مذاکرات مجلس شورای ملی ۱ اسفند ۱۳۲۳ نشست ۱۰۶
| مجلس شورای ملی مجموعه قوانین دوره قانونگذاری چهاردهم | تصمیم‌های مجلس | قوانین بودجه مصوب مجلس شورای ملی |
| نمایندگان مجلس شورای ملی دوره قانونگذاری چهاردهم |
دوره چهاردهم قانونگذاری
مشروح مذاکرات مجلس ملی دوره ۱۴
جلسه: ۱۰۶
صورت مشروح مذاکرات مجلس روز سه‌شنبه اول اسفندماه ۱۳۲۳
فهرست مطالب:
۱- صورت خلاصه جلسه پیش
۲- مذاکره راجع به دستور
۳- طرح و تصویب لایحه دو دوازدهم هزینه بهمن و اسفند
۴- تقدیم دو فقره لایحه از طرف آقای نخست‌وزیر
۵- موقع و دستور جلسه بعد- ختم جلسه
مجلس یک ساعت و سه ربع پیش از ظهر به ریاست آقای سید محمدصادق طباطبایی تشکیل گردید، صورت مجلس روز یکشنبه بیست و نهم بهمن ماه را آقای (طوسی) منشی به شرح زیر قرائت نمودند
۱- صورت خلاصه جلسه پیش
مجلس یک ساعت و سه ربع پیش از ظهر به ریاست آقای دکتر معظمی نایب رئیس تشکیل و صورت جلسه قبل قرائت و تصویب شد.
اسامی غایبین جلسه گذشته که ضمن صورت مجلس خوانده شده است:
غایبین با اجازه
آقایان: افخمی- روحی- ملایری- تهرانی.
غایبین بی‌اجازه
آقایان: صفوی- ذوالقدر- نقابت- اخوان- کفایی- رحیمیان- دولت‌آبادی- امیر ابراهیمی- منصف- بوشهری- سلطانی- دکتر زنگنه- سید ضیاءالدین- فداکار- اکبر- سیف‌پور- تهرانچی- خلعتبری- رضا تجدد- دکتر فلسفی.
دیرآمده با اجازه:
آقای کاظمی
دیرآمدگان بی‌اجازه:
آقایان: مجد- پوررضا- صمصام.
آقای اردلان وزیر دارایی لایحه راجع به اجاره استرداد املاک عشایر و ایلات که قبلاً تعویض شده بود تقدیم نمودند و به کمیسیون بودجه ارجاع گردید.
چون تقاضای ورود در دستور شده و آقای فیروزآبادی مخالف بودند نسبت به ورود در دستور اخذ رأی شده تصویب و آقای کام‌بخش پیشنهاد نمودند گزارش کمیسیون نظام راجع به اصلاح قانون نظام وظیفه عمومی جزو دستور شود، آقای اردلان با این پیشنهاد مخالف و گزارش کمیسیون دادگستری راجع به سردفتران را که در جلسه قبل مطرح و شور در کلیات آن به عمل آمده بود مقدم می‌دانستند. بالأخره پیشنهاد آقای کام‌بخش رأی گرفته شده رد و گزارش کمیسیون دادگستری راجع به سردفتران مطرح و آقای صادقی پیشنهاد کفایت مذاکرات را در کلیات نموده و پس از مخالفت آقای مهندس فریور بدواً به کفایت مذاکرات و سپس به ورود در شور مواد اخذ رأی به عمل آمده هر دو موضوع تصویب و در ماده اول آقای مهندس فریور به طور کلی با گزارش کمیسیون مخالف و آن را غیرضروری و مضر تشخیص داده و معتقد بودند تمام قسمت‌های مندرجه در این گزارش از قبیل صلاحیت علمی و عملی و اخلاقی و تضمین و غیره در قوانین سابقه سردفتران پیش‌بینی شده و مورد اجرا هم قرار گرفته و با تصریح ماده ۳۹ قانون سابق دائر به تعلیق و جلب به محاکمه سردفتران از طرف وزیر دادگستری دیگر ضرورتی برای تنظیم این لایحه نبوده و پیش‌بینی مسئولیت و تضامن و عطف به ماسبق نمودن را صرفاً برای تأمین حقوق عده از منتفذین می‌دانستند. آقای دکتر عبده موافق و در پاسخ بیانات آقای مهندس فریور در تأیید گزارش کمیسیون و لزوم تصویب آن و عدم تکافوه قوانین سابق برای تثبیت اعتبار اسناد و تناسب قانون پیشنهادی با مقتضیات زمان و لزوم تجدید نظر در صلاحیت علمی و اخلاقی سردفتران و تقلیل عده دفاتر و ضرورت قید مسئولیت تضامنی برای جبران خسارات متضررین شرحی تقریر ضمناً برای حسن جریان امور معتقد به تفکیک دفتر املاک و تمرکز آن در بخش‌های مختلفه شهرها و تعیین شرایط سنگین برای سردفتران و دخالت آنان در شورای عالی ثبت و دادگاه انتظامی سردفتران بوده و پس از بیانات ایشان آقای هاشمی کفایت مذاکرات را پیشنهاد و با تذکار ضرورت تصویب گزارش کمیسیون برای صحت و قوت اعتبار اسناد رسمی به این پیشنهاد پس از مخالفت آقای فولادوند و توضیحات ایشان اخذ رأی شده تصویب و آقای دکتر عبده پیشنهاد نمودند صلاحیت علمی سردفترانی که دارای دانشنامه لیسانس به بالا هستند محرز بوده و از این جهت رسیدگی جدید نخواهد شد. این پیشنهاد از طرف آقایان نبوی مخبر کمیسیون و عدل وزیر دادگستری مورد قبول واقع و پنج فقره پیشنهاد دیگر از طرف آقایان: دکتر عبده، اردلان، لنگرانی، مهندس فریور و فرهودی قرائت و پس از توضیح آقایان پیشنهاددهندگان و پاسخ آقای مخبر نسبت به هر یک جداگانه اخذ رأی شده هر پنج فقره رد. و آقای هدایت
وزیر پیشه و هنر لایحه تقدیمی کابینه اسبق را راجع به قانون کار مسترد و لایحه جدیدی به قید یک فوریت تقدیم و فوریت آن پس از مخالفت آقای فیروزآبادی و پاسخ آقای دکتر اعتبار مورد تصویب واقع و سه فقره پیشنهاد دیگر از طرف آقایان مظفرزاده و مجد ضیایی و حاذقی راجع به اصلاح ماده اول گزارش کمیسیون دادگستری مربوط به سردفتران قرائت و پس از توضیح دو پیشنهاد اول رد و پیشنهاد اخیر مسترد گردید.
آقای محمد طباطبایی پیشنهاد نمودند تبصره ماده اول به جای ماده و ماده اول به جای تبصره قرار گیرد این پیشنهاد مورد قبول آقایان مخبر و وزیر دادگستری واقع و پیشنهاد دیگری از طرف آقای عماد تربتی مشتمل بر دو قسمت یکی راجع به انتخاب سردفتران از بین واجدین صلاحیت با منظور داشتن تقدم تاریخ خدمت سردفتری و دیگری راجع به تجدید نظر احکام در محکمه انتظامی قرائت قسمت اول از طرف آقایان مخبر و وزیر دادگستری مورد قبول واقع و تعیین تکلیف قسمت تجدید نظر در احکام شورای عالی ثبت به انضمام پیشنهاد آقای فرهودی راجع به همین موضوع از لحاظ عدم کفایت عده برای اخذ رأی موکول به جلسه آتیه شده و چون پیشنهاد ختم جلسه شده بود جلسه آتیه به روز سه‌شنبه اول اسفند ماه سه ساعت به ظهر موکول و دستور آن بقیه دستور همین جلسه مقرر و مجلس نیم ساعت بعد از ظهر ختم شد.
رئیس- آقای ساسان.
ساسان- قبل از دستور.
رئیس- آقای مهندس فریور.
مهندس فریور- بنده در ذکر اسامی سردفترانی که محکوم شده بودند یک اشتباهی کرده‌ام که مایلم تصحیح بشود. رکن‌الاسلام گفتم و حال آن که رکن‌الاسلام نبوده است امین پارلمان‌الاسلام بوده است که نمره محضرش را هم عرض کردم. رکن‌الاسلام حاج سید ابوالقاسم پسر آقای حاج سید آقا مجتهد هستند که از علمای مبرز هستند و مطابق اطلاعی که بنده دارم هر وقت هم از طرف دولت در زمان مرحوم داور یا بعد به ایشان کاری تکلیف شده است از کثرت زهد و تقوی قبول نکردند و اجتناب کردند تقاضا می‌کنم این تصحیح بشود.
رئیس- اصلاح می‌شود. اعتراض دیگری نیست (گفته شد خیر) صورت مجلس تصویب شد.
۲- مذاکره راجع به دستور
رئیس- چند نفر از آقایان نطق قبل از دستور خواسته‌اند (نمایندگان- دستور) (دکتر کشاورز- بنده مخالفم) آقای دکتر کشاورز مخالف با ورود در دستور هستید؟ بفرمایید.
دکتر کشاورز- معمولاً اصرار در ورود در دستور باید مستند به یک دلیلی باشد و دلیلش هم این باشد که در دستور مطالب مهمی گذاشته شده باشد و آن مطالب هم در یکی یا دو جلسه مجلس شورای ملی به آخر برسد و مذاکراتش به نتیجه برسد، در جلسات اخیر مجلس شورای ملی مطالبی در دستور مطرح شد که از هیچ کدام نتیجه گرفته نشد. و حتی یکی راه هم نیمه کاره گذاشتند آقایان و به کار دیگری پرداختند. موضوع تفسیر بند «ط» از ماده شش مالیات بر درآمد زمان جنگ را نصفه کاره گذاشتند و به قضیه دیگر پرداختند بعد لایحه اصلاح سردفتران مطرح شد و آن را هم تمام نکردند و تکلیف آن هم معلوم نیست و امروز هم مطلب دیگری را می‌خواهند مطرح کنند در این صورت در دستور مطلب مهمی نیست و اگر هم باشد تمام نمی‌شود بنابراین اجازه بفرمایید بعضی از آقایان نمایندگان مطالب مهمی دارند به عرض مجلس شورای ملی برسانند، چون بعضی مطالب هست که اگر گفته نشود موقعش فوت می‌شود و دیگر نمی‌شود آن مطلب را گفت و دیر می‌شود این است که بنده از آقایان نمایندگان تقاضا می‌کنم اجازه بفرمایند اقلاً سه‌چهار نفر از آقایان نمایندگان مطالب فوری و فوتی خودشان را به عرض مجلس برسانند یکی از آن مطالب موضوع عیدی است که همه ساله به مستخدمین جزء ادارات داده می‌شد و امسال گویا راجع به این قضیه تصمیم قاطعی اتخاذ نشده بنده معتقدم که این مطلب باید انجام بشود و این داده شود.
رئیس- آقای دهستانی.
دهستانی- آن چیزی که مبتلا به فعلی ما است و خیلی اهمیت دارد موضوع دو دوازدهم است و من می‌خواهم از آقایان خواهش بکنم که این جزو دستور قرار داده شود و دیگر این که آقای وزیر بهداری مشغول سازمان هستند و همه آقایان به بهداشت محل انتخابیه خودشان علاقه‌مند هستند من در ضمن این صحبت خواهش می‌کنم که آقای وزیر بهداری یک عملی بکنند که محل انتخابیه آقایان در این سازمان از حیث بهداری تأمین بشود یعنی به طور کلی مساوی باشد و باید عموم آقایان هم موافقت بفرمایند نسبت به این موضوع طرح دو دوازدهم.
رئیس- رأی می‌گیریم به ورود دستور آقایانی که موافقند قیام فرمایند (اکثر قیام نمودند) تصویب شد. بعضی از آقایان شفاهاً پیشنهاد می‌کنند که بودجه را در دستور بگذاریم، آقای وزیر بهداری فرمایشی دارید؟
وزیر بهداری (آقای دکتر مالک)- بنده منتظر نبودم که آقای دهستانی بعد از آن که بنده سازمان را بردم به کمیسیون و در آنجا مطرح است و آقایان دیگر هم نظریاتی دارند قبل از این که سازمان تصویب بشود اینجا اظهاری بفرمایند چون هنوز سازمان تصویب نشده است، ولی برای این که ایشان خیال‌شان آسوده بشود چند کلمه خدمت آقایان عرض می‌کنم؟ وزارت بهداری آنچه ممکن است در تأمین بهداشت تمام ولایات کوشش می‌کند همان طور که تا به حال برای فرستادن دوا به ولایات تا آن اندازه‌ای که مقدور بوده است و وسایل اجازه می‌دهد و بنگاه دارویی می‌فرستد و پست می‌برد تا این اندازه کوشش کرده است بنده بیش از این نمی‌توانستم برای این که تمام اختیار دست بنده نیست پستخانه باید ببرد، خوب اگر تأخیر بکند تقصیر بنده نیست (صحیح است) همچنین برای آبله‌کوبی، چندین هزار نفر در ولایات آبله‌کوبی شده است کوشش شده است و این برای تأمین بهداشت اهالی ولایات بوده است همچنین برای معالجه مردم اخیراً چندین درمانگاه سیار به ولایات فرستاده شده است، شانزده درمانگاه سیار فرستاده شده است و اینها طبیب، پزشکیار، دوا، واکسن و تمام وسیالی که لازم است همراهشان هست و به ولایات برده‌اند و مردم هم خیلی اظهار رضایت می‌کنند، اغلب تلگراف تشکر می‌فرستند، اغلب آقایانی که به محل‌های انتخابیه‌شان اینها رفته است خودشان اظهار لطف و قدردانی فرمودند (جمال امامی- به آذربایجان نرفته است) خواهد رفت تمام این آب و خاک وطن من است (احسنت) من اهل تمام این مملکت هستم و برای خدمتگزاری به تمام این مملکت حاضرم و برای من آذربایجان و جای دیگر فرقی نمی‌کند (صحیح است- احسنت) ولی بعضی اشخاص مغرضی هستند که متأسفانه هر کار خوب را هر کس بکند انتقاد می‌کنند (صحیح است) و شاید گاهی هم چون منافع شخصی‌شان در کار هست این است که شدیداً انتقاد می‌کنند (صحیح است) این درمانگاه‌های سیاری که به ولایات فرستاده شده و مردم ازش راضی هستند و آقایان هم اغلب اظهار خوش‌وقتی فرمودند این سبب شده است که بعضی از اشخاص بردارند در روزنامه‌ها و اعلامیه‌هاشان تنقید بکنند و بگویند دکتر لقمان‌الملک دارد تظاهر می‌کند؟ من چه تظاهری دارم بکنم؟ (یمین اسفندیاری- شما بکنید این تظاهر خوب است) تظاهر من نمی‌کنم؟ من برای تظاهر نیامدم اگر برای تظاهر آمده بودم بایستی از صبح تا غروب توی روزنامه‌ها مقاله بنویسم خیر بنده می‌بینم که اینها چیزی نیست و من اصلاً روزنامه نمی‌خوانم و اگر هم بخوانم خیلی کم و نادر، پس برای تظاهر نبوده است و من عقیده‌ام این است که خدمت به کشور است و باید بشود (صحیح است) و من از وقتی به وزارت بهداری رفته‌ام تمام کوشش من این بوده و خواهد بود که به بهداشت اهالی ولایات و دهستان‌ها خدمت بکنم زیرا این دهقانان و این کارگران که در ولایات کار می‌کنند در سایه زحمت آنها است که ما می‌توانیم اینجا زندگی کنیم (احسنت) آنها را باید ما معالجه کنیم. گفته‌اند لقمان‌الملک خودش چرا نرفت بسیاری بنده خواهم رفت ولی من اگر وزیری باشم که همیشه بسیاری بروم کار وزارت‌خانه را کی بچرخاند؟ (نبوی- به این حرف‌ها اهمیت ندهید) در هر حال بنده برای خدمتگزاری آمده‌ام و به موجب رأی اعتماد و انتخاب آقایان آمده‌ام و تا روزی هم که باشم خدمت خواهم کرد، وطنم به من همه چیز داده است من هم ۱ روز هر چه دارم به وطنم خواهم داد (احسنت) و چیزی که آقای دهستانی فرموده‌اند این است که تأمین نظر نمایندگان محترم راجع به امور بهداری ولایات بشود بنده حاضرم هر کدام آقایان امری فرمایشی دارند که از عهده بنده ساخته است تشریف بیاورند صورت احتیاجات‌شان را بدهند و من هم در حدودی که در اختیار من است کوشش خواهم کرد و درست خواهم کرد کارهاشان را، هیچ وقت مضایقه نکرده‌ام حالا هم با کمال خوش‌وقتی حاضرم خدمت بکنم.
رئیس- پیشنهاد آقای فرهودی:
پیشنهاد می‌کنم لایحه دو دوازدهم در بودجه اول جزو دستور باشد.
رئیس- آقای فرهودی.
فرهودی- توضیح پیشنهاد بنده ساده است برای این که امروز روز اول اسفند است و حقوق ادارات پرداخت نشده است و لایحه وزارت دادگستری هم که جزو دستور است مباحثاتش زیاد است پیشنهادات زیادی در ماده اول مانده و در ماده دوم هم ممکن است مباحثات زیادی بشود این بود که بنده پیشنهاد کردم لایحه دو دوازدهم اول جزو دستور باشد و بعد اگر وقت پیدا کردیم به آن هم می‌پردازیم.
رئیس- آقای مسعودی
جوادمسعودی- نه بنده و نه هیچ یک از آقایان البته مخالف نیستیم با پرداخت حقوق کارمندان دولت ولی چیزی که هست از نظر اصول بنده مخالفم با تغییر دستور الان چهار پنج جلسه است که یک موضوعی در دستور گذاشته می‌شود و هر روز وقت مجلس تلف شده است و به محض این که خواستیم دستور را اجرا کنیم عوض کرده‌اند (فرهودی. این تغییر نیست، پیشنهاد من این است که این مقدم گذاشته شود) اجازه بفرمایید چند جلسه آمدیم تفسیر بند «ط» از ماده شش قانون مالیات بر درآمد را مطرح کردیم و وقت مجلس را تلف کردیم بعد هم راجع به آقای تدین صحبت کردیم آنجا هم یک جلسه وقت‌مان تلف شد جلسه بعد گفتیم گزارش کمیسیون دادگستری مطرح شود در آن هم سه‌چهار ساعت وقت مجلس را تلف کردیم بالأخره هم به نتیجه نرسیدیم (یمین اسفندیاری- الان هم وقت تلف می‌کنیم) اجازه می‌فرمایید خوب است که آقایان مباحثات را کمتر بکنند که کاری در مجلس انجام بشود و نتیجه گرفته شود حالا امروز هم ممکن است این لایحه مطرح شود این قدر پیشنهاد داده می‌شود که به جایی نخواهد رسید.
رئیس - آقای مخبر فرهمند هم نظیر همین پیشنهاد را کرده‌اند آقایانی که با پیشنهاد آقای فرهودی موافقند قیام فرمایند (اکثر برخاستند) تصویب شد. لایحه‌ای دو دوازدهم مطرح است گزارش کمیسیون بودجه قرائت می‌شود:
لایحه شماره ۳۰۷۲۷۲ دولت راجع به اعتبار دو دوازدهم هزینه مملکتی برای دو ماهه بهمن و اسفند ۱۳۲۳ در کمیسیون بودجه با حضور آقای وزیر دارایی
و سایر آقایان وزرا مطرح نظر به این که ماه دهم سال به پایان رسیده و هزینه ضروری کشور و همچنین حقوق کارمندان دولت باید پرداخت شود لذا کمیسیون برای تسریع در تصویب این لایحه فعلاً گزارش دو ماده اول آن را تقدیم مجلس شورای ملی می‌نماید که مورد تصویب واقع و البته گزارش بقیه مواد لایحه مزبور هم با اصلاحاتی که در نظر گرفته شده است تقدیم خواهد شد.
ماده اول- به وزارت دارایی اجازه داده می‌شود کلیه حقوق و هزینه‌های مستر و غیرمستمر دو ماهه بهمن و اسفند ماه ۱۳۲۳ را بر طبق ماده اول قانون مصوب ۳۰ آذر ماه ۱۳۲۳ پرداخت نماید.
پرداخت‌های مزبور طبق قانون بودجه ۱۳۲۲ و آن قسمت از قانون متمم بودجه همان سال که به تصویب رسیده و قانون متمم بودجه سال ۱۳۲۱ و همچنین قانون و آیین‌نامه‌های کمک کارمندان دولت به عمل خواهد آمد.
تبصره- میزان اعتبار ماهیانه حقوق ۱۳۲۳ پاسبانان و سرپاسبانان با رعایت اضافه حقوقی که بر طبق تبصره یک ماده واحده مصوب ۵ تیر ماه ۱۳۲۲ داده شده به مأخذ اسفند ماه ۱۳۲۳ خواهد بود.
ماده دوم- وزارت دارایی مجاز است نصف دیگر اضافه اعتبار ماده ۳ قسمت کارگزینی (مربوط به مستخدمین خارجی که قانون استخدام آنها از مجلس شورای ملی گذشته است) منظور در بودجه‌های تفصیلی سال ۱۳۲۳ وزارت خانه‌ها و ادارات و بنگاه‌های دولتی را (که نصف آن به موجب ماده دوم قانون پنجم بهمن ۱۳۲۳ تصویب شده) پرداخت نماید.
رئیس- مذاکره در کلیات لایحه است آقای امیر تیمور مخالفید؟ بفرمایید.
امیر تیمور- مطالب بنده خیلی به اختصار به عرض آقایان خواهد رسید و اگر آقایان محترم توجه بیش‌تری در استماع بفرمایند تصور می‌کنم خالی از فایده نخواهد بود. به قانون اساسی که مراجعه می‌کنم می‌بینم مهم‌ترین وظیفه‌ای که قانون اساسی برای مبعوثین و نمایندگان ملت در نظر گرفته و به آنها اعلام داشته دقت و توجه و رسیدگی لازم در جمع و خرج بودجه مملکت است به این معنی که قانون اساسی به نمایندگان ملت گفته است که شما باید توجه بکنید در هر سال چه از مردم گرفته می‌شود و به چه کیفیت برای آنها خرج می‌شود و آنچه که خرج می‌شود باید در درجه اول برای مصالح خود مردم باشد. در این دوره با جدیتی که رفقا و اعضا محترم کمیسیون بودجه به عمل آورده‌اند که بودجه‌های تفصیلی را برای توجه و استحضار آقایان نمایندگان به مجلس تقدیم کنند، به جهاتی که از بحث بنده در این جلسه خارج است موفق نشدند و لاعلاج برای این که چرخ‌های مملکت از گردش نیفتد بودجه به صورت دو دوازدهم برای تصویب تقدیم مجلس شده است و تصور می‌کنم با همه جدیتی که اعضا کمیسیون بودجه ودولت هم داشته باشد سال آتیه هم این توفیق برای دولت فراهم نشود (وزیر دارایی- چرا؟)... من تصور می‌کنم ولی امیدوارم که انشاءالله بشود. حالا که به جهاتی که از بحث امروز خارج است موفق نشدند بودجه‌های جزء را به مجلس تقدیم بدارند که نمایندگان ملت از درآمد مملکت و کیفیت مخارج آن کاملاً استحضار حاصل کنند، عیب ندارد که به طور کلی از وضعیت مالی مملکت یعنی وضعیت مالی دولت مطلع بشوند و عرایضی را که من می‌خواهم به عرض برسانم فقط از این نظر است که می‌خواهم توجه نمایندگان به وضعیت مالی دولت متوجه و معطوف شود و برای جلب این توجه باید بدواً یک مقایسه و سنجشی بین گذشته و حال بشود، ما خیلی به گذشته دور نمی‌رویم در سال ۱۳۰۶ که نگاه می‌کنیم به جمع و خرج مملکت و بودجه تصویبی می‌بینیم جمع عواید این مملکت در سال ۱۳۰۶ که از تصویب مجلس گذشته است ۲۵۸۰۲۵۸۰۰ ریال بوده است جمع عواید یعنی ۲۵ میلیون تومان کل درآمد کشور شاهنشاهی ایران در سال ۱۳۰۶ بوده است و مخارج همان سال هم ۲۴۱۵۴۰۰۰ و خورده تومان بوده و از سنه ۱۳۰۶ تا سال ۱۳۲۰ همه سال بودجه در حال ترقی و ارتقاء بوده و مصادف با ارقام حیرت‌آور و شگفت‌انگیزی می‌شویم که هر سال یک برابر به بودجه مملکت نسبت به سال قبل اضافه شده است. چرا؟ برای این که سعی شده بود بنیه و قوه‌ی مالی کشور ترقی پیدا کند که در سایه ترقی بنیه مالی کشور بودجه مملکت و بودجه دولت هم افزایش حاصل کند و این توجه به جایی می‌رسد که در سال ۱۳۲۰ یعنی در فاصله ۱۴ سال از سال ۱۳۰۶ تا سال ۱۳۲۰ ما می‌بینیم بودجه ۲۵ میلیون تومانی در سال ۱۳۲۰ رقمش می‌رسد به ۳۶۱۳۷۶۸۷۱ تومان که حقیقتاً وقتی که خوب مطالعه بفرمایید به این نتیجه می‌رسید که شاید در کمتر کشوری نسبت به خودش مانند ایران یک چنین ترقی در زندگانی عمومی و در ارتقای وضع مالی مملکت پیدا شده است (تیمورتاش - خبر تظاهر بوده است)... اجازه می‌دهد آقا بعد شما وقت دارید اجازه دارید ممکن است اینجا تشریف بیاورید. من بیاناتم نه از نظر تعریف اشخاص است و نه از نظر تقبیح اشخاص است من خودم را بزرگ‌تر از این می‌دانم که از اشخاص این جا تقبیح بکنم یا تعریف کنم شأن من نیست و در مدت این ۲۰ سال که بنده در مجلس شورای ملی هستم هیچ وقت تظاهر نکرده‌ام و در این مورد به‌خصوص هم مثل پاره موارد دیگر اشتباه فرموده‌اید (اردلان- ایشان نظرشان به شما نبود) این عرایض من فقط از نقطه نظر این است که آقایان نمایندگان مجلس به وضعیت مالی مملکت از نظر اهمیتی که دارد آگاه بشوند و الا اگر اجازه نمی‌دهید بنده عرضی ندارم می‌روم کنار من اهل تظاهر نیستم و به هیچ‌وجه هم هیچ وقت نظر تظاهر نداشته‌ام خواستم بدانید که من چه کاره هستم (یکی از نمایندگان سوءتفاهم است) در سال ۱۳۲۰ بودجه ما به طوری که عرض کردم به ۳۶۱ میلیون تومان رسیده بود یعنی فاصله از ۱۳۰۶ تا ۱۳۲۰ در این چهارده سال از ۲۵ میلیون تومان به ۳۶۱ میلیون تومان ارتقا پیدا کرده است و شاید در کمتر کشوری مانند ایران یک چنین ترقی نصیب او شده باشد (فرهودی- این بودجه غیر از شهرداری‌ها است؟)... البته غیر از شهرداری‌ها است در ضمن این ارتقایی که نصیب بودجه کشور شده است دولت موفق به ایجاد یک مؤسسات بسیار سودمند و مفیدی هم در طی تمام این سنوات شده که از آن جمله شاید در طی این مدت هزاران کیلومتر در این مملکت راه شوسه شده و ساخته شده و قبل از آن مدت شما یک کیلومتر راه نداشتید هزاران کیلو متر راه‌آهن کشیده شده. شاید صدها هزار پل با آخرین متد و اسلوب در این مملکت ساخته شده است هزاران مدرسه، دبستان و دبیرستان در تهران و در ولایات ایجاد شده است و همچنین مؤسسات مهم دیگری که نصیب این مملکت یکی بعد از دیگری شده به وسیله همین بودجه بوده است که هر چه گرفته می‌شده است برای عمران و آبادی این کشور خرج می‌شده است نه این که خرج حقوق بشود که از یک جایی بگیرند و به جیب اشخاص دیگر برود این پول‌ها تماماً برای عمران و آبادی کشور صرف شده است، از ۱۳۲۰ اگرچه در وضع سیاسی این مملکت تغییری روی داده اما در سیستم مالی مملکت به هیچ وجه فرقی پیدا نشده است و اگر همان رویه را دولت‌هایی که زمام کار را در دست گرفته و خودشان را مسئول مملکت می‌دانستند برای حفظ حقوق مملکت پیش گرفته بودند این ترقی مالی به همین طور ارتقاء پیدا می‌کرد و تا الان هم قوس صعودی خودش را طی می‌کرد و به یک رقم هنگفت می‌رسید که الان عرض می‌کنم (ساسان- هزاران خانواده از بین رفتند تا این پول‌ها گرفته شد). (دکتر کشاورز - آقا این تئوری غلط است)... آقای دکتر کشاورز تصدیق می‌فرمایید هر وقت جنابعالی فرمایشی می‌فرمایید من سرا پا گوش هستم و به فرمایشات جنابعالی توجه می‌کنم. (دکتر کشاورز- عرض کردم این تئوری غلط است این را نفرمایید)... فرض بفرمایید تئوری بنده غلط ولی مانند سایر تئوری‌های غلط جناب عالی است (دکتر کشاورز- من تئوری غلط ندارم)... اجازه بفرمایید تا به نتیجه برسیم در سال ۱۳۲۰ ما علاوه بر مؤسساتی که عرض کردم موجودی بسیار مهمی هم در کشور داشتیم که عبارت از هزاران تن آهن و هزاران تن سیمان برای کارخانه‌جاتی که ایجاد کرده بودیم مواد اولیه برای یک سال و دو سال آنها تهیه در و دسترس کارخانه‌جات بود، در قسمت ارتش تجهیزات یکی دو سالهای به نحو اتم و اکمل برای یک ارتش نیرومندی موجود بود از لباس و غیر لباس و همچنین اشیای دیگر (لنگرانی- شما داید با ملت می‌جنگید) اجازه فرمایید آقا عرض کنم تمام اینها قابل تبدیل به پول بود که اگر در سال ۱۳۲۰ به پول تبدیل شده بود یک سرمایه هنگفتی و یک رزرو فوق‌العاده‌ای برای مملکت بود.
لنکرانی- آقا اینها چه فرمایشی است می‌کنید؟
امیر تیمور- خطاب به آقای رئیس این از وظایف جنابعالی است که یک محیط آرامی تهیه بفرمایید که من بتوانم به مذاکراتم ادامه دهم. آقای لنکرانی اگر دو دقیقه تأمل بفرمایید که من عرایضم را عرض بکنم شما به مقصودتان می‌رسید و خودتان تصدیق خواهید کرد.
لنکرانی- آقا اینها چه ربطی به بودجه دارد، حالا معلوم شد که جنابعالی از چه نظر با بنده مخالفید.
امیر تیمور- بلی بنده صراحتاً عرض می‌کنم با آقا مخالفم و شما اتخاذ سند بفرمایید.
(لنکرانی- ملت ایران شما را تنبیه خواهد کرد)... از ۱۳۲۰ به این طرف دولت‌ها به جای این که به اصلاح مملکت به همان روش و وطیره‌ای که بوده است توجه معطوف بدارند، یک مرتبه مملکت را مواجه با یک کسر درآمدی قلمداد کردند اولین ضربتی که به این مملکت وارد شد این بود که طبق لایحه‌ای که به مجلس تقدیم شد و از تصویب گذراندند ذخیره مملکتی که میلیون‌ها لیره برای ذخیره مملکت تهیه شده بود گرفتند و در سال ۱۳۲۰ به مصرف رساندند و از آن سال به بعد علاوه بر وجوهی که از دست رفت یک رقمی هم در سال ۱۳۲۰ که به طوری که بنده شنیدم شاید در حدود ۴۰ میلیون تومان یا کمتر بود از اعلیحضرت همایونی وزارت دارایی به عنوان استقراض گرفت و عواید فقط هم از صورت ذخیره خارج و جزو عواید مستمر قرار گرفت و به مصرف رسید و ذخیره‌ای برای ما باقی نماند که شاید سالیانه در حدود چهل و هفت میلیون تومان می‌شد.
ساسان- آیا این پول را اعلیحضرت از اموال موروثی‌شان دادند؟
امیر تیمور- خیر آقای ساسان از اموال شخصی جنابعالی بود دادند.
ساسان- ببینید پانزده میلیون جامعه ایرانی چطور قضاوت می‌کنند؟
هاشمی- این چه قسم مجلسی است؟ نسبت به شاه مملکت نباید توهین نمود.
بعضی از نمایندگان- (با همهمه کسی توهین ننمود) (زنگ ممتد رئیس)
لنکرانی- آقا چرا حق‌کشی می‌کنید کی به شاه اهانت کرد؟
(زنگ ممتد رئیس)
لنکرانی- آقا ایشان چه کاره‌اند آقای طباطبایی چرا جلوگیری نمی‌کنید.
رئیس- آقا اجازه بدهید حرفشان را بزنند.
امیر تیمور- علاوه بر این ارقام که عرض کردم کارخانه‌جاتی هم که در این مملکت تأسیس شده بود بهره‌برداری آنها شروع شده بود عواید این کارخانه‌جات هم به دست آمد کارخانه‌جات این مملکت صدی بیست و پنج آن متعلق به مردم و صدی هفتاد و پنج مجموع این کارخانه‌جات ملک دولت و متعلق به دولت است و به طور کلی این کارخانه‌جات که تأسیس شده بود از سنه ۱۳۲۰ به بعد عواید آنها به دست آمد که خود این هم یک مبلغ مهمی عایدات برای مملکت بود که اگر از نقطه نظر واقع و حقیقت عواید کارخانه‌جات اگر درست جمع‌آوری شده بود از درآمدهای مالیاتی و عواید دولت باید افزون شود غیر از عواید کارخانه‌جات رقم دیگری هم که به عواید دولت اضافه شد و به دست دولت آمد باید عایدات املاک اختصاصی را محسوب داشت به طوری که گفته می‌شود املاک اختصاصی تا شهریور ۱۳۲۰ در حدود سالی ۳۵ الی ۴۰ میلیون تومان عوایدش بوده حداقل و این عواید با گندم سعر ده تومان به این مبلغ بوده است و وقتی که ترقی اجناس در نظر گرفته شود یعنی گندم صد تومان جای گندم ۱۰ تومان آمد عواید املاک هم به همان نسبت ترقی کرده به این معنی که اگر املاک اختصاصی تا سال ۱۳۲۰ سالی بین ۳۵ الی ۴۰ میلیون تومان عایدات داشته در سال ۱۳۲۰ خود به خود این ۳۵ میلیون به سیصد و پنجاه میلیون تومان باید ارتقاء پیدا کند به واسطه ترقی نرخ اجناس این یک حساب روشنی است که از آن تخلف نمی‌شود کرد و غیر از املاک اختصاصی یک عواید فوق‌العاده دیگر هم نصیب دولت شده و آن اضافه تاکسی است که دولت از قیمت اجناس انحصاری از قبیل توتون- تنباکو و سیگار کرده‌اند و عواید این مؤسسه هم در سال تقریباً به ۱۲۰ میلیون تومان رسیده و از همه اینها مهم‌تر اجناس انحصاری دیگری است که به دست دولت آمد یعنی در انحصار دولت قرار گرفت از قبیل قند و چای و قماش. مصرف قند و شکر در سنوات عادی در تمام کشور ایران بین ۱۱۰ هزار الی ۱۲۰ هزار تن بود لیکن به واسطه جنگ و صرفه‌جویی در سهمیه‌ای که خاورمیانه برای کشور ایران تعیین کرد این‌طور حساب کرده بودند که ۲۵ میلیون تن قند و شکر محصول کارخانه‌جات داخلی کشور است.
بعضی از نمایندگان- بیست و پنج هزار تن آقا.
امیر تیمور- ببخشید بیست و پنج هزار تن و قریب بیست هزار تن هم قرار شد که صرفه‌جویی بکنیم الباقی شصت هزار تن را کمیته خاورمیانه در هر سال متعهد شد از قند و چای تسلیم دولت ایران بکند و از قرار تنی ۳۵ لیره پول این را از دولت گرفتند که از قرار کیلویی (۷۰۰/۴ قران) یا چهار ریال و ۷۰ دینار به حساب جدید پول این می‌شود که دولت داده است و برای دولت این مبلغ تمام شده حالا ما می‌گیریم حداکثر کیلویی ۵ قران قیمت قند می‌شود که کمیته خاورمیانه تحویل دولت ایران داده است مقدارش هم ۶۰ هزار تن است که از قرار هر کیلویی ۵ قران حداکثر خرید دولت را حساب بکنیم آن وقت خود دولت فروش کرده است هر کیلویی تقریباً ۲ تومان یا ۱۹ قران خود آقایان می‌دانند که قند و شکر را با این کوپن‌ها از قرار کیلویی ۱۹ الی بیست ریال فروش می‌کنند و تفاوت در هر کیلو ۱۵ ریال است و از بابت ۶۰ هزار تن مجموع عایدات دولت می‌شود به حساب دقیق ۹۰ میلیون تومان در صورتی که این قند و شکر را همان طور که عرض کردم کیلویی دو تومان یا ۱۹ ریال خود دولت فروش کرده است ولی مطلب دیگر هم این است که یک قسمت از این قند و شکرها هم از دست دولت خارج شد به طور قاچاق و در توی بازار سیاه هر سه کیلو ۵۰ تومان به فروش رسید و از این بابت هم اگر بخواهیم حساب بکنیم از این طریق هم هزارها میلیون تومان سوءاستفاده شده و این سوءاستفاده‌هایی که در بازار سیاه شده همه از طریق قاچاق بوده است و علت آن هم این بوده است که دولت هنوز نتوانسته است امر توزیع اجناس انحصاری را تنظیم بکند و آنچه که به کف دولت آمده بود ازش سرقت کردند و قاچاق کردند و آمده به بازار سیاه و این طور وضع زندگی مردم این کشور را به وضعی که می‌بینید دیوانه‌وار بالا برد و این فقط در اثر عدم قدرت و عدم توانایی دولت در تنظیم امر توزیع قند و شکر و چای و قماش و سایر اجناس انحصاری بود که دولت نتوانست آنها را در انبار خود نگاه دارد رفت به بازار سیاه و تصدیق بفرمایید این قند و شکری هم که الان در توی بازار معامله می‌شود از همان‌ها است و الا راه بازارهای خارجه به واسطه جنگ غالباً برای این کشور مسدود بوده است و نمی‌آمده است و اینها تمام مال دولت بوده است که به عناوین مختلفه از انبار خارج شده و به این قیمت گزاف به فروش می‌رسد و سوءاستفاده می‌شود در هر حال بنده دیگر در این باب بحثی نمی‌کنم و به طور خلاصه عرض می‌کنم که اگر دولت از قرار همان کیلویی دو تومان هم فروش کرده باشد تفاوت قیمت ۵ قران تا دو تومان در هر کیلو بالنسبت به ۶۰ هزار تن به حساب دقیق ۹۰ میلیون تومان می‌شود که عاید دولت شده است غیر از قند کشور چایی هم (۱۲ میلیون) بسته چایی معین شده بود یعنی ۶ هزار تن که ۱۲ میلیون بسته می‌شد که سهمیه ما از کمیته خاورمیانه بود که در واقع ۶ هزار تن می‌آمد و اگر قیمت هر بسته چایی را حداکثر ۷ قران حساب بکنیم که برای دولت خریداری کرده است در بازار دولت همان بسته را به شش تومان فروش کرده (در صورتی که نرخ آزادش ۲۵ تومان بوده است) و این تفاوت ۱۲ میلیون بسته هم از قرار ۷ قران تا ۶ تومان که دولت فروش کرده است از هر بسته‌ای ۵۳ قران نفع خالص عاید دولت شده است که عواید خالص دولت از این بابت هم شصت میلیون و خرده‌ای در هر سال می‌شود غیر از قند و چای آمدیم سر قماش، قماش که برای ایران در نظر گرفته شده بود در سال احتیاجات ما را از نقطه نظر هر سری ۱۰ متر پارچه برای ۱۲ میلیون نفر ۱۲۰ میلیون متر پارچه در نظر گرفته بودند روی حساب خودشان در کمیته خاورمیانه آنها حساب کرده بودند که ۴۰ میلیون متر محصول کارخانه‌جات داخلی ما است و ۸۰ میلیون متر کم بوده است و موافقت کردند که این ۸۰ میلیون متر پارچه کم بود را به ما بدهند و هر سال قرار بوده است تحویل بدهند آنها هم از قرار متری حداکثر آنچه که به دولت داده شده از یک تومان تجاوز نکرده است و دولت هم همان پارچه را از قرار متری سه تومان فروخته این حساب سر راست هم از این ۸۰ میلیون متر پارچه در هر سالی، ۱۶ میلیون تومان عایدات خالص بهره و فایده دولت شده است، بنابراین ۱۶۰ میلیون تومان از بابت پارچه به شکلی که عرض می‌کنم قریب ۹۰ میلیون تومان از بابت قند و شکر (هاشمی- ۸۰ میلیون متر؟)... و ۶۰ میلیون و خرده‌ای از این بابت چای هر سال عاید خالص دولت بوده است که بر رقم جمع باید علاوه شود و اگر روی این حسابی که بنده عرض می‌کنم از شهریور به این طرف دقت شایسته‌ای در جمع‌آوری عواید این کشور می‌شد یقین دارم که جمع عواید شما در هر سال (۱۰۰۰) میلیون تومان تجاوز می‌کرد و متأسفانه با یک چنین عایداتی و با یک چنین مبالغی که بنده اجمال و اختصار آن را به عرض رساندم دولت‌های ما همه ساله خودشان را مواجه با کسر بودجه نشان داده و کار را به جایی رساندند که دارد تمام عرابه‌ها و چرخ‌های مملکت از گردش خارج می‌شود و بنده اطلاع دارم که از چندین ماه پیش به این طرف برای مخارج عادی متوسل به قرض شده‌اند و شاید در حدود ۲۰۰ میلیون تومان از بانک ملی قرض گرفته‌اند و به علاوه مبلغی به عنوان مساعده برخلاف قانون از عواید نفت جنوب پرداخت شده است همان بود که آقای دکتر مصدق هم یک مرتبه اینجا گفتند و یک مقداری هم برای فرع آن دادند و برخلاف قانون بوده و اینها نشان می‌دهد که نه تنها مال این مملکت را بردند بلکه مملکت را هم دچار یک چنین وضعیت سخت مالی کرده‌اند که برای گرداندن چرخ‌های خودش محتاج به استقراض شده است (فریور- عواید راه‌آهن را هم گرفته‌اند) چهل میلیون تومان عواید راه‌آهن را هم برخلاف قانون که فقط باید صرف محل خودش بشود و در آنجا متمرکز باشد. در آنجا صرف بشود آن را هم برده‌اند و عواید دولتی و خرج کرده‌اند و شما در خزینه مملکتی دیگر پولی موجود ندارید و تمام چرخ‌ها و عراده‌های این مملکت از گردش افتاده و به همین جهت است که من لازم دانستم که این مطالب را به عرض آقایان برسانم و نسبت به وضعیت مالی دولت صراحتاً اعلام خطر کنم خیال می‌کنم که اگر یک توجه اساسی دولت نکند و حقیقتاً روی رقم و واقع چشم نیاندازد به کلی این مملکت چرخ‌هایش از گردش خواهد افتاد و تمام این اصلاحاتی را هم که در این چند ساله درست کرده‌اند یکی بعد از دیگری از بین می‌رود و جز نتیجه بدبختی چیز دیگری برای ما باقی نمی‌ماند (صحیح است) و هر یک از این اظهارات بنده هم اگر چنانچه مورد تکذیب آقایان نمایندگان باشد بیایند و تکذیب کنند و اینها را با رقم عرض کردم و یک عده اشخاص تصور می‌کردند که من یک غرض خاصی به دکتر میلسپو دارم بلی من غرض خاصی نسبت به مملکت خودم و برای اصلاحات مملکتم دارم و متوجه بودم که یک خطر مالی برای مملکت پیش می‌آید و متوجه بودم که دکتر میلسپو از عهده انجام این خمت برنمی‌آید گفتم از هر کجای ضرر جلوگیری شود منفعت است.
و هر چه زودتر لازم است که او برود و حقیقتاً
مطلبی را که در موقع بحث در پروگرام دولت به عرض رساندم که حاضر هستم اثبات کنم که ضرر و خسارت این شخص به مالیه مملکت ایران بیش از دو هزار میلیون تومان است حالا هم عرض می‌کنم که اگر مجلس شورای ملی این مأموریت را به بنده بدهد حاضرم ثابت کنم و معتقدم این است که بزرگ‌ترین ضربت‌های مالی و اقتصادی را دکتر میلسپو به پیکر این مملکت وارد کرده است. در هر حال دولت ایران متحمل یک ضررهای هنگفتی متأسفانه به واسطه جهل متصدیان خودش شده است و حالا از هر جای ضرر را که بگیرند منفعت است و از آقای وزیر دارایی که امروز زمام امور مالی این مملکت را در دست گرفته‌اند و امور مالی مملکت حکم شریانات حیاتی مملکت را دارد استدعا می‌کنم توجه بفرمایند که این خرابی‌ها اصلاح شود و وضع مالی مملکت رو به بهبودی برود.
رئیس- آقای تیمورتاش می‌خواهند رفع سوءتفاهم بکنند. بفرمایید.
تیمورتاش- البته منظور بنده جواب آقای امیر تیمور نیست از لحاظ مطالبی که ایراد فرمودند درباره بودجه فقط منظور بنده توضیح یک مطلبی بود که اسباب سوءتفاهم شد. در موقعی که آقای امیر تیمور فرمودند که در سال ۱۳۱۹ بودجه کشور ۳۶۱ میلیون تومان بوده است بنده عرض کردم تظاهر شده است و منظور من از این کلام نسبت به بیانات آقای امیر تیمور نبود (امیر تیمور - تشکر می‌کنم) البته کسی که نمی‌آید اینجا پشت تریبون صحبت می‌کند شخصیت خودش در گفتارش منحل است و بالأخره آن چیزی که می‌گوید آن مطلب مورد نظر است و با شخصیت خودش ممکن است در خارج توافق نظر کاملی نداشته باشد آن مطلبی است علیحده. آنچه که بنده عرض کردم مربوط به بودجه سال ۱۳۱۹ بود که فرمودند رقم بودجه در آن سال به ۳۶۱ میلیون تومان رسیده بود این را خواستم عرض کنم و حالا هم مؤکداً عرض می‌کنم که تظاهر بوده است برای این که برای هیچ کشوری مقدور نیست که در ظرف چند سال، ده سال، دوازده سال از ۲۵ میلیون تومان که خودشان استناد فرمودند به ۳۶۱ میلیون تومان بودجه‌شان را ترقی بدهند و مسلماً این ساختگی بوده است نمی‌خواهم بگویم که رقم ساختگی بوده است ولی با وضع مالی جامعه تطبیق نمی‌کرده است (صحیح است) این هیچ تردید ندارد بهترین دلیل این است که من چند سال در دهات زندگی کردم و زندگی روزمره کردم نه تنها خورد و خوراک و پوشاک دهاتی‌ها را دیده‌ام شاید خودم هم تقریباً همان طور می‌پوشیدم قبل از این جریانات هر مرد ایرانی هر مرد دهاتی سکه‌ای، پارچه‌ای، زیوری، اسبی، مالی داشت که الان آن ثروت ملی یعنی آن چیزی که در دست مردم است به کلی از بین رفته است امروز شما بروید ببینید این بیچاره‌های بدبخت آن کسانی که در دهات زندگی می‌کنند و آب شور می‌خورند وضعیت‌شان چیست؟ باور بکنید که یک نمد پاره ندارند، باور بکنید یک چیزی که تویش آب بخورند ندارند و بنده می‌خواهم به این قناعت بکنم که عرض کنم اگر بودجه این کشور در سال ۱۳۱۹ به ۳۶۱ میلیون تومان رسید این اشک دیده من و خون دل شما است.
رئیس- آقای ساسان هم می‌خواهد توضیحی بدهند. بفرمایید.
ساسان- بنده می‌خواهم این را عرض کنم که در دستگاه حکومت دموکراسی آثار حکومت دیکتاتوری باید از بین برود و نبایستی مطالبی هم گفته شود که غیرمنطقی باشد. در ضمن بیانات‌شان آقای امیر تیمور فرمودند که اعلیحضرت سابق فلان مبلغ را دارند. بنده عرض کردم که اعلیحضرت سابق از اموال موروثی‌شان این بخشش را نکردند عرض کردم از اموال شخصیت‌شان نبود آقایانی که اینجا حضور دارند و تمام افرادی که تماشاچی هستند می‌دانند فجایع حکومت سابق را و به رأی‌العین دیده‌اند در بین همین آقایانی که در مجلس تشریف دارند آقای قبادیان، آقای امیر جنگ، آقای دکتر مصدق، ببینید چه قدر صدمه خوردند و چه صدماتی دیدند اگر آقایان مثل بنده شش ماه تحت تعقیب دیوان حزب قرار می‌گرفتند بنده قاضی رتبه هفت قضایی را شش ماه مثل یک نفر جانی تحت تعقیب قرار دادند اگر ایشان هم یک ماه در زندان بودند این مطالب خالی از منطقه و خالی از حقیقت را در مجلس شورای ملی که نماینده و مظهر قوه مقننه و قوه مشروطیت و حکومت مشروطه ایران است اظهار نمی‌کردند این اظهارات شرم‌آور و قبیح است و هنوز خارجی‌ها ما را با چشم پستی و حقارت نگاه می‌کنند ما باید امروز به دنیا اثبات کنیم در عمل که لیاقت آزادی و حکومت دموکراسی را داریم اگر با این بیانات باز ما این طور خودمان را معرفی کنیم یک هفته، ده روز، شش ماه، یک سال دیگر یک نفر قلدر، یک نفر نکره، یک نفر آدم مزاحم متعدی را مثل پادشاه سابق در رأی این مملکت خواهند گذاشت و باز توی سرما خواهند زد (بعضی از نمایندگان- صحبح است) و بازهمان اوضاع تجدید خواهد شد چرا بایستی این قدر حقیقت را کتمان کنیم و خودمان را گول بزنیم و خودمان را اغفال کنیم و بازی بدهیم و نام مشروطیت و نام مجلس روی این مجلس بگذاریم؟! باید امثال آقایان امیر تیمور و این آقایان را زودتر از این مجلس بیرون کرد و سلب مصونیت کرد و تحت تعقیب قرار داد (زنگ رئیس) (هاشمی- این را نفرمایید، این عبارت صحیح نیست. خارج از موضوع است) آقای امیر تیمور باید بدانند که یک نفر وکیل نباید در مجلس یک چنین مطالبی را بگوید و الا باید از مجلس بیرون برود (امیر تیمور- آقای ساسان بدانید که آقای امیر تیمور به تمام افراد شما اردنگی خواهد زد) (خنده نمایندگان)
رئیس - این مطالب مربوط به بودجه نیست دعوای شخصی را که نباید وارد مطلب کرد. آقای اردلان.
اردلان- آقایان نمایندگان توجه بفرمایند (فرهودی- اول تکلیف اردنگ را معلوم کنید بعد حرف بزنید) (خنده و همهمه نمایندگان- زنگ رئیس) آقایان نمایندگان باید توجه بفرمایند که مستخدمین دولت همه منتظرند که ما حقوق آنها را تصویب کنیم که بتوانند زندگی خودشان را کم و بیش اداره کنند و این مذاکراتی که شد بنده تصور می‌کنم مربوط به لایحه دو دوازدهم نبود. آقای امیر تیمور نماینده محترم مطالبی را فرمودند که بنده با اجازه آقایان به طور مختصر در جواب ایشان توضیحاتی عرض می‌کنم و از آقایان نمایندگان محترم تقاضا می‌کنم که زودتر به این دو دوازدهم رأی بدهند. موضوع این که فرمودند قانون اساسی وظیفه نظارت کامل را در دخل و خرج مملکت به آقایان نمایندگان داده است کاملاً صحیح است و امسال هم دولت در این قسمت کوتاهی نکرد و به طوری که و عده داده بود صورت ریز بودجه خودش را به مجلس شورای ملی داد و از کمیسیون بودجه هم که بنده افتخار عضویت آن را دارم گزارش به مجلس شورای ملی عرض شد (مهندس فریور- تا به حال این را پنج مرتبه گفته‌اید) اجازه بفرمایید. بنده برای این که آقایان نمایندگان آن رائی را که می‌دهند مستحضر شوند که چیست در آن موقع پیشنهادی تقدیم کردم که خوب است صورت مجلس بودجه را چاپ بکند و منتشر و آقایان در اقلام ریزش دقت کنند و هر کدام نظری دارند اظهار بفرمایند این را موافقت نکردند در صورتی که مانعی نداشت که این صورت بودجه چاپ شود که اقلام جزئیش را بتوانند ببینند و هر نظری دارند بدهند و هر کدام را زاید می‌دانند تذکر بدهند که در نظر گرفته شود. این را که آقای امیر تیمور فرمودند که بودجه مملکتی از سال ۱۳۰۶ که بیست و پنج میلیون تومان بود در سال ۱۳۱۹ به ۳۶۱ میلیون تومان عواید پیدا کرد باید عرض کنم که یک قسمت زیادی از آن عواید مربوط به انحصارهای بازرگانی بوده است، الان بودجه مملکتی که به مجلس شورای ملی تقدیم شده است صدی شصت بودجه‌اش مربوط به امور بازرگانی و انحصارها است و چهل درصدش بودجه عادی است بنابراین این اضافه بیش‌ترش مربوط به بازرگانی است و عوایدی است که دولت در این سنوات اخیر در دست کرده است یک مطلب دیگر هم هست...
بعضی از نمایندگان- اکثریت نیست.
(در این موقع چند نفر از آقایان نمایندگان وارد مجلس شدند)
رئیس - بفرمایید. عده کافی شد. اکثریت است.
اردلان - عرض بنده این بود این که ایشان فرمودند بودجه مملکتی از ۲۵ میلیون تومان به ۳۶۱ میلیون ترقی پیدا کرده است یک قسمت آن مربوط به انحصارها و بازرگانی بوده است و این مسئله را هم بنده باید عرض کنم که از ۱۳۰۶ تا ۱۳۲۰ همیشه مجلس شورای ملی بوده و تمام این بودجه‌هایی که مرتب بالا رفته عوایدش را مجلس شورای ملی تصویب کرده و هزینه‌اش را هم مجلس شورای ملی تصویب کرده است. بنابراین یک چیزی نیست که ما بتوانیم امروز در آن بحث کنیم. نماینده محترم آقای امیر تیمور یک اقلامی را ذکر فرمودند که برای دولت از حیث قند و شکر و چای و قماش عوایدی حاصل شده و بالنتیجه این طور نتیجه گرفتند که کار مهمی برای مملکت نشده است درست است که یک عوایدی گرفته شده است ولی یک کارهایی هم برای مملکت شده است مثلاً همان راه‌آهن سر تا سری که فرمودند نگاهداری شده است. این که فرمودند دویست میلیون تومان از بانک ملی ایران اخیراً قرض شده است بنده این را قبول نمی‌کنم و تصور نمی‌کنم که این قضیه صورت واقعی داشته باشد زیرا بانک ملی ایران مطابق اساسنامه خودش نمی‌تواند بدون اجازه مجلس شورای ملی پولی به دولت قرض بدهد. این که در آخر مذاکرات‌شان اعلام خطر فرمودند بنده خیلی خوش‌وقتم که خود آقای امیر تیمور عضو کمیسیون بودجه هستند و باید با دولت تشریک مساعی کنند که اگر خدای نخواسته اعلام خطری هم هست مرتفع بشود و بنده شخصاً معتقد هستم که در تمام شئون اداری ما کاملاً می‌توانیم امور اداری خودمان را مرتب و منظم بکنیم و امیدوارم که انشاءالله اعلام خطری هم نیست و ما می‌توانیم عواید خودمان را وصول کنیم و زیادتر از آن هم خرج نخواهیم کرد و انشاءالله دست احتیاج هم پیش کسی دراز نخواهیم کرد.
بعضی از نمایندگان- مذاکرات کافی است.
وزیردارایی (آقای اردلان)- بنده بدون این که وارد جزئیات مطالبی که ذکر شد بشوم عرض می‌کنم که خطری متوجه مالیه مملکت و دولت نیست و بودجه ۱۳۲۴ هم تهیه شده است و فردا (صمصام- آقای اردلان مکلف بودید بودجه را تا آخر بهمن بیاورید چه طور شد؟) اجازه بفرمایید بودجه حاضر است و فردا یا پس فردا بنده به هیئت دولت پیشنهاد خواهم کرد و بعد از آن که در آنجا مطالعه شد تقدیم مجلس شورای ملی خواهد شد. نسبت به امور گذشته هم به نظر بنده نبایستی این قدر بدبین بود بلکه کسانی که مصدر کار بوده‌اند در نظر نداشتند که عمداً یک خطایی را در کارهایی که دست آنها بوده است مرتکب شوند و ضمناً در آخر مطالبم عرض می‌کنم پیشنهاد دولت نسبت به این دو دوازدهم یک قسمت دیگر هم دارد که مربوط به احتیاجاتی است که دولت دارد و برای این است که در نقل و انتقالات که در آخر سال ما به‌الاحتیاج است و تا آن عملیات نشود
پرداخت‌ها دچار اشکال می‌شود آن هم از طرف آقای مخبر کمیسیون تقدیم شده و تمنا می‌کنم که آن هم در دنباله این راپورت مطرح شود.
رئیس- آقای هاشمی.
هاشمی- دو پیشنهاد رسیده است یکی از طرف بنده و یکی از طرف آقای فرهودی راجع به کفایت مذاکرات و بنده تقاضا می‌کنم آقای فرهودی توضیح بفرمایند.
رئیس- آقای فرهودی.
فرهودی- عرض کنم چیزی که فعلاً مطرح است در حقیقت اجازه پرداخت ۱۲/۲ است اینجا بودجه کل مملکتی که مطرح نیست و ما یک دوازدهم یا دو دوازدهم تصویب می‌کنیم این است که بنده می‌خواستم عرض کنم آقایان توجه بفرمایند که مذاکرات کافی است و اصل قضیه را هم رأی بدهید که آقای وزیر دارایی راحت شوند (صحیح است)
دکتر رادمنش- بنده با کفایت مذاکرات مخالفم.
رئیس- بفرمایید.
دکتر رادمنش- عرض کنم اولاً بنده اعتراض دارم به هیئت دولت که این لوایح مالی مهم را همیشه مثل این که تعهدی در کار هست سعی می‌کنند در اواخر ماه بیاورند و این دفعه حتی افراط فرمودند و در اوایل ماه بعد آورده‌اند و صحیح است که موضوع بودجه طرف توجه عموم افراد است و مورد ابتلاء عموم کارمندان است و کارمندان دولت منتظرند که یک ماه دو ماه یا چند ماهی که پول قرض کرده‌اند بپردازند ولی مجلس شورای ملی هم یک وظیفه‌ای دارد بایستی در این قبیل موارد نظریه خودش را راجع به بودجه کل مملکتی اظهار بدارد ولی متأسفانه در تمام عرض سال مرتباً یک عده مواد و تبصره‌های مبهم که هیچ از ارقام در آنها ذکری نشده است می‌آورند اینجا و ما هم به آن مواد و تبصره‌های مبهم رأی می‌دهیم البته این طرز رأی دادن برخلاف وجدان و برخلاف انصاف و برخلاف عقیده ملی ما است البته این پول‌ها را بایستی با یک مذاکرات بیش‌تری اجازه داد که بدهند یک تبصره کوچک گاهی معنی چندین میلیون تومان را دارد بنده خواهش می‌کنم از آقایان اجازه بفرمایند در کلیات مذاکره بیش‌تری بشود شاید عقاید و نظریاتی هست که باید اینجا تذکر داده شود و ممکن است دولت فعلی و دولت‌های بعد از این نظریات استفاده بکنند.
رئیس- بنابراین رأی می‌گیریم آقایانی که با کفایت مذاکرات موافقند قیام کنند (اکثر برخاستند) تصویب شد. شروع می‌کنیم به شور در مواد و اول رأی می‌گیریم به ورود در شور مواد آقایانی که موافقند قیام فرمایند (اکثر برخاستند) تصویب شد ماده اول مطرح است آقای ثقةالاسلامی در ماده اول صحبتی دارید؟
ثقةالاسلامی- خیر عرضی ندارم
رئیس- آقای امیر تیمور در ماده اول فرمایشی داشتند؟
امیر تیمور- در ماده اول خیر
رئیس- آقای دکتر رادمنش بفرمایید
دکتر رادمنش- بنده بسیار متأسفم که معمولاً اصراری است در مجلس که قبل از دستور کسی صحبت نکند بنده یک عرایض خیلی لازمی داشتم و در اینجا خیلی واجب بود که به عرض آقایان نمایندگان محترم برسانم متأسفانه اجاره داده نشد و خواهش می‌کنم اقلاً در جلسات آتیه اجازه بدهید این وقایعی که در اصفهان و شیراز و یزد اتفاق افتاده است به عرض آقایان برسانم تا بدانند که چه مملکت مشروطه‌ای برای ما ساخته‌اند راجع به بودجه بنده اصل ۲۰ قانون اساسی را اینجا برای آقایان قرائت می‌کنم در اینجا نوشته است (بودجه هر یک از وزارت‌خانه‌ها باید در نیمه آخر هر سال از برای سال دیگر تمام شده پانزده روز قبل از عید نوروز حاضر باشد) این قانون اساسی است بر طبق این قانون اساسی ما اینجا جمع شده‌ایم و ساده‌ترین حقوق نمایندگان این طور از بین رفته است که ما از اول سال تا کنون مرتب در اینجا گفته‌ایم که بودجه‌تان را بیاورید با این حال متأسفانه همین طور می‌بینیم یک بودجه‌هایی می‌آورند سربسته ملاحظه بفرمایید این طرحی که اینجا هست یک رقم در آن نیست که معلوم باشد صد هزار تومان، یک میلیون تومان یا ده میلیون تومان است که ما رأی می‌دهیم یا این که قباله سربسته مملکت را داریم رأی می‌دهیم این اصلاً معلوم نیست و فهمیدن این مواد خودش متضمن یک تتبع علمی است که باید بروند تمام قوانین را که در عرض این ده بیست سال اخیر گذشته است، تمام بودجه‌ها را جمع کنند و این قضایا را تحقیق کنند و پس از تحقیقات زیاد تازه به یک ارقام موهومی خواهد رسید که تازه این طرح چند سطری را هم کسی نمی‌داند که متضمن چه ارقامی خواهد بود ما همیشه در تمام این دوره داد می‌کشیدیم که آقا ارقام را بیاورید بودجه را بیاورید ولی نیاوردند و کمیسیون بودجه هم حالا زحماتش را کشیده است یا نکشیده است بنده نمی‌دانم ولی این را باید عرض کنم که موقعی که کمیسیون بودجه را می‌خواستیم تشکیل بدهیم همه پروپاگاند می‌کردند که ما را جزو کمیسیون بودجه معین کنید و ما هم سعی می‌کردیم که بهترین اشخاص را انتخاب بکنیم (صحیح است) ولی مثل این است که به وظایف خودشان عمل نکرده‌اند آقا این صحیح نیست. بنده اعتراض می‌کنم به این قضیه این تنها تقصیر دولت نیست کمیسیون بودجه نباید بگذارد که بودجه بماند تا آخر سال و آن وقت یک طرح موهومی بیاورند این طور به مجلس که هیچ معنی نداشته باشد.
ملک‌مدنی- مجلس رد کرد.
اردلان- ما وظیفه خودمان را انجام دادیم
دکتر رادمنش- در اینجا یک تذکراتی داده شده است راجع به بودجه مخصوصاً بیاناتی که آقای امیر تیمور فرمودند چون این موضوع راجع به بودجه مملکت است و می‌شود تا اندازه‌ای در کلیات بحث کرد بنده به طور خلاصه یک عرایضی دارم و به عرض آقایان نمایندگان می‌رسانم. بنده خیلی متأسفم که تا کنون مجلس شورای ملی ایران راجع به دوره گذشته قضاوت صحیحی نکرده است یعنی علناً محکومیت یا برائت آن را اعلام نکرده است به عقیده بنده و به عقیده تمام مردم ایران گمان می‌کنم که محکومیت آن دوره در مقابل تمام مردم ایران ثابت شده است و در این دوره هم حالا که ما هستیم نه تنها بایستی با اصرار و با افراط راجع به محکومیت دوره سابق صحبت بکنیم و از لحاظ صدماتی که ما متحمل شده‌ایم (صحیح است) و از لحاظ مصائبی که مردم ایران متحمل شده‌اند صحبت بکنیم بلکه باید از لحاظ سیاست جهانی هم صحبت کنیم و آن اصول دیکتاتوری را که مدت بیست سال در این مملکت بود تضییع کنیم و این تضییع کردن هم هیچ مربوط به اعلیحضرت شاه فعلی نیست و اینجا نباید سوءتفاهم بشود کسی به شاه فعلی اعتراضی ندارد اعتراض به شاه سابق و به دستگاه سابق و به اصولی است که در دوره سابق حکم‌فرما بوده است، اگر ما برخلاف سایر ملل که همیشه مسئولین حوادث و مسئولین جنایات را مجازات می‌کنند ما مجازات نکنیم و تعریف هم بکنیم این علامت پستی اخلاق ما خواهد بود و این نشان می‌دهد که ما واقعاً دارای رشد سیاسی و اجتماعی نیستیم به همین دلیل است که روزنامه‌های خارجی اگر آقایان اطلاع داشته باشند در این روزهای اخیر یک مقالات بسیار توهین‌آمیزی نسبت به ملت ایران نوشته‌اند (چند نفر از نمایندگان- اشتباه است) خیر آقا روزنامه منچستر گاردین را بخوانید که ترجمه‌اش هم در بعضی از روزنامه‌های ما شده است و همین حرف‌ها است که انعکاسش از آن جاها در می‌آید (جمال امامی - علل دیگری هم دارد که مربوط به ما است) عرض کنم البته اگر ما آن جنایات را تعریف نمی‌کردیم و مسئولین آن را هم مجازات می‌کردیم و با اقدامات آزادی‌خواهانه خودمان ثابت می‌کردیم که ما ملت ایران دارای رشد سیاسی هستیم به طور قطع این طور با طرز توهین‌آمیز نسبت به مقدرات و نسبت به حکومتی که ما امروز داریم نگاه نمی‌کردند و چیز نمی‌نوشتند تفاوتی که راجع به بودجه کل کشور فرمودند بنده نمی‌خواهم بگویم که در این بیست سال اخیر در دوره سابق راه‌آهن کشیده نشده است هر عملی در اجتماع و اقتصاد جنبه مثبت و منفی دارد البته این کار هم جنبه مثبتش خیلی ضعیف بوده است ولی جنبه‌های منفی آن بی‌اندازه زیاد بوده است بنده خودم را نمی‌خواهم مثال بزنم ولی آقایان خودتان ملاحظه بفرمایید ببینید که چه مظالمی در دوره گذشته شده است و چگونه مردم به نان شب محتاج شده‌اند اگر از این تهران خارج شوید و وارد شهرستان‌ها بشوید ملاحظه خواهید فرمود و چنانچه بنده عرض می‌کنم باور کنید که کسی دارای پوشش نیست دارای دوا نیست برای مردم واقعاً نان سیاه به سختی تهیه می‌شود و این تنها کار یک روز و یک هفته یک ماه نیست اینها کار ده‌ها سال است (امامی- همیشه که این طور نبوده‌اند) آقای امامی ممکن است بعد تشریف بیاورید حرف بزنید. (امامی- بلد نیستم) ممکن است ترکی بفرمایید (خنده نمایندگان) عرض می‌کنم چندین سال است به طور قطع وضع مردم روز به روز بدتر شده است در صورتی که بیست سال قبل به مراتب بهتر از حالا بوده است (صحیح است) فلان کشاورز حتماً گاوی و گوسفندی و مرغی داشته است ولی در این بیست ساله به کلی شیره‌اش را کشیده‌اند و به کلی از بین رفته است و صرف یک آپارتمان‌هایی کرده‌اند که اینها هم برای مردم نان نمی‌شود. حالا البته وضعیت بودجه در این موقع که اول اسفند است و کارمندان دولت همه منتظر هستند که بودجه تصویب شود و اگر ما امروز این را تصویب کنیم تازه شاید برای بیست روز دیگر به شهرستان‌ها حقوق برسد بنده در ماه‌های گذشته اطلاع دارم از حوزه انتخابیه خودم که پانزده روز بعد از تصویب دو دوازدهم تازه اجازه پرداخت حقوق آنجا ابلاغ شد و البته این وضعیت کاملاً اسباب زحمت است و بنده از آقایان وزرا درخواست می‌کنم که سعی کنند که بودجه سال آتیه لامحاله دچار این وضعیت نشود (صحیح است) این وضع بسیاری بدی است و ما هیچ نوع تأمین اقتصادی نداریم و نه تنها باید بودجه تصویب شود بلکه باید یک نقشه اینجا بیاورند که بالأخره معلوم شود که ما چه نقشه اقتصادی داریم این بودجه که ارقامی ندارد و یک جملات مبهمی است که ما باید چشم روی هم بگذاریم و تصویب کنیم از ترس این که مبادا کسی گرسنه بماند.
بقیه دارد
شماره ۲۰۹۱۲ ۱/۱۲/۲۳
مجلس شورای ملی
در اجرای برنامه تقدیمی و به منظور مساعدت و کمک به روستاییان و رفاه حال آنان و ایجاد همکاری نزدیک‌تری بین کشاورزان کشور از یک طرف و کشاورزان و دولت از طرف دیگر در نظر گرفته شده و در تمام نقاط کشور انجمن‌هایی به نام انجمن‌های کشاورزی و حمایت روستاییان تشکیل و برای تأمین منظورهای بالا شروع به کار نمایند. اینک طرح لایحه قانونی که بدین منظور در ۲۶ ماده تهیه گردیده تقدیم و استدعای تصویب آن را به قید یک فوریت می‌نماید.
وزیر کشاورزی نخست‌وزیر
بیات بیات
قانون انجمن‌های کشاورزی و حمایت روستاییان
انجمن‌های کشاورزی
ماده۱- از تاریخ تصویب این قانون به منظور پیشرفت امور کشاورزی و همفکری و همکاری کشاورزان کشور با یکدیگر و با وزارت کشاورزی در اصلاح و توسعه زراعت- دامپروری- آبیاری- دفع آفات نباتی و حیوانی- امور ساختمان بهداشت روستاها- رفاه حال روستاییان و سایر مسائل مربوط به کشاورزی در هر شهرستان و در صورت لزوم در هر بخش انجمنی به نام انجمن کشاورزی تشکیل خواهد شد.
ماده ۲- انجمن کشاورزی بخش بر حسب اهمیت بخش و به تشخیص وزارت کشاورزی مرکب خواهد بود:
از پنج تا نه نفر عضو که دو نفر آنها نمایندگان وزارت کشاورزی و بانک کشاورزی خواهند بود و بقیه به ترتیبی که در ماده ذکر می‌شود انتخاب خواهند گردید.
تبصره- در صورتی که بانک کشاورزی در بخش نماینده نداشته باشد بر تعداد نمایندگان که باید انتخاب شوند یک نفر افزوده می‌گردد.
ماده ۳- شرایط انتخاب‌کنندگان اعضای انجمن‌های کشاروزی بخش:
۱- تابعیت ایران
۲- داشتن لااقل ۲۰ سال تمام
۳- داشتن سواد فارسی
۴- نداشتن سابقه محکومیت جنایی یا محرومیت از حقوق اجتماعی
۵- اشتغال به امور کشاورزی
ماده ۴- شرایط انتخاب‌شوندگان اعضای انجمن‌های کشاورزی بخش:
۱- تابعیت ایران
۲- داشتن لااقل سی سال تمام
۳- داشتن سواد فارسی
۴- نداشتن سابقه محکومیت جنایی یا محرومیت از حقوق اجتماعی
۵- اشتغال به امور کشاورزی
ماده ۵- طرز انتخاب نمایندگان انجمن‌های کشاورزی بخش به شرح زیر است:
۱- در موقع شروع اجرای این قانون با تجدید انتخابات در هر ده مالکین یا نمایندگان آنها با حضور معتمدین محل از کلیه اشخاصی که در آن ده حائز شرایط لازم برای انتخاب کردن هستند در روز معین دعوت خواهند کرد که یک نفر از میان خود انتخاب کنند نمایندگانی که به این ترتیب انتخاب می‌شوند به وسیله کدخدا به نماینده کشاورزی بخش معرفی خواهند شد.
۲- نمایندگان دهات بر حسب دعوتی که از طرف نماینده کشاورزی به عمل خواهد آمد در روز معین در مرکز بخش حاضر شده و از میان خود عده لازم را برای نمایندگی انجمن کشاورزی بخش انتخاب خواهند نمود.
تبصره ۵- آیین‌نامه مربوط به طرز انتخابات و موعد آن را وزارت کشاورزی تنظیم و پس از تصویب هیئت وزیران به موقع اجرا خواهد گذارد.
ماده ۶- نمایندگان انجمن کشاورزی بخش برای مدت چهار سال انتخاب می‌شوند و سه ماه قبل از اختتام دوره چهار سال انتخابات به شرح ماده ۲ تجدید خواهد شد.
نمایندگان دوره سابق ممکن است مجدداً انتخاب شوند.
ماده ۷- انجمن کشاورزی شهرستان مرکب خواهد بود از یک یا دو تن نماینده از هر بخش آن شهرستان به تشخیص وزارت کشاورزی و نماینده وزارت کشاورزی و نماینده بانک کشاورزی و یک تا سه نفر از کارشناسان کشاورزی به انتخاب وزارت کشاورزی.
ماده ۸- طرز انتخاب نمایندگان انجمن کشاورزی شهرستان به شرح زیر است:
۱- در مواردی که در بخش‌های هر شهرستان انجمن کشاورزی بخش موجود باشد یک یا دو نفر نماینده انجمن کشاورزی شهرستان را اعضای انجمن کشاورزی هر بخش از میان خود یا از خارج انتخاب خواهند کرد.
تبصره- نمایندگانی که برای انجمن کشاورزی شهرستان انتخاب می‌شوند در صورتی که از اعضای انجمن بخش باشد به عضویت انجمن کشاورزی بخش باقیمانده و نمایندگی آن انجمن را نیز در مرکز شهرستان خواهند داشت.
۲- در صورتی که انجمن کشاورزی بخش موجود نباشد طرز انتخابات نمایندگان انجمن کشاورزی شهرستان به ترتیبی که در ماده ۵ پیش‌بینی شده به عمل خواهد آمد.
ماده ۹- نمایندگان انجمن کشاورزی شهرستان برای مدت چهار سال انتخاب می‌شوند و پس از انقضای مدت چهار سال تجدید انتخاب بر طبق ماده ۸ به عمل خواهد آمد و ممکن است از اعضای سابق انتخاب شوند.
ماده ۱۰- در هر سال یک مرتبه بنا به دعوت وزارت کشاورزی از هر یک از انجمن‌های کشاورزی شهرستان‌ها یک نفر نماینده منتخب آن انجمن برای تشکیل شورای مرکزی کشاورزی در تهران حاضر خواهد شد شورای مزبور تحت ریاست وزیر کشاورزی یا معاون او تشکیل یافته و درباره مسائل عمومی کشاورزی کشور بهداشت اصلاحات مهمه زراعتی و دامپروری و بهبود حال کشاورزان مذاکره و تصمیم گرفته خواهد شد.
ماده ۱۱- وظایف انجمن‌های کشاورزی شهرستان و بخش به قرار زیر است:
۱- اظهار نظر راجع به اصلاحاتی که برای پیشرفت کشاورزی باید به عمل آید و بررسی در طرز اجرای آنها.
۲- اظهار نظر درباره مسائل کشاورزی و لوایح قانونی که تماس با امور کشاورزی داشته و از طرف وزارت کشاورزی به آنها رجوع می‌شود.
۳- دادن اطلاعات لازم به وزارت کشاورزی راجع به امور مربوطه.
۴- بررسی و اقدام درباره پیشنهاداتی که از طرف کشاورزان درباره امور مربوطه به این قانون به انجمن کشاورزی می‌رسد.
۵- همکاری با وزارت کشاورزی در اجرای برنامه‌های کشاورزی و کلیه اقداماتی که برای پیشرفت کشاورزی- آبیاری- دفع آفات نباتی و حیوانی- بهداشت و رفاه حال روستاییان باید به عمل آید.
۶- تشکیل نمایشگاه و مسابقه‌های کشاورزی و تشویق کشاورزان و دادن جوایز.
۷- کمک در تهیه آمار با وزارت کشاورزی
۸- اظهارنظر در بهای محصولات کشاورزی و پیشنهاد به وزارت کشاورزی
۹- تنظیم گزارش سالیانه راجع به اقدامات انجمن و تسلیم آن به وزارت کشاورزی
۱۰- تهیه گزارش‌های مرتب راجع به وضع محصول‌های کشاورزی شهرستان و ارسال آن به وزارت کشاورزی
۱۱- تشکیل شرکت‌های تعاونی تولید و مصرف و مختلط از قبیل:
شرکت ماشین‌های کشاورزی و شیار.
شرکت لبنیات.
شرکت تولید محصول‌های کشاورزی.
شرکت تأمین مصارف روستاییان.
شرکت فروش محصول‌های کشاورزی.
شرکت خشکبار.
شرکت آبیاری و ترمیم قنوات و مجاری آب.
شرکت گله‌داری و بیمه تلفات دامی.
شرکت پشم و پوست.
شرکت دامپروری.
شرکت‌هایی به منظور دادن وام به کشاورزان و تأسیس صندوق‌های روستایی.
شرکت تهیه کودهای مصنوعی.
شرکت باربری.
۱۲- انجام وظایفی که برای حمایت روستاییان در این قانون و آیین‌نامه‌های مربوط به عهده انجمن محول می‌گردد.
حمایت روستاییان:
ماده ۱۲- وزارت کشاورزی مکلف است مؤسسه به نام سازمان حمایت روستاییان تأسیس نماید.
ماده ۱۳- کلیه روستاییانی که قدرت کار سنگین زراعتی ندارند اعم از زن و مرد و همچنین کودکان روستاییان یتیم و روستاییان کثیرالاولاد تحت سرپرستی سازمان حمایت روستاییان قرار می‌گیرند.
تبصره- تهیه موجبات از دیار درآمد روستاییانی که عواید فعلی آنها کفاف معاش‌شان را نمی‌دهد به وسیله
اجرای قانون عمران و قوانین دیگری تأمین خواهد شد.
ماده ۱۴- سازمان حمایت روستاییان موظف است در هر دهستان لااقل یک دبستان روستایی بنا نماید وسایل آموزش و پرورش کودکان روستایی را وزارت فرهنگ طبق قانون تعلیمات اجباری فراهم خواهد نمود.
ماده ۱۵- سازمان حمایت روستاییان موظف است در هر دهستان لااقل یک پست بهداشتی تأسیس و ساختمان و پزشک و دارو و سایر لوازم آن را با تشریک مساعی وزارت بهداری فراهم نماید.
ماده ۱۶- سازمان حمایت روستاییان به ایجاد وسایل تفریح ثابت یا سیار که بیش‌تر جنبه تعلیماتی داشته باشد از قبیل: نمایش فیلم‌های مربوط به زراعت و غیره برای روستاییان اقدام خواهد نمود.
ماده ۱۷- سازمان حمایت روستاییان به وسیله هیئت مدیره افتخاری که از طرف هیئت دولت تعیین و به موجب فرمان همایونی منصوب می‌گردند اداره خواهد شد و از لحاظ مالی و استخدامی تابع مقررات مخصوصی است که به موجب آیین‌نامه هیئت وزیران تعیین می‌گردد.
ماده ۱۸- سازمان حمایت روستاییان برای انجام وظایف خود از کارمندان وزارت کشاورزی و سایر کارمندان دولت در شهرستان‌ها و انجمن‌های کشاورز طبق آیین‌نامه مخصوص استفاده خواهد نمود.
مواد مختلفه:
ماده ۱۹- درآمد انجمن‌های کشاورزی و سازمان حمایت روستاییان از محل‌های زیر تأمین خواهد شد:
۱- سه درصد از کل محصول هر ده که قبل از تقسیم بین مالک و کشاورز به وسیله نماینده مالک و کدخدا جمع‌آوری و تحویل کدخدای محل شده و صورت آن پس از جمع‌آوری محصول به انجمن بخش کشاورزی داده خواهد شد.
۲- سودی که از سرمایه مصرف نشده عاید می‌گردد.
۳- کمک‌های مالی که از طرف مالکین و کشاورزان و بنگاه‌ها و اشخاص مختلف می‌شود.
۴- کمک‌هایی که بنگاه کل آبیاری به موجب ماده ۸ قانون اجازه تأسیس بنگاه از محل درآمدهای خود خواهد نمود.
۵- قسمتی از وجوهی که بابت حق داوری یا کارشناسی (در مواردی که انجمن‌های کشاورزی داور یا کارشناس واقع می‌شوند) دریافت می‌گردد.
۶- درآمد مؤسسات هنرهای روستایی و کارهای دستی که برای حمایت روستاییان تأسیس می‌شود و همچنین درآمد نمایشگاه‌های کشاورزی و مسابقه‌ها و غیره.
تبصره- بودجه سازمان حمایت روستاییان را هئیت مدیره سازمان و بودجه انجمن‌های کشاورزی را هر یک از انجمن‌ها به وزارت کشاورزی پیشنهاد و پس از تصویب به موقع اجرا گذاشته خواهد شد.
ماده ۲۰- درآمد سازمان حمایت روستاییان و انجمن‌های کشاورزی از هر شهرستانی که وصول می‌شود باید به مصرف همان شهرستان برسد.
ماده ۲۱- صورت جمع و خرج سالیانه انجمن‌های کشاورزی و سازمان حمایت روستاییان در ظرف سه ماه اول سال بعد به وسیله وزارت کشاورزی تهیه و منتشر می‌گردد.
سؤالات آقایان نمایندگان
ریاست محترم مجلس شورای ملی
خواهشمند است به آقای نخست‌وزیر اطلاع فرمایید که برای جواب این سؤال در مجلس شورای ملی حاضر شوند.
از مدتی به این طرف در راه اصفهان وقایع و حوادثی روی داده و دنباله آن اکنون ادامه دارد که از نظر سرایت هرج و مرج به حوزه انتخابی اینجانب (شهرکرد و بختیاری) بسیار زیان‌آور است و ممکن است آتش ناامنی به آن نقاط نیز به طوری سرایت کند که جلوگیری از آن محتاج به اقدامات شدید و عواقب وخیم باشد آقای نخست وزیر به عرض مجلس برسانند که برای استقرار امنیت و اعاده آرامش در اصهفان چه اقدامی کرده‌اند.
صمصام نماینده بختیاری
ـــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ
اخبار مجلس
کمیسیون دادگستری
کمیسیون دادگستری ساعت ۶ بعدازظهر روز دوشنبه ۳۰/۱۱/۲۳ با حضور آقای وزیر دادگستری و به ریاست آقای بهبهانی تشکیل شد و لایحه مربوط به مجازات زندانیان متخلف و امور زندان مطرح گشت و پس از مذاکرات مفصلی قرار شد در جلسه آینده با دقت بیش‌تری لایحه مزبور به تصویب برسد.
اداره کمیسیون‌ها
ــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ
تبصره- وزارت کشاورزی در کلیه امور سازمان حمایت روستاییان و انجمن‌های کشاورزی حق بازرسی و نظارت دائمی خواهد داشت.
ماده ۲۲- انجمن‌های کشاورزی و سازمان حمایت روستاییان دارای شخصیت حقوقی بوده و از مزایای آن مطابق قوانین جاریه استفاده خواهد نمود و انجمن‌های کشاورزی می‌توانند در امور کشاورزی داور یا کارشناس واقع شوند.
ماده ۲۳- نماینده از طرف انجمن‌های کشاورزی هر شهرستان برای عضویت شورای عمران انتخاب خواهد شد.
ماده ۲۴- منظور از کمیته کشاورزی مذکور در ماده ۱۹ قانون مالیات بر درآمد انجمن کشاورزی می‌باشد.
ماده ۲۵- آیین‌نامه اجرای این قانون به وسیله وزارت کشاورزی و وزارت فرهنگ و وزارت بهداری تنظیم و پس از تصویب هیئت وزیران به موقع اجرا گذارده خواهد شد.
ماده ۲۶- وزارت کشاورزی مأمور اجرای این قانون خواهد بود.
دوره چهاردهم قانونگذاری
شماره ۲۷
به تاریخ ۲۹/۱۱/۱۳۲۳
گزارش از کمیسیون بودجه به مجلس شورای ملی
لایحه شماره ۳۰۷۲۷ دولت راجع به اعتبار دو دوازدهم هزینه مملکتی برای دو ماهه بهمن و اسفند ۱۳۲۳ در کمیسیون بودجه با حضور آقای وزیر دارایی و سایر آقایان وزرا مطرح نظر به این که ماه دهم سال به پایان رسیده و هزینه ضروری کشور و همچنین حقوق کارمندان دولت باید پرداخت شود لذا کمیسیون برای تسریع در تصویب این لایحه فعلاً گزارش دو ماده اول آن را تقدیم مجلس شورای ملی می‌نماید که مورد تصویب واقع و البته گزارش بقیه مواد لایحه مزبور هم با اصلاحاتی که در نظر گرفته شده است تقدیم خواهد شد.
ماده اول- به وزارت دارایی اجازه داده می‌شود کلیه حقوق و هزینه‌های مستمر و غیرمستمر دو ماهه بهمن و اسفند ماه ۱۳۲۳ را بر طبق ماده اول قانون مصوب ۳۰ آذر ماه ۱۳۲۳ پرداخت نماید.
پرداخت‌های مزبور طبق قانون بودجه ۱۳۲۳ و آن قسمت از قانون متمم بودجه همان سال که به تصویب رسیده و قانون متمم بودجه سال ۱۳۲۱ و همچنین قانون و آیین‌نامه‌های کمک کارمندان دولت به عمل خواهد آمد.
تبصره- میزان اعتبار ماهیانه حقوق ۱۳۲۳ پاسبانان و سرپاسبانان با رعایت اضافه حقوقی که بر طبق تبصره یک ماده واحده مصوب ۵ تیرماه ۱۳۲۲ داده شده به مأخذ اسفند ماه ۱۳۲۲ خواهد بود.
ماده دوم- وزارت دارایی مجاز است نصف دیگر اضافه اعتبار ماده ۳ قسمت کارگزینی (مربوط به مستخدمین خارجی که قانون استخدام آنها از مجلس شورای ملی گذشته است) منظور در بودجه‌های تفصیلی سال ۱۳۲۳ وزارت خانه‌ها و ادارت و بنگاه‌های دولتی را (که نصف آن به موجب ماده دوم قانون پنجم بهمن ۱۳۲۳ تصویب شده) پرداخت نماید.
مخبر کمیسیون بودجه- فاطمی
مذاکرات مجلس
بقیه جلسه: ۱۰۶
رئیس- آقای دکتر عبده
دکتر عبده- عرض می‌کنم اشکالاتی که از طرف ناطقین محترم راجع به عدم تهیه بودجه و تصویب بودجه به موقع خودش شده کاملاً صحیح است و هیچ کس فکر این معنی نیست قصورهایی شده و شاید این قصورها متوجه دولت‌های وقت بوده است برای این که دولت کنونی دو سه ماه بیش‌تر نیست که مشغول شده‌اند و البته با وضعیتی که از سابق در کار بوده است مواجه با مشکلاتی هم شده‌اند و امیدواریم که در سال ۱۳۲۴ برخلاف سالهای گذشپته دولت یک فکر اساسی برای تهیه بودجه به موقع خودش بکند و از تصویب مجلس شورای ملی بگذراند.
ولی مطلبی که خیلی اساسی است به نظر من آن این است و خود آقای دکتر رادمنش هم متذکر شدند که یک مشت مستخدم دولت آه در دست ندارند و زندگانی روزانه خودشان را به سختی می‌گذرانند و اغلب به بقال و عطار سرگذر بدهکارند اینها اگر پول بهشان نرسد ناراضی خواهند بود و حق هم دارند که ناراضی باشند و در موقعیت کنونی مملکت بنده و سایر همکاران محترم نباید راضی بشویم که ناراضی دراین مملکت زیاد بشود برای این که شکم گرسنه ایمان ندارد و شکم گرسنه ممکن است در معرض هر گونه هیجانی واقع شود این یک مطلب اساسی است که بنده می‌خواستم خدمت آقایان عرض کنم و از موقع هم استفاده می‌کنم و استدعا می‌کنم از دولت که توجه بیش‌تری نسبت به عیدی مستخدمین جزء دولت داشته باشند همان طوری که آقای دکتر کشاورز هم فرمودند (صحیح است) چون مستخدمین جزء این مملکت خیلی به وضع بدی زندگی می‌کنند و وضع آنها خیلی تأسف‌آور است و اینها طبقات ضعیفی هستند و تحولات اجتماع دنیا و تحولات اجتماع خودمان ایجاب می‌کند که به این سنتی که از چندی پیش در این مملکت بوده و رواج داشته و آن سنت این بوده است که یک ماه عیدی به مستخدمین خودمان بدهیم و این را ادامه بدهیم و دو مرتبه تجدید بکنیم و از این طبقات ضعیف جامعه بهشان کمک و مساعدتی بکنیم و این کمک و مساعدت صد درصد به جا است بنده مخصوصاً توجه دولت را نسبت به این موضوع اخیر جلب می‌کنم. (صحیح است)
نمایندگان - مذاکرات کافی است
هاشمی - پیشنهادی بنده داده‌ام راجع به کفایت مذاکرات
رئیس - مخالفی نیست؟ (اظهار شد- خیر) رأی می‌گیریم...
محمدطباطبایی- رأی نمی‌خواهد مخالفی ندارد.
جمعیازنمایندگان - پس پیشنهادات خوانده شود.
هاشمی - پیشنهاد اول از آقای دهستانی است قرائت می‌شود.
ملک‌مدنی - بنده عرض کردم با کفایت مذاکرات مخالفم.
مظفرزاده - اعلام رأی شد.
ملک‌مدنی - مربوط به کفایت مذاکرات است اعلام رأی موضوع ندارد.
رئیس- بفرمایید.
ملک‌مدنی - بنده باید توضیحاتی عرض بکنم بنده زیاد طولانی عرض نمی‌کنم بنده خواستم عرض بکنم که بیاناتی که آقای دکتر رادمنش کردند راجع به بودجه که بودجه‌های تفصیلی مانده است و نیامده است و باید آقایان متوجه این موضوع باشند این مطلب کاملاً صحیح است ولی خواستم عرض کنم که این قصور را کمیسیون نکرده است. (صحیح است).
این غفلت و قصور از دو جا ناشی شده است یکی این که دولت‌ها بودجه خودشان را نیاورده‌اند به کمیسیون که ما بتوانیم رسیدگی بکنیم و کمیسیون خبرش را بدهد به مجلس. دوم این که اگر در خاطر داشته باشید یک گزارشی کمیسیون بودجه به مجلس داد که اجازه داده شود که کمیسیون بودجه‌ها را رسیدگی بکند و بعد از رسیدگی منتشر بکند بین آقایان که آقایان مطلع باشند البته این مطلب مطلب اساسی و صحیحی است که باید هر وکیلی از جمع و خرج مملکت مطلع باشد و کسی منکر این نیست برای این که وظیفه اساسی مجلس ملی رسیدگی به بودجه و جمع و خرج مملکت است ولیکن بنده عرض می‌کنم که در سال آتیه هم این کار انجام نمی‌شود با این رویه که اتخاذ شده تقصیر بر کمیسیون نیست تقصیر بر دولت است.
فرهودی- آقا بودجه‌های تفصیلی را شش ماه پیش داده‌اند.
ملک‌مدنی- بنده تعجب می‌کنم از آقای فرهودی که همیشه برخلاف آیین‌نامه صحبت می‌کنند بنده هم هر وقت اعتراض داشته باشم می‌نشینم تا نوبت به بنده برسد اگر جنابعالی آیین‌نامه را مسبو قید ماده ۱۱۲ اجازه نمی‌دهید به یک وکیل که در ضمن صحبت دیگری وارد شود این ماده ۱۱۲ را بردارید بخورانید اگر صحبتی داری بعد بلند شو بیا اینجا حرف خودت را بزن بنده می‌خواهم آقایان را مطلع کنم که این اشکال در سال آینده پیش آمد نکند و به طوری که بنده می‌بینم سال آینده هم همین طور بودجه خواهید گذراند ما یک ماده در دو دوازدهم پیش گذراندیم و دولت را مکلف کردیم که تا آخر دی ماه بودجه‌های کشور را برای سال ۱۳۲۴ تقدیم مجلس شورای ملی کنند مطابق قانون اساسی دولت چرا تا به حال این کار را نکرده است؟ این تقصیر مجلس است آقا؟ این تقصیر کمیسیون بودجه است؟ ما قانون گذراندیم و مکرر گفتیم که اینها بیاورند و نیاوردند.