مذاکرات مجلس شورای ملی ۱ تیر ۱۳۴۶ نشست ۳۷۰
| مجلس شورای ملی مجموعه قوانین دوره قانونگذاری بیست و یکم | تصمیم‌های مجلس | قوانین انقلاب شاه و مردم |
مذاکرات مجلس شورای ملی
صورت مشروح مذاکرات مجلس روز شنبه ۱ تیر ۱۳۴۶ نشست ۳۷۰
فهرست مطالب:
مشروح مذاکرات مجلس شورای ملی، دوره۲۱
جلسه: ۳۷۰
صورت مشروح مذاکرات مجلس روز پنجشنبه (۱) تیر ماه ۱۳۴۶
فهرست مطالب:
۱ـ قرائت اسامی غایبین جلسه قبل
۲ـ بیانات قبل از دستور آقایان: معتمدی ـ احتشامی ـ اقبالی ـ بانو ابتهاج‌سمیعی و آقای حبیبی.
۳ـ تصویب صورت‌جلسه
۴ـ بیانات آقای وزیر فرهنگ و هنر و تقدیم یک فقره لایحه
۵ـ تقدیم دو فقره لایحه و یک فقره آیین‌نامه به وسیله آقای معاون وزارت جنگ
۶ـ طرح و تصویب گزارش کمیسیون بودجه مربوط به تأمین اعتبار اجرای قانون حمایت خانواده و ارسال به مجلس سنا
۷ـ طرح و تصویب گزارش شور دوم کمیسیون دادگستری راجع به اصلاح قانون تشدید مجازات عبوردهندگان اشخاص غیر مجاز از مرز و ارسال به مجلس سنا
۸ـ طرح گزارش شور اول کمیسیون دادگستری راجع به اضافه نمودن موادی به قانون آیین دادرسی مدنی
۹ـ طرح گزارش شور اول کمیسیون امور استخدام و سازمانهای اداری راجع به تأسیس سازمان دامپروری کشور
۱۰ـ طرح و تصویب گزارش شور دوم کمیسیون آب و برق راجع به سازمان برق ایران و ارسال به مجلس سنا
۱۱ـ اعلام وصول و تصویب فوریت لایحه قانونی واصله از مجلس سنا مربوط به آزادی زندانیان
۱۲ـ اعلام وصول و تصویب فوریت لایحه قانونی واصله از مجلس سنا راجع به اصلاح ماده ۳۹ اصول تشکیلات عدلیه
۱۳ـ اعلام وصول سه فقره لایحه قانونی از مجلس سنا
۱۴ـ تقدیم یک فقره لایحه و یک فقره آیین‌نامه به وسیله آقای معاون وزارت دارایی
۱۵ـ طرح و تصویب فوریت و گزارش کمیسیون بهداری راجع به اصلاح بعضی از مواد قانون نظام‌پزشکی و ارسال به مجلس سنا
۱۶ـ تعیین دستور و موقع جلسه بعد ـ ختم جلسه
مذاکرات مجلس شورای ملّی
صورت مشروح مذاکرات مجلس روز پنجشنبه (۱) تیر ماه ۱۳۴۶
مجلس در ساعت نه و ده دقیقه صبح بریاست آقای دکتر حسین خطیبی (نایب رئیس) تشکیل گردید
۱-قرائت اسامی غائبین جلسه قبل.
نایب رئیس-اسامی غائبین جلسه قبل قرائت می‌شود.
(بشرح زیر قرائت شد)
غائبین با اجازه-آقایان:
دکتر ضیائی-مهندس انصاری-پروین-فیصلی-مهندس صدقیانی-موسوی کبیری-روحانی-مهندس عدلی-دکتر حاتم-غلام نیاکان-دکتر بقائی یزدی-حقشناس-حکمت یزدی-خواجه نوری-دکتر رشتی-مهندس ریاحی-ساگینیان-محسنی مهر-مرتضوی-موسوی-دکتر مهذب-مهرزاد-دکتر نجیمی-بانو دکتر دولتشاهی-مهندس آراسته.
غائبین بی اجازه-آقایان: کشفی-دکتر مصباح زاده-بختیاربختیاریها-طهماسبی.
دیر آمدگان و زود رفتگان با اجازه آقایان:
البرزی ۲ ساعت-بوشهری ۲ ساعت-مهندس آصفی ۱ ساعت-دکتر خطیبی یکساعت-دکتر صالحی یکساعت-بانو ابتهاج سمیعی یکساعت-بانو تربیت یکساعت.
غائبین مریض-آقایان:
اهری-دکتر امامی خوئی-بالاخانلو-مهندس برومند-سلیمانی-مهندس عطائی-دکتر مهدیزاده-بانو نفیسی.
غائبین در رأی مربوط بترتیب انحلال بنگاه خالصجات آقایان: دکتر اسدی-آقایان-دکتر مهندس بهبودی-دکتر حسینی-دکتر مبین.
۲-بیانات قبل از دستور آقایان: معتمدی-احتشامی-اقبالی-بانو ابتهاج سمیعی و آقای حبیبی.
نایب رئیس-نطقهای قبل از دستور را شروع می‌کنیم آقای معتمدی تشریف بیاورید.
معتمدی-ساعت ۴/۵ بعد از ظهر دیروز شاهنشاه آریامهر و شهبانوی ارجمند ایران از سفر میمنت اثر ترکیه در میان استقبال و ابراز احساسات شدید مردم تهران بخاک وطن بازگشتند. شکی نیست که این مسافرتها برای شاهنشاه زحمت است و برای کشور نعمت (صحیح است) موضوع جالب برای مستقبلین قیافه متبسم و بشاش شاهانه بود که واقعاً مردم را نیز شاد و خوشوقت می‌کرد (صحیح است)
ایرانیان از اعصار قدیم تاحال همیشه میل داشته‌اند شاهنشاه خود را مسرور ببیند چنانکه فردوسی هزار و کسری سال قبل گفته است: نباید که باشد دل شاه تنگ مقام سلطنت اکتسابی نیست بلکه موهبتی است که از جانب الهی تفویض می‌شود بهمین مناسبت است که ایرانیان پادشاه را ظل الله میدانند. (صحیح است)
در قرآن کریم دستوری است که می‌فرماید و اما بنعمت ربک فحدث یعنی از نعمتی که خداوند بشما ارزانی داشته زبان بگشائید و تعریف کنید.
ملت ایران خوب بخاطر دارد که از شهریور ۲۰ باین طرف در کشور ما چه تشنجات و اختلافاتی پیش آمده و چه ساعات و روزهای بحرانی را طی کرده‌ایم. امروز نیز می‌بینیم که در اغلب از نقاط دنیا آتش جنگ و جدال مشتعل است و مردم بیگناه در آتش ناامنی و بی ثباتی می‌سوزند. دول بزرگ و کوچک جهان هر کدام گرفتاری هائی دارند و ملل عالم نگران پیش آمدهای ناگوار می‌باشند. در خاورمیانه و کشورهای همجوار وقایعی می‌گذرد که از لحاظ تلفات جانی و زیانهای مالی و سیاسی و اقتصادی و تأسف آور و غیر قابل جبران است. ولی بحمدالله والمنه ما در کشوری زندگی می‌کنیم که در سایه سیاست مدبرانه و متانت و حوصله رهبر دوراندیش کشور از نعمت امنیت و آرامش برخورداریم، و از هر گزندی دور و از هر تصادف
سوء و تصادم نامطلوبی مصون و محفوظ مانده‌ایم و در سایه همین تدابیر خردمندانه است که هر فرد ایرانی می‌تواند بدون دغدغه خاطر وظایف ملی خود را انجام دهد و از برکات حسن نیت و وسعت همت شهبانوی ترقیخواه و غمخوار ملت ایران بخصوص جامعه نسوان بهره مند شوند. (صحیح است)
حصول این وضع ثابت و آرام مرهون وجود مبارک شاهنشاه آریامهر می‌باشد و بس (صحیح است) شاهنشاهی که با عظمت روحی در مقابل دشمن چون کوه می‌ایستد و در برابر مظلوم و ضعیف رئوف و بخشنده است و لذا باید شکر این نعمت بجا آوریم تا خداوند این نعم را بیش از پیش بما ارزانی دارد (صحیح است)
مطلب دیگر بنده مربوط است باین طومار بزرگی که از طرف اهالی جرقویه اصفهان بعنوان شاهنشاه آریامهر و رونوشت به بنده رسیده است.
نمایندگان محترم مستحضرند که از بدو تشکیل دورة ۲۱ مجلس مرتباً دربارة لزوم احداث راه جرقویه تذکراتی داده می‌شد، اکنون طبق این طومار ساختمان راه جرقویه آغاز گردیده است و باین جهت اهالی وفادار جرقویه اصفهان از شاهنشاه و اولیاء امور تشکر کرده‌اند. بنده وظیفه خود میدانم مبشر ابراز احساسات و حقشناسی مردم جرقویه اصفهان شده و فقط به قرائت یکی دو جمله آن اکتفا می‌نمایم......
«راهی که سالهای متمادی مورد انتظار اهالی بوده در بوته فراموشی رفته بود اخیراً شروع به ساختمان گردیده که موجب ابتهاج و استبشار ساکنین محل جرقویه گردیده اکنون در مقام تلافی و تکافی این اشفاق و عواطف برآمده و پیوسته دعا بجان اعلیحضرت همایونی رهبر داهی کشور و والا حضرت و لایتعهد شده و صد هزار سکنه جرقویه وبرا آن بعلت این خدمت ارزنده سپاسگزار و آماده جانبازی می‌باشند. ایام سلطنت خجسته فرجام بکام باد این طومار را که ملاحظه میفرمائید خیلی جالب است عیناً تقدیم مقام ریاست می‌کنم.
عرض دیگر بنده مربوط است به بهای حق انشعاب آب آشامیدنی در اصفهان سازمان آب منطقه اصفهان برای هر کس که درخواست انشعاب نماید به نسبت وسعت و مساحت خانه متری ۴۰ ریال مطالبه می‌نماید در حالیکه در تهران متری ۵ ریال گرفتند و اگر بعداً در بعضی مناطق بهای انشعاب را ترقی دادند بعلت آن بود که مخارج زیادی داشت و مردم نیز مطلقاً آب آشامیدنی نداشتند و آب را می‌خریدند و مصرف می‌کردند ولی در اصفهان کسی تاحال برای آب آشامیدنی پول نداده زیرا در تمام خانه‌ها آب چاه موجود است و از آن مصرف می‌نمایند (روحانی-آن آبی که مصرف می‌کنند سالم و قابل شرب نیست) اگر آب بد است مردم اصفهان نباید جریمه بدهند و خلاصه اکثراً قادر به پرداخت وجهی بقرار متری ۴۰ ریال بابت حق انشعاب نیستند و بهمین جهت نیز از آب لوله کشی حسن استقبالی نشده است. من از جناب آقای وزیر آب و برق خواهش می‌کنم باین موضوع مهم و ضروری توجه و در بهای انشعاب و آب بهای اصفهان تجدید نظر و تعدیل فوق العاده ئی بفرمایند که مشکل حل شود.
آخرین عرض بنده مربوط است به دانشجویان هنرسرای عالی آقایان اطلاع دارند که هنرسرایعالی عده‌ای هنرجو پذیرفت و قرار بود اینها چهارسال درس بخوانند و مهندس بیرون بیایند حالا که دو سال درس خوانده‌اند باینها گفته‌اند که شما تکنیسین می‌شوید و بیائید امتحان بدهید و بروید مشغول کار شوید و این مطلب موجب ناراحتی و عدم رضایت دانشجویان شده است، بنده چندی پیش با مدیر هنرسرایعالی صحبت کردم و فکر می‌کردم این موضوع تمام شده اما باز نامه‌ای از پدر یکی از این دانشجویان از اصفهان رسیده که حاکی از نارضایتی اوست بنده این نامه را تقدیم مقام ریاست می‌کنم و تقاضا می‌کنم جناب آقای مهندس نفیسی که یکی از عناصر شریف این مملکت هستند و به توسعه امور فنی و حرفه ئی هم علاقه وافری دارند نسبت به جلب رضایت این دانشجویان اقدام بکنند و اگر هم تصمیماتی هست به دوره‌های بعد موکول کنند که این جوانها دلسرد نشوند و بتوانند به تحصیلات خودشان ادامه بدهند از تصدیعی که دادم معذرت می‌خواهم و اگر وقتی باقی مانده به آقای حبیبی می‌دهم، (احسنت، احسنت).
نایب رئیس-خیر آقای معتمدی وقت جنابعالی تمام شده.
حبیبی-فکر می‌کنم شش دقیقه از وقتشان باقی مانده است.
نایب رئیس-از وقت ایشان چیزی باقی نمانده است، آقای احتشامی تشریف بیاورید.
احتشامی-افتخار دارم بنمایندگی از طرف فراکسیون پارلمانی حزب مردم تشریف فرمائی شاهنشاه آریامهر و علیا حضرت شهبانوی گرامی را از یک سفر باشکوه بخاک وطن خیر مقدم عرض کنم. همچنین وظیفه دارم از پذیرائی گرم و صمیمانه ایکه برادران و خواهران ترک هنگام اقامت شاهنشاه و علیا حضرت شهبانو در ترکیه بعمل آوردند تشکر کنم. دو شهر آنکارا و استانبول غرق در شور و شعف و با تشریفات پرشکوه و بی سابقه‌ای از شاهنشاه و شهبانوی ایران استقبال نمودند و در مدت اقامت پیشوای بزرگ ایران در این دو شهر خیابانها و میادین با پرچم‌های ایران و ترکیه تزیین با شعارهای گرم و پر حرارت چون «بازدید شاهنشاه و شهبانوی ایران از ترکیه قلب ملت ترک را از مسرت و شادی لبریز کرده است» و یا «رهبر خردمند ایران بکشور ما خوش آمدید» مقدم مهمانان عالیقدر خود را گرامی داشتند. هنگام ورود شاهنشاه و شهبانو بشهر زیبا و تاریخی استامبول این شهر یک پارچه شور و هیجان بود و صدها نفر مردم از زن و مرد با بیصبری و اشتیاق در انتظار زیارت مهمانان بزرگوار خود از فرودگاه تا شهر در دو طرف جاده صف بسته بودند و مغازه‌های استامبول که باعکس‌های بزرگ شاهنشاه و شهبانو و ولیعهد ایران زینت یافته بود جلوه خاصی داشت.
یکی از جالب ترین و مهیج ترین صحنه‌های این مسافرت ملاقات شاهنشاه با ششصددانشجوی ایرانی بود. این ملاقات که در محیطی پر شور، پر حرارت در کنسولگری ایران در استامبول بعمل آمد بعنوان یک خاطره بزرگ همیشه جاویدان خواهد ماند. (صحیح است) شاهنشاه طی چهار ساعت توقف در کنسولگری با دانشجویان با علاقه و حوصله فراوان سخن گفتند و دوباره وضع یکایک آنها پرسش فرمودند و حتی بتقاضای دانشجویان کتاب‌های انقلاب سفید و مأموریت برای وطنم و تمثال شاهانه را که دانشجویان همراه داشتند امضاء فرمودند و با عطوفت ذاتی و مهربانی خاصشان فرصت دادند تا دانشجویان از نزدیک با شخصیت ممتاز و افکار عالی برجسته شان آشنا شوند و رهبر عالیقدر خود را بدون مانع بشناسند.
و از مطالب عالی و جالبی که شاهنشاه در مسافرت ترکیه بدان تکیه فرمودند بیاناتی است که خطاب بدانشجویان ایرانی در آنکارا فرمودند. و ضمن آن تأکید کردند «کافی نیست که ما فقط سعی بکنیم درکشورمان اصول عدالت اجتماعی برقرار باشد، کافی نیست که فقط فرض کنیم نظام پوسیده ارباب و رعیتی را دگرگون کنیم و اصلاحات ارضی انجام دهیم. کافی نیست که فقط کارگر را در امور و سود کارخانجات شریک بکنیم بلکه یک ملت مترقی و پیشرفته امروز باید از لحاظ علمی حتماً همآهنگ با پیشرفتهای علمی دنیا بجلو برود ما بتدریج مراکز علمی و دانشگاهی و مراکز تجسس علمی و فرهنگی خود را توسعه خواهیم داد. و اقدامات خود را از مدارس ابتدائی شروع می‌کنیم و بعد بدبیرستانها و دانشگاهها و مراکز تجسسی می‌رسیم. باید هزارها تن از ایرانیان تحصیل کرده را که حقیقتاً مانند طلاب قدیمی تمام عمر و زندگی و حواس و فکر خودشان را وقف جستجوی علم می‌کردند به این کار بگماریم. پس کار ما فقط مدرسه درست کردن و با سواد کردن افراد نیست. کار ما رساندن جامعه ایران بمقام پیشرفته ترین و ترقی ترین جوامع امروزه دنیاست.» این برنامه‌های بزرگ و سنگینی که از افکار بلند شاهنشاه برای پیشرفت جامعه ایران سرچشمه گرفته بقدری در سطح بالا و عالی قرار دارد که می‌توان بصراحت گفت هدف پیشوای ما از این اقدامات برجسته ساختن مدینه فاضله ایست که سالها در کتب بدان اشاره شده
و متضمن سعادت و عظمت هر ملتی است (صحیح است) و من امیدوارم دستگاههای اجرائی که مسئولیت این مهم را بعهده خواهند گرفت شایستگی داشته باشند که این افکار بزرگ را درک کنند و بنحو دقیق و حساب شده‌ای آنها را بمرحله اجرا درآورند....
و اما موضوع دیگری که لازم است بدان اشاره کنم نقش جالب مطبوعات ترکیه در انعکاس مسافرت شاهنشاه و شهبانو بترکیه است روزنامه‌های معروف ترکیه از قبیل جمهوریت حریت، سون حوادث، دنیا، ینی گازت ترجمان، ینی استانبول هر یک با چاپ تمثال شاهنشاه آریامهر وعلیا حضرت شهبانو مطالب گوناگونی مبنی بر خیر مقدم و اهمیت انقلاب سفید، ایران مدرن و دوستی ایران و ترکیه و پیشرفتهائیکه در زمینه عمران منطقه‌ای بدست آمده منتشر ساخته‌اند که هر یک از احساسات بی شائبه ملت ترک نسبت به ایران و پیشوای ایران حکایت می‌کند و جا دارد از این یکرنگیها و یگانگیهائیکه در این سفر نسبت بکشور ما و ملت ما و رهبر عالیقدر ما بعمل آمده سپاسگذاری و تشکر کنم. (صحیح است)
و اما آخرین موضوعی که عنوان کردن آن ضروریست «اعلامیه مشترک ایران و ترکیه» می‌باشد در این اعلامیه تصریح شده: «سران دو کشور در محیط دوستی و تفاهم کامل که صفت مشخصه مذاکرات بود توجه مخصوص خود را بوضع بحرانی خاورمیانه معطوف داشته و با رضایت کامل مشاهده نمودند که در این خصوص اتفاق نظر دارند و بار دیگر مخالفت خود را با توسل بزور در روابط و سیاست بین المللی بقصد تأمین منافع ارضی یا امتیازات سیاسی اعلام نمودند و مراتب دوستی خود را نسبت بملل عرب تأیید و اهمیتی را که بحفظ حقوق آنان قایل می‌باشند، تأکید نمودند قطعاً همکاران گرامی بخاطر دارند که شاهنشاه از آغاز بحران در منطقه عربی خاورمیانه یکی هنگام از بازگشت از اروپا در فرودگاه آنکارا و دیگری در ضیافت رسمی شام آنکارا به این موضوع تکیه فرموده و توسل بزور را بقصد تأمین منافع ارضی محکوم فرموده بودند برای سومین بار نیز در اعلامیه رسمی ایران و ترکیه آنرا ملحوظ نظر داشته‌اند و شاید از نظر همدردی بملل عرب ایران بیش از همه اهتمام ورزیدند و در کمک به آوارگان و جنگ زدگان پیشقدم گردید بطوریکه اکنون بین تهران و عمان پایتخت کشور اردن ارتباط دائمی برقرار است و جمعیت شیر و خورشید مانند همیشه در اجرای منویات شاهنشاه با ارسال دارو و وسایل زندگی و خوراک و پوشاک به عمان و بغداد نقش انسانی و مسلمانی خود را ایفا نموده است ولی با اینهمه نمی‌توان به مسبب بدبختی و پریشانی هزاران نفر برادر و خواهر و کودک مسلمان بی اعتنا بود از حق نباید گذشت که سربازان عرب با کمال رشادت جنگیدند و مخصوصاً برادران اردنی ما تحت فرماندهی فرمانده شجاع و لایق خود اعلیحضرت ملک حسین که بدون تردید از سیماهای شجاع عصر ما است در نهایت شجاعت جنگیدند و آنقدر پایداری کردند تا از پای درآمدند. ولی مردی که خود را فرمانده عالی اعراب می‌دانست بیاری او نشتافت و او را در صحنه پیکار تنها گذاشت و در مقام انتقام جوئی برآمد و نتیجه آن شد که گذشته در اینکه هزاران نفر بر آوارگان عرب افزوده شد. بیش از پانزده هزار نفر از سربازان شجاع اردنی بقتل رسیدند (صحیح است) و هزاران نفر بی خانمان شدند. ملک حسین قهرمان عصر ما هنگامیکه منافع اسلام را در خطر دید با کمال شهامت خصومت‌های علنی و کارشکنی‌های مداوم ناصر را نادیده گرفت و شخصاًً بقاهره رفت و دست دشمن خود را با گرمی فشرد و وارد میدان نبرد گردید ولی ناصر برای فرونشاندن عقده‌های خود بکمک او نرفت و او را تنها گذاشت ولی تاریخ قضاوت خود را خواهد کرد. و شهامت‌ها و شجاعت‌های ملت اردن را با جلوه درخشانی ثبت خواهد کرد (صحیح است)
ضرر دیگری که بملت اردن وارد آمده قطع درآمد از مسافرت جهانگردان بآن کشور است زیرا در سال ۱۹۶۵ بیش از چهارصد و پنجاه هزار نفر توریست باردن سفر کرده و بیش از دو میلیون دینار یعنی معادل ۲۲۰ میلیون تومان در این کشور ارز وارد کرده‌اند که اکنون این محل درآمد
نیز قطع شده است و من اکنون نمیدانم بر امکنه مقدسه سه دین اسلام و مسیح و یهود در «حرم الشریف» و «قبه الصخره» و «مسجد الاقصی» و کلیسای «گور مقدس» که قبر حضرت عیسی در آن قرار دارد و «بیت اللحم» که حضرت عیسی در آن پای بجهان گذاشت چه زیان هائی وارد آمده و قدر مسلم این است که هر ضایعه جبران ناپذیری که پیش آمده باشد مسئول مستقیم آن عبدالناصر یعنی کسی است که فرماندهی عالی این پیکار را بعهده داشت (صحیح است) یعنی همان مرد خودخواهی که خونبهای (۱۱۰۰۰۰) شهید و آواره مسلمان را باید بپردازد زیرا عدم کفایت یکفرد دامنگیر ملل نجیب و با شهامت مسلمان شده است. در دنیای امروز بموجب قوانین و مقررات اسلام اگر فردی مرتکب قتلی بشود قصاص می‌بیند و بدار مجازات آویخته می‌شود و من نمیدانم چرا فردیکه در اثر اشتباه و عدم کاردانی و ضعف فرماندهی موجب گردیده که هزاران نفر مردم مسلمان شهید و مجروح و معلول و آواره شدند و ضایعات مادی بیشماری بشهرها و آبادیها و مراکز تمدن و زیانهای بس سنگینی بحیثیات و شرف و ناموس ملی ملل عرب اسلامی و ضربات سنگینی بپیکر ناتوان ملت مصر وارد آورده بدون مجازات و قصاص رها شود آیا از این شرم آورتر و ننگینتر صحنه‌ای در جنگهای جهانی دیدید که ۱۶ اسیر اسرائیلی را با ۵۴۰۰ اسیر مصری معاوضه کنند».
با اینهمه جای بسی تعجب و شگفتی است که این اقدامات خودسرانه بدون جواب بماند و جا دارد که در کنفرانس سران اعراب مورد بررسی دقیق قرار گیرد:
من در پایان عرایضم یکبار دیگر مفاد اعلامیه ایران و ترکیه را که با کمال واقع بینی و انصاف توسل بزور و غصب اراضی کشورهای دیگر را محکوم ساخته تقدیس می‌کنم و آنرا پرتو درخشانی از تجلیات روح بزرگ و آزادمنشی و بشردوستی شاهنشاه بزرگ و رهبر عالیقدر ایران میدانم که در همه وقت همه جا حرمت انصاف را نگاه می‌دارند (صحیح است) و فی الحقیقه پیامبر صلح و دوستی می‌باشند...(احسنت) از عنایت همکاران محترم متشکرم و اگر وقتی باقیمانده به آقای حبیبی می‌دهم.
نایب رئیس-خیر وقت جنابعالی تمام شده است اگر آقایان در نظر دارند از وقتشان بدیگری بدهند ممکن است در خودصرفه جوئی نمایند. آقای اقبالی بفرمائید.
اقبالی-شاهنشاه آریامهر و علیا حضرت شهبانوی عزیز دیروز عصر از سفر ترکیه بآغوش گرم ملت خویش بازگشتند بنده وظیفه دارم از طرف حزب ایران نوین صمیمانه ترین تبریکات را به پیشگاه مبارک اعلیحضرتین تبریک عرضه بدارد. اهالی محترم پایتخت که در طول و مسیر خیابانها با کمل نظم صف کشیده بودند با احساسات صمیمانه مقدم رهبر عالیقدر خود را گرامی و با حرارت فوق العاده مانند همیشه استقبال پرشوری نمودند. (صحیح است) مسافرتهای شاهنشاه آریامهر که منشاء اثرات عمیق و نیکو و موجب تحکیم مبانی صلح برای تمامی ملل انسان دوست و البته دارای شواهد و آثار خیر و سلامت برای ملت و کشور عزیز خود می‌باشد (صحیح است) مسلم است نیت پاک و افکار تابناک بزرگان در صیانت حقوق و ایجاد امن و آسایش بشر اثر وضعی می‌گذارد و مانند مشعلهائی فروزان در جهان دانش برای از بین بردن تاریکی جهل و نادانی می‌باشند ابتکار شاهنشاه آریامهر در مبارزه با بیسوادی بسیار درخشنده و موجب تحسین و اعجاب دانشمندان دنیا گردید و بر افتخارات کهن ملت ایران افزود (صحیح است)
نعمتان مجهولتان: الصحه و الامان:
دو نعمت قدرش آنچنانکه باید و شاید نزد مردم مجهول هست یکی صحت (سلامتی) است دیگری (امن و امان) که ملت ایران در این دوران زندگی که اغلب مطامع بشری بر مقامات معنوی اش غلبه دارد از وجود این دو نعمت بر خوردار است: در هر حال خدا با ماست!
یاد باد آنکه نهانت نظری با ما بود رقم مهر تو بر چهره ما پیدا بود
یاد باد آنکه صبوحی زده در مجلس انس جز من و یار نبودیم، خدا با ما بود
(احسنت) خبرهای تلگرافی مسرت بخشی از حوزه‌های انتخابیه‌ام داشتم چون همه از شنیدن آن خوشوقت خواهند بود عرض می‌کنم: خاطر محترم عموم نمایندگان مستحضر است از اول دوره نمایندگی جد و هم خود را مصروف کردم خطری را که سالیان دراز در گردنه حیران وجود داشته و همه ساله مستمراً برای مسافرین تلفات می‌داد و مردم اغلب از جاده آستارا اردبیل مسافرت نمی‌کردند از بین برده شود در اینمورد جلسات عدیده در مجلس صحبت کردم و مرتب بوزارت راه مراجعه داشتم و این مراجعات بقدری زیاد شده بود که خود خجالت می‌کشیدم زیرا هر نقصیکه در محل در مورد راه اطلاع داده می‌شد ناراحت می‌شدم و حقاًً آلرژی پیدا کرده بودم تا خداوند بزرگ توفیق عطاء فرموده و با کمال خوشوقتی در ۲۷ خرداد ماه جاری تلگرافاً اطلاع دادند که راه جدید بجاده اصلی اتصال پیدا کرد و تمام شد بدیهی است هر اندازه در انجام یک کار خیر زحمت کشیده شود پس از حصول آن لذتش بیشتر هست و یکی از ساعات نشاط و سرورم بود که این خبر را گرفتم.
طول جاده مذکور ۲۴ کیلومتر هست گردنه و پیچ خطرناک را با تغییر مسیری که داده شد پشت سر گذاشت راهی است توریستی-زیبا و از قراء حیران-حاجی امیر بالا و حاجی امیر پائین و قریه و نه بین و خانقاه علیا و دودان و از خود نمین که مرکز بخش مهم مرزی است عبور کرده و از خلیل کندی و خان کندی که در مسیر واقع هستند در نوچه ده از آنطرف بجاده و شاهراه اردبیل وصل شده در امتداد همین ۲۴ کیلومتر راه چشمه سارهای گوارا و مناظر ییلاقی خوب وجود دارد خودنمین از حیث آب و هوا در منطقه آذربایجان شرقی معروف است و در این منطقه اشخاصیکه مرضشان شدید باشد خیلی کم اگر هم پیدا شود ناقل است و بومی نیست اطراف نمین که دارای ۱۰۰ پارچه آبادی هست به این جاده راه پیدا می‌کند و از منافع آن برخوردار خواهند بود: این راه در امتداد همان جاده تهران رشت پهلوی آستارا اردبیل است که با رفع خطر یگانه راه توریستی و زیبا و نشاط ده مطمئن می‌باشد که مازندران و گیلان را به آذربایجان وصل می‌نماید در هر سال که با آمدن فصل زمستان هیولای خطر هم در گردنه حیران چادر خود را بزمین می‌زد و اتراق می‌کرد دیگر محلی برای خود پیدا نمی‌کند و حالا نام گردنه حیران را باید گردنه اطمینان گذاشت نه گردنه حیران زیرا مردم از حیرانی و سرگردانی نجات یافتند مطلب دیگری که باید در مرکز ثقل قانونگذاری عرض بکنم و بنام تشویق و تقدیر از خدمتگذاران صدیق کشور ضروری میدانم قدردانی ازمساعی جمیله و همکاری بلا انقطاع جناب آقای مهندس
شالچیان وزیر محترم راه است.(صحیح است) موانع بیشماری د رمورد همین راه ایجاد شد ایشان با حسن نیتی که داشتند با درایت و احاطه‌ای که در امور راه و ساختمان دارند همه را با متانت مخصوص بخود رفع نمودند شرح مختصری از یکی از موانع را عرض می‌کنم مهندسی برای نقشه برداری بقیه راه در خانقاه علیا و حیران در سال قبل بمحل عزیمت کرد سه کیلومتر از نقشه برداری باقی بود که نمیدانم چطور شد بمرکز مراجعت کرد تا کار را تخطئه کند مشکلاتی در حضور وزیر محترم راه بیان کرد و نقشه هائی ارائه داد که راه متوقف شود خوشبختانه بنده هم چون اهل محل هستم و بوضع محل آشنائی دارم بنام مطلع حاضر بودم پس از سه ربع ساعت تمام با استدلال و اقامه براهین منطقی و مهندسی ایشانرا متوجه حقایق نمودند جلوة حق بقدری مؤثر بود که خود بقیه نقشه را تکمیل کرد بعد که مهندس دیگری بعنوان سرپرست راه و نقشه بردار آقای مهندس خاکپور که شخص مطلع و جدی است به محل عزیمت با اصلاحی مختصر راهسازی شروع و خاتمه داده شد اسم این مهندس اولیه را نمی‌برم زیرا عادات و اخلاق قابل اصلاح است و می‌گذرم البته وجدان خود او قاضی خواهد بود و در رویه خویش در آینده تجدید نظری خواهد کرد موضوع قابل توجه دیگر اینکه هزینه اعتبار ۲۴ کیلومتر راه مذکور را تا بیست میلیون تومان برآورد کرده بودند ولی جناب آقای مهندس شالچیان وزیر محترم راه شخص شریف و با وجدان است (صحیح است) راه را با کمتر از دو میلیون تومان تمام کردند توجه
بفرمائید ۲۰ میلیون را با دو میلیون تمام کردند توفیق چنین خدمتگزار شاه و ملت را صمیمانه از خداوند منان مسئلت می‌دارم در روز اتصال راه خبر داده‌اند اهالی در همانجا قربانی‌ها کردند شور و احساسات مردم مرزنشین فضا را پر کرده بود و صمیمانه بدعای ذات مقدس شهریار عظیم الشأن مشغول بودند این است ثمرة کارهای خوب که مانند صدقات جاریه تا روزگار باقی است باقی است: از بنده هم که ۳۰ سال خدمات صادقانه داشته و با مردم احقاق حق در حدود وظیفه خود کرده‌ام و شکر بدرگاه بی نیاز خداوندی که در تمام دوران خدمتم بپاکی و روسفید بیرون آمدم همین باید باشد که حقایق را بگویم آقایان نمایندگان عزیز و محترم استحضار دارند که بنده حوزه انتخابیه‌ام در دو استان است یکی استان آذربایجان شرقی دیگری استان یکم گیلان، آستارا، تابع رشت و مجموعاً دارای ۲۸ هزار جمعیت می‌باشد بقیه در بخش نمین قسمتی از قراء جنوبی اردبیل تا برسد بسرعین محل آبهای گرم معدنی و در حدود ۱۰۰ هزار نفر جمعیت و تقریباً چهار برابر اهالی آستارا می‌باشد تأمین گردیده فعلا کارهای انجام شده در آستارا رفع خطر از گردنه حیران-نیروی برق-کناره بندی سد مرداب-توسعه شیر و خورشید سرخ-راه سازی و لوله کشی آب هم در حال اجراء است و واحدهای عمرانی دیگر-در نمین-درمانگاه سازمان شاهنشاهی-شیر و خورشید-لوله کشی آب:تأسیس سیکل دوم متوسطه تا ششم طبیعی-برق-احداث خیابانها تشکیل ثبت اسناد-ساختمان دو باب مدرسه تأمین اعتبار راه جاده اردبیل سرعین-برق سرعین و احداث خیابانها و چند واحد عمرانی دیگر: در برنامه چهارم نیز بقیه احتیاجات عمومی را در شهر و قراء تنظیم و برای تصویب نهائی ارسال مقامات گردیده است امیدوارم با توجه و عنایت خاصی که شاهنشاه آریامهر در عمران و آبادی کلیه نقاط کشور مبذول می‌فرمایند و دولت جناب آقای هویدا نیز با حسن نیت در اجرای منویات ملوکانه می‌کوشد انشاءالله روز بروز شاهد ترقیات و پیشرفت امور وطن عزیز خود خواهیم بود ما بوطن خودمان عشق می‌ورزیم و با قلب آکنده از مهر وطن میگوئیم.
عشقت نه سرسریست که از سر بدر شود مهرت نه عارضی است که جای دگر شود
مهر تو در ضمیرم و عشق تو در دلم با شیر اندر آمد و با جان بدر شود (احسنت)
نایب رئیس-خانم ابتهاج سمیعی تشریف بیاورید.
بانو ابتهاج سمیعی-با اجازه مقام ریاست و نمایندگان محترم:
در آستانه پایان دوره بیست و یکم قانونگذاری بلطف پروردگار و بعنایت خاصه شاهنشاه و بهمت دولت و کشش پی گیر نمایندگان محترم یکی از پر ارزش ترین و مفیدترین لوایح یعنی لایحه حمایت خانواده بتصویب رسید و هفته گذشته برای اجرا بدولت ابلاغ گردید.
تصدیق می‌فرمایید این قانون بیشتر از این نظر شایسته توجه است که ارکان خانواده را استوار می‌سازد و از این راه مبانی جامعه ایران تحکیم می‌پذیرد ثبات و آرامش در خانواده‌ها بوجود میآ ید ثبات در خانواده ثبات در جامعه را تقویت می‌کند.
جای کمال خوشوقتی است که دولت با توجه باین امر و اهمیت لایحه برای این که وفقه در اجرای آن ایجاد نشود همزمان با تصویب قانون حمایت خانواده، لایحه تأمین اعتبار برای اجرا این قانون را بمجلس آورد که گزارش یک فوری آنهم امروز در دستور جلسه قرار دارد.
با عرض تشکر از توجه دولت در تسریع امر می‌خواهم نظر نماینده محترم دولت را به این نکته جلب کنم که گر چه تأمین اعتبار امکانات لازم را برای اجرای این قانون فراهم می‌سازد ولی اجرای صحیح آن را تضمین نمی‌کند اجرای صحیح و سریع این قانون بویژه در روستاها و خانواده هائیکه رشد فرهنگی ندارند مستلزم یک سلسله کارهای توضیحی پی گیر و سازمان یافته است تصور می‌کنم این امر مهم را در روستاها بتوان بدست سپاهیان انقلاب سپرد.
جا دارد که دولت تأیید کند تا مضمون این قانون، دامنه و اهمیت آن بوسیله مروجین خانه داری سپاهیان دانش و بهداشت و ترویج و آبادانی بطور صریح و روشنی با زبان ساده برای روستائیان بیان گردد و با وسائل ممکنه برای استحکام خانواده کوشش شود که خصوصاً زنان روستائی به حقوقی که این قانون بآنان عطا کرده است آشنا شوند زیرا برخورداری صحیح مزایای قانون مستلزم آشنائی به ماهیت و فلسفه آن است.
امیدوارم همانطوریکه دولت در تنظیم این لایحه دقت و جدیت بسیار معمول داشت در اجرای صحیح این قانون نیز تدابیر لازم و مؤثر اتخاذ کند البته همکاری ارباب محترم جراید و نقش مؤثر آنان در ارشاد و راهنمائی مردم همواره ذیقیمت و ارزنده است-(صحیح است).
از این فرصتی که بمن داده شد می‌خواهم چند کلمه‌ای هم دربارة فرمان تشکیل بنیاد فرهنگ رضا پهلوی که مظهر تازه‌ای از عنایات شاهنشاه دانش گستر به نسل جوان و مستعد ایران است بعرض برسانم. تصدیق میفرمائید اقداماتی از این قبیل برای تأمین وسائل رشد و کمال جوانان با قریحه دارای تأثیرات بس شگرف است شاهنشاه مهربان ما نمی‌خواهند جوانی که استعداد کسب دانش دارد از وسایل لازم محروم بماند (صحیح است) جوانی که شایستگیش محرز است بعلت کم بضاعتی از تحصیل باز بماند. رهبر ایران اراده فرمودند باین قبیل جوانان با استعداد میدان بروز کمال و باروری داده شود (صحیح است).
فرمان تشکیل بنیاد فرهنگی رضا پهلوی پیامی خجسته و فرح بخش برای نسل جوان بشمار میرود بنیاد فرهنگی که بریاست عالیه ولیعهد عزیز ایران پایه گذاری می‌شود نگرانی جوانان را رفع خواهد نمود و به آنان فرصت خواهد داد تا استعدادهای خویش را در میدانهای تازه‌ای بروز و پرورش دهند. (صحیح است) به این مناسبت اجازه می‌خواهم با سپاسگزاری از عنایات شاهنشاه ترجمان قدرشناسی همه نمایندگان مجلس شورای ملی و نسل جوان ایرانی باشیم (صحیح است).
جوانان ازان باید بدانند که در ایران نوین ایران عصر انقلاب سفید می‌توانند به آمال و سوداهای خود جامه عمل بپوشند (صحیح است).
توجهات خاص شاهنشاه آریامهر تحقق آرزوهای ملت ایران بخصوص نسل جوان را تضمین می‌کند بهمین دلیل است که میان شاه و مردم پیوندی ناگسستنی و علائق معنوی وجود دارد استقبال پرشکوه و گرم مردم تهران که دیروز بازگشت شاهنشاه محبوب و شهبانوی گرانقدر خود را به میهن با آن شور و اشتیاق بی نظیر تهنیت گفته نمونه‌ای از این علائق معنوی است.
شاهنشاه از مسافرتهای خودشان همواره ره آورد‌های گرانبهائی برای ملت ایران بارمغان می‌آورند ملت ایران از داشتن چنین رهبر گرانقدری احساس غرور می‌کند. (صحیح است).
در خاتمه عرایضم خداوند متعال را که در دورة قانونگزاری حاضر بما توفیق خدمت به شاهنشاه و ملت ایران ارزانی داشتند سپاس می‌گویم و برای میهن گرامی در زیر سایه شاهنشاه خردمند سرفرازی و پیشرفت و امن و آسایش روزافزون مسئلت می‌نمایم (احسنت)
نایب رئیس-آقای حبیبی بفرمائید.
حبیبی-با کسب اجازه از مقام ریاست و نمایندگان محترم امروز عرایض بنده در دو مورد است مورد اول تجلیل از مقام شامخ اعلیحضرت همایونی شاهنشاه آریامهر و مورد دوم درباره زارعین مازندران است که اخیراً با بررسی هائی که شده مواجه با اشکالاتی هستند که خواستم توجه دولت را در این مورد جلب کرده باشم خداوند گاهی به انسان نعمتی ارزانی می‌فرماید که خود انسان توجه ندارد و بعدها متوجه می‌شود، آنچه را که دنبالش میگشته نزد خودش است. بمصداق شعر سعدی که می‌گوید:
دوست نزدیک تر از من بمن است وین عجبتر که من از وی دورم
خداوند بیست و شش سال است که ما مردم را مشمول
بزرگترین موهبتها و عنایات خود گردانیده و سایه شاهنشاهی دادگستر را بر سر ما ملت ایران گسترده و مستدام داشته است (صحیح است) اما حقیقت امر اینست که تا قبل از ۲۸ امرداد ماه سال ۱۳۳۲ عده‌ای بدرستی این عطیه خداوندی را نشناخته بودند.
شاید هم پیدایش گروه و دسته بندیهای متفرق نتیجه همین بیتوجهی بوده است بعد از ۲۸ امرداد یکباره پرده ابهام بکنار رفت و مردم دیدند و فهمیدند که چه کسی دلسوز واقعی ملت است، چه کسی رهبر خردمند و دوراندیش است و چه کسی عوام فریب می‌باشد و اوقات گرانبهای ملت را بهدر می‌دهد. دلیل واضح و روشنی برای این مدعا اینست که بعد از ۲۸ امرداد ۱۳۳۲ با اینکه کم کم محدودیتهای قلم و زبان از بین رفت و در ظرف مدت کوتاهی مردم آزادی واقعی را بدست آوردند معهذا می‌بینیم که دیگر هیچگونه تشنج در هیچ جای کشور وجود ندارد و ثبات سیاسی و اجتماعی ما آنهم در منطقه پرآشوبی چون خاورمیانه ضرب المثل دنیائی شده است (صحیح است) مردم اگر در هر چیز اختلاف سلیقه داشته باشند در یک چیز متفقند و همگی پروانه وار گرد شمع وجود رهبر خود جان بازی می‌کنند شبیه این روزها حتی در کشورهای بزرگ هم زیاد دیده نمی‌شود و این فقط از افتخارات کشور ماست که از آرامش کامل برخوردار است و از جمله استفادهائیکه از این ثبات و آرامش می‌شود سفرهای رئیس مملکت ماست که به اطراف و اکناف جهان مسافرت می‌فرمایند (احسنت) تا هم از لحاظ مادی و هم از لحاظ معنوی کشور ما را جلو برده و در ردیف کشورهای درجه اول قرار داده‌اند از یک طرف سیل سرمایه‌های خارجی بکشور م سرازیر می‌شود و مملکت با سرعتی سرسام آور صنعتی می‌گردد و تمام کشورها بدون توجه به اختلاف عقیده و مسلک صمیمانه دست دوستی بسوی ما دراز کرده‌اند و از طرف دیگر آنها که تا این چند سال اخیر حتی نام ایران را نشنیده بودند با کشور ما آشنائی کامل پیدا کرده‌اند (صحیح است) در مسائل بین المللی نیز اظهار نظرهای رهبر خردمند ایران با احترام خاصی مورد توجه قرار می‌گیرد و قاطعیت آنها در صحنه سیاست جهانی بلافاصله آشکار می‌گردد. در این تلاشهای پیگیر در راه پیشرفت و اعتلای مقام ایران علیا حضرت شهبانوی محبوب هم سهم بسزائی دارند (صحیح است) ایشان در راه مبارزه با فقر و بیماری وجهل در حقیقت پرچمدار شده‌اند و خود بنده بارها ناظر بوده‌ام که با چه قلب رئوف و مهربانی محبتهای بی شائبه می‌فرمایند و دست عطوفت بر سر ابناء ملت می‌کشند. همچنین کوششهای دامنه داری برای بالا بردن مقام زن ایرانی مبذول می‌فرمایند که شایان تقدیس و تقدیر است (صحیح است) و این خود یکی از اصول نه گانه انقلاب شاه و ملت و با عرف و شرع هم مطابقت کامل دارد و دیانت حقه ما اسلام از پشتیبانان و حامیان حقوق زن در اجتماع است و البته نمی‌توان روی رفتار عده معدودی متظاهرین که زن را در اجتماع بحساب نمی‌آورند قضاوت نمود مردان بزرگ جهان همگی در دامن زن پرورش یافته‌اند و پیغمبر اسلام ما در احترام بمقام زن با رفتاری که نسبت بحضرت خدیجه و حضرت فاطمه زهرا سلام الله علیها می‌فرمودند سرمشق سایر مسلمانان جهان بودند. (احسنت)
آنچه که بعرض رساندم مکنونات قلبی خودم و عموم افرد ملت شریف ایران است که نمی‌توانستم از اظهار آن خودداری کنم و اگر بخواهم حق آنرا ادا کرده باشم بقول آن شاعر مثنوی هفتادمن کاغذ شود حالا اجازه می‌خواهم درباره مسائل مملکتی تا آنجا که وقت مجال بدهد شمه‌ای بعرض نمایندگان محترم برسانم. اینجانب با کمک همکار عزیزم جناب آقای مهندس کیا بر حسب وظیفه مقدس نمایندگی و تصدیق موکلین خود مرتباً بحوزه انتخابیه سرکشی کرده و مشکلات مردم را که از نزدیک به آن برخورد می‌کنیم بدولت تذکر می‌دهیم و حقیقتاًًً باید اذعان کنم از وقتیکه انقلاب سفید شاه و ملت بوقوع پیوست کشور ایران و خصوصاً شهر بابل و حومة آن پنجاه سال بجلو رفته است. هم اکنون کارهائیکه در دست اقدام می‌باشد آتیة ثمربخشی را نوید می‌دهد.
عده‌ای از مالکین بزرگ و مباشرین در حوزه انتخابیه بنده در صدد برآمدند برای اینکه پیشرفتهای
گوناگونی که کشاورزان ایران بخصوص مازندران نموده‌اند زندگی آنانرا بغارت ببرند و آنان را از هستی ساقط کنند مطالعات آنها به اینجا رسیده است عده‌ای از گاو دزدان را تشویق می‌کنند گاودزدان شبانه می‌روند در منزل کشاورز اگر چنانچه ی رأس هم گاو داشته باشد آنرا بسرقت می‌برند وقتی که ژاندارمری با تلاشی که می‌کند دزدها را دستگیر می‌کند دادگستری دو هزار تومان قرار صادر می‌کند و مغازه داری که دست نشانده همان مباشرین یا مالکین بزرگ است با سندی که در دست دارد میرود و او را زندان بیرون می‌آورد یعنی سه دسته از سوء استفاده کنندگان در مازندران بوجود آمده‌اند و دارند کشاورزان مازندران را از بین می‌برند (صحیح است) دسته اول همان مالکین و مباشرین هستند دسته دوم عده‌ای از دکانداران هستند که پرونده هایشان موجود است دسته سوم سرقت کننده گاو است. بنده تمنا می‌کنم و از دولت می‌خواهم مخصوصاً در این موقع که انقلاب عظیم شاه و ملت در اطراف و اکناف مملکت ما آنچنان روشن و هویدا شده است که چشم تمام جهانیان را متوجه خود کرده است می‌خواهم که در این باره توجه عاجل بفرمایند و قانونی به مجلس بیاورند که اگر اشخاصی که پرونده دارند چنانچه از این تاریخ ببعد دست چپاول و دزدی به مال زارعین بزنند به نقاط بسیار دور دستی تبعید بشوند این تقاضای بنده و حق قانونی نمایندگی بنده از پشت این تریبون است (دکتر اسفندیاری-راجع به تعدد و تکرار جرم مجازاتهای شدیدی هست) از دولت وقت می‌خواهم و انشاءالله امیدوارم ظرف یک هفته دولت در این باره اقدامات عاجل بفرمایند خیلی متشکرم (احسنت).
۳-تصویب صورت جلسه
نایب رئیس-صورت جلسه قبل مطرح است نظری نیست؟ (اظهاری نشد) صورت جلسه قبل تصویب می‌شود.
۴-بیانات آقای وزیر فرهنگ و هنر و تقدیم یک فقره لایحه
نایب رئیس-وارد دستور می‌شویم جناب آقای پهلبد بفرمائید.
پهلبد (وزیر فرهنگ و هنر)-بنده با ابراز نهایت خوشوقتی و سرافرازی از حضور در این مجلس محترم می‌خواهم از فرصت استفاده کنم و مطالبی در مورد فرهنگ و وظایف وزارت فرهنگ و هنر بعرض برسانم تا در تصویب لایحه‌ای که تقدیم خواهم کرد تسریع بفرمائید. فرهنگ هر ملت مجموعه میراث معنوی اوست و این مجموعه نمودار کوششهائی است که نسلهای گذشته در راه پیشبرد دانش و هنر و بهبود زندگی انجام داده‌اند. بنابراین هر گاه فرهنگ ملتی را مترقی تر و عالیتر و دامنه آنرا گسترده تر یافتیم چنین نتیجه خواهیم گرفت که آن ملت بارزتر هوشیارتر و کوشاتر بوده است.(صحیح است)
مقام ملتها در جامعه بشری بستگی به چگونگی و ارزش و اهمیت فرهنگ آنان دارد.
فرهنگ به معنائی که ذکر شد زبان و ادب و تمام دانشها و هنرها و معتقدات و سنتها و آداب و رسوم ملی را در بر می‌گیرد.
ملت ایران که از ملتهای تاریخی و بزرگ جهان است فرهنگ درخشان و گسترده‌ای را از پدران خود به میراث برده است که نمودار همبستگی و همچنین دلبستگی عمیق و کوشش فراوان و همیشگی آنان در راه پیشرفت دانش و هنر است. این فرهنگ باشکوه و بی مانند همواره مایه سرفرازی همه ایرانیان در برابر جهانیان خواهد بود. (صحیح است)
فرهنگ باستانی و گرانبهای ایران که نتیجه هوش و احساس و قدرت و کاردانی و کوشش کم نظیر نیاکان ارجمند و بزرگوار ماست نه تنها در این سرزمین همواره مایه حفظ همبستگی و وحدت ملی و استقلال و سرچشمه ابتکار و خلاقیت و پیشرفت معنوی بوده است بلکه ملت مترقی و متمدنی را نمی‌شناسیم که از آن بهره‌ها نگرفته و برخوردار نشده باشد. در بررسیهای فرهنگی و کشف علل و چگونگی پیشرفت و تحول دانشها و هنرها در جهان کمتر جائی است که پای دانش و هنر ما به میان کشیده
نشود و سخن از ایران و ایرانیان نرود. (صحیح است)
تأسیس وزارت خاصی که شناسائی نگاهداری گسترش و پیشرفت فرهنگ و هنر را عهده دار باشد نبوغ شاهنشاه ژرف اندیش و فرهنگ پرور ما و توجه ایشان را به خدمات ارزنده مردم این سرزمین آشکارتر کرد (صحیح است). وظیفه سنگین و مهمی که بوزارت فرهنگ و هنر واگذار شده است در دیده هر ایرانی میهن پرست و فرهنگ دوست مقدس و گرامی است و پوشیده نیست که اجرای این وظیفه تأثیر بسزا و بسیار عمیقی در درک همبستگی ملی و پیشرفتهای بزرگ فرهنگی و هنری خواهد داشت. البته برای این منظور یک منظور یک سلسله اقدامات اساسی ضروری است که یکی از آنها ایجاد سازمانهای مناسب و وضع قوانین و مقررات لازم است تا راه برای فعالیتها به تناسب پیشرفت و زمان گشاده باشد. قسمت مهم دیگری پرورش گروه کارشناسان شایسته برای رشته‌های متعدد و مختلف فرهنگ و هنر ایران است و بخش دیگری تشویق و تجلیل و بزرگداشت خدمات فرهنگیان و هنرمندان کشور حفظ و نگاهداری آثار ارزنده هنری و فرهنگی نیز قسمت مهمی از وظایف مقدس این وزارت را تشکیل می‌دهد.
وزارت فرهنگ و هنر موظف است که فرهنگ باستانی ایران را بصورت شایسته و مترقی چنانکه متناسب با تحولات و پیشرفتهای روزگار فرخنده شاهنشاه آریامهر باشد به نسلهای آینده تحویل دهد. (صحیح است) و برای رسیدن به هدفهای خود و انجام دادن وظایف مهم و خطیری که به عهده گرفته است به همکاری و حمایت دو مجلس بویژه در مورد تصویب قوانین ضروری نیازمند است.
یکی از این قوانین قانون شورای عالی فرهنگ و هنر است که پس از مدتها مطالعه و بررسی تقدیم مجلس شورای ملی می‌گردد. با تصویب این قانون مقدار مهمی از مشکلات و موانعی که در راه اجرای وظایف به عهده این وزارت واگذار شده است مرتفع خواهد گردید.
امید است که وزارت فرهنگ و هنر وظایف خود را بنحوی انجام دهد که رضایت خاطر مبارک شاهنشاه آریامهر و ملت هوشمند ایران فراهم آورد (احسنت-احسنت).
نایب رئیس-لایحه بکمیسیونهای مربوط ارجاع می‌شود.
۵-تقدیم دو فقره لایحه و یک فقره آئین نامه بوسیله آقای معاون وزارت جنگ
نایب رئیس-تیمسار کاتوزیان بفرمائید.
سپهبد کاتوزیان (معاون وزارت جنگ)-با کسب اجازه از مقام ریاست در امتثال فرمان مبارک اعلیحضرت همایون شاهنشاه آریامهر بزرگ ارتشتاران برای کمک به افراد نادم و پشیمان که اسلحه و مهمات غیر مجاز در دست داشته باشند که دولت مهلتی به آنها بدهد تا آنها بتوانند اسلحه و مهماتشان را تحویل بدهند و در نتیجه از تعقیب کیفری معاف باشند این لایحه را تقدیم می‌کنم لایحه دیگری تقدیم می‌شود که بند ج مادة ۱۳ اساسنامه صنایع نظامی تغییر پیدا کند. آئین نامه‌ای تقدیم می‌شود مربوط به بازخرید خدمت افسران و همردیفان افسران که استعداد توانائی لازم برای خدمت متناسب با درجه و تخصص مربوط نداشته باشند.
نایب رئیس-بکمیسیونهای مربوط ارجاع می‌شود.
۶-طرح و تصویب گزارش کمیسیون بودجه مربوط بتأمین اعتبار اجرای قانون حمایت خانواده و ارسال بمجلس سنا
نایب رئیس-گزارش یک شوری راجع بتأمین اعتبار برای اجرای قانون حمایت خانواده مطرح است قرائت می‌شود.
(بشرح زیر خوانده شد)
گزارش از کمیسیون بودجه بمجلس شورای ملی
کمیسیون بودجه در جلسه ۲۷ خرداد ماه ۱۳۴۶ با حضور آقای قوام صدری معاون وزارت دارائی و آقای
پرتو معاون وزارت دادگستری لایحه شمارة ۵۰۶۲- ۱۳۴۶/۳/۲۴ دولت راجع به تأمین اعتبار برای اجرای قانون حمایت خانواده که بشمارة ۲۴۵۳ چاپ گردیده مورد رسیدگی قرار داد و ماده واحده پیشنهادی دولت را بشرح زیر تصویب نمود. اینک گزارش آنرا به مجلس شورای ملی تقدیم می‌نماید.
ماده واحده-وزارت دارائی مجاز است تا مبلغ پنج میلیون ریال از محل اضافه درآمدهای عمومی برای اجرای قانون حمایت خانواده در سال ۱۳۴۶ در اختیار وزارت دادگستری بگذارد.
مخبر کمیسیون بودجه-دکتر کیان
نایب رئیس ـکلیات مادة واحده مطرح است نظری نیست؟(اظهاری نشد) بورود در شور مادة واحده رأی می‌گیریم خانمها و آقایانیکه موافقند خواهش می‌کنم قیام فرمایند (اکثر برخاستند) تصویب شد. ماده واحده مطرح است نظری نیست؟ (اظهاری نشد) در کلیات آخر لایحه نظری نیست؟ (اظهاری نشد) بمادة واحده و کلیات آخر آن رأی می‌گیریم خانمها و آقایانیکه موافقند خواهش می‌کنم قیام فرمایند (اکثر برخاستند) تصویب شد. لایحه برای اظهار ملاحظات بمجلس سنا فرستاده می‌شود.
۷-طرح و تصویب گزارش شور دوم کمیسیون دادگستری راجع به اصلاح قانون تشدید مجازات عبوردهندگان اشخاص غیر مجاز از مرز و ارسال بمجلس سنا
نایب رئیس- گزارش شور دوم لایحه راجع به اصلاح قانون تشدید مجازات عبور دهندگان اشخاص غیر مجاز از مرز مطرح است قرائت می‌شود.
(بشرح زیر خوانده شد)
گزارش شور دوم از کمیسیون دادگستری بمجلس شورای ملی
کمیسیون دادگستری در جلسة ۲۴ خرداد ماه ۱۳۴۶ با حضور آقای پرتو معاون وزارت دادگستری لایحه شمارة ۷/۴۴۲ - ۱۳۴۶/۱/۲۲ دولت راجع به اصلاح قانون تشدید مجازات عبور دهندگان اشخاص غیر مجاز در مرز مصوب اردیبهشت ماه ۱۳۴۴ را که گزارش شور اول آن بشمارة ۲۴۰۳ چاپ شده برای شور دوم با توجه بپیشنهادات رسیده مورد رسیدگی و تصویب قرارداد.
اینک گزارش آن بشرح زیر بمجلس شورای ملی تقدیم می‌شود.
ماده واحده-بندهای الف وب قانون راجع بتشدید مجازات عبور دهندگان اشخاص غیر مجاز از مرزمصوب سال ۱۳۴۴ بشرح ذیل اصلاح و تبصره زیر به آن الحاق می‌شود.
بند الف–هرکس دیگری را بطورغیر مجاز از مرز عبوردهد یا بنحوی از انحاء موجبات عبورغیر مجاز دیگری را فراهم نماید به دو ماه تا دو سال اقامت اجباری یا بازداشت محکوم می‌گردد.
رسیدگی ببزه مذکوردر صلاحیت کمیسیون امنیت اجتماعی مندرج در مادة یک قانون حفظ امنیت اجتماعی مصوب ۱۳۳۶می‌باشد. کمیسیون می‌تواند نظر به اهمیت عمل ارتکابی وتأثیر آن در اختلال نظم عمومی قرار اجراء موقت را تا صدور حکم نهائی صادر نماید حکم کمیسیون امنیت ظرف ده روز از تاریخ ابلاغ دردادگاه مربوطه قابل تجدید نظر است. دادگاه استان با حضور متهم بشکایت رسیدگی و رأی مقتضی صادر خواهد کرد. رأی دادگاه استان قطعی و لازم الاجرا است و رسیدگی دادگاه تابع مقررات عمومی است.
بند ب- وسیله نقلیه‌ای که برای این عمل مورد استفاده قرار گرفته در صورتیکه متعلق بمرتکب بوده یا با علم و اطلاع مالک وسیله مورد استفاده قرارگرفته باشد بدستور کمیسیون امنیت اجتماعی موقتاً توقیف می‌شود. دادگاه استان مکلف است درصورت احرازمالکیت مرتکب یا اطلاع مالک حکم بضبط وسیله نقلیه بنفع دولت بدهد والا به رد آن حکم خواهد داد.
تبصره-درمورد بند (ج) قانون تشدید مجازات عبوردهندگان اشخاص غیرمجاز از مرز وسیله نقلیه بترتیبیکه در بند (ب) این قانون مقرراست بدستور بازپرس مربوط یا دادستان شهرستان موقتاً توقیف می‌شود.
مخبر کمیسیون دادگستری-رضا مجد
گزارش شور دوم از کمیسیون کشور بمجلس شورای ملی
کمیسیون کشور در جلسه ۲۹ خرداد ماه ۱۳۴۶ با حضور آقای سراج حجازی معاون وزارت کشور شور اول لایحه راجع به اصلاح قانون تشدید مجازات عبوردهندگان اشخاص غیر مجاز از مرز مصوب اردیبهشت ماه ۱۳۴۴ را برای شور دوم مورد رسیدگی قرارداد و گزارش کمیسیون دادگستری را در این مورد عیناً تصویب کرد.
اینک گزارش آنرا بمجلس شورای ملی تقدیم می‌دارد.
مخبر کمیسیون کشور-دکتر زعفرانلو
نایب رئیس-ماده واحده مطرح است آقای پرتو توضیحاتی دارید بفرمائید.
پرتو (معاون وزارت دادگستری)-بنده همانطور که در شور اول باستحضار نمایندگان محترم رساندم در بند ب سطر سه وسیله نقلیه اضافه است باید حذف بشود.
نایب رئیس-اصلاح می‌شود. آقای آموزگار بفرمائید.
آموزگار-در شور اول این لایحه بنده عرایض خودم را در باب مشکلاتی که اجرای این قانون و این نوع قوانین بوجود می‌آورد بعرض رساندم در کمیسیون یکی این بود که ۱۰۰۰ تومان عوارض گذرنامه مردمی که به شیخ نشین‌ها و کویت و ممالک همسایه می‌روند برای کار حذف می‌شود متأسفانه کمیسیون معتقد بود که جایش آنجا نیست و توضیحی که جناب آقای پرتو در آن جلسه دادند مبنی بر اینکه در هیأت دولت تصمیم گرفته شده که از کارگرانی که برای کار می‌روند ۱۰۰۰تومان گذرنامه را نگیرند. تحقیقی که بنده کردم به این نتیجه رسیدم که این کارگران آن دسته کارگرانی هستند که مملکت خارجی احیاناً به وجودشان احتیاج داشته باشند و بصورت دسته جمعی آنها را بخواهند آنوقت وزارت کار و وزارت امور خارجه و وزارت اقتصاد ممکن است به اداره گذرنامه اجازه بدهند که از آنها ۱۰۰۰ تومان را نگیرند بنده می‌خواستم عرض کنم که این نوع کارگرانی که ما داریم که به شیخ نشین‌ها و کویت گاهی می‌روند، بصورت دسته جمعی یا بر حسب تقاضای کویت یا ممالک همجوار نیست اینها خودشان سابقه کار در آنجا دارند می‌روند و بر می‌گردند بنده معتقدم که دولت توجهی بکند و مقرراتی بتصویب برساند که عدم اخذ عوارض شامل این افراد هم بشود اما در خود این لایحه یکی دیگر از پیشنهادهای بنده مربوط بود به علم و اطلاع مالک وسیله نقلیه قسمت اولش در بند ب علم اضافه شده قسمت دوم که در کمیسیون تصویب شده در چاپ افتاده است خواستم که هم نمایندگان محترم مطلع بشوند و هم نماینده دولت و هم مخبر کمیسیون که اگر این مطلب درست است به این جمله اضافه بکنند که مالکی که علم دارد که راننده اش یا ناخدای کشتی اش افراد غیر مجاز می‌برد کشتی و وسیله نقلیه اش را توقیف کنند بنفع دولت اما اگر علم نداشته باشد و راننده و ناخدا بدون علم مالک این کار را کرده باشد حق نیست که مجازات بشود.
نایب رئیس-نظر شما صحیح است اصلاح شده است آقای دکتر مبین هم یک پیشنهادی در شور اول داده بودند که در کمیسیون رد شده است باز پیشنهادشان را تجدید کرده‌اند که در مجلس مطرح بشود آقای دکتر مبین بفرمائید.
دکتر مبین-بنده پیشنهاد کرده بودم عبارت بنحوی از انحاء موجبات عبور غیر مجاز دیگری را فراهم نماید تبدیل بشود به عبارت برای عبور غیر مجاز دیگری تسهیلاتی فراهم نماید استدلال بنده این بود که موجبات فراهم کردن
با قید بنحوی از انحاء دایره اش وسیع است و این متضمن مشکلاتی است از جهت افراد از نظر اینکه کوچکترین اطلاعی هم بکسی بدهند مثلا کسی بپرسد که اگر من بخواهم به کویت برو می‌بایست از راه دریا به چه وسیله بروم او جواب بدهد که بفلان کس مراجعه کن بعد معلوم بشود آنشخص از طریق قاچاق و غیر مجاز او را بکویت برده اشکالاتی بوجود می‌آورد و بنحوی از انحاء تلقی می‌شود دایره اش خیلی وسیع است موجب ناراحتی اشخاص می‌شود می‌بایست کسی که مورد تعقیب قرار می‌گیرد خود مجرم یا شریک جرم یا معاون باشد که تسهیلات را فراهم کرده باید در حدود معاون و شریک قابل تعقیب باشد نه اینکه دادن اطلاعات بدون نظر خصوصی این است که بنده با جناب آقای پرتو هم صحبت کرده بودم و نظر مخالفی نداشتند حالا اگر نمایندگان محترم فکر می‌فرمایند که می‌بایست محدود تر بشود و اینقدر دایره اش وسیع نباشد از نظر مراجعه به اشخاص و تعقیب اشخاص بخصوص که دادگاه نیست و ما نمی‌بایست دست کسانی را که دادگاه نیست باز بگذاریم تا بهر طریقی که امکان دارد بازخواست بکند از اشخاص فقط حق بازخواست دارد در موردیکه اگر مجرم نیستند لااقل معاون یا شریک جرم هستند می‌خواستم تقاضا بکنم از همکاران محترم که موافقت بفرمایند که به این پیشنهاد نظر موافق داده بشود و عبارت اینطور اصلاح بشود «هر کس دیگری را بطور غیر مجاز از مرز عبور دهد یا برای عبور غیرمجاز دیگری تسهیلات فراهم کند» و تقاضای موافق همکاران محترم را دارم.
نایب رئیس-آقای پرتو بفرمائید.
پرتو (معاون وزارت دادگستری)-با اینکه به علت گرفتاریهای زیاد آقای دکتر مبین ایشان نتوانسته بودند در کمیسیون دادگستری شرکت کنند ولی معهذا درباره پیشنهادی که تقدیم داشته بودند در غیاب ایشان این پیشنهاد در کمیسیون دادگستری مطرح شد نه اینکه بعلت غیبت ایشان رد بشود بلکه اعضای کمیسیون دادگستری با توضیحاتی که داده شد و تعاطی افکار مصلحت ندانستند که کلمه موجبات تبدیل به تسهیلات بشود چون همانطور که جناب آقای دکتر مبین فرمودند دو مورد پیدا می‌کند یکی اینکه مسافر را بطور غیر مجاز از مرز عبور دهند و دیگر اینکه تسهیلات فراهم کنند و آن مالکی که وسیله موتوری دارد و در این امر سرمایه گذار اصلی است و مجرم اصلی است با الحاق این عبارت ممکن است از تعقیب کیفری معاف بشود بنابراین هر طور که بتصویب مجلس محترم برسد برای ما قابل اجراء و لازم الاعتبار است.
نایب رئیس-آقای دکتر مبین با توضیحی که دادند قانع شدید؟
دکتر مبین-خیر قانع نشدم.
نایب رئیس-پیشنهاد آقای دکتر مبین قرائت می‌شود بعد نسبت بآن رأی می‌گیریم.
(بشرح زیر خوانده شد)
ریاست محترم شورای ملی
در ماده واحده عبور غیرمجاز از مرز پیشنهاد شور اول تجدید می‌نمایم بشرح زیر که بجای عبارت یا بنحوی از انحاء موجبات عبور غیر مجاز دیگری را فراهم نماید تبدیل شود به عبارت یا برای عبور غیر مجاز دیگری تسهیلات فراهم نماید. دکتر مبین
دکتر یزدان پناه-بنده با این پیشنهاد مخالفم.
نایب رئیس-آقای معاون وزارت دادگستری توضیح دادند.
دکتر یزدان پناه-اگر آن توضیح کافی باشد بنده عرضی ندارم.
دکتر مبین-بنده پس گرفتم پیشنهاد دیگری را دادم.
نایب رئیس-در ماده واحده نظر دیگری نیست؟(اظهاری نشد) در کلیات آخر لایحه نظری نیست؟(اظهاری نشد) آقای دکتر مبین پیشهادی داده‌اند که عبارت «به نحوی از انحاء» حذف بشود پیشنهاد ایشان قرائت می‌شود.
(بشرح زیر خوانده شد)
ریاست محترم مجلس شورای ملی
پیشنهاد می‌نمایم عبارت به نحوی از انحاء حذف شود.
مبین
نایب رئیس- توجه بفرمائید اول به ماده واحده بدون این جمله یعنی بدون جمله «به نحوی از انحاء» رأی می‌گیریم خواهش می‌کنم خانمها و آقایانی که موافقند قیام فرمایند (اکثر برخاستند) تصویب شد. (خواجه نوری بنده توضیح دارم) پیشنهاد حذف توضیح ندارد ایشان عبارت به نحوی از انحاء را نوشته‌اند حذف بشود یکبار بند الف ماده واحده خوانده می‌شود توجه بفرمائید. (بشرح زیر خوانده شد)
بند الف-هر کس دیگری را بطور غیر مجاز از مرز عبور دهد یا بنحوی از انحاء موجبات عبور غیر مجاز دیگری را فراهم نماید بدو ماه تا دو سال اقامت اجباری یا بازداشت محکوم می‌گردد.
نایب رئیس- یکبار بماده واحده با حذف این جمله یعنی بدون جمله بنحوی از انحاء رأی گرفتیم تصویب شد حالا به جمله به نحوی از انحاء که آقای دکتر مبین پیشنهاد حذف آنرا کرده‌اند رأی می‌گیریم خانمها و آقایانی که موافقند خواهش می‌کنم قیام فرمایند (اکثر برخاستند) تصویب شد. حالا به مجموع ماده واحده رأی می‌گیریم خانمها و آقایانی که موافقند خواهش می‌کنم قیام فرمایند (اکثر برخاستند) تصویب شد در این صورت جمله به نحوی از انحاء حذف می‌شود.
خواجه نوری-حذف نشده مجلس رأی داد که باقی بماند اجازه بفرمائید بنده توضیحی عرض کنم.
نایب رئیس-بفرمائید.
خواجه نوری-خواستم حضور خانمها و آقایان توضیح بدهم که مطابق آئین نامه وقتی پیشنهاد حذف داده می‌شود بماده منهای آن قسمت پیشنهاد شده رأی گرفته می‌شود. بنابراین اول ما رأی دادیم و ماده را تصویب کردیم بدون کلمه بنحوی از انحاء دفعه دوم رأی دادیم که کلمه بنحوی از انحاء در ماده باقی بماند بنابراین این لایحه بصورتی که هست تصویب شد و رأی دادن نسبت به این ماده صحیح صورت گرفت.
نایب رئیس-تأیید می‌کنم که صحیح است من در توضیح اشتباه کردم به این ترتیب کلمه بنحوی از انحاء بجای خود باقی می‌ماند بنابراین لایحه برای تصویب بمجلس سنا فرستاده می‌شود.
۸-طرح گزارش شور اول کمیسیون دادگستری راجع به اضافه نمودن موادی به قانون آئین دارسی مدنی
نایب رئیس-گزارش شور اول راجع به اضافه نمودن موادی به قانون آئین دادرسی مدنی مطرح است قرائت می‌شود.
(بشرح زیر خوانده شد)
گزارش شور اول از کمیسیون دادگستری بمجلس شورای ملی
کمیسیون دادگستری در جلسه ۲۹ خرداد ماه ۱۳۴۶ با حضور آقای پرتو معاون وزارت دادگستری طرح پیشنهادی جمعی از سناتورها راجع به اضافه نمودن موادی بقانون آئین دادرسی مدنی را مطرح و با اصلاحاتی بشرح زیر تصویب کرد.
اینک گزارش آنرا به مجلس شورای ملی تقدیم می‌دارد.
مادة۱-جمله زیر به مادة ۶۰ قانون آئین دادرسی مدنی الحاق می‌شود:
هرگاه موکل بعلت ضیق وقت یا علت مهم دیگری نتواند وکالت نامه را به گواهی یکی از اشخاص یا مقامات مذکور در این ماده برساند و امضاء او نزد مرجع مربوط هم معروف نباشد و انتظار برای تصدیق امضاء موجب از بین رفتن حقی باشد وکیل می‌تواند ذیل وکالت نامه
تأیید کند که وکالت نامه را موکل او شخصا در حضور او امضاء یا مهر کرده یا انگشت زده است.
مادة۲-جملة زیر به مادة ۶۶ قانون دادرسی مدنی الحاق می‌شود
استعفاء وکیلی که دادخواست بدوی را تقدیم کرده در حین ابلاغ یا بعد از ابلاغ اخطار رفع نقیصه تا پایان موعد تکمیل دادخواست مزبور بی اثر است و موجب ابلاغ اخطار مزبور بموکل نخواهد بود.
مادة۳-جمله زیر به مادة ۷۴ قانون آئین دادرسی مدنی الحاق می‌شود:
علاوه بر اشخاص و مقامات مذکور فوق وکلا اصحاب دعوی نیز می‌توانند مطابقت رونوشت‌های تقدیمی خود را با اصل تصدیق کرده پس از الصاق تمبر مقرر در قانون آئین دادرسی بمرجع صالح تقدیم نمایند.
مادة۴-خواهان یا وکیل او می‌تواند ضمن دادخواست تقاضا نماید که اوراق راجع به دعوی بوسیله یکنفر وکیل درجه اول دادگستری یا سردفتر درجه اول اسناد رسمی ابلاغ شود.
مادة۵-خواهان یا وکیل او بر حسب مورد باید موافقت کتبی هر یک از اشخاص مذکور در مادة ۴ را در قبول تصدی امر ابلاغ ضمیمه دادخواست خود نماید و در موافقتنامه مذکور مشخصات و نشانی کامل متصدی امر ابلاغ باید بطور وضوح تعیین گردد.
مادة۶-موارد رد مذکور در مادة ۹۰ قانون تشکیلات دادگستری در مورد افرادی که طبق مادة ۴ متصدی امر ابلاغ می‌شوند رعایت خواهد شد.
مادة۷-ترتیب ابلاغ بر طبق مقررات قانون آئین دادرسی مدنی خواهد بود. متصدیان ابلاغ موضوع مادة ۴ نیز باید شخصاً ذیل اوراق ابلاغ صحت ابلاغ را گواهی نمایند.
مادة۸-در دادگاههای بخش و شهرستان متداعیین می‌توانند شخصاً یا بتوسط وکیل دادرسی کنند ولی در دادگاههای استان و دیوان کشور برای تقدیم دادخواست و دادرسی باید وکیل داشته باشند. وکلای دادگستری در حدود پایه وکالت و مأمورین قضائی و استادان دانشکده حقوق می‌توانند نسبت به دعاوی راجع به خودشان شخصاً در دادگاه استان و دیوان کشور دادخواست داده و دادرسی نمایند.
مفاد این ماده نسبت به دادگاههای استان در حوزه هائی اجرا می‌شود که وزارت دادگستری آگهی نمایند.
مادة۹-در دعاوی که موضوع آن مطالبه وجه نقد و دعوی مستند به اسناد عادی است دادگاهها می‌توانند بنا به تقاضای خواهان بدون احضار خوانده و در جلسه اداری و فوق العاده با ملاحظه اصول اسناد خواهان رسیدگی و اخذ تأمین کافی برای جبران خسارات احتمالی خوانده اقدام بصدور حکم غیابی نمایند این قبیل احکام از حیث آثار تابع مقررات مواد ۱۷۳ و ۱۷۴ و ۱۷۵ قانون آئین دادرسی مدنی می‌باشد.
مادة۱۰-در دعاوی مربوط به اسنادی که مشمول مادة ۲۹۲ قانون تجارت است تأمین مذکور در مادة ۹ این قانون اخذ نخواهد شد.
مادة۱۱-در موردیکه حکم غیابی بر طبق مادة ۹ صادر و اجرا شده است محکوم به وصول شده وقتی بمحکوم له داده خواهد شد که مفاد حکم و اجرائیه واقعاً بمحکوم علیه ابلاغ و نامبرده در مدت مقرر قانونی بدستور مادة ۱۷۵ قانون آئین دادرسی مدنی اقدام بتقویم دادخواست واخواهی نکرده باشد. تشخیص اینکه محکوم علیه از مفاد حکم واقعاً اطلاع حاصل کرده است با دادگاهی است که دستور اجرای حکم را داده است.
مادام که محکوم علیه از مفاد حکم و اجرائیه واقعاً اطلاع حاصل نکرده باشد محکوم به در صندوق دادگستری نگاهداری خواهد شد.
مادة۱۲-هر گاه در اثر صدور حکم غیابی و برگ اجرائیه مربوط به آن مالی بازداشت گردد و محکوم علیه غائب بحکم اعتراض کند مادام که نتیجه قطعی دادرسی معلوم نشده آن مال در بازداشت خواهد ماند.
مادة۱۳-هر گاه حکمی که طبق مادة ۹ صادر می‌شود مورد اعتراض محکوم علیه واقع شود و نتیجه
تأیید گردد محکوم علیه علاوه بر پرداخت خسارت تاخیر تأدیه قانونی به تناسب مدتیکه دعوی در جریان بوده است بپرداخت مبلغی حداکثر معادل یک چهارم خواسته بعلت اعتراض غیر موجه بنفع خواهان محکوم خواهد شد و معادل همان مبلغ بعنوان هزینه‌های اداری دادرسی محکوم می‌شود که بصندوق دولت بپردازد.
مادة۱۴-هر گاه پس از اعتراض بحکم غیابی محکوم علیه بتواند بیحقی خواهان را ثابت کند و حکم قطعی بر بیحقی خواهان صادر شود دادگاه ضمن صدور حکم علاوه بر محکومیت خواهان به پرداخت هزینه‌های عادی دادرسی و حق الوکاله و هزینه سفر وکیل به تناسب مدتیکه دعوی در جریان بوده و با توجه به وضع عملیات اجرائی او را به پرداخت مبلغی حداکثر معادل یک چهارم بعنوان جریمه دعوای واهی بنفع خوانده محکوم خواهد کرد و معادل همان مبلغ بعنوان هزینه‌های اداری دادرسی محکوم می‌نماید که به صندوق دولت بپردازد.
مادة۱۵-خساراتیکه خواهان بپرداخت آن محکوم می‌شود بوسیله دادگاه صادر کننده حکم و از محل تأمینیکه طبق مادة ۹ اخذ شده است وصول و بدواً خسارت خوانده پرداخت و اگر مازادی باقی بماند هزینه‌های اداری مربوط به صندوق دولت از محل آن برداشت خواهد شد.
این حکم در مواردیکه خوانده بپرداخت خسارت جریمه بنفع خواهان و هزینه‌های دیگر محکوم و اموالی از او نیز بازداشت شده باشد مجری است.
در صورتیکه تأمینی که اخذ شده کمتر از مبلغ مورد حکم باشد خوانده و دولت برای وصول محکوم به مذکور در حکم طبق مقررات اجرای احکام رفتار خواهند کرد و از مال تحصیل شده بدواً خسارات خوانده جبران می‌گردد.
مادة۱۶-بمحض صدور حکم توقف کلیه دعاوی مربوط به شخص متوقف طبق مادة ۲۹۰ قانون آئین دادرسی مدنی توقیف و مراتب به اداره تصفیه از طرف دادگاه اعلام می‌شود. جریان مجدد دعوی موکول به فسخ حکم توقف یا تقاضای اداره تصفیه می‌باشد. در مورد این ماده کسانیکه علیه متوقف اقامه دعوی کرده‌اند پس از توقیف دادرسی می‌تواند به اداره تصفیه مراجعه و طبق مواد مربوط بتصفیه امور ورشکستگی ادعای خود را اظهار کنند و اداره تصفیه مکلف است با توجه به جریان دعوی و مستندات خواهان راجع به ادعا اظهار نظر نماید در صورتیکه اداره تصفیه دعوی را جزئاً یا کلاً رد نماید یا هر گاه طبق مادة ۴۶۸ قانون تجارت و مواد ۳۵ و ۳۶ قانون تصفیه با مدعی رفتار شد یا طلب نامبرده از طرف ادارة تصفیه مورد تصدیق واقع نشد مدعی می‌تواند بطرفیت اداره تصفیه دعوی خود را جریان دهد.
مادة۱۷-هر گاه وکلاء دادگستری دعوی موضوع مندرج در وکالتنامه خود را بغیر از مجرای دادرسی فیصله دهند مستحق دریافت حق الوکاله به تشخیص کارشناس خواهند بود.
مخبر کمیسیون دادگستری-رضا مجد
نایب رئیس-کلیات لایحه مطرح است نظری نیست؟ (اظهاری نشد) بورود در شور مواد رأی می‌گیریم خانمها و آقایانیکه موافقند خواهش می‌کنم قیام بفرمایند (اکثر برخاستند) تصویب شد مادة اول مطرح است قرائت می‌شود.
(بشرح زیر قرائت شد)
مادة۱-جملة زیر بمادة ۶۰ قانون آئین دادرسی مدنی الحاق می‌شود:
هرگاه موکل بعلت ضیق وقت یا علت مهم دیگری نتواند وکالت نامه را بگواهی یکی از اشخاص یا مقامات مذکور در این ماده برساند و امضاء او نزد مرجع مربوط هم معروف نباشد و انتظار برای تصدیق امضاء موجب از بین رفتن حقی باشد وکیل می‌تواند ذیل وکالت نامه تأیید کند که وکالت نامه را موکل او شخصاً در حضور او امضاء یا مهر کرده یا انگشت زده است.
نایب رئیس-در مادة اول نظری نیست؟ آقای صادق احمدی فرمایشی دارید؟.
صادق احمدی-بنده استدعا می‌کنم آقای معاون وزارت دادگستری توضیحی در اینمورد بدهند چون ممکن
است این لایحه منافات داشته باشد با لایحه‌ای که خود آقای وزیر دادگستری برای تسریع قانون آئین دادرسی مدنی داده‌اند و بنظر بنده تصویب این لایحه با بودن آن لایحه‌ای که دولت داده است صورت صحیحی ندارد.
نایب رئیس-آقای پرتو بفرمائید.
پرتو (معاون وزارت دادگستری)-همانطور که گزارش کمیسیون دادگستری آمده این لایحه طرحی است که از طرف جمعی از آقایان سناتورها تقدیم مجلس سنا شده و بتصویب رسیده و بمجلس شورای ملی آمده دولت هم با این طرح تا این حدی که بتصویب رسید موافقت کرده ولی کمال مطلوب ما نبود برای این که ما در نظر داشتیم گام بزرگتری برای اصلاح آئین دادرسی مدنی برداریم نظر به اصلاح مختصری در آئین دادرسی نداشتیم بلکه آئین دادرسی را در سطح بزرگتری مورد بررسی قرار دادیم و درصد و پنجاه و چهار مورد اصلاحاتی بعمل آمد و لایحه‌ای تقدیم مجلس سنا شده و تا چند مادة آنهم بتصویب رسیده ولی برای اینکه این لایحه زودتر بتصویب برسد و وقفه‌ای در اجرایش پیش نیاید اینطور کمیسیون دادگستری تصمیم گرفت که به این لایحه رسیدگی بکند چون اصلاحاتی شده است و ناگزیر در شور دوم بمجلس سنا هم ارسال خواهد شد در آنجا جمع هر دو نظر رعایت می‌شود و ما از تکرار مکررات فارغ خواهیم بود و مطلبی که در لایحه اصلی دولت پیش بینی شده مجدداً اینجا تکرار نخواهد شد و مغایرتی با لایحه‌ای که دولت بمجلس سنا تقدیم داشته نداشته باشد و اگر تغییراتی بود که قرار بود در آن لایحه و این طرح تکرار بشود در خود مجلس سنا ترتیبی داده خواهد شد که از تکرار جلوگیری بشود.
نایب رئیس-آقای دکتر کیان فرمایشی دارید.
دکتر کیان-یک توضیحی راجع بمادة ۶۰ بدهید که اینجا نوشته شده الحاق می‌شود.
پرتو (معاون وزارت دادگستری)-اجازه بفرمائید وقتیکه بمادة ۶۰ رسیدیم بنده توضیح بدهم.
دکتر کیان-در مادة ۱ نوشته شده که جمله زیر بمادة ۶۰ الحاق می‌شود.
پرتو-مادة ۶۰ مربوط است به تشریفات لازم در دادخواست ولی چون ماده مذکور جوابگوی احتیاجات نبود جملة زیر بمادة ۶۰ اضافه شده است که اگر وکیل بعلت ضیق وقت نتوانست امضای موکل را به تصدیق یکی از مراجعیکه در مادة ۶۰ مقرر است برساند که یکی از آن مراجع کدخدا است این طرح توجه دارد که وکیل دادگستری که تحصیلات عالی دارد و مراحل مختلفه‌ای را میگذراند تا برسد بمرحلة وکالت حتماً صلاحیتش بیش از حد یک کدخدا است پس همانطور که بیک کدخدا اجازة تصدیق امضاء داده شده برای جلوگیری از تصنیع وقت بوکیل اجازه بدهند که امضاء موکل خودش را تصدیق بکند تا کار بجریان بیفتد تا در وقت مقتضی بدادگاه بیایند و این گواهی را تائید بکند.
نایب رئیس-آقای صادق احمدی نظر دیگری ندارید؟
صادق احمدی-بنده نظرم همان بود که عرض کردم بسته بنظر مجلس است.
نایب رئیس-بهرحال شور اول است باز مجال رسیدگی و بررسی بیشتری است نظر دیگری در ماده اول نیست؟ (اظهاری نشد) ماده دوم قرائت می‌شود.
(بشرح زیر قرائت شد)
مادة۲-جملة زیر بمادة ۶۶ قانون دادرسی مدنی الحاق می‌شود:
استعفاء وکیلی که دادخواست بدوی را تقدیم کرده در حین ابلاغ یا بعد از ابلاغ اخطار رفع نقیصه تا پایان موعد تکمیل دادخواست مزبور بی اثر است و موجب ابلاغ اخطار مزبور بموکل نخواهد بود.
نایب رئیس-در ماده دوم نظری نیست؟ (اظهاری نشد) پیشنهاد رسیده قرائت می‌شود.
(بشرح زیر قرائت شد)
ریاست محترم مجلس شورای ملی
پیشنهاد می‌شود مادة ۲ طرح شماره ۴/۶۷ که امروز مطرح بود جملات ذیل آن حذف شوند.
عبد الحسین طباطبائی
نایب رئیس-مادة سوم قرائت می‌شود.
(بشرح زیر قرائت شد)
مادة۳-جمله زیر به مادة ۷۴ قانون آئین دادرسی مدنی الحاق می‌شود
علاوه بر اشخاص و مقامات مذکور فوق وکلا اصحاب دعوی نیز می‌توانند مطابقت رونوشت‌های تقدیمی خود را با اصل تصدیق کرده پس از الصاق تمبر مقرر در قانون آئین دادرسی بمرجع صالح تقدیم نمایند.
نایب رئیس-در ماده سوم نظری نیست؟ (اظهاری نشد) پیشنهادی نرسیده ماده ۴ قرائت می‌شود.
(بشرح زیر قرائت شد)
مادة۴-خواهان یا وکیل او می‌تواند ضمن دادخواست تقاضا نماید که اوراق راجع به دعوی بوسیله یکنفر وکیل درجه اول دادگستری یا سردفتر درجه اول اسناد رسمی ابلاغ شود.
نایب رئیس-در ماده چهارم نظری نیست؟ (اظهاری نشد) پیشنهادی نرسیده ماده ۵ قرائت می‌شود.
(بشرح زیر قرائت شد)
مادة۵-خواهان یا وکیل او بر حسب مورد باید موافقت کتبی هر یک از اشخاص مذکور در مادة ۴ را در قبول تصدی امر ابلاغ ضمیمه دادخواست خود نماید و در موافقتنامه مذکور مشخصات و نشانی کامل متصدی امر ابلاغ باید بطور وضوح تعیین گردد.
نایب رئیس-در ماده ۵ نظری نیست؟ (اظهاری نشد) پیشنهادی نرسیده ماده ۶ قرائت می‌شود.
(بشرح زیر قرائت شد)
مادة۶-موارد مذکور در مادة ۹۰ قانون تشکیلات دادگستری در مورد افرادی که طبق مادة ۴ متصدی امر ابلاغ می‌شوند رعایت خواهد شد.
نایب رئیس-در ماده ۶ نظری نیست؟ (اظهاری نشد) پیشنهادی هم نرسیده ماده ۷ قرائت می‌شود.
(بشرح زیر قرائت شد)
مادة۷-ترتیب ابلاغ بر طبق مقررات قانون آئین دادرسی مدنی خواهد بود. متصدیان ابلاغ موضوع مادة ۴ نیز باید شخصاً ذیل اوراق ابلاغ صحت ابلاغ را گواهی نمایند.
نایب رئیس-در ماده هفتم نظری نیست؟ (اظهاری نشد) پیشنهادی نرسیده ماده هشتم قرائت می‌شود.
(بشرح زیر قرائت شد)
مادة۸-در دادگاههای بخش و شهرستان متداعیین می‌توانند شخصاً یا بتوسط وکیل دادرسی کنند ولی در دادگاههای استان و دیوان کشور برای تقدیم دادخواست و دادرسی باید وکیل داشته باشند. وکلای دادگستری در حدود پایه وکالت و مأمورین قضائی و استادان دانشکده حقوق می‌توانند نسبت به دعاوی راجع به خودشان شخصاً در دادگاه استان و دیوان کشور دادخواست داده و دادرسی نمایند.
مفاد این ماده نسبت به دادگاههای استان در حوزه هائی اجرا می‌شود که وزارت دادگستری آگهی نمایند.
نایب رئیس-در ماده هشتم نظری نیست؟ پیشنهاد رسیده قرائت می‌شود.
(بشرح زیر قرائت شد)
ریاست محترم مجلس شورایملی
در طرح پیشنهادی اضافه نمودن موادی به قانون آئین دادرسی مدنی پیشنهاد می‌نماید ماده ۸ سطر چهارم بشرح زیر اصلاح شود.
وکلای دادگستری در حدود پایه وکالت و مأمورین قضائی و استادان دانشکده حقوق اعم از شاغل یا بازنشسته می‌توانند نسبت به دعاوی راجع به خودشان یا اقربای درجه اول ایشان شخصاً در دادگاه استان و دیوان کشور دادخواست داده و دادرسی نمایند همچنین در سطر اول ماده ۹ بعد از کلمه وجه نقد اضافه شود و یا دعوی.
صائب
ریاست محترم مجلس شورایملی
محترماً تبصره زیر در ماده ۸ طرح پیشنهادی جمعی از آقایان سناتورها راجع به اضافه نمودن موادی به قانون آئین دادرسی مدنی پیشنهاد می‌گردد.
تبصره-دولت می‌تواند در دعاوی مراجعه بخود کماکان از کارمندان دولت بعنوان نماینده قضائی در کلیه محاکم و مراحل قضائی استفاده نماید. بدر صالحیان
نایب رئیس-مادة نهم قرائت می‌شود.
(بشرح زیر قرائت شد)
مادة۹-در دعاوی که موضوع آن مطالبه وجه نقد و دعوی مستند به اسناد عادی است دادگاهها می‌توانند بنا بتقاضای خواهان بدون احضار خوانده و در جلسه اداری و فوق العاده با ملاحظه اصول اسناد خواهان رسیدگی و اخذ تأمین کافی برای جبران خسارات احتمالی خوانده اقدام بصدور حکم غیابی نمایند. این قبیل احکام از حیث آثار تابع مقررات مواد ۱۷۳ و ۱۷۴ و ۱۷۵ قانون آئین دادرسی مدنی می‌باشد.
نایب رئیس-در مادة ۹ نظری نیست؟ (اظهاری نشد) پیشنهادی هم نرسیده مادة ۱۰ قرائت می‌شود.
(بشرح زیر قرائت شد)
مادة۱۰-در دعاوی مربوط به اسنادی که مشمول مادة ۲۹۲ قانون تجارت است تأمین مذکور در مادة ۹ این قانون اخذ نخواهد شد.
نایب رئیس-در مادة ۱۰ نظری نیست؟ (اظهاری نشد) پیشنهادی هم نرسیده مادة ۱۱ قرائت می‌شود.
(بشرح زیر قرائت شد)
مادة۱۱-در موردیکه حکم غیابی بر طبق مادة ۹ صادر و اجرا شده است محکوم بوصول شده وقتی بمحکوم له داده خواهد شد که مفاد حکم و اجرائیه واقعاً بمحکوم علیه ابلاغ و نامبرده در مدت مقرر قانونی بدستور مادة ۱۷۵ قانون آئین دادرسی مدنی اقدام بتقویم دادخواست واخواهی نکرده باشد. تشخیص اینکه محکوم علیه از مفاد حکم واقعاً اطلاع حاصل کرده است با دادگاهی است که دستور اجرای حکم را داده است.
مادام که محکوم علیه از مفاد حکم و اجرائیه واقعاً اطلاع حاصل نکرده باشد محکوم به در صندوق دادگستری نگاهداری خواهد شد.
نایب رئیس-در مادة ۱۱ نظری نیست؟ (اظهاری نشد) پیشنهادی هم نرسیده مادة ۱۲ قرائت می‌شود.
(بشرح زیر قرائت شد)
مادة۱۲-هر گاه در اثر صدور حکم غیابی و برگ اجرائیه مربوط به آن مالی بازداشت گردد و محکوم علیه غائب بحکم اعتراض کند مادام که نتیجه قطعی دادرسی معلوم نشده آن مال در بازداشت خواهد ماند.
نایب رئیس-در مادة ۱۲ نظری نیست؟ (اظهاری نشد) پیشنهادی هم نرسیده مادة ۱۳ قرائت می‌شود.
(بشرح زیر قرائت شد)
مادة۱۳-هر گاه حکمی که طبق مادة ۹ صادر می‌شود مورد اعتراض محکوم علیه واقع شود و نتیجه تأیید
گردد محکوم علیه علاوه بر پرداخت خسارت تاخیر تأدیه قانونی به تناسب مدتیکه دعوی در جریان بوده است بپرداخت مبلغی حداکثر معادل یک چهارم خواسته بعلت اعتراض غیر موجه بنفع خواهان محکوم خواهد شد و معادل همان مبلغ بعنوان هزینه‌های اداری دادرسی محکوم می‌شود که بصندوق دولت بپردازد.
نایب رئیس-در مادة ۱۳ نظری نیست ؟(اظهاری نشد) پیشنهادی هم نرسیده مادة ۱۴ قرائت می‌شود.
(بشرح زیر قرائت شد)
مادة۱۴-هر گاه پس از اعتراض بحکم غیابی محکوم علیه بتواند بیحقی خواهان را ثابت کند و حکم قطعی بر بیحقی خواهان صادر شود دادگاه ضمن صدور حکم علاوه بر محکومیت خواهان به پرداخت هزینه‌های عادی دادرسی و حق الوکاله و هزینه سفر وکیل بتناسب مدتیکه دعوی در جریان بوده و با توجه بوضع عملیات اجرائی او را به پرداخت مبلغی حداکثر معادل یک چهارم بعنوان جریمه دعوای واهی بنفع خوانده محکوم خواهد کرد و معادل همان مبلغ بعنوان هزینه‌های اداری دادرسی محکوم می‌نماید که به صندوق دولت بپردازد.
نایب رئیس-در مادة ۱۴ نظری نیست ؟(اظهاری نشد) پیشنهادی هم نرسیده مادة ۱۵ قرائت می‌شود.
(بشرح زیر قرائت شد)
مادة۱۵-خساراتیکه خواهان بپرداخت آن محکوم می‌شود بوسیله دادگاه صادر کننده حکم و از محل تأمینیکه طبق مادة ۹ اخذ شده است وصول و بدواً خسارت خوانده پرداخت و اگر مازادی باقی بماند هزینه‌های اداری مربوط به صندوق دولت از محل آن برداشت خواهد شد.
این حکم در مواردیکه خوانده بپرداخت خسارت جریمه بنفع خواهان و هزینه‌های دیگر محکوم و اموالی از او نیز بازداشت شده باشد مجری است.
در صورتیکه تأمینی که اخذ شده کمتر از مبلغ مورد حکم باشد خوانده و دولت برای وصول محکوم به مذکور در حکم طبق مقررات اجرای احکام رفتار خواهند کرد و از مال تحصیل شده بدواً خسارات خوانده جبران می‌گردد.
نایب رئیس-در مادة ۱۵ نظری نیست ؟(اظهاری نشد) پیشنهادی هم نرسیده مادة ۱۶ قرائت می‌شود.
(بشرح زیر قرائت شد)
مادة۱۶-بمحض صدور حکم توقف کلیه دعاوی مربوط به شخص متوقف طبق مادة ۲۹۰ قانون آئین دادرسی مدنی توقیف و مراتب به اداره تصفیه از طرف دادگاه اعلام می‌شود. جریان مجدد دعوی موکول به فسخ حکم توقف یا تقاضای اداره تصفیه می‌باشد. در مورد این ماده کسانیکه علیه متوقف اقامه دعوی کرده‌اند پس از توقیف دادرسی می‌تواند به اداره تصفیه مراجعه و طبق مواد مربوط بتصفیه امور ورشکستگی ادعای خود را اظهار کنند و اداره تصفیه مکلف است با توجه به جریان دعوی و مستندات خواهان راجع به ادعا اظهار نظر نماید در صورتیکه اداره تصفیه دعوی را جزئاً یا کلاً رد نماید یا هر گاه طبق مادة ۴۶۸ قانون تجارت و مواد ۳۵ و ۳۶ قانون تصفیه با مدعی رفتار شد یا طلب نامبرده از طرف ادارة تصفیه مورد تصدیق واقع نشد مدعی می‌تواند بطرفیت اداره تصفیه دعوی خود را جریان دهد.
نایب رئیس-در مادة ۱۶ نظری نیست ؟(اظهاری نشد) پیشنهادی هم نرسیده مادة ۱۷ قرائت می‌شود.
(بشرح زیر قرائت شد)
مادة۱۷-هر گاه وکلاء دادگستری دعوی موضوع مندرج در وکالتنامه خود را بغیر از مجرای دادرسی فیصله دهند مستحق دریافت حق الوکاله به تشخیص کارشناس خواهند بود.
نایب رئیس-در ماده ۱۷ نظری نیست؟ (اظهاری نشد) پیشنهادی هم نرسیده لایحه و پیشنهادهای رسیده برای شور دوم به کمیسیونهای مربوط فرستاده می‌شود.
۹-طرح گزارش شور اول کمیسیون امور استخدام و سازمانهای اداری راجع به تأسیس سازمان دامپروری کشور
نایب رئیس-گزارش شور اول راجع به تأسیس سازمان دامپروری کشور مطرح است قرائت می‌شود.
(بشرح زیر قرائت شد)
گزارش شور اول از کمیسیون امور استخدام و سازمانهای اداری بمجلس شورای ملی
کمیسیون امور استخدام و سازمانهای اداری در جلسات عدیده با حضور نمایندگان دولت لایحه شمارة ۳۲۳۸۲- ۱۳۴۲/۱۰/۱۲ راجع به تأسیس سازمان دامپروری کشور مربوط به تصویبنامه شمارة ۲۳۱۵۶- ۱۳۴۰/۷/۲۷ و تصویبنامه شمارة ۳۶۶۷۸- ۱۳۴۰/۱۲/۲۷ و تصویبنامه شمارة ۸۶۳۲- ۱۳۴۲/۵/۳۱ راجع به اساسنامه دامپروری کشور و اصلاح مواد ۳ و ۸ اساسنامه مزبور را که بشمارة ۲۰۱ چاپ شده است مطرح و مورد رسیدگی قرار داد و مواد مربوط به اساسنامه را تفکیک نمود تا بعداً مورد رسیدگی و بررسی واقع شود و لایحه مربوط به تأسیس سازمان دامپروری کشور را بشرح زیر تصویب نمود.
اینک گزارش آنرا به مجلس شورای ملی تقدیم می‌دارد.
قانون تأسیس سازمان دامپروری کشور
مادة۱-بوزارت کشاورزی اجازه داده می‌شود بمنظور توسعه و ترویج دامپروری و اصلاح و تکثیر دام و پرندگان اهلی و بهبود فرآورده‌های دامی سازمانی بنام سازمان دامپروری کشور که دارای شخصیت حقوقی می‌باشد تأسیس نماید.
مادة۲-سازمان دامپروری کشور دارای شورائی بنام شورای دامپروری خواهد بود که تشکیلات و وظایف و اختیارات آن بموجب اساسنامه مربوط تعیین می‌شود.
مادة۳-از تاریخ تأسیس سازمان دامپروری کشور بنگاه دامپروری منحل و کلیه مؤسسات و دارائی آن اعم از منقول و غیر منقول و همچنین تعهدات دیون آن بسازمان دامپروری کشور منتقل می‌گردد.
تبصره-کارخانه‌های شیر و لبنیات پاستوریزه دولتی و همچنین سهام دولت درسایر کارخانجات لبنیات که وسیله وزارت کشاورزی تأمین شده جزء دارائی سازمان دامپروری کشور خواهد بود.
مادة۴-سازمان مجاز است با تصویب شورای دامپروری هر یک از مؤسسات و واحدهای تولیدی تابعه خود را جداگانه بصورت بازرگانی اداره نماید.
مادة۵-سازمان می‌تواند بمنظور ایجاد و توسعه صنایع مربوط بدامداری و فرآورده‌های دامی و تشویق دامداران در امور مختلف دامپروری از قبیل پرواربندی و یا تأسیس سردخانه در مسیر مهاجرت ایلات بمنظور تهیه گوشت اقدام بتأسیس شرکتهائی بنماید و حداقل ۵۱% سهام این شرکتها بسازمان تعلق خواهد داشت که بهای آن از محل اعتبارات سازمان پرداخت خواهد گردید اساسنامه این قبیل شرکتها با رعایت مقررات مربوط و تصویب شورای دامپروری قابل اجرا خواهد بود.
تبصرة۱-سازمان دامپروری مجاز است با موافقت شورای دامپروری و تصویب هیئت وزیران سهام خود را در شرکتهای مزبور تدریجاً بدامپروران و اشخاص علاقمند بفروش برساند.
تبصرة۲-در خرید سهام سازمان حق تقدم بترتیب با سایر صاحبان سهام و دامپروران خواهد بود.
مادة۶-بانک کشاورزی ایران موظف است بمنظور تشکیل مؤسسات و احداث صنایع مربوط بدام و فرآورده‌های دامی در نقاط مختلف کشور تا مبلغ یکصد و پنجاه میلیون (۱۵۰۰۰۰۰۰۰ ریال) طبق تقاضای سازمان با نرخ حداکثر ۴% وام در اختیار سازمان دامپروری کشور بگذارد و سازمان مزبور این مبلغ را اصلا و فرعاً در مدت ده سال از سال سوم ببعد از محل کمک بودجه و یا درآمدهای خود مستهلک خواهد نمود.
مادة۷-وزارت کشاورزی مکلف است با کلیه امراض واگیر حیوانی مبارزه مستمر بعمل آورد تا امراض مزبور بکلی ریشه کن گردد.
تبصرة۱-اجرای عملیات مبارزه دسته جمعی و مایه کوبی عمومی دامها و پرندگان اهلی در مناطقیکه لزوم آن از طرف وزارت کشاورزی آگهی گردد برای کلیه صاحبان دام آن مناطق الزام آور است و در صورت عدم موافقت صاحبان دام مبارزه با بیماریهای دامی با کمک مأمورین انتظامی بمورد اجرا گذارده خواهد شد.
تبصرة۲-در مناطقی که مبارزه و معالجه همگانی با بیماریهای دامی اعلام نگردیده هرگاه اشخاص مایل باشند در دامداریها و مرغ داریهای خود به مبارزه با امراض حیوانی و یا معالجه آنها مبادرت نمایند وزارت کشاورزی مکلف است بهزینه متقاضی عملیات لازم را انجام دهد.
فوق العاده روزانه مأموران طبق مقررات وسیله متقاضی پرداخت خواهد گردید.
تبصرة۳-وزارت کشاورزی مکلف است وسائل مبارزه و معالجه امراض حیوانی را تهیه کرده و بقیمت تمام شده بصاحبان دام بفروشد وجوهیکه بابت فروش وسائل فوق الذکر جمع آوری می‌شود در اختیار وزارت کشاورزی خواهد بود که مجدداً برای منظور فوق مصرف گردد.
مادة۸-اساسنامه سازمان دامپروری کل کشور پس از تصویب کمیسیونهای کشاورزی و استخدام و دارائی مجلسین قابل اجرا است تا زمانیکه اساسنامه سازمان بتصویب کمیسیونهای مربوط مجلسین نرسیده است مقررات فعلی قابل اجراء است.
مخبر کمیسیون امور استخدام و سازمانهای اداری-صائب
گزارش شور اول از کمیسیون کشاورزی بمجلس شورای ملی
کمیسیون کشاورزی در جلسه ۴ خرداد ماه ۱۳۴۶ لایحه دولت راجع بتأسیس سازمان دامپروری کشور را مورد رسیدگی قرار داد و گزارش کمیسیون امور استخدام و سازمانهای اداری را در این مورد تأیید وتصویب نمود.
اینک گزارش آنرا بمجلس شورای ملی تقدیم می‌دارد.
مخبر کمیسیون کشاورزی-مهندس اسدی سمیع
گزارش شور اول از کمیسیون دارائی بمجلس شورای ملی
کمیسیون دارائی در جلسه ۱۰ خرداد ماه ۱۳۴۶ با حضور نماینده دولت لایحه راجع به تأسیس سازمان دامپروری کشور را مورد رسیدگی قرار داد و گزارش کمیسیون امور استخدام و سازمانهای اداری را در این مورد تأیید وتصویب نمود. اینک گزارش آنرا بمجلس شورای ملی تقدیم می‌دارد.
مخبر کمیسیون دارائی-عزت الله اوزار
نایب رئیس-کلیات لایحه مطرح است آقای دکتر مهذب بعنوان مخالف صحبت می‌کنند بفرمائید.
دکتر مهذب-با اجازه همکاران محترم یکی از مسائل عمده‌ای که در این مملکت باید بآن توجه فوق العاده خاص شود موضوع دام مملکت است که تا چه اندازه بآن توجه شده یا نشده بنده اطلاعی ندارم ولی آنچه میدانم زیاد بوضع دامداری و دامهای مملکت تا بحال توجه نشده فرض بفرمائید بنده وقتی که به شمال می‌روم می بینم بیشتر این دامها ضعیف و لاغر اینطرف و آنطرف می‌روند چرا هم می‌کنند گردش هم می‌کنند ولی اگر واقعا یک برنامه خاص برای اصلاح نژاد دام و دامپروری در این مملکت پی ریزی بشود فرض بفرمائید یک برنامه پنجساله که اصولا این جریان نژاد دام را اصلاح بکند بنده خیال می‌کنم اینگونه لوایح لوایحی نیست که از طرف دولت حزبی تقدیم شده باشد بلکه جزء لوایح قدیمی است که مشکلاتی بر مشکلات گذشته اضافه می‌کند بنده شخصاًًًً بدون اینکه نماینده دولت توضیحات کافی بدهند نمی‌توانم رأی موافق باین لایحه بدهم و علت
آن عدم تباین مواد این لایحه در مرحله اول است تیتر لایحه اگر ملاحظه بفرمائید نوشته قانون تأسیس سازمان دامپروری کل کشور اگر قانون دامپروری کشور است بنابراین ماده ۷ چه ربطی دارد این مواد مربوط به دامپروری است و آن مادة ۷ مربوط به دامپزشکی است و دامپزشکی یک مسئله علیحده است و دامپروری فلسفة جداگانه دامپزشکی تلقیح می‌کند و دامپروری توجه به نژاد دام می‌کند بنابراین طبق ماده ۹۱ آئین نامه مجلس چون مواد با هم ارتباط ندارد چون مواد با هم هماهنگی ندارد و با هم همانند نیست طبعاً نمی‌تواند مطرح بشود و باید اگر واقعاً دولت می‌خواهد ماده ۷ را مطرح کند و بتصویب برساند بعقیده بنده باید یک لایحة جداگانه‌ای تقدیم کند و گذاشتن یک ماده مربوط بدام پزشکی جناب خواجه نوری بنده خیال نمی‌کنم از نظر آئین نامه مجلس هم صحیح باشد و مادة ۹۱ آئین نامه صراحت کامل دارد مگر اینکه استدلال بشود که دامپزشکی و دامپروری یکی است و بنده هم آنوقت می‌گویم که خیر دو سازمان است و دو فلسفه است که در یک لایحه بودنش صحیح نیست این مرحلة اول و اما در تبصره ماده ۳ که مربوط است بکارخانه‌های شیر و لبنیات دولتی که جزو دارائی سازمان دامپروری در می‌آید من فلسفه این را هم نمیدانم چیست چون شیر متعلق بدام است و چون دام مربوط به دامپروری است پس هر کارخانه‌ای که مربوط می‌شود به فرآورده‌های دامی یعنی پوست و پشم و گوشت هم باید بیاید جزو سازمان دامپروری و این صحیح نیست بنظر بنده کارخانجات دولتی که خودش یک فلسفة خاصی دارد و باید بآن توجه بشود نه اینکه چون گاو شیر می‌دهد و بکارخانه شیر پاستوریزه می‌دهد و کارخانه شیر پاستوریزه هم جزو سازمان دامپروری است ماده ۵ این لایحه عجیب و غریب است و می‌گوید ما شرکتهائی باید درست بکنیم که در مسیر ایلات سردخانه درست بکنند جناب آقای مهندس گلسرخی ما در بیشتر شهرهای این مملکت هنوز سردخانه نداریم در مسیر ایلات یعنی ایل قشقائیکه از جنوب می‌خواهد برود به شمال کجا ما سردخانه درست بکنیم که پنجاه درصد این سهام هم متعلق به سازمان دامپروری باشد و جالبتر از آن تبصره ماده بعد است که می‌گوید حداقل پنجاه و یک درصد آن سهام متعلق به سازمان باشد بعداً می‌گوید اگر خواست بتدریج این سهام را بفروشد خوب اگر ۵۱ درصد سهام آن مربوط به سازمان باشد فروشش چیست و اگر خواست ب تدریج این سهام را بفروشد فروش بتدریجش در صورتی صحیح است که گفته شود چهل و نه درصد و اینهم در اینجا نوشته نشده است ماده ششم مربوط به وام است من واقعاً بعضی اوقات متأسف می‌شوم شما بانکی درست کرده‌اید بنام بانک کشاورزی. بانک کشاورزی مکلف است وام بدهد ب دام دار به کشاورز برای اینکه زندگیش را روبراه بکند یکمرتبه در یک لایحه یک ماده قانونی می‌آید که ۱۵ میلیون تومان بدهد بیک سازمانیکه پنجاه درصد سهامش متعلق به سازمان دامپروری باشد این خلاف قانون است جناب آقای دکتر عدل طباطبائی مثل اینکه بیائیم ماده‌ای در قانون بگذاریم و محکوم بکنیم بانک ملی را که سی میلیون تومان قرض بدهد به ثبت اسناد اگر واقعاً ثبت اسناد پول می‌خواهد و اگر واقعاً سازمان دامپروری پول می‌خواهد بگذارید در بودجه تا به او بدهند و به این دلیل که سازمان دامپروری نمی‌تواند این پول را پس بدهد می‌گویند از سال سوم به بعد از محل بودجه و درآمدها مستهلک خواهد شد یعنی چی؟ یعنی ما بودجه را بهش می‌دهیم تا برود وامش را پس بدهد خوب از اول این بودجه را بهش بدهید تا قرض نکند و بتواند کارهایش را روبراه بکند نباید یک تکلیف شاقی بیک بانک کشور تحمیل کرد عرض کنم مادة ۲ همانطوری که عرض کردم مباین است با این لایحه و جالب تبصرة ۲ این ماده است که می‌گوید اگر مرض عمومی آمد دولت مکلف است که تمام این دامها را تلقیح مجانی بکند ولی اگر نیامد و بنده گله و رمه‌ای داشتم و در معرض مرض است می‌توانم تقاضا بکنم و اگر تقاضا کردم سازمان دامپروری می‌آید و خرج آنرا به اضافه فوق العاده روزانه مأمورین از بنده می‌خواهد بنده هم می‌گویم این چه کاری است که بکنم وقتی نکردم گله مریض من مرض را سرایت می‌دهد به سایر رمه‌ها و در این صورت دولت مجبور می‌شود
به معالجه مجانی و همگانی طبق مادة ۷ اقدام بکند و این هم صحیح نیست و بدلایلی که عرض کردم و با توجه بمادة ۹۱ آئین نامه و عدم ارتباط مواد و عدم همآهنگی در مواد و با توجه به فلسفة عمده دامپروری در این مملکت که باید توجه خاصی به آن بشود و در این لایحه من این توجه را نمی‌بینم نسبت به دامپروری این مملکت طبعاً زیاد موافق نیستیم ما دامدار هستیم ولی متأسفانه در بعضی نقاط بودجه و علوفه نداریم قبل از اینکه عرایضم را خاتمه بدهم عرض می‌کنم که ما در فسای خودمان یک کارخانه چغندر قند داریم و ضایعات آن از بین میرود و تابحال هر چه داد و بیداد کردیم که یک کارخانه تفاله خشک کنی بیاورند که از این ضایعات جلوگیری بکنند و خوراک برای دام هم بشود که کار کوچکی است برای دامداران نه اینکه وام بگیرند و در مسیر ایلات سردخانه درست بکنند توجهی نشد بنده استدعا می‌کنم از دوست عزیزم جناب مهندس گلسرخی توضیح بفرمایند مقصود از ایجاد سردخانه در مسیر ایلات چیست و آیا عملی شده یا بایستی بشود. خیلی متشکرم
نایب رئیس-آقای مهندس گلسرخی بفرمائید.
مهندس گلسرخی (معاون وزارت کشاورزی)-با کسب اجازه از ریاست محترم مجلس توضیحات مختصریدر مورد فرمایشات جناب آقای دکتر مهذب بعرض میرسانم اول از توجه خاص ایشان بموضوع دام پروری تشکر می‌کنم بدون شک مسئله دام پروری در کشاورزی ما یک مسئله غامض و مشکل و دشواری را پیش آورده و دلیل آن این است که بعلل مختلف که باید در تاریخ جستجو کرد دامپروری از زراعت در ایران جدا بوده و دو رشته کاملا مجزا بحساب آمده و بنده بعنوان یک نفر تکنیسین، عنوان متخصص هرگز استعمال نمی‌کنم بعنوان تکنسین عرض می‌کنم در شرایط خاص شاید بزرگترین مشکل کشاورزی مملکت ما را جدائی زراعت با دامپروری تشکیل می‌دهد و جناب دکتر مهذب گفتن این مسائل خیلی آسان است ولی تا چه اندازه اینکارها زمان می‌خواهد چقدر باید در آن مطالعه کرد بعقیده من باید واگذار کنیم بزمان با کوشش بسیار ما راجع به اصلاح نژاد تذکر فرمودید جناب آقای دکتر اصلاح نژاد دام مثل یک کار صنعتی نیست که همه جا بتوانیم این کار را بکنیم یک مسائل اقتصادی درش مطرح است آیا واقعاً ما باید در سطح کوهستانی مثل مناطق قشقائی یا بختیاری نژاد گاو اصیل معرفی کنیم یعنی نژادی که باید یک منطقه ۷۰۰ کیلومتری را مهاجرت ییلاق و قشلاق تابستان و زمستان بکند این گاوی را که الان ۲۵۰ کیلوگرم وزن دارد ما باید تجدید نژاد بکنیم که هزار کیلو وزنش باشد و این مسیر را طی کند آیا در یک ده دور افتاده روستائیکه شاید مصرف شیر تمام اهالی برای تمام دهستان در روز بیش از بیست لیتر متجاوز نباشد و این بوسیله سه چهار تا بزی که خانواده دارد اداره می‌شود ما باید در آنجا بیست تا سی تا صد رأس نژاد گاو اصیل خارجی بگذاریم که از همان روز اول نه بدانند چطور تغذیه کنند و تازه بر فرض محال خیلی خوب که نگهداری کنند شیر آنرا چکار کنند اینها آقای دکتر مهذب مسائلی اقتصادی است که باید با مسائل فنی رسیدگی بشود راجع به اصلاح نژاد ما میدانیم گاوهای شمال ایران یا سایر مناطق ایران از نژادهای عقب افتاده و نژادهائی هستند که حاصل خیلی کم دارند و در کمال خجالت باید بعرض برسانم که در حاصلخیزترین منطقه مملکت ما در شمال مقیاس اندازه گیری شیر گاو با بطری معلوم می‌شود یعنی می‌گویند فلان گاو دو بطری شیر می‌دهد و هنوز مقیاس روی لیتر نیامده اینقدر حاصل کم است و در منطقه‌ای مثل رشت مصرف روزانه این شهر بزرگ برای شیر پاستوریزه روزانه حتی ۷۰۰ کیلو هم نیست یعنی شرایط اقتصادی به آن اندازه که بتواند قدرت جذب شیر بیشتری داشته باشد و ما بتوانیم اصلاح نژاد بکنیم هنوز نرسیده است والا وارد کردن هزار گاو از خارج کار بسیار آسانی است همان کاری است که در ظرف چهار پنجسال گذشته روی ششهزار واحد گاو شده است چون شرایط تهران و حومه تهران بطوری بوده که این قدرت جذب و قدرت پذیرش را داشته و بنده بجرئت می‌توانم عرض کنم که شاید الان دامهائیکه در حومه تهران و اصفهان جاهای
دیگر را عرض نمی‌کنم در این دو منطقه شاید در ردیف بهترین انواع آن در تمام دنیا باشد و شاید ۷۵۰ تا هزار گاو اصیل خارجی نگهداری می‌کنند و روزانه متجاوز از بیست تن شیر به کارخانه شیر پاستوریزه تحویل می‌دهند این شرایط اقتصادی در تهران این اجازه را می‌دهد و در جاهای دیگر اجازه نمی‌دهد همانطوری که عرض کردم بزرگترین مشکل ما جدا بودن زراعت از دامپروری است و این مشکل در جائیکه کشاورزی توسعه بیشتری پیدا کرده خیلی شدیدتر و تهدید کننده تر بنظر می‌رسد و این مشکل طوری نیست که بنده سویچ آنرا بزنم و زراعت و دامپروری بهم ارتباط پیدا کند در دشت گرگان بنده بعنوان اعلام خطر عرض می‌کنم اگر ما این کوشش را نکنیم و این موضوع را تزویج نکنیم بنده خیلی مشکل می‌بینم وضع آینده کشاورزی گرگان را موضوع دامپزشکی که تذکر فرمودید بنده با سرکار هم عقیده هستم جای این مادة در اینجا نبو ولی ما گرفتار مشکل بودیم و بهمین جهت بنده اجازه می‌خواهم راجع بمادة هفت عرض کنم ما در آنجا بیماریهای دامی را بدو طبقه تقسیم کردیم یک قسمت بیماریهای واگیردار که خطرناک است برای مملکت مثل تب برفکی مثل طاعون اسبی و غیره اینها بیماریهائی است که تمام مملکت را تهدید می‌کند در این موارد ما گفتیم اگر مردم خودداری کردند از معالجه دولت با کمک نیروی انتظامی این کار را انجام بدهد اما در سایر بیماریها این را ما در اختیار مردم گذاشتیم اگر یک کسی خواست بیماری که خارج از بیماریهای عمومی مملکت است گاوداری خودش یا مرغداری خودش را عاری از این بیماری کند بما مراجعه کند ما معالجه می‌کنیم و پولش ر می‌گیریم در مورد ماده چهار جناب آقای دکتر مهذب که فرمودید بنده هیچ اسمی از کارخانجات چرم و پوست و غیره ندیدم فقط مثل اینکه این را منحصر کرده بکارخانجات شیر پاستوریزه که با سرمایه دولت می‌چرخد و ما اگر این کارخانه را وابسته نکنیم بیک سازمان مادری که قدرت و صلاحیت فنی برای اداره اش دارد بنده نمیدانم بچه دستگاهی ارتباط بدهیم در مورد ماده ۵ که سرکار خیلی نکته فرمودید از نظر احداث سردخانه و غیره در مسیر مهاجرت عشایر بنده باید عرض کنم که در این موضوع بنده بسیار مصر بودم و خودم گذاشته‌ام در این لایحه و اجازه می‌خواهم در این مورد توضیحاتی بعرض برسانم عطف بعرایض قبلی که عرض کردم در یک منطقه روستائی در یک منطقه عشایری شما وقتی که نژاد اصیل حیوان را معرفی می‌کنید اولین موضوعی که با آن روبرو هستید آقای دکتر مسئله بازاریابی است ک بقول فرنگی‌ها مارکی تینگ به آن می‌گویند د رمرحله اول آن تولید نمی‌تواند یک بازاری برای عرضه خودش پیدا کند بهمین دلیل است که ما فکر کردیم اگر در مسیر مهاجرت عشایر در جائیکه شیر بنازلترین قیمتها در دسترس قرار می‌گیرد و به بدترین محصولات تبدیل می‌شود محص. لیکه قابل عرضه ببازار نیست اگر در آنجا کارخانه فرض کنید پنیرسازی متحرک حتی با اتومبیل همراه عشایر حرکت کند و مازاد شیر آنها را بگیرد و تبدیل به پنیر کند این کارخانجات ممکن است د راقتصاد محل کمک مؤثری بکند موضوع گوشت الان بزرگترین مسئله مملکت ماست این صحیح نیست که ما گندم را در مزرعه گندم درو می‌کنیم و جو را در مزرعه جو ولی گوشت را که در مزرعه گوشت یعنی دشت مغان و کوهستانها تربیت می‌شود در تهران برداشت می‌کنیم آمار ما بخوبی نشان می‌دهد که در اثر مهاجرت گوسفندها از دشت گرگان بتهران فقط ۲۵ درصد وزنشانرا از دست می‌دهند و صددرصد اضافه هزینه برای حمل و نقل می‌پردازیم در نتیجه یک گوشت لاغر و مریض در کشتارگاه تهران تحویل می‌گیریم اگر ما برویم در آنجا یک سردخانه بگذاریم و کشتارگاه بگذاریم و گوسفند را در وضع بهتری در سردخانه نگهداری کنیم مطمئن باشید سی تا چهل درصد اضافه گوشت خواهیم داشت که الان به آسانی از دست می‌دهیم (کاملا صحیح است) و گذاشتن سردخانه گذاشتن کارخانجات صنایع گوشت
کارخانه‌های کوچک به این علت بوده در مسیر مهاجرت عشایر غرض این نبود که ما یک شهر بزرگ را بگوئیم مثلا شیراز سردخانه ندارد ما چرا برویم در مشگین شهر سردخانه بگذاریم غرض این بود که در جاهائیکه شرایط برداشت خوب دارند گذاشته شود و بعد بسایر نقاط توزیع بشود تا آنجا که بنده شاهد بودم مثل اینکه فرمایش سرکار قسمت آخرش مربوط بوامی بود که از بانک کشاورزی ما می‌گیریم اینهم آقای دکتر بنده فکر می‌کنم ضرورت دارد و تاکنون هم عمل کرده‌ایم ما الان در یک صحنه‌ای هستیم بین سرمایه گذاری دولتی و سرمایه گذاری مردم تاکنون سرمایه گذاری در رشته لبنیات و دامپروری چون سرمایه گذاری سنگین بود و مردم آشنائی نداشتند توسط دولت انجام میشده و این کار را نمی‌تواند ادامه داشته باشد مسلماًًً ما مجبوریم این کار را به اختیار مردم بگذاریم و برای اینکه این صحنه سرمایه گذاری دولت به صحنه سرمایه گذاری مردم تبدیل شود یک دوره‌ای در این بین لازم است و آن شرکت دولت است با مردم از این وام برای شرکت مردم استفاده خواهیم کرد این بود توضیحات مختصری که بنده می‌خواستم بعرض برسانم اگر توضیح دیگری خواستید در اختیارتان قرار بدهم.
مهندس کمانگر-یک توضیحی راجع بمادة ۶ بفرمائید که این یک ۱۵ میلیون برای یک دفعه بشما داده می‌شود یا بدفعات داده می‌شود.
مهندس گلسرخی-(معاون وزارت کشاورزی) تا آنجا که دولت اجازه می‌دهد و استدعای ما این است که در آن واحد صد و پنجاه میلیون ریال در اختیار ما باشد یعنی جنبه تنخواه گردان داشته باشد و از این مبلغ استفاده خواهیم کرد.
نایب رئیس-توجه بفرمائید لایحه در شور اول است مجال صحبت هست آقای خواجه نوری بفرمائید.
خواجه نوری-با اجازه مقام ریاست می‌خواستم راجع باین لایحه چند کلمه‌ای بعرض برسانم و مقدمتاً می‌خواستم اطلاع بدهم و توجه را باین مطلب جلب کنم که این لایحه مربوط بیک تصویبنامه است که در زمان فترت بتصویب رسیده و بمورد اجرا گذاشته شده است و اگر نقائصی دارد و مسلماً با همکاری نمایندگان محترم مرتفع خواهد شد و همانطور که مقام ریاست تذکر دادند چون دو شوری است نظر این است که پیشنهادات اصلاحی داده شود و همانطوریکه جناب دکتر مهذب تذکر دادند و جناب آقای مهندس گلسرخی تا اندازه‌ای در فرمایشات خودشان تأکید کردند موضوع دامپروری در ایران در مراحل بسیار ابتدائی و بسیار خطرناک است یعنی ما امروزه در یک وضعی قرار گرفته‌ایم که ایلات زندگی قرون وسطائی دارند و این مهاجرت ییلاق و قشلاق رفتن همین مهاجرت بمسافتهای ۷۰۰ کیلومتر ۶۰۰ کیلومتر صدمات زیادی هم برای دامداران بوجود می‌آورد و این دامها اغلب در مسیر این راهها از بین می‌روند و هم برای کشاورزان که در این مسیرها قرار گرفته‌اند و اقدامات عمرانی کرده‌اند ضرر و زیان دارد (صحیح است) در همین ناحیه اطراف تهران اگر توجه داشته باشید بعلت توسعه تهران و اتصال تهران به شمیران یکی از قرارگاههای ایلاتیکه از سابق از شهریار و از خوار و ورامین می‌آمدند این قرارگاه تبدیل شده است بشهر و اکنون سیاه چادرها که همیشه ۱۵ روز در این محل اقامت داشتند باید گوسفندهای خودشان را شلاق کش از این ناحیه عبور بدهند همین وضعیت در تمام استانها و در اطراف تمام شهرها وجود دارد و ما هیچوقت توجه نداریم که با آموزش و راهنمائی زندگی این ایلات را عوض کنیم و به آنها طرز زراعت و دامداری توأم با یکدیگر را بیاموزیم این توأم بودن دامداری و کشاورزی یکی از اصول مسلم کشاورزی است هیچ کشاورزی نمی‌تواند کشاورزی صحیح بکند اگر دام نداشته باشد و هیچ دامداری نمی‌تواند دامداری صحیح بکند اگر کشاورزی صحیح نکند و مقداری از علوفه را خودش تهیه نکند و این تنها اصول مسلمی است که باید توجه داشته باشیم یک مطلب تأسف آور دیگر از بین رفتن مراتع است ما بموجب مصوبه ملی مراتع خودمان را ملی
میدانیم و این یکی از ثروتهای مملکت است و متعلق به ملت ایران است و باید دقت در حفظ این مراتع بشود و حداقل دامداری را در این مراتع بکنیم چون امروزه دامداران ذینفع نیستند و اطمنیان ندارند که همین موقع را سال دیگر در اختیار خواهند داشت ما همه جا مشاهده می‌کنیم که خارج از حدود گنجایش مراتع هم جو از چرا داده میشو و هم گوسفند در مراتع است و این مشاهداتی است که خود بنده در کوه پیمائیما می‌بینم که سال بسال از ریشه‌های مراتع کنده می‌شود و عنقریب اطراف تهران بجای مرتع یک مشت کویر خواهیم داشت جناب مهندس گلسرخی بشما اعلام خطر می‌کنم مراتع اطراف حوزه انتخابیه بنده در شرف نابودی است و اگر اقدام فوری و صحیح نکنید از بین میرود، راجع بکارخانه شیر پاستوریزه تهران این کارخانه که در اختیار شماست با کمکهای بین المللی بوجود آمده در نقاط دیگر ایران هم کارخانه شیر پاستوریزه بوجود آمده ولی هیچ اقدام منطقی نشده است برای اینکه مردم را ما در این صنعت جدید ارشاد و راهنمائی کنیم (صحیح است) و این صحیح نیست باید این کارخانه شیر پاستوریزه بوجود آمده باشد. نه اینکه تا بحال سرمایه دارهای اولیه نتوانسته‌اند بکار خودشان ادامه بدهند بواسطه رقابت، و اما اگر مصرف شیر در رشت که شما مثال آوردید کم است و یا در جای دیگر مصرف نمی‌کنند بواسطه این است که مردم اطمینان به شیری که مصرف می‌کنند ندارند یک وقتی در همین تهران کسی شیر مصرف نمی‌کرد ولی حالا هرکس تشنه می‌شود میرود به یکی از این لبنیات فروشیها و یک نیم لیتری شیر می‌خرد و بجای آب سر می‌کشد و این جزو عادات مردم تهران شده است برای اینکه مردم میدانند شیر پاستوریزه مطمئن است ولی در نقاط مختلف ایران در سایر شهرها اینطور نیست والا مردم با میل می‌خوردند و مصرف می‌کردند و برای رژیم تغذیه‌ای مردم و برای بهداشت عمومی مردم مصرف شیر یکی از ضروریات شناخته شده است و ما برای حفظ سلامت مردم حتی تشویق و تبلیغ می‌کنیم باینکه شیر مصرف کنند (صحیح است) (مرادی-شیر و کره گیر نمی‌آید) بنده همین را می‌خواستم بگویم ولی بواسطه همین نقائصی که در دامپروری داریم ما شیری نداریم که پاستوریزه کنیم جنابعالی اشاره فرمودید به ناحیة شمال که این ناحیه سرسبز گیلان و مازندران و گرگان اصلا بهیچ وجه علوفه اش دارای خاصیتی نیست که گاو را پروار بکند حالا نسل گاو خراب است علوفه خراب است بجای خود هیچ نوع راهنمائی و اقدام ترویجی برای اینها نشده که اینها راه دامداری را بدانند استعمال کود شیمیائی را یاد بدهید اصلاح مراتع را بآنها بیاموزید اینها نقائصی است که ما باید متوجه باشیم و تذکر بدهیم و از اولیای امور بخواهیم که توجه کنند، در مورد گوشت فرمودند گوسفندان ما تلفات زیادی دارند برای چه برای اینکه در پائیز در آخر پائیز که دامداران مواجه با کسری علوفه می‌شوند ناچار می‌شوند یک تعداد زیادی از دام خودشان را بفروشند بقصابخانه‌ها و یک ارزانی کاذبه موقتی در ابتدای هر فصل زمستان بوجود بیاید و بدنبال آن یک سیاه بهار طولانی و خطرناک داریم و موجب می‌شود قیمت هر سال یک پله بالاتر برود و ما هیچ اقدام اساسی نکرده‌ایم اولا بنده فکر می‌کنم که بدامدارها پول بدهیم که علوفه تهیه کنند و از طرف دیگر سردخانه داشته باشیم که یک مقدار از این گوسفندها را انبار کنند و باید بعرض برسانم این نکاتیکه عرض کردم با این لایحه رفع مشکل این مملکت را نمی‌کند بنده از آقایانیکه متخصص این امر هستند و خود آقای مهندس گلسرخی که خودشان یک متخصص با اطلاع هستند جسارت میدانم که این مطالب را خودم بگویم ولیکن اشخاص مطلع هستند در این مجلس چه در امورکشاورزی و چه در امر دامپروری از آنها تقاضا داریم پیشنهاد اصلاحی بدهند که در شور دوم این لایحه بترتیبی اصلاح بشود که احتیاجات مردم را رفع بکند بنده با این تذکراتیکه دادم و با دادن پیشنهادات اصلاحی موافقت خود را اعلام می‌کنم که این
لایحه جریان خودش را طی بکند و بکمیسیون برود مشروط بر اینکه در شور دوم این اصلاحات بشود.
دکتر اسفندیاری-پیشنهادات را بفرمائید چیست؟
نایب رئیس-آقای دکتر سعید بفرمائید.
دکتر سعید-همکاران محترم بخوبی اطلاع دارند توسعه دامپروری مورد توجه خاص شاهنشاه آریامهر است برای این که ما از واردات گوشت و لبنیات و کره و پنیر هر چه زودتر بی نیاز شویم (صحیح است) و در این راه دولت بپیروی از فرمایشات ملوکانه سعی کرده که این کار ببهترین نحوی انجام شود ولی خواستم عرض کنم که وزارت کشاورزی درست در جهت عکس این گفته دارد قدم برمیدارد بنده عقیده دارم که همیشه با ارقام و عدد بهتر می‌شود موارد مورد بحث را ثابت کرد جناب معاون وزارت کشاونرزی اینجا تشریف دارند در حضور همکاران استدعا دارم توضیح بدهند بچه ترتیب و کیفیتی با این طرز که پیش گرفته‌اید دامپروری در این مملکت توسعه پیدا خواهد کرد بنده اجازه می‌خواهم که راجع بدو مطلب کوچک عرض بکنم یکی اینکه بر فرض که ما از خارج دام وارد بکنیم از نظر دامپزشک بسیار ضعیف هستیم الان ما در ساری و اطرافش با این که عده زیادی از گاوهای اصیل هلشتاین و جرسی وارد کرده‌ایم فقط یک دامپزشک داریم و اگر تعداد این گاوها زیاد شود ما مواجه با کمبود دامپزشک هستیم مطلب دوم از نظر کمکی است که بدامپروری از نظر علوفه باید بشود من می‌خواهم بدانم ونزارت کشاورزی برای این کارها چه کرده آنها را بامید خدا رها کردن و ریسک کردن درست نیست چون خود بنده برای دامپروری در مازندران عده زیادی را وادار کرده‌ام که مؤسسه دامپروری ایجاد کرده‌اند و دام اصیل وارد کرده‌اند اینجا بعنوان کسی که وارد در این کار است این مطالب را عرض می‌کنم در حال حاضر شیر قیمتش تقریباً لیتری ۱۱ ریال قیمت دارد ۱۰۰ لیتر شیر ۱۱۰ تومان قیمتش است شیر بطرو کلی اگر بطور عادی حساب کنیم چهار درصد چربی می‌تواند داشته باشد یعنی گاوهای خوب و بد اگر شیر آنها قاطی شود چربی چهاردرصد یک استاندارد بسیار بسیار خوب بین المللی است و چربی کره هم بیش از ۸۲/۸۰ است و چهار کیلو و هشتصد گرم کره صد کیلو شیر است و رقم ۱۳۵ ریال قیمتی که کارخانجات شیر پاستوریزه تهران برای هر کیلو کره اعلام کرده که الآن هم نمی‌فروشند بنابراین ۶۵ تومان قیمت چربی شیر است از ۱۱۰ تومان که کم کنید باقیمانده ۴۵ تومان لیتری ۵ ریال پس چرخ شیر قیمتش می‌شود اگر کارخانجات بتوانند پس چرخ شیر را بفروشند بنابراین پول صد لیتر ۱۱۰ تومانش درآمده است بنده می‌خواهم جناب آقای معاون وزارت کشاورزی توضیح بدهند که چطور یک کارخانه که میلیونها تومان سرمایه گذاری کرده مخارج پرسنل دارد سوخت دارد برق دارد بنزین اتومبیل دارد و مخارج دیگر دارد این مخارج از کجا تأمین می‌شود؟ اگر بفرض محال که سربسر در برود بقیه مخارجش را از کجا تأمین می‌کند؟ فقط یک راه است و آن این است که دولت در تهران چون کارخانه دولتی است ضررش را از طریق وزارت کشاورزی جبران می‌کند و دیگران که سرمایه گذاری خصوصی کرده‌اند این را باید از جیب بدهند این را استدعا می‌کنم یک توضیح مفصلی بدهید که بنده روشن بشوم اما در مورد کارخانجاتی که نمی‌خواهند ضرر بدهند بالطبع اگر قیمت شیر را پائین بیاورند ضررش بطور مستقیم دامنگیر دامدار خواهد شد و از پا در خواهد آمد و اگر بخواهند با قیمت واحدی نگهداشته باشند که عملی نیست راجع به سرمایه گذاری جناب آقای معاون وزارت کشاورزی که می‌خواهیم به مردم واگذار کنیم جناب خواجه نوری یک فرمایش بسیار صحیح فرمودند که کارخانه شیر پاستوریزه تهران از طریق سرمایه گذاری یونیسف تشکیل شد در چندین سال پیش با کمک یونیسف وارد کرده ولی همان کارخانه‌ای که ماشین آلات را مجانی وارد کرده می‌فرمایند در شهر رشت فقط ۷۰۰ لیتر مصرف شیر است بلی در همین وضع تشکیلات توزیع شیر پاستوریزه تهران وابسته بکشاورزی با کارخانه رشت رقابت می‌کند یعنی شیرش را می‌برد به رشت و این
خیلی تعجب آور است که کارخانه دولتی که از جانب دولت حمایت می‌شود و ضررش را می‌دهند ماشین آلاتش را مجانی آورده‌اند با کارخانه رشت رقابت می‌کند ما اطلاع داریم که در شهرهای بزرگ کارخانجات پاستوریزاسیون که هست کارتیه بندی شده است هر کارتیه مال یک کارخانه است و این بسیار مایه تعجب است که وقتی دولت سرمایه گذاری می‌کند برای توسعه دامپروری آنوقت خودش می‌آید با آنهمه عواملی که دارد با کارخانه رشت رقابت می‌کند بنده این مطلب را می‌خواستم عرض کنم و استدعا می‌کنم که معاون محترم وزارت کشاورزی اگر مطالبی که من گفتم خلاف است بفرمائید چرا خلاف است و اگر درست است بفرمائید چه فکری برای این کار کرده‌اید که اصولا دامپروری بشود توسعه پیدا کند و پیشرفت نماید والا این کارها را که وزارت کشاورزی می‌کند درست نقض غرض است.
نایب رئیس-آقای دکتر مبین بفرمائید.
دکتر مبین-مطلبی که امروز مطرح است بقدر مشروح توسط همکاران محترم بحث شد و توضیح داده شد که بنده لازم نیست در آن جهاتیکه گفته شده مجدداً توضیحی بدهم بخصوص که توضیح دهندگان مسلماً اغلبشان راجع به مطلبیکه الآن مطرح است از من واردتر بودند مطلبی که بنده می‌خواستم عرض کنم فرمایشی جناب دکتر مهذب کردند که توسط معاون محترم وزارت کشاورزی پذیرفته شد یعنی اینکه مادة ۷ مربوط به این لایحه نیست و بایستی پیشنهاد حذفش بشود و بنده هم پیشنهاد حذفش را داده‌ام می‌بایست همانطور که فرمودند طبق آئیننامه مطالب این لایحه بهم بستگی داشته باشد بنابراین اگر اینطور باشد یک پیشنهادی بدهید که مادة ۹ اضافه بشود که هر که دام قاچاقی وارد کرد بیاید داخل این لایحه و در اینجا رسیدگی بشود و تعقیب بشود بنابراین هر چیزی که مربوط بلایحه نباشد نباید گذاشته شود اگر یک اسم دام در یک عبارت گذاشتند که این ارتباط با این لایحه پیدا نمی‌کند بنابراین از نظر وظایف دامپزشکی دولت لایحه جداگانه‌ای بدهد مطلبی که راجع بمادة ۵ می‌خواستم عرض کنم اینجا گفته شده که ۵۱ درصد سهام را دولت می‌خرد و۴۹ درصدش را کی حق دارد بخرد و بعداً اجازه فروش ۵۱ درصد آن سهام داده شده شما فکر نمی‌کنید اگر ۴۹ درصد را شرکتهای دامپروری دنیا که با شما شریکند خریدند و بعد هم با خرید و فروش که شما کردید از دست شما خارج کردند چه می‌شود؟ بنابراین بنظر بنده همانطور که اصل لایحه در جهت تقویت این سازمان بود در جهت احیای دامپروری کشور بود ما حق فروش را از این سازمان بگیریم سازمان باید نظارت را برای همیشه ادامه بدهد و تبصرة ۱ و ۲ که مربوط بفروش است از این لایحه حذف بشود مطلب دیگر اجازه دادن سازمان است ما گفتیم مؤسسات خودش را با فرآورده‌های تولیدی خودش جدا کند بعضی را بصورت بازرگانی اداره بکند سازمانیکه بخودش اجازه داده نشده که بصورت بازرگانی اداره بشود آنوقت بهش اجازه می‌دهید که بعضی از قسمتهایش را بطرز بازرگانی اداره بکند اگر این سازمان می‌بایست بصورت بازرگانی اداره بشود کل سازمان و این واحد بطور کلی باید بطرز بازرگانی اداره بشود اگر نباید اداره بشود بصورت بازرگانی چطور اجازه می‌دهید که این سازمان دولتی بعضی قسمتهایش را بصورت تکه تکه و بازرگانی اداره بکند.
نایب رئیس-آقای مهندس گلسرخی بفرمائید.
مهندس گلسرخی (معاون وزارت کشاورزی)-قبلا بنده باید بعرض مبارکتان برسانم که این لایحه به این فرمی که حضور آقایان است فرم آن تصویبنامه سال ۱۳۴۰ نیست این لایحه پس از مذاکراتیکه در کمیسیونهای مجلسین روی آن شده به این فرم تقدیم جلسه علنی می‌شود نکته‌ای را که جناب خواجه نوری اشاره بمراتع فرمودند بینهایت پر اهمیت و تهدید کننده بود واقعاً ظرفیت مراتع ما در شرایط فعلی ابداً متناسب با تعداد دامی که داریم نیست باید خیلی خوشبین باشیم مساحت مراتع مملکت را می‌توانیم تا ۴۰ میلیون هکتار
برای کلیه تعداد دامی که فعلا روی این مراتع تعلیف می‌کنند اگر به واحد گوسفند حساب کنیم منهای حیوانات بزرگ از قبیل اسب و گاو و شتر و غیره را بنده حساب نمی‌کنم در حدود ۶۶ میلیون تا ۷۰ میلیون واحد دامی است و اگر حساب کنیم هر هکتار این مراتع ما حداکثر قدرت دارد یک واحد گوسفند را در سال تغذیه بکند در حدود ۲۰ میلیون تا ۳۰ میلیون تعداد دامیکه در این مراتع تغذیه می‌کنند اضافه هستند (خواجه نوری-پس عرایض بنده را تأیید می‌کنید؟) صد در صد فرمایشات جنابعالی را تأیید می‌کنم (معتمدی-و چه کرده‌اید تابحال؟) ولی چه باید کرد عرض بنده این است وقتی شما با طبیعت و کشاورزی سروکار دارید مقهور طبیعت و زمان هستید بنده در جلسه پیش هم فرصتی پیش آمد خدمتتان عرض کردم ما مقهور طبیعت و زمان هستیم یک باران بموقع سرنوشت دام پروری مناطق عشایری را تغییر می‌دهد یک باران مناسب از آن جهت وضع ما را تغییر می‌دهد در کشاورزی و در طبیعت بنده مثالی عرض می‌کنم وقتیکه ما یک کارخانه صنعتی درست می‌کنیم کارخانه اتومبیل سازی درست می‌کنیم در مدت ۴ سال می‌توانیم مطمئن باشیم که سوار اتومبیل می‌شویم ولی اگر آنوقت درخت سیب در حیاط کارخانه بکاریم بعد از ۴ سال هنوز گل نداده کار کشاورزی زمان می‌خواهد و برای اینکه مراتع را اصلاح بکنیم این کار به آسانی و ساده نیست که بگوئیم در ظرف ۳ یا ۴ سال می‌توانیم وضع مراتع را درست کنیم این کمبودی که بنده عرض کردم این عدم تناسبی که بین تعداد دام و عدم کافی بودن مساحت مراتع مملکت هست این را فقط باید از طریق زراعت علوفه و کشت و کار علوفه جبران کنیم موضوعی که تاکنون در مملکت ما مطرح نبوده یعنی دامدارهای ما عادت نکرده‌اند که پول برای تعلیف دامهایشان بدهند این را در مسیر مهاجرت گردانیده و چرا میکرده و علف میخورده تا گوشت را به بازار بیاورد بنده ضمن تأئید کامل فرمایشات جناب آقای خواجه نوری راجع بمشکل مراتع مشکلی که پس از اجرای قانون اصلاحات ارضی بنده در مراتع بعرض میرسانم قانون اصلاحات ارضی وقتیکه اجرا شد یک وجدان احترام به زمین در مردم ایجاد کرد یک مالکی که قبل از قانون اصلاحات ارضی ۲۰۰۰ هکتار زمین داشت و نمی‌دانست چه دارد و کوچکترین اعتنائی نداشت آلان سر دو هکتار زمین با دولت و زارع خودش دعوا دارد این پیدا شدن احترام به زمین سبب شده که مراتع درمعرض تجاوز روزمره هم کشاورزان و هم مالکان در بیاید کشاورز می‌خواهد مساحت بیشتری را در معرض زراعت قرار بدهد و مالک هم می‌خواهد مساحت بیشتری را بصورت اراضی زراعی بدست آورد جناب آقای خواجه نوری کارخان شیر پاستوریزه تهران با کارخانجات شیرر پاستوریزه دیگر این را اجازه می‌خواهم بعرض برسانم لااقل در زمانیکه بنده مسئولیت مختصری در این زمینه داشتم کوچکترین احساس رقابتی با مردم نمی‌کند و حتی تا آنجا که مقدور است و اجازه می‌دهد د رجهت همکاری با مردم است (دکتر مهذب-کاملا صحیح است) جناب آقای خواجه نوری تنها کارخانه شیر پاستوریزه که در تهران است باستثناء کارخانه شیر پاستوریزه پاک چون این کارخانه نمی‌تواند نوسان قیمت و نوسان عرضه شیر را بکارخانه روزانه تحمل بکند شیر آن کارخانه را ما می‌خریم و بهش می‌دهیم یعنی ما آن نوسان قیمت و عرضه را تحمل می‌کنیم که مبادا آن کارخانه تهدید شود و بازیادی عرضه یا کمبود عرضه نخواهد کارش را ادامه بدهد در پهلوی کارخانه شیر پاستوریزه تهران که با ظرفیت ۵ تن در روز آغاز بکار کرد و آلان با ظرفیت ۱۲۰ تن کار می‌کند و تمام متخصصین خارجی هم رفته‌اند ما آلان توانسته‌ایم یک کارخانه در تهران و یک کارخانه در تبریز و یک کارخانه در زابل احداث کنیم که آلان متعلق به وزارت کشاورزی است که یک قسمت با شرکت مردم و یک قسمت مستقیماً با خود دولت است که آلان هم مشغول کار است و الآن د رمنطقه گرگان بازخواستم بفرمایشات سرکار جواب عرض کنم وزارت کشاورزی قبلا هر چه داشته در گرگان ما یک مؤسسه بزرگ دامپروری درست کردیم و یک کارخانه پاستوریزاسیون هم می‌خواهیم آنجا بگذاریم با جناب آقای
دکتر سعید صحبت می‌کردم که کوچکترین جنبه رقابت نداریم چونکه این کارخانه انحصاراً کره و شیر خشک تهیه می‌کند برای اینکه بازار کارخانه مازندران را تهدید نکند ولی برای حفظ حیات کشاورزی گرگان مجبوریم یک واحد بزرگ در آنجا بگذاریم که مردم تشویق بشوند به دامداری و این کارخانه با ظرفیت ۵۰ تن در روز کار می‌کند در گیلان با همکاری دانمارکیها یک طرح خیلی وسیع دامداری تحت نظر دولت با دویست گاو اصیل شیری دانمارکی در محل داریم و یک واحد بزرگ دامپروری در گیلان تشکیل دادیم و الآن سرکار ملاحظه فرمودید بدامداران کمک نمی‌کنیم موضوع وام دادن مطرح نیست ممکن است این آقایان پول داشته باشند و خیلی زیادتر هم داشته باشند ولی موضوع اینست که اصلا علوفه نیست فرمایش جناب دکتر سعید در مورد دامپزشکی را بنده صد در صد تأیید می‌کنم ما در ایران ۵ دانشکده کشاورزی داریم و یک دانشکده دامپزشکی و در این دانشکده دامپزشکی قدرت تعلیمات از ۴۰ دانشجو با ۴۰ دکتر دامپزشک بیشتر تجاوز نمی‌کند نکته خیلی جالبی را که باید خدمتتان عرض کنم این است که از دوران اعلیحضرت فقید تاکنون که تعدادی محصل برای تحصیل در رشته‌های مختلف بخارج اعزام شده‌اند فقط در آن تاریخ عده‌ای دامپزشک تحصیل کرده‌اند از آن تاریخ تاکنون حتی برای نمونه از محصلینی که بخارج رفته‌اند یکنفر نداریم که در رشته دامپزشکی درس خوانده باشد چون دوره تعلیماتی دامپزشکی درست معادل دوره تحصیلات طب است و آقایان بجای اینکه بروند دامپزشکی بخوانند می‌روند دوره طب را می‌خوانند این کمبود دامپزشک مشکلی بسیار بزرگ برای وزارت کشاورزی است از مراکز تعلیماتی وزارت آموزش و پرورش که آقایان فرمودند به وزرات کشاروزی منتقل شد دو واحد از اینها یکی واحد کشاورزی که در شیراز است و تبدیل بمؤسسه تعلیمات دامپزشکی و دامپروری خواهد شد و ما امیدواریم که با احداث و تأسیس این دو مرکز این کمبود دامپزشک را که دوره تعلیماتش دو سال خواهد بود سعی کنیم تا آنجا که ممکن است مرتفع کنیم جناب دکتر سعید محاسبه‌ای از لحاظ قیمت کره و شیر فرمودند لااقل راجع بکارخانه شیر پاستوریزه تهران می‌خواهم بعرض برسانم که گذشته از اینکه کمترین کمکی از دولت نمی‌گیرد استفاده مختصری هم دارد و سالیانه ۳ میلیون تومان به بودجه دولت کمک می‌کند حالا چرا ما استفاده می‌کنیم و کارخانه‌های دیگر استفاده نمی‌کنند دلیلش خیلی ساده است دلیلش این است که ما استفاده از توزیع شیر تازه می‌کنیم ما در تهران چون روزانه ۱۲۰ تن شیر تازه توزیع می‌کنیم استفاده ما از فروش شیر است نه از فروش کره و اگر ما مستقیماً می‌خواستیم استفاده مان را روی چربی متمرکز کنیم فرمایش حضرتعالی صادق بود و مشکل کارخانجات که در شهرستانها کار می‌کنند همین است چون توزیع شیرشان خیلی کم است و شاید از نظر اقتصادی برایشان مشکلات بزرگی ایجاد می‌کند در مورد فرمایشات جناب آقای دکتر مبین که فرمودند ۴۹% سهام متعلق بافراد و ۵۱% متعلق بدولت است و ممکن است یک وقت یک دولت خارجی بیاید و ۴۹% آنرا ببرد اگر توجه داشته باشید واگذاری سهام بصاحبان سهام دیگر یا افراد با تصویب هیئت دولت است و گذشته از اینکه ما گذاشته‌ایم با تصویب شورای دامپروری و تصویب هیئت دولت و اگر هیئت دولت باشد بنده خیال می‌کنم که در آنموقع هیئت دولت این نکات و جوانب را مورد نظر خواهد داشت بنده با تأیید کامل بیشتر فرمایشات آقایان تا اندازه‌ای که گفته شد زیاد بدبین نیستم بنده بخوبی بیاد می‌آورم ۱۰-۱۵ سال پیش از این اگر ۱۰ سال پیش فقط در این مملکت وقتی کسی ۱۰۰ تا مرغ و خروس داشت سرشناس بود الآن فقط ماشینهای جوجه کشی که در تهران هستند متجاوز از ۳۵ میلیون ظرفیت سالیانه آنها است ما الآن بکشورهای افغانستان و پاکستان و بعضی از کشورهای خلیج محصولات مرغداری را صادر می‌کنیم محصولات مرغداریمان را بصورت تخم مرغ و بصورت جوجه صادر می‌کنیم این کارها در ظرف این ده ساله
انجام شده و ظرفیت این را داریم که هر چقدر بخواهیم باز افزایش بدهیم و الان تقریباً مشکل شیر در اطراف تهران حل شده است و الان هر چقدر استعداد جذب داشته باشد در تهران قدرت تهیه اش هست بنده باز هم از ارشاد و هدایت و پیشنهاداتیکه نمایندگان محترم می‌فرمایند متشکرم و حتم دارم که در مورد اصلاح لایحه است بنده فکر می‌کنم همه اش در جهت ارشاد و هدایت دولت است وقتیکه به کمیسیون‌ها برگردد در آنجا باز با کمک آقایان کوشش می‌کنیم که لایحه را با نحوی بهتر از اینکه هست برای شور دوم تقدیم کنیم.
نایب رئیس-نظر دیگری در کلیات نیست؟ (اظهاری نشد) بورود در شور مواد رأی می‌گیریم خانمها و آقایانیکه موافقند خواهش می‌کنم قیام فرمایند (اکثر برخاستند) تصویب شد. ماده اول مطرح است قرائت می‌شود.
(بشرح زیر قرائت شد)
مادة۱-بوزارت کشاورزی اجازه داده می‌شود بمنظور توسعه و ترویج دامپروری و اصلاح و تکثیر دام و پرندگان اهلی و بهبود فرآورده‌های دامی سازمانی بنام سازمان دامپروری کشور که دارای شخصیت حقوقی می‌باشد تأسیس نماید.
نایب رئیس-نسبت بمادة ۱ نظری نیست؟(اظهاری نشد) پیشنهادی هم نرسیده مادة ۲ قرائت می‌شود.
(بشرح زیر قرائت شد)
مادة۲-سازمان دامپروری کشور دارای شورائی بنام شورای دامپروری خواهد بود که تشکیلات و وظایف و اختیارات آن بموجب اساسنامه مربوط تعیین می‌شود.
نایب رئیس-نسبت بمادة ۲ نظری نیست؟(اظهاری نشد) پیشنهادی هم نرسیده مادة ۳ قرائت می‌شود.
(بشرح زیر قرائت شد)
مادة۳-از تاریخ تأسیس سازمان دامپروری کشور بنگاه دامپروری منحل و کلیه مؤسسات و دارائی آن اعم از منقول و غیر منقول و همچنین تعهدات دیون آن بسازمان دامپروری کشور منتقل می‌گردد.
تبصره-کارخانه‌های شیر و لبنیات پاستوریزه دولتی و همچنین سهام دولت درسایر کارخانجات لبنیات که وسیله وزارت کشاورزی تأمین شده جزء دارائی سازمان دامپروری کشور خواهد بود.
نایب رئیس-نظری در مادة ۳ نیست؟(اظهاری نشد) پیشنهاد رسیده قرائت می‌شود.
(بشرح زیر قرائت شد)
ریاست محترم مجلس شورای ملی
در مورد لایحه سازمان دامپروری پیشنهاد می‌نماید عبارت زیر بآخر مادة ۳ اضافه شود سازمان دامپروری از نظر بودجه و مقررات مالی تابع مقرراتی است که در مورد بنگاه دامپروری مجرا بوده است.
دکتر یزدان پناه
نایب رئیس-مادة ۴ قرائت می‌شود.
(بشرح زیر قرائت شد)
مادة۴-سازمان مجاز است با تصویب شورای دامپروری هر یک از مؤسسات و واحدهای تولیدی تابعه خود را جداگانه بصورت بازرگانی اداره نماید.
نایب رئیس-در مادة چهار نظری نیست؟(اظهاری نشد) پیشنهاد رسیده قرائت می‌شود.
(بشرح زیر قرائت شد)
ریاست محترم مجلس شورای ملی پیشنهاد می‌نمایم مادة ۴ و تبصره‌های مادة ۵ و مادة ۷ حذف شوند.
دکتر مبین
نایب رئیس-مادة ۵ قرائت می‌شود.
(بشرح زیر قرائت شد)
مادة۵-سازمان می‌تواند بمنظور ایجاد و توسعه صنایع مربوط بدامداری و فرآورده‌های دامی و تشویق دامداران در امور مختلف دامپروری از قبیل پرواربندی و یا تأسیس سردخانه در مسیر مهاجرت ایلات بمنظور تهیه گوشت اقدام بتأسیس شرکتهائی بنماید و حداقل ۵۱% سهام این شرکتها بسازمان تعلق خواهد داشت که بهای آن از محل اعتبارات سازمان پرداخت خواهد گردید اساسنامه این قبیل شرکتها با رعایت مقررات مربوط و تصویب شورای دامپروری قابل اجرا خواهد بود.
تبصرة۱-سازمان دامپروری مجاز است با موافقت شورای دامپروری و تصویب هیئت وزیران سهام خود را در شرکتهای مزبور تدریجاً بدامپروران و اشخاص علاقمند بفروش برساند.
تبصرة۲-در خرید سهام سازمان حق تقدم بترتیب با سایر صاحبان سهام و دامپروران خواهد بود.
نایب رئیس-در مادة ۵ نظری نیست؟ (اظهاری نشد) پیشنهادهای رسیده قرائت می‌شود.
(بشرح زیر قرائت شد)
ریاست محترم مجلس شورای ملی
محترماً پیشنهاد می‌نمایم در مادة ۵ سطر بعد از مسیر مهاجرت ایلات جمله (در نقاط مستعد دیگر) اضافه گردد.
با تقدیم احترام-مهندس مجتهدی
ریاست محترم مجلس شورای ملی
در مورد لایحه سازمان دامپروری پیشنهاد می‌نماید مادة ۵ بشرح زیر اصلاح شود:
مادة۵-سازمان می‌تواند بمنظور ایجاد و توسعه صنایع مربوط بدامداری و فرآورده‌های دامی و تشویق و راهنمائی و کمک بدامداران در امور مختلف دامداری و دامپروری از قبیل ایجاد چراگاهها و مراتع مصنوعی و اصلاح و تکثیر دام و پرواربندی.... الخ
دکتر یزدان پناه
نایب رئیس-مادة ۶ قرائت می‌شود.
(بشرح زیر قرائت شد)
مادة۶-بانک کشاورزی ایران موظف است بمنظور تشکیل مؤسسات و احداث صنایع مربوط بدام و فرآورده‌های دامی در نقاط مختلف کشور تا مبلغ یکصد و پنجاه میلیون (۱۵۰۰۰۰۰۰۰ ریال) طبق تقاضای سازمان با نرخ حداکثر ۴% وام در اختیار سازمان دامپروری کشور بگذارد و سازمان مزبور این مبلغ را اصلا و فرعاً در مدت ده سال از سال سوم ببعد از محل کمک بودجه و یا درآمدهای خود مستهلک خواهد نمود.
نایب رئیس-در مادة ۶ نظری نیست؟ (اظهاری نشد) پیشنهادهای رسیده قرائت می‌شود.
(بشرح زیر قرائت شد)
ریاست محترم مجلس شورای ملی
در مورد لایحه سازمان دامپروری پیشنهاد می‌نماید مادة ۶ بشرح زیر اصلاح شود:
مادة۶-بانک کشاورزی ایران موظف است بمنظور اجرای وظایف محوله در مادة ۵ و همچنین بمنظور تشکیل مؤسسات و احداث صنایع ...... الی آخر
دکتر یزدان پناه
ریاست محترم مجلس شورای ملی
پیشنهاد می‌نمایم مادة ۶ از سطر سوم ببعد اینطور اصلاح شود:
یکصد و پنجاه میلیون ریال با موافقت و معرفی سازمان با نرخ حداکثر ۴% در اختیار دامپروران کشور بگذارد.
دکتر مبین
مادة۶-احتراماً پیشنهاد می‌شود وام از طرف
بانک کشاورزی باربح ۴% در اختیار دامداران قرار گیرد
دکتر مهذب
نایب رئیس-مادة ۷ قرائت می‌شود.
(بشرح زیر قرائت شد)
مادة۷-وزارت کشاورزی مکلف است با کلیه امراض واگیر حیوانی مبارزه مستمر بعمل آورد تا امراض مزبور بکلی ریشه کن گردد.
تبصرة۱-اجرای عملیات مبارزه دسته جمعی و مایه کوبی عمومی دامها و پرندگان اهلی در مناطقیکه لزوم آن از طرف وزارت کشاورزی آگهی گردد برای کلیه صاحبان دام آن مناطق الزام آور است و در صورت عدم موافقت صاحبان دام مبارزه با بیماریهای دامی با کمک مأمورین انتظامی بمورد اجرا گذارده خواهد شد.
تبصرة۲-در مناطقی که مبارزه و معالجه همگانی با بیماریهای دامی اعلام نگردیده هرگاه اشخاص مایل باشند در دامداریها و مرغ داریهای خود به مبارزه با امراض حیوانی و یا معالجه آنها مبادرت نمایند وزارت کشاورزی مکلف است بهزینه متقاضی عملیات لازم را انجام دهد.
فوق العادة روزانه مأموران طبق مقررات وسیله متقاضی پرداخت خواهد گردید.
تبصرة۳-وزارت کشاورزی مکلف است وسائل مبارزه و معالجه امراض حیوانی را تهیه کرده و بقیمت تمام شده بصاحبان دام بفروشد وجوهیکه بابت فروش وسائل فوق الذکر جمع آوری می‌شود در اختیار وزارت کشاورزی خواهد بود که مجدداً برای منظور فوق مصرف گردد.
نایب رئیس-آقای دکتر رهنوردی بفرمائید.
دکتر رهنوردی-بنده ضمن تأیید این ماده که فکر می‌کنم یکی از نکات برجسته این لایحه است نظری داشتم در تبصرة ۲ و آن این بود که در تبصرة ۲ گفته شده برای مبارزه در مواردیکه برای بیماریهای دامی اعلام نشده اشخاصیکه می‌خواهند مبارزه بکنند باید بسازمان دامپروری مراجعه بکنند و از آنجا نماینده کشاورزی موظف است اقدام بکند بعد نوشته بهزینه متقاضی عملیات لازم را انجام بدهند بنده فکر می‌کنم جناب آقای مهندس گلسرخی معمولا در این قبیل موارد که ممکن است این بیماری زیانهای خیلی زیادی وارد کند باید افراد را تشویق کرد که در این مورد اقدام بکنند اگر بنا باشد شخصی که بهتر می‌خواهد فکر بکند و از لحاظ پیشگیری می‌خواهد اقدام بکند این نباید بسازمان دامپروری بگوید که من این کار را می‌خواهم بکنم و این شخص مکلف بشود که تمام هزینه‌ها را به اضافه فوق العاده مأمورین پرداخت کند با این تصمیم که گرفته‌اید این شخص خواه ناخواه دودل می‌شود که بیاید آنجا یا نیاید از طرف دیگر مأمورین زیاد در این مورد علاقه بخرج نخواهند داد بنده از لحاظ روال سیاسی می‌خواهم حضورتان عرض کنم در این مورد اگر گنجانده بشود همانطوریکه بنده پیشنهاد کردم و خدمت آقای رئیس تقدیم خواهم کرد که هزینه عملیات بنسبت ۸۰ درصد متقاضی و ۲۰ درصد سازمان دامپروری پرداخت گردد و فوق العاده روزانه حذف شود این دلیلش روشن است دلیلش این است که اگر این مأمورینی که برای یک کار جزئی آنجا می‌روند سعی می‌کنند که برای یکروز بروند انجام بدهند و برگردند ولی اگر بنویسید فوق العاده مأمورین از طرف متقاضی پرداخت خواهد شد آن مأموری که یک مأموریت بدست آورده کار یکروزه را در ۵ روز انجام خواهد داد که فوق العاده بیشتری بگیرد (مهندس صائبی-مدت مأموریت را اداره تعیین می‌کند) بنده در هر صورت فکر می‌کنم در این مورد اگر بتوانید این موضوع را در اینجا طوری بگنجانید که سازمان دامپروری همه اش در فکر این نباشد که متقاضی پول بدهد و خودش در آن شریک و سهیم باشد یعنی ۲۰ درصد و این هم کمکی است به آن دامپرور و علاقه‌ای است که سازمان خودش نشان خواهد داد برای اینکه ۲۰ درصد هزینه را که خودش می‌دهد این عملیاتی را که ممکن است ۵۰ هزار تومان تمام بشود این را سعی خواهد کرد که بیاورند پائین تر برای اینکه ۲۰ درصدی که خودشان می‌دهند کمتر بشود در نتیجه
آن دامپرور هم کارش سریعتر انجام خواهد شد و هم با هزینه کمتر از این لحاظ بنده خواستم این موضوع را در اینجا تذکر بدهم و پیشنهادم را تقدیم مقام ریاست می‌کنم.
نایب رئیس-نظر دیگری در ماده هفتم نیست؟ (اظهاری نشد) پیشنهادهای رسیده قرائت می‌شود.
(بشرح زیر قرائت شد)
احتراماً پیشنهاد حذف مادة ۷ و تبصره‌های مربوط می‌شود.
دکتر مهذب
ریاست محترم مجلس شورای ملی
متمنی است تبصرة زیر بنام تبصرة ۴ بمادة ۷ قانون تأسیس سازمان دامپروری کشور اضافه شود.
تبصرة۴-سازمان جنگلبانی ایران موظف است کلیه مراتع کشور را برای دامپروری همانطور که بدامپروران واگذار می‌نماید بسازمان دامپروری واگذار نموده و سازمان هم پس از رفع احتیاجات خود اضافات آنرا بدامپروران با توجه بقانون ملی شدن مراتع واگذار نماید در اینصورت دامپروران محلی در هر نقطه حق اولویت دارید.
با تقدیم احترام-ارسنجانی
ریاست محترم مجلس شورای ملی
پیشنهاد می‌نمایم – در تبصرة ۲ از مادة ۷ مربوط بتشکیل سازمان دامپروری در سطر سوم بعد از وزارت کشاورزی مکلف است جمله «عملیات لازم را طبق تقاضای متقاضی انجام داده و هزینه عملیات بنسبت ۸۰% متقاضی و ۲۰% سازمان دامپروری پرداخت گردد» گنجانده شده و باقی آن حذف گردد.
دکتر رهنوردی
نایب رئیس-مادة هشتم قرائت می‌شود.
(بشرح زیر قرائت شد)
مادة۸-اساسنامه سازمان دامپروری کل کشور پس از تصویب کمیسیونهای کشاورزی و استخدام و دارائی مجلسین قابل اجرا است تا زمانیکه اساسنامه سازمان بتصویب کمیسیونهای مربوط مجلسین نرسیده است مقررات فعلی قابل اجراء است.
نایب رئیس-در مادة ۸ نظری نیست؟ (اظهاری نشد) پیشنهادی هم نرسیده، یک ماده الحاقی پیشنهاد شده است قرائت می‌شود.
(بشرح زیر خوانده شد)
ریاست محترم مجلس شورای ملی
پیشنهاد می‌شود ماده زیر بقانون تأسیس سازمان دامپروری کشور اضافه شود.
مادة۹-وزارت کشاورزی مکلف است ظرف سه ماه قانون سازمان دامپزشکی کل کشور را جهت تصویب به مجلس تقدیم نماید.
با تقدیم احترام-دکتر زعفرانلو
نایب رئیس-لایحه و پیشنهادها برای شور دوم بکمیسیونهای مربوط ارسال می‌شود.
۱۰-طرح و تصویب گزارش شور دوم کمیسیون آب و برق راجع بسازمان برق ایران و ارسال بمجلس سنا
نایب رئیس-گزارش شور دوم لایحه راجع بسازمان آب و برق ایران مطرح است قرائت می‌شود.
(بشرح زیر قرائت شد)
گزارش شور دوم از کمیسیون آب و برق بمجلس شورای ملی
کمیسیون آب و برق در جلسات عدیده با حضور آقای مهندس ظهیری معاون وزارت آب و برق لایحه شمارة ۴۶۴۵۰- ۱۳۴۲/۱۰/۱۷ دولت راجع بسازمان برق ایران را که گزارش شور اول آن بشمارة ۲۲۷۳ چاپ شده است برای شور دوم مورد رسیدگی قرار داد و با توجه به پیشنهادهای واصله بشرح زیر تصویب نمود.
اینک گزارش آنرا به مجلس شورای ملی تقدیم می‌دارد.
مادة۱-بمنظور توسعه تولید و انتقال و توزیع
نیروی برق وزارت آب و برق موظف است با توجه به برنامه‌های اقتصادی و عمرانی کشور طرحهای لازم و قطعی را تهیه و بموقع اجرا بگذارد.
مادة۲-وزرات آب و برق مکلف است پس از انجام مطالعات کافی کشور را از نظر تأمین برق بدون توجه به تقسیمات کشوری به مناطقی تقسیم نماید و برای تأمین برق آن مناطق بتدریج اقدام بتأسیس شرکتهای برق منطقه‌ای بنماید.
تبصره-وزارت آب و برق می‌تواند بر حسب توسعه فعالیت و مقتضیات فنی حدود مناطق و حوزه خدمات شرکتهای برق منطقه‌ای را تغییر دهد.
مادة۳-وزارت آب و برق می‌تواند شرکتهای برق منطقه‌ای را بصورت شرکتهای مختلط سهامی نیز تشکیل دهد. اساسنامه شرکتهائی که با سرمایه دولت یا با مشارکت شهرداریها و یا مشارکت سرمایه‌های خصوصی تشکیل می‌گردد با پیشنهاد وزارت آب و برق بتصویب کمیسیونهای آب و برق و امور استخدام و سازمانهای اداری مجلسین خواهد رسید.
مادة۴-وزارت آب و برق در اجرای وظائف خود می‌تواند هر قسمت از اختیارات خود را در حدود این قانون و با رعایت مقررات مربوط بشرکتهای برق منطقه‌ای یا مؤسسات دولتی و یا شهرداریها و یا شرکتهای تعاونی روستائی تفویض نماید.
مادة۵-از تاریخی که وزارت آب و برق برای هر منطقه اعلام می‌نماید تصویب این قانون هیچ شخصی اعم از حقوقی یا حقیقی نمی‌تواند بدون موافقت و کسب پروانه از وزارت آب و برق در توسعه یا ایجاد و احداث و بهره برداری تأسیسات تولید و انتقال و توزیع نیروی برق بمنظور مصارف در امور کشاورزی و صنعتی و تجاری اقدام نماید در صورت تخلف وزارت آب و برق می‌تواند از شروع یا ادامه کار آنها جلوگیری نماید مقامات انتظامی موظف هستند با درخواست مأمورین مجاز وزارت آب و برق از ایجاد و بهره برداری این قبیل تأسیسات جلوگیری نمایند.
مادة۶-کلیه مؤسسات برق موجود موظفند که پس از آگهی وزارت آب و برق ظرف سه ماه درخواست پروانه نمایند وزارت آب و برق درخواستهای مزبور را مورد رسیدگی قرار خواهد داد و برای مؤسسات ذیصلاحیت پروانه صادر خواهد نمود.
در صورتیکه این مؤسسات واجد صلاحیت فنی نباشند یا پس از آگهی در ظرف مدت مقرر درخواست پروانه ننمایند و یا اجرای برنامه‌ها و مقررات وزارت آب و برق را متعهد نشوند و بدان عمل ننمایند وزارت آب و برق می‌تواند کلیه تأسیسات و ابنیه مربوط را با حضور دادستان محل یا نمایندة او تحت اختیار گرفته و آنها را تا مدت دو سال بصورت امانی اداره و پس از پایان مدت مقرر طبق مادة ۱۶ این قانون عمل کند.
تبصرة۱-مؤسسه برق عبارت از شرکت یا بنگاه یا سازمانی است که بکار تولید یا انتقال یا توزیع و خرید و فروش نیروی برق بطور عمده یا جزئی اشتغال داشته باشد اعم از اینکه دولتی یا متعلق بشهرداری یا وابسته بآن و یا خصوصی و مختلط باشد. مؤسساتیکه در تاریخ تصویب این قانون بنحوی از انحاء به امر تولید یا انتقال و یا توزیع و یا فروش نیروی برق اشتغال دارند تا زمانیکه وزارت آب و برق ادامه کار آنها را مجاز بداند مشمول مفاد این قانون می‌باشند.
تبصرة۲-منظور از پروانه در این قانون اجازه نامه‌ای است که از طرف وزارت آب و برق بمنظور ایجاد و بهره برداری از تاسیسات تولید و انتقال و توزیع و فروش نیروی برق طبق شرایط معین صادر می‌شود.
مادة۷-وزارت آب و برق مقررات لازم را برای طرز اداره مؤسسات برق و بهبود وضع تولید و انتقال و توزیع و فروش نیروی برق وضع خواهد نمود. کلیه مؤسسات برق باید از مقررات مزبور تبعیت نمایند.
مادة۸-وزارت آب و برق می‌تواند احتیاجات مؤسسات و یا شرکتهای تابعه برق را از لحاظ خدمات فنی و اداری با رعایت قانون استخدام کشوری تأمین نماید و جهت آموزش فنی و اداری کارکنان مؤسسات مزبور در
رشته‌های مورد نیاز ترتیبات لازم را معمول دارد.
تبصره-وزارت آب و برق یا مؤسسات و شرکتهای تابعه می‌توانند در قبال خدماتیکه برای مؤسسات برق انجام می‌دهند کارمزدی معادل هزینه خدمات انجام شده تعیین و از مؤسسات مذکور دریافت دارند وجوه حاصله بمصرف هزینه‌های مربوط به انجام مقاصد مقرر در این ماده خواهد رسید.
مادة۹-از تاریخ تصویب این قانون اخذ هر نوع وجهی از مصرف کنندگان برق از قبیل وام و حق اشتراک طبق تعرفه و آئین نامه هائی خواهد بود که از طرف وزارت آب و برق تعیین و اعلام می‌شود.
تبصرة۱-تعرفه و آئین نامه‌های مذکور مشتمل بر جدول نرخها-مقررات و شرایط فروش برق و طرز احتساب بهای انواع مصارف و اصولی که در انجام معاملات با مصرف کنندگان مورد عمل قرار خواهد گرفت.
تبصرة۲-مؤسسات برق تعرفه‌های مصوب را برای اطلاع عموم آگهی خواهند کرد.
مادة۱۰-کلیه مؤسسات برق مکلف برعایت تعرفه مصوبه وزارت آب و برق خواهند بود.
مسئولان مؤسسات برق در صورت تخلف علاوه بر رد مال یا وجه مأخوذه به ذینفع محکوم و بپرداخت دو برابر آن بعنوان جریمه خواهند شد.
در مورد تخلف از شرایط مقرر در دفعه اول به پرداخت پنجهزار ریال تا پنجاه هزار ریال و در دفعات بعد به پرداخت ده هزار ریال تا یکصد هزار ریال جریمه نقدی محکوم خواهند شد.
تبصرة۱-آئین نامه مصرف جرائم اختصاصی مأخوذه به پیشنهاد وزارت آب و برق بتصویب هیئت وزیران خواهد رسید.
تبصرة۲-گزارش کارکنان وزارت آب و برق که بموجب ابلاغ مخصوص وزیر آب و برق انتخاب و به دادسراها معرفی می‌شوند ملاک تعقیب متخلفین و در حکم گزارش ضابطین دادگستری خواهد بود و تعقیب این متخلفین طبق بند ب از مادة۵۹ قانون آئین دادرسی کیفری بعمل خواهد آمد.
مادة۱۱-عوارض شهرداری و مصرف نیروی برق حداکثر یک ریال برای هر کیلوات ساعت خواهد بود که با توجه بمقتضیات و نیروی برق مصرفی شهرها بنا بپیشنهاد وزارت آب و برق و وزارت کشور و تصویب هیئت وزیران تعیین خواهد شد.
تبصرة۱-از تاریخ تصویب عوارض شهرداری بر مصرف نیروی برق بوسیله هیئت وزیران تبصرة ۵۱ قانون بودجه سال ۱۳۴۴ و کلیه مقررات مغایر با این قانون و مقررات مربوط به اخذ هرگونه عوارض از مصرف نیروی برق و یا از لوازم و وسائل تولید و انتقال و توزیع نیروی برق لغو خواهد شد.
تبصرة۲-طرز اجرای این ماده و نحوة تأمین و تعیین هزینه روشنائی معابر بموجب آئین نامه‌ای خواهد بود که در مدت ۶ ماه از طرف وزارت آب و برق و وزارت کشور تهیه و بتصویب هیئت وزیران خواهد رسید.
بهرحال شهرداریها برای هزینه روشنائی معابر غیر از عوارض مذکور در این ماده وجوه دیگری پرداخت نخواهند کرد.
تبصرة۳-کلیه عوارضی که بموجب تبصرة ۵۱ قانون بودجه سال ۱۳۴۴ دریافت گردیده بابت بهای برق مصرفی معابر و مؤسسات شهرداری احتساب و بدهی شهرداریها و شرکتهای برق منطقه‌ای از این بابت نسبت بیکدیگر تصفیه شده تلقی خواهد شد.
تبصرة۴-در نقاطیکه خارج از محدوده شهرها قرار دارد و فاقد شهرداری می‌باشد مبلغی بمیزان عوارض مقرر در مادة ۱۱ این قانون بوسیله مؤسساتیکه برق آن محل را تأمین می‌کند از مصرف کنندگان دریافت و طبق نظر انجمن ده و تأیید بخشدار محل بمصرف روشنائی معابر خواهد رسید.
مادة۱۲-کلیه مؤسسات و سازمانها اعم از دولتی و خصوصی یا متعلق و یا وابسته بشهرداری و یا مختلط که بنحوی
از انحاء بتولید یا توزیع یا انتقال یا فروش نیروی برق اشتغال دارند و یا در امر احداث و توسعة تأسیسات برق بنحوی از انحاء اقدام و یا شرکت دارند موظفند از روش و تصمیمات متخذه و مقررات وزارت آب و برق پیروی نموده آنها را بموقع اجرا بگذارند و آمار و اطلاعاتی را که از طرف وزارت آب و برق خواسته می‌شود در اختیار آن وزارت خانه قرار دهند.
مادة۱۳-افتتاح اعتبار اسنادی یا ترخیص کالاهای مربوط بتولید یا انتقال و یا توزیع نیروی برق از گمرکات که از طرف اشخاص حقیقی یا حقوقی صورت بگیرد باید با موافقت قبلی وزارت آب و برق باشد.
مادة۱۴-مجازاتهای مربوط به تخلفات و جرمها و بطور کلی ضمانت‌های اجرائی این قانون که زاید بر مجازاتهای جنحه بزرگ نباشد و در این قانون پیش بینی نشده بنا به پیشنهاد وزارتین آب و برق و دادگستری و تصویب کمیسیونهای دادگستری مجلسین تعیین خواهد گردید.
مادة۱۵-وزارت آب و برق مجاز است هر موقع که لازم بداند تمام یا قسمتی از تأسیسات تولید و توزیع و انتقال نیروی برق متعلق بهریک از مؤسسات برق را مورد بازرسی قرار دهد مؤسسات مزبور موظفند نظریاتی را که وزارت آب و برق از لحاظ بهبود وضع فنی و مالی و اداری اعلام می‌کند اجرا نمایند.
مادة۱۶-وزارت آب و برق و مؤسسات و شرکتهای تابعه می‌توانند در صورتیکه احتیاج بخرید اراضی و ابنیه و مستحدثات و تأسیسات تولید و انتقال و توزیع نیروی برق متعلق به اشخاص حقیقی یا حقوقی داشته باشند بشرح زیر خریداری و تصرف نمایند در موارد ضروری با تصویب وزیر آب و برق انجام تشریفات ارزیابی و پرداخت بهای خرید مانع تصرف و انجام کار نیست:
الف-تعیین بهای اراضی و ابنیه و مستحدثات و تأسیسات تولید و انتقال و توزیع نیروی برق از طریق توافق بین دستگاه اجرائی و مالکین آنها بعمل می‌آید و در صورت عدم توافق هیئتی مرکب از دادستان کل و وزیر آب و برق و مدیر کل ثبت یا نمایندگان آنان با توجه بنظر کارشناسان بهای اموال مورد بحث را تعیین خواهند کرد و رأی هیئت قطعی است.
ب-ملاک تعیین قیمت اراضی و ابنیه و مستحدثات عبارت از بهای عادله مشابه آنها واقع در حوزه عملیات در سال قبل از تاریخ تصویب طرح بدون در نظر گرفتن منظور از خرید و تأثیر اجرای عملیات در قیمتها خواهد بود.
ج-ملاک تعیین قیمت تأسیسات تولید و انتقال و توزیع نیروی برق در صورتیکه تأسیسات مزبور طبق اصول فنی نگاهداری شده باشد بهای خریداری تأسیسات مزبور در آغاز کار پس از کسر مبالغ مربوط به استهلاک طبق جدول منضم باین قانون خواهد بود در مواردیکه مدت استهلاک سپری شده باشد ولی تأسیسات مذکور قابل استفاده باشند وزارت آب و برق و مؤسسات و شرکتهای تابعه می‌توانند تأسیسات مزبور را به بهائی که از ده درصد قیمت خرید اولیه تجاوز نکند طبق نظر کارشناس خریداری نمایند. بهای خریداری تأسیسات مزبور در آغاز کار باید متکی به اسناد مثبته باشد و در صورت فقد اسناد یا قابل اعتماد نبودن اسناد کارشناس بهای خرید اولیه را با توجه بمشابه آن در تاریخ خرید تعیین خواهد نمود.
د-در صورتیکه تأسیسات مورد خریداری مطابق اصول فنی نگاهداری نشده باشد بر مبنای فوق الذکر ارزیابی کسر قیمت حاصله در نتیجه عدم نگاهداری و طبق اصول فنی از طرف کارشناس تشخیص و از بهای مقرره کسر خواهد شد.
هـ-بهای املاک مزروعی و باغات و قلمستانها طبق بند ب تعیین و با رعایت مادة ۵ قانون طرز تقویم و تملک اراضی مورد نیاز سد فرحناز پهلوی به مالک و کشاورزان پرداخت خواهد شد.
و-نسبت به املاک موقوفه طبق مقررات فوق عمل خواهد شد و در صورتیکه فورش آنها مجاز نباشد بطریق اجاره طویل المدت استفاده خواهد شد.
ز-در صورتیکه مالک با انتقال ملک و متولی موقوفه
باجاره دادن و تحویل آن رضایت ندهد دادستان محل با رعایت مقررات این قانون از طرف او سند انتقال و یا اجاره نامه ملک مورد نظر را پس از سپردن قیمت یا مال الاجاره پنج سال در صندوق ثبت اسناد و در مدت یک ماه به تخلیه قطعی ملک اقدام می‌نماید و در هر حال عدم توافق متولی موقوفه باجاره و یا مبلغ آن مانع عملیات وزارت آب و برق نیست.
تبصره-بهای تأسیسات متعلق بشهرداریها بشرح فوق ارزیابی خواهد شد ولی بجای پرداخت نقدی شهرداری مربوط معادل ارزش تأسیسات و یا سهام خود در شرکت برق منطقه‌ای شریک شده و سهام خواهد داشت.
مادة۱۷-در مواردیکه از طرف وزارتخانه‌ها و مؤسسات دولتی و یا شهرداریها امتیاز یا اجازه‌ای به اشخاص حقیقی یا حقوقی جهت تولید و توزیع و فروش برق داده شده باشد وزارت آب و برق از تاریخ تصویب این قانون جانشین امتیاز دهنده و یا اجازه دهنده خواهد بود و در مورد تبصرة ۲ بند ۲ مادة ۵۵ قانون شهرداریها مصوب ۱۳۳۴/۴/۱۱ وظایف و اختیارات شهرداریها بعهده وزارت آب و برق واگذار می‌شود.
مادة۱۸-وزارت آب و برق مؤسسات و شرکتهای تابعه آن مجاز می‌باشند در صورت لزوم در معابر عمومی شهرها و حریم اماکن و مستغلات و املاک بنصب تأسیسات انتقال و توزیع نیروی برق اقدام نمایند و همچنین می‌توانند از دیوارهای مستغلات و اماکن خصوصی که مشرف به معابر عمومی می‌باشد و زمینهای زراعتی تا آنجائیکه عرفاً موجب خرابی و سلب استفاده متعارف از املاک مردم نشود بمنظور نصب وسائل انتقال و توزیع (از قبیل پایه-مقره-جعبه انشعاب-پایه چراغ و امثالهم) و همچنین عبور کانال خطوط برق مجاناً استفاده کند رعایت حریم خطوط انتقال و توزیع برق از طرف مالکین الزامی است.
در صورتیکه مالک بخواهد در تغییر یا تعمیر یا تجدید ساختمان اقدامی نماید که مستلزم تغییر محل وسائل انتقال و توزیع نیروی برق باشد وزارت آب و برق مکلف است فوراً نسبت به تغییر محل وسائل انتقال و توزیع نیروی برق اقدام نماید.
تبصرة۱-در صورتیکه اراضی واقع در خارج از محدوده شهرها که در مسیر خطوط انتقال و توزیع نیروی برق و نصب پایه‌ها قرار می‌گیرد مستحدثات و اعیانی وجود داشته باشد که بر اثر احداث خطوط انتقال و توزیع نیروی برق و نصب پایه‌ها از بین برود و یا خسارتی به آنها وارد شود وزارت آب و برق و مؤسسات و شرکتهای تابعه آن باید خسارت مالک اعیانی را بترتیب مذکور در مادة ۱۶ این قانون جبران نمایند بدون اینکه وقفه‌ای در کارهای احداث خطوط انتقال و توزیع برق ایجاد شود.
تبصرة۲-حریم خطوط انتقال و توزیع نیروی برق اعم از هوائی و زیرزمینی با توجه به ولتاژ برق با پیشنهاد وزارت آب و برق و تصویب هیئت وزیران تعیین خواهد شد.
مادة۱۹-در صورتیکه در مسیر خطوط هوائی نیروی برق درختانی باشد که ایجاد مخاطرات فنی نماید وزارت آب و برق و مؤسسات و شرکتهای تابعه آن می‌توانند اقدام بهرس یا قطع آن درختان نمایند بهای درختان قطع شده طبق مادة ۱۶ این قانون پرداخت خواهد شد.
مادة۲۰-شرکتهای برق منطقه‌ای و مؤسسات وابسته بوزارت آب و برق که تا این تاریخ تشکیل یافته‌اند از تاریخ تشکیل تا مدت ۱۵ سال پس از اجرای این قانون و شرکتها و مؤسسات برق مزبور که بعداً تأسیس می‌شوند از تاریخ تأسیس برای مدت ۱۵ سال از پرداخت مالیات معاف خواهند بود.
مادة۲۱-شرکتهای برق منطقه‌ای که بسرمایه دولت تشکیل یافته و یا وزارت آب و برق در آنها سهیم می‌باشد بنسبت سرمایه دولت از پرداخت حق الثبت شرکتها معاف خواهند بود.
مادة۲۲-آنقسمت از قوانین و آئیننامه‌ها و
مقررات که با مفاد این قانون مغایرت دارد ملغی می‌گردد.
مادة۲۳-آئین نامه ایکه برای اجرای این قانون ضروری است با پیشنهاد وزارت آب و برق و تصویب هیئت وزیران بموقع اجرا گذاشته می‌شود.
جدول استهلاک منضم بقانون برق ایران:
۱-دیگ بخار و متعلقات مربوطه ۲۰ سال.
۲-توربین ژنراتور و متعلقات ۲۰ سال.
۳-ترانسفورماتورها و سایر وسایل ساکن تبدیل و انتقال نیرو ۲۵ سال.
۴-کابلهای زیرزمینی ۱۵ سال.
۵-شبکه هوائی با پایه‌های بتنی و آهنی ۲۵ سال.
۶-شبکه هوائی با پایه‌های چوبی (فقط پایه و مقره) ۷ سال.
۷-سیمهای مسی ردیف شماره ۶-۲۵ سال.
۸-موتورهای دیزل و ژنراتور تا ۳۷۵ دور و متعلقات آن ۱۰ سال.
۹-موتورهای دیزل و ژنراتور از ۳۷۶ دور تا ۷۵۰ دور و متعلقات آن ۷ سال.
۱۰-موتورهای دیزل و ژنراتور دور زیاد یا از ۷۵۰ دور ببالا و متعلقات آن ۵ سال.
مخبر کمیسیون آب و برق-کسرائی
گزارش شور دوم از کمیسیون دادگستری بمجلس شورای ملی
کمیسیون دادگستری در جلسه اول خرداد ماه ۱۳۴۶ با حضور آقای مهندس ظهیری معاون وزارت آب و برق لایحه دولت راجع به سازمان برق ایران را برای شور دوم مورد رسیدگی قرار داد و گزارش کمیسیون آب و برق را در این مورد تأیید و تصویب نمود.
اینک گزارش آن را بمجلس شورای ملی تقدیم می‌دارد.
مخبر کمیسیون دادگستری-رضا مجد
گزارش شور دوم از کمیسیون امور استخدام و سازمانهای اداری بمجلس شورای ملی
کمیسیون امور استخدام و سازمانهای اداری در جلسه ۲۱ خرداد ماه ۱۳۴۶ با حضور نماینده دولت لایحه مربوط بسازمان برق ایران را برای شور دوم مورد رسیدگی قرار داد و گزارش کمیسیون آب و برق را در این مورد تأیید و تصویب نمود.
اینک گزارش آنرا بمجلس شورای ملی تقدیم می‌دارد.
مخبر کمیسیون امور استخدام و سازمانهای اداری-صائب
گزارش شور دوم از کمیسیون دارائی بمجلس شورای ملی
کمیسیون دارائی در جلسه ۲۴ خرداد ماه ۱۳۴۶ با حضور آقای مهندس ظهیری معاون وزارت آب و برق لایحه دولت راجع بسازمان برق ایران را برای شور دوم مورد رسیدگی قرار داد و گزارش کمیسیون آب و برق را در این مورد تأیید و تصویب نمود.
اینک گزارش آنرا بمجلس شورای ملی تقدیم می‌دارد.
مخبر کمیسیون دارائی-عزت الله اوزار
گزارش شور دوم از کمیسیون کشور بمجلس شورای ملی
کمیسیون کشور در جلسه ۲۹ خرداد ماه ۱۳۴۶ با حضور آقای مهندس ظهیری معاون وزارت آب و برق لایحه دولت راجع بسازمان برق ایران را برای شور دوم مورد رسیدگی قرار داد و گزارش کمیسیون آب و برق را در این مورد تأیید و تصویب نمود.
اینک گزارش آنرا بمجلس شورای ملی تقدیم می‌دارد.
مخبر کمیسیون کشور-دکتر زعفرانلو
نایب رئیس-ماده اول مطرح است قرائت می‌شود.
(بشرح زیر قرائت شد)
مادة۱-بمنظور توسعه تولید و انتقال و توزیع نیروی برق وزارت آب و برق موظف است با توجه به برنامه‌های اقتصادی و عمرانی کشور طرحهای لازم و قطعی را تهیه و بموقع اجرا بگذارد.
نایب رئیس-در ماده اول نظری نیست؟ (اظهاری نشد) بماده اول رأی می‌گیریم خانمها و آقایانی که موافقند خواهش می‌کنم قیام بفرمایند (اکثر برخاستند) تصویب شد. ماده دوم قرائت می‌شود. (بشرح زیر قرائت شد)
مادة۲-وزرات آب و برق مکلف است پس از انجام مطالعات کافی کشور را از نظر تأمین برق بدون توجه به تقسیمات کشوری به مناطقی تقسیم نماید و برای تأمین برق آن مناطق بتدریج اقدام بتأسیس شرکتهای برق منطقه‌ای بنماید.
تبصره-وزارت آب و برق می‌تواند بر حسب توسعه فعالیت و مقتضیات فنی حدود مناطق و حوزه خدمات شرکتهای برق منطقه‌ای را تغییر دهد.
نایب رئیس-نسبت بماده دوم نظری نیست؟ (اظهاری نشد) بماده دوم رأی می‌گیریم خانمها و آقایانی که موافقند خواهش می‌کنم قیام بفرمایند (اکثر برخاستند) تصویب شد. ماده سوم قرائت می‌شود.
(بشرح زیر قرائت شد)
مادة۳-وزارت آب و برق می‌تواند شرکتهای برق منطقه‌ای را بصورت شرکتهای مختلط سهامی نیز تشکیل دهد. اساسنامه شرکتهائی که با سرمایه دولت یا با مشارکت شهرداریها و یا مشارکت سرمایه‌های خصوصی تشکیل می‌گردد با پیشنهاد وزارت آب و برق بتصویب کمیسیونهای آب و برق و امور استخدام و سازمانهای اداری مجلسین خواهد رسید.
نایب رئیس-نسبت بماده سوم نظری نیست؟ (اظهاری نشد) بماده سوم رأی می‌گیریم خانمها و آقایانی که موافقند خواهش می‌کنم قیام بفرمایند (اکثر برخاستند) تصویب شد. مادة ۴ قرائت می‌شود. (بشرح زیر قرائت شد)
مادة۴-وزارت آب و برق در اجرای وظائف خود می‌تواند هر قسمت از اختیارات خود را در حدود این قانون و با رعایت مقررات مربوط بشرکتهای برق منطقه‌ای یا مؤسسات دولتی و یا شهرداریها و یا شرکتهای تعاونی روستائی تفویض نماید.
نایب رئیس-نسبت بمادة ۴ نظری نیست؟ (اظهاری نشد) بماده چهارم رأی می‌گیریم خانمها و آقایانی که موافقند خواهش می‌کنم قیام بفرمایند (اکثر برخاستند) تصویب شد. مادة پنجم قرائت می‌شود. (بشرح زیر خوانده شد)
مادة۵-از تاریخی که وزارت آب و برق برای هر منطقه اعلام می‌نماید تصویب این قانون هیچ شخصی اعم از حقوقی یا حقیقی نمی‌تواند بدون موافقت و کسب پروانه از وزارت آب و برق در توسعه یا ایجاد و احداث و بهره برداری تأسیسات تولید و انتقال و توزیع نیروی برق بمنظور مصارف در امور کشاورزی و صنعتی و تجاری اقدام نماید در صورت تخلف وزارت آب و برق می‌تواند از شروع یا ادامه کار آنها جلوگیری نماید مقامات انتظامی موظف هستند با درخواست مأمورین مجاز وزارت آب و برق از ایجاد و بهره برداری این قبیل تأسیسات جلوگیری نمایند.
نایب رئیس-نسبت بمادة ۵ نظری نیست؟ آقای دکتر مهذب بفرمائید.
دکتر مهذب-بنده خیال می‌کنم......
دکتر اسفندیاری-آقای دکتر مهذب ما نمی‌شنویم از تریبون استفاده بفرمائید.
دکتر مهذب-بنده دلم نمی‌خواست حتی برای یک دقیقه هم مصدع شوم، عرضم این بود که دو کلمه «تصویب
این قانون» در اول این ماده اشتباه است و بودن آن خیال می‌کنم معنی ندارد چون زائد و حتماً اشتباه چاپی است و بنده خیال می‌کنم که اگر آقایان موافقت بفرمایند حذف شود بهتر است چون در شور دوم هم هست و نمی‌شود پیشنهاد داد.
مهندس روحانی (وزیر آب و برق)-صحیح است اشتباه چاپی است.
نایب رئیس-این اصلاح عبارتی است و با اجازه مجلس اصلاح خواهد شد، آقای روحانی بفرمائید.
روحانی-بنده عرضی ندارم.
نایب رییس- آقای معتمدی بفرمایید.
معتمدی-بنده هم عرضی ندارم، نظرم همان مطلبی بود که آقای دکتر مهذب فرمودند.
نایب رئیس-نظر دیگری در مادة ۵ نیست؟ (اظهاری نشد) بمادة ۵ با این اصلاحی که بعمل آمد رأی می‌گیریم خانمها و آقایانی که موافقند خواهش می‌کنم قیام فرمایند (اکثر برخاستند) تصویب شد. مادة ۶ قرائت می‌شود.
(بشرح زیر قرائت شد)
مادة۶-کلیه مؤسسات برق موجود موظفند که پس از آگهی وزارت آب و برق ظرف سه ماه درخواست پروانه نمایند وزارت آب و برق درخواستهای مزبور را مورد رسیدگی قرار خواهد داد و برای مؤسسات ذیصلاحیت پروانه صادر خواهد نمود.
در صورتیکه این مؤسسات واجد صلاحیت فنی نباشند یا پس از آگهی در ظرف مدت مقرر درخواست پروانه ننمایند و یا اجرای برنامه‌ها و مقررات وزارت آب و برق را متعهد نشوند و بدان عمل ننمایند وزارت آب و برق می‌تواند کلیه تأسیسات و ابنیه مربوط را با حضور دادستان محل یا نماینده او تحت اختیار گرفته و آنها را تا مدت دو سال بصورت امانی اداره و پس از پایان مدت مقرر طبق مادة ۱۶ این قانون عمل کند.
تبصرة۱-مؤسسه برق عبارت از شرکت یا بنگاه یا سازمانی است که بکار تولید یا انتقال یا توزیع و خرید و فروش نیروی برق بطور عمده یا جزئی اشتغال داشته باشد اعم از اینکه دولتی یا متعلق بشهرداری یا وابسته به آن و یا خصوصی و مختلط باشد. مؤسساتیکه در تاریخ تصویب این قانون بنحوی از انحاء به امر تولید یا انتقال و یا توزیع و یا فروش نیروی برق اشتغال دارند تا زمانیکه وزارت آب و برق ادامه کار آنها را مجاز بداند مشمول مفاد این قانون می‌باشند.
تبصرة۲-منظور از پروانه در این قانون اجازه نامه‌ای است که از طرف وزارت آب و برق بمنظور ایجاد و بهره برداری از تأسیسات تولید و انتقال و توزیع و فروش نیروی برق طبق شرایط معین صادر می‌شود.
نایب رئیس-نسبت بمادة ۶ نظری نیست؟ آقای دکتر رهنوردی بفرمائید.
دکتر رهنوردی-بنده فکر می‌کنم که در اینجا مطلب روشن نیست. «اینجا نوشته شده است و پس از آگهی» آگهی چه؟ تصور می‌کنم لازمست در این مورد توضیحی داده شود.
نایب رئیس-آقای مهندس روحانی بفرمائید.
مهندس روحانی (وزیر آب و برق)-این آگهی در چند جای دیگر این لایحه ذکر شده است و منظور این است که ما آمادگی داریم برای اجرای برنامه یا آنها آمادگی پیدا می‌کنند و اگر پیدا نکردند بایستی تحویل بدهند آگهی بمنظور ابلاغ برنامه‌های توسعه صنعت برق در آن شهر یا ناحیه است کمااین که نظیرش را هم انجام داده‌ایم امیدوارم با این توضیح بنده جنابعالی قانع شده باشید.
دکتر رهنوردی-به این صورت اشکال ایجاد نخواهد کرد؟
مهندس روحانی-خیر در چند جای دیگر هم ذکر شده است.
نایب رئیس-نسبت بمادة ۶ نظر دیگری نیست؟ (اظهاری نشد) بمادة ۶ رأی می‌گیریم خانمها و آقایانیکه
موافقند خواهش می‌کنم قیام بفرمایند (اکثر برخاستند) تصویب شد. مادة ۷ قرائت می‌شود.
(بشرح زیر خوانده شد)
مادة۷-وزارت آب و برق مقررات لازم را برای طرز اداره مؤسسات برق و بهبود وضع تولید و انتقال و توزیع و فروش نیروی برق وضع خواهد نمود. کلیه مؤسسات برق باید از مقررات مزبور تبعیت نمایند.
نایب رئیس-نسبت بمادة ۷ نظری نیست؟ (اظهاری نشد) بمادة ۷ رأی می‌گیریم خانمها و آقایانیکه موافقند خواهش می‌کنم قیام فرمایند (اکثر برخاستند) تصویب شد. مادة ۸ قرائت می‌شود.
(بشرح زیر قرائت شد)
مادة۸-وزارت آب و برق می‌تواند احتیاجات مؤسسات و یا شرکتهای تابعه برق را از لحاظ خدمات فنی و اداری با رعایت قانون استخدام کشوری تأمین نماید و جهت آموزش فنی و اداری کارکنان مؤسسات مزبور در رشته‌های مورد نیاز ترتیبات لازم را معمول دارد.
تبصره-وزارت آب و برق یا مؤسسات و شرکتهای تابعه می‌توانند در قبال خدماتیکه برای مؤسسات برق انجام می‌دهند کارمزدی معادل هزینه خدمات انجام شده تعیین و از مؤسسات مذکور دریافت دارند وجوه حاصله بمصرف هزینه‌های مربوط به انجام مقاصد مقرر در این ماده خواهد رسید.
نایب رئیس-نسبت بمادة ۸ نظری نیست؟ (اظهاری نشد) بماده هشتم رأی می‌گیریم خانمها و آقایانیکه موافقند خواهش می‌کنم قیام بفرمایند (اکثر برخاستند) تصویب شد. مادة ۹ قرائت می‌شود. (بشرح زیر قرائت شد)
مادة۹-از تاریخ تصویب این قانون اخذ هر نوع وجهی از مصرف کنندگان برق از قبیل وام و حق اشتراک طبق تعرفه و آئین نامه هائی خواهد بود که از طرف وزارت آب و برق تعیین و اعلام می‌شود.
تبصرة۱-تعرفه و آئین نامه‌های مذکور مشتمل بر جدول نرخها-مقررات و شرایط فروش برق و طرز احتساب بهای انواع مصارف و اصولی که در انجام معاملات با مصرف کنندگان مورد عمل قرار خواهد گرفت.
تبصرة۲-مؤسسات برق تعرفه‌های مصوب را برای اطلاع عموم آگهی خواهند کرد.
نایب رئیس-نسبت به مادة ۹ نظری نیست؟ آقای دکتر مهذب بفرمائید.
دکتر مهذب-یک کلمه «است» که بنده خیال می‌کنم افتاده است اگر این کلمه اضافه شود عبارت درست می‌شود.
نایب رئیس-اصلاح عبارتی است اصلاح می‌شود. نسبت به مادة ۹ با اصلاحیکه بعمل آمد رأی می‌گیریم خانمها و آقایانیکه موافقند خواهش می‌کنم قیام فرمایند (اکثر برخاستند) تصویب شد. مادة ۱۰ قرائت می‌شود.
(بشرح زیر خوانده شد)
مادة۱۰-کلیه مؤسسات برق مکلف برعایت تعرفه مصوبه وزارت آب و برق خواهند بود.
مسئولان مؤسسات برق در صورت تخلف علاوه بر رد مال یا وجه مأخوذه به ذینفع محکوم و بپرداخت دو برابر آن بعنوان جریمه خواهند شد.
در مورد تخلف از شرایط مقرر در دفعه اول به پرداخت پنجهزار ریال تا پنجاه هزار ریال و در دفعات بعد به پرداخت ده هزار ریال تا یکصد هزار ریال جریمه نقدی محکوم خواهند شد.
تبصرة۱-آئین نامه مصرف جرائم اختصاصی مأخوذه به پیشنهاد وزارت آب و برق بتصویب هیئت وزیران خواهد رسید.
تبصرة۲-گزارش کارکنان وزارت آب و برق که بموجب ابلاغ مخصوص وزیر آب و برق انتخاب و به دادسراها معرفی می‌شوند ملاک تعقیب متخلفین و در حکم گزارش ضابطین دادگستری خواهد بود و تعقیب این متخلفین طبق بند ب از مادة۵۹ قانون آئین دادرسی کیفری بعمل خواهد آمد.
نایب رئیس-نسبت به مادة ۱۰ نظری نیست؟
نایب رئیس-آقای مهندس ارفع بفرمائید.
مهندس ارفع-یک واو اضافه است اگر واو را بردارند جمله درست می‌شود.
دکتر رهنوردی-بنده فکر می‌کنم اگر این واو را بردارند عبارت روشن می‌شود یکی دیگر اینکه در مورد تخلف از شرایط مقرر چه کسی این تخلف را می‌کند باز روشن نیست اگر منظورتان همان مسئولان است که اینجا نوشته در مورد تخلف از شرایط مقرر مسئولان پس اینجا باز روشن نمی‌شود معلوم نیست که مسئولان امور یا پرداخت کننده، برای اینکه معلوم بشود که پرداخت کننده تخلف می‌کند یا مسئولان بنده خواستم تقاضا کنم طوری نوشته بشود که روشن تر باشد و یا توضیحی بدهند که در صورت جلسه منعکس شود.
نایب رئیس-چیزی نمی‌توانیم اضافه کنیم آقای مهندس روحانی بفرمائید.
مهندس روحانی (وزیر آب و برق)-جریمه بکسی تعلق می‌گیرد که کارخانه برق را اداره می‌کند اگر مبالغ اضافی از مردم وصول کرد محکوم به پرداخت جرائمی که در اینجا مقرر است می‌شود خواهش می‌کنم این توضیح را در صورت جلسه قید بفرمائید که منظور همان مسئولان مؤسسات برق است که مؤسسات برق را اداره می‌کنند.
نایب رئیس-با این توضیحی که فرمودند نظر دیگری در مادة ۱۰ نیست؟
دکتر مهذب-ذینفع محکوم به پرداخت می‌شود کلمه واو باید حذف بشود.
نایب رئیس-آقای مهندس صائبی بفرمائید.
مهندس صائبی-عرض می‌کنم که مسئولان مؤسسات برق در صورت تخلف علاوه بر مال یا وجه مأخوذه به ذینفع محکوم بپرداخت دو برابر آن بعنوان جریمه خواهند شد.
نایب رئیس-اصلاح عبارتی است واو را برمیداریم و با این اصلاح عبارتی که آقای مهندس صائبی پیشنهاد کردند رأی می‌گیریم به مادة ۱۰ با اصلاحی که بعمل آمد خانمها و آقایانیکه موافقند خواهش می‌کنم قیام فرمایند (اکثر برخاستند) تصویب شد. مادة ۱۱ قرائت می‌شود.
(بشرح زیر خوانده شد)
مادة۱۱-عوارض شهرداری و مصرف نیروی برق حداکثر یک ریال برای هر کیلوات ساعت خواهد بود که با توجه بمقتضیات و نیروی برق مصرفی شهرها بنا به پیشنهاد وزارت آب و برق و وزارت کشور و تصویب هیئت وزیران تعیین خواهد شد.
تبصرة۱-از تاریخ تصویب عوارض شهرداری بر مصرف نیروی برق بوسیله هیئت وزیران تبصرة ۵۱ قانون بودجه سال ۱۳۴۴ و کلیه مقررات مغایر با این قانون و مقررات مربوط به اخذ هرگونه عوارض از مصرف نیروی برق و یا از لوازم و وسائل تولید و انتقال و توزیع نیروی برق لغو خواهد شد.
تبصرة۲-طرز اجرای این ماده و نحوة تأمین و تعیین هزینه روشنائی معابر بموجب آئین نامه‌ای خواهد بود که در مدت ۶ ماه از طرف وزارت آب و برق و وزارت کشور تهیه و بتصویب هیئت وزیران خواهد رسید.
بهرحال شهرداریها برای هزینه روشنائی معابر غیر از عوارض مذکور در این ماده وجوه دیگری پرداخت نخواهند کرد.
تبصرة۳-کلیه عوارضی که بموجب تبصرة ۵۱ قانون بودجه سال ۱۳۴۴ دریافت گردیده بابت بهای برق مصرفی معابر و مؤسسات شهرداری احتساب و بدهی شهرداریها و شرکتهای برق منطقه‌ای از این بابت نسبت بیکدیگر تصفیه شده تلقی خواهد شد.
تبصرة۴-در نقاطیکه خارج از محدوده شهرها قرار دارد و فاقد شهرداری می‌باشد مبلغی بمیزان عوارض مقرر در مادة ۱۱ این قانون بوسیله مؤسساتیکه برق آن محل را تأمین می‌کند از مصرف کنندگان دریافت و طبق نظر انجمن ده و تأیید بخشدار محل بمصرف روشنائی معابر خواهد رسید.
نایب رئیس-نسبت به مادة ۱۱ نظری نیست؟ آقای دکتر کیان بفرمائید.
دکتر کیان-عوارض شهرداری و مصرف نیروی برق «واوش»اضافه است باید بشور عوارض شهرداری مصرف نیروی برق
نایب رئیس-صحیح است به مادة ۱۱ با این اصلاح رأی می‌گیریم خانمها و آقایانی که موافقند خواهش می‌کنم قیام فرمایند (اکثر برخاستند) تصویب شد. مادة ۱۲ قرائت می‌شود.
(بشرح زیر خوانده شد)
مادة۱۲-کلیه مؤسسات و سازمانها اعم از دولتی و خصوصی یا متعلق و یا وابسته بشهرداری و یا مختلط که بنحوی از انحاء بتولید یا توزیع یا انتقال یا فروش نیروی برق اشتغال دارند و یا در امر احداث و توسعة تأسیسات برق بنحوی از انحاء اقدام و یا شرکت دارند موظفند از روش و تصمیمات متخذه و مقررات وزارت آب و برق پیروی نموده آنها را بموقع اجرا بگذارند و آمار و اطلاعاتی را که از طرف وزارت آب و برق خواسته می‌شود در اختیار آن وزارت خانه قرار دهند.
نایب رئیس-نسبت به مادة ۱۲ نظری نیست؟ (اظهاری نشد) به مادة ۱۲ رأی می‌گیریم خانمها و آقایانی که موافقند خواهش می‌کنم قیام فرمایند (اکثر برخاستند) تصویب شد. مادة ۱۳ قرائت می‌شود. (بشرح زیر خوانده شد)
مادة۱۳-افتتاح اعتبار اسنادی یا ترخیص کالاهای مربوط بتولید یا انتقال و یا توزیع نیروی برق از گمرکات که از طرف اشخاص حقیقی یا حقوقی صورت بگیرد باید با موافقت قبلی وزارت آب و برق باشد.
نایب رئیس-نسبت به مادة ۱۳ نظری نیست؟ (اظهاری نشد) به مادة ۱۳ رأی می‌گیریم خانمها و آقایانی که موافقند خواهش می‌کنم قیام فرمایند (اکثر برخاستند) تصویب شد. مادة ۱۴ قرائت می‌شود. (بشرح زیر خوانده شد)
مادة۱۴-مجازاتهای مربوط به تخلفات و جرمها و بطور کلی ضمانت‌های اجرائی این قانون که زاید بر مجازاتهای جنحه بزرگ نباشد و در این قانون پیش بینی نشده بنا به پیشنهاد وزارتین آب و برق و دادگستری و تصویب کمیسیونهای دادگستری مجلسین تعیین خواهد گردید.
نایب رئیس-نسبت به مادة ۱۴ نظری نیست؟ (اظهاری نشد) به مادة ۱۴ رأی می‌گیریم خانمها و آقایانی که موافقند خواهش می‌کنم قیام فرمایند (اکثر برخاستند) تصویب شد. مادة ۱۵ قرائت می‌شود. (بشرح زیر خوانده شد)
مادة۱۵-وزارت آب و برق مجاز است هر موقع که لازم بداند تمام یا قسمتی از تأسیسات تولید و توزیع و انتقال نیروی برق متعلق بهریک از مؤسسات برق را مورد بازرسی قرار دهد مؤسسات مزبور موظفند نظریاتی را که وزارت آب و برق از لحاظ بهبود وضع فنی و مالی و اداری اعلام می‌کند اجرا نمایند.
نایب رئیس-نسبت بمادة ۱۵ نظری نیست؟ آقای دکتر رهنوردی بفرمائید.
دکتر رهنوردی-بنده فکر می‌کنم اگر اینجا کلمه یعنی هم اضافه می‌شد خوب بود چون خیلی مهم است
نایب رئیس-چون مربوط به اضافه کردن کلمه‌ای است نمی‌شود گو این که مطلب جنابعالی هم صحیح است.
دکتر رهنوردی-بعنوان اصلاح عبارتی می‌شود.
نایب رئیس-اصلاح عبارتی نیست اصلاح عبارتی پس و پیش کردن جمله است اگر چه پیشنهاد جنابعالی خیلی هم منطقی است آقای مهندس روحانی بفرمائید.
مهندس روحانی (وزیر آب و برق)-مطلبی را که جنابعالی میفرمائید بسیار صحیح است علاوه بر این که در قانون کار به این مرحله توجه شده ما سعی می‌کنیم در مجلس سنا اصلاح بشود چون الان دیگر وضع طوری است که
نمی‌شود اصلاح کرد در آنجا اضافه می‌کنیم و نظر جنابعالی تأمین می‌شود (احسنت).
نایب رئیس-نظر دیگری در مادة ۱۵ نیست؟ (اظهاری نشد) بمادة ۱۵ رأی می‌گیریم خانمها و آقایانیکه موافقند خواهش می‌کنم قیام فرمایند (اکثر برخاستند) تصویب شد. مادة ۱۶ قرائت می‌شود. (بشرح زیر خوانده شد)
مادة۱۶-وزارت آب و برق و مؤسسات و شرکتهای تابعه می‌توانند در صورتیکه احتیاج بخرید اراضی و ابنیه و مستحدثات و تأسیسات تولید و انتقال و توزیع نیروی برق متعلق به اشخاص حقیقی یا حقوقی داشته باشند بشرح زیر خریداری و تصرف نمایند در موارد ضروری با تصویب وزیر آب و برق انجام تشریفات ارزیابی و پرداخت بهای خرید مانع تصرف و انجام کار نیست:
الف-تعیین بهای اراضی و ابنیه و مستحدثات و تأسیسات تولید و انتقال و توزیع نیروی برق از طریق توافق بین دستگاه اجرائی و مالکین آنها بعمل می‌آید و در صورت عدم توافق هیئتی مرکب از دادستان کل و وزیر آب و برق و مدیر کل ثبت یا نمایندگان آنان با توجه بنظر کارشناسان بهای اموال مورد بحث را تعیین خواهند کرد و رأی هیئت قطعی است.
ب-ملاک تعیین قیمت اراضی و ابنیه و مستحدثات عبارت از بهای عادله مشابه آنها واقع در حوزه عملیات در سال قبل از تاریخ تصویب طرح بدون در نظر گرفتن منظور از خرید و تأثیر اجرای عملیات در قیمتها خواهد بود.
ج-ملاک تعیین قیمت تأسیسات تولید و انتقال و توزیع نیروی برق در صورتیکه تأسیسات مزبور طبق اصول فنی نگاهداری شده باشد بهای خریداری تأسیسات مزبور در آغاز کار پس از کسر مبالغ مربوط به استهلاک طبق جدول منضم باین قانون خواهد بود در مواردیکه مدت استهلاک سپری شده باشد ولی تأسیسات مذکور قابل استفاده باشند وزارت آب و برق و مؤسسات و شرکتهای تابعه می‌توانند تأسیسات مزبور را به بهائی که از ده درصد قیمت خرید اولیه تجاوز نکند طبق نظر کارشناس خریداری نمایند. بهای خریداری تأسیسات مزبور در آغاز کار باید متکی به اسناد مثبته باشد و در صورت فقد اسناد یا قابل اعتماد نبودن اسناد کارشناس بهای خرید اولیه را با توجه بمشابه آن در تاریخ خرید تعیین خواهد نمود.
د-در صورتیکه تأسیسات مورد خریداری مطابق اصول فنی نگاهداری نشده باشد بر مبنای فوق الذکر ارزیابی کسر قیمت حاصله در نتیجه عدم نگاهداری و طبق اصول فنی از طرف کارشناس تشخیص و از بهای مقرره کسر خواهد شد.
هـ-بهای املاک مزروعی و باغات و قلمستانها طبق بند ب تعیین و با رعایت مادة ۵ قانون طرز تقویم و تملک اراضی مورد نیاز سد فرحناز پهلوی به مالک و کشاورزان پرداخت خواهد شد.
و-نسبت به املاک موقوفه طبق مقررات فوق عمل خواهد شد و در صورتیکه فورش آنها مجاز نباشد بطریق اجاره طویل المدت استفاده خواهد شد.
ز-در صورتیکه مالک با انتقال ملک و متولی موقوفه باجاره دادن و تحویل آن رضایت ندهد دادستان محل با رعایت مقررات این قانون از طرف او سند انتقال و یا اجاره نامه ملک مورد نظر را پس از سپردن قیمت یا مال الاجاره پنج سال در صندوق ثبت اسناد و در مدت یک ماه به تخلیه قطعی ملک اقدام می‌نماید و در هر حال عدم توافق متولی موقوفه باجاره و یا مبلغ آن مانع عملیات وزارت آب و برق نیست.
تبصره-بهای تأسیسات متعلق بشهرداریها بشرح فوق ارزیابی خواهد شد ولی بجای پرداخت نقدی شهرداری مربوط معادل ارزش تأسیسات و یا سهام خود در شرکت برق منطقه‌ای شریک شده و سهام خواهد داشت.
نایب رئیس-آقای دکتر مهذب بفرمائید.
دکتر مهذب-بعضی از اصلاحات عبارتی هست که اگر نشود ماهیت موضوع ممکن است قلب شود در بند دال بعد از کلمه ارزیابی بنده یک «شده و» باید باشد
و اگر این «شده و» نباشد جمله ناقص است و مفهومی ندارد و همچنین بعد از کلمه نگاهداری «واو» اضافه است که جمله را بنده می‌خوانم اینطور باید بشود در صورتیکه تأسیسات مورد خریداری مطابق اصول فنی نگاهداری نشده باشد بر مبنای فوق الذکر ارزیابی شده و کسر قیمت حاصله در نتیجه عدم نگاهداری طبق اصول فنی الی آخر اصلاح دیگری هم هست بنظر بنده مثل اینکه قلب شده و آن در بند ز موضوع ۵ سال است که می‌گوید باید ۵ سال وزارت آب و برق مال الاجاره را تأمین کند تا آنجا که بنده یادم می‌آید ۵ ماه است نمی‌شود که ۵ سال مال الاجاره را تأمین بکند و فکر می‌کنم ۵ ماه بوده شده است ۵ سال می‌خواستم که اینهم اصلاح بشود.
نایب رئیس-فکر می‌کنم قسمت سوم اگر لازم باشد در سنا باید اصلاح بشود قسمت سوم را نمی‌توانیم رأی بگیریم بر خلاف آئین نامه است چون تغییر ماهیت می‌دهد بمادة ۱۶ با آن دو اصلاح عبارتی رأی می‌گیریم خانمها و آقایانیکه موافقند خواهش می‌کنم قیام فرمایند (اکثر برخاستند) تصویب شد. مادة ۱۷ قرائت می‌شود.
(بشرح زیر خوانده شد)
مادة۱۷-در مواردیکه از طرف وزارتخانه‌ها و مؤسسات دولتی و یا شهرداریها امتیاز یا اجازه‌ای به اشخاص حقیقی یا حقوقی جهت تولید و توزیع و فروش برق داده شده باشد وزارت آب و برق از تاریخ تصویب این قانون جانشین امتیاز دهنده و یا اجازه دهنده خواهد بود و در مورد تبصرة ۲ بند ۲ مادة ۵۵ قانون شهرداریها مصوب ۱۳۳۴/۴/۱۱ وظایف و اختیارات شهرداریها بعهده وزارت آب و برق واگذار می‌شود.
نایب رئیس-آقای دکتر صاحبقلم جنابعالی پیشنهاد حذف کرده‌اید بنابر این چون پیشنهاد حذف صحبت ندارد شما می‌توانید در ماده صحبت بفرمائید.
دکتر صاحبقلم-بنده آنچه بخاطرم هست و خانمها و آقایان اطلاع دارند وقتی قانون شهرداریها مطرح بود این قسمت اخیر مادة ۱۷ را اینجا گنجاندیم و آن موقع به تصویب مجلس هم رسید و به دولت هم ابلاغ شد روی این اصل بنده پیشنهاد حذف این قسمت اخیر را دارم.
نایب رئیس-آقای دکتر صاحبقلم به پیشنهاد حذفتان باقی هستید (دکتر صاحبقلم-بله) بنابراین قرائت می‌شود.
(بشرح زیر خوانده شد)
مقام محترم ریاست مجلس شورای ملی
پیشنهاد می‌نماید که جمله آخر مادة ۱۷ (و در مورد تبصرة بند ۲ مادة ۵۵ قانون شهرداریها مصوب ۱۳۳۴/۴/۱۱ وظایف و اختیارات شهرداریها بعهده وزارت آب و برق واگذار می‌شود) حذف شود. دکتر صاحبقلم
نایب رئیس-رأی نسبت به این قسمت را می‌گذاریم در آخر می‌گیریم مادة ۱۸ قرائت می‌شود.
(بشرح زیر خوانده شد)
مادة۱۸-وزارت آب و برق مؤسسات و شرکتهای تابعه آن مجاز می‌باشند در صورت لزوم در معابر عمومی شهرها و حریم اماکن و مستغلات و املاک بنصب تأسیسات انتقال و توزیع نیروی برق اقدام نمایند و همچنین می‌توانند از دیوارهای مستغلات و اماکن خصوصی که مشرف به معابر عمومی می‌باشد و زمینهای زراعتی تا آنجائیکه عرفاً موجب خرابی و سلب استفاده متعارف از املاک مردم نشود بمنظور نصب وسائل انتقال و توزیع (از قبیل پایه-مقره-جعبه انشعاب-پایه چراغ و امثالهم) و همچنین عبور کانال خطوط برق مجاناً استفاده کند رعایت حریم خطوط انتقال و توزیع برق از طرف مالکین الزامی است. در صورتیکه مالک بخواهد در تغییر یا تعمیر یا تجدید ساختمان اقدامی نماید که مستلزم تغییر محل وسائل انتقال و توزیع نیروی برق باشد وزارت آب و برق مکلف است فوراً نسبت به تغییر محل وسائل انتقال و توزیع نیروی برق اقدام نماید.
تبصرة۱-در صورتیکه اراضی واقع در خارج از محدوده شهرها که در مسیر خطوط انتقال و توزیع نیروی برق و نصب پایه‌ها قرار می‌گیرد مستحدثات و اعیانی وجود داشته باشد که بر اثر احداث خطوط انتقال و توزیع نیروی برق و نصب پایه‌ها از بین برود و یا خسارتی به آنها وارد شود وزارت آب و برق و مؤسسات و شرکتهای تابعه آن باید خسارت مالک اعیانی را بترتیب مذکور در مادة ۱۶ این قانون جبران نمایند بدون اینکه وقفه‌ای در کارهای احداث خطوط انتقال و توزیع برق ایجاد شود.
تبصرة۲-حریم خطوط انتقال و توزیع نیروی برق اعم از هوائی و زیرزمینی با توجه بولتاژ برق با پیشنهاد وزارت آب و برق و تصویب هیئت وزیران تعیین خواهد شد.
نایب رئیس-در مادة ۱۸ نظری نیست؟ (اظهاری نشد) رأی می‌گیریم بمادة ۱۸ خانمها و آقایانیکه موافقند خواهش می‌کنم قیام فرمایند (اکثر برخاستند) تصویب شد.
دکتر کیان-اینجا عبارت ناقص است.
نایب رئیس-در شور دوم که نمی‌شود همه اش عبارت اصلاح کرد مادة ۱۹ مطرح است قرائت می‌شود.
(بشرح زیر خوانده شد)
مادة۱۹-در صورتیکه در مسیر خطوط هوائی نیروی برق درختانی باشد که ایجاد مخاطرات فنی نماید وزارت آب و برق و مؤسسات و شرکتهای تابعه آن می‌توانند اقدام بهرس یا قطع آن درختان نمایند بهای درختان قطع شده طبق مادة ۱۶ این قانون پرداخت خواهد شد.
نایب رئیس-در مادة ۱۹ نظری نیست؟ (اظهاری نشد) رأی می‌گیریم بمادة ۱۹ خانمها و آقایانیکه موافقند خواهش می‌کنم قیام فرمایند (اکثر برخاستند) تصویب شد. ماده بیستم قرائت می‌شود.
(بشرح زیر خوانده شد)
مادة۲۰-شرکتهای برق منطقه‌ای و مؤسسات وابسته بوزارت آب و برق که تا این تاریخ تشکیل یافته‌اند از تاریخ تشکیل تا مدت ۱۵ سال پس از اجرای این قانون و شرکتها و مؤسسات برق مزبور که بعداً تأسیس می‌شوند از تاریخ تأسیس برای مدت ۱۵ سال از پرداخت مالیات معاف خواهند بود.
نایب رئیس-در مادة ۲۰ نظری نیست؟ (اظهاری نشد) بمادة ۲۰ رأی می‌گیریم خانمها و آقایانیکه موافقند خواهش می‌کنم قیام فرمایند (اکثر برخاستند) تصویب شد. مادة ۲۱ مطرح است قرائت می‌شود. (بشرح زیر خوانده شد)
مادة۲۱-شرکتهای برق منطقه‌ای که بسرمایه دولت تشکیل یافته و یا وزارت آب و برق در آنها سهیم می‌باشد بنسبت سرمایه دولت از پرداخت حق الثبت شرکتها معاف خواهند بود.
نایب رئیس-در مادة ۲۱ نظری نیست؟ (اظهاری نشد) رأی می‌گیریم بمادة ۲۱ خانمها و آقایانیکه موافقند خواهش می‌کنم قیام بفرمایند (اکثر برخاستند) تصویب شد. مادة ۲۲ قرائت می‌شود.
(بشرح زیر خوانده شد)
مادة۲۲-آنقسمت از قوانین و آئین نامه‌ها و مقررات که با مفاد این قانون مغایرت دارد ملغی می‌گردد.
نایب رئیس-در مادة ۲۲ نظری نیست؟ (اظهاری نشد) رأی می‌گیریم به مادة ۲۲ خانمها و آقایانیکه موافقند خواهش می‌کنم قیام فرمایند (اکثر برخاستند) تصویب شد. مادة ۲۳ قرائت می‌شود.
(بشرح زیر خوانده شد)
مادة۲۳-آئین نامه ایکه برای اجرای این قانون ضروری است با پیشنهاد وزارت آب و برق و تصویب هیئت وزیران بموقع اجرا گذاشته می‌شود.
خواجه نوری-این ضمیمه خود مادة ۲۳ نیست باید یک تیتر داشته باشد.
نایب رئیس-این ضمیمه است اینطور اصلاح می‌کنیم که قسمت اخیر را با اجازه مجلس شورای ملی بصورت ضمیمه می‌گذاریم نسبت به خود مادة ۲۳ نظری نیست؟ (اظهاری نشد) رأی می‌گیریم بمادة ۲۳ خانمها و آقایانیکه موافقند خواهش می‌کنم قیام بفرمایند (اکثر برخاستند) تصویب شد. حالا مادة ۱۷ که پیشنهاد حذف قسمتی از آن شده مجدداً قرائت می‌شود.
(بشرح زیر خوانده شد)
مادة۱۷-در مواردیکه از طرف وزارتخانه‌ها و مؤسسات دولتی و یا شهرداریها امتیاز یا اجازه‌ای به اشخاص حقیقی یا حقوقی جهت تولید و توزیع و فروش برق داده شده باشد وزارت آب و برق از تاریخ تصویب این قانون جانشین امتیاز دهنده و یا اجازه دهنده خواهد بود و در مورد تبصرة ۲ بند ۶ مادة ۵۵ قانون شهرداریها مصوب ۱۳۳۴/۴/۱۱ وظایف و اختیارات شهرداریها بعهده وزارت آب و برق واگذار می‌شود.
نایب رئیس-پیشنهاد آقای دکتر صاحبقلم هم در مورد حذف قسمتی از این ماده قرائت می‌شود.
(بشرح زیر قرائت شد)
مقام محترم مجلس شورایملی
پیشنهاد می‌نماید که جملة آخر مادة ۱۷ (و در مورد تبصره ۲ بند ۲ مادة ۵۵ قانون شهرداریها مصوب ۱۳۳۴/۴/۱۱ وظایف و اختیارات شهرداریها بعهده وزارت آب و برق واگذار می‌شود) حذف شود-دکتر صاحبقلم
نایب رئیس-توجه بفرمائید رأی می‌گیریم بمادة ۱۷ بدون جمله‌ای که پیشنهاد حذفش شده خانمها و آقایانیکه موافقند خواهش می‌کنم قیام فرمایند (اکثر برخاستند) تصویب شد. حالا رأی می‌گیریم به جمله‌ای که پیشنهاد حذفش شده خانمها و آقایانیکه موافقند خواهش می‌کنم قیام فرمایند (عده کمتری برخاستند) تصویب نشد. حالا رأی می‌گیریم به مجموع مادة ۱۷ با حذف جمله پیشنهادی آقای دکتر صاحبقلم خانمها و آقایانیکه موافقند خواهش می‌کنم قیام فرمایند (اکثر برخاستند) تصویب شد. در کلیات آخر لایحه نظری نیست؟ (اظهاری نشد).
دکتر اسفندیاری-ضمیمه را دستور بفرمائید قرائت کنند.
نایب رئیس-با توضیحی که بنده دادم ضمیمه جزو لایحه است نه بعنوان ماده بعنوان ضمیمه در کلیات آخر لایحه نظری نیست؟ (اظهاری نشد) حالا به مجموع مواد و جدول ضمیمه آن با ورقه رأی می‌گیریم (اسامی نمایندگان به ترتیب آتی وسیله منشی (آقای مهندس صائبی) اعلام و در محل نطق اخذ رأی بعمل آمد)
آقایان:خواجه نوری-مافی-کیهان یغمائی-دکتر حکیم شوشتری-دکتر یزدان پناه-مهندس اسماعیل جلالی-دکتر رهنوردی-میرافضل-مهندس ارفع-دکتر عدل طباطبائی-پژند-روستا-بوشهری-دکتر الموتی-دکتر امین-فولادوند-کمانگر-ضابطی-معتمدی-اولیاء-سعید وزیری-مهندس بهبودی-طالب زاده رودسری-مجد-زند-طهماسبی-میرهادی-زرگرزاده-رهبر-دکتر غنی-دکتر یگانکی-دکتر زعفرانلو-دکتر رشتی-دکتر بقائی-دکتر اسدی-دکتر مهندس بهبودی-جهانگیری-صفی پور-احتشامی-دکتر سعید-ثامنی-محدث زاده-دکتر موثقی-دکتر کلالی-روحانی-جاوید-مهندس صدقیانی-دکتر امامی خوئی-مهندس مجتهدی-کنگرلو-قراچورلو-امیر احمدی-پزشکی-کورس-ابراهیمی-موسوی ماکوئی-ذبیحی-حیدر صائبی-لفوطی-شیخ الاسلامی-مهندس معینی-حق شناس-سیفی-بهادری-باغمیشه-مصطفوی نائینی-کلانتر هرمزی-دکتر صاحبقلم-صائب-دکتر سعید حکمت-دکتر جعفری-دکتر عدل-ظفر-دکتر اسفندیاری-دکتر اعتمادی-دکتر قراگزلو-خانم سمیعی-اقبالی کسرائی-دکتر رضوانی-امام مردوخ-ساگینیان
تهرانی-مجید محسنی-دکتر نجیمی-بانو نفیسی-مهندس برومند-مهندس کمانگر-فخر طباطبائی-دکتر سامی راد-دکتر مهذب-دکتر کیان-شاخوئی البرزی-غلام نیاکان-هیراد-رضوی-ابراهیمی-شفیعی پور کرمانی-مبارکی-عبدالحسین طباطبائی-اوزار-دکتر مدنی-مهندس زنجانچی-صادق احمدی آموزگار-ملکزاده آملی-مهندس زرآور-دکتر مبین-مهندس آصفی-دیهیم-پاینده-حاذقی-مهندس اخوان-پور ادبی-بدر صالحیان-حبیبی-میرزاختائی-علی مرادی-امینی خراجی-متولی باشی-قاسم مرادی-نوربخش-فهیمی-حکمت یزدی-رجائی-ایلخان-دکتر صالحی-زهتاب فرد-شکیبا-دکتر خطیبی-مهندس کیا-مهندس صائبی-مهندس معینی زند-دکتر وحیدنیا-مهندس عطائی-دکتر فربود-دکتر حاتم-رامبد-موقر-مهندس والا. آراء مأخوذه شماره شد نتیجه بقرار زیر اعلام گردید.
آراء موافق ۱۱۳ رأی
آراء سفید بعلامت امتناع ۲۵ رأی
نایب رئیس-لایحه بانضمام قسمت اخیر ماده ۲۳ که بصورت جدول استهلاک منضم به لایحه سازمان برق ایران است با ۱۱۳ رأی موافق و ۲۵ رأی ممتنع بتصویب رسید برای تصویب به مجلس سنا فرستاده می‌شود.
موافقین-آقایان:-دکتر اعتمادی-قراچورلو-دکتر امامی خوئی-ویلیام ابراهیمی-مهندس مجتهدی-شیخ الاسلامی-امینی خراجی-دکتر صالحی-نوربخش-فهیمی-متولی باشی-کنگرلو-سیفی-پورادبی-راثی باغمیشه-مهندس زنجانچی-مهندس معینی زند-بدر صالحیان-شفیعی پور کرمانی-مهندس زرآور-دکتر عدل-حبیبی-ختائی قلعه جوقی-مهندس آصفی-مبارکی-ملکزاده آملی-غلام نیاکان-علی مرادی-دکتر حسینی-دکتر یگانگی-دیهیم-شاخوئی-مهندس قاسم معینی-حاذقی-دکتر صاحبقلم-اهری-لفوطی-سعید وزیری-دکتر نجیمی-مصطفوی نائینی-مهندس برومند-دکتر کیان-یعقوب تهرانی-بانو ابتهاج سمیعی-اوزار-رضوی-دکتر قراگزلو-البرزی-کسرائی-حقشناس-دکتر رضوانی-پژند-فولادوند-روستا-حیدر صائبی-ضابطی طرقی بوشهری-دکتر مهذب-امیر احمدی-پزشکی-بهادری-محسنی مهر-دکتر حاتم-مهندس عطائی-علی صائب-دکتر حکیم شوشتری-محدث زاده-ثامنی-زند-مجد-دکتر زعفرانلو-دکتر کلالی-کورس-مهندس پرویز بهبودی-قاسم مرادی-مهندس اخوان-جاوید-موسوی ماکوئی-شکیبا-حکمت یزدی-کلانتر هرمزی-میرافضل-مهندس ارفع-دکتر غنی-دکتر شفیع امین-اولیاء-دکتر بقائی یزدی-خواجه نوری-ذبیحی سلطان احمدی-مهندس جلالی-دکتر رهنوردی-دکتر عدل طباطبائی-بانو نفیسی-مافی-دکتر یزدان پناه-دکتر سعید-دکتر الموتی-صفی پور-دکتر موثقی-مهندس کمانگر-صادق احمدی-روحانی-رهبر-دکتر فربود-زرگرزاده حاج باغلو-دکتر رشتی-پاینده-دکتر خطیبی-دکتر وحیدنیا-مهندس صدقیانی-دکتر مدنی-اقبالی-مهندس صائبی-مهندس کیا-سلیمانی.
ممتنعین-آقایان: آموزگار-احتشامی-دکتر اسدی-دکتر اسفندیاری-امام مردوخ-ایلخان-دکتر مهندس بهبودی-دکتر جعفری-جهانگیری-دکتر سعید حکمت-رامبد-رجائی-زهتاب فرد-ساگینیان-دکتر سامیراد-طالب زاده رودسری-عبدالحسین طباطبائی-طهماسبی-ظفر-فخر طباطبائی-کیهان یغمائی-دکتر مبین-معتمدی-موقر-میرهادی-مهندس والا-هیراد.
نایب رئیس-آقای مهندس روحانی بفرمائید.
مهندس روحانی (وزیر آب و برق)-بنده با اجازه مقام ریاست میدانم که وقت تنگ است و کوتاه سخن باید باشم از اینهمه لطف و عنایت و حمایتی که فرمودید و این لایحه را تصویب کردید با این اکثریت قابل توجه تشکر می‌کنم امیدوارم کارکنان وزارت آب و برق و خود
بنده لیاقت و کفایت اینهمه محبت و عنایت آقایان را داشته باشم و در خدمت به مملکت و شاهنشاه موفق باشم (احسنت)
۱۱-اعلام وصول و تصویب فوریت لایحه قانونی واصله از مجلس سنا مربوط به آزادی زندانیان
نایب رئیس-توجه بفرمائید چند لایحه از مجلس سنا رسیده چون اینجا با قید فوریت مطرح شده این هم باید بفوریتش رأی بگیریم خوانده می‌شود.
(بشرح زیر خوانده شد)
ریاست محترم مجلس شورای ملی
گزارش کمیسیون شمارة ۳ (دادگستری) در خصوص لایحه شمارة ۴۶۶۶- ۱۳۴۶/۳/۱۸ دولت مربوط به آزادی عده‌ای از زندانیان بمناسبت جشن فرخنده تاجگذاری شاهنشاه آریامهر که در جلسه روز دوشنبه ۲۶ خردادماه ۱۳۴۶ با قید یک فوریت تقدیم گردیده و فوریت آن در همان جلسه بتصویب رسیده بود در تاریخ روز دوشنبه ۲۹ خردادماه ۱۳۴۶ مطرح و مورد تصویب مجلس سنا قرار گرفت. اینک لایحه قانون مزبور جهت تصویب آن مجلس محترم به پیوست ارسال می‌گردد.
رئیس مجلس سنا-مهندس شریف امامی
نایب رئیس-نسبت به فوریت این لایحه نظری نیست؟ (اظهاری نشد) به فوریت لایحه رأی می‌گیریم خانمها و آقایانیکه موافقند خواهش می‌کنم قیام فرمایند (اکثر برخاستند) باتفاق آراء تصویب شد به کمیسیو‌های مربوط ارجاع می‌شود.
۱۲-اعلام وصول و تصویب فوریت لایحه قانونی واصله از مجلس سنا راجع به اصلاح مادة ۳۹ اصول تشکیلات عدلیه
نایب رئیس-لایحه دیگری است قرائت می‌شود.
(بشرح زیر قرائت شد)
ریاست محترم مجلس شورای ملی
گزارش کمیسیون شمارة ۳ (دادگستری) در خصوص لایحه شمارة ۳۷۸۰- ۱۳۴۶/۳/۲۰ دولت راجع به اصلاح مادة ۳۹ قانون اصول تشکیلات عدلیه مصوب ۱۳۰۷ که در جلسه روز دوشنبه ۲۲ خردادماه ۱۳۴۶ با قید یک فوریت تقدیم گردیده و فوریت آن در همان جلسه به تصویب رسیده بود در جلسه روز دوشنبه ۲۹ خردادماه ۱۳۴۶ مطرح و به تصویب مجلس سنا رسید. اینک لایحه قانون مزبور جهت تصویب آن مجلس محترم به پیوست ارسال می‌شود.
رئیس مجلس سنا-مهندس شریف امامی
نایب رئیس-نسبت به فوریت این لایحه نظری نیست؟ (اظهاری نشد) به فوریت این لایحه رأی می‌گیریم خانمها و آقایانیکه موافقند خواهش می‌کنم قیام فرمایند (اکثر برخاستند) تصویب شد به کمیسیونهای مربوط ارجاع می‌شود.
۱۳-اعلام وصول سه فقره لایحه قانونی از مجلس سنا
نایب رئیس-لوایح دیگری است از مجلس سنا رسیده برای اطلاع همکاران قرائت می‌شود.
(بشرح زیر خوانده شد)
ریاست محترم مجلس شورای ملی
گزارش کمیسیون شمارة ۶ (کشاورزی) در خصوص لایحه شمارة ۲۷۲۸۶- ۱۳۴۶/۱/۲۲ دولت راجع بتمدید مدت قرارداد استخدامی آقای دکتر گوستاوبوری و افزایش حقوق نامبرده از اول سال ۱۳۴۶ که ضمن مرقومه شمارة ۱۱۵۵/۵۵۹۴۳ ل ق ۱۳۴۶/۳/۳ بمجلس سنا ارسال شده است در جلسه روز دوشنبه ۲۹ خرداد ماه ۱۳۴۶ مطرح و پیشنهاد شد یک شوری تلقی گردد و بدواً پیشنهاد مزبور و بعد لایحه بتصویب مجلس سنا رسید. اینک لایحه قانون نامبرده بپیوست اعاده می‌گردد.
رئیس مجلس سنا-مهندس شریف امامی
نایب رئیس-چون این لایحه عیناً تصویب شده نسبت به آن در جلسه آینده با ورقه اخذ رأی می‌شود.
ریاست محترم مجلس شورای ملی
گزارش کمیسیون شمارة ۵ در خصوص لایحه شمارة
۳۷۳۹۱- ۴۵/۱۲/۱۴ دولت راجع به لغو قسمت بند (ب) مادة یک قانون کمک بتوسعه صدور بعضی از اقلام کالاهای صادراتی که ضمن مراسله شماره ۱۰۳۹/۵۴۴۱۱ ل ق ۱۳۴۶/۳/۷ از آن مجلس محترم بمجلس سنا ارسال شده بود در جلسه روز دوشنبه ۲۹ خرداد ماه ۱۳۴۶ مطرح و بتصویب مجلس سنا رسید. اینک لایحه قانون مزبور که عیناً بتصویب رسیده برای اخذ رأی نهائی به پیوست ارسال می‌شود.
رئیس مجلس سنا-مهندس شریف امامی
نایب رئیس-اخذ رأی نهائی نسبت به این لایحه هم بجلسه آینده موکول می‌شود.
ریاست محترم مجلس شورای ملی
گزارش کمیسیون شمارة ۷ (اطلاعات) در خصوص لایحه شمارة ۲۲۵۲۸- ۱۳۴۶/۳/۱۱ دولت راجع بتشکیل سازمان تلویزیون ملی ایران که ضمن مرقومه شمارة ۱۱۷۴/۵۷۷۶۳ ل ق ۱۳۴۶/۳/۲۰ از آن مجلس محترم ارسال شده بود در جلسه روز دوشنبه ۲۹ خرداد ماه ۱۳۴۶ مطرح و بتصویب مجلس سنا رسید. اینک لایحه قانون مزبور که اصلاح شده بپیوست ارسال می‌شود.
رئیس مجلس سنا-مهندس شریف امامی
نایب رئیس-اصلاحات مجلس سنا بکمیسیونهای مربوط ارجاع می‌شود.
۱۴-تقدیم یک فقره لایحه و یک فقره آئیننامه بوسیله آقای معاون وزارت دارائی
نایب رئیس-آقای قوام صدری بفرمائید.
قوام صدری (معاون وزارت دارائی)-با اجازه مقام محترم ریاست لایحه‌ای است راجع بمیزان حق بارگیری کشتیها در مواقعیکه کمتر از ظرفیت ثبت شده بارگیری می‌کنند طبق تعرفه باید حق بارگیری مخصوص بپردازند بموجب این لایحه تقاضا شده است که اجازه داده بشود حق بارگیری کشتیها بمیزان باری که بارگیری می‌کنند پرداخت بشود لایحه را تقدیم مقام ریاست می‌کنم.
بموجب قانون مصوب ۶ اسفند ۱۳۴۵ مقرر شده است که تعرفه فرود و توقف هواپیماها در فرودگاههای کشور بموجب آئیننامه‌ای تهیه و تقدیم بشود که در کمیسیونهای دارائی و راه مجلسین بتصویب برسد تعرفه تهیه شده است تقدیم می‌شود تقاضای ارجاع بکمیسیونهای مربوط را دارم.
نایب رئیس-بکمیسیونهای مربوط ارجاع می‌شود.
۱۵-طرح و تصویب فوریت و گزارش کمیسیون بهداری راجع به اصلاح بعضی از مواد قانون نظام پزشکی و ارسال بمجلس سنا
نایب رئیس-نهایت علاقه بود که قانون نظام پزشکی را مطرح کنیم متأسفانه یک دقیقه هم از وقت گذشته است (عده‌ای از نمایندگان-تمدید می‌کنیم) پس رأی می‌گیریم که جلسه ادامه پیدا کند خانمها و آقایانیکه موافقند خواهش می‌کنم قیام فرمایند (اکثر برخاستند) تصویب شد در اینصورت گزارش شور اول طرح جمعی از نمایندگان راجع به اصلاح بعضی از مواد قانون نظام پزشکی مطرح است قرائت می‌شود.
(بشرح زیر خوانده شد)
گزارش شور اول از کمیسیون بهداری بمجلس شورای ملی
کمیسیون بهداری با حضور آقای دکتر مرشد معاون وزارت بهداری طرح جمعی از آقایان نمایندگان راجع به اصلاح بعضی از مواد قانون نظام پزشکی را که بشمارة ۱۸۰۶ چاپ شده بود مورد رسیدگی قرار داد و با اصلاحاتی تصویب نمود.
اینک گزارش آنرا بمجلس شورای ملی تقدیم می‌دارد.
ماده واحده-مواد پنجم و دوازدهم قانون نظام پزشکی مصوب سوم خردادماه ۱۳۳۹ بشرح زیر اصلاح
و سه تبصره بمواد چهارم و ششم و دهم قانون مذکور افزوده می‌شود:
تبصره زیر بمادة ۴ قانون نظام پزشکی اضافه می‌شود:
تبصره-نظام پزشکی مرکزی، وظائف مربوط بنظام پزشکی شهرستان تهران را هم بعهده خواهد داشت. مادة پنجم قانون نظام پزشکی بشرح زیر اصلاح می‌گردد:
مادة پنجم-هیئت مدیره مرکز عبارت است از:
۱-هفده نفر از پزشکان غیر نظامی مرکز به انتخاب اکثریت پزشکان غیر نظامی مرکز
۲-سه نفر دندانپزشک به انتخاب اکثریت داندانپزشکان غیر نظامی مرکز.
۳-پنج نفر از پزشکان و دندانپزشکان مشمول قانون نیروهای مسلح شاهنشاهی در مرکز.
تبصره زیر به مادة ۶ قانون نظام پزشکی اضافه می‌شود.
تبصره-در صورتیکه بدلیل استعفا یا فوت یا هر علت دیگر تعداد اعضاء هیئت مدیره از دو ثلث کمتر شود انتخابات در مدت ۱۵ روز تجدید خواهد شد.
تبصره زیر به مادة ۱۰ قانون نظام پزشکی اضافه می‌شود.
تبصره-نظام پزشکی می‌تواند بدون شاکی خصوصی به تخلفات پزشکی که طبق آئین نامه جداگانه تنظیم خواهد شد رسیدگی نماید.
مادة ۱۲ قانون نظام پزشکی بشرح زیر اصلاح می‌گردد:
مادة۱۲-مرجع رسیدگی به اختلافات داخلی نظام پزشکی شهرستانها نظام پزشکی مرکز خواهد بود.
مخبر کمیسیون بهداری-دکتر رهنوردی
گزارش شور اول از کمیسیون دادگستری بمجلس شورای ملی
کمیسیون دادگستری در جلسه ۲۹ خردادماه ۱۳۴۶ با حضور آقای دکتر مرشد معاون وزارت بهداری طرح جمعی از آقایان نمایندگان راجع به اصلاح بعضی از مواد قانون نظام پزشکی را مطرح و مورد رسیدگی قرار داد و گزارش کمیسیون بهداری را در این مورد تأیید و تصویب نمود.
اینک گزارش آنرا بمجلس شورای ملی تقدیم می‌دارد.
مخبر کمیسیون دادگستری-رضا مجد
نایب رئیس-عده‌ای از آقایان نمایندگان تقاضا کرده‌اند که این لایحه یک شوری تلقی بشود پیشنهاد قرائت می‌شود
(بشرح زیر قرائت شد)
ریاست محترم مجلس شورای ملی
بمنظور تسریع در تشکیل نظام پزشکی ایران امضا کنندگان زیر پیشنهاد مینمائیم که طرح تقدیمی آقایان نمایندگان دائر بر اصلاح قانون نظام پزشکی یک شوری تلقی گردد.
خواجه نوری-مهندس ارفع-دکتر یزدان پناه-دکتر اعتمادی-دکتر زعفرانلو-مهندس صائبی-خانم ابتهاج سمیعی-رضوی-دکتر سعید-روحانی-دکتر الموتی-دکتر شفیع امین-قراچورلو-دکتر یگانگی-دکتر عدل-مهندس کیا-مهندس آصفی-صفی پور-سلیمانی-رهبر-تهرانی-اوزار-مهندس عطائی-کنگرلو-دکتر رهنوردی-بوشهری.
نایب رئیس-نسبت باین پیشنهاد نظری نیست؟ آقای دکتر اسفندیاری بفرمائید.
دکتر اسفندیاری-من تذکری می‌دهم آنوقت نسبت به موافق و مخالف بودن به اختیار آقایان است که تصمیم بگیرند قانون نظام پزشکی در دو دوره قبل یعنی در دوره ۱۹ تصویب شد و به توشیح رسیده ولی تابحال بمرحله عمل درنیامده یک قانونی گذشته تمام مراحل از اول تا آخر تمام شده ولی در عمل چیزی کسی ندیده بعداً چون این قانون انجام نشده بود توجه بفرمائید که مضحک این بود که بصورت طرح تمام قانون را به مجلس آوردند در کمیسیون دادگستری وقتی که این موضوع مطرح شد در آنجا قرار شد یک سو کمیسیونی تشکیل بشود و نسبت به این لایحه یا این طرح معذرت می‌خواهم رسیدگی بشود وقتیکه ما تحقیق کردیم دیدیم که جز چند مورد
+
کوچک واقعاً اختلافی با آن قانونیکه قبلا بمجلس آورده بودند و از تصویب مجلس گذشته بود و توشیح کرده بودند نداشت من تعجب می‌کنم با اینکه مدتها از تصویب این قانون گذشته و مدتها از توشیحش گذشته هنوز بمرحله عمل درنیامده آیا این اصلاحاتیکه می‌خواهند بکنند نتیجه‌ای دارد یا نه و این سؤال را می‌خواهم از معاون محترم وزارت بهداری بکنم که چرا این قانون را تابحال عمل نکردید در عین حال قانونیکه سالها در یک گوشه‌ای گذاشته شده بود و اصلا رویش هیچ اقدامی نشده و حتی از توشیحش مدتها گذشته علت اینکه یک عده از آقایان فوریت آنرا تقاضا کرده‌اند چیست؟ چون یک وقت هست یک قانونی در حال اجرا است هیچ بحثی نداریم میگوئیم قابل اجراست بعضی از مواد آن را باید طبق نظری که بوجود آمده عوض کنند به فوریت تقاضا می‌کنند برای اینکه به قانون رسیدگی بشود ولی این در صورتی است که قانون اجراء شده و من تعجب می‌کنم آن چیزی که اصلا وجود ندارد آقایان فوریت تقاضا می‌کنند من تقاضا می‌کنم آقایان فوریت را پس بگیرند اگر دلیل دارند که این فوریت عمل بشود آنرا هم بفرمایند بعداً نسبت به این موضوع تصمیم بگیرند.
نایب رئیس-آقای دکتر رهنوردی اولین کسی بودند که تقاضا کردند بعنوان موافق صحبت بفرمایند، آقای دکتر رهنوردی بفرمائید.
دکتر رهنوردی-بنده فکر می‌کنم اکثر نمایندگان محترم خودشان گرفتار بعضی اشکالاتی که در قانون نظام پزشکی هست وارد هستند و میدانند که چه اشکالاتی امروز جامعه ما روی اصل اینکه پزشکی و جامعه پزشکی که وابسته به پزشکی است دارای هیچ مقرراتی نیست و چه اشکالاتی برای مردم و اجتماع و خانواده‌ها ببار می‌آورد (صحیح است) و از طرف دیگر بنده تعجب می‌کنم که آقای دکتر می‌فرمایند که برای قانونی که در حال اجراء است باید فوریت برایش آورد دوست محترم قانونی که در حال اجراست که فوریت برایش نمی‌آورند آقا قانونی که اجتماع و مملکت تشخیص می‌دهد برای رفاه و آسایش مردم ضرورت دارد برای آن فوریت می‌آورند و این همان کاری است که ما کرده‌ایم در این لایحه مقررات بسیار شدیدی در نظر گرفته شده و خیلی زیاد مدتها در کمیسیون بهداری و حزب ایران نوین مورد مطالعه قرار گرفت و الساعه چنین تشخیص داده شده که برای اینکه رفاه و آسایش و بهداشت عموم مردم تأمین بشود بصورت فوریت در این مجلس مطرح بشود خیلی متشکرم.
نایب رئیس-یک موافق و یک مخالف صحبت کردند اگر نظر دیگری بود بعد در مواد صحبت می‌فرمایند.
دکتر اسفندیاری-در اصل قانون ما بحثی نداریم فوریت هم در اصل خواسته نشده فقط در اصلاحات آن فوریت خواسته شده وقتیکه خود قانون اجراء نشده برای اینکه اصلاحات بمرحله عمل دربیاید برای فوریتش لزومی نمی‌بینم حالا اگر آقای دکتر رهنوردی فرمایشی فرمودند و عرایض بنده را تحریف کردند بنده از نظر اصول نمیدانم.
نایب رئیس-به پیشنهاد فوریت رأی می‌گیریم خانمها و آقایانیکه موافقند خواهش می‌کنم قیام فرمایند (اکثر برخاستند) تصویب شد کلیات لایحه مطرح است در کلیات نظری نیست؟ (اظهاری نشد) رأی می‌گیریم بورود در شور ماده واحده خانمها و آقایانیکه موافقند خواهش می‌کنم قیام فرمایند (اکثر برخاستند) تصویب شد ماده واحده مطرح است نظری نیست؟ (اظهاری نشد) پیشنهاد رسیده قرائت می‌شود. (بشرح زیر خوانده شد) ریاست محترم مجلس شورای ملی در مورد لایحه نظام پزشکی پیشنهاد می‌شود مادة ۱۲ لایحه بشرح زیر نوشته شود:
مادة۱۲-قانون نظام پزشکی لغو و بشرح زیر تغییر داده می‌شود:
مادة۱۲-مرجع رسیدگی الی آخر. مهندس حسن صائبی
نایب رئیس-آقای دکتر مرشد بفرمائید.
دکتر مرشد (معاون وزارت بهداری)-پیشنهادشان
+
بسیار صحیح است برای اینکه این پیشنهاد جانشین مادة ۱۲ سابق می‌شود.
نایب رئیس-نماینده دولت پیشنهاد آقای مهندس صائبی را قبول کردند یکبار دیگر پیشنهاد قرائت می‌شود بعد رأی می‌گیریم.
(بشرح سابق خوانده شد)
چند نفر از نمایندگان-توضیح داده شود.
نایب رئیس-آقای مهندس صائبی بفرمائید.
مهندس صائبی-مادة ۱۲ قانون پزشکی را بنده قرائت می‌کنم. مادة ۱۲ نظام پزشکی: هر شهرستان مرجع امور حرفه‌ای و صنعتی خواهد بود مادة ۱۲ که در این لایحه پیش بینی شده مطلبش مغایر با این است یعنی ماده ۱۲ باید لغو بشود و بعد یک مادة دیگری جانشین آن شده در صورتیکه در خود لایحه که خدمت آقایان هست نوشته شده مادة ۱۲ قانون پزشکی بشرح زیر اصلاح می‌گردد این اصلاح نیست بلکه ماده جدیدی است که جانشین شده است یعنی مادة ۱۲ باید لغو بشود و این را که الان اصلاح میفرمائید جانشین آن می‌شود.
صادق احمدی-بنده پیشنهاد می‌کنم چون آقایان خسته هستند فوریت که تصویب شده است بقیه مذکرات بجلسه بعد موکول بشود.
نایب رئیس-اعلام رأی کردیم به پیشنهاد آقای مهندس صائبی خانمها و آقایانیکه موافقند قیام فرمایند (عده کمی برخاستند) تصویب نشد. کلیات آخر لایحه مطرح است نظری نیست؟ (اظهاری نشد) بماده واحده و کلیات آخر آن رأی می‌گیریم خانمها و آقایانیکه موافقند خواهش می‌کنم قیام فرمایند (اکثر برخاستند) تصویب شد برای تصویب بمجلس سنا ارسال می‌شود.
۱۶-تعیین دستور و موقع جلسة بعد-ختم جلسه.
نایب رئیس-دستور جلسه آینده مابقی دستور امروز است به اضافه گزارش شور اول اجازه مبادله قرارداد الحاقی دوم به قرارداد فروش نفت و گار مصوب ۷ آبانماه ۱۳۳۳ بنابراین با اجازه خانمها و آقایان جلسه امروز را ختم می‌کنیم. جلسه آینده ساعت ۹ صبح روز یکشنبه خواهد بود.
(در ساعت یک و نیم بعد از ظهر جلسه ختم شد)
نایب رئیس مجلس شورای ملی-دکتر حسین خطیبی