مذاکرات مجلس شورای ملی ۱۹ اسفند ۱۳۳۷ نشست ۲۸۲

از مشروطه
پرش به ناوبری پرش به جستجو
مجلس شورای ملی مجموعه قوانین دوره قانونگذاری نوزدهم تصمیم‌های مجلس

مجلس شورای ملی مذاکرات دوره قانونگذاری نوزدهم

قوانین برنامه‌های عمرانی کشور مصوب مجلس شورای ملی
نمایندگان مجلس شورای ملی دوره قانونگذاری نوزدهم
مذاکرات مجلس شورای ملی ۱۹ اسفند ۱۳۳۷ نشست ۲۸۲

روزنامه رسمی کشور شاهنشاهی ایران

شامل: کلیه قوانین مصوبه و مقررات - گزارش کمیسیون‌ها - صورت مشروح مذاکرات مجلس - اخبار مجلس - انتصابات - آگهی‌های رسمی و قانونی

شماره

شنبه ماه ۱۳۳۷

سال چهاردهم

شماره مسلسل

دوره نوزدهم مجلس شورای ملی

مذاکرات مجلس شورای ملی

مشروح مذاکرات مجلس شورای ملی، دوره‏۱۹

جلسه: ۲۸۲

صورت مشروح مذاکرات مجلس روز سه‏شنبه نوزدهم اسفند ماه ۱۳۳۷

فهرست مطالب:

۱- طرح صورت مجلس جلسات ۱۶ و ۱۷ اسفند

۲- اعلام وصول طرح اصلاحی تشکیل شوراهای کشاورزی از مجلس سنا

۳- بقیه مذاکره در گزارش شور اول کمیسیون استخدام راجع به اجازه استخدام کارمند و خدمتگزار در شهرستان‏ها

۴- قرائت و تصویب تقاضای دولت دایر به مقدم داشتن لایحه رسیدگی به دارایی کارمندان کشور و لشکری دولت‏

۵- اعلام تصویب صورت مجلس جلسات ۱۶ و ۱۷ اسفند

۶- طرح و تصویب گزارش اصلاحی مربوط به رسیدگی دارایی کارمندان کشوری و لشکری دولت

‏۷- طرح گزارش کمیسیون محاسبات راجع به بودجه سال‏های ۱۳۳۷ و ۳۸ مجلس شورای ملی

۸- تعیین موقع و دستور جلسه بعد- ختم جلسه

مجلس ساعت ۱۰ صبح به ریاست آقای دکتر موسی عمید (نایب رئیس) تشکیل گردید.

۱-طرح صورت مجلس جلسات ۱۶ و ۱۷ اسفند

نایب رئیس- صورت غایبین جلسه قبل قرائت می‌شود.

(به ‏شرح زیر قرائت شد)

غایبین بااجازه- آقایان: سعیدی- امید سالار- جلیلوند- دکتر امین- خزیمه علم- کدیور- صادق بوشهری- محمودی- عرب شیبانی- اورنگ- رامبد- اخوان- مهندس فیروز- دولت‏آبادی- سنندجی- یارافشار- دکتر پیرنیا- امامی خویی- سلطان‏مراد بختیار مسعودی- دکتر شاهکار- بوربور- اعظم زنگنه. ‏

غایبین بی‌اجازه- آقایان: دکتر طاهری- اریه- قرشی- دکتر فریدون افشار.

دیرآمدگان و زودرفتگان بااجازه- آقایان: مهندس اردبیلی- پردلی- عامری- دکتر جهانشاهی- دکتر سعید حکمت- تیمورتاش- دهقان- مرتضی حکمت.

نایب رئیس- نسبت به صورت جلسات ۱۶ و ۱۷ اسفند نظری نیست (اظهاری نشد) بعد از حصول اکثریت تصویب صورت مجلس اعلام می‌شود.

۲- اعلام وصول طرح اصلاحی تشکیل شوراهای کشاورزی از مجلس سنا

نایب رئیس- چون سؤالی مطرح نیست وارد دستور می‏شویم طرح قانونی مربوط به تشکیل شوراهای کشاورزی از مجلس سنا رسیده چون اصلاحاتی شده بنابراین به کمیسیون مربوطه ارجاع می‌شود.

۳- بقیه مذاکره در گزارش شور اول کمیسیون استخدام راجع به اجازه استخدام کارمند و خدمتگزار در شهرستان‏ها

نایب رئیس- لایحه مربوط به استخدام کارمند و خدمتگزاران شهرستان‏ها که گزارش شور اول آن مطرح گردیده کلیات آن تمام شده حالا مذاکرات در اطراف ماده واحده است آقای صارمی موافقند یا مخالف (صارمی- عرضی ندارم) آقای ارباب (یکی از نمایندگان- تشریف ندارند) آقای عمیدی‏نوری موافقید یا مخالف (عمیدی‏نوری- راجع به لایحه استخدام کارمندان و خدمتگزاران بنده موافقم)

نایب رئیس- چون مخالف اجازه صحبت نخواسته بنابراین پیشنهادات قرائت می‌شود. (به ‏شرح زیر قرائت شد)

مقام محترم ریاست مجلس شورای ملی در لایحه مطروحه ماده واحده از هرجا که کلمه کارمند ذکر شده حذف شود فقط به کلمه خدمتگزاران آن هم با اضافه کلمه جزء قناعت شود. دکتر امیر حکمت مقام محترم ریاست مجلس پیشنهاد می‏نمایم اصلاحات ذیل به عمل آید.

۱- قسمت ۵ ماده واحده این‏طور اصلاح شود: «کارمندان مورد احتیاج طبق مقررات قانون استخدام به خدمت گماشته می‏شوند و حداقل حقوق پایه یک اداری است». ‏

۲- درقسمت ۶ عبارت «به صورت حکمی، غیر رسمی» حذف شود.

۳- قسمت ۷ حذف شود.

۴- درتبصره ۲ عبارت «قبل از این که به خدمت آنها خاتمه داده شده» حذف شود.

۵- تبصره ۳ حذف شود. عمیدی‏نوری‏

پیشنهاد می‏نمایم ‏که استخدام اشخاص مندرج دراین قانون به صورت رسمی‏باشد.

صدرزاده‏

اینجانب پیشنهاد می‏نمایم- استخدام کارمندان بیمارستان‌ها تهران نیز شامل مواد این لایحه شود.

پرفسوراعلم‏

نایب رئیس- لایحه و پیشنهادات برای شور دوم به کمیسیون ارجاع می‏شود.

۴- قرائت و تصویب تقاضای دولت دایر به مقدم داشتن لایحه رسیدگی به دارایی کارمندان کشور و لشکری دولت‏

نایب رئیس- نامه‏ای از دولت رسیده قرائت می‌شود.

(به ‏شرح زیر قرائت شد)

ریاست محترم مجلس شورای ملی تقاضا دارم لایحه رسیدگی به دارایی کارمندان دولت که از مجلس سنا با اصلاحا ت مختصری برگشته و عیناً به تصویب کمسیون دادگستری مجلس شورای ملی رسیده است و دستور امروز مجلس شورای ملی مقدم بر سایر لوایح قرار گیرد.

معاون نخست‏وزیر- ناصر ذوالفقاری‏

نایب رئیس- نسبت بدین تقاضا رأی می‏گیریم آقایانی که موافقند قیام فرمایند این لایحه مقدم بر سایر لوایح و دستور قرار گیرد قیام فرمایند (اکثر برخاستند) تصویب شد.

۵- اعلام تصویب صورت مجلس جلسات ۱۶ و ۱۷ اسفند

نایب رئیس- چون اکثر حاصل است تصویب صورت مجلس جلسات۱۶ و ۱۷ اسفند اعلام می‏شود.

۶- طرح و تصویب گزارش اصلاحی مربوط به رسیدگی دارایی کارمندان کشوری و لشکری دولت‏

نایب رئیس- گزارش کمیسیون دادگستری به تأیید اصلاحات مجلس سنا و لایحه رسیدگی بر دارایی کارمندان مطرح است گزارش کمیسیون دادگستری قرائت می‌شود. (به ‏شرح زیر خوانده شد)

گزارش از کمیسیون دادگستری به مجلس شورای ملی کمیسیون دادگستری با حضور آقای وزیر دادگستری لایحه ارسالی از مجلس سنا راجع به دارایی کارمندان دولت و شهرداری‏ها را در جلسه هیجدهم اسفندماه ۱۳۳۷ مورد رسیدگی قرارداده و اصلاحات مجلس سنا را عیناً تأیید وتصویب نمود اینک گزارش آن را تقدیم می‏دارد.

مخبر کمیسیون دادگستری-

عمیدی‏نوری‏

نایب رئیس- عین لایحه اصلاحی قرائت می‌شود.

(به ‏شرح آتی قرائت شد)

لایحه قانونی مربوط به دارایی وزرا و کارمندان دولت اعم از کشوری و لشکری و شهرداری‏ها و مؤسسات وابسته به آنها

ماده اول- از تاریخ تصویب این قانون وزرا و معاونین و سایر کارمندان دولت اعم از کشوری و لشکری یا شهرداری‏ها یا دستگاه‏های وابسته به آنها و اعضای انجمن‏های شهر و کارمندان مؤسسات مأمور به خدمات عمومی و همچنین کلیه کارمندان هر سازمان یا بنگاه یا شرکت یا بانک یا هر مؤسسه دیگر که اکثریت سرمایه یا منافع آن متعلق به دولت یا سایر مؤسسات مذکور است و یا نظارت یا اداره یا مدیریت آن مؤسسات با دولت است و همچنین کلیه کسانی که از خزانه دولت یا مؤسسات مذکور پاداشی دریافت می‏دارند به استثناء بازنشستگان یا کسانی که از خزانه دولت یا مؤسسات مذکور پاداشی دریافت وظیفه یا مستمری قانونی دارند مکلف هستند صورت دارایی و درآمد خود و همسر خود و فرزندانی را که قانوناً تحت ولایت آنها هستند به مراجعی که طبق تصویب‏نامه هیأت‏وزیران تعیین خواهد گردید تسلیم و رسید دریافت دارند.

تبصره- کلیه کارمندانی که جدیداً به خدمت دولت با یکی از مؤسسات فوق‏الذکر وارد می‏شوند باید موقع ورود به خدمت صورت دارایی و درآمد خود و همسر و فرزندان تحت ولایت قانونی خود را تسلیم نمایند.

ماده دوم- صورت دارایی شامل ریز کلیه اموال غیرمنقول و حقوق متعلق به آنها و مطالبات و دیون و حقوق انتفاعی و وجوه نقد و اسناد بهادار و جواهر و اشیاء گرانبها با ذکر مشخصات آنها خواهد بود.

تبصره- صورت مزبور در روی اوراقی که از طرف دولت تهیه و در آن فهرست دارایی که باید صورت داده شود تعیین گردیده‏است تسلیم مشمولین ماده یک می‏شود که از تاریخ دریافت ظرف دو ماه آنها را تکمیل و به مرجع مربوط تسلیم نمایند.

ماده سوم- مشمولین ماده اول مکلفند هر سال ظرف ماه‏های فروردین و اردیبهشت کلیه تغییراتی که در دارایی و درآمد آنان با همسر و یا فرزندان تحت ولایت قانونی آنان در سال قبل پیدا شده و طرق تحصیل آنها را به طریق مذکور در تبصره ماده دوم تسلیم و رسید دریافت دارند.

ماده چهارم- اشخاص فوق در صورتی که در مواعد مقرر صورت‏های مذکور در این قانون را بدون عذر موجه تسلیم نکردند به مجازات انفصال ابد از خدمت در مؤسسات مذکور در ماده یک محکوم می‏شوند، همچنین هر یک از مشمولین مذکور فوق که صورت دارایی خود یا همسر یا فرزندان تحت سرپرستی خود را عالماً و عامداً برخلاف واقع تنظیم نمایند اعم این که حیله و تقلبی به کار برند یا قسمتی از دارایی را کتمان نمایند به مجازات انفصال ابد از خدمت در مؤسسات مذکور در این قانون و ضبط آن قسمت از دارایی که در صورت قید نگردیده و متعلق به خود کارمند می‏باشد به نفع خزانه دولت محکوم می‏شود.

ماده پنجم- مشمولین ماده یک مکلفند به‏ کلیه پرسش‏های مربوط به تغییرات حاصله در صورت دارایی جواب صریح دهند درصورتی که اضافه دارایی از طریق غیر مشروع تحصیل شده باشد مرتکب به انفصال ابد از خدمت در مؤسسات مذکور در ماده یک و ضبط آن مال محکوم خواهد شد و هرگاه عمل با سایر مواد قانون مجازات عمومی منطبق باشد مرتکب علاوه بر مجازات فوق به مجازات مندرج در آن قانون نیز محکوم خواهد گردید.

تبصره۱- منظور از انفصال از خدمت درباره مشمولین مواد فوق که جزء مأمورین دولت یا شهرداری یا بنگاه‏های مذکور در قانون راجع به محاکمه مأمورین به خدمات عمومی مصوب ۶/۲/۱۳۳۵ نمی‏باشند انفصال ابد از خدمت در آن مؤسسات و محرومیت از خدمات دولتی (اعم از کشوری و لشکری) و شهرداری است.

تبصره ۲- در مورد افسران و کارمندان نیروهای مسلح شاهنشاهی و ژاندارمری کل کشور منظور از انفصال و محرومیت موقت از خدمت (بدون کاری) و انفصال و محرومیت دائم از خدمت به (اخراج از خدمت و محرومیت از خدمت در ادارت دولتی و مؤسسات مذکور در ماده اول است).

تبصره ۳- انفصال و محرومیت موقت و دائم مقرر در این قانون جنحه مهم محسوب می‏شود.

ماده۶- رسیدگی به صورت‏های مزبور و تشخیص انطباق موضوع با مواد ۴ و ۵ در قسمت کشور به عهده اداره کل بازرسی کشور و در قسمت نیروهای مسلح به عهده اداره بازرسی ارتش خواهد بود ادارات مزبور در صورتی که تشخیص دادند موضوع قابل تعقیب کیفری است آن را به دادسرای صلاحیت‏دار ارجاع می‏نمایند تا طبق مقرارات کیفری اقدام به عمل آید.

ماده۷- کسانی که طبق این قانون از طرف دادستان در دادگاه‏های عمومی یا دادگاه‏های نظامی تحت تعقیب واقع شوند از خدمت معلق یا بدون کار می‏شوند درصورتی که برحسب حکم قطعی برائت حاصل نمودند ایام تعلیق یا بدون کاری جزء خدمت آنان محسوب و حقوق مدنی را که به علت تعلیق به آنان پرداخته نشده دریافت خواهند کرد.

ماده۸- صورت‏های مزبور و مندرجات آن سر ریاست و افشای آن قبل از صور کیفرخواست به کلی ممنوع است و متخلفین به مجازات مقرر در ماده ۲۲۰ قانون مجازات عمومی محکوم خواهند شد.

ماده۹- وزارت دادگستری و وزارت جنگ مأمور اجراء این قانون هستند.

نایب رئیس- این لایحه قبلاً به مجلس آمده و به کمیسیون‏ها رفته و در مجلس شورای ملی تصویب شده بعداً به مجلس سنا ارجاع شده و در مجلس سنا تغییراتی داده شده بعد به مجلس آمده و به کمیسیون دادگستری ارجاع شده و کمیسیون دادگستری اصلاحات مجلس سنا را تأیید کردن که عین آن لایحه اصلاحی قرائت شد مخالفی نیست؟ (اظهاری نشد) آقایانی که با این تغییرات موافقند قیام کنند (اکثر برخاستند) تصویب شد.

۷- طرح گزارش کمیسیون محاسبات راجع به بودجه سال‏های ۱۳۳۷ و ۳۸ مجلس شورای ملی‏

نایب رئیس- بودجه ۱۳۳۷ و ۱۳۳۸ مجلس شورای ملی مطرح است چون بعداً اصلاحاتی درگزارش کمیسیون شده آقای افخمی آن اصلاحات را قرائت می‏نماید آقای افخمی تشریف بیاورید.

افخمی (کارپرداز)- عرض کنم در موقع تنظیم بودجه ۱۳۳۷ و ۱۳۳۸ مجلس شورای ملی یک اصلاحات عبارتی لازم بود که در آن موقع این اصلاحات نشده بود آقایان توجه داشته باشند در آخر تبصره ۲ این عبارت (و آخرین حقوق و کمک و اعاشه دریافتی زمان اشتغال به آنها پرداخت خواهد شد اضافه می‌شود در تبصره ۶ در سطر دوم بعد از جمله مجلس شورای ملی این جمله اضافه خواهد شد)

طبق تبصره یک ماده واحده قانون اصلاح بازنشستگی مصوب تیر ۳۷ بعداً از تبصره ۷ یک تبصره ۸ اضافه خواهد شد بدین شرح (تبصره ۸- تبصره‏های ماده اول بودجه سال‏های ۳۷ و ۳۸ مجلس شورای ملی تا زمانی که لغو نشده به قوت خود باقی است) درماده ۵ بعد از به خدمت کارمندی مجلس این جمله اضافه می‏شود) باستثنای تعدادی کارمندان چایخانه سابق مجلس وروزنامه‏رسمی که به موجب تصمیم هیأت رئیسه به مجلس منتقل خواهند شد)

و در ماده ششم بعد از بودجه سال ۱۳۳۷ مجلس جمله (باستثای ماده دوم) اضافه خواهد شد.

نایب رئیس- حالا بودجه یا این اصلاحاتی که فرمودند قرائت می‌شود. (به ‏شرح زیر قرائت شد) گزارش از کمیسیون محاسبات به مجلس شورای ملی کمیسیون محاسبات مجلس شورای بودجه تفصیلی سال‏های ۳۷ و ۳۸ مجلس شورای ملی را با حضور آقایان کارپردازان مجلس مورد رسیدگی قرار داده و پس از مذاکرات لازم و توضیحاتی که آقایان کارپردازان نمودند ضمن شش ماده و همچنین بودجه سال ۳۷ اداره روزنامه‏رسمی کشور را ضمن یک ماده و چهار تبصره به ‏شرح زیر تصویب و اینک گزارش آن ر ابه مجلس شورای ملی تقدیم می‏دارد.

به جای مخبر کمیسیون محاسبات

مرآت اسفندیاری‏

قانون بودجه سال ۱۳۳۷

مجلس شورای ملی‏

ماده اول- برای مقرری و هزینه دوازده ماهه سال ۱۳۳۷ مجلس شورای ملی مبلغ یکصدوده میلیون وهشتاده سه هزار وهشتصدوچهل ریال (۱۱۰۰۸۳۸۴۰) مطابق فقرات ۱ تا ۵ صورت مشروح

ضمیمه اعتبار به کار پردازی مجلس داده می‏شود.

تبصره ۱- تصمیم متخذه کمیسیون بودجه مجلس شورای ملی مورخ نوزدهم خرداد ۱۳۳۷ راجع به افزایش حقوق کارمندان دولت و تبصره ۲ ماده واحده قانون مصموب ۹ شهریور ۳۷ شامل کارمندان اداری مجلس شورای ملی نیز خواهد بود.

تبصره ۲- ماده واحده و تبصره‏های ۱ ر ۴ ر ۵ از قانون راجع به قانون اصلاح بازنشستگی و اصلاح حقوق بازنشستگان مصوب سوم تیرماه ۱۳۳۷ شامل کارمندان و خدمتگزاران مجلس شورای ملی نیز خواهد بود به علاوه هیأت رئیسه مکلف است کارمندان و خدمتگزارانی که سن آنها به شصت وپنج سال تمام رسیده ویابرسد باهر قدر مدت خدمت بازنشسته نماید و همچنین هیأت رئیسه مخبر است کارمندان و خدمتگزارانی که حداقل دارای سی سال خدمت باشند بدون رعایت شرط سن بازنشسته نماید و آخرین حقوق و کمک اعاشه دریافتی زمان اشتغال به آنها پرداخت خواهد شد.

تبصره ۳- از تاریخ اجرای قانون راجع به اصلاح بازنشستگی مصوب تیرماه ۱۳۴۷ و افزایش حقوق کارمندان دولت مصوب ۱۹ خرداد ۳۷ کمیسیون بودجه مجلس جمع حقوق کارمندان بازنشسته و موظفین فعلی مجلس شورای ملی معادل مبلغی است که در اسفندماه ۱۳۳۶ دریافت داشته‏اند بدین صورت پس از وضع مبلغ دریافتی از صندوق بازنشستگی کل کشور بقیه آن از اعتباری که ضمن بودجه مجلس شورای ملی پیش‏بینی شده و می‌شود در وجه آنان پرداخت خواهد شد.

تبصره ۴- به کارپردازی مجلس اجازه داده می‌شود بودجه کارمندان و خدمتگزاران بازنشسته فعلی مجلس شورای ملی و وراث کسانی که بعداً از وظیفه منتفع می‏شوند علاوه‏بر وظیفه‏های که از صندوق بازنشستگی کل کشور دریافت می‏دارند معادل نصف مبلغ تفاوتی که کارمند یا خدمتگزار بازنشسته در زمان حیات از محل بودجه مجلس دریافت سپرده‏اند در وجه ورثه آنان بپرداز دو کسانی که از آغاز ۱ مرداد سال ۱۳۳۷ فوت نموده‏اند وراث آنها نیز مشمول این تبصره می‏باشند.

تبصره ۵- قسمت الف ماده ششم قانون بودجه سال ۱۳۳۶ مجلس شورای ملی به ‏شرح زیر اصلاح می‌شود.

ماهی پنج هزار ریال علاوه‏بر وظیفه‎ای که ورثه مرحوم محمد فؤادی رئیس سابق اداره مطبوعات مجلس شورای ملی از صندوق بازنشستگی کل کشور دریافت می‏دارند از همان تاریخ به ورثه آن مرحوم (عیال مادام که شوهر اختیار نکرده و پسر مادام که تحصیلاتش خاتمه نیافته) به سهم مساوی پرداخت نماید و درصورت شوهر کردن عیال و خاتمه تحصیلات پسر سهم هر یک از مبلغ مقرره قطع خواهد شد.

تبصره ۶- به کارپردازی مجلس اجازه داده می‌شود علاوه‏بر وظیفه‌ای که ورثه مرحوم رضا کیوان خسرو کارمند متوفی مجلس شورای ملی طبق تبصره یک ماده واحده قانون اصلاح بازنشستگی مصوب تیر ۳۷ از صندوق بازنشستگی کل کشور دریافت می‏دارند از همان تاریخ ماهی چهار هزار ریال از محل بودجه مجلس به آنان پرداخته شود.

تبصره ۷- پایه پزشکیاری آقایان محمد علی نجقیان و محمد کدخدازاده از انقضاء سه سال تمام توفق در پایه شش پزشکیاری به پایه اداری تبدیل و از مقررات و مزایای قانون استخدام کارمندان اداری مجلس شورای ملی به شرط این که در خدمت فعلی باقی به مانند بهره‌مند می‏شوند.

تبصره ۸- تبصره‏های ماده اول بودجه سال‏های ۳۷ و ۳۸ مجلس شورای ملی تا زمانی که لغو نشده به قوت خود باقی است.

ماده دوم- به وزارت دارایی اجازه داده می‌شود مبلغ هشتصد هزارریال (۸۰۰۰۰۰) کسر بودجه سال ۱۳۳۷ فرهنگ دهخدا را در وجه دانشگاه تهران از محل درآمد عمومی کشور بپردازد.

ماده سوم- به کارپردازی مجلس شورای ملی اجازه داده می‌شود تا میزان مبلغ دویست میلیون ریال وام از بانک ملی ایران دریافت و برای ساختمان جدید مجلس اختصاص دهد و وزارت دارایی مکلف است اعتبار وام مزبور را به تدریج از سال ۱۳۳۸ به بعد ضمن بودجه کل کشور تأمین و نسبت به واریز آن اصلاً و فرعاً اقدام نماید.

ماده چهارم- به کارپردازی مجلس شورای ملی اجازه داده می‌شود صرفه‏جویی‏های کل بودجه سال ۱۳۳۷ مجلس شورای ملی را دریافت و برای خرید چاپخانه اختصاصی و انتقال و استخدام کارمند خدمتگزار و کارگر (به تعدادی که هیأت رئیسه مجلس تصویب خواهد نمود) و همچنین پرداخت اضافات و ترفیعات کارمندان و خدمتگزاران اداری مجلس درسال ۱۳۳۸ اختصاص دهد.

ماده پنجم- حداقل معلومات برای ورود و انتقال به خدمت کارمندی مجلس به استثنای تعدادی کارمندان چاپخانه مجلس و روزنامه‏رسمی که به موجب تصمیم هیأت رئیسه به مجلس منتقل خواهند شد از تاریخ تصویب بودجه به بعد داشتن دیپلم کامل متوسطه و حداکثر تعداد کارمندان و خدمتگزاران مجلس برابر عده‏ای است که ضمن ماده سوم بودجه سال ۱۳۳۶ مجلس پیش‏بینی و منظور شده‏است و دیپلمه‏های متوسطه کماکان با حداقل پایه ۲ استخدام خواهند شد.

ماده ششم- مقررات و مواد قانون بودجه سال ۱۳۳۷ مجلس به استثنای ماده دوم عیناً برای سال ۱۳۳۸ قابل اجرا است و صرفه‏جویی‏های بودجه سال ۱۳۳۸ مجلس برای مصرف ساختمان اختصاص خواهد یافت.

افخمی- مال اداره روزنامه ‏رسمی کشور را هم در آخر بخوانید.

نایب رئیس- علیحده مطرح می‌شود با هم نیست.

افخمی- مربوط به بودجه مجلس بوده مقصود و غرضم این است که خوانده شود.

نایب رئیس- بسیارخوب قرائت می‏شود ملی عیحده مطرح خواهد شد.

(به ‏شرح زیر خوانده شد)

بودجه سال ۱۳۳۷ اداره روزنامه‏رسمی کشور شاهنشاهی ایران‏

ماده اول- برای حقوق و هزینه دوازده ماهه سال ۱۳۳۷ اداره روزنامه‏رسمی کشور شاهنشاهی مبلغ چهارمیلیون (۴۹شانزدهم شانزدهم) مطابق فقرات ۱ و ۲ صورت مشروح ضمیمه اعتبار به کارپردازی مجلس داده می‌شود.

تبصره ۱- ماده سوم بودجه سال ۳۴ مجلس شورای ملی مربوط به درج آگهی‏های دولتی در روزنامه‏رسمی کشور به قوت خود باقی است.

تبصره ۲- به کارپردازی مجلس شورای ملی اجازه داده می‌شود مبلغ پنچ میلیون ریال درآمد پیش‏بینی شده روزنامه‏رسمی کشور را وصول و پس از کسر طلب خود از آن تتمه را به خزانه کشور ایصال دارد.

تبصره ۳- روزنامه‏رسمی کشور شاهنشاهی از آغاز سال ۱۳۳۸ با بودجه آن به وزارت دادگستری منتقل می‏گردد و کارپردازی موظف با اجرای آن است.

تبصره ۴- از کارکنان فعلی اداره روزنامه‏رسمی فقط سه نفر که مورد احتیاج هستند به تشخیص هیأت رئیسه مجلس باقی مانده و بقیه به وزارت دادگستری انتقال می‏یابند و حقوق و مزایا را آنان در مورد کارمندان کماکان طبق مقرارات و قوانین استخدامی و بازنشستگی کارمندان مجلس شورای ملی و درباره خدمتگزاران جزء و کارگران طبق آیین‏نامه‏های مجلس شورای ملی تثبیت و به موقع اجرا گذارده خواهد شد وزارت دادگستری مکلف است کلیه سوابق خدمت و حقوق و مزایایی که کارمندان و خدمتگزاران جزء و کارگران اداره روزنامه‏رسمی دریافت می‏دارند در بودجه هر سال منظور و پرداخت نماید.

نایب رئیس- کلیات بودجه مجلس شورای ملی مطرح است آقای دکتر مشیر فاطمی‏

دکتر مشیر فاطمی- بنده با قسمت اولش مخالف نیستم البته مجلس شورای ملی غیر از ادارات دولتی است دو دستگاه در مملکت ما هست که وضعیت خاص دارند یکی مجلس شورای ملی و دگری دفتر نخست‏وزیری است که نباید با جاهای دیگر مقایسه کرد اینجا که راجع به سن بازنشستگی کارمندان مجلس نوشته شده به عقیده بنده نباید سن کارمندان مجلس را همان سنی گرفت که برای کارمندان دولت درنظر گرفته‏اند ما آمده‏ایم برای قضات دادگستری استادان دانشگاه استثنائات قایل شده‏ایم این است که به عقیده بنده در اینجا هم سن بازنشستگی کارمندان مجلس باید ۷۰ سال باشد چون مجلس احتیاج دارد به کارمندان مجرب و ورزیده که اطلاع از قوانین و مقررات و اصلاً خلاصه سنتی باشد در مجلس و یک ترادیسیون‏هایی مجلس داشته باشد (ثقه‏الاسلامی- اجازه داده‏اند به هیأت رئیسه) اجازه بفرمایید سن ۷۰ سال قطعی باشد و سن شصت‏وپنج سال به اختیار کارمند یعنی با ۶۵ سال بتواند و ۷۰ سال اجباری باشد چون بنده خیال می‏کنم کارمندان مجلس شورای ملی یک وضع خاصی دارند که تا ۷۰ سال بتوانند خدمت کنند، یکی هم موضوع وام است برای ساختمان‏ها اساساً چه برای دولتش چه برای ملتش چه برای همه چیزش بدین کار مخالفم که مجلس در بودجه بگذارند و بنویسند سال به سال مستهلک می‌شود برای هرسال ۵ میلیون، دومیلیون هرچه ممکن است در بودجه بگذارند و همان سال خرج کند بدین ترتیب بنده مخالف هستم.

نایب رئیس- آقای نخست‏وزیر

نخست‏وزیر- بنده یکی دو تذکر داشتم البته راجع به بودجه مجلس بنده بحثی ندارم مطلب بنده یکی راجع بدین قانون است که الان آقایان تصویب فرمودید راجع به کارمندان دولت به طور اعم بنده دیدم که نخست‏وزیر را از قلم انداخته‏اند در ماده اول نوشته شده‏است که وزرا و معاونین درصورتی که اولش نخست‏وزیر است نفهمیدم که چرا این‏طور شده‏است (یک نفر از نمایندگان- شما که چیزی ندارید) بنده که همیشه نخست‏وزیر نیستم دراینجا نوشته شده‏است وزرا ومعاونین ونخست‏وزیر از قلم افتاده است حتماً درچاپ اشتباه شده‏است و اگر آقایان موافقند اصلاح فرمایند و اجازه بفرمایند نخست‏وزیر هم اضافه شود.

عرض کنم در این قانون بودجه مجلس در ماده سوم برای ساختمان مجلس تقاضای وام شده خواستم به استحضار آقایان برسانم که در بودجه‏ای که پیشنهاد کرده‏ایم این

وام منظور شده ‏است آقایان این را حذف بکنید یا آنجا را (یکی از نمایندگان- هر دوتا (یک نفر از نمایندگان آنچه که در لایحه بودجه کل منظور شده مال مجلس سنا است)

نایب رئیس- آقای عمیدی‏نوری‏

عمیدی‏نوری- البته توضیح جناب آقای دکتر یک تأکیدی بود در مطلب که مورد توجه مجلس شورای ملی قرار می‏گیرد اصولاً عنوان وزیر و وکیل یک عناوینی است که اصلاً می‏شود. به عموم نمایندگان و وزرا به رئیس مجلس هم می‏گویند وکیل رئیس‌الوزرا به رئیس مجلس هم می‏گویند وکیل رئیس‏الوزرا هم وزیر است منتهی نخست‏وزیر گفته می‌شود (دکتر بینا- نخست‏وزیر هم جزء وزرا است) منتهی نخست‏وزیر یعنی وزیر اول بنابراین از نظر قانون وقتی قید شد وزیر شامل نخست‏وزیر هم می‌شود این توضیح بنده است گمان می‏کنم مجلس شورای ملی هم قبول کند (صحیح است) حالا نوبت بنده است در لایحه بودجه مجلس.

راجع به بودجه بنده عرضی دارم و موافق صحبت می‏کنم به بودجه مجلس هیچ‏کس مخالف نیست و همه موافقند به خصوص که از بودجه مجلس شورای ملی ما از این دستگاه حقوق می‏گیریم (یکی از نمایندگان- مقرری) هر چه که اسمش باشد عنواناً حقوق است بنابراین نمی‏توانم بگویم مخالفم فقط عرایضی که بنده دارم یک تذکراتی است که می‏خواهم مطلب روشن شود در مقدمه در گزارش بودجه نوشته شده‏است که کمیسیون محاسبات مجلس شورای ملی بودجه تفصیلی سال‏های ۳۷ و ۳۸ مجلس شورای ملی را رسیدگی کرد و تصویب کرد و در ماده ششم هم می‏گوید مقررات و مواد قانون بودجه سال ۱۳۳۷ مجلس عیناً برای سال ۱۳۳۸ قابل اجرا است در واقع ما باری اولین مرتبه است که برخورد می‏کنیم به یک افراط و تفریط عجیبی و آن این است که در اسفند ۳۷ هستیم بودجه خورده شده و تمام شده سال ۱۳۳۷ مجلس شورای ملی را تصویب می‏کنیم و این به نظر بنده قدری قابل توجه است و خوب نیست این‏طور باشد و بعد هم از آن روافتاده‏ایم و برای سال ۳۸ بودجه تفصیلی را داریم تصویب می‏کنیم یعنی هم بودجه تفصیلی سال ۳۷ است در آخر اسفند و هم بودجه سال ۳۸ است در اول اسفند البته بنده کمال علاقه و اشتیاقم این است که تمام دستگاه‏های بتوانند بودجه سال قبل خود را در اسفند و قبل از عید آن هم به صورت تفصیلی تهیه کنند چون این بودجه چهار دیواری که در حال حاضر در مملکت ما مرسوم است از تصویب می‏گذرد و بعد بودجه‏های تفصیلی به کمیسیون بودجه می‏رود این آن منظوری را که در قانون اساسی وظیفه خاص نمایندگان مجلس شورای ملی تعیین کرده است برآورد نمی‏کنند بودجه بایستی دقیق و با جزئیاتش به تصویب برسد از این جهت است که اگر این لایحه را به عنوان‏ بودجه تفصیلی ۳۸ تلقی بکنیم به نظر من یک کار خوبی است که ما برای اولین دفعه در اسفند ۳۷ بودجه تفصیلی سال ۳۸ را تصویب می‏کنیم وبه طور کلی می‏گویم که این ۱۱۰ میلیون وخورده رقم بودجه سال ۱۳۳۸ است و از این نظر می‏خواهم وارد بحث شوم و در عین حال تشکر کنم از کمیسیون محاسبات که بودجه تفصیلی سال ۳۸ را آورده است و می‏خواهد دراسفند ۳۷ تصویب بکند ولی فقط تأسفم از این است که آقایان بودجه تفصیلی سال ۱۳۳۸ را همان‏طور که در ماده ۶ نوشته‏اند عیناً مان بودجه تفصیلی سال ۳۷ نوشته‏اند و به‏ نظر بنده روی عدم دقت یک وضع عجیبی پیش آمده ما درسال ۳۷ یک عده از نمایندگان را فرستادیم به اتحادیه بین‏المجالس به ریودوژانیر و نهصد هزار ریال در این سفر خرج این آقایان شده‏است ۹۰ هزار تومان پول گرفته‏اند و رفته‏اند به ریودوژانیرو و درکنگره بین‏المجالس شرکت کرده‏اند درصورتی که بنده اصولاً عقیده ندارم که نمایندگان مجلس با پول مجلس بروند بده این مؤسسات بین‏المللی بلکه باید با پول خودشان بروند این کاری که در سال ۳۷ شده‏است تمام شد رفت وقتی این بودجه تفصیلی سال ۳۸ را می‏بینم در این سال هم باید ۹۰ هزار تومان خرج بکنید برای رفتن به بین‏المجالس به ریودوژانیرو که اصلاً امسال در ریودوژانیرو و کنفرانس بین‏المجالس تشکیل نمی‏شود این یک عدم دقت و عدم توجه است که ما وقتی در ماده شش گفتیم مقررات و مواد قانون بودجه ۳۷ عیناً برای سال ۳۸ قابل اجرا است معنایش این است که هنوز سال ۳۸ نیامده هنوز کنفرانس بین‏المجالس معلوم نشده ما خودمان برای بین‏المجالس داریم تکلیف می‏کنیم که در ریودوژانیرو وتشکیل بشود و ۹۰ هزار تومان خرج فرستادن نمایندگان بشود بنابراین خواستم عرض کنم که باکمال تأسف این لایحه وقتی قرار شد بودجه تفصیلی سال ۳۸ تلقی شود یک همچو اشتباه هم پیش می‏آید‏ و این به عقیده بنده صلاح نیست که مجلس شورای ملی در بودجه خودش یک همچو اشتباهی بکند در اقدام دیگر بودجه سال ۳۷ دو رقم هزینه می‏بینیم یکی ۸۰۰ هزار ریال خرید اتومبیل (افخمی- درسال ۳۷ اتومبیل خریده نشده) خرید اتومبیل شده یا نشده در سال ۳۸ هم علاوه‏بر سال ۳۷ باید ۸۰۰ هزار ریال اتومبیل تهیه بکنیم در حالی که بنده خیال می‏کنم این عدم توجه صحیح نباشد اقلام دیگر هزینه ساختمان و تعمیرات آبنیه یک میلیون و پانصد هزار ریال خرید اثاثیه وتعمیرات دو میلیون ریال حق انشعاب باغ بهارستان به سازمان آب تهران سیصد هزار ریال در صورتی که حق انشعاب را باید یک سال و برای یک دفعه داد و همه آقایان هم که انشعاب لوله‏کشی دارید می‏دانید درصورتی که اینجا نوشته شده‏است حق انشعاب باغ بهارستان به سازمان آب تهران ۳۰۰۰۰۰ ریال و به موجب ماده ۶ عیناً این بودجه سال ۳۷ برای ۳۸ هم اجرا می‌شود این است که بنده از این جهات یک قدری ایراد دارم در ضمن تشکری که می‏کنم که برای بودجه تفصیلی سال ۳۸ یک راه حلی پیدا کرده‏اند ولی از طرف دیگر اگر قرار بشود بگویند بودجه‏های تفصیلی سال ۳۸ مثل پارسال است و با این ترتیب گمان می‏کنم بودجه سال به سال لازم نیست و ممکن است یک‏ بودجه‏ای تهیه شود و یک ماده‏ای بگذاریم بگوییم این بودجه تفصیلی تا ابد برای مجلس شورای ملی هست آقایان بودجه تفصیلی بایستی به روی مقدورات و حقایق تنظیم شود والا شما یک خرج‏هایی در سال ۳۷ کرده‏اید عین آن را بگویید در سال ۳۸ و بعد هم جواب خواهید گفت که ما در آخر ماده ۶ گذارده‏ایم صرف‏جویی‏های بودجه به مصرف ساختمان برسد درصورتی که موضوع ساختمان یک حساب جدایی دارد آن هم که جناب آقای نخست‏وزیر تذکر دادند که در لایحه بودجه ۲۰۰ میلیون گذاشته‏اند و اصلاً حساب ساختمان باید معلوم شود الان که ما در سال ۳۷ هستیم یکجا به موجب ماده ۳ اجازه داده می‌شود که فرض بشود از بانک ملی برای ساختمان یک جا هم در ماده می‏گوییم که عین این بودجه درسال ۳۸ قابل اجراست بنابراین این‏طور می‌شود استنباط کرد که درسال ۳۸ هم باز یک دویست میلیون ریال می‌شود قرض کرد به دلیل این که اینجا می‏گوید که عین بودجه ۳۷ برای ۳۸ مجری است واین می‌شود ۴۰۰ میلیون ریال یک‏بار دیگر هم ۴۰ میلیون ریال گرفته شده و این ۴۰ میلیون تا حالا خرج شده‏است و به‏ نظر بنده خرجی که شده مربوط به ساختمانی است که تا بحال شده واین بنای نیمه‏کاره سفت کاری است که به نام کتابخانه شده‏است ما باید بفهمیم که این ساختمان وضعیتش چیست و برای چیست و روی چه احتیاجی بنا شده و مطابق مصلحت بنا شده یا نه با کمال تأسف در بودجه وزارت راه که یکی از مسائل مهم است که جناب آقای نخست‏وزیر خودشان در این مسافرت‏هایی که کرده‏اند توجه دارند که مردم بیش از هر چیز راه می‏خواهند و راه اساس اقتصاد مملکت است بنده شنیدم که در بودجه سال ۳۸ اعتبار ساختمانی راه زده شده و فقط اعتبار راهداری منظور شده الان راه‏هایی است که نیمه کاره است و چون درسال ۳۸ اعتبار برای راه‏سازی است و چون درسال ۳۸ اعتبار برای راه‏سازی ندارند ساختمان تکمیل راه ادامه پیدا نخواهد کرد ما در یک چنین وضعیتی هستیم من شنیدم در سازمان برنامه که بودجه‏های آن را مطالعه کردند رسیدند به این صرفه‏جویی نمی‏دانم جناب آقای نخست‏وزیر که این درست است یا فقط که قسمتی از کارهای شهرسازی مربوط به شهرستان‏ها را اعتباراتش را کم کرده‏اند و گفته‏اند در سال ۳۸ ما نمی‏توانیم تأمین کنیم باز می‏شنویم ۲۶ میلیون دلار از مجموع عایدات نفت درحال حاضر کم شده از طرف دیگر از سال ۳۸ پرداخت اقساط دیون خارجی شروع می‏شود ما در یک چنین وضع مالی هستیم که برای ادامه راه‏سازی‏های خودمان بودجه نداریم و بودجه آن قطع شد. فقط بودجه راهداری داریم و همچنین بودجه شهرستان‏ها عملی نیست در یک چنین وضعیتی چه لازم است ساختمان در مجلس شورای ملی بکنیم ۴۰ میلیون ریال گرفته شده و خرج شده و یک‏جا ۲۰۰ میلیون ریال هم به موجب ماده سوم اجازه می‏گیریم به عنوان‏ ساختمان و طبق ماده ۶ هم که می‏گوید این بودجه عیناً برای ۳۸ مجری است یک دویست میلیون هم آنجا گرفته می‌شود با چهل میلیون ریال سابق می‌شود چهار صدوچهل میلیون ریال آقایان سالن جلسه علنی پارلمان انگلستان که بیش از ۶۰۰ نفر در آن مجلس هستند از سالن مجلس ما که بعد از تکمیل عده نمایندگان ۲۰۰ نفر باید بنشینند کوچک‏تراست آقایان هم ملاحظه فرموده‏اید که سالن سنا و شورای آنجا چند متر فاصله دارد و در یک عمارت قدیمی ۸۰۰ ساله است این صرفه‏جویی را ملل دیگر می‏کنند در امور ساختمانی و کارهای خودشان برای این که بروند دنبال مسائل دیگر که با شئون و حیثیت و استقلال‏شان متناسب و مساعد باشد از جمله اختراع میکروب مرگ می‏گویند آنها رفته‏اند و فضاپیمایی کرده‏اند و من می‏روم این را پیدا می‏کنم هر ملتی باید مقدورات خود را درنظر داشته باشد و احتیاجات خود را جناب الاهم فالاهم انجام دهد البته امروز ساختمان می‌شود ساخت و چقدر خوب و قشنگ است وحتی بناهای خارجی مجلس سنا همه از سنگ مرمر ایتالیا باشد ولی از نظر مملکت باید دید این کار صحیح است یا نه عرض کردم راهسازی برای سال ۳۸ بودجه ندارد که ساختمان را ادامه بدهند و بودجه شهرسازی ما را در سازمان برنامه کم کرده‏اند نمایندگان مجلس شورای ملی بدین مسائل باید علاقه نشان بدهند توجه نشان بدهند و سعی بکنند که از این نوع ساختمان‏های مفصل که البته اگر چه در نظر باشد ساختمان و بنایی در آینده قیمتش هم بیشتر خواهد بود که اگر ما وظیفه‏مان مثل آن کاری که سازمان برنامه کردند که بنای هفدهم طبقه را به بانک‏ صنعتی داد ما هم اگر یک چنین نظری داشته باشیم و سازمان برنامه بدهیم بدنیست ولی از نظر مجلس شورای ملی و رعایت مصالح مملکت و این که مخارج را به معنای الاهم فالاهم بکنیم وتوجه بدین مسائل داشت باشیم این مسائل برای بنده مهم است و تقاضا می‏کنم توضیح بفرمایید که چطور بودجه تفضیلی‏اش عین بودجه ۳۷ است و

چطور این وام‏هایی که عرض کردم که ممکن است تکرار بشود وحساب ساختمان‏هایی که تا حال شده‏است چیست و بقیه‏ خرج این ساختمان چیست و بالاخره آن رقم نهایی چه خواهد بود اگر هر سال ما بخواهیم وام بگیریم و دولت را مکلف کنیم که در بودجه خودش این وام را در اصل و فرع بپردازد یکجا می‏کشد مگر می‌شود یک محاسبه ساختمانی از اول معلوم نباشد پروژه آن معلوم نباشد البته بنده شنیدم که آقای مهندس حسامی می‏آیند و ایشان دقت می‏کنند در نظارت ساختمان و صرفه‏جویی این به نظر بنده قدم بدی نیست ولی بنده در اساسش حرف دارم و باید این اساس روشن بشود با تطبیق با وضع بودجه مملکت کارش معلوم بشود که ما بیشتر بتوانیم به مصرف کارهای مهم‏تر که به نفع مردم هست برسانیم مثلاً بنده اینجا یک رقم دیدم دیدم برای کسانی که کارهای زیاد می‏کنند اینهایی که با موتور می‏آیند واین اوراق راتوی سرماوگرما به ما می‏رسانند اینجا گفته‏اند آنهایی که کمتر از سیصدتومان حقوق می‏گیرند تا سیصدتومان بهشان بدهند ولی بنده دیدم که این تفاوت ۳۰۰ تومان این افراد درسال ۳۸ اجرا می‌شود و رأی سال ۳۷ که الان بودجه‏اش می‏گذرد مثل این که نیست جناب آقای افخمی توضیح بفرمایند که اینهایی که کمتر از ۳۰۰ تومان بهشان داده می‌شود به اینها در سال ۳۷ هم داده خواهد شد یا اینکه خواهند گفت در سال ۳۸ می‏دهیم (افخمی- از سال ۳۷ می‏دهیم) این یک نکته‏ای بود که بنده معتقد هستم که به اینها که وضع‏شان بد است در مجلس کمک کنیم نه اینکه برویم روی ارقام درشتی که به مصارف عمومی دیگر باید برسد نکته دیگر مربوط به مجله رسمی و کارکنان آن است که باید بروند به وزارت دادگستری از آن طرف اجازه استخدام جدید داده‏ایم آیا نظرتان این هست که این کارمندان خودتان که مدتی است در مجلس شورای ملی خدمت می‏کنند مقدم می‏شمارید بر سایرین دراستخدام یا اینها را می‏فرستید به وزارت دادگستری و بعد مستخدم جدید استخدام می‏کنید بنده خیال می‏کنم که آنها حق تقدم دارند (صحیح است) اینها افرادی هستند که در مجلس کار کرده‏اند و حالا شما می‌آیید دستگاه مجله رسمی را به وزارت دادگستری می‏دهید حق این است که زندگانی اینها را روشن کنید این نکاتی بود که به ‏نظر بنده رسید و به عرض‏تان رساندم و تمنی می‏کنم با توضیحاتی که خواهند فرمود ما را روشن بکنند و این ابهامات رفع بشود تا بفهمیم که بودجه مجلس چه خواهد بود.

نایب رئیس- آقای صارمی جنابعالی مخالفید؟ (صارمی- مخالفم) آقای افخمی بفرمایید.

افخمی (کارپرداز)- عرض کنم دفاع از این بودجه با کمسیون محاسبات است و چون مخبر کمیسیون محاسبات تشریف ندارند بنده این زحمت را تقبل می‏کنم و توضیحاتی به عرض می‏رسانم این که فرمودید که چرا بودجه سال ۳۸ حالا داده شده باید به عرض آقای عمیدی‏نوری برسانم که در آیین‏نامه ماده ۲۳ نوشته است که کارپردازان بودجه سالیانه مجلس را منتهی تا آخر دی ماه سال قبل تهیه می‏کنند پس از تصویب هیأت رئیسه منتهی تا ۱۵ بهمن‏ماه در جلسه علنی تقدیم مجلس شورای ملی می‏نمایند و از آنجا به کمیسیون محاسبات ارجاع می‏گردد کمیسیون پس از رسیدگی گزارش آن را منتهی تا اول اسفندماه به مجلس شورای ملی تقدیم می‏نماید و بعداً از تصویب مجلس اجازه آن به کارپردازی داده خواهد شد عرض کنم در موقعی که هیأت جدید به سمت کارپردازی تعیین شدند در خرداد سال ۳۷ بود و هیأت کارپردازی قبلی به واسطه کثرت گرفتاری مجال اینکه بودجه سال ۳۷ را در سال ۲۶ بدهند پیدا نکرده بودند بنابراین ما آمدیم بودجه سال ۲۷/۵/۱۳۳۸ تهیه و تقدیم می‏گردد بنابراین اینکه باید بود در سال ۳۸ در اسفند تقدیم بشود انجام شده‏است اما مطلب دیگر راجع به آن مبلغ دویست میلیون ریال ساختمان فرمودند ما از این اعتباری که در بودجه سال ۳۷ برای ساختمان پیش‏بینی شده و منظور شده ما مطلقاً استفاده نکردیم و بنابراین برای سال ۳۸ لازم بود که ما اعتباری برای ساختمان داشته باشیم این بود که تقاضا کردیم دویست میلیون ریال وام بدهند که صدمیلیون برای سال ۳۷ و صدمیلیون ریال برای سال ۳۸ (عمیدی‏نوری- اما اینجور نوشته نشده این دوتا دویست‏میلیون می‌شود) مقصودمان یک دویست میلیون بوده است که صد میلیون آن مربوط به سال ۳۷ است و صدمیلیون ریال دیگر هم ما برای سال ۳۸ در نظر گرفته‏ایم عرض کنم یک مطلب دیگر فرمودند ایشان که اساساً چرا ما ساختمان می‏کنیم این را مجلس شورای ملی تصویب کرده است که ما یک ساختمانی بسازیم و ما هم مجبوریم که اطاعت کنیم از مصوبات آقایان و مادامی که لغو نشده‏است ما باید این ساختمان را ادامه بدهیم اگر شما گزارش جامعی از کار ساختمان مجلس شورای ملی و این کتابخانه بخواهید صورت آن را اینجا حاضر کردم که برای استحضارتان گزارش آن را می‏خوانم این کتابخانه مجلس تقریباً به مساحت هزار و صد متر مربع در چهار طبقه بنا گردیده و جمعاً در حدود چهار هزار و پانصد متر زیر بناست و ساختمان اصلی آن تمام و مشغول روکاری و نصب تجهیزات آن می‌باشند تا آخر سال ۳۸ ان‏شاءالله امیدواریم قابل استفاده باشد اما ساختمان اصلی مجلس طبق نقشه مصوب شامل سه قسمت است. ۱- ساختمان جنوبی تقریباً به مساحت ۵۶۰۰ متر مربع در سه طبقه ساخته می‌شود و جمعاً در حدود هفدهم هزارمتر مربع زیر بنا خواهد داشت‏. ۲- ساختمان محوطه وسط مخصوص تالار جلسه و راهروی مربوط تقریباً به مساحت ۷۵۰۰ متر مربع ‏۳- ساختمان شمالی که مخصوص تشکیلات اداری است به مساحت تقریباً ۱۲۰۰ متر مربع که تعداد طبقات و خصوصیات مربوطه به آن بعداً معلوم می‌شود از این سه قسمت ساختمان جنوبی در دست اقدام است و ساختمان محوطه وسط نیز تقریباً شروع خواهد گردید و با تعهدی که از طرف مقاطعه‏کار به عمل آمده است و مورد موافقت هیأت رئیسه‏ مجلس قرار گرفته است تا آخر مرداد‏ماه ۱۳۳۹ ساختمان این دو قسمت که شامل سالن مجلس شورای ملی سر سرای ورودی و محل هیئت رئیسه و بنای مخصوص پذیرایی‏ها به طور کامل با نصب صندلی‏های سالن و کلیه تزیینات ساختمانی آن کامل و تحویل می‏گردد. (عمیدی‏نوری- تاکی؟) تا ۳۴ ماه از شروع به کار این قراردادی است که بسته شده‏است و حالا اگر بتوانیم مقاطعه کار را راضی نگاه بداریم انجام کار مطابق این قرارداد است اما نقشه‏های ساختمانی که از طرف هیئت مهندسین نسبت به ساختمان‏های فوق تهیه شده بدین قرار است اول نقشه‏های مقدماتی و اجرایی کتابخانه تقریباً تمام شده ‏۲- نقشه‏های مقدماتی و اجرایی قسمت جنوبی ساختمان اصلی آنچه که تا به‏حال لازم بوده است تحویل گردیده است‏ ۳- نقشه مقدماتی مخصوص تالار جلسه که در دست تهیه و تکمیل است. عرض کنم به خانه‏ها و دکاکینی خریداری شده اینها را هم برای استحضارتان به عرض می‏رسانیم خانه و دکاکین جمعاً ۵۸ باب است به ‏شرح زیر که درسال‏های ۳۵ و ۳۶ و ۳۷ خریداری گردیده است درسال ۳۵ جمعاً ۲۸ باب درسال ۳۶ جمعاً ۲۶ باب و در سال ۳۷ چهار که جمعاً ۵۸ باب باقی مانده است دو خانه که یکی مال آقای دکتر اهری است و یکی هم مال آقای علی مرندی شجاعی است که حاضر نشده‏اند که بفروشند و مشعول مذاکره هستیم که بخریم عرض کنم که راجع به مستخدمینی که کمتر از سیصد تومان حقوق می‏گیرند اینجا بحث فرمودند باید به استحضارتان برسانم که اینها حقوق‏شان در سال ۳۷ به همین قرار یعنی مابه‏التفاوتش را درسال ۳۷ خواهند گرفت راجع به اعتبار مسافرت ریودوژانیرو البته این کلمه ریودوژانیرو و به نظر من زاید است و باید بنویسند اعتبار برای بین‏المجالس و تصدیق می‏فرمایید که اشخاصی که می‏روند به یک چنین کنفرانس بین‏المللی و زحمت می‏کشند اینها مهمانی نخواهند رفت و اقتضا دارد که به اینها حتماً یک خرج سفری داده بشود (صفری- خرج ایاب و ذهاب) بلی خود آقایان باید بودجه بکنند و یک اشخاص واجد صلاحیت فرستند که زبان بدانند این دیگر با خود آقایان است اشخاصی که انتخاب می‏فرمایند باید یک چنین افرادی باشند وارد مسائل بین‏المللی باشند نطق و بیانی داشته باشند دراجع به انشعاب حق با جنابعالی است این انشعاب حقش این بود که در بودجه سال ۳۸ تکرار نشود و البته صرفه‏جویی خواهد شد و اما راجع به اداره روزنامه‏رسمی کشور جنابعالی آقای عمیدی‏نوری بهتر از بنده واردید که کار درج اعلان انحصار وراثت و اعلانات مربوط به شرکت‏ها و اینها با مجلس شورای ملی نیست اقتضا دارد که این کار به وزارت دادگستری باشد اصلاً در صلاحیت مجلس شورای ملی نیست به این جهت هیئت رئیسه تصمیم گرفت که اداره روزنامه‏رسمی کشور را به وزارت دادگستری محول بکند اما این که فرمودید که ضمن ماده‏ای نوشته‏ایم که از صرفه‏جویی‏های مجلس چاپخانه‏ای بخریم و یک افرادی را استخدام بکنیم چرا از همین مستخدمین استقاده نمی‏شود در یک ماده دیگری دارد که هیئت رئیسه می‏تواند از مستخدمین چاپخانه و مستخدمین ادارت روزنامه‏رسمی کشور یک تعدادی را به مجلس شورای ملی منتقل کند بنابراین این نظر حضرتعالی تأمین شده‏است ضمناً باید این نکته را به عرض‏تان برسانم که ما نمی‏توانم یک چاپخانه خیلی وسیعی اینجا دایر بکنیم بلکه قصدمان این است که برای چاپ همین صورت جلسات و احتیاجایی که در مجلس داریم یک چاپخانه خیلی کوچک ولی مجهز با یک پرسنل کمی که آن پرسنل شاید اعضای آن از سه نفر و تعداد کارگرانش شاید از شانزدهم نفر تجاوز نکنند یک چاپخانه کوچکی دایر خواهد شد و یک پرسنل عظیمی نخواهد داشت آقا تصور نفرمایید که ما از خارج می‏خواهیم یک عده‏ای را استخدام کنیم تصور می‏کنم به تمام فرمایشات جنابعالی کاملاً جواب عرض کردم و دیگر مطلبی باقی نمانده باشد.

نایب رئیس- آقای صارمی جنابعالی مخالفید بفرمایید.

صارمی- بنده معتقدم که عمل مجلس شورای ملی بایستی به نحوی باشد که سرمشق و نمونه برای سایر مؤسسات باشد (صحیح است) به عبارت دیگر ما اگر رطب خورده هستیم منع رطب خوردن را نمی‏توانیم بکنیم (احسنت) این قانونی که به عنوان‏ بودجه به مجلس شورای ملی تقدیم شده‏است با کمال ارادتی که به کارپردازان محترم مخصوصاً آقای افخمی و هیئت رئیسه مجلس شورای ملی داریم بایستی عرض کنم که بسیار ناقص و بسیار غیرمتناسب است اولاً فرمودند که تا خرداد سال ۱۳۳۷ کارپردازان گذشته توفیق تنظیم بودجه پیدا نکردند خوب از خرداد ماه ۳۷ تا اسفند ۳۷ چند ماه گذشت بهتر این بود که لایحه بود که تهیه بشود و زودتر به مجلس

تقدیم بشود حقیقت این است که اگر دولت این مسامحه را می‏کردیم بهش چه می‏گفتیم می‏گفتیم که بودجه یک سال را در اسفندماه آخر سال تصویب کن و بعد هم یک تبصره‏ای به آن اضافه کن که بودجه سال ۳۸ هم همین است اینکه درست نیست بودجه‏نویسی یک مقرراتی دارد شما برای سال ۳۸ بودجه‏ای که می‏خواهید تنظیم بکنید بودجه جداگانه با اقلام به تفضیلی باید تنظیم بکنید و به مجلس شورای ملی بدهید بسیاری از اقلام در این بودجه هست که در سال ۳۸ مورد احتیاج شما نیست و بسیاری از اقلام هست که در سال ۳۸ مورد احتیاج نباشد به علاوه حقیقت این است چنانچه این عمل را هیئت‏دولت انجام می‏داد نمایندگان مجلس چه ایراداتی بهشان می‏گرفتند چرا ما خودمان مرتکب چنین اشتباهی می‏شویم بودجه‏نویسی این‏طور نیست که بنویسیم همان بودجه سال ۳۷ مال سال ۳۸ هم باشد بالاخره مطابق سال ۳۷ قابل پرداخت باشد یا همین بودجه سال ۳۷ مورد عمل در سال ۳۸ بشود چنانچه اقلامی که جناب آقای عمیدی‏نوری متذکر شده اصولاً در سال ۳۸ مورد ندارد به علاوه هر سال در بودجه‏هایی که به مجلس شورای ملی آورده می‏شد ماده‏ای وجود داشت که منع استخدام را تصریح می‏کرد زیرا معتقد بودیم و خود هیأت رئیسه مجلس هم معتقد است که استخدام جدید نباید بشود برای این که مجلس شورای ملی به قدرکافی مستخدم و کارمند دارد این ماده‏ای که اینجا گذاشته شده‏است و یک ماده‏ای اضافه کرده‏اید که مجوز استخدام جدید باشد بنده خیال می‏کنم تمام ادارات مجلس شورای ملی به ‏قدرکافی و زاید بر احتیاج کارمند دارد و دیگر استخدام جدید موضوعی ندارد مگر این که متذکر بشویم یک عده‏ای بازنشستگان استخدام بکنیم بعداً بازنشستگان شما که به این ترتیب که سی سال خدمت را به تشخیص هیئت رئیسه گذاشته و مقید شده‏اند که از روی سن بازنشسته بکنند تعداد زیادی نخواهد شد و در عوض آنها از کارمندان زائدی که دارید می‏توانید استفاده کنید و محتاج به استخدام جدیدی نخواهید بود من معتقدم که مجلس شورای ملی بایستی حد اعلای صرفه‏جویی را در هزینه و بودجه بکند تا این که بتواند حق نظارت خودش را در بودجه کل کشور اعمال بکند اگر چنانچه در این مورد مسامحه و غفلت بکند محققاً در آن مورد هم قادر به انجام وظیفه نخواهیم بود شما در اینجا مبلغ نهصد هزار ریال به عنوان اعزام نمایندگان به کنفرانس بین‏المجالس گذاشته‏اید اولاً روزی که می‏خواستید نمایندگان را اعزام بدارید می‏گفتند که هر کس که می‏تواند با هزینه خودش برود داوطلب بشود و ما معین نمی‏کنیم (عمیدی‏نوری- اول هم همین طور بود) حرف‏شان این بود و به این مناسبت ممکن بود افرادی که شایستگی داشتند اطلاعات بین‏المللی داشتند زبان خارجی می‏دانستند داوطلب بشوند ولی چون خودشان را مستطیع برای پرداخت مخارج نمی‏دانستند (صحیح است) بعد عده‏ای که خودشان را مستطیع و متمکن می‏دانستند کاندید شدند و رفتند من نمی‏دانم چرا نهصد هزار ریال بهشان پرداختید و چه مجوزی برای این پرداخت داشتید؟ علتش چه بود هر سال یک کنفرانس بین‏المجالس از نمایندگان مجلس شورای ملی و مجلس سنا تشکیل می‌شود و نسبت به این امور رسیدگی می‏کند تقاضای این کمیسیون که متشکل از سناتورها و نمایندگان مجلس شورای ملی بود این بود که در حدود ده یا دوازده هزار تومان بودجه برای این کار بگذارند تا بتوانند دو نفر را که متناسب باشند با داشتن اطلاعات کافی اعزام بدارند این ۱۲۰ هزار ریال داده نشده حالا به ما می‏گویند که نهصد هزار ریال به این اشخاص داده‏اند و نهصد هزار ریال هم برای سال آتیه منظور نموده‏اند این کنفرانس بین‏المجالس در سال ۳۷ در ریودوژانیرو بود و در سال دیگر در آنجا نیست هزینه سفر آنجا زیاد بود کرایه‏اش زیاد بود سال دیگر ممکن است در یکی از ممالک اروپایی باشد اگر آنجا نهصد هزار ریال بدون مجوز پرداخته‏اید موضوعی ندارد که برای سال دیگر هم این مبلغ را تأدیه بکنید چرا در آن چیزی که مربوط به خودمان می‌شود رعایت مقررات را نمی‏کنم من با کمال تأسف می‏بینم که همکاران ارجمند عزیز و معزز و مورد احترام که واقعاً من بهشان معتقد هستم اینجا موقعی که بودجه مطرح می‏شود تشریف می‏آورند و می‏گویند یک تبصره‏ای به این تبصره ما اضافه می‏کنیم که وقتی آن را خواندند من نفهمیدم این تبصره چیست واقعاً اگر تبصره‏ای باید اضافه شود قبلاً باید چاپ بشود توزیع بشود و نمایندگان دیده باشند که چه چیز هست می‏گویند که از تبصره هشت که اضافه شده منظور این است با توضیحی که من از آقای نقیب خواستم متذکر شدند که چون تبصره‏های بودجه فقط برای یک سال مالی قابل اعتباراست بنابراین در این تبصره ۸ گفتیم که چند تبصره برای همیشه به قوت خودش باقی باشد و قابل اعتبار باشد آقا این تبصره‏ها مربوط به بودجه یک سال بوده است چطور برای همیشه به قوت خود باقی باشد؟ ممکن است که بودجه سال‏های آتیه احتیاجی به این تبصره‏ها نداشته باشد بنده در این بودجه چیزهایی می‏بینم مثلاً می‏بینم نوشته‏اند که مخارج جشن مشرطیت دویست هزار ریال در مقابل نوشته‏اند برای کمک به زلزله�زدگان و غیره این دویست هزار ریال برای جشن مشروطیت است یابرای کمک به زلزله‏زدگان؟ اگر برای کمک به زلزله‏زدگان است بنویسید برای کمک و اعانه و امر خیر نمی‏دانم که مجلس شورای ملی باید این کارها را بکند یا خیر اگر برای جشن مشروطیت باشد که مجلس شورای ملی حق ندارد که از آن محل آن کارها را بکند و این توضیح در مقابلش مورد ندارد حقیقت این است که این سنن متداول و معمولی که ما هر سال جشن مشروطیت را در مجلس شورای ملی منعقد می‏کردیم بایستی ادامه بدهیم و جزء رسوم باستانی ملت ایران به مناسبت احترام به مشروطیت ایران باشد از این جهت این توضیح در اینجا مورد ندارد زیرا اگر این توضیح را شما نوشتید که خواستید جشن مشروطیت را نگیرید معارض است با این توضیحی که در اینجا نوشته‏اید اگر خواستید جشن مشروطیت را بگیرید و مخرجی برای این کار نکنید این کار را هم نمی‏توانید بکنید و معارض با یکدیگر است حالا اگر مقتضی ایجاب می‏کند موضوع جداگانه‏ای است من نمی‏دانم بودجه روزنامه ‏رسمی حالا مطرح هست و می‌شود راجع به آن صحبت کرد یا خیر جداگانه مطرح می‌شود؟ معمولاً که بودجه است بایستی جداگانه مطرح بشود بنابراین راجع به این موضوع عرایضی دارم که بعد در موقع طرح بودجه روزنامه ‏رسمی عرض خواهم کرد و بنابراین جناب آقای افخمی ما یک استدعایی از جنابعالی داریم برای این که رعایت اصول و مقررات هم معمول بشود که بعد یک تبصره نیاورند ضمن بودجه سال ۳۷ که ۳۸ هم این‏طور باشد استدعا می‏کنم موافقت بفرمایید ماده ششم را خود حضرتعالی مسترد بفرمایید و قانون بودجه سال ۳۸ را مطابق مقررات و اصول تنظیم بفرمایید (صحیح است) و به مجلس تقدیم بکنید اگر لازم است تسریعی در تصویبش بشود با کمال افتخار حاضر خواهیم بود که آن را زودتر تصویب کنیم تاعملی برخلاف اصول و رویه ومقررات معمول بودجه‏نویسی در مجلس شورای ملی شروع نشودکه این رویه و معمول برای سایر دستگاه‏ها بهانه بشود همچنین استدعا می‏کنم که موافقت بفرمایید، اجازه استخدامی که در اینجا تصریح شده‏است حذف بشود به طور قطع و یقین اگر جنابعالی معتقد باشید که کارمند به ‏قدرکافی در اینجا وجود نداشته باشد من تسلیم نظر حضرتعالی خواهم بود و بدین نظر جنابعالی مطابق نظریات کلی دیگر احترام می‏گذارم ولی خودتان تصدیق خواهید فرمود که به قدر کافی در مجلس شورای ملی کارمند وجود دارد اگر چند نفری بازنشسته بشوند در ارکان اداری مجلس خلل و تزلزلی وارد نمی‏شود شاید شما محتاج باشید به این که یک نفر یا دو نفر مترجم توانای قادر در مجلس شورای ملی آشنای به زبان خارجی غیر از آقای حمیدی ندارید استخدام کنید اگر این‏طور باشد و اگر احتیاج شما مربوط بدین امر است و این مقصود باشد استدعا می‏کنم که تصریح بفرمایید اجازه استخدام برای یک نفر یا دو نفر آشنا به زبان خارجی تحصیل بفرمایید نه اینکه به طور مطلق اجازه بخواهید مستخدم با رتبه دو استخدام بکنید و بالاخره معلوم هم نباشد چه میزان چه مقدار برای چه و معین هم نفرمایید اگر کادر استخدامی محدود بشود قدرت اداره شما زیادتر خواهد بود این مزاحمتی که شما آقایان کارپردازان دارید و مستحضر هستید در نتیجه کثرت کارمند و بیکار گشتن و لیست امضاکردن و حقوق گرفتن است یعنی همین بدعتی که در مملکت وجود دارد در مجلس شورای ملی هم تسریعی پیدا کرده است شما بیایید جلوگیری بفرمایید و مراقبت بفرمایید که عده جدیدی وارد نشوند و اگر هم معتقدید که این کار را بکنید در حدود ۴ یا ۵ نفر قطعاً بیشتر نخواهد بود که شما دارید بازنشسته می‏کنید در مقابل آنها جوانان تحصیکرده‏ای دارید به کار بگمارید تمنی می‏کنم که نسبت به این قسمت خود حضرتعالی و هیئت رئیسه مجلس موافقت بفرمایید و این تبصره را حذف بکنید بنده اینجا دیدم به وزارت دارایی اجازه داده می‌شود که مبلغ هشتصد هزار ریال دیگر اعتبار فرهنگ دهخدا را در بودجه دانشگاه تهران از محل بودجه عمومی بپردازد آنچه که من یاد دارم فرهنگ دهخدا از سال ۳۷ به دانشگاه منتقل شد اگر فرهنگ دهخدا را از سال ۳۷ به دانشگاه منتقل کرده‏اید به چه مناسبت ما باید مداخله بکنیم و بگوییم ۸۰۰ هزار تومان کسر بودجه‏اش را بپردازید؟ اگر کسر بودجه داشته است بایستی در بودجه دانشگاه منظور بشود و ارتباط با بودجه مجلس شورای ملی پیدا نخواهد کرد و خواهش می‏کنم توضیح بفرمایید که منظور چه چیز است ضمناً بنده یک موضوع دیگری را متذکر می‏شوم که استثناء برای فرد و وضع قانون خاصی برای افراد حقیقتاً متناسب نیست و مطابق شئون مجلس شورای ملی هم نیست در تبصره ۷ تصریح می‏کند که پایه پزشکیاری حسن و حسین به پایه اداری تبدیل شود من نمی‏دانم این فرد اگر پایه پزشکیاری داشته است وارد خدمت شده‏است چرا تبعیض قایل می‏شوید در مورد این دو نفر خاص یک لایحه‏ای بیاورید به مجلس شورای ملی که آقا پایه پزشکی پایه اداری بشود آنچه نظر دارم این است که این افراد در اول وضع استخدامی‏شان‏ طور دیگری بود بعد پایه پزشکیاری برایشان استفاده داشت اصراری داشتند که پایه پزشکیاری داشته باشند حالا پایه اداری برایشان استفاده دارد تمنای‏شان این است که پایه پزشکیاری آنها را تبدیل به اداری بکنند اگر فردا به نحو دیگری بتوانند استفاده زیادتری بکنند باز هم شما یک‏ ماده قانون برمی‏دارید می‏آورید مجلس شورای ملی که آقا این دو نفر به خصوص

را پایه‏شان را تغییر بدهید آقا چرا مگر پایه پزشکیاری در این مملکت منحصر به‏ این دو نفر است؟ پایه پزشکیاری در مملکت هزارها هست هرچه نسبت به آنها عمل می‏شود نسبت به اینها عمل بشود چرا مجلس شورای ملی قبول بکند که قایل به تبعیض در یک امری بشود بنابراین امیدوارم که تذکراتی که عرض کردم مورد توجه خود آقایان کارپردازان و هیأت‏رئیسه و کمیسیون محاسبات بشود و به‏طوری که رفقا مذاکره می‏کردند در نظر داشتند به این که پیشنهادی بدهند که این بودجه به کمیسیون محاسبات مجلس اعاده بشود و مورد رسیدگی واقع بشود و تذکراتی که داده شد مورد دقت قرار بگیرد اگر می‏بایستی این عمل بشود استدعا می‏کنم اینجا موردی را که تذکر داده شد خود آقایان کارپردازان مورد دقت قرار بدهند و اقدام بکنند که مواجه به اشکال نشود.

نایب رئیس- آقای افخمی‏

افخمی (کارپرداز)- عرض کنم از جناب آقای صارمی نسبت به اظهار لطفی که به بنده فرمودند کمال تشکر دارد دارم اما تصویب بودجه‏های دوساله در مجلس سابقه زیادی دارد (دکتر رضایی- سابقه غلطی است) عرض کنم در زمان کارپردازی حضرتعالی بودجه‏های سال ۳۴ و ۳۵ مجلس در بهمن‏ماه ۱۳۳۴ تقدیم شده‏است بنابراین بنده هم به حضرتعالی تأسی کردم (صارمی- بنده هم تقصیر داشتم) راجع به استخدام جدید فرمودید اینجا در بودجه سال ۳۷ و ۳۸ ماده‏ای دارد که برای‏تان می‏خوانم نوشته است که تعداد کارمندان و خدمتگراران مجلس برابر عده‏ای است که ضمن ماده سوم بودجه سال ۳۶ مجلس پیش‏بینی شده بنابراین ما نمی‏توانیم از تعداد کارمندان سال ۳۶ مجلس شورای ملی تجاوز کنیم و جنابعالی مطمئن باشید این افرادی که بنا است در چاپخانه کوچک مشغول کار بشوند یا همان افرادی هستند که در چاپخانه سابق بوده‏اند یا از اداره روزنامه‏رسمی کشور منتقل می‏شوند یا به جای بازنشستگان از جاهای دیگر آنها که صلاحیت دارند استخدام خواهند شد (صارمی- ماده را بفرمایید) ماده ۵ برای این است که اگر در آتیه مجلس شورای ملی خواست کارمندی استخدام بکند یا منتقل بکند باید حداقل معلوماتش دوره کامل متوسطه باشد این را برای این گذاشته‏ایم که در آتیه هرکس نتواند به مجلس راه پیدا کند و معلوماتی نداشته باشد این برای آتیه است برای حالا نیست. راجع به جشن مشروطیت فرمودید که چرا در مقابل اعتبار جشن مشروطیت گذاشته شده برای کمک به زلزله‏زدگان نمی‏دانم حضرتعالی سابقه دارید که درسال ۳۷ جشن مشروطیت مصادف شد با ایام عزاداری بنابراین مقتضی نبود که در موقعی که همه مسلمانان عزا دارند جشن برپا کنند این بود که گفتیم که اعتبار این جشن را ما می‏دهیم به زلزله‏زدگان (صارمی- در سال ۳۸ هم می‏خواهید این کار را بکنید؟) سال ۳۸ اگر تصادف با ایام عزاداری شد باز هم می‏دهم به زلزله‏زدگان یا کار خیر دیگری و اگر نکرد که جشن مشروطیت را منعقد می‏کنیم راجع به فرهنگ دهخدا ایراد فرمودند که چرا این سیصد‏هزار ریال در بودجه سال ۳۷ پیش‏بینی شده برای فرهنگ دهخدا هرسال در بودجه مجلس یک مبلغی منظور می‏شد در سال ۳۶ هم یک مبلغی که رقمش را الان عرض می‏کنم ۲۲۰ هزار تومان منظور شده که در بودجه دولت آن رقم مورد تصویب واقع نشده‏است و صد هزار ریال کسر آمد با مذاکره با وزارت دارایی و دانشگاه بالاخره موافقت شد که این مبلغ هم در بودجه سال ۳۷ مجلس به اداره یا دانشگاه داده شود که محاسبه این کار خاتمه پیدا بکند اما این که ایراد فرمودند که چرا به آقایان نمایندگان مجلس که ریودوژانیرو اعزام شده بودند کمک شده این مجوزش چیست مجوزش این آیین‏نامه است که خود آقایان تصویب فرموده‏اند و فرموده‏اید که کلیه اموراداری اعم از مالی و سازمانی و استخدامی به عهده هیأت رئیسه است مجوزش را خواستید بنده خدمت‏تان عرض کردم (صارمی- در حدود بودجه‏های مصوب نه این که از این ماده بخواهید به ماده دیگر ببرید این سوابق را نگذارید) اما در مورد تبدیل پایه پزشکیاری دونفر در بهداری مجلس شورای ملی اینها یک مستخدمین زحمت‏کشی هستند که شب و روز در بهداری کار می‏کنند نمی‏دانم حضرتعالی سری زده‏اید به آنجا یا خیر ملاحظه بفرمایید آنها رسیده‏اند به پایه شش پزشکیاری متأسفانه نمی‏توانند دیگر ارتقاء پیدا کنند علتش این است که یک معلومات مصوبی که در قانون برای آقایان پیش‏بینی شده ندارند این است که برای رعایت حال آنها هیأت رئیسه مجلس تصمیم گرفته است که پایه پزشکیاری آنها تبدیل به اداری بشود که بتوانند ترقی بکنند و حقوق‏شان هم ترمیم بشود و دلخوش باشند این شرط هم شده‏است که در خدمت بهداری کماکان باقی بمانند بنابراین تصور می‏کنم که به فرمایشات جنابعالی بنده جواب عرض کردم و مطلبی باقی نمانده است.

نایب رئیس- آقای دکتر بینا.

دکتر بینا- عرایض بنده غالباً تذکر داده شده زحمت زیاد نخواهم دارد اغلب صحبت‏ها راجع به استخدام بود و تبدیل رتبه‏های پزشکیاری البته حق این است که کارهای اختصاصی در بودجه مجلس گنجانده نشود دوم راجع به استخدام بود ما در اینجا به بودجه‏های دولت مخالفت کردیم که دولت حق نداشته باشد قبل از این که کادر استخدامی مملکت و سازمان وزارتخانه‏ها درست نشده‏است تقاضای استخدام جدید بکند یا مجوزی برای استخدام جدید پیدا بکند اینجا هم من با آن مجوز که در بودجه مجلس شورای ملی برای استخدام جدید گنجانده شده مخالف هستم و امیدوارم که این ماده را حذف بکنید و اگر حذف نمی‏کنید پیشنهاد بدهید بود به کمیسیون محاسبات رسیدگی بشود عرض سوم راجع به چاپخانه است موقعی که چاپخانه در مجلس بود و صحبت شد که چاپخانه از مجلس برود بعد الان احتیاج پیدا شده چاپخانه را دوباره بیاورند ولی خیلی کوچک (صارمی- اولی هم خیلی کوچک بود) البته اولش کوچک بود بعد بزرگ شد حالا هم چاپخانه کوچکی می‏آورند که با دو سه نفر کارمند کار بکند بعد دویست سیصد نفر عضو پیدا شود و کارمندان به ادارات منتقل می‏شوند می‏گویند ما آن روز این محل را پیدا کرده بودیم حالا می‏آییم کارمندانش را به ادارت منتقل می‏کنیم برای چاپخانه در بودجه سال ۳۶ در ماده دوم نوشته است که مبلغ ۵ میلیون ریال در صرفه‏جویی‏های سال ۳۶ برای تهیه یک چاپخانه کوچک اجازه داده شود اقلاً در سال ۳۶ فکر کردند که ما تا چه حدی می‏خواهیم اعتبار بدهیم ولی الان در بودجه ۳۸ نوشته‏است که از محل صرفه‏جویی‏ها می‏توانند چاپخانه بیاورند این صرفه‏جویی‏ها حد معینی ندارد از پنج میلیون ریال می‏شود تا ۵۰ میلیون لااقل بیایید مبلغ معینی بگذارید که چقدر می‏خواهید خرج بکنید این طرز بودجه‏نویسی غلط است و ما که می‏خواهیم بودجه کل مملکتی را تصویب کنیم و بودجه‏نویسی بکنیم خودمان باید مدل باشیم و نباید اجازه بدهیم این قبیل خرج‏ها که بی سروته است در بودجه مجلس گنجاند ه بشود این هم راجع به چاپخانه است (افخمی- از اعتبار بودجه ۳۶ استفاده نشده‏است) پس بفرمایید مطابق بودجه ۳۶ که بدانیم لااقل ۵ میلیون ریال است (افخمی- استفاده نشده) خوب استفاده بفرمایید مطابق بودجه ۳۶ خواهد بود راجع به روزنامه ‏رسمی کشور روزنامه‏ رسمی کشور یک کار خوبی می‏کرد و مذاکرات مجلس جلب می‏کرد (عمیدی‏نوری- باید جزء مجلس باشد) بهترین کاری که در مجلس انجام می‏شد و ممکن بود مذاکرات ادوار گذشته مجلس چاپ بشود همین عمل روزنامه ‏رسمی بود که یک یا دو دوره چاپ شد و حالا این را برمی‏دارید می‏دهید به وزارت دادگستری و بعد دوتا عضو بی‌تجربه را می‏آورند و آن کاری را که شروع کرده بودند برای چاپ مذاکرات مجلس آن کارمفید از بین می‏رود و بنده می‏خواهم آقای مخبر یا جناب آقای افخمی که از بودجه دفاع می‏کنند در اینجا تعهد بکنند که چاپ مذاکرات مجلس ادامه خواهد داشت و تا دوره‏هایی که چاپ شده به ترتیب چاپ خواهد شد و در دسترس نمایندگان محترم قرار خواهد گرفت این را باید پشت تریبون تعهد بفرمایید اما راجع به زلزله‏زدگان که جشن مشروطیت را با زلزله‏زدگان در کجا ذکر کرده‏اید باید عرض کنم که یک سال زلزله آمد خوب است که این را جدا بفرمایید نه این که هر سال زلزله داشته باشد و پول را بدهید به آنها خوب نیست که ما قانونی را تصویب بکنیم که خدای نکرده یک روزی زلزله خواهد آمد این از نظر بودجه‏نویسی خوب نیست راجع به فرهنگ دهخدا جناب آقای افخمی توضیح دادند بنده عرضی ندارم کسری داشته باید در بودجه مجلس گنجانده بشود تا در دانشگاه به کار چاپ فرهنگ دهخدا ادامه بدهد.

نایب رئیس- آقای سلطان‏مراد بختیار

سلطان‏مراد بختیار (کارپرداز)- بنده خیلی تعجب کردم اینجا لوایح بسیاری ازدولت می‏آید که موضوع مبلغ و جریان کارش بیشتر است و آقایان کمتر دقت می‏فرمایند (عمیدی‏نوری- چنین چیزی نیست در همه لوایح دقت می‏شود) اما این کار چون کار داخلی مجلس شورای ملی است آقایان آنقدر ایراد می‏گیردند (دکتر بینا- باید این‏طور باشد تابتواند از دولت ایراد بگیرد) اجازه بفرمایید عرضم را بکنم تریبون در اختیارتان است تشریف بیاورید بفرمایید بودجه مجلس اولاً در سال‏های گذشته هم آقایان تصویب کرده‏اند و یک چیز تازه‏ای در بودجه مجلس نبوده است راجع به صورت جلساتی که آقای دکتر بینا فرمودند صورت جلسات کما فی�السابق چاپ خواهد شده و این تصمیماتی که گرفته می‌شود بسته بدین است که آقایان میل داشته باشند پهلوی ماهم آمده‏اند و گفته‏اند که تمام اعضای چاپخانه را نگه دارید اگر آقایان میل داشته باشند رأی می‏دهند بنده عرض می‏کنم که ما یک قانونی می‏آوریم که دو مرتبه تمام کارمندان چاپخانه بیایند اینجا (دکتر بینا- نه قربان تعهد بفرمایید که صورت مجلس آقا چاپ خواهد شد) توجه بفرمایید اکثر آقایان آمده‏اند پیش بنده و خواسته‏اند چه از چاپخانه و چه از روزنامه‏ رسمی که به دستگاه‏های دولتی منتقل نشوند و حق هم دارند باری این که مجلس شورای ملی یک وضعی دارد و شاید یک مقدار بیشتری حقوق می‏دهد و آقایان بیشتر استفاده می‏برند و از این جهت حق با آقایان است اما این مطلبی که راجع به مسافرت به خارج فرمودید وقتی که شما قبول داشته باشید که کنفرانس بین‏المجالس هست و یک عده‏ای از آقایان نمایندگان و آقایان سناتورها باید تشریف ببرند از آقایان نمایندگان آنهایی که شایستگی این کار را دارند در آن موقع بنده با اغلب آن آقایان

مذاکره کردم دیدم حاضر نیستند با خرج خودشان بروند شاید یک کسی مثل بنده که شایستگی این کار را ندارم و زبان بلد نیستم حاضرم خرج کنم بروم و آنجا را ببینم این است که اگر بخواهیم کسانی را بفرستیم که شایستگی دارند مثل تمام کارهای مملکتی باید خرج آنها را هم بدهید ولی اگر مثل بنده را بخواهید اشکال ندارد به بنده خرج هم ندهید هرجا بفرمایید می‏روم اما راجع به رفتن به خارج اختلافاتی هست آقایان آمدند گفتم خودتان بروید توافق بکنید و ببینید که کدام یک از آقایان بروند یک تعداد معینی می‏بایستی تشریف می‏بردند برای آن عده معین هم فقط یک مبلغ خیلی ناچیزی کرایه دادیم اما راجع به این که فرمودید چرا خرج جشن مشروطیت به زلزله‏زدگان داده شده‏است انشاءالله در این مملکت دیگر هیچ‏وقت زلزله حادث نشود ولی از آن جهت که روز چهاردهم مرداد که جشن مشروطیت بود دو روز قبل از عاشورا بود و چون جشن تاریخی ما بود و ما می‏بایستی جشن مشروطیت را بگیریم جناب آقای سردار فاخر و تمام هیأت رئیسه فرمودند کار خوبی نیست که جشن بگیریم (چند نفر از نمایندگان- بسیار خوب است) این پول را برای زلزلزله‏زدگان دادیم سال ۳۸ هم متأسفانه یا خوشبختانه همین‏طور خواهد شد چون روز ۱۸ یا ۲۰ محرم است و شاید صلاح نباشد که ما بیاییم و جشن بگیریم و آن پول را هم هیچ لازم نیست فکر کنیم که چون اسم زلزله‏زدگان را گذاشته‏ایم زلزله خواهد آمد (دکتر بینا- در بودجه مجلس به اسم زلزله نگذارید) ما خواستیم آن عملی را که کرده‏ایم صارحه بگذاریم (دکتر بینا- خیریه بگذارید چرارلزله می‏گذارید) این است که چون در سال ۳۸ مسلماً جشن مشروطیت گرفته نخواهد شد به عقیده بنده این را هم باید بدهند به خیریه، راجع به استخدام جدید هم جنابعالی آقای صارمی خاطرتان هست که در آن موقع که جنابعالی در کمیسیون محاسبات بودید یک عده را می‏خواستند استخدام بکنند من و شما مخالف بودیم ولی آن عده استخدام شدند خاطر مبارک هست؟ (صارمی- بله) این است که استخدام جدید نمی‏شود ولی همان‏طور که فرمودید اگر یک وقتی مترجمی ‏خواستند باید معلومات و طرقه مخصوصی معین شده باشد تا این که همین‏طور یک کسی را نیاورند و او را توصیه بکنند که این شخص بهتراست حالا اگر می‏فرمایید این کار صحیح نیست این را هم بنده عرضی ندارم اما این را که فرمودید که مخارج زیاد می‏شود باید عرض کنم که در ضمن اگر مطالبی مثل رفتن همکاران ما بوده (صارمی- عرض کردم به چه مجوزی پرداخته شده؟) مجوز را عرض کردم کمال دقت در مخارج می‌شود مثلاً مجلس شورای ملی امسال یک دستگاه تهویه مطبوع خرید که قرار بود یک میلیون و دویست هزار تومان خریداری بشود و ما آن را خریدیم به ۸۵۰ هزار تومان تا آنجایی که امکان داشته باشد سعی می‏کنیم که از بودجه یا از مخارج زده بشود (صارمی- شمأمورد اعتماد ماهستید تصدیق می‏کنیم) ولی وقتی که شما موافقت کردید و دستگاهی هست به اسم بین‏المجالس بنویسیم که چون امسال بودجه نداریم نمی‏فرستیم؟ ما آمدیم از روی صرفه‏جویی‏هامان آقایان را که شایستگی داشتند فرستادیم (صارمی- سال‏های قبل چطور؟) هر سال همین عمل می‏شد (عمیدی‏نوری- بنده با خرج خودم رفتم لندن در کنگره بین‏المجالس هم رفتم) در این دفعه که خواهش کردم آقایان بروند (صارمی- خواهش نکردید داوطلب بودند گفتند هر که داوطلب است)

نایب رئیس- آقا اجازه بفرمایید صحبت‏شان را بکنند.

سلطان‏مراد بختیار- ما گفتیم هر که شایستگی دارد اشخاصی که مورد نظر بودند خودشان خرج کنند این بود که مبلغی به اشخاصی که شایستگی داشتند کمک خرج دادیم و اشکالی نداشت یک بار این بدبختی‏های ما این است که آنهایی که شایستگی ندارند به عناوین مختلف می‏خواهند تشریف ببرند.

صارمی- مطابق ماده ۷۶ اجازه می‏خواهم به عنوان‏ انحراف در بیان.

رئیس- آقای دکتر رضایی‏

دکتر رضایی- بنده اجازه می‏خواهم از کارپردازان محترم که قبول زحمت فرمودند و این بودجه را تقدیم مجلس شورای ملی فرمودند تشکر کنم (احسنت) اما عرایض بنده والله نمی‏دانم چه جور شروع کنم برای این که اگر بخواهم راجع به قانون بودجه سال ۳۷ مجلس شورای ملی صحبت کنم اصلاً بی‏خود صحبت می‏کنیم چون سال ۳۷ منقضی شده‏است و بنده هرچه بگویم کوچکترین تأثیری نخواهد داشت (احسنت) لذا در این مورد جز خاموشی چاره‏ای نیست (احسنت- خنده نمایندگان) (دکتر شاهکار- ۳۸ هم که نیامده) اما در مورد بودجه سال ۳۸ نیست این بودجه سال ۳۷ است چون بودجه سال ۳۸ حاضر نشده‏است ماده ۶ را گنجانده‏اند و گفته‏اند بودجه سال ۳۸ هم مطابق بودجه سال ۳۷ خواهد بود پس بنده ناگزیر هستم عرایضم را خیلی مختصر بکنم در مورد بودجه سال ۳۷ از آقایان تقاضا می‏کنم برای این که ما بتوانیم سرمشقی باشیم برای دیگران و از همه مهم‏تر به دولت بتوانیم بگوییم که سر وقت بودجه‏ات را بیاور بودجه سال ۳۸ را امسال با بودجه ۳۷ تقدیم مجلس شورای ملی کردیم در این مورد بنده عرضی نخواهم داشت والا در مورد بودجه سال ۳۷ هیچ گونه عرایضی اینجا مورد ندارد در مورد بودجه سال ۳۸ من به عنوان‏ یک همکار بسیار کوچک برای حفظ حیثیت مجلس شورای ملی که نگویند آقا در مجلس شورای ملی قانون بودجه دو سال را با هم تصویب کردند (افخمی- سابقه دارد چیز تازه‏ای نیست) جناب آقای افخمی اگر در سال ۳۴ و ۳۵ یک کار غلطی شده‏است آیا صحیح که ما بگوییم چون آن کار غلط شده‏است ما آن را تکرار بکنیم من از حضور آقایان تقاضا می‏کنم این کار مشکلی نیست که اجازه بفرمایید که این ماده ۶ از این لایحه برداشته بشود (عمیدی‏نوری- صحیح است حتماً باید برداشته بشود) جناب آقای افخمی سال ۳۷ را بلاجبار در این موقع تصویب می‏کنیم و آن ارقامی که در بودجه سال ۳۷ به عقیده شما برای سال ۳۸ ضروری نیست آنها را حذف بفرمایید از جمله همین موضوع انشعاب است به خدا مردم در خارج ممکن است همین مطلب را پیراهن عثمان بکنند و بگویند در مجلس شورای ملی هیچ‏کس این را نمی‏فهمید که حق انشعاب بیش از یک بار پرداخت نمی‌شود و در بودجه بعدی نباید گذاشته بشود (افخمی- صرفه‏جویی می‌شود) جناب آقای افخمی این صحیح نیست که ما بداینم یک مبلغی خرج نخواهد شد و به عنوان‏ آن رقمی در بودجه بگذاریم این را اصلاً دربودجه نگذارید از حضورتان تقاضا می‏کنم برای این که رعایت اصول بشود اجازه بفرمایید بودجه سال ۳۷ تصویب شود این ماده ۶ را حذف بفرمایید بودجه سال ۳۸ را آنچه که خودتان صلاح می‏دانید ما مطیع هستیم چوبه شما اطمینان داریم این را به مجلس شورای ملی بدهید وقتی هم گرفته نخواهد شد. (احسنت)

نایب رئیس- آقای صارمی در اخطارتان اصراردارید؟ (صارمی- بله) بفرمایید.

صارمی- بنده در ضمن مذاکراتم گفتم که کارپردازان مجلس مورد احترام ما هستند و هیأت رئیسه مجلس مورد احترام هستند من خودم از جمله افرادی هستم که در قبال سردار فاخر حکومت سر تعظیم فرود می‏آورم احترام می‏کنم منی که گوینده بیان چند دقیقه قبل از این بودم این اعتراض را می‏کنم و حقیقت این است که اگر تذکری داده شود نبایستی موجب توهم این بشود که خدای نخواسته نظر بعدم احترام بوده است من شخص شما را مراقب هستم و می‏بینم که در کار کارپردازی بسیار با جدیت و فعالیت کار می‏کنید (چند نفر از نمایندگان- همه آقایان این‏طور هستند) حالا چون مخاطب آقای بختیار هستند ایشان را عرض کردم که با جدیت کار می‏کنند و حتی مقاوم هستند ایستادگی می‏کنند اینها را من اطلاع دارم (مشایخی- همین‏طور جناب آقای افخمی) جناب آقای افخمی را که عرض کردم سایر آقایان هم همه آقایان هم که هستند به موجب رأی مجلس شورای ملی و رأی خودتان انتخاب شده‏اند ومورد احترام و تکریم هستند بنابراین اگر ما تذکری می‏دهیم خدای نکرده روی نظرخاصی نخواهد بود بنده عرض کردم جنابعالی خودتان مستحضر هستید بنده هیچ‏وقت داوطلب مسافرت یا مأموریت به خارج از طرف مجلس شورای ملی نبوده‏ام سال گذشته هم که هیأتی به کنفرانس بین‏المجالس اعزام شده بنده در آن موقع در ایران نبودم خودم در خارج بودم و افرادی که رفتند بنده معتقدم که از افراد شایسته مجلس شورای ملی بودند وحتی اقدامات و صحبت‏های آنها در کنفرانس بین‏المجالس موجب احترام و ایجاد حیثیت مقننه ایران ایجاد احترام کرده‏اند اینها را من اعتراف دارم (بختیار- متشکرم) ولی نظر بنده این است که شما وقتی افرادی را خواستید بفرستید چنانچه سنوات گذشته معمول بود گفتید اشخاصی که تمکن دارند و داوطلب هستند بروند بعد اگر این نظر تغییر داده‏اند برای پرداختن این مخارج مجوزی لازم بود من راجع به پرداختش معترض نیستم معتقدم که لازم بوده است برای این که واقعاً یک افراد شایسته‏ای که توانسته‏اند احترام مملکت ایران را محفوظ بدارند این مبلغی که شما هم بهشان پرداخته‏اید مبالغی روی آن گذاشته‏اند و خرج کرده‏اند این مبلغ کافی نبوده است من راجع به قانون بودجه صحبت می‏کنم راجع به شخص نمی‏کنم می‏گویم شما بدین ترتیب همیشه عمل می‏کردید که هر کسی متمکن است برود بعداً اگر در مقام پرداخت بوده‏اید باید مجوز داشته باشید ولی این خرج بدون مجوز پرداخته شده‏است جناب آقای افخمی می‏فرمایند که ماده آیین‏نامه می‏گوید که اداره امور مالی و اداره امور اداری مجلس به عهده هیأت رئیسه است درست است به عهده هیأت رئیسه است اداره مملکت هم به عهده دولت است ولی مگر هیأت دولت می‏تواند بدون وجود مجوز و بدون این که بودجه مصوبی داشته باشد هرچه بخواهد خرج بکند؟ خیر این‏طور نیست اداره بایستی بکند بنده می‏گویم این مبلغی را که پرداخته‏اید مجوز قانونی نداشته بحث من راجع به این نیست که ۹۰ هزار تومان پرداخته شده‏است در این مملکت مخارج بیهوده به حدی زیاد می‌شود که اندازه ندارد و جای این باقی نمی‏ماند که راجع به ۹۰ هزار تومان مخارج درستی که شده‏است این‏قدر بحث بشود ولی بنده

عرض می‏کنم که مجلس شورای ملی بایستی سرمشق و نمونه باشد برای مملکت و این تذکر را هم که می‏دهم روی نظر خاصی نیست برای این است که در آینده این قبیل امور تکرار نشود شما خودتان گرفتار محظورات و مشکلات بسیار هستید واگر این معذورات و مشکلات محدود به قوانین باشد قادر به جوابگویی هستید اگر چنانچه آزادی در عمل داشته باشید نمی‏توانید کلیه توقعات را انجام بدهید بنابراین جناب آقای بختیار مورد احترام ما هستند من داوطلب نبودم و اگر یک روز صارمی داوطلب این مسافرت‏ها شد قطع بدانید یکی از افراد شایسته است که توی این مجلس شورای ملی هست.

نایب رئیس- آقای مرآت اسفندیاری‏

مرآت اسفندیاری- عرض کنم بودجه‏ای که برای مجلس تهیه شده‏است بنده مخصوصاً می‏گویم در این دفعه در کمیسیون محاسبات بودم دیدم که کاملاً مطالعه شده و همکاران محترم در اینجا از هر لحاظ بودجه را موشکافی کردند و به صورتی درآمده که الان خدمت آقایان تقدیم شده‏است برای اولین دفعه است که در مجلس شورای ملی یک اساسی و یک اصولی را پایه‏گذاری کرده‏اند ملاحظه بفرمایی در بودجه‏های گذشته وضع استخدامی وضع حقوق کارمندان مجلس به هیچ‏وجه روشن نبود جناب آقای صارمی خودشان کارپرداز تشریف داشتند می‏دانند در گذشته چه جور و حالا این اصول و مبانی که گذاشته‏اند روی دقت و بی�نظری با کمال حسن‏نیت سه نفر همکاران ما وقت‏شان را تمام روز گذاشته‏اند با دقتی که آقایان می‏دانند واقعاً زحمت کشیده‏اند و این بودجه را تقدیم کرده‏اند البته تذکراتی که آقایان فرمودند اغلب صحیح است بنده چون خودم شخصاً معتقدم که باید در لوایح مخصوصاً در بودجه اظهارنظر بشود تذکرات داده بشود شاید مواردی به‏ نظر بپاید که قبلاً به نظر نرسیده باشد ولی امیدوارم در تذکر و مذاکره�ای که آقایان می‏فرمایند نه این که روی یک موضوعی که مطالعه می‏شود والا یک عده‏ای که برای جلسه مجمع بین‏المجالس به ریودوژانیرو رفته‏اند چرا می‏روند؟ آقای صارمی مجلس ایران تنها مجلسی است که نمایندگان آن به بودجه و با پول خودشان رفته‏اند (صحیح است) هیچ کشوری نبوده است آقای صارمی و نه یک نفر و نه دو نفر از بعضی کشورها چهل نفر آمده‏اند یک پول بیست سی هزار تومان که حیثیت و آبروی یک کشور و مجلس مقننه‏ای است بنده خیال نمی‏کنم که این‏قدر اهمیت داشته باشد که این‏قدر بحث بشود آن هم در مقابل این بودجه‏ای که داریم این قلم یک عباسی ارزش ندارد و اصلاً ذکرش شایسته نیست، معذرت می‏خواهم برای این که امروز تشکیلات بین‏المجالس کنفرانس‏هایی که می‌شود از طرف کشورها ابراز علاقه زیادی نسبت به آن می‌شود چرا؟ برای این که شاید فرد اهمیت این سازمان از سازمان ملل بیشتر شود بنده نظری به رفتن یا نرفتن ندارم اما توسعه این تشکیلات به حدی است که بیشتر از اینها لازم است ما خرج بکنیم. راجع به مطالبی که جناب آقای دکتر رضایی فرمودند کاملاً نظر ایشان صحیح است ولی بنده خواستم خواهش بکنم که اجازه بفرمایید امسال به همین صورتی که بودجه داده شده قبول بشود و نظر آقایان محفوظ بماند برای سال آینده این قدم‏هایی که در امسال برداشته شده به جای خود در سال آینده یک بودجه کامل آن‏طور که نظر آقایان است، بودجه کامل‏تر آن‏طور که لازم است به مجلس تقدیم بشود بنده فقط نظری که داشتم این بود در ماده‏ای که هزینه رفتن آقایان به ریودوژانیرو بود اگر صلاح بدانند این کلمه ریودوژانیرو برداشته بشود چون این لغت ناراحت‏کننده‏ای به نظر می‏رسد این عقیده شخص بنده است و توجه هم بفرمایید که این هزینه جزیی که به آقایان نمایندگان دادند در حدود هفت‏هزار تومان فقط پول بلیط بوده در مقابل این را همه نمایندگان دادند در حدود هفت ‏هزار تومان فقط پول بلیط بوده و در مقابل این را هر نماینده‏ای که رفت از جیبش خرج کرد (صارمی- آن را که عرض کردم) راجع به چاپخانه مطالبی فرمودند، عرض کنم هیچیک از مجالس مقننه دنیا یا تشکیلات و سازمان‏های بین‏المللی نیست که در این تشکیلات یک دستگاه مجهز و اتوماتیک و کامل چاپخانه‏ای وجود نداشته باشد و ضرورت نداشته باشد حالا به فرض این که یک راهی را یک روز غلط رفتیم یک چاپخانه توسعه پیدا کرد و به صورتی درآمد که خواه ناخواه از مجلس مجزا شد ولی وجود یک چاپخانه مجهز و اتوماتیک که کارمند زیادی هم نداشته باشد و نمی‏تواند هم نگه‏ دارد فقط برای کارهای داخلی مجلس به عقیده بنده لازم و واجب است مخصوصاً که بودجه‏ای هم تحمیل نشده و از صرفه‏جویی خود مجلس دارند این کار را می‏کنند به عقیده بنده قابل تقدیر است این نظر بنده است و دیگرعرضی ندارم.

نایب رئیس- آقای دکتر شاهکار

دکتر شاهکار- بنده تصمیم براین بود که در بودجه مجلس شورای ملی عرضی نکنم ولی بعضی مطالبی که آنجا به عرض آقایان رسید سبب شد که از حضورتان اجازه بخواهم و چند نکته را از پرده ابهام بیرون بیاورم بنده شخصاً ناظر این قضیه هستم در موقعی که برای عضویت کمیسیونی یا کارپردازی با یک نمایندگی بحث می‌شود اغلب ما، محمد شاهکارها داوطلب می‏شوند حتی پافشاری می‏کنند و خیلی هم زحمت می‏کشند (صحیح است) (یک نفر از نمایندگان- و رأی نمی‏آورند) و بعد که رفتند و انتخاب شدند نه در کمیسیون شرکت می‏کنند و نه کارشان را انجام می‏دهند فقط خیال می‏کنم در آن وقتی که روزهای شنبه و دوشنبه و چهارشنبه بنده و آقای دکتر رضایی در دنبال کارهای خودمان هستیم افخمی و بختیار و آقای دیگر اینجا نشسته‏اند و دارند کارهای ما را انجام می‏دهند اما در موقعش می‏نشینم اینجا و دانه به دانه به کارهای آنها ایراد می‏کنیم که چرا این‏طور بودجه تنظیم شده‏است و چرا این‏طور نشده‏است این عقیده بنده است که دکتر شاهکار فکرمی‏کند که به چه قیمتی دیگر ممکن است من کارپردازی را قبول کنم همین فکر برای آقای افخمی و بختیار و آقایانی که در جلسات آینده ما باید انتخاب‏شان بکنیم که بیایند کارپرداز بشوند پیدا می‌شود و ممکن است ما دیگر نتوانیم شخصی را که این کار را انجام بدهد پیدا کنیم (دکتر بینا- برای شخص که نیست اصولی است، تذکر غیر از این است که به شخص آقای افخمی اعتراض داشته باشیم) در تمام مدتی که جناب آقای صارمی و دوستان عزیزم صحبت می‏کردند بنده گوش می‏دادم، اجازه بفرمایید از این ایرادی که شده استفاده بکنم و صحبت بکنم (پرفسور اعلم- روال در مجلس این است که یک عده‏ای گوش می‏دهند و یک عده‏ای پارازیت می‏دهند) عرضم به حضورتان این یک اصل کلی است که بنده می‏دانم اما مطلبی که آقای افخمی یا کارپردازان دیگرمتخصص فنی بودجه نیستند و باید یک تذکرات اصولی داد همان‏طور که آقای صارمی بارها تذکر دادند که این حرف‏های من اصولی است، این مطلب باید از صورت تعرض و پرخاش خارج بشود که آقا شما چرا سی تومان بابت حق انشعاب گذاشته‏اید و بعد دکتر رضایی به آن بیان کرم‏شان بفرمایند که این پیراهن عثمان خواهد شد از برای آنکه یک بودجه‏ای که به آن رأی دادیم این را همه ساله در بودجه بگذارید خوب آقا این تذکر را بفرمایند اما نه این که ما این را بگوییم که یک مطلبی در آن لابه‏لا هست که بعد منعکس می‌شود و وای به وقتی که بگندد نمک، یعنی قوه ناظر به بودجه مملکتی خودش تخلفات بینی می‏کند، در صورتی که در هیچ جا این تخلفات بین نمی‌شود (دکتر رضایی- آقای دکتر شاهکار تحریف نفرمایید بنده کی پرخاش کردم) بنده معذرت می‏خواهم نگفتم که جنابعالی پرخاش کردید. اصلاً چی را پیراهن عثمان می‏کنند؟ اما مطلبی را که بنده مجبورم در این موقع تذکر بدهم و مخصوصاً جلب توجه همکار محترم آقای صارمی را می‏کنم این است اینکه آقای عمیدی‏نوری فرمودند که در کنفرانس لندن و در بعضی از کنفرانس‌ها آقایان به خرج خودشان رفته‏اند این مطلب صحیح است بنده هم در آن کنفرانسی که جناب آقای حاج شیخ عبدالله دشتی در لندن تشریف داشتند بنده هم بودم خیلی جای شما خالی بود و برگشتن و اقامت ما در آنجا به خرج خودمان بود و نماینده مملکت بودیم که همان‏طور که آقای مرآت اسفندیاری تذکر دادند ما با پول خودمان رفتیم در آنجا اما دلم می‏خواست گزارش کار را هم آقای صارمی ملاحظه می‏فرمودند چون مرد دقیقی هستند (صارمی- دیدم) ما وقتی که رفتیم لندن دولت ایران ۱۱ رأی داشت در آن کنفرانس که تقسیم شده بودجه دو بلوک یک بلوک غرب و یک بلوک شرق یک بلوک هم ممالک دیگر یک بلوکی پیشنهاد کرد که تبلیغات آزاد است یک نماینده از طرف ایران بلند می‏شود پیشنهاد می‏دهد که تبلیغات آزاد است ولی نه برای احراف افکار و عقاید مردم و تبعید مردم به جایی که نفس درنمی‏آید، این پیشنهاد دوم تصویب می‌شود، ۱۱ رأی ایران می‌شود ۱۴ رأی، یعنی در جایی که دولت فرانسه و انگلستان هفدهم رأی و دولت آمریکا ۲۱ رأی دارند ما از ۱۱ رأی رفتیم به ۱۴ رأی و امسال پیشنهاد کردیم نظر به این که نمایندگان ایران دویست نفر خواهد شد و پوپولاسیون ایران هم بالا می‏رود به هر آرایی که خواهیم خواست ۱۷ تا است یعنی دوش به ‏دوش فرانسه و انگلستان ما در جوامع بین‏المللی رأی خواهیم داشت (صارمی- تعداد نمایندگان مقرراتی دارد) مثل این که جنابعالی اطلاع ندارید (خنده نمایندگان) اما مطلبی را که باید به حضورتان عرض کنم و این قسمت بیشتر اسباب تأسف من است این است که اروپا رفتن و مسافرت رفتن چند نوع است یک نوعش این است که آدم می‏رود توی کافه‏های خیابان شانزه لیزه می‏نشیند و کراوات‏های سولکای مردم را تماشا می‏کند و یکیش هم این است که آقای مرآت اسفندیاری و دکتر جهانشاهی و متین دفتری و این آقایان آمدند (صارمی- خودتان) بنده فقط یوبلیک بودم این آقایان بیایند ریاست کمیسیون خارجی کنفرانس بین‏المجالس را به عهده بگیرند و یک بیرق شیر و خورشید ایران هم جلوشان باشد و پیشنهاداتی که این آقایان دادند به اتفاق آرا برای بلوک شرق‏ تصویب بشود و این نقشی که ما به آن افتخار می‏کنیم باعث می‏شود که ایران در صحنه بین‏المللی یک نقش مؤثری داشته باشد (احسنت) (مهندس اردبیلی- لازم بود آقا) اما چی بود جناب صارمی؟ از تهران به ریودوژانیرو پایتخت برزیل ۱۱ هزار تومان باید پول بدهید نود هزار تومان بودجه تصویب شد

که آقای رئیس حسابداری و آقایان دیگر اینجا هستند و شاهدند که تمام این پول مصرف نشد آمدند نفری هشت هزار ریال نه هزار تومان پول بلیط دادند که بقیه را آقایان از جیب خودشان دادند یعنی اینجانب محمد شاهکار نمایده مجلس ایران که برای اولین دفعه با درجه یک مسافرت کردم مبلغ ۲۷ هزار تومان پول بلیط دادم که تا ماه گذشته ۵ و ۶ ماه قرض کرده بودم می‏پرداختم و الان آقای رئیس حسابداری گواهی می‏دهند که بدهی به مجلس ندارم و ۱۲ هزارتومان هم سفته‏ام در بانک سپه است (پرفسور اعلم- حالا ببیند به ما چه گذشته) و اما در عین حال مصاحبت آقای پرفسور جمشید اعلم را هم داشتیم آقای با همین پول آمدند در ریودوژانیرو خواستند رئیس دانشگاه را ببینند که بروند راجع به اقدامات علمی و پزشکی ایران در دانشگاه صحبت بکنند به خدای متعال جمشید اعلم پایش این‏قدر باد کرده بود و در آنجا با تلفن تماس می‏گرفت و می‏گفت که من می‏خواهم راجع به ناسیونالیسم ایران صحبت بکنم من نمی‏خواهم بیش از این صحبت کنم چون خودم هم بودم علت اینکه می‏گویم برای این است که انتظار دارم همکار انتل‏گتوئل خودم آقای صارمی بدانند و اما یک خبر خوشی هم بنده به آقا می‏دهم و آن خبر خوش این است که در روز ۳۰ مارس یعنی ۱۵ و ۱۶ روز دیگر کمیسیون این مجالس در فرانسه هست، یک نفر از آقایان داوطلب نشده که برود، دلیل هم دارد، دلیلش این است که در همان موقعی که بنده می‏توانم ایام عید را در جای آرام بگذرانم و بعد جناب آقای صارمی نخواهند آمد و فرمود که چرا پول به این آقایان دادید دلیل ندارد که بنده بروم آنجا و گزارش‏ها را بخوانم، قطعنامه‏ها را بخوانم در همین دوسه روز پیش این آقای حمیدی نمی‏دانم کجا هستند، این آقای مرآت اسفندیاری و این پیرمرد محترمی که بسیار علاقمند است یعنی آقای جم بدون این که کارپردازها اطلاع داشته باشند نشستند در اطاق کارپردازی یک گزارشی به زبان فرانسه و به زبان انگلیسی تهیه کردیم و فرستادیم تا آبروی مجلس خودمان را که بسیار مجلس خوب و آبرومندی هم هست در جوامع بین‏المللی حفظ بکنیم کنفرانس بین‏المللی را من در این پایه می‏دانم که مطمئناً جانشین انو خواهد شد بنده این مطلب را در بین نطقم خواهم گفت برای این که اگر آتش جنگی درگیر شود رؤسای بعضی از دول که دماغ مالیخولیایی دارند آن را برافروخته خواهند کرد و ملل و نماینده‏های مردم هستند که با آتش افروزی مخالفت خواهند کرد و هرچقدر کنفرانس‏های بین‏المجالس تقویت شود صلح جهانی و آزادی مردم تقویت خواهد شد برای این کار باید یک اشخاصی بروند و زحمت بکشند جنابعالی هم مرد شایسته‏ای هستید ولی شایستگی را هم باید در عمل ثابت کنید و این افتخار اربه ما بدهید که تشریف ببرید و از این مطلب بنده می‏گذرم (صارمی- من تصدیق کردم) اما مطلب دیگر که قبلاً هم عرض کردم من نمی‏دانم آقای دکتر بینا یا آقای پرفسور اعلم یا آقای دکتر سید امامی این آقایان که زبان می‏دانند می‏روند یا نمی‏روند ولی من در هر صورت خیال می‏کنم یک مرتبه هم به مقام ریاست مجلس عرض کردن که طرز اعزام از مجلس باید این‏طور باشد که این را آقای رئیس مجلس بگویند که نمایندگان مجلس رأی بدهند خود آقایان انتخاب بکنند و بعد افرادی را که انتخاب کردید به بلیط درجه ۱ و بهترین وسایل بفرستیدشان به خارج و البته این مطلب را من با آقا موافقم اما آن وقت تعیین شایستگی یا عدم شایستگی به عهده مجلس شورای ملی است ما یک طرز دیگر پیش می‏آید‏ ما به همین کارپردازها رأی دادیم همین‏ها مورد اعتماد هستند همین‏ها منتخب ما هستند اما به تمام کارهای‏شان اعتراض و ایراد داریم به شایستگی‏شان حرف داریم به جهت این که حرف را برای لقلقه زبان که نمی‏زنیم وقتی من می‏گویم ماده ششم غلط است وقتی من می‏گویم اعتبار پیراهن عثمان است این کار غلط است و بد است بعد هم می‏گویم که من آقای افخمی خیلی احترام قایل هستم که مطالبش را قبول بکنیم وقتی قبول نکنم یعنی تو فرد شایسته‏ای نیستی (دکتر رضایی- هر بشری جایز‏الخطا است این چه حرفی است؟) اما مطلبی که راجع به کنفرانس بین‏المجالس و این اجحافات و این ولخرجی‏هایی که شده‏است و این تصرفات غیر قانونی که در اموال مجلس شورای ملی شده‏است مطلبی که می‏ماند این است که در مجلس شورای ملی که یکی از ارکان مهم مملکتی است ما یک عده‏ای را می‏خواهیم از برای این که اینها برای این کار آزموده باشند بنده پشت سرم را نگاه نمی‏کنم نمی‏دانم‏ آقای تقیب در مجلس هست یا نه ان‏شاءالله که حضور ندارد آقا شما چند تا عیب توی این مملکت می‏خواهید پیدا بکنید باید این اشخاص را نگه‏ داشت همین اشخاصی که سال‏ها در مجلس شورای ملی کار می‏کنند و زحمت می‏کشند و متخصص شده‏اند در امری که بسیار لازم است برای مملکت و بسیار مؤثر است در مملکت و بیشتر کارمندان مجلس شورای ملی در این زمینه هستند من نظرم این است که آیا اعضای روزنامه یا مجله را برگردانند یا برنگردانند من نظرم این است که اشخاصی که با صمیمیت می‏آیند در خانه ملت و کار می‏کنند و افتخار دارند، ذوق دارند که ما مستخدم مجلس شورای ملی هستیم اینها را تشویق بکنید (صحیح است) اینها را ترغیب بکنید از برای این که کار بهتر بگذرد اینجا یک قوه‏ای است که ناظر به همه امور مملکت است و برای یک چنین قوه‏ای در شرایط خاص شرایط خاصی منظور بشود بنده به هیچ‏وجه رئیس اداره قوانین مجلس شورای ملی را که حرفش سندیت دارد با یک نفر غیر اداری قابل مقایسه نمی‏دانم چندی پیش در یکی از محاکم مقایسه نمی‏دانم چندی پیش در یکی از محاکم وقتی که صحبت شد بحث شد از یک ماده‏ای گفتم بفرستید به اداره قوانین مجلس از رئیس قوانین مجلس بپرسید که مقنن یا نمایندگان مجلس شورای ملی چگونه این قانون را گذراندند من حرف او را قبول می‏کنم (دکتر بینا- صحیح است بسیار هم خوب اداره می‌شود) ما از این‏جور کارمندان در مجلس شورای ملی داریم البته این را نمی‏توانیم بگذاریم در ردیف دیگران نمی‏دانم کدامیک از آقایان گفته بودند و پیشنهاد کرده بودند که سن ۷۰ سال این حرف بسیار صحیح است پیشنهاد بسیارخوبی است علت اینکه اینها ارزشی دارند برای ما و یک گنجینه‏هایی هستند برای ما این است که امروز بنده می‏آیم از آقای نقیب می‏پرسم که در شور دوم که باید پیشنهاد کرد چگونه باید پیشنهاد کرد به بنده درس می‏دهد یادم می‏دهد و بیشتر کارمندان ما این‏طورند این اصل را درنظر بگیرید بنابراین این مقایسه قیاس مع‏الفارق است یک‏قدری کارمندان مجلس را باید با سعه نظر و در یک محیط بزرگ‏تری دید برای این که کارشان مهم‏تر و مؤثرتر است این را بنده خواستم عرض کنم. (احسنت)

نایب رئیس- پیشنهاد کفایت مذاکرات رسیده قرائت می‌شود.

(به ‏شرح زیر قرائت شد)

ریاست محترم مجلس شورای ملی پیشنهاد می‏کنم مذاکرات در کلیات کافی باشد.

دکتر امین‏

نایب رئیس- آقای دکتر امین‏

دکتر امین- بنده تصور می‏کنم که در کلیات بودجه مجلس شورای ملی که با نظر خود آقایان و سه نفر از همکاران محترم ما که مورد احترام هستند تنظیم شده و مطالعه کرده‏اند مفصل صحبت شده به عقیده بنده در این بودجه در قسمت‏های اداری همه از نزدیک می‏بینیم که کارمندان مجلس شورای ملی چقدر زحمت می‏کشند و از هر حیث شایسته هستند و تصور می‏کنم که مورد تأیید جناب آقای پرفسور اعلم هم که در کفایت مذاکرات مخالفند باشد در قسمت ساختمان کمیسیونی بود در یک کمیسیون بنده بودم حالا در اساس کاری ندارم ولی فعلاً شروع شده ان‏شاءالله که مرتب پیش خواهد رفت و آبروی مجلس است، در خصوص مبلغی که برای شرکت آقایان محترم در کنفرانس بین‏المجالس خرج شده‏است این‏طوری که جناب آقای دکتر شاهکار بیان فرمودند و خیلی روشن و فصیح و مفصل شرح دادند به عقیده بنده برای شناسایی ایران، برای شناسایی وطن‏مان و کارهایی که در این مملکت شد و کارهایی که در مجالس ایران می‌شود هرچه بیشتر بتوانیم نماینده بفرستیم، عضو بفرستیم به صلاح مملکت است، به صلاح مجلس است این و چه مختصر را باید به آقایان کمک کنید آقایان از جیب خودشان نمی‏توانند به طوری که فرمودند سی هزار تومان خرج کنند و بنده تصور می‏کنم که مذاکرات کافی است و آقایان در کلیات رأی بدهید و در مواد هر پیشنهادی آقایان داشته باشند پیشنهاد خواهند کرد.

نایب رئیس- آقای پرفسور اعلم‏

پرفسور اعلم- بنده مخالف با کفایت مذاکراتم که روی اصل بودجه چند کلمه عرض دارم که می‏خواهم در مخالفت باکفایت مذاکرات عرض کنم که تمام کارمندان مجلس با نهایت علاقه و با نهایت جدیت کار می‏کنند و مخصوصاً کارپردازی ما و این را می‏خواستم خدمت آقایان عرض کنم که ساده�ترین مجلس در دنیا هست مجلس ایران است ما رفتیم مجالس را دیدیم به‏قدری برای کارمندان مجلس و برای وکلاشان تشریفات قایلند و کمک می‏کنند که حدی ندارد در تمام دنیا اتومبیل‏های وکلای مجلس علامت مخصوصی دارد در تمام دنیا وقتی وکلا هم می‏خواهند مسافرت کنند مجانی است ما اینجا دو برابر پول می‏دهیم (مرآت اسفندیاری- به شرطی که به حوزه انتخابیه خودشان بخواهند بروند) خدا شاهد است به ‏قدری این شهر ریودوژانیرو به نفع ایران و برای شناساندن ایران خصوصاً در کشوری که شاهنشاه ما خیال دارند به آنجا مسافرت کنند مفید بود که حدی نداشت ما هم زحمت کشیدیم در حدود خودمان که ایران را شناساندیم ولی بایستی به آقایان عرض کنم توی آن طیاره‏ای که ما می‏رفتیم ما در درجه سه بودیم و تمام وکلای ایتالیا در درجه یک و باور کنید خجالت می‏کشیدم (یک نفر از نمایندگان- چرا) از بی‌پولی (بزرگ ابراهیمی- می‏خواستید قرض کنید) کسی به ما قرض نمی‏دهد خلاصه بنده شنیدم که آقایان کارپردازها نهایت زحمت را کشیده‏اند (صحیح است) و ما به آنها نهایت اعتماد داریم منتهی از آنجایی که ما در همه چیز منتقدیم در کار خودمان هم انتقاد می‏کنیم که اگر فردا بودجه آمد بگوییم که در کار خودمان اینجور مته به خشخاش می‏گذاریم در حالی که ایرادی به کارپرداز نیست (احسنت) به عکس بنده معتقدم که کارپردازان ما واقعاً لیاقت تشویق دارند و این ایراداتی که گرفتیم یک ایراداتی است که اگر اشتباهی شده یا قصوری شده آقایان متوجه باشند و هیچ بحثی نیست و من از شما استدعا

می‏کنم که در مسافرت آینده نمایندگان ایران آن‏جوری که شایسته و لایق یک نماینده ایران است به او پول بدهید که کار بکند.

نایب رئیس- آقای پناهی جنابعالی موافقید؟

پناهی- تلگرافاتی از خلخال رسیده که تقدیم مجلس می‏کنم.

نایب رئیس- بسیارخوب رأی گرفته می‌شود به کفایت مذاکرات آقایانی که موافقند قیام بفرمایند (اکثر برخاستند) تصویب شد.

حالا رأی گرفته می‏شود به ورود در مواد آقایانی که موافقند قیام فرمایند (اکثر برخاستند) تصویب شد.

۸- تعیین موقع و دستور جلسه بعد- ختم جلسه‏

نایب رئیس- ماده اول مطرح است و در جلسه آینده بحث خواهد شد.

(مجلس بیست دقیقه بعدازظهر ختم شد)

نایب رئیس مجلس شورای ملی- دکتر موسی عمید