مذاکرات مجلس شورای ملی ۱۹ اسفند ۱۳۱۴ نشست ۴۶
| مجلس شورای ملی مجموعه قوانین دوره قانونگذاری دهم | تصمیم‌های مجلس | قوانین بنیان ایران نوین |
| نمایندگان مجلس شورای ملی دوره قانونگذاری دهم |
دوره دهم تقنینیه
مذاکرات مجلس شورای ملی ۱۹ اسفند ۱۳۱۴ نشست ۴۶
(مجلس یکساعت و نیم قبل از ظهر به ریاست آقای اسفندیاری تشکیل گردید.)
صورت مجلس یکشنبه ۱۷ اسفند را آقای مؤید احمدی (منشی) قرائت نمودند.
- تصویب صورت مجلس
[۱- تصویب صورت مجلس]
رئیس- در صورت مجلس نظری نیست؟
(خیر)
صورت مجلس تصویب شد.
- طرح و تصویب بودجه کل ۱۳۱۵ کشوری
[۲- طرح و تصویب بودجه کل ۱۳۱۵ کشوری]
رئیس- خبر کمیسیون بودجه و ماده واحده پیشنهادی دولت قرائت می‌شود:
خبر کمیسیون بودجه:
کمیسیون بودجه لایحه نمره ۵۰۱۵۳ دولت راجع به بودجه سال ۱۳۱۵ کل کشوری را با حضور آقای وزیر مالیه تحت شور و مطالعه قرار داده – از آنجائیکه بودجه مزبور حاکی از ترقیات کلی اوضاع کشور و پیش بینی‌های اعتبارات کافیه برای امور عام المنفعه و تأسیسات علمی و عملی و کارخانجات صنعتی در سال آینده می‌باشد و از همه مهمتر ازدیاد عایدات و تعادل جمع و خرج است که تکافوی مخارج و مصارف مفیده پیش بینی شده را خواهد نمود که البته صورت جزء آن بنظر آقایان نمایندگان محترم رسیده و مبلغ کل آن از یک میلیارد بالغ می‌باشد مورد تصویب کمیسیون بودجه واقع و اینک با عرض مراتب فوق خبر آن را که عین ماده واحده پیشنهادی به ضمیمه صورت عایدات و مخارج ۱۳۱۵ است برای تصویب مجلس شورای ملی تقدیم می‌دارد و البته چنانچه توضیحات دیگری لازم باشد شفاهاً بعرض خواهد رسید.
لایحه دولت
مادة واحدة راجع به بودجه عایدات و مخارج سال ۱۳۱۵ کشور را با صورت ضمیمه آن پیشنهاد و تصویب آنرا تمنی می‌نماید.
مادة واحده- مجلس شورای ملی بودجه سال ۱۳۱۵ کشور را (باستثنای عایداتی که بابت حق – الامتیاز نفت وصول و به حساب ذخیره مملکتی منظور می‌شود) مطابق صورت ضمیمه که از حیث عایدات به مبلغ یک میلیارد و شانزده هزار و هفتصد و چهل ریال (۱۰۰۰۰۱۶۷۴۰ ریال) و از حیث مخارج به یک میلیارد و هشت هزار و چهارصد و هشتاد و چهار ریال (۱۰۰۰۰۰۸۴۸۴ ریال) بالغ می‌باشد تصویب و به وزارت مالیه اجازه می‌دهد که مخارج عمومی کشور را اعم از حقوق و مصارف در سال ۱۳۱۵ در حدود اعتبارات مصوبه در صورت ضمیمه و مطابق بودجه‌های تفصیلی سال ۱۳۱۴ تا حدی که اعتبارات مصوبه در بودجه‌های مزبور ضمن بودجه‌های ۱۳۱۵ نیز منظور شده باشد بپردازد تا وقتی که بودجه‌های تفصیلی ۱۳۱۵ که باید تا اول تیر ماه ۱۳۱۵ به مجلس شورای تقدیم گردد به کمیسیون بودجه مجلس ارجاع شود و مادام که بودجه‌های تفصیلی از تصویب کمیسیون بودجه نگذشته مخارج مزبور را مطابق بودجه‌های پیشنهادی و پس از تصویب کمیسیون بر طبق آنچه که تصویب شده است بپردازد پرداخت مخارج مزبوره از اول تیر ماه ۱۳۱۵ موکول به تقدیم بودجه‌های تفصیلی به مجلس شورای ملی خواهد بود.
رئیس- مذاکره در مادة واحده است سه نفر از آقایان قبلاً اجازه خواسته‌اند آقای دیبا.
طباطبائی دیبا- لایحه بودجه که از طرف مطبوعات دیروز منتشر شد یکنفر از دوستان بنده با بنده ملاقات کرد به بنده گفت عقیده شما در باب این بودجه امسال که یک مبلغ معتنابهی اضافه شده چیست بنده جواب دادم که من موافقت و کمال موافقت را هم دارم گفت علت موافقت شما چیست گفتم که من یک سؤالی از شما دارم آن را که جواب دادید جواب سؤال شما هم در این جا واضح و روشن می‌شود گفتم اگر شما که یکی از دوستان من هستید سؤال می‌کردید از بودجه شخص من من می‌کنم که بودجه شخصی من سی و دو تومان است مخارج من در صورتی که خیلی عاقل باشم سی و دو تومان است ولی اگر می‌گفتم که عایدی ماهیانه من در ماه هزار تومان است فلان قدر حقوق از خزانه دولت دارم سهام شرکت دارم املاک دارم مستغلات دارم عایدات دیگر دارم و از این حدود هم کمتر مخارج دارم اینجا شما که از دوستان من هستید خوشوقت هستید یا نه؟ گفت البته خوشوقت می‌شدم گفتم مسئله مملکت و کشور هم البته بودجه اش همین طور است اگر یک کشوری را ما فرض کردیم که بودجه اش کم احتیاجاتش زیاد قشون می‌خواهد قوة تأمینیه می‌خواهد قوة قضائیه می‌خواهد تمام احتیاجات امروزه را می‌خواهد ولی بدبختانه پول ندارد آنوقت یک کشوری را هم این طور فرض کنیم که عوائدش بقدر احتیاجاتش هست و می‌تواند مملکتش را اداره کند و تمام ترتیبات و احتیاجاتش منظم باشد البته این بهتر است و خیلی هم خوب است و حقیقتاً بودجه به منزله حیثیت و اعتبار دولت است یک کشوری را فرض کنیم که بودجه اش کافی برای احتیاجاتش نیست و یک دولتی هم بودجه کافی برای احتیاجاتش هست البته این دولت قوه و قدرت و حیثیتش خیلی بیشتر از آن دولتی است که بودجه اش کافی نیست این است که این بودجه امسال که حقیقتاً نسبت به پارسال تقریباً ۲۵ میلیون علاوه شده است خیلی موجب تقدیر است و باید حقیقتاً به دولت تبریک گفت مخصوصاً از هیئت دولت و آقای وزیر محترم مالیه که عمده اش هم این است که جلسه گذشته هم در کمیسیون بودجه مذاکره شد پارسال که آقای وزیر مالیه خواستند که بودجه را به تصویب برسانند خیلیها عقیده شان این بود که این بودجه را بآخر رساندن خیلی مشکل است و بعضی رففا در مجلس نظرشان را اظهار کردند ولی دیدیم که بحمدالله تعالی بآخر رسید و این بودجه هم کاملاً تأمین شد و امیدوارم این ترتیبی که پیش گرفته شده در ۱۳۱۵ هم این بودجه با این مبلغ تأمین شود و کاملاً مرتب و منظم باشد ولی یک سؤالاتی هست که بنده عقیده‌ام این است که موقعی که بودجه از مجلس می‌گذرد باید این سئوالات توضیح داده شود چون در حقیقت بودجه هر کشور نماینده تشکیلات آن کشور است این است که سئوالاتی که می‌شود و توضیحاتی که داده می‌شود موجب روشنائی تشکیلات مملکت و حیثیت مملکت است اولاً بنده در این بودجه بطوری که دیدم توجه کاملی راجع به صحیه نشده است آقایان میدانند که در مملکت خدمت و کار تمام مربوط است به صحت بدن اگر می‌تواند از وجودش استفاده کند و اگر صحت نداشته باشد از افراد آن کشور نمی‌توان مطمئن شد و تمام کار کردن و استفاده دولت از مردم با این است که مردم صحت داشته باشند خاصه مستخدمین دولت اگر مستخدمی را فرض کردیم مریض است بی حال است این نمی‌تواند خدمت کند راجع به صحیه بنده عقیده‌ام این است که امسال هم اگر ممکن نشد در سالهای آتیه دولت یک توجهی داشته باشد صحیه در غالب جاها خوب نیست خاصه در قراء و قصبات که مردم غالباً مبتلا به تب و نوبه هستند و نه دوا است و نه طبیب این یک عرض بنده بود یکی هم توضیح دیگری است که لازم میدانم داده شود چون اینجا اقلام مجمل است قلم اول مالیات بر عایدات در سال ۱۳۱۵ سه میلیون علاوه شده است این علاوه چیست و آیا مطابق یک حسابهای صحیحی پیش بینی شده است این را یک توضیحی بدهند دیگر راجع به مالیات صدی سه در آنجا هم یک مبلغ کلی علاوه شده است آن را هم توضیح بدهند که این علاوه شدنش چیست یک مطلبی هم بنده داشتم راجع به مالیات صدی سه خواستم آن را تذکر بدهم که در مقام عمل یک نظامنامه دارند برای مالیات صدی سه ولی معهذا در بعضی جاها اسباب زحمت است مثلاً در بعضی از قراء و قصبات که رعیت می‌رود محصولش را برداشت کند مخصوصاً در قصبات بنده موقعی که در آذربایجان بودم در بعضی جاها مبتلا به مردم بود از رئیس و امین مالیه هم سئوال کردم جوابهائی دادند که بنده قانع نشدم در قصبه زارع یک زراعتی دارد در بیرون قصبه رعیت در آن جا زراعت دارد باغات دارد می‌خواهد حاصل خودش را بیاورد به قصبه مشمول مالیات می‌شدند بنده از امین مالیه وقت پرسیدم گفت ما قصبه همین محوطه را میدانیم که مشتمل است بر باغات و ابنیه و همین قدر که بیرون باغات شد یا اراضی مزروع شد این در قانون است که هر کس به قصبه چیزی وارد کرد از او باید مالیات گرفت این است که ما می‌گیریم و آنوقت رعیتی که در قصبه است یکمرتبه موقعی که محصولش را جمع کرد میاورد به قصبه به منزل خودش که بعد ببرد در شهر و بفروشد یکمرتبه این جا مالیات می‌داد و یکمرتبه هم موقعی که می‌خواست ببرد و بفروشد و آنوقت اگر رعیت برای احتیاجات خودش از بیرون قصبه چند من گندم یا چند من سیب می‌آورد از او هم صدی سه می‌گرفتند این است که آقای وزیر مالیه راجع به این موضوع باید توضیحی بفرمایند که در مقام عمل اسباب زحمت برای مردم نباشد یکی هم مالیات نفت و بنزین است که علاوه پیش بینی کرده‌اند این را بنده عرضی ندارم و از مالیاتهای خوبست و علاوه شده و پیش بینی فرموده‌اند. و یکی هم راجع به مالیات رسومات است بنده در کمیسیون بودجه هم عرض کردم چنانچه در مقدمه عرایض خودم بعرض رساندم که بودجه هر مملکت نماینده تشکیلات هر مملکت است بنده عقیده‌ام این است که راجع به مشروبات و تریاک دولت تا می‌تواند اینها را باید کم کند در کشور یعنی کشوری که حقیقتاً می‌خواهد ترقی بکند این دو مسئله را باید یک قدری جلوگیری کرد تریاک را تا می‌تواند دولت زراعتش را کم بکند که از این دو سم مهلک جلوگیری شود کسی که الکلی شد البته نسلش خوب نیست کسی هم که تریاکی شد هم خودش بدبخت است و هم اولادش پس بنده عقیده‌ام این است که دولت باید از این منفعت بکلی دست بکشد و از این دو سم مهلک جلوگیری بکند این عقیده بنده است حالا از نقطه نظر مالی دولت هر سال در بودجه اش هست یک مرحله دیگری است ولی از نقطه نظر حیثیت مردم و صحبت مردم باید جلوگیری شود. یکی هم اینجا بودجه پارسال مسئله حقوق گمرکی قند و چای است اینجا حقوق گمرکی قند و چای را یک مبلغی قلمداد کرده‌اند که پارسال این ترتیب نبود جهت اینکه این را تغییر داده‌اند در مجلس یک توضیحی بدهند بهتر است یکی هم در قسمت ۲۰ در چند مورد یک عوائد متفرقه ذکر شده این را بنده معتقد نیستم باید قلم به قلم اسم برده شود والا فردا ممکن است فلان مأمور هر عایدی را بگوید ضمن عوائد متفرقه است و در بودجه هم تصویب شده است قانونی هم شده است این عوائد متفرقه را باید اسم ببرند و اینکه بی اسم این مبلغ را وزارت مالیه یا دولت یا فلان وزارت خانه مجاز باشد بگیرد این را هم بنده معتقد نیستم. یکی هم عواید شهریه مدارس غیرابتدائی است در وزارت معارف چون عرض کردم بودجه نماینده تشکیلات مملکت است بنده اینجا یک عقیده دارم که حالا در این بودجه که ممکن نیست البته برای سالهای آینده آقای وزیر معارف برای سالهای بعد در نظر داشته باشند. تعلیمات باید رفته رفته اجباری باشد و این ترتیبات را باید موقوف کنیم که این شهریه گرفتن از مدارس متوسطه و عالیه از بین برود حالا البته نمی‌شود تمام مدارس متوسطه و عالیه را مجانی کنیم ولی اگر این کار بشود در آینده البته بهتر است و این را البته دولت در نظر خواهند گرفت که تعلیمات ما مجانی باشد یعنی اجباری و مجانی باشد اینهم یک نظر. یک ارقامی هم اینجا ذکر شده است که در بوجه منظور نشده است این را هم آقای وزیر مالیه توضیح فرمایند و عقیده بنده است که این بودجه بهترین بودجه‌ها است و امیدوارم همانطور که عرض کردم این بودجه را هم مثل گذشته بآخر برسانند و روز بروز هم تشکیلات ما وسعت پیدا کند و وزارتخانه‌ها و ادارات ما منظم و مرتب باشد.
وزیر مالیه- بنده به ترتیبی که نماینده محترم مطالبشان را اظهار کردند یادداشت برداشته‌ام که همانطور جواب عرض کنم اولاً راجع به مذاکرات خودشان و دوستشان البته تشکر می‌کنم که با یک استدلال خیلی ساده خواستند از بودجه دفاع کرده باشند پس بنده لازم نیست در آن قسمت چیزی عرض کرده باشم. در قسمت صحی مطلب اول دو قسمت بود یکی اینکه به صحیه توجهی نشده و بعبارت اخری پول بقدر کافی به صحیه داده نشده و یکی راجع به جریان امور صحی. جریان امور صحی را آقای رئیس الوزراء توضیحاتی خواهند فرمود. اما راجع به قسمتی که مربوط است به وزارت مالیه یعنی پول بقدر کافی به صحیه داده نشده.
(طباطبائی دیبا – بلی همین است)
معلوم است همین است صحیه و مملکت و تشکیلات مملکتی خیلی بیش از اینها خرج دارد صد میلیون کافی نیست با صد میلیون تومان این قدر می‌شد به صحیه بدهیم که دادیم کدام یک از اقلام خرج دیگر است که آقا می‌توانند بگویند که این قلم بد است یا ضرورت ندارد به معارف ما در حدود یک میلیون تومان یا ده میلیون ریال اضافه دادیم می‌فرمایند ندهیم از آنجا برداریم به صحیه بدهیم خودتان اجازه میفرمائید معهذا به صحیه چهار میلیون و هشتصد و هفتاد و نه هزار ریال اضافه دادیم امسال و تصور می‌کنم بطوریکه خودشان هم البته این نظر را داشته‌اند و متوجه باشند اگر آنچه امسال اضافه دادیم نسبت به بودجه چند سال پیش صحیه ببینید از اصل بودجه اش زیادتر است پس بنده در عین اینکه در اساس با آقا موافقم واقعاً یک مملکتی که مزاج افرادش سالم نباشد یک افراد قوی نداشته باشد نمی‌تواند به تکالیفی که در دنیا دارد اقدام کند و البته موضوع خیلی مورد توجه دولت است و همواره در این قسمت هم اقدام می‌شود و البته آقا متوجه هستند مخارجی که صرف صحت مردم می‌شود انحصار باین مبلغی در بودجه گذاشتیم ندارد بلدیه‌ها هم در هر محلی کمکهائی می‌کنند مریضخانه هائی هم هست که اینها را هم باید توجه داشت ولی اگر نتوانستیم بیش از این برای صحیه اعتبار قائل شویم برای این است که مخارج دیگری را هم که در بودجه ملاحظه می‌فرمایند آنها هم ضرورت دارد بعد رسیدیم به توضیحاتی که خواستید و فرمودید که چرا مالیات بر عایدات اضافه شده است. بنده جوابش را خیال می‌کنم خیلی سهل است که به آقا بدهم و خودشان البته می‌توانند بخودشان جواب بدهند و یقین دارم که این سئوال را کردند که بنده این جواب را بدهم که کسانی که این سئوال ممکن است در ذهنشان بیاید این جواب را بهشان بدهند که چرا بنده مالیات بر عایدات را بیشتر پیش بینی کرده‌ام. برای اینکه امیدوارم تشکیلات این اداره بیشتر متوجه بکار بشود و بهتر بتوانند آن ترتیبی را که قانون معین کرده اجرا کنند و مسلط بکار شوند و بهتر بتوانند پول وصول کنند یعنی آن چیزی را که قانون معین کرده بهمان دلیل که در سال ۱۳۱۴ ما نسبت بسال قبل بهتر وصول کردیم و بدیهی است که هر تشکیلاتی که براه افتاد در ضمن عمل تجربه پیدا می‌کند و وقتی جاده‌های کار صاف شود نتیجه بهتر می‌گیریم مالیات بر عایدات یک مالیات تازه ایست چند سالی بیشتر نیست مسلم است که تشکیلاتش هم خیلی ناقص بوده است هنوز هم هست سال ۱۳۱۵ هم ناقص است ولی اگر مقایسه بکنیم سال بسال البته تشکیلاتش تکمیل می‌شود و وقتیکه تکمیل شد و آشناتر شدند بهتر می‌توانند وصول کنند البته این را هم باید بگویم که مردم هم بیشتر عادت کرده‌اند باینکه مالیات را باید داد خود این هم موضوعی است متأسفانه ما هنوز آن طوری که لازم است عادت نداریم باینکه اگر بخواهیم یک مخارجی بشود باید یک پولهائی هم داد در قسمت خرج همه ماها دل زیبا داریم تنها آقای دیبا نیستند
(خنده نمایندگان)
همه می‌خواهیم که یک مخارج خوب بکنیم خیلی هم خوب است اما اگر نباشد همه هم حاضر باشیم خوب از کجا بیاوریم خرج این مردم کنیم آنوقت شروع می‌شود به اما و اگر و اشکالات و قصبه و بیرونش و تویش که ببینیم مزرعه بیرون جزئش است یا نیست این را برای مصرف خودش آورده است یا نه آخر ارفاق هم خوب چیزی است از این قبیل مسائل و اظهارات و ارفاقها را هم بقدری ما بلد هستیم که نه تنها به نثر میگوئیم بلکه بشکل منظوم و بشکل شعر همه جورش را هم می‌توانیم بگوئیم
(خنده نمایندگان)
ولی بالاخره با همه این مسائل انصاف باید داد مردم چون می‌بینند که از یک طرف آنچه که گرفته می‌شود خرج خودشان می‌شود و بمصرف خودشان می‌رسد از طرف دیگر هم می‌بینند دولت هم نمی‌خواهد از حق خودش بگذرد و شوخی هم نمی‌کند و مالیات خودش را هم وصول می‌کند (کم کم دارای آن عقلهائی که باید یک ملتی باشد که امور مالیه اش خوب بشود) دارند می‌شوند و مالیات بر عایدات را هم بهتر از دو سه سال پیش می‌پردازند و بنده تصور می‌کنم این پیش بینی که اینجا شده است یک پیش بینی بیموردی نشده است و جای نگرانی آقا هم نباید باشد چون ما از حدود قانون که تجاوز نمی‌کنیم «ما که یک تا کس جدیدی معین نکرده‌ایم» و بر قانون هم که اضافه نکرده‌ایم منتهی سعی می‌کنیم که اگر یک اشخاصی بودند که فراموش می‌کردند مالیات ما را بدهند بیادشان بیاوریم. قسمت صدی سه را هم که اضافه پیش بینی کرده‌ایم در صورتی که هنوز خیلی در این موضوع ما تجربه نداریم چون مالیات صدی سه میدانید که مالیات خیلی تازه ایست که در سال ۱۳۱۴ شروع شده است و اجرایش یک قسمتهائی در ماه چهارم و یک قسمتهائی در ماه پنجم و ششم شده است بنابراین هیچ میزان صحیحی نمی‌تواند بدست ما بدهند ولی معهذا روی یک قرائنی بنده تصور می‌کنم این پیش بینیها را که در اینجا کرده‌اند یک پیش بینی است که روی پایة محکمی است در قسمت اینهم که فرمودید اسباب زحمت شده بنده البته ضمناً هم گفتم که بهترین ترتیبات این است که بنده و آقای دیبا و همه آقایان با هم می‌نشستیم و یک فکری می‌کردیم و یک تدبیری می‌کردیم یک راهی پیدا می‌کردیم که بدون اینکه اسباب زحمت مؤدی بشویم که ناگوار نباشد خود پول می‌آمد توی صندوق مالیه
(خنده نمایندگان)
اگر چنین چیزی ممکن بود بنده اول کسی هستم که تابع مقرراتی باشم که آقا پیشنهاد کنند ولی البته اینطور نیست آقا هر کسی (ما این که گفتیم عقل مالی پیدا می‌کنیم) چه در ایران چه در سایر نقاط ولی مخصوصاً در ایران خودمان هر کس عقیده اش این است که اگر بتواند یک کاری بکند که باصطلاح خیلی معمولی کلاهی سر مالیه گذاشت بد نیست از آنچه که باید بدهد اگر کمتر بدهد این بد نیست لذتی دارد دارد خوب است آن پولی که آدم به مالیه ندهد گواراست خوب است. خوب چه می‌خواهد بکند و چه می‌تواند بکند آن امین مالیه که به آقا جواب داده بود خوب حرف صحیحی زده بود ما قصبه را عبارت از آنجاهائی میدانیم که دکان و بازار و عمارت و بنا و ساختمان دارد و آن مزارع بیرون را که من قصبه حساب نمی‌کنم محصولش را میاورد این جا حالا وارد قصبه شده است و باید مالیات بدهد اساساً این را هم توجه فرمائید که ما از چه قصباتی مالیات می‌گیریم؟ قصبات کوچک را ول کردیم هر قصبة که اولاً چهار هزار نفر جمعیتش کمتر باشد از آنجا نمی‌گیریم جاهائی که بیش از این جمعیت نداشته باشد بلدیه نداشته باشد از آن جاها ما نمی‌گریم پس ملاحظه میفرمائید که چقدر از قصبات از میان می‌رود و این را هم بنده اقرار می‌کنم که در اول عمل چون تازه بوده است اول کار بوده است بعضی جاها بر خلاف عملی که بالاخره معمول ما شد عملی کردند مردم شکایت کردند و هی مجبور شدیم نظام نامه را تغییر دادیم، دستور دادیم و این جور شده است آقا ولی بالاخره آن قصباتی که دارای چهار هزار نفر جمعیت هستند اگر از آنجا هم ما بخواهیم مالیات صدی سه را نگیریم و محدودش کنیم فقط به چند تا شهر که مالیاتی وصول نمی‌شود بعلاوه آقایان فراموش کــرده‌اند همان زارع و مالک و اینها مکر مالیات نمی‌دادند؟ نمی‌دادند آیا مالیات ارضی ازشان گرفته نمی‌شد آن وقت که صدی سه و نیم بود این جا ما صدی سه کردیم آنهائی که در دهات هستند ازشان هیچ نمی‌گیریم ولی قسمتی که بشهر یا قصبه می‌آید چرا نباید بدهد آقا؟ بالاخره آقا مگر آنها از این مملکت استفاده نمی‌کنند؟ مگر آقا همین الآن که میفرمائید به صحیه در دهات و قصبات آنطوری که منظور نظر است کمک نمی‌شود، میفرمائید طبیب فرستاده شود، نمی‌خواهید فرستاده شود؟ اگر می‌خواهید خوب باید کمک هم بکنید، طبیب که مفت نیست حقوق باید باو داده شود گنه گنه آیا مفت می‌آید؟ که نمی‌آید؟، پس از تمام قسمتهائی که خرج این مملکت می‌شود همه و عموم بطور مستقیم و غیر مستقیم تا حدی ازش استفاده می‌کنند، حالا نباید حق بدهند؟ اما اینکه فرمودید بلی آنوقت زارع جنس را از خارج می‌آورد و در قصبه که وارد می‌کند یکمرتبه ازش مالیات می‌گیرند به شهر هم که می‌آید یکمرتبه دیگر. این را یقین دارم که آقا اشتباه می‌کنید چرا؟ برای اینکه اولاً در خود قانون نوشته شده است مالیات را فقط یکمرتبه می‌گیرند و هرجائی هم که می‌گیرند در مقابل قبض رسمی داده می‌شود در نشامنامه‌ها هم نوشته شده است که وقتی می‌خواهد آن جنس خودشرا ببرد بجای دیگر با آن قبض می‌برد که پولش را از او گرفته‌اند بنابراین دیگر از او چیزی گرفته نمی‌شود. حالا می‌رسیم به موضوع دیگر که رسومات باشد بنده حقیقتش اگر بگویم موضوعی را که آقا گفتند خیلی خوب ملتفت نشدم خلاف واقع نگفته‌ام. رسومات بالاخره آن مالیاتی است که ما از مشروبات الکلی می‌گیریم. در بودجه هم سالهای سال بوده است امسال هم ما آمدیم و مبلغ بیشتری را پیش بینی کردیم آقا هم می‌فرمایند چرا صحیه مردم را در نظر نمی‌گیرید، الکل از برای صحت بدن بد و مضر است بنده هم قبول دارم خوب حالا می‌فرمایند چه بکنیم؟ میفرمائید ارزانش کنیم؟
(خندة عدة از نمایندگان)
نه واقعاً؟ یعنی مالیات نگیریم تا ارزانتر بشود و بیشتر بخرند و بخورند (خندة نمایندگان) چون این طبیعی است اگر بنا باشد ما این مالیات را برداریم و نگیریم یا کم کنیم مصرفش زیادتر می‌شود چون هرچه ارزانتر شد البته بیشتر مصرف می‌شود. میفرمائید این کار را نکنیم؟ یا اینکه اصلاً قدغن کنیم؟ (دیبا- بلی بلی دولت تا می‌تواند باید قدغن و جلوگیری کند از مصرفش) عرض می‌کنم خدمتتان آنوقت میدانید چه می‌شود؟ نتیجه این می‌شود که کارهائی که در هر جای دیگر دنیا می‌شود و کرده‌اند و سعی هم دارند و تمام قوای خودشان را هم بکار برده‌اند تشکیلاتشان هم خیلی مجهز بود با تمام وسائل هم کار کردند باز مشروب بیش از آن اندازة که بود رواج پیدا کرد و مصرف شد و فائدة هم نبردند فقط یک عدة قاچاقچی و دزد درست شد پس پیشنهاد آقا را اگر بنده بخواهم قبول کنم باید یکی از دو کار را بکنم یا اینکه بگذارم ارزان شود و باصطلاح قیمتهای نازلی پیدا کند و حکم آب جوی را پیدا کند که همه بخورند
(خندة نمایندگان)
یا باید سختی کنیم و یک عدة دزد و رشوه بده و رشوه بگیر در مملکت درست کنیم باین مناسبت بنده نه با آن موافقم نه با این. اما در خصوص آن دو سئوالی که راجع به حقوق گمرکی قند و شکر و چای اینجا کردند هر دو در حقیقت یکی است: یکی اینکه در بودجه سال ۱۳۱۴ و قبل از آن ما یک قلمی داشتیم به عنوان عایدی تجارتی قند و چای که در سال ۱۳۱۴ مبلغ هفتاد میلیون ریال بوده و حذف شده است و یکی دیگر هم اینکه در قسمت گمرک ما برداشتیم امسال و دو قلم نوشتیم یک قلم نوشتیم حقوق گمرکی قند و چای و شکر، یکی هم حقوق گمرکی سایر واردات اما اینکه چرا آن هفتاد میلیون ریال سابق اینجا نوشته نشده است، برای اینکه دولت باین عقیده است که بهتر است از آن تجارت و انحصاری که داشت و عوائد تجارتی قند و شکر و چای صرف نظر کند برای اینکه همه مردم بیشتر مصرف کنند چون ارزانتر که شد بیشتر مصرف می‌شود و مردم در رفاه خواهند بود و زندگانیشان مشکل نمی‌شود با عادتی که دارند مردم به قند و چای و هم اینکه عایدات دولت زیادتر می‌شود الآن هم نمونه اش هست از آنوقت که ما کسر کردیم عایدات ما ماه به ماه دارد زیادتر می‌شود
(صحیح است)
و بهمین دلیل هم هست که در سال ۱۳۱۵ حقوق گمرکی قند و چای را ما پیش بینی کردیم که به ۱۵۰ میلیون ریال می‌رسد پس انحصاری را که سال پیش داشتیم در وسط سال ازش صرف نظر کردیم چون دیگر بما عایدات نمی‌دهد بنابراین ازش صرف نظر شد اما اینکه اینجا چطور شده است که ما آمدیم و در اینجا دو قلم گذاشته‌ایم راجع به گمرک، حقوق گمرکی قند و چای را در یک قلم گذاشته و سایر حقوق گمرکی واردات را در یک قلم دیگر این را برای این گذارده‌ایم که هر کس بودجه را می‌بیند متوجه باشد که ما این حقوق گمرکی را که روی هم رفته دو قلمش می‌شود سیصد میلیون ریال و این دو قلم را نمی‌خواهیم از راه یک اضافات زیادی بر گمرک پیدا کنیم ۱۵۰ میلیون ریال از این منحصراً مال قند و چای است و ما آمدیم حقوق گمرکی اش را هم از آنچه که بوده است کمتر کردیم و ۱۵۰ میلیون ریال دیگر هم برای حقوق گمرکی سایر واردات به مملکت است که در گمرک خواهیم گرفت و تصور می‌کنم که از این بابت هم کاملاً آقا مطمئن باشند و همه مطمئن باشند که مخصوصاً دولت یک نظری راجع به قند و چای گرفته است از حیث کم کردن عوارض که بر نفع مردم هم بوده است و بنابراین ادامه خواهد داد به رویة خودش دولت و هم اینکه بر نفع مالی خودش است و بنابراین جای نگرانی نیست که ما بخواهیم آنچه را که کسر کردیم باز اضافه کنیم
(صحیح است)
می‌فرمایند که خوب عوائد متفرقه کدام است؟ عوائد متفرقه در بودجه نوشتن آخر آقا علتی دارد. در کار محاسبات وزارت مالیه که وارد نشده‌اید تا ببینید چرا ما می‌نویسیم عایدات متفرقه. آقا هر عایداتی که وارد می‌شود باید در یک حساب مخصوصی برود می‌نویسند مثلاً عایدات از بابت مالیات بر عایدات این روز به روز در مالیه هر محل هر مبلغی که وصول می‌شود وارد در دفترش می‌کنند به اسم این مالیات ولی اگر یک عایداتی که در بودجه نمی‌شود محلی برایش معین کرد و در هیچ قلم پیش بینی نشده بود و پیش آمد پیش هم می‌آید در هر مملکتی فرض بفرمائید مثلاً دولت یک مقدار اسباب کهنه و اسقاط و اثاثیه کهنه و مستعمل دارد که آنها را می‌فروشند در هر سال سال پیش هم در بودجه هر کدام از وزارتخانه‌ها نوشتیم خوب اینها را می‌فروشند این عوائد جزو کدام قلم باید برده شود؟ یک جائی باید حسابش را نگاهداریم؟ یا فرض بفرمائید در شرکتهای مختلفی که دولت سهیم است اگر آمدیم و اتفاقاً غیر از آنهائی که اینجا پیش بینی کردیم یک کدام آنها یک چیزی بما داد این را کجا ببریم؟ پس باید غیر از این اقلامی که در اینجا پیش بینی کرده‌ایم یک قلم متفرقه هم داشته باشیم یک صفحه و یک ستون در محاسبات آن باشد که هر عایداتی که در اقلام دیگر بودجه اگر پیش بینی نشده بود و پیش آمد در آن صفحه بنویسیم. اما یک تعبیری کردند آقا که تصور می‌کنم خیلی برای من مشکل باشد آن را بتوانم بفهمم که آقا چطور باین تعبیر برخوردند آقای دیبا در سالهای قبل هم در مجلس تشریف داشته‌اند و چندین دوره است در مجلس وکالت می‌کنند صرف نظر از معلومات و فضائل شخصی شان که دارند پس چطور این استدلال را کردند که اگر ما آمدیم یک همچو چیزی نوشتیم و نوشتیم عوائد متفرقه، فردا صبح وزیر مالیه و مأمورین می‌نشینند و می‌گویند خوب دیگر راحت شدیم، دیگر هر مالیاتی را خواستیم از مردم بگیریم غیر از آنهائی که هست باین اسم می‌گیریم
(خندة نمایندگان)
حقیقتاً اگر کار را باین ترتیب و باین سهولت تصور می‌کردید و مالیه را اینقدر بی اساس خیال می‌کردید آنوقت دیگر بنده خیال می‌کنم که باید از شما گله بکنم، چطور می‌شود آقا؟ چطور می‌شود که ما باسم متفرقه فردا صبح بیائیم و یک مالیاتی وضع کنیم و بگیریم مالیات درب و پنجره که در خیلی از ممالک هم هست بیائیم و فکر کنیم و فردا صبح درب و پنجره خانه آقا را بشماریم و یک قبض هم صادر کنیم و بگوئیم آقا این را بیا و بده. به چه مناسبت آقا بدهم؟ میگوئیم آقا نوشته‌اند در بودجه عوائد متفرقه و این هم یکی از عوائد متفرقه است. همینطور هر چیزی که هر شب ما فکرمان می‌رسد بیائیم و فردا صبح باین طور و تحت این عنوان بتوانیم بگیریم و بنده خیال می‌کنم این را فرمودند که بنده این توضیحات را بدهم والا خودشان هم قطعاً این عقیده را ندارند، اما راجع به شهریة مدارس غیر ابتدائی البته معارف پروری که الحمدالله سالهای سال است در همه ماها هست و آقا هم مثل همه معارف پرورند و بنده هم خیال می‌کنم که از عواید معارف
(خندة نمایندگان)
عرض می‌کنم که از عواید شهریه مدارس غیر ابتدائی یعنی مدارس متوسطه و عالیه در تمام این مملکت ۶۰۰۰۰۰ ریال در سال این عایدات پیش بینی شده است از طرف وزارت معارف که ده هزار تومان نسبت به سال پیش عایداتش بیشتر شده است در این قسمت ولی این هم از برای این بوده است که در یک قلم پائین تر ده هزار تومان کسر کرده بودند برای اینکه خیلی هم بدنما نباشد
(خندة نمایندگان)
خوب حالا شما میفرمائید که چه بکنیم؟ این مبلغ، مبلغ فوق العاده- ایست یعنی این خرجی را که دولت از برای معارف می‌کند و آقا اگر نظری بندازید به ماقبل خودتان تصدیق می‌کنید که این خرج فوق العاده و زیاد در مقابل این چیزی که بعنوان شهریه می‌گیرند قابل مقایسه نیست یک شهریه خیلی سنگینی نیست که ما بخواهیم خرج خودمان را از آن جا دربیاوریم البته خود آقای وزیر معارف هم توضیح خواهند داد. الآن برای شما می‌خوانم اولاً در نظرتان باشد پولهائی که ما امسال به معارف می‌دهیم، قلم اول ۹۸۱۰۰۰۰ ریال اضافه بهشان می‌دهیم در نیتجه بودجه شان می‌رسد به مبلغ ۴۱۶۰۸۲۵۰ ریال و این یک قلم است بعد ۱۳۳۵۰۰۰۰ ریال از برای محصلین خارجه می‌دهیم بعد از برای ساختمانهایشان مبلغ ۱۲۰۰۰۰۰۰ ریال می‌دهیم که نسبت به سال قبل دو میلیون ریال اضافه شده است بعد بابت اثاثیه و موزه پانصد هزار ریال بهشان می‌دهیم مجموع این اقلام را که شما حساب کنید رویهمرفته هفت هشت میلیون می‌شود آنوقت با این شصت هزار تومان که می‌دهند مقایسه می‌کنید و تصور می‌کنید یک چیز زیادی است میفرمائید بودجه امسال را که کاری نداریم ولی در بودجة سالهای دیگر ما و وزارت معارف یک نقشه پیدا کنیم که این شصت هزار تومان را از یک جائی تأمین کنیم اصلاً این از لحاظ عایدات نیست آقا مردم این مملکت بچه هایشان را می‌فرستند مدارس ابتدائی و ازشان هیچ چیز گرفته نمی‌شود ولی عده دیگر بعد از طی مدارس ابتدائی بچه‌های خودشان را می‌فرستند به مدارس متوسطه و سالهای بعد می‌روند به مدارس عالیه و تحصیلات خوبی هم می‌کنند و بعد هم که بچه‌ها از مدرسه بیرون می‌آیند البته یک معلوماتی دارند که خیلی هم از برای مملکت مفید است و خیلی بی انصافی است اگر بگویند که من نظر مساعدی بآنها ندارم ولی آنوقت هم حقوق بیشتری می‌گیرند اگر طبیب باشند که عایدات زیادی دارند مهندس می‌شوند عایدات دارند بالاخره آنها که رفته‌اند به آنجا رسیده‌اند اینها یک عایداتی دارند و بالاخره نسبت به اشخاصی هم که استطاعت ندارند از آنها گرفته نمی‌شود از آنهای دیگر یک شهریه خیلی مختصری در مدارس متوسطه گرفته می‌شود این دیگر آنقدرها قابل این نیست و محتاج به این نیست که یک نقشه بکشیم ما با بودن آقای وزیر معارف (که لابد بعداً حرف می‌زنند) و بگوئیم ندهند.
رئیس الوزراء- اگرچه با توضیحاتی که آقای وزیر مالیه راجع به علاقه دولت به صحیه دادند بنده مطلب زیادی ندارم که عرض کنم ولی قبلاً از اظهار علاقمندی که آقای دیبا نسبت به صحیه کردند اظهار تشکر می‌کنم در قسمت مالی یعنی آن کمکی که از طرف دولت باید نسبت به صحیه بشود مطلب بطوری است که آقای وزیر مالیه توضیح دادند چون دولت مصارف مختلفه دارد و همیشه می‌بایستی که مصارفی که مهمتر است آنها را مقدم بدارد و با این حال امسال در ۱۳۱۵ در حدود پانصد هزار تومان به بودجه صحیه کمک شده است و به بودجه ۱۳۱۵ اضافه داده شده است یک قسمت دیگر که لازم بود بنده توضیح بدهم که خاطر محترم آقایان از جریان صحیه مستحضر باشد مختصراً عرض می‌کنم صحیه دو قسمت است یکی قسمت معالجه مرضی است یکی هم قسمت حفظ الصحه عمومی است آنرا اشخاص نمی‌بینند ولی شاید از قسمت اول مهمتر باشد که اقدامی می‌شود که مردم کمتر مریض بشوند و با توجهاتی که مخصوصاً از طرف اعلیحضرت همایونی و دولت در این باب می‌شود قریب دو سال است شانزده مریضخانه در مرکز و ولایات تأسیس شده است با اطباء مهمتر و وسائل بهتری من هم تصدیق می‌کنم که ما وسائلی که الآن داریم مطابق احتیاجات کشور نیست و بایستی بهتر از این باشد هم در قسمت مریضخانه‌هامان و هم قسمت حفظ الصحه عمومی که آنهم مراحلی دارد که اگر بنده توضیح بدهم شاید خارج از موضوع باشد در قسمت حفظ الصحه یک قسمتش مربوط می‌شود به انستیتو پاستور که در این قسمت در سال گذشته دولت یکی از پروفسورهای مهم فرانسه را که در انستیتو پاستور پاریس سمت معلمی دارد آنرا دعوت کرد و اینجا در قسمت انستیتو پاستور یک اقداماتی کرده است از نقطة نظر سرم سازی و ترتیب میکروب شناسی و ترتیب اشخاصی که باید در این قسمتها کار بکنند خیلی اقدامات ایشان مفید بوده است و این کارها البته عوامل مؤثری در رواج حفظ الصحه مملکتی خواهد بود و بعضی سرمهائی که در ایران تابحال ساخته نمی‌شد و مثل سرمهای دیگر که تا بحال از خارج می‌آوریم آنها را هم اقدام کردیم که در سال ۱۳۱۵ همیینجا تهیه شود. و این یک کمک بزردی برای صحیه عمومی خواهد بود و در قسمت تشکیلات خود صحیه هم دولت پرگرام وسیعی دارد که در دست اقدام است و وقتی که انجام شد در موقعش بعرض آقایان خواهیم رسانید مقصود این است که دولت در هر قسمت نسبت به صحیه فروگذار نکرده و مخصوصاً نظر دولت و امر اعلیحضرت همایونی هم این است که در این قسمت توجه بیشتری بشود تا مردم سالمتر و قویتر باشند تا بتوانند بهتر زندگانی کنند و بهتر خدمات را انجام دهند و مطابق احصائیه هائی هم که داریم و حالا در دسترس نیست وضعیت هم خیلی بهتر شده است بعضی ایالات شمالی بود که بواسطه خشکاندی مردابهائی که بوده است صحت مردم خیلی پیشرفت کرده است شاید نظر آقایان باشد و این یک چیزهائی است که چندان بنظر نمی‌آید و کسی که سالم است می‌رود پی کارش وبه کسی نمیگویدکه من ناخوش بودم وحلا سالم شدم رویهمرفته خواستم عرض کنم که اگر موقع بهتری پیش بیاید و بهتر از این وسائل داشته باشد و بیشتر باشد کوتاهی نمی‌کند
(صحیح است).
وزیر معارف (آقای حکمت) – بنده عرض مفصلی ندارم فقط از موقع استفاده می‌کنم برای یک موضوع مختصری که بعدها محل احتیاج وزارت معارف است. غالباً مراجعه می‌شود به وزارت معارف از برای معاف شدن از شهریه گرفتن و کمک خرج دادن و خرج تحصیل دادن و این جور چیزها بنده می‌خواهم عرض کنم آنچه که در تمام دنیا معمول است و تمام ملل متمدنه عالم معمول کرده‌اند و ما هم که از آنها جلوتر نیستیم و آن این است که تحصیلات ابتدائی که عبارت باشد از خواندن و نوشتن و حساب کردن برای تمام افراد مملکت مجانی است و برای این منظور هم وزارت معارف اقدامات کرده و بطوری که در بودجه ملاحظه میفرمائید نوشته شده است عایدات مدارس غیر ابتدائی و در مدارس غیر ابتدائی که شهریه می‌گیرند نه از لحاظ آن عایدات مختصری است که برای دولت حاصل می‌شود برای جنبة تربیتی آن است که جوانها از ابتدای عمر عادت بکنند که متکی به عمل خودشان باشند نه اینکه تکیه اش به دولت باشد و هر روز در وزارت معارف بیاید که معاف از شهریه بشود و کمک خرج بگیرد و این یک اثر سوئی در تربیت جوانان می‌کند واین شصت هزار تومان که از محل شهریه گرفته می‌شود در مقابل خرجی که دولت می‌کند در مدارس متوسطه و عالیه هیچ نیست بنده این جا یک نمونه خیلی مختصری عرض می‌کنم یکی از مدارس عالیة ما دانشکده مهندسی است که ۱۲۰ نفر شاگرد دارد از برای این عده شاگرد – یکصد و پنجاه و شش هزار تومان هر سال خرج می‌شود از حیث معلم و لابراتوار و مخارج متفرقه غیر از بنائی که یک داستان مفصلی دارد اگر این ۱۵۶ هزار تومان را به ۱۲۰ نفر تقسیم کنیم هر نفری در سال یکهزار و سیصد تومان خرج تحصیلی آنها است و بموجب نظامنامه که داریم هر نفری در نه ماه هر ماهی دو تومان می‌دهد یکصد و هشتاد ریال در سال و از این عدة هم معاف هستند بعلت اینکه اولیائشان معلم است کسانی که اولیائشان رتبه‌های پائین هستند معافند اگر نمــره‌های امتحانیه آنها ۱۷ باشد که بعد آوردیم گفتیم که ۱۴ باشد معاف هستند بنابراین این پولی که گرفته می‌شود از نقطه نظر تربیتی گرفته می‌شود و این را البته نظر تربیتی باید حساب کرد و باید به هر جوانی که تقاضای معافیت از شهریه یا کمک خرج می‌کند نصیحت کرد که اتکای او بخودش باشد نه تکیه اش به دولت
(صحیح است).
رئیس- چند نفر از آقایان اجازه خواسته‌اند رأی گرفته می‌شود به کفایت مذاکرات آقایانیکه موافقند قیام فرمایند.
(اکثر برخاستند).
رئیس- تصویب شد. آقای مخبر.
دکتر طاهری (مخبر کمیسیون بودجه)- یک مختصر اصلاحی است که در مادة واحده و دو سه تا اقلام باید بشود در مادة واحده تیر ماه اصلاح می‌شود و خرداد ماه می‌شود که بودجه‌های تفصیلی تا اول خرداد باید بیاید. در صفحه ششم راجع به اعتبار برای ساختمان بیمارستان طهران بیمارستانهای طهران نوشته شود. در صفحه هشتم اعتبار وزارت مالیه اینطور تصویب می‌شود که سی و نه میلیون و نهصد و سی و چهار هزار و ششصد و بیست ریال بجای ۴۰ میلیون و ۲۴ هزار و هفتصد و بیست ریال و در صفحه نهم بابت خرید سهام شرکت قماش یک میلیون ریال می‌شود. این اقلامی است که باید اصلاح شود اشتباه شده بود در طبعش.
رئیس- مادة واحده قرائت می‌شود.
مادة واحده – مجلس شورای ملی بودجه سال ۱۳۱۵ کشور را (باستثنای عایداتی که بابت حق – الامتیاز نفت وصول و بحساب ذخیره مملکتی منظور می‌شود) مطابق صورت ضمیمه که از حیث عایدات به مبلغ یک میلیارد و شانزده هزار و هفتصد و چهل ریال (۱۰۰۰۰۱۶۷۴۰ ریال) و از حیث مخارج به یک میلیارد و هشت هزار و چهارصد و هشتاد و چهار ریال (۱۰۰۰۰۰۸۴۸۴ ریال) بالغ می‌باشد تصویب و به وزارت مالیه اجازه می‌دهد که مخارج عمومی کشور را اعم از حقوق و مصارف در سال ۱۳۱۵ در حدود اعتبارات مصوب در صورت ضمیمه و مطابق بودجه‌های تفصیلی سال ۱۳۱۴ تاحدی که اعتبارت مصوبه در بودجه‌های مزبور ضمن بودجه‌های ۱۳۱۵ نیز منظور شده باشد بپردازد تا وقتی که بودجه‌های تفصیلی ۱۳۱۵ که باید تا اول خرداد ماه ۱۳۱۵ به مجلس شورای ملی تقدیم گردد به کمیسیون بودجه مجلس ارجاع شود مادام که بودجه‌های تفصیلی از تصویب کمیسیون بودجه نگذشته مخارج مزبور را مطابق بودجه‌های پیشنهادی و پس از تصوی بر طبق آنچه که تصویب شده است بپردازد پرداخت مخارج مزبوره از اول خرداد ۱۳۱۵ موکول به تقدیم بودجه‌های تفصیلی به مجلس شورای ملی خواهد بود.
رئیس- آقای دکتر طاهری.
دکتر طاهری- عرضی نداشتم فقط همان کلمة تیر ماه را خواستم عرض کنم تبدیل شود به خرداد ماه در دو محل باید اصلاح بفرمایند.
مؤید احمدی (منشی)- اصلاح شد.
رئیس- آقای وثوق.
وثوق- اغلب آقایان بلکه تمام آقایان همکارهای خودم را می‌بینم که یک شوق و شعف زیادی برای مطرح شدن این بودجه دارند البته باید هم داشته باشند زیرا با ملاحظة اقلام بودجه ۱۳۰۳ به این طرف و مقایسة بودجه ۱۳۰۳ به این طرف که بیست و سه میلیون بوده است می‌بینیم که یک ترقیات خیلی مهمی در این مملکت و تشکیلات این مملکت شده است بنده در دو قسمت خواستم اظهار تشکری بکنم و مترصد بودم که آقای دیبا با این اظهار خرسندی که فرمودند بفرمایند که محتاج به عرض بنده نشود ولی نفرمودند این است که بنده لازم دانستم که عرض کنم که در این بودجه دو قلم مهم از نظر بنده گذشت که یکی راجع به معارف بود که یک میلیون اضافه شده است و می‌شود فکر کرد که با توجهاتی که از طرف اعلیحضرت اقدس شاهنشاهی نسبت به معارف مبذول می‌شود بطوری که امسال شده است در سنوات بعد هم مبذول شود معارف ما یک ترقیات خیلی فوق العاده خواهد کرد این است که بنده لازم دانستم تشکرات خودم را در اینجا با زبان الکن خودم عرض کنم قسمت دوم راجع به فلاحت بود که نهصد و بیست و سه هزار و خردة ریال معین کرده‌اند که باید گفت که مملکت ما که مملکت فلاحتی است و تمام این تشکیل شرکتهائیکه می‌شود و توجهی که می‌شود برای پیشرفت فلاحت است از این قسمت که در قسمت فلاحت هم توجهی مخصوص شده است حقیقتاً باید امیدوار بود که فلاحت آتیه مملکت یک صورت خوشی پیدا خواهد کرد که زارعین و فلاحین و ملاکین می‌توانند از زراعت خودشان استفاده کرده و امر زراعت ترقیات شایانی بکند و فلاحت آتیه مملکت تغییر وضعیتی پیدا کند. بنده خواستم در هر دو این قسمتها نظریه خودم را عرض کنم.
رئیس- موافقین با رقم عایدات یک میلیارد و شانزده هزار و هفتصد و چهل ریال قیام فرمایند.
(اکثر برخاستند).
رئیس- تصویب شد. موافقین با یک میلیارد و هشت هزار و چهارصد و هشتاد و چهار ریال خرج ۱۳۱۵ قیام فرمایند.
(اغلب برخاستند).
رئیس- تصویب شد. رأی گرفته می‌شود به مجموع ماده واحده با ورقه آقایانی که موافقت دارند ورقة سفید خواهند داد.
(اخذ و شمارة آراء بعمل آمده ۱۰۵ ورقة سفید تعداد شد.)
رئیس- عدة حضار در موقع رأی ۱۰۵ نفر با ۱۰۵ رأی به اتفاق آراء تصویب شد.
- تقدیم لایحه متمم بودجه ۱۳۱۵ کل مملکتی از طرف آقای وزیر مالیه
[۳- تقدیم لایحه متمم بودجه ۱۳۱۵ کل مملکتی از طرف آقای وزیر مالیه]
وزیر مالیه- بنده خیلی تشکر می‌کنم از آقایان با اظهار موافقت تامی که با بودجه فرمودند قانون متمم بودجه هم که البته میدانید که بایستی بلافاصله بعد از بودجه به تصویب برسد لایحه اش را تقدیم می‌کنم و تمنی می‌کنم آقایان هم موافقت بفرمایند که جلسه فردا صبح باشد و ما جلسة کمیسیون را الآن تشکیل می‌دهیم و نظر می‌کنیم با موافقت آقایان اعضاء کمیسیون بودجه که خبر آن برای فردا حاضر شود و جلسه فردا صبح تشکیل شود و این لایحه مطرح شود.
- اعلام وصول بودجه سال ۱۳۱۵ مجلس و ارجاع آن به کمیسیون محاسبات
[۴- اعلام وصول بودجه سال ۱۳۱۵ مجلس و ارجاع آن به کمیسیون محاسبات]
رئیس- لایحه بودجه ۱۳۱۵ مجلس شورای ملی رسیده است به کمیسیون محاسبات داده می‌شود که بعد خبرش به عرض مجلس برسد.
- تصویب دو فقره مرخصی
[۵- تصویب دو فقره مرخصی]
رئیس- خبرازکمیسیون عرایض ومرخصی رسیده است قرائت می‌شود:
آقای روحی برای رسیدگی به امورمحلی تقاضای۲۰روز مرخصی ازتاریخ حرکت نموده اندوکمیسیون عرایض با تقاضای ایشان موافقت نموده اینک خبرآن برای تصویب تقدیم می‌شود. (عده برای رأی کافی نبود.)
رئیس- آقای دکتر طاهری.
دکتر طاهری- چون فردا مجلس داریم حالا هم آقایان رفته‌اند در کمیسیون بودجه اگر اجازه می‌فرمایند رأی این خبر را بگذارید برای فردا.
(در این موقع چند نفر از آقایان نمایندگان وارد مجلس شده و عده کافی شد.)
رئیس- آقایانی که با مرخصی آقای روحی موافقت دارند قیام فرمایند
(اکثر قیام نمودند).
رئیس- تصویب شد. خبر مرخصی آقای فزونی: آقای فزونی برای رسیدگی و اصلاح امور محلی تقاضای ۲۰ روز مرخصی از تاریخ حرکت نموده‌اند و کمیسیون عرایض با این تقاضا موافقت نموده و اینک خبر آن برای تصویب تقدیم می‌شود.
رئیس- رأی گرفته می‌شود به مرخصی آقای فزونی موافقین قیام فرمایند.
(اغلب قیام نمودند).
رئیس- تصویب شد.
- موقع و دستور جلسة بعد – ختم جلسه
[۶- موقع و دستور جلسة بعد – ختم جلسه]
رئیس- اگر تصویب میفرمائید جلسه را ختم کنیم.
(صحیح است).
جلسة آینده فردا چهارشنبه ۲۰ اسفند سه ساعت قبل از ظهر دستور لایحه متمم بودجه.
(مجلس مقارن ظهر ختم شد.)
رئیس مجلس شورای ملی- حسن اسفندیاری
قانون
بودجه سال ۱۳۱۵ کشوری
مادة واحده- مجلس شورای ملی بودجه سال ۱۳۱۵ کشور را (باستثنای عایداتی که بابت حق – الامتیاز نفت وصول و بحساب ذخیره مملکتی منظور می‌شود) مطابق صورت ضمیمه که از حیث عایدات به مبلغ یک میلیارد و شانزده هزار و هفتصد و چهل ریال (۱۰۰۰۰۱۶۷۴۰ ریال) و از حیث مخارج به یک میلیارد و هشت هزار و چهارصد و هشتاد و چهار ریال (۱۰۰۰۰۰۸۴۸۴ ریال) بالغ می‌باشد تصویب و به وزارت مالیه اجازه می‌دهد که مخارج عمومی کشور را اعم از حقوق و مصارف در سال ۱۳۱۵ در حدود اعتبارات مصوب در صورت ضمیمه و مطابق بودجه‌های تفصیلی سال ۱۳۱۴ تاحدی که اعتبارت مصوبه در بودجه‌های مزبور ضمن بودجه‌های ۱۳۱۵ نیز منظور شده باشد بپردازد تا وقتی که بودجه‌های تفصیلی ۱۳۱۵ که باید تا اول خرداد ماه ۱۳۱۵ به مجلس شورای ملی تقدیم گردد به کمیسیون بودجه مجلس ارجاع شود مادام که بودجه‌های تفصیلی از تصویب کمیسیون بودجه نگذشته مخارج مزبور را مطابق بودجه‌های پیشنهادی و پس از تصوی بر طبق آنچه که تصویب شده است بپردازد پرداخت مخارج مزبوره از اول خرداد ۱۳۱۵ موکول به تقدیم بودجه‌های تفصیلی به مجلس شورای ملی خواهد بود.
این قانون که مشتمل بر یک ماده و صورت ضمیمه است در جلسة نوزدهم اسفند ماه یکهزار و سیصد و چهارده شمسی به تصویب مجلس شورای ملی رسید.
رئیس مجلس شورای ملی- حسن اسفندیاری
بودجه کل سال ۱۳۱۵ کشوری
باب اول – عایدات
نمره ترتیب شرح پیش بینی برای بودجه مبلغ بودجه مصوب تفاوت پیـش نسبت ملاحظات
دوره عمل ۱۳۱۵ ۱۳۱۴ ببودجةبینی شده سال ۱۳۱۴
بریال بریال ریال + ریال -
وزارت مالیه
مالیات مستقیم
۱ مالیات بر عایدات و حق تمبر ۱۰۰۰۰۰۰۰۰ ۲۰۰۰۰۰۰۰ ۳۰۰۰۰۰۰۰
۲ بقایای مالیات املاک مزروعی ۱۴۰۰۰۰۰۰ ۱۴۰۰۰۰۰۰
۳ بازخرید منال خالصجات انتقالی ۲۰۰۰۰۰۰ ۵۰۰۰۰۰۰ ۳۰۰۰۰۰۰
مالیات غیر مستقیم
۴ مالیات صدی سه ۴۵۰۰۰۰۰۰ ۴۰۰۰۰۰۰۰ ۵۰۰۰۰۰۰
۵ مالیات نفت و بنزین ۵۵۰۰۰۰۰۰ ۲۰۰۰۰۰۰۰ ۳۵۰۰۰۰۰۰
۶ مالیات رسومات ۳۶۰۰۰۰۰۰ ۱۸۰۰۰۰۰۰ ۱۸۰۰۰۰۰۰
۷ ذبایح ۸۰۰۰۰۰۰ ۸۰۰۰۰۰۰
۸ حق الثبت درشکه و کالسکه ۷۲۰۰۰۰ ۷۲۰۰۰۰
۹ جنگل‌ها ۲۸۵۲۵۰۳ ۲۳۶۰۰۰۰ ۴۹۲۵۰۳
۱۰ متفرقه غیرمستقیم بانضمام عواید مالیات
لاتار و حراج ۶۵۰۰۰۰ ۶۵۰۰۰۰
۱۱ بقایای مالیات حق الثبت ۲۰۰۰۰۰ ۵۰۰۰۰۰ ۳۰۰۰۰۰
گمرکات
۱۲ حقوق گمرکی قندو چای ۱۵۰۰۰۰۰۰۰
۱۳ حقوق واردات وصاردات گمرکی سایر } ۱۸۰۷۰۰۰۰۰ ۱۱۳۹۰۰۰۰۰
اجناس وعوایدشانساری وسرب و مهر
و انبارومتفرقه گمرک ۱۵۰۰۰۰۰۰۰
انحصارها
۱۴ انحصار دخانیات ۱۰۰۰۰۰۰۰۰ ۷۰۰۰۰۰۰۰ ۳۰۰۰۰۰۰۰
۱۵ انحصار تریاک ۷۵۰۰۰۰۰۰ ۷۰۰۰۰۰۰۰ ۵۰۰۰۰۰۰
۱۶ انحصار قماش ۶۰۰۰۰۰۰۰ ۲۶۲۳۳۱۰۰ ۳۳۷۷۶۶۹۰۰
۱۷ انحصار کبریت ۴۸۰۰۰۰۰ ۳۵۰۰۰۰۰ ۱۳۰۰۰۰۰
امتیازات
۱۸ حق الامتیازتلفن ۱۵۰۰۰۰ ۱۵۰۰۰۰
۱۹ حق الامتیازوعایدات دولت ازکمپانی
شیلات بانضمام بقایای آن ۸۹۰۰۰۰۰ ۱۲۹۰۰۰۰۰ ۴۰۰۰۰۰۰
عواید متفرقه امتیازات ۸۲۵۰۰۰ ۸۲۵۰۰۰
بقایای امتیازات ۴۵۰۰۰۰۰ ۲۵۰۰۰۰۰ ۲۰۰۰۰۰۰
حقوق نمایندگـی دولـت درنفــت جنوب ۲۰۰۰۰۰ ۲۰۰۰۰۰
نمره ترتیب شرح پیش بینی برای مبلغ بودجه مصوب تفاوت پیـش بینی شده ملاحظات
بودجه دوره عمل ۱۳۱۴ بریال نسبت ببودجة سال ۱۳۱۴
۱۳۱۵ بریال ریال + ریال -
منافع سهام دولتی
۲۳ منافع سهام بانک ملی ۳۰۰۰۰۰۰۰ ۴۸۰۰۰۰ ۲۹۵۲۰۰۰۰
۲۴ منافع سهام شرکت قماش ۳۵۰۰۰۰۰۰ ۲۵۰۰۰۰۰ ۱۰۰۰۰۰۰
۲۵ منافع سهام نفت جنوب ۱۳۷۰۰۰۰ ۱۲۵۰۰۰۰ ۱۲۰۰۰۰
۲۶ منافع سهام بانک صنعتی وفلاحتی ۱۰۰۰۰۰۰ ۱۰۰۰۰۰۰
۲۷ منافع سهام شرکت بیمه ۸۰۰۰۰۰ ۴۰۰۰۰۰ ۴۰۰۰۰۰
خالصجات ومعادن وشیلات داخلی
۲۸ خالصجات ۱۷۰۰۰۰۰۰ ۱۹۰۰۰۰۰۰ ۲۰۰۰۰۰۰
۲۹ معادن و خاک سرخ ۱۱۰۰۰۰۰۰ ۵۵۵۰۰۰۰ ۵۴۵۰۰۰۰
۳۰ شیلات داخلی
عوایدانتقالی ازوجوه مخصوصه
۳۱ صدی سه مخارج وصول مالیات راه و
انحصار قند و چای ۶۸۶۰۰۰۰ ۴۸۶۰۰۰۰ ۲۰۰۰۰۰۰
۳۲ سهم معارف از مالیات راه ۲۶۰۶۶۰۷ ۲۶۰۶۶۰۷
۳۳ سهم صحیه از مالیات ۷۲۴۱۳۰ ۷۲۴۱۳۰
۳۴ سهم صحیه از عایدات بندری ۴۴۰۰۰۰ ۴۴۰۰۰۰
۳۵ سهم صحیه بابت عایدات پوست بره ۱۵۰۰۰۰۰ ۱۵۰۰۰۰۰
مطالبات دولت
۳۶ کارخانه نخ ریسی مرحوم صنیع الدوله ۳۰۰۰۰ ۳۰۰۰۰
۳۷ مطالبات متفرقه دولت ۴۰۰۰۰۰۰ ۴۰۰۰۰۰۰
مجلس شورای ملی
عواید مطبعه وباغ بهارستان ۷۰۰۰۰۰ ۶۰۰۰۰۰ ۱۰۰۰۰۰
وزارت عدلیه
۳۹ عواید محاکم ۴۰۰۰۰۰۰ ۳۹۰۰۰۰۰ ۱۰۰۰۰۰
۴۰ مأمورین صلح ونمایندگی پارکه‌ها ۱۰۰۰۰۰ ۱۰۰۰۰۰ - جمعا و خرجا منظور است
۴۱ ثبت اسناد واملاک ۹۴۶۵۰۰۰ ۹۱۲۵۰۰۰ ۳۴۰۰۰۰
۴۲ عوایدصدی ۲۵ ثبت اسنادواملاک ۲۳۰۰۰۰۰ ۲۲۵۰۰۰۰ ۵۰۰۰۰
۴۳ عوایدحق نسبی ازحق الاجرای ثبت اسناد
بموجب مادة۱۳۱ قانون ثبت اسنادو
املاک مصوب۲۶اسفندماه۱۳۱۰ ۵۰۰۰۰ ۵۰۰۰۰ جمعا و خرجا منظور است
۴۴ حق السهم صاحبان محاضر رسمی ۱۲۶۰۰۰۰ ۱۲۰۰۰۰ ۶۰۰۰۰
۴۵ عایدات فروش اوراق ودفاتر ۴۲۰۰۰۰ ۷۲۰۰۰۰ ۳۰۰۰۰۰
جمعاوخرجامنظوراست
جمعاوخرجامنظوراست
جمعاوخرجامنظوراست
نمره ترتیب شرح پیش بینی برای مبلغ بودجه مصوب تفاوت پیـش شده نسبت ملاحظات بودجه دوره عمل ۱۳۱۴ بریال به بودجة بینی سال ۱۳۱۴
۱۳۱۵ بریال ریال + ریال -
وزارت داخله
۴۶ عواید شهربانی ۱۰۰۰۰ ۵۰۰۰ ۵۰۰۰
۴۷ گذرنامه واقامت اتباع خارجه ۲۵۰۰۰۰ ۲۷۰۰۰۰ ۲۰۰۰۰
۴۸ صحیه ۲۲۵۰۰۰ ۲۲۵۰۰۰ -
۴۹ عوایدحاصله ازمعاینه صحی کشتیها
و قرانطینه‌ها ۱۰۰۰۰ ۱۰۰۰۰ - جمعا و خرجا منظور است
۵۰ عواید ثبت احوال ۱۴۰۰۰۰ ۱۴۰۰۰۰ ۱۰۰ هزار ریال از این قلم
وزارت امورخارجه جمعا و خرجا منظور است
۵۱ عواید شانسلری ۴۴۰۰۰ ۲۰۰۰۰ ۲۴۰۰۰
وزارت پست و تلگراف
۵۲ عوائد پست ۷۵۸۰۰۰۰ ۷۳۸۰۰۰۰ ۲۴۰۰۰
۵۳ عوائدتلگراف وتلگراف بی سیم ۱۲۷۸۵۰۰۰ ۱۱۵۰۰۰۰۰ ۱۲۸۵۰۰۰
۵۴ وجهی که شرکت تلفن برای مخارج
نظارت وزارت پست وتلگراف می‌پردازد ۴۰۰۰۰ ۴۰۰۰۰ -
وزارت معارف
۵۵ عواید شهریه مدارس غیرابتدائی ۶۰۰۰۰۰ ۵۰۰۰۰۰ ۱۰۰۰۰۰
۵۶ عواید تمبرجوازوتصدیقنامه وغیره ۳۵۰۰۰۰ ۴۵۰۰۰۰ ۱۰۰۰۰۰
۵۷ عواید فروش کتب وسالنامه وبرنامه‌ها ۳۰۰۰۰ ۳۰۰۰۰
اداره کل تجارت
۵۸ عواید تمبر ۲۵۰۰ ۲۵۰۰
۵۹ ازبابت فروش اوزان وبقایای اجناس ممنوعه ۴۰۰۰۰۰ - ۴۰۰۰۰۰
اداره کل صناعت
۶۰ عایدات هنرستانها ۳۵۰۰۰ ۲۷۵۰۰ ۷۵۰۰
۶۱ عایدات کارخانة سیمان ۱۲۶۰۰۰۰۰ ۹۶۴۶۰۰۰ ۲۹۵۴۰۰۰
۶۲ عایدات کارخانه قیراندودکردن واشباع ۹۳۰۰۰۰۰ ۱۴۹۰۰۰۰۰ ۵۶۰۰۰۰۰
اداره کل فلاحت
۶۳ عایدات مزارع امتحانیه وغیره ۱۹۲۰۰۰ ۱۸۷۴۰۰ ۴۶۰۰
گذرنامه
۶۴ عایدات گذرنامه ۲۰۰۰۰۰۰ ۱۳۶۰۰۰۰ ۶۴۰۰۰۰
عواید متفرقه وغیرمترقبه
۶۵ عواید متفرقه کشوری که در سایر مواد منظور نشده ۱۵۰۰۰۰۰۰ ۹۵۰۰۰۰۰ ۵۵۰۰۰۰۰
جمع ۹۸۰۰۱۶۷۴۰
۶۶ انتقالی بحساب ۱۳۱۰ بابت عواید مربوطه
بسال ۱۳۱۴ ۲۰۰۰۰۰۰۰ ۱۵۰۰۰۰۰۰ ۵۰۰۰۰۰۰
جمع ۱۰۰۰۰۱۶۷۴۰
۱۰۰۰۰۰
۵۶۰۰۰۰۰
جمعاوخرجامنظوراست.
۱۰۰هزارریال ازاین قلم
جمعاوخرجامنظوراست.
نمره ترتیب شرح پیش بینی برای مبلغ بودجه مصوب تفاوت پیـش بینی شده نسبت ملاحظات
بودجه دوره عمل ۱۳۱۵ ۱۳۱۴ ببودجة شده سال ۱۳۱۴
بریال بریال ریال + ریال -
ارقامیکه دربودجه۱۳۱۴ بوده و در
بودجه ۱۳۱۵ منظور نشده:
۱ عواید تجارتی قند و شکر ۷۰۰۰۰۰۰۰ ۷۰۰۰۰۰۰۰
۲ منافع ذخیره مسکوک نیکل ۷۵۰۰۰ ۷۵۰۰۰
۳ عایدات شرکت غله ۸۰۰۰۰۰ ۸۰۰۰۰۰
۴ عواید متفرقه وزارتخانه‌ها وادارات مستقل ۳۱۲۵۰ ۳۱۲۵۰
جمع کل ـــــــــــــ ــــــــــــ ــــــــــــ ـــــــــــــ
۱۶۷۴۰ ۰۰۰۰ ۷۵۱۱۲۳۴۸۷ ۳۳۵۱۱۹۵۰۳ ۸۶۲۲۶۲۵۰
Page 18 missing