مذاکرات مجلس شورای ملی ۱۸ دی ۱۳۳۷ نشست ۲۵۷
مجلس شورای ملی مجموعه قوانین دوره قانونگذاری نوزدهم | تصمیمهای مجلس | قوانین برنامههای عمرانی کشور مصوب مجلس شورای ملی |
نمایندگان مجلس شورای ملی دوره قانونگذاری نوزدهم |
روزنامه رسمی کشور شاهنشاهی ایران
شامل: کلیه قوانین مصوبه و مقررات - گزارش کمیسیونها - صورت مشروح مذاکرات مجلس - اخبار مجلس - انتصابات - آگهیهای رسمی و قانونی
شماره
شنبه ماه ۱۳۳۷
سال چهاردهم
شماره مسلسل
دوره نوزدهم مجلس شورای ملی
مذاکرات مجلس شورای ملی
مشروح مذاکرات مجلس شورای ملی، دوره۱۹
جلسه: ۲۵۷
صورت مشروح مذاکرات مجلس روز پنجشنبه هجدهم دیماه ۱۳۳۷
فهرست مطالب:
۱- تصویب صورت مجلس
۲- بقیه مذاکره در لایحه مربوط به ششصد و نود و هفت میلیون و پانصد هزار ریال بقیه پذیره قرارداد شرکت نفت پان آمریکن و ارسال به مجلس سنا
۳- طرح لایحه مربوط به تحصیل اعتبار برای احداث تأسیسات انتقال آب سد کرج به تهران
۴- تعیین موقع و دستور جلسه بعد- ختم جلسه
مجلس دو ساعت قبل از ظهر به ریاست آقای حکمت تشکیل گردید.
تصویب صورت مجلس
رئیس- صورت غایبین جلسه قبل قرائت میشود.
(به شرح زیر خوانده شد)
غایبین بااجازه- آقایان: فرود- دکتر حسن افشار- مهندس فروغی- اخوان- دادگر- مسعودی- عبدالحمید بختیار- دکتر عدل- موسوی- مهندس اردبیلی- ذوالفقاری- مهندس ظفر- صرافزاده- سنندجی- بوربور- اورنگ- قراگزلو- محمودی- قناتآبادی- حکیمی- شادمان- دکتر امیر حکمت- ثقهالاسلامی- امامی خویی- برومند.
غایبین بیاجازه- آقایان: دکتر طاهری- کورس- دکتر فریدون افشار- صادق بوشهری- اریه- دکتر اصلان افشار- عامری- قرشی- مهندس فیروز.
دیرآمدگان و زودرفتگان با اجازه- آقایان: سالار بهزادی- ساگینیان- خرازی- بزرگنی.
رئیس- نسبت به صورتمجلس نظری نیست؟ آقای صدرزاده
صدرزاده- اصلاحاتی در بیانات بنده هست تصحیح میکنم میدهم به تندنویسی.
رئیس- بدهید اصلاح میکنند دیگر نظری نیست؟ (اظهاری نشد) صورتمجلس تصویب شد.
۲- بقیه مذاکره در لایحه مربوط به ششصد و نود و هفت میلیون و پانصد هزار ریال بقیه پذیره قرارداد شرکت نفت پان آمریکن و ارسال به مجلس سنا
رئیس- در جلسه قبل موضوع پذیره مطرح بود مذاکرات تمام شد و نسبت به کفایت مذاکرات رأی گرفتیم حالا پیشنهادات ماده واحده قرائت میشود. (به شرح زیر خوانده شد)
پیشنهاد مینمایم وجوه منظور در بند (ج) و (ه) به مصرف بند (د) برسد و بند (د) به طریق زیر اصلاح شود.
د- برای تکمیل هزینههای عمرانی و فرهنگی و بهداشتی شهرستانهای کشور
دکتر محمد شاهکار
مرآت اسفندیاری- خود آقای دکتر شاهکار نیستند- بنده مخالفم با پیشنهاد.
رئیس- ولی اول خود پیشنهاددهنده باید توضیح بدهد.
مرآت اسفندیاری- بنده عرض کردم که خودشان نیستند.
رئیس- شما هم مگر امضا کردهاید؟
مرآت اسفندیاری- عرض کردم که ایشان نیستند. اجازه بفرمایید بنده مخالفم
رئیس- اگر نیستند میماند که خودشان حضور پیدا بکنند والا نمیشود، پیشنهاد دیگر قرائت میشود. (به شرح زیر خوانده شد)
پیشنهاد مینمایم در بند (ج) این تبصره اضافه شود.
تبصره- در استفاده از این اعتبار شهرستانها مقدم میباشند.
عمیدینوری
رئیس- آقای عمیدینوری
عمیدینوری- پیشنهادی که بنده دارم عطف به توجه نمایندگان معظم مجلس شورای ملی بود که در جلسه قبل فرمودند که ساختمانهای نیمهتمام در شهرستانها خیلی زیاد است و مبلغ هم مبلغ زیادی نیست فقط ۹۷ میلیون و پانصد هزار ریال است یک چنین رقمی بیشتر نیست اگر این رقم را بخواهیم بدین ترتیب که اینجا نوشته شدهاست برای مرکز و شهرستانها خرج کنیم این به یک نحوی تقسیم میشود که هیچ اثری هم ممکن است در ساختمانهای شهرستانها بوجود نیاید یک فکری هم در بین نمایندگان مجلس شورای ملی مطرح بود که مرکز را اصلاً حذف کنیم و اختصاص بدهیم به شهرستانها این فکر را بنده در خارج مذاکره کردم با جناب آقای ذوالفقاری دیدم این را به طور کلی دولت قبول نمیکند چون ممکن است که یک کار خیلی فوری از نظر ساختمانهای مرکز باشد و اما آن وقت نمیتوانند انجام بدهند در این پیشنهاد بنده برای شهرستانها حق تقدم قایل شدم همانطور که خود دولت هم تذکر داد که بیشتر خرجها برای شهرستانها میشود این راه وسطی بود که بنده پیشنهاد دادم که در استفاده از این اعتبار در مرکز و شهرستانها، شهرستانها مقدم باشد این پیشنهاد هم نظر مجلس را تأمین میکند (صحیح است) و هم نظر دولت را که مورد اعتماد ماست و این نظر مجلس شورای ملی را که قانون است اجرا میکند و هم اینکه ما بهطور مطلق نگفتیم شهرستانها که ایجاد اشکال بکند به این جهت بود که اگر نمایندگان محترم موافقت بفرمایند خیال میکنم تا حدی نظر تأمین بشود و رفع اشکال هم بشود.
رئیس- آقای صدرزاده مخالفید؟
صدرزاده- موافقم.
رئیس- آقای ارباب مخالفید؟
ارباب- موافقم.
رئیس- آقای مرآت اسفندیاری مخالفید؟ بفرمایید.
مرآت اسفندیاری- عرض کنم
استدلال مخالفت بنده همان بیانات خود جناب آقای عمیدینوری بود فرمودند در مورد این مبلغ نظری که داریم این بود که به کلی کلمه مرکز را حذف کنند و بنده هم نظرم همین بود و دلیلش هم این است که از این ۹ میلیون تومان چه مبلغش به مرکز میرسد با این مبلغ ناچیز در مرکز چه میتوانند بکنند در صورتی که همین مبلغ ناچیز را اگر ملاحظه بفرمایید برای یک استان و دو استان بخواهند طرح کنند یک مبلغ هنگفتی است که یک اقدام و عمل اساسی میشود برای استانها انجام داد بنابراین بنده شخصاً یک پیشنهادی تقدیم کردم که به کلی قسمت مرکز حذف بشود و این بودجه فقط صرف شهرستانها بشود. (صحیح است)
رئیس- آقای انواری
معاون وزارت دارایی (انواری)- به طوری که در جلسه قبل هم بهاستحضار آقایان رسانیده شد بنده اینجا توضیحاتی عرض کردم در شرح این اعتبار قید شدهاست برای مرکز و شهرستانها دولت در نظر داشت یک قسمت کمتر برای مرکز و یک قسمت بیشتر برای شهرستانها صرف کند و چون نظر دولت هم همین است و این نظر با پیشنهاد جناب آقای عمیدینوری مطابقت میکند بنده با پیشنهاد ایشان موافقم که این قسمت این طور اصلاح شود.
رئیس- آقای صدرزاده
صدرزاده- عرض کنم حقیقت امر همین است که جناب آقای مرآت اسفندیاری فرمودند این مبلغ این قدرها قابل نیست که در مرکز خرج بشود اگر تمام آن را تحویل بانک رهنی هم بکنند به جایی نمیرسد اما چیزی که هست لایحهای که دولت تقدیم کرده مرکز و شهرستانها را نوشته ممکن است ما برخلاف تمایل دولت یک رأی بدهیم و بعد بیفتد در یک دستانداز و اشکال، استدعا میکنم آقای مرآت هم با همان پیشنهادی که جناب آقای عمیدینوری فرمودند موافقت بفرمایید بلکه این قانون تصویب بشود هر مقداری که دولت در شهرستانها خرج بکند باز از ایشان متشکریم بهتر از حالا است که هیچ چیزی خرج نمیکند.
رئیس- پیشنهاد مجدداً قرائت میشود.
(به شرح سابق خوانده شد)
رئیس- رأی گرفته میشود بدین پیشنهاد آقایانی که موافقند قیام فرمایند (اکثر برخاستند) تصویب شد. آقای پرفسور اعلم.
پرفسور اعلم- بنده یک سؤال از وزارت فرهنگ دارم که تقدیم میکنم.
رئیس- پیشنهاد دیگری قرائت میشود.
(به شرح زیر خوانده شد)
پیشنهاد میکنم قسمت (خرید یا ساختمان بعضی از سفارتخانههای ایران) از ماده واحده تجزیه شود و تا وصول پیشنهاد مفیدتری از طرف دولت در خزانه مملکت باقی بماند.
احمد مهران
رئیس- آقای مهران
مهران- در ۱۱ تیر ۱۳۳۶ قانونی برحسب پیشنهاد دولت به تصویب مجلس شواری ملی رسیده که چون یک ماده واحده است میخوانم «ماده واحده- به دولت اجازه داده میشود تا میزان مبلغ چهار میلیون و پانصد هزار دلار به ارز خارجی برای خرید و ساختمان خانه جهت نمایندگیهای سیاسی ایران در کشورهای زیر دول متحده آمریکای شمالی، اسپانیا، ژاپن، پاکستان، اندونزی، مصر، عربستان سعودی، لبنان، سوریه، عراق، اردن، سویس، سرکونسولگریها ایران در بصره، سانفرانسیسکو، کربلا، کنسولگری نجف از بانک ملی ایران وام گرفته و مبلغ دریافتی را با بهره تا مدت ده سال از تاریخ دریافت کارسازی دارد وزارت امورخارجه مکلف است در بودجه سالیانه خود مبلغی که بابت اصل و بهره باید در سال بپردازد پیشبینی نموده و به بانک ملی ایران پرداخت نماید» به طوری که ملاحظه میفرمایید این قانون تصویب شده خیلی جاها را هم نوشتهاند اساسش هم این است که وزارت خارج چهار میلیون و پانصد هزار دلار وام بگیرد و محلهایی که لازم دارد بخرد دیگر موردی ندارد از محل پذیره بیاید پانصد هزار دلار هم جدیداً بگیرد بنده تصور میکنم خرید این محلهای سفارت خارج از مملکت در مقامی که در خود کشور خرجهای ضرور است و احتیاجات اولیهای هست احتیاج زیادی نیست (صحیح است) استدلالی که میکنند این است که دو ساختمان یکی در مادرید و یکی در کلن میخواهند بخرند و اینها را ارزان میدهند میخواهند ارزان بدهند یا گران بنده تصور میکنم اگر پول پذیرد مثلاً خرج تعلیمات اجباری بشود یا خرج ساختمان مدارس بشود یا خرج بهداشت عمومی بشود به مراتب بهتر است مثلاً خرج آب بوشهر که آقای بوشهری در فراکسیون میگفتند آب آشامیدنی عادی و شیرین آنجا نیست بنابراین من اینطور به نظرم میرسد و آقایان هم تصدیق میفرمایید خرید سفارت به این درجه ضرور نیست (صحیح است) که از پذیره نفت که خرج احتیاجات اولیه باید بشود این کار بشود.
رئیس- پیشنهاد سر کار تجزیه است در موقعش باید رأی بگیریم دیگر نمیشود موافق و مخالف صحبت کند.
مهران- بنده میخواستم یک توضیح لازم دیگری را هم عرض کنم.
رئیس- راجع بدین قسمت است؟ بفرمایید
مهران- اینجا پانصد هزار دلار تقاضا کردهاند در حالی که بنده اطلاعی که کسب کردم این است که در مادرید به ۱۳ میلیون پزتا ساختمان را میخواهند بخرند و در گلنی به ۶۵۰ هزار مارک (صحیح است) اولی معادل میشود با ۲۳۰ هزار دلار و دومی هم ۱۵۰ هزار دلار فرضاً که بخواهند این کار را بکنند جمع اینها میشود ۳۸۰ هزار دلار و حالا نمیدانم که ۱۲۰ هزار دلار اضافیش را برای چه میخواهند (معاون نخستوزیر- در لاهه هم میخواهند بخرند) در لاهه هنوز جناب آقای ذوالفقاری نمیخواهند بخرند ۳۸۰ هزار دلار با پانصد هزار دلار ۱۲۰ هزار دلار تفاوت دارد جناب آقای ذوالفقاری ما باید یک قدری در مورد خرج دقیقتر حرف بزنیم بنده از ابتدای این دوره که افتخار نمایندگی داشتم نظرم یک چیز است که به اصطلاح میگویند حساب حساب است کاکا برادر آخر این نمیشود شما اگر ۳۸۰ هزار دلار میخواهید خانه بخرید چرا مینویسید پانصد هزار دلار اجازه بفرمایید که ما یک قدری دقیقتر حرف بزنیم یک قدری بیشتر به جمع و خرج مملکت توجه داشته باشیم بنده میخواستم توجه دولت را جلب بکنم اگر ممکن است نخرند و اگر هم میخرند مان ۲۸۰ هزار دلار باشد.
رئیس- پیشنهاد دیگری قرائت میشود این پیشنهاد تجزیه است در موقع خودش باید به تجزیه رأی گرفت.
(پیشنهاد دیگری به شرح زیر خوانده شد)
اینجانب پیشنهاد میکنم بنده و او به طریق ذیل اصلاح بشود:
برای امور مرزی که با تصویب هیئتوزیران مصرف میشود ۰۰۰/ ۵۰۰/ ۷۴ ریال هم از یک ارز یک میلیون دلار
خلعتبری
چند نفر از نمایندگان- ایشان نیستند.
رئیس- پیشنهاد دیگری قرائت میشود.
(به شرح زیر خوانده شد)
پیشنهاد میکنم تبصره ذیل بهقسمت (و) اضافه شود.
ساختمان راه گنو- بندرعباس برای تأسیس آسایشگاه مسلولین جزء این برنامه باشد.
مهدی ارباب
رئیس- آقای ارباب
ارباب- به طوری که قبلاً به استحضار آقایان محترم رساندهام مسلول در جنوب خیلی زیاد است خاصه در نواحی بندرعباس در آنجا یک محل خوش آبوهوایی وجود دارد در نزدیک بندرعباس به نام کوه گنو مردم حاضر شدند به هزینه خودشان در این کوه گنو یک آسایشگاه مفصلی ایجاد کنند و تأسیس کنند ولی این محل از راه عمومی که منشعب میشود به آنجا راه ندارد و ساختن این راه حداکثر بیش از یک میلیون تومان هزینه ندارد چندین سال است که وزارت راه وعده ساختمان این راه را میدهد و تاکنون هیچ اقدامی نشده گذشته از اینکه مسلولین جنوب در آنجا نگاهداری میشوند به مرکز هجوم نمیآورند آن ناحیه ناحیهای است که در تابستان خود مأمورین دولت و مردم هم میتوانند آنجا زندگی کنند و همه فرار نکنند از گرمای آنجا این یکی از خرجهای بسیار کم است که جزو برنامه آنجا اگر برنامهای باشد که اجرا بشود عده زیادی را راحت میکند و فشار مسلول را به مرکز کمتر میکند مردم آنجا هم در رفاه قرار میگیرند در آبادی و عمران آنجا هم بسیار کمک میکند در ازدیاد نسل و حفظ بهداشت هم اثر بسیار مؤثری دارد استدعا میکنم آقایان محترم توجه بفرمایید البته مطمئن هستم با حسن همدردی که دارید یک توجه خاصی مبذول میفرمایید.
رئیس- آقای ارباب باید پیشنهادشان را اصلاح کنند یعنی بگویند از یک محل دیگری کسر شود و صرف این کار شود (ارباب- از محل واو) نه از محل واو نمیشود برای اینکه مستلزم خرج است باید بگویید از چه محلی کسر بشود و به این مصرف برسد یکی از این اقلام را باید نشان بدهید که از آن کسر بشود حالا تا اصلاح پیشنهاد ایشان پیشنهاد دیگری قرائت میشود.
(به شرح زیر خوانده شد)
پیشنهاد میکنم تبصره ذیل به قسمت واو اضافه شود. برای ساختمان مرزی جنوب از اعتبار بقیه پذیره استفاده شود.
مهدی ارباب
رئیس- پذیره بقیه ندارد فقط این را اصلاح کنید که این اقلامی که اینجا است از چه محلی بردارند و به جای او بگذارند پیشنهاد دیگر قرائت میشود.
(به شرح زیر خوانده شد)
پیشنهاد میکنم برای دفع آفات ملخ بومی لارستان و بندرعباس و میناب از اعتبار بقیه پذیره استفاده بکنند.
ارباب
رئیس- باز بقیه شد بقیه ندارد. پیشنهاد دیگری قرائت میشود. (به شرح زیر خوانده شد) ریاست محترم مجلس شورای ملی اینجانب پیشنهاد مینماید که بند (ج) لایحه مورد شور به صورت ذیل اصلاح شود.
ج- برای تکمیل بقیه ساختمانهای نیمه تمام شهرستانها کشور
محسن مرآت اسفندیاری
رئیس- آقای مرآت اسفندیاری.
مرآت اسفندیاری- اجازه بفرمایید بنده عرضم را از همین جا بکنم چون پیشنهاد جناب آقای عمیدینوری مورد توجه واقع شد و آقایان رأی دادند بنده پیشنهاد را پس میگیریم. (احسنت)
رئیس- پیشنهاد دیگری قرائت میشود.
(به شرح زیر خوانده شد)
پیشنهاد مینمایم تبصره زیر به لایحه دولت اضافه شود.
تبصره- دولت مکلف است صورت ریز هزینههایی را که از محل پذیره انجام شده و میشود به اطلاع مجلس شورای ملی برساند. دکتر بینا
یک نفر از نمایندگان- آقای دکتر بینا نیستند.
دکتر بینا- بند اینجا هستم.
رئیس- بفرمایید.
دکتر بینا- یکی از وظایف مجلس شورای ملی نظارت بر هزینههای مملکتی است که قانون اساسی برای مجلس شورای ملی تعیین و تصریح کرده است عادیات مملکتی و دولت از هر محلی که باشد نحوه تحصیل عایدی فرق نمیکند خواه پذیره و خواه مالیات باشد باید مجلس شورای ملی از طرز خرج آن اطلاع داشته باشد برای اینکه مجلس شورای ملی دست دولت را نبندد اینجا نیامدند بگویند که در کمیسیون بودجه مجلس شورای ملی مطرح بشود و یا این هزینهها به تصویب کمیسیون بودجه برسد بنده اینجا پیشنهاد کردم که دولت هزینههایی که انجام داده و انجام میدهد زیر اریز عملکرد کارهایی که در این راه انجام میدهد بیاورد به اطلاع مجلس برساند این دو حسن دارد یکی اینکه ما فهمیدهایم ولی را که به دولت واگذار کردیم چطور عمل کرده دیگر اینکه صحبتهایی که هفته قبل اینجا شد جلوی این صحبتها گرفته میشود برای اینکه یکی گفت در کردستان قرار بود فلان خرج بشود و نشده این صحبتها که شده هم برای دولت خوب نیست و هم مجلس شورای ملی از نحوه خرج دولت اطلاع حاصل نمیکند و فکر نمیکنم کسی باشد که بدین پیشنهاد رأی ندهد (صحیح است)
رئیس- آقای ذوالفقاری
معاون نخستوزیر (ذوالفقاری)- طبق قانون اساسی کلیه خرجهایی را که میشود هر موقع که مجلس میخواهد دولت موظف است که صورت آن را به مجلس بیاورد اینجا هم که پیشنهاد میفرمایید مانعی ندارد قبول میکنیم ولی همانطور که عرض کردم قانوناً دولت موظف است که بیاورد این وظیفه دولت است.
رئیس- آقای انواری مطلبی دارید بفرمایید.
انواری- پیشنهاد آقای دکتر بینا این است که تبصرهای اضافه شود به نظر بنده این تبصره ضرورت ندارد در جلسه قبل آقای دکتر شاهکار صورت جزء ۱۴ میلیون را از بنده خواستند تا یک هفته دیگر تقدیم میکنم (دکتر بینا- در قانون قید بشود بهتر است) به نظر بنده ضرورت ندارد هر موقع بخواهید صورت میدهم (دکتر بینا- ضرورت دارد)
رئیس- آقای صدرزاده موافقید؟
صدرزاده- بلی.
رئیس- پس مخالفی نیست.
اردلان- اجازه بفرمایید یک توضیحی لازم دارد عرض کنم.
رئیس- موافقید یا مخالف؟
اردلان- مخالف
رئیس- بفرمایید
اردلان- توجه بفرمایید بنده مقصودم این است که مضمون این پیشنهاد مفهوم مخالف پیدا نکند یعنی هر اعتباری که ما میگذرانیم نباید تبصرهای زیرش بنویسیم که باید صورت خرج را بیاورند اینجا هم به صورت تأکیدی هست و بنده موافقم ولی مفهوم مخالف پیدا نکند. (صحیح است)
رئیس- پیشنهاد مجدداً قرائت میشود.
(به شرح سابق خوانده شد)
رئیس- آقایانی که با این پیشنهاد موافقند قیام فرمایند (اکثراً برخاستند) تصویب شد پیشنهاد دیگری قرائت میشود.
(به شرح زیر خوانده شد)
پیشنهاد میکنم تبصره ذیل به قسمت (و) اضافه شود.
ساختمان راه گنو- بندرعباس برای تأسیس آسایشگاه از اعتبار امور عمران مرزی انجام شود.
مهدی ارباب
رئیس- شما قبلاً توضیح دادید که منظور این بود که محلش را تعیین کند.
ارباب- توضیح همان بود که عرض کردم.
رئیس- آقای صدرزاده مخالفید؟ بفرمایید.
صدرزاده- بنده با کمال ارادتی که به آقای ارباب دارم با این پیشنهاد ناگزیرم مخالفت کنم ایران نقاط مرزیش منحصر به بندرعباس نیست تمام اطراف ایران نقاط مرزی است و همه جا هم احتیاج دارند اگر ما بنا بشود برای بندرعباس به خصوص یک قیدی در این لایحه بکنیم این یک ظلمی است که به نقاط دیگر کردهایم الان بیان شد که آقای باقر بوشهری در فراکسیونی که خود جنابعالی عضویت آن را دارید بیان کرده است که بوشهر آب شیرینی برای آشامیدن ندارد (صحیح است) حالا ملاحظه میفرمایید انصافاً اگر بنا باشد ما در این لایحه قید بکنیم اصلاح آب آنجا لازم است یا راه فلان نقطه کشیده شود تمنا میکنم از قید اینکه این پولها به فلان نقاط برسد صرفنظر بکنید بر فرض اگر دولت رعایت الاهم فالاهم را نکرد ما اینجا دولت را مورد سؤال قرار میدهیم. (صحیح است)
ارباب- اجازه بدهید، توضیح بدهم.
رئیس- نه شما توضیحتان را دادید محل خرج را تعیین کردید.
ارباب- میخواستم توضیح بدهم که مربوط به بندرعباس نیست و عمومیت دارد از تمام جنوب مسلولین میروند آنجا و معالجه میشوند.
رئیس- مقصودتان این است که عمومیت دارد و تنها مربوط به بندرعباس نیست پیشنهاد مجدداً قرائت میشود و رأی میگیریم.
(به شرح سابق خوانده شد)
رئیس- آقایانی که با این پیشنهاد موافقند قیام فرمایند (عده کمتری برخاستند) تصویب نشد. پیشنهاد دیگری قرائت میشود.
(به شرح زیر خوانده شد)
پیشنهاد میکنم تبصره ذیل به قسمت (و) اضافه شود. آفت ملخ بومی لارستان و بندرعباس و میناب از اعتبار امور مرزی دفع شود. مهدی ارباب.
رئیس- آقای ارباب
ارباب- عرض کنم این پیشنهادی که تقدیم کردم درست موافق نظر جناب آقای صدرزاده است این اعتبار برای عمران امور مرزی است عمران مرزی یکی از عواملش دفع ملخ است برای اینکه همه سال محصول آنها را از بین میبرد و به وزارت کشاورزی که مراجعه میکنیم اداره دفع آفات میگوید دفع ملخ بومی مربوط به ما نیست این را باید خود مردم انجام بدهند اگر از خارج سیل ملخ حمله بکند به کشور ما مأمور دفع آن هستیم مأمور دفع ملخ بومی نیستیم مردم نه سم دارند نه سبوس دارند و نه وسیله دارند یک دستگاهی میخواهد برای مردم وسیله فراهم بکند و اگر همه سال زراعت بشود و محصول بوجود بیاید و ملخ زراعت را از بین ببرد من نمیدانم دیگر چه عمران و آبادی باقی میماند عمران این بستگی دارد به عمران مرزی استدعا میکنم توجه بفرمایید خود دولت بیاید این ملخ بومی را دفع کند این ملخ بومی نه تنها خودش شامل حال مرز است به شهرستانها مجاور مرز هم ضرر هم میزند با این تفصیل و توضیحی که عرض شد بنده خیال میکنم چیزی بیشتر از این مورد مربوط به عمران مرزی نیست بسته به نظر آقایان است.
رئیس- آقای انواری
معاون وزارت دارایی- پیشنهاد جناب آقای ارباب مورد ندارد برای اینکه اعتبار برای دفع ملخ در بودجه کل کشور تصویب شده در بودجه وزارت کشاورزی هم هست در سازمان برنامه هم هست و دولت عمل میکند هیچ تناسب ندارد که از محل پذیره یک مبلغی تخصیص بدهیم برای یک موضوعی که اعتبارش موجود هست و دولت اقدام میکند.
رئیس- آقای فرهودی در همین موضوع میخواهید صحبت بکنید؟
معاون وزارت کشور (فرهودی)- بنده عرضی ندارم.
رئیس- آقای صارمی مخالفید؟ بفرمایید
صارمی- ما با آفت ملخ در تمام نقاط کشور مواجه هستیم و هر تصمیمی که لازم است خود دولت نسبت به کلیه نقاط کشور اتخاذ میکند خاصه نقاطی که کشاورزی هستند بندرعباس که کشاورزی نیست هر تصمیمی که راجع به آن نقاط کشاورزی که حایز اهمیت است اتخاذ میکنند بالنتیجه راجع به بندرعباس هم این عمل را خواهند کرد و این پذیره هم برای کارهای فوقالعاده است مضافاً بدینکه آقای انواری متذکر شدند که اعتبار دفع ملخ در بودجه وزارت کشاورزی هست و اگر هم این اعتبار وجود نداشته باشد نقاط فلاحتی و کشاورزی که تأمین ارزاق عمومی کشور را میکند مقدم بر بندرعباس میباشد و باید آنها را مورد توجه قرار دهیم بندرعباس نقطهای است بیآب و علف.
رئیس- رأی گرفته میشود به این پیشنهاد آقایانی که موافقند قیام فرمایند (عده کمتری برخاستند) تصویب نشد پیشنهاد دیگری قرائت میشود (به شرح زیر خوانده شد) مقام معظم ریاست مجلس شورای ملی پیشنهاد مینماید بند (ه) به شرح زیر اصلاح گردد.
بند ه- برای خرید ساختمان بعضی از سفارتخانههای ایران که تعیین سفارتخانهها به تصویب کمیسیون خارجه مجلس شورای ملی خواهد بود.
رامبد
رئیس- آقای رامبد
رامبد- جناب آقای ذوالفقاری در خارج از مجلس به بنده تذکر دادند که احتیاجات و توجه زیادی ایجاب کرده است که دولت نسبت به خرید ساختمان برای بعضی از سفارتخانهها در خارج اقدام بکند اگر خاطر مبارک آقایان باشد بنده شرحی عرض کردم که بعضی اوقات تشخیص مطالب از دریچه چشم مردم و متصدیان امور متفاوت است (صحیح است) برای اینکه هم نظر مصلحت بین دولت عمل شده باشد و هم از نظریات مردم برای اجرای نظریات خودش آگاه باشد بدین جهت بنده پیشنهاد کردم که آن سفارتخانه یا کنسولگری که دولت خریدش را لازم میداند این را به کمیسیون امورخارجه مجلس شورای ملی هم اطلاع بدهد شاید آقایان اعضای کمیسیون هم اطلاعاتی داشته باشند که دولت را روشنتر کند، بنابراین در اینکه نمایندگان کمال علاقه را دارند به
حفظ شئون مملکت در خارج. شکی نیست اگر سفارتخانهها لازم بود کمیسیون خارجه هم تصویب میکند و دولت هم خواهد خرید.
رئیس- آقای وزیر امورخارجه
وزیر امورخارجه (علی اصغر حکمت)- بنده خیلی متشکرم از آقای رامبد که این موضوع را فرمودند و در عین حال خیلی گلهمندم از آقای مهران با اطلاعی که دارند از اوضاع ایران در ممالک خارجه چطور شد با این موضوع مفید بسیار لازم موافقت نفرموده بودند هم چنانکه ملاحظه میفرمایند این یک مبلغ قلیلی است که از محل پذیره برای خرید بعضی از سفارتخانهها تعیین شدهاست موضوع سفارتخانهها یک موضوع اعتباری و حیثیتی است، عملاً ملاحظه میفرمایند بسیاری از ممالک کوچک در همین تهران برای خودشان عمارات ملکی دارند، برای مملکت شاهنشاهی ایران که چند هزار سال دوام داشته و انشاءالله صدهزار سال دوام خواهد داشت ساختن چند عمارت و یا خردین چندین محل در ممالک خارجه نه تنها بیضرر است بلکه لازم است و موجب آبرومندی است حتماً باید این کار را کرد چون جنبه حیثیت است و از نقطهنظر اقتصادی هم مفید است برای اینکه بنده حاضرم صورت کرایه محلهایی را که از بابت اجاره محل سفارتخانهها میپردازیم بیاورم کمیسیون امورخارجه تا ملاحظه کنند ببینند که در سال چقدر پول صرف میشود برای عمارات اجاری در صورتی که اگر عمارات ملکی باشد از پرداخت این مالالاجارههای گزاف معافند و از طرف دیگر این پانصد هزار دلاری که اینجا نوشته شده از این بابت است که در دو سه جا یک پیشامدهای خوبی کرده که به اصلاح اکازیون میگویند، یعنی تصادف خوبی کرده و یک معاملهای پیدا شده که بسیار به نفع دولت است و اگر بخواهیم بگذاریم در بودجه این مورد از بین میرود و مواردش را هم عرض میکنم یکی آلمان است که دولت آلمان خودش یک عمارت بسیار خوبی به قیمت مناسبی به اختیار دولت ایران گذاشت و طرف هم دولت آلمان است و دیگری جده است که به طوری که مسبوق هستید همه ساله عده زیادی نفوس مسلمان برای انجام مراسم حج میروند آنجا و باید حتماً دولت ایران در آنجا عمارتی داشته باشد، مملکت ایران یک مملکت اسلامی است و باید در جوار مکه معظمه ما عمارت داشته باشیم دیگری هم در مادرید است که امروز دولت اسپانیایی از ممالک مهم است و ما در آنجا مسافرت داریم و مناسب است که یک عمارتی در آنجا داشته باشیم و اما اینکه پیشنهاد فرمودند به اطلاع کمیسیون امور خارجه باشد بنده مانعی نمیبینم، البته همیشه بنده همه مطالب را با کمیسیون خارجه در میان میگذارم و با کمال میل از افکار اعضای کمیسیون خارجه هم همیشه استفاده کردهام، حالا هم مجدداً از آقایان اعضای کمیسیون خارجه که بنده را راهنمایی و ارشاد میفرمایند تشکر میکنم. (احسنت)
رئیس- آقای دکتر مشیر فاطمی
دکتر مشیر فاطمی- بنده با پیشنهاد آقای رامبد موافقم.
رئیس- آقای مهران
مهران- بنده با توضیحاتی که جناب آقای حکمت دادند و همیشه نسبت به نظرات ایشان کمال احترام را دارم و همانطور که فرمودند اصولاً برای حفظ حیثیت ملت ایران خرید این عمارات لازم است بنده پیشنهادم را پس میگیرم.
رئیس- آقای رامبد
رامبد- با بیاناتی که جناب آقای وزیر امورخارجه فرمودند و از نظر احترام و اعتقادی که بنده نسبت به ایشان دارم پیشنهادم را پس میگیرم.
رئیس- پیشنهاد دیگری قرائت میشود:
(به شرح زیر قرائت شد)
پیشنهاد مینمایم وجوه منظور در بند (ج) و (ه) به مصرف بند (د) برسد و بند (د) به طریق زیر اصلاح شود:
د- برای تکمیل هزینههای عمرانی و فرهنگی و بهداشتی شهرستانها کشور.
دکتر محمد شاهکار
رئیس- چون پیشنهاد آقای عمیدینوری تقریباً در این زمینه بود و مجلس قبول کرده این است که ایشان مسترد داشتند.
عمیدینوری- آن فقط مربوط به مقدم بودن است ولی آقای دکتر شاهکار چند قلم را با هم جمع کردهاند.
رئیس- خودشان گفتند که لازم نیست و مسترد داشتند، پیشنهاد دیگر قرائت میشود. (به شرح زیر قرائت شد)
ریاست محترم مجلس شورای ملی اینجانب پیشنهاد مینماید که جمله زیر به آخر تبصره ماده واحده اضافه شود دولت مکلف است در ظرف دو ماه لایحه برای طرز جدید مناقصه و مزایدههای دولتی پیشنهاد نماید.
ابتهاج
رئیس- این وارد نیست، برای اینکه ما یک چنین قانون محکمی داریم که همه امور باید با مزایده و مناقصه باشد چنانکه در لوایحی که تقدیم میکنند اگر لازم بدانند رعایت مناقصه و مزایده نشود قید میکنند بدون رعایت قانون محاسبات.
ابتهاج- بنده پیشنهادم را مسترد میدارم.
رئیس- پیشنهاد دیگر قرائت میشود.
(به شرح زیر قرائت شد)
پیشنهاد مینمایم بند (و) اینطور اصلاح شود:
و- برای عمران مرزی جنوب که با تصویب هیئتوزیران مصرف میشود.
عمیدینوری
رئیس- آقای عمیدینوری
عمیدینوری- موقعی که جناب آقای ذوالفقاری در جلسه گذشته توضیح فرمودند در مورد بند (و) که عبارتش این است: برای امور عمران مرزی که با تصویب هیئتوزیران مصرف میشود، رقم هم پانصد هزار دلار است که سه میلیون و هفتصد و پنجاه هزار تومان میشود فرمودند که این ارتباطی دارد به عمران مناطق جنوب که این کار هم دست هیئتی داده شدهاست که آقای وزیر جنگ در رأس آن هیئت هستند بنده همان موقع به یاد فیلمی افتادم از مسافرت گذشته جناب آقای وزیر جنگ که هم خودشان گریه کردند و هم همه کسانی که آنجا تشریف داشتند همه متأثر شدند و شاید هم گریه کردند آن فیلم راجع به وضع بنادر جنوب بود و شاید نشان دادند برای اینکه نمایندگان محترم و مردم بدانند جنوب در چه وضعی است بنده برای تحکیم و تأیید نظر جناب آقای ذوالفقاری که فرمودند آن رقم اختصاص بدین موضوع دارد چون اغلب حرفها تطبیق بدین موارد نمیکند در حالی که حسننیت هست ولی وقتی که قانون گذشته بنده دیدهام از آن استفاده دیگر میکنند، این بود که بنده قید کردم برای امور عمران مرزی جنوب.
رئیس- شما یک کلمه جنوب علاوه کردهاید.
عمیدینوری- بله خواستم توضیح عرض کنم که بنده کلمه جنوب را اضافه کردم برای تأیید نظر آقایان که این رقم کوچک لااقل به مصرف مرزهای جنوبی برسد چون ما مرزهای وسیعی داریم که این رقم را اگر به طور کلی بنویسیم برای عمران مرزی خرج شود این پخش میشود در تمام مرزها و نمیتوانیم استفاده بکنیم این اشکالی است بنده نظرم این است و علت اینکه بنده این پیشنهاد را تقدیم کردم و پافشاری میکنم این است که بنده دو دفعه گریه از هیئت دولت دیدم و هر دو دفعه از وضع جنوب بود یکی در آن فیلم بود و دیگری هم بنده پریروز در اخبار خواندم هیئت دولت که مسافرت کردند در خوزستان باز هم این تأثر برایشان دست داد و حقاً هم همینطور است آقایانی که به جنوب تشریف بردهاند میدانند جنوب خیلی احتیاج به آبادی دارد البته اغلب ما نمایندگان شهرستانها هستیم و به حوزههای انتخابیمان نهایت علاقه را داریم ولی به ایران که مملکت همه ماست علاقه داریم همه مرزها و نقاط کشور ما ایران است باید فکر کنیم که کجا بیشتر احتیاج به آبادی و عمران دارد بدین جهت بود که بنده کلمه جنوب را بعد از مرزی اضافه کردم و نظرم هم با نظر جناب آقای ذوالفقاری که توضیح فرمودند که این سه میلیون و هفتصد و پنجاه هزار تومان برای کارهای آنجا است خواستم توضیح داده باشم و تأیید کرده باشم که آن پول به آن مصرف برسد.
رئیس- آقای ذوالفقاری
معاون نخستوزیر (ذوالفقاری)- همانطوری که در جلسه قبل به عرض آقایان رساندم این عمران مرزی بیشتر برای رسیدگی به کارهای جنوب است و ریاستش هم با آقای وزیر جنگ است ولی اگر قید شود که فقط به مصرف جنوب برسد آن وقت اگر لازم شود مبلغی در مرز آذربایجان یا مرز خراسان صرف شود و ضروری باشد از این محل نمیتوانند خرج کنند بنده استدعا میکنم این کلمه را اینجا نگذارید ولی بنده اینجا قول میدهم که قسمت اعظمش را صرف مناطق جنوب بکنیم. (احسنت)
عمیدینوری- با توضیحی که جناب آقای ذوالفقاری فرمودند و نظر بنده تأمین است پیشنهادم را مسترد میدارم.
رئیس- پیشنهاد دیگری قرائت شود.
(به شرح زیر قرائت شد)
ریاست محترم مجلس شورای ملی اینجانب پیشنهاد مینماید که بند (الف) ماده واحده به شرح زیر اصلاح شود.
الف- برای توسعه آبیاری در نواحی مرزی با تصویب هیئتوزیران. ابتهاج
رئیس- آقای ابتهاج
ابتهاج- به طوری که اطلاع پیدا کردم گویا جناب آقای کهبد هم نظیر این پیشنهاد را دادهاند (یکی از نمایندگان آقای رامبد ببخشید آقای رامبد و علت اینکه بنده این پیشنهاد را دادم این است که در جلسه قبل به حد کافی از وزارت کشاورزی تنقید شد و در آن جلسه به وسیله تیمسار سرلشکر صفاری بنده اطلاع پیدا کردم با نهایت تأسف که از وزارت کشاورزی به بانک کشاورزی دستور داده شده که مطلقاً به کشاورزان گیلان دیگر کمک نکنند (صحیح است) و این خیلی مضحک به نظر آمد که اگر یک سد سفید رودی ساخته میشود این آیا تمام کشاورزان گیلان را بینیاز میکند از اینکه وام بگیرند و توسعه بدهند کارشان را و این دستورات غلط که داده میشود موجب نهایت تأسف است بدین جهت این پیشنهاد آقایان نمایندگان گیلان است که بنده تقدیم کردم که خرج این پول برای آبیاری نقاط مرزی با اطلاع هیئتوزیران باشد که یک تبعیضی در کار نشود.
رئیس- مخالفی نیست با این پیشنهاد؟ (اظهاری نشد)
مجدداً قرائت میشود که رأی بگیریم.
ذوالفقاری (معاون نخستوزیر)- خواستم عرض کنم که موافقم با این پیشنهاد.
رئیس- دولت هم موافق است پیشنهاد آقای ابتهاج
(مجدداً به شرح سابق قرائت شد) رأی گرفته میشود بدین پیشنهاد آقایان موافقین قیام فرمایند (اکثراً برخاستند) تصویب شد پیشنهاد دیگر قرائت میشود.
(به شرح زیر قرائت شد)
پیشنهاد میکنم در بند (ج) (برای تکمیل بقیه ساختمانهای نیمه تمام کشور از مرکز و شهرستانها) به یک کلمات (ساختمانهای) و (نیمهتمام) جمله بهداشتی و فرهنگی اضافه شود.
احمد مهران
رئیس- آقای مهران
مهران- بنده این پیشنهاد را وقتی تقدیم کردم که از پیشنهاد همکار محترم آقای عمیدینوری اطلاع نداشتم ولی اساساً فکر را تشریح میکنم که چه شد این پیشنهاد را تقدیم کردم اینجا نوشته شده ساختمانهای نیمهتمام، این ساختمانها میتواند انبار دخانیات و رسومات باشد، میتواند هم مدرسه و درمانگاه باشد (صحیح است) دولت اگر بخواهد ساختمانهای نیمه تمام همه جا را تکمیل کند به نظر بنده در مقامی که یک درمانگاه نیمهتمام یا یک مدرسه نیمهتمام است مخصوصاً جناب آقای حکمت وزیر امورخارجه هم اینجا تشریف دارند که واقعاً خدماتی به فرهنگ این مملکت کردهاند این است که به نظر من باید درمانگاه را ساخت و مدرسه را ساخت و رسومات و دخانیات را گذاشت برای موقعی که بودجه دولت اجازه میدهد این کار را کرد، البته بسته به نظر آقایان است، بنده فکر میکنم که این پیشنهاد وقتی جمع بشود با پیشنهاد آقای عمیدینوری تواماً نتایج خوبی برای شهرستانها خواهد داشت، بسته به نظر همکاران محترم است.
رئیس- آقای انواری نظرتان را بگویید.
معاون وزارت دارایی- نظر آقای مهران به طور کلی صحیح است ولی قید این قسمت در این اعتبار مورد ندارد برای اینکه این را از خارج همه میدانیم که دولت همیشه ساختمانهای فرهنگی و بهداشتی را مقدم داشته و قطعاً در این قسمت هم مقدم خواهد داشت (مهران- مثلاً در کجا؟) در همه موارد چنانکه الان در همه جای کشور میبینید (مهران- بنده همچو چیزی به خاطر ندارم) در همه جا ساختمانهای فرهنگی و بهداشتی مقدم است.
رئیس- مخالفی نیست؟
عمیدینوری- اگر یک جمله دادگستری هم اضافه شود بنده هم موافقم چون بناهای دادگستری هم نیمهتمام است.
رئیس- اگر آقای مهران هم موافق باشند آن یک کلمه هم اضافه میشود (مهران- بنده موافقم) پس پیشنهاد با این اصلاح قرائت میشود.
(به شرح زیر قرائت شد)
پیشنهاد میکنم در بند (ج) (برای تکمیل بقیه ساختمانهای نیمه تمام کشور اعم از مرکز و شهرستانها) بین کلمات (ساختمانهای) و (نیمهتمام) جمله بهداشتی و فرهنگی و دادگستری اضافه شود.
احمد مهران
رئیس- آقایانی که با این پیشنهاد موافقند قیام کنند (اغلب برخاستند) تصویب شد پیشنهاد دیگری قرائت میشود.
(به شرح زیر قرائت شد)
مقام معظم رئیس مجلس شورای ملی پیشنهاد مینماید. بند (ج) به شرح زیر اصلاح گردد
بند (ج) برای تکمیل بقیه ساختمانهای نیمهتمام کشور که نصف آن به احداث یا تکمیل ساختمانهای دادگاهها و دادگستری شهرستانها اختصاص داده میشود.
رامبد
رئیس- دیگر این پیشنهاد مورد ندارد چون نظر شما در آن پیشنهاد الان تصویب شد پیشنهاد دیگری قرائت میشود.
(به شرح زیر قرائت شد)
مقام معظم ریاست مجلس شورای ملی پیشنهاد مینماید. در ماده واحده که مطرح است بند (الف) و (و) به شرح زیر اصلاح شود.
بند الف- برای امور عمران و توسعه آبیاری در نواحی مرزی که با تصویب هیئتوزیران مصرف میشود.
رئیس- این تصویب شد (رامبد اگر اجازه فرمایید یک توضیحی دارم) بفرمایید توضیح بدهید.
رامبد- دو بند مختلف اینجا هست یکی برای توسعه آبیاری در نواحی مرزی و یکی هم برای امور عمران مرزی البته قسمت آبیاری که اخیراً مورد توجه دولت قرار گرفته به هر طرف مملکت نگاه میکنیم میبینیم که شروع به ساختمان سد شده بنگاه آبیاری و اداره آب زیاد شده و بسیار جای خوشبختی است ولی به طور قطع احتیاجات مردم منحصر به قسمت آبیاری نیست (صحیح است) خیلی کارهای دیگری هم هست که ممکن است خود دولت بعداً متوجه شود که از آبیاری هم مهمتر است و یا بالعکس دولت متوجه شود که همین آبیاری که پیشنهاد کرده اصلح است و به همین مصرف میخواهد برساند بنابراین بنده برای اینکه هم دست دولت باز باشد و بتواند واقعاً به مسئولیتی که قبول کرده عمل کند و هم اینکه حالا که پولی داده میشود برای مرزها و قرار است اقداماتی بشود مانع ورادعی نباشد که اگر از پول آبیاری زیاد آمد ندانند چه کاری کنند و یا اینکه از پول عمران زیاد آمد نگویند که فلان کار را میخواستیم اصلاح کنیم نشد.
رئیس- شما یک کلمه عمران علاوه کردهاید بر آبیاری.
رامبد- نه قربان دولت هم خودش عمران دارد در بند واو و آبیاری دارد در بند الف، بنده گفتم هر دوی آنها یکی بشود آنجایی که آبیاری لازم است آبیاری کنند آنجایی که عمران لازم است عمران کنند، چون به تنهایی نمیتوانند از آن تجاوز کنند.
رئیس- آقای ذوالفقاری
معاون نخستوزیر- بنده استدعا میکنم بعد از این توضیحی که دادم پس بگیرید برای اینکه قسمت الف را که ملاحظه میفرمایید این قسمت جداگانههای است که دولت اقدام کرده استفاده میکنند از آن به قسمت عمرانی همانطوری که عرض کردم یک قسمت جداگانههای است و قسمت آبیاری هم اتفاقاً ممکن است بیشتر کارهای کوچکی باشد که در جنوب مورد لزوم است و از آن استفاده کنند مثلاً برای حفر چاه در بعضی جاها که آب نیست از این محل استفاده میکنند و یا اینکه میخواهند کارخانه برق تأسیس کنند (باقر بوشهری- چاه آب بوشهر) انشاءالله آنجا هم اقدام خواهد شد پس بنده استدعا میکنم این پیشنهاد را پس بگیرید.
رامبد- چون قسمت اساسی نظر روی پیشنهادی بود که آقای ابتهاج دادند که توسعه آبیاری با تصویب هیئتوزیران باشد و تبعیضی نشود بنده این را پس میگیرم. (احسنت)
رئیس- دیگر پیشنهادی نیست، رأی گرفته میشود به ماده واحده آقایان موافقین قیام بفرمایند (اکثر برخاستند) تصویب شد. کلیات آخر ماده واحده مطرح است آقای ارباب بفرمایید.
ارباب- در کلیات آخر مخالف و موافق صحبت کردن مثل مشت بعد از جنگ میماند و به کار نمیآید ولی یک تذکراتی است که ناچارم عرض کنم، آقایان اینکه در هر موردی برای تأمین حاجت مردم ما متوسل پیشنهاد و تبصره میشویم برای این است که بعضی از دستگاهها کار خودشان را نمیکنند ما میگوییم بلکه به وسیله تصویب تبصره عوامل کار را در برابر دستور انجام شده قرار بدهیم والا این اندازه در ادوار مختلف که بنده در محضر آقایان تجربه اندوختم میدانم تبصره کجا باید پیشنهاد شود و برای کجای مملکت پیشنهاد کرد ولی با این احتیاجی که ما داریم چاره نداریم که متوسل بدین تبصرهها بشویم جناب آقای انواری فرمودند برای دفع ملخ دولت اعتبار دارد دولت اعتبار دارد ولی عمل نمیکند، بنده ۵ روز پیش رفتم وزارت کشاورزی آقایان آقای معاون وزارت کشاورزی که اینجا بودند و اسم ملخ را شنیدند فرار کردند از اینجا به من صریحاً گفتند که آقا ما بودجه نداریم اعتبار نداریم ملخ بومی را هم مردم خودشان باید دفع کنند فکر هم نمیکنند در لارستان مردم چه وسیلهای ایجاد کنند، اینها کار دولت است همینطور تأسیس بیمارستان که مردم میکنند فقط راهش را از دولت میخواهند و دولت باید اینها را عمل کنند، شش سال پیش که راجع بدین راه بنده پیشنهاد کردم جناب آقای وزیر راه قول دادند که امسال شروع کنند، شش سال گذشته و شروع نکردهاند، بنده خواستم این را توجه کنید اینکه ما متوسل به تبصره میشویم برای این است که کارها از الاهم فالاهم به مورد و به موقع انجام میشود.
رئیس- آقای صدرزاده
صدرزاده- این موضوع بحث در کلیات اول و آخر همانطور که مقام ریاست امروز فرمودند در کمیسیون آییننامه مورد نظر واقع خواهد شد ولی یک فلسفهای هم دارد، صحبت در کلیات اول برای این است که وارد در ماده بشویم و یا نشویم و صحبت در کلیات آخر هم برای این است که آیا رأی بدهیم یا ندهیم و ذهن آقایان برای دادن رأی روشن شود.
رئیس- رأی که دادند.
صدرزاده- به هر حال این موضوع پذیره همه میدانند در حقیقت این پذیره در این قرارداد نفت ابتکار شخص اول مملکت است، مجلس شورای ملی هم در موقع تصویب این لایحه قید کرد که آن اعتبار را بیاورند اینجا تصویب کنند و این نظر مجلس است که الان دارد صورت عمل پیدا میکند و بسیار نظر صحیحی است و بنده فقط یک نکته را میخواهم عرض کنم و آن این است که اغلب راجع به کارهای عمرانی از دولت گله میشود که تأخیر کرده او هم میگوید چون کارهای عمرانی دست یک سازمان دیگری است به نام سازمان برنامه و مسئولش او است و قانون جداگانههای هم دارد و اگر هم احیاناً تأخیری میشود ربطی به کار ما ندارد این درست ولی فعلاً این قانون و اعتبار را گذاشتیم به اختیار دولت حالا ببینیم دولت با این اعتبار چه میکند.
رئیس- آقای ابتهاج
ابتهاج- بنده میدانم که این ۲۵ میلیون دلار تمام به مصرف رسیده بنابراین در اطراف مصوبهها و گذشتهها عرضی ندارم فقط میخواهم دعا کنم که یک پذیره و یا یک پول دیگری پیدا شود که یکی از احتیاجات مبرم هم مسلکان و همکاران عزیز بنده آقای باقر بوشهری که در فراکسیون راجع باب بوشهر توضیح دادند و همه را متأثر کردند این تأمین بشود و در درجه دوم با وجودی که بنده نماینده شهرستان هستم ولی چون
خواندم و اطلاع پیدا کردم که جشن دو هزار و پانصد ساله سلطنتی در سال آینده گرفته میشود بنده از دولت تقاضا دارم به هر وسیله شده این عمارت شهرداری را که اسباب آبروریزی است یک اعتباری پیدا کنند و این عمارت را تمام کنند، چون حقیقتاً مفتضح است که در شهر تهران شهرداری دارای عمارتی نباشد که نماینده شهر باشد و امیدورام که دولت و مخصوصاً آقای معاون وزارت دارایی از امروز برای این کار فکر بفرمایند که این عمارت شهرداری تمام بشود.
رئیس- دیگر کسی اجازه صحبت در کلیات نخواسته، لایحه برای ابراز نظر مشورتی به سنا فرستاده میشود. (صحیح است)
۳ - طرح لایحه مربوط به تحصیل اعتبار برای احداث تأسیسات انتقال آب سد کرج به تهران
رئیس- لایحه تحصیل اعتبار جهت لولهکشی سد کرج به تهران مطرح است.
قرائت میشود
(به شرح ذیل خوانده شد)
ریاست محترم مجلس شورای ملی چون ساختمان سد کرج که شروع شدهاست زودتر از دو سال دیگر به اتمام نمیرسد که به توان از آن بهره برداشت و در این مدت باید برای رسانیدن آب به تهران وسایل کار را تکمیل کرد و دو لوله فولادی که فعلاً از کرج به تهران برای این منظور در حال نصب است کافی نخواهد بود و ناگزیر باید وسیله اضافی دیگری فراهم گردد علیهذا ماده واحده ضمیمه را تقدیم میدارد تا مقرر فرمایند با قید یک فوریت در مجلس مطرح شود.
نخستوزیر- دکتر اقبال
ماده واحده- دولت مجاز است برای احداث تأسیسات انتقال آب از کرج به تهران تا معادل یک هزار میلیون ریال از طریق وام از بانک ملی ایران یا منابع خارجی تحصیل اعتبار نماید و قرارداد وام خارجی آن را پس از تصویب مجلسین به مورد ارجاء بگذارد.
تبصره- بانک ملی ایران مجاز است با همان شرایطی که قبلاً برای کار آب تهران وام داده است تا مبلغ فوقالذکر مجدداً به سازمان آب تهران وام بدهد اصل و فرع این وام از محل آببهای وصولی یا وامی که مشترکین درخواست کننده آب پرداخت مینمایند مستهلک خواهد شد.
نخستوزیر دکتر اقبال وزیر کشور- سپهبد با تمانقلیچ
وزیر دارایی- ناصر
رئیس- در برگ مخالف و موافق کسی اجازه صحبت نخواسته، مخالفی نیست؟ (دکتر مشیر فاطمی- بنده در ماده اول اجازه خواستم) فعلاً کلیات مطرح است (گفته شد- مخالفی نیست) رأی میگیریم به ورود در ماده واحده آقایانی که موافقند قیام کنند (اکثر برخاستند) تصویب شد. ماده واحده مطرح است. آقای دکتر مشیر فاطمی
دکتر مشیر فاطمی- عرض بکنم بنده به طور کلی در این ماده واحده پیشنهاد اصلاحی هم تقدیم کردهام که موقعش قرائت میشود و اگر توضیحات بیشتری هم لازم باشد به عرض میرسانم، ولی حالا چون فرصتی است میخواستم توضیحات پیشنهادم را حالا عرض کنم که بعد در این باب عرضی نداشته باشم اصولاً اینکه اداره لولهکشی و سازمان آب بسیار خوب کار کردهاند و زحمت کشیدهاند و مهندسین ایرانی لیاقت خودشان را نشان دادهاند جای هیچ شک و تردیدی نیست چه رئیس سابق جناب آقای مهندس میکده که از مهندسین عالی مقام ما بودند چه معاون سابق ایشان و مدیر کل فعلی آقای مهندس روحانی همه زحمت کشیدند و لولهکشی تهران را انجام دادند (مهندس جفرودی- مقاطعهکارها را هم بفرمایید) مهندسین دیگری هم انجام دادند و مقاطعهکاران راعرض میکنم زحمت کشیدهاند بنده اصولاً با گرفتن وام از بانک ملی بدین صورت و برای هر چیزی مخالفم برای خرید سفارتخانه برای لولهکشی از بانک ملی برای برق از بانک این سیستم پایدار نیست اگر بنا شود دولت اختیار همه کارهای عمومی را در اختیار خودش بگیرد و بعد برای سرمایهگذاری از بانک ملی وام بگیرد بعد هم به مردم بگوید اگر آب خواستی برق خواستی دو هزار تومان بده خوب این کار را بنده هم میتوانم بکنم حالا برق میخواهید باید هزار تومان بدهید لولهکشی آب میخواهی متری ۷۵ ریال بدهی آقا تا یک حدودی دولت باید برای خودش انحصارات قایل بشود بنده میگویم اگر یک شرکت عادی همین سازمان دستش باشد اجازه میدهید هرچه دلش میخواهد بکند این خرجی که برای لولهکشی کردیم در ظرف ده سال که نباید مستهلک شود این در ظرف ۳۰ سال ۳۵ سال ۴۰ سال باید مستهلک شود آقایان میخواهند خرج خودشان را از جیب مردم در بیاورند و انحصار هم داشته باشند این اساس مطلب است دومش این است که آقا ما مقلد خارجی هستیم یا خودمان هستیم در آنجا اصولاً برای اینطور کارهایشان اوراق قرضه منتشر میکنند (احمد طباطبایی- کی اوراق قرضه را میخرد؟) اما این راهی که داریم میرویم جناب آقای طباطبایی بدتر است (طباطبایی- راه نشان بدهید) و اوراق قرضه غیر از این است اوراق قرضه را ممکن است مقداری مردم بخرند و بقیه را بانک ملی بخرد مطلب دیگر که میخواهم عرض کنم این است که بگویید آقایان کسانی که میخواهند بیایند آب بگیرند به جای اینکه به بنده بگویند متری ۵/۷ تومان باید بدهید بگویند اگر آب جدید میخواهند باید سه تا سهم بخرند چهار تا اقلاً این سهم برای اعقاب و اولادش شاید پولی باشد اما الان شما ده هزار تومان ۵ هزار تومان ده هزار تومان میدهید معلوم نیست که این پول کجاست به چه نحوهای هست درست نیست یک وقتی میرسد کسانی که آب لولهکشی جدید میخواهند باید مبلغ زیادی بدهند شما به موجب این لایحه هزار میلیون میخواهید فقط برای انتقال آب در صورتی که تا بال ۱۱۰۰ یا ۱۲۰۰ میلیون تومان خرج شده و ۳۶ کیلومتر هم لولهکشی شدهاست درست است که آن وقت دلار ۳۲ ریال بود و حالا ۹ تومان است (یکی از نمایندگان- ۷ تومان و نمی، کی ۳۲ ریال بوده؟) آقا اجازه بفرمایید در زمانی که لولهکشی شروع شد دلار برای کارهای دولتی ۳۲ ریال بود بدون مطالعه عرض نمیکنم حالا ۹ تومان است.
رئیس- حالا هشت تومان ونیم است.
دکتر مشیر فاطمی- در موقعی که لولهکشی شروع شد چون ولت ارز دولتی میداد بهسازمان لولهکشی هر دلاری را به ۳۲ قران میداد ولی حالا برای همه یک سال است ۷۶ ریال است، بنابراین باید با این اعتبار به جای ۳۶ کیلومتر اقلاً ۲۰ کیلومتر را لولهکشی کنید تفاوت ارز دو برابر شدهاست این است که بنده یک پیشنهاد تقدیم کردم اولاً یک لغتی در تبصره نوشتهاند که اگر این لغت به آبش مفتوح شود اشکال زیادی تولید میکند برای اینکه در تبصره نوشته شده اصل و فرع این وام از محل آببهای وصولی یا وامی که مشترکین پرداخت میکنند مستهلک میشود اگر این را تصویب کردید پس فردا هر چه که خواستند به استناد وامی که مجلس تصویب کرده میگویند حالا اقلش این است که صورت تصویب مجلس را ندارند توافق خصوصی است و هرگاه دلشان میخواهد میکنند بنده در آن پیشنهاد خودم توضیح دادم که اولاً این هزار میلیون را اوراق قرضه منتشر کنید آنچه را که مردم خریدند به مردم بفروشید و آنچه که مردم نخریدند بانک ملی ایران اجازه داشته باشد تحت شرایطی قبول بکند و خریداری کند چون معمول اوراق قرضه هم این است که اوراق قرضه به وسیله بانک باید به فروش رود این را بانکها میخرند ۱۰ میلیون ۴ میلیون ۳ میلیون بانکها میخرند و هرکس آب میخواهد یک ورقه یا دو ورقه از اوراق قرضه خریداری کنند حالا در موقعی که پیشنهاد بنده قرائت میشود از هم توضیح میدهم.
رئیس- آقای فرهودی
معاون وزارت کشور (فرهودی)- خوشبختانه فرمایشات جناب آقای دکتر مشیر فاطمی جنبه مخالفت نداشت جنبه ارائه طریق دیگری است این اصلاحی که به نظرشان رسیده نکتهای بود که در خود لایحه هم هست خواستم عرض کنم اینکه اظهار نگرانی فرمودید که چرا از بانک ملی وام گرفته شود در ماده واحده دو طریق ذکر شدهاست برای تحصیل این پولی که مورد احتیاج است یکی تحصیل اعتبار از خارجه یکی هم وام از بانک ملی بنابراین منحصر به بانک ملی نیست که تا آن درجه مورد نگرانی باشد تحصیل اعتبار از خارجه هم یکی از طرقی است که برای تحصیل پول است مطلب دیگر فرمودند که ممکن است این مبلغ هزار میلیون ریال برای این کار زیاد باشد البته این را هم در اینجا نوشتهایم تا یک هزار میلیون ریال یعنی اگر صورت مناصه کمتر از یک هزار میلیون ریال بشود ما هم کمتر خواهیم خواست این مبلغ به عنوان حداکثر احتیاج است اما اینکه فرمودند از وامی که از مردم میگیرند استفاده بشود و فرمودند قرضه ملی برای این کار گرفته شود توجه دارند که این یک کار فوری است یعنی مبالغ زیادی خرج شده تا یک آبی ذخیره شدهاست مردم تهران هم احتیاج به استفاده از این آب دارند اگر بنا شود انتقال این آب به تهران دچار تشریفات و طول و تفصیل شود احتیاجات مردم به تأخیر خواهد افتاد چون قرضه ملی اجباری نیست تا سال دیگر ممکن است خرید آن طول بکشد این یک امر طولانی است به اختیار آحاد و افراد است غیر از مسئله انتقال آبی است بنابراین توجه دارند که امر نسبتاً فوری را معلق کردن به یک امر اختیاری که اختیارش به دست آحاد و افراد است عملی نیست اما باز هم نظری که ایشان دادند رعایت شده یعنی گفته شده که این پول از بانک ملی گرفته شود و برای استرداد از مردم وام بگیرند و در حقیقت وامی که در این تبصره پیشنهاد شدهاست از طریق آببها یا از طریق قینون از مشترکین وصول میشود بنابراین تصور میکنم منظور ایشان حاصل شدهاست.
رئیس- آقای مشایخی
مشایخی- دو رشته لوله از کرج به تهران فعلاً موجود است که حقایق مربوط به طهران را میآورد به تهران پخش میکند حقابهای که امروز مورد استفاده هست چهار نهم آب رودخانه کرج است به اضافه ۵۳ سنگ آب این مقدار آب به وسیله لوله تهران را مشروب میکند یک قسمت مهمی از نقاط تهران است که لولهکشی ندارد و با در نظر
گرفتن اهمیت شهر ما و نقشه طهران بزرگ و اینکه مردمان این محلها احتیاج باب دارند باید برای آنها فکری کرد، سد کرج فعلاً در حال ساختمان است یعنی منتهی دو سال دیگر درست میشود و میتوانیم از آبی که پشت سر ذخیره میشود استفاده کنیم و برای انتقال آن آب مجرای فعلی کافی نیست و لازم است مجرای دیگری در نظر گرفته شود و طول این مجری در حدود ۳۶ کیلومتر است که باید به توانی باشد ممکن است با لوله چدنی باشد و ممکن است به وسایلی که سهلتر باشد در نظر گرفته شود بنابراین تردیدی نیست که وقتی سد ساخته شد باید بلافاصله از آب استفاده کرد و برای استفاده بلافاصله باید از امروز برای انتقال آب فکر لوله سومی باشیم و راهش این است که لوله سومی احداث شود بدین جهت است که ساختمان احداث این لولهها را دولت از حالا در نظر گفت و تقاضا کرد میزان اعتبار تا میزان ۱۰۰ میلیون تومان باشد بدیهی است نهایت صرفهجویی باید بشود که از حیث لوله و از حیث نوع مجری ارزانترین قیمت و ارزانترین نوع را انتخاب بکنند و این فکر بسیار خوبی است و لازم است که هرچه زودتر تأمین این نظر بشود که به محض پایان سد آب هرچه زودتر به تهران انتقال داده شود جناب آقای دکتر مشیر فاطمی تذکر دادند این اعتبار ممکن است از طریق وام غیر از بانک ملی ایران باشد تحصیل این اعتبار ممکن است از طریق وام از ممالک خارجی باشد آن قسمت که محتاج به ارز خارجی هست از کمپانیهای خارجی استفاده شود آن قسمتی که مربوط به هزینههای ریال است از به بانک ملی ایران و وام به تناسب با پیشنهادهایی خواهد بود که کمپانیهای فروشنده خواهند داد امکانات را دولت در نظر میگیرید و مقتضیات و مصلحت را در نظر دارد چرا اینجا باید تصویب کنیم که از بانک ملی وام گرفته شود برای این است که بانک ملی مطابق اساسنامه فقط میتواند سی درصد درآمد شهرداریها را وام بدهد و شهرداری تهران آنچه باید قرض بگیرد گرفته است بنابراین لازم بود که مجوزی برای بانک ملی باشد که بتواند این قرض را پرداخت کند علیهذا چون به منظور بسیار مهم تأمین آب طهران آن قرضه تقاضا شدهاست و این قرضه ممکن است هم قرض ریال باشد و هم قرض ارزی باشد از این جهت تصور میکنم ضرورت دارد که این لایحه را تصویب کنیم.
رئیس- آقای دکتر شاهکار مخالفید بفرمایید.
دکتر محمد شاهکار- بحث در این نیست که آب کرج باید بیاید به تهران لازم است یا نیست و آب مشروب این شهر باید تأمین شود بحث در این نیست که لوله بتونی است، چدنی است بحث در چگونگی تحصیل پول است از برای تأمین این نظر لازم و ضروری مطالبی که میآید در مجلس شورای ملی برای این میآید که در اطرافش آقایان نمایندگان بحث کنند و دولت را هدایت بکنند (صحیح است) بنده پیشنهاد کردم که از راه قرضه ملی این فکر عملی شود در موقعی که بنده هم پیشنهاد را دادم نمیدانستم که آقای دکتر مشیر فاطمی چنین پیشنهاد دادهاند که از پول قرضه ملی این مبلغ تأمین بشود و برای چند فکر بود که بنده این پیشنهاد را دادم و اینکه آقایان اشاره کردند که این سابقه خوبی ندارد آن موقعی که اوراق قرضه ملی میآید بیرون در آن موقع دولت ایران اعتبارات خودش را به دست خودش از بین برد امروز وضع اقتصادی و سیاسی ما طوری است که سرمایه داران خارجی به مملکت ما اعتماد میکنند و پول گذاشتهاند خوشبختانه وضعیت مالی و اعتباری مملکت ما کاملاً اطمینان بخش شده ثانیاً مطلبی که باید در اطرافش توجه کرد و عکسالعمل اقتصادی این امر است تحصیل این وام چه از داخلی و چه از خارجی سبب انفلاسیون خواهد شد در بازار گردش این پول سبب خواهد شد که سطح زندگی برود بالا در شش ماه پیش د مؤسسه به فکر این افتادند که از مردم پول بگیرند و تولید کار اقتصادی بکنند یک مؤسسه در ظرف دو روز موفق شد یازده میلیون تومان پول بگیرد و مؤسسه دیگری ۲۲ میلیون تومان به قسمی که روز دوم اعلان کردند سهم برای فروش نیست امروزه که آقایان میبینند وضعیت اقتصادی خوب است و یا حداقل این تز دولت است که وضعیت خوب است این محک را بگذارید در وسط که برای تأمین آب تهران اوراق قرضهای صادر کنند که مطمئناً پشتیبانی آن قوی است و در محل آببهای وصولی این پول مسترد خواهد شد بنابراین برای این صد میلیون که احتیاج دارید اگر صد هزار سهم هزار تومانی صادر کنید مطمئناً آن سهام به فروش میرسد ولی اگر عجلهای دارید اگر یک مقدار کمتر هم فروش رفت بقیه را بانکهای تهران میتوانند بخرند ثانیاً یک آوانتاژهایی بدین آقایان بدهید و مردم این مملکت را عادت بدهید که برای امور عامالمنفعه خودشان کمک کنند شرکت کنند ثانیاً بیایید یک منافعی اختصاص بدین کار بدهید البته این امر تحمیلی نیست ولی مردم استقبال خواهند کرد و این ترتیب اقتصادی را بین ذخیره کنندگان پول بدین وسیله مجلس شواری ملی باز کرده است و یک قدمی میتوان برای این کار از این راه برداشت از این جهت بنده استدعا میکنم در این مطلب یک قدری تعمق بفرمایید این صحیح نیست که برای این کار قرض بکنیم و بعد بگوییم اصل و فرع مستهلک میشود از طریق آببها و غیره راهی که عرض کردم دولت وقتی که مدافع یک لایحهای است باید اینقدر به خودش زحمت بدهد که دو تا تز اقتصادی بگذارد پهلوی هم و ببیند کدام به نفع مردم است و این تصادفی نیست که دولت بگوید بند (ج) هم عوض شد صحبت در این است که لولهکشی لازم است و باید آب به تهران بیاید ما بسیار ممنونیم از دستگاه دولت هم که آب غیر سالم را دارد از بین میبرد و آب صحیح و سالم میدهد صحبت برای تهیه هزینهاش است بنده عرض میکنم از طریق تحصیل به وسیله قرضههای عمومی با پشتوانهای که در محل آببها دارد عملی خواهد شد یک ادوکاسیون اقتصادی است و موجب انفلاسیون نخواهد شد و یک قدم مثبت و متفکرانهای است که دولت ممکن است بردارد و امیدوارم از این قدمها بیشتر بردارد که هم به نفع مملکت و هم به نفع مردم است. (مهندس هدایت- این پیشنهاد را بگذارید برای جاده سوم)
رئیس- جاده سوم که موضوعش متقضی است آقای عمیدینوری موافقید (بله) بفرمایید.
عمیدینوری- بنده معتقدم این کار آب تهران با خرج بزرگی که برای سد کرج میشود یک قدری دارای اهمیت است و یک عملی باید بکنیم که هماهنگ ساختمان سد کرج آبش را هم انتقال بدهیم به تهران و کار ناقص نشود و اما فکر اینکه این پول را از کجا به دست بیاوریم البته این فکر راجع به قرضه ملی یک فکر خوبی هست و از نظر آزمایش هم ممکن است خوب در بیاید اما ممکن است جناب آقای دکتر شاهکار که این فکر عملی نشود و از آن طرف سد ساخته شود و آب آنجا بماند و بعد هم مردم تهران آب نداشته باشند بدین جهت است که اگر ترتیبی بشود که در درجه اول وام از طریق قرضه باشد اما یک مهلتی دو ماه سه ماه قایل شویم اگر نشد از منابع خارجی یا از بانک ملی وصول کنیم هم آن فکر درست در میآید و هم این نظر که کار ما لنگ نشود بدین جهت است که بنده با فکر یک چنین وامی از منابع داخلی یا خارجی موافق هستم چرا برای اینکه یک کار تولیدی است و یک کاری است که پولش بعد برمیگردد داده میشود ولی یک نکتهای است که نظری که جناب آقای فرهودی فرمودند میخواهم در اطرافش تذکر بدهم همانطور که قید شدهاست در ماده واحده اجازه دادهاست از منابع خارجی یا بانک ملی ولی یک کاری نباید بکنیم که مردم را دچار زحمت بکنیم نکتهای که در تبصره این ماده واحده ذکر شده که از محل آبهای وصولی یا وامی که مشترکین درخواست کننده آب پرداخت نماید مستهلک خواهد شد این عین آن مواردی است که در آن لایحه سد لتیان و لار بوده که اسمی از قرارداد برده بودند و رسمی از آن نبود یک تصویب ضمنی از مجلس میخواستند وام به نظر من یک امر اختیاری است و اصلاً وام اجباری وجود ندارد ما دو دستگاه داریم
یکی شرکت تلفن یکی هم دستگاه آب که آمدند اختراع وام اجباری کردند بدین عنوان که یک کسی که تلفن میخواهد یک کسی که آب میخواهد میگوید هزار تومان وام بده وام که اجباری نیست حالا این عملی است که میکنند مردم همه بدبخت هستند آب میخواهند به آنها نمیدهند مجبور هستند این وام اجباری را قبول کنند اما مجلس شورای ملی این عمل اجباری غیر قانونی را تسجیل بکنند و در این لایحه بگذارند این نکتهای است که بنده مخالف و با این جمله مخالفت دارم و الا در اصل اخذ وام از بانک ملی یا خارجه موافقم و این کار باید انجام شود و بنده پیشنهادی دادهام برای حذف این جمله مخصوصاً که پولهای دیگری هم آقایان دارند به اسم جریمه میگیرند اگر یادتان باشد سازمان آب یک وقتی اعلان کرده بود که هرکس آب میخواهد فلانقدر پول بدهد یک عدهای دادند ولی یک عدهای چون اعتماد به کارها نداشتند ندادند حالا عنوان اینکه اینها خارج از نوبت هستند هر تقاضایی ۳۰۰ تومان برای خانهها و ۵۰۰ تومان برای تشکیلات دیگر جریمه میگیرند (ابتهاج- نمیگیرند) بنده خودم دادم خارج از نوبت رفتم تقاضا کردم ۳۰۰ تومان جریه دادم و این مبلغ اضافهای است از آببها بنده پیشنهاد دادم که این وام را از سایر پولهایی که سازمان آب دارد با آببها بدهند این قسمت حل است والا در اصل موضوع آب و راه افتادن کار سازمان آب همه موافقیم و باید داده شود ولی در موضوع وام گرفتن ممکن است خدای نکرده بعضیها ندهند و بنده با فکر جناب آقای دکرت شاهکار موافقم ولی باید طوری باشد که اگر نشد یا مردم استقبال نکردند کار ما لنگ نشود و ما بتوانیم از بانک ملی یا منابع خارجی وام بگیریم.
رئیس- آقای فرهودی
معاون وزارت کشور (فرهودی)- بنده دو نکته میخواستم برای جلب توجه جناب آقای دکتر شاهکار عرض کنم یکی اینکه فرمودند قرضه از بانک ملی ممکن است انفلاسیون ایجاد کند انفلاسیون یک مطلب دیگری است و قرضه از بانک ملی مطلب دیگر انفلاسیون عبارت است از اینکه پول به مقدار کاری که در مملکت ایجاد میشود تناسب نداشته باشد. مطابق قوانینی که از مجلس گذشته است بانک ملی در یک حدودی اسکناس چاپ میکند و منتشر میکند و این هزار میلیون یا هر مقداری که اعتبار بدهند از مجموع آن چیزی است که مجاز به انتشار است (دکتر شاهکار- اینطور نیست آقا) بنابراین چون ذکر این کلمه در مجلس آن هم در غیر مورد ممکن است یکقدری در خارج ایجاد تأثیری در قیمتها بکند بنده خواستم این نکته را توضیح بدهم
که به هیچوجه منالوجوه نه چنین قصدی هست و نه چنین چیزی میشود اما راجع به قرضه ملی آنچه مسلم است قرضه گیرنده دولت است و قرض دهنده هم مردم هستند در یک چنین کاری بدون اینکه دولت تصمیمش را گرفته باشد و لایحه خاصی بیاورد این عملی نیست راجع به بیاناتی که جناب آقای عمیدینوری فرمودند در اینجا ذکر اینکه وام اجباری از مردم گرفته شود نیست پیشنهادی که فرمودید از آبهای وصولی یا سایر درآمدهای سازمان آب گرفته شود امکان ندارد مقصود این است که مطلقاً قصد این نبوده که وام اجباری از مردم گرفته شود مقصود وام اختیاری بوده است حالا اگر تصور میفرمایید ذکرش در اینجا اشکالی دارد به همان صورت درش بیاورید.
رئیس- آقای دکتر جهانشاهی
دکتر جهانشاهی- موضوع آب تهران مطرح است و چون به خصوص از نظر ما وکلای تهران خیلی جالب توجه است حق این است که اینجا در اطراف این موضوع عرایضی بشود بنده خیلی متأسفم که مخالفت میکنم با بیانات جناب آقای دکتر مشیر فاطمی و جناب آقای دکتر شاهکار که خیلی به عقاید و افکار هر دو عقیده و احترام دارم ولی یک مطلب را میخواستم اینجا عرض کنم که پول برای تأمین آب تهران باید تأمین بشود از کجا و از چه طریق؟ طرق مختلفی هست که در اینجا بحث شد بدیهی است گرفتن قرضه یعنی در آنچه که جناب آقای دکتر شاهکار فرمودند برای کاری که به نظر من کار تولیدی نیست و یک کار اجتماعی است و کار غیرتولیدی مفیدی است که میبایستی صورت بگیرد و این کار میبایستی انجام شود اما این پول اگر از بانک ملی گرفته شود شک نیست که ممکن است یک اثرات غیرمفیدی داشته باشد ولی همانطور که در دو سال پیش پشت این تریبون به عرض آقایان رسانیدم بنا برجهاتی خطر انفلاسیون به معنای واقعی وجود ندارد و به این زودیها هم نخواهد بود و این باید برای ما و مردم مسلم باشد ولی اگر فرض کنیم که در صورت چنین مخارجی که ضرورت دارد یک چنین تاندانسی پیدا شود تنها راهش همین راهی است که پیشبینی شده و این راه، راه تازهای نیست راه اختراعی نیست که از طرف دولت ایران در نظر گرفته شدهاست و بلکه این کاری است که در تمام ممالک دنیا میکنند فقط اختلافی که هست روی قرضه ملی و این قرضه خاصی است میخواستم عرض کنم که قرضه ملی خیلی خوب است به خصوص همانطور که آقای دکتر شاهکار اینجا بیان فرمودند احتیاج، یک عمل اقتصادی ملی است که شروع میشود در ایران و اینکه بعضی معتقدند که از این کار استقبال نمیشود عقیده راسخ دارم که استقبال خوب خواهد شد چرا؟ برای اینکه مردم اطمینان دارند ولی یک فرق است و آن این است که قرضه ملی همیشه در مواقع خاصی و برای مورد عمومی گرفته میشود نه برای یک مورد خصوصی: بدین معنی که برای ساختن برق شهرستان زنجان نمیشود قرضه ملی بین مردم توزیع کرد چرا؟ برای اینکه دولتی که قرضه ملی میفروشد باید ربح کمی بدهد حال آنکه ربح پول در بازار بین ۲۰ تا ۲۴ درصد است و هیچ آدم عاقلی نمیآید قرضة ملی بخرد و ۴ درصد ربح بگیرد برای اینکه از این پول برای دیگری لولهکشی کنند و برق بکشند (مهندس جفرودی- کاملاً منطقی است احسنت) فقط کسی میآید این قرضه را بخرد که میبیند برای خودش میخواهند برق بکشند میآیند به اشخاص خاص میگویند شما بیایید پول بدهید به جای بهرهاش استفاده کنید از لولهکشی که برایتان میشود ولی اگر به من بگویند که قرضه ملی بخر برای اینکه در جنوب شهر تهران لولهکشی کنیم من این کار را نمیکنم از نظر منافع شخصی و فردی که در هر شخص عاقلی هست بنابراین من معتقدم این از جمله لوایحی است که خوب تهیه شده و باید عمل شود و این پول که گرفته میشود خودش آن توهمات و احتمالاتی که ممکن است موجود باشد از بین میبرد بنابراین بنده معتقدم که این لایحه به همین ترتیب خوب است دیگر عرضی ندارم (احسنت)
رئیس- آقای صدرزاده مخالفید؟
صدرزاده- موافق هستم.
رئیس- آقای مهندس فروهر مخالفید؟
مهندس فروهر- تذکری داشتم
رئیس- تذکر نمیشود مخالفید یا موافقید؟
مهندس فروهر- مخالف مشروط هستم.
رئیس- بفرمایید.
مهندس فروهر- بنده خواستم عرض کنم که تمام آقایانی که به عنوان مخالف و موافق صحبت کردند با اصل این مطلب موافقت کردند. منتهی یک تذکراتی میدهند که این کار زودتر تمام شود، بنده چون در این کار لولهکشی سوابقی دارم خواستم توضیح بدهم از لحاظ گرفتن وام از مردم برای سد کرج در ۱۲ سال قبل وقتی حق انشعاب میخواستند و آن وقت هم هیچگونه امکان تحصیل اعتبار از خارج نبود خدم در آن وقت یک مداخل مستقیم داشتم در آن وقت بیش از دویست سیصد هزار تومان نتوانستیم جمع کنیم و مطلب ماند که از طریق قرضه از بانک ملی این مبلغ تأمین شد و عملی شد و حالا آقایان از آب تصفیه شده استفاده میفرمایید و اشخاصی که ندارند خیلی تلاش میکنند که آب تصفیه شده بگیرند. بنابراین بنده فکر میکنم اگر آب سد کرج را بخواهیم به منطقه تهران بزرگ بیاوریم آن وقت خواهیم توانست از مردم وامهایی بگیریم و آن را به عنوان لولهکشی تهران بزرگ مصرف کنیم و آب را به مردم برسانیم این مطلب اگر مورد توجه آقایان قرار بگیرد فکر میکنم برای ما هم تحصیل اعتبار از بانک ملی اشکالی ندارد از لحاظ اقتصادی هم که یکی از متخصصین اقتصادی آقای دکتر جهانشاهی فرمودند انفلاسیون ایجاد نمیکند و این پول در یکی دو روز وارد بازار نمیشود مقدار زیادی از این پول صرف خرید مصالح و لولههای فولادی یا بتونی یا میلههای آهنی خواهد شد که به هیچوجه تولید انفلاسیون نخواهد کرد و یک مقداری ارز به خارجه خواهد رفت بنابراین در خاتمه خواستم خدمت آقایان عرض کنم که زمان در کار مؤثر است اگر ما در ظرف دو سال نتوانیم این آب را به تهران برسانیم فرصت فوت خواهد شد و بعداً جبرانش با اما و اگر و تأمین اعتبار از خارجه مؤثر نخواهد بود پس این لایحه بدین ترتیب صحیح است و باید انجام شود و راجع به جرایم هم که فرمودید جریمه هم گرفته میشود جریمه را بنده میدانم که گرفته نمیشود ولی کار فنی یک رویهای دارد اگر در یک محلهای یک دستگاهی میرود نمیتواند یک در میان سه در میان پنج در میان انشعاب بدهد بعد همین دستگاه میرود محله دیگر اگر کسی اعمال کرد و انشعاب نگرفت یک دستگاه فنی نمیتواند برگردد و انشعاب بدهد بدین کار خرج اضافی تعلق میگیرد اگر اضافه خرج حذف بشود این انشعاباتی که میدهند و به چند هزار تا در ماه رسیده، میرسد به ۳۰۰ تا ۵۰۰ تا در ماه بنابراین اگر کسی تأکرد یا خارج از نوبت خواست و به موقع در خواستش را نکرد باید این اضافه خرج را تحمل بکند تا بتواند کار خودش را راه بیندازد و هرکسی تأخیر کرده یا بخواهد جلو بیفتد باید این پول را بدهد و این پول به جیب لولهکشی نمیرود به جیب دستگاه اضافه خرج و دستمزد دادن میرود بنابراین به نظر من باید این لایحه زودتر تصویب شود تا آب هرچه زودتر به تهران بزرگ برسد.
رئیس- آقای صدرزاده
صدرزاده- عرض کنم هر وقت گفته میشود تهران بزرگ بنده یک قدری ناراحت میشوم چون این تهران کوچک به قیمت خرابی تمام شهرستانها است وقتی بزرگ شد چه میشود (احسنت) این است که تمنا میکنم که هرچه کمتر بفرمایید بهتر است راجع به قرضه فرمودید حقیقت مطلب این است که قرضه دو عامل دارد، یا باید از نظر صرفه اقتصادی یک محرکی داشته باشد و انسان بداند قدر کفایت از پولش فایده میبرد یا محرک احساسات باشد و یک امر نوع خواهی باشد قطع نظر از تمام این حرفها شخصی که در گوشه بوشهر آب آشامیدنی گیرش نمیآید پول نمیدهد که ما در اینجا آب لولهکشی نوش جان کنیم این موضوع نفع را هم حساب میکند در بازار و بانکها صدی ۱۲ و صدی ۹ و صدی ۸ معامله میکنند این پولی که از بانک قرض میکند صدی شش است البته هیچوقت کسی نمیآید پول خود را صدی پنج و چهار برای قرضه بدهد پس بنابراین مطلب این است که از طریق بانک بگیرند اینکه راجع به بانک است و بنده با این نظر موافقم نکتهای که راجع به وام است به نظر بنده ما یک نقاطی که خارج از یک حد معین است اشخاصی که در این قبیل نقاط سکونت دارند ممکن است یک وام بدهند که زودتر به آنها آب داده شود اینها در حقیقت یک نفعی میبرند اینجا در تبصره این عبارت نارسا است چون نوشته است اصل و فرع این وام از محل آببهای وصولی یا وامی که مشترکین درخواستکننده آب پرداخت مینمایند مستهلک خواهد شد. اولاً این وام را سازمان آب دریافت مینماید؟ ثانیاً اصول این وام چیست؟ یا چه مدتی است با چه ربحی است؟ به طور کلی در این لایحه باید یک نکاتی یک مرزی برای این کار معین بشود، چون ملاحظه فرمودید این وامهایی که میگیرند یا برای تلفن یا برای برق به میل خودشان است یعنی هر جور که خودشان بخواهند به هر مدت و هر شرط به نظر بنده یک حدودی در این تبصره معلوم بفرمایید اما راجع به لوایحی که دولت میآورد و البته دولت مورد اعتماد اکثریت است ولی ما الزامی ندایم که هر لایحهای را تصویب کنیم هر لایحهای که با ذوق سلیم ما تطبیق کرد باید رأی بدهیم و اگر نکرد نبایستی رأی بدهیم.
رئیس- پیشنهاد کفایت مذاکرات رسیده قرائت میشود.
(به شرح زیر خوانده شد)
ریاست معظم مجلس شورای ملی اینجانب پیشنهاد کفایت مذاکرات مینمایم.
دولتآبادی
رئیس- آقای دولتآبادی
دولتآبادی- بنده از اشخاصی هستم که معتقدم در مجلس باید بحث کرد و از بحثها استفاده میکنیم مطالب روشن میشود وظیفه نمایندگی هم همین است که باید مطالعه بشود و از حاصل مطالعات به صلاح مملکت استفاده کرد، اما در این موضوع به نظر بنده بحث کافی شد و مجال بود که تمام آقایان بحث کردند و ای کاش میشد که همانطور که همکار محترم بنده آقای دکتر شاهکار بیان کردند از جهت اخذ وام این کار انجام میشد بنده شهردار تهران شدم از محل انشعاب که فکر میکردم پول داده شود ۱۲۶۰۰۰ تومان درآمد تهیه شده بود یک هیئت نظارتی هم نشسته بود آنجا و حقوق میگرفت و هیچ کاری هم نداشت.
به تجربه ثابت شد که تنها راه پیدا کردن است آن هم از راه وام از بانک که الان مستهلک شده نباید این تجربه را دور انداخت در مقابل یک امر حتمی خوشبختانه یکی از مشکلات این شهر نبودن آب بود که حالا که سد کرج را ساختیم آب پیدا کردیم و نبایستی برای ایجاد وسیله برای مشروب کردن مشترکین معطل شود بنده عرضم این است که این لایحه را باید زودتر یعنی وقتی که کلنگ ایجاد سد را به زمین میزدند میآوردند که تا الان عمل شده باشد بنابراین چون بحث شده و از مجرای وام هم من نمیگویم که مردم استقبال نمیکنند ممکن است مردم پول بدهند ولی فعالیتها را نمیشود روی خیال معوق گذاشت آنهایی که در خانه آب دارند یادشان رفته که تهران آب آشامیدنی نداشت چون این نعمت فراهم شدهاست یادشان رفته است ولی آنهایی که احتیاج دارند تشنهاند وسیله ندارند منتظرند که هرچه زودتر مجلس شواری ملی دولت سازمان آب که بسیار خوب کار کرده آنها را هم سیراب کنند و همانطور که عرض کردم چون بحث کافی شده این است که پیشنهاد کفایت مذاکرات دادم البته بعد هر پیشنهاد اصلاحی هم که باشد مجلس با دقت مطالعه میکند.
رئیس- آقای طباطبایی قمی مخالفید؟ طباطبایی
قمی- بلی
رئیس- بفرمایید
طباطبایی قمی- موضوع آب موضوع صد میلیون تومان پول است که بنا است قرض شود و این قرض به گردن این مردم است و به طوری که آقایان مذاکره کردهاند این جریان هنوز معلوم نیست بهتر است در اطراف این قضیه بحث شود که وام باید از مردم باشد یا از بانک یا از خارجی این قضیه هنوز روشن نیست اما وام از مردم بعضی از آقایان تذکر دادند ولی بنده فکر نمیکنم که مردم وام بدهند دولت مورد اعتماد ما هست ولی مردم به آن اعتماد ندارند و اما راجع به موضوع ۱۰۰ میلیون این صحبت یک قران و صد تومان نیست موضوعی است که میخواهند برای شهر تهران ۱۰۰ میلیون قرض کنند و از مردم هم میخواهند بگیرند و مردم هم یک مردمی هستند که وام نمیدهند و زیر بارش نمیروند چون همین جناب آقای فرهودی پشت همین تریبون فرمودند وام را ۳۵ ریال میگیریم و در صورت مجلس هم قید شد حالا هم به عرایض بنده گوش نمیدهند، جناب آقای فرهودی عرض میکنم جناب عالی فرمودید پشت این تریبون که ۳۵ ریال وام میگیریم بعد رفتید همان هفت تومان را گرفتید خود دولت هم گوش نداد جناب راین یک چنین موضوعی که دولت خودش میآید میگوید و عمل نمیکند چطور میخواهید که مردم گوش بدهند و دنبالش بروند بنابراین درباره این مطلب بگذارید آقایان نمایندگان یک قدری صحبت کنند و ببینند این ۱۰۰ میلیون تومان کجا مصرف میشود به هر حال بنده معتقدم که مذاکرات کافی نیست و باید بحث شود و آقایان هر نظری دارند بگویند.
رئیس- آقای ارباب مخافید؟
ارباب- عرض ندارم
رئیس- آقای مهران مخالفید یا موافق؟
مهران- موافقم
رئیس- بفرمایید
مهران- یکی از کارهایی که در این مملکت درآمد فوقالعاده دارد مسئله آب و آب فروشی است که و مکرر در پشت این تریبون اشاره شدهاست که کارهای تولیدی که درآمدی دارد برایش قرض کردن هیچ مانعی ندارد چون غرب تهران به وسیله سد کرج و شرق تهران با قانونی که تصویب فرمودید به وسیله سد لتیان مشروب و مازاد این آب هم هزار گونه دارد یعنی یک تشکیلات صحیحی که از این آب بهرهبرداری کنیم کارهای دولت در گذشته نشود در هر ۱۰۰ میلیون قرض کردن نگرانی بنابراین تصور میکنم چون ۱۰۰ میلیون قرض کردن نگرانی ندارد و یک منبع سرشار بوجود میآورد خلی محتاج نیست و به نظر من هم مذاکرات در این موضوع کافی است.
رئیس- رأی میگیریم به کفایت مذاکرات آقایانی که موافقند بفرمایند (اکثر برخاستند) تصویب پیشنهادات رسیده در جلسه بعد میشود.
۴ -تعیین موقع و دستور جلسه بعد- ختم جلسه
رئیس- جلسه را ختم میکنم
جلسه آینده روز یکشنبه دستور همین لایحه و قانون اصلاح دیوان خواهد بود.
(مجلس مقارن ظهر ختم شد)
رئیس مجس شواری ملی- رضاحکمت.