مذاکرات مجلس شورای ملی ۲۱ آبان ۱۳۴۶ نشست ۹

مجلس شورای ملی مجموعه قوانین دوره قانونگذاری بیست و دوم

تصمیم‌های مجلس مجلس شورای ملی مذاکرات دوره قانونگذاری بیست و دوم

قوانین انقلاب شاه و مردم

مذاکرات مجلس شورای ملی ۲۱ آبان ۱۳۴۶ نشست ۹

مذاکرات مجلس شورای ملی

صورت مشروح مذاکرات مجلس روز یکشنبه ۲۱ آبان ۱۳۴۶ نشست ۹

صورت مشروح مذاکرات مجلس روز یکشنبه ۲۱ آبان ماه ۱۳۴۶

فهرست مطالب:

مجلس در ساعت ۹ صبح به ریاست آقای مهندس عبدالله ریاضی تشکیل گردید.

- قرائت اسامی غائبین جلسه قبل

۱- قرائت اسامی غائبین جلسه قبل.

رئیس- اسامی غائبین جلسه قبل قرائت می‌شود.

(بشرح زیر قرائت شد)

غایبین با اجازه

آقایان مهرزاد- رضا زاده- دکتر عظیمی- مهندس اربابی - آموزگارـ جاماسبی ـ رضوی ـ مهندس سهم الدینی ـ دکتر فربود ـ خانلر قراچورلو ـ بختیاری‌پور ـ دکتر برومند ـ مهندس پروشانی ـ مهندس زنجانچی ـ مهندس قادر پناه ـ مافی ـ دکتر اسفندیاری.

غائبین بی‌اجازه

آقایان دکتر ابریشمی- شیخ بهائی.

غائبین مریض

آقایان دکتر صاحبقلم- طباطبائی- مجد- ادیب سمیعی- پرویزی- پردلی- عامری- ارسنجانی- بانو دکتر دولتشاهی.

- بیانات قبل از دستور آقایان: عظیمی- دکتر امین- دکتر درودی- دکتر وفا

۲- بیانات قبل از دستور آقایان: عظیمی- دکتر امین- دکتر درودی- دکتر وفا.

رئیس- نطقهای قبل از دستور را شروع می‌کنم آقای دکتر عظیمی تشریف بیاورید.

دکتر عظیمی- هفته پیش این افتخار نصیب بنده و همکاران عزیزم نمایندگان شیراز شد که شاهد احساسات شاهدوستی مردم شیراز در مسیر موکب ملوکانه باشیم، سفر شاهنشاه به شیراز و بنادر جنوب پیوسته به ایام فرخنده تاجگذاری بود و این نشانه عنایت و توجه خاص شاهانه به خطۀ فارس و بنادر جنوب بود و به سپاسگزاری از این توجه و عنایت خاص؛ مردم شیراز با قلبی پر از احساس خودشان را در مقدم شاهنشاه گستردند، احساسات مردم شیراز و بنادر در سفر شاهنشاه چیزی نیست که به گفتن بیاید اما اگر بخواهیم سبب و علت این احساسات را پیدا کنیم باید آن را نزد رهبر خردمند ملت ایران بجوئیم، مردم فارس و بنادر شاهنشاه را آزاد کننده خودشان می‌شناسند (صحیح است) و مردم فارس و بنادر و همه مردم ایران امید بسته‌اند که شاهنشاه مجد و عظمت و سیادت دیرین ایران را در خلیج فارس تجدید نمایند (صحیح است) شاهنشاه با انقلاب سفید اجتماعی ایران فئودالیسم را از کشور ما ریشه‌کن کردند (صحیح است) و بدنبال آن کنام فئودالها در فارس واژگون شد و قدرت چند ساله خانها و فئودالها و گردنکشان خاتمه یافت (مهرزاد- کاملاً صحیح است) امروز فارس از نعمت امنیت برخوردار است و مظاهر عمران و آبادی در سراسر آن متجلی است و مردم شهری و روستائی از امن و آسایش برخوردار هستند امروز صدای حرکت ماشین‌های کارخانه‌ها نوید صنعتی شدن فارس را می‌دهد، کشاورزی فارس مکانیزه و مدرن شده بر آبهای بی‌مقصد و سرگردان سدسازی‌های بزرگ آغاز شده، فارس می‌رود که مجد و عظمت دیرین خودش را از نو بدست آورد و این مجد و عظمت را مدیون رهبری خردمندانه شاهنشاه است (صحیح است) با این همه تحولات دگرگون کننده مردم فارس حق دارند که شاهنشاه را آزاد کننده و ناجی خود بشناسند (حق شناس- تمام ملت ایران) بله تمام ملت ایران، فارس علی الخصوص برای اینکه ایلغار مغول آن بلا را نتوانست به سر ملت ایران بیاورد که فئودالیسم منفور بر سر مردم فارس آورد (صحیح است) فارس مهد دیرین شاهنشاهی ایران است و آثار بزرگ و با عظمت شاهنشاهی ایران در گوشه و زوایای فارس هزاران سال است که با شاهنشاهی و با شاهنشاه مهر و پیوند ناگسستنی دارند و انقلاب اجتماعی ایران به این مهم و پیوندی که مردم فارس و شیراز و بنادر با شاهنشاه آریا مهر دارند یک وضع استثنائی بخشیده است و مردم فارس شاهنشاه را هم شاه هم رهبر و هم ناجی ملت خود می‌دانند (فولادوند- همه مردم ایران) احسنت، تمام مردم ایران و راز اینهمه احساسات پرشور و صادقانه‌ای که مردم شیراز و مردم بنادر در این سفر و در همۀ سفرهای شاهنشاه نثار مقدم شاهانه می‌کنند در همین نکته نهفته است شاهنشاه در بنادر نیز از همین احساسات پرشور برخوردار بودند بنادر نیز لبریز از شوق و سرور ملی بود هر جا که شاهنشاه قدم می‌گذاشتند مظاهر تازگی و ترقی که از رهبری خردمندانه معظم له حاصل شده بود تجلی می‌کرد بندر عباس آن بندر قدیمی ایران که کاملاً دگرگون شده و قیافۀ این بندر عوض شده و در آنجا طلایۀ نیروی برومند دریائی ایران که وارث پرافتخارترین سنن ایران یعنی جانبازی در راه ایران است نمودار بود (احسنت) ناوگان نیروی دریائی ایران بمردم ایران و مردم فارس و مردم بنادر جنوب غرور و امید می‌بخشد (صحیح است) مردم بنادر می‌بینند که چگونه فرزندان دلیر و شجاع آنها آماده حراست از خلیج فارس این منطقۀ حیاتی و این فضای حیاتی ایران است (صحیح است) آنها می‌بینند که چگونه پرچم ایران در سراسر قلمرو وسیع خلیج فارس به اهتزاز درآمده است، آنها این منظره جانبخش را با غرور و با افتخار نظاره می‌کنند و خاطره آن دورانی را که پرچم دیگران به ناحق در قسمتی از خلیج فارس و در فضای حیاتی ما برافراشته بود دارند از یاد می‌برند، حاکمیت ما خوشبختانه بر خلیج فارس همیشه مستقر بوده و خواهد ماند و ما برای استقرار این حاکمیت محتاج جواز این و آن نیستیم (صحیح است) کشور ما در خاورمیانه بقول دوست و دشمن از ارکان عمده ثبات منطقه است (صحیح است) کشور ما با سیاست مستقل ملی خویش می‌تواند و قادر است امنیت و صلح را در منطقه و علی‌الخصوص در خلیج فارس حفظ کند و این امنیت و این صلح نه تنها به نفع منطقه بلکه به نفع دنیاست (صحیح است) مردم بنادر با این احساس به استقبال شاهنشاه خویش شتافتند، شاهنشاهی که غرور و سربلندی و افتخار و شرف و حیثیت ملی را همراه با آسایش و رفاه، همراه با عظمت، همراه با شوق به خدمت و فعالیت به همه مردم ایران مخصوصاً مردم محروم جنوب ایران ارزانی کردند و شاهنشاه شاهد این احساسات بی‌شائبه بودند، بنده از طرف خودم و همکاران عزیزم نمایندگان محترم شیراز، آقای مهرزاد و سایر دوستان نمایندۀ شیراز در پارلمان زبان سپاس مردم شیراز و فارس به پیشگاه شاهنشاه هستیم، فارس امیدوار است، فارس آینده روشنی در پیش دارد، فارس در سایۀ لطف شاهنشاه زندگی تازه‌ای را آغاز کرده است، آنچه را که فئودالیسم منفور نمی‌خواست فارس داشته باشد شاهنشاه به فارس و مردم فارس بخشیدند (صحیح است) شاهنشاه در سفر اخیر شیراز مژده بزرگی برای مردم به ارمغان بردند و فرمودند برنامۀ بزرگی برای صنعتی شدن شیراز و فارس و بنادر به اجرا گذاشته خواهد شد (انشاء‌الله) فارس استعداد صنعتی شدن دارد و متأسفانه در گذشته فئودالیسم نگذاشته بود که این استعداد مورد توجه قرار بگیرد شیراز در گذشته لقب دارالعلم داشته است، شاهنشاه به این لقب معنی و مفهوم واقعی خودش را بخشیدند و هر کس امروز وارد شیراز می‌شود، احساس می‌کند که شیراز شهر دانشگاهی است ولی آن روزی که بنای رفیع و عظیم دانشگاه پهلوی برپا شود فارس آن‌روز، شیراز آن‌روز، شهر دانشگاهی شیراز آن روز، با شهر دانشگاهی امروز قابل قیاس نخواهد بود، یکدهم افراد شهر شیراز در آن روز دانشجو خواهند بود و این عظمت و حیثیت علمی سابق که شیراز و فارس داشته است از نو احیاء می‌شود، بنده به همین جا سخن را ختم می‌کنم و باز عرض می‌کنم فارس و بنادر هر چه دارد و هر چه نصیبش شده همه از یمن رهبری شاهنشاه است (صحیح است) که چون خورشید بر سراسر کشور یکسان می‌تابد و بنده بنام فارس در پیشگاه این روشنی تابناک سر تعظیم فرود می‌آورم (احسنت- آفرین).

رئیس- آقای دکتر امین بفرمائید.

دکتر شفیع امین- بنام خداوند یکتا ملت سعادتمند و حق‌شناس ایران آبان ماه ۱۳۴۶ را به یاد بهترین روزهای زندگی خود و تاریخ معاصر و روزهای پرشکوه و عظمن وطن در اعماق قلوب پرمهر خود حفظ نموده و اوراق زیرین تاریخ میهن مقدس ما نیز روزهای پر شکوه و جشن‌های تاجگذاری را به دوران با عظمت تاجگذاری شاهنشاهان ایران باستان تا ۲۵۰۰ سال مربوط خواهد ساخت و برای نسل آینده روزهای بهتر و درخشنده با مدرک مثبت و روشن و ترقیات بزرگ و روزافزون عملاً نشان خواهد داد. پیشوای عالیقدر شاهنشاه آریامهر محبوب ما در دوره تاجگذاری فرمودند که مدت ۲۶ سال شبانه‌روز برای تأمین رفاه و سعادت ملت خود توجه فرموده، زحمت کشیده و فداکاری نموده‌اند حتی تا پای جان، برای رهائی ملت خود حاضر شدند که خدای بزرگ و دعای ملت حق‌شناس ایران همواره ذات مقدسشان را در پناه خود حفظ فرموده است، رهبر بلند مرتبت ما در روزهای تاجگذاری فرمودند که ملت ایران ایشان را عملاً دید و حس نموده و از موهبت آن بهره‌مند شده است ۲۷ میلیون زن و مرد و خرد و کلان مردم ایران قلبشان مملو از مهر شاه و میهن و مقام شامخ سلطنت بوده است مخصوصاً در سالهای اخیر نتایج انقلاب مقدس شاه و ملت در شهرها و قصبات و دهات مخصوصاً در تبریز و شهرستانها و قصبات آذربایجان برای تأمین راحتی و رفاه و سعادت ملت به چشم می‌خورد و اکثراً راه سعادت و ترقی و پیشرفت را سیر می‌کنند و امیدواری بیشتری پیدا می‌کنند، نامه‌ها و اطلاعات و اخبار زیادی که از شهرستانهای مختلف مخصوصاً تبریز و شهرستانها و قصبات و دهات آذربایجان رسیده همه حاکی از احساسات عمیق و قلبی مملو از حق‌شناسی و سپاسگزاری از شاهنشاه آریامهر پیشوای بزرگ ملت ایران بوده است و از نزدیک دیدیم بزرگترین علاقه و پیوند ملت با پیشوای تاجدار خود و با مقام سلطنت می‌باشد مطلب خیلی مهمی که می‌خواستم عرض کنیم اینست که امسال تابستان در خدمت همکاران محترم در قصبات آذربایجان عملاً شاهد بودیم علاقه زیاد برادران و خواهران به کار و فعالیت اجتماعی در روستاها بود که از عوامل مهم انقلاب و نتایج بزرگ انقلاب شاه و ملت است که در همه ساکنین و اهالی روستانشین و شهری دیده می‌شد که نوید سعادت و رستگاری و ترقی و پیشرفت بیشتری برای آینده می‌دهد که با اتحاد و یگانگی اجتماع ما را پیش خواهد برد، برادران عزیز ما سربازان فداکار، سپاهیان دانش و بهداشت و ترویج آبادانی در دهات با علاقه و عشق زیاد با شاهنشاه و ملت و میهن عزیز خدمت می‌کنند و شبانه‌روز زحمت می‌کشند، بنده با چند نفر از سپاهیان دانش در هشترود و سایر دهات آذربایجان که اکثراً از برادران مازندرانی و گیلانی و خراسانی بودند برخورد نموده و صحبت نمودم این جوانان پر شور به قدری از کار و زحمت خود در شوق و عشق و علاقه بودند که می‌توانم با راحتی بگویم که خدمات این جوانان یکی از عوامل مهم صیانت و سعادت و ترقی نسل آینده خواهد بود، برادران و خواهران ما در دهات به قدری به نعمت و سعادت بزرگی که با علاقه پیشوای بزرگمان نصیب آنها شده و صاحب زمین و آب شده‌اند ستایش و سپاسگزاری می‌کنند که زبان از تقریر و قلم از تحریر عاجز است حتم دارم که مردم با فعالیتهائی که برای آبادانی می‌کنند و نیز ایمان دارم که عموم ملت ایران عملاً با کار و کوشش و فداکاری شبانه‌روزی خود انشاء‌الله خواهند توانست مراتب حق‌شناسی و سپاسگزاری خود را به پیشگاه رهبر خردمند خود تقدیم نمایند. سه اصل مهم و تکمیلی که شاهنشاه ما انشاء فرمودند امیدوارم با علاقه دولت فعال ما هر چه زودتر عملی شود. آب اساس زندگی کشاورزی است که باید هر چه زودتر تحت نظم و کنترل درآید و نگذاریم این نعمت بزرگ به هدر برود و بیخود مورد سوء استفاده قرار بگیرد وضعیت ادارات ما و کارمندان ادارات که اغلب متأسفانه موجب نارضایتی مراجعین بوده و بعضاً با تعلل کار می‌کنند باید با پیروی از نیات شاهنشاه عالیقدر خود را با انقلاب عظیم شاه و ملت هم‌آهنگ سازند و در عین حال باید زندگی کارمندان دولت تأمین بشود. حقوقشان ترمیم بشود حتی حقوق بازنشستگان باید ترمیم شود که همه از زندگی راحت برخوردار بشوند و دلشان به کار بیاید باید به آنها امکان داد که کار بکنند و خود را خدمتگزار ملت بدانند و روی نظم و دیسیپلینی کار بکنند، باید آنها خودشان را این انقلاب آماده بکنند و خودشان را خدمتگزار ملت بدانند و دولت هم زندگی آنها را تأمین بکند و آنها نظریات دولت و خواسته‌های بزرگ شاهنشاه ما را عملی بکنند و با این انقلاب بزرگ هم‌آهنگ باشند تا همه بتوانیم در سعادت و آبادانی و ترقیات وطن عزیز خود و در مقابل خدا و شاهنشاه عظیم‌الشأن و وجدان خودمان بیش از بیش سربلند باشیم (انشاء‌الله) و کار و کوشش و فداکاری نمائیم و حتماً هم به این ترتیب موفق و کامیاب خواهیم شد، بنده با استفاده از فرصت خواستم مرتب تشکر خود را از اقداماتی که دولت با علاقه کامل و سرعت زیادی که در اجرای برنامه‌های عمران و آبادانی و راهسازی و اجتماعی انجام داده به عرض همکاران محترم برسانم مخصوصاً زحماتی که سازمان برنامه و وزارت راه در ساختن راهها مخصوصاً راه تاکستان- تبریز و بازرگان انجام دادند تشکر کنم، دو تقاضا از دولت داشتم یکی نسبت به ساختمان راه شهرستان هشترود تبریز می‌باشد هشترود یکی از شهرستانهای هشترود یکی از شهرستانهای مهم و حاصلخیز آذربایجان است در این چند ماه در تابستان که آنجا بودم این شهرستان مهم که ۱۸۰۰۰۰ هزار نفوس و جمعیت دارد ملاحظه کردم که متأسفانه فاقد راه می‌باشد از جناب آقای وزیر مشاور تقاضا دارم که این شهرستان که شهرستان بزرگ کشاورزی و دارای زمینهای خوب و حاصلخیز می‌باشد در یک چنین شهرستان بزرگی ۲۰- ۳۰ کیلومتر راه درجه سوم هم ساخته نشده و تازه شروع کرده‌اند که بسازند تقاضا می‌کنم که سازمان برنامه و وزارت راه نسبت به این راه توجه بکند، وزارت آموزش و پرورش با وجود تذکراتی که بنده قبلاً داده بودم و آقایان همکاران هم تذکراتی دادند متأسفانه وضع مدارس در این شهرستان با ۱۸۰ هزار جمعیت هیچ خوب نیست بنده جداً از آقای وزیر آموزش و پرورش و دستگاه آموزش و پرورش خواستارم به مدارس آنجا توجه کنند به بودجه آنجا توجه کنند چون فعلاً دبیرستان برای این ۱۸۰ هزار نفر وجود ندارد دبیرستان حرفه‌ای هم ندارد اقلاً یک دبیرستان کشاورزی و یک دبیرستان سه کلاسه متوسطه در آنجام لازم دارد همچنین از وزارت آبادانی و مسکن تقاضا دارم نسبت به ساختمانهای دولتی و سازمانی این شهرستان توجه کنند چون تا به حال هیچ ساختمان دولتی و سازمانی ساخته نشده است اسمش شهرستان است ولی متأسفانه توجهی به آن نشده است فقط شیر و خورشید سرخ یک درمانگاهی در آنجا ساخته که بنده خیلی تشکر می‌کنم همینطور یکی از بخشهای مهم که ما داریم و در نههایت ناراحتی هستند جزیره یا شبه جزیره شاه ی است که دارای ۱۲ پارچه آبادی است اینها ۲۰ -۳۰ کیلومتر راه می‌خواهند یعنی برای تأمین راحتی و سعادتشان ۳۰ کیلومتر راه می‌خواهند زمین مسطحی است که نه پل می‌خواهد و نه زحمت و خرج زیادی دارد که با خاکریزی و شن‌ریزی ساخته م‌شود به نظر من دولت و وزارت راه که می‌خواهد یک اتوبان بزرگی بین تهران و قزوین و سایر شهرستانها بسازند و انشاء‌الله خواهد ساخت این سی کیلومتر راه را هم بسازند خرج زیادی هم ندارد و امیدوارم دولت مخصوصاً وزارت راه و سازمان برنامه توجه کند که این خواسته‌های همشهریان ما برآورده شود (احسنت) در دهات ما اهالی مخصوصاً دهاتی‌ها جز راه، آب، برق، مدرسه و درمانگاه چیز دیگری نمی‌خواهند، همه با امیدواری خوش و راحتی به آینده زمینهایشان را آباد می‌کنند، آنها به زمین‌هایشان چسبیده‌اند و در تأمین راحتی خود و خانواده‌شان کوشا هستند، امیدوارم با توجه دولت مخصوصاً وزارت‌خانه‌های مربوطه مخصوصاً وزارت راه، وزارت آموزش و پرورش، وزارت آبادانی و مسکن، سازمان برنامه و وزارت آب و برق این خواسته‌های دهات تأمین شود که حداقل خواسته‌های اهالی دهات که خواسته‌های اساسی پیشوای ما نیز هست تأمین شود، انشاء‌الله با فعالیت دولت فعالمان عملی خواهد شد که بتوانیم از ثمرات مثبت و مترقیانه این انقلاب بهره‌مند بشویم، بنده از لطف دوستان و همکاران محترم سپاسگزارم (احسنت).

رئیس- آقای دکتر درودی بفرمائید.

دکتر درودی- بنده موقع بحث در برنامه دولت می‌خواستم راجع به انقلاب اداری صحبت کنم که فرصت نشد ولی چون هنوز تعبیرات گوناگون از آن می‌شود امروز در این ساحت مقدس بدون اینکه وارد جزئیات شوم کلیاتی به عرض همکاران عزیز می‌رسانم.

انقلاب اداری و آموزشی یکی از مهم‌ترین و در عین حال دشوارترین اصول انقلاب شاه و مردم می‌باشد که منشور آن در روز افتتاح مجلسین توسط رهبر عالیقدر انقلاب شرف صدور یافت مهم از این جهت است که در اجتماع امروزی ما کسی نیست که روزی چندین بار مستقیم و یا غیر مستقیم با مؤسسات دولتی سر و کار نداشته باشد. دشوار از این نظر است که مسائل اداری غالباً به قدری پیچیده و درهم و دارای جنبه‌های متضاد می‌باشد که اتخاذ تصمیم نسبت به آن کار آسانی نیست. از طرف دیگر هر ساله بسیاری از جوانان ما فارغ‌التحصیل می‌شوند و تعداد زیادی هم شغل در اجرای اصل نوسازی کشور در بخشهای خصوصی و دولتی ایجاد می‌شود ولی اگر برنامه‌های آموزشی کماکان اجرا شود چون رشته‌های تحصیلی فارغ‌التحصیلان با شرایط احراز شغل‌های ایجاد شده تطبیق نمی‌کند جوانان بیکار و شغلها بلا متصدی باید بماند.

حال باید دید مشکلات اداری ما اولاً از کجا ناشی شده ثانیاً تاکنون برای رفع این مشکلات چه اقداماتی بعمل آمده است ثالثاً چه اقدامات دیگر باید بعمل آید.

۱- منشاء مشکلات موجود:

برای اینکه بدانیم مشکلات موجود از کجا ناشی شده نگاهی به گذشته می‌اندازیم.

قبل از شهریور سال ۱۳۲۰ که اصل تفکیک قوا رعایت می‌شد هر یک از قوای مقننه و مجریه به انجام وظائف اصلی خود می‌پرداختند و در کار یکدیگر دخالت نمی‌کردند لذا سیاست از اداره منفک و مجزی بود.

پس از شهریور بیست جنگ جهانی وقایعی در کشور ما ایجاد کرد که این تعادل بهم خورد. قوه مقننه در کار قوه مجریه از حدود نظارت تجاوز کرد و دخالت نمود و این دخالت به جائی رسید که کابینه‌ها در فاصله زمانی کوتاه تغییر می‌کردند. در مدتی هم که مشغول کار بودند به علت این قبیل دخالت‌ها کاری از پیش نمی‌رفت.

یکی از کابینه‌ها پس از دو ماه زمامداری استیضاح شد و پس از مهلت مقرر جواب استیضاح چنین داده شد: مدت عمر این کابینه سه ماه است ماه اول برای تبادل نظر با نمایندگان در انتخاب وزیران و همکاران گذشت ماه دوم وقت ما صرف بحث در برنامه دولت و گرفتن رأی اعتماد شده و ماه سوم را هم تحت استیضاح بودیم.

دخالت‌های مزبور باعث شد که دولتها نتوانند برنامه سالانه داشته و براساس آن بودجه تهیه نمایند لذا قوانین بودجه در موقع پرداخت حقوق مستخدمین دولت اضطراراً بصورت ۱/۱۲ و ۲/۱۲ تصویب می‌شد. معذلک برای اینکه اجرای برنامه‌های عمرانی معوق نماند قانون برنامه هفت ساله اول تصویب شد ولی چون تخصیص اعتبارات بصورت کلی بود امکان نداشت برنامه‌های مشخصی برای مملکت تدوین گردد تا براساس آن نیروی انسانی لازم تربیت شود بنابراین برنامه‌های آموزشی بدون توجه به احتیاجات آتی مملکت اجرا شد تا به مرحله‌ای رسیدیم که بعلت عدم تطبیق رشته‌های تحصیلی با احتیاجات مملکت، فارغ‌التحصیلان ما بیکار ماندند در صورتیکه برای اجرای برنامه‌ها محتاج بودیم متخصص از خارج بیاوریم. از طرف دیگر بعضی از نمایندگان مجبور بودند قوانین را در جهت منافع موکلین متنفذ به تصویب برسانند و یا مأمورین دولت را تحت فشار قرار دهند تا قوانین و نظامات اداری را برای تأمین خواسته‌های آنان زیر پا بگذارند به این ترتیب قوانین موضوعه از اعتبار افتاد و نظم و نسق در مؤسسات دولتی دچار رخوت و سستی گشت و وضع نابسامانی ایجاد شد.

۲- آغاز اصلاحات: پس از آنکه قیام ملی ۲۸ مرداد ۳۲ دوران هرج و مرج را سپری کرد نظم و نسق مجدداً برقرار شد و آب رفته به جوی بازگشت عده‌ای از مستخدمین دولت در سالهای ۳۳ و ۳۴ در داخل و یا خارج کشور آموزش لازم را فرا گرفته و از سال ۱۳۳۵ اصلاحات اداری رسماً مورد توجه قرار گرفت در آن موقع کارشناسان بسیاری از مؤسسات مختلف بین‌المللی با وزارتخانه‌ها همکاری می‌کردند پس از بررسی‌ها و مطالعات فراوان همان اصل تفکیک سیاست از اداره درمان اصلی درد شناخته شد و برای تأمین این منظر در سال ۳۶ قانون معاونین ثابت اداری به تصویب رسید. هدف قانون مزبور این بود که امور اداری وزارتخانه‌ها توسط معاون ثابت اداری و امور سیاسی توسط وزیر فیصله یابد و در حقیقت در هر وزارتخانه دو وزیر وجود داشته باشد یکی وزیر اداری و دیگری وزیر سیاسی. استناد طرفداران این فکر این بود که وزارت شغل سیاسی است و با این تدبیر می‌توان سیاست را از اداره تفکیک کرد.

تناقض این فکر با اصل مسئولیت وزراء از همان اوائل تهیه لایحه قانون مزبور مورد توجه قرار گرفت و با تمام تدابیری که در متن قانون برای اجتناب از این تناقض اتخاذ شد معذلک چون تدابیر مزبور کافی نبود قانون معاونین ثابت آنطور که مورد نظر بود هیچگاه جامه عمل نپوشید در این دوره اقدامات اصلاحی زیادی در زمینه بودجه و استخدام و سازمان طرح‌ریزی شد به طوری که در سال ۳۷ به موجب بررسی‌های اداره همکاری‌های بین‌المللی وزارت خارجه آمریکا فعالیت‌های ایران در زمینه اصلاحات اداری در دنیا بی‌نظیر بوده است ولی چون این اقدامات اصلاحی با منافع اقلیت متنفذ که سرنوشت انتخابات را به دست داشتند و مستقیم و یا غیر مستقیم در کار دولت اعمال نفوذ می‌نمودند مغایر بود لذا طرح‌های مزبور کمتر از قوه به فعل درآمد و علاوه بر این که کارشناسان خارجی هم نتوانستند کاری از پیش ببرند هر نوع اقدام اصلاحی دیگر نیز بی‌نتیجه می‌ماند مثال بارز آن لایحه اصلاحات ارضی می‌باشد که در سال ۱۳۳۸ به فرمان شاهنشاه تقدیم مجلس شد و قانونی به کلی بی‌معنی و بی‌اثر از مجلس بیرون آمد (صفحه ۱۶ کتاب انقلاب سفید).

علاج قطعی: انقلاب شاه و مردم که به نفع اکثریت بود ریشه فساد را قطع کرد. هدف‌های قوای مقننه و مجریه را هماهنگ نمود و هر دو قوه ناگزیر شدند وظایف خود را در جهت منافع اکثریت مردم انجام دهند لذا برای این که عملیات دولتی در محدوده هدف‌های انقلاب اجرا شود بودجه برنامه‌ای به مرحله عمل درآمد. این روش بودجه‌بندی مراحل مقدماتی خود را طی می‌کند و امید است که ظرف چند سال آتی بتوانیم به مرحله کامل‌تر آن یعنی بودجه عملیاتی برسیم.

به منظور سر و صورت دادن به وضع استخدامی کشور قانون استخدام کشوری به تصویب رسید و مقرر شد مدت سه سال به طور آزمایشی اجرا شود تا در صورتی‌که نقایصی در آن مشاهده شد در مدت مزبور مرتفع گردد.

سازمان تعدادی از وزارتخانه‌ها بررسی شده و به تصویب رسیده است در این مرحله برای حفظ حسن رابطه بین وزارتخانه‌ها و سازمان‌های امور اداری و استخدامی کشور طبق سنت متداول از روش مصالحه تبعیت شده و امید است بررسی‌های بعدی کامل‌تر انجام شود.

برنامه مبارزه با فساد بدون تظاهر و در نهایت شدت اجرا شد ولی آنچه تاکنون اجرا شده بیشتر مبارزه با فاسد بوده و اکنون باید سازمان و روش کار در مؤسسات دولتی طوری اصلاح شود که اگر فرضاً شخص فاسدی هم پشت میزی نشست نتواند اغراض پلید خود را اعمال کند. چون اجرای بسیاری از برنامه‌های عمرانی و تهیه وسایل چهارگانه پول، مصالح، مواد و نیروی انسانی برای آن و تلفیق عوامل فوق با یکدیگر در ظرف یک سال و حتی چندسال میسر نیست لذا با راهنمایی شاهنشاه خردمند برای تهیه یک طرح جامع اقتصادی که در صفحه ۶۱ کتاب انقلاب سفید به آن اشاره فرموده‌اند قدم برداشته شد. کنفرانس اقتصادی در کاخ مجلس سنا تشکیل شد. حزب ایران نوین نیز در اصل چهاردهم مرام‌نامه خود تهیه یک برنامه جامع ملی را بر آن اساس وجهه همت قرار داد و خوشبختانه به طوری که جناب آقای نخست‌وزیر فرمودند این برنامه برای مدت بیست سال تهیه شده است. براساس چنین برنامه جامع می‌توان تعداد و انواع شغل‌های لازم برای اجرای برنامه‌ها را اعم از بخش خصوصی و دولتی در یک دوره تحصیلی و برای هر سال پیش‌بینی کرد و برنامه‌های آموزشی را بر آن اساس پایه‌گذاری نمود تا فارغ‌التحصیلان فوری مشغول کار شوند و شغل‌های ایجاد شده نیز بلامتصدی نماند. ناگفته نماند که در بسیاری سازمان‌ها موفقیت‌های بزرگی به دست آمده است برای نمونه توجه نمایندگان محترم را به هماهنگی فعالیت‌های آن دسته از مؤسسات دولتی که در انجام مراسم جشن‌های مربوط به تاجگذاری شاهنشاه آریامهر سهمی داشتند به خصوص به قدری وظایف خود را خوب انجام داد که باعث اعجاب و تحسین خبرنگاران خارجی شد(صحیح است) و مراتب به بزرگ‌ترین خبرگزاری‌ها مخابره گردید و این نتیجه پیشرفتی است که در مدیریت مؤسسات عمومی حاصل شده است.

مشکلات موجود: با تمام مساعی که در راه انجام اصلاحات داری مبذول شده است باید اذعان نمود که هنوز روش‌ها و نظامات اداری ما متناسب با هدف‌های انقلاب نیست.

در قوانین و مقررات جاری هدف‌های فئودال‌ها و متنفذین که سنگر پارلمان را اشغال کرده بودند رخنه کرده و در جریان تصویب به آن دستبرد زده شده و آلوده گردیده است.

بسیاری از روش‌های کهنه و پوسیده اداری هنوز دست و پاگیر است و با پیشرفتهائی که در سایر شئون نصیب ما شده همگام نیست.

در اثر تناقض و تضاد بین مقررات و روش‌های اداری غالباً ارباب رجوع نمی‌توانند حقوق خود را درک کنند و این کار باعث عدم تفاهم بین مردم و مستخدمین دولت می‌شود و اگر خدای نخواسته افراد سودجو و خودپرست شاغل مقامی شوند ممکن است به علت وجود تناقضات فوق و یا به‌اصطلاح آب گل‌آلود برای خود قدرت کاذبی تحصیل نموده فئودالیسم اداری بوجود آورند و بسیاری مشکلات دیگر ببار آورند.

۳- چه اقدامات دیگر باید بعمل آید: باید کلیه قوانین و مقررات از آلودگی تصفیه گردد و به نفع اکثریت مردم اصلاح شود.

روش‌های اداری متناسب با سایر شئون اجتماعی امروز تغییر یابد.

تکلیف مردم در مقابل قوانین و مقررات کاملاً روشن شود تا کلیه افراد مملکت از مزایای خدمات دولتی و عدالت اجتماعی یکسان بهره‌مند شوند.

رئیس- آقای دکتر درودی وقت جنابعالی تمام شد.

دکتر درودی- اگر مکن است دو دقیقه از وقت آقای دکتر وفا استفاده کنم.

رئیس- آقای دکتر وفا از وقت خودتان می‌دهید؟ (دکتر وفا- بفرمائید) آقای دکتر درودی بفرمائید.

دکتر درودی- فئودالیسم اداری ریشه‌کن گردد تا هم مردم از هفت خوان تشریفات اداری رهائی یابند و هم مستخدمین وظیفه‌شناس بدون اضطراب و دغدغه بتوانند وظایف خود را آنطوری که قانون مقرر داشته است انجام دهند.

دست مرتجعین اداری که تغییر روش‌های پوسیده را با قدرت کاذبی که کسب نموده‌اند مغایر می‌دانند و در هر اقدام اصلاحی مقاومت می‌کنند باید از کار کوتاه شود چگونه باید انقلاب نمود: آیا باید قوانین و مقررات جاری را گذاشت و زیر پا نهاد؟

آیا نظامات اداری را صرفاً به این عنوان که مولود تمایلات ارتجاعیست باید متروک نمود؟

آیا هرج و مرج اداری را در مؤسسات دولتی باید جایگزین فئودالیسم نمود؟

بدون تردید نه. پس چه باید کرد؟

جواب این سئوال به سادگی میسر نیست و احتیاج به یک سلسله مطالعات سینماتیک و پیگیر توسط متخصصین و اهل فن دارد. خوشبختانه این مطالعات از ۹ سال پیش یعنی سال ۱۳۳۵ شروع شده و واحدهای مطالعاتی بسیاری در داخل دستگاههای دولتی ایجاد گردیده است که نتیجه کار آنها هم‌اکنون در واحد طرح و بررسی‌های وزارتخانه‌ها و سازمانها ما مانند سازمان برنامه و سازمان امور اداری و استخدامی کشور متمرکز می‌باشد بعلاوه کانون‌های علمی و حرفه‌ای غیر دولتی نیز در این مدت فعالیتها و بررسیهای جامعی نموده‌اند مهمتر از همه احاطه وسیع و اطلاعات ذیقیمتی است که مسلماً نمایندگان محترم در این زمینه دارند و می‌توانند عرایض امروز بنده را به منزله فتح باب تلقی فرموده نظرهای اصلاحی خود را در اینجا بیان نموده دولت را راهنمائی فرمایند بدین ترتیب موقع آن فرا رسیده است که همگی دست بدست یکدیگر داده در اجراء فرمان شاهنشاه آریامهر با یک اقدام شجاعانه نظامات پوسیده و روش‌های دست و پاگیر اداری را نابود سازیم و در ایران نوین نظام اداری نوینی بوجود آوریم. ضمناً مستخدمین دولت باید بدانند که هدف انقلاب اداری به عکس آنچه عده‌ای تصور کرده‌اند به هیچ وجه ایجاد مضیقه برای آنان نیست بلکه هدف انقلاب اداری که توأم با انقلاب آموزشی می‌باشد پرورش فکر و بالنتیجه ترفیع مقام آنان است تا بتوانند وظائف قانونی خود را بهتر، سریعتر و با صرفه‌تر انجام دهند و از این راه موجبات رضایت خاطر شاهنشاه آریامهر و ملت ایران را فراهم نمایند. (احسنت).

رئیس- آقای دکتر وفا بفرمائید.

دکتر وفا- بنام ایزد یکتا و بنام نامی شاهنشاه آریامهر پدر تاجدار ایران کهن، جناب آقای رئیس، نمایندگان محترم برای بنده نهایت فخر و مباهات است که امروز در این ساحت مقدس ملی اولین سخن خود را آغاز می‌کنم و برای آنکه از افتخار عرض تبریک بی‌نصیب نمانده باشم از صمیم قلب از طرف خود و از طرف مردم زحمتکش و فراموش شده طارم علیا و همشهریان زنجانی خودم این آئین فرخنده و خجسته تاجگذاری اعلیحضرتین را از صمیم قلب به تمام ملت ایران تبریک و تهنیت عرض می‌نماییم (احسنت) بنده فکر می‌کنم که به طور اختصار تاریخ پرافتخار ایران را بشود به دو دوره تقسیم کرد یکی دوران تاریخی غیر مدرن ایران که همان تاریخ داستانی و یا باستانی است که از ۶ یا ۷ هزار سال پیش به وجود آمده است و بعد تاریخ مدون ایران زمین که از ۲۵۰۰ سال قبل از این با تشکیل اولین دولت توسط مادها تشکیل شد و تاریخ شروع شد و به طوری که از داستان‌ها و شاهنامه گران‌مایه استنباط می‌شود در همان تاریخ غیر مدرن سلسله‌ها و پادشاهان سلسله‌هایی از قبیل پیشدادیان و کیانیان تاج‌گذاری می‌کردند و هیمشه این آیین فرخنده را جشن می‌گرفتند و تاج کیانی یا تاج کیان وجود داشته و همواره زیب تارک شاهان داستان یا باستان بوده است و اما وقتی که کورش بزرگ در ۵۵۰۰ سال قبل از میلاد مسیح شالوده و اساس شاهنشاهی ایران را ریختند کارهای بزرگی کرد خودش تاج‌گذاری کرد و پس از فتح بابل اولین فرمان و اولین منشور آزادی ملل را صادر کرد و به اقلیت‌ها احترام گذاشت و یهودیان را آزاد کرد (آفرین) و بعد از کورش هم تمام پادشاهان این آیین خجسته را با شکوهی هرچه تمام‌تر جشن می‌گرفتند و اما اینجا مسأله‌ای است که به نظر من باید به آن توجه بشود و آن این است که پس از آن که اقوام آریایی متعددی را پرستش می‌نمودند و در حدود بیش از ۳۰ قرن قبل از این پیامبری در ایران ظهور کرد به نام زرتشت بنده به طور اختصار عرض می‌کنم و وقت همکاران محترم را نمی‌گیرم کتابش اوستا است و خلاصه اصول و مبانی اخلاقی و دینی خودش را در سه جمله: »کردار نیک، گفتار نیک، پندار نیک» خلاصه کرد اینجا بنده می‌خواهم نتیجه‌ای بگیرم که ایرانی و نژاد ایرانی و شاهنشاه ایرانی از همان زمان‌های سابق خداپرست و یکتاپرست بوده‌اند (صحیح است)به همین دلیل در تمام آثار تاریخی که به دل کوه‌ها و سنگ‌ها حک شده است ما می‌بینیم که شاهنشاهان بزرگ ایران موقع تاج‌گذاری تاج را از دست نماینده اهورامزدا یعنی خدای بزرگ گرفته و بر سر می‌نهند (آفرین) یعنی شاه سایه خدا است (صحیح است) کلمه تاج یعنی افسر، افسر را به زبان قدیم می‌گویند. افسر یعنی روی سر یعنی کسی که صاحب مقام است کسی که مقامی بالاتر از همه دارد و چنین شخصی باید سایه خدا باشد و از تلفیق این دو موضوع و اثر و نتیجه تلفیق دو موضوع یعنی یکتاپرستی و آیین خجسته تاج‌گذاری چنین مستفاد و مستنبط می‌شود که همین اثر و نتیجه است که تا به امروز به بقا و استقرار و استحکام و شکوه و جلال و عظمت این فرخنده آیین را حفظ کرده است (صحیح است) تا جایی که ما می‌گوییم شاه سایه خدا است و به همین دلیل در قانون اساسی اصل ۳۵ متمم قانون اساسی می‌گوید: «سلطنت موهبتی است الهی که از طرف ملت به شخص پادشاه مفوض شده است و بنده در روزهای ششم و هفتم آبان ماه در زادگاه خودم زنجان بودم و به چشم دیدم همگان کارگران، کشاورزان، فرهنگیان، پیشاهنگان با صفوف منظم و متشکل خودشان در مقابل تمثال بی‌مثال شاهنشاه آریامهر رژه می‌رفتند. اینها کسانی بودند که به اصول انقلاب شاه و مردم ایمان داشتند (صحیح است) اینها کسانی بودند که از ثمرات این انقلاب بهره‌مند شده بودند (صحیح است) و باز همین‌ها بودند که از اولین حقوق و مزایای اجتماعی تا قبل از بهمن ۴۱ محروم بودند (صحیح است) و باز همین اشخاص بودند که در زنجیر و بندهای فئودالیسم در قید و ناراحتی بودند. آنها با چهره‌هایی بشاش با صورتی خندان، با دل‌هایی آکنده از مهر آریامهر و با ایمانی راسخ به اصول این انقلاب رژه می‌رفتند. خانم‌ها و آقایان محترم می‌دانند که در دنیا در هر زمان در جاهای مختلف و اعصار مختلف به اشکال مختلف انقلاب به وجود آمده است. برای رسیدن به هدف‌هایی که به مقتضای ضرورت و احتیاجات جامعه تحولاتی را که در اجتماع ضرورت و لازم می‌داشت ضروری تشخیص می‌دادند و این انقلابات را همه می‌دانند که همواره با ریختن خون‌ها، یتیم‌شدن بچه‌ها و بیوه‌شدن زن‌ها و ویران‌شدن خانه‌ها صورت گرفته است ولی انقلاب، انقلاب شاه و ملت که مبتنی بر فکر پیروزی از اصل اصالت حقیقت و واقعیت و واقع‌بینی است (صحیح است) انقلابی به وجود آمد تحولی را ایجاد کرد که بدون آنکه قطره خونی ریخته بشود رسیدن به هدفهای مقدس ملی تأمین عدالت اجتماعی، استقرار حکومت قانون، واصل برتری حقوق اکثریت در جامعه را تأمین کرد (احسنت).

رئیس- آقای دکتر وفا وقت جنابعالی تمام شد.

دکتر وفا- اجازه بدهید یک دقیقه دیگر به عرض خاتمه می‌دهم.

رئیس- بفرمائید.

دکتر وفا- در این روزها می‌بینید که چراغهای چراغانی و آئین‌بندی را برمی‌دارند ولی به ظاهر این چراغها را برمی‌دارند بنده عرض می‌کنم که این رویداد تاریخی و این پدیده باستانی بی‌مانند چنان چراغی و چنان فروغی در دل هر ایرانی روشن کرده است که هیچگاه هیچ تندباد حوادث قادر نیست که این فروغ و این شعله و این چراغ را خاموش کند (احسنت) این تاجگذاری چهارم آبان ماه ۱۳۴۶ شاه بیت‌القصیده فرخنده آئین تاجگذاری تا ابد خواهد بود (صحیح است) بنده چون اجازه ندارم بیشتر از این مصدع بشوم از خداوند متعال صحت و سلامتی و شادکامی و پیروزی و فیروزی خاندان جلیل سلطنت را مسئلت می‌کنم و از تصدیع پوزش می‌خواهم و باز عرض می‌کنم جاوید شاه، پاینده ایران (احسنت).

- تصویب صورت‌جلسه

۳- تصویب صورت‌جلسه

رئیس- نسبت به صورت‌جلسه دفعه گذشته نظری نیست؟ (اظهاری نشد) صورت‌جلسه تصویب می‌شود.

- معرفی آقای علی‌اصغر ادیب محمدی به معاونت وزارت کشور به‌وسیله آقای وزیر کشور

۴- معرفی آقای علی‌اصغر ادیب محمدی به معاونت وزارت کشور به‌وسیله آقای وزیر کشور

رئیس- وارد دستور می‌شویم آقای مهندس انصاری بفرمائید.

مهندس انصاری (وزیر کشور)- با کسب اجازه از مقام محترم ریاست آقای علی‌اصغر ادیب محمدی را به سمت معاون پارلمانی وزارت کشور معرفی می‌کنم (نمایندگان مبارک است).

- تقدیم یک فقره لایحه مربوط به ملی کردن منابع آب کشور به‌وسیله آقای وزیر آب و برق

۵- تقدیم یک فقره لایحه مربوط به ملی کردن منابع آب کشور به‌وسیله آقای وزیر آب و برق

رئیس- آقای مهندس روحانی بفرمائید.

مهندس روحانی (وزیر آب و برق)- با اجازه ریاست محترم مجلس شورای ملی- بطوری که استحضار دارند یکی از تنگناهای برنامه توسعه اقتصادی ایران طبیعت اقلیمی خشک و بالنتیجه منابع محدود آب مملکت است که سالیان متمادی خاطر دوراندیش معمار بلند پایه و سازند ایران نوین را به خود مشغول داشته و با ممارست و مطالعه بسیار اندیشه‌ای نو و فلسفه‌ای بکر و تازه در زمینه توسعه منابع آب کشورهای خشک و وسیع و توزیع هر چه عادلانه‌تر- بهره‌برداری صحیح‌تر این ماده حیاتی طرح و پرداخته‌اند که چکیده آن را بعنوان ملی کردن منابع آب کشور اصل دهم انقلاب در جلسه مورخ ۴۷/۷/۱۴ افتتاح مجلسین اعلام فرمودند.

لازمه اجرای افکار عالی و انسانی شاهنشاه آریامهر طرح و اجرای برنامه‌های متعددی در زمینه گذراندن قوانین و مقررات نقشه‌برداری و جمع‌آوری و ثبت آمار مطالعه امکانات طبیعی و منابع آب و خاک، برنامه‌ریزی و تعیین اولویتها- تجهیز و تدارک امکانات مالی و انسانی- طرح و مهندسی- سازندگی و احداث- بهره‌برداری از تأسیسات پیاده کردن سیاست جدید استفاده از منابع آب و خاک در قطبها- نظام نوین آبیاری و جانشین کردن آن بجای سنتهای قدیم است که توفیق آن فقط در سایۀ رهبریها و راهنمائیهای شاهنشاه آریامهر و عنایت و حمایت بی‌دریغی که شامل خدمتگزاران این دولت فرموده‌اند امکان‌پذیر است.

نظر به اینکه قدم اول در اجرای مقصود مستلزم طرح و تصویب قانون جامع‌الاطرافی است که از هر جهت راه عملی و صحیح را برای سازمانهای مسئول اجرائی روشن و تکالیف و حقوق افراد را نیز تعیین نماید و قوانین و مقررات موجود چه از جهت نقص و ابهام و چه از جهت تناقضات و ناهمآهنگی با مقتضیات علمی و فنی رایج امروز جهان کافی برای استفاده صحیح و شایسته از منابع و ذخایر محدود نمی‌باشند بدین جهت با مطالعات کافی و کسب نظر کارشناسان و صاحب‌نظران و حقوقدانان طرح قانون جامع و کاملی را برای بررسی و تصویب قوۀ مقننه آماده نموده است که در ۶۱ ماده و ۲۶ تبصره به پیوست تقدیم می‌شود استدعا دارد مقرر فرمائید مورد بررسی و مداقه و تصویب نمایندگان محترم قرار گیرد. تشکر می‌کنم.

رئیس- به کمیسیونهای مربوط ارجاع می‌شود.

- تقدیم پنج فقره لایحه تصویب‌نامه‌ای به‌وسیلۀ آقای معاون وزارت دارائی

۶- تقدیم پنج فقره لایحه تصویب‌نامه‌ای به‌وسیلۀ آقای معاون وزارت دارائی

رئیس- آقای قوام صدری بفرمائید.

قوام صدری (معاون وزارت دارائی)- با اجازه مقام ریاست ۵ فقره تصویب‌نامه است مربوط به اعتبارات اضافی و فوق‌العاده‌ای که در دوران تعطیلات مجلس محترم از هیئت وزیران گذشته است به موجب مادۀ ۱۱ قانون محاسبات عمومی در موارد فوری هیئت وزیران اجازه دارد که اعتبارات اضافی به دستگاهها اعطاء و پس از افتتاح مجلس محترم لایحه آن را تقدیم کند لوایح مربوط به این ۵ تصویب‌نامه را تقدیم مقام محترم ریاست می‌کنم که به کمیسیونهای مربوط ارجاع بفرمایند.

رئیس- به کمیسیونهای مربوط ارجاع می‌شود.

- طرح و تصویب گزارش شور دوم کمیسیون دارائی راجع به تشکیل وزارت اصلاحات ارضی و تعاون روستائی و ارسال به مجلس سنا

۷- طرح و تصویب گزارش شور دوم کمیسیون دارائی راجع به تشکیل وزارت اصلاحات ارضی و تعاون روستائی و ارسال به مجلس سنا

رئیس- گزارش شور دوم لایحه دولت راجع به تشکیل وزارت اصلاحات ارضی و تعاون روستائی مطرح است قرائت می‌شود.

(بشرح زیر خوانده شد)

گزارش شور دوم از کمیسیون کشاورزی به مجلس شورای ملی

کمیسیون کشاورزی در جلسه سه‌شنبه ۴۶/۸/۱۶ با حضور آقایان دکتر ولیان وزیر مشاور و ممتاز معاون وزارت کشاورزی لایحه شمارۀ ۲۹۶۷۲- ۴۶/۸/۳ دولت راجع به تشکیل وزارت اصلاحات ارضی و تعاون روستائی را که گزارش شور اول آن به شمارۀ ۱۳ چاپ گردیده برای شور دوم با حضور عده‌ای از آقایان پیشنهاد دهندگان رسیدگی و با اصلاحاتی تصویب کرد.

اینک گزارش آن تقدیم مجلس شورای ملی می‌گردد.

قانون تشکیل وزارت اصلاحات ارضی و تعاون روستائی.

مادۀ ۱- به‌منظور اجرای قوانین و مقررات اصلاحات ارضی و ارشاد و گسترش شرکتها و اتحادیه‌های تعاونی روستائی و تشکیل شرکتهای سهامی زراعتی وزارت اصلاحات ارضی و تعاون روستائی تشکیل می‌گردد.

مادۀ ۲- کلیه وظایف و اختیارات وزارت کشاورزی در قوانین و مقررات مربوط به امور و اصلاحات ارضی و سازمان مرکزی تعاون روستائی و انحلال بنگاه خالصجات و سایر قوانین تا آنجا که ارتباط به حقوق زارعین و کشاورزانی دارد که از اجرای قوانین اصلاحات ارضی منتفع شده و یا خواهند شد بعهدۀ وزارت اصلاحات ارضی و تعاون روستائی و وزیر این وزارتخانه محول می‌گردد.

• تبصرۀ ۱- اختیارات رئیس سازمان اصلاحات ارضی بشرح مندرج در قانون و مقررات مالی سازمان اصلاحات ارضی مصوب ۴۴/۸/۲۴ به وزیر اصلاحات ارضی و تعاون روستائی تفویض می‌شود. وزیر مذکور می‌تواند تمام یا قسمتی از اختیارات خود را به سایر مسئولان ذیصلاح اعطاء نماید.
• تبصرۀ ۲- از تاریخ تصویب این قانون وزیر اصلاحات ارضی و تعاون روستائی نیز در شورای هم‌آهنگی امور روستاها موضوع مادۀ ۶ قانون تشکیل سپاه ترویج و آبادانی عضویت خواهد داشت.
• تبصرۀ ۳- دولت به تعداد مورد نیاز وزارت اصلاحات ارضی و تعاون روستائی از افراد سپاه ترویج و آبادانی به استثنای مشمولین تبصرۀ ۲ مادۀ ۲ قانون تشکیل سپاه ترویج و آبادانی در اختیار وزارت اصلاحات ارضی و تعاون روستائی قرار خواهد داد و حقوق و مزایای این قبیل سپاهیان در دوران خدمت وسیله وزارت اصلاحات ارضی و تعاون روستایی پرداخت خواهد شد.

ماده ۳- از تاریخ تصویب این قانون سازمان اصلاحات ارضی کل کشور با بودجه ـ دارایی و کارکنان آن (اعم از کارکنان ثابت سازمان به کارکنانی که در تاریخ تصویب این قانون به موجب احکام رسمی مأموریت خدمت در این سازمان می‌باشند) و همچنین سازمان مرکزی تعاون روستایی ایران وابسته به وزارت کشاورزی با آن قسمت از بودجه و دارایی آن که به دولت تعلق دارد و کارکنان آن (اعم از کارکنان ثابت این سازمان یا کارکنانی که در تاریخ تصویب این قانون به موجب احکام رسمی مأمور خدمت در این سازمان می‌باشند) به وزارت اصلاحات ارضی و تعاون روستایی منتقل می‌شوند.

سازمان مرکزی تعاون روستایی ایران از نظر مالی کماکان براساس مقررات مؤسسات بازرگانی و انتفاعی وابسته به دولت اداره خواهد شد و اساسنامه آن طبق تبصره ۳۰ قانون بودجه سال ۱۳۴۴ کل کشور به تصویب خواهد رسید. تا موقعی که اساسنامه سازمان به ترتیب مذکور به تصویب نرسیده است مقررات مالی اساسنامه فعلی قابل اجرا خواهد بود.

• تبصره ۱ـ نمایندگان بانک کشاورزی ایران در شورای عالی تعاون کل کشور به وزارت اصلاحات ارضی و تعاون روستایی و وزیر این وزارتخانه‌ها واگذار می‌شود و سهام بانک کشاورزی ایران در سازمان مزبور به وزارت اصلاحات ارضی و تعاون روستایی منتقل می‌گردد و دولت ترتیب استرداد مبلغ پرداخت شده بابت بهای سهام مذکور را به بانک کشاورزی ایران خواهد داد.
• تبصره ۲ـ وزارت اصلاحات ارضی و تعاون روستایی مکلف است سازمان لازم برای اداره اصلاحات ارضی و تعاون روستایی و تشکیل شرکت‌های سهامی زراعتی و اجرای قانون مربوط به انحلال بنگاه خالصجات و حصول به سایر هدف‌های مذکور در این قانون را براساس تبصره‌ ۳ ماده ۸ قانون استخدام کشوری تهیه و به موقع اجرا بگذارد.
• تبصره ۳ـ دولت مجاز است سازمان‌ها و تشکیلات دیگر دولتی را که وظایف آنها با وظایف وزرات اصلاحات ارضی و تعاون روستایی مربوط می‌شود پس از تصویب کمیسیون استخدام و دارایی مجلسین با بودجه و کارمندان مربوط به این وزارت منتقل نماید.
• تبصره ۴ـ کارکنان بانک کشاورزی ایران مأمور خدمت در سازمان مرکزی تعاون روستایی که در تاریخ اجرای آیین‌نامه استخدامی فعلی بانک مذکور پنج سال خدمت مقدماتی آنها سپری شده باشد از شمول این ماده مستثنی بوده ولی مادام که به نظر وزیر اصلاحات ارضی و تعاون روستایی مورد احتیاج این وزارت هستند کماکان به صورت مأمور مشمول انجام وظیفه خواهند بود و با آن بر طبق تبصره ماده قانون استخدام کشوری رفتار خواهد شد.

ماده ۴ـ اعمال حقوق مالکیت دولت موضوع قانون مصوب ۳/۹/۳۶ در املاک مزروعی و سایر املاک و اراضی مذکور در قوانین اصلاحات ارضی با اختیارات و وظایف به عهده وزارت اصلاحات ارضی و تعاون روستایی محول می‌گردد و نسبت بر قبات شهری و املاکی که مشمول قوانین اصلاحات ارضی نباشد وزارت آبادانی و مسکن عهده‌دار این وظیفه خواهد بود.

• تبصره ۱ـ کلیه اموال منقول و اثاثیه بنگاه خالصجات سابق که در قانون انحلال بنگاه خالصجات مصوب ۲۰/۴۰/۴۶ برای آنها تعیین تکلیف نشده است به وزارت اصلاحات ارضی و تعاون روستایی منتقل می‌شود.
• تبصره ۲ـ مزایای قضایی قضات عضو کمیسیون مندرج در ماده ۹ قانون انحلال بنگاه خالصجات مشمول ماده ۵ الحاقی به آیین‌نامه اجرایی تبصره ۲۹ قانون بودجه سال ۱۳۴۴ مصوب ۲۹/۴/۴۵ خواهد بود.

مخبر کمیسیون کشاورزی ـ مهندس اسدی سمیع

گزارش شور دوم از کمیسیون دارایی به مجلس شورای ملی

کمیسیون دارایی در جلسه چهارشنبه ۱۷/۸/۴۶ با حضور آقای دکتر ولیان وزیر مشاور لایحه دولت راجع به تشکیل وزارت اصلاحات ارضی و تعاون روستائی را برای شور دوم رسیدگی و مصوبه کمیسیون کشاورزی را تأیید و تصویب کرد.

اینک گزارش آن تقدیم مجلس شورای ملی می‌گردد.

مخبر کمیسیون دارائی- دکتر رفیعی.

گزارش شور دوم از کمیسیون امور استخدام به مجلس شورای ملی

کمیسیون امور استخدام و سازمانهای اداری در جلسه چهارشنبه ۴۶/۸/۱۷ با حضور آقای دکتر ولیان وزیر مشاور لایحه دولت راجع به تشکیل وزارت اصلاحات ارضی و تعاون روستائی را برای شور دوم بررسی و مصوبه کمیسیون کشاورزی را تصویب کرد.

اینک گزارش آن تقدیم مجلس شورای ملی می‌گردد.

مخبر کمیسیون امور استخدام و سازمانهای اداری- دیهیم.

رئیس- مادۀ اول مطرح است قرائت می‌شود.

(بشرح زیر خوانده شد)

ماده ۱- بمنظور اجرای قوانین و مقررات اصلاحات ارضی و ارشاد و گسترش شرکتها و اتحادیه‌های تعاونی روستائی و تشکیل شرکتهای سهامی زراعتی وزارت اصلاحات ارضی و تعاون روستائی تشکیل می‌گردد.

رئیس- آقای مهندس اسدی سمیع بفرمائید.

مهندس اسدی سمیع (مخبر کمیسیون کشاورزی)- با کسب اجازه در چاپ لایحه قانون تشکیل وزارت اصلاحات ارضی و تعاون روستائی چند اشتباه چاپی وجود دارد برای اینکه اصلاح بشود به عرض می‌رسانم.

در سطر دوم مادۀ ۱ شرکتهای سهامی زراعی، شرکتهای سهامی زراعتی چاپ شده است در سطر اول مادۀ ۲ باید وزیر کشاورزی بعد از کلمه وزارت کشاورزی اضافه که در سطر سوم مادۀ سوم کلمه مزبور اضافه است و به جای آن بایستی سازمان مرکزی تعاون روستائی قرار گیرد. متشکرم.

رئیس- در سطر دوم مادۀ اول کلمه زراعتی به زراعی باید تبدیل شود با این اصلاح در مادۀ اول نظری نیست؟ (اظهاری نشد) رأی می‌گیریم به ماده اول با این اصلاحی که بعمل آمد خانمها و آقایانی که موافقند خواهش می‌کنم قیام فرمایند (اکثر برخاستند) تصویب شد ماده دوم قرائت می‌شود.

(بشرح زیر خوانده شد)

ماده ۲- کلیه وظایف و اختیارات وزارت کشاورزی و وزیر کشاورزی در قوانین و مقررات مربوط به امور اصلاحات ارضی و سازمان مرکزی تعاون روستائی و انحلال بنگاه خالصجات و سایر قوانین تا آنجا که ارتباط به حقوق زارعین و کشاورزانی دارد که از اجرای قوانین اصلاحات ارضی منتفع شده و یا خواهند شد بعهدۀ وزارت اصلاحات ارضی و تعاون روستائی و وزیر این وزارتخانه محول می‌گردد.

• تبصره ۱- اختیارات رئیس سازمان اصلاحات ارضی بشرح مندرج در قانون و مقررات مالی سازمان اصلاحات ارضی مصوب ۴۴/۸/۲۴ به وزیر اصلاحات ارضی و تعاون روستائی تفویض می‌شود. وزیر مذکور می‌تواند تمام یا قسمتی از اختیارات خود را به سایر مسئولان ذیصلاح اعطاء نماید.

• تبصره ۲- از تاریخ تصویب این قانون وزیر اصلاحات ارضی و تعاون روستائی نیز در شورای هم‌آهنگی امور روستاها موضوع مادۀ ۶ قانون تشکیل سپاه ترویج و آبادانی عضویت خواهد داشت.

• تبصره ۳- دولت به تعداد مورد نیاز وزارت اصلاحات ارضی و تعاون روستائی از افراد سپاه ترویج و آبادانی به‌استثنای مشمولین تبصرۀ ۲ مادۀ ۲ قانون تشکیل سپاه ترویج و آبادانی در اختیار وزارت اصلاحات ارضی و تعاون روستائی قرار خواهد داد و حقوق و مزایای این قبیل سپاهیان در دوران خدمت وسیله وزارت اصلاحات ارضی و تعاون روستائی پرداخت خواهد شد.

رئیس- آقای مهندس اسدی سمیع بفرمائید.

مهندس اسدی‌سمیع(مخبر کمیسیون کشاورزی)- کلمه وزیر کشاورزی از سطر اول ماده دوم در موقع چاپ حذف شده است یعنی بعد از کلمه وزارت کشاورزی وزیر کشاورزی باید اضافه شود.

رئیس ـ همین طور خوانده شد. در ماده دوم نظری نیست؟ (اظهاری نشد) به ماده دوم با این اصلاحیه که شده است رأی می‌گیریم خانم‌ها و آقایانی که موافقند خواهش می‌کنم قیام فرمایند (اکثر برخاستند) تصویب شد. ماده سوم قرائت می‌شود.

(به شرح زیر خوانده شد)

ماده ۳ـ از تاریخ تصویب این قانون سازمان اصلاحات ارضی کل کشور با بودجه ـ دارایی و کارکنان آن (اعم از کارکنان ثابت سازمان یا کارکنانی که در تاریخ تصویب این قانون به موجب احکام رسمی مأمور خدمت در این سازمان می‌باشند) و همچنین سازمان مرکزی تعاون روستایی ایران وابسته به وزارت کشاورزی با آن قسمت از بودجه و دارایی آن که به دولت تعلق دارد و کارکنان آن (اعم از کارکنان ثابت این سازمان یا کارکنانی که در تاریخ تصویب این قانون به موجب احکام رسمی مأمور خدمت در این سازمان می‌باشند) به وزارت اصلاحات ارضی و تعاون روستایی منتقل می‌شوند.

سازمان مرکزی تعاون روستایی ایران از نظر مالی کماکان براساس مقررات مؤسسات بازرگانی و انتفاعی وابسته به دولت اداره خواهد شد و اساسنامه آن طبق تبصره ۳۰ قانون بودجه سال ۱۳۴۴ کل کشور به تصویب خواهد رسید. تا موقعی که اساسنامه سازمان به ترتیب مذکور به تصویب نرسیده است مقررات مالی اساسنامه فعلی قابل اجرا خواهد بود.

• تبصره ۱ـ نمایندگی بانک کشاورزی ایران در شورای عالی تعاون کل کشور به وزارت اصلاحات ارضی و تعاون روستایی وزیر این وزارتخانه واگذار می‌شود و سهام بانک کشاورزی ایران در سازمان مرکزی تعاون روستایی به وزارت اصلاحات ارضی و تعاون روستایی منتقل می‌گردد و دولت ترتیب استرداد مبلغ پرداخت شده بابت بهای سهام مذکور را به بانک کشاورزی ایران خواهد داد.

• تبصره ۲ـ وزارت اصلاحات ارضی و تعاون روستایی مکلف است سازمان لازم برای اداره امور اصلاحات ارضی و تعاون روستایی و تشکیل شرکت‌های سهامی زراعی و اجرای قانون مربوط به انحلال بنگاه خالصجات و حصول به سایر هدف‌های مذکور در این قانون را براساس تبصره ماده ۸ قانون استخدام کشوری تهیه و به موقع اجرا بگذارد.

• تبصره ۳ـ دولت مجاز است سازمان‌ها و تشکیلات دیگر دولتی را که وظایف آنها با وظایف وزارت اصلاحات ارضی و تعاون روستایی مربوط می‌شود پس از تصویب کمیسیون استخدام و دارایی مجلسین با بودجه و کارمندان مربوط به این وزارت منتقل نماید.

• تبصره ۴ـ کارکنان بانک کشاورزی ایران مأمور خدمت در سازمان مرکزی تعاون روستایی که در تاریخ اجرای آیین‌نامه استخدامی فعلی بانک مذکور پنج سال ختدمت مقدماتی آنها سپری شده باشد از شمول این ماده مستثنی بوده ولی مادام که به نظر وزیر اصلاحات ارضی و تعاون روستایی مورد احتیاج این وزارت هستند کماکان به صورت مأمور مشغول انجام وظیفه خواهند بود و با آنان بر طبق تبصره ماده قانون استخدام کشوری رفتار خواهد شد.

رئیس ـ‌ آقای مهندس اسدی‌سمیع بفرمایید.

مهندس اسدی‌سمیع(مخبر کمیسون کشاورزی) ـ در سطر سوم تبصره اول از این ماده کلمه مزبور اضافه چاپ شده به جای آن باید قرار گیرد مرکز تعاون روستایی یعنی بشود سهام بانک کشاورزی ایران در سازمان مرکزی تعاون روستایی.

رئیس ـ به همین ترتیب خوانده شد آقای فضایلی بفرمایید.

فضایلی ـ در تبصره ۳ ماده ۳ ملاحظه فرمودید این‌طور آمده است دولت مجاز است سازمان‌ها و تشکیلات دیگر دولتی را که وظایف آنها با وظایف وزارت اصلاحات ارضی و تعاون روستایی مربوط می‌شود پس از تصویب کمیسیون استخدام و دارایی مجلسین با بودجه و کارمندان مربوط به این وزارت منتقل نماید. ملاحظه فرمودید که ملاک انتزاع یک دستگاهی از یک وزارتخانه‌ای به وزارت اصلاحات ارضی فقط مسأله مربوط به وظایف شناخته‌اند. به نظر بنده از نظر اصول اداری صحیح نیست زیرا ادارات و دستگاه‌های مختلف خیلی اتفاق می‌افتد که ارتباط با دستگاه‌های دیگر داشته باشند یعنی مربوط باشند. مثال می‌زنیم فی‌المثل تشکیلات ژاندارمری از نظر این که حافظ قسمتی از امنیت داخل کشور است مربوط است به وزارت کشور، از نظر این که ضابط دادگستری است مربوط است به وزارت دادگستری و از نظر این که جز قوای مسلح مملکت است مربوط است به وزارت جنگ و از نظر این که حوزه عملیاتش در شهر و روستا است فی‌المثل مربوط است به وزارت کشاورزی یا وزارت اصلاحات ارضی از این جهت مربوط بودن نمی‌تواند ملاک کار باشد. فکر می‌کنم تمام ادارات وزارت کشاورزی یا وزارت اصلاحات ارضی بی‌ارتباط نمی‌باشند و مربوط است فی‌المثل فرهنگ روستایی، بهداشت روستایی همه اینها بالاخره مربوط خواهد شد از این جهت معتقد هستم به جای مربوط بودن تناسب بیشتر داشتن را عنوان بکنیم. یعنی اگر تناسب بیشتر داشت آن وقت دولت می‌تواند با این ترتیب این قسمت‌ها را جز وزارت اصلاحات ارضی بکند در این زمینه پیشنهادی تقدیم کرده‌ام (مهندس اسدی‌سمیع ـ طبق آیین‌نامه در شور دوم است و نمی‌توانید پیشنهادی بدهید) معذرت می‌خواهم به هر صورت با موافقت آقای وزیر قابل اصلاح است که به جای مربوط بنویسند تناسب بیشتر و معتقد هستم که این ترتیب برای وزارت اصلاحات ارضی هم بسیار مضر است. زیرا همه دستگاه‌ها فکر می‌کنند ارتباط را کمتر بکنند و در نتیجه مشکلاتی برای وزارت اصلاحات ارضی پیدا خواهد شد فکر می‌کنم اگر به این موضوع توجه بفرمایید بهتر است به این ترتیب کلمه صحیح انتخاب نشده است.

رئیس‌ ـ‌ آقای فضایلی چون شور دوم است پیشنهادی نمی‌شود داد ولی دو کمیسیون در مجلس شورای ملی و دو کمیسیون در مجلس سنا باید این راتصویب کنند آقای روحانی جنابعالی هم فرمایشی دارید بفرمایید.

روحانی ـ در سطر دوم ماده ۳ که بنده گوش می‌دادم آقای حاج صایبی (نمایندگان ـ‌ مهندس صایبی) معذرت می‌خواهم آقای مهندس صایبی بعد از کلمه کارکنان ثابت سازمان و کارکنانی که مانده‌اند خوانده‌اند در صورتی‌که در لایحه نوشته یا کارکنانی که... (مهندس صایبی ـ یا درست است اینجا یا نوشته است) (دکتر ولیان ـ با صحیح است) حالا با است یا است «واو» است هرکدام باید باشد نمی‌دانم اما مطلبی که به خاطر آن تقاضای صحبت کردم در تبصره سه این ماده بود که پیشنهادی هم به کمیسیون تقدیم کریم متأسفانه آن موقع جناب آقای رئیس تشریف نداشتند که حضورشان تقدیم کنم تا رعایت کامل آیین‌نامه شده باشد ولی عنوان پیشنهاد من ریاست مجلس بود و چون مطلب اصولی بود فکر می‌کردم مورد توجه قرار بگیرد و بنده را دعوت کنند در کمیسیون اما چون به وسیله مقام ریاست تقدیم نشده بود کمیسیون نپذیرفت و رعایت آیین‌نامه را هم نکردند حتی بنده را دعوت هم نکردند چون پیشنهاد بین‌الشورین بود و به وسیله مقام ریاست تقدیم نشده بود نپذیرفتند و آن مطلب اصولی را پیشنهاد کردم و اگر آن تصویب شده بود این اشکالی که جناب آقای فضایلی متذکر شدند اینجا نمی‌شد و آن این بود که ایجاد هر سازمان در تشکیلات مملکتی هدف خود آن موضوعی است که آن مشکلات برای آن به وجود می‌آید بعد برای انجام آن هدف و آن موضوع کارمندانی استخدام می‌شوند و وسایلی تهیه می‌شود و محل تهیه می‌شود و غیره. در اینجا گفته شده بود که هر سازمان از وزارتخانه دیگر که مربوط به وزارت اصلاحات ارضی باشد با تصویب کمیسیون استخدام مجلسین منتقل می‌شود به وزارت اصلاحات ارضی در این نکته فقط موضوع کارمندان آن سازمان مورد نظر است و حال آن که اگر می‌گذاشتیم به جای کمیسیون دارایی که من آن را نمی‌دانم چرا اصلاح کردند و در کمیسیون دارایی اضافه شده است بنده به جای کمیسیون دارایی پیشنهاد کردم که بعد از کمیسیون استخدام کمیسیون مربوط در هریک از وزارتخانه‌ها و به قول آقای فضایلی اگر ژاندارمری هم مورد نظر قرار بگیرد اگر می‌آید به کمیسیون کشور و جنگ و توجه می‌شد که این تشکیلات ژاندارمری برای چی بوجود آمده و اساس کارش چیست و بهتر این است که در کدام وزارتخانه باشد این اشکال رفع می‌شد هر انتقالی که صورت می‌گرفت با تماس با هر دو تشکیلات بدیهی است جواب خواهند داد که دولت این را مطالعه خواهد کرد و لوایحش در هیأت دولت مطرح می‌شود و بررسی خواهد شد این صحیح است اما در تشکیلات قانونگذاری دخالت دادن کمیسیون وزارتخانه‌ای که یک دستگاهی را می‌خواهد از آنجا بگیرد و به دستگاه دیگری منتقل نماید نهایت ضرورت را دارد و بنده فکر می‌کنم قبول آن از نظر آئین‌نامه اشکالی ندارد حالا کمیسیون دارائی را به هر صورتی اضافه کرده‌اند بنده اطلاعی ندارم ولی کمیسیون وزارتخانه مربوط اضافه بشود اشکالاتی که جناب آقای فضائلی فرمودند پیدا نخواهد شد و این اشکالات برطرف خواهد شد دولت هم مطالعه می‌کند مجلس هم از جهات مختلف و وظائف مختلفی که دارد مطالعه می‌کند و تصمیم می‌گیرد.

رئیس- آقای دکتر ولیان بفرمائید.

دکتر ولیان (وزیر مشاور)- بنده قبل از اینکه جواب مختصری به فرمایشات جناب آقای فضائلی عرض کنم در مورد این قسمتی که (با) (یا) بشود یا اینکه (با) بشود بنده فکر می‌کنم که در داخل پرانتز نوشته شده است اعم از کارکنان الی آخر پس یا نمی‌تواند باشد چون بطور اعم است و منظورش دو مورد است ولی به نظر بنده اگر (با) حذف بشود بجای آن یک واو عطف تکلیف را بهتر روشن می‌کند ولی در مورد تبصره دوم که هم جناب آقای فضائلی درباره آن صحبت فرمودند و هم جناب آقای روحانی باید عرض کنم یک مرور به تبصره مفهومش را روشن می‌کند ما در مادۀ یک همین قانون وظائف وزارتخانه اصلاحات ارضی را روشن کردیم بمنظور اجرای قوانین اصلاحات ارضی و ارشاد و گسترش شرکتها و اتحادیه‌های تعاونی روستائی و تشکیل شرکتهای سهامی زراعی در تبصره صراحتاً می‌نویسد وظائف آن با وزارتخانه اصلاحات ارضی و تعاون روستائی است و وظائف اصلاحات ارضی و تعاون روستائی در مادۀ یک این قانون روشن است پس بنابراین به هیچ عنوان به پلیس و شهربانی و ژاندارمری و وزارت دارائی ارتباط پیدا نمی‌کند ولی بنده برای روشن شدن یک مطلبی را عرض می‌کنم قوانین دیگری از تصویب مجلسین محترم گذشته است که عناوین این قوانین صحبت از اصلاحات ارضی و تعاون روستائی نیست ولی موادی در این قوانین هست که مربوط می‌شود با وظائف این وزارتخانه مثلاً در قانون برنامه سوم در یکی از موادش پیش‌بینی شده که زمینهائی را که به کشاورزان داده‌ایم اگر مورد مصرف دیگری پیدا کند با نظر وزارت کشاورزی می‌گیریم و می‌دهیم به سازمانهای ذینفع حالا اگر برای این کار در آینده یک تشکیلاتی بوجود بیاید قانونی را می‌آورند به تصویب می‌رسانند ولی حالا اگر قانون داشته باشیم و این کار یک تشکیلات دولتی داشته باشد وظیفه این تشکیلات وظیفه مقرر در ماده یک قانون باشد این باید اتوماتیک‌مان برگردد بیاید به وزارتخانه اصلاحات ارضی و تعاون روستائی و همه این عقیده را داریم که دولت خودش به موقع به این مسائل توجه خاص دارد بنابراین به نظر بنده اینجا هم گنگ نیست اشاره بنده هست به مادۀ یک قانون و اگر کسی به این تبصره نظری داشته باشد باید نظرش را در ماده یک این قانون مطرح کند و در این تبصره از آن نتیجه‌گیری کند.

رئیس- نظر دیگری در ماده ۳ نیست؟ آقای دکتر عدل طباطبایی بفرمایید.

دکتر عدل طباطبایی- بالاخره (یا) باشد یا (با)؟

رئیس-واو شد. آقای شیخ الاسلامی بفرمایید.

شیخ الاسلامی- حصول به سایر هدفهای مذکور صحیح نیست این (به) زائد است و باید نوشته شود و حصول سایر هدفهای مذکور الی آخر.

رئیس- اشکالی ندارد.

روحانی- پیشنهاد بنده را مطرح بفرمایید.

رئیس- پیشنهاد جنابعالی قابل طرح نیست آقای دکتر مهذب بفرمایید.

دکتر مهذب- بنظر بنده ((با)) صحیح است و اگر باید اصلاح بشود اجازه بفرمائید در مجلس سنا تصمیم گرفته شود چون بعداً ایجاد اشکال می‌شود.

رئیس- این اصلاح عبارتی است اشکالی ندارد بنابراین به ماده سوم با این اصلاح عبارتی رأی می‌گیریم خانمها و آقایانی که موافقند خواهش می‌کنم قیام فرمایند (اکثر برخاستند) تصویب شد. ماده چهارم قرائت می‌شود.

(بشرح زیر خوانده شد)

مادۀ ۴- اعمال حقوق مالکیت دولت موضوع قانون مصوب ۳۶/۹/۳ در املاک مزروعی و سایر املاک و اراضی مذکور در قوانین اصلاحات ارضی با اختیارات و وظایف بعهده وزارت اصلاحات ارضی و تعاون روستائی محول می‌گردد و نسبت به رقبات شهری و املاکی که مشمول قوانین اصلاحات ارضی نباشد وزارت آبادانی و مسکن عهده‌دار این وظیفه خواهد بود.

• تبصرۀ ۱- کلیه اموال منقول و اثاثه بنگاه سابق خالصجات که در قانون انحلال بنگاه خالصجات مصوب ۴۶/۴/۲۰ برای آنها تعیین تکلیف نشده است به وزارت اصلاحات ارضی و تعاون روستائی منتقل می‌شود.

• تبصرۀ ۲- مزایای قضائی قضات عضو کمیسیون مندرج در مادۀ ۹ قانون انحلال بنگاه خالصجات مشمول مادۀ ۵ الحاقی به آئین‌نامه اجرائی تبصرۀ ۲۹ قانون بودجه سال ۱۳۴۴ مصوب ۴۵/۴/۲۹ خواهد بود.

رئیس- در ماده چهارم نظری نیست؟ آقای شیخ‌الاسلامی بفرمائید.

شیخ‌الاسلامی- در تبصره بنگاه خالصجات سابق منظور بنگاه سابق خالصجات است و فکر می‌کنم اشتباه چاپی باشد (صحیح است) و در تبصره دوم مزایای ضائی را بنده نفهمیدم منظور چیست ممکن است توضیح بدهند.

رئیس- آقای دکتر ولیان بفرمائید.

دکتر ولیان (وزیر مشاور)- بنده عین قانونی را که اینجا تصویب شده است قرائت می‌کنم قانون ۵ اجرائی قسمت اول بودجه ۴۴ مادۀ ۵ یک و دو و سه قسمت سومش عیناً به این ترتیب انشاء شده مزایای قضائی که به نمایندگان وزارت دادگستری و الی آخر. ما اول نوشته بودیم مقرری بعد گفتند مقرری می‌شود حقوق بعد برگشتیم عین قانون را نوشتیم مزایای قضائی.

رئیس- نظر دیگری در ماده چهارم نیست؟ (اظهاری نشد) به ماده چهارم با اصلاح عبارتی که بعمل آمد رأی می‌گیریم خانمها و آقایانی که موافقند خواهش می‌کنم قیام فرمایند (اکثر برخاستند) تصویب شد. کلیات آخر لایحه مطرح است آقای سعید وزیری بفرمائید.

سعید وزیری- کمتر موقعی شده است که راجع به حل مسئله زمین و اصلاحات ارضی مطلبی پیش بیاید و بنده نمی‌دانم به چه مناسبت برای خودم یک وظیفه خاصی قائل نشده باشم که راجع به این موضوع صحبت کنم و خوشوقتم از اینکه حالا هم در یکی از بهترین مراحل این کار یعنی کار اصلاحات ارضی بنده عرایضی می‌کنم عرض کردم در یکی از بهترین مراحل بهترین مرحله برای اینکه بدون شک یک مرحله تکاملی را این کار و این قسمت از انقلاب ملی ما طی می‌کند نیازی به تصدیع و مزاحمت بنده نیست که عرض کنم که کار حل مسئله زمین در کشورهای مختلف دنیا ای بسا در سیستم‌هائی هم که گویا دعوی تخصص و سابقه داشتن را داشته‌اند این کار در مراحل مختلف موجب زحمات و مشکلاتی شده است و چه بسا که خسرانها و تصفیه‌هائی در کادر ملی و اختلاف نظرها و مخالفت‌ها و جدائی‌ها در کادر بین‌المللی در بین دولتها و ملتها بوجود آورده است که به جرأت می‌توان گفت ریشۀ بسیاری از جدائیها و افتراقها و اختلاف نظرهائی را که پاره‌ای برخی دیگر را به تجدید نظر طالبی متهم کرده‌اند ناشی از همین امر حل مسئله زمین در کشورهای مختلف بوده است ولی خوشبختانه در مملکت ما این کار مهم انجام گرفت و هر روز هم یک قدم به طرف ترقی و پیشرفت می‌رود علت این فلسفه انقلاب ملی ما است فلسفه انقلاب ملی ما که در زندگی بهتر برای همه و انجام برنامه‌های انقلابی ملی بدون دشمنی با یک یا چند طبقه خاص و اجرای اصلاحات بصورت جهش در کادر و قالب وحدت ملی این فلسفه به کمک آمده و با رهبری عمیق و ماهرانه و واقع‌بینانه رهبر بزرگ انقلاب روز به روز مراحل تکامل را می‌پیماید (صحیح است) یک فلسفه صحیح برای انقلاب یک رهبر داهی و واقع‌بین و استاد به خوبی می‌تواند یک انقلاب را ولو هر چقدر سخت و مشکل باشد آن را به طرف پیروزی و موفقیت راهبر باشد (صحیح است) مواد الحاقی که در دوره گذشته مجلس ۲۱ افتخار تصویب و بررسی آن را داشت همچنین آئین‌نامه‌های اجرائی قانون اصلاحات ارضی که همگی از تصویب قوه مقننه گذشته است قدمهائی است که همگی در راه تکمیل و تکامل و بهبود اصلاحات ارضی برداشته شده است حالا هم تشکیل وزارت اصلاحات ارضی و تعاون روستائی یک قدم تکمیل و به نظر بنده ضروری‌ترین قدم در این مرحله انقلابی اصلاحات ارضی بشمار می‌رود در واقعی یکی از مراحل اجرای اصلاحات ارضی در مملکت ضروری بود که کار اصلاحات ارضی و توسعه شبکه‌های تعاونی در روستاها و عمران و آبادی در روستاها در یک قالب و چهارچوب مشخص قرار بگیرد که تمام معایب و محاسن کار در آن کادر قابل کنترل باشد تا به هیچ یک از رشته‌ها و برنامه‌های دیگر کار انقلاب که در مملکت ما هست احیاناً اشتباه نشود این است که عرض کردم به نظر بنده یکی از بهترین مراحل اجرای قانون اصلاحات ارضی همین قدمی است که برای تشکیل وزارت اصلاحات ارضی برداشته می‌شود و به نظر بنده بایستی واقعاً از آقای هویدا نخست وزیر واقع‌بین و موقع‌شناس در این مورد که در دولت جدیدش این وزارتخانه را پیش‌بینی کرد قدردانی بشود و اما یک مقدمه کوچکی عرض کنم بنده در مورد دولت جوان و حکومت جوانان، مطلبی را باید بگویم یک علت وجودی روی کار آوردن وزیر جوان، کارمند جوان برای اجرای کارها این است که جوان جنت مکانی نکند جوان کار خودش را درست و حسابی انجام بدهد و خاصیت جوانی است که در قبول مخاطرات و زحمات به جان باشد و قبول بکند (دکتر معتمد وزیری- دکتر ولیان اینطور است) من این دکتر ولیان را اینطور می‌شناسم و در تعریف و وصفش به یکی از دوستانم می‌گفتم که وقتی طرح این لایحه را آورد در فراکسیون من گفتم که ایشان یکی از بهترین نمونه متصدیان جوان است در دستگاهها که واقعاً تمام مسئولیت‌ها را قبول می‌کند و من ندیدیم که این آدم بخاطر حفظ رفیق یا بخاطر حفظ خودش و یا بخاطر حفظ بعضی از جنت مکانی‌ها کارها را معطل بگذارد بارها شده است که با خود بنده سوابقی داشته‌ایم و من از اطاق ایشان رنجیده خاطر آمده‌ام بیرون و این بارها اتفاق افتاده و بعد متوجه شده‌ام که ایشان درست گفته است کار ملازمه دارد با برنامه و مطلقاً در شأن یک وزیر و معاون و مدیر کل جوان نیست که جنت مکان باشد و حقایق را نگوید ولو اینکه قیافه زننده داشته باشد به نظر من بسیار انتخاب خوبی شده است که ایشان را برای این کار در نظر گرفته‌اند و باید دکتر ولیان مورد تشویق قرار بگیرند و من فکر می‌کنم تشویق شده است او را به منصب بالا و به وزارت گمارده‌اند حالا نوبت این مرد تشویق شده است بیشتر وظایف و مسئولیت را به گردن بگیرد و به بهترین وجه انجام بدهد همین جا است که بنده که عادت ندارم که موافق مشروط یا مخالف مشروط باشم یا مخالف، مخالف صحبت می‌کنم یا موافق، موافق در این لایحه بعنوان موافق مشروط اسم نوشته‌ام مشروط بودن در همین جا است که ایشان با همین وضعی که داشته است و دارد از تمام امکانات و قدرتهای دولتی برا یانجام وظیفۀ خطیری که به عهده گرفته است استفاده می‌کند باید بدانید که این موافقت مشروط به این مناسبت است که با داشتن مقام وزارت کار تمام نیست بعضی‌ها فکر می‌کنند که خوب حالا دیگر موقعی رسیده است که باید وزارت را حفظ کنیم و یا باز مانند پاره‌ای دیگر به جلد جنت مکانی و خود حفظ کردن بروند ولی شما به مناسبت خاصیت فطری و تربیت نظامی که دارید من اطمینان دارم هرگز پیرامون جنت مکانی و حفظ خود نخواهید گشت و از تمام شرایط و امکانات استفاده خواهید کرد این مسئلۀ اصلاحات ارضی یک مطلبی است که نتیجه‌اش مستقیماً عامل تأمین کنندۀ انتقلاب ماست (صحیح است) بسیاری تجارب بسیاری فکرها هستند در مملکت بایستی وزارت جدید اصلاحات ارضی و تعاون روستایی از این دانش اشخاص در کار تعاونی و حل مسأله زمین از صاحب‌نظران بی‌غرض بتواند استفاده کند خصوصاً در اجرای حل این مسأله بسیار مهمی که در این قانون به عهده این وزارتخانه واگذار شده است و آن فکر ایجاد واحدهای سهامی زراعی است خصوصاً در این مورد بنده باید عرض کنم که این حاصل فکر شجاع و بصیر شاهنشاه شجاع و ایدئولوگ بزرگ انقلاب ما است. ما در جشن دهقان سال گذشته ناظر بودیم که شاهنشاه از یکی از مسافرت‌های خود مراجعت فرموده بودند و واقعاً موقعی که لزوم تشکیل واحدهای زراعی را مطرح فرمودند یک شور و شوق بسیار جالب و عجیبی در زمینه فکری افراد معتقد به عمران روستایی و حل مسأله زمین پیدا شد این نتیجه بررسی‌های رهبر بزرگ انقلاب بود که خوشبختانه امروز به صورت قانون در این مجلس به آن رأی داده می‌شود و به صورت وظیفه در مقابل یک وزارتخانه مستقل قرار می‌گیرد که این فکر بلند شاهنشاه را در زمینه تکمیل و به ثمر رساندن برنامه‌های انقلاب ارضی و عمران روستایی مملکت بتواند به‌خوبی به ثمر برساند بایستی وزارت جدید‌التأسیس اصلاحات ارضی و تعاون روستایی از تمام امکانات منطقی و مقتضیات ملی استفاده بکند تا به بهترین وجهی این فکر عالی را که از زبان شاهنشاه اعلام شده و ایراد شده و به صورت قانونی درمی‌آید و در واقع باید گفت که بهترین نتیجه و ماحصلی است که در تمام دنیا از حل مسأله زمین ایجاد شده است. این کار باید به مورد اجرا گذاشته شود و از این تریبون مجلس شورای ملی بنده فکر می‌کنم مجازم اعلام کنم که تمام همکاران از این وزیر جدید تمام افرادی که می‌خواهند در این وزارتخانه جدید کار کنند بایستی بدانند که برخلاف گذشته باید تمام نیروهای خود را در اختیار برنامه‌های مترقی و عالی که شاهنشاه و ملت می‌دانند که نتیجه کار این برنامه مترادف و مساوی با نتیجه واقعی انقلاب وطن است بگذارند باید تمام عناصر و عواملی که خودشان را آماده می‌کنند که در این وزارتخانه کار بکنند بدانند که شاهنشاه و ملت به‌دقت به این مسأله توجه دارند و کوچک‌ترین غفلت و تساهل را مورد مؤاخذه قرار خواهند داد و تأمل نخواهد شد که به نتیجه بد برسد و با کمال خوشبختی در اینجا مجدداً بنده این سمت جدید را به آقای دکتر ولیان که دوست قدیم و سابق بنده بوده است با اجازه همکاران محترم تبریک عرض می‌کنم و اطمینن می‌دهم و در عین حال به ایشان اخطار می‌دهم که انجام وظیفه جدید باید براساس این موازین باشد و با چنین وضعی وقتی که همه موارد مورد تأیید قوه قانون‌گذاری خواهد بود و حتماً نتیجه کار هم مورد قبول رهبر بزرگ ملت شاهنشاه آریامهر قرار می‌گیرد بسیار متشکرم(احسنت).

رئیس ـ آقای دکتر الموتی بفرمایید.

دکتر الموتی ـ‌ بنده فکر می‌کنم لایحه‌ای که امروز در مجلس شورای مطرح است یکی از مهم‌ترین لوایح و قوانینی است که با سرنوشت پانزده میلیون نفر زارع ایرانی سر و کاردارد و از این جهت بار سنگینی به دوش وزارت اصلاحات ارضی خواهد بود. اصلاحات ارضی که سرفصل انقلاب شاه و مردم است موضوعی است که همه مردم ایران و بلکه خیلی از مردم جهان به اجرای آن علاقه‌مند هستند. جناب آقای دکتر ولیان شما بهتر از بنده که می‌دانید به علت قوانینی که طی چند سال اخیر در راه اجرای این قسمت از منشور انقلاب مقدس شاه و ملت تصویب شد موجب گردیده است که امروز وضع تازه‌ای در دهات ایران به وجود آید. یک ده براساس تقسیم، یک ده براساس واگذاری، یک ده براساس مالکیت شش دانگ به وجود آمده است و ما الان وقتی به یک منطقه که می‌رویم (مهندس ناصر بهبودی ـ مالکیت شش دانگ اصلاح شده) اجازه بفرمایید هنوز همه جا عمل نشده آقای مهندس بهبودی قانون از مجلس گذشته تا زمانی که آن قانون اجرا شود و اعتبارش تأمین شود هنوز وقت زیادی وجود دارد به هرصورت نظر این است که فکری بفرمایید که وضع زارعین صورت مشابه پیدا کند و بنده خودم وقتی به حوزه انتخابیه می‌روم می‌بینم یک ده به صورت مالکیت شش دانگ حفظ شده و زارع می‌گوید چیزی نصیب من نشده است در ده همسایه ده تقسیم شده و به زارع زمین داده شده و شرکت تعاونی تشکیل شده است در حالی که در ده مجاورش این وضع بوجود نیامده است. وضع باید اصلاح شود. آقای مهندس بهبود ما همه سرباز انقلاب هستیم باید در این راه بکوشیم این زارعین که فرزندان عزیز مملکت ما هستند از نتیجه انقلاب که عطیه پادشاه مملکت است بیشتر بهره‌مند شوند (صحیح است) نمی‌شود این مسائل را نادیده گرفت و آنها را مورد توجه قرار نداد بنده می‌دانم همه علاقمند هستند و فرمان شاهنشاه به بهترین وجهی اجرا می‌شود. ولی این نواقص باید رفع بشود الان در خیلی از دهات هست که شرکت تعاونی تشکیل نشده است ما در دهات که می‌رویم زارعین می‌آیند و تقاضا می‌کنند که ما شرکت تعاونی می‌خواهیم به دستگاهها که مراجعه می‌کنیم می‌گویند اعتبار به حد کافی نداریم یا می‌گویند که این ده تقسیم نشده است به هر حال این زارع گناهی نکرده است آن هم باید از مزایای اصلاحات ارضی و شرکت‌های تعاونی برخوردار بشود این وظیفه سنگینی است که بعهدۀ جنابعالی و همۀ ماست و اما مسئله دیگری که باز خودمان به آن رأی دادیم اعمال حقوق مالکیت دولت در تمام ایران بعهده وزارت اصلاحات ارضی است بسیار کار صحیحی است کار خوبی شده است ولی باید وسائل عمران و آبادانی هم در اختیار وزارت اصلاحات ارضی باشد که این اراضی را مورد استفاده قرار بدهد یعنی از این اراضی برای عمران و آبادی و بالا بردن سطح تولید مملکت استفاده بشود. این صحیح نیست که اراضی گرفته بشود و تمرکز پیدا بکند و آباد نگردد ولی سالها طول می‌کشد تا اینها به ثمر برسد بنظر بنده بایستی به این وزارتخانه جدید کمک لازم بشود که بتواند این اراضی بایر را واقعاً آباد کند و سطح تولید مملکت بالا برود البته بنده می‌دانم این کارها برنامه می‌خواهد شاید حرف زدن بسیار ساده باشد و عمل کردن بسیار مشکل ولی باید این مسائل گفته شود و از دولت خواسته شود که در این راه قدم بردارد این شرکتهای سهامی زراعی که ما داریم تشکیل می‌دهیم یکی دیگر از پدیده‌های انقلاب شاه و مردم است به نظر بنده این خیلی مهم است و باید به آن توجه بشود الان در بعضی از نقاط زراعین می‌خواهند این شرکتها تشکیل بشود ولی ببینیم این وزارت اصلاحات ارضی این امکان برایش هست که این شرکتها را در همه جا تشکیل بدهد یا نه. به نظر بنده باید کاری کرد که وزارت اصلاحات ارضی در سراسر مملکت این شرکت‌ها را تشکیل بدهد و در سراسر مملکت همآهنگ برنامه‌ها پیاده بشود این مطلب به نظر بنده خیلی مهم است. ایجاد همآهنگی در سرتاسر مملکت از نظر پیدا کردن مواد منشور انقلاب که یکی از مهمترین مواد آن اصلاحات ارضی است (صحیح است) بنده یک بار دیگر هم در این مکان مقدس این مطلب را عرض کردم جناب آقای دکتر ولیان خودتان شاهد بودید. ما افتخار داریم که نماینده مردم هستیم و با زارعین و دهقانها سر و کار داریم به خانه‌های آنها می‌رویم البته می‌دانید در بعضی از نقاط زارعین بسیار بسیار از این اصلاحات ارضی راضی هستند و قبول دارند که منافع سرشاری از این راه عایدشان شده ولی در عین حال به بعضی از نقاط می‌رسیم به بعضی از زارعین می‌رسیم و می‌بینیم که می‌گویند میزان اجاره بهای آنها سنگین است نباید به صرف اینکه زارع یک سندی را امضاء کرده است روی ندانم‌کاری روی جهل این یک ضابطه قطعی باشد باید تجدید نظر شود حقیقتاً به هر دلیلی اجاره بیش از متوسط سالهای ۴۰-۴۱-۴۲ گرفته می‌شود باید تجدید نظر بشود. بنده امیدوارم در هیچ نقطه‌ای همچو چیزی پیش نیاید ولی اگر چنین باشد ما که سرباز انقلاب هستیم باید چنین تذکری را بدهیم و موظف هستیم این مورد را تعقیب کنیم که حقیقتاً چنین وضعی پیدا نشود در این ملکت که زارعی بگوید قبل از سال ۴۱ ده هزار تومان اجاره‌اش بوده حالا می‌شود ۱۲ هزار تومان (دکتر عدل- برعکس است) قبول دارم خیلی جاها اینطور است و باید هم باشد آقای دکتر عدل که زارع از اصلاحات ارضی منفعت کند بنده در دهی خودم شاهد بودم و هستم که بابت مال‌الاجاره در سال بیست هزار تومان می‌دادند بعد از اصلاحات ارضی هفت هزار تومان بابت اصل قیمت ملک می‌دهند این هم هست بنده قبول دارم زیاد هم هست اما اگر خدای نکرده آقای دکتر عدل پهلوی همان ده ده دیگری باشد که بنده نمی‌دانم و نمی‌خواهم وارد ماهیت و وارد اصل مطلب بشوم اگر آن زارع بیاید بگوید همسایه من هفت هزار تومان اجاره می‌دهد و قبلاً بیست هزار تومان می‌داده ولی من که ده هزار تومان می‌داده‌ام حالا دوازده هزار تومان می‌دهم این صحیح نیست. آقای دکتر دادفر یادداشتی لطف فرموده‌اند که بعضی از مالکین بعنوان واگذاری سهمیه خود مالکیت را حفظ کرده‌اند و یا بعنوان واگذاری سهمیه خود مالکیت را حفظ کرده‌اند و یا بعنوان واگذاری به فرزندان و همسر خود به هر یک، یک ده شش‌دانگ بخشیده‌اند (دکتر عدل- آنها مالکین مراغه هستند) به هر حال خود اصلاحات ارضی این مطلب را می‌داند ولی جناب آقای دکتر ولیان شما یک سرباز انقلاب هستید در راه اصلاحات ارضی خیلی زحمت کشیده‌اید به همین دلیل این بار سنگین به دوش جنابعالی است و از شما می‌خواهیم که در این راه این مطلب را که عرض کردم مطالعه بیشتری بفرمائید دقت بیشتری بفرمائید و همه متفقاً سعی کنیم که این مشکلات حل شود تا زارع ایرانی بیش از پیش از ثمرات این انقلاب بهره‌مند شود. در مورد این شرکتهای تعاونی که عرض کردم البته خیلی جاها هستند که کمکهائی به زارعین کرده‌اند و زارعین توانسته‌اند استفاده کنند از وسائلی که برای کشاورزی احتیاج دارند ولی خیلی جاها سرمایه این شرکتها کافی نیست یعنی عمران و آبادی ۵۶ هزار ده با این اعتبارات که در اختیار شرکتهای تعاونی است کافی نیست این زارعین احتیاجات زیادی دارند اینها تازه از قید و بند قرون وسطائی نجات پیدا کرده‌اند حیات تازه‌ای می‌خواهند باید مقدار زیادی از اعتبارات مملکت به این کار اختصاص پیدا کند که اینها را بشود تقویت کرد در بعضی از نقاط شهر قزوین که حوزۀ انتخابیه بنده است در منطقه قاقازان زارعین الان گرفتار بی‌آبی هستند در غرب قزوین اینها مراجعه می‌کنند که ما می‌خواهیم چاه بزنیم قنات بزنیم باید به هر صورت اینها راهنمائی شوند باید وسایل زندگی و کار آنها فراهم بشود زمین آباد نمی‌شود مگر اینکه زارع آب در اختیارش باشد باید کاری کرد که در اختیار این عده از زارعین که امروز صاحب زمین شده‌اند و زندگی تازه‌ای پیدا کرده‌اند به حد کافی یا لااقل به حد معقول وسایل عمران و آبادی گذاشته شود این وظیفه دولت است که الان این بار سنگین را به دوش جنابعالی گذاشته به جنابعالی کمک بیشتری بکنند که صرف شرکتهای تعاونی بشود اعتبارات زیادتری در اختیار این زارعین گذاشته شود. مطلب دیگری که بنده دیدم اینکه جنابعالی در این شورای هم‌آهنگی امور روستاها شرکت می‌فرمائید تبصره ۲ مادۀ ۲ است این بسیار کار صحیحی است ولی به شما عرض می‌کنم خودتان هم شاهد هستید همه ما به حوزه‌های انتخابیه می‌رویم و می‌بینیم با کمال تأسف در کارهای عمرانی روستاها هماهنگی وجود ندارد مقداری از اعتبارات مملکت تلف می‌شود برای اینکه چند تا مأمور می‌روند با چند تا جیپ اینها خرج است باید یک همآهنگی اصولی و اساسی بوجود بیاید که برای یک کار معمولی ده نفر مأمور نروند چه بسا خرج اعزام این مأموران و خرج سفر و وسیله بیش از آن مقداری است که باید خرج ده کنند مثلاً یک کار کوچک که پنج هزار تومان خرجش است و پولی که باید صرف کار عمرانی بشود تلف می‌شود. دیدم در یکی از نشریات که نوشته بود در بعضی مواقع در سطح ده ۱۶ یا ۱۷ مأمور وجود دارد این صحیح نیست این پول باید صرف عمران خود ده بشود نه صرف رفت و آمد و کارهای اداری این از چیزهائی است که از جنابعالی خواهش می‌کنم در این شورای همآهنگی روستائی که تشریف خواهید برد متوجه باشید. بنده عرض دیگری ندارم وظیفه‌دار هستم به جنابعالی که شخص شایسته‌ای هستید تبریک بگویم لایحه شما اولین لایحه‌ای است که دربارۀ تشکیل وزارتخانه‌های جدید به مجلس آمد از سرعت کار شما متشکریم و مطمئن باشید که مجلس و دولت شما را تقویت خواهد کرد ولی از شما یک چیز می‌خواهیم و آن این است که به وضع اصلاحات ارضی و به وضع زارعین و به وضع دهقانها توجه کافی داشته باشید که از ثمرات انقلاب شاه و مردم بیشتر بهره‌مند شوند تا ما بتوانیم بیائیم اینجا و همیشه از کارهای شما تقدیر بکنیم. (احسنت، احسنت).

رئیس- آقای مهندس ارفع بفرمائید.

مهندس ارفع- بنده با وجود کسالتی که دارم و سرماخوردگی که اجازه صحبت نمودن به بنده نمی‌دهد ولی معذلک در این موقعی که لایحه تشکیل وزارت اصلاحات ارضی مطرح است و این وزارتخانه جدید بوجود می‌آید خودم را ناگزیر دیدم که چند کلمه‌ای را به عرض همکاران محترم برسانم اولاً تأسیس این وزارتخانه را و همچنین انتصاب آقای دکتر ولیان را به سمت وزیر این وزارتخانه مهم تبریک و تهنیت می‌گویم و امیدوارم در کارهای خود همانطور که در گذشته موفق بودند در آتیه هم موفق باشند در اینجا نکته‌ای که برای تکمیل این لایحه بنده باید باستحضار برسانم و امیدوارم مورد توجه دولت قرار بگیرد این است که اگر به هدف اصلاحات ارضی که بالا بردن سطح تولیدات کشاورزی و بالا بردن سطح زندگی کشاورزان و آزادی طبقه کشاورز که نتیجه می‌رسیم که برای نیل به این هدفها باید چهار نکته اساسی را ما در کار اصلاحات ارضی دخالت بدهیم این نکاتی که به عرض می‌رسانم نکاتی است که در مجامع بین‌المللی هم دربارۀ آن صحبت شده و مورد توجه و تأیید تمام کشورها قرار گرفته است یعنی اصلاحات ارضی باید تشکیل شود از تقسیم زمین یعنی صاحب ملک و صاحب آب و زمین کردن کشاورز، ایجاد شرکتهای تعاونی، دادن اعتبارات لازم و دادن تعلیمات لازم یعنی این چهار رکن است که اصلاحات ارضی را بوجود می‌آورد و ما را در نیل به هدفی که داریم یاری می‌کند اگر مفهوم واقعی اصلاحات راضی را به نحوی که به عرض آقایان رساندم در این لایحه در نظر بگیریم شاید دو رکن اساسی از این ارکان چهارگانه را فراموش کرده‌ایم البته قسمتی که فراموش شده است یکی تعلیمات کشاورزی است یعنی ما نمی‌توانیم میزان محصول در هکتار یا میزان سطح کشت را بالا ببریم بدون اینکه کشاورز را با تکنیک جدید آشنا و راهنمائی بکنیم وسیله و موجب این کار چیست سازمان ترویج کشاورزی است سازمان ترویج کشاورزی وظیفه‌اش این است که پیشرفتهائی که در مورد کشاورزی بعمل می‌آید بتواند در سطح ده منتقل بکند و بعنوان معلم و آموزگار کشاورز در سطح ده قدم به قدم او را راهنمائی و هدایت کند متأسفانه در این سازمان وزارت اصلاحات ارضی موضوع ترویج کشاورزی به کلی از مد نظر افتاده شاید بگویند این کار را وزارت کشاورزی انجام می‌دهد اگر این کار را وزارت کشاورزی انجام می‌دهد پس چه لزومی دارد ما بیائیم یک وزارتخانه جدید و مستقل برای اصلاحات ارضی تأسیس کنیم سابقاً هم وزارت کشاورزی این کار را انجام می‌داده اما اگر هدف این است که این وزارتخانه مجهز به تمام عوامل لازمه باشد قطعی است که باید ترویج کشاورزی یعنی دستگاه آموزنده کشاورز هم همراه این وزارتخانه باشد و اینها قابل تفکیک نیست زیرا ما دیده‌ایم که کشاورز گوش به حرف کسی می‌دهد که به او احتیاج دارد خیلی ساده است وقتی که مأمورین چغندرکاری به دهات می‌رفتند چون اینها مساعده می‌دادند بذر می‌دادند اگر نصیحتی هم به کشاورز می‌کردند و می‌گفتند در کاشت چغندر این فاصله را باید بگیری یا این کود را باید بدهی و این طرز آبیاری کنید و این طرز دفع آفات کنید کشاورز گوش می‌داد اما اگر مأمور کشاورز یه این مسائل را با کشاورز مطرح می‌کرد چون او احتیاج به مأمور کشاورزی نداشت گوش هم نمی‌داد پس اگر ما بخواهیم واقع‌بین باشیم کشاورز گوش به حرف کسی می‌دهد که به او احتیاج دارد الان در این مرحله احتیاج به چه کسی دارد به مأمورین اصلاحات ارضی در سطح ده بنابراین ما باید سازمان ترویج کشاورزی را در این وزارتخانه مستقر کنیم و ضمیمه این وزارتخانه باشد تا بتواند آن پایه چهارمی که به عرض آقایان رساندم تکمیل کند و کار اصلاحات ارضی را پیش ببرد در مورد اعتبارات کشاورزی باز معتقدم که این وزارتخانه در امور بانک کشاورزی باید صاحب نظر کامل باشد برای اینکه خواهی نخواهی یک قسمت از وظایف این وزارتخانه با عمران اراضی بایر تماس پیدا خواهد کرد و در آن مرحله است که باید دستش برای دادن اعتبارات باز باشد مسئله سومی که باید در اینجا بنده مطرح کنم این است که به طوری که آقایان اطلاع دارند قانونی از مجلس بیست و یکم گذشت که به موجب این قانون اختیار حفر چاههای عمیق و استفاده از آبهای زیرزمینی در دست وزارت آب و برق قرار گرفت از طرف دیگر آئین‌نامه و قانونی برای عمران اراضی بایر وجود دارد در اینجا شخص متقاضی گرفتار دو دستگاه است یکی دستگاه وزارت کشاورزی یا سازمان اصلاحات ارضی و یکی وزارت آب و برق امروز هم که لایحه ملی شدن منابع زیرزمینی به مجلس تقدیم شده که البته مورد شور و بررسی نمایندگان قرار خواهد گرفت و به فرض که این لایحه تقدیم نشده بود یک نفر متقاضی عمران این اراضی گرفتار این دو دستگاه هست فرض کنید بنده داوطلب هستم یک زمین بایری را دایر کنم سرمایه هم با تأمین از صندوق توسعه کشاورزی و از منابع دیگر در اختیار من قرار گرفته آباد کردن این زمین احتیاج به آب دارد آب را کدام دستگاه باید به من اجازه بدهد وزارت آب و برق، می‌روم به وزارت آب و برق و تقاضا می‌کنم وزارت آب و برق به من جواب خواهد داد که ما مطالعاتی فعلاً در این منطقه نداریم تأمل کنید که ما مطالعه خودمان را در این منطقه در مورد آبهای زیرزمینی انجام بدهیم بعد به شما جواب بدهیم بنابراین نتیجه‌ای که حاصل می‌شود این است که عمران اراضی بایر را تعلیق به یک امر محال و یا لااقل شبیه به محال کرده‌ایم این گرفتاری است که سازمان اصلاحات ارضی در آتیه خواهد داشت و بنده نمی‌دانم این مشکل را با وزارت آب و برق چگونه حل خواهید کرد ولی این مشکل وزارتخانه تنها نیست مشکل مملکتی است مشکل مردم است مردمی که با کمال علاقه امروز حاضرند سرمایه‌گذاری کنند و اراضی بایر را دایر کنند زحمت بکشند و در نتیجه فعالیت و دسترنج خودشان بتوانند برای این مملکت مفید و برای خودشان مؤثر قرار بگیرند این گرفتاری وجود دارد که من امیدوارم به نحو شایسته‌ای در داخل دولت و در داخل دستگاه و حتی اگر لازم باشد با تجدید نظر در قانون فعلی و یا لااقل با تغییری در آن این مشکل را حل کنیم تا مردم را قادر کنیم که بتوانند کار اساسی خودشان را انجام بدهند آخرین نکته‌ای که بنده عرض می‌کنم و نمی‌خواهم وقت مجلس را بگیرم توجهی است که می‌خواهم به آقای وزیر اصلاحات ارضی بدهم در مورد زراعت مکانیزه است در این مورد شاید چند مرتبه در کمیسیون کشاورزی و یا در ملاقات‌های خارج از مجلس که صورت گرفته با ایشان صحبت شده و مورد تأیید ایشان هم بوده ولی مجدداً بنده یادآور می‌شوم که متأسفانه هدف اساسی از معاف بودن زراعت‌های مکانیزه که در قانون اصلاحات ارضی به آن اشاره شده بد تعبیر شده و تقصیر هم از دستگاه اجرائی نیست بلکه در آئین‌نامه منضم به قانون اصلاحات ارضی که به تصویب کمیسیون مشترک مجلسین رسیده در آنجا توجهی به این امر نشده و زراعت مکانیزه را به نحوی تعریف کرده‌اند که با داشتن یک تراکتور شکسته یک ملک مزروعی کاملی را از قانون اصلاحات ارضی و تقسیم معاف کرده‌اند این عمل در این کشور انجام گرفته (احسنت) خود ایشان هم بهتر از بنده می‌دانند و اطلاع دارند که به نحو بارزی در تمام این مملکت این موضوع به چشم می‌خورد و بنده یقین دارم دولت توجه می‌کند و راه حلی برای این کار پیدا خواهد کرد و کاری بکنید که موضوع یک بام و دو هوا نباشد خیلی متشکرم (احسنت).

رئیس- آقای فولادوند بفرمائید.

فولادوند- با اجازه ریاست محترم و همکاران عزیز بنده هم در این موقع که وزارت اصلاحات ارضی و تعاون روستائی تشکیل می‌شود وظیفه خود می‌دانم اخلاقاً از نقطه نظر وظائف اجتماعی یک عرایضی به سمع ملت ایران که در اینجا نمایندگان محترم آنها حضور دارند برسانم اولاً که بنده می‌خواهم به آقای دکتر ولیان تبریک عرض کنم که مورد عنایت شاهانه قرار گرفته‌اند و به مقام محترم وزارت ارتقاء پیدا کرده‌اند و دوم اینکه برای این کارهائی که در مدت مأموریتشان بعنوان رئیس کل اصلاحات ارضی انجام داده‌اند که موجب کسب افتخار شده و حقاً هم حق این بوده است و در اینجا نمایندگان محترمی هستند که در قسمتهای فنی و کارهای کشاورزی و ریاست دوائر وزارت کشاورزی و اصلاحات ارضی سابقه داشتند و به افتخار نمایندگی مفتخر شده‌اند حق کلام را از نقطه نظر فنی ادا فرمودند ولی خود بنده هم چون قلباً و همیشه از نزدیک با این اداره همکار بوده‌ام و مأمورین این اداره و عمل این اداره که امروز به یک وازتخانه ارتقا یافته است همیشه هماهنگ با نظریات اعلیحضرت همایون شاهنشاه بوده است و قطعاً هر ایرانی پاک‌نهاد خودش را موظف می‌داند بنده هم از این نقطه‌نظر وظیفه خودم دانستم و آرزو داشتم کلامی به عنوان همکار این اداره عرض بکنم تا آنجایی که بنده و تجربه خود بنده حکایت می‌کند و سابقه دارم بنده هرباری به اداره اصلاحات ارضی سابق که امروز مبدل به وزارتخانه شده است رفته‌ام الحمدالله باید تصدیق بکنم که با حسن نتیجه روانه‌ام کرده‌اند و همیشه جناب آقای دکتر ولیان خودشان و اعضای اداره‌شان هم نصب‌العین خودشان این مطلب را قرار داده بودند که به کارهای کشاورزی با کمال علاقه و از صمیم قلب دلسوزی بکنند و به مشکلات کشاورزان در حوزه انتخابیه بنده رسیدگی بفرمایند مطالبی که در اینجا نمایندگان محترم تشریف آوردند و تذکر دادند بنده می‌دانم که نظر انتقادی در هیچ ‌کدام از بیانات آقایان نبوده است و همه نظریات اصلاحی بوده و نظریاتی بوده که به جناب وزیر محترم داده‌اند برای این که در انجام کارهای بعدی‌شان کمک و مساعدتی به کارهای اصلاحات ارضی باشد. خود بنده هم به همین نیت بعضی مطالب هست که به عرض‌تان می‌رسانم و استدعا می‌کنم که اگر عیب و نقصی هست به خود بنده تذکر بفرمایید البته خیلی از نظریاتی که آقایان دارند راجع به نواقصی که ممکن است در کار اصلاحات ارضی باشد این به عقیده بنده هیچ ارتباطی به اداره کل سابق اصلاحات ارضی یا وزارت اصلاحات ارضی که هنوز شروع به کار نکرده است ندارد و فی‌الواقع باید از نقطه‌نظر تکنیک و فنی حق این بود که خواهش می‌کردیم که هیئت دولت هم اینجا تشریف می‌داشتند و در حضور جناب آقای نخست‌وزیر و وزیر دارایی و نماینده سازمان برنامه که خود آقای نخست‌وزیر هستند ما مطالب را تذکر می‌دادیم حالا هم همان کار را کردیم برای این که صورت مجلس هست می‌خواستند و خود آقای وزیر هم تشریف دارند و معاونین بعضی از وزارتخانه‌ها هم تشریف دارند و این تذکراتی که ما می‌دهیم به خود آقای نخست‌وزیر می‌دادیم من جمله برای حسن فلان کار در پیش بردن مقاصد اصلاحات ارضی بودجه بیشتری مثلاً به کار ببریم. البته این بودجه را خود آقای وزیر نمی‌توانند به کار ببرند. این بودجه باید به تصویب وزارت دارایی و با تصویب نخست‌ وزیر بیاورند و در برنامه چهارم قرار بدهند تا آقای وزیر بتوانند این مقاصد ملت و تذکرات نمایندگان ملت را انجام بدهند پس فی‌الواقع ایرادی از عمل گذشته نبوده است و به قول ما و کلام‌ها امکن اداره کل اصلاحات ارضی در گذشته با کمال صمیمیت و جدیت وظیفه‌اش را انجام داده به همان دلیل رئیس آن اداره تحت حمایت شاهنشاه آریامهر مفتخر به وزارت شده اند و همان طور که واقعاً دوست عزیز و محترم جناب آقای مهندس ارفع فرمودند و یک تذکراتی دادند که بسیار مفید بود و برای درنظر گرفتن وزیر اصلاحات ارضی در کارهای آینده‌شان بنده هم چند مطلب به نظرم رسیده است که برای تسهیل کار وزارت اصلاحات ارضی و برای توجه‌دادن به جناب آقای وزیر عرض می‌کنم و یک نکته هم هست که یکی از دوستانم به بنده گفته‌اند که اینها را عرض می‌کنم در اینجا آن نماینده محترم موضوعی فرمودند که بعضی از مالکین با استفاده از جهل کشاورزان مقدار بسیار بسیار قلیلی زمین برای آنها باقی گذاشته‌اند که واقعاً به انجام امر کشاورزی به هیچ‌وجه نمی‌تواند تکافو بکند و این امر را بنده هم می‌دانم، دیگران هم می‌دانند و استدعای نمایندگان از مقام وزیر اصلاحات ارضی این بود که این هم جز یادداشت‌ها برود که هر زارعی بتواند طبق نیات عالیه شاهنشاه لااقل زمین به حد کافی داشته باشد برای کشاورزان والا وقت خودش و مملکت را تلف کرده است در تأیید فرمایشات جناب آقای مهندس ارفع دوست محترم بنده می‌دانم که این سیستمی که به حمدالله خیلی‌ها مرتکب این عمل زشت نشده‌اند این است که یک تراکتور شکشته برداشته‌اند و گذاشته‌اند روی املاک و حتی به هم هم قرض می‌دادند این تراکتورها را با یک ماشین این‌ور و آن‌ور می‌بردند و ۲۰۰ و ۳۰۰ و۵۰۰ هزار هکتار را مکانیزه قلم داد می‌کردند و حالا هم مکانیزه نیست و بعدها هم نخواهد بود و این مورد سوءاستفاده قرار گرفته و استدعای ما از آقای دکتر ولیان این است که خودشان هم می‌دانند و ملتفت هستند و انصافاً و بینی و بین‌الله آقای دکتر ولیان آنچه که کم داشتند در کارهایشان اختیار بود و امروز به فرمان شاهنشاه این اختیار هم به ایشان داده شده است و یقین دارم که سرباز فداکاری هستند و از این اختیار به نفع کشاورزان استفاده خواهند کرد و با یک اشاره تا آخر خط تشریف می‌برند باز یکی دیگر از نمایندگان محترم فرمودند آمده‌اند بعنوان پسر و دختر و عمه و خاله و نوه ثبت داده‌اند املاکشان را که مشمول اصلاحات ارضی نشود و متأسفانه همه را برده‌اند و ساخته و پرداخته‌اند و حالا ما می‌بینیم که کشاورز حالش بد است و کشاورز فقط ممنون شاهنشاه است و ممنونیتش این است که فرمان را شاهنشاه داده‌اند و امیدواریم با قدرتی که شاهنشاه تفویض فرموده‌اند حالا در تکمیلش امر به انجام و اقدام بفرمایند برای اینکه اینها مانده است تا اصلاحات ارضی در مملکت انجام بشود و همانطور که شاهنشاه فرمودند آنی بشود که کشاورز آرزو می‌کرده و آنی بشود که خود آقای دکتر ولیان میل داشته‌اند و بنده بسیار خوشوقتم که این نکته بخاطرم ماند که بگویم واقعاً به صمیمیت و کیفیت کار شما مطلعم و عقیده داشتم و هیچوقت بنده تصدیق بلا تصور نمی‌کنم و این است که کارهایتان بسیار منطقی است و دست خدا و پشتیبانش همراهتان باشد و ما هم سربازان دیگر انقلاب هستیم و به خدا قسم یاد می‌کنیم که بدون هیچ سوء نیتی این را عرض می‌کنم و باز هم به خدا قسم یاد می‌کنم که آن هم تقصیر جنابعالی نیست بعضی از کارمندانتان خوب نیستند و این هم شامل این وزارتخانه نیست شامل هر وزارتخانه دیگری هم هست و ممکن است باشد بایستی ما انشاء‌الله امیدوار باشیم که هر چه زودتر به آن اصل انقلابی که جناب آقای خواجه نوری اصل ۱۱ بود یا ۱۲ راجع به اصلاحات ادارات که انشاء‌الله زیر سایه خداوند و شاهنشاه آریامهر جامه عمل به خودش بپوشد و هم وزارت اصلاحات ارضی و هم سایر وزارتخانه‌ها از موهبت این اصل بسیار انقلابی که انقلاب شاه و مردم است برخوردار بشوند که حضرتعالی و دیگر وزارتخانه‌ها هم از این مأمورین سر خود که به‌اصطلاح نه حرفشان فرمان خداست و متأسفانه فرمان وزارتخانه را هم گوش نمی‌دهند و اینها بسیار مردمان بی‌حیائی هستند که سوء استفاده می‌کنند از نام خدا و شاه و به مردم دروغ تحویل می‌دهند و ما می‌دانیم و شجاعت و صمیمیت ما و شاه‌پرستی ما در تذکر این مطلب است و اینهائی که شعارشان را دروغ می‌دانند و از قدیم شعار دروغ بنام خدا می‌دادند و حالا هم شعار دروغ بنام خدا و شاه و میهن می‌دهند اینها را در هر وزارتخانه باید سر جایشان بنشانند (احسنت).

رئیس- نظر دیگری در کلیات آخر این لایحه نیست؟ (اظهاری نشد) نسبت به این لایحه با ورقه اخذ رأی می‌شود.

(اسامی نمایندگان به ترتیب زیر به‌وسیله آقای مهندس صائبی (منشی) اعلام و در محل نطق اخذ رأی بعمل آمد).

آقایان مهندس ناصر بهبودی- دکتر بقائی یزدی- کورس- مهندس فروهر- دکتر خطیبی- جوانشیر- دکتر کلالی- دکتر عدل- خواجه نوری- دکتر یزدان‌پناه- دکتر رشتی- مهندس ارفع- دکتر نجیمی- دکتر شفیع امین- ضیاء احمدی- دکتر رهنوردی- مهندس اخوان- رضوی- پوربابائی- دکتر الموتی- دکتر شریعت- دکتر ضیائی- مهندسسهم‌الدینی- رضازاده- بدر صالحیان- دکتر ستوده- صادقی- بانو زاهدی- روستا- دکتر حکیم شوشتری- دکتر دادفر- معزی- دکتر برومند- دکتر متین- دکتر خزائلی- پروفسور مخبر فرهمند- دکتر کفائی- دکتر اسدی- دکتر قهرمان- دکتر پرتو اعظم- مافی- دکتر حبیب‌اللهی- مصطفوی نائینی- موسوی- محمدولی قراچورلو- بوشهری- مهندس پورشانی- مهندس برومند- عباس میرزائی- دکتر سبزواری- صائب- پزشکی- سلیمانی کاشانی- دکتر غنی- شهرستانی- مهندس معینی زند- مهندس کیا- مهندس زرآور- دکتر محققی- توسلی- دکتر عدل طباطبائی- دکتر زعفرانلو- ایلخانی‌پور- مهندس یارمحمدی- مهندس ریاحی- سرتیپ‌پور- دکتر میرعلاء- مهندس عترت- کلانتری- فضائلی- دکتر بهبانی- مؤید امینی- اسدی- ابوذر- دکتر امامی خوئی- تهرانی- مهندس اردلان- پورساطع- مهندس عدل- مهندس اسدی سمیع- انشاء- فهیمی- مهندس کیا کجوری- ملک‌زاده آملی- شکیبا- مرندی- مریدی- دکتر موثقی- مهندس معتمدی- مهندس بریمانی- ثامنی- فروتن- دکتر رفیعی- بیات- تیمسار نکوزاد- کاسمی غلام نیاکان- عامری- حق‌شناس- فولادوند- دکتر بیت منصور- دکتر اعتمادی- موقر- ملک افضلی- حی- موسی صالحی- صادق سمیعی- دیهیم- دکتر سعید حکمت مهندس- بهرام‌زاده ابراهیمی- مهندس پرویز بهبودی- فرهادپور امام مردوخ- دکتر خیراندیش- اولیاء- محدث‌زاده- اخلاقی- دکتر وفا- دکتر ملکی- کمالوند شیخ‌الاسلامی- دکتر معتمد وزیری- مهاجرانی- دکتر عظیمی- بانو تربیت- دکتر رضوانی مانی- دکتر صالحی- تیمسار همایونی- اهری- معیری- مبارکی- حیدر صائبی- امیر احمدی- امامی رضوی- دکتر سعید- بانو سعیدی- دکتر رفعت- جاماسبی- فخر طباطبائی- یوسفی- مروتی- معظمی- شیخ بهائی- جوادی- دکتر رضوانی- مسعودی- سعیدی- سعید وزیری- موسوی ماکوئی- دکتر مهدوی- دکتر فربود- اصولی- ماهیار- محسنی مهر- دکتر یگانگی- دکتر کیان- بهنیا- تیمسار حکیمیان- دکتر وحیدنیا- پردلی- اربابی- دکتر صفائی- صدقیانی‌زاده- پدرامی- دکتر مدنی- مرتضوی- بهادری- سلیمانی- بختیاری‌پور- عجم- ظفر- دکتر فریور- دکتر صدر- پزشکپور- دکتر طالع- کلانتر هرمزی- بانو جهانبانی- مهندس ریاضی- صدری کیوان- مهندس صائبی- دکتر مهذب- مهندس معینی- بانو ابتهاج سمیعی- روحانی- مهندس عطائی- ریگی- دانشمند- شاخوئی.

(آراء مأخوذه شماره شد نتیجه به قرار ذیل اعلام گردید).

• آراء موافق ۱۹۴ رأی

رئیس- لایحه با ۱۹۴ رأی موافق به اتفاق آراء تصویب شد برای تصویب به مجلس سنا فرستاده می‌شود (مبارک است).

موافقین

آقایان دکتر محققی- صائب- شهرستانی- محمدولی قراچورلو- مصطفوی- دکتر عدل طباطبائی- عباس میرزائی- خواجه نوری- دکتر قهرمان- دکتر سبزواری- مهندس پروشانی- مهندس برومند- بوشهری- موسوی- پروفسور مخبر فرهمند- ملک افضلی- موسی صالحی- اولیاء- کورس- مهندس معتمدی- فهیمی- مریدی- دکتر امامی خوئی- فروتن- دکتر بیت منصور- ثامنی- دانشمند- پورساطع- مهندس بهرام‌زاده ابراهیمی- حی- فرهادپور- دکتر مهندس ناصر بهبودی- ملک‌زاده- دکتر رفیعی- انشاء- شکیبا- موسوی ماکوئی- مروتی- مهندس کیاکجوری- بیات- غلام نیاکان- موقر- فولادوند- شاهنده- کاسمی- سلیمانی کاشانی- دکتر الموتی- کورس- مهندس اخوان- دکتر شریعت- رضوی- پوربابائی- مرندی- دکتر متین- مهندس فروهر- مهندس سهم‌الدینی- دکتر خطیبی- دکتر کلالی- دکتر کفائی- مهندس ارفع- جوانشیر- دکتر پرتو اعظم- مافی- دکتر عدل- مهندس ارفع- دکتر یزدان‌پناه- دکتر نجیمی- دکتر رهنوردی- دکتر شفیع امین- دکتر حبیب‌اللهی- دکتر اسدی- دکتر خیراندیش- بهادری- دکتر مهذب- دکتر رشتی- دکتر صالحی- ضیاء احمدی- مسعودی- معزی- مانی- دکتر خزائلی- دکتر ستوده- صادقی- صدقیانی‌زاده- دکتر زعفرانلو- معظمی- سعید وزیری- بانو تربیت- بانو جهانبانی- اصولی- دکتر صفائی- توسلی- دکتر مهدوی- مهندس زرآور- مهندس ریاضی- پدرامی- دکتر مدنی- مهندس اربابی- دکتر غنی- دکتر یگانگی- دکتر وحیدنیا- مهاجرانی- ماهیار- مهندس صائبی- امام مردوخ- دکتر معتمد وزیری- بهنیا- جوادی- تیمسار حکیمیان- شیخ‌الاسلامی- ریگی- روحانی- مهندس اردلان- محسنی مهر- فضائلی- دکتر کیان- مؤید امینی- ملکشاه ظفر- پزشکی- ابوذر- مهندس یارمحمدی- دکتر درودی- دکتر بهبانی- مهندس کیا- مهندس معینی زند- یوسفی مبارکی ـ عجم ـ جاماسبی ـ تهرانی ـ دکتر گاگیک ـ امامی رضوی ـ تمیسار همایونی ـ عامری ـ دکتر حکمت ـ روستا ـ مرتضوی ـ دکتر رضوانی ـ دکتر فریور ـ مهندس اسدی‌سمیع ـ پردلی ـ تیمسار وحدانیان ـ سعیدی ـ فخرطباطبایی ـ دکتر رفعت ـ مهندس عدل ـ دکتر برومند ـ کلانتری ـ اسدی ـ‌ پزشک‌پور ـ کلانتر هرمزی ـ مهندس ریاحی ـ شاخویی ـ مهندس عترت ـ دکتر طالع ـ صایبی ـ شاخویی ـ دکتر صدر ـ سرتیپ‌پور ـ امیر احمدی ـ محدث‌زاده ـ بانو نیره سعیدی ـ معیری ـ دکتر عظیمی ـ دکتر ملکی ـ حق‌شناس ـ دکتر وفا ـ بانو ابتهاج سمیعی ـ شیخ‌بهایی ـ صادق سمیعی ـ‌ ایلخانی‌پور ـ‌ بختیاری‌پور ـ اخلاقی ـ‌ مهرزاد ـ مهندس پرویز بهبودی ـ کمالوند ـ دکتر فربود ـ مهندس معینی ـ سلیمانی ـ‌ بانو زاهدی ـ مهندس عطایی ـ دکتر میرعلا ـ صدری‌کیوان ـ‌ اهری ـ دکتر دادفر ـ مهندس بریمانی ـ دکتر ضیایی ـ رضازاده ـ دکتر حکیم‌شوشتری ـ‌ بدرصالحیان ـ دیهیم ـ دکتر بقایی‌یزدی ـ تیمسار نکوزاد ـ دکتر سعید ـ دکتر اعتمادی ـ دکتر موثقی.

رئیس ـ‌ آقای دکتر ولیان فرمایشی دارید بفرمایید.

دکتر ولیان(وزیر مشاور) ـ با اجازه مقام محترم ریاست مجلس شورای ملی و سایر خانم‌ها و آقایانی که افتخار نمایندگی ملت ایران را در این ساحت مقدس دارند مجبور هستم مطالبی را در چند کلمه به عرض برسانم. در درجه اول تشکر می‌کنم از ابراز اعتمادی که فرمودید و اولین لایحه تشکیلاتی دولت را بلافاصله یک روز پس از تصویب برنامه‌اش که تقدیم ساحت مقدس مجلس شورای ملی شد به اتفاق آرا مورد تصویب و تأیید قرار دادید و این مطلبی که می‌گویم ما در اصول و در هدف هم دست در دست هم داریم و وحد ما به منصه ‌ظهور رسید. اینجا چه حزب پاسدار انقلاب و چه حزب اقلیت و چه حزب پان‌ایرانیست‌ها همه به این برنامه و تشکیلات رأی موافق دادند و بنده از این نظر در اینجا تشکر می‌کنم و با این که افتخار عضویت حزب ایران نوین را دارم و خودم را یک عنصر متعصب حزبی می‌دانم (احسنت) ولی یک مطلب را اینجا در ساحت مقدس شورای ملی عرض می‌کنم که آماده برای شنیدن نقد و انتقاد و راهنمایی‌ها و اظهارنظرهای کلیه نمایندگان محترم که به سایر احزاب و دسته‌جات سیاسی هستند و در اصل همه دارای یک هدف یا چند هدف منطبق با هم هستیم ولی احیاناً در نیل به این هدف‌ها احتمالاً ممکن است سلیقه‌های خصوصی داشته باشیم. به همان دلیل که اثر انگشتان یک دست هم با یکدیگر همشکل نیست همیشه به تذکرات سروران محترم توجه خواهیم کرد و این عقیده را که چون دولت از حمایت حزب اکثریت برخوردار است همین کافی است رد خواهیم کرد(احسنت) این اصل را قبول ندارمیم و آینده نشان خواهد داد حزب پاسدار انقلاب غیر از این خودش هدفی ندارد و نظریات انتقادی تمام مردم در این مملکت خودش قابل طرح در حزب پاسدار انقلاب بوده و هست(صحیح است) بنده به سهم خود در جلسات کمیسیون‌های مختلف مجلس درس‌های زیادی گرفتم، فرد فرد نمایندگان با مطرح‌کردن پیشنهاداتی که در ۲۵ صفحه چاپ شده بود در قبال یک لایحه سه صفحه‌ای انتقاد کردند و صحبت کردند و ارائه طریق نمودند و فلسفه دمکراسی و حکومت اکثریت چیزی غیر از این نمی‌تواند باشد ولی در اینجا لازم می‌دانم که یک وظیفه اخلاقی را انجام بدهم که در آخرین دقایق تصویب این لایحه در کمیسیون در شور دوم یکی از نمایندگان محترم ما جناب آقای دکتر عدل‌طباطبایی به اندازه‌ای با یک راهنمایی به موقع به تشکیلات این وزارتخانه‌ جدید‌التأسیس کمک کردند که بنده وظیفه خود می‌دانم که بالاخص از این راهنمایی به موقع که ارائه طریق هم داشت و کتب و مطلب را عرض می‌کنم و می‌گذرم ابتدا وظایفی که به عهده وزارت اصلاحات ارضی تعاون روستایی پس از تصویب نهایی و توشیح و ابلاغ قانون مربوطه‌اش محول شده است داریم و می‌دانیم که در این وزارتخانه چه باید انجام بگیرد و اگر در انجام وظایف ایرادی هست تذکر خواهند فرمود در مورد شرکت‌های سهانمی زراعی که شاهنشاه آریامهر در کتاب انقلاب سفید کاملاً و به تفصیل راجع به نقش خلاقه این شرکت‌ها توضیح فرموده‌اند و همچنین در موقع افتتاح دوره قانون‌گذاری جدید بازهم فصلی از فرمایشات خودشان را در آنجا در این زمینه اختصاص دادند و به محض اینکه لایحه تشکیل وزارت اصلاحات ارضی و تعاون روستائی بصورت یک قانون توشیح شده و ابلاغ بشود لایحه تشکیل این شرکتهای تعاونی زراعی هم تقدیم مجلسین خواهد شد تا پس از بررسی و رفع معایب آن و ارشاد و هدایت نمایندگان محترم بصورت قانون بشود و بلافاصله وارد صحنه‌ای بشویم که اگر موفق بشویم و همانطور که شاهنشاه آریامهر فرموده‌اند که موفق بشویم تلاش کرده و کوشش خواهیم کرد که موفق بشویم تلاش کرده و کوشش خواهیم کرد که موفق بشویم و خواهیم شد بسیاری از مشکلات که در نتیجه برنامه اصلاحات ارضی الآن به دو مرحله اول و دوم یعنی زارع و مالک و زارع و مستأجر دست به گریبان هستیم خاتمه داده خواهد شد در مورد ارشاد و تشکیل شرکتهای تعاون روستائی باید اذعان کنیم که در چهار سال گذشته خدمات ذیقیمتی انجام گرفته و بنده به زیر این خدمات صحه می‌گذارم و بلافاصله عرض می‌کنم به محض تصویب این قانون اساسنامه‌اش با توجه به احتیاجاتی که الان دست به گریبان هستیم تجدید نظر خواهد شد و بنده شخصاً مسئول اداره‌اش هستم و پاسخگوی کلیه نظراتی که در این زمینه ابراز بشود خواهم بود (آفرین) ولی این مفهومش این نیست که سازمان نخواهد داشت زمین نخواهد داشت ولی مسئولیت مستقیم تشکیل این شرکتهای تعاون روستائی را بنده خودم بر عهده خواهم داشت و در این زمینه از تمام نظریات استفاده خواهیم کرد اما یک مطلبی را باید خدمتتان عرض کنم ضمن اینکه به محض تصویب نهائی این قانون و از روز ابلاغ تشکیلات جدید اصلاحات ارضی و تعاون روستائی در کلیه مملکت با برنامه روشن و قاطع مشغول خدمت خواهد شد مادام که برنامه‌ها در همه جای دنیا صرفنظر از قاره‌ها صرفنظر از شرایط زمانی و مکانی توسط انسانها اجرا می‌شود و بین انسانها همه جور آدم پیدا می‌شود ولی ما همیشه توجه به نحوه انجام وظیفه اکثریت قریب به اتفاق مردم وطن خودمان داریم همه تأیید می‌کنیم که در اجرای قوانین اصلاحات ارضی مأمورین طی چند سال گذشته با استفاده از حمایت‌ها و راهنمائی‌های رهبر انقلاب ما آنطور که توانسته‌اند خدمت کرده‌اند پر واضح است در بین راه اشخاصی هم بوده‌اند که دانسته یا ندانسته پا را از حد فراتر گذاشته‌اند ولی همه می‌دانیم که این قبیل افراد پس از شناخته شدن در بین ما باقی نمانده‌اند بنابراین همیشه مأمورین به دو قسمت بد و خوب و لااقل به نظر بنده به این صورت است شاید اشتباه بکنم و صحیح نباشد در اینجا آقای سعید وزیری اظهار مرحمت فرمودند لازم می‌دانم عرض کنم که فکر نمی‌کنم دیگر در این مملکت زمانی برای این کار باقی مانده باشد که اشخاصی برای حفظ مقام و صندلیهای خود باشند و به فرض محال اگر چنین اشخاصی پیدا شوند ساحت مقدس مجلس شورای ملی داریم مجلس سنا داریم، رهبر عالیقدری که به جزئیات امور مملکت وارد هستند وجود دارند و مانع از این خواهند شد ولی در مورد شخص خودم جداً عرض می‌کنم من نه آن باشم که اندر جنگ‌بینی پشت من، هر وقت که اظهار عجز در اجرای این وظایف بکنم این را با کمال صمیمیت به عرض خواهم رساند و مرخص خواهم شد ولی اطمینان داشته باشید آنچه که ما می‌خواهیم در ظرف سه سال و چهار سال عملی نیست ما در راهی قدم گذارده‌ایم که از سال ۱۹۴۷ کشورهائی شاید به وسعت قزوین ما شروع کرده‌اند و هنوز به جائی نرسیده‌اند ولی به آنچه که ما ظرف پنج سال گذشته رسیده‌ایم مایه فخر و مباهات ملت ما بوده و خواهد بود (صحیح است) در مورد آنچه که جناب آقای مهندس ارفع فرمودند بنده به سهم خودم از یک نفر متخصص قابل قبول تشکیلات وزارت کشاورزی جز آنچه که فرمودند توقع و انتظار دیگری نداشتم فرمایشاتشان بسیار اصولی بود همه را یادداشت کردم و می‌رویم به دنبالش که ببینیم چه می‌توانیم انجام بدهیم در مورد سازمان ترویج و در مورد اعتبارات و بالاخره در مورد قسمت اساسی فرمایشاتشان که روی مکانیزه صحبت فرمودند و جناب آقای فولادوند هم انگشت گذاشتند یک مطلب را باید به عرض مبارکتان برسانم قانون اصلاحات ارضی ما در ۱۹ دی ماه ۱۳۴۰ شروع به اجرا شد در موقع شروع به اجرا یعنی پنج سال و چند ماه قبل باید تشخیص می‌دادیم که مستثنیات چیست و آن روز آمدند گفتند این قطعه زمین مسثنیات دارد و بر اصول پیش‌بینی شده در قانون اصلاحات ارضی هست ما الان نزدیک به سه سال است که از مرحله دوم وارد مرحله اول شده‌ایم ولی این عرض من مفهومش این نیست که آنچه که شما فرمودید اتفاق نیفتاده افتاده و باید راه‌حل برایش پیدا شود ولی اجازه خواهید فرمود که به همان ترتیبی که این کارها تکامل یافته پیداکردن راه‌حل برای رفع نقایص هم از این جنبه برکنار نباشد و بالاخره راجع به اختیار حفر چاه و تجویز کندن چاه و ایجاد آب و عمران اراضی بایر فرمودند ضمن آن که تمام مطالب مورد تأیید بنده هم هست این امید را داریم و حتماً هم این امید به جا هست که این مشکل مشکلی نیست که ما را نگران کند. ما برای مشکلات عظیم‌تر از این راه‌حل پیدا کرده‌ایم و ان‌شاءالله در این مورد هم این کار را هم انجام خواهیم داد. جناب آقای فولادوند ضمن صحبت در مورد انقلاب اداری ایران اشاره کردند به وجود مقداری از کارمندان بی‌حیا البته ایشان از نظر تقسیم اخلاقی یا صریح صحبت‌کردن این مطلب را فرمودند ولی جناب آقای فولادوند امروز در مملکت خوشبختانه شاید آن ‌قدر که ما فکر می‌کنیم کارمند بد در تشکیلات دولتی وجود نداشته باشد. امروز دیگر محیط محیطی نیست که صرف بکند انسان برای یک لذت آنی بیست ‌و چهار ساعته یا یک ماهه یا دو ماهه از حسن شهرت و خدمت خودش چشم‌پوشی بکند. بنده به عنوان یک کارمند دولت این اعتماد را می‌دهم ولی عرض کردم در بین همه دستگاه‌ها همه ‌جور آدم پیدا می‌شود و در نهایت امر دستگاه‌های دولتی هم اسثنا بر این اصول کلی نیستند. بنده بیش از این تصدیع نمی‌دهم و یک ‌بار دیگر از راهنمایی‌های ارزنده و رأی موافقی که بالاتفاق در اولین لایحه دولت در دوره قانون‌گذاری جدید مرحمت فرمودید تشکر می‌کنم و ان‌شاءالله که هیچ گاه لحظه‌ای پیش نیاید که کسانی که این رأی اعتماد و این رأی موافق را داده‌اند از عمل امروز خودشان پشیمان شوند، متشکرم(احسنت).

- طرح و تصویب گزارش کمیسیون دادگستری مربوط به اصلاحات مجلس سنا در لایحه قانونی اصلاح قانون تشدید مجازات عبوردهندگان اشخاص غیرمجاز از مرز و ابلاغ به دولت

۸ ـ طرح و تصویب گزارش کمیسیون دادگستری مربوط به اصلاحات مجلس سنا در لایحه قانونی اصلاح قانون تشدید مجازات عبوردهندگان اشخاص غیرمجاز از مرز و ابلاغ به دولت

رئیس ـ‌ گزارش کمیسیون‌ها راجع به اصلاح قانون تشدید مجازات عبوردهندگان اشخاص غیر مجاز از مرز مطرح است قرائت می‌شود.

(به شرح زیر خوانده شد)

گزارش از کمیسیون‌ دادگستری به مجلس شورای ملی

کمیسیون دادگستری در جلسه ۱۶ آبان ۱۳۴۶ با حضور آقای پرتو معاون پارلمانی وزارت دادگستری لایحه شماره ۴۴۲/۷ ـ ۲۲/۱/۱۳۴۶ دولت راجع به اصلاح قانون تشدید مجازات عبوردهندگان اشخاص غیرمجاز از مرز مصوب اردیبهشت ماه ۱۳۴۴ را مطرح نمود و با اصلاحاتی که در مجلس سنا به عمل آمد موافقت کرد و به شرح زیر به تصویب رسانید.

اینک گزارش آن را به مجلس شورای ملی تقدیم می‌دارد.

ماده واحده ـ بندهای الف و ب قانون راجع به تشدید مجازات عبوردهندگان اشخاص غیرمجاز از مرز مصوب سال ۱۳۴۴ به شرح ذیل اصلاح و دو تبصره زیر به آن الحاق می‌شود.

بند الف ـ هر کس دیگری را به طور غیر مجاز از مرز عبور دهد یا به نحوی از انحا موجبات عبور غیر مجاز دیگری را فراهم نماید به دستور کمیسیون امنیت اجتماعی مذکور در ماده یک قانون حفظ امنیت اجتماعی مصوب ۱۳۶۶ از دو ماه تا دو سال بازداشت و یا برای همین مدت مکلف به اقامت اجباری می‌شود و کمیسیون می‌تواند نظر به اهمیت عمل ارتکابی و تأثیر آن در اختلال نظم عمومی قرار اجرا موقت را تا صدور حکم نهایی صادر نماید. دستور کمیسیون امنیت ظرف ده روز از تاریخ ابلاغ در دادگاه استان مربوط قابل‌ تجدیدنظر است. دادگاه با حضور متهم به شکایت رسیدگی و رأی مقتضی صادر خواهد کرد رأی دادگاه استان قطعی و لازم‌الاجراست و رسیدگی دادگاه تابع مقررات عمومی است.

بند ب- وسیله نقلیه‌ای که برای این عمل مورد استفاده قرار گرفته در صورتی که متعلق به مرتکب بوده یا با علم و اطلاع مالک وسیله مورد استفاده قرار گرفته باشد به دستور کمیسیون امنیت اجتماعی موقتاً توقیف می‌شود. دادگاه استان مکلف در صورت احراز مالکیت مرتکب با علم و اطلاع مالک حکم به ضبط وسیله نقلیه به نفع دولت بدهد والا به رد آن حکم خواهد داد.

• تبصره ۱- در مورد بند (ج) قانون تشدید مجازات عبور دهندگان اشخاص غیر مجاز از مرز وسیله نقلیه به ترتیبی که در بند (ب) این قانون مقرر است به دستور بازپرس مربوط یا دادستان شهرستان موقتاً توقیف می‌شود.

• تبصره ۲- نماینده نخست وزیری بر تعداد اعضاء کمیسیون امنیت اجتماعی موضوع ماده یک قانون حفظ امنیت اجتماعی مصوب ۱۳۳۶ اضافه می‌شود.

مخبر کمیسیون دادگستری- دکتر حسن متین.

گزارش از کمیسیون کشور به مجلس شورای ملی.

کمیسیون کشور در جلسه ۱۶ آبان ۱۳۴۶ با حضور نماینده دولت لایحه شمارۀ ۷/۴۲۲ - ۱۳۴۶/۱/۲۲ دولت راجع به اصلاح قانون تشدید مجازات عبور دهندگان اشخاص غیر مجاز از مرز مصوب اردیبهشت ماه ۱۳۴۴ را که پس از اصلاحاتی از مجلس سنا برگشته بود مطرح نمود و مصوبه کمیسیون دادگستری را در این مورد عیناً تأیید کرد.

اینک گزارش آن را به مجلس شورای ملی تقدیم می‌دارد.

مخبر کمیسیون کشور- مصطفوی نائینی.

رئیس- نسبت به گزارش کمیسیونا نظری نیست؟ (اظهاری نشد) به گزارش کمیسیونها رأی می‌گیریم خانمها و آقایانی که موافقند خواهشم می‌کنم قیام فرمایند (اکثر برخاستند) تصویب شد. لایحه به دولت ابلاغ می‌شود.

- طرح گزارش شور اول کمیسیون دارائی راجع به حقوق بارگیری و تخلیه در مورد کشتی‌هائی که معادل ظرفیت بارگیری نمی‌شوند

۹- طرح گزارش شور اول کمیسیون دارائی راجع به حقوق بارگیری و تخلیه در مورد کشتی‌هائی که معادل ظرفیت بارگیری نمی‌شوند.

رئیس- گزارش شور اول راجع به حقوق بارگیری و تخلیه در مورد کشتی‌هائی که معادل ظرفیت بارگیری نمی‌شوند مطرح است قرائت می‌شود.

(بشرح زیر خوانده شد)

گزارش شور اول از کمیسیون دارائی به مجلس شورای ملی

کمیسیون دارائی در جلسه ۱۱ آبان ماه ۱۳۴۶ با حضور آقای قوام صدری معاون وزارت دارائی لایحه شمارۀ ۲۷۱۴- ۱۳۴۶/۳/۲۷ دولت راجع به حقوق بارگیری و تخلیه در مورد کشتی‌هائی که معادل ظرفیت بارگیری نمی‌شوند را مطرح و مورد رسیدگی قرار داد و عیناً تصویب نمود.

اینک گزارش آن را به مجلس شورای ملی تقدیم می‌دارد.

ماده واحده- حق بارگیری و تخلیه در آبهای بندری موضوع بند (۵) تعرفه حقوق و عوارض بندری منضم به قانون سازمان بنادر و کشتیرانی مصوب چهارم خرداد ماه ۱۳۳۹ در مورد کشتی‌هائی که معادل ظرفیت کامل بارگیری نمی‌شوند بر مبنای میزان کالائی که بارگیری یا تخلیه می‌شوند محاسبه و دریافت می‌شود و در صورتی که از اسکله با سایر تأسیسات بندری استفاده نکنند برای هر تن کالائی که بارگیری یا تخلیه می‌نمایند ۳/۵ ریال دریافت خواهد شد این تعرفه از تاریخ رد تصویب‌نامۀ شمارۀ ۵۴۶۰۲ مورخ ۴۰/۴/۲۶ قابل اجراء است.

نایب رئیس کمیسیون دارائی- مهدی تهرانی.

گزارش شور اول از کمیسیون اقتصاد به مجلس شورای ملی

کمیسیون اقتصاد در جلسه ۱۴ آبان ماه ۱۳۴۶ با حضور آقای دکتر ضیائی معاون وزارت اقتصاد لایحه دولت راجع به حقوق بارگیری و تخلیه در مورد کشتی‌هائی که معادل ظرفیت بارگیری نمی‌شوند را مورد رسیدگی قرار داد و گزارش کمیسیون دارائی را در این مورد تأیید و تصویب نمود.

اینک گزارش آن را به مجلس شورای ملی تقدیم می‌دارد.

مخبر کمیسیون اقتصاد- دکتر رضوانی.

رئیس- کلیات لایحه مطرح است نظری نیست؟ (اظهاری نشد) به ورود در شور ماده واحده رأی می‌گیریم خانمها و آقایانی که موافقند خواهش می‌کنم قیام فرمائید (اکثر برخاستند) تصویب شد. مادۀ واحده مطرح است نظری نیست؟ (اظهاری نشد) پیشنهادی هم نرسیده لایحه برای شور دوم به کمیسیونهای مربوط ارجاع می‌شود.

- طرح گزارش شور اول کمیسیون اقتصاد راجع به موافقت‌نامه همکاری فنی و اقتصادی بین دولت شاهنشاهی ایران و دولت جمهوری بلغارستان

۱۰- طرح گزارش شور اول کمیسیون اقتصاد راجع به موافقت‌نامه همکاری فنی و اقتصادی بین دولت شاهنشاهی ایران و دولت جمهوری بلغارستان

رئیس- گزارش شور اول راجع به موافقت‌نامه همکاری فنی و اقتصادی بین دولت شاهنشاهی ایران و دولت جمهوری بلغارستان مطرح است قرائت می‌شود.

(بشرح زیر خوانده شد)

گزارش از کمیسیون اقتصاد به مجلس شورای ملی

کمیسیون اقتصاد در جلسه یکشنبه ۴۶/۸/۱۴ با حضور آقای دکتر ضیائی معاون وزارت اقتصاد لایحه شمارۀ ۵۹۱۸- ۷۶/۴/۱۹ دولت راجع به موافقت‌نامه همکاری فنی و اقتصادی بین دولت شاهنشاهی ایران و دولت جمهوری بلغارستان را برای شور اول مورد رسیدگی قرار داده و ماده واحده و قرارداد منضم به آن را با مختصر اصلاح که در بعضی مواد آن بعمل آمد تصویب کرد.

اینک گزارش آن بشرح زیر تقدیم مجلس شورای ملی می‌گردد.

ماده واحده- موافقت‌نامه همکاری فنی و اقتصادی بین دولت شاهنشاهی ایران و دولت جمهوری بلغارستان که شامل یازده ماده می‌باشد و در تاریخ ۹ فوریه ۱۹۶۷ در تهران به امضاء رسیده است تصویب و به دولت اجازه داده می‌شود اسناد تصویب آن را مبادله نماید.

گزارش از کمیسیون امور خارجه به مجلس شورای ملی

کمیسیون امور خارجه در جلسه سه‌شنبه ۴۶/۸/۱۶ با حضور آقای دکتر ضیائی معاون وزارت اقتصاد لایحه دولت راجع به موافقت‌نامه همکاری فنی و اقتصادی بین دولت شاهنشاهی ایران و دولت جمهوری بلغارستان را برای شور اول مورد رسیدگی قرار داد و مصوبه کمیسیون اقتصاد را تصویب کرد.

اینک گزارش آن تقدیم مجلس شورای ملی می‌گردد.

مخبر کمیسیون خارجه-

گزارش از کمیسیون دارائی به مجلس شورای ملی

کمیسیون دارائی در جلسه چهارشنبه ۱۳۴۶/۸/۱۷ با حضور آقای دکتر ضیائی معاون وزارت اقتصاد لایحه دولت راجع به موافقت‌نامه همکاری فنی و اقتصادی بین دولت شاهنشاهی ایران و دولت جمهوری بلغارستان را برای شور اول بررسی و مصوبه کمیسیون اقتصاد را تصویب کرد.

اینک گزارش آن تقدیم مجلس شورای ملی می‌گردد.

مخبر کمیسیون دارائی.

رئیس- کلیات لایحه مطرح است آقای دکتر بهبانی بفرمائید.

دکتر بهبهانی- در صفحه ۴ سطر سوم نوشته برای مدتی که تجارت فنی به نظر بنده تجارب فنی درست است.

رئیس- اصلاح می‌شود در کلیات لایحه نظر دیگری نیست؟ (اظهاری نشد) به ورود در شور ماده واحده رأی می‌گیریم خانمها و آقایانی که موافقند خواهش می‌کنم قیام فرمایند (اکثر برخاستند) تصویب شد. در ماده واحده نظری نیست؟ (اظهاری نشد) لایحه برای شور دوم به کمیسیونهای مربوط ارجاع می‌شود.

- قرائت یک فقره نامه رسیده از دولت در اجرای قانون نحوۀ خرید ماشین‌آلات و سایر لوازم برای اجرای طرح‌های مصوب برنامه‌های عمرانی کشور

۱۱- قرائت یک فقره نامه رسیده از دولت در اجرای قانون نحوۀ خرید ماشین‌آلات و سایر لوازم برای اجرای طرح‌های مصوب برنامه‌های عمرانی کشور

رئیس- نامه‌ای است از دولت رسیده برای اطلاع مجلس قرائت می‌شود.

(بشرح زیر خوانده شد)

ساحت مقدس مجلس شورای ملی

با رعایت ماده واحده ((قانون نحوه خرید ماشین‌آلات و سایر لوازم برای اجرای طرحهای مصوب برنامه‌های عمرانی کشور)) مصوب ۲۴ خرداد ماه ۱۳۴۵ موافقت‌نامه اعتباری به‌منظور تأمین هشتاد و پنج درصد هزینه‌های ارزی خرید لوازم پستهای تهران و اطراف تهران که جمع کل هزینه ارزی آن بالغ بر ۴/۴۶۹/۵۲۵ فرانک فرانسه است با شرکت ژنرال دانتر پریز الکتریک (کوزلکس) در تاریخ ۴۶/۶/۱۹ منعقد گردیده است و اعتبار مذکور در چهارده قسط مساوی شش ماهه بصورت سفته بازپرداخت می‌گردد و بمانده اقساط بازپرداخت نشده بهره‌ای از قرار شش درصد در سال از تاریخ ۲۵ مارس ۱۹۶۸ تعلق خواهد گرفت و سررسید اولین قسط ۱۲ ماه بعد از تاریخ انعقاد موافقت‌نامه می‌باشد بدینوسیله در اجرای تبصرۀ (۲) ماده واحده فوق‌الذکر گزارش آن تقدیم می‌گردد.

نخست وزیر.

- ختم جلسه

۱۲- ختم جلسه

رئیس- چون فعلاً موضوع دیگری در دستور نداریم با اجازه خانمها و آقایان جلسه امروز را ختم می‌کنیم دستور جلسه و تاریخ جلسه آینده بعداً به اطلاع همکاران محترم خواهد رسید.

(۲۰ دقیقه بعد از ظهر جلسه ختم شد)

رئیس مجلس شورای ملی- مهندس عبدالله ریاضی.

- پرسش نمایندگان

۱۳- پرسش نمایندگان.

سئوال

مقام محترم ریاست مجلس شورای ملی

محترماً تقاضا دارد مقرر فرمائید جناب آقای وزیر دارائی هنگام پاسخ به سئوالات مورخه ۴۶/۸/۱۴ اینجانب به سئوال زیر نیز پاسخ دهند.

علت اینکه قیمت درجات معین توتون در استانهای آذربایجان و گیلان و مازندران تا سال ۱۳۳۶ یکسان و از آن سال به بعد نرخ مذکور را در آذربایجان غربی پنج ریال برای هر کیلوگرم توتون نسبت به سایر استانها پائین آورده‌اند چیست؟

دکتر اسمعیل فریور- ۴۶/۸/۲۱.