مذاکرات مجلس شورای ملی ۱ امرداد (اسد) ۱۳۰۰ نشست ۲
| مجلس شورای ملی مجموعه قوانین دوره قانونگذاری چهارم | تصمیم‌های مجلس | تصمیم‌های مجلس شورای ملی درباره نفت و گاز |
| نمایندگان مجلس شورای ملی دوره قانونگذاری چهارم |
مجلس شورای ملی دوره چهارم تقنینیه
مذاکرات مجلس شورای ملی ۱ امرداد (اسد) ۱۳۰۰
نشست ۲
صورت مشروح مجلس یوم یکشنبه ۱۸ ذیقعده ۱۳۳۹
مطابق اول اسد ۱۳۰۰
مجلس چهار ساعت قبل از ظهر در تحت ریاست آقای مؤتمن الملک تشکیل گردید.
رئیس ـ قبل از اینکه شروع بکار اعتبار نامه بکنیم از آقایانن اجازه می‌خواهم که چند کلمه بر حسب وظیفه عرض کنم اولا“ از اینکه در یکماه قبل آقایان حسن ظنی نشان داده و بنده را بسمت ریاست موقتی انتخاب فرمودند کمال تشکر را دارم هر چند که بواسطه علت مزاجیکه دارم از قبول این شغل معذورم ولی در پاس حسن اعتمادی که ملاحظه شد و در مقابل این حسن ظن آقایان استفاده از این شغل را خارج از نزاکت دانستم بخصوص که این شغل شغل موقتی است این بود که امر آقایان را قبول کردم و امیدوار هستم که این چند جلسه که بعد از آن هئیت رئیسه دائمی تعیین خواهد شد بر حسب مأمول آقایان بتوانم وظائفی که ببنده محول شده است انجام دهم و خدمتی که لایق حسن ظن آقایان بوده باشد تقدیم مجلس شورای ملی بشود بعد از اداء وظیفة شخصی یک وظیفة نوعی هم دارم که باید خدمت آقایان عرض کنم وظیفه نوعی شخص رئیس این است که اموریکه مطمح نظر مجلس شورای ملی است بایستی در بدو امر و در موقع رسمیت تذکر بدهد هر چند آقایان در موقعیکه وکالت را قبول فرموده‌اند البته میداننند که بار سنگینی را بدوش می‌گیرند و میدانند چه نوع اموری به ایشان محول خواهد شد معذالک بر حسب بنده مجبور هستم تذکر بدهم برای اینکه تذکر بی انتفاع نیست در چند سال قبل در موقعیکه جنگ بین الممل حادث شد اشخاصیکه علاقمند بامور این مملکت داشتند تصور می‌کردند که باید مشی و مسلک این مملکت مشی بی طرفی باشد زیرا خیال می‌کردند که دولت ایران با مناسبات حسنه که با تمام دول می‌تواند داشته باشد بهتر می‌تواند به امور داخلی مشغول و اصلاحاتیکه ضروری است انجام دهد مجلس شورای ملی که منعقد شد این مسلک را تأیید و تعقیب کرد با وجود بادهای مخالفی که در جریان بود و با وجود اختلافاتیکه در افکار بود مجلس شورای ملی این مسلک را از دست نداد ولی بواسطه حوادثی که از دید اختیار ما خارج بود قشونی از اجانب به این مملکت وارد و در تحت حوادث و مصائبی که از ورود قشون اجانب حادث شد مجلس شورای ملی منحل شد و از آنوقت تا کنون تقریباًشش سال میشودو شش سال است که انواع مصیبت و صدمه به این مملکت وارد آمده بنده از شرح این مسائل سرفنظر می‌کنم زیرا بیان این بنده آنقدر قابل نیست که شرح ویرانی دهات و مهاجرتهائیکه دهاتی‌ها از این گوشه به آن گوشة مملکت می‌کردند شرح دهم و و حیسیات رقت آمیز شما هم شایدبه شما اجازه ندهدکه مصائبی که در سال مجاعه و قحطی و امراضیکه براثر آن اوضاع در این مملکت حادث شد تشنوید همینقدر بطور اجمال می‌توانم عرض کنم که امروز بعد ازشش سال مجلس منعقد شده در حالتی که اگر درست ملاحظه شود امور این مملکت نه از حیث اوضاع اقتصادی و نه ازحیث امور سیاسی به شش سال قبل هیچ شباهت ندارد و برای این که همین آقایان که از ولایات تشریف آورده‌اند می دانند در این مملکت صادرات تقریباًصفرو واردات به حال خودباقی است درشش سال قبل وقتیکه از تعادل بودجه حرف می‌زدند کسر بودجه را سه کرور می‌گفتند و حالا ا ۱۷ الی ۱۸ کرور حرف می‌زنند و همین طور از فقر وفاقه که در این مملکت پیدا شدده یک نوع اضطراب در عقاید حاصل شده که آن اضطراب عقاید شاید تولید بعضی مسائل سیاسی کرده است اینها یک مسائل عمده هستند که باید مطمح نظر مجلس شورای ملی بشود اگر آقایان بفرمایند که این مسائل یک بار سنگینی است و از اوضاع و احوالی که نوجب آنها شده مسئول نیستم شاید بنده هم با آقایان تا یکدرجه همراه باشم ولی همینقدر عرض می‌کنم چیزیکه از آقایان واز مجلس شورای ملی می‌خواهند حسن نیت است و عزم و قانون هواهی آقایان باید متوجه باشند که برای امور امروزه مملکت چه اصلاحات را بموقع اجرا گذارند. بعقیدة بنده همینکه حسن نیت و عزم و قانون خواهی پیدا شد ما می‌توانیم باصلاحات بزرگ امیدوار باشیم حالا اول چیزیکه به مچلس می‌آید مسئله اعتبار نامه است و برای اینکه نشان داده باشیم که این سه صفت در ما جمع است باید در بدایت امر یعنی در موقع رسیدگی بامر اعتبار نامه‌ها این سه صفت را مشهود و منظور داریم در خاتمه باید از عدم حضور نمایندگان آذر بایجان یعنی عضو حساس مملکت عضویکه در اغلب امور این مملکت همه جور فداکاری کرده اظهار تأسف بنمائیم ولی عدم حضور آنها البته مربوط به ما نیست و برای اینکه نشان داده باشیم که چقدر ما بوجود نمایندگان آذربایجان اهمیت می‌دهیم چند روز دیگر که امر اعتبار نامه‌ها خاتمه یافت و مجلس رسمی شد بنده تقاضا خواهم کد که مجلس یک کمیسیون مخصوص تعیین و به بدوسیه انتخابات آذربایجان رسیدگی کرده و وکلائیکه در آنجا انتخاب شده‌اند زودتر تکلیف آنهارا معین نماید.
آقاسید یعقوب ـ اینکه آقای رئیس شرحی از عدم حضور نمایندگان آذربایجان فرمودندصحیح است و برای تدکر می‌خواهم عرض کنم که بمسئله انتخابات گیلان هم هنوز ترتیبی داده نشده و البته همینطور که برای حضور وکلای آذربایجان اقدام می‌شود برای گیلان هم باید اقدام شود که انتخابات آنجا صورت گرفته و نمایندگانشان به مجلس حاضر شوند.
صورت مجلس یوم چهارشنبه ۱۵ شوال المکرام ۱۳۳۹ را آقای نصرت الدوله قرائت نمودند.
رئیس ـ راجع بصورت مجلس اعتراضی هست یا نیست (ایرادی نشد)
رئیس ـ تصویب شد ـ شروع می‌شود بخواندن اعتبار نامه‌ها.
(در اینموقع آقای حاج شیخ محمد جواد مخبر شعبة اول راپورت شعبه مزبور را بمضمون ذیل قرائت نمودند.)
- در تاریخ ۲۱ شوال ۳۹ سه ساعت قبل از ظهر شعبه اول تشکیل بدواً مراجعه بدوسیه انتخابات استر آباد نموده راپورت آنرا بنظرمحترم نمایندگان میرساند ـ در ذیقعده ۳۷ انجمن انتخابات استرآباد تشکیل و در غره ذیحچه الی ۱۵ در شهر استرآبار ۱۳۳۰ ورقة تعرفه داده شده از یوم ۱۷ ذیحجه الی ۱۹ شروع بأخذ رأی کردند علاوه ۷ شعبه نظارت در ۷ نقطه معین و کلیه در تمام نقاط ۵۳۸۹ ورقه تعرفه داده‌اند که مجموع آراء شهر و اطراف ۶۶۸۹رأی بسمت نمایندگی استر آباد و مضافات انتخاب و شکایتی هم تا کنون از انتخابات استرآباد نرسیده لهذا شعبه ۱ تصدیق می‌نماید که انتخابات استر آباد و انتخاب آقای حاج شیخ محمد حسین صحیح و مطابق قانون انتخابات بوده است.
رئیس ـ مخالفی هست؟(گفته شد خیر) پس رأی می‌گیریم.
آقایانی که نمایندگی ایشان را پذیرفته و صحیح می دانند قیام کنند.
(عده کثیری قیام نمودند)
رئیس ـتصویب شد.
راپورتی است راجع بآقایان امین الشریعه قرائت می‌شود.
(بمضمون ذیل قرائت شد)
- در تاریخ ۱۳ شهر شوال شعبه اول مراجعه بدوسیه انتخابات ایلات خمسه کرده نظریات خود را بعرض نمایندگان محترم می رساند:
۱- در تارخ ۲۴ شهررمضان ۱۳۳۷ انجمن نظار تشکیل و اعلان انتخابات منتشر نموده‌اند از ۱۵ شوال الی ۲۳ شوال ۳۰۰۰ ورقه تعرفه توزیع و ۱۹۷ ورقه رأی مأخودذ داشته‌اند آقای آقا شیخ محمدتقی ملقب به امین الشریعه باکثریت (۲۲۵۰) رأی بسمت نمایندگی انتخاب شده‌اند.
۲- تاریخ اعتبار نامه با تاریخ ۲۵ شوال که روز اتمام استخراج آراء بوده مطابق و درصورت مجلس هم راجعبه یک هفته که قانوناً برای اخذ شکایت بایدانجمن نظار دائر باشد اشاره نشده بود. این قضیه در شعبه موضوع بحث گردید و بالاخره نظر باینکه معذوم نبود انجمن نظارت برای اخذ شکایت دائر بوده چون شکایتی نرسیده بهمین مناسبت روز استخراج آراء آخرین روز انتخاب دانسته اعتبارنامه را بآن تاریخ نوشته یا اصلاً برای اخذ شکایت حاضر نشد همان روز استخراج آراء اعتبارنامه را امضاء نشده بود چون تا کنون هم شکایتی بمجلس اظهار نگردید. شعبه این مسئله را قابل اهمیتت ندانسته تصدیق برصحت انتخابات ایلات خمسه و نمایندگی آقای امین الشریعه می‌نماید.
رئیس ـ راجع به نماینددگی آقای امین الشریعه مخلفی هست یا نیست (اظهاری نشد) رأی می‌گیریم. آقایانی که نمایندگی آقای امی الشریعه را تصویب می‌فرمایند قیام نمایند (عده کثیری قیام نمودند)
رئیس ـ تصویب شد ـ آقای آصف الممالک مخبر شعبه چهارم
(در این موقع آقای آصف الممالک راپورت شعبه چهارم را بمضمون ذبل قرائت نمودند)
- شعبه چهارم - بتاریخ ۱۰ ذیعقده ۱۳۳۹ بدوسیه انتخابات آباده و توابع آن رسیدگی و تحقیقات لازمه در جریان انتخابات آنجا بعمل آمده. اعتراضاتی را که بانتخابات آنجا وارد دید بقرار ذیل است.
اولاًـ راجعبه اعلان انتخابات است که مطابق شرحیکه درصورت مجلس می‌نویسند هیئت نظار آنجا در روز ۱۷رجب ۱۳۳۷ در مسجد جمع و برای تمهید مقدمات انتخابات پس از تبدل افکار مقرر داشته‌اند در روز۱۹ رجب مشغول تعرفه دادن شوند و در روز مزبور هم شروع بدادن تعرفه نموده‌اند مطابق این ترتیب مدت اعلان را برای حوزه انتخابیه آباده و اقلید و لوات ۳ روز قرار داده‌اند در صورتی که در آخر صورت مجلس می‌نویسد که از همان روز ۱۷ شروع بدادن تعرفه نمودیم و از این قرار مطابق صورت مجلس اعلانی نشده ودردوسیه انتخابات هم هیچگونه رادیوئی که حاکی از اعلان مدت آن باشد وجود ندارد. ثانیاً راجعبه ایام دادن تعرفه است که مطابق صورت مجلس هیئت نظار آنجا قائل بمحدود ساختن ایام تعرفه دادن نشده و قبلاً اعلان نداده و نظر باینکه انتخاب کنندگان را در موعد گرفتن تعرفه آزاد نموده‌اند ۲۹ روز ایام تعرفه دادن طول کشیده.
ثالثاًـ راجع به مدت اخذ آراء همانطور که برای ایام دادن تتعرفه موعدی را قبلاً پیش بینی و اعلان نکرده برای اخذ آراء نیز ایام قانونی را رعایت ننموده و آنقددر نشسته‌اند تا هر کس رأی خود را آورده بصندوق بیندازدو باین جهت ۱۸ روزانجمن نظارت برای اخذ آراء دائر بوده است.
رابعاًـ برای انجام انتخابات دو حوزه اقلید و لوانات و قنقری نیز موعد مقرر ننموده چنانچه آراء اقلید در ۱۷ رمضان رسیده و لوانات قنقری در عشیر اول رمضان
رابعاًـ در نتیجه قرائت آراءصورت آراء هرحوزه و اینکه آراء مزبوره شامل حال چه اشخاص بوده مشخص نیست و فقط معترض است که از ۳۹۶۸ تعرفی ۳۴۱۴ رأی گرفته شده به ۱۹۷۴رأی شاهزاده اسماعیل میرزابنمایندگی آنجا معین شده‌اند.
خامساً ـ ایامی را که قانوناً برای اصفاءشکایات مقرر است انجمن رعایت نکرده در روز ختم آراء انتخابات را خاتمه داده است ـ نظر بمراتب مذکوره که تمام جریانات انتخابات مزبوره مخالف با مقررات قانونی انتخابات است و در دوسیه نیز راپورتی که کاشف از عملیات هیئت نظار باشد سوای همین صورت مجلس ملاحظه نشد شعبه اساس انتخابات آباده و توابع را مختل دانسته صحت نمایندگی شاهزاده اسماعیل میرزا را از حیث جریان قانونی و مخالفت با اساس قانون باتفایق آراء رد می‌نماید.
رئیس ـ مخالفی هست (گفته شد بلی).
رئیس ـ خوب، پس امروز رأی نمی‌گیریم موافق نظامنامه می‌ماند ببرای جلسه بعد.
(خطاب) آقای آقامیرزا ابراهیم قمی (خطاب بنمایندگان) رادیوئی است راجعبه آقای آقاشیخ محمد جواد ـ چون خودشان مخبر شعبه هستند و شاید خودشان نخواهندقرائت نمایند منشی شعبه قرائت می‌کند.
(آقای اقامیرزا ابراهیم راپورت مزبور را بمضمون ذیل قرائت نمودند)
- شعبة اول در تایخ ۲۵ شهر شوال رسیدگی بدوسیة انتخاب مشهد نموده شرح جریان انتخابات آن نقطه را برای استحضار خاطر نمایندگان محترم بعرض میرساند انجمن نظار مرکز مشهد در ۱۱ شهر رمضان ۱۳۳۷ تشکیل گردید و اعلان انتخابات را منتشر نموده‌اند از ۵ شوال تا ۱۵ روز برای دادن تعرفه روز دهم هم برای اخذ آراء معین نمودند نیز سیزه شعبة نظارت در نقاط جزء و بلوکات ذیل تشکیل داده‌اند.
بلوک جام. باخزر. سرجام. پائین ولایت. بیوه. ژن. ازدمه. شاندیز. گل مکان. چناران. رادکان. چولائی. درزاب. قبادکان وکلیه درشهرمشهد و ۱۳حوزة انتخابیه جزء ۳۹۴۹۳ ورقه تعرفه توزیع و ۳۳۷۵۶ورقة رأی مأخوذ داشته اندآقای آقاشیخ محمد جواد باکثریت نامه۲۴۸۶۳رأی بنمایندگی مشهد منتخب شده‌اند دو فقره شکایت در حین انتخابات به انجمن نظار مرکزی رسیده و انجمن جواب آنها را داده اعتراضات وجواب انجمن راتحت مطالعه قرارداده اعتراضات راغیر وارد و جوان انجمن را صحیح دانسته تا بحال هم شکایتی نرسیده لذا بقیه انتخابات مشهد را مطابق مقررات قانون دانسته و صحت نمایندگی آقای آقاشیخ محمد جواد را تصدیق می‌نماید.
رئیس ـ در این راپورت مخالفی هست یا خیر (اظهاری نشد)
رئیس - رأی می‌گیریم آقایانیکه نمایندگی آقای آقاشیخ محمد جواد را تصویب می‌کنند قیام نمایند. (عده کثیری قیام نمودند)
رئیس ـ تصویب شد ـ راپورتی است راجعبه آقای سلطان العلما قرائت می‌شود. (آقای حاج شیخ محمد جوار بمضمون ذیل قرائت نمودند).
شعبه اول در غره ذیعقده رسیدگی بدوسیه انتخابات بروجرد نموده راپورت آنرا ذیلاً تقدیم مجلس شورای ملی می‌نماید.
انتخابات بروجرد در ۳ رجب شروع پس از نشر اعلان مطابق مقررات ۱۰ قانون ده روز تعرفه داده‌اند ـ روز اخذ رأی کردند بعلاوه شعبه نظارت در چاپلق و بختیاری چهار لنک تشکیل کلیتاً در برو جرد و چپلق و بختیاری و چهار لنک ۹۵۷۴ ورقه داده شده ۸۶۷۱ ورقة رأی اخذ کرده اندقبل از آقای سلطان العلماء آقای عزیزالله خان هژیر السلطنه حائز اکثریت بوده ۲۷۲۴ انجمن نظار نظر باینکه در موقع انتخابات آقای عزیزالله خان نایب الحکومه چاپلق و بختیاری چهارلنک بوده آراء ایشان هم منحصر است به چاپلق و بختیاری که مقر حکمرانی ایشان است وکالت آقای عزیزالله خان را قانوناً رد کرده و به آقای سلطان العلماء که بعد از مشارالیه دارای اکثریت ۳۲۳۴ رأی بوده‌اند اعتبار نامه داده است ایالت لرستان هم تصدیق می‌کند که در آنوقت آقای عزیزالله خان نایب الحکومه چاپلق و بختیاری بوده است در این صورت اشکالی در نمایندگی آقای سلطان العلماء بنظر شعبه نمی‌رسد لذا صحت انتخابات بروچرد و نمایندگی آقای سلطان العلماء را تصدیق می‌نماید.
رئیس ـ در راپورت مخالفی است یا خیر (اظهاری نشد)
رئیس ـ رأی می‌گیریم به نمایندگی آقای سلطان العلماء آقایانی که نمایندگی ایشان را تصدیق می‌کنند قیام نماید. (عده کثیری قیام نمودند)
رئیس ـ تصویب شد ـ راپورتی است را جعبه نمایندگی آقای مستشارالسلطنه قرائت می‌شود)
در غره ذیقعده شعبه اول رسیدگی بدوسنه انتخابات بروجرد کرده مراتب برای استحضار خاطر نمایندگان محترم بعرض میرساند.
یک ـ انجمن نظار در سوم رجب تا ۴ شعبان ده روز برای توزیع تعرفه و پس از آن ۵ روز برای اخذ رأی معین کردند به علاوه شعبه نظارت در چاپلق و بختیاری چهار لمک ۹۵۷۴ ورقه توزیع و ۸۶۷۱ ورقه رأی اخذ شده است. آقای مستشارالسلطنه باکثریت ۳۲۷۲ رأی بسمت نمایندگی بروجرد انتخاب شده‌اند ـ دو فقره شکایت راجع بانتخاب آقای مستشارالسلطنه بدولت رسیده.
۱- جمعی بوزارت داخله شکایت کرده‌اند که مستشارالسلطنه رئیس نظمیه است و بقوه پلیس مردم را مجبور می‌نماید بخودش رأی بدهند.
۲- افتخارالسلام رئیس انجمن نظار مرکزی بعد از استخراج آراء و معلوم شدن اشخاصی که حائز اکثریت بوده‌اند بمقام ریاست ووزراء شکایت می‌کند که انتخابات مبنی بردسیسه بوده است از طرف وزارت داخله مواد شکایات بایالت لرستان تلگراف و تو یح خواسته می‌شود ایالت جوال می‌دهد مستشاالسلطنه ۲۰ روز قبل از شروع بانتخابات از ریاست نظمیه استعفا داده پلس هم فقط مراتب انتظامات است مداخله‌ای در امور انتخابیه ندارد و آقای افتخارالسلام هم خودشان کاندید وکالت بوده‌اند حالا که اکثریت معلوم و ایشان محروم شده‌اند از کار کناره جسته و کناره می‌نماید در صورتیکه انتخابات تماماً در تحت نظر ایشان جران داشته و اگر دسایسی درکار مشاهده می‌کردند چرا قبل از استخراج آراء و تشخیص اکثریت اظهار نفرمودند بعلاوه جمعی هم کتباً و تلگرافاً رضایت خودشان را از انتخاب آقای مستشارالسلطنه اظهار کده‌اند لهذا شعبه تصدیق می‌کند صحت انتخابات بروجرد و نمایندگی آقای مستشارالسلطنه را.
رئیس ـ اعتراضی هست (اظهاری نشد) اعتراضی نیست رأی می‌گیریم آقایانیکه نمایندگی آقای مستشارالسلطنه را تصویب می‌نمایند قیام فرمایند (اغلب قیام نمودند)
رئیس ـتصویب شد ـ راپورتی است از شعبه دوم راجع بآقای رفعت الدوله قرائت می‌شود. (آقای تدین بمضمون ذیل قرائت نمودند)
شعبه دوم بدوسیه انتخابات جیرفت و مضافاتش بدقت رسیدگی نموده و برای استحضار مجلس شورایملی عرض می‌نماید که انجمن نظارت مرکزی انتخابات از تاریخ دهم جمادی الثانی ۳۸ جیرفت تشکیل و چهار انجمن جزء دیگر هم در چهار نقطه از مضافات جیرفت دائر شده و با رعایت مواد قانون انتخابات عملیات خود را انجام داده است از این قرار که در تمام نقاط مزبوره ۱۷۲۷وزقه تعرفه توضیح شده واز این مقدار ۱۷۲۲ورقه با اوراق رأی برگشته وآقای رفعت الدوله باکثریت ۱۵۳۹ رأی از کل آراء واصله بوکالت دارالشورای ملی انتخاب شدند پس ازآن انجمن مرکزی می‌رفت در مدت معینه قانونی برای وصول واصفای شکایات منتظر بوده و شکایتی نرسیده لهذا صورت مجلس انتخابات را تهیه واعتبارنامه باسم آقای رفعت الدوله صادروخاتمه انتخابات را اعلام کرده است بنابر این شعبه دوم انتخابات جیرفت و مضافاتش را موافق قانون دانسته و چون تا بحال هم شکایتی نرسیده لهذا صحت انتخاب آقای رفعت الدوله را صدیق می‌نماید.
رئیس ـ مخالفی هست (گفته شد خیر) پس رأی می‌گیرم آقایانیکه این راپورت را تصویب و تمایندکی ایشانرا تصدیق می‌نمایند قیام نمایند (اکثر نمایندگان قیام نمودند بصویب شد. راپورت دیگری است راجع بآقای مؤتمن السلطنه قرائت می‌شود.
(ایضاً آقای تدین بمضمون ذیل قرائت نمودند)
- شعبه دوم بدوسیه انتخابات تربت حیدریه و مضافاتش کاملاً رسیدگی نموده و بمجلس شورای ملی عرض می‌نماید که انجمن نظارت مرکزی انتخابات تربت حیدریه در خود تربت در شهر صفر ۳۸ با نه انجمن جزء در نقاط نه گانه دیگر بارعایت مواد قانون تشکیل گردیده و موازی ۷۹۹۳ ورقه تعرفه در تمام نقاط مزبوره توزیع شده که از اینمقدار موازی ۷۱۵۸ ورقه تعرفه با اوراق آراء برگشته وآقای مؤتمن السلطنه خراسانی باکثریت ۶۹۲۶رأی از ۲۱۵۸ رأی مزور بوکالت دارالشورای ملی انتخاب شده پس از آن انجمن نظارت مرکزی در مدت معینه قانونی برای وصول واصفای شکایات منتظر بوده ولی اصلاً شکایتی نرسیده لهذا صورت مجلس انتخابات را تهیه و اعتبارنامه باسم آقای مؤتمن السلطنه خراسانی صادر و خاتمه انتخابات را اعلام کرده است.
بنابراین شعبه دوم جریانات تربت حیدریه را با مضافاتش موافق قانون دانسته و چون از اول افتتاح مجلس شورای ملی تا آخر مدت مقرره قانونی نیز شکایات جدیده نرسیده لهذا صحت انتخاب آقای مؤتمن السلطنه را تصدیق می‌نماید.
رئیس ـ مخالفی هست ـ (اظهاری نشد)ـ رأی می‌گیریم آقایانیکه نمایندگی ایشان را تصویب می‌کنند قیام نمایندـ (اغلب قیام نمودند) تصویب شد راپورتی است راجع به آقای ارباب کیخسرو قرائت می‌شود.
(بمضمون ذیل قرائت شد)
شعبه دوم بدوسیه انتخابات زردشتیان بدقت رسیدگی نموده و برای استحضار مجلس شورای ملی عرض می‌نماید که در سه نقطه از نقاط مهمة ایران که طهران کرمان یزد باشد انتخابان زردشتیان با رعایت مواد قانون انتخابت بعمل آمده و بطور خلاصه از اینقرار است.
اولاً ـ در طهران انجمن نظارت انتخابات درشهر ربیع الاول ۱۳۳۷ تشکیل شده و موازی ۲۰۷ ورقة تعرفه توزیع کرده است که از این تعداد ۱۸۰ ورقه تعرفه با اوراق رأی برگشته و آقای ارباب کیخسروباکثریت ۱۷۳ رأی از ۱۸۰ رأی انتخابت شده است ثانیا“ـ در کرمان انجمن نظارت مرکزی در شهر ربیع الثانی ۱۳۳۷ تشکیل و در بم و رفسنجان هم دو انجمن جزء دائر گردید و در تمام نقاط مزبور ۶۴۳ تعرفه توزیع شده و از این مقدار ۶۴۰ ورقه تعرفه با اوراق رأی برگشته و آقای ارباب کیخسرو باکثریت ۶۳۶ رأی انتخاب شده است.
ثالثاًًـ در یزد انجمن نظارت مرکزی در شهر رجب ۱۳۳۷ تشکیل وسه انجمن جزء هم درمضافات یزددائر گردیده و وازی ۱۲۴۷ورقه تعرفه توزیع شد که تماماً با اوراق رأی برگشته است و آقای ارباب کیخسرو باکثریت ۱۰۹۶ رأ از ۱۲۴۷ رأی مزبور انتخاب گردیده است بنابراین در نقاط سه گانه فوق ومضافات آنها موازی ۲۰۹۷ ورقة توزیع شد ولز این تعداد موازی ۲۰۶۷ ورقة تعرفه با اوراق رأی برگشته و آقای ارباب کیخسرو باگثریت ۱۹۰۵ رأی از کل آراء وکالت دارالشورای ملی برای دورة چهارم تقنینه انتخاب گردیدند.
اما در خصوص کرمان و مضافاتش شکایتی نرسیده وایالت وانجمن نظارت مرکزی آنجا هم صحت انتخابات آنجا را تصدیق کرده‌اند ولی راجع به یزداز طرف معدودی از زردشتیان مقیم آنجا به وزارت داخله وریاست وزراء وقت شکایاتی رسیده که یک قسمت آن مبنی برعدم رضایت از انتخاب اعضای انجمن نظارت مرکزی آنجا وتقاضای اینکه اعضای انجمن مرکزی یزد ازمسلمین انتخاب شوند قسمت دوم مبنی برموء جریان انتخابات آنجا است. از طرف وزارت داخله بحکومت یزد امر رسیدگی شده حکومت یزد جواب می‌دهد که قسمت اول از شکایات آنها غیر وارد و بعلاوه غیر قانونی است و قسمت دوم هم چون مطلق و مدرکی ندارد قابل توجه نیست و بعلاوه حکومت حکومت کمال مراقبت را در حسن جریان انتخابات آنجا داشته و دارد و در نتیجه حکومت و انجمن نظارت مرکزی بود صحت انتخابات آنجا را تصدیق نموده و ازاین تاریخ به بعد هم دیگر شکایتی نرسیده و نظر به اینکه شکایات یزد در بدو امر در حسن جریان انتخابات بوده و مستقیماً به وزارت داخله و ریاست وزراء اظهار شده در صورت مجلس انتخابات یزد از آنها ذکری نشده و فقط تلگرافات شکایت آمیز در دوسیه انتخابات ضبط می‌باشد و بر طبق آن روی هم رفته از طرف ۱۸نفر از زردشتیان تهران بوزارت داخله و ایالت تهران شکایت واصل شده که یک قسمت آن مبنی بر تشکر از خود انجمن نظارت زردشتیان تهران بواسطه اینکه انجمن مزبور در یزد متشکیان مزبور را از حق انتخاب محروم ساخته است و قسمت دیگر آن مبنی بر سوء جریان انتخابات است. راجع به قسمت اول از شکایات پس از توضیح خواستن حکومت انجمن نظارت جواب می‌دهد که محرومیت چند نفر از حق انتنخاب مبنی برخروج آنها از طریق زردشتی است. در صورت مجلس انتخابات هم تا یک قسمت تصریح شده است و قسمت دوم از شکایات چون بخود انجمن اظهار نشده در صورت مجلس اشاره بآن نشده و بعلاوه مطلق و مدرکی هم نداشته در مقابل از طرف ۱۵۰ نفر ورقة رضایت از انجمن و حسن جریان انتخابات تهران بوزارت داخله و ایالت تهران رسیده که فعلاً در دوسیه ضبط می‌باشد لهذا ترتیب اثری درآن داده نشده است.
خلاصه انجمنهای نظارت کرمان و یزد بالاخره انجمن نظارت تهران که سمت مرکزیت نسبت بانجمن‌های کرمان و یزد دارد و حکومت وایالتهای مربوط به آنها صحت انتخابات زردشتیان را تصدیق نموده‌اند و بعد از شکایات معروضه که در حین جریان انتخابات رسیده شکایت دیگرهم واصل نگردیده وانحمن نظارت تهران پس از انقضای مدت قانونی برای وصول شکایات منتظر و شکایتی هم نرسیده بود آقای ارباب کیخسرو را بوکالت مجلس شورای ملی منتخب دانسته و اعتبار نامه باسم ایشان صادر و خاتمه انتخابات را اعلام داشته است شعبة دوم نیز به شکایات واصله از یزدبه تهران که دردوسیه موجود بوده رسیدگی نموده و آنها را وارد ندانسته زیرا که دارای مدرک و مأخذی نیستند بنابراین انتخابات زردشتیان را موافق قانون دانسته و چون با بحال هم شکایت جدیدی نرسیده لهذا صحت انتخاب آقای ارباب کیخسرو شاهرخ را برای دوره چهارم تقنینیه تصدیق می‌نماید
رئیس ـ مخالفی نمی‌بینم. رأی می‌گیریم اشخاصی که این راپورت را تصدیق و نمایندگی ایشان را تصویب می‌کنند قیام فرمایند.(اغلب عیام نمودند) تصویب شد راپورتی است راجع بنمایندگی آقای دکتر لقمان قرائت می‌شود.
(آقای حاج شیخ اسدالله مخبر شعبه ششم راپورت مزبور را بمضمون ذیل قرائت نمودند)
شعبه ششم رسیدگی بدوسیه انتخابات کلیمیان و نمایندگی آقای دکتر لقمان نموده شرح انتخابات از این قرار است که در شهر جمادی الثانیه ۱۳۳۸ بامر وزارت داخله حکومت تهران انجمن مرکزی را در تهران تشکیل داده و انجمن نظارت انتخابات را مطابق قانون جیان و خاتمه داده پس از آن دستورالعمل برای انتخابات بحوزه‌های جزء از قبیل کاشان همدان یزد بروجرد فارس کردستان اصفهان کرمانشاهان داده و انتخابات حوزه‌های جزء نیزتماماً مطابق قانون انتخابات ایالات شروع و خاتمه داده که شرح آنها تماماً در صورت مجلس‌ها درج است و در صورت مجلس خلاف قانونی دیده نشده و آقای دکتر لقمان باکثریت ۱۷۵۰ از ۱۶۴۹ رأی انتخاب شده‌اند شکایاتی در دوسیه نبود و نیز در مدت قانونی شکایتی یرسیده لذا شعبه ششم باتفاق آراء صحت انتخابات و نمایندگی آقای دگتر لقمان را از طرف کلیمیان تصدیق می‌نماید.
رئیس ـ ایرادی هست (اظهاری نشد) ـ پس رأی می‌گیریم آقایانیکه نمایندگی ایشان را تصویب می‌نمایند قیام نمایند.
اغلب نمایندگان قیام نمودند.
رئیس ـ تصویب شد ـ راپورتی است راجع به آقای محمد هاشم میرزا قرائت می‌شود. بمضمون ذیل قرائت شد.
- شعبه ششم - رسیدگی بدوسیه انتخابات مشهد و توابع و نمایندگی شاهزاده محمدهاشم میرزا را نمود. انتخابات مشهد و توابع از این قرار است انجمن نظار مرکزی مشهد در یازدهم شهر رمضان ۱۳۳۷ تشکیل شده و پس از نشر اعلانات از ۵ شوال شروع بدادن تعرفه نموده مدت دادن تعرفه را ۱۰ روز معین نموده‌اند و اخذ آراء در ۵ روز بعمل آمده و برای حوزه‌های جزء سیزده انجمن نظار از نقاط جزءمطابق صورتیکه در جدول قانون انتخابات است بشرح ذیل تشکیل داده‌اند.
بلوک جام. باخزر سرجام. پائین ولایت. بیوه زن. اژذمه. شاندیز. گل مکان. چناران. رادکان. چولائی. دژ زاب. تبادکان کلیه در شهرمشهدوسیزده حوزه انتخابیه جزء ۳۹۴۹۳ ورقه تعرفه توزیع شده و ۳۳۷۵۶ رأی اخذ شده و آقای محمدهاشم میرزا باکثریت ۲۳۳۹۱ رأی بسمت نمایندگی حوزه انتخابیه جزء ۳۹۴۹۳ رأی بسمت نمایندگی حوزه انتخابیه مشهدو توابع منتخب، منتخب شده در حین انتخابات دو فقره شکایت بانجمن نظار مرکزی رسیده و جواب شکایات را انجمن نیز داده که در صورت مجلس انتخابات مندرج است و چوی شکایات وارد نبوده شعبه لازم بشرح دادن آنها را نمیداند و جریان انتخابات مشهد چنانچه مشروحاً در صورت مجلس انتخابات نوشته شده مطابق قانون بوده در مدت یکماه پس از افتتاخ مجلس شکایتی نیز بشعبه نرسیده لهذا شعبه ششم باتفاق آراء صحت انتخابات مشهد و نمایندگی شاهزاده محمد هاشم میرزا را از آن حوزه تصدیق می‌نماید.
رئیس ـآقای آقاشیخ محمد جواد مخالفید آقاشیخ محمد جواد ـخیر
رئیس ـ پس مخالفی نیست ـ رأی می‌گیریم آقایانیکه نمایندگی آقای محمد هاشم میرزا را تصدیق می‌نمایند قیام نمایند. (عدة کثیری قیام نمودند)
رئیس ـ تصویب شد ـ راپورتی است از شعبة دوم قرائت می‌شود (آقای تدین بمضمون ذیل قرائت نمودند.) شعبه دوم بدوسیه انتخابات طبس و مضافاتش رسیدگی نموده و برای استحضار مجلس شورایملی عرض می‌نماید که انتخابات مزبوره موافق قانون بعمل آمده و شکایت و اعتراضی هم از اول تابحال نرسیده لذا شعبه دوم صحت انتخاب مشیر معظم را از حوزه انتخابیه طبس ومضافاتش تصدق می‌نماید اما بطوریکه براحدی مخفی نیست مشارالیه در حکومت سیاه وزیر و در قیام بر ضر حکومت ملی شرکت نموده است اگر شرکتاو قبل از انتخابش می‌بود موافق شرط نهم قانون انتخابات از حق انخاب محروم می‌گردید ولی چوی شرکت مشارالیه بتد از خاتمه انتخاباتش بود لذا شعبه دوم رأی قطعی را در این موضوع منوط بتصویب مجلس میداند
رئیس ـچون راپورت شعبه مبنی بر مخالفت نیست چنانچه مخالف نباشد ممگن است رأی گرفت و هر گاه مخالفی باشد می‌ماند برای جلسه بعد مخالفی هست یا خیر.
(بعضی اظهار کردند بلی)
رئیس ـ پس می‌ماند برای جلسه بعد
(در این موقع آقای حاج اسدالله مخبر شعبة ششم راپورت شعبه مزبور را بمضمون ذیل قرائت نمودند)
شعبه ششم رسیدگی بدوسیة انتخابات مشهد و توابع ونمایندگی آقای دکتر امیرخان امیراعلم نموده شرح انتخابات بقرارذیل است پس از آنکه انتخابات مشهد در تاریخ رمضان ۱۳۳۷ شروع و مطابق قانون خاتمه یافته و آقای محقق الدوله از مشهد منتخب شده بودند بعد از قبول نمایندگی و گرفتن اعتبارنامه آقای محقق الدوله مرحوم شده ودر عوض آقای محقق الدوله در تاریخ شهر جمادی الثانی۳۸ انجمن نظار بامر ایالت برای انتخاب یکنفر نماینده تشکیل بعد نشر اعلانات در شهر مشهد۱۰ روز تعرفه داده و۵ روز اخذ رأی نموده‌اند وبرای حوزه‌های جزء چهار انجمن تعیین نموده‌اند مطابق شرح ذیل.
کوهپایه جات چناران رادکان یکی بلوک جام بلوک باخزریکی بلوک بیوه جن ومرجام و پائین ولایت شریف آباد یکی بلوک تبادکان میان ولایت درزاب چولائی خانه یکی ولی باین انجمنهای چهارگانه اجازه داده شده که از تمام حوزه‌های جزء که در جدول قانون انتخاب ذکر شده رفته تعرفه داده رأی گرفته شودوانجمنهاجزء نیز در تمام نقاط جزء تعرفه داده مطابق قانون اخذرأی نموده تا آراء را بمشهد آورده‌اند کلیه تعرفه که بتمام حوزه‌های مشهد داده شده ۱۶۲۱۱تعرفه بوده وکلیه آرائیکه اخذ شده۱۵۹۸۷بوده وآقای امیراعلم باکثریت۱۵۶۳۸رأی انتخاب شده‌اند انجمن نظارمراعات مادة۴۵را نموده‌اند ولی اصلاًشکایتی از انتخابات نشده ودرمدت قانونی شکایتی نیز بمجلس نرسیده لذا شعبه باتفاق آراء صحت انتخابات ونمایندگی آقای امیراعلم را از حوزة مشهد و توابع تصدیق می‌نماید
رئیس ـ مخالفی نمی‌بینم ـرأی می‌گیریم آقایانیکه نمایندگی آقای امیراعلم را تصویب می‌کنند قیام فرمایند ـ(عدة کثیری قیام نمودند)ـ تصویب شد، راپورتی است راجعبه آقای سهام السلطان چون مخبر شعبه ناخوش هستند منشی شعبه باید قرائت کند.
(در این موقع آقای امیرناصر راپورت شعبة مزبور را بمضمون ذیل قرائت نمودند)
- شعبه سوم - بدوسیه واعتبارنامه و صورت مجلس انتخابات عراق رسیدگی وبدقت مطالعه نمود چون انتخابات عراق مطابق ترتیبات قانونی جریان یافته و شکایتی نیز از این باب نرسیده است فقط یک فقره تظلم از اهالی بلوک در جزین عراق بدولت رسیده که نه از طرف حوزه انتخابیه عراق و نه ازحوزه انتخابیه همدان برای درجزین تعرفه فرستاده نشده و آنها رااز حق انتخابات محروم داشته‌اند در اینموضوع بجدول انتخابات مراجعه شد چون اسمی از درجزین در آنجا برده نشده شکایت مزبور غیر وارد است لهذا شعبه سوم انتخاب آقای سهام السلطان را از حوزه انتخابیه عراق صحیح میداند.
رئیس ـ مخالفی هست (گفته شد خیر)ـ رأی می‌گیریم آقایانیکه نمایندگی ایشان را تصویب می‌کنند قیام نمایند (جمعی قیام نمودند) تصویب شد راپورتی است راجع به آقای بیان الملک قرائت شد راپورتی است راجع بآقای بیان الملک قرائت می‌شود.
(ایضاًآقای امیرناصر بمضمون ذیل قرائت کرند)
- در شعبه سوم بدوسیه واعتبارنامه و صورتمجلس انتخابات عراق مطابق ترتیبات قانونی جریان یافته و شکایتی نیز در این باب نرسیده است فقط یکفقره تظلم از اهالی بلوک درجزین عراق رسیده که تعرفه بآنجا فرستاده نشده و آنهارااز حق انتخابات محروم داشته‌اند در این موضوع بجدول انتخابات مراجعه شد چون اسم درجزین جزو حوزة انتخابیه عراق ذکر نشده شکایت اهالی درجزین غیروارد است ـلهذا شعبه سوم انتخاب آقای بیان الملک را از عراق تصدیق می‌نماید.
رئیس ـ رأی می‌گیریم آقایانیکه این راپورت را تصدیق و نمایندگی آقای بیان الملک را تصویب می‌نمایند قیام کنند (عدةکثیری قیام نمودند) تصویب شد راپورتی است راجع به آقای حاج میرزا اسدالله خان کردستانی قرائت می‌شود. (آقای امیرناصر بمضمون ذیل قرائت نمودند)
- شعبه سوم بدوسیه واعتبارنامه وصورت مجلس انتخابات سنندج کردستان رسیدگی نمودچون انتخابات سنندج کردستان مطابق ترتیبات قانونی جریان یافته وشکایتی هم دراین باب نرسیده است لهذا شعبه سوم انتخاب آقای حاجی میرزا اسدالله خان را از حوزة انتخابیه سنندج کردستان تصدیق می‌نماید.
آقاسیدیعقوب ـاگر چه بنده مخالف نیستم ولی عرض می‌کنم که خوب است شعبه‌ها راپورت که می‌دهند قدری مفصلتر بنویسندمثلاً در فلان انتخاب چقدر تعرفه تقسیم شد و چقدر رأی داده شده یا اینکه کاملاً مطلب معلوم باشد و اغلب این راپورتهائی که قرائت میشور مختصر است.
رئیس ـ راپورت را درصورتی مفصل می‌نویسد که شکایاتی وارد شده باشد در صورتی که شکایتی نشده باشد تفصیل لازم نیست.
مدرس ـ بنده هم مخالفت ندارم ولی آنچه میدانم بعضی شکایات وارد شده است که از آنها اظهاری نشده
امیرناصر ـ دردوسیه که در شعبه رسیدگی شدشکایاتی نبود فقط یک فقره شکایت رسید که چون وارد نبود شعبه قابل ندانسته وارد نمود.
رئیس ـرأی می‌گیریم آقایانیکه نمایندگی ایشان را تصدیق می‌نمایند قیام نمایند.(جمعی قیام نمودند)
رئیس ـ تصویب شد. راپورتی است راجعبه آقای فتح الدوله قرائت می‌شود. آقای امیر ناصر بمضمون ذیل قرائت نمودند.
- شعبه سوم بدوسیه و اعتبارنامه وصورتمجلس انتخابات نجف آباد اصفهان رسیدگی نموده جریان انتخابات نجف آباد اصفهان مطابق با ترنیبات قانونی بوده است ولی شکایاتی کتباًو تلگرافاً از اهالی نجف آبادو مضافات آن بمرکز رسیده مبنی براینکه اهالی آزاد در دادن رأی نبوده و انتخابات آنجا بمیل حکومت اصفهان جریان یافته است چون متشکیان ازحکومت اصفهان اسنادی که دلیل برصحت شکایتشان باشد بدست نداده وبعلاوه پس از افتتاح مجلس شورایملی درمدت مقرر تجدید شکایت مزبوره را قابل توجه ندانسته انتخاب آقای فتح الدوله را از حوزه انتخابیه نجف آباد به اکثریت تصدیق می‌نماید.
رئیس ـ آقای مدرس مخالف هستید
مدرس ـ بلی مخالفم
رئیس ـ پس می‌ماند برای جلسة بعد.
در این موقع آقای سهام السلطان راپوت شعبه ششم را راجع به آقای حاج شیخ اسدالله بمضمون ذیل قرائت نمودند
- شعبه ششم راجعبه بدوسیه انتخابات حوزه محلات و کمره و سایر البلوک و توابع و نمایندگی آقای حاج شیخ اسدالله رسیدگی بعمل آورده در تاریخ۱۹ذیقعده ۱۳۳۶اعلان انتخابات در محلات منتشر و بموجب مواد قانونی اعلان و توضیع تعرفه واخذ آراء در حوزه محلات و بعضی بلوک آن واقع و در موقعیکه برای تشکیل انجمن انتخابات کمره و سایر البلوک معین شده بوده بواسطه انقلاباتی که در آن نقاط رخ داده و اقدامات رجبعلی انتخابات آنجا بتاخیر افتاده مدتی هم بواسطه اختلاف حکومت محلات وکمره برای تعیین موقع و ترتیب انتخابات ومکاتباتیکه ما بین حکام ووزارت داخله واقع شده بر مدت تأخیر افزوده تا تاریخ محرم۳۹ که انتخابات آن نقاط نیز صورت گرفته آراء ۳حوزه محلات وکمره وسایر البلوک قرائت شده واز۲۴۲۱رأی انتخاب و جریان انتخابات موافق مواد قانونی بوده ودر صورت مجلس مدت یک هفته که برای وصول شکایات تعیین شده قید نشده ولی درصورتیکه انتخابات آنجا در ۱۱ ربیع الاول ختم شده اعتبارنامه در ۱۸ نوشته شده که معلوم می‌شود ماده ۴۵ را نیز مراعات نموده‌اند و شکایاتی هم در ضمن این مدت از محلات و کمره بوزارت داخله رسیده بود شعبه آن اظهارات را دقت نموده چون مواد شکایات سکته برصحت جریان انتخابات وارد نمی‌آورد لذا مورد توجه شعبه نگردید در مدت یکماه پس از افتتاح مجلس نیز شکایاتی به شعبه نرسید لذا شعبه باتفاق آراء صحت جریان انتخابات و نمایندگی آقای حاج شیخ اسدالله را از حوزه محلات و کمره تصدیق می‌نماید.
رئیس ـرأی می‌گیریم ـآقایانی که این راپورت راتصدیق می‌نمایند قیام کنند (جمعی قیام نمودند)
رئیس ـ تصویب شد. راپورتی است را جعبه آقای آقامیرزا هاشم آشتیانی (آقای امیر ناصر بمضمون ذیل قرائت نمودند)
- شعبه سوم باعتبارنامه وصورت مجلس ودوسیه انتخابات سبزوار رسیدگی ومدافه نمودانتخابات سبزوار موافق شرعیات قانونی جریان یافته وهیچ نوع شکایتی در این باب نرسیده است فقط درصورت مجلس انتخابات سبزوار انجمن مرکزی اشاره می‌نماید که صندوق گراب که یکی از صندوقهای جزء سبزوار بوده بواسطه اینکه از مدت معینه شش روز دیرتر رسیده و بعلاوه ۱۹۰ ورقه رأی بیشتر نبوده و باکثریت سکته وارد نمی‌ساخت توقیف گردید چون این اقدام انجمن نظارت سبزوار مخالف باقانون انتخابات نبوده اهذا شعبه سوم انتخاب آقا آقامیرزا هاشم آشتیانی را از حوره انتخابیه صحیح می داند
رئیس ـ رأی می‌گیریم آقایانی که نمایندگی ایشان راتصویب می‌نمایند قیام کنند (جمعی قیام نمودند)
رئیس ـ تصویب شد ـ آقای زنجانی چه می فرمائید.
آقاشیخ ابراهیم ـ قبلاً نفرمودید اعتراضی هست یاخیر
رئیس ـ اعتراض داشتید.
آقاشیخ ابراهیم ـ بلی
رئیس ـ وقتیکه می‌گویم رأی می‌گیریم باید بگوئید من اعتراض دارم وقتی که نمی گوئید البته رأی گرفته می‌شود همیشه که من نباید آن کلمه مخصوص را بگویم (جمعی تصدیق نمودند.) راپورت شعبه دوم بمضمون ذیل قرائت شد)
- شعبه دوم بدوسیه انتخابات سبزوار مضافاتش بدقت رسیدگی کرده و برای استحضار مجلس شورای ملی عرض می‌نماید که انجمن نظارت مرکزی انتخابات در سبزوار در شهر صفر ۱۳۳۸ تشکیل و بعد پنج انجمن جزء در پنج نقطه دیگر از مضافات سبزوار دائر شده بارعایت مواد قانون انتخابات وظایف قانونی خود را انجام داده است از این قرار که در تمام نقاط مزبوره موازی ۱۲۶۱۶ورقه تعرفه توضیع شده و از این تعداد ۱۱۸۵۷ورقه با اوراق برگشته و آقای رئیس التجار خراسانی باکثریت۱۰۸۶۳رأی از کل آراء مزبوره بوکالت دارالشورایملی برای دوره چهارم تقنیه انتخاب شده است پس از آن انجمن مرکزی سبزوار برای وصول و اصفای شکایات در مدت معینه قانونی منتظر شده ولی شکایت نرسیده لهذا اعتبارنامه باسم آقای رئیس التجار خراسانی صادر و خاتمه انتخابات را اعلام کرده است ولی مجلس شورایملی را از این نکه مستحضر می‌سازد که مطابق صورتمجلس انتخابات سبزوار و مصافات آن انجمن نظارب مرکزی انتخابات سبزوار صندوق گراب را که از صندق‌های جزء سبزوار بوده بواسطه آنکه از مدت معینه ۶ روز دیرتر رسیده توقیف کرده و بعلاوه ۱۹۰ ورقه رأی در آن بیشتر نبوده و باکثریت مزبوره هم سکته وارد نمیساخته لذا ترتیب اثری در آن نداده است بنابراین شعبه دوم بجهات فوق و اینکه اهالی گراب هم شکایتی نکرده‌اند اقدام انجمن را تصدیق و انتخابات سبزوار و مضافاتش را موافق قانون دانسته و چون تابحال هم شکایتی نرسیده اهذا صخت انتخابات آقای رئیس التجار مراسانی را تصدیق می‌نماید.
رئیس ـ مخالفی خست (گفته شد خیر) رأی می‌گیریم آقایانیکه نمایندگی ایشانرا تصدبق می‌کنند قیام نمایند (اغلب قیام نمودند) تصویب شد ـ راپورتی است راجع بنمایندگی ادینه جان آخوند از ترکمان.
(آقای امیرناصر بمضمون ذیل قرائت نمودند)
شعبه سوم بدوسیه اعتبارنامه نماینده طوائف ترکمان یموت و کو کلان رسیدگی نمود در دوسیه انتخابات مزبوره ترتیبات معموله صورتمجلس موجود نبوده حکومت استرآباد تلگرافاً بوزارت داخله اطلاع می‌دهد که آدینه جان آخوند باکثریت ۵۹۱۶ رأی بنمایندگی تراکمه منتخب گردیدند چون جریان انتخاب ترکمان بطور ساده و بدون دسیسه و آلایش بود و شکایتی نیز نرسیده است لهذا شعبه نمایندگی آقای آدیناجان آخوند را از طرف ایلات یموت و کوکلان صحیح میداند.
رئیس ـ رأی می‌گیریم آقایانیکه نمایندگی آدینه جان آخوند را تصویب می‌نمایند قیام کنند (جمعی قیام نمودند) تصویب شد راپورتی است راجع بآقا سید محمد دست غیب قرائت می‌شود.
(ایضاً آقای امیر ناصر بمضمون ذیل قرائت کردند)
در شعبه سوم بدوسیه و اعتبارنامه و صورتمجلس انتخابات بندر عباس و توابع آن رسیدگی بعمل آمد انتخابات بندرعباس از روی صورتمجلس و دوسیة آن معلوم می‌شود بوضعی ساده جریان یافته است از عبارات صورتمجلس مفهوم می‌گردد که از روز اول نشر اعلان انتخابات تا روز توزیع تعرفه کمتر از چهار روز بیشتر مدت نداشته در صورتیکه مطابق مادة ۲۱ قانون انتخابات از روز نشر اعلان تا روز توزیع تعرفه کمتر از ده روز نمی‌توان مدت قرار داد لیکن چون بندرعباس جای کوچک و اهالی آنجا کاملاً بنکات قانونی آشنا نبوددند بعقیدة شعبه عدم مراعات مدت نشر اعلان میطل انتخابات آنجا نمی‌شود نیز یک فقره تلگراف شکایت باسم کمپانی بامضاء حسن نام از طرف ۹۰۰ نفر اهالی عباسی ومیناب بمقام ریاست وزراء مخابره شده مبنی بر اینکه تفصیل راجعبه انتخابات عباسی و سرقت اوراق آراء‌و تغییر آنرا توسط پست ارسال داشته‌ایم چون حسن نام امضا کنندة تلگراف غیر معروف و شکایات مزبوره هم جزء دوسیه دیده نشده لهذا تلگراف مزبور قابل توجه نیوده و شعبه سوم باکثریت آراء انتخاب آقای آمیرزا محمد باقر دست غیبت را از حوزه انتخابیه بندرعباس و توابع آنجا صحیح میداند.
رئیس ـ آقای محمدهاشم میرزا مخالفید؟
محمدهاشم میرزا ـ بلی بنده مخالفم.
رئیس ـ پس می‌ماند برای جلسه بعد.
(در اینموقع آقای تدین راپورت شعبه دوم را راجع بسلطان محمدخان بمضمون ذیل قرائت نمودند.)
شعبة دوم بدوسیة انتخابات نائین و مضافاتش رسیدگی نموده وبرای استحضا رمجلس شورایملی عرض می‌نماید که انتخابات نائین و مضافاتش موافق قانون بعمل آمده و شکایت و اعتراضی هم از اول تا بحال نرسیده لذا شعبه دوم صخت انتخاب سلطان محمد خان نائینی و مضافات آن تصدیق می‌نماید اما بطوریکه پوشیده نیست مشارالیه درکابینه سیاه معاون و در قیام و اقدام بر ضد حکومت ملی شریک بوده است اگرشرکت او قبل از انتخابش می‌بود موافق شرط نهم قانون انتخابات ار حق انتخاب محروم می‌گردید ولی چون شرکت مشارالیه بعد از خاتمه انتخاباتش بوده لذا شعبه دوم رأی قطعی را د این موضوع منوط بتصمیم مجل میداند.
سردارمعظم ـ می‌خواهم عرض کنم اگر کسی راجع به راپوری مخالف باشد امروز باید مذاکره شود یا بعد.
رئیس ـ مثل مشیر معظم می‌ماند و موقوف بجلسة بعد می‌شود اگر آقایان تصویب فرمایند جلسه را خاتمه دهیم جلسة آتیه فردا چهار ساعت بظهر مانده باشد.
رفعت الدوله ـ چهارشنبه باشد بهتر است.
رئیس ـ باید قبلاً اجازه بخواهید بعد مذاکره کنید.
آقاسید یعقوب ـ خوب است مقرر فرمائید جلسة آتیه جهارشنبه باشد که شعبه‌ها کاملاً دوسیه‌ها را تحت مطالعه آورده و صحیحاً راپورت دهند که ناقص نباشد یعنی این بنده راجع بشعبه خودمان عرض می‌کنم.
سردار معظم ـ بنده تصور می‌کنم که ما نباید قائل بتأخیر جلسات باشیم باید جلسه آتیه را فردا قرار دهیم که باعتبارنامه‌ها رسیدگی شده رد و قبول آنها زودتر معلوم و مجلس شروع بکارهای مهم نماید.
رئیس ـ ۲۰ فقره راپورت برای کار فردا موجود است که ممکن است فردا رسیدگی شود و آنچه بنده میدانم ده فقره دیگر هم تقریباً تمام است و بقیه را ممکن است شعبات تحت مطالعه آورده و حاضر نمای که برای جلسة بعد معین شود (اظهاری نشد) پس رأی می‌گیریم که جلسة آتیه فردا باشد یا خیر آقایانیکه تصویب می‌نمایند جلسة آتیه فردا باشد قیام نمایند (جمعی قیام نمودند) تصویب نشد چون ۲۶ نفر از ۶۰ نفر رأی دادند پس جلسة آنیه روز شنبه خواهد بود.
مجلس یکساعت قبل از ظهر ختم شد.
رئیس مجلس - مؤتمن الملک