مذاکرات مجلس شورای ملی ۱۸ فروردین ۱۲۹۴ نشست ۲۲
| مجلس شورای ملی مجموعه قوانین دوره قانونگذاری سوم | تصمیم‌های مجلس | درگاه انقلاب مشروطه |
| نمایندگان مجلس شورای ملی دوره قانونگذاری سوم |
مذاکرات مجلس شورای ملی ۱۸ فروردین ۱۲۹۴ نشست ۲۲
صورت مشروح مجلس روز ۵شنبه ۲۲ شهر جمادی الاولی ۱۳۳۳
مجلس تقریبا دو ساعت قبل از غروب درتحت ریاست آقای موتمن الملک تشکیل وصورت مجلس روز دوشنبه ۱۸ قرائت شد
غائب بااجازه - آقای سلیمان میرزا
غائبین بی اجازه آقایان – حاج امام جمعه .حاج میرزا شم الدین . حاج میرزا علی رضا – حاج میرزا فضلعلی آقا – حاج شیخ اسمعیل .
رئیس – دصورت مجلس ملاحظاتی هست یا نیست ؟ (اظهاری نشد )مخالفی نیست صور ت مجلس تصویب شد – دستور امروز راجع بسه فقره راپورت که از شعبات راجع باعتبار نامه های آقایان ملک التجار سردار معظم ومیرزا عیسی خان رسیده (آقای مودب السلطنه راپورت دوم راراجع بنمایندگی آقای سردار معظم بمضمون ذیل قرائت نمودند)
بتاریخ ۲۰ جمادی الاولی شعبه دوم درتحت ریاست آقا شیخ محمد حسین منعقد وباعتبار نامه و صورت مجلس آقای سردار معظم نماینده قوچان رسیدگی نمود انتخابات شهر قوچان وشعبات جزو آن مطابق قوانین انتخابات بعمل آمده ودر مدت رسمیت قانونی انجمن نظار هیچ نوع شکایتی بانجمن نرسیده فقط سه روز بعد از انحلال انجمن نظار لایحه اعتراض آمیزی از بعضی اهالی رسیده بود مبنی براینکه انتخابات قوچان بطور پارتی واز روی قانون نظام نامه نبوده وچون هیچ نوع مستند قانونی نداشت در شعبه قابل توجه نگردید ونمایندگی آقای سردار معظم که با کثریت (۲۴۷۸) ری از ۳۸۵۹ رای دهندگان انتخاب شده بودند باتفاق اعضاء حاضره شعبه تصویب گردید
رئیس - راجع بانتخاب قوچان مخالفی هست یا نیست ؟(مخالفتی نشد )مخالفی نیست ؟آقایانی که آقای سردار معظم رابنمایندگی قوچان تصویب میکنند قیام نمایند (عده کثیری قیام نمودند)
رئیس – تصویب شد این یکی راجع باعتبار نامه آقای میرزا اسمعیل خان است (آقای حاج عز الممالک راپورت مزبور رابمضمون ذیل قرائت نمودند )
شعبه چهارم درتحت ریاست شاهزاده سلیمان میرزا تشکیل وباعتبار نامه وصورت مجلس انتخابات ساوه راجع بنمایندگی آقای میرزا عیسی خان رسیدگی نموده موافق صورت مجلس بامضای رئیس و.هیئت انجمن نظارت نرکزی ساوه واعتبار نامه که بمهر حکومت محل وکلیه اعضاء انجمن نظارت مرکزی حوزه انتخابیه مزبوره ملاحظه شد جریان انتخابات ساوه موافق قانون انتخابات بوده است ولی بواسطه شکایت واصله از طرف وزارت داخله امر بتوقیف انتخابات آقای ناظم العلوم را ما وربر سیدگی وتنقیش امر نمودند پس از ورود ناظم العلوم معلوم شده بود مواد شکایت راجع بسه موضوع است اولا ایل شاهسون شکایت کرده اند که ابقای حقوق ایشان درانتخابات نشده
ثانیا – بلوک مزدقان خلجستان اظهار داشته اند کاملا شرکت درامر انتخابات ننموده اند از قرار راپورت آقای ناظم العلوم چون اهالی شهر ساوه ابدا شکایتی از انتخابات نداشته اند معزی الیه همچه صلاح دانسته که تجدید انتخاب در دو محل بیات ومزدقان خلجستان شده وبعلاوه انجمن مخصوص بایل شاهسون بغدادی تشکیل داده از یکهزار وهفتصد وهشتاد ونه ورقه تعرفه که بایل مزبور داده یکهزار وهفتصد ودو ورقه رای اخذ گردیده است کلیه آرائی که در حوزه انتخابیه ساوه ایل بغدادی وحوزه های جزو داده شده (۸۸۹۴) رای ومطابق اعتبار نامه وصورت مجلس آقای میرزا عیسی خان با کثریت نسبی (۳۰۵۶) رای انتخاب شده اند با تحقیقات لازمه که حضورا از اقای ناظم العلوم نموده چون اغلب شکایت کنندگان اشخاصی هستند که خود یابستگان انها مایل و ماندیدای وکالت بوده اند وبعلاوه مطابق صورت مجلس در موقع وصول شکایت انجمن نظارت منعقد بوده وشکایتی بآنها نرسیده شعبه چهارم باتفاق آراء حاضرین نمایندگی آقای میرزا عیسی خان را تصدیق وتصویب مینماید
رئیس – آقای مبصر الملک راجع بانتخاب ساوه مخالفید ؟
مبفصر الملک- بلی
رئیس - پسث میماند برای جلسه دیگر – راپورت دیگر راجع بانتخابات بوشهر است قرائت میشود (بمضمون ذیل قرائت شد )
شعبه چهارم درتحت ریاست شاهزاده سلیمان میرزا تشکیل ورسیدگی باعتبارنامه وصورت مجلس انتخاب آقای آقا میرزا محمد علی فرزند حاج ملک التجار بو.شهری نماینده بوشهر نموده نظرباین که اعتبار نامه وصورت مجلس مزبور موافق قانون انتخابات وشکایتی هم از این انتخاب نرسیده بود شعبه چهارم باتفاق آراء حاضرین نمایندگی آقای آقا کیرزا محمد علیخان که با کثریت (۱۷۳) رای از (۵۲۴) دهندگان انتخاب شده اند تصدیق وتصویب مینماید
رئیس- راجع بانتخاب بوشهر ایرادی هست یانیست ؟(اظهاری نشد) مخالفی نیست آقایانی که آقای میرزا محمد علیخان رابنمایندگی بوشهر تصویب میکنند قیام نمایند (عده کثیری قیام نمودند)
رئیس – تصویب شد –یکی از مطالبی که جزو دستور است انتخاب کمیسیونها است آقایان مسبوقند که کمیسیونها در خارج انتخاب میشود اعضاء کمیسیون قوانین مالیه قبلا انتخاب شده است کمیییون هائیکه امروز باید انتخاب شوند کمیسیون داخله وکمیسیون خارجه وکمیسیون نظام وکمیسیون معارف واوقات وکمیسیون پست وتلگراف و فوائد عامه است وعمده آنها از این قرار باید انتخاب شود کمیسیون خارجه ۶ نفر کمیسیون داخله ۶ نفر نفر – کمیسیون نظام ۶ نفر کمیسیون عدلیه ۱۲نفر کمیسیون معارف واوقاف ۶ نفر –کمیسیون پست وتلگراف وفوائد عامه وتجارت ۶ نفر . آقایان پس لز آنکه اعضاء کمیسیونها را انتخاب کردند نباید تشریف ببرند باید تشریف داشته باشند تا کمیسیونها تشکیل شود وهیئت رئیسه خودشان را معین کنند که لوایحی که بمجلس رسیده است تقسیم شود واز روز ۳ شنبه مشغول کار شوند
عدل الملک – در جلسه قبل یادآوری فرمودید وبااینکه خود آقای ملک الشعراء هم در این باب عرایضی کردند بااینکه دیده میشود اغلب اعتبارنامه ها باید یک حالتی سلامتی بدون اینکه تاکیداتی بشود بمجلس آمده واز مجلس گذشته بنده از اعضاء شعبه که رسیدگی باینکار میکنند سوال میکنم چه اشکالی دراین باب پیدا شده است که تا کنون بتاخیر افتاده بنده این مطلب را مورد توجه هیئت رئیسه نمی توانند از عقاید وافکار اشخاص واعضاء دفاع بکند باید توضیح آنرا مخبر بدهند .
میرزا ابو القاسم – درجلسه گذشته عرض کردم وگویا آقای عدل الملک فراموش کرده اند گفتم این مطلب محتاج است باینکه شعبه دو سه جلسه تشکیل بشود وپس از آن راپورتش بمجلس تقدیم شود دریک جلسه رسیدگی کردیم وگمان میکنم تا دو سه جلسه دیگر تشکیل نشود نتوانیم راپورت آنرا تمام نموده بمجلس تقدیم نمائیم واشکالاتی راکه ایشان تصور میکنند گمان میکنم اینطور نباشد وما نمی خواهیم خودمان را مورد سوء ظن قرار بدهیم معلوم است بشکایاتی که درآنجا هست باید رسیدگی شود واعضاء درآن دقت ورسیدگی نماید بعلت اینکه اطلاعات کاملی ندارد و باید سابقه پیداه کرده با اطلاعات کامله رای بدهند باین مناسبت گمان میکنم که جای سوء ظنی نباشد امیدوارم بفاصله یک هفته راپورت آن بمجلس تقدیم شود
رئیس – آقای سردار بکمیسیون عرایض و مرخصی است
رئیس – هنوز این مسئله تمام نشده است
عدل الملک – اینکه بنده عرض کردم سوء ظن فرض نکنند چون بنده میخواهم رفع سوء ظن بشود عرض میکنم اگر بعادت و جریان گذشتن اعتبار نامه ها از مجلس مراجعه فرمائید تصدیق خواهندفرمود که یاد آوری بنده بیموقع نیست خود ماهم ترتیب را از خارج مطلع هستیم واینکه بنده عرض کردم از راه سوء ظن نبوده است بلکه غرض بنده این است تاکید فرمایند که زودتر به مجلس بیاید و بیش از این معطل نشود
رئیس - آقای خان بابا خان راجع بهمین مطلب پیشنهادی کرده اند قرائت میشود ( بمضمون ذیل قرائت شد )
این بنده پیشنهاد میکنم که راپورت اعتبار نامه آقای ملک الشعرا از شعبه سوم در عرض یک هفته بای نحو کان بگذرد و بمجلس بیاید
میرزا قاسم خان - درصورتی که شعبه تکلیف خود را تمام کند راپورت خودش را بمجلس خواهدداد بنابراین تصدیق خواهند فرمود که محتاج باین پیشنهاد نیست ودر دو سه جلسه دیگر تمام خواهد شد و بمجلس خواهد آمد ولی اگر شعبه نظریات را تمام نکرده باشد این پیشنهاد را میکنند چطور شعبه میتواند راپورت دهد
رئیس – چون آقای مخبر قول میدهند که تا دو جلسه دیگر راپورت خواهند داد گمان میکنم محتاج باین پیشنهاد نباشد
خان بابا خان - در صورتی که اظهار میدارند در جلسه آتیه به مجلس خواهد آمد بنده پیشنهاد خود را پس میگیرم
میرزا قاسم خان – اظهارت آقای رئیس را کاملا تصدیق میکنم و همانطور که خودشان ملاحضه فرمودند این شعبه جدید در دو سه جلسه باینکار رسیدگی کرده و گمان میکنم دو سه جلسه دیگر که شعبه تشکیل شود نظریات خود را تمام نموده بلافاصله یک هفته راپورت خود را به مجلس تقدیم خواهند نمود
رئیس – حالا این پیشنهاد را مسترد میدارند اظهارت آقای ناصرالاسلام هم گویا راجع بهمین مطلب است
ناصرالاسلام- بلی
سردار سعید – خاطر آقایان مسبوق است که یکی از تکالیف هراداره ودایره جواب مکاتیب وارده آن اداره است مخصوصاً مجلس شورای ملی که مردم زیاده بر اینها انتظار دارند کمیسیون عرایض و مرخصی در ۲۳ ربیع الثانی انتخاب شده است و الان قریب یکماه است مشغول کار میباشد وودر این مدت هنوز راپورتی از عملیات خودشان بنظر نمایندگان محترم نرسانده اند واین مسئله مخالف باماده ( ۷۰) نظامنامه داخلی است چنانچه اگر اجازه فرمائید بخوانم
ماده هفتادم – هر هفته یکورقه که متضمن مطالب ذیل است طبع شده بین نمایندگان توزیع میشود
(۱) – اسم ومنزل صاحب عریضه و نمره عریضه (۲) موضوع عریضه بطور اختصار
(۲) موضوع عریضه بطور اختصار
(۳) – اسم مخبر کمیسیون
(۴) قراریکه کمیسیون در باب عریضه داده است وبطور اختصار دلائل آن معذلک کمیسیون میتواند در صورتی که اعضا حاضر متفقاً رای داده باشند فقط در ورقه بذکر نمره و اسم صاحب عریضه وقراری که کمیسیون در آن خصوص داده اکتفا نمایند حالا خواهش میکنم اگر مخبر کمیسیون توضیحی دارند بفرمایند
سردار معظم کردستانی - چون قبل از تشکیل کمیسیون حاضره خیلی از عرایض عقب افتاده بود با اینکه هفته چهارم جلسه رسمی دارد دو جلسه هم فوق العاده قرار داد تشکیل شود ورسیدگی نمود عرایض را بهر وزارتخانه راجع است بآنجا رجوع کند والبته باید پس از اخذ جوابهای صحیحه از وزارتخانه ها راپورت آنرا بعرض آقایان برسانند انشاالله همینطور که عرض شد روز شنبه راپورت آنرا ترتیب داده و ژلاتین شده بعرض آقایان خواهد رسانید
ناصرالاسلام – بنده اساساً در خود کمیسیون عرایض نظری دارم و بطور اجمال عرض میکنم این نحویکه درنظام نامه نوشته شده و آقای سردار سعید تقاضا میکنند مطابق با همان ماده که در نظامنامه نوشته شده است راپورت کمیسیون بعرض آقایان نمایندگان برسد بقدر ذره بحال عریضه دهندگان مراسلاتی است و تشخیص میدهد وزارتخانه هائی را که باید این عرایض بانها برسد بنده تقاضا میکنم که اول نظری در این ماده نظامنامه داخلی بکنند .
رئیس – این تقاضائی که ایشان کرده اند راجع باین مطلب نیست تقاضای ایشان اینست که از کمیسیون باید راپورت داده شود حالا این ماده قانونی باید عرض شود این چیزی است که ربطی به این مطلب ندارد در موقع خودش باید مذاکره بشود
ناصر الاسلام – پس تقاضا میکنم در موقع خودش دراینموضوع عطف نظری بشود .
سردار سعید – موافق ماده (۷۰) باید در هر هفته راپورت کمیسیون عرایض ومرخصی به مجلس برسد اعم از اینکه جواب از وزارتخانه ها رسیده باشد یا نه اینکه میفرمایند جواب از وزارتخانه ها برسد چنین قیدی در نظام نامه نشده .
رئیس – کمیسیون سابق چون اغلب اعضایش جدید بودند واز ترتیب نظامنامه هم درست اطلاع نداشتند ودر بدو افتتاح مجلس بوده وعرایض زیادی هم بمجلس رسید نتواست کاملا وظیفه خود را انجام دهد حالا که نسبتاً عرایض کمتر شده واین کمیسیون تقریباً یکماه است منعقد شده واز ترتیب نظام نامه هم اطلاع حاصل کردند ممکن است از روز شنبه بهمان ترتیبی که گفته شد راپورت خودشان را هفته بهفته مرتباً بمجلس تقدیم نمایند
محمد هاشم میرزا – در این موقع که انتخابات طهران شروع شده است بموجب اعلان انجمن نظارت مرکزی هفت نفر را معین کرده که اهالی انتخاب کنند عقیده بنده این است بموجب قانون انتخابات اهالی طهران حق انتخاب بیشتر از شش نفر را فعلا ندارند بملاحضه اینکه دو ماده در نظام نامه راجع باین مسئله هست و هیچکدام از این دو ماده حق انتخاب بیشتر از شش نفر را باهل طهران نمیدهد اول ماده (۴۳) است که اینطور مینویسد
ماده ۴۳ – مادام که منتخبین اعتبار نامه نمایندگی نگرفته اند هر گاه یکی از ایشان فوت شود یا قبول نمایندگی ننماید از بقیه منتخبین کسی که نسبتاً حایز اکثریت است بنمایندگی معین میشود ولی پس از دریافت اعتبار نامه باید مطابق ماده ۵۲ همین قانون عمل شود و کسانی که از مجلس اعتبار نامه شان رد میشود این ماده ابدا شامل آنها نیست بواسطه اینکه اعتبار نامه نمایندگی گرفته است پس باقی میماند ماده (۵۲) که اینطور میگوید
ماده ۵۲ – هرگاه یکی از اعضاء مجلس شورای ملی استعفا دهد یا فوت شود اگر پیش از ۳ ماده بآخر دوره تقنینیه باقی باشد اهل محل بجای او انتخاب خواهد کرد ولی اگر اهل محل درظرف ۳ ماه از زمان اخطار نماینده خود را انتخاب نکردند مجلس شورای ملی یکنفر را عوض نماینده مستعفی یا متوفی انتخاب میکند در این دوره آقای حاجی اقای شیرازی نه فوت نموده ونه استعفا نموده است وهیچکدام از این دو ماده شامل حال ایشان نیست که حکم بتجدید انتخاب عوض ایشان بشود بلکه آنچه بنده تصور میکنم این است که آنکس را که بعد از ایشان نسبتا حایز اکثریت بوده است باید عوض ایشان معین کنند چنانچه ملاحضه فرموده اند در اعتبار نامه نماینده گلپایگان وخوانسار وحال آنکه اعتبار نامه در دست آقا شیخ محمد سعید بود شعبه سوم صحیح ندانست که این اعتبار نامه دردست ایشان باشد بلکه چنین فهمید که باید در دست آقا شیخ محمد حسین باشد پس اعتبار نامه بمنزله سندی است که نمیشود در دست دیگری باشد بواسطه اینکه کسیکه از مجلس رد میشود بواسطه این بود که دارای مقتضیات وشرایط وکالت نبوده ویا موانعی در اوهست که نمیتواند بوکالت مجلس برسد لهذا معنیش اینست که اگر در انجمن نظارت این مطلب کشف میشد اعتبار نامه باو نمیدادند و به ان کسی میدادند که بعد از او بالنسیه حائز اکثریت بوده است چنانچه در خراسان وبعضی جاها اتفاق افتاده ودر مجلس سابق در باب نمایندگان کاشان و گروس که پذیرفته نشدند یکی در شعبه ویکی در مجلس رد شد وحال آنکه آنوقت حق این بود که در مجلس عوض آنها را انتخاب نمایند وهیچ بخاطر نداریم عوض انها انتخاب شده باشند لهذا بنده تصور میکنم که ۶ نفر نباید بیشتر انتخاب شوند وچون این مطلب قابل تفسیر است خواهش میکنم این را بکمیسیون نظامنامه داخلی که مناسب تر است رجوع فرمایند تا نظریاتی نموده و این مسئله حل شود .
رئیس – این مطلب را آقای محمد هاشم میرزا بوزارت داخله نوشته بودند وزارت داخله هم به بنده نوشته وجواب خواسته بود بنده جواب دادم این چیزی نیست که رئیس یا هئیت رئیسه حل کند باید خود مجلس حل کند و اگر هم خود دولت در این باب عقیده دارد یک لایحه قانونی رسماً بفرستد و حل این مسئله را تقاضا نماید حالا اگر آقای محمد هاشم میرزا میخواهند تقاضا کنند باید تقاضای ایشان بطور طرح قانونی باشد که بمجلس پیشنهاد کنند بکمیسیون مبتکرات و از اینجا بکمیسیون دیگری که مجلس معین میکند برود بعد در مجلس مطرح شود و این مطلب همچه ساده نیست که فورا در مجلس اظهاره شده و فوراً رای داده شود
محمد هاشم میرزا – بلی اگر یک ماده تازه برقانون بخواهیم بیفزائیم همینطور است که میفرمائید و اگر دیگران برخلاف بنده باشند بهر کمیسیونی که رجوع شود بنده عرایض خودم را مدلل خواهم کرد ولی بنده عرض میکنم این ماده تفسیر شود گمان میکنم این مطلبی نیست که طرح قانونی لازم داشته باشد
رئیس - تفاوت نمیکند تفسیر قانون هم یک ماده میخواهد بموجب یک ماده قانونی باید این ماده که اشاره گردیده تفسیر شود و این مطلب را یا باید یکی از آقایان وکلا پیشنهاد کنند یا دولت اگر شما پیشنهاد میکنید باید بموجب طرح قانونی باشد و اگر از طرف دولت پیشنهاد شود بموجب لایحه قانونی باید باشد چانچه عرض کردم مجلس را ختم میکنیم و باید آقایان تشریف داشته باشند تا دو ساعت از شب گذشته – مجلس آتیه روز یکشنبه دو ساعت قبل از غروب خواهد بود – دو نفر ناظر هم از برای انتخاب کمیسیونها قبلا معین شده است
( مجلس تقریباًیک ساعت ونیم قبل از غروب ختم شد )