مذاکرات مجلس شورای ملی ۱۷ دی ۱۳۳۶ نشست ۱۵۲
| مجلس شورای ملی مجموعه قوانین دوره قانونگذاری نوزدهم | تصمیم‌های مجلس | قوانین برنامه‌های عمرانی کشور مصوب مجلس شورای ملی |
| نمایندگان مجلس شورای ملی دوره قانونگذاری نوزدهم |
روزنامه رسمی کشور شاهنشاهی ایران
شامل: کلیه قوانین مصوبه و مقررات - گزارش کمیسیونها - صورت مشروح مذاکرات مجلس - اخبار مجلس - انتصابات - آگهی‌های رسمی و قانونی
شماره
شنبه ماه ۱۳۳۵
سال دوازدهم
شماره مسلسل
دوره نوزدهم مجلس شورای ملی
مذاکرات مجلس شورای ملی
مشروح مذاکرات مجلس شورای ملی، دوره ۱۹
جلسه: ۱۵۲
صورت مشروح مذاکرات مجلس روز سه‌شنبه ۱۷ دی ماه ۱۳۳۶
فهرست مطالب:
۱- تصویب صورت مجلس
۲- سؤال آقای ارباب راجع به صید ماهی در خلیج‌فارس و جواب آقای مهندس هدایت معاون نخست‌وزیر
۳- سؤال آقای مهندس اردبیلی راجع به درآمد هزینه عوارض بنزین و اتومبیل و جواب آقای وزیر راه
۴- سؤال آقای خلعتبری راجع به تکمیل و توسعه بندر شاهپور و جواب آقای وزیر راه
۵- تقدیم یک فقره لایحه به وسیله آقای مهندس شیبانی
۶- بقیه مذاکره در گزارش کمیسیون دارایی راجع به توافق مالیاتی و ارسال به مجلس سنا
۷- تقدیم یک فقره لایحه به وسیله آقای وزیر فرهنگ
۸- تقدیم یک فقره سؤال به وسیله آقای امیدسالار
۹- بیانات بعد از دستور آقایان مهندس ظفر و پرفسور اعلم
۱۰- طرح و تصویب یک فوریت طرح پیشنهادی راجع به اعیانی خانه‌های کشاورزی
۱۱- تعیین موقع و دستور جلسه بعد- ختم جلسه
مجلس دو ساعت بیست دقیقه پیش از ظهر به ریاست آقای رضا حکمت تشکیل گردید
۱- تصویب صورت مجلس
رئیس صورت غایبین جلسه قبل قرائت می‌شود.
(به شرح ذیل خوانده شد)
غایبین با اجازه- آقایان: یارافشار. دکتر اصلان افشار. قوام. افخمی. فرود. مهندس فروغی. محمودی. دکتر سعید حکمت. مهندس ظفر. صادق بوشهری. پردلی. دکتر عمید. سالار بهزادی. اورنگ. قبادیان. مسعودی. تیمورتاش. کیکاوسی. عرب‌شیبانی. دکتر پیرنیا. قرشی. دکتر جهانشاهی. رامبد. مهندس شیبانی. مهندس فیروز.
غایبین بی‌اجازه- آقایان: اخوان. سنندجی. اریه. دکتر طاهری. مشار. جلیلوند.
دیر آمدگان و زود رفتگان با اجازه- آقایان: علامه‌وحیدی. سراج حجازی. دکتر دادفر. دکتر وکیل. بزرگ‌نیا. بهبهانی. قنات‌آبادی. موسوی. بزرگ ابراهیمی.
رئیس- در صورت جلسه نظری نیست؟ آقای صدرزاده.
صدرزاده- در صورت جلسه اصلاحاتی است که اصلاح می‌کنم می‌دهم به تندنویسی با توضیحاتی هم که جناب آقای عمیدی‌نوری در جلسه گذشته بیان فرمودند بنده هم با نظر ایشان موافق هستم.
رئیس- نظر دیگری نیست؟ (اظهاری نشد) صورت جلسه قبل تصویب شد.
۲- سؤال آقای ارباب راجع به صید ماهی در خلیج‌فارس و جواب آقای مهندس هدایت معاون نخست‌وزیر
رئیس- امروز سؤالات مطرح است آقای ارباب.
ارباب- بنده قریب یک سال قبل سؤالی از وزارت دارایی کردم که حالا یک جوابی لطف می‌کنند متن سؤال این است تمنا دارم مقرر فرمایید جناب آقای وزیر محترم دارایی برای پاسخ در موعد مقرر در مجلس شورای ملی حضور به هم رسانند.
۱- صید ماهی در خلیج‌فارس که متعلق به ایران است به وسیله دستگاه‌های خارجی با اجازه چه مقام و طبق چه قرارداد و چه شرایطی است؟
۲- تاحال مقداری که صید شده و به خارج فرستاده شد حق ایران چه مبلغ به خزانه کشور واصل شده یا دستگاه‌های عمرانی استفاده نموده‌اند؟ این متن سؤال بنده است جواب که دادند بقیه عرایضم را عرض خواهم کرد.
رئیس- آقای مهندس خسرو هدایت
مهندس خسرو هدایت (معاون نخست‌وزیر)- سؤال آقای نماینده محترم راجع به صید ماهی در خلیج‌فارس است و این که چه مقدار صید شده و چه مقدار صادر شده این اطلاعتی که مربوط به خودمان است عرض می‌کنم و تمام صیدی که شده و آیا دستگاه‌های دیگری هم صید کرده‌اند یا نکرده‌اند اطلاعی ندارم ولی آنچه که مربوط به سازمان برنامه هست یک شرکت مختلط ماهی‌گیری با شرکت ژاپنی‌ها به وجود آمده است که یک ثلث سرمایه را یک شرکت ژاپنی و دو ثلث را سازمان برنامه داده این شرکت در سال گذشته زمستان شروع به عمل کرد کشتی این شرکت را از ژاپن آوردند و این کشتی مجهز برای عمل صید ماهی است به این ترتیب که ماهی را صید می‌کنند در همان کشتی تمیز می‌کنند و در همان کشتی بسته‌بندی می‌کنند و در یخچال نگه می‌دارند تا برسند به ساحل به نحوی که وقتی کشتی به ساحل می‌رسد صندوق‌های بسته‌بندی شده تمیز را فوراً به خارج می‌فرستند سال گذشته چون عمل صید دیر شروع شده بود مقدمات تشکیل شرکت در پاییز شروع شد و از وقتی کشتی آمد تا اردیبهشت ماه مقدار ماهی که صید کرد ۴۵۰ تن بود و حال آن که قاعدتاً ما امیدوار بودیم تا ۱۲۰۰ تن هم صید شود ولی در عرض سال پیش فقط ۴۵۰ تن صید شد از این ۴۵۰ تن به هیچ‌وجه چیزی صادر نشد تقریباً نصف آن را شرکت نفت از ما خرید و قسمت دیگرش هم در خود جنوب توزیع شد قیمتی که آن شرکت ماهی را فروخت کیلویی ۱۱ ریال بود و به این ترتیب قیمت ماهی را در جنوب خیلی پایین آورد قبل از این که این شرکت شروع به عمل صید بکند حتی تا کیلویی ۲۰ ریال هم فروش می‌رفت ولی آن قیمتی که به شرکت نفت بابت قرارداد فروخت ۱۱ ریال بود و علت این که تمام این ۴۵۰ تن در خود کشور مصرف شد برای همین بود که قیمتش بسیار نازل بود در حال حاضر ما با این شرکت مشغول مذاکرات جدیدی هستیم و قرار است که ترتیب توسعه کار طوری داده شد که میزان صید ماهی بسیار بالا برود و یکی از این ژاپنی‌ها که متخصص در این امر است و آمده بود در ایران و مطالعه کرد و مراجعت کرد به من می‌گفت که خلیج‌فارس این توانایی را دارد کشاورزی ۱۵۰۰ تن ماهی صید شود و به فروش برود و پس از این که وضع داخلی ایران را دید گفت که من تعهد می‌کنم که بشود با داشتن تأسیساتی از قبیل سردخانه این ۱۵۰۰ تن را به قیمت ارزان در ایران فروخت و یک مأخذ خوارباری برای مردمی که توانایی‌شان زیاد نیست قرار بگیرد و به نظر او با توسعه دادن به وضع صید در خلیج‌فارس می‌شود یک قسمت عمده مردم را از خوردن گوشت به طور مکرر بی‌نیاز کرد و ماهی را به جای یک غذای اصلی قرار داد و مذاکرات ما برای توسعه این شرکت در حال حاضر در جریان است نمایندگانش در تهران هستند و کشتی حرکت کرده که بیاید و شروع بکند به صید. سفارش یخچال و سردخانه و این قبیل تأسیسات را هم به خود ژاپنی‌ها داده‌ایم که در آبادان آنها را نصب کنند که وقتی کشتی می‌آید اگر میزان صید طوری باشد که فوراً در بازار مصرف نشود و جمع بشود آن را در سردخانه حفظ بکنیم علت این که این تأسیسات را به ژاپن سفارش داده‌ایم برای این است که سهم سرمایه ژاپنی‌ها یک قسمتش که به پول ژاپنی بود همانجا مصرف شود یک قسمتی را هم به دلار پرداخت کردند یک قسمت را قرار شد که به صورت ماشین‌آلات در محل بپردازند که صرف خرید ماشین‌آلات بشود و بیاورند در اینجا نصب شود.
رئیس- آقای ارباب مهدی
ارباب- بنده قبل از توضیح موضوع سؤال سه اصل از قانون اساسی را برای تذکر خاطر معاون محترم نخست‌وزیر حضور آقایان عرض می‌کنم.
اصل ۲۲- مواردی که قسمتی از عایدات یا دارایی دولت و مملکت منتقل یا فروخته می‌شود به تصویب مجلس شورای ملی خواهد بود.
اصل ۲۳- بدون تصویب مجلس شورای ملی امتیاز تشکیل کمپانی و شرکت‌های عمومی از هر قبیل و به هر عنوان از طرف دولت داده نخواهد شد.
اصل ۲۴- بستن عهدنامه‌ها و مقاوله‌نامه‌ها اعطای امتیازات تجارتی و صنعتی و فلاحتی و غیره اعم از این که طرف داخله باشد یا خارجه باید به تصویب مجلس شورای ملی برسد به استثنای عهدنامه‌هایی که استتار آنها صلاح دولت و ملت باشد.
قریب دو سال قبل یک کشتی مجهز و مدرن شاید آخرین سیستم از طرف ژاپنی‌ها آمد در خلیج‌فارس و تا نزدیک بندرعباس مشغول صید شدند ظرفیت سردخانه این کشتی ۵۵۰ تن بود قایق‌هایی هم داشتند آمدن اینها این بود که برای آزمایش می‌آیند ولی از آن آزمایش‌ها بود که آنچه بنده اطلاع دارم در حدود سه ماه تمام دائماً صید می‌کردند و می‌بردند عنوانش هم این بود که آزمایش می‌کنند یک گزارشی که به توکیو داده بودند بنده به یک وسیله‌ای مفادش را به دست آوردم کارکنان کشتی یعنی ناخدای کشتی گزارش می‌دهد که ما به دریایی وارد شدیم که هزاران سال است بکر مانده و کارکنان ما مثل این که دیوانه شده‌اند و حتی ماهی یک هفته که باید استراحت کنند از استراحت خودشان صرف‌نظر کرده‌اند و انواع ماهی متناسب تمام بازارهای دنیا در این دریا وجود دارد (دکتر عدل- و گران‌ترین ماهی‌ها) هر چه می‌خواستند بردند بنده سؤالی در آن موقع کردم کسی جواب نداد بعد شنیدم یک شرکتی با ژاپنی‌ها نشکیل شده و آنچه به بنده اطلاع رسیده است شروع کردند مقدار زیادی ماهی‌های ما را به کویت و شیخ‌نشین‌ها بردند و فروختند البته عنوان‌شان همین بود که جناب آقای مهندس خسرو هدایت اینجا اظهار فرمودند بعد از این که شرکت مختلط شاید عملیاتش رضایت‌بخش نبوده به طوری که اطلاع پیدا کردم در حدود چند ماه است همان اشخاص به نام کارشناس استخدام شده‌اند در شرکتی که ما نمی‌دانیم ماهی‌اش را به کجا می‌برند نکته قابل توجه این است که می‌توان عرض کرد یکی از محل درآمدهای مهم که شاید برابری کند با خیلی از معادن مهم ما صید ماهی در دریای جنوب است غیر از ماهی چیزهای قیمتی دیگری هم دارد و در مورد آنها کنترلی هم نمی‌شود آنها هم هر طور خواسته‌اند تا به حال برده‌اند این که فرمودید نرخ ماهی کیلویی ۱۱ ریال قرار بوده است تعیین شود فرض می‌کنم در بندر هم ۱۱ ریال باشد در تهران ۱۳ ریال می‌شود ۱۴ ریال می‌شود ۱۵ ریال می‌شود (شادلو- کیلویی ۱۰ تومان فروختند) آن هم فقط مقدار کمی برای اسکات مردم و برای این که بگویند این صید را برای مصرف داخلی می‌کنند و در حالی که این طور نیست و من یقین دارم که اگر سازمان برنامه ناظر به این جریان بود این طور نمی‌کردند خوب یک دستگاهی است که شاید بیشتر توجه بکند ولی اینها از صید سوءاستفاده کردند و به این ترتیب منافع خارجی ما در معرض تضییع است و تجاوز دیگران. کشوری که در دریای شمالش انواع ماهی وجود دارد جنوب که چه عرض کنم آن قدر هست که اسامی آن را نمی‌شود تعیین کرد در این کشور ماهی آزاد را کیلویی ۶۰ تومان می‌فروشند چند روز پیش بنده خودم دیدم از یک ماهی‌فروش ماهی آزاد را ۷۰۰ تومان برای یک مهمانی خریدند ماهی سوف کیلویی ۳۵ تومان همین ماهی که دارای تیغ زیاد و معروف به ماهی سفید است که طبقات بی‌بضاعت می‌خریدند دانه‌ای ۱۰ ریال الان ۱۲۰ ریال است این مربوط به شمال است اگر همین طور که می‌فرمایید ماهی را به داخل ایران می‌آوردند ماهی که این قدر ترقی نمی‌کرد. راجع به ترقی ماهی شمال من یک حقیقتی را می‌خواهم عرض کنم برای رضای خدا هر چه را آوردند در مجلس و گفتند ملی آن را تصویب نکنید همان عنوان دولتی به آن بدهید (مهندس فروهر- ملی یعنی دولتی) برای این که هر چه ملی شد از بین می‌رود ما حکومت ملی دیدیم خراب بود ماهی که ملی شد خاویار کیلویی ۴۰ تومان شد ۲۰۰ تومان ماهی شده ۶۰ تومان این تقصیر کسی نیست این اثر مفهوم اسم ملی است که روی هر چه گذاشتند این مفهوم مخالف را نشان می‌دهد (چند نفر از نمایندگان صحیح است) حالا می‌رویم به جنوب در هر صورت اگر یک شرکت مختلطی با یک دستگاه خارجی تشکیل می‌شود به عقیده بنده باید مجلس هم مطلع باشد و حتی تصویب هم بکند و توجه جناب آقای مهندس خسرو هدایت را جلب می‌کنم که مطلب این طور نیست هزاران تن ماهی را بردند یک دینار به کسی ندادند حالا هم می‌برند کنترلی هم در دریای جنوب نیست تمنا می‌کنم توجهی بفرمایند که حق یک ملتی در ناحیه‌ای که مشرف به آن دریا است مردم لباس ندارند خود آقا هم تشریف بردید شاید گریه هم کردید (مهندس خسرو هدایت- من گریه نکردم) حق آنها به آنها داده شود که اقلاً اینها گرسنه نمانند دارای لباس و مسکن باشند اگر راست می‌گوید این شرکت بیاید وسایلی ایجاد بکند سردخانه‌هایی درست بکند در مرکز ایران هم ماهی را بیاورند و بفروشند چند تا ماهی برای نمونه می‌آورید بقیه را به خارج می‌فرستید کنترلی هم نیست میلیونها تومان این طور درآمد از بین می‌رود و ما اینجا دنبال ۵ تومان و ۱۰ تومان هستیم و برای یک بودجه مختصر آه و ناله داریم استدعا می‌کنم یک توجه مخصوصی مبذول بفرمایید و نتیجه عملی که ثانیاً خواهید فرمود در جلوگیری از تضییع حق کشور ایران بعداً تشریف بیاورید به استحضار مجلس برسانید.
رئیس- آقای مهندس خسرو هدایت.
مهندس خسرو هدایت (معاون نخست‌وزیر)- فرمودند که دو سال قبل یک کشتی آمد به عنوان آزمایش ماهی برد این را بنده خبر ندارم (ارباب- بنده خیر دارم و در مجلس هم عرض کردم) اما تشکیل شرکت ما یک سال است و از وقتی که این شرکت شروع شده و شروع به کار کرده به هیچ‌وجه ماهی از طرف آن شرکت به خارج نرفته کشتی که در اختیار شرکت بوده صید می‌کرده می‌آمده تحویل می‌داده و می‌رفته ما یک تن ماهی فرستادیم به بیروت برای پیدا کردن بازار ولله یک دانه ماهی غیر از این تن که عرض کردم از شرکت مختلط جنوب به خارج کشور نرفته تشکیل شرکت هم مطابق با موازین قانونی بوده برای این که روی اجازه‌ای است که مجلس شورای ملی در بند ۴۰ ماده ۱۰ قانون برنامه دوم ۷ ساله با توجه به مواردی که از قانون اساسی قرائت فرمودند به سازمان برنامه اعضا شده و همان نظر را مجلس شورای ملی در ضمن تصویب قانون جلب سرمایه‌های خارجی باز همان را تصویب فرمودند پس این شرکتی که ما تشکیل دادیم که یک ثلث سرمایه ژاپنی و ۲ ثلث ایرانی است شرکتی است که طبق قانون می‌توانسته‌ایم تشکیل بدهیم باز هم اگر مورد پیدا بکند در سال موارد باز هم تشکیل می‌دهیم و این را هم عرض کنم که در نتیجه برای ما ارزان‌تر تمام شده برای این که اگر این کار را نمی‌کردیم می‌بایستی کشتی اجاره می‌کردیم می‌بایستی متخصص استخدام می‌کردیم و بعد اقدام به صید می‌کردیم طرز بهره‌برداری شرکت سال پیش اگر طوری بود که شرکت فایده نکرد ولی متخصص مجانی داشته است کشتی داشته‌ایم صید کرده‌ایم نه برای سهم ایرانی و نه برای سهم ژاپنی البته فایده نکرد بایستی شرکت طوری باشد که سود داشته باشد و وقتی هم سود داشت آن هم حق دارند سودی که مطابق سرمایه‌شان به دست می‌آورند هر کاری می‌خواهند بکنند شرکت سود نداشت و نتیجه آن شد که متخصص ما در حقیقت مجانی بود و کشتی هم در حقیقت مجانی عمل کرد و این البته تکرار نخواهد شد و در حال حاضر که شرکت شروع به کار خواهد کرد سود خواهد داشت بنابراین بنده می‌خواهم عرض کنم که از عملیات بهره‌برداری شرکت به هیچ‌وجه ماهی نیست که صید شده باشد و به حساب نیامده باشد و به هیچ‌وجه ماهی هم به خارج نرفته است جز یک تن به لبنان و قراردادی منعقد شده و شرکت مختلطی که به وجود آمد مطابق موازین قانونی بوده است (ارباب- خواهش می‌کنم تحقیقات بیشتری بفرمایید)
۳- سؤال آقای مهندس اردبیلی راجع به درآمد هزینه عوارض بنزین و اتومبیل و جواب آقای وزیر راه
رئیس- آقای مهندس اردبیلی
مهندس اردبیلی- بنده سؤالی از دولت کرده‌ام راجع به این که از سال ۲۵ تا سال ۳۶ چه مبلغی از بابت لیتری ۴۰ دینار بنزین گرفته شده و همچنین چه مبلغی از بابت هر دستگاه اتومبیل پانصد تومان گرفته شده و برای آسفالت راه‌ها این پول‌ها را کجا خرج کرده‌اند و چه مقدار بوده است؟ (دکتر شفیع امین- صدی پنج اتومبیل را گرفته‌اند نه هر دستگاهی پانصد تومان).
رئیس- آقای وزیر راه
وزیر راه (سرلشگر انصاری)- در ۲ ماه قبل جناب آقای فضایلی نماینده محترم همین سؤالی را که جناب آقای فضایلی نماینده محترم همین سؤالی را که جناب آقای مهندس اردبیلی راجع به عوارض بنزین میزان درآمد آن و صدی پنج اتومبیل از وزارت راه فرمودند بنده برای استحضار آقایان نمایندگان محترم فهرستی تنظیم کرده‌ام از جمع پولی که از تاریخ نوزدهم آبان ماه ۱۳۲۵ تا آخر ۱۳۳۵ و وجوه و هزینه این مبلغ که الان خلاصه‌اش را به استحضار آقایان می‌رسانم: از نوزدهم آبان ماه ۲۵ جمعاً وجوهی که مطابق حساب خزانه‌داری کل تا آخر ۳۵ در اختیار وزارت گذاشته شده بالغ بر یک میلیارد و ششصد و بیست و هشت میلیون و هشتصد و سی هزار ریال می‌شود. از مبلغی که وصول کرده بودند یکصد و هفتاد و یک میلیون و پانصد و چهل و پنج هزار ریال در خزانه‌داری کل شده بود که تعهد کردند به اقساط در اختیار وزارت راه بگذارند ما به‌التفاوت این مبلغ یک میلیارد و چهارصد و هفده میلیون و هفتصد و پنجاه و نه هزار ششصد و هفتاد و چهار ریال می‌شود مطابق فهرست‌هایی تقدیم شده است به مصرف آسفالت خیابان‌های شهرها و راه‌های کشور رسیده به طور خلاصه آنچه که به وسیله وزارت کشور و شهرداری‌های محل به مصرف رسیده معادل چهارصد و نود شش میلیون و سیصد و سی هزار و هفتصد و بیست و یک ریال است که در حدود ۳۵ درصد جمع پولی است که برای آسفالت وصول شده است برای آسفالت هشتصد و دوازده میلیون و هفتاد دو هزار و سیصد و هشتاد و دو ریال مصرف شده است این پنجاه و هفت درصد وصولی است که این ساختمان فرودگاه‌ها سه درصد این مصرف شده که معادل سی و هفت میلیون و هیجده هزار و پانصد و سی و دو ریال است و پنج درصد هزینه برای نظارت آسفالت است در فهرست‌هایی که بنده حضور نمایندگان محترم تقدیم کردم تعیین شده است که هر یک از شهرها چه مبلغ واگذار شده و در چه تاریخ و این مبلغی که واگذار شده مستقیماً در اختیار وزارت کشور قرار گرفته یا به شهرداری محل داده شده آنچه مربوط به سال جاری است تاکنون سیصد میلیون ریال و ششصد و نود هزار و ششصد و چهل و دو ریال وصول شده است که به مصرف آسفالت جاده تهران کرج جاده شمالی و جنوب آسفالت کرج قزوین آسفالت طهران آبعلی آسفالت اصفهان نجف‌آباد و اصفهان خوراسگان و تعمیرات آسفالت طاق‌بستان کرمانشاه و همدان کویر یحان و تعمیرات آسفالت راه قم تهران و آسفالت راه ایستگاه سبزوار و شاهرود و دامغان و آسفالت اهواز به سمت اندیمشک و آسفالت راه کناره شمال و هزینه متفرقه و نظارت و حقوق رسیده است.
رئیس- آقای مهندس اردبیلی
مهندس اردبیلی- جناب آقای وزیر راه یک جواب سربسته‌ای برای ما دادند و درست نفهمیدم که این پول‌ها به کجاها مصرف شده فقط سی میلیون تومان اخیر را یک مقدار که مصرف اطراف تهران شده برای ما شرح دادند بعد هم معلوم شد در آذربایجان چیزی نبود جناب آقای وزیر راه می‌فرمایند که ما یکصد و شصت میلیون تومان تا به حال وصول کرده‌ایم یعنی از سال ۲۵ آذر ماه ۳۶ یکصد و شصت و چهار میلیون و دویست و خرده‌ای تومان وزارت راه از این بابت پول وصول کرده است (یکی از نمایندگان- یکصد و نود و دو میلیون تومان) آنچه من حساب کردم ۱۶۴ میلیون تومان می‌شود که وصول شد آنچه مسلم است همیشه تبعیضاتی به شهرستان‌ها می‌شود و این وظیفه آقایان نمایندگان است که جلو این تبعیضات را بگیرند و برای آبادی شهرستان‌ها کوشش بفرمایند بنده از آذربایجان صحبت می‌کنم چون متأسفانه از شهرستان‌های دیگر خبر ندارم ناچارم آنچه خودم دیدم عرض کنم اگر ما جمعیت آذربایجان را خمس ملت ایران حساب کنیم از این ۱۶۴ میلیون تومان باید ۳۲ میلیون تومان برای آذربایجان خرج بشود (دکتر شفیع امین- یک بیستم هم خرج نشده) اگر از نقطه‌نظر میزان راه حساب کنیم در کلیه ایران ۲۶ هزار کیلومتر راه هست در آذربایجان سه هزار کیلومتر راه است یعنی یک هشتم ۱۶۴ میلیون تومان را باید به آذربایجان بدهند که می‌شود بیست میلیون و نیم تومان اما آنها به آذربایجان چه داده‌اند؟ برای آسفالت خیابان اصلی خوی ۲۷۸ هزار تومان داده‌اند برای آسفالت شهر مرند ۷۰ هزار تومان میاندوآب ۷۰ هزار تومان در مهاباد ۱۰ هزار تومان میانه صد هزار تومان ماکو صد هزار تومان، آذرشهر صد هزار تومان اردبیل ۱۵۰ هزار تومان مشکین‌شهر دویست هزار تومان، مراغه ۱۵۰ هزار تومان سراب نود هزار تومان تبریز در سه دفعه بین بستان‌آباد و تبریز سه میلیون تومان خرج کرده‌اند به طوری که چندین بار در پشت این تریبون عرض کردم این سه میلیون تومان را هم خورده‌اند برای این که آسفالتی آنجا نیست (یکی از نمایندگان- مقاطعه‌کارش کی بوده؟) نمی‌دانم اما اینها چه کرده‌اند؟ می‌گویند در آذرشهر و در میاندوآب آسفالت کرده‌ایم و به آذرشهر صد هزار تومان و میاندوآب هفتاد هزار تومان داده‌اند مع‌ذالک یک وجب آسفالت در آذرشهر نیست این پول کجا رفته من نمی‌دانم. این پول‌هایی که آقایان خرج کرده‌اند عبارت است از تعمیر و روکاری آسفالت راه سرخه حصار تهران آسفالت راه‌های قلهک و سلطنت‌آباد و عباس‌آباد و تکمیل آسفالت خیابان‌های تهران تجریش، آسفالت راه‌های اطراف تهران تعویض آسفالت میدان و خیابان ژاله، تعویض آسفالت دو جاده شمیران باز هم آسفالت اطراف دو جاده شمیران، آسفالت بعضی از خیابان‌های تهران، آسفالت سه راه ضرابخانه و سلطنت‌آباد، تکمیل آسفالت راه سلطنت‌آباد بفرمایید ملاحظه کنید البته سایر آقایان نمایندگان سایر شهرستان‌ها هم مثل بنده مبتلای این درد هستند دولت یک قانونی دارد که می‌گوید من از بابت هر لیتری چهل دینار و از بابت اتومبیل صدی ۵ بایستی عوارض بگیریم برای آسفالت راه‌ها آقایان این آسفالت و راه‌سازی‌ها مگر باید مختص تهران باشد؟ مازندران مگر نمی‌خواهد، خراسان مگر نمی‌خواهد؟ آذربایجان مگر نمی‌خواهد آذربایجان برای گردشگاه‌های خود یک راه ۱۲ کیلومتری آسفالت ندارد. این پول‌ها را چرا این طور حیف و میل می‌کنند مگر مجلس نیست مگر نباید از مجلس اجازه بگیرند. باید به تناسب جمعیت شهرستان‌ها یا به تناسب طول جاده‌ها در استان‌ها تقسیم کنند چه شده است که به این شکل در آورده‌اند و اختصاص می‌دهند به تهران، آن وقت می‌گویند که چرا اهالی شهرستان‌ها کوچ می‌کنند می‌آیند تهران، برای این که همه‌اش اینجا آسفالت است (بهبهانی- کجا آسفالت است آقا؟) این پول‌ها را برای آسفالت تهران گرفته‌اند پس عوض این که آقای وزیر راه شما ۳۲ میلیون تومان به آذربایجان داده‌اید عوض ۳۲ میلیون تومان ناچار بودم این جریان را اینجا مطرح کنم، گر چه می‌خواستم محول کنم به کمیسیون تحقیق ولی منتظر شدم که ببینم آقای وزیر راه بعداً در جواب این اجحافی که نسبت به شهرستان‌ها و استان‌ها شده چه می‌فرمایند اگر قضیه این طوری باشد به عقیده من باید برود به کمیسیون تحقیق یا یک کمیسیون دیگری که معلوم شود چرا این طور می‌کنند و چرا به استان‌ها توجه نمی‌کنند و پول نمی‌دهند و چرا برای همه ملت ایران صرف نمی‌کنند آخر این که اجحاف است و خوب نیست از این کارها است که صدای نارضایتی بلند می‌شود سر و صدا بلند شده که ما آسفالت نداریم راه نداریم من انتظار دارم ببینم که آقای وزیر راه واقعاً در جواب بیانات بنده یک جواب قانع‌کننده‌ای خواهند داد یا نه امیدوارم یک جواب کافی بدهند و الا این پرونده باید برود به کمیسیون تحقیق.
رئیس- آقای وزیر راه
وزیر راه- جناب آقای مهندس اردبیلی نماینده محترم فرمودند که از نحوه مصرف درآمد آسفالت اطلاعی ندارند، بنده با نهایت صداقت آنچه که در ظرف این ده سال به مصرف رسیده بود به صورت این فهرست‌ها در آوردم و برای استحضار همه آقایان نمایندگان محترم تقدیم کردم این که می‌فرمایند به شهرستان‌ها اعتباری داده نشده است بنده استدعا دارم که به ارقام دیگری که در همان جدول است توجه بفرمایید و ملاحظه بفرمایید که تقریباً به تمام شهرستان‌ها از این اعتبار آسفالت وجوهی تخصیص داده شده (یکی از نمایندگان- به چه نسبت؟) در این صورت ملاحظه بفرمایید سراب، زنجان. آباده. جهرم. بیرجند. مراغه. سنندج، مشکین‌شهر. اندیمشک. دزفول. قم. اردبیل. اراک. فسا. بندرعباس. سبزوار. سیرجان. آستارا. طبس. آذرشهر. تربت‌جام. فردوس. ماکو. طیبات. سمنان. میانه. بروجرد. تویسرکان. نهاوند. یزد. درود. زاهدان و زابل. ساری. بوشهر. به همه جا داده شده (مهندس اردبیلی- خیلی ناچیز است) و اصولاً باید عرض کنم در گذشته که قانون سازمان برنامه تصویب نشده بود و محلی برای کمک کردن به شهرها نبود از وزارت راه تقاضا می‌شد مبلغی از این اعتبار آسفالت برای شهرها تخصیص داده شود بنده چندین بار استدعا کردم برای این که سازمان برنامه معادل پنجاه درصد سهمیه هر شهری را کمک می‌کنند اجازه بفرمایید که آنچه بابت آسفالت وصول می‌شود در راه‌های کشور مصرف شود و در ظرف دو سال اگر چنانچه ملاحظه فرموده باشید کلیه وجوهی که توانستیم به دست بیاوریم صرف ساختن راه‌ها می‌کردیم این که فرمودند که سهمیه آسفالت آذربایجان قلیل است بنده بارها عرض کرده‌ام و هر وقت نمایندگان محترم مایل باشند توضیح عرض خواهم کرد قسمت عمده اعتبارات وزارت راه به مصرف راه‌های آذربایجان رسیده است و آنچه که راجع به آسفالت گفته می‌شود بایستی توجه بفرمایند که فقط منظور یک رشته آسفالت نیست زیرسازی جاده است ساختن و تعمیر پل‌هایی است که در مسیر جاده واقع شده و آسفالتی است که روی جاده می‌شود بایستی اول زیرسازی بشود بعد آسفالت بشود و هیچ گونه تبعیضی نشده (مهندس اردبیلی- در آذربایجان، کجا زیرسازی شده است که آسفالت کرده‌اید؟) در همانجاهایی که صورت داده شده (مهندس اردبیلی- تعمیر راه آسفالت نیست) (دکتر امین- مال هر استان را در خودش خرج کنید)
۴- سؤال آقای خلعتبری راجع به تکمیل و توسعه بندر شاهپور و جواب آقای وزیر راه
رئیس- آقای خلعتبری
خلعتبری- سؤال بنده راجع است به بندر شاهپور و چون یکی از بنادر مهم ایران است سؤال کردم این بندر شاهپور را تکمیل و توسعه‌اش را قرارداد داده‌اند یکی قرارداد داده‌اند و آیا کارهایی که تعهد شده انجام شده یا خیر و در چه وضعی است فقط قصدم این بود که جریان قرارداد بندر شاهپور و چه کارهایی که در قرارداد قید شده و آیا تأخیری شده یا خیر، خواستم این را آقای وزیر راه به عرض مجلس شورای ملی برسانند.
رئیس- آقای وزیر راه
وزیر راه (سرلشگر انصاری)- جناب آقای ارسلان خلعتبری نماینده محترم راجع به بندر شاهپور و اقداماتی که شده سؤالی فرمودند که توضیح عرض می‌کنم، بندر شاهپور یکی از مهم‌ترین بنادر ایران است برای این که در خلیج واقع شده است و ما مستقیماً به وسیله این بندر دست به دریای آزاد داریم، در تاریخ اردیبهشت ۱۳۳۴ قراردادی بین سازمان برنامه و شرکت کامپساکس منعقد شد به منظور انجام تعمیرات و تکمیل این بندر شرکت کامپساکس از تاریخ ۱۷ اردیبهشت تا دی ماه ۱۳۳۴ مطالعات لازم برای رفع نواقص بندر و تکمیل بندر انجام داد و گزارش‌های خودش را به وزارت راه و سازمان برنامه فرستاد از آن تاریخ تا به حال ۱۷ قرارداد به منظور مرمت و تکمیل این بندر منعقد کرده و ۶ قرارداد دیگر هم تهیه شده که برای امضا فرستاده شده به طور کلی کارهایی که مربوط به تعمیر اسکله غربی و شرقی بود انجام شده، انبارهایی که احتیاج به مرمت داشته تعمیر شده و در زمینه تکمیل برق و آب بندر هم اقدامات بسیار مفیدی انجام شده است به طوری که اطلاع دارند این بندر دارای آب نبود و به وسیله‌ای از گمرک جهت بندر آب تأمین می‌شد این لوله که زمان جنگ احداث شده بود به کلی فاسد شده بود و تابستان اکثر اهالی بندر بی‌آب می‌ماندند الان بیست کیلومتر لوله جدید نصب شده و از لحاظ آب دیگر نگرانی در بندر نیست. موضوع برق بندر را با نصب سه واحد ۵۰ کیلو واتی تأمین کرده‌اند کار شبکه برق انجام شده و موتورخانه برق درست شده است موضوعی که چندین سال بود ایجاد ناراحتی فوق‌العاده کرده بود همین موضوع وضع زمین آنجا و نمودن زمین مسطح برای محوطه بندر بود. یک راهی که ساختمانش هم بسیار دشوار بود بین بندر شاپور و سربندر به طول ۱۲ کیلومتر ساخته شد که الان آن راه مورد استفاده است برای تسطیح محوطه بندر ضمناً چون قرار دادن تأسیسات بندری و خانه‌های مسکونی در یک محوطه عملی نبود به فاصله ۱۲ کیلومتر از بندر یک نقطه‌ای است به نام سربندر که از آنجا به طرف بندر معشور منتهی می‌شود یک شهری در نظر گرفته شده برای کلیه کارکنان بندر اعم از بندر و گمرک و کارکنان کشتیرانی و مأمورین دولتی که در آنجا سکونت بکنند برای تکمیل وسایل راهنمایی کشتی‌ها چهار موتور سفارش داده‌اند و تعمیر کردن اسکله غربی قراردادش امضا شده است و به طور کلی تعهداتی که کامپساکس برای اصلاح این بندر کرده است تاکنون مطابق برنامه‌ای که تدوین شده است انجام داده‌اند.
۵- تقدیم یک فقره طرح قانونی به قید یک فوریت به وسیله آقای مهندس شیبانی
رئیس- آقای مهندس شیبانی.
مهندس شیبانی- یک طرحی است به امضای ۲۱ نفر از آقایان نمایندگان به قید یک فوریت راجع به ساختمان خانه‌های روستایی که تقدیم می‌کنم.
۶- بقیه مذاکره در گزارش کمیسیون دارایی راجع به توافق مالیاتی و ارسال به مجلس سنا
رئیس- نسبت به گزارش کمیسون دارایی راجع به توافق و حل اختلاف مالیاتی در جلسه قبل آقای مهندس هدایت پیشنهادی تقدیم کرده بودند حالا آن پیشنهاد را مسترد داشته و به صورت سه پیشنهاد تقدیم کرده‌اند پیشنهاد ایشان یکی یکی قرائت می‌شود
(به شرح زیر قرائت شد).
پیشنهاد می‌نمایم تبصره زیر به ماده واحده لایحه دولت راجع به اصلاح قانون مالیات بر درآمد و حل اختلافات مالیاتی اضافه شود.
تبصره- مؤدیانی می‌توانند از مزایای این قانون استفاده نمایند که حداکثر تا آخر خرداد ماه ۱۳۳۷ کتباً به وزارت دارایی اعلام دارند که حاضر به توافق می‌باشند.
رئیس- آقای مهندس هدایت.
مهندس هدایت- بنده در جلسة قبل یک پیشنهادی که مرکب از سه تبصره بود تقدیم کرده بودم که بعد آقایان فرمودند که تفکیک کنم و اطاعت کردم. که فعلاً به صورت سه پیشنهاد تقدیم کردم که نسبت به هر مطلب جداگانه بحث بشود در این ماده و تبصره همان طوری که در گذشته عرض کردم یک مدتی گذاشته نشده است که اشخاصی که حاضر به توافق هستند در آن مدت مراجعه کنند و اگر این ماده واحده همین طور به این صورت تصویب شود نه مالیاتی گیر دولت می‌آید و نه دیگر می‌تواند اعمال قانون بکند به دلیل این که هر وقت بخواهد اعمال قانون بکند این قانون را به رخش می‌کشند که ما حاضر به توافق هستیم بعد هم حاضر به توافق نمی‌شوند. جناب آقای وزیر دارایی در جلسه قبل فرمودند که شصت هزار پرونده مالیاتی هست که نسبت به آنها رسیدگی نشده است بنابراین به نظر بنده این پیشنهادی که بنده عرض کردم لازم است برای این که معلوم شود چه اشخاصی نیستند و علت این که تا آخر خرداد ۳۷ گذاشته شده است این است که چون مشمولین سال ۱۳۳۶ را که هنوز سالش تمام نشده جزء این لایحه ذکر فرموده‌اید بنابراین برای این مشمولین نیز که تا آخر سال ۳۶ هنوز مدتی وقت باقی است تا آخر خرداد ماه ۳۷ وقت گداشته شده تا بتوانند از وزارت دارایی تقاضا کنند که حاضر به توافق هستیم و آنهایی که حاضر به توافق نیستند تعدادشان معلوم بشود روی آن تعداد پرونده‌هایی که حاضر به توافق هستند وزارت دارایی یا کمیسیون تشکیل بدهد یا هر نظری که بعد نسبت به آن مذاکره و موافقت می‌شود توافق لازم را به عمل بیاورد.
رئیس- آقای مخبر
مشایخی (مخبر کمیسیون دارایی)- این پیشنهاد از نظر این که مدتی تعیین شده باشد برای توافق مورد قبول جناب آقای انواری است و بنده هم از طرف کمیسیون قبول می‌کنم با یک اصلاح ملاحظه بفرمایید در این قانون دو توافق در نظر گرفته شده است یکی توافق فردی یکی توافق دسته‌جمعی. اگر این پیشنهاد به این کیفیت تصویب بشود موضوع توافق دسته‌جمعی منتفی خواهد شد بنابراین در مورد توافق فردی بنده موافقت می‌کنم به این ترتیب که مورد توافق فردی را قبل از شروع ماده بنویسیم به این ترتیب که در مورد توافق فردی مؤدیانی می‌توانند استفاده کنند الی آخر و جمله وزارت دارایی هم که در پیشنهاد ذکر شده به نظر بنده یک مشکلاتی برای مؤدیان است زیرا از بندرعباس هم باید به وزارت دارایی بنویسند باید ترتیبی در نظر گرفت که همه مجبور نشوند به وزارت دارایی بنویسند توافق دسته‌جمعی هم از خود وزارت دارایی شروع خواهد شد یعنی اگر وزارت دارایی در نظر گرفت که با یک صنفی توافق کند قبلاً اعلام خواهد کرد و مؤدیانی که مورد توافق واقع می‌شوند طبق این قانون عمل می‌کنند.
رئیس- پس پیشنهاد را اصلاح کنید بدهید که قرائت بشود و رأی بگیریم.
(به شرح زیر اصلاح شد)
پیشنهاد می‌نمایم تبصره زیر به ماده واحده لایحه دولت راجع به اصلاح قانون مالیات بر درآمد و حل اختلافات مالیاتی اضافه شود.
تبصره- در مورد توافق فردی مؤدیانی می‌توانند از مزایای این قانون استفاده نمایند که حداکثر تا آخر خرداد ماه ۱۳۳۷ کتباً به ادارات دارایی مربوطه اعلام دارند که حاضر به توافق می‌باشند. مهندس هدایت
رئیس- آقایانی که با این پیشنهاد موافق هستند قیام فرمایند. (اغلب برخاستند) تصویب شد پیشنهاد دیگری قرائت می‌شود (پیشنهاد دیگر آقای مهندس هدایت به شرح زیر قرائت شد)
پیشنهاد می‌نمایم تبصره زیر به ماده واحده لایحه دولت راجع به اصلاح قانون مالیات بر درآمد و حل اختلافات مالیاتی اضافه شود.
تبصره- مرجع توافق در صورتی که اختلافات مالیاتی از پنجاه هزار ریال تجاوز ننماید اراده مربوطه و در غیر این صورت عبارت خواهد بود از کمیسیون‌هایی مرکب از دو نفر اعضای عالی‌رتبه وزارت دارایی و یک نفر از قضات عالی رتبه وزارت دادگستری مهندس هدایت.
رئیس- آقای مهندس هدایت
مهندس هدایت- بنده این پیشنهاد را برای این که در خاطر آقایان بماند دو مرتبه قرائت می‌کنم استدعا می‌کنم توجه بفرمایید «مرجع توافق در صورتی که اختلافات مالیاتی از پنجاه هزار ریال تجاوز ننماید اداره مربوطه و در غیر این صورت عبارت خواهد بود از کمیسیون‌هایی مرکب از دو نفر اعضا عالی‌رتبه وزارت دارایی و یک نفر از قضات عالی رتبه وزارت دادگستری» عرض کنم علت این که بنده این پیشنهاد را کردم این است جناب آقای عمیدی استدعا می‌کنم توجه بفرمایید شصت هزار پرونده مانده چیست؟ یا این که یک پیش‌آگهی‌های غیرعادلانه صادر کرده‌اند و مؤدیان چون مقابل یک پیش‌آگهی‌های غیرعادلانه واقع شده‌اند نیامده‌اند دنبال کنند و به طفره انداخته‌اند یا این که اشخاصی بوده‌اند که اصلاً مالیات بده نیستند پیش‌آگهی هم عادلانه است ولی اینها اصولاً مالیات بده نیستند و این شصت هزار پرونده مانده است حالا در ماده واحده ذکر نشده است که مرجع توافق چه کسی خواهد بود آن روز جناب آقای مخبر محترم کمیسیون توضیح دادند که برای تسهیل کار همان ادارات دارایی مربوطه و همان رؤسای قسمت‌های مربوطه مرجع این توافق خواهند بود این کسانی که ما حالا می‌خواهیم مرجع توافق قرار بدهیم چه کسانی هستند؟ همان کسانی هستند که زیر دست آنها این پیش‌آگهی‌ها صادر شده همان کسانی هستند که با دست خودشان این پیش‌آگهی‌ها را صادر کرده‌اند و حالا ما باز می‌خواهیم اشخاص را ملزم کنیم که بیایند با همین مأمورین توافق کنند اینها گفتم از دو حال خارج نیست یا پیش‌آگهی‌های غلط صادر کرده‌اند یا پیش‌آگهی‌های درست صادر کرده‌اند و اشخاص حاضر نیستند. بنابراین بنده اینجا یک حدی گذاشتم گفتم تا ۵۰ هزار
ریال اگر اختلاف بود همان رئیس قسمت مطلب را توافق بکند چون مبلغ مورد توافق چیز قابلی نیست و اگر از پنجاه هزار ریال تجاوز کرد فرض بفرمایید صد میلیون ریال پیش‌آگهی صادر کرده‌اند و مالیات‌هایی که مطالبه می‌کنند متجاوز از چندین میلیون ریال باشد اگر رئیس قسمت مربوطه بیاید همان را با ده هزار تومان سرش را هم بیاورد این صحیح نیست قبلاً هم سابقه داشت که مرجع توافق کمیسیون بود حالا هم کمیسیونش را بنده به هر نحوی که برای وزارت دارایی سهل باشد قبول می‌کنم ولی آقایان کسی که خودش مدعی بوده است یا اقلاً باعث تأخیر پرداخت این مالیات بوده است چون اگر پنجاه درصد را مؤدی نپرداخته پنجاه درصدش که ممکن است تقصیر آن عضو مربوطه نبوده آن وقت خود این را مأمور بکنید که بیاید توافق بکند با مردم این صحیح نیست چه بسا این توافق‌ها ممکن است باعث حرف بشود به نظر بنده برای خود وزارت دارایی هم خوب نیست. حالا اگر آقایان کمیسیون سه نفری را مشکل می‌دانند اقلاً باید گذاشته شود که یک مأمور عالی‌رتبه وزارت دارایی و حتی این مأمور نباید آن کسی باشد که خودش پیش‌آگهی صادر کرده و خودش این شصت هزار پرونده را درست کرده است آن وقت این نقض غرض خواهد شد این است که بنده پیشنهاد کردم تا پنجاه هزار ریال را خود رئیس مربوطه نظر بدهد و توافق بکنند نه همان رئیس مربوطه‌ای که این پیش‌آگهی را صادر کرده است. البته ممکن است بفرمایید که این رؤسا عوض شده‌اند بنده هم تصدیق می‌کنم که بسیاری از رؤسای ادارات در زمان آقای ناصر عوض شده‌اند و الان پیشکار دارایی طهران خیلی شخص صحیح‌العمل و درستکاری است رؤسای دوایرش را هم قطعاً به تناسب اخلاق خودش انتخاب کرده است ولی این را بنده از لحاظ رعایت اصول عرض می‌کنم کسانی که خودشان باعث تشکیل این پرونده‌ها شده‌اند و خودشان باعث تأخیر شده‌اند این اشخاص دیگر نمی‌توانند به مبلغ دیگری توافق بکنند و اصولاً صحیح نیست باید یک مأمور عالی‌رتبه دیگری نظر بدهد.
رئیس- آقای مخبر
مشایخی- استدلال جناب آقای مهندس هدایت این بود که کسانی که خودشان مبادرت به صدور پیش‌آگهی کرده صلاحیت توافق ندارند. بنده در جلسه قبل عرض کردم و توضیح دادم که تشخیص مالیات مراحلی را طی می‌کند که در هر حال آن امضاکننده پیش‌آگهی در تشخیص مالیات فقط امضا کرده است و هیچ گونه اثری ندارد به این معنی که تشخیص مالیات به دست مأموریتی است به نام ممیز آنها یک قراین و اماراتی در دست دارند و بعد براساس همان قراین و امارات مالیات را تشخیص می‌دهند و اعضای کوچک‌تر از رؤسای مربوطه پیش‌آگهی را صادر می‌کنند بنابراین از نظر کلی واریز مالیات طبق لایحه توافق از حقوق مختصه رئیس قسمت مربوطه است که چون رئیس قسمت مربوطه در صدور پیش‌آگهی نقش مؤثری نداشته است مع‌الوصف با تذکراتی که جناب آقای انواری دادند جناب آقای انواری با نظر جنابعالی توافق فرمودند منتهی با یک اصلاح. در اینجا ذکر فرموده‌اند که یکی از قضات وزارت دادگستری مقصود از لایحه توافق تسهیل برای وصول است در کمیسیون‌های تشخیص مالیات بر درآمد نماینده وزارت دادگستری براساس قانون قضاوت خواهد کرد با توجه به مدارک قضاوت خواهد کرد و حال آن که در اینجا توافق یعنی کدخدامنشی صحبت از قضاوت نیست اگر مؤدی مدارکی نشان بدهد برای نشان دادن درآمد واقعی خودش کمیسیون تشخیص با توجه به آن مدارک براساس درآمدهایی که از روی آن مدارک تشخیص می‌شود مالیات را معین می‌کنند مقصود از لایحه توافق و کدخدا منشی ایجاد زمینه صلح و اصلاحی بین مؤدی و دولت است. به هر حال اگر شما اصلاح بفرمایید پیشنهادتان را در کمیسیونی مرکب از سه نفر کارمندان عالی‌رتبه وزارت دارایی رسیدگی می‌شود با این نظر جنابعالی وزارت دارایی هم موافق است.
مهندس هدایت- بنده قبول می‌کنم.
مهدوی- بنده مخالف هستم.
رئیس- آقای انواری
معاون وزارت دارایی (انواری)- بنده موافق هستم.
عمیدی‌نوری- اجازه می‌فرمایید؟
رئیس- آقای مهدوی شما مخالف بودید بفرمایید چون شما اول اجازه خواسته‌اید.
سعید مهدوی- یک وزیر دارایی آمده به یک اوضاع و اصولی برخورد کرده است و یک اصلاحاتی به نظرش رسیده است و یک لایحه‌ای تقدیم کرده است به نظر بنده اگر که ما به همین لایحه‌ای که دولت تقدیم کرده هیچ گونه دست نزنیم به نظر بنده بیشتر باعث پیشرفت کار خواهد بود. برای این که آنچه که پیش‌بینی شده راجع به کمیسیون‌های حل اختلاف مثلاً در تمام آن موارد دیده می‌شود که نماینده دادستان و غیر دادستان در آنجا شرکت دارند و اگر قرار بود توافق بشود توسط آنها انجام می‌شد. اختلافاتی هم که بین مؤدی و دارایی شهرستان‌ها پیش می‌آید اینها آن قدر مهم نیست که نشود رفع کرد بیشترش یک اختلافاتی است که خود همین قوانین ایجاد کرده و بنده برای مثل عرض می‌کنم یکی از معاریف آذربایجان را در وزارت دارایی دیدم که به رئیس مالیات بر درآمد مراجعه کرده بود پیشکاری دارایی آذربایجان تشخیص داده بود در سال گذشته که چهار هزار پارچه از ملک‌های آذربایجان مالیات‌شان کم است و باید تجدید ممیزی کرده بودند دو سه هزار پارچه از آن املاک را تشخیص داده بودند که عوایدشان زیاد شده و مالیات‌شان باید زیاد شود چند پارچه ملک را تشخیص داده بودند که اینها خراب شده است و عواید خیلی کمتر از سابق بوده است مالکین آن املاک آمده بودند که حالا که ممیزی کردید مال ما که عایدی ندارد مالیاتش را کم کنید پیشکار دارایی جواب داده بود ما ممیزی را به نفع وزارت دارایی کرده بودیم آنجایی که به ضررتان است لازم نیست که تسلیم بشویم و با وجود این که بنا به تشخیص وزارت دارایی این ملک عایدی ندارد تسلیم نشده است می‌گوید که ما اجبار داریم که آنچه که منافع‌مان را تأمین می‌کند قبول کنیم آن وقت‌هایی که به ضرر وزارت دارایی است و عایدی ندارد آنها را باید مالک بدهد. اینها است اختلافات وزارت دارایی با مردم که اینها را فقط با قانون کدخدامنشی و از این طریق می‌شود حل کرد حالا ما آمدیم و این پیشنهاد را قبول کردیم فرض بفرمایید در نایین این مأمور عالی‌رتبه وزارت دارایی کی است که در این کمیسیون شرکت کند؟ و به چه مناسبت اصولاً خود آن رئیس دارایی شرکت نکند اگر طرف اعتماد نیست عوضش کنید اگر هست شرکت کند و باکدخدامنشی اینها را با سرعت حل بکنید و برای خزانه دولت عایدی تهیه کنید (احسنت)
رئیس- آقای عمیدی‌نوری مخالف هستید؟ (عمیدی- بله)
خلعتبری- من موافق هستم.
رئیس- تأمل بفرمایید آقای انواری یک توضیحی بدهند.
انواری- به طوری که آقایان ملاحظه می‌فرمایند ما در لایحه تقدیمی هیچ نگفته‌ایم که این توافق به چه وسیله انجام می‌شود و نظر این بود که وزارت دارایی در هر موردی روی پرونده‌ها یک تفکیکی قائل بشود و هر طور که مقتضی باشد برای توافق عمل کند حالا جناب آقای مهندس هدایت می‌فرمایند تا ۵۰ هزار ریال را رئیس دارایی یا مؤدی بنشیند توافق بکند ولی به طور کلی نمی‌شود که در تمام موارد رئیس یا پیشکار دارایی با مؤدی بنشیند توافق بکند می‌خواستم اختیار با وزارت دارایی باشد که هر جا مقتضی دانست سه نفر از کارمندان عالی‌رتبه دارایی را در تهران و چند تا از این کمیسیونها را برای تسریع عمل در شهرستان‌ها مأمور کند که این کار را حل کند این بود که در لایحه پیشنهادی اسمی نبردیم حالا آقایان می‌فرمایندکه باید اسم برده شود این همان منظور وزارت دارایی است که می‌خواهد این کار را بکند ایشان پیشنهاد فرمودند در کمیسیونها حل و فصل بشود ولی باید یک کاری کرد که این کار انجام بشود هفتاد هزار پرونده در تهران است غیر از شهرستان‌ها مدت هم محدود است ما هم انتظار داریم که مالیات وصول شود اگر آقایان موافقت می‌فرمایید پیشنهاد آقای مهندس هدایت قبول بشود یا این که آقایان اجازه بفرمایید این اختیار به وزارت دارایی داده شود و وزارت دارایی خودش تعیین کند.
رئیس- پیشنهاد آقای مهندس هدایت با اصلاحات قرائت می‌شود.
(به شرح زیر قرائت شد)
تبصره- مرجع توافق در صورتی که اختلاف مالیاتی از ۵۰ هزار ریال تجاوز ننماید اداره مربوطه و در غیر این صورت عبارت خواهد بود از کمیسیون‌هایی که مرکب از سه نفر اعضای عالی‌رتبه وزارت دارایی به انتخاب وزیر دارایی و در شهرستان‌ها مرکب خواهد بود از سه نفر اعضای اداره دارایی به انتخاب رئیس دارایی محل.
رئیس- آقایانی که با این پیشنهاد موافق هستند قیام کنند (اکثر برخاستند) تصویب شد. پیشنهاد دیگری قرائت می‌شود.
(به شرح زیر قرائت شد)
پیشنهاد می‌نمایم تبصره زیر به ماده واحده لایحه دولت راجع به اصلاح قانون مالیات بر درآمد و حل اختلافات مالیاتی اضافه شود.
تبصره- مدت اختیار برای توافق تا آخر سال ۱۳۳۷ خواهد بود.
و وزارت دارایی مکلف است به تناسب تعداد مؤدیانی که حاضر به توافق شده‌اند در تشکیل کمیسیون‌های توافق اقدام نماید به ترتیبی که تا آخر سال ۱۳۳۷ به کلیه پرونده‌هایی که مؤدیان تقاضای توافق کرده‌اند رسیدگی شود. مهندس هدایت
رئیس- آقایان توجه بفرمایند که در پیشنهاد ۵ دقیقه بیشتر نباید صحبت کرد آقای مهندس هدایت
مهندس هدایت- بنده خیلی معذرت می‌خواهم که امروز باعث تصدیع آقایان محترم می‌شوم عرض کنم در اینجا بنده پیشنهاد کردم که مدت اختیار این توافق تا آخر سال ۳۷ باشد چون پیشنهاد اول بنده تصویب شد که تا آخر خرداد ماه ۳۷ تعداد پرونده‌هایی که باید روی آنها توافق بشود معلوم می‌شود پس وزارت دارایی در آخر خرداد ۳۷ خواهد دانست که چند تا پرونده دارد که باید توافق بکند به تعداد این پرونده‌ها اگر از ۵۰ هزار ریال کمتر است که رؤسای مربوطه مکلف هستند توافق بکنند اگر از ۵۰ هزار ریال بیشتر است پس تعداد کمیسیون‌هایی که در یک مدت معین باید نسبت به این مطلب رسیدگی بکنند و توافق بکنند معلوم
خواهد شد بنده پیشنهاد کردم وزارت دارایی مکلف است این کمیسیونها را به نسبت پرونده‌ها تعیین کند حسن این پیشنهاد اگر تصویب شود این است که در تأیید نظر دولت است که تا آخر سال ۳۷ تمام مالیات‌های بلاوصول را با توافق وصول کرده است ولی اگر شما باز هم مدت را باز بگذارید از این طریق توافق نمی‌شود از طریق عادی هم پرونده مسکوت می‌ماند این است که خواهش می‌کنم با این پیشنهاد موافقت بفرمایید.
رئیس- آقای عمیدی‌نوری
عمیدی‌نوری- این مطلبی که جناب آقای مهندس هدایت پیشنهاد فرمودند برای خاتمه پرونده‌های مورد توافق تا آخر سال ۳۷ اگر مورد نظر وزارت دارایی باشد بنده حرفی ندارم اما اگر لطمه و اثرش به حق مؤدی باشد بنده مخالف هستم برای این که مؤدی بیچاره اعلام کرده تا خرداد ۳۷ که از این حق توافق می‌خواهند استفاده بکند اما اگر وزارت دارایی و تشکیلاتش و کمیسیون‌هایش نرسید این کار را انجام بدهد تا آخر سال ۳۷ بنده‌ای که تقاضای توافق کرده‌ام چه گناهی دارم اگر دستگاهی ترجیح داد شخص قوی را بر شخص ضعیف کسی که قدرت داشت وسیله بود. توصیه بود خوب این بساط که هست در مملکت ما آنهایی که قوی‌تر بودند پرونده‌های‌شان بسته شد و آنهایی که ضعیف‌تر بودند بسته نشد و مدت هم می‌گذرد بنده نمی‌دانم چطور می‌توانیم حق مردم را تضییع کنیم پس یک راه دیگری بفرمایید که همین طوری که تکلیف برای وزارت دارایی قائل هستید از آن طرف هم حق مردم تضییع نشود که مردم هم به موقع توافق و تقاضای‌شان رسیدگی بشود و تصویب شود به این جهت است که بنده تا آخر ۳۷ قطع دارم که تمام نمی‌شود آن هم با کمیسیون‌های سه نفری که فرمودند ما به کارهای کمیسیون سه نفری وارد هستیم علت این که در محاکم دادگستری دادگاه شهرستان را یک نفری کردند و دادگاه استیناف را دو نفری برای این بود که وقتی عده قضات زیاد باشد دیر رسیدگی می‌شود پس شما حالا یک جا آمده‌اید سه نفری کرده‌اید در صورتی که چه سه نفر باشد و یک نفر مأمور مالیه یکی است در حالی که پیشنهاد اول شما اگر باقی می‌ماند یک اختلاف نظری ممکن بود ایجاد شود شما یک جا کمیسیون سه نفری درست می‌کنید و یک جا محدود بر ۳۷ می‌کنید با این ترتیب به نظر من حق مردم تضییع می‌شود و این توافق حاصل نمی‌شود به این جهت بنده با این پیشنهاد مخالف هستم.
رئیس- آقای تیمورتاش موافق هستید؟ (تیمورتاش خیر مخالف هستم) آقای انواری
معاون وزارت دارایی (انواری)- پیشنهاد آقای مهندس هدایت خیلی خوب بود ولی اگر اشکالی که جناب آقای عمیدی‌نوری فرمودند پیش نمی‌آمد بنده هم نظر داشتم که موافقت بکنم ولی تذکری که ایشان فرمودند که تا آخر خرداد تقاضا می‌رسد و آن وقت در این مدت محدود ما باید کار تمام این پرونده‌ها را انجام بدهیم این است که خواهش می‌کنم از نظر مدت مسکوت بماند و به عهده وزارت دارایی واگذار شود.
رئیس- آقای مهندس هدایت
مهندس هدایت- بنده همان توضیحاتی که فرمودند برای تسهیل کار مردم پیشنهادم را پس می‌گیرم ولی استدعا می‌کنم وزارت دارایی یک کاری بکند که مردم زودتر تکلیف‌شان معلوم بشود.
رئیس- پیشنهاد دیگری قرائت می‌شود.
(به شرح زیر قرائت شد)
پیشنهاد می‌کنم تبصره ذیل به لایحه مالیات بر درآمد و حل اختلافات اضافه شود مأمورین دارایی و وصول مالیات در عملیات اجرایی حق استفاده از نمایندگی دادسرا به هیچ عنوانی نخواهند داشت. مهدی ارباب
رئیس- آقای ارباب
ارباب- بنده از آقایان محترم استدعا می‌کنم به توضیح بنده توجه بفرمایند که خیلی این پیشنهاد در کار مردم به عقیده بنده حساس است در مواقعی که عملیات اجرایی شروع می‌شود جهت این که نماینده‌ای از طرف دادسرا هم باید همراه مأمور باشد این است که برخلاف قانون تجاوزی به حقوق کسی نشود و اموال مردم را برخلاف قانون ضبط و توقیف نکند برخلاف قانون به خانه مردم بریزند متأسفانه در زمانی که اغراض حکومت می‌کرد همان مأموری که با سمسارها بست و بند کرده بود خود همان مأمور وصول که به خانه مردم می‌ریخت نمایندگی دادسرا هم می‌گرفت یعنی یک طرف مأمور وصول و ضبط اموال بود به نحوی که عرض شد یک طرف نماینده دادسرا بود که یک عمل مخالف قانون انجام نگیرد همان آدمی که عملیات خلاف رویه و خلاف قانون را انجام می‌داد سمت نمایندگی دادسرا هم داشت ای بسا اموال مردم را بردند مثلاً پنجاه هزار تومان مال یک آبرومندی را بردند به پنج هزار تومان فروختند آن هم برای حفظ آبروی خودش صدایش بیرون نیامد یک چنین ظلم و تعدیاتی شده است مأمور وصول و مأمور دارایی که خودش اقدام به ضبط و توقیف اموال می‌کند یا یک دستوری را اجرا می‌کند آقایان خودش حق ندارد نمایندگی دادسرا را داشته باشد یک ناظری باید داشته باشد از طرف دادگستری یا دادسرا که متجاوز به حقوق کسی نشود بنابراین پیشنهادی که بنده کردم چنانچه توجه بفرمایید این عملیاتی که در گذشته شده دیگر تجدید نمی‌شود و کمتر برخلاف قانون به مردم تجاوز خواهد شد در گذشته خیلی تجاوز شد به این علت که کسی خودش مرتکب اعمالی است و باید ناظر داشته باشد نمایندگی دادسرا هم داشت و توأماً عمل می‌کرد و هر چه می‌خواست می‌کرد بنابراین اگر مأموری در دستگاه وصول خواست اقدام به عملیات اجرایی بکند باید جداگانه از دادسرا از مراجع قضایی نماینده مستقیم ناظر اعمال آن باشد نه این که خودش شریک عملیات اجرایی باشد.
رئیس- چون کسی مخالفت نکرده یک بار دیگر قرائت می‌شود که رأی گرفته شود (به شرح سابق قرائت شد) آقایانی که با این پیشنهاد موافق هستند قیام کنند (عدهای برخاستند) تصویب نشد (ارباب- آقایان توجه نکردند) پیشنهاد مجدد هم قرائت شد پیشنهاد دیگری قرائت می‌شود (به شرح زیر قرائت شد).
پیشنهاد می‌نماییم تبصره ۲ این طور اصلاح شود پیش‌آگهی‌های قطعی شده قبل از تصویب این قانون خواه در آن باره رأیی صادر شده یا نشده باشد الخ- عمیدی‌نوری- کشکولی- دهقان.
رئیس- آقای عمیدی‌نوری
عمیدی‌نوری- ما در عدلیه یک اصطلاحی داریم (البته رفقای حقوقی که تشریف دارند بیشتر توجه دارند) که حکم قطعی آن حکمی را می‌گویند که خواه در مراجع مختلف به آن رسیدگی شده باشد و خواه نشده باشد همین قدر که مدت استینافش گذشت به آن می‌گویند حکم قطعی در اینجا در این تبصره ۳ قید است پیش‌آگهی‌های قطعی و البته بنده این استنباط را از پیش‌آگهی‌های قطعی دارم و این طور می‌فهمم که اگر یک پیش‌آگهی صادر شده باشد اعم از این که ابلاغ قانونی شده باشد یا نشده باشد و یا مراحل رسیدگی را که دو قسم است در مرحله بدوی رسیدگی شده باشد و در مرحله تجدیدنظر نرفته باشد بنابراین بعضی امور هست که پیش‌آگهی که ابلاغ شد مخصوصاً همه می‌دانند که اغلب مأمورین می‌روند دنبال ابلاغ قانونی و این حرف‌ها که بعد مردی می‌فهمد که روزی این پیش‌آگهی را برایش آورده‌اند و بسیار صحیح بوده که آورده‌اند این قسمت‌ها را هم روی توافق ولی بعضی از پرونده‌ها در مراحل وسط است یعنی مثلاً در مرحله بدوی دارد رسیدگی می‌شود و ممکن است رأی صادر شود یا در مرحله بدوی رسیدگی شده ولی تجدیدنظر نرفته و مانده است بنده معتقد هستم حالا که ما می‌خواهیم قانونی وضع کنیم که تمام این اختلافات گذشته را نسبت به مردم حل بکنیم مصلحت این است که ما قوانین‌مان را طوری کلی کنیم و طوری ابهامش را رفع بکنیم که فردا دست مأمورین مالیاتی تفسیر نشود که بگوید این طور بود و آن طور نبود بنابراین بنده برای تصریح و روشن شدن مطلب نظرم این بود که این جمله اضافه بشود که بعد از جملة پیش‌آگهی قطعی شده قبل از تصویب این قانون یک جمله نوشته شود «خواه رأی صادر شده یا نشده باشد» که این ابهام را رفع بکند البته جملة بعدی هم این را می‌رساند چون می‌گوید مؤدیانی که حقوق خود را تقسیط نموده‌اند مشمول این تبصره نمی‌شوند و این می‌رساند که هر کس بدهیش را تقسیط نکرده است جزء کسانی است که ممکن است مورد توافق واقع شود ولی چون عبارت پیچیده است فوراً تفسیر می‌شود بعضی‌ها که دل‌شان می‌خواهد استفاده می‌کنند و بعضی جاها نمی‌کنند و بنده مصلحت نمی‌دانم که قانون مبهم بماند و مورد تفسیر واقع شود خصوصاً این که جناب آقای مشایخی این در اختیار وزارت دارایی است کراراً شده است که یک اشخاصی تبانی‌هایی با مأمورین می‌کنند یا برای بعضی از مؤدیان پیش‌آگهی قطعی صادر نمی‌کنند وقتی که نمی‌توانند کنار بیایند پیش‌آگهی‌های آنها را عوض می‌کنند و روز رأی خودشان هم حکم صادر می‌کنند و به این ترتیب طلب دولت لاوصول می‌ماند یا می‌رود عرض حال اعسار می‌دهد می‌رود اموالش را پیهان می‌کند ولی اگر شما بیایید با همین اشخاص توافق بکنید با این کمیسیون‌هایی که تشکیل داده‌اید یک پولی برای دولت وصول می‌شود این است که بنده جناب آقای مشایخی عقیده دارم این توافق شامل کسانی هم بشود که آرا قطعی دارند اگر شامل نشود بنده نگرانی از این جهت دارم برای این که شما بسیاری از آرا قطعی دارید و لاوصول مانده است و طرف این آرا را برخلاف عدالت می‌داند و پولش را هم نمی‌دهد اما اگر بیایند توافق بکنند یک پولی وصول می‌کنند به این جهت است که بنده خیال می‌کنم که این پیشنهاد هم مؤثر باشد در وصول هم برای دولت پول بیشتری وصول می‌شود و هم کمک به یک عده اشخاصی است که در این مراحل هستند و گرفتار این مراحل بدوی و این چیزها و حل اختلاف هستند هم راحت می‌شوند (صحیح است)
رئیس- آقای مشایخی.
مشایخی (مخبر کمیسیون دارایی)- بنده استدعا می‌کنم آقایان که همیشه توجه مبذول می‌فرمایید به این موضوعی که مطرح است لازم است توجه بیشتری بشود بر اساس این لایحه مورد توافق کجاست دو مورد هست ۱- در مورد پیش‌آگهی‌هایی است که قطعی شده ۲- در مورد مالیات‌هایی است که هنوز رأی نهایی از کمیسیون‌های تشخیص یا کمیسیون تجدیدنظر یا کمیسیون حل اختلاف صادر نشده (امیدسالار- چه فرق می‌کند) حالا عرض می‌کنم چرا
دومی را عرض کردم و سومی را که جناب آقای عمیدی‌نوری تذکر می‌دهند در این لایحه ذکر نشده است و ذکر آن تصور می‌کنم لطمه بزرگی به وصولی دولت می‌زند (عمیدی‌نوری- چرا قربان؟) الان توضیح می‌دهم این که گفته شده است پیش‌آگهی‌های قطعی برای این است که مالیات‌ها به طوری که به کرات گفته شده از روی قراین و امارات تعیین می‌شود و قراین و امارات غالباً با وضع مالی و درآمد مؤدی ممکن است انطباق پیدا نکند و قانون گفته است مؤدی در ظرف یک ماه بتواند بیک چنین پیش‌آگهی اعتراض کند چه بسا اتفاق افتاده است مؤدی یا به علت کسالت یا فراموشکاری یا عدم اطلاع از قانون در موعد مقرر اعتراض نکرده است و این مالیات‌های قطعی شده مالیات‌های مالایطاق و غیرقابل وصول است و عادلانه هم نیست که وصول کنند به این جهت است که در این قانون گفته شده است که مالیات‌هایی که براساس پیش‌آگهی‌های قطعی قطعیت یافته باشد قابل به توافق هست و صحیح هم هست و عادلانه هم هست اگر توافق بکنند چیزی عاید دولت می‌شود و اگر توافق نکنند وجهی عاید دولت نمی‌شود و اگر هم می‌شود چیزی نیست که قابل ذکر باشد کما این که ممکن است صدها پرونده باشد و پیش‌آگهی قطعی شده این بود که عرض کردم اما راجع به آرا قسمت اول ماده ناظر است بر مواردی که هنوز برأی نهایی در مورد مالیات صادر نشده است مالیات تشخیص شده رفته به کمیسیون تشخیص یا نرفته به کمیسیون تشخیص اگر رفته رأی هنوز صادر نشده در این مورد هم تجویز شده است که می‌تواند مؤدی با دارایی توافق بکند این هم صحیح است و باید شود زیرا هنوز رسیدگی نهایی به عمل نیامده است اما اگر بخواهیم در مورد آرا صادره از کمیسیون نشخیص هم ایجاد توافق بکنیم بزرگ‌ترین ضرر را به خزانه دولت خواهیم زد برای این که کمیسیون تشخیص آرایی صادر کرده است براساس دفاتری که مؤدی ابراز کرده دلایل قطعی را به دست آورده و رأی داده منتهی یک مؤدی نخواسته است برود بپردازد ما اگر بخواهیم تقاضای توافق یک مؤدی بد حساب را قبول کنیم و به آن مؤدی که درآمدش معلوم است اجازه بدهیم که از این توافق استفاده کنند همین اجازه عدم پرداخت مالیات است یعنی آن کسی که بد حسابی کرده و نخواسته است مالیات بدهد ما به موجب این قانون فرجه بهش می‌دهیم که از یک مالیاتی که باید بدهد سوءاستفاده بکند و کمتر بدهد به این جهت بنده معتقدم در مورد آرا صادره از کمیسیون تشخیص مالیات بر درآمد اگر مؤدی نپرداخته باشد اجازه توافق یعنی عدم پرداخت یعنی استنکاف یعنی عدم اعتنا به قانون یعنی عدم توجه به اصول یعنی نپرداختن مالیات به این جهت است که بنده معتقدم که با این طبقه از مؤدیان نباید ارفاق کرد و لایحه دولت بهتر است و آقای معاون وزارت دارایی هم مخالف هستند.
رئیس- آقای خلعتبری
خلعتبری- بنده موافق هستم.
رئیس- کسی اجازه صحبت به عنوان مخالف نخواسته (عمیدی‌نوری- آقای مشایخی صحبت کردند) ایشان مخبر هستند پیشنهاد مجدداً قرائت می‌شود.
(به شرح زیر قرائت شد)
پیشنهاد می‌نمایم تبصره ۳ این طور اصلاح شود پیش‌آگهی‌های قطعی شده قبل از تصویب این قانون خواه در آن باره رأیی صادر شده یا نشده باشد.
عمیدی‌نوری. کشکولی. امیدسالار. دهقان.
رئیس- آقای معاون وزارت دارایی.
معاون وزارت دارایی- همین طور که در لایحه دولت هست نظر آقا تأمین است ما خودمان پیشنهاد کردیم پیش‌آگهی‌های قطعی شده قبل از تصویب این قانون نسبت به آن قسمت از مالیات که هنوز پرداخت نگردیده و مورد قبول مؤدی نباشد جزء موارد توافق است اما این پیشنهاد آقا که شامل مالیات قطعی شده هم باشد با این پیشنهاد بنده نمی‌توانم موافقت کنم برای این که آنچه منظور نظر آقا هست ما در ماده واحده گذاشته‌ایم.
رئیس- رأی گرفته می‌شود به این پیشنهاد آقایانی که موافق هستند قیام بفرمایند (اکثر برخاستند) تصویب شد. آقای عمیدی دو پیشنهاد دیگری که کرده‌اید مورد ندارد (عمیدی‌نوری- صحیح است موردی ندارد قرائت نشود.) پیشنهاد دیگری نیست چون لایحه مالی است برای ابراز ملاحظات مجلس سنا فرستاده می‌شود.
۷- تقدیم یک فقره لایحه به وسیله آقای وزیر فرهنگ
رئیس- آقای وزیر فرهنگ
وزیر فرهنگ (دکتر مهران)- شاید آقایان نمایندگان محترم کم و بیش آقای حسین بهزاد استاد مینیاتور را می‌شناسند (صحیح است) ایشان یکی از مفاخر ایران هستند و شهرت جهانی دارند وزارت فرهنگ علاقمند است که تحت تعلیم و تربیت ایشان عدهای پرورش پیدا کنند مقررات قانونی که فعلاً وجود دارد اجازه نمی‌دهد بیش از ماهی پانصد تومان به او حقوق داده شود این است که لایحه‌ای تقدیم شده است برای کسب مجوز جهت پرداخت حقوق کافی به ایشان (احسنت) ضمنا آقایان استحضار دارند چندی قبل مرحوم استاد ابوالحسن صبا که یکی از هنرمندان و استادان ایران بوده فوت کرده‌اند در این لایحه پیش‌بینی شده است که ماهیانه مبلغی به فرزند او که تحصیل می‌کند به عنوان مستمری بدهند چون علاقه همه آقایان برای تشویق هنرمندان ابراز می‌شود خواهش می‌کنم موافقت فرمایند و تصویب شود.
علامه‌وحیدی- امروز که در دست توام مرحمتی کن.
رئیس- به کمیسیون‌های مربوطه فرستاده می‌شود.
۸- تقدیم یک فقره سؤال به وسیله آقای امیدسالار
رئیس- آقای امیدسالار
امید سالار- سؤالی است تقدیم می‌کنم.
۹- بیانات بعد از دستور آقایان مهندس ظفر و پرفسور اعلم
رئیس- چون چیزی در دستور نداریم بعضی از آقایان می‌خواهند مطالبی به عرض مجلس برسانند و برطبق تبصره ۲ ماده ۶۶ به آقای مهندس ظفر اجازه داده می‌شود.
مهندس کیقباد ظفر- به شهادت همکاران ارجمند مجلس اینجانب برای نخستین بار است که از تریبون مجلس شورای ملی استفاده می‌کنم این ضرورت هم از اینجا ناشی شده است که در شماره دیروز روزنامه اطلاعات شرحی به قلم آقای (سام پوپ بروئر) خبرنگار روزنامه نیویورک تایمز امریکا درباره حزب مردم و مردم ایران خواندم این خبرنگار قریب به یک هفته پیش به تهران آمد تا تماس‌هایی بگیرد و مقاله‌ای با نظریات خاص در روزنامه خود منتشر سازد.
وظیفه جزبی و پارلمانی من ایجاب کرد با بیان حقایق پرده ابهام نوشته‌های این مخبر و نویسندگان نظیر او را پاره کنم.
این مخبر می‌نویسد که در ایران حزب مخالف وجود ندارد اگر چه از نوشته خود به این نتیجه نرسید که حزب مردم عدم رضایت مردم را منعکس نمی‌کند ولی آن را حزب مخالف به حساب نمی‌آورد و دلیل او این است که این حزب با دولت فعلی در جمیع موارد مخالفت نمی‌کند.
در این باره وظیفه دارم بگویم که پایه روش پارلمانی حزب مردم بر مخالف با دولت گذاشته نشده است. (صحیح است) ما دارای مرام‌نامه‌ای روشن هستیم که هدف‌های سیاسی و اجتماعی حزب در آن به خوبی تشریح شده است (صحیح است) برای اثبات بی‌نظری و ملت‌خواهی ما همین بس که با هر دولتی که قسمتی از موارد مندرج در مرام‌نامه حزب مردم را به موقع اجرا بگذارد ما در آن قسمت آن دولت را تأیید می‌کنیم (صحیح است) و اگر اعمال دولتی با هدف‌های مرام‌نامه حزب مردم تطبیق نکند ما مخالفت خود را در موارد مزبور با آن دولت ابراز و آشکار داشته و از اتخاذ یک رویه پارلمانی روشن خودداری نمی‌کنیم (صحیح است) در طی مدت کوتاهی از فعالیت پارلمانی حزب ما می‌گذرد در چند مورد روش متین حزب را نشان داده‌ایم اگر مراد نویسنده مقاله نیویورک تایمز امریکا این است که حزب ما نیز مانند بعضی احزاب دنیا از سیاست‌های بیگانه الهام بگیرد و به قیمت نابودی ملک و ملت در سقوط دولت‌ها شرکت کند باید صریحاً بگویم که روش حزب ما به هیچ‌وجه با این نظر نویسنده قابل انطباق نمی‌باشد (احسنت- احسنت) و به همین سبب دست از روش متین خود برنمی‌دارد ما خواستار تأمین سعادت ایران و اعتلای نام ایران عزیز می‌باشیم ما خواهان آن هستیم که حداقل معیشت برای همه مردم تأمین گردد و حقوق اجتماعی آنها اعم از زن و مرد فراهم آید و اگر این آرزوها به دست دولت اقبال یا دولت دیگری جامه عمل بپوشد ما به آنها رأی اعتماد خواهیم داد و این دولت‌ها اطمینان داشته باشند که از پشتیبانی حزب مردم در این راه برخوردار خواهند بود (صحیح است).
ما در راه برآوردن آرزوهای صحیح مردم به هیچ‌وجه در پی کسب وجهه و توسل به عوام‌فریبی نیستیم (احسنت احسنت) زیرا معتقد هستیم که ملت ایران سرانجام خادمین خود را تشخیص خواهد داد (دکتر بینا- زنده باد مرده باد نخواهیم گفت) عوام‌فریبی و تظاهر خاص کسانی است که منافع ملی را فدای حفظ وجهه شخصی خود می‌کنند و ملت ایران خوشبختانه خائن را از خادم تمیز می‌دهد و تا به حال در موارد عدیده از این امتحان موفق و سربلند بیرون آمده است چنانکه دیدیم در حل معضل نفت دسته‌ها و کسانی که وجهه و موقعیت خود را بر منافع ملی ترجیح می‌دادند مردم ایران بعد از سال‌ها تحمل رنج و مشقت و محرومیت سرانجام کار آنها را ساختند و تکلیف مملکت را روشن کردند.
اینک با اجازه مقام محترم ریاست مجلس و نمایندگان محترم به آن قسمت از نوشته‌های این مخبر در باب عدم رضایت مردم ایران می‌پردازم و پیش از آن که مطلب خودم را ادا نمایم از پشت این تریبون به جهانیان اعلام می‌دارم که ملت فهیم ایران در هیچ عهد و زمانی تحت تأثیر تلقینات خارجی و زرق و برق تبلیغات آنها قرار نمی‌گیرد (صحیح است).
این مخبر می‌نویسد که در ایران عدم ثبات سیاسی وجود دارد و این عدم ثبات اوضاع که ناشی از عدم رضایت مردم ایران است صلح خاورمیانه را به خطر می‌اندازد (پرفسور اعلم- این مخبر مهمل گفته است) من از شما انصاف می‌خواهم آیا امروز در خاورمیانه و شاید هم در دنیا کشوری وجود دارد که وضع سیاسی و اجتماعی او به پایه
ثبات وضع سیاسی و اجتماعی فعلی ایران باشد (نمایندگان- نخیر) ما هر روز در جراید جهان می‌خوانیم که کشورهای بزرگ دنیا بر اثر عدم ثبات اوضاع بعضی از کشورهای خاورمیانه با یکدیگر مباحثات و مشاجرات دارند یکی برای برقراری نظم در خاورمیانه به آنجا قشون‌کشی می‌کند و دیگری صدها تن اسلحه می‌فرستد کودتاهای پی در پی و قدرت‌نمایی‌های متوالی چنان وضع ممالک خاورمیانه را متزلزل ساخته است که توجه تمام جهان همواره به طرف آن معطوف است و حال آن که در مملکت ما در سایه تدبیر و مآل‌اندیشی شخص شاهنشاه (صحیح است- صحیح است) یک وضع ثابت اجتماعی برقرار کرده و سیاست خارجی ما بر پایه محکم و متین استوار است و ما در کمال قدرت هماهنگی خود را با دنیای آزاد اظهار داشته و اخلال‌گران و ماجراجویان را در نهایت شدت و تعقیب و تنبیه می‌کنیم (صحیح است) و آنان را که از کرده خود پشمیان می‌شوند در نهایت جوانمردی مورد عفو قرار داده و به دامن پر مهر مادر میهن باز می‌گردانیم آیا وضع چنین مملکتی غیر ثابت و مایه نگرانی خاورمیانه است قضاوت آن با آقایان محترم و با مردم بیغرض دنیا است.
مطلب بر اثر این است که نویسندگانی که برای مدت کوتاهی به ایران می‌آیند برای آن که به مقالات و نوشته‌های خود آب و رنگی بدهند و آن را به صورت رمان‌های پلیسی در بیاورند و اوضاع آن را غیر عادی جلوه‌گر سازند گاهی از جاده حقیقت و انصاف منحرف شده و یا تعمداً به چنین عملی تن در می‌دهند این مخبر می‌گوید که در نیمه‌های شب با چند نفر تماس گرفته است و عدم ثبات اوضاع ایران و عدم رضایت مردم را از دهان آنان شنیده است از شما آقایان محترم قضاوت می‌خواهم آیا گفته چند نفر معلوم‌الحال در ساعات بعد از نیمه شب که با یک نفر بیگانه تماس می‌گیرند برای تشریح اوضاع ایران کافی است و گفته‌های آنها را می‌توان انعکاس نارضایتی مردم به حساب آورد من معتقد هستم که در عروق این اشخاص خون پاک ایرانی جریان ندارد وگرنه چگونه ممکن است وضع ثابت و روشن کشور خود را عمداً در نظر یک بیگانه بد جلوه دهند این کار به منزله یک عمل خائنانه تلقی می‌شود (صحیح است) چگونه نویسنده‌ای که نوشته او باید در حکم سند تاریخی باشد به خود اجازه می‌دهد که تماس‌های بعد از نصف‌شب خود را املاک قضاوت وضع عمومی ملتی به شمار بیاورد مگر این آقای خبرنگار چند روز در ایران اقامت داشته است و چند روز رنج بی‌خوابی به خود روا داشته است که با اشخاص معلوم‌الحال مخصوصاً تماس بگیرد و اطلاعاتی راجع به عدم ثبات وضع ایران کسب کند بیچاره از این ملاقات‌های نیمه شب خود نتوانست نظریه صریحی اتخاذ کند فقط می‌گوید که ملاقات‌کنندگان نیمه شب او را از خطر نفوذ کمونیسم در ایران برحذر داشتند از شما می‌پرسم آیا بعد از این مبارزه جانانه و ریشه‌کنی که در ایران بر علیه کمونیسم و عمال آن به عمل آمده است باز می‌توان توهم خطر کمونیسم را در سر داشت.
آیا ممکن است یک ایرانی اصیل و وطن‌پرست با بیگانه‌ای تماس بگیرد و اوضاع مملکت خود را برخلاف حقیقت جلوه دهد پس باید گفت در زیر کاسه نیم کاسه‌ای وجود دارد و به فرض کسانی در نیمه‌های شب با مخبر امریکایی تماس گرفته‌اند کسانی هستند که می‌بینند پیش ملت ایران حنای آنها رنگی ندارد (صحیح است) و به همین جهت با توسل بیگانگان در مقام سانتاژ بر آمده‌اند تا شاید با توسل به زور خارجی چند روز دیگری به گرده ملت ایران سوار شوند و از طریق خودخواهی کشور خود را دوباره به دامان کمونیسم بیندازند اگر عنایت الهی و تدبیر شاهنشاه نبود امروز وضع مملکت ما صورت دیگر داشت (خلعتبری- مسلم است) (پرفسور اعلم- صورت بسیار بدی داشت) آقایان به خوبی می‌دانید که این عده معدود و معلوم‌الحال امتحان خود را به خوبی داده‌اند و به منظور حفظ وجهه شخصی ناجوانمردانه منافع ملی را زیر پاگذاشته و مملکت را به ورشکستگی و نیستی سوق می‌دادند اینان کسانی هستند که پس از خاصه خرجی‌هایی که از بیت‌المال مردم کرده‌اند تصور می‌کنند شاید سیاست‌های اقتصادی و نفتی ما موجب نگرانی بعضی از دوستان و متفقین ما است در صورتی که در انتخاب این سیاست مکرر گفته‌ایم که نظر ما تأمین منافع کلی و اساسی ملت ایران است و هر قدر بتوانیم در جلب منافع بیشتر برای کشور خود کوشش خواهیم کرد و چنانکه در مسئله نفت توفیق بزرگی تا به حال نصیب ما شده است.
باید با کمال شهامت بگوییم که سیاست اقتصادی و نفتی ما مورد تأیید غالب کشورهای خاورمیانه است (صحیح است) این سیاست‌ها خواه و ناخواه به وجود می‌آمد منتهی ما خوشوقت هستیم که بگوییم که ملت ایران با اطمینان در این راه پیشقدم بود (دکتر بینا- از همین جا یک قدری ناراحت هستند) ملت ایران با اطمینان خاطر و کمال قدرت و شهامت روش سیاسی خود را روشن ساخته و به هیچ‌وجه به این قبیل نوشته‌ها و مقالات اعتنایی ندارد و اطمینان دارد که اگر منافع بعضی تراست‌ها که در تمام دنیا ایادی و عوامل متعددی دارند تأمین نمی‌شود ولی سیاست روشن و محکم او هرگز باعث تزلزل سیاست متفقین او نخواهد شد.
با توضیحاتی که به عرض آقایان محترم رسانیدم امیدوارم که آقای سام پوپ بروئر قانع گشته که تصویرهای خیالی او تصورات باطلی بیش نبوده و هر گاه که دوستان ما خدای نکرده و به فرض محال تحت تأثیر تبلیغات چنین مقالاتی قرار بگیرند ملت ایران به خود حق خواهد داد که در روشی را که تاکنون اتخاذ کرده است تجدیدنظر نماید. (احسنت- احسنت)
رئیس- آقای پرفسور جمشید اعلم
پرفسور اعلم- عرایض بنده هم در همین زمینه بود که آقای مهندس قباد ظفر حق مطلب را به خوبی ادا کردند و گمان می‌کنم فرمایشات ایشان ندای قلبی فرد فرد نمایندگان است ما اجازه نمی‌دهیم کسانی که در خارج هستند در امور داخلی ما دخالت بکنند و ترهاتی که نیمه شب در نتیجه ویسکی زیاد یا معاشرت بسیار مشکوک ایجاد می‌شود به عنوان اشخاص بگویند و حرف‌هایی بزنند من مطمئن هستم اگر یک خبرنگار ما یک همچو خبری را به روزنامه‌های ما می‌داد روزنامه‌های ما برایش آن خبرنگار می‌خندند چون قضاوت روی یک مملکتی را روی دو شخص نمی‌شود کرد این آقای امریکایی خوب بود به آمار رسیدگی می‌کرد سطح زندگی است فرهنگ ما که مردم چقدر هجوم به فرهنگ می‌کنند شب‌ها کسب علم خوانده و نوشتن می‌کنند این علامت بالا رفتن سطح زندگی و فرهنگ ایرانی است و این خبرها واقعاً ما را جریحه‌دار می‌کند مخصوصاً که از طرف دوستان ما منتشر می‌شود اما اینها دوستان ما هستند و نباید اجازه بدهند که یک چیزهایی راجع به ما گفته شود و قضاوتی بشود و قضاوت این آقا عین این می‌ماند که بنده را ببرند در محله هارلم آمریکا بگذارند و بنده دو روز آنجا بمانم برگردم به تهران بگویم تمام مردم آمریکا کاکا سیاه هستند این قضاوت بچگانه و سخیف است بنده در تأیید فرمایشات جناب آقای قباد ظفر که نظر حزب و نظریه تمام وکلا را گفته‌اند و حتم دارم آقایان نمایندگان همه هم‌عقیده هستند و از این پیشامد متأثر هستیم.
۱۰- طرح و تصویب یک فوریت طرح پیشنهادی راجع به اعیانی خانه‌های کشاورزی
رئیس- در جلسه امروز یک طرحی عدهای از آقایان دادند با یک فوریت قرائت می‌شود و یک فوریت آن مطرح می‌شود.
(به شرح زیر قرائت شد)
مقام معظم ریاست مجلس شورای ملی طرحی راجع به ساختمان خانه‌های کشاورزان در مناطق آسیب‌دیده تهیه شده که با قید یک فوریت تقدیم می‌گردد.
ماده واحده- در نقاطی که زلزله سیل و یا حریق و یا نظایر آن سبب ویران گردد در صورتی که مالک محل بلافاصله در همان محل اقدام به تجدید ساختمان برای زارعین آسیب‌دیده ننماید شیر و خورشید سرخ ایران می‌تواند محوطه متناسب با مختصات ملک و جمعیت محل برای احداث ساختمان‌های روستایی انتخاب نماید کشاورزانی که شخصاً و یا با کمک شیر و خورشید سرخ ایران و یا مؤسسات خیریه دیگر اقدام به احداث اعیانی در این محوطه بنمایند مالک این قبیل اعیانی خواهند بود. گواهی جمعیت شیر و خورشید سرخ ایران و بخشداری محل برای صدور سند مالکیت اعیانی کافی خواهد بود.
تبصره ۱- در صورتی که برای احداث خانه‌های جدید مصالح ابنیه مخروبه مورد احتیاج باشد شیر و خورشید سرخ می‌تواند با پرداخت قیمت عادله آنها به صاحب قبلی مصالح مذکور استفاده نماید.
تبصره ۲- وزارت‌های کشور و دادگستری مسئول اجرای این قانون می‌باشند.
مهندس شیبانی. دکتر حسن افشار. سلطان‌مراد بختیار. غضنفری. عباسی. مرآت اسفندیاری. دکتر بینا. ساگینیان. مهندس ظفر. مهندس دهستانی. عزیز اعظم‌زنگنه. دکتر عمید. عبدالحمید بختیار. دکتر سعید حکمت. سراج حجازی. پرفسور اعلم. دکتر اسدی. شادلو. پردلی. سلطانی. مهندس فروغی. دکتر دیبا. رستم امیربختیار. مهندس هدایت.
رئیس- آقای مهندس شیبانی
مهندس شیبانی- آقایان نمایندگان محترم در مصیبتی که در قسمت غرب مملکت پیش آمده است کمال مساعدت و کمک فرموده‌اید در این سرمای سخت زمستان تعداد زیادی از هموطنان ما بی‌مسکن مانده‌اند شیر و خورشید سرخ ایران و ارتش شاهنشاهی و کلیه طبقات مردم کمال مساعدت و جدیت را نموده‌اند بدبختانه به واسطه بعضی مشکلات محلی آقایانی که برای کارهای شیر و خورشید سرخ به غرب رفته بودند مذاکره نمودند که یک مشکلاتی برای نصب این خانه‌ها و یا ساختن خانه‌های جدید در پیش است برای این که کشاورزان بتوانند با دلگرمی بیشتر شروع کنند برای ساختمان‌های جدید به طرحی که ملاحظه فرمودید به قید یک فوریت تقدیم مجلس محترم شورای ملی شد که به آقایان نمایندگان تقدیم کرده‌اند (دکتر شاهکار- توضیح بدهید چیست؟) عرض کنم این طرحی که پیشنهاد کردیم این است که اگر در یک منطقه‌ای که زلزله یا حریق یا سیل پیش آید مالک ملک موافقت
نکرد که کشاورزان برای خودشان خانه بسازند ما پیشنهاد کرده‌ایم که شیر و خورشید سرخ بیاید یک منطقه‌ای را انتخاب کند و این منطقه را اجازه بدهد به کشاورزان یا دستگاه‌های خیریه دیگری که مصالحش را بدهند و در این منطقه به کمک خود کشاورزان خانه بسازند و اعیانی را اجازه بدهند که سند مالکیت بدهند به کشاورزان یعنی مالکیت اعیانی بدهند این پیشنهادی است که تقدیم مجلس شده است و امیدوارم که با کمک و مساعدتی که آقایان همیشه به این طبقه زحمتکش کرده‌اند فوریت این را تصویب بفرمایند.
رئیس- آقای بهبهانی مخالف هستید.
بهبهانی- موافق هستم.
رئیس- آقای مهندس سعید هدایت
مهندس سعید هدایت- موافق هستم.
رئیس- در جنوب آنچه که بنده اطلاع دارم همه جا مالکین اعیانی را به رعیت می‌دهند گمان نمی‌کنم مالکی باشد که نخواهد ملکش آباد باشد شاید در جای دیگر باشد رأی می‌گیریم به فوریت آقایانی که با یک فوریت این طرح موافق هستند قیام بفرمایند (اغلب برخاستند) تصویب شد به کمیسیون مربوطه فرستاده می‌شود.
۱۱- تعیین موقع و دستور جلسه بعد- ختم جلسه
رئیس- جلسه را ختم می‌کنیم جلسه آینده روز پنجشنبه دستور هم طرحی که آقایان راجع به شورای کشاورزی داده‌اند مطرح است.
(مجلس ساعت یازده و چهل دقیقه صبح ختم شد)
رئیس مجلس شورای ملی- رضا حکمت