مذاکرات مجلس شورای ملی ۱۷ تیر ۱۳۰۷ نشست ۲۶۰
| مجلس شورای ملی مجموعه قوانین دوره قانونگذاری ششم | تصمیم‌های مجلس | قوانین بنیان ایران نوین |
| نمایندگان مجلس شورای ملی دوره قانونگذاری ششم |
مشروح مذاکرات مجلس ملی، دوره۶
جلسه: ۲۶۰
صورت مشروح مجلس یکشنبه ۱۷ تیر ماه ۱۳۰۷ مطابق ۲۰ محرم ۱۳۴۷
فهرست مندرجات:
۱- تصویب مرخصی آقایان – میرزا هاشم آشتیانی- مدرس- حاج آقا حسین زنجانی
۲- مذاکرات در اطراف آقای احتشام‌السلطنه و کارگران گلستان
(مجلس دو ساعت نیم قبل از ظهر بریاست آقای پیرنیا تشکیل گردید)
(صورت ملجس یوم پنجشنبه چهاردهم تیر را آقای دولت شاهی قرائت نمودند)
غائبین با اجازه جلسة قبل آقایان: آیت الله زاده خراسانی – دکتر طاهری نگهبان ـ محمد تقی خان اسعد ـ اسکندر خان مقدم ـ ارباب کمخسرو شاهرخ ـ افسر ـ آقا میرزا هاشم آشتیانی ـ ثقه الاسلامی ـ لیقوانی ـ میرزا عبدالحسین کرمانی ـ ابراهیمی
غائبین بی اجازة جلسة قبل آقایان: اسدی ـ دوالقدر ـ اعظمی ـ میرممتاز ـ حیدری مکری ـ میرزا ـ محمد تقی طباطبائی ـ قوام شیرازی ـ مهدوی ـ امیر تیمور کلالی ـ آقا زاده سبزواری ـ حاج حسن آقا ملک ـ اسکندری ـ محمد ولی میرزا ـ فرشی ـ میرزا حسن خان وثوق ـ حاج غلا محسین ملک ـ میرزا علی مولوی ـ موقر ـ نجدمی – مدرس ـ عصر انقلاب
دیر آمدگان ـ با اجازه جلسه قبل ـ آقایان: ملک آرائی ـ افخمی ـ
دیرآمدگان بی اجازة جلسة قبل: آقایان: سهراب خان ساکینیان ـ شیروانی – روحی ـ مرتضی قلی خان بیات – نظام مافی ـ پالیزی ـ نوبخت ـ زعیم ـ تقی زاده ـ
رئیس ـ صورت مجس ایرادی ندارد؟
(گفتند خیر)
رئیس ـ صورت مجلس تصوب شد چند فقره خبر از کمیسیون عرایض رسیده است قرائت می‌شود
(بشرح آتی خوانده شد)
نماینده محترم آقای میرزا هاشم آشتیانی بواسطه شدت و طول مرض اجازه یک ماده مرخصی از تاریخ ۲۹ خرداد نمودند کمیسیون موافق اینکه خبر آن ار تقدیم می‌نماید
رئیس ـ آقای عراقی
عراقی ـ موافقم
رئیس ـ آقایانیکه‌ای خبر را تصویب می‌کنند قیام فرمایند
(اغلب قیام نمودند)
رئیس ـ تصویب شد: نماینده محترم آقای مدرسه برای رسیدگی بامور زارعتی موقوفه از تاریخ ۱۷ ماه محرم ۱۳۴۷ ده روزه تقاضای مرخصی نمودند کمیسوین با مرخصی ایشان موافق اینک خبر آنرا تقدیم مجلس می‌نماید
رئیس ـ مخالفی ندارد
جمعی از نمایندگان ـ خیر
رئیس ـ آقایانیکه تصویب می‌کنند قیام فرمایند
(اکثر نمایندگان قیام نمودند)
رئیس ـ تصویب شد: نماینده محترم اقای حاج آقا حسین زنجانی از تاریخ حرکت باری مدت یکماه بمناسبت تغییر آب و هوا مطابق تصدیق دکتر تقاضا مرخصی نمودند کمیسیون موافق و خبر آن را تقدیم می‌نماید
رئیس ـ آقای روحی
روحی ـ بنده مخالفم عرض کنم چیزی دیگر بانتهای ملجس باقی نانده ممکن اس این ماه ار بمجلس نیاین بنده ارادت کامل بایشان دارم و در زندگانی سیاسی هم از ایشان تشکر می‌کنم که وظیفه ادا کردند و در اینجا بودد و کار کردند ولی این را میدانید که اگر یکنفر از نمایندگان از مجلس خارج شود ملجس از اکثریت می‌افتد
(بعضی از نمایندگان ـ نمی‌افتد)
بنده عقیده خودم را عرض می‌کنم مجلس هم به انتهایش چیزی باقی نمانده است وقهراً در بین دو مجلس هم یک فترت مختصری ایجاد می‌شود بنابراین این خوب است اقا هم صرف نظر کنند و در همان موقع تشریف ببرند.
زوار ـ (مخبر کمیسیون عرایض و مرخصی) ـ نظر بمتعقداتی که اقای روحی در حق نمایندة محترم دارد که ایشان غیبت نداشته‌اند و ایفای وظیفه کرده‌اند کمیسوین هم بپاس خدما ایشان این اجازه را تصویب کرده است و مطمئین باشند که مجلس هم از اکثریت نمی‌افتد.
رئیس ـ آقایانی که این خبر ار تصویب می‌کنند قیام فرمایند
(اغب قیام نمودند)
رئیس ـ تصویب شد پیشنهاد هائی راجع بدستور رسیده قرائت میوشد
(بشرح ذیل خوانده شد)
پیشنهاد آقا یآقا سید یعقوب
پیشنهاد می‌کنم لایحة تفریغ بودجه ۱۳۰۵ مجلس جزو دستور شود امروز مطرح شود
پیشنهاد آقای روحی
پیشنهاد می‌کنم که لایحه اصلاح قانون سجل الحوال مقدم بر دستور باشد.
پیشنهادقاای ملک آرائی
پیشنهاد می‌کنم سد نیشاپور مقدم جزو دستور شود
پیشنهاد آقای فیروز آبادی
نبده پیشنهاد می‌کنم لایحهع خط آهن بین محّمرده و عیادان در اول جلسه امروز جزو دستور شود
رئیس ـ آقای اقا سید یعقوب
آقا سید یعقوب ـ این جا بنده خواستم بعرض مجلس برسانم که مجلس راجع بترتیب بودجه یک ترتیبی کرده است که وزاتخانها کم کم دارند رقابت مینند مجلس قریب بخاتمه است ما در هر دوره لایحه تفریغ وبدجه مجلس ار تمام کرده‌ایم حالامدتی است لایحه تفریغ بودجه ۱۳۰۵ حاضر شده است گمان نمی‌کنم مخالفی هم داشته باشد برای اینکه همیشه کارهای مجلس منظم بوده است و حقیقت حقگذاری زحماتی که ادارات مرتبط ملجس کشیده‌اند در این تفریغ بقودجه معین می‌شود بنده از این نقطه نظر که یک خدماتی کرده‌اند اعضای مجلس نسبت ببودجه پیشنهاد کردم مطرح شو اشکالی هم ندار شاید پانزده دقیقه هم بیشتر طول نکشد آنوقت بنده هم نسبت بتمام لوایح دیگر موافقم
رئیس ـ آقای روحی
روحی ـ عرض کنم قانو سجل الووال یک قانونی است که بر عکس سایر قوانین یومیه با مردم تماس و اصطکاک دارد بایستی ما یک اقنونی را که دادم با مردم تمای دارد اهمیت بدهیم و عجله کنیم که اگر نواقصی دارد رفع کنیم که مردم در زحمت نباشند خصوص این که آقای وزیر داخله هم امروز برای همین موضوع تشریف آورده‌اند این است که استدعا می‌کنم آقایان موافقت بفرمایند که این اصلاح راجع بمملکت و مورد احتیاج عمومی است مطرح شود بگذرد
رئیس ـ آقای ملک آرائی
ملک آرائی ـ نبده پیشنهاد نداده‌ام
رئیس ـ پیشنهاد از اقای پور تیمور بوده است وزیر داخله ـ بنده هم تقاضایم همین است که نماینده محترم اقای روحی اظهار فرمودند
رئیس ـ آقای پور تیمور
ملک ایرج پور تیمور ـ آقای حاج کاظم کوزه کنانی این یامتیازرا خواسته یکی از تجار معتبر خراسان است در سه سال قبل که بنده در خراسان بودم این آدم از برای خرید ماشین آلات و اسباب رفت بفرنگ و مبالغ یخسارت کشید و اسباب خرید نصف اسباب در فرانسه ماند نصف در سرحدات ماند نصف فاسد شد پس از آن خودش آمد طهران مدتی اینجا خسارت کشید و این کار همینطور مانده استدعا می‌کنم از آقایان که این چون برای دولت یک عایدی داد یک عده هیم صاحب کار می‌شود و نیشابور هم آباد می‌شود جزو دستور بفرمایند حالا میل دارندرأی بدهند میل ندارند ندهند
رئیس ـ آقای فیروز آبادی
فیروز آبادی ـ این پیشنهاد خط آهن محمره و عبادان در مجلس آمده و شور اول و دومش هم شده یک رأی بیشتر باقی ندارد آنهم بواسطة جسر بود امیدواریم جهت تشویق دیگران و آبادی مملکت بوشد نبده باین ملاحظه این پیشنهاد را کردم پنج دقیقه هم بیشتر وقت لازن مندارد این لایحه را رأی بدهند بعد مشغول سایر کارها بشوند
رئیس ـ پیشنهاد ذیل قرائت شد
(بمضمون ذیل قرائت شد)
پیشنهاد آقای مرتضی قلی خان بیات
نظر باینکه لایحه حقوقات یک رأی لازم دارد و جزء دستور بوده در درجة اول رأی گرفته شده بعد سایر لوایح در دستور واقع شود.
رئیس ـ آقای بیات
بیات ـ چون این لایحه را روز قبل جزء دستور بود و فقط یک رأی لازم داشت که گرفته شود و عدة کافی نبود رأی گرفته نشد فقط یک رأی باقی دارد بنده استدعا می‌کنم کارهائی که بجریان افتاده آنها را تمام کنند این لایحه یک رأی لازم دارد ممکن است رأی گرفته شود بعد بسایر کارها بپردازیم.
رئیس ـ رأی می‌گیریم به پیشنهاد آقای آقا سید یعقوب آقایانیکه تصویب می‌کنند قیام فرمایند
(عدة قلیلی قیام نمودند)
رئیس ـ تصویب نشد رأی گرفته می‌شود به پیشنهاد آقای روحی آقایان موافقین قیام فرمایند
(جمعی قیام نمودند)
رئیس ـ تصویب نشد رأی گرتفه می‌شود به پینشهاد آقای فیروز آبادی آقایانیکه موافقند قیام فرمایند
(جمعی از نمایندگان برخاستند)
رئیس ـ تصویب نشد رأی گرتفه میوشد به پیشنهاد آقای فیروز آبادی آقایانیکه مویافقند قیام فرمایند
(جمعی از نمیاندگان بر خاستند)
رئیس ـ تصویب نشد. رأی گرفته می‌شود به پیشنهاد آقای بیات
آقا سید یعقوب ـ بنده مخالفم این مخالف با سابقه است کمیسیون بودجة قدیم منحل شده باید کمیسیون بودجة جدید نظر بکند راپرت از کمییون بودجة جدید نیامده عقاید کمیسیون بودجة جدید نیامده عقاید کمیسوین قدیم از بین رفته کمیسیون جدید تشکیل شود و در این لوایح نظر کند آنوقت مطرح شود
شیروانی مخبر کمیسیون بودجه قدیم ـ تصور می‌کردم مقام ریاست جواب آقای آقا سید یعقوب را می‌دادند برای اینکه مطابق نظامنامه است مربوط بدخل و خرج ۳۰۶ است نه ۳۰۷ و باید کمیسیون بودجة ۳۰۶ خبرش را بدهد
رئیس ـ آقایانیک که پیشنهاد آقای بیات را تصویب می‌کنند قیام فرمایند
(اغلب نمایندگان قیام نمودند)
رئیس ـ تصویب شد خبر کمیسیون بودجه راجع به طلب سنگسری‌ها بنا بود مطرح شود حالا قرائت می‌شود.
(بمضمون ذیل قرائت می‌شود)
ماده واحده ـ وزارت مالیه مجاز است مجاز است مبلغ نهصد و سی ونه تومان و دو قران و هفتثد دینار طلب مثبته چوبدارهای سنکسر سمنان را از دولت بابت وجهی که در سال ۱۳۰۰ اضافه بر مالیات حق المربع از آنها دریافت شده از محل اعتباری که در قانون ۲۱ بهمن ۱۳۰۶ برای دیون داخلی منظور گردیده است بااطلاع آقای یاسائی بمصرف معارف سمنان برساند.
رئیس ـ آقای احتشام زاده
احتشام زاده ـ موافقم
رئیس ـ آقای یاسائی
یاسائی ـ موافقم
رئیس ـ این هم مثل اقلامی که سابق خوانده شد با قیام و قعود رأی گرفته میوشد آقای فیروز آبادی
فیروز آبادی ـ طلب چوبدارها با اطلاع آقای یاسائی بمصرف برسد ای خیلی خوب سا بنده تقدیس می‌کنم که همة آقایان در تمام جزئیات نظر داشته باشند ولی این یک سابقه خواهد شد بجهت بعضی امورات دیگر گمان می‌کنم نظریه خود وزارت معارف اگر اطمنیان بآن داشته باشند کافی باشد
رئیس ـ آقای احتشام زاده
احتشام زاده – اعتراض نمایندة محترم مورد ندارد برای اینکه یک اشخاصی یک طلب حقة از دولت داشته از آنها زیادی گرتفه شده و بایسهی بانها داده شود بر اثراقدامات آقای یاسائی و ایشان از نظر علاقة که بمعارف مملکت داشتند این وجه را تخصیص دادند بمعارف آنجا بریا اینکه کاملا رعایت اهالی و صاحبان وجه شده باشد این سا که چون این وجه باید بمصرف خوبی برسد و می‌رسد ـ دیگر نگرانی مورد ندارد
جمعی از نمایندگان ـ مذاکرات کافی است.
رئیس ـ رأی گرفته می‌شود. آقایانیکه این خبر را تصویب می‌کنند قیام فرمایند
(جمع کثیری قیام نمودند)
رئیس ـ تصویب شد. پیشنهادی آقای فهیمی
(باین مضمون خوانده شد)
بنده پیشنهاد می‌کنم هزار و دویست و نود و دوتومان قیمت اموال منهوبه عبدالخالق مقتول مدیر گمرک هنگام را باین صورت اضافه نموده و رأی گرفته شود
رئیس ـ پیشنهادی آقای استرابادی
بنده پیشنهاد می‌کنم لایحه طلب آقای احتشام السطنه هم ضمیمه شود.
رئیس ـ آقای فهیمی
فهمیمی ـ پس از تصویب این چند لایحه شهریه معلوم می‌شود محلس شورای ملی خواسته بیک عده از مستخدمینی که در سر خدمت دولت بوده‌اند و از بین رفته‌اند مساعدتی شود و به ورثة ایشان چیزی داده شود حالا که این طور اس کیی از این‌ها عبدالخالق است که مدیر گمرک هنگام اس که در سوم فرودین ۱۳۰۶ در موقع جنگ بدست اعراب مقتول شد و مقداری از اثاثیه او را بغارت بردند اداره گمرکات نظر به پریشانی ما در وا اوضاع رقت بار او از نظر تشویق پیشنهادی کردهکه بوراث آن مقتول از محل صرفه جوئی‌های ۱۳۰۶ گمرکات مبلغی پرداخته شود شرح زندگانی این شخص و کسانش از این رو معلوم می‌شود و این شهریهم نیست که اقایان تصور شهریه بفرمایند قیمت اموال او ایت حالا که مجلس نظر مساعدی در باره این اشخاص نشان می‌دهد خوب است آبروی این اداره ار هم حفظ کرده و مساعدتی با ورثه این شخص هم بوشد که خیلی بموقع است.
شیروانی – عرض مییکنم این لایحه شاید خیلی لازم باشد و نظیر سایر لوایحی است که از نقطه نظر شفقت و رافت باید رأی داد ولی فعلا راه نظامنامة ندارد برای اینکه راپورت این لایحه هنوز به کمیسیون نیامده و در صورتیکه دولت تقاضای فوری هم در ملجس نکرده نمی‌شود فعلا مطرح کرد و رأی گرتف بنابراین خوب است آقای فهیمی اجازه بدهند لایحه بهمین ترتیبی که هست رأی گرفته شود و این فرمایشی هم که فرمودند یک تذکر خویی بود برای اینکه در کمیسیون مطرح شده و زودتر خبرش بمجلس تقدیم شود.
رئیس ـ آقای استرابادی
معتضد استرابادی ـ خدمات آقای احتشام السلطنه را از ابتدای مشروطیت تاکنون همه آقایان مستحضرند و بعلاوه خدماتی هم که اخیراً بمعارف مجلس کرده‌اند آقای ارباب کیخسرو و بعرض مجلس رساندند همه آقایان میدانند که هزار جلد کتاب ایشان به کتابخانه مجلس تقدی و هدیه نموده‌اند در این صورت مقتضی است که لایحه طلب آقا احتشام السلسطنه هم حال مطرح و تصویب شود تا ایشان هم بطلب حقة خودشان برسند
شیروانی ـ اجازه میرمائید ـ این هم نظیر همان است خبرش از کمیسیون تقدیم نشده.
بعضی از نمایندگان ـ داده شده
رئیس ـ رأی می‌گیریم که این لایحه هم ضمیمه شود با بماند برای موقع دیگر اقایانیکه تصویب می‌کنند یا بماند برای موقع دیگر اقایانیکه تصویب می‌کنند ضمیمه شود قیام فرمایند
(جمعی بر خاستند)
رئیس ـ تصویب شود پیشنهاد آقای آقا سید یعقوب
(بشرح آتی خوانده شد)
پیشنهاد می‌کنم طلب بناء و عمله که در قصر گلستان کار کده‌اند جزو این خبر رأی گرفته شود.
رئیس ـ آقای آقا سید یعقوب
آقا سید یعقوب ـ حالا که آخر مجلس است معلوم می‌شود انعاماتی هم که در سفرهایی فرنگستان داده شده باید تصویب شود بنده عرض می‌کنم یک مشت عمله‌های بدبخت که در این مملکت کار کرده‌اند عملگی کرده‌اند چه گناهی دارند حالا که حس معارف خواهی آقایان گل کرده است و رأی می‌دهند خوب است فکراین یک مشت عملة بدبخت را هم که در قصر گلستان کار کرده‌اند بفرمائید و الان بفرستند لایحه و خبرش را بیاورند و آقایان ملاحظه بفرمایند خود آقای رئیس مستحضرند که چه در جواب نوشته‌اند چیزی هم نیست هزار و دویست تومان است استاد حبیب الله کاشانی و یک عده عمله درگی هستد کار کرده‌اند و طلب دارند ….
رفیع – در چه وقت کار کرده‌اند
آقا سید یعقوب ـ پنج شش سال پیش کار کرده‌اند مال سابق است حالا که حس رافت ما این طور غلبه می‌کند که بیست و جهار هزارتومان یک مرتبه رأی می‌دهم خوب است این مختصر را هم توصیب کنیم و رأی بدهیم که این هزارو ودویست تومان همباین بدبخت‌ها داده شود
رئیس ـ آقای خطیبی
خطیبی ـ بنده اصولا موافقم که بایستی طلب همه را داد ولی در عین حال با تبعیض هم مخالفم بنده نمیدانم چرا طلب آقای احتشام السلطنه و عده دیگر را کلچنین کرده‌اند و می‌خواهند از مجلس بگذرانند و مال دیگران را نیاورده‌اند و نمی‌دهند این چه تبعیضی است اگر باید داد این تبعیض برای چیست؟
آقا سید یعقوب ـ کتابچه را بیاورید و از روی آن مال همه را رأی بدهید.
عراقی ـ اجازه میفرمائید؟
رئیس ـ دو نفر حرف زده‌اند. حالا باید رأی گرفت عده کافی نیست تنفس داده می‌شود
(دراین موقع جلسه برای تنفس تعطیل و پس از سه رقع ساعت مجدداً تشکیل گردید)
رئیس ـ از قراری ک معلوم می‌شود عده برای مذاکره کافی نخواهد بود اجازه میفرمائید جلسه را ختم کنیم جلسه آتیه روز سه شنبه
(مجلس سه ربعساعت بظهر مانده ختم شد)