مذاکرات مجلس شورای ملی ۱۹ خرداد ۱۳۳۹ نشست ۴۱۷
| مجلس شورای ملی مجموعه قوانین دوره قانونگذاری نوزدهم | تصمیم‌های مجلس | قوانین برنامه‌های عمرانی کشور مصوب مجلس شورای ملی |
| نمایندگان مجلس شورای ملی دوره قانونگذاری نوزدهم |
مشروح مذاکرات مجلس شورای ملی، دوره ۱۹
جلسه: ۴۱۷
صورت مشروح مذاکرات مجلس شورای ملی روز ۵ شنبه ۱۹ خرداد ماه ۱۳۳۹
فهرست مطالب:
۱ - قرائت اسامی غائبین جلسه قبل
۲ - بیانات آقای رئیس به مناسبت اختتام دوره نوزدهم مجلس شورای ملی
۳ - بیانات آقای نخست وزیر درباره گزارش دوره تصدی خود و امور کلی کشور و مطالب دیگر
۴ - تصویب صورت مجلس جلسات ۱۷ و ۱۸ خرداد - اعلام پایان دوره نوزدهم مجلس شورای ملی
مجلس دو ساعت و پانزده دقیقه قبل از ظهر به ریاست آقای رضا حکمت سردار فاخر تشکیل گردید.
۱ - قرائت اسامی غائبین جلسه قبل
رئیس - صورت غائبین جلسه پیش قرائت می‌شود.
(به شرح زیر قرائت شد)
غائبین با اجازه - آقایان: دادگر قوام - مهندس فیروز - دکتر امین سنندجی - خرازی - اریه - ذوالفقاری - اعظم زنگنه - مهندس جفرودی - اورنگ - دکتر سعید حکمت - قراگزلو - دکتر سید امامی خویی - عرب شیبانی - فولادوند - حشمتی - صادق بوشهری - دولتشاهی - کورس - ابتهاج - بهبهانی - پناهی.
غائبین بی‌اجازه - آقایان: دکتر طاهری - قرشی.
رئیس - نظری نسبت به صورت مجلس نیست؟ (اظهاری نشد) تصویب صورت مجلس بعداً اعلام می‌شود.
۲ - بیانات آقای رئیس به مناسبت اختتام دوره نوزدهم مجلس شورای ملی
رئیس - شکر و سپاس بی‌حد به درگاه خداوند متعال که در این دوره نوزدهم قانونگذاری ما را در ایفای وظایف نمایندگی و تکالیف خطیری که بر عهده داشتیم توفیق عنایت فرمود در این دوره که بیش از هر وقت برای ترمیمی خرابی‌ها و تثبیت اوضاع و جبران مافات کشور احتیاج مبرمی به اصلاحات ضروری و اجتماعی داشت با این که اصول حزبی در مجلس و اختلاف سلیقه و عقیده موجود بود تمام آقایان نمایندگان و همکاران محترم با احترام به عقاید یکدیگر با یک روح وحدت و حسن‌نیت و وطن‌پرستی برای وصول به یک هدف مقدس و مقصد مشترک گام برمی‌داشتند (صحیح است) که آن حفظ رژیم سلطنت مشروطه و قانون اساسی و خیر و رفاه مردم و صیانت مصالح کشور و حقوق ملت ایران بود (صحیح است) باید صادقانه اعتراف کرد که در این موفقیت مساعدت‌های معنوی و اندرزهای خردمندانه اعلیحضرت همایون شاهنشاه (صحیح است) که همیشه حامی اصول مشروطیت و حافظ قانون اساسی بوده‌اند و برای ترقی و تعالی کشور و سعادت و آسایش مردم و وحدت ملی و عدالت اجتماعی همواره از هرگونه بذل مساعی و عنایت و توجه خاص مضایقه نفرموده‌اند به دست آمده و نصیب شده است (صحیح است) همکاری صمیمانه مجلس شورای ملی با مجلس محترم سنا و سعی در حسن‌تفاهم یکی از عوامل پیشرفت امور نیز بوده است (صحیح است) این نکته جای تردید نیست که در اوضاع امروزه پرآشوب دنیا و دریای متلاطم سیاست جهان برای حفظ مصالح کشور اقدامات بیشتر و مراقبت زیادتر و وسایل مهم‌تری لازم است بنابراین اقتضا دارد به طوری که منظور نظر ذات شاهانه است در امر انتخابات هر چه زودتر میسر شود با رعایت آزادی کامل اقدام در افتتاح دوره بیستم قانونگذاری تسریع به عمل آید (صحیح است) شک نیست که در ایام فترت امید و اعتماد مردم ایران به ذات همایون شاهنشاه است که در ظل عنایات خداوند متعال با نیت پاک و حسن سیاست و اراده قوی میهن عزیز ما را از هرگونه حوادثی محفوظ و مصون بدارند. انشاءالله لازم می‌دانم از هیئت محترم دولت مخصوصاً جناب آقای دکتر اقبال نخست وزیر که در این مدت بی‌نظیر (صحیح است) و زحمات و مساعی دائمی خود با مجلس شورای ملی همکاری و اشتراک مساعی نموده‌اند اظهار امتنان و تشکر کنم (صحیح است) رجاء واثق دارم که با تحکیم مبانی مشروطیت و آزادی که خون‌بهای شهدای راه آزادی و ودیعه گرانبهای نیاکان ما است (صحیح است) به فضل خداوند و پشتیبانی و فداکاری افراد ملت این کشور قدیم و کهن که قرن‌ها مرکز تمدن و سیاست دنیا بوده است مجد و عظمت دیرین خود را در عهد سلطنت با میمنت اعلیحضرت همایون محمدرضا شاه پهلوی احراز کند. (انشاءالله)
۳ - بیانات آقای نخست وزیر در باره گزارش دوره تصدی خود و امور کلی کشور و مطالب دیگر
رئیس - جناب آقای نخست وزیر
نخست وزیر (دکتر اقبال) - آقایان نمایندگان محترم مجلس، بنده وظیفه حتمی و قطعی خودم می‌دانم که در این روز که دورهٔ نوزدهم قانونگذاری خاتمه می‌یابد از طرف خودم و هیئت دولت از همکاری صمیمانه آقایان نمایندگان محترم که در این مدت سه سال و دو ماه و چهار روز با دولت همکاری فرموده و لوایحی که دولت تقدیم کرده است بعد از تنقیح تصویب فرموده‌اند سپاسگزاری کنم، مخصوصاً وظیفه خودم می‌دانم که از مقام ریاست محترم و معظم مجلس جناب آقای سردار فاخر حکمت که خودشان یکی از بانیان اساس مشروطیت ما هستند (صحیح است) و در تمام ادوار با یک حسن نیتی مجالس ما را اداره کرده‌اند (صحیح است) سپاسگزاری کنم و از این که دولت را در این مدت راهنمایی فرموده‌اند و هدایت کرده‌اند تشکر کنم (احسنت) آقای سردار فاخر حکمت با این خدماتی که به مملکت ما کرده‌اند مقام ارجمندی دارند (صحیح است) و مطمئن هستم که ملت ایران هم قدرخدمات ایشان را می‌داند و آن طوری که شایسته و بایسته است از ایشان تقدیر خواهد کرد (احسنت) این مجلس ۱۹ مسلماً یکی از مجالس تاریخی ایران است برای این که بعد از مدت‌ها مجلس توانست در یک محیط آرامی به وظایفی که قانون اساسی به او محول کرده بود انجام وظیفه نماید، همه آقایان شاید که در اغلب‌شان ادوار سابق هم افتخار نمایندگی مجلس را داشته‌اند دیدند با وجودی که مصونیت داشتند با وجودی که قانونگذار بودند در همین اطاق راست و آسوده نبودند و حتی از هیچ‌گونه اهانت درباره آقایان کوتاهی نمی‌شد البته از طرف اشخاصی که همه چیز را زیر پا گذاشته بودند و خیانت به کشور و خدمت به اجانب را افتخار خود می‌دانستند (صحیح است) آنها مانع می‌شدند که وکلای ملت آزادانه در این مجلس مقدس انجام وظیفه کنند این را همه آقایان به خاطر دارند متأسفانه خاطرات بدی است از همین قسمت‌هایی که تماشاچیان و روزنامه‌نگاران هستند اشخاصی پایین آمدند و همین جا برخلاف اصول با وکلای ما گلاویز شدند. دیدیم که در جلوی همین مجلس تهدیداتی کردند و حتی، معذرت می‌خواهم از این لغت ولی باید گفته شود برای این که معرف این اشخاص است در همین محوطه روده و شکم وکلا را به مزایده گذاشته بودند و به این ترتیب یک عده‌ای را مرعوب کرده بودند و نمی‌خواستند بگذارند آن طوری که می‌بایستی انجام وظیفه کنند خدا را سپاسگزار هستم که این دوران طوفانی از بین رفت و در تحت توجهات خاص شاهنشاه زعمای قوم توانستند مجدداً به انجام وظایف ملی خود بپردازند. در این مدت سه سال و دو ماه و چهار روز که این دولت افتخار خدمتگزاری داشته است همه وقت ما از عنایات و توجهات خاص نمایندگان هر دو مجلس بهره‌مند بودیم مجلس شورای ملی و ملجس سنا جای بحث و فحص است و بایستی هر یک از افراد نمایندگان بتوانند آزادانه نظریات خودشان را بگویند، چه بسا که ما لوایحی آوردیم به مجلس و این لوایح را آقایان نمایندگان محترم با حسن‌نیت تنقیح کرده‌اند به طوری که هیچ شباهتی به لایحه تقدیمی دولت نداشته است و دولت هم قبول کرده است برای این که تشخیص داده است حسن‌نیت بوده و صلاح و خیر مملکت را این طور تشخیص داده‌اند، ما همگی غیر از خیر و صلاح و آبادانی و پیشرفت مملکت چیز دیگری نمی‌خواهیم، هر کس در هر مقامی که هست غیر از این فکر بکند آن شخص ایرانی نیست و خائن است بنده می‌خواستم اینجا یک آماری از کارهایی که مجلس کرده است در این مدت و دولت را یاری کرده است به طور فهرست عرض کنم البته این کارها را خود آقایان بهتر می‌دانند برای این که خودتان انجام داده‌اید، ولی بنده هم
وظیفه دارم اینجا تکرار کنم، برای این که مردم ایران بدانند که وکلای دوره ۱۹ تقنینیه مسلماً از خدمتگزاران واقعی مملکت بوده‌اند و برای همیشه نام آنها در تاریخ ثبت می‌شود چه با دکتر اقبال موافق باشند چه مخالف (احسنت) اینجا طبق آماری که ما تهیه کرده‌ایم و شاید هم مختصر اختلافی داشته باشد معذرت می‌خواهم تعداد قوانین موضوعه در جلسات مجلس در حدود ۳۲۰ یا ۳۲۵ قانون بوده است تعداد مصوبات کمیسیون‌های مشترک مجلسین ۹۶ و تعداد مصوبات کمیسیون‌های پارلمانی مجلس شورای ملی ۱۶۹، تعداد بودجه‌های تفصیلی مصوب کمیسیون بودجه مجلس شورای ملی ۲۹۰، به طوری که جمع کل مصوبات قانونی دوره ۱۹ قانونگذاری در حدود ۸۷۰ و یا ۸۸۰ است و این خوب نشان می‌دهد که همه آقایان فرصت این را داشته‌اند که در یک محیط آزاد لوایح را مطالعه بکنند و بدون فشار تصویب بفرمایند و همه علاقه کامل داشته‌اند به پیشرفت امور مملکت (صحیح است) مملکت‌مان طبق قانون اساسی از سه قوه تشکیل شده است و هر یک از این قوا اگر کار خودش را خوب انجام ندهد آن قوای دیگر بالطبع فلج می‌شوند (صحیح است) فرض بفرمایید که اگر مجلس شورای ملی وظایف خودش را به وجه احسن انجام داد ولی دولت که مجری آن قوانین است کار خودش را انجام نداد چه صورتی پیدا می‌کند کار انجام نشده و وقت تلف شده است و یا این که اگر خدای نکرده دولت لوایحی تقدیم مجلس کند و در مجلس معطل بماند و دولت قانونی در دست نداشته باشد کاری نمی‌تواند بکند و همچنین یکی از قوای مهم مملکت ما که بنده خیلی بهش احترام می‌گذارم قوه قضائیه مملکت است برای این که اگر در مملکت عدالت برقرار نباشد هیچ کاری انجام نخواهد شد (صحیح است) و از همین جهت است که قوه قضائی ما را قانون اساسی مثل سایر قوا استقلالی برایش قائل شده و در حدود مقرراتی انجام وظیفه می‌کند و از این جهت این دولت بی‌اندازه وظیفه خودش می‌داند که به قوه قضائیه احترام بگذارد و به هیچ وجه من‌الوجوه ما اجازه ندادیم نه به خودمان و نه به دیگران که در قوه قضائیه اعمال نفوذ بشود این وظیفه هر وطن‌پرست و ایرانی است که قوه قضائیه را دور از هرگونه تشنجات سیاسی و اجتماعی بگذارد و نگذارد که این قوه قضائی آن طوری که شایسته و بایسته است انجام وظیفه بکند و خودش را نشان بدهد که لایق این احترام است و از این جهت ما به قوه قضائیه خودمان خیلی احترام می‌گذاریم، البته هر دستگاهی که هست یک نواقصی دارد و هیچ وقت نباید انتظار داشت که این دستگاه از روز اول کامل باشد و نمی‌تواند هم کامل باشد برای این که دنیا روزبه‌روز در ترقی است اگر ما یک تصمیماتی یک قوانین پنجاه سال پیش داشتیم شاید آن قوانین برای پنجاه سال پیش بسیارخوب بود ولی برای امروز کافی نیست و لازم است که در آن تجدیدنظر بشود و از این جهت قوه قضائی ما هم شاید از نظر قوانین احتیاج به اصلاحاتی داشته باشد که خوشبختانه در این دوره با کمک و مساعدت آقایان و جدیت وزیر دادگستری این کار انجام شده است (صحیح است) و بنده عقیده دارم که قوه قضائی یک قوه بسیار بسیار مهمی است در مملکت و باز هم تکرار می‌کنم که همه ما وظیفه داریم که این قوه را کمک کنیم و مساعدت کنیم که وظیفه خودش را بتواند به بهترین وجهی انجام بدهد زیرا، باز هم تکرار می‌کنم اگر در مملکت عدالت برقرار نباشد هیچ کاری انجام نخواهد شد (صحیح است) البته در این دوره مجلس شورای ملی قوانین زیادی را با مجلس سنا تصویب کردید ولی خوب چند قانون است که بنده با اجازه آقایان می‌خواهم از آنها یادآوری کنم که ببینیم آن قوانین برای اجتماع ما چقدر مفید است یکی از موضوعاتی که همیشه مبتلا به ما بوده است و در نتیجه آن وقایعی در کشور ما رخ داده بود موضوع نفت بود خوشبختانه در موضوع نفت در این دوره قانونی از مجلس گذشت و البته این هم در نتیجه راهنمایی و هدایت شاهنشاه بزرگ ماست که ما توانستیم برای کار نفت یک قانونی و یک مقرراتی وضع کنیم که هر وقت خواستند اشخاصی چه داخلی و چه خارجی از این منابع ما استفاده کنند طبق آن قانون عمل شود و یکی از قراردادهای خوبی که ما توانستیم طبق آن قانون با شرکت‌های خارجی ایتالیایی، امریکایی، کانادایی و سایر کشورها ببندیم همان قرارداد ۷۵ و ۲۵ درصد است که خیال می‌کنم یکی از افتخارات ملت ایران باشد که به این نتیجه رسیده است (صحیح است). قانون دیگری که از مجلس گذشت و مخصوصاً چون دیدم در یکی از جراید سؤالی کرده بودند که قوانین اجرا می‌شود یا بعضی ازمتنفذین مانع اجرای قانون هستند و اجرا نمی‌شود قانون منع معاملات مقامات مملکتی است با دولت، چه وزیر، چه وکیل، چه مدیر کل و چه کارمند و یکی هم قانونی که اشخاص، یعنی کارمندان دولت باید بگویند که مکنت‌شان چیست و هر سال اگرکم و کسری یا اضافه‌ای در ثروت‌شان
پیدا شد به دولت بگویند تا دولت بتواند رسیدگی کند و اگر اضافه‌ای پیدا شده ببیند از راه مشروع بوده است یا خیر؟ قانون منع معاملات چون اجرایش بسیار آسان بود انجام شد و طبق آن هیچ یک از مقامات مسئول مملکت حق معامله با دولت را ندارند و علاوه بر این که خود آقایان وزرا در این قسمت دقیقاً رسیدگی می‌کنند و درجریان اجرای آن هستند دستگاه نخست وزیر هم مراقب همه است به این ترتیب که تمام قراردادهایی که اشخاص با دستگاه‌های دولت منعقد می‌کنند موظف است وزارتخانه یا اداره مربوطه یک نسخه از آن را به نخست وزیری بفرستد که در آنجا رسیدگی شود که مبادا خدای نکرده اشتباهی بشود از این جهت این قانون اجرا شده است ولی بنده همیشه از پشت این تریبون تقاضا کردم که تمام افراد مملکت باید با دولت همکاری کنند و دولت راراهنمایی کنند، ممکن است خدای نکرده یک خلافی هم رخ داده باشد، اگر اطلاع پیدا کردند این وظیفه آن افراد است که به ما اطلاع بدهند رسیدگی کنیم که اگر خلافی رخ داده باشد طبق مقررات به سخت‌ترین وجهی تنبیه خواهند شد قانون دوم قانونی بود که کارمندان دولت بگویند چه دارند و در سال‌های بعد اگر چیزی بر آن اضافه شد آن را هم بگویند تا بدانیم از کجا اضافه شده است و خدای نکرده سوء‌نیتی یا سوء‌استفاده‌ای در کار بوده است طبق آن قانون بایستی که ما دو تا ورقه مقایسه در دست داشته باشیم تا بتوانیم بگوییم طرف کار خلافی کرده است یا خیر؟ در سال گذشته ما طبق قانون پرسشنامه‌هایی تنظیم کردیم که به تمام کارمندان دولت دادیم که آنها پرکردند و تسلیم مقاماتی که باید بشود شد امسال هم طبق قانون باز از آن اوراق که با اوراق اولیه اختلافی داشت که فقط باید اگر چیزی اضافه شده آن را هم بگویند آن اوراق را هم دادیم که در مدت قانونی تسلیم بکنند البته وقتی که این دو ورقه در دست ما باشد دولت یک ملاک مقایسه و رسیدگی خواهد داشت از این جهت خواستم به آقایان عرض کنم که به هیچ‌وجه من‌الوجوه در این کار کوتاهی نشده است و دولت مراقب این کار است و ما هم علاقه داریم و الحمدالله این طور هم است برای این که می‌بینیم بعضی اوقات خارجی‌هایی روی سوء‌نیت و یا روی این نکته بد هدایت می‌شوند یک مطالبی می‌گویند که دستگاه‌های ما آلوده است اگر درست رسیدگی بکنیم دستگاه‌های آنها هم آلوده است، بنا به تصدیق خودشان در نطق‌هاشان در خبرهای رسمی‌شان خودشان گفته‌اند که چرا کارمندان ما این قدر بردند و خوردند و مال فلان کشاورز را بردند و از اموال کشاورزی برای خودشان عمارت ساخته‌اند اینها گفته‌های خودشان است مال ما نیست، از این جهت معلوم می‌شود که در آن دستگاه‌ها هم هست ولی چون مثل معروف ایرانی است که می‌گوید مرگ حق است اما برای همسایه خوب مال خودشان را نمی‌بینند و فقط متوجه همسایه می‌شوند آن هم برای این که بتوانند نظرات سوء خودشان را به کار ببندند. این است که خوشبختانه برخلاف آن چیزی که می‌گویند دستگاه‌های ما آلوده نیست، اگر دستگاهی صددرصد منزه بود و تمام بشر این طور فکر بکنند دیگر چرا رفته‌اند عدلیه درست کرده‌اند، چرا رفته‌اند شهربانی درست کرده‌اند، چرا رفته‌اند ژاندارمری درست کرده‌اند؟ چرا رفته‌اند این دستگاه‌ها را درست کرده‌اند؟ این دستگاه‌ها برای این است که اگر خدای نکرده یکی از افراد کار خلافی بکند او را تنبیهش کنند والا اگر همه خوب بودند که دنیا بهشت برین می‌شد و دیگر کسی حرفی نداشت ولی چون همیشه بین همه افراد خواهی نخواهی یک افراد خاطی هم وجود دارد، این دستگاه‌ها را برای این گذاشته‌اند که آنها را مجازات کنند و از خطای دیگران جلوگیری شود از این جهت من می‌خواهم از اینجا پشت این تریبون، به عرض آقایان نمایندگان و تمام مملکت و مردم مملکت برسانم که زیاد توجه به این تبلیغات سوء نکنند آنهایی که این حرف‌ها را می‌گویند خودشان از ما بدترند هیچ تردید نکنید بنا به گفته‌های خودشان از این جهت این تبلیغات را گوش ندهید اگر خدای نکرده یک جایی را سراغ دارید که خلاف شده بنده و آقایان همکاران من در اختیار شما هستیم بیایید بگویید اگر مدرک درست بود مطمئن باشید ترتیب اثر داده خواهد شد، ولی متأسفانه بعد از جنگ یعنی جنگ همیشه یک بلیات و آفات آنی دارد و یک آفات و بلیات بعدی، یکی از آفاتی که هم آنی است و هم بعدش تکرار می‌شود این است که مملکتی که به جنگ کشیده شد و اشغال شد خواهی نخواهی در اخلاق اجتماعی آن ملت آن عمل اثر دارد و افرادی پیدا می‌شوند که در آنجا بد تربیت می‌شوند افرادی می‌آیند که برای زندگی خودشان یا برای افراد خودشان جاسوس می‌شوند اگر آن مملکت اشغال نشده بود و فرصتی به اشخاص بد کار نداده بودند اینها نمی‌توانستند این کار را بکنند، ولی در نتیجه
جنگ متأسفانه یک عده‌ای جاسوس شدند و یک عده‌ای خدمتگزار شدند، یک عده‌ای بودند که افتخار می‌کردند به خدمتگزاری خارجی، البته اینها ایرانی نیستند، ولی متأسفانه تبعهٔ ایران بودند ولی ایرانی نبودند (صحیح است) این است که ما اغلب می‌بینیم یک کاغذهای بی‌امضایی می‌آید که فلان آقا فلان کار را کرده یا می‌نویسند در فلان معامله فرض کنید دو میلیون سوءاستفاده شده، وقتی رسیدگی می‌کنیم می‌بینیم که اصل معامله یک صد هزار تومان بوده است چطور شده است که روی صد هزار تومان دو میلیون سوءاستفاده شده؟ این خودش نشان می‌دهد که یک اشخاصی هستند که شهامت این را ندارند که بیایند بگویند به موجب این مدرک فلان دستگاه یا فلان شخص این خطا را کرده. این است که کاغذ پرانی می‌کنند برای این که فلان فرد را خراب کنند و متأسفانه یک مقداری وقت ما می‌گیرند، ولی من دستور داده‌ام که به تمام این کاغذها ترتیب اثر بدهند برای این که شاید یکی از اینها با حقیقت وفق بدهد، البته رسیدگی به این نامه‌ها زحمت دارد و بعضی از همکاران ما گله‌گزاری می‌کنند که این کاغذها بی‌امضاست و ما وقتی تحقیق می‌کنیم می‌بینیم که حقیقت ندارد، ولی ما باز هم برایشان می‌فرستیم برای این که ممکن است از این نامه‌ها یکیش حقیقت داشته باشد از این جهت آن قانون هم در دست اجرا است هیچ کوتاهی نشده است و هر کس بر علیه این موضوع حرف‌هایی بزند مغرض است قوانین دیگری در اینجا گذشته است. یکی راجع به قانون پشتوانه اسکناس که با اجازه آقایان برای این که می‌خواهم اقدامات دولت را در ظرف این سه سال و دو ماه و چهار روز فهرست‌وار، چون اگر به تفصیل اجازه بفرمایید می‌بایستی چندین روز و شب اینجا تشریف داشته باشید ولی به طور فهرست می‌خواهم که این اقدامات دولت را در قسمت‌های مختلفه به عرض آقایان برسانم البته مستحضر هستید ولی می‌خواهم بیشتر استحضار حاصل کنید که این همکاری مجلس و دولت چه نتایج سودمندی برای مملکت بار آورده است و این قانون هم یکی از قوانین بسیار مفید بوده که البته بعداً نتایج آن را به عرض‌تان خواهم رساند یکی از قوانینی که اخیراً گذشت قانون اصلاحات ارضی بود آن هم به عقیده بنده یک قانون بسیار خوبی است ممکن است نواقصی داشته باشد در حین عمل می‌بینیم اگر نواقصی داشت دوباره از مجلسین می‌خواهیم که مجدداً رسیدگی بکنند و اصلاح شود. این قانون یک کمکی به مردم کرده است مخصوصاً کمکی به آن اشخاصی که بر علیه مصالح مملکت نظر دارند چه اشخاصی که خارجی هستند و دشمن ما هستند برای این که ما تسلیم نشدیم و نخواهیم شد و چه آنهایی که در داخله ایران هستند و خواهی نخواهی باز آنها هستند و یا اصلاً به فکر منفی فکر می‌کنند یک عده اشخاصی هستند که طرفدار هیچ دسته‌ای نیستند و مخالف هیچ دسته‌ای هم نیستند یعنی غرض خارجی ندارند ولی از صبح که پا می‌شود و می‌رود سر و صورت بشوید تمام دنیا را تاریک می‌بیند. البته این از نظر طبی ما یک بیماری است ولی خوب وقتی تعدادشان زیاد شد این بیماری ممکن است در اجتماعی اثر سوء داشته باشد یک آدمی از صبح تا غروب همه چیز را ممکن است بد ببیند آفتاب است می‌گوید گرم است باران می‌آید می‌گوید سرد است خلاصه به هیچ چیز قانع نیست و دائماً تنقید می‌کند بدون این که سوء‌نیت داشته باشد این اشخاص به نظر من برای اجتماع مضرند از این جهت یک عده‌ای گفتند املاک وسیعی در این مملکت هست یک عده‌ای گفتند ارباب‌هایی هستند فئودال از این صحبت‌ها شد در تمام اینها آقایان صددرصد دروغ محض است (صحیح است) اغلب و اکثر املاک این مملکت خرده‌مالک است قانون اگر اجرا شود شاید خیلی هم که دقت کنیم شاید ۳۰ نفر نباشند که این قانون باید درباره‌شان اجرا شود و خودشان را تطبیق بدهند با این قانون در فرمایشات اعلیحضرت همایون شاهنشاه چند روز پیش ملاحظه فرمودید که در اطریش یک نفری ۳۰ هزار هکتار (یکی از نمایندگان - ۳۱ هزار هکتار) بنده اینجا شیفر دارم ۳۰ هزار هکتار است در آنجا جنگل و باغ داشته است در اطریش منتهی خوب عقلش رسیده و خوب اداره می‌کند و با وسایل فنی امروزه بهره‌برداری می‌کند و یک نفر اطریشی دیگر فریاد نمی‌زند که او سی هزار هکتار دارد و من ندارم، ولی آنهایی که سوء‌نیت نسبت به اوضاع آرام و مستقر ما دارند این را هی عنوان می‌کنند و داد می‌زنند الحمدالله این قانون گذشت و این موضوع هم حل شد و امیدوارم با اجرای این قانون که دولت مطمئناً سعی خواهد کرد به بهترین وجهی اجرا کند این اشکال و این هیاهوها و این داد و بیدادهایی که راه انداخته‌اند خاتمه پیدا بکند. این بدگویی‌ها برای آن اشخاصی که ما آنها را فرستاده خدا می‌دانیم، برای پیمبران هم این حرف‌ها را
زده‌اند، کجا هست که نسبت به پیغمبری یک مردمی که معتقد نبوده‌اند بد نگفته باشند وقتی انسان وجدان و شرافت خودش راحت است از این حرف‌ها از میدان در نمی‌رود یک روزی هم روشن می‌شود یک وقتی شنیدم گفته بودند این نخست وزیر که چیزی ندارد ما هم می‌دانیم ندارد ولی ۱۸ ویلا در اروپا دارد بنده اینجا خدمت آقایان که هستم در پشت این تریبون که جلسهٔ رسمی است و عرایضی که بنده می‌کنم رسمیت دارد بنده این ۱۸ ویلا را هر کسی که پیدا کرد مجاناً بهش می‌دهم برای این که مشت مرا باز کرده است، بنده یک پری هم بهش می‌دهم خوب می‌گویند بگویند اشکالی ندارد ولی وقتی هم می‌گویند حساب ندارند و وقتی آدم رسیدگی می‌کند که از دهن کی بیرون آمده و از کجا این حرف آمده می‌بیند که از دهان آن یارویی بیرون آمده که هم در ایران کارگاه زیادی دارد و هم در خارج کار و بارش زیاد است. این همان حکایت کار یارو است که رفته بود دزدی یک جایی و مردم ریختند که بگیرندش خودش هم جزء آن دسته‌هایی که دنبال دزد بودند می‌گفت دزد را بگیرید، چون خودش هم دزد بود این است که باید انسان پهلوی وجدان خودش و پهلوی خدای خودش بداند که کار بدی نکرده سرش را بالا نگه بدارد و آن یکیش هم من هستم هر جا که از من ویلا پیدا فرمودید در اختیارتان گذاشتم و حتی تقاضا خواهم کرد که یک پری و جایزه‌ای هم بیایید از من بگیرید برای این که این کشف بزرگ را کرده‌اید و بنده با این صحبت‌ها و با این حرف‌ها از میدان در نمی‌روم از یکی از آقایان اینجا شنیدم یکی از رادیوهای خارجی گفته بود که این دکتر اقبال سرمایه‌دار چطور جرأت می‌کند که در بین توده‌های فشرده عظیم برود بنده خیال می‌کنم حالا نمی‌خواهم بگویم منحصر به فرد، برای این که مبالغه خواهد شد و تعریف از خود را بنده خوشم نمی‌آید، یکی از افرادی که با سمت رسمی توی مردم است منم و دولتم برای این که مسافرت‌هایی که ما به ولایات می‌کنیم مگر کجا می‌رویم ما همه جا توی مردم هستیم در یکی از این شهرهایی که در مسافرت اخیر رفتیم ۵ کیلومتر پیاده رفتیم این آقایان وزرایی که با بنده بودند بیچاره‌ها از پا در آمدند، اینها از این مسافرت‌هایی که برایشان پیش می‌آید همه ناراضی هستند ولی خوب وظیفه‌شان هست برای خدمتگزاری به مملکت آمده‌اند ولی خوب بشر هم یک توانایی دارد خارج از توانایی که نمی‌تواند کاری بکند. مع‌هذا اینها خودشان به بهترین وجهی کار می‌کنند یکی از رفقای ما گفته بود که ساعت چهار بعد از ظهر ناهار نخورده وارد خاش شدیم آن ناهار نخورده‌اش مهم بود والا ساعت چهار بعد از ظهر که مهم نیست وقتی که یک وزیری وظیفه‌اش را این طور انجام داد وظیفه‌اش بوده ما منت سر کسی نداریم و هیچ هم تقاضا نداریم که برای این کار یک چیز خاصی برای ما قایل شوید وظیفه‌مان است یا باید این وظیفه را قبول نکنیم و یا حالا که قبول کردیم تا آنجا که توانایی جسمی و روحی داریم باید به رایگان در اختیار ملت ایران بگذاریم این را وظیفه خودمان می‌دانیم ما دائماً توی مردم هستیم این عکس‌ها این جریانات که فیلم برمی‌دارند همه می‌بینید این در مقابل این تبلیغاتی است که می‌گویند ما می‌ترسیم ولی ملت ایران می‌داند ملت ایران قریب سه سال است که ما را دائماً در بین خودش می‌بیند برای آنها دیگر اهمیت ندارد برای این که هم استان بلوچستان افرادش بنده را دیده‌اند و هم آذربایجان و هم خراسان دیده‌اند پس همه دیده‌اند کسی نمی‌گوید بنده می‌ترسم بروم توی مردم چرا بترسم بروم توی مردم من خدمتگزار مردم هستم من ساعت ۹ صبح پشت میز کارم در دفترم هستم برای این که ۵۰ نفر هستند که وقت گرفته‌اند بیایند مرا ببینند مشتری‌های بنده کی‌ها هستند مشتری‌های بنده مقامات بالا، وزرا و وکلا نیستند، از آن طبقات پایین هستند از همان بیچاره‌هایی که آنها سنگ‌شان را به سینه می‌زنند اینها می‌آیند پهلوی ما گفته بودند که بنده سرمایه‌دار هستم، بله راست می‌گوید.
بنده یک سرمایه بزرگی دارم و آن سرمایه خدمت به شاه و خدمت به مملکتم است و این تنها سرمایه بنده است از این جهت من بزرگ‌ترین سرمایه‌دار این مملکت هستم ولی از نقطه نظر مادی تمام آن سرمایه‌ها را آن دستگاه‌هایی که فرمودند و می‌خواهند در دنیا بفهمند که من چه سرمایه‌ای دارم آنها را از پشت این تریبون مجاناً در اختیارشان گذاشتم برای این که از آن سرمایه‌ها برای بهبود حال بشر و مملکت خودشان استفاده کنند (یکی از نمایندگان - به آنها چه مربوط است؟) عرض کنم که اگر بخواهم راجع به این قوانین مفیدی که مجلس شورای ملی و مجلس سنا تصویب فرموده‌اند صحبت بکنم خیلی طول خواهد کشید ولی خوب کار خود آقایان است خودتان انجام داده‌اید و خودتان می‌دانید که چه خدمتی کردید بنده باز هم یک مرتبه دیگر به نام دولت و از طرف خودم از
این قسمت و همکاری تمام افراد نمایندگان محترم مجلس چه می‌خواهد اقلیت باشد، چه اکثریت باشد، چه منفرد باشد سپاسگزاری می‌کنم برای این که همه‌شان، حتی آنهایی که ما را تنقید کردند مسلماً حسن نیت داشته‌اند و بنده از همه متشکرم (احسنت - احسنت). بنده اینجا خواستم به طور فهرست عرض بکنم چون باز می‌بینم چه در داخل چه در خارج می‌گویند در ایران هیچ کاری نمی‌شود همه‌اش دروغ می‌گویند چون ما را مقایسه می‌کنند با خودشان و بنده با این که آقایان نمایندگان محترم مستحضر هستند، با این که ملت ایران مسلماً مستحضر است برای این که همه این اقدامات برای او است برای بنده تنها نیست برای ملت است بنده اگر گفته‌ام راه‌آهن کشیدیم، الآن او سوار آن راه‌آهن می‌شود و استفاده می‌کند اگر گفته‌ام فلان سد بسته شده از آن سد استفاده می‌کند یا دارند تمام می‌کنند این است که ملت ایران می‌داند ولی خوب وظیفه هر دولتی است مخصوصاً در این روز که آخرین روز دوره نوزدهم تقنینیه است به طور فهرست کارهایی که کرده است مجدداً به عرض مجلس برساند برای این که در مجلس شورای ملی مجدداً تجدید خاطره‌ای شده باشد از این اقدامات و هم این که اشخاصی که فرصت نکرده‌اند و نتوانسته‌اند از این اقدامات اطلاع حاصل کنند مطلع شوند بنده می‌خواستم اینجا اول راجع به امور مالی‌مان صحبت کنم برای این که اگر امور مالی و اقتصادی یک مملکتی مرتب نباشد هیچ کاری انجام نمی‌شود (صحیح است) بایستی حتماً امور مملکت رو براه باشد تا این که دولت بتواند با استفاده از آن وجوه وظایفی را که به او محول کرده‌اند انجام بدهد، بنده هیچ نمی‌خواهم و عادت ندارم که وضعیت فعلی خودمان را یعنی کار این دولت را با وضعیت سابق مقایسه بکنم و برای خودمان یک چیزی بالاتر از آنها قایل بشوم بنده عرض کرده‌ام باز هم تکرار می‌کنم که مسلماً آن فردی که اسمش ایرانی است او خائن نمی‌تواند بشود، می‌خواهد وکیل باشد می‌خواهد وزیر باشد می‌خواهد کارمند باشد چون در خون ایرانی خیانت نیست حالا گاهی به طور استثنا یکی دو تا پیدا می‌شوند و بعد هم بیچاره‌ها اقرار می‌کنند که گول خورده‌اند این استثنایی است، تمام دولت‌هایی که قبل از این دولت در رأس کار بوده‌اند مسلماً خواسته‌اند به ایران خدمت بکنند، هیچ تردیدی درش نیست منتهی ممکن است وسایلی که ما امروز در اختیارمان داریم آنها در اختیارشان نداشته‌اند، مملکت اشغال شده بود، اشکالات سیاسی داشتند اشکالات اجتماعی داشتند، پول نداشتند، این است که اینجا حضور آقایان عرض می‌کنم که بعضی‌ها مقایسه نکنند و یا تصور نکنند ما خواسته‌ایم خودمان را با آنها مقایسه بکنیم بلکه ما خواسته‌ایم همان طوری که هستیم خودمان را معرفی کنیم بدون این که بگوییم ما از آنها بهتر هستیم یا این که خودمان را بخواهیم معرفی کنیم و با کسی بخواهیم مقایسه بکنیم، یکی از اقدامات اساسی دولت در سنوات اخیر تنظیم بودجه مملکت روی احتیاجات واقعی دستگاه‌های دولت و توجه خاص به انجام امور فرهنگی و بهداشتی و عمرانی بوده است و از تاریخ تشکیل این دولت یعنی ۱۶ فروردین ماه ۱۳۳۶ اهتمام لازم به عمل آمده است که بودجه کشور از آن سال به بعد به تدریج از لحاظ درآمد و هزینه موازنه پیدا کند به طوری که اگر مراجعه به بودجه سنوات ۳۴ و ۳۵ بنماییم تا تفریغ بودجه سال ۳۶ و ۳۷ را تقدیم مجلس کرده‌ایم اگر تفریغ بودجه ۳۸ را تقدیم مجلس نکرده‌ایم برای این که همان‌طوری که آقایان استحضار دارند سال مالی آخر خرداد سال بعد است و پرداخت‌هایی هم که در فروردین و اردیبهشت و خرداد ماه می‌شود بابت سال گذشته و باز هم این دولت افتخار دارد که برای اولین مرتبه در تاریخ مشروطیت ایران توانست تفریغ بودجه را تقدیم مجلس کند (صحیح است) ما تفریغ بودجه سال ۳۶ را تقدیم کردیم تفریغ بودجه سال ۳۷ را تقدیم کردیم برای سال ۳۸ هم طبق قانون هنوز وقت داریم برای این که ما در آخر خرداد ۳۹ دفاترمان را بابت سال ۳۸ می‌بندیم و عملاً نمی‌توانستیم و از این جهت قانونگذار این اجازه را داده است که چند ماه بعد تقدیم بکنیم و انشاالله امیدوار هستم که در اولین جلسه دوره بیستم این دولت لایحه تفریغ بودجه سال ۳۸ را تقدیم کند (احسنت) بنده باید عرض کنم در سال ۳۸ ما با این که در حدود ۱۱۰ میلیون تومان گمان می‌کنم کسر بودجه داشتیم تمام پرداخت‌های خودمان را کردیم ۱۲۰ میلیون تومان هم اضافه درآمد داشتیم که آقایان تصویب فرمودید که در جزء درآمدهای سال ۳۹ از بابت گمرک گذاشتیم البته این اضافه درآمد پول نقدی نبوده است که فوراً یک عده خیال کنند که ما در خزانه‌مان ۱۰۰ میلیون تومان پول نقد داریم آقایان اطلاع دارند که وزارت گمرکات برای کمک به تجار و برای این که امور تجارتی مختل نشود با گرفتن یک سفته‌های سه ماهه، سفته‌های معتبر و تضمین شده از طرف بانک‌ها اجازه می‌دهد
که اجناس را از گمرک ترخیص کنند بعد از این که اجناس ترخیص شد، بعد از سه ماه بایستی پول آن سفته‌ها را بدهد این است که ما ۱۲۰ میلیون تومان اضافه درآمد داریم در گمرکات بابت این سفته‌ها که در سال ۳۹ وصول خواهد شد از این جهت ما این را جزء درآمدهای ۳۹ گذاشته‌ایم لذا ملاحظه بفرمایید که در سال ۳۸ با این که ۱۱۰ میلیون تومان کسر بودجه داشتیم ما کسر بودجه نداشتیم برای این که با پیش‌بینی‌های ارقامی که در بودجه بود باز اضافه بودجه داشتیم و ۱۲۰ میلیون از درآمد سال ۳۸ منتقل کردیم به درآمد سال ۳۹ در سال‌های ۳۴ و ۳۵ با وجود این که مخارج جاری کشور به مراتب کمتر از سال‌های اخیر بوده است اینک با کمال خوشوقتی به استحضار می‌رساند که هزینه‌های جاری مملکت کلاً از محل درآمدهای داخلی و قسمتی از درآمد نفت تأمین شده است مضافاً به این که در دو سال اخیر ۵۵ درصد از درآمد نفت به مصرف امور عمرانی و آبادانی کشور رسیده و امید است با پیشرفت محسوسی که در امر وصول مالیات‌های مستقیم و افزایش عوارض گمرکی حاصل شده در آینده تمام عواید نفت فقط برای مصارف عمرانی کشور اختصاص یابد و اینک از مقایسه ارقام درآمد و هزینه سال‌های ۳۵ و ۳۶ با ارقام درآمد و هزینه سنوات ۳۷ و ۳۸ و ۳۹ را ملاحظه خواهید فرمود که درآمد سنوات ۱۳۳۴ و ۱۳۳۵ بین ۱۲ تا ۱۵ میلیارد ریال بوده در صورتی که درآمد سال‌های ۳۷ و ۳۸ و ۳۹ معادل ۲۶ و ۲۹ و ۳۴ میلیارد ریال پیش‌بینی شده و هزینه‌های کل کشور نیز از محل درآمدهای پیش‌بینی شده تأمین گردیده که در واقع درآمد سال ۳۹ کل کشور نسبت به درآمد سال ۱۳۳۴ سه برابر و نسبت به درآمد سال ۱۳۳۵ تقریباً دو برابر و نیم افزایش یافته است. در مورد بودجه هزینه سعی شده است قسمت اعظم درآمدهای پیش‌بینی شده برای تعمیم فرهنگ و امور بهداشتی و دانشگاه‌ها اختصاص یابد که در موقع خودش بنده یادآوری می‌کنم و به طوری که ملاحظه خواهید فرمود در این سه سال همه ساله اضافه اعتبار قابل توجهی به وزارتین فرهنگ و بهداری واگذار شده که می‌توان گفت بودجه سال ۳۹ وزارت فرهنگ نسبت به سال ۳۴ پنجاه درصد اضافه شده است با این ترتیب داد می‌زنند این رادیوهای خارجی که یک شاهی ما خرج فرهنگ مملکت نمی‌کنیم مدرسه نداریم در صورتی که آقایان می‌دانند که در این چند ساله ما چند تا مدرسه ساخته‌ایم و چه کارهایی کرده‌ایم و اینها ارقامی است رسمی که نخست وزیر مملکت پشت تریبون مجلس به عرض آقایان می‌رساند اگر خلاف این شد من مسئول هستم از این جهت از ملت ایران تقاضا می‌کنم خوشبختانه لازم نیست که بنده تقاضا کنم برای این که ملت ایران ملت وطن‌پرست و شاه‌دوستی است تردیدی درش نیست از این جهت این ارقام رسمی دولت ما است و به عرض آقایان می‌رسانم با اقدامات و فعالیت‌هایی که برای تعادل و توازن بودجه مملکت در ظرف سه سال اخیر به عمل آمده به استحضار می‌رساند که وضع پرداخت‌های خزانه‌داری کل طوری مرتب و منظم گردیده که کلیه حواله‌ها بدون درنگ پرداخته شده و هیچ گونه مضیقه مالی وجود ندارد در صورتی که در سال‌های قبل از تشکیل دولت اینجانب، همیشه در حدود دو میلیارد ریال حواله در خزانه‌داری کل معوق بوده و از لحاظ پرداخت‌های روزانه و مستمر هم اکثراً دچار مضیقه و کمبود بوده‌اند و اکنون وضع خزانه کشور طوری است که علاوه بر پرداخت مرتب همیشه مبلغی هم برای احتیاجات احتمالی موجودی دارند اقداماتی که در طی این ۳۸ ماه در فرهنگ شده است خیلی جالب توجه است و بنده اینجا باز به طور فهرست بعضی از قسمت‌های مهم آن را به استحضار آقایان می‌رسانم:
در قسمت فرهنگ در این مدت سه سال و دو ماه بالغ بر دو میلیارد و پانصد میلیون ریال بر بودجه فرهنگ و دانشگاه‌های تهران و شهرستان‌ها و سایر فعالیت‌های فرهنگی افزوده گردیده به طوری که مجموعاً از بودجه کشور در سال جاری مبلغ هفت میلیارد و دویست و سی و یک میلیون و نهصد و هفتاد و پنج هزار ریال به مصرف فرهنگ و دانشگاه‌ها و سایر تأسیسات مربوطه می‌رسد این اضافه اعتبار قسمتی به مصرف اضافه و ترفیعات و مزایای آموزگاران و دبیران و استادان و سایر کارمندان فرهنگ رسیده و بقیهٔ آن صرف ایجاد مدارس و دانشگاه‌های جدید و فعالیت‌های مختلف فرهنگی گردیده است در این مدت ۱۶۲۶ کودکستان و دبستان و دبیرستان و ۱۲ دانشسرا و ۵۳ مدرسه کشاورزی و حرفهای جدید به مدارس موجود علاوه شده به طوری که در حال حاضر مجموع مدارس از قبیل کودکستان ودبستان و دبیرستان دانشسرا و مدارس حرفهای و کشاورزی در تمام کشور بالغ بر ۱۰۳۱۵ باب گردیده است که در آنها جمعاً ۱۵۹۶۱۳۹ نفر به تحصیل اشتغال دارند به علاوه نسبت به توسعه کلاس‌های اکابر اقدامات وسیعی به عمل آمده و بر تعداد اکابر مشغول به تحصیل ۶۵۸۴۹ نفر علاوه شده به طوری که جمعاً عده اکابر
که در سال جاری به تحصیل اشتغال داشته‌اند بالغ بر ۴۴۲۱۹۴ نفر زن و مرد بوده است نسبت ساختمان مدارس در این مدت علاوه بر تکمیل عده زیادی مدارس نیمه‌تمام از دویست مدرسه جدید از اعتبارات مختلف بنا گردیده و به مقدار ساختمان‌های موجود اضافه شده است. در قسمت تعلیمات عالیه علاوه بر تأسیسات جدید در دانشگاه تهران از قیبل مؤسسه ژئوفیزیک مؤسسه اتمی و آمار و انستیتوهای علوم اجتماعی و زبان‌های خارجی و باستان‌شناسی و زبان‌های ایرانی و تکمیل ساختمان‌ها موجبات تحصیل عده بیشتری فراهم گردیده به طوری که بر تعداد دانشجویان در این سه سال در حدود ۳۵۰۰ نفر علاوه گردیده که در این سال جمعاً ۱۳ هزار نفر در دانشگاه تهران مشغول تحصیل بوده‌اند در شهرستان‌ها دانشکده‌های موجود تکمیل و تجهیزات آن روزبه‌روز کامل‌تر گردیده است و پنج باب دانشکده جدید به دانشکده‌های موجود علاوه شده است. دانشکده پزشکی در اهواز - دانشکده ادبیات در اصفهان - دانشکده فنی در تبریز - دانشکده علوم در شیراز دانشکده معقول و منقول و مؤسسه وعظ و تبلیغ در مشهد از جمله مؤسساتی است که در این سه سال تأسیس یافته است. از این گذشته عده‌ای از دانشکده‌های شهرستان‌ها به صورت مشابه نیز به فعالیت‌های خود ادامه داده‌اند و داوطلبانی را که در روزها به مناسبت اشتغالاتی که دارند یا به مناسبت عدم گنجایش دانشکده پذیرفته نشده‌اند تحت تعلیم و تربیت قرار داده‌اند به این ترتیب با توسعه‌ای که در دانشکده‌های شهرستان‌ها به وجود آمده و با تأسیس دانشکده‌های جدید روزانه و شبانه عده دانشجویان دانشگاه‌های شهرستان‌ها درمدت سه سال ۲۰۱۲ نفر افزابش یافته و جمع کل دانشجویان آنها به ۴۶۶۹ نفر رسیده است ولی البته کار فرهنگ یک اشکالاتی هم دارد و آن اشکالات اولش نداشتن کادر فنی کافی برای این مدارس است (صحیح است) بایستی معلم خوب و استاد خوب داشته باشد تا بتواند فرزندان خوبی برای این آب و خاک تربیت بکند ولی به صرف این که یک جایی در باز بشود و یک چند تا میز و نیمکت بگذارند به هیچ‌وجه برای پیشرفت فرهنگ کافی نیست (صحیح است) و اگر اقداماتی بیشتر از این نشده است به واسطه ضیق بودجه بوده است و نبودن کادر فنی کافی خوشبختانه در این سال‌های اخیر مردم توجه کرده‌اند و از نظر ساختمان‌ها و دادن اعانات کمک‌های شایانی به فرهنگ کشور کرده‌اند که بنده وظیفه خودم می‌دانم از آنها اینجا سپاسگزاری کنم (احسنت - احسنت). فعالیت‌هایی که در وزارت پست و تلگراف از سال ۳۶ تا ۱۵ خرداد ۳۹ انجام شده است برای برقراری ارتباط بی‌سیم با خارج از کشور خود آقایان شاهد هستند تا آن حدودی که وسایل بوده است کوتاهی نشده است و امیدوار هستم روزبه‌روز هم وزارت پست و تلگراف بتواند قسمت ارتباطات را که از اهم مسایل روز هست به خوبی انجام بدهد. یکی از دستگاه‌هایی که به عقیده بنده در این سه سال به خصوص به بهترین وجهی وظیفه خودش را انجام داده و مخصوصاً وظیفه وطن‌پرستی و خدمتگزاریش را انجام داده است دستگاه تبلیغات ما است این دستگاه با کمک و مساعدت دولت و بودجه‌هایی که در اختیارش گذاشته است توانسته است طوری برنامه‌ها را تنظیم کند که ما پس از ده دقیقه و هر ده دقیقه به ده دقیقه از آخرین اخباری که در دنیا هست و اتفاقاتی که می‌افتد دستگاه ما فوراً ما را مطلع می‌کند به علاوه با تأسیس دستگاه‌های فرستنده رادیویی در مراکز استان و تجهیزات کافی که در تهران کرده است همان‌طوری که خود آقایان شاهد هستند به بهترین وجهی توانسته است معرف اقدامات مفید دولت و معرف روحیه بلند ملت ایران در خارج باشد (صحیح است) و به بهترین وجهی توانسته است به دنیا بفهماند که ملت ایران ملتی است زنده ملتی است مستقل ملتی است که به هیچ‌وجه من‌الوجوه از تهدید نمی‌ترسد و تسلیم به زور هم نخواهد شد (احسنت) اقداماتی که در وزارت بهداری انجام شده است در ظرف این سه ساله وزیر بهداری سابق نهایت سعی و جدیت را کرده است (احسنت) و به بهترین وجهی انجام وظیفه کرده است و وزیر جدید بهداری هم که دو سه ماه است شروع به کار کرده‌اند ایشان هم همان برنامه را تعقیب می‌کنند و این سه سال در مملکت ما از لحاظ برنامه‌های بهداشتی خیلی کار شده است (صحیح است) ولی البته شاید زیاد جلب نظر نکند برای این که مملکت ما یک مملکت بسیار وسیعی است و فواصل خیلی زیاد است و متأسفانه از نظر فنی و پزشکی تعداد اطبا ما خیلی کم است تمام این مملکت شاید در حدود بیش از ۵ هزار طبیب و بهدار نداشته باشد در صورتی که مملکت ما ۲۰ میلیون جمعیت دارد و طبق اصول فنی اقلاً ما بایستی ۲۰ هزار دکتر داشته باشیم تصدیق بفرمایید که ۲۰ هزار دکتر کجا و ۵ هزار دکتر کجا و از این جهت است که از نظر فنی توانسته‌ایم البته با تأسیس دانشکده‌های پزشکی در ولایات و مراکز استان‌ها تا حدی این کمبود را جبران بکنیم ولی البته کافی نیست و برنامه‌هایی
تنظیم شده است که بتوانیم به تعداد پزشکان بیفزاییم تا آنها هم بتوانند وظیفه خودشان را انجام بدهند ولی اگر به نظر بعضی‌ها می‌آید که درین کار اقدامی نشده است اقدام خیلی شده است ولی به واسطه این که کادر فنی ما کافی نیست و پزشک هم چیزی نیست که در ظرف ۲۴ ساعت بشود تهیه کرد تحصیلات می‌خواهد، تجربه می‌خواهد با جان مردم سروکار دارد یک چیز شوخی نیست از این جهت بایستی خیلی دقت کرد و در تربیت این پزشکان سعی بیشتری کرد و امیدوار هستم که این کار انجام بشود در برنامه‌های بهداری در ظرف این سه سال توجه زیادی به بهداشت شده است و باید هم همین طور باشد (صحیح است) چون کار وزارت بهداری بهداشت است و مبارزه با یک بیماری‌هایی که به طور همگانی در مملکت پیدا می‌شود و باید جلوگیری کرد درین قسمت مبارزه خیلی شدیدی با بیماری مالاریا شده است و بیماری مالاریا که سابقاً ممکلت ما را سخت گرفتار کرده بود مخصوصاً در نواحی شمال به طوری که خود آقایان از نزدیک مشاهده فرموده‌اند می‌توانم بگویم که تقریباً مالاریا در ایران وجود ندارد البته هنوز در یک مناطقی هست ولی خیلی کم است که آن را هم مشغول مبارزه هستند ولی می‌توانم ادعا کنم در مقابل آنچه که قبلاً بوده است با مقایسه امروز مالاریا وجود ندارد و برای این کار البته مؤسسه بهداشت جهانی هم به ماکمک کرده است یونیسف هم کمک کرده با همکاری آنها و جدیت وزارت بهداری و دستگاه مالاریولژی دانشکده پزشکی توانسته‌اند که یک مبارزه بسیار شدیدی بر علیه مالاریا بکنند و این موفقیت شایان برای ما حاصل بشود در قسمت‌هایی که باز خیلی توجه کرده‌اند قسمت مبارزه بر علیه بعضی امراض است مثل حصبه و دیفتری و کزاز که با تلقیح واکسن‌های مربوطه توانسته‌اند از این بیماری‌ها جلوگیری کنند علاوه بر این قسمت‌های مهم یکی هم مبارزه بر ضد بیماری سل است که در نقاط مختلفه درمانگاه‌هایی درست کرده‌اند یا تمام شده یا مشغول ساختمان هستند در این قسمت هم بی‌اندازه جدیت به خرج داده‌اند به طوری که در حدود ۴ الی پنج میلیون نفر در ایران بر ضد سل تلقیح شده‌اند همین طور در ۲۵ شهر کمک کرده‌اند به لوله‌کشی آنجا ۹۸۴ حلقه چاه کم عمق حفر کرده‌اند مبارزه شدیدی بر علیه کشت خشخاش و قاچاق تریاک وزارت بهداری با کمک دیگران انجام داده است و درین مدت وزارت بهداری ۵۶۸ پزشک ۱۱۶ نفر ماما و ۲۱۸ نفر بهدار و ۷۲۹ نفر از قبیل کمک پرستار و غیره استخدام کرده و برای استفاده به قسمت‌های مختلفه اعزام داشته است وزارت راه در ظرف این سه ساله اقدامات مفیدی کرده است و باز هم این یکی از آن وزارتخانه‌هایی است که هر چه کار کند باز جلب نظر نمی‌کند برای این که جاده‌های ما جاده‌های بسیار عریض و طویل است و همه جاده می‌خواهند در بعضی جاها صعب‌العبور است اگر یک جاده حسابی بخواهند بسازند در حدود کیلومتری پانصد هزار تومان با آسفالتش خرج دارد این است که یک کار بسیار بسیار طولانی است و هر چقدر هم در این قسمت زحمت بکشند باز در مرحله اول به نظر نمی‌آید این است که بنده تصدیق می‌کنم بعضی از مردم از راه‌های ما ناراضی هستند حق هم دارند چون بایستی ما خودمان اعتراف بکنیم به آن قسمتی که ضعف داریم این قدرت ما را نشان می‌دهد برای این که وقتی به نقصی برخوردیم اصلاحش می‌کنیم (صحیح است) ولی خوب در این سه سال وزارت راه خیلی جدیت کرده و تا حدی که توانسته است در این قسمت کوتاهی نشده است و فعلاً هم با وسایلی که در اختیارش گذاشته شده است و روزبه‌روز هم تکمیل می‌شود امیدوارم در آتیه نزدیکی بتوانیم جاده‌هایی داشته باشیم که رفع مزاحمت مردم بشود در این مدت اقداماتی کرده‌اند یکی از اقدامات مهمی که وزارت راه کرده در قسمت راه‌آهن است ما در ظرف این سه سال هشتصد و چند کیلومتر راه‌آهن ساخته‌ایم چه در قسمت میانه به تبریز و جلفا و چه در قسمت شاهرود به مشهد و چه در قسمت کاشان به سمت یزد و یک رشته راه‌آهن هم در دست ساختمان است که انشاءالله در مهر ماه افتتاح خواهد شد و آن راه‌آهن بندرشاه است به گرگان که تقریباً دارد تمام می‌شود پل‌ها را می‌سازند و امیدوارم که این افتخار را داشته باشیم که اوایل مهر ماه این راه‌آهن را افتتاح کنیم انشاءالله راجع به امور دادگستری آقایان در این مدت کمک فرموده‌اند و لوایح مفیدی گذشته ولی خوب به طور فهرست به آقایان عرض می‌کنم که چه کارهایی در تهران و در شهرستان‌ها شده در تهران دو شعبه در دیوان کشور و یک شعبه جنایی در دادگاه استان و ۱۴ شعبه دادگاه شهرستان و پنج شعبه دادگاه بخش اضافه گردیده در استان‌های بلوچستان کردستان و آذربایجان غربی دادگاه استان که قبلاً وجود نداشته تأسیس گردیده است.
در استان‌های گیلان - مازندران - خوزستان و کرمان
چهار شعبه دادگاه استان اضافه گردیده است در شهرهای اصفهان – تبریز - اهواز سه شعبه دادگاه شهرستان بر آنچه که بوده علاوه شده است و تعداد زیادی دادگاه‌های بخش در شهرستان‌ها و بخش‌ها دایر شده که شرح آنها موجب طول کلام می‌شود و اغلب آقایان از آن اطلاع دارند یکی از موفقیت‌هایی که حاصل شده سرعت کاری است که فعلاً در دادگستری ما هست به طوری که کارهایی که در دیوان کشور بود سابقاً شاید سال‌ها معطل می‌شد ولی طبق گزارشاتی که به بنده داده‌اند اغلب شعب دیوان کشور در عرض دو سه روز پرونده‌ها را رسیدگی می‌کند در صورتی که سابقاً چند سال طول می‌کشید و الآن پرونده‌هایی در دیوان کشور معطل نیست (صحیح است) و مخصوصاً مشاهده می‌شود که در قسمت دادگستری اقدامات مفید شده البته ممکن است هنوز نواقصی داشته باشد که البته به تدریج رفع خواهد شد (پرفسور اعلم - صحیح است ولی امر بفرمایید که چاقوکشی را هم جلویش را بگیرند) در وزارت کشاورزی هم در ظرف این سه سال اقداماتی شده است، یکی از جاهایی هم که مسلماً باید اقدامات وسیع کرد و مخصوصاً برای بالا بردن سطح تولیدات وزارت کشاورزی است این وزارتخانه هم یک وزارتخانه‌ای است که با جدیت مشغول انجام وظیفه است ولی ممکنات و مقدورانش خیلی کم است و تا مردم عادت بکنند به کشاورزی نوین مدتی البته وقت می‌خواهد پول می‌خواهد باز هم تربیت کادر فنی تربیت شده می‌خواهد از این جهت با در نظر گرفتن مقدورات وزارت کشاورزی در ظرف این سه سال بی‌نهایت جدیت کرده است و خدماتی انجام داده است یکی از کارهایی که شده راهنمایی مردم است به کشاورزی مطابق اصول نوین در سال ۳۴ و ۳۵ مصرف کودشیمیایی در مملکت ما دو هزار تن بوده است که از طریق بنگاه شیمیایی توزیع می‌شد. ولی در سه سال یعنی از ۳۶ تا ۳۸ بالغ بر ۲۳ هزار تن شده و به این ترتیب مردم توجه خاصی به استعمال کودشیمیایی کرده‌اند، در قسمت‌های آزمایشگاه‌ها اقدامات خیلی مفیدی کرده‌اند در قسمت دامپروری و دامپزشکی فعالیت‌هایی داشته‌اند در مورد دفع آفات نباتی در سه سال اخیر ۴۳ هزار میلیون هکتار با ملخ مبارزه کرده‌اند که همه آقایان شاهد هستند که چه مبارزه مفید و مؤثری بر علیه ملخ در تمام استان‌ها با کمال شدت به عمل آمده در مورد بررسی‌های زراعتی تهیه بذر گندم اصلاحاتی کرده‌اند و روی هم رفته بنگاه‌های رازی و شیمیایی اقدامات بسیار مفید و مؤثری کرده‌اند که چون خیلی مفصل هست و بعداً ممکن است در روزنامه‌ها چاپ بشود و آقایان ملاحظه خواهند فرمود. بنده چون می‌بینم وقت دیر شده نمی‌خواهم زیاد مصدع آقایان محترم بشوم راجع به قسمت صنایع همان‌طوری که به آقایان عرض کردم پس از تصویب لایحه پشتوانه اسکناس ۳۵۰ میلیون تومان برای قسمت صنایع در نظر گرفته شد و ۳۵۰ میلیون برای قسمت کشاورزی البته بنده چندین مرتبه به مجلس گزارش اقداماتی که در نتیجه این اعتبار از نظر صنعت انجام شده است به استحضار آقایان محترم رسانیده‌ام و اینجا مجدداً یادآوری می‌کنم. این است که در نتیجه این عمل توسعه صنایع کشور به این قرار است سیمان از ۲۵۰ هزار تن در سال ۳۶ رسیده است به ۸۱۶ هزار تن نساجی از ۱۰۷ میلیون متر در سال ۳۶ به ۳۰۰ میلیون متر تا پایان سال ۳۸ رسیده است قند از ۱۰۲ هزار تن در سال ۳۶ به ۳۰ هزار تن تا پایان سال ۳۸ چای از ۷ هزار تن در سال ۳۶ به ۸ هزار تن رسیده و البته آقایان می‌دانید در قسمت چای با جدیت و مراقبت وزارت گمرکات بی‌اندازه به چای‌کاران شمال کمک و مساعدت شده و این دستگاه چای که سابقاً کسر بودجه داشت و باید از طرف دولت کمک می‌شد الآن یک منبع درآمد برای دولت شده است به طوری که هم زارعین راضی هستند و هم یک عایداتی به دولت می‌دهد و با جدیتی که فعلاً وزارت گمرکات انجام می‌دهد تمام مردم چای‌کار شمال راضی هستند و آقایان نمایندگان آن حوزه به خوبی مستحضر هستند (صحیح است) راجع به امور بازرگانی و ارزی ما دیدیم در بعضی جاها، بعضی از روزنامه‌ها که اطلاعات کافی نداشته و اطلاعات در اختیارشان نبوده یک مطالبی می‌نویسند که صحیح نیست و چون این موضوع بازرگانی و ارزی در حیات اقتصادی ما بی‌اندازه مهم است تقاضا دارم که آقایان ارباب جراید مخبرین‌شان اگر می‌خواهند چیزی بنویسند بروند از مقامات مسئول مملکت سؤال بکنند بعد از این که از آنها مدارک رسمی گرفتند آنها را منتشر کنند و به صرف این که شنیدیم و گفتند، غیر از این که یک اخلالی در امور تجاری ما تولید بکند چیزی دیگری نیست این موضوعی است که از آقایان استدعا می‌کنم توجه بیشتری بکنند و به صرف شایعات و یا این که از روی خیال‌باقی یک مطالبی ننویسند که مسلماً مضر به حال مملکت است یا از نوشتن آن خودداری کنند یا هر موقعی که مطلبی دارند بروند از
وزیر مسئول سؤال کنند که وضعیت چیست آن را چاپ بکنند برای این که آن وزیر مسئول، مسئول این کار است و اوست که حقیقت را می‌گوید نه مقامات غیر مسئول و اخباری که بعضی‌ها ممکن است در بیرون انتشار بدهند با توجه به افزایش سریع جمعیت کشور و همچنین ازدیاد روزافزون تقاضای عمومی که ناشی از بالا رفتن قوه خرید و سطح زندگی و بسط و توسعه طبقه متوسط است سیاست آزادی تجارت که از سه سال پیش اتخاذ گردید مهم‌ترین عامل در بالا بردن سطح زندگی عمومی و جلوگیری از افزایش سریع هزینه زندگی و اجرای برنامه‌های عمرانی دولت محسوب می‌گردد در سال ۱۳۳۶ واردات کشور نسبت به سال قبل ۲۵ درصد افزایش یافت درآمد ارزی کشور و مخارج آن ۶۰ میلیون دلار فزونی یافت با وجود توسعه واردات و رفع نیازمندی‌های عمومی استفاده از اندوخته ارزی کشور در سال ۱۳۳۸ به مراتب کمتر از سال ۳۷ بوده است. میزان ذخایر ارزی آزاد کشور در پایان سال ۳۵ در حدود ۶۴ میلیون دلار و در پایان ۳۸ با وجود پرداخت کلیه دیون دولت و علی‌رغم اتخاذ سیاست بازرگانی آزاد و مخارج ارزی سرمایه‌گذاری‌های وسیع در امر صنایع در حدود ۸۸ میلیون دلار بوده است در ظرف این سه سال در حدود ۱۰ الی ۱۲ درصد به هزینه زندگی اضافه شده است اگر دولت این سیاست آزادش را اتخاذ نمی‌کرد آقایان مسلماً و مطمئناً بدانید که الآن هزینه زندگی ده برابر و پانزده برابر بالاتر از این بود برای این که روی تئوری صحبت کردن با وارد مرحله عمل شدن دو تا است به ما مراجعه می‌کنند که قیمت‌ها خیلی بالا رفته که آن هم بعضی‌ها یا اطلاع ندارند یا شنیده‌اند و تکرار می‌کنند یا این مطالب خودش به خودی خود باعث نگرانی خواهد شد آن کاسب و آن شخصی که می‌خواهد کاری بکند از تکرار همین مطالب استفاده می‌کند و خواهی نخواهی قیمت‌ها بالا می‌رود وقتی می‌شود کنترل قیمت‌ها راخوب انجام داد که به امر تولیدات‌مان بیفزائیم و تا تولیدات اضافه نشود این قمیت‌ها را آن طوری که مردم می‌خواهند نمی‌شود کنترل کرد می‌شود کنترل کرد، ولی نتیجه‌اش این خواهد شد که بعد از کنترل شدید بر قیمت‌ها افزوده می‌شود، بنده آنچه خودم دیده‌ام الآن توضیح می‌دهم یادم می‌آید در هفت هشت سال پیش شهرداری تهران تصمیم گرفت که قیمت میوه و این چیزها را تحت کنترل بیاورد و نگذارد قیمت برود بالا، اعلان کردند و اتیکت گذاشتند و قیمت‌ها معین شد و برای خود بنده چون این اتفاق افتاده خودم شاهد هستم و کسی برایم نگفته یک روز خود بنده رفته بودم میوه بخرم نزد میوه فروش معروف این شهر که همه آقایان هم گرفتارش هستند (چند نفر از نمایندگان - صمد) مطابق آن قیمت شهرداری میوه‌ای که گذاشته بود آنجا تمام پلاسیده و گندیده بود. گفتم این میوه‌ها چیست؟ گفت همین‌ها است دیگر ندارم گفتم چطور می‌شود دیگر نداشته باشی، بالاخره با ایما و اشاره گفت در زیرزمین میوه‌های خوب هست ولی قیمتش قیمت شهرداری نیست، خوب فرض کنید او را تنبیه کرده بودند که چرا گلابی را کیلویی دو تومان می‌فروشی و بایستی کیلویی ۱۵ ریال باشد یک برچسب هم گذاشته بود که ۱۵ ریال البته تمام گلابی‌های گندیده را آنجا گذاشته بود و به مردم می‌فروخت، آن کسی که می‌خواست میوه خوب بخرد اصرار زیاد می‌کرد او هم می‌رفت از میوه‌های پایین می‌آورد کیلویی چند؟ چهار تومان، و خوب بنده یا مجبور بودم یا هوس کرده بودم آن کیلویی چهار تومان را دادم و خریدم آن وقت بعد از این که هیاهوها تمام شد و کنترل تمام شد نرخ رسمی گلابی که دیگر تحت کنترل شهرداری نبود در نتیجه این عمل ۴ تومان شد یعنی کیلویی دو تومان در نتیجه این عمل چهار تومان شد. ولی اگر تولیدات را زیاد بکنند و خروارها گلابی بریزند توی این شهر این نرخ خواهی نخواهی می‌آید پایین والا نشستن و تئوری گفتن که آقا شهرداری چرا نمی‌زند و نمی‌بندد نتیجه‌اش این خواهد شد که خدای نکرده باعث سوءاستفاده یک اشخاصی بشود و قمیت هم برسد به همان ۴ تومان. آقای ابتهاج مدتی شهردار تهران بوده‌اند و حتماً تجربه دارند که این‌طور تصمیمات درست نیست از این جهت گرفتن و بستن یک چند روزی خوب است همه می‌گویند خوب است همه می‌گویند بارک‌الله ولی پس از چند روز دو تومان می‌شود چهار تومان از این جهت باید تولیدات را زیاد کرد یکی از کارهایی که باید کرد و امیدوارم در این دو سه هفته شهرداری جدی ما موفق بشود و انجام بدهد این واسطه‌هایی است که باید اینها را از بین برد (صحیح است) برای این که خیاری که آن بیچاره رعیت می‌آورد به میدان یک قران به آنها می‌دهد می‌آید خیابان اسلامبول ۶ ریال می‌شود در این وسط واسطه‌هایی هستند (ابتهاج - چهار دست) چهار دست
هستند به قول آقای ابتهاج که اینها می‌گیرند و می‌آورند و به این ترتیب گران می‌شود این واسطه‌ها را باید قطع کرد شهردار جدی ما تصمیم گرفته جلو اینها را بگیرد و دولت هم صددرصد تقویتش خواهد کرد و باید این طور باشد که آن کسی که خیار را می‌آورد به میدان عوض یک ریال به عقیده بنده دو ریال بفروشد که به کشاورز کمک بشود به او بیشتر کمک بشود، آن کسی هم که می‌فروشد سه ریال بفروشد یعنی نرخ خیاری که می‌فروشند به کشاورز بیشتر بدهند برای این که در هر صورت اولین پول را می‌دهد به او و آن کاسب هم در یک حدودی حق خودش را بگیرد نه این که تحمیل بشود هم به کشاورز هم به مصرف‌کننده یک وسیله دیگر مبارزه هم هست که بنده در اینجا از تمام افراد این مملکت استدعا می‌کنم که اگر شما افراد این مملکت به ما کمک کنید در این کار این کار انجام می‌شود و آن عبارت از این است که خود ماها به طور اعم باعث گرانی هستیم و بس توضیح می‌دهم اگر خیار را که می‌آورند به نام نوبر یک آقایی هوس نکند برود خیار نوبر را دانه سه تومان بخرد و من نمی‌دانم این چه فایده‌ای دارد که یک خیار نوبر را دانه‌ای سه تومان بخرد دو سه هفته معطل بشود خیار زیاد وارد شهر بشود خیار ارزان می‌شود آن وقت بخرد یک کسی که خیار نوبر می‌آورد و به قیمت خوب می‌فروشد وقتی که دید یک خریداری هست که سه تومان می‌خرد این دلیل ندارد که از آن منصرف شود و اگر تمام مردم تهران یک روز تصمیم بگیرند میوه نخورند طوری نمی‌شود این میوه‌ها تمام گندیده خواهد شد و همین عمل باعث خواهد شد که قیمت میوه بیاید پایین ولی ناله می‌کنیم که فلان جنس را فلان میوه را کیلویی چهار تومان خریده‌ایم خوب چه ناله‌ای بکنم، قطعاً پولش را دارم که رفته‌ام خریده‌ام، اگر پولش را نداشتم که آن یارو به من جنس گران قیمت نمی‌دهد این است که آقایان باید کمک کنید و دنبال زندگی لوکس و این زندگی که بعضی‌ها ترتیب داده‌اند نروند که خود این زندگی لوکس باعث گران شدن قیمت‌ها می‌شود و یک طبقاتی هم نمی‌توانند این خیار را بخرند زیرا که گران است این قسمت را اگر خود آقایان تعدیل و رعایت بکنند قیمت اجناس تعدیل می‌شود و بنده می‌خواهم به طور کلی عرض کنم که ۵۰ درصد قیمت‌ها می‌آید پایین ولی وقتی که در خیابان اسلامبول یک میوه فروش می‌بیند که فلان آقا می‌آید آنجا و میوه را کیلویی ده تومان فوراً می‌خرد این را می‌فرمایید باید به چه ترتیبی مبارزه کرد و اگر یک مأموری هم بد از آب در آمد باز همان ده تومان هست و آن گرانی هست بنابراین گرانی به معنای حقیقیش نیست یک گرانی مصنوعی است و این گرانی مصنوعی را همه اگر دست به دست هم بدهیم بنده مطمئن هستم موفق می‌شویم از بین ببریم. ولی اگر بنا بشود بگوییم که خیر باید بگیریم و ببندیم موقتاً می‌آید پایین ولی کاری که برای همیشه مفید باشد نیست در بعضی گزارشات دیدم که در بعضی از مواقع به همین ترتیب روز اول یک شدت عمل به خرج داده بودند و قمیت گوشت را ثلث قیمت روز کرده بودند بعد از چند ماه که گذشت قیمت گوشت شد دو برابر اول ما در این مملکت تجربه داریم بایستی همه کمک کنیم و همه بخواهیم تا قیمت‌ها بالا نرود والا اگر بنا باشد همه بروند خیابان اسلامبول اجناس را به قیمت گران بخرند و به همین ترتیب قیمت‌ها بالا برود که دیگر ناله ندارد ولی اگر خودتان نخریدید خواهی نخواهی این عمل شما باعث می‌شود که جنس را بیاورند پایین مخصوصاً اجناسی که به اصطلاح زود فاسد می‌شود در قسمت‌های پوشاک در قسمت‌های دیگری که مورد احتیاج مردم هست روی سیاست آزادی که هست به‌هیچ‌وجه من‌الوجوه به آن میزانی که بعضی‌ها می‌گویند بالا نرفته برای این که جنس در بازار زیاد است و وقتی که جنس زیاد عرضه شد نمی‌توانند گرانفروشی کنند این یک حقیقتی است که بنده لازم دانستم پشت تریبون مجلس شورای ملی عرض کنم تا بی‌خود یک عده‌ای نگویند که گرانی است در صورتی که خود آنهایی که داد می‌زنند گرانی است خودشان بیشتر باعث گران شدن هستند به علت همین خریدهایی که می‌کنند نسبت به میزان صادرات و واردات و ذخیره ارزی کشور قبلاً عرض کردم که در سال ۱۳۳۶ واردات کشور نسبت به سال قبل ۲۵ درصد افزایش یافت و درآمد ارزی کشور و مخارج آن ۶۰ میلیون دلار فزونی یافت با وجود توسعه واردات و رفع نیازمندی‌های عمومی استفاده از اندوخته ارزی کشور در سال ۳۳۸ به مراتب کمتر از ۳۷ بوده است میزان ذخایر ارزی آزاد کشور در پایان سال ۳۵ در حدود ۶۴ میلیون دلار و در پایان ۳۸ با وجود پرداخت کلیه دیون دولت و علی‌رغم اتخاذ سیاست بازرگانی آزاد و مخارج ارزی سرمایه‌گذاری‌های وسیع در امر صنایع در حدود ۸۸ میلیون دلار بوده است دولت با نهایت دقت متوجه موضوع بازرگانی داخلی و
خارجی کشور بوده و نسبت به تعادل پرداخت‌های ارزی مطالعات دقیق به عمل آورده است و اتخاذ سیاست محدودیت نسبت به واردات پاره‌ای کالاهای غیر ضروری و لوکس و تجدیدنظر در قراردادهای بازرگانی و امضای موافقت نامه‌های بازرگانی جدید و اتخاذ سیاست تشویق صادرات از طریق بالا بردن سطح تولیدات داخلی و توسعه استاندارد مذاکرات مستقیم بازرگانی امیدوار است بتواند تعادل صادرات و واردات کشور را با در نظر گرفتن درآمد نفت تأمین و برنامه‌های عمرانی و تولیدی خود را به پایان برساند در سه سال گذشته در حدود ۲۶ بانک با سرمایه کل ۹۹۹۹ میلیون ریال که ۲۳ واحد آن مجاز به انجام معاملات ارزی می‌باشند در کشور به وجود آمده است در بین این بانک‌ها که تأسیس آنها در اقتصاد نوین ایران عامل مؤثر می‌باشند می‌توان نام بانک توسعه صنعتی و معدنی ایران بانک تجارت خارجی ایران بانک رفاه حال کارگران را نام برد تصویب اساسنامه بانکی و پولی کشور و تأسیس بانک مرکزی یکی از اقدامات مؤثر درباره کنترل اعتبارات و تضمین بانک‌های موجود کشور می‌باشد.
راجع به امور شهرسازی و مسکن همان طور که آقایان اطلاع دارند در اجرای اوامر اعلیحضرت همایونی اقداماتی شده و این برنامه یکی از برنامه‌های بسیار مفید مؤثری است در پایین آوردن هزینه زندگی برای این که یکی از چیزهایی که موجب بالا رفتن هزینه زندگی است مسکن است البته کار ساختن مسکن خالی از اشکال نیست اشکالات زیادی دارد ولی خوب در این قسمت توجه خاصی شده که در تحت‌نظر آقای وزیر کشاورزی که بی‌اندازه در تمام امور مخصوصاً در این قسمت جدیت دارند امیدوار هستیم این موضوع هم به زودی حل شود و الآن می‌توانم بگویم تعداد زیادی خانه و مسکن مشغول ساختن هستند مخصوصاً در قسمت کن برای کارمندان دولت و در سایر نقاط هم شروع شده است که وزارتخانه‌ها مثل وزارت گمرکات وزارت دارایی و سایر وزارتخانه‌ها انجام داده‌اند و امیدواریم این قسمت که یکی از معضلات کشور و یکی از اشکالات زندگی تمام افراد این مملکت است در ظرف چند سال برطرف بشود ولی این موضوعی نیست که در ظرف ۲۴ ساعت و یک سال و دو سال بتوانیم رفع اشکال مسکن را بکنیم، در قسمت کارهای امور اجتماعی مخصوصاً امور کارگران اقدامات خیلی اساسی شده است مخصوصاً لایحه بیمه‌های اجتماعی که آقایان تصویب فرمودید مطمئن هستم بی‌اندازه به حال آنها مفید خواهد بود و همین قانونی که آقایان تصویب فرمودید به محض این که تصویب شد و انتشار پیدا کرد در تمام مراکز کارگری اظهار تشکر و سپاسگزاری نسبت به مجلسین کردند که این قانون را زود تصویب فرمودند و امیدوار هستم با جدیتی که در این کار خواهد شد ما بتوانیم در این قسمت هم توفیق حاصل کنیم و کارگران ما که همه‌شان افراد بسیار شریف و وطن‌پرست هستند بتوانیم آسایش و رفاه آنها را فراهم بکنیم (دکتر بینا - راجع به ذوب آهن بفرمایید) در قسمت صنایع البته مذاکره شد و دیدیم چه استفاده‌هایی از پشتوانه اسکناس کردیم ولی علاوه برای صنایع خصوصی یک قسمت از صنایعی که مستقیماً مربوط به خود دولت هم بود اقداماتی شده است از جمله در قسمت خود صنعت نفت که می‌شود گفت تا چند سال پیش صنعت نفت برای دولت و ملت ایران وجود نداشت و بعد از تصویب قوانین مربوطه به نفت و اجرای آن یک صنعت نفتی در ایران به وجود آمده است که مربوط به خود ایرانی‌هاست و در تحت نظر مهندسین خود ایران و دستگاه خود ایرانی‌ها این کار انجام می‌شود در این مدت هم شرکت نفت اقداماتی کرده که ساختمان لوله ۱۰ اینچی نفت از جنوب به تهران است که در اسفند ۳۶ اعلیحضرت همایونی افتتاح فرمودند ساختمان لوله انتقال نفت به رشت و شاهرود و اصفهان که در حال عمل است و پیشرفت می‌کند ساختمان لوله یا انتقال نفت از نفت شاه به کرمانشاه آغاز گردیده است و یکی دیگر ساختمان لوله انتقال گاز از گچساران به شیراز جهت کارخانه کودشیمیایی و جهت مصرف شهری و صنایع است در آنجا مشغول اقدام هستند و دولت تصمیم گرفت که از این گاز استفاده کند و با جدیت و مراقبت آقای وزیر صنایع آقای مهندس شریف امامی این پروژه ما عملی شد و بنده وظیفه خودم می‌دانم که از خدمات آقای مهندس شریف امامی در اینجا تقدیر کنم زیرا در کار خودشان خیلی جدی و صمیمی هستند گرچه وقتی این پروژه را می‌خواستیم عملی کنیم بعضی‌ها گفتند که این خیانت است و بنده در پشت این تریبون گفتم که ما از این نوع خیانت‌ها خیلی هم خوشحال هستیم که بکنیم (احسنت) و این کار شروع شد و انشاءالله در پاییز امسال تصور می‌کنم لوله گاز به شهر شیراز وارد خواهد شد و اکنون هم مشغول مطالعه هستند که بلافاصله اهالی شهر شیراز بتوانند از این گاز به منظور روشنایی و یا مصرف سوخت استفاده
کنند و مطمئن هستم این گاز که وارد شهر شیراز بشود از نظر زندگی افراد ایرانی بسیار مفید است و بهبودی در زندگی آنها حاصل خواهد شد و راجع به کود شیمیایی هم طبق اطلاعاتی که داریم انشاءالله در سال آینده آن هم خیال می‌کنم حاضر خواهد شد و انشاءالله به دست توانای اعلیحضرت همایونی افتتاح خواهد شد. یکی دیگر از کارهایی که این دولت انجام داده است موضوع ذوب آهن است که قوانین آن را آقایان آن را تصویب فرمودند و دولت قراردادش را تنظیم کرده است و شاید در همین چند روزه این قراردادها امضا شود و وارد مرحله عمل گردد البته راجع به این ذوب‌آهن خیلی‌ها صحبت کردند و خیلی‌ها می‌گفتند که برای مملکت ما گران است و برای مملکت ما جنبهٔ لوکس دارد و حالا شاید زود است ولی دولت معتقد است که این کار جنبهٔ ملی دارد (صحیح است) و ما باید بیشتر از نظر جنبهٔ ملی آن نگاه کنیم و ممکن است در سال‌های اول ضرر بدهیم می‌گویند ضرر می‌دهیم شاید درست هم باشد یعنی قیمت تمام شده محصول آن با آن چیزی که ما می‌توانیم از بیرون وارد کنیم گران‌تر بشود. یکی از استدلال‌های مخالفین این است ولی بنده توضیح می‌دهم که اولاً این طور نیست ولی اگر این‌طور هم باشد ترجیح دارد که ما ذوب‌آهن داشته باشیم برای این که یکی از صنایع صددرصد ملی است و بایستی حتماً یک روزی ذوب‌آهن در این مملکت ایجاد بشود و حالا این اقدام شده است و امیدوارم که در آتیه نزدیکی وارد مرحله عملی این کار بشویم و این کارخانه ذوب آهن وارد بشود و بهره‌برداری بشود که ما بی‌نیاز از دیگران بشویم البته در این مدت کارهای عمرانی دیگر هم شده است که یکی راجع به ساختمان سدها است البته یک عده‌ای در دست اقدام است و امیدوار هستیم در ظرف دو سه سال آینده تمام بشود و از فواید آن همه بهره‌مند بشوند یکی سد شهناز است در همدان که مشغول ساختن آن هستند سدهای دیگری سد سفیدرود و سد دز و سد کرج است و همچنین بعضی سدهای کوچک دیگری که دولت و بنگاه آبیاری مشغول اقدام هستند و امیدوارم که نتیجه خوبی از اینها گرفته بشود یکی از اقداماتی که دولت بنا به امر و اراده اعلیحضرت همایون شاهنشاه کرده‌اند مسافرت دسته‌جمعی هیئت دولت است به استان‌ها که بنده خیال می‌کنم در تاریخ ایران مسلماً و در تاریخ دنیا این اولین ابتکاری است که بنا به امر و اراده شاهنشاه عملی شده است که با مسافرت هیئت دولت در حقیقت این مرکزیتی که همیشه برای تهران قایل می‌شوند و بیشتر اهالی شهرستان‌ها شکایت دارند که همه چیز برای تهران است و برای ما نیست این موضوع به کلی رفع شده است برای این که دولت وقتی خودش در یک استانی ده روز دوازده روز بماند و با تمام طبقات مردم بدون هیچ نوع تشریفاتی ملاقات کند آقایانی که در اینجا تشریف دارند و در این مسافرت‌ها بوده‌اند از نزدیک مشاهده فرموده‌اند که هیچ نوع تشریفاتی ما نداشتیم و به صرف گفته‌های رادیوهای خارجی که می‌گویند ما از مردم می‌ترسیم ما از مردم نمی‌ترسیم چرا نمی‌ترسیم برای این که خودمان را از مردم می‌دانیم چرا بترسیم چه کاری کرده‌ایم که بترسیم؟ ما ۲۴ ساعته در اختیار مردم هستیم این بود که با مردم رفته‌ایم نشسته‌ایم صحبت کرده‌ایم و دیده‌ایم که آنها چه می‌خواهند آنها هم فهمیدند که اشکالات ما چیست و با کمال صداقت از هر دو طرف دولت موفق شده در حدود ممکنات و مقدورات خود یک اقداماتی بکند البته این اقداماتی در هر قسمتی که شده آخر سال چاپ شده و خدمت آقایان تقدیم شده است اینجا هم یک فهرست برای بنده ترتیب داده‌اند به اتکای همان اقدامات و کارهایی که شده است چون خیلی طولانی است و چون اغلب آقایانی که اینجا تشریف دارند مال هر قسمتی هستند و مخصوصاً دولت به تمام قسمت‌ها رفته جز به چند شهرستان که انشاءالله امیدوارم آنجاها هم انجام بشود خودشان از نزدیک شاهد فواید این مسافرت‌ها بوده‌اند و این مسافرت‌ها هم برای دولت خوب بوده است و هم برای مردم خوب بوده است و این دولت می‌تواند ادعا کند که تمام نقاط را دیده است و از نزدیک هم وضعیت آنها را دیده است انسان وقتی یک جایی رفته باشد و از نزدیک وضعیت را دیده باشد بیشتر می‌تواند نسبت به آن محل تصمیم بگیرد و قضاوت کند تا این که در تهران بنشیند و خودش را اسیر گزارش مأمورین مربوطه بکند. از برای مردم هم این مسافرت‌ها مفید بوده است برای این که خیال می‌کنم آنهایی که دشمن ایران هستند سعی کرده‌اند در این چند ساله همیشه بین دولت‌ها و مردم یک فاصله‌ای قایل بشوند و این دولت سعی کرده است که بگوید این موضوع حقیقت ندارد و عملاً نشان بدهد که این فاصله وجود ندارد و همان‌طور که اعلیحضرت همایون شاهنشاه فرمودند نیرومندترین وحدت بین دولت و ملت وجود دارد و این حقیقتی است مسلم چه اشخاص بخواهند و چه اشخاص نخواهند و این در نتیجه سیاستی است که
رفته‌ایم صحبت کرده‌ایم بحث کرده‌ایم و مطالب آنها را از نزدیک شنیده‌ایم آن چیزی که ممکن بوده است حضوراً انجام شده و آن چیزی که محتاج به اعتبار بوده است مطالعه شده است و اگر انجام نشده برای این است که هنوز اعتبار آن حاضر نیست و در کمترین فرصت آن کارهایی که باید انجام بشود خواهد شد منظور این است که افتخار اجرای این دستور نصیب این دولت شد که بتواند این وحدت را بین دول و ملت برقرار بکند و الحمدالله ما مفتخر هستیم همان طوری که شاهنشاه معظم ما فرمودند و تصدیق کردند آن وحدت بین دولت و ملت وجود دارد، در این چند سال دولت سعی کرده است که اول به فکر کارمندان خودش باشد ممکن است بعضی از آقایان اظهار بفرمایند وقت می‌گذرد ولی این طور نیست برای این که آقای رئیس فرمودند جمعه فردا که روز بیستم است مجلس ختم می‌شود و طبق قانون بنده می‌توانم امروز تا هر وقت لازم باشد عرض کنم و استفاده بیشتری از اینجا بکنم زیرا که برخلاف قانون نیست قبلاً هم کسب دستور از آقای رئیس کردم (جمعی از نمایندگان - بفرمایید) آقای نورالدین امامی خسته شده‌اند روز جمعه روز بیستم خرداد و خاتمه دوره است و امروز روز ۱۹ است و چون فردا تعطیل است و جلسه تشکیل نمی‌شود آقای رئیس اجازه فرمودند که ما مطالب خودمان را امروز عرض کنیم اولاً فکر کردم که کارمندان ما باید زندگی‌شان از هرجهت تأمین باشد تا کارمند زندگی‌اش تأمین نباشد نمی‌شود انتظار کاری ازش داشت آن چیزی که مقدور ما بوده است و آن چیزی که ممکنات به ما اجازه می‌داده است ما سعی کردیم و کوشش کردیم که تاحدی کارمندان در رفاه و آسایش باشند البته اذعان هم می‌کنم که این اقدامات ما کافی نیست و باید کمک بیشتری به آنها بکنم ولی این را آقایان بدانید اطمینان می‌دهم تا آنجایی که مقدور و ممکن بوده است ما برای رفاه و آسایش آنها کوتاهی نکردیم، بنده اینجا چند تا رقم و عدد می‌گویم برای این که همه بدانند و باز متأسفم که بعضی اوقات وضعیت کارمندان مورد بهره‌برداری اشخاص واقع می‌شود و سنگ کارمندان را به سینه می‌زنند در صورتی که مسلماً هیچ کس به اندازه خود دولت علاقه‌مند به کارمندانش نیست برای این که اگر کارمندی وجود نداشته باشد دستورات دولت را کی انجام بدهد پس ما می‌خواهیم یک کارمندانی باشند که دستورات دولت را که حکم ستاد را دارند انجام بدهند والا آقایان وزرا تمام جزئیات کار چاه‌بهار را که فاصله‌اش تا اینجا زیاد است نمی‌توانند خودشان انجام بدهند پس باید این کارمند وزارتخانه در آنجا کارش را خوب انجام بدهد از این جهت هیچ‌کس مسلماً به اندازه خود دولت متوجه کارمندان نیست بنده خواستم چند قلم اینجا ذکر کنم که ملاحظه بفرمایید تا آن حدودی که ما توانسته‌ایم به کارمندان دولت کمک کرده‌ایم مبلغ یک میلیارد ریال در بودجه ۳۸ برای ترمیم حقوق کارمندان آقایان تصویب فرمودید و پرداخت شد ترفیع کارمندان که سال‌ها در بوتهٔ اجمال مانده بود در سال ۳۸ با تأمین ۴۰۰ میلیون ریال این کار هم انجام شد که جمعاً ۱۴۰۰ میلیون ریال شد در بودجه سال ۳۹ هم برای کمک به کارمندان و مخصوصاً آنهایی که حقوق‌شان از چهار هزار ریال پایین‌تر بود باز تصویب فرمودید که در حدود ۶۵ میلیون تومان یعنی ۶۵۰ میلیون ریال به طرز فروش خواربار بین این طبقات تقسیم شود، به طوری که ملاحظه فرمودید در ظرف سه سال این دولت در حدود دو میلیارد ریال به کارمندانش کمک کرد باز هم بنده اینجا اذعان می‌کنم که کافی نیست ولی تا حدودی که مقدور بوده است داده علاوه بر این بعضی وزارتخانه‌ها هم کمک‌های دیگری کرده‌اند وزارت گمرکات وزارت دارایی وزارت فرهنگ همچنین بعضی از وزارتخانه‌های دیگر مانند وزارت کشور برای کارمندان‌شان در خارج از تهران مسکن درست کرده‌اند برای این که بتوانند خوب ایفای وظیفه کنند وزارت گمرکات تقریباً می‌توانم عرض کنم در تمام نقاط سرحدی و جاهای بد آب و هوا وسایل زندگی و مسکن کارمندان خود را فراهم کرده در اغلب جاها عملی شده و در سایر وزارتخانه‌ها در این مدت کارمندان خود را که عامل اساسی اجرای دستورات دولت هستند فراموش نکرده و نمی‌تواند فراموش کند و انشاءالله امیدوارم با مطالعات خیلی دقیق که در این مدت شده است وزارت دارایی و سایر وزارتخانه‌ها بتوانند یک قانون استخدام جامعی تهیه کنند که این قانون استخدام هر روز دستخوش تغییر نباشد و یک قانون قطعی باشد که تمام دستگاه‌ها از نظر استخدام یکنواخت باشند و آن قانون به تصویب مجلس شورای ملی و مجلس سنا برسد و به این ترتیب این حالت ناراحتی که ممکن است بعضی از کارمندان داشته باشند مرتفع بشود، بنده کارمندان دولت را مردمان بسیار شریف و فداکار می‌دانم، در اغلب مسافرت‌هایی که کردیم در یک نقاطی دیدم سربازان این مملکت به اصطلاح سربازانی
که افراد این مملکت را تربیت می‌کنند این معلمینی که در یک نقاط بسیار بد آب و هوا با حقوق بسیار مختصری زندگی می‌کردند و باعث افتخار ماست که این‌گونه افراد در این مملکت وجود دارند و به این ترتیب خدمت می‌کنند انشاءالله امیدوار هستم که ما هم بتوانیم به قول مثل معروف از خجالت‌شان در بیاییم و آن کمکی که برای آنها لازم است بکنیم یکی دیگر از اقدامات دولت در این چند سال تأسیس شرکت‌های تعاونی است که در شهرها برای کارمندان و مخصوصاً تشکیل شرکت‌های روستایی در دهات است امروز بنده می‌توانم بگویم که در حدود پانصد و خورده‌ای شرکت روستایی تشکیل شده با کمک بانک کشاورزی و خود مردم، و این خیلی باعث تعجب شد و از یک طرف هم باعث سرافرازی ما در این شرکت‌ها خود دهاقین در حدود ۱۴ میلیون تومان سرمایه‌گذاری کرده‌اند و دولت هم در حدود ۳۰ میلیون تومان به آنها کمک کرده و این اعتماد دهاقین را به دولت نشان می‌دهد که به محض این که صندوق روستایی تشکیل داد آنها نصف سرمایه‌ای که دولت گذاشته است سرمایه‌گذاری کردند و ۱۴ میلیون تومان گذاشتند که دولت هم درحدود ۳۰ میلیون تومان در این صندوق‌های روستایی سرمایه گذاشته از پشتوانه اسکناس که کمک مؤثری برای دهاقین شده و امیدوارم که بانک کشاورزی بتواند این اقدامات را ادامه بدهد و بیش از پیش به دقاقین و زارعین کمک کند یکی از لوایحی که اخیراً گذشت و یک کمک زیادی در رفع اختلافات می‌کند قانون روابط بین موجر و مستأجر است و با ارجای آن امیدوار هستیم این اختلافاتی که هر روز اوقات دستگاه وزارت دادگستری و نخست وزیری را می‌گرفت به بهترین وجهی انجام بشود البته بنده به طور اختصار راجع به اقدامات دولت در وزارتخانه‌های مختلف یعنی آن قسمت‌هایی که زیاد بهش توجه می‌شود مثل فرهنگ و بهداشت و کشاورزی و صنعت و راه یک ارقامی دارم که خلاصه اقدامات اینها را ذکر کردم این بنده وظیفه خودم می‌دانم از همکاری و هم‌آهنگی و صمیمیتی که بین افراد دولت بنده تا به حال وجود داشته و حقیقتاً همه‌شان بدون هیچ فکری فقط فکرشان خدمت به شاه و از خود گذشتگی بوده است با بنده همکاری کردند و صمیمیت به خرج دادند از آنها سپاسگزاری کنم و اگر کمک و مساعدت این آقایان وزرا و پشتیبانی مجلسین و مافوق همه عنایت و الطلاف شخص شاهنشاه نسبت به این دولت نبود ما نمی‌توانستیم کاری انجام بدهیم فقط ما مفتخر هستیم که مجری این تصمیمات و این اقدامات بودیم و این افتخار نصیب ما شده است این است که من یک مرتبهٔ دیگر از همکاری صمیمانه همهٔ آقایان سپاسگزاری می‌کنم موضوعی که جالب توجه است و خیلی مایل بودم در اطراف آن صحبت کنم موضوع سیاست خارجی و یکی هم راجع به امور داخلی خودمان مخصوصاً موضوع حیاتی که در پیش است و آن موضوع انتخابات است سیاست خارجی دولت شاهنشاهی ایران کاملاً روشن است ما یک مملکت و یک دولت و یک ملت مستقلی هستیم و استقلال‌مان مال دیروز و پریروز نیست (صحیح است) مال این تازه به دوران رسیده‌ها نیست ما ۲۵۰۰ سال تاریخ مدون و شاید بیش از اینها ما سابقه تاریخی داریم (صحیح است) و ما توانسته‌ایم تمدن خودمان را به نقاط مختلفهٔ دنیا ببریم و به تصدیق خود همان خارجی‌ها که همه‌شان ضمن کنفرانس‌هایی که به مناسبت کارهای هنری و تاریخی تشکیل می‌شود اذعان می‌نمایند که اگر ما تمدنی داریم این تمدن نتیجه تمدن سابق ایران است از این جهت ما در اجتماعی که اسمش دنیاست یک مقام بسیار ارجمندی داریم (صحیح است) و بعضی نباید تصور کنند که ما از این ملت‌هایی هستیم که می‌توانند به ما زور بگویند و می‌توانند ما را تهدید کنند و در امور ما دخالت کنند تاریخ ما نشان داده است که با وجود تهاجمات زیادی که در قرون متمادی به ایران شده است همیشه ایران و ایرانیان سربلند و سرافراز بیرون آمده‌اند و چه بسا ملل و ممالکی که در اثر این تهاجمات از بین رفته‌اند و فقط اسمی از آنها در تاریخ هست (دولت‌آبادی - بعضی اسم‌شان هم باقی نیست) و به قول آقای دولت‌آبادی اسم‌شان هم باقی نیست ولی ملت ایران نامش در تایخ بوده است و تا دنیا باقی است این نام برقرار خواهد بود انشاءالله از این جهت با یک چنین دولت و چنین ملتی اشخاص و دولت‌ها و ملل دیگر نمی‌توانند رفتاری غیر از رفتار شرافتمندانه داشته باشند (صحیح است - احسنت) ما با هیچ‌کس سرجنگ نداریم مادام که استقلال ما محترم است مادامی که به آزادی ما کسی دست نزند ما با هیچ‌کس سر جنگ نداریم ولی بعضی بی‌خود هی ادعا نکنند که شما با ما می‌خواهید جنگ بکنید خیر بنده اینجا به نام دول ایران رسماً می‌گویم که دولت ایران و ملت ایران با هیچ‌کس سر جنگ ندارد مادامی که به استقلال و حیثیت ما و آزادی ما کسی لطمه وارد نکند (صحیح است - احسنت) در ضمن هم باید بگویم همان طوری که سال پیش در مجلس سنا عرض کردم ما از هیچ‌کس نه از هیچ
دولت و نه از هیچ ملتی ترس و واهمه نداریم ما فقط از یک نفر می‌ترسیم و آن خدای متعال است که ما به او ایمان داریم ما غیر از خدا از هیچ‌کس نمی‌ترسیم امروز هم عرض می‌کنم ما را با تهدیدات با اسلحه‌های جدید و قدیم تهدید نکنند برای این که انسانی که یک مرتبه از دنیا می‌رود بهتر این است که شرافتمندانه برود (احسنت) این چه ارزش دارد که انسان بماند ولی در روی پیشانی‌اش مارک خارجی بگذارند این چه افتخاری دارد که فلان کس بگوید من نوکر فلان دولت هستم خاک بر سرش چه افتخاری دارد آدم باید همیشه آقا باشد چرا نوکر باشد این داد و بیدادهایی که در این دنیا هست برای این است که همه می‌خواهند آقا باشند این جان کلام است موضوع دیگری وجود ندارد، به چه مناسبت ما نباید آقا باشیم؟ ما باید حتماً آقا باشیم (صحیح است) برای این که آقا به دنیا آمده‌ایم از این جهت با هیچ‌کس سر جنگ نداریم این قدر هم کار در داخله خودمان داریم که اصلاً وقت این حرف‌ها را نداریم ما با کی می‌خواهیم جنگ کنیم؟ هیچ تقاضای ارضی نسبت به هیچ‌کدام از همسایگان نداریم با هیچ‌کس هم جنگ نداریم و می‌خواهیم با همه هم دوست باشیم ولی دوست مساوی اگر یک آقایی صد کیلو وزنش است و بنده ۵۰ کیلو او هیچ دلیل برتری به بنده را ندارد اگر دلیل برتری او معنوی است شرافتش بیشتر است معلوماتش بیشتر است آدم با انصافی است با وجدانی است آدمی نیست که بگوید من زور دارم همه‌تان باید خفه بشوید اگر یک همچو آدمی هست احترام دارد ولی اگر بگوید که من صد کیلو وزن دارم خفه شو و بخواهد بالاتر باشد این را اشتباه کرده در دنیای امروز این حرف‌ها دیگر مشتری ندارد و مطمئناً نمی‌تواند در دنیای امروز به کسی بگوید از این جهت ما با همه دوست هستیم شما هی اصرار می‌کنید که دوست ما هستید با زبان می‌گویید ولی معنا با ما دشمنید ولی البته در این دنیای آشفته هر کسی فکر حفظ حیثیات خودش است و این هم از ضروریات اولیه یک موجود زنده است هر موجود زنده‌ای اگر بخواهد زنده بماند باید اول فکر بکند که خودش را چه جور حفظ کند و چه بسا که انسان احتیاج دارد به کمک و مساعدت دوست و رفیق هیچ‌کس در دنیا تنها نمی‌تواند زندگی کند. هر کس که بگوید من احتیاج به دوست و رفیق ندارم آن آدمی است که اشتباه کرده و شدیداً اشتباه کرده از این جهت ما اگر برای حفظ خودمان با کسی دوستی بکنیم دلیل نیست که با آن یکی می‌خواهیم دشمنی بکنیم اگر او نمی‌خواهد نسبت به ما دشمنی و تخطی کند ما که از آن دوست کمکی نمی‌خواهیم که استفاده کنیم بر علیه او پس معلوم می‌شود که آن طرف سوء‌نیتی ممکن است خدای نکرده داشته باشد که می‌گوید چرا شما تنها نماندید برای این که خودش می‌داند که ما نه قادر هستیم و نه می‌توانیم و نه می‌خواهیم که با کسی جنگ کنیم و ولی برای دفاع از مملکت و دفاع از آزادی و استقلال و حیثیت خودمان هر فداکاری که لازم است و بالای آن فداکاری که جان افراد است مضایقه نخواهیم کرد (احسنت) از این جهت روش دولت ایران کاملاً معلوم است هر کس که با ما رفیق است دوستیش صمیمی است به استقلال و حیثیت و شرافت ما احترام می‌گذارد دوست ما است از هر ملت و هر مذهبی که می‌خواهد باشد ولی هر کسی که این کار را نخواهد بکند ما او را دوست نمی‌دانیم و انتظار دوستی هم نباید از ما داشته باشد (صحیح است) موضوع دیگری که بنده اینجا می‌خواهم بحث کنم موضوع انتخابات است. البته امروز آخرین جلسه این مجلس شورای ملی است و انتخابات مجلس بیستم به زودی شروع خواهد شد مملکت‌ها پنجاه و اندی سال است که در نتیجه فداکاری و از خودگذشتگی افرادی به مشروطیت رسید و اگر بنده و آقایان می‌توانیم در جلوی این تماشاچیان محترم مطالب خودمان را آزادانه بگوییم این در نتیجه فداکاری و از خودگذشتگی آنهاست (صحیح است) وظیفه ما است که هر روز و هر شب به روح روان آنها درود بفرستیم و از خداوند متعال برای آنها طلب مغفرت بکنیم و حتم هم دارم که رحمت الهی شامل حال آنها است (صحیح است) منتهی مشروطیت ما مثل هر کاری که اول شروع می‌شود یک نواقصی داشت مشروطیت یعنی اصول پارلمانی بدون حزب معنی ندارد در این پنجاه سال به علت مختلف که همه آقایان می‌دانید و بنده نمی‌خواهم عرض بکنم به مناسبت اختلافات و شروع دو جنگ بین‌المللی که اجازه و فرصت داده نشد در اطراف این موضع اساسی و حساس و اصل کار مشروطیت بحث شود ولی بعد از این که آرامشی برقرار شد آقایان این وظیفه همه است که وضعیت امروز را با وضعیت دیروز مقایسه می‌کنیم و قضاوت کنیم اگر خواسته باشیم وضعیت امروز را با وضعیت آن چیزی که کمال مطلوب است مقایسه بکنیم انسان همیشه ناراضی است برای این که هر روزی یک چیز تازه‌ای پیدا می‌شود و انسان هم هوی و هوس دارد و آن را می‌خواهد چون به آن نمی‌رسد باز ناراضی است ولی ببینیم وضعیت ما دیروز چه
بود و امروز چیست اگر بهبودی حاصل شده است خدا را شکر بکنیم و سعی کنیم که این بهبودی ادامه پیدا بکند و به کمال مطلوب برسیم ولی اگر بنا باشد که یک مردمان فراموشکاری باشیم یک مردانی باشیم که باز برویم دنبال آن اشخاصی که تیشه برداشتند به ریشه این مملکت زدند و خوشبختانه موفق نشدند و ما اجازه ندهیم که این افراد اصلاً حرف بزنند اصلاً چه حق حرف زدن دارند از نظر کلی به آنها می‌گوییم شما آزمایش شدید مملکت را دربست می‌خواستید به خارجی‌ها بدهید به نام انتساب به خارجی‌ها افتخار کردید به نام آنها قسم خوردید ولی خدای بزرگ ایران که همیشه حافظ این آب و خاک است نگذاشت شما توفیق حاصل کنید ملت ایران جنبش کرد و این خائنین را کنار گذاشت من امروز از ملت ایران تقاضا می‌کنم فراموشکار نباشند، گفت یک مرتبه مطابق میل می‌شود دو مرتبه می‌شود ولی دفعه سوم خدای نکرده ممکن است مطابق میل نشود و مملکت و ملت از بین برود آن وقت پشیمانی سودی ندارد (صحیح است) بنده چون پزشک هستم هیچ وقت بد هیچ‌کس را نمی‌خواهم برای این که هر کسی ناخوش شد می‌آید سر وقت ما حالا امروز بنده مسئول کار ممکلت هستم می‌روند سر وقت رفقای بنده و فردا بنده درین کار نیستم می‌روم مطب می‌نشینم در دانشگاه درس می‌دهم می‌آیند سر وقت من این است که وظیفه داریم دشمن شخصی‌مان هم که ناخوش شد معالجه کنیم مثل یک دوست صمیمی این خوی و روش و وظیفه ما است که هیچ وقت بد کسی را نخواهیم این است که هیچ وقت بد مملکت را نمی‌خواهیم و بنده هیچ وقت درصدد این نبودم کسی را که به من دشمنی کرده پس ما هم با او دشمنی بکنیم به شهادت تمام ملت ایران درین دوره سه ساله برای هیچ کس پرونده نساختم (صحیح است) هر کس در خانه‌اش خوابید می‌دانست آرام است و ما برای او پرونده نخواهیم ساخت که از خانه‌اش او را بیرون بکشیم ما دولت پرونده‌ساز نیستم با دوست و دشمن‌مان در حدود مقررات و قوانین رفتار می‌کنیم و از آنهایی نیستیم که فشار بیاوریم روی مخالفین‌مان، مخالفین‌مان می‌توانند حرفهای خودشان را بزنند آزاد هستند حرفهای منطقی خودشان را بفرمایید مرم هم قضاوت می‌کنند از این جهت ملت ایران در آستانه انتخابات دوره بیستم این حقیقت را باید بداند و چون ملت ایران به طور کلی ما قلب‌های‌مان دل‌های‌مان خیلی رقیق است، یک بابایی رفته است آدم کشته می‌برند او را میدان توپخانه اعدامش کنند همان‌هایی که رفته‌اند تماشا کنند غصه می‌خورند می‌گویند جوان است رحم به جوانیش بکنید این بابا آدم کشته طبق قوانین مملکت و طبق مذهب وقتی آدم کشته باید به دار زده شود اگر این کار نشود نظم اجتماع به هم می‌خورد به این آدم هم می‌گویند بیچاره این خاصیت از صفات ملت ایران است البته در جاهایی اگر شدت عمل به خرج ندهد عصبانیت نشان ندهد خوب است ولی در کلیات و اصول مملکتی این طور فکر درست نیست این که یک مرتبه، دو مرتبه، سه مرتبه از آزمایش درست درنیامد دفعه چهارم تمام مملکت و افرادش از بین می‌رود آن وقت دیگر نشستن و غصه خوردن و افسوس خوردن فایده‌ای ندارد از این جهت من امروز از تمام ملت ایران از پشت این تریبون استدعا می‌کنم که به هیچ‌وجه من‌الوجوه توجه به این افرادی که خیانت‌شان ثابت شده است و ما به چشم خودمان دیده‌ایم و متأسفانه حالا هم که می‌آیند سلام می‌کنیم و دست می‌دهیم توجه نکنید برای این که اگر افرادی از آنها را انتخاب کردید و فرستادید به این مجلس خیانت به مملکت‌تان کرده‌اید و خیانت به خودتان کرده‌اید این عقیده بنده است و هیچ ابایی ندارم که اینجا بگویم (صحیح است) از این جهت شاهنشاه بزرگ ما که به تجربه همه‌مان دیده‌ایم و این عرض بنده دور از هر تملق و ریاکاری است بنده احتیاج ندارم تملق بگویم ما خدمتگزار شاه و مملکت هستیم چه رأس کار باشیم و چه نباشیم و این را تشخیص داده‌ام و اگر خدای نکرده روزی گزندی به شاهنشاه ما وارد شود مملکت از بین می‌رود و من نخواهم بود چون علقه دارم حیات داشته باشم و حیات من بسته به وجود او است. شاید هیچ‌کس این حرف را نزند ولی من از پشت تریبون این حرف را می‌گویم من فداکار و مجری دستورات او هستم چون می‌دانم غیر از خیر و صلاح مملکت هیچ چیز دیگر نمی‌خواهد به خدا این زندگی که شاهنشاه ما در ۲۴ ساعت می‌کند زندگی نیست این همه زحمت و مشقت و ناراحتی برای چیست برای این که ماها در رفاه و آسایش باشیم، چیز دیگری درش نیست. از این جهت ایشان فکر کردند که مشروطیت ما باید کامل باشد، تکمیل بشود و اشاره کردند که مملکت بدون حزب نمی‌شود و غیر از این به ما دستوری نخواهند داد. خوب آنهایی که وظیفه داشتند آنهایی که فهمیدند اوامر شاهانه معنیش یعنی چه رفتند و احزاب را تشکیل دادند دو حزب تشکیل شده مانعی هم ندارد اشخاص دیگری هم حزب تشکیل بدهند البته به شرطی که با مقررات و قوانین مملکت ما تطبیق بکند
نه آن حزبی که می‌خواست ریشه مملکت را بزند و دربست مملکت را تقدیم بکند، برای تشکیل حزب صحیح و مطابق قانون مملکتی آزادی عمل هست برای هر کسی که بتواند مردم را نسبت به خود جلب بکند هیچ مانعی ندارد ولی خوب فعلاً دو حزب در مملکت تشکیل شده حزب میلیون و حزب مردم و این دو حزب در آستانه انتخابات هستند، بنده آقا به بقای این مملکت بیشتر اهمیت می‌دهم تا به حزب باید مملکتی باشد تا حزبی در آن باشد (صحیح است) مملکت که نباشد حزب یعنی چه خیالبافی بکنیم که فایده ندارد، پس باید مملکت باشد و آن وقت حزب در این مملکت لازم است باید حزب خوب باشد یعنی افرادی بیایند در این حزب که مؤمن باشند افرادی نیایند در حزب برای کسب مقام و جاه و منافع شخصی این مثل این است که یک شخصی بگوید خدایا من مسلمان می‌شوم به شرط این که یک خانه به من بدهی این منطق ندارد و معلوم می‌شود به خدا معتقد نیست. فقط برای آن منزل مسلمان می‌شود، حزب هم من خیال می‌کنم که مذهب سیاسی یک فردی در اجتماع است در اجتماع هم منفرد و تک رفتن دیگر معنی ندارد هیچ تردیدی نداشته باشید هیچ معنی ندارد و آنهایی که تک می‌روند به تشخیص بنده دو علت دارد ممکن است اشتباه بکنم، عقیده آزاد است یکی این است که می‌خواهد مسئولیت قبول نکند چون قبول مسئولیت خودش یک قدرتی می‌خواهد که آدم قبول مسئولیت بکند هر کسی که بخواهد قبول مسئولیت کند خیلی چیزها باید داشته باشد، از خود گذشتگی می‌خواهد سختی کشیدن می‌خواهد، پوست کلفتی می‌خواهد خیلی چیزها می‌خواهد یکی دیگر هم اشخاصی متضرر می‌شوند در اجتماع که خود پسندند و این خودپسندی بزرگ‌ترین عیب افرادی است برای یک اجتماع می‌گوید من مافوق تمام این آقایان هستم هر تصمیمی که من گرفتم باید اینها قبول کنند در صورتی که در یک اجتماع همه نوع فکر است باید همه افکارشان را بگویند. اگر اجتماع اکثریتش آن فکر را پسندید آن فکر حاکم است بر اجتماع از این جهت گفته‌اند حزب درست بشود خوشبختانه در این دورهٔ مجلس ما از ابتدای کارش یعنی بعد از ۷/۸ ماه که شروع به کار کرد این دولت آمد و یک جنبه حزبی به خود گرفت ملاحظه فرمودید که کارها چه جور گذشت در این مجلس و در مجالس پیش چه جور می‌گذشت، عرض کنم چند نفر از آقایان که منفردند برای این که یک وحدت فکری بوده اگر هم می‌آمدند یک تنقیدی می‌کردند یا توضیحاتی می‌دادند سوء‌نیت نداشته‌اند نظرشان این بود خوب باید حرف آن آقایان را هم گوش داد. اگر حرف حسابی بود باید توجه کرد و اگر حسابی نبود پشت تریبون می‌بایست گفت و اگر اکثریت حرف آن یک نفر را تأیید کرد حرف او به کرسی می‌نشیند و گفته او را می‌پسندند و هیچ وقت آن شدت رفتار و عملی که قبلاً وجود داشت در این مجلس وجود نداشت خود بنده چند دفعه قبل از این که نخست وزیر باشم درکابینه‌های مختلف در این مجلس می‌دیدم وزیر بودم با هم گلاویز می‌شدند به طوری که گاهی بعضی افراد خارج از آن بالا هم می‌پریدند پایین و با نمایندگان گلاویز می‌شدند برای این که وحدت نبود در این مجلس هم گاهی اشخاص نظرشان مختلف بود ولی نظر کلی این بود که کار مملکت انجام شود این بود که کارها پیشرفت کرد ولی اگر بنا بود خدای نکرده مثل سابق هر کدام از این آقایانی که اینجا تشریف دارند مستقل بودند و هر کدام یک فکر داشتند محال بود کاری بگذرد تجربه است. ادعایی که نمی‌کنم این صورت جلسات مجلس است بردارید بخوانید اغلب اوقات به زحمت آقای رئیس مجلس وقت می‌توانست نظم را برقرار کند که کارها را انجام بدهند ولی وقتی وحدت بود می‌نشینند بحث می‌کنند در مجلس شورای ملی و آن قانون را می‌گذرانند از این جهت یکی از مشخصات حزب در اصول پارلمانی همین است و پارلمان بدون حزب نمی‌تواند باشد برای این که اگر می‌شد در جاهای دیگر که پارلمان‌شان بیش از ۵۰۰ و ۶۰۰ سال عمر دارد حتماً آن طور عمل می‌کردند پس حزب باید باشد و هر کس بگوید حزب نباید باشد اشتباه کرده و شاید یک عده‌ای در بیرون از مجلس فکر می‌کردند که حزب صورت نخواهد گرفت نیامدند و حالا آمدند سر وقت ما یا سر وقت آن حزب چون انتخابات در پیش است. از این جهت مملکت بدون حزب نمی‌شود و دو حزب تشکیل شده است اعلیحضرت همایون شاهنشاهی فرمودند که انتخابات دوره بیستم آزاد است ما دولت شاهنشاه هستیم هر امری که می‌فرمایند و هیچ وقت هم امر خلاف قانون اساسی و برخلاف اصول تا به حال صادر نفرموده و نخواهند فرمود (صحیح است) ما مجری اراده ایشان هستیم ولی بنده می‌خواهم اینجا یک پرانتزی باز کنم یک کسی می‌آید می‌گوید باید انتخابات آزاد باشد یعنی بنده باشم چون من رأی ندارم دولت کمک
کند از صندوق بیرون بیایم بنده چون وزیر کشور انتخابات بودم در دوره شانزدهم نمونه‌های بسیار زیادی از این قبیل دارم و اگر یک روز وقت کردم کتابی بنویسم انتخابات این مملکت را در ادوار گذشته می‌نویسم که آن وقت ببینید چه بوده است خاطرم هست یک نفر آمده بود پیش یکی از نخست وزیرانی که بنده در خدمتش بودم می‌گفت انتخابات آزاد باشد ترا به خدا آزاد باشد اقدام بکن آزاد باشد بعد که می‌خواست حرکت کند گفته بود که پسرعمو را فراموش نکنید این پسرعمو خودش را از جوشقان کاندیدا کرده آن وقت وقتی این کار نمی‌شد می‌گفت انتخابات آزاد نبود داد می‌زدند فریاد می‌زدند حالا الحمدلله مملکت ما حزب دارد و امیدوار هستیم هر دو حزب فعالیت بکند و افرادشان را بیاورند پای صندوق‌ها که آراشان را بدهند هر چه افراد به اشخاص رأی دادند عیناً منعکس می‌شود البته افراد غیر حزبی هم می‌توانند رأی بدهند شاید آن افرادی که در حزب نیستند همه‌شان به افراد این دو حزب رأی بدهند در ممالکی که به کاندیدهای احزاب رأی می‌دهند عضو حزب نیستند به کاندیدهای یکی از احزاب رأی می‌دهند فرض کنید که فلان حزب چهار میلیون و این یکی دو میلیون عضو دارد ولی یک مرتبه سی میلیون رأی داده می‌شود برای این که آن حزب اساسنامه و مرامنامه‌اش را شرح و بسط داده و مردم از مرامنامه یک حزب خوش‌شان آمده به کاندیداهای آن حزب رأی داده‌اند این است که بنده اینجا رسماً اعلام می‌کنم که انتخابات این مملکت صددرصد آزاد خواهد بود و بنده شخصاً مراقبت تام خواهم کرد که هیچ مأموری و هیچ یک از دستگاه‌های ما در این امر دخالت نکند ولی یک شرط هست و این را باید بگویم ما می‌خواهیم انتخاباتی در این مملکت بشود که در محیط آرام انجام شود و در یک محیط ناامنی و در یک محیط خونریزی نباشد اشخاصی این کار را خواهند کرد که چون موفق نمی‌شوند دسته راه می‌اندازند چوب و چماق می‌آورند خوب بنده این را اجازه نمی‌دهم این را جلوگیری می‌کنم این را نباید حمل بر این بکنند که انتخابات آزاد نیست ما مسئول برقراری نظم و امنیت در مملکت هستیم جنابعالی افراد خوبی را بیاورید رفقای‌تان را بیاورید رأی بدهند ولی یکی نگذارد آن یکی بیاید و به هم حمله‌ور شوند بنده از این کار چون مخالف نظم عمومی است جلوگیری می‌کنم بایستی نظم بر قرار بشود و همه به طور آرام بیایند و به هر که می‌خواهند رأی بدهند البته دسته‌ای که می‌گوید انتخابات آزاد نیست می‌تواند یک نفر را معرفی بکند از خودش که این آقا تشریف بیاورند شب پای صندوق بخوابند این آزادی را ما می‌دهیم با این که با مقررات و قوانین مملکت وفق نمی‌دهد ما اجازه می‌دهیم بیاید شب وقتی غروب آرا تمام می‌شود و صورت جلسه می‌کنند که فراد قرائت شود. ایشان هم تشریف بیاورند و شب آنجا بخوابند و برای این که هیچ حرفی نباشد و کسی نگوید که آقا انتخابات آزاد نبوده جنابعالی بفرمایید مهرتان را هم بزنید فردا صبح مهرتان را باز کنید که ببینید صندوق دست نخورده است، این کار را خواهیم کرد که جای هیچ گونه صحبت برای کسی باز نباشد. در فرمایشات اعلیحضرت همایون شاهنشاه فرمودند که در آنجا چیزی دیدم که دسته توده‌های خائن منتشر کردند که باز هم من افتخار می‌کنم که از پشت همین تریبون غیر قانونی بودن آنها را گفتم و اعلام کردم که حق ندارند چون برخلاف قانون اساسی ما رفتار کردند این افتخار بنده است در آن روزی که شاه کشور را در دانشگاه تیر زده بودند فردای آن روز اینجا آمدم و این حرف را زدم و از آن به بعد دیدیم که شبکه‌های آنها خیلی زیاد است خیلی جاها و جاهای مهم بود ولی به خدا بنده باز تکرار می‌کنم اگر انسان یک مرتبه می‌میرد با شرافت باید بمیرد این زندگی بردگی و نوکری چه ارزشی دارد از این جهت اگر خواسته باشد به آن عناوین نظم و امنیت مملکت را بر هم بزنند بنده اجازه این کار را نخواهم داد برای مسئولیتی که ما داریم و خیال می‌کنم که هیچ جا نیست که دولت بیاید مخالفین و آنهایی را که ادعا می‌کنند آزادی نیست اجازه بدهد که پای صندوق‌ها بخوابند بنده این اجازه را می‌دهم که هیچ نوع صحبتی نباشد عرض کنم که البته دو حزب متشکل در مملکت هست حالا این نتیجه‌اش چه می‌شود این حزب اکثریت پیدا کنند یا آن حزب اقلیت و اکثریت خواهد بود بنده نمی‌دانم مردم خواهند گفت کی هست بنده به حزب، اقلیت یعنی کسی که اقلیت شد. بنده به او خیلی اهمیت می‌دهم برای این که در مملکت اقلیت برای این است که بیاید کارهای اکثریت را کنترل بکند تذکر بدهد برای این که آن یارو سوار است خدای نکرده ممکن است غره بشود و خیال بکند چون من عقل کل هستم و اکثریت هم دارد هیچ‌کس نمی‌فهمد هر کاری که می‌خواهم بکنم می‌کنم این اقلیت باید باشد که اگر این آقا کج می‌رود تذکر بدهد از این جهت من به اقلیتی که تشکیل می‌شود هر کسی هست شاید خود بنده
بودم بنده به او عنوان معلم می‌دهم، اقلیت یعنی معلم مجلس و این اقلیت باید از افرادی تشکیل شود که تمام ملت ایران به آنها احترام بگذارند نه از اشخاصی که خیانت‌شان به این مملکت ثابت شده است و می‌خواهند به عنوان اقلیت خودشان را جا بزنند ما وظیفه داریم که بگوییم و خواهیم گفت و در انتخابات تمام سو با این توده‌ای‌هایی که می‌خواهند خودشان را جا بزنند بیرون خواهیم آورد تمام روزنامه‌هایی که به شاهنشاه ما توهین کردند. بنده خواهم خواند و امیدوار هستم که ملت ایران باز فراموشکار نباشد ملت ایران هشیار باشد، ملت ایران درین موضوع رحم و شفقت و مروت نباید به خرج بدهد نمی‌گویم بروند او را برنند او هم برود زندگیش را بکند دیگر لزومی ندارد بیاید اینجا و یک روزی از اینجا از پشت به شما خنجر بزند آن وقت دیر است این است که ما امیدوار هستیم هر کسی که اقلیت می‌شود از افراد وطن‌پرست، از افراد متقی و از افراد پاک باشد که بیایند اینجا بنشینند که من بدانم این افراد اقلیت هر کسی هست ممکن است حزب من باشد نمی‌دانم اینها حکم معلم را داشته باشد و آن افرادی باشند که انشاءالله توفیق حاصل می‌کنند و امنیت هست نه این که بگویند ما که شب با هم می‌نشینیم خوش هستیم. در نتیجه چون رفیق است باید درش آورد و یا آن دیگری که شریک ملک هستیم یا نسبت داریم این عوامل را در انتخاب کاندیدها نباید دخالت داد از نظر حزب میلیون ما سعی خواهیم کرد افرادی را کاندیدا کنیم که روی این نظرها نباشد البته خوبی و بدی اشخاص هم نسبی است وقتی می‌گویید یک آقایی خوب است نه آقایی که در تمام عمرش کار بدی نکرده است حتماً کرده منتهی چون خوبی‌های او می‌چربد به بدی از این جهت می‌گویند آدم خوبی است ولی اگر بر عکس باشد می‌گویند آدم بدی است. والا چطور می‌شود یک آدم بد در زندگی یک کار خوب نکرده باشد حتماً کرده ولی چون کارهای خوبش کمتر است به او آدم بد می‌گویند این است که ما سعی خواهیم کرد و ازخداوند متعال مسئلت می‌کنیم که به ما توانایی بدهد که افرادی را از طرف حزب‌هایی کاندید کنیم و معرفی کنیم که واجد این صفات باشند و از این جهت انتظار داریم اقلیتی هم چون معلوم نیست کی اقلیت است و کی اکثریت و مردم باید بگویند که کدام دسته از کاندیداها خوب هستند که به آنها رأی بدهند. و حتماً هم خواهند داد آنها هم بروند دنبال افراد پاک‌روی دوستی و رفاقت و شب‌نشینی و زد و بند مشترک در فلان کارهای مادی را دخالت در این امر ندهند این کار کار مصالح مملکت است شوخی با آن نباید کرد و برای این که اگر شوخی کردید با آن همه‌مان می‌رویم ما بایستی درین کار فداکار باشیم و یک افرادی را به ملت ایران معرفی بکنیم که آنها ملت ایران را درست هدایت کنند البته حزب در تمام دنیا روی تبلیغات می‌رود بروند تبلیغ بکنند ولی تبلیغ درست، اشخاص پاک را معرفی بکنند و از ملت ایران تقاضا بکنند که به این اشخاص رأی بدهند و اگر رأی دادند بیایند اینجا بنشینند و قوه مقننه ما را اداره کنند از این جهت امیدوار هستم که این تذکرات بنده که فقط و فقط برای مصالح مملکت بود موردنظر آقایان قرار بگیرد. بنده این حرف‌ها را برای این نمی‌گویم بنده به هر جایی که باید برسم به لطف پروردگار بزرگ و لطف و توجهات شاهنشاه رسیده‌ام و هیچ آرزویی هم جز خدمت به شاه و مملکت ندارم بنده برای جاه و مقام کار نمی‌کنم برای این که اگر مقام بخواهم رسیده‌ام و از این که رسیده‌ام و به من تفویض شده است دیگر بالاتر نیست این مقامی است وارث پدر اشخاص هم نیست یک روز هست و یک روز نیست پس اگر امر شد و اکثریتی پیدا کردیم هدف ما خدمت به مردم و آن سرمایه بنده است و بنده سرمایه دیگری ندارم و این هم بالاترین سرمایه دنیاست از این جهت تذکراتی که من می‌دهم تذکرات اصولی است و امیدوارم مورد توجه ملت ایران واقع بشود و نتایج خوبی داشته باشد این است که انتخابات ما انشاءالله در ظرف یک ماه دیگر مقدماتش فراهم خواهد شد بعد از ایام عاشورا بعد از آن که مردم وظایف دینی خودشان را انجام دادند و یک فراغت بالی حاصل کردند انجام خواهد شد و در نهایت نظم و در نهایت آزادی و بنده آزادی را تا حدی می‌برم که آن شخصی که می‌گوید آزادی نیست باید بیاید شب پای صندوق بخوابد. برای این که تصور نکند از این حرف تخطی خواهد شد و خیال می‌کنم با یک همچو تأمین دیگر جای گله‌گذاری و حرف و تنقیداتی برای هیچ‌کس باقی نیست ولی مع‌هذا بنده می‌دانم آن یارویی که وکیل نمی‌شود خواهد گفت آزادی نبود آنجا همچو کردند آنجا همچو کردند آزادی نبود این حرف‌ها را خواهد گفت و درست مثل دستگاه عدلیه است که دو نفر می‌روند جلوی قاضی یک نفر محکوم می‌شود و یکی هم حاکم از آن حاکم می‌پرسد عدلیه چطور است می‌گوید عدالت صددرصد در آنجا مجراست از این عدلیه بهتر نمی‌شود
از محکوم می‌پرسی می‌گوید آقا اختیار درای قضات را تحت نفوذ گذاردند نخست وزیر تلفن کرد آنجا این‌طور شد و حق ما را گرفتند و داد و بیداد راه می‌اندازد و بالاخره در دنیا خیلی کم پیدا می‌شود که شخص منصف باشد و بگوید آقا رفتیم به انتخابات صددرصد آزادی را هم تأمین کرده بودند ولی من شکست خوردم این مطلب را قبول نخواهد کرد فقط داد می‌زند آزادی انتخابات یعنی که بنده را فراموش نفرمایید از این جهت خیال می‌کنم با این تأمین و با این قولی که دولت امروز در پشت این تریبون رسمی در این مکان مقدس به عموم ملت ایران داد و ما در اجرای منویات شخص شاهنشاه صددرصد کوتاه هستیم که این کار انجام بشود جای این گونه نگرانی برای هیچ‌کس نباشد هر کس دلش خواست برود رأی بدهد هر کس اکثریت پیدا کرد حاکم است آن اقلیت هم هر کس باشد امیدوارم که معلم خوبی باشد که بیاید اینجا اکثریت را راهنمایی و ارشاد کند ولی ما اقلیت مخرب در این مملکت لازم نداریم این یک حقیقتی است مجلس شورای ملی اقلیت مخرب لازم ندارد برای این که این اقلیت مخرب را ما دیدیم همین ردیفی که آقای صارمی نشسته‌اند هشت نفر بودند و هر چه اینجا می‌گفتند تخته می‌زدند، گلاویز می‌شدند یک اقلیتی بودند متشکل ولی مخرب حالا می‌خواهد توده‌ای باشد اگر آن اقلیت مخرب هم مطابق حرف آن توده‌ای حرف بزند چه فرقی است ماسک گذاشته و می‌خواهد مردم را گول بزند خوشبختانه سجل احوال تمام افراد این مملکت در ظرف این چند سال روشن شده و مردم خیلی واردند بنده رفته بودم به مسافرت به شهر طبس، طبسی‌ها مردان بسیار خوبی هستند اول دفعه‌ای بود که بنده افتخار دیدن آنجا و مردم آنجا را داشتم گفتند آقای نخست وزیر شما رفتید فلان شهر را شهرستان کردید از رادیو شنیدیم که دو سال پیش آنجا را شهرستان کردید ما را چرا شهرستان نمی‌کنید مردم آقا تمام این موضوع‌ها را واردند در تمام شهرها و دهات ایران رادیو دارند و گوش می‌دهند و حق را از باطل تشخیص می‌دهند. با این حرف‌ها و با این الفاظ ما نمی‌توانیم کسی را گول بزنیم سعی بفرمایید کسانی را کاندید بفرمایید که مرم روی آنها خوب قضاوت کنند برای چه برای این که مردم همه را می‌دانند فردا اگر دیدند یک کاندید ناباب آمد بیرون هم مخالفش و هم فلان بابا خواهد گفت آقا این بابا آن روز این نطق را کرد نسبت به شاه و مملکت، با آن دسته به رفراندم رفته رفراندم کرده جای انگشتش هست، عکسش هست نشسته آنجا رفراندم کرده برای چی برای این که اساس مملکت را به هم بزند، مردم این را فراموش نمی‌کنند اگر بعضی می‌خواهند رفراندم‌چی‌ها را بیاورند تا بگویند انتخابات آزاد است، مردم آنها را می‌شناسند این آقایی که شب رفیق آنها است، رفیق بازی آنها است کار او را روشن می‌کنم چون آزادی مطلق است وقتی شاهنشاه ما صددرصد فرمودند که این موضوع آزادی انتخابات مراعات بشود دلیلی ندارد که بنده بیایم از یک رفیقی که نسبت به من صددرصد صمیمی است که بهش بگویم خودت را پرت بکن فوراً پرت بکند این وقتی در اجتماع، سابقه بد دارد مردم درباره او بد می‌گویند حق هم دارند چون تا نباشد چیزکی مردم نگویند چیزها این اصلی است یک چیزی است آن وقت بنده این را بیاورم کمک بکنم از راه حزب بیاید وکیل شود چرا با این کار نقطه ضعفی برای خودم درست بکنم اگر رفیق من است از راه دیگر بهش کمک می‌کنم ازای دیگر کمک کنم اینجا جای مقدسی است جای شوخی نیست اینجا قوه مقننه است در اینجا هر تصمیمی گرفته شود در تمام شئون مملکت اثر دارد دیگر شوخی بس است تا کی می‌خواهیم شوخی کنیم دنیا امروز اجازه این شوخی‌ها را نمی‌دهد تمام این هوی و هوس‌ها را باید بگذاریم کنار و انشاءالله ملت ایران این کار را خواهد کرد برای این که می‌دانند این عرایض از دهان کسی خارج می‌شود که به خدای لاشریک له و به این قرآن (کلام‌الله را از جیب بیرون آورده زیارت کردند) غیر از خدمت به شاه و مملکت هیچ نظر دیگری ندارم (احسنت - کف‌زدن نمایندگان)
۴ - تصویب صورت مجلس جلسات ۱۷ و ۱۸ خرداد اعلام پایان دوره نوزدهم مجلس شورای ملی
رئیس - با تصویب صورت مجلس روز سه‌شنبه ۱۷ خرداد و روز چهارشنبه ۱۸ خرداد پایان دوره نوزدهم مجلس شورای ملی را اعلام می‌کنم و از خداوند برای جناب آقای نخست وزیر و آقایان وزیران در خدمت به کشور توفیق می‌طلبم و برای همکاران عزیزم سلامتی و سعادت و موفقیت مسئلت می‌کنم (کف‌زدن نمایندگان)
(مجلس بیست دقیقه بعد از ظهر ختم شد)
رئیس مجلس شورای ملی - رضا حکمت