مذاکرات مجلس شورای ملی ۱ آبان ۲۵۳۶ شاهنشاهی نشست ۱۲۷
| مجلس شورای ملی مجموعه قوانین دوره قانونگذاری بیست و چهارم | تصمیم‌های مجلس | قوانین برنامه‌های عمرانی کشور |
مذاکرات مجلس شورای ملی
صورت مشروح مذاکرات مجلس شورای ملی ۱ آبان ۲۵۳۶ شاهنشاهی نشست ۱۲۷
صورت مشروح مذاکرات مجلس شورای ملی روز یکشنبه (اول) آبان ماه ۲۵۳۶ شاهنشاهی
جلسه ساعت نه صبح بریاست آقای عبدالله ریاضی تشکیل شد
فهرست مطالب:
- قرائت اسامی غائبین جلسه قبل
۱- قرائت اسامی غائبین جلسه قبل.
رئیس ـ اسامی غائبین جلسه قبل قرائت می‌شود.
(بشرح زیر خوانده شد)
آقایان: الداغی ـ بسیج خلخالی ـ بنی احمد ـ پردلی ـ دکتر چهرازی ـ رامبد ـ سعادت قدس نیا ـ دکتر عاملی تهرانی ـ قربانی نسب ـ دکتر محمدی کوشکی ـ میرلاشاری ـ نصیری زاده ـ نواب صفا ـ وزیری.
بانوان: زاهدی ـ عدیلی.
- قرائت تلگرام جوابیه علیاحضرت فرح پهلوی شهبانوی ایران و تلگرام معروضه بحضور معظم لها بوسیله آقای رئیس
۲- قرائت تلگرام جوابیه علیاحضرت فرح پهلوی شهبانوی ایران و تلگرام معروضه بحضور معظم لها بوسیله آقای رئیس.
رئیس ـ این تلگرام از طرف علیاحضرت شهبانو بمجلس شورای ملی مخابره شده است.
- «کاخ همایونی تهران
- جناب عبدالله ریاضی رئیس مجلس شورای ملی
- تلگرام شادباش و ابراز احساسات صمیمانه که بمناسب سالروز ولادت ما مخابره نموده‌اید ملاحظه و موجب کمال مسرت خاطر گردید عنایات و توجهات خاص ما را به هیئت رئیسه و عموم نمایندگان مجلس شورای ملی ابلاغ نمائید مهرماه ۲۵۳۶ شاهنشاهی فرح پهلوی».
تلگرامی که به حضور علیاحضرت شهبانو مخابره شده بود باین شرح است:
- «پیشگاه مبارک بندگان علیاحضرت فرح پهلوی شهبانوی ایران
- با کمال توقیر و احترام میلاد مسعود مبارک را همراه با دعای سلامت و سعادت وجود مقدس اعلیحضرت همایون ولایتعهد از طرف خود و هیئت رئیسه و نمایندگان مجلس شورای ملی به پیشگاه مبارک تبریک و تهنیت عرض کرده از خداوند متعال مزید توفیق آن علیاحضرت را در پیشبرد هدفهای خیرخواهانه‌ای که اینگونه با تلاشی بی مانند در راه تحقق آن می‌کوشند خواستار است.
- جان نثار عبدالله ریاضی»
- بیانات آقای رئیس بمناسبت سالروز تأسیس سازمان ملل متحد
۳- بیانات آقای رئیس بمناسبت سالروز تأسیس سازمان ملل متحد.
رئیس ـ همکاران گرامی، ۳۱ سال از دوران خدمت سازمان ملل متحد می‌گذرد و این سازمان بزرگ جهانی اینک سی و دومین سال تأسیس خود را آغاز می‌کند. فکر تأسیس این سازمان هنگامی بوجود آمد که هنوز جنگ جهانگیر دوم پایان نیافته بود و آثار شوم آن در سخت ترین شرایط در همه نقاط جهان کمابیش بچشم می‌خورد در آن هنگام همه جهانیان بر این نکته هم عقیده بودند که جنگ و خونریزی اگر هم به فتح و پیروزی بیانجامد حتی برای کشورهای فاتح نیز نتیجه‌ای جز فساد و تباهی و از هم گسیختگی و در هم پاشیدگی و پایمال شدن همه خصال و ملکات انسانی و اخلاقی ندارد و تمامی ملل جهان به این نتیجه رسیده بودند که باید کمال همت خود را مصروف دارند تا مصالح و منافع ملتهای جهان در قالب یکنوع تفاهم و هماهنگی و همکاری بین المللی برای رفع این بلیه عظیم ریخته شود زیرا تنها از این طریق بود که همه کشورهای جهان می‌توانستند آرمانهای خود را به بهائی بسیار ارزان تر از آنچه بشر تا کنون در مقابل آن پرداخته است بدست آورد.
حاصل این تجارب منجر به ایجاد سازمان ملل متحد شد که اینک سی و یک سال از تاریخ خدمتگذاری آن می‌گذرد در طی این مدت هرچند این سازمان نتوانست انتظاری را که جهانیان در آغاز تأسیس از آن داشتند به نحو کامل انجام دهند و بعبارت دیگر هدف اصلی از تأسیس آن به تمامی و کمال صورت تحقق نیافت اما باید اقرار کرد که همین سازمان در حد مقدور در ایجاد حسن تفاهم و دوستی بین المللی نقشی سازنده و ارزنده داشت و نتوانست به عنوان یک قدرت بین المللی در مقابل زورگوئی‌ها و خودسریها مقاومت نماید و لااقل عقیده اکثر ملل جهان را نمودار سازد (صحیح است).
آرومندیم که همه اعضای این جامعه بزرگ جهانی بوظیفه خود در پیشرفت هدفهای سازمان ملل متحد بیش از پیش بیندیشد و مجال اجرای وظایفی را که خود از آن انتظار دارند بآن بدهند زیرا بدون همکاری مؤثر و حقیقی تمام اعضای این سازمان جهانی و قبول توصیه‌ها و نظرات و قطعنامه‌های آن از جانب همه کشورها و دولتها نمی‌توان بآن پیوستگی معنوی و واقعی جهانی که هدف نهائی از تأسیس این سازمان بین المللی بوده است نائب آمد و صلح و ثبات را چنانکه آرزوی همه ملتها است در سراسر جهان برقرار و پایدار ساخت. (انشاء الله)
اما آنچه مربوط به کشور ما است همه میدانیم که در سایه تدبیر خردمندانه فرمانده عالیقدر ملت ایران توانسته‌ایم در طول تاریخ سازمان ملل متحد با اتخاذ سیاست مستقل ملی و احترام عمیق به منشور سازمان ملل و مصوبات آن و با ایمان بوظایف ملی و جهانی خود این سازمان را در همه حال و با تمام قوا مورد تأیید و پشتیبانی قرار دهیم و از صمیم قلب آرزومندیم که در آینده این سازمان از تقویب و همکاری همه کشورها و واقع بینی و دور اندیشی تمام جوامع بشری برخورداری تمام داشته باشد تا بتواند وظایف خود را در برقراری صلح و از میان بردن جنگ و ستیز در سراسر جهان بنحو مطلوب انجام دهد.(صحیح است)
اینک آغاز سی و دومین سال تأسیس سازمان ملل متحد را از جانب خود و عموم نمایندگان مجلس شورای ملی تبریک می‌گویم و توفیق بیشتر این سازمان و همه ملتهای صلحدوست جهان را در استقرار اصول تفاهم و دوستی از صمیم قلب آرزو می‌کنم (احسنت).
- تقدیم سؤال بوسیله آقای اشرف حریری از وزارت راه و ترابری
۴- تقدیم سؤال بوسیله آقای اشرف حریری از وزارت راه و ترابری.
رئیس ـ آقای اشرف حریری فرمایشی دارید بفرمائید.
اشرف حریری ـ سؤالی است از وزارت راه و ترابری که تقدیم می‌شود.
رئیس ـ سؤال بدولت ابالغ می‌شود.
- تقدیم دو سؤال بوسیله آقای اردلان از وزارت راه و ترابری و وزارت کشور
۵- تقدیم دو سؤال بوسیله آقای اردلان از وزارت راه و ترابری و وزارت کشور.
رئیس ـ آقای اردلان بفرمائید.
اردلان ـ دو سؤال دارم یکی از وزارت راه و ترابری و دومی از وزارت کشور که تقدیم می‌کنم.
رئیس ـ سؤالها به دولت ابلاغ می‌شود.
- تقدیم سؤال بوسیله آقای بنی احمد از وزارت بهداری و بهزیستی
۶- تقدیم سؤال بوسیله آقای بنی احمد از وزارت بهداری و بهزیستی.
رئیس ـ آقای بنی احمد بفرمائید.
بنی احمد ـ سؤالی است از وزارت بهداری و بهزیستی که تقدیم می‌کنم.
رئیس ـ سؤال بدولت ابلاغ می‌شود.
- بیانات قبل از دستور آقایان محمد پارسا ـ سیدی ـ عبدالحسین مانی ـ پرفسور یغمائی ـ ابوالحسن عاملی ـ رئیسی اردکانی ـ ماحوزی
۷- بیانات قبل از دستور آقایان محمد پارسا ـ سیدی ـ عبدالحسین مانی ـ پرفسور یغمائی ـ ابوالحسن عاملی ـ رئیسی اردکانی ـ ماحوزی.
رئیس ـ نطقهای قبل از دستور را شروع می‌کنیم آقای پارسا تشریف بیاورید.
محمد پارسا ـ چند دقیقه از وقتم را در اختیار آقای سیدی می‌گذارم.
بنام خداوند متعال و بنام نامی شاهنشاه آریامهر.
جناب آقای رئیس ـ خانمها ـ آقایان ـ همکاران ارجمند ملت حقشناس ایران با احساساتی پاک و بی آلایش و قلبی سرشار از مهر شاه و وطن خجسته میلاد شاهنشاه آریامهر و دیگر نوردیده گان آغاز پنجاه و نهمین سال این مولود با سعادت را که امسال هم با میلاد مسعود حضرت ثامن الائمه رضا علیه السلام تقارن پیدا کرده است گرامی داشته و جشن می‌گیرند (صحیح است).
و خوشحالم از اینکه بار دیگر این امکان را یافتم که در پیشگاه نمایندگان ملت سخن بگویم و این افتخار نصیبم شود که مراتب سپاس مردم حقشناس استان را که پیوسته پاسدار نظام شکوهمند شاهنشاهی ایران بوده‌اند و در راه پایداری از این نظام سخت کوشیده‌اند به پیشگاه مبارک رهبر خردمند ملت ایران که در مدت ۳۶ سال سلطنت افتخارآفرین هر روز ورقی زرین بر صفحات تاریخ غرورآفرین و تابناک ملت ایران می‌افزایند معروض دارم. و از خداوند بزرگ دوام عمر و بقاء سلطنتش را مسئلت نمایم و نیز میلاد با سعادت ولایتعهد عظمی رضا پهلوی را که ایزدمنان را جمیع بلیات محفوظ و مصونش نگاه بدارد تبریک و تهنیت عرض نمایم. (احسنت)
جناب آقای رئیس، نمایندگان محترم مجلس شورای ملی، در مدت تعطیلی تابستانی مجلس امسال هم نمایندگان مردم تمام روزهای گرم را بین موکلین خود بسر بردیم و در حوزه انتخابیه اینجانب که افتخار خدمتگذاری یکصد هزار تن مردم چهار بخش بزرگ کوهستانی ـ ملاوی ـ پاپی ـ و الوار گرمسیری و ویسیان از استان لرستان را عهده دار می‌باشم نیازمندیهای فراوانی در جهت تعمیم بهداشت ـ عمران و رفاه عمومی کاملاً محسوس است و ناگفته نباید گذاشت که اقداماتی هم بعمل آمده است ولی برای یک جامعه پیشرو بهیچوجه کافی بنظر نمی‌رسد.
با بیان مطالبی که نشانه احساس قلبی اینجانب و هزاران تن از مردم غیور و میهن پرست لرستان و میلیونها نفر ایرانی شاهدوست بود اجازه می‌خواهم پیرامون نیازمندیهای مردم حوزه انتخابیه‌ام سخنان خود را دنبال نمایم:
- ۱ ـ اکثر کارمندان دولت تقاضا داشتند که در قانون استخدام کشوری تجدید نظر نموده و در جهت رفاه آنان اصلاحاتی بعمل آید و اصل تجربه رعایت گردد.
- ۲ ـ بیش از مدت دو سال است که در مورد تأمین برق شهر پادختر و تأمین برق حسنیه مرکز بخش الوار گرمسیری چه در نطقهای قبل از دستور و چه طی نامه‌های متعدد و مذاکرات و تماس‌های حضوری تقاضا نموده‌ام برای تأمین برق حسنیه که تا تلمبه خانه شرکت ملی نقت بیدوریه فاصله چندانی ندارد و همینطور تأمین برق پل دختر که هردوی این دو بخش در مسیر جاده سرتاسری قرار گرفته‌اند و اغلب مسافران ناچار می‌شوند اکثر اوقات در این دو محل بیتوته نمایند و در این موارد بعلت عدم روشنائی در حسنیه و ضعف برق در پل دختر در نهایت عسرت بسر می‌برند بذل توجه بفرمایند.
- ۳ ـ نیاز مردم مناطق کوهستانی و کوهپایه‌های بخشهای پاپی ـ ملاوی ـ الوار گرمسیری و ویسیان مانند میانکوه ـ نوژیان ـ منگره ـ کرکی ـ تل ـ کوماس ـ چمشک ـ قلعه نصیر ـ چول هول ـ قیلاب ـ دهستان گازه ـ گریت پاپی و سایر نقاط دیگر بخشهای فوق الذکر که کمترین وسیله بهداشتی ندارند احتیاج به پزشک و دارو زیاد است از جناب آقای دکتر شیخ الاسلام زاده وزیر محترم بهداری و بهزیستی تقاضا دارم دستور فرمایند در این خصوص اقدام لازم معمول فرمایند.
- ۴ ـ منبع آب شهر پلدختر تکافوی آبرسانی آب آشامیدنی این شهر را نمی‌نماید همانطوریکه در نطقهای قبل از دستور بطور مکرر تقاضا شده است نسبت بتوسعه دستگاه تصفیه خانه موجود که از نظر وسعت و کانترها و الکترو پمپ‌های مکش و پمپاژ شهر و ایجاد ساختمان منبع آب هزار متر مکعبی برای استفاده مردم شهر و مسافرین خط سرتاسری «خرم شهر ـ تهران» اقدام سریع بعمل آید زیرا منبعی که در حال حاضر از آن استفاده می‌شود ۲۵۰ متر مکعب ظرفیت دارد که در سال ۲۵۲۲ شاهنشاهی «سال ۱۳۴۲ خورشیدی» برای جمعیتی در حدود دو هزار نفر ساخته شده است و جوابگوی نیاز فعلی آن منطقه را که در حال حاضر بیش از پنج هزار نفر می‌باشند نیست و نیز تصفیه این آب که بعلت اینکه فاضلاب شهر خرم آباد دهات مسیر این رودخانه بردوخانه ایکه آب شهر پلدختر را تأمین می‌کند می‌ریزند و بهمین علت سلامت مردم را بخطر انداخته است باید از اولویت خاص برخوردار گردد.
- ۵ ـ مجدداً لازم بیادآوری و توجه است بعرض برسانم که جناب آقای صالحی وزیر محترم راه و ترابری بوضع راه پر ترافیک و پر خطر ـ خرم شهر ـ تهران که از کوهستانهای سه بخش الوار گرمسیری ـ ملاوی و ویسیان حوزه انتخابیه اینجانب می‌گذرد و هر روز مسافران شاهد صحنه‌های دلخراشی می‌باشند توجه بیشتری معمول فرمایند.
- ۶ ـ از مدیر کل محترم بانک تعاون کشاورزی ایران تقاضا دارم دستور فرمایند بانک تعاون کشاورزی خرم آباد و سایر شعبات این بانک در لرستان که در حال حاضر تابع بانک تعاون کشاورزی خوزستان می‌باشند منتزع شده و مانند سابق مرکز این شعبات در خرم آباد باشد تا مردم روستاهای این استان که برای اخذ وام‌های بزرگ باهواز می‌روند مدتها در آنجا سرگردان نشوند.
- ۷ ـ پیمان کار جاده فرعی ـ خانجان خانی ـ کمالوند به پیمان خود طبق پیمان عمل نکرده است جناب آقای مهندس صدقیانی استاندار محترم استان لرستان ضمن بازدید از این جاده بمسؤلان امر برای پیشرفت کار دستوراتی صادر فرمودند از جناب آقای وزیر محترم راه و رابری تقاضا دارم دستور فرمایند ضمن بررسی کامل در این مورد اقدام لازم معمول دارند.
- ۸ ـ در سرکشی هائیکه از ایستگاههای راه آهن ناحیه لرستان بعمل آوردم نیازمندیهای آن منطقه را باستحضار مقامات ذیربط رساندم و باید این موضوع را بعرض برسانم که همکاری صمیمانه جناب آقای رضائی مدیر کل ناحیه راه آهن لرستان با آموزش و پرورش آن منطقه صمیمانه بوده و قابل تمجید است از مقامان وزارت محترم آموزش و پرورش و راه آهن ایران تقاضا دارم نسبت به قدردانی از این صاحب منصب اقدام لازم معمول فرمایند.
- ۹ ـ تبدیل بخض ملاوی به شهرستان یکی تقاضاهای مکرر اینجانب در مدت دو سال گذشته بوده است.
- ۱۰ ـ تأسیس درمانگاه در روستاهائیکه مرکزیت دارند مورد تقاضای مردم می‌باشد.
- ۱۱ ـ تأمین برق در روستاهای مسیر جاده سرتاسری مورد تقاضای مردم روستاها می‌باشد.
- ۱۲ ـ احداث راههای روستائی و فرعی مورد تقاضای اهالی روستاهای فاقد راه می‌باشد.
- ۱۳ ـ دایر نمودن تلفن شهری در سپید دشت مرکز بخش پاپی و معمولان که دارای جمعیتی قابل توجه می‌باشد مورد تقاضای این دو منطقه است.
- ۱۴ ـ در خاتمه لازم میدانم از جناب آقای دکتر جامعی ریاست محترم دانشگاه جندی شاپور اهواز بخاطر مساعدت هائیکه در جهت تأسیس دانشگاه لرستان شاخه جندی شاپور نموده‌اند و همچمین از مقامات دیگر این دانشگاه سپاس گزاری نمایم. ضمناً از ریاست دانشگاه سپاهیان انقلاب که در جهت گسترش فعالیتهای آموزشی تربیت دبیر و اقدام بتأسیس دانشکده سپاهیان انقلاب در لرستان بریاست جناب آقای محمود ساعی که یکی از فرهنگیان تحصیل کرده و مجرب می‌باشند نموده است صمیمانه تشکر نمایم ـ بیش از این تصدیع نمی‌دهم. جاوید شاه ـ پاینده ایران (احسنت).
رئیس ـ آقای سیدی بفرمائید.
رحمانقلی سیدی ـ جناب آقای رئیس، همکاران گرامی، روز چهارم آبان خجسته میلاد با سعادت اعلیحضرت همایون شاهنشاه آریامهر طراح انقلاب عظیم اجتماعی ایران را به همکاران عزیز و مردم شاهدوست و میهن پرست کشورمان تبریک عرض می‌نمایم. بقاء عمر و دوام سلطنت شکوهمند خاندان جلیل پهلوی را از خداوند بزرگ آرزو می‌نماید. (احسنت)
به میمنت زادروز فرخنده علیاحضرت فرح پهلوی شهبانوی محبوب و نیکوکار ایران که همواره در تأمین رفاه اجتماعی ملت ایران اوامر مؤکد صادر می‌فرمایند. در روز جمعه ۲۲ مهرماه ۲۵۳۶ شاهنشاهی با حضور عده کثیری از معتمدان و اهالی روستای آجی قوشان و روستاهای مسیر شمال شرقی گرگان رود مراسم افتتاح شبکه برق رسانی هزارمین روستای مازندران در میان ابراز احساسات حاضران نسبت به اعلیحضرت همایون شاهنشاه آریامهر رهبر خردمند ملت ایران و خاندان جلیل سلطنت برگزار شد.
با افتتاح شبکه مزبور هزاران خانواده روستائی از عشایر شاهدوست و میهن پرست از برق منطقه‌ای بهره مند شده‌اند که نتایج آن در تحول و بهبود زندگی آنان مؤثر خواهد بود.
در اینجا لازم میدانم از مساعی جناب آقای مهندس توکلی وزیر نیرو و مدیر عامل برق منطقه‌ای و همچنین کلیه کارکنان و کارگران شریفی در این راه مجاهدت نموده صمیمانه تشکر و قدردانی می‌نمایم.
همچنین از جناب آقای وزیر نیرو انتظار دارد با توجه به وعده‌ای که داده‌اند در مورد تأمین برق بقیه روستاهای منطقه گنبد کاووس و دشت و نوار مرزی در سال ۳۶ ـ ۳۷ شاهنشاهی که مورد نیاز شدید اهالی است به مسؤلان مربوط اوامر مقتضی صادر نمایند.
همانطوریکه همکاران گرامی استحضار دارند: گنبد کاووس یکی از مناطق وسیع کشاورزی است که مقدار فراوانی از گندم، جو و پنبه کشور را تأمین می‌کند بتابراین لازم میدانم با الهام از اوامر مؤکد شاهنشاه آریامهر مبنی بر توسعه و تعمیم کشاورزی ایران و برنامه دولت جناب آقای دکتر جمشید آموزگار که حمایت از کشاورزان را در اولویت قرار داده است مطالبی به عرض میرسانم:
کشاورزی در کشورمان متأسفانه در سالهای اخیر بعلت مهاجرت کشاورزان و بالا رفتن قیمت ماشین آلات کشاورزی و لوازم یدکی و کمیابی آن و بالا بودن دستمزد کارگران کشاورزی و افزایش قیمت سموم و وسایل مربوط به دفع آفات جنبه سوددهیش را از دست داده و مانع رشد و توسعه مطلوب کشاورزی شده است بعنوان مثال قیمت پنبه در سال جاری دفعتاً کاهش یافته و از این جهت کشاورزان پنبه کار با مشکلات فراوانی روبرو شده‌اند «پنبه کاران همیشه این سؤال را مطرح می‌سازند که چرا قیمت تخم پنبه را در حد پائین نگهمیدارند؟! و نسبت بافزایش تخم پنبه اقدام نمی‌گردد؟»
از آنجائیکه هنوز هم کشور ما یک کشور کشاورزی است و هدف نیز اینست که از لحاظ کشاورزی در مورد بعضی از محصولات به خود کفائی برسیم بنابراین مسئله حمایت از کشاورزان در برنامه‌های مربوط به سیاست‌های کشاورزی ضرورتی انکار ناپذیر خواهد بود.
دولت بخاطر حمایت از مصرف کنندگان اجازه نمی‌دهد قیمت محصولات کشاورزی افزایش یابد البته اینکار شاید درست باشد اما مسأله و جان کلام اینجاست که کشاورزان تمام مایحتاج خود را از وسائل زندگی گرفته تا وسایل کشاورزی گرانتر می‌خرند و تمام محصولات خود را ارزان تر می‌فروشند و همین امر آنها را با مشکلات عدیده‌ای مواجه می‌سازد.(صحیح است)
لذا از دولت شایسته و خدمتگذار جناب آقای دکتر جمشید آموزگار انتظار دارد مقرر فرمایند که مسأله سیاست کشاورزی و حمایت از کشاورزان را از دیدگاههای مختلف مورد بررسی دقیق قرار دهند و نتایج بررسی‌ها را به آگاهی کشاورزان برسانند.
یکی دیگر از مسائلی که باید مورد عنایت خاص قرار گیرد تثبیت قیمت محصولات کشاورزی بر اساس هزینه‌های تولیدی و تضمین خرید آن از سوی دولت است...
اینک از دولت خدمتگزار جناب آقای دکتر آموزگار تقاضا دارد که به مستدعیات و نیازمدیهای حوزه انتخابیه‌ام که تقدیم می‌گردد عنایت خاص مبذول فرمایند و ضمناً از جناب آقای دکتر گنجی وزیر آموزش و پرورش و سرپرست وزارت علوم و آموزش عال بخاطر ایجاد واحدهای آموزشی در گنبد کاووس صمیمانه سپاسگزاری می‌نمایند.
نیازهای آموزشی مردم شهرستان گنبد و دشت
- ۱ ـ ایجاد دانشسرای راهنمائی تحصیلی.
- ۲ ـ ایجاد انستیتو تکنولوژی.
- ۳ ـ ایجاد آموزشگاه حرفه‌ای کشاورزی.
- ۴ ـ ایجاد دانشکده کشاورزی.
- ۵ ـ افزایش بودجه آموزشی منطقه مرزی گنبد کاووس برای ایجاد مدارس و نوسازی آن و همچنین بودجه مخصوص برای احداث مدارس در نوار مرزی ضروری است.
- ۶ ـ ایجاد انستیتو هنر به منظور تربیت زنان هنرمند محلی و توسعه صنایع دستی از قبیل قالی بافی و غیره ضرورت دارد.
- ۷ ـ در بخش مرزی مراوه تپه شورای منطقه‌ای تشکیل گردد تا امور آموزشی در آنجا گسترش بیشتری پیدا کند.
تأمین آب آشامیدنی شهر و روستاهای گنبد کاووس
- ۱ ـ وزارت نیرو تحویل گرفتن سازمان آب را از شهرداری سرعت بخشند.
- ۲ ـ اکثر روستاهای شهرستان گنبد کاووس بخصوص در نوار مرزی و شمال شرقی و شمال غربی گرگان رود با
کمبود شدید آب آشامیدنی روبرو هستند، لازم است با حفر چاه آب آشامیدنی روستاها تأمین گردد.
- ۳ ـ اشتغال بعضی از مردم بویژه مرزداران شاهدوست و میهن پرست به دامپروری، توجه به تأمین آب مورد نیاز وام‌ها را ضروری می‌سازد.
- ۴ ـ احداث سد روی رودخانه چل چای و نرم آب که مرحله اول مطالعاتی آن پایان پذیرفته تسریع گردد.
ادامه راه آهن به گنبد کاووس و احداث راههای روستائی
- ۱ ـ ادامه راه آهن گرگان به گنبد کاووس از درخواستهای همیشگی مردم است.
- ۲ ـ ادامه راه سد وشمیگر به گنبد کاووس که مراحل مطالعات اول و دوم آن پایان پذیرفته و باید اعتبار آن تأمین گردد.
- ۳ ـ گلیداغ روستائی پرجمعیت و مرکز دامدار و کشاورزی است و نیاز مبرم به راه از طریق گلیداغ به سه راهی مراوه تپه بطول ۲۰ کیلومتر دارد.
- ۴ ـ احداث راه برای روستاهای آبادان تپه و قره محمد تپه و ملک علی تپه ضروریست.
- ۵ ـ احداث راه از سه راهی گوکجه به عزیز آباد واجب است.
- ۶ ـ ادامه راه کاکا به گنبد کاووس که فقط اعبار آن باید تأمین شود.
- ۷ ـ احداث راه از یسیر گچن به گنبد کاووس بطول ۲۵ کیلومتر ضروری است.
- ۸ ـ ایجاد پل فلزی بر روی رودخانه اترک که دو روستای بزرگ هوتن و کرند را بهم اتصال می‌دهد، واجب است.
تأمین تفریحات سالم جوانان گنبد کاووس
- ۱ ـ به منظور احداث کاخ جوانان مبلغی در حدود ۷۳۰۲۰۰۰ ریال جمع آوری شده است که باید معادل آن بر اساس قرار قبلی از سوی دولت تأمین شود و زمین به مقدار یک هکتار آماده است لذا ضرورت دارد در تسریع ساختمان آن اقدام شود.
- ۲ ـ ایجاد خانه جوانان از خواستهای همیشگی جوانان شاهدوست و میهن پرست گنبد کاووس است. برای ساختمان آن یک هکتار زمین اختصاص یافته، از جناب آقای دکتر خطیبی مدیر عامل جمعیت شیروخورشید سرخ که قول نیز دارند در تسریع ساختمان آن تسریع فرمایند.
نیاز کشاورزان پنبه کار گنبد کاووس و دشت
- تنزل قیمت پنبه کشاورزان پنبه کار را شدیداً نگران نموده است ـ بنظر اینجانب راه منحضر بفرد تثبیت قیمت پنبه بر اساس هزینه تولید و تضمین خرید آن از وس دولت است. بدین معنی که در سالهای رونق بازار پنبه چناچه قیمت از قیمت تثبیت شده بیشتر شود و یا معادل آن باشد احتیاجی به کمک نیست. و در سالهای رکود مثل امسال دولت بورت کمک بلاعوض مابه التفاوت نرخ تثبییت شده را با قیمت بازار جبران کنند. یا تدابیر دیگری اتخاذ گردد تا تکلیف کشاورز پنبه کار را معلوم سازند.
رئیس ـ آقای مانی بفرمائید.
عبدالحسین مانی ـ بنام خدا و بنام نامی شاهنشاه آریامهر.
جناب آقای رئیس، خانمها و آقایان نمایندگان محترم مجلس شورای ملی، مفتخر و مباهی هستم که بنام نماینده ملت در عصر رستاخیز در آغاز آبان ماه بعرض برسانم. ماه آبان برای ملت شریف ایران ماهی است پرخیر و برکت، ماه میلاد خجسته شاهنشاه بزرگ، شاهنشاه آریامهر و والاحضرت ولایتعهد نور دیده ملت ایران.(صحیح است)
اعلیحضرت همایون شاهنشاه آریامهر با تحقق بخشیدن به انقلاب شاه و مردم نظامات نوینی ایجاد کرده‌اند که ملت ایران در راه سعادت، آزادی، آبادی گامهای مؤثر و بلندی برداشت که باعث تعجب جهانیان گردید و چنان تحولی بوجود آوردند که امروز با جهش سریع بسور دروازه‌های تمدن بزرگ به پیش می‌رود و هر روز ورقی زرین بر تاریخ غرورآفرین و کهن ملت ایران می‌افزایند.
ملت ایران روزهای فرخنده چهارم و نهم آبان زادروز با سعادت فرمانده محبوب و والاحضرت ولایتعهد که در تاریخ ملت ایران روزهای بزرگی است جشن می‌گیرند و شادی می‌کنند (صحیح است). از طرف خود و کلیه نمایندگان مجلس شورای ملی و ملت شریف ایران بخصوص مردم شاهدوست و وطن پرست اصفهان زادروز با سعادت شاهنشاه آریامهر را به پیشگاه مبارک همایونی صمیمانه تبریک عرض نموده و از درگاه ایزد یکتا سلامتی و سعادت و دوام عمر و بقای سلطنت پرافتخار و پربرکت شاهنشاه آریامهر و خاندان جلیل سلطنت را مسئلت داریم در تاریخ ۱۰ تا ۲۶ مهرماه شهر اصفهان شاهد رویدادهای بزرگ تشریف فرمائط علیاحضرت فرح پهلوی شهبانوی نیکوکار بشهر اصفهان به منظور افتتاح جشن فرهنگ مردم و برگزاری آن بود.
تشریف فرمائی ذات مبارک شهبانوی ارجمند و بشردوست و هنرپرور ایران بشهر تاریخی اصفهان و برگزاری جشن فرهنگ مردم در اصفهان و شور و استقبال و هیجانی که این جشن در مردم این سامان داشت براستی بینظیر و کم سابقه بود و گوئی مردم روحی تازه در کالبدشان دمیده بود و مباهی و مفتخر بودند که شهبانوی عزیزشان بشهر آنها تشریف فرما شده‌اند. و شهبانوی که مانند همسر تاجدارشان شاهنشاه آریامهر همواره در فکر خیر و سعادت و رفاه مردم این سرزمین هستند ملت ایران همواره شاهد تلاشها و رهنمودهای ارزنده و روشنگرانه شهبانوی عزیز در مورد حفظ آثار ملی و زنده کردن سنتهای مترقی و اساطیر باستانی و فرهنگ کهن سال این سرزمین اهورائی بوده است. که با چه دلسوزی و دقت نظر موشکافانه‌ای جنبه‌های مختلف فرهنگ گذشته ایران زمین از معماری، نقاشی و حجاری گرفته تا آداب و رسوم و جشنها و اعیاد ملی و مذهبی و تمام آن چیزهائیکه نام فرهنگ قومی و ملی دارد تحت هدایت و رهبریهای شهبانوی گرامی تجدید حیات یافته و در واقع بر هویت ملی ایران تأکید فراوان شده است. و بخصوص نسل جوان این مملکت بتدریج خود را باز می‌یابد. جشنواره طوس ـ هزاره ابن سینا ـ جشن هنر شیراز جشن فرهنگ مردم و غیره و غیره همه حاکی از یک رستاخیز فرهنگی در ژرفای تفکر و مدنیت ملت ایران است. که ایرانی را به گذشته پیوند می‌دهد و خلاء دوران بهت زدگی در مقابل هجوم تمدن غرب را بتدریج از میان برمیدارد و ایران را و بخصوص جوان و نوجوان ایرانی را بهتر بخودش میشناساند.
مردم ایران شهبانوی عزیز خود را از صمیم قلب ستایش می‌کنند و شهبانوی عزیز و بزرگوار را حامی فرهنگ و دانش قومیت ایرانی میدانند حال اجازه می‌خواهم در مورد مشکل مسکن عده‌ای از معلمین آموزش و پرورش اصفهان صحبت کنم. در تاریخ دوم آذر ماه ۱۳۵۴ مشکل مسکن فرهنگیان اصفهان در این ساحت مقدس توسط اینجانب عنوان گردید. بقرار اطلاع بموجب امریه مبارک شاهنشاه آریامهر و پیشنهاد بازرسی شاهنشاهی قرار بر این شده. دولت وسیله بانک توسعه کشاورزی زمینهای شرکت بقیمت تمام شده با بهره عادلانه در اختیار گرفته و از اراضی ملی شده به نرخ منطقه‌ای دولتی شرکت تعاونی مسکن فرهنگیان واگذار نماید حال با استظهار به مراحم پدر تاجدار شاهنشاه آریامهر که همواره نسبت به رفاه طبقه معلم مبذول و اوامر مؤکدی صادر فرموده و خوشبختانی با توجه خاصی که هم اکنون در پرتو انقلاب مقدس و رستاخیز ملت ایران به تأمین رفاه و آسایش عموم طبقات مردم معطوف و مشهود است از جناب آقای نخست وزیر محبوب استدعا دارد با بذل عنایت به حل مشکل شرکت تعاون و تأمین مسکن فرهنگیان اصفهان اقدام گردد جاویدشاه ـ پاینده ایران (احسنت).
رئیس ـ آقای پروفسور یغمائی بفرمائید.
پروفسور مسعود یغمائی ـ جناب آقای رئیس، همکاران محترم، چهارم آبان را که مصادف با میلاد با سعادت اعلیحضرت همایون شاهنشاه آریامهر است در پیش داریم بیست و پنجم شهریور را که مصادف با سالروز خجسته سلطنت معظم له می‌باشد پشت سرگذاشتیم از شمار روزهای طلائی تاریخ کشورمان محصوب می‌شود (صحیح است) , شاهنشاه طی سی و شش سال از همان نخستین روز که در سن بیست و دو سالگی و در شرایطی غیرعادی رهبری کشور را عهده دار شدند با همت مردانه و تصمیم قاطع و روشن بینی خاص خودشان سعی بر این داشتند که بر ایرانی قوی، مستقل با مردمی غنی حکومت کنند و رهبری بر کشوری ضعیف، از پا در آمده با مردمی فقیر را محکوم می‌دانستند. یک مقایسه کوچک میان اوضاع مملکت در شهریور ۲۵۰۰ و شهریور ۲۵۳۶ بخوبی نشان می‌دهد که در این ۳۶ سال از کجا به کجا رسیده‌ایم و این را فقط و فقط مدیون رهبریهای خردمندانه اعلیحضرت محمد رضا شاه پهلوی هستیم که بدون تردید دوران سلطنت معظم له درخشان ترین دوره در طول ۲۵۰۰ سال شاهنشاهی ایران محسوب می‌شود. به این سان فرد فرد ما مردم ایران که از برکات فرماندهی انقلابی معظم له برخوردار شده‌ایم در ستایش این سالروزهای طلائی شریکیم و به خودمان و شهریارمان آن را تبریک میگوئیم (احسنت) مصاحبه اخیر شاهنشاه با سردبیر روزنامه کیهان که در آستانه سی و هفتمین سال سلطنت انجام پذیرفت حاوی نکات مهمی بود که مثل همیشه از دوراندیشی آینده نگری بینش وسیع رهبر عالیقدر مملکت در کلیه امور حکایت می‌کرد. رئوس مطالبی که در این مصاحبه آمده بود هر یک بسهم خود آنقدر اهمیت دارد که دربارة هر کدام می‌توان ساعتها صحبت کرد مسائل حزب رستاخیز ملت ایران و جناح‌ها، زمین و مسکن، تروریسم بین المللی، تورم، مبارزه با فساد، مخالفان مملکت، آزادی بیان و قلم، فرار مغزها، مشارکت زنان، نقش ارتش شاهنشاهی، کشاورزی، صنعت، سیاست خارجی و غیره و غیره... که همکاران محترم از جزئیات آن از طریق رسانه‌های گروهی اطلاع حاصل نموده‌اند. شاه بیت مصاحبه اخیر اینست که در برابر سخن پروفسور ارهارد که یکبار گفته بود:
- «ایران بهتر است کشور گل و بلبل باقی بماند»
فرمایش شاهنشاه که فرموده بودند:
- «من اهل مبارزه هستم و تا به هدف‌هایم نرسم خسته نخواهم شد. هدف من یک ایران درجه یک است که در آن ملتی مرفه، سربلند و آزاد زندگی کنند.»
(احسنت) واقعاً افتخارآمیز و غرورآفرین است.
وظیفه دولت و ملت در برابر چنین رهبری با چنین اندیشه و طرز تفکری چه می‌تواند باشد؟ جز کار و باز هم کار بهتر و تولید بیشتر توأم با صداقت و امانت به نظام شاهنشاهی و استقلال و سربلندی مملکت. واقعه تأسف باری را هم پشت سرگذاشتیم که حتی یادآوری آنهم ناراحت کننده است و آن تظاهرات غیر انسانی معدودی دانشجو نما در محیط مقدس دانشگاه بود که آثار ضدانقلابی آن کاملاً مشهود بود. این قبیل افراد که در اقلیت محض بسر می‌برند باید بدانند که دیگر متاعشان خریداری ندارد و اینکه انقلاب ایران متوقف شدنی نیست و با این قبیل تظاهرات نمی‌توان کاری از پیش برد. اگر فکر می‌کنند با این قبیل اعمال کودکانه و محکوم می‌توانند کوچکترین خللی در راه پیشرفت و سازندگی مملکت که تحت رهبریهای رهبری اندیشمند و آینده نگر صورت می‌گیرد وارد آورند فکر عبثی بیش نیست و سخت در اشتباهند. اینها و کسانی که هدایتشان می‌کنند باید بدانند که دانشجوی واقعی امروز ایرانی بیدار و آگاه است چشمش خوب می‌بیند. گوشش خوب می‌شنود. خوب هم فکر می‌کند. و دیگر تحت هیچ عنوان آسیب پذیر نمی‌باشد. ملت ایران هم صدا با دانشجویان عزیزش بشدت این قبیل حوادث را محکوم می‌کند. بخوبی قدر چیزهائی را که در دوران پرافتخار سلطنت پهلوی بدست آورده میداند و به حفظ آن نیز علاقه دارد و همانطوریکه بارها در لحظات حساس نشان داده به شاه و میهن خود عشق می‌ورزد و برای حفظ این دور در صورتیکه لازم باشد از جان خود مایه می‌گذارد و با چنگ و دندان هم شده آنرا از دستبرد بیگانگان مصون می‌دارد. ملت ایران ارزش و قدر پیشرفت‌های عظیم و امنیت و ثبات کشور را بخوبی میداند و اجازه نخواهد داد معدودی فرصت طلب که چشم و گوششان به دست و زبان بیگانگان دوخته شده است به این امنیت و پیشرفت کوچکترین لطمه‌ای وارد آورند. (صحیح است)
دولت جناب آقای آموزگار که به امر شاهنشاه دولت اتحاد ملی نامگذاری شده در این رهگذر وظِفه‌ای بس خطیر و مسؤلیتی بسیار بزرگ دارد. امید است این دولت با انجام کارهای ساطنده و مثبت شایستگی و لیاقت خود را در برابر شاه و ملت بخ ثبوت رساند و در حل مسائل مبتلی به کلی مردم توفیق حاصل نماید. یکی از این مسائل موضوع مسکن است شاهنشاه در این مورد چنین فرموده‌اند:
- «البته این مطلب هست که یک شهر بالاخره تا چه حد می‌تواند وسعت پیدا کند خدمات را چطور بدهیم؟ آب و برق. اسفالت حمل و نقل را چطور تأمین کنیم؟ اما اگر این مشکلات را در برابر مشکلاتی که طرحهای جامع بوجود میاورند قرار بدهیم و مقایسه بکنطم نتیجه می‌گیریم که محدوده‌ها اقلاً در بعضی موارد مشکلات بیشتری بوجود می‌آورند. درباره نقشه جامع نباید اسیر مقررات خشک باشیم.»
در این مورد دیدیم مراحم شاهنشاه را که سپاس عمومی را بدنبال داشت و آن آزادی ساختمان در مناطقی از خارج از محدوده شهر تهران بود که بعنوان تدبیری چاره ساز و قدمی در راه رفاه عمومی و برآوردن نیاز و خواست گروه کثیری از مردم بوده است. چه خوب می‌شد که این اقدام همزمان با تهران در شهرهای ایران نیز که اکثراً مردم با کمبود مسکن روبرو هستند بمورد اجرا گذاشته می‌شد و همانطور که وزیر مسکن و شهرسازی در روزنامه رستاخیز سه شنبه ۲۲ شهریور ۲۵۳۶ اعلام کردند: «در نقشه جامع کلطه شهرها تجدید نظر می‌شود.» این موضوع واقعاً بطور جدی دنبال شود و از مرحله حرف به عمل در بیاید تا بدینوسیله مردم شهرستانها نیز که اکثراً با نقشه جامع درگیریهائی دارند قادر باشند همانطور که خواست رهبر عالیقدر ماست صاحب مسکن شودند و احساس نکنند بین تهران و شهرستانها تبعیض وجود دارد و عملاً گوشه‌ای از سیاست عدم تمرکز را به چشم به بینند. امید است دولت در این زمینه اقدامات مؤثر در راه رفاه عمومی ملت ایران بردارد.
فصل تابستان را پشت سرگذاشتیم. آنهم تابستان گرم و وحشتناک امسال را که با بحران برق موجه بودیم و ما مردم چه خوب نشان دادطم که قدرت تحمل روزها و شبهای هر چند سخت را داریم و در مواقع اضطراری اماده همه نوع همکاری و مشارکت با دولت هستیم. امیدواریم نظیر این قبیل حوادث دیگر تکرار نشود. من هم مثل همه همکاران مدتی از تعطیلات تابستانی خود را در حوزه انتخابیه‌ام شهر مشهد گذراندم. همکاران اطلاع دارند که شهر مشهد مقدس همه ساله پذیرای میلیونها مسافر و زائرینی است که از اقصی نقاط کشور و حتی کشورهای مسلمان همسایه به منظور کسب فیض و زیارت دربار ولایتمدار امام هشتم (ع) به این شهر زیارتی روی می‌آورند این موضوع بخصوص در فصل تابستان چشم گیر است هر سال با آغاز شهریورماه و کاهش گرما مشهد تدریجاً خلوت می‌شود و مسافران و زائران به شهرهای خود بازمیگردند. گرچه اداره میلیونها نفر میهمان برای ساکنین مشهد کار مشکل و پرزحمتی است اما آنها با تلاش و کوشش خستگی ناپذیر و با استفاده از امکانات سازمانهای مسئول خصوصاً تدابیر پیش بینی شده استاندار جدی خراسان توانسته تا حدود زیادی آسایش و رفاه اهالی و نیط مسافران و زائران را فراهم کنند. امسال نیط مشهد مثل همه ساله با مشکلاتی موجه شد چناچه این مشکلات با توجه به افزایش روزافزون مسافران و زائران در آینده برطرف نشود یقیناً ادارة میلیونها مسافر برای مسئولان خدمات شهری در سالهای آینده دشوارت خواهد شد اهم این مشکلات را البته بطور خلاصه بعرض میرسانم. امید است مورد توجه و عنایت مسئولین امر در دولت قرار گیرد و نسبت به برطرف کردن آنها اقدام لازم بعمل آید.
یکی از این مشکلات که می‌توان گفت بزرگترین مشکل را در حال حاضر تشکیل می‌دهد. موضوع مسکن است باید توجه داشت که اکثریت مسافران شهر مشهد مقدس را زائران طبقه کم درآمد تشکیل می‌دهد که با نداشتن جای مناسب برای محل سکونت موجه می‌شوند. هتلها یا مسافرخانه هائی که با بودجه آنها تطبیق نماید وجود ندارد برخی در چادرهائی که برای این منظور در اطراف پارک‌های شهر از طرف وزارت اطلاعات و جهانگردی ایجاد شده سکنی می گزنینند و بعضی هم بالاجبار در حاشیه پیاده روهای این پارکها شب را به صبح میرسانند و مسلماً در وضع بهداشتی مناسبی هم نمی‌توانند باشند و در آلودگی محیط زیست کمک بسزائی می‌کنند قهراً مناظری بوجود می‌آید که در شأن شهری که بفرموده شاهنشاه باید عروس شهرهای ایران شود بامر معظم له بزرگترین دانشگاه اسلامی در آن بوجود آید نمی‌باشد راه حل این مشکل به این ترتیب است که اولاً تعداد هتل ۴ ستاره و ۳ ستاره و غیره باندازه کافی در شهر مشهد وجود دارد تعدادی هم از طرف بخش خصوصی در شرف احداث است که بزودی بهره برداری از آنها شروع خواهد شد بطوریکه جوابگوی احتیاجات مردم با درآمد بالا و متوسط خواهد بود.
اما برای طبقه کم درآمد بهترین راه حل ایجاد زائرسرا است که لازم از طرف وزارت اطلاعات و جهانگردی و یا سازمان اوقاف صورت گیرد. و در شروع با گنجایش حداقل یک هزار اطاق کافی بنظر می‌رسد که البته در مجتمع‌های پراکنده در اطراف حرم مطهر احداث شود حتی جناب آقای دکتر ولیان نیابت تولیت آستانقدس رضوی و استاندار خراسان تقبل نموده‌اند زمین مورد احتیاج برای این منظور را از زمینهای متعلق به آستانقدس رضوی در اختیار قرار دهند به تربیبی که بهای آن بتدریج و به اقساط از محل درآمد زائرسرا پرداخت گردد. باشد با این ترتیب رفع احتیاج زائرینی که فقط به منظور زیارت مرقد مطهر امام هشتم (ع) مشرف می‌شوند شده باشد و آنها بتوانند با خیال آسوده بیش از پیش دعاگوی ذات اقدش شهریاری شاهنشاه آریامهر و خاندان جلیل سلطنت پهلوی باشند. این موضوع را طی نامه‌ای در تاریخ ۲۲ شهریور ۲۵۳۶ حضور وزیر محتر اطلاعات و جهانگردی و همچنین سرپرست محترم سازمان اوقاف عرضه داشته‌ام. امید است مورد توجه ایشان قرار گرفته و در این امر خیر با آستانقدس رضوی همکاری فرمایند.
از جناب دکتر ولیان نام بردم. یکی از اقدامات بجا و شایسته ایشان پیشنهاد تغییر نام یکی از خیابانهای بزرگ و اصلی شهر بنام خیابان تهران به خیابان امیر اسدالله اعلم بود استدعای ایشان مورد قبول اعلیحضرف قرار گرفت و به حق از خدمات یکی از خادمین و جان نثاران واقعی شاهنشاه که خدایش بسلامت دارد تجلیل بعمل آمد. (محمد شهرستانی ـ این خواست قلبی همه مردم مشهد بوده است) موضوع دومر موضوع آب آشامیدنی است که در مورد کمبود ان در شهر مشهد بخصوص در فصل تابستان در این دو سال و قبل از ان بدفعات از طرف خودم و سایر همکاران محتر اشاره شده بود خوشبختانه عملیات ساختمانی سد طرف که یکی از دو سد با اولویت اول را شروع شده دیدم و امیدورام بدون توقف تا خاتمه کار و بهره برداری که مسؤولین امر مدت انرا سه سال اعلام کرده‌اند ادامه یابد. اقدامات پیگیر استاندار خراسان در این مورد قابل تحسین و ستایش است موضوع سوم فرودگاه مشهد است. سالهاست ساختمان فرودگاه محقر مشهد پذیرای تا روزی ۶ و گاهی بیشتر هواپیمای جت بوبینگ و انبوه مسافران آن می‌باشد که به هیچ وجه جوابکو نمی‌باشد. در جنب ساختمان قدیمی ساختمان جدیدی را شروع کرده‌اند که مدتی بعلت نامعلوم عملیات ساختمانی آن متوقف مانده بود این موضوع را در نطق قبل از دستور جلسه علنی مورخ یکشنبه ۱۸ اردیبهشت ۲۵۳۶ متذکر شدم و تأکید کردم چنانچه قرار باشد علاوه بر پروازهای معمولی پرواز مستقیم حجاج نیز از مشهد صورت گیرد صلاح است نسبت به تکمیل ساختمان مزبور و توسعه و تکمیل سایر تأسیسات فرودگاه مشهد که همه ساله افتخار پذیرائی از اعلیحضرتین را دارد توجه خاص مبذول شود با اقدامات دیگری که از طرف نمایندگان مشهد در مجلسین سنا و شورای ملی با همکاری و پشتیبانی کامل استاندار خراسان صورت گرفت در سفر اخیر خوشبختانه دیدم عملیات ساختمانی فرودگاه جدید که از چندی قبل شروع شده بسرعت ادامه دارد و آنطور که مقامات فرودگاه اظهار می‌داشتند امید می‌رود چنانچه وقفه‌ای در کار حاصل نشود سال آینده مورد بهره برداری قرار گیرد و پذیرای مردم میمنت اثر اعلیحضرتین گردد.
آخرین موضوع راجع به شهرداری مشهد است که مثل همه شهرداری‌های ایران اشکالاتی دارد و با نارسائی هائی روبروست که قسمت اعظم آن مربوط به ضعف اعتبارات و بودجه است.
مرکز آمار ایران نشریه «نتایج آمارگیری از درآمد و هزینه شهرداری‌های کشور سال ۲۵۳۳» را منتشر کرد ارقام مندرج در نشریه شامل درآمد و هزینه ۳۸۷ شهرداری کشور در سال ۲۵۳۳ حدود ۴۵ درصد مربوط به شهرداری‌های استان مرکزی است و تهران به تنهائی قریب ۴۳ درصد درآمد شهرداریها را بخود اختصاص داده است پس از استان مرکزی به ترتیب اصفهان حدود ۹ درصد آذربایجان شرقی با ۶ درصد خراسان ۵/۸ درصد خوزستان ۵/۶ درصد و بالاخره بویراحمد و کهکیلویه با ۲۵% درصد قرار دارند.
در حال حاضر شهرداری مشهد متجاوز از صد میلیون تومان مقروض است و در ارائه خدمات شهری آنطور که شاید و باید قادر و توانا نیست. بنده توجه دولت را به این نکته مهم جلب می‌کنم. جا دارد مسؤلان امر برای جبران ضعف مالی شهرداری مشهد بسرعت اقدام کنند. گویا در برخی شهرها به شهرداریها کمک هائی بصور گوناگون می‌شود که بجای خود کار بسیار خوبی است. چه خوب می‌شد که این گونه کمک‌ها شهرداری شهر مشهد مقدس را هم در برمیگرفت تا موفق شود با ارائه خدمات بیشتر و بهتر همانطور که خواست رهبر عالیقدر ماست واقعاً عروس شهرهای ایران باشد.(احسنت)
رئیس ـ آقای عاملی بفرمائید.
ابوالحسن عاملی ـ جناب آقای رئیس، همکاران محترم با نهایت مسرت و شادمانی فرخنده زادروز شاهنشاه آریامهر را از طرف مردم شاهدوست استان کهگیلویه و بویراحمد بحضور همکاران محترم و هم میهنان عزیز شادباش عرض نموده بقاء عمر و دوام سلطنت شاهنشاه مفخم و سلامت خاندان جلیل سلطنت را از درگاه قادر متعال، مسئلت داشته و شروع اجلاسیه جدید را که توأم با الطاف و مراحم خاص شاهنشاه آریامهر و اظهار رضایت از کار مجالس مقننه و نمایندگان محترم مجلسین می‌باشد، تبریک عرض مینماطد (احسنت) همکاران محترم بطوریکه استحضار دارند علیاحضرت فرح پهلوی شهبانوی گرامی ایران روزهای شنبه و یکشنبه ۲۶ و ۲۷ شهریورماه سال جاری به استان کهگیلویه و بویراحمد تشریف فرما شدند که ضمن عرض سپاس اهالی و مردم غیور و شاهدوست این استان بحضور معظم لها گزارش آنرا بعرض میرساند شهر زیبا و ییلاقی یاسوج که در دشت گسترده دامنه دنا واقع شده و از روزها قبل وسیله مردم شاهدوست تزیین و چراغانی شده و طاق نصرت‌های زیبائی توسط اهالی برپا شده بود و در گوشه و کنار شهر جنب و جوش و خوشحالی زایدالوصفی در بین کلیه طبقات مشاهده می‌شد حتی عدة زیادی از زنان و مردان ایلات و عشایر کهگیلویه و بویراحمد به اشتیاق دیدار شهبانوی مهربان خود فرسنگها راه طی کرده که از نزدیک مفتخر بدیدار شهبانوی محبوب خود بشوند قریب ساعت ۱۲/۵ صبح شنبه در حالی که نمایندگان کلیه طبقات و اصناف و عشایر و کارکنان دولت و کشاورزان و کارگران در فرودگاه یاسوج اجتماع نموده بودند هیکوپتر علیاحضرت بزمین نشست در این هنگام جناب آقای استاندار خیر مقدم عرض کردند و دسته گلی وسیله یکی از دانش آموزان بحضورشان تقدیم شد سپس تشریفات نظامی بعمل آمد و بعد از جلو صف مستقبلین عبور فرموده، و کلیه مستقبلین را مورد مرحمت و عنایت قرار دادند و سؤالاتی در مورد چگونگی وضوع زندگی و پیشرفت آموزش و پرورش و بهداشت و درمان و امور عمرانی منطقه از مسؤلان و مدیران امر فرمودند که بموقع جواب لازم معروض می‌شد پس از انجام این مراسم بمنظور افتتاح و بازدید از بیمارستان شیر و خورشید سرخ به محل بیمارستان عزیمت فرمودند که گزارشات لازم معروض گردید ضمن بازدید از بخشهای مربوطه پزشکان و کادر فنی و اداری بیمارستان مورد مرحمت واقع شده و آثار خشنودی و رضایت در سیمای شهبانو هویدا بود سپس برای استراحت به کاخ استانداری تشریف فرما شدند و پس از آن درمانگاه بنیاد نیکوکاری والاحضرت شاهدخت شمس پهلوی که مخصوص کودکان است مورد بازدید معظم لها واقع و گزارش لازم وسیله مدیر عامل معروض گردید پس از آن از سالن اجتماعات شهر که نمودارهائی از اقدامات عمرانی و کشاورزی و آموزشی و بهداشتی، تهیه شده بود بازدید فرمودند که مدیران کل و مسؤولان سازمانهای مربوطه توضیحات لازم بعرض رساندند که جناب آقای استاندار مقدمتاً برنامه‌های کلی عمرانی را به توجه به نمودارها و آمار و ارقام بعرض رساندند.
و در مورد نیازمندیهای استان که بیشتر در زمینه احداث جاده‌های اصلی و فرعی و راههای روستائی و تأمین آب و برق و تعمیم بهداشت و بالاخره ایجاد دانشگاه در این استان بود بعرض رسید که علیاحضرت اوامر لازم به جناب آقای نخست وزیر و جناب آقای وزیر راه و جناب آقای وزیر آموزش و پرورش و سرپرست وزارت علوم و آموزش عالی صادر فرمودند که خوشبختانه موضوع تأسیس دانشکده پزشکی و دامپزشکی و کشاورزی مورد توجه دانشگاه پهلوی واقع شده و هم اکنون مسؤلان دانشگاه پهلوی مشغول بررسی و پیش بینی تأسیس دانشکده‌های مذکور می‌باشند که این موضوع موجب شادی و سرور بیش از حد اهالی شده است با شعار جاوید شاهنشاه جاوید شهبانو مراتب حق شناسی و سپاس خود را اعلام می‌داشتند سپس از واحدهای آموزشی مدارس عشایری بازدید فرمودند و قریب یکساعت و نیم در چادرهای مدارس عشایری که از روستاهای دور و نزدیک کهگیلویه و بویراحمد در آنجا جمع شده بودند بازدید فرمودند که موجب رضایت خاطر معظم لها گردید پس از آن در سالن شهر نمایندگان مردم و انجمنهای ملی را پذیرا شدند و به مشکلات محلی و درخواستهای آنان توجه فرمودند که اوامر مؤکدی در پیشبرد برنامه‌ها و انجام درخواستهای اهالی بمقامات مسؤل صادر فرمودند. سپس جهت بازدید از پارک جنگلی و آبشار یاسوج بدان محل تشریف فرما شدند و اجازه فرمودند که مقامات مسؤل مسائل و مشکلات استان را حضورشان معروض دارند. در این مسافرت آنچه برای شهبانوی محبوب و مهربان ایران جالب و شاید تا حدی اعجاب آمیز بود پیشرفت و گسترش همه جانبه شهر یاسوج و اشتغال بیشتر مردم به کارهای عمرانی و کشاورزی بود که موجب خشنودی خاطر خطیر معظم لها گردید، خصوصاً از پیشرفت برنامه‌های عمرانی در چند سال اخیر که مرهون زحمات و علاقمندی و مدیریت جناب آقای مهندس جوهرزاده استاندار لایق و شایسته کهگیلویه و بویراحمد است که مورد عنایت و مرحمت خاص شهبانوی مهربان واقع شده و از جدیت و کوشش مشارالیه و کلطه مدیران و مسؤلان سازمانها اظهار رضایت و خرسندی فرمودند صبح روز یکشنبه از خانه فرهنگ روستائی تل خسرو بازدید فرمودند که در مسیر معظم لها زنان و مردان و کودکان عشایر که از روستاهای دور و نزدیک برای زیارت شهبانوی محبوب خود از ساعتها قبل در مسیر حاضر شده و بانتظار دیدار علیا حضرت دقیقه شماری می‌کردند در خانه فرهنگ روستائی ضمن بازدید از کلاس پیکار با بیسوادی دختران که ظرف سه ماه پیشرفت قابل ملاحظه‌ای نموده بودند و خواندن و نوشتن فراگرفته بودند و مسؤلان کمیته پیکار با بیسوادی استان را که افتخار حضور داشتند مورد مرحمت قرار دادند و از پیشرفت تحصیلی نوسوادان ابراز رضایت فرمودند سپس از سایر قسمت‌های خانه بازدید فرمودند و در هر قسمت مسؤل مربوطه گزارش لازم بعرض میرساند و بالاخره از مجموعه کارهای دستی و محلی از قبیل انواع گلیم و جاجیم و قالی و قالیچه و لباسهای محلی و ظرفهای قدیم روستائی به سیاه چادر محل زندگی روستائیان که در حال کوچ از آن استفاده می‌کنند تشرِیف بردند و طریقه پخت نان و تهیه کره و دوغ خلاصه نمونه‌ای از مجموعه زندگی عشایر بویراحمد و کهگیلویه را مشاهد فرمودند در این هنگام زنان و دختران نوسواد که در کلاس پیکار با بیسوادی بودند برنامه‌های بسیار زیبا و جالب رقص و آواز محلی اجرا کردند و بالاخره در پایان بازدید نمونه هائط از لباسهای محلی تقدیم حضور علیاحضرت گردید در ساعت ۱۰/۵ به فرودگاه یاسوج تشریف فرما شدند که بطرف نورآباد ممسنی یکی از شهرهای استان فارس عزیمت فرماید آنچه در این مسافرت مورد توجه قرار گرفت نظم و ترتیب و نظافت و زیبائی زایدالوصف یاسوج بود که در مورد برقراری نظم لازم است از مأموران انتظامی خصوصاً واحدهای هنگ ژاندارمری تشکر نماید در این مسافرت علیاحضرت اوامری در مورد تکمیل باشگاه کارمندان دولت صادر فرموده و نیز برای تکمیل خانه‌های سازمانی جناب آقای نخست وزیری مقرر فرمودند که مبلغی در اختیار استانداری قرار گیرد و نیز جناب وزیر آموزش و پرورش برای احداث خانه‌های سازمانی فرهنگیان در بخشها و شهرستانها اعتباری در اختیار اداره کل آموزش و پرورش استان قرار دادند. آنچه که در این مسافرت مورد توجه قرار گرفت استقبال گرم و پرشور مردم و دانش آموزان و فرهنگیان بود که با لباسهای محلی و رنگی و باهلهله و شادی و با شعار زنده باد شاهنشاه و زنده باد شهبانو و جاوید باد سلطنت دودمان پهلوی از علیاحضرت استقبال نمودند. دیگر از برنامه‌های جالب و تماشائی که در پیشگاه علیاحضرت اجرا شد برنامه اسب دوانی مردان و زنان سوارکار بویراحمد بود. امید است آثار پرخیر و برکت بازدید علیاحضرت شهبانوی ایران در منطقه با اجراء صحیح و سریع برنامه‌های عمرانی خصوصاً برنامه‌های راهسازی که مورد علاقه و انتظار قاطبه اهالی این استان است، متجلی گردد.
همکاران محترم مطلب دیگری که خواستم باستحضار برسانم بقرار اطلاع وزارت آموزش و پرورش شرایط سهل تری برای ارتقاء دبیران به گروههای ۱۰ و ۱۱ پیشنهاد کرده است که مورد موافقت سازمان امور اداری و استخدامی واقع شده و مقرر است که با ۵۲ امتیاز گروه ۱۰ و با ۸۲ امتیاز گروه ۱۱ بدبیران و کادر آموزشی داده شود که این هم یکی دیگر از وسایل ایجاد دلگرمی و علاقمند کردن این گروه خدمتگزار است، فقط انتظار معلمان اینست که در اجراء این برنامه بدون سرگردانی و تأخیر، مسؤلان مربوطه اقدام نمایند و برخود لازم میداند از طرف جامعه فرهنگیان خدمتگزار از جناب دکتر گنجی وزیر آموزش و پرورش و سرپرست وزرت علوم و آموزش عالی که در اجراء اوامر مؤکد شاهنشاه آریامهر یکی پس از دیگری برنامه‌های رفاهی و اساسی منجمله تأسیس بانک فرهنگیان در تهران و شهرستانها، تقویت بنیه مالی شرکت تعاونی مسکن فرهنگیان و شرکت تعاونی مصرف و توسعه آن و بالاخره توجه به فوق العاده شغل و طرح ارزنده کارانه و استخدام معلمان مدارس ملی که سالها در انتظار آن بودند، بهر حال برای اجراء تمام این برنامه‌ها از وزیر آموزش و پرورش و کلیه همکاران صدیق و لایق ایشان تشکر و سپاسگزاری نماید. امید است متقابلاً معلمان ارجمند و علاقمند با اعتقاد به اصالت خدمت خود و ایمان به پیشرفت مملکت صمیمانه در پیشبرد اهداف آموزش و پرورش مملکت و بالا بردن کیفیت کار خود صادقانه تلاش نمایند.
پنج دقیقه از وقتم را که باقیمانده است در اختیار آقای صدرالله رئیسی اردکانی می‌گذارم (احسنت).
رئیس ـ آقای رئیسی اردکانی بفرمائید.
رئیسی اردکانی ـ بنام خداوند جان و خرد ـ کزین برتر اندیشه برنگسلد.
جناب آقای رئیس، همکاران گرامی، خانمها، آقایان با کسب اجازه گزارش تشریف فرمائی علیاحضرت شهبانوی گرامی را به شهر یاسوج مرکز استان کهگیلویه و بویراحمد به ساحت مقدس مجلس شورای ملی تقدیم می‌دارم.
علیاحضرت شهبانو روز شنبه بیست و ششم شهریورماه دوهزار و پانصد و سی شش شاهنشاهی به یاسوج تشریف فرما شدند استقبال پرشوری که مردم شاهدوست و میهن پرست این خطه تاریخی از خود بمعرض بروز و ظهور رسانیدند وصف ناپذیر است. زیرا این مردم قلبی سرشار از مهر شاهنشاه و عشق به میهن دارند. (احسنت) مردم بویراحمد بسی سرافراز و خوشحالند و مسرت زائدالوصف آنان بدان خاطر است که براوی اولین بار در تاریخ شهبانوی گرامی خود را از نزدیک زیارت و اشک شوق و شادی نثار مقدم مبارکشان می‌کردند. او را همچون الماسی درخشان و جان شیرین در آغوش گرفتند سروش بشارت خیر و برکت در همه جا طنین افکنده بود که به یمن قدوم میمنت اثر شهبانو پیشرفت ترقی و تعالی همه جانبه در تمام زمینه‌ها هم آهنگ با ارزشها و معیارهای انقلاب شاه و مردم در منطقه از بند رسته کهگیلویه و بویراحمد سیمای این استان را بقدری دگرگون نموده که آثار تحول و شگرفی‌های عصر طلائی دوران پهلوی در همه جا مشهود و (اظهر من الشمس است).
آری در حضور شهبانوی ارجمند احساسات پاک این مردم بنمایش آمده بود با رهبر عالیقدر و زعیم تاجدار و شهبانوی عزیز خود پیوند ابدی و خلل ناپذیر و ناگسستنی استوار کرده‌اند (صحیح است) این پیوند تاریخی میراث گرانبهای نیاکان پاک ما مردم است که بر سینه زرین تاریخ نقش بسته و مردم این استان همیشه مظهر پاس و پاسداری در نظام شاهنشاهی و مرز و بوم ایران زمین بوده و خواهند بود.
مردم شاهدوست و وطن پرست بویراحمد همچون زاگرس بپا ایستاده و آماده جانبازی در راه منویات شاهنشاه عظیم الشأن خود می‌باشند. این مردم درس جانبازی را از آریوبرزن سردار غیور ایرانی تعلیم گرفته‌اند که در حساس ترین لحظات تاریخ پرافتخار ایران در معبری از کوره راههای همین ناحیه چون سدی سدید در برابر تهاجمات اسکندر گجسته قد مردانگی را علم و شعار تا آخرین نفر و آخرین نفس وجهه همت مردانه قرار گرفته و خون پاک خود و سربازان جانبازش را در راه مقدسات وطن ایثار و نام نامی ایرانرا مباهی و با این فداکاری ورقی دیگر بر اوراق پرافتخار تارطخ ایران افزود.(احسنت) آری درس وطن پرستی را مردم بویراحمد از سردار بزرگ همواره شعار و دثار خود قرار داده‌اند که در راه اجراء اهداف شهریار بلند پایه باید:
- همه سر بسر تن به کشتن دهیم
- از آن به که کشور به دشمن دهیم (احسنت)
احساسات پاک مردم شاهدوست که بمناسبت تشریف فرمائی شهبانوی عالیقدر بسر حد کمال رسیده بود بحق صادقانه و بی ریا بود.
فریاد جاوید شاه و زنده باد شهبانوی گرامی و ولیعهد محبوب آنچنان طنین افکنده بود که همراه با احساسات اشک شوق می‌ریختند و همه در ذوق دیدار شهبانوی مهربان غوطه ور بودند.
این عالیترین و بی شائبه ترین احساسات غرورآفرین مردمی است که از بند برگی فئودالیته رها و یوغ بندگی و بردگی را گسسته و از برکت انقلاب آزاد و آزادی خود را مرهون همت عالی شاهنشاه بزرگ می دانند و چنین می‌گویند:
- بندگانیم و جان و دل بر کف
- گوش بر حکم و چشم بر فرمان
در این موقع اغتنام فرصت نموده توجه جناب آقای نخست وزیر و سایر مسؤلین امر را به نیازمندیهای ضروری حوزة انتخابیه خویش را باستحضار میرسانم و امیدوارم که به پیروی از منویات و دستورات اکید شهبانوی نیکوکار به خواست مردم این استانتوجه عاجل معطوف و اقدامات لازم برای تحقق بخشیدن به آرمانهای مردم این منطقه مبذول فرمایند.
- ۱ ـ سرزمین یاسوج و بویراحمد دارای مناظر زیبا و آب هوای ملایم بوده و از هر حیث استعدادهای فراوانی برای جذب توریست دارد و بهمین لحاظ خوشبختانه وزارت اطلاعات و جهانگردی در آنجا اقدام به ساختمان مجتمع عظیمی برای پذیرائی و جلب توریست نموده است که انشاءالله در سال ۲۵۳۷ شاهنشاهی بهره برداری از آن آغاز خواهد شد با عرض این مقدمه و برای اینکه بهره وری از این تأسیسات بموقع بازدهی کامل را داشته باشد از وزارت راه و ترابری تمنی دارم ضمن تهیه برنامه زمان بندی طرح ساختمان راههای اسفالته یاسوج را بمراکز استانهای خوزستان ـ اصفهان ـ بوشهر تهیه و ترتیبی اتخاذ فرمایند که همزمان با استفاده از مجتمع مذبور نسبت به احداث راههای مشروحه زیر.
- ۱ ـ اسفالت راه یاسوج ـ ارکان ـ شیراز که کار زیرسازی آن قبلاً باتمام رسیده.
- ۲ ـ تعریض و اسفالت راه یاسوج به ممسنی ـ بوشهر.
- ۳ ـ تعریض و اسفالت راه یاسوج ـ خوزستان.
- ۴ ـ احداث راه یاسوج ـ شهرضا ـ اصفهان.
- تصمیم قاطع اتخاذ و این نقیصه را که اطمینان دارم در اعتلای اوضاع ـ اقتصادی ـ فرهنگی و کشاورزی منطقه فوق العاده مؤثر می‌باشد مرتفع نمایند.
- ۲ ـ یاسوج با موقعیت جغرافیائی مناسبی که دارد فاقد فرودگاه بود و با اینکه بین استانهای خوزستان ـ فارس ـ اصفهان واقع شده تاکنون زیر پوشش سرویسهای مسافربری شرکتهای هوائی قرار نگرفته به همین لحاظ تقاضا دارد مقرر گردد نسبت به احداث فرودگاه در محل و ایجاد سرویس هوائی اقدام مؤثر معمول نمایند.
- ۳ ـ شهرستان یاسوج و بویراحمد با داشتن جمعیتی بالغ بر یکصد هزار نفر فقط یک باب بیمارستان ۲۵ تختخوابی دارد که به هیچ وجه برای درمان مردم آنجا جوابگو نمی‌باشد برای رفع این نارسائی پیشنهاد می‌نماید وزارت بهداری و بهزیستی نسبت به ساختمان بیمارستان سیصد تختخوابی در مرکز استان اقدام نمایند.
- ۴ ـ منطقه بویراحمد برای تأسیس کارخانه سیمان استعداد کافی دارد به این لحاظ و برای بکار گرفتن عده‌ای از مردم منطقه که در سال بیکاری پنهان دارند تمنی دارد وزارت مسئول در این مورد مطالعات لازم را نموده در جهت ایجاد کارخانه سیمان در یاسوج یا بخشهای تابع آن اقدام مقتضی نمایند.
- ۵ ـ تأسیس مدرسه عالی کشاورزی دامپروری دیگر خواسته اهالی آن سامان است.
- ۶ ـ تاکنون سازمان رادیو تلویزیون ایران در یاسوج مرکز استان کهگیلویه و بویراحمد مرکز به بخش برنامه‌های تلوزیون ننموده است به همین لحاظ از سازمان مزبور تقاضا دارم در اینمورد اقدام نمایند.
- ۷ ـ اهالی بلوک بیضا فارس بانگیزه اینکه هم اکنون ناچارند برای مراجعه به بخشداری حومه اردکان که در اردکان مستقر می‌باشد از طریق شیراز به اردکان طی طریق می‌نمایند تقاضا دارند وزارت راه و ترابری نسبت به احداث راه اسفالته‌ای که ارتباز بین بلوک مزبور را به مرکز شهرستان سپیدان (اردکان) تأمین نماید اقدام نمایند و از جناب وزیر کشور تقاضا دارد نسبت به تأسیس بخشداری در مرکز بلوک بیضا (سپیدان) اقدام مقتضی بعمل آورند (احسنت).
رئیس ـ آقای ماحوزی بفرمائید.
ماحوزی ـ بنام خداوند جان آفرین حکیم سخن در
زبان آفرین ـ جناب آقای رئیس، نمایندگان محترم، خانمها آقایان بدواً در طلیعه اجلاسیه جدید ارزنده ترین درودهای مردم حوزه انتخابیه‌ام منطقه دشتستان را به پیشگاه رهبر دوراندیش شاهنشاه ایران زمین و علیاحضرت شهبانوی عالیقدر و والاحضرت ولایتعهد والاگهر تقدیم و همچنین درود فراوان مردم دشتستان را بشما نمایندگان شریف مردم، نمایندگان محترم دولت و نمایندگان مطبوعات تقدیم می‌دارم.(احسنت)
منطقه دشتستان که در قسمت جنوبی کشور و در ساحل نیلگون خلیج فارس قرار دارد منطقه‌ای است کشاورزی که نود و نه درصد مردم آن از طریق کشاورزی و دامداری امرار معاش می‌کنند. محصولات عمده‌ای که برداشت می‌شود. عبارتست از خرما ـ تنباکو ـ گندم و مقداری لیمو و مرکبات در چند سال اخیر بعلت بی توجهی به وضع کشاورزان اکثراً کارهای زراعی را رها نموده و بکارهای دیگر در شرکتهای کارگری اشتغال ورزیده و بیش از شصت در صد زمینهای قابل کشت و حاصل خیز این منطقه بصورت بایر و لم یزرع درآمده است.
بطور مثال محصول تنباکوئی را که شرکت دخانیات برازجان در سال خرید می‌کرد در چند سال گذشته بمیزان تقریبی یعنی ۵۵۰ تن و کمتر کاهش پیدا نموده چون طبق محاسبات دقیق هر کیلو تنباکو پس از احتساب مخارج برای زارع ۱۲۰ ریال تمام می‌شود ولی شرکت دخانیات هر کیلو بین ۴۸ تا ۶۰ ریال خرید می‌کند با این ترتیب باید انتظار داشت که در چند سال دیگر شاهد کاهش بیشتری باشید (صحیح است) موضوع خیلی مهم و حیاتی که نظر مسئولان را بآن جلب می‌کنم موضوع محصول خرما است که در منطقه دشتستان هر سال در حدود شصت هزار تن خرما تولید می‌شود و در دو سال گذشته بعلت نداشتن بازار مصرف صاحبان آن مبلغ زیادی متضرر شده و اکثر محصولی که با هزار خون جگر بدست آورده‌اند فاسد و در انبارها باقی مانده. و عجیب اینست که سازمان خدمات گسترش بازرگانی و یا سازمان خدمات توسعه بازرگانی کوچکترین قدمی برنداشته و با مراجعات مکرر و مکرر اقدام شایسته‌ای معمول نداشته‌اند.
در سال جاری نیز با همه تلاشی که شده و تلگرامهائی که بجناب نخست وزیر محبوب و سایر مقامات مسؤل مخابره گردیده سازمان گسترش بازرگانی کتباً جواب داده‌اند وزارت بازرگانی در مورد بازاریابی و یا خرید این محصول هیچگونه وظیفه‌ای ندارد و طبق نامه شمارة ۳۰۵۷ ـ ۲۵۳۶/۷/۶ ادارة بازرگانی بوشهر بیش از چهل هزار تن خرما روی دست زارعین مانده و بازار فروش ندارد.
بنابریان از جناب آقای دکتر جمشید آموزگار که همه مردم ایران جناب ایشان را سرباز خدمتگزار شاه و ملت میدانند انتظار داریم هر چه زودتر نسبت به حل این مشکل اقدام فرمایند و مردم کشاورز و زحمت کش منطقه دشتستان که در زیر آفتاب سوزان با کد یمین و عرق جبین این محصول را فراهم می‌سازند از بند غم و بلاتکلیفی نجات بخشند.
موضوع دیگری که لازم است مطرح نمایم چند سال است دولت وعده داده یک کارخانه بسته بندی خرما در این منطقه تأسیس نماید ولی این یک وعده خالی بوده و صورت عمل بخود نگرفته است امید است باین امر مهم که در وضع باغداران خرما اثر بسیار مطلوبی دارد با همت دولت جناب جمشید آموزگار عملی گردد.
مردم دشتستان که همیشه با ایمان بخدا و عشق شاهنشاه افتخار پاسداری مرزهای جنوبی کشور را دارند حاضرند با خودیاری چشم گیری در کارهای عمرانی منطقه خود شرکت نمایند.
بطور مثال قریه درودگاه که بین دو رودخانه و اکثر اوقات در محاصره سیل بوده با تشویق اینجانب و کمک مالی که دولت در اختیار آقایان نمایندگان گذاشته و خودیاری مردم از نظر مالی و امکانات کارگری پلی که وزارت راه مشابه آنرا چهل میلیون تومان هزینه برآورد کرده بود احداث کرده که هشتاد درصد کارهای آن انجام گردیده و در حدود ۱۵۰ نفر کارگر فنی و غیر فنی بطور مجانی شب و روز کار می‌کنند.
مبلغ پرداختی از طرف اینجانب ۶۲۵ هزار تومان.
مبلغ جمع آوری شده در مرحله اول از مردم ۴۸۰ هزار تومان.
کمک اردوهای عمران ملی از نظر مصالح ساختمانی ۲۰۰ هزار تومان.
نیروی کارگری فعال که مجاناً بکار مشغولند یک میلیون تومان.
مدت شروع تا این تاریخ ۶ ماه.
که بامید خداوند تا آخر سال بهره برداری آن شروع خواهد شد (احسنت).
این امر مهم از طریق نخست وزیری بشرف عرض شاهنشاه آریامهر رسیده و شاهنشاه از این کار ابراز خوشوقتی فرموده که کتباً از طریق جناب نخست وزیر به استانداری بوشهر اعلام گردید و این رضایت خاطر خطیر ملوکانه موجب افتخار و سربلندی بنده و مردم آن سامان است. (احسنت)
نیازها و خواسته هائی که مردم حوزه انتخابیه از دولت خدمتگذار جناب آموزگار دارند بشرح زیر است.
- ۱ ـ احداث دانشسرای مقدماتی در شهر برازجان که زمین آن مجاناً در اختیار دولت قرار می‌گیرد.
- ۲ ـ احداث دانشسرای کشاورزی در منطقه دشتستان که کاملاً ضروری و لازم است.
- ۳ ـ احداث پل روی رودخانه شاهپور و سعدآباد که ۲۶ آبادی را از محاصره سیل دو رودخانه نجات می‌دهد.
- ۴ ـ احداث کارخانه بسته بندی خرما که اقدامات زیادی در اینمورد شده است.
- ۵ ـ احداث یک سالن سرپوشیده ورزشی در برازجان جهت انجام کارهای ورزشی برای جوانان این منطقه.
- لازم میدانم از اقدامات مدیر عامل سازمان آب منطقه‌ای فارس و بنادر جنوب آقای مهندس معینی زند در مورد راه اندازی پمپاژ کامل تشکر نمایم چون این پمپاژ قادر خواهد بود بیش از شش هزار هکتار زمینهای حاصل خیز این منطقه را مشروب سازد و چهره کشاورزی دشتستان را رونق بخشد.
- همچنین جا دارد از سازمان برق منطقه‌ای فارس و بوشهر که با فعالیتهای پی گیر بیش از ۱۲ روستای دشتستان را در سال جاری از طرح برق رسانی برخوردار کرد و در سال گذشته نیز تعداری از روستاهای ما را به نیروی برق مجهز کرده‌اند از طرف خود و اهالی دشتستان تشکر نمایم (احسنت).
- تصویب صورتجلسه روز پنجشنبه ۲۱ مهر ماه ۲۵۳۶
۸- تصویب صورتجلسه روز پنجشنبه ۲۱ مهر ماه ۲۵۳۶.
رئیس ـ وارد دستور می‌شویم، نسبت به صورتجلسه دفعه گذشته نظری نیست؟
اخلاق پور ـ بنده عرایضی دارم، در صورتجلسه دو جا جمله «با در نظر گرفتن تمایل نمایندگان» یکی در پیشنهاد جناب آقای رئیس و یکی در رأی مجلس نوشته نشده است.
رئیس ـ اصلاح می‌شود، نظر دیگری نیست؟ (اظهاری نشد) صورتجلسه تصویب می‌شود.
- تقدیم سؤال بوسیله آقای علی اصغر مظهری از دولت و آقای دکتر حسین طبیب از وزارت کشاورزی و عمران روستائی
۹- تقدیم سؤال بوسیله آقای علی اصغر مظهری از دولت و آقای دکتر حسین طبیب از وزارت کشاورزی و عمران روستائی.
رئیس ـ آقای مظهری فرمایشی دارید بفرمائید.
مظهری ـ سؤالی است از دولت که تقدیم می‌کنم.
رئیس ـ سؤال بدولت ابلاغ می‌شود. آقای دکتر طبیب فرمایشی دارید بفرمائید.
دکتر طبیب ـ سؤالی دارم از وزارت کشاورزی و عمران روستائی که تقدیم می‌کنم.
رئیس ـ سؤال بدولت ابلاغ می‌شود.
- معرفی آقای کریم اهری بسمت معاون پارلمانی وزارت بازرگانی بوسیله آقای کاظم خسروشاهی وزیر بازرگانی
۱۰- معرفی آقای کریم اهری بسمت معاون پارلمانی وزارت بازرگانی بوسیله آقای کاظم خسروشاهی وزیر بازرگانی.
رئیس ـ آقای وزیر بازرگانی بفرمائید.
وزیر بازرگانی (کاظم خسروشاهی) ـ با اجازة جناب آقای رئیس، جناب آقای کریم اهری را به سمت معاون پارلمانی وزارت بازرگانی معرفی می‌کنم (مبارک است). جناب آقای اهری را خانمها و آقایان خوب می‌شناسند و در حقیقت سالها در مجلس بوده‌اند و بنابراین یکی از شخصیتهایی هستند که رابطه وطارت بازرگانی و مجلس را بخوبی برقرار و حفظ خواهند کرد. متشکرم. (احسنت)
- معرفی آقای عبدالله منصور بسمت معاون پارلمانی وزارت کشاورزی و عمران روستائی بوسیله آقای دکتر کاشفی وزیر مشاور در امور پارلمانی و تقدیم سه فقره لایحه
۱۱- معرفی آقای عبدالله منصور بسمت معاون پارلمانی وزارت کشاورزی و عمران روستائی بوسیله آقای دکتر کاشفی وزیر مشاور در امور پارلمانی و تقدیم سه فقره لایحه.
رئیس ـ آقای کاشفی بفرمائید.
دکتر کاشفی (وزیر مشاور در امور پارلمانی) ـ با کسب اجازه از مقام معظم چون جناب وزیر کشاورزی و عمران روستایی در کنفرانس شرکت کرده‌اند به بنده مأموریت داده شد که جناب عبدالله منصور را بسمت معاون پارلمانی وزارت کشاورزی و عمران روستایی بساحت مقدس مجلس شورای ملی معرفی کنم (مبارک است) ایشان از خدمتگزاران لایق و پرسابقه دولت هستند. ضمناً باستناد تبصرة ۲ ماده ۲۰ قانون برنامه و بودجه کشور لایحه اعتبارات سنوات آتی طرح شمار ۴۱۰۰۱۲۰۱ «تجهیزات تلفن» هم چنین لایحه اعتبارات سنوات آتی طرح «ساختمان سد خداآفرین» را بشرح جدول پیوست جهت بررسی و صدور مجوز قانونی در کمیسیون بودجه مجلس شورای ملی تقدیم می‌کنم و به استناد بند الف تبصره ۸ قانون سال ۲۵۳۶ کل کشور با توجه به لزوم ادامه و تکمیل دو پروژه دست اجرا از راههای فرعی استان کهگیلویه و بویراحمد تحت عنوان تغییر در عنوان منطقه‌ای جهت تصویب در کمیسیون برنامه تقدیم می‌دارم متشکرم.
رئیس ـ لوایح به کمیسیونهای مربوط ارجاع می‌شود.
- تقدیم پنج لایحه بوسیله تیمسار سپهبد کاتوزیان معاون وزارت جنگ
۱۲- تقدیم پنج لایحه بوسیله تیمسار سپهبد کاتوزیان معاون وزارت جنگ.
رئیس ـ تیمسار سپهبد کاتوزیان بفرمائید.
سپهبد کاتوزیان (معاون وزارت جنگ) ـ با اجازه مقام ریاست و نمایندگان محترم چند لایحه هست که تقدیم می‌کنم:
- ۱ - لایحه مربوط به تعیین وضع استخدامی درجه داران لیسانسیه ارتش شاهنشاهی
- ۲ - آیین نامه رسته‌های نیروی زمینی شاهنشاهی و آیین نامه رسته افسران، همافران و درجه داران نیروی هوایی شاهنشاهی و نیروی دریایی شاهنشاهی
- ۳ - لایحه اصلاح ماده ۱۹ آیین نامه اصلاحی فوق العاده سختی خدمت کادر تخصصی نیروی هوایی شاهنشاهی
- ۴ - لایحه الحاق یک تبصره به ماده ۸۵ قانون استخدام نیروهای مسلح شاهنشاهی
- ۵ - لایحه اصلاح بند الف ماده ۲ قانون تاسیس صندوق پس‌انداز ثابت افسران و درجه داران و افراد ژاندارمری کشور شاهنشاهی مصوب سوم تیر ماه ۲۵۳۳ را تقدیم و تقاضای تصویب آنها را دارم.
رئیس - لوایح به کمیسیونهای مربوط ارجاع می‌شود.
- معرفی آقای فریبرز پاکزاد به سمت معاون پارلمانی وزارت راه و ترابری به وسیله آقای مرتضی صالحی وزیر راه و ترابری و تقدیم لایحه موافقت نامه همکاری درباره اتصال راه آهن ایران و عراق
۱۳ - معرفی آقای فریبرز پاکزاد به سمت معاون پارلمانی وزارت راه و ترابری به وسیله آقای مرتضی صالحی وزیر راه و ترابری و تقدیم لایحه موافقت نامه همکاری درباره اتصال راه آهن ایران و عراق
رئیس - آقای مهندس صاحی بفرمایید.
مهندس صالحی (وزیر راه و ترابری) - با اجازه مقام محترم ریاست آقای فریبرز پاکزاد را به سمت معاون پارلمانی وزارت راه و ترابری معرفی می‌نمایم (مبارک است) جناب پاکزاد دارای درجه فوق لیسانس اقتصاد هستند و من امید زیاد دام با تجربیاتی که در سازمان برنامه کسب کرده‌اند و ارشاد و راهنمایی که نمایندگان محترم خواهند فرمود در انجام وظایف خود موفق باشند ضمنا با اجازه مقام ریاست متون فارسی و عربی موافقتنامه همکاری درباره اتصال راه آهن ایران و عراق را تقدیم و به تقاضای تصویب لایحه مربوط را دارم، متشکرم (احسنت)
رئیس - لایحه به کمیسیونهای مربوط ارجاع می‌شود.
- تقدیم سه لایحه (۱) اصلاح تبصره ماده ۷۵ قانون مالیات‌های مستقیم (۲) اساسنامه شرکت ملی صنایع پتروشیمی (۳) اساسنامه شرکت ملی گاز ایران به وسیله آقای طباطبایی معاون وزارت امور اقتصادی و دارایی
۱۴ - تقدیم سه لایحه (۱) اصلاح تبصره ماده ۷۵ قانون مالیات‌های مستقیم (۲) اساسنامه شرکت ملی صنایع پتروشیمی (۳) اساسنامه شرکت ملی گاز ایران به وسیله آقای طباطبایی معاون وزارت امور اقتصادی و دارایی
رئیس - آقای طباطبایی بفرمایید.
طباطبایی (معاون وزارت امور اقتصادی و دارایی) - با اجازه مقام ریاست لایحه اصلاح تبصره یک ماده ۷۵ قانون مالیات‌های مستقیم، همچنین اساسنامه شرکت ملی صنایع پتروشیمی و اساسنامه شرکت ملی گاز ایران را تقدیم و تقاضای تصویب آنها را دارم.
رئیس - لوایح به کمیسیونهای مربوط ارجاع می‌شود.
- تقدیم لایحه افزار و فروش املاک مشاع به وسیله آقای هنرمندی معاون وزارت دادگستری
۱۵ - تقدیم لایحه افزار و فروش املاک مشاع به وسیله آقای هنرمندی معاون وزارت دادگستری
رئیس - آقای هنرمندی بفرمایید.
هنرمندی (معاون وزارت دادگستری) - با کسب اجازه از مقام ریاست لایحه افراز و فروش املاک مشاع را تقدیم و تقاضای تصویب آن را دارم در این لایحه سعی شده است که مدت رسیدگی کوتاه باشد و تسهیلاتی فراهم گردد. (احسنت)
رئیس - لایحه به کمیسیونهای مربوط ارجاع می‌شود.
- تقدیم لایحه اصلاح پاره‌ای از مقررات مربوط به پایه حقوق اعضای آموزشی و پژوهشی شاغل و بازنشسته موسسات عالی علمی دولتی به وسیله آقای دکتر توسلی معاون وزارت آموزش و پرورش و سرپرست وزارت علوم و آموزش عالی
۱۶ - تقدیم لایحه اصلاح پاره‌ای از مقررات مربوط به پایه حقوق اعضای آموزشی و پژوهشی شاغل و بازنشسته موسسات عالی علمی دولتی به وسیله آقای دکتر توسلی معاون وزارت آموزش و پرورش و سرپرست وزارت علوم و آموزش عالی
رئیس - آقای توسلی بفرمایید.
دکتر توسلی (معاون وزارت آموزش و پرورش و سرپرست وزارت علوم و آموزش عالی) - با اجازه مقام ریاست در اجرای مواد ۱ و ۲ مقررات مربوط به پایه حقوق اعضای رسمی هیات آموزشی و پژوهشی موسسات عملی دولتی لایحه اصلاح پاره‌ای از مقررات مربوط به پایه حقوق اعضای آموزشی و پژوهشی شاغل و بازنشسته موسسات عالی علمی دولتی را تقدیم و تقاضای تصویب آن را دارم.
رئیس - لوایح به کمیسیونهای مربوط ارجاع می‌شود.
- تقدیم چهار لایحه به وسیله آقای دکتر سعادت معاون وزارت اطلاعات و جهانگردی
۱۷ - تقدیم چهار لایحه به وسیله آقای دکتر سعادت معاون وزارت اطلاعات و جهانگردی
رئیس - آقای سعادت بفرمایید.
دکتر سعادت (معاون وزارت اطلاعات و جهانگردی) - با اجازه مقام ریاست، لایحه موافقتنامه همکاری‌های جهانگردی بین دولت شاهنشاهی ایران و دولت جمهوری فرانسه و همچنین لایحه موافقتنامه همکاری جهانگردی بین دولت شاهنشاهی ایران و دولت جمهوری عراق و لایحه موافقتنامه همکاری در زمینه جهانگردی بین دولت شاهنشاهی ایران و دولت جمهوری سوسیالیستی فدراتیو یوگسلاوی و لایحه مربوط به موافقتنامه همکاری در زمنیه جهانگردی بین دولت شاهنشاهی ایران ودولت جمهوری سوسیالیستی رومانی را تقدیم و تقاضای تصویب آنها را دارم.
رئیس - لوایح به کمیسیونهای مربوط ارجاع می‌شود.
- معرفی آقای فریدون کاووسی بسمت معاون پارلمانی وزارت کار و امور اجتماعی بوسیله آقای مهندس امیرقاسم معینی وزیر کار و امور اجتماعی
۱۸- معرفی آقای فریدون کاووسی بسمت معاون پارلمانی وزارت کار و امور اجتماعی بوسیله آقای مهندس امیرقاسم معینی وزیر کار و امور اجتماعی.
رئیس ـ جناب آقای معینی بفرمائید.
امیرقاسم معینی (وزیر کار و امور اجتماعی) ـ با اجازه مقام ریاست مجلس شورای ملی و نمایندگان محترم، آقای فریدون کاووسی را بسمت معاون پارلمانی وزارت کار و امور اجتماعی به ساحت مقدس مجلس شورای ملی معرفی می‌نمایم. (مبارک است)
- تقدیم چهار لایحه بوسیله آقای منصور معاون وزارت کشاورزی و عمران روستائی
۱۹- تقدیم چهار لایحه بوسیله آقای منصور معاون وزارت کشاورزی و عمران روستائی.
رئیس ـ آقای منصور بفرمائید.
منصور (معاون وزارت کشاورزی و عمران روستائی) ـ با کسب اجازه از مقام ریاست لایحه موافقت نامه راجع به همکاری در امر ماهیگیری بین دولت شاهنشاهی ایران و دولت جمهوری کره همچنین لایحه موافقتنامه همکاری در زمینه کشاورزی و ماهیگیری بین دولت شاهنشاهی ایران و دولت جمهوری عراق و لایحه موفقتنامه همکاری ماهیگیری بین دولت شاهنشاهی ایران و دولت جمهوری مالایو و لایحه موافقتنامه تأسیس صندوق بین المللی توسعه کشاورزی را تقدیم و تقاضای تصویب آنها را دارم ضمناً تقاضا دارم لایحه اخیر با یک فوریت تلقی بشود.
رئیس ـ لایحه به کمیسیونهای مربوط ارجاع می‌شود.
- طرح گزارش شور اول کمیسیون امور اقتصادی و دارائی راجع به فروش سهام واحدهای تولیدی پتروشیمی به کارگران و کارکنان صنایع نفت و پتروشیمی و سایر مردم
۲۰- طرح گزارش شور اول کمیسیون امور اقتصادی و دارائی راجع به فروش سهام واحدهای تولیدی پتروشیمی به کارگران و کارکنان صنایع نفت و پتروشیمی و سایر مردم.
رئیس ـ گزارش شور اول فروش سهام واحدهای تولیدی پتروشیمی به کارگران و کارکنان صنایع نفت و پتروشیمی و سایر مردم مطرح است قرائت می‌شود.
(بشرح زیر خوانده شد)
گزارش شور اول از کمیسیون امور اقتصادی و دارائی به مجلس شورای ملی
کمیسیون امور اقتصادی و دارائی در جلسه روز چهارشنبه ۲۵۳۶/۴/۱ با حضور آقای علی اصغر طباطبائی معاون وزارت امور اقتصادی و دارائی لایحه شمارة ۶۸۴۴ مورخ ۲۵۳۶/۳/۲۴ راجع بفروش سهام واحدهای تولیدی پتروشیمی به کارگران و کارکنان صنایع نفت و پتروشیمی و سایر مردم را که در جلسه روز سه شنبه ۲۵۳۶/۳/۲۴ مجلس شورای ملی تقدیم و بشمارة ۶۵۱ چاپ شده است مورد رسیدگی قرار داد و با اصلاحاتی تصویب کرد.
اینک گزارش آنرا بمجلس شورای ملی تقدیم می‌دارد.
لایحه قانون فروش سهام واحدهای تولیدی پتروشیمی به کارگران و کارکنان صنایع نفت و پتروشیمی و سایر مردم.
ماده واحده ـ بشرکت ملی صنایع پتروشیمی ایران اجازه داده می‌شود با تصویب مجمع عمومی تا ۹۹ درصد از سهام خود را طبق قانون گسترش مالکیت واحدهای تولیدی و آئین نامه‌های مربوط به آن به کارگران و کارکنان ایرانی صنایع نفت و پتروشیمی و گاز و سایر مردم ایران عرضه نماید.
باقیمانده سهام شرکت ملی صنایع پتروشیمی ایران بعنوان نماینده کلیه سهام شرکت دارای تمام اختیارات لازم برای اداره امور شرکت طبق مقررات اساسنامه جاری شرکت می‌باشد و دولت می‌تواند سود سهام واگذار شده را در حدی که تعیین می‌نماید تضمین کند.
مخبر کمیسیون امور اقتصادی و دارائی ـ محمدعلی ادیب مجلسی.
گزارش شور اول از کمیسیون صنایع و معادن بمجلس شورای ملی
کمیسیون صنایع و معادن در جلسه روز چهارشنبه ۲۵۳۶/۴/۲۹ با حضور آقای علی اصغر طباطائی معاون وزارت امور اقتصادی و دارائی لایحه فروش سهام واحدهای تولیدی پتروشیمی به کارگران و کارکنان صنایع نفت و پتروشیمی و سایر مردم را مورد رسیدگی قرار داد و مصوبه کمیسیون امور اقتصادی و دارائی را در اطنمورد تأیید و تصویب کرد.
اینک گزارش آنرا بمجلس شورای ملی تقدیم می‌دارد.
مخبر کمیسیون صنایع و معادن ـ دکتر نصر الله منتظری.
رئیس ـ کلیات لایحه مطرح است آقای دکتر دادفر بفرمائید.
دکتر دادفر ـ باستحضار نمایندگان محترم برسانم ماده واحدهای که تنظیم شده است بنظر من یک ایراد ماهوی دارد باین معنا که نوشته شده است «بشرکت ملی صنایع پتروشیمی ایران اجازه داده می‌شود با تصویب مجمع عمومی ۹۹ درصد از سهام خود را» الی آخر، منظور این نبوده است بعد از اینکه این قانون تصویب شد مجمع عمومی بتواند این اجازه را بدهد یا ندهد مراد آن است که مجمع عمومی درصد آن سهام را معین کند هر وقت صلاح دانست ۲۰ درصد ۴۰ درصد و تا ۹۹ درصد از سهام را به کارگران و کارکنان و سایر مردم عرضه کند بنابراین در اینجا نمی‌شود قانونی وضع کرد و حق تصویب را بصورت دیگری قائل شد زیرا از مفاد این عبارت این استنباط می‌شود که اگر مجمع عمومی پتروشیمی تصویب نکرد می‌شود حتی یک درصد هم ندهد البته مراد این نبوده ولی مفهوم اینطور استنباط می‌شود در حالیکه مفهوم و مراد این است که تا ۹۹ درصد واگذار می‌شود اما میزان درصد سهام را مجمع عمومی پتروشیمی معین می‌کند از این جهت خواستم بگویم اگر مراد و مفهوم این است «مجمع عمومی» را برداریم بعد بگوئیم در هر موقع مجمع عمومی پتروشیمی معین خواهد کرد اگر این عبارت را برداریم مثل این است که مجمع عمومی شرکت تروشیمی حق دارد که درصد را هم تصویب بکند در حالیکه قانون معنا و مفهومش این نیست اگر لازم هم باشد بنده پیشنهاد می‌کنم اصلاح بشود که قرائت ماده واحده برخلاف نیت واضح آن مستفاد نشود.
رئیس ـ آقای قائمی بفرمائید.
قائمی ـ همکاران محترم، این لایحه‌ای که الان شور اولش مطرح است، فروش سهام پتروشیمی است تا ۹۹ درصد که بحق هم بصورت ردیفی که نوشته شده حق تقدمی است که برای کارگران و کارکنان پتروشیمی در نظر گرفته شده است و همچنین پیش بینی شده است به سایر مردم نیز این سهام را می‌شود عرضه کرد بهر صورت این لایحه بمنظور اجراء یکی از اصول مقدس انقلاب شاه و مردم است و بی شک مورد تأیید همه ما است بنده تذکری دارم یکی این لایحه منحصراً در کمیسیون صنایع و معادن و اقتصاد و دارائی مطرح شده است و ظاهراً با عنایت باین که یک تأسیس حقوقی به شکل خاص بصورت دیگری که جنبه عام پیدا می‌کند و آحاد مردم صاحب حقوقی می‌شوند در این شرکت، بنابراین این لایحه بجهت خصلتی که عرض کردم می‌باید به کمیسیون دادگستری هم می‌رفت و در کمیسیون دادگستری هم در جهت حقوق عامه راجع به مشارکتی که در مورد این سهام پیدا می‌کنند در آنجا بررسی بشود بنده استدعا می‌کنم اگر جناب رئیس می‌پسندند این پیشنهاد را، و دوستان هم تأیید می‌فرمایند لااقل در شور دوم به کمیسیون دادگستری هم ارجاع بشود اما نکته دیگری هست که جناب دکتر دادفر همکار محترم فرمودند بنده هم باین مطلب نظرم معطوف شده بود و باید بکیفیتی نوشته بشود که در آینده نسبت به اجرای قانون مشکلی پیش نیاید ولی نکته دیگری که در لایحه پیش بینی شده است این است که دولت می‌تواند سود سهام را تا حدودی تضمین کند بعقیده من تولیدات پتروشیمی قاعدتاً نمی‌تواند ضرر داشته باشد بنابراین ما باید بیشتر نظرمان متوجه این طلب باشد که این شرکت و این تغییرات ۹۹ درصد حتماً صاحب سود خواهد بود بنابراین احتمال ضرر کم است و ثانیاً بفرض اینکه ضرر داشته باشد ملتی همه با هم در یک زمینه کوشش می‌کنند در یک زمینه بنام تولیدات پتروشیمی و اگر هم سود داشته باشد و اگر هم احیاناً در یک مورد و در برهه‌ای از زمان سودی نداشت، ملت همه با هم، آنها که صاحب سهام شده‌اند این عدم سود را قبول می‌کنند چه ضرورت دارد قبلاً و پیشاپیش این را در نظر بگیریم من باب تذکر این مطلب را عرض کردم و پیشنهادی هم کتباً به جناب آقای رئیس تقدیم خواهم کرد موقعیکه بنده این تذکرات به نظرم رسید بعرض رساندم تا در شور دوم مورد عنایت و بررسی قرار بگیرد.
رئیس ـ آقای دکتر طبیب بفرمائید.
دکتر حسین طبیب ـ جناب آقای رئیس همکاران ارجمند، در این همگام که شور اول لایحه قانون فروش سهام واحدهای تولیدی پتروشیمی و سایر مردم در پیشگاه مجلس شورای ملی مطرح می‌باشد از چند دیدگاه موضوع مورد بررسی قرار می‌گیرد اول فروش سهام واحدهای تولیدی در ارتباط با همان اصل اصلاحات ارضی و لغو نظام مردود و مطرود ارباب رعیتی است با این معنی که مواهب و استعدادهای این سرزمین تعلق به همگان دارد و همه ایرانیان باید بصورت واقعی برحسب شایستگی و استعدادهای خودشان از همه دست آوردها و پیشرفت‌های مملکت بهره بگیرند و هر فردی از افراد این مملکت در مجموع پیشرفت‌ها و تحولات مملکت سهم و مشارکت سازنده داشته باشد و هیچ کس با هیچ عنوان دیگری را مورد استثمار و بهره کشی قرار ندهد چنانچه در مورد اصلاحات ارضی کشاورز ایرانی بدون واسطه ارباب با خاک زراعتی خودش پیوند پیدا می‌نماید و مستقیماً از ثمره کوشش‌های خودش بهره می‌گیرد و هر چه بیشتر طحمت بکشد و کار بکند نتیجه آن عاید خودش می‌شود گسترش مالکیت صنعتی نیز چنین است و خانواده‌های ایرانی و کارگران و کارکنان هر دستگاه تولیدی با روشنی کامل سهم مشارکت و پیوستگی خودشانرا با مجموع سرمایه گذاری‌های ملی احساس می‌نمایند و طبعاً دلبستگی و علاقمندی طبیعی و بیشتری از این بابت بوجود خواهد آمد که البته هر چه بیشتر باید مورد حمایت قرار بگیرد و اجازه داده نشود که عده‌ای سودجو در فکر استفاده خودشان کارها را بصورت ظاهری و نمایشی تمام شده تلقی بنمایند چون این موضوع علاوه بر آنکه در امر توزِیع درآمد ملی بصورت عادلانه (که از هدفهای اصیل و مورد احترام جامعه است) کمک خواهد نمود، پیوندهای جامعه ملی را نیز استحکام بیشتری خواهد بخشید و خانواده‌های ایرانی با پیوندهای محکم و عمیق که با منابع تولیدی مملکت اعم از کشاورزی با صنعتی و یا دیگر منابع خدادادی مملکت دارند از هر حیث بر میزان آسیب ناپذیری موجودیت ملی خواهند افزود بطوریکه هر کس چه بصورت فردی و چه بصورت جمعی خود را شریک در سرنوشت مملکت و ساختن آینده احساس خواهد کرد.
دیدگاه دیگر جلب پس اندازها و سرمایه‌های کوچک مملکت در راه صنایع و ایجاد یک اقتصاد سالم و سازنده و مولد می‌باشد که با این ترتیب سرمایه‌ها و پس اندازها از جهت‌های ناسالم و مسیرهای زیان بخش در مسیرها و جهت‌های مورد نیاز برنامه‌های اساسی مملکت هدایت خواهد شد و علاوه بر آن چون اضافه بر تضمین سود سهام در حد معین در صورت ادامه تورم بخودی خود ارزش سهام هم بالاتر خواهد رفت و در واقع صرفنظر از سود تضمین شده در حد معین قدرت خرید مبلغی که بابت سهام پرداخت شده با روندهای تورمی اگر فزایش پیدا نکند کاهش هم پیدا نخواهد کرد، انگیزه دیگری خواهد بود که اضافه درآمدهای اشخاص و خانواده‌ها بجای اسراف جوئی‌های زائد و بدون فایده که خود عامل تشدید تورم در اقتصاد مملکت می‌باشد در مسیر سرمایه گذاری صنعتی مولد هدایت بشود که خودش از دو جهت تورم را مهار و بدون اثر می‌کند یکی از جهت خودداری از مصرف زائد و غیرضروری و دیگری از بابت تولید زیادتری که از بابت سرمایه گذاری جدید صنعتی بوجود می‌آید و عرضه و تقاضا را متوازن می‌سازد، بنابراین من فکر می‌کنم چون قدرت خرید پولی که بابت سهام پرداخت شده دست کم ثابت خواهد ماند تمایل روزافزونی در جامعه برای این قبیل سرمایه گذاری بوجود بیاید و خیلی از رشته‌های زیان بخش اقتصادی از قبیل زمین بازی و دلال بازیها و سودجوئیهای دیگر جاذبه خویش را از دست خواهد داد که البته دولت باید نظارت کامل داشته باشد تا همیشه کارها در مسیر درست جریان داشته باشد که بهدف‌های واقعی برسد و اما موضوعی که اینجا احتیاج به توضیح داشت آنکه میدانیم مؤسسات خصوصی تا ۴۹ درصد سهام خود را در اختیار عموم می‌گذارند و ۵۱ درصد بقیه برای حفظ مدیریت در اختیار خودشان باقی می‌ماند و مؤسسات تولیدی دولتی تا ۹۹ درصد مشروط بر آنکه جزو مؤسسات تولیدی رشته صنایع مادر مانند فولاد و نفت نباشد پس ملاحظه می‌شود که کارگران و کارمندان مؤسسات تولیدی صنایع مادر از برخورداری چنین حقی احساس محرومیت می‌نمایند سال گذشته در یک جلسه گفت و شنود یکی از کارگان چنین مطلبی را خاطرم هست عنوان نمود که شاهنشاه آنچه در خاطرم باقی مانده مقرر فرمودند که کارکنان و کارگران چنین مؤسسات صنایع مادر بتوانند از سهام واگذاری صنایع دولتی دیگر که جزو صنایع مادر نیستند استفاده نمایند نظر من این بود که در این لایحة مورد بحث همین موضوع منعکس بشود به این ترتیب که در متن لایحه بصورت قانون قید و گنجانده شود که کارگران و کارمندان صنایع مادر در خرید سهام واحدهای تولیدی پتروشیمی نسبت به سایر اشخاص تقدم خاص داشته باشند تا حقی از این قبیل کارگاران و کارمندان که وابسته به صنایعی هستند که بموجب قانون کلیه سهام آن باید در اختیار دولت باشد سلب نگردد. بهمین منظور از سوی جناب آقای دکتر عاملی تهرانی و این جانب پیشنهادی تنظیم گردیده که تقدیم می‌گردد امید است مورد عنایت و توجه قرار گیرد متشکرم. (احسنت)
رئیس ـ نظر دیگری در کلیات لایحه نیست؟ (اظهاری نشد) به ورود در شور مادة واحده رأی می‌گیریم خانمها و آقایانیکه موافقند خواهش می‌کنم قیام فرمایند (اکثر برخاستند) تصویب شد در مادة واحده نظری نیست؟ (اظهاری نشد) پیشنهادهای رسیده قرائت می‌شود.
(بشرح زیر خوانده شد)
ریاست معظم مجلس شورای ملی
- احتراماً پیشنهاد می‌نماید در لایحه فروش سهام واحدهای تولیدی پتروشیمی تبصره زیر اضافه شود.
- تبصره ـ شرکت ملی صنایع پتروشیمی ایران موظف است بتدریج هر یک از کارگران و کارکنان صنایع نفت و پتروشیمی و گاز که دارای سهام شرکت مذکور می‌گردند و لیاقت و شایستگی و صلاحیت آنان در افزایش تولید و بهره وری و کاهش ضایعات مورد تأیید مجمع قرار گیرد بمجامع عمومی شرکت دعوت نماید.
- با تقدیم احترام ـ سیدعلی صائب.
مقام معظم ریاست مجلس شورای ملی
- پیشنهاد می‌شود که عبارت «با تصویب مجمع عمومی» از سطر دوم حذف و عبارت زیر به آخر ماده علاوه شود
- «تعیین میزان تمام دارائی تا ۹۹ درصد» با مجمع عمومی شرکت سهامی پتروشیمی می‌باشد».
- با احترام ـ دکتر دادفر.
ریاست محترم مجلس شورای ملی
- در مورد ماده واحده عرضه سهام واحدهای تولیدی پتروشیمی پیشنهاد می‌شود «تضمین سود سهام» از ماده واحده حذف شود.
- با احترام ـ عنایت الله قائمی
ریاست محترم مجلس شورای ملی
- احتراماً پیشنهاد می‌نماید در متن لایحه قانون فورش سهام واحدهای تولیدی پتروشیمی به کارگران و کارکنان صنایع نفت و پتروشیمی و سایر مردم موضوع چاپ ۷۵۳ ـ ۳۶/۷/۲۳ بعد از عبارت و سایر مردم ایران عرضه نماید....
- عبارت (کارگران و کارمندان صنایع مادر برای دریافت سهام واحدهای تولیدی پتروشیمی از حق تقدم برخوردار خواهند بود). اضافه شود.
- با احترام ـ دکتر محمدرضا عاملی تهرانی ـ دکتر حسین طبیب.
رئیس ـ لایحه و پیشنهادها برای شور دوم به کمیسیونهای مربوط ارجاع می‌شود.
- تقدیم لایحه جلوگیری از افزایش نامتناسب بهای زمین بوسیله آقای فیروز توفیق وزیر مسکن و شهرسازی
۲۱- تقدیم لایحه جلوگیری از افزایش نامتناسب بهای زمین بوسیله آقای فیروز توفیق وزیر مسکن و شهرسازی.
رئیس ـ آقای توفیق بفرمائید.
توفیق (وزیر مسکن و شهرسازی) ـ با کسب اجازه از مقام محترم ریاست بطوریکه استحضار دارید بر طبق فرمان مبارک اعلیحضرت همایون شاهنشاه آریامهر تثبیت نسبی بهای زمین بعنوان اصل هیجدهم انقلاب شاه و ملت اعلام گردیده در اجرای این فرمان لایحه جلوگیری از افزایش نامتناسب بهای زمین تهیه گردیده که تقدیم می‌کنم و تقاضای تصویب آنرا دارم. (احسنت)
رئیس ـ لایحه به کمیسیونهای مربوز ارجاع می‌شود.
- طرح فوریت لایحه موافقت نامه تأسیس صندوق بین المللی توسعه کشاورزی
۲۲- طرح فوریت لایحه موافقت نامه تأسیس صندوق بین المللی توسعه کشاورزی.
رئیس ـ نسبت به یکی از لوایح تقدیمی دولت تقاضای فوریت شده است لایحه قرائت می‌شود.
(بشرح زیر خوانده شد)
جناب آقای رئیس مجلس شورای ملی
- با تقدیم متن انگلیسی و ترجمه فارسی موافقتنامه تأسیس صندوق بین المللی توسعه کشاورزی IFAD مورخ ۱۳ ژوئن ۱۹۷۶ (۲۳ خرداد ماه ۲۵۳۵) که در تاریخ ۲۷ آوریل ۱۹۷۷ (۲۵۳۶/۲/۷) از طرف نماینده ایران امضاء شده است تقاضای تصویب لایحه پیوست را با قید یک فوریت دارد.
نخست وزیر جمشید آموزگار
از طرف وزیر امور خارجه منوچهر ظلی
وزیر امور اقتصادی و دارائی ـ هوشنگ انصاری
وزیر کشاورزی و عمران روستائی ـ احمدعلی احمدی
لایحه موافقتنامه تأسیس صندوق بین المللی توسعه کشاورزی
مادة واحده ـ موافقتنامه تأسیس صندوق بین المللی توسعه کشاورزی مورخ ۱۳ ژوئن ۱۹۷۶ (۲۳ خرداد ماه ۲۵۳۵) مشتمل بر یک مقدمه و سیزده ماده و دو الحاقیه که در تاریخ ۲۷ آوریل۱۹۷۷ (۳۶/۲/۷) از طرف نماینده ایران امضاء شده است تصویب و اجازه تسلیم سند تصویب آن داده می‌شود.
نخست وزیر جمشید آموزگار
از طرف وزیر امور خارجه منوچهر ظلی
وزیر امور اقتصادی و دارائی ـ هوشنگ انصاری
وزیر کشاورزی و عمران روستائی ـ احمدعلی احمدی
رئیس ـ فوریت لایحه مطرح است آقای پزشکپور فرمایشی دارید؟
پزشکپور ـ لطفاً دلایل فوریت را توضیح بفرمایند.
رئیس ـ آقای منصور توضیح بفرمائید.
منصور (معاون وزارت کشاورزی و عمران روستائی) ـ دلیل تقاضای فوریت این لایحه این است همانطور که ملاحظه میفرمائید نماینده دولت شاهنشاهی این موافقتنامه را امضاء کرده و طرف مقابل هم در قوه مقننه اش تصویب کرده فکر کردیم بهتر است که در اجرای این قرارداد هر چه زودتر تسریع شود. چون بموجب این موافقتنامه فصل شروع کارهائیکه باید در سطح کشاورزی و بین المللی انجام شود می‌گذرد، تقاضای فوریت بیشتر از این جهت است.
رئیس ـ پس تقاضای فوریت باین علت است که فصل می‌گذرد؟
چند نفر از نمایندگان ـ این موافقتنامه ربطی بفصل ندارد.
رئیس ـ آقای منصور، فوریت این موافقتنامه بصورتی است که اگر یکماه طول بکشد اشکالی پیش می‌آید؟
منصور ـ بنده تصور نمی‌کنم باینصورت باشد.
رئیس ـ بنابراین لایحه بطور عادی بررسی می‌شود.
- طرح و تصویب گزارش کمیسیون دادگستری راجع به اجرای احکام مدنی و ابلاغ بدولت
۲۳- طرح و تصویب گزارش کمیسیون دادگستری راجع به اجرای احکام مدنی و ابلاغ بدولت.
رئیس ـ گزارش کمیسیون دادگستری راجع به اجرای احکام مدنی مطرح است قرائت می‌شود.
(بشرح زیر خوانده شد)
گزارش از کمیسیون دادگستری بمجلس شورای ملی
کمیسیون دادگستری در جلسه روز یکشنبه ۳۶/۷/۲۴ با حضور آقای هنرمندی معاون وزارت دادگستری لایحه شماره ۱۸۷۸۰ مورخ ۱۳۵۴/۸/۵ دولت مربوط به اجرای احکام مدنی را که قبلاً به تصویب مجلس شورای ملی رسیده و مجلس سنا تغییراتی در آن بعمل آورده است مورد رسیدگی قرارداد و مصوبه مجلس سنا را عیناً تأیید و تصویب کرد.
اینک گزارش آنرا بشرح زیر به مجلس شورای ملی تقدیم می‌دارد.
قانون اجرای احکام مدنی
فصل اول ـ قواعد عمومی
مبحث اول ـ مقدمات اجرا
ماده ۱ ـ هیچ حکمی از احکام دادگاههای دادگستری بموقع اجرا گذارده نمی‌شود مگر اینکه قطعی شده یا قرار اجرای موقت آن در مواردیکه قانون معین می‌کند صادر شده باشد.
ماده ۲ ـ احکام دادگاههای دادگستری وقتی بموقع اجرا گذارده می‌شود که بمحکوم علیه یا وکیل یا قائم مقام قانونی او ابلاغ شده و محکوم له یا نماینده و یا قائم مقام قانونی او کتباً این تقاضا را از دادگاه بنماید.
ماده ۳ ـ حکمی که موضوع آن معیین نیست قابل اجراء نمی‌باشد.
ماده ۴ ـ اجرای حکم با صدور اجرائیه بعمل می‌آید مگر اینکه در قانون ترتیب دیگری مقرر شده باشد.
در مواردیکه حکم دادگاه جنبه اعلامی داشته و مستلزم انجام عملی از طرف محکوم علیه نیست از قبیل اعلام اصالت یا بطلان سند اجرائیه صادر نمی‌شود همچنین در مواردیکه سازمانها و مؤسسات دولتی و وابسته بدولت طرف دعوی نبوده ولی اجرای حکم باید بوسیله آنها صورت گیرد صدور اجرائیه لازم نیست و سازمانها و مؤسسات مزبور مکلفند بدستور دادگاه حکم را اجرا کنند.
ماده ۵ ـ صدور اجرائیه با دادگاه نخستین است.
ماده ۶ ـ در اجرائیه نام و نام خانوادگی و محل اقامت محکوم له و محکوم علیه و مشخصات حکم و موضوع آن و اینکه پرداخت حق اجرا بعهده محکوم علیه می‌باشد نوشته شده و بامضاء رئیس دادگاه و مدیر دفتر رسیده بمهر دادگاه ممهور و برای ابلاغ فرستاده می‌شود.
ماده ۷ ـ برگهای اجرائیه بتعداد محکوم علیهم بعلاوه دو نسخه صادر می‌شود یک نسخه از آن در پرونده دعوی و نسخه دیگر پس از ابلاغ بمحکوم علیه در پرونده اجرائی بایگانی می‌گردد و یک نسخه نیز در موقع ابلاغ بمحکوم علیه داده می‌شود.
ماده ۸ ـ ابلاغ اجرائیه طبق مقررات آئین دادرسی مدنی بعمل می‌آید و آخرین محل ابلاغ اجرائیه سابقه ابلاغ محسوب است.
ماده ۹ ـ در مواردیکه ابلاغ اوراق راجع بدعوی طبق مادة ۱۰۰ قانون آئین دادرسی مدنی بعمل آمده و تا قبل از صدور اجرائیه محکوم علیه محل اقامت خود را بدادگاه اعلام نکرده باشد مفاد اجرائیکه یک نوبت بترتیب مقرر در مادتین ۱۱۸ و ۱۱۹ این قانون آگهی می‌گردد و ده روز پس از آن بموقع اجرا گذاشته می‌شود. در این صورت برای عملیات اجرائی ابلاغ یا اخطار دیگری بمحکوم علیه لازم نیست مگر اطنکه محکوم علیه محل اقامت خود را کتباً بقسمت اجرا اطلاع دهد. مقاد این ماده باید در آگهی مزبور قید شود.
ماده ۱۰ ـ اگر محکوم علیه قبل از ابلاغ اجرائیه محجور یا فوت شود اجرائیه حسب مورد به ولی، قیم، امین، وصی، ورثه یا مدیر ترکه او ابلاغ می‌گردد و هر گاه حجر یا فوت محکوم علیه بعد از ابلاغ اجرائیه باشد مفاد اجرائیه و عملیات انجام شده بوسیله ابلاغ اخطاریه بآنها اطلاع داده خواهد شد.
ماده ۱۱ ـ هر گاه در صدور اجرائیه اشتباهی شده باشد دادگاه می‌تواند رأساً یا بدرخواست هر یک از طرفین باقتضای مورد اجرائیه را ابطال یا تصحیح نماید یا عملیات اجرائی را الغا کند و دستور استرداد مورد اجرا را بدهد.
مبحث دوم ـ دادورزها (مأمورین اجرا)
ماده ۱۲ ـ مدیر اجرا تحت ریاست و مسئولیت دادگاه انجام وظیفه می‌کند و بقدر لزوم و تحت نظر خود دادورز (مأمور اجرا) خواهد داشت.
ماده ۱۳ ـ اگر دادگاه دادورز (مأمور اجرا) نداشته باشد و یا دادورز (مأمور اجرا) بتعداد کافی نباشد می‌توان احکام را بوسیله مدیر دفتر یا کارمندان دیگر دادگاه یا مأمورین شهربانی یا ژاندارمری اجرا کرد.
ماده ۱۴ ـ در صورتیکه حین اجرای حکم نسبت بدادورزها (مأمور اجرا) مقاومت یا سوء رفتاری شود می‌توانند حسب مورد از مأمورین شهربانی، ژاندارمری و با دژبانی برای اجرای حکم کمک بخواهند، مأمورین مزبور مکلف بانجام آن می‌باشند.
ماده ۱۵ ـ هرگاه مأمورین مذکور در ماده قبل درخواست دادورز (مأمور اجرا) را انجام ندهند دادورز (مأمور اجرا) صورت مجلسی در این خصوص تنظیم می‌کند تا توسط مدیر اجرا برای تعقیب بمرجع صلاحیتدار فرستاده شود.
ماده ۱۶ ـ هر گاه نسبت بدادورز (مأمور اجرا) حین انجام وظیفه توهین یا مقاومت شود مأمور مزبور صورت مجلسی تنظیم نموده بامضاء شهود و مأمورین انتظامی (در صورتیکه حضور داشته باشند) میرساند.
این صورتمجلس توسط مدیر اجرا بدادسرای شهرستان فرستاده خواهد شد.
ماده ۱۷ ـ کسانیکه مانع دادورز (مأمور اجرا) از انجام وظیفه شوند علاوه بر مجازات مقرر در قوانین کیفری مسئول خسارات ناشی از عمل خود نیز می‌باشند.
ماده ۱۸ ـ مدیران و دادورزها (مأمورین اجرا) در موارد زیر نمی‌توانند قبول مأموریت نمایند:
۱ ـ امر اجرا راجع بهمسر آنها باشد.
۲ ـ امر اجرا راجع باشخاصی باشد که مدیر و یا دادورز (مأمور اجرا) با آنان قرابت نسبی یا سبب تا درجه سوم دارد.
۳ ـ مدیر یا دادورز (مأمور اجرا) قیم یا وصی یکی از طرفین یا کفیل امور او باشد.
۴ ـ وقتیکه امر اجرا راجع بکسانی باشد که بین آنان و مدیر یا دادورز (مأمور اجرا) یا همسر آنان دعوی مدنی یا کیفری مطرح است.
در هر یک از موارد مذکور در این مادة اجرای حکم از طرف رئیس دادگاه بمدیر یا دادورز (مأمور اجرا) دیگری محول می‌شود و اگر در آن حوزه مدیر یا مأمور دیگری نباشد اجرای حکم بوسیله مدیر دفتر یا کارمند دیگر دادگاه یا حسب مورد مأموران شهربانی و ژاندارمری بعمل خواهد آمد.
مبحث سوم ـ ترتیب اجرا
ماده ۱۹ ـ اجرائیه بوسیله قسمت اجرا دادگاهی که آنرا صادر کرده بموقع اجرا گذاشته می‌شود.
ماده ۲۰ ـ هرگاه تمام یا قسمتی از عملیات اجرائی باید در حوزه دادگاه دیگری بعمل آید مدیر اجرا انجام عملیات مزبور را بقسمت اجرا دادگاه آن حوزه محول می‌کند.
ماده ۲۱ ـ مدیر اجرا برای اجرای حکم پرونده‌ای تشکیل می‌دهد تا اجرائیه و تقاضاها و کلیه برگهای مربوط، بترتیب در آن بایگانی شود.
ماده ۲۲- طرفین می‌توانند پرونده اجرایی را ملاحظه و از محتویات آن رو نوشت یا فتوکپی بگیرند. هزینه رو نوشت یا فتوکپی به میزان مقرر در قانون آیین دادرسی مدنی اخذ می‌شود.
ماده ۲۳ ـ پس از ابلاغ اجرائیه مدیر اجراء نام دادورز (مأمور اجرا) را در ذیل اجرائیه نوشته و عملیات اجرائی را بعهده او محول می‌کند.
ماده ۲۴ ـ دادورز (مأمور اجرا) بعد از شروع باجرا نمی‌تواند اجرای حکم را تعطیل یا توقیف یا قطع نماید یا بتأخیر اندازد مگر بموجب قرار دادگاهی که دستور اجرای حکم را داده یا دادگاهی که صلاحیت صدور دستور تأخیر اجرای حکم را دارد یا با ابراز رسید محکوم له دائر بوصول محکوم به یا رضایت کتبی او در تعطیل یا توقیف یا قطع طا تأخیر اجراء.
ماده ۲۵ ـ هرگاه در جریان اجرای حکم اشکالی پیش آید دادگاهی که حکم تحت نظر آن اجراء می‌شود رفع اشکال می‌نماید.
ماده ۲۶ ـ اختلافات ناشی از اجرای احکام راجع بدادگاهی است که حکم توسط آن دادگاه اجرا می‌شود.
ماده ۲۷ ـ اختلافات راجع بمفاد حکم همچنین اختلافات مربوط باجرای احکام که از اجمال یا ابهام حکم یا محکوم به حادث شود در دادگاهی که حکم را صادر کرده رسیدگی می‌شود.
ماده ۲۸ ـ رأی داوری که موضوع آن معین نیست قابل اجراء نمی‌باشد.
مرجع رفع اخلاف ناشی از اجرای رأی داوری دادگاهی است که اجرائیه صادر کرده است.
ماده ۲۹ ـ در مورد حدوث اختلاف در مفاد حکم هر یک از طرفین می‌تواند رفع اختلاف می‌کند و در صورتیکه محتاج رسیدگی بیشتری باشد رونوشت درخواست را بطرف مقابل ابلاغ نموده طرفین را در جلسه خارج از نوبت برای رسیدگی دعوت می‌کند ولی عدم حضور آنها باعث تأخیر رسیدگی نخواهد شد.
ماده ۳۰ ـ درخواست رفع اختلاف موجب تأخیر اجرای حکم نخواهد شد مگراینکه دادگاه قرا تأخیر اجرای حکم را صادر نماید.
ماده ۳۱ ـ هرگاه محکوم علیه فوت یا محجور شود عملیات اجرائی حسب مورد تا زمان معرف ورثه، ولی، وصی، قیم محجور یا امین و مدیر ترکه متوقف می‌گردد و قسمت اجرا بمحکوم له اخطار می‌کند تا اشخاص مذکور را با ذکر نشانی و مشخصات کامل معرفی نماید و اگر مالی توقیف نشده باشد دادورز (مأمور اجرا) می‌تواند بدرخواست محکوم له معادل محکوم به از ترکه متوفی یا اموال محجور توقیف کند.
ماده ۳۲ ـ حساب مواعد مطابق مقررات قانون آئین دادرسی مدنی است و مدتیکه عملیات اجرائط توقیف می‌شود بحصاب نخواهد آمد.
ماده ۳۳ ـ هرگاه محکوم علیه بازرگان بوده و در جریان اجراء ورشکسته شود مراتب از طرف مدیر اجرا باداره تصفیه یا مدیر تصفیه اعلام می‌شود تا طبق مقررات راجع به تصفیه امور ورشکستگی اقدام گردد.
ماده ۳۴ ـ همینکه اجرائیه بمحکوم علیه ابلاغ شد محکوم علیه مکلف است ظرف ده روز مفاد آنرا بموقع اجرا بگذارد یا ترتیبی برای پرداخت محکوم به بدهد یا مالی معرفی کند که اجرا حکم و استیفاء محکوم به از آن میسر باشد و در صورتیکه خود را قادر باجرای مفاد اجرائیه نداند باید ظرف مهلت مزبور صورت جامع دارائی خود را بقسمت اجرا تسلیم کند و اگر مالی ندارد صریحاً اعلام نماید هر گاه ظرف سه سال بعد از انقضاء مهلت مذکور معلوم شود که محکوم علیه قادر باجرای حکم و پرداخت محکوم به بوده لیکن برای فرار از آن اموال خود را معرفی نکرده یا صورت خلاف واقع از دارائی خود داده بنحویکه اجرای تمام یا قسمتی از مفاد اجرائیه متعسر گردیده باشد بحبس جنحه‌ای از شصت و یکروز تا ششماه محکوم خواهد شد.
تبصره ـ شخص ثالث نیز می‌تواند بجای محکوم علیه برای استیفای محکوم به مالی معرفی کند.
ماده ۳۵ ـ بدهکاری که در مدت مذکور قادر بپرداخت بدهی خود نبوده مکلف است هر موقع که بتأدیه تمام یا قسمتی از بدهی خود متمکن گردد آنرا بپردازد و هر بدهکاری که ظرف سه سال از تاریخ انقضای مهلت مقرر قادر بپرداخت تمام یا قسمتی از بدهی خود شده و تا یمکماه از تاریخ امکان پرداخت آنرا نپردازد و یا مالی به مسئول اجراء معرفی نکند بمجازات مقرر در ماده قبل محکوم خواهد شد
تبصره ۱ ـ محکوم له می‌تواند بعد از ابلاغ اجرائیه و قبل از انقضای مهلت مقرر در مواد قبل اموال محکوم علیه را برای تأمین محکوم به بقسمت اجرا معرفی کند و قسمت اجرا مکلف بقبول آنست. پس از انقضای مهلت مزبور نیز در صورتیکه محکوم علیه مالی معرفی نکرده باشد که اجرای حکم و استیفای محکوم به از آن میسر باشد محکوم له می‌تواند هر وقت مالی از محکوم علیه بدست آید استیفای محکوم به را از آن مال بخواهد.
تبصرة ۲ ـ تعقیب کیفری جرائم مندرج در مواد ۳۴ و ۳۵ منوط به شکایت شاکی خصوصی است و در صورت گذشت او تعقیب یا اجرای مجازات موقوف می‌گردد.
ماده ۳۶ ـ در مواردیکه مفاد اجرائیه از طریق انتشار آگهی بمحکوم علیه ابلاغ می‌شود در صورتیکه باموال او دسترسی باشد بتقاضای محکوم له معادل محکوم به از اموال محکوم علیه توقیف می‌شود.
ماده ۳۷ ـ محکوم له می‌تواند طریق اجرای حکم را بدادورز (مأمور اجرا) ارائه دهد و در حین عملیات اجرائی حاضر باشد ولی نمی‌تواند در اموریکه از وظایف دادورز (مأمور اجرا) است دخالت نماید.
ماده ۳۸ ـ دادورز (مأمور اجرا) محکوم به را بمحکوم له تسلیم نموده برگ رسید می‌گیرد و هرگاه محکوم به نباید بماشر الیه داده شود یا دسترسی بمحکوم به نباشد مراتب را جهت صدور دستور مقتضی بدادگاهی که اجرائیه صادر کرده است اعلام می‌کند.
ماده ۳۹ ـ هرگاه حکمی که بموقع اجرا گذارده شده بر اثر فسخ یا نقص یا اعاده دادرسی بموجب حکم نهائی بلااثر شود عملیات اجرائی بدستور دادگاه اجرا کننده حکم بحالت قبل از اجرا برمیگردد و در صورتیکه محکوم به عین معین بوده و استرداد آن ممکن نباشد دادورز (مأمور اجرا) مثل یا قیمت آنرا وصول می‌نماید. اعاده عملیات اجرائی بدستور دادگاه بترتیبی که برای اجرای حکم مقرر است بدون صدور اجرائیه بعمل می‌آید.
ماده ۴۰ ـ محکوم به و محکوم علیه می‌توانند برای اجرای حکم قرار گذارده و مراتب را بقسمت اجرا اعلام دارند.
ماده ۴۱ ـ هرگاه محکوم علیه طوعاً حکم دادگاه را اجرا ننماید دادورز (مأمور اجرا) بترتیب مقرر در این قانون اقدام باجرای حکم می‌کند.
ماده ۴۲ ـ هرگاه محکوم به عین معین منقول یا غیر منقول بوده و تسلیم آن بمحکوم له ممکن باشد دادورز (مأمور اجرا) عین آنرا گرفته و به محکوم له می‌دهد.
ماده ۴۳ ـ در مواردیکه حکم خلع ید علیه متصرف ملک مشاع بنفع مالک قسمتی از ملک مشاع صادر شده باشد از تمام ملک خلع ید می‌شود. ولی تصرف محکوم له در ملک خلع ید شده مشمول مقررات املاک مشاعی است.
ماده ۴۴ ـ اگر عین محکوم به در تصرف کسی غیر از محکوم علیه باشد این امر مانع اقدامات اجرائی نیست مگر اینکه متصرف مدعی حقی از عین یا منافع آن بوده و دلائلی هم ارائه نماید در این صورت دادورز (مأمور اجرا) یک هفته باو مهلت می‌دهد تا بدادگاه صلاحیتدار مراجعه کند و در صورتیکه ظرف پانزده روز از تاریخ مهلت مذکور قراری دائر بتأخیر اجرای حکم بقسمت اجرا ارائه نگردد عملیات اجرائی ادامه خواهد یافت.
ماده ۴۵ ـ هرگاه در محلی که باید خلع ید شود اموالی از محکوم علیه یا شخص دیکری باشد و صاحب مال از بردن آن خودداری کند و یا باو دسترسی نباشد دادورز (مأمور اجرا) صورت تفصیلی اموال مذکور را تهیه و بترتیب زیر عمل می‌کند:
۱ ـ اسناد و اوراق بهادار و جواهر و وجه نقد بصندوق دادگستری یا یکی از بانکها سپرده می‌شود.
۲ ـ اموال ضایع شدنی و اشیائی که بهای آنها متناسب با هزینه نگاهداری نباشد بفروش رسیده و حاصل فروش پس از کسر هزینه‌های مربوط بصندوق دادگستری سپرده می‌شود تا بصاحب آن مسترد گردد.
۳ ـ در مورد سایر اموال دادورز (مأمور اجرا) آنها را در همان محل یا محل مناسب دیگری محفوظ نگاهداشته و یا بحافظ سپرده و رسید دریافت می‌دارد.
ماده ۴۶ ـ اگر محکوم به عین معین بوده و تلف شده یا بآن دسترسی نباشد قیمت آن با تراضی طرفین و در صورت عدم تراضی بوسیله دادگاه تعیین و طبق مقررات این قانون از محکوم علیه وصول می‌شود و هرگاه محکوم به قابل تقویم نباشد محکوم له می‌تواند دعوی خسارت اقامه نماید.
ماده ۴۷ ـ هرگاه محکوم به انجام عمل معینی باشد و محکوم علیه از انجام آن امتناع ورزد و انجام عمل بتوسط شخص دیگری ممکن باشد محکوم له می‌تواند تحت نظر دادورز (مأمور اجرا) آن عمل را وسیله دیگری انجام دهد و هزینه آنرا مطالبه کند و یا بدون انجام عمل هزینه را بوسیله قسمت اجرا از محکوم علیه مطالبه نماید. در هر یک از موارد مذکور دادگاه با تحقیقات لازم و در صورت ضرورت با جلب نظر کارشناس میزان هزینه را معین می‌نماید. وصول هزینه مذکور و حق الزحمه کارشناس از محکوم علیه به ترتیبی است که برای وصول محکوم به نقدی مقرر است.
تبصره ـ در صورتیکه انجام عمل توسط شخص دیگری ممکن نباشد مطابق مادة ۷۲۹ آئین دادرسی مدنی انجام خواهد شد.
ماده ۴۸ ـ در صورتیکه در ملک مورد حکم خلع ید زراعت شده و تکلیف زرع در حکم معین نشده باشد بترتیب زیر رفتار می‌شود:
اگر موقع برداشت محصول رسیده باشد محکوم علیه باید فوراً محصول را بردارد و الا دادورز (مأمور اجرا) اقدام به برداشت محصول نموده و هزینه‌های مربوط را تا زمان تحویل محصول به محکوم علیه از او وصول می‌نماید. هرگاه موقع برداشت محصول نرسیده باشد اعم از اینکه بذر روئیده یا نروئیده باشد محکوم له مخیر است که بهای زراعت را بپردازد و ملک را تصرف کند یا ملک را تا زمان رسیدن محصول بتصرف محوم علیه باقی بگذارد و اجرت المثل بگیرد. تشخیص بهای زراعت و اجرت المثل با دادگاه خواهد بود و نظر دادگاه در این مورد قطعی است.
فصل دوم ـ توقیف اموال
مبحث اول ـ مقررات عمومی
ماده ۴۹ ـ در صورتیکه محکوم علیه در موعدیکه برای اجرای حکم مقرر است مدلول حکم را طوعاً اجرا ننماید یا قراری با محکوم له برای اجرای حکم ندهد و مالی هم معرفی نکند یا مالی از او تأمین و توقیف نشده باشد محکوم له می‌تواند درخواست کند که از اموال محکوم علیه معادل محکوم به توقیف گردد.
ماده ۵۰ ـ دادورز (مأمور اجرا) پس از درخواست توقیف بدون تأخیر اقدام بتوقیف اموال محکوم علیه نماید و اگر اموال در حوزه دادگاه دیگری باشد توقیف آنرا از قسمت اجرای دادگاه مذکور بخواهد.
ماده ۵۱ ـ از اموال محکوم علیه بمیزانی توقیف می‌شود که معادل محکوم به و هزینه‌های اجرائی باشد ولی هرگاه مال معرفی شده ارزش بیشتری داشته و قابل تجزیه نباشد تمام آن توقیف خواهد شد در اینصورت اگر مال غیر منقول باشد مقدار مشاعی از آن که معادل محکوم به هزینه‌های اجرائی باشد توقیف می‌گردد.
ماده ۵۲ ـ اگر مالی از محکوم علیه تأمین و توقیف شده باشد استیفاء محکوم به از همان مال بعمل می‌آید مگر آنکه مال تأمین شده تکافوی محکوم به را نکند که در اینصورت معادل بقیه محکوم به از سایر اموال محکوم علیه توقیف می‌گردد.
ماده ۵۳ ـ هرگاه مالی از محکوم علیه در قبال خواسته یا محکوم به توقیف شده باشد محکوم علیه می‌تواند یکبار تا قبل از شروع بعملیات راجع بفروش درخواست تبدیل مالی را که توقیف شده است بمال دیگری بنماید مشروط بر اینکه مالی که پیشنهاد می‌شود از حیث قیمت و سهولت فروش از مالی که قبلا توقیف شده است کمتر نباشد. محکوم له نیز می‌تواند یکبار تا قبل از شروع بعملیات راجع بفروش درخواست تبدیل مال توقیف شده را بنماید. در صورتیکه محکوم علیه یا محکوم له به تصمیم قسمت اجرا معترض باشند می‌توانند بدادگاه صادر کننده اجرائیه مراجعه نمایند. تصمطم دادگاه در این مورد قطعی است.
ماده ۵۴ ـ اگر مالی که توقیف آن تقاضا شده وثیقه دینی بوده یا در مقابل طلب دیگری توقیف شده باشد قسمت اجرا بدرخواست محکوم له توقیف مازاد ارزش مال مزیور را حسب مورد باداره ثبت یا مرجعی که قبلا مال را توقیف کرده است اطلاع می‌دهد در اینصورت اگر مال دیگری بتقاضای محکوم له توقیف شود که تکافوی طلب او را بنماید از توقیف مازاد رفع اثر خواهد شد. در صورت فک وثیقه یا رفع توقیف اصل مال، توقیف مازاد خود بخود بتوقیف اصل مال تبدیل می‌شود مال با میزان بدهی معترض باشد بهزینه او مال ارزیابی شده از مقدار زائد بر بدهی رفع توقیف خواهد شد.
ماده ۵۵ ـ در مورد مالی که وثیقه بوده یا در مقابل مطالباتی توقیف شده باشد محکوم له می‌تواند تمام دیون و خسارات قانونی را با حقوق دولت حسب مورد در صندوق ثبت یا دادگستری تودیع نموده تقاضای توقیف مال و استیفای حقوق خود را از آن بنماید در اینصورت وثیقه و توقیفهای سابق فک و مال بابت طلب او و مجموع وجوه تودیع شده بلافاصله توقیف می‌شود.
ماده ۵۶ ـ هرگونه نقل و انتقال اعم از قطعی و شرطی و رهنی نسبت بمال توقیف شده باطل و بالااثر است.
ماده ۵۷ ـ هرگونه قرارداد یا تعهدی که نسبت بمال توقیف شده بعد از توقیف بضرر محکوم له منعقد شود نافذ نخواهد بود مگر اینکه محکوم له کتباً رضایت دهد.
ماده ۵۸ ـ در صورتیکه محکوم علیه، محکوم به و خسارات قانونی را تأدیه نماید قسمت اجرا از مال توقیف شده رفع توقیف خواهد کرد.
ماده ۵۹ ـ محکوم علیه می‌تواند با نظارت دادورز (مأمور اجرا) مال توقیف شده را بفروشد مشروط بر اینکه حاصل فروش به تنهائی برای پرداخت محکوم به و هزینه‌های اجرائی کافی باشد و اگر مال در مقابل قسمتی از محکوم به توقیف شده حاصل فروش نباید از مبلغی که در قبال آن توقیف بعمل آمده کمتر باشد.
ماده ۶۰ ـ عدم حضور محکوم له و محکوم علیه مانع از توقیف مال نمی‌شود ولی توقیف مال بطرفین اعلام خواهد شد.
مبحث دوم ـ در توقیف اموال منقول
ماده ۶۱ ـ مال منقولی که در تصرف کسی غیر از محکوم علیه باشد و متصرف نسبت بآن ادعای مالکیت کند یا آنرا متعلق بدیگری معرفی نماید بعنوان مال محکوم علیه توقیف نخواهد شد.
در صورتیکه خلاف ادعای متصرف ثابت شود مسئول جبران خسارت محکوم له خواهد بود.
مادة ۶۲ ـ اموال منقولی که خارج از محل سکونت یا محل کار محکوم علیه باشد در صورتی توقیف می‌شود که دلائل و قرائن کافی بر احراز مالکیت او در دست باشد.
مادة ۶۳ ـ در اموال منقول موجود محل سکونت زوجین آنچه معمولا و عادتاً مورد استفاده اختصاصی زن باشد متعلق بزن و آنچه مورد استفاده اختصاصی مرد باشد متعلق به شوهر و بقیه از نظر مقررات این قانون مشترک بین آنان محسوب می‌شود مگر اینکه خلاف آن ثابت گردد.
مادة ۶۴ ـ اگر مال معرفی شده در جائی باشد که در آن بسته باشد و از باز کردن آن خودداری نمایند دادورز (مأمور اجرا) با حضور مأمور شهربانی یا ژاندارمری یا دهبان محل اقدام لازم برای باز کردن در و توقیف مال معمول می‌دارد و در مورد باز کردن محلی که کسی در آن نیست حسب مورد نماینده دادستان یا دادگاه بخش مستقل نیز باید حضور داشته باشد.
مادة ۶۵ ـ اموال زیر برای اجرای حکم توقیف نمی‌شود:
۱ ـ لباس و اشیاء و اسبابی که برای رفع حوائج ضروری محکوم علیه و خانواده او لازم است.
۲ ـ آذوقه موجود بقدر احتیاج یکماهه محکوم علیه و اشخاص واجب النفقه او.
۳ ـ وسائل و ابزار کار ساده کسبه و پیشه وران و کشاورزان.
۴ ـ اموال و اشیائی که بموجب قوانین مخصوص غیر قابل توقیف می‌باشند.
تبصره ـ تصنیفات و تألیفات و ترجمه هائی که هنوز بچاپ نرسیده بدون رضایت مصنف و مؤلف و مترجم و در صورت فوت آنها بدون رضایت ورثه یا قائم مقام آنان توقیف نمی‌شود.
مادة ۶۶ ـ اموال ضایع شدنی بلافاصله و اموالی که ادامه توقیف آن مستلزم هزینه نامتناسب یا کسر فاحش قیمت است فوراً ارزیابی و با تصویب دادگاه بدون رعایت تشریفات راجع بتوقیف و مزایده بفروش می‌رسد لیکن قبل از فروش باید صورتی از اموال مزبور برداشته شود.
مبحث سوم ـ صورت برداری اموال منقول
مادة ۶۷ ـ دادورز (مأمور اجرا) باید قبل از توقیف اموال منقول، صورتی که مشتمل بر وصف کامل اموال از قبیل نوع ـ عدد ـ وزن ـ اندازه و غیره که با تمام حروف و اعداد باشد تنظیم نماید، در مورد طلا و نقره عیار آنها (هرگاه عیار آنها معین باشد) و در جواهرات اسامی و مشخصات آنها و در کتاب، نام کتاب و مؤلف یا چاپ و در تصویر و پرده نقاشی خصوصیات و اسم نقاش (اگر معلوم باشد) و در مصنوعات، ساخت و مدل و در مورد فرش بافت و رنگ و در مورد سهام و اوراق بهادار نوع و تعداد و مبلغ اسمی آن و بطور کلی در هر مورد مشخصات و خصوصیاتی که معرف کامل مال باشد نوشته می‌شود.
مادة ۶۸ ـ تراشیدن و پاک کردن و الحاق و نوشتن بین سطرها در صورت اموال ممنوع است و اگر سهو و اشتباهی رخ داده باشد دادورز (مأمور اجرا) در ذیل صورت آنرا تصحیح و بامضاء حاضران میرساند.
مادة ۶۹ ـ هرگاه اشخاص ثالث نسبت باموالیکه توقیف می‌شود اظهار حقی نمایند دادورز (مأمور اجرا) مشخصات اظهار کننده و خلاصه اظهارات او را قید می‌کند.
مادة ۷۰ ـ هرگاه محکوم له و محکوم علیه یا نماینده قانونی آنها حاضر بوده و راجع به تنظیم صورت ایراد و اظهاری نمایند دادورز (مأمور اجرا) ایراد و اظهار آنان را با جهات رد یا قبول در آخر صورت قید می‌کند. طرفین اگر حاضر باشند ظرف یک هفته از تاریخ تنظیم صورت حق شکایت خواهند داشت و الا صورت اموال از طرف قسمت اجرا بطرف غایب ابلاغ می‌شود و طرف غایب حق دارد ظرف یکهفته از تاریخ ابلاغ شکایت نماید.
مادة ۷۱ ـ در صورت اموال باید تاریخ و ساعت شروع و ختم عمل نوشته شود و بامضاء دادورز (مأمور اجرا) و حاضران برسد هرگاه محکوم له و محکوم علیه یا نماینده قانونی آنها از امضاء ذیل صورت اموال امتناع نمایند مراتب در صورت قید می‌شود.
مادة ۷۲ ـ دادورز (مأمور اجرا) به تقاضای محکوم له یا محکوم علیه رونوشت گواهی شده از صورت اموال را بآنها خواهد داد.
مبحث چهارم ـ ارزیابی اموال منقول
مادة ۷۳ ـ ارزیابی اموال منقول حین توقیف بعمل می‌آید و در صورت اموال درج می‌شود قیمت اموال را محکوم له و محکوم علیه بتراضی تعیین می‌نمایند و هرگاه طرفین حین توقیف حاضر نباشند یا حاضر بوده و در تعیین قیمت تراضی ننمایند ارزیاب معین می‌شود.
مادة ۷۴ ـ ارزیاب بتراضی طرفین معین می‌شود. در صورت عدم تراضی یا عدم حضور محکوم علیه دادورز (مأمور اجرا) از بین کارشناسان رسمی و در صورت نبودن کارشناس رسمی از بین اشخاص معمد و خبره ارزیاب معین می‌کند و هرگاه در حین توقیف بارزیاب دسترسی نباشد قیمتی که محکوم له تعیین کرده برای توقیف مال ملاک عمل خواهد بود. در اینصورت دادورز (مأمور اجرا) بقید قوریت نسبت بتعیین ارزیاب و تقویم مال اقدام خواهد کرد.
مادة ۷۵ ـ قسمت اجرا ارزیابی را بلافاصله بطرفین ابلاغ می‌نماید. هر یک از طرفین می‌تواند ظرف سه روز از تاریخ ابلاغ ارزیابی بنظریه ارزیاب اعتراض نماید، این اعتراض در دادگاهی که حکم بوسیله آن اجرا می‌شود، مورد رسیدگی قرار می‌گیرد و در صورت ضرورت با تجدید ارزیابی قیمت مال معین می‌شود، تشخیص دادگاه در این مورد قطعی است.
مادة ۷۶ ـ حق الزحمه ارزیاب با در نظر گرفتن کمیت و کیفیت و ارزش کار بوسیله دادورز (مأمور اجرا) معین می‌گردد و پرداخت آن بعهده محکوم علیه است. هرگاه نسبت بمیزان حق الزحمه اعتراضی باشد دادگاه در این مورد تصمیم مقتضی اتخاذ خواهد کرد. هرگاه محکوم علیه از پرداخت حق الزحمه ارزیاب امتناع نماید محکوم له می‌تواند آنرا بپردازد. در اینصورت دادورز (مأمور اجرا)
وجه مزبور را ضمن اجرای حکم از محکوم علیه وصول و بمحکوم له خواهد داد. پرداخت حق الزحمه در مورد مادة قبل بعهده معترض است و اگر ظرف سه روز از تاریخ ابلاغ اخطار نپردازد باعتراض او ترتیب داده نخواهد شد.
مبحث پنجم ـ حفظ اموال منقول توقیف شده
مادة ۷۷ ـ اموال توقیف شده در همان جا که هست حفظ می‌شود مگر اینکه نقل اموال بمحل دیگری ضرورت داشته باشد.
مادة ۷۸ ـ اموال توقیف شده برای حفاظت بشخص مسئولی سپرده می‌شود. حافظ با توافق طرفین تعیین می‌گردد و در صورتیکه طرفین حین توقیف حاضر نباشند و یا در انتخاب حافظ تراضی ننمایند دادورز (مأمور اجرا) شخص قابل اعتمادی را معین می‌کند. اوراق بهادار و جواهر و امثال آنها در صورت اقتضا در یکی از بانکها بامانت گذاشته می‌شود.
مادة ۷۹ ـ اموال توقیف شده بدون تراضی کتبی طرفین باشخاص ذیل سپرده نمی‌شود:
۱ ـ اقربای نسبی و سببی دادورز (مأمور اجرا) تا درجه سوم.
۲ ـ محکوم له و محکوم علیه و همسر آنان و کسانیکه با طرفین قرابت نسبی و یا سببی تا درجه سوم دارند.
مادة ۸۰ ـ اموال توقیف شده و رونوشت صورت اموال بشخصی که مسئولیت حفظ را بعهده گرفته تحویل و رسید اخذ می‌گردد.
مادة ۸۱ ـ شخص حافظ می‌تواند اجرت بخواهد و هرگاه در میزان اجرت تراضی نشود مدیر اجراء با توجه بکمیت و کیفیت مال و مدت حفاظت میزان آنرا تعیین می‌نماید.
مادة ۸۲ ـ اجرت حافظ را اگر محکوم علیه تأدیه نکند محکوم له می‌پردازد و از حاصل فروش اشیاء توقیف شده استیفاء می‌نماید. در صورت مطالبه اجرت از طرف حافظ و عدم تأدیه آن مدیر اجرا بمحکوم له اخطار می‌کند که ظرف ده روز از تاریخ ابلاغ اخطار اجرت حافظ را بپردازد.
مادة ۸۳ ـ حافظ نسبت باموال توقیف شده امین است و حق ندارد اموال توقیف شده را مورد استفاده قرار داده یا بکسی بدهد و بطور کلی هرگاه حافظ مرتکب تعدی یا تفریط گردد مسئول پرداخت خسارت وارده بوده و حق مطالبه اجرت هم نخواهد داشد.
مادة ۸۴ ـ هرگاه اموال توقیف شده منافعی داشته باشد حافظ باید حساب آنرا بدهد.
مادة ۸۵ ـ در صورتیکه حافظ از تسلیم اموال توفیق شده امتناع کند از تاریخ امتناع ضامن محسوب است و دادورز (مأمور اجرا) معادل ارزش مال توقیف شده را از اموال حافظ استیفاء می‌نماید.
مادة ۸۶ ـ هرگاه حافظ نخواهد یا نتواند اموال توقیف شده را نگاهداری کند و یا اوضاع و احوال تغییر او را ایجاب نماید دادورز (مأمور اجرا) پس از تصویب دادگاه حافظ دیگری معین خواهد کرد.
مبحث ششم ـ توقیف اموال منقول محکوم علیه که نزد شخص ثالث است
مادة ۸۷ ـ هرگاه مال متعلق بمحکوم علیه نزد شخص ثالث اعم از حقوقی یا حقیقی باشد یا مورد درخواست توقیف، طلبی باشد که محکوم علیه از شخص ثالث دارد اخطاری در باب توقیف مال یا طلب و میزان آن به پیوست رونوشت اجرائیه بشخص ثالث ابلاغ و رسید دریافت می‌شود و مراتب فوراً بمحکوم علیه نیز ابلاغ می‌گردد.
مادة ۸۸ ـ شخص ثالث پس از ابلاغ اخطار توقیف نباید مال یا طلب توقیف شده را به محکوم علیه بدهد و مکلف است طبق دستور مدیر اجرا عمل نماید، در صورت تخلف مسئول جبران خسارت وارده بمحکوم له خواهد بود.
مادة ۸۹ ـ هرگاه مالی که نزد شخص ثالث توقیف شده عین معین یا وجه نقد یا طلب حال باشد شخص ثالث باید در صورت مطالبه آنرا به دادورز (مأمور اجرا) بدهد و رسید دریافت دارد این رسید بمنزله سند تأدیه وجه یا دین یا تحویل عین معین از طرف شخص ثالث بمحکوم علیه خواهد بود.
مادة ۹۰ ـ در موردیکه شخص ثالث دین خود را باقساط یا اجورو عوائدی را بتدریج به محکوم علیه می‌پردازد و محکوم له تقاضای استیفاء محکوم به را از آن بنماید دادورز (مأمور اجرا) بشخص ثالث اخطار می‌کند که اقساط یا عوائد و اجور مقرر را بقسمت اجرا تسلیم نماید.
مادة ۹۱ ـ هرگاه شخص ثالث منکر وجود تمام یا قسمتی از مال یا طلب یا اجور و عواید محکوم علیه نزد خود باشد باید ظرف ده روز از تاریخ ابلاغ اخطاریه مراتب را بقسمت اجرا اطلاع دهد.
مادة ۹۲ ـ هرگاه شخص ثالث بتکلیف مقرر در ماده قبل عمل نمکند و یا برخلاف واقع منکر وجود تمام یا قسمتی از مال یا طلب یا اجور و عوائد محکوم علیه نزد خود گردد و یا اطلاعاتی که داده موافق با واقع نباشد و موجب خسارت شود محکوم له می‌تواند برای جبرای خسارت بدادگاه صلاحیتدار مراجعه نماید.
مادة ۹۳ ـ اگر شخص ثالث از تسلیم عین مال توقیف شده امتناع نماید و دادورز (مأمور اجرا) هم بآن مال دسترسی پیدا نکند معادل قیمت آن از دارائی او برای استیفاء محکوم بتوقیف خواهد شد.
در صورتیکه شخص ثالث مدعی باشد که مال قبل از مطالبه قسمت اجرا بدون تعدی و تفریط او از بین رفته می‌تواند بدادگاه دادخواست دهد دادگاه در صورتیکه دلائل او را موجه تشخیص دهد قراری در باب توقیف عملیات اجرائی تا تعیین تکلیف نهائی صادر می‌کند.
مادة ۹۴ ـ هر گاه شخص ثالث از تأدیه وجه نقد یا طلب حال که نزد او توقیف شده امتناع نماید بمیزان وجه مزبور از دارائی او توقیف خواهد شد.
مادة ۹۵ ـ شخص ثالثی که مال محکوم علیه نزد او توقیف شده می‌تواند مال مزبور را هر وقت بخواهد بقسمت اجرا تسلیم کند و قسمت اجرا باید آنرا قبول نماید.
مبحث هفتم ـ توقیف حقوق مستخدمین
مادة ۹۶ ـ از حقوق و مزایای کارکنان سازمانها و مؤسسات دولتی یا وابسته بدولت و شرکتهای دولتی و شهرداریها و بانکها و شرکتها و بنگاههای خصوصی و نظائر آن در صورتیکه دارای زن یا فرزند باشند ربع والا ثلث توقیف می‌شود.
تبصرة ۱ ـ توقیف و کسر یک چهارم حقوق بانشستگی یا وظیفه افراد موضوع این ماده جایز است مشروط براینکه دین مربوط بشخص بازنشسته یا وظیفه بگیر باشد.
تبصرة ۲ ـ حقوق و مزایای نظامیانی که در جنگ هستند توقیف نمی‌شود.
مادة ۹۷ ـ در مورد ماده فوق مدیر اجرا مراتب را بسازمان مربوط ابلاغ می‌نماید و رئیس یا مدیر سازمان مکلف است از حقوق و مزایای محکوم علیه کسر نموده و بقسمت اجرا بفرستد.
مادة ۹۸ ـ توقیف حقوق و مزایای استخدامی مانع از این نیست که اگر مالی از محکوم علیه معرفی شود برای استیفای محکوم به توقیف گردد ولی اگر مال معرفی شده برای استیفای محکوم به کافی باشد توقیف حقوق و مزایای استخدامی محکوم علیه موقوف می‌شود.
مبحث هشتم ـ توقیف اموال غیر منقول
مادة ۹۹ ـ قسمت اجرا توقیف مالی غیر منقول را با ذکر شماره پلاک و مشخصات ملک بطرفین و اداره ثبت محل اعلام می‌کند.
مادة ۱۰۰ ـ اداره ثبت پس از اعلام توقیف در صورتیکه ملک بنام محکوم علیه ثبت شده باشد مراتب را در دفتر املاک و اگر ملک در جریان ثبت باشد در دفتر املاک بازداشتی و پرونده ثبتی قید نموده بقسمت اجرا اطلاع می‌دهد و اگر ملک بنام محکوم علیه نباشد فوراً بقسمت اجرا اعلام می‌دارد.
مادة ۱۰۱ ـ توقیف مال غیر منقولی که سابقه ثبت ندارد بعنوان مال محکوم علیه وقتی جائز است که محکوم علیه در آن تصرف مالکانه داشته باشد و یا محکوم علیه بموجب حکم نهائی مالک شناخته شده باشد.
در موردی که حکم بر مالکیت محکوم علیه صادر شده ولی بمرحله نهائی نرسیده باشد توقیف مال مزبور در ازاء بهدی محکوم علیه جایز است ولی ادامه عملیات اجرائی موکول بصدور حکم نهائی است.
مادة ۱۰۲ ـ در صورتیکه عوائد یکساله مال غیر منقول بتشخیص دادگاه برای اداء محکوم به و هزینه اجرائی کافی باشد و محکوم علیه حاضر شود که از عواید آن ملک، محکوم به داده شود عین ملک توقیف نمی‌شود و فقط عوائد توقیف و محکوم به از آن وصول می‌گردد. در اینصورت قسمت اجراء مکلف است مراتب را به ثبت محل اعلام نماید.
مادة ۱۰۳ ـ توقیف مال غیر منقول موجب توقیف منافع آن نمی‌گردد.
مادة ۱۰۴ ـ توقیف محصول املاک و باغات با رعایت مقررات مواد ۲۵۴ و ۲۵۷ قانون آئین دادرسی مدنی بعمل می‌آید.
مبحث نهم ـ صورت برداری اموال غیر منقول
مادة ۱۰۵ ـ دادورز (مأمور اجرا) پس از توقیف اموال غیر منقول صورت اموال را تنظیم و نسخه‌ای از آن را بمحکوم علیه ابلاغ می‌نماید تا اگر شکایتی داشته باشد ظرف یکهفته کتباً بقسمت اجراء تسلیم دارد.
مدیر اجرا بشکایات مزبور رسیدگی و در صورتیکه شکایت وارد باشد صورت مشخصات مال توقیف شده را اصلاح یا تجدید می‌نماید.
مادة ۱۰۶ ـ مراتب زیر باید در صورت اموال غیر منوقل قید شود:
۱ ـ تاریخ و مقاد ورقه اجرائیه.
۲ ـ محلی که مال غیر منقول در آنجا واقع است.
۳ ـ وصف مال غیر منقول با ذکر مشخصات ملک و مالک و اینکه ملک مشاع است یا مفروز و اشخاص دیگر نسبت بآن حقی دارند یا نه و اگر حقی دارند چه نوع حقی است و منافع ملک بکسی واگذار شده است یا خیر؟
۴ ـ حدود ملک و مجاورین آن.
مادة ۱۰۷ ـ در صورتیکه مساحت ملک معین نباشد دادورز (مأمور اجرا) مساحت تقریبی آنرا در صورت قید می‌کند.
مادة ۱۰۸ ـ محکوم علیه حین تنظیم صورت باید اسناد راجع بملک یا مال غیر منقول را به دادورز (مأمور اجرا) ارائه دهد.
مادة ۱۰۹ ـ هر گاه راجع بتمام یا قسمتی از ملک توقیف شده دعوائی در جریان باشد مراتب در صورت قید و تصریخ می‌شود که دعوی در چه مرجعی مورد رسیدگی است.
مبحث دهم ـ ارزیابی و حفظ اموال غیر منقول
مادة ۱۱۰ ـ ارزیابی اموال غیر منقول بترتیب مقرر در مواد ۷۳ و ۷۶ این قانون بعمل خواهد آمد.
مادة ۱۱۱ ـ مال غیر منقول بعد از تنظیم صورت و ارزیابی حسب مورد موقتاً بمالک یا متصرف ملک تحویل می‌شود و مشارالیه مکلف است ملک را همانطوریکه طبق صورت تحویل گرفته تحویل دهد.
مادة ۱۱۲ ـ در صورتیکه عوائد موجود مال غیر منقول توقیف شود بامینی که طرفین معین کرده‌اند سپرده می‌شود و در صورت عدم تراضی بشخص امینی که دادورز (مأمور اجرا) معین می‌کند سپرده خواهد شد ولی اگر عوائد وجه نقد باشد بقسمت اجرا تسلیم می‌گردد.
فصل سوم ـ فروش اموال توقیف شده
مبحث اول ـ فروش اموال منقول
مادة ۱۱۳ ـ بعد از تنظیم صورت مال منقول و ارزیابی آن در صورتیکه نسبت بمحل و موعد فروش بین محکوم له و محکوم علیه تراضی شده باشد بهمان ترتیب رفتار می‌شود و هر گاه بین طرفین تراضی نشده باشد دادورز (مأمور اجرا) مطابق مواد بعد اقدام می‌کند.
مادة ۱۱۴ ـ فروش اموال از طریق مزایده بعمل می‌آید.
مادة ۱۱۵ ـ اگر از طرف دولت یا شهرداری محلی برای فروش اموال منقول معین شده باشد فروش در آن محل بعمل می‌آید و اگر محلهائی که معین شده است متعدد باشد فروش در محلی بعمل می‌آید که برای منافع محکوم علیه ترجیح داده باشد و تشخیص این امر با مدیر اجرا است.
هر گاه از طرف دولت یا شهرداری محلی برای فروش معین نشده باشد محل فروش را مدیر اجرا معین می‌کند.
مادة ۱۱۶ ـ در مواردیکه حمل اموال منقول بمحل دیگر مخارج زیاد داشته باشد اشیاء توقیف شده در محلی که حفظ میشده بفروش می‌رسد.
مادة ۱۱۷ ـ موعد فروش را مدیر اجرا نظر به کمیت و کیفیت اموال توقیف شده معین و آگهی می‌نماید.
مادة ۱۱۸ ـ آگهی فروش باید در یکی از روزنامه‌های محلی یک نوبت منتشر شود.
مادة ۱۱۹ ـ موعد فروش باید طوری معین شود که فاصله بین انتشار آگهی و روز فروش بیش از یکماه و کمتر از ده روز نباشد.
مادة ۱۲۰ ـ در نقاطی که روزنامه نباشد همچنین در مورد اموالی که قیمت آنها بیش از دویست هزار ریال نباشد آگهی بجای انتشار روزنامه بتعداد کافی در معابر الصاق و تاریخ الصاق در صو رتمجلس قید می‌شود.
مادة ۱۲۱ ـ محکوم له یا محکوم علیه می‌توانند علاوه بر آگهی که بتوسط قسمت اجرا بعمل می‌آید آگهی دیگر بخرج خود منتشر نمایند.
مادة ۱۲۲ ـ در آگهی فروش مال منقول نکات ذیل تصریح می‌شود:
۱ ـ نوع و مشخصات اموال توقیف شده.
۲ ـ روز و ساعت و محل فروش.
۳ ـ قیمتی که مزایده از آن شروع می‌شود.
مادة ۱۲۳ ـ آگهی باید علاوه بر انتشار در قسمت اجرا و محل فروش هم الصاق شود.
مادة ۱۲۴ ـ در صورتیکه تغییر روز فروش ضرورت پیدا کند مجدداً آگهی خواهد شد.
مادة ۱۲۵ ـ فروش با حضور دادورز (مأمور اجرا) و نماینده دادسرا بعمل می‌آید و صورتمجلس فروش بامضا آنها می‌رسد.
مادة ۱۲۶ ـ هر کس می‌تواند در مدت پنج روز قبل از روزیکه برای فروش معین شده است اموالی را که آگهی شده ملاحظه نماید.
مادة ۱۲۷ ـ محکوم له می‌تواند مثل سایرین در خرید شرکت نماید ولی ارزیابان و دادورزها (مأمورین اجرا) و سایر اشخاصی که مباشر امر فروش هستند همچنین اقرباء نسبی و سببی آنان تا درجه سوم نمی‌توانند در خرید شرکت کنند.
مادة ۱۲۸ ـ مزایده از قیمتی که بترتیب مقرر در مواد ۷۳ و ۷۵ معین شده شروع می‌شود و مال متعلق بکسی است که بالاترین قیمت را قبول کرده است.
مادة ۱۲۹ ـ دادورز (مأمور اجرا) می‌تواند پرداخت بهای اموال را بوعده قرار دهد. در اینصورت برنده مزایده باید ده درصد بها را فی المجلس بعنوان سپرده بقسمت اجرا تسلیم نماید.
حداکثر مهلت مزبور از یکماه تجاوز نخواهد کرد و در صورتیکه برنده مزایده در موعد مقرر بقیه بهای اموال را نپردازد سپرده او پس از کسر هزینه مزایده بنفع دولت ضبط و مزایده تجدید می‌گردد.
مادة ۱۳۰ ـ صاحب مال می‌تواند تقاضا کند که بعضی از اموال او را مقدم یا مؤخر بفروشند و یا اینکه خود او بالاترین قیمت پیشنهادی را نقداً پرداخت و از فروش آن جلوگیری نماید.
مادة ۱۳۱ ـ هرگاه مالی که مزایده از آن شروع می‌شود خریدار نداشته باشد محکوم له می‌تواند مال دیگری از محکوم علیه معرفی و تقاضای توقیف و مزایده آنرا بنماید یا معادل طلب خود از اموال مورد مزایده بقیمتی که ارزیابی شده قبول کند یا تقاضای تجدید مزایده مال توقیف شده را بنماید و در صورت اخیر مال مورد مزایده بهر میزانی که خریدار پیدا کند بفروش خواهد رفت و هزینه آگهی مجدد بعهده محکوم له می‌باشد.
و هرگاه طلبکاران متعدد باشند رأی اکثریت آنها از حیث مبلغ طلب برای تجدید آگهی مزایده مناط اعتبار است.
مادة ۱۳۲ ـ هر گاه در دفعه دوم هم خریداری نباشد و محکوم له نیز مال مورد مزایده را به قیمتی که ارزیابی شده قبول ننماید آن مال بمحکوم علیه مسترد خواهد شد.
مادة ۱۳۳ ـ تاریخ فروش و خصوصیات مال مورد فروش و بالاترین قیمتی که پیشنهاد شده و اسم و مشخصات خریدار در صورتمجلس نوشته شده و بامضاء خریدار می‌رسد.
مادة ۱۳۴ ـ تسلیم مال فقط بعد از پرداخت تمام بهای آن صورت خواهد گرفت.
مادة ۱۳۵ ـ اگر فروش قسمتی از اموال توقیف شده برای پرداخت محکوم به و هزینه‌های اجرائی کافی باشد بقیه اموال فروخته نمی‌شود و بصاحب آن مسترد می‌گردد.
مادة ۱۳۶ ـ در موارد زیر فروش از درجه اعتبار ساقط و مزایده تجدید می‌شود:
۱ ـ هرگاه فروش در غیر روز و ساعت معین یا در غیر محلی که بموجب آگهی تعیین گردیده بعمل آید.
۲ ـ هر گاه کسی را بدون جهت قانونی مانع از خرید شوند و یا بالاترین قیمتی را که خواسته است رد نمایند.
۳ ـ در صورتیکه مزایده بدون حضور نماینده دادسرا باشد.
۴ ـ در صورتیکه خریدار طبق مادة ۱۲۷ ممنوع از خرید بوده باشد.
شکایت راجع بتخلف از مقررات مزایده در موراد مذکور ظرف یک هفته از تارطخ فروش به دادگاه داده می‌شود و قبل از انقضای مهلت مذکور یا قبل از اتخاذ تصمیم دادگاه (در صورت وصول شکایت) مال بخریدار تسلیم نخواهد شد.
مبحث دوم ـ فروش اموال غیر منقول
مادة ۱۳۷ ـ ترتیب فروش اموال غیر منقول باستثنای مواردیکه در این مبحث معین گردیده مانند فروش اموال منقول است.
مادة ۱۳۸ ـ در آگهی فروش باید نکات ذیل تصریح شود:
۱ ـ نام و نام خانوادگی صاحب ملک.
۲ ـ محل وقوع ملک و توصیف اجمال آن و تعیین اینکه ملک محل سکونت یا کسب و پیشه یا تجارت یا زراعت و غیره است.
۳ ـ تعیین اینکه ملک ثبت شده است یا نه.
۴ ـ تعیین اینکه ملک در اجاره است یا نه و اگر در اجاره است مدت و میزان اجراه.
۵ ـ تصریح باینکه ملک مشاع است یا مفروز و چه مقدار از آن فروخته می‌شود.
۶ ـ تعیین حقوقی که اشخاص نسبت بآن ملک تحت هر عنوان دارند.
۷ ـ قیمتی که مزایده از آن شروع می‌شود.
۸ ـ ساعت و روز و محل مزایده.
مادة ۱۳۹ ـ آگهی فروش بترتیب مقرر در مبحث قبل منتشر خواهد شد. آگهی مزبور در محل ملک نیز الصاق می‌گردد.
مادة ۱۴۰ ـ هر گاه ملک مشاع باشد فقط سهم محکوم علیه بفروش می‌رسد مگر اینکه سایر شرکاء فروش تمام ملک را بخواهند در اینصورت طلب محکوم له و هزینه‌های اجرائی از حصه محکوم علیه پرداخت می‌شود.
مادة ۱۴۱ ـ پس از انجام مزایده صورتمجلس تنظیم و در آن نام و نام خانوادگی مالک و خرطدار و خصوصیات ملک و قیمتی که بفروش رسیده نوشته می‌شود و بضمیمه پرونده اجرائی بدادگاهی که قسمت اجرای آن دادگاه اقدام بفروش کرده است تسلیم می‌گردد.
مادة ۱۴۲ ـ شکایت راجع به تنظیم صورت ملک و ارزیابی آن و تخلف از مقررات مزایده و سایر اقدامات دادورز (مأمور اجرا) ظرف یکهفته از تارطخ وقوع بدادگاهی که دادورز (مأمور اجرا) در آنجا مأموریت دارد داده می‌شود دادگاه در وقت فوق العاده بموضوع شکایت رسیدگی و در صورتیکه شکایت را وارد و مؤثر دانست اقدامی را که بر خلاف مقررات شده است ابطال و دستور مقتضی صادر خواهد نمود. قبل از اینکه دادگاه در موضوع شکایت اظهار نظر نماید سند انتقال داده نمی‌شود.
مادة ۱۴۳ ـ دادگاه در صورت احراز صحت جریان مزایده دستور صدور سند انتقال را بنام خریدار می‌دهد و این دستور قطعی است.
مادة ۱۴۴ ـ در مواردیکه ملک خریدار نداشته و محکوم له آنرا در مقابل طلب خود قبول نماید مالک ظرف دو ماه از تاریخ انجام مزایده می‌تواند کلیه بدهی و خسارات و هزینه‌های اجرائی را پرداخته و مانع انتقال ملک بمحکوم له شود. دادگاه بعد از انقضای مهلت مزبور دستور انتقال تمام یا قسمتی از ملک را که معادل طلب محکوم له باشد خواهد داد.
مادة ۱۴۵ ـ هر گاه مالک حاضر بامضاء سند انتقال بنام خریدار نشود نماینده دادگاه سند انتقال را در دفترخانه اسناد رسمی بنام خریدار امضاء می‌نماید.
فصل پنجم ـ اعتراض شخص ثالث
مادة ۱۴۶ ـ هر گاه نسبت بمال منقول یا غیر منقول یا وجه نقد توقیف شده شخص ثالث اظهار حقی نماید اگر ادعای مزبور مستند بحکم قطعی یا سند رسمی باشد که تاریخ آن مقدم بر تاریخ توقیف است، توقیف رفع می‌شود در غیر اینصورت عملیات اجرائی تعقیب می‌گردد و مدعی حق برای جلوگیری از عملیات اجرائی و اثبات ادعای خود می‌تواند بدادگاه شکایت کند.
مادة ۱۴۷ ـ شکایت شخص ثالث در تمام مراحل بدون رعایت تشریفات آئین دادرسی مدنی و پرداخت هزینه دادرسی رسیدگی می‌شود. مفاد شکایت بطرفین ابلاغ می‌شود و دادگاه بدلائل شخص ثالث و طرفین دعوی بهر نحو و در هر محل که لازم بداند رسیدگی می‌کند و در صورتیکه دلائل شکایت را قوی یافت قرار توقیف عملیات اجرائی را تا تعیین تکلیف نهائی شکایت صادر می‌نماید.
در اینصورت اگر مال مورد اعتراض منقول باشد دادگاه می‌تواند با اخذ تأمین مقتضی دستور رفع توقیف و تحویل مال را بمعترض بدهد.
بشکایت شخص ثالث بعد از فروش اموال توقیف شده نیز بترتیب فوق رسیدگی خواهد شد.
تبصره ـ محکوم له می‌تواند مال دیگری را از اموال محکوم علیه بجای مال مورد اعتراض معرفی نماید. در اینصورت آن مال توقیف و از مال مورد اعتراض رفع توقیف می‌شود و رسیدگی بشکایت شخص ثالث نیز موقوف می‌گردد.
فصل ششم ـ حق تقدم
مادة ۱۴۸ ـ در هر مورد که اجرائیه‌های متعدد بقسمت اجراء رسیده باشد دادورز (مأمور اجرا) باید حق تقدم هر یک از محکوم لهم را بترتیب زیر رعایت نماید:
۱ ـ اگر مال منقول یا غیر منقول محکوم علیه نزد محکوم له رهن یا وثیقه یا مورد معامله شرطی و امثال آن یا در توقیف تأمینی یا اجرائی باشد محکوم له نسبت بمال مزبور بمیزان محکوم به بر سایر محکوم لهم حق تقدم خواهد داشت.
۲ ـ خدمه خانه و کارگر و مستخدم محل کار محکوم علطه نسبت بحقوق و دستمزد ششماه خود.
۳ ـ نفقه زن و هزینه نگهداری اولاد صغیر محکوم علیه برای مدت ششماه و مهریه تا میزان دویست هزار ریال.
۴ ـ بستانکاران طبقات مذکور دربندهای دوم و سوم نسبت به بقیه طلب خود و سایر بستانکاران.
مادة ۱۴۹ ـ پس از اینکه بستانکاران بترتیب هر طبقه طلب خود را از اموال محکوم علیه وصول نمودند اگر چیزی زائد از طلب آنها باقی بماند بطبقه بعدی داده می‌شود و در هر یک از طبقات دوم تا چهارم اگر بستانکاران متعدد باشند مال محکوم علیه به نسبت طلب بین آنها تقسیم می‌گردد.
فصل هفتم ـ تأدیه طلب
مادة ۱۵۰ ـ وجوهی که در نتیجه فروش مال توقیف شده یا بطریق دیگر از محکوم علیه وصول می‌شود بمیزان محکوم به و هزینه‌های اجرائی بمحکوم له داده خواهد شد و اگر زائد باشد بقیه بمحکوم علیه مسترد می‌شود.
مادة ۱۵۱ ـ در صورتیکه وجوه حاصل کمتر از میزان محکوم به و هزینه‌های اجرائی باشد به درخواست محکوم له برای وصول بقیه طلب او از سایر اموال محکوم علیه توقیف می‌شود.
مادة ۱۵۲ ـ در مقابل وجهی که محکوم له داده می‌شود دو نسخه رسید اخذ می‌گردد یک نسخه از آن بمحکوم علیه تسلیم و نسخه دیگر در پرونده اجرائی بایگانی می‌گردد.
مادة ۱۵۳ ـ در موردیکه محکوم له پیش از یکنفر باشد و دارائی دیگری برای محکوم علیه غیر از مال توقیف شده معلوم نشود و هیچیک از طلبکاران بر دیگری حق تقدم نداشته باشند از وجه وصول شده معادل هزینه اجرائی بکسی که آنرا پرداخته است داده می‌شود و بقیه بین طلبکارانی که تا آن تاریخ اجرائیه صادر و درخواست استیفاء طلب خود را نموده‌اند به نسبت طلبی که دارند با رعایت مواد ۱۵۴ و ۱۵۵ تقسیم می‌شود.
مادة ۱۵۴ ـ تقسیم نامه را دادورز (مأمور اجرا) تنظیم و به طلبکاران اخطار می‌نماید تا از میزان سهم خود مطلع گردند.
مادة ۱۵۵ ـ هر یک از طلبکاران که شکایتی از ترتیب تقسیم داشته باشد می‌تواند ظرف یک هفته از تاریخ اخطار دادورز (مأمور اجرا) راجع بترتیب تقسیم بدادگاه مراجعه کند. دادگاه در جلسه اداری بشکایت رسیدگی و تصمیم قطعی اتخاذ می‌نماید در اینصورت تقسیم پس از تعیین تکلیف شکایت در دادگاه بعمل می‌آید.
مادة ۱۵۶ ـ در صورتیکه به طلبکاری زائد از سهم او داده شده باشد مقدار زاید بنحویکه در مادة ۳۹ مقرر گردیده مسترد می‌شود.
مادة ۱۵۷ ـ خسارت تأخیر تأدیه در صورتیکه حکم دادگاه تا تاریخ وصول مقرر شده باشد تا زمان تنظیم تقسیم نامه جزء طلب محکوم له محسوب خواهد شد.
فصل هشتم ـ هزینه‌های اجرائی
مادة ۱۵۸ ـ هزینه‌های اجرائی عبارتست از:
۱ ـ پنج درصد مبلغ محکوم به بابت حق اجرای حکم که بعد از اجراء وصول می‌شود. در دعاوی مالی که خواسته وجه نقد نیست حق اجرا بمأخذ بهای خواسته که در دادخواست تعیین و مورد حکم قرار گرفته حساب می‌شود مگر اینکه دادکاه قیمت دیگری برای خواسته معین نموده باشد.
۲ ـ هزینه هائی که برای اجرای حکم ضرورت داشته باشد مانند حق الزحمه خبره و کارشناس و ارزیاب و حق حفاظت اموال و نظائر آن.
مادة ۱۵۹ ـ در تخلیه مورد اجاره غیر منقول صدی ده اجاره بهای سه ماه و در سایر مواردی که قانوناً تعیین بهای خواسته لازم نیست از هزار ریال تا پنجهزار ریال بتشخیص دادگاه بابت حق اجراء دریافت می‌شود.
مادة ۱۶۰ ـ پرداخت حق اجراء پس از انقضای ده روز از تاریخ ابلاغ اجرائیه بر عهده محکوم علیه است ولی در صورتیکه طرفین سازش کنند یا بین خود ترتیبی برای اجرای حکم بدهند نصف حق اجراء دریافت خواهد شد.
و در صورتیکه محکوم به بیست هزار ریال یا کمتر باشد حق اجراء تعلق نخواهد گرفت.
مادة ۱۶۱ ـ اگر محکوم به وجه نقد باشد حق اجراء هم ضمن آن وصول می‌گردد و هر گاه محکوم له بعد از شروع اقدامات اجرائی رأساً محکوم به را وصول نموده باشد و محکوم علطه حاضر بپرداخت حق اجراء نشود حق مزبور از اموال محکوم علطه طبق مقررات اجرای احکام وصول می‌گردد. در اینصورت هزینه هائی که برای توقیف و فروش اموال محکوم علیه لازم باشد از صندوق دادگستری پرداخت شده و پس از وصول آن بصندوق مسترد می‌گردد.
مادة ۱۶۲ ـ دادورز (مأمور اجرا) باید حق اجراء را بلافاصله پس از وصول در قبال اخذ دو نسخه رسید بصندوق دادگستری پرداخت کند و یک نسخه از رسید مزبور را بمحکوم علیه تسلیم و نسخه دیگر را پیسوت پروندة اجرائی نماید.
مادة ۱۶۳ ـ دادورز (مأمور اجرا) باید جریمه نقدی مقرر در حکم قطعی را نیز بترتیب مذکور در این قانون وصول نماید.
مادة ۱۶۴ ـ اجرای موقت حکم حق اجراء ندارد ولی اگر اجرای موقت باجرای قطعی حکم منتهی شود حق اجرا وصول می‌گردد.
مادة ۱۶۵ ـ راجع باحکامی که قبل از خاتمه رسیدگی فرجامی نسبت بآنها اجرائیه صادر گردیده حق اجراء پس از وصول در صندوق دادگستری می‌ماند تا در صورت نقض حکم به محکوم علیه مسترد گردد.
مادة ۱۶۶ ـ پنجاه درصد از حق اجراء طبق آئین نامه
وزارت دادگستری بمصرف تهیه و بهبود وسائل لازم برای تسریع اجرای احکام و پاداش متصدیان اجراء می‌رسد و بقیه بحصاب درآمد اختصاصی وزارت دادگستری منظور می‌گردد.
مادة ۱۶۷ ـ مقررات این قانون شامل اجرائیه هائی نیز خواهد بود که قبل از این قانون صادر گردیده و در جریان اجراء میبانشد لیکن آن مقدار از اقدامات اجرائی که مطابق قانون سابق بعمل آمد معتبر است.
مادة ۱۶۸ ـ هر گاه از تاریخ صدور اجرائیه بیش از پنجسال گذشته و محکوم له عملیات اجرائی را تعقیب نکرده باشد اجرائیه بلا اثر تلقی می‌شود و در این مورد اگر حق اجراء وصول نشده باشد دیگر قابل وصول نخواهد بود.
محکوم له می‌تواند مجدداً از دادگاه تقاضای صدول اجرائیه نماید ولی در مورد اجرای هر حکم فقط یکبار حق اجراء دریافت می‌شود.
فصل نهم ـ احکام و اسناد لازم الاجراء کشورهای خارجی
مادة ۱۶۹ ـ احکام مدنی صادر از دادگاههای خارجی در صورتیکه واجد شرایط زیر باشد در ایران قابل اجراء است مگر اینکه در قانون ترتیب دیگری مقرر شده باشد:
۱ ـ حکم از کشوری صادر شده باشد که بموجب قوانین خود یا عهود یا قراردادها احکام صادر از دادگاههای ایران در آن کشور قابل اجرا باشد یا در مورد اجرای احکام معامله متقابل نماید.
۲ ـ مفاد حکم مخالف با قوانین مربوط بنظم عمومی یا اخلاق حسنه نباشد.
۳ ـ اجرای حکم مخالف با عهود بین المللی که دولت ایران آنرا امضاء کرده یا مخالف قوانین مخصوص نباشد.
۴ ـ حکم در کشوری که صادر شده قطعی و لازم الاجرا بوده و بعلت قانونی از اعتبار نیفتاده باشد.
۵ ـ از دادگاههای ایران حکمی مخالف حکم دادگاه خارجی صادر نشده باشد.
۶ ـ رسیدگی بموضوع دعوی مطابق قوانین ایران اختصاص بدادگاههای ایران نداشته باشد.
۷ ـ حکم راجع باموال غیر منقول واقع در ایران و حقوق متعلق بآن نباشد.
۸ ـ دستور اجرای حکم از مقامات صلاحیتدار کشور صادر کننده حکم صادر شده باشد.
مادة ۱۷۰ ـ مرجع تقاضای اجرای حکم دادگاه شهرستان محل اقامت یا محل سکونت محکوم علیه است و اگر محل اقامت یا محل سکونت محکوم علیه در ایران معلوم نباشد دادگاه شهرستان تهران است.
مادة ۱۷۱ ـ در صورتیکه در معاهدات و قراردادهای بین دولت ایران و کشور صادر کننده حکم ترتیب و شرایطی برای اجرای حکم مقرر شده باشد همان ترتیب و شرایط متبع خواهد بود.
مادة ۱۷۲ ـ اجرای حکم باید کتباً تقاضا شود و در تقاضانامه مزبور نام محکوم له و محکوم علیه و مشخصات دیگر آنها قید گردد.
مادة ۱۷۳ ـ بتقاضانامه اجرای حکم باید مدارک زیر پیوست شود:
۱ ـ نسخه‌ای از رونوشت حکم دادگاه خارجی که صحت مطابقت آن با اصل بوسیله مأمور سیاسی یا کنسولی کشور صادر کننده حکم گواهی شده باشد با ترجمه رسمی گواهی شده آن بزبان فارسی.
۲ ـ رونوشت دستور اجرای حکمی که از طرف مرجع صالحیتدار مربوط صادر شده با ترجمه گواهی شدة آن.
۳ ـ گواهی نماینده سیاسی یا کنسولی ایران در کشوری که حکم از آنجا صادر شده یا نماینده سیاسی یا کنسولی کشور صادر کننده حکم در ایران راجع بصدور دستور اجرای حکم از مقامات صلاحیتدار.
۴ ـ گواهی امضاء نماینده سیاسی یا کنسولی کشور خارجی مقیم ایران از طرف وزارت امور خارجه.
مادة ۱۷۴ ـ مدیر دفتر دادگاه عین تقاضا و پیوستهای آنرا بدادگاه می‌فرستد و دادگاه در جلسه اداری فوق العاده با برسی تقاضا و مدارک ضمیمه آن قرار قبول تقاضا و لازم الاجراء بودن حکم را صادر و دستور اجراء می‌دهد و یا با ذکر علل و جهات رد تقاضا را اعلام می‌نماید.
مادة ۱۷۵ ـ قرار رد تقاضا باید بمتقاضی ابلاغ شود و نامبرده می‌تواند ظرف ده روز از آن پژوهش بخواهد.
مادة ۱۷۶ ـ دادگاه مرجع پژوهش در جلسه اداری فوق العاده بموضوع رسیدگی و در صورت وارد بودن شکایت با فسخ رأی پژوهش خواسته امر باجرای حکم صادر می‌نماید و در غیر اینصورت آن را تأیید می‌کند.
رأی دادگاه قابل فرجام نخواهد بود.
مادة ۱۷۷ ـ اسناد تنظیم شده لازم الاجراء در کشورهای خارجی بهمان ترتیب و شرایطی که برای اجرای احکام دادگاههای خارجی در ایران مقرر گردیده قابل اجرا می‌باشد و بعلاوه نماینده سیاسی یا کنسولی ایران در کشوری که سند در آنجا تنظیم شده باشد باید موافقت تنظیم سند را با قوانین محل گواهی نماید.
مادة ۱۷۸ ـ احکام و اسناد خارجی طبق مقررات اجرای احکام مدنی بمرحله اجرا گذارده می‌شود.
مادة ۱۷۹ ـ ترتیب رسیدگی باختلافات ناشی از اجرای احکام و اسناد خارجی و اشکالاتیکه در جریان اجراء پیش می‌آید همچنین ترتیب توقیف عملیات اجرائی و ابطال اجرائیه بنحوی است که در قوانین ایران مقرر است. مرجع رسیدگی دادگاههای مذکور در مادة ۱۷۰ می‌باشد.
مادة ۱۸۰ ـ موارد مندرج در باب ششم قانون اصول محاکمات حقوقی مصوب ۱۳۲۹ قمری و موار راجع باجرای احکام در قانون تسریع محاکمات و سایر قوانینی که مخالف این قانون باشد ملغی است.
مخبر کمیسیون دادگستری ـ حسین اسکندری
رئیس ـ آقای دکتر سوادکوهی جنابعالی نسبت به اصلاحات مجلس سنا نظری دارید؟
دکتر سوادکوهی ـ نه خیر در آن مورد عرضی ندارم
رئیس ـ نسبت به گزارش کمیسیون دادگستری در مورد اصلاحات مجلس سنا نظری نیست؟ (اظهاری نشد) بگزارش کمیسیون دادگستری رأی می‌گیریم خانمها و آقایانیکه موافقند خواهش می‌کنم قیام فرمایند (اکثر برخاستند) تصویب شد لایحه بدولت ابلاغ می‌شود.
- بیانات بعد از دستور آقای دکتر ضیائی ـ تیمسار سرتیپ بیات ـ و آقایان: پزشکپور (ضمناً سؤالی از وزارت بهداری و بهزیستی تقدیم کردند) ـ دکتر فیروزآبادی ـ قاسمی
۲۴ ـ بیانات بعد از دستور آقای دکتر ضیائی ـ تیمسار سرتیپ بیات ـ و آقایان: پزشکپور (ضمناً سؤالی از وزارت بهداری و بهزیستی تقدیم کردند) ـ دکتر فیروزآبادی ـ قاسمی
رئیس ـ آقای دکتر ضیائی بعنوان بعد از دستور صحبت می‌کنند بفرمائید.
دکتر ضیائی ـ شصت و چهارمین کنفرانس بین المجالس با شرکت نمایندگان ۶۸ کشور در تاریخ ۲۱ سپتامبر ۱۹۷۷ (۳۰ شهریور ۲۵۳۶) در صوفیا در حضور حضرت رئیس جمهور بلغارستان تشکیل شد.
نخست آقای تارابانوف TARABANOV رئیس گروه پارلمانی بلغارستان به حاضرین خوش آمد گفت موفقیت آنان را در کار خویش آرزو کرد.
سپس آقای ترنزیو TERENZIOدبیر کل اتحادیه پیام آقای وایلدهایم دبیر کل سازمان ملل را که در آن به اهمیت اتحادیه بین المجالس در فراهم آوردن تفاهم بین ملل و کوشش در راه صلح اشاره شده بود قرائت کرد.
پس از آن آقای ویلیامزWIELIAMSرئیس شورای بین المجالس سخن گفت و از کشور میزبان سپاسگزاری کرد و اهمیت اتحادیه بین المجالس را در فراهم ساختن امکانات برای تبادل نظر بین نمایندگان کشورها در راه تأمین صلح و امنیت ستود پس از آن حضرت رئیس جمهور بلغارستان با سخنرانی مبسوط که در آن توجه به همکاری کشورها حتی کشورهای دارای نظام متفاوت اجتماعی ـ مسابقه تسلیحات و تحریم جنگ شده بود کنفرانس را گشود.
هیأت اعزامی ایران تحت ریاست جناب آقای سناتو دکتر جهانشاه صالح و بعضویت جنابان آقایان سناتور خزیمه علم سناتور دکتر محمد حسن مرشد و نمایندگان مجلس شورایملی آقایان دکتر مصطفی الموتی ـ دکتر محمد حسین اعتمادی ـ یوسف کهن ـ دکتر بوذر جمهر مهر ـ دکتر غلامعلی محمدی کوشکی ـ حسن متولی ـ اسماعیل رحیمی لاریجانی ـ دکتر محمد ستاری ـ دکتر ابراهیم چهرازی ـ دکتر محمود ضیائی تشکیل یافته بود.
اهمیت اتحادیه بین المجالس که از قدیمیترین سازمانهای بین المللی است در گرد آوردن نمایندگان پارلمانهای جهان و تبادل نظر بین آنها حتی کشورهای دارای نظام اجتماعی مختلف می‌باشد.
در جهان امروز که ارتباطات بین مردم رو به افزایش است باید هم سعی کنیم برای رفاه مردم که ایده آل آینده است کوشش کنیم و آنرا سرلوحه اقدامات خود قرار دهیم اتحادیه بین المجالس که از نمایندگان غیر حکومتی کشورها تشکیل یافته همواره مورد احترام بوده است و کوشش‌های آن در راه صلح و تفاهم بین مردم جهان قابل ستایش است. اقدامات این اتحادیه برای پیشبرد امنیت دارای ارزش بسیاری است، با توجه به کمیت و کیفیت سلاحها بقاء بشر موقعی امکان پذیر خواهد بود که مردم جهان همزیستی مسالمت آمیز برگزینند و اختلافات نظام اجتماعی خود را کنار گذارند و جنگ را برای همیشه در حل اختلافات تحریم کنند.
در دستور کار کنفرانس مسائل زیر مطرح بود:
۱ ـ وضع سیاسی اجتماعی و اقتصادی جهان و نقش پارلمان در رفع تشنج.
۲ ـ نظام نوین اقتصادی با توجه مخصوص به کمک کشورهای پیشرفته در بوجود آوردن همکاری بین کشورهای در حال پیشرفت و انتقال تکنولوژی به آنها.
۳ ـ قانون دریاها.
۴ ـ رفتار اسرائیل در سرزمینهای اشغالی.
۵ ـ حق مسلم خود مختاری و استقلال مردمی که هنوز تحت سلطه کولونیالیسم و نئوکولونیالیسم بسر می‌برند.
۶ ـ آب و کنترل آلودگی آن از نظر بهبود محیط زیست.
مسائل فوق در مدت ده روز هم در جلسات عمومی و هم در کمیسیونهای اختصاصی مورد سخنرانی و بحث قرار گرفت و در پایان قطعنامه هائی راجع به هر یک از مسائل فوق تهیه و تصویب شد و از پارلمانهای جهان درخواست شد که در عملی ساختن مسائل قطعنامه‌ها کوشش نمایند.
در این کنفرانس آقایان سناتور دکتر صالح رئیس گروه و دکتر محمود ضیائی دبیر کل گروه و عضور کمیته اجرائی اتحادیه بطن المجالس سخنرانی کردند.
سخنرانی آقای دکتر صالح دربارة محیط زیست و حفاظت آب و جلوگیری از آلودگی آن بود. در این سخنرانی ناطق به نکات زیر اشاره کرد:
در ایران چند سال است سازمان حفظ محیط زیست تأسیس شده و ریاست آن با یکی از معاونین نخست وزیر است. وظائف این اداره تهیه قوانین و دستورات لازم برای جلوگیری از آلودگی محیط زیست و استاندارد در این زمینه می‌باشد و وظائف اجرائی سازمان به وزارتخانه‌های مربوطه مانند کشاورزی بهداری و نیرو محلو شده است و نظارت در اجرا با خود سازمان است. سپس ناطق دربارة اقداماتیکه اخیراً برای پاکسازی مرداب پهلوی، بحر خزر، خلیج فارس و دریای عمان بعمل آمده است اشاره کرد و اظهار داشت اخیراً پروتکل بطن ایران و اتحاد جماهیر شوروی برای جلوگیری از آلودگی بحر خزر و مطالعات تحقیقاتی به امضاء رسیده است بدین ترتیب که از طرف اتحاد جماهیر شوروی یک کشتی بنام RADONو از طرف دولت ایران یک هواپیما مجهز به وسائل اندازه گیری آلودگی کمی و کیفیتی آب در اختیار طرفین است که مرتباً مشغول جمع آوری اطلاعات می‌باشند و سالی یکمرتبه نمایندگان طرفین در ایران یا شوروی تشکیل جلسه می‌دهند و اطلاعاتی را که به دست آمده مبادله می‌نمایند.
دربارة خلیج فارس ناطق اظهار داشت اقدامات برای جلوگیری از آلودگی سواحل خلیج فارس و دریای عمان شروع شده و سازمان تسهیلات تحقیقاتی و آزمایشگاهی فراهم نموده است. یکی از این آزمایشگاهها در بندرعباس است که در تعیین خواص فیزیکی و شیمیائی آب و اثرا آلودگی را در آب زیان مطالعه می‌نماید و اخیراً موفق شده است هیجده قسم از انواع مرجان کشف نماید. سازمان با کمک سازمان محیط زیست سازمان ملل پایگاه اقیانوس شناسی در بندر هرمز ایجاد نموده که پس از تکمیل می‌توان گفت در این منطقه نمونه خواهد بود در فوریه ۱۹۷۷ بر اثر موافقت نامه‌ای که با مؤسسه اقیانوس شناسی امریکا بنام WOODS MOLEبه امضاء رسیده بود کشتی بنام ATLANTIS یک مسافرت تحقیقاتی در خلیج فارس و اقیانوس هند کرد که در آن متخصصین ایرانی و خارجی شرکت داشته و اکولوژی آب را از جهات مختلف مثل PLANKTONها و سایر گیاههای دریائی جمع آوری نمودند. یکی از اقدامات بسیار مفیدی که از طرف دولت ایران بعمل آمده تهیه اقدامات امضاء قراردادی است بین کشورهای خلیج فارس تا بتوان از آلودگی خلیج فارس و دریای عمان با همکاری منطقه‌ای کاست.
سخنرانی دکتر ضیائی دربارة وضع سیاسی اقتصادی و اجتماعی بود.
ناطق در ابتدا از برگذارندگان کنفرانس تشکر کرد و به روابط اقتصادی ایران و بلغارستان اشاره نمود و آنرا سرمشقی برای همکاری کشورها حتی کشورهائیکه دارای نظام اجتماعی مختلف هستند دانست.
آنگاه به رفتار اسرائیل در سرزمینهای اشغالی که بر خلاف قوانین بین المللی بوده و در تمام جوامع محکوم شده است توجه داد و گفت مادام که مصوبات سازمان ملل از طرف کشور اسرائیل اجرا نشود و حق مردم فلسطین و وضع بیت المقدس روشن نشود صلح در این منطقه بوجود نخواهد آمد و تشکیل کنفرانس ژنو را ضروری دانست.
سپس ناطق روش ایران را در محکوم کردن هر گونه تبعیض نژادی بیان کرد و اظهار امیدواری کرد که رودزیا انتقال حاکمیت به اکثریت جامعه بدون خونریزی صورت گیرد و مردم نامی بپا نیز به خود مختاری برسند.
در مورد حقوق بشر گفت ایران که جزو امضاء کنندگان منشور ملل متحد و اعلامیه حقوق بشر است همواره در کلیه محافل بین المللی اس حقوق بشر پشتیبانی کرده و در کشور خود تحت رهبری حکیمانه و خیرخواه، نظامی اجتماعی و اقتصادی بوجود آورده است که کلیه افراد کشور از مزایا جسمی روحی و فکری برخوردارند.
در مورد خلع سلح گفت هر چه مذاکرات اخیر کمی امیدوار کننده است ولی خلع سلاح عمومی هنوز رویائی بیش نیست ولی ایران در این راه قدم برمیدارد
و از هر اقدامی در راه پیشرفت آن پشتیبانی می‌کند لیکن مادام که دستگاهی بوجود نیامده که صلح و امنیت عمومی را تضمین کند کشورها مجبورند احتیاجات خود را برای حفظ امنیت برآورند در مورد همکاری بین المللی اقتصادی، اظهار داشت هنوز اقدام جدی بعمل نیامده است و شکاف بین کشورهای غنی و فقیر عمیق تر می‌شود تورم و وضع اقتصادی کشورهای صنعتی بر مشکلات کشورهای در حال رشد می‌افزاید.
کشورهای صنعتی گناه تورم را بر دوش کشورهای تولید کننده نفت می‌گذارند در صوتیکه بر همه آگاهان اقتصاد روشن است که تورم خیلی پیش از بالا رفتن قیمت نفت در آن کشورها شروع شده است. کشورهای صنعتی سالیان دراز با کنترول تولید و فروش نفت توانسته‌اند صنایع خود را توسعه دهند ـ صادرات خود را افزایش دهند ـ منابع انرژی خود را حفظ کنند و ذخیره ارزی خود را زیاد کنند مسلم است که باید چنین عکس العملی را از آنها انتظار داشت ولی در مقابل باید تصدیق کرد که کشورهای در راه پیشرفت نیز نمی‌توانند از منافع ملی خود چشم پوشی کنند.
در خاتمه ناطق گفت موجب خوشوقتی است که صدای ملل ستمدید جهان کم کم بهتر شنیده می‌شود و محافل بین المللی بیشتر توجه به برقراری نظام نوین اقتصادی می‌نمایند.
او گفت ما در ایران معتقدیم که می‌توان کلیه مسائل و مشکلات را با حسن نیت و تبادل نظر و مذاکره و بدون جدال حل کرد.
در پایان عرایضم مفتخرم از اینکه بعرض ساحت مقدس مجلس شورای ملی برسانم که ملت ایران باید از داشتن رهبر عظیم الشأن خود شاهنشاه آریامهر افتخار کند که موجب سربلندی ایران در جهان است. سفارت شاهنشاهی ایران و بخصوص سفیر شاهنشاه آریامهر در بلغارستان که با کمال جدیت و بخوبی انجام وظیفه می‌نماید و در راه مصالح کشور کوشا است نهایت محبت و مساعدت نسبت به هیئت اعزامی مبذول داشت (احسنت)
رئیس ـ آقای پزشکپور بفرمائید.
سرتیپ بیات ـ آقای رئیس نوبت بنده است.
رئیس ـ جنابعالی نفرمودید بعد از دستور فرمایشی دارید.
سرتیپ بیات ـ بنده هم اسم نوشته بودم و نفر ششم هستم.
پزشکپور ـ تیمسار جنابعالی بفرمائید.
رئیس ـ اگر اسم نوشته‌اید تشریف بیاورید.
سرتیپ بیات ـ همکاران ارجمند و گرانمایه، مهرماه که آغاز سال تحصیلی است سپری شد و در این ماه امور دیگر پارلمانی و انتخاب هیئت رئیسه و تشکیل کمیسیونهای مجلس مجال تشکیل جلسه‌ای را که بتوان بموقع از مقام شامخ معلم تجلیل کرد باقی نگذاشت.
اینک گرچه بظاهر چند روزی از روز معلم گذشته ولی موقع را برای تجلیل این طبقه شریف و مؤثر مملکت مغتنم میشمارم و نسبت باین گروه که سازندگان مع الواسطه اجتماع آینده هستند سپاس و احترامات خود را تقدیم می‌دارم در حال حاضر فعالیت گسترده و بیشتر دستگاه آموزش و پرورش شروع شده و مسئله حیاتی آموزش و پرورش در نظر واقع بین و دوراندیش شاهنشاه آریامهر دارای کمال اهمیت و اولویت می‌باشد و توجهات مخصوص شاهانه تا آن حد درباره آموزش و پرورش مسلم و محقق است که در پیام شاهانه بمناسبت روز معلم می‌فرمایند:
ما اعتقاد داریم که بعد از دفاع ملی که ضامن استقلال و سربلندی میهن ماست آموزش و پرورش در جامعة انقلابی ایران مهمترین رسالت را بعهده دارد. بر این اساس از آغاز انقلاب شاه و ملت گسترش آموزش و پرورش از اولویت ویژه‌ای برخوردار بوده است.
این سرباز خدمتگزار وظیفه خود میداند در این سال جدید تحصیلی برای معلمین. این خدمتگزاران سازنده و پرتلاش. توفیق ادامه خدمات صادقانه و برای دانش آموزان و دانش جویان آرزوی پیشرفت و خوشبختی داشته باشم. (احسنت)
هر گاه بمناسبتی بزادگاه خود و حوزة انتخابیه‌ام زنجان مسافرت می‌کنم تا آنجا که فرصت اجازه دهد سعی می‌شود که با طبقه خدمتگزار و محترم فرهنگی و ورزشکاران و دوستداران ورزش بمنظور استفاده از نظریات و پیشنهادات آنان برای ابراز خدمت بیشتر نسبت به تأمین رفاه حال جوانان که چشم و چراغ آینده کشور ما هستند تماس گرفته و گفتگو داشته باشم.
در سفر اخیر خود به زنجان دربارة شوراهای مناطق آموزش و پرورش صحبت داشتم صحبتها، اشارات و پیشنهادات چند نفر از دست اندرکاران فرهنگی و فرهنگیان قدیمی و صاحب نظر در خصوص این شوراها بسیار ارزنده و قابل استفاده بود.
قبلا مقدمه‌ای را یادآور می‌شوم و بعد اصل مطلب را که قطعاً مورد توجه خاص همکاران محترم نیز واقع خواهد شد عرض می‌کنم.
پیش از آنکه قانون تشکیل شوراهای مناطق آموزش و پرورش تصویب شود در زنجان چند نفر از روسای علاقمند و فعال انجمن خانه و مدرسه دورهم جمع می‌شوند و از میان خود عده‌ای علاقمند را انتخاب می‌کنند که برای پیشرفت فرهنگ و رفع مشکلات در سطح شهر (نه یک آموزشگاه) با دستگاه و مجریان امر تعلیم و تربیت همکاری نزدیک و مؤثر داشته باشند و به این هیئت منتخب نام کنگره انجمنها می‌دهند بعد برای این کنگره دستور العمل و آئین نامه می‌نویسند و ماحصل علاقه و کوشش خود را برئیس آموزش و پرورش ارائه می‌دهند. رئیس وقت مراتب را به تهران همراه یک نسخه آئین نامه گزارش می‌کند و مورد تقدیر قرار می‌گیرد. که این ابتکار فرهنگ دوستان زنجان موجب پیدایش فکر تشکیل شوراهای مناطق آموزش و پرورش در سراسر کشور می‌شود (احسنت).
حال بپردازیم باصل مطلب، نویسندگان و تنظیم کنندگان پیش نویس قانون شوراها، عده‌ای را از طریق انتخاب مردم و عده‌ای را بشکل انتصابی برای عضویت شوراها در نظر گرفته‌اند. اعضای انتصابی تقریباً دو برابر اعضای انتخابی هستند.
اعضای انتخابی با رأی مردم انتخاب شده‌اند. انتخاب آنان همزمان با انتخابات انجمنهای دموکراتیک انجام شده و مانند منتخبین انجمنهای شهر و شهرستان به آنان اعتبارنامه داده‌اند.
رئیس امور اقتصادی و دارائی، رئیس بهداری و بهزیستی، رئیس خانه‌های فرهنگ روستائط، شهردار، رئیس انجمن شهر، رئیس انجمن شهرستان، نماینده روسای مدارس ابتدائی، نماینده مدارس راهنمائط تحصیلی، جزو اعضای انتصابی هستند.
وقتیکه آئین نامه داخلی تشکیل شوراها را با دقت بخوانیم می‌بینیم این نظامنامه خیلی با تعارف و تشریفات اعضای انتخابی و انتصابی را مهمان آموزش و پرورش تعیین کرده است تا هر وقت ادارة آموز شو پرورش لازم بداند و بخواهد که عده‌ای بنام نماینده بیایند و بنشینند و به اقدامات و تصمیمات اداره صحه بگذارند آنان را دعوت می‌کنند. صورت جلسه دلخواه را تنظیم می‌کنند و پایش امضاء می‌گیرند.
من قصد تضعیف و انتقاد از اداره آموزش و پرورش بخصوصی را ندارم حال و طبیعت مقررات شوراهای مناطق باینصورت درآمده است.
اعضای شورا حق انتقاد ندارند. اعضای شورا حق اظهار نظر در امور آموزشی ندارند نمی‌توانند توضیح بخواهند و اجاطه فرصتی در قانون به آنان داده نشده است بفرض محال اگر عضوی انتقاد و یک انتقاد بجا و ملایم کرد دیگر رؤسا به حکم تعصب همقطاری و همکای و ملاحظه رئیس و مرئوسی اعتنائی بانتقاد ندارند، و انتقاد را در صورت جلسه ذکر نمی‌کنند، و پای انتقاد را امضا نمی‌گذارند.
در عصر رستاخیز، انتقاد با اعتقاد و بی غرض، حق مسلم فرد فرد ملت است، باید مردم در تعیین سرنوشت خود شریک و سهیم باشند (صحیح است) ولی این قانون رسا نبوده و وافی بمنظور نمی‌باشد.
اگر قانون تشکیل شوراهای مناطق، با دوراندیشی و روشن بینی تنظیم شده بود و مطابق وضع پیشرو و مترقی اجتماعی امروز کشور بود، این شوراها می‌توانستند، نه تنها در امر اموزش و پرورش، بلکه در کارهای اساسی، مانند تغذیة رایگان، نوسازی مدارسع پیشاهنگی، ورزش، قسمت مربوط به جوانان شیر و خورشید، فرهنگ و هنر و سایر امور اساسی و حیاتی که بنحوی با امر آموزش و پرورش ارتباط دارد اظهار نظر و ارائه طریق نمایند. وقتیکه راه انتقاد اصولی بسته بود، و عیبها و نارسائیها ناگفته ماند، راه اصلاح و پیشرفت بسته خواهد بود، از دوستان و همکاران محترم خواهش می‌کنم، در سفرهائی که به حوزه انتخابی خود دارند، تحقیق فرمایند، که در آن حوزه آیا شورای منطقه‌ای آموزش و پرورش تشکیل شده است؟ در عرض قریب یکسال که از عمر انتخابات دورة جدید و اعضای شورای فعلی می‌گذرد، چند جلسه تشکیل شده؟ و چه موضوعاتی مورد بحث قرار گرفته و چه تصمیماتی اتخاذ شده است؟
در متن قانون تشکیل شوراها مقرر است که جلسات شورا حداقل ۱۵ روز یکبار تشکیل شود، باید دید که این حداقل مراعات می‌شود یا خیر؟ و اگر مراعات نمی‌شود چه مانعی هست که نمی‌گذارد شوراها در مواقع معین تشکیل شود.
در وزارت آموزش و پرورش دفتری است بنام دفتر هم آهنگی شوراهای مناطق، این دفتر در اواخر سال گذشته، ایراد، و اشکال کار و موانع فعالیت و پیشنهادات رفع این مشکلات را از شوراهای مناطق خواسته است و صحبت از این مقوله بوده، که می‌خواهند در قانون تشکیل شورا تغییرات اصلاحاتی بدهند، امید می‌رود این مذاکرات بمنظور تنظیم برنامه‌های دفتر هم آهنگی شوراهای مناطق مؤثر و مفید واقع شود.
قاطبه فرهنگیان بوزیر آموزش و پرورش معقد و مؤمن هستند تشکیل بانک فرهنگیان که بامر شاهنشاه صورت گرفت اجرایش کار دشواری بود، وزیر آموزش و پرورش، بیاری خدا با همکاری صادقانه همکاران خود در انجام این مهم روسفید بیرون آمد، من توجه ایشان را به تقویت شوراهای آموزش و پرورش جلب می‌کنم. اگر ما واقعاً دلمان می‌خواهد که مردم در پیشرفت امر حیاتی آموزش و پرورش با دلسوزی همکاری کنند، باید آنان را نه بطور ریائی و تصنعی، بلکه بطور فعالانه و مؤثر در پیشبرد این امور شرکت دهیم ایجاب می‌کند قانون تشکیل شوراهای منطقه‌ای هر چه زودتر تغییر یابد. بی جهت نباید خوشبین بود و گفت که در یک مجمع رسمی و شورای شهری یک نماینده مدرسه، می‌تواند از کار رئیس آموزش و پرورش انتقاد و باو ارائه طریق کند، پیشنهاد می‌کنم حاصل کار و کارنامه چندین ساله شوراها را بخواهید، بررسی کنید، و به بینید آیا وجود اکثر اعضای انتصابی در این شوراها ثمری داشته یا نه اگر نداشته، چه اصراری دارید که در کار آموزش و پرورش به جای خود مردم رئیس فلان اداره در کار مردم تصمیم بگیرد، و یا آنرا تصویب نماید به جای اینهمه مقامات دست بطرف مردم علاقمند دراز کنید، تا بیایند و با عشق و علاقه برای پیشرفت و پیشبرد فرهنگ شهرستان صحبت کنند. بحث کنند و راه حل مشکلات را بیابند. مطمئن باشید در اینصورت نتیجه کار، مثبت و شگفت انگیز خواهد بود (احسنت).
امیدوارم قانون فعلی شوراها بشکلی اصلاح شود که منتخبین مردم با اختیارات بیشتری قادر باشند در کار آموز شو پرورش شهر خود با یک ضوابطی حق انجام هر گونه تحولات معقول را داشته باشند.
وزیر کشور که دو دوره استانداری خود را در کرمان و شیراز با موفقیت گذرانده‌اند و در هر پست با فراست ذاتی بجزئیات امور وارد بوده‌اند، بخوبی دریافته‌اند که انجمنهای دموکراتیک که از نمایندگان مردم انتخاب می‌شوند احتیاج به اختیارات و استحاکام بیشتری دارند، همانطور که ایشان خود در یکی از مصاحبه‌های مطبوعاتی با صراحت باین نکته اشاره کرده‌اند، دادن اختیارات بیشتر باستانداران نیز بسیاری از مشکلات استانها را سریعتر حل خواهد کرد (صحیح است) بشرطیکه در انتخاب استانداران بررسی و دقت بیشتری بعمل آید و شخصیتهائی باستانداری برگزیده شوند که دارای تجربیات کافی بوده و قبلا در پست‌های مهمی خدمت کرده باشند تا نیازی به تبلیغات واهی و تهیه و انتشار رپورتاژهای پرخرجی که همه از کم و کیف آن مستحضرند نباشند و تا این حد بدانند که مشک آنست که خود ببوید (احسنت).
رئیس ـ آقای پزشکپور بفرمائید.
پزشکپور ـ جناب آقای رئیس، همکاران گرامی، این نخستین جلسه از اجلاسیه سوم بیست و جهارمین دوره قانونگذاری مجلس شورای ملی است که کار خودش را آغاز کرده است. وظیفه خودم میدانم که در این جلسه مطالبی را بعرض برسانم.
در پایان اجلاسیه گذشته ما تحولی داشتیم، بهر حال این تحول عبارت بوده از دولتی که رفت و دولتی که آمد. اما گذشته از این تغییر من چنین اندیشه می‌کنم مسائلی که در زمان حکومت دولت سابق داشتیم در این زمان هم داریم، مسائل اجتماعی ما، مسائل اهداف ملی ما فرقی نکرده است البته اهداف ملی ما غیر قابل تغییر است و مسائل اجتماعی ما با توجه بهدف‌های ملی و موقعیت هائی که جامعه ما و سرزمین ما و کوشش‌های اجتماعی ما در آن هست و شکل می‌گیرد بنظر من چنین می‌رسد که فرقی نکرده است. بنابراین در یک چنین مقطع گذشته داریم می‌بایست راه را روشن تر، قاطع تر و با بینائی و بینش بیشتر طی بکنیم. بعقیده من پاره‌ای حوادث گذشته است که ملت ایران، مجلس شورای ملی ایران و بخصوص کسانی که در این دوره از تحول احساس مسئولیت می‌کنند از کنار این مسائل بی تفاوت نباید بگذرند. بدون تعارف چه بسا ممکن است در آینده با مخاطراتی روبرو بشویم. من بشخصه دلایلی را حس می‌کنم، بعضی از این مخاطرات آنقدر برای من غم انگیز است که بیان نمی‌کنم، شاید کمابیش توجه دارید، ولی نکته‌ای از نکات که مورد توجه من قرار گرفت و من آنرا سرفصل این بحث و بررسی نطق بعد از دستورم قرار می‌دهم، آن تعداد هفت هزار رأی دهنده‌ای بود که در تهران نماینده میان دوره‌ای تهران را برگزیدند. بعقیده من این برای تمام مسئولین امر، برای تمام کسانی که می‌بایست در این دوره یک محیط رستاخیزی راستین را بوجود بیاورند زنگ خطری است که باید ما را بیدار کند (دکتر دادفر ـ و صداقت مأمورین و مسئولین در اظهار این مطلب قابل ستایش است) در این تردیدی نیست و این صداقت باعث می‌شود نتیجه‌ای که بما ارائه شده است بعنوان یک مسأله بسیار مهم و خطیر اجتماعی مورد توجه قرار بدهیم و برنامه‌ها و طرحها و مسائل را بر اساس آن پیاده کنیم و حل کنیم. من کاملا این صداقت را ستایش می‌کنم زیرا اگر چنین صداقتی اعمال نمی‌شد من با چنین صراحتی اینجا نمی‌توانستم در مجلس شورای ملی ایران بطان مطلب کنم (ناظمی ـ یک مقدارش بخاطر نقص قانون انتخابات هم است) آقای ناظمی من این را به این کیفیت عقیده ندارم، اگر بخواهیم چنین مطالبی را برای خود توجیه کنیم از واقعیت دوری گزیده‌ایم (آفرین) آنوقت نخواهیم توانست مسائل اجتماعی مان را حل کنیم. خوب چرا؟ من عقیده دارم که مجلس شورای ملی بخصوص وظیفه دارد که این چرا را مطرح کند، و مسائل را بررسی کند و علل و جهات را پیدا کند. بنظر من وقتی نتیجه انتخابات میان دوره‌ای تهران اعلام شد، در برابر ملت ایران، دولت، حزب، مجلسین و تمام نیروهای اجتماعی مسئولیت بسیار خطیری بعهده دارند که پاسخگوی این چرا باشند. باید بگویند که چرا؟ ما در یک دوره‌ای قرار داریم که ممکن نیست مسائل اجتماعیمان را حل کنیم مگر اینکه بهمان گونه که کراراً اعلام شده است تأمین اجرای اصل مشارکت همه مردم در همه امور سیاسی و اجتماعی ما ممکن باشد و این امکان نخواهد داشت با هفت هزار رأی دهنده، یعنی هفت هزار رأیی که تعیین نماینده انتخابات میان دوره‌ای تهران را کرده است. یعنی اینکه اکثریت قریب باتفاق حائزین شرایط برای رأی دادن مشارکت در چنین انتخاباتی نکرده‌اند (صحیح است) البته از نظر قانون انتخابات ایرادی نیست، هر کس رأی اکثریت نسبی را بدست بیاورد نماینده است. اما در اینجا مسائلی هست که مسأله اول بنظر من اجرای صادقانه قوانین است بنحو منصافه و عادلانه (صحیح است) یعنی باید یک جامعه‌ای احساس کند دقیقاً که کلیه مقررات و قوانین در نظامات اداری و اجتماعی آن جامعه بنحو بیطرفانه و بنحو منصفانه دور از مصلحت اندیشی‌های روز اجرا می‌شود یعنی یک جامعه‌ای باید احساس کند که هیچ مصلحت اندیشی بالاتر و مهمتر از اجرای قوانین نیست (صحیح است) این را باید یک جامعه احساس کند و هر گاه چنین شود آنوقت یک جامعه موجه نمی‌شود با حوادث و مواردی که در زمینه هائی بسیار سایة شوم تجاوز به حقوق عمومی را ببیند و تعدیات و تخلفاتی را که چه بسا از سوی مسئولین است مشاهده کند ولی گزارش دستگاههای مسئول رسیدگی کننده به پیشگاه ملت ایران عملا صفر باشد. این حالت جامعه را دچار دلسردی می‌کند. این حالت جامعه را با تمام امکانات صنعتی و اقتصادی و غیره و غیره هم که باشد دچار بی تفاوتی می‌کند. مسئله دوم به ناچار پذیرش واقعی این مطلب است که باید ارگان هائی که وابسته به مردم است و باید نقش پذیر بکنند محیط را برای برنامه‌های اجتماعی، اینها وظیفه خود را انجام بدهند که در رأس آنها مجلس شورای ملی است (دکتر مشیر ـ ولی بشرط اینکه خود نمایندگان هم این احترام را قبول داشته باشند در گذشته از بین نمایندگان نخست وزیری را به سختی قبول می‌کردند ولی متأسفانه بعضی از نمایندگان ما می‌روند و مستخدم دولت می‌شوند این جای تأسف است و تنزل مقام نمایندگی است).
من این مطلب را از اعماق وجودم عرض می‌کنم، وقتی رأی دهنده احساس نکند که رأیی که می‌دهد و نماینده‌ای را برمیگزیند که باید بتواند و بشود که نظرش مؤثر باشد اما اگر چنین نشود رأی دهنده نیازی نمی‌بیند که بیاید و رأی بدهد برای برگزیدن نماینده (صحیح است). مجلس ایران باید نقش خود را دقیقاً ایفا کند، ایفای نقش اساسی مجلس ایران، یعنی حفظ هر چه بیشتر نظام سیاسی و اجتماعی ملت ایران، این مطلب را من کراراً گفته‌ام و اینکه نیز در نخستین جلسه این اجلاسیه این را عرض می‌کنم دولت، مجلس، مطبوعات، نمایندگان مجلس همه و همه وظیفه داریم، اگر نخواهیم حوادثی رخ بدهد، یکی از این حوادث را که من امیدوارم صحت نداشته باشد ماجرایش را در روزنامه‌ها خواندم و خواندید و برای من بعنوان یک ایرانی، شلاقی بود که بر وجود و تن و اعصاب خود حس کردم که من بعنوان یک ایرانی نمی‌توانم قبول کنم و امیدوارم صحت نداشته باشد ولی اگر نخواهیم نظیر این حوادث رخ بدهد، اگر نخواهطم که هیچ نوع سیاست غیر ایرانی در مصالح ملی ما نفوذ کند، ما یک جامعه متحد و یک مجلس نیرومند احتیاج داریم (احسنت، احسنت) این یک واقعیت است و گرنه مخاطراتی را که عرض کردن با آن خدای نکرده روبرو خواهیم شد، در این میان من این را صادقانه عرض کنم که از طرف دستگاههای مسئول، چه از طرف دستگاههای اجرائی، چه از طرف دستگاههای قضائی و چه از طرف مجلس با دو روش برخورد کردم، با دو شیوه برخورد کردم که به نظر من این دو شیوه کار بس زیان بخش است، شیوه اول اغماض و گذشت است (صحیح است) در جائیکه ما نسبت به مصالح اجتماعی و عمومی هرگز در هیچ مقامی حق اغماض و گذشت نداریم، اما من این شیوه را کراراً دیده‌ام، این شیوه متأسفانه بر روی دستگاههای اجرائی ما سایه انداخته متأسفانه بر مجلس ما هم سایه انداخته، این شیوه هرگز در سمت مسائل ملی و اهداف ملی ما نیست، این شیوه نتیجه اش این است که ما گناهکاران بسیاری را می‌بینم که در جامعه ما سرافراز حرکت می‌کنند. نباید چنین باشد، باید پشت هر کس بلرزد از اینکه بهر ذره از حقوق اجتماعی بخواهند تجاوز کنند (یکی از نمایندگان ـ خارج از کشور زندگی می‌کنند و نمی‌لرزند) بله اینطور نباید باشد و من این اعتقاد را دارم، جناب آقای رئیس مجلس، چون سؤالاتی را که من طی دو اجلاسیه گذشته تقدیم ساحت مقدس مجلس شورای ملی کردم نه بخاطر شخص آقایان وزراء بوده بلکه صرفاً به سبب مسائل و برنامه‌های مملکتی بوده است، بنابراین من از سؤالات خود که در دو اجلاسیه گذشته مطرح نموده‌ام، گذشت نمی‌کنم و طی نامه‌ای که تقدیم می‌دارم استدعا دارم که بفرمائید وزراء حضور پیدا کنند در مجلس و بسؤالات پاسخ بدهند. موضوع دیگر پرده پوشی است، من در شگفتم بسی با وجود تذکرات و رهنمودهای پیاپی شاهنشاه ایران زمین که باید برای مردم حقایق را گفت و هیچ چیز نباید برای مردم ایران در خفا و پرده باشد، پرده پوشی چرا؟ سیاست پنهان کاری چرا؟ من عرض می‌کنم شاید اگر این سیاست پنهان کاری را دستگاههای اجرائی نمی‌داشتند و در مجلس هم اعمال نمی‌شد شاید ضرورت نمی‌داشت که آنوقت شاهنشاه ما بخواهند که کمیسیون شاهنشاهی بدین کیفیت آغاز بکار کنند. آغاز کار کمیسیون شاهنشاهی به عقیده من یکی از اندیشه‌ها و جهاتش این است که دستگاههای دیگری که وظیفه داشتند مسائلی را دنبال کنند و نظارت‌های کامل را بنمایند به وظایف خود آنگونه که باید و شاید عمل نکردند. استنباط من به همین مناسبت است که رهبر ملت ایران در شرف یابی اخیر هیئت‌های رئیسه دو مجلس مقرر فرمودند که مجلسین بخصوص نسبت به آن چه که در کمیسیون شاهنشاهی می‌گذرد توجه داشته باشند و دنبال کنند. اینها مطالبی است که گذشته از اینکه قانون اساسی که میثاق مهم نظام سیاسی و اداری و اجتماعی ما هست برای ما مشخص کرده است شاهنشاه هم بدین کیفیت رهنمود می‌فرمایند، نمونه‌های بسیار از این پرده پوشی‌ها که زیان بخش است.
من عقیده دارم که اگر یک جامعه‌ای بداند چه مخاطراتی به سراغ او می‌آید خیلی بهتر است تا به آن مخاطرات آگاه نباشد زیرا اگر بداند خود را آماده برای دفاع می‌کند و قدرت دفاع پیدا می‌کند بنابراین نمونه‌ای از این نوع پرده پوشی که من بسیار دچار شکفتی شدم نحوة کار وزارت بهداری و بهزیستی است در مورد بیماری التور و شبه وبا (یکی از نمایندگان ـ خود وبا) یا خود وبا من نمیدانم! این مسئله که ساده نیست، این مسئله که شوخی نیست آقا، با جان مردم که نمی‌شود بازی کرد که چه؟ که بگویند در تمام آسیا وبا است ولی در ایران نیامده است! آنوقت وقتی روزنامه‌ها می‌آیند و می‌نویسند و خبر می‌دهند ما از دستگاههای ارتباط جمعی، رادیو تلویزیون آن عنایت شدید وزارت خانه مسؤال را با آن لحن تند و حتی اهانت آمیز به روزنامه‌ها می‌شنویم و بعد چه می‌شود؟ بعد از سه روز اعلام می‌شود که ۴۷ نفر در تهران و قم درگذشته‌اند و تعداد بسیاری هم در بیمارستان‌ها بستری هستند آقای وزیر بهداری آیا اینها در یک روز اتفاق افتاد؟ آقایان اطبا در مجلس، این جا هستند آیا ممکن است در یکروز اتفاق بیفتند (یکی از نمایندگان ـ خیر ممکن نیست) پس چرا این پنهان کاری‌ها می‌شود، آیا این پنهان کاری‌ها موجب شرمساری برای ما و دستگاههای اجرائی نیست؟ (یکی از نمایندگان ـ ضعف مدیریت است) بنابراین، این پنهان کاری‌ها جناب آقای دکتر کاشفی از آن مواردی که من انتظار داشتم دولت جدید نسبت به یک چنین مسئله‌ای که ساده نیست، عکس العمل لازم را نشان بدهد و حال به همین مناسبت من پرسشی تقدیم مجلس مقدس می‌کنم و علی ایحال روش پنهان کاری، روش بیان نکردن حقایق، روش پوشیده داشتن حقایق، روش توجه نکردن به معایب و قصورها هرجا که باشد نه تنها نشانه همآهنگی با تحولات این مملکت نیست. بلکه مسلم است که یکی از عوامل بسیار مؤثر است برای ایجاد این حالت اجتماعی که در تهران نماینده میان دوره‌ای اش با هفت هزار رأی انتخاب می‌شود! می‌بایست تغییر و تحول بطور عمیق بوجود بیاید، اینکه عرض کردم مسائل ما تغییر نکرده است، زیرا مسائل ما اینها است، هرگاه ما قانون را دقیق اجرا نکنیم، بخصوص هر گاه شمشیر خشن مبارزه با فساد را که البته منظور من به آنگونه که برخی توجیه می‌کنند فساد معنوی نیست. این مبارزه را نباید منحرف کرد منظور من آن فسادی است که تجاوز به حقوق عمومی است، تجاوز به بیت المال مملکت است اگر با این فساد مبارزه نشود و بعضی از قوانین مزاحم را هم از جلو پا برنداریم که حالا فرصت گفتگو دربارة آن نیست, (دانشی ـ فساد معنوی هم حمله به حقوق جامعه است) جناب دانشی این را توجه دارم و با شما هم عقیده هستم ولی هر کجا که رفتم این موضوع را سعی کردند که جنبة اخلاقی به آن بدهند که به جای خودش باقی است. (دانشی ـ قربان برنامه‌هایی که در رسانه‌های گروهی اجرا می‌شود تمام فساد معنوی است به ملیت به دین به اخلاق) بله البته آنها را تأیید می‌کنم ولی اجازه بدهید که من کلمة دیگری را بکار نبرم بهر حال آن چه را که در قانون ما هست تجاوز به بیت المال مملکت به حقوق عمومی تخطی از قانون منظورم این موارد است که اگر قوانین را منصفانه اجرا نکنیم اگر پنهان کاری را از بین نبریم و اگر هم چنان اغماض کنیم و گر متجاوزین به حقوق عمومی و بیت المال مملکت را مجازات ننمائیم مشکلات را همچنان خواهیم داشت.
آقایان ما رسیده‌ایم به آغاز سومین اجلاسیه، حقیقت این است که دوره نمایندگی در نیمه دوم آن است من فکر می‌کنم باید طوری باشد که هر یک از ما در پایان این دورة نمایندگی بمردم ایران به موکلینمان و به شاهنشاه ایران و بسرزمین ایران یک دستاوردی از توجه و آگاهی بوظایف نمایندگی ارائه کنیم. (اخلاق پور ـ آئیننامه داخلی را هم بفرمائید درست اجرا بشود) علی ایحال این مطالبی بود که بنظرم رسید، عذر می‌خواهم که موجبات تصدیع را فراهم کردم ولی بعنوان مطالب بعد از دستور که تنها فرصت است خواستم خدمت خانمها و آقایان عرض کنم (احسنت).
رئیس ـ آقای دکتر فیروزآبادی بفرمائید.
دکتر فیروزآبادی ـ جناب آقای رئیس، همکاران ارجمند. یکسال و چند ماه از ادغام شهر ری در شهر تهران می‌گذرد و باید با نهایت تأسف بعرض مجلس شوایملی برسانم که نه تنها مشکلی از مشکلات ما حل نشده بلکه با اشکالات زیادی هم روبرو گشته‌ایم. در بدو امر تصور می‌رفت که عقب ماندگیها و نابسامانیهای چندین ساله ری از بین برود و توجه بیشتری باین شهر و رفاه اهالی آن بشود، متأسفانه با گذشت زمان ثابت شد که این وضع نه تنها دردی را دوا ننموده بلکه عملا باعث ایجاد مشکلات و گرفتاریهای بیشتری گشته است.
وصل شدن ری بتهران اصولا مغایر سیاست عدم تمرکز می‌باشد که همیشه مورد نظر بوده است ولی بهر حال پیش آمده است ـ تهران این روزها خود با هزار و یک مشکل روبرو می‌باشد و فرصت این را که مشکل گشای ماهم بشود ندارد، دلیل آنهم وضعی است که ما با آن روبرو می‌باشیم و کم توجهی است که شهرداری تهران باین منطقه می‌نماید با انتخاب جناب آقای شهرستانی بسمت شهردار تهران انتظار داریم که توجه بیشتری بجنوبی ترین نقطه پایتخت معطوف دارند و دستور فرمایند در جهت رفاه عمومی و برطرف کردن تنگناهای موجود اقدامات عاجلی انجام گردد و در ضمن در مورد طرح اطراف صحن مطهر و آرامگاه سردار بزرگ ایران هرچه زودتر تصمیم گرفته شود تا بن بست ترافیک شهر ری با ایجاد خیابانهای کمربندی از بین برود.
با منحل شدن انجمن شهرستان ری کارهای عمرانی روستاها بیکباره تعطیل شد و اغلب طرحها نیمه کاره ماندند و بقایای آنها هم در شرف از بین رفتن می‌باشند، انجمن شهرستان تهران که عملا جانشین سابق شهرستان ری گشته و می‌بایستی برنامه‌های عمرانی را ادامه دهد تحرکی از خود نشان نمی‌دهد و تا بحال که ماه هفتم سال می‌باشد برای نمونه حتی یک کار عمرانی را هم شروع ننموده‌اند، در اینجا این سؤال پیش می‌آید که آیا انجمن شهرستان تهران انجام برنامه‌های عمرانی را در ری و شمیران هنوز جزء وظائف خود بشمار نمیاورد و یا اصولا انجام هر گونه عمل و اقدامی را در این منطقه کسر شأن خود میداند. و متعاقب آن این سؤال مطرح می‌گردد که آیا راکد گذاشتن میلیونها تومان بودجه‌های عمرانی صحیح است و آنهم به بهانه اینکه قانون نارسائی دارد بنظر بنده بهیچ بهانه‌ای نباید مردم شریف روستاها را از آب آشامیدنی[ برق، راه، مدرسه و سایر حوائج محروم کرد. انقلاب ایران تعطیل بردار نیست نه محرومیت را می‌پذیرد و نه سستی و رخوت و عدم احساس مسئولیت در انجام وظائف محوله را. هدف از تشکیل انجمنهای ملی، سپردن کار مردم بمردم است تا کارها سریع تر و بهتر پیشرفت نماید و دچار وقفه نگردند صرف تشکیل جلسات پرشور انجمن چنانچه با عمل توام نباشد مسلماً هیچ دردی را دوا نمی‌کند شاید بهتر باشد که با ما همراه گردند و سری بروستاها بزنند و وضع آنها را از نزدیک به بینند باشد که تصدیق این گفته‌ها را بنمایند و خود در اقدام کوشا گردند.
بهر حال بنده از جناب وزیر محترم کشور تقاضا دارم دستور فرمایند باینکارها رسیدگی و ترتیبی اتخاذ گردد که انجمن شهرستان طرحهای عمرانی را اولویت دهد و تا فرصت باقی است کار را شروع نمایند.
در بازدیدی که اخیراً باتفاق جناب فرماندار تهران از مناطق روستائی اطراف ری داشتیم، دیده شد که در اغلب این روستاها در اثر بالا آمدن ابهای تحت الارضی و آلوده شدن قنوات با فاضل آب تهران مردم اجباراً از این آبهای آلوده برای استحمام، رختشوئی و ظرفشوئی استفاده می‌نمایند و آب آشامیدنی خود را از سایر نقاط با تانکر بمحل حمل و مصرف می‌نمایند. من نظر جناب اقای وزیر محترم بهداری و بهزیستی را باین موضوع جلب می‌نمایم که بفرمایند از لحاظ بهداشت فردی و بهداشت محیط زیست برای این مردم چه کرده‌اند؟ و آیا مأمورین وزارت بهداری و بهزیستی سری باین مناطق می‌زنند و مردم را آموزش داده‌اند که یا چه دارو و چه مقدار می‌توان این آبهای آلوده که ناقل هزار نوع میکرب و انگل می‌باشد و باعث شیوع بیماریهای واگیر که شبه وبا هم یکی از انها می‌باشد هستند، بهداشتی و قابل مصرف نمود؟ در ضمن جناب وزیر قبول زحمت فرموده باین مناطق تشریف بیاورند و از نزدیک مشاهده نمایند و راه چارة بیابند تا بتوان ساده تر با این شبه وبا مبارزه کرد و بانتظار تغییرات جوی و سرد شدن هوا ننشست و شاید بتوان با یکدستگاه تصفیه تمام این معضلات را برطرف نمود.
موضوع دیگری که چندی پیش هم درباره آن صحبت کردم اصل ۱۴ انقلاب می‌باشد که متأسفانه مبارزه پیگر نبوده و قیمتها باز قوس صعودی طی می‌نمایند مبارزه با گرانفروشی هر چند وقت یکبار صورت می‌گیرد و پس از چند روز بدست فراموشی سپرده می‌شود و باعث دردسر مصرف کننده می‌گردد. اگر قیمتها معقول و عادلانه هستند چرا مبارزه می‌کنید و اگر سیر طبیعی ندارند و بمصرف کننده اجحاف می‌شود چر مبارزه را جدی نمی‌گیرید و ادامه نمی‌دهید بهرحال من نظر دولت جناب آقای دکتر آموزگار را باین مشکل مهم جلب می‌نمایم. (احسنت)
رئیس ـ آقای قاسمی بفرمائید.
قاسمی ـ جناب آقای رئیس همکاران ارجمند عرایضی در مورد حوزه انتخابیه‌ام هست که می‌خواهم بعرض مجلس برسانم، شاید بیان این مطالب یک مقدار دیر شده باشد علت همک این است که تعطیلات مجلس بود و اگر هم برای جلسات بعد موکول می‌شد شاید تأخیر بیشتری در اینمورد پیش می‌آمد همکاران ارجمند از طریق دستگاههای ارتباط جمعی و مطبوعات از جریان سیل حوزه رضائیه مستحضر شده‌اید و اگر عرض مجدد بنده تأثر انگیز باشد با عرض معذرت از حضورتان استدعا می‌کنم توجه بفرمائید و در این مورد مخصوصاً توجه جناب آقای کاشفی را برای تخصیص و حواله اعتباراتی که برای ترمیم خرابیها لازم است جلب می‌کنم، در جریان این سیل تعدادی از روطتائیان جان خودشان را از دست دادند و به محصولات کشاورزی و محل سکونت آنها خسارات زیادی وارد آمد هیأت هائی در این مورد مأمور رسیدگی و تعیین میزان خسارات شدند و من باید از کمکهای اولیه‌ای که بوسیله مقامات محلی بعمل آمد و کسانی که در این راه زحماتی کشیده‌اند صمیمانه سپاسگزاری کنم قطعاً جریان این امر باستحضار جناب نخست وزیر رسیده و مقامات مسئول از ماوقع و جزئیات کار استحضار حاصل فرموده‌اند اگر چنانچه در این فاصل کوتاه که من از مسافرت اخیرم از رضائیه به تهران آمده‌ام اعتبارات لازم حواله شده باشد عرضی ندارم و باید صمیمانه سپاسگزاری کنم و اگر چنانچه این کار نشده است از جناب آقای کاشفی استدعا می‌کنم بذل توجه بفرمایند چون سرمای زودرس و شروع فصل بارندگی موجبات ناراحتی کشاورزان را فراهم کرده است امیدوارم با توجه عاجلی که خواهید فرمود رفع این نگرانی بشود، مورد دوم موضوع محصولات کشاورزی منطقه‌ای از قبیل سیب درختی و سیب زمینی است از طرف مقامات محلی اقداماتی شده است که از طریق روزنامه استحضار حاصل فرموده‌اید. خوشبختانه تلاش کشاورزان و موهبت طبیعت باعث ازدیاد سیب درختی در دو منطقه ایران بوده، یکی منطقه خراسان و دیگر اذربایجان، گو اینکه در این مورد اقداماتی شده است ولی باز باید عرض کنم اگر بصورت تصنعی یا واقعی وجود داشته قیمت این محصول در منطقه بسیار نازل می‌باشد و از دست تولید کننده به قیمت بسیار کمی شاید واسطه‌ها و عوامل سودجو درمی آورند از نظر سیب زمینی اگر بسازمان تعاون دستور داده شده است که مقدار مازاد محصول را خریداری بکنند، باید باستحضار برسانم که میزان این خرید بسیار کم است و نمی‌تواند جوابگوی محصول این فراوردة کشاورزی باشد، همانطور که عرض کردم در این مورد اقداماتی شده است، بنده استدعا می‌کنم بذل عنایتی بفرمائید که نگرانی کشاورزان رفع شود اگر چه بصورت یک مشکل آنی هست ولی باید آثاری که بعداً مترتب بر این مشکل می‌باشد در نظر گرفته بشود تا موجبات دلسردی کشاورزان از نظر تلاش برای ازدیاد فرآورده‌های کشاورزی در آینده پیش نیاید. سپاسگزارم (احسنت).
- تقدیم لایحه انتقال قسمتی از وظایف وزارت کشاورزی و عمران روستائی بوسیله آقای منصور معاون وزارت کشاورزی و عمران روستائی
۲۵ ـ تقدیم لایحه انتقال قسمتی از وظایف وزارت کشاورزی و عمران روستائی بوسیله آقای منصور معاون وزارت کشاورزی و عمران روستائی.
رئیس ـ آقای منصور بفرمائید.
منصور (معاون وزارت کشاورزی و عمران روستائی) ـ با کسب اجازه از مقام محترم ریاست و نمایندگان محترم لایحه انتقال قسمتی از وظایف وزارت کشاورزی و عمران روستایی بوزارتخانه‌های بهداری و بهزیستی و نیرو و راه و ترابری را تقدیم و تقاضای تصویب آنرا دارم.
رئیس ـ لایحه به کمیسیون مربوط ارجاع می‌شود.
- تقدیم لایحه موافقت نامه همکاری دولت شاهنشاهی ایران و دولت جمهوری هند در زمینه استفاده صلح جویانه از انرژی هسته‌ای و استرداد لایحه قبلی بوسیله آقای مهابادی معاون وزارت نیرو
۲۶ ـ تقدیم لایحه موافقت نامه همکاری دولت شاهنشاهی ایران و دولت جمهوری هند در زمینه استفاده صلح جویانه از انرژی هسته‌ای و استرداد لایحه قبلی بوسیله آقای مهابادی معاون وزارت نیرو
رئیس ـ آقای مهابادی بفرمائید.
مهابادی (معاون وزارت نیرو) ـ با اجازه مقام ریاست و نمایندگان محترم پیرو لوایح قبلی لایحه موافقتنامه همکاری دولت شاهنشاهی ایران و دولت جمهوری هند در زمینه استفاده صلحجویانه از انرژی هسته‌ای را تقدیم و تقاضای تصویب آنرا دارم. ضمناً لایحه قبلی را که در این مورد تقدیم شده بود مسترد می‌دارد در لایحه قبلی تنها نسخه انگلیسی به امضای نمایندگان دولت ایران و دولت هند رسیده بود لکن با مذاکراتی که بعمل آمد نسخ فارسی و هندی نیز با تغییراتیکه در مفاد موافقتنامه بعمل آمد به امضاء رسید.
رئیس ـ لایحه به کمیسیون مربوط ارجاع می‌شود.
- قرائت نامه‌های رسیده از دولت
۲۷ ـ قرائت نامه‌های رسیده از دولت
رئیس ـ نامه هائی از دولت رسیده برای استحضار مجلس قرائت می‌شود.
(بشرح زیر خوانده شد)
جناب آقای رئیس مجلس شورای ملی
باستناد مادة ۲۶ قانون برنامه و بودجه کشور مصوب دهم اسفند ماه ۱۳۵۱ (۲۵۳۱ شاهنشاهی) و بموجب تصویبنامه شمارة ۵۲۸۲۸ مورخ ۲۵۳۶/۶/۷ هیئت وزیران موافقتنامه اعتباری بمنظور تأمین هزینه رزی خرید ۴۱۰۰۰ تن متریک ورق فولادی در تاریخ ۲۵۳۶/۶/۷ بین شرکت ملی گاز ایران و شرکت کلوکنر آلمان غربی منعقد گردیده است.
رئوس شرایط اعتبار مذکور بشرح زیر باستحضار می‌رسد
- ـ مبلغ اعتبار: ۱۳/۴۴۸/۰۰۰ دلار آمریکائی
- ـ نرخ بهره: ۱% در سال علاوه بر نرخ پایه
- ـ مهلت بازپرداخت: ۳۰ ماه پس از تاریخ آخرین اسناد حمل
- ـ بازپرداخت: طی ۱۰ قسط متوالی و متساوی ششماهه
این گزارش در اجرای مادة ۵ قانون برنامه و بودجه کشور مصودب دهم اسفند ماه ۱۳۵۱(۲۵۳۱ شاهنشاهی) برای استحضار مجلس شواری ملی تقدیم می‌گردد.
باحترام از طرف وزیر امور اقتصادی و دارائی ـ علی اصغر طباطبائی
جناب آقای رئیس مجلس شورای ملی
باستناد مادة ۲۶ قانون برنامه و بودجه کشور مصوب دهم اسفند ماه ۱۳۵۱ (۲۵۳۱ شاهنشاهی) و بموجب تصویبنامه شمارة ۵۴۳۴۸ مورخ ۲۵۳۶/۶/۷ هیئت وزیران ۶ فقره موافقتنامه اعتبار بمنظور تأمین قسمتی از هزینه ارزی خرید ماشین آلات مورد نیاز مجتمع فولاد بندر عباس در تاریخ ۲۵۳۶/۶/۱۳ بین شرکت ملی صنایع فولاد ایران و شرکت ایتالیمپیانتی ـ ایتالیا منعقد گردیده است.
رئوس شرایط اعتبار مذکور بشرح زیر به استحضار می‌رسد:
- ـ مبلغ کل اعتبارات:۴۳۸ / ۹۴۴ /۵۶۶ دلار آمریکائی
- ـ نرخ بهره: ۸/۲۵ درصد در سال
- ـ مهلت بازپرداخت: ۵۶ ماه پس از تاریخ قابل اجرا شدن قرار داد خرید.
- ـ بازپرداخت: طی ۱۴ قسط متوالی و متساوی ششماهه.
این گزارش در اجرای مادة ۲۵ قانون برنامه و بودجه کشور مصوب دهم اسفند ماه ۱۳۵۱ (۲۵۳۱ شاهنشاهی) برای استحضار مجلس شورای ملی تقدیم می‌گردد.
با احترام ـ وزیر امور اقتصادی و دارائی ـ هوشنگ انصاری
- ختم جلسه
۲۸ ـ ختم جلسه.
رئیس ـ با اجازه خانمها و آقایان این جلسه را ختم می‌کنیم تاریخ و دستور آینده بعداً به اطلاع همکاران محترم خواهد رسید.
(جلسه ساعت دوازده و پانزده دقیقه پایان یافت)
رئیس مجلس شورای ملی ـ عبدالله ریاضی
- پرسش نمایندگان
سئوال آقای اشرف حریری از وزارت راه و ترابری
مقام معظم ریاست محترم مجلس شورای ملی
خواهشمند است دستور فرمایند جناب آقای وزیر راه و ترابری در مجلس شورای ملی حضور بهمرسانده و بسئوالات زیر پاسخ دهند:
۱ ـ در حالیکه باستناد نامة شمارة ۵۸۲ ـ ۲۵۳۶/۱/۲۸ وزیر مشاور و معاون پارلمانی نخست وزیر بعنوان جناب آقای ریاضی رئیس مجلس شورای ملی در پاسخ به نطق قبل از دستور اینجانب، اولویت پروژه اجرائی ساختمان راه اردبیل ـ آستارا به تأیید شورای اقتصاد رسیده و شروع آن در طی برنامه پنجم تأکید شده است، اینک که به پایان پنجسالة برنامه پنجم کشور پنج ماه بیشتر باقی نمانده است، چرا ساختمان این راه ارتباطی هنوز شروع نشده است؟
۲ ـ قریب دوماه است که راه آستارا ـ بندر پهلوی با هر بار بارندگی و بالا آمدن آب رودخانه‌ها بعلت خرابی و شکستگی پل‌ها مرتباً مسدود می‌شود. برای ساختمان اساسی این راه و ترمیم پل‌های بین راه و برقراری ارتباط مجدد و مطمئن در این جادة مهم که در مسیر دروازة وارداتی کشور قرار دارد، از طرف وزارت راه و ترابری چه اقدامی صورت گرفته است؟
با احترام ـ اشرف حریری نماینده مجلس شورای ملی
سئوال آقای مهندس اردلان از وزارت راه و ترابری
ریاست معظم مجلس شورای ملی
تقاضا دارم بجناب آقای وزیر راه و ترابری اطلاع فرمائید در مجلس شورایملی حاضر شده و بسئوال اینجانب پاسخ مرحمت فرمایند.
۱ ـ با اینکه اعتبار اسفالت گرم جاده تویسرکان ـ کنگاور ـ جوکار تأمین گردیده بچه علت عملیات راه سازی شروع نشده و علت تأخیر آن چیست؟
۲ ـ در مورد اسفالت جاده اسدآباد ـ تویسرکان چه اقدامی شده و بالاخره اسفالت آن در چه تاریخی شروع خواهد شد.
با تقدیم احترام ـ مهندس اردلان
سؤال آقای علی اصغر مظهری از دولت
ریاست معظم مجلس شورای ملی
همانطور که استحضار دارند اخیراً در جراید خبری منتشر شد که حکایت از افزایش نرخ بیمه بدنه اتوموبیل تا ۳۰۰ درصد دارد.
از آنجا که این افزایش ناگهانی مسلماً اثرات نامطلوبی در سایر قیمتها خواهد داشت و معلوم نیست شرکتهای بیمه برابر چه اصولی چنین اقدامی کرده‌اند و چگونه این تصمیم در صورت لزوم مورد موافقت قرار گرفته تقاضا می‌شود مقرر فرمایند نمایندگان دولت در ساحت مقدس مجلس شورای ملی حضور یافته به این پرسش پاسخ دهند که:
چرا، چگونه، به چه علت؟ و بر اساس چه ضابطه‌ای؟ چنین افزایش ضروری بوده و تصویب شده است.
با احترام ـ علی اصغر مظهری
سئوال آقای دکتر حسین طبیب از وزارت کشاورزی و عمران روستائی
ریاست محترم مجلس شورای ملی
خواهشمند است مقرر فرمائید جناب آقای وزیر کشاورزی و عمران روستائی و مقام مسؤل مربوطه به سازمان حفاظت محیط زیس برای پاسخ گوئی به سؤال زیر در مجلس شورای ملی حضور بهمرسانند.
روستاهای منطقه کره بند استان بوشهر که از پربرکت ترین و حاصلخیزترین مراکز کشاورزی منطقه بوده است در طی ۱۱ سال اخیر در اثر انحراف و تغییر مسیر رودخانه و هدایت آبهای مورد استفاده کشاورزی بطرف دریا بکلی ویران و خالی از سکنه و جمعیت گردیده است.
۱ ـ در طول مدت ۱۱ سال رای مقابله و جلوگیری از این حادثه اسف انگیز که برخلاف و مغایر با سیاست صیانت از اراضی کشاورزی و حقوق کشاورزان بوده چه اقدام اساسی بعمل آورده‌اند؟
۲ ـ برای چارة جوئی و برطرف ساختن این مسئله مهم و سامان بخشیدن به زندگی عادی کشاورزان و اصلاح مسیر رودخانه چه برنامه‌ای وجود دارد؟
۳ ـ از نظر اهمیت و فوریت موضوع اصلاح مسیر رودخانه و اعاده زندگی و کشاروزی در چه زمانی انجام خواهد گرفت؟
با احترام ـ دکتر حسین طبیب
سئوال آقای احمد بنی احمد از وزارت بهداری و بهزیستی
ریاست محترم مجلس شورای ملی
در حالیکه دولت صداقت و حقیقت و صراحت را بعنوان بنیاد اخلاقی حکومت اعلام داشته است، متأسفانه جناب آقای وزیر بهداری و بهزیستی در چند ماه اخیر وضع درمانی و بهداشتی و روانی مردم را دچار اخلال کرده‌اند. اینک احساس مسئولیت می‌کنم وزارت بهداری و بهزیستی را که در این چند ماه دچار گرفتارهای ضد و نقیض فراوان شد طرف سؤال قرار دهم.
ابتدا جناب آقای وزیر بهداری به طور کلی در پی سیاست استتار و پنهان کردن واقعیتها از مردم وجود هر نوع وبا و شبه وبا را با قاطعیت در مطبوعات و مصاحبه‌های خود تکذیب و انکار کرده است. در حالیکه در بحبوحه این انکار وجود وبا را آنهم با تأخیر زیاد و پس از اینکه مطبوعات و رادیو تلویزیونهای خارج اخبار مربوط به وبا در ایران را انتشار دادند به سازمان بهداشت جهانی اعلام کرده‌اند. پس از این اعلام بکرات یادآور شده‌اند که حتی یک نمونه مرگ و میر در ایران دیده نشده است. بعد از آنکه مطبوعات و تلویزیونهای خارج اعلام بیماری وبا و موارد تلفات را منتشر کردند، درست پس از چند ماه از تاریخ وجود بیماری وبا و کشتار آن وزارت بهداری تحت فشار واقعیت اعلامیه‌ای انتشار داده و با استتار قسمت اعظم حقایق فقط اشاره به وجود (شبه وبا) در تهران و قم با چهل و هفت نفر تلفات کرده است.
سیاست فرار از حقایق آنهم مربوط باخبار بیماریهائی از نوع وبا در مقام توجیه، ارتباط با مسائل اقتصادی یعنی صادرات کشور و توریسم و نظایر آن پیدا می‌کند در حالیکه:
۱ ـ جان و زندگی مردم مقدم بر مسائل اقتصادی و صادراتی است و در برابر حیات انسان درآمدهای ناشی از توریم در خور اعتنا نمی‌باشد.
۲ ـ سیاست استتار باعث غفلت و جهالت مردم، عدم مراقبت و ناآگاهی و غافلگیری آنها شده و مراقبتهای بهداشتی را کمتر و عواقب ناگوار آن را بیشتر خواهد نمود.
۳ ـ با توجه به ارتباط جهان امروز و مراودات مردم سراسر جهان از طرق مختلف امکان غافل نگه داشتن جهانیان به منظور جلوگیری از ضربه‌های اقتصادی و یا درامدهای توریستی مقدور نمی‌باشد. چنانکه درست در زمانی که بیمارستان فرمانفرمائیان تبریز از کودکان بیمار وبائی پر شده بود، پروفسور روزنتال استاد دانشگاه ایلی نویز با تمسخر به کودکان وبائی اشاره می‌کرد و می‌گفت در ایران بیمار وبائی وجود ندارد؟! چندی پیش یکی از پزشکان اطراف زنجان وجود بیماری وبا را در آن منطقه اعلام کرد و روز بعد وزیر بهداری و بهزیستی گفت: کسانیکه اخبار دروغ انتشار می‌دهند باید محاکمه شوند ولی نگفت با کسانیکه حقایق را می‌پوشانند و واقعیتها را از مردم پنهان می‌کنند چه باید کرد؟ من با مناطق دیگر ایران کاری ندارم ولی آنچه در حوزة انتخابیه من گذشته و می‌گذرد نشانه‌های تأسف آوری از غافل کردن مردم، و دور نگه داشتن آنها از تأمین وسایل بهداشتی و در نتیجه در جلوگیری از مبارزة عمومی و خانوادگی با وبا و بالاخره موجبات تلفات در خور توجهی شده است. در حالیکه اعلامیه وزارت بهداری هیچگونه اشاره‌ای به وجود وبا و شبه وبا در تبریز نمی‌کند، بیمارستان بابک راه آهن و فرمانفرمائیان از بیماران وبائی انباشته است.
علیرغم سیاست استتار و اختفای حقایق و صدور دستورات محرمانة شدید برای جلوگیری از انتشار اخبار این نوع بیماریها ولی اسناد و مدرکی در دست است که فقط گوشه‌ای از این حقایق تلخ را نشان می‌دهد.
اول ـ در بیمارستان بابک تبریز از اواخر تیرماه بطور متوسط روزانه ۳۰ نفر بستری و جمعاً تا اول مهرماه هشتصد
بستری گردیده‌اند که تلفات آن بطور شایع در میان مسئولیت بیمارستان و بهیاران و پرستاران حدود یکصد نفر بوده است.
دوم ـ در بیمارستان کوچک راه آهن ۲۰ نفر بستری شده‌اند که خوشبختانه تلفاتی نداشته است.
سوم ـ در بیمارستان فرمانفرمائیان فقط در یک روز یعنی تاریخ ۳۶/۶/۸ ـ ۹ مورد آزمایش بیماری وبا مثبت بوده است.
چهارم ـ موارد فوت در بیمارستان فرمانفرمائیان، علیرغم سیاست استتار و اخفای حقایق آنچه که به زحمت و تلاش زیاد و تحقیق مسلم گردیده و قطعاً با توجه به چنین سیاستی دسترسی به همة حقایق و موارد مرگ و میر غیر ممکن است عبارت است:
۱ ـ احمد زندی (فوت)
۲ ـ حوریة شاه محمدپور (فوت)
۳ ـ علی فرزند میرزاعلی (فوت)
۴ ـ حسن نجف زاده (فوت)
پنجم ـ در بیمارستان فرمانفرمائیان از ۳۶/۵/۸ , ۳۸۴ بیمار وبائی بستری شده و از تاریخ فوق تا ۲۵۳۶/۷/۷ ۹ مورد فوت در بیمارستان و چهار مورد فوت در آمبولانس و یا به محض رسیدن در محوطةبیمارستان بوده است.
در اینجا باید توجه داشت که عواطف پزشکی و پرستاری در برابر کودک بیمار تا انسان بزرگسال فرق می‌کند و اگر تلاش و از جانگذشتگی پزشکان بیمارستان فرمانفرمائیان و مخصوصاً بهیاران و کمک بهیاران که با تمام وجود خود و خارج از وظیفه و زمان کار کمر همت نمی‌بستند آمار تلفات به طور مسلم بسیار اسف آور و ضایعات جبران ناپذیر بود.
با توجه به مراتبی که در بالا اشاره شد این بود وضع شهر تبریز و مرکز استان به همه امکانات درمانی. وضع روستاها و دهات که گزارشات غیر مستند فراوان به اینجانب رسیده است در پرتو سیاست اخفای حقایق از مردم به بوتة فراموشی سپرده می‌شود، ولی هرگز مسؤلیت مقامات وزارت بهداری و بهزیستی را از بین نمی‌برد و بناچار چنین مسؤلینی باید پاسخگوی اعمال و رفتار خود باشند. بنا بمراتب فوق خواهشمند است بوزیر بهداری و بهزیستی ابلاغ فرمائید هرچه زودتر در مجلس شورای ملی حاضر و بسؤالات زیر جواب دهند:
۱ ـ چرا برخلاف سیاست اعلام شده در برنامه دولت حقایق را از مردم پنهان کرده‌اند؟
۲ ـ آیا وزیر بهداری و بهزیستی مسؤلیت مرگ و میر کسانی را که باستناد اطلاعیه‌ها و مصاحبه‌های ایشان از توجه ببهداشت و مراقبتهای لازم خودداری کرده و در نتیجه جان خود را از دست داده‌اند بعهده می‌گیرند یا خیر؟
با احترام ـ احمد بنی احمد نماینده مردم تبریز در مجلس شورای ملی
سئوال آقای محسن پزشکپور از وزارت بهداری و بهزیستی
ریاست محترم مجلس شورای ملی
خواهشمند است مقرر فرمائید جناب آقای وزیر بهداری و بهزیستی در مجلس شورای ملی حضور یافته به پرسش‌های زیر پاسخ گوید.
۱ ـ با آنکه اشاعه بیماری التور (شبه وبا) در تهران و برخی دیگر از مناطق کشور به حدی بود که وزارت بهداری و بهزیستی بشرح مندرج در روزنامه‌های مورخ ۳۶/۷/۷ اعلام داشت که ۴۷ تن در تهران و قم به سبب ابتلای به بیماری شبه وبا در گذشته‌اند، و با آنکه روزنامه‌ها چند روز پیش از این تاریخ بروز بیماری شبه وبا را در بعضی مناطق و نیز فوت چند تن را بدان سبب اعلام داشته‌اند، انگیزه آنکه وزارت بهداری و بهزیستی با صدور اعلامیه‌ای آنهم با لحنی تند و معترض به روزنامه‌های کشور مراتب را تکذیب نمود و بدین کیفیت نوعی روش پنهان کاری و پرده پوشی در امری مهم و حساس اعمال گردید چه بود؟
۲ ـ با توجه به اهمیت و حسایت امر مسببین چنین بی توجهی و پنهان کاری چه مقاماتی بودند و چگونه مجازات و تنبیهی درباره آنها اعمال گردیده است؟
۳ ـ سیاست کلی وزارت بهداری و بهزیستی برای پایان دادن به وضع آشفته بیمه‌های درمانی و بطور کلی سیاست وزارت مزبور حل مشکلات بهداشت و درمان میلیونها ایرانی چه می‌باشد؟
۴ ـ با توجه به گزارش‌های نظام پزشکی که حاکی از عدم کفایت پزشک و تخت بیمارستانی برای کل جمعیت مملکت و نیز عدم توزیع عادلانه جغرافیائی و گروهی پزشک و تخت بیمارستانی در سراسر کشور می‌باشد، و با توجه به اینکه گزارش‌های مزبور سالها است حکایتا از این وضع نابسامان دارد چرا تا کنون اقدام مؤثر و قاطع برای رفع این مشکلات صورت نگرفته است و نیز برای پایان دادن به این نابسامانی و تبعیض و بی عدالتی، بهداشت و درمان در سطح جغرافیائی و گروهی کشور چه برنامه مؤثر و سریعی اجرا خواهد شد؟
با احترام ـ محسن پزشکپور
تقاضای طرح سئوالهای تقدیمی آقای محسن پزشکپور (از وزارتخانه‌های مربوط)
ریاست محترم مجلس شورای ملی
از آنجا که پرسش هائی که در دو اجلاسیه گذشته دورة ۲۴ قانون گذاری، از دولت سابق مطرح نموده‌ام، مربوط به برنامه‌ها و استراتژی کلی و اساسی جامعه ایرانی می‌باشد.
از آنجا که پرسش‌های مزبور عموماً ناظر به شخص وزرای دولت سابق نبوده است، بلکه متضمن روش‌ها و برنامه هائی است که هم اکنون نیز در مورد اساسی ترین مسائل جامعة ملی ایران مطرح می‌باشد.
بدینوسیله بار دیگر پرسش‌های مزبور را تکرار می‌نمایم و استدعا دارم مقرر فرمایند حسب مورد وزاری مربوط با حضور در مجلس شورای ملی و یا کمیسیون رسیدگی به سؤالات به پرسش‌های یاد شده در بالا پاسخ گویند.
یکم آبانماه ۲۵۳۶
با احترام ـ محسن پزشکپور