مذاکرات مجلس شورای ملی ۱۹ اسفند ۱۳۳۱ نشست ۷۶

از مشروطه
پرش به ناوبری پرش به جستجو
مجلس شورای ملی مجموعه قوانین دوره قانونگذاری هفدهم تصمیم‌های مجلس

مذاکرات مجلس شورای ملی دوره قانونگذاری هفدهم

رای اعتماد به نخست وزیران
مذاکرات مجلس شورای ملی دوره ۱۷ نشست ۷۶

روزنامه رسمی کشور شاهنشاهی ایران

شامل کلیه قوانین مصوبه و مقررات - گزارش کمیسیون‌ها - صورت مشروح مذاکرات مجلسین - اخبار مجلس - انتصابات - آگهی‌های رسمی و قانونی

شماره ۲۴۱۰

۲ شنبه ۴ خرداد ماه ۱۳۳۲ - سال نهم

شماره مسلسل ۷۶

دوره هفدهم مجلس شورای ملی

مذاکرات مجلس شورای ملی - جلسه ۷۶

صورت مشروح مذاکرات مجلس روزسه شنبه نوزدهم اسفندماه ۱۳۳۱

فهرست مطالب:

۱ - تصویب صورت مجلس
۲ - بیانات قبل از دستور - آقایان: میراشرافی. افشار صادقی. دکتر فقیهی شیرازی. قنات‌آبادی
۳ - تقاضای آقای وزیر دارایی دائر باجرای مجدد گزارش مربوط باضافات کارمندان به کمیسیون بودجه
۴ - طرح و تصویب گزارش کمیسیون بودجه راجع به بقیه اعتبارات اضافی سال ۱۳۳۱
۵ - قرائت و مذاکره در پیشنهاد راجع به طرح لایحه تمدید فرمانداری نظامی در طهران
۶ - ختم جلسه بعنوان تنفس

مجلس ساعت ده و بیست و پنجدقیقه صبح بریاست آقای مهندس رضوی (نایب رئیس) تشکیل گردید.

- تصویب صورت مجلس

۱- تصویب صورت مجلس

نایب رئیس - صورت غائبین جلسه قبل قرائت می‌شود

(بشرح زیرخوانده شد)

غائبین با اجازه - آقایان: ناظرزاده. عبدالرحمن فرامرزی. دکتر سنجابی. اورنگ. عامری. مهندس رضوی. مهندس غروی

غائبین بی اجازه - آقایان: دکتر امامی. مشار. محمدحسین قشقایی. راشد. دکتر فلسفی. دکتر مصباح‌زاده

دیرآمدگان با اجازه - آقای دکتر معظمی چهل دقیقه. آقای شاپوری یک ساعت و ۲۵ دقیقه

دیرآمدگان بی اجازه - آقایان: شهاب خسروانی بیست دقیقه. نریمان ۴۰ دقیقه. خسروقشقایی چهل دقیقه

عائب دررای - آقای مهندس زیرک‌زاده یک رای

نایب رئیس - نسبت بصورت جلسه یکشنبه هفدهم اسفند ماه نظری هست؟ آقای فرامرزی

عبدالرحمن فرامرزی - سوالی است که راجع به توقیفهای غیرقانونی این چندروزه کرده‌ام خواهش می‌کنم باطلاع دولت برسانید تقدیم مقام ریاست می‌کنم.

نایب رئیس - اگر در موقع ورود بدستور مرحمت می‌کردید مناسب تربودالبته اقدام خواهدشد. آقای شهیدی

شهیدی - در پیشنهادی که نسبت به آقایان تندنویسها کردم کلمه فنی بعد از کارمندان حذف شده‌است خواستم اصلاح بشود.

نایب رئیس - اصلاح می‌شود آقای اخگر

اخگر - می‌خواستم عرض کنم آقای مشار مریض هستند (خسروقشقایی - چندین بارهم گفته شده)

نایب رئیس - آقای صراف‌زاده

صراف‌زاده - یک تلگرافی است راجع بچای از طرف تجار یزد رسیده که تقدیم مقام ریاست می‌کنم.

نایب رئیس - آقای حائری‌زاده

حائری‌زاده - عرض بنده را آقای اخگرگفتند راجع به آقای مشار بودعرض دیگری ندارم.

نایب رئیس - آقای پورسرتیپ

پورسرتیپ - طوماری است که به مقام ریاست مجلس از طرف عشایر تقدیم شده‌است درباره پشتیبانی از قانون اساسی است و یک سوالی هم از وزارت دفاع ملی کرده‌ام که تقدیم می‌کنم.

نایب رئیس - اطلاع داده می‌شود دیگر در صورت جلسه نظری نیست؟ (اظهاری نشد) صورت جلسه یک شنبه ۱۷ اسفند با اصلاحاتی که بعمل آمد تصویب می‌شود

- بیانات قبل از دستور - آقایان: میراشرافی. افشار صادقی. دکتر فقیهی شیرازی. قنات‌آبادی

۲- بیانات قبل از دستور - آقایان: میراشرافی. افشار صادقی. دکتر فقیهی شیرازی. قنات‌آبادی

نایب رئیس – چندنفر از آقایان تقاضای نطق قبل از دستور کرده‌اند آقای میراشرافی

میراشرافی - دوهفته قبل بنده رفته بودم به مشکین شهر برای اینکه از نزدیک وضعیت مردم آنجارا ببنیم و البته شکایت‌های زیادی هم کرده بودند که وضع بهداشت آنها خراب است وضع آبشان فوق العاده بداست برای اینکه از چهار کیلومتری باید بروند آب خوراکی خودشان را بیاورند برای اقدام به لوله کشی و اینها صحبت شد و من قاعدتا می‌بایستی امروز اینجا از وضع مردم مشکین شهرصحبت کنم ولیکن چون دردوهفته گذشته حوادث فوق العاده ناگواری اتفاق افتاده‌است این است که ناگزیرهستم راجع بحوادث هفته گذشته مطالبی بعرض آقایان برسانم.

غروب روز ۳۰ تیرماه گذشته رادیو لندن باشعف و خوشحالی فراوان درضمن تفسیری بقلم مفسر دیپلماتیک خود اعلام داشت که شاه ایران بزودی از ایران خواهدرفت و اساس رژیم واژگون خواهدشد روزیکه ایادی مسکو این پیشنهاد لندن را باحسن استقبال تلقی کردند برتمام مردم وطن پرست و دوراندیش مسلم شدکه نقشه انتقامی موحش برضد رژیم و حاکمیت و استقلال ملی ایران درخارج از سرحدات طرح شده‌است سه هفته قبل از انتشار خبر عزیمت شاه از ایران (چایلدوز) سفیرکبیر سابق امریکا درحبشه پرده از روی این راز موحش برداشت و پیشنهاد نابود کردن مرکزیت و فنای رژیم و تقسیم مملکت را به مناطق شمال و جنوب درمعرض افکار دنیا قرارداد بنده درهمان روز انتشاراین خبر شوم فریاد اعتراض ملت را از همین جا نسبت باین دسائس پنهانی بگوش دنیا رسانیدم.

نقشه‌ای که درپشت پرده و بطور اسرارآمیز برای حرکت دادن شاه از ایران تنظیم شده بود با همین سازش سیاستهای خارجی بر سر محو مرکزیت و اضمحلال قومیت و تجزیه وطن ما ارتباط داشت.

بنده امروز این نقشه را در پیشگاه ملت ایران فاش می‌کنم.

آن کسانی که در داخله مملکت ندانسته و نفهمیده و فقط بصرف اغراض و آن دسته که از روی کمال علم و اطلاع و به منظور انجام یک خیانت موحش مانند دلالان سیاسی آتش بیار این معرکه هولناک بودند و برروی خاک وطن خود با اجانب معامله می‌کردند و مزد دلالی خود را می گرفتند باید امروز با کمال روسیاهی در برابر ملت بیدار ایران که در لحظات حساس قوت و نیروی خود را نشان داده طلب بخشایش نمایند و دست از اعمال خودبردارند زیرا در آخرین لحظات بروز خطر و بحرن مردم رشید پایتخت وارد معرکه شدند و تمام نقشه‌هایی را که در ماورای سرحدات ایران برای محو رژیم و نابودی قوه تامینیه و جنگ داخلی و سرانجام تجزیه مملکت بنفع دو سیاست استعماری خارجی طرح شده بود عقیم گذاشتند البته قیام مردم و مجلس و آیت الله کاشانی و آیت الله بروجردی و بهبهانی و سایر علما برای درهم ریختن این نقشه مزورانه استعمار انکارناپذیر است اما نکته بسیار مهمی که بعد از انصراف اعلیحضرت پادشاه جلب توجه تمام ناظرین امور سیاسی را نموده این است که مراکز قدرت حکومت نظامی شهربانی تبلیغات مملکتی رادیو مطبوعات رسمی همه متفق و متحد شده‌اند که هر فریادی را که بحمایت از اصول مشروطیت و قانون اساسی و احترام به مقام مشروطیت و مجلس شورای ملی بلندشود با زور سرنیزه و حربه تکفیر سیاسی در گلوی گوینده آن خفه و نابود سازند زندانها را از کسانی پرکرده‌اند که جرم اکثر آنها ابراز محبت و احساسات نسبت به شاه و جلوگیری از اجرای نقشه خانمان برانداز و سیاست استعماری شمال و جنوب بوده‌است مگر در پس پرده چه نقشه هولناکی در شرف ظهوراست؟ دستگاه تبلیغات دولتی مردم شرافتمند طهران و علما و نمایندگان و اصناف و سایر طبقاتی که برای ابراز احساسات در مقابل کاخ همایونی اجتماع نموده بودند و با فریادهای ما نخواهیم گذاشت شاه برود مانع عزیمت شاهنشاه بودند بنام چاقوکش و مشایعت کننده معرفی نموده آقایان شما را بخدا قسم می‌دهم آیا سزاواراست که رادیو دستگاه دولت باین اتهامات بیشرمانه مردم شریف و خادمین کشور را لجن مال کند حقایق را برخلاف واقع جلوه دهد آقایان می‌دانید که برای چه این طور علما و مردمی که به دربار رفته لجن مال می‌کنند برای حفظ قانون اساسی قیام نکنند ولی من از پشت این تریبون اعلام می‌کنم که کوته نظران سخت دراشتباه می‌باشند هنوز هستند مردمی که در مقابل دفاع از حقوق ملت از جان خود صرفنظربنمایند و همین حضرت آیت الله کاشانی همیشه برای نجات ایران جانبازی و فداکاری نموده و همین آیت الله بهبهانی که امروز مورد خشم ایادی اجانب واقع شده پدر بزرگوارش در راه مشروطه این کشور شهید شده‌است و همین آقای شیخ بهاءالدین نوری که علیه اش سند جعل می‌کنند فداکاری کرده و یقین دارم مردان شرافتمند و رشید کشور از این اتهامات که در مقابل ملت ارزش ندارد نخواهند ترسید باز هم حاضرند در مقابل دفاع از قانون اساسی و حقوق ملت شهید بشوند ولی زیربار زور و قلدری و قانون شکنی نخواهند رفت قانون حکومت نظامی که روزی برای نجات مشروطیت از چنگ استبداد برای یک دوران موقتی وضع و اجراشدامروز جزلاینجزای حکومت به ظاهر مشروطه و حربه برای درهم کوفتن آخرین آثارآزادی بیان و قلم و وسیله اجرای مقاصد خانمان برانداز سیاست‌های استعماری گردیده‌است زیرا تاریخ نشان داده که سیاست‌های استعماری طرفدار و خواهان سلطه حکومت مطلقه و منکوب کردن آثار حکومت قانونی بوده و هستند این روزها هر کس را که زبان بانتقاد از این اوضاع شرب الیهود و هرج و مرج بگشاید باستناد گزارش‌های پلیس خفیه همچنان که در رژیمهای پلیسی و خفقان آور مرسوم و معمول است باتهام بیجای مخالفت با دولت بحکم ماده ۵ حکومت نظامی دستگیر و به زندان تحویل می‌گردد رکن چهارم مشروطیت یعنی مطبوعات ایران این روزها دچار چنان فلاکت و ذلتی شده‌اند که نظیرآن را فقط در دوران حکومت‌های مستبده و ظالم می‌توان بیادآورد حق انتقاد و بیان حقایق اوضاع از روزنامه نویس سلب شده هرروزنامه نگاری که متملق و چاپلوس و فحاش نباشد دستگیر و بهمین اتهام به کنج زندان و در کنار اشرار جای داده می‌شود دژخیمان حکومت نظامی باستناد پرونده سازی پلیس خفیه شب و روز بخانه‌های مردم بیگناه هجوم برده و سرپرست خانواده ایشان را باتهام مخالفت با دولت به زندان می‌اندازند حتی احترام ظاهر حکومت مشروطه را نیزحفظ نمی‌کنند قبح آزادی کشی از میان رفته‌است در این شب عید عده کثیری از مردم پایتخت نگران و سرگردان سرنوشت اولیا زندانی خود هستند علنا اولیای امور می گویندکه مخالفان سیاسی خود را نابود می سازیم و آنها را اعدام می‌کنیم رادیو دولتی مردم را تشویق به آدم کشی می‌کند و می‌گوید اجساد مخالفین را لگدمال کنید اخیرا شرحی از طرف آیت الله کاشانی به دادستان نوشته شد ولی اقدامی بعمل نیامده‌است تمام ارکان مشروطیت ذلیل و منکوب و در معرض حمله و تجاوز یک قوه قاهره و ظالمی قرارگرفته‌است (بهادری - صحیح است) حقوق قانونی مقام سلطنت که هیچکس نمی‌تواند منکران باشد بشدت در معرض تعرض قرارگرفته مجلس و قوه مقننه مسلوب‌الاختیار گردیده (پورسرتیپ و بهادری - صحیح است) و هر روز بشکلی وسائل تضعیف آن فراهم می‌گردد قوه قضاییه از هم متلاشی گردیده و استقلال خود را از دست داده‌است رکن چهارم مشروطیت یعنی مطبوعات نابودگردیده گرگی در میان این گله افتاده که از پاره کردن و مجروح ساختن هرگزسیرنمی شود.

همکاران محترم و عزیز:


آیندگان ما را که بحکم قانون اساسی همه نوع قوه و اقتدارداشتیم و این صحنه‌های موحش و جانگداز را فقط تماشا و تحمل کردیم لعن و نفرین خواهند کرد مگر این عمر و زندگی ذلت بار چه ارزش دارد که ما در قبال تحمل این مظالم سکوت نماییم بنده که بسهم خودم تاب تحمل چکمه و سرنیزه قشون خارجی را ندارم. ما نمی‌دانیم که در پشت این صحنه سازی‌های خونین چه سرنوشت هولناکی برای ملت بیچاره ایران تهیه دیده‌اند ما همین قدر می‌دانیم که دست حادثه سازبیکارننشسته‌است. وقتی ملت نگذاشت شاه از ایران برودونقشه روس و انگلیس برسرمحو مرکزیت ایران بموقع اجرا درنیامدمگرآنها بیکارمی نشینند؟ آنها مشغول دسیسه و توطئه هستندتا از جناح دیگربزودی حمله خائنانه خودرا آغازنمایند. دستگیری اشخاص توقیف مدیران جرائدبدون دلیل و مدرک و جرم بستن دهانها و شکستن قلمها و سایه انداختن حکومت پلیسی برسرماهمه حکایت از وجودتوطئه شوم و خونین جدیدی می‌نماید که بزودی درعرصه سیاست ایران ظاهرخواهدشد و کم و کیف آن برمامعلوم نیست.

همکاران عزیز

نگذارید و اجازه ندهید که ننگ ابدی بر دامان ما بنشیند حقوق مسلم تمام ارکان مشروطیت بخطر افتاده مسئله حیات و ممات مملکت در میان است اجانب با کمک ایادی ماسک دار نقشه موحشی برضد ملت ایران طرح کرده‌اند اولین وظیفه مجلس مقدس شورای ملی این است که چون سد محکمی در برابر دسائس ایستادگی نماید و قانون حکومت نظامی را ردکند بنده امروز بیش از این عرایضی نمی‌کنم زیرا معتقدم که در خانه اگر کس است یک حرف بس است. درخاتمه عرایض می‌خواهم چندکلمه راجع به بازداشت سرلشگرزاهدی عرض کنم. چون سرلشگرزاهدی مجرم است و جرم اوهم کاندید بودن ایشان برای مقام نخست‌وزیری است که این جرم درنظر جناب آقای دکتر مصدق قابل عفونخواهدبود دفاع اصولی را بنده نمودم و بنظر من دفاع شخص سرلشگر زاهدی بعهده آقایان دکتر بقایی مکی و حائری‌زاده و سایر آقایان می‌باشد که در زمان ریاست شهربانی ایشان پایه و اساس نهضت استوارشده و همین نهضتی که مورد استفاده اشخاص قرارگرفته که هیچ دخالت و اثری دربنای آن نداشته‌اند و برای آنها درخت جواهرشده به نظرمن توقیف سرلشگرزاهدی برخلاف قانون و انصاف است اگر بنابود هرکس سرکاربود رقیب خودش را توقیف نماید و همیشه سرکار بماند در سایر کشورهای جهان هم معمول بود. مثلا وقتیکه ترومن سرکار بود خوب بود آیزنهاور را توقیف می‌نمود و طرفداران او را هم توقیف می‌کرد و چند روزنامه هم راه می‌انداخت باو فحش می‌دادند و خودش رئیس جمهور می‌ماند خوب است آقای دکتر مصدق کمی بعقب برگردند و ریاست ستاد رزم‌آرا و انتخابات دوره شانزده را بخاطر بیاورند قطعا در توقیف سرلشگر زاهدی تجدید نظر خواهندنمود زیرا وجدان شخصی دکتر مصدق بیش از هرکس شاهد خدمات و فداکاریهای سرلشگرزاهدی می‌باشند و اینگونه توقیف‌های غیرقانونی و برخلاف انصاف درهیچ حکومت دیکتاتوری هم معمول نیست ما می‌گوییم حکومت مشروطه داریم.

نایب رئیس - آقای میراشرافی وقت جنابعالی تمام شده.

میراشرافی - فقط یک دقیقه استفاده می‌کنم بنده قبل از اینکه خدمت آقایان شرفیاب بشوم یک روزنامه‌ای بدستم رسید روزنامه مجمع مسلمانان مجاهد که قسمتی از نطق جناب آقای دکتر مصدق در آن نوشته شده‌است راجع به سرلشگرزاهدی که اگر اجازه بفرمایید آن قسمت را برای استحضار خاطر آقایان قرائت می‌کنم این نطقی است که جناب آقای دکتر مصدق روز پنجشنبه ۴-۴-۲۹ در پشت این تریبون ایراد فرموده‌اند (آقای سرلشگر زاهدی برخلاف سلف خود وظیفه خود را بخوبی انجام داده‌اند نه کسی را بدادن رای تشویق نموده و وسائل تعویض آرا برای دزدان حقوق اجتماعی فراهم نکرده‌اند افسری بودند که از جنبه بیطرفی خارج نشدند و به افکارعمومی هم نهایت احترام را گذاشته‌اند ولی معلوم نشد که دولت از چه نظری ایشان را تغییرداده بعد ازاین نظری هم که انتخاب آقای سرلشگر زاهدی سبب شده بود یک موازنه بین دو قوه انتظامی برقرارشود یعنی شخصیت ایشان اجازه نمی‌دادکه ستاد ارتش بعناوین مختلف در امور شهربانی مداخله کند و در خیلی از امور که وظیفه ستاد و صلاح مملکت نیست افسران دخالت نمایند شایع است که از این تغییر می‌خواهند زمینه‌ای برای دولت دیکتاتوری تهیه کنند این است که بصدای بلند در این مجلس می‌گویم که اوضاع عالم و افکار جوان مملکت دیگراجازه نمی‌دهد که بعضی اشخاص این فکرهای خام را در مغز خود بپرورانند ما با هرگونه حکومت قلدری ولو به قیمت جانمان باشد مبارزه خواهیم کرد و مخالفیم این نطق آقای دکتر مصدق است راجع به آقای سرلشگرزاهدی چون بنده دیگروقتم تمام شده (نایب رئیس - یک دقیقه باقی است) یک دقیقه را با اجازه آقای مهندس رضوی به آقای افشارصادقی می‌دهم

نایب رئیس - آقای فشارصادقی یک دقیقه وقت دارید

عبدالرحمن فرامرزی - آقای افشار صادقی یک دقیقه همینقدراست که پشت تریبون بروید یک دقیقه هم تمام شد حالا تشریف بیاورید پایین (خنده نمایندگان)

نایب رئیس - از موقع شروع صحبت حساب می‌شود

افشارصادقی - تلگرافی از آقایان علماواعیان و تجار و اصناف رضاییه بعنوان مقام ریاست مجلس و رونوشت به آقای دکتر شایگان و اینجانب رسیده و پس از اشاره بسوابق تاریخی و فداکاریهای زیادی که در اثنای سالهای متمادی درمعرض حوادث خونین آنجا از خودنشان داده و وقایعی که شرح داده باعث شده بود دولتهای وقت توجه بیشتری به آنجا مبذول و دراوان سلطنت شاه فقیدرضاییه درقانون تقسیمات کشورمرکز استان چهارشده بودحالامی پرسم چه تغییراتی حاصل شده و چه موجباتی پیش آمده که عوض تقویت از تقسیمات قبلی عدول و این محیط بلارا با موقعیت حساس مرزی که دارد تضعیف و یک شهرستان بی اهمیت بشمارآید منشا این تصمیم اخیربراهالی شرافتمند و غیور رضاییه و به بنده مجهول است عین رونوشت تلگراف واصله به مقام ریاست مجلس تقدیم و از جناب آقای نخست‌وزیر تمنادارم در این باب توجه عاجلی مبذول فرمایند که شکایت اهالی منتهی بر تعطیل عمومی همانطوری که اشاره شده نشود و امر برخلاف مصلحتی واقع نگردد(بهادری - احسنت)

نایب رئیس - برای دولت فرستاده می‌شود. آقای دکتر فقیهی شیرازی

دکتر فقیهی شیرازی – چند نکته‌است بعنوان نطق قبل از دستور حضور همکاران محترم عرض می‌کنم امیداست که قابل توجه دولت هم بشود یک قسمت مربوط است به شورای عالی فرهنگ و بقیه اش مربوط است به مسائل روز امروزبعدازظهر گفته می‌شودکه قراراست اولین جلسه شورای عالی فرهنگ تشکیل شود تابحال که این شورای هنری از خودبروز نداده بلکه بکرات حامی و مدافع فرهنگ استعماری بوده به دست این شورای همه ساله مشتی جوان بی گناه باهضم موادی زاید و بیمورد و با تحمل انواع و اقسام ناملایمات برنامه سنگین متوسطه که درهیچ جای دنیا باین صورت نیست از دانشگاه خارج شده و بعوض این که باری از دوش جامعه بردارند کل برجامعه و طفیل اجتماع می‌گردند آخراگرقرارهم باشد مقلددنیای غرب باشیم درکدام کشور اروپایی و حتی امریکایی سیکل دوم متوسطه آنقدر درهم و برهم و متلف عمرمی باشد (خسروقشقایی - اکثریت نیست) (نایب رئیس - تامل بفرمایید) تاکی باید جوانان ماهمه چیزدان و هیچ چیزندان باشند آیا می‌توان امیدوار شد که شورای فرهنگ جدیدبوظیفه قانونی خودعمل کندولااقل بعنوان نمونه هم که باشد اقدام کندکه سیکل دوم متوسط درسال تحصیلی آینه تخصصی و منقسم به شعبات مخصوص دانشگاه شود تا بیش از این بیکاره بارنیامده و دست تکدی و دریوزگی بسوی دیگران درازنکنیم؟ موضوع دیگرکه افکارعمومی را امروزسخت متوجه خود ساخته فقر عمومی و تنگدستی شدیدی است که دامنگیر صدی هشتادمردم شده و بسی بضاعت‌ها و کم بضاعت‌ها را بکلی از بین برده‌است شب عیداست مردم واقعا آه ندارند که باناله سودا کنندآخرتاکی باید زنده بادومرده باد بخوردمردم دادپس اینکارهای تولیدی که دولت وعده کرده کجاست؟ راستی اگر قراربود مردم خوزستان و کارگران بیکارشرکت سابق نفت باناخن زمین را شخم کنند و باکف دست از رودکارون آبیاری نمایند امروزخوزستان هندوستان ثانی بود و نه نمونه‌ای از خوزستان قبل از استعمار و استیلای انگلیس متاسفانه تابحال جزمشتی حرف و وعده‌های توخالی چیزدیگری به مردم تحویل نشده چرا اختلاف و بدبینی و عدالت و بدخواهی درنتیجه تبلیغات روزنامه‌های هتاک کاررابجایی رسانیده که پسرازپدررمیده شده و خواهر از برادربازاری از اداری و اداری از کسبه و بقال سرگذر. کارمندان دولت را بعناوین مختلف باداشتن زن و فرزند و چندطفل دبستانی و دبیرستانی خانه نشین کردندوروحیه باقیماندگان سرکارراهم متزلزل و پریشان. آیاراستی می‌توان باورکرد که کلیه کارمندان و از ده و بازنشسته اجباری گناهکار و مقصربودند نه بخداقسم تعدادی از آن‌ها بیگناه و کمترین لنکه ننگی درپرونده‌های کارگزینی خودنداشتند وانگهی پس کجاست آن کارتولیدی که به آن هاوعده شده؟ چقدرباید خودخواه باشیم؟ آیاکارمندان دولت که چندین سال است نه اضافاتی داشته و نه ترفیعی گرفته‌اند بایک مشت زن و فرزند و گرانی روزافزون باید خودکشی کنند آیایک سبزی فروش سرگذر باین قسم زندگی تن درمی‌دهد؟


دیرزمانی است که شنیده می‌شود دولت برای اصلاح کاروزارتخانه‌ها و دستگاههای اداری خود به فکر افتاده که سازمان قانونی برای هریک از ادارات و وزارت خانه‌ها درنظربگیرد متاسفانه درعمل دیده شد که اقدام اصلاحی دولت بامنظور واقعی تطبیق نکرد و بقول مشهور درست از آب بیرون نیامد چنانچه می‌بینیم امروز چگونه از این راه اذهان عمومی مشوب و افکار کارمندان متشقت است مثلاباعث تاسف است که کارکنان جوان و تحصیل کرده‌ها امروز منشاوثمرنمی باشند و بیکاردست روی دست بگذارند بعنوان منتسب به وزارت کار درحالیکه پرداخت حقوق بدون کار خودش منع قانونی دارد.

آقایان: امروزنرخ اجناس نسبت به سالهای گذشته چندی برابر شده و مزدها نیزبهمین تناسب بالارفته اما کارمندان در این چندساله اخیر ترفیع و اضافه‌ای نگرفته‌اند و حداکثریک حکم خالی از وجه به آنها داده‌اند بخداقسم اگر درظرف این مدت دولت بافرصتی که داشت برای مردم کارتولیدی و کشاورزی تهیه میکردکارمندان دولت خودازخدمت دولتی با رغبت کنارمی رفتند مگربالایحه منع اعتصاب می‌توان زن و بچه گرسنه و برهنه را قانع کرد؟ مگرنمی دانیدفقر و تنگدستی شریفترین فردرا منحرف می‌کند تاکی زنده باد و مرده باد می‌توان بخوردمردم داد دولت لایحه ساختمان ۱۰ دستگاه زندان به مجلس تقدیم می‌کند بخداوندسوگند شکم گرسنه و فکر منحرف شده از سیاه چال هم نمی‌ترسد سازمان برنامه با این همه سروصدالااقل می‌خواست چند دستگاه تراکتوروچند حلقه چاه آب دردسترس بیکاران و از کارکنارزده شده‌های ادارات قراربدهد (خسروقشقایی - صحیح است) تاسطح محصول بالارودوکارواقعی پیدابشود اینهم حرف شد که درعوض کمک فکری و مالی به مردم ستمدیده این کشوردرسیاست مملکت دخالت کنندوبیش از پیش وسیله اختلاف بین خانواده‌ها بشودیک داغ دل بس است برای قبیله‌ای فساداخلاقی که انگلیسها در این کشورسبب شدند و مردم را از کسب و کار و فعالیت بازداشتند بس نبود که این آقایان تازه نفس هم نمک به جراحات قلوب مجروح ایرانیان بپاشند و هرروزبوسیله‌ای برادرروبه برادر وادارند مردم می‌گویندمرابه خیرتوامیدنیست شرمرسان شماقراربود بوضع فرهنگ و بهداری مردم کمک کنید بیماران فلک زده قراوقصاب را که حکیم و دوا برایشان درحکم کیمیا و اکسیراست دریابید این چه وضعی است که مردم مصیبت کش این کشوربلادیده دائما باید بگویند از قضاسرکنگبین صفرافزود مبارزه با مسلکهای افراصی و تندبوسیله حبس و شکنجه و زجرصحیح نیست بلکه ایجادعصبانیت و بغض می‌کنداگرراست می‌گویید این فقروبدبختی را که عنقریب لهیب آتشش تروخشک را خواهدسوزانید از میان بردارید والا عنقریب بعوض تقدیم لایحه ساختمان ۱۰ زندان کلیه بنادرجنوب را مبدل به تبعیدگاه و زندان خواهدنمود راستی اگر منظور مبارزه با منحرفین و صاحبان مسلکهای حادوتند را داریدبیایید باشک چشم اطفال گرسنه در این شب عید ترحم کنید رسول اکرم فرمود من لامعاش له لامعادله کسیکه معاش ندارد دین ندارد مگرباشلاق می‌توان جلوی اشاعه مسلک‌های تندوخطرناک ر گرفت درپایان سخن ضمن تقدیم یک پیشنهاد درباره آموزگاران قرآن و شرعیات و تقدیم طوماری بامضای متجاوز از ده هزارنفر مردم مغرب تهران دائربرلزوم مبارزه با اماکن فسادکه انشاء الله درموقع مقتضی درباره منویات ده هزار نفر امضا کنندگان طومارباید صحبت کنم بدین وسیله جلب توجه دولت مخصوصا وزارت کشوروشهربانی کل را می‌نمایم که چون قانون ضد نوشابه‌های الکلی به صحه اعلیحضرت همایون شاهنشاه رسیده و درروزنامه رسمی طبع گشته و بطورخلاصه کلیه تشریفات قانونی آن بعمل آمده عجالتاتاسررسیداجرای قانون از نظرمنع تهیه باید بموجب قانون منع پیاله فروشی دولت باکمال جدیت در این ایام که مستی مردم غافل و گمراه ممکن است درکافه‌ها و اماکن عمومی دست به تظاهرات مستانه زنندجدا از فروش مشروب جلوگیری نمایندبدیهی است درغیراین صورت پس از تعطیلات عیدشهربانی کل مورد بازخواست و اعتراض واقع خواهندشد چرا دولت بعوض بگیر و ببندچاقوکش‌ها و ماجراجویان بگیروببندسیاسی می‌کند؟ مگرهرکس بادولت مخالفت اصولی کرد باید توقیف شود؟ مگرهرروز نامه نویسی به مجردمخالفت بادولت باید توقیف شود؟ پس چرانام حکومت را مشروطه می‌گذارید؟

این طوماری است که از طرف اهالی بخش ده و مردمان محترمی که آنجاگرفتارهستند تقدیم مقام ریاست محترم می‌شودواینهم دوپیشنهادی است که عرض کردم یکی راجع به آموزگاران قرآن و شرعیات است یکی هم مربوط است به لایحه اضافات و ترفیعات کارمندان تقدیم می‌شود که امروز درمجلس بحث شود.

نایب رئیس - آقای شمس قنات‌آبادی

قنات‌آبادی - من باوجوداینکه باسیاست استتارمخالفم و معتقدم که این سیاست زائیده مکتب استعماری انگلستان در ایران است و کسانی که از این سیاست پیروی می‌کنند تربیت شده همان مکتب هستندمعذلک چون مجلس شورای ملی برای بررسی به جریانات اخیرمملکت تصمیمی گرفته‌است و هشت نفر از آقایان نمایندگان محترم را انتخاب نموده که به جریانات رسیدگی کنند و اظهارنظرکنندومطالب را درمعرض افکارعمومی بگذارندبرای اینکه نفاق افکنان سوء استفاده‌ای نکنند فعلا از جریانات گذشته این چندروزه یعنی این ده روزه گذشته مطالبی به میان نمی‌گذارم و حقایقی که در این مدت درک کرده‌ام و علل و موجباتی که این صحنه‌های فجیع چندروزه گذشته را بوجودآورد که اگر خواست خدا و بیداری و هشیاری مردم ایران نبود ایران بیک کرده ثانی مبدل شده بود بعد از اینکه آقایان منتخبین مجلس شورای ملی مطالب و جریانات را درمعرض افکار عمومی گذاشتند البته من هم آنچه که درک کرده‌ام و آنچه که عقیده دارم بسمع نمایندگان ملت و ملت ایران بشرط اینکه تبلیغات شکسته و کثیف مزدور سخنان من را پخش کند بسمع ملت ایران خواهم رسانید مطلبی که امروز می‌خواهم درمعرض افکارعمومی ملت و آقایان نمایندگان محترم بگذارم این است که یک شخص عاقل و یک انسان زنده مبنای موافقت و مخالفتش روی چیست؟

آیابنده که اظهارموافقت میکن بیک شخص آیاموافقتم روی خودآن شخص است یاروی مطالب و موضوعات دیگراین مطلب را علم و دانش حل کرده‌است موافقت و مخالفت هابایستی روی فکروعقیده باشد روی مسلک باشد موافقت شخصی موافقت بشخص موافقت باشخاص بدرد اجتماعات زنده نمی‌خورد و آن اجتماعاتی که شمامی بینید در دنیا مراحل کمال و ترقی را طی کرده‌اند علتش این است که افراد روی یک فکر قوی و مترقی موافقت کرده‌اند و بجلو رفته‌اند بنابراین اگر ما یک روزی در این مملکت نسبت به شخصی ابرازموافقت می‌کردیم و امروزاظهار مخالفت می‌کنیم روی این مبنی است بنده معتقد بخدای واحدهستم من خداپرستم من نمی‌توانم شخص پرست باشم من آن روزی از پیروان و سربازان مکتب آقای دکتر محمدمصدق بودم که درباره اجتماع و اجتماعات نظری به پاکی طلاداشت من آن روز به آقای دکتر مصدق ارادت می‌ورزیدم که درباره حکومت نظامی این نظری که الساعه برای آقایان نمایندگان محترم قرائت می‌کنم این نظرراداشت که می‌فرمایدحضرات آقایان محترم و همکاران عزیزم این نامه ایست که ایشان درتاریخ هشتم دیماه هزاروسیصد و بیست و هشت نوشته‌اند (ازاینکه چندباربه بازگشت به شهر دعوتم فرموده‌اید و بواسطه وجودحکومت نظامی در طهران باز دراحمدآباد مانده‌ام بسی متاسفم و حقیقت این است که باوجودحکومت نظامی) خوب دقت بفرمایید آقایان نمایندگان محترم خوب دقت بفرمایید آقایان محترمی که بحکومت نظامی ولوحکومت نظامی زمان دکتر مصدق السلطنه رای می‌دهید (که حقیقت امراین است که باوجودحکومت نظامی درحفظ حقوق ملت و صیانت آزادیهای سیاسی هیچ نوع اقدامی نمی‌توان بعمل آورد چه حکومت نظامی تعطیل عمومی مشروطیت است (صحیح است) و باوجود آن حقوق و آزادیهایی که بموجب قانون اساسی برای ملت شناخته شده چنان که به تجریه دیده‌ایم کان لم یکن می‌شوددرممالکی که دولت علاقه مند به قانون اساسی و اجرای اصول مشروطیت است برفرض لزوم حکومت نظامی دوام پیدانمی‌کند در این مملکت کافی است که دولت بهانه‌ای بدست آورد و بواسطه برقراری حکومت نظامی ماهها و سالها مشروطیت را تعطیل کند) آن دکتر مصدقی که دارای این عقیده تابناک است از نظر من قابل احترام است اما آن دکتر مصدقی که می‌خواهد فقط باحکومت نظامی و قانون امنیت اجتماعی حکومت کند من نمی‌توانم ارادتی باوداشته باشم (احسنت) من آن شبی که درخدمت آقایان اعضای محترم فراکسیون نهضت ملی که باید به آقایان هم تبریک بگویم همکاران محترم جدیدهم پیداکردند جناب آقای ریگی جناب آقای شهیدی و چندنفر دیگر و ما متاسفانه از این افتخار محروم شدیم آن شبی که درخدمت آقایان به خدمت آقای دکتر مصدق رسیدیم بایشان عرض کردم جناب آقای دکتر مصدق اگر تمام عیوب اولین و آخرین در من از قدیم و جدیدجمع بشود افتخارمی‌کنم که دوتاعیب ندارم یکی این است که باکسی نفاق نمی‌کنم یک عقیده‌ای را که داشته باشم صراحتا اظهارمی‌کنم دیگراین است که تاکنون از هیچ حادثه‌ای نترسیده‌ام چرا؟ برای این که اگر کسی برای مرگ ارزش قائل نباشد از حوادث نمی‌ترسد بنابراین من باکمال صراحت عرض می‌کنم حکومت جناب آقای دکتر مصدق بالخصوص در این چند ماهه اخیر رویه‌ای اتخاذنموده‌است که کاملابرخلاف گفتاروبیانات حکیمانه سابق ایشان درزمانی که نمایندگی ملت را داشته‌اند بوده‌است من درعین این که سخن می‌گویم درعین حال هم خیلی افسوس می‌خورم چون قطع دارم که این صداهای ما این فریادهای ما از این صحنه بهارستان بخارج منعکس نمی‌شود یعنی دستگاه تبلیغاتی که مال ملت است و بایستی برای ملت انجام وظیفه کند خیانت می‌کند و از سخنان نمایندگان می‌دزدد و من لازم است بعرض آقایان نمایندگان برسانم جای تعجب نیست وقتی دستگاه تبلیغات مملکت ما نامه رئیس مجلس را که رسما از طرف مجلس فرستاد شده‌است دررادیومنعکس نکندمن چه توقعی دارم که سخنان بیمقدار مرا منتشر کند اما اینگونه طرزعمل شایسته نیست و کسی این طورعمل نمی‌کند صدای مخالفین و انتقادکنندگان اصولی را خفه می‌کندحق ندارند اینکاررابکنند

می‌گویند من مراجعه بافکارعمومی می‌کنم بله باید بگویید من و یک شخص دیگر دو نفری متقابلا می‌توانند بافکار عمومی مراجعه کنند درصورتیکه هردونفر صحبتهای خودحرفهای خودمطالب خودرا در معرض افکارعمومی بگذارند ولی یک شخص را بگیرند و دستش را ببندند و در سیاه چال هم بیندازند و باو اجازه صحبت و دفاع و بیان حقایق را ندهنداین صحیح نیست وقتی طرف از هرحیث آزاد بودآنوقت بگوینداین شخص آدم بدی است این آدم خائن است این آدم دشمن ملت است ولی این طرز طریقه عمل جوانمردان نیست آقایانی که نمی‌خواهند از انصاف پای خود را فراتر گذارند آقایان می‌دانند که در این پنج ساله یعنی از ابتدای حکومت هژیر تا بعد از ملی شدن صنعت نفت مخلص در مبارزه با دولتها صدمات و مشقات زیادی دیده‌ام زندانهارفته‌ام شبهابلکه ماهها دربدربودم و پلیس حکومت هژیروساعد و رزم آرا مثل سایه شوم دنبال سرمن بوده‌است (صحیح است) امایک نکته‌ای را نمی‌توانم عرض نکنم درتمام حکومت‌های گذشته هیچوقت پلیس به نوامیس و خانواده من اهانت نکرده‌است مردم ایران بدانند در حکومت دکتر مصدق خانم عیال من از خانه بیرون می‌آید پلیس بدنبال او حرکت می‌کند این وضع غیر قابل تحمل است این وضع غیرقابل دوام است دیشب ساعت ۹ یک زن بابچه‌ای که به بغل دارد از خانه بیرون می‌آید و پلیس افشارطوس جانی دنبال اوحرکت می‌کند این وضع را غیرتمندها نمی‌توانندتحمل کنند با حکومت پلیس نمی‌شود حکومت کرد این سخن بانی و بنیانگذار تمدن بشریت یعنی پیغمبراسلام است الملک یبقی مع الکفر ولایبقی مع الظلم حکومتهاباکفر و بدبینی می‌تواننددوامی بیاورند اما محال است حکومت با قلدری و زور و دستگاه پلیس و حکومت نظامی دوامی بیاورد گرچه این حکومت نظامی هم برای وفاداران به وطن است حکومت نظامی متعلق به آن کسانی است و برای ان کسانی بوجودآمده‌است که بایران وفادارند و از نظرآنها روس انگلیس آمریکافرقی نداردولی برای آن کسانی که علیه ملیت ما علیه دین ماعلیه مذهب ما قیام کرده‌اند ومی کنند تابهدف خود و بحرفشان برسند هدفی که بگور خواهندبرد آروزی که حتی بخاک سپرده خواهدشد آن کمونیستها و طرفداران مسکو که می‌خواهندایران را پشت پرده آهنین بکشند آنها حکومت نظامی برایشان مانع و رادعی نیست (دکتر بقایی - صحیح است) من پریشب بوسیله یکی از مخبرین روزنامه دمکرات اسلامی ارگان مجمع مسلمانان مجاهد اطلاع پیداکردم که فرداکه دیروزباشد اینها می‌خواهند متینگ بدهند دیروزمن در روزنامه دمکرات اسلامی منتشر کردم خبری را که برای من ابتدا بسیار غیرقابل قبول بود و آن این است که دولت هم با این متینگ هم موافقت کرد اول نمی‌توانستم موافقت کنم بعد که تحقیق کردم دیدم که صحیح است صبح هم اعلامیه شان درروزنامه‌های خودشان روزنامه‌های مسکو که درتهران منتشرمی شود منتشرشده بودکه باموافقت حکومت نظامی است آنوقت فهمیدم که حکومت نظامی فقط برای وفادارن به وطن است اینهاهستند که چون مرغ هم درعروسی سرشانرا می‌برند و هم در عزا والا من از آقایان محترم سوال می‌کنم که اگر پس فردا چرچیل مرد و دسته‌ای خواستند در این مملکت بعنوان عزاداری برای چرچیل علم و کتل راه بیندازند و بوق و کرنا راه بیندازند هیچ میهن پرست و علاقه مند بایران می‌تواند موافقت بکند؟ فرقی نمی‌کند خوب استالین هم مردتشریفات رسمی هم انجام شد کارهایی که باید بکنید و رسم است بین دول انجام دادند دیگر معنایش چیست که شما اجازه بدهید یک دسته‌ای در خاک ایران در مرکز کشور بروند و پرچم و بوق و کرنا دار و دسته‌ای راه بیندازند و برای زعیم کشور دیگری عزاداری بکنند هرکسی در هر مملکتی مرد متعلق به همان مملکت است و ملت او هم وظایف خودش را باید انجام بدهد ماهم جز کارهای معمولی بین المللی کار دیگری نباید بکنیم بیش از این هم جایز نمی‌دانم پس این حکومت نظامی برای ما است.

نایب رئیس - آقای قنات‌آبادی وقت شماتمام شده‌است

شمس قنات‌آبادی - بنده ۷و ۸ دقیقه دیگرمی‌خواهم صحبت کنم


عامری – شاید بحکم اذکرواموتیکم بالخیربوده

شمس قنات‌آبادی - آن موتهای آنها بوده موتهای مردم ایران آن کسانی هستندکه درایران و متعلق به ایران هستند برای ایران زندگی می‌کنند برای ایران کارمی‌کنند و حاضرندبرای ایران بمیرند آن موتهای دست نشاندگان خارجی آن موتهای دنباله روهای پیشه‌وری و غلام یحیی بوده‌است آن موتها متعلق به آن دستجات بوده‌است.

نایب رئیس - اجازه بفرمایید چقدروقت می‌خواهید؟

شمس قنات‌آبادی - یک ربع ساعت

نایب رئیس - آقای شمس قنات‌آبادی تقاضای یک ربع ضافه برای ادامه نطق خودشان کرده‌اند آقایانی که موافقند قیام فرمایند (عده زیادی برخاستند) تصویب شد بفرمایید.

شمس قنات‌آبادی - بنابراین ماهیت حکومت نظامی را هم درک کردیم البته تمنی می‌کنم آقایان محترم از عرایض بنده اینطوراستنباط نفرمایندکه چرا دیروز با این که حکومت نظامی بوده‌است ازش استفاده نکرده‌اند من اساساباحکومت نظامی مخالفم و معتقدم که باحکومت نظامی و قلدری نمی‌شود مملکت را اداره کرد (میراشرافی - صحیح است) امافقط می‌خواستم بگویم که این حکومت نظامی را برای آزادی مردهابوجودآورده‌اند والا دستجاتی که علناعلیه ملیت ماشعارمی‌دهند و درفکرتجزیه مملکت هستند حکومت نظامی به آنها کاری ندارد (بهادری - صحیح است) مطلب دیگری که که می‌خواستم عرض کنم توقیف روزنامه‌ها است البته آقایان نمایندگان محترم بیاددارند دردوره ۱۶ که رزم آراجرایدرا توقیف کرد ومادرسنگرروزنامه شاهدآن مبارزات عجیب و غریب را کردیم و بعدبه مجلس متحصن شدیم و کارمابادولت و طرفداران اختناق مطبوعات آن روز بجایی کشیدکه مجبورشدیم اعتصاب غذابکنیم و رسما اعلام کنیم که ماغذانخواهیم خوردمگراین که آزادی حقیقی و یانسبی به مطبوعات بدهند آقایانی که درآن روز درصف اقلیت مجلس بودند همه بعنوان توقیف غیرقانونی جراید درمجلس به سرپرستی جناب آقای دکتر مصدق متحصن شدندوما اصلا این معنی را که جریده و روزنامه نباید بدون حکم قانون و نبایدبدون ثبوت جرم توقیف و مدیرش زندانی بشودازخود آقای دکتر مصدق یادگرفتیم متاسفانه می‌بینیم که مرگ خوب است امابرای همسایه (بهادری -صحیح است) دولت‌های گذشته این کاررامی‌کردندبد بودندواین دولت که این کاررامی‌کندبدنیست و خوبست حالاشما خیال می‌کنیدآقایان محترم که واقعا همه جرایدرا توقیف می‌کنند باهمه مدیران جرایدی که انتقادمی‌کنند و بدمی‌گویند توقیف می‌کنند(حمیدیه - روزنامه‌های فحش گوی دولت را که توقیف نمی‌کنند) واقعاهمچوخیال می‌کنید؟ ملت ایران همچوخیال و گمانی می‌کند آن مردمی که درشهرستانها هستند و دولت تاکنون یک دیوارآهنی دورجریانات تهران و بابوجودآوردن یک پرده شدید و ضخیم استتار نمی‌گذارند آن هاحقایق را درک کنندآن هاخیال می‌کنند که دولت باجراید یک نواحت عمل می‌کند خیر مقدمه یک نکته‌ای را بعرض آقایان محترم می‌رسانم درتاریخ سه شنبه ۲۵ آذرماه ۱۳۳۱ مادرروزنامه ارگان حزبمان ارگان مجمع مسلمانان مجاهد اعلام کردیم که استعمارگران بحمایت از هیئت حاکمه از آیت الله کاشانی انتقام شکست می‌گیرند ما ان روزحس کردیم که استعمار بین المللی انگلستان و عوامل زشت و زیبای او و عوامل خوشرنگ و بدرنگ او درصدد یک توطئه عمیق علیه بنیان گذار نهضت ملی ایران هستندیک توطئه عمیق و بی شرمانه‌ای علیه آیت الله کاشانی بوجودآوردند زیرامامی بینیم که بعضی از ورق پاره‌هایی که درزندگی سیاسیشان رنگهای متعددی بخود زده‌اند به شخصیت آیت الله کاشانی اهانت‌های مستقیم و غیرمستقیم می‌کنند و خون دل می‌خوردیم تاهفته گذشته در طهران یک روزنامه متعلق به یک شخصی که این شخص تنها ارگان شخص رئیس دولت است و ماهی ۱۵۰۰ تومان هم باوپول می‌دهند و برایش انواع و اقسام وسایل را فراهم می‌کنند بایک نیش بسیار بسیار زننده‌ای درتهران منتشر شد و به شخصیت آیت الله کاشانی اهانت کرد بزرگترین اهانت‌ها را به مردم تهران کردمردم ایران آن مردم بیچاره‌هایی که بیخبر از اوضاع و احوال تهران هستندباید بدانندکه درتهران عمال بیگانه کاررابجایی رسانیده‌اند که به قهرمان بزرگ ضداستعمار شرق و ملل اسلامی آیت الله کاشانی می‌گویندجاسوس خوب دقت کنید این مملکت دیگر قابل هست که درش زندگی کنیم؟ این زندگی ارزش دارد؟ این زندگی برای یک آدم شرافتمندی ارزش دارد درتهران درخیابانهای تهران شهربانی افشارطوس درخانه نمایندگان مجلس مامورشهربانی می‌گذارند(میراشرافی - صحیح است) آنها را درخیابان حمایت می‌کنند(میراشرافی - درخانه ماهم چهارماموراست) من از ان حسن روز افزون که یوسف داشت دانستم - که عشق از پرده عصمت برون آرد زلیخارا. من روزیکه دیدم موتلفین پیشه‌وری شروع کردندمدح و ثنا می‌خوانندبعدهم شروع کردندصدقناصدقنا به دکتر مصدق می‌گویند همان روزدرک کردم که روز بروزاین مردرا از هدف و مقصدش دور می‌کنند و برای ماکه یک عصری داریم زندگی می‌کنیم اشخاصی که سینه به سینه دکتر مصدق ایستاده‌اند و یک روزی هم می‌آیندمی‌گویندماجانمان را حاضریم فداکنیم ایجادشبهه می‌کنندکه آنها چه خوابی دیده‌اند که کار را باینجا رسانیده‌اند که تمام طبقات دستجات را بجان هم انداخته‌اند و درکوچه و پس کوچه شروع به جنگ و کشتارمی‌کنند از این خوشمزه تراین است که دولتی هارل یک فرداقلیت ظلم کشیده را بازی می‌کنند آخرمن باید از خانه‌ام فرارکنم (عبدالرحمن فرامرزی - یکی باید ازدست هردوتای شمافرارکند)(خنده حضار) کارمملکت بجایی رسیده‌است که شب و روزرادیودولتی که متعلق به ملت است مردم را تحریک می‌کند بکشید ببندید بزنید بگیرید (بهادری - صحیح است) حالا اگر یک روزنامه‌ای یک کلمه نوشت که بابروی کج یاربر خورد توی زندان برود چرا؟ برای اینکه گفته بودمردم را تحریک کرده‌ای من سوال می‌کنم از آقایان نمایندگان محترم و از تمام مردم ایران این چندروز قبل از این جریانات اخیرالبته عرض کردم من روی جریانات اخیرنمی خواهم عرضی بکنم والا عرض می‌کردم آن بحث‌های سیاسی روزکه خداشاهداست هیچکدامش سیاسی نبودهمه اش تحریک بوده همه اش توطئه بودکه دررادیومنتشر می‌شد و آنها مردم را تحریک می‌کردند برای چه آن بحثها دررادیو منتشرشده؟.... و نویسنده این بحث‌های سیاسی کی بوده؟ آیا کس از پشت این رادیوی تهران اینهمه به مردم فحش می‌دهد؟آخرمسئول این کیست مقام ریاست مجلس شورای ملی هم می‌نویسند به دادگستری که آخراین شخص را بخواهید و بپرسیدکه کی بوده‌است علاوه آقایک مطلب خیلی ساده‌ای عرض کنم یا این کسانیکه انتقاد می‌کنند اوضاع را مساعد نمی‌بینند حق نمی‌گویند یا حق می‌گوینداگر حق می‌گویند چرا باید متهم بشوند مگر جواب حق گفتن فحش دادن جاسوس گفتن تهمت زدن افترا زدن است و اگر حق نمی‌گویند بگذارید این ناحقی را که ما می‌گوییم بسمع ملت ایران برسد و شماکه متکی بقدرت ملت هستیدبگذارید ملت از ما انتقام بگیردچراصدای مارا خفه می‌کنید؟ بنده خیلی معذرت می‌خواهم از محضرمقدس مجلس شورای ملی که باعرایض ناقابل خودم سبب تضییع وقت آقایان شدم یک طوماریست که دیشب چهار نفر از طلاب علوم دینی محصلین حوزه علمیمه قم بامضای ششصد نفر از طلاب قم به طهران آورده‌اند که آنها اظهار تنفر کرده‌اند از آن روزنامه دولتی که به مقام شامخ قهرمان مبارزه ضداستعماری اهانت کرده (میراشرافی - صحیح است) یک طومار هم متعلق به یک عده‌ای از مردم تهران است که به وزارت دادگستری شکایت کرده‌اند امامن لازم است اینجا عرض کنم تا آن نقشه‌ای که درچندماه قبل گفتیم که استعمارشکست خورده به کمک عمال خودش علیه آیت الله کاشانی توطئه می‌کنندتا آن نقشه باطل نشوداین شکایتها این فریادهابجایی نمی‌رسد بلکه روزبروز اینگونه اشخاص عزیزتر می‌شوند زیرا سنگ را بسته‌اند و سگ را رها کرده‌اند (بهادری - صحیح است) مطلب دیگری که می‌خواستم عرض کنم این است که البته آقایان محترم آن آقایانیکه با قانون سر و کار دارند بهتر از بنده می‌دانند چون بنده می‌خواستم روی این موضوع صحبت کنم از یک اهل فن پرسیدم و یک یادداشت مختصری به بنده دادند ماده ۸۲ قانون جزا می‌گویدآقایان وزرا نمایندگان پارلمان و صاحب منصبان ادارات کارهایی که می‌کنند باید مطابق قانون باشد و ماده ۸۳ قانون مجازات عمومی می‌گوید هریک از اشخاص مذکوریعنی وزرا و نمایندگان و صاحب منصبها برخلاف قانون آزادی شخصی افراد ملت را سلب کنند یا افراد ملت را از حقوقی که قانون اساسی به آنها داده محروم نمایند از شغل خود منفصل و از ۵ تاده سال از حقوق اجتماعی محروم خواهندشد این ماده ۸۳ را تذکرداده و بنوبه خودش ادعا نامه علیه آن مقامات مسئولی که آزادی فردی و آزادی افراد مملکت را که قانون اساسی برسمیت شناخته‌است سلب کرده‌اند اعلام جرم خواهم نمود و ادعانامه تنظیم خواهم کرد و آن وقتش دیر نیست (عبدالرحمن فرامرزی - وقتش اگر دیر بشودآنهادر محبس می‌پوسند) شماخیال می‌کنید که در خارج از آن چهار دیواری زندان ایران زندان نیست ایران را مبدل به گورستان کرده‌اند ایرانی که هر روز خاکش بخون برادران مارنگین می‌شود هر روز خیابانهایش باخون عزیزان وطن ما رنگین می‌شود اینجا دیگر جای آزادی نیست گورستان است قبرستان است مطلب دیگری که عرض می‌کنم و بعرایضم خاتمه می‌دهم این است

نایب رئیس - از وقت شما کم باقی است

قنات‌آبادی - خیلی مختصرعرض می‌کنم یک پیشنهادی درجلسه گذشته بامضای جناب آقای دکتر بقایی جناب آقای زهری جناب آقای کریمی جناب آقای حائری‌زاده و بنده تقدیم مقام ریاست شده بودکه لایحه اضافات و ترفیعات مطرح بشود (کریمی - بلکه چون شب عیداست مردم منتظرند) من خواهش می‌کنم که مقام ریاست این پیشنهاد را مطرح کنند (وکیل پور - بنده هم پیشنهادکرده بودم) بله جناب آقای وکیل پورهم امضا کرده‌اند (دکتر فقیهی شیرازی - چهارپیشنهادشده بود) بله تمام آقایان نمایندگان پیشنهاد کرده بودندمجلس موافق است که این لایحه مطرح بشود چون امسال سال گذشته کارمندان دولت تنشان را خیلی سوزانده‌اند اینهارا ادئما درمرگ و موت نگهداشته‌اند یکروزهم که آمدند خواستنداعتصاب شروع کنند و درادارات پشت میز بنشینند از آن لایحه‌های سیستم امنیت اجتماعی برایشان تصویب کردند و حسابشان را رسیدگی کردندغرض این است که یکسال آنها را لرزانده‌اند یک سال اینهارا متزلزل و متوحش نگهداشته‌اند حالادیگراین چندروزه آخرسال خوبست مقام ریاست این لایحه را مطرح بفرمایند و آقایان نمایندگان محترم هم یک خورده کمترپیشنهاد بفرمایندکه این لایحه تکلیفش معلوم بشود که اقلا در این موقع سال بعد از آن همه ترس و لرز یکطرف مختصری بربندند.

- تقاضای آقای وزیر دارایی دائر باجرای مجدد گزارش مربوط باضافات کارمندان به کمیسیون بودجه

۳- تقاضای آقای وزیر دارایی دائر باجرای مجدد گزارش مربوط باضافات کارمندان به کمیسیون بودجه

نایب رئیس - با اجازه آقایان وارد دستور می‌شویم همانطورکه در جلسه گذشته مقرر شده بود لایحه اضافات و ترفیعات کارمندان دولت جز دستور است

وزیردارایی - عرضی داشتم

نایب رئیس - بفرمایید

وزیر دارایی - یک لایحه‌ای دولت تقدیم کرده بودراجع به اقلامی که باید برای تکمیل بودجه ۱۳۳۱ پرداخته شود و ۸ فقره آن درمجلس به تصویب رسیده بود و البته بعدهم بموقع اجرا گذاشته شده فقره ۹ این لایحه و چندتبصره که مربوط به آن بودباقی ماند و از کمیسیون بودجه گزارشی به مجلس تقدیم شده بشماره ۹ و بتاریخ ۳ اسفند می‌خواستم استدعاکنم که آقایان محترم آن را مورد مطالعه و تصویب قراردهند که چون آخرسال است باید پرداخته شود و دیگر اشکالی باقی نمی‌ماند (صحیح است) و یک مطلب دیگری داشتم که یک لایحه‌ای دولت تقدیم کرده بود راجع باضافات و ترفیعات از طرف کمیسیون بودجه هم یک گزارشی به مجلس تقدیم شده به شماره ۱۰ تاریخ ۶ اسفند که درش مختصرا اختلافی با آنچه که دولت پیشنهادکرده وجوددارد بنابراین آن مبلغی که دولت پیشنهاد کرده بود تکافو نمی‌کند با این اختلافی که کمیسیون پیشنهادکرده این را نیزاستدعامی‌کنم (مکی - علتش را بگویید) می‌خواستم استدعا بکنم که این لایحه برگردد به کمیسیون بودجه (مکی - نمی‌شودآقا) تا فردا که کمیسیون بودجه‌است این را مطالعه کنند (مکی - کمیسیون بودجه خواست تبعیض را برداردشماخواستید برای نورچشمی‌ها لایحه پیشنهادکنید)

نایب رئیس - بنابراین لایحه ترفیعات و اضافات کارمندان دولت بنابه تقاضای آقای وزیر دارایی از دستورخرج می‌شود (میراشرافی - کارمندان تکلیفشان چه می‌شود؟)(قنات‌آبادی - یک قتل عام عمومی راه بیندازیدتمام بشود)

- طرح و تصویب گزارش کمیسیون بودجه راجع به بقیه اعتبارات اضافی سال ۱۳۳۱

۴- طرح و تصویب گزارش کمیسیون بودجه راجع به بقیه اعتبارات اضافی سال ۱۳۳۱

نایب رئیس - لایحه مربوط به چند فقره اعتبار اضافی که یک قسمت آن ضمن گزارش کمیسیون بودجه قبلا به تصویب مجلس رسیده بود بقیه آن که از طرف کمیسیون بودجه برای طرح در مجلس گزارش داده شده و قبلاهم طبع و توزیع شده‌است مطرح است گزارش کمیسیون قرائت می‌شود

(بشرح زیرقرائت شد)

گزارش از کمیسیون بودجه به مجلس شورای ملی
کمیسیون بودجه باحضورآقای معاون وزارت دارایی بقیه اقلام و اعتبارات و تبصره‌های لایحه شماره ۷۸۱۱۷-۲۹-۱۱-۳۱ دولت را مطرح مورد مطالعه قرارداده پس از توضیحات نماینده دولت رفم (۹) اضافه اعتبارات عیناوتبصره هابا اصلاحاتی تصویب گردید اینک قلم نه اعتبارات و تبصره‌های ماده واحده پیشنهادی دولت که مورد موافقت کمیسیون بودجه واقع شده بعنوان مکمل گزارش شماره ۸-۳۰و۱۱-۳۱ ذیلابرای تصویب مجلس شورای ملی تقدیم می‌شود:

۹- اعتباردفع ملخ و سن و سایرآفات نباتی که باید در مقابل دریافتی وزارت کشاورزی از بانک کشاورزی به بانک مذکور پرداخته شود ۴۰۰۰۰۰۰ ریال.

  • تبصره ۱- اضافه اعتبارات ردیف ۵و۶و۷ که برای مدت مورد احتیاج منظورشده درسال بعد به ماخذ سالیانه قابل استفاده خواهدبود.
  • تبصره ۲- درصورتیکه صرفه جویی اعتبارپرسنلی هریک از وزارتخانه‌ها و ادارات بنگاههای دولتی برای پرداخت عیدی مستخدمین جزء (موضوع قانون مصوب ۱۵ بهمن ماه ۱۳۲۹) کفایت ننمایند می‌تواننداز صرفه جویی کل بودجه مربوطه تامین و پرداخت نمایند.
  • تبصره ۳- به وزارت فرهنگ اجازه داده می‌شود اعتباراتی را که دریک حوزه فرهنگی مورد مصرف ندارد با موافقت قبلی کمیسیون بودجه درحوزه دیگربمصرف احتیاجات ضروری برساند.

رئیس کمیسیون بودجه. دکتر بقایی کرمانی

نایب رئیس - آقای پورسرتیپ بعنوان مخالف درکلیات اسم نوشته‌اند (گفته شد - تشریف ندارند) مخالف دیگری نیست؟... (کهبد- اجازه می‌فرمایید) شمابعنوان موافق مشروط اسم نوشته‌اید (عبدالرحمن فرامرزی - موافق مشروط که معنی ندارد) هریک از آقایان که بخواهندبنام مخالف صحبت کنند مقدم خواهندبود (نبوی - عرضی دارم) بفرمایید

نبوی - این لایحه دنباله و بقیه لایحه‌ای است که چند روز قبل در مجلس تصویب شد چون عجله داشتند که قسمت اول لایحه زودتر تصویب شودوبرای آخرماه برسد این بودکه این لایحه دوقسمت شد یک قسمتش تصویب شد و این قسمت بقیه ماند که انشاء الله تصویب خواهدشدمطلبی که بنده خواستم عرض بکنم مربوط به تبصره ۳ است درتبصره ۳ نوشته شده‌است به وزارت فرهنگ اجازه داده می‌شود اعتباراتی را که دریک حوزه فرهنگ مورد مصرف ندارد باموافقت قبلی کمیسیون بودجه درحوزه دیگربه مصرف احتیاجات ضروری برساننددرحالی که درقسمت اول همین لایحه درمجلس چندروزقبل تصویب شد و نوشته شد که اگر وجوهی از اعتبارات فرهنگی دریک حوزه مصرف نشد به مصرف ساختمان دبستان درهمان محل برسانند دریک لایحه دوماده متضاد صحیح نیست (صحیح است) حالا اشکالی که پیداکرده دریک لایحه یک قسمتش یک روزتصویب شده و قسمت دیگرروز دیگرولی اشکالی که هست اینست که دریک لایحه دوماده متضاد پیدامی شودکه یکی درمجلس تصویب شده و دیگری متاسفانه درکمیسیون بودجه گذاشته شده و بایستی برداشته شود و بهمین جهت بنده پیشنهادتجزیه کرده‌ام که تبصره ۳ حذف شود زیراتکلیف این موضوع در مجلس تعیین شده (صحیح است) و تصویب شده‌است که آن وجوه اضافی که دریک جایی ممکن است مصرف نداشته باشد به مصرف ساختمان دبستان برسد و ساختمان دبستان هم یک چیزی نیست که بگوییم جایی ضرورت ندارد و جای دیگر ضرورت دارد همه شهرستانهاوحتی بخشهاودهات ضرورت دارد که دبستان داشته باشند این بودکه خواستم خدمت آقایان عرض کنم که موقعی که پیشنهادخوانده می‌شودنسبت به تبصره سوم آن متوجه رای باشند.

نایب رئیس - آقای کهبد

کهبد - بنده در این لایحه بعنوان موافق مشروط اسم نویسی کرده بودم و دلیلش هم این است که بایک قسمت این لایحه بنده موافقم و باقسمت اخیرش هم مخالفم همانطوری که آقای نبوی الان فرمودند این تبصره سوم باپیشنهادی که درقسمت اول این لایحه تصویب شده موردی ندارد آن قسمتی که بنده موافقم توضیحا بعرض آقایان میرسانم یک قسمت اعتباربرای دفع سن و ملخ و سایرآفات نباتی است البته آقایان تصدیق می‌فرمایندکه تاکنون کوچکترین قدمی برای بهبودوضع کشاورزی این کشوربرداشته نشده و آنچه که تابحال شده حرف بوده‌است و بعمل نزدیک نشده‌است و این اولین قدمی است که مبلغ کوچکی برای دفع آفات نباتی اختصاص داده شده مخصوصا بنده از جناب آقای وزیر دارایی خواستم استدعاکنم چون جناب آقای وزیر کشاورزی تشریف ندارند این را توجه بفرمایند که این اعتبارفقط و منحصرا به مصرف کارهای دفع آفات نباتی و کشاورزی برسدبازگرفتار خرج‌های پرسنلی و خرج سفر و این قبیل چیزها نشود برای اینکه الان (شبستری - این مربوط به گذشته‌است عمل شده می‌خواهندتصویب بکنیدتاپولش را بدهند) بنابراین بنده عرضی ندارم فقط همانطور که جناب آقای نبوی فرمودندبنده هم بهمان دلیل چون یکی از آقایان فرمودندچرا باسم موافق مشروط نام نوشته‌ای بنده با آن قسمت مخالفم ولی با این قسمت اخیر بنده موافقم امیدوارم به پیشنهاد تجزیه‌ای که آقای نبوی می‌فرمایند توجه کافی بشود برای اینکه بزحمتی آقایان رای دادند که اعتبارات هرمحلی برای همان محل بمصرف برسد و دیگربعدازاین خاصه خرجی نشود

نایب رئیس - آقای دکتر ملکی

دکتر ملکی (مخبرکمیسیون بودجه) - بنده می‌خواستم درجواب مذاکرات جناب آقای نبوی عرض کنم این تبصره‌ای که درکمیسیون بودجه تصویب شده درموادی که درجلسات گذشته تنظیم شده ماده‌ای که مخالف تبصره ۳ باشد به تصویب نرسیده‌است البته پیشنهاداتی درآن شده‌است که ممکن است در آن پیشنهادات باشد اطلاعات خواستم بعرض برسانم که درکمیسیون بودجه ماده‌ای مخالف با این تبصره ۳ به تصویب نرسیده‌است (دکتر سنجابی - درمجلس پیشنهادشدوتصویب شد) بلی درمجلس تصویب شد باصطلاح خواستم عرض کنم کمیسیون بودجه دوتبصره متضاد تصویب نگردیده درمجلس تصویب شده و این قسمت هم که درکمیسیون بودجه مطرح شد که بودجه فرهنگی به نسبت جمعیت مصرف شودوصورت آنرا بیاورندبه کمیسیون همه آقایان هم موافقت کردند دراینجاهم درتبصره ۳ نوشته شده‌است که باموافقت قبلی کمیسیون بودجه اگر دریک حوزه‌ای مورد مصرف پیدا نکرد در حوزه دیگر بتوانندبه مصرف برسانندالبته بسته به نظر آقایان است هرجور که تصویب بفرمایند ماهم موافقیم

نایب رئیس - آقای امامی اهری فرمایشی داشتید؟

امامی اهری - بنده راجع باین موضوع عرضی نداشتم طوماری بود از طرف مردم شرافتمند و غیورگروس توسط جناب آقای شیخ الملک اورنگ مبنی برپشتیبانی از دولت جناب آقای دکتر مصدق چون کسالت داشتند از بنده تقاضا کردند به عرض برسانم

حائری‌زاده - اگر پارچه‌ای باشد باشد به دردپیراهن می‌خورد والا کاغذی باشد فایده ندارد

نایب رئیس - آقای گنجه

گنجه - خوشبختانه آقای دکتر ملکی خودشان تایید کردند که درمجلس همچوپیشنهادی شده و تصویب شده نه درکمیسیون بودجه بنابراین عمل تمام شده‌است ولی خواستم آقایان مستحضر باشند که درکمیسیون بودجه (چون نمایندگان وزارت فرهنگ هیچوقت حاضرنیستند) بیک چیزی که فرمولش درست شده و تمام شده که بتناسب جمعیت این اعتبارات اضافی را منبعد تقسیم بکنند و هرشهرستانی نسبت به جمعیتش و استعدادش از این اعتبار استفاده کند توجه کنند (معتمددماوندی - اگر احتیاجش بیشترباشد چه بکند؟) همه جا احتیاج دارداین حرفی است که آقایان گذاشتندبدهن بعضی‌ها که یک جایی بیشتر احتیاج داردمن از آقایان می‌پرسم که بگویندممکن است یک شهرستانی جمعیت داشته باشد وهمه چیزداشته باشد ولی احتیاج به فرهنگ نداشته باشد این آقایان که دستشان بسته شده مخصوصا آقای وزیر فرهنگ با ان جدیت و مراقبتی که دارد با آن ایستادگی که داردهمیشه می‌خواهد یک مطالب غیرواردی را بماتحمیل کند این بودکه بنده درکمیسیون بودجه با این نظرمخالفت کردم و چون این قبل از آن عملی بود که درمجلس پیشنهادی داده بشودوبنده قول داده بودم که راجع باین مطلب درمجلس هم صحبت خواهم کرد آقایان یاد داشته باشند که مارای داده‌ایم که تمام این اعتبارات اضافی به تناسب جمعیت هاتقسیم شود (صحیح است) و حالامی خواهند آن را لغوکنند و نبایستی رای بدهید چون عملی است تمام شده و آن مردمی که مالیات می‌دهند باید از این اعتبارات فرهنگی استفاده بکنند این است که ماتقاضامی‌کنیم همانطورکه همکارمحترم آقای نبوی فرمودند و سایر آقایان هم تذکردادند این را در موقع تجزیه رای ندهند که عمل سابق باعتبار خودش باقی باشد

نایب رئیس - آقای معتمددماوندی عضوکمیسیون بودجه هستند اجازه خواسته‌اند بفرمایید آقای دماوندی.

معتمددماوندی - جناب آقای گنجه استدعامی‌کنم توجه بفرماییدمطالب و بیاناتی که فرمودیدصحیح است و همه هم تصدیق دارند و این رای هم داده شود باید همانطورعمل بشودولی آقایان توجه نفرموده‌اند و حاضرنشدید تابحال برای مناطقی که احتیاجش بیشتراست یک تصمیمی بگیرید بنده حالا اجازه بفرماییدیک مثال کوچک بزنم بندرپهلوی ۶ هزاردانش آموز داردکه متناسب با جمعیتش نیست و حساب کرده‌اند درکمیسیون بودجه که بهرنفردر مملکت ۴ ریال و بیست دینارازاین اعتبار می‌رسدوامسال تنهامامحتاج به سی نفرآموزگار بودیم برای اینکه بیش از ۴۰ کلاس دایرشده‌است سیستان صدهزارنفر جمعیت داردوهزارنفر دانش آموزحرفی نیست (همهمه نمایندگان) (زنگ رئیس) درست است بنده نمی‌خواهم مخالفت بانظرآقایان بکنم انجاراهم باید توسعه بدهند (حاج سیدجوادی - به تناسب جمعیتش) عرض من را متوجه نشدید که چه می‌خواهم بگویم ان تزی را که آقایان قبول دارید درست اما نسبت به جایی که جمعیتش کم است و دانش آموز و کلاسش زیاد است یک ترتیب دیگری اتخاذ بفرماییدما الان گرفتاریم اگر بخواهیم آن ۴ ریال و بیست دینار را برای هرنفر درنظربگیریم باید بیست کلاس را تعطیل کنیم (کریمی - طرح تهیه کنید ما امضا می‌کنیم) اجازه بفرماییدباید جناب آقای وزیر دارایی این موضوع را درهیئت دولت مطرح کندوحل کنند)

آن طرح که گذشت و درمجلس هم تصویب شد که به تناسب جمعیت تقسیم شود و رفت وزارت فرهنگ الان باید ببیند چه نقاطی احتیاج بیشتردارد و برای آن نقاط بخصوص اضافه درخواست کند.

نایب رئیس - پیشنهادی برای کفایت مذاکرات از طرف آقای نبوی رسیده‌است قرائت می‌شود


(بشرح زیرقرائت شد)

پیشنهادمی‌کنم رای به کفایت مذاکرات گرفته شود. نبوی

نایب رئیس - آقایانی که باکفایت مذاکرات موافقت دارند قیام کنند(بهادری - بنده مخالفم)(عبدالرحمن فرامرزی - بنده مخالفم) چون اعلام رای شده نمی‌شود (اکثربرخاستند) تصویب شد و در مورد تبصره سوم هم پیشنهاد تجزیه رسیده‌است آقای فرامرزی مطلبی دارید جنابعالی بفرمایید.

عبدالرحمن فرامرزی - علت اینکه من همیشه معتقدم قانون را باید دولت به مجلس بیاورد و باصدنود و نه طرحهایی که درمجلس پیشنهاد می‌شودمخالفم برای این است که دولت مباشرعمل است و احتیاجات خودش را می‌داند مباشر عمل نیستیم یک چیزی بخاطرتان می‌رسدوروی آن حرف می‌زنید اصلاحرف سراین است که مجلس بیک دولتی اعتماد دارد یا نداردمن روی کلیات حرف می‌زنم کار بخودم ندارم و شمایک وزارتخانه‌ای دارید وزارتخانه احساس یک احتیاجاتی می‌کند بعد می‌آییدبایک پیشنهادیابایک طرحی بکلی فلسفه آن قانون را از بین می‌برید اینجاوزارت فرهنگ احساس می‌کنداحتیاج داردکه این پول را دراینجاخرج بکند و آنجا احتیاج ندارد بنابراین من خواهش می‌کنم از لحاظ کار از لحاظ پیشرفت کاردست وزارت فرهنگ را بازبگذارید (همهمه نمایندگان) و با این پیشنهادی که کرده موافقت بکنید برای این که شمامتوجه احتیاجاتی که اوداردنیستید(پورسرتیپ - صالح نیست وزارت فرهنگ) شمامتوجه احتیاجات آنجانیستید آقای پورسرتیپ (پورسرتیپ - این وزارتخانه باید دستش بسته باشد) آقا وزارت فرهنگ با وزارت دارایی فرقی نمی‌کند لایحه‌ای که می‌آورد به مجلس احتیاجات خودش و گرفتاری خودش را درنظرمی‌گیرد شماچرامی‌خواهید دستش را ببندید خلاصه تادست دولت را می‌بندید کارپیشرفت نمی‌کند(پورسرتیپ - وزارت فرهنگ تبعیض می‌کند) پس بگذارید بحال خودش باقی بماندهمانطور که دولت خواسته‌است.

مهندس غروی - رای داده شده و گذشته

عبدالرحمن فرامرزی - چرا گذشته (زنگ نایب رئیس)

نایب رئیس - آقای مهندس غروی صحبت بین الاثنین نفرمایید. رای مجلس از نظرکفایت مذاکرات تمام شده‌است فعلا اصل ماده و تبصره‌ها مطرح است چون پیشنهادتجزیه نسبت به تبصره سوم رسیده‌است بدون این که مذاکره‌ای بشودیک مرتبه اصل ماده و دوتبصره قرائت می‌شود آقایان توجه داشته باشندکه بعد از قرائت رای می‌گیریم

(بشرح زیرقرائت شد)

۹- اعتباردفع ملخ و سن و سایرآفات نباتی که باید درمقابل دریافتی وزارت کشاورزی از بانک کشاورزی به بانک مزبور پرداخته شود ۴۰۰۰۰۰۰۰ریال

تبصره ۱- اضافه اعتبارات ردیف ۵ و ۶و۷ که برای مدت مورد احتیاج منظورشده درسال بعد بماخذ سالیانه قابل استفاده خواهدبود.

تبصره ۲- درصورتیکه صرفه جویی اعتبار پرسنلی هریک از وزارتخانه هاوادارات و بنگاههای دولتی برای پرداخت عیدی مستخدمین جزء (موضوع قانون مصوب ۱۵ بهمن ماه ۱۳۲۹) کفایت ننماید می‌توانند از صرفه جویی کل بودجه مربوطه تامین و پرداخت نمایند.

دکتر معظمی - بنده یک عرض مختصری دارم اگر نظامنامه اجازه می‌دهد عرض کنم.

نایب رئیس - بفرمایید

دکتر معظمی - می‌خواستم عرض کنم که عبارت این ماده هیچ معلوم نیست که وزارت کشاورزی می‌خواهدازبانک کشاورزی پول قرض کندوبعدوزارت دارایی آنرا تعهدکند این هیچ عبارتش معلوم نیست باید توضیح داده شود خواستم آقایان توجه بفرمایندنوشته شده اعتبار دفع ملخ و سن و سایر آفات نباتی که باید درمقابل دریافتی وزارت کشاورزی از بانک کشاورزی به بانک مربوط پرداخت شود این عبارت درست نیست.

نایب رئیس - آقای وزیر دارایی توضیحی داریدبفرمایید

وزیردارایی (کاظمی)- اوایل سال گذشته آقایان مسبوق هستند که ملخ هجوم کردبه یک قسمتهایی از ایران و احتیاج فوری بود که اقدام عاجلی بعمل بیاید و مجال این که لایحه‌ای تقدیم مجلس بشود که تصویب گردد نبود بانک کشاورزی مبلغی قرض داد به وزارت کشاورزی که این منظور را انجام بدهد و منظورهم انجام داده شد چون همه پرداخت‌های سال بصورت یکدوازدهم بودنمی‌شد در آن یکدوازدهم‌ها این را منظور کردحالاکه سال به آخر رسیده و بودجه ۱۳۳۱ تصویب نشده برای این که این پول پرداخت بشود به بانک کشاورزی که آنهم بمصارف لازم برساند این لایحه تقدیم شد با این عبارت و حالا اگر آقایان بخواهندعبارت دیگری بگذارند مانعی نخواهدداشت.

دکتر معظمی - با این توضیح روشن شد و منظورتامین شد

نایب رئیس - بنابراین آقایان توجه داشته باشیدرای می‌گیریم به ماده واحده (زهری – آقا پیشنهاد بنده را بخوانید) پیشنهادجنابعالی مربوط است به بنگاه راه آهن و دراینجاواردنیست و بعلاوه پیشنهاد خرج است ولی بازبسته به نظرمجلس است و قرائت می‌شود

(بشرح زیرقرائت شد)

پیشنهادمی‌کنم تبصره ذیل به گزارش کمسیون بودجه که اکنون مطرح است اضافه گردد. بنگاه راه آهن دولتی موظف است که اضافات سال ۱۳۳۱ کارگران بنگاه را طبق احکام و تعهدی که نموده به تناسب اضافه درآمدی که دارد پرداخت نماید. علی زهری

چندنفرازنمایندگان - پیشنهادخرج است

نایب رئیس - آقای زهری این دواشکال دارد اولامربوط باین لایحه نیست و ثانیا پیشنهادخرج است خواهش می‌کنم که جنابعالی حالاصرفنظربفرمایید بنابراین بنده اعلام رای می‌کنم نسبت به ماده که شامل است به تبصره ۱وتبصره ۲ آقایانی که موافقت دارند قیام بفرمایند (اکثربرخاستند) تصویب شد. حالابنا به پیشنهاد تجزیه از طرف آقای نبوی و همچنین پیشنهادحذفی هم که آقای کهبدداده‌اند که درحقیقت همان پیشنهادتجزیه‌است توجه بفرمایید تبصره سوم قرائت می‌شود

(بشرح ذیل قرائت شد)

تبصره ۳- بوزارت فرهنگ اجازه داده می‌شود اعتباراتی را که دریک حوزه فرهنگی مورد مصرف ندارد باموافقت قبلی کمیسیون بودجه درحوزه دیگربمصرف احتیاجات ضروری برساند

نایب رئیس - آقایانی که با این تبصره موافقت دارند قیام بفرمایند (چندنفری برخاستند) ردشدبنابراین باورقه رای می‌گیریم به قانونی که شامل همان قسمت ۹ و دوتبصره اول و دوم است آقایان موافقین ورقه سفید بانام می‌دهند

(اسامی آقایان نمایندگان به ترتیب زیربوسیله آقای معتمددماوندی اعلام و درمحل نطق اخذرای بعمل آمد)

آقایان: امامی اهری. مهندس زیرک‌زاده. دکتر فاخر. فتحعلی افشار. کهبد. مهندس حسیبی. پورسرتیپ. دکتر بقایی. پارسا. اخگر. جلالی. انگجی. میلانی. دکتر ملکی. کریمی. دکتر کیان. دکتر معظمی. ناصرذوالفقاری. گنجه. محمدذوالفقاری. عبدالرحمن فرامرزی. مهندس غروی. فرزانه. موسوی. مجتهدی. ذکایی. عامری. امیرافشار. صفایی. شهیدی. بهادری. دادور. منصف. احمدفرامرزی. نبوی. مدرس. خلخالی. دکتر فقیهی شیرازی. اقبال. ملک مدنی. دکتر طاهری. جلیلی. زهری. شاپوری. نریمان. رفیع. افشار صادقی. شادلو. شوکتی. ریگی. صراف‌زاده. شهاب خسروانی. مکی. مصدقی. میراشرافی. هدی. وکیل پور. معتمددماوندی. نجفی.

(شماره آرا بعمل امد ۵۳رای موافق و هفت ورقه سفید بی اسم شماره شد)

نایب رئیس - بنابراین قسمت نهم اعتبارات اضافی که قسمت‌های اولش درجلسات گذشته به تصویب رسیده بود و شامل یک ماده و دوتبصره‌است به تصویب رسید.

اسامی موافقین - آقایان: موسوی. دکتر سنجابی. مهندس زیرک‌زاده. سیدجوادی. افشار. شوکتی. حمیدیه. جلالی. شادلو. مهندس حسیبی. پورسرتیپ. اخگر. بقایی. انگجی. دکتر معظمی. مهندس غروی. میلانی. ناصرذوالفقاری. فرزانه. کریمی. مجتهدی. دکتر کیان. دکتر شایگان. محمدذوالفقاری. نبوی. منصف. ذکایی. احمدفرامرزی. نریمان. زهری. دکتر فقیهی شیرازی. اقبال. مدرس. خلخالی. شاپوری. پارسا. دکتر طاهری. ملک مدنی. دادور. ریگی. امامی اهری. شوکتی. دکتر فاخر. امیرافشاری. کهبد. دکتر ملکی. گنجه. شهاب خسروانی. شهیدی. مصدقی. نجفی. جلیلی. حسین مکی.

ورقه سفید علامت امتناع - هفت ورقه

- قرائت و مذاکره در پیشنهاد راجع به طرح لایحه تمدید فرمانداری نظامی در طهران

۵- قرائت و مذاکره در پیشنهاد راجع به طرح لایحه تمدید فرمانداری نظامی در طهران

نایب رئیس - پیشنهادی از طرف چندنفرازآقایان نمایندگان رسیده که قرائت می‌شود

(بشرح ذیل قرائت شد)

مقام ریاست مجلس شورای ملی لایحه حکومت نظامی که مدتی است بلاتکلیف مانده طبق قانون باید درجلسه فوق العاده طرح و تکلیفش را معلوم نمایند چون تاکنون طرح نشده پیشنهادمی نماییم درهمین جلسه دردستورقرارگیرد. بهادری. میراشرافی. حائری‌زاده

نایب رئیس - هیچکدام از آقایان امضاکنندگان مثل اینکه درجلسه نیستند

بهادری - بنده هستم

نایب رئیس - بفرماییدتوضیحتان را بدهید

دکتر کیان - مثل اینکه جلسه فوق العاده باید باشد

نایب رئیس - بسته‌است به نظرمجلس.

بهادری - طبق قانون حکومت نظامی باید لایحه حکومت نظامی که دولت تقدیم می‌کند بلافاصله مطرح بشودومخصوصا قیداست که مجلس باید جلسه فوق العاده‌ای تشکیل بدهدوتکلیف لایحه حکومت نظامی را زودتر معین کندالان مدتی است که در این مملکت حکومت نظامی حکمفرماست و هرموقعی هم که دولت مصلحت بداند اعلام حکومت نظامی می‌کند یک عده‌ای را دستگیرمی‌کنندوهرچه مطابق میل خودشان است عمل می‌کنندبنده و رفقای خوداین پیشنهاد را تقدیم کردیم یک پیشنهاددیگری هم یک عده‌ای از آقایان امضا کرده‌اند که تقدیم مقام ریاست می‌شودآقایان استحضار دارند که الان عده زیادی بازداشت شده‌اند و اکثرا بناحق بوده و عده‌ای از بازداشت شدگان کسانی هستند که باین مملکت خدماتی انجام داده‌اند (میراشرافی - صحیح است) حالابرای هیچکس تامین وجودندارد و مامورین هرجوردلشان می‌خواهدمطابق میل خودشان مزاحم اشخاص می‌شوندومطابق ماده پنج حکومت نظامی اشخاص را دستگیر می‌کنند هیچکس در این تهران درهیچ مقامی (عبدالرحمن فرامرزی - درهیچ جا) تامین ندارداین است که بنده می‌خواهم از مجلس شورای ملی استدعا بکنم برای حفظ آزادی و قانون اساسی توجه عاجلی بکنند که برای مردم تامین و آسایش وجودداشته باشد مابایدچقدر تحمل بکنیم صبربکنیم که این مامورین هر چه غرض دارند اعمال نظر دارند بعنوان ماده ۵ حکومت نظامی اعمال بکنند دوره گذشته هروقت حکومتهای وقت لایحه حکومت نظامی می‌آوردند بامخالفت‌های شدیداقلیت وقت روبرو می‌شدندوحالا چطور شده که ۲۲ ماه است در این مملکت همه اش حکومت نظامی است مفهوم این برای من هنوز روشن نشده و معین نیست که درمملکت چه اتفاقات افتاده که هر روز ما حکومت نظامی بکنیم نسبت به موارد سیاست خارجی در این مملکت این به ثبوت رسیده که تمام دستجات درمواردجنگ باخارج با همدیگر متحد و متفق بوده و الان هم هستند نسبت بموارد خارج ماباهم متحدهستیم اگر اینجابین خودتان دریک موارداعتراض می‌شودمربوط به امورداخلی است مادرامورخارجی دنیابایدبداند باهمدیگردریک صف قرارگرفته‌ایم برای کوبیدن و از بین بردن ایادی خارجی همه مجلس و تمام اهالی مملکت یک دل و یک جهت و هم آهنگی دارند دیگربیشترازاین من نمی‌خواهم اوقات مجلس را بگیرم استدعامی‌کنم مجلس شورای ملی هرچه زودترتکلیف این قانون را تعیین بکند برای مردم آسایش فراهم بکند درخاتمه بنده دریکی دوتا از این روزنامه‌ها دردوسه روزاخیر دیدم که در این جریانات اخیر دهم اسفند یعنی واقعا فاجعه دهم اسفند که اسباب تاثر و تاسف عمومی است که هرروزدراین مملکت بعناوین مختلف برادرکشی راه می‌اندازندوعکس بنده را دریکی از جراید چاپ کرده‌اند که بنده از ترسم درآبدارخانه مجلس پنهان شده‌ام خواستم بعرضتان برسانم که بنده هیچوقت ترسی نداشته‌ام و برای مملکت و حفظ استقلال و آزادی مملکت همیشه فداکار بوده و از هیچ مقامی نمی‌ترسم (عبدالرحمن فرامرزی - عکس شمارادرآبدارخانه گرفته‌اند) بنده توی سرسرای پایین بودم عکاسهاعکس برداشته‌اند بنده راهم بصورت ترسیده خواسته‌اند توصیف کنند وقتیکه پیشوای ملی مابترسد با نردبان تشریف بیاورند به مجلس بنده هم باید بترسم (میراشرافی - صحیح است احسنت)

نایب رئیس - یک پیشنهادی هم الان رسیده که یک عده‌ای از آقایان امضا کرده‌اند قرائت می‌شود

(بشرح ذیل قرائت شد)

امضا کنندگان پیشنهادمی‌کنیم که لایحه حکومت نظامی بلافاصله پس از تصویب لایحه مورد بحث در دستور قرارگیرد. پورسرتیپ. بهادری. فرامرزی. هدی. میراشرافی. افشارصادقی. صرافزاده. حمیدیه. دکتر فقیهی شیرازی. احمدفرامرزی. ناصرذوالفقاری. امیرافشاری

نایب رئیس - البته تغییر دستور مجلس ماده مخصوصی دارد و ۱۵ نفر از نمایندگان باید کتبا تقاضاکنند و اما آن طوریکه بنده تعبیرمی‌کنم این پیشنهادتغییردستورنیست برای اینکه لوایح مربوط به حکومت نظامی مدتی است دردستورقرار دارد بنابراین تقاضایی است برای تقدم و تاخر و پیشنهادی هم رسیده که بسته برای مجلس است اگر در مجلس شورای ملی نظرشان باشد که مطرح بشود البته مطرح می‌شود مجددا پیشنهاد قرائت می‌شود

(بشرح سابق قرائت شد)

مکی - اجازه بفرمایید یک توضیحی عرض کنم احتیاج باین رای ندارد برای اینکه طبق قانون حکومت نظامی می‌بایستی حتمادرجلسه فوق العاده مطرح بشود احتیاج برای ندارد

زهری - هیات رئیسه باید تصمیم بگیرد جلسه فوق العاده تشکیل بدهد

عبدالرحمن فرامرزی - بنده اجازه می‌خواهم

نایب رئیس - طبق چه عنوانی

عبدالرحمن فرامرزی - بعنوان پیشنهاددهنده بنده می‌خواهم صحبت کنم.

نایب رئیس - بفرماییدمانعی ندارد.

عبدالرحمن فرامرزی - لایحه حکومت نظامی و بالاخره قانون حکومت نظامی باینصورت درآمدن که با تصویب مجلس باشد این چیزی است که بنده در دوره پانزدهم این طرح را دادم خیلی‌ها خیال کردند که من از لحاظ اینکه مدیر روزنامه هستم و می‌خواهم روزنامه آزادباشد و چون حکومت نظامی روزنامه را توقیف می‌کندازاین جهت این کاررامی‌کنم من از این لحاظ این کاررانکردم از لحاظ این کردم که دیدم حکومت نظامی که اعلانش بادست دولت باشد مدتش باختیار دولت باشد تشخیص مقصرینش بانظردولت باشد این اساس مشروطیت و قانون و عدلیه را از بین می‌برد (صحیح است) چه فرق می‌کند که یک پادشاه مستبدی یا یک خان مستبدی هرکه را تشخیص دادمخالفش است بگیردواسم مشروطه هم نباشد درآن مملکت با اینکه دریک مملکتی دولت حق داشته باشد درهرموردی اعلان حکومت نظامی بدهد و تا دلش هم بخواهد حکومت نظامی را نگه بدارد و هرکس را دلش می‌خواهدبگیرد این اسمش چنگیزخانی است این اسمش مشروطیت نیست این اسمش حکومت قانونی نیست (صحیح است) این حکومت فردی و اراده شخصی است (صحیح است) این آدم مقصراست بچه دلیل؟ بدلیل اینکه من تشخیص می‌دهم این آدم محکوم باعدام است بچه دلیل؟ بدلیل اینکه من تشخیص می‌دهم این آدم باید برودبه حبس چرا؟ برای اینکه من صلاح می‌دانم درچنین مملکتی دیگرقانون نیست دیگرمشروطیت نیست مجلس و عدلیه صورت واقعی ندارد مملکت قانونی آن است که هیچکس را هیچکس نمی‌تواندبگیرد مگراینکه محکمه معین بکند که این گناه کرده اینهم مجازاتش (صحیح است) من دردوره پانزدهم این لایحه را اول خودم دادم به رفقا امضا کردند دنبالش را گرفتم ولی موفق نشدیم تعقیب کنیم تا در دوره شانزدهم که اعضای جبهه ملی بواسطه مبارزه‌های شدیدشان مجلس را مرعوب کردند یعنی مجلس را فهماندند که باید باین رای بدهند و از آن بدتر این بود که یک دیکتاتوری مملکت را تهدید می‌کرد که مجلس ازش می‌ترسید و آن دیکتاتور رزم آرا بود که ما میدیدیم دارد می‌آید مجلس رای داد به آن قانون (صحیح است) حالا که مجلس رای داده چرا به رای مجلس عمل نمی‌شود؟ چرا دولت لایحه حکومت نظامی را درعرض یک هفته به مجلس نمی‌آورد؟ (مهندس غروی - آورده آقا) (دکتر سنجابی - همیشه آورده)(دکتر معظمی - آورده) در جلسه فوق العاده چه فوق العاده چرا؟ جلسه فوق العاده یعنی اگر درمجلس تعطیل بود تعطیل تابستان بودومجلس نبود باید برای حکومت نظامی مجلس تشکیل بشود معنایش این نیست که اگر مجلس نبود ندهدعجب است یعنی اگر مجلس تعطیل بود باید مجلس را دعوت کنند و تشکیل بدهند حالا مجلس هم هست و نمی‌آورند (دکتر معظمی و مهندس غروی - آورده‌اند آقا) کو؟ پس چرا مطرح نمی‌کنند؟ (قنات‌آبادی - آقای فرامرزی من چندین دفعه آن موقعی که عضو فراکسیون بودم گفتم تکلیف حکومت نظامی را معلوم کنید امروز و فردا کردند) این خلاف قانون است اگر این خلاف قانون را دولت کرده نباید بکند اگر مجلس کرده دیگر خیلی عجب است (دکتر معظمی - عرض کردم دولت لایحه اش را آورده) پس باید مطرح بشود ببخشید جناب آقای قنات‌آبادی آقا بدعت نگذارید پیغمبر فرموده: لعن من مات و ماتمت سیئاته یاویل لمن مات ولم تمت سیئاته وای بحال کسی که خودش بمیرد و گناهش نمیرداین جور خلاف قانون کردن صاحبش می‌میرد ولی اینها می‌ماند یک نفر دیگر می‌آید می‌کند و بازی در می‌آورد و قانون به مجلس نمی‌آورد از آن بترسید.

پارسا - قانون را دولت آورده به مجلس و گفته مطرح کنید

فرامرزی - به مجلس یعنی اینجایعنی پشت تریبون که رای داده بشود نه اینکه دراطاق باشد

مکی - اگر درظرف یک هفته طبق این قانون مطرح نشود حکومت نظامی قانونی نیست

عبدالرحمن فرامرزی - الان هم قانونی نیست هرکه را گرفته‌اند خلاف قانون است و جرم کرده‌اند برای اینکه حکومت نظامی قانونی نیست

نایب رئیس - اجازه بفرمایید چنین به نظرم می‌رسدکه یک عده از آقایان قدری احساساتشان براطلاعاتشان غلبه کرده حقیقت این است که قانون حکومت نظامی همانطور که آقای فرامرزی اشاره فرمودندکاملا تصریح دارد که باید درظرف یک هفته از طرف دولت به مجلس تقدیم شود و مجلس هم طی یک جلسه فوق العاده تصویب آنرا اعلام کند.

یکی از نمایندگان - تکلیفش را معین کنید

نایب رئیس - دولت آن اندازه که درهیات رئیسه بنده اطلاع دارم تمام مواردی که حکومت نظامی اعلام کرده‌است خواه در شهرستانها و خواه در تهران لوایحش را به مجلس فرستاده حالا طرح آن بسته برای مجلس است.


فرامرزی - به مجلس یعنی اینجایعنی پشت تریبون که رای داده بشود نه اینکه دراطاق باشد

مکی - اگر درظرف یک هفته طبق این قانون مطرح نشود حکومت نظامی قانونی نیست

عبدالرحمن فرامرزی - الان هم قانونی نیست هرکه را گرفته‌اند خلاف قانون است و جرم کرده‌اند برای اینکه حکومت نظامی قانونی نیست

نایب رئیس - اجازه بفرمایید چنین به نظرم می‌رسدکه یک عده از آقایان قدری احساساتشان براطلاعاتشان غلبه کرده حقیقت این است که قانون حکومت نظامی همانطورکه آقای فرامرزی اشاره فرمودند کاملا تصریح دارد که باید درظرف یک هفته از طرف دولت به مجلس تقدیم شود و مجلس هم طی یک جلسه فوق العاده تصویب آنرا اعلام کند.

یکی از نمایندگان - تکلیفش را معین کنید

نایب رئیس - دولت آن اندازه که درهیات رئیسه بنده اطلاع دارم تمام مواردی که حکومت نظامی اعلام کرده‌است خواه درشهرستانها و خواه درتهرا لوایحش را به مجلس فرستاده حالاطرح آن بسته برای مجلس است.

- ختم جلسه بعنوان تنفس

۶- ختم جلسه بعنوان تنفس

نایب رئیس - فعلا اگر اچازه بفرمائید یک ربع ساعت تنفس داده می‌شود در ضمن نماینده دولت را هم دعوت می‌کنیم که در جلسه حضور داشته باشد.

قنات‌آبادی - یک تذکری دارم این را بفرمایید من تصدیق می‌کنم که دولت لایحه حکومت نظامی را در سرموعد آورده اما آنهایی هم که می‌خواهند با حربه حکومت نظامی مردم را بگیرند و هم می‌گویند که ما رای بحکومت نظامی نمی‌دهیم آقایان در نظر بگیرند.

(مجلس نیمساعت بعد از ظهر بعنوان تنفس ختم و دیگر تشکیل نگردید)

نایب رئیس مجلس شورای ملی - احمد رضوی

سوالات نمایندگان

ریاست محترم مجلس شورای ملی

تمنا دارم مقرر فرمایند جناب وزیر دارائی را متذکر فرمایند که برای جواب سوال زیر در مجلس شورای ملی حضور بهمرسانند.

سوال - جناب آقای کاظمی وزیر محترم دارایی طبق اصلاع حاصله دولت برای حمل مقداری جوبخارج از کشور مشغول انجام امرمعامله می‌باشددرصورتیکه با وضع خشکسالی که درکلیه نقاط کشور مخصوصا درآذربایجان (مرکزمهم کشاورزی کشور) حکمفرماست و بواسطه عدم بارندگی و نیامدن برف درسال جاری خطر قحطی کشورراتهدیدمی‌نماید معلوم فرمایند علت این اقدام دولت روی چه اصولی بوده و آقای وزیر دارایی باتوجه و استحضاری که از عواقب وخیم کمی محصول سال آتی دارند باچه مجوزی می‌خواهندغله موجودکشوررا برای حمل به خارج معامله فرمایند.

احمدبهادری

مقام ریاست محترم مجلس شورای ملی

متمنی است مقررفرمایید جناب آقای وزیر دفاع ملی برای جواب پرسشهای ذیل طبق مقررات درمجلس شورای ملی حضوربهم رسانند.

۱- راجع به خرج دومیلیون لیره توضیح دهندکه چه مبلغ مصرف شده و چه مبلغ باقی مانده‌است باذکرنوع مصارف.

۲- چه اعلام جرمهایی نسبت به مصرف دومیلیون لیره مذکور و سایرسوء جریانات کارخانجات تسلیحات ارتش به وزرات دفاع ملی شده و نتیجه رسیدگی از چه قرار و متخلفین چه اشخاصی تشخیص داده شده‌اند.

۳- علت متلاشی نمودن کادرفنی تسلیحات ارتش روی چه نظروبچه مجوزی صورت گرفته و مهندس فرانس نماینده اطاق تجارت اتریش از چه محل و باچه تخصصی درتسلیحات حقوق می‌گیرد.

۴- علت انفجار مخزن مهمات شیرازچه بوده و نتیجه تحقیقات بکجا انجامیده و مقصرین معلوم شده‌اند یاخیر؟

۵- علت بازنشستگی بیموقع افسران ارشد

درخاتمه توضیحا بعرض می‌رسد که چون استحضارآقایان نمایندگان محترم و ملت ایران را از جریانات بالابه مصلحت کشورمی‌دانم درصورتیکه وزارت دفاع ملی درموعدمقرر از دادن پاسخ به پرسشهای فوق تعلل نماینداین سوالات را به استیضاح از وزارت مذکور تبدیل خواهم کرد.

فتح الله پورسرتیپ

مقام ریاست معظم مجلس شورای ملی

خواهشمنداست مقررفرماییدجناب آقای وزیر دفاع ملی یامعاون ایشان برای پاسخ دادن به سوال زیردر مجلس حاضرشوند:

درموضوع بازنشسته کردن افسران ارتش طبق چه اصول عمل شده‌است و محمل قانونی ان چه بوده‌است.

دکتر بقایی کرمانی

ریاست محترم مجس شورای ملی

خواهشمنداست به آقای وزیر اقتصاد ملی اطلاع فرمایند که برای پاسخ سوال زیر درمجلس شورای ملی حضوربهم رسانند.

تعداد و نام اشخاصی که از جوازبرنج استفاده کرده‌اند و همچنین مقررات و جریان مربوط به دادن جواز را اعلام و توضیح فرمایند. ناصر ذوالفقاری ۳-۱۲-۳۱