مذاکرات مجلس شورای ملی ۱۸ بهمن ۱۳۰۴ نشست ۲۴۹
| مجلس شورای ملی مجموعه قوانین دوره قانونگذاری پنجم | تصمیم‌های مجلس | قوانین بنیان ایران نوین مصوب مجلس شورای ملی |
| نمایندگان مجلس شورای ملی دوره قانونگذاری پنجم |
مذاکرات مجلس شورای ملی ۱۸ بهمن ۱۳۰۴ نشست ۲۴۹
جلسه ۲۴۹
صورت مشروح مجلس موخه یکشنبه هیجدهم بهمن ماه ۱۳۰۴مطابق ۲۳رجب ۱۳۴۴
مجلس دو ساعت و ربع قبل از ظهر بر پاست اقای تدین تشکیل گردد (صورت مجلس روز قبل را اقای اقا میرزا شهاب قرائت فرمودند)
رئیس-اقای شریعت زاده –د رصورت مجلس عرض ندارم
رئیس اقای رضوی (اجازه)
رضوی –بنده در دستور قبل از دستور عرض دارم.
رئیس –اقای شوشتری
شوشتری-عرضی ندارم
رئیس-اقای حاج حسن اقا ملک
حاج حسن اقا ملک –قبل از دستور عرض می‌دارم.
رئیس- اقای زعیم (اجازه)
زعیم –اگر اشتباه نکنم در ضمن خواندن صورت جلسه این طور شنیده‌ام که دیروز بنده را غائب بی اجازه نوشتند در صورتیکه بنده دیروز مریض بودم واطلاع هم داده بودم
رئیس-بعد از مراجعه به کمیسیون عرایض و مرخصی اصلاح می‌شود اقای سهراب زاده (اجازه)
سهراب زاده –بنده راهم جزو دیگر امدگان بی اجازه نوشته بودند در صورتی که اجازه خواسته بودم
رئیس-هنوز راپرتش از کمیسیون نرسیده اقا ضیاء (اجازه)
اقا سید ابراهیم ضیاء –ان تبصره پیشنهاد بنده در زمینه عوارض غیر قانونی تریاک وهمچنین پیشنهادات جمعی از نمایندگان محترم به این مناسبت مستردشد که اقای مخبر توضیح دادند که در ضمن ماده چهارم منظور می‌شود اقای وزیر مالیه هم در این خصوص یک اظهاراتی فرمودند ولازم بود علت استراددش در صورت مجلس ذکر شود و ذکر نشده است.
رئیس – یک قاز أین صورتمجلس که بعرض آقایان رسیده طوری نوشته شده است که ممکن است سوء تفاهمی ایجاد کند و باید اصلاح شود آن قسمت اینست که نوشته آقای وزیر پست و تلگراف لایحه راجع به کمپانی هواپیمائی فرانسوی را که تقاضـا کرده است پست هواپیمائی ایران باو واگذار شود تقدیم مجلس نمودند و از أین عبارت اینطور فهمیده می‌شود که مثل لوایح رسمی تقدیم مجلس شده در صورتی که خودشان صریحاً اظهار کردند که برای اطلاع مجلس تقدیم می‌شود.
بعضی از نمایندگان – صحیح است
رئیس – نسبت به صورت مجلس ایرادی نیست؟
(گفتند: خیر)
رئیس – صورت مجلس تصویب شد. آقای حاج حسن آقا ملک (اجازه)
حاج حسن آقا ملک – بنده می‌خواستم عرض کنم که کمیسیون عرایض یک راپورتـی تقدیم مجلـس شورای ملی کرده و آقایان البته توجه فرمودند که در أین مدت متجاوز از چندین هزار عریضـه بکمیسیون عرایض رسیده و بوزارت خانمها ارجاعاتی شده و بطوری که سابقاً هم بنده اینجـا تذکر دادم اغلب جوابها رضایت بخش نبوده و بالاخره یک راپرتی تقدیم شده است استدعامیکنم اگر آقایان موافقت می‌فرمایند امروز والا در موقع دیگر جزو دستور قرار بدهند
رئیس – بموقع دیگر موکول میفرمائید؟
عده‌ای از نمایندگان – بلی.
رئیس – ماده سـوم لایحـه الغاء باجـراها کـه کمیسیون قوانین مالیه ارجاع شده بود با پیشنهادات که برای اطلاع کمیسیون فرستاده شده بود ماده جدیدی تنظیم شده که راپرتش بعرض مجلس می‌رسد. (بشرح آتی قرائت شد) کمیسـیون قوانین مالیه ماده سوم را که از طرف مجلس شورای ملی مراجعه شده بود مطرح و پیشنهادهائیکه تقدیم شده بود نیز مورد دقت و شور قرار داده با حضور نماینده دولت ماده ذیل تنظیم و بـرای تصویب تقدیم مجلس شورای ملی می‌شود.
ماده سوم – عایدات حاصله از مالیاتهای مقرره فوق که از طرف وزارت مالیه وصول می‌شود بطریق ذیل تقسیم و بمصرف خـواهد رسـید.
الف – وزارت مالیه اجازه دارد برای وصول و اداره کردن أین مالیات صدی پنج از کل عایدات خرج نماید و هر مبلغ که در بودجه ۱۳۰۴ وزارت مالیه بابت مخارج وصول مالیاتهای ملغی شده که در أین قانون منظور شده است از اول فروردین ۱۳۰۵ حذف خواهد شد
ب – وزارت مالیه معادل مبلغ خالص عایدات سنه ۱۳۰۴ بلدی و معارفی و صحیه و خیریه را که بموجب اینقانون ملغـی می‌شود بمؤسسات بلدی و صحیه و ممعرفی و خیریه خواهد پرداخت و نیز معادل صدی پنجاه مخارج کنونی وصول عایدات نوافل بمؤسسات بلدی تأدیه خواهد شد و همـچنین اضافه بر أین از سـال ۱۳۰۴ مبلغ هفتاد و پنج هزار تومان برای ساختمان خیابان‌های مهم شهـرها در تحـت نظارت وزارت مالیه (تا زمانیکه بلدیه قانونی تأسیس نشده است) بمؤسسات بلدی داده و بقیه عایدات عموماً اختصاص بتعمیر راههای فعلی دارد و تأسیس راههای جدید خواهد داشت.
تبصـره ۱ – در صورتیکه عایدات حاصله بعد از سنه ۱۳۰۵ و بیشتر از میزان عایدات سنه ۱۳۰۵ باشـد اضافه عایدات بتناسبی که بین موسسات بلدیه و صحیه و معـارفی و خیریـه در راهها در سـنه ۱۳۰۵ تقسیم شده است بهمان تناسب عایدات اضافی نیز تقسیم خواهد شد
تبصره ۲ – تا زمانیکه ساختن راههای عمده هر ناحیه از نواحی مملکتی باتمام نرسیده لااقل نصف عواید خالصی که از آن فقط براهها بموجب اینقانون و نگهداری طرق و شوارع همان ناحیه خواهد رسید.
مخـبر – أین ماده سوم سابق تفاوتهائی که پیدا کرده یکی أین است که راجع به آن هفتاد و شنجهزار تومـانی که تحت نظر وزارت مالیه بمصرف می‌رسد یک جمله اضافه شد که مادام که انجمنهای قانونی بلدی نیست چون بلدیه قانونی در هر ناحیه تشکیل شود اداره مستقلی است و تحت نظر وزارت مالیـه نیست دیگر اینکه آن پیشنهادهائی که راجع به معارف و صحیه امور خیریه کرده بودند اضافه شد. یکی دیگر اینکه صدی پنج که برای مخارج اداری وزارت مالیه اجـازه دارد خـرج کـند در مقابلش آن موسساتی که بوده خرجش را از بودجه وزارت مالیه باید حذف کنند و علاوه بر أین جمله که عرض کردم اضافه شده فقره الف موخر شده و فقره ب مقدم شده تفاوت دیگری ندارد.
رئیس – آقای کازرونی (اجازه)
کازرونی – بنده فقط خواستم یک عرضی بکنم و یک جوابی برای توضیح مطلب شنیده باشم عرض بنده أین است که أین پولی که داده می‌شود و از طرف عامه مردم است فایده اش هم باید بعامه مردم برسد نه تنها بموسسات بلدی یعنی موسسات مـوجوده بلدیه‌های شهرها چه بسا شهرها که امروزه بلدیه ندارد و شهرهائیکه بلدیه ندارند از أین تقسیم باید محروم باشند یا اینکه به آنها هم از أین وجوء داده می‌شود؟ بالاخره می‌خواستم عرض کنم أین پول را تنها شهرها نمی‌دهند بلکه شهرها و قراء و تمام اطراف مملکت می‌دهند ما بایستی دانسته یک کاری نکنیم که مردم را از حق حسابی خودشان محروم کرده باشیم. البته بایستی فایده أیـن پول به تمام افراد مردم برسد و همچنین راجع به بلدیه‌ها یک شهری که بلدیه ندارد باید از تقسیم و تناسب به آنها هم حق داده شود آنها هم تنظیف می‌خواهند. روشنائی لازم دارند آنها هم آب و سایر لوازم زندگانی لازم دارند پول بدهند و دیگران استفاده اش را بکنند اگر مطالبی را که بنده عرض می‌کنم منظور نظر وزارت مالیه و کمیسیون محترم هست البته بنده هم موافقم
وزیر مالیـه – در اینماه که تنظیم شده اگر درست دقت بفرمائید تمام أین اظهاراتیکه فرمودند ملاحظه شده است همان طور که فرمودید تمام مملکت در پرداخت أین وجوه شریکند در استفاده از أین پول هم تمـام مملکت شرکت دارد و سهم می‌برد. چنانچه یک قسمت برای اهالی شهرها و مصارف شهـرها معین شده و یک قسمت برای راه سازی‌ها مصرف می‌شود و اینقسمت در واقع یک چیزی است که اهالی دهات و شهرها کلیه استفاده می‌کنند. در تبصره ملاحظه میفرمائید قید شده است در نقاطی که آن مالیات داده می‌شود بایستی نصف آن مبلغی را که می‌دهند بمصرف همان نقاط معینه برسد تمام أین نکات در أین قانون رعایت شد و از نقطه نظر عمومی آنچه را باید ملاحظه شود از حیث خارج شهرها رعایت شده در قسمت شهرها مربوط باینکه بلدیه داشته باشد یا نداشته باشد نیست از روی عایدات هر شهری که عایدات بلدی یا نواقلش بوده است از همـان تناسب به آن نقاط حق داده می‌شود خواه بلدیه داشته باشد خواه نداشته باشد از روی عایداتیکه در هر نقـطه امروز دولت می‌گیرد از روی همان عایدات به آنها می‌دهند باضافه همان عایداتی را که در سـال اول می‌گیرند نصف مخارج آن را به موسسات بلدی خواهند پرداخت و هفتاد و پنجهزار تومان هم از سال دوم برای ساختمانهای مهم شهرها خواهند داد و از سال ۱۳۰۶ هم اضافات هر چـه باشد تقسیم می‌شود.
بعضی از نمایندگان – مذاکرات کافی است.
رئیس – پیشنهاد آقای آقا سید یعقوب. (بشرح ذیل خوانده شد)
تبصره ذیل را بماده سوم پیشنهاد می‌کنم تعیین شهرهای عمده بتصویب و تعیین وزارت داخله خواهد بود
آقا سید یعقوب – در اینجا آقای مخبر ترجه بکنند نوشته است. بنده چون لایحه طبع و توزیع نشده بود که کاملاً مستحضر شوم همین اندازه ملتفت شدم که مقداری از أین عواید صرف شهرهای عمده ایران خواهد شد أین شهرهای عمده کلام مطلقی است بنده می‌گویم شیراز عمده است آقای خوئی می‌گویند تـبریز عمـده است آقای تهـرانی می‌گویند تهران عمده است مناط اینکه باید أین مبلغ بمصارف بلدیه‌های آنجـا شود و به تعیـین و تشخیص وزارت داخله است نه به تعیین و تصویب وزلرت مالیه که وزارت مالیه دیگر در اینـجا مداخله نکنند یا وزارت داخله است بعنوان اینکه بلدیه در تحت نظر وزارت داخله است أین بـود که بنده اینطور پیشنهاد کردم.
مخبر – اینجمله ظاهر و روشن است که بلدیه‌ها را وقتی که مجلس بخواهد رسیدگی کند باید بتوسط وزارت داخله اقدام کند و بتوسط وزارت داخله اداره خواهـد شد وزارت مالیه دخالت نمی‌کند فقط نظارت می‌کند در أین هفتاد و پنج هزار تومانی که اضافه بر عوائد می‌دهد که بخرج خیابان‌ها برسد یا خرج روشنائی و غیره بشود و تصور نمی‌کنم محتاج باشد باین مسئله.
رئیس – (خطاب به آقای آقا سید یعقوب) چه می فرمائیـد رأی میگـیریم یا مسترد می‌کنید؟
آقا سید یعقوب بنده همین اندازه می‌خواستم که تعیین شهرها مربوط بوزارت داخله باشد اگر آقای مخبر و آقایان زراء قبول می‌کنند که وزارت مالیه دخالت نکند استـرداد می کنـم.
رئیس – پیشنهاد آقای تهرانی (بترتیب ذیل خوانده شد)
أین بنده تبصره ذیل را پیشنهاد می‌نماید.
تبصره – تعیین و انتخاب هر یک از مستخدمین بلدیه و مالیه و فوائد عامه که در اثر أین قانـون بیکار می‌شود و دو اثر آنها منحل می‌شود در دو اثریکه بواسطه اجرای اینقـانون مقـدم بر سـایر مستخدمین خواهند بود.
وزیر مالیه – أین مربوط به قانون استخدام است.
آقا شیخ محمد علـی تهرانی – فکر أین را بکنند آقایان که امروز در اثر تصویب أین قانون عده زیادی از مستخدمین مملکت که ماهی بیست و پنج تومان و سی تومان حقوق دارند بیکار می‌شوند وقتی که بیکار شدند پس فردا عمر مجلس ماهم ختم می‌شود هر یک از آنهـا ما و کلاه را ببینند می‌گویند کاری داشتید غیر از اینکه ما را بیکار و بی نان کنید. حقیقت أین قانون وقتیکه وضع می‌شود اگر فرض کنید کرور عایدی داشته باشد صدی پنج او باید خرج شود یعنی یک کرور باید خرج شود (همهمه نمایندگان) خیر اشتباه کردم صدی پنج او باید خرج شود. بنده عقیده‌ام اینست که مادام که أین اشخاص هستند و بیکارند اینها را سر کار بیاورند و مقدم باشند بر سایرین نه اینکه هی به أین وزارت خانه و آن وزارتخانه و مجلس بیایند و استغاثه کننـد و گوش به حرف آنها داده نشود. همین اندازه اگر آقای وزیر مالیه بگویند أین مستخدمین که در اثر أین قانون بیکار می‌شوند آنها را مقدم می‌داریم بنده پس می‌گیرم والا داعی نداریم که هی بیخـود پیشنهاد کنیم پیشنهاد بنده فقط از برای همین است.
معاون وزارت مالیه – أین مسئله اختصـاص أین قسمت از قانون و أین قسمت مستخدمین ندارد بطور کلی همیشـه دولت در نظر دارد کـه مستخدمین که در ادارات دولتی به خدمت گماشته می‌شوند از منتظرین خدمـت باشنـد. أیـن مطالب در نظامنامه‌ها گفته شده و معین است و مخصوصاً در وزارت مالیه در هر موقعـی أیـن مسئله رعایت می‌شود و بهترین دلیل أین است که فشار منتظرین خدمت همیشه در ادارات دولت را متوجه می‌کند باینکه آنها مقدم باشند بنابراین در أین قانون ذکرش لازم نیست.
آقا شیخ محمد علی تهرانی – بنده بواسطه خاطر أین بیان پس گرفتم.
رئیس – پیشنهاد آقا میرزا شهاب (بمضمون آتی قرائت شد)
بنده پیشنهاد می‌کنم عبارت تا زمانی که بلدیه قانونی تأسیس نشده است از قسمـت (ب) ماده سوم حذف شود.
آقا میرزا شهاب – أین قسمت را البته توضیـح خواهنـد داد تا مدتیکه بلدیه قانونی تأسیس نشده است در تحت نظر وزارت مالیه خرج می‌شود ولی بتوسط همان بلدیه قانونی خرج خواهد شد. توضیحی که در آنموقع می‌دهند بنده قبلاً عرض می‌کنم و البتـه مقصود هم همین است ولی عبارت مشعر باین مقصود نیسـت زیرا در أینـجا که ما عبارت را تصویب کنیم دو چیز را اقرار کرده‌ایم. یکی اینکه بلدیه غیر قانونی هم داریم و گمان می کنـم أین صحیح نباشد که ما اقرار کنیم بلدیه غیر قانونی هم داریم. در صورتیکه قانون بلـدیه داریم و یکی از اساس مشروطیت بلدیه‌ها است که بایستی همیشه قانونی باشد و اساس مشروطیت هم کلا و جزء تعطیل بردار نیست. اینجا ما اقرار می‌کنیم که بر خلاف قانون یک بلدیه تشکیل کرده‌ایم از طرف دیگر مشعر بیک معنی دیگری هم خواهد بود أین مبلغ بلدیه داده می‌شود تا زمـانی کـه بلدیه قانونی تأسیس نشده است ممکن است در آتیه همچو تفسیر شود که بمحض اینکه بلدیه قانونی تأسیس شد دیگر أین مبلغ را به بلدیه نخواهند داد و فوری بلذیه قانونی باید برود و فکر عایـداتی بکند در صورتیکه قبل از تأسیس شدن بلدیه لوایحش را باید بیاورند بتصویب مجلس برساننـد که وقتی تأسیس شد أین پول را داشته باشد. حالا بنده باین ملاحظـه که ضمنـاً اقرار به بلدیه غیر قانونی می‌شود و اینکه ممکنست بعدها اینطور تفسیر شود پیشنهاد کردم أین جملـه برداشته شود.
رئیس – آقای مخبر.
مخبر – فرمایش آقای آقا میرزا شهاب در أین جا گمان می‌کنم وارد نباشـد والا بعضی جاها هست که بلدیه هنوز تشکیل نشده است و بعضی جاها هست که هنوز انتخاب لنجمن بلدی را مطابق قانون شروع نکرده‌اند. مثلا مشهد اداره بلدی داشته و انجمن بلدیـه هم مطابق قانون تشکیل بوده ولی انجمن قانون در موقع تجدید انتخاب ثانیا انتخـاب نشد. مقصـود اینست که هر جا مطابق قانون انجمن بلدیه هم مطابق قانون تشکیل بوده ولی انجمن مطابـق قانون در موقع تجدید انتخاب ثانیا انتخاب نشد. مقصود اینست که هر جا مطابق قانون انجمن بلدیه هر وقت انتخاب شد أین نظارت مالیه موقوف می‌شود و وزارت مالیه مادام مه انجمن بلـدی نیست در کارهای بلدیه نظارت می‌کند. اما آن اعتراضاتی را مه فرمودند عبارت مادام که بلدیـه قانونی نیست معنیش أین است که بعد که بلدیه قانونی بیاید أین هفتاد و پنجهزار تومان را نبایـد به آنها بدهند ملاحظه بفرمائید چون در بین الهالین بعد از در تحت نظارت وزارت مالیه أین فراز اضـافه شده (تا زمانیکه بلدیه قانونی تأسیس نشده است) أین منظور را ایجاد نمیکنـد.
رئیـس – رأی می‌گیریم بقابل توجه بودن أین پیشنهاد آقایانیکه قابل توجه میدانند قیام فرمایند.
(عده قلیلی قیام نمودند)
رئیس – قابل توجه نشده پیشنهاد آقای کازرونی. (بشرح ذیل قرائت شد)
بنده تبصره ذیل را پیشنهاد می‌کنم.
تبصره – وجوهی که اختصاص به بلدیـه‌ها داده شده است با رعایـت تناسب بتمام شهرها و قصبات تقسیم خواهد شد.
کازرونی – توضیحی که آقای وزیر دادند أین بود که مردم شهرها هر اندازه که از نوافل استفاده می‌کنند بهمان اندازه بایستی بهشان داده شود در صورتیکه چنانچه بنده عرض کردم نبایستی در اینجا نظر باستفاده شهرها از نوافل کرد. چه بسا شهرها و قصبات هست که سابق استفاده از نوافل نمی‌کرد ولیکن أین مالیات راهمان اشخاص هم که در سابق نوافل می‌دادند و استفاده نمی‌کردند امروز می‌دهند از أین جهـة اگر بنویسیم جمیـع شهرها و قصبات همانطوریکه پول استفاده هم بکنند صحیحتر است دیگر بسته به اختیـار آقایان است.
مخبر – بنظر مجلس واگذار می‌کنم.
رئیس – رأی می‌گیریم به قابل توجه بودن أین پیشنهاد. آاقایانی که أین پیشنهاد را قابل توجه می دانند قیام فرمایند.
(عده قلیلی قیام نمودند)
رئیـس – قابل توجه نشد، رأی می‌گیریم بماده سوم بطوری که بعرض مجلس رسیده آقایان موافقین قـیام بفرمایند.
(اغلب نمایندگان قیام نمودند)
رئیس – تصویب شد. ماده چهـارم قرائت میشـود.
(بشرح ذیل قرائت شد)
ماده چهارم – أین قانون ده روز پس از تصویب بموقع اجراء گذشته می‌شود و از تاریخ اجراء مطالبه و وصول مالیاتها و عوارض ذیل بکلی ملغی و موقوف خواهـد شد. باج راه نوافل – مالیات دلالی – مالیات مرتع دواب و وسائط نقلیه راه گذر مالیات قیانداری مالیات هوائی. کلیه عوارض و مالیاتهای بلدی و معارفی و خیریه که توسط بلدیه‌ها از اهالی شهرها یا از مال التجاره و یا وسایل نقلیه که بشهرها وارد شده یا از آنجا عبور مینمـایند اخـذ می‌گردد. همچنین کلیه مالیاتها و عوارضی که افراد یا مؤسسات بهر اسم و رسم از مال التجاره یا دواب و یا وسائط نقلیه که بشهرها وارد یا از آنجا عبور نموده و یا خارج میشـود یا از جـاده‌های مملکت سیر می‌نماید وصول می‌کنند.
تبصره – هر گاه أین قانون از طرف عمال یکی از بلدیه‌ها یا مؤسسات دیگری نقص گردد عضو مسئول بطور دائم از خدمت دولت منفصل خواهد شد.
رئیس – أین تبصره در کمیسیون بودجه یک اصلاحی شده و آن أین است که بعد از کلمـه از طرف و قبل از کلمه عمال اضافه شود (ادارات مالیه) و عبارت تبصره اینطور خواهد شد که (هر گاه أین قانون از طرف ادارات مالیه یا اعمال یکی از بلدیه‌ها الی آخر) آقای آقا سید یعقوب.
آقا سید یعقوب – أین ماده یک ماده ایست که امروز نجات می‌دهد تمام دهاتی‌ها را و یک قدم بزرگی است که أین کابینه که حقیقت مورد سر افرازی واقع شد برداشته ولی چیزیکه در اینجا بنده خواستم بعرض برسلنم و نمیدانم آقای مخبر توجه کرده‌اند یا نه؟ در اینجا از جمله چیزهائیکه باید برداشته شود و در أین ماده نیست که بنده بعنوان مخالفت صحبت می‌کنم أین همان ماده ایست که تمام مردم مجلس، دولت، شاه و همه را بصدمه انداخته بود و امروز یک قدمی است که بنده می‌خواهم تبریک بدولت بگویم برای خاطر أین لایحه و عنوان مخالفم از جهة چیزهائیست که چون در أین ماده نیست أین جهة می‌خواهم عرض کنم تا اینکه آقای مخبر یا آقای وزیر مالیه قبول بکنندو بعد از أین انشاء الله درست بشود. یکی از اینها باج راه شمیران است که باید برداشته شود یکی عنوان سوق الدواب است و اینجا هیچ عنوان ندارد و بنده می دانم مردم در شهرها هستند. در صورتیکه یکی از جمله چیزهائی است که باید در اینجا صحبت شود بنده خواستم عرض کنم که در أین ماده عنوان اینطور باید بشود که بغیر از مالیات مستقیمی که بعنوان قانون ممیزی باید داده شود و مالیاتهای غیر مستقیمی که در اینجا مندرج است. کلیه عوارضی که از مردم گرفـته میشده از بابت فخاری و کوره پزی و غیره که بلدیه به آنها تحمیل کرده بود باید گرفته نشـود و باید یک عبارت کلی و جامعی که حقیقت حالا که دولت یک قدم اساسـی برداشتـه است و خواسته است مردم را راحت کند در تحت قانون بیاید. چون بواسطه ذکر کردن هر یک از آنها مالیه می‌گوید أین مسائلی که ذکر شده ماغی شده اما آنها که ذکر نشده است باز دولت میـتواند بگیرد. أین است که خواستم آقای وزیر مالیه به آقای مخبر یک توضیحی بدهند که غیر از مالیات مستقیمی که بموجب قانون ممیزی داده می‌شود و آن مالیاتهائی که در اینجا هست تمام عوارضی که بر أین مردم در أین دوره مشروطیت بدبختانه ماها تحمیل کرده‌ایم و مشروطیت تحمیل کرد اینهـا برداشته شود.
وزیر مالیه – أین قسمت باج راه شمیران را که آقای آقا سید یعقوب فرمودند چون راه شمیران هم جزء راههای مملکتی است وقتی که اینجا نوشته شد باج راه دیگر اختصاص بیک نقطه دو نقطه ندارد در تمام مملکت هر جا باج را باشد برداشته می‌شود چه شمیران باشد چه جای دیگر اما از بابت سایر مالیاتها که فرمودند البته تصدیق می‌فرمایند که مالیاتهـا بر دو قسـم است یـک مالیاتهائی هست که راجع به بلدیه‌ها می‌شود و یک مالیاتهائی هست که جزو بودجه مملکتی است. اگر در أین لایحه درست دقت بفرمائید وزارت مالیه قریب ششـصد هفتصـد هزار تومـان از عایدات مملکتی را برای لایحه را هم مخصوص کرده است براهها و بلدیه‌ها چنانچـه اگر دقـت بفرمائید باج داهها تا کنون هفتصد الی هشتصد و پنجاه هزار تومان عایدات داشته که جزو بودجه کل مملکتی منظور نیست. در عوض ما سیصد و پنجاه هزار تومان بوزارت فوائد عامه می‌دهیـم آنوقت چهار صد و پنجاه هزار تومان تفاوت باج است که در بودجه مملکـتی منظـور بود حالا دیگر هیچ جزو بودجه مملکتی نمی‌آید و جزو راهها می‌شود. همانطور راجع به مالیـات قپـان داری و دلالی و مرتع دواب و بعضی از أین ارقام که جزو عواید مملکتی بوده است و حالا بموجب أین قانون مخصوص می‌شود براهها و تقریباً بموجب أین قانون شاید ششصد هفتصـد هزار تومـان هشتصد هزار تومان از عواید مملکتی ما کسر داریم. آنروز هم عرض کـردیم که وزارت مالـیه در نظر دارد که کلیه مالیاتهائی که از سابق بوده و اسباب زحمت و درد سر مردم بوده و اسباب اشکال برای دولت است تمام اینها را در تحت یک ترتیب منظم در بیاورد. چنانچه ملاحظه می فرمائید همین لایحه باج راهها و لایحه ذبایح که تقدیم مجلس شده برای همین مقصـود است و در قسمت سایر مالیاتها هم امیدواریم بزودی وزارت مالیه یک لوایحی تهیه کند که کلیـه مالیات مملکت در تحت سه چهار لایحه و در تحت سه چهار اصـل گرفته شـود که کلیه مالیاتهـائی که اسباب زحمت مردم است بکلی برداشته شود چون اغلب أین مالیاتها جزء بودجه مملکتی است. اگر بخواهیم خیلی از أین اقسام مالیات هارا در أین لایحه حذف کنیم برای بودجه ۱۳۰۵ اسباب زحمت دولت فراهم می‌شود و بودجه مملکتی که در أین یکی دو ساله زحمتی کشیده شده و اداره شده و مخارج درست پرداختخ می‌شود و شاید هم از حیث پرداخت مخارج و هم اداره کرده امور یک اشکالاتی فراهم شود. أین است که استدعا می‌کنم آقایان بهمین اکتفا بفرمایند بجهت اینکه در اینجا خیلی از مالیاتها برداشته شده است بقیه را هم شاید پس از یک مطالعاتـی خـیلی زود بطوری که رضایت آقایان فراهم شود لوایحش را مرتب کنیم که اسباب رفاهیت مردم بشـود.
جمعی از نمایندگان – مذاکرات کافی است.
رئیس – پیشنهاد آقای عدل. (بشرح ذیل قرائت شد) پیشنهاد می‌کنم در ماده چهارم پس از عبارت موقوف خواهد شد قید شـود و پس از تشکـیل بلدیه‌ها نیز حق نخواهند داشت مالیات هائی بعناوین ذیل وضع نمایند.
رئیس – تصور میکنـم أین را نشود مطرح کرد. برطبق صریح قانون اساسی غیر از نجلس شورای ملی هیچکـس حق وضع قانون ندارد.
عدل – همینقدر تذکر کافی است مقصود من بعمل آمد.
رئیـس – پیشنـهاد آقای یاسائی و همچنین آقای سهراب زاده راجع باضافه سوق الدواب. (بشرح آتی خوانده شد) بنده پیشنهاد می‌کنم بعد از باج راه نوافل سوق الدواب هم اضافه شود.
یاسائی – بنده پیشنهاد می‌کنم در ماده چهار بعد از کلمه باج راه سوق الدواب نیز اضافه شود.
سهراب زاده.
رئیـس – آقای یاسائی.
یاسائی – مقصود ما از گذراندن أین قانون ترفیه عامه است که کروراً مردم از چنـگال مأمورین و مؤدیان مالیات با مأمورین مالیه دارند و باعث زحمت آنهاست از بین برود. ما در موقع وضع مالیات بر معاملات یا اصلاح مالیات اصناف ممکنست أین مسأله را در نظر بگیریم و اگـر أین دوره موفق نشدیم دوره‌های بعد شاید موفق شویم. مالیات سـوق الدواب یک مالـیات بر معامله است و مادامی که مالیات بر معامله وضع نشده گرفتن مالیات از یک معامله مخصوص مثل معامله اسب و الاغ بنظر بنده خوب نیست. کلیه معاملات در أین مملکت آزاد است ولی وقتی دو رأس اسب خرید و فروش می‌شود باید یک مالیاتی بدولت بدهد. بعلاوه پس از اینکه ما مؤسسات نوافلی و باج راهها و وصول أین عوایدی را که مافی می‌شود منحـل کردیم دیگر یک مامـورین مخصوص در والایات برای اخذ مالیات سوق الدواب باشند تصور می‌کنم خرجش زیادتر می‌شود و عایدی آنجا با مخارجش تکافو نمی‌کند و بنده تحقیق کردم مبلغ زیادی هم نمی‌شود. اینست که بنده پیشنهاد کردم که اگر آقایان موافقت می‌کنند سوق الدواب هم ملفی شود اگر مالیات بر معاملات گذشت آنوقت سوق الدواب هم یک نوع مالیات بر معامله است و در ردیف آنها خواهد بود و الا بالخصوص معامله دواب یک مالیاتی بدهد و سایر معالیات آزاد باشد أین ظالمانه است و تبعیض شده.
معاون وزارت مالیه – سوق الدواب یک قلم از مالیات هائی است که در اینجا ذکر شده و بنده تصور می‌کنم اگر بخواهیم دنبال أین اقلام برویم خیلی مکـرر و متعهـد خواهد بود بهمـین مناسبت است که در ماده گذشته است و هم چنین کلیه مالیاتها و عوارضی که افراد و موسسات بهر اسم و رسم از مال التجاره و یا دواب و یا وسائط نقلیه که بشهـرها وارد یا از آنجا خـارج می‌شود ملفی می‌شود. بنابراین أین قسمت شامل کلیه أین قبیل چیزها می‌شود و اگر ما بخواهیم اسم ببریم مالیاتهای بخصوصی که حالا معمولست گمان می‌کنم أین ماده لایحه را باندازه مفصل می‌کند که از حدود ماده خارج می‌شود. بنابراین تصور می‌کنم أین قسمت که گذاشته شده است کفایت مقصور را می‌کند.
مخبر – بنده بنظر مجلس واگذار می‌کنم.
رئیس – رأی گـرفته می‌شود بقـابل توجه بودن أین پینهاد آقایانیکه قابل توجه میدانند قیام بفرمایند.
(عده کثیری قیام نمودند)
رئیس – قابل توجه شد. ماده پنجم.
مخبر – أین ماده پبج که در ضمن خبر کمیسیون قوانین مالیه نوشته شده چون مربوط باین کمیسیون نبوده در کمیسیون نظری راجع بر دو قبول أین ماده گرفته نشده فقط اجازه دادند ببنده که همان ماده را که دولت داده جزء لایحه بنویسیم که در مجلس هر نظری دارند آقایان اظهار کنند از أین جهة کمیسیون قوانین مالیه مدافع أین ماده نیسـت.
رئیـس – کمیسیون بودجه راپرت داده است و در موقع خودش مطرح می‌شود بنابراین ماده چهارم ارجاع بکمیسیون می‌شود و سایر پیشنهادات هم اگر آقایان موافقند می‌رود بکمیسیون. شـیروانی – یک پیشنهادی الان بنظر مبارک می‌رسد استدعا می‌کنم در مجلس قرائت شود برود بکمیـسیون که اگر ماده بکمیسیون می‌رود با قبول کردن أین پیشنهاد باشد.
رئیس – مجلس چطور قبـول کند یعنی قابل توجه بداند یا مخبر قبول کند.
شیروانی – مخبر کمیسیون قبول کند.
وزیر مالیـه – بنده عقیده‌ام أین است که أین پیشنهادها را که مخبر قبول بکند یا نکند فرق نمی‌کند در هـر حـال بکمیسیون می‌رود کمیسیون هم دقت می‌کند اگر قابل قبول باشد قبول می‌کند و اگـر قابل قبول نباشد رد می‌کند.
آقا سید یعقوب – بنده در دستور عرضی دارم.
رئیـس – حالا مـوقع نیست.
آقا سید یعقوب – مقصودم أین است که امروز بروند در کمیسیون و ماده را تمام کننـد بعد از تنفس بیاورند.
رئیس – مطابق نظامنامه و مطابق سابقه و معمول نمی‌شود أین ماده می‌رود به کمیسیون أین پیشنهادات هم می‌رود و ثانیاً راپرت می‌دهند ماده پنج بر طبق خبر کمیسیون بود قرائت می‌شود. (بشرح ذیل قرائت می‌شود)
ماده پنجم – وزارت فوائد عامه مجاز است برای اداره طرق و شوارع مملکتی یک نفر مهندس متخصص آمریکائی با سالی ده هزار دلار حقوق از پانزدهم اسفند ماه ۱۳۰۴ برای مدت سه سال استخدام نماید سایر شرایط استخدام مأمورین مالی آمریکائی مصوبه ۲۹ اردیبهشت ۱۳۰۴ خواهد بود با أین تفاوت که مأمور مزبور مسئول وزارت فوائد عامه است.
رئیس – آقای شیروانی (اجازه)
شیروانی – عرضی نـدارم.
رئیـس – آقای یاسائی – (اجازه)
یاسائی – موافقم.
رئیس – آقای امامی (اجازه)
امامی – موافقم.
رئیـس – آقای امیر حسین خان.
امیر حسین خان – موافقم.
رئیس – آقای شریعتزاده.
شریعتزاده – موافقم.
رئیس – آقای رضوی.
رضوی – عرضی ندارم.
رئیس – آقای کازرونی. (اجازه)
کازرونی – ان کسی را که استخدام می‌کنند اگر حقیقت متخصص باشد بجهت امری که لازم دارند البـه بنده دارم و گویا آقایان هم مستحضر باشند مستخدمی که ما از آمریکا می‌گیریم اگر سالی تقریـباً چهل پنجاه هزار دلار اقلاً مواجب داشته باشد
(همهمه بین نمایندگان)
اجازه بفرمائـید اجـازه نمی‌دهند چکار کنم !! یس چهل هزار دلار اگر مواجب بدهیم ممکن است یکنـفر متخصـص از آمریکا استخدام کنیم. آمریکائی که روزی ده تومان حمالش عایدی دارد اگر ما بخواهیـم یکنفر متخصصش را باینجا بیاوریم بسالی ده هزار دلار ممکن نیست و بر خلاف از سایر نقـاط ممکـن است ما متخصص عملی. متخصص علمی با یک حقوق کمتری بیاوریم.
معتمد مخبر کمیسیون بودجه – در مـاده پنجم …
رئیس – آقا تأمل بفرمائید زیرا فوائد عامه می‌خواهید صحبت کنند.
وزیر فوائد عامـه – بنده در هر حال می‌بینم در اساس قضیه هیچ مخالفتی نیست. فقط آقای کازرونی یک اطلاعـی دارند که بنده نمیدانم از کجا پیدا کرده‌اند؟ و واقعاً لازم است بعد از ایشان تحقیق کنم. خوب اگر حمال در آمریکا روزی ده تومان دارد که ما اینجا بی کار خیلی داریم خوبست یک عده را از اینجا به فرستیم آن جا روزی ده تومان بگیرند و واقعاً کار خوبی است. حالا ایشـان بموجـب اطلاع خودشان می‌گویند که با أین مبلغ متخصص از آن جا نمی‌شود ولی چون دولت معتـقد است که با همین مبلغ ده هزار دلار می‌شود متخصص آورده و اطمینان دارد یقین دارم آقای کازرونی هم أین اطلاع خودشان را کنار می‌گذارند و أین نظریه را قبول میکنـند.
جمعـی از نمایندگـان – مذاکرات کافی است.
رئیس – رأی می‌گیریم به ماده پنج آقایانی که موافقند قیام فرمایند
(اکثر قیام نمودند).
رئیس – تصویب شد. ماده ششم (بشرح ذیل خوانده شد)
ماده ششم – وزارت مالیه مأمور اجرای أین قانون و تهیه نظامنامه اجرای آن است (باستثنای ماده پنجم)
رئیـس – مخالفی ندارد.
(گفته شد خیر)
وزیر مالیه – یک توضیحی می‌خواهم عرض کنم أین استثنائی که راجع بماده ۵ شد برای أین است که چون ماده پنج راجع به متخصص است و آن متخصص در تحت اوامر وزارت فواید عامه است در آن جا استثناء شد.
رئیس – آقـای شـیروانی (اجازه)
شیروانی – آقای شیروانی عرضی ندارم.
رئیس – رأی می‌گیریم بماده شش آقایانی که موافقند قیام فرمایند.
(اکثر نمایندگان قیام نمودند)
رئیس – تصویب شد ماده العافیه پیشنهادی آقای شریعت زاده (بشرح ذیل خوانده شد)
ماده الحاقیه ذیل را پیشنهاد می‌کنم.
ماده الحاقیه – هر گاه وسائل نقلیه بواسطه شکسته شدن و یا جهات دیگر برای حمل و نقل استعمال نشود از تاریخ اعلان کتبی مالک وسایل نقلیه برای تمام مدت تعطیل از تأدیه مالیاتهای مقرره در ماده ۲ أین قـانون معـاف خواهند بود.
رئیس – چند پیشنهاد دیگـر در أین زمینه رسیـده است که یک قـدری فـرق دارد پیشنهاد آقای عدل هم چون در زمینه است قرائت می‌شود. (بشرح ذیل خوانده شد)
ماده العاقیه را پیشنهاد می‌کنم برای وسائط نقلیه چرخ دار که برای تعمیر یا ملاحظات دیگر معطل و کار نمی‌کند مادام تعطیل نسبت از مالیات تخفیف داده می‌شود.
پیشنهاد آقای میرزا یدالله خـان.
ماده الحاقیه مادامی که وسائط نقلیه مصرحه در ماده دوم در تعمیر و یا آنکه بواسطه عدم لـزوم بکار بیفتاد و تعطیل است از تأدیه مالیات معاف خواهند بود. و نیز از دارندگان وسائط نقلیه از قبیل دو چرخه و سه چرخه و چهار چرخه که مختص امور زراعتی است مالیات مصرحه در مـاده دوم دریافت نخواهند شد.
رئیس – آقای شریعت زاده (اجازه)
شریعت زاده – تصـور میکـنم توضیح مفصلی لازم نداشته باشد زیرا وسایط نقلیه که از کار می‌افتد یک مدتی طول می‌کشد تا بکار بیفتد علتی ندارد که آن وقت هم مالیات بدهد أین است که پیشنهاد را کردم خوب است آقایان هم قبول کنند.
وزیر مالیه – بنده عقیده‌ام أین است أین مواد الحاقیه را که پیشنهاد کـرده‌اند اگر بفرمائید چون آن ماده بکمیسیون رفته أین مواد هم بکمیسیون برود در آنجا دقت شـود و با آن ماده چهارم که راپرتش داده می‌شود أین مواد الحاقیه هم راپرتش داده شود که دو مرتـبه وقت مجلس تلف نشود.
رئیس – پیشنهاد دیگری هم از طرف آقای آقا سید یعقوب بعنوان ماده الحاقیه رسیده است بکمیسیون ارسال می‌شود.
آقا سید یعقوب – بفرمائید بخوانند توضیح بدهم.
رئیس – اگر موافق باشید و به آنجا تشریف ببرید بیشتری خواهیـد داد از طرف عـده زیادی از آقایان پیشنهاد شده است که مالیات راجع بروده مطرح شود آقای امامی (اجازه)
امامـی – از جلسات مجلس دو جلسه بیشتر باقی نمانده از آن طرف هم بودجه مملکـتی راپرتـش ز طـرف کمیسیون بودجه به مجلس تقدیم شده تمام وزارت خانه‌ها معطل و بلاتکلیف هستند بنده تقـاضا کرده‌ام بودجه مملکتی جزء دستور شود که اهمیتش خیلی زیاد تر از أین لوایـح است.
رئیـس – رأی می‌گیریم باینکه لایحه مالیات روده جزء دستور شود آقایانی که موافقند قیام فرمایـند.
(اکثر نمایندگان برخاستند)
رئیس – تصویب شد پیشنهاد هم بعنوان ماده الحاقیه راجع به به قـانون الغاء باج راهها از طرف آقای مدرس شده آنهم به کمیسیون قوانین مالیه ارجاع می‌شود خبر کمیسیون قوانین مالیه راجع به مالیات روده مطرح است موادش قرائت می‌شود. (بشرح ذیل قرائت شد)
ماده اول – تهیه و بعمل آوردن و فروش روده بطور مطلق در داخله ملکت آزاد و از هر گـونه عوارض معاف است.
ماده دوم – قیمت مسعره روده در موقع خروج از ایران مأخوذ می‌شود.
ماده سوم – وزارت مالیه مجاز است معادل صدی دواز عایدات روده را برای مخارج وصول خرج نماید.
ماده چهارم – نظامنامه اجرای أین قانون را وزارت مالیه تنظیم خواهد نمود
ماده پنجم – از اول فروردین ماه ۱۳۰۵ مواد أین قانون بموقع اجرا گذاشته می‌شود و قانون روده مصوبه ۱۷ ۲-۱۳۲۸ قمری ملغی خواهد بود.
رئیس – ماده سوم أین خبر راجع بخرج است کمیسیون بودجه تصویب نکرده است و حذف شده است آقای وزیر مالیه هم موافقت کردند و پـس گرفتـند بنابراین ماده سوم از أین ماده سوم از أین خبر حذف می‌شود شور در کلیات است. آقای عدل (اجازه)
عدل – عرض می‌شود بنده با أین قانون موافقم فقط مخالفت بنده چند مسئله است یکی أین است که در ماده دوم که می‌نویسد قیمت مسعره روده در موقع خروج از ایران مأخوذ می شـود أین قیمت نیست بعقیده بنده قیمت را بایع از مشتری می‌گیرد. اینجا بایع و مشتری در کار نیست بایع و مشتری شهرها است و أین در سر حد است و می‌شود گفت در واقع یک حقی می‌گیرند و نمی‌شود اسم قیمت گذاشت اسم قیمت آن وقتی گذاشته می‌شود که از صاحب روده میخـرند. والا یک چیزیکه می‌فروشد و یک تاجری می‌خرد آن وقت تاجر أین را می‌برد در سرحد و از او یک حقی می‌گیرند اینرا نمی‌شود گفت قیمت عرض دوم بنده أین است که قیمت اینرا معین نکرده‌اند معین نکردن قیمت اسباب گشایش بزرگی خواهد شد در سر حدات بین تاجر و دولـت یک اختلاف بزرگی فراهم خواهد کرد او یک طور می‌گوید دولت هم یک طور أین است که روده مدتی معطل می‌ماند لذا بهترین شقوق أین بود که برای أین یک حقوقی معین باشـد منتهـی در کمیسیون گفتند قیمتش را نمی‌شود معین کرد چون در بازارهای دنیا ممکن است قیمـت روده یک دفعه ترقی کند و یکدفعه تنزل کند. أین هم مذاکره شد که ممکن است سال بسال قیمتش را معین کنند و اعلان کنند که یک ترتیبی باشد که آن تاجری که حمل می‌کند برای تعیین قیمت آن معطل نباشد که ببیند قیمتی که برای آن گذاشته‌اند می‌تواند تحمل کند یا نه؟ عرض سوم بنده أین است که با أین ترتیب کاومیری که امروز در أین مملکت زیاد است ما هیچ محصولی برای روده نخواهیم داشت که بخارجه برود و می‌خواستم استدعا کنم که ابتدا آن یک ماده دفع آفات حیوانی که بمجلس آمده است آنروز زودتر در دستور بگذرند که تمام بشـود والا باین ترتـب مـال و گوسفند در ایران نخواهد ماند که روده آن حمل شود أین است که استدعا می‌کنم که از مازاد أین عایدات یک مبلغی برای دفع آفات حیوانی تخصیص داده شود.
وزیر مالیه – آقای عدل در اینجا دو قسمت اظهار نمودند یکی راجع به قیمت که چرا اینجا نوشته نشده چون یک قانونی متعلق به دولت قرار داده شده و امروز روده متعلق به دولت است. بنابراین قانونی که سابقاً مجلس وضـع کرده است وزارت مالیه هم در اینجا نوشته قیمت مسعر چون آن را مجلس متعلق بدولت قرار داده و تا آن قانون لغو نشده دولت نمی‌تواند بر خلاف آن رفتار کند. اما در خصوص تعیین قیمـت مسعر که فرمودند در کمیسیون هم عرض کردم چون قیمتی که در بازار خارجه بفروش میرسـد همیشه تغییر می‌کند. اگر چناچه دولت در أین لایحه یک قیمتی را معین کند ممکن است یک وقتی نسبت به آن قیمتی که در خارجه بفروش می‌رسد صرف نکند و أین صادری که هست از بین برود و ممکن هم نباشد که أین قانون را لغو کرد. ولی اگر اختیار بدولت داده شود البته در هر موقعی که حساب می‌کند و ترتیبش را از برای تاجر و از برای آن کسی که می‌خواهد درست کنـد و حمل کند از حیث مخارج ملاحظه کند و منافع آن اشخاص را هم در نظر می‌گیرد آنوقت قیمت را از روی تاکسی آنجا و مخارجیکه برمیدارد دولت در سر حد معین می‌کند که هم أین مال التجاره خارج شده باشد و هم از حیث زیادی قیمت اسباب کسی برای صادرات مملکت فراهم نشـود. نظر دولت أین است که از برای تاجر یا کسی که أین جنس را حاضر می‌کند قیمت روده و مخارج حمل و نقل و آن منافعی که برای تجارت لازم است همه أین‌ها را حساب می‌کند و از قیمت کسر می‌کنند و بقیه را می‌گیرد أین بود نظر دولت حالا اگر أین چیزیکه نوشته شده برای أین نظر کافی میدانید پیشنهادی بکنید که أین نظر دولت را تأمین کند ما هم قبول می‌کنیم.
جمعی از نمایندگان – مذاکرات کافی است.
آقای رضوی و بعضی از نمایندگان – می‌گفتند کافی نیست.
رئیس – آقای رضوی (اجازه)
رضوی – أین قانون بعقیده بنده به صادرات مملکت صدمه وارد می‌آورد در کمیسیون هم عرض کردم در اینجا هم بعضی عرایضی دارم که در موقع خودش عرض خواهم کرد بنابراین یک قانونی که بصادرات مملکت صدمه وارد می‌آورد نمی‌شود با یک نفر موافق و یک نفر مخالف بمذاکرات خاتمه داد. باید مذاکره شود و دلایل طرفین گفته شود که از روی بصیرت رأی داده شود. رئیس – رأی گرفته می‌شود بکفایت مذاکرات آقایانی که کافی میدانند قیام فرمایند.
(اکثر قیام نمودند)
رئیس – کافی است رأی گرفته می‌شود بشور مواد آقایانی که موافقند قیام فرمایند.
(اکثر برخاستند)
رئیس – تصویب شد – ماده اول (بشرح سابق قرائت شد)
رئیس – آقای رضوی (اجازه)
رضوی – چون در ماده اول می‌شود بعضی عرایض را کرد بنده عرایض خودم را عرض می‌کنم. اولاً چون أین مالیاتی که امروز گرفته می‌شود دولت از گوشت خود در واقع می‌گیرد به جهة اینکه أین مالیات را از دباغ و قصاب می‌گیرند. و أین قصاب‌ها روده‌ها را پیش فروش می‌کنند بیک عده از تجار و تجار می‌روند جمع می‌کنند. اگر حالا بنا باشد أین مالیات را از خود روده بگیرند باید در سر حد از تاجر بگیرند و هیچ کس داعی ندارد بیاید روده ئی که هزار کثافت و زحمت دارد أین را تمیز کند و ببرد در سر حد آنوقت دولت بگوید که أین قدر پول بده و ببر و أین مال من است. بنابراین حالا سالی نمیدانم ششصد هفتصد هزار تومان بیشتر از أین راه عایدات دولت است بنده قطع دارم که اگر أین مالیات را در سر حد بگیرند بکلی أین مالیات نصف خواهد شد.
بعضی از نمایندگان – اینطور نیست.
رضوی – مرحمت بفرمائید – بعد پاشوید جواب بدهید.
صدای زنگ رئیس – دعوت به سکوت
. رئیس – (خطاب برضوی) بفرمائید. رضوی – بله بعلاوه أین قسمت مسعره هیچ معنی ندارد و هیچ معلوم نیست اگر چه آقای وزیر جواب دادند ولی بنده را قانع نکرد. باید یک قسمت معینی داشته باشد صدی بیست صدی سی که برای تاجرهم صرف کند و دولت هم بداند که چه می‌گیرند و أین قانون هم که در دوره دوم گذشته برای روده شسته و تمیز که نیست هر کسیکه گوسفند می‌کشد روده اش مال دولت است نه اینکه بنده و سایر مردم زحماتش را بکشیم بعد که روده تمیز شد و در سر حد حاضر شد دولت بیاید بگوید خیر أین مال من است.
وزیر مالیه – نظر اساسی دولت از وضع أین لایحه (در چند روزه قبل هم عرض کردم) اسباب تسهیل و آسایش مردم است. قانونی که در مملکت هست در موقع عمل ملاحظه فرموده‌اند اسباب زحمت هم برای دولت و هم برای مردم فراهم کرده. مخصوصاً اهالی دهات و غیر ذلک که شاید همه آقایان مخصوصاً در أین موضوع چه با وزارت مالیه مذاکره کرده‌اند و چه در مجلس فرموده‌اند. نقطه نظر اساس دولت أین بوده است که أین اشکالاتی که فراهم بوده است رفع شود راهی که پیدا کرده‌اند أین است که در سر حد أین مالیاترا که بایستی مأمور در شهرها و اطراف برود و اسباب زحمت مردم بشود بگیرند. چون البته در هر دهی هم که خودش نمی‌تواند اداره کند مجبور است بمستأجری واگذار کند و آنها بروند و یک مزاحمتهائی برای مردم فراهم کنند. پس برای اینکه أین قسمتها ازش جلوگیری بشود راه عملیش أین است که در سر حد أین مالیات را بگیرند و باین جهة أین لایحه پیشنهاد شد. بنده عرض کردم چون نظر دولت أین است که أین صادر مملکت بهیچ وجه کاسته نشود قسمت مسعر را نوشته والا ممکن بود الان اگر یکی دو ریال می‌فروشند دولت همین پول را بگیرد. پس برای چه دولت قیمت را ننوشته برای همان نقطه نظر که می‌خواهیم بصادرات مملکت صدمه وارد نیاید باین جهة قیمت ننوشتیم که در سر حد همیشه حساب کنند بترتیبی که برای تاجر حملش صرف بکند آن اندازه را زمین بگذارند بقیه را پولش را بگیرند عرض کردم هر قسم پیشنهاد بفرمائید که أین نظر دولت را تأمین کند – بنده قبول می‌کنم با أین حال دیگر نفهمیدم علت مخالفت آقای حاج میرزا عبدالوهاب که خودشان هم نمایند ولایت هستند چیست؟
جمعی از نمایندگان – مذاکرات کافی است.
رئیس – پیشنهاد آقا میرزا شهاب (بشرح ذیل قرائت شد)
پیشنهاد می‌کنم بعد از روده کیون وزه متصل بروده در ماده اول اضافه شود.
مخبر – قبول می‌کنم.
رئیس – پیشنهاد آقای افشار. (بشرح ذیل قرائت شد)
ماده اول بطریق ذیل اصلاح می‌کنم.
ماده اول – در موقع خروج از ایران مالیات ذیل از روده مأخوذ خواهد شد. روده گاو و گاومیش رشته دو قران روده بزو میش یک قران روده گوسفند سی شاهی
افشار – ماده دومی شود.
رئیس – نوشته‌اید ماده اول پیشنهاد آقای افسر هم مربوط به ماده دوم می‌شود. ماده اول قرائت می‌شود بطوریکه اصلاح شد. (بشرح ذیل خوانده شد)
ماده اول – تهیه و بعمل آوردن و فروش روده کیون وزه متصل بروده بطور مطلق در داخله مملکت آزاده و از هر گونه عوارض معاف است.
رئیس – رأی می‌گیریم بماده اول بطریقی که قرائت شد.
آقایانی که موافقند قیام فرمایند.
(اکثر نمایندگان قیام نمودند)
رئیس – تصویب شد. ماده دوم (به مضمون سابق قرائت شد)
رئیس – آقای شیروانی (اجازه)
شیروانی – در پنجشنبه هجدهم ربیع الثانی ۱۳۲۸ یکقانون در مجلس گذشته است که حالا ما وقتی به آن مراجعه می‌کنیم حقیقت تعجب می‌کنیم ولی در آن موقع من آنها را مقصر نمی دانم. چون در آن وقت روده را می‌ریختند توی کوچه و کنار خندق یا زیر خاک می‌کردند که کثافتش اسباب زحمت نشود نمی‌دانستند که روده یکی از مال التجاره‌های دنیا خواهد شد. آمده‌اند أین طور گفته‌اند که روده کیون وزه متصل بروده کلیه ذبایح در تمام مملکت بعنوان مالیات متعلق بدولت است. یکی از موادی که در مملکت بعمل می‌آید و مردم حق دارند ازش استفاده کنند أین را دولت بخودش منحصر کرده و اسمش را هم گذاشته است مالیات. أین بعقیده بنده در آن زمان شاید چندان عیبی نداشته ولی حالا یک قانون ظالمانه‌ای است. برای اینکه همانطور که گوسفند مال مردم است. روده اش هم مال مردم است بعد آمده است دولت که از أین راه یک عایدی برای مملکت تهیه کرده است که بنده می‌خواستم پیشنهاد کنم اصلاً أین مسئله حذف شود. یعنی چه؟ که یک پولی از مردم باین عنوان در سر حد بگیرند. بعد بنده پرسیدم از آقای وزیر مالیه معلوم ششصد هزار تومان عایدی دارد که اگر اینرا حذف بکنیم از بودجه مملکت ششصد هزار تومان کسر می‌شود و می‌خواهند عجالتاً أین ششصد هزار تومان از بودجه مملکتی کسر نیاید تا اینکه یک محلی پیدا کنند برای پر کردن جای عایدی. اگر چه بعقیده من آن یکی را که گذراندیم خیلی جاها را پر می‌کند و انصاف مقتضی است که أین مالیات را بکلی حذف کنیم. ولی چون میدانم که أین عقیده بنده مورد قبول نخواهد شد عجالتاً می گوئیم بیش از أین ششصد هزار تومان دیگراز مردم نخواهند معادل همین ششصد هزار تومان کافی است که دولت استفاده کند. اینست که وقتی مراجعه بماده پیشنهادی دولت می‌کنیم اینماه فعلی را بنده از آن ماده هفده هیجده سال قبل بدتر میدانم برای اینکه در داخله مملکت قانونی گذراندند که روده که قصاب دور می‌اندازد دولت ضبط کند بعنوان مالیات ببرد بفروشد در اینجا یک ماده گذراندهایم که قیمت مسعره روده در موقع خروج از ایران مأخوذ شود. یعنی چه؟ یعنی متصدی اینکار کثافت را متحمل بشود روده را پاک کند خشک کند و نمک بزند و حمل کند ببرد در سر حد بدولت بدهد و برگردد. حقیقت چیز عجیبی است سابق همینطور روده را ازش میگرفتند. حالا قیمت معین شده که وقتی تمام زحمات را کشیده و روده را پاک کرد و ببرد بسر حد آنجا یک قیمتی برای روده معین کنند و آن قیمت را دولت ازش بگیرد اصلاً بنده می‌پرسم از آقایان که أین عملی خواهد شد ؟! آیا دیگر کسی حاضر است روده را بیاورد پاک کند تمیز کند ببرد و سرحد پولش را بدهد بدولت و برگردد؟ اینماه بعقیده بنده یک ماده ایست که فایده هم برای دولت نخواهد داشت برای اینکه هیچکس حمل نخواهد کرد و بعلاوه اسباب زحمت مردم خواهد شد. چون یک رشته مال التجاره ایست که باید ازش استـفاده ببرند و همانطـور که آقای رضـوی فرمودند یک صادر مهم مملکت ما از بین می‌رود. اینست که بنده کاملاً با اینماده مخالفـم و اگر آقایان موافقت می‌فرمودند که آن ماده اول را ماده واحد قرار بدهیم و بقیه مواد را حذف کنیم. أین خیلی بزرگواری بود و اگر اینکار را نمی‌خواهند بکنند باید درست حساب کرد مخارج بعمل آوردن، حمل و نقل و سایر مخارج تجارتی و دلالی همه را حساب کنند و اقلا صـدی ده بـرای متصدی اینکار منظور کنند آنوقت در سرحد بقیه قیمتش را تسعیر کنند صدی نودش را بعـد از وضع مخارج ازش نگیرند و الا أین ماده عجیبی است که گمان می‌کنم هیچکدام آقایان موافقـت نفرمایند.
وزیر مالیه – آقای شیروانی اینجا یاقدری بی لطفی فرمودند. اساساً گـان میکنـم که هیچکس مخالف أین نباشد که اگر تمام أین مالیاتها را ببخشند برای مردم بهتر باشد أین هیچ منکر ندارد. حضرتعالی لازم نبود اظهار عقیده بفرمائید بنده هم أین عقیده را دارم ولی از آن طـرف تصدیق می فرمائید که مملکت هم خرج دارد. مملکت بودجه دارد ادارات مخارج دارد. بایسـتی أین مخارج و مصارف و بودجه هائی که برای مملکت تهیه شده از عواید أین مملکت داده شـود. بنده تصور می‌کنم أین عایدات یک عایداتی است که ضررش هم به مردم چندان وارد نمی آیـد و یک عایدات عادلانه ایست که برای دولت همانطور که گفته شد پانصد ششصـد هزار تومـان عایدات دارد و أین ایدآل را که فرمودید البته هر کس خوشش بیاید.
شیروانی – پنج میلیون دارند می‌دهند
وزیر مالیه – ولی عملی نیت و گمان نمی‌کنم أین اظهارات مملکت را اصـلاح کند. أین ایده آل را باید در خارج گفت در پشت تریبون باید حضرتعالی هم کمک کنید که مخارج مملکت اداره شود و بودجه و اعتبارات دولت حفظ شود. اما در قسمت ثانی که فرمودند بنده همانطور که عرض کردم دولت هم همین نظر را دارد زیرا اگر أین صادر نشود برای دولت ضـرر دارد و خود دولت بیشتر مقید است باینکه مخارج و چیزهائیکه لازم دارد برای تاجر و کاسـب منظور کند و تسهیلات فراهم بکند تا اشخاصی پیدا بشود أین جنس را بسر حد برسانند و اگـر أین تسهیلات را فراهم نکنند کسی پیدا نمی‌شود که أین جنس را بسر حد برسانـند. پس وظیـفه وزارت مالیه است و سعی هم خواهد داشت که أین تسهیلات را درست کند و اینکه قیمت معین نکرده برای اینست که تسهیلات تجار همیشه فراهم شود که یک اشخاصی برای عایدی اینکار را بکنند. أین قسمت در نظرتان باشد که همیشه وزارت مالیه با در نظر گرفتن یک فوائدی برای تجار و در نظر گرفتن مخارجش یک قیمتی را معین میـکند و هر وقت هم که قیمت خارجه تغییر نکرده است یک قیمت رسمی اعلان می‌کنند و از همـان قرار گرفته می‌شود و وقتی که قیـمت در خارجه تغییر کند اینجا تغییر خواهد کرد. از اینجـهات مطمئن باشیـد که أیـن مذاکـرات و ملاحظات بهر ترتیبی که تصور کنند در وزارت مالیه خواهد شد.
بعضی از نمایندگان – مذاکرات کافی شده است. (بعضی گفتند کافی نیست).
دکتر آقایان – بنده مخالفم با کفایت مذاکرات.
رئیس – آقای دکتر آقایان (اجازه)
دکتر آقایان عرض می‌کنم اگر دیکتاتوری است امـری است عیحده.
جمعی از نمایندگان (بطور همهمه) عقیده شان را می‌گویند دیکتاتوری نیست …
دکتر آقایان – بنده از آقایان تقاضا می‌کنم پنج دقیقه وقت به بنده بدهند اگر بنده به آقایان ثابت کردم که أین قانون اجازه نخواهد داد که یکدانه روده از أین مملکت خارج شود و یک عـده که از أین راه نان می‌خورند از بین خواهند رفت قبول بفرمایند. بنده در کلیاتش مخالف بودم در ماده اول مخالف بودم وقت ندادند حالا هم بسته است به اجازه آقایان.
رئیس – همیشه اکثریت حاکم است افرادی که در اقلیت می‌افتند فقط داد و فریاد باید بکنند پیشنهاد کفایت مذاکرات شده است. آقایانیکه کافی می دانند قیام فرمایند.
(عده قیام نمودند)
رئیس – کافی نیست. چند دقیقه تنفس داده می‌شود. (در أین موقع جلسه برای تنفس تعطیل و پس از یک ساعت مجدداً تشکیل گردید)
رئیس - آقای ارباب کیخسرو. (اجازه)
ارباب کیخسرو - بنده در وقتی که در کلیات مذاکره بود اجازه خواسته بودم ولی نوبت به بنده نرسید با اینکه بنده برای وضع مالیات هـا که بمصرف سعادت مملکت برسد همیشه موافقم ولی یک قدری در عمل باید توجه کرد. أین قانونی که پیشنهاد شده است باین ترتیب اگر ماده و اصلاح نشود بنده آن را هیچ عمـلی نمـدانم. آیا دولت چه حسابی کرده است؟ از آن حسابی که دولت کرده است بنده بی اطـلاع هسـتم ولی بطور کلی یک ترتیبی می‌شود که أین چیز صادر نخواهد شد. آیا دولت می‌تواند یک تاجـری را پیدا کند و آن تاجر اینقدر مال اندیش باشد که پول بدهد روده بخـرد. مساعـده بدهد به روده فروشها یک قسمت پولش را بخورند و بالاخره زحمت بکـشد حمل بکند وحشـت عرض راه را داشته باشد که آیا روده در سر حد برسد یا نرسد و آیا ضایع نخواسته شد یا صورت‌های دیگری بخودش نخواهد گرفت؟ آنوقت آنجا برود جنس خودش را تسلیم مأمورین دولت بکـند که روده اش را قیمت کنند ؟؟؟ أین تاجر عجیب و غریبی خواهد بود و أین یک تجارت تازه خواهد بود که بنده وجود پیدا خواهد کرد که بیاید اینکار را بکند !؟ اینجا آقای وزیر فرمودند که دولت وسائل تسهیل برای تاجر فراهم می‌کند. أین را هم بنده متأسفانه نفهمیدم. تاجر پولش را خودش می‌دهد. زحمتش را خودش می‌کشد. حملش را خودش می‌کند دولـت برای او چکـار می‌کند؟ خوب بود آقای وزیر مالیه می‌فرمودند که آیا دولت یک مبلغ از أین پول را باو می‌دهد؟ وسایل حملش را برای او فراهم می‌کند؟ آخر دولت برای او چکار خواهد کرد؟ بنده أین را بهیچ عملی نمی دانم و در نتیجه اگر أین ماده بهمین ترتیب بگذرد خیلی بطور روشن می‌بینم که هیچ روده از أین مملکت صادر نمی‌شود برای اینکه هیچ تاجری پیدا نمی‌شود که اینکار را بکند مگـر أینـکه خود دولت واقعه بیاید همان قسمـی که برای خودش بوده است دو دفعـه پیشنـهادی بکـند و أین قانون را لغو کند و تمام روده داخلی را هم در دست خودش بگیرد. بنده تصـور می‌کنم برای حل أین قضیه همان قسم که سایر آقایان هم اظهار کردند دولت باید قبـول کند یـک حق مخصوصی را معین کند که تا خر بدهد وقتی که أین زحمات را متحمل شد و أین وجوه را داد در سرحد جه باید بدهد اگر دولت أین شکل کرد تاجر هم آن وقت بنفع و ضرر خودش نگـاه می‌کند اگر برایش مفید بود اقدام می‌کند و الا اقدام نمی‌کند. در هر صورت تصور می‌کنم دولـت أین ماده را باید تغییر بدهد و باید یک پیشنهادی راقبول بکند که حق مخصوصی معین باشد. بنده خودم هم برای أین قضیه یک پیشنهادی تقدیم کرده‌ام که دولت در آنجا مطابق قیـمت عادلانه روز که در سرحد معین می‌شود یک ثاثش را دولت حق داشته باشد حالا أین قسمت را آقایان کم بدانند ازیاد بدانند باید پیشنهاد بکند و البته موکول بنظر مجلس است ولی در هر صورت یک مبلغی باید در أین جا معین باشد.
رئیس – آقای آقا میرزا شهاب (اجازه)
آقا میرزا شهاب – (مخالفم)
رئیس – آقای کازرونی. (اجازه)
کازرونی – مخالفم.
رئیس – آقای رهـنما (اجازه)
رهنما – موقعی که أین لایحه طرح شد بنده خودم شخصاً معتقد بودم که در کـلیات أین لایحـه آقایان موافقت می‌کردند که نظریات و اطلاعات بیشتر گفته شود تا بالاخره نظریات معـلوم شود که در مرحله بعد به پیشنهادات و مذاکرات زیاد در پیشنهادات بر نخوریم. أین نشد. یک قانونی ما داشتیم و در همان تاریخی که در بین ال هست گذشته بود که تمام روده‌ها را متعـلق بدولت کرده بود و سابقه عمل هم أین بود که دولت یک قیمتی را معین می‌کرد و کمپانیهای خارجـی مخصوصاً آمریکائیها می‌آمدند و روده را می‌خریدند و معامله می‌کردند و بالاخره حمل می‌کردند. أین یکی از صادرات مهم مملکت و یکی از منابع مهم عایدات دولت بود ولی در اینجا مذاکـره شد و ماده اول تصویب شد و آن ملکیت و آن قانون از بین رفت و حالا عجالتاً میخواهـیم در اطراف زیاد صحبت کنیم. از حقوقی که دولت میگرفته است بنده اطـلاع ندارم ولی روده را یکی دهشاهی یا پانزده شاهی میفروخته‌اند و برای حق دولت یک قیمتی هم روی آن کشـیده می‌شد و میبرده‌اند در آمریکا و فروخته می‌شد است أین روده‌ها مصرف داخلی کم داشـته است ولی در آنجاها خیلی بدرد میخورده است. حالا باید نگاه کنیم ببینیم دولت روده را یکی چنـد میفروخته. از مراجعه با حصائیه گمرکی هم معلوم نمی‌شود که دولت روده را یکی چند می فروخته است؟
کازرونی – سه قران.
رهنـما – آقای کازرونی میفرماینـد یکی سه قران یکی دیگر می‌گوید یکی دهشاهی ولی در هر حال اگر یکی سه قران هم میگرفته‌اند به آمریکا میرفته و صرف میکرده است.
کازرونی – اینطور نیست.
رهنما – أین را خوبست آقای کازرونی که می‌فرمایند اینطور نیست زحمت بکشند و به احصائیه گمرکی که مال همـین امسال است و چاپ شده مراجعه بفرمایند و ببینند که چقدر فروخته شده است البته تا صرف نمی کرده که نمی فروخته‌اند حالا ما بیائیم اساساً أین را لغو کنیم البته مفید است. ولی مسئله فـشار به تجار داخلی یا اینکه از کیسه آنها داده می‌شود یا نه؟ أین را بایستی با عدد حرف زد و از روی هوا نمی‌شود گفت باید احصائیه گمرکی را باز کرد و گفت در نتیجه اینکه امسال اینقدر میگرفتند صادرات روده ما اینقدر کمتر از سال گذشته شده است. وقتی شما عدد و حسـاب را پشـت تریبون آوردید آنوقت ممکنست بنده هم رأی ندهم و تا وقتی که شما احصائیه گمرکی را اینـجا نیاوردید و بنده ندیدم که أین مقدار بخار چه رفته و اینقدر فروخته شده است با أین اظهـارات مخالف خواهم بود. وقتی که شما ثابت کردید که أین ترتیب بتجار داخلی صـدمه میـزند و أین مالیات به صادرات شما ضرر می‌زند بنده هم موافقم و نمی‌شود گفت من خیال کرده‌ام بتجار ضرر می‌خورد. الان دو سه تجارتخانه اینجا هست که بصاحبان گوسفـند پول پیش میـدهند و روده می‌خرند و بخارج حمل می‌کنند بنابراین بنده نمی‌توانیم رأی بدهیم که از آن کمپانی آمریکائی هم که می‌خرد و می‌فروشد از آنهم مالیات گرفته نشود.
جمعی از نمایندگان – مذاکـرات کـافی است.
کازرونی – بنده مخالفم.
رئیس – بفرمائید.
کازرونی – مطالبی گفته می‌شود حقیقت طوری درهم و برهم و غیر آشکار است که نمی‌شود چیزی از آن استنباط کرد. خوبست آقایان اجازه بدهند که من بروم پشت تریبون و عرض کنم که قیمت فروش أین روده چقدر است و شخص تاجر از قصاب چند می‌خرد و بالاخره چقدر خرج می‌کند و چقدر باید از آن بعنوان مالیات گرفته شود. بنده می‌خواهم ابت کنم که ضرر به تجار وارد نمی‌شود بلکه ضرر بخ تجارت مملکـت و صـادرات مملکت وارد می‌شود اگر آقایان نظرشان اینست که دو میلیون صادرات مملکت از بین برود اجازه ندهند ولی اگر خیلی اهتمام در أین امر ندارند اجازه بدهند که توضیح بدهم.
رئیس رأی گرفته می‌شود بکفایت مذاکرات. آقایانی که موافقند قیام فرمایند.
(اغلب قیام نمودند)
رئیس – معلوم می‌شود کافی است پیشنهاد آقای افسر. (اینطور خوانده شد)
وزارت مالیه سالی یکمرتبه نرخی برای روده معین خواهد کرد که مناسبتی با منافع صادره داشته باشد.
رئیس – مقصودتان اینست که بجای ماده دوم باشد.
افسر – بنده خیلی خوشوقتم از آقای کازرونی که علاوه بر ملاحظات مملکتی ملاحظه طبقه تجار را هم می‌فرمایند ولی أین فکر را باید کرد که الان چه زحمتی برای مردم ایران وارد است.
کازرونی – برای کدام مردم؟
افسر – شما به نوبه خودتان صحبت کردید اجازه بدهید بنده هم عرضم را بکنم بهتر اینست که مخبر کمیسیون عرایض توضیح بدهند که چـقدر شکایت رسیده و آقای وزیر مالیه و آقای رئیس الوزراء توضیح بدهند که در أین مدت سه سال مردم چقدر شکایت کرده‌اند. قانونی که در ۱۳۲۸ گذراندند حقیقت یک قانون صنـفی بود چون در آن زمان مالیات صنف بود چون در آن زمان مالیات صنف قصاب بخشـیده شـده بود آنوقت آمدند و روده را متعلق بدولت کردند بعد هم یک قران میگرفتند بعد بتدریج سی شاهی و دو قران و دو ریال شد و با أین سالی دو سه میلیون روده بخارجه می‌رود و با أین سه قران مالیات گرفتن باز صرف می‌کند کدام یک از کمپانیهای روده در أین مملکـت ور شکسـت شده‌اند. بنابراین أین یک قانون مهمی است برای آسایش مردم ولی همانطور که آقای ارباب و دیگـران تذکر دادند باید یک تکلیفی معین شود تا مردمی که می‌خواهند روده را حمـل کنند بدانـد که برایشان صرف می‌کند یا نه و اگر قانون باین ترتیب مجمل باشد که در سر حد معیین کند هیـچ کسی نمی‌تواند روده را حاضر کند ولی وقتی در اول سال معین کردند یک قران یا دو قران آنوقت اگر دیدند صرف می‌کند تهیه می‌کنند میل نداشتند تهیه نمی‌کنند. بنده یقـین دارم که أین ترتیـب برای دولت ضرر می‌کند یعنی عایدیش کمتر از ششصد هزار تومان می‌شود. بجهت اینکه از مردمی که روده هایشان در بیابانها تفریط می‌شود حالا دیگر چیزی نخواهند گرفت و با اینکه برای دولت ضرر می‌کند با أین حال بسیار خوب مالیاتی است. هیجده سال آنطور تجربه کنـید اگر دیدید تجارت بهم خورد آنوقت سال دیگر یک پیشنهاد دیگری بکنند والا بگذرید مردم بعد از هـفده سال راحت شوند.
رئیس – عقیده کمیسیون چیست؟
مخبر – آن قانونی که در مجلس دوم گذشته بود معایبش ظاهر شده و خود دولت و همه وکلا تصدیق دارند که طرزش یک طرز خـیلی بدی بود برای اداره کردن أین مالیات و در کمیسیون هم خیلی مذاکره شد و بالاخره ترتیبی که دولت می‌تواند موافقت کند همین پیشنهادی است که آقای افسر فرمودند با یک مختصر اصلاحـی که اگر بدهند اصلاح بشود بنده موافقت خودم را عرض می‌کنم.
افسر – بسیار خوب اصـلاح کنند.
رئیس – سایر پیشنهادها قرائت می‌شود. تا أین پیشنهاد اصلاح شود و پیشنهاد آقای عدل. (با أین مضمون خوانده شد)
بنده پیشنهاد می‌کنم أین لایحه از دستور خارج و احاله بکمیسیون بشود
عدل – البته قوانینی که از کمیسیونها بیرون می‌آید اعضاء آن کمیسیون خیلی علاقمـند بـه آن قوانین هستند بخصوص أین قوانینی که اسباب رفاهیت و آسودگی مردم است خیلی مـیل دارنـد زودتر بگذرد ولی أین قانون خیلی بد تنظیـم شده است و اغلـب آقایان هم با أین عرض بـنده موافقند. اینست که بنده برای اینکه وقت مجلس هم گرفته شود و هزار تا پیشنهاد اینجا خوانـده نشود و بالاخره یک چیز ناقص تصویب نشود. استدعا می‌کنم أین لایحه بکـمیسیون برگـردد و اصلاح شود بعد بمجلس بیاید و آن لایحه باج راه بکمیسیون رفته بود آن را تمام کنیم و لایحه ورده را فردا یا پس فردا بمجلس بیاوریم.
رئیس – لایحه باج راه هنوز راپورتش حاضـر نشـده است. آقای افسر – (اجازه)
افسر – آقایان میدانند یک لایحه باین خوبی که بمجلـس آمـده است لازم است تکلیف آن معین شود وهی بی جهة در أین وقت تنگ مجلس از دستور خارج نمودن و ارجاع به کمیسیون و عقب افتادن لایحه بنده مخالفم و همین امروز باید تکلیف لایحه معلوم شود.
رئیس – رأی گرفته می‌شود به پیشنهاد آقای عدل آقایان موافقین قیام فرمایند.
(عده برخاستند)
رئیـس – رد شد. آقای دکتر آقایان دو پیشنهاد داده‌اید کدام یکی قرائت شود.
دکتر آقایان – هـر دو
(بشرح ذیل قرائت شد ) ماده دوم را بطریق ذیل پیشنهاد می‌کنم: ماده دوم – از هر یک رشته روده در موقع خروج از ایران ده شاهی گرفته خواهد شد. (آقای دکتر آقایان برای توضـح به محل نطق حرکت نمودند)
بعضی از نمایندگان – ماده ۶۳
دکتر آقایان – آن ماده معروف نظامنامه را در نظر دارم. عرض می‌کنم خدمت آقایان. بنده که مخبر کمیسیون عرایض هستم بیش از همه آقایان گرفتاری مردم را در أین باب میدارنم. خودم هم در راپورتی که تنظـیم کرده‌ام ولی أین لایحه باین ترتیبی که تنظیم شده است بدتر از آن اوضاع است. حالا دولت به آن ششصـد هزار تومانی که می‌برند علاقه دارد یا ندارد نمیدانم ولی بعقیده بنده هم دولت و هم ماها بایسـتی علاقه داشته باشیم. بنده با آقایان شرط می‌کنم که از امروز تا قبل از انقضاء شش ماه خود دولـت در اینجا حاضر شود و مجدداً یک قانون دیگری پیشنهاد کند و قبول کند که أین لایحه بوده اسـت. در أین لایحه دو چیز خواهد بود. یکی اینکه أین ششصد هزار تومان. می کوئیدید؟ خواهـد دید و یک رشته روده هم از أین مملکت خارج نخواهد شد. دلایل أین یـک دلائل فـنی است و چون آقایان اجازه ندادند مفصل عرض نمی‌کنم انشاء الله تاریخ ثابت خواهد کرد که قضاوت بنده که زحمت کشیده‌ام و مسئله را مطالعه کرده‌ام صحیح بوده است یا عجله آقایان.
مخبر – خـود ایشان بهتر از من اطلاع دارند که روده در داخله ملکت قیمتی ندارد که آمده‌اند رشته دهـشاهی پیشنهاد کرده‌اند بلکه پسته بترقی و تنزل است که در بازار دنیا پیدا می‌کند حالا اگر بیایـند یک مبلغی معین کنند اگر قیمت روده تنزل کند که برای تاجر صرف نمی‌کند و حمـل نمی کنـند و اگر هم قیمت زیادتر شود دولت راضی نیست که از منافعش صرفنظر کند.
دکتر آقایان – بنده پیشنهاد کردم که أین توضیحات را بدهم. استدعا می‌کنم رأی بگیرید. استرداد هم نمی کـنم.
رئیس – رأی گرفته می‌شود به قابل توجه بودن پیشنهاد آقای دکـتر آقایان. آقایانی که موافقند قیام فرمایند.
(عده برخاستند)
رئیس – قابل توجه نشد، پیشنهاد آقای مـدرس (اینطور خوانده شد)
پیشنهاد می‌کنم بعد از لفظ مسعرا بین الهلالین نوشته شود روده گوسفند یک ریال و روده گاو سی شاهـی.
مدرس – بنده حقیقت با پیشنهاد آقای دکتر آقایان موافق بودم ولی می‌دانستم مجلـس رأی نمی دهـد ولی عرض بنده أین است که أین لفظ مسعراً مخمل است و هیچ کس تکلیفـش را نمی داند عقیده بنده أین است که أین مسعراً را باید توضیح داد یک ریال هم برای روده گوسفند زیاد است. سی شاهی هم برای گاو زیاد است ولی برای مردم زحمت ندارد. تاجری که اینجا می‌خرد تکلیفش را می‌فهمد که اگر أین را باین قیمت بخرد چقدر فایده دارد و آیا أین عمل کردنش صلاح است یا خیر ولی اگر مسعراً بدون تعیین قیمت باشد أین روده‌ها همین طور در بوته اجمال می‌ماند و ضایع می‌شود و کسی هم جرأت نمی‌کند بخرد و چون پیشنهاد است زیادتر عرضـی نمی کنـم و الا تاریخش را عرض می‌کردم که تمام أین قوانین که گذشته بی مطالعه بوده که زود نسخ می‌شود و ما باید یک قوانینی بگذرانیم که زود نسخ نشود. سابقاً از صاحبان گوسفند دو ریال میگرفتند ولی خودش روده اش را ده شاهی می‌فروخت أین است که بنده أین پیشنهاد را عرض کردم اگر آقایان رأی بدهند برای مردم زحمت ندارد و تکلیفشان را میدانند آنوقت اگر تجار بعدها شکایت کردند که بتجارت ضرر می‌خورد رفعش آسانتر است. أین است عرض بنده.
وزیر مالیه – بنده مقصود از أین پیشنهاد را درست ملتفت نمی‌شوم که مقصود آقایان چیست یک وقت أین است که می‌خواهد اساساً أین مالیات را از بین ببرند آن یک صورت دیگریست. ولی یک وقت أین است که می‌خواهیم یک مالیاتی که وضع شده و همه صلاح میدانند بیک صورتی اصلاح کنیم که اسباب آسودگی مردم فراهم شود و دولت هم بتواند عایداتش را به سهولت وصول کند. بنـده مکرر عرض کرده‌ام که دولت حاضر نمی‌شود ترتیبی پیش بیاورد که صادرات مملکت از بـین برود و چون عایداتش بدولت می‌رسد. خود دولت بیش از همه سعی دارد که أین جنس خارج شود أین هیچ جای تردید نیست. عرض کردم که مخارج حمل و نقل و تهیه آن چیزیکه باید برای مـنافع تاجر معین شود دولت همه اینها را در نظر می‌گیرد و قیمت را زا روی تاکس بازار خارجه معین می‌کند و اعلان می‌کند یکی سی شاهی یا دو قران یا قران و أین یک چیزی نیست که ماقیمتش را در مجلس معین کنیم که یک قران یا دو قران یا بیشتر گرفته شود. اگر در خارجه أین جـنس یکی یک قران بفروش رسید آنوقت ممکن است فرضاً دهشاهی گرفته و اگر بیشتر بود بیشــتر می‌گیرد و بنده مکرر عرض کرده‌ام که مخارج حمل و نقل و تهیه و سایر مخارج ملحوظ می‌شود و از باقی آن یک مالیاتی می‌گیرند. مثلاً الان که دولت می‌خواهد أین را بموقع اجرا بگذرد و حساب می‌کند می‌بیند سی شاهی باید بگیرد اعلان می‌کند بعد اگر تفاوت قیمتی در آن نقاطی که بفروش می‌رسد پیداشد می‌تواند از روی حساب آنجا نرخی را که معین کرده است تغییر بدهد که صادراتش هم از بین نرفته باشد.
رئیس – عقیده کمیسیون چیست؟
مخبر – بنظر مجلـس واگذار می‌کنم.
رئیس – رأی گرفته می‌شود بقابل توجه بودن پیشنهاد آقای مدرس آقایانی که موافقند قیام فرمایند.
(عده‌ای برخاستند)
رئیس – قابل توجه نشد. پیشنهاد آقای غلامحسین میرزا. (باین ترتیـب خوانده شد)
بنده پیشنهاد می‌کنم که از روده در سر حد دانه یک قران گرفته شود.
غلامحـسین میرزا – بنده توضیحاتی ندارم. آقای مدرس توضیحاتی که لازم بود دادند.
رئیس – آقای مخـبر یک قدری هم توجه به پیشنهاد بفرمایند راجع به أین پیشنهاد عقیده کمیسیون چیست؟
مخـبر – بنظر مجلس واگذار می‌کنم.
رئیس – رأی گرفته می‌شود بقابل توجه بودن أین پیشنـهاد آقایانی که موافقند قیام فرمایند.
(معدودی برخاستند)
رئیس – قابل توجـه نشد پیشـنهاد آقای افشـار.
(بمضمون ذیل قرائت شد) ماده دو را بطریق ذیل اصلاح می‌کنم.
ماده دو – در موقع خروج از ایران مالیات ذیل از روده مأخوذ خواهد شد. روده گاومیش. رشته دو قران. روده بز و میش رشته یک قران روده گوسفند. رشته سی شاهی.
انتشار – بعقیده بنده هر معایبی که قانون سابق داشته و هر محاسنی که لایحه فعلی داشته باشد کلمه (مسعراً) آن معایب را مرتفع نمیکـند و أین محاسن را کاملاً از بین می‌برد. اولاً آقای وزیر مالیه می‌فرمایند ما از نقطه نظر تخفیف زحمت مردم خواستیم أین کلمه را بگنجانیم. اولاً تسعیر چیست؟ تسعیر عبارت است از تعیین قیمت از روی نرخ بازار در اینصورت باید در گمرک یک تلگراف خانه باشد که هر زور مظنه قیمت روده را از بازارهای دنیا بگیرد و باداره گمرک بدهد آنها هم از روی آن میزان تسـعیر کنند. اگـر أین ترتیب نباشد مطابق یک جرائد و اخباری که از خارجه می‌آید قیمت سه ماه قبـل بازار دنیا را باید میزان قرار بدهند و از آن رو پول بگیرند آنوقت برای اشخاص به هیچوجه صـرف نمی‌کند که أین تجارت را بکنند و بنده در سی شاهی و یک قران اصراری ندارم و هر طور آقایان صلاح میدانند کمتر یازدتر پیشنهاد کنند مقصود أین است که قیمت تعیین شود.
رئیس – در صورتی که بقیمت مقید نیستید چطور رأی بگیریم.
افشار – رأی بگیرید.
رئیس – شما می فرمائید که من مقید نیستم باین قیمی که پیشنهادم معین شده رأی گرفته می‌شود بقابل توجه بودن پیشنهاد آقای افشار آقایان موافقین قیام فرمایند.
(عده برخاستند)
رئیس – قابل توجه نشد. پیشـنهاد آقای شیروانی. (بشرح آتی قرائت شد)
پیشنهاد می‌شود ماده دوم بطریق ذیل اصلاح شود.
ماده دوم – پس از وضع مخارج به عمل آوردن روده و اجرت حمل و نقل و سایر مخارج تجارتی و من-ظور نمودن صدی ده برای منافع متصدی قیمت مسعره روده در موقع خروج از ایران مأخوذ میشـود. شیروانی – توضیحاتی که آقایان موافقین می‌دهند بنده تشبیه می‌کنم باین که یکنفر امروز دستش زیر ساطور است ما می‌خواهیم یک عده اشخاص را راحت کنیم و در عین حال می‌خواهیم یک دیگر را وادار کنیم که زحمت بکشند و روده تهیه کنند و سرحد که می‌رسد بدهـند بدولت، در نتیجه چه می‌شود؟ عایدی دولت بکلی از بین می‌رود برای أین که هیچ دیوانه أین کار را نمی‌کند و یک صادره مهم ما از بین می‌رود در اصل قضیه می‌کنم هیچکس در أین مملکت نباشد که مخالف باشد ولی آقایان هم موافقت بفرمایند که طرز عمل در جریان أین کار بیک شکلی باشد که اصل قضیه از بین نرود. بنده پیشنهاد کردم مخارج حمل و نقل و خرج بعمل آوردن بالاخره هر چه تمام می‌شود صدی ده هم به آن تاجر منافع بدهند بقیه اش هر چه می‌شود از او بگیرد أین پیشنـهاد بنده است حالا بسته بنظر آقایان است.
وزیر مالیه – یک پیشنهادی هم آقای افسر کرده انـد آن پیشنهاد هم قرائت می‌شود شاید آقای شیروانی هم با آن پیشنهاد موافقت کنند.
رئیس – پیشنهاد آقای افسر خوانده می‌شود. (اینطور خوانده شد)
وزارت مالیه – سالی یک مرتبه میزان مخـارج حمل و نقل و تهیه روده را برای صدور از مملکت معین نموده از قیمت فروش در بازار خارجه کسر و قیمت آن را اعلان خواهد کرد.
تبصره – در صورتیکه از بین قیمت بصادرات مملکت کسـی وارد شود وزارت مالیه می‌تواند تجدید نظر کند.
رئیس – علی ای حال أین پیشنـهاد و پیشنـهاد آقای شیروانی دو موضوع است.
مخبر – بنده پیشنهاد آقای افسر را قبول می‌کنم.
رئیـس – اول تکلیف پیشنهاد آقای شیروانی را معین کنید.
مخبر – مجدداً قرائت شود (بشرح سابق خوانده شد) مخبر – أین را قبول می‌کنم.
رئیس – آقای افسر هم موافقت می‌کنند؟
افسر – بلـی.
رئیـس – سایر پیشنهادها قرائت می‌شود که تکلیف آنها معلوم شود پیشنهاد آقای حکمت گمان می‌کنم مورد نداشته باشد.
حکمت – استرداد می‌کنم.
رئیس – پیشنهاد آقای اخگر قرائت می‌شود. (بشرح ذیل خوانده شد)
بنده پیشنهاد می‌کنم در گمرک از قیمت مسعره وقت از روده صـدی پنجاه در یافت شود.
اخگر – مقصود بنده از تقدیم أین پیشنهاد أین بود که اساساً نظر دولت را متوجه أین مسئله بکنم و گمان نمی‌کنم کسی رأی بدهد که یک چیز مجهولی گرفته شود که مثلاً قیمت مسعره روده هر چه هست در سر حد معین کنند و بگیرند و البته أین ممکن نیسـت و باید معین شود از أین روده که از سرحد می‌خواهد خارج شود چقدر دولت خواهد گرفت و چقدرش بآن کسی که می‌خواهد حمل کند عاید خواهد شد اگر بنا شود بخواهیم معـین کنیم که هر روده مصارف پاک کردن و درست کردن و حمل کردنش چقدر است و بعد از أین مخارج یک قیمتی معین کنند. ممکن نیست برای اینکه البته اگر أین روده در یکی از شهرهای دور از سرحد و در مراکز مملکت باشد و بخواهد حمل شود مخارج حملش فرق میکنـد با نقاطـی که نزدیک سرحد است و تعیین أین مطلب برای دولت خیلی مشـکل است برای تجـاری هم که می‌خواهند خرید کنند خیلی مشکل است. بجهت اینکه نمی‌توانند منتظر شوند که دولت بعد از سه ماه دیگر اعلان کند آنها باید بخرند و تهیه کنند و حمل کنند. مثـلاً أین اعلانی که‌امـروز دولت کرده است فرض بفرمائید فلانقدر معین کرده و تاجر روده می‌خرد. بعد از سه ماه دیگ-ر دولت خیال می‌کند که از أین مبلغ ضرر باو وارد می‌شود یا اینکه می‌گویند مخارج حمل و نقل را ما اینقدر قبول نداریم در أین صورت موجب خسارت اشخاصی که أین تجارت را میکننـد خواهـد شد. آنوقت نتیجه أین کارها أین می‌شود که دیگر هیچکس حاضر برای خرید و حمل روده نشود و بهتر أین است که دولت معین کند که نصف قیمت روده برای مخارج حمل و نقل و عایدی آن شخصی که متصدیست تعیین شود و نصف قیمت روده را هم در سرحد بگیرند.
معاون وزارت مالیـه – مطلب عیبش در أین است که همیشه یک طرف یا دو طرفش مجهولست اشکـال در أین است و تمام أین پیشنهادها هم برای أین بوده است که بتوانند مجهول را یک قدری بمعلوم نزدیک کنند و آن پیشنهاد آقای شیروانی که مخارج تهیه و حمل و نقل را معین کرده بدیهی است که وزارت مالیه تفاوت مخارج حمل و نقل را نسبت به نقاط بعیده و نقاط نزدیک معین می‌کند مخارج تهیـه اش هم یک چیزیست که بطور متحدالمال نسبت به همه جا معین و معلوم است.
رئیس – عقیده کمیسیون چیست؟
مخبر – بنظر مجلس واگذار می‌کنم.
رئیس – رأی گرفته می‌شود بقـابل توجـه بـودن پیشنهاد آقای اخگر آقانیکه موافقند قیام فرمایند.
(عده برخاستند)
رئیـس – قابل توجـه نشد. پیشنهاد آقای آقا سید یعقوب. (بشرح آتی قرائت شد)
بنده پیشنهاد می‌کنم حقـوق دولت از روده در سرحد موقع خروج عشر قیمت خواهد بود.
آقا سید یعقوب – بنده مطـابق با عقـیده خودم قانونی که در دوره دوم گذشته است خلاف شرع میدانم.
(همهمه نمایندگان)
و هیچکس هم نمی‌تواند مخالف عقیده بنده باشد …
بعضی از نمایندگان – عقیده خودتانرا بگوئید.
آقا سـید یعقوب – کسی که مالک بره است پشمش هم مال اوست. روده اش هم مال اوست همه چیزش مال اوست حالا آمدن و روده آنرا بدولت واگذار کـردن أین را مخالف شرع و مخالف حـقوق اسلامی میدانم أین است که اینجا یک حقوقی که برای دولت است حـقوق دولت را بـنده در اینجاعشر قرار دادم.
رئیس – هیچوقت هیچیک از مجالس ایران قانونی مخالف با قانون اسلام وضع نکرده‌اند.
جمعی از نمایندگان – صحیح است . .
رئیس – عقیده کمیسیون چیست؟
مخبر – بنظر مجلس واگذار می‌کنم.
رئیس – رأی گرفته می‌شود بقابل توجـه بودن أین پیشنـهاد آقایانی که موافقند قیام فرمایند.
(عده برخاستند)
رئیس – قابل توجه نشد، پیشنهـاد آقـای رضـوی.
(اینطور خوانده شد) بنده پیشنهاد می‌کنم که ماده دوم اینطور اصلاح شود:
ماده دوم – دولت معادل صدی چهل از قیمت در سرحد خواهد گرفت.
رضوی – بنده توضیح زیادی نمی‌دهم برای اینکه آقایان توضیح دادند ولی نقطه نظر بنده مسئله صـادرات است که صادرات کـم نشـود و عقیده‌ام أین است که أین قانون مثل بعضی از قوانینی که گاهی میـآید برای تریاک و گاهی می‌آید برای کتیرا اینها به صادرات مملکت صدمه میرساند. بنده از آن نقطـه نظر پیشنهاد کردم حالا آقایان رأی می‌دهند بدهند رأی نمی‌دهند ندهند . .
رئیس – عقیده کمیسیون چیست؟
مخبر – بنظر مجلس واگذار می‌کنم.
رئیس – رأی می‌گیریم بقابل توجه بودن پیشنهاد آقای رضوی آقایانیکه موافقند قیام فرمایند.
(عده قیام نمودند)
رئیس – قابل توجـه نشد پیشنهـاد آقای کازرونی. (بمضمون ذیل قرائت شد)
بنده پیشنهاد می‌کنم که بجای قیمت مسعر نوشته شود:
از دارنده روده در سرحد صدی بیست دریافـت خواهد شد.
کازرونی – در آن راپورتـی که اخـیراً از طرف وزارت مالیه منتشر شده است یک توصیه می‌کنند که هر چیزی را که مانع صادرات مملکت باشد باید از بین برد باینجهت بنده أین پیشنهاد را کردم و حتی الامکان باید سعی کرد صادرات مملکت زیاد شود حالا یکقانونی در یکوقتی گذرانده که روده گوسفندها مال دولت باشد دولت هم رفته است و بجز از مردم دو ریال گرفته است در صورتیکه در همان ساعت قصاب آنروده که دو ریال پولش را داده است دو عباسی فروخته است دخلی بحساب ندارد. حال من چطور جبرانت کنم؟ نمیدانم. در هر صورت خواستم به آقایان عرض کنم که قیمت روده امروز در لنگرگاه‌ها و بنادر هزاری ششصد الی ششصد و پنجاه روبیه است. وقتی که روپیه را تس-عیر کنید بر میگـردد بهر هزار دانه دویست تومان یعنی هر دانه دو قران آنوقت آن کسی که أین روده‌ها را جمع آوری می‌کند از دانه پنجشاهی تا ده شاهی بتفاوت محل بقصاب پول می‌دهد و روده را می‌خرد آنوقت کرایه دارد. مخارج دارد و بالاخره روده که وارد بندر می‌شود دانه یکریال یا سی شاهی برایـش تمام می‌شود و دانه دو قران یا دو ریال به تفاوت اوقات در بازار دنیا می‌فروشد. پس وقتی اینطور در نظر بگیرید بکلی صادرات را از بین می‌برد. پیشنهاد آقای شـیروانی تا اندازه کار را بهتـر می‌کند لیکن همیشه اسباب اشکال و اختلاف فیمابین تاجر و گمـرک است و تشخـیص قیمت حقیقی اشکال دارد أین است که بنده پیشنهاد کردم که مثل یکی از مال التجاره‌ها دولت از أین مال التجاره هم صدی بیست در سرحد بگیرد.
رئیس – عقیده کمیسیون چیست؟
مخبر – بنظر مجلس واگذار می‌کنم و أین مطلب را هم عرض می‌کنم که ماده عوض شده است پیشنهاداتی که آقایان داده‌اند راجع بماده قبل است خوب است آقایان استرداد کنند و وقت مجلس را تلف نکنند.
رئیس – رأی گرفته می‌شود بقابل توجه بودن أین پیشنهاد آقایانی که موافقند قیام فرمایند.
(عده قیام نمودند)
رئیس – قابل توجه نشد. پیشنهاد آقای آقا سید یعقوب.
آقا سید یعقوب – استرداد می‌کنم.
رئیس – پیشنهاد دکتر آقایان (اینطور خوانده شد)
ماده دوم را بنده پیشـنهاد می‌کنم از هر رشته روده که از مملکت خارج می‌شود یک ثلث قیمـت مسعره آن بعنـوان مالیات مأخوذ خواهد شد.
دکتر آقایان – خطائی که ایجاد أین لتیحه را کرده است همان حـرفی بود که آقای رهنما فرمودند أین یک جنسی است دانه دو ریال می‌دهد و می‌رود در خارج بفروش می‌رسد اگر أین طور است اشکالی ندارد. ولی اصل فکر خطا است که أین دانه دو ریال را تا بحال تاجر نمیداده قصاب می داده قصاب سی شاهی می‌داد جنس را می‌فروخت پنج شاهی. چرا أین کار می‌کرد؟ برای اینکه از تاجر روده نمی‌توانست سه هزار تومان چهار هزار تومان پول بگیرد چند سال هم نگاه دارد و با او کسب کند. حالا با احساساتی که بنده در اطراف أین قانون می‌بینم معلوم است که أین قانون بدلخواه دولت خواهد گذشت ولی بنده از آقایانی که با أین لایحـه مخالف هستند تقاضا می‌کنم که موافقت بفرمایند زیرا أین موافقت ما یک نتیجه خواهد داشـت که مردم آسوده می‌شوند. لیکن بعد از شش ماه دیگر که دولت دید بکلی أین مالیات از بـین خواهد رفت یک لایحه جدیدی می‌آورد و أین قانون را لغو می‌کند و بالاخره بنده دیگر مخالفت نمی‌کنم و کمال موافقت را هم خواهم کرد.
رئیس – مسترد گردید پیشنهادتان را.
دکتر آقایان – بلی استرداد کردم.
رئیس – تبصره پیشنهاد آقا ضیاء (بشرح ذیل قرائت شد)
پیشنهاد می‌شود که تبصره ذیل به ماده دوم علاوه شود.
تبصره – صدی پنج از عایدات حاصله از روده به تأسیس مدارس صنعتی در ایالات و ولایات تخصیص خواهد یافت.
آقا سید ابراهیم ضیاء – بنـده در أین قسمت توضیح زیادی ندارم همه آقایان می دانند که وصول عایدات برای دولت متضمن هیچگونه خرجی نیست و أین مالیات در گمرک وصول می‌شود از آنطرف بایستی مدارس صنعتی در ایالات و ولایات هم تأسیس شود و أین یک کار مهم اساسی است که تمام آقایان نماینـدگان و هیئـت دولت اهمیتش را تصدیق دارند و محلی هم برای تأسیس أین مدارس در بودجـه نیسـت لذا بنده پیشنهاد کردم که صدی ده از عایدات أین محل صـرف تأسیس مدارس ایالات و ولایات بشود.
رئیس – آقای مخبر.
مخبر – بنده بنظر مجلـس واگذار می‌کنم.
معاون وزارت مالیـه – بـسط مؤسسات صنعتی در مملکت یکچیزیست که محل شبهه نیست خیلی هم خوبـست ولی صـرف نظر از با أین لایحه جدید مسلماً از عایدات روده کسر خواهد شد أین را کار ندارم. چندی قبل هم در مجلس عرض کردم چقدر خوبست ما توجه کنیم باین اصل را موقوف کنیم که هر مالیاتی که در مجلس وضع می‌شود یک قسمتش را تخصیص بدهیم بیک محل مخصوص و بایسـتی عایدات از یکطرف وارد شود در بودجه کل مملکتی و خارج هر چه هست در جای خودش در بودجـه پیشنهاد شود. اینطور باشد بهتر است.
رئیس – رأی می‌گیریم بـقابل توجه بودن أین پیشـنهاد آقایان موافقین قیام فرمایند.
(عده قلیلی قیام نمودند)
رئیس – قابل توجه نشد. تبـصره دیگـر پیشنهاد آقای شریعتزاده و اسدی. (بمضمون ذیل قرائت شد)
دو تبصره ذیل را پیشنهاد می‌کنم. تبصره اول – روده هائی که قبل از وضع أین قانون قیمت مسعر آن در داخله مملکـت دریافـت گردیده مشمول ماده فوق نخواهد بود.
تبصره دوم – هر گاه خریداران روده بموجب قراردادهائی قیمت مسعره را در ضمن خرید بفوشنده پرداخته باشند باید قیمت مقرره را در سرحـد تأدیه و معادل وجه مزبور را از فروشنده دریافت دارند.
رئیس – یک پیشنهاد دیگری هم تقریباً در همین زمینه است. (بشرح آتی خوانده شد)
تبصره ذیل را پیشنهاد بماده دو می‌نمایم.
تبصره – هر یک از تجار که دارای روده هستند هر گـاه از تاریخ تصویـب أین قانـون تا ۴۵ روز دیگـر روده موجودی خود را باداره مالیه اطلاع دهند اداره مالیه مکلف است معاینه نموده و منگـنه کدو أین نوع روده از تأدیه حق فوق معاف می‌باشند.
محمد علی طهرانی – عدل.
رئیس – آقای شریعتزاده (اجازه)
شریعت زاده – در تبصره اول تصور می‌کنم توضیحات مفصلی لازم نباشد برای اینکه هر جنسی که در داخله ملکت مالیات می‌دهد وقتی که بسرحد رسید دیگر نبـاید مالـیات بدهـد. نسبت بتبصره ثانی بعقیده بنده نظر باطلاعاتی که دارم بین تجار واشخاص یک معاملاتی شـده است. یعنی در ضمن خرید و فروش قیمت مسعر از خریدار گرفته شده اینست که پیشنهاد کردم حقی برای أین قبیل اشخاص گذاشته شود که آنها بتوانند مراجعه کنند بفروشندگان.
وزیر مالیه – اساساً أین قیمت‌ها یک چیزهائیکه است که گمان می‌کنم راجع به قانون نباشـد و نبایسـتی در قانون قید شود و ترتیب عمل را وزارت مالیه بیک صورتیکه ممکن است در می‌آورد که هم بمردم تحمیل نشود و هم عملی باشد. برای اینکه اینها یک چیزهـائی است که مربـوط به أین قانون نیست ومربوط بنظامنامه جداگانه ایست و مادر نظر داشتیم که أین قبیل چیزها در نظامنامه نوشته شود و مدتی را هم که گذاشتیم برای همین بود که از طرف وزارت مالیه اعلان شود: اشخاصی که روده دارند بیاورند و از طرف وزارت مالیه علامتی گذاشته شود که در سرحد مزاحمت نشود. علیهذا گمان نمی‌کنم أین تبصره کافی باشد برای اینکه شاید بیشتر لازم باشد مسئله را بسـط بدهند و از روی تعمق یک مطالبی را که لازم است ذکر کنند در هر صورت خود وزارت مالـیه اقداماتی می‌کند که حتی المقدور تا بتواند جلوگیری کند که ضرری بتجار نرسد و ترتیب اینکار را خواهد داد. مخبر – اگر درست مراجعه بفرمائید پیشنهاد آقای شیروانی که حالا اصل ماده شـده است قرار شد تاجر پول حمل و نقل و مخارجش را در سرحد منظور بدارد و یک صدی ده هـم اضافه باو برهند و بالاخره با اینحال نظریه اقا هم تأمین می‌شود و تصور نمی‌کنم اشکالی ایجـاد شود و بنده چون از نظر کمیسیون اطلاعی ندارم نمی‌توانم قبول کنم.
رئیس – آقای شریعـتزاده (اجازه)
شریعتزاده – چون از توضیحات آقای وزیر مالیه معلوم می‌شود که دولت متوجـه باین قسمت هست از أین جهة مسترد می‌کنم.
رئیس – آقای طهرانی (اجازه)
طهرانی – بنده آن مـثل معروف را می‌آورم: بنده از همان کسی که بچه را بغل می‌کند می‌ترسم نظامنامه هائی را که مـا دیدیم خیلی اسباب زحمت مردم شده اگر محول بنظام بنظامنامه بکنید آن اشخاص بیچاره که امروز صد هزار تومان جنس خریده‌اند و روده یکی دو قران و سه قران و بیشتر خریده‌اند و بسـرحد باید حمل کنند. وقتی که بنا باشد ما محول بنظامنامه بکنیم آنوقت ریش آنهـا را در سرحـد می‌چسبند که باید فلان مبلغ بدهید أین چه ضرر دارد مثل سایر چیزهای دیگر یک ماده در اینـجا وضع شود که هر کس صاحب روده‌های حاضر است بباید بمالیه اطلاع بدهد مالیه او را ببیند و منگنه کند وقتی که از سرحد گذشت کاری نداشته باشند وقتی که أین اعلان را کردند مـردم راست هستند و سرمایه تجار هم از دستشان نرفته است.
رئیس – آقای مخبر.
مخبر – تبصره آقای طهرانی را قبول می‌کنم.
رئیس – ماده با تبصره قرائت می‌شود و رأی می‌گیریم. (بشرح سابق خوانده شد).
رئیس – رأی می‌گیریم بماده با تبصره آقایان موافقین قیام فرمایند.
(اغلـب قیام نمودند)
رئیس – تصویب شد. ماده ماده سوم که ماده چهارم است قرائت می‌شود. (بشرح ذیل خوانده شد)
ماده سوم – نظامنامه اجرای أین قانون را وزارت مالیه تنظیـم خواهد نمـود.
رئیس – آقای آقا سید یعقوب (اجازه).
آقا سید یعقوب – بنده أین عرض را مکرر در مجلـس کرده‌ام که أین نظامنامه‌های وزارت مالیه یک نظامنامه هائی است که اسباب زحمت مردم شده أین قانون که نظامنامه نمی‌خواهد در گمرک می‌رود و أین مبلغ را در گمرک می‌گیرند و بنده مخالفم که مجلس رأی بدهد که وزارت مالیه نظامنامه بنویسد.
رئیس – آقای یاسائی. (اجازه)
یاسائی – معمول ما شده است در دوره پنجم که هر وقت هر قانونی نوشته می‌شود که دولت یا وزارت مالیه نظانمامه مربوط باین قانون بنویسد آقایان مخالفت می‌کنند در صورتیـکه یکـی از اصول مسلم است. دولت مکلف است که طرز اجرای قانون و نظامنامه مربوط به آن را تهـیه کند و یک تسهیلاتی فراهم کند و یک مشکلاتی که در عمل پیش می‌آید پیش بینی کنند و بنده نمی دانم مخالفت بااینکه وزارت مالیه نظامنامه اجرای قانون را بنویسد چیست؟
جمعی از نمایندگان – مذاکرات کافی است.
رئیس – رأی می‌گیریم باینماده آقایان موافقین قیام فرمایند.
(اغلب قیام نمودند)
رئیس – تصویب شد.
ماده چهارم که ماده پنجم سابق بود قرائت مـی شود (اینـطور خوانده شد)
ماده چهارم – از اول فروردین ماه ۱۳۰۵ مواد أین قانون بموقع اجرا گذاشته می‌شود و قانون روده مصوبه ۱۷ –۲ع - ۱۳۲۸قمری ماغی خواهـد بود.
رئیـس – رأی می‌گیریم باین ماده آقایان موافقین قیام فرمایند.
(اغلب قیام نمودند)
رئیس – تصـویب شد. مـاده الحاقیه پیشنهاد شده است از طرف جمعی از آقایان. (بشرح آتی خوانده شد) پیشنهاد می‌داریم که خمس از عایدات خالص که از محل بدست می‌آید تخصیص داده شود به توسعه مؤسسات دفع آفات حیوانی در مراکز ایالات و ولایات. یحییزنگنه – سید کاظم – محمد ولی فـیروز – جـلال – یدالله نظامی – محمود وحید.
رئیس – آقای محمد ولی میرزا. (اجازه)
محمد ولی مـیرزا – پر واضح است و محتاج بتوضیح نیست و مخصوصاً در اینجا یک نکته هست که بنـده جلب توجه آقایان محترم را می‌کنم و آن راجع به علاقه ایست که همـه آقایان راجع به صـادرات اظـهار می‌فرمودند چون آقای معاون وزارت فوائد عامه در کمیسیون توضیح می‌دادند که بواسطه امراضی که در ایران در حیوانات هست اغلب اشخاصی که أین روده را می‌خرند همین که بسرحد می‌برند برای اینکه روده معیوب و خراب است. از أین نقطه نظر است که بنده عرض می‌کنم هیچ ضرری ندارد که آقایان قبول بفرمایند از عایداتی که بدست می‌آید خمـس و آن تخصـیص داده شـود بموسسات دفع آفات حیوانی و بنده از هر جهة تصور می‌کنم نافع و مفید باشد.
وزیر مالیه – اگر حضرت والا توجه بفرمایند در همین امسال از طرف آفات حیوانی دو مرتبه پیشنهاد شد. دفـعه اول که دیدیم ناقص بود و در مرتبه دوم بعد از اینکه محل پیـدا شد پیشنـهاد کردند و دولـت و وزارت مالیه البته سعی می‌کنند که در حدود بودجه اش هر قدر بتواند أین موسسات عمام المنفعه را توسعه بدهد. ولی أین را هم تصدیق میفرمائید که در حدود بودجه باید باشد و اگر یک محلی بیک جای بخصوصی تخصیص داده شود محلهای دیگر معوق می‌ماند و أین اسباب اشکال است و اساساً همانطور که آقای فرزین اظهار کردند من توجه می‌دهم آقایان را که همه وقت أین نظـر را ملحوظ داشته باشند که أین شکل تقیسمات نشود و البته هر موقع که دولت محلی برای أین قبیل مسائل پیدا بکند فوراً پیشنهاد خواهد کرد.
رئیس – آقای مخبر.
مخبر – بنظر مجلس واگـذار می‌کنم.
رئیس – رأی می‌گیریم بقابل توجه بودن أین پیشنهاد آقایان موافقین قیام فرمایند.
(چند نفری قیام نمودند)
رئیس – قابل توجه نشد. ماده الحاقیه پیشنهادی آقای روحی. (بشرح ذیل قرائت شد)
ماده الحاقیه – دولت مکلف است عشر عایدات خالص از أین مالیات را تخصیص توسعه موسسه دفع آفات حیوانی دهد.
رئیس – پیشنهاد دیگری هم در همین زمینه شده است بعرض می‌رسد. (باین مضمون خوانده شد)
ماده الحاقیه – دولت مکلف است صدی ده عایدات حاصله از أین قانون را صرف معـاینه مذبح‌ها و حفـظ الصحه حیوانات نماید.
رئیس – آقای روحی (اجازه)
روحی – موسسه دفع آفات حیـوانی یک موسسه عام المنفعه ایست که جدید الولاده است آقایان باید بدانند و توجه بفرمایند که خـروج پوست یا پشم یا روده هر چه باشد باید أین موسسه رسیده باشد و تا اجازه أین موسسه را نداشته باشد اجازه خروج بخارجه می‌دهند. بنابراین یک ضرر بزرگی بتجار می‌خورد پس در مقابل زحمتی که أین موسه بکشد چه ضرر دارد که آقایان باینماده رأی کرده‌اند و هـم از آفـات حـیوانی جلوگیری کرده‌اند. در هر حال بنده میل دارم که آقای وزیر فوائد عامه یـک جواب قانعـی بدهند که أین موسسه عایداتش کافی خواهد بود برای اینکه وظایف خودش را انجام بدهد خـیر.
مخبر – بنده اگر لوایح دولت تمامش در أین لایحه فایده برا مردم داشته باشد قانع هستم چون یـک تحمیلات داخلی بوسیله أین قانون رفع می‌شود و مردم و اهالی دهات از شر مأمـورین راحـت می‌شوند. حالا اگر آقایان یک اضافه عایداتی در نظر گرفته‌اند که أین پیشنهادات را کرده‌اند ممکن است دولت اظهار می‌کند اضافه عایدات مشکل داشته باشد. لهذا بهمین درجه استدعا می‌کنم آقایان موافقت بفرمایند و رأی بدهند.
رئیس – رأی می‌گیریم پیشنهاد آقای روحـی آقایان موافقین قیام فرمایند.
(عده برخاستند)
رئیس – قابل توجه نشد. آقای شیروانی.
شیروانی – بنده اولاً خیلی متشکرم از حضرت آقای وزیر مالیه که آن پیشنهاد بنده قبول کردند.
مخبر- من قبول کردم.
شیروانی – از آقای مخبر هم تشکر می‌کنم ولی اگر یک توجهی بفرمایند بنده تذکر می‌دهم آقایان را که الان از محل همین عایدی که در داخله گرفته می‌شود در هر مذبحـی گوسفـندها و غالباً ما اطلاع پیدا می‌کنیم که گوسفند ناخوش است او را نمی‌کشند و می سوزانند یا دفن می‌کنند بالاخره أین عایدی الان بکلی از بین رفته. بنـده اطلاع دارم که بآن دکـترها از همین محل حقوق داده می شده و حالا که أین محل از بین می‌رود قطع نظر از اینکه آقای روحی توضیح دادند که برای تجارت هم مهم است و باید پوست و پشم از نظر حفظ الصحه معاینه شده باشد از نقطه نظر صادرات هم أین مسئله باید رعایت شود و همان گوشتی که ما همه روزه می‌خوریم باید معاینه بشود. بنده مخصوصاً اسم بردم برای معاینه در مذبح‌ها أین مبلغ را بصرف برسانند و در حقیقت أین شبیه بهمان لوایحی است که خود آقایان وزراء می‌آورند و یک محلی را بیک جائی تخصیـص می‌دهند. منتها آنرا چون خودشان می‌آورند خوبست ولی چون أین را ما پیشنهاد می‌کنیم آقـای فرزین بی لطفی می‌کنند. الان ما رأی دادیم که صدی ۵ از عایدات حاصله از مالیات راهها خرج اداره اش بشود أین هم خودش اداره أین کار است باید گوسفند را که می‌کشند حفظ الصحه اش هم کاملاً رعایت بشود و أین در تمام دنیا هم معمول است که اغلب در بلیطهای راه آهـن یک تمبرهای مخصوصی زده می‌شود برای أین قبیل مصارف عام المنفعه لهذا بنده أین پیشنهـاد را کردم و استدعا می‌کنم آقای وزیر مالیه قبول کنند.
وزیر مالیه – أین قسمتی را که می‌فرمایند در آن لایحـه منظور شده مخارج اداره خود آن لایحه است که حداکثر خرج آن اداره را معین می‌کند که تا چـه اندازه است. در اینجا قسمتی را که آقای شیروانی پیشنهاد فرمودند بنده خیلی میل داشتم قـبول کنم. ولی عایدات أین لایحه نسبت به آن عایداتی که سابق داشتیم خیلی کم شده است قبول أین پیشنهاد مشکل است ولی البته وزارت مالیه سعی می‌کند که آن نظریه را که آقای شیروانی داشتند حفظ کند و ترتیب حفظ الصحه حیوانات را در هر محلی که لازم باشـد مراعـات کند که أین صادرات از بین نرود.
رئیس – آقای مخبر.
مخبر – بنظر مجلس واگذار می‌کنم.
رئیس – رأی می‌گیریم بقابل توجه بودن أین پیشنهاد آقایان موافقین قیام فرمایند
(عده برخاستند)
رئیـس – قابل توجه نشد. شور در کلیات است. آقای آقا میرزا شهاب (اجازه)
آقا میرزا شهـاب – چون مقداری از ظهر گذشته و آقایان هم خسته شده‌اند.
جمعی از نمایندگان – صحـیح است.
آقا میرزا شهاب – خوب آقایان صحیح است ایشان را بفرمایند تا من عرایضم را عرض کنم در أین قسمتهای اخیر مجلس خدمات ما بعلت ایران دارد تکمیل می‌شود هر روز یک مالیات سنگین برای أین مردم وضع می‌کنیم و همه اش بصحیح است می‌گذرد! همین امروز و دیـروز قریب ۶میـلیون بموجب احصائیه که اشخاص با اطلاع داده‌اند باسم الغاء باج راه مالیات وضع کردیم منتهی یک فرمول تازه پیدا شده است که تا حالا وکلاء سنگ ملت را بسینه می‌زدند حالا دولـت بـنام آسایش ملت أین مالیاتها را وضع می‌کند !! أین فرمول تازه ایست که پیدا شـده است که بـنام آسایش ملت أین مالیاتهای کمرشکن را برای آنها وضع می‌کنند و هی بصحـیح است می گـذرد می‌گویند مملکت خرج دارد. کی می‌گوید مملکت خرج ندارد ؟! همه می‌گویند مملکت خرج دارد و برای مخارج مملکت هم بایستی مالیات وضع کرد. در همه جای دنیـا مخـارج مملکتـشان را می‌سنجند و مطابق آن مخارج مالیات وضع می‌کنند غیر از ایران که مخارج بی اندازه ترقی می کـد و مالیات را هم همینطور بیتناسب وضع می‌کنند باسم اینکه مملکت خرج دارد !!خوب اگر أین شش میلیون مخارج الغاء باج راه وضع نشده بود از مخارج مملکتی چیزی بزمـین بود حالا هم باسـم آسایش مردم أین مالیات وضع می‌شود. بسیار خوب؟ آخر خوبست در مقابل أین مالیاتی که یک اندازه‌ای هم فکر رفاهیت مردم یعنی فکر اقتصادیات را بکنیم و بببنیم که أین مالیاتها از کجا باید داده شود همینطور بی تناسب شش میلیون آنجا باید بدهند! یک میلیـون أین جا ده میلـیون جای دیگر. بالاخره اینها را زا کجا بیاورند بدهند خوبست ما وقتی یک مالیاتی وضـع میکنـم اقلا یک عایداتی برای ملت و تجار معین کنیم آنوقت بر آن عایدات یا بطور تصاعد یا غیر تصاعد یک مالیاتی وضع کنیم والا همینطور تا بهر جا که ممکن است مالیات وضع کنیم چه خواهد شد؟ البته دولت و وزارت مالیه هر چه عایداتشان زیادتر شود خوشحال تر هستند. عایدات ممـلکت سابق بر أین دوازده میلیون بود حالا شده است بیست و سه میلیون !! البته هفت ملیون دیگر هم که اضافه شد دو رقم صفر جلو می‌آید ولی أین صفرهائی که بر ارقام عایدات اضافه می شـود باعث صفر شدن و نیست شدن ملت است !! می‌گویند (تسهیلات برای تجار) بنده می‌بینم که هیچ تسهیلاتی برای تجار نشده است تا کنون مالیات روده یعنی قیمت روده را از که می‌گرفتـند؟ از قصاب
یکنفر از نمایندگان – خیر.
آقا میرزا شهاب – اجازه بفرمائید بعد بگوئید خیر – یک قانونی وضع شد که روده متعلق است به دولت. من ملل آقایان خیلی تند نیستم که بگویم روده مثل مردم باشد و آن قانون را لغو کنیم خیر. یک قانوی وضع شد که روده متعلق است بدولت. من ملل آقایان خیلی تند نیستیم که بگویم روده مثل مردم باشد. آن قانون را لغو کنیم خـیر. روده مال دولت بعد دولت دید جمع آوری روده و تهیه روده یک مخارج زیاد و یک زحمات زیادی دارد آمدند و روده را مسعر کردند. در ابتدا پانزده شاهی و یکقران و سی شاهی تا رساندند به اینجا که حالا می‌گویند آن قانون بایستی لغو شود و می‌خواهیم قیمتش را در سرحد بگیریم ولی تا کنون قیمت را از آن قصاب به روده را ضبط می‌کرد میگرفتند او هم یا بضرر یا منفعت به تاجر می‌فروخت. حالا تاجر أین روده را از قصاب می‌خرد قصاب الحمدالله آسوده شد و دیگـر نباید أین مالیات را بدهد خوب. حالا أین تاجری که روده را می‌گیرد آیا مفتی میگـیرد؟ یا أین که تاجر بایستی قیمت روده را بپردازد؟ آنوقت می‌گویند اسباب تسهیل شده است بنده که می‌فهمم. بنابراین بنده عقیده‌ام اینست که ا اینکه وقت خیلی تنگ است و گاهی هم خیلی خسته می‌شویم ولی باید رأی هائی که می‌دهیم یکقدری فکر درش بکنیم که بالاخره أین مردم بکـجا خواهـند رسید؟ و با أین فرمولی که جدیداً بنام آسایش عامه پیدا شده آخر باید دید که چه آسایشی برای عامه منظور خواهد شد أین بود عرایض بنده.
وزیر فوائد عامه – بنده تصور می کـنم که یـک ساعت و خورده‌ای از ظهر گذشته باشد …
یکنفر از نمایندگان – دو ساعت.
وزیر فوائد عامه – دو ساعت؟ دیگر بهتر. پس بهترین جوابها جواب مختصر و مفید است. ولا اینکه آقا می‌گویند تا بحال وکلا عادت کرده بودند بنام آسایش عامه حرف بزنند حالا دولت خیلی تعجب است؟ اگر آنوقت که که وکلا حرف می‌زند از روی حقیقت می‌بایستی تصور کرد؟ چه دلیل دارد که وقتی وزراء حرف می‌زنند نبایستی قبول کرد؟ اما راجـع به اینکه فرمـودند شش ملیون عایدات زیاد شده عرض می‌کنم. اگر فرضاً یک همچو ملیون عایدات داشته باشـیم البته أین یک کار بسیار خوبی است که ما کرده‌ایم زیرا از یکطرف مردم را از أین که در سرحد و دو راه یک مدتی معطل می‌شدند و باج راه را می‌دادند و دچار زحمت بودند نجات داده‌ایم. از طرف دیگر بوسیله خیلی سهل کم خرجی در سرحد یک عایداتی گرفـته‌ایم که روی هـم می‌شود شش ملیون و روی هم رفته یک اسباب راحتی برای مردم فراهم شد و از طرفی هم یـک عایداتی برای دولت پیدا شده خوب أین عایدات را که ما داریم چکار می‌کنیم. أین عایداتی را که بقول آقا بنام آسایش ملت آمدیم وضع کردیم بطوریکه آقا حساب کردند شش میلیون شده است أین را می‌خواهیم چکار کنیم؟ پس از مصارف بلدی و پس از صرف معارف و صحه بقیـه اش تماماً بدون یکشاهی کم و زیاد خرج راه می‌شود برای اینکه بعد از أین مردم بتوانند بسهولت مال التجاره خودشان را از یک نقطه بنقطه دیگر حرکت بدهـند و یک منافـع بزرگـی بواسـطه کمی کرایه و راحتی راه بتجارت مملکت برسد ضرر أین کجا است. آقا در خصـوص اینـکه می‌فرمایند در آخر مجلس باید سعی کنیم که با فکر کار کنیم البته چون آقا وکیل هستند حق دارند با آقایان هر طور می‌خواهند صحبت کنند ولی بنده قطع دارم که هیچوقت آقایان وکلا روی بی فکری رأی نمی‌دهند و رأی هائی هم که می‌دهند از روی کمال فکر است و وقت مجلس را هم تلف نمی‌کنند.
جمعی از نمایندگان – مذاکرات کافی است.
رئیـس – رأی گرفـته می شـود باینقانون که مشتمل بر چهارده ماده است باروقه. (اخذ آراء شروع و بعضی از نمایندگان پس از تسلیم ورقه رأی خارج می‌شدند)
رئیس – مقتضی است آقایان ثانیاً مراجعت فرمایند (پس از اتمام اخذ آراء)
اخذ اوراق رأی تمام شد. (استخراج آراء بعمل آمده و نتیجه بطریق ذیل حاصل شد).
ورقه سفید علامت قبول ۷۲ ورقه کبود ۴
رئیس – عده حضار ۹۱ با اکثریت ۷۲ رأی تصویب شد.
اسامی موافقین آقایان: یاسائی. شوشتری. میرزائی. میرزا عبدالحسین صدر اتحاد. آقا سید کاظم یزدی. افشار. میرزا محمد خان وکیل. اخگر میرزا حسین خان پیرنیا. سـید ابوالفتوح. تقی زاده. میرزا سید حـسن کاشانی. هایم. اکبر میرزا. حاج آقا رضـا رفـیع. شیروانی. میرزا عبدالله خان. معتمد. نجات. ذوالقدر. آقا شیخ جلال. فرج الله خان آصف. حاج حسن آقا ملک. شیخ الاسلام ملایری. میرزا یوسف خان قائم مقام. دکتر ضیائی. میرزا حسین خان اسفندیاری. سیف الله خان اسکندری. حائری زاده. میرزا حسین خان پیرنیا. آقا رضا تجدد. حسین خان فرمند. دیبا. سلیم ایزدی. صدرائی. حاج میرزا علیرضا. محمد میرزا فیروز. سید علاء الدین بهبهانی. روحی. مهدوی. شریعتزاده. حاج میرزا اسد الله خان. میرزا ید الله خان. محمد ولی خان اسدی. دکتر حسین خان بهرامی. میرزا عبدالعـزیر مفتی. مـیرزا محمود خان وحید. محمد تقی خان اسعد. علی خان اعظمی. هرمزی. حبیب الله خان شادلـو. میرزا محمد خان معظمی. طهرانی. ارباب کیخسرو. دیوان بیگی. سهراب خان ساکنـیان. لیقوانی. میرزا جواد خان خوئی. اموتی ثابت. دولت آبادی. حیدر قلی میرزا حشمتی. آقا سید حسن اجاق. میرزا حسین خان علائی. یحیی زنگنه. سلطان ابراهیم خان افخمی. میرزا علـی خان خطیبی. کیاستوان. عصر انقلاب. رهنما. حاج میرزا احمد خان اتابکی. امیر حسین خان نختیاری.
اسامی مخالفین آقایان – دکتر آقایان میرزا شهاب الدین. حاج میرزا عـبدالوهاب. آقا سید یعقوب.
رئیس – تقاضای ختم جلسه شده است. چون یکساعت و نیم بیشـتر از ظهـر می‌گذرد جلسه را ختم می‌کنیم بنابراین جلسه آتیه فردا سه ساعت و نیم قبل از ظهر. دستور
اولا راپرت کمیسیون قوانین مالیه راجع به بقیه قانون الغاء باج راهها
ثانیاً قانون تفریح بودجه مجلـس ثالثاً بودجه مملکتی بابت هذا السنه
(مجلس یکساعت وسه ربع بعد از ظهر ختم شد)
رئیس مجلس شورای ملی – سید محمد تدین –
مشی – م شهاب منشی – علی خطیبی