مذاکرات مجلس شورای ملی ۱ بهمن ۱۳۲۳ نشست ۹۴
| مجلس شورای ملی مجموعه قوانین دوره قانونگذاری چهاردهم | تصمیم‌های مجلس | قوانین بودجه مصوب مجلس شورای ملی |
| نمایندگان مجلس شورای ملی دوره قانونگذاری چهاردهم |
دوره چهاردهم قانونگذاری
مشروح مذاکرات مجلس ملی دوره ۱۴
جلسه: ۹۴
صورت مشروح مذاکرات مجلس روز یکشنبه اول بهمن ماه ۱۳۲۳
فهرست مطالب:
۱- تصویب صورت مجلس
۲- مذاکره در دستور
۳- قرائت آرا مستخرجه نسبت به کمیسیون تحقیق
۴- مذاکره در گزارش کمیسیون بودجه راجع به بقیه مواد قانون دو دوازدهم
۵- موقع و دستور جلسه بعد - ختم جلسه
مجلس دو ساعت قبل از ظهر به ریاست آقای آقا سید محمدصادق طباطبایی تشکیل گردید.
صورت مجلس روز چهارشنبه ۲۷ دی ماه ۱۳۲۳ را آقای طوسی (منشی) قرائت نمودند.
اسامی غائبین جلسه گذشته که ضمن صورت مجلس خوانده شده:
غائبین با اجازه آقایان: منصف- تهرانی
غائبین بی اجازه: آقایان: فاطمی- ذوالقدر- مؤید قوامی- نقابت- اخوان- کفایی- آصف- امیرابراهیمی- تولیت- سلطانی- سیدضیاءالدین- فداکار- جوادمسعودی- دکتر رادمنش- سیف‌پور- معدل- کامبخش- صدریه- عدل- مهندس پناهی
دیرآمده بی‌اجازه: آقای قبادیان
۱- تصویب صورت مجلس
رئیس - آقای حاذقی در صورت جلسه مخالفید؟
حاذقی - عرض کنم آقای مؤید قوامی را چند جلسه مریض بوده‌اند و هر روز هم اجازه خواسته‌اند که مقام ریاست موافقت فرمایند حالا ایشان را غایب بدون اجازه نوشته‌اند امر بفرمایید اصلاح شود.
رئیس - اصلاح می‌شود. آقای فرهودی
فرهودی - عرض کنم تذکری برای مقام ریاست خواستم عرض کنم آنچه که در جلسه گذشته تصویب شد. قانون نبود و تصمیمی بود و این طور که در صورت مجلس نوشته شده بود مثل این که قانونی بوده است و حالا آن که این تصمیمی بود مربوط به امور داخلی و آن جریانی که برای قوانین هست از قبیل اطلاع دولت و توشیح به صحه ملوکانه این ماده مصوبه لازم ندارد این تصمیمی بود که راجع به امور داخلی بود برای خود مجلس و جنبه قانونی ندارد مطلب دیگر این که راجع به پیشنهادها مرقوم فرموده‌اند که یا تصویب شد یا رد شد پیشنهادی که بنده کردم مسترد نشد برای این که در موقعی که می‌خواستند رأی بگیرند آقای بهبهانی صدا
کردند که خارج از موضوع است و رأی گرفته نشد اساساً
رئیس - آقای ساسان
ساسان - قبل از دستور عرض داشتم.
رئیس - راجع به رأی مجلس که فرمودید مجلس هم تصمیمی آقا بگیرد به صورت قانون است و به علاوه این موضوع هم به شکل طرح به قید دو فوریت مطرح و تصویب شده است و قانون است اشکالی هم ندارد (صحیح است) اعتراضی بر صورت جلسه نیست؟ (نمایندگان- خیر) صورت مجلس تصویب شد.
۲- مذاکره در دستور
رئیس - عده از آقایان اجازه نطق قبل از دستور خواسته‌اند آقای آوانسیان هم می‌خواهند صحبت بکنند…
بعضی از نمایندگان - دستور
رئیس - و دو نفر از آقایان هم پیشنهاد ورود در دستور را کرده‌اند.
آوانسیان - بنده مخالفم.
صدرقاضی - بنده هم مخالفم.
رئیس - آقای صدرقاضی.
صدرقاضی - بنده با ورود در دستور مخالفم و علت مخالفتم هم این است یک تلگرافی از خوانین‌سلدوزه رسیده است که از ظلم و اجحاف کارخانه قند میاندوآب شکایت کرده‌اند و در شکایت‌شان نوشته‌اند… تمنا می‌کنم آقای وزیر پیشه و هنر توجه بفرمایند. آنها شکایت کرده‌اند که از صدی ده تا صدی شصت و پنج محصول چغندر آنها را به نام افت کسر کرده‌اند و خرج چغندر را هم تن ۱۵ تومان ازکرایه‌ای که کارخانه باید بدهد زیادتر از آنها می‌گیرند یعنی نصف محصول آنها را گرفته‌اند و آنها توسط بنده تلگرافی به مقام ریاست مجلس عرض کرده‌اند و شکایت کرده‌اند می‌خواستم در این خصوص عرایضی به عرض مجلس برسانم حالا اگر آقایان هم مایلند که وارد در دستور بشویم بنده اصراری ندارم و این تلگراف را عیناً به حضور ریاست مجلس تقدیم می‌کنم.
بعضی از نمایندگان - دستور
رئیس - راجع به دستور نظری هست؟
بعضی از نمایندگان - رأی
مجد ضیایی - بنده پیشنهادی داده‌ام.
رئیس - رأی می‌گیرم به ورود در دستور آقایانی که موافقند قیام کنند. (اکثر برخاستند) تصویب شد.
آوانسیان - اخطار نظامنامه‌ای دارم آقای رئیس.
رئیس - راجع به کدام ماده
آوانسیان - ماده ۱۰۹ نسبت به من اینجا توهین شده است یعنی تعریض شده و در جلسه گذشته مجلس یک ساعت بعد از ظهر بود و نخواستم آن کمیسیون سنبل شود. چون دیروز این کمیسیون بود صحبت نکردم فقط یک کلمه تکذیب کردم در صورتی که مطلب دو تا بود و بنا بود دو مرتبه صحبت کنم، من گمان نمی‌کردم اجازه دفاع ندهند به کسی که زیر زنجیر داد زده زنده باد ملت ایران، زنده باد ملت دموکراسی کسی که در حبس تاریک از ملت ایران دفاع کرده است می‌گویند باید به او یک چنین تهمت‌هایی زده شود اجازه دفاع می‌خواستم و خواهش می‌کنم اجازه بفرمایند مطالبی دارم عرض کنم. تعجب می‌کنم چطور مجلس اجازه نمی‌دهد دفاع بکنم.
رئیس - عرض کنم آقا، برای دفاع هر روز اجازه داده‌ام و برای صحبت هم البته مجلس اجازه می‌دهند ولی چون آقایان داخل در دستور شدند ممکن است جلسه آتیه باشد.
آوانسیان - بسیار خوب جلسه آتیه باشد.
وزیر پیشه و هنر - عرض کنم چون سؤالی از طرف مجلس رسیده بود که دو سه نفر از آقایان از وزارت پیشه و هنر سؤالی فرموده بودند بنده برای جواب حاضر هستم.
دکتر اعتبار - اجازه می‌فرمایید؟
رئیس - دو فقره پیشنهاد رسیده است از آقای مجد ضیایی که داخل در بودجه بشویم آقای ملک‌مدنی
ملک‌مدنی - این کار بودجه مخصوصاً قسمت فرهنگیش خیلی اهمیت دارد بنده استدعا می‌کنم آقایان توجه بفرمایند و موافقت بفرمایند که این کار تمام شود و آقایانی که در ولایات هستند منتظرند که مجلس نسبت به وضعیت آنها کمک بکند اجازه بفرمایید سؤال و پرسش‌ها بماند برای جلسه بعد (صحیح است)
۳- قرائت آرای مستخرجه نسبت به کمیسیون تحقیق
رئیس - عرض کنم بر حسب قاعده بایستی اسامی که استخراج شده است نسبت به کمیسیون پنج نفری خوانده شود و بعد تجدید رأی شود آن را می‌خوانیم.
یمیمن اسفندیاری - اکثریت نشده است خواندن ندارد.
(صورت آرای مستخرجه به شرح زیر قرائت شد)
آقای هاشمی ۳۸ رأی- آقای مخبر فرهمند ۳۳ رأی- آقای ملک‌مدنی ۲۸، آقای دکتر معظمی ۲۸ آقای مهندس فریور ۲۷ رأی- آقای فرخ ۲۶ رأی ـ آقای نبوی ۲۳ رأی آقای حکمت ۲۲ رأی- آقای حاذقی ۱۸ رأی - آقای امیر تیمور ۱۶ رأی
عده از نمایندگان - دیگر لازم نیست خوانده شود باید تجدید رأی بشود.
رئیس - صحیح است ما می‌توانیم شروع کنیم به مذاکره ودر ضمن رأی هم بگیریم. آقای فرخ.
فرخ - بنده دو کلمه عرض دارم در جلسه قبل بنده عرض کردم که به واسطه کسالت قادر به انجام این خدمت نیستم و مخصوصاً از آقای دشتی و سایر آقایان خواهش کردم که اسم بنده را ننویسند با اظهار امتنان از حسن ظن آقایان خواهش می‌کنم که اسم بنده را ننویسند و بنده را معاف کنند زیرا بنده کسالت دارم و نمی‌توانم انجام وظیفه بکنم دیگری را به جای بنده انتخاب بکنند.
رئیس - خوب تجدید رأی می‌کنیم ضمناً بودجه هم مطرح می‌شود. عده ۹۲ نفر است.
(اخذ رأی مربوط به کمیسیون پنج نفری به عمل آمد)
۴- مذاکره در گزارش کمیسیون بودجه راجع به بقیه مواد قانون دو دوازدهم
رئیس - می‌خواستم به حضور آقایان عرض کنم که وضع ادارات از نظر بودجه خیلی مختل است مخصوصاً در وزارت فرهنگ دیروز یک عده زیادی از معلمین از مدارس دخترانه و پسرانه شرحی نوشته‌اند که بعضی از آنها ده - پانزده ماه است مشغول خدمت شده‌اند و تکلیف‌شان معلوم نیست این است که تقاضا می‌کنم آقایان از پیشنهادهایی که یک قدری مربوط به مطلب نیست خودداری بفرمایند و یک قدری هم مذاکرات را کوتاه بکنند بکله امروز به یک جایی برسد پیشنهاداتی که خارج از موضوع است مثل صحبت‌هایی است که خارج از موضوع است نبایستی خوانده شود به پیشنهاد راجع به شهرداری‌ها که از طرف آقای ملک‌مدنی و جمعی از آقایان رسیده و خوانده شده باید رأی گرفته شود.
ملک‌مدنی - بنده مسترد کردم زیرا یک عده از آقایان گویا یک ماده دیگری تهیه کرده‌اند که آن مطرح خواهد شد.
وزیر دارایی - اگر آقایان لطف دارند این مواد پیشنهادی را بگذارند برای بعد و چون مذاکره در این ماده دوم شده است آن را رأی بدهند که پیشنهادات آن هم تمام شده است و بعد اگر آقایان نظری دارند به صورت تبصره یا به صورت ماده جدید یا ماده الحاقیه صحبت می‌کنند و الا این پیشنهادها در تمام این مواد تکرار می‌شود آن وقت عقب می‌افتد.
رئیس - پیشنهاد آقای دکتر معظمی قرائت می‌شود:
پیشنهاد می‌کنم تبصره ذیل به عنوان تبصره سه به ماده دوم اضافه شود از تاریخ تصویب این قانون وزارت کشاورزی مکلف است مدرسه عالی دامپزشکی و مطبعه وزارت کشاورزی را با کلیه لوازم و اعتبارات پیش‌بینی شده به دانشگاه تهران منتقل نماید.
دکتر اعتبار - بنده اخطار نظامنامه دارم این پیشنهاد خارج از موضوع است.
دکتر معظمی - عرض کنم راجع به وضعیات مدرسه عالی دامپزشکی آقایان نمایندگان محترم اطلاع دارند یکی از مدارسی است که بلاتکلیف است و از ابتدای سال چه دانشجویان و چه استادان آن به مجلس شورای ملی و آقایان نمایندگان مراجعه کرده‌اند و یک طرحی هم عده از آقایان نمایندگان امضا کرده‌اند و به کمیسیون فرهنگ دادند، کمیسیون فرهنگ هم موافقت کرد که این قبیل مدارس به دانشگاه و وزارت فرهنگ منتقل شود، وضعیت فعلی دانشکده
دامپزشکی طوری است که ۳۰۰ هزار تومان خرج دانشکده دامپزشکی می‌شود، از این سیصد هزار تومان آن منظوری که دولت و ملت دارند تأمین نمی‌شود، در کابینه آقای ساعد بالاخره این تصمیم را گرفتند و از آن قانون دانشگاه استفاده کردند و مدرسه عالی دامپزشکی را ضمیمه کردند به دانشگاه تا وقتی که کابینه آقای ساعد از بین رفت دراین زمینه دانشگاه در نظر داشت که دانشکده دامپزشکی را تحویل بگیرد یا این که در کابینه سابق موافقت شد باز هم در این کار اشکال‌تراشی می‌شود و دولت در نظر دارد که مجدداً این مدرسه عالی دامپزشکی که یک عده از استادان تحصیل کرده دارد و با نهایت صحت و صداقت در آنجا خدمت می‌کنند ضمیمه وزارت کشاورزی نماید، ولی نظر به این که وزارت کشاورزی مجهز نیست که این مدرسه را اداره بکند وضعیتش فوق‌العاده مختل است به طوری که دانشگاه یکی دو نفر را مأمور کرده است که وضعیت دامپزشکی را رسیدگی کند، رسیدگی کرده‌اند و گزارشی تهیه کرده‌اند که این مدرسه هیچ وضعیتش شبیه به مدارس دامپزشکی نیست برای این که بخواهند این مدرسه را درست کنند بایستی این کار را بکنند به این جهت بنده یک پیشنهادی کردم که منتقل به دانشگاه بشود و دولت مکلف باشد این کار را عملی بکند قسمت دوم پیشنهاد بنده این است که مطبعه وزارت کشاورزی هم منتقل به دانشگاه شود دانشگاه تهران الان برای سه هزار نفر دانشجو وسیله ندارد وزارت کشاورزی دارای یک مطبعه‌ای است که گویا در حدود صد هزار تومان خرج آن شده است و به هیچ‌وجه چیزی برای طبع ندارد که در آن چاپخانه مورد استفاده باشد و هیچ منظور اساسی که برای نشر کتب روستاییان هم باشد ندارد به این جهت آقایان موافقت بفرمایند که ضمیمه دانشگاه بشود و آقای وزیر دارایی هم که خودشان منظورشان این است اجازه بفرمایند که این قسمت منتقل به دانشگاه بشود مخصوصاً از آقای رئیس کمیسیون بودجه آقای ملک‌مدنی تقاضا می‌کنم که خود جنابعالی که همیشه اظهار علاقه می‌فرمایند نسبت به معارف این جامعه موافقت بفرمایند.
رئیس - آقای دکتر اعتبار
دکتر اعتبار - عرض کنم ماده ۱۱۰ نظامنامه صریح می‌گوید که ناطق نباید از موضوع خارج بشود این پیشنهاد از موضوعی که الان مطرح است خارج است و به علاوه اصولاً انتقال یک دانشکده از یک وزارتخانه به یک وزارت خانه دیگری اصولاً مطالعه لازم دارد و بدون مطالعه همین طور نمی‌شود و بنده از مقام ریاست تقاضا می‌کنم برای این که این قانون بودجه بگذرد لطف بفرمایید پیشنهاداتی که از موضوع خارج است اصلاً خوانده نشود و پیشنهاد راجع به این موضوع البته ممکن است ولی باید طرح علیحده تهیه گردد و در این موضوع مذاکره لازم بشود.
دکتر معظمی - اجازه می‌فرمایید بنده توضیح لازمی دارم؟
وزیر دارایی - بنده البته به عرض آقایان نمایندگان رساندم و حالا هم به عنوان تذکر توضیحاً به عرض می‌رسانم البته آقایان نمایندگان لطفاً در موقع بودجه می‌توانند هر نوع پیشنهادی بفرمایند اما مراعات وقت و اهمیت موضوع هم به نظر بنده بایستی بشود اگر مثل ا ین چند ماده که مثل قانون متمم بودجه در مجلس شورای ملی مطرح شده ما بخواهیم تمام خیالات خودمان را بگنجانیم و به تصویب مجلس شورای ملی برسانیم بنده عرض می‌کنم محال است برای این که در هر موضوع یک فکری به نظر آقایان می‌رسد و آن فکر برای سایر آقایان نمایندگان محترم هم حتی دولت که باید قبول بکند یک فکر پخته‌ای نیست آن پیشنهاد دهنده البته فکر خودش را کرده ا ست ولی سایرین و دولت که با آن باید موافقت بکنند مجبورند که مطالعه در این موضوع بکنند این قوانین یک سیری را دارد یعنی اگر دولت پیشنهاد کرد به کمیسیون می‌رود بلکه کمیسیون‌های مربوطه درش مطالعه می‌کنند یک شور می‌شود دو شور می‌شود البته مواردی هم هست که بدون شور عمل می‌شود بعد که فوریت هم پیشنهاد می‌شود برای این است که قوانین با مطالعه در اطراف کار از تصویب مجلس شورای ملی بگذرد یا لوایحی که نمایندگان محترم پیشنهاد می‌کنند و باید به کمیسیون مبتکرات برود بعد
به مجلس شورای ملی می‌آید و الا الان یک سازمانی را از یک وزارتخانه به یک وزارتخانه دیگر منتقل کردن و فقط با یک پیشنهاد تصویب شود مثل این است که آن مطالعه‌ای که باید درش بشود نشده است و آقایان مختارند که این طرح را پیروی بکنند ولی این طرح باعث این خواهد بود که این چند جلسه پیشنهاد قانونی مفیدی از مجلس نگذرد بنده تمنایم این بود که این چیزهایی که طرف احتیاج مملکت است خودتان تصدیق بفرمایید که الان یک عده از معلمین در دبیرستان‌ها نه تنها در تهران بلکه در نقاط مختلف مملکت مشغول تدریس هستند و حقوق اینها پرداخته نشده است از چه راه باید تأمین کرد؟ غیر از این که آقایان باید رأی بدهند و با تصویب آقایان باید این حقوق تأمین بشود وزارت بهداری را که آقای وزیر بهداری می‌خواستند خودشان تشریف بیاورند اینجا توضیح بدهند با بنده در هئیت دولت مذاکره کردند گفتند که اتومبیل‌ها حاضر است و اطبا هم حاضرند و برای این که بتوانند اطبا را بفرستند اعتبار لازم دارند و این اعتبار هنوز صادر نشده و دست آنها بسته است، آبیاری احتیاج به این دارد که آن پروژه‌های خودش را عملی کند و محتاج به یک اعتباری هست، مستخدمینی که یک استحقاقی در ترفیع و اضافه حقوق دارند منتظر این اعتبار هستند که آن تصویب بشود و آنها حقوقشان پرداخت بشود بنابراین تمام این موارد ایجاب می‌کند که ما نسبت به این کار تعجیل کنیم حالا البته نسبت به این پیشنهاد باز تکرار می‌کنم بنده اصرار دارم که نسبت به آن ماده به خصوص هر نظری هست گفته شود و حل شود و رأی مجلس داده شود. بالاخره مواد الحاقی هرچه هست در تغییر و تبدیل سازمان البته هر چه را که آقایان می‌خواهند الحاق کنند مانعی ندارد و مجلس شورای ملی هم اگر بخواهد رأی خواهد داد و اگر رأی ندادند که می‌ماند و به وقت دیگر موکول خواهد شد.
رئیس - آقای دکتر معظمی
دکتر معظمی - عرض کنم آقای دکتر اعتبار فرمودند که این پیشنهادخارج از موضوع است معلوم می‌شود ماده دوم و پیشنهاد بنده و آن ماده الحاقی را مطالعه نفرموده‌اند در ماده دوم دارد که از ماده یک تا یازده و از ماده ۱۱ تا ۲۱ راجع به اضافات است و این در واقع هم مربوط به دانشکده دامپزشکی می‌شود و هم مربوط به مطبعه وزارت کشاورزی در این موضوع آقا کاملاً مطالعه شده است هم در کمیسیون بودجه و هم در هیئت دولت و هیئت دولت هم تصویبه نامه صادر کرده است و یک عده هم از آقایان استادان و دانشجویان بلاتکلیف هستند و یک شورای دانشگاهی هم هست که آن شورا وظیفه‌اش این است که به این مطالب برسد یک وزیر کشاورزی وقت این را ندارد که به این قسمت‌های علمی برسد و در صلاحیت او هم نیست این است که از آقایان تمنا می‌کنم این قدر پول دولت را نریزد بیرون و نگذارند یک عده بلاتکلیف بمانند و تمنا می‌کنم که آقای مخبر هم موافقت بفرمایند.
رئیس - آقای ملک‌مدنی
ملک‌مدنی - این پیشنهادی که از طرف آقای دکتر معظمی شده است به نظر بنده اصولاً صحیح است زیرا دانشکده دامپزشکی اصولاً باید جزو دانشگاه باشد (امینی - نیست این طور مدرسه اختصاصی است) اجازه بفرمایید ما همه دانشکده‌ها را باید جمع کنیم جزو دانشگاه و همان طوری که فرمودند در همه جای دنیا معمول است و این به نظر بنده مورد بحث نیست ولی بنده چون امروز به جای مخبر انجام وظیفه می‌کنم احساس می‌کنم نظر موافق و مخالف هست و به علاوه چون آقای وزیر دارایی هم قبول نکردند بسته به نظر مجلس است، مجلس اگر رأی بدهد البته بر می‌گردد به کمیسیون، بنده اصولاً از نظر شخصی موافق هستم نه از نظر مخبر آقای وزیر دارایی قبول کند البته جزو ماده می‌شود ولی اینجا تکلیف شخصی یا نظر عمومی تفاوت دارد.
رئیس - باید به موجب نظامنامه رأی بگیریم ولی عده کافی نیست.
بعضی از نمایندگان - عده کافی شد رأی
رئیس - رأی می‌گیریم به پیشنهاد آقای دکتر معظمی آقایانی که موافقند قیام کنند (عده کمی برخاستند) تصویب نشد. پیشنهاد آقای فرمانفرمائیان قرائت می‌شود:
پیشنهاد می‌شود (تبصره ماده ۳) به ماده دوم ملحق شود.
وزارت کشور و دارایی مجاز هستند در مراکزی که انجمن شهرداری‌ها اخذ عوارض قپان را تصویب بنمایند در وصول آن اقدام لازم را بنمایند.
رئیس - آقای فرمانفرمائیان
فرمانفرمائیان - در جلسه گذشته راجع به انجمن شهرداری‌ها خیلی مذاکره شد این قسمت هم باز برای رفع نواقص تمام شهرداری‌ها و احتیاجات تمام شهرداری‌های ولایات ایران است، البته آقایان نمایندگان همه‌شان مبتلا هستند همه روزه در واقع در این قسمت اظهاراتی می‌شود همه روزه در این باب وکلا متوسل می‌شوند که شهرداری‌ها در حقیقت دارند تعطیل می‌شوند، منجمله این عوارض قپان یک عوارض فوق‌العاده‌ای است و یک عواید زیادی برای شهرداری‌ها دارد در اثر قانون مالیات بر درآمد این عوارض در آنجاها تمام ملغی شده است در صورتی که در شهرها عوارض قپان گرفته می‌شود یعنی از کسی که مردم این پول خارج می‌شود ولی بلدیه‌ها از استفاده آن محروم هستند این است که بنده این پیشنهاد را کردم در مراکزی که انجمن شهرداری‌ها تصویب می‌کنند عوارض قپان گرفته شود مالیه مخالفت نکند و موافقت بکند مطابق همان چیزی که انجمن‌ها تصویب کرده است الان هم گرفته می‌شود منتها به کیسه شهرداری‌ها نمی‌رود، اشخاص می‌خورند و از همه آنها استفاده می‌کنند خیلی هم بیش‌تر از سابق ولی در تحت هیچ ترتیب و انتظامی هم نیست.
رئیس - آقای کاظمی
کاظمی - عرض کنم که بنده با اصل فکر شهرداری‌ها موافق هستم و یک طرحی هم تهیه شده است که آقای ملک‌مدنی فرمودند تقدیم می‌شود. این پیشنهاد آقای فرمانفرمائیان راجع به شهرداری‌ها که عوارض قپان دوباره برقرار شد و یک ماده هم تقدیم شده است که به عرض مجلس خواهد رسانید، و مطلب راجع به عوارض قپان که اگر بنا شود دوباره برقرار شود در این موضوع شاید آقای فرمانفرمائیان توجه نکرده‌اند، اگر بنا شود که مجدداً عوارض قپان گرفته شود از زارعین، علاوه بر مزاحمتی که به زراعین دم دروازه‌ها می‌شود که حتی وفا نمی‌کند به وصولش یعنی در حدود صدی هشتاد و پنج خرج آن است پس از صد تومان پانزده تومان باقی می‌ماند بنابراین مالیات متناسب نیست که دوباره برقرار شود بنابراین استدعا می‌کنم که مسترد بفرمایند تا آن پیشنهاد مطرح شود.
امینی - اجازه می‌فرمایید؟
رئیس - عضو کمیسیون می‌توانند فقط حرف بزند به علاوه با آن ماده که پیشنهاد شده است همه چیز را دارد احتیاج به این پیشنهاد نیست معذالک رأی می‌گیریم. یکی از نمایندگان عده کافی نیست.
آقای ملک‌مدنی
ملک‌مدنی - بنده می‌خواستم نظر آقای فرمانفرمائیان را جلب کنم که اصل مطلب صحیح است و بنده هم یک چینین پیشنهادی دادم ولی یک پیشنهاد جامعی آقای کاظمی و قریب شصت نفر از آقایان امضا کرده‌اند این است که بنده تقاضا می‌کنم اگر این پیشنهاد را مسترد بفرمایند در آن پیشنهاد نظرتان تأمین شده است.
فرمانفرمائیان - اگر در آن پیشنهاد تأمین شده است پس می‌گیرم.
ملک‌مدنی - بلی در آن پیشنهاد نظرتان تأمین شده است و دولت هم موافقت خواهد کرد.
فرمانفرمائیان - پس می‌گیرم.
رئیس - پیشنهاد آقای ساسان قرائت می‌شود:
تبصره زیر را پیشنهاد می‌نماید: مدت خدمت کارمندان دون پایه که در حال حاضر دارای پایه رسمی هستند جزو خدمت رسمی آنها محسوب خواهد شد.
ساسان - اجازه بفرمایید دومیش را هم بخوانند.
رئیس- پیشنهادهای دیگر آقای ساسان هم قرائت می‌شود:
تبصره زیر را پیشنهاد می‌نماید:
مستخدمین رسمی که از طرف دولت برای تحصیل به خارجه اعزام شده‌اند طبق قانون استخدام کشوری و مواد اصلاحی استحقاق دارند به رتبه‌ای که مرفع می‌شدند ترفیع یابند.
پیشنهاد سومی - تبصره زیر را پیشنهاد می‌نماید:
مدت خدمت کسانی که به سمت آموزگاری یا دبیری و استادی انجام وظیفه کرده‌اند به طور کلی جزو سابقه بوده و برای ارتقای آنها محسوب می‌شود.
رئیس - آقای ساسان.
ساسان - بنده از آقای اردلان وزیر محترم دارایی معذرت می‌خواهم که تصور فرمودند که ما هنوز در حکومت سابق دیکتاتوری پهلوی زندگی می‌کنیم (دکتر اعتبار - به این پیشنهادها چه مربوط است) این مقدمه این پیشنهاد است آقایان تشریف می‌آورید اینجا یک طومار هر چه میل دارند خارج از موضوع حرف می‌زنند نوبت به بنده که می‌رسد جنجال می‌فرمایند (نمایندگان - بفرمایید آقا) عرض کنم مجلس شورای ملی جایی است که وقتی دولت قانونی یا پروژه را به مجلس تقدیم داشت بایستی در اطراف آن هر چه بیش‌تر بحث شود، یک نفر نماینده نماینده چندین هزار نفر و بلکه مطابق قانون اساسی نماینده ۱۵ میلیون جمعیت ایران شناخته می‌شود و بنابراین این ممکن است که از دماغ یک وکیل مطالبی ترشح کند که مؤثر در امور آن پانزده میلیون باشد و بنابراین بنده در جلسه گذشته هم عرض کردم اگر اجازه خواسته می‌شود برای بعضی مذاکراتی که مفید و ضروری است و حالا هم امیدوارم در آتیه آقایان این کم لطفی را نفرمایند، اینجا سه پیشنهاد است که بنده داده‌ام البته آقایان می‌دانند یک عده به سمت آموزگاری یا دبیری و استادی در مدارس مدت‌ها است که اشتغال دارند و مدت خدمت گذشته آنها جزو خدمات رسمی آنها محسوب نشده است و پیشنهاد بنده از حیث ارتقای رتبه و از حیث تقاعد در حقوق آنها تأثیر دارد پیشنهاد دومم این است که سابقاً از طرف دولت عده‌ای برای تحصیل به خارجه اعزام شده‌اند و اینها پس از پنج سال ده سال تحصیل مراجعت کردند به ایران، در طول مدتی که در خارجه بوده‌اند جزو خدمت آنها محسوب شده است ولی از حیث ترفیع محسوب نشده است و محرومند مثلاً فرض بفرمایید محصل که رفته و حالا مراجعه کرده است رتبه سه یا چهار اداری می‌دهند در حالی که آنهایی که مانده‌اند و نرفته‌اند رتبه ۷ و ۸ قضایی دارند، یکی دیگر آقایان مستحضر هستند که بر اثر موانع قانونی وزارتخانه‌ها یک عده را بر اثر ضرورت یک اشخاصی را به نام دون پایه استخدام کرده‌اند و این پیشنهاد بنده است که ده سال، پانزده سال از رتبه قانونی محروم می‌شدند تا این که بعداً به موجب نظامنامه قانون امتحان می‌داده‌اند و حائز رتبه قانونی می‌شدند منظور بنده این است که اینها اشخاصی هستند که سی سال چهل سال خدمت کرده‌اند ویا دارای رتبه رسمی نیستند یا اگر هم هستند رتبه یک و رتبه دو اداری دارند و بعد از سی سال چهل سال که خدمت کرده‌اند از یک حق رسمی محروم مانده‌اند حالا بسته به نظر آقایان است.
رئیس - آقای ملک‌مدنی
ملک‌مدنی - مستخدمین دون اشل برای اطلاع آقای ساسان عرض می‌کنم یک قاعده دارد در هر وزارتخانه هر چند سال یک دفعه یک امتخانی از آنها به عمل می‌آید و هر کدام که از عهده امتحان بر می‌آیند آنها را با پایه یک استخدام می‌کنند یک سابقه هست که در تمام وزارتخانه‌ها معمول است و خود آقای وزیر دارایی هم این را می‌دانند و به نظر بنده آن قسمت از پیشنهادتان لازم نیست که جزو ماده بشود و یک سابقه معمولی است که همه وزارتخانه‌ها عمل می‌کنند و هیچ ممکن نیست که ۵ سال دون اشل بماند و آن را پایه اداری نداده باشند یک قانونی بوده، و عمل هم شده است و به نظر بنده ضرورت ندارد خوب است آقای ساسان این قسمت را پس بگیرند.
رئیس - رأی می‌گیریم به پیشنهاد آقای ساسان…
(نمایندگان - کدام یکی) پیشنهاد اولی؟
نمایندگان - خوانده شود (پیشنهاد اول آقای ساسان به شرح سابق خوانده شد)
رئیس - رأی می‌گیریم به پیشنهاد آقای ساسان آقایانی که موافقند قیام کنند.(عده کمی برخاستند) تصویب شد پیشنهاد دومی آقای ساسان قرائت می‌شود (پیشنهاد دومی آقای ساسان به شرح سابق خوانده شد)
رئیس - رأی می‌گیریم به این پیشنهاد آقای ساسان آقایانی که موافقند قیام کنند (عده کمی برخاستند) تصویب نشد. پیشنهاد سومی آقای ساسان قرائت می‌شود.
(پیشنهاد سوم آقای ساسان به شرح سابق خوانده شد)
رئیس - رأی می‌گیریم به این پیشنهاد آقای ساسان آقایانی که موافقند قیام کنند (عده کمی برخاستند) تصویب نشد پیشنهاد آقای مهندس فریور قرائت می‌شود:
پیشنهاد می‌کنم تبصره ذیل به ماده ۲ اضافه شود.
تبصره ماده ۴۷ - قانون متمم بودجه ۱۳۲۱ نسبت به ترفیع کارمندان لیسانسیه و دکترا در سال جاری نیز به قوت خود باقی و بدون رعایت حد نصاب از تاریخ استحقاق ترفیع خواهد گرفت.
امینی - پیشنهاد خرج است.
مهندس فریور - پیشنهاد خرج نیست، عرض کنم من از آقایان نمایندگان محترم می‌خواهم تمنا کنم یک دقیقه لطف بفرمایند و توجه بفرمایند به عرایض بنده، عرض کنم آقای وزیر دارایی با یک روحیه غربی می‌خواهند این لایحه را بگذرانند و آن روحیه این است که می‌خواهند بگویند این لایحه را چون آورده‌ام تصویب کنید بعد هم هر حرفی گفته می‌شود حرف خودشان را می‌زنند با این ترتیب باید گفت خدا پدر رضاشاه را بیامرزد ولی آقا ما این جور نمی‌توانیم لایحه تصویب کنیم این را بدانید. این لایحه بودجه است، لایحه عادی نیست در لایحه بودجه وکیل حق دارد حرف‌های خودش را بزند و پیشنهاداتش را بدهد حالا نمی‌خواهید شما بپذیرید یا این که مجلس برای مراعات یک نکاتی نخواهد بپذیرد اشکالی ندارد بنده تکلیف خودم را عمل خواهم کرد. این پیشنهادی که بنده کردم هیچ چیز تازه نیست مربوط به اجرای ماده ۳۵ قانون متمم بودجه ۱۳۲۱ است با وجود این که مطلب این قدر شور بوده است که آن وقت آقایان توجه کرده‌اند و تصویب کرده‌اند مطلب این است که یک عده آقایان لیسانسیه و دکتر بدبخت که اینها زد و بندی با وزیر ندارند قوم و خویشی ندارند، پسرخاله و پسرعمو نیستند با رؤسای وزارتخانه‌ها و ادارات توی کمین‌های آنها وارد نیستند آنها بعد از آن که مدت مقرر را در یک رتبه می‌پیمایند بعد از دو سال، بعد از سه سال کمیسیون ترفیعات که تشکیل می‌شود برای دادن رتبه آنها کمیسیون می‌گوید حد نصابی هست، حد نصاب یعنی چه، یعنی اگر بیست تا رتبه پنج هست فقط پنج تا می‌توانند بروند به رتبه شش و آن چهار تا را هم می‌دهند به آن قوم و خویش‌ها و آن کسانی که زد و بند دارند و آن بدبخت‌هایی که هیچ تقصیری جز تحصیل کردن ندارند در همان رتبه می‌مانند و از ترفیع محروم می‌شوند اتفاقاً اگر توی آنهایی که رد شده‌اند باز کسی پیدا شد که جزو دسته خودشان بود جزو اقوام و خویشان بود جزو آقازادگان بود بعد برای او تصویب‌نامه می‌برند می‌گذرانند، خوب این چه عملی است؟ اگر اینها استحقاق دارند چرا کمیسیون اینها را رد می‌کند برای مراعات حد نصاب بعد که وزیر حق دارد رتبه را ندهد کمیسیون دیگر چرا رد می‌کند و می‌گوید حد نصاب موجود نیست؟ بنده در این پیشنهادی که داده‌ام که برای مراعات حد نصاب اینها را رد نکنند بعد وزیر وقت خودش می‌داند اینها اگر لیاقتی دارند رتبه‌شان را می‌دهد و بنده خیال نمی‌کنم این پیشنهاد غیر منطقی باشد گفتم قبلاً با آقای وزیر دارایی در این موضوع صحبت کنم ولی می‌بینیم ایشان روحیه غریبی دارند و نمی‌خواهند زیرا این حرف بروند یک چیزی را ایشان در دست دارند و می‌گویند که چهار تا آموزگار بی‌حقوق می‌مانند یا فرض بفرمایید برای بهداری چند تا اتوبوس و کامیون خواسته‌ایم و این لایحه را آورده‌اند که چندین میلیون تومان تصویب بکنیم تا کسی می‌گوید اینها چیست می‌گویند آموزگاران حقوق نگرفته‌اند آموزگار بهانه شده است وقتی که به لایحه نگاه می‌کنیم می‌بینیم مبلغی اعتبار
می‌خواهند که فرودگاه درست کنند تا آدم ایراد بگیرد فوراً می‌گویند آموزگار بی‌حقوق مانده است آقا اینها هیچ ربطی به هم ندارد. علی ای حال این پیشنهاد بنده را خواهش می‌کنم آقایان توجه بفرمایند و اگر موجه تشخیص دادند تصویب کنند.
وزیر دارایی - آقای مهندس فریور بر این که فرمایشات خودشان را به کرسی بنشانند یک شباهتی قائل شدند که به نظر بنده به هیچ‌وجه این شباهت وجود ندارد بنده هیچ‌وقت دیکتاتور نبوده‌ام و نمی‌توانم باشم و زندگانی بنده را هم اکثر آقایان سابقه دارند و می‌دانند که از ابتدای ورود به خدمت اصلاً ترفیع بنده در سایه خدمت به مشروطیت ایران بوده است بنابراین هیچ چیزی در من اثر نمی‌کند مگر همان رأی نمایندگان مجلس شورای ملی و خدمت به مشروطیت و ترویج آزادی و هر چه که برای مصالح مملکت مفیدباشد (مهندس فریور - گفتن آسان است) خیر عمل بنده هم این طور نشان داده است و آقایانی که بنده را می‌شناسند شاید تصدیق بفرمایند که این طور نیست که شما می‌فرمایید (صحیح است) اما در اصل پیشنهاد بنده حرفی ندارم ولی نمی‌دانم چطور دانستید که لیسانسیه‌ها و دکترها هیچ قوم و خویشی ندارند واقعاً تعجب می‌کنم که می‌فرمایید لیسانسیه‌ها و دکترها با هیچ کس قوم و خویشی ندارند خود بنده چندین قوم و خویش دکتر و لیسانسیه دارم (مهندس فریور - رتبه آنها را می‌دهید) هیچ این طور نیست (مهندس فریور - قوم و خویش‌های شما بدون تحصیل دکتر شده‌اند) ممکن است با جنابعالی کنکور انس بگذارند و از شما بهتر باشند. بنده حاضرم حرف حسابی را قبول کنم ولی در مقابل هم خوب نیست که ایشان هو بفرمایند البته اگر فرمایشات‌شان از روی منطق باشد قبول می‌کنم ولی به شرط این که هو نباشد و جنبه هو نداشته باشد.
مهندس فریور - آقا بنده اخطار دارم هو چیست؟
رئیس - شما از اول حمله کردید گفتید ایشان رضاخان هستند می‌خواهند جواب بدهند.
مهندس فریور - ایشان را عرض نکردم رضاشاه هستند آقای رئیس از شما هم متوقع نبودم که دفاع از یک وزیر بکند و از یک وکیل دفاع نکنید.
رئیس - بگذارید حرف‌شان را بزنند.
وزیر دارایی -عرض کنم خدمت آقا راجع به این موضوع خودم هم با حد نصاب مخالفم نه تنها حالا بلکه از دو سال پیش که این صحبت شده است بنده در دو سال پیش دستور دادم به اداره کارگزینی که حد نصاب یعنی چه باید دید هر کس حق ترفیع دارد برایش ترفیع قائل شد که بتواند از این ترفیع استفاده کند اما به شرط این که اعتبارش در بودجه باشد و شاید این عرض بنده هم مورد تصدیق آقایان باشد اما این که ما به موجب یک قانونی ترفیع دادن را اجباری برای دولت بکنیم به نظر بنده این کار صلاح نیست برای این که همیشه بنده سر کار نخواهم بود خود آقا هم می‌آیید سر کار باید یک طوری باشد که جنابعالی که وزیر بودیدحق داشته باشید ببینید فلان شخصی که زیر دستتان کار می‌کند لیاقت ترفیع را دارد یا ندارد اگر دارد به او ترفیع بدهید اگر ندارد ندهید البته برای ترفیع شرط این است که آن درجاتی را که باید طی کند طی کرده باشد بنابراین این که اتوماتیکمان این کار پیش برود به نظر بنده هیچ صلاح نیست و آن هم بسته به نظر مجلس شورای ملی است پس کمیسیون ترفیعات باید نگاه کند هر کسی لیاقت ترفیع دارد اسم او را بنویسد و بعد با نظر وزیر ترفیع او داده شود و موقع عملی شدن آن هم موقعی است که در بودجه که به تصویب مجلس شورای ملی رسیده باشد محلی برای ترفیع او موجود باشد اگر شما هم موافقت دارید با این نظر بنده هم موافقم.
مهندس فریور - آقا بنده اخطار دارم.
رئیس - بفرمایید.
مهندس فریور - عرض کنم الان بنده عملاً ثابت می‌کنم که بنده هو کردم یا آقای وزیر دارایی…
رئیس - رفع توهینی که از خودتان اگر شده است می‌توانید بکنید و الا در اصل مطلب نمی‌توانید بفرمایید خارج از موضوع است.
مهندس فریور - من کی گفتم که ترفیع را اجباری بکنید؟ این پیشنهادی که من کردم این است که گفتم کمیسیون ترفیعات وزارتخانه‌ها به بهانه وجود نداشتن حد نصاب کسی را محروم از ترفیع نکنند آن وقت اختیار با وزیر وقت است وزیر اگر در این عضوی که ترفیع او از طرف کمیسیون ترفیعات پیشنهاد شده استحقاق ترفیع دید می‌دهد و اگر ندید نمی‌دهد. این رسم عمل است در وزارتخانه‌ها آقایانی که وارد نیستند استدعا می‌کنم گوش بکنند راه این است در ماه آبان یا آذر یا دی یک کمیسیون ترفیعاتی تشکیل می‌شود رسیدگی می‌کند به وضعیت کارمندان می‌بینند بین کارمندان چه کسانی استحقاق دارند در جریان سال بعد ترفیع بگیرند پرونده‌ها را می‌بینند از نظر مدت توقف کارمند در یک پایه از نظر سوابق عمل آن کارمند آن وقت رأی می‌دهد آن کمیسیون که این عضو استحقاق ترفیع دارد یا نه گاهی اوقات یعنی اغلب اوقات به مناسبت مراعات حد نصاب عضوی را محروم می‌کنند یعنی چه؟ یعنی می‌گویند چون ما در وزارتخانه‌مان بیش از ده نفر نمی‌توانیم از رتبه پنج به شش ببریم این اشخاص با وجود این که از حیث مدت توقف از حیث سوابق قاعدتاً می‌توانست ترفیع بگیرید ولی از حالا از نظر مراعات حد نصاب نمی‌شود به او ترفیع داد ولی آن ده نفری هم که ترفیع آنها راکمیسیون تصویب کرده است آن را هم باید وزیر تصویب کند یعنی وزیر حق وتو دارد آقایانی که در ادارات بوده‌اند خوب متوجه هستند که چه می‌گویم وزیر همیشه حق وتو دارد حق دارد که آن کسانی را که کمیسیون ترفیع آنها را پیشنهاد می‌کند ترفیع ندهد ولی عکسش را حق ندارد این بود که بنده پیشنهاد کردم کمیسیون ترفیعات حد نصاب را ملاک و مدرک قرار ندهد و من هیچ‌وقت نگفتم که ترفیع اجباری بشود که آقای وزیر دارایی حرف من را این جور قلمداد کردند که ترفیع را می‌خواهید اجباری کنید اولاً آقایان در متن مطلب توجه بفرمایند که این پیشنهاد بنده چقدر منطقی است و ثانیاً قیاس بفرمایند که من خواستم هو بکنم یا آقای وزیر دارایی.
رئیس - آقای دکتر زنگنه عضو کمیسیون هستند می‌خواهند توضیحی بدهند.
بعضی از نمایندگان - یک نفر مخالف پیشنهاد می‌تواند صحبت کند.
دکتر زنگنه - آقای وزیر دارایی به عنوان مخالف صحبت کردند بنده موافق هستم با پیشنهاد. اولاً همان طور که آقای مهندس فریور توضیح دادند ترفیع اجباری نیست در حقیقت یک ترتیب استثنایی است از یک عمل اداری که پیشنهاد کرده‌اند درباره یک طبقاتی آن ترتیب اجرا نشود آقایان شما تا دیروز داد می‌زدید فریاد می‌کردید که ما مستشار خارجی نمی‌خواهیم برای این که آنها کارها را بد اداره کرده‌اند و در آن موقع هم ما گفتیم که جلوی استخدام مستشاران خارجی را بگیرند ولی نگرفتند بنده پریروز دیدم که یک مستشار گرفته‌اند نه برای اداره برای تصفیه اداره حالا مستشار تصفیه اسمش را گذاشته‌اند برای فلان اداره مثلاً تثبیت قیمت‌ها یک روز مستشار می‌آورند حالا برای تصفیه تثبیت قیمت‌ها همان کار را تکرار می‌کنند آیا می‌خواهید آن طبقه‌ای که تحصیل کرده‌اند و لایق هستند که کارهای این مملکت را اداره کنند روی کار بیایند یا خیر؟ اگر می‌خواهید که این عملیاتی که می‌شود صحیح نیست متأسفانه هر کاری تا امروز در این مملکت کرده‌اند بر علیه این طبقات بوده است شما قانون استخدام کشوری را وقتی سر تا پایش را نگاه کنید می‌بینید فقط برای جلوگیری از استخدام این طبقه بوده است در همین چند روزه یک قانونی از مجلس گذشت در ضمن یک تبصره تصویب شد که دولت استخدام جدیدی نکند منظور مجلس این بود که در این تشکیلات اقتصادی دولت استخدام جدیدی نکند فوراً دولت از این تبصره چه استفاده‌ای کرده است؟ شاید آقای وزیر دادگستری اطلاع داشته باشند عده از لیسانسیه‌ها رفته‌اند در وزارت دادگستری کار خواسته‌اند جواب داده‌اند به موجب این تبصره ما نمی‌توانیم استخدام جدید بکنیم و بنده فعلاً تقاضا می‌کنم در این قسمت آقایان وزرا و آقای مخبر کمیسیون تصریح بفرمایند و توضیح بدهند که جلوی این کار را در این قسمت‌ها نگیرند خلاصه هر اقدامی
که می‌شود به ضرر ا ین طبقه است اگر واقعاً می‌خواهید که تعدی نسبت به این طبقه نشود و خودمان خودمان را اداره کنیم تسهیلاتی فراهم بفرمایید که طبقه تحصیل کرده بیایند سر کار.
وزیر مشاور (آقای فهیمی) - مطلب آن قدر تکرار شد که بنده را هم به حرف آورد. این پیشنهادی که آقایان می‌کنند هیچ کدام وارد نیست و علتش هم این است که قانون استخدام رعایت نشده است در کجای قانون استخدام نوشته است که آخر هر دو سال یا آخر هر سه سال هر کس به هر حال باشد باید یک درجه برود بالا؟ اگر این طور باشد عنقریب تمام افراد از بایگان گرفته تا رتبه‌های بالا همه دارای یک رتبه مساوی می‌شوند. قانون استخدام برای ترفیع و رفتن به رتبه بالاتر دو شرط قرار داده است اول احتیاج وزارتخانه که ببینند آن وزارتخانه احتیاج دارد به یک رتبه یا مقام بالا این اول بعد بین اشخاصی که واجد شرایط هستند و سوابق را طی کرده‌اند مسابقه بکنند هر کدام که لیاقت‌شان بیش‌تر بود ترفیع بدهند حالا اگر وزارتخانه‌ای رتبه بالاتر لازم نداشته باشد یا در مسابقه کسی پیش نیفتد البته آنها باید بمانند در جای خودشان ممکن است اضافه حقوق به آنها بدهند ولی رتبه نمی‌توانند بدهند رتبه تطبیق می‌کند با کار و شغل نه با حقوقی که مستخدم می‌گیرد حالا اسم این کار را گذاشته‌اند حد نصاب و مقصود احتیاج وزارتخانه است و ما نباید این راه را ببندیم و نباید راهی باز کنیم که هر کس وارد خدمت شد از روی سوابقش رتبه بگیرد برای این کار نه بودجه مملکت از عهده بر می‌آید نه وزارتخانه‌ها کارشان را می‌فهمند الان در اغلب وزارتخانه‌ها به همین درد گرفتار شده‌اند یعنی یک عده زیادی هستند از رئیس و مرئوس که تمام اینها رتبه نه و مدیر کلی می‌خواهند (فریور - برای این است که تشکیلات نمی‌آورید) خوب این توقعات هست ولی باید وزارتخانه‌ها اجرای کامل قانون استخدام را بکنند یعنی تا وزارتخانه‌ای احتیاج نداشته باشد و محل نداشته باشد کسی را استخدام نکنند و ترفیع هم ندهند و اگر کسی مدت خدمت خودش را طی کرده باشد ممکن است اضافه حقوق بدهند ولی رتبه ندهند اگر این رعایت را کردیم ما پس از یک مدتی می‌توانیم یک مستخدم کارپردار و کار کرده درست کنیم و اگر نکردیم فقط صحبت رتبه است و اضافه حقوق ولی به کار هیچ توجهی نداشته است حالا شما آقایان اگر واقعاً طرفدار اصلاح ادارات هستید این نکته را باید رعایت کنید که ادارات اعضای زیادی نگیرند و اگر گرفتند از روی استحقاق استخدام شود و ترفیع داده شود این رعایت اگر بشود ما می‌توانم اشخاص صحیحی را وارد خدمت کنیم و الا به فرض این که فلان شخص لیسانسیه شده است مدت تحصیل او را حساب کنند مدتی که گردش کرده است حساب کنند و مطابق این مدت‌ها به او رتبه بدهند معلوم نیست در این مدت چه درجه باید بهش بدهند.
رئیس - آقای ملک‌مدنی
ملک‌مدنی - یک موضوعی را آقای دکتر زنگنه اینجا بحث کردند که به نظر بنده لازم است یک توضیحی داده شود در موقعی که قانون اختیارات ۱۳ اردیبهشت ملغی می‌شد آن تبصره که آنجا گذاشته شد که استخدام جدید نکنند مربوط به آن دستگاه اقتصادی بود و الا اشخاصی که از دانشکده‌ها بیرون می‌آیند و لیسانسیه می‌شوند آنها را اگر وزارت عدلیه یا وزارت امور خارجه یا وزارتخانه دیگری احتیاج دارد و او هم گواهینامه لیسانس در دست دارد مانعی ندارد که او را استخدام کنند همین طور برای وزارت فرهنگ ما نظرمان این بود که اگر وزارت فرهنگ یا وزارتخانه دیگر یا قسمت‌های دیگر احتیاجی دارند و ا شخاصی هم هستند که از دانشکده بیرون آمده‌اند و تحصیل کرده‌اند و سند تحصیلی در دست دارند اگر احتیاج دارند دولت باید آنها را به خدمت خودش بپذیرد و بنده تصور می‌کنم که این نظریه تمام مجلس است و نباید سوء‌تفاهم بشود که آن تبصره مربوط به کلیه وزارتخانه‌ها و استخدام کلیه مستخدمین است (صحیح است) و بنده خواهش می‌کنم آقای وزیر دارایی هم در این خصوص اظهار نظری بفرمایند که رفع این سوء‌تفاهم بشود.
وزیر دارایی - بنده با اظهارات آقای ملک‌مدنی کاملاً
موافقم و تصور می‌کنم این نظرهمه آقایان نمایندگان است و مقصود نظر آقایان نمایندگان از آن تبصره این بود که در قسمت اقتصادیات مستخدم جدیدی گرفته نشود و عضو جدیدی استخدام نکنیم و الا وزارتخانه‌های دیگری که احتیاج دارند مثل وزارت بهداری مثل وزارت دادگستری استخدام دکترها و لیسانسیه‌ها و اعضای تازه برایشان مانعی ندارد (صحیح است)
رئیس - رأی می‌گیریم به پیشنهاد آقای مهندس فریور آقایان موافقین قیام فرمایند (عده کمی قیام نمودند) تصویب نشد. پیشنهاد آقای امینی:
پیشنهاد می‌کنم به وزارت دارایی ورود کالاهای خارجی که تهیه آن در ایران مقدور است شدیداً جلوگیری نماید.
دکتر اعتبار - این پیشنهاد خارج از موضوع است. این لایحه مربوط به بودجه است.
رئیس - آقای امینی
امینی - اجازه بفرمایید در بودجه می‌توان هر موضوعی را پیشنهاد کرد چطور سایر پیشنهادات خارج از موضوع نبود فعلاً که نوبه بنده است خارج از موضوع است؟ این پیشنهاد بنده یک تذکری است به آقای وزیر دارایی و بنده این را خیلی به مورد می‌دانیم. عرض کنم کالاهایی که در ایران تهیه می‌شود مثل کفش مثل لباس مثل پلوور و امثال آن یک مقدار زیادی از این کالاها از خارج می‌آید از فلسطین می‌آید از آمریکا می‌آید از جاهای دیگر می‌آید بنده خیلی متأسف هستم از این که چندی قبل از طرف عده از کسانی که تهیه کننده این اجناس هستند شکایتی شده بود و بنده تذکر دادم به معاون جنابعالی در وزارت پیشه و هنر ولی هنوز در این کار اقدامی نشده است بنده با آن اشخاصی که شکایت کرده بودند تذکر دادم که آقایان شما باید جنس را به قدری ارزان تهیه کنید و به قدری ارزان در دسترس مردم بگذارید که صرف نکند از خارج بیاورند ولی این عمل مانع از این نیست که جلوی ورود این قبیل اجناس که از خارج می‌آید گرفته شود اگر ما ارزی داریم باید آن را برای وارد کردن وسایل حیاتی و مورد لزوم خرج کنیم نه این که کفش و پولور و لباس و چیزهایی که در داخل مملکت تهیه آن ممکن است صرف شود بنده استدعا می‌کنم که آقای وزیر دارایی توجهی در این قسمت بفرمایند.
رئیس - آقای اردلان
اردلان - ایشان یک تذکری دادند که در امور اقتصادی بسیار مؤثر است برای واردات در موقعی که مملکت در حال جنگ است اصلاً سهمیه نباید معین کنیم چه رسد به این که بگویم فلان جنس وارد نشود آقا ما یک جفت کفش را ده تومان می‌خریدیم حالا هفتاد تومان می‌خریم (امینی - آقا این مربوط به بی‌عرضگی دولت است که نمی‌تواند از گران‌فروشی جلوگیری کند) فقط چیزی که می‌تواند از این اجحاف‌ها جلوگیری کند یک بازار رقابتی است که در مقابل این اشخاص درست شود اگر نشود کم کم کار به جایی می‌رسد که تمام پولمان را باید بدهیم و یک جفت کفش را بخریم این است که تمنا می‌کنم پیشنهادتان را پس بگیرید.
رئیس - آقای ملک‌مدنی
ملک‌مدنی - آقای امینی توجه بفرمایند در این که در موقع جنگ نمی‌شود به طور کلی منع کرد ورود یک اجناسی را که مورد احتیاج است مورد تردید نیست ولی همان طور که آقای امینی فرمودند دولت باید توجه داشته باشد که آن مصنوعات و احتیاجاتی که در داخله کشور تهیه می‌شود که در نتیجه جمعی کارگر مشغول کار می‌شوند و سرمایه داخلی مملکت به کار می‌افتد و تفاوت فاحشی هم از نقطه نظر قیمت خرید داخلی و خارجی ندارد جلوگیری کند من‌باب مثال همین چیزی را که الان ایشان اینجا فرمودند بنده دیروز شنیدم که یک مقداری کفش از خارج وارد شده است و جفتی صد و ده تومان، صد و بیست تومان فروش می‌رود خوب کفش داخلی خودمان را که قیمتش خیلی هم ارزان‌تر است اگر بخریم و بپوشیم چه عیبی دارد؟ آقای اردلان بنده اساساً با نظر مخالف نیستم ولی یک مسائلی هم هست از نقطه نظر اقتصادی داخلی کشور که دولت باید توجه داشته باشد
من‌باب مثال عرض می‌کنم اگر ما از ورد یک پارچه‌های خیلی لوکس جلوگیری کنیم چه مانعی دارد ما در حال جنگ هستیم همان طور که در تمام دنیا ملل زنده توجه به تمام جزئیات دارند دولت هم بایدتوجه داشته باشد این کار از وظایف دولت است و خیال می‌کنم دولت هم توجه داشته باشد و احتیاجی به این پیشنهاد و تبصره نیست ولی تذکر حضرتعالی به جا است و من خودم از اشخاصی هستم که اعتقادم این است که ما آنچه را که در داخله می‌توانیم تهیه کنیم مصرف کنیم کفش جفتی صد و بیست تومان نپوشیم جفتی شصت تومان بپوشیم که هم کفاش استفاده کند هم پول ما به خارج نرود یا این که پارچه داخلی را بخریم که فایده آن به پارچه‌باف‌های خودمان هم برسد.
امینی - بنده پیشنهادم را پس می‌گیرم.
رئیس - پیشنهاد آقای دکتر معظمی:
پیشنهاد می‌کنم تبصره ذیل به ماده دوم اضافه شود.
وزارت کشاورزی مکلف است که مطبعه وزارت کشاورزی را به دانشگاه تهران منتقل نماید.
رئیس - این پیشنهاد همان است که رد شد.
دکتر معظمی - آن پیشنهاد دو قسمت بود این ۱ قسمت از آن است. عرض کنم وضعیت مجلس طوری است که به استدلال هیچ توجهی نمی‌فرمایند.
بنده پیشنهادی راجع به الحاق دانشکده دامپزشکی عرض کردم آقای رئیس دانشگاه هم اینجا تشریف دارندو آن موضوع را آقایان توجه نفرمودند و رد شد آقا در یک جایی که سالی سیصد هزار تومان پول مملکت خرج می‌شود و به طور صحیح و به جا آن پول به مصرف نمی‌رسد آقایان توجه نمی‌فرمایند الان وزارت کشاورزی یک مطبعه‌ای دارد وزارت کشاورزی اصلاً چیزی نمی‌نویسد که مطبعه‌ای بخواهد آن وقت در مقابل در دانشگاه تهران آن قدر کتب علمی هست که چون صرف نمی‌کند به طبع نمی‌رسانند بنابراین خواهش می‌کنم آقایان به این قسمت توجه بفرمایند.
دکتر اعتبار - اجازه می‌فرمایید؟
رئیس - شما عضو کمیسیون بودجه نیستید.
دکتر اعتبار - بنده یک تذکری دارم برای این کار قانون لازم نیست دولت خودش می‌تواند هر قسمتی را که لازم بداند از یک وزارتخانه‌ای به جای دیگر منتقل کند.
رئیس - آقای دکتر زنگنه
دکتر زنگنه - آقایان بایستی همان طور که آقای دکتر معظمی گفتند یک قدری دقت بفرمایند. این مطلب خیلی ساده است وزارت کشاورزی مطبعه لازم ندارد و بر عکس دانشگاه احتیاج زیادی به مطبعه دارد و این کاری را که پیشنهاد کرده‌اند انجام شود خیلی به جا است الان برای چاپ کردن کتاب‌هایی که دانشجویان باید بخوانند وسیله ندارند بنابراین خواهش می‌کنم آقایان با این پیشنهاد موافقت بفرمایند.
وزیر دارایی - بنده تمنا می‌کنم از آقای دکتر معظمی که این چیزی را که محتاج به قانون نیست در اینجا مسترد بفرمایند آقای رئیس‌الوزرا خودشان دخالت در کار وزارت کشاورزی دارند و آقای دکتر سیاسی هم که رئیس دانشگاه هستند در هئیت دولت تشریف دارند ما خودمان در هئیت دولت صحبت می‌کنیم و این کار کوچک را حل می‌کنیم.
دکتر معظمی - بنده پیشنهادم را مسترد نمی‌کنم برای این که یک کار اساسی است بنده به عرض مجلس شورای ملی رساندم و خواهش می‌کنم آقایان رأی بدهند.
ملک‌مدنی - اصل مطلب را آقای وزیر دارایی موافق هستند و اگر به عرض بنده توجه بفرمایند آقای وزیر دارایی موافقت می‌فرمایند که به وسیله یک تصویب‌نامه‌ای این مطبعه را به دانشگاه منتقل کنند (بعضی از نمایندگان - قانون لازم دارد) خیر قانون لازم ندارد اگر ایشان قبول کنند که خودشان در هئیت دولت به موجب یک تصویب‌نامه این کار را عملی می‌کنند دیگر قانون لازم ندارد (بعضی از نمایندگان - اگر دولت قبول نمی‌کند شما قبول کنید) وقتی که دولت نمی‌کند مخبر نمی‌تواند تنها قبول کند (مهندس فریور - پس ما رآی می‌دهیم) بنده خواستم اینجا یک
راه حلی پیدا کنیم راه حلش و بهترین فرمولش به عقیده بنده این است که آقای وزیر دارایی اینجا اظهار کنند که در هیئت دولت به وسیله یک تصویب‌نامه‌ای این را انجام خواهند داد و این چاپخانه را به دانشگاه منتقل می‌کنند این تمام می‌شود به نظر بنده آقای وزیر دارایی حضرتعالی هم با این نظریه موافقت بفرمایند که تأمین کند نظر آقایان را و وقتی آقای وزیر دارایی قبول کنند نظر آقای دکتر معظمی هم تأمین شده است و الا اگر مجلس موافقت کند آن وقت لایحه می‌رود به کمیسیون و معطل می‌شود.
رئیس - رأی می‌گیریم آقایانی که با پیشنهاد آقای دکتر معظمی موافقند قیام فرمایند (اکثر برخاستند) قابل توجه شد.
محمد طباطبایی - لایحه می‌رود به کمیسیون.
ملک‌مدنی - خیر این اصلاح فقط می‌رود به کمیسیون
رئیس - پیشنهاد آقای شریعت‌زاده قرائت می‌شود:
جمعی از نمایندگان - خواندن پیشنهادات مورد ندارد لایحه می‌رود به کمیسیون.
مجد ضیایی - مطابق نظامنامه اصلاح می‌رود به کمیسیون.
رئیس - آقای مجد ضیایی ماده نظامنامه را بخوانید.
(ماده ۶۳ نظامنامه به شرح ذیل به وسیله آقای هاشمی قرائت شد)
ماده ۶۳ - اصلاحاتی که در ضمن شور ثانوی پیشنهاد می‌شود در صورتی که از طرف کمیسیون ارجاع آن خواسته نشود صاحب اصلاح به طور اختصار آن را توضیح و استدلال می‌کند و فقط اعضای کمیسوین حق جواب دارند پس از آن مجلس در باب قبول توجه یا عدم توجه آن رأی می‌دهد در صورت قبول توجه آن اصلاح به کمیسیون فرستاده می‌شود درباره این قبول اصلاحات نمی‌توان همان روزی که پیشنهاد شده است رأی داد.
ملک‌مدنی - مطابق نظامنامه و سوابقی که هست فقط باید اصلاح برود به کمیسیون.
محمد طباطبایی - این طور نیست اجازه می‌فرمایید بنده توضیح عرض کنم (رئیس - بفرمایید) آقای رئیس که نباید نظرشان را به ما تعجیل کنند گوش کنید بنده چه می‌گویم. علت این که بنده عرض می‌کنم که این ماده باید برود به کمیسیون یک دلیلی عقلایی دارد و آن این است که این ماده را الان که ما نمی‌توانیم درش تصمیم بگیریم تصویب که نخواهد شد اگر بخواهید ماده را تصویب کنید و پیشنهاد اصلاحی را بفرستید به کمیسیون که نمی‌شود چون این پیشنهاد مربوط به همین ماده است بنابراین وقتی که این ماده می‌ماند نباید بی‌جهت وقت مجلس گرفته شود پس اجازه بفرمایید مطابق نظامنامه و با این دلیلی که عرض می‌کنم این ماده با این پیشنهاد اصلاحی برگردد به کمیسیون و برای این که کار هم معطل نشود برویم سراغ ماده بعد.
رئیس - این مخالف صریح ماده نظامنامه است. آقای ملک‌مدنی
ملک‌مدنی - استدعا می‌کنم آقایان توجه بفرمایند از نقطه نظر سابقه مجلس و سوابقی که در اداره تقنینیه هست نشان می‌دهد که همیشه معمول این بوده است که پیشنهادی که مورد توجه می‌شد آن پیشنهاد به طوری که در آیین‌نامه گفته شده است (طباطبایی - با ماده هر دو یک چیز جداگانه نیست) بنده که در موقع صحبت شما عرض نکردم می‌خواهم آقا را مانع بکنم. آن اصلاح می‌رود به کمیسیون بعضی از اوقات پیشنهادهایی که رسیده اگر مجلس موافقت کرده با آن پیشنهادها ماده با پیشنهادها به کمیسیون ارجاع می‌شود سوابقی بوده که این طور شده این ماده با پیشنهادها به کمیسیون ارجاع می‌شود ولی حالا که بنده عرض می‌کنم که این پیشنهاد تنها برود به کمیسیون برای این است که پیشنهاداتی که رسیده غالباً پیشنهاداتی است که کمیسیون سابقه ندارد و باید نظر مجلس معلوم بشود راجع به نفی و اثباتش اگر آمد به کمیسیون نظر دولت که معلوم بوده است ولی کمیسیون همان نظر اول را تصدیق کرد و فرستاد به مجلس.
مجدداً همین پیشنهادات در مجلس تجدید می‌شود و وقت مجلس گرفته می‌شود دلیل و منطقش هم معلوم است بنابراین موافقت بفرمایید که این ماده با سایر پیشنهادات در مجلس مطرح شود و از نظر نفی و اثبات تکلیف‌شان معلوم شود بعد به این ماده رأی گرفته نمی‌شود تا خبر کمیسیون بودجه راجع به این پیشنهاد به مجلس بیاید در مجلس مطرح شود و رأی به ماده گرفته شود (امینی - این ماده با سایر پیشنهادات به کمیسیون می‌رود) اجازه بفرمایید چرا بفرستیم به کمیسیون، کمیسیون چه کار می‌کند مجدداً همان نظر را تأیید می‌کند بگذارید پیشنهادات مطرح شود کمیسیون نظر مجلس را راجع به پیشنهادات بداند این بهتر است.
وزیر دارایی - اولاً در اصل موضوع بنده مخالفتی نداشتم فقط از نظر همکاری با وزیر مربوطه که حاضر نبودند می‌خواستم نظر ایشان را بدانم و اتفاقاً آن وزیر هم نخست وزیر است و می‌بایستی یک وزیری رعایت این نزاکت را کرده باشد که با نظر او اظهار نظر بکند و این هم یک چیز مهمی نیست بنده می‌توانم عرض کنم که در حین شور مواد موافقت دولت را هم می‌توانم بگیرم و مخبر هم قبول کند و اگر اصلاح در اصل ماده بود ا ین نظر آقایان وارد بود ولی یک تبصره‌ای است که ضمیمه این ماده شده است تمنا می‌کنم در ماده موافقت بفرمایند که صحبت بشود اگر پیشنهادات دیگری هست مذاکره بشود بعد که خبر این موضوع از کمیسیون آمد تکلیف رأی گرفتن به ماده معلوم می‌شود و در ضمن خبر کمیسیون نظر خودتان را هم آقای مخبر به عرض مجلس برسانید.
رئیس - به نظر بنده به اصل موضوع نمی‌شود رأی گرفت ولی پیشنهادها هم ممکن است مطرح بشود و بعضی هم قابل توجه بشود بعد همه اینها یک دفعه با ماده می‌رود به کمیسیون
پیشنهاد آقای شریعت‌زاده:
قسمت ذیل را پیشنهاد می‌کنم که به آخر ماده پنج اضافه شود.
ج- دولت مکلف است نصف عواید املاک واگذاری واقعات در هر شهرستان را برای رفع احتیاجات بهداشت و نصف دیگر را برای توسعه آموزش ابتدایی نقاط مزبور به مصرف برساند.
رئیس - آقای شریعت‌زاده
شریعت‌زاده - پیشنهادی که بنده حالا تقدیم کردم در نظر داشتم در اوایل بحث در این خبر تقدیم کنم ولی وقتی که مطالعه کردم دیدم مجلس شورای ملی وقت این را ندارد که در موقع طرح این لایحه کلیه حقوقی را که قانون اساسی به مجلس شورای ملی داده است راجع به بحث در مورد بودجه مورد استفاده قرار بدهد زیرا متأسفانه به جهاتی که ذکر آن لازم نیست بودجه‌های کل در موقعی که قانون معین کرده است به مجلس شواری ملی داده نشده است به این علت نمایندگان ملت نتوانستند نظریات خودشان را راجع به اصلاحات عمومی کشور که فقط یعنی بهترین مورد مورد بحث در بودجه است اظهار بکنند ولی حالا باید دید با ثبوت این حق مجلس شورای ملی ممکن ا ست کلیه مباحثات و نظریات لازم در مورد این لایحه که فعلاً مطرح است به عمل بیاید یا خیر؟ به نظر بنده پاسخ این سؤال منفی است و بهتر این بوده است که با وضع کنونی مملکت و در عین این که بسیاری از سازمان‌های فرهنگی مملکت به حال رقت‌آمیزی است ما به این قبیل پیشنهادات مبادرت نمی‌کردیم ولی چون متأسفانه این انتظار بنده به عمل نیامد بنده هم ناچار این پیشنهاد را تقدیم کردم و بنابراین است که توضیح می‌دهم. آقای هاشمی در موقعی که پیشنهاد بنده را قرائت می‌فرمودند آقایان نمایندگان ملت درست گوش ندادند بنده مفاد این را عرض می‌کنم مفاد پیشنهاد بنده اضافه کردن قسمتی به نام قسمت ج به این ماده پنج است آن قسمت ج مفادش این است که نصف عواید املاک واگذاری را برای رفع نیازمندی‌های بهداشت اهالی نقاطی که آن املاک واقع است بدهند و نصف دیگر برای توسعه آموزش ابتدایی حالا باید بنده این پیشنهاد خودم را توضیح بدهم گوش می‌دهید آقای مجد ضیایی مجلس برای این است که توضیحات استماع بشود و نفی و اثباتش معلوم بشود برای این لازم است که گوش بدهیدبه عرض بنده البته آقایان نمایندگان ملت می‌دانند وضعی که
منتهی به سلب مالکیت اهالی قسمتی از مملکت شده است و می‌دانند که منشأ پیدایش قانون املاک واگذاری چیست، ملت ایران و مجلس شورای ملی و اعلیحضرت شاهنشاه متوجه شدند به لزوم اجرای عدالت و رفع بی‌عدالتی‌هایی که شده است به این علت این قانون وضع شده است این قانون متعاقب انتقالی است که اعلیحضرت شاهنشاهی به ملت ایران فرمودند این انتقال مقید به شرطی است و آن شرط این است که عواید این املاک صرف بهداشت و فرهنگ عمومی بشود این انتقال قبولش از طرف مجلس در دوره سیزدهم مشروط به این شرط است بنابراین از نظر حقوقی دولت مجاز نبود عواید این املاک را جزو عواید عمومی ببرد (برای این که ما باید بیش‌تر پیروی از اصل حاکمیت قانون بکنیم) بلکه دولت مکلف بود همان طوری که انتقال به عمل آمده است و نمایندگان ملت با آن شرط قبول کردند بر طرق آن شرط عمل بکنند و آن شرط اجازه نمی‌داد که این عواید جزو عواید عمومی برود به این جهت بنده پیشنهاد کردم که نصف این عواید صرف رفع نیازمندی‌های بهداری اهالی نقاط شرق و شمال و غرب که این املاک در آنجا واقع است و نصف دیگر برای توسعه آموزش ابتدایی در این نقاط بشود. اما دلیل این که این اختصاص داده شده است این را هم توضیح بدهم آقایان می‌دانند که اساساً ملت ایران و مجلس ایران غرضش از وضع قانون املاک واگذاری دلجویی از اهالی نقاطی است که این املاک از آنهاگرفته شده است بنابراین و نظریاتی که در قسمت‌های شمالی توسعه مرض مالاریا عده زیادی از اهالی را به طرف مرگ رهسپار می‌کند و احتیاج شدیدی هست و همچنین راجع به اوضاع فرهنگی آنجاها توجهی نشده است بنده پیشنهاد می‌کنم که این عواید را نصف برای رفع احتیاجات بهداری و نصف دیگر برای توسعه امور فرهنگی آنها صرف بکنند. نتیجه این است که اولاً مفاد انتقال نامه رعایت می‌شود ثانیاً یک حقیقتی را که ما نسبت به آن هیچ تردید نداریم آن حقیقت عمل می‌شود و این عرض را که بنده می‌کنم یک ابتکاری نیست بلکه مراسلات بسیاری به نمایندگان مازندران رسیده است راجع به اوضاع یا بهداشت آنها این است که بنده از نمایندگان دولت و ملت درخواست می‌کنم اگر مانعی نباشد با این پیشنهاد من موافقت کنند
ملک‌مدنی (به جای مخبر) - یک دفعه دیگر هم این موضوع در مجلس مطرح شد آقای وزیر دارایی اظهار کردند که درآمد این املاک تقریباً ده میلیون تومان است که پنج میلیون به بهداری و پنج میلیون به فرهنگ اختصاص داده شده است و بنده خیال می‌کنم که ما اصل مرکزیت را نباید از دست بدهیم یعنی درآمد دولت هر چه هست باید جزو عایدات باشد و هزینه و مخارج هم هر چه باشد در قسمت هزینه باشد همان طوری که اصول بودجه هست و در قانون اساسی پیش‌بینی شده است (شریعت‌زاده - مال دولت نیست) بنده خودم از اشخاصی بودم که در موقعی که آن صلح‌نامه به مجلس آمد و قانون املاک واگذاری مطرح شد سوابقش هست اینجا اعتقاد شخصی بنده این بود املاکی که از اشخاص گرفته شده است بدون قید و شرط دوباره به آن اشخاص داده شود بنده عقیده‌ام این بوده است و این عملی هم که شده است عمل صحیح نبوده است همان وقت بنده عرض کردم علت این که غالباً در ایران این جریان تکرار شده است و دیده شده است این است که هر وقت یک سلاطین متعددی و متجاوزی پیدا شدند و تجاوز به حقوق ملت کردند و املاک مردم را صاحب شدند برای این بوده است که یک سانکسیونی نداشته است یک جزایی نداشته است و بعد هم که آمده‌اند خالصه کرده‌اند و دولت آنها را جزو املاک خودش حساب کرده است این اصل غلطی است و همان وقت بنده عرض کردم الان هم عقیده دارم که این قانون و تشریفات خوب نیست و خوب خاطر دارم که آقای آهی وزیر دادگستری بود (ممکن است سوابق را بیاورم اینجا عرض کنم) چندین جلسه بین من و ایشان مذاکره شد و حتی به مشاجره رسید من گفتم آقا معنی ندارد یک شخصی از نور و کجور ملکش را گرفته فرستادندش به فسای فارس در آنجا نوکری می‌کند و بدبختی به سرش آمده است حالا ما بیاییم بگوییم که این صحیح است یا صحیح نیست مال ملت است مال دولت است
البته یک دسته زیادی در مجلس عقیده‌شان این بود که اینها را باید جزو بیت‌المال ملت گذاشت و مال دولت باشد بنده از اشخاصی بودم که دارای این عقیده نبودم الان هم نیستم، این املاک را باید بدهند دست صاحبانش بروند پی کارشان اما حالا که قانون گذشته است و این تصمیم گرفته شده است به نظر بنده درآمدش باید جزو درآمد عمومی کشور بشود و این را نمی‌توانیم تجزیه کنیم و نمی‌دانیم به چه کیفیتی بین شرق و غرب و شمال قسمت کنیم این کار وظیفه دولت است که از نقطه نظر احتیاجات محلی هر جایی که احتیاجات بیش‌تر دارند بودجه آنها را از نظر فرهنگی توسعه بدهد بهداری را توسعه بدهد اصل نظر آقای شریعت را بنده چون همیشه به نظر و رویه ایشان احترام می‌کنم و به ایشان اعتقاد دارم که نظریات ایشان همیشه از روی مطالعاتی است بنده موافقت دارم ولی تقاضا می‌کنم این را موافقت بفرمایند در موقعی که بودجه سال آینده در این مجلس مطرح می‌شود این نظریات را در آنجا مطرح بفرمایند و مطابق قانونی هم که ما گذراندیم دولت مکلف بوده است که تا آخر دی ماه بودجه‌هایش را بیاورد به مجلس تقدیم کند دیروز هم آخر دی ماه است امروز اول بهمن است دولت مجبور است در این ماه بهمن بودجه سال ۲۴ را بیاورد به مجلس تقدیم کند آن وقت این نظریات و مذاکراتی که اینجا هست در آنجا بفرمایید که وقت مجلس هم بی‌جهت تلف نشود و از نقطه نظر پیشنهاد همان طوری که خودتان هم اشاره فرمودید ما مراعات کرده باشیم.
رئیس - آقای دکتر طاهری
دکتر طاهری - بنده نیت آقای شریعت‌زاده نماینده محترم را تقدیس می‌کنم و واقعاً پیشنهاد خوبی فرموده‌اند این پیشنهاد از نظر تئوری و فکر خوب است ولی از نظر عمل اصلاً عملی نیست اولاً راجع به املاک واگذاری مطابق قانون املاکی که بی‌جهت گرفته بودند بر می‌گردد به صاحبش پس از آن که برگشت دیگر حرفی نیست و اما این که باید به فرهنگ و بهداری کمک کرد پنج میلیون تومان اضافه به بودجه وزارت فرهنگ شد و چهار میلیون هم به بودجه وزارت بهداری و مطابق منظور آقا عمل شده است و به علاوه نظیر این پیشنهاد رد شده است از این جهت خوب است آقا موافقت بفرمایند و پس بگیرند.
رئیس - آقای شریعت‌زاده
شریعت‌زاده - مفاد توضیح آقای دکتر طاهری این بود که این پیشنهاد رد شده است برای این که تصور می‌کنند که این پیشنهاد مثل پیشنهاد است که سابقاً رد شده است و حال این که این طور نیست پیشنهادی که همکار محترم بنده آقای ایرج اسکندری فرمودند راجع بود به اختصاص دادن نصف منافع برای روشنایی و تصفیه آب و به هیچ‌وجه مشتمل بر مفاد پیشنهاد بنده نبود این یکی و یکی دیگر این که فرمودند دولت رعایت کرده است این معنی را بنده عرض می‌کنم خیر رعایت مطابق منظور انتقال نامه این است که حساب جداگانه‌ای برای این تنظیم شود و تقسیم بشود به امور فرهنگی و بهداشت و تخلف از اراده مجلس شورای ملی نشود مع‌الوصف حالا چون چیزی به سال نداریم این یک حرف دیگری است و الان عملی کردن این مشکل است و بنده با قید این که دولت این را در ضمن بودجه سال ۱۳۲۴ عملی کند بنده مسترد می‌دارم.
هاشمی - یک پیشنهادی که مربوط به این پیشنهاد است از طرف آقای فرمانفرمائیان شده است.
پیشنهاد آقای فرمانفرمائیان:
اصلاح زیر پیشنهاد می‌شود
عواید املاک اختصاصی به مصرف اصلاح امور بهداری و فرهنگ در کلیه مملکت خواهد رسید.
رئیس - آقای فرمانفرمائیان
فرمانفرمائیان - بنده با این اظهاراتی که شد مسترد می‌دارم.
رئیس - پیشنهاد آقای هاشمی:
دولت مکلف است صورت دیونی را که بابت حقوق کارمندان در ۱۳۲۳ به اشخاص دارد تعیین و به کمیسیون بودجه بیاورد
رئیس - آقای هاشمی
هاشمی- هر چه بنده خواستم خودم را راضی کنم که بالاخره ساکت بنشینیم و حقوق یک عده که خدمت کرده‌اند از بین برود دیدم راضی نمی‌شود به جهت این که میلیون‌ها مخارج می‌شود عرض نمی‌کنم بی‌مورد است یا به مورد ملاحظه می‌فرمایید اگر یک فردی خدمتکار، کلفت، خدمتگزاری آورد مدتی برای او خدمت کرد حقوق به او نداد به این چه عنوانی می‌توان در مملکت داد (ایرج اسکندری - کلاهبرداری) بله کلاهبرداری این عمل از دولت شایسته نیست هر کس برای دولت خدمت کرده است اعم از آموزگاران اعم از پایوران شهربانی اعم از دبیران آنهایی که در این قانونی که شما می‌گذرانید دست‌شان به جایی بند نیست پایش را به یک جای محکمی بند بکنیم که حق مردم از بین نرود عده آنها هم زیاد نیست.
ملک‌مدنی (به جای مخبر)- نظر آقای هاشمی این است که یک مستخدمینی هستند از اول سال ۱۳۲۳ وزارت فرهنگ اینها را استخدام کرده و همین طور یک عده در اداره شهربانی هستند اشخاصی که اول سال از مدرسه شهربانی بیرون آمده‌اند و وارد خدمت شهربانی شده‌اند قسمت شهربانی را آن روز بنده پرسش کردم آقای وزیر دارایی جواب دادند که تأمین می‌کنند و حالا گویا به طوری که آقای هاشمی اطلاع دادند آقای وزیر فرهنگ نظر بنده به آقا است توجه بفرمایید نظر بنده این است به طوری که ایشان اطلاع دارند یک عده مستخدم فرهنگی هستند که از اول سال آنها را حکم داده‌اند و حالا چون اینجا قائل شده‌ایم که شش ماه حقوق به آنها داده شود شش ماه حقوق آنها از بین می‌رود و البته نظر این نیست که یک مستخدم فرهنگی که از اول سال آمده است خدمت کرده است حقوق او از بین برود این پیشنهادی که ایشان کرده‌اند منظورشان این بوده است که صورت دیون را بیاورند ولی این نظریه ایشان را تأمین نمی‌کنند بنده عقیده‌ام این است که به این ماده واحده که مطرح می‌شود انشاءالله از مجلس خواهد گذشت می‌توانند مستخدمین و معلمینی که از اول سال درخدمت فرهنگ بوده‌اند حقوقشان را بپردازند آقا این خوب نیست یک مستخدمی را که یک حکمی به دستش داده باشند آن وقت حقوقش را نپردازند مخصوصاً مستخدمین فرهنگی بنابراین حضرتعالی یک توضیحی بدهید و اگر یک تبصره هم لازم است در این قانون گذارده شود که حقوق آنها تأمین بشود.
هاشمی - عده‌شان هم زیاد نیست.
وزیر فرهنگ (آقای دکتر صدیق) - اجازه می‌فرمایند بنده توضیحی عرض کنم چنان که آقایان مستحضرند کسانی که از دانشسراهای مملکت خارج می‌شوند به موجب قانون تربیت معلم از وقتی که بیرون می‌آیند وزارت فرهنگ مکلف است آنها را به خدمت بگمارد عده‌ای از فارغ‌التحصیلان دانشسرای عالی در سال گذشته که از آنجا فارغ‌التحصیل شده بودند بیکار بودند زیرا که در بودجه سال ۱۳۲۲ اعتبار کافی برای استخدام آنها موجود نبود بنابراین از مهر ماه به این ترتیب استخدام شدند که از اول فروردین ۱۳۲۳ به آنها حقوق داده شود و در ابلاغی هم که به آنها داده شد این مطلب قید شده است و الا البته قانونی نمی‌شد این آقایان مشغول کار شدند و این قانون که آمده است ممکن است ایجاد این وهم را بکند که از مهر ماه این است به آنها حقوق داده شود چون عده آنها هم زیاد نیست و با این که این اعتباری که به وزارت فرهنگ داده شده است خیلی زیاد نیست با وجود اعتبارات خیلی کمی که وزارت فرهنگ دارد بایستی طوری کرد که این عده از فارغ‌التحصیل‌های دانشسرای عالی را که چند نفری بیش‌تر نیستند در بودجه فعلی تأمین بکنیم بنده استفاده می‌کنم از موقع حالا که اینجا شرفیاب شدم خدمت آقایان برای این که استدعا کنم توجهی بفرمایند به وزارت فرهنگ به موجب قوانینی که اینجا تصویب شده است از ۱۵ شهریور ماه چند هزار نفر به اطمینان بودجه ۱۳۲۳ که در خرداد ۱۳۲۳ تقدیم کمیسیون بودجه مجلس شورای ملی شده است استخدام شده‌اند به موجب قوانینی که مجاز کرده است وزارت فرهنگ را به استخدام آنها و یک عده مدرسه در تمام مملکت دائر شده است به موجب قانون ۹ مهر ماه ۱۳۲۲ که خود
آقایان تصویب فرموده‌اید مقرر شده است که در مراکز مهمه مملکت مثل کرمان - شیراز - تبریز و نقاط دیگر دانشسرای شبانه‌روزی تأسیس بشود البته در آنجاها یک دانشسراهایی قبلاً بوده است قرار شد که شبانه‌روزی بشود برای شبانه‌روزی شدن آنها از طرف وزارت فرهنگ دستور داده شده است که تمام فارغ‌التحصیل‌های سال‌های سوم متوسطه تمام شهرستان‌های آن حوزه‌ها را در مرکز آن حوزه‌ها جمع بکنند و مدرسه شبانه‌روزی تأسیس بکنند این کار را رؤسای فرهنگ کرده‌اند ولی چون بودجه هنوز تصویب نشده است اینها نه لباس دارند نه جا دارند نه غذا دارند نه معلم دارند بنده از آقایان استدعا می‌کنم نظر به اهمیتی که به فرهنگ می‌دهند و اهمیتی که در این موضوع هست توجه بفرمایند که این بودجه بگذرد برای این که چند هزار نفر چند ماه است حقوق نگرفته‌اند حقوق اغلب آنها از پنجاه تومان متجاوز نیست در صورتی که مستخدمین سرپایی الان بیش از صد تومان حقوق می‌گیرند استدعا می‌کنم زودتر این را تصویب بفرمایید که این چند هزار نفر از حقوق حقه‌شان محروم نمانند
رئیس - آقای هاشمی
هاشمی - البته جنابعالی هم قسم اختیارات دارید به توجه به این نوع دبیران خاصه که در سال گذشته هم چندین ماه به طور استاژ کار کرده‌اند پس دیگر مورد ندارد پس از این که در سال گذشته پنج شش ماه مجاناً کار کرده‌اند چون فرمودند تأمین نمی‌فرمایند فعلاً هم که آقای وزیر دارایی فرمودند که حقوق پایوران شهربانی تأمین شده است نظر بنده تأمین است و پس می‌گیرم.
رئیس - پیشنهاد آقای نبوی:
پیشنهاد می‌کنم بعد از ماده پنج که ماده دوم این لایحه باشد ماده هشت قرائت و آن ماده به جای ماده شش گذاشته شود.
رئیس - آقای نبوی
نبوی - به دلایلی که آقای وزیر فرهنگ فرمودند احتیاج ایجاب می‌کند ماده هشت که مربوط به معلمین است زودتر مطرح بشود برای این که مواد دیگر درش صحبت خیلی خواهد شد و شاید امروز تمام نشود و جلسه دیگر هم برسد بنابراین بنده استدعا کردم که این ماده هشت زودتر خوانده شود و مستقلاً رأی گرفته شد و از فردا اجرا بشود.
ملک مدنی (به جای مخبر) - عرض کنم این نظر آقای نبوی به این صورت ممکن است تأمین بشود که این ماده استثنائاً یک ماده واحده بشود و تصویب بشود اگر بخواهند تصویب بکنند و الا اگر بخواهیم ضمیمه این قانون باشد منظور آقا را تأمین نمی‌کند اگر نظرتان این است که به این ترتیب خوب است تصویب بشود (نبوی - نظر بنده هم همین است) پس پیشنهاد بکنید به شکل ماده واحده طرح شود بنده هم موافقم.
وزیر دارایی - بنده هم قبول می‌کنم.
رئیس - پیشنهاد آقای فرهودی:
تبصره زیر را به ماده پنجم پیشنهاد می‌کنم.
تبصره - کسانی که در این تاریخ در دانشگاه با پیمان یا پایه اداری مشغول تدریس هستند در صورتی که شورای دانشگاه تا یک ماه پس از تصویب این قانون برای دروس آنها کرسی لازم بشمارد بر طبق آخرین حقوق دریافتی از بودجه وزارت فرهنگ به تشخیص شورای دانشگاه و تصویب وزارت فرهنگ مشمول پایه مقرری در قانون دانشگاه خواهند شد.
رئیس - آقای فرهودی
فرهودی - عرض کنم در موقعی که قانون دانشگاه از مجلس گذشته است به این شکل بوده است که کسانی که در موقع اجرای آن قانون در مدارس عالی تدریس می‌کنند استاد شناخته می‌شوند و رتبه استادی می‌گیرند در موقع وضع آن قانون چند نفر از فضلای این مملکت مشغول تدریس بودند و اتفاقاً آقای ملک‌الشعرا در حبس بودند در صورتی که قبل از تصویب آن قانون ایشان استاد بودند و بعد از حبس
هم باز ایشان استاد بودند و از این حق ایشان محروم ماندند مثلاً آقای میرزا عبدالعظیم خان قریب که از اساتید قدیم این مملکت هستند و فاضل هم هستند ایشان در آن موقع به امر اعلیحضرت پادشاه سابق در مدرسه نظام مشغول تدریس بودند این است که بنده این پیشنهاد را کردم و آقای طوسی هم لطفاً امضا فرمودند مقصود این است که آقایانی که الان هم مشغول تدریس در دانشگاه هستند و حقوق می‌گیرند (ما نمی‌گوییم از خارج بیاورند) در صورتی که شورای دانشگاه برای درس آنها کرسی قائل شد یعنی گفت که حق دارند در آنجا تدریس کنند و کرسی‌شان هم معین است بر طبق آخرین حقوق دریافتی‌شان خود شورای دانشگاه رتبه برای آنها تشخیص بدهد و وزارت فرهنگ هم این رتبه را تصدیق کند و کسی که این سه شرط درباره‌اش مورد داشته باشد اشکالی ندارد که این رعایت درباره‌اش بشود و من تصور می‌کنم که آقای وزیر فرهنگ هم قبول بفرمایند (وزیر فرهنگ- یک مرتبه دیگر بخوانید) کسانی که در این تاریخ در دانشگاه با پیمان یا پایه اداری مشغول تدریس هستند در صورتی که شورای دانشگاه تا یک ماه پس از تصویب این قانون، این یک ماه را هم گذاشتیم برای این که هی بعداً اشخاصی نیایند بخواهند استفاده کنند در صورتی که شورای دانشگاه برای آنها کرسی تدریس قائل بشود بر طبق آخرین حقوق دریافتی از بودجه وزارت فرهنگ ممکن است حقوق دیگری بخواهند غیر همان حقوقی که فعلاً می‌گیرند به تشخیص شورای دانشگاه و تصویب وزارت فرهنگ مشمول پایه مقرری در قانون دانشگاه خواهند شد.
وزیر مشاور (آقای دکتر سیاسی) - بنده با تصدیق به این که نسبت به دانشمندانی که در دانشگاه تدریس می‌کنند و مشمول قانون دانشگاه نشدند نسبت به آنها نهایت عقیده و احترام را دارم در این شکی نیست بعضی از این آقایان که آقای فرهودی اسم بردند حق این بود که مقام رسمی در دانشگاه داشته باشند حالا هم تدریس می‌کنند حقوق می‌گیرند ولی رسماً مشمول قانون دانشگاه نیستند دانشگاه در صدد است که این امر را جبران بکند و یک طرحی هم مشغول تهیه هستند استدعایی که بنده دارم به عجله یک طرحی را آقایان اینجا تصویب نفرمایند که قانون دانشگاه را متزلزل بکنند و این که فرمودند کسانی که رتبه‌ای دارند و از وزارت فرهنگ حقوق می‌گیرند این حقوق ماخذ رتبه استادی آنها بشود و در دانشگاه هم تدریس بکنند یک کسی هم ممکن است عضو وزارت فرهنگ بوده است حقوق رتبه نه را می‌گیرد اگر آن را ماخذ رتبه استادی او قرار بدهم باید رتبه نه یا ده استادی به او بدهیم و شاید آن درسی را که آنجا می‌دهید یک درس بی‌اهمیتی باشد که جای رتبه ده استادی را داشته باشد بنابراین تمنا می‌کنم از آقای فرهودی که پیشنهاد خودشان را پس بگیرند دولت تعهد می‌کند و بنده شخصاً هم یک طرحی را تهیه کرده‌ام عنقریب تقدیم مجلس می‌شود و نظر آقا هم تأمین می‌شود خود بنده بیش از ایشان اصرار دارم که مثل آقایان قریب و بهار وضعیتشان در دانشگاه روشن شود ولی تصور می‌کنم به این صورت اسباب اشکال بشود در دانشگاه و تصور می‌کنم بهتر است که پیشنهاد خودشان را مسترد بفرمایند.
فرهودی - چون آقای دکتر سیاسی تأمین کردند نظر بنده را که در آتیه تأمین می‌کنند بنده پس می‌گیرم ولی یک نکته را تذکر می‌دهم و آن ا ین است که این آقایان فعلاً گذشته از این که پیمانی هستند از مزایایی هم که در ماده ۱۲ قانون تعلیمات اجباری تأمین گشته است از آنها محروم هستند یعنی به اقل حقوق در دانشگاه مشغول تدریس هستند و امیدوارم که آقای رئیس دانشگاه زودتر تکلیف آنها را معلوم بفرمایند.
رئیس - پیشنهاد آقای دهستانی قرائت می‌شود:
دولت مکلف است از تاریخ تصویب این قانون تا دو ماه لایحه سازمان وزارت کشاورزی را به مجلس تقدیم و به تصویب برساند و الا نصف از اعتبار بودجه آن وزارت را در سال ۲۴ کسر نموده و به بودجه وزارت فرهنگ و بهداری بالمناصفه علاوه نماید (گفته شد - نیستند)
رئیس - پیشنهاد آقای حاذقی قرائت می‌شود:
پیشنهاد می‌کنم تبصره زیر به ماده دوم افزوده شود. وزارت
دارایی مجاز است طبق پیشنهاد وزارت دارایی و وزارت بازرگانی و پیشه و هنر معادل دو ثلث آخرین حقوق اداری مرحوم دکتر عبدالله حامدی مدیر کل فنی متوفای وزارت کشاورزی و مرحوم جواد آزادی بازرس متوفای وزارت پیشه و هنر را به عنوان مستمری درباره فرزندان صغار آن دو مرحوم بپردازد.
جمعی از نمایندگان - پیشنهاد خرج است آقا نمی‌شود طرح کرد.
حاذقی - اینجا جایش نیست این را آقای هاشمی لطفاً نگاه دارید برای وقتی که آن ماده مطرح است.
رئیس - مذاکرات ماده دوم تمام شد در جلسه دیگر بعد از راپورت کمیسیون رأی می‌گیریم.
هاشمی - پس مقام ریاست ماده دوم را خاتمه یافته به مجلس اعلام فرمودند، یعنی دیگر پیشنهادی راجع به آن ماده قبول نخواهد شد.
رئیس - ماده هشتم که ماده سوم است برحسب پیشنهاد آقای نبوی قرائت می‌شود:
ماده هشتم- اضافه اعتبار وزارت فرهنگ موضوع قانون مصوب ۹ مهر ماه ۱۳۲۳ که از اول مهر ماه ۱۳۲۳ اجازه اجرای آن داده شده به نسبت شش ماهه آخر سال به مبلغ بیست و پنج میلیون و دویست هزار ریال قابل استفاده خواهد بود که برای اجرای مقررات قانون نامبرده با تأمین اضافات و ترفعیات قانونی کارمندان و خدمتگزاران و هزینه‌های ضروری دیگری که علاوه بر اعتبار سال ۱۳۲۲ مورد احتیاج قطعی آن وزارتخانه می‌باشد پرداخت گردد.
تبصره ۱- اجرای اشل ماده ۱۲ قانون تعلیمات اجباری موضوع ماده واحده مصوب نهم مهر ماه ۱۳۲۳ از اول دی ماه ۱۳۲۳ خواهد بود.
تبصره۲- مفاد ماده فوق باید به طریقی عملی شود که اضافه اعتبار سال ۱۳۲۴ بودجه وزارت فرهنگ از پنجاه میلیون و چهار صد هزار ریال تجاوز ننماید.
تبصره ۳- وزارت فرهنگ می‌تواند بودجه سال۱۳۲۳ خود را در حدود جمع کل اعتبار مصوب سال ۱۳۲۲ و اضافه اعتبار مزبور در ماده ۹ بالا (۲۵۲۰۰۰۰۰ ریال) با موافقت وزارت دارایی تنظیم و با رعایت مقررات این ماده و تبصره‌های آن به موقع اجرا بگذارد.
رئیس - این ماده به طور ماده واحده از طرف کمیسیون انشاء خواهد شد که عجالتاً به طور ماده واحده تلقی می‌شود و درش مذاکره می‌کنیم. آقای مراداریه فرمایشی دارند؟ بفرمایید.
مراداریه - بنده راجع به …
رئیس - بفرمایید پشت تریبون
مراداریه - خیلی مختصر است قربان یک سؤال مختصری است.
رئیس - باشد. بیایید پشت تریبون.
مراداریه - چشم. راجع به عملیات برخلاف قانون وزارت فرهنگ شکایاتی به این جانب رسیده و سؤالی راجع به این موضوع و موضوع دانشسراها دارم که تقدیم حضور مقام ریاست می‌کنم.
رئیس - آقای مجد ضیایی
مجد ضیایی - آقای مراداریه یک سؤالی داشتند آن را نمی‌دانم به چه مناسبت در ضمن طرح این ماده فرمودند، بنده یک نظریاتی داشتم و پیشنهادی بود که عرض می‌کنم در ماده راجع به بودجه فرهنگ به عنوان مخالف تذکراتی لازم بود که بهترین موقع هم در طرح بودجه است که به عرض می‌رسانم چنانچه بودجه فرهنگ و اعتبار آن در مورد صحیح صرف نشود ما هیچ‌گونه نتیجه نخواهیم برد باید اصول پروگرام وزارت فرهنگ به روی اساس متینی استوار باشد که تغییر وزیر و آمدن وزیر دیگر نباید دخیل در تغییر آن بشود و برای ۱۰ سال یا اقلاً ۵ سال با مشاوره دانشمندان عالی مقام فنی پروگرام عملی تنظیم و به موقع اجرا بگذارند، قسمت مهم آن که باید در تحت مطالعه قرار گیرد و ترتیب دروس دانش‌آموزان دبستان‌ها است که مبنای کار و شالوده پروگرام است، و اساس فرهنگی یک کشور است باید سعی شود در اطفال دانش‌آموز بحث قوه فهم در دروس ایجاد نمایند که بتوانند در آتیه زندگانی خود قضاوت نمایند در ضمن دروس آنها مقدمات صنعت
و کشاورزی، خانه‌داری اقتصاد، دامپروری یاد بدهند و از احتیاج به استخدام و مزاحمت دوایر دولتی راحت بشوند و الّا محفوظات به مرور از بین رفته و ثمری برای آتیه نخواهد بود، از این مهم‌تر اقدام اساسی برای سال آتیه لازم است باید از حالا شالوده آن را تهیه نمایند توجه کامل در پروگرام دروس است که همان رویه سابق باقی مانده که امروز احتیاجات غیر آنها را ایجاب می‌کند مخصوصاً دروس دختران است که باید موافق احتیاجات ضروری آنها تنظیم و جزو پروگرام نمایند نه این که هر کسی برای خیال استفاده یا این که در وزارت فرهنگ دستی داشته اجازه تألیف و طبع کتب دروس گرفته تحمیل اطفال نماید، دختران باید جسم قوی داشته برای آتیه اولاد به عمل آورند تحمیل این همه کتب روح آنها را فرسوده و جسم‌شان را ناتوان خواهد نمود دختر دانشجوی کلاس دوم دبیرستان را خودم مشاهده نمودم که دیوانه‌وار گردش نموده کلماتی حفظ می‌نماید از درس او سؤال کردم، چندین کتاب نشان داد، در تاریخ و جغرافیا و صرف که برای دانشجوی دبیرستان پسران آن هم در کلاس چهار مشکل است، یکی از درس‌های کتاب درسی ۴۶ یادداشت نمودم ذکر طیلسان احمد بن حرب آل مهلب من بنی صغره الی آخر ملاحظه فرمایند به چه درد دختر جغرافیا بهداشت، جانورشناسی، هندسه، جبر، شیمی، دستور، کتاب انگلیسی، فارسی، رسم، حساب، خانه‌داری اینها را باید دختر ۱۵ ساله حفظ نماید آقای وزیر فرهنگ که معروف به متخصص در تعلیم و تربیت هستند نباید بگذارند روح کودکان و تعلیم جوانان و عقل نسل آتیه فدای این پروگرام‌های بی‌نتیجه بشود، برای سال آتیه چند جلد کتاب از خیاطی و زبان خارجی و آشپزی و خانه‌داری اصول دیانت و اخلاق تهیه در مدارس دختران درس بدهند یکی هم راجع به دانشجوی شهرستان‌ها است که به مرکز به امید تحصیل و ترقی می‌آیند متأسفانه در اغلب شهرستان‌ها کلاس ششم متوسطه دایر نشده دانشجو که به مرکز می‌آید قوه مالی ندارد که صد تومان یک اطاق کرایه نماید، برای سال آینده وزارت فرهنگ جای سیصد نفر دانشجو را تهیه و ماهانه کرایه عادلانه دریافت بدارد که تحصیلات خود را ادامه بدهند، در قسمت اعزام دبیرهای شهرستان‌ها، از زنجان اطلاع می‌دهند چهار ماه از موقع تحصیل گذشته سه نفر دبیر ناقص دارند چنانچه دانشجو رفوزه شود مسئولیت آن به عهده وزارت فرهنگ خواهد بود در این قسمت توجه فوری لازم است بفرمایند.
وزیر فرهنگ - اجازه می‌فرمایید توضیحی عرض کنم،
رئیس - بفرمایید.
وزیر فرهنگ - متأسفانه باید اعتراف کنم مطالبی که آقای نماینده محترم فرمودند تمام عین حقیقت است و این نواقصی که فرمودند در برنامه معارف و فرهنگ ما موجود است ولی از طرف دیگر در صورتی می‌توان اقدام کرد در رفع این نواقص که آقایان محترم پشتیبان دولت باشند و کمک بکنند که برای یک مدت کسی که مورد اطمینان آقایان است سر کار باشد که بتواند منظور آقایان را به انجام برساند راجع به این برنامه‌ای که فرمودید خود بنده در سال ۱۳۲۰ وزیر فرهنگ بودم چند جلسه شورای عالی فرهنگ را به این کار تخصیص دادیم و مدت‌ها بحث کردیم و وقتی رسیدیم به این نتیجه که چند سال باید دوره ابتدایی باشد و چند سال دوره متوسطه که بر طبق آن بعداً برنامه نوشته شود، کابینه عوض شد و این برنامه ماند در سال ۱۳۲۲ باز این برنامه مطرح شد، یک عده از دبیران مدارس که فعلاً مشغول تدریس هستند و کاملاً اگاه هستند که چقدر از برنامه فعلی را می‌شود در مدت یک سال تدریس کرد مدتی مأمور این کار شدند که تجدید نظر در برنامه بکنند و در ضمن مدت سه ماه به این کار پرداختند و پس از مطالعات زیاد برنامه تهیه شد وقتی آماده شد که به شورای عالی برود باز هم کابینه عوض شد در این مرتبه هم همین کار باز تعقیب شده است. و اگر ملاحظه فرموده باشید در اخبار نوشته شده بود در دو هفته قبل برنامه‌ای که در نتیجه این چند ماه که مطالعه
شده بود از طرف دبیران به شورای عالی فرهنگ تقدیم شد و از شورای عالی فرهنگ تقاضا شد که برای دفعه سوم مطالعه بکنند در این برنامه و این نظریاتی را که از طرف دبیران تقدیم شده بود در آنجا رویش تصمیمی اتخاذ کنند متأسفانه عرض می‌کنم که طرز تدریس ما، روش ما، البته بسیار قدیمی است و باید عوض شود ولی این را در ظرف ۲۴ ساعت نمی‌شود عملی کرد و یک اصلاح اساسی در دانشسراها باید کرد و آن این است که دانشسراها یک اشخاص مستعدی را بپذیرند که این اشخاص بعد از این طریقه تعلیم و تربیت را عوض کنند برای این که این کار بشود بایستی مجلس شورای ملی اعتبار کافی بدهد که ما حقوق کافی بدهیم و تا اشخاص مستعد را بیاورند به دانشسراها و الا کسانی که از نقطه نظر این که استعداد نداشته‌اند و نتوانسته‌اند کاری پیدا کنند به دانشسرا می‌آیند، و آموزگاران ما آن وقت واجد این شرایط نخواهند بود که بتوانیم به وسیله آنها روش و اصلاحاتی که منظور نظر است به عمل آورند، راجع به نداشتن دبیر به طوری که سابقاً هم عرض کردم ما الان ۴۹۰ کلاس داریم که دبیر ندراند و اولا اعتبار نداریم که شبانه‌روزی دانشسراها را تکمیل کنیم تا این که عده زیادی که برای آن مدارس که مورد احتیاج است تربیت کنیم اگر انشاءالله برای سال ۱۳۲۴ مجلس شورای ملی اعتبار کافی بدهد ما در نظر داریم یک شبانه روزی‌های بیش‌تری را برای جوانان کشور تهیه کنیم و در آنجا عده زیادی برای منظوری که مورد احتیاج است تربیت بکنیم و آن وقت به ولایات بفرستیم و البته این کار مستلزم دو سال وقت است. زیرا اگر برای تهیه دبیر الان ما دانشجو قبول کنیم و بپذیریم سه سال دیگر فارغ‌التحصیل خواهند شد (یکی از نمایندگان - تکلیف فعلی چیست؟) البته ما سعی می‌کنیم که فعلاً از کسانی که واجد شرایط هستند به قسمت دبیری بپذیریم، یک پیشنهادی بنده کردم شاید قانونش هم بیاید اینجا یعنی به طور پیمان عده‌ای که از مدارس عالی یا هنرسرا تربیت شده‌اند مثل دانشکده کشاورزی و یا هنرسرای عالی و می‌توانند بعضی از دروس را تدریس بکنند استخدام بکنیم زیرا مطابق قانونی که در سال ۳۱۲ در ضمن متمم قانون بودجه گذشته است حقوقی که می‌توانیم به دبیران پیمانی بدهیم بسیار ناچیز است برای دبیران کلاس اول متوسطه پنجاه تومان در کلاس آخر متوسطه ۹۰ تومان و با این مبلغ کسی حاضر نیست که برود تدریس بکند و بنده پیشنهاداتی داده‌ام به وزارت دارایی اگر موافقت کردند انشاءالله به شکل لایحه تقدیم مجلس شورای ملی خواهد شد و یک عده دبیر پیمانی برای این مدارس که فعلاً دایر است و دبیر ندارد استخدام بکنیم.
رئیس - دو پیشنهاد شده است راجع به کفایت مذاکرات یکی ازطرف آقای فرهودی و یکی از طرف آقای صمصام. (ایرج اسکندری - بنده مخالفم)، بفرمایید.
دکتر زنگنه - آقا بنده قبل از ایشان اجازه خواسته بودم.
رئیس - پس آقا اجازه بدهید آقای دکتر زنگنه نوبت‌شان مقدم است خیلی معذرت می‌خواهم آقای دکتر زنگنه بفرمایید.
دکتر زنگنه - عرض کنم آقای مجد ضیایی اصلاحاتی نظرشان رسیده بود راجع به فرهنگ بنده می‌خواستم عرض کنم آقای وزیر فرهنگ هم فرمودند که از این راه که یک نفر به طور ثابت در وزارت فرهنگ بتواند کار بکند این اصلاحات به نظر بنده راه تأمینش این است که شورای عالی فرهنگ را آن طوری که باید تقویت بکنیم و آن را یک مرکز صلاحیت‌دار ثابتی قرار بدهیم، شورای عالی فرهنگ قاعده باید مرکزی باشد که در این کارها رسیدگی بکند و رأی بدهد و آن طوری هم که ملاحظه می‌فرمایید در قانون اساسی فرهنگ هم نظر این بوده است که شورای عالی فرهنگ درتمام کارهای فرهنگ دخالت بکند و یک جای ثابتی باشد متأسفانه برخلاف این نظر شورای عالی فرهنگ آن طوری که باید و شاید نتوانسته است وظیفه خودش را انجام بدهد بنده افتخار آن را دارم که سال‌ها است در شورای عالی فرهنگ
بودم ولی در این مدت بنده می‌دیدم هر چیزی که وزارت فرهنگ تهیه می‌کرد می‌گفتند قبلاً به عرض رسیده است معلوم می‌شد که باید به تصویب برسد و می‌گذشت از طرف دیگر هر وزیری می‌گردد که چه اصلاحاتی بکند، می‌بینید که اعضا را نمی‌تواند تغییر بدهد پول را که نمی‌تواند اضافه بکند، ساختمان که نمی‌تواند بسازد پس چه باید بکند برنامه را باید تغییر داد بنده خودم چندین مرتبه شاهد بودم در ظرف پنج شش سال تغییر برنامه ابتدایی و متوسطه را دادند که هیچ کدام از آنها یک دوره تمامش را طی نکرده است وقتی برنامه دوره ابتدایی عوض شد این را باید گذاشت که یک دوره شاگرد از این برنامه بیرون بیاید که ما بتوانیم قضاوت بکنیم که این خوب است باید که آقای مجد ضیایی نفرمایند که تحمیل زیادی می‌شود به شاگردها و کله‌شان خراب می‌شود، اینجا از استادان دانشگاه بپرسید همگی این را می‌گویند می‌گویندکه شاگردی که می‌آید از دوره عالی می‌خواهد تحصیل بکند آنها کله‌شان خالی است و معلومات کافی ندارند سواد ندارند نمی‌توانند یک انشای کافی بکنند کدام یک را بایستی گوش کرد بنده عرض می‌کنم پروگرام را با قضاوت اشخاص و تغییرات سیاسی نباید گذاشت بنده عرض می‌کنم که بگذارید اقلاً یک مرتبه اینجا تصویب بکنیم که هر برنامه‌ای که از شورای عالی فرهنگ گذشته است قبل از این که یک دوره یعنی ۱۰سال ۱۲ سال از امتحان و آزمایش آن بگذرد قابل تغییر نباشد، و الا این طور که ما پیش برویم هیچ‌وقت برنامه و نقشه نخواهیم داشت و برنامه و نقشه که با آمدن و رفتن وزیر عوض بشود به درد نمی‌خورد از این گذشته اصلاً راجع به اصل ماده بنده تقاضا می‌کنم همان طور که تمام آقایان نظر دارند زودتر بگذرد این ماده متأسفانه یک صورت مخصوصی به خود گرفته است در حقیقت یک مرتبه دو مرتبه این ماده تصویب شده است یک مرتبه در قانون تعلیمات اجباری دادن این اضافات تصویب شده است بعد این را دولت اجرا نکرده است در صورتی که باید در سال گذشته اجرا کرده باشد و اجرا نکرده است و مانده است و امسال هم در مرداد ماه جزو لایحه دولت این لایحه از کمیسیون بودجه پیشنهاد شده است و آن ماده هم تصویب شده باز دو مرتبه اجرا نشده است حالا برای دفعه سوم در واقع می‌آید به مجلس شورای ملی برای چه این دفعه آمده برای این که آن ماده که تصویب شده است می‌خواهند یک مقداری ازش کسر کنند در آنجا گفته شده است که این مقداری که به وزارت فرهنگ داده شده است برای قانون تعلیمات اجباری است و اضافات دیگر وزارت فرهنگ و مخصوصاً نظر به اعضای آموزش بوده است بعد وزارت فرهنگ متوجه شده است که برای اعضای اداری وسیله اضافه حقوقی ندارند آمدند فکر کردند چه بکنیم گفتند خوب از اعضای آموزش آموزگار دبیر و استاد می‌گیریم به اعضای دیگر وزارت فرهنگ می‌دهیم البته آنها هم مستخدم فرهنگند و استحقاق دارند ولی جایش بود که وزارت دارایی این را تأمین می‌کرد شاید این قسمت مبلغ زیادی هم نبود، به هر حال آمدند اضافه را این طور تأمین کردند به جای این که اضافات آموزش از اول سال داده شود در ۳ ماه آخر سال داده شود به این ترتیب پس در حقیقت این ماده یک مرتبه تصویب شده است و اینجا مجلس شورای ملی اضافه نمی‌دهد بلکه یک چیزی هم کسر می‌کند، بنده با اضافه تبصره در قسمت دوم این ماده یک مطلب دیگری داشتم که بعد ممکن است اگر آقایان اجازه بفرمایند لااقل پیشنهادی هم در این خصوص داده شود و آقایان موافقت بفرمایند و آن این است که اینجا یک تبصره اضافه کرده‌اند که وزارت دارایی در سال ۱۳۲۴ نباید اضافاتی بیش‌تر از این چیزی که امسال بهشان داده‌ایم بدهد در صورتی که منطقی ندارند اگر اضافاتی در بودجه داشتند پول داشتند به همه وزارتخانه‌ها دادند به وزارت فرهنگ هم باید بدهند شما چطور از حالا می‌گویید ما به وزارت فرهنگ در سال آتیه اضافه حقوقی نمی‌دهیم (صحیح است) این اصلاً برخلاف اصول قانونی است در پرداخت این اگر ما اضافه داشته باشیم در بودجه‌مان در درجه اول باید به وزارت فرهنگ به وزارت بهداری بدهیم به این جهت است که بنده پیشنهاد
خواهم کرد که این قسمت حذف شود و بقیه ماده هم به طوری که آقایان گفتند برای اجرای قانون تعلیمات اجباری وزارت فرهنگ یک عده آموزگار استخدام کرده است و از اول سال مشغول بوده‌اند و همان طور که آقای وزیر فرهنگ هم فرمودند واقعاً خوب نیست که گفته شود ما با آموزگار پنجاه تومان حقوق می‌دهیم این حقوق هم در ظرف شش ماه پرداخته نشده است حالا هم سه ماهه می‌خواهند بکنند این برخلاف عدالت و انصاف است این است که بنده استدعا می‌کنم آقایان موافقت بفرمایند ماده زودتر تصویب شود و آن تبصره دوم هم حذف شود.
وزیر دارایی - این را برای اطلاع آقایان عرض می‌کنم که این ماده سه جزء دارد یکی راجع به فرهنگ است، یکی راجع به آبیاری است، یکی راجع به بهداری است و این است که بنده این را توضیحاً عرض می‌کنم توجه بفرمایند برای این که زودتر بگذرد بنده مواد علیحده پیشنهاد نکردم برای این که هر سه جزء بگذرد بنده هر سه جزء را پیشنهاد کردم استدعا می‌کنم آقایان توجه داشته باشند.
بعضی از نمایندگان - کافی است مذاکرات.
ایرج اسکندری - بنده مخالفم.
رئیس - عده برای رأی کافی نیست و باید یک نفر موافق و یک نفر مخالف صحبت کنند آقای ایرج اسکندری بفرمایید.
ایرج اسکندری - بنده متأسفانه مجبورم برخلاف فرمایشی که آقای دشتی آن جلسه فرمودند که تئوری و از روی کتاب نباید گفت متأسفانه عقیده‌ام این است که اگر تئوری‌های صحیحی هست باید ذکر کرد اگر چه توی کتاب هم نوشته شده باشد و راجع به بودجه مخصوصاً عقیده‌ام این است که در بودجه ما یک سازمانی است یک ترتیبی است که از روی اوضاع و احوال و ترتیبات ممالک خارجی گرفته شده است و مخصوصاً باید به این طرز بودجه‌های ممالک خارجی توجه کرد حالا اگر اینجا تئوری ذکر شد آقای دشتی که تشریف ندارند خواهش می‌کنم که آقایان دیگر هم بنده را عفو بفرمایند عرض کنم که به طور کلی دو نوع بودجه ممکن است پیشنهاد بشود تاریخ بودجه نشان می‌دهد یک وقتی بود که بودجه گلوبال ممکن است پیشنهاد شود. یعنی به طور کلی بگویند این قدر ما بودجه پیشنهاد می‌کنیم، این قدر عایدی داریم، این قدر خرج این یک نوع بودجه است یک نوع بودجه دیگری هم هست و آن بودجه‌ای است که ما در مملکت خودمان قبول کرده‌ایم اصولش را و در سایر ممالک دیگر دموکراسی هم آن را عمل می‌کنند و آن بودجه‌ای است که تمام اقلام دخل و خرج باید بیاید به مجلس و یکی درش صحبت بشود و تصویب بشود متأسفانه بنده می‌بینم که رفته رفته وضعیت ما دارد به یک صورتی می‌رسد که ما به طور کلی و چکی بیاییم بودجه را تصویب بکنیم این همان بودجه گلوبال می‌شود ولی یک مقیاس البته دارد چرا برای این که درست است که تسریع می‌شود در کار ولی معایبی دارد و آن معایبش این است که مجلس شورای ملی باید قضاوت بکند که آیا این قلم از بودجه را که شما تصویب کردید آیا این قلم ضروری‌تر است یا قلم دیگر ولی وقتی که یک چیز کلی را آوردید اینجا البته کسی منکر نیست که برای فرهنگ هر چه بیش‌تر ممکن است بایستی پول داد، یا برای آبیاری یا برای مصرف چیز دیگر یا برای وزارت دارایی یا برای وزارت بهداری یا برای هر وزارتخانه‌ای که باشد ولی وقتی شما یک بودجه کلی آوردید اینجا بنده نمی‌توانم بگویم که آقا این بودجه را اگر در مجموع بودجه قرار دهیم آیا مطابق اهمیت خودش هست یا نیست، این مطلب برای ما مهم است و ما باید ببینیم که این بودجه وزارت دارایی یا وزارتخانه فرهنگ یا بودجه وزارت دادگستری که آوردید اینجا و می‌خواهید ما به طور گلوبال تصویب کنیم آیا ما نسبت به مجموع بودجه نباید نگاه بکنیم مقایسه بکنیم که آیا این مطابق نظر ما هست یا نیست؟ این بودجه باید مورد کنترل ما واقع گردد ولی متأسفانه هر لایحه و موادی که به مجلس می‌آید این کنترل را از ما سلب کرده است آن دفعه هم همین را عرض کردم حالا برای این که راجع به ماده ۸ عرض می‌کنم ملاحظه بفرمایید علاوه بر این که اعتبارات بودجه امسال را بر طبق بودجه گذشته تصویب کردند و گفتند که مطابق ۱۳۲۲ عمل بکنید برای اضافه اعتبارش هم قبول
کردند که یک تبصره هم اینجا بگذارند که وزارت فرهنگ بودجه سال ۲۳ را در حدود جمع کل بودجه مصوبه سال ۲۲ و اضافه اعتبار در ماده ۹ بالا به مبلغ بیست و پنج میلیون و دویست هزار ریال در موقع خود با موافقت وزارت دارایی تنظیم و با رعایت مقررات این ماده مورد اجرا قرار گیرد پس خلاصه بودجه وزارت فرهنگ را ما همین طور تصویب کردیم دیگر چیزی باقی نمی‌ماند از بودجه وزارت فرهنگ برای این که بودجه وزارت فرهنگ یک چیزی است که در سال قبل پیش‌بینی شده یک مقداری هم اضافه اعتباری که اینجا پیش‌بینی شده است و شما الان به موجب این ماده بودجه وزارت فرهنگ را تصویب کرده‌اید و بنده نمی‌دانم آقایان دیگر چه چیزی را باید کنترل بفرمایند (یکی از نمایندگان - سال تمام شده است)… خیلی خوب سال تمام شده است و ما هی مخالفت کردیم و گفتیم و آقایان هر روز آمدند یک لایحه به مجلس آوردند و رأی گرفتند رفتند و خلاصه‌اش این شد که تمام برخلاف نصوص صریحه قانون اساسی برخلاف نصوص صریحه قوانین تمام ممالک متمدنه و دموکراسی دنیا رفتار کردند و این کنترل مجلس را از دست ما گرفتند و حالا هم که می‌گوییم می‌گویند سال تمام شده است و شما چه تضمیمی می‌توانید به ملت ایران بدهید که سال دیگر مثل امسال نشود، بفرمایید ببینیم مخصوصاً از آقای وزیر دارایی سؤال می‌کنم خوب می‌گویید برای سال دیگر، برای سال دیگر چه تضمینی داریم و امسال را می‌گوییم به هر رنگ که بود گذشت این را هم صرف‌نظر کنیم. در سال آتیه اگر همین طور آوردید باز همین طور می‌گوییم سال تمام شد (یکی از نمایندگان - مطابق قانون می‌بایست اول سال بیاورند نیاوردند) … اول سال می‌بایست بیاورند ولی هر دفعه یک ماده واحده یا چند ماده دنبال هم به طور گزارش می‌آورند و می‌گویند چون معلمین حقوق نگرفته‌اند و مستخدمین حقوق نگرفته‌اند، برای این که یک هیجانی اینجا تولید بشود می‌گویند مستخدمین گرسنه هستند برای این که مستخدمین از گرسنگی نمی‌روند این را تصویب کنید کدام شخصی است که بگوید مستخدمین حقوق نگیرند اما این که بودجه نشد این در حقیقت یک سیستمی است که برای ایجاد هیجان خیلی خوب است برای پیشرفت منظور خیلی خوب است ولی خودمان باید انصاف بدهیم که بودجه نیست و این یک صورت ظاهری است که درست شده و ما نمی‌توانیم هیچ کنترلی بکنیم و دقتی بکنیم من از این نظر این صحبت را کردم و مقصود بنده این بود و تنها راجع به ماده هشت نیست و برای تمام مواد باید در نظر گرفت مثلاً در ماده ۶ هم تذکر داده شده است…
یکی از نمایندگان - آقای مهندس فریور تذکر فرمودند.
ایرج اسکندری- بلی این را آقای مهندس فریور فرمودند به موجب تبصره ۱ همین ماده دولت مکلف بوده است که بودجه سال ۱۳۲۴ را تا اول بهمن ۲۴ بیاورد به مجلس شورای ملی و همین الان هم تخلف کرده است ما چه تضمینی می‌توانیم داشته باشیم که سال دیگر دولت این بودجه را بیاورد به مجلس عرض کنم که تمام مقررات کلی بودجه تمام مقرراتی که برای دخل و خرج مملکت در همه ممالک دموکراسی معین کرده است در این لایحه زیر پا گذاشته شده در ماده ۶ تصریح شده است که اگر از یک قلمی به قلم دیگر هم رفت مانعی ندارد بنده از مجلس شورای ملی سؤال می‌کنم اگر شما اجازه داده‌اید به طور گلوبال بودجه را بپردازند بعد هم اجازه بدهید از یک ماده واحده بگذرانید که دولت مختار است هر چقدر دلش می‌خواهد خرج بکند و هر چه دلش می‌خواهد وصول بکند از این قلم بر قلم دیگر برود لذا اگر بودجه را روی اصول نقل و انتقال بدهیم معنی آن این است که هر کاری را که می‌خواهد بکند و وقتی که این اجازه داده شود….
(امینی - ماده واحده مطرح است) … این تنها پیشنهادی است که بنده دارم عرض می‌کنم و به طور کلی عرض می‌کنم و آقای امینی هم هر موقع که تشریف آوردند اینجا نفرمایند متأسفانه در این مجلس حفظ نظم رعایت نمی‌شود الان مثال
هم می‌زنم چند روز قبل از طرح دکتر میلسپو گفتند که چند ماده‌ای را باید تصویب کرد حالا می‌گویند همه را باید تصویب کرد امروز تصمیم به خلافش گرفتند پس خواهش می‌کنم جنابعالی این قدر متی کولو نباشید (امیر تیمور - خواهش می‌کنم فارسیش را بفرمایید) … یعنی مته به خشخاش گذاشتن بنده برای مثال گفتم (امیر تیمور - نه بنده هم می‌خواستم معنایش را بفهم)… برای این که موردایراد آقایان واقع نشوم ولی می‌خواستم عرض کنم اتفاقاً آقای وزیر دارایی که خودشان مشروطه‌خواه بوده‌اند و در مجلس شورای ملی هم بوده‌اند و خودشان آزادی‌خواه بوده‌اند در ادوار قبل از دوره دیکتاتوری و بعد از دوره دیکتاتوری دارای مقامات عالی بوده‌اند این نظر را به ما بدهند که آیا بالاخره مجلس شورای ملی مطابق قانون اساسی ما یک وقتی می‌رسد که حق کنترل بودجه را داشته باشد یا نخواهد رسید؟ اگر نمی‌رسد که خوب ما هم بفرمایید که ما من بعد بدانیم که وقتی که آقایان یک لایحه‌ای را می‌آورند به طور کلی یک مبلغی را بگیرند مجلس قبول کند آن وقت ما تکلیف خودمان را می‌دانیم ولی این به شکل یک کلاه شرعی است که گذاشته‌اند که از این کلاه شرعی استفاده کنند که به عنوان قانون یک عمل خلاف قانونی کرده باشند این است که ملاحظه می‌فرمایید و بنده وارد جزئیات نمی‌شوم و فقط می‌خواهم بگویم که اگر ماده با تبصره ۳ مجموعاً اگر جمع کنیم جایش این است که بودجه وزارت فرهنگ را بدون استثنا چشم بسته و دربست تصویب کرده‌ایم و قبول کرده‌ایم با اضافاتش و دیگر بعد از این حرفی نخواهیم زد من نمی‌گویم که بودجه وزارت فرهنگ زیاد است به عقیده بنده خیلی کم است و باید خیلی بیش‌تر باشد ولی الان نمی‌توانم اظهار عقیده بکنم چون اگر الان بودجه کل را آورده بودید ممکن بود مثلاً بنده پیشنهاد کنم از بودجه وزارت جنگ کم کنید و به بودجه وزارت فرهنگ اضافه کنید بنده عقیده خودم را عرض می‌کنم و ممکن است آقای وزیر جنگ موافق نباشند و نظرم این است.
مهندس فریور - نسبتی باید قائل شد.
ایرج اسکندری - نسبتش چیست آخر همین جوری که نمی‌شود قبول کرد این است که بنده استدعا می‌کنم که آقای وزیر دارایی راجع به این موضوع توجه بفرمایند و همین طور هم تمام آقایان راجع به این موضوعاتی که مربوط به اصول ملی است مربوط به تمام مملکت است و ارتباطی به حزب و دسته معینی ندارد یک مسائلی است که به مصالح عالیه مملکت توجه دارد و مربوط به مردم ایران است توجه بفرمایید و این طور اصول مشروطیت و قانون اساسی را زیر پا نگذارند هر روز قانونی می‌آورند بر خلاف قانون اساسی.
امیر تیمور- اجازه می‌فرمایید؟
رئیس - بفرمایید.
امیر تیمور- در موقع صحبت شاهزاده این طور احساس کردم (امینی - حضرت والا) … آقای حضرت والا جناب آقای وزیر دارایی از نظر سوابق دوستی که با مرحوم شاهزاده سلیمان میرزا داشته و آن محبت هم البته به ایشان رسیده است مانند یک پدری که از پسرش لذت ببرد از بیانات شاهزاده خیلی خوشتان آمد آقای وزیر دارایی (خنده نمایندگان) فرمایشات آقای اسکندری گو این که همه‌اش صحیح باشد در وقعی که لایحه بودجه مطرح باشد خوب بود بفرمایند چون الان بودجه کل که مطرح نیست و کلیات این مواد هم یک دفعه دیگر درش صحبت شده است و حالا به هیچ وجه وارد نیست و در مواد آن هم به حد کافی صحبت کردیم و این قدر وقت گذرانده‌ایم ما هم از خودمان تضییع وقت کردیم هم از مجلس شورای ملی باید این فرمایشات را روزی بفرمایید برای بودجه جدید که در مجلس مطرح می‌شود یا در دو دوازدهم که قریباً خدمتتان تقدیم شد در آن موقع بفرمایید ولی حالا نتیجه ندارد متأسفانه راجع بودجه هر چه گفته شد نتیجه‌ای گرفته نشد و ناچار همان یک دوازدهم را باید بگذرانیم و برای سال آتیه انشاءالله بودجه داشته باشیم.
بعضی از نمایندگان - کافی است.
رئیس - آقای فیروزآبادی فقط اجازه خواسته‌اند، اجازه بفرمایید مذاکره کنند بعد جلسه را ختم کنیم.
جمعی از نمایندگان - عده برای مذاکره کافی نیست
(در این موقع عده کافی شد)
۵- موقع و دستور جلسه آتیه - ختم جلسه
رئیس - عرض کنم که یک قسمت گزارشاتی است راجع به مرخصی‌ها و راجع به کمیسیون دادگستری و این کارهای عقب‌افتاده‌ای است بنده نمی‌دانم چه کاری بکنم، اگر آقایان حاضرند که امروز (گفته شد - عده کافی نیست) تأمل بفرمایید پس جلسه فردا باشد (صحیح است) جلسه آتیه فردا دو ساعت و نیم به ظهر دستور هم به قید دستور همین جلسه (صحیح است)
مجلس ۳۵ دقیقه بعد از ظهر ختم شد
رئیس مجلس شورای ملی - سید محمدصادق طباطبایی