مذاکرات مجلس شورای ملی ۲۰ شهریور ۱۳۳۷ نشست ۲۲۷
مجلس شورای ملی مجموعه قوانین دوره قانونگذاری نوزدهم | تصمیمهای مجلس | قوانین برنامههای عمرانی کشور مصوب مجلس شورای ملی |
نمایندگان مجلس شورای ملی دوره قانونگذاری نوزدهم |
روزنامه رسمی کشور شاهنشاهی ایران
شامل: کلیه قوانین مصوبه و مقررات - گزارش کمیسیونها - صورت مشروح مذاکرات مجلس - اخبار مجلس - انتصابات - آگهیهای رسمی و قانونی
شماره
شنبه ماه ۱۳۳۷
سال چهاردهم
شماره مسلسل
دوره نوزدهم مجلس شورای ملی
مذاکرات مجلس شورای ملی
مشروح مذاکرات مجلس شورای ملی، دوره ۱۹
جلسه: ۲۲۷
صورت مشروح مذاکرات مجلس روز پنجشنبه ۲۰ شهریور ماه ۱۳۳۷
فهرست مطالب:
۱- تصویب صورتمجلس
۲- اخذ رأی و تصویب گزارش مربوط به هفتاد و پنج میلیون اعتبار کمک زلزلهزدگان غرب
۳- طرح و تصویب گزارش کمیسیون امور استخدام راجع به استخدام پاسبان و گارد شهری و ارسال به مجلس سنا
۴- شور اول گزارش کمیسیون دادگستری راجع به ارجاع دعاوی مدنی به داوری
۵- شور اول گزارش کمیسیون راه راجع به اجازه استخدام دو نفر مهندس برای راهآهن
۶- تقدیم یک فقره سؤال به وسیله آقای احمد طباطبایی.
۷- شور اول گزارش کمیسیون نظام راجع به اصلاح قانون سازمان اطلاعات و امنیت کشور
۸- طرح و تصویب یک فوریت طرح پیشنهادی راجع به تقدیم لایحه تأسیس دانشگاه جدید
۹- بیانات آقای نخستوزیر دایر به گزارش مسافرت هیئت دولت به استان
۱۰- معرفی تیمسار سپهبد باتمانقلیچ به وزارت کشور به وسیله آقای نخستوزیر
۱۱- طرح و تصویب دو فوریت طرح پیشنهادی راجع به واگذاری اراضی به بنیاد پهلوی از طرف شهرداریها
۱۲- تعیین موقع و دستور جلسه بعد - ختم جلسه.
مجلس یک ساعت و ۴۵ دقیقه پیش از ظهر به ریاست آقای رضا حکمت تشکیل گردید..
۱- تصویب صورتمجلس
رئیس- صورت غائبین جلسه قبل قرائت میشود.
(به شرح ذیل خوانده شد)
غائبین بااجازه- آقایان: اسکندری. امامی خویی. عربشیبانی. خزیمهعلم. مهندس اردبیلی. بزرگ ابراهیمی. دکترامین. ثقةالاسلامی دکتر عدل. هدی. دکتر دادفر. سنندجی. اورنگ. دکتر سعید حکمت. اخوان زاده. دکتر عمید. صرافزاده. مهندس فروغی. عبدالحمید بختیار. دکتر اصلان افشار. دکتر شاهکار. مجید ابراهیمی. مشار. ذوالفقاری. مشایخی. دولتشاهی. بوربور. اریه. سعیدی. دکتر آهی. دکتر نفیسی. دادگر. قراگزلو. شادلو. دکتر حسن افشار. بزرگنیا. مهندس ظفر. مهندس فیروز. سالاربهزادی. جلیلی. امیدسالار. حشمتی. سراج حجازی. تیمورتاش. دکتر ضیایی. دولتآبادی. اکبر. قرشی. فرود. دکتر فریدون افشار. اسفندیاری. عامری. کدیور. برومند. بهبهانی. قوام. قبادیان. عمیدی نوری. دکتر نیرومند. خرازی.
غائب بیاجازه- آقای طاهری.
رئیس- نسبت به صورتمجلس نظری نیست؟ (اظهاری نشد) صورتمجلس جلسه قبل تصویب میشود.
۲- اخذ رأی و تصویب گزارش مربوط به هفتاد و پنج میلیون اعتبار کمک به زلزلهزدگان غرب.
رئیس- نامه مجلس سنا راجع به اعتبار به زلزلهزدگان نهاوند قرائت میشود.
(به شرح زیر خوانده شد)
ریاست محترم مجلس شورای ملی
لایحه شماره ۱۶۴۷۵- ۸/۶/۳۷ دولت راجع به اجازه اعطای مبلغ هفتاد و پنج میلیون ریال از محل بقیه موجودی پذیره نفت برای کمک به آسیبدیدگان زلزله نواحی غرب که طی مرقومه شماره ۲۱۳۷۷- ۱۱/۶/۱۳۳۷ از مجلس شورای ملی به مجلس سنا ارسال شده بود در جلسه فوق العاده روز شنبه پانزدهم شهریور ماه ۱۳۳۷ به تصویب مجلس سنا رسید.
اینک یک نسخه از لایحه مصوبه فوق برای استحضار عالی و طرح در مجلس شورای ملی برای اخذ نهایی به ضمیمه ایفاد میشود.
نائب رئیس مجلس سنا- محمدعلی وارسته
رئیس- آقای دولتشاهی مطلبی داشتید؟
دولتشاهی- عرضی ندارم.
رئیس- رأی گرفته میشود نسبت به همین لایحهای که از سنا برگشته با ورقه آقایان موافقین رأی سفید خواهند داد (اسامی آقایان نمایندگان به وسیله آقای جلیلوند (منشی) اعلام و درمحل نطق اخذ رأی به عمل آمد)
آقایان: مهندس بهبودی. ساگینیان. عماد تربیتی. صادق بوشهری. قناتآبادی. باقر بوشهری. ابتهاج. مهران. مهندس هدایت. دکتر جهانشاهی. سلطانمراد بختیار. مهندی فروهر. عباسی. غضنفری. دکتر وکیل. سارمی. امیدسالار. علامه. بیاتماکو. دکتر دیبا. یارافشار. رامبد. محمودی. رستم امیربختیار. قوام. بوربور. اردلان. استخر. دولتشاهی. احمد طباطبایی. دکتر رضایی. ارباب. فخر طباطبایی. توماج. دادگر. دکتر اسدی. دکتر حسن افشار. دکتر عمید. خلعتبری. دیهیم. حکیمی. عربشیبانی. مرتضی حکمت. دهستانی. دشتی. گیو. فرود. مهندس سلطانی. مهندس دهستانی. جلیلوند. فضایلی. اعظمزنگنه.
(آراء مأخوذه شماره شد ۵۰ ورقه سفید موافق، یک ورقه سفید بیاسم بود).
رئیس- لایحه اعتبار کمک به زلزلهزدگان با پنجاه رأی به تصویب رسید.
اسامی موافقین- آقایان: استخر. عزیز اعظمزنگنه. ابتهاج. دهقان. مهندس سلطانی. مهندس هدایت. مهندس دهستانی. جلیلوند. مرتضی حمکت. فضایلی. قوام. رامبد. احمد طباطبایی. یارافشار. محمودی. علامه وحیدی. سلطانمراد بختیار. دکتر جهانشاهی. احمد مهران. ساگینیان. مهندس بهبودی. عربشیبانی. عباسی. قناتآبادی. غضنفری. مهندس فروهر. محمدباقر بوشهری. صارمی. دکتر وکیل. بیاتماکو. دکتر دیبا. صادق بوشهری. عماد تربیتی دشتی. گیو. دکتر رضایی. بوربور. دادگر. امیدسالار. اردلان. دکتر اسدی. ارباب. دولتشاهی. رستم امیربختیار. حکیمی. دکتر عمید. دیهیم. فخر طباطبایی. دکتر حسن افشار. توماج.
ورقه بیاسم علامت امتناع یک برگ.
۳- طرح و تصویب گزارش کمیسیون امور استخدام راجع به استخدام پاسبان و گارد شهری و ارسال به مجلس سنا.
رئیس- شور دوم لایحه استخدام پاسبان و گارد شهری مطرح است قرائت میشود.
(به شرح زیر خوانده شد)
کمیسیون امور استخدام درجلسه ۱۹ خرداد ماه ۱۳۳۷ با حضور آقای معاون وزارت کشور به شور دوم لایحه استخدام پاسبان گارد شهری و خدمتگزار جزء رسیدگی خبر شور اول را عیناً تأیید نمود اینک گزارش آن را به مجلس شورای ملی تقدیم میدارد.
ماده واحده- به شهربانی کل کشور اجازه داده میشود به جای مستخدمین جزیی که به علل فوت و اخراج و بازنشستگی محل آنها بلامتصدی گردیده و اعتبار آن در بودجه شهربانی کل محفوظ میباشد و در آتیه نیز پست آنها خالی میشود در همان محل خدمتگزار جزء استخدام نماید همچنین برای حفظ انتظامات و صندوق وزارتخانهها و سایر ادارات دولتی و بنگاههای ملی که ضمن تأمین و تعهد پرداخت کلیه حقوق و مزایا از بودجه خود پیشنهاد استخدام پاسبان را مینماید پاسبان گارد شهری استخدام شود.
مخبر کمیسیون امور استخدام- احمد مهران.
رئیس- گزارش کمیسیون کشور هم قرائت میشود
(به شرح زیر خوانده شد)
گزارش از کمیسیون کشور به مجلس شورای ملی
کمیسیون کشود در جلسه ۱۶ تیر ماه ۱۳۳۷ لایحه استخدام پاسبان گارد شهری و خدمتگزار جزء را با حضور آقای معاون وزارت کشور برای شور دوم مطرح و خبر کمیسیون امور استخدام را تأیید و تصویب نمود. اینک گزارش آن را به مجلس شورای ملی تقدیم میدارد. مخبرکمیسیون کشور- رامبد.
رئیس- ماده واحده مطرح است در برگ موافق و مخالف کسی نامنویسی نکرده مخالفی نیست؟ (اظهاری نشد) رأی گرفته میشود به همین لایحه آقایانی که موافقند قیام فرمایند (اکثر برخاستند) تصوب شد به مجلس سنا فرستاده میشود.
۴- شور اول گزارش کمیسیون دادگستری راجع به ارجاع دعاوی مدنی به داوری
رئیس- گزارش کمسیون دادگستری راجع به ارجاع دعاوی مدنی به داوری مطرح است قرائت میشود.
(به شرح زیر خوانده شد)
گزارش از کمیسیون دادگستری به مجلس شورای ملی
کمیسیون دادگستری در جلسات متعدد با حضور آقای دکتر هدایتی وزیر دادگستری و آقای دکتر عاملی معاون وزارت دادگستری لایحه ارسالی از مجلس سنا راجع به ارجاع دعاوی مدنی به داوری را مورد رسیدگی قرار داده و پس از مذاکرات لازم با اصلاحاتی مورد تصویب قرار داد و اینک گزارش آن را تقدیم میدارد:
ماده ۱- درمورد کلیه دعاوی مدنی که قبل از پایان سال ۱۳۳۶ شمسی در دادگاههای دادگستری مطرح گردیده و به حکم قطعی منتهی نشده است هر یک از اصحاب دعوی که تا تاریخ مزبور در دعوی شرکت داشته میتواند از داد گاه تقاضای ارجاع امر را به داوری بنماید در این صورت اگر دعوی قانوناً قابل ارجاع به داوری باشد دادگاه مکلف است به تقاضای مزبور فوراً و خارج از نوبت رسیدگی و قرار ارجاع دعوی را به داوری صادر و طرفین را برای تعیین داور احضار نماید.
دادگاه چنانچه طرفین در موعد مقرر در انتخاب یک نفر داور تراضی نمایند داور مزبور را انتخاب میکند و در صورت عدم تراضی هر یک از طرفین یک داور تعیین مینماید و اگر در انتخاب داور مشترک تراضی ننمودند دادگاه از بین سه نفر که برای داوری در نظر میگیرد یک نفر را به قید قرعه به سمت داور مشترک انتخاب خواهد نمود هر گاه یکی از طرفین بدون عذر موجه در وقت مقرر حاضر نگردید یا داور اختصاصی خود را معین نکرد دادگاه داور طرف غایب یا ممتنع را به طریق فوق به قید قرعه تعیین و ابلاغ مینماید.
طرف غایب یا ممتع حق دارد ظرف پنج روز از تاریخ ابلاغ به جای داوری که دادگاه برای او تعیین کرده است داور اختصاصی خود را تعیین و به دادگاه معرفی نماید که با شرکت داور معرفی شده جلسه داوری تشکیل و رسیدگی خواهد شد والا جلسه داوری با شرکت داور تعیینشده به قید قرعه از طرف دادگاه تشکیل و رسیدگی خواهد شد.
تبصره ۱- دعاوی مربوط به سفته و چک و برات قابل ارجاع به داوری اجباری نیست مگر با تراضی طرفین.
تبصره ۲- کسانی که طبق این قانون به قید قرعه به سمت داوری انتخاب میشوند باید علاوه بر شرایط مندرج در باب هشتم قانون آیین دادرسی مدنی به تشخیص دادگاه دارای حسن شهرت و بصیرت و اطلاع در سنخ دعوی بوده باشند.
تبصره ۳- مادتین ۶۷۶ و ۶۷۷ قانون آیین دادرسی مدنی به قوت خود باقی است و در مورد ماده ۶۷۷ هرگاه دعوی در موعد مقرر در ماده مذکور رجوع به داوری نشده باشد به تقاضای هریک از طرفین دادگاه مکلف است طبق این قانون قرار ارجاع به داوری صادر نماید.
تبصره ۴- داور یا داوران باید حکم خود را ظرف مدتی که در قرار دادگاه تعیین شده صادر و به دفتر دادگاه صادرکننده قرار تسلیم و رسید دریافت نمایند.
تبصره ۵- در مورد دعاوی بالا تقاضای ارجاع امر به داوری برطبق این قانون ظرف شش ماه از تاریخ اجرای این قانون پذیرفته است و چنانچه بعد از آن تاریخ تقاضایی بشود پذیرفته نخواهد بود.
تبصره ۶- دعاوی ناشیه از خسارات و ضرر و زیان ناشیه از جرم وقتی بر طبق این قانون قابل اجرا به داوری است که حکم نهایی جزایی صادر شده ودر مورد دعوای مدنی هنوز حکم نهایی صادر نگردیده باشد.
تبصره ۷- هیچ یک از کارمندان شاغل دادگستری را در دعاوی مطروحه در دادگستری نمیتوان به قید قرعه برای داوری انتخاب نمود و دادرسانی را که دعوی در نزد آنان مطرح است حتی با تراضی طرفین هم نمیتوان به داوری انتخاب نمود.
ماده ۲- وزارت دادگستری مأمور اجرای این قانون است.
از طرف مخبر کمیسیون دادگستری- فخر طباطبایی.
رئیس- کلیات این لایحه مطرح است کسی اجازه صحبت نخواسته رأی گرفته میشود به ورود در مواد آقایانی که موافقند قیام فرمایند (اکثر برخاستند) تصویب شد. ماده اول مطرح است، آقای مهندس هدایت.
منهدس هدایت- بنده میخواستم استدعا کنم که جناب آقای فخر طباطبایی در این لایحه یک توضیحی لطف کنند تصور میکنم که نظر وزارت دادگستری این باشد که با ارجاع بعضی از دعاوی به محاکم از بار محاکم کم بکند در تمام دنیا مرسوم است که تا آنجایی که میسر باشد یعضی از دعاوی را از طریق داوری رسیدگی و حل بکنند بنده میخواستم عرض کنم که یک دفعه که این کار را کردیم در آتیه بسیار نزدیکی باز مبتلا به همین موضوع خواهیم شد چرا این موضوع را تعمیم به آینده نکنیم اگر این کار خوب است علت این که این موضوع را در آینده تعمیم ندادهایم و دادگاهها را مکلف نکردهایم که دربعضی از موارد اگر یکی از اصحاب دعوی بخواهد کار را به دادرسی مراجعه بکند دیگری هم ملزم به قول باشد چه بوده است اگر این کار خوب است چرا برای آینده نمیکنیم اگر این کار خوب نیست پس چرا راضی شدید که یک همچو امری را به دادرسی مراجعه بفرمایید بنده استدعا میکنم که توضیحی بفرمایید.
رئیس- آقای فخر طباطبایی.
فخر طباطبایی- عرض کنم جناب آقای وزیر دادگستری تشریف ندارند و بنده که از طرف مخبر کمیسیون دادگستری گزارش امضا کرده بودم توضیحاتی خدمت آقای مهندس هدایت عرض میکنم عرض کنم نظر ایشان در اصل قضیه این است که چرا این داوری برای همیشه نباشد اصولاً این یک قانونی است که وزارت دادگستری برای این که این پروندههایی که انباشته شده و قاضی کافی ندارد برای این که جواب احتیاجات فعلی را بدهد آورده است در واقع مسکنی است برای احتیاجات فعلی که با این لایحه از قضاوت اشخاصی که مهیا برای قضاوت هستند ولی خارج از دستگاه دادگستری هستند به این شکل از این لایحه داوری استفاده میکند و اصولاً طرح دعوا و حل و فصل آن با دادگستری است و نمیتوانیم یک همچو قانونی یعنی داوری اجباری برای همیشه داشته باشیم ولی البته قانونی فعلاً هست که داوری اختیاری است که برای در موارد به خصوص در آیین دادرسی مدنی پیشبینی شده که اگر طرفی تقاضای داوری کرد و طرف دیگر هم با این تقاضا موافقت داشت به توافق و تراضی یکدیگر میتوانند دعوایشان را به داوری ارجاع بکنند ولی داوری اجباری یک جریانی است مستثنی از این قاعده کلی. این لایحه داوری که جناب آقای وزیر دادگستری تقدیم مجلس کردهاند داوری اجباری است به محض این که یک نفر تقاضا کرد آن طرف خواه بخواهد یا نخواهد باید دعوایش با داوری حل و فصل بشود فلسفهاش هم این است که وزارت دادگستری با یک واقعیتی مواجه شده است و این واقعیت این است که این قضاوت و این دستگاه با وضع فعلی جواب همه پرونده را نمیدهد البته ما در کمیسیون خدمتتان عرض
کردیم و اینجا هم تذکر میدهیم این لایحه به تنهایی کافی نیست میبایستی برای آینده فکری کرد که وزارت دادگستری هم گسترش پیدا بکند به موازات توسعه و گسترش سایر وزارتخانهها و وزارت دادگستری هم باید تشکیلاتش طوری باشد که جواب احتیاجات مردم را بدهد تا بعداً دیگر محتاج به تقدیم لایحه داوری اجباری نباشد (احسنت).
رئیس- آقای خلعتبری.
خلعتبری- بنده اصولاً با این لایحه مخالف هستم و دد رکمیسیون دادگستری هم مخالفت اصولی خود را عرض کردم چون بر طبق قانون اساسی مرجع تظلمات عمومی دادگستری است و علت این که امروز مخالفتم را با دلایل بیان نمیکنم برای این است که دیدم و احساس میکنم که روزی که این آقای دکتر هدایتی وزیر دادگستری به دادگستری آمدهاند حقیقتاً با یک جدیت و با یک علاقه و دلسوزی به خصوصی برای دادگستری دارند کار میکنند و خودش و عدهای در مطالعه هستند که راههایی پیدا بکنند که جریان کند محاکمات در آینده سریع باشد و در نتیجه همان فکر خوب و با حسن نیت است که ایشان این طرح را تقدیم مجلس شورای ملی کردند در کمیسیون هم بحث زیاد شد البته اکثریت تأیید کردند علت این که بنده اینجا خواستم چند کلمه عرض کنم این است که در شور دوم اگر عرایضی عرض کردم آقایان دانسته باشند که من اصولاً با این لایحه مخالفم و شاید در این مدت بین شور اول و دوم جناب آقای وزیر دادگستری را بتوانم متقاعد بکنم از این نظر که مقصود ایشان با این لایحه تأمین نخواهد شد و در این لایحه تجدید نظر بفرمایند والا در شور دوم به تفصیل مطالبی عرض خواهم کرد و شاید در کمیسیون هم بتوانم همکاران محترم را قانع بکنم ک هاین لایحه یک قدری به تأخیر بیفتد تا شاید بیشتر مطالعه بشود و فعلاً بیش از این عرایضی نمیکنم که لایحه جریانش را طی بکند و در کمیسیون انشاءالله به طور تفصیل دلایل خودم را عرض خواهم کرد از این نظر که جناب آقای دکتر هدایتی نظری که دارند با این لایحه موفق نخواهند شد وحیف است که ایشان واقعاً با این حسن نیتی که دارند عملی بکنند که بعد از شش ماه ببینیم که موفق نشدهاند.
رئیس- دیگر کسی اجازه صحبت نخواسته پیشنهادات این ماده قرائت میشود.
(به شرح زیر قرائت شد)
پیشنهاد میکنم تبصره زیر به قانون ارجاع دعاوی مدنی به داوری اضافه شود.
کلیه دعاوی مدنی ارجاع به داوری اعم است از دعاوی دولت بر مردم و بالعکس و دعاوی مردم بر مردم.
مهدی ارباب.
مقام محترم ریاست مجلس شورای ملی
اینجانب پیشنهاد میکنم که تبصره ۲ ماده یک قانون داوری این جمله اضافه شود وزارت دادگستری عده لازم داوران مزبور را همه ساله تهیه و در اختیار دادگاهها خواهد گذارد.
ارسلان خلعتبری.
مقام محترم ریاست مجلس شورای ملی
اینجانب پیشنهاد میکنم که به تبصره لایحه داوری جمله ذیل اضافه شود:
هرگاه داورها در مدت قانونی رأی صادر نکنند دادگاه نسبت به دعوی رسیدگی خواهد نمود
ارسلان خلعتبری.
رئیس- پیشنهادات به کمیسیون فرستاده میشود. ماده دوم مطرح است قرائت میشود.
ماده ۲- وزارت دادگستری مأمور اجرای این قانون است.
رئیس- لایحه با پیشنهادات به کمیسیون فرستاده میشود.
۵- شور اول گزارش کمیسیون راه راجع به اجاره استخدام دو نفر مهندس برای راهآهن
رئیس- گزارش از کمیسیون راه راجع به استخدام دو نفر مهندس مطرح است قرائت میشود.
(به شرح ذیل قرائت شد)
گزارش از کمیسیون راه به مجلس شورای ملی
کمیسیون راه در جلسه مورخ ۲۴ بهمن ماه ۱۳۳۶ لایحه شماره ۱۶۱۹۵ دولت راجع به استخدام دو نفر از آقایان مهندس والتر نیهوس و مهندس گوت لیب کریستین متخصص راهآهن با حضور آقای وزیر راه مطرح و عیناً تصویب نمود اینک گزارش آن را به مجلس شورای ملی تقدیم میدارد.
ماده واحده- به وزارت راه اجازه داده میشود به منظور شروع کارهای ساختمانی راهآهن دولتی ایران در تونل نمک دو نفر آقایان مهندس والتر نیهوس و گوتلیب کریستین متخصصین ساختمان راهآهن و تونل تبعه دولت فدرال سویس را با حقوق مزایای متعلقه به شرح زیر برای مدت یک سال استخدام و قرارداد لازم با نامبردگان مبادله نماید.
۱- مهندس والتر نیهوس ماهیانه (۶۰۰۰۰) شصت هزار ریال حقوق ریالی و بلیط رفت و برگشت هواپیما
۲- مهندس گوتلیب کریستین ماهیانه پانزده هزار ریال حقوقو ریالی و بلیط رفت و برگشت با هواپیما.
تبصره- پیمان استخدام آقایان مهندس والتر نیهوس و کریستین با رعایت قانون مصوب عقرب ۱۳۰۱ مبادله و در صورت مداخله نامبردگان در امور سیاسی و اجتماعی بدون هیچگونه حقی پیمان استخدامی آنها لغو خواهد شد.
مخبر کمیسیون راه- مهندس فروهر
گزارش از کمیسیون بودجه به مجلس شورای ملی
کمیسیون بودجه لایحه دولت راجع به استخدام دو نفر آقایان مهندس والتر نیهوس ومهندس گوتلیب کریستین متخصص راه آهن را با حضور آقای وزیر راه مورد رسیدگی قرار دادهه ماده واحده پیشنهادی دولت را عینا تصویب نمود واینک گزارش آن را در تأیید گزارش کمیسیون راه به مجلس شورای ملی تقدیم میدارد.
مخبر کمیسیون بودجه- محمدعلی مسعودی.
گزارش از کمیسیون امور خارجه به مجلس شورای ملی. کمیسیون امور خارجه در جلسه ۲۲ تیر ماه ۱۳۳۷ لایحه دولت راجه به استخدام دو نفر آقایان مهندس والتر نیهوس و گوت لیب کریستین متخصص راهآهن را با حضور آقای وزیر امور خارجه مورد رسیدگی قرار داده گزارش کمیسیون راه را تأیید و تصویب نمود اینک خبر آن را به مجلس شورای ملی تقدیم میدارد.
از طرف مخبر کمیسیون امور خارجه- خزیمهعلم.
رئیس- شور اول لایحه است. کلیات مطرح است در کلیات کسی اجازه صحبت نخواسته رأی گرفته میشود به ورود در ماده واحده آقایانی که موافقند قیام فرمایند (اکثر قیام نمودند) تصویب شد ماده واحده مطرح است، کسی اجازه صحبت نخواسته و پیشنهادی هم نرسیده بنابراین برای شور دوم به کمیسیون فرستاده میشود.
۶- تقدیم یک فقره سؤال به وسیله آقای احمد طباطبایی.
رئیس- آقای طباطبایی بفرمایید.
احمد طباطبایی- سؤالی است از دولت تقدیم میکنم.
۷- شور اول گزارش کمیسیون نظام راجع به اصلاح قانون سازمان اطلاعات و امنیت کشور
رئیس- گزارش کمیسیون نظام راجع به اصلاح قانون سازمان امنیت مطرح است، قرائت میشود.
(به شرح ذیل قرائت شد)
گزارش از کمیسیون نظام به مجلس شورای ملی
کمیسیون نظام در جلسه پنجم تیر ماه ۱۳۳۷ باحضور آقای وزیر جنگ به لایحه ارسالی از مجلس سنا راجع به اصلاح قانون سازمان اطلاعات و امنیت کشور رسیدگی و پس از مذاکراتی مواد مصوب مجلس سنا را عیناً مورد تصویب قرار داده و اینک گزارش آن را تقدیم میدارد:
ماده اول- در مورد بزههای مصرح در قانون سازمان اطلاعات و امنیت کشور مصوب بیست و نهم اسفند ماه ۱۳۳۵ هر گاه متهم نظامی یا کارمند نیروهای مسلح شاهنشاهی باشد وظیفه ضابطین به عهده اشخاص مندرج در قانون ۱۲۳ قانون دادرسی و کیفر ارتش و مأمورین سازمان ضداطلاعات خواهد بود.
ماده دوم- مأمورین سازمان ضداطلاعات در زمره ضابطین نظامی محسوب میشوند.
از طرف مخبر کمیسیون نظاموظیفه- رامبد.
گزارش از کمیسیون کشور به مجلس شورای ملی
کمیسیون کشور در جلسه ۲۲ مرداد ماه ۱۳۳۷ با حضور آقای معاون وزارت جنگ لایحه اصلاح قانون سازمان اطلاعات و امنیت کشور را مورد رسیدگی قرار داده و پس از مذاکرات خبر کمیسیون نظام را تأیید و اینک گزارش آن را تقدیم میدارد.
مخبر کمیسیون کشور- رامبد
گزارش از کمیسیون دادگستری به مجلس شورای ملی
کمیسیون دادگستری در چندین جلسه با حضور آقایان وزیر جنگ و وزیر دادگستری لایحه ارسالی از مجلس سنا راجع به اصلاح قانون سازمان امنیت و اطلاعات کشور را رسیدگی و پس از مذاکرات مفصل و توضیحات آقای وزیر جنگ عین مواد مصوب مجلس سنا را تصویب و اینک گزارش آنرا در تأیید خبر کمیسیون نظام تقدیم میدارد.
از طرف مخبر کمیسیون دادگستری- فخر طباطبایی.
رئیس- کلیات مطرح است چون کسی اجازه صحبت نخواسته است رأی گرفته میشود به ورود در مواد آقایانی که موافقند قیام فرمایند (اکثر قیام نمودند) تصویب شد ماده اول مطرح است قرائت میشود.
(به شرح ذیل قرائت شد)
ماده اول- در مورد بزههای مصرح در قانون سازمان اطلاعات و امنیت کشور مصوب بیست و نهم اسفند ماه ۳۵ هرگاه متهم نظامی یا کارمند نیروی مسلح شاهنشاهی باشد وظیفه ضابطین به عهده اشخاص مندرج در ماده ۱۲۳ قانون دادرسی و کیفر ارتش و مأمورین سازمان ضداطلاعات خواهد بود.
رئیس- کسی در این ماده اجازه
صحبت نخواسته است ماده دوم مطرح است قرائت میشود.
(به شرح زیر قرائت شد)
ماده دوم- مأمورین سازمان ضداطلاعات در زمره ضابطین نظامی محسوب میشوند.
رئیس- چون در این ماده هم کسی اجازه نخواسته است برای شور دوم به کمیسیون فرستاده میشود.
۸- طرح وتصویب یک فوریت طرح پیشنهادی راجع به تقدیم لایحه تأسیس دانشگاه جدید
رئیس- طرحی که آقایان نمایندگان دادهاند راجع به تأسیس دانشگاه قرائت میشود.
(به شرح ذیل قرائت شد)
مقام محترم ریاست مجلس شورای ملی
امضاکنندگان ذیل ماده واحده را به عنوان طرح تقدیم و تقاضای یک فوریت را میکنیم:
ماده واحده- دولت مکلف است در ظرف مدت دو ماه از تاریخ تصویب این قانون لایحه تأسیس یک دانشگاه مجهز را در کشور تقدیم مجلس نماید و هزینه آن را از محل باقیمانده پذیره ۲۵ میلیون دلاری نفت تأمین کند. این دانشگاه باید دارای وسایلی باشد که همه ساله از آن تعداد کافی پزشک و مهندس فارغالتحصیل گردد.
مهندس جفرودی. دکتر امیر اصلان. افشار. یارافشار. دکتر سعید حکمت. مهندس شیبانی. دکتر اسدی. عبدالحمید بختیار. ساگینیان. مهندس دهستانی. مهندس فروهر. مهندس فیروز. بیاتماکو. علامه وحیدی. قراگزلو. عباسی. مهندس هدایت. فضایلی. دکتر عمید. بهبودی. رستم امیربختیار. تیمورتاش. مهندس فروغی. دکتر دیبا. رامبد.
رئیس- فوریت این طرح مطرح است مخالفی نیست؟ (اظهاری نشد) رأی گرفته میشود به فوریت آقایانی که موافقند قیام بفرمایند (اکثر قیام نمودند) تصویب شد به کمیسیون ارجاع میشود.
۹- بیانات آقای نخستوزیر دایر به گزارش مسافرت هیئت دولت به استان دهم
رئیس- آقای نخستوزیر فرمایشی دارید بفرمایید.
نخستوزیر (دکتر اقبال)- بنده میخواستم از فرصت استفاده کنم البته به طور اختصار جریان پنجمین مسافرت هیئت دولت یعنی مسافرت به استان دهم را به عرض آقایان نمایندگان محترم برسانم. البته همین طوری که آقایان مستحضر هستند این مسافرتها که بالاخص بر حسب امر و اراده شاهنشاه انجام میشود بیاندازه مفید بوده است چه برای دولت و چه برای استانها، در هر استانی که دولت رفته است با طبقات مختلف آن استان تماس گرفته و این تماس با طبقات بیاندازه مفید بوده است برای این که هم دولت از نردیک به نیازمندیها و احتیاجات مردم آن استان واقف شده است و از طرف دیگر هم مردم دانستهاند که طرز فکر دولت چیست و ممکنات ومقدوراتی که دولت در اختیاردارد از چه قرار است وخیال میکنم که این تماسهای نزدیک بین دولت و اهالی هر استانی بیاندازه مفید است (صحیح است) و خیلی از مشکلات کارها را حل میکند، آخرین استانی که مورد بازدید هیئت دولت قرار گرفت استان دهم (اصفهان) بود و بنده اول وظیفه خودم میدانم که از میهماننوازیها و پذیرایی بسیار گرم اهالی آن استان در پشت این تریبون سپاسگزاری بکنم، البته برنامه ما بسیار مفصل بود و اقداماتی هم که شده است ضمن گزارش مفصلی که تهیه شده به اختیار جراید گذارده خواهد شد و بعداً هم به مجلس میفرستیم که به استحضار آقایان نمایندگان برسد لذا بنده زیاد نمیخواهم وقت آقایان را بگیرم و تصدیع بدهم ولی رئوس اقداماتی را که در این استان شده است و نتایجی که از این مسافرت گرفته شده است به عرض میرسانم، روز اول مسافرت ما در اصفهان تماس با طبقات مختلف و کارمندان ادارات بود که در آنجا برنامه دولت و طرز کار دولت را به استحضار همه نمایندگان طبقات مختلف رساندیم و مخصوصاً به کارمندان دولت متذکر شدیم که وظیفه اول آنها عبارت است از انجام کارهای مشروع مردم هر کار مشروعی که دارند هر کس که باشد باید در اسرع اوقات انجام بشود با نهایت حسن سلوک و نزاکت با تقاضاهایی که نامشروع نیست فوراً موافقت کنند و انجام دهند و اگر تقاضایی نامشروع است و یا این که خودشان خیال میکنند مشروع است ولی با مقررات وفق نمیدهد آنها را هم بفرمایند که این تقاضا نامشروع است روز بعد البته بلافاصله مسافرت ما روی نقاط مختلف آن استان شروع شد به ترتیب از شهرستانهای اردستان نائین یزد بازدید به عمل آمد و در هر یک از این نقاط از تأسیسات فرهنگی، بهداشتی و سایر قسمتها بازدید کردیم و هر نواقصی که داشت یادداشت کردیم البته بسیاری از تقاضاها موضوعات خیلی کوچکی بود ولی چون از نظر محلی و عمومی بسیار مهم بود تا آنجایی که مقدور بود حل و فصل شد به این ترتیب یک قسمت از گرفتاریهایی که شاید به نظر کوچک میآمد ولی در حقیقت خیلی بزرگ بود رفع شد روز دوم مسافرت ما از یزد مستقیماً به فریدن رفتیم وبا طبقات مختلف تماس گرفتیم و از بخشهای مختلف آنجا هم عدهای به مرکز بخش آمدند و گرفتاریهایشان رابه عرض دولت رساندند موضوعی که در فریدون مورد توجه دولت قرار گرفت موضوع خشکسالی و آفت بود و کشاورزان آنجا احتیاج مبرمی به بذر داشتند برای کشت تابستان همچنین در قسمتهای شهرکرد و یک قسمت از دهات اطراف شهرضا هم این موضوع مبتلا به کشاورزان بود که البته دولت تصمیم گرفت به وسیله شعبه بانک کشاورزی بذر کافی در اختیار کشاورزان بگذارد یعنی برای مدت یک سال تا بذر داشته باشند و فوراً به کشت خودشان ادامه بدهند و این بذر راهم اداره غله خواهد داد با تصویب بانک کشاورزی و این یکی از گرفتاریهای آن منطقه بود که به این ترتیب حل شد روز سوم مسافرت ما به شهرضا بود و در آنجا ادارات فرهنگ و بهداری آنجا تمام ادارات مخصوصاً این دو اداره بیاندازه مرتب و منظم بودند و مرد هم از آنها راضی بودند و خیلی خوب کار میکنند از شهرضا به بروجن رفتیم و از آنجا به شهرکرد و تمام مناطق را دیدیم روز چهارم مسافرت به نجفآباد و سده رفتیم بخش نجفآباد در حدود ۴۰ هزار نفر جمعیت دارد و بخش سده در حدود صد هزار نفر جمعیت دارد و یکی از بخشهای خیلی حاصلخیز است و مردم فعالی دارد یکی از تقاضاهایشان این بود که این بخش به شهرستان تبدیل شود و چون اهالی تقاضا داشتند و تقاضایشان مشروع بود به تصمیم هیئت دولت تبدیل به شهرستان شد و از مزایای شهرستانی استفاده خواهند کرد و به این ترتیب اهالی این قسمت هم از این اقدام دولت بسیار خوشحال بودند روز آخر هم در خود اصفهان ماندیم تقاضاهایی را که دولت یادداشت نموده بود رسیدگی کرد و تصمیماتی گرفت در ضمن یک کارهای اساسی دیگر هم انجام گرفت یکی ساختمان یک بیمارستان ۳۰۰ تختخوابی برای کارگران که در حدود ۱۰ میلیون تومان تمام خواهد شد و مجهز خواهد بود به آخرین وسایل فنی در همان روز بنام اعلیحضرت همایون شاهنشاهی کلنگش به زمین زده شد و به زودی پس از انجام مناقصه شروع به کار خواهد شد یکی دیگر از اقدامات شروع ساختمان آسایشگاه بود یکی از مردمان خیر آن منطقه به اسم آقای فروغی مقداری زمین در اختیار وزارت بهداری گذاشته بود و این ساختمان هم پس از انجام تشریفات شروع خواهد شد و امیدواریم در کمتر از یک سال این آسایشگاه در اختیار مردم گذاشته شود البته بازرسی و سرکشی به تمام تأسیسات صنعتی و کارخانجات انجام شد و باید به عرض آقایان محترم برسانم که از محل پشتوانه اسکناس استان دهم شاید در حدود ۵۰ میلیون تومان استفاده خواهد کرد به طوری که به یکی از کارخانجات کارخانه سیمان مبلغی دیگر از محل پشتوانه وام داده شده است این کارخانه توانست یک سال زودتر از آن موقعی که مقرر بود شروع به کار کند فعلاً در روز ۲۰۰ تن سیمان محصول این کارخانه است و طوری ترتیب داده شده که میتواند این مقدار را تا ۴۰۰ تن برساند و البته در سالهای گذشته در اصفهان کارخانجات جدیدی تأسیس شده است و خود این نشان میداد که مردم فعال این منطقه بیاندازه علاقهمند هستند که کارهایشان به خوبی انجام شود و مخصوصاً باید به عرض آقایان برسانم که برقراری امنیت در مملکت باعث این شده است که عموم مردم به یک فعالیتهای فردی و صنعتی و اجتماعی پرداختهاند و به این ترتیب مملکت در تحت توجهات شاهنشاه معظم ما رو به ترقی است (صحیح است) در آنجا تماس پیدا کردیم با یکی از مردمان خیلی خیر به نام آقای هراتی که در نتیجه تشویق آقای احمد مهران نماینده محترم مجلس این شخص در حدود یک میلیون و خردهای تومان خرج کرده و یک دبیرستان و دبستان بسیار خوبی ساخته و در اختیار فرهنگ گذاشته و آن روز این دبیرستان و دبستان را به وزارت فرهنگ واگذار کرد که از این عمل خیر آقای هراتی سپاسگزاری میکنم مخصوصاً از آقای احمد مهران نماینده محترم که مشوق این شخص بودهاند تشکر میکنم یکی از اتفاقاتی که در این مسافرت رخ داد و باعث تشویق هیئت دولت گردید اشتیاق زیادی است که مردمان استانها به بازدید هیئت دولت دارند جزو برنامه ما آن طور که آقایان استحضار دارند برای این که وقت تلف نشود و به امور مردم رسیدگی کنیم این است که از طیارات ارتش استفاده شود و به وسیله طیارات کوچک ارتش این مسافرتها انجام میشود البته بعضی جاها هست که نمیتواند طیاره برود یکی از جاهایی که به علل فنی و ضیق وقت نتوانسته بودند میدان طیاره را حاضر و آماده کنند نطنز بود به این جهت رفتن نطنز جزو برنامه ما نبود ولی روزی که ما به اردستان وارد شدیم دیدیم که یک عده زیادی خودشان را به نمایندگان اهالی نطنز معرفی کردند وتقاضا داشتند که هیئت دولت حتماً به نطنز برود توضیحاتی بهشان داده شد که این مسافرتها اغلب با طیاره انجام میشود ولی وضع زمین اجازه نداده است که در آنجا فرودگاه ساخته بشود آنها قول دادند که این کار را خودشان انجام بدهند باید به استحضار آقایان محترم برسانم که در آنجا جماعتی در حدود سه هزار نفر از زن و مرد چند روزی و حتی شبها تا نصف شب حتی با چراغ زنبوری کار کردند و میدان طیاره را آماده کردند تا هیئت دولت رفت به آنجا این نشانه بارزی است که مردم علاقه دارند و استقبال کردهاند از مسافرت هیئت دولت و برخلاف یک عده اشخاص منفیباف که هر عمل خوبی انجام میشود یک محملی برای آن درست میکنند مردم حقشناس و واقعبین این کشور به این لاطائلات توجه ندارند واقعیت را میبینند (صحیح است)
بایستی یک عدهای که درتهران نشستهاند و فقط منفیبافی میکنند صبح تا غروب با این که به حق یا ناحق از تمام مزایای مملکت استفاده میکنند ولی کاری هم انجام نداده و نخواهند داد بروند به ولایات و ببینند مردم زحمتکش این مملکت چقدر نسبت به شاهنشاهشان چقدر به کارهایی که شده است علاقه نشان میدهند و این نمونه بارزی است که باعث افتخار ما است و باعث این شده ما بیشتر تشویق بشویم همین عمل اهالی نطنز که سه هزار نفر زن و مرد تا نصف شب با چراغ زنبوری کار کردند برای اینکه میدان طیاره برای دولت حاضر بکنند که دولت بتواند برود آنجا این بزرگترین تشویقی است که از ما شد البته ذات شاهنشاه ضمن گزارشاتی که به عرض مبارکشان میرسید هیئت دولت را ضمن چهار دستخط تلگرافی تشویق و تأیید فرمودند و اظهار رضامندی فرمودند و البته قضاوت درباره ما اول با شاهنشاه است و بعد مردم ایران ما از صبح تا آن وقتی که قوای جسمانی ما اجازه میداد بدون این که به احدی منتی داشته باشیم برای این مملکت کار میکنیم این وظیفه ما است ما انتظار این را نداریم که در مقابل آن به ما پاداشی داده شود ما انتظار پاداشی نداریم ما تمام اوقات خودمان را با کمال صداقت صرف خدمت کردیم و پاداشی هم نمیخواهیم این وظیفه ما است هر کسی که وظیفهای را قبول کرد بایستی با تمام قوا انجام بدهد (احسنت) بنابراین منتی به کسی نداریم اگر صبح زود از خواب بیدار میشویم عادتمان است از این مهمانیهای شبانه بیزار هستیم و به این جهت میتوانیم صبح زود بلند شویم و چون خیلی زود بلند میشویم بیشتر میتوانیم کار بکنیم و اگر توفیقی حاصل شده است نتیجه کوشش و فعالیت ما است نتیجه جدیت ما است و پشتیبانی بدون حد و حصری که شاهنشاه از ما میکنند و تشویقی است که ملت ایران از دولت به عمل میآورد و بهترین نمونهاش همین عمل نظنزیها است که بنده هیچ وقت فراموش نخواهم کرد. در مراجعت به نظنز رفتیم بعد از نطنز هم پریروز به کاشان رفتیم در کاشان هم اقداماتی شده است در آنجا هم کمکهای زیادی به صنایع شده است کارخانجات ریسندگی و نساجی آنجا توسعه پیدا کرده است. یک مرکز برق ۳۶۰۰ کیلوواتی مشغول نصب بودند که البته باید کمال استفاده را از آن بکنیم و در ضمن وضعیت کارگران هم بسیار خوب است و البته یکی از اقداماتی که دولت در اصفهان کرد رسیدگی به وضعیت کارگران کارخانجات بود که قسمتی از کارگران حداقل مزدشان به ۳۵ ریال که فعلاً حداقل مزد است نمیرسید در نتیجه اقدامات دولت رؤسای کارخانجات حاضر شدند که حداقل مزد کارگران ۳۵ ریال باشد به علاوه مقداری نان که مجاناً داده میشود (صفاری- باز هم که است) البته میزانش کم است و باید این مسئله در کمیسیون خاصی حل بشود و از وظایف دولت خارج بود و این کمیسیون طبق قانون تعیین شده است وبایستی نماینده کارگر و کارفرما و نمایندة وزارت کار در آنجا بنشینند و این کار را انجام بدهند ولی نظر به این که دولت به توسعه کارخانجات علاقه دارد و به این ترتیب در آنجا کار پیشرفت بیشتری پیدا خواهد کرد رؤسای کاخانجات به احترام دولت و با مذاکراتی که با آنها شد حاضر شدند ا ز ۳۵ ریال حداقل دستمزد کمتر وجود نداشته باشد و به علاوه آن نانی که میدهند و جزو مزدشان حساب میشد آن هم حالا مجاناً داده میشود البته بنده تصدیق میکنم که کم است و کافی نیست ولی تا یک حدی کمک و مساعدت شده است در کاشان بنا به امر ذات شاهانه ریلگذاری راهآهنی که از کاشان به اصفهان و یزد خواهد رفت شروع کردهاند و بلافاصله روزی ۵۰۰ متر ریلگذاری خواهد شد فعلاً در حدود ۶۵ الی ۷۰ کیلومتر راه زیرسازی شده است و ریلگذاری شده است و در ظرف چهار سال ریلگذاری آنجا تمام خواهد شد قسمت یزد زیرسازیاش تمام شده است در قسمت اصفهان هم الآن مشغول نقشهبرداری هوایی هستند و مسیر راهآهن هم تعیین شده است و امیدواریم که طبق مطالعاتی که شده در حدود سه الی چهار سال راهآهن به اصفهان و یزد برسد شاید به یزد زودتر برسد به دلیل این که زیرسازی آنجا تمام شده است این بود خلاصهای از اقدامات دولت در این مسافرت که البته چنانکه عرض کردم گزارش جامع و مفصل آن به وسیله مقام ریاست به عرض آقایان خواهد رسید.
۱۰- معرفی تیمسار سپهبد باتمانقلیچ به وزارت کشور به وسیله آقای نخستوزیر
نخستوزیر- از فرصت استفاده میکنم و جناب آقای سپهبد باتمانقلیچ را که به موجب اوامر ذات شاهانه به وزارت کشور منصوب شدهاند به مجلس شورای ملی معرفی میکنم (مبارک است).
۱۱- طرح و تصویب دو فوریت طرح پیشنهادی راجع به واگذاری اراضی به بنیاد پهلوی از طرف شهرداریها رئیس- یک طرحی از طرف نمایندگان تهیه شده است راجع به واگذاری زمین از طرف شهرداریها برای ساختن مهمانخانه و پرورشگاه قرائت میشود.
(به شرح زیر قرائت شد)
ریاست معظم مجلس شورای ملی
نظر به این که یکی از حوایج ضروری بنادر و شهرها ایجاد مهمانخانه برای مسافرین و عابرین است و نظر به این که بنیاد پهلوی از جمله صدها کار نیک و تأسیسات عامالمنفعه د راحداث و ساختمان مهمانخانه در نقاط عقبافتاده کمک مینماید و نظر به این که شهرداریها در اغلب این نقاط مالک اراضی میباشند که مازاد از حوایج شهرداری است و واگذاری آن به بنیاد پهلوی به منظور ساختمان مهمانخانه محتاج به مجوز قاضی است علیهذا امضاکنندگان ماده واحده ذیل را با قید دو فوریت پیشنهاد و تقاضای تصویب داریم.
ماده واحده- شهرداریها میتوانند اراضی متعلق به خود را به منظور ساختمان مهمانخانه وپرورشگاه و سایر امور خیریه به طور رایگان بهبنیاد پهلوی واگذار نماید. مهدی ارباب. علی قوام. دشتی. گیو. صارمی. احمد طباطبایی. امیدسالار. عماد تربتی. صفاری. ابتهاج. باقر بوشهری. ثقةالاسلامی. صادق بوشهری. مرتضی حکمت و چند امضای دیگر.
رئیس- نسبت به این طرح تقاضای دو فوریت شده است فوریت اول مطرح است مخالفی نیست؟ (اظهاری نشد) رأی گرفته میشود به فوریت اول آقایانی که موافقند قیام کنند (اکثر برخاستند) تصویب شد فوریت دوم مطرح است مخالفی ندارد به فوریت دوم رأی گرفته میشود آقایان موافقین قیام بفرمایند (اکثر برخاستند) تصویب شد برای چاپ و طرح در جلسه فرستاده میشود.
رئیس- نطر به این که تعطیل مجلس تا آخر شهریور ماه تعیین شده بود کارهایی پیش آمد که جلسات فوقالعاده لازم به نظر رسید و آقایان نتوانستند به حوزههای انتخابیهشان بروند. بنابراین موافقت آقایان ده روز بر مدت تعطیل اضافه میکنیم (صحیح است) برای آن مدتی آقایان نتوانستند استفاده کنند. فعلاً جلسه را ختم میکینم جلسه آینده روز پنجشنبه دهم مهر خواهد بود.
(مجلس سه ربع ساعت پیش از ظهر ختم شد)
رئیس مجلس شورای ملی- رضا حکمت