مذاکرات مجلس شورای ملی ۱۷ خرداد ۱۳۴۵ نشست ۲۷۲
| مجلس شورای ملی مجموعه قوانین دوره قانونگذاری بیست و یکم | تصمیم‌های مجلس | قوانین انقلاب شاه و مردم |
مذاکرات مجلس شورای ملی
صورت مشروح مذاکرات مجلس روز شنبه ۱۷ خرداد ۱۳۴۵ نشست ۲۷۲
فهرست مطالب:
مشروح مذاکرات مجلس شورای ملی، دوره۲۱
جلسه: ۲۷۲
صورت مشروح مذاکرات مجلس روز پنجشنبه (۱۷) خرداد ماه ۱۳۴۵
فهرست مطالب:
۱- قرائت اسامی غایبین جلسه قبل.
۲- بیانات قبل از دستور آقایان: احتشامی (ضمناً یک فقره طرح قانونی تقدیم نمودند) مهندس کمانگر و بانو تربیت.
۳- تصویب صورت جلسه.
۴- طرح و تصویب گزارش کمیسیون آب و برق راجع به اصلاحات مجلس سنا در لایحه قانونی مربوط به طرز تقویم و تملک اراضی مورد نیاز سد فرحناز پهلوی (لتیان) و ابلاغ دولت.
۵- اخذ رأی نهایی و تصویب لایحه قانونی واصله از مجلس سنا دایر به افزایش هزینه دادرسی و سایر هزینه‌های منظور در قانون آیین دادرسی مدنی و امور حسبی و ابلاغ به دولت.
۶- اعلام وصول یک فقره لایحه قانونی از مجلس سنا.
۷- قرائت دستور و تعیین موقع جلسه بعد- ختم جلسه.
مجلس در ساعت نه صبح به ریاست آقای مهندس عبدالله ریاضی تشکیل گردید
۱- قرائت اسامی غائبین جلسه قبل.
رئیس- اسامی غائبین جلسه قبل قرائت می‌شود.
(به شرح زیر خوانده شد)
غائبین با اجازه- آقایان:
آقایان- دکتر الموتی- ایلخان- بختیار بختیاری‌ها- دکتر بقایی- یزدی- حاذقی- دکتر حسینی- رهبر- مهندس زنجانچی- زهتاب‌فرد- ساگینیان- سرتیپ‌پور- مهندس عدلی- کشفی- دکتر مصباح‌زاده- مهندس معینی- زند- دکتر موثقی.
غائبین مریض- آقایان:
دکتر غنی- مهندس پرویز بهبودی- دکتر فربود- فولادوند- فیصلی- دکتر مبین- مهندس مجتهدی- موقر- تیمسار سرلشکر همایونی.
غائب در رأی مربوط به هزینه فتوکپی متقاضیان در دادگستری
آقای مرتضوی یک رأی
رئیس- قبل از ورود در مطلب لازم می‌دانم حضور همکار عزیزمان تیمسار همایونی را در جلسه امروز به خودمان تبریک بگویم و انشاءالله امیدوارم همیشه بلا
از ایشان دور باشد (انشاءالله) و با کمک‌های ارزنده ایشان بتوانیم خدمات بیشتری به کشور و ملت و شاهنشاه عزیزمان بکنم (انشاءالله).
۲- بیانات قبل از دستور آقایان احتشامی (ضمناً یک فقره طرح قانونی تقدیم نمودند) مهندس کمانگر و بانو تربیت
رئیس- نطق‌های قبل از دستور را شروع می‌کنم آقای احتشامی‌تشریف بیاورید.
احتشامی- با اجازه مقام محترم ریاست و همکاران گرامی در اثر تعطیل در جلسه اخیر مجلس شورای ملی فرصتی به دست نیامد تا درباره مطالب اصولی وقت نمایندگان محترم را بگیریم اینک با اجازه مقام محترم ریاست و همکاران گرامی چند دقیقه مصدع می‌شوم.
نمایندگان محترم اطلاع دارند که اخیراً وزیر امور خارجه فرانسه برای شرکت در مراسم افتتاح لیسه رازی به تهران آمدند روز افتتاح لیسه در پیشگاه علیاحضرت شهبانوی ایران نطقی ایراد کردند که حاوی یک نکته بسیار دقیق و اساسی است که بدون تردید باید آن را مظهر یک سیاست سالم و پاک دانست ایشان گفتند «هدف ما از ایجاد این گونه مدارس و از آموختن زبان فرانسه این نیست که افرادی تربیت بکنیم که برای کشور خودشان بیگانه باشند به عکس ما می‌خواهیم جوانانی را تحویل جامعه دهیم که هر چه بیشتر با شخصیت بزرگ و ممتاز کشور خویش و با عظمت زبان، فرهنگ خود آشنایی کامل پیدا نمایند و به شخصیت خودشان متکی باشند»
این جمله به قدری رسا و پر مغز است که گمان نمی‌کنم احتیاج به تفسیر داشته باشد و نمایندگان محترم بهتر از من به حقیقت بارزی که در این گفته نهفته است پی می‌برند.
و اما مطلب مهم و قابل توجه دیگر که امروز می‌خواستم عنوان بکنم توجه به زندگی بازنشستگان کشوری است که متأسفانه غالباً در وضع بسیار بد و اسفناکی به سر می‌برند و من اینک محض نمونه قسمتی از نامه یک فرد بازنشسته را که در مجله خواندنی‌ها چاپ شده به عرض محضر مجلس شورای ملی می‌رسانم.
اینجانب «ا. ش» کارمند پایه ۹ بازنشسته وزارت دارایی بعد از یک عمر خدمت و سپری شدن دوره و قوه جوانی در خدمت دولتی اینک با حقوق ماهیانه ۸۶۰۰ ریال که با دریافت حق اولاد پس از کسر مالیات مجموعاً در ماه مبلغ ۸۵۵۹ ریال دریافت می‌دارم دوره مذلت و بیچارگی را می‌گذرانم. حال مدت هفت سال و نیم است که بازنشسته شده‌ام و در اثر گرانی هزینه‌های زندگی خانه خود را فروخته و بعد به تدریج اثاثیه منزل را نیز برای جبران کسر خرج از دست داده‌ام و اینک که از همه جا مایوس شده‌ام لذا ناگزیر متوسل به دامان آن مدیر محترم مجله گرامی شده تا با انتشار این نامه همه بدانند یک کارمند عالی‌رتبه‌ای که یک عمر با کمال شرافت و عزت‌نفس به کارهای حساس اشتغال داشته باشند اینک در اثر بی‌توجهی به وضع کارمندان بازنشسته دچار چه سرنوشت شوم و فلاکت‌باری شده است که ناگزیر در این دم آخر بایستی امور روزمره خود و عائله ۷ نفری را با چه موضعی بگذراند زیرا به فکر تمام مستخدمین دولت هستند به غیر از این عده‌ای بازنشستگان که به نظر بعضی از آنها تحمیل بر دوش جامعه بوده و همیشه آنها را با نظر حقارت می‌نگرند و گویا این عده بازنشستگان از درگاه رحمت الهی هم رانده شده‌اند زیرا اگر غیر از این بود اقلاً یک جزیی رحم و عطوفتی درباره آنها مبذول می‌شد و توجهی به حال نکبت‌بار آنها هم می‌کردند زیرا یک کارمند عالی‌رتبه که وضعیت زندگیش این‌طور دچار مشقت و فلاکت است پس وای به حال کارمندان رتبه‌های پایین‌تر و دارای حقوق کمتر.
اینک شرح هزینه‌های زندگی روزمره را با ارقام و اقلام موجه از نظر جنابعالی می‌گذرانم اگر در ارقام آن کوچک‌ترین زیاده‌روی‌هایی مشاهده کنند اینجانب را نه فقط مورد ملامت قرار دهند بلکه مختارند هزار ناسزا نثارم کنند که چرا حق‌ناشناسی نموده و این فریاد و فغان بدون جهت نموده‌ام. این است
شرح جزییات و ارقام هزینه‌های زندگی:
۱- کرایه دو اتاق در یک منزل مخرو به در جنوب شهر با آب و برق ۱۲۰۰ ریال.
۲- نان برای ۷ نفر در روز ۳ مرتبه ۳ ریال روزانه مجموعاً ۶۳ ریال در ماه ۱۸۹۰ ریال.
۳- گوشت با استخوان ۷۵۰ گرم که خالص آن ۵۰۰ گرم است برای دو مرتبه ظهر و شب روزانه ۶۰ ریال نفری هر دفعه ۷ مثقال چون چیزی از گوشت ارزان‌تر نیست ۱۸۰۰ ریال.
۴- با گوشتی روزانه پانزده ریال برای دو مرتبه هر مرتبه نفری در حدود یک ریال چهارصد و پنجاه ریال.
۵- سوخت فقط برای تهیه غذا و چای ۷ ریال ذغال ۷ ریال هیزم (از هر کدام نیم من ذغال و یک من هیزم) ۲۴۰ ریال.
۶- سیگار اشنو ویژه یک پاکت در روز ۵ ریال ۱۵۰ ریال.
۷- قند برای سه مرتبه ۷ نفر نفری هر مرتبه ده‌شاهی ۳۱۵ ریال.
۸- چای ۳۱۵ ریال.
۹- پنیر صبحانه ۱۵۰ گرم در روز نفری در حدود ۴ مثقال روزانه ریال ۴۵۰ ریال.
۱۰- برنج وسط در هفته‌ای یک روز و هر بار دو کیلو و نیم هر کیلویی پانزده ۲۵۰ ریال.
۱۱- روغن نباتی در ماه فقط ۶ کیلو ۳۰۰ ریال.
۱۲- سبزی‌جات و حبوبات برای تهیه خورش هفته‌ای یک بار و هر بار ۳۰ ریال ۱۲۰ ریال.
۱۳- کبریت در ماه ۹ ریال.
۱۴- پول جیب بچه‌های دبیرستانی ۲ نفر نفری ده ریال و دبستانی ۲ نفر نفری پنج ریال روزانه مجموعاً ۳۰ ریال ۹۰۰ ریال.
جمع کل ۸۵۵۹ ریال.
طبق دستور بالا حقوق دریافتی فقط به مصرف تهیه غذا آن هم به طور نیمه سیر و با بدبختی می‌رسد. اینک توجه شما را به بقیه مایحتاج زندگی معطوف می‌دارم:
۱- لباس.
۲- حمام.
۳- کفش.
۴- صابون.
۵- اصلاح سر و صورت.
۶- لوازم تحصیل اطفال.
۷- میوه.
۸- شیرینی.
۹- سوخت زمستانی.
۱۰- لوازم منزل.
۱۱- فرش.
۱۲- رختخواب.
۱۳- سینما و گردش.
۱۴- مهمانی و پذیرایی.
که حقوق دریافتی فعلاً مطلقاً آن را تأمین نمی‌کنند و محلی برای تأمین آنها نیست با توجه به مطالب بالا هیچ‌گونه تردیدی نیست که به قول یکی از آقایان ما بازنشستگان را جز اشخاص تحمیل به جامعه حساب کرده‌اند و الا تا این حد حاضر به تبعیض نمی‌شدند (دکتر مهندس بهبودی- فرمودید هزینه تحصیلی چقدر است؟) هیچ چیز نیست فقط پول بخور و نمیری است که فقط بتواند نان و آبگوشتی بخورد و یک سیگار اشنو بکشد.
حال با توجه به این نامه تأثرآور که زبان حال صدها افراد بازنشسته کشوری است باید به عرض نمایندگان محترم برسانم که در تیرماه ۱۳۳۷ قانون راجع به اصلاح قانون بازنشستگان از تصویب مجلس شورای ملی گذشت که تبصره ۵ آن چنین است.
۱- "دولت مکلف است هر موقع به هر عنوان تغییری در حقوق کارمندان شاغل داده شد حقوق کارمندان بازنشسته و وارث آنها را به همان نسبت ترمیم نماید."
این تبصره که وضع کارمندان بازنشسته را به خوبی روشن می‌سازد متأسفانه در قانون جدید استخدام مورد توجه قرار نگرفته است و چون با عنایات خاصی که شاهنشاه آریامهر نسبت به کلیه طبقات کشور دارند و راجع به بهبود وضع بازنشستگان کشوری نیز دستور صادر فرمودند
اینک طرحی که ۱۱۸ نفر از نمایندگان محترم مجلس شورای ملی با کمال روشن پیش‌بینی امضا کرده‌اند به من مأموریت داده‌اند که آن را قرائت کنم و به عرض برسانم.
کمیسیون محترم مشترک خاص استخدام
چون متأسفانه میزان دریافتی بازنشستگان کشوری هیچ‌گونه تناسبی با هزینه‌های زندگی و حقوق شاغلین ندارد اینجانبان از نظر اجرای منویات ملوکانه در مورد نیکوداشت این طبقه از مردم کشور که عمری را در خدمت دولت گذرانده‌اند و اینک هنگام بازنشستگی باید با آسایش و آرامش خاطر زندگی کنند طرح و پیشنهاد زیر را تقدیم می‌دارم تا در قانون جدید استخدام مورد توجه قرار گرفته و در لایحه جدید استخدام مورد توجه قرار گرفته به طریقی در لایحه جدید گنجانیده شود:
"دولت موظف است هم‌زمان با اجرای قانون جدید استخدام کشوری تناسب میزان دریافتی بازنشستگان و وظیفه بگیران را به طریق عادله ترمیم نماید."
محسن خواجه‌نوری- بالاخانلو- دکتر ضیایی- دکتر سعید- مهندس قاسم معینی- ارسنجانی- دکتر صالحی- دکتر صاحب‌قلم- دکتر مدنی- امان‌الله ریگی- دکتر حاتم شکیبا- پزشکی- پاینده- باقر بوشهری- اولیا- میر افضل- حکمت- یزدی- مهندس صدقیانی- ملک‌زاده آملی- مهندس پروشانی- ابراهیم کسرایی- دکتر اسدی- مهندس زرآور- دکتر زعفرانلو- فهیمی- مجد- محدث‌زاده- اقبالی- کمالوند- وحیدنیا- روحانی- مهندس صائبی- صائب- قراچورلو- سیفی- امیراحمدی- پاکذات- سعید وزیری- نیاکان- دکتر کیان- بدر صالحیان- مهندس ریاحی- مهندس انصاری- مهندس کمانگر- قاسم مرادی- کبیری موسوی- میرزا ختایی- امینی خراجی- مهندس اسدی سمیع- توسلی- دیهیم- پژند- دکتر شفیع‌امین- مرتضوی- دکتر قراگزلو-خانم نفیسی- مهندس صائبی- مهندس آصفی- جهانشاهی-ادیب سمیعی- میر هادی- حکیمیان-ملکشاد ظفر- دکتر نجیمی- عبدالحسین طباطبایی-دکتر رضوانی-مجید محسنی- شاخویی- پور ادبی- معتمدی- شیخ‌الاسلامی-دکتر رشتی- دکتر سامی‌راد-دکتر رمضانی-ثامنی- پروین-نکوزاد- دکتر عدل- مهندس برومند- نصیری- دکتر جعفری- تهرانی- صادق احمدی- حق‌شناس- مصطفوی نایینی- مهندس جلالی نوری- مهندس مجتهدی- مهندس عدلی- دکتر بقایی یزدی- نارویی- کیهان یغمایی- هیراد- باغمیشه- دکتر حکیم‌شوشتری- آموزگار- سرتیپ‌پور- صدری کیوان- مهندس پرویز بهبودی- کلانتر هرمزی- خانم دکتر دولتشاهی-فتح‌الله مافی- بهادری- نوربخش- مبارکی- دکتر موثقی- رجایی- امام مردوخ- ویلیام ابراهیمی- طالب‌زاده رودسری-متولی‌باشی- روستا- مسعود جهانگیری- دکتر مهندس ناصر بهبودی- ابوالحسن احتشامی.
عرایضم را به همین جا ختم می‌کنم و امیدورام مورد توجه قرار بگیرد (احسنت).
رئیس- آقای دکتر کمانگر تشریف بیاورید.
مهندس کمانگر- با اجازه مقام ریاست خانم‌ها و آقایان محترم به طوری که استحضار دارید چندین پیش برای چندمین بار خاک ایران عزیز و مردم بی‌دفاع مرزی غرب کشور مورد تجاوز جنگنده‌های عراقی قرار گرفت (صحیح است) دستگاه مسئول دولتی تا مدت ۴۸ ساعت به عذر این که خبر رسمی دریافت نداشته است سکوت اختیار نموده (صحیح است) در حالی که تمام روزنامه‌های کشور پر از خبر این واقعه تأسف‌آور بود. نتیجه همین تسامح و کوتاهی جوابی است که دولت عراق داده است که خلبانان عراقی ورزیده هستند و تجاوزی ننموده‌اند و یادداشت ایران را رد نمودند نمی‌دانم وزارت خارجه و مسئولین مربوط در مقابل این جوابی که داده شده چه اقدامی نموده‌اند و تا کی باید در مقابل این تجاوزات ضعف نشان بدهند و قلب ملت ایران را جریحه‌دار سازند (صحیح است) نتیجه این اعتراضات به صورت یادداشت چیست؟ جز آن که آنها را جری‌تر ساخته و بعداً به نقاط دیگری تجاوز نمایند چیزی عاید ما نخواهد گشت ملت ایران دیگر تحمل این سیاست کج‌دار و مریز
و محافظه‌کارانه مسئولین را ندارد و می‌خواهد از مرحله حرف و رد و بدل کردن یادداشت خارج شود و متجاوزین را ادب نماید (صحیح است) اگر در اولین باری که به پاسگاه مرزی ایران تعدی شد مسئولین هم با گلوله جواب متجاوزین را می‌دادند دیگر اتفاقات بعدی پیشامد نمی‌نمود و امروز حیثیت ما دست‌خوش عده‌ی متجاوز قرار نمی‌گرفت (صحیح است) ملّت ایران کاسه صبرش لبریز شده و دیگر حوصله این تجاوزات را ندارد و همان‌طوری که یک بار با قوای ارتش شاهنشاهی برخورد نمودند و فرار را بر قرار ترجیح دادند باید همین‌طور به این تجاوزات پاسخ محکم و قاطع داد زیرا تجاوز تجاوز است (صحیح است) چه انفجار یک بمب معمولی در قریه تموچین چه انفجار بک بمب اتمی. بنابراین از دولت می‌خواهم هر چه زودتر جلو این تعدیات را بگیرد که بیش از این حیثیت ملت نجیب ایران پای‌مال نگردد و در این موضوع در نظر داشتم سوالی از دولت نمایم ولی چون مدت مدیدی است که سوال جناب آقای کبیری در دستور است به انتظار پاسخ قانع‌کننده شخصاً از سوال صرف‌نظر نمودم در خاتمه توجه دولت را نسبت به تأمین آب و تکمیل فاضلاب شهر سنندج و اسفالت و تکمیل راه‌های فرعی و اصلی شهرستان‌های سنندج و قروه و نصب کارخانه‌های وعده شده جلب می‌نمایم متشکرم (احسنت).
رئیس - خانم تربیت بفرمایید.
بانو تربیت- با اجازه مقام محترم ریاست و همکاران محترم امروز می‌خواهم شمه‌ای درباره کنگره‌ی شورای بین‌المللی زنان که دو سه هفته پیش در تهران منعقد شد مطالبی به استحضار نمایندگان محترم برسانم. قبل از شروع کنگره همکار عزیز بنده سرکار خانم دکتر دولتشاهی تا اندازه‌ای درباره‌ی اهمیت این کنگره بیاناتی فرمودند و بنده هم امروز در تأیید سخنان ایشان مختصری درباره‌ی اهمیت این کنگره‌ها به‌خصوص این کنگره‌ای که در تهران تشکیل شده و نحوه تشکیل کنگره و ابراز لیاقت و شایستگی زنان می‌خواهم عرایضی حضورتان بکنم. همه تصدیق می‌فرمایید که در دنیا همیشه احتیاج است که مردم را وادار به کسب حقوق می‌کند در اواخر قرن ۱۹ و اوایل قرن بیستم عده‌ای از زنان روشن‌فکر که می‌دیدند حقوق سیاسی و اجتماعی آنها آن طوری که باید و شاید در ممالک خودشان منظور و اجرا نمی‌شود در فکر چاره‌اندیشی بودند حتی قبل از شروع قرن بیستم در ممالک اسکاندیناوی و بعضی از ایالات پیشرفته ممالک متحده آمریکا زنها در این باره شروع به فعالیت کردند اما یک داستان عجیبی به سر این زنان آمریکایی آمد که من در اینجا عرض می‌کنم اینها در اواخر قرن نوزدهم در لندن در یک کنگره‌ای که درباره‌ی الغای بردگی سیاهان منعقد شده بود چون زنان آمریکا خیلی در این باره جدیت می‌کردند کشور آمریکا صلاح بر این دانست که سه نفر از زنها را به عنوان نماینده به این کنگره بفرستد اما این زنان وقتی که وارد کنگره شدند به استهزا مردها مواجه شدند حتی به این زن‌های بیچاره اجازه ندادند که رسماً در کنگره بنشینند و آنها را به جایگاه تماشاچیان راهنمایی کردند و گفتند شما حق ندارید در این کنگره شرکت کنید این بی‌چاره‌ها وقتی این موضوع را دیدند جریان را تعقیب کردند و حتی یکی از آنها که خانم استانتون نام داشت به دیگران گفت ما اول باید درباره‌ی الغای بردگی و احقاق حق خودمان بیندیشیم تا به موازات آن بتوانیم درباره الغای بردگی سیاهان کار بکنیم و وقتی به آمریکا برگشتند به عهد خودشان وفا نمودند و با کمال جدیت این موضوع را تعقیب کردند. و اولین و دومین ایالتی که قبل از جنگ جهانی اول این حق را در ایالات متحده آمریکا به زنها داد ایالت یوتا و بعد ویومینغ بود اتفاقاً من که در اینجا زیاد مشغول بودم و نمی‌توانستم در تمام جلسات شورا شرکت بکنم ولی هر وقت فرصت می‌کردم برای آشنایی با این خانم‌ها می‌رفتم همان نماینده یوتا وقتی من این اطلاعات را به ایشان می‌گفتم و می‌گفتم شما اولین نماینده ایالتی هستید در آمریکا که به زنان حق رأی داد واقعاً متعجب بود که چه طور زنان ایران با کمال علاقه نهضت زنان را در دنیا تعقیب می‌کنند اما روز افتتاح جلسه‌ی کنگره در سالن وزارت امور خارجه
برای ما زنان ایران یکی از روزهای افتخارآمیز بود نطق بسیار شایسته و برجسته‌ای که علیاحضرت فرح پهلوی شهبانوی ایران در این مجمع ایراد کردند نه تنها درباره حقوق زنان ایران بلکه درباره تمام زنان ملل عقب‌افتاده دنیا ایراداتی که فرمودند خیلی موثر واقع شد در افراد این کنگره که متجاوز از چهارصد نفر از شصت کشور بود بعد از ایشان مخصوصاً نطق بسیار وسیع و سلیس و قاطع والا حضرت شاه‌دخت اشرف پهلوی ریاست عالیه شورای عالی زنان ایران که البته بنده نمی‌خواهم در این باره مفصل عرض کنم چون آقایان محترم غالباً در روزنامه‌ها این نطق‌ها را مطالعه فرموده‌اند همان طور که عرض کردم ایشان هم نه تنها در خصوص زنان ایران بحث فرمودند بلکه در محرومیت زنان در اغلب کشورهای دنیا بیانات قاطعی فرمودند و این جلسه بسیار پر ارزش و پر معنی یک پیروزی برای زنان ایران محسوب می‌شود بنده می‌خواهم از پشت این تریبون از والا حضرت شاه‌دخت اشرف پهلوی که با ابتکار و دعوت معظم‌لها این کنگره برپا شده سپاسگزاری بی‌پایان خود را در حضورشان عرض کنم همچنین می‌خواهم از زنان ایرانی که واقعاً با کمال شایستگی در پذیرایی این چهارصد نفر خانم و عده‌ای از مخبرین که متجاوز از شاید پانصد نفر می‌شد ابراز لیاقت کردند از زنان ایران تشکر کنم این خانم‌ها تقریباً صد نفر خانم‌های جوان برجسته که هر کدام یکی دو زبان خارجی را به خوبی صحبت می‌کردند و حتی اغلب‌شان ماشین هم داشتند و خودشان می‌راندند تمام این خانم‌ها را راهنمایی می‌کردند هر وقت می‌خواستند آنها را به موسسات ملی هم می‌بردند حتی یکی دو مرتبه شاید ملاحظات فرمودید که به مجلس هم آمدند همه جا این خانم‌ها آنها را راهنمایی می‌کردند و خانم‌های شرکت کننده در کنگره تعجب می‌کردند هر وقت روز و شب به فرودگاه مهرآباد وارد می‌شوند میزبانان آنها آنجا حاضر بودند که آنها را به هتل‌هایی که قبلاً تعیین شده بود راهنمایی می‌کردند بنده مکرر با خانم‌های شرکت‌کننده صحبت می‌کردم و می‌خواستم ببینم که آیا اینها از اقامت در کشور ما از این طرز برگزاری کنگره راضی هستند یا خیر باور بفرمایید حتی بعضی‌ها اظهار می‌کردند که در کنگره‌های دیگری که اخیراً تشکیل شده و آنها شرکت کرده بودند اینجا بیشتر وسیله برای آنها فراهم شده بود البته بنده هم یکی از زنان ایرانی هستم که در تمام طول عمرم برای ترقی فکری و اجتماعی زنها زحمت کشیدم این برای من فوق‌العاده باعث افتخار و لازم بود که از پشت این تریبون به این خانم‌های لایق و شایسته و برجسته درودهای بی‌پایان خودم را بفرستم بنده افسوس می‌خورم که دو نفر از همکاران بنده اینجا نیستند سر کار خانم دولتشاهی و سرکار خانم ابتهاج سمیعی این دو خانم در انعقاد این کنگره رل موثری داشتند از چهارده ماه پیش تحت راهنمایی این خانم‌ها بود که این کمیسیون و این کمیته برای کارهای کنگره تشکیل می‌شد مخصوصاً از پشت این تریبون به خانم دولتشاهی تبریک می‌گویم که در این کنگره که واقعاً فوق‌العاده مهم بود به نیات ریاست این کنگره انتخاب شدند و خلاصه انعقاد این کنگره در تهران برای زنان ایران یکی از موفقیت‌های برجسته بود خلاصه زنها در دنیا و ایران با قدم‌های سریع پیشرفت می‌کنند مخصوصاً باید بگویم این قرن پدیده زن است در جنگ اول مخصوصاً بعد از جنگ دوم باعث شد که زنها دیدند مردهای آنها در پشت جبهه در جلوی جبهه مشغول کار و فعالیت و خدمت هستند زنها هم کارهایی چه در مزرعه و چه در کارخانه چه در ادارات به عهده گرفتند حقوق سیاسی و اجتماعی خود را امروز در اغلب دنیا کسب کردند حتی باور بفرمایید در اقتصاد هم خیلی جلو افتاده‌اند بنده خودم می‌دانستم که ثروت آمریکا متجاوز از پنجاه درصد در دست زنها است اما شاهزاده بریم که پسر عموی پادشاه تایلند بود در یک شب‌نشینی که با ایشان بودم درباره زنان تایلند صحبت می‌کردند ایشان اظهار می‌داشتند که هفتاد درصد ثروت کشور تایلند در دست زنها است من تعجب می‌کنم گفتم چرا به چه علت را پرسیدم گفت سه عامل باعث موفقیت آنها است اول این که زنها فوق‌العاده مقتصدند دوم این که فوق‌العاده کاردان هستند سوم آنکه فوق‌العاده کاری هستند و من واقعاً باور نمی‌کردم که در تایلند این طور باشد ولی یک مقام رسمی کشور تایلند این را به بنده گفت
پس زنها در قرن ما با کمال جدیت پیشرفت می‌کنند من نهایت خوش‌وقتی را دارم که واقعاً زنان ایران تا کنون در هر مرحله‌ای که وارد شدند چه در ادارات چه در کارخانه‌جات و مزارع و اجتماع لیاقت خود را با کمال شایستگی نشان داده‌اند (صحیح است- احسنت).
۳- تصویب صورت‌جلسه
رئیس- راجع به صورت‌جلسه نظری نیست؟ آقای کبیری بفرمایید.
کبیری- در عرایض جلسه گذشته بنده اشتباهات چاپی مختصری هست که به تندنویسی می‌دهم.
رئیس- اصلاح می‌شود نظر دیگری نیست؟ (اظهاری نشد) صورت‌جلسه قبل تصویب می‌شود. آقای معتمدی بفرمایید.
معتمدی- طومار بزرگی است از طرف فرهنگیان اصفهان درباره تجلیل از آقای مؤیدی رئیس بانک رهنی اصفهان که تقدیم می‌کنم همچنین چند تلگرام و طومار دیگری است تقدیم و تمنای اقدام دارد.
رئیس- آقای کبیری.
کبیری- چند فقره شکایت رسیده تقدیم مقام ریاست می‌کنم.
رئیس- آقای جهانگیری.
جهانگیری- شکایتی است از خرده مالکین سرابی از وزارت کشور تقدیم می‌کنم.
۴- طرح و تصویب گزارش کمیسیون آب و برق راجع به اصلاحات مجلس سنا در لایحه قانونی مربوط به طرز تقویم و تملک اراضی مورد نیاز سد فرحناز پهلوی (لتیان) و ابلاغ دولت
رئیس- وارد دستور می‌شویم گزارش کمیسیون راجع به اصلاحات مجلس سنا در لایحه قانونی مربوط به طرز تقویم و تملک اراضی مورد نیاز سد فرحناز پهلوی مطرح است قرائت می‌شود.
(به شرح زیر خوانده شد)
گزارش از کمیسیون آب و برق به مجلس شورای ملی
کمیسیون آب و برق در جلسه ۳ تیر ماه ۱۳۴۵ با حضور آقای مهندس ظهیری معاون وزارت آب و برق لایحه شماره ۴۸۰۴۸- ۱۲/۱۱/۱۳۴۲ دولت راجع به طرز تقویم و تملک اراضی مورد نیاز سد فرحناز پهلوی (لتیان) را که در مجلس شورای ملی تصویب و مجلس سنا اصلاحاتی در آن به عمل آورده بود مورد رسیدگی قرار داد و اصلاحات مجلس سنا را تصویب نمود.
اینک گزارش آن را به مجلس شورای ملی تقدیم می‌دارد:
ماده ۱- تملک و تصرف اراضی و باغ‌ها و بیدستان‌های و قلمستان‌ها و مستحدثات و همچنین استفاده از حقوق ارتفاعی مورد نیاز برای ساختمان سد فرحناز پهلوی (لتیان) و تأسیسات مربوط و بهره‌برداری از آنها به پیشنهاد سازمان تأسیسات مربوط و بهره‌برداری از آنها به پیشنهاد سازمان آب منطقه‌ای تهران و تصویب وزیران آب و برق و کشاورزی و مدیر عامل سازمان برنامه صورت خواهد گرفت و بهای آنچه که به ترتیب فوق به تصرف سازمان آب منطقه‌ای تهران در آمده طبق مقررات این قانون پرداخت می‌گردد.
ماده ۲- تعیین درآمد و تشخیص ضرایب ارزیابی به منظور تقویم اراضی باغ‌ها و زمین‌های مشجر و کلیه مستحدثات به وسیله هیأتی مرکب از وزیر آب و برق و وزیر کشاورزی و دادستان کل و مدیرعامل سازمان برنامه و مدیر کل ثبت یا نمایندگان آنان با توجه به نظر کارشناس یا کارشناسانی که به وسیله هیأت مزبور تعیین می‌شوند طبق مقررات و ضوابط مندرج در این قانون به عمل می‌آید و نظر هیأت به اکثریت آرا قطعی است.
تبصره- هیأت مذکور در فوق باید به مالک هر ملک مورد ارزیابی که در مدت معینی خود یا نماینده وی در جلسه هیأت حضور به هم رسانند و هیأت پس از استماع اظهارات مالک یا نماینده او نظر خود را به طور قطع اعلام می‌دارد. در صورت عدم حضور مالک یا نماینده او بدون عذر
موجه هیأت می‌تواند تصمیم نهایی را اتخاذ نماید و تشخیص عذر موجه نیز به عهده هیأت مذکور است.
ماده ۳- اگر املاکی مشمول مراحل اول و دوم قانون اصلاحات اراضی بوده ولی به عللی تاکنون قانون در مورد آنها اجرا نشده باشد سازمان اصلاحات اراضی بلا فاصله اجرای قانون اصلاحات ارضی را در آن ملک خاتمه خواهد داد و سپس سازمان آب منطقه‌ای تهران طبق مقررات این قانون اقدام خواهد نمود.
ماده ۴- ارزیابی و باغ‌های میوه و قلمستان‌ها و زمین‌های مشجر و دیم‌زار و بایر و کلیه مستحدثات با توجه به نکات زیر عمل خواهد آمد:
الف- در مورد اراضی مأخذ ارزیابی برای هر هکتار زمین زراعتی آبی با توجه به موقعیت و نوع زراعت و مدت آیش و فاصله آن با جاده‌های موجود قبل از تاریخ شروع اجرای طرح‌های ساختمان سد و بدون در نظر گرفتن تأثیر عملیات عمرانی که به منظور احداث سد در این منطقه صورت گرفته حداکثر تا مدت ۱۵ برابر معدل درآمد خالص واقعی سالانه آن در سه سال اخیر سال‌های (۴۲- ۴۳- ۴۴) خواهد بود.
ب- ملاک ارزیابی قلمستان و بیدستان و زمین‌های مشجرمشروط به این که تاریخ احداث آنها قبل از بیست و هشتم اردیبهشت ماه ۱۳۳۷ باشد با توجه به نوع و تعداد و سن درخت‌ها تعیین می‌شود ولی حداکثر بهای آن از یک و نیم برابر بهای مرغوبترین زمین زراعتی مندرج در بند الف این ماده نباید تجاوز کند.
اشجار موجود در قلمستان و بیدستان متعلق به مالکین خواهد بود مالکین مکلف‌اند ظرف دو ماه از تاریخ اخطار سازمان که به وسیله آگهی در محل و جراید و رادیو به اطلاع آنها می‌رسد از زمین خلع ید بکنند در غیر این صورت سازمان بدون هیچ‌گونه تشریفات قانونی مبادرت به قطع اشجار خواهد نمود.
سازمان آب منطقه‌ای تهران مسئول نگهداری اشجار قطع شده نیست.
پ- ملاک ارزیابی باغ‌های میوه مشروط بر این که تاریخ احداث آنها قبل از ۲۸/۲/۳۷ باشد با توجه به نوع و تعداد و سن درخت‌ها و میزان محصول تعیین می‌شود مشروط به این که حداکثر بهای تعیین شده از سه برابر بهای مرغوبترین زمین زراعتی مندرج بند الف این ماده تجاوز نکند اشجار موجود در باغات میوه متعلق به مالکین بوده و تا موقعی که زمین مورد استفاده سد و تأسیسات آن قرار نگرفته می‌توانند از آنها بهره‌برداری کنند ولی مالکین مکلف‌اند ظرف دو ماه از تاریخ اخطار سازمان آب منطقه‌ای که به وسیله آگهی در محل و جراید و رادیو به اطلاع آنها می‌رسد از زمین خلع ید کنند در غیر این صورت سازمان بدون هیچ‌گونه تشریفات قانونی راساً مجاز به قطع اشجار و استفاده از زمین خواهد بود سازمان آب منطقه‌ای تهران مسئول نگهداری اشجار قطع شده نیست.
ت- مأخذ ارزیابی اراضی دیم‌زار برای هر هکتار حداکثر ده‌هزار ریال و اراضی بایر هر هکتار یک‌صد ریال خواهد بود.
ث- ارزیابی عرصه و اعیانی ساختمان‌ها و انبار و اصطبل و نظایر آن با توجه به مصالح ساختمانی و موقعیت محل بدون در نظر گرفتن تأثیر عملیات عمرانی سد به نرخ عادلانه خواهد بود.
ولی بهای اعیانی ساختمان‌های غیر روستایی به شرطی پرداخت می‌شود که تاریخ احداث آن قبل از بیست و هشتم اردیبهشت‌ماه ۱۳۳۷ باشد.
ماده ۵- نحوه پرداخت بهای اراضی زراعتی و باغ‌های میوه و قلمستان‌ها و بیدستان‌ها و زمین‌های مشجر و دیم‌زار و بایر و مستحدثات به شرح زیر خواهد بود:
الف- در صورتی که ملک متعلق به اشخاصی باشد که در اثر اجرای مراحل اول و دوم قانون اصلاحات ارضی مالک شده باشند با توجه به تبصره ۲ ماده ۱۹ قانون اصلاحات ارضی پس از کسر بدهی زارع بابت بهای ملک مازاد بها به پرداخت می‌شود.
ب- املاکی که در اجاره زارعین است هیأت ارزیابی علاوه برتعیین بهای زمین برای پرداخت به صاحب
آن حق‌السعی و حقوق زارعانه را تعیین خواهد نمود تا به زارعین ذی‌حق پرداخت گردد.
پ- حقوق زارعین اعم از حق ریشه، بهای شخم و کود و ارزش زحماتی که زارع برای آباد کردن زمین مورد نیاز متحمل شده است برآورد و به زارعین پرداخت و از بهای تعیین شده جهت مالکین کسر می‌شود.
ت- در مورد باغ‌های میوه و قلمستان‌ها و بیدستان‌هایی که بعد از تاریخ بیست و هشتم اردیبهشت ماه ۱۳۳۷ احداث شده‌اند ارزیابی براساس اراضی مشابه زراعتی به ترتیب مقرر در این قانون صورت خواهد گرفت ولی حقوق زارعین طبق بند پ این ماده محاسبه و اضافه بر بهای فوق به زارعین مربوطه پرداخت خواهد شد.
ث- در صورتی که اعیانی باغ‌های میوه و قلمستان‌ها و بیدستان‌ها و اراضی مشجر متعلق به زارع باشد و یا مالک و زارع طبق قراردادهای خاصی در اعیانی شریک و سهیم باشد ارزش اعیانی بر اساس مقررات این قانون به زارع و یا مالک و زارع به میزان سهم هر یک پرداخت خواهد شد.
ج- بهای کلیه ساختمان‌های روستایی که طبق ماده ۳۱ قانون اصلاحات اراضی به زارعین تعلق یافته است به آنها پرداخت شد.
ماده ۶- در صورتی که مساحت کل زمین زارعی یا باغ میوه و قلمستان و بیدستان و اراضی مشجر متعلق به یک مالک در تاریخ تقدیم این لایحه از پنج هکتار بیشتر باشد (به استثنای تقسیم قهری از طریق ارث) مأخذ پرداخت بهای ملک نسبت به مازاد پنج هکتار به قرار زیر خواهد بود.
مازاد بر پنج هکتار تا ده هکتار و پنج درصد نرخ ارزیابی و از ده هکتار به بالا نسبت به مازاد شصت درصد نرخ ارزیابی مقرر در این قانون است و انتخاب پنج هکتار و ده هکتار اولیه از پرارزش‌ترین اراضی مالک به عمل خواهد آمد.
ماده ۷- در صورتی که مالک یا مالکینی از انجام معامله و امضای اسناد انتقال خوداری نمایند دادستان شهرستان تهران یا نماینده او باید به جای مالک یا مالکین اسناد انتقال قطعی و دفاتر مربوطه را امضا نموده ثمن معامله در صندوق ثبت به نام مالک یا مالکین سپرده شود.
ماده ۸- پرداخت بهای اراضی و املاک مالک یا مالکین که قبلاً از طرف سازمان آب تهران تملک و عمل صرف شده ولی هنوز سند انتقال تنظیم نگردیده است مشمول مقررات این قانون خواهد بود و چنانچه وجوهی که مالکین مذکور به طور علی‌الحساب دریافت داشته‌اند از مأخذ ارزیابی که بر اساس این قانون به عمل می‌آید بیشتر باشد مابه‌التفاوت استرداد نخواهد بود.
مخبر کمیسیون آب و برق- کسرایی
گزارش از کمیسیون کشاورزی به مجلس شورای ملی
کمیسیون کشاورزی در جلسه ۹ خرداد ماه با حضور نماینده دولت لایحه راجع به طرز تقویم و تملک اراضی مورد نیاز سد فرحناز پهلوی (لتیان) را که با اصلاحاتی از مجلس سنا برگشته بود مورد رسیدگی قرارداد و گزارش کمیسیون آب و برق را در این مورد تأیید و تصویب نمود.
اینک گزارش آن را به مجلس شورای ملی تقدیم می‌دارد.
مخبر کمیسیون کشاورزی- مهندس اخوان
گزارش از کمیسیون دارایی به مجلس شورای ملی
کمیسیون دارایی در جلسه ۱۲ خرداد ماه ۱۳۴۵ با حضور آقای مهندس ظهیری معاون وزارت آب و برق لایحه دولت راجع به طرز تقویم و تملک اراضی مورد نیاز سد فرحناز پهلوی (لتیان) را که با اصلاحاتی از مجلس سنا برگشته بود مورد رسیدگی قرارداد و گزارش کمیسیون آب و برق را در این مورد تأیید و تصویب نمود.
اینک گزارش آن را به مجلس شورای ملی تقدیم می‌دارد.
مخبر کمیسیون دارایی- عزت‌الله اوزار
گزارش از کمیسیون دادگستری به مجلس شورای ملی
کمیسیون دادگستری در جلسه ۱۲ خرداد ماه ۱۳۴۵ با حضور آقای مهندس ظهیری معاون وزارت آب و برق لایحه دولت راجع به طرز تقویم و تملک اراضی
مورد نیاز سد فرحناز پهلوی (لتیان) را که با اصلاحاتی از مجلس سنا برگشته بود مورد رسیدگی قرار داد گزارش کمیسیون آب و برق را در این مورد تأیید و تصویب نمود اینک گزارش آن را به مجلس شورای ملی تقدیم می‌دارد.
نایب رئیس کمیسیون دادگستری- هاجر تربیت
رئیس- نسبت به گزارش کمیسیون‌ها نظری نیست؟ (اظهاری نشد) به گزارش کمیسیون‌ها رأی می‌گیریم خانم‌ها و آقایانی که موافق‌اند خواهش می‌کنم قیام فرمایند (اکثر برخاستند) تصویب شد لایحه به دولت ابلاغ می‌شود.
۵- اخذ رأی نهایی و تصویب لایحه قانونی واصله از مجلس سنا دایر به افزایش هزینه دادرسی و سایر هزینه‌های منظور در قانون آیین دادرسی مدنی و امور حسبی و ابلاغ به دولت
رئیس- لایحه افزایش هزینه دادرسی و سایر هزینه‌های منظور در قانون آیین دادرسی مدنی و امور حسبی از مجلس سنا رسیده برای اخذ رأی نهایی قرائت می‌شود.
(به شرح زیر قرائت می‌شود)
ریاست محترم مجلس شورای ملی
گزارش کمیسیون شماره ۳ در خصوص لایحه شماره ۷۳۹۲/۷- ۲/۱۰/۱۳۴۲ دولت در مورد تصویب‌نامه شماره ۲۷۳۶- ۲۴/۲/۱۳۴۲ راجع به افزایش هزینه دادرسی و سایر هزینه‌های منظور در قانون آیین دادرسی و سایر هزینه‌های منظور در قانون آیین دادرسی مدنی و امور حسبی که ضمن مرقومه شماره ۳۵۹۰/۷۹۱ ل ق- ۱۹/ ۲/ ۱۳۴۵ از آن مجلس محترم به مجلس سنا ارسال شده بود در جلسه روز دوشنبه نهم خرداد ماه ۱۴۴۵ مطرح و مورد شور واقع و پیشنهاد شد که یک شوری باشد و بدواً پیشنهاد مزبور و سپس لایحه قانون نامبرده به تصویب مجلس سنا رسید اینک لایحه قانون نامبرده به مجلس سنا رسید. اینک لایحه قانون مزبور برای اخذ رأی نهایی به پیوست ارسال می‌شود.
رئیس مجلس سنا- مهندس شریف امامی
رئیس- این لایحه به همان ترتیب که در مجلس شورای ملی به تصویب رسیده بود در مجلس سنا هم به تصویب رسیده نسبت به آن ورقه اخذ رأی می‌شود.
(اسامی‌نمایندگان به ترتیب آتی وسیله آقایان: دکتر مهذب و مهندس صائبی (منشی) اعلام و در محل نطق اخذ رأی به عمل آمد.)
آقایان: توسلی- مهندس اسدی سمیع- دکتر کلاکی- مهندس کمانگر- صائب- خواجه‌نوری- دکتر مهندس بهبودی- بوشهری- موقر- پژند- ارسنجانی- دکتر رمضانی- سرتیپ‌پور- ابراهیمی-دکتر یزدان‌پناه- بانو ابتهاج سمیعی- قراچورلو- امیر احمدی- پاکذات- فخر طباطبایی- مهندس عطایی- کسرایی- بانو تربیت- بانو دولتشاهی- مرتضوی- دکتر رضوانی- دکتر جعفری- جهانگیری- دکتر اسفندیاری- نیری- پاینده- کنگرلو- دکتر سعید حکمت- احتشامی- روستا- ریگی- مهندس ارفع- پروین- شاخویی- اولیا- سلیمانی- نیاکان- زرگر- شفیعی‌پور- کرمانی- جهانشاهی- کیوان- رهبر- متولی‌باشی- ختایی- قلعه‌جویی- مهندس ریاحی- میر افضل- میر هادی- محسنی- دکتر حسینی- دکتر حاتم- ملک‌زاده آملی- دکتر عدل طباطبایی- نصیری- معتمدی- سرلشکر نکوزاد- سرلشکر همایونی- طالب‌زاده رودسری- موسوی ماکویی- سیفی- پور ادبی- نوربخش- قاسم مرادی- امینی- تبریزی- صفی‌پور- مهندس اخوان- مهندس کیا- رضوی- زهتاب‌فرد- ضابطی- مهندس عدلی- مهندس جلالی- دکتر نجیمی- ثامنی- مهندس صدقیانی- دکتر قراگزلو- هیراد- دکترمهدی زاده- دکتر زعفرانلو- مهرزاد- اقبالی- مهندس آصفی- کیهان یغمایی- دکتر اسدی- نارویی- اوزار- جاوید- دیهیم- کورس- مصطفوی- طهماسبی- عبدالحسین طباطبایی- فهیمی- دکتر عدل- حق‌شناس- مهندس انصاری- هرمزی- مهندس زرآور- کبیری- مبارکی- روحانی- حیدر صائبی- بهادری- رجایی- دکتر مدنی- دکتر سامی‌راد- دکتر امین- دکتر مهذب- دکتر یگانگی- دکتر حکیم‌شوشتری- دکتر غنی-
البرزی- شکیبا- بالاخانلو- آموزگار- کمالوند- دکتر ضیایی- دکتر صاحب‌قلم- دکتر سعید- مهندس والا- مهندس برومند- مهندس پروشانی- حکمت یزدی- بدر صالحیان- مهندس معینی- زند- مهندس صائبی- مهندس ریاضی- تهرانی- مهندس مجتهدی- دکتر معتمدوزیری- امام مردوخ- مهندس آراسته- مهندس پرویز بهبودی.
آراء موافق: ۱۲۴ رأی
آراء سفید به علامت امتناع: ۸ رأی
آراء مخالف: ۱۴ رأی
رئیس لایحه با ۱۲۴ رأی موافق تصویب شد و به دولت ابلاغ می‌شود.
موافقین- آقایان: لفوطی- سیفی- سلیمانی- مجد- پژند- ریگی- کمالوند- نصیری- کورس- دکتر رشتی- پرویزی- دکتر امام خویی- مهندس بهبودی- دکتر عدل- دکتر معتمدوزیری- دکتر سعید- دکتر سامی‌راد- دکتر صاحب‌قلم- دکتر مهذب- دکتر ضیایی- مهندس صائبی- جهانگیری- دکتر رضوانی- مهندس مجتهدی- دکتر اعتمادی- دکتر امین مهرزاد- دکتر کیان- دکتر مدنی- دکتر عدل طباطبایی- دیهیم- اوزار- آموزگار- اقبالی- مهندس پروشانی- دکتر موثقی- مهندس آراسته- تبریزی- اسدی سمیع- ارسنجانی- روحانی- رضوی- مهندس زرآور- امیراحمدی- ادیب سمیعی- بانو ابتهاج- سمیعی- احتشامی- پور ادبی- توسلی- بانو تربیت- بدر صالحیان- مهندس برومند- پروین- دکتر حاتم- سرتیپ حکیمیان- ثامنی- امینی- خراجی- بانو دکتر دولتشاهی- جهانشاهی- حبیبی- خواجه‌نوری- مهندس آصفی- زرگرزاده- مهندس عطایی- مهندس جلالی- حق‌شناس- دکتر حکیم‌شوشتری- حکمت یزدی- شفیعی‌پور- کرمانی- صائبی- صفی‌پور- مهندس صدقیانی- صائب- ضابطی- طرقی- قراچورلو- بوشهری- مهندس ارفع- مهندس اخوان- پاکذات- کنگرلو- غلام- نیاکان- روستا- شاخویی- مهندس انصاری- ابراهیمی- اولیا- البرزی- دکتر یگانگی- تهرانی- دکتر نجیمی- نوربخش- موسوی‌ماکویی- میر افضل- مبارکی- مهندس معینی- متولی‌باشی- میر هادی- قاسم مرادی- سرلشکر همایونی- کلانتر هرمزی- دکتر مهدی‌زاده- هیراد- محدث‌زاده- مهندس ریاحی- مهندس معینی‌زند- مرتضوی- دکتر یزدان‌پناه- نارویی- مهندس عدلی- دکتر غنی- رهبر- باغمیشه- کیوان- دکتر کلاکی- مهندس کمانگر- دکتر قراگزلو- مهندس کیا- کیهان یغمایی- کسرایی- علی مرادی- ملک‌زاده- محسنی‌مهر- سرلشکر نکوزاد- ختایی- قلعه‌جوقی- ذبیحی- دکتر زعفرانلو- شکیبا- طالب‌زاده- بهادری- فهیمی.
ممتنعین آقایان: بالاخانلو- پاینده- جاوید- زهتاب‌فرد- سرتیپ‌پور- معتمدی- کبیری- نیری.
مخالفین آقایان: دکتر حسینی- دکتر حکمت- دکتر جعفری- دکتر اسدی- امام مردوخ- دکتر اسفدیاری- دکتر مهندس بهبودی- دکتر رمضانی- رجایی- فخر طباطبایی- طهماسبی- موقر- مهندس والا.
رئیس- آقای دکتر عاملی بفرمایید.
دکتر عاملی (وزیر دادگستری)- بنده از این که این لایحه با آرا موافق قابل ملاحظه‌ای به تصویب رسید خیلی متشکرم و از امروز این لایحه آثار زیادی در هزینه دادرسی خواهد داشت زیرا به موجب این لایحه که تصویب فرمودید هزینه دادرسی که تا امروز یعنی تا تاریخ اجرای این لایحه قطعاً موجب رضایت فوق‌العاده مردم و ارباب رجوع دادگستری خواهد بود بنده از این جهت بسیار متشکرم (احسنت)
۶- اعلام وصول یک فقره لایحه قانونی از مجلس سنا
رئیس- لایحه‌ای است از مجلس سنا رسیده برای اطلاع همکاران قرائت می‌شود.
(به شرح زیر خوانده شد)
ریاست محترم مجلس شورای ملی
گزارش کمیسیون شماره ۳ در خصوص لایحه شماره ۱۲۲۸- ۲۰/۸/۱۳۴۴ دولت راجع به مجازات استفاده از پلاک‌های تقلبی وسایط نقلیه که ضمن مرقومه شماره ۳۶۳۰۵/۶۱۶ - ۱۹/۱۲/۱۳۴۴ از آن مجلس محترم به مجلس سنا ارسال شده بود در جلسه روز دوشنبه نهم خرداد ماه ۱۳۴۵ مطرح و مورد شور واقع و به تصویب مجلس سنا رسید اینک لایحه قانون مزبور اصلاح شده برای تصویب مجدد به پیوست ارسال می‌شود.
رئیس مجلس سنا- مهندس شریف‌امامی
۷- قرائت دستور و تعیین موقع جلسه بعد- ختم جلسه
رئیس- دستور جلسه آینده قرائت می‌شود.
(به شرح زیر خوانده شد)
دستور جلسه ۲۷۳
روز پنجشنبه ۱۹/ ۳/۱۳۴۵
۱- سوال آقای احتشامی از جناب آقای نخست‌وزیر.
۲- گزارش شور دوم راجع به تأسیس صندوق کشاورزی ایران شماره چاپ ۱۸۸۲
۳- گزارش یک فوریتی راجع به شورای داوری شماره چاپ ۱۸۸۳
۴- گزارش شور دوم راجع به اجازه خرید فروش و سایر اشیا تزیینی مورد نیاز نمایندگی‌های سیاسی شاهنشاهی خارج از کشور شماره چاپ ۱۸۸۴
رئیس با اجازه خانم‌ها و آقایان جلسه را ختم می‌کنیم جلسه آینده ساعت ۹ صبح روز پنجشنبه خواهد بود
(مجلس در ساعت ۱۰ صبح ختم شد)
رئیس مجلس شورای ملی- مهندس عبدالله ریاضی