیل‌های دولتی و فروش اتومبیل‌های زائد و ارسال به مجلس سنا

نایب رئیس- گزارش کمیسیون دارائی راجع به منتفی بودن استفاده از اتومبیل‌های دولتی و فروش اتومبیل‌های زائد مطرح است قرائت می‌شود.

(بشرح زیر خوانده شد)

گزارش از کمیسیون دارائی به مجلس شورای ملی

کمیسیون دارائی در جلسه ۱۱ اردیبهشت ماه ۱۳۵۰ با حضور نماینده دولت لایحه شماره ۳۳۴۲۱-۱۴ /۱۰ /۱۳۴۲ مربوط به تصویب‌نامه شماره ۴۲۷۶۸-۱۹ /۹ /۱۳۴۱ راجع به تعیین مقامات مجاز استفاده از اتومبیل‌های دولتی و فروش اتومبیل‌های زائد را که مربوط به دوره ۲۱ قانون‌گذاری بوده مورد رسیدگی قرار داد و پس از توضیح نماینده دولت کمیسیون نظر داد با توجه به تبصره ۶۸ قانون بودجه سال ۱۳۴۴ کل کشور و آئین‌نامه اجرای استفاده از اتومبیل‌های دولتی مصوب ۲۱ /۱۰ /۴۴ مصوب کمیسیون دارائی مجلسین تصویب نامه فوق موضوعاً منتفی است.

مخبر کمیسیون دارائی- علی اکبر دانشمند.

نایب رئیس- نسبت به گزارش کمیسیون نظری نیست؟ (اظهاری نشد) به گزارش کمیسیون رأی می‌گیریم خواهش می‌کنم خانم‌ها و آقایانی که موافقند قیام بفرمایند (اکثر برخاستند) تصویب شد. گزارش برای تصویب به مجلس سنا فرستاده می‌شود.

- طرح و تصویب گزارش کمیسیون دارائی دائر به منتفی بودن موضوع لایحه تصویب نامه‌های وصول عوارض آسفالت از اتومبیل‌های مونتاژ در ایران به قرار ۵% بهای فروش و ارسال به مجلس سنا

۸- طرح و تصویب گزارش کمیسیون دارائی دائر به منتفی بودن موضوع لایحه تصویب نامه‌های وصول عوارض آسفالت از اتومبیل‌های مونتاژ در ایران به قرار ۵% بهای فروش و ارسال به مجلس سنا

نایب رئیس- گزارش کمیسیون دارائی راجع به منتفی بودن وصول عوارض آسفالت از اتومبیل‌های مونتاژ در ایران به قرار ۵% بهای فروش مطرح است قرائت می‌شود.

(بشرح زیر خوانده شد)

گزارش از کمیسیون دارائی به مجلس شورای ملی

کمیسیون دارائی در جلسه ۱۱ اردیبهشت ماه ۱۳۵۰ با حضور نمایندگان دولت لایحه شماره ۳۴۱۵۵-۱۹ /۱۰ /۱۳۴۲ مربوط به تصویب نامه شماره ۴۰۴۲۲-۱۷ /۹ /۱۳۴۱ راجع به وصول عوارض آسفالت از اتومبیل‌های مونتاژ در ایران به قرار ۵% بهای فروش را که مربوط به دوره ۲۱ قانون‌گذاری بوده، مورد رسیدگی قرار داد و پس از توضیح نماینده دولت کمیسیون نظر داد با تصویب تبصره ۲۲ قانون متمم بودجه سال ۱۳۴۶ کل کشور تصویب نامه فوق موضوعاً منتفی است.

مخبر کمیسیون دارائی- علی اکبر دانشمند.

نایب رئیس- نسبت به گزارش کمیسیون نظری نیست؟ (اظهاری نشد) به گزارش کمیسیون رأی می‌گیریم خانم‌ها و آقایانی که موافقند خواهش می‌کنم قیام بفرمایند (اکثر برخاستند) تصویب شد. گزارش برای تصویب به مجلس سنا فرستاده می‌شود.

- طرح و تصویب گزارش کمیسیون دارائی دائر به منتفی بودن موضوع لایحه تصویب نامه اجازه خرید کالاهای انحصاری از کمپانی‌های مربوطه در مواردی که کارخانجات سازنده لوازمی را انحصاراً برای کمپانی‌های بخصوصی تهیه می‌کنند و ارسال به مجلس سنا

۹- طرح و تصویب گزارش کمیسیون دارائی دائر به منتفی بودن موضوع لایحه تصویب نامه اجازه خرید کالاهای انحصاری از کمپانی‌های مربوطه در مواردی که کارخانجات سازنده لوازمی را انحصاراً برای کمپانی‌های بخصوصی تهیه می‌کنند و ارسال به مجلس سنا

نایب رئیس- گزارش کمیسیون دارائی راجع به منتفی بودن اجازه خرید کالاهای انحصاری از کمپانی‌های مربوط مطرح است قرائت می‌شود.

(بشرح زیر قرائت شد)

گزارش از کمیسیون دارائی به مجلس شورای ملی

کمیسیون دارائی در جلسه ۱۱ اردیبهشت ماه ۱۳۵۰ با حضور نمایندگان دولت لایحه شماره ۳۳۴۲۳-۱۴ /۱۰ /۱۳۴۲ مربوط به تصویب نامه شماره ۹۱۴-۲۱ /۱ /۱۳۴۲ راجع به اجازه خرید کالاهای انحصاری از کمپانی‌های مربوطه در مواردی که کارخانجات سازنده لوازمی‌را انحصاراً برای کمپانی‌های به خصوص تهیه و از فروش آن به طور مستقیم به خریداران خودداری می‌نمایند را که مربوط به دوره ۲۱ قانون‌گذاری بوده، مورد رسیدگی قرار داد و پس از توضیح نماینده دولت کمیسیون نظر داد با تصویب قانون محاسبات عمومی‌تصویب نامه فوق موضوعاً منتفی است.

مخبر کمیسیون دارائی- علی اکبر دانشمند.

نایب رئیس- نسبت به گزارش کمیسیون نظری هست؟ (اظهاری نشد) به گزارش کمیسیون رأی می‌گیریم خانم‌ها و آقایانی که موافقند خواهش می‌کنم قیام فرمایند (اکثر برخاستند) تصویب شد. گزارش برای تصویب به مجلس سنا فرستاده می‌شود.

- طرح و تصویب گزارش کمیسیون دارائی دائر به منتفی بودن لایحه تصویب نامه‌ای قبول تضمین بانکی به جای تضمین نقدی از پیمان کاران و ارسال به مجلس سنا

۱۰- طرح و تصویب گزارش کمیسیون دارائی دائر به منتفی بودن لایحه تصویب نامه‌ای قبول تضمین بانکی به جای تضمین نقدی از پیمان کاران و ارسال به مجلس سنا

نایب رئیس- کمیسیون دارائی راجع به منتفی بودن قبول تضمین بانکی به جای تضمین نقدی از پیمان کاران مطرح است قرائت می‌شود.

(بشرح زیر خوانده شد)

گزارش از کمیسیون دارائی به مجلس شورای ملی

کمیسیون دارائی در جلسه ۱۱ اردیبهشت ماه ۱۳۵۰ با حضور نمایندگان دولت لایحه شماره ۳۳۴۲۱-۱۴ /۱۰ /۱۳۴۲ مربوط به تصویب نامه شماره ۲۱۳۱۰-۱۰ /۶ /۱۳۴۱ راجع به قبول تضمین بانکی به جای تضمین نقدی از پیمانکاران را که مربوط به دوره ۲۱ قانون گذاری بوده، مورد رسیدگی قرار داد و پس از توضیح نماینده دولت کمیسیون نظر داد که با تصویب قانون محاسبات عمومی و آئین‌نامه معاملات دولتی تصویب نامه فوق موضوعاً منتفی است.

مخبر کمیسیون دارائی- علی اکبر دانشمند.

نایب رئیس- نسبت به گزارش کمیسیون نظری هست؟ (اظهاری نشد) به گزارش کمیسیون رأی می‌گیریم خانم‌ها و آقایانی که موافقند خواهش می‌کنم قیام فرمایند (اکثر برخاستند) تصویب شد. برای تصویب به مجلس سنا فرستاده می‌شود.

- طرح و تصویب گزارش کمیسیون دارائی دائر به منتفی بودن لایحه تصویب نامه ای‌اضافه شدن یک تبصره به ماده ۲۶ آئین‌نامه معاملات دولتی و ارسال به مجلس سنا

۱۱- طرح و تصویب گزارش کمیسیون دارائی دائر به منتفی بودن لایحه تصویب نامه ای‌ اضافه شدن یک تبصره به ماده ۲۶ آئین‌نامه معاملات دولتی و ارسال به مجلس سنا

نایب رئیس- گزارش کمیسیون مربوط به منتفی بودن اضافه شدن یک تبصره به ماده ۳۶ آئین‌نامه دولتی مطرح است قرائت می‌شود.

(بشرح زیر خوانده شد)

گزارش از کمیسیون دارائی به مجلس شورای ملی

کمیسیون دارائی در جلسه ۱۱ اردیبهشت ماه ۱۳۵۰ با حضور نمایندگان دولت لایحه شماره ۳۴۱۰۱-۱۹/ ۱۰ /۴۲ مربوط به تصویب نامه شماره ۲۸۸۷۲-۲ /۱۰ /۱۳۴۰ راجع به اضافه شدن یک تبصره به ماده ۲۶ آئین‌نامه معاملات دولتی را که مربوط به دوره ۲۱ قانون‌گذاری بوده مورد رسیدگی قرار داد و پس از توضیح نماینده دولت کمیسیون نظر داد با تصویب قانون محاسبات عمومی و آئین‌نامه معاملات دولتی تصویب نامه فوق موضوعاً منتفی است.

مخبر کمیسیون دارائی- علی اکبر دانشمند

نایب رئیس- گزارش کمیسیون مطرح است نظری هست؟ (اظهاری نشد) به گزارش و کمیسیون رأی می‌گیریم خانم‌ها و آقایانی که موافقند خواهش می‌کنم قیام فرمایند (اکثر برخاستند) تصویب شد. برای تصویب به مجلس سنا فرستاده می‌شود.

- طرح و تصویب گزارش کمیسیون دارائی دائر به منتفی بودن موضوع لایحه تصویب نامه‌ای الحاق یک تبصره به ماده ۴۴ آئین‌نامه معاملات دولتی و ارسال به مجلس سنا

۱۲- طرح و تصویب گزارش کمیسیون دارائی دائر به منتفی بودن موضوع لایحه تصویب نامه‌ای الحاق یک تبصره به ماده ۴۴ آئین‌نامه معاملات دولتی و ارسال به مجلس سنا

نایب رئیس- گزارش کمیسیون دارائی راجع به منتفی بودن الحاق یک تبصره به ماده ۴۴ آئین‌نامه معاملات دولتی مطرح است قرائت می‌شود.

(بشرح زیر خوانده شد)

گزارش از کمیسیون دارائی به مجلس شورای ملی

کمیسیون دارائی در جلسه ۱۱ اردیبهشت ماه ۱۳۵۰ با حضور نمایندگان دولت لایحه شماره ۳۳۴۲۱-۱۴ /۱۰ /۱۳۴۲ مربوط به تصویب نامه شماره ۷۱۳۰-۲۱ /۴ /۱۳۴۱ راجع به الحاق یک تبصره به ماده ۴۴ آئین‌نامه معاملات دولتی در مورد نحوه خرید کالاهائی که کارخانجات سازنده نماینده انحصاری در ایران دارند را که مربوط به دوره ۲۱ قانون‌گذاری بوده مورد رسیدگی قرار داد و پس از توضیح نماینده دولت کمیسیون نظر داد با تصویب قانون محاسبات عمومی و آئین‌نامه معاملات دولتی تصویب نامه فوق موضوعاً منتفی است.

مخبر کمیسیون دارائی- علی اکبر دانشمند.

نایب رئیس- گزارش کمیسیون مطرح است نظری هست؟ (اظهاری نشد) به گزارش کمیسیون رأی می‌گیریم خانم‌ها و آقایانی که موافقند خواهش می‌کنم قیام فرمایند (اکثر برخاستند) تصویب شد. برای تصویب به مجلس سنا فرستاده می‌شود.

- طرح و تصویب گزارش کمیسیون دارائی دائر به تائید موضوع لایحه تصویب نامه‌ای معافیت مالیات نقل و انتقالات شیر و خورشید سرخ ایران و ارسال به مجلس سنا

۱۳- طرح و تصویب گزارش کمیسیون دارائی دائر به تائید موضوع لایحه تصویب نامه‌ای معافیت مالیات نقل و انتقالات شیر و خورشید سرخ ایران و ارسال به مجلس سنا

نایب رئیس- گزارش کمیسیون دارائی دائر به تائید معافیت مالیات نقل و انتقالات شیر و خورشید سرخ مطرح است قرائت می‌شود.

(بشرح زیر خوانده شد)

گزارش از کمیسیون دارائی به مجلس شورای ملی

کمیسیون دارائی در جلسه ۱۱ اردیبهشت ماه ۱۳۵۰ با حضور نمایندگان دولت لایحه شماره ۳۲۴۱۵-۴ /۱۰ /۱۳۴۲ مربوط به تصویب نامه شماره ۲۴۶۶۲ مورخ ۱۰ /۷ /۴۱ راجع به معافیت مالیات نقل و انتقالات شیر و خورشید سرخ را که مربوط به دوره ۲۱ قانون‌گذاری بوده مورد رسیدگی قرار داد و پس از توضیح نماینده دولت کمیسیون نظر داد تا اول فروردین ماه ۱۳۴۶ که قانون مالیات‌های مستقیم به موقع اجرا گذارده شده است عمل دولت در مورد تصویب نامه فوق تائید می‌شود.

مخبر کمیسیون دارائی- علی اکبر دانشمند.

نایب رئیس- گزارش کمیسیون مطرح است نظری هست؟ (اظهاری نشد) به گزارش کمیسیون رأی می‌گیریم خانم‌ها و آقایانی که موافقند خواهش می‌کنم قیام فرمایند (اکثر برخاستند) تصویب شد. برای تصویب به مجلس سنا فرستاده می‌شود.

- اخذ رأی نهائی و تصویب لایحه تفریغ بودجه سال ۱۳۳۶ کل کشور و ابلاغ به دولت

۱۴- اخذ رأی نهائی و تصویب لایحه تفریغ بودجه سال ۱۳۳۶ کل کشور و ابلاغ به دولت

نایب رئیس- لایحه تفریغ بودجه سال ۱۳۳۶ کل کشور که در جلسه قبل اعلام وصول شده برای اخذ رأی نهائی قرائت می‌شود.

(بشرح زیر خوانده شد)
قانون تفریغ بودجه سال ۱۳۳۶ کل کشور

ماده واحده- لایحه تفریغ بودجه سال ۱۳۳۶ کل کشور به مأخذ ۴۵ /۰۲۳ /۹۰۳ /۸۷۵ /۲۰ ریال وصولی از منابع درآمد و ۴۵ /۲۰۸۱۷۱۴۵۷۷۳ ریال هزینه بشرح مواد و فصول مربوط که صحت آن‌ها به تائید دیوان محاسبات رسیده تصویب می‌شود.

قانون فوق مشتمل بر یک ماده در جلسه روز دو شنبه ششم اردیبهشت ماه یک هزار و سیصد و پنجاه شمسی به تصویب مجلس سنا رسید.

رئیس مجلس سنا- جعفر شریف امامی.

نایب رئیس- نسبت به این لایحه با ورقه اخذ رأی می‌شود.

(اسامی‌نمایندگان به ترتیب آتی وسیله منشی «آقای مهندس صائبی» اعلام و در محل نطق اخذ رأی به عمل آمد).

آقایان اخلاقی- موسوی- مهندس عطائی- خواجه نوری- مرندی- مهندس کیاکجوری- کمالوند- عجم- مهندس معتمدی- ماهیار- مهاجرانی- دکتر نجیمی- رضوی- مهندس قادرپناه- دکتر خزائلی- بوشهری- مهندس سهم الدینی- مریدی- بهنیا- صدری کیوان- پرفسور مخبر فرهمند- خانم سعیدی- دکتر امامی‌خوئی- محدث زاده- دکتر دادفر- سعید وزیری- مهندس عترت- ایلخانی پور- روستا- انشاء- شکیبا- سرتیپ پور- مهندس معینی- دکتر الموتی- دکتر پرتو اعظم- دکتر محققی- سلیمانی کاشانی- دکتر سعید حکمت- جوانشیر- دکتر مهندس بهبودی- غلام نیاکان- ملکشاه- ظفر- مهندس برومند- مروتی- دکتر عدل- صادق سمیعی- دکتر بهبهانی- خانم تربیت- جهانشاهی- دیهیم- صاحبقلم- مهندس ارفع- مؤید امینی- پاینده- فهیمی- دکتر گاگیک- عباس میرزائی- ملکزاده آملی- مهندس بهبودی- رضازاده- مهندس کیا- پوربابائی- صادقی- اهری- دکتر برومند- تهرانی- دکتر ستوده- مجد- صائب- مانی- ریگی- توسلی- دانشمند- خانم دکتر دولتشاهی- دکتر فریور- دکتر عاملی- پزشکپور- پزشکی- دکتر مهدوی- شاخوئی- دکتر اسفندیاری- ساگینیان- مهندس صائبی- تیمسار نکوزاد- دکتر طالع- بدر صالحیان- دکتر یزدان پناه- دکتر عدل طباطبائی- حی- دکتر رهنوردی- دکتر صالحی- امامی‌رضوی- مهندس پروشانی- دکتر رشتی- دکتر رفیعی- مهندس فیروز عدل- کورس- مصطفوی نائینی- مهندس معینی زند- دکتر موثقی- دکتر میرعلاء- پدرامی- عامری- خانم زاهدی- دکتر شریعت- امیر احمدی- دکتر درودی- قاضی زاده- شیخ بهائی- دکتر صفائی- موسی صالحی- یوسفی- دکتر زعفرانلو- مرتضوی- ادیب سمیعی- مهندس اردلان- مهندس اربابی- حیدر صائبی- تیمسار همایونی- دکتر رضوانی- معزی- مبارکی- پورساطع- دکتر بیت منصور- دکتر کیان- دکتر وحیدنیا- محسنی مهر- طباطبائی- فرهادپور- مهندس بهرام زاده ابراهیمی- فضائلی- فخر طباطبائی- دکتر اصولی- ارسنجانی- مهندس زرآور- مهندس عدل- دکتر ضیائی- بختیاری پور- مافی- دکتر مدنی- جوادی- ابوذر- جاماسبی- دکتر ملکی- ضیاء احمدی- دکتر وفا- محمد اسدی- فولادوند- صدقیانی زاده- دکتر فربود- دکتر معظمی- موسوی ماکوئی- دکتر خیراندیش- اولیاء- دکتر رفعت- پردلی- دکتر شفیع امین- مهندس زنجانچی- شیخ الاسلامی- ملک افضلی- مهندس اسدی سمیع- کلانتر هرمزی- آموزگار- دکتر بقائی یزدی- امامی‌رضوی- زرگرزاده- خانم ابتهاج سمیعی.

(آراء مأخوذه شماره شد و نتیجه به قرار زیر اعلام شد).

  • آراء موافق ۱۳۵ رأی.
  • آراء سفید (به علامت امتناع) ۲۵ رأی.

نایب رئیس- لایحه با ۱۳۵ رأی موافق و ۲۵ رأی ممتنع تصویب شد. به دولت ابلاغ می‌شود.

موافقین-

آقایان دکتر عظیمی- مهندس اردلان- پوربابائی- مهندس اربابی- مبارکی- دکتر رهنوردی- ارسنجانی- معیری- صائب- دکتر ستوده- بدر صالحیان- مهندس معتمدی- بهنیا- دکتر نجیمی- خواجه نوری- ماهیار- عجم- مهندس صائبی- اهری- پزشکی- دکتر مهدوی- دکتر بیت منصور- دکتر کیان- دکتر زعفرانلو- دکتر برومند- مهندس فیروز عدل- رضازاده- دکتر اصولی- مهندس زنجانچی- امامی‌رضوی- شیخ الاسلامی- مهندس قاسم معینی- دکتر وحیدنیا- معزی- شیخ بهائی- صائبی- عامری- تیمسار همایونی- دکتر جواد صفائی- محدث زاده- مهندس سهم الدینی- مرندی- مهندس برومند- دکتر پرتو اعظم- مهندس فروهر- انشاء- مافی- شاخوئی- امیر احمدی- دکتر فربود- مهندس قادرپناه- دکتر حکیم شوشتری- حق شناس- خانم زاهدی- مهندس زرآور- دانشمند- دکتر خزائلی- سعید وزیری- مهندس کیا- فهیمی- خانم دکتر دولتشاهی- دکتر خیراندیش- عباس میرزائی- صادقی- مهندس ارفع- ملکزاده آملی- پاینده- اسدالله سلیمانی- خانم تربیت- ملک افضلی- مانی- رضوی- توسلی- جهانشاهی- دکتر یزدان پناه- دکتر برومند- حی- دکتر صاحبقلم- دیهیم-دکتر خطیبی- مهندس اسدی سمیع- دکتر الموتی- اخلاقی- مهندس پرویز بهبودی- بوشهری- دکتر دادفر- موسوی ماکوئی- روستا- مهاجرانی- مهندس کیاکجوری- دکتر امامی‌خوئی- جوانشیر- دکتر مدنی- ریگی- دکتر شفیع امین- بختیاری پور- پورساطع- مجد- محسنی مهر- دکتر بهبهانی- صدقیانی زاده- دکتر معظمی- مهندس ریاحی- دکتر متین- دکتر عدل طباطبائی- غلام نیاکان- شکیبا- خانم سعیدی- دکتر عدل- دکتر صالحی- صدری کیوان- مهندس عترت- فولادوند- مریدی- زرگرزاده- صالحی- تیمسار نکوزاد- دکتر رضوانی- ادیب سمیعی- مرتضوی- قاضی زاده- دکتر درودی- پدرامی- کلانتر هرمزی- ضیاء احمدی- دکتر ملکی- دکتر بقائی یزدی- کمالوند- اولیاء- تهرانی- دکتر گاگیک- جوادی- ایلخانی پور- دکتر وفا- مهندس عطائی- سرتیپ پور- قراچورلو- مهندس پروشانی- دکتر رشتی- دکتر رفیعی- مهندس فیروز عدل- کورس- مصطفوی نائینی- مهندس معینی زند- دکتر موثقی- دکتر میرعلاء- خانم ابتهاج سمیعی.

ممتنعین-

آقایان آموزگار- ابوذر- دکتر اسفندیاری- دکتر مهندس بهبودی- مهندس بهرام زاده ابراهیمی- پردلی- پزشکپور- جاماسبی- دکتر حکمت- دکتر رفعت- ساگینیان- دکتر شریعت- صادق سمیعی- دکتر طالع- عبدالحسین طباطبائی- ملکشاه ظفر- دکتر عاملی تهرانی- فخر طباطبائی- فرهادپور- دکتر فریور- فضائلی- دکتر محققی- پرفسور مخبر فرهمند- مروتی- مؤید امینی- یوسفی.

- اعلام وصول و قرائت نامه مربوط به یک فقره لایحه قانونی از مجلس سنا

۱۵- اعلام وصول و قرائت نامه مربوط به یک فقره لایحه قانونی از مجلس سنا

نایب رئیس- لایحه از مجلس سنا رسیده است برای اطلاع مجلس قرائت می‌شود.

(بشرح زیر خوانده شد)
ریاست محترم مجلس شورای ملی

عطف به نامه شماره ۸۳ و ۴۲۰ /۷۵۰ ل ق مورخ ۲۶ /۱ /۱۳۵۰ آن مجلس محترم گزارش کمیسیون شماره ۴ (دارائی) در قبال لایحه شماره ۵۲۰۲۸ مورخ ۲۴ /۱۲ /۴۹ دولت راجع به برقراری حقوق وظیفه درباره وراث قانونی دو نفر از مأمورین وزارت راه در جلسه روز دو شنبه ۲۰ اردیبهشت ماه ۱۳۵۰ مطرح گردید و به تصویب مجلس سنا رسید.

اینک لایحه قانون مزبور جهت اخذ رأی نهائی به پیوست ارسال می‌گردد.

رئیس مجلس سنا- جعفر شریف امامی.

نایب رئیس- اخذ رأی نسبت به این لایحه در جلسه بعد به عمل خواهد آمد.

- اعلام وصول و قرائت نامه رسیده از دولت در اجرای قانون نحوه خرید ماشین‌آلات

۱۶- اعلام وصول و قرائت نامه رسیده از دولت در اجرای قانون نحوه خرید ماشین‌آلات

نایب رئیس- نامه‌ای از دولت رسیده است جهت اطلاع همکاران قرائت می‌شود.

(بشرح زیر خوانده شد)
ساحت مقدس مجلس شورای ملی

با رعایت ماده واحده «قانون نحوه خرید ماشین آلات و سایر لوازم برای اجرای طرح‌های مصوب برنامه‌های عمرانی کشور» مصوب ۲۴ خرداد ماه ۱۳۴۵ موافقت نامه اعتباری به منظور تأمین قسمتی از هزینه‌های ارزی قرارداد خرید و نصب واحد ۱۴۵ مگا واتی نیروگاه اهواز که جمع کل هزینه ارزی آن بالغ بر هفت میلیون و چهارصد و پنجاه و سه هزار و یکصد و هفتاد و شش لیره استرلینگ (۷۴۵۳۱۷۶ لیره استرلینگ) است با مؤسسه انگلیسی برادران لازارد در تاریخ ۱۹ آوریل ۱۹۷۱ منعقد گردیده است اعتبار مذکور در ۲۰ قسط متوالی و متساوی شش ماهه باز پرداخت می‌گردد و به مانده اقساط باز پرداخت نشده بهره‌ای از قرار ۱/۲ ۵ درصد در سال تعلق خواهد گرفت و سر رسید اولین قسط اصل ۲۰ اکتبر ۱۹۷۴ می‌باشد.

این گزارش در اجرای تبصره (۲) ماده واحده فوق‌الذکر تقدیم می‌گردد.

امیر عباس هویدا.

- ختم جلسه

۱۷- ختم جلسه

نایب رئیس- چون مطلب دیگری در دستور نداریم جلسه را تعطیل می‌کنیم موقع و تاریخ دستور جلسه آینده بعداً به اطلاع همکاران محترم خواهد رسید.

(مقارن ظهر جلسه ختم شد)

نایب رئیس مجلس شورای ملی- دکتر حسین خطیبی.