مذاکرات مجلس شورای ملی ۱۹ آذر ۱۳۰۶ نشست ۱۷۸
| مجلس شورای ملی مجموعه قوانین دوره قانونگذاری ششم | تصمیم‌های مجلس | قوانین بنیان ایران نوین |
| نمایندگان مجلس شورای ملی دوره قانونگذاری ششم |
مشروح مذاکرات مجلس ملی، دوره۶
جلسه: ۱۷۸
صورت‌مشروح مجلس یکشنبه ۱۹ آذر ماه ۱۳۰۶ مطابق ۱۶ جمادی‌الثانی ۱۳۴۶
فهرست مندرجات:
۱-سؤال آقای حاج آقا رضارفیع از آقای وزیر مالیه راجع به تشکیل بانک ملی و شکایت اهالی شمال در این موضوع و جواب آقای وزیر مالیه
۲- سؤال آقای امیرحسین خان از آقای وزیر مالیه راجع به مالیاتی از طواحین اربابی در دزفول اخذ می‌کنند و جواب آقای وزیر
۳- سؤال آقای دیبا از کفیل وزارت امورخارجه راجع به مزاحمت مأمورین دولت شوروی به املاک شاهسونها در سرحد مغان و پیله سوار و جواب آقای کفیل
۴- سؤال آقای آقای سید یعقوب از آقای کفیل وزارت امورخارجه راجع به تسلیم پرت پهلوی از طرف دولت شوروی و جواب آقای کفیل
۵- سؤال آقای حقنویس از وزیر مالیه راجع به شاگردان مدرسه فلاحت و مساعدتی که بایستی از طرف دولت نسبت به آنها بشود و جواب آقای وزیر مالیه
۶- سؤال آقای کازرونی از وزیر فواید عامه راجع به راه عباسی و کرمان و سایر طرق شوسه و علت تعطیل ساختمان آنها و جواب آقای وزیر فواید عامه
۷- سؤال آقای حاج میرزا مرتضی از آقای وزیر مالیه راجع به اخذ مالیات سرقفلی در کرمان و جواب آقای وزیر مالیه
۸- سؤال آقای یاسایی از آقای وزیر فواید عامه راجع به کشیدن خط‌آهن از بندر جز از طریق استراباد و شاهرود و همچنین راجع به راه خراسان و جواب آقای وزیر فواید عامه
۹- قرائت طرح پیشنهادی آقایان نگهبان راجع به اصلاح قسمت اخیر ماده ۹۳ نظامنامه داخلی و تصویب دو فوریت آن و مذاکره در اطراف طرح مزبور
(مجلس دوساعت قبل ازظهر بریاست آقای پیرنیا تشکیل گردید)
(صورت مجلس یوم پنجشنبه شانزدهم آذررا آقای بنی سلیمان قرائت نمودند)
رئیس- صورت مجلس ایرادی ندارد
(گفتند خیر)
رئیس-صورت مجلس تصویب شد.
وزیرمالیه- دوفقره لایحه راجع به دیون داخلی است که تقدیم می‌شود وچند فقره لایحه راجع به حقوق اجزاء جزء وزارتخانه‌ها است برای وزارتخانها است برای وزارت آنها که درسرکار یا درنتیجه زحمت مرده‌اند ومشمول قانون استخدام هم نشده‌اند، آقای امیرحسین خان هم یک سؤالی ازبنده کرده بودند برای جوابش حاضرم
کفیل وزرارت خارجه- یک فقره لایحه است راجع به قبرستان کاتولیک‌ها دراهواز که تقدیم می‌شود
رئیس-آقای حاجی آقا رضا رفیع از آقای وزیر مالیه سوالی دارند
وزیرمالیه- حاضرم بفرمائید
حاج آقا رضارفیع- آقایان مستحضرند که در اثرانقلابات اخیر. شمال گرفتاریهای مردم طوری شده بود که مردم محتاج به یک مساعدتهائی بودند یعنی بکلی امور تجارت درآنجا مختل شده بود مخصوصا“ با فشار آن محل هائی که پول قرض می‌دهند به تجار طوری برای مردم اسباب زحمت شده بود که همیشه عریضجات بمجلس وبمقامات صالحه عرض می‌کردند برای اینکه بانکی درایران تشکیل شود وقتی هم لایحه بانک بمجلس شورای ملی آمد همه اقایان نمایندگان حس کردند احتیاج مردم وتجار را ببانک وبانک راجزء اساس تجارت ولوازم اولیه می‌دانستند وبا یک فوریت ودلگرمی همه اقایان رای دادند وبالاخره تصویب شد وازمجلس خارج شد مدتی است تلگرافاتی ازگیلان وازسایرنقاط شمالی دراین خصوص می‌رسد وهمینطور مردم منتظر نتیجه‌اند که به بینند چه شده یک بانک پهلوی درگیلان تشکیل شده که تااندازه سبب رفاهیت مردم شده است ولیکن او کافی نیست که مردم را بی نیازکند من ازآقای وزیر مالیه سوال می‌کنم که درباب این بانک واین لایحه که ازمجلس گذشت کی مردم به نتیجه می‌رسند وکی نتیجه آراء مجلس شورای ملی عاید خوهد شد اگرممکن است بنده را مستحضر سازند.
وزیرمالیه-لایحه که ازمجلس گذشت پیش بینی افتتاح وشروع به تأسیس بانک را برای همین اوان کرده بود متأسفانه بواسطه اشکالی که درموضوع متخصص پیدا شد که بعد مجبور شدیم قانونی به مجلس تقدیم کردیم و درمجلس درآن قانون تجدید نظر شد این مطلب به تعویق افتاد زیرا البته اقایان درنظردارند که یکی ازمراد آن قانون تهیه نظامنامه داخلی است که باید برای او نوشته شودواو را هم موکول کرده است به اینکه وزیرمالیه بانظرمتخصص اینرا تهیه کند وبعد به تصویب هیئت وزراء وکمیسیون قوانین مالیه برسد و درحقیقت اساس کار یعنی وجود متخصص مطب را یکقدری تأخیر انداخت وی امروز خوش وقتم که می‌توانم درجواب نماینده محترم عرض کنم که نزدیک بعمل است. یکی از متخصصین خیلی معروف المان که برای مطالعه دراین قضایا چندیست وارد شده درطهران است وباخودبنده مشغول مطالعه کار بانک است شاید تا دو سه روز دیگر آن مامور متخصص که برای این کار لازم است تهیه کنیم وتلگرافا“ خواسته شود وتا یکماه دیگر شروع به کارکنیم وامید وارم که اگر تایکماه دیگر هم نشود اول سال نو شروع بعمل بشود و مقدمات انهم با کمک اقایان باید بعمل بیاید یعنی کمیسیون قوانین مالیه هم بایستی تسریع بفرمایند که زودتر تمام وماهم درنظرگرفته‌ایم که اینکار را زودتر تمام کنیم که مردم هم بتوانند استفاده‌های کاملی ازاین بانک بکنند
رئیس- اقای امیرحسینخان
امیرحسینخان ایلخان- بنده لازم میدانم اولا یک مقدمه راجع بسوال خودم عرض کنم وبعد داخل سوال خودم بشوم ومقدمه این است که بنده کاملا با دولت حاضره موافقم والبته این مانع ازاین نمی‌شود که بعضی حقایقی که باعث سلب آسایش مردم می‌شود دراینجا بگویم وجدا ازاقای وزیرمالیه تقاضا کنم که
حتی الامکان سعی بفرمایند واین قضایا را اصلاح بفرمایند. اساسا بنده عقیده دارم اگر چنانچه دولتهای وقت یک قدری بیشتر درآسایش مردم توجه می‌کردند یابکنند لزومی نداشت که یک نماینده بیاید درپشت تریبون و ازیک وزیری سؤال بکند که چرا درفلانجا یک مالیاتی اضافه شده یا نسبت بمردم تعدی می‌شود و این یک وظیفه ایست که هردولتی وهر وزارتخانة خودش باید این وظیفه را انجام بدهد ولی متأسفانه بعضی اوقات قصور وغفلت می‌شود و باعث سؤال می‌شود وحقیقة یک قسمتی ازوقت مجلس گرفته می‌شود سوالی که بنده ازآقای وزیریا وزارتمالیه می‌کنم راجع باضافه مالیاتی استکه درظرف دو سال اخیربر طواحین دزفول اضافه شده است اخیرا یک مکتوبات زیادی ازطرف اهالی آنجا به آقای اسعد نماینده محترم دزفول وبخود بنده رسیده که اداره مالیه خوزستان اضافه مالیاتی برطواحین دزفول بسته است که اهالی آنجا قادر به تأدیه آن نیستند وعلت این اضافه مالیات هم این است که یک قسمت آسیابهائی بوده است درکنار رودخانه دزفول که آنها را ساخته بودند وچون بواسطة آب رودخانه آبیاری میشده‌اند اداره مالیه سابقا“ آمده است ویک مالیاتهائی بسته است به آنها وگویا تااندازه هم حق داشته باشد وبنده نمیدانم که دراداره مالیه خوزستان چه منظوری داشته‌اند که آن اسیاب‌ها را یک تخفیفاتی داده‌اند به آنجا که تخفیف داده‌اند اضافه شده است برآسیابهای دهات املاک اربابی وغیراربابی واشخاص مثلا ملاحظه بفرمائید که دریک جائی که مالیات خودش را تأدیه می‌کند مالیات جنسیش را می‌دهد مالیات نقدیش را می‌دهد درجزء جمع هم مطابق صد سال یا دویست سال قبل این مالیات بوده. ازدو سال باین طرف آمده‌اند وگفته‌اند شماباید یک مالیات هم ازآسیاها بدهید می‌گویند مطابق چه قانونی اگر مطابق جزء جمع است که شما صدسال است دارید می‌گیرید اگریک قانونی ازمجلس گذشته است ماحاضریم بدهیم واگرخود سرانه است نگیرید بالاخره می‌گیرید اگریک قانونی ازمجلس گذشته است ما حاضریم بدهیم واگرخودسرانه است نگیرید بالاخره مالیه این حرفها را نمی‌شنوند واگراقای وزیرهم موافقت کند باوزارت مالیه هم موافقت کند وبگوید که این مالیات زیادی است بعضی اعضاء مالیه قبول نمی‌کنند یا مالیه خوزستان موافقت نمی‌کند چنانچه تابحال چندین دفعه وزارت مالیه موافقت کرده است ولی اداره مالیه خوزستان موافقت نکرده میگوید شاید وزارتخانه نفهمیده است دراینصورت مردم حقیقة بلاتکلیف مانده‌اند چند روز قبل بنده رفته بودم به اداره کل عایدات مملکتی ودرآنجا کاری داشتم دیدم دارند قانون ممیزی راتفسیر می‌کنند درآنجائی که میگوید دولت مکلف است که هرنقطه ازنقاط مملکت را بخواهد ممیزی کند که مقصود ازاین هرنقطه چیست؟ یکی گفت که مقصود این است که اگرشش دانگ یک دهی را دریک ایالت یا ولایتی ما بخواهیم ممیزی کنیم می‌توانیم یک شعیر از این شش دانگ را ممیزی کنیم باقی را بگذاریم بحال خودش آن یکی هم گفت بلی نظرقانون گذار هم این بوده است وحال آنکه ما چنین عقیده نداشتیم که هرنقطه ازنقاط مملکت را بخواهند ممیزی کنند قصدشان این باشد که دریک بلوک یا یک ایالتی بروند ویک ناحیه پیدا کنندواز ان ناحیه یک دهی رادرنظربگیرند واز ان ده یک شعیرممیزی کنند. من گفتم تصور نمی‌کنم که مقصود قانون گذار این باشد این اصلا عادلانه نیست بالاخره اینکه حاشیه رفتم مقصود این بود برای اینکه می‌گویند که ما آسیائی را که جدیدا“ مالیات بسته‌ایم مطابق قانون ممیزی است میگوئیم آقا جان قانون ممیزی گفته است که شما هرنقطه ازنقاط مملکت را می‌توانید ممیزی کنید یعنی اگر خواستید ولایات دزفول را ممیزی کنید می‌توانید یا اگر خواسته باشید یک قسمتی ازدزفول را ممیزی کنید حق دارید نه اینکه تمام دزفول را رها کنید وفقط یک اسیا را ممیزی کنید یا باید تمام ان بلوک را ممیزی کنید والا یک اسیا را نمی‌توانید میگوید مطابق قانونی
است که شما گذرانده‌اید بنده می‌گویم شما چرا آن طرف قانون را گرفته‌اید خوب قانون میگوید هرنقطه ازنقاط مملکت را دولت مکلف است ممیزی کند این هرنقطه را شما ایالت مملکت بگیرید ولایت مملکت بگیرید بلوک مملکت را بگیرید چرا ازآن طرف گرفته‌اید وازیک ده یک شعیر ممیزی می‌کنید این عدالت نیست بهرصورت مطابق عرایضی که عرض کردم این مالیاتهائی که امروزه از دوسال باین طرف به طواحین دزفول اضافه کرده‌اند از روی هیچ قانون وعدالتی نیست مخصوصا ازآقای وزیرمالیه تقاضا دارم عوض این که جواب سؤالات بنده رابدهند (شاید خیلی هم مطابق با سوال باشد یا نباشد بنده که نمی‌توانم پیش بینی کنم) تشریف ببرند وزارتخانه دوسیه این کار را ببینند اگردیدند که حقیقه از روی انصاف است که یک مالیات جدیدی بیک جائی وضع کنند بنده هم حرفی ندارم ولی اگر مطابق انصاف نیست خواهش می‌کنم زحمت بکشند وبه خوزستان تلگراف کنند که این دفعه قبول کنند واین مالیات اضافه را ازمردم نگیرند این است عرایض
بنده.
وزیرمالیه- بنده هم اجازه می‌خواهم که یک مقدمه کوچکی عرض کنم علاوه براینکه نماینده محترم فرمودند ازموافقین دولت هستند ازدوستان شخصی ورفقای قدیمی بنده هم هستند ولی تصور می‌کنم همان قسمت یک قدری مؤثر دراین سوال شده برای اینکه ایشان هم سوال فرمودند هم جواب خودشان را فرمودند وهم بنده را نصیحت وهدایت وراهنمائی کردند وبالاخره حاشیه را بردند ازسوال بقانون ممیزی وبعدهم فرمودند که خوبست جواب ندهی وبروی این کار را تمام کنی و این بالاخره همان طرز رفاقت و دوستی و روابط شخصی است که این را هروقت هم به بنده می‌فرمودند اطاعت می‌کردم ولی چون قضیه سوال است بنده دو سه کلمه بطوراختصار جوابشان را عرض می‌کنم و ان این است که گاهی خیلی لازم ومفید است که هرکدام را آقایان همچو مشاهداتی دارند یا همچو مسائلی بنظرشان می‌رسد تشریف بیاورند بوزارتخانه وحقیقه به جزئیات مطلب و جریان وتفسیری که می‌خواهند بکنند وارد بشوند ودوسیه‌ها را به بینند ومذاکرات ومباحثات دوبدو باحضور سند وکاغذ و دوسیه بعمل بیاید مطلب برخودشان واضح می‌شود وتصدیق خواهند فرمود. چنانکه یکی دومرتبه دیگر هم این عرض را بنده این جا کرده‌ام. یک قسمت عمده ازاین پیش آمد‌ها واختلافات مربوط بیک اوضاعی است که رفع کردنش مدت وتجربه می‌خواهد. اصلاح قوانین مدت لازم دارد. مثلا قانون ممیزی همینطور که می‌فرمایند درمواردمختلفه ممکن است که موجب اختلافاتی بین فهم قانون واجرای آن بشود. بنده درخاطردارم که همینجا درمجلس چند نفر ازآقایان نمایندگان یک طرح قانونی دادند که بنده هم موافقت کردم برود بکمیسیون قوانین مالیه برای اینکه یکی دوماه ازقانون ممیزی توضیح شود والبته مسئله برمیگردد اینجا واما راجع بطواحین که فرمودند مالیه میگوید من اجرای قانون کرده‌ام ویک طواحینی که مالیات نداشته‌اند ولی موجود بوده یایک طواحینی که مالیات داشته‌اند ولی مالیاتهائی مطابق سابق داشته اندودرجزو یک املاکی هست یا یک طواحین مستقلی هم هست که درجزو املاک نیست اینها را مطابق قانون ممیزی ازشان مالیات می‌گیریم. اقایان می‌فرمایند این ممیزی هنوز تعمیم نشده خوب اگرقانون نظرش به تعمیم است بالاخره یک مدتی را معین کرده است که درآن مدت باید کار تمام شود اما ظاهرا هم مانعی نداشته است که مالیه یک نقطه را قبل ازنقطه دیگر ممیزی کرده باشدو البته یک معایبی دارد که بنده هم تصدیق دارم که باید رفع شود یعنی با پیشنهاد قانونی ازطرف ما به مجلس ودادن طرح ازطرف وکلاء باید این معایب رفع
شود. الان کمیسیون قوانین مالیه تشکیل شده است ما هم درآنجا خواهیم رفت برای تعیین این تکلیف و تمام اینها برای این است که این مشکلات بطور کلی رفع بشود البته اینها را باید رفع کرد ونبایستی تصور کرد که اگرموجودهست ورفع نشده واین قبیل موارد پیش میاید فقط برای این است که مامور دولت انجام وظیفه نکرده یا نمی‌کند بنده عرض نمی‌کنم مأمورینی که بد انجام وظیفه میکنندنیستند خیر هستند متأسفانه خیلی زیاد هم هستند ولی این دلیل براین نمی‌شود که این را کلیت داد وگفت تمام اینها خلاف وظیفه می‌کنند یا بقول آقا که فرمودند وقتی هم بانها تذکر داده می‌شود که این وظیفه تان نیست قبول نمی‌کنند بنده که همچو مأموری سراغ ندارم بطورصریح هم عرض می‌کنم که اگریک چنین مأموری دریک اداره باشد بنده او را بیست و چهارساعت نمی‌گذارم باشد خواه کلاه فرنگی سرش باشد خواه نباشد
امیرحسین خان-اجازه میفرمائید؟ عرض کنم حضورتان راجع به طواحین که حضرت والا فرمودند این طواحین جزو املاک شخصی است وهمین مالیات طواحین را تحمیل کرده بودند به آب و ملک وخاک که سابقا ازآنها می‌گرفتند واین چیز جدیدی نیست که درآنجا می‌خواهند ممیزی کنند بنده عرض می‌کنم اگر می‌خواهید ممیزی بکنید باید تمام آن خاک را ممیزی کنید وبعلاوه بنده پیش بینی کرده بودم که جواب مطابق سوال بنده داده نخواهدشد ولی حالا باز مجبورم که این عرض را بکنم که اضافه مالیاتهائی هستند که بهیچوجه و بموجب هیچ قانونی حق ندارند به این آسیابها به بندند. حتی قبل از قانون ممیزی هم این اضافات را امده‌اند وتحمیل کرده‌اند از آسیابها می‌گیرند درصورتیکه مطابق هیچ قانونی نیست ومن از حضرت والا تقاضا دارم همان طوری که عرض کردم رسیدگی بکنند ودراین باب از وزارتمالیه توضیح بخواهند وکاری بکنند که یک عده مردم بیچاره از این تحمیل وخلاف قانونی که بانهاشده است راحت و آسوده شوند، واینکه فرمودند اگر یک ماموری بخواهد خلاف حکم من رفتار کند او را منفصل میکنندبنده هم عرض نکردم که خلاف قانون می‌کنند عرض کردم ک ممکن است دو سال به مکاتبه وکاغذ بازی طول بکشد و بالاخره آن مرد که هم مرده باشد وتازه شما کاغذ بنویسید و بالاخره با این ترتیب هیچوقت مملکت آباد نمی‌شود واسباب آبادانی برای مردم فراهم نمی‌کند.
وزیرمالیه- بنده همانطور که وعده کردم باید مطالعه کنم ولی این مطلبی که فرمودند یک مواد مخصوصی دارد که بنده حالامیخوانم
ماده اول- از عایدات خالص طواحین..
مدرس- مالیات علیحده نیست یکی است
وزیرمالیه- اقای مدرس حوصله بفرمائید شما چرا تازگی این قدر عجول شده‌اید خوب بنده می‌خواهم قانون رابخوانم این قانونی است که خودتان گذرانده‌اید من که بگذرانده‌ام. ماده اول- ازعایدات خالص طواحینی که دراراضی اربابی واقع شده و باآب خالصه کارمیکند یک عشر بابت حق الماء دریافت می‌شود
ماده دوم- ازعایدات خالص طواحینی که دراراضی خالصه بنا شده و با آب اربابی گردش می‌کند یک عشر بابت حق الارض دریافت می‌شود.
ماده سوم- ازعایدات خالص طواحین که دراراضی خالصه بنا شده و باآب خالصه کار می‌کند یک عشربابت حق الارض ویک عشر بابت حق الماء دریافت می‌شود
ماده چهارم-درمواردیکه دولت مالک تمام اب یا اراضی طاحونه نباشد به نسبت سهمی که مالک است حق الارض و حق الماء مطابق مواد فوق دریافت می‌شود
ماده پنجم – عایدات خالص عبارتست ازفلان. پس باید آقا یکقدری توجه بفرمائید به بینید این ماده چه میگوید. بنده قطعا عرض می‌کنم که اینها مشمول این مواد هستند
امیرحسینخان نیستند
وزیرمالیه- خودتان اظهار کردید رودخانه در اراضی خالصه خوزستان هست واینها یک چیزهائی است که سوال وجواب لازم ندارد و مطلب کاملا مکشوف است وهروقت به بنده می‌فرمودید بهتان عرض می‌کردم
رئیس- اقای دیبا از اقای کفیل وزارت امورخارجه سوالی داشتند؟
دیبا- سوال بنده راجع به املاک شاهسونها درپیله سوار است درسرحد مغان که ازمدتی باین طرف مورد تعرض ومزاحمت مامورین دولت شوروی هستند ومکرر به بنده مراجعه کرده‌اند بنده هم با وزارت امورخارجه چه اقدامی دراین باب کرده ورفع مزاحمت آنها شده است یاخیر؟
پاک روان (کفیل وزارت امورخارجه) – در نتیجه اقداماتی که اخیرا بعمل امده است اجازه داده‌اند که شاهسونها در آن اراضی زراعت بکنند
رئیس- آقای آقا سیدیعقوب هم سوالی دارند؟
آقاسیدیعقوب-بنده سوالی که ازوزارت خارجه کرده بودم راجع بماده ده عهدنامه مابین دولت ایران ودولت جمهوری شوروی بود. دراین ماده ۱۰عهدنامه یک مبادلاتی ما بین دولت ایران و دولت شوروی شده بود که ازآن جمله تحویل دادن پرت پهلوی بود و دراین مدت ترتیباتی داده نشده ولی دراین قراردادی که اخیرا گذشت در این باب سوال کرده‌ام ازکفیل محترم وزارت خارجه که ایا دراین باب چه اقدامی شده است تسلیم کرده‌اند یا خیر؟ درصورتیکه این مسئله درعهدنامه مودت است وشش سال است تمام شده وما هم کاملا رعایت مواد عهدنامه را کرده‌ایم چون عهدنامه پیش ما مقدس است و علاقه داریم خواستم به بینم دراین باب جه اطلاعی دارند پرت را مامورین ما دردست گرفته‌اند یاخیر؟
کفیل وزارت امورخارجه- سه روز است کمیسیون شوروی برای تحویل پرت پهلوی وارد طهران شده است و باکمیسیون در وزارت فوائد عامه مشغول مذاکره هستند وهمین روزها پرت را تحویل خواهند داد
رئیس-آقای حقنویس ازآقای وزیرمالیه سوالی دارید بفرمائید
حقنویس –اگر مابقدرهمین طرز حرکتمان و باهمین کندی وبطوری که درحرکت داشتیم باز رابطه اتصالی قائل بودیم واز مقدماتمان نتیجه می‌گرفتیم بنده خیال می‌کردم جلوتر از حالا بودیم بیشتر ضررها ونواقص ما مربوط باین است که ازمقدمه کمتر نتیجه می‌گیریم. ، خیلی کارها رامیکنیم ولی ازآن نتیجه نمی‌گیریم، بیشتر عمرمان مشغول حرف زدن ومقدمه سازی کردن است ما همه متفقیم که این موضوع ازمسائل بدیهی است که درخیلی از اصول زندگانی ما باید تغییرات داده شود و تا نشود ما حائز سعادت نخواهیم شد یکی ازمسائل خیلی لازم تغییردراصول فلاحتی است که گمان می‌کنم کسی انکار داشته باشد هرکس که طرفدار ترقی است باید متوجه این باشد که ما باید طرز فلاحتمان را عرض کنیم وبه فلاحین همه جور کمک کنیم، برای این کار یک قدم هائی برداشته شده مثلا مدرسه فلاحت دائر کرده‌ایم دولت برای این مدرسه مخارجی متحمل شده است. افرادی عمرتلف کرده‌اند ورفته‌اند دراین مدرسه تحصیل کرده‌اند خوب شاگردی که ازمدرسه فلاحت بیرون امد برای چه رفته است درس خوانده است؟ مملکت از او چه استفاده می‌خواهند بکند؟ دولت باید او را عامل تغییر فلاحت قرار بدهد و او رابفرستد جزو فلاحین که هم فلاحت را با طرز جدید عمل بکند و هم به فلاحین قدیم طرز جدید فلاحت را یاد بدهد نتیجه مدرسه فلاحت این است. حالا اگر ما از این کار نتیجه نگیریم حقیقه جزاینکه عمر ان اطفال را
ضایع کرده ویک پولهائی تلف کرده و فقط حرف زده‌ایم دیگر فائده عائد ما نشده. بنده مطلعم که شاگردهای فارغ التحصیل مدرسه فلاحت یک تقاضای خیلی مشروعی ازوزارت مالیه کرده‌اند که درنتیحه تحصیلاتشان هم خودشان یک فایده ببرند وهم به مملکت فایده برسانند وآن این است که خواهش کرده‌اند دراملاک خالصه دولت بانها آب وزمین بدهند بایک مقدار مساعده که برعایا میداده‌اند باضافه یک مقداروجه که آن وجه صرف وسائل فلاحت بشود وآن وجه را هم سه ساله بپردازنداین بودکه خواستم به بینم آقای وزیرمالیه دراین باب چه اقدامی فرموده‌اند و تا کنون تقاضای آنها را اجابت فرموده‌اند یاخیر؟
وزیرمالیه- بنده آنچه استنباط می‌کنم ازفرمایشات نماینده محترم این است که می‌خواهند بدانند وزارت مالیه راجع به شاگردهای فارغ التحصیل مدرسه فلاحت آیا مساعدت می‌کنند یانه؟ عرض می‌کنم بطور کلی مساعدت حاصل است وخیلی ازشاگردان فارغ التحصیل مدرسه فلاحت هم دراداره خالصجات مشغول کار هستنداین قسمت اخیری که فرمودند آنها تقاضا دارند بآنها آب وزمین یایک شرائطی داده شود این مطلب البته با یک مقدماتی که خودآقا هم تصدیق دارند که این مقدمات باید بعمل اید مورد هیچ اشکال وزحمتی ازطرف وزارت مالیه نخواهند بود. منتهی ان مقدمات باید فراهم شود والبته خود ما هم راهنمائی می‌کنیم برای اینکه این مقدمات زودتر فراهم بشودو البته حاضر هم هستیم مساعدت بکنیم
رئیس- آقای ممد ولی میرزا
محمد ولی میرزا- یک طرحی بود که مدتی قبل تهیه شده بود و بامضاء جمعی ازآقایان هم رسیده بنده می‌خواستم آنرا تقدیم مقام ریاست بکنم راجع است بواگذاری قراولخانهائی که درشهر تبریز است به بلدیه شهرتبریز
رئیس- راجع بدستور دوفقره پیشنهاد است
حاج میرزا مرتضی- بنده هم دوفقره سوال کرده‌ام
وزیرمالیه-بنده راجع به دستور عرض دارم ومیخواهم تقاضا کنم که اقایان موافقت بفرمایند لایحه عوارض بندری که مدتی است ازکمیسیون قوانین مالیه گذشته وخبرش هم طبع شده است جزو دستور باشد زیرا این مسئله فوریت دارد واین قانون هم دوشوری است باید تسریع کرد که زودتر تمام شود چون طرف احتیاج است
وزیرفوائد عامه- سه فقره لایحه است که تقدیم مقام مجلس شورای ملی می‌کنم یکی راجع به امتداد دوخط راه آهن حدود گیلان است که اجازه داده شود آن دوخط امتدادی تکمیل شودومخارجی هم که برطبق قراردادی که خودمستأجر کرده بعهده خود مستأجر است که بعد مورد بحث و شور واقع می‌شود ویکی راجع به یکنفرمتخصص بیطاراست که برای موسسه دفع آفات حیوانی تقاضا شده اجازه مرحمت شود که استخدام شود ویک فقره هم راجع به امتیازاتی است که درخصوص چراغ برق وسایر چیزهائی است که باید اجاره داده شود…
آقا سیدیعقوب-نماینده فوائد عامه چرا درکمیسیون نمی‌آید؟
وزیر فوائدعامه- علت نیامدنش این بود که چون بیات پدرش فوت کرده بود ازاین نقطه نظر چند روز گرفتار بودند وخودبنده هم مشغول تهیه این لوایح بودم والبته حاضرشده وباز هم حاضرخواهیم شد درجلسه قبل یکنفر ازنمایندگان محترم راجع به راه و یکنفرراجع به جنگل فرمایشاتی فرموده بودند راجع به راه البته تصدیق می‌فرمایند که دراین مدت آن پولهائی که تخصیص داده شده بود برای راه سازی بقدر کفاف بمصرف رسیده والبته دراینموضوع اگرهم یک هم یک نواقصی باشد تکمیل خواهد شد ولی باید تصدیق بفرمائید که دراین مدت مدید آنطوری که بایستی دقت شود ازطرف مأمورین طرق دقت نشده
است چنانچه دراین مسافرتی که بنده رفتم کاملا مشاهده کردم وامیدوارم با توجه اعلیحضرت وکمک اهالی محترم ومجلس مقدس انشاءالله آن طوری که منظور است موفق شویم و راه را اصلاح کنیم. راجع به جنگلات هم بنده چیزی دراین موضوع عرض نمی‌کنم. شاید ازطرف اداره راه آهن یک اشتباهاتی درمورد اعلان شده باشد والبته این اشتباه رفع خواهد شد واگرمنظور نماینده محترم مازندران این بود که درمجلس این مطلب مذاکره شود بنده تصور می‌کنم که اگر بخود بنده مراجعه کنند این قبیل مذاکرات زودتر حل خواهد شد وهرگاه فرمایشی داشته باشند راجع به راه آهن واینها بامراجعه بخودبنده زودتر حل خواهد شد زیرا چند روز باید درمجلس مطرح شود وبنده بعد در روزنامه بخوانم و آنوقت بالاخره یک جواب فور مالیتة عرض کنم. بنده صریح عرض می‌کنم اگر کسی تبانی کرده باشد یا سرقتی کرده باشد بدون هیچ ملاحظه به بنده اظهارکنند و بنده هم بدون هیچ ملاحظه که این بسته به یک دسته یا یک جائی است مختلس هرکس باشد یا تبانی کرده باشد بطور حتم او را خارج خواهم کرد
اقا سیدیعقوب- بعد از محاکمه بفرمائید
وزیر فوائدعامه-دراین صورت بهترین وسیله برای اینکه مراجعه کنند وبنده هم اطمینان می‌دهم که بدون هیچگونه ملاحظه او را اخراج خواهم کرد
رئیس- آقای کازرونی ازآقای وزیرفوائد عامه سوالی داشتید قبلا اطلاع داده‌اید؟
کازرونی- بله
دادگر- بنده عرض دارم
رئیس-(خطاب به آقای کازرونی) بفرمائید
کازرونی- بنده راستی و صمیمانه خیلی مطمئن و امیدوارم که بواسطه جدیت و صمیمیتی که وزیر محترم فوائد عامه دارند می‌خواهند مستقیما“ درخط اجراء وظائف خودشان وارد شوندوهیچ ملاحظه هم نخواهند داشت ونظردارند که کارها درمجرای قانونی خودش بجریان افتد وبعد ازاین اسباب نگرانی برخلاف گذشته پیش نیاید. موضوعی را که بنده می‌خواهم سوال کنم راجع است به راه بندرعباس به کرمان که بعقیدة بنده (والبته سایر آقایان نمایندگان هم کاملا مستحضرند) فوق العاده مهم است. اصولا البته تصدیق می فرمائید که تهیه تسهیلات وسائل حمل ونقل بایستی در حدودبنادر باشد. بجهت تسهیل تجارت وازدیاد صادرات وتسهیل حمل ونقل و واردات وغیره ومخصوصا“ نظرباین که دولتهای وقت توجهی بقسمت جنوب ایران نکرده‌اند مثل اینکه معامله ایران دومی شده است نسبت بجنوب ایران ونسبت به خلیخ با این که بسیار بد آب وهوا است وزندگانی آنها خیلی مشگل است. یک مردم بدبختی درنهایت سختی وشدت درآنجا زندگانی می‌کنند وحفظ سرحدات را می‌کنند و بالاخره وسیله زندگانی مردمان داخلی مملکت را انها تهیه می‌کنند حقیقة باید توجه فوق العاده نسبت بآنها کرد اصل موضوعی را که می‌خواهم سوال کنم راجع به قانون است یک قانونی بالغاء باج راه ازمجلس گذشت وقریب شش میلیون تومان برمردم تحمیل شد ومردم هم باکمال میل ورغبت قبول کردند وچنانکه آقایان سابقه دارند هیچکس ابا وامتناع نکرد وازهیچکس اظهار عدم رضایتی نشد چرا بجهت اینکه درتلو وضع این مالیات تصویب شده بود که بمصرف اصلاحات مملکت خواهدرسید که ازجمله آنها راه خواهد بود وبنده اطلاع کامل دارم که برطبق تشخیص وزیر محترم مالیه درسال ۱۳۰۵ هشتاد و پنجهزارتومان و درسال ۱۳۰۶ همین مبلغ که مجموعش صدو هفتاد هزار تومان باشد وجوهی بوده است که قانونا بایستی بمصرف راه ازبندرعباس بکرمان شود واز این مبلغ قریب شصت هزارتومانش هذه السنه گویا بمصرف راه رسیده
و دوازده هزارتومانش هم سنه گذشته حالا این راهها که ساختند از روی ناحیه بندی آیا متعلق ومشمول آن قانون می‌شود که منتسب شود براه عباسی یاخوب راهی ساخته شده بآن کار ندارم اما هفتادهزارتومان که ازصد وهفتاد هزارتومان خارج شد نودوهشت هزارتومان باقی است. بنده مکرر ازسنة گذشته باینطرف با وزارت فوائد عامه چه کتبا“ مذاکره کرده وچه حضورا“ و شفاها“ مذاکره کرده‌ام همه وقت اطمینان کامل وسند داده‌اند که مشغولند مخصوصا“ قسمت اخیر قبل ازاینکه آقای امیرلشگروزیر فوائد عامه شوند خطوط ومکاتبی دردست است که گفتند مشغولند بالاخره ورنوس درآنجا بود ومشغول انجام وظایف بود بعلاوه برعلیه بنده یک تلگرافی کرده بودنددرجرائد که باوجود اینکه دولت مشغول راه سازی است توچرا اظهار کردی که راه نمی‌سازند و تکیه بعدم علم خودت کردی ومن منفعل شده که خوب دارند راه می‌سازند بنده دیدم راه می‌سازند حق باآنها است امابلافاصله تلگراف رسید ازبندرعباس که تعطیل کردند دیگر راه نمی‌سازند وبنده هم اطلاع دارم که دستگاه را برچیده‌اند وراه را معطل گذرانده‌ام بنده عرض می‌کنم اگر چنانچه این راه درزمستان ساخته نشود درتابستان ممکن نیست. درزمستان گذشته بدلائلی برگذار کردند وهمینطور گذشت تازمستان تمام شد تابستان هم عذر موجه داشتند حالا هم زمستان است اگر برچینند می‌افتد بسنة آتیه والبته نه قانونا“ نه اخلاقا نه سیاسة نه وجدانا نبایستی یک همچو راهی که تأثیر دارد دربلوچستان درکرمان ویک قسمتی ازفارس یک قسمت ازخاک افغانستان (که تمام این نقاطی که اسم بردم باید مال التجاره شان ازاین راه وارد بندر عباس بشود و ازآنجا صادر بشود) وهمچنین خراسان نباید تعطیل شود. بچه دلیل باید تعطیل شود. همینقدر می‌خواستم استدعا کنم که اطمینان کامل بدهند که سریعا مأمورین مشغول تسطیح راه خواهند شد. یک نکتة دیگری تذکرمیدهم که راه عباسی ازکرمان یک مقدار زیادیش تسطیح شده فقط تعمیرلازم دارد یعنی ازکرمان بکوهستان وازعباسی بکوهستان ویکقسمت هم ازکوهستان (که دریک موقع بسیار بد زشتی آنها برای یک امرمشؤ م تامشروعی تسطیح شده) حالا تعمیرلازم دارد قسمتی که مانده یک قسمت ازکوهستان است که باید تسطیح شود وبنده تصور می‌کنم که بجای نود و هشت هزار تومان پنجاه هزار تومان برای تسطیحش کافی است و بنده هیچ دلیلی برای تأخیرش نمی‌بینم.
وزیرفوائد عامه- راجع به راه بطوریکه نماینده محترم فرمودند وبنده تحقیقات کردم همینطور که می‌فرمایند تصدیق می‌کنم که راه را تعطیل کرده‌اند وعلت تعطیل این بود که چون درابتدای امربواسطه عدم اطلاع بیک بودجه صحیحی تشکیلات غیر صحیحی داده‌اند برای تسطیح وشوسه نمودن راهها وشروع کرده بودند بشوسه کردن یعنی یک میزانی را برای خودشان دردست گرفته بودند که مافوق آن بودجه بوده است که بایستی از مردم بگیرند وبمصرف راهها برسانند حالا که آخرسال شده وبمحاسبات رسیدگی شده می‌بینیم که محلی باقی نمانده ومیخواستند یک قسمت ازعملیات رامقطوع بکنند ولی درضمن اطمینان می‌دهم باتشکیلاتی که درنظر گرفته شده و بودجه که با وزارتمالیه درنظرگرفته شده ومساعدت فرموده‌اند درابتدای سال آتیه شروع می‌شود وکلیه نواحی که نیمه کاره مانده وهمینطور نواحی دیگری که شروع نشده شروع وتمام خواهد شد.
کازرونی- بنده عرض می‌کنم که البته نمی‌توانم به بینم دروزارتخانها ترتیب تشکیلاتشان چیست وچطور پولها را تقسیم کرده‌اند نظربنده به قانون است بنده عرض کردم برطبق قانون هشتادو پنج وهشتاد و پنج صدو هفتادهزار تومان برطبق تشخیص وزارتمالیه معین شده است برای تعمیر راه ازعباسی بکرمان آیا می‌فرمایند صدوهفتاد هزارتومان کمتر است؟ آیا می‌فرمایند این پولها تمام شده ودیگر محلی ندارد اگر اینطورها است
بنده متقاعد می‌شوم. ولی اینطور نیست بنده استدعا می‌کنم ازآقای وزیر محترم فوائد عامه بنده هم شرفیاب می‌شوم بفرستند دوسیه را بیاورند صورت مخارج را بیاورند. اگرصدو هفتاد هزار تومان که عرض می‌کنم کمتر است بفرمائید قبول می‌کنم اگرصدوهفتاد هزار تومان است وتمام خرج شده البته بنده هم حرفی نخواهم داشت ولی درصورتیکه اینطور که بنده عرض می‌کنم تمام خرج نشده وتقریبا هشتاد هزار تومان ازاین پول اختصاصی که قانونا ممکن نیست جای دیگر خرج کرد باقی باشد دیگردلیل ندارد تعطیل کنند
وزیرفوائد عامه- ممکن است تشریف بیاورند وزارتخانه
رئیس- اقای حاج میرزا مرتضی
حاج میرزا مرتضی- بنده کما اینکه سابقا بعرض محترم اقایان رساندم اعضاء مالیه کرمان یک مالیات جدید الاختراعی درکرمان ازاصناف شروع کرده‌اند می‌گیرند وتلگراف مفصلی هم توسط بنده بوزاتمالیه کرده‌اند وبنده شخصا بوزرارتمالیه دادم وجواب مرحمت نفرمودند و ان مالیات مستغلات است که ازسرقفلی مطالبه می‌کنند همه اقایان مسبوقند درطهران درسایر ایالات و ولایات سرقفلی هست سرقفلی یک امرموهومی است یک چیزی است که می‌گویند چون من دراینجا مدتی است نشسته‌ام حق اولویت دارم اعضاء مالیه باکمال سختی وتشدد مشغول شده‌اند درکرمان مطالبه این مالیاترا را برخلاف قانون ازمردم می‌کنند درصورتی که اگردولت بخواهند مالیات وضع کند باید با تصویب مجلس شورای ملی آن مالیات را ازمردم بگیرد والا برخلاف قانون است وباید دولت جلوگیری کند چندین دفعه بنده خدمت اقای وزیر عرض کردم جوابی ندادند. دریک موقعی فرمودندکه این سرقفلی درکرمان هست فرق دارد باسرقفلی جاهای دیگر. بنده نفهمیدم فرقش با جاهای دیگر چه چیز است سرقفلی یک عنوانی است که درهمه جا مرسوم است درطهران می‌گیرند. درآذربایجان می‌گیرند درسایرنقاط می‌گیرند دراینجا ملاحظه بفرمائید تمام آقایان نمایندگان طهران و ایالالت و ولایات مسبوقند هیچ جا دیده‌اید که مالیات سرقفلی بگیرند؟ فقط درکرمان شروع کرده‌اند وبا نهایت شکنجه و سختی ازاصناف یک مبلغی می‌گیرند وانهاهم هرچه دارند می‌زنند یجائی نمی‌رسد استدعا می‌کنم ازآقای وزیرمالیه دراین خصوص اگراطلاعی دارند یعنی اگر امری فرموده‌اند که این مالیات رامتروک بدارند که هیچ واگرنیست خواهش می‌کنم یک تلگرافی بفرمایند که این مالیات را آنچه گرفته‌اند پس بدهند واگر نگرفته‌اند موقوف المطالبه بگذارند.
وزیرمالیه- همانطور که نماینده محترم اظهار کردند سابقا دراین باب به بنده مراجعه کردند و تلگرافاتی هم ازکرمان به بنده رسیده بود خودشان هم تذکردادند وبنده خدمتشان عرض کردم که این عنوان سرقفلی که درکرمان هست شبیه به سرقفلهائی که درجاهای دیگرهست نیست وباین جهت است که یک اختلاف نظری پیدا شده است این را صاحبان دکاکین یک عوائدی هست که اسمش را سرقفلی می‌گذارند (دیگران یعنی اداره مالیه این را یک عوائدی تصور می‌کند وعنوان سرقفلی را برای کلاه سازی گذارده‌اند درهمان وقت بنده اطلاعات خواستم راپرتهائی ازآنجا رسید آقای روحی نماینده محترم هم دراین باب بوزارت مالیه مراجعه کردند وبنده ازایشان خواهش کردم که خودشان دراین باب مذاکره کنند با اداره مربوطه وگمان می‌کنم یعنی اینطور اطلاع دارم که قضیه بیک صورتی که طرفین یعنی هم اداره مالیه هم مردم راضی شده‌اند حل شده.
حاج میرزا مرتضی- عرض کنم مردم راضی نشده‌اند اگر اطلاعی داده‌اند بحضرتعالی بنده تکذیب می‌کنم مردم راضی نشده‌اند بازشکایت دارند. دلیل براین
هم مکاتیبی است که به بنده رسیده اگرمیل دارند خدمتشان تقدیم کنم. امااینکه میفرمائید این سرقفلی با جاهای دیگر فرق دارد عرض می‌کنم هیچ فرقی ندارد همین عنوان است حق اولویت است ویک چیزی است که آن شخص که مدتی دراین دکان نشسته میگوید من یک اولویت دارم ومن این حقم را اجازه می‌دهم واین یک اصطلاحی است واصناف رفتارمیکنند ابدا فرقی با سایر جاها ندارد اگردرجاهای دیگررسم است ومیگیرند خیلی خوب ازکرمان هم بگیرند ولی چون هیچ جاسابقه ندارد خوب است قدغن کنند این مالیات را نگیرند.
رئیس- آقای یاسائی
یاسائی- سوال بنده ازآقای وزیر فوائد عامه راجع به دو موضوع است بطور اختصار عرض می‌کنم اگرخاطر نمایندگان مستحضر باشد وقتی که دولت می‌خواست از مجلس اجازه بگیرد برای کشیدن خط آهن یک نقشه هم بما دادند وگفتند مطابق این نقشه ازاین خطوط خط آهن می‌گذرد وآن نقشه را بنده هم دارم اقایان هم شاید داشته باشد نقطه نظرهم این بود که خط آهن ازبندرجز بیاید باستراباد وشاهرود ازآنطرف بطهران بچه نظر یکی اینکه از کنارصحرای ترکمن بگذرد ازنظر سوق الجیشی وجهات نظامی ویکی هم راه مشهد بطهران هم نزدیک شده باشد که درآتیه بمشهد نزدیکترشده باشیم وهم بان جبال مرتفعه شامخه برنخورند وتونل بان زیادی لازم نداشته باشد. جهات عدیده ذکر می‌کردند بجای اینکه خط اهن ازاین خط کشیده شود البته مهندسین هم می‌بایست بروند نقشه بردارند تحقیقات بکنند خطوطی که دراین قسمت فرض می‌شود بالاخره ازسه راه یا چهار راه بیشتر نیست یک خط از راه مازندران می‌آید به فیروز کوه وازفیروزکوه می‌آید به خوار ورامین یک راه هم ازبندرجز بیاید بدامغان و ازدامغان به سمنان. یک راه هم ازبندر جز باستراباد وشاهرود وطهران این سه خط طرقی است که فرض می‌شود ولی البته باید اسرع طرق واسهل وانفعش را درنظر گرفت. کوتاه ترین راه وسهلترین راه را باید درنظرگرفت والبته منافع عمومی راه را باید درنظرگرفت وآنوقت دولت تصدیق کندکه شما مطابق تشخیص مهندسین ازاین خط باید عبورکنید نه ازآن خط یعنی دولت مرجحاتی برای انتخاب یکی از این طرق بعدازیک تحقیقات ومطالعاتی ذکر کند. درنتیجه تحقیقاتی که بنده کردم این اقایان امریکائی دراین مدت معلوم نیست کجا را نقشه برداری کرده‌اند یک راهی که قبلا شاید دردوره استبداد هم مطابق اطلاعاتی که بدست آورده‌اند واسهل طرق هم همین است راهی است که ازبندر جزمیرود استراباد وازاستراباد کج میکندحاشیه صحرا ویک دهنه است معروف بدهنه تنگ سوراخ که ترکمانهائی که می‌آیند بخراسان ازآن راه می‌آیند به میامی وهمه جا مسطح است وهیچ تونل نمی‌خواهد درشکه هم می‌رود آقایان مهندسین نرفته‌اند بازدید کنند که یک همچو راهی هست وبالاخره آوردن ازمازندران باین طرف عراق وگذراندن ازاین جبال شامخه کارسهلی نیست مخارج زیادی می‌خواهد تونلهای زیادمیخواهد اگر ما یک راهی داشته باشیم که محتاج بتونل‌های زیاد باشد تصدیق بفرمائید آن راه را باید تغییر داد بعلاوه اتصال طهران بمشهد را هم درآتیه باید ملاحظه کرد یک راه راهی است که ازبندر جزمیاید باستراباد ومی آید به کتل زرین گل وازآنجا به بسطام وشاهرودان راه هم ارتفاعات زیادی ندارد ولی آن تحقیقات که باید دراطراف آن بکنند مهندسین نکرده‌اند همینطور یک راه هم راهی است که مسعود الملک هزارجریبی امتیازاش راگرفته بود واقصر طرق یعنی اقصر راه بندرجز به طهران واسهلش همان راه است برای اینکه درنزدیکی بندرجز یک اراضی است معروف به شهر
خرابه حالا که بحرخزر شروع کرده آبش پائین برود آثار این شهرظاهر شده است آن محل موسوم است به باقو ومسعود الملک بموجب امتیازی که گرفته است راه ازبندر. جزتا باقو را تسطیح کرده است. درنظرداشتند که ازباقوبیاید بیک نقطه که معروف است به میل رادکان واین یک قضیه است که درغالب نقاط این مملکت یک میلهائی است معروف به میل رادکان و گویا درخراسان هم هست بین دامغان وبندر جز نقطه است میل مرتفعی است معروف به میل رادکان از آنجا می‌آید به چمنی که معروف است به چمن ساور واز آنجا می‌آید بدامغان ومطابق تحقیقاتی که بنده کردم آنجا هم تونل نمی‌خواهد راه بندر جز بدامغان ازاین طریق چهارده الی پانزده فرسخ است یعنی اقصر راه دریا بعراق همین راه است یعنی از این رشته جبال البرز شما یک جائی ندارید یک بندری که باین نزدیکی وصل شود بیکی ازشهرهای مرکزی. بنده موضوع سوالم این بود که آیا وزارت فواید عامه دراین قسمت اراضی که بنده عرض کردم بوسیله مهندسین خط آهن تحقیقات عمیقه کرده‌اند ومی‌توانند توضیح بدهندکه چه خطی را ازاین خطوط انتخاب می‌کنند وکدام یک ازاین خطوط ارجح است وجهات رجحان ومزیتش را می‌توانند توضیح بدهند یاخیر؟ سوال دیگربنده راجع براه خراسان است. راه سازی خراسان راهمانطورکه اقای کازرونی وسایررفقا اظهار کردند مدتی است شروع کرده‌اند ازفیروزکوه راه سازی می‌کنند بشاهرود و اتفاقا راه را هم خوب ساخته‌اند ولی تصدیق باید بکند وزارت فوائدعامه که این راه راه خراسان نیست چرا برای اینکه این کتلهای جاجرود از آنجا بجائی به گردنه که معروف است به گردنه دیو سفید اینهایک گردنه‌های خیلی بزرگی است وکامیون درنخواهد شد اتومبیلهای بارکش از آنجاها نمی‌تواند برود حتی این اتومبیلهای فرد هم بزحمت می‌رود والبته اگر بخواهند کامیون رد شود باید پولهای زیاد خرج کنند. عجالة شاید مقتضی نیست بعلاوه درزمستان اینقدر بارندگی می‌شود و برف درگدارها می‌ریزد که عبور و مرور بااینکه راه هم شوسه باشد نمی‌شود بالاخره راه همان راه معمولی است راه ازایوان کی به خوار وسمنان متأسفانه بجای اینکه این راه را مقدم بدارند از ان راه شروع کرده‌اند. حالا ازنقطه نظراتصال مازندران بخراسان وفیروز کوه شوسه شده است خیلی خوب است ولی راه طهران بمشهد از این راه نخواهد بود ناگزیر باید راه خوار و ورامین را هم تسطیح کرد یعنی طهران رابسمنان ازطریق خوار و ورامین تسطیح کرد وبا عبورومرورزیادی که زوار وغیرزوار دراین راه می‌کنند وازشاهراه‌های این مملکت میشودمی بایستی فوائد عامه اقلا درآن قسمتی که اتصال بطهران دارد مقدم داشته باشد. دیگراینکه مجلس یک امتیازی داد بمسعود الملک هزارجریبی بعد هم امتیاز را بموجب قانون الغاء باج راهها ملغی کرد وگویا دولت درحدود هفده هیجده هزارتومان هم بایشان وشرکاشان بابت مخارجی که کرده بودند پرداخت ولی این هیجده هزارتومان را مثل اینکه دور ریخته‌اند برای اینکه فوائد عامه تعقیب نکرد که این راه تمام شود برای اینکه قطع نظر ازکشیدن خط آهن ازنقطه نظر اتصال بندرجزبه نقاط خراسان می‌بایستی هرچه زودتر این راه تسطیح شود مطابق قانون هم (البته این مسئله را تذکرا“ عرض می‌کنم اعتراضا“نیست) عواید هرناحیه باید خرج خودش بشود. ناحیه هم این نیست که وزارتخانه درست کند ناحیه آن است که درموقع وضع قانون محرز بود. شنیدم که یک نواحی ازنو زیرو رو می‌کنند ازنقطه نظراینکه اشکال قانونی رفع شود ولی رفع نمی‌شود. عوائد بندرجز را نمی‌شود جای دیگر بردخرج کرد بندرجز راباید مقدما وصل کرد به دامغان بشاهرود
باسترآباد به راه خراسان ویک طرف هم مازندران بالاخره دامغان واسترآباد و شاهرود واینها علاقه شان به بنادر مازندران است درحکم مازندران حساب است ازعوائد سرخس ولطف اباد و درجز یاسیستان ودزداب معنی ندارد خرج دامغان بشود عوائد سرحدی شمال می‌بایستی خرج آن ناحیه بشود. درهرحال بنده سوالم این بود که آیا برای خوارورامین اقدامی کرده‌اند خیالی دارند که این راه درآتیه نزدیکی شوسه شود یا نه؟ ثانیا راه دامغان به بندر جزکه مقدمه عرض کردم درنظردارند شوسه شود؟ واین بیست هزارتومان که مسعودالملک خرج کرده است وآن راه را ساخته است آیا ازبین خواهد رفت؟ راه شاهرود باستراباد که سی هزارتومان مردم استراباد و شاهرود اعانه داده‌اند وخرج شده وهمینطور راه نیمه کاره مانده آیا درنظردارند که این راه را بسازند وتسطیح کنند و عبورومرور بین استراباد وشاهرود تسطیح شودیاخیر بعلاوه ازنقطه نظر نظامی وسوق الجیشی تصدیق میفرمائید راه بندر جز باستراباد وشاهرود هرچه زودتر شروع شود وطهران اتصال تام وتمام به صحرای ترکمن پیدا کند بهتراست
وزیرفوائد عامه- اینکه راجع بقسمت راه آهن وعملیات مهندسین سوال فرمودند البته تاعملیات مهندسین تکمیل نشود و خطوطی که ازآن نقطه باید خط آهن عبورکند تعیین نشود قطعا جواب نمی‌توانم بدهم و مهندسین مشغول هستند چرنتسکی دریک نقطه وباز هم که مهندسین وارد شوند درنقاط دیگر مشغول هستند ودریک قسمت شاید زودتر تمام شود وبعد ازآنکه تمام شد البته بنظر نمایندگان خواهد رسید راجع به قسمت راه فرمودند اولا راه بطورقطع باید ساختمان شود ولی تصدیق میفرمائید که همه را دفعه با این پولی که تخصیص داده شده به راه نمی‌شود شروع کرد ولی چیزی که اینجا فرمودند قابل توجه است آن مسئله تقسیم نواحی است اگر دراین موضوع چیزی بنظرمبارک رسیده است این است که ازنقطه نظرتقلیل بودجه طرق چهارده ناحیه را تقلیل دادند وبرای اینکه مهندسین ومباشرین کم شوند وآن ناظر خرج وتحویلداران وچیزهائی که درست کرده بودند ازبین برود این طورتشخیص داده شد که نواحی ازچهارده تا بهشت ناحیه تقلیل داده شود تا هم جریان کار سرعت پیدا کند وهم بودجه تقلیل شود ودرسایر ترتیبات هم اقدامات لازمه خواهد شد.
رئیس- (خطاب بوزیر مالیه) پیشنهاد آقای وزیر مالیه چه بود.
وزیرمالیه- راجع بدستور بود بنده تقاضاکردم لایحه مربوطه بعوارض بندری مطرح شود خوب است اقایان هم موافقت بفرمایند
رئیس- دوپیشنهاد دیگرهم رسیده است. پیشنهاد اقای محمد ولی میرزا
(بمضمون ذیل قرائت شد)
بنده پیشنهاد می‌کنم کنترات مسیو هفمن جزو دستورشود
رئیس-پیشنهاد آقای روحی
(باین کیفیت خوانده شد)
پیشنهاد می‌کنم لایحه استخدام مسیو هفمن متخصص نقشه برداری مقدم بردستور باشد
رئیس- اقای اقاسیدیعقوب
آقاسیدیعقوب- عرض می‌کنم الان درجلسه خصوصی یک مسئله مذاکره شد، خوب است اول آنرا مطرح مذاکره قراردهند وقتی که تمام شد آنوقت کنترات هوفمان رامطرح کنند وبنده هم موافقم غرض این است که این مقدم باشد. زیرا کارمجلس باید بجریان بیفتد
رئیس- آقای ضیاء هم یک پیشنهادی کرده‌اند
(باین عبارت خوانده شد)
پیشنهاد می‌شود که طرح پیشنهادی راجع به تفسیر قسمت اخیر ماده ۹۳ نظامنامه داخلی مربوط بانتخاب کمیسیونها می‌باشد وتقدیم مقام منیع ریاست شده است دردرجه اول جزو دستورشود
جمعی ازنمایندگان- صحیح است- مخالفی ندارد
رئیس- رای گرفته می‌شود باین پیشنهاد. آقایانیکه تصویب می‌کنند قیام فرمایند
(عده زیادی قیامی کردند)
رئیس-تصویب شد
کفیل وزارت پست وتلگراف- بنده مختصر لایحه داشتم برای تقاضای اعتبار متحرک برای پرداحت حقوق اعضاء تلگرافخانه وپستخانه چون خیلی مختصراست تقدیم می‌کنم وتقاضا دارم قرائت شود وبه کمیسیون مراجعه شود.
بعضی ازنمایندگان-بعدازدستور
(طرح پیشنهادی آقایان نمایندگان بشرح ذیل خوانده شد)
اهمیت نظامنامه داخلی مجلس برنمایندگان محترم پوشیده نیست ومعلوم است که عملی وسهل بودن نظامات مجلس دروضع قوانین..
بعضی ازنمایندگان-اصل ماده قرائت می‌شود
(اینطور خوانده شد)
بنابر این امضاء کنندگان عجالتا تغییر قسمت اخیر ماده ۹۳ نظامنامه داخلی را که بعد ازجمله: درانتخابات مجلس عمومی بغیر ازانتخابات هیئت رئیسه بطریق ذیل عملی می‌شود. واقع است با قید دوفوریت بنحو ذیل پیشنهاد مینمائیم: قبلا پنج نفر ازنمایندگان برای استخراج آراء بقرعه معین می‌شوند وبعدهریک ازنمایندگان حاضر درجلسه ورقه رای خود را درپاکت ودرظرفی که پیشخدمت مخصوص نزد او میاوردگذارده و پس از اختتام اخذآراء نمایندگان بقرعه تعیین شده‌اند در خارج ازمجلس استخراج آراءنموده نتیجه را رئیس درمجلس اعلام می‌نماید
بعضی ازنمایندگان =کسی مخالف نیست.
رئیس-رای گرفته میشودبفوریت قسم اول. اقایان موافقین قیام فرمایند.
(عده زیادی قیام کردند)
رئیس- تصویب شد، فوریت قسم دوم. مطرح است. مخالفی ندارد (گفته شد خیر) رای گرفته می‌شود بفوریت قسم دوم. اقایانیکه موافقند قیام فرمایند
(جمع کثیری قیام نمودند)
رئیس- تصویب شد
(ماده پیشنهادی مجددا بشرح سابق خوانده شد)
رئیس- آقای روحی
روحی-مخالفم
رئیس-بفرمائید
روحی-غرض بنده ازنقطه نظرمخالفت بااین پیشنهاد واین ماده نیست وبنده این ماده را خیلی لازم میدانم ولی تصور می‌کنم محتاج بیک اصلاحاتی است اولا می گویدکه پیشخدمت ظرف را میاورد. شش تا ظرف است. اینها راچطور میاورد؟ یکی را روی سرش می‌گذارد یکی روی شانه اش (همهمه بین نمایندگان) اجازه بفرمائید، این را آخربچه ترتیب باید معین کنند باید این مسئله تصریح شود. که اولا کی می‌آورد. و ابتداء ازچه کمیسیون شروع می‌شود. بعد کدام. بعدچه ودیگر اینکه مجلس درآنحالت چه صورتی خواهد داشت آیا بمذاکرات ادامه داده خواهد شد. یا تعطیل می‌شود برای رای گرفتن این قسمت باید اصلاح شودو همینطور دریک قسمت دیگرش هم محتاج باصلاح است والا بنده خودم امضاء کرده‌ام وموافقم
رئیس- درآن قسمت اول که فرمودند یک پیشنهادی آقای فهیمی داده‌اند که درموقعش قرائت می‌شود
رئیس- آقای شریعت زاده
شریعت زاده –موافقم
رئیس-بفرمائید
شریعت زاده-نظربنده این است که دراین پیشنهاد اشکالی وارد نیست زیرا درطرز رای دادن سوابق عمل بدرجه ایست که اشکال وتغییری بنظر نمی‌رسد. وبدیهی است برای هرکمیسیونی یک ظرف معینی لازم است وتمام آراء را دریک ظرف نخواهند ریخت اینها یک مسائلی است که بطور وضوح چندین سال است مجلس بآن عمل میکندوبالاخره لزومی نداردکه تا آن ترتیبات را تغییر بدهیم پیشخدمت ظرفی رامیاوردوماهم رای می‌دهیم وممکن است بمذاکرات هم ادامه داده شود. واشکالی هم بنظر نمی‌رسد
رئیس- آقای رفیع
یکی ازنمایندگان –نیستند
رئیس- اقای کازرونی
کازرونی-اصولا بنده موافقم که باید اصلاحی دراین باب بشود ولی درطرزش بنده عرایضی دارم که حالا بعرض مجلس میرسانم اولا اینکه میفرمائید ظرف راپیشخدمت میاورد. بنده عقیده‌ام این است مثل انتخاب هیئت رئیسه ظروفی که درآن آراء باید ریخته شود خوب است بگذارند روی تریبون. و وکلاء هم آراء خودشان را درآنجا بیندازند واین ترتیب بهترازاین است که آراء پیش خودشان باشدوظرف را بیاورند جلوشان وآنوقت بیندازند توی ظرف برای اینکه بدانند مقصود بنده چیست عرض می‌کنم قانون گذار همیشه اصل بدبینی را باید رعایت کند واگر این نظر رعایت بشود ممکن است مثلا بعدازآنکه ظرف را آوردند بنده بدوورقه دردست داشته باشم و دوپاکت دردستم باشد هر دو رادرظرف بیندازم. پیشخدمت هم که مأمور تفتیشات نیست بلکه تمام حواسش متوجه این است که زودتر رای را ازآقایان وکلاء بگیرد بگذرد. پس برای اینکه این تصور درمیان نباشد خوبست نظر بنده را مراعات بفرمائید این یکی. ثانیا اینکه عرض می‌کنم این قانون نباید عطف بماسبق شود. اقایان مستحضرند قانونی که ما راجع به مختلسین گذراندیم درهیچ جای دنیا اختلاس مأمورین دولت را موکول بمرور زمان نمی‌کنند بلکه همیشه باقی است وهمیشه باید کاملاو بشدت تعقیب شوند- حالا غرضم این است ک این قانون را هم نمی‌شود مثل آن عطف بماسبق کرد. وچنین بنائی برای آتیه نبایدگذارد.
رئیس- اقای دادگر
(ازمجلس خارج شده بودند)
رئیس- آقای احتشامزاده
احتشامزاده- اگرمطابق نظرنماینده محترم درموقع انتخاب کمیسیونها ما عمل کنیم آن منظوری که ما ازاخذ آراء داریم که مجلس از رسمیت خارج نشود حاصل نمی‌شود وتصورمیفرمائید که با این نظر جنابعالی غیرممکن است وبهترین طریق برای پیشرفت مقصود همین ترتیبی است که پیشنهاد شده. این طور که پیشخدمت مثل تمام مواقعی که می‌خواهند رای بگیرند ظرف آراء هریک ازکمیسیونها را بیاورد وازنظر آقایان نمایندگان میگذراند وآقایانهم آراء خودشان را درآن می‌اندازند وبعد درخارج می‌برند واستخراج می‌کنند وباین ترتیب هم مجلس ازمذاکره خارج نمی‌شود وهم وقت آقایان نمایندگان و وقت مجلس تضییع نمی‌شود. وراجع بعطف بما سیق هم که اشاره فرمودند هیچیک ازاقایان که این طرح را امضاء کرده‌اند نظری نسبت بسابق نداشته باند وهمچو نظری که فرمودید نداشته‌اند وتصورمیکنم این طرح فقط راجع به انتخابات بعد است مطابق این تصمیمی که گرفته واتخاذ شده قضیه خاتمه پیدا کند
جمعی ازنمایندگان-مذاکرات کافی است.
آقاسیدیعقوب-بنده باکفایت مذاکرات مخالفم
رئیس-اجازه نخواسته‌اید. آقای ضیاء باقیمانده‌اند وموافقند
آقاسیدیعقوب-بنده اجازه خواسته بودم.
رئیس-بفرمائید
اقاسیدیعقوب- تصدیق میفرمائید این شبهه را که آقای کازرونی بیان کردند ازبیانات آقای احتشامزاده رفع نشد. برای اینکه پیشخدمت چون پیشخدمت مجلس است بدیهی است که احترامات آقایان نمایندگان را ازدست نخواهدداد. مثلا یک نماینده که بیشتر علاقه مند به کمیسیون خارجه است ومیخواهد انتخاب شود ممکن است سه ورقه درظرف رای کمیسیون خارجه بیندازد.
بعضی ازنمایندگان-اینطور نیست
آقاسیدیعقوب- اجازه بفرمائید-درموقعی که قانون نوشته می‌شود باید تمام فروض مسئله مذاکره شود زیرا قضیه برفرض صدق مقدم است نه اینکه بنده سوء ظنی بکسی داشته باشیم. یا اینکه بگویم خدای نخواسته آقایان نمایندگان این کار را می‌کنند ولی درصورتی که همچو قضیه واقع شد قضیه قضیه شرطیه است وفرض صدق مقدم است نه اینکه ما که ازآسمان آماده‌ایم و مقدسیم اینکار رامیکنم نخیر. فرض می‌کنم دردوره هفتم یک کسی آمدوخدای نخواسته این کار راکرده این احتمال است. درقوانینی که نوشته می‌شود باید احتمال راسد کرد. درقوانینی که نوشته می‌شود بایداحتمال را سدکرد. نه اینکه یک فرض محتمل الوقوعی باشد وبنده این مسئله محتمل را هم فرض می‌کنم که هیچوقت واقع نمی‌شود ولی خوب است همان طور که برای هیئت رئیسه قرار داده‌اند که مهره تفتیشیه همراه داشته باشند دراینمورد هم همانطور باشد بیخود که سابقین اینطور مراعات همه چیز رانکرده واین شکل قرارنداده‌اند زیرا آنها همه چیز را دیده‌اند وجلسات متعدد هم داشته‌اند واز روی مطالعه امده‌اند واین کار را کرده‌اند نه اینکه این مواد را از یک جائی پیدا کرده ودراین جا جا داده‌اند لابد آنها دیده‌اند اختلاف پیدا شده آنوقت آمده‌اند و برای احتراز ازهرگونه اختلافی مهره تفتیشیه را قرارداد اند و مفتش وناظر پیش بینی کرده‌اند. پیشخدمت را نمی‌شود مأمور این کار قرار داد که اگر فرضا دردوره هزارم نه دوره هفتم (شاید خود ما باز وکیل باشیم) که تا آنوقت ما قطعا خاک شده‌ایم اگریک کسی امد واینکار راکرد مثلا پیشخدمت بیاید وبمقام ریاست عرض کند که آقا فلان نماینده بجای یک ورقه دوورقه انداخته است یک نفر پیشخدمت چنین کاریرا نخواهد کرد ونمیکند اینکه اقای کازرونی گفت این یک شبهه است که آقایان باید بآن توجه بفرمایند. اینکه برای انتخاب هیئت رئیسه آمده‌اند هیئت تفتیشیه ومهره تفتیشیه قرار داده‌اند بی اساس نبوده وناچار نظربیک مصالحی بوده است. چه ضرردارد همین نظرهم در مورد انتخاب کمیسیونها منظورشود. مخصوصا اینکه دردوره‌های دیگرداوطلب کمیسیونها خیلی زیاد است ودواعی نمایندگان خیلی زیاد است. خوب! فرض می‌کنیم اگرهمچو مسئله واقع شد تکلیف چیست؟ این مطلب راآقای کازرونی فرمودند بنده تصدیق دارم وخوبست آقایانهم یک توجهی بفرمایند
رئیس-آقای ضیاء
آقاسید ابراهیم ضیاء-دراین قسمت که بعضی ازنمایندگان محترم اشکال کردند وفرمودند ممکنست درآراء کم وزیادی پیش بیاید این اشکالی که شد نسبت بهمان طرزانتخاب هیئت رئیسه هم که بان اشاره فرمودند وارد است. وبرای پیش بینی دراین قسمت هم پیشنهادی شده است ومقصود حاصل شده برای اینکه ذکرشده است که درپاکت گذارده خواهد شد ومسلم است که دوپاکت ازیک نفر نماینده توسط پیشخدمت قبول وپذیرفته نخواهد شد. والبته هیچ نماینده حاضر نیست که مرتکب همچو کاری شود
ثانیا درموقع بازکردن پاکات اگردو رای دریک پاکت باشد مستخرجین حتما قبول نخواهند کرد واین اشکال رفع خواهد شد اینرا پیشخدمت مخصوص و بیش از یک پاکت ازیکنفر نماینده نمی‌گیرد ومستخرجین البته مراقب خواهند بود که زیادتر ازیک رأی را قبول نکند. خوب نظرم این است دریکی از انتخابات خودآقای آقا سید یعقوب جزو مستخرجین آراء بودند ومأمور استخراج بودند معمول اینطور است که آراء را می‌گیرند وعده حاضرین مجلس رامعین می‌کنند آنوقت به نسبت عده حاضرین رأی را شماره می‌کنند. درانتخاب هیئت رئیسه هم معمول این است که اگررای زیاد باشد برمیدارند وحساب نمی‌شود. پس اشکالی بنظر نمی‌رسد. درعطف بماسبق هم که آقای کازرونی فرمودند باید عرض شود که ازامروز به بعد هرانتخابی که راجع به کمیسیونها پیش بیاید بعد ازتصویب این پیشنهاد معلوم است که مطابق همین ترتیبی خواهد بود که ازتصویب مجلس می‌گذرد. پس تصدیق میفرمائید که عطف بماسبق درکار نخواهد بود. اینکه اقای روحی فرمودند درهرحال گرفتن رای مجلس چه صورتی خواهد داشت درنظامنامه درماده ۹۳ ذکرشده که درآنحال مجلس تعطیل نخواهد بود ونمایندگان درمجلس مطابق ماده نظامنامه باید خارج شوند وذکر شده که مجلس تعطیل نخواهد شد. اما دراین قسمت پیشخدمت باظرف میاید خدمت آقایان نمایندگان ورای می‌گیرد. وخودهمین ترتیب حاکی است که مجلس تعطیل نخواهد بود محتاج بذکر دیگری نیست. بهمین ترتیب کمیسیونها انتخاب می‌شوند و آقای رئیس هم نتیجه انتخاب کمیسیونها را اعلام خواهد کرد ومجلس هم مشغول کارخودش است واشکالی هم بنظر بنده ندارد
جمعی ازنمایندگان- مذاکرات کافی است
رئیس-پیشنهاد آقای فهیمی وجمعی ازآقایان قرائت می‌شود
(بشرح ذیل قرائت شد)
بنابرمقدمات فوق امضاء کنندگان اصلاح قسمت اخیر ماده نودوسه نظامنامه داخلی را بطریق ذیل پیشنهاد نموده وتصویب آنرا باقید دوفوریت ازمجلس استدعا داریم. درانتخابات مجلس عمومی بغیرازانتخابات هیئت رئیسه بطریق ذیل عمل می‌شود. یکی ازظرفها دراطاق مجاور مجلس درتحت نظارت یکی ازمنشیان ودو نفرازنمایندگان که بقرعه معین می‌شوند گذاشته خواهد شد رئیس مجلس انتخاب یکی ازکمیسیونها را اعلام می‌نماید وپیشخدمت مخصوص مجلس آراء نمایندگان رااخذ وبه هیئت نظارتحویل می‌کند پس از ان انتخاب کمیسیون دیگراعلام واخذ آراء می‌شود همینطور تاوقتی که آراء راجعه به تمام کمیسیونها جدا جدا اخذ وبه هیئت نظار تسلیم شود. هیئت نظاردرخارج مجلس آراء رااستخراج نموده ونتیجه را بوسیله هیئت رئیسه باطلاع مجلس میرساند.
رئیس-آقای فهیمی
فهیمی- دراینجا دراصل مقصود که عبارت ازانتخاب کمیسیونها داخل مجلس است نتیجه یکی است و فرقی ندارد. این طرح را چند روز قبل عده ازآقایان نمایندگان امضا کرده بودند لکن بنظربنده دراین جا مطلب قدری غامض است. اولا این ذکر“ انتخاب پنجنفر برای استخراج آراء “ گمان می‌کنم زیادی است و همان سه نفر سابق که دونفر ازنمایندگان بقرعه ویکنفر ازمنشی‌ها برای نظارت همیشه انتخاب میشدندکافی است ثانیا مطلب این است که کمیسیونها باید ازمجلس یکی یکی انتخاب بشوند وبدیهی است که شش کمیسیون انتخابش یکمرتبه نخواهد بودودرضمنی که مجلس مشغول کار است مقام ریاست انتخاب یکی ازکمیسیونها را که صورت گرفته اعلام می‌کنند وپیشخدمت مخصوص ظرف مخصوصی را می‌آورد ودور میگرداند و آراء آقایان نمایندگان را می‌گیرد. وجریان مسئله بطوری است که دراین پیشنهاد پیش بینی شده که ان دونفر نماینده ویکنفر منشی که مجموعش سه نفرخواهند بود دراطاق مجاور می‌نشینند وپیشخدمت اراء مأخوذه را بانها تحویل می‌دهد بعد آقای رئیس کمیسیون دیگر را اعلام
می‌کنند آراء کمیسیون هم که تمام و تحویل آن هیئت شد شروع می‌شود بانتخاب کمیسیون دیگر وهمینطورامرجریان دارد تاوقتی که تمام کمیسیونها انتخاب شوند وآن هیئت درخارج استخراج می‌کنند ونتیجه بتوسط رئیس به مجلس اعلام می‌شود. خلاصه اینکه این پیشنهاد تقدیمی باین طوریکه نوشته‌ایم مطلب را روشنتر و واضح تر می‌کند تاآنکه نوشته‌اند: پنجنفرمعین می‌شوند وبعلاوه کمیسیونها را هم بطور مطلق نوشته‌اند ومطلب درست معلوم نیست ودرآتیه ممکن است اختلاف آراء پیش بیاید ولی این قسمتی که ما پیشنهاد کرده‌ایم ودراین پیشنهاد ذکرشده تمام اشکالاتی که اقای روحی وبعضی اقایان دیگرفرمودند رفع می‌شود وبنظرب بنده این بهتر است
رئیس- آقای شریعت زاده
شریعت زاده- توضیحاتی که اقای فهیمی برای پیشنهاد خودشان ذکر کردند درحقیقت تکرار مندرجات آن ماده وهمان پیشنهاد بود. ودلائلی غیراز آنکه همان پیشنهاد را تاکید می‌کرد نفرمودند همینقدر فرمودند این طوربهتر است. البته بطور کلی یک چیزهائی می‌شود گفت درصورتیکه هیچوقت درمسائل مربوطه به نظامنامه داخلی هم احتیاج بمواد تفصیلی ندارند. دراین عمل مجلس طوری است یعنی بقدری واضح است که تصور نمی‌رود که اگرماده درمجلس وضع شود منشاء یک تفسیرات واختلاف نظری باشد. آنطوریکه فرمودند اشکالی که بنظر می‌رسد این است که فرمودند عده نظاری که انتخاب می‌شوند بجای اینکه پنج نفر باشد خوب است همان سه نفر باشند فرمودند اگرپنج نفر باشند خوب نیست درصورتیکه بنده برعکس نظرواستدلال ایشان عرض می‌کنم درهرکاری اگرعده نظارزیاد باشد بهتراست. بعلاوه فرمودند انتخاب پنجنفر موجب صرف وقت است درصورتیکه اینطور نیست یاقید قرعه فوری پنجنفر ازطرف مجلس انتخاب می‌شوند واشکالی هم ندارد. بنده تصور می‌کنم همان پیشنهاد اولیه بهتراست زیرا باامضاء اکثریت عظیم تنظیم شده وامضاهائی که درذیل آن پیشنهاد میرساند که ازهرجهت خوب وبامطالعه بوده است. وبااین حال آقایان تصدیق میفرمائید ضرورتی ندارد که دیگر دراین باب پیشنهاد مجددی بشود ومباحثات بعمل آید
فهیمی- بنده توضیح دارم
حاج آقا رضارفیع-بنده سوالی داشتم
رئیس- آقای ضیاء
ضیاء –بنده عرضی ندارم
رئیس- آقای روحی
روحی- بنده فقط می‌خواستم همان قسمت سوال آقا رفیع را عرض کنم که این پیشنهاد آقای فهیمی بچه عنوان آیا بعنوان طرح جداگانه است؟ یا بعنوان پیشنهاد است؟ اگر پیشنهادات با آن ماده تعارض دارد خوبست بفرمائید چیست؟ تاتکلیفش زودتر معلوم شود
رئیس- این یک طرح علیحده بود بعد بعنوان اصلاح درآن پیشنهادی شد وماهم بعنوان پیشنهاد اصلاح تلقی می‌کنیم. چون پیشنهاد دیگری رسیده و ظهرهم گذشته اگرمیفرمائید درجلسه آتیه درآن رای می‌گیریم.
حاج آقا رضا رفیع- اجازه میفرمائید
رئیس- بفرمائید
حاج آقا رضا رفیع- بنده گمان می‌کنم دراین مسئله باندازه کافی مذاکرات شده آقایان همه امضا کرده‌اند-حالا اگربعضی ازاقایان نظریات دیگری دارند خوبست پیشنهاد کنند وبنظر مقام ریاست می‌رسد. بعدسایر پیشنهادات قرائت می‌شود
رئیس- عجالتا جلسه را ختم می‌کنیم
ازطرف نمایندگان –صحیح است
مجلس نیم ساعت ازظهر گذشته ختم شد