مذاکرات مجلس شورای ملی ۲۰ آبان ۱۳۱۶ نشست ۱۳

مجلس شورای ملی مجموعه قوانین دوره قانونگذاری یازدهم

تصمیم‌های مجلس مجلس شورای ملی مذاکرات دوره قانونگذاری یازدهم

قوانین بنیان ایران نوین

نمایندگان مجلس شورای ملی دوره قانونگذاری یازدهم

مذاکرات مجلس شورای ملی ۲۰ آبان ۱۳۱۶ نشست ۱۳

دوره یازدهم قانونگذاری

مذاکرات مجلس

صورت مشروح مجلس روز پنجشنبه ۲۰ آبان ماه ۱۳۱۶

فهرست مطالب

۱- تصویب صورت مجلس

۲- شور و تصویب لایحه فروش خالصجات

۳- شور اول لایحه فروش قسمتی از جواهرات سلطنتی

۴- تصویب مرخصی آقای مسعودی

۵- موقع و دستور جلسه بعد – ختم جلسه

(مجلس سه ساعت بعد از ظهر بریاست آقای اسفندیاری تشکیل گردید)

صورت مجلس یکشنبه ۱۶ آبان ماه را آقای مؤید احمدی (منشی) قرائت نمودند

- تصویب صورت مجلس

(۱- تصویب صورت مجلس)

رئیس – در صورت مجلس نظری نیست؟

(گفته شد – خیر)

صورت مجلس تصویب شد.

- شور و تصویب لایحه فروش خالصجات

(۲- شور و تصویب لایحه فروش خالصجات)

رئیس – شور دوم گزارش کمیسیون قوانین مالیه راجع بفروش خالصجات قرائت می‌شود.

(بشرح ذیل قرائت شد)

گزارش از کمیسیون قوانین مالیه به مجلس شورای ملی

کمیسیون قوانین مالیه با حضور آقای وزیر مالیه لایحه نمره ۲۹۲۴۶ دولت راجع بفروش خالصجات اطراف طهران را برای شور ثانی مطرح نموده و با جزئی اصلاح مواد آن تنظیم و اینک گزارش آن برای تصویب تقدیم می‌شود.

ماده ۱- از تاریخ اجرای این قانون تا ده سال دولت مجاز است کلیه خالصجات اطراف طهران را باستثنای رقباتی که نگاهداری آنها را از لحاظ مزارع نمونه لازم بداند مطابق مقررات این قانون بفروش برساند.

ماده ۲- فروش خالصجات بطریق مزایده بعمل خواهد آمد باین ترتیب که کمیسیونی مرکب از سه نفر بانتخاب وزارت مالیه تشکیل خواهد شد کمیسیون مزبور پس از کسب نظر از سه نفر خبره حداقل بهای هر ملک را که

ازده مقابل منافع خالص حدوسط سه محصول قبل ازسال انتشارآگهی فروش کمترنخواهد بود معین ونشرآگهی می‌دهد.

ماده ۳- هر خالصه که پنجاه هزار ریال یا کمتر بها داشته باشد فقط در مقابل وجه نقد فروخته خواهد شد سایر خالصجات را می‌توان باقساطی که مدت پرداخت آن از پنج سال تجاوز نکند فروخت مشروط بر اینکه ربع بها و اگر ربع بها پنجاه هزار ریال یا کمتر باشد لااقل پنجاه هزار ریال نقدا تادیه گردید.

سایر شرایط فروش بموجب نظامنامه هائی وزارت مالیه معین می‌شود.

ماده ۴- نسبت به وجوه حاصله از فروش این خالصجات طبق ماده (۶) قانون مصوب دی ماه ۱۳۱۲ عمل خواهد شد.

ماده ۵- مزارت مالیه مجاز خواهد بود خالصجات واقعه در خوزستان ایذه ودشتستان و قسمتی از بنادر جنوب و قطعات دیگر را که برای اسکان زارعین لازم باشد مطابق نظامنامه هیئت وزراء باقساط یا بلاعوض به آنهاواگذار نماید.

رئیس – ماده اول قرائت می‌شود. (بشرح زیر قرائت شد)

ماده ۱- از تاریخ اجرای این قانون تا ده سال دولت مجاز است کلیه خالصجات اطراف طهران باستثنای رقباتی که نگاهداری آنها را از لحاظ مزارع نمونه لازم بداند مطابق مقررات این قانون بفروش برساند.

رئیس – وافقین با ماده اول قیام فرمایند.

(اکثر قیام نمودند)

رئیس – تصویب شد. ماده دوم (بشرح ذیل قرائت شد)

ماده ۲- فروش خالصجات بطریق مزایده بعمل خواهد آمد باین ترتیب که کمیسیونی مرکب از سه نفر بانتخاب وزارت مالیه تشکیل خواهد شد کمیسیون مزبور پس از کسب نظر از سه نفر خبره حداقل بهای هر ملک را که از ده مقابل منافع خالص حد وسط سه محصول قبل از سال انتشار آگهی فروش کمتر نخواهد بود و نشر آگهی می‌دهد.

رئیس – آقای محیط

محیط لاریجانی – بنده استدعایم این بودکه آقای وزیر مالیه موافقت بفرمایند یک تبصره در اینجا اضافه شود که یک حق تقدمی به ساکنین قراء و زارعین با تساوی شرایط داده شود و بنظر بنده خوب است و پیشنهادی هم کرده‌ام که به عرضشان میرسانم.

وزیر مالیه (آقای بدر) – اینجا عنوان مزایده است و خیلی مشکل است که دو نفر آدم در این نوع موارد تمام شرایط پیشنهادشان مساوی باشد و یکی اهل آن قراء باشد و یکی نباشد بنده با اصل نظر کاملا موافقم ولی عملا استفاده نخواهد شد زیرا در مزایده همچو موردی پیش نخواهد آمد هر کس در مزایده بیشتر پیشنهاد داده باشد او می‌رود.

رئیس – موافقین با ماده دوم قیام فرمایند.

(اغلب برخاستند)

رئیس – تصویب شد. ماده سوم

ماده ۳- هر خالصه که پنجاه هزار ریال یا کمتر بها داشته باشد فقط در مقابل وجه نقد فروخته خواهد شد سایر خالصجات را می‌توان باقساطی که مدت پرداخت آن از پنجسال تجاوز نمی‌کند فروخت مشروط بر اینکه ربع بها و اگر ربع بها پنجاه هزار ریال یا کمتر باشد لااقل پنجاه هزار ریال نقدا تادیه گردد. سایر شرایط فروش بموجب نظامنامه‌های وزارت مالیه معن می‌شود.

رئیس – موافقین با ماده سوم قیام فرمایند.

(اغلب برخاستند)

رئیس – تصویب شد. ماده چهارم (باین مضمون خوانده شد)

ماده ۴- نسبت به وجوه حاصله از فروش خالصجات طبق ماده (۶) قانون مصوب دی ماه ۱۳۱۲ عمل خواهد شد.

رئیس – موافقین با ماده چهارم قیام فرمایند.

(اکثر برخاستند)

رئیس – تصویب شد. ماده پنجم قرائت می‌شود .(بمضمون ذیل خوانده شد)

ماده ۵ – وزارت مالیه مجاز خواهد بود خالصجات واقعه در خوزستان ایذه و دشتستان و قسمتی از بنادر جنوب و قطعات دیگر را که برای اسکان زارعین لازم باشد مطابق نظامنامه هیئت وزراء باقساط یا بلاعوض به آنها واگذارنماید.

رئیس – آقای نقابت

نقابت – یک ماده واحده در ۱۶ فروردین ۱۳۱۴ تصویب شد که عین عبارت آنرا بنده قرائت می‌کنم: (دولت مجاز است از اراضی خوزستان تا هر مقدار که صلاح بداند به ملکیت اشخاصی که آن اراضی را آباد کرده یا آبادانی آن را تعهد کنند واگذار نماید شرایط واگذاری را نظامنامه هیئت وزراء تعیین خواهد کرد) البته اراضی خوزستان بطوریکه سابقه دارید تقریبا عموما خالصه است و آن قسمت را که دولت به اشخاص واگذار نموده دو قسم است یا آنهائی است که مردم آباد کرده‌اند یا آنهائی که آباد نشده است در این ماده گفته می‌شود اراضی را که برای اسکان لازم است به آنها خواهند داد بدون عوض حالا فرق اینجا است کهیکخالصه در خوزستان است یک قطعه زمین است که یک کسی آنجا را آباد کرده است یعنی مطابق قانون فروردین ۱۳۱۴ به او واگذار شده یا قسمتی از آن واگذار نشده و حق این است که بعدا واگذار شود حالا اینجا دارد که برای اسکان اگر بخواهند واگذار می‌کنند آیا آن اراضی از آنها گرفته می‌شود و واگذار می‌شود یا اینکه حق آنها محفوظ است و قسمتهائی که آباد نشده آنها را برای اسکان واگذار می‌کنند برای اینکه این تهافت رفع شده باشد خوب است توضیح بدهند.

وزیرمالیه – عرض کنم که این دو قانون منافات ندارد قانون همانطوری که اشاره کردند راجع به اراضی بائره است که به عده‌ای داده شده است و تقسیم هم شده است و البته مطابق آن شرایطی که باید واگذار شود واگذار شده و حقشان هم محفوظ است الی الابد. اینکه در اینجا ذکر شده این خالصجات مزروعی است که در دست دولت است که آنها را عند اللزوم واگذار می‌کنند این دو قانون منافات ندارد و آنهائی که واگذار شده است بحال سابق باقی است.

رئیس – موافقین با ماده پنجم قیام فرمایند.

(اکثر قیام نمودند)

رئیس – تصویب شد. پیشنهادی آقای محیط کرده‌اند.

پیشنهاد آقای محیط

تبصره – در موقع فروش زارعین ساکن خالصجات با تساوی شرایط حق تقد خواهند داشت.

مخبر – این را آقای وزیر مالیه جواب فرودند موردش هم بنظر بنده در همان ماده سه بود که باید در آن موقع تصویب شود و حالا گذشته است بعلاوه یک موقعی هم بنده خدمت آقای وزیر مالیه عرض کردم که این عبارات از قبیل حق تقدم یا ارفاقهائیکه اینجه تصور می‌شود در قانون می‌گذارند در عمل اسباب اشکال و زحمت می‌شود وزایده که بعمل آمد حق آن کسی است که بیشتر پیشنهاد می‌دهد. و این عباراتی که گذارده می‌شود در عمل استفاده نمی‌شود وقتی اشخاصی از خارج یا داخل می‌آیند پیشنهاد می‌دهند ودیعه می‌دهند و مزایده را می‌برند تازه یک همچه عبارتی که اینجا گذارده شد باعث سوء استفاده می‌شود و می‌گویند حالا باید ببینیم که روی هم رفته کی حق تقدم دارد بنظر بنده قانون مزایده که شد یعنی هرکس که بیشتر می‌دهد حق اوست و به او می‌رسد.

وزیر مالیه – با توضیحاتی که داده شد بنده باز سعی می‌کنم که اگر در بین ساکنین خالصجات اشخاصی باشند که یک شرایطی بدهند که با سائرین مساوی باشد در عمل حق تقدم را به آنها بدهیم.

محیط – بنده استرداد می‌کنم.

رئیس –آقایانی که با این لایحه موافقند ورقه سفید خواهند داد.

(اخذ و شماره آراء بعمل آمده ۱۰۴ ورقه سفید تعداد شد)

رئیس – عده حاضر در موقع اعلام رای یکصد و سیزده با یکصد و چهار رای تصویب شد.

- شور اول لایحه اجازه فروش قسمتی از جواهرات سلطنتی

(۳- شور اول لایحه اجازه فروش قسمتی از جواهرات سلطنتی)

رئیس – شور اول گزارش کمیسیون قوانین مالیه راجع بفروش قسمتی از جواهرات سلطنتی مطرح ست.

(بشرح ذیل قرائت شد)

کمیسیون قوانین مالیه با حضور آقای وزیر مالیه لایحه نمره ۳۳۶۶۸ دولت راجع به اجازه فروش قسمتی از جواهرات سلطنتی را تحت شور قرار داده و با توضیحات کاملی که آقای وزیر مالیه در اطراف مواد آن دادند با عین مواد پیشنهادی آقای وزیر مالیه موافقت حاصل شد اینکه گزارش آن برای شور اول تقدیم می‌شود.

(مواد پیشنهادی دولت راجع به فروش جواهرات بشرح آتی قرائت شد)

ماده ۱- مجلس شورای ملی به دولت اجازه می‌دهد آن قسمت از جواهرات سلطنتی را که ماده (۲) این قانون بلااستفاده تشخیص داده شود به بانک ملی انتقال دده و بانک آن را جزء سرمایه خود منظور دارد.

ماده ۲ – تفکیک جواهرات از نقطه نظر اهمیت تاریخی توسط کمیسیون بعمل خواهد آمد. کمیسیون مزبور در تحت ریاست رئیس دولت وعضویت دو نفر از وزراء و دو نفر از نمایندگان که برای این منظور از طرف مجلس شورای ملی انتخاب می‌گردند تشکیل خواهند شد.

ماده ۳ – هر موقع که بانک ملی فروش هر قسمت از جواهرات را مناسب و مقتضی بداند باید قبلا جواهرات مزبور تحت نظر کمیسیون مرکب از پنج نفرکه سه نفر آن از طرف دولت و دو نفر آن از طرف مجلس شورای ملی انتخاب می‌گردند ارزیابی شده و ترتیب فروش آن داده شود. بهای حاصل از فروش منحصرا به مصرف خرید شمش طلا خواهد رسید.

رئیس – مذاکره در کلیات است

(اظهار شد – مخالفی نیست)

رای می‌گیریم به ورود در شور مواد آقایانی که موافقند قیام فرمایند.

(اکثر قیام نمودند)

رئیس – تصویب شد. ماده اول قرائت می‌شود. (بشرح ذیل خوانده شد)

ماده اول – مجلس شورای ملی به دولت اجازه می‌دهد آن قسمت از جواهرات سلطنتی را که طبق ماده ۲ این قانون بلا استفاده تشخیص داده شود به بانک ملی انتقال داده و بانک آنرا جزء سرمایه خود منظور دارد.

رئیس- ماده دوم

ماده دوم – تفکیکجواهرات از نقطه نظر اهمیت تاریخی توسط کمیسیون بعمل خواهد آمد. کمیسیون مزبور در تحت ریاست رئیس دولت و عضویت دو نفر از وزراء و دو نفر از نمایندگانی که برای این منظور از طرف مجلس شورای ملی انتخاب می‌گردند تشکیل خواهند شد.

رئیس – آقای طهرانچی

طهرانچی – اینکه نوشته شده است جواهراتی که نقطه نظر اهمیت تاریخی در اینجا بهتر این است که یک لفظ و غیره هم اینجا باشد چون ممکن است که از نظر اهمیت دیگری لزوم داشته باشد که بماند و اینکه اهمیت تاریخی منحصرا نوشته شده است بنظر بنده اگر لفظ و غیره باشد برای آن کمیسیونی که انتخاب می‌شود بهتر خواهد بود و دشتستان هم بازتر است معذالک اگر ضروریت ندارد بنده اصراری ندارم.

وزیر مالیه – این جواهرات سلطنتی اکثرا اهمیت تاریخی دارند و بنابراین هر کدام را که در نظر بگیرند نگاه بدارند اهمیت تاریخی را هم در بردارد و باین جهت اگر یک جواهری هم اهمیت غیر تاریخی داشته باشد بخواهیم نگاه داریم مانعی نخواهیم داشت بالاخره همه جواهرات سلطنتی است.

رئیس – ماده سوم قرائت می‌شود. (بشرح ذیل قرائت شد)

ماده سوم – هر موقع که بانک ملی فروش هر قسمت از جواهرات را مناسب و مقتضی بداند باید قبال جواهرات مزبور تحت نظر کمیسیون مرکب از پنج نفر که سه نفر آن از طرف دولت و دو نفر از طرف مجلس شورای ملی انتخاب می‌گردند ارزیابی شده و ترتیب فروش آن داده شود. بهای حاصل از فروش منحصرا به مصرف خرید شمش طلا خواهد رسید.

- تصویب مرخصی آقای مسعودی

(۴- تصویب مرخصی آقای مسعودی)

رئیس – خبر کمیسیون عرایض و مرخصی قرائت می‌شود: (بشرح زیر قرائت می‌شود)

آقای مسعودی نماینده طهران بواسطه عارضه کسالت و لزوم مسافرت با رو پا برای معالجه تقاضای سه ماه مرخصی از تاریخ اول مهرماه۱۳۱۶ نموده و کمیسیون عرایض با تقاضای ایشان موافقت نموده اینک گزارش آن را تقدیم می‌شود.

رئیس – موافقین با مرخصی آقای مسعودی قیام فرمایند.

(اکثرا برخاستند)

تصویب شد.

- موقع و دستور جلسه بعد – ختم جلسه

(۵- موقع و دستور جلسه بعد – ختم جلسه)

رئیس – اگر تصویب میفرمائید جلسه را ختم کنیم.

(صحیح است)

جلسه آتیه روز سه شنبه بیست و پنجم آبان دو ساعت بعد از ظهر دستور لوایح موجوده

(مجلس سه ساعت و نیم بعد از ظهر ختم شد)

رئیس شورای ملی – حسن اسفندیاری