مذاکرات مجلس شورای ملی ۱۹ اردیبهشت ۱۳۴۷ نشست ۵۸
| مجلس شورای ملی مجموعه قوانین دوره قانونگذاری بیست و دوم | تصمیم‌های مجلس | قوانین انقلاب شاه و مردم |
مذاکرات مجلس شورای ملی
صورت مشروح مذاکرات مجلس روز پنجشنبه ۱۹ اردیبهشت ۱۳۴۷ نشست ۵۸
مشروح مذاکرات مجلس شورای ملی، دوره۲۲
جلسه: ۵۸
| مجلس ساعت نه و سی دقیقه صبح به ریاست آقای مهندس عبدالله ریاضی تشکیل گردید. |
فهرست مطالب:
- قرائت اسامی غائبین جلسه قبل.
۱- قرائت اسامی غائبین جلسه قبل.
رئیس- اسامی غائبین جلسه قبل قرائت می‌شود.
غائبین با اجازه
- آقایان آموزگار- دکتر صدر- دکتر هوا گیمیان- دکتر مهذب- دکتر صالحی- دکتر رفیعی- ثامنی- تهرانی- مهندس اربابی- پرویزی- پوربابایی- جاماسبی- رضوی- رضازاده- مهندس زرآور- دکتر عظیمی- دکتر فربود- معزی- مهرزاد- دکتر نجیمی- مهندس بریمانی- موسوی ماکویی- دکتر حبیب‌اللهی- بانو دکتر دولتشاهی- مهندس ارفع- دکتر سعید- شاهنده- دکتر شریعت- دکتر طالع- مهندس فروهر- فضائلی- کاسمی- موقر- دکتر موثقی- دکتر وفا.
غائبین مریض
- آقایان عامری- مسعودی- معظمی- دکتر غنی- دکتر یگانگی- توسلی- مرتضوی- بهادری- مهندس زنجانچی- سعید وزیری- سلیمانی کاشانی- مافی- دکتر مهدوی- تیمسار سرلشکر نکوزاد.
- بیانات قبل از دستور آقایان: مهندس اربابی- موسوی ماکویی- ماهیار- ابوذر- دکتر رفیعی
۲- بیانات قبل از دستور آقایان: مهندس اربابی- موسوی ماکویی- ماهیار- ابوذر- دکتر رفیعی.
رئیس- نطق‌های قبل از دستور را شروع می‌کنیم آقای مهندس اربابی تشریف بیاورید.
مهندس اربابی- با اجازه مقام معظم ریاست و همکاران ارجمند.
به طوری که نمایندگان محترم استحضار دارند شاهنشاه آریامهر با تشریف فرمایی خود به شیراز برای دومین بار در سال جاری فارس و فارسی را قرین مباهات و افتخار فرمودند و زیارت شاهنشاه نصیب مردم شیراز و نمایندگان این استان گردید.
احساسات بی‌شائبه و گرمی که مردم شیراز هنگام نزول اجلال ملوکانه نشان دادند غیرقابل توصیف است. مردم با دل‌هایی مملو از نشاط و شادی برای استقبال موکب ملوکانه شتافته بودند و شور خاصی در شهر شیراز به وجود آمده بود و در دیدگان آنان غرور و افتخار از داشتن چنین شاهنشاهی رئوف و مهربان که شب و روز در فکر آسایش و رفاه مردم این مملکت می‌باشند موج می‌زد. هنگام بازدید شاهنشاه از دانشگاه پهلوی شیراز دانشجویان احساسات شورانگیزی نسبت به شاهنشاه آریامهر ابراز داشتند.
شاهنشاه آریامهر نسبت به کشاورزان، کارگران، روحانیون، بازرگانان، دانشگاهیان، عشایر و کلیه طبقات مردم عنایت ملوکانه مبذول و با اعتقاد راسخی که به مبانی مذهی دارند در مورد توسعه صحن و تعمیرات آستانه مقدسه حضرت شاه چراغ دستوراتی صادر فرمودند.
راجع به وضع آب جنوب شهر شیراز با توسعه‌ای که شهر پیدا می‌کند دستور فرمودند مطالعاتی به عمل آید و نتیجه به شرف عرض ملوکانه برسد.
با توجهات خاص شاهنشاه آریامهر مردم فارس امیدوارند که با اجرای برنامه‌های عمرانی پیشرفت فارس از نقطه‌نظر کشاورزی و صنعتی و توجه به راه‌های مورد لزوم روز به روز سریع‌تر و نتایج درخشان‌تری حاصل گردد.
امروز هر فرد ایرانی از اینکه مملکت با تایید ایزد توانا و رهبری شاهنشاه خردمند و دانش پرور مدارج ترقی و پیشرفت را طی می‌کند سپاسگزار و مفتخر است.
انقلاب و تحول عظیمی که از لحاظ اقتصادی و سیاسی و اجتماعی به یمن همت شاهنشاه آریامهر در مملکت ما به ثمر رسید هر ایرانی را وادار می‌کند که سر تعظیم و تکریم به این رهبر بزرگ اجتماع و بشر دوست و خیرخواه که در دنیا موجب سرافرازی و سربلندی ایرانی شده است (صحیح است) امروز تنها ملت ایران نیست که از رهبر عالیقدر خویش ستایش می‌کند بلکه رؤسای کشورهای بزرگ و شخصیت‌هی جهانی و دانشمندان که به ایران مسافرت می‌کنند و کلیه ملت‌های جهان پیشرت‌های سریع ایران را ستوده و سیاست مستقل ملی را که به ابتکار شاهنشاه دوراندیش مستقر شده می‌ستایند (صحیح است).
از خداوند متعال مسألت دارم که شاهنشاه عزیز ما را که موجب تجدید مجد و عظمت ایران شده‌اند و همچنین علیاحضرت شهبانوی گرامی و والاحضرت ولیعهد محبوب و خاندان جلیل سلطنت را همواره سلامت و محفوظ نگاهدارد (انشاءالله).
- ز یزدان بر آن شاه باید آفرین
- که زیبد بدو تخت و تاج و نگین
(احسنت)
رئیس- آقای موسوی ماکویی تشریف بیاورید.
موسوی ماکویی- همکاران عزیز من از منطقه سیل‌زده و زلزله‌زده شهرستان ماکو برگشته‌ام حامل اخبار بسیار جالب و امیدوار کننده برای همکاران عزیز می‌باشم جالب و امیدوار کننده از نظر تحرک و همکاری در دستگاه‌های مختلف فی‌الواقع بعضی از این دستگاه‌ها به عقیده من مبتکر و بانی مکتبی هستند که طرز کار آن در پیشرفت سایر دستگاه‌ها شاید بی‌فایده نباشد. در روز دهم اردیبهشت ماه ساعت هشت و بیست و پنج دقیقه بعد از ظهر اولین زلزله در شهرستان ماکو به وقوع پیوست و با کمال تأسف بر اثر همین زلزله ۳۹ نفر از بین رفتند و ۱۰ نفر زخمی شدند و تعداد زیادی هم زخمی سرپایی داشتیم و در حدود ۱۰۷۱ دستگاه خانه به طرق مختلف غیرقابل استفاده شده‌اند یعنی یا از بین رفته و یا غیر قابل استفاده شده است چیزی که فوق‌العاده جالب است با آنکه منطقه‌ای که در آن زلزله شده اکثر دهات راه نداشت، تلفن نداشت وسیله‌ای نبود و در یک منطقه کوهستانی قرار گرفته است به فاصله دو ساعت به شیر و خورشید سرخ ماکو خبر می‌دهند و افراد شیر و خورشید سرخ شهرستان ماکو در اثر تعلیماتی که در آن مکتب خاص دیده‌اند همان شبانه به کمک مردم زلزله‌زده می‌شتابند طبیعی است که فردا خبر به تهران برسد و شاهنشاه محبوب و رهبر خردمند ایران اوامر موکدی صادر می‌فرمایند و تمام دستگاه‌ها به کمک می‌شتابند دستگاه‌هایی که رل بسیار حساسی را در این کمک بازی کردند عبارت هستند از شیر و خورشید سرخ در سطح مملکت، مقامات استانداری و فرمانداری و ارتش و ژاندارمری و وزارت بهداری و وزارت کشاورزی بودند و باید به عرض نمایندگان ملت برسانم که شهبانوی خیر و بشر دوست ایران به وسیله تلفن از تهران با ماکو تماس گرفتند و اوامر موکدی نسبت به مصیبت‌زدگان صادر فرمودند و جناب آقای دکتر خطیبی که تشریف آوردند از نزدیک اوضاع را ملاحظه فرمودند والاحضرت شمس پهلوی شاهزاده خانم خیر و بشر دوست ایران تلفنی دستورات موکدی به جناب آقای دکتر خطیبی و آقای استاندار فرمودند و حتی اظهار علاقه فرمودند که حرکت بفرمایند و تشریف بیاورند و اوضاع را از نزدیک ببینند و مردم از جناب آقای دکتر خطیبی تقاضا کردند که به عرض والا حضرت برسانند که حاضر به زحمت ایشان نیستیم چون تمام کمک‌های اولیه شده بود و بهتر این است که والا حضرت زمانی سرافراز بفرمایند که اقدامات بعدی هم انجام شده باشد بنده باید به عرض همکاران عزیزم برسانم که افراد شیر و خورشید در سطح استان از تبریز و رضاییه و شاهپور و خوی و مرند و نقده و حتی تهران در اثر همان مکتبی که به وجود آمده آنچنان همکاری عجیب داشتند و آنچنان تحرک از خود نشان دادند که در همان ۴۸ ساعت اولیه در حدود سه هزار چادر و چهار هزار تخته پتو و کمک‌های اولیه من جمیع جهات شد و من وظیفه دارم از تمام سربازان شیر و خورشید مخصوصاً والا حضرت نیکوکاران شاهدخت شمس پهلوی و جناب دکتر خطیبی مدیرعامل مثبت و فعال این سازمان و اعضا شیر و خورشید تبریز و رضاییه و بالاخص آقای جم مدیرعامل شیر و خورشید سرخ رضاییه و کارکنان شیر و خورشید در شهرستان‌های مرند، خوی، شاهپور مخصوصاً ماکو صمیمانه تشکر و سپاسگزاری نمایم (احسنت) همانطور که عرض کردم در همان ساعات اولیه کمک‌های اولیـه مـن جمیع جهات رسید کمک‌هایی که واقعاً جالب و شایسته بود وظیفه دارم که از تحرک و دلسوزی استاندار آذربایجان غربی چند کلمه‌ای به عرض آقایان نمایندگان برسانم به نظر من استاندار آذربایجان‌غربی جناب آقای کیانپور واقعا روح انقلاب را درک کرده‌اند چرا؟ به دلیل اینکه ۶ شبانه‌روز آمدند در منطقه زلزله زده به سر بردند و در حقیقت دستگاه استانداری را از رضاییه به ماکو منتقل فرمودند و شاید ایشان در این مدت شبانه بیش از ۴ ساعت نخوابیدند و به وسایل مختلف هلیکوپتر و ماشین، از نقاط زلزله‌زده بازدید کردند طبعا در اثر این بازدیدها دلجویی فراوانی از مردم مصیبت زده شد. ارتش و ژاندارمری با فرستادن هلیکوپتر و اعزام تعداد زیادی از افسران رشید و بشردوست و وسائل مختلف در این همکاری سهم به سزایی داشتند بنده وظیفه دارم از همکاری‌های ارتش و ژاندارمری صمیمانه تشکر کنم مخصوصاً از تیمسار سپهد اویسی و تیمسار سرتیپ شهنام معاون لشکر رضاییه که شب و روز با ابواب جمعی خودش به فریاد مصیبت‌دیدگان می‌رسیدند صمیمانه سپاسگزاری کنم همچنین وظیفه دارم از بهداری استان که تمام دستگاه‌ها و واحدهای خودش را از سپاهی بهداشت و اطبایی که در اختیارشان بود به شهرستان ماکو فرستادند و مناطق زلزله‌زده را از نزدیک بازدید کردند و آبها را ضدعفونی نمودند و واکسیناسیون عمومی علیه بیماری‌ها انجام دادند از رئیس فعال آن آقای دکتر خسرو شاهی صمیمانه تشکر کنم وظیفه دارم از وزارت کشاورزی و جناب آقای دکتر زاهدی که دستور فرمودند چند اکیپ از پزشکان از تهران آمدند به مناطق زلزله زده و کمک‌های اساسی را در آنجا به عمل آوردند تشکر کنم بنابراین به ترتیبی که ملاحظه می‌فرمایید در کمترین فرصت با بهترین صورت کمک‌های اولیه انجام پذیرفته و فعلا تنها چیزی که باید مورد توجه دولت و دستگاه شیر و خورشید قرار بگیرد مسأله خانه‌های کسانی است که در این مصیبت از بین رفته است همانطور که عرض کردم ۱۰۷۱ خانه از بین رفته و منکوب شده و تعدادی از این خانه‌ها در دهاتی هستند که جمعیت آن از ۱۵۰۰ نفر تجاوز می‌کند فواصل زیاد هم ندارند در اطراف جاده هم قرار گرفته اینها باید خانه‌سازی بشود دسته‌ای از خانه‌ها در مناطق کوهستانی هستند که هیچ‌گونه راهی برای آنها نیست باید به آنها کمک بشود دسته سوم خانه‌هایی است که شکاف برداشته باید کمک شود از دولت تقاضا میکنم چون اینجا منطقه‌ای است که فصل زمستان آنجا شروع می‌شود و همین الان که بنده صحبت میکنم آنها در زیر چادر به سر می‌برند و متأسفانه باران هم فرصتی به آنان نمی‌دهد و شب و روز بارندگی است بنده استدعا میکنم این موضوع را مورد توجه قرار بدهید که تا فصل ساختمان در این منطقه سپری نشده است برای خانه‌سازی آنها فکر عاجلی بشود بنابراین از جناب آقای دکتر خطیبی و دستگاه شیر و خورشید استدعا دارم با تجاربی که در این موارد در گذشته به دست آورده‌اند عملی‌ترین راه‌ها را انتخاب بفرمایند تا مسأله مسکن این افراد در آن منطقه حل بشود و خسارات وارده جبران بشود اگر پیشنهاد آقای استاندار مورد توجه قرار گیرد اشکالات حل خواهد شد ضمنا وظیفه دارم از جناب آقای هویدا و دستگاه‌های مختلف نسبت به مناطق زلزله و سیل ارس کنار صمیمانه تشکر کنم که بر اثر طغیان ارس دوازده ده محصول خودشان را از دست داده‌اند البته دولت اطلاع داده بنا به درخواست استاندار در حدود ۱۰ میلیون ریال وام به دهقانان آسیب دیده داده شود ولی تا این ساعت اجرا نشده ولی یقین دارم اقدام خواهد شد ضمنا از وزارت آب و برق تمنا دارم که این وزارت در سه چهار قسمتی که سد خاکی شکاف برداشته اقدام به تعمیر کند تا وسایل آسایش دهقانان آنسامان تأمین بشود بنده وظیفه دارم بار دیگر از عنایات خاص شاهنشاه محبوب و شهبانوی محبوب ایران و والاحضرت شمس پهلوی و دستگاه شیر و خورشید در تهران و سطح آذربایجان و مخصوصاً از شیر و خورشید سرخ تبریز که در زلزله دو سال پیش کمک‌های اساسی نمود و آقایان جوادی و اردبیلی در این قسمت سهم به سزایی داشته‌اند و همچنین از ارتش و ژاندارمری و وزارت بهداری و استاندارد دلسوز آذربایجان‌غربی و وزارت کشاورزی و بهداری صمیمانه تشکر کنم و از مقام معظم ریاست مجلس شورای ملی تقاضا دارم که محبتی بفرمایند و در این قسمت اوامر موکدی صادر بفرمایند که دولت تا فصل ساختمان تمام نشده اقدام به ساختمان و تعمیر ساختمان‌های خراب شده بنماید چون مردم ناراحتند و فعلاً در همه جا برف و باران است من از اینکه وقت گرانبهای شما دوستان عزیز را گرفتم معذرت می‌خواهم و امیدوارم در اثر توجهات شاهنشاه محبوب و تحرک دولت مسأله خانه‌سازی هر چه زودتر در منطقه ما حل شود (احسنت).
رئیس- آقای ماهیار تشریف بیاورید.
ماهیار- مقام معظم ریاست، خانم‌ها و آقایان.
- داروی تربیت از پیر طریقت بستان
- کادمی را بتراز از علت نادانی نیست
چقدر خوب سعدی در قصیده معروفش فرموده صاحبنظران می‌دانند کادمی مخفف که آدمی است که این (که)، (که) تعلیل است واقعا هیچ عیب و نقصی برای انسان از جاهلی نیست.
- ایهاالناس جهان جای تن آسانی نیست
- مرد دانا به جهان داشتن ارزانی نیست
- خفتگان را خبر از زمزمه مرغ سحر
- حیوان را خیر از عالم انسانی نیست
- داروی تربیت از پیر طریقت بستان
- کادمی را بتراز علت نادانی نیست
تفسیری است از آیه شریفه قرآن مجید ان اکرمکم عندالله اتقیکم یعنی گرامی‌ترین و عزیزترین مردم نزد خدا پرهیزگارترین آنان است علما و دانشمندان این پرهیزگاری را به معنای دوری جستن از عیب و نقص جهالت و نادانی دانسته‌اند نظامی عروضی در این باب اشاره‌ای دارد در کتاب چهار مقاله می‌نویسد: سلطان محمود غزنوی دستور داد عده‌ای از علمای طراز اول دینی جمع شدند تا این آیه را تفسیر کنند بعد از شور، بحث زیاد که با شرح آن نمی‌خواهم وقت شریف مجلس گرفته شود. گفتند بدترین عیب انسان‌ها جهالت و نادانی است جهالت و نادانی ام‌الفساد و مبدا و منشاء و سرچشمه اشتباهات گوناگون است به همین جهت انقلاب سفید ایران که به رهبری خردمندانه شاهنشاه آریامهر رهبر خردمند و دادگستر ایران آغاز گردید و متضمن خیر و سعادت ایران و متضمن خیر و سعادت ملت ایران بود به این اصل مهم توجه شد یعنی با سه عامل مخرب اجتماع که عبارت از فقر و بیماری و جهالت بود مبارزه شدید علیه آن آغاز گردید میلیون‌ها مردم این کشور صاحب زمین و آب و خاک شدند از فقر و فاقه بدر آمدند مخصوصاً دهقانان و کارگران مختار سرنوشت خود گردیدند با ایجاد سپاه دانش که به روستاها اعزام گردیدند با ایجاد سپاه دانش که به روستاها اعزام گردید در دورترین و اقصی نقاط ایران مبارزه شدید بر علیه جهل و جهالت و نادانی شروع شد البته تجلیات انقلاب شاه و ملت و جلوه‌های این انقلاب به قدری زیاد است گر بگویم شرح آن بی‌حد شود مثنوی هفتاد من کاغذ شود البته وقت به من اجازه زیادتری را نمی‌دهد فقط خواستم عرض کنم از جلوه‌های این انقلاب اجرای برنامه‌های عمرانی و آبادانی در کشور و مخصوصاً اقرار زمامداران بزرگ دنیا چه موقعی که شاهنشاه به کشور آنها تشریف فرما می‌شوند و چه موقعی که آنها به ایران می‌آیند همه‌شان مقر هستند که سیاست مستقل ملی ما موجب تعظیم و تقدیس زمامداران و صاحبنظران بزرگ جهان است و همه این قسمت را قبول دارند باز برای ما موجب افتخار است که یکی از بانوان این کشور از خاندان جلیل سلطنت در کنفرانس جهانی حقوق بشر ریاست این کنفرانس را به عهده دارند والا حضرت گرامی والاگهر اشرف پهلوی برای ما ایرانیان موجب کمال افتخار است نتیجه‌ای که می‌خواستم از این مقدمه بگیرم این است که امروز یکی از لوایح مهم دولت در ساحت مقدس شورای ملی مطرح است شور دوم هم هست. این لایحه، خدمات اجتماعی بانوان می‌باشد و با تصویب این لایحه ما افتخاری برای خود در دوره ۲۲ کسب و تحصیل می‌کنیم زنان ایران از دیرباز یعنی از موقعی که به امر اعلیحضرت رضاشاه کبیر توانستند در مراحل مختلف اجتماعی فعالیت‌های خود را آغاز کنند خودشان را به بهترین وجهی نشان داده و فعالیت ابراز داشته‌اند خوشبختانه در عصر سلطنت اعلیحضرت محمدرضا شاه پهلوی شاهنشاه آریامهر زنان بیش از پیش در این راه مجاهده و کوشش کردند منتها آنان در انتظار تصویب این لایحه بودند من چون بنا به شغلی که داشتم و سالیان متمادی مسوولیت اداری مرکز تربیت معلم و تدریس آن را به عهده داشتم از نزدیک ناظر بودم که زنان ایران با چه علاقه و صمیمیت در خدمت به فرهنگ و شاهنشاه و کشور کوشا بودند امروز هم در نقاط مختلف کشور در فرهنگ، در آموزش و پرورش به همان خدمات صمیمانه خود ادامه می‌دهند زنان ایران خوب دریافته‌اند که باید دوشادوش برادران خود در این جهاد مقدس همکاری نماینده امید است زنان ایران بتوانند آن مقام شامخی که در جامعه ایران داشته‌اند در راه خدمت شاهنشاه و کشور و فرهنگ و بهداشتی که در این لایحه پیش‌بینی شده مقام بارز خود را آشکار سازند از فرصت استفاده میکنم بعضی از خواست‌های اهالی گیلان و حوزه انتخابیه خود را به طور اجمال و ایجاز به عرض نمایندگان محترم مجلس شورای ملی می‌رسانم. در هفته گذشته که مجلس مجللی در شهرستان رشت برگزار شده بود عده زیادی از اهالی و رجال و صاحبنظران و فرهنگ‌پروران گیلان در آن شرکت داشتند این مجلس به پاس خدمات چهارمین سال استانداری جناب آقای دکتر سام بود عده‌ای از نمایندگان هم حضور داشتند عده‌ای از صاحبنظران و فرهنگ‌دوستان به من دستوری دادند و از من خواستند که من این تقاضا را در این ساحت مقدس مجلس به استحضار برسانم در راس این تقاضاها تقاضایی بود از پیشگاه شاهنشاه آریامهر، اهالی شاهدوست و فرهنگ‌پرور وفادار، وفادار لقبی است که خود شاهنشاه آریامهر به اهالی گیلان داده‌اند (چند نفر از نمایندگان- همه مردم ایران وفا دارند) همه مردم ایران وفادار و شاهدوست هستند عرض کردم این لقبی است که معظم‌له به اهالی گیلان دادند و آنها را به این لقب مفتخر کردند مردم گیلان از پیشگاه همایونی خواسته‌اند که اهالی گیلان را با تشریف‌فرمایی خودشان سرافراز و مفتخر فرمایند. خواست دوم اهالی فرهنگ پرور گیلان ایجاد دانشگاه بود این تقاضا را یکی دو بار عرض کردم باز به عرض می‌رسانم تا تقاضای مردم گیلان را به منصه ظهور برسانند از دولت جناب آقای هویدا، دولت خدمتگزار شاهنشاه و ملت مخصوصاً خواستارم در برنامه چهارم این آرزوی قدیمی و دیرین اهالی گیلان را انجام بدهند تقاضای سوم بنده مربوط به حوزه انتخابیه آستارا است خانم‌ها و آقایان می‌دانند که گیلان با ایجاد سد شهبانو از لحاظ کمبود آب به هیچ وجه در مضیقه نیست مخصوصاً در مناطق شهرستان رشت، فومن صومعه سرا با ایجاد سد تاریک رود، آب برفومن تمام مزارع مشروب می‌شوند ولی بعضی نقاط آنجا مثل حوزه‌های عباس آباد، و یرمونی، لوندویل و نمین اینها احتیاج به چاه‌های عمیق و نیمه‌عمیق دارند مدت‌ها است تقاضا می‌کنند و من تقاضاهایشان را به سازمان‌های مربوط تقدیم داشته‌ام، موضوع دیگر تامین برق و تلفن بخش نمین است، بخش نمین یکی از بخش‌های مهم است که از نظر فرمانداری جزو شهرستان اردبیل و از نظر انتخابات جزو حوزه انتخابیه آستارا است از این مزایای تمدن و احتیاجات اولیه محروم است آنان تقاضا داشتند هر چه زودتر این خواست آنان را عمل کنند همچنین اهالی آستارا. شهر آستارا می‌دانید یک منطقه مرزی است هنوز تلفن خودکار اتوماتیک ندارد آنان می‌خواستند که این دستگاه تلفن را هم در آنجا دایر کنند مخصوصاً با لوله‌کشی گازی که از جنوب شهر به تهران و از تهران به آستارا آغاز می‌شود این خواست آنان بسیار برای دولت آسان است و می‌تواند به خوبی انجام بدهد قسمت دیگر که بسیار برای دولت آسان است و می‌توانند به خوبی انجام دهند این قسمت آخر خواست آنان است که آن را هم اخیرا دولت وعده مساعد داده‌اند و به من امر کردند در اینجا به استحضار نمایندگان محترم و ساحت مقدس مجلس شورای ملی برسانم عبارت از آسفالت جاده شاهراه بندر پهلوی به آستارا و اردبیل است عرض کرده بودم این در برنامه چهارم منظور شده و تقاضای آنان این بود که هر چه زودتر انجام شود از حوصله‌ای که مبذول فرمودید بی‌اندازه ممنون و متشکرم بیش از این مزاحم اوقات شریفتان نمی‌شوم (احسنت).
رئیس- آقای ابوذر تشریف بیاورید.
ابوذر- سال ۱۳۴۷ همانطور که از بهار شکوهمند آن هویدا است سال سعادت و پیروزی و خیر و برکت برای ملت ایران خواهد بود (انشاءالله) مسافرت‌های شخصیت‌های برجسته جهان به ایران و عقد قراردادهای اقتصادی و فرهنگی با ما موجب حسن تفاهم بین ملل و ارتباط بیشتر و شناسایی ایران به کلیه ممالک راقیه جهان می‌گردد و خط مشی کشور ما در جنبه حفظ حقوق صلح‌دوستی و ایجاد سیاست ملی موجب تایید پشتیبانی غالب کشورهای جهان قرار گرفته است. کنفرانس حقوق بشر که در حال حاضر تشکیل است یکی از مهمترین کنفرانس‌هایی است که در کشور ما تشکیل شده و موضوع قابل توجه این است که رؤسای کلیه نمایندگی‌های بیش از ۸۰ کشور جهان شخصیت جهانی شاهنشاه آریامهر را ستوده‌اند و از اقداماتی که معظم‌له برای تحکیم مبانی صلح جهانی فرموده‌اند تحسین و قدردانی و پشتیبانی نموده‌اند روزگاری بود که افتخار ملت ایران این بود که پیوسته از گذشته صحبت می‌کرد و از حال و آینده نگران و اندوهناک بود خوشبختانه بعد از اجرای منشور انقلاب شاه و ملت و ایجاد سپاهیان انقلاب مملکت وضع بسیار رضایتبخشی پیدا کرد و برای آینده با اقدامات عمرانی و مفیدی که پیوسته صورت می‌گیرد امیدواری‌های فراانی در پیش است امروز به حمدالله نام ایران در تمام کشورهای مترقی جهان هم آهنگ با کوشش و کار و پیکار با بیسوادی و خدماتی است که برای تکامل خدماتی اجتماعی و بشر دوستی صورت می‌گیرد ثبت شده است. برای اطلاع از کارهای انجام شده و نیازمندی‌های مردم فرمانداری کل ایلام و پشتکوه به امرشاهنشاه آریامهر والاحضرت شاهپور غلامرضا پهلوی برادر گرامی شاهنشاه روز ۱۱ اردیبهشت به ایلام عزیمت فرمودند در این سفر والاحضرت شاهد احساسات فوق‌العاده بی‌شائبه شاهدوستی مرز داران رشید و و فداکار پشتکوه و ایلام بودند از مجسمه ذات مبارک شاهنشاه آریامهر که به خواست و عشق و آرزوی مردم وطنپرست این منطقه تهیه شده بود پرده‌برداری فرمودند همینطور از مجسمه رضاشاه کبیر بنیان‌گذار ایران نوین، چون شهر ایلام قبل از سلطنت رضاشاه کبیر یک منطقه عشایری و چادرنشینی بود و به امر آن پادشاه بزرگ نقشه شهرسازی و اسکان عشایر تهیه شده و امروز یکی از شهرهای بسیار زیبا و قشنگ ایران شده است پرده‌برداری کردند و با متانت و محبت خاصی که از خصائص ذاتی والاحضرت می‌باشد نسبت به فردا فرد اهالی اظهار تفقد فرمودند و نظریات مردم را با دقت و حوصله گوش داده و وعده فرمودند که نیازمندی‌های آنها را به عرض پیشگاه مبارک شاهنشاه آریامهر برسانند و روز دیگر در شهرستان مرزی مهران بلوار آنجا و استادیوم ورزشی را افتتاح و سایر اقدامات عمرانی که انجام شده مشاهده و ملاحظه و دستوراتی برای پیشرفت کار و بهبود وضع مردم صادر کردند احساسات عشایر مرزی مهران به اندازه‌ای بود که فریاد جاوید شاه در تمام مرزهای ایران طنین‌انداز بود مجسمه‌ای که برای سردار کبیر ایران رضاشاه تهیه شده بود از طرف فرماندار کل آقای رئوفی تهیه شده بود و این شاهدوستی و فعالیت ایشان در خدمات عمرانی در منطقه پشتکوه قابل تقدیر است همینطور فعالیت و زحمات مامورین انتظامی خصوصا رئیس سازمان و سایر دستگاه‌ها که همه در این منطقه دورافتاده مرزی برای سعادت مردم کار می‌کنند موجب کمال تشکر و سپاسگزاری می‌باشد یکی از روزهایی که والاحضرت برای مشاهده روستاهایی که به منظور اسکان عشایر تهیه شده بود تشریف‌فرما شده بودند یک پسربچه چوپانی یک دسته گل تهیه کرده بود و جلوی اتومبیل والاحضرت انداخت اتومبیل توقف کرد از او پرسیدم نیت شما از این کار چه بود گفت من از روزی که شنیدم برادر شاه اینجا تشریف آورده‌اند هر روز این گل را تهیه می‌کردم که نثار بکنم گفتم برای چه گفت؟ برای اینکه شاه بداند که او را دوست داریم. این سربقای شاهنشاهی ایران است که دوستی شاه در رگ و خون هر ایرانی نهفته است. (صحیح است) و من از این همه احساسات شاهدوستانه این مرزداران غیور سپاسگزاری میکنم در سال گذشته وقتی بنده اینجا راجع به مشکلات حوزه انتخابیه خود صحبت می‌کردم و از مقام محترم ریاست استدعا کردم که به دولت تذکر بدهند که این مشکلات را مرتفع سازند ایشان فرمودند تذکرات نمایندگان به دولت ابلاغ می‌شوند و مورد توجه قرار خواهد گرفت ولی تا حال که توجهی نکرده‌اند و خیال میکنم درباره مطالب قبل از دستور نمایندگان کمتر توجه می‌شود آن روز گفتم گسترش دادگستری در منطقه‌ای که شامل ۴ فرمانداری و ۱۹۷ هزار جمعیت دارد ضروری است باید دادگاه شهرستان داشته باشد متأسفانه سازمان دادگستری بیشتری به تهران توجه دارد در بعضی از نقاط پشتکوه اگر کسی با دادگستری کار داشته باشد باید از ۷۰ فرسخ راه به کرمانشاه برود و از کار و زندگانی خودش باز بماند آن روز بنده راجع به آموزش و پرورش مناطق عشایری صحبت کردم و حالا هم عرض میکنم این مناطق مخصوصاً ایلام و پشتکوه و بالاخره مناطق عشایری کهکیلویه فارس و بلوچستان باید بیشتر مورد عنایت قرار بگیرد اینها سربازان فداکاری برای مملکت هستند و بیش سایر نقاط آماده برای آموزش و پرورش هستند و باید به این نکات توجه بیشتری بشود در خصوص تربیت بدنی و ورزش که منحصرا در تهران فعالیت می‌شود و باید به شهرستان‌ها تعمیم پیدا کند مخصوصاً در مناطق عشایری و مرزنشین که این افراد با روح جوان و سلحشورش که پایه‌گذاری آن به دست ورزش سپرده شده است برای خدمتگزاری به مملکت آماده بشوند در باب مطالبی که در اینجا گفته می‌شود به خاطر دارم یکی از نمایندگان اکثریت گویا آقای دکتر دادفر بودند که راجع به گرانی بهای دارو صحبت کردند و من فکر می‌کردم که مسأله به این مهمی که مربوط به تمام طبقات کم بضاعت ایران است مورد توجه دولت قرار می‌گیرد و ترتیب اثر می‌دهند و می‌آیند مجلس را از تذکری که یک نماینده اکثریت داده مطلع می‌کنند متأسفانه دیدم هیچ اثری نیست اگر آقایان توجه به داروخانه‌های این شهر بفرمایند می‌بینند چه اندازه کثرت مراجعه است و در قیمت دارو چقدر اجحاف می‌شود من باب مثال بنده تحقیق کردم پنی‌سیلینی که شیر و خورشید یا سازمان شاهنشاهی ۲ ریال و هشت شاهی وارد می‌کند تا ۲ تومان می‌فروشند در حالی که صنعت داروسازی در این مملکت پیشرفت کرده الان در کشور موسساتی مثل تولید دارو و داروپخش و موسسات دیگر دارو می‌سازند باید این صنعت تقویت بشود و به عقیده من اساسا بایستی دارو در انحصار دولت باشد و توزیعش را به شرکت‌های تعاونی دارو بدهند که هم از وارد ساختن داروهای مختلف جلوگیری بشود و هم به مردم اجحاف نشود و اگر دولت برایش میسر است راسا اقدام کند والا سازمان شاهنشاهی و شیر و خورشید سرخ و این مؤسسات آماده هستند چون بنگاه دارویی در حال حاضر کاری نمی‌کند و یا سرمایه ندارد من تمنا دارم جناب آقای نخست‌وزیر که همیشه کوشش دارند برای آسایش مردم اقدام فرمایند نسبت به این مسأله توجه و مطالعه بفرمایند و مردم و مجلس ایران را از تصمیماتی که برای ارزانی دارو اتخاذ خواهند فرمود مطلع بکنند چون این کار فوق‌العاده مفید است و موجب می‌شود تحمیل به عهده‌ای که جزو طبقات بی‌بضاعت هستند نشود همینطور درباره مرض سل، در استان غرب الان تعداد زیادی مبتلا هستند و در آنجا یک آسایشگاه نیست و طبق آماری که به من داده شده برای مبارزه با سل آنطور که باید و شاید اقدام نکرده‌اند شاید کمی گسترش پیدا کرده و یا در حال توقف است این مطلب حائز اهمیت است و باید وزارت بهداری در ریشه‌کن ساختن آن اقدام نماید که البته هم مسلک محترم جناب آقای پروفسور مخبر فرهمند در جلسه آتی جریان را مبسوط به استحضار مجلس محترم خواهند رسانید من استدعا میکنم مطالبی که در اینجا آقایان نمایندگان می‌گویند مخصوصاً مسائلی که راجع به حوزه‌های انتخابیه آنها است دولت توجه بکند چون متأسفانه در وزارتخانهها که مراجعه می‌شود با اینکه تعداد معاونین در وزارتخانهها که مراجعه می‌شود با اینکه تعداد معاونین وزارتخانهها خیلی زیاد شده است معهذا اختیاراتی ندارند آقایان وزراء هم کمتر به مجلس تشریف می‌آورند من تقاضا دارم از مقام محترم ریاست که این موضوع مورد نظر قرار بگیرد که آقایان وزیران هفته‌ای یک بار اینجا تشریف بیاورند که مطالب را بشنوند چون به موجب امر شاهنشاه آریامهر و بر حسب وظیفه‌ای که ما داریم باید نمایندگان ملت به خواسته‌های مردم و نیازمندی‌های حوزه انتخابیه خودشان توجه بکنند به خاطر دارم که شاهنشاه آریامهر در سلام عید غدیر به آقایان سناتورها فرموده بودند که حتی آقایان سناتورهای انتصابی هم به حوزهاهای انتخابیه خودشان بروند و از خواسته‌های مردم مطلع بشوند موضوع را در مرکز تا حصول نتیجه دنبال نمایند من استدعا دارم مقام ریاست این موضوع را با دولت در میان بگذارند که آسایش مردم تأمین بشود در پایان از طرف خود و به نمایندگی از طرف اهالی و مرزداران ایلام پشتکوه از طرف خود و به نمایندگی از طرف اهالی و مرزداران ایلام پشتکوه از اینکه والاحضرت ارجمند این مسافرت بسیار ارزنده را متحمل شدند صمیمانه تشکر میکنم (احسنت).
رئیس- آقای دکتر رفیعی تشریف بیاورید.
دکتر رفیعی- با اجازه مقام ریاست و نمایندگان ارجمند.
شاهنشاه بزرگ و خردمند ما در کتاب انقلاب سفید شرح مبسوطی درباره لزوم تشکیل شرکت‌های تعاونی و اینکه باید نظام تعاونی جایگزین وضع موجود شود مرقوم فرموده‌اند که حتما همه نمایندگان محترم به کرات خوانده‌اند، درباره قوائد نظام تعاونی آنقدر گفته و نوشته شده که احتیاجی به توضیح نیست و خلاصه‌اش حمایت تولید کننده و مصرف‌کننده می‌باشد شرکت تعاونی برای تولید کننده اطمینان در فروش محصول خود به قیمت مناسب و ثابت و مطمئنی به وجود می‌آورد و برای مصرف‌کننده خرید محصول مرغوب و به قیمت ارزان را فراهم می‌سازد. شرکت‌های تعاونی به شرکت‌های تعاونی تولید و تولیدکنندگان و شرکت‌های تعاونی توزیع و مصرف و اعتبار تقسیم می‌شوند. تاکنون شرکت‌های تعاونی اعتبار به تعداد زیادی در روستاها تشکیل شده و شرکت‌های تعاونی توزیع به مصرف هم تعدادی تشکیل شده است ولی پایه اساسی شرکت‌های تعاونی، شرکت‌های تعاونی تولیدکنندگان است این شرکت‌ها هستند که نظر غائی شاهنشاه بزرگ ما را از شرکت‌های تعاونی تأمین می‌کنند. این شرکت‌های تعاونی تولیدکنندگان محصول تولید شده اعضاء را به قیمت مناسب خریداری می‌کنند و می‌توانند مایحتاج آنها را هم از کود شیمیایی و سایر مواد مورد لزوم تولید و حتی اعتبار در اختیار آنها بگذارند، و بعد اجناس تولیدی را در اختیار شرکت‌های تعاونی توزیع بگذارند که با قیمت ثابت و ارزانی در اختیار مصرف‌کنندگان گذاشته شود و حتی برنامه تولید منظمی برای تولید محصولات کشاورزی در اختیار تولیدکنندگان قرار دهند اقتصاد کشاورزی ما مخصوصاً بعد از انقلاب بزرگ شاه و ملت احتیاج مبرمی به تشکیل شرکت‌های تعاونی بین تولیدکنندگان محصولات کشاورزی دارد. بنده افتخار دارم که به عرص مجلس شورای ملی برسانم که به پیروی از منویات شاهنشاه محبوب و عظیم‌الشأن اولین شرکت تعاونی تولید بین تولیدکنندگان پسته در شهرستان رفسنجان یک هفته پیش تشکیل گردید (مبارک است) در اجتماعات مختلفه مردم که فوائد شرکت تعاونی تشریح می‌گردید، آنچنان احساسات پرشوری نسبت به شاهنشاه آریامهر از طرف طبقات مختلفه ابراز گردید که قابل وصف و بیان نیست، و در ظرف ده روز بیش از پانصد نفر عضویت شرکت تعاونی را پذیرفتند و با وجود مضیقه مالی وجه سهام خود را پرداخت نمودند، و امید است به زودی این شرکت تعاونی بیش از دو هزار عضو پیدا کند.
عموم طبقات مردم شهرستان رفسنجان در راه پیشبرد برنامه‌های مترقی شاهنشاه بزرگ خود حتی با جانفشانی مجاهده خواهند کرد بنده در خاتمه توجه دولت را نسبت به کمک‌هایی به این شرکت تعاونی جلب نموده و به عرایض خود خاتمه می‌دهم (احسنت).
- طرح گزارش شور اول کمیسیون نظام راجع به اصلاح ماده ۹۶ قانون استخدام نیروهای مسلح شاهنشاهی
۳- طرح گزارش شور اول کمیسیون نظام راجع به اصلاح ماده ۹۶ قانون استخدام نیروهای مسلح شاهنشاهی
رئیس- وارد دستور می‌شویم. گزارش شور اول لایحه اصلاح ماده ۹۶ قانون استخدام نیروهای مسلح شاهنشاهی مطرح است قرائت می‌شود.
گزارش شور اول از کمیسیون نظام به مجلس شورای ملی
کمیسیون نظام در جلسه ۸ اردیبهشت ماه ۱۳۴۷ با حضور تیمسار سپهبد کاتوزیان معاون وزارت جنگ لایحه شماره ۴۸۲۸۶-۱۴ /۱۲ /۱۳۴۶ دولت راجع به اصلاح ماده ۹۶ قانون استخدام نیروهای مسلح شاهنشاهی را که گزارش شور اول آن به شماره ۳۰۳ چاپ شده و پس از طرح در مجلس برحسب تذکر مقام ریاست و تصویب مجلس شورای ملی مجددا به کمیسیون ارجاع گردیده بود مورد رسیدگی قرار داد و با توجه به مذاکرات جلسه علنی و پیشنهادهایی که تقدیم شده بود مصوبه شور اول را با اصلاحاتی به شرح زیر تصویب کرد.
اینک گزارش آن را به مجلس شورای ملی تقدیم می‌دارد.
ماده ۹۶- وزارت جنگ و سایر وزارتخانهها و موسسات دولتی یا وابسته به دولت مجازند در صورت احتیاج افسران و درجه‌داران بازنشسته مشمول قانون استخدام نیروهای مسلح شاهنشاهی و همردیفان آنان را با موافقت وزارت جنگ به طور موقت و با حفظ وضع بازنشستگی به کار گمارده و علاوه بر حقوق بازنشستگی که دریافت می‌دارند حق‌الزحمه مناسبی نیز به آنان پرداخت نماید.
وزارتخانهها و موسساتی که مجاز به کار گماردن افسران و درجه‌داران بازنشسته می‌باشند و همچنین شرایط دعوت و میزان حق‌الزحمه آنان طبق آیین‌نامه‌ای که به تصویب کمیسیون‌های نظام و استخدام مجلسین می‌رسد تعیین خواهد شد.
مخبر کمیسیون نظام- حکیمیان.
گزارش شور اول از کمیسیون امور استخدام و سازمان‌های اداری به مجلس شورای ملی
کمیسیون امور استخدام و سازمان‌های اداری در جلسه ۱۲ اردیبهشت ماه ۱۳۴۷ با حضور تیمسار سپهبد کاتوزیان معاون وزارت جنگ لایحه مربوط به اصلاح ماده ۹۶ قانون استخدام نیروهای مسلح شاهنشاهی را که گزارش شور اول آن در مجلس شورای ملی مطرح و برحسب تذکر مقام ریاست و تصویب مجلس مجددا به کمیسیون ارجاع شده بود مورد رسیدگی قرار داد و گزارش کمیسیون نظام را در این مورد تأیید و تصویب کرد.
اینک گزارش آن را به مجلس شورای ملی تقدیم می‌دارد.
مخبر کمیسیون امور استخدام و سازمان‌های اداری- دیهیم.
(در این موقع عده برای رای کافی نبود)
رئیس- بنده از همکاران محترم خواهش میکنم که ملاحظه وجود اکثریت را در مجلس بفرمایند چون اگر اکثریت نباشد ناچارم جلسه را به عنوان تنفس تعطیل کنم، آقایانی که از جلسه خارج می‌شوند (مهندس بهبودی- اقلیت همه در مجلس هستند) (دکتر الموتی- اکثریت هم هستند) خواهش میکنم در موقعی که می‌خواهند بیرون تشریف ببرند به تابلو نگاه کنند در صورتی که اکثریت حاصل بود تشریف ببرند. (در این موقع اکثریت حاصل شد) کلیات لایحه مطرح است نظری نیست؟ (اظهاری نشد) به ورود در شور ماده واحده رای می‌گیریم خانم‌ها و آقایانی که موافقند خواهش میکنم قیام بفرمایند (اکثر برخاستند) تصویب شد. ماده واحده مطرح است نظری نیست؟ (اظهاری نشد) پیشنهادات رسیده قرائت می‌شود.
پیشنهاد می‌نماید در اصلاح ماده ۹۶ قانون استخدام نیروهای مسلح شاهنشاهی پس از جمله افسران و درجه‌داران در سطر دوم جمله (که قبل از ۵۵ سالگی بازنشسته می‌شوند) اضافه گردد.
با تقدیم احترام-ضیاء احمدی.
محترما پیشنهاد می‌شود جمله زیر به لایحه اصلاح ماده۹۶ قانون استخدام نیروهای مسلح شاهنشاهی در سطر چهارم بعد از کلمه بازنشستگی اضافه شود: «منحصرا برای تصدی امور فنی و امنیتی» به کار گمارده الی آخر...
با تقدیم احترام- امان‌الله ریگی.
رئیس- لایحه و پیشنهادات برای شور دوم به کمیسیون‌های مربوط ارجاع می‌شود.
- طرح و تصویب گزارش شور دوم کمیسیون آموزش و پرورش راجع به خدمات اجتماعی زنان و ارسال به مجلس سنا
۴- طرح و تصویب گزارش شور دوم کمیسیون آموزش و پرورش راجع به خدمات اجتماعی زنان و ارسال به مجلس سنا
رئیس- گزارش شور دوم لایحه خدمات اجتماعی زنان مطرح است قرائت می‌شود.
گزارش شور دوم از کمیسیون آموزش و پرورش به مجلس شورای ملی
کمیسیون آموزش و پرورش در جلسه سه‌شنبه ۱۷ /۲ /۱۳۴۷ با حضور خانم دکتر پارسای معاون وزارت آموزش و پرورش و آقای دکتر مرشد معاون وزارت بهداری لایحه شماره ۶۵۲۷۲ - ۴۶/۱۱/۹ دولت راجع به خدمات اجتماعی زنان را که گزارش شور اول آن به شماره ۲۹۱ چاپ شده است برای شور دوم با توجه به پیشنهادت رسیده مورد رسیدگی قرار داد و با اصلاحاتی به شرح زیر به تصویب رسانید.
اینک گزارش آن را به مجلس شورای ملی تقدیم می‌دارد.
ماده ۱- به منظور بیشتر سهیم کردن زنان در تحولات اجتماعی کشور و در اجرای اصول انقلاب شاه و مردم به موجب این قانون خدمات فرهنگی، آموزشی، بهداشتی، درمانی و اجتماعی وظیفه مقدس ملی زنان نیز شناخته شده و به ترتیب زیر در ماده زنانی که دارای گواهینامه کامل متوسطه و یا درجات تحصیلی بالاتر هستند برقرار می‌شود.
ماده ۲- خدمات مذکور در ماده یک شامل موارد زیر است.
- ۱- خدمات آموزشی.
- ۲- پیکار با بیسوادی.
- ۳- خدمات بهداشتی و درمانی در سازمان‌های کشوری یا نیروهای مسلح شاهنشاهی.
- ۴- خدمات مربوط به رفاه عمومی و مددکاری اجتماعی و ترویج خانه‌داری.
ماده ۳- از تاریخ تصویب این قانون در هر سال فهرست فارغ‌التحصیلان و میزان احتیاجات دولت به خدمت زنان در هر یک از امور فوق در حداقل مدت ممکن از طرف دولت اعلام می‌شود و کلیه فارغ‌التحصیلان همان سال که سنشان برای دارندگان گواهینامه کامل متوسطه یا معادل آن از ۲۵ سال و برای دارندگان درجات تحصیلی بالاتر از دیپلم از سی سال متجاوز نباشد برای انجام خدمات مذکور دعوت می‌شوند.
در هر حال زنانی که بعد از ۲۵ سالگی به اخذ دیپلم و یا پس از ۳۰ سالگی به مدارج بالاتر از دیپلم نائل می‌شوند از انجام این خدمت معاف خواهند بود.
در صورتی که تعداد دعوت‌شدگان در هر دوره تحصیلی از نیازمندی‌های دولت بیشتر باشد عده لازم به وسیله قرعه از میان همان رده انتخاب خواهند شد و به بقیه کارت معافیت داده خواهد شد.
معاف‌شدگان می‌توانند به طور داوطلب در قرعه‌کشی‌های دوره‌های بعد شرکت نمایند.
- تبصره ۱- فارغ‌التحصیلان هر گروه در صورتی که برای تحصیل در مدارج بالاتر در دانشگاه‌ها و موسسات عالی پذیرفته شده و ثبت نام کرده باشند مادام که مشغول تحصیل هستند برای خدمت دعوت نخواهند شد.
- تبصره ۲- داوطلبان واجد شرایط برای انجام این خدمات با رعایت احتیاجات دولت مشمول قرعه‌کشی نخواهند بود.
ماده ۴- اشخاص زیر مشمول مقررات شرکت در قرعه‌کشی نبوده و از انجام خدمات مذکور در این قانون معاف می‌باشند مگر مشمولان بند ۱ و ۲ این ماده که می‌توانند به طور داوطلبانه خدمت کنند.
- ۱- زنان شوهردار یا زنانی که دارای فرزند هستند.
- ۲- زنانی که کفیل منحصر به فرد خانواده هستند.
- ۳- زنانی که طبق گواهی پزشکی از نظر جسمی یا روحی قادر به انجام خدمات مذکور در این قانون نباشند.
- تبصره- آیین‌نامه‌های اجرایی این ماده پس از تصویب هیات وزیران به مورد اجرا گذارده خواهد شد.
ماده ۵- زنانی که به موجب این قانون به خدمات آموزشی و بهداشتی و اجتماعی پذیرفته می‌شوند حداکثر به مدت شش ماه طبق آیین‌نامه‌ای که به تصویب هیات وزیران خواهد رسید آموزش لازم برای انجام خدمات مذکور در این قانون را در شهر محل اقامت خود خواهند دید.
سپس بقیه مدت خدمت را در شهر محل اقامت خود به انجام خدمات مذکور در این قانون خواهند پرداخت مگر اینکه داوطلب خدمت در محل دیگری کردند که مورد احتیاج دستگاه مربوط باشد، آموزش و خدمت آنان در تمام موارد در ساعات روز انجام خواهد گرفت. مدت دوره تعلیمات و خدمت زنان مشمول این قانون جمعا معادل مدت دوره تعلیمات و خدمت سپاهیان دانش و بهداشت و ترویج و آبادانی خواهد بود.
ماده ۶- به زنانی که برای انجام خدمات مذکور در این قانون پذیرفته می‌شوند مقرری ماهانه‌ای که از طرف دستگاه مربوط تعیین و به تصویب هیات وزیران خواهد رسید پرداخت خواهد شد حداکثر این مقرری برابر آخرین حد حقوق سپاهیان دانش یا بهداشت خواهد بود که منحصرا در روستاها پرداخت می‌شود.
ماده ۷- داوطلبان انجام خدمات مذکور در این قانون پس از خدمت در شرایط مساوی از مزایای زیر برخوردار خواهد شد.
- ۱- تقدم در استخدام موسسات دولتی و سازمان‌های وابسته به دولت.
- ۲- تقدم در استفاده از بورس‌های تحصیلی و مطالعاتی.
ماده ۸- وزارت آموزش و پرورش می‌تواند در حدود احتیاج زنانی را که به موجب این قانون به خدمات آموزشی پذیرفته می‌شوند پس از انجام خدمات مذکور در این قانون به شرط رضایت از کار آنها برای خدمات آموزشی براساس قوانین و مقررات مربوط به سپاهیان دانش استخدام نماید.
ماده ۹- مدت خدمت زنانی که در استخدام رسمی دولت هستند و به موجب این قانون به خدمات اجتماعی مبادرت می‌نمایند براساس ماده ۱۲۵ لایحه قانون استخدام کشوری جزء خدمت دولتی آنها محسوب خواهد شد.
ماده ۱۰- خدمات مذکور در این قانون برای زنانی که دارای تحصیلات بالاتر از دیپلم می‌باشند الزامی بوده و در رشته‌های مورد نیاز که از طرف دولت معین می‌شود به خدمت پذیرفته می‌شوند و طبق ماده ۵ این قانون خدمات محوله را انجام خواهند داد.
مقررات مربوط به معافیت پزشکی مندرج در ماده ۴ این قانون شامل زنان مشمول این ماده نیز خواهد بود.
ماده ۱۱- هزینه دوره تعلیمات و دوره انجام خدمت در مورد کسانی که به خدمات آموزشی اشتغال می‌ورزند به عهده وزارت آموزش و پرورش و در مورد کسانی که به خدمات دیگر اجتماعی اشتغال می‌ورزند به عهده وزارتخانه و سازمان مربوط خواهد بود.
ماده ۱۲- از تاریخ تصویب این قانون پس از اعلام احتیاجات دولت براساس ماده ۳ این قانون هیچ یک از سازمان‌های دولتی یا غیردولتی حق ندارند زنانی را که دارای گواهینامه کامل متوسطه و یا درجات تحصیلی بالاتر می‌باشند و طبق این قانون موظف به انجام خدمت هستند و برگ معافیت یا برگ عدم اصابت قرعه یا انجام خدمات مذکور در این قانون را در دست ندارند استخدام نمایند.
ماده ۱۳- زنانی که در تاریخ تصویب این قانون به طور رسمی در خدمات آموزشی و بهداشتی سازمان‌های دولتی یا وابسته به دولت اشتغال داشته و ضمن خدمات به درجات بالاتر تحصیلی نائل گردند از خدمت مقرر در این قانون معاف می‌باشند و همچنین کسانی که با آموزش خاص برای خدمت در رشته‌های آموزشی و بهداشتی و نیروهای مسلح شاهنشاهی استخدام می‌شوند خدماتشان در حکم خدمات مندرج در این قانون تلقی می‌شود.
ماده ۱۴- زنانی که قبل از تصویب این قانون به اخذ گواهینامه کامل متوسطه و یا درجات بالاتر نائل شده‌اند در صورت واجد بودن شرط سنی می‌توانند داوطلب خدمت شوند.
ماده ۱۵- آیین‌نامه‌های این قانون برحسب مورد از طرف دستگاه‌های مربوط تهیه و پس از تصویب هیات وزیران به موقع اجرا گذارده خواهد شد.
ماده ۱۶- دولت مامور اجرای این قانون است.
مخبر کمیسیون آموزش و پرورش- موسوی ماکویی.
گزارش شور دوم از کمیسیون امور استخدام و سازمان‌های اداری به مجلس شورای ملی
کمیسیون امور استخدام و سازمان‌های اداری با حضور خانم دکتر پارسای معاون وزارت آموزش و پرورش و آقای دکتر مرشد معاون وزارت بهداری لایحه شماره ۶۵۲۷۲-۹ /۱۱ /۴۶ دولت راجع به خدمات اجتماعی زنان را که گزارش شور اول آن به شماره ۱۹۱ چاپ شده است برای شور دوم مورد رسیدگی قرار داد و گزارش کمیسیون آموزش و پرورش را در مواد مربوط تایید و تصویب کرد.
اینک گزارش آن را به مجلس شورای ملی تقدیم می‌دارد.
مخبر کمیسیون امور استخدام و سازمان‌های اداری- دیهیم.
گزارش شور دوم از کمیسیون بهداری به مجلس شورای ملی
کمیسیون بهداری با حضور خانم دکتر پارسای معاون وزارت آموزش و پرورش و آقای دکتر مرشد معاون وزارت بهداری لایحه شماره ۶۵۲۷۲-۹ /۱۱ /۴۶ دولت راجع به خدمات اجتماعی زنان را که گزارش شور اول آن به شماره ۲۹۱ چاپ شده است برای شور دوم مورد رسیدگی قرار داد گزارش کمیسیون آموزش و پرورش را در این مورد تایید و تصویب نمود.
اینک گزارش آن را به مجلس شورای ملی تقدیم می‌دارد.
مخبر کمیسیون بهداری- دکتر رهنوردی.
رئیس- ماده اول مطرح است قرائت می‌شود.
ماده ۱- به منظور بیشتر سهیم کردن زنان در تحولات اجتماعی کشور و در اجرای اصول انقلاب شاه و مردم به موجب این قانون خدمات فرهنگی، آموزشی، بهداشتی، درمانی و اجتماعی وظیفه مقدس ملی زنان نیز شناخته شده و به ترتیب زیر در مورد زنانی که دارای گواهینامه کامل متوسطه و یا درجات تحصیلی بالاتر هستند برقرار می‌شود.
رئیس- در ماده اول نظری نیست؟ (اظهاری نشد) به ماده اول رای می‌گیریم خانم‌ها و آقایانی که موافقند خواهش میکنم قیام بفرمایند (اکثر برخاستند) تصویب شد. ماده دوم قرائت می‌شود.
ماده ۲- خدمات مذکور در ماده یک شامل موارد زیر است.
- ۱- خدمات آموزشی.
- ۲- پیکار با بیسوادی.
- ۳- خدمات بهداشتی و درمانی در سازمان‌های کشوری یا نیروهای مسلح شاهنشاهی.
- ۴- خدمات مربوط به رفاه عمومی و مددکاری اجتماعی و ترویج خانه‌داری.
رئیس- در ماده ۲ نظری نیست؟(اظهاری نشد) به ماده دوم رای می‌گیریم خانم هاو آقایانی که موافقند خواهش میکنم قیام بفرمایند (اکثر برخاستند) تصویب شد ماده سوم قرائت می‌شود.
ماده ۳- از تاریخ تصویب این قانون در هر سال فهرست فارغ‌التحصیلان و میزان احتیاجات دولت به خدمت زنان در هر یک از امور فوق در حداقل مدت ممکن از طرف دولت اعلام می‌شود و کلیه فارغ‌التحصیلان همان سال که سنشان برای دارندگان گواهینامه کامل متوسطه یا معادل آن از ۲۵ سال و برای دارندگان درجات تحصیلی بالاتر از دیپلم از سی سال متجاوز نباشد برای انجام خدمات مذکور دعوت می‌شوند.
در هر حال زنانی که بعد از ۲۵ سالگی به اخذ دیپلم و یا پس از ۳۰ سالگی به مدارج بالاتر از دیپلم نائل می‌شوند از انجام این خدمت معاف خواهند بود.
در صورتی که تعداد دعوت‌شدگان در هر دوره تحصیلی از نیازمندی‌های دولت بیشتر باشد عده لازم به وسیله قرعه از میان همان رده انتخاب خواهند شد و به بقیه کارت معافیت داده خواهد شد.
معاف‌شدگان می‌توانند به طور داوطلب در قرعه‌کشی‌های دوره‌های بعد شرکت نمایند.
- تبصره ۱- فارغ‌التحصیلان هر گروه در صورتی که برای تحصیل در مدارج بالاتر در دانشگاه‌ها و موسسات عالی پذیرفته شده و ثبت نام کرده باشند مادام که مشغول تحصیل هستند برای خدمت دعوت نخواهند شد.
- تبصره ۲- داوطلبان واجد شرایط برای انجام این خدمات با رعایت احتیاجات دولت مشمول قرعه‌کشی نخواهند بود.
رئیس- در ماده ۳ نظری نیست؟(اظهاری نشد) به ماده دوم رای می‌گیریم خانم هاو آقایانی که موافقند خواهش میکنم قیام بفرمایند (اکثر برخاستند) تصویب شد ماده چهارم قرائت می‌شود.
ماده ۴- اشخاص زیر مشمول مقررات شرکت در قرعه‌کشی نبوده و از انجام خدمات مذکور در این قانون معاف می‌باشند مگر مشمولان بند ۱ و ۲ این ماده که می‌توانند به طور داوطلبانه خدمت کنند.
- ۱- زنان شوهردار یا زنانی که دارای فرزند هستند.
- ۲- زنانی که کفیل منحصر به فرد خانواده هستند.
- ۳- زنانی که طبق گواهی پزشکی از نظر جسمی یا روحی قادر به انجام خدمات مذکور در این قانون نباشند.
- تبصره- آیین‌نامه‌های اجرایی این ماده پس از تصویب هیات وزیران به مورد اجرا گذارده خواهد شد.
رئیس- در ماده چهارم نظری نیست؟ آقای دکتر دادفر بفرمایید.
دکتر دادفر- گرچه تذکر در کلیات آن هم در یک ماده‌ای که اصول کلی آن مورد تصویب مجلس محترم قرار گرفته ظاهرا به جایی نمی‌رسد ولی تذکر بنده در مورد رعایت در آیین‌نامه‌ای است که در تبصره این ماده قول تدوین آن داده شده است به موجب اصل کلی در این ماده زنان شوهردار یا زنانی که دارای فرزند هستند و همانطور زنانی که کفیل منحصر به فرد خانواده هستند از انجام خدمت معاف شده‌اند ولی بعد حق داده شده است که اگر داوطلب قبول خدمت باشند به خدمت بروند. به نظر من این داوطلب معارض یکدیگر است اگر فلسفه معاف شدن زن از خدمت به جهت فرزند داشتن یا شوهر داشتن مبنی بر جهت و خصوصیات خاصی است شکستن آن جهات و خصوصیات به عنوان داوطلب بودن آن زند خلاف فلسفه کلی قانون است و اگر زن شوهردار می‌تواند به طور داوطلب خدمت بکند و ما این اجازه را بهش می‌دهیم و آن را به این خدمت داوطلبانه می‌پذیریم بنابراین معافیت قانونی دیگر ضرورت و فلسفه وجودی خودش را از دست می‌دهد به عبارت دیگر قانون‌گذار و همینطور تدوین‌کنندگان این لایحه ضرورت این مطلب را که زن و شوهردار یا زنی که دارای تکفل است و منحصر به فرد است برای خانواده‌اش باید از انجام خدمت معاف بشود در این حتما مصلحت وجود دارد که برایش معافیت قائل شده‌اید حالا این مصلحت را مجلس تصویب می‌کند بعد در لایحه می‌گوییم به اراده زن و شوهردار می‌گذاریم اگر او داوطلب باشد می‌تواند این را بشکند در حالتی که اگر داوطلبی بتواند این فلسفه کلی را بشکند ما زن شوهردار را هم مشمول این خدمت می‌کنیم پس چرا معاف بکنیم لذا در این مورد چون به نظر من خدمت کردن زن شوهردار و بچه‌دار صحیح نبود در کمیسیون آموزش و پرورش پیشنهادی تقدیم کردم قول داده شده که کلیه جهات این امر در آیین‌نامه‌ای که تدوین خواهد شد رعایت بشود بنده از حضور معاون وزارت آموزش و پرورش استدعا میکنم وقتی که این آیین‌نامه را تدوین می‌کنند به مبانی استحکام خانواده به رعایت اوضاع و احوال فرزندانی که این زنان دارند و شوهرانی که این زنان دارند توجه بشود که داوطلبی در این امر، که قانون معاف کرده احیاناً موجب پیش‌آمدهایی نشود که خانواده و شوهر و فرزندان ناراضی بشوند برای اینکه خانم می‌خواهند خدمت داوطلبانه انجام بدهند این مطلبی است که تقاضا میکنم مورد توجه تنظیم‌کنندگان آیین‌نامه قرار بگیرد (احسنت).
رئیس- آقای مهندس بهبودی تشریف بیاورید.
دکتر مهندس بهبودی- جناب آقای دکتر دادفر تصور میکنم که اتفاقا روح قانون خیلی خوب تهیه شده برای اینکه ما می‌دانیم خانم‌هایی که شوهر دارند یا بچه دارند وظایفی بعهده‌شان محول شده است ولی ممکن است در بین این خانم‌های شوهردار یا بچه‌دار وضع خاصی باشد که علاوه بر اینکه آن وظیفه‌شان را انجام می‌دهند وظیفه مقدس دیگری را انجام بدهند بنابراین مخیر گذاشته‌اند و اجازه می‌دهند به مجرد اینکه اعلام کردند و داوطلب شدند که خدمت مقدسشان را انجام بدهند و جلوی منع و محدود کردن را به طور کلی گرفته فرمودید در آیین‌نامه‌ای که می‌خواهند بنویسند ضوابط مشخص را در نظر بگیرند که استحکام مبانی خانواده از هم پاشیده نشود من تصور نمی‌کنم بیان این مطلب اصلا صحیح باشد زیرا ما موقعی که قبول می‌کنیم که خانم‌ها به آن رشد اجتماعی رسیده‌اند که دوشادوش مردان می‌توانند انجام وظیفه کنند باید قبول کنیم که مصلحت را هم خیلی خوب تشخیص می‌دهند و راهی را انتخاب می‌کنند که ممکن است نسبت به استحکام مبانی خانواده لطمه وارد کند.
رئیس- خانم دکتر پارسای بفرمایید.
بانو دکتر پارسای (معاون وزارت آموزش و پرورش)- بنده از اظهارنظر جناب آقای دکتر دادفر و جناب آقای مهندس بهبودی هر دو تشکر میکنم برای اینکه هر دو در جهت روح و فکر این لایحه و در جهت تفکری است که دولت درباره این لایحه و در جهت تفکری است که دولت درباره این لایحه دارد اولا در لایحه دولت به طور داوطلب هم زنان شوهردار وجود نداشت مجلس به این امر توجه که ممکن است زنانی پیدا شوند که شوهر داشته باشند و داوطلب شوند خدماتی انجام بدهند و بلافاصله برای ما این توجه پیدا شد که ما در دهات و روستاها سپاهیان دانشی داریم که ازدواج کرده‌اند و زنان دیپلمه‌ای را دارند که واقعا اگر این زنان به خدمت در روستاها مشغل شوند چقدر واقعا روح روستاها عوض خواهد شد و آن اشکالاتی که الان برای فرستادن بچه‌ها و دختران دهاتی برای کلاس‌های سپاهیان دانش هست ممکن است برطرف شود من از کمیسیون آموزش و پرورش و بهداری و استخدام که با توجه به این مطلب پیشنهاد نماینده محترم مجلس را قبول کردند صمیمانه تشکر میکنم و در ضمن به جناب آقای دکتر دادفر اطمینان می‌دهم که آیین‌نامه برحسب تامین تمام مصالح مملکت تهیه خواهد شد و مطمئن باشند که آنچه که در قوانین استخدامی ضابطه گذاشته شده برای خدمت یک زن در این آیین‌نامه هم رعایت خواهد شد.
رئیس- نظر دیگر در ماده چهار نیست؟ (اظهاری نشد) به ماده چهارم رای می‌گیریم خانم‌ها و آقایانی که موافقند خواهش میکنم قیام فرمایند (اکثر برخاستند) تصویب شد. ماده ۵ قرائت می‌شود.
ماده ۵- زنانی که به موجب این قانون به خدمات آموزشی و بهداشتی و اجتماعی پذیرفته می‌شوند حداکثر به مدت شش ماه طبق آیین‌نامه‌ای که به تصویب هیات وزیران خواهد رسید آموزش لازم برای انجام خدمات مذکور در این قانون را در شهر محل اقامت خود خواهند دید.
سپس بقیه مدت خدمت را در شهر محل اقامت خود به انجام خدمات مذکور در این قانون خواهند پرداخت مگر اینکه داوطلب خدمت در محل دیگری کردند که مورد احتیاج دستگاه مربوط باشد، آموزش و خدمت آنان در تمام موارد در ساعات روز انجام خواهد گرفت. مدت دوره تعلیمات و خدمت زنان مشمول این قانون جمعا معادل مدت دوره تعلیمات و خدمت سپاهیان دانش و بهداشت و ترویج و آبادانی خواهد بود.
رئیس- در ماده ۵ نظری نیست؟ (اظهاری نشد) به ماده پنج رای می‌گیریم خانم‌ها و آقایانی که موافقند خواهش میکنم قیام فرمایند (اکثر برخاستند) تصویب شد. ماده ۶ قرائت شود.
ماده ۶- به زنانی که برای انجام خدمات مذکور در این قانون پذیرفته می‌شوند مقرری ماهانه‌ای که از طرف دستگاه مربوط تعیین و به تصویب هیأت وزیران خواهد رسید پرداخت خواهد شد حداکثر این مقرری برابر آخرین حد حقوق سپاهیان دانش یا بهداشت خواهد بود که منحصرا در روستاها پرداخت می‌شود.
رئیس- در ماده ۶ نظری نیست؟ (اظهاری نشد) به ماده ۶ رأی می‌گیریم خانم‌ها و آقایانی که موافقند خواهش میکنم قیام فرمایند (اکثر برخاستند) تصویب شد. ماده ۷ قرائت می‌شود.
ماده ۷- داوطلبان انجام خدمات مذکور در این قانون پس از خدمت در شرایط مساوی از مزایای زیر برخوردار خواهد شد.
- ۱- تقدم در استخدام مؤسسات دولتی و سازمان‌های وابسته به دولت.
- ۲- تقدم در استفاده از بورس‌های تحصیلی و مطالعاتی.
رئیس- در ماده ۷ نظری نیست؟ (اظهاری نشد) به ماده ۷ رأی می‌گیریم خانم‌ها و آقایانی که موافقند خواهش میکنم قیام فرمایند (اکثر برخاستند) تصویب شد. ماده ۸ قرائت می‌شود.
ماده ۸- وزارت آموزش و پرورش می‌تواند در حدود احتیاج زنانی را که به موجب این قانون به خدمات آموزشی پذیرفته می‌شوند پس از انجام خدمات مذکور در این قانون به شرط رضایت از کار آنها برای خدمات آموزشی براساس قوانین و مقررات مربوط به سپاهیان دانش استخدام نماید.
رئیس- در ماده ۸ نظری نیست؟ (اظهاری نشد) به ماده ۸ رأی می‌گیریم خانم‌ها و آقایانی که موافقند خواهش میکنم قیام فرمایند (اکثر برخاستند) تصویب شد. ماده ۹ قرائت می‌شود.
ماده ۹- مدت خدمت زنانی که در استخدام رسمی دولت هستند و به موجب این قانون به خدمات اجتماعی مبادرت می‌نمایند براساس ماده ۱۲۵ لایحه قانون استخدام کشوری جزء خدمت دولتی آنها محسوب خواهد شد.
رئیس- در ماده ۹ نظری نیست؟ (اظهاری نشد) به ماده ۹ رأی می‌گیریم خانم‌ها و آقایانی که موافقند خواهش میکنم قیام فرمایند (اکثر برخاستند) تصویب شد. ماده ۱۰ قرائت می‌شود.
ماده ۱۰- خدمات مذکور در این قانون برای زنانی که دارای تحصیلات بالاتر از دیپلم می‌باشند الزامی بوده و در رشته‌های مورد نیاز که از طرف دولت معین می‌شود به خدمت پذیرفته می‌شوند و طبق ماده ۵ این قانون خدمات محوله را انجام خواهند داد.
مقررات مربوط به معافیت پزشکی مندرج در ماده ۴ این قانون شامل زنان مشمول این ماده نیز خواهد بود.
رئیس- در ماده ۱۰ نظری نیست؟ (اظهاری نشد) به ماده ۱۰ رأی می‌گیریم خانم‌ها و آقایانی که موافقند خواهش میکنم قیام فرمایند (اکثر برخاستند) تصویب شد. ماده ۱۱ قرائت می‌شود.
ماده ۱۱- هزینه دوره تعلیمات و دوره انجام خدمت در مورد کسانی که به خدمات آموزشی اشتغال می‌ورزند به عهده وزارت آموزش و پرورش و در مورد کسانی که به خدمات دیگر اجتماعی اشتغال می‌ورزند به عهده وزارتخانه و سازمان مربوط خواهد بود.
رئیس- در ماده ۱۱ نظری نیست؟ (اظهاری نشد) به ماده ۱۱ رأی می‌گیریم خانم‌ها و آقایانی که موافقند خواهش میکنم قیام فرمایند (اکثر برخاستند) تصویب شد. ماده ۱۲ قرائت می‌شود.
ماده ۱۲- از تاریخ تصویب این قانون پس از اعلام احتیاجات دولت براساس ماده ۳ این قانون هیچ یک از سازمان‌های دولتی یا غیردولتی حق ندارند زنانی را که دارای گواهینامه کامل متوسطه و یا درجات تحصیلی بالاتر می‌باشند و طبق این قانون موظف به انجام خدمت هستند و برگ معافیت یا برگ عدم اصابت قرعه یا انجام خدمات مذکور در این قانون را در دست ندارند استخدام نمایند.
رئیس- در ماده ۱۲ نظری نیست؟ (اظهاری نشد) به ماده ۱۲ رأی می‌گیریم خانم‌ها و آقایانی که موافقند خواهش میکنم قیام فرمایند (اکثر برخاستند) تصویب شد. ماده ۱۳ قرائت می‌شود.
ماده ۱۳- زنانی که در تاریخ تصویب این قانون به طور رسمی در خدمات آموزشی و بهداشتی سازمان‌های دولتی یا وابسته به دولت اشتغال داشته و ضمن خدمات به درجات بالاتر تحصیلی نائل گردند از خدمت مقرر در این قانون معاف می‌باشند و همچنین کسانی که با آموزش خاص برای خدمت در رشته‌های آموزشی و بهداشتی و نیروهای مسلح شاهنشاهی استخدام می‌شوند خدماتشان در حکم خدمات مندرج در این قانون تلقی می‌شود.
رئیس- در ماده ۱۳ نظری نیست؟ آقای دکتر عاملی بفرمایید.
دکتر عاملی- جناب آقای رئیس، همکاران محترم در ماده ۱۳ این قانون که در واقع بر اثر پیشنهادات نمایندگان محترم در کمیسیون آموزش و پرورش مورد توجه قرار گرفت و به شکلی که ملاحظه می‌کنید تنظیم شده است ولی نکته‌ای هست که اگر به آن توجه فرمایید این قانون کاملتر و مفیدتر و مناسب‌تر تصویب خواهد شد اساس نظر کمیسیون از برای این قانون همانطور که پیشنهاد نماینگان محترم هم ناظر به این مقصود بود بر این بود که هرگونه نگرانی و هر گونه بلاتکلیفی مورد توجه قرار بگیرد و از میان برده شود به طوری که ملاحظه می‌کنید این لایحه در کمال دقت تنظیم شده است زنانی که از ۲۵ سال بیشتر دارند در مورد دیپلمه‌ها و ۳۰ سال بیشتر در مورد فارغ‌التحصیلان به بالا باشند معاف شده‌اند و زنان شوهردار هم معاف شده‌اند بعد کمیسیون توجه کرد به اینکه ممکن است زنانی باشند که در حالت خدمت باشند در شرایط کنونی در مؤسسات دولتی استخدام شده باشند و مشغول خدمت باشند و اینها طی استخدام بروند به طور متفرقه درس بخوانند برای بیشتر کردن معلومات که به دریافت مدارکی نائل می‌شوند اینگونه زنان را هم در ماده ۱۳ معاف کرده‌اند منتهی یک قیدی در اینجا گذاشته شده است که در خدمات بهداشتی و آموزشی باشند در صورتی که به عقیده من این قید هم زائد است چون سایر خدمات غیر از خدمات آموزشی و پرورشی هم خدمت است برای مملکت و اینها به موجب استخدام رسمی خدمت را پذیرفته‌اند و صحیح نیست که حالا ما با قرار دادن این خدمات بیاییم وضعی استخدامی آنها را متزلزل کنیم و در واقع قانون را عطف به ماسبق بکنیم چون اینها زمانی که این قانون می‌آید مشمول مقررات استخدام بوده‌اند و استخدام شده‌اند اینها تحصیل می‌کنند و مدارک بیشتری هم به دست می‌آورند و احتمال بیشتری هست که اینها تا موقعی که این مدارک را به دست می‌آوردند آن شرط سنی را هم پیدا کنند و خود به خود معاف شوند فقط تعداد کمی هستند که ممکن است آن شرط سنی را پیدا نکنند بنابراین اگر ما این کلمات خدمات آموزشی و پهداشتی را هم از این ماده حذف کنیم نتیجه این خواهد بود و در واقع قانون عطف به ماسبق نمی‌شود و آنها هم می‌توانند به تحصیلات خودشان ادامه بدهند به همین دلیل پیشنهاد شده است که کلمه آموزش و بهداشتی از این ماده حذف شود (صحیح است).
رئیس- نظری دیگری در ماده ۱۳ نیست؟ (اظهاری نشد) پیشنهاد رسیده قرائت شود.
پیشنهاد می‌نماید در ماده ۱۳ لایحه خدمات اجتماعی زنان کلمات خدمات آموزشی و بهداشتی در سطر اول و دوم حذف گردد.
با تقدیم احترام فرهادپور- دکتر عاملی.
رئیس- بنابراین رای می‌گیریم به ماده ۱۳ با حذف کلمات آموزشی و بهداشتی در سطر اول و دوم خانم‌ها و آقایانی که موافقند خواهش میکنم قیام فرمایند (اکثر برخاستند) تصویب شد. حالا نسبت به اضافه نمودن این کلمات در ماده ۱۳ رأی می‌گیریم خانم‌ها و آقایانی که موافقند خواهش میکنم قیام فرمایند (عده کمی برخاستند) تصویب نشد. بنابراین این کلمات از ماده ۱۳ حذف شد. ماده ۱۴ قرائت می‌شود.
ماده ۱۴- زنانی که قبل از تصویب این قانون به اخذ گواهینامه کامل متوسطه و یا درجات بالاتر نائل شده‌اند در صورت واجد بودن شرط سنی می‌توانند داوطلب خدمت شوند.
رئیس- در ماده ۱۴ نظری نیست؟ (اظهاری نشد) به ماده ۱۴ رأی می‌گیریم خانم‌ها و آقایانی که موافقند خواهش میکنم قیام فرمایند (اکثر برخاستند) تصویب شد. ماده ۱۵ قرائت می‌شود.
ماده ۱۵- آیین‌نامه‌های این قانون برحسب مورد از طرف دستگاه‌های مربوط تهیه و پس از تصویب هیأت وزیران به موقع اجرا گذارده خواهد شد.
رئیس- در ماده ۱۵ نظری نیست؟ (اظهاری نشد) به ماده ۱۵ رأی می‌گیریم خانم‌ها و آقایانی که موافقند خواهش میکنم قیام فرمایند (اکثر برخاستند) تصویب شد. ماده ۱۶قرائت می‌شود.
ماده ۱۶- دولت مأمور اجرای این قانون است.
رئیس- در ماده ۱۶ نظری نیست؟ (اظهاری نشد) پیشنهاد رسیده قرائت می‌شود.
پیشنهاد میکنم ماده ۱۶ حذف شود.
دکتر الموتی.
رئیس- در کلیات آخر لایحه نظری نیست؟ (اظهاری نشد) بنابراین نسبت به ۱۵ ماده اول رأی می‌گیریم خانم‌ها و آقایانی که موافقند خواهش میکنم قیام بفرمایند (اکثر برخاستند) تصویب شد. حالا نسبت به ماده ۱۶ رأی می‌گیریم خانم‌ها و آقایانی که موافقند خواهش میکنم قیام بفرمایند (کسی برنخاست) تصویب نشد. لایحه برای تصویب به مجلس سنا فرستاده می‌شود. خانم دکتر پارسای بفرمایید.
بانو دکتر پارسای (معاون وزارت آموزش و پرورش)- بنده واقعاً باید از توجهی که خانم‌ها و آقایان نمایندگان محترم نسبت به این لایحه کردند و این توجهی بود که نسبت به خدمت جدی زنان در کشور مبذول فرمودند از طرف دولت و زنان کشور تشکر کنم و عرض کنم انشاءالله انجام این خدمات که از طرف زنان به طور صمیمانه و خالصانه و مؤثر در این مملکت انجام خواهد گرفت زنان هم واقعاً بتوانند دینی را که به این کشور دارند ادا کنند و در پیشگاه شاهنشاه که با آن همه مرحمت و عطوفت در اعطای حقوق سیاسی به زنان محبت فرمودند روسفید بشوند و امیدوار هستیم کار آنها نماینده سپاسگزاری آنها باشد از لایحه‌ای که نمایندگان محترم تصویب فرمودند.
- تقدیم یک فقره لایحه به وسیله آقای وزیر اصلاحات ارضی و تعاون روستایی با قید یک فوریت
۵- تقدیم یک فقره لایحه به وسیله آقای وزیر اصلاحات ارضی و تعاون روستایی با قید یک فوریت.
رئیس- آقای دکتر ولیان بفرمائید.
دکتر ولیان (وزیر اصلاحات ارضی و تعاون روستائی)- با اجازه مقام محرم ریاست و خانم‌ها و آقایان نمایندگان، به طوری که استحضار دارید در اجرای مرحله دوم قانون اصلاحات ارضی یکی از شقوق مسئله اجاره دادن سی ساله ملک به زارعین بود و در ماده دوم آئین‌نامه‌ای که به تصویب کمیسیون مشترک مجلسین رسید این مال‌الاجاره نقداً معین شد چون در عمل دیدیم پرداخت مال‌الاجاره به صورت نقد برای زارعین و همچنین خرده مالکین ایجاد اشکالاتی کرده بر این اساس دولت لایحه‌ای را تقدیم می‌کند و استدعای دولت چیزی جز این نیست که در صورتی که تصویب بفرمائید این مال‌الاجاره‌ها را زارعین بتوانند به جنس پرداخت کنند، جنس را هم محدود کرده‌ایم به غلات و حبوبات و سال به سال هم برای ترتیب تسعیر قرار شده است وزارت تولیدات کشاورزی و مواد مصرفی نرخ این محصولات را با تصویب هیأت دولت آگهی می‌کند که زارعین بدانند ولی در مناطقی که وزارت اصلاحات ارضی و تعاون روستائی تشخیص بدهد و اعلام بکند زارعین مکلف خواهند بود به جای پرداخت مال‌الاجاره نقدی این مال‌الاجاره را به جنس بپردازند علاوه بر این در لایحه پیش‌بینی کردیم زارعین بتوانند بدهی خودشان را به دولت از بابت قیمت املاکی را که در اجرای مرحله اول اصلاحات ارضی به آنها واگذار شده به جنس بپردازند.
این لایحه را تقدیم میکنم استدعای دولت اینست که اجازه بفرمائید با یک فوریت مطرح شود.
- طرح و تصویب فوریت لایحه مربوط به ماده ۲ آیین‌نامه اصلاحات ارضی مصوب کمیسیون خاص مشترک مجلسین
۶- طرح و تصویب فوریت لایحه مربوط به ماده ۲ آیین‌نامه اصلاحات ارضی مصوب کمیسیون خاص مشترک مجلسین.
رئیس- چون لایحه فوریت دارد قرائت می‌شود.
نظر به این که در اجرای قوانین و مقررات اصلاحات ارضی نسبت به املاک مشمول مرحله دوم ماده ۲ آئین‌نامه اصلاحات ارضی مصوب کمیسیون خاص مشترک مجلسین در فصل اجاره مقرر داشته است که مال‌الاجاره به صورت نقدی تعیین شود لذا در تنظیم اسناد اجاره اکثرا مال‌الاجاره‌ها به صورت نقدی تعیین و همین امر سبب ایجاد مشکلاتی از جهت نحوه وصل و ایصال اجاره بها شده است که برای حل و فصل قضیه و رفع مشکل بررسی و مطالعاتی لازم به عمل آمد و در نظر گرفته شد که با کسب مجوز قانونی ترتیبی برای تبدیل و تسعیر مال‌الاجاره نقدی به جنس اتخاذ شود تا زارعین مستاجر بتوانند مال‌الاجاره را از محصولات خود در حین برداشت محصول به موجر بپردازند.
علی هذا برای انجام منظور طرح ماده واحده تنظیمی با دو تبصره به ضمیمه تقدیم می‌گردد و با قید یک فوریت استدعای تصویب آن را دارد.
نخست‌وزیر- وزیر اصلاحات ارضی و تعاون روستائی.
ماده واحده- زارعین مستاجر املاک مشمول مرحله دوم اصلاحات ارضی که نسق زراعتی خود را اجاره کرده‌اند می‌توانند مال‌الاجاره سالیانه را به میزانی که در اسناد اجاره تنظیمی (اعم از این که سند در دفاتر اسناد رسمی یا بر اساس تبصره ۲ ماده یک آئین‌نامه اصلاحات ارضی مصوب کمیسیون خاص مشترک مجلسین تنظیم شده باشد) نقدی تعیین شده است به صورت جنس از غلات و حبوبات ملک مورد اجاره حین برداشت محصول در محل و طبق شرایط مندرج در اسناد بپردازند.
برای تسعیر میزان نقدی مال‌الاجاره به جنس در هر سال وزارت تولیدات کشاورزی و مواد مصرفی نرخ محصولات فوق‌الذکر را قبل از برداشت تعیین و پس از تأیید هیئت وزیران آگهی خواهد کرد.
- تبصره ۱- در مناطقی که وزارت اصلاحات ارضی و تعاون روستائی اعلام نماید زارعین مکلف به اجرای این قانون می‌باشند و اقدام لازم بر اساس مفاد ماده دوم قانون مواد الحاقی به آئین‌نامه اصلاحات ارضی مصوب سوم مرداد ماه ۱۳۴۳ کمیسیون خاص مشترک مجلسین انجام خواهد شد.
- تبصره ۲- زارعین می‌توانند بر اساس مقررات پیش‌بینی شده در این قانون بدهی خود به دولت از بابت قیمت املاکی را که در اجرای قوانین و مقررات اصلاحات ارضی به آنها فرخته شده است به جنس پرداخت نمایند.
رئیس- فوریت لایحه مطرح است نظری نیست؟ (اظهاری نشد) به فوریت لایحه رأی می‌گیریم خانم‌ها و آقایانی که موافقند خواهش میکنم قیام بفرمایند (اکثر برخاستند) تصویب شد. لایحه به کمیسیون‌های مربوط ارجاع می‌شود.
- تصویب صورت جلسه
۷- تصویب صورت جلسه
رئیس- راجع به صورت جلسه دفعه گذشته نظری نیست؟ (اظهاری نشد) صورتجلسه دفعه قبل تصویب می‌شود.
- اخذ رای و انتخاب دو نفر ناظر اندوخته اسکناس در بانک مرکزی
۸- اخذ رای و انتخاب دو نفر ناظر اندوخته اسکناس در بانک مرکزی
رئیس- انتخاب دو نفر ناظر اندوخته اسکناس در بانک مرکزی مطرح است آقای خواجه نوری بفرمائید.
خواجه نوری- با اجازه مقام ریاست نظر فراکسیون حزب ایران نوین را اعلام می‌دارم آقای دکتر رشتی و آقای ادیب سمیعی که قبلا هم این سمت را داشتند چون در انجام وظایفشان نهایت کوشش و جدیت و دقت را داشته‌اند تجدید انتخاب ایشان را با نهایت افتخار پیشنهاد میکنم (مبارک است).
رئیس- ابتدا سه نفر به قید قرعه برای نظرات در اخذ و استخراج آراء انتخاب می‌شوند.
(اقتراع به عمل آمد و آقایان، سید محمود امامی رضوی، محمد علی آموزگار و دکتر محمد حسین اسی انتخاب شدند) و اسامی نمایندگان به ترتیب زیر وسیله آقای مهندس صائبی (منشی) اعلام و در محل نطق اخذ رأی به عمل آمد.
- آقایان دکتر موثقی- مصطفوی نائینی- موسوی ماکوئی- فروتن- محدث زاده- ناصر بهبودی- پروفسور مخبر فرهمند- مرندی- دکتر ضیائی- مهندس فروهر- کلالی- خانم زاهدی- دکتر رشتی- ابوذر- دکتر بیت منصور- ارسنجانی- فضائلی- قراچورلو- طباطبائی- مهندس کیا- فرهاد پور- فیاض فاضلی- دکتر الموتی- مهندس ارفع- دکتر عدل طباطبائی- خواجه نوری- دکتر نجیمی- مهندس برومند- ایلخانی‌پور- سبزواری- پور بابایی- ریگی- مهندس عترت- اولیاء- دکتر قهرمان- مافی- دکتر پرتو اعظم- پزشکی- جوانشیر- مجد- دکتر رضوانی- دکتر متین- معزی- مهندس زرآور- شهرستانی- مهندس یار محمدی- مهندس ریاحی- عباس میرزائی- اسدی- مهندس زنجانچی- دکتر زعفرانلو- مهندس عدل- یوسفی- اخلاقی- صادقی- خانم سعیدی- عجم- شکیبا- جاماسبی- ساگینیان- تهرانی- روحانی- انشاء- ملکزاده آملی- فهیمی- مهندس بریمانی- ثامنی- دکتر اعتمادی- دکتر حبیب‌اللهی- مهندس جلالی نوری- بیات- دکتر وفا- کاسمی- مریدی- غلام نیاکان- خانم تربیت- ملک افضصلی- دکتر برومند- خانلر قراچورلو- صالحی- دکتر عظیمی- مهندس اردلان- امام مردوخ- موقر- بختیار- دکتر وحیدنیا- دکتر شریعت- دکتر مدنی- دکتر کیان- دکتر کیا کجوری- ملکی- روستا- دکتر رفیعی- دکتر خیر اندیش- مهندس بهبودی- یزدان‌پناه- دکتر دادفر- مؤید امینی- دکتر صاحب‌قلم- خانم ابتهاج سمیعی- پدرامی- جهانشاهی- ضیاء احمدی- شاخوئی- کمالوند- تیمسار همایونی- معیری- مبارکی- احمدی- پورساطع- دکتر رفعت- دکتر مهندس ابراهیمی- دکتر اسفندیاری- سعیدی- دکتر امامی خوئی- دانشمند- مهاجرانی- دکتر حکیم شوشتری- صدقیانی زاده- دکتر صفائی- دکتر ستوده- ادیب سمیعی- دکتر میر علاء- مهندس اربابی- دکتر مهدوی- محسنی مهر- دکتر یگانگی- دکتر جواد سعید- زرگرزاده- سلیمانی- تیمسار وحدانیان- دکتر درودی- قاضی زاده- تیمسار حکیمیان- صادق سمیعی- صائب- دیهیم- کلانتری- ماهیار- بهنیا- کلانتر هرمزی- پاینده- بختیاری پور- جوادی- فخر طباطبائی- پردلی- دکتر فریور- پزشک پور- دکتر عاملی تهرانی- دکتر اسدی- مهندس ریاضی- مهندس صائبی- صدری کیوان- امامی رضوی- آموزگار- دکتر شفیع امین- حیدر صائبی- مهندس معینی زند- مروتی- مهندس معتمدی- مهندس اسدی سمیع- مجید موسوی.
(آراء مأخوذه و مهره‌های تفتیشیه شماره شد نتیجه به قرار زیر بود).
- آراء مأخوذه ۱۵۸ رأی
- مهره تفتیشیه ۱۶۶ مهره
- آقای دکتر رشتی ۱۴۱ آقای ادیب سمیعی ۱۳۵ رأی بانو تربیت ۳ رأی آقای میرزائی ۲ رأی، بانو زاهدی، ۱ رأی و آقایان: دکتر صدر- مهندس فیروز فروهر، ارسنجانی، پردلی- مهندس پرویز بهبودی، دکتر دادفر- قراچورلو، دکتر موثقی هر یک یک رأی داشتند.
- آراء سفید هشت رأی شمرده شد.
رئیس- آقای دکتر رشتی با ۱۴۱ رأی و آقای سمیعی با ۱۳۵ رأی به عنوان ناظر اندوخته اسکناس در بانک مرکزی برای مدت یک سال انتخاب شدند (نمایندگان- مبارک است) آقای ادیب سمیعی فرمایشی دارید بفرمائید.
ادیب سمیعی- از ایـن کـه عنایت همکاران ارجـمند شـامـل حـال اینجـانب و جـناب آقای دکتر دشتی گردید و مجدداً با رأی خـانـم‌ها و آقـایان به سمت هیئت نظارت اندوخته اسکناس انتخاب شدیم مراتب سپاس‌گذاری خودم و جناب آقای دکتر رشتی را تقدیم حضور مبارکتان می‌نمایم. بنده اباء دارم از این که بگویم افراد منتخب شما در سمت هیأت نظرات اندوخته اسکناس تا چه حد رعایت انظباط و وجدان و دقت در عمل را می‌نمایند تا خدای نکرده در انجام وظیفه‌ای که به عهده آنان محول فرموده‌اید قصوری متوجه مرجع قانونگذاری نشود (احسنت) برادران بزرگ ما منتخب مجلس محترم سنا نهایت همکاری و هم فکری را با ما دارند در کار ساختن تاج علیا حضرت شهبانو فرح پهلوی و سایر زینت‌آلات که در جنش‌های فرخنده تاج‌گذاری مورد استفاده قرار گرفت و همچنین در مورد وظایف خاص هیئت نظارت اندوخته اسکناس منتخب مجلسین آن چنان شایستگی و پشت‌کار از خودشان نشان دادند که به دریافت نشان همایونی مفتخر شدند این افتخار تنها متوجه ما نیست متوجه فراکسیون ما، متوجه حزب ما و بالاخره متوجه مجلس ماست. من وظیفه دارم از صداقت و همکاری کارکنان بانک مرکزی که در رأس آن یک فرد لایق و شاهدوست قرار گرفته و این واحد اقتصادی را در اجرای اوامر رهبر عزیز مملکت آن چنان اداره می‌نماید که موجب سربلندی و تکیه‌گاه دستگاه‌های تولیدی و صنعتی کشور شده تشکر کنم و اطمینان می‌دهم کماکان در انجام مأموریتی که به عهده اینجانبان واگذار فرموده‌اید مراتب رضامندی و خرسندی خاطر خطیر نمایندگان محترم را فراهم سازیم مجددا از عنایت و بذل توجه همکاران عزیز تشکر میکنم (احسنت).
- اعلام وصول و قرائت یک فقره لایحه قانونی از مجلس سنا راجع به تشکیل سازمان بازرسی شاهنشاهی و تصویب یک فوریت آن
۹- اعلام وصول و قرائت یک فقره لایحه قانونی از مجلس سنا راجع به تشکیل سازمان بازرسی شاهنشاهی و تصویب یک فوریت آن.
رئیس- لایحه‌ای از مجلس سنا رسیده است برای اطلاع مجلس محترم قرائت می‌شود.
گزارش کمیسیون شماره ۳ (دادگستری) در خصوص لایحه شماره ۸ /۲-۱۳۴۷-۱۱۶۶۴ دولت راجع به تشکیل سازمان بازرسی شاهنشاهی که یک فوریت آن در جلسه روز دوشنبه نهم اردیبهشت ماه ۱۳۴۷ به تصویب مجلس سنا رسیده بود در جلسه روز دوشنبه ۱۶ اردیبهشت ماه ۱۳۴۷ مطرح و مورد شور واقع و به تصویب مجلس سنا رسید. اینک لایحه قانون مزبور برای تصویب آن مجلس محترم به پیوست ارسال می‌شود.
رئیس مجلس سنا- مهندس شریف امامی.
رئیس- چون این لایحه در مجلس سنا با فوریت تصویب شده است طبق آئین‌نامه مشترک در مجلس شورای ملی فوریتش مطرح است بنابر این لایحه قرائت می‌شود.
ماده ۱- به منظور رسیدگی به شکایات مردم از کارکنان وزارتخانهها و مؤسسات دولتی و سازمان‌های انتفاعی و بازرگانی وابسته به دولت و سازمان‌های انتظامی (شهربانی کل کشور و ژاندارمری کل کشور) و شهرداری‌ها در صورت انتصابی بودن شهردار و مؤسسات عام المنفعه و کلیه سازان‌هایی که تمام یا قسمتی از سرمایه آنها متعلق به دولت است یا دولت به نحوی از انحاء بر آنها نظارت می‌نماید، سازمانی به نام بازرسی شاهنشاهی تحت نظارت عالیه شاهنشاه تشکیل می‌شود.
نخست‌وزیر مسئول امور مربوط به سازمان بازرسی شاهنشاهی در مجلسین است.
- تبصره- ارتش شاهنشاهی مشمول مقررات مربوط به خود خواهد بود.
ماده ۲- رئیس سازمان بازرسی شاهنشاهی با فرمان همایونی تعیین می‌شود.
ماده ۳- طرز اجرای بازرسی تشکیلات و وظایف قسمت‌های مختلف سازمان طبق آئین‌نامه‌ای تعیین خواهد شد که از طرف سازمان تنظیم و به تصویب هیأت دولت خواهد رسید.
در امور فنی و تخصصی سازمان از افراد متخصص و کارشناسان فنی استفاده خواهد نمود.
ماده ۴- سازمان بازرسی شاهنشاهی به تعداد لازم دارای بازرسانی خواهد بود که از بین مأمورین کشوری یا لشکری یا قضائی اعم از شاغل یا بازنشسته انتخاب می‌شوند.
بازرسان ثابت کسانی هستند که به طور دائم در خدمت سازمان خواهند، بود بازرسان موقت مأمورین مؤسسات مذکور در ماده (۱) هستند که هر موقع سازمان لازم بداند می‌تواد برای بازرسی در موارد خاصی به آنها مأموریت بدهد.
- تبصره- پرداخت هزینه سفر یا فوق‌العاده روزانه یا پاداش به بازرسان و کارمندان اعم از شاغل یا بازنشسته به موجب آئین‌نامه‌ای خواهد بود که از طرف سازمان تنظیم و به تصویب هیأت وزیران خواهد رسید.
ماده ۵- مؤسسات مذکور در ماده (۱) به تقاضای سازمان بازرسی شاهنشاهی با توافق نظر کارمندانی را که مورد احتیاج سازمان باشد مأمور خدمت در سازمان می‌کنند و در صورت عدم تکافو سازمان می‌تواند کارمندان مورد احتیاج را استخدام کند.
دارندگان رتبه قضایی که در سازمان به خدمت اشتغال دارند خدمت آنها از هر لحاظ جزء مدت خدمت قضایی محسوب می‌گردد.
ماده ۶- سازمان می‌تواند برای انجام بازرسی‌های مذکور در ماده (۱) هیأت‌هایی برای بازرسی تشکیل دهد.
هیأت‌های مزبور می‌توانند در موارد سوء استفاده مالی در صورتی که تغییر فوری کارمند اقتضا داشته باشد در مخل کارمندان اداری را موقتا از کار برکنار و علت برکناری را به دستگاه مربوط اعلام کند.
کارمندانی که به طریق مزبور برکنار می‌شوند مادام که به پست سازمانی دیگری منصوب نشده‌اند آماده به خدمت محسوب خواهند شد. رئیس هیأت و هر یک از اعضاء آن در صورتی که دارای رتبه قضائی باشد می‌تواند از اختیارات دادستان شهرستان و دادستان دیوان کیفر در موضوع مورد مقامات صلاحیت‌دار صورت خواهد گرفت و به هیچ شکایتی رسیدگی نمی‌شود مگر اینکه هویت شاکی و انتساب شکایت به او به وسائل مقتضی بر سازمان بازرسی شاهنشاهی محرز باشد.
ماده ۷- سازمان می‌تواند به هر یک از ماموران دولت نمایندگی بازرسی بدهد و در این صورت نمایندگان مزبور طبق تعلیمات سازمان انجام وظیفه خواهند کرد.
ماده ۸- کلیه دستگاه‌های مذکور در ماده (۱) مکلف‌اند سوابق و مدارک و اطلاعات مورد احتیاج را در اختیار سازمان گذارده و تسهیلات لازم را برای اجرای وظایف مذکور در این قانون فراهم سازند. در صورتی که سوابق و مدارک و اطلاعات مورد لزوم مربوط به امور محرمانه باشد که دستگاه مربوطه ابراز آن را منافی مصالح سیاسی کشور و یا نظم عمومی تشخیص دهد طبق نظر هیأت دولت عمل خواهد نمود.
ماده ۹- پس از تشکیل سازمان بازرسی شاهنشاهی اداره کل بازرسی کشور تحت عنوان اداره کل بازرسی وزارت دادگستری برای رسیدگی به امور قضائی و اداری وزارت دادگستری طبق قوانین مربوط به خود انجام وظیفه خواهد نمود و سایر وظایف اداره کل بازرسی کشور که به موجب قوانین مقرر گردیده به عهده سازمان بازرسی شاهنشاهی محول می‌گردد.
دارندگان رتبه قضائی که در اداره کل بازرسی وزارت دادگستری اشتغال دارند خدمت آنها از هر لحاظ جزء خدمت قضائی محسوب خواهد شد.
ماده ۱۰- امور استخدامی و مالی سازمان بازرسی شاهنشاهی طبق آئین‌نامه‌ای خواهد بود که از طرف سازمان پیشنهاد و به تصویب دولت خواهد رسید.
ماده ۱۱- بودجه سازمان بازرسی شاهنشاهی هر سال به طور جداگانه ضمن بودجه کل کشور منظور خواهد شد.
ماده ۱۲- کلیه دستگاه‌هایی که طبق قوانین اساس‌نامه‌ها و مقررات خاص خود استثنائا از شمول قوانین مربوط به دولت مستثنی شده‌اند و شمول بر آنها مستلزم تصریح قانونی است و همچنین شهرداری‌ها در صورت انتخابی بودن شهردار وقتی مشمول مقررات این قانون خواهند بود که در مورد هر یک اجازه ملوکانه کسب گردد.
ماده ۱۳- آئین‌نامه‌های اجرائی این قانون از طرف سازمان تنظیم و به تصویب هیأت وزیران خواهد رسید.
ماده ۱۴- قوانینی که با مقررات مذکور در این قانون مغایرت دارد در قسمتی که مغایر است بلا اثر است.
لایحه قانون بالا مشتمل بر چهار ماده و دو تبصره در جلسه روز دوشنبه شانزدهم اردیبهشت ماه یک هزار و سیصد و چهل و هفت شمسی به تصویب مجلس سنا رسید.
رئیس مجلس سنا- مهندس شریف امامی.
رئیس- فوریت لایحه مطرح است نظری نیست؟ (اظهاری نشد) به فوریت لایحه رأی می‌گیریم خانم‌ها و آقایانی که موافقند خواهش میکنم قیام فرمایند (اکثر برخاستند) تصویب شد. لایحه به کمیسیون‌های مربوط ارجاع می‌شود.
- تقدیم یک فقره لایحه به وسیله آقای معاون وزارت اقتصاد
۱۰- تقدیم یک فقره لایحه به وسیله آقای معاون وزارت اقتصاد.
رئیس- آقای دکتر ضیایی فرمایشی دارید بفرمایید.
دکتر ضیایی (معاون وزارت اقتصاد)- همانطور که استحضار دارند قرارداد همکاری اقتصادی و فنی بین دولت شاهنشاهی ایران و دولت رومانی برای ساختن تراکتور در
ایران قبلا منعقد شده است که به تصویب مجلس شورای ملی هم رسیده است اینک طی مذاکرات اخیر لازم شده است ۴ ماده به عنوان متمم به این قانون اضافه شود لایحه مربوط به ۴ ماده متمم تقدیم می‌شود که در کمیسیون دارایی مجلس شورای ملی بررسی و به تصویب برسد.
رئیس- به کمیسیون‌های مربوط ارجاع می‌شود.
- تقدیم یک فقره لایحه به وسیله آقای معاون وزارت کشور
۱۱- تقدیم یک فقره لایحه به وسیله آقای معاون وزارت کشور
رئیس- آقای ادیب محمدی فرمایشی دارید بفرمایید.
ادیب محمدی (معاون وزارت کشور)- ژاندارمری کل کشور نیازمند است که مشمول سه فقره از قوانین و مقررات نیروهای مسلح شاهنشاهی قرار گیرد قانون فارغ‌التحصیلان آموزشگاه‌های کمک مهندسی، قانون مربوط به اخراج افسران فراری ارتش، قانون مربوط به پذیرفتن درجه‌داران وظیفه دیلپمه داوطلب خدمت در کادر ثابت نیروهای مسلح شاهنشاهی و به این منظور لایحه و ماده واحدهای تقدیم می‌شود که با عنایت خانم‌ا و آقایان نمایندگان محترم مجلس اگر به تصویب برسد مورد استفاده سازمان ژاندارمری کل کشور قرار خواهد گرفت.
رئیس- به کمیسیون‌های مربوط ارجاع می‌شود.
- اعلام وصول و قرائت یک فقره لایحه قانونی از مجلس سنا
۱۲- اعلام وصول و قرائت یک فقره لایحه قانونی از مجلس سنا
رئیس- لایحه دیگری از مجلس سنا رسیده است برای اطلاع مجلس قرائت می‌شود.
گزارش کمیسیون شماره ۱۰ (کشور) در خصوص لایحه شماره ۳۸۶۶۲ /۲۰۰۱۴-۲۷ /۱۲ /۴۵ دولت راجع به تشکیل انجمن‌های شهرستان (ولایتی) و استان (ایالتی) که ضمن مرقومه شماره ۵۵۰۹۷ /۱۲۳۷ ل ق-۸ /۴ /۴۶ از آن مجلس محترم به مجلس سنا ارسال شده بود در جلسه روز دوشنبه ۱۶ اردیبهشت ماه ۱۳۴۷ مطرح و به تصویب مجلس سنا رسید. اینک لایحه قانون مزبور که اصلاح شده برای تصویب مجدد به پیوست ارسال می‌شود.
رئیس مجلس سنا- مهندس شریف امامی.
رئیس- اصلاحات مجلس سنا به کمیسیون‌های مربوط ارجاع می‌شود.
- اعلام وصول گزارش ماهیانه کمیسیون‌ها برای چاپ در صورت جلسه
۱۳- اعلام وصول گزارش ماهیانه کمیسیون‌ها برای چاپ در صورت جلسه
رئیس- گزارش کمیسیون‌ها رسیده است با اجازه خانم‌ها و آقایان در صورتجلسه امروز چاپ می‌شود.
- ختم جلسه
۱۴- ختم جلسه
رئیس- چون فعلا مطلب دیگری در دستور نداریم با اجازه خانم‌ها و آقایان جلسه امروز را ختم می‌کنیم خواهش میکنم کمیسیون‌ها را تشکیل بدهند به دستور جلسه و روز جلسه آینده بعداً به اطلاع همکاران محترم خواهد رسید.
رئیس مجلس شورای ملی- مهندس عبدالله ریاضی.
- پرسش نمایندگان
۱۵- پرسش نمایندگان
سؤال:
استدعا دارد امر فرمایند جناب وزیر محترم تولیدات کشاورزی و مواد مصرفی به موعد مقرر در مجلس حضور به هم رسانیده به سوالات زیر پاسخ گوید:
- ۱- دو کارخانه و پنیر و شیر پاستوریزه در زال ساخته شده که بعد از آزمایش خوابانده‌اید و فعلا بلااستفاده می‌باشد.
- ۲- یکی از دو کارخانه در زمین زهدار نیمه باتلاقی ساخته شده و تا به حال دو دفعه در معرض آب بردی واقع شده و بر اثر بلااستفاده ماندن شاید تا به حال هر دو کارخانه زنگ زده و اسقاط شده باشد اگر لازم نبود چرا ساختید اگر لازم بود چرا در زمین نیمه باتلاقی ساختید و تعطیل می‌باشد.
مسوول این ندانم کاری و حیف و میل شدن پول خزانه عمومی به این صورت کیست و چه مجازات و تنبیهی درباره‌اش اعمال شده یا خواهد شد.
با تقدیم احترام- ابراهیم پردلی.
-گزارش ماهیانه (بهمن- اسفند- فروردین) کمیسیون‌ها به مجلس شورای ملی
۱۶- گزارش ماهیانه (بهمن- اسفند- فروردین) کمیسیون‌ها به مجلس شورای ملی
گزارش یک ماهه بهمن ماه ۱۳۴۶ کمیسیون کشور
تاریخ تشکیل ۴ /۱۱ /۱۳۴۶- ۲۳ /۱۱ /۱۳۴۶- ۲۸ /۱۱/ ۱۳۴۶
لوایح و کارهای خاتمه یافته:
- ۱- لایحه اصلاح قانون گذرنامه.
- ۲- شور دوم طرح بیمه اجباری مسوولیت مدنی دارندگان وسائل نقلیه موتوری زمینی در مقابل شخص ثالث.
- ۳- لایحه ملی شدن آب و نحوه اجرای آن.
- ۴- لایحه برنامه عمران چهار کشور.
- ۵- لایحه دولت راجع به خرید اراضی و ابنیه تاریخ و آثار باستانی.
لوایح و کارهایی که در دستور است:
- لایحه انجمن ده و انتخاب کدخدا.
رئیس کمیسیون کشور- روحانی.
گزارش یک ماهه بهمن سال ۱۳۴۶ کمیسیون رسیدگی به سوالات تاریخ تشکیل چهارشنبه ۱۱ بهمن- چهارشنبه ۱۶ بهمن- چهارشنبه ۲۵ بهمن.
لوایح و کارهای خاتمه یافته:
- ۱- سؤال آقای پردلی از وزارت آموزش و پرورش در مورد انتقال دبیران لیسانسیه ریاضی و فیزیک و شیمی.
- ۲- سؤال آقای دکتر فریور در مورد توتون و غله در آذربایجان غربی و کردستان.
رئیس کمیسیون رسیدگی به سوالات – جهانشاهی.
گزارش یک ماهه بهمن سال ۱۳۴۶ کمیسیون آبادانی و مسکن
تاریخ تشکیل یکشنبه ۱۷ بهمن.
لوایح و کارهای خاتمه یافته:
- لایحه ارسالی از مجلس سنا راجع به اختصاص تعدادی از دیپلمه‌های متوسطه مشمول وظیفه عمومی برای خدمت در روستاها.
رئیس کمیسیون آبادانی و مسکن- دکتر کیان.
گزارش یک ماهه بهمن سال ۱۳۴۶ کمیسیون بودجه
تاریخ تشکیل دوشنبه ۲ بهمن- پنجشنبه ۵ بهمن- دوشنبه ۹ بهمن- دوشنبه ۱۶ بهمن- شنبه ۲۸ بهمن- یکشنبه ۲۹ بهمن.
لوایح و کارهای خاتمه یافته:
- ۱- لایحه دولت راجع به اضافه اعتبار و فوق‌العاده سال ۱۳۴۶ کل کشور.
- ۲- نامه شماره ۲۸۹۱۳-۲۶ /۱۰ /۱۳۴۶ وزارت دارایی در مورد صورت ریز دیون بلامحل سال ۱۳۴۶ وزارت جنگ.
- ۳- نامه شماره ۲۸۶۴۱-۲۴ /۱۰ /۱۳۴۶ وزارت دارایی در مورد صورت ریز دیون بلامحل سال ۱۳۴۶ وزارت اطلاعات.
- ۴- نامه شماره ۲۶۹۰۷-۷ /۱۰ /۱۴۴۶ وزارت دارایی در مورد صورت ریز دیون بلامحل سال ۱۳۴۶ اداره کل هواپیمایی کشوری.
- ۵- لایحه برگشتی از مجلس سنا راجع به انتصاب آقای دکتر منوچهر اقبال به سمت سفیر کبیر و نماینده دولت شاهنشاهی در یونسکو.
- ۶- نامه شماره ۲۷۴۹۱-۱۲ /۱۰ /۱۳۴۶ وزارت دارایی در مورد صورت ریز دیون بلامحل سال ۱۳۴۶ وزارت کار و امور اجتماعی.
- ۷- نامه شماره ۴۷۷۱۸-۳۰ /۱۰ /۱۳۴۶ نخست‌وزیری در مورد اصلاح بودجه سال ۱۳۴۶ دانشکده کشاورزی رضاییه
- ۸- نامه شماره ۲۸۹۱۵-۲۶ /۱۰ /۱۳۴۶ وزارت دارایی در مورد صورت ریز دیون بلامحل سال ۱۳۴۶ وزارت اقتصاد.
- ۹- شور اول- قسمتی از مواد لایحه برنامه عمرانی چهارم کشور.
رئیس کمیسیون بودجه- مرتضوی.
گزارش یک ماهه بهمن سال ۱۳۴۶ کمیسیون کار و امور اجتماعی
تاریخ تشکیل ۲۵ /۱۱ /۱۳۴۶
لوایح و کارهای خاتمه یافته:
- شور دوم طرح بیمه اجباری مسوولیت مدنی دارندگان وسائل نقلیه موتوری زمینی در مقابل شخص ثالث.
نایب رئیس کمیسیون کار و امور اجتماعی- مهندس کیاکجوری.
گزارش یک ماهه بهمن سال ۱۳۴۶ کمیسیون راه
تاریخ تشکیل ۱۴ /۱۱ /۱۳۴۶- ۲۲ /۱۱ /۱۳۴۶- ۲۶ /۱۱ /۱۳۴۶
لوایح و کارهای خاتمه یافته:
- ۱- شور دوم لایحه موافقتنامه ترانزیت بین دولت شاهنشاهی ایران و دولت جمهوری عراق.
- ۲- لایحه ملی شدن آب و نحوه اجرای آن.
- ۳- لایحه دولت راجع به اصلاح ماده ۶ قانون هواپیمایی کشوری مصوب ۲۸ /۴ /۱۳۲۸.
لوایح و کارهایی که در دستور است:
- اساسنامه شرکت هواپیمایی ملی ایران.
رئیس کمیسیون راه- منوچهر پزشکی.
گزارش یک ماه بهمن ماه سال ۱۳۴۶ کمیسیون امور خارجه
تاریخ تشکیل سه‌شنبه ۳ /۱۱ /۴۶- یکشنبه ۱۵ /۱۱ /۴۶- یکشنبه ۲۲ /۱۱ /۴۶- دوشنبه ۳۰ /۱۱ /۴۶.
لوایح و کارهایی که در دستور است:
- لایحه عهدنامه بازرگانی و اقامت دریانوردی بین دولت شاهنشاهی ایران و دولت شاهنشاهی انگلستان.
رئیس کمیسیون امور خارجه- دکتر ضیایی.
گزارش یک ماهه اسفندماه ۱۳۴۶ کمیسیون کشور
تاریخ تشکیل ۷ /۱۲ /۱۳۴۶- ۱۲ /۱۲ /۱۳۴۶- ۱۳ /۱۲ /۱۳۴۶
لوایح و کارهای خاتمه یافته:
- ۱- شور دوم لایحه برنامه چهارم عمرانی کشور.
لوایح و کارهایی که در دستور است:
- ۱- لایحه انجمن و انتخاب کدخدا.
- ۲- لایحه نوسازی و عمران شهری.
رئیس کمیسیون کشور- روحانی.
گزارش یک ماهه اسفند سال ۱۳۴۶ کمیسیون بودجه
تاریخ تشکیل سه‌شنبه اول اسفند- چهارشنبه ۲ اسفند- پنجشنبه ۳ اسفند- شنبه ۵ اسفند- یکشنبه ۶ اسفند- چهارشنبه ۹ اسفند- شنبه ۱۲ اسفند- یکشنبه ۱۳ اسفند- چهارشنبه ۲۳ اسفند- پنجشنبه ۲۴ اسفند- یکشنبه ۲۷ اسفند- سه‌شنبه ۲۹ اسفند.
لوایح و کارهای خاتمه یافته:
- ۱- لایحه متمم بودجه سال ۱۳۴۶ کل کشور.
- ۲- (شور دوم) قسمتی از مواد لایحه برنامه عمرانی چهارم.
- ۳- نامه شماره ۳۱۷۰۷-۲۶ /۱۱ /۱۳۴۶ وزارت دارایی در مورد صورت ریز دیون بلامحل سال ۱۳۴۶ وزارت پست و تلگراف و تلفن.
- ۴- لایحه بودجه سال ۱۳۴۷ کل کشور.
- ۵- نامه شماره ۵۶۲۵۶-۱۴ /۱۲ /۱۳۴۶ نخست‌وزیری در مورد اصلاح بودجه سال ۱۳۴۶ وزارت کار و امور اجتماعی.
- ۶- نامه شماره ۵۶۹۵۸-۲۲ /۱۲ /۱۳۴۶ نخست‌وزیری در مورد اصلاح بودجه سال ۱۳۴۶ وزارت آب و برق.
- ۷- نامه شماره ۴۹۷۲-۲۴ /۱۲ /۱۳۴۶ نخست‌وزیری در مورد اصلاح بودجه سال ۱۳۴۶ ژاندارمری کل کشور.
- ۸- نامه شماره ۵۶۵۵۴-۱۷ /۱۲ /۱۳۴۶ نخست‌وزیری در مورد اصلاح بودجه سال ۱۳۴۶ مؤسسه بررسی آفات و بیماری‌های گیاهی.
- ۹- نامه شماره ۳۳۶۲۳-۱۵ /۱۲ /۱۳۴۶ وزارت دارایی در مورد صورت ریز دیون بلامحل سال ۱۳۴۶ وزارت کشاورزی.
- ۱۰- نامه شماره ۳۰۱۵۵-۱۱ /۱۱ /۱۳۴۶ وزارت دارایی در مورد صورت ریز دیون بلامحل سال ۱۳۴۶ بنگاه خالصجات سابق.
- ۱۱- نامه شماره ۷۴۰۸-۲۷ /۴ /۱۳۴۶ وزارت دارایی در مورد اجازه پرداخت حق عضویت اداره کل گمرک در شورای بین‌المللی همکاری‌های گمرکی.
- ۱۲- نامه شماره ۵۶۲۵۲-۱۴ /۱۲ /۱۳۴۶ نخست‌وزیری در مورد اصلاح بودجه سال ۱۳۴۶ وزارت بهداری.
- ۱۳- نامه شماره ۶۹۶۲۶-۲۹ /۱۲ /۱۳۴۶ نخست‌وزیری در مورد اصلاح بودجه سال ۱۳۴۶ اداره بیوتات سلطنتی.
- ۱۴- نامه شماره ۳۴۵۸۷-۲۴ /۱۲ /۱۳۴۶ وزارت دارایی در مورد بقیه صورت ریز دیون بلامحل سال ۱۳۴۶ وزارت اقتصاد.
رئیس کمیسیون بودجه- مرتضوی.
گزارش یک ماهه اسفندماه ۱۳۴۶ کمیسیون نظام.
تاریخ تشکیل چهارشنبه ۱۶ /۱۲ /۴۶-۲۲ اسفند ۴۶
لوایح و کارهای خاتمه یافته:
- ۱- لایحه اصلاح ماده ۶ قانون هواپیمایی کشوری.
- ۲- لایحه الحاق یک تبصره به ماده ۱۱۳ قانون استخدام نیروهای مسلح شاهنشاهی (شور دوم)
- ۳- لایحه اصلاح تبصره ۴ ماده ۱۰۲ قانون استخدام نیروهای مسلح شاهنشاهی.
- ۴- لایحه عنوان سازمان تعاون مصرف کادر نیروهای مسلح شاهنشاهی
- ۵- لایحه کمک کرایه مسکن به درجه‌داران و افراد کادر ثابت ارتش.
- ۶- لایحه معافیت کالاهای مصرفی ارتش شاهنشاهی از بازرسی گمرکی و ارزیابی.
- ۷- لایحه اصلاح ماده ۹۶ قانون استخدام نیروهای مسلح شاهنشاهی.
- ۸- لایحه اصلاح ماده ۳۵۶ قانون دادرسی و کیفر ارتش (شور دوم).
رئیس کمیسیون نظام- سرلشکر همایونی.
گزارش یک ماهه اسفند سال ۱۳۴۶ کمیسیون دارایی.
تاریخ تشکیل چهارشنبه ۲ /۱۲ /۱۳۴۶- پنجشنبه ۳ /۱۲ /۱۳۴۶- شنبه ۵ /۱۲ /۴۶- یکشنبه ۶ /۱۲ /۴۶- چهارشنبه ۹ /۱۲ /۴۶- پنجشنبه ۱۰ /۱۲ /۴۶- یکشنبه ۱۳ /۱۲ /۴۶- چهارشنبه ۲۳ /۱۲ /۴۶ پنجشنبه ۲۴ /۱۲ /۴۶- یکشنبه ۲۷ /۱۲ /۱۳۴۶.
لوایح و کارهای خاتمه یافته:
- ۱- لایحه اساسنامه سازمان مرکزی تعاون روستایی کشور.
- ۲- لایحه متمم بودجه سال ۱۳۴۶.
- ۳- لایحه عضویت سازمان بنادر و کشتی‌رانی در اتحادیهبین‌المللی بنادر و لنگرگاه‌ها.
- ۴- لایحه لازم‌الاجرا بودن قراردادهای بین ادارات دخانیات و توتونکاران و سازمان چای با چایکاران.
- ۵- لایحه تاسیس شرکت‌های بهره‌برداری از اراضی زیر سد.
- ۶- لایحه اصلاح بعضی از مواد قانون تاسیس صندوق توسعه کشاورزی ایران.
- ۷- لایحه برنامه چهارم عمرانی کشور.
- ۸- لایحه معافیت کالاهای مصرفی ارتش شاهنشاهی از بازرسی گمرکی و ارزیابی.
- ۹- لایحه راجع به اصلاح تبصره ۴ ماده ۱۰۲ قانون استخدام نیروهای مسلح شاهنشاهی.
- ۱۰- لایحه وظایف وزارت کشاورزی.
- ۱۱- لایحه خرید لوازم برای گمرکات.
رئیس کمیسیون دارایی- اهری.
گزارش یک ماهه اسفند سال ۱۳۴۶ کمیسیون آموزش و پرورش
تاریخ تشکیل ۳ /۱۲ و ۱۵ /۱۲ و ۲۴ /۱۲ /۱۳۴۶
لوایح و کارهای خاتمه یافته:
- ۱- موافقتنامه فرهنگی بین دولت شاهنشاهی ایران و دولت جمهوری سوسیالیستی رومانی (شور دوم).
- ۲- موافقتنامه فرهنگی بین دولت شاهنشاهی ایران و دولت جمهوری بلغارستان (شور دوم).
- ۳- لایحه دولت راجع به تاسیس آموزشگاه‌های تربیت کمک مامای محلی روستایی (شور اول).
- ۴- لایحه راجع به خدمات اجتماعی زنان (شور اول).
- ۵- شور اول موافقتنامه فرهنگی بین دولت شاهنشاهی ایران و دولت پادشاهی عربستان سعودی.
لوایح و کارهایی که در دستور است:
- ۱- دریافت شهریه از دبستان‌های ملی و دبیرستان‌های دولتی اصلاحات مجلس سنا.
- ۲- شور دوم لایحه راجع به تاسیس آموزشگاه‌های تربیت کمک مامای محلی روستایی.
رئیس کمیسیون آموزش و پرورش- دکتر شفیع امین.
گزارش یک ماهه اسفند سال ۱۳۴۶ کمیسیون آب و برق.
تاریخ تشکیل چهارشنبه ۲- دوشنبه ۷- چهارشنبه ۹- شنبه ۲۶ اسفند.
لوایح و کارهای خاتمه یافته:
- ۱- لایحه دولت راجع به تاسیس شرکت‌های بهره‌برداری از اراضی زیر سدها.
رئیس کمیسیون آب و برق- مهندس معینی زند.
گزارش یک ماهه اسفند سال ۱۳۴۶ کمیسیون منابع طبیعی
تاریخ تشکیل سه‌شنبه ۱- دوشنبه ۷- دوشنبه ۱۴ اسفند.
لوایح و کارهای خاتمه یافته:
- ۱- لایحه دولت راجع به مجازات صید غیرمجاز از دریای خزر.
- ۲- شور دوم لایحه دولت راجع به مجازات صید غیر مجاز از دریای خزر.
رئیس کمیسیون منابع طبیعی- دکتر بقایی یزدی.
گزارش یک ماهه اسفند سال ۱۳۴۶ کمیسیون امور استخدام و سازمان‌های اداری
تاریخ تشکیل شنبه ۱۲- یکشنبه ۱۳- دوشنبه ۱۴- پنجشنبه ۲۴ اسفند
لوایح و کارهای خاتمه یافته:
- ۱- لایحه دولت راجع به اصلاح تبصره ۴ ماده ۱۰۲ قانون استخدام نیروهای مسلح شاهنشاهی.
- ۲- شور دوم لایحه مربوط به الحاق یک تبصره به ماده ۱۱۳ قانون استخدام نیروهای مسلح شاهنشاهی.
- ۳- لایحه دولت راجع به خدمات اجتماعی زنان.
- ۴- لایحه دولت راجع به تاسیس شرکت‌های بهره‌برداری از اراضی زیرسدها.
- ۵- شور دوم لایحه دولت راجع به برنامه عمرانی چهارم کشور.
- ۶- لایحه دولت راجع به عنوان سازمان تعاون مصرف کادر نیروهای انتظامی.
- ۷- لایحه دولت راجع به اصلاح ماده ۹۶ قانون استخدام نیروهای مسلح شاهنشاهی.
- ۸- لایحه دولت راجع به وظایف و اختیارات وزارت کشاورزی.
رئیس کمیسیون امور استخدام و سازمان‌های اداری- مجید موسوی.
گزارش یک ماهه اسفند سال ۱۳۴۶ کمیسیون کشاورزی
تاریخ تشکیل شنبه ۵ /۱۲ /۴۶- دوشنبه ۱۴ /۱۲ /۴۶- سه‌شنبه ۲۲ /۱۲ /۴۶.
لوایح و کارهای خاتمه یافته:
- ۱- لایحه اصلاح پاره‌ای از مواد و الحاق چند ماده به قانون تأسیس صندوق توسعه کشاورزی
- ۲- لایحه تأسیس شرکت‌های بهره‌برداری از اراضی زیرسدها.
- ۳- لایحه بازگشته از مجلس سنا راجع به وظایف وزارت کشاورزی.
رئیس کمیسیون کشاروزی- مهندس برومند.
گزارش یک ماهه اسفند سال ۱۳۴۶ کمیسیون برنامه
تاریخ تشکیل پنجشنبه ۳ /۱۲ /۴۶- شنبه ۱۲ /۱۲ /۴۶- شنبه ۱۲ /۱۲ /۴۶- یکشنبه ۱۳ /۱۲ /۴۶- یکشنبه ۱۳ /۱۲ /۴۶
لوایح و کارهای خاتمه یافته:
- ۱- لایحه برنامه عمرانی چهارم کشور (اصلاحی سایر کمیسیون‌ها).
- ۲- لایحه برنامه عمرانی چهارم کشور (شور دوم).
- ۳- لایحه بازگشته از مجلس سنا راجع به اصلاح پاره‌ای از مواد و الحاق چند ماه به قانون صندوق توسعه کشاورزی ایران.
رئیس کمیسیون برنامه- دکتر الموتی.
گزارش یک ماهه اسفند سال ۱۳۴۶ کمیسیون اصلاحات ارضی و تعاون روستایی
تاریخ تشکیل یکشنبه ۱۳ /۱۲ /۴۶
لوایح و کارهای خاتمه یافته:
- ۱- شور دوم لایحه برنامه عمرانی چهارم.
- ۲- لایحه خرید اراضی و ابنیه و تاسیسات به منظور حفظ ابنیه تاریخی و آثار باستانی.
- ۳- لایحه ارسالی از مجلس سنا راجع به تاسیس شرکت‌های بهره‌برداری از اراضی زیر سدها.
- ۴- لایحه اراضی و املاک مورد تصرف دولت.
رئیس کمیسیون اصلاحات ارضی و تعاون روستایی- دکتر سبزواری.
گزارش یک ماهه اسفند سال ۱۳۴۶ کمیسیون اقتصاد
تاریخ تشکیل یکشنبه ۱۳ /۱۲ /۴۶ شنبه ۲۶ /۱۲ /۴۶
لوایح و کارهای خاتمه یافته:
- ۱- شور دوم لایحه برنامه عمرانی چهارم.
- ۲- لایحه بازگشته از مجلس سنا راجع به معافیت کالاهای مصرف ارتش شاهنشاهی از بازرسی گمرکی و ارزیابی.
رئیس کمیسیون اقتصاد- دکتر عدل طباطبایی.
گزارش یک ماهه فروردین سال ۱۳۴۷ کمیسیون امور خارجه
تاریخ تشکیل روز دوشنبه ۳۰ /۱ /۴۷
لوایح و کارهایی که در دستور است:
- لایحه عهدنامه بازرگانی و اقامت دریانوردی بین دولت شاهنشاهی ایران و دولت پادشاهی انگلستان.
رئیس کمیسیون امور خارجه- دکتر ضیایی.
گزارش یک ماهه فروردین سال ۱۳۴۷ کمیسیون اصلاحات ارضی و تعاونی روستایی
تاریخ تشکیل سه‌شنبه ۲۴ /۱ /۴۷- پنجشنبه ۲۹ /۱ /۴۷
لوایح و کارهای خاتمه یافته:
- ۱- لایحه اراضی و املاک مورد تصرف دولت (اصلاحی کمیسیون‌های دیگر).
- ۲- شور دوم لایحه تاسیس شرکت‌های بهره‌برداری از اراضی زیرسدها.
رئیس کمیسیون اصلاحات ارضی و تعاون روستایی- دکتر سبزواری.
گزارش یک ماهه فروردین سال ۱۳۴۷ کمیسیون اقتصاد
تاریخ تشکیل شنبه ۲۴ /۱ /۴۷
لوایح و کارهای خاتمه یافته:
- لایحه بازگشته از مجلس سنا راجع به موافقتنامه ترانزیت بین دولتین ایران و عراق.
رئیس کمیسیون اقتصاد- دکتر عدل طباطبایی.
گزارش یک ماهه فروردین سال ۱۳۴۷ کمیسیون برنامه
تاریخ تشکیل سه‌شنبه ۲۷ /۱ /۴۷
لوایح و کارهای خاتمه یافته:
- رسیدگی احتیاجات عمرانی استان سیستان و بلوچستان و فرمانداری کل لرستان.
رئیس کمیسیون برنامه- دکتر الموتی.
گزارش یک ماهه فروردین سال ۱۳۴۷ کمیسیون کشاورزی
تاریخ تشکیل شنبه ۲۴ /۱ /۴۷- پنجشنبه ۲۹ /۱ /۴۷
لوایح و کارهای خاتمه یافته:
- ۱- لایحه بازگشته از مجلس سنا راجع به عضویت ایران در کنفرانس بین‌المللی سدهای بزرگ و زهکشی و آبیاری.
- ۲- لایحه بازگشته از مجلس سنا راجع به اصلاح ماده ۹ اساسنامه بانک کشاورزی.
- ۳- شور دوم لایحه تاسیس شرکت‌های بهره‌برداری از اراضی زیر سدها.
رئیس کمیسیون کشاورزی- مهندس برومند.
گزارش یک ماهه فروردین سال ۱۳۴۷ کمیسیون امور استخدام و سازمان‌های اداری
تاریخ تشکیل پنجشنبه ۲۹ فروردین
لوایح و کارهای خاتمه یافته:
- ۱- شور دوم لایحه راجع به عنوان سازمان تعاون مصرف کادر نیروهای مسلح شاهنشاهی.
- ۲ لایحه دولت راجع به اصلاح ماده ۹۶ قانون استخدام نیروهای مسلح شاهنشاهی.
- ۳- شور دوم لایحه دولت راجع به تاسیس شرکت‌های بهره‌برداری از اراضی زیرسدها.
- ۴- لایحه دولت راجع به اصلاح ماده ۹ اساسنامه بانک کشاورزی ایران.
رئیس کمیسیون امور استخدام و سازمان‌های اداری- مجید موسوی.
گزارش یک ماهه فروردین سال ۱۳۴۷ کمیسیون منابع اداری
تاریخ تشکیل پنجشنبه ۲۹ فروردین
لوایح و کارهای خاتمه یافته:
- ۱- شور دوم لایحه تاسیس شرکت‌های بهره‌برداری از اراضی زیر سدها.
رئیس کمیسیون منابع طبیعی- دکتر بقایی یزدی.
گزارش یک ماهه فروردین سال ۱۳۴۷ کمیسیون آب و برق
تاریخ تشکیل شنبه ۲۴- دوشنبه ۲۶- چهارشنبه ۲۸ فروردین.
لوایح و کارهای خاتمه یافته:
- ۱- شور دوم لایحه تاسیس شرکت‌های بهره‌برداری از اراضی زیرسدها.
رئیس کمیسیون آب و برق- مهندس معینی زند.
گزارش یک ماهه فروردین سال ۱۳۴۷ کمیسیون آموزش و پرورش
تاریخ تشکیل ۲۸ /۱ /۱۳۴۷
لوایح و کارهای خاتمه یافته:
- ۱- شور اول موافقتنامه فرهنگی بین دولت شاهنشاهی ایران و دولت پادشاهی عربستان سعودی.
- ۲ شور دوم لایحه راجع به تربیت کمک مامای روستایی محلی.
لوایح و کارهایی که در دستور است:
- ۱- دریافت شهریه از دبستان‌های ملی و دبیرستان‌های دولتی اصلاحات مجلس سنا.
- ۲ موافقتنامه فرهنگی بین دولت شاهنشاهی ایران و دولت شاهنشاهی عربستان سعودی (شور دوم).
- ۳- لایحه راجع به اضافه شدن یک تبصره به ماده ۲ قانون سپاه دانش.
رئیس کمیسیون آموزش و پرورش- دکتر شفیع امین.
گزارش یک ماهه فروردین سال ۱۳۴۷ کمیسیون فرهنگ و هنر.
تاریخ تشکیل روز چهارشنبه ۲۸ /۱ /۱۳۴۷
لوایح و کارهای خاتمه یافته:
- ۱- شور اول موافقتنامه فرهنگی بین دولت شاهنشاهی ایران و دولت پادشاهی عربستان سعودی.
- ۲ شور دوم موافتنامه فرهنگی بین دولت شاهنشاهی ایران و دولت جمهوری ملی بلغارستان.
لوایح و کارهایی که در دستور است:
- ۱- الحاق ماده ۱۲۷ مکرر به قانون مجازات عمومی (شور اول).
- ۲ شور دوم موافقتنامه فرهنگی بین دولت شاهنشاهی ایران و دولت پادشاهی عربستان سعودی.
- ۳- شور اول لایحه راجع به خرید اراضی و ابنیه تاریخی به منظور حفظ آثار باستانی.
نایب رئیس کمیسیون فرهنگ و هنر- روستا.
گزارش یک ماهه فروردین سال ۱۳۴۷ کمیسیون دادگستری
تاریخ تشکیل شنبه ۲۴ /۱ و سه‌شنبه ۲۷ /۱ و ۲۹ /۱
لوایح و کارهای خاتمه یافته:
- ۱- اصلاحات مجلس سنا راجع به قراردادهای منعقد بین مؤسسه دخانیات و سازمان چای با توتونکاران.
- ۲ شور اول لایحه راجع به اصلاح قانون گذرنامه.
- ۳- شور اول لایحه راجع به شرکت‌های بهره‌برداری از اراضی زیرسدها.
لوایح و کارهایی که در دستور است:
- ۱- الحاق ماده ۱۲۷ مکرر به قانون مجازات عمومی.
- ۲ اصلاحات مجلس سنا راجع به اساسنامه شرکت ملی نفت ایران.
- ۳- شور اول لایه راجع به خرید اراضی و ابنیه تاریخی به منظور حفظ آثار باستانی.
- ۴- طرح مربوط به اضافه نمودن موادی به قانون آیین‌نامه دادرسی مدنی.
- ۵- لایحه راجع به اضافه شدن یک تبصره به ماده ۲ قانون سپاه دانش.
رئیس کمیسیون دادگستری- شیخ‌الاسلامی.